મેલે રયા ત જરાત 2022 અભયાનમલ રયા ુ ત જુરાત 2022 અભયાન104 ફ વર હ પ લાઇન104 ફ વર હ પ લાઇન

વાહક જ ય તથા અ ય સચંાર રોગો તેમનાવાહક જ ય તથા અ ય સચાર રોગો તમનાલ ણો અને ાથિમક તપાસ

ડો.બિપન અમીન,ડો.બિપન અમીન,પોફસર – મે ડિસન

બી મેડ કલ કોલેજ અમદાવાદબી. .મડ કલ કોલજ, અમદાવાદ

mehul1

23maru

.blog

spot.

in

મેલે રયારોગના લ ણ િનદાન અને સારવાર

સામા ય તાવ, ઠંડી કે • રેપીડ ડાયગ્નો ટીક ટે ટની મદદથી જારી અન ેપરસેવા સાથે તાવ, એકાતંરે તાવ આવવોમાથાનો દખાવો પીઠનો

િનદાન કરવુ ંતથા લોહીનો નમનૂો પણ એકત્ર કરવો.

• િનદાનમાં મલેેિરયા પોઝીટીવ જણાય તો માથાનો દુખાવો, પીઠનો દુખાવો, ઠંડી કે જારી, પરસેવો, ઉ ટી ઉબકા.

• િનદાનમા મલિરયા પોઝીટીવ જણાય તો વાઈવક્સ / ફા સીપેરમની પીસીસ આધાિરત ડ્રગ પોલીસી અનસુાર ો ો ી ી ી

, બરોળમા ંસોજો અને લોહીની ઉણપ.ગભંીર પ્રકારના કેસમાં ખેંચ

ક્લોરોક્વીન તથા ACT /પ્રાયમાક્વીનથી સારવાર પરુી પાડવી.

• દદ ની તબીયત ગભંીર જણાતી હોય તો ગભીર પ્રકારના કસમા ખચ આવવી, બેભાન અવ થા, કીડની ફે યોર, રક્ત ાવ

ણતા કાલીક ૧૦૮ ના મદદથી રીફર કરવા.

• દદ ના િવ તારમા ંતાવ સવેર્લ સ હાથ ધરી સમાન િચ હો ધરાવતા અ ય દદ ની

વા લક્ષણ અને મુ યનુી સભંાવના.

ધરી સમાન િચ હો ધરાવતા અ ય દદ ની શોધખોળ અન ેસારવારની સાથ ેરોગ િનયત્રણ પગલા ંલેવા.

mehul1

23maru

.blog

spot.

in

ડ ુો િ ેરોગના લ ણ િનદાન અને સારવાર

• ૨ થી ૩ િદવસ તી તાવની સાથે નીચે મજબના લક્ષણો

• દદ ની તાવની િવગતો મેળવી લક્ષણ આધાિરત શકંા પદ ડે ગ્ય જણાય તો ચોક્કસસાથ નીચ મજુબના લક્ષણો

• માથાનો દુખાવો.• આંખની પાછળના ભાગમા ં

ો

આધાિરત શકા પદ ડ ગ્ય ુજણાય તો ચોક્કસ િનદાન માટે સીરમ સે પલ એકત્ર કરી િનદાન કે દ્ર ખાતે પિરક્ષણ અથેર્ મોકલવુ.ં

િ ં ે ં ર્દુખાવો.• નાયનુો દુખાવો (માયે જીયા)• સાધંાનો દુખાવો (આથ્રે જીયા)

ી

• સામા ય તાવના િક સામા ંદદ ને સપંણૂર્ આરામ તથા વધ ુમાત્રામા ંપાણી પીવા અને તાપમાનને િનયિંત્રત કરવા પેરાસીટામોલ

• ચામડી પર લાલાશ પડતા ચકામા (રેશ)

• શરીરના અંદરના અવયવોમા ં

કાળનીથી માિહતગાર કરવા.• શરીર પર રતાશ પડતા ચકામા / રક્ત ાવ કે અ ય ગભંીર લક્ષણો જણાય તો દદ ને

રક્ત ાવ.• ન ધ – જ ર જણાયે એલીઝા પ ધિત આધાિરત NS1

ક અ ય ગભીર લક્ષણો જણાય તો દદ ન ૧૦૮ ના મદદથી તા કાલીક રીફર કરવાની યવ થા કરવી.

• દદ ના િવ તારમાં તાવ સવેર્લ સ હાથ ધરીપ ધિત આધાિરત NS1એ ટીજન અને IgM એ ટીબોડી ટે ટ કરાવવા.

