การพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต

ปรญญานพนธ ของ

สภทรา ภษตรตนาวล

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต

กรกฎาคม 2560

การพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต

ปรญญานพนธ ของ

สภทรา ภษตรตนาวล

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต

กรกฎาคม 2560 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต

บทคดยอ ของ

สภทรา ภษตรตนาวล

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต

กรกฎาคม 2560

สภทรา ภษตรตนาวล. (2560). การพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสา หรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต. ปรญญานพนธ ปร.ด. (การวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการทปรกษา: ผชวยศาสตราจารย ดร. ประทป จนง, อาจารย ดร.ชลกร ยมสด.

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอ 1) พฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต 2) ศกษาผลการใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใตในการจดการเรยนรใหกบนกศกษา มการดาเนนงาน 2 ระยะ คอ ระยะสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรก และ ระยะการนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปทดลองใชในสภาพจรงโดยทดลองจดการเรยนรตามสภาพจรงเปนเวลา 1 ภาคการศกษา เครองมอทใช ไดแก แบบบนทกการวเคราะหเอกสาร ขอคาถามการสมภาษณ แบบสอบถามสภาพการจดการเรยนร โปรแกรมพฒนาคณาจารย แบบวดความพรอมในการจดการเรยนรเชงรก แบบประเมนพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษา และ แบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนรเชงรก วเคราะหขอมลเชงคณภาพโดยการวเคราะหเนอหา วเคราะหขอมลเชงปรมาณ โดยใชสถตพนฐาน ไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาความแปรปรวน เปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาเฉลยโดยใชสถตการทดสอบคาท การวเคราะหความแปรปรวนรวม (ANCOVA) และวเคราะหประสทธภาพของกระบวนการ/ประสทธภาพของผลลพธโดยกาหนดเกณฑเปน 75/75 ผลการวจยพบวา 1) รปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทพฒนาขน เรยกวา POARE Model ซงมขนตอนสาคญของการจดการเรยนร คอ อาจารยเตรยมความพรอม (P) นกศกษาทราบทศทางในการเรยน (O) นกศกษาเรยนรโดยการปฏบต (A) อาจารยสงเสรมพฤตกรรมการเรยนรเชงรก (R) และ ประเมนผลการเรยนรรอบดาน (E) ซงรปแบบการจดการเรยนรเชงรกทสรางขนมความเหมาะสมและมประสทธภาพเปนไปตามเกณฑทกาหนดไว (75/75) 2) เมอนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปทดลองใช พฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษากลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .001 โดยพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษากลมทดลองทอาจารยจดการเรยนรโดยใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรก มคาเฉลยสงกวากลมควบคมทอาจารยจดการเรยนรโดยใชรปแบบปกต และ นกศกษาทไดรบการจดการเรยนรตามรปแบบการเรยนรเชงรกมความพงพอใจตอการจดการเรยนรเชงรกในภาพรวมอยในระดบด

DEVELOPMENT OF AN ACTIVE LEARNING INSTRUCTIONNAL MODEL FOR TEACHERS IN THE SOUTHERN COLLEGE OF TECHNOLOGY

AN ABSTRCT BY

SUPATTARA PUSITRATTANAVALEE

Presented in Partial Fulfillment of the Requirement for the Doctor of Philosophy Degree in Applied Behavioral Science Research

at Srinakharinwirot University July 2017

Supattara Pusitrattanavalee. (2017). Development of an Active Learning Instructional Model for Teachers in the Southern College of Technology. Dissertation Ph.D. (Applied Behavioral Science Research). Bangkok: Behavioral Science Research Institute. Srinakharinwirot University. Advisor committee: Assist. Prof. Dr. Prateep Jinnge, Dr. Chuleekorn Yimsud.

The purposes of this research were 1) to develop an active learning instructional model for teachers in the Southern College of Technology and 2) to study the result of an active learning instructional model for teachers in the Southern College of Technology. The research was in two phases: Phase 1: to develop an active learning instructional model. Phase 2: to experiment with an active learning instructional model and experimental 1 term. The research tools were a document analysis form, interview questions, a current conditions instructional questionnaire, a teachers development program , a preparedness active learning instructional test, a question focus group, a meeting note, an active learning behavior assessment form and a satisfaction with active learning questionnaire. The data were analyzed by content analysis, compared mean with independent sample t-test, analysis of covariance and the efficiency of process or efficiency of product effectiveness to a standard of 75/75. The research findings were as follows: (1) the active learning instructional model for teachers in the Southern College of Technology called POARE Model consisted of Preparation, Orientation, Action Learning, Reinforce and Evaluation. The result of using the active learning instructional model were that the efficacy of the model were higher than the criterion of 75/75; (2) the results of using with active learning instructional model were higher than the posttest at a .001 of significance, active learning behavior higher than the lecture method with the control group. the result of the student satisfaction with the learning process management of the active learning instructional model were at high level.

งานวจยครงนไดรบทนอดหนนการวจย จาก

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบนไดรบการสนบสนนทนการศกษาวจยในการทาวจยจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ การดาเนนงานปรญญานพนธสาเรจลลวงดวยดเพราะผวจยไดรบความกรณาอยางสงจาก ผชวยศาสตราจารย ดร.ประทป จนง อาจารยทปรกษาปรญญานพนธ ทกรณาใหคาปรกษา ชแนวทางคด ใหขอเสนอแนะทเปนประโยชน แกไขขอบกพรองตางๆ รวมถงสนบสนน สงเสรม ใหแรงใจ ใหผวจยมความมนใจ มงมนทจะกาวตอ ขอกราบขอบพระคณ ดร.ชลกร ยมสด อาจารยทปรกษาปรญญานพนธรวม ทไดสละเวลาอนมคามาเปนอาจารยทปรกษารวมและใหคาแนะนาทเปนประโยชนรวมถงใหกาลงใจในการทาวจยตลอดมา ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.วรตน ธรรมาภรณ กรรมการภายนอกผ เปนประธานสอบปรญญานพนธทใหคาแนะนารวมทงใหกาลงใจตงแตสอบเคาโครงจนสอบจบการศกษา ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.ดษฎ โยเหลา กรรมการสอบปรญญานพนธทไดใหคาแนะนาแนวทางในการปรบปรงแกไขงานเพอใหการศกษาวจยสมบรณมากขน ขอกราบขอบพระคณผ ทรงคณวฒและผ เ ชยวชาญทใหความกรณาตรวจสอบความเหมาะสมของเครองมอใหมความเหมาะสมมากขน ประกอบดวย รองศาสตราย ดร.หรรษา นลวเชยร รองศาสตราจารย ดร.อจฉรา ธรรมาภรณ ผ ชวยศาสตราจารย ดร.วฒพงษ ทองกอน ผ ชวยศาสตราจารย ดร.นรศรา พงโพธสภ ขอกราบขอบพระคณ ดร.สรรคนนธ ตนตอโฆษกล อครวงศ ผบรหารของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ทไดใหความกรณาใชพนทเกบขอมลวจย รวมถง ศาสตราจารย ดร.นยศร แสงเดอน อธการวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ในการใหความสะดวกในการลงพนทเกบรวบรวมขอมล ขอขอบพระคณผบรหารและคณาจารยรวมถงนกศกษาของวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทกทานทใหความรวมมออยางดยงในการเกบรวบรวมขอมล ขอกราบขอบพระคณคณาจารยของสถาบนวจยพฤตกรรมศาสตรทกทานทไดประสทธประสาทความรตลอดระยะเวลาในการศกษาในสถาบนแหงน ขอบคณความรก ความหวงใย กาลงใจจากเพอนรวมรน ปรด.3 ทกคนทมใหตลอดระยะเวลาทไดเรยนรวมกน รวมถงเพอนรวมรนหลกสตรอน รนพ รนนองในสถาบนทไดรจกทกคน นอกจากนยงรวมถงเจาหนาทของสถาบนวจยพฤตกรรมศาสตรทกทาน พวกเราลวนเปนครอบครว BSRI และขอบคณเพอนๆ กลยาณมตรของผวจยทกคนทคอยใหกาลงใจมาโดยตลอด ขอบคณจากใจ

คณประโยชนอนใดทเกดจากปรญญานพนธฉบบน ขอมอบแดคณาจารยทกทานทเคยประสาทความรใหผวจยตงแตเลกจนโต และบดามารดาผ มพระคณผ เปนกาลงใจทยงใหญเสมอมา

สภทรา ภษตรตนาวล

สารบญ บทท หนา

1 บทนา ………………………………………………………………………………… 1 ภมหลง ……………………………………………………………………………... 1 ความมงหมายของการวจย ………………………………………………………… 5 ความสาคญของการวจย …………………………………………………………... 5 ขอบเขตการวจย …………………………………………………………………… 6 นยามศพท ………………………………………………………………………….. 7

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ …………………………………………………... 10 แนวคดเกยวกบการเรยนรเชงรก …………………………………………………… 11 แนวคดเกยวกบการพฒนารปแบบการจดการเรยนร ……………………………… 42 แนวคดเกยวกบการสงเสรมอาจารยเพอพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก ….. 55 แนวคดเกยวกบการวจยและพฒนาแบบมสวนรวม ……………………………….. 69 กรอบแนวคดในการวจย …………………………………………………………… 73

3 วธดาเนนการวจย …………………………………………………………………... 74 การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง ……………………………………………. 74 เครองมอทใชในการวจย …………………………………………………………… 79 วธดาเนนการวจย …………………………………………………………………... 89 จดกระทาและการวเคราะหขอมล …………………………………………………. 104

4 ผลการวเคราะหขอมล ……………………………………………………………… 108 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ……………………………………………… 108 ผลการวเคราะหขอมลระยะท 1 การพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบ

คณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต …………………………………………. 108 ผลการวเคราะหขอมลระยะท 2 ระยะการนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก

ไปทดลองใช …………………………………………………………………… 129

สารบญ (ตอ) บทท หนา

5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ……………………………………………… 136 สรปผลการวจย …………………………………………………………………….. 136 อภปรายผลการวจย ……………………………………………………………….. 138 ขอจากดในงานวจย ………………………………………………………………… 145 ขอเสนอแนะในการวจย ……………………………………………………………. 145 ขอเสนอสาหรบการวจยครงตอไป …………………………………………………. 146

บรรณานกรม ………………………………………………………………………………….. 148

ภาคผนวก ……………………………………………………………………………………… 161 ภาคผนวก ก ……………………………………………………………………………….. 162 ภาคผนวก ข ……………………………………………………………………………….. ภาคผนวก ค ……………………………………………………………………………….. 164 ภาคผนวก ง ……………………………………………………………………………….. 166 ภาคผนวก จ ……………………………………………………………………………….. 180 ภาคผนวก ฉ ……………………………………………………………………………….. 195 ภาคผนวก ช ……………………………………………………………………………….. 198

ประวตยอผวจย ……………………………………………………………………………….. 200

บญชตาราง ตาราง หนา

1 บทบาทของอาจารยและนกศกษาในการจดการเรยนรเชงรก ……………………….. 32 2 พฤตกรรมบงชในการจดการเรยนรเชงรกของอาจารย ………………………………. 34 3 พฤตกรรมบงชในการเรยนรเชงรกของนกศกษา …………………………………….. 35 4 ผลทเกดกบนกศกษาจากการจดการเรยนรเชงรกจากการทบทวนวรรณกรรม ……… 41 5 จานวนและรอยละของคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทตอบแบบสอบถาม …. 75 6 จานวนคณาจารยเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก …………………… 75 7 จานวนนกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใตจาแนกตามกลมทดลองและกลมควบคม 76 8 ผลการเปรยบเทยบความร เจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก และพฤตกรรมการ

จดการเรยนรเชงรกของอาจารยกอนและหลงเขารวมโปรแกรมพฒนาอาจารย …… 117 9 คะแนนเฉลยความสอดคลองเชงเนอหาของรปแบบการจดการเรยนรเชงรก ………... 121

10 ผลการวเคราะหประสทธภาพของรปแบบการจดการเรยนรเชงรกกบนกศกษากลมยอย ………………………………………………………………………………… 122

11 เปรยบเทยบสดสวนจานวนนกศกษากลมทดลองและกลมควบคม …………………. 130 12 คาเฉลยคะแนนพฤตกรรมการเรยนรเชงรก ………………………………………….. 131 13 การเปรยบเทยบคะแนนพฤตกรรมการเรยนรเชงรกหลงเรยนของนกศกษาระหวาง

กลมทดลองกบกลมควบคม ……………………………………………………….. 131 14 คะแนนการคดขนสงของนกศกษากลมทดลอง ………………………………………. 132 15 ความพงพอใจของนกศกษาตอการจดกจกรรมการเรยนรเชงรกของอาจารย ………. 133 16 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม …………………………………………………. 17 ขอมลสภาพปจจบนและปญหาการจดการเรยนรของอาจารยวทยาลยเทคโนโลย

ภาคใต (n = 40) ……………………………………………………………………. 18 ขอมลเกยวกบเทคนคการสอนทอาจารยใชในการจดการเรยนรใหนกศกษา (n = 40) 19 ขอมลเกยวกบเทคนคทใชในการใหนกศกษาไดสะทอนความคดในการเรยน

(n = 40) ……………………………………………………………………………. 20 ขอมลเกยวกบความตองการพฒนาตนเองของอาจารยในการจดการเรยนการสอน

(n = 40) …………………………………………………………………………….

บญชตาราง (ตอ) ตาราง หนา

21 ขอมลเกยวกบวธการจดการเรยนรทอาจารยตองการศกษาหาความรเพมเตมเพอจดการเรยนการสอนใหนกศกษานอกเหนอจากการบรรยายใหนกศกษาฟง (n = 40) …………………………………………………………………………….

บญชภาพประกอบ ภาพประกอบ หนา

1 ลกษณะของการจดการเรยนรเชงรก …………………………………………………. 15 2 องคประกอบของการจดการเรยนรเชงรก ……………………………………………. 16 3 การเลอกใชวธการจดการเรยนรเชงรก ……………………………………………….. 23 4 หลกแหงพฤตกรรม …………………………………………………………………… 57 5 Knowledge-Attitudes-Practices : KAP Model …………………………………… 58 6 กรอบแนวคดการวจย ………………………………………………………………… 73 7 ขนตอนการวจยและพฒนา ………………………………………………………….. 77 8 ขนตอนการดาเนนงานวจยพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก …………………. 78 9 ขนตอนการจดการเรยนรเชงรก (POARE) ………………………………………….. 124

บทท 1 บทนา

ภมหลง การศกษาเปนกระบวนการทสาคญในการพฒนาคนใหมคณภาพ มความร ความสามารถ และสตปญญาเพยงพอทจะเปนกาลงสาคญในการพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนา โดยเฉพาะการศกษาในระดบอดมศกษาซงจดเปนการศกษาทมงสงเสรมใหผ เรยนไดพฒนาความร ทกษะในสาขาวชาเฉพาะทางใหมรอบร เชยวชาญ ซงศตวรรษท 21 สถานการณโลกมความแตกตางจากศตวรรษท 20 ทาใหวถการดาเนนชวต การทางานเปลยนแปลงไปจากอดตมาก มการเปลยนแปลงอยางรวดเรวในทกๆ ดาน ทงขอมลขาวสาร การเมอง เศรษฐกจ การศกษา สภาพแวดลอม ซงการเปลยนแปลงอยางรวดเรวเหลานทาใหคนตองปรบตวตามใหทนอยเสมอเพอจะสามารถดาเนนชวตได การจดการศกษาระดบอดมศกษาในศตวรรษท 21 จงเปนการเตรยมตวใหคนมทกษะทจาเปนภายใตสงคมทเปลยนแปลงอยางรวดเรว จงมหลายองคกรรวมมอกนพฒนาแนวคดเรองทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21 ขน แนวคดนอยบนพนฐานความคดวามผลสมฤทธอะไรทจาเปนสาหรบนกศกษาทจะใช

ชวตและทางานในศตวรรษท 21 ทจะชวยเตรยมความพรอมใหนกศกษารจกคด เรยนร ทางาน แกปญหา สอสาร และรวมมอทางานกบผ อนไดอยางมประสทธภาพไปตลอดชวต (Bellancy; & Brandt. 2010) สาหรบประเทศไทย การปฏรปการศกษาระดบอดมศกษารอบแรกสงผลใหสถาบนอดมศกษาตางๆ เกดการปรบปรงหลกสตรและปรบเปลยนวธการสอน มการกาหนดกรอบแผนพฒนาการศกษาระดบอดมศกษาระยะยาว ฉบบท 2 (พ.ศ .2551-2565) ของสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา ทมงเนนใหสถาบนอดมศกษามงผลตบณฑตเพอรองรบการเปลยนแปลงรปแบบตางๆ สามารถปรบตวสาหรบงานทเกดขนตลอดชวตเกดการเรยนรตลอดชวต โดยไดกาหนดกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต (Thai Qualifications Framework For Higher Education; TQF: HEd) เพอเปนเครองมอในการนานโยบายการศกษาไปสการปฏบตในสถาบนอดมศกษาอยางเปนรปธรรม (กระทรวงศกษาธการ. 2550) สงผลใหสถาบนอดมศกษาทกแหงจาเปนตองดาเนนการปรบปรงหลกสตรและจดการเรยนรใหสอดคลองกบกรอบมาตรฐานดงกลาว อกทงตองจดการเรยนรใหนกศกษาเกดทกษะตางๆ ดวยตนเอง เพอใหนกศกษามคณลกษณะตามแนวทางทสงคมตองการหรอทเรยกวาบณฑตทพงประสงค (วจตร ศรสอาน. 2557: 6-10) เนองจากตลาดแรงงานมความคาดหวงวาบณฑตตองมศกยภาพทจะเรยนรอยางตอเนองทจะรบขอมล ความร รวมถงเทคโนโลยททนสมยไปตลอดชวตการทางาน แตในความเปนจรงบณฑตจานวนไมนอยถกประเมนวาใชความคดนอยลง (บญเกยรต โชควฒนา. 2552: 7) ไมวาจะเปนการทางาน การเรยน หรอ

  

2

การกระทาใดๆ ในชวตประจาวนตางตองใชการคดทงสน นกศกษาหรอบณฑตขาดทกษะการคดวเคราะหสงเคราะหทาใหขาดกระบวนการไตรตรอง ขาดการยงคด ขาดการพจารณาวาอะไรควรทาหรอไมควรทา เหนไดจากขาวปญหาสงคมมากมายทเกดขน นอกจากนนยงมความรความสามารถไมเพยงพอ ขาดทกษะภาษา การคดวเคราะห และไอท ทาใหตองไดรบการถายทอดความรเพมเตมในชวงเรมปฏบตงาน (สทธพร จตตมตรภาพ. 2553: 1-5) เนองจากบณฑตยงดอยคณภาพและไมมมาตรฐานดพอทจะทางานในสถานประกอบการ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2550: 23) รวมถงผลการสารวจของนดาโพล เมอ 15-16 กนยายน 2557 เรองปญหาคณภาพบณฑตไทย พบวา ปจจยสาคญของปญหาคณภาพบณฑตไทยคอ ผ เรยนไมสนใจทจะไดรบความร มคานยมเพยงตองการใบปรญญาเทานน ปจจยรองลงมาคอ หลกสตรเนนทฤษฎมากกวาปฏบต บณฑตจงไมสามารถทางานจรงได ดานความคดเหนของประชาชนตอระดบคณภาพของบณฑตไทยในปจบน พบวาประชาชนเพยงรอยละ 2.24 ระบวา บณฑตไทยในปจจบนมคณภาพสง รอยละ 45.44 ระบวาไมคอยมคณภาพ และรอยละ 19.20 ระบวามคณภาพตา (สถาบนบณฑตพฒนาบรหารศาสตร. 2557: ออนไลน) การทจะพฒนานกศกษาไทยใหเกดคณลกษณะตามแนวทางทสงคมตองการนนจะตองพฒนาทงความร ทกษะ และบคลกอปนสยทสามารถเขาสตลาดแรงงานอยางมคณภาพ การเรยนรของนกศกษาจงถอเปนหวใจของการดาเนนชวตในศตวรรษท 21 (องอาจ นยพฒน. 2557: 105) การทาใหนกศกษาเกดการเรยนรสามารถจดทาไดหลายลกษณะแตกตางกนตามแนวคดการจดการเรยนรทยดผ เรยนเปนศนยกลางทสามารถใชรปแบบและกระบวนการทหลากหลายได เพยงแครปแบบและกระบวนการนนตองชวยใหนกศกษามสวนรวมในกจกรรมการเรยนรอยางตนตวและสรางความเขาใจในสงทไดเรยนรอยางแทจรง (ทศนา แขมณ. 2551: 123) ปจจบนยงไมมงานวจยใดยนยนไดชดเจนวาการเรยนรดวยรปแบบใดดกวากนและยงไมมวธการเรยนรแบบใดททาแบบเดยวแลวไดผลลพธการเรยนร (Learning Outcomes) ของนกศกษาครบทกดาน การเลอกวธการจดการเรยนรใหกบนกศกษาจงตองมเปาหมายทชดเจนวาตองการพฒนานกศกษาในดานใด เพอใหเปนไปตามเปาประสงคในการพฒนาบณฑตของสถาบนรวมถงเปาหมายของสงคมในศตวรรษท 21 อยางไรกตาม ในป 1990 สมาคมเพอการศกษาระดบอดมศกษา (Association for the study of Higher Education (ASHE)) ไดรายงานเกยวกบวธการทหลากหลายของการเรยนรเชงรก (Active Learning) ททาใหผ เรยนสามารถเขาใจและจดจาผลการเรยนรไดคงทนและนานกวาการฟงซงเปนการเรยนรเชงรบ (Passive learning) เพราะการเรยนรเชงรกคอกระบวนการจดการเรยนรทผ เรยนไดลงมอกระทาและไดใชกระบวนการคดเกยวกบสงทเขาไดกระทาลงไป เปนกระบวนการจดการเรยนรทเนนใหผ เรยนไดมบทบาทในการแสวงหาความรและเรยนรอยางมปฏสมพนธกบเพอน ผสอน และสงแวดลอมผานการปฏบต จนเกด

  

3

ความร ความเขาใจ สามารถวเคราะห สงเคราะห ประเมนคา และพฒนาตนเองเตมตามศกยภาพ นาไปประยกตใชในชวตประจาวนได ถอเปนการจดการเรยนรประเภทหนงทสงเสรมใหผ เรยนมทกษะการคดวเคราะห สงเคราะห มคณลกษณะสอดคลองกบการเปลยนแปลงในยคปจจบน (Bonwell; & Eison. 1991: 1-2; 60-61) การเรยนรเชงรกจงเปนเสมอนตวขบเคลอนทเพมคณภาพของการเรยนรของผ เรยนในปจจบน (Haack. 2008: 395-410) การเรยนรเชงรกมหลากหลายวธการสอน เชน การอภปรายกลม การเลนบทบาทสมมต การเรยนแบบรวมมอ เปนตน มบทความและงานวจยทสนบสนนเกยวกบการจดการเรยนรเชงรกวาชวยใหผ เรยนเกดคณลกษณะทจาเปนในศตวรรษท 21 นอกจากการคดวเคราะห สงเคราะห เชน การคดแกปญหา ความคดสรางสรรค มทกษะในการปรบตว ทกษะการทางานรวมกน ทกษะการสอสารระหวางบคคล ทกษะการใชสารสนเทศ เกดทศนคตในทางบวก รวมถงมความกระตอรอรนในการเรยน (Prince. 2004; 223-231; Kember; & Y.P.Leung. 2005; 155-170; Joel. 2006; 159-167; Donohue; & Richards. 2009; 1-6; Detlor et al. 2012; 147-161; Thaman et al. 2013; 27-34; Munoz+ et al. 2013; 27-38; Thomas; & Macias-Moriarity. 2014; 1-6) จงเหนไดวาความเดนชดของการจดการเรยนรเชงรกคอชวยใหนกศกษาเชอมโยงความรหรอสรางความรใหเกดขนในตนเองดวยการลงมอปฏบตจรงผานกจกรรมการเรยนร ซงกจกรรมเหลานนจะกระตนใหผ เรยนเกดกระบวนการคดขนสง (Higher-Order Thinking) ดวยการวเคราะห สงเคราะหและประเมนคา จนเกดทกษะตางๆ ทจาเปนการในดารงชวต การนาแนวคดการจดการเรยนรเชงรกมาใชในการจดการเรยนรใหกบนกศกษาระดบอดมศกษาจงเปนหนทางการจดการเรยนรประเภทหนงทจะชวยพฒนาคณลกษณะทพงประสงคและเตรยมบณฑตสการดาเนนชวตในโลกศตวรรษท 21 จากการทสถาบนอดมศกษามบทบาทหนาทในการผลตบณฑตเขาสตลาดแรงงานหรอการประกอบอาชพ มงจดการใหบณฑตมความรอบรทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต สามารถนาไปปฏบตใชไดอยางเหมาะสม มความสามารถในการคดวเคราะหและสงเคราะหอยางเปนระบบ หมนแสวงหาความรดวยตนเอง และสามารถตดตอสอสารกบผ อนไดด (กระทรวงศกษาธการ. 2548: 7-8) คณาจารยกยงคงมบทบาทในการถายทอดทางสงคมเพอใหผ เรยนเกดคณลกษณะตามแนวทางทสงคมตองการ ถงแมวาการจดการศกษาในศตวรรษท 21 คณาจารยจะตองเปลยนบทบาทตนเองจากผสอนมาเปนผออกแบบการเรยนรใหกบนกศกษา เปนเพยงผชวยเขาไปจดการสงเสรมใหผ เรยนเกดการเรยนรเขาถงเนอหาความรดวยตนเองโดยการคดและลงมอทา ไมเนนการสอนแตเนนการเรยนร (Teach less, Learn more) แตปจจบนคณาจารยบางสวนยงคงถนดนาความรจากแหลงตางๆ มาบรรยายใหกบนกศกษา นกศกษากคนเคยกบวฒนธรรมของการรบความร (receiving culture) โดยการไดรบความรจากคณาจารยดวยการฟง จด และจา การเปลยนวฒนธรรมการเรยนรจงตองเปลยนทกระบวนการจดการเรยนรของคณาจารยรวมถงวธคดของนกศกษาเสยใหม (ไพฑรย สนลารตน.

  

4

2557: 13-16; 29-30) สถาบนอดมศกษาจงจาเปนตองพฒนาคณาจารยและบคลากรใหมความร ความเขาใจ เกยวกบการจดการเรยนรเพอพฒนาบณฑตใหบรรลผลการเรยนร 5 ดาน คอ ดานคณธรรม จรยธรรม ดานความร ดานทกษะทางปญญา ดานทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ ดานทกษะการวเคราะหตวเลข รวมทงพฒนาใหมคณลกษณะทพงประสงคตามทกรอบมาตรฐานคณวฒไดกาหนดไว แตการพฒนาบณฑตใหบรรลการเรยนรทง 5 ดาน ซงแตละดานมธรรมชาตทแตกตางกนและตองอาศยกระบวนการเรยนรและการสอนทแตกตางกนนบเปนเรองยากโดยเฉพาะอยางยงคณาจารยทไมคนเคยหรอไมไดรบการศกษามากอน ซงเปนทยอมรบกนวาหากผสอนยงไมเขาใจเรองทสอนการทจะสอนใหผ อนเขาใจคงเปนไปไดยาก ความรความเขาใจในเรองการจดการเรยนร รวมทงวธการสอนทเหมาะสมกบกบธรรมชาตของสงทสอนจงเปนเรองทสาคญ (ทศนา แขมณ. 2553: 2) โดยเฉพาะการจดการเรยนรเชงรกซงเปนแนวคดทผ เรยนตองลงมอกระทามากกวาการฟง และสงเสรมใหผ เรยนไดใชกระบวนการคดขนสงนน คณาจารยจะตองออกแบบกจกรรมทเนนผ เรยนเปนสาคญ เลอกใชวธการสอนทเหมาะสมกบสาระของรายวชา ลกษณะของผ เรยน จานวนนกศกษาทเรยน หรอแมกระทงขนาดและทนงในหองเรยน ตองรจกการนาเทคนคตางๆ ในการจดการเรยนรมาประยกต ดงนน การสรางความเขาใจในหลกการแนวคดการจดการเรยนรเชงรก ใหคณาจารยตระหนกถงวตถประสงคการจดการเรยนรเชงรก และไดฝกปฏบตตามขนตอนการจดการเรยนรเชงรกจะทาใหเกดผลสงสด และหากคณาจารยผสอนมรปแบบในการจดการเรยนรเชงรกจะชวยใหมความสะดวกในการจดการเรยนรมากขน เพราะรปแบบการจดการเรยนร (Instructional Model) คอลกษณะของการจดการเรยนรทไดรบการจดไวอยางเปนระเบยบ ตามหลกแนวคดทฤษฎ โดยประกอบดวยกระบวนการหรอขนตอนสาคญในการเรยนการสอน รวมทงวธสอนและเทคนคการสอนตางๆ ทสามารถชวยใหสภาพการจดการเรยนรนนเปนไปตามแนวคดทฤษฎ โดยทรปแบบจะตองไดรบการพสจน ทดสอบวามประสทธภาพสามารถใชเปนแบบแผนในการเรยนการสอนใหบรรลวตถประสงคเฉพาะของรปแบบนนๆ (ทศนา แขมณ. 2557: 221) การใหคณาจารยเขามามสวนรวมในการสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรกแทนการออกระเบยบขอบงคบหรอคาสงและใหปฏบตตามถอเปนการพฒนาคณาจารยททาใหเกดพฒนาในตวบคคลไดอยางยงยน เพราะคณาจารยตางมประสบการณในการจดการเรยนรมามากนอยแตกตางกน การมชองทางใหคณาจารยเขามาถายทอด แลกเปลยนประสบการณบนพนฐานการใหเกยรตและเสรภาพทางวชาการ จะชวยใหคณาจารยยอมรบในความร เกดเจตคตทดในการจดการเรยนรเชงรก และสามารถจดการเรยนรเชงรกได สงผลตอการเปลยนแปลงในพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษาในทสด วทยาลยเทคโนโลยภาคใตเปนสถาบนอดมศกษาเอกชนขนาดเลกทตงอยทอาเภอทงสง จงหวดนครศรธรรมราช มวสยทศนของสถาบนทจะมงเปนสถาบนอดมศกษาชนนาขนาดเลกทจะผลต

  

5

บณฑตใหเปนนกปฏบตการมออาชพ ในฐานะนกปฏบตการทดหมายถงบณฑตจะตองมความร ความเขาใจ สามารถปฏบตไดโดยรจกคดวเคราะห สงเคราะหงานททาไดด ซงจากการลงพนทเบองตนของผวจยโดยการไดพดคยกบคณาจารยผสอนแบบไมเปนทางการพบวาแมคณาจารยหลายทานมความมงมนทจะสงเสรมพฒนาใหเปนผ ใฝรใฝเรยน รจกแสวงหาความรดวยตนเอง แตรปแบบในการจดการเรยนรทใชอยยงไมสามารถสงเสรมนกศกษาไดอยางเตมท เนองจากบรบทของนกศกษาสวนใหญเปนเดกเรยนออน และมพนฐานทางภมสงคมทแตกตางกนทงนกศกษาในพนทและนกศกษาทมาจาก 3 จงหวดชายใตภาคใต การนาแนวคดการจดการเรยนรเชงรกมาชวยในการสงเสรมใหการจดการเรยนรของคณาจารยเกดประสทธภาพมากขนและสามารถกระต นใหผ เรยนมคณลกษณะการเปนนกปฏบตการมออาชพไดตามเปาประสงคของสถาบน ดงนน ผ วจยจงเหนวาสถาบนแหงนมความเหมาะสมเปนพนทศกษาวจยเพอสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรกและศกษาผลการใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรกทสรางขน ซงผลทไดรบจากการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต นอกจากจะทาใหคณาจารยไดความร มทกษะและเกดความเปลยนแปลงในพฤตกรรมการจดการเรยนรเชงรกแลว ยงสงผลใหนกศกษาเกดพฤตกรรมการเรยนรเชงรกซงเปนคณลกษณะทพงประสงค อกทงวทยาลยเทคโนโลยภาคใตยงไดรปแบบในการจดการเรยนรเชงรกทสอดคลองกบความตองการของสถาบนอกดวย ความมงหมายของการวจย ความมงหมายของการวจยพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต 1. เพอพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต 2. เพอศกษาผลการใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใตในการจดการเรยนรใหกบนกศกษา ความสาคญของการวจย การวจยครงนผ วจยไดนาองคความรทเปนสหวทยาการทงดานจตวทยา สงคมวทยา และการศกษา มาใชในงานวจย ผลทไดจะเกดประโยชนดงน 1. ไดรปแบบการจดการเรยนรเชงรกทมประสทธภาพโดยดาเนนการอยางเปนระบบ มแนวทางการจดการเรยนรทเปนขนตอนชดเจน ผานการนารปแบบไปทดลองใช ซงสามารถนาไปปรบใชเปนแนวทางในการจดการเรยนรเชงรกเพอเสรมสรางหรอสงเสรมพฤตกรรมการเรยนรเชงรกใหแกนกศกษาทมบรบทใกลเคยงได

  

6

2. กระบวนการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกในงานวจยนสามารถนาไปใชเปนแนวทางในการจดการเรยนรใหเหมาะสมกบสภาพและความตองการของหนวยงานตางๆ ซงกระบวนการนเปนการเตรยมความพรอมและเนนการมสวนรวมของคณาจารย

ขอบเขตการวจย ระยะท 1 การพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลย เทคโนโลยภาคใต ประชากรและกลมตวอยาง 1. กลมทจะใชวธสมภาษณ มคณลกษณะคอเปนผ บรหารและคณาจารยของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ซงในการวจยครงนสมภาษณอธการบด คณบด จาก 3 คณะวชา และตวแทนคณาจารย 3 คน จาก 3 คณะวชา 2. กลมทใชว ธการเกบแบบสอบถาม มคณลกษณะคอเปนคณาจารยของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ซงในการวจยครงนเกบขอมลแบบสอบถามจากคณาจารยของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต จานวน 60 คน 3. กลมทเขารวมการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก มคณลกษณะคอ เปนตวแทนคณาจารยจาก 8 สาขาวชา สาขาวชาละ 1-2 คน ทสมครใจและใหความรวมมอเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก ตลอดระยะเวลา 1 ภาคการศกษา 4. กลมทใชในการตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบ มคณลกษณะคอเปนนกศกษาของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ซงในการวจยครงนตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบการจดการเรยนรเชงรกกบนกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใต จานวน 13 คน ระยะเวลาในการทาวจย ใชระยะเวลาสาหรบพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก 4 เดอน คอ มนาคม - มถนายน 2559 กระบวนการพฒนารปแบบ 1. ศกษาบรบท ปรชญา นโยบายการจดการเรยนรของสถาบน สภาพปจจบนในการจดการเรยนร ปญหาและอปสรรคในการจดการเรยนร 2. พฒนาคณาจารยทสมครใจและใหความรวมมอเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก 3. ประชมระดมสมอง (Brainstorming) เพอรวมกนสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรก 4. ตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบการจดการเรยนรเชงรกโดยทดสอบประสทธภาพดานกระบวนการและทดสอบประสทธภาพดานผลผลตตามเกณฑทกาหนด 75/75

  

7

ระยะท 2 การนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปทดลองใช ประชากรและกลมตวอยาง 1. กลมคณาจารยของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต จานวน 28 คน แบงออกเปนกลมทดลองจานวน 14 คน ซงเปนคณาจารยทสมครใจเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกและจดการเรยนรโดยใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรก และ กลมควบคมจานวน 14 คน ซงเปนคณาจารยของวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทจดการเรยนรตามรปแบบปกต 2. กลมนกศกษาของวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทลงทะเบยนเรยนในภาคการศกษาท 1 ปการศกษา 2559 จานวนทงสน 703 คน แบงออกเปนกลมทดลอง 14 รายวชา จานวน 337 คน และ กลมควบคม 14 รายวชา จานวน 366 คน ระยะเวลาในการทาวจย ใชระยะเวลาสาหรบศกษาผลการทดลองใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรก 1 ภาคการศกษา คอ ภาคการศกษาท 1 ปการศกษา 2559 ตวแปรทศกษา ตวแปรจดกระทา คอ การใชและการไมใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ตวแปรความแปรปรวนรวม คอ พฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษาในการเรยนคาบแรก ตวแปรตาม คอ พฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใต นยามศพทเฉพาะ รปแบบการจดการเรยนร (Instructional Model) หมายถง แบบแผนการดาเนนการจดการเรยนรทไดรบการจดอยางเปนระบบ สอดคลองกบแนวคดทฤษฎทรปแบบนนยดถอ และไดรบการพสจนหรอทดสอบวามประสทธภาพ สามารถชวยใหผ เรยนเกดการเรยนรตามจดมงหมายของรปแบบ การเรยนรเชงรก (Active Learning) หมายถง การเรยนรทสงเสรมใหผ เรยนไดมสวนรวมในการเรยนมากขน ไดเขาไปมปฏสมพนธกบสงแวดลอมดวยการลงมอปฏบตจากกจกรรมทหลากหลายผานการฟง พด อาน และเขยน โดยเนนกระตนใหผ เรยนเกดกระบวนการคดขนสง รปแบบการจดการเรยนรเชงรก (Active Learning Instructional Model) หมายถง แบบแผนการดาเนนการจดการเรยนรทไดรบการจดอยางเปนระบบ เพอสงเสรมใหผ เรยนไดมสวนรวมในการเรยนมากขน ไดมปฏสมพนธกบสงแวดลอมดวยการลงมอปฏบตจากกจกรรมทหลากหลายผานการฟง พด อาน และเขยน กระตนใหผ เรยนเกดกระบวนการคดขนสง

  

8

วทยาลยเทคโนโลยภาคใต (Southern College Technology) หมายถง วทยาลยเอกชนขนาดเลก สงกดสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ ตงอยทตาบลทวง อาเภอทงสง จงหวดนครศรธรรมราช นยามปฏบตการ ความรเรองการจดการเรยนรเชงรก หมายถง ความสามารถในการจดจาระลกไดในสงทเคยเรยนรหรอมประสบการณมาแลว สามารถเขาใจเนอหาของการจดการเรยนรเชงรก สามารถอธบายความหมายของการจดการเรยนรเชงรกได และสามารถนาความรเกยวกบการจดการเรยนรเชงรกไปใชในการจดการเรยนการสอนได การวดความรเรองการจดการเรยนรเชงรกนผ วจยสรางขนตามแนวคดพฤตกรรมการเรยนรดานการรคด (Cognitive Domain) ของบลม (Bloom. 1971: 271) เปนแบบเลอกกาเครองหมายถกหรอผดหนาขอความ ถาเหนดวยใหกาเครองหมายถก ถาไมเหนดวยกาเครองหมายผด เกณฑการใหคะแนน ตอบถกตองจะได 1 คะแนน ตอบผดจะได 0 คะแนน และแปลผลตามเกณฑคะแนนแบบวดความร คณาจารยทมคะแนนสงแสดงวามความรเรองการจดการเรยนรเชงรกสงกวาคณาจารยทไดคะแนนตา เจตคตตอการจดการเรยนรเชงรกของ คณาจารย หมายถง ความรเชงประมาณคา ความชอบหรอไมชอบ และความพรอมทจะแสดงพฤตกรรมตอการจดการเรยนรเชงรก การวดเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรกนผ วจยสรางขนโดยใชแนวคดของแมคไกวร (McGuire. 1985) ลกษณะของขอคาถามจะเกยวกบเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก 3 องคประกอบ คอ ความรเชงประมาณคา ความชอบหรอไมชอบ และความพรอมทจะแสดงพฤตกรรม เปนมาตราวดประเมนคาแบบลเคอรต (Likert's scale) ใชมาตรประเมนคา 5 ระดบ ไดแก เหนดวยอยางยง เหนดวย ไมแนใจ ไมเหนดวย ไมเหนดวยอยางยง เกณฑการใหคะแนน ถาขอความเชงบวกจะใหคะแนน 5 กบการตอบเหนดวยอยางยง ไปจนถงใหคะแนน 1 กบการตอบไมเหนดวยอยางยง ถาขอความเชงลบจะใหคะแนน 1 กบการตอบเหนดวยอยางยง ไปจนถงใหคะแนน 5 กบการตอบไมเหนดวยอยางยง และแปลผลตามเกณฑ คณาจารยทมคะแนนสงแสดงวามเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรกสงกวาคณาจารยทไดคะแนนตา ทกษะการจดการเรยนรเชงรก หมายถง ทกษะของคณาจารยในการการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก การวดและประเมนผลการเรยนรเชงรก การวดทกษะการจดการเรยนรเชงรก เปนแบบประเมนทกษะการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก แบบประเมนทกษะการออกแบบกจกรรม แบบประเมนทกษะการกาหนดเกณฑประเมนผลการ

  

9

จดการเรยนรเชงรก ใชมาตรประเมนคา 5 ระดบ ไดแก ปฏบตไดถกตองและมคณภาพมากทสด ปฏบตไดถกตองและมคณภาพมาก ปฏบตไดและมคณภาพปานกลาง ปฏบตไดและมคณภาพนอย ปฏบตไดและมคณภาพนอยมาก เกณฑการใหคะแนน ถาขอความเชงบวกจะใหคะแนน 5 กบการตอบปฏบตไดถกตองและมคณภาพมากทสด ไปจนถงใหคะแนน 1 กบการตอบปฏบตไดและมคณภาพนอยมาก คณาจารยทมคะแนนสงแสดงวามทกษะการจดการเรยนรเชงรกสงกวาคณาจารยทไดคะแนนตา พฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษา หมายถง การกระทากจกรรมของนกศกษาในการมสวนรวมในชนเรยน ประกอบดวย การใชความคดขนสงในขณะทากจกรรม ในการซกถาม การตอบคาถาม การรวมอภปราย การมปฏสมพนธกบเพอนและคณาจารย การวดพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษา เปนแบบสงเกตใชมาตรประเมนคา 3 ระดบ ไดแก ด พอใช ไมทา/ไมชดเจน นกศกษาทมคะแนนสงแสดงวามพฤตกรรมการเรยนรเชงรกสงกวานกศกษาทไดคะแนนตา

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงนเปนการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ผวจยไดทาการคนควาแนวคด ทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของมาใชในการวจยดงน 1. แนวคดเกยวกบการเรยนรเชงรก 1.1 ความหมายของการเรยนร 1.2 ความหมายของการเรยนรเชงรก 1.3 ลกษณะและองคประกอบของการเรยนรเชงรก 1.4 การจดการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวซม และหลกการจดการเรยนรเชงรก 1.5 ขนตอนและวธการจดการเรยนรเชงรก 1.6 บทบาทของอาจารยและนกศกษาในการจดการเรยนรเชงรก 1.7 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรเชงรก 2. แนวคดเกยวกบการพฒนารปแบบการจดการเรยนร 2.1 ความหมายและองคประกอบของรปแบบ 2.2 ความหมายของการจดการเรยนร 2.3 ความหมายและองคประกอบของรปแบบการจดการเรยนร 2.4 ขนตอนการพฒนารปแบบการจดการเรยนร 2.5 ตวอยางรปแบบการจดการเรยนร 3. แนวคดเกยวกบการสงเสรมอาจารยเพอพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก 3.1 หลกการแหงพฤตกรรม (Behavior Principle) และแนวคดทฤษฎเกยวกบความร เจตคต และพฤตกรรม (KAP Model) 3.2 แนวคดเจตคตตอพฤตกรรม 3.3 แนวคดการรคดตอพฤตกรรม 3.4 แนวคดเกยวกบพฤตกรรมการจดการเรยนร 3.4.1 การออกแบบการจดการเรยนร 3.4.2 การเขยนแผนการจดการเรยนร 3.4.3 การประเมนผลการเรยนร

  

11

4. แนวคดเกยวกบการวจยและพฒนาแบบมสวนรวม 4.1 ความหมายของการวจยและพฒนา 4.2 ขนตอนการวจยและพฒนา 4.3 แนวคดการมสวนรวม 5. กรอบแนวคดในการวจย 1. แนวคดเกยวกบการเรยนรเชงรก 1.1 ความหมายของการเรยนร นกวชาการหลายทานไดใหความหมายของการเรยนร (Learning) เชน โบเวอร และ ฮลการด (Bower; & Hilgard. 1981: 76) ไดใหความหมายของการเรยนร วาเปนการเปลยนแปลงของพฤตกรรมหรอศกยภาพของพฤตกรรมในสถานการณหนง ซงเปนผลมาจากการไดรบประสบการณซาใสถานการณนนๆ สอดคลองกบ สรางค โควตระกล (2553: 186) ทใหความหมายวา เปนการเปลยน แปลงพฤตกรรมซงเปนผลมาจากประสบการณทคนเรามปฏสมพนธกบสงแวดลอมหรอจากการฝกหด รวมทงเปลยนปรมาณความรของผ เรยน สวนดรสโคล (Driscoll. 2000: 11) และ จราภา เตงไตรรตน (2555: 123) ใหความหมายของการเรยนร วาเปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมอยางถาวรหรอคอนขางถาวรอนเปนผลมาจากประสบการณหรอการฝกหดและการมปฏสมพนธระหวางตนเองและสงแวดลอมรอบๆ ตว พฤตกรรมทเปลยนแปลงเพยงชวคราวไมจดวาเกดการเรยนร ในขณะท พมพนธ เดชะคปต และพเยาว ยนดสข (2557: 44) ใหความหมายการเรยนร วาคอการเปลยนแปลงพฤตกรรมอยางถาวร หรอมความรความเขาใจ และสามารถนาความรไปใชได สามารถถายโยงความรสชวตจรงได สวน สรอร วชชาวธ (2554: 2) ไดกลาวถงการเรยนรวา การเรยนรประกอบดวย 3 องคประกอบคอ (1) มนษยตองเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมจาก "ไมร" เปน "ร" "ทาไมได" เปน "ทาได" "ไมเคยทา" เปน "ทา" (2) การเปลยนแปลงของพฤตกรรมนนตองเปนไปอยางถาวร (3) การเปลยนแปลงพฤตกรรมนนเกดจากประสบการณการฝกฝนและการฝกหด นอกจากน วจารณ พานช (2556: 18-20) ไดกลาวถงการเรยนรของนกเรยนไววาเปนกระบวนการเปลยนแปลงทเกดจากประสบการณ การเรยนรทาใหเพมสมรรถนะ (performance) และเพมความสามารถในการเรยนรในอนาคต การเรยนรเปนกระบวนการไมใชผลแตตรวจสอบไดวาเกดการเรยนรไดโดยดทผลหรอสมรรถนะ การเรยนรเกยวกบการเปลยนแปลงความร ความเชอ พฤตกรรม หรอเจตคต และมผลระยะยาวตอการคดและพฤตกรรมของนกเรยน การเรยนรไมใชสงทใหแกนกเรยน แตเปนสงทนกเรยนลงมอทาใหแกตนเอง เปนผลโดยตรงจากสงทนกเรยนตความ และตอบสนองตอประสบการณของตนเอง ทงทรตวและไมรตว ทงในอดตและในปจจบน นอกจากน Albert Bandura ไดเสนอความหมายของการเรยนรทแตกตางไปนกจตวทยา

  

12

ทานอนๆ นนคอ การเรยนรไมจาเปนตองพจารณาในแงของการแสดงออก หากเพยงแตการไดมาซงความรใหมกถอวาการเรยนรไดเกดขนแลว แมวาจะไมแสดงออกกตาม จะเนนทการเปลยนแปลงทพฤตกรรมภายในโดยไมจาเปนทจะตองมการแสดงออก (ประทป จนง. 2540: 95) จากความหมายของการเรยนรขางตน สรปประเดนสาคญได 4 ประการ คอ 1. การเรยนรคอการเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอศกยภาพของพฤตกรรมในสถานการณหนง ผลทเกดจากการเรยนรอยในรปของพฤตกรรมทวดไดหลงจากเรยนรแลวผ เรยนสามารถทาสงทไมเคยทามากอนการเรยนรนน 2. การเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอศกยภาพของพฤตกรรม เปนการเปลยนแปลงคอนขางถาวร 3. การเปลยนแปลงพฤตกรรมไมจาเปนตองเปลยนไปอยางทนท แตอาจเปนการเปลยนแปลงศกยภาพ (Potential) ทจะกระทาสงตาง ๆ ตอไปในอนาคต 4. การเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอการเปลยนแปลงศกยภาพในตวผ เรยนนนเปนผลมาจากประสบการณหรอการฝกเทานน การเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอศกยภาพอนเนองมาจากสาเหตอน ไมถอเปนการเรยนร สรปความหมายของการเรยนรไดวา หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอศกยภาพของพฤตกรรมทคอนขางถาวร อนเปนผลมาจากการไดรบประสบการณหรอการฝกฝนดวยการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมรอบตว 1.2 ความหมายของการเรยนรเชงรก การเรยนรเชงรก (Active Learning) หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอศกยภาพของพฤตกรรมทคอนขางถาวรจากการจดการเรยนรทมงเนนการมสวนรวมของผ เรยน ซงสมาคมการศกษาระดบอดมศกษา (Association for the study of Higher Education (ASHE)) ไดรายงานเกยวกบวธการทหลากหลายของการเรยนรเชงรกททาใหผ เรยนสามารถเขาใจและจดจาผลการเรยนรไดคงทนและนานกวาการฟง นาไปสเปาหมายของกระบวนการเรยนรทตองการโดยเฉพาะการมสวนรวมในงานทตองคดขนสง เชน การวเคราะห สงเคราะห และประเมนคา มนกการศกษาใหความหมายของการเรยนรเชงรกไวหลายทานซงสวนใหญอางจากคานยามของบอนเวลล และ ไอสน (Bonwell; & Eison. 1991: 2) ทไดใหความหมายของการเรยนรเชงรกวา เปนกจกรรมทผ เรยนมสวนรวมในการเรยน โดยผ เรยนเปนผกระทาและในขณะเดยวกนกคดในสงททาดวย (doing things and thinking about what they are doing) กจกรรมเชนนมทงอาน เขยน อภปราย หรอ มสวนรวมในการแกปญหา ชวยใหนกเรยนไดมสวนรวมในการคดขนสง คอ คดวเคราะห สงเคราะห และประเมนคา นอกจากน มเยอร

  

13

และโจนส (Meyers; & Jones. 1993: 6) ใหความหมายของการเรยนรเชงรกวา เปนการเปดโอกาสใหผ เรยนไดฟง พด อาน เขยน แสดงความคดเหน และแกปญหาในขณะลงมอทากจกรรมตางๆ ทหลากหลายวธ ซงผ เรยนตองประยกตสงทไดเรยนรในการทากจกรรมดงกลาว รวมถง ไมเคล และ โมเดลล (Michael; & Modell. 2003: 44-45) ทกลาวถงการเรยนรเชงรกวา เปนคาทใชเพออธบายกลมของการเรยนรทสงเสรมใหผ เรยนมสวนรวม (Engage) ในการเรยนร โดยมการใหความหมายของการเรยนรวา การเรยนรเกดเมอผ เรยนเปลยนความคด หรอ พฤตกรรม ผานการมประสบการณตรงจากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม อกทงแมคคนนย (McKinney. 2010:Online) ใหความหมายการเรยนรเชงรกวา หมายถงเทคนคทผ เรยนทามากกวาเพยงแคการฟงบรรยาย โดยผ เรยนจะไดคนพบในสงททา รวมถงการประมวลผลและการประยกตใชขอมล สาหรบ โบรด (Brody. 2009) กลาววา การเรยนรเชงรกเปนการจดสภาพแวดลอมแบบผ เรยนเปนศนยกลางซงชวยสรางแรงบนดาลใจของผ เรยน กระตนใหเกดการคด สวน เฟลเดอร และ เบรนท (Felder; & Brent. 2009: 2) กลาววา การเรยนรเชงรกคอสงทเกยวของกบการจดการเรยนรททาใหนกเรยนทกคนในหองเรยนไดทามากกวาฟงและจดบนทก ในประเทศไทยมผ ทศกษาเกยวกบการเรยนรเชงรกและใหความหมายไวหลายทาน เชน วนเพญ คาเทศ (2549: 18) กลาววา การเรยนรเชงรกเปนการจดการเรยนการสอนทเนนผ เรยนเปนสาคญ เปดโอกาสใหผ เรยนไดเรยนรดวยการลงมอปฏบตจากกจกรรมทหลากหลายผานการฟง พด อาน คด และเขยน โดยกจกรรมดงกลาวเปนโอกาสในการทผ เรยนจะไดรบขอมลและประสบการณจากการทผ เรยนเขาไปมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทเกยวของกบการเรยนรของตนเอง แลวจงสรางการเรยนรดวยตนเองอยางมความหมาย ในขณะท สถาพร พฤฑฒกล (2555: 5) กลาววาการเรยนรเชงรกชวยใหผ เรยนสามารถเชอมโยงความร หรอสรางความรใหเกดขนในตนเอง ดวยการลงมอปฏบตจรงผานสอหรอกจกรรมการเรยนร ทมครผสอนเปนผแนะนา กระตน หรออานวยความสะดวก ใหผ เรยนเกดการเรยนรขนโดยกระบวนการคดขนสง กลาวคอ ผ เรยนมการวเคราะห การสงเคราะห และการประเมนคาจากสงทไดรบจากกจกรรมการเรยนร ทาใหการเรยนรเปนไปอยางมความหมายและนาไปใชในสถานการณอนๆ ไดอยางมประสทธภาพ จะเหนวามประเดนทเหมอนกบ มนตร ศรจนทรชน (2554: 3) รวมถง ศรพนธ ศรพนธ และยพาวรรณ ศรสวสด (2554: 104) ทกลาววาเปนการจดกจกรรมการเรยนรทเปดโอกาสใหผ เรยนมบทบาทสาคญในการเรยนร และไดมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรอยางตนตว หรอลงมอปฏบตจรงโดยใชกระบวนการเรยนรตางๆ ทจะนาผ เรยนไปสการเกดการเรยนรทแทจรง ทงการอาน การเขยน การโตตอบ การวเคราะหปญหาสามารถพฒนาผ เรยนใหมความสามารถในการคดวเคราะห สงเคราะห มความคดสรางสรรค ตลอดจนมทกษะในการเรยนรดวยตนเอง และสอดคลองกบ วาสนา เจรญไทย (2557: 24-25) ทกลาววาเปนการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผ เรยนเปนสาคญ เนนความมสวนรวมและบทบาทในการเรยนรของผ เรยน ใหผ เรยนเปนผ มบทบาทหลกในการ

  

14

เรยนรของตวเอง สงเสรมใหผ เรยนมความตนตวและกระตอรอรนดานการรคด ใหผ เรยนมโอกาสคด ตดสนใจ และลงมอกระทาเพอคนหาคาตอบ โดยใชกจกรรมการพด การฟง การอาน การเขยน การสะทอนแนวความคดและการมปฏสมพนธกบเพอนและผสอน ชวยใหวางแผนการทางาน โดยการแปลความร ความเขาใจมาสการกระทา ทาใหเกดการเรยนรทมคณคาและสนกสนาน ตามความถนดและความสนใจของผ เรยน จากความหมายของการเรยนรเชงรกขางตน จะเหนไดวาการเรยนรเชงรกมความหมายรวมกนอย 2 ประเดนคอ (1) เปนกจกรรมทผ เรยนมสวนรวมในการเรยนดวยกจกรรมตางๆ ทหลากหลายวธ โดยผ เรยนเปนผกระทาทงฟง พด อาน เขยน อภปราย หรอ มสวนรวมในการแกปญหา โดยกจกรรมดงกลาวเปนโอกาสในการทผ เรยนจะไดรบขอมลและประสบการณจากการเขาไปมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทเกยวของกบการเรยนรของตนเอง (2) ผ เรยนไดคดในสงททา ซงเปนการคดขนสง คอ คดวเคราะห สงเคราะห และประเมนคา สรปความหมายของการเรยนรเชงรกไดวา หมายถง การเรยนรทสงเสรมใหผ เรยนไดมสวนรวม เขาไปมปฏสมพนธกบสงแวดลอมดวยการลงมอปฏบตจากกจกรรมทหลากหลายผานการฟง พด อาน และเขยน โดยเนนกระตนใหผ เรยนเกดกระบวนการคดขนสงดวยการวเคราะห สงเคราะหและประเมนคา 1.3 ลกษณะ และองคประกอบของการเรยนรเชงรก มนกวชาการทกลาวถงลกษณะของการเรยนรเชงรกหลายคน เชน บอนเวลล และ ไอสน (Bonwell; & Eison. 1991) กลาวถงลกษณะของการเรยนรเชงรกไววา (1) เปนการเรยนรทมงลดการถายทอดความรจากผสอนสผ เรยนใหนอยลง และพฒนาทกษะใหเกดกบผ เรยน (2) ผ เรยนมสวนรวมในชนเรยนโดยลงมอกระทามากกวานงฟงอยางเดยว (3) ผ เรยนมสวนรวมในกจกรรม เชน อาน อภปราย และเขยน (4) เนนการสารวจเจตคตและคณคาทมอยในผ เรยน (5) ผ เรยนไดพฒนาการคดระดบสงในการวเคราะหสงเคราะห ประเมนผลการนาไปใช (6) ทงผ เรยนและผสอนรบขอมลปอนกลบจากการสะทอนความคดไดอยางรวดเรว สอดคลองกบแนวคดการสรางความรของเชนเกอร; กอสส; และ เบมสเทน (Shenker; Goss; & Bemstein. 1996: 1) ทอธบายเกยวกบการจดการเรยนรเชงรกวา การเรยนรเชงรกมงเนนการใหผ เรยนมสวนรวมในบทบาทการเรยนรของตนเองมากกวารบความรฝายเดยว การทผ เรยนไดกระทาสงตางๆ ดวยตนเอง จะนาไปสการคดเกยวกบสงทตนเองกาลงกระทา ทาใหการเรยนรนาตนเตน สนกสนาน ดงดดความสนใจของผ เรยน การเปดโอกาสใหผ เรยนไดพด ฟง อาน เขยน เปนองคประกอบหลกสาคญของการเรยนรเชงรก และแนวคดของซเธอรแลนด (Sutherland. 1996: 3) ทกลาววาการเรยนรเชงรก คอการเรยนการสอนทผ เรยนมอสระในการเรยน มการควบคมตวเองใน

  

15

ระดบสง ครสามารถจดกจรรมการเรยนการสอนใหครอบคลมกระบวนการแกปญหา อาจจดกจกรรมเปนรายบคคลหรอรายกลมเลกๆ การสอนจะมกจกรรมตางๆ ทกระตนและจงใจใหนกศกษาเกดทกษะดานการสอสาร เกดความสนกในการเรยน เกดทศนคตในทางบวกในการเรยน ไดทางานกลม มปฏสมพนธซงกนและกน และไดแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน นอกจากน ฟนค (Fink. 1999: 1-2) ไดกลาวถงลกษณะของการจดการเรยนรเชงรกไววา (1) เปนการสนทนากบตนเองเพอสะทอนความคด ถามตวเองวาคดอะไร มความรสกอยางไร โดยการบนทกการเรยนร หรอแฟมสะสมงาน วากาลงเรยนอะไร เรยนอยางไร สงทเรยนมบทบาทอยางไรในชวตประจาวน (2) เปนการสนทนาสอสารกบผ อน ซงในการสอนแบบเดมผ เรยนถกจากดความคดไวเพยงการอานหรอฟงบรรยาย ไมมการแลกเปลยนความคดเหนกบผ อน ขาดความกระตอรอรนในการสอสาร หากผสอนมอบหมายใหอภปรายกลมยอยในหวขอทผ เรยนสนใจจะชวยสรางสถานการณในการสนทนาสอสารใหมความสนกสนาน ทาทาย (3) เปนประสบการณทไดจากการลงมอกระทา ซงผ เรยนจะเกดประสบการณโดยตรงจากการออกแบบและทาการทดลอง หรอไดประสบการณทางออมจากกรณศกษา บทบาทสมมต กจกรรมสถานการณจาลอง เปนตน (4) เปนประสบการณทไดจากการสงเกต ทผ เรยนอาจสงเกตโดยตรงจากสงทเกดขนจรง หรอจากการสงเกตสถานการณจาลอง ซงทาใหผ เรยนไดรบประสบการณการเรยนรทมคณคา ดงภาพประกอบ 1

ภาพประกอบ 1 ลกษณะของการจดการเรยนรเชงรก

ทมา: Fink. (1999). Active Learning. Reprinted with permission of University of Oklahoma. P. 4.

สรปไดวาลกษณะสาคญของการเรยนรเชงรก คอเนนการใหนกศกษามสวนรวมในการเรยนการสอนมากขน เพอใหผ เรยนไดประสบการณจากการลงมอทาและการสงเกต ซงเปนการพฒนา

ประสบการณทไดรบ การสนทนาสอสารกบ (Experience of) (Dialogue with)

การลงมอทา (Doing)

 การสงเกต

(Observing)

ตนเอง (Self)

ผอน (Other)

  

16

ทกษะการคดระดบสง (Higher Order Thinking) ในระดบของการวเคราะห (Analysis) การสงเคราะห (Synthesis) และการประเมนผล (Evaluation) สาหรบองคประกอบของการเรยนรเชงรก มเยอร และโจนส (Mayer; & Jones. 1993: 11; 19-20) ไดกลาวถงการเรยนรเชงรกวา มองคประกอบของการจดการเรยนรเชงรก 3 ประการ คอ ปจจยพนฐาน (Basic Elements) กลวธในการเรยนร (Learning Strategies) และทรพยากรทางการสอน (Teaching Resources) โดยไดอธบายถงปจจยพนฐานวา การพดและการฟงมความสาคญเพราะจะทาใหครรถงความคดของนกเรยน ครตองสรางตวอยางการพดทดโดยการสอน และครตองฟงความคดเหนของนกเรยนดวย หากนกเรยนไมเขาใจครตองใหความชวยเหลอโดยการอธบายเพมเตม สวนการเขยน จะชวยใหความคดของนกเรยนชดเจนขน เปาหมายของการเขยนเชงรกคอ ชวยใหนกเรยนไดสารวจความคดของตนเองเกยวกบประเดนทไดศกษาเพอใหเกดความเจรญงอกงามทางสตปญญา สาหรบการอาน จะชวยพฒาทกษะการคดขนสงเพราะมการเชอมโยงความคดกบแหลงขอมล และการสะทอนความคดอาจแสดงออกมาในลกษณะของการเขยนกได ดงภาพประกอบ 2

ภาพประกอบ 2 แสดงองคประกอบของการจดการเรยนรเชงรก

ทมา: Mayers; & Jones. (1993). Promoting Active Learning: Strategies for the Collage Classroom. P. 20.

