ความหมายและความส าคญของโครงงาน

โครงงาน (Project Approach) คอ กจกรรมทเปดโอกาสให ผเรยนได ท าการศกษา

คนควาและฝกปฏบตดวยตนเองตามความสามารถ ความถนด และความสนใจ โดยอาศย

กระบวนการทางวทยาศาสตร หรอกระบวนการอนๆ ไปใชในการศกษาหาค าตอบ โดยมครผสอน

คอยกระตน แนะน าและใหค าปรกษาแกผเรยนอยางใกลชด ตงแตการเลอกหวขอทจะศกษา คนควา

ด าเนนงานตามแผน ก าหนดขนตอนการด าเนนงานและการน าเสนอผลงาน ซงอาจท าเปนบคคลหรอ

เปนกลม โครงงาน คอ การศกษาคนควาเกยวกบสงใดสงหนง หรอหลายๆสงทอยากรค าตอบให

ลกซง หรอเรยนรในเรองนนๆใหมากขน โดยใชกระบวนการ วธการทศกษาอยางมระบบ เปน

ขนตอน มการวางแผนในการศกษาอยางละเอยด ปฏบตงานตามแผนทวางไว จนไดขอสรปหรอ

ผลสรปทเปนค าตอบใน เรองนนๆ

ความส าคญของโครงงาน ในแงของการเรยนการสอน และจดกจกรรมเสรมตามหลก สตร

มธยมศกษาตอนตน พทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533) มดงน 1.ดานนกเรยน

