การมี�ชี�วิ�ตอยู่� รอดและการก อโรคการมี�ชี�วิ�ตอยู่� รอดและการก อโรคของของRhizoctonia solaniRhizoctonia solani

((KhunKhun))ในในปุ๋��ยู่น��าหมี�กชี�วิภาพปุ๋��ยู่น��าหมี�กชี�วิภาพ

Survival and Pathogenicity of Survival and Pathogenicity of Rhizoctonia solaniRhizoctonia solani((KhunKhun)) in Bio- in Bio-

Extract FertilizerExtract Fertilizer

- - เศษพ&ชี เศษพ&ชี : : ผั�กหร&อเศษผั�ก ผัลไมี) หร&อ ผั�กหร&อเศษผั�ก ผัลไมี) หร&อ เปุ๋ล&อกผัลไมี) วิ�ชีพ&ชี สมี�นไพรเปุ๋ล&อกผัลไมี) วิ�ชีพ&ชี สมี�นไพร

- - ส�ตวิ+ ส�ตวิ+ : : ปุ๋ลา หอยู่ ปุ๋ลา หอยู่

: : หมี�กเปุ๋,นเวิลาปุ๋ระมีาณ หมี�กเปุ๋,นเวิลาปุ๋ระมีาณ - 710- 710 วิ�นวิ�น

ปุ๋��ยู่หมี�กปุ๋��ยู่หมี�ก

1. 1. หมั�กแบบต้�องการออกซิ�เจนหมั�กแบบต้�องการออกซิ�เจน ((หมั�กแบบเปิ�ดฝาหมั�กแบบเปิ�ดฝา))2. 2. หมั�กแบบไมั�ต้�องการออกซิ�เจนหมั�กแบบไมั�ต้�องการออกซิ�เจน ((หมั�กแบบปิ�ดฝาหมั�กแบบปิ�ดฝา))

การหมี�ก มี� การหมี�ก มี� 2 2 แบบแบบ

สารปุ๋ระกอบที่�0พบจากการวิ�เคราะห+ปุ๋��ยู่น��าสารปุ๋ระกอบที่�0พบจากการวิ�เคราะห+ปุ๋��ยู่น��าหมี�กชี�วิภาพหมี�กชี�วิภาพ

1. 1. ธาต้�อาหาร ธาต้�อาหาร : N , P , K ,Ca , Mg : N , P , K ,Ca , Mg และธาต้�อาและธาต้�อาหารอ��นๆหารอ��นๆ

2. 2. สารควบค�มั สารควบค�มั : Auxins: Auxins , Gibberellins , , Gibberellins , CytokininsCytokinins

3. 3. สารก#าจ�ดแมัลงและโรคพื�ช สารก#าจ�ดแมัลงและโรคพื�ช : Benzylalcohol , : Benzylalcohol , 2- phenyl2- phenyl ethanolethanol

4. 4. จ�ล�นทร(ย์* จ�ล�นทร(ย์* : : BacillusBacillus sp. , sp. , LactobacillusLactobacillus sp. ,sp. ,

StreptomycesStreptomyces sp. , sp. , PediococusPediococus sp. sp.

ปุ๋ระโยู่ชีน+ของปุ๋��ยู่น��าหมี�กชี�วิภาพในการปุ๋ระโยู่ชีน+ของปุ๋��ยู่น��าหมี�กชี�วิภาพในการควิบค�มีการเก�ดโรคควิบค�มีการเก�ดโรค

การควิบค�มีการเก�ดโรคการควิบค�มีการเก�ดโรค: : Phytophthora palmivoraPhytophthora palmivora

- - ย์�บย์�,งการเจร�ญของเส�นใย์ย์�บย์�,งการเจร�ญของเส�นใย์- - การสร�างและการงอก การสร�างและการงอก zoosporezoospore

: : Collectotrichum Collectotrichum gloeosporioidesgloeosporioides

เหต�ผัลเหต�ผัล

-- พืบจ�ล�นทร(ย์*ปิฏิ�ปิ1กษ์*ในน#,าหมั�ก เช�น พืบจ�ล�นทร(ย์*ปิฏิ�ปิ1กษ์*ในน#,าหมั�ก เช�น BacillusBacillus sp. , sp. , PseudomonasPseudomonas sp. , sp. , StreptococcusStreptococcus sp. sp. และย์(สต้*และย์(สต้*

- - สาร สาร benzene diol , ethyl benzene diol , ethyl palmitatepalmitate และและbenzene ethanolbenzene ethanol

ส งเสร�มีการเจร�ญของเชี&�อโรค ส งเสร�มีการเจร�ญของเชี&�อโรค ??