1. ปจจยพนฐาน (Basic Element) การพดและการฟง (talking and listening)

การเขยน (writing) การอาน (reading)

การสะทอนความคด (reflecting)

2. กลวธในการเรยนร (Learning Strategies) กลมขนาดเลก (small groups) การทางานรวมกน (cooperation work)

กรณศกษา (case studies) สถานการณจาลอง (simulations) การอภปราย (discussion) การแกปญหา (problem solving) การเขยนบทความ (journal writing)

3. ทรพยากรทางการสอน (Teaching Resources) การอาน (reading) การกาหนดการบาน (homework assignments)

วทยากรภายนอก (outside speakers) การใชเทคโนโลยในการสอน (teaching technology)

การเตรยมอปกรณการศกษา (prepared educational materials) โทรทศนทางการศกษา (Commercial and educational television)

  

17

สรปไดวาองคประกอบของการเรยนรเชงรก ประกอบดวยปจจยพนฐานดานการพดและการฟง การอาน การเขยน และ การสะทอน ซงทง 4 ทกษะ เปนทกษะทเกดขนในการเรยนรทกวธ ซงแตละกลวธจะเกดทกษะดงกลาวมากนอยแตกตางกน เชน การอภปราย (Discussion) ใชทกษะการพดและการฟง การทากรณศกษา (Case Study) ใชทกษะการอาน การเขยน และการสะทอน เปนตน รวมกบการใชทรพยากรทางการสอน เชน การใชเทคโนโลยในการสอน จากลกษณะของการเรยนรเชงรกและองคประกอบของการเรยนรเชงรกสรปไดวา การเรยนเชงรกเปนการจดการเรยนรทมงเนนใหผ เรยนมสวนรวมในการเรยนรของตนเองมากกวารบความรฝายเดยว ใหผ เรยนไดพฒนาการคดระดบสง ดวยการวเคราะห สงเคราะห และประเมนคา มองคประกอบของการจดการเรยนรเชงรก 3 ประการคอ ปจจยพนฐานทจะชวยในการเรยนรเชงรกทงการพด ฟง เขยน อาน สะทอนความคด รวมกบการใชกลวธในการสอนตางๆ และทรพยากรทางการสอนทหลากหลาย 1.4 การจดการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวซม (Constructivism) และ หลกการจดการเรยนรเชงรก การจดการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวซม (Constructivism) โจนาสเซน (Jonassen. 1992: 5) สรางค โควตระกล (2553: 210) ทศนา แขมณ. (2557: 90-91, 96) พมพนธ เดชะคปต และพเยาว ยนดสข. (2557: 44-45) กลาวถงทฤษฎคอนสตรคตวซม วามรากฐานความคดมาจาก 3 แนวคด คอ (1) แนวคดดานปรชญาของ จอหน ดวอ (John Dewey) (2) แนวคดดานจตวทยาเชงการคดของ เพยเจท (Piaget) และบรเนอร (Bruner) และ (3) แนวคดดานการมปฏสมพนธเชงสงคมของไวกอทสก (Vygotsky) โดยมหลกแนวคดวา ผ เรยนเปนผกระทา (active) และสรางองคความรดวยตนเองโดยการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมดวยวธการตางๆ กน อาศยประสบการณเดม โครงสรางทางปญญาทมอย และแรงจงใจภายใน เปนพนฐานในการสรางองคความรมากกวาอาศยแตการรบขอมลจากการสอนเทานน การสรางความรคอการประสานโครงสรางความรเดมเขากบเนอหาความรใหม เปนแนวคดใหผ เรยนสมผสประสบการณใหมทจะเรยนรดวยตนเอง โดยผานกระบวนการและกจกรรมทหลากหลาย ไดลงมอปฏบต สบคนดวยตนเองหรอรวมกบเพอน ผ เรยนจะเขาใจอยางถองแทเมอเขารจกสงนนดวยตวเองอยางตนตว ทาใหการเรยนรไมใชการจา เพราะผ เรยนตองใชทกษะการคดและกระบวนการคดเปนเครองมอในการสรางองคความร ซงถอเปนขนตอนสาคญในกระบวนการเรยนรของผ เรยน แตการสรางความรแตละคนอาจแตกตางกน เพราะมประสบการณและความรเดมทแตกตางกน ดงนนวธการเมอนาไปใชในการเรยนการสอนมหลกวา ในการเรยนมงใหผ เรยนลงมอในการสรางความรดวยความเขาใจและมความหมาย

  

18

สาหรบการนาทฤษฎคอนสตรคตวซมไปใชจดการเรยนรในชนเรยน มหลกการทสาคญวา ในการเรยนรมงเนนใหผ เรยนลงมอกระทาในการสรางความร ไมใช Passive receive ทเปนการรบขอมลและพยายามจดจาเทานน ซง เบดนาร (Bednar et.al. 1992: 17-34) ไดเสนอแนะเกยวกบการจดการเรยนรตามแนวคดของตามกลมแนวคดคอนสตรคตวสต (Constructivism) ดงน (1) การสรางการเรยนรจะถกสรางขนดวยตวของผ เรยนเองจากประสบการณ โดยใชขอมลทไดรบมาใหมรวมกบความรเดมทมอยแลว รวมทงประสบการณเดมมาสรางเปนความหมายในการเรยนรของตนเอง (2) การเรยนรเปนผลทเกดจากการแปลความหมายตามประสบการณของแตละคน (3) การเรยนรเกดจากการลงมอกระทา (Active learning) การทผ เรยนไดลงมอกระทาจะชวยใหผ เรยนไดสรางความหมายในสงทตนเรยนร (4) การเรยนรทเกดจากการรวมมอ (Collaborative learning) ไดมาจากการรวมแบงปนแนวคดทหลากหลายในกลม (5) การเรยนรทเหมาะสมควรเกดขนในสภาพจรง หรอตองเหมาะสมหรอสะทอนบรบทของสภาพจรง จะนาไปสการเชอมโยงความรไปใชในชวตประจาวน ซงการจดการเรยนรตามทฤษฎคอนสตรคตวซมนนบทบาทของครและผ เรยนกเปลยนไป ครจะทาหนาทเปนผคอยใหความชวยเหลอแกผ เรยน มการสงเสรมใหผ เรยนเรยนรในลกษณะทเปนการเรยนรดวยตนเองแบบเดยวๆ และเรยนรดวยกนเปนกลมยอยๆ มกเปนการเรยนรโดยการศกษาคนควาตามประเดนปญหาทสนใจ สอดคลองกบ เมอรฟ (Murphy. 1997: Online) ทไดรวบรวมแนวคดเกยวกบการจดการเรยนรตามแนวทฤษฎคอนสตรคตวซมสรปไดดงน (1) กระตนใหนกเรยนใชมมมองทหลากหลายในการนาเสนอความหมายของมโนทศน (2) นกเรยนเปนผ กาหนดเปาหมายและจดมงหมายของการเรยนของตนเอง (3) ครเปนผ ชแนะ กากบ ฝกฝน อานวยความสะดวกในการเรยน (4) จดบรบทของการเรยน เชน กจกรรม สอ สภาพแวดลอมทสงเสรมวธการคด (5) นกเรยนมบทบาทสาคญในการสรางความรและกากบการเรยนรของตนเอง (6) จดสถานการณการเรยน สภาพแวดลอม ทกษะ เนอหา และงานทเกยวของกบนกเรยนตามสภาพทเปนจรง (7) สงเสรมการเรยนรดวยตนเอง (8) พจารณาความรเดม ความเชอและเจตคตของนกเรยนประกอบการจดกจกรรมการเรยนร (9) สงเสรมการแกปญหา ทกษะการคดระดบสงและความเขาใจเรองทเรยนอยางลกซง (10) สงเสรมใหนกเรยนคนหาความรอยางอสระ วางแผนและดาเนนงานเพอใหบรรลเปาหมายการเรยนรดวยตนเอง (11) ใหผ เรยนไดเรยนรงานทซบซอน มทกษะและความรทจาเปนจากการลงมอปฏบตดวยตนเอง (12) สงเสรมใหผ เรยนสรางความสมพนธระหวางมโนทศนของเรองทเรยน (13) อานวยความสะดวกในการเรยนรโดยใหคาแนะนาหรอใหทางานรวมกบผ อน (14) วดผลการเรยนรตามสภาพความเปนจรงขณะดาเนนกจกรรมการเรยนร นอกจากน ชนาธป พรกล (2554: 73-79) ยงไดกลาวถงการนาทฤษฎคอนสตรคตวซมไปใชในชนเรยนวา ครจะตองคานงถง (1) การเหนคณคาของความคดเหนผ เรยน เมอครสงเสรมใหคดครตองยอมรบในสงทผ เรยนคด ถาความคดนนไมเหมาะสมครกตองสอนวธคด การยอมรบและเหนคณคา

  

19

ของครจะชวยเสรมใหผ เรยนกลาคด (2) การใชคาถามการคดระดบสงเพอดงความคดของผ เรยนออกมา โดยการใชคาถามของครเปนการลวงความคดในสมองของผ เรยนออกมา แลวผ เรยนกใชทกษะการคดระดบตางๆ ในการเรยบเรยงคาตอบ (3) การเหนคณคาของกระบวนการคดมากกวาคาตอบ หลงจากทผ เรยนตอบคาถามและไดรบการยอมรบจากคร ผ เรยนจะกลาแสดงความคดของตน ดงนน ครจงเปนผชวยใหผ เรยนสรางความรใหเกดขนดวยตนเอง มหนาทเปดโอกาสใหผ เรยนคนควา ใหลงมอทา ใหตงคาถาม และชวยผ เรยนหาคาตอบดวยตนเองในลกษณะของการใหความชวยเหลอ ซงอาจจาแนกได 3 ประเภทคอ (1) กระตนใหผ เรยนเกดความสนใจและสนบสนนใหกาลงใจ (Coaching-recruiting interest, support students) (2) ใหแนวทางการทางาน และ (3) ทาใหดเปนตวอยาง (Modeling) ในสวนบทบาทของผ เรยนนน ผ เรยนจะเปนผ ทมสวนรวมในกระบวนการอยางแขงขน ไดลงมอปฏบต เรยนรจากประสบการณตรง ผ เรยนตองใชความคดดวยตนเองไมรอใหครบอกใหคด สาหรบประเดนการประเมนกระบวนการเรยนร เปนการประเมนผลทงผลทไดจากการเรยนรและกระบวนการเรยนร ผ ทประเมนผลมทงการประเมนตนเอง เพอนและครเปนผประเมน ในปจจบนใชการประเมนผลการเรยนรแบบการประเมนทกาหนดเกณฑการประเมน (Rubric) ซงเปนการบรรยายผลทไดจากการเรยนรในแงของความซบซอนของงานและระดบความคดทใช สรปไดวา ทฤษฎคอนสตรคตวซม มหลกแนวคดวา ผ เรยนเรยนรโดยเปนผกระทาและสรางองคความรดวยตนเองจากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมดวยว ธการตางๆ กน โดยอาศยประสบการณเดม โครงสรางทางปญญาทมอย ความสนใจและแรงจงใจภายใน เปนพนฐานในการสรางองคความรมากกวาอาศยแตการรบขอมลจากผสอนอยางเดยว ดงนนการนาทฤษฎคอนสตรคตวซมไปใชจดการเรยนรในชนเรยน อาจารยจะตองมงเนนการจดกจกรรมการเรยนรใหผ เรยนเปนผลงมอกระทาในการสรางความร โดยอาจารยมบทบาทในการเปนผชวยใหผ เรยนสรางความรใหเกดขนดวยตนเอง เปดโอกาสใหผ เรยนคนควา ใหลงมอทา กระตนใหสงสย ใหตงคาถาม และชวยผ เรยนหาคาตอบดวยตนเอง หลกการจดการเรยนรเชงรก มเยอร และโจนส (Mayer; & Jones. 1993: 11) บอนเวลล (Bonwell. 1991: 5) เชนเกอร; กอสส: และ เบมสเทน (Shenker; Goss; & Bemstein. 1996: 1) และ ไชยยศ เรองสวรรณ (2553: 84-85) ไดกลาวถงหลกการของการเรยนรเชงรกวาประกอบดวยลกษณะสาคญ คอ (1) เปนการเรยนรทมงการถายทอดความรจากผสอนสผ เรยนใหนอยลง ผสอนจะเปนผ อานวยความสะดวกในการจดการเรยนร เพอใหผ เรยนเปนผปฏบตดวยตนเองจดระบบการเรยนรดวยตนเอง (2) เปนการเรยนรทเปดโอกาสใหผ เรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนรสงสด ผ เรยนมสวนรวมในชนเรยนโดยลงมอกระทา

  

20

มากกวานงฟงเพยงอยางเดยว เชน อาน อภปราย เขยน เปนตน (3) เปนกจกรรมการเรยนการสอนเนนทกษะการคดขนสง ผ เรยนไดพฒนาการคดระดบสง คอ การวเคราะห สงเคราะหและประเมนผลการนาไปใช (4) ผ เรยนมสวนรวมในการเรยนรทงในดานการสรางองคความร การสรางปฎสมพนธรวมกน และรวมมอกนมากกวาการแขงขน (5) เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหผ เรยนบรณาการขอมล, ขาวสาร, สารสนเทศ, และหลกการสการสรางความคดรวบยอดความคดรวบยอด ผ เรยนและผสอนรบขอมลปอนกลบจากการสะทอนความคดอยางรวดเรว (6) ผ เรยนไดเรยนรความรบผดชอบรวมกน การมวนยในการทางาน และการแบงหนาทความรบผดชอบ นอกจากน ไอสน (Eison. 2010: 1) กลาววา การจดการเรยนรเชงรกสามารถจดการเรยนรไดทงในหองเรยนและนอกหองเรยน จดการเรยนรใหผ เรยนไดทงแบบรายบคคลหรอแบบกลม และ จดการเรยนรไดทงทใชเทคโนโลยและไมใชเทคโนโลย หลกสาคญของการจดการเรยนรเชงรก จงเปนการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหผ เรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนร เปนกระบวนการสรางสถานการณใหผ เรยนอาน พด ฟง เขยน และคดอยางลมลก โดยผ เ รยนเปนผ จดระบบการเรยนรดวยตนเอง ผ เ รยนจะสรางความเขาใจและคนหาความหมายของเนอหาสาระโดยเชอมโยงกบประสบการณเดมทม แยกแยะความรใหมทไดรบกบความรเกาทม สามารถประเมนตนเองไดวามการเรยนรเกดขน กระตอรอรนทจะรบขอมลและจดจาขอมล ซงการทผ เรยนจะสามารถดงความรมาใชในสถานการณตางๆได ตองผานกระบวนการเรยนรทสามารถทาใหผ เรยนเชอมโยงระหวางโครงสรางความรเดมกบความรใหมทไดรบ รวมถงเชอมโยงหลกการ ทฤษฎกบประสบการณในชวตประจาวน ผ เรยนจะไมสามารถสรางความรใหมไดโดยปราศจากกระบวนการชวยใหผ เรยนไดคด สะทอน และโตแยง โดยองจากความรเดมทมอย กจกรรมการเรยนรทชวยสรางความรนจะทาใหผ เรยนมลกษณะสบคน เสาะแสวงหา ซงผสอนจะมบทบาทในการชวยอานวยความสะดวก แนะนา จดกระบวนการเรยนการสอนทเนนการคดวเคราะห จดสภาพแวดลอมการเรยนรทเปดโอกาสใหผ เรยนไดแสวงหา คดสรร และสรางความรดวยตนเองผานกจกรรมอน เชน ตงคาถาม ตอบคาถาม อภปราย แลกเปลยนเรยนร เขยนสรปสงทไดเรยนมา ทงน ผ สอนจะตองคานงวาผ เรยนมพนฐานความรทแตกตางกนและมความถนดทแตกตางกน การจดกจกรรมการเรยนการสอนจงควรสรางบรรยากาศในการเรยนใหผ เรยนกลาพดและมความสขกบการเรยนร เปนกจกรรมทใหผ เรยนมสวนรวมในการวางแผน กาหนดงาน วางเปาหมายรวมกน มโอกาสเลอกทจะทางานในเรองทตรงกบความถนด ความสนใจของตนเอง ทาใหผ เรยนเรยนดวยความกระตอรอรน เหนคณคาของสงทเรยน สามารถประยกตความรและนาไปใชประโยชนในชวตจรงได

  

21

1.5 ขนตอนและวธการจดการเรยนรเชงรก ขนตอนการจดการเรยนรเชงรก บาลดวน และวลเลยม (Baldwin; & Wiliams. 1988: 187) เสนอขนตอนการจดการเรยนรเชงรกไว 4 ขน ประกอบดวย (1) ขนเตรยมพรอม เปนขนทผสอนนาผ เรยนเขาสเนอหา โดยการสรางแรงจงใจใหผ เรยนเกดความกระตอรอรนในการอยากจะเรยนร (2) ขนปฏบตงานกลม เปนขนทผสอนใหผ เรยนเขากลมยอยเพอทางานรวมกน สรปความคดเหนของกลม และแลกเปลยนเรยนรระหวางกลมอนๆ โดยผสอนเปนเปนผ เสรมขอมลใหสมบรณ (3) ขนประยกตใช เปนขนใหผ เรยนทาแบบฝกหดหรอทาแบบทดสอบหลงเรยน และ (4) ขนตดตามผล เปนขนใหผ เรยนไดศกษาคนควาเพมเตมโดยจดทาเปนรายงาน หรอใหเขยนบนทกประจาวน หรอเขยนสรปความรทไดรบในคาบเรยน ในขณะท เชดศกด ภกดวโรจน (2556: 24) ไดสรปขนตอนการจดการเรยนรเชงรก 5 ขน คอ ขนท 1 ขนนาเขาสบทเรยน เปนขนทกระตนใหผ เรยนเกดแรงจงใจในการเรยนรโดยใชการสนทนา ตงคาถามหรอนาเสนอสออยางใดอยางหนง และทบทวนความรเดมทจาเปนสาหรบความรใหม แจงจดประสงคการเรยนรใหผ เรยนทราบ ขนท 2 ขนนาเสนอสถานการณ เปนขนทผสอนนาเสนอสถานการณปญหาททาทาย และมความสมพนธกบประสบการณผ เรยน ตงกตการวมกนและเปดโอกาสใหผ เรยนซกถามขอสงสย ขนท 3 ขนดาเนนการกจกรรม เปนขนทผ เรยนวเคราะหปญหาและรวมกนวางยทธวธในการแกปญหา จากนนดาเนนการตามยทธวธทวางไว มการอภปรายสะทอนความคดโดยทกคนในกลมตองมสวนรวม ผสอนจะเปนเพยงผ ใหคาแนะนาและกระตนความคด ขนท 4 ขนสรางองคความร เปนขนทผ เรยนออกมานาเสนอแนวคดของตนเองหรอของกลม ใหผ เรยนคนอนๆ ไดรบร และอภปรายแลกเปลยนความคดเหนระหวางกนจนเกดความเขาใจทชดเจน และ ขนท 5 ขนสรป เปนขนทผ เรยนรวมกนสรปองคความรทไดจากการเรยน เพอสะทอนความคดหรอความรทได และตรวจสอบความคลาดเคลอนทอาจเกดขนระหวางการเรยนดวย นอกจากน อาสเทอร และ ไวล (Auster; & Wylie. 2006. 333-354) ไดแนะนาวา ม 4 มตทจาเปนในการสนบสนนการเรยนรในหองเรยน คอ การจดบรบท การเตรยมความพรอมหองเรยน การสงมอบในชนเรยน และ การพฒนาอยางตอเนอง การจดบรบท หมายถง การสรางบรรยากาศทเปดกวาง ผอนคลายสาหรบการเรยนรในหองเรยน การเตรยมความพรอมหองเรยน หมายถง การคดวางแผน และสรางสรรคกอนเขาชนเรยน การสงมอบในชนเรยน หมายถง การดาเนนงานตามทวางแผนในชนเรยน และ การพฒนาอยางตอเนอง หมายถง การมองหารายละเอยดและใหขอเสนอแนะยอนกลบ จากเวบไชตของมหาวทยาลยคอรเนล (Cornel University Center for Teaching Excellence. 2015: Online) ไดแนะนาอาจารยไววาเมอจดการเรยนรเชงรกใหดาเนนการดงน (1) ใชกจกรรมทดงความสนใจและเนอหาทผ เรยนรสกมความสาคญทสด (2) บอกนกศกษาถงระเบยบของการดาเนนการและมารยาททจะสงเสรมใหเกดการมสวนรวมทดทสด (3) แนะนากจกรรมและอธบาย

  

22

ประโยชนของการเรยนรเชงรก (4) ควบคมเวลาโดยใหนกศกษาเปนผ กาหนดเวลาทจะทางานใหเสรจสมบรณ (5) หยดกจกรรมและสอบถาม โดยสอบถามนกศกษาบางคนหรอบางกลม เพอแบงปนความคดของพวกเขาและผกโยงไปยงขนตอนตอไปของการทอาจารยจะบรรยาย จากแนวคดขางตนจะเหนไดวาขนตอนการจดการเรยนรเชงรกมประเดนทคลายคลงกน 3 ขนตอน คอ ขนท 1 ขนผสอนนาเขาสบทเรยนสรางแรงจงใจใหผ เรยนเกดความสนใจทจะเรยนร ขนท 2 ขนดาเนนกจกรรมและสรางความร โดยใหผ เรยนไดเขากลมยอยเพอทางานรวมกน รวมกนอภปรายแลกเปลยนความคด ขนท 3 ขนสรปความร เปนการสรปความรทไดจากการแลกเปลยนความคดเหนจนเกดความเขาใจทชดเจน วธการจดการเรยนรเชงรก การจดการเรยนรเชงรกสามารถสรางใหเกดขนไดทงในและนอกหองเรยน รวมทงสามารถใชไดกบผ เรยนทกระดบทงการเรยนรเปนรายบคคล การเรยนรแบบกลมเลก การเรยนรแบบกลมใหญ เนองจากการเรยนเชงรกมวธการสอนทหลากหลาย การเลอกใชวธจดการเรยนรแบบใดขนอยกบลกษณะของเนอหาวชา บคลก ของผสอน บคลกของผ เรยน รวมทงสภาพแวดลอม โดยการจดกจกรรมทชวยเสรมสรางการเรยนรเชงรกตองคานงถงจตวทยาการเรยนร เปนกจกรรมทผ เรยนมบทบาทในการรบผดชอบตอการเรยนรของตนเอง โดยการลงมอทาและคดในสงทตวเองกาลงกระทาจากกจกรรมการเรยนการสอนทไดรบผานทางการอาน พด ฟง คด เขยน ทดลอง อภปราย แกปญหา และมปฏสมพนธทางสงคมเพอทดแทนการสอนแบบบรรยาย สอดคลองกบหลกพฒนาการคดของ บลม (Bloom. 1971: 271) ทง 6 ขน คอ ความรความจา (Remembering) ความเขาใจ (understanding) การประยกตใช (Applying) การวเคราะห (Analyzing) การประเมนคา (Evaluating) และ การคดสรางสรรค (Creating) และสอดคลองกบแนวคดกรวยการเรยนร (Cone of Learning) ของเอดการ เดลย (Edgar Dale. 1969) ทอธบายวาการเรยนรของมนษยทไดผลจรงและยงยน รอยละ 5 เกดจากการฟงบรรยาย รอยละ 10 เกดจากการอาน รอยละ 20 เกดจากการไดยน ไดเหน รอยละ 30 เกดจากการสาธตใหด รอยละ 50 เกดจากการอภปรายปญหากลม รอยละ 75 เกดจากการเรยนโดยการลงมอทาจรง และรอยละ 90 เกดเมอสอนผ อนและนาไปใชทนท แสดงไดดงภาพประกอบตอไปน

  

23

ภาพประกอบ 3 การเลอกใชวธการจดการเรยนรเชงรก มหาวทยาลยอลาสกา และมหาวทยาลยโอคลาโฮมา (Alaska Pacific University; & Oklahoma University) ไดเสนอวาการจดการเรยนรเชงรกในมหาวทยาลยควรประกอบดวยกจกรรมการเรยนรตางๆ (Mayers; Chet & Lohn; Thomas; 1993) ดงน (1) จดกจกรรมใหผ เรยนศกษาดวยตนเอง เพอใหเกดประสบการณตรงกบการแกปญหาตามสภาพจรง (Authentic situation) (2) จดกจกรรมใหผ เรยนไดกาหนดแนวคด การวางแผน การยอมรบ การประเมนผล และการนาเสนอผลงาน (3) บรณาการเนอหารายวชา เพอเชอมโยงความเขาใจวชาตางๆ ทแตกตางกน (4) จดบรรยากาศในชนเรยนใหเออตอการทางานรวมกบผ อน (Collaboration) (5) ใชกลวธของกระบวนการกลม (Group processing) และ (6) จดใหมการประเมนผลโดยกลมเพอน (Peer assessment) นอกจากน ฟงค (Fink. 1999: 1-2) มแนวคดวา กจกรรมการเรยนรทงหมดทนามาพฒนาเปนรปแบบการเรยนรเชงรกนนประกอบดวยกจกรรม 4 กจกรรม คอ กจกรรมการสอสารกบตนเอง กจกรรมการสอสารกบผ อน กจกรรมการสงเกต และกจกรรมการลงมอกระทา พรอมเสนอแนะการนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปใชในชนเรยนในลกษณะของการจดกจกรรมทหลากหลายวา ครมสทธทจะพจารณาเลอกใชไดตามความเหมาะสมกบบรบททางสงคม เศรษฐกจ และสภาพของผ เรยน โดยกอนเรยนครตองวเคราะหผ เรยนเปนรายบคคล หลกในการวเคราะหผ เรยนควรคานงถง (1) ธรรมชาตของผ เรยน เพราะผ เรยนแตละคนมความแตกตางกน ถามองในเชงปรชญา ธรรมชาตของผ เรยนจะมองคประกอบทแตกตางกนไปตามสภาพของรางกาย จตใจ อารมณและสตปญญา วธคด คานยม และความเชอ มองในดาน จตวทยาพฒนาการ ในแตละชวงอายการเรยนรของผ เรยนจะมความแตกตางกน รวมทงในทางสงคมดวย จงจาเปนทครผสอนจะตองคานงและวเคราะหความแตกตางใหครอบคลมทงดาน ปรชญา และจตวทยาพฒนาการของผ เรยนทงทางรางกาย จตใจ สต ปญญา อารมณ และสงคม (2) ประสบการณและพนฐานความรเดม เพราะผ เรยนแตละคนมความรหรอประสบการณทผานมาไมเหมอนกน แมจะ

  

24

ผานกระบวนการเรยนรในสถานการณเดยวกน ทงน เพราะผ เรยนไดรบการอบรมเลยงดจากครอบครว มธรรมชาตและศกยภาพในการเรยนรทแตกตางกนเปนพนฐาน ซงมผลตอการเรยนรใหม (3) วธการเรยนร (Learning styles) ของผ เรยนแตละคนไมเหมอนกน การเขาใจวธการเรยนรของแตละคนจะมประโยชนในการออกแบบการเรยนรใหสามารถพฒนาผ เรยนแตละคนสศกยภาพสงสดไดงายขน งานวจยทางการศกษาจานวนมากยนยนวาการเรยนรทแทจรงเกดขนเมอผ เรยนมสวนรวมในการปฏบตการเรยนรนนอยางจรงจง แมแตการเรยนรจากการฟงผ เรยนกตองไดปฏบตการฟงจรงๆ อยางตงใจจงจะเกดการเรยนรได อยางไรกตามผลการวเคราะหงานวจยทผานมาใหขอเสนอวา ผ เรยนตองทามากกวาแคฟง กลาวคอผ เรยนตองอาน เขยน อภปราย หรอแกปญหา และตองปฏบตอยางจรงจงโดยใชการคดขนสงในระดบวเคราะห สงเคราะห และประเมน (Chickering; & Gamson, 1987) จงไดมการเสนอวา กลวธทสนบสนนการเรยนรเชงรก (active learning) คอกระบวนการเรยนการสอนทใหนกเรยนได ทา และ คด ในสงททา (Bonwell and Eison, 1991) โดย เมเยอร และโจนส (Mayers; & Jones. 1993: 59-119) ไดเสนอวธการจดการเรยนรเชงรกไว 8 วธ ดงน (1) การอภปรายกลมยอย (Group discussion) เปนกลวธทใหผ เรยนรวมกนพจารณาเรองใดเรองหนง โดยนาขอปญหาหรอแงคดตางๆ เกยวกบเรองนนมาชวยกนแสดงความคดเหนเพอหาขอสรป จาแนกเปน 2 ประเภท คอ การอภปรายกลมยอย (small group discussion) ทผ เรยนทกคนมสวนรวมในการพดแสดงความคดเหนอยางเตมทเทาเทยมกน ไมมการแยกผพดกบผ ฟง และ การอภปรายทงชนเรยน (Whole class discussion) ทมกจะมผสอนเปนผ นาในการอภปราย เราความสนใจใหผ เรยนแสดงความคดเหนในเรองใดเรองหนง ซงอาจเปนการนาเขาสบทเรยนหรอสรปบทเรยน (2) เกม (Games) คอ กจกรรมทใชผ เรยนเลนหนงคนหรอมากกวา ชวยใหผ เรยนสนก ตนเตน มสวนรวมและกระตนการเรยนร สงเสรมใหเกดการเรยนรดวยตนเอง ทาใหผ เรยนสนใจบทเรยน ผ เรยนออนและผ เรยนเกงสามารถทางานดวยกนไดด (3) การแสดงบทบาทสมมต (Role playing) ใชเมอตองการใหผ เรยนไดรชดวาบคคลทอยในสถานการณหนงๆ นนรสกอยางไร สามารถใชเพอเปนประเดนสาหรบอภปรายไดตอไป การทผ เรยนสวมบทบาทเปนผ เกยวของในสถานการณนนจะกอใหเกดความร ความเขาใจ เจตคต และคานยม โดยองคประกอบของการแสดงบทบาทสมมตประกอบดวย บคคลทเกยวของ ประเดนปญหาทจะทาความเขาใจ ความสมพนธระหวางบคคล เวลา และสถานททเกดเหตการณ (4) การแสดงละคร (Drama) คลายกบการแสดงบทบาทสมมต แตใชเวลามากกวาบทบาทสมมต เหมาะกบการใชสอนเนอหายาก (5) การใชกรณศกษา (Case Study) เปนวธหนงทสงเสรมใหผ เรยนวเคราะหสถานการณแวดลอมเฉพาะเรอง อาจเปนเรองสมมตหรอชวตจรงทเปนปญหา การใชกรณศกษาจะเปดโอกาสใหผ เรยนรวมพจารณา แสดงความรสก เพอสรปปญหา แนวคด และแนวทางแกปญหา (6) การสอนโดยการใชสถานการณจาลอง (Simulation technique) เปนการสอนทเลยนแบบสภาพเหตการณใหคลายคลงกบเหตการณทเกดขนในชวตจรง และ

  

25

สอดคลองกบเนอหาบทเรยน ใหผ เรยนไดฝกปฏบต ออกความคดเหน หรอตดสนใจเลอกแนวทางแกปญหาจากสถานการณนน ทาใหผ เรยนมประสบการณใกลเคยงกบความเปนจรงมากทสด (7) การอานอยางกระตอรอรน (Active reading) เปนกลวธการอานทวตถประสงคเพอหาคาตอบหรอตงคาถาม โดยประมวลความคดจากสงทอาน ผ เรยนไดใชวจารณญาณในการอาน เปนการอานเนอหาทสนใจกอใหเกดความสนใจคนควาเพมเตมดวยตนเอง (8) การเขยนอยางกระตอรอรน (Active writing) เปนกลวธกระตนใหผ เรยนแสดงออกเชงความรดดวยการเขยน เชน บนทกประจาวน การเขยนบทละคน การทารายงาน เปนตน (9) การทางานกลม (Small group work) เปนการจดใหผ เรยนทางานเปนกลมยอย พดคยแลกเปลยนความคดเหน และพฒนาทกษะการทางานรวมกบผ อน และใหผ เรยนสะทอนความคดเหนในสงทเรยนหรอประสบการณทไดรบ นอกจากน แมคคนนย (McKinney. 2010) ไดเสนอวธการจดการเรยนรทจะชวยใหผ เรยนเกดการเรยนรเชงรกไดด 12 วธ ไดแก (1) การเรยนรแบบแลกเปลยนความคด (Think-Pair-Share) คอการจดกจกรรมการเรยนรทใหผ เรยนคดเกยวกบประเดนทกาหนดคนเดยว 2-3 นาท (Think) จากนนใหแลกเปลยนความคดกบเพอนอกคน 3-5 นาท (Pair) และนาเสนอความคดเหนตอผ เรยนทงหมด (Share) (2) การเรยนรแบบรวมมอ (Collaborative learning group) คอการจดกจกรรมการเรยนรทใหผ เรยนไดทางานรวมกบผ อน โดยจดกลมๆ ละ 3-6 คน (3) การเรยนรแบบทบทวนโดยผ เรยน (Student-led review sessions) คอการจดกจกรรมการเรยนรทเปดโอกาสใหผ เรยนไดทบทวนความรและพจารณาขอสงสยตาง ๆ ในการปฏบตกจกรรมการเรยนร โดยครจะคอยชวยเหลอกรณทมปญหา (4) การเรยนรแบบใชเกม (Games) คอการจดกจกรรมการเรยนรทผสอนนาเกมเขาบรณาการในการเรยนการสอน ซงใชไดทงในขนการนาเขาสบทเรยน การสอน การมอบหมายงาน และหรอขนการประเมนผล (5) การเรยนรแบบวเคราะหวดโอ (Analysis or reactions to videos) คอการจดกจกรรมการเรยนรทใหผ เรยนไดดวดโอ 5-20 นาท แลวใหผ เรยนแสดงความคดเหน หรอสะทอนความคดเกยวกบสงทไดด อาจโดยวธการพดโตตอบกน การเขยน หรอ การรวมกนสรปเปนรายกลม (6) การเรยนรแบบโตวาท (Student debates) คอการจดกจกรรมการเรยนรทจดใหผ เรยนไดนาเสนอขอมลทไดจากประสบการณและการเรยนร เพอยนยนแนวคดของตนเองหรอกลม (7) การเรยนรแบบผ เรยนสรางแบบทดสอบ (Student generated exam questions) คอการจดกจกรรมการเรยนรทใหผ เรยนสรางแบบทดสอบจากสงทไดเรยนรมาแลว (8) การเรยนรแบบกระบวนการวจย (Mini-research proposals or project) คอการจดกจกรรมการเรยนรทองกระบวนการวจย โดยใหผ เรยนกาหนดหวขอทตองการเรยนร วางแผนการเรยน เรยนรตามแผน สรปความรหรอสรางชนงาน และสะทอนความคดในสงทไดเรยนร หรออาจเรยกวาการสอนแบบโครงงาน (project-based learning) หรอ การสอนแบบใชปญหาเปนฐาน (problem-based learning) (9) การเรยนรแบบกรณศกษา (Analyze case studies) คอการจด

  

26

กจกรรมการเรยนรทใหผ เรยนไดอานกรณตวอยางทตองการศกษา จากนนใหผ เรยนวเคราะหและแลกเปลยนความคดเหนหรอแนวทางแกปญหาภายในกลม แลวนาเสนอความคดเหนตอผ เรยนทงหมด (10) การเรยนรแบบการเขยนบนทก (Keeping journals or logs) คอการจดกจกรรมการเรยนรทผ เรยนจดบนทกเรองราวตางๆ ทไดพบเหน หรอเหตการณทเกดขนในแตละวน รวมทงเสนอความคดเพมเตมเกยวกบบนทกทเขยน (11) การเรยนรแบบการเขยนจดหมายขาว (Write and produce a newsletter) คอการจดกจกรรมการเรยนรทใหผ เรยนรวมกนผลตจดหมายขาว อนประกอบดวย บทความ ขอมลสารสนเทศขาวสาร และเหตการณทเกดขน แลวแจกจายไปยงบคคลอนๆ และ (12) การเรยนรแบบแผนผงความคด (Concept mapping) คอการจดกจกรรมการเรยนรทใหผ เรยนออกแบบแผนผงความคด เพอนาเสนอความคดรวบยอด และความเชอมโยงกนของกรอบความคด โดยการใชเสนเปนตวเชอมโยง อาจจดทาเปนรายบคคลหรองานกลม แลวนาเสนอผลงานตอผ เรยนอนๆ จากนนเปดโอกาสใหผ เรยนคนอนไดซกถามและแสดงความคดเหนเพมเตม วธการจดการเรยนรเชงรกสามารถนาวธการตางๆ มาใชไดหลากหลาย เชน การหยดบรรยายชวคราวในขณะทนกศกษาจดบนทกของเขา การฝกเขยนสนๆในชนเรยน อานวยความสะดวกในการอภปรายกลมยอยในหองเรยนขนาดใหญ ผสมผสานเครอมอทงแบบทดสอบและแบบฝกหดทใหนกศกษาประเมนตนเองลงในรายวชา หรอการใหประสบการณโดยการทดลองในหองปฏบตการ การ ทศนศกษา การอภปราย เกม การแสดงบทบาทสมมต (Bonwell & Eison, 1991; Ebert-May, Brewer, & Allred, 1997; Sarason & Banbury, 2004) สาหรบ เมเยอร (Mayer. 2004) ไดแบงกจกรรมการจดการเรยนรเชงรกออกเปน 2 มต คอ กจกรรมดานการรคด (Cognitive Activity) และกจกรรมดานพฤตกรรม (Behavior Activity) โดย Mayer แนะนาวาพนฐานการจดการเรยนรเชงรกมงใหเกดกระบวนการในกจกรรมดานรคดแตกตองมกจกรรมดานพฤตกรรมดวย ดงนนผสอนจงตองจดการเรยนรทง 2 มต ซงผสอนบางคนใหความสาคญกบกจกรรรมดานพฤตกรรมอยางเดยว เชน ใหนกเรยนทดลองและอภปรายโดยไมใหความสาคญกบการรคด เปนตน จากแนวคดของนกวชาการขางตนจะเหนไดวาลกษณะของกจกรรมการจดการเรยนรเชงรกจะตองเปนกจกรรมทผ เรยนศกษาดวยตนเอง มการจดบรรยากาศใหเออตอการทางานรวมกบผ อนโดยใชกลวธของกระบวนการกลม ลกษณะกจกรรมจะเปนกจกรรมการสอสารกบตนเอง กจกรรมการสอสารกบผ อน กจกรรมการสงเกต และกจกรรมการลงมอกระทา ซงการนาวธการจดการเรยนรเชงรกไปใชในชนเรยนในลกษณะของการจดกจกรรมทหลากหลายครมสทธทจะพจารณาเลอกใชไดตามความเหมาะสมกบบรบททางสงคม เศรษฐกจ และสภาพของผ เรยน โดยคานงถงทมความแตกตางกน มงานวจยแนะนาวาผ เรยนจะมความสนใจในการบรรยายและเรมหมดความสนใจไปทก 10-20 นาท ดงนนการผสมผสานเทคนคการจดการเรยนร 1-2 เทคนค สาหรบคาบเรยน 50 นาท จะชวยสงเสรมให

  

27

ผ เรยนมสวนรวมในการเรยนมากขน (Cornel University Center for Teaching Excellence. 2015: Online) นอกจากวธการจดการเรยนรทกลาวมาขางตน ผวจยรวบรวมวธการจดการเรยนรทชวยในการพฒนาการจดการเรยนรเชงรก ดงน การจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐาน (Problem-Based Learning) ทฤษฎ/หลกการ/แนวคด การจดการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานเกดขนจากทฤษฎ Constructivism และแนวคดของจอหน ดวอ (John Dewey) โดยในป ค.ศ.1917 ฮาวารด บารโรว (Haward Barrow) เปนผ นาวธการเรยนรแบบใชปญหาเปนฐานกบนกศกษาแพทยครงแรกทมหาวทยาลยแมค มาสเตอร (Mc Master University) ประเทศแคนาดา เปนการจดการเรยนรทใชกระบวนการใหผ เรยนเรยนรโดยใชปญหาเปนตวกระต นใหผ เรยนคนพบขอมลทจาเปนในการทาความเขาใจปญหา แกปญหา โดยทไมไดมการศกษาหรอเตรยมตวลวงหนาเกยวกบปญหาดงกลาวมากอน เนนในสงทผ เรยนอยากเรยนร โดยเรมจากปญหาทผ เรยนสนใจหรอพบในชวตประจาวนทมเนอหาเกยวของกบบทเรยน จากนนผ เรยนและผสอนจงรวมกนคดกจกรรมการเรยนรเกยวกบปญหานน นาไปสการคนควาหาคาตอบหรอสรางความรใหมบนฐานความรเดมทผ เรยนมมากอนหนาน โดยผ สอนมบทบาทกระต นใหผ เรยนเกดคาถาม วเคราะห วางแผนกาหนดวธแกปญหาดวยตนเอง ใหคาแนะนาแกผ เรยนขณะลงมอแกปญหา สดทายเมอเสรจสนกระบวนการแกปญหาผ สอนและผ เรยนรวมกนสรปผลการแกปญหา และแลกเปลยนเรยนรถงสงทไดจากการลงมอแกปญหา ขนตอนการจดการเรยนร กระบวนการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน จะจดการเรยนรโดยใชกระบวนการกลม ประกอบดวยขนตอนตางๆ 7 ขนตอน ดงน ขนท 1 ทาความเขาใจกบศพทหรอมโนทศน (Clarify term and concepts) ในโจทยปญหาทไดรบ ขนท 2 ระบปญหาจากโจทย (Define the problem) หรอจบประเดนขอมลทสาคญ ขนท 3 ระดมสมองเพอวเคราะหปญหา (Analyze the problem) อภปรายหาคาตอบ ขนท 4 ตงสมมตฐานและจดลาดบความร (Formulate hypothesis) ขนท 5 กาหนดประเดนความรหรอสรางวตถประสงคการเรยนร (Formulate learning objective) เพอจะไปคนควาขอมลตอไป ขนท 6 รวบรวมขอมลนอกกลม (Collect additional information outside the group) โดยศกษาเพมเตมจากทรพยากรเรยนรตางๆ ขนท 7 สงเคราะหขอมลทไดมาใหมและสรปหลกการเปนแนวทางในการนาไปใช (Synthesize and test the newly acquired and identify information generation principles derived from studying)

  

28

ผลทผเรยนจะไดรบจากการจดการเรยนร ทาใหผ เรยนสามารถใชความคดอยางเปนขนตอน มความเขาใจในปญหา เกดทกษะการสอสาร ทกษะการทางานรวมกน ทกษะการแกปญหา รวมถงเกดคณลกษณธการเรยนรแบบนาตนเอง การจดการเรยนรแบบใชโครงงานเปนฐาน (Project-Based Learning) ทฤษฎ/หลกการ/แนวคด การจดการเรยนรแบบใชโครงงานเปนฐาน เกดขนจากทฤษฎ Constructivism ทฤษฎ Contructionism และแนวคดการเรยนรแบบรวมมอ (Cooperative learning) เปนการจดการเรยนรทผสอนเปนผกระตนใหผ เรยนเกดความสนใจในการทากจกรรมคนควา แสวงหาความรดวยตวผ เรยนเอง เปนการเรยนรผานกระบวนการทางานเปนกลมทจะนามาสการสรปความรใหม มการเขยนกระบวนการจดทาโครงงานและไดผลการจดกจกรรมเปนผลงานแบบรปธรรม โดยการสอนแบบโครงงานสามารถจดเปนกจกรรมกลมหรอกจกรรมเดยวกได ใหพจารณาจากความยาก – งาย และความเหมาะสมของโจทยงาน และคณลกษณะทตองการพฒนา วางแผนและกาหนดเกณฑอยางกวางๆ แลวใหนกศกษาวางแผนดาเนนการ ศกษาคนควาขอมลดวยตนเองโดยผสอนมบทบาทเปนผใหคาปรกษา จากนนใหนกศกษานาเสนอแนวคด การออกแบบชนงาน พรอมใหเหตผลประกอบจาการคนควา ใหผสอนพจารณารวมกบการอภปรายในชนเรยน จากนนผ เรยนลงมอปฏบตทาชนงาน และสงความคบหนาตามกาหนด การประเมนผลจะประเมนตามสภาพจรง โดยมเกณฑการประเมนกาหนดไวลวงหนาและแจงใหผ เรยนทราบกอนลงมอทาโครงการและมการเชญผทรงคณวฒรวมประเมนผล ขนตอนการจดการเรยนร ขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงานมการนาเสนอหลายแนวคด เชน สานกงานเลขาธการสภาการศกษาและกระทรวงศกษาธการ ซงไดนาเสนอขนตอนการจดการเรยนรแบบโครงงาน ไว 4 ขนตอน ดงน ขนท 1 ผสอนใหผ เรยนศกษาสถานการณ ขนท 2 ผ เรยนรวมกนวางแผน โดยการระดมความคด อภปรายหารอขอสรปของกลม เพอใชเปนแนวทางในการปฏบต ขนท 3 ผ เรยนปฏบตกจกรรม ดาเนนการสรางโครงงาน เขยนสรปรายงานผลทเกดขนจากการวางแผนรวมกน ขนท 4 วดและประเมนผลตามสภาพจรง เพอใหบรรลจดประสงคการเรยนรทกาหนดไวในแผนการจดการเรยนร โดยมผสอน ผ เรยนและเพอนรวมกนประเมน

  

29

ผลทผเรยนจะไดรบจากการจดการเรยนร ทาใหผ เรยนสามารถสรางองคความรดวยตนเอง รจกวางแผนการทางาน การลงมอปฏบต เกดทกษะการแกปญหาทเกดขนจากการปฏบตดวยตนเอง เกดทกษะการคดขนสง รวมทงสามารถทางานรวมกบผ อน การจดการเรยนรแบบเนนประสบการณ (Experiential Learning) ทฤษฎ/หลกการ/แนวคด เปนแนวคดทเนนการปฏบตหรอมประสบการณจรงมากพออยางตอเนอง (Kolb. 1984) โดยเนนกระบวนการคดวเคราะหควบคกบกระบวนการทางสงคม ทผ เรยนจะมการเปลยนแปลงการเรยนรทง 3 ดาน คอ ดานความร ความเขาใจ ความคด หรอดานสตปญญา ดานอารมณ ความรสก และดานทกษะ สามารถใชจดการเรยนรไดทงเปนกลมและเปนรายบคคล โดยผสอนวางแผนจดสถานการณใหผ เรยนมประสบการณจาเปนตอการเรยนรกระตน แลวใหผ เรยนสะทอนความคด อภปราย สงทไดรบจากสถานการณ ขนตอนการจดการเรยนร ขนตอนการจดการเรยนร แบงไดตามเทคนคทใช ดงน (1) เทคนคการสาธต เรมจากผสอนวางแผนการสอนและออกแบบกจกรรมการเรยร โดยแบงสดสวนเวลาสาหรบการบรรยายเนอและการสาธต พรอมกบคดเลอกวธการทจะลงมอปฏบตใหผ เรยนไดเรยนร โดยถาเปนกจกรรมกลมจะตองมการวางโครงสรางการทางานกลม การแบงหนาทและมการสลบหมนเวยนกนทกครง จากนนดาเนนการบรรยายเนอหาและสาธต โดยขณะสาธตจะเปดโอกาสใหผ เรยนซกถาม ผ สอบแนะนาเทคนคปลกยอย จากนนใหผ เรยนลงมอปฏบตและผสอนประเมนผ เรยนโดยการสงเกตพรอมกบใหคาแนะนา ในจดทบกพรองเปนรายบคคลหรอเปนรายกลม เมอเสรจสนการปฏบตกจรรม ผสอนและผ เรยนรวมกนอภปราย สรปผลสงทไดเรยนรจากการลงมอปฎบต (2) เทคนคการสอนแบบเนนฝกปฏบต เรมจากผสอนวางแผนและออกแบบกจกรรมทเนนการฝกทกษะ โดยจดกจกรรมทตระตนใหผ เรยนไดฝกทกษะซา ๆ อาจเปนในลกษณะใชโปรแกรมชวยสอน โดยผสอนมบทบาทใหคาแนะนาอานวยความสะดวก กระตนใหผ เรยนมสวนรวมในชนเรยน ผลทผเรยนจะไดรบจากการ จดการเรยนร ชวยใหผ เรยนเกดความรความเขาใจทชดเจนและมความหมายตอผ เรยน เนองจากเปนการนาประสบการณทไดมาทบทวนผานกระบวนการสะทอนทางความคดในเรองทไดกระทา ทาใหสามารถชวยถายโอนการเรยนรทไดรบการศกษาในชนเรยนกบการลงมอปฏบต สงผลตอการสราง

  

30

ความรใหม ชวยใหผ เรยนเกดความรสกตระหนกถงความสาคญของกระบวนการเรยนร มความตองการและความรบผดชอบทจะเรยนรตอไป การจดการเรยนรแบบหองเรยนกลบทาง (Flipped Classroom) ทฤษฎ/หลกการ/แนวคด เปนการจดการเรยนรทผ เรยนจะไดเรยนรจากการบานทไดรบผานการเรยนดวยตนเองจากสอวดทศน (Video) นอกชนเรยนหรอทบาน สวนการเรยนในชนเรยนปกตนนจะเปนการเรยนแบบสบคนหาความรทไดรบรวมกนกบเพอนรวมชน โดยมครเปนผคอยใหความชวยเหลอชแนะ เกดจากการจดการเรยนการสอนนกเรยนระดบมธยมปลายทโรงเรยนวดแลนดปารค (Woodland Park High School) รฐโคโลราโด (Colorado) สหรฐอเมรกา โดยโจนาธาน เบรกแมน และอารอน แซมส (Bergmann & Sams) ในป ค.ศ. 2007 การจดการเรยนการสอนแบบหองเรยนกลบทางนนจะมงเนนการสรางสรรคองคความรดวยตวผ เรยนเองตามทกษะ ความรความสามารถและสตปญญาของเอกตบคคล (Individualized Competency) ตามอตราความสามารถทางการเรยนแตละคน (Self-Paced) จากมวลประสบการณทครจดใหผานสอเทคโนโลย ICT หลากหลายประเภทในปจจบน และเปนลกษณะการเรยนรจากแหลงเรยนรนอกชนเรยนอยางอสระทงดานความคดและวธปฏบต ขนตอนการจดการเรยนร ในการจดการเรยนรแบบหองเรยนกลบทาง ม 4 ขนตอน ดงน ขนท 1 การกาหนดยทธวธเพมพนประสบการณ (Experiential Engagement) ผสอนเปนผ ชแนะวธการเรยนรใหกบผ เรยนเพอเรยนเนอหาโดยอาศยวธการทหลากหลาย เชน เกม สถานการณจาลอง การทดลอง หรองานดานศลปะแขนงตางๆ ขนท 2 การสบคนเพอใหเกดมโนทศนรวบยอด (Concept Exploration) ผสอนเปนผคอยชแนะใหกบผ เรยนจากสอหรอกจกรรมหลายประเภท เชน สอประเภทวดโอบนทกการบรรยาย สอเวบไซสหรอสอออนไลน แชท ขนท 3 การสรางองคความรอยางมความหมาย (Meaning Making) ผ เรยนเปนผบรณาการสรางทกษะองคความรจากสอทไดรบจากการเรยนรดวยตนเองโดยใชสอ เชน การสรางกระดานความรอเลกทรอนกส (Blogs) การใชสอสงคมออนไลนและกระดานสาหรบอภปรายแบบออนไลน (Social Networking & Discussion Boards) ขนท 4 การสาธตและประยกตใช (Demonstration & Application) เปนการสรางองคความรโดยผ เรยนในเชงสรางสรรค โดยการจดทาเปนโครงงาน ( Project ) และผานกระบวนการนาเสนอผลงาน (Presentations) ทเกดจากการสรางสรรคงานเหลานน

  

31

ผลทผเรยนจะได รบจากการจดการเรยนร ชวยใหเกดปฏสมพนธระหวางผ เรยนกบผ สอนมากขน รวมถงปฏสมพนธระหวางผ เรยนดวยกน ชวยใหผ เรยนไดปรบปรงแกไขตนเองในการเรยนรใหบรรลผลสมฤทธทางการเรยน 1.6 บทบาทของอาจารยและนกศกษาในการจดการเรยนรเชงรก บทบาทของอาจารยมความสาคญในการจดการเรยนรเชงรก เหนไดจากงานวจยของ ไวท และคณะ (White; et al. 2014) ซงไดศกษาถงสาเหตทนกศกษาแพทยออกจากการเรยนรเชงรกในการเรยนโปรแกรมใหม เนองจากโรงเรยนแพทยของมหาวทยาลยเวอรจเนยเปลยนโปรแกรมการศกษาทางการแพทย โดยจะเนนการมสวนรวมของนกศกษาและการเรยนรในหองเรยน แตมนกศกษาหลายคนเลอกออกจากการเขารวมชนเรยน และมนกศกษาทไมตงใจในขณะอยในชนเรยน ผวจยจงพยายามทจะเขาใจวาทาไมการจดการเรยนการสอนทเนนผ เรยนเปนศนยกลางยงมนกศกษาจานวนมากกยงคงเลอกทจะเรยนรดวยตนเองนอกชนเรยนหรอออกจากกจกรรมการศกษาในขณะทอยในชนเรยน ทาการศกษาโดยใชกระบวนการกลมกบนกศกษาสองกลมทมสวนรวมในการเรยนรโปรแกรมใหมซงถกออกแบบมาเพอสงเสรมใหเรยนดวยกลมขนาดเลกและมการเรยนรรวมกน ใชการสมภาษณกงโครงสรางเพอตรวจสอบปญหา มการอดเสยงในการประชมและนาผลมาวเคราะห ผลการถอดเทปสมภาษณทนกศกษาตอบคาถามเกยวกบการเรยนรและสภาพแวดลอมในการเรยนรพบวา นกศกษาไมเตมใจทจะมสวนรวมถากจกรรมในหองเรยนเปนการบรรยายไปเรอยๆ และไมไดออกแบบมาอยางด หรอไมไดจดประสบการณในเชงรกตามทนกศกษาไดรบรในขณะทไดทางานรวมกน และนกศกษายงใหขอคดเหนวาพวกเขาไมเตมใจทจะเขาไปมสวนรวมเพราะพวกเขาไมประสบความสาเรจในการพฒนาการเรยนร ความทาทายของอาจารยจงอยทการชวยใหนกศกษาเขาใจถงธรรมชาตของการเรยนรเชงรกและการรบรความคบหนาในขณะเรยนรดวยตนเอง และเพอใหการจดการเรยนรมประสทธภาพควรแนใจวาการกจกรรมสอดคลองกบการเรยนเพอพฒนาการคดขนสงและเชอมโยงกบการประเมนผลขนสง ดงนนในการจดการเรยนรเชงรก ทงอาจารยและนกศกษาจะตองเปลยนบทบาทไปจากเดม ซง เบรนเดอร และ กนนส (Brander; & Ginnis. 1986) ไดเปรยบเทยบบทบาทของอาจารยและนกศกษาในการจดการเรยนรระหวาง Active Learning กบ Passive Learning ไวดงน

  

32

ตาราง 1 บทบาทของอาจารยและนกศกษาในการจดการเรยนรเชงรก

บทบาทของอาจารย บทบาทของนกศกษา Active Passive Active Passive

- เนนความรวมมอ ระหวางคร - ครเปนผ ชแนะ ประสบการณและ อานวยความสะดวก ในการเรยนร - เนนใหนกเรยนม ทกษะการคด วเคราะหและ แกปญหา - เปดโอกาสให นกเรยนมสวนรวมใน การวางแผนหลกสตร - ใชวธการเรยนรท หลากหลาย

- เนนการแขงขน ระหวางคร - ครเปนผ ชนาและจด เนอหาทงหมด - เนนความรใน เนอหาวชา - ครวางแผนหลกสตร คนเดยว - จากดวธการเรยนร และจากดกจกรรม

- เนนการทางานเปน กลม - เรยนรจากแหลง เรยนรทหลากหลาย - รบผดชอบการเรยนร ของตนเอง - เปนเจาของความคด และการทางาน - มวนยในตนเอง - มสวนรวมในการ เรยนร

- เนนการฟงบรรยาย จากคร - เรยนในหองเรยน รวมทงชน - ใหครรบผดชอบการ เรยนรของนกเรยน - ใหครใหความรใน สมองของนกเรยน - ครเปนผวางกฎ ระเบยบ - เปนฝายรบความร จากครทเปนผ ถายทอด

เชนเกอร; กอสส; และ เบมสเทน (Shenker; Goss; & Bemstein. 1996: 20-22) กลาวถงบทบาทของอาจารยในการจดการเรยนรเชงรกในชนเรยน ไวดงน (1) การสอสารในการเรยนการสอนตองชดเจนเพราะการจดการเรยนรเชงรกเปนการขยายทกษะการคดวเคราะห การคดวจารณญาณ และความสามารถของผ เรยนในการประยกตเนอหา (2) การจดการเรยนรเชงรกตองสงเสรมความรบผดชอบในการคนควา และสงเสรมการเรยนรนอกเวลาเรยน รวมทงการมสวนรวมในกจกรรมตางๆ (3) การจดการเรยนรเชงรกตองมงเนนใหผ เรยนคนควาหาคาตอบมากขนดวยตวเอง (4) การจดการเรยนรเชงรกถงแมจะใชเวลาสอนมากกวาและเรยนรมโนทศน (Concept) ไดนอยกวา แตผ สอนสามารถปรบโดยสอนมโนทศนทสาคญ และสอสารอยางชดเจนกบผ เรยนวาผ เรยนตองรบาง มโนทศนดวยตนเอง ซงเมอผ เรยนมความเขาใจในมโนทศนสาคญทไดเรยนร จะสามารถนาไปใชกบการเรยนมโนทศนดวยตนเองไดตอไป ในขณะทการเรยนแบบบรรยายในชนเรยนอาจครอบคลมเนอหามากกวา

  

33

แตเมอผ เรยนออกจากชนเรยนเนอหาทมากจนไมชดเจนจะทาใหผ เรยนลมและไมเขาใจได (5) การจดการเรยนรเชงรกชวยใหผ เรยนเขาใจเนอหามากขน เกดความสนใจสนกสนาน และเกดทกษะในการวเคราะห สามารถถายโอนความรความเขาใจทเรยนได (6) ในการจดการเรยนรเชงรก วธการสอนแบบใดแบบหนงไมใชวธการทดทสดสาหรบผ เรยนทกคน ผสอนตองเลอกกลวธและกจกรรมทเหมาะสม ศกษาขอมลทผ เรยนบางคนปฏเสธ โตเถยง และปรบกลวธการสอน ซงการจดการเรยนรเชงรกจะมความยดหยนสง สามารถปรบวธการใชกจกรรมและแหลงเรยนรหลากหลาย ซงทาไดมากกวาการสอนแบบบรรยาย นอกจากน งานวจยของ ณชนน แกวชยเจรญกจ (2550: 4) ทววฒน วฒนกลเจรญ (2551: 3) และ เชดศกด ภกดวโรจน (2556: 45) ไดกลาวถงบทบาทของอาจารยผสอนในการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทางของการจดการเรยนรเชงรกไว ดงน (1) จดใหผ เรยนเปนศนยกลางของการเรยนการสอน กจกรรมตองสะทอนความตองการในการพฒนาผ เรยนและเนนการนาไปใชประโยชนในชวตจรงของผ เรยน (2) จดกจกรรมการเรยนการสอนใหเปนพลวต กจกรรมทเปนพลวตร เชน การฝกการแกปญหา การศกษาดวยตนเอง เปนตน สงเสรมใหผ เรยนมสวนรวมในทกกจกรรม และกระตนใหผ เรยนประสบความสาเรจในการเรยนร (3) จดสภาพการเรยนรแบบรวมมอ (Collaboratory Learning) สงเสรมใหเกดการรวมมอในกลมผ เรยน สรางบรรยากาศของการมสวนรวม และการเจรจาโตตอบทสงเสรมใหผ เรยนมปฏสมพนธทดกบผสอนและเพอนในชนเรยน (4) จดกจกรรมการสอนใหทาทาย และใหโอกาสผ เรยนไดรบวธสอนทหลากหลายมากกวาการบรรยายเพยงอยางเดยว แมรายวชาทเนนทางดานการบรรยาย หลกการและทฤษฎเปนหลกกสามารถจดกจกรรมได เชน การอภปราย การแกไขสถานการณทกาหนดเสรมเขากบกจกรรมการบรรยาย มความทาทาย เราใจ กระตนผ เรยนใหเกดแรงจงใจในการเรยน (5) วางแผนในเรองเวลาการสอนอยางชดเจน ทงในเรองของเนอหาและกจกรรมในชนเรยน ทงนเนองจากการจดการเรยนรเชงรกจาเปนตองใชเวลามากกวาการบรรยาย ผสอนตองวางแผนการสอนอยางชดเจน กาหนดรายละเอยดลงในประมวลรายวชา (6) ผสอนตองใจกวาง มความอดทนในการรอฟงคาตอบของผ เรยน ยอมรบในความสามารถในการแสดงออก และความคดของผ เรยน (7) สนบสนนและสงเสรมใหผ เรยนคนหาคาตอบดวยตนเองมากขน มความมนใจในการเรยน กลาคด กลาแสดงความคดเหน (8) มการสอสารทชดเจน และ (9) ลดบทบาทของตนเองเปนเพยงผ ชแนะแนวทางและจดหาจดมงหมายใหกบผ เรยน จากบทบาทของอาจารยในการจดการเรยนรเชงรกขางตน สามารถสรปพฤตกรรมบงชในการจดการเรยนรเชงรกของอาจารย ไดดงน

  

34

ตาราง 2 พฤตกรรมบงชในการจดการเรยนรเชงรกของอาจารย

พฤตกรรมบงช Brander & Ginnis

Shenker, Goss &

Benstein

ณชนน ทววฒน และ เชดศกด

เนนความรวมมอระหวางคร ผสอนตองใจกวาง

การสอสารในการเรยนการสอนชดเจน เปนผ ชแนะและอานวยความสะดวกในการเรยนร วางแผนการสอนอยางชดเจน

