2.1 he thong quan ly nha nuoc ve atbx

1

1

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚCVỀ AN TOÀN BỨC XẠ VÀ HẠT NHÂN

Cục An toàn Bức xạ và Hạt nhânTầng 14, Số 113, Trần Duy Hưng, Hà Nội

Tel/Fax: (04) 38 220 298Website: http://www.varans.vn

2

NỘI DUNG CHÍNH

I. Ứng dụng năng lượng nguyên tử và vấn đề an toàn

II. Hệ thống quản lý nhà nước về an toàn bức xạ và hạt nhân

III. Luật Năng lượng nguyên tử năm 2008

IV. Một số văn bản quy phạm pháp luật về an toàn bức xạ và hạt nhân

2

3

I. ỨNG DỤNG NĂNG LƯỢNG NGUYÊN TỬ VÀ VẤN ĐỀ AN TOÀN

4

Ứng dụng năng lượng nguyên tử

• Các nguồn bức xạ đã được sử dụng đem lại nhiều lợiích KTXH không thể phủ nhận trong nhiều lĩnh vực:

Trong y tế;

Trong công nghiệp;

Trong nông nghiệp;

Trong bảo vệ môi trường

3

5

An toàn trong ứng dụng NLNT

• Bức xạ ion hóa có khả năng gây ảnh hưởng tới sức khỏe con người và được thể hiện qua các hiệu ứng sinh học.

• Việc sử dụng các nguồn phóng xạ khi không được quản lý chặt chẽ có thể dẫn đến các sự cố tai nạn gây ra ảnh hưởng sức khỏe đối với người sử dụng, đối với dân chúng và gây ra ô nhiễm môi trường đòi hỏi chi phí lớn để khắc phục.

6


• U, Pu là các đồng vị phóng xạ đặc biệt được ứng dụng làm nhiên liệu trong các lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu, nhà máy điện hạt nhân. Bên cạnh ứng dụng vì mục đích hòa bình như đề cập trên, các chất này có thể được sử dụng chế tạo vũ khí hạt nhân, thiết bị nổ hạt nhân.

• Các chất phóng xạ khác hiện cũng tiềm ẩn nguy cơ bị sử dụng để chế tạo “bom bẩn”.

4

7


• Để đảm bảo mục tiêu đẩy mạnh ứng dụng các nguồnbức xạ đi đôi với đảm bảo an toàn cho con người, cáchoạt động sử dụng nguồn bức xạ, ứng dụng kỹ thuậthạt nhân cần phải được nhà nước quản lý chặt chẽdưới ba khía cạnh:

o Bảo đảm an toàn bức xạ, an toàn hạt nhân.

o Bảo đảm an ninh nguồn phóng xạ.

o Kiểm soát việc sử dụng các vật liệu hạt nhân để ngănchặn việc sử dụng để chế tạo vũ khí hạt nhân, thiết bị.

8

II. HỆ THỐNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀAN TOÀN BỨC XẠ VÀ HẠT NHÂN

5

9

SƠ ĐỒ HỆ THỐNG CƠ QUAN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ AN TOÀN BỨC XẠ, HẠT NHÂN

QUỐC HỘICHÍNH

PHỦ

BỘ KH&CN

VIỆN NLNTVN

CỤC ATBXHN

BỘ KHÁC

YT, CA, TBXH,HQ

TM

VỤ PHÁP CHẾ

THANH TRA BỘ

CƠ SỞ BỨC XẠ

SỞ KHCN

HỘI ĐỒNG ATHN QUỐC GIA

10

MỐI QUAN HỆ TRONG CÔNG TÁC AN TOÀN BỨC XẠ

TRỢ GIÚP KT, NGHIÊN CỨU

VỀ AN TOÀN BỨC

XẠ VÀ ĐÀO TẠO

QUẢN LÝ AN

TOÀN BỨC XẠ

ĐỐI TƯỢNG CHỊU KIỂM SOÁT VỀ AN TOÀN BỨC XẠ

6

11

HỆ THỐNG PHÁP LUẬT

Hệ thống các văn bản quy phạm phápluật về ATBXHN là hệ thống các vănbản do cơ quan nhà nước có thẩmquyền ban hành theo thủ tục, trình tựluật định, trong đó có các quy tắc xửsự chung, được Nhà nước bảo đảmthực hiện, nhằm điều chỉnh các quanhệ xã hội có liên quan đến ATBXHN

12

HỆ THỐNG PHÁP LUẬT

Một số chế định cơ bản trong hệ thống pháp luật vềnăng lượng nguyên tử:

