កមពជាករោម លលខ ៧៦ ឆន ាទ ០៨ ខខមករា គ.ស. ២០១១ - ព.ស. ២៥៥៤

ទសនប កការ ៖ P.O. Box 0193, Pennsauken, NJ 08110-0193, USA, Tel: (856) 655-3838, E-mail: info.dep@khmerkrom.org, http://www.khmerkrom.net

-សារលខតអបអរសាទរឆន ាថម .......................................................១ -ខខមរលរោមជាពជរពះជនវងស មនសាល បលទ រានខតកាសត...............៣-សាខាសហពនធខខមរកមពជាលរោមលៅទរកងឡងបច.......................៥ -បអនសសលៅរបសបណឌ ត សង ងកថាញ ទទលមរណភាព.............៦ -លសចកដជនដាណងចាល ះបងបអនខខមរកមពជាលរោម.........................៧-ខខមរលរោមចលរមពធបណយពហវបបធមលៅអសតសាា ល.....................៩ -ខខមរលរោមខសវងរកយតាធមឲយអនកខដលរតវលវៀតណាមសមលល ប......១០ -បណាដ ញយវជនខខមរកមពជាលរោមលបើកអងគមហាសននបាត............១១ -អាជាា ធរយនបាបទសទធលសរភាពខខមរលរោម................................១៣ -ោររ ាលោភសទធកមមោរនខខមរលរោមលៅលរាងចរក មផង...............១៤ -ោលបបវតាសលងេបននខខមរកមពជាលរោម.......................................១៦ -អាពចលនាកខនសងស................................................................២១ -សលមលងលភលងខខមរដកកនងចតាខាា....................................................២៧ -តនមលអមតៈននរបាារពះរាជរទពយខខមរ............................................២៨ -សាមគគធម..............................................................................៣០ -ោរសាដ រនវរពតាបរតសហពនធខខមរកមពជាលរោម...........................៣១

មាតោករឿង

សារលខតអបអរសាទរឆន ាថមរបសអធបតសហពនធខខមរកមពជាករោម

សមថវវ យបងគើរពះថេរានថថទរៈ ជាទសកាា រៈដ

ខពងៀខពស! សមជរាបបងបអនរមជាថទាងអស ជាទ

រសឡាញ រាបអានយងរជាលថរៅ!

កបងឱកាសចលឆប ាេម ឆប ាសនកល ខញារពះ

ករណា ខញាបាទ តាងនាមសហពននខខមរកមពជាថរកាម

នងតាាងនាមផទធ លខលនផង សមថវវ យរពះពរជយ

របថេនរពះថថជេណរេបអងគ នងជនពរដលបងបអន

រមជាថ ទាងថៅកបង នងថរៅរសក ឲយាន សខភាព

លអ បញញដ វាងវវ ជវភាពសបាយ នងសាបររងថរឿង

រេបថពលថវលា។

ថលៀថឱកាសថនះ ខញា

រពះករណា ខញាបាទ

សមខេលងនវ ចា

ណាប អារមមណ

ថោយ សថងេប

ខដលទក ទននង

វាសនា កមពជា

ថរកាម កបងរបវថថ

សនសរសថ ថទើបកនលង

េមៗ ថនះ នងសមបងហា ញនវថសចកថសងឃមរបសខខមរ

កមពជាថរកាម ថៅអនាេថ។ ឆប ា២០១០ កនលង ជាខប

ទ៣៥ ខដលកមមយនសថយន ចាបថផថើមកានកាបកមព

ជាថរកាម។ តាាងពឆប ា១៩៧៥ របបកាលារយ នងហ

ជមញនយម ចាបថផថើម អនវថថនថយបាយអថធន

នយម ខដលរបអសយកដធលសងខថទាងអសពរបជា

ពលរដឌ មកថធវើជាកមមសទនរបសអបកកានអាណច។ ជា

លទនផល ខខមរថរកាមខដល៩០% របកបរបរកសកមម

រថវធលល កកបងភាពរកកសថរហថដលានខលះ សលក

ឈាមខលនឯង ថដើមផដរយកថសផៀងអាហារចញច មរក

ពះ។ ចាថ ះរពះសងឃវញ រោឌ ភបាលបកសកមមយ

នសថយន បានចាបផសកយកថៅោកេក នងថធវើ

ទរណកមមយងវរពវផស។ រឯរបជាពលរដឌសលថរថងៀ

ថរចើន ននាក រថវយនថចាទថវានេានថបះថបារ

របឆាង ថហើយចាបចងវាយដើរហថដលរបហារជវថ

ដចករណរពះថថជេណ េម ថក ថចើង ជាថដើម។

វាសនាកមពជាថរកាមថពលថនាះ បានធលល កចះកបងភាព

ថមម ងងថសងខថោចពជថៅថហើយ។

នាឆប ាបនថបនាធ បថរកាយពថនាះមក ខខមរថរកាម

យងថរចើន រថវរថថចាលរសក មករបថទសកមពជា

បខនថគនប ថៅខថមនបានសខ ដចករណភកេ ទម សន

ខន ខដលរថវយនចាបពរបថទសខខមរ យកថៅោក

េកថៅរបថទសយន។

ថទះជាយងថនះ ការបនបងបសរងហា បសនម រថ

រេបរបភាព កបងថគនលបាណងកាចាថពជសនសនខខមរ

ថរកាមរបសយនមនបានសាថរចថទ។ សហពននខខមរ

កមពជាថរកាម ខដលានមលោឌ នកបងបណាថ របថទស

ថសរជាថលើកដើបងកបងរបវថថសនសរសថខខមរកមពជាថរកាម

បានដកនាាការថសអហងាថលើឆកអនថរជាថ។

កយថវ ខខមរថរកាមមយាថ ខដលសមផខថ

លោក លោ គម ថង អធបត សហពនធខខមរកមពជាលរោមពភពលោក

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ការផាយរបចាាខខ របសសហពននខខមរកមពជាថរកាមពភពថលាក

ឯកសនរ PDF ានថៅកបងថេហទាពរ www.khmerkrom.net / www.vokk.net

ទាពរ២

យវជនខខមរខលះមនទាងសនគ លផង បានកាល យថៅជាេារ

ថស។ មនរថមខថសារាបខខមរអបកជាថនយម បខនថសា

រាបជនជាថថដើមអនថរជាថផងថទៀថ។ ចាថ ះពកថម

ថយៀកកងហាណយវញ សហពនន បានរាឭកពកថេ

នវសភាសថ ថយៀកណាម ដលផលាញ ខដលខចង

ថវ៖ “េរអសសាថណើច កណថ បទថរថទះ សនម នខថក

ណថ បដល ខបរជារថទះថផអៀង” (Nưưcưcưưưiưchâuưchâưuưđáưxe.ư

Tưưưngưrăngưchâưuưngã,ưaiưngưưưxe nghiêng)។

ឧទហរណមយ បងហា ញយងចាស នវជយ

ជើនះរបសសហពនន ពឆប ាថៅ េសមថទភាពរាថោះវរ

ជនខខមរថរកាម ខដលយនចាបឃាឃាង ថៅឯកមពជា

ថរកាម ឲយបានមកថភៀសខលននថយបាយ កបងបសចម

របថទស ានរពះថថជេណ ទម សនខន, យញ ថន,

េម ថមឿន, ល ហាវ ង, ល ថសឿង នងថវច ថធឿង ជាថដើ

ម។ ថោយសនរថហថថនះ នេរបាលយនានការ

ខលល ចរខអង មនហានចាបអបករបឆាងតាមអាថពើចថថ

ថទៀថ ថហើយខបរថៅថរបើពធលងថលាមថៅវញ។

ឆប ា២០១១ ថហៀបនងដលថបើកវេគនវ

ទសវថសរេម ថហើយនាាមកនវថសចកថសងឃមេម សារាប

ខខមរថរកាម ពថរ ះ ៖

១/ ជនជាថខខមរថរកាម ខដលានសហពនន

ខខមរកមពជាថរកាមនាាមខ បានលថលាស ានបទ

ពថសនធនរេបរគនន ថដើមផរបឈមមខនងការថស

យរអខងវងជានរនថរ តាមថរមវការ រេបកាលៈថទសៈ។

២/ ចរនថនថយបាយអនថរជាថ ខដលបាន

ខចងកបង “ថសចកថរបកាសវនអងគការសហរបជាជាថ

សថពសទន ជនជាថថដើម” គនារទសទធាច សទកដជា

មរថក ទលនងរដឌអាណាចអាណានេម។

១៤៧របថទស រមទាងសនធលរណរដឌសងគម

នយមថយៀកណាម បានទទលសនគ លសទន ពថសស

របសជនជាថ ខដលតាាងទលាថៅដើបង ថលើខដនដ

ណាមយ (ដចជនជាថ ខខមរថៅកមពជាថរកាម) មន

ថពលពកអថនាថ របថវសន មកកានកាប (ដចជនជាថ

យន)។

៣/ នាសមយកាលថនះ ថមដកនាាយន គនម ន

ជើថរ ើសថទ ថរៅពរថវផថលនវសទនជាាច ស ដធល ឲយខខមរ

ថរកាម។ គនថលមមនងយលថវ របពននាសនថេៀ

បសងាថ ដចជារកសងបលស P44 (ឬ A44), P38,

នង P39 មនអាចបាបាកសនម រថថស របសពជ

សនសនមយ ខដលានអរយធម ជាយរលងៀ ។ ថបើ

យនចងៀបានសខថសរ នងរកចាថរ ើន យនរថវខថ

ថគនរពនវថសចកថសខថសរ នងរកចារងចាថរ ើន របស

ខខមរថរកាមខដរ។ សទនខខមរថរកាម វារសបតាមតាម

ចាប តាមសលធម នងតាមលកេខណឍ ធមមជាថ។

បងបអនមយចាននថច ានមនធលសងសយថវ ថថើការ

ថសទមទរសទនសវយសាថរចវាសនារបសខខមរថរកាម

នងសងឃមបានថជាេជយឬថទ? ចថមលើយយងខល នង

របាកដរបជា តាមថហថផលេ “ាន” រឯយរ ឬឆប

អារសយថលើរពះថថជេណរេបអងគ នងបងបអនរម

ជាថទាងអសគនប ។ រថងៀចាណចថនះ សមដករសងៀ

កាណាពយរបសសកមមជនាប ក ដចថថៅ៖

“រសឡាញថករថកាះពដនតា

ថាខណលសនវតាពយរយ

ឥឡវដលថវនខខមររេបគនប

បនថទមទរេងៀខថបាន។”

ជាទបញចប ខញារពះករណា ខញាបាទ សមខេលង

អាណរេណយងរជាលថរៅ ចាថ ះការគនារទសហ

ពននខខមរកមពជាថរកាម ពសាណាកបងបអនខខមររេបជើព

ក។ សមខេលងអាណរេណផងខដរ ដលអងគការការ រ

សទនមនសស អងគការសនរពថាន នងរោឌ ភបា

លនានា ខដលានសហរដឌអាថមរក នងសភាអរ ប

ជាថដើម។ ជើនយសាា រះ សនម រថ នង មថធោបាយ

របសថលាកអបក បងបអន ថរបៀបបាននងអកសខហសន

ថយងដថងាើម សរាបអាយជវថ វនវាសនា ខខមរកមព

ជាថរកាម ឲយថៅឋថថេរចរកាល។ ជថយ ខខមរកមពជា

ថរកាម ជាអមថៈ !

កាណាោ, វេងទ២៥ ខខធប ឆប ា២០១០

អធបថសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ថតា េម េង

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ទាពរ៣

ខខមរករោមជាពជរពះជនវងស មនសាល បកទ រានខតកាសត!