เปดโอกาสใหนกเรยนมสวนรวมในการวางแผนการสอน สนบสนนใหผ เรยนคนควาหาคาตอบมากขนดวยตวเอง เนนใหผ เรยนมทกษะการคดวเคราะหและแกปญหา จดกจกรรมการเรยนการสอนใหเปนพลวต ใชกจกรรมและแหลงเรยนรหลากหลาย กจกรรมตองสะทอนความตองการในการพฒนาผ เรยนและเนนการนาไปใชประโยชนในชวตจรงของผ เรยน

สงเสรมใหผ เรยนมสวนรวมในทกกจกรรม จดสภาพการเรยนรแบบรวมมอ สรางบรรยากาศของการมสวนรวม

สอนมโนทศนสาคญทไดเรยนร จะสามารถนาไปใชกบการเรยนมโนทศนดวยตนเองไดตอไป

ซงในการวจยครงนผวจยประเมนพฤตกรรมบงชในการจดการเรยนรเชงรกของอาจารย ดงน (1) การเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรกใหชดเจนทงเนอหาและกจกรรม (2) ออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรกใหมความหลากหลาย โดยใหนกศกษามสวนรวมในทกกจกรรม และไดใชทกษะการคดวเคราะห สงเคราะห ประเมนคา (3) การวดและประเมนผลการเรยนรเชงรกเนนการวดประเมนตามสภาพความเปนจรง สาหรบบทบาทของนกศกษา เมออาจารยปรบเปลยนบทบาทในการจดการเรยนร นกศกษากจาตองปรบเปลยนพฤตกรรมการเรยนรของตนเองดวย การเรยนรเชงรกจงจะบรรลจดประสงคตามทกาหนดไว โดยทวไปผ เรยนควรมบทบาททสาคญดงน (ทศนา แขมณ. 2557: 26-27) (1) บทบาทในการมสวนรวมในการแสวงหาขอมล ขอเทจจรง ความคดเหนหรอประสบการณตางๆ จากแหลงความรท

  

35

หลากหลายเพอนามาใชในการเรยนร (2) บทบาทในการลงมอกระทากจกรรมตางๆ เพอทาความเขาใจ ใชความคดในการกลนกรอง แยกแยะ วเคราะห สงเคราะหขอมล ขอเทจจรง ความคดเหน ความรสกหรอประสบการณตางๆ ทหามาไดและสรางความหมายใหแกตวเอง (3) บทบาทในการจดระบบความรทไดสรางขน เพอชวยใหการเรยนรเกดความคงทนและสามารถนาความรไปใชไดสะดวกขน (4) บทบาทในการนาความรไปประยกตใช เพอชวยใหการเรยนรนนเกดประโยชนตอชวตและสรางความมนใจใหแกผ เรยนในความรนนๆ จากบทบาทของนกศกษาในการเรยนร สามารถสรปพฤตกรรมบงชในการเรยนรเชงรกของนกศกษาไดดงน ตาราง 3 พฤตกรรมบงชในการเรยนรเชงรกของนกศกษา

พฤตกรรมบงช Brander & Ginnis

ทศนา แขมณ

ไชยยศ เรองสวรรณ

เรยนรจากแหลงเรยนรทหลากหลาย ใหความรวมมอในการทางานกลม รบผดชอบการเรยนรของตนเอง จดระบบความรดวยตนเอง มสวนรวมในกจกรรมการเรยนร ลงมอกระทากจกรรมตางๆ เพอทาความเขาใจ ใชความคดในขณะทากจกรรมวเคราะห สงเคราะหขอมล นาความรไปประยกตใช

ซงในการวจยครงนผ วจยประเมนพฤตกรรมบงชในการเรยนรเชงรกของนกศกษา ดงน (1) การใชความคดวเคราะห สงเคราะหในขณะทากจกรรม วดจากคะแนนผลงานของนกศกษา (2) พฤตกรรมการมสวนรวมในชนเรยนของนกศกษาจาก 4 พฤตกรรม คอ การซกถาม การตอบคาถาม การรวมอภปราย การมปฏสมพนธกบเพอนและอาจารย 1.7 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรเชงรก บอนเวลลและไอสน (Bonwell; & Eison. 1991) เมเยอรและโจนส (Mayers; & Jonh. 1993) แคมปเบลลและพคคนอน (Campbell; & Piccinin. 1999) ซาเลม (Salemi. 2001) และมหาวทยาลย Buffalo State (Buffalo State University. 2001: Online) ไดกลาวถงประโยชนของการเรยนรเชงรกไว ดงน (1) เปนการเรยนรทพฒนาทกษะความคดระดบสงอยางมประสทธภาพ ชวยใหผ เรยนวเคราะห สงเคราะห และประเมนขอมลในสถานการณใหมไดด ชวยใหผ เรยนเกดแรงจงใจจนสามารถชนาตลอด

  

36

ชวต (2) ผ เรยนมความรความเขาใจในมโนทศนทสอนอยางลกซงและถกตอง เกดความคงทนและการถายโยงความรไดด เพราะการเรยนรเชงรกทาใหผ เรยนไดลงมอทากจกรรม มโอกาสคดในงานทลงมอทามากขน สามารถใชมโนทศนทสาคญในการแกปญหา พฒนาคาตอบของตนเองอยางเปนระบบ (3) ผ เรยนสามารถแกไขและปรบความเขาใจมโนทศนทคลาดเคลอนไดทนทจากการเรยนรเชงรก เพราะไดขอมลปอนกลบจากการพดคยและเขยนสอสารซงกนและกน วจารณ โตแยงระหวางเพอนและผสอน (4) การใชวธการสอนทหลากหลายทาใหผ เรยนทมพนฐานความรและประสบการณทแตกตางกนเกดความเขาใจในเนอหา และสามารถมอบหมายใหผ เรยนทเรยนไดเรวกวาอธบายความเขาใจใหเพอนฟงเปนการสอนโดยเพอนชวยเพอน (5) การเรยนรเชงรกชวยปรบเจตคตผ เรยนตอการเรยนรไดถงแมจะสอนในชนเรยนขนาดใหญ เนองจากผ เรยนไดรบความพอใจจากเนอหาและแบบฝกหดทสมพนธกบชวตจรง ทาใหเหนความสาคญ เกดความพยายามและความรบผดชอบตอการเรยนรมากขน อนเรองจากการเหนคณคาของการลงมอปฏบตจรง (6) เพมแรงจงใจตอการเรยนร ลดการแขงขนและการแยกตวจากชนเรยนของนกศกษา เรยนรทจะทางานรวมกน ชวยใหนกศกษาเกดแรงจงใจในการชนาตวเองตลอดชวต ปรนค (Prince. 2004: 223-231) ไดวจยวเคราะห meta-analysis กลยทธในการเรยนรเชงรก เพอตรวจสอบประสทธภาพของการเรยนรเชงรก ผลการวจยพบวาการเรยนรเชงรกชวยใหเพมการเรยกคนขอมลระยะสนและระยะยาว (short-term and long-term recall of information) ชวยเพมประสทธภาพการทางานอยางมนยสาคญ เพมความเขาใจในมโนทศน (concept) ในเรองทเรยน เพมความสนใจ (attention) และการมสวนรวม (engagement) ใหผ เรยน พฒนาการคดวเคราะห เพมความนบถอในตนเอง (self-esteem) ปรบปรงความสมพนธระหวางบคคล (interpersonal relationship) และทกษะการทางานเปนทม (teamwork skill) เคมเบอร และเหลยง (Kember; & Leung. 2005: 155-170) ศกษาอทธพลของประสบการณการเรยนรเชงรกเกยวกบการพฒนาขดความสามารถของบณฑต โดยทาการสารวจจากบณฑตทจบการศกษาแลว 1 ป จากมหาวทยาลยในฮองกงทงทเรยนโปรแกรมนอกเวลาและโปรแกรมเตมเวลา ทาการเปรยบเทยบความสามารถของบณฑตทงสองโปรแกรม เพอจะนาผลการวจยมาประเมนโปรแกรมจดการเรยนการสอนของ พบวาทระบวาบณฑตในโปรแกรมนอกเวลามความสามารถระดบบณฑตศกษาสงกวาผ ทศกษาในโปรแกรมเตมเวลาถงแปดในเกาของความสามารถระดบบณฑตศกษาอยางมนยสาคญ ซงอาจเกดไดจากการเรยนรดวยตนเองและสภาพแวดลอมในการเรยนเพราะหลกสตรนอกเวลามการจดการเรยนการสอนทอาจารยและนกศกษามปฏสมพนธกนมากและใชวธการจดการเรยนรเชงรก

  

37

มเชล; คารเทอร; และออทมาร (Michel; Carter; & Otmar. 2009: 397-416) ไดทาการศกษาเปรยบเทยบผลองคความรของนกศกษา (Cognitive Outcomes) จากรปแบบการเรยนรเชงรกและรปแบบดงเดม (Passive learning) โดยศกษากบนกศกษาทเรยนรายวชาธรกจเบองตน แบงนกศกษาออกเปนสองกลม กลมแรกไดรบการสอนโดยใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรก ทมความหลากหลายของกจกรรมทจะใหนกศกษาไดรบประประสบการณ กลมทสองใชรปแบบการจดการเรยนรแบบดงเดม เนนการบรรยาย มสมมตฐาน 2 ขอ คอ (1) ผลการเรยนรของนกศกษาทเรยนดวยรปแบบการเรยนรเชงรกดกวานกศกษาทเรยนดวยรปแบบดงเดม (2) ผลการเรยนรทเฉพาะเจาะจง (Class-specific learning outcomes) ของนกศกษาทเรยนดวยรปแบบการเรยนรเชงรกดกวานกศกษาทเรยนดวยรปแบบดงเดม ผลการวจยแมไมปรากฎวาวธการเรยนรเชงรกชวยปรบปรงการเรยนรโดยรวม แตพบวาการเรยนรเชงรกสามารถนาไปสการปรบปรงผลองคความรในเนอหาระดบทเฉพาะเจาะจงตามสาระเพอใหผ เรยนเขาใจหลกการ ทฤษฎ และวธการของกลมสาระนน ๆ โดยเฉพาะ

เดทลอรและคณะ (Detlor et al. 2012: 147 - 161) ไดศกษาการรบรของนกศกษาในการเรยนรระบบสารสนเทศโดยใชการเรยนรเชงรก การศกษานศกษาประโยชนของการใชกระบวนการการเรยนรเชงรกในการใหขอมลความร ซงสมมตฐานการวจยคอ วธการเรยนรเชงรกจะสงเสรมใหนกเรยนมสวนรวมอยางแขงขนในกระบวนการเรยนร มความคดรเรมมากกวาวธการเรยนรแบบดงเดมเกยวกบทกษะการรสารสนเทศทนกศกษาเปนผ รบขอมล ทดสอบสมมตฐานโดยการสารวจกบนกศกษาปรญญาตร 372 คน ทนกเรยนทมประสบการณทงโอกาสในการเรยนรแบบดงเดมและแบบเรยนรเชงรก ผลการศกษาพบวา การเรยนการสอนแบบดงเดมไมไดเปนรปแบบการเรยนการสอนทมประสทธภาพสาหรบนกเรยนในการไดรบประโยชนผลเทากบอตราผลตอบแทนการเรยนการสอนเชงรกทมากขน ซงการเรยนรเชงรกเพยงครงเดยวเพยงพอทจะใหผลผลตอยางมนยสาคญและสนบสนนผลการเรยนรของนกเรยน เหมาะสาหรบการเรยนแบบปฏบตงานในการทางานทมทรพยากร สภาพแวดลอมการศกษาจากด มนอส (Munoz+ et al. 2013: 27-38) ไดศกษาการจดการเรยนรเชงรกสาหรบนกศกษาวศวกรรมศาสตรชนป ท 1 สาขาวทยาศาสตรคอมพวเตอรและสาขาวศวอตสาหกรรม ของ Universidad Catolica de la Santisima Concepcion ประเทศชล โดยใชวธการสอนแบบ CDIO ซงเปนแนวทางทไดรบการพฒนาทใชวธการเรยนรเชงรกทหลากหลาย เชน การเรยนรแบบโครงงาน การเรยนรแบบปญหาเปนฐาน กรณศกษา การอภปรายกลมเลกๆ ผลการศกษาพบวาความเขาใจในเนอหาของนกศกษาดขน มความพยายามในการเรยนร เกดแรงจงใจในการเรยนเพมขน นกศกษามความพงพอใจกบการเรยนรเชงรก ไดทางานเปนทม และไดขอเสนอแนะยอนกลบเกดปฏสมพนธกบอาจารยและเพอน

  

38

ธาแมน และคณะ (Thaman; et al. 2013: 27-34) ศกษาการสงเสรมการเรยนรเชงรกตอการรบรทางบวกของนกศกษาและผลทเกดจากการเรยนรายวชาสรรวทยาระบบทางเดนหายใจ ของนกศกษาแพทยชนปท 1 ทาการวจยเปรยบเทยบวธทใชการเรยนรเชงรกในเกอบทกคาบการบรรยายเนอหาสรรวทยาระบบทางเดนหายใจ โดยใชเทคนคทหลากหลาย เชน การเรยนรแบบแลกเปลยนความคด (Think-Pair-Share) วธการหยดบรรยายชวคราว การอภปราย การใชแบบจาลอง การใชบทบาทสมมต การสมมนา และการทดลองทางานกบหน กบการเรยนรแบบดงเดมทสอนมากอนหนาน แลวจงทาการทดสอบความร ผลการวจยพบวา วธการเรยนรเชงรกทาใหนกศกษามความเขาใจทดขน มความสนใจในการเรยนมากขน มปฏสมพนธกบเพอนมากขน และยงชวยใหนกศกษาเขาใจความสมพนธระหวางเนอหาทางคลนก โทมส (Thomas. 2014: 1-5) ศกษาความรและความเชอมนของนกศกษาเภสชศาสตรทเรยนโปรแกรมคลนกวทยาโดยใชเทคนคการเรยนรเชงรก มวตถประสงคเพอวดการเปลยนแปลงของคะแนนความรและความเชอมนหลงจากทเสรจสนการเรยนรายวชาพษวทยาทางคลนก โดยใชเทคนคการเรยนรเชงรกในการสรางสภาพแวดลอมทผ เรยนเปนศนยกลาง สองในสามของกจกรรมในการเรยนการสอนเปนการนาเสนอผลงานของนกศกษา และใหเพอนทไมไดนาเสนอประเมนเพอนโดยการตงคาถามจากการนาเสนอหรอเขยนคาถามในเนอหาทนาเสนอ มการทดสอบรายสปดาห อภปรายและรวมสรปเนอหาทเรยน ผลการศกษาพบวาหลงจากเสรจสนการเรยนคะแนนความรและคะแนนความเชอมนของนกศกษาเพมขนและมความสมพนธกน ไวเกล และโบนกา (Weigel; & Bonica. 2014: 21-29) ไดศกษาวธการจดการเรยนรเชงรกโดยใชแนวคดคดของ Blomm's Taxonomy ทง 3 องคประกอบ คอ พทธวสย จตวสย และทกษะพสย เพอใหความรทมความหมายและใหนกเรยนไดเพมความเขาใจในเนอหา รจกการคดวเคราะห โดยใช 2 เกม 2 หองเรยน 2 รปแบบ ทาการศกษาใน Army-Baylor Graduate Program in Health and Business Administration (สวนหนงของโรงเรยนนกเรยนแพทยทหาร) ผลการศกษาพบวาการสอนใหนกเรยนมสวนรวมและไดคดในระดบสงสามารถปรบปรงคณภาพของบทเรยนและชวยใหใหนกเรยนรกษาและเขาใจขอมล รวมถงเพลดเพลนในการเรยน สาหรบในประเทศไทยงานวจยทเกยวกบการจดการเรยนรเชงรกในระดบอดมศกษา ดงน ญาณญฎา ศรภทรธาดา (2553) ทาการวจยเรองการพฒนาพฤตกรรมการเรยนและผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาในการเรยนวชาหลกการตลาด โดยการสอนแบบมสวนรวม (Active Learning) มวตถประสงคเพอเปรยบเทยบพฤตกรรมการเรยนและผลสมฤทธทางการเรยนรายวชา MKT 1101 หลกการตลาด ของนกศกษาระดบปรญญาตรมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทากอนและหลงการทดลองใชการสอนตามแผนการจดการเรยนรแบบมสวนรวมทเนนผ เรยนเปนสาคญ เปนวธการ

  

39

ทดลองแบบหนงกลมวดกอนหลง (One Group Pretest - Posttest Design) ผลการวจยพบวา แผนการจดการเรยนรแบบมสวนรวมทเนนผ เรยนเปนสาคญสงผลใหเกดประสทธภาพความสาคญตอการพฒนาพฤตกรรมการเรยนและผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาในการเรยนวชาหลกการตลาด โดยการสอนแบบมสวนรวมพฒนาการดานความรความเขาใจของนกศกษาแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 นกศกษาทไดรบการจดการเรยนการสอนแบบผ เรยนเปนสาคญ มความรความเขาใจและสามารถทาขอสอบไดคะแนนสงมากกวาเดม ซงยงไมเคยไดรบการจดแผนการเรยนรแบบมสวนรวมมากอน ทาใหพฤตกรรมการเรยนของนกศกษาภาคทฤษฎและทกษะการปฏบตรายวชา MKT 1101 หลกการตลาดเปนไปตามประสงคและผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาหลงการสอนแบบมสวนรวมสงกวากอนเรยนไดตามเกณฑมาตรฐานของหลกสตรคอ 70% ขนไปอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 มหาวทยาลยศรปทม (มปป. ออนไลน) ไดทาการศกษาการจดการเรยนการสอนแบบ Active Learning ของอาจารยมหาวทยาลยศรปทม มวตถประสงคเพอรวบรวมความร ทกษะเกยวกบเทคนคการสอนแบบ Active Learning ของอาจารยมหาวทยาลยศรปทม และเพอสงเคราะหเนอหาเทคนคการสอนแบบ Active Learning ของอาจารยมหาวทยาลยศรปทม ผลการวจยสรปวารปแบบการจดการสอนแบบ Active Learning ของอาจารยในมหาวทยาลยศรปทม มทงการจดการเรยนการสอนดวย Active Learning ในบางหนวยการเรยนรหรอเฉพาะบท และ จดการเรยนการสอนดวย Active Learning ทงรายวชา ซงการจดการเรยนการสอนแบบ Active Learning จะนาเอาวธการสอนหลากหลายวธมาผสมผสาน โดยอาจารยผสอนจะวางแผนคดเลอกเทคนคการสอนทเหมาะสมกบธรรมชาตรายวชา วตถประสงคการเรยนร ลกษณะผ เรยน รวมไปถงออกแบบสดสวนของเทคนคหลก เทคนครองในการสอนแตละครง การประเมนผลผ เรยนผสอนเนนการประเมนผลระหวางจดกจกรรม (Formative) และประเมนจากพฒนาการของผ เรยน นอกจากนการจดการเรยนการสอนแบบ Active Learning ของอาจารยในมหาวทยาลยศรปทม มลกษณะเดนรวมกนคอ การใช Social Media หรอ New Media มาเปนสอการสอน ชองการการตดตอสอการกบนกศกษา และชวยเสรมในเนอหาทผ เรยนยงขาดความเขาใจอาท การใช Facebook Web Blong และ e – Learning เปนตน นอกจากนยงมงานวทยานพนธทศกษาเกยวกบการเรยนรเชงรกแตเปนการศกษาในกลมตวอยางในนกเรยนระดบการศกษาขนพนฐาน ดงน วทญญ วฒวรรณ (2553: 73-76) ไดศกษาผลการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรเชงรกเพอสงเสรมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร และคว ามสามารถในการแกปญหาสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรหลงไดรบการจดการสอนวทยาศาสตร

เชงรก สงกวากอนเรยนและสงกวาเกณฑรอยละ 70 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และยงพบวา

  

40

นกเรยนมความสข กระตอรอรนในการเรยนและรวมกจกรรมตางๆ ในหองเรยน กลาแสดงความคดเหนในหองเรยน ยอมรบฟงความคดเหนของผ อน มความมนใจ และทกษะในการคดวเคราะห คดสรางสรรค และคดแกปญหา เชดศกด ภกดวโรจน . (2556: 172) ไดศกษาผลการจดการเรยนรเชงรก เรอง ทกษะกระบวนการทางคณตศาสตรทมตอความสามารถในการแกปญหาทางคณตศาสตร การคดอยางมวจารณญาณ และความเชอมนในตนเอง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 พบวา ความสามารถในการแกปญหาทางคณตศาสตร ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ และความเชอมนในตนเอง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 หลงไดรบการจดการจดการเรยนรเชงรก เรอง ทกษะกระบวนการทางคณตศาสตร สงกวากอนไดรบการจดการเรยนร โดยสงกวาเกณฑรอยละ 65 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 วาสนา เจรญไทย (2557: 75) ศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนรเชงรกทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาทางคณตศาสตร เรอง เศษสวน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 พบวา ผลสมสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร และความสามารถในการแกปญหาทาง

คณตศาสตร เรอง เศษสวน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรเชงรกสงกวานกเรยนทเรยนโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบปกต โดยสงกวาเกณฑรอยละ 70 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากการศกษางานวจยสรปไดวา การจดการเรยนรเชงรกชวยเพมประสทธภาพการทางานอยางมนยสาคญ เพมความเขาใจในมโนทศน (concept) ในเรองทเรยน เพมความสนใจ (attention) และการมสวนรวม (engagement) ใหผ เรยน พฒนาการคดวเคราะห เพมความนบถอในตนเอง (self-esteem) ปรบปรงความสมพนธระหวางบคคล (interpersonal relationship) และทกษะการทางานเปนทม (teamwork skill) ชวยพฒนาใหผ เรยนเขาใจมโนทศนทสอนอยางลกซงและคงทน เกดทกษะทหลากหลาย เชน การคดแกปญหา ทกษะการทางานรวมกนเปนทม เกดความเชอมนในตวเอง เกดการคดวเคราะห เกดทศนคตในทางบวกในการเรยนร การคดอยางมวจารณญาณ ทาใหนกศกษาสนใจมสวนรวม มทกษะในการปรบตว เกดแรงจงใจใฝสมฤทธทางการเรยน มความคดสรางสรรค เกดความกระตอรอรนในการเรยน และมทกษะการใชสารสนเทศ ผลทเกดกบนกศกษาจากการจดการเรยนรเชงรกจากการทบทวนวรรณกรรม พบวา การจดการเรยนรเชงรกสนบสนนใหผ เรยนมคณลกษณะตางๆ ดงแสดงในตาราง 4

  

41

ตาราง 4 ผลทเกดกบนกศกษาจากการจดการเรยนรเชงรกจากการทบทวนวรรณกรรม

ผลทเกดกบนกศกษาจากการจดการเรยนรเชงรก

ชอผวจย

ความคด

สรางสรรค

การคดแกปญหา

การคดวเคราะห

การปรบตว

การทางานเปนทม

ทกษะการใช

สารสนเทศ

เกดทศนคตใน

ทางบวก

มความ

กระตอรอรนในการ

เรยน

ผลสมฤทธทางการ

เรยน

เชอมนในตนเอง

การคดอยางม

วจารณญาณ

แรงจงใจใฝสมฤทธ

เขาใจมโนทศนทเรย

น

การสนใจมสวน

รวม

Michael, Prince. 2004 David Kember. 2005 Balasubramanian, 2007 Michael, Joel et al. 2009 Brian Detlor et al. 2012 Richa Thaman et al. 2013 M. Munoz+ et al. 2013 Michael C. Thomas. 2014 Fred K. Weigel. 2014 ศรพร มโนเชษฐวฒนา 2547 สขมาลย แสงกลา 2551 วทญญ วฒวรรณ 2553 เชดศกด ภกดวโรจน 2556 วาสนา เจรญไทย 2557

41

42  

2. แนวคดเกยวกบการพฒนารปแบบ การจดการเรยนรเชงรก 2.1 ความหมายและองคประกอบของรปแบบ ความหมายของรปแบบ (Model) มผ ใหความหมายคาวา รปแบบ ในลกษณะตางๆ กน เชน ตนแบบ แบบจาลอง แบบแผน วงจร หรอตวแบบ เปนตน นอกจากนไดมผใหความหมายของรปแบบหลากหลายทศนะ ดงน

สโตเนอร และ วานเคล (Stoner; & Wankle. 1986: 12) ใหความหมายคาวา รปแบบ หมายถง การจาลองความจรงของปรากฎการณใดๆ โดยอธบายปรากฎการณนนจากความสมพนธขององคประกอบในกระบวนการนนปรากฏการณนนใหเขาใจงายขน สวน คอรสน (Corsini. 2002: 603) กลาววารปแบบ หมายถง ตวแทนของกฎเกณฑหรอสมมตฐานตางๆ ทนาเสนอเพออธบายสภาพการหรอกระบวนการอยางใดอยางหนง สวนมากมกจะแสดงในรปของความสมพนธซงกนและกน หรอ ความสมพนธเชงเหตผล นอกจากน บญชม ศรสะอาด (2541: 19) สรปวารปแบบ หมายถงโครงสรางทแสดงถงความสมพนธระหวางองคประกอบตางๆ หรอตวแปรตางๆ ทผวจยสามารถใชรปแบบอธบายความสมพนธระหวางองคประกอบตางๆ หรอตวแปรตางๆ ทมในปรากฏการณธรรมชาตหรอในระบบตางๆ อธบายลาดบ ขนตอนขององคประกอบหรอกจกรรมในระบบ การเสนอรปแบบกระทาไดหลาย ลกษณะ เชน สมการ Flow chart หรอ แผนภม เปนตน สอดคลองกบ ทศนา แขมมณ (2557: 220) กลาววา รปแบบเปนเครองมอทางความคดทบคคลใชในการสบสอบหาคาตอบ ความร ความเขาใจในปรากฏการณทเกดขน โดยสรางมาจากความคด ประสบการณ การใชอปมาอปไมย หรอจากทฤษฎ หลกการตาง ๆ และแสดงออกในลกษณะใดลกษณะหนง เชน เปนคาอธบาย แผนผง ไดอะแกรม หรอแผนภาพ ชวยใหตนเองและบคคลอนสามารถเขาใจไดชดเจนขน รปแบบจงไมใชทฤษฎ สรปไดวา รปแบบ หมายถง สงทสรางหรอพฒนาจากแนวคด ความรทไดศกษา หรอประสบการณทผานมา แสดงความสมพนธกนในลกษณะใดลกษณะหนง เชน สมการ Flow chart หรอ แผนภม เปนตน และใชเปนสอเพอทาใหเขาใจงาย ชวยใหตนเองและบคคลอนเขาใจชดเจนขน

องคประกอบของรปแบบ (Model) คฟส (Keeves. 1997: 386-387) และ ฮเซน และ พอสเทลเวท (Husén; & Postlethwaite. 1994: 3865) กลาววา รปแบบโดยทวไปจะตองมองคประกอบทสาคญ ดงน (1) รปแบบจะตองนาไปสการทานาย (prediction) ผลทตามมาซงสามารถพสจนทดสอบไดกลาวคอ สามารถนาไปสรางเครองมอเพอไปพสจนทดสอบได (2) โครงสรางของรปแบบจะตองประกอบดวยความสมพนธเชงสาเหต (causal relationship) ทกาลงศกษาซงสามารถใชอธบายปรากฏการณ/เรองนนได (3) รปแบบจะตองสามารถชวยสรางจนตนาการ (imagination) ความคดรวบยอด (concept) และความสมพนธ

43  

(interrelations) ระหวางสงทกาลงศกษาใหมๆ รวมทงชวยขยายขอบเขตของการสบเสาะความร (4) รปแบบควรจะประกอบดวยความสมพนธเชงโครงสราง (structural relationships) มากกวา ความสมพนธเชงเชอมโยง (associative relationships) 2.2 ความหมายของการจดการเรยนร การจดการเรยนร (Instructional) เปนคาทแสดงถงศาสตรในการสอน เปนการเปลยนแปลงการใชคาศพทเกยวกบการเรยนการสอนตามยคสมย เนองจากความหมายของการสอน (Teaching) เปลยนแปลงไปจากการถายทอดความร มาเปนการชวยใหผ เรยนเกดการเรยนรซงตองอาศยวธการทหลากหลาย เปนประสบการณทผสอนจดใหผ เรยนเกดการเรยนรในเรองใดเรองหนงในระดบใดระดบหนงทกาหนดไว เนนบทบาทของผ เรยนในการเรยนรทเปนประโยชนตอการพฒนาตนเองและการดารงชวต (ทศนา แขมณ. 2557: 2-10) ซงนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายของการจดการเรยนร (Instructional) ในทศนะตางๆ ดงน ฮอรท และ ดนแคน (Hough; & Duncan. 1970: 144) อธบายความหมายของการจดการเรยนรวาหมายถง กจกรรมทผสอนใชความรของตนเองอยางสรางสรรค เพอสนบสนนใหผ เรยนเกดการเรยนรและความผาสก โดยเปนกจกรรม 4 ดาน คอ (1) ดานหลกสตร (Curriculum) หมายถงการทาความเขาใจในจดประสงครายวชาและการตงจดประสงคการจดการเรยนรทชดเจน ตลอดจนการเลอกเนอหาไดเหมาะสมสอดคลองกบทองถน (2) ดานการจดการเรยนร (Instructional) หมายถง การเลอกวธสอนและเทคนคการจดการเรยนรทเหมาะสม เพอชวยใหผ เรยนบรรลถงจดประสงคการเรยนรทวางไว (3) ดานการวดผล (Measuring) หมายถง การเลอกวธการวดผลทเหมาะสมและสามารถวเคราะหผลได และ (4) ดานการประเมนผลการจดการเรยนร (Evaluating) หมายถง ความสามารถในการประเมนผลของการจดการเรยนรทงหมดได สาหรบ กด (Good. 1975: 588) ไดอธบายความหมายของการจดการเรยนรวา คอการกระทาอนเปนการอบรมสงสอนผ เรยนในสถาบนการศกษา ในขณะท ฮลส (Hills. 1982: 266) ใหคาจากดความวา คอกระบวนการใหการศกษาแกผ เรยน ซงตองอาศยปฏสมพนธระหวางผสอนกบผ เรยน สวนมวย Moore (1992: 4) ไดใหความหมายวา การจดการเรยนรคอพฤตกรรมของบคคลหนงทพยายามชวยใหบคคลอนไดเกดการพฒนาตนในทกดานอยางเตมศกยภาพ นอกจากน กระทรวงศกษาธการ (2546: 34-35) ใหความหมายของการจดการเรยนรไววา หมายถงกระบวนการหรอวธการตางๆ ทเปนระบบ มขนตอน ทใชในการเกบรวบรวมขอมลความรเพอใชประโยชนในการพฒนา สงเสรม หรอปรบปรง แกไขปญหาตางๆ ทเกดขนภายในสถานศกษา เชน การจดทาแผนการเรยนรของครผสอน การจดกระบวนการเรยนรตามสาระหนวยการเรยนรโดยเนนผ เรยนเปนสาคญ เพอพฒนากระบวนการเรยนรและจดเนอหาสาระกจกรรมใหสอดคลองกบความ

44  

สนใจ ความถนดของผ เรยน ฝกทกษะ กระบวนการคด การจดการเผชญสถานการณ การประยกตใชความรเพอปองกนและแกไขปญหา ปลกฝงคณธรรม คานยมทดงาม และคณลกษณะทพงประสงคทสอดคลองกบเนอหาสาระกจกรรม โดยจดบรรยากาศและสงแวดลอมใหเออตอการจดกระบวนการเรยนรและการสอนตามความเหมาะสม จากความหมายของการจดการเรยนรขางตน จะเหนวาการจดการเรยนรมความหมายครอบคลมการดาเนนงานตงแตการวางแผนจดการเรยนรถงการประเมนผลการจดการเรยนร ดงนน การจดการเรยนร จงหมายถง การจดสถานการณหรอกจกรรมการเรยนรของอาจารยเพอใหผ เรยนไดรบประสบการณ ไดฝกหด หรอไดเขาไปมปฏสมพนธกบสงแวดลอม เพอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมอยางถาวรตามวตถประสงคทตงไว 2.3 ความหมายและองคประกอบของรปแบบการจดการเรยนร ความหมายของรปแบบการจดการ เรยนร (Instrctional Model) เซยเลอรและคณะ (Saylor; et al. 1981: 271) และ จอยส และเวล (Joyce; & Well. 1996: 1-4) ไดใหความหมายของรปแบบการจดการเรยนร วาหมายถง แบบหรอแผนทใชสาหรบชวยในการจดการเรยนร หรอเปนแนวทางใหผสอนในการออกแบบการเรยนรเพอจะชวยใหผ เรยนบรรลวตถประสงคตามทตงไว สาหรบ จน (June. 1982: 1-2) ไดใหความหมายของรปแบบการจดการเรยนรวา หมายถง กรอบแนวคดเชงโครงสรางทชแนะแนวทางเพอพฒนากจกรรมและสภาพแวดลอมทางการศกษาโดยเฉพาะทสรางมาจากสมมตฐานทางทฤษฎบาง มาจากการสงเกตธรรมชาตของผ เรยน อาท การเรยนร แรงจงใจ สตปญญา ลกษณะทเกยวของกบอารมณ ความรสก และจากประสทธผลทไดจากวธการสอนนนๆ โดยลกษณะของรปแบบจะมแนวทางการพฒนาประสบการณการเรยนรเฉพาะของรปแบบนน ๆ นอกจากน กนเทอร; เอสเตอร และ ชวารบ (Gunter; Ester; & Schwab. 1995) อธบายวา รปแบบการจดการเรยนรเปรยบเสมอนพมพหรอตนแบบทประกอบดวยขนตอนการสอนหลกๆ ซงจะทาใหเกดผลตามทตองการ การจดการเรยนการสอนตองเรยงตามลาดบขนตอนทเสนอไว และรปแบบการจดการเรยนรแตละรปแบบจะตอบสนองจดมงหมายเฉพาะอยางทแตกตางกน สอดคลองกบ บญชม ศรสะอาด (2541: 140) ทอธบายวา รปแบบการจดการเรยนการสอน หมายถง กจกรรมการสอนหรอวธสอน รวมถงโครงสรางทแสดงถงองคประกอบตางๆ ทใชในการสอนทจะนามาใชรวมกน เพอใหเกดผลแกผ เรยนตามจดประสงคทกาหนดไว และ ทศนา แขมณ (2557: 221) ไดนยามคาวา รปแบบการจดการเรยนร วาหมายถง สภาพลกษณะของการเรยนการสอนทไดรบการจดไวอยางเปนระเบยบ ตามหลกปรชญา ทฤษฎ หลกการ แนวคดหรอความเชอตางๆ โดยประกอบดวยกระบวนการหรอขนตอนสาคญในการเรยนการสอน รวมทงวธสอนและเทคนคการสอน

45  

ตางๆ ทสามารถชวยใหสภาพการเรยนการสอนนนเปนไปตามทฤษฎ หลกการหรอแนวคดทยดถอ และจะตองไดรบการพสจน ทดสอบ หรอยอมรบวามประสทธภาพ สามารถใชเปนแบบแผนในการเรยนการสอนใหบรรลวตถประสงคเฉพาะของรปแบบนนๆ สรปไดวา รปแบบการจดการเรยนร หมายถง แบบแผนหรอแนวทางของการจดการเรยนรทจดขนอยางเปนระเบยบ ภายใตปรชญา ทฤษฎ หลกการ แนวคด หรอความเชอตางๆ โดยอาศยวธสอนและเทคนคการสอนตางๆ เขามาชวยใหสภาพการจดการเรยนรนนเปนไปตามหลกการทยดถอ สามารถใหอาจารยนาไปใชเปนแนวทางในการจดการเรยนรเพอพฒนาใหผ เรยนเกดการเรยนรตามจดมงหมายทกาหนดไว และผานการทดสอบวามประสทธภาพสามารถชวยใหผ เรยนเกดการเรยนรไดตามจดมงหมาย องคประกอบของรปแบบการจดการเรยนร (Instrctional Model) จน (June. 1982: 1) ไดกลาวถง ลกษณะสาคญของรปแบบการจดการเรยนร คอ (1) มจดมงหมายเฉพาะหรอเนนในเรองนนๆ (2) อยภายใตสมมตฐานทเดนชดและแอบแฝงเกยวกบลกษณะของผ เรยน และเกยวของกบกระบวนการเรยนการสอน (3) เปนแนวทางทใชพฒนาประสบการณการเรยนรทเกดขนในแตละวน (4) มแบบแผนเฉพาะและมกจกรรมการเรยนรทตองกระทา และ (5) มโครงรางของการวจยรปแบบเพอพฒนารปแบบ หรอประเมนผลประสทธผลของรปแบบ โดยทกรปแบบการเรยนการสอนจะตองมภมหลงของการพฒนารปแบบหรอการตดสนใจเลอกใชรปแบบนเนองมาจากประสทธผลทได โดยเอเรนดร (Arends. 1997: 7) กลาววา รปแบบการจดการเรยนรประกอบดวย 4 องคประกอบคอ (1) หลกการตามทฤษฎทใชเปนแนวคดของรปแบบการจดการเรยนร (2) ผลการเรยนรทคาดหวง (3) วธการสอนทจะทาใหการจดการเรยนรบรรลวตถประสงค (4) สงแวดลอมในการจดการเรยนรทจะนาไปสผลการเรยนรทตองการ นอกจากน แอนเดอรสน (Anderson. 2003: 521-522) กลาววาองคประกอบของรปแบบการจดการเรยนรประกอบดวย 3 องคประกอบ คอ หลกการ วตถประสงค และหลกฐานทแสดงถงการยอมรบประสทธภาพของรปแบบนน สวน ทศนา แขมณ (2557: 222) กลาวถงองคประกอบของรปแบบการจดการเรยนร วาตองประกอบดวย (1) มปรชญา ทฤษฎ หลกการ แนวคด หรอความเชอทเปนพนฐานหรอเปนหลกของรปแบบนนๆ (2) มการบรรยายและอธบายสภาพหรอลกษณะของการจดการเรยนการสอนทสอดคลองกบหลกการทยดถอ (3) มการจดระบบ คอ มการจดองคประกอบและความสมพนธขององคประกอบของระบบใหสามารถนาผ เรยนไปสเปาหมายของระบบหรอกระบวนการนนๆ (4) มการอธบายหรอใหขอมลเกยวกบวธสอนและเทคนคการสอนตางๆ ทชวยใหกระบวนการเรยนการสอนนนๆ เกดประสทธภาพสงสด

46  

สรปไดวารปแบบการจดการเรยนรจะตองสามารถนาไปสการทานายผลทตามมาซงสามารถสงเกตได โครงสรางของรปแบบจะตองปรากฏสาเหตทกาลงศกษาและสามารถอธบายเรองทกาลงศกษาไดดวย โดยรปแบบจะชวยใหเกดจนตนาการในการสรางแนวความคดรวบยอดและความสมพนธระหวางสงทกาลงศกษาดวย และรปแบบจะตองประกอบดวยความสมพนธเชงโครงสรางทแสดงถงองคประกอบตางๆ ทใชในการจดการเรยนรเพอเปนแนวทางทใชพฒนาประสบการณการเรยนรทใหกบผ เรยน โดยทกรปแบบการจดการเรยนรจะตองมภมหลงของการพฒนารปแบบหรอการตดสนใจเลอกใชรปแบบนเนองมาจากประสทธผลทได ซงองคประกอบของรปแบบการจดการเรยนรประกอบดวย 4 องคประกอบ คอ ทฤษฎ/หลกการ/แนวคดของรปแบบ วตถประสงคของรปแบบ ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ และผลทผ เรยนจะไดรบจากการเรยนตามรปแบบ 2.4 ขนตอนการพฒนารปแบบการจดการเรยนร จอยสและเวล (Joyce; & Well. 1996: 149-159) ไดสรปสาระสาคญหลกการพฒนารปแบบการจดการเรยนร ประกอบดวย (1) รปแบบการสอนตองมทฤษฎรองรบ เชน ทฤษฎดานจตวทยาการเรยนร เปนตน (2) เมอพฒนารปแบบการสอนแลว กอนนาไปใชอยางแพรหลายจะตองมการวจยเพอทดสอบทฤษฎ และตรวจสอบคณภาพในเชงการนาไปใชในสถานการณจรง และนาขอคนพบมาปรบปรงแกไขอยเรอยๆ การเสนอรปแบบการสอนแตละรปแบบของ จอยซและเวล ไดมการนาไปทดลองใชในหองเรยน รวมทงมงานวจยรองรบมากมาย จนเปนหลกประกนไดวาสามารถใชไดสะดวกและไดผลด (3) การพฒนารปแบบการสอน อาจออกแบบใหใชไดอยางกวางขวางหรอเพอวตถประสงคเฉพาะอยางใดอยางหนงกได (4) การพฒนารปแบบการสอน จะมจดมงหมายหลกทถอเปนหลกในการพจารณาเลอกรปแบบไปใช กลาวคอ ถาผ ใชนารปแบบการสอนไปใชตรงกบจดมงหมายหลกกจะทาใหเกดผลสงสด แตกสามารถนารปแบบนนไปประยกตใชในสถานการณอนๆ ถาพจารณาเหนวาเหมาะสมแตกอาจทาใหไดผลสาเรจลดนอยลงไป สาหรบขนตอนการพฒนารปแบบการจดการเรยนร จอหนสนและฟารว (Johnson; & Foa. 1989: 21) กลาววาการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเปนกระบวนการทประกอบดวยขนตอนหลก 4 ขนตอน คอ ขนท 1 กาหนดความตองการ ขนท 2 ออกแบบวธการเพอใหไดมาซงสงทตองการ ขนท 3 การนาวธการไปทดลองใชเพอหาประสทธภาพ และขนท 4 การประเมนผลลพธ สอดคลองกบดคและแคร (Dick; & Carey. 1991: 2-7) ทกลาวถงขนตอนการพฒนารปแบบการจดการเรยนรวาประกอบดวย 4 ขนตอน คอ (1) ขนศกษาขอมลพนฐาน แนวคดและทฤษฎทเกยวของ โดยการวเคราะหปญหาหรอประเมนความตองการเพอใหไดรายละเอยดทเกยวของกบปญหา รวมถงการวเคราะหผ เรยน ความแตกตางระหวางบคคลและรปแบบการเรยนของผ เรยน (2) ขนการพฒนา ขนน

47  

จะจาแนกเปนการพฒนาเนอหาความร กระบวนการเรยนการสอน แบบทดสอบ สอและวสดการสอน เชน การพฒนากจกรรมการเรยนรควรทาเปนแผนการจดการเรยนรวาจะดาเนนการอะไรบาง (3) ขนการนาไปทดลองใช และ (4) ขนการประเมนผลเพอนาไปปรบปรงในแตละขนตอนใหดขนและตรงตามวตถประสงค นอกจากน ทศนา แขมณ (2557: 201-204) ไดกลาวถงขนตอนในการพฒนารปแบบการเรยนการสอน ดงน (1) กาหนดจดมงหมายการพฒนาหรอการสรางระบบหรอรปแบบการเรยนการสอนใหชดเจน (2) ศกษาหลกการ/ทฤษฎทเกยวของ เพอกาหนดองคประกอบและเหนแนวทางในการจดความสมพนธขององคประกอบไดรอบคอบขน ซงจะทาใหรปแบบหรอระบบมความมนคงขน (3) ศกษาสภาพการณและปญหาทเกยวของ ซงจะชวยใหคนพบองคประกอบทสาคญทจะชวยใหระบบมประสทธภาพเมอนาไปใชจรง ปญหาและอปสรรคตางๆ เปนสงทตองนามาพจารณาในการจดองคประกอบตางๆ และจดความสมพนธขององคประกอบทงหลาย การนาขอมลจากความเปนจรงมาใชในการสรางรปแบบจะชวยขจดหรอปองกนปญหาอนทาใหระบบนนขาดประสทธภาพ (4) การกาหนดองคประกอบของระบบ ไดแก การพจารณาวามอะไรบางทสามารถชวยใหเปาหมายหรอจดมงหมายบรรลผลสาเรจ (5) การจดกลมองคประกอบ ไดแก การนาองคประกอบทกาหนดไวมาจดหมวดหม เพอความสะดวกในการคดและดาเนนการในขนตอไป (6) การจดความสมพนธขององคประกอบ ขนนเปนขนทตองใชความคด ความรอบคอบมาก ผสรางระบบตองพจารณาวาองคประกอบใดเปนเหตและเปนผลขนตอกนในลกษณะใด สงใดควรมากอนหลง สงใดสามารถดาเนนการคขนานไปได ขนนเปนขนทอาจใชเวลาในการพจารณามาก (7) การจดผงระบบ เปนการสรางความสมพนธขององคประกอบตางๆ โดยแสดงใหเหนถงผงจาลองขององคประกอบตางๆ (8) การทดลองใชระบบ เพอศกษาผลทเกดขน (9) การประเมนผล ไดแก การศกษาผลทเกดขนจากการทดลองใชระบบใดๆ แลวไดผลตามเปาหมายหรอใกลเคยงกบเปาหมายมากนอยเพยงใด (10) การปรบปรงระบบ นาผลการทดลองใชประโยชนในการปรบปรงใหดยงขน สรปไดวาขนตอนการพฒนารปแบบการจดการเรยนรสามารถแบงไดเปน 4 ขนตอนใหญ คอ ขนเตรยมการ ขนพฒนารปแบบ ขนนาไปทดลองใช และขนประเมนผล 2.5 ตวอยางรปแบบการจดการเรยนร ไวล; จอยซ และคลวน (Weil; Joyce; & Kluwin. 1978: 3-4) ไดจดกลมของรปแบบการจดการเรยนรออกเปน 4 กลม โดยอยบนพนฐานทมงเนนเปาหมายทางการศกษาและวธการ ดงน (1) รปแบบเชงการปะทะสงสรรคทางสงคม เปนรปแบบทมการออกแบบแนวทางจดกจกรรมและสภาพแวดลอมทางการศกษาทมงเนนความสมพนธระหวางบคคลกบสงคมหรอกบคนอน ๆ โดยเฉพาะการเจรจาทางสงคมของบคคลกบบคคลอน ๆ เชอมโยงกบระบบประชาธปไตย และผลตผล

48  

ทเกดขนจากการทางานภายใตบรบทของสงคมนน ๆ (2) รปแบบเชงการจดกระทากบขอมล เปนรปแบบทมการออกแบบแนวทางการจดกจกรรมและสภาพแวดลอมทมงเนนไปทความสามารถของผ เรยนในการจดกระทากบขอมล โดยใชขอมลสภาพแวดลอมทบคคลเผชญมาเปนตวกระตน จดระบบขอมล ไวตอปญหาทพบ สรางแนวความคดรวบยอด และแนวทางการแกไขปญหา รปแบบนจะมงเนนใหผ เรยนมความสามารถในการแกไขปญหาและความสามารถในการคดวเคราะห (3) รปแบบเชงบคคล เปนรปแบบทมการออกแบบแนวทางการจดกจกรรมและสภาพแวดลอมทมงเนนไปทบคคล โดยเฉพาะอารมณ ความรสก การพฒนาความสมพนธของบคคลกบสภาพแวดลอม และความสามารถในการจดกระทากบขอมล เพอพฒนาตนของบคคลนน (4) รปแบบเชงการปรบพฤตกรรม เปนรปแบบทมการออกแบบแนวทางการจดกจกรรมและสภาพแวดลอมทมงเนนพฒนาระบบทมประสทธผลอยางตอเนองทเกยวของกบการเรยนรจากการทางานและการปรบพฤตกรรมดวยการใหการเสรมแรงผานการลงมอปฏบตงานนน นอกจากน ทศนา แขมณ (2557: 223-272) ไดจดหมวดหมของรปแบบการจดการเรยนรออกตามลกษณะของวตถประสงคเฉพาะหรอเจตนารมณของรปแบบออกเปน 5 หมวด คอ (1) รปแบบการเรยนการสอนทเนนการพฒนาดานพทธพสย (Cognitive domain) เปนรปแบบการเรยนการสอนทมงชวยใหผ เรยนเกดความรความเขาใจในเนอหาสาระตางๆ (2) รปแบบการเรยนการสอนทเนนการพฒนาดานจตตพสย (Affective domain) เปนรปแบบทมงชวยพฒนาผ เรยนใหเกดความรสก เจตคต คานยม คณธรรม และจรยธรรมทพงประสงค (3) รปแบบการเรยนการสอนทเนนการพฒนาดานทกษะพสย (Psycho-motor domain) เปนรปแบบทมงชวยพฒนาความสามารถของผ เรยนในดานการปฏบต การกระทา หรอการแสดงออกตางๆ (4) รปแบบการเรยนการสอนทเนนการพฒนาทกษะกระบวนการ (Process skills) เปนรปแบบทเนนพฒนาผ เรยนในดานกระบวนการ ซงอาจเปนกระบวนการทางสตปญญา หรออาจเปนกระบวนการทางสงคมกได และ (5) รปแบบการเรยนการสอนทเนนการบรณาการ (Integration) เปนรปแบบทพยายามพฒนาการเรยนรดานตางๆ ของผ เรยนไปพรอมๆ กน เนนการพฒนารอบดานหรอการพฒนาเปนองครวม จากการทบทวนถงลกษณะของการเรยนรเชงรกทวา การเรยนเชงรกเปนการจดการเรยนรทมงเนนใหผ เรยนมสวนรวมในการเรยนรของตนเองมากกวารบความรฝายเดยว ใหผ เรยนไดพฒนาการคดระดบสง ดวยการวเคราะห สงเคราะห และประเมนคา หลกสาคญของการจดการเรยนรเชงรก คอ การสงเสรมหรอกระตนใหผ เรยนมสวนรวมในชนเรยน มปฏสมพนธระหวางผ สอนกบผ เรยน ดวยเทคนคหรอกจกรรมตางๆ ผสอนมบทบาทอานวยความสะดวกและจดสภาพแวดลอมทเออใหผ เรยนสรางความรดวยตนเอง จนเกดเปนการเรยนรอยางมความหมาย (Meaningful Learning) การเรยนรเชงรกจงเปนเสมอนรมทมวธการสอนหรอกลยทธการสอน รวมถงวธการตางๆ ทหลากหลายเพอใหผ เรยนมสวนรวมในการเรยนร ดงนนการทผสอนจะเลอกใชวธการจดการเรยนรรปแบบใดขนอยกบลกษณะ

49  

ของเนอหาวชา บคลกของผสอน บคลกของผ เรยน รวมทงสภาพแวดลอม โดยรปแบบนนจะตองอยภายใตปรชญา ทฤษฎ หลกการ แนวคด มวธสอนและเทคนคการสอนตางๆ เขามาชวยใหสภาพการจดการเรยนรนนเปนไปตามหลกการทยดถอ สามารถใหอาจารยนาไปใชเปนแนวทางในการจดการเรยนรเพอพฒนาใหผ เรยนเกดการเรยนรตามจดมงหมายทกาหนดไว และผานการทดสอบวามประสทธภาพสามารถชวยใหผ เรยนเกดการเรยนรไดตามจดมงหมาย ซงในปจจบนมรปแบบและรายละเอยดของรปแบบการจดการเรยนรจานวนมาก ผวจยจงคดสรรและนาเสนอรปแบบการจดการเรยนรเพอเปนแนวทางในการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกดงน รปแบบการ จดการเรยนรแบบ มโนทศน (Concept Attainment Model) ทฤษฎ/หลกการ/แนวคดของรปแบบ จอยสและเวล (Joyce; & Weil. 1996) พฒนารปแบบนขนโดยใชแนวคดของบรนเนอร และคณะ (Bruner, et. al., 1967) ซงอธบายวา การเรยนรมโนทศนคอการแสวงหาและการจดระบบคณลกษณะตางๆ ทสามารถนามาใชแยกแยะระหวางสงทใชออกจากสงทไมใชออกจากกน วตถประสงคของรปแบบ เพอใหผ เรยนเกดการเรยนร และเขาใจมโนทศนของเนอหาสาระตางๆ และสามารถใหคานยามของมโนทศนนนดวยตนเอง ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ ประกอบดวยขนตอนตางๆ 6 ขนตอน ดงน ขนท 1 ผสอนเตรยมขอมลของมโนทศนทตองการสอนและเตรยมสอการสอนประเภทตางๆ เพอใหผ เรยนฝกจาแนก ขนท 2 ผสอนอธบายกตกาใหผเรยนรและเขาใจวธการเรยนใหเขาใจตรงกน ขนท 3 ผสอนเสนอขอมลตวอยางของมโนทศนและขอมลทไมใชตวอยางมโนทศนทตองการสอน ขนท 4 ขนสรางความคดรวบยอดจากกจกรรม ขนท 5 ผ เรยนสรปและใหคาจากดความของสงทสอน และ ขนท 6 ผสอนและอภปรายรวมกนถงวธการทผ เรยนไดเรยนรเกยวกบกระบวนการคดของตวเองในการหาคาตอบ ผลทผเรยนจะไดรบจากการเรยนตามรปแบบ ทาใหผ เรยนเกดการเรยนรมโนทศนจากการคด วเคราะหและตวอยางทหลากหลาย เกดความเขาใจ และมทกษะการสรางมโนทศน ซงสามารถนาไปใชในการทาความเขาใจมโนทศนอนๆ ตอไปได รวมทงพฒนาทกษะการใชเหตผลโดยการอปนย (Inductive Reasoning) อกดวย

50  

รปแบบการ จดการเรยนรตามแนวคดการพฒนาจตพสยของบลม (Instructional Model Based on Affective Domain by Krathwohl, Bloom) ทฤษฎ/หลกการ/แนวคดของรปแบบ บลม (Bloom. 1971) ไดจาแนกจดมงหมายทางการศกษาออกเปน 3 ดาน คอ ดานความร (Cognitive domain) ดานเจตคตหรอความรสก (Affective domain) และดานทกษะ (psycho-motor domain) ซงในดานเจตคตหรอความรสกนน Bloom ไดจดลาดบขนของการเรยนรไว 5 ขน คอ ขนการรบร ขนการตอบสนอง ขนการเหนคณคา ขนการจดระบบ และ ขนการสรางลกษณะนสย วตถประสงคของรปแบบ เพอใหผ เรยนเกดการพฒนาความรสก/เจตคต/คานยม/คณธรรมหรอจรยธรรมทพงประสงค อนจะนาไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมใหเปนไปตามความตองการ ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ ประกอบดวยขนตอนตางๆ 5 ขนตอน ดงน ขนท 1 ผสอนจดประสบการณชวยใหผ เรยนไดรบรคานยมอยางใสใจ ขนท 2 ผสอนจดสถานการณใหผ เรยนตอบสนองตอคานยมนน ขนท 3 ผสอนจดประสบการณใหผ เรยนไดเหนคณคาของคานยมนน ขนท 4 ผสอนกระตนใหผ เรยนพจารณาคานยมนนกบคานยมอนๆ ของตนและสรางความสมพนธระหวางคานยมตางๆ ของตน ขนท 5 ผสอนสงเสรมใหผ เรยนปฏบตตามคานยมอยางสมาเสมอโดยคดตามผลการปฏบต และใหขอมลปอนกลบจนกระทผ เรยนปฏบตไดจนเปนนสย ผลทผเรยนจะไดรบจากการเรยนตามรปแบบ ทาใหผ เรยนไดรบการปลกฝงคานยมทพงประสงคจนถงระดบทสามารถปฏบตไดจนเปนนสย รป แบบการจดการเรยนรโดยการซกคาน (Jurisprudential Model) ทฤษฎ/หลกการ/แนวคดของรปแบบ จอยสและเวล (Joyce; & Weil. 1996: 106-128) ไดพฒนารปแบบนขนจากแนวคดของโอลเวอรและชารเวอร (Oliver and Shaver) เกยวกบการตดสนใจอยางชาญฉลาดในประเดนปญหาความขดแยงตางๆ ซงมสวนเกยวพนกบเรองคานยมทแตกตางกน เปนเรองทยากกบการตดสนใจ โดยการใชคาถามซกคานทชวยใหผ เรยนคดยอนกลบไปพจารณาความคดเหนอนเปนจดยนของตนเอง วตถประสงคของรปแบบ เพอใหผ เรยนไดเรยนรกระบวนการในการตดสนใจอยางชาญฉลาด รวมทงวธการในการทาความกระจางในความคดของตน

51  

ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ ประกอบดวยขนตอนตางๆ 5 ขนตอน ดงน ขนท 1 นาเสนอกรณปญหา ขนท 2 ใหผ เรยนแสดงจดยนของตนเอง ขนท 3 ผสอนซกคานจดยนของผ เรยนโดยใชคาถาม ขนท 4 ผสอนเปดโอกาสใหผ เรยนทบทวนจดยนในคานยมของตนเอง ขนท 5 ผ เรยนตรวจสอบและยนยนจดยนใหม/เกาของตนเองอกครง ผลทผเรยนจะไดรบจากการเรยนตามรปแบบ ทาใหผ เรยนเกดความกระจางในความคดของตนเองเกยวกบคานยมและเกดความเขาใจในตนเอง ชวยพฒนาความสามารถในการตดสนใจของผ เรยน รปแบบการ จดการเรยนรทกษะปฏบตตามองคประกอบของทกษะ (Instructional Model for Psychomotor Domain Base on Skill Component) ทฤษฎ/หลกการ/แนวคดของรปแบบ ทศนา แขมณ (2557: 246-248) กลาววารปแบบนเกดจากแนวคดเกยวกบองคประกอบของทกษะปฏบตทวา ทกษะสวนใหญประกอบดวยทกษะยอยๆ จานวนมาก การฝกใหผ เรยนสามารถทาทกษะยอยๆ ใหไดกอนแลวคอยเชอมโยงเปนทกษะใหญจะชวยใหผ เรยนปฏบตทกษะไดดและรวดเรว วตถประสงคของรปแบบ เพอพฒนาความสามารถดานทกษะปฏบตของผ เรยน โดยเฉพาะอยางยงทกษะทประกอบไปดวยทกษะยอยจานวนมาก ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ ประกอบดวยขนตอนตางๆ 5 ขนตอน ดงน ขนท 1 สาธตทกษะหรอการกระทาทตองการใหผ เรยนทาไดในภาพรวม ขนท 2 สาธตและใหผ เรยนปฏบตทกษะยอย ขนท 3 ใหผ เรยนปฏบตทกษะยอยโดยไมมการสาธตหรอมแบบอยางใหด ผสอนใหคาชแนะและแกไขจนผ เรยนทาได ขนท 4 ผสอนแนะนาเทคนควธการทชวยทาใหผ เรยนทางานนนไดดขน ขนท 5 ใหผ เรยนเชอมโยงทกษะยอยๆ ตอเนองกนตงแตตนจนจบจนสามารถปฏบตทกษะได ผลทผเรยนจะไดรบจากการเรยนตามรปแบบ ทาใหผ เรยนสามารถปฏบตทกษะไดอยางดและมประสทธภาพ

52  

รปแบบการ จดการเรยนรดวยกระบวนการแสวงหาความรเปนกลม (Group Investigation Instruction Model) ทฤษฎ/หลกการ/แนวคดของรปแบบ จอยสและเวล (Joyce; & Weil. 1996) พฒนารปแบบนขนจากแนวคดหลก 2 แนวคด คอ แนวคดเกยวกบการสบเสาะแสวงหาความร (Inquiry) และแนวคดเกยวกบความร โดยสงสาคญทสามารถชวยใหผ เรยนเกดความตองการทจะสบคนหรอเสาะแสวงหาความร จะตองมลกษณะทมความหมายและทาทายใหผ เรยนเกดความตองการทจะแสวงหาคาตอบ เกดความงนงงสงสยหรอกอใหเกดความขดแยงทางความคด จะยงทาใหผ เรยนเกดความตองการทจะแสวงหาความรหรอคาตอบมากยงขน ดงนนความรจงเปนสงทคนพบทางกระบวนการสบสวน (Inquiry) ใหไดมาซงความรความเขาใจโดยอาศยความรและประสบการณเดมมาใชในประสบการณใหม โดยอาศยกลมซงเปนเครองมอทางสงคมชวยกระตนความสนใจหรอความอยากร และชวยดาเนนงานการแสวงหาความรหรอคาตอบทตองการ วตถประสงคของรปแบบ เพอใหผ เรยนเกดทกษะในการสบเสาะเพอใหไดมาซงความรความเขาใจดวยตวเอง โดยอาศยกลมซงเปนเครองมอทางสงคมชวยกระตนความสนใจหรอความอยากร ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ ประกอบดวยขนตอนตางๆ 6 ขนตอน ดงน ขนท 1 ใหผ เรยนเผชญปญหาหรอสถานการณใหงนงงสงสยเพอทาทายความคดและความใฝร ขนท 2 ผสอนกระตนใหผ เรยนแสดงความคดเหนเพอทาทายใหผ เรยนพยายามหาทางเสาะแสวงหาขอมลหรอวธพสจนทดสอบความคดของตน ขนท 3 ผ เรยนรวมกนวางแผนเปนกลมในการแสวงหาความร วา จะแสวงหาขอมลอะไร จะไปแสวงหาทไหน จะตองใชเครองมออะไรบาง เมอไดขอมลมาแลว จะวเคราะหอยางไร และจะสรปผลอยางไร ขนนเปนขนทผ เรยนจะไดฝกทกษะการสบสอบ (Inquiry) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร (Scientific Process) และทกษะกระบวนการกลม (Group Process) ขนท 4 ผ เรยนดาเนนการแสวงหาความรตามแผนงานทไดกาหนดไว ขนท 5 ผ เรยนวเคราะหขอมล สรปผลขอมล นาเสนอและอภปรายผล ขนท 6 ผ เรยนกาหนดประเดนปญหาทตองการสบเสาะหาคาตอบตอไป หากพบประเดนทเปนปญหาชวนใหงนงงสงสยหรออยากรตอ การเรยนการสอนตามรปแบบน จงอาจมตอเนองไปเรอยๆ ตามความสนใจของผ เรยน

ผลทผเรยนจะไดรบจากการเรยนตามรปแบบ ทาใหผ เรยนสามารถสบสอบและเสาะแสวงหาความรทไดดวยตนเอง เกดความใฝรและมความมนใจในตนเองเพมขน และไดพฒนาทกษะการสบสอบ ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และทกษะการทางานกลม