1. Cơ quan quản lý Nhà nước

2. Bảo đảm an toàn bức xạ

3. Bảo đảm an toàn hạt nhân

4. Bảo đảm an ninh nguồn phóng xạ, vật liệu hạtnhân và cơ sở hạt nhân

5. Ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân

6. Thanh sát hạt nhân

7. Bồi thường thiệt hại bức xạ, hạt nhân

8. Nghiên cứu, triển khai ứng dụng năng lượngnguyên tử

7

13

HỆ THỐNG VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT VỀ ATBXHN

Luật Năng lượng nguyên tử 2008

Quyết định của Thủ tướng Chính phủ

Thông tưvề ATBX trong các lĩnh vực

Thông tưvề quản lý chất thải phóng xạ

Thông tưvề vận chuyển

các chất phóng xạ

Thông tưhướng dẫn đăng ký, cấp phép.

Hệ thống Quy chuẩn và Tiêu chuẩn kỹ thuật:.An toàn bức xạ trong xạ trị . An toàn bức xạ trong YHHN.An toàn bức xạ X-quang chẩn đoán . An toàn bức xạ trong NDT.An toàn bức xạ trong công nghiệp . An toàn bức xạ trong Nghiên cứu

Thông tư về phí và lệ phí cấp phép

Nghị định Chính phủ

14

Các văn bản quy phạm pháp luật

• Luật Năng lượng nguyên tử ngày 3/6/2008;

• Nghị định số 07/2010/NĐ-CP ngày 25/01/2010 quyđịnh chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều củaLuật Năng lượng nguyên tử;

• Nghị định số 70/2010/NĐ-CP ngày 22/6/2010 củaChính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành mộtsố điều của Luật Năng lượng nguyên tử về nhà máyđiện hạt nhân;

• Nghị định số 107/2013/NĐ-CP ngày 11/9/2013 Quyđịnh về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vựcnăng lượng nguyên tử;

8

15


• Thông tư số 08/2010/TT-BKHCN ngày 22/7/2010 vềviệc hướng dẫn khai báo, cấp giấy phép tiến hànhcông việc bức xạ và cấp chứng chỉ nhân viên bức xạ;

• Thông tư số 76/2010/TT-BTC ngày 17/5/2010 quyđịnh mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụngphí, lệ phí trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử; (thaythế QĐ 38/2006/QĐ-BTC)

16


• Thông tư 15/2010/TT-BKHCN ngày 14/9/2010 banhành “Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 05:2010 vềAn toàn bức xạ - Miễn trừ khai báo, cấp giấy phép”;

• Thông tư số 19/2010/TT-BKHCN ngày 28/12/2010hướng dẫn thanh tra chuyên ngành an toàn bức xạ vàhạt nhân;

9

17


• Thông tư 24/2010/TT-BKHCN ban hành “Quy chuẩnkỹ thuật quốc gia về An toàn bức xạ - Phân nhóm vàphân loại nguồn phóng xạ” (QCVN 6:2010/BKHCN);

• Thông tư 23/2010/TT-BKHCN hướng dẫn bảo đảm anninh nguồn phóng xạ do Bộ Khoa học và Công nghệban hành;

• Thông tư số 19/2012/TT-BKHCN quy định về kiểmsoát chiếu xạ nghề nghiệp và chiếu xạ công chúng;

18


• Thông tư số 13/2014/TTLT-BKHCN-BYT quy định vềquản lý chất thải phóng xạ và nguồn phóng xạ đã quasử dụng

• Thông tư số 22/2014/TT-BKHCN quy định về quản lýnguồn phóng xạ và chất thải phóng xạ đã qua sửdụng;

• Thông tư 25/2014/TT-BKHCN quy định việc chuẩn bịvà ứng phó sự cố bức xạ hạt nhân, lập và phê duyệtkế hoạch ứng phó sự cố bức xạ và hạt nhân;

• Thông tư số 34/2014/TT-BKHCN quy định về đào tạoan toàn bức xạ đối với nhân viên bức xạ, người phụtrách an toàn và hoạt động dịch vụ đào tạo an toànbức xạ

10

19

III. LUẬT NĂNG LƯỢNG NGUYÊN TỬ NĂM2008

20

Luật NLNT

- Luật NLNT quy định về 2 vấn đề chính:

Đẩy mạnh ứng dụng năng lượng nguyên tử

Bảo đảm an toàn, an ninh và không phổ biến vũ khí hạt nhân

Nội dung an toàn và an ninh có tính “trội hơn”