ថលាកបណឍ ថ ហសសរ េថបឿ Dr.Joshua Coo-

per ជាអបកជើនាញការខផបកសទនមនសស នងជាសនសរសថ

ចារយ របចាាសនកលវទោលយរដឌហាវវឿ សហរដឌអាថម

រក។ ថោយថលាកជាទរបកា ពថសសរបសសហ

ពននខខមរ កមពជាថរកាម កាលពសមយរបជើ របចាាឆប ា

វនសហពនន ខខមរកមពជាថរកាម ថៅទរកងអរឡនដ វន

រដឌ F l o r i d a ថលាកបានថលើកជនអងគរបជើនវ

សកមមភាព ខដលថលាក បានថធវើជារបថយជនជន

សហពនន ខដលថយើងបាន ដករសងៀចាណច ពថសស

មយទក ទងដលរបាសនទ អងគរវថថ ដចថថៅ៖ ‹‹ខខ

កមាៈជាខខ ខដលសាខលនបាផថ សរាបខញា។ ទបាផថខញាក

បានថៅដលទកខនលងជាទសកាា រៈរបស អបកទាងអស

គនប េអងគរវថថ។ ជាយរណាស មកថហើយ ខដលខញាងល

ថហថអវបានជាជាថរៀងរាលថពលខញាឈាន ថជើងចល

កបងផធះរបសថលាកអបក ខញាខថងខថ បានថឃើញរប ឬ

េានររបាសនទអងគរវថថតាាង ថៅជញញជ ាង។ ទដឌភាពថនះ

ថធវើឱយខញាថកើថានបាណងមយ េវេងណាមយ ខញារថវខថ

លោកបណឌ ត ហសសរ គលបឿ Dr.Joshua Cooper ទរបកាពលសសរបសសហពនធខខមរកមពជាលរោម

ថៅដលរបាសនទអងគរវថថ ឱយទលខថបាន។

ខញាកបានថមើលអងគរវថថថពញ មយវេង។ខញាបាន

ថឃើញវេងរះថលើអងគរពរដង។ ខញានកកបងចថថថវ វាលអអវ

ថមលះថទ!។ រចខញាកបានយលទាងរសងថវ ថហថអវបាន

ជាានអងគរវថថថៅរេបផធះ ថហើយថហថអវ បានជា

អងគរបាន ឋថថៅកបងថបះដងខញាជារហថមក។ វាជា

សកេភាពវនភាពរងថរឿងអសនច រយវនអារយធមមយ។ វា

បងហា ញថវ អវៗអាចថៅរចទាងអស។ វាបងហា ញថវ អបក

អាចថធវើអវៗបានទាងអស។ អបកបានថធវើអវមយខដល

ពភពថលាក ទាងមលចាបអារមមណ។ វាមនខមន

រគននខថជាសកេភាពវនអថថកាលថទ បខនថវាក

បញញជ កពអវខដលថយើង អាចថធវើកបងកាលអនាេថខដ

រ។ ខញាានជើថនឿថវ កបងរបាាឆប ាខដលកនលងមកថនះ

សហពននថយើងបានថធវើការរកចថរមើនថោយយថៗ

បខនថថយើងបានថធវើការងហរថោយចាសលាស ថហើយ

រថវចាទសថៅខដលថយើង រថវថដើរថៅ។ សាដរបស

ថលាកបណឍ ថហសសរេថបឿថនះជាការរ ាលកោស

សថអារមមណខខមររេបរប មនថវខខមរថរកាម ខខមរកណាថ

លឬខខមរថលើថទ។ សបាថ ហកនលងថៅ ខញាបានជបជាមយ

ថលាក រប ថឡមេន ជាជនជាថអងៀថេលស នងជាអបក

ផលថខខសភាពយនថថឈាម ះ សរថវរបសមនសស

“Enemiesư Ofư Theư People”ư ។ ថោយថលាក ជាជន

ជាថអងៀថេលស ខដលបានសការសនវរជាវថរឿងរាវ

របវថថសនសរសថជាថរចើន ខញាកបានសរបញញជ កអាពទសស

នៈ របសថលាក ថៅថលើការរសនវរជាវមយខដលបាន

អះអាងថវ កាលពជាងមយ នឆប ាមន ថៅថពល

ខដលទរកងអងគរានបណាថ ជនខខមរ ចាននមយលាន

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ទាពរ៤

កនលះរសថៅថពលថនាះ ទរកងឡង វនចរកភព

អងៀថេលស ានមនសសរសថៅរថមខថដបមននាក

បថណាត ះ។ ថលាក របថឡមេន បានបញញជ កថវ ការ

រសនវរជាវថនាះេរថមរថវខមនថហើយ។ ភសថតាង

ថនាះបានបងហា ញថវ ពជជាថខខមរ ជាអាបរអបកាន

សមថទភាព នងថទពថកាសលខពសខលងការងហរសនទ ប

ថយកមម។ ថហើយថដើមផឱយ ានសមថទភាពថនះ េរថវ

ានថហោឌ រចចនាសមពននដវទថទៀថរងាាលអេបផសា

ជាមយ តាាងពការអបរ ាសកា រហថដលសមថទភាព

កបងការដកនាា។ ពថខមន កយថសនល កមយបាន

នយយថវ ‹‹ថជាេជយពអថថកាល ពាខមនជា

ថជាេជយបចចបផនបថទ..។ បខនថដចថលាកបណឍ ថេ

ថបឿ កបានបញញជ កខដរ អវខដលថយើងធលល បថធវើ បានព

អថថកាលថនាះ កបានបញញជ កថវ អវៗកមនខមនមន

អាចថធវើថៅបានថៅអនាេថយថនាះខដរ។ ខខមរខដល

បានយកចថថទកោកថរៀនឱយយល-ចងចាា-អនវថថជា

របថយជនពរបវថថសនសរសថ អាចថៅចងចាាថវ នា

សមយថរកាយអងគរ កបងសមយដអរអាបថមម ងងថ

រពះរាជាណាចរកខខមរថយើងថសធើរខថរលាយបាថ

ថឈាម ះ ពពភពថលាកមថងរចថៅថហើយ ថោយសនរ

កាវាយលកពថសៀមនងយន។ របជាជាថខខមរបានថ

សថងើបរស ថឡើងវញមកដលថពលថនះ កេ

ថោយសនរថាថណាះរសនយរថវរបសថវប កដកនាា

ជើនានមន ខដលថយើង ទាងអសគនប រថវខថចងចាាអាព

ឧបផការេណថនះ។ ថទះបយងណា ថយើងបានរកា

អងគរឱយថៅកបងដខខមរ បាន ថហើយបានថលើកដើថកើងជា

នមថថរបវនរពលងជាថ ថលើទងៀជាថថយើងថទៀថផង។

ថៅកមពជាថរកាមសពវវេង ានតាាងរបអងគរវថថ

តាមផធះ ខខមរថរកាមកានខថថរចើនណាសថហើយ។ មន

យរថទ រេបផធះ ខខមរថរកាម នងានរបអងគរវថថទាងអ

ស។ ចាខណករបជាជនជាថថវៀថណាម កបានថធវើ

ដើថណើ រមក ទសសនារបាសនទអងគរវថថ កានខថថរចើន

ថឡើងជារាលឆប ា រហថដលជាបថលខជាថភញៀវ

ថទសចរណ ចាននថរចើន ជាងថេ ខដលមកទសសនា

អងគរវថថផង។ ថមើលថឃើញ អងគរវថថ េដចថមើលថឃើញ

មខាថខខមរ ខដលជាពជខខស អបកកសនង េខខមរថរកាម

ខដលកាពងរសជាមយខលន។ មនេរជញជកាថសថសើ

រពភាពអសនច យវនអងគរថហើយ ខបរជាខលកថសនថ ះសអប

ថខពើមេាកនអបកសនងថៅវញ។ យនេរ ខថដងថវ ថទះ

ថរចើន នឆប ាថថៅ អងគរថៅខថឋថថៅកបងទងៀជាថ

ខខមរ ថហើយជាថខខមរនងមនសនល បតាមបាណង ពោបាទ

របសខលនថឡើយ។ អបកដកនាាយន បានកសនងថសចកថ

សខថលើេានរទកេលាបាករបសខខមរថរកាមាច សទកដ

ថហើយរបរពថថផធយ នងចាបអនថរជាថផង េជាការ

ថធវើអថថឃដ។ ងហកមកចាបកមមផលវញ េអបកាន

េានថ ពោបាទថេ រខមង រថវទរណកមមវនរពហម

លខថបាផទល ញខលនឯង។ ឯខខមរថរកាមជាពជរពះ

ជនវងស េមនសនល បថទ រគននខថកាសថ! ៕

របភព៖ VOKK

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ទាពរ៥

កាលពវេងអាទថយ ទ០២ ខខធប ឆប ា២០១១

សនខលសហពននខខមរកមពជាថរកាម របចាាទរកងឡងបច

វនរដឌកាលហវ រញ ភាេខលងថផង សហរដឌអាថមរក

បានថបើកអងគរបជើមយ ថរកាមការថរៀបចាថឡើងថោយ

អបករស ថវច សផទន របធលនសនខល នងថលាក ថកៀង

រមណ អនរបធលនសនខលសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ភាេខលងថផង វនរដឌកាលហវ រញ ខដលានសាជក

នងសាជកា ចលរមយងថរចើនកះករ ថរកាម

អធបថភាព ថលាក សង សថរមច អេគនាយក

ពថាន សហពនន ថដើមផថធវើរបាយការណរបចាាឆប ា

របសខលន នងពថរគនះ ពភាកាជើវញខផនការណ កបង

ដើថណើ រថឆព ះថៅយកសទនសថរមចវាសនាខលន ថោយ

ខលនឯងពនមអាណានេមយនបចចបផនប រមទាងការ

ថបាះថឆប ថ ថរជើសថរ ើស ថមដកនាាេម សរាប អាណថថ

កាល ឆប ា២០១១ នង ឆប ា២០១២ រសបតាម លកេនថកៈ

របស សហពននខខមរកមពជាថរកាម ខដលរបធលនសនខល

សហពននពរឆប ាថបាះថឆប ថមថងអបករស ថវច សផទន

របធលនសនខលសហពននខខមរកមពជាថរកាម ភាេខលង

លោក ថាច ងក ថាច (ទ២ ជរមខ) របធានសហពនធខខមរកមពជាលរោមពភពលោក

សាខាសហពនធខខមរកមពជាករោម កៅទរកងឡងបច កបើកអងគរបជាក ះកឆន តករជើស កមដកនាថម

ថផង វនរដឌកាលហវ រញ បានថឡើងចាណាបអារមមណ

អាពសកមមភាពថផសងៗ វនការវវឌណនរបសហពននថៅ

ថាបន កាលហវ រញ ភាេខលងថផង ថោយបានថកាថ

សរថសើរ ចាថ ះសាជក-ការបសខលន ជានចចកាល

ខថងខថយកចថថទកោកគនារទចលនា សហពននខខមរ

កមពជាថរកាម ខដលជាអងគការជាថរបសខខមរថរកាម។

អបករស ថវច សផទន កបានានរបសនសន ជរាប

ដលអងគរបជើផងខដរថវ កាលពវេងទ១១ នង១២ ខខ

ធប ឆប ា២០១០ កនលងថៅេមៗ ថនះ សហពននខខមរកមពជា

ថរកាម បានថបើកអងគសនបបាថរបចាាឆប ា ថៅទរកងអ

ខឡនដ វនរដឌផលរោ ថដើមផបកសរបលទនផលការងហរ

របសេណៈកមមការនាយក, េណៈកមមការកណាថ ល,

របធលនសនខល, របធលនថាបន, ថាណាងទវប នងថាណាង

ទរកងជាថដើម កបងរយៈថពលមយឆប ា នងពនថយថឡើង

វញ នវខផនការបនថដើថណើ រថឆព ះថៅកានាថភមកមព

ជាថរកាម វនសថរមចវាសនាខលនថោយខលនឯង។

ទកទននងអងគសនបបាថរបចាាឆប ា ថៅរដឌផលរ

ោថនាះ ថលាក ថកៀង រមណ អនរបធលនសនខល សហ

ពននខខមរកមពជាថរកាម ភាេខលងថផង វនរដឌកាលហវ រ

ញ ខដលថទើបខថរថឡបពការចល រមអងគសនបបាថ

របចាាឆប ា ថៅទរកងអខឡនដ កបងថពលេមៗ ថនះ កបាន

ានាានវរបាយការណ ថផសងៗ នងខផនការសរាប

ឆប ា២០១១ វនសហពននជើរាបដលអងគរបជើថនាះផង

ខដរ។ បនាធ បពអងគរបជើបានពភាកា នងសនថ បនវវា

េមនជាថរចើនរប ានរបសនសនអាពលទនផល

ថជាេជយនងការវវឌណន របសសហពននខខមរកមពជា

ថរកាមថនាះរចមក អងគរបជើកបានសថរមច ថរៀបចា

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ទាពរ៦

ថបាះថឆប ថថរជើសថរ ើស របធលនសនខលសហពននខខមរ

កមពជាថរកាម របចាាទរកងឡងបច តាមការកណថ២

ឆប ាមថងរបសសហពនន។ អងគរបជើបានថបាះថឆប ថ

ថរជើសថរ ើសថលាក ោញ ឃថ ជារបធលនសនខល,

ថលាក ជយ បរនធ ជាអនរបធលន នងថលាក ថវញ

ឆន ជាអនរបធលនទពរ វនសហពននខខមរកមពជា

ថរកាមរបចាាទរកងឡងបច។ ថលាក ោញ ឃថ

របធលនសនខលសហពននខខមរកមពជាថរកាម របចាាទរកង

ឡងបច ខដលបានការគនារទពអងគរបជើ ថោយសថមលង

ថឆប ថភាេថរចើន បានរបសនសនអងវរករដលទក ចថថ

បងបអនទាងអស រថវខថជយគនប ថដើមផផលរបថយជន

សហពនន។ ថលាក ជយ បរន ានថដើមកាថណើថនវ

ខខរថកាពថ ខដលជាបថឆប ថជាអនរបធលន បាន

របសនសន ថរៀបរាបអាពរបវថថសថងេប នងខថខារបង

ខរបងដកនាាសហពនន ឱយបាន សថរមចថជាេជយដច

ថកាះទមរខលងថកើថ។

សមបញញជ កជនថវ អងគរបជើបានចាបថផថើមព

ថាង២នង៣០នាទលាង ច រហថដលថាង ៥ នង៣០

នាទរថសៀល ថោយមថថភាព ភាថរភាព នងសនមេា

ភាព របកបថៅថោយសនម រថ ថសបហាជាថខពងៀ ចាថ ះ

វាសនា ទកដកមពជាថរកាម៕

របភព៖ VOKK

បអនរសកៅរបសបណឌ ត សង ងក ថាញ ទទលមរណភាព កនងជនម យ ១០២ ឆន ា

លោកយាយ សង ធខថម របថត៖ សារពតមលននរពនគរ

ថលាកយយ សង ធខេម ថកើថឆប ា ១៩១១

រថវជាបអនរសថៅរបសបណឍ ថ សង ងឿកថវញ ខដល

ានថដើម កាថណើថ ថៅភមេេរថរៅ រសកកាពងៀធា

ថខថថរពះរថ ាង ខដនដកមពជាថរកាម (បចចបផនបយនៈ

ẤpưKỳưLaưxãưHòaưThuận huyện Châu Thành tỉnh Trà

Vinh) សពវវេងរស ថៅរបថទសកមពជា បានទទល

មរណភាពថហើយ កបងជនាម នយ ១០២ ឆប ា ថៅថវលា

រពកវេងទ ០២ ខខមករា ឆប ា ២០១១ កនលងថៅថនះ ។

សពរថវបានយកថៅដើកល ថៅវថថ សាថរាងអខណថ ថ

ភមថរចស សងហា ថភបាថពញេម ខណឍ ខសនសខ រាជ

ធលនភបាថពញ ថដើមផថរៀបចាថធវើ ពធបណយថៅតាម

របវពណ រពះពទនសនសនា។ ថលាកយយ សង ធ

ខេម ជាបរថ ថៅរបសថលាក សង ខណវ នងថលាក

រស ថវច ធ ថប ។ ថលាក សង ខណវ ជាអថថ

អភបាលថខថថរពះរថ ាង សមយអាណានេមបារាាង

។ ថលាកយយ សង ធខេម ានបងបអនរបស រស

រមវផធ ចានន ៧ នាកេ៖

1. ថលាក សង ថវយ សន (បងរបស)

2. ថលាក សង ថវយ ថហវៀន (បងរបស)

3. អបករស សង ធ ចាវ (បងរស)

(តលៅទាពរទ៩)

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ទាពរ៧

កសចកតជនដាណង ចាក ះបងបអនខខមរកមពជាករោម ខដលកធវើដាកណើ រកៅកលងរសក កាកណើ ត

ដចបងបអនខខមរថរកាមទាងអស បានដង

រសនបថហើយ ថវរោឌ ភបាលយន ខថងពោយមអន

វថថ នថយបាយ ថកៀបសងាថ សពវខបបយង

ចាថ ះខខមរថរកាមថយើង ទាងអសគនប ានការថកៀប

សងាថ ដលការអនវថថ របវពណ ទាថនៀមទាល បខខមរ

ថយើង បទមនឱយថរៀន អកសរសនសរសថជាថខខមរ ការរប

អសដធល សទនកបង ការថធវើដើថណើ រ ការសនថ បវទយ នង

ថមើលទរទសសន នងកចចរបថបថថរពះពទនសនសនា

ខដលថយើងទាងអស គនប បានថធវើថដើខណលថករ

ដនតាតាាងពរាប នឆប ា មកថហើយ។ល។ តាមការ

ផថលថយបលពអបកជើនាញការខផបកសទនមនសសជា

អបកទទលបនធក ថធវើការថវាឿ ឱយថយើងតាមផលវចាប

េថយើងទាងអសគនប ជាជនរងថរគនះ ថនាះឯង ជាអបក

ជើនាញការដសាខលន ថរ ះថយើងដងថរឿងថរចើន

ជាងថេ។ ដថចបះ ថដើមផជារបាយការណ ឱយពភព

ថលាកបានដងរជថរជាប នវសនទ នការណពថជាក

ខសថង ខដលកាពងថកើថាន ថលើទកដភមរសក

របសថយើងទាងអសគនប េទមទរឱយានការចល

រមយងសកមម ពថយើងជាខខមរថរកាមរេប ៗ រប។

សហពននខខមរកមពជាថរកាម បានថចញ

ផាយនវខបបបទមយ សរាបបងបអនខដលវល

រថឡបព ដើថណើ រថៅថលង រសកកាថណើ ថវញជយ

បាថពញ។ ការបាថពញខបបបទថនះ ជាការសនធ ប

សធងៀពសនទ នភាពទថៅ ខដលខរបរបល ខសសនទ ន

ភាពថដើម ថោយសនរការបងេថបងេើរបសពកកមមយ

នសថយន។

ថដើមផជយការ រដលសវថទភាពរបសបង

បអន សហពននខខមរកមពជាថរកាមសនោថវ នងខេ

រកាការផថលពថានថនះ ជាឯកសនរសាង ថជា

នចច។ សមជើរាបបញញជ កថវ បងបអនមនបាចយក

រកោសថនះថៅតាមខលនថៅកមពជាថរកាមថទ េ

រគននខថថធវើការកថសាគនលចងចាាកបងចថថ លះដល

វលរថឡបមកវញសមបាថពញ ថហើយថផញើ ឬE-mail

ឬ Fax មក អាសយោឌ ន ដចខលងថរកាម ៖

Khmer Kamuchea-Krom federation

P.O. Box 193

Pennsauken,NJ08110

Tel. 856-655-3838 Fax.856-655-1503

Email: info@khmerkrom.org

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ទាពរ៨

ោរសទងមតកនងដាកណើ រទសសនកមពជាករោម

១ ថឈាម ះ…………………………….........………………………………………………………………………..............………………….

២ ទានាកទានង…………………………........…………………………………………………………………………………..............…….

៣ ថថើអបកបានថៅទសសនាកមពជាថរកាមពវេងណា?……………………………………………………..............……………….

៤ ភមណាខលះខដលអបកបានថៅថឃើញ ? (សមផថលថឈាម ះភមជាខខមរនងជាយន)...........................................

.........................................................................................................................………………………………………….