- - บางส3ต้รส�งเสร�มัการเจร�ญของบางส3ต้รส�งเสร�มัการเจร�ญของ P. palmivora P. palmivora ด(กว�าช�ดเปิร(ย์บด(กว�าช�ดเปิร(ย์บ

เท(ย์บ เท(ย์บ ((น#,าน#,า))

เหต้�ผล เหต้�ผล : : หมั�กไมั�สมับ3รณ์*หมั�กไมั�สมับ3รณ์*

ค�าถามี ค�าถามี ?? หากน#าพื�ชท(�เปิ6นโรคหร�อเหล�อต้กค�างในแปิลงหากน#าพื�ชท(�เปิ6นโรคหร�อเหล�อต้กค�างในแปิลง

เกษ์ต้รกร เมั��อน#ามัาผล�ต้ปิ�7ย์น#,าหมั�ก จะย์�งมั(เช�,อสาเหต้�โรค เกษ์ต้รกร เมั��อน#ามัาผล�ต้ปิ�7ย์น#,าหมั�ก จะย์�งมั(เช�,อสาเหต้�โรค หร�อไมั� และหากน#าไปิใช�ก�บพื�ชท(�ไมั�เปิ6นโรค พื�ชจะเปิ6นโรค หร�อไมั� และหากน#าไปิใช�ก�บพื�ชท(�ไมั�เปิ6นโรค พื�ชจะเปิ6นโรค

หร�อไมั� หร�อไมั� ? ?

ร3ปิท(�ร3ปิท(�1 1 อาการโรคใบต้�ดท(�พืบในธรรมัชาต้� ท(�น#ามัาท#าน#,าหมั�กช(วภาพื อาการโรคใบต้�ดท(�พืบในธรรมัชาต้� ท(�น#ามัาท#าน#,าหมั�กช(วภาพื

วิ�ธี�การที่ดลองวิ�ธี�การที่ดลอง 1 1 ที่ดสอบค�ณสมีบ�ต�การเปุ๋,นอาหารจ�าเพาะต อ ที่ดสอบค�ณสมีบ�ต�การเปุ๋,นอาหารจ�าเพาะต อ

เชี&�อ เชี&�อ R. solaniR. solani

การแย์กเช�,อบร�ส�ทธ�9การแย์กเช�,อบร�ส�ทธ�9

การเต้ร(ย์มัอาหารจ#าเพืาะการเต้ร(ย์มัอาหารจ#าเพืาะ

การทดสอบการเปิ6นอาหารจ#าเพืาะต้�อเช�,อ การทดสอบการเปิ6นอาหารจ#าเพืาะต้�อเช�,อ R. solaniR. solani

2. 2. การผัล�ตปุ๋��ยู่น��าหมี�กชี�วิภาพการผัล�ตปุ๋��ยู่น��าหมี�กชี�วิภาพผ�ก ผ�ก : : กากน#,าต้าล กากน#,าต้าล : : น#,า น#,า = 4 :1:1= 4 :1:1

ผสมั พืดผสมั พืด 2. 2. 25 25 กร�มักร�มั

ร3ปิท(�ร3ปิท(� 2 2 ถั�งน#,าหมั�กถั�งน#,าหมั�ก

3. 3. การตรวิจหาเชี&�อการตรวิจหาเชี&�อ R. solaniR. solaniในในปุ๋��ยู่น��าหมี�กชี�วิภาพปุ๋��ยู่น��าหมี�กชี�วิภาพ

น#าน#,าหมั�กปิร�มัาต้ร น#าน#,าหมั�กปิร�มัาต้ร 100 100 มัลมัล..

ด3ดน#,าหมั�กด3ดน#,าหมั�ก++น#,ากล��น น#,ากล��น 9 9 มัลมัล . . เจ�อจางแบบล#าด�บข�,นถั;ง เจ�อจางแบบล#าด�บข�,นถั;ง 1010-5-5

ด3ดน#,าหมั�ก ด3ดน#,าหมั�ก 01. 01. ไมัโครล�ต้รไมัโครล�ต้ร

หย์ดลงบนอาหารจ#าเพืาะและเกล(�ย์ผ�วหน�าอาหารหย์ดลงบนอาหารจ#าเพืาะและเกล(�ย์ผ�วหน�าอาหาร

บ�มัไว�อ�ณ์หภ3มั�ห�องปิระมัาณ์ บ�มัไว�อ�ณ์หภ3มั�ห�องปิระมัาณ์ - 34- 34 ว�นว�น

4. 4. การที่ดสอบควิามีสามีารถในการก อการที่ดสอบควิามีสามีารถในการก อโรคของเชี&�อ โรคของเชี&�อ R. solaniR. solani

เพืาะกล�าผ�กกวางต้��งในกระถัางเพืาะกล�าผ�กกวางต้��งในกระถัาง

น#าน#,าหมั�กผสมัน#,าปิร�มัาต้ร น#าน#,าหมั�กผสมัน#,าปิร�มัาต้ร 50 50 มั�ลล�ล�ต้รมั�ลล�ล�ต้ร

ฉี(ดพื�นบนใบกวางต้��งฉี(ดพื�นบนใบกวางต้��ง

คล�มัถั�งพืลาสต้�กใสท�,งไว� คล�มัถั�งพืลาสต้�กใสท�,งไว� 1 1 ว�นว�น

ผัลการที่ดลองผัลการที่ดลอง 1. 1. ที่ดสอบค�ณสมีบ�ต�การเปุ๋,นอาหารจ�าเพาะต อเชี&�อ ที่ดสอบค�ณสมีบ�ต�การเปุ๋,นอาหารจ�าเพาะต อเชี&�อ R. SolaniR. Solani