11

Luật NLNT

Chương I. NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG

Chương II. CÁC BIỆN PHÁP ĐẨY MẠNH PHÁT TRIỂN, ỨNG DỤNG NLNT

Chương III. AN TOÀN BỨC XẠ AN TOÀN HẠT NHÂN VÀ AN NINH NGUỒN PHÓNG XẠ, VẬT LIỆU HẠT NHÂN, THIẾT BỊ HẠT NHÂN

Chương IV. CƠ SỞ BỨC XẠ

Chương V. CƠ SỞ HẠT NHÂN

Chương VI. THĂM DÒ, KHAI THÁC, CHẾ BIẾN QUẶNG PHÓNG XẠ

Chương VII. VẬN CHUYỂN VÀ NHẬP KHẨU, XUẤT NHẬP KHẨU VẬT LIỆU PHÓNG XẠ, THIẾT BỊ HẠT NHÂN

Chương VIII. DỊCH VỤ HỖ TRỢ ƯDNLNT

Chương IX. KHAI BÁO VÀ CẤP GIẤY PHÉP

Chương X. ỨNG PHÓ SỰ CỐ

Chương XI. ĐIỀU KHOẢN THI HÀNH

21

Nguyên tắc cơ bản đối với hoạt động trong lĩnh vực NLNT

Điều 6 Luật NLNT.

Hoạt động trong lĩnh vực NLNT thực hiện vì mục đích hòa bình, phục vụ phát triển kinh tế -xã hội.

Bảo đảm an toàn cho sức khỏe, tính mạng con người, môi trường và trật tự, an toàn xã hội.

Hoạt động quản lý bảo đảm tính khách quan, khoa học.

22

12

Chính sách của Nhà nước

Điều 5 Luật NLNT.

Đầu tư và khuyến khích tổ chức, cá nhân thuộc mọi đối tượng đầu tư phát triển ứng dụng NLNT phục vụ phát triển kinh tế xã hội.

Tập trung đầu tư phát triển điện hạt nhân.

Đầu tư xây dựng cơ sở vật chất - kỹ thuật và đào tạo nhân lực để bảo đảm an toàn, an ninh cho các hoạt động trong lĩnh vực NLNT.

Tạo chính sách ưu đãi, thu hút chuyên gia.

23

BẢO ĐẢM AN TOÀN VÀ AN NINH

Xuyên suốt trong Luật nhưng được điều chỉnh chủ yếu bởi Chương III.

Chương I. NHỮNG QUY ĐỊNH CHUNG

Chương II. CÁC BIỆN PHÁP ĐẨY MẠNH PHÁT TRIỂN, ỨNG DỤNG NLNT

Chương III. AN TOÀN BỨC XẠ AN TOÀN HẠT NHÂN VÀ AN NINH NGUỒN PHÓNG XẠ, VẬT LIỆU HẠT NHÂN, THIẾT BỊ HẠT NHÂN

Chương IV. CƠ SỞ BỨC XẠ

Chương V. CƠ SỞ HẠT NHÂN

Chương VI. THĂM DÒ, KHAI THÁC, CHẾ BIẾN QUẶNG PHÓNG XẠ

Chương VII. VẬN CHUYỂN VÀ NHẬP KHẨU, XUẤT NHẬP KHẨU VẬT LIỆU PHÓNG XẠ, THIẾT BỊ HẠT NHÂN

Chương VIII. DỊCH VỤ HỖ TRỢ ƯDNLNT

Chương IX. KHAI BÁO VÀ CẤP GIẤY PHÉP

Chương X. ỨNG PHÓ SỰ CỐ

Chương XI. ĐIỀU KHOẢN THI HÀNH

24

13

25


Chương III Luật NLNT - Các nội dung chính

-Công việc bức xạ

-Báo cáo đánh giá an toàn đối với công việc bức xạ

-Báo cáo thực trạng an toàn tiến hành công việc bức xạ

-Kiểm soát chiếu xạ do công việc bức xạ gây ra

-An ninh nguồn phóng xạ

-Xử lý, lưu giữ chất thải phóng xạ, nguồn phóng xạ đãqua sử dụng

-Trách nhiệm của người đứng đầu tổ chức, cá nhân đượccấp giấy phép tiến hành công việc bức xạ; của nhân viênbức xạ.