53  

รปแบบ การจดการเรยนรแบบ กระบวนการคดอปนย (Inductive Thinking Instructional Model) ทฤษฎ/หลกการ/แนวคดของรปแบบ จอยสและเวล (Joyce; & Weil. 1996: 149 - 159) พฒนารปแบบนโดยใชแนวคดของทาบา (Taba. 1967: 90 - 92) ซงเชอวาการคดเปนสงทสอนได โดยการคดอปนยจะตองเรมจากการสรางความคดรวบยอดหรอมโนทศนกอน แลวจงตความขอมลและสรป แลวจงนาขอสรปไปประยกตใช วตถประสงคของรปแบบ เพอพฒนากระบวนการคดแบบอปนยของผ เรยน ชวยใหผ เรยนใชกระบวนการคดอปนยในการสรางมโนทศนและประยกตใชมโนทศนตางๆ ได ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ ประกอบดวยขนตอนตางๆ 3 ขนตอน ดงน ขนท 1 ขนสรางมโนทศน ขนท 2 ขนตความและสรปขอมล ขนท 3 ขนประยกตใชขอสรปหรอหลกการ ผลทผเรยนจะไดรบจากการเรยนตามรปแบบ ทาใหผ เรยนสามารถสรางมโนทศนและประยกตใชมโนทศนนนดวยกระบวนการคดแบบอปนย รปแบบการ จดการเรยนรแบบ กระบวนการคดสรางสรรค (Synectics Instructional Model) ทฤษฎ/หลกการ/แนวคดของรปแบบ จอยสและเวล (Joyce; & Weil. 1966: 239 - 253) พฒนารปแบบนจากแนวคดของ Gorgon ทกลาววาบคคลทวไปยดตดกบวธคดแกปญหาแบบเดมๆ ของตนโดยไมคานงถงความคดของคนอน ทาใหความคดของตนแคบและไมสรางสรรค บคคลจะมความคดทสรางสรรคแตกตางไปจากเดมไดหากมโอกาสไดลองคดแกปญหาดวยวธการทไมเคยคดมากอน หรอคดโดยตวเองเปนคนอน และยงถาใหบคคลจากหลายกลมประสบการณมาชวยแกปญหาจะยงไดวธการทหลากหลายมากขน วตถประสงคของรปแบบ เพอพฒนาความคดสรางสรรคของผ เรยน ชวยใหผ เรยนเกดแนวคดใหมทแตกตางไปจากเดม และสามารถนาความคดใหมนนไปใชประโยชนได ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ ประกอบดวยขนตอนตางๆ 6 ขนตอน ดงน ขนท 1 ขนนา โดยผสอนใหผ เรยนทางานตางๆ ตามปกตทเคยทาใหเสรจ ขนท 2 ขนการสรางอปมาแบบตรงหรอเปรยบเทยบแบบตรง โดยใหผ เรยน

54  

เปรยบเทยบความเหมอนและความตางของงาน ขนท 3 ขนการสรางอปมาบคคลหรอเปรยบเทยบบคคลกบสงของ และใหผ เรยนแสดงความรสกออกมา ขนท 4 ขนการสรางอปมาคาคขดแยง โดยนาคาทไดจากการเปรยบเทยบในขนท 2 และ 3 มาประกอบเปนคาใหมทมความหมายขดแยงในตวเอง ขนท 5 ใหผ เรยนอธบายความหมายของคาคขดแยง ขนท 6 ผสอนใหผ เรยนนางานททาไวเดมในขนท 1 มาทบทวนใหมและลองนาความคดใหมทไดจากขนท 5 มาใชในงานของตน ทาใหงานของตนมความคดสรางสรรคมากขน ผลทผเรยนจะไดรบจากการเรยนตามรปแบบ ทาใหผ เรยนเกดความคดใหมๆ และสามารถนาความคดใหมๆ ไปใชในงานของตน ทาใหงานมความแปลกใหมนาสนใจมากขน รปแบบ การจดการเรยนรแบบรวมมอ (Instructional Model of Cooperative Learning) ทฤษฎ/หลกการ/แนวคดของรปแบบ รปแบบนพฒนาขนโดยอาศยหลกการเรยนรแบบรวมมอของจอหนสนและจอหนสน (Johnson; & Johnson. 1989: 213-240) ทกลาววา ผ เรยนควรรวมมอในการเรยนรมากกวาการแขงขนเพราะการแขงขนกอใหเกดสถานการณของการแพ-ชนะ หลกการเรยนรแบบรวมมอม 5 ประการ คอ (1) การเรยนรตองพงพาอาศยกน ถอวาทกคนมความเทาเทยมกน (2) การเรยนรทดตองมปฏสมพนธกนเพอแลกเปลยนความคดเหน ขอมลตางๆ (3) การเรยนรรวมกนตองอาศยทกษะทางสงคมโดยเฉพาะทกษะในการทางานรวมกน (4) การเรยนรรวมกนควรมการวเคราะหกระบวนการกลมทใชในการทางาน (5) การเรยนรรวมกนตองมผลงานหรอผลสมฤทธทงรายบคคลและรายกลมท

สามารถตรวจสอบและวดประเมนได วตถประสงคของรปแบบ เพอใหผ เรยนไดเรยนรเนอหาสาระตางๆ ดวยตนเองและดวยความรวมมอจากเพอนๆ รวมทงไดพฒนาทกษะทางสงคม เชน ทกษะการสอสาร ทกษะการทางานรวมกบผ อน ทกษะการสรางความสมพนธ ทกษะการแสวงหาความร ทกษะการคด ทกษะการแกปญหา และอนๆ ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ รปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอมหลายรปแบบ เชน รปแบบ JIGSAW รปแบบ TAI รปแบบ TGT รปแบบ L.T. รปแบบ G.I รปแบบ CIRC เปนตน ซงแตละรปแบบมขนตอนการดาเนนการแตกตางกนไป แตไมวารปแบบใดกยงใชหลกการเรยนรแบบรวมมอ 5 ประการ เพอชวยใหผ เรยนเกดการเรยนร

55  

ผลทผเรยนจะได รบจากการเรยนตามรปแบบ ทาใหผ เรยนเกดการเรยนรสาระดวยตนเองและดวยความรวมมอขากเพอนๆ รวมทงไดพฒนาทกษะกระบวนการตางๆ โดยเฉพาะทกษะการทางานรวมกบผ อน ทกษะการคด ทกษะการแสวงหาความร ทกษะการแกปญหา เปนตน รปแบบการจดการเรยนรแบบโ ยนโสมนสการ ทฤษฎ/หลกการ/แนวคดของรปแบบ รปแบบการจดการเรยนรแบบโยนโสมนสการ พฒนาขนโดย สมน อมรววฒน ในป 2526 (สมน อมรววฒน, 2530: 161) โดยใชแนวคดจากหนงสอพทธธรรมของพระราชวรมน (ป.ปยตโต) เกยวกบการสรางศรทธาและโยนโสมนสการ มาสรางเปนหลกการและขนตอนการสอนตามแนวพทธวธขน โดยมหลกการวา ผสอนเปนผจดสภาพแวดลอม แร.จงใจ และวธการจดการเรยนรใหศษยเกดศรทธาทจะเรยนร การไดฝกฝนวธการคดและนาไปสการปฏบตจนประจกษจรง วตถประสงคของรปแบบ เพอพฒนาความสามารถในการคด (โยนโสมนสการ) การตดสนใจและการแกปญหาทเกยวของกบเนอหาสาระทเรยน ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ ประกอบดวยขนตอนตางๆ 3 ขนตอน ดงน ขนท 1 ขนนา สรางเจตคตทดตอผสอน วธการเรยนและบทเรยน โดยผสอนสรางความสมพนธทดระหวางครกบศษย เสนอสงเราและแรงจงใจ ขนท 2 ขนสอน โดยผสอนเสนอปญหาทเปนสาระของบทเรยน แนะนาแหลงขอมล จดกจกรรมกระตนใหผ เรยนคด ลงมอคนควา คดวเคราะหและสรปความคด ขนท 3 ขนสรป ผ เรรยนและผสอนอภปรายรวมกนเกยวกบขอมลทได สรปผลการปฏบต และสรปบทเรยน ผลทผเรยนจะไดรบจากการเรยนตามรปแบบ ทาใหผ เรยนพฒนาทกษะการคด การตดสนใจ และการแกปญหาอยางเหมาะสม 3. แนวคดเกยวกบการสงเสรมอาจารยเพอพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก ในการทจะผวจยจะใหอาจารยเขามามสวนรวมในการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกดวยความเตมใจ สมครใจนน ผ วจยอาศยหลกการพฒนาบคคลทเนนวา การจะใหกบบคคลทาพฤตกรรมทพงประสงคใดจะตองเปนสงทบคคลนนสนใจ อยากร และเหนประโยชน และในการทอาจารยจะรวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไดนนจาเปนตองมความร เจตคต และทกษะทด จงจาเปนตองเตรยมอาจารยใหมความพรอมกอนเขาสกระบวนการรวมกนพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก การวจยครงนผ วจยใชการฝกอบรมเชงปฏบตการ เนองจากการฝกอบรมเปน

56  

กระบวนการพฒนาบคลากรวธหนงทจะชวยพฒนาใหอาจารยมความร ทกษะ และเจตคตในการทางานทไดรบมอบหมายไดอยางมประสทธภาพ ดงทแพทรค (Patrick. 1992: 2) ไดกลาววา การฝกอบรมเปนการพฒนารปแบบความตองการพฤตกรรมดานเจตคต ความร และทกษะทกาหนดไวใหเกดขนในตวบคคล เพอใหเพยงพอกบการปฏบตงานหรอภาระหนาทของงาน สอดคลองกบ สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2538) ไดเสนอแนะรปแบบการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาตามแผนหลกการปฏรปการฝกหดคร พฒนาครและบคคลากรทางการศกษา ม 6 รปแบบ ไดแก การเรยนรดวยตนเอง การฝกอบรม การศกษาดงาน การศกษาตอ การเขารวมกจกรรมวชาการ การแลกเปลยนครอาจารยระหวางสถาบนฝกอบรมกบสถานศกษา และ สรนภา กจเกอกล (2553) ไดทาการวเคราะหและสงเคราะหรปแบบการพฒนาคร พบวารปแบบการพฒนาครตามแนวปฏรปการศกษาควรประกอบดวย 3 ขนตอน คอ ขนท 1 การเตรยมการ โดยการสารวจและวเคราะหครทงในเรองความรและประสบการณเดม ขนท 2 การสรางกจกรรมการพฒนาคร โดยใหครและผบรหารมสวนรวมกบผ วจยในการในการวางแผน ปฏบต สงเกต และสะทอนผลตามหลกการของการวจยเชงปฏบตการ (Action Research) โดยกจกรรมททาควรเนนการปฏบตซงอาจอยในรปของการฝกอบรมเชงปฏบตการ ขนท 3 การตดตามสะทอนผลอยางตอเนอง เปนขนตอนตดตามการเปลยนแปลงพฤตกรรมการจดการเรยนรของครไปจนมผลงานทเปนรปธรรมตามวตถประสงคของการพฒนา จงตองสรางทมงานทประกอบดวยคร เพอนคร ผ บรหาร ผ วจย และวทยากร รวมแลกเปลยนเรยนร สะทอนความคดเหนแบบกลยาณมตรอยางตอเนอง โดยโปรแกรมทนามาใชในการสงเสรมอาจารยเพอพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกใชแนวคดดงน

3.1 หลกการแหงพฤตกรรม (Behavior Principle) และแนวคดทฤษฎเกยวกบความร เจตคต และพฤตกรรม (KAP Model) หลกแหงพฤตกรรม (Behavior Principle) กลาววา ความรสก (Feeling) ความรคด (Cognitive) และพฤตกรรม (Behavior) มผลซงกนและกน (Reciprocal Determinism) (Kalish. 1981) แสดงไดดงน

57  

พฤตกรรม (B) ความรสก (F) ความรคด (C)

ภาพประกอบ 4 หลกแหงพฤตกรรม (Behavior Principle)

ทมา: Kalish. (1981). From behavior science to behavior modification. แนวคดของการใชหลกการแหงพฤตกรรมมาเปลยนแปลงพฤตกรรม จะแบงออกเปน 2 กรณ คอ กรณทสามารถควบคมสภาพแวดลอมได และกรณทไมสามารถควบคมสภาพแวดลอม (ประทป จนง. 2540: 9-10) โดยกรณทสามารถควบคมสภาพแวดลอมได สามารถจดกระทาโดยการเปลยนแปลงทพฤตกรรม (Behavior) โดยตรง ใชทฤษฎการเรยนรการวางเงอนไข จดการกบพฤตกรรมโดยตรง แตกรณทไมสามารถควบคมสภาพแวดลอมได สามารถจดกระทาได 2 แนวคด คอ (1) จดกระทาโดยการเปลยนทความรสก (Feeling) แลวสงผลไปเปลยนทพฤตกรรม กบ (2) จดกระทาโดยเปลยนทความรคด (Cognitive) แลวสงผลไปเปลยนทพฤตกรรม ซงความความสมพนธระหวางความร เจตคตและพฤตกรรม เปนแนวคดทไดรบการยอมรบอยางแพรหลาย แนวคดนมขอตกลงเบองตนวา หากบคคลมความร และมทศนคตเจตคตทดตอแนวทางดงกลาว จะทาใหเขาปฏบตพฤตกรรมทพงประสงค ในทางตรงกนขามหากเขาไมมความร ไมชอบวธการปฏบตเขากจะไมปฏบตตามพฤตกรรมทพงประสงค สอดคลองกบแนวคดของชาวรท (Schwart. 1975) ทกลาวถงรปแบบความสมพนธของพฤตกรรมการเรยนรทง 3 ดาน คอดานพทธพสย เจตพสย และทกษะพสย (Knowledge-Attitudes-Practices: KAP Model) มความสมพนธกนใน 4 ลกษณะ คอ รปแบบท 1 ความรมความสมพนธกบเจตคตซงสงผลใหเกดการปฏบต รปแบบท 2 ความรและเจตคตมความสมพนธกนและทาใหเกดการปฏบตตามมา รปแบบท 3 ความร และเจตคตตางกทาใหเกดการปฏบตได โดยทความรและเจตคตไมจาเปนตองมความสมพนธกน และรปแบบท 4 ความรมผลตอการปฏบตทงทางตรงและทางออม มเจตคตเปนตวกลางทาใหเกดการปฏบตตามมา แสดงไดดงน

58  

K-A-P Model 1 K A P

K-A-P Model 2 K P A

K-A-P Model 3 K P A

K-A-P Model 4 A K P

ภาพประกอบ 5 Knowledge-Attitudes-Practices: KAP Model

ทมา: Schwart. (1975). Journal of the American Dietetir Association. January. P.31. 3.2 แนวคดเจตคต (Atitude) ตอพฤตกรรม เจตคตเปนเรองทนกจตวทยาใหความสนใจศกษาอยางลกซงในแงมมตางๆ มความหลากหลายของคาจากดความของเจตคตทนกวชาการใหไว และอกสงทสาคญคอ ความแตกตางในดานโครงสรางของเจตคต ซงมความสาคญตอการสรางมาตรวด พบวาจาแนกกลมได 4 แนวคด คอ (1) เจตคตแบบองคประกอบเดยว แนวคดนเชอวาเจตคตมองคประกอบเดยว เชน แนวคดของเธอรสโตน และเมอรฟ เปนตน (2) เจตคตประกอบดวย 2 องคประกอบ แนวคดนเชอวาเจตคตประกอบดวย ความรคด (Cognitive) ความรสก (Affective) เชน แนวคดของคาทส และโรคซ เปนตน (3) เจตคตประกอบดวย 3 องคประกอบ แนวคดนเชอวาเจตคตประกอบดวย ความรคด (Cognitive) ความรสก (Affective) และพฤตกรรม (Behavior) เชน แนวคดของ โรเซนเบอรกและฮอฟแลนด; เฟอรกสน ทรแอนดส เปนตน (4) เจตคตในรปจาลองทางคณตศาสตร แนวคดนอธบายเจคตในรปแบบจาลองทางคณตศาสตร ซงแสดง

59  

ความสมพนธระหวางตวแปรเจคตกบตวแปรความเชอ (Belief) เชน แนวคดของชอวและไรท; ฟชบายนและไอเซน เปนตน นอกจากน ดวงเดอน พนธมนาวน และคนอนๆ (2531: 125) ไดใหความหมายของเจตคต วาเปนจตลกษณะประเภทหนงของบคคลอยในรปของความรสกพอใจหรอไมพอใจในสงใดสงหนง ความรสกนเกดจากความรเชงประเมนคาของบคคลเกยวกบสงนน คอความรวาสงนนมประโยชนหรอมโทษมากนอยเพยงใด เมอเกดความรสกพอใจสงนน บคคลนนจะมความพรอมทจะกระทาตอสงนนไปในทางทเขาชอบหรอไมชอบของตนตอสงนน สอดคลองกบ งามตา วนนทานนท (2535: 215) ทใหความหมายของเจตคต วาเปนจตลกษณะทเกดจากการรคดเชงประเมนคาเกยวกบสงหนงสงใดเกยวกบประโยชนหรอโทษ ทาใหเกดความรสกโนมเอยงไปทางชอบหรอพอใจมากถงนอยตอสงนนๆ รวมทงความพรอมทจะแสดงพฤตกรรมเฉพาะอยางอนเปนผลจากการเหนประโยชนหรอพอใจสงนน ในการเปลยนแปลงเจตคต มแนวคดทฤษฎทเกยวกบการเปลยนเจตคตมหลายทฤษฎ ซงในแตละแนวคดทฤษฎมความเหมาะสมกบสถานการณ และพฤตกรรมทแตกตางกนไป ในการวจยครงนผวจยเลอกใชแนวคดของแมคไกวร (McGuire. 1985) ดงน แมคไกวร (McGuire. 1985: 239) อธบายวาเจตคตประกอบดวย 3 องคประกอบ คอ (1) องคประกอบเชงความรประเมนคา (Cognitive Component) หมายถง บคคลมความรสงใดสงหนงทเปนประโยชนหรอเปนโทษขนอยกบการทบคคลไดรบความรใหสอดสอดคลองกบความเปนจรงหรอไม ความรเชงประเมนคาจงเปนตนกาเนดของเจตคตของบคคล (2) องคประกอบดานความรสก (Affective Component) หมายถง ความรสกของบคคลตอสงใดสงหนง เมอบคคลทราบวาสงใดมประโยชนบคคลกจะรสกชอบและพอใจสงนน ถารสกมโทษกจะรสกไมชอบ ไมพอใจสงนน ความรสกพอใจของบคคลตอสงหนงจะเกดขนโดยอตโนมต และสอดคลองกบความรเชงประเมนคาเกยวกบสงนน (3) องคประกอบความพรอมกระทา (Behavioral Component) หมายถง การทบคคลมความพรอมทจะสงเสรมสงทเขาชอบ และพรอมทจะเพกเฉยตอสงทเขาไมชอบ องคประกอบเหลานยงอยภายในจตใจของบคคล ยงไมออกมาเปนพฤตกรรม ความพรอมกระทาจะปรากฏเปนพฤตกรรมหรอไมยอมขนอยกบลกษณะของบคคลและสถานการณ กระบวนการเปลยนเจตคตของแมคไกว (McGuire. 1969) 1. ขนสรางความสนใจ (Attention) การชกจงโดยใชสารใหเกดผลได ผ รบจะตองใหความสนใจและตงใจรบทราบเนอความในสารชกจง ผชกจงทนาสนใจ เนอหาของสารชกจงมความยากงายตรงกบสตปญญาผ รบ ปจจยทเรยกรองความสนใจ ไดแก สาร (Communication) สารทใชในการชกจงควรมรปแบบทเหมาะสมกบผถกชกจง ทงทเปนสารทกลาวถงประโยชนทเกดจากการยอมรบการชกจง สารทกลาวถงโทษของการทบคคลจะไมปฏบตตามการชกจง หรอสารทกลาวถงประโยชนและโทษของการทบคคลจะปฏบตการชกจง ใน

60  

งานวจยครงนใชสารทกลาวถงประโยชนของการจดการเรยนรเชงรกเนองจากเปนพฤตกรรมพงประสงคทตองการใหอาจารยเกดจงควรใชการชกจงใหเหนประโยชนมากกวาโทษ ผ สอความ (Communicator) ผชกจงทมประสทธภาพเรยกรองความสนใจของบคคลตองมความกวางขวางเปนทรจก มบคลกภาพด ในงานวจยครงนใชผ เชยวชาญในการจดการเรยนรเชงรกเปนผ สอความกบอาจารยผสอน 2. ขนสรางความเขาใจ (Comprehension) สารทตองการชกจงตองมการเรยบเรยงอยางชดเจนพอสมควร เนอหาตองไมขดแยงกบเจตคตและความเชอเดมอยางรนแรง มขอสรปใหเขาใจประเดนทชกจง ใหเวลาแกผ รบสารทาความเขาใจเนอความ ใหโอกาสตอบขอซกถามของใจหรอทาใหผ รบสารมโอกาสไดพดตอบโตกบผชกจง การทจะทาใหผ รบเกดความเขาใจอาจทาไดโดยการอธบาย ชแจงใหเหนความสาคญ ประโยชนของเรองทชกจง ยกตวอยาง เปดโอกาสใหแสดงความคดเหน 3. ขนสรางการยอมรบ (Acceptance) เปนขนทมความสาคญและเปนจดมงหมายของการพฒนาเจตคต แมผ รบการจะเขาใจเนอความในสารอยางชดเจนแตถาจะเหนดวยกบเนอหาและการชกจงนนยอมขนอยกบสงอนๆ อกหลายประการ ซงประการสาคญคอ ลกษณะของผ ทาการชกจง เนอหาของสารชกจง และสภาพในการชกจง เชน การประชมกลมยอยทมการอภปรายกนระหวางสมาชก จะชวยใหบคคลจดจาการเปลยนเจตคตและผลกดนใหเกดพฤตกรรมตามเจตคตทเปลยนไปดวย 4. การจดจาการเปลยนเจตคต (Retention) เพอใหเจตคตทเปลยนไปมความคงทนเปนเวลานานจะตองมการชกจงเปนระยะเรอยไปโดยใชวธการชกจงตางๆ กน 5. การกระทาตามการชกจง (Action) บคคลทจะกระทาตามการชกจงนอกจากจะมเจตคตทเหมาะสมแลวยงมปจจยอนทสนบสนนหรอขดขวางการกระทาตามเจตคต เชน ปจจยทางดานจตลกษณะ ไดแก ลกษณะมงอนาคต ความสามารควบคมตน และแรงจงใจใฝสมฤทธ ดวงเดอน พนธมนาวน และคนอนๆ (2531: 132-147) กลาวถง แนวทางการเปลยนเจตคตโดยอาศยหลก การพฒนาความรเชงประเมนคา การพฒนาอารมณ และการใหกระทาพฤตกรรมทสนบสนนเจตคตทตองการพฒนา 1. การพฒนาความรเชงประเมนคา เปนการใหขอความชกจงทางดานคณหรอโทษของสงทตองการเปลยนเจตคต หรอทงสองดาน จะทาใหเกดการเปลยนแปลงความรสกพอใจหรอไมพอใจตอสงนน และเปลยนความพรอมทจะกระทาตอสงนนโดยทางออม 2. การพฒนาอารมณเพอเปลยนเจตคต เปนการเปลยนเจตคตทองคประกอบความรสกอาจกระทาไดหลายวธและมกจะเกดขนเองตามธรรมชาตอยเสมอ เชน ระหวางการเรยนอากาศรอน เสยงดงรบกวน ทาใหอารมณเสย ทาใหเกดความเชอมโยงไดวาขณะเรยนจะมความรสกไมพอใจ ไมสบาย

61  

ใจเกดขนไดเสมอ ซงอาจใชการเสรมอารมณทางบวกเขาแทนทอารมณทางลบโดยใชทฤษฎการเชอมโยงสงเราทาการเปลยนอารมณของบคคล เปนตน 3. การใหกระทาพฤตกรรมทสนบสนนเจตคตทตองการจะพฒนา การทบคคลจะกระทากจกรรมตางๆ ดวยความสมครใจของตนเองโดยการอาสาสมครหรอยนยอมอยางเตมใจ การไดศกษาขอดขอเสยเกยวกบสงใดสงหนงโดยตวเอง ทาความเขาใจรายละเอยดในเรองทตนเคยปฏบตมาและเกดความกระจางในเรองนนดวยกจกรรมทผ รบการชกจงจะเกยวของอยางเตมท จะทาใหเกดผลในการทผ รบการชกจงจะชกจงตนเองใหเปลยนเจตคต ในงานวจยนมงเปลยนเจตคต 3 ขนตอน คอ ขนสรางความสนใจ โดยการใหขอมลขาวสาร ใหคาแนะนา ขนสรางความเขาใจ โดยการอธบาย ชแจงใหทราบถงคณคาของการปฏบตตาม และเปดโอกาสใหแสดงความคดเหน ขนสรางการยอมรบ ใชการชกจงสารใหเหมาะกบผ รบสารบอกถงประโยชนเมอปฏบตตามหรอลงโทษเมอไมปฏบตตาม จากการรวบรวมขอมล ผ วจยไดนามาสรางโปรแกรมการพฒนาตามขนตอนการเปลยนเจตคต คอ ขนสรางความสนใจ คอ การทาใหอาจารยเกดความสนใจโดยใชการใหขอมลขาวสาร ขนสรางความเขาใจ คอ อธบายใหขอมลเกยวกบประโยชนของการจดการเรยนรเชงรก และขนสรางการยอมรบและเปลยนตาม โดยการใหชวยกนคดถงประโยชนของการจดการเรยนรเชงรก สาหรบการศกษาและวดเจตคต ดวงเดอน พนธมนาวน (2530: 9 - 22) กลาววา กลาววา การวดเจตคตของบคคลควรวดทง 3 องคประกอบ แตจะวดทองคประกอบเดยวหรอมากกวา 1 องคประกอบกได ซงการศกษาเจตคตประกอบดวย 6 วธ ดงน (1) การสงเกต หมายถง การเฝามองและจดบนทกพฤตกรรมของบคคลทมตอสงใดสงหนง แลวนาขอมลทสงเกตไดไปอนมานวาบคคลนนมเจตคตตอสงนนอยางไร (2) การสมภาษณ คอ วธการถามใหตอบดวยปากเปลา ผ เกบขอมลอาจจดบนทกคาตอบ หรออดเสยงตอบไวได แลวนามาวเคราะหคาตอบภายหลง วธการสมภาษณใหขอมลครอบคลมทงอดต ปจจบน อนาคต และสงอนทเกยวของ แตมขอจากดเพราะวธการสมภาษณเปนการตอบ หรอเลาพฤตกรรมของตนเองหรอผ อน ซงเปดโอกาสใหผถกศกษาเลาแตพฤตกรรมทตนเอง เหนสมควรจะนามาเปดเผยหรอเลาพฤตกรรมทสงคมยอมรบ (3) แบบสอบถาม วธนใชกบผ ทสามารถอานออกเขยนได แบบวดเจตคตนนจะมขอคาถามและคาตอบตาง ๆ ไวใหเลอกตอบ โดยทาไวเปนมาตรฐานแบบแผนเดยวกนสาหรบผตอบทกคน การใชแบบวดเจตคตเปนวธการทใชมากทสดในการศกษาเกยวกบเจตคต เพราะใชเวลานอยและไดคาตอบมากกวาวธอน นอกจากน ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (2538: 179 - 191) ไดสรปถงแบบทดสอบเจตคตวามอยดวยกน 3 วธ คอ (3.1) วธของเทอรสโตน (Thurstone’s Method) วธการนจะหาคาของแตละมาตราของขอความทางเจตคตกอนทจะนาไปใชในการวจย และกาหนดคามาตรามคาตงแต 0 ถง 1 (3.2) วธของลเครต (Likert’s

62  

Method) วธนกาหนดมาตราเปน 5 ชน แตละชนจะกาหนดคาไวหลงจากไปรวบรวมขอมลในการวจยมาแลว (3.3) วธของออสกด (Osgood’s Method) เปนวธวดเจตคตโดยใชความหมายของภาษา (Semantic Differential Scales) มาใชในการสรางมาตรา (4) การสรางจนตภาพ โดยใชภาพเพอวดเจตคตบคลกภาพของบคคล โดยภาพจะเปนตวกระตนใหบคคลแสดงความคดเหนออกมาและสามารถสงเกตไดวาบคคลนนมความรสกอยางไร (5) การวดแบบผถกวดไมรตว เปนวธการทผ เกบขอมลไมจาเปนตองเกยวของกบผถกศกษาโดยตรงและผถกศกษากไมรตววากาลงถกศกษาอย (6) การวดทางสรระ คอการใชเครองมอในการสงเกตการเปลยนแปลงทางดานรางกาย โดยการกระตนดวยสงทบคคลชอบหรอไมชอบจะทาใหระดบในอารมณในขณะนนเปลยนไป แลวใชเครองมอวดในทางสรระตรวจสอบการเปลยนแปลงทางอารมณ สาหรบการวดเจตคต 3.3 แนวคดการรคด (Cognitive) ตอพฤตกรรม กด (Good. 1973: 325) กลาววา ความร (Knowledge) เปนขอเทจจรง (Facts) ความจรง (Truth) เปนขอมลทมนษยไดรบและเกบรวบรวมจากประสบการณตางๆ ความร คอ สารสนเทศทนาไปสการปฏบต เปนเนอหาขอมลทประกอบดวยขอเทจจรง ความคดเหน ทฤษฎ หลกการ รปแบบ กรอบความคดหรอขอมลอนๆ ทมความจาเปน เปนการรบรเบองตน ซงบคคลสวนมากจะไดรบประสบการณโดยการเรยนรจากการตอบสนองตอสงเรา (S-R) แลวจดระบบเปนโครงสรางของความรทผสมผสานระหวาง ความจา (ขอมล) กบ สภาพจตวทยา เนองจากความรคอความสามารถทางพทธปญญาซงบลม (Bloom. 1971: 271) ไดแบงการเรยนรตามลกษณะของพฤตกรรมดานความร ดงน พฤตกรรมการเรยนรกลมพทธพสย (Cognitive Domain) เปนพฤตกรรมทเกยวกบความสามารถและทกษะทางดานสมองในการคดเกยวกบสงตาง ๆ ซงแบงยอยไดเปน 6 ระดบ คอ (1) ความร (Knowledge) หมายถง ความสามารถในการทจะจดจา (Memorization) และระลกได (Recall) เกยวกบความรทไดรบไปแลว อนไดแก ความรเกยวกบขอมลตาง ๆ ทเจาะจงหรอเปนหลกทวไป วธการ กระบวนการ โครงสราง และสามารถถายทอดออกมาโดยการพด เขยน หรอกรยาทาทาง แบงประเภทตามลาดบความซบซอนจากนอยไปหามาก (2) ความเขาใจ (Comprehension) สามารถใหความหมาย แปล สรป หรอเขยนเนอหาทกาหนดใหมได โดยทสาระหลกไมเปลยนแปลง (3) การนาไปใช (Application) สามารถนาวสด วธการ ทฤษฏ แนวคด มาใชในสถานการณทแตกตางจากทไดเรยนรมา (4) การวเคราะห (Analysis) สามารถจาแนกองคประกอบทสลบซบซอนออกเปนสวน ๆ ใหเหนความสมพนธระหวางสวนยอยตาง ๆ (5) การสงเคราะห (Synthesis) หมายถง ความสามารถในการรวบรวม หรอนาองคประกอบหรอสวนตางๆ เขามารวมกน เพอใหเปนภาพพจนโดยสมบรณ เปน

63  

กระบวนการพจารณาแตละสวนยอยๆ แลวจดรวมกนเปนหมวดหม ใหเกดเรองใหมหรอสงใหม สามารถสรางหลกการกฎเกณฑขนเพออธบายสงตาง ๆ ได (6) การประเมนคา (Evaluation) สามารถตดสน ตราคาคณภาพของสงตาง ๆ โดยมเกณฑหรอมาตรฐานเปนเครองตดสน เชน การตดสนกฬา ตดสนคด หรอประเมนวาสงนนด ไมด ถกตองหรอไม โดยประมวลมาจากความรทงหมดทม พฤตกรรมการเรยนรกลมเจตพสย (Affective Domain) เปนพฤตกรรมทเกยวของกบการเปลยนแปลงทางจตใจ ลกษณะนสย คณธรรมและคานยม แบงเปน 5 ระดบ คอ (1) การยอมรบ (Receiving) เปนความสามารถในการรจก หรอความฉบไวในการรบรสงตางๆ (2) การตอบสนอง (Responding) เปนพฤตกรรมทแสดงออกถงความสนใจ เตมใจ และพอใจตอสงเรา (3) การสรางคณคาหรอคานยม (Valuing) เปนพฤตกรรมทแสดงออกซงความรสกหรอสานกในคณคา หรอคณธรรมของสงตางๆ จนกลายเปนความชมชอบและเชอถอในสงนน (4) การจดระบบ (Organization) เปนการจดรวบรวมคานยมตอสงตาง ๆ เขามาเปนระบบ (5) การมลกษณะทไดจากคานยม หรอลกษณะนสย โดยคณคาเดยวและคณคาซบซอน (Characterization by a Value or Value Complex) เปนพฤตกรรมทแสดงออกเปนนสยตามธรรมชาต เปนคณลกษณะหรอบคลกของแตละคน ซงเปนผลสบเนองจากระบบคานยมทเขายดมน พฤตกรรมการเรยนรกลมทกษะพสย (Psychomotor Domain) เปนความสามารถในการปฏบตงานอยางมประสทธภาพทเกยวของกบระบบทางานของอวยวะตาง ๆ ภายในรางกาย แยกเปน 5 ระดบ ดงน (1) การเลยนแบบ (Imitation) เปนการเลอกตวแบบหรอตวอยางทสนใจ (2) การทาตามแบบ (Manipulation) เปนการลงมอทาตามแบบทสนใจ (3) การมความถกตอง (Precision) เปนการตดสนใจเลอกตามแบบทเหนวาถกตอง (4) การกระทาอยางตอเนอง (Articulation) เปนการกระทาทเหนวาถกตองนนอยางเปนเรองเปนราวตอเนอง (5) การกระทาโดยธรรมชาต (Naturalization) เปนการกระทาจนเกดทกษะ สามารถปฏบตไดโดยอตโนมตเปนธรรมชาต ในการวจยครงนเปนการวดความร ความเขาใจ การนาไปใช เนองจากตองการทราบความร ความเขาใจ และความพรอมในการนาความรไปใชของอาจารยกอนทจะเขารวมการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก โดยใหความหมายวา ความร หมายถง ความสามารถจดจาระลกไดในสงทเคยเรยนรหรอมประสบการณมาแลวเกยวกบการจดการเรยนรเชงรก ความเขาใจ หมายถง ความสามารถเขาใจเนอหาของการจดการเรยนรเชงรก โดยอธบายความหมายของการจดการเรยนรเชงรกได สามารถแยกแยะประเภทของกจกรรมการเรยนรตางๆ ทชวยใหผ เรยนเกดการเรยนรเชงรกได และ การนาไปใช หมายถง ความสามารถทจะนาความรเกยวกบการจดการเรยนรเชงรกไปใชในการจดการเรยนการสอนได

64  

จากหลกแหงพฤตกรรม (Behavior Principle) กลาววา ความรสก ความรคด และพฤตกรรม มผลซงกนและกนในการวจยและแนวคด KAP Model รปแบบท 4 ทกลาววา ความรมผลตอการปฏบตทงทางตรงและทางออม มเจตคตเปนตวกลางทาใหเกดการปฏบตตามมา ดงนนในการวจยครงนผวจยใชหลกการนมาเปลยนแปลงพฤตกรรม ซงเปนกรณทไมสามารถควบคมสภาพแวดลอมได จงเลอกจดกระทาโดยเปลยนทความรคด (Cognitive) แลวสงผลไปเปลยนทพฤตกรรม (Behavior) 3.4 แนวคดเกยวกบการพฤตกรรมการจดการเรยนร หากพจารณาพฤตกรรมในการจดการเรยนรของอาจารยจากบทบาทของอาจารยในการจดการเรยนรเชงรก พฤตกรรมในการจดการเรยนรเชงรกเบองตนทควรจดเนอหาอบรมเชงปฏบตการใหอาจารยคอ (1) การเขยนแผนการจดการเรยนร (2) การออกแบบกจกรรมการเรยนร และ (3) การประเมนผลการเรยนร การออกแบบการจดการเรยนร (Instructional Design) สมธและราแกน (Smith; & Ragan. 1999) กลาววา การออกแบบการจดการเรยนร (Instructional Design) เปนกระบวนการเปลยนแปลงหลกการจดการเรยนรมาสการวางแผนสาหรบจดการเรยนร รวมถงวางแผนสอและกจกรรมทจะใชในการจดการเรยนร ซงดคและคาเรย (Dick; & Carey. 1991) ไดเสนอวาการออกแบบการจดการเรยนรมขนตอนทสาคญดงน (1) กาหนดเปาหมายวาเมอสนสดการจดการเรยนรแลวตองการใหผ เรยนมคณลกษณะอยางไร (2) วเคราะหเปาหมายการจดการเรยนรวาผ เรยนตองมความสามารถดานใดบาง เชน แนวคดของกานเย (Gagne' , 1985) ทกาหนดเปาหมายไว 4 ดาน คอ ทกษะทางกาย (Psychomoter Skill) ทกษะเชาวปญญา (Intellectual Skill) ทกษะการสอสารทางวาจา (Verbal Skill) และเจตคต (Attitude) (3) วเคราะหผ เรยนและบรบททเกยวของเนองจากผ เรยนมความแตกตางกน (4) เขยนจดประสงคเชงปฏบตการวาเมอผ เรยนผานกระบวนการแลวจะเกดทกษะอะไรบาง รวมทงกาหนดเกณฑในการประเมนผ เรยน (5) พฒนาเครองมอในการประเมนเพอวดและประเมนผลความสามารถของผ เรยนใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร (6) เลอกวธการสอนและเลอกกจกรรมการจดการเรยนร (7) ออกแบบและทบทวนการจดการเรยนร สาหรบเคมพและรอสส (Kemp; & Ross. 1994) ไดเสนอขนตอนของการออกแบบการจดการเรยนรวาม 9 ขนตอน ดงน (1) วเคราะหปญหาการเรยนการสอนเพอกาหนดเปาหมายในการออกแบบการจดการเรยนร (2) ทดสอบลกษณะสาคญของผ เรยนทจาเปนตองไดรบการดแลเอาใจใส (3) กาหนดขอบเขตเนอหาเพอกาหนดเปาหมาย (4) กาหนดวตถประสงคการเรยนรของผ เรยน (5) จดลาดบเนอหาในหนวยการเรยน (6) ออกแบบวธการสอนททาใหผ เรยนสามารถบรรลวตถประสงค

65  

การเรยนรทกาหนดไว (7) วางแผนการจดการเรยนร (8) พฒนาเครองมอประเมนผ เรยนตามวตถประสงคการเรยนร (9) เลอกทรพยากรการเรยนรทสนบสนนการจดการเรยนรและกจกรรมการเรยนร การเขยนแผนการจดการเรยนร แผนการจดการเรยนรหรอแผนการสอนเปนเอกสารสาคญทอาจารยตองจดทาขนไวลวงหนากอนสอน เพอวางแผนการสอน เตรยมการสอน และในขณะทจดกจกรรมการเรยนรตามทกาหนดไว โดยสานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2543: 133) ใหความหมายของแผนการจดการเรยนรวา หมายถง การวางแผนจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอเปนแนวดาเนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนแตละครงโดยกาหนดสาระสาคญ จดประสงค เนอหา กจกรรมการเรยนการสอนสอ ตลอดจนการวดผลและการประเมนผล สวนกรมวชาการ (2545: 73) ไดใหความหมายของแผนการจดการเรยนรวา คอผลของการเตรยมการวางแผนการจดการเรยนการสอนอยางเปนระบบโดยนาสาระและมาตรฐานการเรยนร คาอธบายรายวชา และกระบวนการเรยนร มาเขยนเปนแผนการจดการเรยนรเพอใหเปนไปตามศกยภาพของผ เรยน สรปไดวาแผนการจดการเรยนรคอ การวางแผนการจดกจกรรมเปนลายลกษณอกษรทดาเนนการไวลวงหนาอยางละเอยด เพอเปนแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนรซงมเนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการสอน และวธวดผลประเมนผลทชดเจน กรมวชาการ (2544: 11) ระบถงลกษณะของแผนการจดการเรยนรทดวาควรมลกษณะการจดกจกรรมการเรยนร ดงน (1) เปนกจกรรมการเรยนรทใหผ เรยนไดลงมอปฏบตใหมากทสด โดยมผสอนเปนผใหคาแนะนา สงเสรม หรอกระตนใหกจกรรมทผ เรยนดาเนนการเปนไปตามจดประสงคการเรยนรทกาหนดไว (2) เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหผ เรยนคนพบคาถาม หรอทาสาเรจดวยตนเอง โดยผสอนตองลดบทบาทจากผบอกคาตอบมาเปนผคอยกระตนดวยคาถาม หรอปญหาใหผ เรยนคดแกไข หรอหาแนวทางไปสความสาเรจในกจกรรมดวยตนเอง (3) เปนกจกรรมทมงใหผ เรยนรบร และเรยนรอยางเปนกระบวนการและสามารถนากระบวนการไปใชไดจรงในชวตประจาวน (4) เปนกจกรรมทผสอนไดใชนวตกรรมการเรยนรตาง ๆ ทสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร เหมาะสมกบสาระการเรยนรและผ เรยน (5) เปนกจกรรมทสงเสรมการใชประโยชนจากวสดอปกรณแหลงเรยนรในชมชน และภมปญญาทองถน ขนตอนการจดทาแผนการจดการเรยนร มลาดบขนตอนดงน (1) วเคราะหคาอธบายรายวชา และหนวยการเรยนรเดม เพอกาหนดหนวยการเรยนรใหม และเขยนรายละเอยดของแตละหวขอของแผนการจดการเรยนร (2) วเคราะหผลการเรยนรทคาดหวง เพอนามาเขยนเปนจดประสงคการเรยนร โดยใหครอบคลมพฤตกรรมทงดานความร ทกษะ/กระบวนการ อารมณ ความรสกและคานยม (3)

66  

วเคราะหสาระการเรยนร โดยเลอกและขยายสาระการเรยนรใหสอดคลองกบผ เรยน ชมชน และทองถน มความเทยงตรง เปนตวแทนของความรและสาคญ (4) วเคราะหกระบวนการจดการเรยนร โดยเลอกรปแบบการจดการเรยนรทเนนผ เรยนเปนสาคญ จดกจกรรมใหปฏบตทงในหองเรยนและนอกหองเรยนใหผ เรยนไดฝกฝนและถายทอดการเรยนรไปสสถานการณใหมๆ ใหผ เรยนตรวจสอบความเขาใจ สรป เชอมโยงสงทเรยนรและจะเรยนตอไป (5) วเคราะหกระบวนการประเมนผล โดยเลอกใชวธการวดและประเมนผลทสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรหลากหลายวธการ เครองมอมความเชอมน แปลผลไปสการปรบปรงและพฒนา (6) วเคราะหแหลงการเรยนร โดยคดเลอกสอการเรยนรและแหลงการเรยนรทงในและนอกหองเรยนใหเหมาะสมสอดคลองกบกระบวนการเรยนร นอกจากน กรมวชาการ (2544) ไดระบถงองคประกอบของแผนการจดการเรยนร ประกอบดวยหวขอดงตอไปน (1) สวนนา (2) จดประสงคการเรยนรหรอผลการเรยนรทคาดหวงเปนการระบจดประสงค (3) สาระการเรยนร เปนการระบเนอหาสาระหรอแนวคดของเนอเรองหรอสาระทผ เรยนตองเรยนร เรยงตามลาดบเปนขอ ๆ ตลอดจนวธการแสวงหาความรจากสาระนน ๆ (4) กระบวนการจดกจกรรมการเรยนรทใชกระบวนการเรยนรทเนนผ เรยนเปนสาคญ ใชนวตกรรมการเรยนรตาง ๆ ทสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร และเหมาะสมกบสาระการเรยนร มลาดบขนตอนเปนขนนาเขาสบทเรยน ขนปฏบตกจกรรม และขนสรปหลกการความคดรวบยอด (5) การวดผลประเมนผลการเรยนร (6) แหลงการเรยนร (7) บนทกผลการจดการเรยนร สาหรบการจดทาแผนการจดการเรยนรในระดบอดมศกษา ในปจจบนยดหลกตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต (TQF) โดยใช มคอ.3 รายละเอยดของรายวชา (Course Specification) ซงสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (2552) ไดใหความหมายของ มคอ. 3 รายละเอยดของรายวชา (Course Specification) วาหมายถง ขอมลเกยวกบแนวทางการบรหารจดการของแตละรายวชาเพอใหการจดการเรยนการสอนสอดคลองและเปนไปตามทวางแผนไวในรายละเอยดของหลกสตร ซงแตละรายวชาจะกาหนดไวอยางชดเจนเกยวกบวตถประสงคและรายละเอยดของเนอหาความรในรายวชา แนวทางการปลกฝงทกษะตางๆ ตลอดจนคณลกษณะอนๆทนกศกษาจะไดรบการพฒนาใหประสบความสาเรจตามจดมงหมายของรายวชา มการกาหนดรายละเอยดเกยวกบระยะเวลาทใชในการเรยน วธการเรยน การสอน การวดและประเมนผลในรายวชา ตลอดจนหนงสอหรอสอทางวชาการอนๆทจาเปนสาหรบการเรยนร นอกจากนยงกาหนดยทธศาสตรในการประเมนรายวชาและกระบวนการปรบปรง และอธบายวธการเขยน มคอ. 3 วาประกอบดวย หมวดท 1 ขอมลโดยทวไป หมวดท 2 จดมงหมายและวตถประสงค หมวดท 3 ลกษณะและการดาเนนการ หมวดท 4 การพฒนาการเรยนรของนกศกษา หมวดท 5 แผนการสอนและการประเมนผล หมวด 6 ทรพยากรประกอบการเรยนการสอน หมวดท 7 การประเมนและปรบปรงการดาเนนการของรายวชา

67  

การประเมนผลการเรยนร การประเมนผลตามสภาพจรง (Authentic Assessment) เปนการวดและประเมนผลการเรยนรจากการทผ เรยนไดลงมอปฏบตงาน ซงแสดงใหเหนถงการนาความรและทกษะทเรยนไปใชในสภาพและสถานการณจรงหรอเชอมโยงใกลเคยงกบสถานการณจรงมากทสด การวดประเมนผลตามสภาพจรงมการกาหนดภาระงานใหผ เรยนปฏบต และมการใชเครองมอการวดและประเมนผลทมเกณฑพรอมทงคาอธบายคณภาพของงานตามเกณฑไวอยางชดเจน โดยกรมวชาการ (2545: 20) ไดใหความหมายวา การประเมนสภาพจรงเปนการประเมนจากการปฏบตงานหรอกจกรรมอยางใดอยางหนง โดยงานหรอกจกรรมทมอบหมายใหปฏบต จะเปนงานหรอสถานการณทเปนจรง (Real Life) หรอใกลเคยงกบชวตจรง จงเปนงานทมสถานการณซบซอน (Complexity) และเปนองครวม (Holistic) มากกวางานปฏบตในกจกรรมการเรยนทวไป สอดคลองกบ สวมล วองวานช (2546: 13)กลาววา การประเมนตามสภาพจรงเปนกระบวนการตดสนความรความสามารถและทกษะตาง ๆ ของผ เรยนในสภาพทสอดคลองกบชวตจรง โดยใชเรองราว เหตการณ สภาพจรงหรอคลายจรงทประสบในชวตประจาวน เปนสงเราใหผ เ รยนตอบสนองโดยการแสดงออก ลงมอกระทา หรอผลต จากกระบวนการทางานตามทคาดหวงและผลผลตทมคณภาพ จะเปนการสะทอนภาพเพอลงขอสรปถงความร ความสามารถ และทกษะตาง ๆ ของผ เรยนวามมากนอยเพยงใด นาพอใจหรอไม อยในระดบความสาเรจใด กรมวชาการ (2545: 159) กลาวถงลกษณะสาคญของการวดและการประเมนผลจากสภาพจรง ดงน (1) ใชวธการประเมนกระบวนการคดทซบซอนความสามารถในการปฏบตงาน ศกยภาพของผ เรยนในดานของผผลตและกระบวนการทไดผลผลตมากกวาทจะประเมนวาผ เรยนสามารถจดจาความรอะไรไดบาง (2) เปนการประเมนความสามารถของผ เรยน เพอวนจฉยผ เรยนในสวนทควรสงเสรมและสวนทควรแกไขปรบปรง เพอใหผ เรยนไดพฒนาอยางเตมศกยภาพตามความสามารถ ความสนใจและความตองการของแตละบคคล (3) เปนการประเมนทเปดโอกาสใหผ เรยนไดมสวนรวมประเมนผลงานของทงตนเองและของเพอนรวมหอง เพอสงเสรมใหผ เรยนรจกตวเอง เชอมนตนเอง สามารถพฒนาขอมลได (4) ขอมลทประเมนไดจะตองสะทอนใหเหนถงกระบวนการเรยนการสอนและการวางแผนการสอนของผสอนวาสามารถตอบสนองความสามารถ ความสนใจ และความตองการของผ เรยนแตละบคคลไดหรอไม (5) ประเมนความสามารถของผ เรยนในการถายโอนการเรยนรไปสชวตจรงได (6) ประเมนดานตาง ๆ ดวยวธทหลากหลายในสถานการณตางๆ อยางตอเนอง สอดคลองกบเบรค; โฟการตและเบลการด (Burke; Fogarty; & Belgrad. 1994: 7) กลาวถงลกษณะสาคญของการประเมนตามสภาพทแทจรง คอ (1) งานทใหปฏบตเปนงานทมความหมายสอดคลองกบชวตในชวตประจาวน และเปนเหตการณจรงมากกวากจกรรมทจาลองขนเพอใชในการทดสอบ (2) เปนการ

68  

ประเมนรอบดานดวยวธการทหลากหลาย เปนการประเมนผ เรยนทกดาน ทงความร ความสามารถ ทกษะ และคณลกษณะนสย โดยใชเครองมอทเหมาะสม สอดคลองกบวธแหงการเรยนรและพฒนาการของผ เรยน เนนการลงมอปฏบตมากกวาการประเมนความร (3) ผ เรยนจะมการประเมนตนเองตลอดเวลา และพยายามแกไขจดดอยของตนเองจนไดผลงานมคณภาพ เกดความพงพอใจในผลงานของตนเอง มโอกาสเลอกปฏบตงานไดตามความพงพอใจ มการกาหนดมาตรฐานของงานหรอสภาพความสาเรจของงานทเกดจากการกาหนดรวมกนระหวางผสอน ผ เรยน และอาจรวมถงผปกครองดวย (4) ใชความคดระดบสง การใหผ เรยนแสดงออกหรอผลตผลงานขนมา ซงเปนผลงานทเกดจากการคดวเคราะห สงเคราะห ประเมนทางเลอก ลงมอกระทาตลอดจนการใชทกษะการแกปญหาเมอพบปญหาทเกดขน (5) มปฏสมพนธทางบวก ผ เรยนไมรสกเครยด หรอเบอหนายตอการประเมน เกดความรวมมอทดตอกนในการประเมน และการใชผลการประเมนแกไขปรบปรงผ เรยน (6) งานและกจกรรมทจะใหผ เรยนปฏบตมขอบเขตทชดเจน สอดคลองกบจดหมายหรอสภาพทคาดหวงทตองการใหเกดพฤตกรรมดงกลาว (7) มการสะทอนตนเอง (Self Reflections) มการเปดโอกาสใหผ เรยนแสดงความรสก ความคดเหน หรอเหตผลตอการแสดงออก การกระทา หรอผลงานของตนเองวา ทาไมปฏบตหรอไมปฏบต ทาไมชอบ หรอไมชอบ (8) มความสมพนธกบชวตจรง (Transfer into Life) ปญหาทเปนสงเราใหผ เรยนไดตอบสนอง เปนปญหาทสอดคลองกบชวตประจาวน พฤตกรรมทประเมนเปนพฤตกรรมทแทจรง ทเกดขนในชวตประจาวน (9) ตองประเมนผ เรยนตลอดเวลา และทกสถานทอยางไมเปนทางการ ซงจะทาใหเหนพฤตกรรมทแทจรง เหนพฒนาการคนพบจดเดนและจดดอยของผ เรยน (10) เปนการบรณาการความร (Integration of Knowledge) งานทใหผ เรยนลงมอปฏบตนน ลกษณะสาคญดงกลาวจะชวยแกไขจดออนของการวดและประเมนแบบเดมทพยายามแยกยอยจดประสงคออกเปนสวนๆ เรยนร และประเมนเปนเรองๆ ดงนนผ เรยนจงขาดโอกาสทจะบรณาการความรและทกษะจากวชาตางๆ เพอใชในการปฏบตงานหรอแกปญหาทพบซงสอดคลองกบชวตประจาวนทงานแตละงาน หรอปญหาแตละปญหานนตองใชความร ความสามารถ และทกษะจากหลายๆ วชามาชวยในการทางานหรอแกไขปญหา ซงการประเมนผลการเรยนรทเนนการประเมนตามสภาพจรง มหลายวธ เชน การสงเกตทงทแสดงออกเปนรายบคคลหรอรายกลม ชนงาน ผลงาน รายงาน การสมภาษณ บนทกของผ เรยน การประชมปรกษาหารอรวมกนระหวางผ เรยนและคร การวดและประเมนผลภาคปฏบต การใชแฟมสะสมงาน เปนตน ซงการประเมนจากการปฏบตงานถอวาเปนหวใจของการประเมนตามสภาพจรง โดยการใหคะแนนในการประเมนตามสภาพจรง มไดหลายแบบเชน (1) การใหคะแนนแบบรบรค (Rubric) ซงเปนสงทอาจารยและผ เรยนตกลงรวมกนวาจะใชในการประเมนกจกรรมหรองานตางๆทผ เรยนสรางขน เปนขอตกลงทผ เรยนรวานคอจดหมายของการปฏบตงานนน รบรคเปนวธการใหคะแนนทใชหลกการของมาตรประมาณคาประกอบกบการพรรณนาคณภาพ คอ

69  

แทนทจะใชตวเลข เชน 5 - 4 - 3 - 2 - 1 หรอ 3 - 2 - 1 กมการเพมขอมลรายละเอยดวาคะแนนทไดลดหลนลงไปมความบกพรองทบงชเปนขอมลเชงคณภาพวาเปนอยางไร ขอมลเชงคณภาพทผนวกอยกบขอมลเชงปรมาณในการใหคะแนนแบบรบรคน มประโยชนในการใหขอมลปอนกลบแกผถกประเมน ซงเปนการตอบสนองหลกการของการประเมนผลเพอการปรบปรง (2) การใหคะแนนแบบมาตรประมาณคา (Rating scales) เปนการใหคะแนนตามชวงของการแสดงพฤตกรรมหรอคณภาพของชนงาน เชน มาตรประมาณคา 5 ชวง หรอ 3 ชวง เมอตอบถกมากทสดหรอแสดงพฤตกรรมบอยทสดหรอชนงานมคณภาพมากทสดจะได 5 คะแนน หรอ 3 คะแนน ลดหลนลงไปตามลาดบ จนถง 1 คะแนนเมอตอบถกตองนอยทสด หรอแสดงพฤตกรรมนอยทสด หรองานมคณภาพนอยทสด เปนตน การใหคะแนนวธนมความเปนปรนยมากขนแตยงไมสมบรณทจะใหขอมลปอนกลบในเชงคณภาพวาสวนทบกพรองไปนนคออะไร 4. แนวคดการวจยและพฒนาแบบมสวนรวม การทอาจารยผสอนมบทบาทหนาททสาคญในการวางแผน ออกแบบกจกรรมการเรยนร ดงนนผ วจยเชอวาการวจยและพฒนาแบบมสวนรวมเปนรปแบบหนงทมประโยชนตอการพฒนาคน พฒนางาน โดยการพฒนาอาจารยใหสามารถจดการเรยนรเชงรกของตนไดอยางแทจรงนนการใหอาจารยเขามามสวนรวมในการพฒนารปแบบจะชวยใหไดทางเลอกหรอวธการใหมๆ ทจะชวยใหการจดการเรยนรหรอการปฏบตงานของอาจารยมประสทธภาพเพมขน 4.1 ความหมายของการวจยและพฒนา บอรก และกอล (Walter R. Borg; & Meredith Damein Gall. 1989: 627) ไดใหความหมายของการวจยและพฒนาไววา การวจยและพฒนาเปนกลยทธทมบทบาทสาคญในการพฒนาผลตภณฑ เพอสรางหรอคนหาแนวคด แนวปฏบต วธปฏบต ทนาไปใชในการพฒนากลมคน หนวยงานหรอองคกร มงใหเกดการเปลยนแปลงในดานตางๆ เชน แนวคด พฤตกรรม หรอวถปฏบตทคาดวาจะดขน สอดคลองกบ องอาจ นยพฒน (2554: 232) ทไดใหความหมายการวจยและพฒนาวา หมายถง กระบวนการแสวงหาความรหรอความเขาใจในแงมมใหมๆ เกยวกบผลผลต กระบวนการ และการบรการทดาเนนการอยางเปนระบบ แลวประยกตความรหรอความเขาใจทไดไปสรางสรรคหรอปรบปรงใหเกดผลผลต กระบวนการ และบรการแบบใหมขน และสอดคลองกบ ผองพรรณ ตรยมงคลกล (2555: 209) ไดกลาวถงการวจยและพฒนาวา เปนการวจยทมงหมายเพอสรางหรอคนหาแนวคด แนวทาง วธปฏบต หรอสงประดษฐทนาไปใชเพอพฒนากลมคน หนวยงาน หรอองคกร ใหเกดการเปลยนแปลงในดานตาง ๆ นอกจากน กานดา พนลาภทว (2554: 2) ไดกลาวถงความหมายของการวจยและพฒนาทางการศกษา วาเปนการวจยทมงคนควาพฒนาผลตภณฑทางการศกษาและ

70  

ตรวจสอบผลตพฒนทพฒนาขนโดยมการนาไปทดลองใชแลวแกไขขอบกพรอง ปรบปรงและพฒนาอยางตอเนองจนไดผลตภณฑทางการศกษาทมคณภาพ จากความหมายของการวจยและพฒนาขางตน สรปความหมายของการวจยและพฒนาไดวา การวจยและพฒนา หมายถง กระบวนการวจยเพอสรางหรอคนหาแนวคด แนวทาง วธปฏบตหรอผลตภณฑเพอพฒนากลมคน หนวยงาน หรอองคกร ใหเกดการเปลยนแปลงในดานตางๆ 4.2 ขนตอนการวจยและพฒนา บอรก และกอล (Walter R. Borg; & Meredith Damein Gall. 1989: 785-795) ไดเสนอแนวคดขนตอนการวจยและพฒนา ประกอบดวย 10 ขนตอน คอ (1) เกบรวบรวมขอมลและผลงานวจย ซงครอบคลมการประเมนความตองการ การสารวจตรวจสอบเอกสารทเกยวของ เพอนาความรเหลานนมาพฒนาผลตภณฑ (2) การวางแผนการวจย โดยการกาหนดวตถประสงคเฉพาะของการพฒนาผลตภณฑโดยเขยนในรปผลลพทธทเกดขนกบกลมเปาหมาย กาหนดวธการทจะสรางผลตภณฑ ตลอดจนทรพยากรทตองการเพอการพฒนาผลตภณฑ ทงในดานกาลงคน งบประมาณ วสด ครภณฑ ระยะเวลา (3) การพฒนารปแบบของผลตภณฑเบองตน ประกอบดวย การเตรยมการผลต กระบวนการผลตและการประเมนผล โดยจะตองกาหนดโครงสรางผลตภณฑเพอใหไดผลยอนกลบจากการทดสอบภาคสนามใหไดมากทสด (4) การทดลองใชครงท 1 กบกลมเลก เปนการทดลองเบองตนเพอรวบรวมและผลการประเมนเบองตนของผลตภณฑ (5) การประเมนปรบปรงครงท 1 เปนการทบทวนปรบปรงผลตภณฑอนเปนผลมาจากการทดลองใชครงท 1 (6) การทดลองใชครงท 2 กบกลมใหญ เปนการนาผลตภณฑไปทดลองกบกลมขนาดใหญโดยการนาผลทไดจากการประเมนเทยบกบวตถประสงคหรอกลมควบคม เพอบงชวาผลตภณฑทพฒนาขนเปนไปตามวตถประสงคของการพฒนาทเขยนไวอยางชดเจน (7) การปรบปรงผลตภณฑครงท 2 เปนการปรบปรงขอมลหลงจากนาไปทดลองใชเพอใหมความเหมาะสมทจะนาไปใชมากขนกอนนาไปทดลองภาคสนาม (8) การทดลองใชครงท 3 ในภาคสนาม หลงการปรบปรงรปแบบผลตภณฑจนมนใจดานคณภาพจงนาไปทดลองใชเพอตรวจสอบความพรอมสการปฏบต (9) การปรบปรงผลตภณฑครงท 3 เปนการปรบปรงจากผลจากการทดสอบภาคสนาม (10) การนาผลตภณฑไปใชและการเผยแพร เปนการนาเสนอผลตภณฑตอทประชมวชาการและตพมพในวารสาร หรออาจมการเผยแพรโดยวธการอน เชน เผยแพรผานสอสารมวลชนเพอใหผลทไดจากการวจยเผยแพรไปใชในวงกวางและเปนประโยชนตอบคคลทวไป สาหรบ กอล กอล และ บอรก (Gall, Gall and Borg, 2007: 15) กลาววา รปแบบการวจยและพฒนาทางการศกษาทใชอยางกวางขวางเปนรปแบบของดก คารย และ คารย (Dick, Carey, and Carey) ทมขนตอนการดาเนนการวจย 10 ขนตอน ไดแก (1) กาหนดเปาหมายของการเรยนการสอน