• દદ ના િવ તારમા તાવ સવલ સ હાથ ધરી સમાન િચ હો ધરાવતા અ ય દદ ની શોધખોળ અને સારવારની સાથે રોગ િનયત્રણ પગલાં લેવાિનયત્રણ પગલા લવા

mehul1

23maru

.blog

spot.

in

ચ ુન િુનયા રોગના લ ણ િનદાન અને સારવાર

ી ે

• દદ ની તાવની િવગતો મળેવી લક્ષણ અચાનક તાવની સાથે નીચેનામાથંી કોઈ પણ એક લક્ષણ

ણઆધાિરત શકંા પદ િચકુનગિુનયા જણાય તો ચોક્કસ િનદાન માટે સીરમ સે પલ એકત્ર કરી િનદાન કે દ્ર ખાતે પિરક્ષણ અથેર્ મોકલવ ંલક્ષણ

• માથાનો દુખાવો• પીઠનો દુખાવો.• પ્રકાશ સામે આંખનં

િનદાન ક દ્ર ખાત પિરક્ષણ અથ મોકલવ.ુ• સામા ય તાવના િક સામા ંદદ ને સપંણૂર્ આરામ તથા વધ ુમાત્રામા ંપાણી પીવા અને તાપમાનને િનયિંત્રત કરવા પેરાસીટામોલ• પ્રકાશ સામ આંખન ુ

અંજાઈ જવું• સાધંામા ંતી દુખાવો.

ી

તાપમાનન િનયિત્રત કરવા પરાસીટામોલ લેવાની માિહતીથી માિહતગાર કરવા.

• શરીર પર રતાશ પડતા ચકામા / રક્ત ાવ • ચામડી પર ચકામા . કે અ ય ગભંીર લક્ષણો જણાય તો દદ ને

૧૦૮ ના મદદથી તા કાલીક રીફર કરવાની યવ થા કરવીયવ થા કરવી.

• દદ ના િવ તારમા ંતાવ સવેર્લ સ હાથ ધરી સમાન િચ હો ધરાવતા અ ય દદ ની શોધખોળ અને સારવારની સાથે રોગ િનયત્રણ પગલાંઅન સારવારની સાથ રોગ િનયત્રણ પગલા લેવા

mehul1

23maru

.blog

spot.

in

CCHF (ક્રીમીયન ક ગો િવષાણુ)ં રોગના લ ણ િનદાન અને સારવાર

ે ી ધ ી ે ી ે• લક્ષણો આધાિરત શકંા પદ

ે ો ે ો ે• ૩૮.૫˚ સે થી વધ ુતાવની સાથે નીચે મજુબના લક્ષણો જોવા મળે તો,

• માથામા ંસખત દુખાવો.ી

કેસ જોવા મળે તો દદ ને ૧૦૮ ની મદદથી તતુર્ જ રીફર કરવાની યવ થા

• ઝાડા – ઉ ટી, નાયનુો દુખાવો ઉપરાતં રક્ત ાવ સાથે ૫૦,૦૦૦ કરતા ંઓછા ત્રાકકણો

સિહત અ ય લક્ષણો

ફકરવી.

• દદ ના િવ તારમા ંતાવ સવેર્લ સ હાથ ધરી અ યહ ક્ષણ

• રોગના પ્રથમ લક્ષણો જણાયાના અગાઉના ૧૪ િદવસમા ંઈતરડી કરડી હોય, ચેપી પ્રાણીના લોહી કે અ ય ઉ સગીર્ યોના

સવલ સ હાથ ધરી અ ય કેસોની શોધખોળ કરવી

પ્રાણીના લોહી ક અ ય ઉ સગીર્ યોના સસંગર્મા ંઆ યા હોય.

• રોગના પ્રથમ લક્ષણો જણાયાના અગાઉના ૧૪ િદવસમાં જો આરોગ્ય કાયર્કર / ડોક્ટર૧૪ િદવસમા જો આરોગ્ય કાયકર / ડોક્ટર ક્રીમીયન ક ગો િવષાણુથંી ચેપ લાગેલ દદ ના સસંગર્મા ંઆવેલ હોય.