៥ សមរាយថឈាម ះសាជករេសនរខដលអបកបានថៅជប ថថើវេងថរកាយថយើងអាចទកទងជាមយបានខដរ

ឬថទ?................................................................................................................................................................

៦ ថថើអបកបានថៅវថថខដរឬថទ? ថថើវថថថនាះានលកេណៈយងដចថមថច?ថថើរពះសងឃបានបថរងៀនភាសន

ខខមរឬថទ? ថថើានកមមវធវបផធមថៅកបងវថថខដរឬថទ? ...................................................................................

..........................................................................................................................................................................

៧ ថថើសកមមភាពរពះពទនសនសនាបានរថវរបថបថថកបងសហេមខខមរខដរឬថទ?..............................................

..........................................................................................................................................................................

៨ សមរាយថឈាម ះសកមមជនខខមរថរកាមខដលអបកបានជប ថថើវេងថរកាយ អបកថនាះអាចចលរមការងហរខដរ

ឬថទ?................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

៩ សកមមភាពរាថលាភសទនមនសសខដលអបកបានថឃើញថកើថានចាសជាងថេថៅកបងភមរសក?................

..........................................................................................................................................................................

១០ ថរៀបរាបអាពរចនាសមពននវនលកេណៈហងាខដលខខមរថរកាមកាពងខថជបរបទះ?........................................

..........................................................................................................................................................................

១១ ថថើខខមរថរកាមទាងអសគនប ថៅអាចថចញចលបានជាមយដទកមថរបវពណរបសថេខដរឬថទ?................

..........................................................................................................................................................................

១២ ថថើអបកចងៀបខនទមថសចកថសថងាថដលសហពននខខមរកមពជាថរកាម ថដើមផកចចថលើកដើថកើងនងការ រសទន

មនសស? ..........................................................................................................................................................

សមបាថពញ ថហើយថផញើមក ជាមយមនសសខដលអាចទកទងបាន។

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ទាពរ៩

4. អបករស សង ធ សម (បងរស)

5. ថលាកបណឍ ថ សង ងឿក ថវញ (បងរបស)

6. ថលាក សង ថវយ ថងវៀង (បងរបស)

7. េ ថលាក យយ សង ធ ខេម ។

សមបញញជ កថវ ថលាកយយ សង ធខេម ថៅ

ានបងរបស រសរមឱពក ាថ យទវទ ៣ នាកថទៀថ

ខដលរថវជាកនរបសភរយ ១ វនថលាកអភបាល

ថខថថ សង ខណវ ។ ថរកាយពភរយ ១ ានជមងសនល ប

ថទើបថលាកអភបាលថខថថសងខណវ បានថរៀបមងគល

ការជាមយថលាកយយ ថវច ធ ថប រថវជា ាថ យ

ថលាកយយ សន ធ ខេម។ ថលាកយយ សង ធ

ខេម បានដកនាា កនថៅ ថៅរសថៅរពះរាជាណា

ចរក កមពជា តាាងពទសវថស ៨០ រហថដលបចចបផនប។

ថលាកយយ សង ធខេម បានទទលមរណភាព

ថោយជរា ធ កបងជនាម នយ ១០២ ឆប ា ថៅថវលា

រពកវេង ទ០២ ខខមករា ឆប ា ២០១១ ។ ថៅវេងទ០២,

ខខមករាថនះ សពរបស ថលាកយយរថវបាន កន

ថៅ នងសនចញថ យកថៅដើកលថធវើបណយបជា

សព ថៅ តាមរបវពណ រពះ ពទនសនសនា ថៅវថថ

សាថរាងអខណថ ថ ភមថរចស សងហា ថភបាថពញេម ខណឍ

ខសនសខ រាជធលនភបាថពញ ថោយានការនមនថ

អថញជើញចលរម កានទកេ នងបាថពញកសល ព

សាណាកអងគការ សាេមខខមរកមពជាថរកាម ថៅកមព

ជា រពមទាងញថមថថជថឆង យ យងអធកអធមផង

ខដរ។

បណឍ ថ សង ងឿកថវញ (ភាសនអងៀថេលសៈSon Ngoc

Thanh , ភាសនយនៈ Sơn Ngọc Thành)ថកើថឆប ា

១៩០៨ សនល ប ១៩៧៧ ថៅកបងេកជវាឿ (Chí Hòa)

របសបកសកមមយ នសថយន ។ ជាអថថនា យករដឌម

រនខខមរឆប ា ១៩៤៥ នង ១៩៧២ ,ជាអថថរបមខ

ចលនា ខខមរថសរ នង កងកាល ាងពថសសខខមរ នងជា

អបកបានបថងាើថសនរពថ ានជាភាសនខខមរ មនដើបង

ថៅកមពជាថឈាម ះ«នេរវថថ»នាឆប ា១៩៣៦៕

របភព៖ សារពតមលន នរពនគរ

(តពទាពរទ៦)

ខខមរករោមចលរមពធបណយពហវបបធមកៅអសតសាត ល

របធលនសាេមខខមរកមពជាថរកាម របចាាថៅ

របថទសអសរសនថ ល បានខេលងឲយវទយអាសថសរ ដង

តាមទរសពធកាលពវេងទ២៦ មករាថវ របជាពលរដឌ

ខខមរកមពជាថរកាមរបាណ ៥០ នាក បានចលរម

បងហា ញអាពរបវពណវបផធម របសខខមរថរកាម ថៅ

កបងពធបណយដធាមយ របសរបថទសអសរសនថ ល។

ថនាះេជាពធបណយ រ ាលកវេង បថងាើថពហវបផធមវន

របថទស អសរសនថ ល។ ថលាក ោញ កាវ ង របធលន

សាេមខខមរកមពជាថរកាម របចាាថៅរបថទសអសរសនថ

ល បានថលើកថឡើងថវ ថៅវេងទ២៦ មករា ឆប ា២០១១

ថនះ រេបជាថសនសនទាងអសខដលរសថៅកបង

របថទសអសរសនថ ល បានចលរមបងហា ញនវវបផធម

របវពណរបសខលន ជាថរៀងរាលឆប ា ថៅវេងទ២៦ ខខ

មករា ៖ “ថយើងបានបងហា ញ (តលៅទាពរទ២៦)

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ខខមរករោមខសវងរកយតតធមឲយអនកខដលរតវកវៀតណាមសមាល ប មជឈមណឍ លវបផធមខខមរកមពជាថរកាម ថៅ

កបងរបថទសកមពជា បានថសបើសាជាផលវការថៅរដឌមសរនថ

រកសងការបរថទសកមពជាឲយ ជយថធវើកចចអនថរាេមន

ថដើមផ ឲយអាជាញ ធរថវៀថណាមចាបខលនជនសងសយ

ខដលបានសាល បខខមរកមពជាថរកាមចានន ២នាក

កាលពថដើមខខមករាកនលងថៅេមៗ ថនះ ថៅថលើទកដ

ខខមរកមពជាថរកាម។

ការថសបើថនះ េានថលាក យនថ ថវរ ជា

របធលន វនមជឈមណឍ លវបផធមខខមរកមពជាថរកាម នង

ជាថាណាងរាសរសថ េណបកសរបឆាងសមរងស ជនរដឌម

សរនថរកសងការបរថទសកមពជា ថលាក ថហា ណាាហង

នងជាឧបនាយករដឌមសរនថ តាមរយៈរបធលនសភាជាថ

ថលាក ថហង សារន ចះវេងទ១៣ ខខមករា ឆប ា

២០១១។ លខថថនះបានទទលសនគ ល នងបានថឃើញ

ថោយថលាក ថហង សារន។

របធលនមជឈមណឍ លវបផធមខខមរ កមពជា

ថរកាម នងជាថាណាងរាសរសថេណបកសរបឆាងសមរងស

ថលាក យនថ ថវរ បានានរបសនសនថវ ថបើសនណា

ពាានការចាបខលនជនសងសយ ថដើមផផឋនាធ ថទសថទ

អាថពើហងាសាល បខខមរកមពជាថរកាមថៅខថបនថ ៖ "ព

អថថកាលដ យរអខងវង រហថមកទលសពវវេងថនះ

ការកាបសាល បរបសជនជាថថវៀថណាម មកថលើបង

បអនជនរមជាថខខមរកមពជាថរកាម អាជាញ ធរថវៀថណាម

ថៅខថបខណឋ ថបថណាឋ យ រពថងើយកថនថើយ មនខដល

បានរកជនថលមើសថឃើញ មកផឋនាធ ថទសមឋងណាថៅ

ថឡើយ។ ថនះជាបញញា មយ ខដលខញាេថថវ ជាការ

ថរ ើសថអើង នងរបកានពជសនសន ថរ ះខខមរកមពជា

ថរកាម ជាជនជាថថដើម ជាាច សទកដវនខដនដកមព

ជាថរកាម"។

ឯកសនរលខថខដលវទយ អាសថសរទទល

បានថៅវេងទ១៩ ខខមករា បានពណនាថវ ការ

សាល បខខមរកមពជាថរកាមជាញកញបពសាណាកជន

ជាថថវៀថណាម កបងរយៈថពលកនលងមកថនះ ាន

ថរចើនករណណាសមកថហើយ បខនថអាជាញ ធរអាណា

នេមថវៀថណាម ពាខដលបានចាបខលនជនថលមើសឲយ

ជាសាណង នងផឋនាធ ថទសមឋងណាថឡើយ។

លខថ បានបនថថវ ថហថដថចបះ សមឯកឧថឋម

ឧបនាយករដឌមសរនថ ចាថវធលនការថៅសនទ នអេគកង

សលកមពជា ថៅទរកងវរពនេរអនថរាេមនថៅរោឌ ភ

បាលថវៀថណាម ថដើមផខសវងរកចាបខលនជនថលមើស។

មសរនថអបកនាា កយ រកសងការបរថទសកមពជា

ថលាក កយ េង បានានរបសនសនថវ ថលាកមន

ទនបានថឃើញលខថថនាះថទ ដថចបះថលាកមនអាច

ថធវើអតាទ ធបាយបានថឡើយ។

កាលពវេងទ៣ ខខមករា ឆប ា២០១១ ខខមរកមព

ជាថរកាមាប ក ថឈាម ះ ថវច ធន អាយ២៨ឆប ា រថវ

បានជនជាថថវៀថណាមសាល ប ថៅកបងទរកងវរពេរ

នងវេងទ៦ ខខមករា ឆប ា២០១១ ខខមរកមពជាថរកាមាប ក

ទាពរ១០

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ថទៀថ ថឈាម ះ ថវច វាឿ ង អាយ២១ឆប ា រថវបានថវៀថ

ណាមសាល បថៅទរកងវរពនេរ។

ជនរងថរគនះទាងពរនាកថនាះ ានជវភាពរក

រក ថធវើជាកមមករថៅកបងទរកងវរពនេរ ឬទរកងហជម

ញ (Ho Chi Minh) ទកដខខមរកមពជាថរកាមរេបរេង

ថោយថវៀថណាម។

របភពពសាេមខខមរកមពជាថរកាម បានឲយ

ដងថវ កាលពខខកញញដ ឆប ា២០១០ កនលងថៅ ខខមរកមព

ជាថរកាមចានន ៤នាក បានរងការវាយសាល បថោយ

ជនជាថថវៀថណាម ថៅកបងថខថថថរាងដើរ ឬថខថថវថន

ញ កបងថនាះាន ថឈាម ះ ថៅ ខណថ ថឈាម ះ ថៅ ផទថ

ថឈាម ះ ថៅ ខកវ នងាប កថទៀថមនសនគ លថឈាម ះ៕

របភពពតមលន៖ RFA

បណាា ញយវជនខខមរកមពជាករោមកបើកអងគមហាសនន ត

ទាពរ១១

ថៅសនលរបជើវន សាេមខខមរកមពជាថរកាម

ថដើមផសទនមនសស នងអភវឌណន ភមថគនកឃល ាង

សងហា ថភបាថពញេម ខណឍ ខសនសខ រាជធលនភបាថពញ

(ឋថកបងសហេមន បរវរពនេរ) កាលពវេងអាទថយ

ទ៣០ ខខមករា ឆប ា២០១១ កនលងថៅថនះ បណាឋ ញ

យវជនខខមរកមពជាថរកាម ថៅកមពជា បានថបើកមហា

សនបបាថរបសខលន ថពញមយវេង ថោយានការចល

រមពថាណាងអងគការ សាេមខខមរកមពជាថរកាម ជា

េណៈអធបថ រពមទាងថាណាងសាជក សាជកា

បណាឋ ញមកពតាមបណាឋ ថខថថនានា វនរពះរាជាណា

ចរកកមពជា របាណជា៦០ រប។

បណាឋ ញយវជនខខមរកមពជាថរកាម េជាខផបក

មយវនកមមវធ របសសាេមខខមរកមពជាថរកាម ថដើមផ

សទនមនសស នងអភវឌណន រថវបានបថងាើថថឡើងថៅវេង

ទ០៥ ខខកញញដ ឆប ា២០១០ថរកាមការផថចថផថើមេានថព

ថលាក សន ជើជន មសរនថសរមបសរមល វន

រកមគណៈកមមោរសនល ននបណាដ ញយវជនខខមរកមពជាលរោម

សាេមខខមរកមពជាថរកាមថដើមផសទនមនសស នង

អភវឌណន ថោយានការចលរមផថលមថថយបលគនា

រទ ពឥសសរៈជនខខមរកមពជាថរកាមទាងកបង នងថរៅរប

ថទសមយចានន កបងថនាះកានការចលរមគនារទព

សមណនសសថ នងយវនសសថខខមរកមពជាថរកាមជា

ថរចើនរបថទៀថ។

ថនះជាអងគមហាសនបបាថថលើកដើបង វនការ

កថកើថបណាឋ ញយវជនខខមរកមពជាថរកាម ថនះថឡើង។

ពធបងសកលជនដងវញញា ណខនធ កនងសននសទោខសត

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ទាពរ១២

ថគនលបាណងវនអងគមហាសនបបាថថនះេថដើមផ

ផសពវផាយខផនការយទនសនសរសឋ ការរបកាសសាស

ភាពថវប កដកនាា នងវភាកាពថគនលនថយបាយ

ពរងហងរបសបណាឋ ញ សារាបេថរាងបឆប ា ពឆប ា

២០១១-២០១៣។

អងគមហាសនបបាថបានថរជើសតាាង នងរប

កាសសាសភាពថវប កដកនាាកាពលៗចាននបរប កបង

ថនាះាន ៖ ១/ ថលាក សន ជើជន ជារបធលន, ២/

រពះថថជរពះេណ េម សសាណា ជាអនរបធលន, ៣/

ថលាក ថវច ថខមរា ជាអេគថលខលធការ នងសាជក

សាជកា េណៈកមមការសបល រពមទាងថវប កដកនាា

នងសាជក សាជការបចាាការយលយចានន ៤

ថផសងថទៀថ កបងថនាះាន៖ ១/ កញញដ ថៅ ថកសរ

របធលនការយលយរដឌបាល នងហរញដវថទ, ២/

កញញដ េម ថកសរ របធលនការយលយេថរាង នង

ខផនការ, ៣/ ថលាក ភសរកថ សរតាវធ របធលន

ការយលយអបរ ា នងបណឋ ះបណាឋ លវជាច ជវៈ, នង

៤/ ថលាក យញ ថសរ របធលនការយលយរសនវ

រជាវ ទានាកទានង នងពថាន។

ខេលងកបងកចចថបើកអងគមហាសនបបាថ ថនាះ

ថលាក សន ថយឿង នាយករបថបថថ វនសាេមខខមរ

កមពជាថរកាមថដើមផសទនមនសស នងអភវឌណន បាន

ានរបសនសន ោសថថឿនដលយវជនឲយថធវើការ

ផទល សបឋរថយបលគនប ានភាពរករាយ យកចថថ

ទកោក ជថសបទននងគនប នងសខមឋងនវការថសនម ះរថងៀ

ពថសសឲយអសពចថថរបសថយើង ថដើមផបងហា ញបទ

ពថសនធនរវាងគនប នងគនប ថដើមផការងហរថៅថពលអ

នាេថ។

ថលាក សន ជើជន របធលនបណាឋ ញយវជន

ខខមរកមពជាថរកាម បានថធវើរបាយការណរសនវរជាវ

លោក សន លយឿង នាយករបតបតាសមលគម ខខមរកមពជាលរោមលដើមបសទធមនសស នងអភវឌឍន

ខថលងលបើកអងគមហាសននបាត

សថងេបដលអងគពធ ថោយថលាកបានថលើកថឡើងនវ

បញញា មយចានន ខដលជាថហថនាាឲយបថងាើថ បណាឋ ញ

យវជនខខមរកមពជាថរកាមថនះថឡើង បញញា ទាងថនាះ

ានដចជា៖ ការរសថៅថោយគនម នអថថសញញដ ណ

រសបចាប រសថៅតាមថាបនសាណងៀបថណាឋ ះ

អាសនប (ថាបនអាណាធបថថយយ) ដចជាតាមភល

របឡាយ ឬភលអាងជាថដើម ថោយគនម នដសនងសងៀ

លាថៅសនទ ន នងថធវើខរសចាការ រករកគនម នជើនាញ នង

គនម នចាថណះដងសរាបរបកបមខរបរចញច នជវថ រក

ចាណលបានថចជាចាណាយ បញញា អាថពើហងាកបងរេ

សនរនងខវះការរបរមសនមេគគនប ានទានាសកបងសហ

េមន នងអបកានអាណាច ថកមងមនបានថៅសនលា

ខលះថបាះបងៀថចាលសនលា នងខលះមនថចះអកសរ។ល។

រពះថថជេណ េម សសាណា អនរបធលន

បានានសងឃដកាកបងបទបងហា ញសថងេបពខផនការ

យទនសនសរសឋរបសបណាឋ ញថវ ថដើមផថលើយថបថៅនង

បញញា ខលងថលើ បណាឋ ញយវជនខខមរកមពជាថរកាម

បានបថងាើថខផនការយទនសនសរសឋរបសខលនថោយឈរ

ថៅថលើថគនលបាណងចានន៣ េ ៖

បថងាើនចាននភាេរយវនការទទលនវអថថសញញដ ណ

(តលៅទាពរទ១៥)