71  

(2) วเคราะหการเรยนการสอน (3) วเคราะหผ เรยนและบรบท (4) เขยนวตถประสงคเชงพฤตกรรม (5) พฒนาเครองมอในการประเมน (6) พฒนากลยทธการเรยนการสอน (7) พฒนาและเลอกสอการเรยนการสอน (8) ออกแบบและประเมนความกาวหนา (9) ปรบปรงการเรยนการสอน (10) ออกแบบและประเมนรวม นอกจากน กานดา พนลาภทว (2554: 2-5) ไดกลาวถงกระบวนการวจยและพฒนาทางการศกษาวาเรมจาก (1) การวเคราะหสภาพปจจบน ปญหา หรอความตองการจาเปน (2) การศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ (3) การสรางและพฒนานวตกรรม (4) การทดลองใชนวตกรรม (5) การสรปและเขยนรายงานผล (6) การเผยแพรผลการวจยและพฒนา จากกระบวนการวจยและพฒนาทกลาวมาขางตน สรปไดวาโดยทวไปการวจยและพฒนาจะมขนตอนสาคญ 5 ขน คอ ขนศกษาสภาพปญหา ขนพฒนานวตกรรมหรอผลตภณฑ ขนตรวจสอบประสทธภาพนวตกรรมหรอผลตภณฑ ขนทดลองใชนวตกรรม และขนสรปผลการทดลอง 4.3 แนวคดการมสวนรวม การพฒนาแบบมสวนรวมไมวาจะเปนระดบองคกร ระดบชมชน หรอระดบประเทศ นบวามความสาคญอยางยงในการพฒนา เพราะจะชวยใหผ มสวนรวมเกดความรสกความเปนเจาของและทาใหผ มสวนรวมยนยอมปฏบตตาม รวมถงตกลงยอมรบในแนวทางพฒนาไดอยางเตมใจ โคเฮน และอพฮอฟฟ (Cohen, J.M.; & Uphoff, N.T. 1980: 219-222) และ อลาสแตร ท ไวท (Alastair T. White. 1982: 18) ไดจาแนกลกษณะของการมสวนรวมออกเปน 4 ลกษณะคอ (1) การมสวนรวมในการตดสนใจวาควรทาอะไรและทาอยางไร (2) การมสวนรวมในการดาเนนงาน ลงมอปฏบตการตามทไดตดสนใจ (3) การมสวนรวมในการรบผลประโยชนทเกดขนจากการดาเนนงาน (4) การมสวนรวมในการประเมนผล สมาคมนานาชาตดานการมสวนรวมของประชาชน หรอเรยกวา IAP2 (International Association for Public Participation. 2008: Online) ไดกลาวถงระดบการมสวนรวมของประชาชนออกเปน 5 ขน คอ (1) การมสวนรวมในระดบใหขอมลขาวสาร (Inform) เปนการมสวนรวมในระดบตทสด บทบาทของประชาชนมนอยมากเพยงแตรบทราบวาเกดอะไรทไหน (2) การมสวนรวมในระดบรบฟงความคดเหน (Consult) เปนการมสวนรวมในลกษณะของการมสวนรวมในการใหขอมล ขอเทจจรง ความรสก และความคดเหนประกอบการตดสนใจ เทคนคการมสวนรวมในลกษณะน เชน การสารวจความคดเหน การประชมสาธารณะ เปนตน (3) การมสวนรวมในระดบเขามามบทบาท (Involve) เปนลกษณะการเปดโอกาสใหเขามามสวนรวมทางานตลอดจนกระบวนการตดสนใจ มการแลกเปลยนความคดเหนและขอมลอยางจรงจงและชดเจน เพยงแตอานาจการตดสนใจสดทายยงคงเปนขององคกร ตวอยางเทคนคการมสวนรวมทใชมาก เชน การประชมเชงปฏบตการตงคณะทางาน เปนตน

72  

(4) การมสวนรวมในระดบสรางความรวมมอ (Collaborate) เปนลกษณะการทางานรวมกนในกระบวนการของการตดสนใจ ระดบการมสวนรวมใกลเคยงกบระดบเขามามบทบาท เพยงแตการมสวนรวมระดบสรางความรวมมอมลกษณะเปนกจกรรมถาวรมากกวาเพราะประชาชนเขามามสวนรวมในองคกร มสวนรวมในการตดสนใจรวมกบองคกร รปแบบการมสวนรวมในขนน เชน คณะกรรมการรวมภาครฐและเอกชน เปนตน (5) การมสวนรวมในระดบเสรมอานาจ (Empower) เปนขนทใหบทบาทการมสวนรวมสงสดเพราะใหประชาชนเปนผตดสนใจดวยตวเองและองคกรจะดาเนนการตามผลการตดสนใจนน ตวอยางการมสวนรวมในขนน เชน การลงประชามต เปนตน จากแนวคดการมสวนรวมทกลาวมาขางตน สรปไดวา การมสวนรวม หมายถงการเปดโอกาสใหประชาชนหรอผ มสวนไดสวนเสย เขามารวมดาเนนกจกรรมตงแตการศกษาปญหา การวางแผนดาเนนการ การตดสนใจ การแกปญหา และการประเมนผลรวมกน โดยมระดบในการมสวนรวมแตกตางกนไป 5. กรอบแนวคดในการวจย การวจยครงนใชรปแบบการวจยและพฒนาแบบมสวนรวม เปนการวจยและพฒนาแบบมสวนรวมของคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใตเพอรวมกนสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรกในลกษณะของการนาแนวคดการจดการเรยนรเชงรกรวมกบแนวคดการพฒนารปแบบการจดการเรยนร และหลกการพฒนาคนตามแนวคดหลกแหงพฤตกรรม (Behavior Principle) ทกลาววา ความรสก (Feeling) ความรคด (Cognitive) และพฤตกรรม (Behavior) มผลซงกนและกน (Reciprocal Determinism) โดยจดกระทาทเงอนไขนา คอการปรบเจตคต พฒนาความรและทกษะใหกบอาจารย ชแนะใหอาจารยหารปแบบการจดการเรยนรเชงรกเพอเปนเงอนไขนาในการนาไปจดการเรยนรใหนกศกษาเกดพฤตกรรมการเรยนรเชงรก เนองจากการหากอาจารยเปลยนกระบวนการจดการเรยนรเปนรปแบบการจดการเรยนรเชงรกยอมสงผลใหนกศกษาเปลยนพฤตกรรมการเรยนร ดงภาพประกอบ 6 กรอบแนวคดในการวจย

73  

ระยะท 2 ระยะนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก ไปทดลองใช     

ภาพประกอบ 6 กรอบแนวคดการวจย

ระยะท 1 ระยะสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรก

       

pre-test - พฤตกรรมการเรยนรเชงรกของ นศ.

post-test - พฤตกรรมการเรยนรเชงรกของ นศ. - ความพงพอใจของนกศกษา

ขนพฒนาอาจารย

ขนเตรยมขอมล

- นโยบายการสงเสรมการเรยนร - สภาพและปญหา การจดการเรยนร - ความตองการในการจดการเรยนร

แหลงขอมล - เอกสาร - ผบรหาร - อาจารย - นกศกษา

โปรแกรมพฒนาอาจารย

กอนการอบรมเชงปฏบตการ 1. เจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก 2. ความรในการจดการเรยนรเชงรก 3. ทกษะการจดการเรยนรเชงรก

รปแบบการจดการเรยนรเชงรก

ขนตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบ (Try Out)

ตรวจสอบความเหมาะสมของขนตอนการจดการเรยนร

และเวลาทใช

สะทอน ประเมนและปรบปรง

ตรวจสอบประสทธภาพของรปแบบตามเกณฑ 75/75

สะทอน ประเมนและปรบปรง

หลงการอบรมเชงปฏบตการ 1. เจตคตตอการจดการเรยนรเชงรกข 2. ความรในการจดการเรยนรเชงรก 3. ทกษะการจดการเรยนรเชงรก

       

ขนสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรก

- ทฤษฎ/หลกการ/แนวคดของรปแบบ - วตถประสงคของรปแบบ - ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ - ผลการเรยนรทไดจากการเรยนรตามรปแบบ

MODEL 

บทท 3 วธดาเนนการวจย

ในการวจยพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ใชวธการวจยและพฒนาแบบมสวนรวม ซงผวจยนาแนวคดกระบวนการวจยและพฒนารวมกบแนวคดการมสวนรวมมาเปนแนวคดของรปแบบการวจย ออกแบบการวจยออกเปน 2 ระยะ คอ ระยะท 1 การพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต แบงเปน 4 ขน คอ ขนเตรยมการ ขนพฒนาคณาจารย ขนสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรก และขนตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบการจดการเรยนรเชงรก และ ระยะท 2 การนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปทดลองใช โดยในการวจยครงนผวจยไดดาเนนการตามขนตอนดงน 1. การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย 3. วธการดาเนนการวจย 4. การจดกระทาและการวเคราะหขอมล การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง การวจยพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกครงนพนทในการวจยไดแก วทยาลยเทคโนโลยภาคใต อาเภอทงสง จงหวดนครศรธรรมราช แบงออกเปน 2 ระยะ คอ ระยะท 1 การพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต แบงเปน 4 กลม คอ 1.1 กลมทจะใชวธสมภาษณ มคณลกษณะคอเปนผบรหารและคณาจารยของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ซงในการวจยครงนสมภาษณอธการบด คณบด จาก 3 คณะวชา และตวแทนคณาจารย 3 คน จาก 3 คณะวชา 1.2 กลมทใชวธการเกบแบบสอบถาม มคณลกษณะคอเปนคณาจารยของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ซงในการวจยครงนเกบขอมลแบบสอบถามจากคณาจารยของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต จานวน 60 คน ไดรบแบบสอบถามคน 40 ชด คดเปนรอยละ 66.67 ดงแสดงในตาราง 5

  

75

ตาราง 5 แสดงจานวนและรอยละของคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทตอบแบบสอบถาม

คณะ สาขาวชา จานวน (คน) รอยละ สาขาวชาการจดการ 3 คน 7.50 สาขาวชาการบญช 4 คน 10.00 สาขาวชาโลจสตกสและโซอปทาน 2 คน 5.00

คณะวทยาการจดการ

สาขาวชาการจดการสถานพยาบาล 2 คน 5.00 สาขาวชาสาธารณสขศาสตร 7 คน 17.50 คณะวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ 7 คน 17.50 สาขาวชารฐศาสตร 7 คน 17.50 สาขาวชาการจดการโรงแรม 3 คน 7.50

คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

สาขาวชาภาษาองกฤษเพอการสอสาร 5 คน 12.50 รวม 40 คน 100.00

1.3 กลมทเขารวมการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก มคณลกษณะคอ เปน ตวแทนคณาจารยจาก 8 สาขาวชา สาขาวชาละ 1-2 คน ทสมครใจและใหความรวมมอเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก ตลอดระยะเวลา 1 ภาคการศกษา ซงในการวจยครงนมคณาจารยทเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต จาก 8 สาขาวชา จานวน 14 คน ดงแสดงในตาราง 6

ตาราง 6 แสดงจานวนคณาจารยเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก

คณะ สาขาวชา จานวน (คน) สาขาวชาการจดการ 1 คน สาขาวชาการบญช 2 คน สาขาวชาโลจสตกส 2 คน

คณะวทยาการจดการ

สาขาวชาการจดการสถานพยาบาล 1 คน สาขาวชาสาธารณสขศาสตร 2 คน คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ 2 คน สาขาวชารฐศาสตร 2 คน สาขาวชาการจดการโรงแรม 1 คน

คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

หมวดวชาศกษาทวไป 1 คน

  

76

1.4 กลมทใชในการตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบ มคณลกษณะคอเปนนกศกษาของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ซงในการวจยครงนตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบการจดการเรยนรเชงรกกบนกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใต จานวน 13 คน ระยะท 2 การนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปทดลองใช เปนการทดลองจดการเรยนรในสภาพจรงในภาคการศกษาท 1 ปการศกษา 2559 แบงออกเปน 2 กลม คอ 2.1 กลมคณาจารยของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต จานวน 28 คน แบงออกเปนกลมทดลองจานวน 14 คน ซงเปนคณาจารยทสมครใจเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกและจดการเรยนรโดยใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรก และ กลมควบคมจานวน 14 คน ซงเปนคณาจารยของวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทจดการเรยนรตามรปแบบปกต 2.2 กลมนกศกษาของวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทลงทะเบยนเรยนในภาคการศกษาท 1 ปการศกษา 2559 จานวนทงสน 703 คน แบงออกเปนกลมทดลอง 14 รายวชา จานวน 337 คน และ กลมควบคม 14 รายวชา จานวน 366 คน ดงแสดงในตาราง 7 ตาราง 7 แสดงจานวนนกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใตจาแนกตามกลมทดลองและกลมควบคม

กลมทดลอง กลมควบคม คณะ

รายวชา จานวน (คน) รายวชา จานวน (คน) BAC203 31 BAC204 36 ECO302 28 BAC305 22 IMT203 20 IMT303 20 HMT303 13 HMT402 24 LSM204 12 LSM311 9

คณะวทยาการจดการ

MKT203 20 MKT301 20 ICT214 11 ICT241 13 ICT313 8 ICT321 9 PHE306 60 BSC201 85

คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย

MAT202 21 MAT203 18 HUM101(01) 71 HUM101(02) 78

POL233 11 LAW211 11 POL323 12 POL322 9

คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

TRS304 19 HOT203 12

  

77

รปแบบการวจย ใชวธการวจยและพฒนาแบบมสวนรวม ซงผ วจยนาแนวคดกระบวนการวจยและพฒนารวมกบแนวคดการมสวนรวมมาเปนแนวคดของรปแบบการวจย ซง กานดา พนลาภทว (2554: 2-5) ไดกลาววา การวจยและพฒนาประกอบดวยกระบวนการวจย (Research: R) และกระบวนการพฒนา (Development: D) การดาเนนการวจยเรมจากการวจยและพฒนาเพอหาแนวทางการพฒนาผลตภณฑ (R1) หลงจากนนจงพฒนาผลตภณฑ (D1) แลวนาผลตภณฑทพฒนาขนไปทดลองใชเพอตรวจสอบคณภาพ (R2) ตอจากนนจงปรบปรงผลตภณฑใหมคณภาพดยงขน (D2) ซงการดาเนนการดงกลาวอาจตองทาซาหลายรอบจนกระทงไดผลตภณฑทมคณภาพ สรปขนตอนการวจยและพฒนา ดงภาพประกอบ 7 และขนตอนการดาเนนงานวจยพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก ดงภาพประกอบ 8

ภาพประกอบ 7 แสดงขนตอนการวจยพฒนา

วเคราะหสภาพปจจบน ปญหาและความตองการจาเปน

ศกษาเอกสารและงานวจยท

สรางผลตภณฑใหผ เชยวชาญ

ประเมนคณภาพ ปรบปรงตามขอส

สรปผลการวจย

เขยนรายงานการวจย

นารปแบบไปทดลองใช

ปรบปรงแกไขขอบกพรอง

เผยแพรผลการวจยและพฒนา

R1

D1

R2

D2

รอบท 1

รอบท 2

  

78

ภาพประกอบ 8 แสดงขนตอนการดาเนนงานวจยพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก

วเคราะหสภาพปจจบน ปญหา

และความตองการในการจดการเรยนรของผบรหารและ

คณาจารยวทยาลยเทคโนโลย

พฒนาคณาจารยทมสวนรวมในการสรางรปแบบ

ตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบ

(Try Out)

ประเมนและปรบปรงรปแบบ

การจดการเรยนรเชงรก

สรปผลการวจยพฒนารปแบบการ

จดการเรยนรเชงรก

นารปแบบการจดการเรยนรเชงรก

ไปทดลองใช

ประเมนและปรบปรงรปแบบ

การจดการเรยนรเชงรก

ระยะท 1 ระยะสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรก  

ขนท 1

ขนท 2

สรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรก ขนท 3

ขนท 4

ระยะท 2 ระยะนารปแบบ การจดการเรยนรเชงรก

ไปทดลองใช 

ใหผเชยวชาญประเมนคณภาพ

และปรบปรงตามขอเสนอแนะ 

  

79

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต มรายละเอยดการสรางเครองมอและตรวจสอบคณภาพเครองมอ ดงน 1. แบบบนทกการวเคราะหเอกสาร ลกษณะเครองมอ เปนแบบบนทกปลายเปดเพอบนทกสภาพปจจบนในการจดการเรยนการสอน ปญหาและอปสรรคในการจดการเรยนการสอน จากการวเคราะหรายงานการประเมนตนเอง (SAR) เอกสาร มคอ.3 และ มคอ.5 มลกษณะขอความปลายเปด จานวน 8 ขอ การสรางและการหาคณภาพเครองมอ (1) กาหนดประเดนทตองการรวบรวมขอมล ในดานนโยบายการจดการเรยนร สภาพปจจบนในการจดการเรยนร ปญหาและอปสรรคในการจดการเรยนร (2) สรางแบบบนทกการวเคราะหเอกสาร (3) เสนอผ เ ชยวชาญพจารณาการใชภาษาและตรวจสอบความตรงตามเนอหา (Content Validity) (4) ดาเนนการแกไขปรบปรงตามขอเสนอแนะ ตวอยาง แบบบนทกการวเคราะหเอกสาร 1) ปรชญาของสาขาวชา/คณะ/วทยาลย 2. นโยบายการจดการเรยนร ทระบในสวนนาของ SAR ปณธาน คอ ...................................................................... เปาหมายของหลกสตร คอ ............................................... วตถประสงคของหลกสตร คอ ........................................... 3) สภาพปจจบนทหลกสตรจดการเรยนรใหกบนกศกษา มการดาเนนการจดกจกรรมใหนกศกษาทสงผลตอการพฒนา คณลกษณะทพงประสงคของหลกสตรโดยวธการ............................ มการจดกจกรรมการพฒนานกศกษาทชวยเสรมสรางทกษะ การเรยนรในศตวรรษท 21 โดยวธการ............................................ มการประเมนการสอนของคณาจารย และนาผลมาใชในการสงเสรม พฒนาความสามารถดานการสอนของคณาจารยโดยวธการ................. คณาจารยอาวโส หรอคณาจารยทมเทคนคการสอนดเดน มการ ถายทอดประสบการณสคณาจารยในสาขา/หลกสตรโดยวธการ............

  

80

จดเตรยมผสอนไดเหมาะสมกบรายวชาทสอน ผสอนมความรและ ความชานาญในเนอหาวชาทสอนโดยวธการ................................... 4) ปญหาอปสรรคและแนวทางแกไขในการจดการเรยนรใหกบนกศกษา 5) วธการสอนทระบใน มคอ.3 หมวด 4 การพฒนาผลการเรยนรของนกศกษา 6) วธการประเมนผลทระบใน มคอ.3 การพฒนาผลการเรยนรของนกศกษา 7) ปญหาและผลกระทบตอการดาเนนการจดการเรยนรทระบไวใน มคอ.5 (5) ผลการประเมนรายวชาโดยนกศกษาทระบใน มคอ.5 2. แบบสมภาษณผบรหารและคณาจารย ลกษณะเครองมอ เปนแนวคาถามสาหรบสมภาษณผ บรหาร เพอศกษานโยบายการจดการเรยนรของสถาบน จานวน 10 ขอคาถามหลก และแนวคาถามสมภาษณตวแทนคณาจารย เพอศกษาสภาพและปญหาในการจดการเรยนร จานวน 7 ขอคาถามหลก ประกอบดวยขอคาถามหลกและขอคาถามสารอง โดยคาถามหลกเปนคาถามทตองการศกษา สวนคาถามรองเปนคาถามทเตรยมไวเมอยงไดคาตอบจากคาถามหลกไมชดเจน การสรางและการหาคณภาพเครองมอ (1) กาหนดประเดนทตองการรวบรวมขอมล ในดานนโยบายการจดการเรยนร สภาพปจจบนในการจดการเรยนร ปญหาและอปสรรคในการจดการเรยนร (2) สรางขอคาถาม (3) เสนอผ เชยวชาญพจารณาการใชภาษาและตรวจสอบความตรงตามเนอหา (Content Validity) (4) ดาเนนการแกไขปรบปรงตามขอเสนอแนะ (5) นาขอคาถามไปทดลองใชกบคณาจารย 1 คน (6) ถอดเทปและนามาวเคราะหความเหมาะสมของขอคาถาม ปรบแนวคาถามใหเหมาะสมกอนนาไปใชเกบขอมล ตวอยาง คาถามการสมภาษณ ประเดนท 1 เปาหมายและนโยบายในการผลตบณฑต คาถามท 1 เปนททราบอยแลววาการผลตบณฑตถอวาเปนพนธกจหลกของ สถาบนอดมศกษา วทยาลย/คณะ/สาขา ของทานมเปาหมายในการ ผลตบณฑตอยางไร

  

81

คาถามท 2 นโยบายของ วทยาลย/คณะ/สาขา ในการผลตบณฑต เปนอยางไร คาถามท 3 ทานมวธอยางไรทจะทาใหบรรลผลตามเปาหมายในการผลตบณฑต ทวางไว ประเดนท 2 การสงเสรมใหคณาจารยจดการเรยนร คาถามท 4 ทานคดวาในปจจบนคณาจารยผ สอนสภาพกจกรรมการจดการเรยนรของคณาจารยเปนอยางไร คาถามท 5 ทานคดวาในปจจบนคณาจารยผ สอนไดดาเนนการจดการเรยนรใหกบนกศกษา บรรลตามเปาหมายการผลตบณฑตของวทยาลย/ คณะ/สาขาหรอยง คาถามซก (ถายง - คดวามสาเหตมาจากอะไร ถาบรรลแลว - คดวาอะไรททาใหประสบผลสาเรจ) คาถามท 6 เพอใหบรรลเปาหมายในการผลตบณฑตของวทยาลย/คณะ/สาขาทวางไว (หรอสงเสรมใหมากขน-ถาบรรลเปาแลว) ทานมแนวทางทจะสงเสรมใหคณาจารยไดใชกระบวนการจดการเรยนรใหกบนกศกษาอยางไร ประเดนท 3 การสงเสรมใหคณาจารยจดการเรยนรเชงรก

คาถามท 7 ตามความคดเหนของทาน การจดการเรยนรเชงรก หรอทเรยกวา Active Learning คออะไร

คาถามท 8 คณาจารยใน สาขา/คณะ/วทยาลย มการจดการเรยนรเชงรกหรอไม คาถามท 9 ทานคดหากนา Active Learning มาใชในการจดการเรยนรใหกบนกศกษาจะมความเหมาะสมหรอไม

คาถามซก Active Learning จะชวยสงเสรมใหวทยาลย/คณะ/สาขา บรรลเปาหมาย การผลตบณฑต ไดหรอไม อยางไร คาถามท 10 ทานคดวาหากวทยาลยกาหนดใหคณาจารยจดการเรยนรแบบ Active

Learning ในรายวชาทสอน จะมปญหาและอปสรรคใดในการจดการเรยนรหรอไม คาถามซก ทานจะมวธในการสงเสรมใหคณาจารยจดการเรยนรแบบ Active Learning ไดอยางไร 3. แบบสอบถามสภาพและปญหาการจดการเรยนร ลกษณะเครองมอ เปนแบบสอบถามคณาจารยเพอรวบรวมขอมลสภาพการจดการเรยนร ปญหาและอปสรรคในการจดการเรยนรของคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต เปนแบบสอบถาม 3 ตอน ตอนท 1 ขอมลสวนบคคล เปนขอคาถามปลายปดแบบมคาตอบหลายตวเลอก จานวน 3 ขอ ตอนท 2 ขอมลสภาพและปญหาการจดการเรยนร แบบสอบถามมรปแบบมาตราวดประเมนคาแบบลเคอรต

  

82

(Likert's scale) ใชมาตรประเมนคา 5 ระดบ จานวน 34 ขอ และตอนท 3 ความตองการในการพฒนาดานการจดการเรยนร เปนขอคาถามปลายปดแบบมคาตอบหลายตวเลอกและคาตอบชนดตรวจสอบรายการ (Checklist response) จานวน 6 ขอ การสรางและการหาคณภาพเครองมอ (1) กาหนดจดมงหมายของแบบสอบถาม เพอสภาพการจดการเรยนร ปญหาและอปสรรคในการจดการเรยนรของคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต (2) กาหนดโครงสรางทตองการรวบรวมขอมลดานสภาพการจดการเรยนร ออกเปน 6 ดาน คอ ดานคณาจารยผสอน ดานเนอหา ดานกจกรรมการเรยนการสอน ดานสอและสงสนบสนนการเรยนการสอน ดานการวดและประเมนผลการเรยน และดานผ เรยน (3) สรางขอคาถามและตวเลอก มาตราวดประเมนคาแบบลเคอรต (Likert's scale) ใชมาตรประเมนคา 5 ระดบ มการปฏบต/มปญหามากทสด ใหคะแนนเทากบ 4 มการปฏบต/มปญหามาก ใหคะแนนเทากบ 3 มการปฏบต/มปญหาปานกลาง ใหคะแนนเทากบ 2 มการปฏบต/มปญหานอย ใหคะแนนเทากบ 1 ไมมการปฏบต/ไมมปญหา ใหคะแนนเทากบ 0 ซงเกณฑการแปลความหมายของคาเฉลย ตามเกณฑดงตอไปน คะแนนเฉลยตงแต 3.50-4.00 หมายถง มการปฏบต/มปญหามากทสด คะแนนเฉลยตงแต 2.50-3.49 หมายถง มการปฏบต/มปญหามาก คะแนนเฉลยตงแต 1.50-2.49 หมายถง มการปฏบต/มปญหาปานกลาง คะแนนเฉลยตงแต 0.50-1.49 หมายถง มการปฏบต/มปญหานอย คะแนนเฉลยตงแต 0.00-0.49 หมายถง ไมมการปฏบต/ไมมปญหา (4) เสนอผ เชยวชาญพจารณาความตรงตามเนอหา (Content Validity) และ พจารณาความสอดคลองของขอคาถามโดยวเคราะหหาคาดชนความสอดคลอง(Index of Item-objective Congruence: IOC) แลวคดเลอกขอทมคามากกวาหรอเทากบ 0.5 ปรากฏวาทกขอทสรางมคา IOC อยระหวาง 0.80 - 1.00 (5) ดาเนนการแกไขปรบปรงตามขอเสนอแนะ (6) ทดลองใชแบบสอบถามเพอตรวจสอบความเหมาะสมของภาษาทใช กบคณาจารยสถาบนเอกชนอน จานวน 30 คน และหาคาความเชอมนแบบความสอดคลองภายในของแบบสอบถาม ไดคาสมประสทธแอลฟา (Alpha reliability coefficient) มคาเทากบ 0.85

  

83

ตวอยาง แบบสอบถามสภาพและปญหาการจดการเรยนร

ระดบการปฏบต ระดบปญหา ท รายการประเมน

4 3 2 1 0 4 3 2 1 0 ดานผสอน

1 ทานมความรในเนอหารายวชาทสอนเปนอยางด 2 ทานมการเตรยมความพรอมกอนการสอนทก

ครง

3 ทานมความตรงตอเวลาในการเขาสอนทกครง 4 ทานออกแบบการสอนโดยใชเทคนคการสอนท

หลากหลาย

5 ทานไดชแจงวตถประสงค เนอหา กจกรรม การวดและประเมนผลแกผ เรยนไดทราบในคาบแรก

ดานเนอหา 6 ทานไดปรบปรงเนอหาทสอนใหนาสนใจ มความ

ทนสมย อยางนอยปการศกษาละ 1 ครง

7 เนอหาททานเตรยมสอนมความครอบคลมและสอดคลองกบวตถประสงครายวชาครบถวน

8 ทานไดสอดแทรกคณธรรม จรยธรรมใหกบผ เรยนระหวางการจดกจกรรมการเรยนรทกครง

9 เนอหาความรททานถายทอดใหนกศกษามความเหมาะสมกบความสามารถของผ เรยน

10 ทานไดเชอมโยงความสมพนธเนอหาในวชาทสอนกบวชาอน หรอกบสภาพสงคมปจจบน

4. โปรแกรมพฒนาคณาจารย ลกษณะเครองมอ เปนโปรแกรมทสรางขนเพอพฒนาคณาจารยผ มสวนรวมในการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก โดยใหความรในการจดการเรยนรเชงรก พฒนาเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารย และฝกทกษะการจดการเรยนรเชงรก มลกษณะเปนกจกรรมการอบรมเชงปฏบตการ ซงดาเนนกจกรรม 3 ครง

  

84

การสรางและการหาคณภาพเครองมอ (1) สรางกรอบแนวคดในการพฒนาคณาจารย ตามหลกแหงพฤตกรรม (Behavior Principle) ทกลาววา ความรสก (Feeling) ความรคด (Cognitive) และพฤตกรรม (Behavior) มผลซงกนและกน (Reciprocal Determinism) (Kalish. 1981) และแนวคดของชาวรท (Schwart. 1975) ทกลาวถงรปแบบความสมพนธของพฤตกรรมการเรยนรทง 3 ดาน คอดานพทธพสย เจตพสย และทกษะพสย (Knowledge-Attitudes-Practices : KAP Model) (2) สรางโปรแกรมพฒนาคณาจารย โดยแบงกจกรรมเปน 3 ครง ดงน ครงท 1 กจกรรมพฒนาเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก ตามแนวคดเจตคตของ แมคไกว (McGuire. 1969) 1) ขนสรางความสนใจ (Attention) ทาใหคณาจารยเกดความสนใจโดยใชการใหขอมลขาวสาร 2) ขนสรางความเขาใจ (Comprehension) โดยการอธบาย ชแจงใหทราบถงคณคา ประโยชนของการจดการเรยนรเชงรก 3) ขนสรางการยอมรบ (Acceptance) ใชการชกจงโดยการกระตนและสงเสรมความมงมนตงใจทจะนาการเรยนรเชงรกไปใช 4) ตรวจสอบความสนใจของคณาจารย และตดตามผล ครงท 2 กจกรรมทใชแนวคดพฒนาพฤตกรรมการเรยนร ตามแนวคดพฤตกรรม การเรยนรดานการรคด (Cognitive Domain) ของบลม (Bloom. 1971) 1) สรางความร (Knowledge) 2) สรางความเขาใจ (Comprehension) 3) การนาไปใช (Application) 4) ตรวจสอบความสนใจของคณาจารย และตดตามผล ครงท 3 กจกรรมทใชแนวคดพฒนาทกษะการจดการเรยนรเชงรก ตามแนวคด การเรยนรโดยการลงมอทา (Learning by Doing) ของจอหน ดวอ (John Dewey) 1) ฝกปฏบตในการจดการเรยนรเชงรก 2) ตรวจสอบความสนใจของคณาจารย และตดตามผล (3) หาคณภาพโปรแกรมการพฒนาคณาจารย โดยเสนอผ เชยวชาญตรวจสอบความเหมาะสมของเนอหาโปรแกรม กจกรรม เวลาทใช และแนวคดทฤษฎทนามาใช (4) ปรบปรงแกไขโปรแกรมตามขอเสนอแนะ

  

85

(5) นากจกรรมไปทดลองใชกบคณาจารยทไมใชกลมตวอยาง จานวน 2 คน ใชเวลา 3 ชวโมง เพอตรวจสอบความเหมาะสมของภาษาและเวลาทใชในการทากจกรรมกลม พบวา คณาจารยมความเขาใจในการทากจกรรมแตบางกจกรรมใชเวลานานเกนไป และหลงจากตรวจสอบคณภาพของโปรแกรมพฒนาคณาจารยผวจยไดปรบการแบงเวลาในแตละกจกรรมใหเหมาะสมมากขน ตวอยาง โปรแกรมพฒนาคณาจารย กจกรรมครงท 1 กจกรรมเพอพฒนาเจตคตในการจดการเรยนรเชงรก แนวคด ขนตอน วธดาเนนการ

ขนสรางความสนใจ

กจกรรมท 1 What's Active Learning? 1. ผวจยแนะนาตว และใหคณาจารยแนะนาตวเพอสรางความรจก 2. ผวจยทาความเขาใจกบคณาจารยทเขารวมโครงการ 3. ใหคณาจารยดสอจาก YouTube เรอง วถสรางการเรยนรใน ศตวรรษท 21, ทกษะในศตวรรษท 21, คณลกษณะบณฑต ศตวรรษท 21

แนวคด เจตคตของแมคไกว (McGuire. 1969)

ขนสรางความเขาใจ

กจกรรมท 2 Why Active Learning is important? 1. ผวจยนาเสนอบทความ/งานวจยทเกยวกบการจดการเรยน การสอนแบบ Active Learning เพอชวยพฒนาคณลกษณะ ทพงประสงคของนกศกษา ชใหเหนถงจดเดนของการจดการ เรยนรแบบ Active Learning 2. ผวจยนาเสนอสอเพอสรางความเขาใจเบองตน และใหเหน ถงประโยชนของการจดการเรยนรเชงรก

  

86

แนวคด ขนตอน วธดาเนนการ ขนสรางการยอมรบ

กจกรรมท 3 Active Learning : Change my attitude. 1. ผวจยตงคาถามเพออภปรายแลกเปลยนความคดเหน 2. ผวจยใหคณาจารยชวยกนสรปสงทไดในการทากจกรรมวนน และสงทตองการรเพมเตม ลงในกระดาษโปสเตอร

ตรวจสอบความสนใจของคณาจารย

ในการพบกลมครงตอไปจงกาหนดใหคณาจารยไปคดวาหากคณาจารยตองการจะจดการเรยนรเชงรกใหกบนกศกษา คณาจารยจะมรปแบบใดทจะนามาใชสาหรบการจดการเรยนร

แนวคด เจตคตของแมคไกว (McGuire. 1969)

การ ตดตามผล

1. ผวจยสรางกลม line เพอตดตาม พดคย สงเสรม ใหกาลงใจ 2. ผวจยหาแหลงขอมลวธการสอน ตวอยางวจย และสงขอมล ไปใหคณาจารยทกคนไดนาไปใช 3. สงเกตวาคณาจารยสนใจทากจกรรมทมอบหมายใหหรอไม

กจกรรมครงท 2 กจกรรมใหความรเพอการจดการเรยนรเชงรก ความร กจกรรมท 1 What's Active Learning?

1. ผวจยใหคณาจารยทบทวนคณลกษณะของนกศกษาวทยาลย เทคโนโลยภาคใตทตงเปาหมายไวในครงทแลว (ทบทวน ความร) 2. ผวจยนาเสนอแนวคด (แสวงหาความร) - หลกการ/แนวคดการเรยนรแบบ Active Learning - ทกษะการเรยนรสาหรบ Active Learning - การออกแบบการสอน Active Learning

พฤตกรรมการเรยนร ดานการรคด ของ Benjamin B.Bloom (1971: 271)

ความเขาใจ กจกรรมท 2 How to encourage Active Learning? 1. ใหคณาจารยแบงกลมตามสาขาวชา โดยวทยากรตงคาถาม คณาจารยรวมกนอภปราย แลกเปลยนเรยนร 2. ผวจยเปดโอกาสใหมการพดคยซกถาม แลกเปลยนเรยนร (สรป จดระเบยบความร) 3. ผวจยและคณาจารยชวยกนสรปแนวทางคณาจารยทจะนา Active Learning ไปใชลงในกระดาษโปสเตอร

  

87

แนวคด ขนตอน วธดาเนนการ กจกรรมครงท 2 กจกรรมใหความรเพอการจดการเรยนรเชงรก

การนาไปใช 1. ผวจยใหคณาจารยฝกออกแบบแผนการจดการเรยนรเชงรก ในรายวชาของตนเอง โดยนาความรทไดในวนนมาใช

ตรวจสอบความสนใจของคณาจารย

1. ผวจยใหคณาจารยพดถงภาพทคณาจารยตงใจจะจดการเรยนร แบบ Active learning ในภาคการศกษาตอไป พรอมทง คาดวาอะไรจะเปนปญหาและอปสรรคในการจดการเรยนร เชงรก โดยวทยากรใหการเสรมแรงทางบวกโดยการใชคาพด ชนชม ใหกาลงใจแกคณาจารยเปนระยะ 2. กาหนดใหคณาจารยออกแบบและทาเปนรางแผนการจดการ เรยนรในภาคการศกษาตอไป และนา มคอ.3 มา เสนอ ในครงตอไป

พฤตกรรมการเรยนร ดานการรคด ของ Benjamin B.Bloom (1971: 271)

การตดตามผล

1. สงเกตวาคณาจารยสนใจทากจกรรมทมอบหมายใหหรอไม 2. ใหขอมลยอนกลบในเทคนคการจดการเรยนการสอน ใน มคอ.3 ทคณาจารยสงมาขอขอเสนอแนะ

กจกรรมครงท 3 นาความรไปสการปฏบต กจกรรมทใชแนวคดพฒนาทกษะการจดการเรยนร เชงรก

- การฝกปฏบต

กจกรรมท 1 Active Learning Workshop. 1. ผวจยใหคณาจารยนาเสนอแผนการจดการเรยนรเชงรกท คณาจารยไดวางแผนไว 2. จาลองสถานการณใหคณาจารยแตละคนทดลองจดการเรยนร โดยการใหเพอนคณาจารยในกลมเปนนกศกษา 3. ผวจยและเพอนคณาจารยในกลมรวมกนใหขอมลยอนกลบ

5. แบบทดสอบวดความรเกยวกบการจดการเรยนรเชงรก ลกษณะเครองมอ เปนแบบทดสอบปรนยเพอวดความรเกยวกบการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารยทเขารวมโปรแกรมพฒนาคณาจารยผ มสวนรวมในการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก มลกษณะขอคาถามแบบเลอกตอบ 2 ตวเลอก คอ ถกหรอผดหนาขอความ จานวน 10 ขอ ใชหลกการสรางแบบสอบถามตามแนวคดการจดระบบความรตามจดมงหมายการศกษาของบลม (Bloom's

  

88

taxonomy) ดานการรคด (Cognitive Domain) ทประกอบไปดวย 6 ระดบ คอความร ความเขาใจ การนาไปใช การวเคราะห การสงเคราะห และการประเมนคา การสรางและการหาคณภาพเครองมอ (1) กาหนดจดมงหมาย เพอวดความรเกยวกบการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารยทเขารวมโปรแกรมพฒนาคณาจารยผ มสวนรวมในการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก (2) กาหนดเนอหาทตองการวด และกาหนดผงการสรางขอสอบเพอแสดงนาหนกเนอหทตองการวดลงในตารางวเคราะหโครงสรางของแบบทดสอบความความรเรองการจดการเรยนรเชงรก (3) กาหนดชนดรปแบบของแบบทดสอบ เปนแบบเลอกตอบ 2 ตวเลอก คอ ถกหรอผดหนาขอความ เกณฑการใหคะแนน ตอบถกตองจะได 1 คะแนน ตอบผดจะได 0 คะแนน (4) การสรางขอคาถาม จานวน 15 ขอ (5) เสนอผ เชยวชาญพจารณาความตรงตามเนอหา (Content Validity) และตรวจสอบความเหมาะสมของภาษาทใช (6) พจารณาความสอดคลองของขอคาถามโดยวเคราะหหาคาดชนความสอดคลอง(Index of Item-objective Congruence: IOC) แลวคดเลอกขอทมคามากกวาหรอเทากบ 0.5 ปรากฏวาทกขอทสรางมคา IOC อยระหวาง 0.60 - 1.00 เกณฑการใหคะแนนเพอหาคาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item-objective Congruence: IOC) ของผ เชยวชาญกาหนดเปน 3 ระดบ ไดแก

+1 หมายถง ผ เชยวชาญมความคดเหนวาเหมาะสม 0 หมายถง ผ เชยวชาญมความคดเหนวาไมแนใจ -1 หมายถง ผ เชยวชาญมความคดเหนวาไมเหมาะสม

การคานวณคาดชนความสอดคลอง (Index of Item-objective Congruence: IOC) ใชสตรของ Rovinelle; & Hambleton. 1977 อางองจาก ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. 2543: 248-249) สาหรบคาดชนความสอดคลองทยอมรบไดวามคณภาพ คอ มคาไมนอยกวา 0.5 สวนขอทไดคาตกวา 0.5 จะพจารณาปรบปรงเปนรายขอ (7) ดาเนนการแกไขปรบปรงตามขอเสนอแนะ ไดขอคาถาม 10 ขอ ตวอยาง แบบทดสอบวดความรเกยวกบการจดการเรยนรเชงรก ...............การจดการเรยนรเชงรกเปนการจดการเรยนรทเนนผ เรยนเปนสาคญ ...............การจดการเรยนรเชงรกมเทคนคการสอนทเฉพาะเจาะจง ...............การประเมนทสะทอนใหเหนถงการเรยนรคอการประเมนตามสภาพจรง

  

89

6. แบบสอบถามวดเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก ลกษณะเครองมอ เปนแบบสอบถามเพอวดเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก วาเปนสงทดเพยงใด มประโยชนเพยงใด มความชอบเพยงใด และมความพรอมทจะจดการเรยนรเชง รกเพยงใด แบบสอบถามมรปแบบมาตราวดประเมนคาแบบลเคอรต (Likert's scale) ใชมาตรประเมนคา 5 ระดบ จานวน 15 ขอ การสรางและการหาคณภาพเครองมอ (1) กาหนดจดมงหมาย เพอวดเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารยทเขารวมโปรแกรมพฒนาคณาจารยผ มสวนรวมในการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก (2) กาหนดโครงสรางองคประกอบทตองการวด โดยใชหลกการพฒนาเจตคตของ แมคไกวร (McGuire. 1985) 5 ดาน คอ ความตงใจ (Attention) ความเขาใจ (Comprehension) การยอมรบ (Yielding) การเกบจา (Retention) และการกระทา (Action) (3) สรางขอคาถามใหครอบคลมโครงสรางทจะวด โดยกาหนดแบบสอบถามเปนรปแบบมาตรประเมนคา โดยใชมาตรประเมนคา 5 ระดบ และกาหนดคะแนนในแตละระดบมาตราประเมนคาของขอความวดเจตคต มาตราวดประเมนคาแบบลเคอรต (Likert's scale) ใชมาตรประเมนคา 5 ระดบ เหนดวยอยางยง ใหคะแนนเทากบ 5 เหนดวย ใหคะแนนเทากบ 4 ไมแนใจ ใหคะแนนเทากบ 3 ไมเหนดวย ใหคะแนนเทากบ 2 ไมเหนดวยอยางยง ใหคะแนนเทากบ 1 เกณฑการแปลความหมายของคาเฉลย ใชเกณฑดงตอไปน คะแนนเฉลยตงแต 4.50-5.00 หมายถง เหนดวยอยางยง คะแนนเฉลยตงแต 3.50-4.49 หมายถง เหนดวย คะแนนเฉลยตงแต 2.50-3.49 หมายถง ไมแนใจ คะแนนเฉลยตงแต 1.50-2.49 หมายถง ไมเหนดวย คะแนนเฉลยตงแต 1.00-1.49 หมายถง ไมเหนดวยอยางยง (4) เสนอผ เชยวชาญพจารณาความตรงตามเนอหา (Content Validity) และตรวจสอบความเหมาะสมของภาษาทใช

  

90

(5) พจารณาความสอดคลองของขอคาถามโดยวเคราะหหาคาดชนความสอดคลอง(Index of Item-objective Congruence: IOC) แลวคดเลอกขอทมคามากกวาหรอเทากบ 0.5 ปรากฏวาทกขอทสรางมคา IOC อยระหวาง 0.60 - 1.00 เกณฑการใหคะแนนเพอหาคาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item-objective Congruence: IOC) ของผ เชยวชาญกาหนดเปน 3 ระดบ ไดแก

+1 หมายถง ผ เชยวชาญมความคดเหนวาเหมาะสม 0 หมายถง ผ เชยวชาญมความคดเหนวาไมแนใจ -1 หมายถง ผ เชยวชาญมความคดเหนวาไมเหมาะสม

การคานวณคาดชนความสอดคลอง (Index of Item-objective Congruence: IOC) ใชสตรของ Rovinelle; & Hambleton. 1977 อางองจาก ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. 2543: 248-249) สาหรบคาดชนความสอดคลองทยอมรบไดวามคณภาพ คอ มคาไมนอยกวา 0.5 สวนขอทไดคาตากวา 0.5 จะพจารณาปรบปรงเปนรายขอ (6) ดาเนนการแกไขปรบปรงตามขอเสนอแนะ (7) ทดลองใชแบบสอบถามเพอตรวจสอบความเหมาะสมของภาษาทใช กบคณาจารยทไมใชกลมตวอยาง จานวน 30 คน และหาคาความเชอมนแบบความสอดคลองภายในของแบบสอบถาม ไดคาสมประสทธแอลฟา (Alpha reliability coefficient) มคาเทากบ 0.75 ตวอยาง แบบสอบถามวดเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก

ระดบความคดเหน ขอความ เหนดวย

อยางยง เหนดวย ไมแนใจ

ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

ขาพเจาตงใจทจะจดการเรยนรใหเกดประโยชนกบนกศกษามากทสด

ขาพเจารสกทอถอยเมอเหนนกศกษาไมเขาใจเนอหาทสอน

การจดการเรยนรเชงรกเปนสงทมคณคาตอผ เรยน

  

91

7. แบบประเมนทกษะการจดการเรยนรเชงรก ลกษณะเครองมอ เปนแบบประเมนทกษะการจดการเรยนรเชงรก ซงประเมนทกษะ 3 ดาน คอ ทกษะดานการเขยนแผนการเรยนร ดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก และดานการประเมนผลการจดการเรยนรเชงรก แบบประเมนมรปแบบมาตราวดประเมนคาแบบลเคอรต (Likert's scale) ใช มาตรประเมนคา 5 ระดบ จานวน 12 ขอ การสรางและการหาคณภาพเครองมอ (1) กาหนดจดมงหมาย เพอวดทกษะการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารยทเขารวมโปรแกรมพฒนาคณาจารยผ มสวนรวมในการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก (2) กาหนดโครงสรางองคประกอบทตองการวด ซงประเมน 3 ดาน คอ ความสามารถดานการเขยนแผนการเรยนร ดานการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก และดานการประเมนผลการจดการเรยนรเชงรก (3) สรางขอคาถามใหครอบคลมโครงสรางทจะวด โดยใชมาตรประเมนคา 5 ระดบ ไดแก จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมมากทสด ใหคะแนนเทากบ 5 จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมมาก ใหคะแนนเทากบ 4 จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมปานกลาง ใหคะแนนเทากบ 3 จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมนอย ใหคะแนนเทากบ 2 จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมนอยมาก ใหคะแนนเทากบ 1 ซงเกณฑการแปลความหมายของคาเฉลย ตามเกณฑดงตอไปน คะแนนเฉลยตงแต 4.50-5.00 หมายถง จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมมากทสด คะแนนเฉลยตงแต 3.50-4.49 หมายถง จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมมาก คะแนนเฉลยตงแต 2.50-3.49 หมายถง จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมปานกลาง คะแนนเฉลยตงแต 1.50-2.49 หมายถง จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมนอย คะแนนเฉลยตงแต 1.00-1.49 หมายถง จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมนอยมาก (4) นาแบบประเมนเสนอผ เชยวชาญพจารณาความตรงตามเนอหา (Content Validity) และความตรงเชงโครงสราง ประเมนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรเชงรกโดยวเคราะหหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item-objective Congruence: IOC) แลวคดเลอกขอทมคามากกวาหรอเทากบ 0.5 ปรากฏวาทกขอทสรางมคา IOC อยระหวาง 0.60 - 1.00

  

92

เกณฑการใหคะแนนเพอหาคาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item-objective Congruence: IOC) ของผ เชยวชาญกาหนดเปน 3 ระดบ ไดแก

+1 หมายถง ผ เชยวชาญมความคดเหนวาเหมาะสม 0 หมายถง ผ เชยวชาญมความคดเหนวาไมแนใจ -1 หมายถง ผ เชยวชาญมความคดเหนวาไมเหมาะสม

การคานวณคาดชนความสอดคลอง (Index of Item-objective Congruence: IOC) ใชสตรของ Rovinelle; & Hambleton. 1977 อางองจาก ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. 2543: 248-249) สาหรบคาดชนความสอดคลองทยอมรบไดวามคณภาพ คอ มคาไมนอยกวา 0.5 สวนขอทไดคาตากวา 0.5 จะพจารณาปรบปรงเปนรายขอ (5) ดาเนนการแกไขปรบปรงตามขอเสนอแนะ ตวอยาง แบบประเมนทกษะการจดการเรยนร

ระดบการปฏบต รายการทประเมน 5 4 3 2 1

การเขยนแผนการจดการเรยนร - มการระบผลการเรยนรรายวชาไวอยางชดเจน - เขยนไดครอบคลมวตถประสงคการเรยนร - องคประกอบการเขยนแผนจดการเรยนรครบถวน

การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก - เปดโอกาสใหผ เรยนมสวนรวมกาหนดกจกรรมเรยนร - กจกรรมมงพฒนาทกษะการคดขนสง - กจกรรมทใชมความหลากหลาย - เปดโอกาสใหผ เรยนมสวนรวมในการเรยนร - มกจกรรมใหนกศกษาแลกเปลยนเรยนรรวมกนเสมอ

การกาหนดเกณฑวดและประเมนผลการเรยนรเชงรก - เนนการวดประเมนตามสภาพจรง - ประเดนและเกณฑประเมนสามารถสะทอนทกษะการคดขนสง

  

93

8. ขอคาถามในการประชมกลม ลกษณะเครองมอ เปนแนวคาถามแบบการประชมกลม เพอกระตนใหคณาจารยรวมคด อภปรายในการทากจกรรมเพอพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก มลกษณะเปนคาถามปลายเปดแบบมโครงสราง โดยมจานวนขอคาถามหลกในการทากจกรรมแตละครง 7-10 ขอคาถาม การสรางและการหาคณภาพเครองมอ (1) กาหนดประเดน โดยประเดนในการประชมกลมทตองการรวบรวมขอมล เพอใหไดรปแบบการจดการเรยนรเชงรก คอ แนวคดทฤษฎของรปแบบ วตถประสงคของรปแบบ ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ และผลการเรยนรของนกศกษาทไดจากการเรยนรตามรปแบบ โดยใหคณาจารยผ เขารวมกจกรรมไดเชอมโยงกบแนวคดทฤษฎของการจดการเรยนรเชงรก กาหนดวตถประสงคของรปแบบ กาหนดขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบวาจะมกขนตอน แตละขนตอนมกระบวนการอยางไร และกาหนดผลการเรยนรของนกศกษาทไดจากการเรยนรตามรปแบบ รวมถงแนวทางการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก วธการสอนทเหมาะกบการจดการเรยนรเชงรก การวดและประเมนผลทเหมาะกบการจดการเรยนรเชงรก ซงเปนความคาดหวงผลทจะเกดขนจากการเรยนรแตละรายวชาทระบวานกศกษาจะมพฤตกรรมเปลยนแปลงอยางไร (2) ตงขอคาถามใหครอบคลมประเดน (3) เสนอผ เ ชยวชาญพจารณาการใชภาษาและตรวจสอบความตรงตามเนอหา (Content Validity) (4) ดาเนนการแกไขปรบปรงตามขอเสนอแนะ ตวอยาง ประเดนคาถามในการประชมกลม หวขอท 1 รปแบบการจดการเรยนรคออะไร หวขอท 2 รปแบบการจดการเรยนรมองคประกอบใดบาง หวขอท 3 การเรยนรเชงรกหมายความวาอยางไร หวขอท 4 การเรยนรเชงรกมทฤษฎ/หลกการ/แนวคดอยางไร หวขอท 5 หลกการของรปแบบการเรยนรเชงรกของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ควรเปนอยางไร หวขอท 6 รปแบบการเรยนรเชงรกของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ควรมวตถประสงค เพออะไร หวขอท 7 ขนตอนในการจดการเรยนรเชงรกควรมอะไรบาง

  

94

หวขอท 8 แตละขนตอนในการจดการเรยนรใชแนวคดใด หวขอท 9 เมอจดการเรยนรตามขนตอนของรปแบบการเรยนรเชงรกแลว คาดหวงให นกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใตเปนอยางไร หวขอท 10 พฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ประกอบดวยพฤตกรรมอะไรบาง 9. แบบสอบถามความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรเชงรก ลกษณะเครองมอ เปนแบบสอบถามความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรเชงรก วาการเรยนรเชงรกมประโยชนเพยงใด มความชอบเพยงใด แบบสอบถามมรปแบบมาตราวดประเมนคาแบบลเคอรต (Likert's scale) ใชมาตรประเมนคา 5 ระดบ จานวน 20 ขอ การสรางและการหาคณภาพเครองมอ (1) กาหนดจดมงหมาย เพอวดความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรเชงรก (2) กาหนดโครงสรางองคประกอบทตองการวด (3) สรางขอคาถามใหครอบคลมโครงสรางทจะวด โดยใชมาตรประเมนคา 5 ระดบ ไดแก จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมมากทสด ใหคะแนนเทากบ 5 จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมมาก ใหคะแนนเทากบ 4 จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมปานกลาง ใหคะแนนเทากบ 3 จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมนอย ใหคะแนนเทากบ 2 จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมนอยมาก ใหคะแนนเทากบ 1 ซงเกณฑการแปลความหมายของคาเฉลย ตามเกณฑดงตอไปน คะแนนเฉลยตงแต 4.50-5.00 หมายถง จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมมากทสด คะแนนเฉลยตงแต 3.50-4.49 หมายถง จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมมาก คะแนนเฉลยตงแต 2.50-3.49 หมายถง จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมปานกลาง คะแนนเฉลยตงแต 1.50-2.49 หมายถง จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมนอย คะแนนเฉลยตงแต 1.00-1.49 หมายถง จดการเรยนรเชงรกไดเหมาะสมนอยมาก (4) นาแบบประเมนเสนอผ เชยวชาญพจารณาความตรงตามเนอหา (Content Validity) และความตรงเชงโครงสราง ประเมนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนรเชงรกโดยวเคราะหหา

  

95

คาดชนความสอดคลอง (Index of Item-objective Congruence: IOC) แลวคดเลอกขอทมคามากกวาหรอเทากบ 0.5 ปรากฏวาทกขอทสรางมคา IOC อยระหวาง 0.60 - 1.00 เกณฑการใหคะแนนเพอหาคาคาดชนความสอดคลอง (Index of Item-objective Congruence: IOC) ของผ เชยวชาญกาหนดเปน 3 ระดบ ไดแก

+1 หมายถง ผ เชยวชาญมความคดเหนวาเหมาะสม 0 หมายถง ผ เชยวชาญมความคดเหนวาไมแนใจ -1 หมายถง ผ เชยวชาญมความคดเหนวาไมเหมาะสม

การคานวณคาดชนความสอดคลอง (Index of Item-objective Congruence: IOC) ใชสตรของ Rovinelle; & Hambleton. 1977 อางองจาก ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. 2543: 248-249) สาหรบคาดชนความสอดคลองทยอมรบไดวามคณภาพ คอ มคาไมนอยกวา 0.5 สวนขอทไดคาตากวา 0.5 จะพจารณาปรบปรงเปนรายขอ (4) ดาเนนการแกไขปรบปรงตามขอเสนอแนะ (5) ทดลองใชแบบสอบถามเพอตรวจสอบความเหมาะสมของภาษาทใชกบนกศกษาทไมใชกลมตวอยาง จานวน 30 คน และหาคาความเชอมนแบบความสอดคลองภายในของแบบสอบถาม ไดคาสมประสทธแอลฟา (Alpha reliability coefficient) มคาเทากบ 0.72 (6) นาแบบสอบถามมาปรบปรงและนาไปใช ตวอยาง แบบสอบถามความคดเหนของนกศกษาตอการจดการเรยนรเชงรก

ระดบความพงพอใจ รายการประเมน

ดมาก ด ปานกลาง

นอย นอยทสด

1. กจกรรมการเรยนรมความหลากหลาย ไมเนนการฟงบรรยายเพยงอยางเดยว

2. นกศกษาสนกกบการทากจกรรมในหองเรยนทคณาจารยใชในการเรยนการสอน

3. การไดทากจกรรมการเรยนรมากขนทาใหนกศกษากลาคด กลาพด กลาแสดงออกมากขน

  

96

10. แบบประเมนพฤตกรรมการเรยนรเชงรก ลกษณะเครองมอ เปนแบบประเมนพฤตกรรมการมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรของนกศกษาวามจานวนนกศกษามากนอยเพยงใดทแสดงพฤตกรรม โดยผวจยและคณาจารยผชวยเปนผสงเกตและประเมนการมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรของนกศกษา การสรางและการหาคณภาพเครองมอ (1) กาหนดพฤตกรรมทจะสรางแบบประเมน เปน 4 พฤตกรรม คอ การซกถาม การตอบคาถาม การรวมอภปราย การมปฏสมพนธกบเพอนและคณาจารยในชนเรยน โดยใชแบบประเมน มาตรประเมนคา 3 ระดบ ไดแก ด ใหคะแนนเทากบ 2 พอใช ใหคะแนนเทากบ 1 ไมทาเลย/ไมชดเจน ใหคะแนนเทากบ 0 ซงเกณฑการประเมน ตามเกณฑดงตอไปน คะแนนประเมนตงแต 6 - 8 หมายถง มสวนรวมในการเรยนรด ผานเกณฑตงแต 75% ถง 100% คะแนนประเมนตงแต 3 - 5 หมายถง มสวนรวมในการเรยนรพอใช ผานเกณฑมากกวา 25% แตไมเกน 75% คะแนนประเมนตงแต 0 - 2 หมายถง ไมมสวนรวมในการเรยนร/ไมชดเจน ผานเกณฑไมเกน 25% (3) นาแบบประเมนเสนอผ เชยวชาญพจารณา (4) ดาเนนการแกไขปรบปรงตามขอเสนอแนะ (5) ทดลองใชแบบประเมนเพอตรวจสอบความเหมาะสม โดยผวจยและคณาจารยผชวยเปนผสงเกตและประเมนการมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรของนกศกษา การเขาสงเกตพฤตกรรมของนกศกษา จานวน 1 ครง พบวา ผวจยและคณาจารยผชวยสงเกตไปในทางเดยวกน (6) นาแบบสอบถามมาปรบปรงและนาไปใช

  

97

ตวอยาง แบบประเมนพฤตกรรมการเรยนรเชงรก

การซกถาม การรวมอภปราย

การตอบคาถาม

การมปฏสมพนธ ชอ-สกลนกศกษา

2 1 0 2 1 0 2 1 0 2 1 0

คะแนนรวม

11. เกณฑการใหคะแนนผลงาน ลกษณะเครองมอ เปนเกณฑระดบความสามารถในการคดขนสงทคณาจารยใหจากผลงานของนกศกษา โดยใชการใหคะแนนแบบรบรค (Rubric) ซงเปนวธการใหคะแนนทใชหลกการของมาตรประมาณคารวมกบการพรรณนาคณภาพ กลาวคอ แทนทจะใหคะแนน 3 2 1 กเพมขอมลรายละเอยดวาคะแนนทไดลดหลนลงไปมความแตกตางกนอยางไร การสรางและการหาคณภาพเครองมอ (1) กาหนดประเดนทจะประเมนจากผลงานของนกศกษา คอ การคดขนสง (2) กาหนดมาตรประเมนคา 5 ระดบ และเกณฑการประเมนดงตอไปน 4 คะแนน หมายถง ดมาก ผลงานแสดงใหเหนถงความสามารถในการรวบรวม ขอมลความร ความเขาใจ การประยกต การวเคราะห เพอ นามาสรางสรรคสงใหมขน 3 คะแนน หมายถง ด ผลงานแสดงใหเหนถงความสามารถในการรวบรวมขอมล ความร ความเขาใจ และการประยกตใช มาแกปญหาหรอ พฒนางานอยางลกซง 2 คะแนน หมายถง พอใช ผลงานแสดงใหเหนถงความสามารถในการนาความร ความเขาใจมาปรบใชในสถานการณตางๆ ไดด 1 คะแนน หมายถง ปรบปรง ผลงานแสดงใหเหนถงความเขาใจในความรทไดเรยน 0 คะแนน หมายถง ไมด ผลงานไมแสดงถงความรทไดเรยน (3) นาเกณฑการใหคะแนนเสนอผ เชยวชาญพจารณา (4) ดาเนนการแกไขปรบปรงตามขอเสนอแนะ

  

98

(5) ทดลองใชเกณฑการใหคะแนนเพอตรวจสอบความเหมาะสม โดยใหคณาจารยทไมใชกลมตวอยาง จานวน 2 คน ทดลองใหคะแนนผลงานนกศกษา 1 ชนตามเกณฑทกาหนด พบวาคณาจารยใหคะแนนไปในทางเดยวกน (6) นาเกณฑการใหคะแนนมาปรบปรงและนาไปใช วธการดาเนนการวจย การดาเนนงานวจยม 2 ระยะ คอ ระยะท 1 การพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต และ ระยะท 2 การนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปทดลองใช มรายละเอยดขนตอนดงน ระยะท 1 การพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต แบงเปน 4 ขนตอน ดงน ขนท 1 ขนเตรยมการ 1.1 ผวจยลงพนทวจย พบกลมตวอยางเพอสรางความคนเคย ทาความรจกกบผบรหาร และคณาจารยผสอน 1.2 ศกษาบรบท ปรชญา นโยบายการจดการเรยนรของสถาบน สภาพปจจบนในการจดการเรยนร ปญหาและอปสรรคในการจดการเรยนรโดยการวเคราะหเอกสารจากรายงานการประเมนตนเอง (SAR) ของคณะวชาและสถาบน ศกษาวธการจดการเรยนร วธการประเมนผลการเรยนรทคณาจารยใชโดยการวเคราะหจากเอกสาร มคอ.3 และศกษาผลการเรยนรของนกศกษา ปญหาและผลกระทบตอการดาเนนการจดการเรยนรของคณาจารยโดยการวเคราะหจากเอกสาร มคอ.5 ในแตละรายวชาทจดการเรยนร เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบบนทกการวเคราะหเอกสาร 1.3 ศกษาเปาหมายในการผลตบณฑต นโยบายการสงเสรมคณาจารยในการจดการเรยนรจากผบรหาร โดยใชเทคนคการสมภาษณแบบเปนทางการ เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แนวคาถามสมภาษณ 1.4 ศกษาสภาพการจดการเรยนรทคณาจารยใชอยในปจจบน ปญหาในการจดการเรยนร ความตองการในการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถามสภาพการจดการเรยนร และแบบสมภาษณ 1.5 ผ วจยนาเสนอผลการวเคราะหสภาพการจดการเรยนรในปจจบนตอผบรหาร และนาเสนอการวจยและพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกตอผบรหาร ชแจงวตถประสงคการวจย

  