Các đối tượng chịu sự quản lý:

- Nguồn phóng xạ trên mức miễn trừ:

nguồn phóng xạ kín;

nguồn phóng xạ hở;

- Thiết bị bức xạ trên mức miễn trừ;

- Vật liệu hạt nhân, vật liệu hạt nhân nguồnvà thiết bị hạt nhân.

26

14


Công việc bức xạ chịu sự quản lý:- Vận hành lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu và nhà

máy điện hạt nhân;

- Sử dụng các thiết bị bức xạ;

- Sản xuất, chế biến chất phóng xạ;

- Lưu giữ, sử dụng chất phóng xạ;

- Thăm dò, khai thác, chế biến quặng PX;

- Làm giàu urani; chế tạo nhiên liệu hạt nhân;- Xử lý, lưu giữ, chôn cất chất thải phóng xạ, nguồn phóng xạ

đã qua sử dụng và nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng;

27


Công việc bức xạ chịu sự quản lý:- Xây dựng, thay đổi quy mô, phạm vi hoạt động, chấm

dứt hoạt động cơ sở bức xạ, cơ sở hạt nhân;

- Sử dụng vật liệu hạt nhân ngoài chu trình nhiên liệu hạtnhân;

- Nhập khẩu, xuất khẩu chất phóng xạ, vật liệu hạt nhânnguồn, vật liệu hạt nhân và thiết bị hạt nhân;

- Đóng gói, vận chuyển vật liệu phóng xạ;

- Vận chuyển vật liệu phóng xạ quá cảnh Việt Nam;

- Vận hành tàu biển, phương tiện khác có động cơ chạy bằng năng lượng hạt nhân;

- Hoạt động khác tạo ra chất thải phóng xạ.

28

15


Cách thức quản lý- Tổ chức, cá nhân có nguồn bức xạ phải khai báo,

nếu muốn tiến hành công việc bức xạ thì phải đề nghị cấp giấy phép.

- Tổ chức, cá nhân tiến hành công việc bức xạ phải thực hiện các quy định về bảo đảm an toàn, an ninh.

- CQNN có thẩm quyền kiểm tra, thanh tra.

- Các hành vi vi phạm sẽ bị xử lý vi phạm hành chính hoặc xử lý hình sự.

29


Trách nhiệm bảo đảm an toàn, an ninh

- Tổ chức, cá nhân được cấp giấy phép

- Người đứng đầu tổ chức, cá nhân được cấp giấy phép

- Người phụ trách an toàn: nhân viên bức xạ, được người đứng đầu tổ chức bổ nhiệm.

- Nhân viên bức xạ: người làm việc trực tiếp với bức xạ, được đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ và nắm vững quy định pháp luật về an toàn.

30

16


Các loại báo cáo an toàn:

- Báo cáo đánh giá an toàn đối với công việc bức xạ (Điều 19, TT 08/2010/TT-BKHCN);

- Báo cáo phân tích an toàn (Điều 35, TT

08/2010/TT-BKHCN);

- Báo cáo thực trạng an toàn tiến hành công việc bức xạ (Điều 20 Luật NLNT).

31


Kiểm soát chiếu xạ do công việc bức xạ gây ra:

- Luật NLNT, TT 19/2012/TT-BKHCN; TT 2237/1999/TTLT-BKHCNMT-BYT

- Nội dung:

Kiểm soát chiếu xạ nghề nghiệp;

Kiểm soát chiếu xạ công chúng;

Kiểm soát chiếu xạ y tế.

32

17


Kiểm soát chiếu xạ do công việc bức xạ gây ra (tiếp):

- Nguyên tắc:

Bảo đảm liều chiếu xạ công chúng và nhân viên bức xạ không vượt quá liều giới hạn; bảo đảm liều chiếu xạ cho bệnh nhân theo mức chỉ dẫn;

Giữ liều chiếu xạ, số người bị chiếu xạ, khả năng bị chiếu xạ ở mức thấp nhất có thể đạt được một cách hợp lý;

Bảo đảm lợi ích bù đắp được rủi ro, thiệt hại.

33


Bảo đảm an ninh nguồn phóng xạ

- Kiểm soát việc tiếp cận tới nguồn phóng xạ, vật liệu hạt nhân, thiết bị hạt nhân

- Tiến hành kiểm đếm nguồn phóng xạ, vật liệu hạt nhân

- Thực hiện các biện pháp khác nhằm ngăn chặn, phát hiện và ứng phó với tình huống mất an ninh (Điều 22 Luật NLNT, TT 23/2010/TT-

BKHCN, TT 38/2011/TT-BKHCN)

34

18


Xử lý, lưu giữ chất thải phóng xạ, nguồn phóng xạ đã qua sử dụng- Điều 25 Luật NLNT, QCVN 40:2011/BTNMT về

nước thải công nghiệp, QĐ 43/2007/BYT vềQuy chế quản lý chất thải y tế;

- Giảm thiểu chất thải phóng xạ ngay tại nguồn phát sinh;

- Tách chất thải phóng xạ ra khỏi chất thải thường khi thu gom, xử lý;

- Phân loại và xử lý chất thải phóng xạ.