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

អាជាា ធរយនបាបទសទធកសរភាព ខខមរកមពជាករោមមនឲយទទលពតមានតាមរយៈទរទសសនខខមរពកមពជា

លខថចះកចចសនោ របសរពះថៅអធការ ចា

អាជាញ ធរថវៀថណាម។ អាជាញ ធរថវៀថណាម បានហាម

រពះថៅអធការវថថវរជតាសរ ថរបើថវសផទា យរណប

ខដលថមើលបសថខខមរថឃើញ ថហើយឲយោកថវស

ខដលថមើលបសថខខមរមនថឃើញវញ។

របភពពថាន ពរពះថៅអធការវថថវរជតា

សរ ភមពលអារសយ ឃាថដើមវរជ រសកាថសមរទ

ថខថថរពះរថ ាង (âp Ro Say xã Ngũư Lạc huyên

Duyên Hải tỉnh TràVinh) បានានសងឃដកា ឲយដង

ថវ អាជាញ ធរថវៀថ ណាមបានចះ មកដលវថថ បងេើឲយ

រពះអងគ ចះកចចសនោ ថលើលខថ េារមយចាប ថដើមផ

ឲយរពះ អងគឈបថរបើថវស ផទា យរណបថមើល បសថទ

រសសនខខមរ ខដលផាយចលពរបថទសកមពជា ។

ថយងតាមថសចកថ លខថចះកចចសនោ ចះ

វេងទ១១ ខខមករា ឆប ា២០១១ ខដលថយើងថទើបខថ

ទទលបានថវ «សពវវេងវថថ (វរជតាសរ) ានថថមលើង

ថវសផទា យរណប ថមើលទរទសសន រប ថភទ TVRO មន

រសបតាមចាប វនរបថទសថវៀថណាម។

ថយងតាមលខថថនះដខដល រពះថៅធការ

អធការ រពះនាម ថវច វណាត បានចះកចចសនោ តាម

លខថ េារខដលអាជាញ ធរ ថវៀថណាម បានសរថសររច

ថហើយថវ «ថយើងខញាសមថធវើ កចចសនោនងទទល ខស

រថវចាថ ះ មខចាបរបសន ថបើថយើងថៅខថថរបើ

របាសឧបករណថនះថឡើងវញ ឬថផធរថៅឲយរកមចាថ

តាាង ឬបេគលឯកជនណាមយថរបើរបាសថ » ។

ទកទនថរឿងថនះ ថយើងបានទរសពធថៅ

ថលាក បយ ជ ហង (Bùi Chí Hùng) នាយកមនធរ

ពថាន នងថឃសនា ថខថថរតាវញ ឬ ថខថថរពះ

រថ ាង វនរោឌ ភបាល បកសកមមយនសថ ថវៀថណាម

ថដើមផថលើយបាភល ថវ ថហថអវបាន ជាពលរដឌខខមរថរកាម

រគននខថថមើល ទរទសសន តាមរយៈថវសផទា យរណប

ខបរជាខសចាប នងថថើចាប វនការថមើល ទរទសសន

របសរបថទសថវៀថ ណាមានករមថ ណាសរាប

របជាពលរដឌ។ ថលាក បយ ជ ហង បាននយយថវ

ការថមើលទរទសសនតាមថវសផទា យរណបេខស

ចាប ខថថលាកមនរបាបថវ ចាបអវថនាះថឡើយ។

ថលាក បយ ជ ហង បានានរបសនសនថវ៖ “ការ

ថមើលទរទសសនតាម រយៈថវសផទា យ រណបខបបថនះ

េខសចាប ថហើយមនធរ នងថោះយបថរ ជើនសវញនវ

ថវសផទា យ រណប េមចាថ ះវថថ មយចាននវញ”។

ចាថ ះសានរថវរកមហន ខដលបានទទល

លក ឬោកថវសផទា យរណបជនរពះសងឃខខមរថរកាម

ានខសចាប ឬរថវពនយថទស ដលករមថណា

ថលាក បយ ជ ហង បានមនថធវើ អតាទ ធបាយ នង

ទាពរ១៣

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

បខងវរសានរថៅឲយសរ អបកមនធរវបផធម ថទសចរណ

នងកឡា(Sởư Vănư Hóaư Duư Lịch và Thể Thao) វញ។

ថលាក បយ ជ ហង បានាន របសនសនថវ៖ «សម

ទកទងថៅមនធរវបផធម ថទសចរណនងកឡា»។ រ

ឯថលាក ថងវៀង រថង ភង (Nguyễn Trung Phong) អន

របធលនមនធរវបផធម ថទសចរណ នងកឡា បានថលើយ

ថបថវ ខលនពាានភារកចច កបងថរឿងថនះថទ ថហើយសម

ឲយ ទកទងថៅ ថលាក បយ ច ហង វញ ៕

របភព៖ សារពតមលននរពនគរ

ោររ ាកោភសទធកមមោរនខខមរករោម កៅកោងចរកមផង(My phong)

កាលពេមៗ ថនះ បានឭដើណងថវ ថរាងចរកម

ផង (My Phong) សទថថៅរសកេាវ (Tra Cu) ខខរថរពះ

រថ ាង (Tra Vinh) កមពជាថរកាម។ េថរាងចរកផល

ថខសផកថជើង នងសាថលៀកបា កថហើយាន កមមការ

នរបខហលជា ៤០០០ នាកកាពងថធវើការ កមមការន

ភាេ ថរចើនជាជនជាថ ខខមរកមពជាថរកាម។

ថរាងចរកថនះ បានជលកមមករ កបងមយាប ក

ថវមលរបាកខខេ ១.១០០.០០០ D (មយលានមយរយ

ន) សារាបកមមករចលេម ថាងថធវើការ េចាបតាាងព

ថាង ៦ រពករហថថៅ ដលថា ៦រ ថសៀល ានកមម

ករ ជនជាថខខមរថរកាម ាប កមនបថញចញថឈាម ះ បាន

ឲយដងថវ៖

ថៅខកថរាចរកពថជាានការរាថលាភសទនថៅ

ថលើកមមករខខមរថរកាមពថាន េថៅថពលខដលកមម

ករថធវើការានអាការៈ ដចជាជកាល វលមខ ពបាក

កបងខលនជាថដើម ថពលថនាះកមមករ សមថចញថៅថរៅ

ថៅខកថរាងចរកថនាះ ពាបានឲយថចញថឡើយ ានកមម

ការនមយនាក ជាជនជាថខខមរថរកាម ានអាយ ២៤

ឆប ា បានថធវើការឲយថរាងចរកថនះ អសរយៈ ថពលជាង

មយឆប ា មនបថញចញថឈាម ះ បានឲយដងថវ ថពលកមម

ករនយយរបាបថវ ខញាអថរសលខលន សមថចញថៅ

ថរៅទញថវប ាផក បខនថថៅខក មនបានអនញញដ ថថឡើយ

ទាពរ១៤

លោល ងទវវ រលរាងចរកផលតខសបកលជើង (My Phong) កមមករ កមមោរនខខមរកមពជាលរោម លពលលចញពលធវើោរ

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ថហើយបងេើឲយកមមករថៅ ថធវើការបនថ រហថដលសនាល ប

ថៅនងកខនលង ថោយសនរជមង ថទើបបានឲយយកកមម

ករថៅថពទយ កមមករដខដលបានឲយដងបនថថទៀថថវ

មលថហថខដលបណាថ លឲយកមមករសនាល ប េថរាង

ចរកថនះ ពថជាានជាថពលយងថរចើន ថធវើឲយកមម

ករទាងអស ានការលាបាក កបងការដកដថងាើម ដថចបះ

ថហើយ ថទើបបណាថ លឲយកមមករសនាល ប េមយសបាថ

ហានយងថចក២នាកខដរ ខដលរថវបានសនាល ប។

ថរាងចរកមផងថនះ My Phong រថវបានកមមករ

ថធវើការកដកមម ជាថរចើនដងមកថហើយអាព ការរ ាថលាភ

សទនកមមករ នងការផថលរបាកមនសមរមសារាបកមម

ករខខមរផងខដរ។ ដចជាថៅវេងទ២៤ ខខមករាដលវេង

ទ១ ខខេមាឆប ា២០១០ ានកមមករជាង១០.០០០ នាក

របសថរាងចរកខសផកថជើង មផង (My Phong) រសក

កថញញច ង (Tieu Can) នងានសនខល មយថទៀថ ថៅ

រសកេាវ (Tra Cu)ថខថថរពះរថ ាង (Tra Vinh) កមមករ

ទាងអស បានមលមថគនប ការកដកមម។

ានកមមករជាថរចើនបានឲយដងថវ ការផថល

របាក រងហវ នថលើកទកចថថ សារាបកមមករ ថឃើញថវវា

មនបានថសមើភាពគនប នងការទទថរបាកខខ នងរបាក

រងហវ នមនថសមើភាពគនប ។ ភាេថរចើនកមមករថពល ខដល

ចះកចមសនោ មនបានដងអាពកមមវថទកចចសនោថនាះ

ថទ ជាពថសស េកមមភបាលខថងខថបា របា នថៅ

ថលើកមមការណ។ ថៅថពលខដលជបពភាេសនរ

ថោយផទធ លរវាងរបធលនរកមហន នងកមមករថដើមផរក

វធ ដើថណាះរសនយបញញា កដកមម េរបធលនរកហន

ខថងខថនយយ លងថលាម យកទកចថថ បងបអនកមម

ករខខមរ ឲយខារបងថធវើការ នងផទថ លរបាករងហវ នជន បខនថ

ផធយថៅវញ ការសនោរបសរបធលនរកមហនមន

បានថធវើតាមការនយយថនាះថឡើយ។

លោយ៖ UKKBS

ទាពរ១៥

រសបចាប ដលយវជនខខមរ

កមពជាថរកាមថៅរពះរាជាណាចរកកមពជា បថងាើនសន

មេគភាព នងរបាកចាណលកបងរេសនរ នងសហេមន

បថងាើនអកេរជនចាថ ះយវជន នងរសឋថៅកបងសហ

េមន ថហើយនងានសកមមភាពជាថរចើន ជា

មថធោបាយសថរមចថគនលបាណងទាងថនាះ។

ថលាក យនឋ ថវរ របធលនមជឈមណឍ លវបផធម

ខខមរកមពជាថរកាម នងជាសាជករដឌសភា វនរពះ

រាជាណាចរកកមពជា បានានរបសនសនថរៀបរាប

ថរឿងរាវកមពជាថរកាម ដលអងគពធបានសនឋ ប ថហើយ

ថលាកសខមឋងការគនារទ ចាថ ះបណាឋ ញយវជនខខមរ

កមពជាថរកាមថនះ។ ថលាកកបានខផឋផទថ ាដលយវជន

ជាពថសសរកមេណៈកមមការសបល កបងឱកាសបទ

មហាសនបបាថរបសថលាកថវ សមឲយយវជនទាង

អសថរកាយពការសកាថរៀនសរថ នងថធវើការរហថ

ដលបានកាល យជាានយសសកថ សមកាថភលចខខមរកមព

ជាថរកាម កបងនាមខលនជាឈាមជរខខមរកមពជាថរកាម

ថហើយជយថរសនចរសងៀខខមរកមពជាថរកាមផង៕

លោយ៖ គម បរ

(តមកពទាពរទ១២)

កមមោរនខខមរលរោមសនលបកនងលពលលធវើោរ

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ោលបបវតតសកងេបននខខមរកមពជាករោម ខខមរកមពជាករោមជានរណា?

តាមរបវថថសនសរសថ ជាលាោបលាថោយមក

ថនាះ ថឈាម ះរបសខដនដកមពជាថរកាម នងរបជា

ពលរដឌ ខដលជាាច សរសក រថវបានរោឌ ភបាល

អាណានេមយនបថរបាវភលខសៗគនប ៖

កបងរបបអាណានេមបារាាង កមពជាថរកាមរថវ

ថេថៅថវ កសនាងសន រឯរបជាពលរដឌខខមរថរកាម

វញ បារាាងថៅថវ Cambodgien ។

កបងរបបអាណានេមនយមថវៀថណាម កមព

ជាថរកាម រថវយនថៅថវ ណាមេ (Nam Ky)

ចាខណករបជាពលរដឌខខមរថរកាមវញ រថវបានថេថៅ

ថវ ថមៀង (Mien) ឬ ថវៀថណាមកាថណើថខខមរ (Viet Goc

Mien) ឬ ខខមរណាមប (Kho-me Nam Bo) ឬរគននខថ

ថៅថវ “ជនជាថ” (Dan Toc) បថណាត ះ។

តារាងសរបថឈាម ះ កមពជាថរកាម តាមកាល

របវថថវទោ ដចខលងថរកាម ៖

យេសមយ ហវ ណន ឬ នេរភបា ឬ សវណត ភម

(យន៖ Phu Nam)

ពសថតាងកាណាយបរាណវថទ បាននាាឲយថយើង

ថជឿថវ បពវបរសខខមរបានរសថៅថលើខដនដសណថ វន

ទថនលថមេងគរាប នឆប ា មនានការកថរតារបវថថ

សនសរសថថមលះ។

អបករសនវរជាវអនថរជាថ នងជាថខខមរជាថរចើន

បានយលរពមថវ ជនជាថថដើមថៅកមពជាថរកាម េ

ខខមរថរកាម ជាអបកថាណពជតាាងពបរាណ វនមនសស

ខដលរសថៅកបង អាណាចរក នេរភបា។ ការសកា

ថោយរកមឯកថទសខលងជាថពននសនសរសថអាព “ពក

ជនជាថភាេថច កបងសនធលរណរដឌថយៀកណាម”