กอใหเกดคณคาตางๆ ดงน 1.1 ชวยสรางความหวงใหมในการรเรมงาน ทจะน าไปสอาชพ และ

การศกษาตอ ทตนเองมความถนดและสนใจ 1.2 สรางเสรมประสบการณจากการปฏบตจรง ดวยชวต

จรง สงผลใหเกดความเขาใจอยางซาบซง ในโครงงานทสรางสรรคขนมา 2.ดานโรงเรยน และ คร-

อาจารย กอใหเกดคณคาตาง ๆ ดงน 2.1 เกดการประสานงานทางวชาการทผสมผสาน หรอ บรณ

การเกดขนใน โรงเรยน ตรงกบหลกสตรมธยมศกษา และแนวทางพฒนา การศกษาของ

กระทรวงศกษาธการ 2.2 เกดความเขาใจทตรงกนวา การเรยนการสอนในปจจบนขนอยกบการฝก

ปฏบตจรง ในโครงงานของนกเรยนมากกวาทจะเรยนอยแต ในหองเรยนเทานน 3. ดานทองถน

กอใหเกดคณคาตาง ๆ ดงน 3.1 การเผยแพรและประชาสมพนธความร ผลงานในเชงปฏบตของ

โครงงาน ท ประสบผลส าเรจไปสทองถน ท าใหทองถนกบโรงเรยนม ความเขาใจ และประสาน

สมพนธกนดยง 3.2 ชวยลดปญหาวนรนในทองถนเกยวกบความประพฤต จรรยามารยาท และ

ศลธรรม เพราะนกเรยนทมโครงงานมกจะเปนนกเรยนทม ความประพฤตดมงมน และสนใจ

การศกษาเลาเรยนเทานน

ขอบขายและประเภทของโครงงาน

ขอบขายของโครงงาน

ด าเนนงานโดยนกเรยน เปนผรเรมสรางสรรคและครอาจารย เปนผใหค าแนะน าปรกษา

1. เปนกจกรรมการเรยนใหนกเรยนศกษา คนควา ปฏบตดวยตนเองโดยอาศยหลกวชาการ

ทางทฤษฎตามเนอหาโครงงานนนๆ หรอจากประสบการณและกจกรรมตาง ๆ ทไดพบเหนมากแลว

2. นกเรยนทกคนพจารณาจดท าโครงงานดวยตนเอง หรอเปนกลมโดยใชระยะเวลาสนๆ

เปนภาคเรยน หรอมากวากได แลวแตโครงงานเลกหรอใหญ

3. นกเรยนเปนผพจารณารเรมสรางสรรค คดเลอกโครงงานทจะศกษาคนควาปฏบตดวย

ตนเองตามความถนด สนใจ และความพรอม

4. นกเรยนเปนผเสนอโครงงาน รายละเอยดของโครงงาน แผนปฏบตงานและการแปลผล

รายงานผลตออาจารยทปรกษา เพอด าเนนงานรวมกนใหบรรลตามจดหมายทก าหนดไว

5. เปนโครงงานทเหมาะสมกบความร ความสามารถของนกเรยนตามวยและสตปญญา

รวมทงการใชจายเงนด าเนนงานดวย

โครงงานคอมพวเตอร แบงตามวตถประสงคของการใชงานดงน

- การพฒนาสอเพอการศกษา

- การพฒนาเครองมอ

- การทดลองทฤษฎ

- การประยกตใชงาน

- การพฒนาโปรแกรมประยกต

แบงไดเปน 5 ประเภท

1. โครงงานพฒนาสอเพอการศกษา เปนโครงงานทใชคอมพวเตอรในการผลตสอเพอ

การศกษาโดยการสรางโปรแกรมบทเรยนหรอหนวยการเรยน ซงอาจจะตองมภาคแบบฝกหด บท

ทบทวน และค าถามค าตอบไวพรอม ผเรยนสามารถเรยนแบบรายบคคลหรอรายกลมการสอน โดย

ใชคอมพวเตอรชวยสอนน ถอวาคอมพวเตอรเปนอปกรณการสอน ซงอาจเปนการพฒนาบทเรยน

แบบออนไลน ใหผเรยนเขามาศกษาดวยตนเองกได โครงงานประเภทนสามารถพฒนาขนเพอใช

ประกอบการสอนในวชาตางๆ โดยผเรยนอาจคดเลอกเนอหาทเขาใจยาก มาเปนหวขอในการพฒนา

สอเพอการศกษา เชน การเคลอนทแบบโปรเจกไตล ระบบสรยจกรวาล หลกภาษาไทย และ

สถานทส าคญของประเทศไทย โครงงานเกยวกบการพฒนาเวบไซต วถชวตของคนไทยพวน

โปรแกรม ดนตรไทยแสนสนก โปรแกรม ความหลากหลายของสงมชวต โปรแกรมส านวนไทยพา

สนก โปรแกรมฝกอานออกเสยงภาษาองกฤษ โปรแกรมเรยนรคณตศาสตร

2. โครงงานพฒนาเครองมอ เปนโครงงานทสรางเครองมอ ใชสรางงาน สวนใหญจะอยใน

รปของซอฟตแวร เชน ซอฟตแวรวาดรป ซอฟตแวรพมพงาน และซอฟตแวรชวยการมองวตถในมม

ตางๆ เปนตน ส าหรบซอฟตแวรเพอการพมพงานนนสรางขนเปนโปรแกรมประมวลค า ซงจะเปน

เครองมอใหเราใชในการพมพงานตางๆบนเครองคอมพวเตอร สวนซอฟตแวรการวาดรป พฒนาขน

เพออ านวยความสะดวกใหการวาดรปบนเครองคอมพวเตอรใหเปนไปไดโดยงาย ส าหรบซอฟตแวร

ชวยการมองวตถในมมตางๆ ใชส าหรบชวยการออกแบบสงของ อาทเชน ผใชวาดแจกนดานหนา

และตองการจะดวาดานบนและดานขางเปนอยางไร กใหซอฟตแวรค านวณคาและภาพทควรจะเปนมา

ให เพอพจารณาและแกไขภาพแจกนทออกแบบไวไดอยางสะดวก เปนตน

3. โครงงานประเภทการทดลองทฤษฎ เปนโครงงานทใชคอมพวเตอรในการจ าลองการ