• રક્ત ાવ. .

mehul1

23maru

.blog

spot.

in

એ ટ્રીક ફીવર (ટાઈફોઈડ)રોગના લ ણ િનદાન અને સારવાર

• એક અઠવાિડયાથી દદ ને તાવ રહતેો હોય અને તેની સાથે સાથે

• જો દદ ને વધ ુતાવ હોય તો તેને કો ડ ો ીં ંરહતો હોય અન તની સાથ સાથ

નીચે દશાર્વેલ િચ હો પૈકી કોઈ પણ ૨ િચ હ જો મળે તો

ો ઉ ી ં ી

પો જીંગ કરાવવુ ં• દદ ને વજન પ્રમાણે ટે લેટ પેરાસીટામોલ આપવી.

• દદ ના મો ઉપર તાવની ગભંીર અસર જણાતી હોય.(ટોક્સીક લકુ)

• જીભ પર સફેદ છારી બાજી

• દદ ને પ્રવાહી ખોરાક લેવા જણાવવું• જો દદ ની િ થિત ગભંીર હોય તો તા કાિલક ૧૦૮ એ યલુ સમાં રીફર

હોય.(કોટેડ ટંગ)• હદયના ધબકારા ઘટી ગયા હોય.

(રીલેટીવ બ્રડીકાડ યા)

તા કાિલક ૧૦૮ એ યલુ સમા રીફર કરવું

• દદ ને નજીકના પ્રા.આ.કે દ્ર,/ સા.આ. કે દ્ર ખાતે િનદાન માટે મોકલી(રીલટીવ બ્રડીકાડ યા)

• બરોળ ઉપર સોજો ( લીનોમેગાલી)• ટાઈફોઈડના દદ ના સસંગર્મા ંઆ યા હોય

ક દ્ર ખાત િનદાન માટ મોકલી આપવા.

• દદ ના નજીકમા ં/ પાડોશમા ંઅ ય કોઈ કેસ છે કે નહી તેની માિહતીહોય.

• ન ધ - રક્ત ાવ તથા આંતરડામા ંચાદંા પડવાથી થતા કો લીકેશન અથવા સીરોલોજીકલ (વીડાલ ટે ટ)

કોઈ કસ છ.ક નહી તની માિહતી મેળવવી.

• દદ નુ ંપીવાનુ ંપાણી પીવાલાયક આવે ે ે ે ે ી ી ીઅથવા સીરોલોજીકલ (વીડાલ ટ ટ)

પોઝીટીવ જણાયેલ હોયછે કે કેમ તેની ચકાસણી કરવી.

mehul1

23maru

.blog

spot.

in

એ ટુ ર પોરટર ઈલનેશ (ARI) / ઈ એુ ઝા લાઈક ઈલનેશ (ILI)

ો િ ેરોગના લ ણ િનદાન અને સારવાર

• છે લા ૧૦ િદવસ દર યાન વસનતત્રમાં• જો દદ ને વધ ુતાવ હોય તો તેને કો ડ

પો જીંગ કરાવવ ંછ લા ૧૦ િદવસ દર યાન વસનતત્રમા ચેપની સાથે ૩૮˚ સે. કે તેથી વધ ુતાવ અને ખાસંી.

• SARI (સીવીયર એ ટુ રે પેરેટરી

પો જીંગ કરાવવ ુ• દદ ને વજન પ્રમાણે ટે લેટ પેરાસીટામોલ આપવી.

• દદ ને ટે લેટ સી પી એમ / સેટ્રીજીનS ( ુઈ ફેક્શન)

• ૩૮ સે કે તેથી વધ ુતાવ• ખાસંી, એકદમ ાસ ચડી જવો.

દદ ન ટ લટ સી.પી.એમ. / સટ્રીજીન જ િરયાત મજુબ આપવી.

• જો તાવ વધ ુહોય તો દદ ને નજીકના પ્રા.આ.કે દ્ર,/ સા.આ. કે દ્ર ખાતે િનદાન ,

• છે લા ૧૦ િદવસથી રોગના લક્ષણો જોવા મળવા.

• હોિ પટલમા ંદાખલ કરવાની જ િરયાત

પ્ર ,/માટે મોકલી આપવા.

• દદ ના ઘરમા ંઅ ય કોઈ કેસ છે કે નહી તેની માિહતી મેળવવી.