99

รวมถงผลทคณาจารยและสถาบนจะไดรบจากการวจย จากนนจงประชาสมพนธใหคณาจารยไดรจกการเรยนรเชงรก และเชญชวนคณาจารยมารวมกนพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกของสถาบน ขนท 2 ขนพฒนาคณาจารย 2.1 ทาการคดเลอกคณาจารยผ รวมสรางรปแบบการจดการเรยนร โดยมเกณฑในการคดเลอกวา (1) ตองเปนคณาจารยทสมครใจและใหความรวมมอเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก (2) ตองเปนตวแทนคณาจารยจาก 8 สาขาวชา สาขาวชาละ 1-2 คน 2.2 ผ วจยประเมนคณาจารยกอนเขารวมโปรแกรมพฒนาคณาจารย (Pre-Test) โดยประเมน 3 ดาน คอ (1) ความรความเขาใจเรองการจดการเรยนรเชงรก (2) เจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก และ (3) ทกษะการจดการเรยนรเชงรก 2.3 ผวจยนดประชมกลมคณาจารยทสมครใจเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกเพอชแจงทาความเขาใจในการวจย กาหนดขอตกลงรวมกนในการดาเนนการวจย และจดโปรแกรมพฒนาคณาจารย โดยการอบรมเชงปฏบตการเรองการจดการเรยนรเชงรก เปนการอบรมเพอทจะใหคณาจารยมพนฐานความรในเรองการจดการเรยนรเชงรก รวมถงการพฒนาเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารย ซงโปรแกรมทจดใชแนวคดทฤษฎ 2 แนวคด คอ แนวคดเกยวกบความร เจตคต พฤตกรรม (KAP Model) ทกลาววาหากบคคลมความร และมทศนคตเจตคตทดตอแนวทางดงกลาวจะทาใหเขาปฏบตพฤตกรรมทพงประสงค และ หลกแหงพฤตกรรม (Behavior Principle) ทกลาววา ความรสก ความรคด และพฤตกรรม มผลซงกนและกน โดยดาเนนกจกรรมจานวน 3 ครง โดยแตละครงใชเวลา 2-2.30 ชวโมง แลวเวนระยะตดตาม 1-2 สปดาห ครงท 1 เพอพฒนาเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารย ครงท 2 เพอใหความรในเรองการจดการเรยนรเชงรก ครงท 3 เพอฝกทกษะการจดการเรยนรเชงรก 2.4 ผ วจยประเมนคณาจารยหลงเขารวมโปรแกรมพฒนาคณาจารย (Post-Test) โดยประเมน 3 ดาน คอ (1) ความรความเขาใจเรองการจดการเรยนรเชงรก (2) เจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก และ (3) ทกษะการจดการเรยนรเชงรก ขนท 3 สรางรปแบบ การจดการเรยนรเชงรก 3.1 จดประชมระดมสมอง (Brainstorming) 3 ครง ประกอบดวยผวจยและคณาจารย 14 คน เพอรวมกนสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรก โดยมประเดนเพอใหไดรปแบบการจดการเรยนรเชงรก คอ แนวคดทฤษฎของรปแบบ วตถประสงคของรปแบบ ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ และผลการเรยนรของนกศกษาทไดจากการเรยนรตามรปแบบ โดยใหเชอมโยงกบแนวคดทฤษฎของการจดการเรยนรเชงรก วตถประสงคของรปแบบ กาหนดขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบวาจะมก

  

100

ขนตอน แตละขนตอนมกระบวนการอยางไร และกาหนดผลการเรยนรของนกศกษาทไดจากการเรยนรตามรปแบบ รวมถงแนวทางการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรก วธการสอนทเหมาะกบการจดการเรยนรเชงรก การวดและประเมนผลทเหมาะกบการจดการเรยนรเชงรก ซงเปนความคาดหวงผลทจะเกดขนจากการเรยนรแตละรายวชาทระบวานกศกษาจะมพฤตกรรมเปลยนแปลงอยางไร เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลคอ คาถามในการประชมกลม บนทกการประชม โดยเทคนคการระดมสมอง (Brainstorming) มขนตอนดงน 1) ขนสรางความคด ใหคณาจารยแตละคนสรางความคดของตวเองอยางเงยบๆ ตามประเดนทกาหนดไวและบนทกลงในกระดาษ 2) ขนเสนอความคดเหน ใหคณาจารยเสนอความคดเหนของตนเอง บนทกความคดลงบนกระดาษและตดใหทกคนเหน ใหบนทกทกความคดทเสนอโดยยงไมอภปราย 3) ขนทาความกระจาง ใหคณาจารยพจารณาในกระดานไปพรอมๆ กนวาเขาใจความคดทเขยนไวหรอไมหากไมเขาใจ ควรขอใหเจาของความคดอธบายสนๆ และปรบปรงขอความใหชดเจนมากขน แตไมอภปรายหรอวจารณความคดเหน 4) ขนประเมน ตรวจสอบความซาซอนหรอความเหนทไมตรงกบประเดนทกาหนดไว เพอตดความเหนทไมตรงประเดนหรอไมสามารถนาไปปฎบตไดออกไป จดหมวดหมความคดดวยการอภปรายเพอหาความคดเหนเอกฉนท 3.2 นาบนทกการประชมกลมมาวเคราะหเนอหา (Content Analysis) และสรปเปนรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรก ขนท 4 ตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบ การจดการเรยนรเชงรก 4.1 นารางรปแบบการจดการเรยนรเชงรกทไดจากการประชมระดมสมอง ไปตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาโดยสอบถามผ เชยวชาญ ซงเปนผ เชยวชาญดานหลกสตรและการสอน ดานการวดและประเมนผล ดานการจดการเรยนรเชงรก และมประสบการณในการจดการเรยนรระดบอดมศกษาไมนอยกวา 10 ป จานวน 3 คน ประเมนความสอดคลองของรปแบบการจดการเรยนรเชงรกโดยวเคราะหหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Consistency: IOC) และปรบปรงรปแบบการจดการเรยนรเชงรกตามคาแนะนาของผ เชยวชาญ 4.2 นารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปตรวจสอบกระบวนการกบนกศกษา จานวน 3 คน ใชเวลา 1 คาบ เพอตรวจสอบความเหมาะสมของกระบวนการจดการเรยนรและเวลาทใชในการทากจกรรมกลม

  

101

4.3 หลงปรบปรงรปแบบการจดการเรยนรเชงรก นารปแบบไปทดสอบประสทธภาพกบนกศกษา จานวน 10 คน ใชเวลา 3 คาบ โดยทดสอบประสทธภาพดานกระบวนการ (Process Efficacy) จากคะแนนระหวางเรยน และทดสอบประสทธภาพดานผลผลต (Product Efficacy) จากคะแนนหลงเรยน หลงจดการเรยนรจงสมภาษณนกศกษาและรวบรวมขอมลจากการสงเกตระหวางจดการเรยนรวามปญหาและอปสรรคใด เพอนาปรบปรงรปแบบการจดการเรยนรเชงรก ระยะท 2 การนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก ไปทดลองใช เปนการวจยแบบกงทดลอง (Quasi Experimental Design) ททาการศกษาจากการจดการเรยนการสอนสภาพจรงในภาคการศกษาท 1 ปการศกษา 2559 เปนระยะเวลา 15 สปดาห ใชแบบแผนการทดลองทไมมการสมมกลมควบคม และมการเกบขอมลกอนและหลง (Non-Randomized Control Pretest-Posttest Design) ดงตาราง ตารางรปแบบ Non-Randomized Control Pretest-Post test Design

กลม ทดสอบกอน ทดลอง ทดสอบหลง E T1 X T2 C T1 - T2

เมอ E แทน กลมทดลองทจดการเรยนรโดยใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรก C แทน กลมควบคมทจดการเรยนรโดยวธการปกตทใชอย T1 แทน การเกบขอมลพฤตกรรมการเรยนรเชงรกในคาบท 1 T2 แทน การเกบขอมลพฤตกรรมการเรยนรเชงรกในคาบท 15 มขนตอนการดาเนนงานวจยระยะท 2 รายละเอยดดงน 1. แบงกลมตวอยางออกเปน 2 กลม คอ กลมทดลอง 14 กลม จดการเรยนรโดยใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรก และกลมควบคม 14 กลม จดการเรยนรตามรปแบบปกต โดยจบคจากรายวชาทคณาจารยผสอนและนกศกษามคณลกษณะใกลเคยงกน คอ อยชนปเดยวกน สาขาวชาเดยวกน จานวนนกศกษามความใกลเคยงกน จากนนทาการแยกแตละคเขากลมทดลองและกลมควบคม และเนองจากพฤตกรรมการมสวนรวมของนกศกษาแตละคนไมเทากนผวจยจงใชเทคนคทางสถตเขามาชวยควบคมตวแปรทไมตองการศกษาโดยการนาพฤตกรรมการมสวนรวมของนกศกษาในคาบแรกมา

  

102

วเคราะหความแปรปรวนรวม (Analysis of Covariance) เพอใหผลการทดลองทไดเปนผลจากการทดลองเทานน 2. ประชมคณาจารยทรวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรทง 14 คน ซงเปนคณาจารยทเปนกลมทดลองทจะนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปใช โดยกาชบไมใหคณาจารยบอกใหนกศกษาทราบวาเปาหมายในการสงเกตพฤตกรรมคออะไร และกาชบใหคณาจารยมงมนตงใจในการสอนตามขนตอนการจดการเรยนรเชงรกเพอทจะศกษาวาขนตอนการจดการเรยนรทรวมกนพฒนาขนไดผลอยางไร แตทาการปดบงเหตผลทแทจรงวาตองการเปรยบเทยบกบกลมควบคมเนองจากตองการลดความคลาดเคลอนทเกดจากตวผสอนทอาจคาดหวงผลจากการทดลอง 3. ประชมคณาจารยกลมควบคม 14 คน เพอชแจงวตถประสงคของการทดลองแตทาการปดบงเหตผลทแทจรงโดยชแจงวาตองการศกษาพฤตกรรมการมสวนรวมของนกศกษา สาเหตทไมบอกวาตองการเปรยบเทยบกบกลมทดลองเนองจากตองการลดความคลาดเคลอนทอาจเกดจากตวผสอนทตงใจทาใหผลการทดลองแตกตางออกไป ทาความเขาใจเมอผ วจยและคณาจารยผ ชวยเขารวมสงเกตการสอนเพอเกบขอมลพฤตกรรมการมสวนรวมของนกศกษา โดยกาชบไมใหคณาจารยบอกใหนกศกษาทราบวาเปาหมายในการสงเกตพฤตกรรมคออะไรและใหคณาจารยมงมนตงใจในการสอนตามวธการสอนตามปกตเพอทจะศกษาวาผลการทดลองเปนอยางไร 4. ใหคณาจารยเขยนแผนการจดกจกรรมการเรยนร โดยคณาจารยกลมควบคมเขยนแผนการจดการเรยนรตามรปแบบปกตของ มคอ.3 สาหรบคณาจารยกลมทดลองเขยนแผนการจดการเรยนรเพมเตมจาก มคอ.3 ตามขนตอนการจดการเรยนรเชงรกทพฒนาขน ตวอยาง แผนการจดกจกรรมการเรยนรเชงรก

ครงท

หวขอ/ เนอหาทสอน

ขนตอนการจดการเรยนรเชงรก เวลา (นาท)

รายละเอยดขนตอนการจดการเรยนร

สอการเรยนร

- - ขนท 1 คณาจารยเตรยมความพรอม 1.1 วเคราะหเนอหา 1.2 ออกแบบกจกรรม 1.3 เขยนแผน 1.4 วเคราะหตนเอง เชน ฝกทกษะการตงคาถามตามระดบขนของบลมเพมเตม

- -

-

  

103

ครงท

หวขอ/ เนอหาทสอน

ขนตอนการจดการเรยนรเชงรก เวลา (นาท)

รายละเอยดขนตอนการจดการเรยนร

สอการเรยนร

ขนท 2 ใหกบนกศกษาทราบทศทางในการเรยน 2.1 สารวจเจตคตของนกศกษา 2.2 บอกขอตกลงในการทากจกรรม 2.3 สราง/สงเสรมเจตคตทางบวกใหนกศกษา

ขนท 3 นกศกษาเรยนรโดยการลงมอปฏบต 3.1 ทบทวนความรเดม 3.2 นาเสนอเนอหาผานสอ 3.3 ใหนกศกษาลงมอปฏบต 3.4 กระตนผ เรยนทางออม 3.5 ใหนกศกษานาเสนอ

ขนท 4 เสรมแรงพฤตกรรมการเรยนรเชงรก 4.1 ยอมรบและเหนคณคาในความคด 4.2 ใหขอมลยอนกลบผลงาน 4.3 ใหการเสรมแรงในผลงานและการแสดงออก

1

ขนท 5 ประเมนผลการเรยนรรอบดาน 5.1 รวมสรปความรทเรยน 5.2 นกศกษาประเมนตนเอง 5.3 คณาจารยประเมนผลการเรยนรจากผลงาน 5.4 ประเมนการจดการเรยนรของตนเองรายคาบ

5. ผวจยตรวจสอบแผนการจดการเรยนรของคณาจารยทงกลมควบคมและกลมทดลอง เพอดวาวธการสอนทคณาจารยกลมควบคมและกลมทดลองใชสอนมความแตกตางกนจรง โดยดจากการออกแบบกจกรรมการเรยนรซงพบวากลมคณาจารยทจดการเรยนรเชงรกมการออกแบบกจกรรมการเรยนรเนนใหนกศกษาไดมสวนรวมในทกคาบ สวนคณาจารยทเปนกลมควบคมพบวามการออกแบบใหนกศกษาไดทางานกลมบางแตไมทกคาบเรยน ยงคงเนนการบรรยายเปนหลกมากกวาการใหลงมอทา สาหรบคณาจารยกลมทดลองทจดการเรยนรโดยใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรก 6. ประชมคณาจารยผ ชวยผ วจยทจะรวมเกบขอมลพฤตกรรมการเรยนรของนกศกษาในกรณทนกศกษามจานวนมาก เพอทาความเขาใจแบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนรเชงรกและใหมความคดเหนไปในทางเดยวกน

  

104

7. เกบขอมลพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษา (Pre-test) โดยการสงเกตพฤตกรรมการเรยนรในหองเรยนคาบแรก และเกบขอมลพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษา (Post-test) โดยการสงเกตพฤตกรรมการเรยนรในหองเรยนคาบสดทาย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบประเมนพฤตกรรมการเรยนรเชงรก 8. เกบขอมลคะแนนจากผลงานนกศกษาของนกศกษาทไดรบการจดการเรยนรเชงรก โดยใหคณาจารยกลมทดลองไดเกบรวบรวมผลงานทนกศกษาไดทาจากการเรยนรตามรปแบบการจดการเรยนรเชงรก เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลคอ คะแนนเกบตามเกณฑการใหคะแนนผลงาน 9. สอบถามความพงพอใจของนกศกษาทไดรบการจดการเรยนรเชงรกโดยการสอบถามในคาบสดทายหลงจากทไดเรยนตามรปแบบการจดการเรยนรเชงรกมา 15 สปดาห เครองมอทใชเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถามความพงพอใจของนกศกษาตอกจกรรมการจดการเรยนรเชงรก 10. เปรยบเทยบพฤตกรรมการเรยนรของนกศกษาระหวางนกศกษากลมทไดรบการจดการเรยนรโดยใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรกกบกลมทไดรบการจดการเรยนรดวยวธปกต 11. ประชมกลมเพอใหคณาจารยผสอนกลมทดลองไดสะทอนการนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปใช เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ ขอคาถาม การจดกระทาและการวเคราะหขอมล การตรวจสอบขอมล ใชการตรวจสอบขอมลแบบสามเสา (Triangulation) ในการตรวจสอบขอมลทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ โดยตรวจสอบทงดานขอมล (Data Triangulation) ดานผ รวมวจย (Investigator Triangulation) และดานวธรวบรวมขอมล (Methodological Triangulation) (สภางค จนทวานช. 2539: 129-130) มรายละเอยดดงน 1. การตรวจสอบสามเสาดานขอมล (Data Triangulation) เปนการตรวจสอบแหลงขอมลดานเวลา โดยตรวจสอบขอมลทไดจากตางเวลาจะเหมอนกนหรอไม ไดแก เจตคตของคณาจารย ระยะกอนอบรมกบระยะหลงอบรมเชงปฏบตการ พฤตกรรมการเรยนรของนกศกษากอนเรยนและหลงเรยน 2. การตรวจสอบสามเสาดานผ รวมวจย (Investigator Triangulation) เปนการตรวจสอบขอมลทไดโดยใชผสงเกตหลายคนเพอตรวจสอบวาขอมลทไดเหมอนกนหรอไม ไดแก พฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษา ใหคณาจารยผชวยเปนผ เกบขอมลตนเองรวมกบผวจย 3. การตรวจสอบสามเสาดานวธรวบรวมขอมล (Methodological Triangulation) เปนการตรวจสอบขอมลทไดรบดวยวธการเกบรวบรวมขอมลทแตกตางกน ไดแก การเกบขอมลจากการวเคราะหเอกสาร การสมภาษณ การสงเกต การใชแบบสอบถาม

  

105

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลแบงเปนขอมลเชงปรมาณและขอมลเชงคณภาพ ดงน การวเคราะหขอมลเชงคณภาพ ใชการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) โดย ขนตอนการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ แบงออกเปน 5 ขนตอน (รตนะ บวสนต. 2551, 228-235) ดงน 1. จดระเบยบขอมล โดยการนาขอมลทไดทาการเกบรวบรวมมาระยะเวลาหนงมาแยกตามหลกเกณฑทมาของขอมล เชน ขอมลทไดจากการประชมกลม ขอมลทไดจากการสมภาษณ และขอมลทไดจากการวเคราะหเอกสาร 2. กาหนดรหสของขอมล (Coding) เชน การศกษาสภาพและปญหาการจดการเรยนรของคณาจารย รหสขอมลทกาหนดคอ การเตรยมการสอน การจดทาแผนการจดการเรยนร วธการจดการเรยนร วธการวดและประเมนผล เปนตน หลงจากนนจงใหความหมายของคาหลกวามความหมายอยางไร 3. การกาจดขอมลหรอสรางขอสรปชวคราว เปนการสรปเชอมโยงดชนคาหลกเขาดวยกน โดยการเขยนเปนประโยคขอความทแสดงความสมพนธระหวางคาหลก เพอลดทอนขอมลใหเหลอเฉพาะประเดนหลกๆ 4. การสรางบทสรป เปนการเขยนเชอมโยงขอสรปชวคราวทผานการตรวจสอบยนยนแลวเขาดวยกน จนสดทายไดบทสรปใหญทมความสมพนธกบบทสรปยอยๆ 5. การพสจนความนาเชอถอ โดยการยอนกลบไปพจารณาวธการเกบรวบรวมขอมลวาเปนขอมลทมคณภาพนาเชอถอหรอไม การวเคราะหขอมล เชงปรมาณ 1. นาขอมลจากแบบสอบถามสภาพการจดการเรยนรและความตองการในการจดการเรยนรของคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใตมาวเคราะหขอมล ใชคาสถตพนฐาน ไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2. นาขอมลจากแบบทดสอบวดความร แบบสอบถามวดเจตคต และแบบสงเกตพฤตกรรมของคณาจารยผ รวมสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรกมาวเคราะหขอมล ใชคาสถตพนฐาน ไดแก รอยละ คาเฉลย คาความแปรปรวน สวนเบยงเบนมาตรฐาน และเปรยบเทยบความแตกตางระหวางของคะแนนเฉลยกอนฝกอบรมกบหลงฝกอบรม โดยใชสถตการทดสอบคาท (Dependent Sample t-test)

  

106

3. หาประสทธภาพของรปแบบการจดการเรยนรเชงรก ใชคาสถตพนฐาน ไดแก คาเฉลย รอยละ และวเคราะหขอมลโดยใชการเปรยบเทยบคะแนนพฤตกรรมการเรยนรเชงรกกบเกณฑทคาดหวง โดยตงเกณฑพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกเรยนคอ รอยละ 75 ตามแนวคดของชยยงศ พรหมวงศ (2556: 7-20) ทใหความหมายของเกณฑประสทธภาพ หมายถง ระดบประสทธภาพของสอทชวยใหนกศกษาเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม โดยการกาหนดเกณฑประสทธภาพจะประเมนพฤตกรรมของนกศกษา 2 ประเภท คอ พฤตกรรมตอเนอง (กระบวนการ) กาหนดคาประสทธภาพเปน E1 = Efficiency of Process (ประสทธภาพของกระบวนการ) และพฤตกรรมสดทาย (ผลลพธ) กาหนดคาประสทธภาพเปน E2 = Efficiency of Product (ประสทธภาพของผลลพธ) 3.1 การประเมนพฤตกรรมตอเนอง (Transitional Behavior) คอการประเมนผลพฤตกรรมตอเนองซงประกอบดวยพฤตกรรมยอยของผ เรยน เรยกวา กระบวนการ (Process) ทเกดจากการทากจกรรมกลม ไดแก การตอบคาถาม การซกถาม การอภปราย และความรวมมอในการทางาน (นาคะแนนพฤตกรรมทกอยางในระหวางการทากจกรรมแตละกจกรรมของนกศกษาทกคนมารวมกน แลวหาคาเฉลย และเทยบสวนเปนรอยละ) 3.2 การประเมนพฤตกรรมสดทาย (Terminal Behavior) Efficiency of Product (E2) ประสทธภาพของผลลพธ เปนการประเมนพฤตกรรมสดทายของนกศกษา โดยพจารณาจากการเกบขอมลพฤตกรรมทายคาบของนกศกษา (นาคะแนนพฤตกรรมในชวงหลงการทากจกรรมกลมของนกศกษาทงหมดมารวมกน แลวหาคาเฉลย และเทยบสวนเปนรอยละ) 3.3 ประสทธภาพของรปแบบจะเปนเกณฑทคณาจารยคาดวานกศกษาจะเปลยนพฤตกรรมการเรยนรเชงรกเปนทพงพอใจ โดยกาหนดใหผลเฉลยของคะแนนจากการทากจกรรมของนกศกษาทงหมดตอรอยละของผลการประเมนหลงเรยนทงหมด นนคอ ประสทธภาพของกระบวนการ/ประสทธภาพของผลลพธ (Efficiency of Process/ Efficiency of Product) โดยกาหนดเกณฑเปน 75/75 หมายความวา ระหวางเรยนทากจกรรมแลวนกศกษาเกดพฤตกรรมการเรยนรเชงรกเฉลย 75% และประเมนหลงทากจกรรมนกศกษาเกดพฤตกรรมการเรยนรเชงรกเฉลย 75% 3.4 การตความหมายผลการคานวณ ใหความคลาดเคลอนของผลลพธไดไมเกนรอยละ 5 จากชวงตาไปสง = +2.5 นนคอ ผลลพธของคา Efficiency of Process (E1) หรอ Efficiency of Product (E2) ทถอวาเปนไปตามเกณฑ ตองมคาตากวาเกณฑไมเกน 2.5% และสงกวาเกณฑทตงไวไมเกน 2.5% หากคะแนนหางเกน 5% แสดงวาตองปรบปรงรปแบบ 4. นาขอมลคะแนนจากผลงานนกศกษาของนกศกษาทไดรบการจดการเรยนรเชงรกมาวเคราะห ใชคาสถตพนฐาน ไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

  

107

5. นาขอมลจากแบบสอบถามความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรเชงรกมาวเคราะห ใชคาสถตพนฐาน ไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน 6. เปรยบเทยบผลการพฒนาพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษาโดยการวเคราะหความแปรปรวนรวมของกลมทดลองและกลมควบคม โดยการทดสอบดวย Analysis of Covariance (ANCOVA) โดยมคะแนนพฤตกรรมการเรยนรเชงรกในชวโมงเรยนครงแรกเปนตวแปรรวม (Covariance)

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การนาเสนอผลการวเคราะหขอมล ผวจยนาเสนอตามวตถประสงคการวจย คอ เพอพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต และ เพอศกษาผลการใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต โดยแบงการนาเสนอผลการวเคราะหขอมลออกเปน 2 ระยะ ไดแก ระยะท 1 ระยะพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก ระยะท 2 ระยะการนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปทดลองใช สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล N หมายถง จานวนคณาจารยทเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนร หมายถง คาเฉลย S.D. หมายถง สวนเบยงเบนมาตรฐาน F หมายถง คาสถต F-test Chi-square หมายถง คาสถตไคสแควร df หมายถง ระดบของความเปนอสระ Sig หมายถง ระดบนยสาคญทางสถต ผลการวเคราะหขอมลระยะท 1 การพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ผลการวเคราะหขอมลการวจยระยะท 1 การพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต นาเสนอ 4 ประเดน คอ ผลการวเคราะหสภาพการจดการเรยนร ผลการพฒนาคณาจารย ผลการสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรก และ ผลการตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบการจดการเรยนรเชงรก 1. ผลการวเคราะหขอมลสภาพการจดการเรยนรของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต บรบท ปรชญา นโยบายการจดการเรยนรของสถาบน ผลการวเคราะหบรบท ปรชญา จากรายงานการประเมนตนเอง (SAR) ของคณะวชาและสถาบน สรปไดดงน

 

109

วทยาลยเทคโนโลยภาคใต ตงอยท 124/1 ถนนทงสง-หวยยอด ตาบลทวง อาเภอทงสง จงหวดนครศรธรรมราช เปนสถาบนอดมศกษาเอกชนทไดรบอนมตการจดตงจากทบวงมหาวทยาลยเมอวนท 27 ธนวาคม 2542 และเปดรบนกศกษาตงแตปการศกษา 2544 จนถงปจจบน ผลตบณฑตระดบปรญญาตร 3 คณะวชา รวม 9 สาขาวชา และบณฑตศกษา จานวน 3 สาขาวชา ซงเปนระดบประกาศนยบตรบณฑต 1 สาขาวชา และระดบปรญญาโท จานวน 2 สาขาวชา ปรชญาของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต คอ "ความรคคณธรรม" เนองจาก การศกษาคอรากฐานทสาคญในการพฒนาประเทศ วทยาลยเทคโนโลยภาคใตมความมงมนจดการศกษาและพฒนาความเปนเลศทางวชาการ เพอสรางบคลากรทมคณภาพและมคณธรรม สามารถนาความรไปสการปฏบต อนทาใหเกดการพฒนาทองถนและสงคมทยงยน สาหรบวสยทศนของสถาบน คอ Smart and Pragmatic ฉลาดร ฉลาดคด ผลตบณฑตนกปฏบตการ อตลกษณของสถาบน คอ Smart and Pragmatic Professional นกปฎบตการมออาชพ และเอกลกษณของสถาบน คอ เปนสถาบนทผลตนกปฎบตการมออาชพ วทยาลยเทคโนโลยภาคใต มเปาหมายในการผลตบณฑตทมคณภาพ ใหผ เรยนมความรในวชาการและวชาชพ มงเนนผลตบณฑตนกปฏบตการมออาชพ ตอบสนองความตองการของตลาดแรงงาน สามารถนาความรไปประกอบอาชพสวนตวได จดการเรยนการสอนใหผ เรยนมความรในวชาการและวชาชพ มคณลกษณะบณฑตตามทหลกสตรกาหนด และเนนกระบวนการจดการเรยนรทเนนผ เรยนเปนสาคญ ดาเนนการสงเสรมใหคณาจารยไดทางานวจยทมคณภาพ สงเสรมสนบสนนการทานบารงศลปวฒนธรรม มการบรณาการเขากบพนธกจอนๆ โดยเฉพาะการผลตบณฑต และใหบรการทางวชาการแกสงคม ทงใหบรการแบบใหเปลาและบรการเชงพาณชย รวมทงพฒนาศกยภาพใหเปนวทยาลยเอกชนทสามารถตอบสนองความตองการและพฒนาสงคมไดอยางยงยน คณลกษณะบณฑตทพงประสงคทวทยาลยเทคโนโลยภาคใตมเปาประสงคในการผลตบณฑตใหเปนไปตามคณลกษณะทสงคมตองการ คอ มความคดรเรมในการแกไขปญหา และขอโตแยงทงในสถานการณสวนบคคลและของกลม โดยการแสดงออกซงภาวะผ นาในการแสวงหาทางเลอกใหมทเหมาะสมไปปฏบตได สามารถประยกตความเขาใจอนถองแทในทฤษฏและระเบยบวธการศกษาคนควาในสาขาวชาของตนเพอใชในการแกปญหาและขอโตแยงในสถานการณอน ๆ สามารถพจารณาแสวงหาและเสนอแนะแนวทางในการแกปญหาทางวชาการหรอวชาชพ โดยยอมรบขอจากดของธรรมชาตของความรในสาขาวชาของตน มสวนรวมในการตดตามพฒนาการในศาสตรของตนใหทนสมย และเพมพนความรและความเขาใจของตนอยเสมอ และ มจรยธรรมและความรบผดชอบสงทงในบรบททางวชาการ ในวชาชพและชมชนอยางสมาเสมอ

 

110

ผลการวเคราะหนโยบายการจดการเรยนรของสถาบน จากการเอกสารประกอบการบรรยายของอธการบดในโครงการปฐมนเทศนกศกษาใหม พบวา นโยบายพฒนาคณลกษณะของนกศกษาและบณฑตวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทพงประสงค คอ นกศกษาตองมคณลกษณะของนกศกษาในศตวรรษท 21 มความรความสามารถดานดจทล มความตระหนกรและดารงตนอยไดในสงคมพหวฒนธรรม มความสามารถในการปรบตวทงดานการเรยนและการใชชวต นอกจากนจะตองมอตลกษณของวทยาลยคอ เปนคนดและเปนนกปฏบตการมออาชพ ดงนนสงทตองปลกฝงใหมอยในตวตนของนกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใต คอ มทกษะ แบงเปน 3 ทกษะ คอ (1) ทกษะวชาการตามหลกสตรของสาขาวชา (2) ทกษะแหงศตวรรษท 21 ทจะกาวมน ทนโลก ทงทกษะการเรยนร ทกษะทางดานขอมล ขาวสาร เทคโนโลย และ (3) ทกษะการทางานและการดารงชวต มคณธรรม จรยธรรม ขยนหมนเพยร มความสามารถในการสอสาร สามารถปรบตว ทางานรวมกบผ อนได นโยบายของอธการบดวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ไดรบการตอบสนองจากคณบดในการนาไปเปนแนวทางปฏบต เหนไดจากการสมภาษณคณบด ดงน

"ตอนนทานอธการบดเนนใหเราดแลเดกตงแตตน เปนโครงการลกษณะเตรยมความพรอม จดตงแตป 1 พอเขามา ระบบคณาจารยทปรกษาจะเขามาชวย ใหคณาจารยตดตามวาเดกคนไหนเหมาะกบอะไร ตอนน ใหนกศกษาทาแฟมสะสมผลงาน พอเขาจบเขาเอาไปยนสมครงานไดเลย ทา portfolio รายบคคล วาเขาเกงอะไร แลวไปฝกงานป 3 ฝกประสบการณวชาชพ แตกอนไปสหกจกทดสอบ 4 ดาน คอ บคลกภาพ ภาษา การใชเทคโนโลย และการพมพดด เพอเตรยมความพรอม" (คณบด) "คอตอนนเรากทาโจทยตามสถานประกอบการ เขาอยากไดคณสมบตแบบไหน กรวบรวมมาจากทเขาไปทาสหกจ คอสถานประกอบการเขาไมไดเนนความรวาเดกจะตองเกงแบบเกยรตนยม แตเดกตองมเรอง บคลกภาพ ภาษา IT มารยาท สมมาคาราวะ อะไรอยางเนย เนนตอบโจทยสถานประกอบการ" (คณบด)

สภาพปจจบนในการจดการเรยนร ผลการวเคราะหสภาพปจจบนในการจดการเรยนรจากการวเคราะหเอกสาร การสมภาษณแบบเปนไมเปนทางการกบตวแทนคณาจารย 3 คนจาก 3 คณะวชา และความคดเหนของคณาจารย 40 คน ตอสภาพการจดการเรยนรจากการตอบแบบสอบถาม (รายละเอยดขอมลทไดจากแบบสอบถามอยในภาคผนวก ค) สรปไดดงน ดานคณาจารยผสอน จากการวเคราะหขอมลแบบสอบถามพบวา คณาจารยประเมนตนเองวามความตรงตอเวลาในการเขาสอน รองลงมาคอมการเตรยมความพรอมกอนสอนทกครง และ

 

111

จากการสมภาษณตวแทนคณาจารย พบวา คณาจารยมวางแผนการสอนโดยการจดทา มคอ.3 ลวงหนาทกครง

"สานกงานวชาการจะใหเราสง มคอ.3 กอนสอนอยางนอย 30 วน กตองเตรยมเนอหาวชากอนลวงหนา ออกแบบกจกรรมการสอนกอน" (ตวแทนคณาจารย)

ดานเนอหา จากการวเคราะหขอมลแบบสอบถามพบวา คณาจารยประเมนตนเองวาไดเตรยมเนอหาทจะสอนไดครอบคลมและสอดคลองกบวตถประสงครายวชาครบถวน รองลงมาคอไดเชอมโยงความสมพนธเนอหาในรายวชาทสอนกบสภาพปจจบน และจากการสมภาษณตวแทนคณาจารย พบวา มการปรบเนอหารายวชาใหเหมาะสมกบความตองการของนกศกษา

"เดยวนเดกทไมอยากทางานเปนลกจางมมากขน จากการสอบถามเขาบอกไมอยากทางาน อยากประกอบอาชพอสระ เรากเลยปรบหลกสตรนดนง เนนวชาผประกอบการลงไป เพอใหเขานาไปใชไดในชวตประจาวนได" (ตวแทนคณาจารย)

ดานกจกรรมการเรยนร จากการวเคราะหขอมลแบบสอบถามพบวา คณาจารยประเมนตนเองวากจกรรมทใชจดการเรยนรสงเสรมหรอพฒนาใหนกศกษาไดคดวเคราะห สงเคราะห และสรางสรรค สาหรบเทคนคการสอนทคณาจารยเพอใหนกศกษาไดสะทอนความคด มคณาจารยเพยง 14 คน ทใชวธในตนคาบใหนกศกษาเขยนสงทร อยากรเกยวกบเนอหาทเรยน และเมอจบบทเรยนใหเขยนสรปสงทไดเรยนร สาหรบวธการจดการเรยนรทคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใตใชมากทสด ขอมลจากการวเคราะห มคอ. 3 และจากแบบสอบถาม พบวา เปนการบรรยาย สวนวธการจดการเรยนรเพมเตมนอกเหนอจากการบรรยาย เชน การใชกรณตวอยาง การอภปรายกลมยอย การไปศกษาดงาน การใชสถานการณจาลอง การสาธต การใชเกม การแสดงบทบาทสมมต การใชบทเรยนแบบโปรแกรม เปนตน และจากการสมภาษณตวแทนคณาจารย พบวา วธการจดการเรยนรของคณาจารยยงคงมงสอนโดยเนนความรวชาการในชนเรยนเปนหลก เนองจากคณาจารยผสอนเชอวานกศกษายงขาดทกษะการแสวงหาความรดวยตนเอง ถาไมใหความรนกศกษากจะไมไดความร

"เทคนคการสอนทใชเสรมการบรรยายมเกม บทบาทสมมต ใหทางานกลม ใชเกมเพอดงความสนใจ ใหเกดความสนกสนาน ในสวนของรายวชาอนๆ เขากเนนการนาเสนอ มทกวชา เนนเรองการนาเสนอ การสอสาร ฝกใหเดกสอสาร" (ตวแทนคณาจารย) "นกศกษาเราสวนใหญยงตองปอนความรให เพราะใหไปคนความากอนกไมทา หรอทามากแค copy มาวาง ขนาด front ยงไมเหมอนกนเลย" (ตวแทนคณาจารย)

 

112

"รสกวาถาไมสอนทฤษฎเขากอนกไมไดอก เขาไมมพนฐานความรเอาไปประยกตใช" (ตวแทน คณาจารย)

ดานสอและสงสนบสนนการเรยนการสอน จากการวเคราะหขอมลแบบสอบถามพบวา คณาจารยประเมนตนเองวาสอทใชสอดคลองกบเนอหาแตละกจกรรมการเรยนร และจากการสมภาษณตวแทนคณาจารยพบวา คณาจารยมความพยายามปรบปรงสอการเรยนรใหเหมาะกบพฤตกรรมการเรยนรของนกศกษาในยคปจจบน เชน เอกสารประกอบการสอนมการเพมภาพใหนกศกษาเกดความสนใจอานมากขน

"เอกสารประกอบการสอนของเรา มภาพทกคอลมภ เชน พดถงเรองสมอง กจะมภาพ เปนการตน แทรกไวตลอด เพราะมนจะเหมาะกบเดกรนนทชอบดมากกวาอาน" (ตวแทนคณาจารย)

ดานการวดและประเมนผลการเรยน จากการวเคราะหขอมลแบบสอบถามพบวา คณาจารยประเมนตนเองวาวดและประเมนผลการเรยนโดยใชขอสอบทมความครอบคลมและสอดคลองกบวตถประสงคและเนอหาทสอน มเกณฑการประเมนผลทเทยงธรรม ตรวจสอบได ขอมลจากการวเคราะห มคอ. 3 พบวา มการวดและประเมนผลการเรยนทงความสามารถดานสตปญญาดวยการสอบ วดความสามารถในการฝกปฏบตดวยการประเมนชนงาน และวดคณลกษณะทพงประสงคดวยการสงเกตพฤตกรรม และจากการสมภาษณตวแทนคณาจารยพบวา คณาจารยเปดโอกาสใหนกศกษามสวนรวมในการกาหนดเกณฑการทางาน

"คาบแรก พอเราเขาไปแนะนาตวเองเสรจ เรากจะบอกเดกวา การประเมนผลของคณาจารยจะเกบคะแนน 30 ใบงาน 40 จะสอบ 30 อยางนเหนดวยไหม ถาไมเหนดวยเสนอมา แลวแสดงเหตผลดวย นนคอใหเดกคดโตแยง แสดงเหตผลละ ถาเกดวาเหตผลของเขาโอเค กเปลยน แลวสวนใหญเดกเปลยนนะ เดกจะไมเอาตามทเราบอกไว คอเขาจะขอมสวนรวมสกนด" (ตวแทนคณาจารย)

ดานผ เรยน จากการวเคราะหขอมลแบบสอบถามพบวา คณาจารยประเมนวานกศกษามการนาความรทไดรบไปใชประโยชนในการทางานทไดรบมอบหมาย และจากการสมภาษณตวแทนคณาจารยพบวา นกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใตแมจะเรยนออนแตมความมงมนเหนไดจากการไปฝกงาน

 

113

"เดกพอไปทางานจรงเขาตงใจนะ สถานประกอบการเขาชมมาเรองของมารยาท มความตงใจทางาน สงทเราคดวาเดกไมม มนไดมาตอนสหกจ เขาจะเปลยนไปเลยนะ กลบมารบปรญญา เขาบอกวาเขาไดจากสหกจเยอะ สงทเราชเรองสหกจมนโอเค แตมนกไมไดทงหมด เราตองชวยดวย" (ตวแทนคณาจารย)

ปญหาและอปสรรคในการจดการเรยนร ผลการวเคราะหปญหาและอปสรรคในการจดการเรยนรจากการวเคราะหเอกสาร การสมภาษณแบบเปนไมเปนทางการกบตวแทนคณาจารย 3 คนจาก 3 คณะวชา และความคดเหนของคณาจารย 40 คน ตอสภาพการจดการเรยนรจากการตอบแบบสอบถาม (รายละเอยดขอมลทไดจากแบบสอบถามอยในภาคผนวก ค) สรปไดดงน ดานคณาจารยผสอน จากการวเคราะหขอมลแบบสอบถามพบวา คณาจารยประเมนตนเองวามปญหาในการออกแบบการสอนโดยใชเทคนคการสอนทหลากหลาย และจากการสมภาษณตวแทนคณาจารย พบวา คณาจารยตองการทจะพฒนาเทคนคการสอนใหหลากหลายขน

"อยากจะเพมวธการสอนอยางอนบาง เราพรอมจะถายทอดใหเดกนะ แตเราตองพฒนาตนเอง เตรยมตวเองกอน เพราะถาครเกงขน เดกกเกงอยแลว" (ตวแทนคณาจารย)

ดานเนอหา จากการวเคราะหขอมลแบบสอบถามและจากการสมภาษณตวแทนคณาจารย พบวา คณาจารยประเมนตนเองวามปญหาในเรองความเหมาะสมของเนอหาความรทถายทอดใหนกศกษากบความสามารถของผ เรยน

"พนฐานความรเดกเราตางกนพอควร บางคนเกง บางคนถนดกจกรรม จงออกแบบเนอหาใหเหมาะกบเดกทกคนยากสกหนอย บางครงสอนงายไปคนเกงกเบอ" (ตวแทนคณาจารย)

ดานกจกรรมการเรยนการสอน จากการวเคราะหขอมลแบบสอบถามพบวา มคณาจารยทไมเคยใชเทคนคใดๆ ในการสอนเพอใหนกศกษาไดสะทอนความคด และจากการสมภาษณตวแทนคณาจารย พบวา คณาจารยไมไดใชวธจดกจกรรมการเรยนรใหหลากหลายทาใหนกศกษารสกเบอ

"คดวาปญหาของวทยาลยไมไดอยทเดกนะ อยทคร เดกมนชอบอยแลว ไดเรยนรแบบหลากหลาย เดกมนไมเบอไง แตครไมไดสอนใหหลากหลาย" (ตวแทนคณาจารย)

ดานสอและสงสนบสนนการเรยนการสอน จากการวเคราะหขอมลแบบสอบถามพบวา คณาจารยประเมนตนเองวามปญหาในเรองการนาสอทหลากหลายรปแบบมาใชในการเรยนการสอน

 

114

และจากการสมภาษณตวแทนคณาจารย พบวา คณาจารยไมสามารถนาเทคโนโลยททนสมยมาใชประโยชนในการสอนได

"ตวเดกสามารถเรยนรไดจากอปกรณทมอย ซงสมยนเดกมเครองมอสอสาร เราสามารถใชอปกรณพวกนนมาเปนประโยชนในการเรยนการสอนได แตปญหาไมไดอยทเดกนะ อยทคร เพราะครยงไมสามารถนามาประยกตใชในการจดการเรยนการสอนได" (ตวแทนคณาจารย) "อยากใชพวก e-learning เหมอนเรยน online จะไดไมมปญหาวาเดกจะไมเขาชนเรยน หาวธยนยนตวตนวาเดกคนนนอย นดเวลาเรยนกน เรยนไดทกท เวลาสอบกเขามาสอบในระบบ อยากใหคนทมความรลองพฒนาสกหนงวชากอน เพราะเดกมมอถอกนทกคน" (ตวแทนคณาจารย)

ดานการวดและประเมนผลการเรยน จากการวเคราะหขอมลแบบสอบถามพบวา คณาจารยประเมนตนเองวามปญหาในเรองวธการวดผลทใชสอดคลองตามมาตรฐานผลการเรยนร และจากการสมภาษณตวแทนคณาจารย พบวา ครยงขาดความรในการวดและประเมนผลการเรยน และมปญหาในเรองภาระงานทกระทบตอสรางขอสอบ

"เวลาใหคะแนนกดความสมบรณของงาน แลวใหคะแนนลดหลนลงมา รบคเหรอ อม...ไมคอยใชนะ"(ตวแทนคณาจารย) "บางเทอมงานเยอะมาก ทงสอน ทงงานอน เวลาออกขอสอบกไมไดทาหรอกตารางวเคราะหขอสอบ"(ตวแทนคณาจารย)

ดานผ เ รยน ขอมลจากการวเคราะห มคอ.5 พบวา ปญหาและผลกระทบตอการดาเนนการจดการเรยนรทระบไวคอ นกศกษาทเขามาเรยนสวนใหญมพนฐานความรในระดบปานกลางถงออนมาก จากการวเคราะหขอมลแบบสอบถามพบวา คณาจารยมความคดเหนวานกศกษามสวนรวมในชนเรยนนอยโดยเนนฟงบรรยายอยางเดยว และมปญหาเรองความตรงตอเวลาและความสมาเสมอในการเขาเรยนของนกศกษา และจากการสมภาษณตวแทนคณาจารยพบวา ปญหาพฤตกรรมการเรยนคอนกศกษาในปจจบนมสมาธในการเรยนนอยและเนนการฟงบรรยายมากกวาการมสวนรวม

"เดกสมยน ไมใชแคเดก SCT อยางเดยวนะ เดกยคนสมาธสน ไมชอบเขาหองสมด ไมชอบอาน ไมชอบอานอะไรทเปน text ชอบดแตภาพ บนเทง สวยๆงามๆ" (ตวแทนคณาจารย)

 

115

"สภาพปจจบนเหรอ เดกยคนมลกษณะสมาธสนลง การบานไมอยากทา อยากทางานใหเสรจในหองเลย สนใจระยะสน เหนคณาจารยเขาบน เชน เขาสอนเขยน mind map เปดยทปใหแลว สอนใหเขยนแลว เดกกมาแบบยดตดอะไรเดมๆ" (ตวแทนคณาจารย) "เดกสวนใหญกจะเปนนงเรยนแบบรบอยางเดยว ฟงบรรยาย เดกบางคนกถามตลอด ถามแบบไมคน ขเกยจคน" (ตวแทนคณาจารย)

นอกจากน คณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใตมคดเหนวาของนกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใตยงขาดทกษะการเรยนรดวยตนเอง ไมมทกษะการคดขนสงและนกศกษาบางสวนยงมปญหาในการสอสาร

"มบางวชาทพยายามใชโตวาทนะ แตวาไมไดผล พอเอาเขาจรงเดกไมมทกษะการคดขนสงเลยนะ เหมอนเหตผล logic ทเขาเอามาโตกน พนๆ มาก แลวกจะพดซาไปซามา เดกไมสามารถคดสงทแตกตางเพอมาหาขอโตแยงได เดกไมไดถกฝกมาสาหรบการโตวาท จรงๆ การโตวาทเปนการฝกคดทดมาก" (ตวแทนคณาจารย) "เรองของบคลกภาพ การสอสาร พดนอย เดกเราจรงๆเปนเดกตรงตอเวลานะเวลาไปฝกงาน เรยบรอย ตรงตอเวลา แตเปนคนพดนอยเกนไป สอสารไดไมด โดยเฉพาะเดกมสลม คอเรามเดกมสลมมาก บางคนมปญหาในการสอสาร สถานประกอบการบอกวาเดกเราพดนอย ไมคอยพด ไมคอยถาม" (ตวแทนคณาจารย)

ความตองการของคณาจารยในการจดการเรยนร จากการวเคราะหขอมลแบบสอบถามพบวา คณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใตมความตองการพฒนาตนเองในดานการสอนและเทคนคการสอนใหมๆ โดยทการเรยนรจากการทากจกรรม (Activity-Base Learning) เปนวธการจดการเรยนรทคณาจารยตองการศกษาหาความรเพมเตมเพอจดการเรยนรใหนกศกษานอกเหนอจากการบรรยายใหนกศกษาฟงมากทสด ขอมลจากการสมภาษณ พบวา คณาจารยมความเหนวาการสอนแบบ Active learning เหมาะกบการสอนในยคปจจบนแตตองทารวมกนหลายวชาและตอเนองเพอใหเหนผลการจดการเรยนรทชดเจน แตคณาจารยไมแนใจวาการจดการเรยนรทตนเองใชอยในปจจบนถอวาเปนการจดการเรยนรเชงรกหรอไมเพราะขาดความเขาใจในแนวคดและหลกการของการเรยนรเชงรก

"เราเขาใจวา active learning มนกเปน student center แนวคดคอ ใหเดก action มากขน ครเปนแคพเลยง แตจรงๆ ครเปนคนคมเกมใหเดก act แลวก มนไมมรปแบบตายตววาคณจะสอนแบบไหน มนอาจม

 

116

20-30 วธสอน ทคณาจารยจะหยบเทคนคขนมาใช ครจะใชวธการไหนทจะทาใหเดกเรยนรมากกวาฟงแลวจามาสอบ" (ตวแทนคณาจารย) "บางทมนเหมอนกบเราสอนวชาเดม แลวเรากใชเทคนคเดม ซงมนเปน active แตเราเบออยากจะเพมวธการอยางอนบาง เราพรอมจะถายทอดใหเดกนะ แตเราตองพฒนาตนเองกอนวาสงทเราทามนเปน active learning จรงๆ เพราะฉะนน ถาครเกงขน เดกกเกงอยแลว ถาจะตองฝกตองทาตอเนองหลายวชา อยางเชน ถาเทอม 1 เราใหเดกฝก เราอยาไดคาดหวงวาเดกจะทาไดทนท ตองไปเทอม 2 อะไรอยางเนย การเรยนรมนจะตอเนอง มนกตองหลายๆวชา มนตองชวยกนฝกนะ" (ตวแทนคณาจารย) "ครบางคนยงไมเขาใจคาวา active learning คอเวลาอบรมกอบรมกนแตทฤษฎ ไมคอยใหไปนงฟงงานวจยททาใหเหนภาพจรงๆ รแตทฤษฎวานกเรยนเปนศนยกลาง ยงไงกเนนความแตกตางระหวางบคคลของนกเรยน แตถงเวลาจรงทาไมถก ไมใชไมอยากทา คอครทาไมถก ตองอบรมใหมากกวาน เหมอนเราเองกยงงงๆ อยนะ สอนยงไงใหมน active" (ตวแทนคณาจารย)

2. ผลการวเคราะหขอมลการพฒนาคณาจารยผมสวนรวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก ผลการคดเลอกคณาจารยผ รวมสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรก โดยมเกณฑในการคดเลอกวาตองเปนคณาจารยทสมครใจใหความรวมมอเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก และตองเปนตวแทนคณาจารยจาก 8 สาขาวชา สาขาวชาละ 1-2 คน ผลการประชาสมพนธและคดเลอก พบวา มคณาจารยทสนใจและเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกทงสน 14 คน ซงเปนคณาจารยคณะวทยาการจดการ 6 คน คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย 4 คน คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร 4 คน ตามลาดบ การพฒนาคณาจารยทมสวนรวมในการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก เปนแนวคดทใหคณาจารยเขามามสวนรวมในการสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรกแทนการออกระเบยบขอบงคบหรอคาสงและใหปฏบตตาม ถอเปนการในตวบคคลไดอยางยงยนเพราะคณาจารยตางมประสบการณในการจดการเรยนรมามากนอยแตกตางกน การมชองทางใหคณาจารยเขามาถายทอด แลกเปลยนประสบการณบนพนฐานการใหเกยรตและเสรภาพทางวชาการ จะชวยใหคณาจารยยอมรบในความร เกดเจตคตทดในการจดการเรยนรเชงรก และสามารถจดการเรยนรเชงรกได สงผลตอการเปลยนแปลงในพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษาในทสด โดยโปรแกรมทจดใชแนวคดทฤษฎ 2 แนวคด คอ (1) หลกแหงพฤตกรรม (Behavior Principle) ทกลาววา ความรสก ความรคด และพฤตกรรม มผลซงกนและกน (2) แนวคดเกยวกบความร เจตคต พฤตกรรม (KAP Model) ทกลาววาหากบคคลมความร และมทศนคตเจตคตทดตอแนวทางดงกลาวจะทาใหเขาปฏบตพฤตกรรมทพงประสงค โดยดาเนนกจกรรมจานวน 3 ครง โดยแตละครงใชเวลา 2-2.30 ชวโมง แลวเวนระยะตดตาม 1-2 สปดาห ในการอบรมครงท 1 เพอพฒนาเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรกของ

 

117

คณาจารย การอบรมครงท 2 เพอใหความรในเรองการจดการเรยนรเชงรก การอบรมครงท 3 เพอฝกทกษะการเขยนแผนจดการเรยนรเชงรก ฝกออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก เกบคะแนนความร เจตคต และทกษะจากแบบสอบถามทผ วจยสรางขนทงเขารวมโปรแกรมพฒนาคณาจารย ผลการเปรยบเทยบความร เจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก และพฤตกรรมการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารยกอนและหลงเขารวมโปรแกรมพฒนาคณาจารยโดยใชสถตการทดสอบคาท (Dependent Sample t-test) ผลดงตาราง 8 ตาราง 8 ผลการเปรยบเทยบความร เจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก และพฤตกรรมการจดการ เรยนรเชงรกของคณาจารยกอนและหลงเขารวมโปรแกรมพฒนาคณาจารย

ดาน กอน-หลง โปรแกรม N S.D. t Sig ความร กอน 14 4.86 1.46

-13.87 .000 หลง 14 7.93 1.14

เจตคต กอน 14 2.93 .26 -14.09 .000

หลง 14 3.98 .38 ทกษะ กอน 14 1.00 .32

-18.59 .000 หลง 14 3.55 .38

จากตาราง 8 ผลการเปรยบเทยบความรความเขาใจ เจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก และทกษะการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารยกอนและหลงเขารวมโปรแกรมพฒนาคณาจารย พบวา คณาจารยมความรในการจดการเรยนรเชงรกสงกวากอนเขารวมโปรแกรม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .001 คณาจารยมเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรกสงกวากอนเขารวมโปรแกรม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .001 และมทกษะการจดการเรยนรเชงรกสงกวากอนเขารวมโปรแกรม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .001 3. ผลการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก กระบวนการพฒนารปแบบการจดการเ รยนร เ ชง รกใช เทคนคการระดมสมอง (Brainstorming) ของคณาจารย 14 คน ในการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต โดยขนตอนการระดมสมองเรมจากใหคณาจารยไดทบทวนความรเรองการเรยนรเชงรกกอนการเขารวมประชมระดมสมอง สวนผวจยจดเตรยมกระดาษโนต กระดาษชารทสขาว เตรยม

 

118

คาถามทจะกาหนดเปนประเดนใหรวมกนอภปราย จากนนใหคณาจารยแตละคนสรางความคดของตวเองอยางเงยบๆ ตามประเดนทกาหนดไวและบนทกลงในกระดาษ จากนนใหคณาจารยนาบนทกความคดในกระดาษไปตดใหทกคนเหนโดยยงไมอภปราย ลาดบตอไปใหคณาจารยพจารณาในกระดานไปพรอมๆ กนวาเขาใจความคดทเขยนไวหรอไม หากไมเขาใจกใหเจาของความคดอธบายสนๆ และปรบปรงขอความใหชดเจนมากขนแตกยงคงไมอภปรายหรอวจารณความคดเหน ขนตอนสดทายคอ ตรวจสอบความซาซอนหรอความเหนทไมตรงกบประเดนทกาหนดไวเพอตดความเหนทไมตรงประเดนออกไป จดหมวดหมความคดดวยการอภปรายเพอหาความคดเหนเอกฉนท ในการดาเนนการจดประชมระดมสมอง 3 ครง ในแตละครงใชเวลาประมาณ 2-3 ชวโมง มผลการดาเนนการ ดงน 3.1 ความหมายและทศทางของรปแบบการจดการเรยนรเชงรกของวทยาลยเทคโนโลยภาคใตไดรบการพฒนาจากแนวคดของจอยสและเวล (Joyce & Well. 1996: 1-4) และแนวคดของจน (June. 1982: 1-2) ผลสรปจากการจดหมวดหมความคดดวยการอภปรายเพอหาความคดเหนเอกฉนท พบวา รปแบบการจดการเรยนร หมายถง แนวทางของการจดการเรยนรทจดขนอยางเปนระเบยบ เพอคณาจารยสามารถนาไปใชเปนแนวทางในการจดการเรยนรเพอพฒนาใหผ เรยนเกดการเรยนรตามจดมงหมายทกาหนดไว ประกอบดวย หลกการ/แนวคดของรปแบบ วตถประสงคของรปแบบ ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ และ ผลทไดจากการจดการเรยนรตามรปแบบ 3.2 รปแบบการจดการเรยนรเชงรกของวทยาลยเทคโนโลยภาคใตไดรบการพฒนาภายใตแนวคดทฤษฎ 2 แนวคด คอ (1) ทฤษฎคอนสตรคตวซม ทมหลกแนวคดวา นกศกษาเรยนรโดยเปนผกระทาและสรางองคความรดวยตนเองจากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมดวยวธการตางๆ กน โดยอาศยประสบการณเดม ความรเดมทมอย ความสนใจและแรงจงใจภายใน เปนพนฐานในการสราง องคความรมากกวาอาศยแตการรบขอมลจากผสอนอยางเดยว (2) แนวคดของนกวชาการหลายคน เชน บอนเวลล (Bonwell. 1991: 5) มเยอร และโจนส (Mayer; & Jones. 1993: 11) เชนเกอร; กอสส: และ เบมสเทน (Shenker; Goss; & Bemstein. 1996: 1) ซเธอรแลนด (Sutherland. 1996: 3) บาลดวน และวลเลยม (Baldwin; & Wiliams. 1988: 187) ฟงค (Fink. 1999: 1-2) อาสเทอร และ ไวล (Auster; & Wylie. 2006. 333-354) แมคคนนย (McKinney. 2010) และ ไอสน (Eison. 2010: 1) ทไดกลาวถงการจดการเรยนรเชงรกวาเปนการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหผ เรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนร เปนกระบวนการสรางสถานการณใหผ เรยนอาน พด ฟง เขยน และคดอยางลมลก โดยผ เรยนเปนผจดระบบการเรยนรดวยตนเอง ผลสรปจากการจดหมวดหมความคดดวยการอภปรายเพอหาความคดเหนเอกฉนท พบวา รปแบบการจดการเรยนรเชงรกของวทยาลยเทคโนโลยภาคใตมหลกสาคญของรปแบบการเรยนรเชงรก คอ การจดการเรยนการสอนทใหนกศกษามสวนรวมในกระบวนการเรยนร

 

119

โดยคณาจารยเปนผ ดาเนนการวเคราะหเนอหารายวชา ออกแบบกจกรรมการเรยนร จดทาแผนการสอน และจดกจกรรมอยางหลากหลายใหนกศกษาไดประสบการณทหลากหลายผานการอาน พด ฟง เขยน และคดขนสง โดยวตถประสงคของรปแบบการจดการเรยนรเชงรก คอ เพอสงเสรมใหนกศกษาไดมสวนรวมในการเรยนมากขนจากการลงมอปฏบตในกจกรรมทคณาจารยใชวธการสอนทหลากหลายทงการฟง พด อาน เขยน และคดขนสง 3.3 ขนตอนการจดการเรยนรเชงรกของวทยาลยเทคโนโลยภาคใตไดรบการพฒนาภายใตแนวคดของแมคไกวร (McGuire, W. J. 1985: 239) แนวคดกรวยการเรยนร (Cone of Learning) ของเอดการ เดลย (Edgar Dale. 1969) ทฤษฎการวางเงอนไขการกระทาของ บ.เอฟ. สกนเนอร (B.F. Skinner) ทฤษฎลาดบขนความตองการ ของมาสโลว (Maslow. 1962) และแนวคดการประเมนผ เรยนตามสภาพจรง (Authentic Assessment) วาในการดาเนนการจดการเรยนรเชงรกควรเรมจากความพรอมของผสอนเปนอนดบแรก คณาจารยควรจะวางแผนจดการเรยนรรวมถงพฒนาตนเองโดยการฝกทกษะการใชคาถาม การใหขอตชม การใหขอเสนอแนะ การกระตนใหนกศกษาใชความคด การแกปญหาเมอนกศกษาไมทางาน ฝกทาทางการแสดงออกทงสหนา แววตา นาเสยงใหเกดความรสกนาฟง เมอคณาจารยมความพรอมตอมาจงเตรยมความพรอมของนกศกษา คณาจารยควรสรางบรรยากาศในการเรยนตนคาบใหนกศกษาเกดความรสกทดในการเรยนร มความพรอมทจะเรยน เกดเจตคตทางบวกตอการเรยน สาหรบในการจดการเรยนรควรใหนกศกษามสวนรวมในการเรยนร โดยคณาจารยจดกจกรรมการเรยนรในคาบเรยน เนนใหนกศกษาไดพด ฟง เขยน อาน สะทอนคด ผานการลงมอทา ในระหวางทนกศกษาทากจกรรมคณาจารยกควรจะสนบสนนและสงเสรมพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษา โดยใหกาลงใจและใหขอมลยอนกลบในผลงานของนกศกษาเพอใหนกศกษามเจตคตทางบวกจากการลงมอทากจกรรม คณาจารยจะตองใหการเสรมแรงซงอาจเปนทาทาง คาพดทางบวก หรอการใหรางวลเปนคะแนน รวมถงยอมรบและเหนคณคาของคณาจารยหลงจากทนกศกษาตอบคาถามหรอแสดงความคดเหนจะชวยเสรมใหนกศกษากลาแสดงความคดของตนมากขน เมอจดการเรยนรในหองเรยนแลวคณาจารยประเมนผลการเรยนรจากพฤตกรรมการมสวนรวมในหองเรยนและผลงานทนกศกษาทาในหองเรยน หรอผลงานทมอบหมายเพมเตมใหศกษาคนควานอกหองเรยนดวยตนเอง โดยคณาจารยใหโอกาสแกนกศกษาไดแสดงศกยภาพออกมาอยางเตมทและหลากหลาย แลวจงประเมนนกศกษาใหครอบคลมทกดานทงพทธพสย จตพสย และทกษะพสย ผลสรปจากการจดหมวดหมความคดดวยการอภปรายเพอหาความคดเหนเอกฉนท พบวา ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ ม 5 ขนตอน คอ 1) คณาจารยเตรยมความพรอม 2) นกศกษาทราบทศทางในการเรยน 3) นกศกษาเรยนรโดยการลงมอปฏบต 4) คณาจารยสงเสรมพฤตกรรมการเรยนรเชงรก 5) ประเมนผลการเรยนรรอบดาน

 

120

3.4 ผลทไดจากการจดการเรยนรตามรปแบบการจดการเรยนรเชงรก ไดมาจากหลกของการจดการเรยนรเชงรกทกลาววาเปนการเรยนรทสงเสรมใหผ เรยนไดมสวนรวม เขาไปมปฏสมพนธกบสงแวดลอมดวยการลงมอปฏบตจากกจกรรมทหลากหลายผานการฟง พด อาน และเขยน โดยพฤตกรรมทคาดหวงใหเกดกบนกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใตคอมพฤตกรรมเรยนรเชงรกมากขน วดจากพฤตกรรมทสงเกตไดคอ นกศกษาซกถามคณาจารย ตอบคาถามคณาจารย รวมอภปรายระหวางการทางานกบคณาจารยและเพอน มปฏสมพนธทดกบคณาจารยและเพอน และวดจากการคดขนสงในระหวางนกศกษาทากจกรรรมจากผลงานของนกศกษา สรปผลจากจดหมวดหมความคดดวยการอภปรายเพอหาความคดเหนเอกฉนท พบวา ผลการเรยนรของนกศกษาทจะไดจากการดาเนนตามขนตอนการจดการเรยนรเชงรกของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต คอ นกศกษาเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมโดยมพฤตกรรมการเรยนรเชงรกมากขน วดผลจากการสงเกต 4 พฤตกรรม คอ การซกถาม การตอบคาถาม การรวมอภปราย การมปฏสมพนธกบเพอนและคณาจารยในชนเรยน และวดการคดขนสงจากผลงานของนกศกษา 4. ผลการตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบการจดการเรยนรเชงรก 4.1 ผลการตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบการจดการเรยนรเชงรกโดยผ เชยวชาญ ซงเปนผ เชยวชาญดานหลกสตรและการสอน ดานการวดและประเมนผล ดานการจดการเรยนรเชงรก และมประสบการณในการจดการเรยนรระดบอดมศกษาไมนอยกวา 10 ป จานวน 3 คน ประเมนความสอดคลองเชงเนอหาของรปแบบการจดการเรยนรเชงรกโดยวเคราะหหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Consistency: IOC) สรปผลดงตาราง 9

 

121

ตาราง 9 คะแนนเฉลยความสอดคลองเชงเนอหาของรปแบบการจดการเรยนรเชงรก

รายการประเมน คะแนนเฉลยความเหมาะสม

ความหมาย

1. ความเหมาะสมของแนวคดทใชในการพฒนารปแบบ 1.0 เหมาะสม 2. ความเหมาะสมของวตถประสงคของรปแบบ 1.0 เหมาะสม 3. ความเหมาะสมของการกาหนดองคประกอบของรปแบบ 1.0 เหมาะสม 4. ความเหมาะสมของการกาหนดขนตอนของรปแบบ 4.1 ขนท 1 คณาจารยเตรยมความพรอม

0.67

เหมาะสม

4.2 ขนท 2 นกศกษาทราบทศทางในการเรยน 0.67 เหมาะสม 4.3 ขนท 3 นกศกษาเรยนรโดยการลงมอปฏบต 0.67 เหมาะสม 4.4 ขนท 4 คณาจารยสงเสรมพฤตกรรมการเรยนรเชงรก 0.67 เหมาะสม 4.5 ขนท 5 ประเมนผลการเรยนรรอบดาน 0.67 เหมาะสม 5. ความเหมาะสมของการกาหนดผลการเรยนรของนกศกษาทได จากการเรยนรตามรปแบบ

0.67 เหมาะสม

จากตาราง 9 ความเหมาะสมของรปแบบการจดการเรยนรเชงรกตามความเหนของผ เชยวชาญ พบวา มคะแนนเฉลยความเหมาะสมในระดบใชไดทกองคประกอบ และทกขนตอนของรปแบบการจดการเรยนรเชงรก (คา IOC อยระหวาง 0.6 - 1.00) สาหรบขอเสนอแนะของผ เชยวชาญ ไดแก 1) ในขนเตรยมความพรอมรอบดาน คณาจารยผสอนควรกาหนดเวลาทจะใชทากจกรรมยอยแตละกจกรรมใหชดเจนเพอใหสามารถดาเนนกจกรรมไดเหมาะสมกบเวลาทจะใชสอนในแตละคาบ 2) ในระหวางจดการเรยนรคณาจารยผสอนอาจไมสะดวกในการสงเกตและจดบนทกพฤตกรรมการเรยนรเชงรก ควรมคณาจารยผชวยในการสงเกตและบนทกพฤตกรรม โดยใหคณาจารยผชวยทาความเขาใจในการกรอกแบบบนทกพฤตกรรมไปในทางเดยวกน ซงผ วจยไดนาไปปรบปรงใหมความเหมาะสมตามคาแนะนาของผ เชยวชาญกอนนาไปทดสอบประสทธภาพของรปแบบ

 

122

4.2 ผลการนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปทดลองใชจดการเรยนการสอนกบนกศกษา จานวน 3 คน เปนเวลา 1 คาบเรยน เพอตรวจสอบความเหมาะสมของกระบวนการจดการเรยนรเชงรก พบวา คณาจารยสามารถจดการเรยนรตามขนตอนไดด แตนกศกษาสวนใหญยงไมกลาแสดงออก ไมซกถาม มเพยงนกศกษาบางคนทตอบคาถาม คณาจารยตองคอยสนบสนนบอยครง ในการทากจกรรมกลมนกศกษาใหความรวมมอดตลอดคาบเรยนแตยงไมสมครใจออกมานาเสนอผลงานตองใหคณาจารยเรยกใหออกมานาเสนอ อกทงผลงานของนกศกษาแสดงการคดขนสงเพยงระดบปานกลาง ซงอาจเนองจากนกศกษายงไมคนเคยกบวธการเรยนทผ เรยนตองมสวนรวมมากกวาเดม จงไดนาไปปรบปรงแนวทางในการจดการเรยนรสาหรบคณาจารยผสอนใหชดเจนยงขน เนองจากคณาจารยมบทบาทสาคญในการสงเสรมใหนกศกษากลาทจะมสวนรวมในการเรยนร การเตรยมความพรอมทงตวคณาจารยผสอนและการเตรยมความพรอมของผ เรยน ไมวาจะเปนการชแจงทาความเขาใจในวธการเรยน กาหนดขอตกลงเบองตนในการเรยน เทคนคในการสงเสรมพฤตกรรม รวมถงการทคณาจารยปฏบตตนเปนกลยาณมตรตอนกศกษาจะทาใหนกศกษามนใจทจะเรยนรและทาใหการจดการเรยนรมประสทธภาพ 4.3 ผลการทดสอบประสทธภาพของรปแบบการจดการเรยนรเชงรก โดยประเมนประสทธภาพของกระบวนการตอประสทธภาพของผลลพธ (Efficiency of Process/ Efficiency of Product) โดยใชแนวคดของชยยงศ พรหมวงศ (2556: 7-20) ทกลาววา ประสทธภาพของกระบวนการ (Efficiency of Proces) คอการประเมนผลพฤตกรรมของนกศกษาทเกดในระหวางการทากจกรรมกลม ไดแก การตอบคาถาม การซกถาม การอภปราย และความรวมมอในการทางาน ประสทธภาพของผลลพธ (Efficiency of Product) คอการประเมนพฤตกรรมของนกศกษาชวงสรปผลการเรยนรทายคาบ โดยกาหนดเกณฑเปน 75/75 หมายความวา ระหวางเรยนทากจกรรมแลวนกศกษาเกดพฤตกรรมการเรยนรเชงรกเฉลย 75% และประเมนหลงทากจกรรมนกศกษาเกดพฤตกรรมการเรยนรเชงรกเฉลย 75% ทาการทดลองกบนกศกษา จานวน 10 คน เปนเวลา 3 คาบเรยน ไดผลดงตาราง 10 ตาราง 10 ผลการวเคราะหประสทธภาพของรปแบบการจดการเรยนรเชงรกกบนกศกษากลมยอย

การหา ประสทธภาพ

n คะแนนเตม S.D.