(១៩៦៦)បានពណនាពខខមរថរកាមថវ «ជាអបកបនថ

ពជខខមរបរាណវនអា ណាចរកហវ ណន»។

បរាណវទថឈាម ះ លវស ាឡថរថ វនសន លា

បារាាងចងប បានជករកថឃើញសនទ នយវនរកង អ

ខកវ ជាពសថតាងវនអារយធមខខមរ កបងសថវថសរទ ១

មនរេសថសករាជ។ រកង អខកវ សពវវេងឋថថៅភាេ

ខលងថផងវនថខថថ បារាជ ខដលយនថៅថវ អានយង

An Giang បខនថអបករបវថថ សនសរសថចាថទកថវ វបផធមអ

ខកវ បានរាលោលថៅដល កាពងៀថគន (Long An) ,

ម (Ha Tien) នងថាបនទវទថទៀថវនខដនដសណថ

ទថនលថម េងគ។

ថរឿងថរពងរបជារបយ នងចាល កថលើស លា

ចារក កដចជាអថទបទកបងឯកសនរជាដើបង ពរបថទស

ចន នងថ លថវ រពះអងគាច ស ថកាណឍ នោ បានប

ខណថ ថសាថៅពរបថទសឥណាឍ ថហើយបានជបរបទះ

នង រពះនាងនាេ ខដលរសថៅមថា អខកវ ។ ពរនាក

ថនះបានថរៀបការជាមយគនប ថហើយបថងាើថ អាណា

ចរកនេរភបា ខដលានរពាខដន ខលងថជើងទលនង

របថទសចន ខលងថកើថទលនងថាបនមយឥឡវថនះ

ថៅ ញរតាង (Nha Trang)វនរបថទសយន,ខលងថផង

ទលនងរបថទស ាថឡស , នងខលងលចទលនង

របថទស ភា។

ឆប ា ២៥០វនរេសថសករាជអធរាជ Wu វន

របថទសចនបានចាថឲយមនសសពរនាក ថឈាម ះ Kang

Tai នង Zhu Ying មកអខកវ ថហើយថេបានពណនា

អាពការរេបរេង វនអាណាចរកហវ ណន ខដលាន

រថបៀបរបបដច ឥណាឍ ។

ានឯកសនរជាថរចើន បានពណនាយង

ទាពរ១៦

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

លមអថអាពរបពននកសនងសងគម ខដលានរបភពព

របថទសឥណាឍ ដចការថរបើនវអកសរសារសាថជាថដើម។

ឆប ា៥១៥ ថរកាយពរពះបាទ ថកាណឍ នយ វរ មន

បានថសនយទវងគថថៅ រពះបាទ ររទវរ មន កបានថធវើេថ

រពះថជោឌ ឯង ថហើយថឡើងថសនយរាជយដលឆប ា ៥៣៩

។ ថរកាយពថនាះ ហវណន បានធលល កថៅកបងសសរងហគ មរាា

វរ។

កបងយេសមយថនាះ ថសថច សនមនថរាជ (រពះ

រាជាកបងរបថទសជថខលង) ជាបងបអននានាខដលតាាង

ថៅកបងអាណាចរក ហវណន រេបរេងថោយថាបន

ោចខថឯង។ េរកថសាគនលជាងថេថនាះេនេរ ថចន

ឡា ខដលបានផសរថខដថថឡើងថៅជាមហាអាណាច

មយ ថរកាមការរេបរេង របសថសថច ភវវរ មន ជាអបក

កានរពហមញដសនសនា។

យគសមយកចនឡា Chenla (យន៖Chan Lap)

រពះបាទ ភវវរ មន វនថចនឡា ខដលជាអបកពជ

ពងសជាមយគនប នងរពះបាទ ររទវរ មន វន ហវ ណន ខដរ

ថនាះ បានវាយយកអាណាចរកថនះបញចលជា ថចន

ឡាធា ខដលបានទទលឋានៈជារោឌ ធបថថយយ។

ថឈាម ះ ថចនឡា េជា កយខដលរបវថថវទ

ថៅតាមចន។ អបករបវថថសនសរសថខលះថទៀថសនបោឌ នថវ

កយ ថចនឡា មកព កយខខមរថវ “ជានថលើ” ថោយ

ថហថថវ កាលពមនរបថទសខខមរខផបក ខលងថជើងថេ

ថៅថវ “ជានថលើ” ចាខណកថាបនដទានាបខផបកខលង

ថផង ថេថៅថវ “ពជថរកាម”។

ថរៅពភាសនសាសរសាថ ខដលានថរបើតាាងព

យរមក ភាសនខខមរបរាណបានថរបើជាថលើកដើបងថេ។

ស លាចារក អងគរបរ ានចះកាលកាណថឆប ា ៦១១។

ថៅកមពជាថរកាមសពវវេងានវថថខលះបានកសនងថឡើង

តាាងពសមយថចនឡា។ ឧទហរណ ថៅថខថថ

រពះរថ ាង ានវថថ ថកាះខកវសនរ (ឆប ា ៦១៣ (នង

វថថសា ថរាងឯក (ឆប ា៦៤២)។

ខលងខផបកវបផធមវញថនាះ របចាល កបដ ា

ថៅានលកេណៈខបបឥណាឍ ថៅថឡើយ ខថបាន

បងហា ញកាចរចនាខបបខខមរ ថហើយបានបនថអានភាព

រហថដលសមយអងគរ។

ចាបពឆប ា៧១៧ថៅ ថចនឡា បានខចកជាពរ៖

១/ ថចនឡាដថគនក

២/ ថចនឡាទក ខដលានកមពជា កមពជា

ថរកាម នងមយភាេ វនថវៀថណាមសពវវេងថនះ។ ថៅ

កណាថ លសថវថសរទ ៨ វនអាណាចរក ថចនឡាបាន

ចះថខសោយ ពថរ ះានការខបកបាកវផធកបងយងរថ

ណម ជាថហថថធវើឲយជនជាថជថខលងថមើលងហយ។

ថលៀថឳកាសថនាះពកថចារសមរទ (ជាវ ) បានចលមក

រាថថាថដថបាផទល ញទរកង ថឡាមពទនរាជវាាង រហថ

ដលចាបបានរពះមហាកសរថថសនយរាជយ មហបថ

វរ មន ថហើយកាថរពះសរសនថៅថវវ យថសថចជាវ ខេម

ថទៀថ។

យគសមយអងគរ ឆប ា៨០២ បានថបើកយេសមយេមមយវន

របថទសកមពជា ខដលឥឡវថនះបានទទលយងសះ

សនយថវ ជាសមយអងគរឬ សមយមហានេរ។ កបង

អាឡង៦សថវថសរដរងថរឿង សមយអងគរ េរកថ

សាគ លជាងថេ េរជជកាល វនមហាកសរថទាង៦រពះ

អងគេរពះបាទ ៖

១/ ជយវរ មនទ២ (៨០២-៨៥០) ជាសនទ បនក

រពះរាជាណាចរកយេសមយអងគរ។

រពះបាទ ជយវរ មនទ២ ថោយបានអះអាងថវ

ទាពរ១៧

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ជាអបកបនថខខសពជពងសវនហវ ណនបានថឡើងថសនយ

រាជយ ថហើយបានបរងបបរងមជាថថឡើងវញ ថៅថសធើរ

រេបកខនលងទាងអស ថធវើឲយរពះរាជាណាចរកានឥទន

ពលទទាងអាសភាេអាថេបយ។

២/ ឥសរនធវរ មនទ១ )៨៧៧-៨៨៩) ជាអបកថផថើម

ឲយានការថគនរពបជាបពវបរស។ រទងៀបានកសនង

បារាយណទក នងរបាសនទជាថរចើន រមានរបាសនទ

រពះថគន ថដើមផឧទធសថវវ យចាថ ះបពវបរសរពះអងគ។

ថនះជាថលើកដើបងកបងរបវថថសនសរសថខខមរ ខដលថេាន

ឯកសនរជាកលាក ពការថគនរពបជាបពវបរសរបស

រពះរាជា ខដលរថវថលើកថថមាើងឲយានឋានៈថសមើនង

ថទវ-ថទវ ។ ខខមរថយើងថៅរកាទាល បដលសពវវេង ជាព

ថសសកបងការរបារពនបណយខសនដនតា (បណយភជា

បណឍ )។

៣/ យថសនវរ មនទ១ (៨៨៩-៩១៥) ជា

សនទ បនកទ១វនរកងអងគរ រទងៀជាសនទ បនកទ១ វនរកង

អងគរ (យថសនធរៈបរៈ)ខដលសទថថៅជារាជធលនរបស

ខខមរអសរយៈកាល៦សថវថសរ។ កបងការកសនងរាជ

ធលនេម រពះបាទយថសនវរ មនទ១ រទងៀបានឲយកសនងអា

រសមជាថរចើន សរាបេណៈសនសនាថផសងៗ។

បរាណវទជាថបារាាង បានរកថឃើញរបចាល ក

រពះសវៈ វសត នងរពះពទនរប កសនងពសារទន កបង

សមយថនាះ ថៅវថថថ ធថសរ (កាពងៀសនព ន) នងកបង

វថថថផសងៗថទៀថទទាងខដនដសណថ ទថនលថមេងគ។

៤/ សរយវរ មនទ១ (១០០២-១០៥០) ជារាជវងស

ខខមរ វនជើនានអាណាចរកភបា រទងៀបានថភៀសខលនថៅ

នេរជាវ ថពលខដលទព ថចនឡាចលវាយលក។ រពះ

អងគជារពះរាជាទ១វនយេសមយអងគរ ខដលកានពទន

សនសនាមហាយន។

៥/ សរយវរ មនទ២ )១១១៣-១១៥០) ជា

សនទ បនកវនអងគរវថថ(ទ២)

រពះបាទ សរយវរ មនទ២ ានសនប រពះហសទ

ធាៗ បេ ៖

១) កសនងរបាសនទអងគរវថថ នងបនថការ

សនទ បនារបាសនទរពះវហារ

២) បរងបបរងមសងគមវផធកបង

៣) ថថមលើងអានភាពខខមរថលើឆក អនថរ

ជាថថោយថលើកទពថៅវាយជាមយរបថទសជថខលង

ខដលានយន ( Dai Viet) ចាម នង មន ជាថដើម។

ថៅកមពជាថរកាម រពះអងគបានបញញជ ឲយសងៀ

នវបនាធ យ យងថរចើនសរាបរថថរតាខដនដ ាន

បនាធ យ មរថថរតាថោយ ពញាស, បនាធ យ ម

ថមេងគ រថថរតាថោយ ពញខរបង, បនាធ យវរពនេរ

រថថរតាថោយ ពញឌន )មកពរបភពថនះថហើយ

ថទើបពកយនខរបថឈាម ះមថាវរពនេរថៅជា យឌន

(Gia Dinh).

៦/ ជយវរ មនទ ៧ ( ១១៨១-១២១៩) ជា

សនទ បនកអងគរទ៣ (អងគរធា)

រពះអងគាច ស ជយវធន ជាអបកយទនសនសរសថ

ខផបកថយធលដចាណាបមយរពះអងគ ខដលបានដកនាា

កងពទរបយទន ថដើមផរ ាថោះទកដឲយផថពការរថថរតា

របសបរថទស។ ថរកាយពថដញទពឈាល ន នរបស

ចាម ផថពទរកងអងគរ ថហើយថទើបរពះអងគថឡើង

ថសនយរាជយកបងរពះជនាម យ៥៦ឆប ាានរពះនាមជា

ជយវរ មនទ៧។

ជយវរ មនទ៧ ជាអធរាជ ខដលបានសនទ បនា

រាជធលនអងគរទ៣ ឬអងគរធា នងរបថទសជាថទាងមល

ខដលានទាហា ទលាទលាយ ជាងថពលណាៗ ទាង

ទាពរ១៨

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

អស។ របថទសខខមរសមយថនាះបានរថថរតាតាាងព

ភា រហថដលមយខផបកវន ាថឡស។ រពះអងគកជា

អបកកសនង សមទនផលថរចើនជាងថេបាផថ។

ថទពថកាសលយរបសរពះបាទ ជយវរ មនទ៧ េ

រទងៀថចះសរមបសរមល អវខដលជារបសសនសនា

ានពមន (របាសនទភបា) នងថធវើអវខដលជាេម ថដើមផឲយ

បានថពញចថថទាងពករ ហមណ ទាងពករាសរសថ ។

រពះអងគខេមទាងានរពះរាជហឬទយេថេដលសខ

ាលភាពរបសរបជារាសរសថផង។ សលាចារក តា

រពហម បានឲយដងពការកសនងថៅមនធរថពទយថៅ

សថពញវផធរបថទសសរាបពោបាលមនសសាប

ថោយមនរបកាន វណត ៈកបងសងគមថឡើយ។

តាាងពរជជកាលរពះបាទ ជយវរ មនទ៧ មកពទន

បរសទបានកសនងវថថយងថរចើនថៅ រេបថខថថវន

កមពជាថរកាម។ ថៅថខថថឃល ាងានវថថរបាសនទេងៀ

(១២២៤) វថថចថមខលរថនរាម-ថរជាយទម(១៤៦៥)

វថថថ ធរពកស-ខរពកេយ(១៤៦២)វថថ ឃល ាង

(១៥៣៣)។ល។ ថៅរពះរថ ាងានវថថភរមយរាជយ

(១០៧៩)វថថ មជឈារាម(១៣១៧) ។ល។

ការពរងកខដនដបាន រថវចះេយបនថចមថងៗ

មកពការឈាល ន ន ពពកមងថហាគ ល (Mongol)

ថសៀម (Thai) ,ចាម (Cham) នងថរកាយមកាន យន

(VN)ផង។

ឆប ា១៤៣១ រពះបាទ ពញយថ រថវបងេើ

ថបាះបងៀរកងអងគរថចាលថហើយបានថរ ើរាជធលនមក

តាាងថៅ ភបាថពញវញ។

រពះរាជាណាចរកកមពជាថចះខថចះអនេយ

ជាលាោប ពថរ ះអបកដកនាាខខមរអនថខសោយផង នង

មកអាពយទនសនសរសថថលបទកដខខមរ ពរបថទសជថ

ខលងផង។

· យេសមយ យនថរជៀថខរជកមកថលើទកដខខមរ តាាង

ព ស.វ.ទ១៧

ឆប ា១៦២០ អាចចាថទកជាថាណាកកាលមយ

ខដលចាបថផថើមនវកមមវាសនាដអភពវចាថ ះខខមរកមព

ជាថរកាមថយើង។

រពះបាទ ជយថជោឌ ទ២ (១៦១៨-១៦២៨)

ខដលធលល បបានរសថៅរបថទសថសៀម បានងហកមក

ចងថម រថភាពជាមយរបថទសយន (An Nam) ខដល

កាពងខថអនវថថខផនការវាថទមកទសខលងថផង (Nam

Tien) របសថេ។

សនសរសនថ ចារយខខមរថរកាមាប កេថលាក រថង ងហ

បានសរថសរយងសថងេបអាពយនដចខលងថរកាម ៖

“ថរកាយពបានរាថោះខលន ថចញផថអាពនម

ចន អសរយៈថពលជាងមយ នឆប ាមក (១១១មនេ.