35


Xử lý nguồn phóng xạ nằm ngoài sựkiểm soát

- Tổ chức, cá nhân có nguồn PX, VLHN, thiết bị hạt nhân bị thất lạc, bị chiếm đoạt phải báo cáo ngay cho UBND, cơ quan công an nơi gần nhất, Cục ATBXHN; phối hợp tìm kiếm thu hồi

- Tổ chức, cá nhân khi phát hiện nguồn PX nằm ngoài kiểm soát có trách nhiệm thông báo ngay cho UBND, cơ quan công an nơi gần nhất hoặc Sở KHCN.

36

19


Xử lý nguồn phóng xạ nằm ngoài sựkiểm soát

- Cơ sở sử dụng sắt, thép phế liệu để luyện thép phải có biện pháp hoặc thiết bị để phát hiện nguồn PX nằm ngoài kiểm soát.

- Cơ quan hải quan tại cửa khẩu phải trang bị phương tiện kỹ thuật, thực hiện các biện pháp để phát hiện nguồn PX, VLHN.

37


Xử lý vật thể bị nhiễm bẩn phóng xạ

- Vật thể bị nhiễm bẩn phóng xạ là vật thể có chất PX bám trên bề mặt hoặc trong thành phần của nó.

- Tổ chức, cá nhân có vật thể bị nhiễm bẩn PX phải lưu giữ, xử lý như đối với chất thải PX; phải xin phép Cục ATBXHN thực hiện các biện pháp thanh lý vật thể bị nhiễm bẩn PX khi mức nhiễm bẩn thấp hơn hoặc bằng mức thanh lý.

20

39

MỘT SỐ VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT KHÁCCÓ LIÊN QUAN ĐẾN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ATBX .

Bộ Luật Hình sự;

Bộ Luật Dân sự;

Bộ luật Lao động;

Luật Bảo vệ môi trường;

Luật khoáng sản.

40

IV. MỘT SỐ VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬTVỀ AN TOÀN BỨC XẠ VÀ HẠT NHÂN

21

Nghị định 107/2013/NĐ-CP

- Các hành vi VPHC,

- Hình thức và mức xử phạt,

- Biện pháp khắc phục hậu quả,

- Thẩm quyền xử phạt

41

Thông tư số 19/2012/TT-BKHCN

- Yêu cầu về kiểm soát và bảo đảm an toàn bức xạ trong chiếu xạ nghề nghiệp và chiếu xạ công chúng

- Kiểm soát chiếu xạ trong trường hợp sự cố bức xạ, hạt nhân và các trường hợp đặc biệt khác;

- Yêu cầu đối với tổ chức, cá nhân làm dịch vụ đoliều cá nhân;

- Giới hạn liều.

- V.v.

42

22


- Nhóm nguồn phóng xạ và các mức an ninh tươngứng

- Các biện pháp bảo đảm an ninh trong sử dụng, lưu giữ và vận chuyển nguồn phóng xạ như:

- Hệ thống bảo vệ thực thể;

- Quy trình, nội quy, thủ tục;

43


- Quy định việc chuẩn bị và ứng phó sự cố: cungcấp thông tin, bảo vệ nhân viên ứng phó và côngchúng, giảm thiểu hậu quả, hạn chế tiêu thụlương thực thực phẩm v.v.

- Hướng dẫn lập và phê duyệt kế hoạch ứng phósự cố bức xạ, hạt nhân cấp cơ sở và cấp tỉnh.

44

23


- Yêu cầu bảo đảm an toàn bức xạ: thiết bị bức xạ, xạ trị, nguồn phóng xạ kín, thuốc phóng xạ, kiểm định hiệu chuẩn thiết bị bức xạ, phòng đặt thiết bị

- Trách nhiệm bảo đảm an toàn bức xạ: cơ sở, người phụ trách an toàn, nhân viên y tế, cơ quannhà nước có thẩm quyền.

45

XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN!

46

2.1 he thong quan ly nha nuoc ve atbx

Health & Medicine