รอยละของ

คาเฉลย

เกณฑประเมน

Sig

ดานกระบวนการ 10 8 6.00 1.00 75.00 75.00 .500 ดานผลผลต 10 8 6.30 1.16 78.75 75.00 .217

 

123

จากตาราง 10 ผลการวเคราะหประสทธภาพของรปแบบการจดการเรยนรเชงรกกบนกศกษา พบวา ประสทธภาพดานกระบวนการ มคะแนนเฉลยระหวางเรยนเทากบ 6.00 และ ประสทธภาพดานผลผลต มคะแนนเฉลยหลงเรยนเทากบ 6.30 นนคอ รปแบบการจดการเรยนรเชงรกทพฒนาขนมประสทธภาพเทากบ 75/78.75 เมอเทยบกบเกณฑทกาหนดไวคอ 75/75 ปรากฏวารปแบบทสรางขนมเกณฑประสทธภาพไมแตกตางจากเกณฑ 75/75 ทกาหนดไวอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ผลการสงเกตและสมภาษณนกศกษาภายหลงจดการเรยนรกบนกศกษากลมยอย พบวา นกศกษารสกสนกกบการเรยน มความกลาตอบมากขน แตการซกถามกยงไมมากนก 5. สรปผลการพฒนาและตรวจสอบรปแบบการจดการเรยนรเชงรก รปแบบการจดการเรยนรเชงรกของวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทไดจากการวจยครงนเปนรปแบบการเรยนรเชงรกทคณาจารยของวทยาลยเทคโนโลยภาคใตมสวนรวมในการพฒนารปแบบ ประกอบดวย หลกสาคญของรปแบบ วตถประสงคของรปแบบ ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ และ ผลทไดจากการจดการเรยนรตามรปแบบ มรายละเอยดดงน 5.1 หลกสาคญของรปแบบการจดการเรยนรเชงรก รปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต มแนวคดสาคญ คอ การจดการเรยนการสอนทใหนกศกษามสวนรวมในกระบวนการเรยนร โดยคณาจารยเปนผ ดาเนนการวเคราะหเนอหารายวชา ออกแบบกจกรรมการเรยนร จดทาแผนการสอน และจดกจกรรมอยางหลากหลายเพอใหนกศกษาไดประสบการณทหลากหลายผานการอาน พด ฟง เขยน และคดขนสง 5.2 วตถประสงคของรปแบบการจดการเรยนรเชงรก รปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต มวตถประสงคเพอสงเสรมใหนกศกษาไดมสวนรวมในการเรยนมากขนจากการลงมอปฏบตในกจกรรมทคณาจารยใชวธการจดการเรยนรทหลากหลายทงการฟง พด อาน เขยน และคดขนสง 5.3 ผลทไดจากการจดการเรยนรตามรปแบบ ผลทจะไดจากการจดการเรยนรตามรปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต คอ นกศกษามพฤตกรรมการเรยนรอยางมสวนรวมมากขน วดผลจากการสงเกต 4 พฤตกรรม คอ การซกถาม การตอบคาถาม การรวมอภปราย การมปฏสมพนธกบเพอนและคณาจารยในชนเรยน และนกศกษาเกดการคดขนสง วดไดจากผลงานของนกศกษา

 

124

5.4 ขนตอนการจดการเรยนรเชงรก รปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต มขนตอนการจดการเรยนร 5 ขนตอน ดงภาพประกอบ 9 มรายละเอยดดงตอไปน

ภาพประกอบ 9 ขนตอนการจดการเรยนรเชงรก (POARE)

5.4.1 คณาจารยเตรยมความพรอม (Preparation: P) เปนขนตอนแรกทคณาจารยจะตองเตรยมความพรอมของตนเองกอนจดการเรยนรในทกดานเพอใหการจดการเรยนรมประสทธภาพ ไมวาจะเปนการเตรยมเนอหาทจะจดการเรยนร วางแผนออกแบบกจกรรมการจดการเรยนรเพอแนใจวากจกรรมสอดคลองกบการเรยนเพอพฒนาการคดขนสง รวมถงการพฒนาทกษะในการจดการเรยนรของคณาจารยเอง เนองจากการจดการเรยนรเชงรกเปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอศกยภาพของพฤตกรรมทคอนขางถาวรจากการจดการเรยนรทมงเนนการมสวนรวมของผ เรยน คณาจารยจงตองชวยใหนกศกษาเขาใจถงการเรยนรเชงรกและสามารถจดกระบวนการเรยนรไดดวยตนเอง โดยมแนวทางในการดาเนนการดงน 1) คณาจารยวเคราะหเนอหารายวชาทจะจดการเรยนร กาหนดวตถประสงคการเรยนร ผลการเรยนรทคาดหวง บรณาการเนอหารายวชาใหเชอมโยงกบสถานการณจรงในชวตประจาวนเพอใหนกศกษาเขาใจและสามารถนาไปใชในชวตประจาวนได รวมถงบรณาการเชอมโยงเนอหากบรายวชาอนๆ ทเกยวของ โดยเนนมโนทศนทสาคญในเนอหารายวชาเนองจากเมอผ เรยนมความเขาใจในมโนทศนสาคญทไดเรยนรจะสามารถนาไปใชกบการเรยนดวยตนเองไดตอไป

 

125

2) คณาจารยออกแบบกจกรรมการเรยนรรายคาบใหมทงกจกรรมดานการ รคด (Cognitive Activity) และกจกรรมดานพฤตกรรม (Behavior Activity) นนคอ กจกรรมการเรยนรเนนใหนกศกษาไดมสวนรวมในการเรยนโดยใหความสาคญทงกจกรรมดานพฤตกรรมและกจกรรมดานการคด โดยในระหวางทนกศกษาทากจกรรมดานพฤตกรรมไมวาจะเปนการพด การฟง การอาน หรอการเขยน จะตองทาใหนกศกษาไดคดในระหวางทากจกรรมนนและสามารถสะทอนความคดออกมาเปนคาพดหรอผลงานได เพอใหนกศกษาพฒนากระบวนการเรยนรไดดวยตนเองจากการลงมอปฏบต 3) คณาจารยเขยนแผนการจดการเรยนรลงในประมวลรายวชา (Course Syllabus) ซงแผนการจดการเรยนรเชงรกจะตองมรายละเอยดขนตอนการจดการเรยนรทง 5 ขนตอนอยางละเอยดและชดเจน รวมถงบอกรายละเอยดของสอหรออปกรณจดการเรยนรทจะชวยสงเสรมใหผ เรยนใชในการแสวงหาความรดวยตนเอง เพอใหสามารถควบคมกระบวนการจดการเรยนรไดในเวลาทกาหนด 4) คณาจารยวเคราะหตนเองวาตองพฒนาทกษะใดเพมเตมกอนดาเนนการจดการเรยนรเชงรก เนองจากเปนการจดการเรยนรทสงเสรมใหนกศกษาไดประสบการณจากการลงมอทาและคดตามในสงททาโดยเปนการคดระดบสง คณาจารยจะตองทาใหการเรยนรนาตนเตน สนกสนาน ดงดดความสนใจของนกศกษา รวมถงเปดโอกาสใหนกศกษาไดพด ฟง อาน เขยน ซงเปนองคประกอบหลกสาคญของการเรยนรเชงรก เชน คณาจารยวเคราะหวาตนเองยงใชเทคนคการตงคาถามไมดพอ คาถามทใชเปนเพยงการถามความจาไมไดถามใหนกศกษาคดวเคราะห คณาจารยจงตองการพฒนาการตงคาถามเพอใหนกศกษาคดขนสง หรอการทคณาจารยวเคราะหวาตนเองขาดการใหขอเสนอแนะเมอนกศกษานาเสนอผลงานรวมถงการใหขอตชม คณาจารยจงตองการพฒนาเทคนคการใหขอมลยอนกลบและเทคนคการเสรมแรง หรอคณาจารยอาจคาดการณไวลวงหนาวานกศกษาบางคนจะไมใหความรวมมอจะตองเตรยมวธการแกปญหาเมอนกศกษาไมทางาน หรอแมกระทงการทคณาจารยวเคราะหตนเองวามทาทางททาใหนกศกษาไมกลาแสดงออก คณาจารยจงตองฝกทาทางการแสดงออกทงสหนา แววตา นาเสยงใหเกดความรสกนาฟง เปนตน 5.4.2 นกศกษาทราบทศทางในการเรยน (Orientation: O) เมอคณาจารยมความพรอม นกศกษากตองมความพรอมกอนทจะเรยน ในขนตอนนจงเปนขนทคณาจารยจะตองทาใหนกศกษาทราบทศทางในการเรยนแตละคาบ เนองจากในการจดการเรยนรเชงรกนกศกษาจะตองใชกระบวนการเรยนรของตนเอง ซงเดมนนนกศกษามกเปนฝายรบความรจากคณาจารยอยางเดยวและไมคนเคยกบวธการเรยนรทตองมสวนรวมมากขน การเปลยนวธการจดการเรยนรอาจทาใหนกศกษาไมเขาใจและไมใหความรวมมอในการทากจกรรม รวมถงไมมทศทางในการเรยนรวาแตละคาบจะไดเรยนรในสงใด นอกจากนคณาจารยยงตองสรางหรอ

 

126

สงเสรมเจตคตทางบวกตอการเรยนรเชงรกใหกบนกศกษา เมอนกศกษามความเขาใจและเหนคณคาวาการเรยนรเชงรกมประโยชนเพยงใด เกดความรสกพอใจ นกศกษากจะยอมรบและมความพรอมทจะทากจกรรมตอไป โดยมแนวทางในการดาเนนการดงน 1) คณาจารยสารวจเจตคตตอการเรยนรเชงรกของนกศกษา โดยการพดคยทกทายกบนกศกษาเพอสรางบรรยากาศทด แลวตงคาถามกระตนใหนกศกษาตอบตามความรสกของตนเองอยางตรงไปตรงมา คอยฟงและสงเกตพฤตกรรมของนกศกษาขณะตอบ เชน ตงคาถามวา "วนน นกศกษาอยากเรยนโดยการฟงบรรยายหรอการทากจกรรมกลม" หรอ "ในคาบทแลวนกศกษาไดเรยนโดยการทากจกรรมโตวาท นกศกษารสกอยางไร" เปนตน 2) คณาจารยบอกวตถประสงคและขอตกลงในการเรยนแตละคาบใหนกศกษาทราบ เพอใหนกศกษามความเขาใจในกจกรรมการเรยนรเชงรกและพรอมทจะใหความรวมมอในการทากจกรรม ใหนกศกษามสวนรวมในการวางแผนกาหนดชนงาน มโอกาสเลอกทจะทางานในเรองทตรงกบความถนดหรอความสนใจของตนเอง เพอใหนกศกษาเหนคณคาของสงทเรยนจะเกดความกระตอรอรน นอกจากนคณาจารยยงตองชแจงใหชดเจนวาในคาบนนกศกษาตองมความเขาใจในเนอหาสาคญอะไรบาง เมอนกศกษาไดเรยนรในวนนแลวสามารถประยกตความรนาไปใชประโยชนในชวตจรงไดและสามารถนาไปศกษาตอดวยตนเองได 3) คณาจารยสรางหรอสงเสรมเจตคตทางบวกตอการเรยนรเชงรกใหกบนกศกษา ซงมหลายวธ เชน การนาขาวหรอบทความเกยวกบการจดการเรยนรเชงรกทประสบความสาเรจมาใหนกศกษาอาน การนาคลปวดโอตวอยางการจดการเรยนรเชงรกใหนกศกษาด การบอกถงผลดทนกศกษาจะไดรบเมอไดเรยนดวยรปแบบการเรยนรเชงรกใหนกศกษาทราบ เปนตน 5.4.3 นกศกษาเรยนรโดยการลงมอปฏบต (Action: A) เปนขนทคณาจารยจดกจกรรมการเรยนรซงอาจเปนการจดการเรยนรในหองเรยนหรอนอกหองเรยน เนนใหนกศกษาไดมสวนรวมในการเรยนดวยกจกรรมตางๆ ทหลากหลายวธ โดยนกศกษาเปนผลงมอกระทาทงฟง พด อาน เขยน อภปราย หรอมสวนรวมในการแกปญหา โดยกจกรรมดงกลาวเปนโอกาสในการทนกศกษาจะไดรบขอมลและประสบการณจากการเขาไปมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทเกยวของกบการเรยนรของตนเอง ไดคดในสงททาซงเปนการคดขนสง คอ คดวเคราะห สงเคราะห และประเมนคา โดยมแนวทางในการดาเนนการดงน 1) คณาจารยทบทวนความรเดมเพอใหนกศกษาสามารถดงความรมาใชไดเนองจากการเรยนรเชงรกนนนกศกษาจะตองจดระบบการเรยนรดวยตนเอง ซงสามารถใชไดหลายวธ เชน การทดสอบกอนเรยน การสนทนาซกถามถงพนฐานความรของนกศกษาในเรองทจะจดการเรยนร หรอการทบทวนโดยใชสอใหนกศกษาสนทนาหรออภปรายแสดงความรเดมจากกจกรรมทเคยเรยนร

 

127

เปนตน ซงการทบทวนความรเดมนอกจากจะทาใหนกศกษาไดประเมนความรทตนเองมแลว ยงสามารถทาใหคณาจารยไดประเมนตอไปวาจะดาเนนกจกรรมการเรยนรอยางไรเพอเชอมโยงความรเดมกบความรใหมทนกศกษาจะไดรบ 2) คณาจารยนาเสนอเนอหาทจะใชจดการเรยนรในคาบ โดยใชวธการตงคาถามกระตนใหนกศกษาสงสย คดตาม เกดความอยากรในเนอหาทจะเรยน แลวนาเสนอเนอหาผานสอ เชน รปภาพ คลปวดโอ ขาวเหตการณปจจบน เปนตน ใหนกศกษาฟง อาน หรอด เพอเปนแหลงขอมลใหนกศกษารวบรวมความคดทหลากหลาย 3) คณาจารยใหนกศกษาลงมอปฏบต โดยใหนกศกษามสวนรวมในการทางานคหรองานกลมยอย เนนกจกรรมทตรงกบสภาพความเปนจรงหรอประยกตไปใชในชวตประจาวนได เพอใหนกศกษาสามารถประยกตสงทไดเรยนรไปสเหตการณใหมทเกดขนจรงในอนาคตได ซงมวธจดการเรยนรมไดหลากหลาย การเลอกใชวธจดการเรยนรแบบใดขนอยกบลกษณะของเนอหาวชา บคลกของคณาจารย บคลกของนกศกษา รวมทงสภาพแวดลอมในการจดการเรยนร 4) ในระหวางการทากจกรรมของนกศกษา คณาจารยคอยกระตนทางออมเพอใหนกศกษาเกดความคดในขณะทางานทหลากหลาย ใหนกศกษารวมอภปรายแลกเปลยนความคดเหนกบเพอน ใหนกศกษาสะทอนความคดในสงทลงมอทาโดยกระตนใหอธบายถงเหตผลทใช กระตนใหนกศกษาทกคนมสวนรวมในกจกรรมกลมโดยดงความรและความคดของนกศกษาออกมา สงเสรมใหนกศกษายอมรบในความคดของเพอน สรางบรรยากาศในการเรยนใหผ เรยนกลาพดและมความสขกบการเรยนร ซงในระหวางทคณาจารยเดนดนกศกษาแตละกลมทากจกรรมควรใหการเสรมแรงทนททเหนนกศกษามสวนรวมในการเรยนร โดยใหการเสรมแรงดวยทาทางและคาพดทางบวก เชน "เปนความคดทดมาก" "เยยมจรงๆ" เปนตน 5) คณาจารยใหนกศกษาสรปกจกรรมกลมรวมกน แลวนาเสนอแนวคด/ผลงานหนาชน หรอนามาสอนเพอนนกศกษา โดยคณาจารยตองสงเสรมใหนกศกษาทกคนไดมโอกาสออกมาหนาชน ไมใหนกศกษาเพยงคนใดคนหนงเปนคนนาเสนอทกครง 5.4.4 เสรมแรงพฤตกรรมการเรยนรเชงรก (Reinforce: R) เปนขนทคณาจารยสนบสนนใหกาลงใจและใหขอมลยอนกลบในผลงานของนกศกษา ใหนกศกษามเจตคตทางบวกตอการเรยนรเชงรกจากการไดลงมอทา เพอใหนกศกษาแสดงพฤตกรรมการเรยนรเชงรกมากขน โดยมแนวทางในการดาเนนการดงน 1) ยอมรบและเหนคณคาในความคดเหนของนกศกษา เมอคณาจารยสงเสรมใหนกศกษาคดแลวนน การยอมรบและเหนคณคาของคณาจารยหลงจากทนกศกษาตอบ

 

128

คาถามหรอแสดงความคดเหนจะชวยเสรมใหนกศกษากลาแสดงความคดของตนมากขน ไมตาหนหรอทาใหนกศกษารสกวาความรของเขาไมถกตองหรอไมตรงกบความคดของคณาจารย 2) ใหขอมลยอนกลบในผลงานของนกศกษาเพอใหนกศกษาทราบวาทาไดถกตองหรอไม โดยไมจาเปนตองจากดไวเพยงคาตอบเดยวเพอใหมความหลากหลายในความคด แตถาความคดนนไมเหมาะสมคณาจารยกตองสอนวธคดทถกตอง ควรหลกเลยงการใหขอมลยอนกลบวาผดหรอถกเพยงอยางเดยว 3) ใหการเสรมแรงทนทหลงจากทตวแทนนกศกษานาเสนอผลงานหนาชนเรยน อาจเปนทาทางและคาพดทางบวก เชน "ผลงานของกลมมความคดสรางสรรคมาก" หรอเสรมแรงดวยเบยอรรถกร เชน การใหแตมสะสมคะแนน เปนตน และสาหรบนกศกษาทออกมานาเสนอหนาชนควรใหการเสรมแรงเพอเปนแรงเสรมใหนกศกษาเกดความมนใจในพฤตกรรมทไดแสดงออกมา และมความตองการทจะแสดงพฤตกรรมการมสวนรวมในการเรยนอยางสมาเสมอ ดวยทาทางและคาพด ทางบวก เชน "เหนไหมหนทาได" หรอเสรมแรงดวยเบยอรรถกรโดยใหคะแนนเพม เปนตน แตไมควรใหนกศกษาคนใดคนหนงออกมานาเสนอทกครง คณาจารยตองสงเสรมใหนกศกษาทกคนไดทากจกรรมนอยางทวถง 5.4.5 ประเมนผลการเรยนรรอบดาน (Evaluation: E) เปนขนทคณาจารยและนกศกษารวมกนสรปองคความร วดและประเมนผลการเรยนรจากการทผ เรยนไดลงมอปฏบตงาน เปนการประเมนการเรยนรรอบดานทงความร ความสามารถ ทกษะ และคณลกษณะนสย ดวยวธการทหลากหลายซงแสดงใหเหนถงการนาความรและทกษะทเรยนไปใชในสภาพและสถานการณจรงหรอเชอมโยงใกลเคยงกบสถานการณจรงมากทสด โดยมแนวทางในการดาเนนการดงน 1) คณาจารยและนกศกษารวมกนสรปองคความรทายคาบ โดยการทคณาจารยเปนผตงคาถามใหนกศกษาตอบหรอใหเปนผอภปรายสรป คณาจารยชวยเชอมโยงความคดเหนของนกศกษากบสรปผลการเรยนร สงเสรมและนาทางใหนกศกษาไดรวธวเคราะหเพอใหนกศกษาสามารถนาไปใชประโยชนในชวตประจาวนได จากนนเปดโอกาสใหนกศกษาซกถามประเดนทสงสยหรอประเดนทยงไมเขาใจ . 2) คณาจารยใหนกศกษาประเมนตนเองวารสกอยางไรในการเรยนรในวนน ไดแสดงพฤตกรรมการมสวนรวมในการเรยนมากนอยเพยงใด และใหมสวนรวมในการแสดงความคดเหนวาคาบหนาอยากเรยนแบบไหน โดยทาไดหลายวธ เชน ใหเขยนลงในสมดบนทกหรอกระดาษ ถามและใหอธบายความรสก เปนตน

 

129

3) คณาจารยประเมนผลการเรยนรจากผลงานทนกศกษาทาในหองเรยน หรอมอบหมายเพมเตมเปนการศกษาคนควานอกหองเรยนดวยตนเอง โดยงานทใหนกศกษาทานอกหองเรยนจะตองเปนงานทนกศกษาไดมสวนรวมในการกาหนดงานทจะทา และงานหรอกจกรรมทมอบหมายใหปฏบตควรเปนงานหรอสถานการณทเปนจรงหรอใกลเคยงกบชวตจรง ซงคณาจารยอาจใหนกศกษาสามารถนาเสนอผลงานไดหลากหลายแตกตางกนโดยแจงเกณฑประเมนพรอมทงคาอธบายคณภาพของงานตามเกณฑใหทราบลวงหนา 4) คณาจารยประเมนการจดการเรยนรของตนหลงจดการเรยนรทายคาบ เพอนาผลการประเมนการจดการเรยนรยอนกลบไปขนท 1 ในการเตรยมความพรอมทจะจดการเรยนรในคาบตอไป เชน พบวาวธการจดการเรยนรทวางแผนไวไมเหมาะสมกบนกศกษา หรอพบวานกศกษาบางคนมพฤตกรรมการเรยนรเชงรกนอยหรอไมมเลย คณาจารยจะตองวางแผนหาวธการจดการเรยนรใหเหมาะสมกบนกศกษา หรอคณาจารยพบวาตนเองไมไดเสรมแรงใหนกศกษาอยางทวถงกหาวธการเสรมแรงอนๆ นอกจากคาพด ทาทาง เชน แสตมปสะสมคะแนน เปนตน ซงการทบทวนและประเมนการจดการเรยนรของตนเองทายคาบจะทาใหคณาจารยรวาสงทไดจดการเรยนรในแตละคาบมขอบกพรองใดทตองนาไปปรบปรงแกไขในคาบตอไป ผลการวเคราะหขอมลระยะท 2 ระยะการนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปทดลองใช 1. คณาจารยของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต จานวน 28 คน แบงออกเปน 2 กลม คอ (1) กลมทดลองจานวน 14 คน ซงเปนคณาจารยทสมครใจเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกและจดการเรยนรโดยใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรก (2) กลมควบคมจานวน 14 คน ซงเปนคณาจารยของวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทจดการเรยนรตามรปแบบปกต 2. นกศกษาของวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทลงทะเบยนเรยนภาคการศกษาท 1 ปการศกษา 2559 จานวนทงสน 703 คน แบงออกเปน 2 กลม คอ (1) กลมทดลอง 14 รายวชา จานวน 337 คน (2) กลมควบคม 14 รายวชา จานวน 366 คน รายละเอยดดงตาราง 11

 

130

ตาราง 11 เปรยบเทยบสดสวนจานวนนกศกษากลมทดลองและกลมควบคม

คณะ กลมทดลอง กลมควบคม

รายวชา จานวน (คน) รายวชา จานวน (คน)

คณะวทยาการจดการ 6 รายวชา 124 6 รายวชา 131

คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย

4 รายวชา 100 4 รายวชา 125

คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

4 รายวชา 113 4 รายวชา 110

รวม 14 รายวชา 337 14 รายวชา 366 Chi-square = 1.196 ; df = 1 ; p-value = .274

จากตาราง 11 นกศกษากลมทดลอง เปนนกศกษาทลงทะเบยนกบคณาจารยทจดการเรยนรโดยใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรก 14 รายวชา จานวน 337 คน และกลมควบคม เปนนกศกษาทลงทะเบยนเรยนกบคณาจารยทจดการเรยนรตามรปแบบปกต 14 รายวชา จานวน 366 คน ผลการเปรยบเทยบสดสวนจานวนนกศกษาระหวางกลมทดลองกบกลมควบคมดวยสถตไคสแควร (Chi-square) พบวาไดคาไคสแควร 1.196, df = 1 มระดบนยสาคญทางสถตท .274 แสดงวา สดสวนจานวนของนกศกษากลมทดลองกบกลมควบคมไมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 1. ผลการเปรยบเทยบพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษา ผลการเปรยบเทยบพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษากลมทดลองและกลมควบคม โดยการวเคราะหความแปรปรวนรวมของกลมทดลองทจดการเรยนรดวยดวยรปแบบการจดการเรยนรเชงรกและกลมควบคมทจดการเรยนรดวยวธปกต โดยการทดสอบดวย Analysis of Covariance (ANCOVA) โดยมคะแนนพฤตกรรมการเรยนรเชงรกในชวโมงเรยนครงแรกเปนตวแปรรวม (Covariance) รายละเอยดดงตาราง 12 และตาราง 13

 

131

ตาราง 12 แสดงคาเฉลยคะแนนพฤตกรรมการเรยนรเชงรก

กลม จานวนนกศกษา (คน) SD กลมทดลอง 337 6.190 .555 กลมควบคม 366 3.684 .623

รวม 703 4.883 1.386

ตาราง 13 แสดงการเปรยบเทยบคะแนนพฤตกรรมการเรยนรเชงรกหลงเรยนของนกศกษา ระหวาง กลมทดลองกบกลมควบคม

Source of Variance Sum of Square

df MS F Sig

พฤตกรรมการเรยนรเชงรก 63.252 1 63.252 159.196 .284 รปแบบการสอน 1292.230 1 1292.230 3252.374 .000 ความคลาดเคลอน 278.123 700 .397

รวม 17483.000 703

จากตาราง 12 แสดงคาเฉลยคะแนนพฤตกรรมการเรยนรเชงรก และตาราง 13 ผลการเปรยบเทยบพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษาหลงเรยนระหวางกลมทดลองกบกลมควบคม พบวา พฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษากลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .001 โดยพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษากลมทดลองทคณาจารยจดการเรยนรโดยใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรก มคาเฉลยสงกวากลมควบคมทคณาจารยจดการเรยนรโดยใชรปแบบปกต

 

132

2. ผลการวเคราะหการคดขนสงของนกศกษากลมทดลอง ผลการวเคราะหการคดขนสงของนกศกษากลมทดลองทไดรบการจดการเรยนรดวยรปแบบการจดการเรยนรเชงรกจากคะแนนผลงานทนกศกษาทา รายละเอยดดงตาราง 14 ตาราง 14 คะแนนการคดขนสงและจานวนรอยละของนกศกษากลมทดลอง

คะแนนเฉลย ความหมาย จานวน (คน)

รอยละ

3.01 - 4.00 ดมาก ผลงานแสดงใหเหนถงความสามารถในการรวบรวมขอมลความร ความเขาใจ การประยกตใช การวเคราะหสงเคราะห และนามาสรางสรรคสงใหมขน

59 17.51

2.01 - 3.00 ด ผลงานแสดงใหเหนถงความสามารถในการรวบรวมขอมลความร ความเขาใจ และการประยกตใช มาวเคราะหแกปญหาหรอพฒนางานอยางลกซง

123 36.50

1.01 - 2.00 พอใช ผลงานแสดงใหเหนถงความสามารถในการนาความรความเขาใจมาปรบใชในสถานการณตางๆ ไดด

92 27.30

0.51 - 1.00 ผลงานแสดงใหเหนถงความเขาใจในความรทเรยน 36 10.68 0.00 - 0.50 ผลงานไมแสดงถงความเขาใจในความรทไดเรยน 27 8.01

รวม 337 100.00

จากตาราง 14 คะแนนการคดขนสงของนกศกษากลมทดลอง พบวา นกศกษาสวนใหญมคะแนนการคดขนสงอยในระดบด คดเปนรอยละ 36.5 รองลงมามคะแนนการคดขนสงอยในระดบพอใช คดเปนรอยละ 27.3 และมคะแนนการคดขนสงอยในระดบดมาก คดเปนรอยละ 17.51 ตามลาดบ 3. ผลการวเคราะหความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรเชงรก ผลการศกษาความพงพอใจของนกศกษากลมทดลองตอการเรยนรเชงรก จานวนนกศกษา 337 คน ไดรบแบบสอบถามคน 309 คน คดเปนรอยละ 91.69 ผลการวจยดงตาราง 15

 

133

ตาราง 15 ความพงพอใจของนกศกษาตอการเรยนรเชงรก

ขอ รายการประเมน ระดบความพงพอใจ

S.D. แปล 1 คณาจารยแจงวตถประสงคและขอตกลงของรปแบบการสอนท

จะใชใหนกศกษาทราบกอนเรยน 4.30 .771 ด

2 กอนเรยนคณาจารยแจกประมวลการสอนทแสดงกจกรรมและวธการวดผลใหนกศกษาทราบ

3.63 .988 ด

3 คณาจารยเปดโอกาสใหนกศกษาแสดงความคดเหนในกจกรรมและวธการวดผลทคณาจารยแจกใหในคาบแรก

3.83 .851 ด

4 คณาจารยมการทบทวนความรเดมใหกอนเรยนทกครง 4.16 .748 ด 5 กจกรรมการเรยนรทาใหนกศกษาไดรวมทางานกลมกบเพอน

ไดอภปรายแลกเปลยนความคดเหนมากขน 4.08 .796 ด

6 กจกรรมการเรยนรทาใหนกศกษาไดลงมอปฏบตมากกวาการฟงบรรยายอยางเดยว

3.76 .903 ด

7 คณาจารยใชคาถามระหวางจดกจกรรมการเรยนร ทาใหนกศกษาไดฝกคดและฝกตอบคาถามมากขน

4.11 .841 ด

8 กจกรรมการเรยนรทาใหนกศกษาไดฝกการนาเสนอผลการทางานของตนเองและของกลมมากขน

3.48 .890 ด

9 กจกรรมการเรยนรมความหลากหลาย ไมเนนการฟงบรรยายเพยงอยางเดยว

3.38 .907 ด

10 ระหวางทากจกรรมคณาจารยใหการเสรมแรงในพฤตกรรมการมสวนรวมทนกศกษาไดแสดงออก

3.61 .870 ด

11 หลงทากจกรรมการเรยนร คณาจารยใหขอมลยอนกลบแกนกศกษาใหไดทราบ

3.62 .787 ด

12 คณาจารยสรปเนอหาในชวงทายคาบทกครง 3.47 .902 ด 13 ชวงสรปเนอหาทายคาบ คณาจารยเปดโอกาสใหนกศกษาไดม

สวนรวมในการสรปบทเรยน 3.63 .930 ด

14 การประเมนผลการเรยนรทกาหนดมความเหมาะสม เนนการประเมนตามสภาพจรง

3.48 .838 ด

 

134

ตาราง 15 (ตอ)

ขอ รายการประเมน ระดบความพงพอใจ

S.D. แปล 15 กจกรรมการเรยนรทาใหนกศกษาไดรบประสบการณจากการ

ปฏบตจรง 3.50 .877 ด

16 กจกรรมทคณาจารยใชในการเรยนการสอนมความเหมาะสม 4.51 .640 ดมาก 17 นกศกษาสนกกบการทากจกรรมในหองเรยนทคณาจารยใชใน

การเรยนการสอน 4.13 .674 ด

18 กจกรรมการเรยนรทาใหนกศกษาไดเรยนรเนอหาพรอมกบการลงมอปฏบตควบคกนไป ทาใหเขาใจเนอหามากขน

4.12 .700 ด

19 การไดทากจกรรมการเรยนรมากขนทาใหนกศกษากลาคด กลาพด กลาแสดงออกมากขน

4.29 .851 ด

20 นกศกษาสามารถนาความรทไดรบจากการทากจกรรมในหองเรยนไปใชในชวตประจาวนได

4.39 .760 ด

ภาพรวม 3.87 .349 ด

จากตาราง 15 พบวา นกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทไดรบการจดการเรยนรตามรปแบบการเรยนรเชงรกทพฒนาขนมความพงพอใจตอการเรยนรเชงรกภาพรวมอยในระดบด ( = 3.87) โดยมความพงพอใจในหวขอ กจกรรมทคณาจารยใชในการเรยนการสอนมความเหมาะสม มากทสด ( = 4.51) รองลงมาคอ นกศกษาสามารถนาความรทไดรบจากการทากจกรรมในหองเรยนไปใชในชวตประจาวนได ( = 4.39) คณาจารยแจงวตถประสงคและขอตกลงของรปแบบการสอนทจะใชใหนกศกษาทราบกอนเรยน ( = 4.30) การไดทากจกรรมการเรยนรมากขนทาใหนกศกษากลาคด กลาพด กลาแสดงออกมากขน ( = 4.29) และคณาจารยมการทบทวนความรเดมใหกอนเรยนทกครง ( = 4.16) ตามลาดบ

 

135

4. ผลสะทอนจากการนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปทดลองใช หลงการทดลองจดการเรยนร ผลการประชมกลมของคณาจารยทง 14 คน เพอรวมกนสะทอนการนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปใช คณาจารยมความคดเหนสรปไดดงน 4.1 การอบรมเชงปฏบตในการเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกมประโยชนสาหรบคณาจารย ทาใหมความร ความเขาใจในการจดการเรยนรเชงรก ไดฝกทกษะการเขยนแผน ฝกปฏบตโดยการนาไปทดลองใชทาใหไดเขาใจขนตอนการจดการเรยนรเชงรกทชดเจนขน

"ไดอบรมกเขาใจมากขน ไดฝกออกแบบกจกรรมการเรยนร ไดแลกเปลยนกบเพอนและนาวธการสอนใหมๆ มาลองใช" (ตวแทนคณาจารย) "การไดรวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก ยงทาใหเขาใจและนาไปใชไดงายขน เพราะเรารวมทากนมา มนเหนภาพ" (ตวแทนคณาจารย)

4.2 ในการจดการเรยนรเชงรก ทาใหนกศกษาสนกสนาน กลาแสดงออกมากขน เกดการคดขนสงมากขนกวาเดมแตยงไปไมถงขนการคดสงเคราะห

"ทเหนไดชดคอบรรยากาศในหองเรยนดขน เดกกลาแสดงออกมากขน ถามมากขน แตกระบวนการคดสวนใหญยงไปไมถงการคดสงเคราะห คงตองพฒนากนไปเรอยๆ กนาจะไปถงขนสงไดในอนาคต" (ตวแทนคณาจารย)

4.3 สงสาคญในการจดการเรยนร คอ เมอคณาจารยเปลยนแปลงวธการจดการเรยนร กจกรรมในหองเรยนเปลยนแปลง นกศกษากจะเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนรจาก Passive Learning เปน Active Learning ตามมา

"การสอนแบบนครตองเตรยมตวมากกวาเดม เพราะตองออกแบบกจกรรมใหนกศกษาสามารถคดประมวลความรได แตเหนไดชดวาเดกดขน" (ตวแทนคณาจารย)

บทท 5 สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ

การวจยเรองการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต มวตถประสงคการวจย คอ 1) เพอพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต 2) เพอศกษาผลการใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใตในการจดการเรยนรใหกบนกศกษา พนทในการวจยคอ วทยาลยเทคโนโลยภาคใต อาเภอทงสง จงหวดนครศรธรรมราช ดาเนนงานวจย 2 ระยะ ไดแก 1) ระยะสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรกของสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใตสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต โดยศกษาสภาพปจจบนในการจดการเรยนร พฒนาคณาจารยผ รวมสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรก รวมสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรก และตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบการจดการเรยนรเชงรก 2) ระยะการนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปทดลองใชในสภาพจรง กลมตวอยางของการวจย ไดแก ผบรหาร คณาจารย และนกศกษาของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต เครองมอทใชในการวจย คอ แบบบนทกการวเคราะหเอกสาร ขอคาถามการสมภาษณ แบบสอบถามสภาพการจดการเรยนร โปรแกรมพฒนาคณาจารย แบบทดสอบวดความรเกยวกบการจดการเรยนรเชงรก แบบสอบถามวดเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก แบบประเมนทกษะการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารย ขอคาถามในการประชมกลม แบบบนทกการประชมกลม แบบประเมนพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษา และแบบสอบถามความพงพอใจของนกศกษาตอการจดกจกรรมการเรยนรเชงรกของคณาจารย การวเคราะหขอมลเชงคณภาพโดยการวเคราะหเนอหา การวเคราะหขอมลเชงปรมาณใชสถตพนฐาน ไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ความแปรปรวน สถตการทดสอบคาท วเคราะหประสทธภาพของของรปแบบการจดการเรยนรเชงรก และการวเคราะหความแปรปรวนรวม สรปผลการวจย การพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต สรปผลการวจยตามวตถประสงคการวจย ดงน 1. ผลการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก สาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ผลการวจยสรปไดดงน

1.1 นโยบายการผลตบณฑตและความตองการของผบรหาร พบวา ผบรหารสนบสนนแนวคดใหคณาจารยจดการเรยนรเพอพฒนานกศกษาใหเกดคณลกษณะทพงประสงคตามอตลกษณ

  

137

ของวทยาลยคอ เปนคนดและเปนนกปฏบตการมออาชพ ดงนนสงทตองปลกฝงใหมอยในตวตนของนกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใต คอ ทกษะวชาการตามหลกสตรของสาขาวชา ทกษะแหงศตวรรษท 21 ทจะกาวมน ทนโลก ทงดานการเรยนร ขอมลขาวสาร เทคโนโลย และ ทกษะการทางานและการดารงชวต มคณธรรม จรยธรรม ขยนหมนเพยร มความสามารถในการสอสาร สามารถปรบตว ทางานรวมกบผ อนได 1.2 สภาพการจดการเรยนรของคณาจารย พบวา วธการจดการเรยนรของคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต สวนใหญยงคงมงสอนโดยเนนความรวชาการในชนเรยนโดยใชการสอนแบบบรรยายเปนหลก เนองจากคณาจารยผสอนเชอวานกศกษายงขาดทกษะการแสวงหาความรดวยตนเอง ถาไมใหความรนกศกษากจะไมไดความร 1.3 สภาพกระบวนการเรยนรของนกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใต พบวา มพฤตกรรมการเรยนแบบฟงบรรยายมากกวาการมสวนรวมในชนเรยน และขาดคณลกษณะทพงประสงค เชน ความตรงตอเวลา ความสมาเสมอในการเขาเรยน ขาดทกษะการเรยนรดวยตนเอง ทกษะการคดขนสงเปนตน 1.4 ความตองการในการจดการเรยนรของคณาจารย พบวา คณาจารยมความตองการพฒนาตนเองดานการสอนและเทคนคการสอนนอกเหนอจากการบรรยายใหนกศกษาฟง วธจดการเรยนรทคณาจารยตองการศกษาหาความรเพมเตมมากทสด คอ การเรยนรจากการทากจกรรม (Activity-Base Learning) แตคณาจารยบางคนไมแนใจวาการจดการเรยนรทตนเองใชอยในปจจบนถอวาเปนการจดการเรยนรเชงรกหรอไมเพราะขาดความเขาใจในแนวคดและหลกการของการเรยนรเชงรก 1.5 ผลการพฒนาคณาจารยทจะมสวนรวมในการสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรกของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต พบวา (1) คณาจารยมเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรกสงกวากอนเขารวมโปรแกรม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .001 (2) คณาจารยมความรเรองการจดการเรยนรเชงรกสงกวากอนเขารวมโปรแกรม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .001 (3) คณาจารยมทกษะการเขยนแผนการจดการเรยนรเชงรกและมทกษะการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรกจากการฝกปฏบต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .001 1.6 ผลการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกโดยการการประชมรวมกนของคณาจารยทสมครใจเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก พบวา การจดการเรยนรเชงรกของวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ประกอบดวย หลกการสาคญของรปแบบ วตถประสงคของรปแบบ ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ และ ผลทไดจากการจดการเรยนรตามรปแบบ ซงรปแบบการจดการเรยนรทพฒนาขนชอวา "POARE Model"

  

138

1.7 ผลการตรวจสอบความเหมาะสมของรปแบบกอนนาไปทดลองใช พบวา รปแบบการจดการเรยนรเชงรกของวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทสรางขนมความเหมาะสมและมประสทธภาพเปนไปตามความเหนของผ เชยวชาญและเปนไปตามเกณฑ 75/75 ทกาหนดไว จงนาไปสการนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปทดลองใชในระยะท 2 2. ผลการใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรก สาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใตในการจดการเรยนรใหกบนกศกษา ผลการวจยสรปไดดงน

2.1 พฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษากลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษากลมทดลองทคณาจารยจดการเรยนรโดยใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรก มคาเฉลยสงกวากลมควบคมทคณาจารยจดการเรยนรโดยใชรปแบบปกต 2.2 นกศกษากลมทดลองทไดรบการจดการเรยนรตามรปแบบการจดการเรยนรเชงรกมคะแนนการคดขนสงอยในระดบด คดเปนรอยละ 36.5 รองลงมามคะแนนการคดขนสงอยในระดบพอใช คดเปนรอยละ 27.3 และมคะแนนการคดขนสงอยในระดบดมาก คดเปนรอยละ 17.51 ตามลาดบ 2.3 นกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทไดรบการจดการเรยนรตามรปแบบการเรยนรเชงรกทพฒนาขนมความพงพอใจภาพรวมอยในระดบด โดยมความพงพอใจในหวขอ กจกรรมทคณาจารยใชในการเรยนการสอนมความเหมาะสม มากทสด รองลงมาคอ นกศกษาสามารถนาความรทไดรบจากการทากจกรรมในหองเรยนไปใชในชวตประจาวนได 2.4 หลงเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกและนารปแบบไปทดลองใช คณาจารย 14 คน ทเปนกลมทดลองมความคดเหนวารปแบบการจดการเรยนรเชงรกทาใหคณาจารยมความร ความเขาใจในการจดการเรยนรเชงรกทชดเจนมากขน เมอคณาจารยเปลยนแปลงวธการจดการเรยนร กจกรรมในหองเรยนเปลยนแปลง นกศกษากเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนร ทาใหนกศกษามพฤตกรรมการมสวนรวมในชนเรยนมากขน อภปรายผล การพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต มประเดนสาคญทนามาอภปรายตามวตถประสงคการวจย ดงน 1. รปแบบการจดการเรยนรเชงรก สาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต ผลการสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต พบวา การจดการเรยนรเชงรกทสรางขนประกอบดวย หลกการสาคญของรปแบบ วตถประสงคของ

  

139

รปแบบ ขนตอนการจดการเรยนรของรปแบบ และ ผลทไดจากการจดการเรยนรตามรปแบบ ซงรปแบบการจดการเรยนรทพฒนาขนชอวา " POARE Model" เกดจากกระบวนการทคณาจารยมความตระหนกในความสาคญของการเรยนรเชงรกและเตมใจรวมกระบวนการสรางรปแบบการจดการเรยนรเชงรก เปนไปตามหลกการพฒนาสวนบคคลทเนนวา การจะจดกจกรรมใดๆ ใหกบคณาจารยตองเปนสงทคณาจารยสนใจ อยากร และเหนประโยชน ดงนนคณาจารยทเขารวมพฒนารปแบบจงเปนผ ทสมครใจและมความตงใจทจะพฒนารปแบบการจดการเรยนร การเรยนรของผ ใหญขนอยกบแรงจงใจและการไดฝกปฏบต เมอมความสนใจและตองการเรยนร จงนาไปใชไดทนท ซงงานวจยนอาศยหลกการจดกระทาทเงอนไขนาผานตวคณาจารยใหสามารถไปจดการเรยนรกบนกศกษาได โดยการปรบเจตคต พฒนาความรและฝกทกษะใหกบคณาจารย โดยผวจยคอยชแนะใหคณาจารยหารปแบบการจดการเรยนรเชงรกเพอเปนเงอนไขนาในการจดกระทาตอนกศกษาใหนกศกษามพฤตกรรมการเรยนรเชงรก เปนไปตามแนวคดหลกแหงพฤตกรรม (Behavior Principle) กลาววา ความรสก (Feeling) ความรคด (Cognitive) และพฤตกรรม (Behavior) มผลซงกนและกน (Reciprocal Determinism) (Kalish. 1981) หากบคคลมความรและมเจตคตทดตอแนวทางใดแลวจะทาใหเขาปฏบตพฤตกรรมทพงประสงคได และแนวคดของชาวรท (Schwart. 1975) ทกลาวถงรปแบบความสมพนธของพฤตกรรมการเรยนรทง 3 ดาน คอ ดานพทธพสยเจตพสยและทกษะพสย (Knowledge-Attitudes-Practices: KAP Model) วาความรมผลตอการปฏบตทงทางตรงและทางออม มเจตคตเปนตวกลางทาใหเกดการปฏบตตามมา ดงนนเมอคณาจารยมความร (K) มเจตคตทดตอกระบวนการจดการเรยนรเชงรก (A) กพรอมทจะมสวนรวมในการปฏบตการเพอพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก (P) ซงพบวาสวนใหญเปนงานวจยดานพฤตกรรมสขภาพทนาแนวคด KAP มาใชเพอพฒนาพฤตกรรมทพงประสงค เชน งานวจยของทวศกด เทพพทกษ (2556. 84-102) ทไดศกษาการใชแบบจาลอง KAP กบการศกษาพฤตกรรมและทศนคตการปองกนการตดเชอเอช ไอ ว/เอดส ของคนประจาเรอไทย ซงผลการศกษาสะทอนใหเหนวาการทคนประจาเรอไทยขาดความรความเขาใจเกยวกบเชอเอช ไอ ว/เอดส สงผลตอทศนคตและการปฏบตตวเพอระวงและปองกนการตดเชอเอช ไอ ว/เอดส และงานวจยของณฐวธ แกวสทธา (2557) ทไดศกษาโมเดลความสมพนธเชงสาเหตพฤตกรรมการดแลอนามยชองปากและสภาวะอนามยชองปากของวยรนตอนตน พบวา ตวแปรความรเรองโรคและอนามยชองปาก เจตคตทดตอการดแลอนามยชองปาก การรบรตอภาวะคกคามของโรค สงจงใจใหปฏบต และการปรบเปลยนพฤตกรรม รวมกนอธบายความแปรปรวนของพฤตกรรมการดแลอนามยชองปากไดรอยละ 30 นอกจากน รปแบบการจดการเรยนรเชงรกสาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต หรอ POARE Model มความแตกตางจากรปแบบการจดการเรยนรเชงรกทวไปตรงทเปนกระบวนการ

  

140

ทาใหการจดการเรยนรเชงรกเปนระบบมากขนทาใหมแนวทางในการจดการเรยนรทชดเจน เนนการใหนกศกษามสวนรวม แตวธการจดการเรยนรเชงรกนนคณาจารยผสอนสามารถนาวธการตางๆ มาใชไดหลากหลาย จะใชวธสอนแบบใดนนขนอยกบหลายปจจย เชน ลกษณะรายวชา ความเหมาะสมกบบรบททางสงคม เศรษฐกจ และสภาพของผ เรยน โดยคานงถงธรรมชาตของผ เรยน ประสบการณ พนฐานความรเดม และวธการเรยนร ของผ เรยนแตละคนทมความแตกตางกน เปนตน โดยกระบวนการทเปนระบบเกดมาจากการเขามามสวนรวมของคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทสมครใจเขารวมการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก จะชวยใหคณาจารยผ มสวนรวมในการพฒนารปแบบเกดความรสกมความเปนเจาของและทาใหยนยอมปฏบตตาม รวมถงตกลงยอมรบในแนวทางพฒนาไดอยางเตมใจ เปนแนวคดการพฒนาในลกษณะเปนแบบ bottom-up คอใหคณาจารยเปนผ รวมกาหนดทศทางและกระบวนการในการพฒนานกศกษาโดยตรง และอกประเดนทรปแบบการจดการเรยนรเชงรก หรอ POARE Model มความแตกตางจากรปแบบการจดการเรยนรเชงรกทวไปตรงทในขนตอนการจดการเรยนร ขนท 1 คณาจารยเตรยมความพรอม (Preparation: P) เปนขนทคณาจารยจะตองเตรยมความพรอมของตนเองกอนจดการเรยนรในทกดานเพอใหการจดการเรยนรมประสทธภาพทงการวเคราะหเนอหา ออกแบบกจกรรม รวมถงการวเคราะหตนเองวายงตองเตรยมความพรอมในดานใด นอกจากนในการจดการเรยนรเชงรกตามรปแบบทพฒนาขน วธการสอนแบบใดแบบหนงไมใชวธการทดทสดสาหรบนกศกษาทกคน คณาจารยจะตองเลอกวธสอนและกจกรรมทเหมาะสมโดยเกบขอมลจากการทนกศกษาบางคนปฏเสธหรอโตเถยง และปรบกลวธการสอน ซงการจดการเรยนรเชงรกจะมความยดหยนสง สามารถปรบวธการใชกจกรรมและแหลงเรยนรหลากหลาย 2. การใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรก สาหรบคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใตในการจดการเรยนรใหกบนกศกษา ผลการนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปทดลองใช อภปรายได 2 ประเดน คอ ผลการนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปใช และความพงพอใจของนกศกษา มรายละเอยดดงน 2.1 นกศกษามพฤตกรรมการเรยนรเชงรกสงขนเมอเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรเชงรก เนองจาก รปแบบถกสรางขนมขนตอนการจดการเรยนร 5 ขนตอน (POARE) ทชวยพฒนาพฤตกรรมการถาม ตอบ อภปราย การมปฏสมพนธกบเพอนและคร รวมถงการคดขนสง มรายละเอยดดงน 2.1.1 ขนท 1 คณาจารยเตรยมความพรอม (Preparation: P) เปนขนทคณาจารยเตรยมความพรอมกอนจดการเรยนรทงการวเคราะหเนอหา การออกแบบกจกรรมการเรยนร เขยนแผนการจดการเรยนร และฝกทกษะทจาเปนในการจดการเรยนรเชงรก เชน การตงคาถาม การแกปญหาเมอนกศกษาไมใหความรวมมอ เนองจากการเตรยมความพรอมของคณาจารยจะชวยใหการ

  

141

จดการเรยนรบรรลวตถประสงคทตงไว สอดคลองกบงานวจยของจรภา คาทา (2558: 1528 - 1542) ทไดศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมการสอนของคณาจารยกบพฤตกรรมการเรยนของนกศกษาคณะบรหารธรกจ สถาบนเทคโนโลยไทย-ญป น ผลการศกษาพบวา พฤตกรรมดานการเตรยมการสอนของคณาจารย ดานการจดการเรยนการสอน ดานบรรยากาศในหองเรยน และดสนการวดและประเมนผล มความสมพนธกบพฤตกรรมภายนอกและภายในของนกศกษา นอกจากนการฝกใชกรยาทาทางกเปนการแสดงออกทสาคญสาหรบคณาจารย เนองจากเปนพฤตกรรมทชวยสรางบรรยากาศในการเรยนร ซง ณรงค กาญจนะ (2553: 48-53) กลาววา การใชกรยา วาจาและทวงทาในการสอน เปนปจจยสาคญอยางหนงทชวยใหการเรยนการสอนบรรลวตถประสงคตามทคาดหวงไว ครจงควรฝกฝนการแสดงออกทางสหนาและสายตา การใชนาเสยงและการพด การแตงกาย การเคลอนไหวและการใชทาทางประกอบการสอน เพอเสรมบคลกภาพ 2.1.2 ขนท 2 นกศกษาทราบทศทางในการเรยน (Orientation: O) เปนขนทคณาจารยสรางบรรยากาศในการเรยนตนคาบใหนกศกษารสกทดในการเรยนร มความพรอมทจะเรยน โดยการบอกวตถประสงคและขอตกลงในการเรยนใหนกศกษาทราบ สารวจเจตคตตอการเรยนของนกศกษา และสรางเจตคตทางบวกใหกบนกศกษา เนองจากนกศกษาแตละคนมความร ความสนใจ ประสบการณในการเรยนทแตกตางกน สงผลใหนกศกษาแสดงพฤตกรรมการเรยนทแตกตางกน การมเจตคตบวกยอมเปนสงทสนบสนนใหนกศกษามพฤตกรรมตอบสนองในทางทด หากนกศกษามเจตคตทดตอคณาจารย ตอกจกรรมการเรยนร ยอมสงผลใหนกศกษามความตงใจ เตมใจทจะเรยน สอดคลองกบแนวคดของ แมคไกวร (McGuire, W.J. 1985: 239) ทอธบายวาเจตคตประกอบดวย 3 องคประกอบ คอ (1) ความรประเมนคา คอการทบคคลมความรสงใดสงหนงขนอยกบการทบคคลไดรบความรใหสอดสอดคลองกบความเปนจรงหรอไม (2) ความรสก คอความรสกของบคคลตอสงใดสงหนง เมอบคคลทราบวาสงใดมประโยชนบคคลกจะรสกชอบและพอใจสงนน ถารสกมโทษกจะรสกไมชอบ ไมพอใจสงนน (3) ความพรอมกระทา คอการทบคคลมความพรอมทจะทาในสงทเขาชอบ และพรอมทจะเพกเฉยตอสงทเขาไมชอบ และสอดคลองกบแนวคดของ ออลลปอรต (Gordon W. Allport. 1967:3) ทกลาววา เจตคตเปนสงทเกดจากประสบการณ โดยประสบการณมสวนในการสรางเจตคต ในการทเปดโอกาสใหคณาจารยไดมสวนรวมในการเรยนรสามารถสงเสรมใหนกศกษามเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรกทดขน 2.1.3 ขนท 3 นกศกษาเรยนรโดยการลงมอปฏบต (Action: A) เปนขนทคณาจารยจดกจกรรมการเรยนรในคาบเรยน เนนใหนกศกษาไดพด ฟง เขยน อาน สะทอนคด ผานการลงมอทา เรมจากทบทวนความรเดมเพอใหนกศกษาสามารถดงความรมาใชได จากนนเสนอประเดนเนอหาทจะใชจดการเรยนร ใหนกศกษาลงมอปฏบต โดยในระหวางการทากจกรรมของนกศกษา คณาจารยคอย

  