ស.-េ.ស.៩២១)ថសថចយនកបងរាជវងស ល (Ly) បាន

ថផថើមវាយលករបថទសចមា ចាបតាាងពស.វ.ទ១១ថ

ថៅ។ ថៅេ.ស.១៤៧០ថសថចយនរពះនាម ថឡ ថវញ

ថង (Le Thanh Ton) រទងៀវាយយកបានរាជធលនវជយ

របសចាមខដលថៅថពលថនាះានពលទហាន

សនល បដលថៅ ៤មននាក។ ថជាេជយដធាសថមផើម

របសជនជាថយន បានរញរចានរពារបទលរបថទស

ចមា ចះឆង យមកទសខលងថផងថទៀថ េមកទល

ថរជាយ Varrella។ ថៅេ.ស. ១៦០០ របថទសយន

រថវបាថបងៀឯកភាពរបសខលន ៖ ទកដរថវខបងខចក

ជាពរ ខលងថជើងជារបសរាជវងសថឡ )Le) ខដលាន

ពកថសថចរតាញ រទញ )Trinh)ជាអបកគនារទ ខលងថផង

រថវបានថៅពកថសថចរកាញថងវៀង (Nguyen)។ បខនថ

ថទះជាានវបថថវផធកបងកថោយកពក ថងវៀង បានបនថ

វាយដថណថ ើ មយកទកដរបថទស ចមា ទលខថអស

រលង។ (េរេបផកថសាគ លថវ យនថរបើយទនសនសរសថ

ទាពរ១៩

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ដចគនប សរាបបាបាថពជសនសនចាម (ស.វ. ទ១១-

ស.វ.ទ១៧) នងខខមរ (ស.វ. ទ១៧-ដលសពវវេង)។

យទនសនសរសថខដលយនថៅថវ ខផនការវាថទមកទស

ខលងថផង (Nam Tien) សាអាងថៅថលើកលផចពរយង

េ៖ ១/ នថយបាយចាណងថមរថភាព (Tinh Huu Nghi

Anh Em) នង ២/ នថយបាយអថនាថ របថវសន (Dan Di

Truoc Nha Nuoc Di Sau)

ឆប ា១៣០៦ ថសថចចាម ជយសងាវរ មនទ៣

(Jaya Simhavarman III, យនថៅ Che Man) បាន

ថរៀបអភថសកជាមយាច សកសរថយយន ថហវៀង រថង

(Huyen Tran Cong Chua)។ ជាេបវនអា ហព ហ

ថនះថសថចចាមរបេលដពរថខថថឲយយន ថបើកផលវឲយ

យនថលបរបថទសចមាទាងមល។

ឆប ា១៣០៦ថសថចខខមររពះបាទ ជយថជោឌ ទ២

បានថរៀបអភថសកជាមយាច សកសរថយយន ថងវៀង

ផក ងឿក វាឿ ង (Nguyen Phuc Ngoc Van) ជាកនថសថច

រតាញយន ថងវៀង ផក ថងវៀង )Chua Sai Nguyen Phuc

Nguyen) េថសថច (Hy Tong)។ ជាចាណងវដឪពកថកមក

បានជនកនរបសននវនារកថថយសចានន៥០០នាក

នងបរសកថថយស៥០០នាក ដខងារពះអងគាច សកសរថ

យយនមករពះរាជធលនឧថថងគ។ ថោយរសឡាញ

របពននសនអ ថថហើយយលរចឡាថវយនានចថថលអនង

សភាពរាកទកផង រពះបាទ ជយថជោឌ ទ២ បាន

អនញញដ ថឲយយនចលមករកស ថៅថាបនរពះសគន

(Ba Ria) រថ ាងចងហវ (Bien Hoa) នងវាលថរបើស

(DongNai)។ ថនះជាថលើកទមយថបើកផលវឲយយនរ ាកល

ចលដខខមរបនថចមថងៗ។

ឆប ា ១៦២៣ ថោយការថយេយលដលអេគ

មថហស រពះបាទ ជយថជោឌ ទ២ រទងៀបានអនញញដ ថ

ឲយ រកងថហវ(Hue) កានកាបរកសងេយថៅវរពនេរ

នងវាលថរបើស (Dong Nai)។ របជារាសរសថយនកដក

កនជញជនថៅបបលគនប ចលថៅកបងទកដខខមរកានខថ

ថរចើន។ ចាខណកជនជាថខខមរវញ រថវបងេើចថថលះបងៀ

ថចាលរទពយសមផថថ រសកភមេយថៅថៅកខនលង

ថផសង ថរ ះពាអាចថសរសថៅជាមយពកចាណលេម

បាន។

ឆប ា ១៦២៤ រពះមហាកសរថយនខខមរកាថណើថ

យន(ខខមរថៅថវ រពះអងគចវ) បានរបសថបរថមយ

រពះនាម អងគញកសរថមយ។

ឆប ា ១៦៣៨ រពះអងគ ទងរាជា រទងៀបាន

ទមទរយកដ វរពនេរ-កាពងៀរកប (Ben Nghe) មក

វញ បខនថអេគមថហសយនរបស រពះបាទ ជយថជោឌ

ទ២ រទងៀបានថសបើឲយពនោថពលឲយបានយរបនថចថទៀ

ថ។ បនថមក ថោយខខមរថចះខថានការខបកបាកគនប

ថទើបយនយកមក កមពជាថរកាមទាងអស។

*Tu do cu vai nam lai co chuyen cuop ngoi,

tranh gianh thien ha giua hoang toc Chan lap, quan

nha nguyen phai sang cuu vien, sap dat trat tur. Va

moi lan can thiep nhu the, vua Mien lai cat dat den

on,ư choưden…ư tatư caưphanưdatưmienưnamư thuocư veư

nguoi Viet.

(Le Huong, nguoi Viet goc Mien)

ឆប ា១៦៥៨ រពះអងគ សរ នងរពះអងគ ថន ពរ

នាកបងបអនបថងាើថ (កនរបសរពះឧទយ) រថថៅពង

កយន ថដើមផរបឆាងនងបងបអនជដនមយេ

ថៅពញចនធ (ជាកនរបស រពះបាទជយថជោឌ ទ២)។

ថលៀថឱកាសដលអថនះថសថចយន ថហៀង ថវឿង (Hien

Vuong Nguyen Phuc Tan) បានបញញជ ឲយថលើកទព

៣០០០ នាកចលមករសកខខមរ។

(លៅមលនត)

ទាពរ២០

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

តាមរបភពពថាន វនរកសងចារកចច

ថយធលអាថមរកាាង ថៅថយៀកណាមខលងថផង

បានឲយដងថវ រណសរសថសខខមរកមពជាថរកាម

បានរថវថេបថងាើថថឡើងថៅខខវចឆកា ឆប ា១៩៦១

ថចញព «ចលនាកខនសងស» ខដលជារកមថស

ថកើថថឡើងថោយសសសេណៈរបសរពះសងឃខខមរ

ថសបហាជាថមយរកមខដលធលល ប ានទានាកទានង

ជថសបទនជាមយចលនាថសបហាជាថខខមរជានថដើម

មយានថឈាម ះថវ «ចលនានេរវថថ» ខដលបាន

កថកើថថឡើងថៅអាឡងឆប ា១៩៣៥ ឥសសរៈជន

មយចាននខដលថេបានសនគ លថឈាម ះ ដចជា៖

ភកេ ជន ណាថ, ភកេ ហថ តាថ, ភកេ អក ជា, ភកេ

ខហម ថចៀវ, អាចារយ នន ដង, បាច ឈន, សង

ងឿក ថវញ, បរ ហង, សម វាឿ , បន ចនធមល ជា

ថដើម។ល។

សមជរាបថវ ឥសសរៈជនខដលបាន

ជរាបថឈាម ះខលងថលើថនះ ានមយចាននបាន

គនារទរាជវងស នថរាថថម ខដលកាលថនាះ ពក

ថលាកបានេថថវរាជវងស សសវថថ បានកាល យជា

ឧបផករណ របសអាណានេមនយមបារាាង

ថហើយរាជយសមផថថវនរាជានយមខខមរ សមខថ

រថវសាជកវនរាជវងស នថរាថថម ជាអបកខដលេរ

ខថទទលថឡើងថសនយរាជយ។

សង ងក ថវញ, បាច ឈន, បរ ហង,

សម វាឿ ជាថដើម សទនខថបានលាថអៀងថៅគនារទ

រពះរាជវងស នថរាថថម ។ កាខសថខខមរដើបងមយ

ខដលពកថនះបានថបាះពមពផាយ កបានទទល

ការឧបថទមាពសាណាកសាជក វនរាជវងស

នថរាថថម ខដរ។ (justin Corfield and Presss, Inc.

2003)

ថៅឆប ា១៩៥១ សង ងក ថវញ បានខបក

ថចញឈបគនារទរាជវងស នថរាថថម ពថរ ះថលាក

ានទានាសជាមយនងសថមឋច នថរាថថម សហន

ខដលកាលថនាះ រសនបខថថកើថានចថថរចខណន

នងថលាក សង ងក ថវញ ថោយសនរខថថលាក

ានរបជារបយខពសរថខដថ។

អបកខដលបានថចញធនធលន នង

អនញញដ ថឲយថរៀបចាចងរកង «ចលនាកខនសងស»

ឲយកាល យថៅជា រណសរសថសខខមរកមពជាថរកាម េ

សថមឋច នថរាថថម សហន ខដលកាលថនាះរពះ

អងគយលថឃើញថវ រថវខថចាថតាាងរកមមយ

ថៅរបខជងនងរកមខខមរថសរ ដកនាាថោយ សង

ងក ថវញ។ (Gerald Cannon Hickey, Free in the

Forest: Ethnohistory of the Vietnamese Central

Highlands, 1954-1976. New Haven: Yale Uni-

versity Press, 1982. P 61, citing an original

document given him by KKK leaders in Phnom

penh in 1970.)

ទបញញជ រការោឌ នសាង ថរបស រណសរសថ

សខខមរកមពជាថរកាម តាាងថៅឯភបាថពញវន កមពជា

កណាឋ ល។ ថមបញញជ រការវន រណសរសថសខខមរ

កមពជាថរកាម ានថឈាម ះថវ «ថៅ ោរា» ឬ «ថៅ

ដរា»។ ថគនលបាណងខដលរណសរសបាន

របកាសជាសាង ថថនាះ េានបាណងចងៀទម

អាពចលនកខនសងស ឬ

រណសរសតសខខមរកមពជាករោម The Struggle Front of the Khmer of Kampuchea Krom (KKK)

ទាពរ២១

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ទរមកវញ នវខដនទកដអាណាថខថថខខមរទាងឡាយ

ថៅកមពជាថរកាម។ (5th Special Forces Group

(Airborne), First Special Forces: Outlines History of

Company D, 1962-1970. P 3)

អាពកមដកនាខលះននចលនកខនសងស តាមរបភពមយបាននយយថវ ថៅ ដរា

ថនះេជាថមបញញជ រការវន រណសរសថសខខមរ កមពជា

ថរកាម ខថមនខមនជាសនទ បនកវន ចលនាកខនសង

ស ដើបងថនាះថទ។

តាមរយៈ Arthur J. Dommen កបងថសៀវ ថៅ

របសថលាកថឈាម ះ «ពថសនធនរបសបារាាង នងអា

ថមរកាាង ថៅឥណឍ ចន, លទនជាថនយម នងលទន

កមមយនសឋ ថៅកមពជា ឡាវ នង ថយៀកណាម»

ថបាះពមពផាយថៅឆប ា២០០១ រថងៀទាពរ ៦១៥ បាន

នយយថវ សនទ បនកដើបងវន ចលនាកខនសងស េ

រពះសងឃរពះនាម សាឪក ខសន ជាអបកបសថចះ

មនថអាេមគនថវ របកបថោយមហទនឫទនខលល ាងពខក

ាប ក ថៅឯថាបនភបារបាាពរ វនខដនដសណឋ រទថនលថម

េងគ។

តាមរយៈថសចកឋរាយការណខផបកចារកចច

វនរកសងថសើបការថយធល របសកងកាល ាង

ពថសសអាថមរកាាង បានកាណថឲយដងថវសនទ បនក

វន ចលនាកខនសងស ដើបងេជាបពវជថអបក បស

មយអងគរពះនាម សមថ ថសង ឬ សមថ ខសង ខដល

អកសរឡាតាាងសរថសរថវ SMOUT SENG ខដលឮថវ

ថចញមកពថាបនភបាដន ថខថថកាពថ វនរបថទសកមព

ជា។

ចាខណកឯ ថៅ ដរា វញានរបភពថចញ

មកពភបាថពញ ខដលរបភពពថានខលះបាន

នយយថវ ធលល បបានបសថរៀនមយរយៈកបង

សាណាករពះពទនសនសនា។ ថរកាយសកពបស

ថៅ ដរា បានចលរមជាមយ ចលនាកខនសងស

របសរេ សាឪក ខសន ។ថហើយថៅឆប ា១៩៦១ ថៅ

ដរា បានរថវថេខថងតាាងជាថមបញញជ រការវន រណ

សរសថសខខមរកមពជាថរកាម ខដលពកអាថម រកាាង

បានថៅតាមអកសរកាថឡាតាាងថវពក KKK។

របភពពថានដខដលថនះនយយថវ េរេ

សាឪក ខសន ជាអបកខណនាា ថៅ ដរា ថៅឲយ សនគ ល

រដឌអាណាចរកងភបាថពញ ថហើយកបានទទលការគនា

រទពសាណាករដឌអាណាចថនាះ។ របភពដខដល

នយយថវ អបកធាានអាណាចខពងៀខពសបាផថថៅឯ

ភបាថពញជាអបកគនារទ ថៅ ដរា ឲយដកនាា រណសរសថ

សខខមរកមពជាថរកាម។

រដឌអាណាចថៅភបាថពញ បានបថញចញនវការ

គនារទរបសខលនចាថ ះ រណសរសថសខខមរកមពជា

ថរកាម ថោយចាហរថោយបានទាងថបាះពមពផាយ

នវសនរពថានភាសនខខមរចាននពរ េ ១ ថឈាម ះ

សងឃមមនសស នង ១ថទៀថថឈាម ះ សថមលងខខមរ

ថរកាម ផាយដើណងទកទងអាព សនទ នការណទថៅ

វនបណាឋ ជនជាថខខមរថៅកមពជាថរកាម។

ថរកាយពការបថងាើថ រណសរសថសខខមរកមព

ជាថរកាម បានជថមយខខមក ថៅខខធប ឆប ា ១៩៦១

រណសរសថសខខមរកមពជាថរកាម បានបថងាើថសនខល

របសខលន ថៅថខថថបកបងខដនដកមពជាថរកាម (ថយៀ

កណាមខលងថផង) េថៅ ហាថទៀង វនថខថថថេៀង

យង, ថៅរទថន វនថខថថចវដក, នងថៅឯឡងបញ

វនថខថថបញឡង។ (ថយើងសមអភយថទស នវការ

ខសគងអថចថនា ថោយការបកខរបភាសនព

បារាាង, អងៀថេលសមកជាភាសនខខមរ)។

ទាពរ២២

ផាយជាររៀងរាលថងងតាមរយៈរេហទពរ៖ www.vokk.net

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ថៅខខមនា ឆប ា១៩៦២ រណសរសថសខខមរ