જણાય.• વાઈન લનુા લક્ષણ જણાય તો દદ ને તરતજ આઈસોલેશન વોડર્મા ંખસેડવુ.ં ં ી ો ં ે ે ે

• દદ ને છીંક ઉધરસ ખાતી વખતે નાક, મો પર માલ રાખવા જણાવવુ.ં

• રોગને ફેલાતો અટકાવવા માટે જ રી િ• ગભીર લક્ષણોમા ટે ટ અને સારવાર માટે

રીફર કરવુ.ં આરોગ્ય િશક્ષણ આપવુ.ં

• વાઈન લનુા લક્ષણો દેખાય તો દદ ને આઈસોલેશન વોડર્મા ંખસેડવુ.ં

mehul1

23maru

.blog

spot.

in

મુોનીયા

રોગના લ ણ િનદાન અને સારવાર

ક્લીનીકલી િનદાન કરેલ• જો દદ ને વધ ુતાવ હોય તો તેને કો ડ

ો ીં ં• ક્લીનીકલી િનદાન કરલ યમુોનીયાનો કેસ કે ને તાવ અને શરદી / ખાસંી અથવા

ે ં ી ી

પો જીંગ કરાવવું• દદ ને વજન પ્રમાણે ટે લેટ પેરાસીટામોલ આપવી.

ાસ લેવામા ંમુ કલી પડતી હોય અને છાતીનો એક્ષરે ારા િનદાન થયેલ હોય

• દદ ને ટે લેટ સી.પી.એમ. / સેટ્રીજીન જ િરયાત મજુબ આપવી.

• જો દદ ની િ થિત ગભંીર હોય તો તા કાિલક• અથવા • બાળકોમા ં યમુોનીયા –• શરદી અને ખાસંી સાથે ાસ

જો દદ ની િ થિત ગભીર હોય તો તા કાિલક ૧૦૮ એ યલુ સમા ંરીફર કરવું

• દદ ને નજીકના પ્રા.આ.કે દ્ર,/ સા.આ. કે દ્ર ખાતે િનદાન માટે મોકલી આપવાશરદી અન ખાસી સાથ ાસ

લેવામા ંમુ કેલીખાત િનદાન માટ મોકલી આપવા.

• દદ ના ઘરમા ંઅ ય કોઈ કેસ છે.કે નહી તેની માિહતી મેળવવી.

• દદ ને છીંક ઉધરસ ખાતી વખતે નાક મો• દદ ન છીંક ઉધરસ ખાતી વખત નાક, મો પર માલ રાખવા જણાવવુ.ં

mehul1

23maru

.blog

spot.

in

મેને જાઈટીસ

રોગના લ ણ િનદાન અને સારવાર • અચાનક તાવ ( > ૩૮.૫˚ સે. થી

ે ી ે• જો દદ ને વધ ુતાવ હોય તો તેને

વધ)ુ, ગરદન જકડાવા સાથે નીચે મજુબના લક્ષણો

• માથાનો દુખાવો

ુકો ડ પો જીંગ કરાવવું

• દદ ને વજન પ્રમાણે ટે લેટ પેરાસીટામોલ આપવીુ

• ઉ ટી થવી.• આલટડર્ કો સીયસનેસ (કેભાન અવ થા)

પરાસીટામોલ આપવી.• દદ ની િ થિત ગભંીર હોઈ તા કાિલક ૧૦૮ એ યલુ સમા ંરીફર કરવું

• દદ ના ઘરમાં કે તેની આજબાજમાંઅવ થા) • અ ય મેને જીયલ િચ હો.• પેરેકીયલ અથવા પરપરુલ રેસ

(ચામડી પર લાલ રંગના ચકામા

• દદ ના ઘરમા ક તની આજુબાજુમા અ ય કોઈ કેસ છે.કે નહી તેની માિહતી મેળવવી

(ચામડી પર લાલ રગના ચકામા દેખાવા.)

• બે વષર્થી નાના દદ ઓમા ંબ ગીંગ ફો ટાનેલની સાથે તાવ અને શકંા પદફો ટાનલની સાથ તાવ અન શકા પદ મેને જાઈટીસ

mehul1

23maru

.blog

spot.

in

મીઝ સ

રોગના લ ણ િનદાન અને સારવાર

• આરોગ્ય કાયર્કર જો દદ ને વધ તાવ હોય તો તેને કો ડ પો જીંગ• આરોગ્ય કાયકર

અથવા ક્લીનીશયન

ારા િચ હોને આધારે

• જો દદ ન વધ ુતાવ હોય તો તન કો ડ પો જીંગ

કરાવવું

ે ે ે ે ી ો ીારા િચ હોન આધાર

નક્કી કરે તે અથવા

ી ં ી

• વજન પ્રમાણે ટે લેટ પેરાસીટામોલ આપવી.

• િવટામીન-એ નો જ રી ડોઝ આપવો.શરદી, ખાસી,

ક ઝક્ટીવાઈટીસ અને • રસી લીધેલ છે કે નહી તેની તપાસ કરી લીધેલ

હોય તો પણ રસી આપવી.