ทดลองของสาขาตางๆ ซงเปนงานทไมสามารถทดลองดวยสถานการณจรงได เชน การจดระเบด

เปนตน และเปนโครงงานทผท าตองศกษารวบรวมความร หลกการ ขอเทจจรง และแนวคดตางๆ

อยางลกซงในเรองทตองการศกษาแลวเสนอเปนแนวคด แบบจ าลอง หลกการ ซงอาจอยในรปของ

สตร สมการ หรอค าอธบาย พรอมทงการจ าลองทฤษฏดวยคอมพวเตอรใหออกมาเปนภาพ ภาพทได

กจะเปลยนไปตามสตรหรอสมการนน ซงจะท าใหผเรยนมความเขาใจไดดยงขน การท าโครงงาน

ประเภทนมจดส าคญอยทผท าตองมความรในเรองนนๆ เปนอยางด ตวอยางโครงงานจ าลองทฤษฎ

เชน การทดลองเรองการไหลของของเหลว การทดลองเรองพฤตกรรมของปลาปรนยา และการ

ทดลองเรองการมองเหนวตถแบบสามมต เปนตน

4. โครงงานประเภทการประยกตใชงาน สรางผลงานเพอประยกตใชงานในชวตประจ าวน

อาทเชน ซอฟตแวรส าหรบการออกแบบและตกแตงภายในอาคาร ซอฟตแวรส าหรบการผสมส และ

ซอฟตแวรส าหรบการระบคนราย เปนตน โครงงานประเภทนจะมการประดษฐฮารดแวร ซอฟตแวร

หรออปกรณใชสอยตางๆ ซงอาจเปนการคดสรางสงของขนใหม หรอปรบปรงเปลยนแปลงของเดมท

มอยแลวใหมประสทธภาพสงขน โครงงานลกษณะนจะตองศกษาและวเคราะหความตองการของผใช

กอน แลวน าขอมลทไดมาใชในการออกแบบ และพฒนาสงของนนๆ ตอจากนนตองมการทดสอบ

การท างานหรอทดสอบคณภาพของสงประดษฐแลวปรบปรงแกไขใหมความสมบรณ โครงงาน

ประเภทนผเรยนตองใชความรเกยวกบเครองคอมพวเตอร ภาษาโปรแกรม และเครองมอตางๆ ท

เกยวของ โปรแกรมระบบงานการกฬา โปรแกรมระบบแฟมฐานขอมลผเรยน 2001

5. โครงงานพฒนาเกม เพอความร ความเพลดเพลน เชน เกมหมารก โปรแกรม ตอให

เพม เตมใหเตม (Magic Puzzle) โปรแกรม เกมผรอดชวต โปรแกรมเกมทศกณฑ เกมทาย

ค าศพท และเกมการค านวณเลข เปนตน ซงเกมทพฒนาขนนนาจะเนนใหเปนเกมทไมรนแรง เนน

การใชสมองเพอฝกความคดอยางมหลกการ โครงงานประเภทนจะมการออกแบบลกษณะและ

กฎเกณฑการเลน เพอใหนาสนใจแกผเลน พรอมทงใหความรสอดแทรกไปดวย ผพฒนาควรจะได

ท าการส ารวจและรวบรวมขอมลเกยวกบเกมตางๆ ทมอยทวไป และน ามาปรบปรงหรอพฒนาขนใหม

เพอใหเปนเกมทแปลกใหม และนาสนใจแกผเลนกลมตางๆ

โครงงานประเภท “การพฒนาสอเพอ

การศกษา”

ลกษณะเดนของโครงงานประเภทน คอ เปนโครงงานทใชคอมพวเตอรในการผลตสอเพอ

การศกษา โดยการสรางโปรแกรมบทเรยนหรอหนวยการเรยน ซงอาจจะตองมภาคแบบฝกหด บท

ทบทวน และค าถามค าตอบไวพรอม ผเรยนสามารถเรยนแบบรายบคคลหรอรายกลมการสอน โดย

ใชคอมพวเตอรชวยสอนน ถอวาคอมพวเตอรเปนอปกรณการสอน ซงอาจเปนการพฒนาบทเรยน

แบบออนไลน ใหผเรยนเขามาศกษาดวยตนเองกได โครงงานประเภทนสามารถพฒนาขนเพอใช

ประกอบการสอนในวชาตางๆ โดยผเรยนอาจคดเลอกเนอหาทเขาใจยาก มาเปนหวขอในการพฒนา

สอเพอการศกษา

ตวอยางโครงงาน

- การเคลอนทแบบโปรเจกไตล

- ระบบสรยจกรวาล

- ตวแปรตางๆ ทมผลตอการช ากงกหลาบ

- หลกภาษาไทย

- สถานทส าคญของประเทศไทย เปนตน

โครงงานประเภท “การพฒนาเครองมอ”

โครงงานประเภทนเปนโครงงานเพอพฒนาเครองมอชวยสรางงานประยกตตางๆ

โดยสวนใหญจะอยในรปซอฟตแวร เชน ซอฟตแวรวาดรป ซอฟตแวรพมพงาน และ

ซอฟตแวรชวยการมองวตถในมมตางๆ เปนตน ส าหรบซอฟตแวรเพอการพมพงานนนสราง

ขนเปนโปรแกรมประมวลค า ซงจะเปนเครองมอใหเราใชในการพมพงานตางๆบนเครอง

คอมพวเตอร สวนซอฟตแวรการวาดรป พฒนาขนเพออ านวยความสะดวกใหการวาดรปบน

เครองคอมพวเตอรใหเปนไปไดโดยงาย ส าหรบซอฟตแวรชวยการมองวตถในมมตางๆ ใช

ส าหรบชวยการออกแบบสงของ อาทเชน ผใชวาดแจกนดานหนา และตองการจะดวา

ดานบนและดานขางเปนอยางไร กใหซอฟตแวรค านวณคาและภาพทควรจะเปนมาให เพอ

พจารณาและแกไขภาพแจกนทออกแบบไวไดอยางสะดวก

ตวอยางโครงงาน

- โปรแกรมการคนหาค าภาษาไทย

- โปรแกรมอานอกษรไทย

- โปรแกรมวาดภาพสามมต

- โปรแกรมบบอดขอมล

- โปรแกรมประมวลผลค าไทยบนระบบปฏบตการลนกซ

โครงงานประเภท “การทดลองทฤษฎ”