កមពជាថរកាម បានបថងាើថសនខលរបសខលនថៅឯ

ថខថថតាយនញ នងសនខលថចៗមយចាននថៅ

តាមទខដលខខមររសថៅ។

ទានាកទានងដើបងវន រណសរសថសខខមរកមព

ជាថរកាម ជាមយអាជាញ ធរថយៀកណាមខលងថផង

នងជាមយនងខផបកកងកាល ាងពថសស អាថមរកាា

ង បានចាបថផឋើមតាាងពវេងទ១៩ ខខវចឆកា ឆប ា

១៩៦៣។ ថៅថពលថនាះ ថៅ ដរា បានរថវចាប

ខលនថោយទហានថយៀកណាមខលងថផង ថៅឯ

រទថន ឯថខថថចវ ដក។ សភាពរបស ថៅ ដរា

ថៅថពលថនាះកាពងខថធលល កខលនឈ ថោយជមង

រេនចាញមនអាចរថថេចថៅណារចថឡើយ។

ថរកាយពពកថយៀកណាមខលងថផង ចាប

បាន ថៅ ដរា មក រណសរសថសខខមរកមពជាថរកាម

បានធលល កថរកាមការដកនាារបស ថៅ ខយម។ ថៅ

ថដើមឆប ា១៩៦៤ សកឋប ថៅ សកាន ជាសាជក

វន រណសរសថសខខមរកមពជាថរកាម ថៅ ចវ ដក

បានអនធងឲយរណសរសថនះចលវដជា មយរដឌការ

ថយៀកណាមខលងថផង បខនថខលង ថៅ ខយម មន

រពមចះចលថទ។

ថៅថដើមឆប ា១៩៦៥ ថៅ ខយម បានចាក

ថចញពជរ រណសរសថសខខមរកមពជាថរកាម

ថហើយ ការរេបរេងរណសរសកបានធលល កថៅថលើ

ថៅ អច។

ថៅ អច ថនះ ថបើតាមថសចកឋវភាេរបវថថ

របរបសរកសងចារកចចបានឲយដងថវ ថៅ អច

ធលល បថធវើជាទហានបារាាង កថោយ ៣ ជាន។

ថរកាយមក គនថបានរថថចញពអងគភាពកងទព

បារាាង ថៅចលជាមយថយៀកមញ ថហើយ

ថរកាយមកបានចលថៅបាថរ ើថយៀកកង មននង

រថវថេ បញចលឲយមកថធវើការថៅឯ រណសរសថស

ខខមរកមពជាថរកាម។

ថពលថនាះ សកឋប ថៅ សកាន កបាន

បបល ថៅ អច ឲយចលវដជាមយនងរដឌការ

ថយៀកណាមខលងថផងផងខដរ ថហើយ ថៅ អច

នងសមរេបកសពកចានន ១៣៤ នាកានអាវធ

៥៨ថដើម កបាននាាគនប ចះចលជាមយរដឌការថយៀ

កណាមខលងថផងថៅវេងទ២៩ដលវេងទ៣១ ខខ

កកាោ ឆប ា១៩៦៥។ ពក១៣៤នាកហប ងបានរថវ

រដឌការថយៀកណាមខលងថផងបញជន ថៅកបងកង

សនថសខថាបនវនថខថថ ចវដក ខដលាន ថៅ

អច ថមបញញជ ការ។

ថៅវេងទ៥ដលវេងទ១៣ ខខសហា ឆប ា

១៩៦៥, ពកកងកាល ាងពថសសអាថមរកកាាង

បានទកទងជាមយនង ថៅ ថហៀន ថមបញញជ ការ

រណសរសមយខផបកថទៀថ ខដលជាេរបឆាងគនប ជា

មយនង ថៅ អច ានទតាាងថៅឯ ទញថបៀន

Tinh Bien ឲយចះចលជាមយរដឌការថយៀកណាម

ខលងថផង។ ថៅ ថហៀន បានយលរពម ថហើយ

គនថនងសមរេបកសពកចានន៦២៦នាក អាវធ

៧៤ ថដើម បានចះចលជាមយរដឌការរកងវរពន

េរ។ (តាមរបភពមយថទៀថនយយថវ កាល

ថណាះ ថៅ ថហៀន បាននាាកនថៅបកសពកចានន

៤៥០នាក ចះចលនងរដឌការថយៀកណាមខលង

ថផង ខដលជាចាននខសគនប ពចានន៦២៦ខលង

ថលើ)។

ថៅ ថហៀន បានរថវរដឌការរកងវរពនេរ

ខថងតាាងជាថមបញញជ ការ វនកងវរៈថសនាថច

មយ ខដលានសទនខថបកសពកកនថៅគនថ

ថហើយ រថវបញជនឲយថៅហវ កហាថមខវជាជ ការ

ថយធល នងវនយបខនទមថៅឯជើរ ា Ba Xoai។

តាមរយៈការទកទងខដលាន ថៅ សកា

ទាពរ២៣

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ន ពមន កសកឋប ដលមកឆប ា១៩៦៦ បាន

ថឡើងបណយសកឋជាសកឋបន ថោយសនរខថគនថ

ពខកខលងបញចះបញចលឲយពក រណសរស ថសខខមរ

កមពជាថរកាម ចះចលជាមយថយៀកណាមខលង

ថផង, សកឋបន ថៅ សកាន បានខណ នាាឲយពកទ

របកាអាថមរកកាាង វនកងពថសសថៅជបនង

ថវច ស ជាថមបញញជ ការាប កថទៀថ វនរណសរសថ

សខខមរកមពជាថរកាម ថៅឯវថថ ចវដក។ កាល

ថណាះ មនានថសចកឋរាយការណណាមយ

នយយអាពលទនផលវនការជបគនប ថនះថទ។

ថៅខខមនា ឆប ា១៩៦៦ សកឋប ថៅ ថកថ

ខដលានបកសពករបខហល ៦០០ នាក បានជប

ទកទងជាមយនងភាប កងហរសាង ថយនខលងថផង

ការជបគនប ថនាះមនបានសថរមចថជាេជយថទ ខថ

បានថបើកផលវឲយានទានាកទានងបនថថៅថទៀថ។

ថៅកបងខខមេនា ឆប ា១៩៦៦ ពករណ

សរសថសខខមរកមពជាថរកាមបនាក បានជបគនប ជា

មយនងសកឋបន ថៅ សកាន ។ ការជបថនាះ

បានទាល យឲយានការចះចល វនពករណសរស

ចានន៣៨នាក ថរកាមការដននាារបស ថៅ សង

ថៅវេងទ១៨ ខខមករា ឆប ា១៩៦៧។

រថឡបមកនយយអាព ថៅ ដរា មឋង។

ថយើងមនដងថវ ានសភាពការណដចថមឋចថទ

ថរកាយខដលគនថបានរថវថយៀកណាមខលងថផង

ចាបខលនបាន។ ខថានថសចកឋរាយការណមយ

បាននយយអាពថឈាម ះគនថថវ គនថបានកាពង

ខថថធវើសកមមភាពថៅឯថាបនភបាទាងពរ វនខដន

ដសណឋ រទថនលថមេងគថៅកបងឆប ា១៩៦៧។

ថសចកឋរាយការណខដលនយយថវ ថៅ

វេងទ២០ ខខមករា ឆប ា១៩៦៧ កងពថសសអាថម

រកកាាង USASF Mobile Guerilla from MGF 489

បានទកទងថៅកាន ថៅ ោរា ថៅថាបនភបារបាាពរ

ថហើយបានបបលគនថ ឲយថធវើការជាមយនងពក

កងពថសសអាថមរកកាាង។

កចចចចារគនប បានថធវើជាថរចើនដងរវាងពក

កងពថសសអាថមរកកាាង ជាមយពកខលង ថៅ

ដរា ខដលានទានាកទានងលអបងគរ បខនថខលងអា

ថមរកកាាងមនទទលលទនផលេរជាទ គនបចថថ

ថឡើយ។ ថាល ះថហើយ ពកកងពថសសអាថមរកកាា

ងកបានងហកថៅទកទងជាមយ នង ពក ថម

បញញជ ការ វនរណសរសថសខខមរកមពជាថរកាម

ថផសងឯថទៀថថៅកបងថាបនថនាះ ដចជាទកទងជា

មយនងរកម ថវច ញថ, ថវច ថពញ នង ថៅ ញ

ង ជាថដើម។ល។

ថយើងបានដងតាមរយៈថសចកឋរាយ

ការណថផសងៗមយចានន បាននយយថវ រណ

សរសថសខខមរកមពជាថរកាម ានេណៈកាម ធការ

កាារទនងអភបាលមយខដលានទតាាងថៅ ឯ

កមពជាកណាឋ ល។ េណៈកាម ធការថនាះានមសរនថ

ជានខពស វនរោឌ ភបាលរកងភបាថពញជា

សាជក ខដលថៅកបងថនាះាន ឧថឋមថសន

យឯក លន នល ថៅកបងថនាះផង។

របភពវភាេខផបកថយធល វនរកមថសើប

ការណអាថមរកកាាង ខដលបានចាបអារមមណ

តាមោននងសកាវភាេអាពពក KKK ឬ រណ

សរសថសខខមរកមពជាថរកាមថនះ បានបានសនម ន ឲយ

ដងថវពក រណសរសថសខខមរកមពជាថរកាម រេប

អងគភាពទាងអសមនានកាល ាងរបោបអាវធ

របកបថោយរបសទនភាពខលងចមាាងថឡើយ មន

ថពលខដលពកថនាះបានរថវរចបាច បញចលថៅ

កបងកមមវធ CIDG (Civilian Irregular Defence

Group)។

ទាពរ២៤

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

សញញដ ថនះ សារាបសាគនល

ទហានខខមរ បាថរ ើថៅកបងកង

កាល ាងពថសសអាថមរកាាង។

េរបោវ ានរនធះប ពណ

ថលឿង រមកានពណ

ថលឿងដចគនប ថដរថលើរក

ណាថពណវបថងចាស។

សញញដ ថនះ សារាបសាគនល

ទហានខខមរ បាថរ ើកបងថៅកបង

កងកាល ាងពថសស អាថមរ

កាាងរបចាារកមទ៥ ខដល

ានទតាាងថៅកបងថខថថវថន

ញ របថទសយនខលងថផង។

រកមថនះថធវើការជាមយកង

កាល ាងពថសសថលខ A-303

នង 957។

ថបថរ វនកងកាល ាងពថសស

ខខមរសរាបសាគនល

បេគលក របចាាការថៅបញញជ

ការោឌ នកណាឋ លទសខលង

ថជើងរបថទសកមពជា(ជើនាន

សនធលរណៈរដឌខខមរ)។

សញញដ ថនះសារាបសាគនល

កងទព MIKE FORCE។

ទហាន <រណសរសថស

ខខមរកមពជាថរកាម> (KKK)

កាលពដើបងវដ េាន

ជថកាលកខនសងយនថ

ពណស។ ថរកាយមក ថេ

បានសនគ លកងទពថនះថវ

«កងទពកខនសងស»

សញញដ ថនះ សារាប

សាគនល កងទពរណសរស

ថសខខមរកមពជាថរកាម។

អកសរថៅពថលើសញញដ សរ

ថសរថវ «កងថខមរជាថ

ថលខ១ ទពមក»

សញញដ ថនះ សារាបសា

គនលទហាន វនចលនា

កខនសង-ស បាថរ ើថៅកបង

«កងទពថយទន» Equipe

de Shock។

សញញដ ថនះសារាបសាគនល

កងទព MIKE FORCE។

SPECIAL FORCE INSIGNIA

ទាពរ២៥

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ទាពរ២៦

ទាថនៀមទាល បរបវពណថយើង ដច

ជាថរចៀង រាា របាា វយា ដលសភាអសរសនថ លគនថ

ថមើល ថហើយនងជយថយើង ថរៅពបងហា ញរបវពណ

ហប ង រោឌ ភបាលអសរសនថ លបានថធវើពយហយរតា ាន

ដចជាយនថថហាះចមាាង បាញកាារជច នងបងហា ញព

ទាថនៀមទាល បអសរសនថ ល ថដើមផបងហា ញដលរេបជន

ជាថទាងអសថមើល”។

ថលាក ោញ កាវ ង បានបញញជ កថវ របជាពល

រដឌខខមរកមពជាថរកាម បានថភៀសខលនថៅរសថៅកបង

របថទសអសរសនថ លតាាងពឆប ា១៩៩០ មក ខដលមក

ដលបចចបផនបានរបាណជា ២០០នាក កាពងរស

(តពទាពរទ៩) ថៅទថនាះ។

ថលាក ោញកាវ ង បានឲយដងថទៀថថវជន

ជាថខខមរកមពជាថរកាម ានសទនបានថៅរសថៅរប

ថទសអសរសនថ លថនាះ តាមរយៈអងគការសហរបជាជាថ

ទទលបនធកជនថភៀសខលន(UNHCR)ថហើយការរសថៅ

របសពកថេសពវវេង ានការយកចថថទកោក នង

ផឋលសទនថសរភាពថពញថលញ ពរោឌ ភបាលអសរសនថ

ល េមនានការគនបសងាថខផបកថសរភាព ដចខដល

ពកថេធលល បបានរសថៅកបងទកដកាថណើ ថ ខដលរេប

រេងថោយរោឌ ភបាលថវៀថណាមថនាះថឡើយ៕

របភពពតមលន៖ RFA

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ថសរនថពណ ទយពថរាះណាស ថបើថយើងថផធៀង

ផទធ ថសនថ បតាមទរមងៀបទនមយៗវាានសរថសៀងលង

ថលើយគនប រវាងរនាថឯករនាថធង ផសានងសថមលងសគរ

សថាា រ បានោសអារមមណដលអបកសនថ ប ឲយកានខថ

ជកចថថថោយខលនពាបាន។ ថនះជាមលថហថខដល

បង ថរថឿង ថវញម ភាជ បជវថរបសខលន កបងការអភ

រកសនវឧបករណថភលងខខមរថនះ។ បង ថរថឿង ថវញម

ថកើថមកកបងរេសនរខខមរានអាជពខលងសលផៈ ថៅ

ថខថថរពះរថ ាង អាយថទើបបាន៦ឆប ា ការរបថនះ

បានថៅតាមករកមសលផៈ ញក ថហវៀង កាវ ង ដលផ

ថឈាម ះរបសយយខលងាថ យ ថហើយចលរមថដើរថជា

ថលកកាខបលង នងថការឲយសមរសបជា មយនងអា

យ។ ចាខណកឪពកថដើរថឯកកបងរកមថលាេ នថនាះ។

នកសនម នថវជវថគនថថដើរតាមេនលងឪពក បខនថផធយ

រសឡះ េគនថចលចថថខលងឧបករណថភលងខខមរវញ។

លះធាដងកថ បានថៅបសតាមទាថនៀមទាល បខខមរ ៣ឆប ា

ថរកាយមកកបានលាចាកសកាេ បទមករសថៅ

ជាមយតាខលងឪពក ថរៀនថធវើឧបករណថភលងខខមរ។

ដើបងថរៀនថធវើរទ ខលយ ចាប ខថពាទនបានលអ ថហើយ

សថមលងពាពថរាះ ថពលខលះរញេានថការងហរថនះថោយ

ថរបើថពលថវលា នងកាល ាងថរចើនថពក ខថថោយសនរ

ថលាកតាគនថខណនាា ថហើយខលនថេផទធ លចលចថថផង

ថនាះ មនយរបនាម ន ថវញ ម កថធវើឧបករណថភលងបាន

លអសារាបថរបើកបងរកមសលផៈរបសយយខលងាថ យ។

គនថនយយថវតាាងពថពលថរៀនថធវើ រហថដល

ជើនាញថោយមនដងខលន។ បនធះថឈើ បនធះឫសស

ខដលគនម នវញញដ ណខថជនជាថខខមរ អាចថធវើឲយវថទទាង

ថនាះ ថៅជាឧបករណថភលង ថហើយបានានសថមលង

ពថរាះលនលងៀលថនាល ចបាន។ ថោយានចថថរសឡាញ

ថភលងខខមរ ថពលថនះបង ម អាចវចបឧបករណថភលងបាន

៣៧ ធនខសពគនប ។ ធនណាកានរចនាកាចខខមរ

ខដរ ដចជា ទយេងវងៀថច ទយេងវងៀធាអា ពសនព ន

រនាថឯក នងរនាថធងថធើវអាពឫសសនងថឈើ ថហើយ

រថវថរបើថពលថរចើនថទើបថធវើបានលអ។ កាលថដើម

ថឡើយរសកថទសខវះខលថមនទនានថរេឿងាស

ថរបើ គនថឈស ចថថោយ កាល ាងវដនវបនធះឫសស

ថដើមផថធវើរនាថឯក បនធះរនាថឯកថនាះានសណាន ន

ថចធាខសគនប លះថធវើរច ករះថចាលវញ រចថធវើសនរ

ថដើមថឡើង ថធវើរកនអសវដ ខថបងថៅខថសបាយ

ចថថ។ ថពលថនះានជើនាញមនខសដចមនថទ

ថហើយកានខថលអផង។ មនរថមខថជាអបកផលថ

ឧបករណថភលងថទ គនថខាខសវងយល នងខេរកា

ទាពរ២៧

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ឧបករណ ថភលងខខមរបរាណមយចាននខដលថរចរល

បាថបងៀ ថដើមផយកមកបងហា ញដលថយើងថេ

ទាងឡាយ ខដលរសឡាញមថកខខមរបរាណថនះ។

បចចបផនបភាពគនថថៅបាថរ ើរកមសលផៈខខមរថខថថរកមន

ស យនថៅថវថខថថថកៀងយង ថពលរកមថធវើសកមម

ភាព គនថកចលរម លះានថពលទាថនរ ករបង ជស

ជល នងថធវើេមថៅឧបករណថភលងខខមរ។ ថរៅពថធវើ

ឧបករណថភលង គនថជាសលផកររបសរកម ទទល

បនធកខលងឧបរណថភលង រនាាងវាាងនន នងសាថលៀក

បា កដលរកម។ របពននគនថកជាសលផកររសប

រកម កបង១ឆប ារកមថៅសាខដងបានរវាង២ខខ ដថចបះ

ចាណលរបចាារេសនរមនបានបនាម ន។ គនថានកន

របសពររប ថហើយានបាណងចងៀឲយកនៗ បនថថវន

រកាឧបករណថភលងខខមរថនះ។ ឧបករណថភលងខខមរ ថធវើ

បានថោយលាបាក ខថចាថ ះថាវលលកដរវញទប

ជាថសនសននមយៗ មននងបានកាល យថៅជា

ជាថសនសន លះរតាខថានវបផធម អារយធមរបស

ខលនផទធ ល។ ថបើពាដថចាប ះ ថទពាអាចរកានវអថថ

សញញដ ណថដើម របសជាថខលនបានថឡើយថ លេ

សថសមផញដៈជាថ ខដលជាការចងចាាមយខដលាន

លកេណៈជារបវថថសនសរសថ។ នាថដើមស.ថ.ទ១វនេ.ស.