તાવની સાથે

મે લુોપલુર રેસીસ • દદ ના નજીકમા ં/ પાડોશમા ંઅ ય કોઈ કેસ છે કે

નહી તેની માિહતી મેળવવી.

જોવા મળવા. • દદ ને સાત િદવસ માટે અ ય બાળકોથી અલાયદો

રાખવા જણાવવુ.ંુ

• રોગ તથા રસીકરણ િવષે આરોગ્ય િશક્ષણ આપવુ.ં

mehul1

23maru

.blog

spot.

in

એ ટુ એનસી લસીટીસ સી ડ્રોમ

રોગના લ ણ િનદાન અને સારવાર

કોઈ પણ ઉંમરની યિક્તને ો ે ધ ો ો ે ે• કોઈ પણ ઉંમરની યિક્તન

વષર્મા ંગમ ે યારે માનિસક • જો દદ ન ેવધ ુતાવ હોય તો તને ે

કો ડ પો જીંગ કરાવવું

અવ થામા ંફેરફાર સાથ ેતાવ

આવવો. • દદ ન ેવજન પ્રમાણ ેટે લટે

પરેાસીટામોલ આપવી.• અથવા

• ય ઓનસટે ઓફ સઝેસર્• દદ ની િ થિત ગભંીર હોઈ

તા કાિલક ૧૦૮ એ યલ સમાં• ય ુઓનસટ ઓફ સઝસ. તા કાિલક ૧૦૮ એ યલુ સમા

રીફર કરવુ.ં

• દદ ના ઘરમા ંઅ ય કોઈ કેસ છે.કે

નહી તનેી માિહતી મળેવવી

mehul1

23maru

.blog

spot.

in

ફીવર ઓફ અનનોન ઓરીજીનરોગના લ ણ િનદાન અને સારવાર

૧૦૧ ફેરનહીટ(૩૮ ૩ ો ે ો ો ે ે ો• ૧૦૧ ફરનહીટ(૩૮.૩˚

સ)ે થી વધ ુસતત • જો દદ ન ેવધ ુતાવ હોય તો તને ેકો ડ

પો જીંગ કરાવવું

અથવા સમયાતંરે સતત

૨ અઠવાિડયાથી તાવ• દદ ન ેવજન પ્રમાણ ેટે લટે પરેાસીટામોલ

આપવી.૨ અઠવાિડયાથી તાવ

અન ેતાવનુ ંકારણ

લબેોરેટરી િનદાન કરવા

આપવી.

• દદ ની િ થિત ગભંીર હોય તો તા કાિલક

૧૦૮ એ યલ સમાં રીફર કરવ ંલબોરટરી િનદાન કરવા

છતા ંપણ જાણવા ન

૧૦૮ એ યલુ સમા રીફર કરવુ

• દદ ન ેનજીકના પ્રા.આ.કે દ્ર,/ સા.આ. કે દ્ર મળતા હોય ખાત ેિનદાન માટે મોકલી આપવા.

• દદ ના ઘરમા ંઅ ય કોઈ કેસ છે કે નહી હ

તનેી માિહતી મળેવવી.

mehul1

23maru

.blog

spot.

in

શકંા પદ લે ટો પાયરોસીસરોગના લ ણ િનદાન અને સારવાર

• નાયઓુ(િપડંી, પીઠ અન ેી

• ટેબલટે ડોક્સીસાયક્લીન - ૧૦૦ ુપટેના નાયઓુ) નો તી દુખાવો.

• ઓ મત્ર અને પશેાબ કરવામાં

િમ.ગ્રા િદવસમા ં૨ વાર ૭ િદવસ માટે ન ધ ૬ વષર્થી નાના બાળકોને• ઓ મત્ર અન પશાબ કરવામા

અડચણ • કમળો

િે િ

• ન ધ – ૬ વષથી નાના બાળકોન ડોક્સીસાયક્લીનન ેબદલ ેકે યલુ એમોક્સીસીલીન ૩૦ થી ૫૦ િમ.ગ્રા.

• મિેનિજ મ • ઉધરસ/ ઉ ટીમા ંલોહી પડવુ.ં • ગભરામણ

િદવસમા ં૬ કલાકે ૧ ગોળી ૭ િદવસ સધુી આપવી.

ગભરામણ • ાસમા ં ધંામણ • સખત શરદી

િ િ• અિનયિમત ધબકારા

mehul1

23maru

.blog

spot.

in