ร3ปิท(�ร3ปิท(� 3 3 ล�กษ์ณ์ะโคโลน(บนอาหารจ#าเพืาะ หล�งจากเล(,ย์งเช�,อเปิ6นเวลา ล�กษ์ณ์ะโคโลน(บนอาหารจ#าเพืาะ หล�งจากเล(,ย์งเช�,อเปิ6นเวลา 7 7 ว�นว�น กก. . โคโลน(ส(ขาว ฟู3โคโลน(ส(ขาว ฟู3 ขข.. เส�นใย์มั(ล�กษ์ณ์ะต้�,งฉีากเส�นใย์มั(ล�กษ์ณ์ะต้�,งฉีาก

ก ข

2. 2. การผัล�ตปุ๋��ยู่น��าหมี�กชี�วิภาพการผัล�ตปุ๋��ยู่น��าหมี�กชี�วิภาพ

ได�น#,าหมั�กส(น#,าต้าลเข�มัและข�นได�น#,าหมั�กส(น#,าต้าลเข�มัและข�น

ค�า ค�า pH pH อย์3�ระหว�าง อย์3�ระหว�าง - 57- 57

อ�ณ์หภ3มั�ปิระมัาณ์ อ�ณ์หภ3มั�ปิระมัาณ์ - 2729- 2729 °°ซิซิ..

3 . 3 . ตรวิจหาเชี&�อ ตรวิจหาเชี&�อ R. solani R. solani ในปุ๋��ยู่น��าหมี�กในปุ๋��ยู่น��าหมี�กชี�วิภาพในแต ละส�ปุ๋ดาห+ชี�วิภาพในแต ละส�ปุ๋ดาห+

01020304050607080

1 2 3 4 5 6 7

10

2 โค

โลน� /

มี�ลล�ล

�ตร

ส�ปิดาห*ส�ปิดาห*ร3ปิท(�ร3ปิท(�4 4 ปิร�มัาณ์เช�,อท(�ต้รวจพืบในแต้�ละส�ปิดาห*ปิร�มัาณ์เช�,อท(�ต้รวจพืบในแต้�ละส�ปิดาห*

4. 4. การที่ดสอบควิามีสามีารถในการก อโรคของเชี&�อ การที่ดสอบควิามีสามีารถในการก อโรคของเชี&�อ R. solaniR. solani ที่�0มี�ชี�วิ�ตอยู่� รอดในที่�0มี�ชี�วิ�ตอยู่� รอดใน

ปุ๋��ยู่น��าหมี�กชี�วิภาพปุ๋��ยู่น��าหมี�กชี�วิภาพ

ร3ปิท(�ร3ปิท(�5 5 ล�กษ์ณ์ะอาการของผ�กกวางต้��งล�กษ์ณ์ะอาการของผ�กกวางต้��ง หล�งจากฉี(ดพื�นด�วย์น#,าหมั�กช(วภาพื ท(�หมั�กไว� 1 ส�ปิดาห*

สร�ปุ๋สร�ปุ๋

:: สามัารถัต้รวจพืบเช�,อสามัารถัต้รวจพืบเช�,อR. solani R. solani ท(�หมั�กจากใบกวางต้��งท(�ท(�หมั�กจากใบกวางต้��งท(�เปิ6นโรคใบต้�ด ในส�ปิดาห*ท(� เปิ6นโรคใบต้�ด ในส�ปิดาห*ท(� -17-17

: : ปิร�มัาณ์ปิร�มัาณ์R. solani R. solani เพื��มัข;,นเร��อย์ๆจากส�ปิดาห*ท(� เพื��มัข;,นเร��อย์ๆจากส�ปิดาห*ท(� 11 –– 5 5และลดลงอย์�างรวดเร>วในส�ปิดาห*ท(� และลดลงอย์�างรวดเร>วในส�ปิดาห*ท(� 6 6 และไมั�พืบเช�,อในและไมั�พืบเช�,อใน

ส�ปิดาห*ท(� ส�ปิดาห*ท(� 77

:: เมั��อน#าไปิฉี(ดพื�นบนใบกวางต้��งย์�งคงก�อให�เก�ดโรคใบต้�ดเมั��อน#าไปิฉี(ดพื�นบนใบกวางต้��งย์�งคงก�อให�เก�ดโรคใบต้�ดได�ได�

โดยู่...นางสาวิพน�ดา แซ่ เฉี�ยู่

อาจารยู่+ที่�0ปุ๋ร7กษา อาจารยู่+เสมีอใจ ชี&0นจ�ตต+

ภาควิ�ชีาการจ�ดการศ�ตร�พ&ชี คณะที่ร�พยู่ากรธีรรมีชีาต� มีหาวิ�ที่ยู่าล�ยู่สงขลานคร�นที่ร+ วิ�ที่ยู่าเขตหาดใหญ อ�าเภอหาดใหญ

จ�งหวิ�ดสงขลา 90112 โที่ร. 074-286101-2