ជាថសនសនខខមរ បានទទលឥទនពលវបផធមឥណាឍ

តាមរយៈវសយ ណជជកមមអនថរជាថ ថហើយបានខក

វចបរបឌថនវអវៗខដលមកពថរៅ ថដើមផឲយសមរសប

តាមរបវពណ ទរមងៀ ឬខលប ថវបផធម ធលរយធមជាថ

របសខលន។ កតាថ ថនះជា មលោឌ នរេះវនដងវញញដ ណ

ជាថ ថរ ះជាសញញដ សាគនលនវលកេណៈសាថយេ

ទាពរ២៨

ជាង ថបើថរបៀបនងឧបករណថភលងដវទឯថទៀថ។ គនថ

ឲយដងថវ ខញារក បខនថរសឡាញរបរ រសឡាញរពលង

វនឧបករណថភលងខខមរ។ ខញារការបរថនះរកាឲយបាន

េងៀវងៀ ថករមថកដនតា ថហើយានបាណងខចក

រាខលកអាពបទពថសនធនថភលងខខមរ របសអបកខដលចងៀ

ថចះថភលងខខមរ។ ពថខមនបងថធវើឧបករណថភលងសារាប

លក ខថជនកាល ានវថថអារាមរថវការឧបករណ

ថភលងបងករបថេនវថថឥថេថវេល ថហើយានអបកខលះ

យកឧបករណថភលងឲយបងជសជលកពាេថវេលឈលល

គនថថវ បាណងធារបសគនថ េចងៀឲយខខមររសឡាញ

ថភលងខខមរថហើយជយរកាថករដនតាឲយបានឋថថេរ។

ថយើងកាបថណាថ យឲយបាថបងៀថៅថខឿនវបផធមខខមរ

ខដលានលកេណៈពថសសថនះ៕

របភពឯកសារ ៖ សាា នបនរបសមនទរវបបធម កឡា នងលទសចរណ លខតារពះរត ាង

ពថសសរបសវបផធមជាថសនសនខខមរ។

កបងនយថនះ របាារពះរាជរទពយកដចជារបាា

របវពណជាថមយចាននឯថទៀថខដរ ខដលថកើថថចញ

ពអថថកាលដយរលងៀ រថវបានជាថសនសនខខមរខេ

រកាឲយបានេងៀវងស រហថដលសពវវេង។ ទាងថនះ

ជាមថកវបផធមខខមរខដលកាថវេលពាបាន។ េវថផថខថ

សលផៈករ សលផៈការន ពមយជើនានថៅមយជើនាន

រថវផទល សបថរជាបនថបនាធ បកថោយ កបខនថបថចចក

ថទសសលផៈវនរបាារពះរាជរទពយពាបានផទល សបថរឬខក

ទរមងៀថឡើយ។

ថយើងបានរកថឃើញថវ របភពវនរបាារពះរាជ

រទពយខខមរ រថវបានផាភាជ បថៅនងរបាងគរបាសនទ នង

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

ទាពរ២៩

របាារពះរាជរទពយ

ចាល កសលាវនអថថ រពះរាជាណាចរកកមពជា

ទាងមល ខដលានទកដដមហាធាថធងអសនច រយ។

ថហើយមោងថទៀថ ឫសខកវវនរបាារពះរាជរទពយ រថវ

ផារភាជ បនងរបបរាជានយមនងរពហមញដសនសនា

ថោយថហថថវ មថកអរបថនះ េជាមថធោបាយ

ពរងងអាណាចកថោនភាពនងរពះថចសនថ របសរពះ

មហាកសរថខខមរបរាណ។ កាយវការ នងកាចរាារពម

ទាងសថមលៀកបា ករបសអបករាា ឬរសថទពអបសរជា

ថដើមនា សមយបចចបផនបថនះ អាចរបដចថសធើរខថរេប

រជងថរជាយទាងអសថៅនងឥរយបទ វនចាល ក

បរាណថៅថលើជញញជ ាងរបាសនទអងគរវថថ បាយនថៅ

ថសៀមរាប ឬរបាសនទភាយថៅរបថទសវេសពវ

វេង។ រឯរបាានងថរយថសរនថវញកានលកេណៈបរាណ

ខដរ។ នយយអាពរបភពវនរបាារពះរាជរទពយខខមរដង

ថវ ថដើមថឡើយរបាាថនះានលកេណៈពសដឌខដលរថវ

បានរបរពវថឡើង ថដើមផជាថងហវ យថវវ យថៅចាថ ះរពះ

អាទថទព ដចថៅរបថទសឥណាឍ ខដលថេសខមថង

ឈថសនសនាមយចាននថៅអាទថទព ខដលទកទង

នងរបវថថសនវតារបសថទវតាវនរពហមញដសនសនា។

របវថថរពះពទនទាង៥រពះអងគ

របវថថវនរពះពទនទាង ៥ រពះអងគ ខដលថយើង

នងថលើកយកមកបងហា ញថនះ េជាឯកសនរខដលបាន

មកពបណាត លយ វនទរកង អាឡាាងសង ថៅឯ

របថទសបារាាង ានថឈាម ះថវ “សនវតាវនរពះពទន

ទាង៥រពះអងគ” ឯកសនរថយងខលងថលើថនះ រថវបាន

េថចមលងថចញពសនសរសនថ សលករថនាចងសវទ១៩

ថោយថលាក អាថដាឡខកលរ កបងខណៈថលាកជា ថរ

សដងៀ របចាាថៅរពះរាជាណាចរកកមពជាថយើង។

សពវវេងថនះថៅកបងរពះរាជាណាចរកកមពជា ឯកសនរ

ថនះានថឈាម ះថវ “សនសរសនថ ខកអកស”។ ទាងអថថបទ

របសថលាក ឡខកលរ ទាងអថទបទខដលានថៅកបងទក

ដខខមរថយើងសពវវេង ពាថឃើញានោកថឈាម ះអបកន

ពននថទ។ រពះពទនទាង ៥ រពះអងគថនាះានរពះនាម

ដចថថៅ៖

ទ១កកសថនាន ថាណាងថោយសថវាន

ទ២ថកានាេមថនាថាណាងថោយសថវនាេរាជ

ទ៣ កសសថបា ថាណាងថោយសថវអថណថ ើ ក

ទ៤ ថគនថថា ថាណាងថោយសថវថគន

ទ៥ អរយថមថថថរយា ថាណាងថោយសថវខលល ឬ

រាជសហ។

សមបញញជ កថវ របេានរវនរពះពទនទាង៥ខលង

ថលើថនះ ខដលបានរតាសដងថៅកបងភទចកបផរថវបាន

ថេថៅតាមជញញជ ាងវនវថថអារាម នងរពះបថនានាកបង

របថទសកមពជា ខដលរបកានរពះពទនសនសនា។ ាន

ចមងងៀមយបានថលើកថឡើងថវ ថថើថហថដចថមថចបាន

ជាានថាណាងរពះពទនអងគនមយៗ ថរកាមរបភាពជា

សថវថៅវញ? ថហើយរពះអងគទាង៥រពះអងគានរបវថថ

យងដចថមថចខដរ? ការសការសនវរជាវរបសថយើង

បានឲយដងថវ ថយងតាមឯកសនរជារម ថយើងអាច

សថងេបរបវថថ វនរពះពទនអងគទាង៥ដចថថៅ៖

(ថថៅថលខថរកាយ)

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

សនមេគធម ខដលរពះមនរទងៀសរថសើរ

កផនេមពររពះពទនសនសនា នយយការសនមេគ

ធម៣យងេៈ

១. កាយសនមេគ៖ការរពមថរពៀងថោយកាយ

២. វចសនមេគ៖ការរពមថរពៀងថោយសាដ

៣. មថនាសនមេគ៖ការរពមថរពៀងថោយចថថ។

ថបើភកេ-សនមថណរ រេសរថ-រពះថៅ

អាវាសណា បានថរៀនសរថបានយលចាស

របាកដថហើយ ទាងបានអនវថថនតាមាគនរថម

រថវថទៀថថនាះ អានសងសធមសនមេគកថកើថថឡើង

លអណាស ថធវើអវៗកថកើថតាាងពការថចរហថដល

ការធា។

របសនណា ខបកបាកសនមេគធមថហើយ

វថថថនាះអនថរាយថរចើនរបថភទេ ទសខទងខខវង

េានថរវាងថលាករេថច នងថលាករេធាទាង

សនមថណរ នងភកេ។ល។ វផធកបងពពះថផះ ថរបះ

ឆមលងៗ ថថើថយើងជាកនចផងរពះសនកយបថថថធវើ

យងណាថៅថទៀថ រពះបរមរេបានរបថៅពទន

បរសទបនពកថវ៖ ចរការបាទរបខហសថធវស

ខលនរបាណអាថមនឲយថសនះ ខលម ាងសរថវឈរជថ

ថយើងមនថភលចថទឲយខថថពលណាថយើងបថណាឋ យ

អារណម ណថផឋសផទឋ សវាថលៀថ យកថពលថនាះ

ភាល ម េថវចាថណញថលើថយើងទាងរសងអសទញ

ថយើងឲយធលល កថៅនរកខភបករសសចាសខទង េរ

ឲយថសញើបខសញងវរកខលង។

សាមគគធម (ដាលណើ រសសះាន )

ថយើងទាងឡាយរថវសនមេគឲយរថវចាណច

៣យងខលងថលើថនាះ ឲយលអមនរថវសនមេគរថម

ខថបបរាថឲយឮថហើយទះវដ ឬកសនធឲយរសល

បថណាត ះថទ៕

ដកសសងពអតាបទរបស រពះលកសរវនលយា រតង យន រពះលមគណ

លខតារពះរត ាង កមពជាលរោម

សេចកដអពាវនាវ

ខាារពះករណា អាោម ភាព គម សសាណា របធានោរយាលយសងគមកចច ននសមពនធសមណនសសត-នសសតខខមរកមពជាលរោម សមថាវ យបងគា រពះលតជគណរគបរពះអងគលោយារវៈ នងសមចាលរ ើនពរញាតលញាមពទធបរសទរគបរបលោយកាលារព។ ខាារពះករណា អាោមភាពបានសសាវរជាវ នងចងរកងលឡើងវញនវលសៀវលៅ “ករមងធមបទ នយមសរតលៅកមពជាលរោម” នងមលនបាណងលបាះពមព ចានន ៥០០ កាល លដើមបខចកជនជាធមមទវន កនងឱោសបណយចលឆន ាថមរបនពណជាតខខមរដលពទធបរសទខខមរ ខខមរលរោម បានសកាសសាវរជាវ នងអនវតាោមរបនពណរពះពទធសាសនា រកា នងលលើកតាលកើងអតាសញញា ណខខមរឲយបានគងវង នងថាលថើងលៅអនាគត។

លដើមបសលរមចបានលាលបាណងទវាងលនះ ខាារពះករណា អាោម ភាព សមបវារណាទករពះទយពរពះលតជគណរគបរពះអងគ នងទកចតាពញាតលញាម ពទធបរសទរគបរប រពះលមោា នងលមោា ចលរមឧបតាមភោរលបាះពមពលនះោមសទវធ រជះថាល ។

សមរពះលតជគណរគបរពះអងគ នងញាតលញាមរគបរប រពះលមោា នងលមោា ទទលនវារវៈភកាភាព នងោរលារពរាបអានអាពខាារពះករណា អាោម ភាព

បញញា ក៖ លសៀវលៅលនះមលនតនមល ៥ ដោល រសហរដឋអាលមរក កនង ១ កាល។ លបាះពមពលៅរបលទសនថ។

សមទានាកទានង៖ (៨៥៥) ១១ ៦០១ ៣៣២

ទាពរ៣០

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

១. រៅយបថងងដប បនរ ើតមេសរ ខម ែរររោមរេបទ ររៀបចសមពន ធខតងតាងរពះសងឃបងបអនរសរាន សតា រជាបនទា ន នវរបត ាបរត ។

២. សហពន ធខម ែរ មពជាររោម រតវោរផាយរពម ឲយបងបាត ខដលរយើងអា ខានមនបានរបាះពមព នវរបត ាបរត ររចើនឆន ម រហើយ ។

៣. ម ដលថងងទ មយខមម រា េ.ស. រនះណា ពរពានដបមយ រយើងនងដរ ើ រ ោរជាងមរហើយ មនរៅរពរង ើយររពាះជតដលររតើយ។

៤. រដើមបផសពវផាយ ឲយបងបអនដង អពដ ង រហើយនងចរមលើយ ររពាះខម ែររៅររោមរងទ ខយររហើយ ចខម ែរឯររតើយសមរទខាងនទយ ។

៥. រវើោរតស រលើ ឆ អនារជាត ររឿងទា ទងជាត មនថាយបថងង សរសតវរជាវឯ សតរភសាតាងទាងឡាយ រដើមប ោយខសវង រ យត ា ម ។

៦. ឥឡវរបត ាបរតរបាះពមពផសពវផាយ រពត ាោរ ទាងឡាយបនទា បបនា ររៀបររៀងម លមសតរ រៅតាមទពរ ដចរយើងបានព នទទរនះសរសតប។

៧. របើបងបអនខម ែរររោមបានដងរហើយ រៅ រនាើយ រតវខតរតងរតាប របរមសតមេគ គនន រៅតាមចាប អនារជាតសរសតបសា ពជនជាតរដើម ។

៨. រយើងនទគនន រពត ថដជា មល ង រដើមបតតាង រ ផលវដរងហ ើម ររពាះរយើងខម ែរររោមជាជនជាតរដើម រតវោរសរនសើម េរសរភាព ។

៩. របត ាបរតសហពន ធខម ែរ មពជាររោម េជាចរកោ មមយ ថនរសរភាព ផសពវផាយដ ងឲយរយើងរជតរជាប រៅតាមសភាព ច ចោរទាងឡាយ។

១០. រយើងរតវខតដង ោលៈរទសៈ េជាឱោស ដមនតថមល ពះពារនវឧបសេគអនារាយ ររលើងទលាយ ពតតបតសរតវ ។

ទាពរ៣១

ថលខ ៧៦ ខខមករា ឆប ា ២០១១ រពថថបរថរបសសហពននខខមរកមពជាថរកាម

១១. រដើមបឲយអនាជាតរ ើញចាស ខដលយនរបោស ថាម លនរតមរតវ រហើយបានតាងម លនអន ចសស សោវ ោរពតសរតវ បលនដខម ែរររោម ។

១២. រៅទបញច បសមថាវ យរពះពរ រជាេជយបវររៅដលខម ែរររោម រពះសងឃរេហសថ សររមចដលរពម ពរលើដលររោម រេបរបអាតាម ។

១៣. សមឲយសររមចរាលភារៈ ច ច ឲយភាល ងរភលច លលបចសតវសតវ សបាយរហើយយ រលៀបមតពខព រចផតពខាល រររពើរៅរោង ៕

នពនធលោយ៖ នសសតខខមរលរោម