โครงงานประเภทนเปนโครงงานทใชคอมพวเตอรชวยในการ จ าลองการทดลองของ

สาขาตางๆ ซงเปนงานทไมสามารถทดลองดวยสถานการณจรงได เชน การจดระเบด เปน

ตน และเปนโครงงานทผท าตองศกษารวบรวมความร หลกการ ขอเทจจรง และแนวคด

ตางๆ อยางลกซงในเรองทตองการศกษาแลวเสนอเปนแนวคด แบบจ าลอง หลกการ ซง

อาจอยในรปของสตร สมการ หรอค าอธบาย พรอมทงารจ าลองทฤษฏดวยคอมพวเตอรให

ออกมาเปนภาพ ภาพทไดกจะเปลยนไปตามสตรหรอสมการนน ซงจะท าใหผเรยนมความ

เขาใจไดดยงขน การท าโครงงานประเภทนมจดส าคญอยทผท าตองมความรในเรองนนๆ

เปนอยางด

ตวอยางโครงงาน

- การทดลองปจจยตางๆ ในการเลยงปลานลดวยคอมพวเตอร

- การทดลองปจจยตางๆ ในการเพาะปลกแกวมงกรดวยคอมพวเตอร

- การทดลองผสมสารเคมตางๆ ดวยคอมพวเตอร

- ปจจยตางๆ กบการเคลอนทของเครองบน

- ผลการปลกขาวในสภาวะแวดลอมทตางกน

โครงงานประเภท “การประยกตใชงาน”

เปนโครงงานทใชคอมพวเตอรในการสรางผลงานเพอประยกตใชงานจรงในชวต ประจ าวน

เชน ซอฟตแวรส าหรบการออกแบบและตกแตงอาคาร ซอฟตแวรส าหรบการผสมส ซอฟตแวรส าหรบ

การระบคนราย เปนตน โครงงานงานประเภทนจะมการประดษฐฮารดแวร ซอฟตแวร หรออปกรณ

ใชสอยตาง ๆ ซงอาจจะสรางใหมหรอปรบปรงดดแปลงของเดมทมอยแลวใหม ประสทธภาพสงขนก

ได โครงงานลกษณะนจะตองศกษาและวเคราะหความตองการของผใชกอนแลวน า ขอมลทไดมาใช

ในการออกแบบ และพฒนาสงของนน ๆ ตอจากนนตองมการทดสอบการท างานหรอทดสอบคณภาพ

ของสงประดษฐแลวปรบ ปรงแกไขใหมความสมบรณ โครงงานประเภทนนกเรยนตองใชความร

เกยวกบเครองคอมพวเตอร ภาษาโปรแกรม และเครองมอตาง ๆ ทเกยวของ รวมทงอาจใชวธทาง

วศวกรรมฮารดแวรและซอฟตแวรในการพฒนาดวย

ตวอยางโครงงาน

- ซอฟตแวรส าหรบการออกแบบและตกแตงอาคาร

- ซอฟตแวรส าหรบการผสมส

- ซอฟตแวรส าหรบการระบคนราย

- เครองชวยคนพการแขนอานหนงสอ

- เครองรดน าตนไมและใหอาหารปลาผานโทรศพทมอถอ

โครงงานประเภท “การพฒนาโปรแกรมประยกต”

โครงงานประเภทนเปนโครงงานพฒนาซอฟตแวรเกมเพอความรหรอเพอความ เพลดเพลน

เกมทพฒนาควรจะเปนเกมทไมรนแรง เนนการใชสมองเพอฝกคดอยางมหลกการ โครงงานประเภท

นจะมการออกแบบลกษณะและกฎเกณฑการเลน เพอใหนาสนใจแกผเลน พรอมทงใหความร

สอดแทรกไปดวย ผพฒนาควรจะไดท าการส ารวจและรวบรวมขอมลเกยวกบเกมตางๆ ทมอยทวไป

และน ามาปรบปรงหรอพฒนาขนใหม เพอใหเปนเกมทแปลกใหม และนาสนใจแกผเลนกลมตางๆ

ตวอยางชอโครงงาน

- เกมผจญภยกบพระอภยมณ

- เกมอกษรเขาวงกต

- เกมเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร

- เกมผจญภย

- เกมตกปลา