142

กระตนผ เรยนทางออม เนองจาก การเรยนเชงรกมวธการสอนทหลากหลาย การเลอกใชวธจดการเรยนรแบบใดขนอยกบลกษณะของเนอหาวชา บคลก ของผสอน บคลกของผ เรยน รวมทงสภาพแวดลอม โดยการจดกจกรรมทชวยเสรมสรางการเรยนรเชงรกตองเปนกจกรรมทผ เรยนมบทบาทในการรบผดชอบตอการเรยนรของตนเอง โดยการลงมอทาและคดในสงทตวเองกาลงกระทาจากกจกรรมการเรยนการสอนทไดรบผานทางการอาน พด ฟง คด เขยน ทดลอง อภปราย แกปญหา และมปฏสมพนธทางสงคมเพอทดแทนการสอนแบบบรรยาย สอดคลองกบแนวคดกรวยการเรยนร (Cone of Learning) ของเอดการ เดลย (Edgar Dale. 1969) ทอธบายวาการเรยนรของมนษยทไดผลจรงและยงยน รอยละ 5 เกดจากการฟงบรรยาย รอยละ 10 เกดจากการอาน รอยละ 20 เกดจากการไดยน ไดเหน รอยละ 30 เกดจากการสาธตใหด รอยละ 50 เกดจากการอภปรายปญหากลม รอยละ 75 เกดจากการเรยนโดยการลงมอทาจรง และรอยละ 90 เกดเมอสอนผ อนและนาไปใชทนท และสอดคลองกบแนวคดของ มเยอร และโจนส (Mayer; & Jones. 1993: 11; 19-20) ไดกลาววา การพดและการฟงมความสาคญในการจดการเรยนรเพราะจะทาใหครรถงความคดของนกเรยน ครตองสรางตวอยางการพดทดและฟงความคดเหนของนกเรยนดวย หากนกเรยนไมเขาใจ ครตองใหความชวยเหลอโดยการอธบายเพมเตม สวนการเขยนจะชวยใหสะทอนความคดของนกเรยนชดเจนขน สาหรบการอานจะชวยพฒาทกษะการคดขนสงเพราะมการเชอมโยงความคดกบแหลงขอมล 2.1.4 ขนท 4 เสรมแรงพฤตกรรมการเรยนรเชงรก (Reinforce: R) เปนขนทคณาจารยสนบสนนใหกาลงใจและใหขอมลยอนกลบในผลงานของนกศกษา เพอใหนกศกษามเจตคตทางบวกจากการลงมอทากจกรรม คณาจารยจะตองใหการเสรมแรงดวยทาทางและคาพดทางบวก เนองจาก ความรสกของนกศกษาทไดรบการเสรมแรงจากการกระทายอมทาใหเขาอยากทาสงนนไปเรอยๆ ซงเปนการบมเพาะใหเกดพฤตกรรมการเรยนรเชงรก สอดคลองกบทฤษฎการวางเงอนไขการกระทาของ บ.เอฟ. สกนเนอร (B.F. Skinner) ทมแนวคดพนฐานวาพฤตกรรมของคนอยเปนผลมาจากการปฏสมพนธกบสภาพแวดลอม พฤตกรรมทเกดขนของคนจะเปลยนไปเนองจากผลกรรมทเกดขนในสภาพแวดลอมนน ซงสกนเนอรใหความสนใจผลกรรม 2 ประเภท คอ (1) ผลกรรมทเปนตวเสรมแรง (Reinforce) ททาใหพฤตกรรมทบคคลกระทาอยนนมอตราเพมขน และ (2) ผลกรรมทเปนตวลงโทษ (Punisher) ททาใหพฤตกรรมทบคคลกระทานนระงบลงหรอยตลง (สมโภชน เอยมสภาษต. 2549: 32, ประทป จนง. 2540: 83) นอกจากน คณาจารยจะตองยอมรบและเหนคณคาในความคดเหนของนกศกษา ใหขอมลยอนกลบในผลงานของนกศกษา ดงท ชนาธป พรกล (2554: 73-79) ไดกลาวถงการนาทฤษฎคอนสตรคตวซมไปใชในชนเรยนวา ครจะตองคานงถง (1) การเหนคณคาของความคดเหนผ เรยน การยอมรบและเหนคณคาของครจะชวยเสรมใหผ เรยนกลาคด (2) การใชคาถามการคดระดบสงเพอดงความคดของผ เรยนออกมา โดยการใชคาถามของครเพอลวงความคดในสมองของ

  

143

ผ เรยนออกมา แลวผ เรยนกใชทกษะการคดระดบตางๆ ในการเรยบเรยงคาตอบ (3) การเหนคณคาของกระบวนการคดมากกวาคาตอบ หลงจากทผ เรยนตอบคาถามและไดรบการยอมรบจากคร ผ เรยนจะกลาแสดงความคดของตน 2.1.5 ขนท 5 ประเมนผลการเรยนรรอบดาน (Evaluation: E) เปนขนทคณาจารยและนกศกษารวมกนสรปองคความร ใหนกศกษาประเมนตนเองวามสวนรวมในการเรยนมากนอยเพยงใดผานการเขยนลงในสมดบนทก และคณาจารยประเมนผลการเรยนรจากพฤตกรรมการมสวนรวมในหองเรยน ผลงานทนกศกษาทาในหองเรยน หรอมอบหมายเพมเตมเปนการศกษาคนควานอกหองเรยนดวยตนเอง โดยคณาจารยใหโอกาสแกนกศกษาไดแสดงศกยภาพออกมาอยางเตมทและหลากหลาย แลวจงประเมนนกศกษาใหครอบคลมทกดานทงพทธพสย จตพสย และทกษะพสย เชน ประเมนความรและความคดจาการถามตอบ การอภปรายในชน การอานสมดบนทกของนกศกษา การตรวจงาน สหนาทาทางการแสดงในระหวางเรยน การมปฎสมพนธกบเพอน ผลงานของนกศกษา เปนตน ออกซงถอไดเปนไปตามแนวคดการประเมนผ เรยนตามสภาพจรง (Authentic Assessment) ท สวมล วองวานช (2546: 13) ไดกลาววาเปนกระบวนการตดสนความรความสามารถและทกษะตางๆ ของผ เรยนในสภาพทสอดคลองกบชวตจรง โดยใชเรองราว เหตการณ สภาพจรงทประสบในชวตประจาวน เปนสงเราใหผ เรยนตอบสนองโดยการแสดงออก ลงมอกระทา กระบวนการทางานทคาดหวงและผลผลตทมคณภาพ จะเปนการสะทอนภาพถงความร ความสามารถ และทกษะตางๆของผ เรยนวามมากนอยเพยงใด และสอดคลองกบแนวคดของ ไอสน (Eison. 2010) ทกลาววา การจดการเรยนรเชงรกสามารถจดการเรยนรไดทงในหองเรยนและนอกหองเรยน จดการเรยนรใหผ เรยนไดทงแบบรายบคคลหรอแบบกลม และ จดการเรยนรไดทงทใชเทคโนโลยและไมใชเทคโนโลย 2.2 นกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทไดรบการจดการเรยนรตามรปแบบการเรยนรเชงรกทพฒนาขนมความพงพอใจภาพรวมอยในระดบด โดยมความพงพอใจในกจกรรมทคณาจารยใชในการเรยนการสอน และนกศกษาพอใจทสามารถนาความรทไดรบจากการทากจกรรมในหองเรยนไปใชในชวตประจาวนได ทงนเนองจาก รปแบบการจดการเรยนรเชงรกเปนรปแบบการจดการเรยนรทมงเนนใหนกศกษามสวนรวม การจดกจกรรมการเรยนรมการสรางบรรยากาศในการเรยนใหนกศกษากลาพดและมความสขกบการเรยนร นกศกษามโอกาสเลอกทจะทางานในเรองทตรงกบความถนด ความสนใจของตนเอง ทาใหผ เรยนเรยนดวยความกระตอรอรน เหนคณคาของสงทเรยน สามารถประยกตความรและนาไปใชประโยชนในชวตจรงได สอดคลองกบ งานวจยของ นภา กมสงเนน (2557: 78-89) ทไดศกษาผลของการจดการเรยนการสอนแบบมสวนรวมวชาการพยาบาลอนามยชมชนทมตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาพยาบาล มหาวทยาลยรงสต พบวานกศกษา

พยาบาลมความพงพอใจในการจดการเรยนการสอนโดยรปแบบการเรยนรอยางมสวนรวม

  

144

2.3 นกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทไดรบการจดการเรยนรตามรปแบบการเรยนรเชงรกทพฒนาขนมคะแนนการคดขนสงอยในระดบด คอ ผลงานแสดงใหเหนถงความสามารถในการรวบรวมขอมลความร ความเขาใจ และการประยกตใช มาวเคราะหแกปญหาหรอพฒนางานอยางลกซง ทงนเนองจาก การจดการเรยนรทางรกเปนกจกรรมทผ เรยนมบทบาทในการรบผดชอบตอการเรยนรของตนเอง โดยการลงมอทาและคดในสงทตวเองกาลงกระทาจากกจกรรมการเรยนการสอนทไดรบผานทางการอาน พด ฟง คด เขยน ทดลอง อภปราย แกปญหา และมปฏสมพนธทางสงคมเพอทดแทนการสอนแบบบรรยาย เปนไปตามหลกพฒนาการคดของ บลม (Bloom. 1971: 271) ทง 6 ขน คอ ความรความจา (Remembering) ความเขาใจ (understanding) การประยกตใช (Applying) การวเคราะห (Analyzing) การประเมนคา (Evaluating) และ การคดสรางสรรค (Creating) สอดคลองกบแนวคดของ เมเยอร (Mayer. 2004) ทไดแบงกจกรรมการจดการเรยนรเชงรกออกเปน 2 มต คอ กจกรรมดานการรคด (Cognitive Activity) และกจกรรมดานพฤตกรรม (Behavior Activity) โดย Mayer แนะนาวาพนฐานการจดการเรยนรเชงรกมงใหเกดกระบวนการในกจกรรมดานรคดแตกตองมกจกรรมดานพฤตกรรมดวย ดงนนผสอนจงตองจดการเรยนรทง 2 มต ผลจากการเรยนรจงทาใหมคะแนนการคดขนสงทด 2.4 วทยาลยเทคโนโลยภาคใต มบรบทของนกศกษาสวนใหญเปนเดกเรยนออนและเปนนกศกษาทมาจาก 3 จงหวดชายแดนใต ทาใหมความแตกตางในภมสงคม วฒนธรรม การแตงกาย การแสดงออก นกศกษาขาดความมนใจในการกาวสโลกภายนอก ผลทไดจากการทดลองจดการเรยนรตามรปแบบการเรยนรเชงรกชวยทาใหนกศกษามสวนรวมในการเรยนรมากขน กลาแสดงออกมากขน ทงนเนองจาก สถาบนการศกษาเปนสถานทสงเสรมพฒนาการเหนคณคาในตนเองใหแกนกศกษาสบตอจากครอบครว การทคณาจารยจดกจกรรมทขนเปนไปเพอตอบสนองความตองการของนกศกษาและเพอพฒนาความคดและความตระหนกในตนเอง ทาใหนกศกษารสกไดวาตนเองมคณคาหรอความสาคญ เนองจากคณาจารยจะเปนผประเมนการกระทาของนกศกษา ซงจะมผลใหนกศกษามทศนคตตอตนเองจากการประเมนนน สอดคลองกบแนวคดของ บรค (Brooks. 1992 : 544-548) ซงไดเสนอแนวทางในการพฒนาการเหนคณคาในตนเองไว 5 ขอ คอ (1) พฒนาความรบผดชอบและการใหความชวยเหลอตอสวนรวม (2) เปดโอกาสใหคดทางเลอกและตดสนใจแกปญหา (3) ใหการสนบสนนกาลงใจและใหขอมลยอนกลบดานบวก (4) เสรมสรางวนยในตนเองโดยการสรางแนวปฏบตและคานงถงผลทจะเกดขนตามมา (5) ชวยใหนกศกษารสกยอมรบความลมเหลวหรอความผดพลาด

  

145

ขอจากดของการวจย 1. ในการทดสอบประสทธภาพของรปแบบการจดการเรยนรเชงรกในงานวจยนใชคณาจารยทเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกมาตงแตเรมตน เนองจากระยะเวลาในการศกษาทาใหการทดสอบประสทธภาพของรปแบบทาไดเฉพาะกลมทดลองทเปนคณาจารยทเขารวมพฒนารปแบบในระยะท 1 สาหรบการนาไปใชในสภาพแวดลอมทไมเหมอนกน ความสนใจของคณาจารยทไมเหมอนกน กอนนาไปใชจงควรพจารณาควบคมปจจยอนทอาจมอทธพลตอการจดการเรยนร เชน การศกษาสภาพแวดลอมและความสนใจของคณาจารย การทาการทดสอบซาโดยทดลองใชในกลคณาจารยผสนใจและแบงคณาจารยผสนใจเปนกลมทดลองและกลมควบคม เปนตน 2. การวดพฤตกรรมการเรยนรเชงรกในงานวจยน ผ วจยเปนผ เกบขอมลโดยการสงเกตพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษาเปนหลก แตในการนาไปใชจรงคณาจารยจะตองเปนผตดตามพฤตกรรมการเรยนรเชงรกของนกศกษาดวยตนเอง ซงอาจทาใหเกดความกงวลใจในระหวางจดการเรยนร ดงนนจงควรใชผลของขอมลการสะทอนคดจากผลงานการทากจกรรมของนกศกษารวมดวยเพอทาใหเหนพฤตกรรมการเรยนรเชงรกชดเจนมากขน และในการเกบขอมลจากผลของพฤตกรรมการเรยนรเชงรกอาจทาการเกบรวบรวมขอมลไดตลอดปการศกษา หรอใชเครองมอการประเมนเพมเตมนอกจากการสงเกต เชน การใหนกศกษาเขยน Portfolio หรอใชสอตางๆ เขามาเปนตวชวย เชน คลปวดโอ เปนตน ขอเสนอแนะในการวจย ขอเสนอแนะเชงนโยบาย 1. ผบรหารสถาบนเปนบคคลสาคญในการสนบสนนใหมการจดการเรยนรเชงรกในสถาบน จงควรทาความเขาใจเพมเตมถงแนวคดการจดการเรยนรเชงรกทนามาใชในการพฒนารปแบบ เพอจะไดสงเสรมและสนบสนนใหเกดการพฒนาและนาไปใชจรงอยางตอเนอง ตลอดจนสงเสรมใหคณาจารยทกคนในสถาบนไดนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปประยกตใชในการจดการเรยนการสอน ซงอาจกาหนดนโยบาย เสรมแรงและจงใจใหคณาจารยจดการเรยนรเชงรกอยางตอเนอง เชน การมอบประกาศเกยรตคณ มการตดตามผล การเยยมชมและการสงเกตกระบวนการจดการเรยนรอยางตอเนอง 2. ผบรหารสถาบนควรสงเสรมใหคณาจารยทรวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกทง 14 คน เปนแกนนาในการพฒนาการจดการเรยนรเชงรกของสถาบน ซงอาจประชมทาแผนรวมกน สนบสนนใหเกดชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ (Professional Learning Community: PLC) เพอรวมกนทางาน แลกเปลยนเรยนรและสนบสนนซงกนและกน

  

146

ขอเสนอแนะเชงปฏบต 1. รปแบบการจดการเรยนรเชงรกทพฒนาขนเนนการแลกเปลยนเรยนรระหวางคณาจารย เพราะมความเชอวาคณาจารยมความรและมประสบการณทหลากหลายแตกตางกน ดงนน ในการนารปแบบไปใชในการจดการเรยนร ควรคานงถงความร ประสบการณ ความตองการในการพฒนาตนทหลากหลายของคณาจารย การไดรวมแลกเปลยนเรยนรกบเพอนคณาจารยจะทาใหเกดผลในการพฒนากระบวนการจดการเรยนรอยางสมบรณ 2. คณาจารยผ สอนเปนบคคลสาคญในการจดกระบวนการเรยนร การนารปแบบไปใชจะตองศกษาใหเขาใจอยางถองแท ซงอาจใชเวลาในการออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรกพอสมควร จงควรศกษารายละเอยดของการดาเนนการจดการเรยนรตามขนตอนใหชดเจน อกทงการทผ เรยนไมคนเคยกบการเรยนรดวยตนเองทาใหคณาจารยตองมเทคนคในการกระตนอยางมาก จงควรกระตนใหคณาจารยมความตองการพฒนากระบวนการเรยนรของตนเองเพอเปนแรงขบภายในใหเกดพฤตกรรมการจดการเรยนรเชงรก 3. หลงการจดการเรยนรเชงรก คณาจารยควรมการจดบนทกหลงการสอนเพอทบทวนกระบวนการในการจดการเรยนรทง 5 ขน และนาไปปรบปรงในคาบตอไป หวขอทคณาจารยสะทอนคด เชน ในวนนนกศกษาไดเรยนรอะไรบาง ในวนนนกศกษาพฒนาทกษะหรอพฤตกรรมการเรยนรอะไรบาง ในการทากจกรรมมสงใดทนกศกษาไมสนกหรอไมมความสขรวมดวย นกศกษาคนใดยงไมไดแสดงพฤตกรรมการเรยนรเชงรก เปนตน 4. ในการวจยผ วจยเปนผตรวจสอบความถกตองของแผนการจดการเรยนรเชงรก ในการนาไปใชคณาจารยควรพจารณาไดเขยนขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรเชงรกครบทง 5 ขนตอนหรอไม โดยใหเขยนรายละเอยดกจกรรมใหชดเจนเพอความสะดวกในการเตรยมจดการเรยนร นอกจากนกจกรรมการจดการเรยนรเชงรกควรมทงกจกรรมดานการรคด (Cognitive Activity) และกจกรรมดานพฤตกรรม (Behavior Activity) ไมเนนกจกรรมดานใดดานหนง ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป 1. ในการวจยครงนเปนการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกของวทยาลยเทคโนโลยภาคใตทใหคณาจารยเขามามสวนรวม เพอใหสามารถไดผลวจยทสามารถขยายไปสบรบททกวางขวางขน จงควรทาการศกษาผลการใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรกกบสถาบนอนดวย 2. ควรมการศกษาผลทไดจากการใชรปแบบการจดการเรยนรเชงรก นอกเหนอจากพฤตกรรมการมสวนรวมในการเรยนรเชงรก เชน ทกษะการคดขนสง ผลสมฤทธทางการเรยน ทกษะ

การดาเนนชวต เปนตน

  

147

3. ในการวจยครงนดาเนนการในเวลาจากด จงควรศกษาตดตามความคงทนในการเรยนรของนกศกษาหลงจากทไดเรยนดวยรปแบบการจดการเรยนรเชงรก และตดตามความคงทนในการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารยอยางตอเนอง 4. การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรกเปนทกษะทคณาจารยจะตองออกแบบใหสามารถกระตนใหนกศกษาไดเรยนรรวมกน คณาจารยแตละคนทนารปแบบการจดการเรยนรเชงรกไปใชควรเกบขอมลเทคนคการสอนทตนเองใชเพอนามาปรบปรงแกไขใหการสอนครงตอไปมประสทธภาพมากขน

บรรณานกรม

  

149

บรรณานกรม กรมวชาการ. (2544). การจดกระบวนการเรยนรทผเรย นสาคญทสดตามพระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: ศนยพฒนาหลกสตร กรมวชาการ. ------------. (2545). แนวทางการวดและประเมนผลการเรยน. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว. กระทรวงศกษาธการ. (2546). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 และทแกไขเพมเตม

(ฉบบท 2) พ.ศ.2545. กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ. ------------. (2548). ประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง เกณฑมาตรฐานหลกสตรระ ดบปรญญาตร

พ.ศ.2548. กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ. ------------. (2550). กรอบแผนอดมศกษาระยะยาว 15 ป ฉบบท 2 (พ.ศ. 2551 - 2565). กรงเทพฯ:

สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. กานดา พนลาภทว. (2554). การวจยเพอพฒนาวชาชพทางการศกษา: แนวคดสการ ปฏบต เลมท 3

การวจยและพฒนาทางการศกษา. กรงเทพฯ: สานกงานเลขาธการครสภา. จรภา คาทา. (2558). การศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมการสอนของอาจารยกบพฤตกรรม

การเรยนของนกเรยนคณะบรหารธรกจ สถาบนเทคโนโลยไทย-ญป น. Veridian E-Journal ฉบบภาษาไทย สาขามนษยศาสตร สงคมศาสตรและศลปะ มหาวทยาลยศลปากร. ปท 8 ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม - สงหาคม.

จราภา เตงไตรรตน. (2555). "การเรยนร" ใน จตวทยาทวไป บทท 4. พมพครงท 7. สรอร วชชาวธ และคณะผ เขยน. กรงเทพฯ: สามลดา.

ชนาธป พรกล. (2554). การสอนกระบวนการคด ทฤษฎและการนาไปใช. กรงเทพฯ: วพรน. ชวาล แพรตกล. (2526). เทคนคการวดผล. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ชยยงศ พรหมวงศ. (2556). การทดสอบประสทธภาพสอหรอชดการสอน. วารสารศลปากร

ศกษาศาสตรวจย. 5(1): 7-20. เชดศกด ภกดวโรจน . (2556). ผลของการจดการเรยนรเชงรก เรอง ทกษะกระบวนการทางคณตศาสตร

ทมตอความสามารถในการแกปญหาทางคณตศาสตร การคดอยางมวจารณญาณ และความเชอมนในตนเอง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3. ปรญญานพนธ กศ.ม. (หลกสตรและการสอน). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ไชยยศ เรองสวรรณ. (2553). เทคโนโลยการศกษา ทฤษฎและการวจย. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. ณรงค กาญจนะ. (2553). เทคนคและทกษะการสอนเบองตน เลม 1. กรงเทพฯ: จรลสนทวงศ

การพมพ.

  

150

ญาณญฎา ศรภทรธาดา. (2553). รายงานการวจยในชนเรยนระดบอดมศกษาการพฒนาพฤตกรรมการเรยนและผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาในการเรยนวชาหลกการตลาดโดยการสอนแบบมสวนรวม (Active Learning). วทยานพนธ บธ.ม. (การตลาด). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา. ถายเอกสาร.

ณชนน แกวชยเจรญกจ. (2550). บทบาทครกบ Active Learning. สบคนเมอ 13 กนยายน 2557, จาก www.pochanukul.com/?p=169.

ณฐวธ แกวสทธา. (2557, กรกฎาคม). โมเดลความสมพนธเชงสาเหตพฤตกรรมการดแลอนามย ชองปากและสภาวะอนามยชองปากของวยรนตอนตน. วารสารพฤตกรรมศาสตร. 20: 2.

ดวงเดอน พนธมนาวน. (2530). การวดและการวจยเจตคตทเหมาะสมตามหลกวชาการ. เอกสารบรรยายพเศษในวชาสมมนาสงคมศาสตรเชงพฤตกรรมสาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต. กรงเทพฯ: สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ดวงเดอน พนธมนาวน; และคนอนๆ. (2531). การพฒนาคณภาพชวตในการทางาน: ชดฝกอบรมการเสรมสรางคณลกษณะของขาราชการพลเรอน. กรงเทพฯ: สถาบนขาราชการพลเรอน.

ดลก ดลกานนท. (2537). การทดสอบสมมตฐานโดยสถตนนพาราเมตรก. กรงเทพฯ: สานกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

ทววฒน วฒนกลเจรญ. (2551). การเรยนรเชงรก (Active Learning). สบคนเมอ 25 พฤษภาคม 2557, จาก pirun.ku.ac.th/~g4986066/activet.pdf.

ทวศกด เทพพทกษ . (2556, กรกฎาคม-ธนวาคม). การใชแบบจาลอง KAP กบการศกษาพฤตกรรมและทศนคตการปองกนการตดเชอเอช ไอ ว/เอดส ของคนประจาเรอไทย. วารสารวทยาการจดการ มหาวทยาลยเชยงราย. 8: 2.

ทศนา แขมณ. (2553). เอกสารการบรรยายเรอง กรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษา: กลยทธการสอน. บรรยายในทประชมสานกธรรมศาสตรและการเมอง ราชบณฑตยสถาน. กรงเทพมหานคร. เมอวนท 17 กมภาพนธ 2553.

ทศนา แขมณ. (2557). ศาสตรการสอน: องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธ ภาพ. พมพครงท 18. กรงเทพฯ: ดานสทธาการพมพ.

นภา กมสงเนน. (2557, กรกฎาคม-ธนวาคม). ผลของการจดการเรยนการสอนแบบมสวนรวมวชาการพยาบาลอนามยชมชนทมตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาคณะพยาบาล

ศาสตร มหาวทยาลยรงสต. วารสารพฒนาการเรยนการสอน มหาวทยาลยรงสต. 8: 2.

  

151

บญเกยรต โชควฒนา. (2552). การผลตบณฑตเพอสงคมไทยในเวทโลก ในสรปผลการประชมวชาการระดบชาต ครงท 7 เรอง พฒนาศาสตรแหงบรณาการผานเครอขายบณฑตอดมคตไทย: สการตกผลกทางปญญา . สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. มถนายน 2552.

บญชม ศรสะอาด. (2541). การพฒนาการสอน. กรงเทพฯ: ชมรมเดก. ประคอง กรรณสตร. (2538). สถตเพอการวจยทางพฤตกรรมศาสตร. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. ประทป จนง. (2540). เอกสารประกอบการสอน วชา: การวเคราะหพฤตกรรมและการปรบพฤตกรรม

(Behavior Analysis and Behavior Modification). กรงเทพฯ: สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ผองพรรณ ตรยมงคลกล; และสภาพ ฉตราภรณ. (2555). การออกแบบการวจย. พมพครงท 7. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

พชร ศรสงข. (2551). การพฒนารปแบบการจดการเรยนรวชาจตวทยาสงคมโดยใชชมชนและประสบการณเปนฐานเพอเสรมสรางคณลกษณะบณฑตทพงประสงค. วารสารพฤตกรรมศาสตร. 14(1): 33-47.

พมพนธ เดชะคปต; และพเยาว ยนดสข. (2557). การจดการเรยนรใน ศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ไพฑรย สนลารตน. (2557). ทกษะแหงศตวรรษท 21 ตองกาวใหพนกบดกของตะวนตก. กรงเทพฯ: วทยาลยครศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

------------. (2557). สตตวธของครผเออความร : การสอนใหมเพอผเรยนใหมในระดบอดมศกษา . ใน องอาจ นยพฒน (บรรณาธการ). การวจยสถาบนและกระบวนการเรยนรสอนาคต. กรงเทพฯ: หนา 11 - 20.

มนตร ศรจนทรชน. (2554). การสอนนกศกษากลมใหญในรายวชารายวชา Gsoc 2101 ชมชนกบการพฒนาโดยใชการสอนแบบ Active learning และการใชบทเรยนแบบ e - learning เพอพฒนารปแบบการจดการเรยนการสอนในระดบอดมศกษา การพฒนาการเรยนร และ ผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษา . เชยงใหม: มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม. สบคนเมอ 6 มถนายน 2557, จาก http://www.research.cmru.ac.th/2013/ris/resin/arc/CMRU-2-HUSO-27-54.pdf

มหาวทยาลยศรปทม. (ม.ป.ป.). การจดการเรยนการสอนแบบ Active Learning ของอาจารยมหาวทยาลยศรปทม. สบคนเมอ 12 มนาคม 2558, จาก http://www.spu.ac.th/tlc/files/ 2013/05/km-activelearning-.pdf

  

152

รตนะ บวสนธ. (2551). การวจยเชงคณภาพทางการศกษา. กรงเทพฯ: คาสมย. ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. (2538). เทคนคทางการวจยเพอการศกษา. กรงเทพฯ: สวนยา

สาสน. วทญญ วฒวรรณ. (2553). ผลการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรเชงรกเพอสงเสรมผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาวทยาศาสตร และความสามารถในการแกปญหาสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. ปรญญานพนธ กศ.ม. (หลกสตรและการสอน). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

วนเพญ คาเทศ. (2549). ผลของการเรยนการสอนชววทยาโดยใชรปแบบการเรยนรเชงรกของเลสไล ด ฟงค ทมตอความสามารถในการเขยนอนเฉทและผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย. วทยานพนธ ค.ม. (การศกษาวทยาศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑต วทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

วาสนา เจรญไทย. (2557). ผลการจดกจกรรมการเรยนรเชงรกทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและ ความสามารถในการแกปญหาทางคณตศาสตร เรอง เศษสวน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. วทยานพนธ วท.ม. (คณตศาสตรศกษา). ชลบร: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. ถายเอกสาร.

วจารณ พานช. (2555). วถสรางการเรยนรเพอศษย ในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ: มลนธสดศร- สฤษดวงศ .

------------. (2556). การเรยนรเกดขนอยางไร . กรงเทพฯ: มลนธสยามกมมาจล. วจตร ศรสอาน. (2557). แนวโนมการศกษาไทย: การสอนในปจจบนและอนาคตสาหรบครมออาชพ .

ใน องอาจ นยพฒน (บรรณาธการ). การวจยสถาบนและกระบวนการเรยนรสอนาคต. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วชย วงษใหญ. (2523). การพฒนาหลกสตรและการสอนมตใหม. กรงเทพฯ: รงเรอง. วชย เสวกงาม. (2557). เอกสารบรรยายเรอง Active learning: What, Why and How?. บรรยาย

ณ หองกงทอง โรงแรมเอเชย. กรงเทพมหานคร. เมอวนท 11 กนยายน 2557. ศรพนธ ศรพนธ; และยพาวรรณ ศรสวสด. (2554). การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ :

วธการสอนแบบใชปญหาเปนหลก Student Center: Problem Based Learning. Princess of Narathiwas University Journal. 3(1): 104.

สถาบนบณฑตพฒนาบรหารศาสตร. ปญหาคณภาพบณฑตไทย. ศนยสารวจความคดเหน "นดาโพล". เผยแพรเมอวนท 17 กนยายน พ.ศ.2557. สบคนเมอ 22 กมภาพนธ 2558, จาก http://www.nidapoll.nida.ac.th.

  

153

สถาพร พฤฑฒกล. (2555, เมษายน-กนยายนน). คณภาพผ เรยนเกดจากกระบวนการเรยนร. วารสารการบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา . 6: 2.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2538). แผนหลกการปฏรปการฝกหดคร พฒนาครและบคลากรทางการศกษา. กรงเทพฯ: ฟนนพบบลซซง.

------------. (2543). ปฏรปการเรยนรผเรยนสาคญทสด . กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว. ------------. (2550). แผนการศกษาแหงชาต (พ.ศ.2545-2559). กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค. สรภา กจเกอกล. (2553, พฤษภาคม-สงหาคม). การสงเคราะหรปแบบการพฒนาครตามแนวปฏรป:

ประสบการณจากวทยานพนธ พทธศกราช 2543 - 2551. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร. ปท 12 ฉบบท 2 พฤษภาคม - สงหาคม.

สรอร วชชาวธ. (2554). จตวทยาการเรยนร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. สทธพร จตตมตรภาพ. (2553). การเปลยนแปลงโลกของการเรยนรในศตวรรษท 21 และการพฒนาส

ครมออาชพ . ใน สดาพร ลกษณยนาวน (บรรณาธการ). การเรยนรสการเปลยนแปลง. สมาคมเครอขายการพฒนาวชาชพอาจารยและองคกรอดมศกษาแหงประเทศไทย. สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ.

สภางค จนทรวานช. (2557). วธการวจยเชงคณภาพ. พมพครงท 22. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สมน อมรววฒน. (2530). การสอนโดยสรางศรทธาและโยนโสมนสการ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โอ.เอส.พรนตงเฮาส.

สระ บรรจงจตร. (2551). Active Learning: ดาบสองคม. วารสารโรงเรยนนายเรอ. 8(1): 37-38. สรางค โควตระกล. (2553). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 9. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. สวมล วองวานช. (2546). การประเมนผลการเรยนรแนวใหม . กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. องอาจ นยพฒน. (2555). การออกแบบการวจย: วธการเชงปรมาณ เชงคณภาพ และผสมผสาน

วธการ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. องอาจ นยพฒน. (2557). กระบวนการเรยนรสอนาคต : บนทกสรปและการปรบเปลยนททาทาย. ใน

องอาจ นยพฒน (บรรณาธการ). การวจยสถาบนและกระบวนการเรยนรสอนาคต. กรงเทพพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

  

154

Alastair T. White. (1982). Why Community Participation? A Discussion of the Argument Community Participation: Current Issue and Lesson Learned. United Nations Children's Fund.

Allport, G.W. (1967). Reading in Attitude Theory and Measurement. Edited by Matin Fishbein. New York: Willey.

Anderson, H.O. (2003). Teaching Science as Inquiry. Indiana: Indiana University. Arends, R.I. (1997). Classroom Instruction and Management. Edited by Matin Fishbein. New

York: Willey. Ary, Donald and others. (1979). Introduction in Research in Education. 2 nd ed. Holt, Rinehart

and Winston. Auster, E. R., & Wylie, K. K. (2006). Creating active learning in the classroom: A systematic

approach. Journal of Management Education, 30, 333–354. Bader, Gloria E. & Bloom, Audrey E. (1995). Make Your Training Results Last. 2nd ed.

London: Kogan Page. Baldwin, J. & Wiliams, H. (1988). Active Learning: A Trainer's Guide. England: Blackwell

Education. Bayer, B.K. (1985). Teaching Critical Thinking: A Direct Approach. Social Education. Bednar, A. K., Cunningham, D., Duffy, T. M., & Perry, J. D. (1992). Theory into practice: How

do we link? In Duffy, T. M. & Jonassen, D. H. (Eds.), Constructivism and the technology of instruction: a conversation. Hillsdale: Lawrence Erlbaum Associates, 17-34.

Bellancy, James & Brandt, Ron. (2010). 21st Century Skills: Rethinking How Student learn. Solution Tree Press: Bloomington, IN 47404.

Bloom, B. S. (1971). Handbook of Formative and Summative Evaluation of Student Learning. New York: Mc Graw-Hill Book Company.

Bonwell, Charles C. and Eison, James A. (1991). Active Learning: Creating Excitement in the Classroom. Washington, DC.: ERIC Clearinghouse on Higher Education, George Washington University.

Bower, G.H & Hilgard, E.R. (1981). Theories of Learning. 5th ed. Englewood Clifts. N.J.: Pretice-Hall.

  

155

Brandes, D.; &. Ginnis, P. (1986). A Guide to Student Centred Learning. Oxford: Blackwell.

Brody, Michael. (2010). Active Learning; Theory and Practice in the Context of Educational Reform in Thailand., International Research Conference: The Role of Higher Education in Global Change, Chandrakasem Rajabhat University, Bangkok Thailand.

Borg, Walter R.; & Gall, Meredith Damien. (1989). Education research: An Introduction. New York: Longman.

Brooks, R.B. (1992). Self-Esteem During the School Years. Pediatric Clinics of North America. 39(3): 537-551.

Buffalo State University. (2001). Active Learning Handbook. Institute for Excellennce in Teaching and Learning. Educational Technology Center. Retrieved May 17, 2015. From http://www.cgs.pitt.edu/sites/default/files/Doc6-GetStarted _ Active Learning Handbook.pdf

Burke, K., Fogarty, R., & Belgrade, S. (1994). The mindful school: The portfolio connection. Arlington Heights, IL: Skylight Training and Publishing.

Casey White; et al. (2014). Why are medical students ‘checking out’ of active learning in a new curriculum. Medical Education. 48: 315–324.

Chickering, Arthur W.; & Zelda F. Gamson. (1987). Seven principles for good practice. AAHE Bulletin. March. 39: 3-7. ED 282 491. 6pp. MF-01; PC-01.

Cohen, J.M.; & Uphoff, N.T. (1980). Participation's place rural development: Seeking clarity through specificity. New York: World Developments.

Cornel University Center for Teaching Excellence. (2015). Why incorporate active learning techniques. and How can you incorporate active learning into various classroom settings. Retrieved May 17, 2015. From http://www.cte.cornell.edu/teaching-ideas/engaging-students/active-learning.html

Corsini, R. J. (2002). The Dictionary of Psychology. Published by Brunner – Routledge. Detlor, Brian; et al. (2012). Student perceptions of information literacy instruction: The

importance of active learning. Education for Information. 29(2012), pp 147 - 161.

  

156

Dick, Walter; & Carrey, Lou. (1991). The Systematic Design of Instruction. 4th ed. New York: Longman.

Donohue, Susan K.; & Richards, Larry G. (2009). Factors Affecting Student Attitudes Toward Active Learning Activities in a Graduate Engineering Statistic Course. 39th ASEE/IEEE Frontiers in Education Conference. October 18 - 21, 2009, San Autonio, TX.

Driscoll, Marcy P. (2000). Psychology of Learning for Instruction. 2nd ed. Needham Heightsw. MA: Allyn & Bacon.

Ebert-May, D.; Brewer, C.; & Allred, S. (1997). Innovation in large lectures -Teaching for active learning. Bioscience, 47, 601–607.

Edgar, D. (1969). Audiovisual Methods in Teaching. New York: Holt, Rinehart and Winston.

Eison, Jim. (2010). Using Active Learning Instructional Strategies to Create Excitement and Enhance Learning. Department of Adult, Career & Higher Education. University of South Florida. Retrieved September 6, 2015. From http://www.cte.cornell.edu/documents/presentations/Eisen-Handout.pdf

Felder, R.M.; & Brent, R. (2009). Active learning: An introduction. ASQ Higher Education Brief, 2(4).

Fink, L.D. (1999). Active Learning. Reprinted with permission of University of Oklahoma. Instructional Development Program. Retrieved September 13, 2014. From http://www.hcc.hawaii.edu/intranet/committees

Gall, M. D., Gall, J. P.; Brog, W. R. (2007). Educational Research: An Introduction. 8th ed. Boston: pearson.

Gagne', R. M. (1985). The Conditions of Learning and Theory of Instruction. New York: CBS College Publishing.

Good, Carter V. (1973). Dictionary of Education. New York: Mc Graw-Hill Book Company. Gunter, Mary Alice, Ester, Thomas H.; & Schwab, Jan. (1995). Instruction: A Models

Approach. Boston: Allyn and Bacon. Haack, K. (2008). UN studies and the curriculum as active learning tool. International

Studies Perspectives, 9.

  

157

Hill, P. J. (1982). A Dictionary of Education. U.S.A.: R. Rout leage R Kengan Pual. Hough,John B. & Duncan, Jam’es K. (1970). Teaching description and analysis. Addison-

Westlu. Husén, Torsten; & Neville, T. Postlethwaite. (1994). The International Encyclopedia of

Education. 7th ed. Great Britain: BPC Wheatons. International Association for Public Participation. IAP2. (2006). IPA2's Public Participation

Spectrum. The International Association for Public Participation. Retrieved February 13, 2017. From http://www.iap2.org/?page=A5.

Joel, A. Michael; & Modell, H.I. (2003). Active Learning in Secondary and College Science Classrooms: a Working Model of Helping the Learning to Learn. Mahwah, NJ: Erlbaum,

Joel, Michael. (2006). Where's the evidence that active learning works? Advances in Physiology Education. Vol 30 December, pp. 159-167.

Johnson, D .W.; & Johnson,R . (1989). Cooperation and competition: Theory and research. Edina, MN: Interaction Book Co.

Johnson, K.A.; & Foa,L.J. (1989). Instructional Design: New Alternatives for Effective Education and Training. New York: Macmillan Publishing. Company.

Jonassen, D. H. (1992). Evaluating constructivist learning. In T.M. Duffy (Ed.), Constructivism and the Technology of instruction: A Conversation, Hillsdale: Lawrence Erlbaum, p.137-147. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates Punlishers.

Joyce, B.; & Weil. M. (1996). Models of Teaching. 5th ed. New York: Allyn & Bacon. Kalish, H.I. (1981). From behavior science to behavior modification. New York: McGraw-

Hill. Keeves. (1997). Educational Research , Methodology , and Measurement. Printed and

boun in Great Britain by Cambridge University Press , Cambridge ,UK. Kember, David; & Leung, Y.P. Doris. (2005, April). The influence of active learning

experiences on the development of graduate capabilities. Study in Higher Education. 30(2): 155-170.

  

158

Kemp, J., E. Morrison, Gary, R.; & Ross, Steven, M. (1994). Designing Effective Instruction. New York: Macmillan College

Kolb, D. A. (1976). Learning style inventory. Boston: McBer. M. Munoz; et al. (2013). Active learning in first-year engineering courses at Universidad

Cato'lica de la Santi'sima Concepcio'n, Chile. Australlasian Journal of Engineering Education. Institution of Engineers Australia. 19(1): 27-38.

Maker, C. June. (1982). Teaching Models in Education of the Gifted. Taxas: PRO-ED. Mayers, C.; & Jones, T. B. (1993). Promoting Active Learning: Strategies for the Collage

Classroom. San Francisco: Jossey-Bass. Mayers, Chet; & Lohn, Thomas B. (1993). Promoting Active Learning: Strategies for the

Collage Classroom. San Francisco: Jossey-Bass. McGuire, W. J. (1969). The Nature of Attitudes and Attitude Change. The Handbook of

Social Psychology. 2nd ed. v.5. Ed G.Lindzey, E. Aronson 2: 101-315. McGuire, W. J. (1985). Attitudes and Attitude Change. The Handbook of Social

Psychology. 3rd ed. New York: Random House. McKinney, Kathleen. (2010). Active Learning. Illinois State University. Center for Teaching,

Learning & Technology. Retrieved 13 March 2014 from http://www.cat.ilstu.edu/additional/active.php

Michael C. Thomas; & Liliairica Z. Macias-Moriarity. (2014). Student Knowledge and Confidence in an Elective Clinical Toxicology Course Using Active-Learning Technique. American Journal of Pharmaceutical Education. 78(5): 1-6.

Moore, K.D. (1992). Classroom Teaching Skill. 2nd ed.. New York: McGraw. Hill. Murphy, E. (1997). Characteristics of Constructivist Teaching and Learning.

Constructivism: from Philosophy to Practice. Retrieved Dec 22, 2015 from http://www.cdli.ca/~elmurphy/emurphy/cle.html

Michel; Norbert; Carter. J. J.; & Otmar. (2009). Active Versus Passive Teaching Styles: An Empirical Study of Student Learning Outcomes. Human Resource Development Quarterly, vol. 20, no. 4, Winter 2009. Published online in Wiley InterScience. Retrieved Feb 28, 2015 from www.interscience.wiley.com

Patrick, John. (1992). Training Research & Practice. London: Academic Page.

  

159

Prince, Michael. (2004, July). Does Active Learning Work? A Review of the Research. Journal of Engineering Education. 93(3): 223-231.

Salemi, M.K. (2001). An lustrated Case for Active Learning. University of North Carolina. Retrieved April 15, 2013 from http://www.unc.edu/~salemi/Active_Learning/ llustrated_Case.pdf

Sarason, Y.; & Banbury, C. (2004). Active learning facilitated by using a game-show format or who doesn’t want to be a millionaire? Journal of Management Education, 28, 509–519.

Saylor, J.; et al. (1981). Curriculum Planning for Better Teaching and Learning. Japan: Holt-Saunders International Edition.

Schwartz, Nancy E. (1975). Nutrition Knowledge, attitude, and practice of high school Graduates. Journal of the American Dietetir Association. January, 66: 28-31.

Shenker, J. I.; Goss S. A.; & Bernstein B. S. (1996). Instructor's Resource Manual for Psychology: Implementing Active Learning in the Classroom. Retrieved April 15, 2013 from http://s.psych/uiuc,edu/jskenker/active.html.

Smith, P.L.; & Ragan, T.J. (1999). Instructional design. Upper Saddle River, New Jersey: Merrill Prentice Hall.

Stoner, J, A, F.; & Wankle, C.Management. (1986). Englewood Cliffs. NJ: Prentrice – Hall, Sutherland, T E. (1996). Emerging issues in the discussion of active learning, in Using

Active Learning in College Classes: A range of options for faculty, eds T E. Sutherland and C C Bonwell, Jossey-Bass, San Francisco CA.

Taba, H. (1967). Teacher's handbook for elementary social studies. Palo Alto, Calif.: Addison-Wesley.

Thaman, Richa; et al. (2013). Promoting Active Learning in Respiratory Physiology-Positive Student Perception and Improved Outcomes. National Journal of Physiology, Pharmacology. Vol.3, Issue1. pp. 27 - 34.

Vella, Jane. (1994). Learning to Listen Learning to Teach: The Power of Dialogue in Educating Adults. San Francisco: Jossey - Bass.

Vella, Jane. (1995). Training Through Dialogue. San Francisco: Jossey – Bass.

  

160

Weigel, Fred K.; & Bonica, Mark. (2014). An Active learning Approach to Bloom's Taxonomy: 2 Games, 2 Classrooms, 2 Method. The United state army medical department Journal. January - March, pp. 21-30.

Weil, Marsha.; & Joyce, Bruce R. (1978). Information Processing Models of Teaching: Expanding your Teaching Repertoire. New Jersey: Prentice-Hall, Inc.

Wolman, Benjamin B. (1973). Dictionary of Behavior Science. London: Litton Education Publishing.

ประวตยอผวจย

  

201

ประวตยอผวจย ชอ ชอสกล นางสาวสภทรา ภษตรตนาวล วนเดอนปเกด 12 กนยายน 2519 สถานทอย ตาบลปากนคร อาเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช 80000 E-mail address: psupatta@hotmail.com ประวตการศกษา พ.ศ.2540 ศลปศาสตรบณฑต(ศกษาศาสตร) สาขาวชาจตวทยาและการแนะแนว จาก มหาวทยาลยสงขลานครนทร พ.ศ.2547 เศรษฐศาสตรบณฑต สาขาเศรษฐศาสตรธรกจ จาก มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช พ.ศ.2547 จาก ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวจยการศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย พ.ศ.2560 ปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการวจยพฤตกรรมศาสตรประยกต จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ภาคผนวก

  162

ภาคผนวก ก

ใบรบรองจรยธรรมการวจยของขอเสนอการวจย

  163

ภาคผนวก ข

หนงสอขอความอนเคราะหเกบขอมลเพอการวจย

  165

ภาคผนวก ค

แบบสอบถามและผลการวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม

  

167

แบบสอบถาม สภาพและปญหาในการจดการเรยนรของคณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต

คาชแจง การสอบถามครงนมวตถประสงคเพอสารวจสภาพและปญหาในการจดการเรยนรของ คณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต จงขอความรวมมออาจารยทกทานตอบแบบสอบถาม ตามความเปนจรงเพอจะนาขอมลทไดมาพฒนาการจดการเรยนรของวทยาลยตอไป ขอขอบคณเปนอยางสงทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถาม .........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

..

ตอนท 1 ขอมลสวนบคคล คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงใน ตามขอความทตรงกบความเปนจรงเกยวกบตวทาน 1. เพศ

1. ชาย 2. หญง 2. สงกดคณะวชา/สาขาวชา 1. คณะวทยาการจดการ 1.1 สาขาวชาการบญช 1.2 สาขาวชาบรหารธรกจ 1.2.1 สาขาวชาเอกการจดการธรกจ 1.2.2 สาขาวชาเอกการจดการสถานพยาบาล 1.2.3 สาขาวชาเอกการจดการโลจสตกสและโซอปทาน 2. คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย

2.1 สาขาวชาเทคโนโลยสารสนเทศ 2.2 สาขาวชาสาธารณสขศาสตร 3. คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร 3.1 สาขาวชารฐศาสตร 3.2 สาขาวชาการจดการโรงแรม 3.3 สาขาวชาภาษาองกฤษเพอการสอสาร 3. ระยะเวลาในการทางานทวทยาลยเทคโนโลยภาคใต 1. นอยกวา 1 ป 2. 1 - 5 ป 3. มากกวา 5 ป

  

168

ตอนท 2 ขอมลสภาพและปญหาการจ ดการเรยนร คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงในชองทตรงกบการปฏบตและปญหาในการจดการเรยนรจรง ของทาน ระดบการปฏบต ระดบปญหา 4 หมายถง มการปฎบตมากทสด 4 หมายถง มปญหามากทสด 3 หมายถง มการปฎบตมาก 3 หมายถง มปญหามาก 2 หมายถง มการปฎบตปานกลาง 2 หมายถง มปญหาปานกลาง 1 หมายถง มการปฎบตนอย 1 หมายถง มปญหานอย 0 หมายถง ไมมการปฎบต 0 หมายถง ไมมปญหา

ระดบการปฏบต ระดบปญหา ท รายการประเมน

4 3 2 1 0 4 3 2 1 0 ดานผสอน

1 ทานมบคลกภาพเหมาะสม มความเปนคร 2 ทานมความรในเนอหารายวชาทสอนเปนอยางด 3 ทานมการเตรยมความพรอมกอนการสอนทกครง 4 ทานมความตรงตอเวลาในการเขาสอนทกครง 5 ทานออกแบบการสอนโดยใชเทคนคการสอนท

หลากหลาย

6 ทานไดชแจงวตถประสงค เนอหา กจกรรม การวดและประเมนผลแกผ เรยนไดทราบในคาบแรก

ดานเนอหา 7 ทานไดปรบปรงเนอหาทสอนใหนาสนใจ มความ

ทนสมย อยางนอยปการศกษาละ 1 ครง

8 เนอหาททานเตรยมสอนมความครอบคลมและสอดคลองกบวตถประสงครายวชาครบถวน

9 ทานไดสอดแทรกคณธรรม จรยธรรมใหกบผ เรยนระหวางการจดกจกรรมการเรยนรทกครง

  

169

ระดบการปฏบต ระดบปญหา ท รายการประเมน

4 3 2 1 0 4 3 2 1 0 10 เนอหาความรททานถายทอดใหนกศกษามความ

เหมาะสมกบความสามารถของผ เรยน

11 ทานไดเชอมโยงความสมพนธเนอหาในวชาทสอนกบวชาอน หรอกบสภาพสงคมปจจบน

ดานกจกรรมการเรยนการสอน 12 ทานใหความสาคญกบวธการเรยนรทแตกตางกน

ของนกศกษาแตละคน

13 ทานจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยเนนผ เรยนเปนสาคญ

14 ทานมรปแบบการสอนและกจกรรมการสอนทหลากหลายในการสอนนอกเหนอจากการบรรยาย

15 ทานสงเสรมใหเกดบรรยากาศทดในการเรยนร และการมสวนรวมในชนเรยนอยางสมาเสมอ

16 ทานเปดโอกาสใหนกศกษาคด และพดแสดงความคดในกจกรรมการเรยนรทกคาบ

17 กจกรรมททานใชสงเสรม/พฒนาผ เรยนใหไดคดเชงวเคราะห สงเคราะห และสรางสรรค

18 ทานจดกจกรรมททาใหเกดความสมพนธทดในหองเรยนทงระหวางเพอนนกศกษา และนกศกษากบอาจารย

19 ทานสงเสรมใหผ เรยนศกษาคนควาดวยตนเอง แนะนาแหลงความรเพมเตม และใหผ เรยนไดไปเรยนรดวยตนเองนอกหองเรยน

20 ทานใหนกศกษาไดฝกประสบการณจากการทางานรวมกนทงทเปนงานคหรองานกลม

21 ทานใหขอเสนอแนะยอนกลบในงานทนกศกษาสงทกชนงาน

  

170

ระดบการปฏบต ระดบปญหา ท รายการประเมน

4 3 2 1 0 4 3 2 1 0 ดานสอและสงสนบสนนการเรยนการสอน 22 ทานมเอกสารและสอประกอบการสอนทกครง 23 ทานนาสอทหลากหลายรปแบบมาใชในการเรยน

การสอน เชน สอสงพมพ สออเลกทรอนกส เปนตน

24 ทานไดนาเทคโนโลยสมยใหมเขามาใชในการสอน 25 สอททานใชสอดคลองกบเนอหาแตละกจกรรมการ

เรยนร

ดานการวดและประเมนผลการเรยน 26 วธการวดผลททานใชสอดคลองตามมาตรฐานผล

การเรยนร

27 ทานมวธการวดผลทมความหลากหลาย วดไดตรงตามพฤตกรรมและคณลกษณะทตองการวด

28 ขอสอบของทานมความครอบคลมและสอดคลองกบวตถประสงคและเนอหาทสอน

29 เกณฑการประเมนผลททานใชมความเทยงธรรม โปรงใส นกศกษาสามารถขอตรวจสอบได

ดานผ เรยน 30 นกศกษามความตรงตอเวลาและความสมาเสมอใ

การเขาเรยน

31 นกศกษามการเตรยมความพรอมกอนเรยน 32 นกศกษามสวนรวมในชนเรยนมากกวาการฟง

บรรยายอยางเดยว

33 นกศกษามความกระตอรอรนในการศกษาหาความรเพมเตม

34 นกศกษามการนาความรทไดรบไปประยกตใชในการทางานทไดรบมอบหมาย

  

171

35. ทานเคยใชเทคนคการสอนใดในการจดการเรยนรใหนกศกษาของทาน (เลอกไดมากกวา 1 ขอ) 1. การใชกรณตวอยาง 2. การไปศกษาดงาน 3. การใชสถานการณจาลอง 4. การอภปรายกลมยอย 5. การแสดงบทบาทสมมต 6. การใชบทเรยนแบบโปรแกรม 7. การสาธต 8. การแสดงละคร 9. การใชเกม 10. การโตวาท 11. อนๆ (ระบ)................................................................... 36. ทานเคยใชเทคนคใดในการใหนกศกษาไดสะทอนความคดในการเรยน (เลอกไดมากกวา 1 ขอ) 1. Know-Want-Learned ตนคาบใหผ เรยนเขยนสงทรและอยากรเกยวกบเนอหา ทเรยนเมอจบบทเรยนใหเขยนสรปสงทไดเรยนร 2. Go-Need / Exit Ticket ใหผ เรยนเขยนสงทอยากสะทอนใหผสอนรบรทายคาบ 3. Dairy /Journal Note ใหผ เรยนสะทอนคดเปนบนทกหรอเปนจดหมายเปนการบาน 4. Quiz / Test Question ใหผ เรยนออกขอสอบในเรองทเรยนโดยใชการถามทเนน การคดขนสง 5. Self-Check ใหผ เรยนประเมนตนเองในแบบตรวจสอบวามความร ความเขาใจใน เนอหาหรอไม 6. ไมเคยใชเทคนคใด 7. อนๆ (ระบ)............................................................................................................ 37. ทานคดวาวธการจดการเรยนรแบบใดทเหมาะสมจะนามาใชจดการเรยนรเพมเตมใหนกศกษาใน รายวชาททานสอนนอกเหนอจากการบรรยายใหนกศกษาฟง (เลอกไดมากกวา 1 ขอ) 1. การเรยนรจากการสบคน (Inquiry-Base Learning) 2. การเรยนรดวยกรณศกษา (Case Study) 3. การเรยนรดวยการคนพบ (Discovery Learning) 4. การเรยนรจากกรณปญหา (Problem-Base Learning) 5. การเรยนรจากการทากจกรรม (Activity-Base Learning)

  

172

6. การเรยนรจากโครงงาน (Project-Base Learning) 7. การเรยนรจากสภาพการณจรง (Authentic Learning) 8. การเรยนรโดยการระดมพลงสมอง (Brainstorming) 9. การเรยนรโดยใชหลกธรรม/คาสอนของศาสนา 10. อนๆ (ระบ)....................................................................................... ตอนท 3 ความตองการในการพฒนาดานการจดการเรยนร คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ลงใน ตามขอความทตรงกบความตองการของทาน

1. เมอมปญหาหรอมขอสงสยในการจดการเรยนร สวนใหญทานปรกษาปญหากบใคร (เลอกเพยง คาตอบเดยว) 1. คณบด 2. หวหนาสาขาวชา 3. เพอนอาจารย 4. ผ เชยวชาญ/ผทรงคณวฒ 5. แกปญหาดวยตนเอง 2. ทานตองการพฒนาตนเองในการจดการเรยนรดานใด (เรยงลาดบจาก 1 ถง 4) ............... (1) ดานการสอนและเทคนคการสอน ............... (2) ดานบคลกลกษณะของอาจารย ............... (3) ดานสอประกอบการสอน ............... (4) ดานการวดและประเมนผล

  

173

ผลการวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม แจกแบบสอบถามใหอาจารยทงหมด 60 ชด ไดรบคนมา 40 ชด คดเปนรอยละ 66.67 ตาราง 16 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จานวน(คน) รอยละ 1. เพศ ชาย หญง

11 29

22.5 72.5

รวม 40 100 2. คณะ วทยาการจดการ วทยาศาสตรและเทคโนโลย มนษยศาสตรและสงคมศาสตร

11 14 15

22.5 35.0 37.5

รวม 40 100 3. สาขาวชา บญช การจดการสถานพยาบาล การจดการโลจสตกสและโซอปทาน การจดการธรกจ เทคโนโลยสารสนเทศ สาธารณสขศาสตร รฐศาสตร การจดการโรงแรม ภาษาองกฤษเพอการสอสาร

4 2 2 3 7 7 7 3 5

10.0 5.0 5.0 7.5 17.5 17.5 17.5 7.5 12.5

รวม 40 100

  

174

ตาราง 16 (ตอ)

ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จานวน(คน) รอยละ 4. ประสบการณในการสอน นอยกวา 1 ป 1-5 ป มากกวา 5 ป

14 8

18

35.0 20.0 45.0

รวม 40 100

  

175

ตาราง 17 ขอมลสภาพปจจบนและปญหาการจดการเรยนรของอาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต (n = 40)

ระดบการปฏบต ระดบปญหา ท รายการประเมน

S.D. แปล S.D. แปล

ดานผสอน 1 ทานมบคลกภาพเหมาะสม มความเปนคร 3.03 .717 มาก 1.00 .853 นอย 2 ทานมความรในเนอหารายวชาทสอนเปนอยางด 3.18 .626 มาก 1.09 .996 นอย 3 ทานมการเตรยมความพรอมกอนการสอนทกครง 3.24 .781 มาก 1.09 .866 นอย 4 ทานมความตรงตอเวลาในการเขาสอนทกครง 3.41 .657 มาก .91 .866 นอย 5 ทานออกแบบการสอนโดยใชเทคนคการสอนท

หลากหลาย 2.88 .686 มาก 1.18 .936 นอย

6 ทานไดชแจงวตถประสงค เนอหา กจกรรม การวดและประเมนผลแกผ เรยนไดทราบในคาบแรก

3.32 .843 มาก .97 1.058 นอย

รวม 3.18 .4940 มาก 1.04 .6976 นอย

ดานเนอหา 7 ทานไดปรบปรงเนอหาทสอนใหนาสนใจ

มความทนสมย ทกปการศกษา 3.03 .627 มาก 1.00 .778 นอย

8 เนอหาททานเตรยมสอนมความครอบคลมและสอดคลองกบวตถประสงครายวชาครบถวน

3.21 .641 มาก .85 .702 นอย

9 ทานไดสอดแทรกคณธรรม จรยธรรมใหกบผ เรยนระหวางการจดกจกรรมการเรยนรทกครง

2.94 .814 มาก 1.12 .977 นอย

10 เนอหาความรททานถายทอดใหนกศกษามความเหมาะสมกบความสามารถของผ เรยน

2.85 .821 มาก 1.26 .994 นอย

11 ทานไดเชอมโยงความสมพนธเนอหาในวชาทสอนกบวชาอน หรอกบสภาพสงคมปจจบน

3.06 .851 มาก 1.18 .936 นอย

รวม 3.02 .589 มาก 1.08 .697 นอย ดานกจกรรมการเรยนการสอน 12 ทานใหความสาคญกบวธการเรยนรทแตกตางกน

ของนกศกษาแตละคน 2.68 .912 มาก 1.32 1.065 นอย

13 ทานจดกจกรรมการเรยนรโดยเนนผ เรยนเปนสาคญ 3.09 .830 มาก 1.26 .931 นอย 14 ทานมรปแบบการสอนและกจกรรมการสอนท

หลากหลายในการสอนนอกเหนอจากการบรรยาย 2.79 .770 มาก 1.53 1.134 ปาน

กลาง

  

176

ตาราง 17 (ตอ)

ระดบการปฏบต ระดบปญหา ท รายการประเมน

S.D. แปล S.D. แปล

15 ทานสงเสรมใหเกดบรรยากาศทดในการเรยนร และการมสวนรวมในชนเรยนอยางสมาเสมอ

2.71 .719 มาก 1.50 1.052 ปานกลาง

16 ทานเปดโอกาสใหนกศกษาคด และพดแสดงความคดในกจกรรมการเรยนรทกคาบ

2.91 .793 มาก 1.24 1.075 นอย

17 กจกรรมททานใชสงเสรม/พฒนาผ เรยนใหไดคดเชงวเคราะห สงเคราะห และสรางสรรค

3.26 .751 มาก 1.21 1.008 นอย

18 ทานจดกจกรรมททาใหเกดความสมพนธทดในหองเรยนทงระหวางเพอนนกศกษา และนกศกษากบอาจารย

2.74 .828 มาก 1.38 1.015 นอย

19 ทานสงเสรมใหผ เรยนศกษาคนควาดวยตนเอง แนะนาแหลงความรเพมเตม และใหผ เรยนไดไปเรยนรดวยตนเองนอกหองเรยน

3.12 .769 มาก 1.29 1.060 นอย

20 ทานใหนกศกษาไดฝกประสบการณจากการทางานรวมกนทงทเปนงานคหรองานกลม

3.09 .712 มาก 1.24 1.130 นอย

21 ทานใหขอเสนอแนะยอนกลบในงานทนกศกษาสงทกชนงาน

3.00 .816 มาก 1.32 1.065 นอย

รวม 2.94 .588 มาก 1.33 .909 นอย ดานสอและสงสนบสนนการเรยนการสอน 22 ทานมเอกสารและสอประกอบการสอนทกครง 3.18 .904 มาก 1.09 1.164 นอย 23 ทานนาสอทหลากหลายรปแบบมาใชในการเรยน

การสอน เชน สอสงพมพ สออเลกทรอนกส เปนตน 2.79 .914 มาก 1.18 1.086 นอย

24 ทานไดนาเทคโนโลยสมยใหมเขามาใชในการสอน 2.91 .830 มาก 1.24 1.103 นอย 25 สอททานใชสอดคลองกบเนอหาแตละกจกรรมการ

เรยนร 3.44 .746 มาก .79 .845 นอย

รวม 3.08 .696 มาก 1.07 .922 นอย ดานการวดและประเมนผลการเรยน 26 วธการวดผลททานใชสอดคลองตามมาตรฐานผล

การเรยนร 2.79 .687 มาก 1.21 1.038 นอย

27 ทานมวธการวดผลทมความหลากหลาย วดไดตรงตามพฤตกรรมและคณลกษณะทตองการวด

3.06 .814 มาก 1.12 .977 นอย

  

177

ตาราง 17 (ตอ)

ระดบการปฏบต ระดบปญหา ท รายการประเมน

S.D. แปล S.D. แปล

28 ขอสอบของทานมความครอบคลมและสอดคลองกบวตถประสงคและเนอหาทสอน

3.26 .828 มาก .94 1.013 นอย

29 เกณฑการประเมนผลททานใชมความเทยงธรรม โปรงใส นกศกษาสามารถขอตรวจสอบได

3.32 .768 มาก .76 .781 นอย

รวม 3.11 .634 มาก 1.01 .834 นอย ดานผ เรยน 30 นกศกษามความตรงตอเวลาและความสมาเสมอใ

การเขาเรยน 1.48 1.147 นอย 2.88 1.066 มาก

31 นกศกษามการเตรยมความพรอมกอนเรยน 1.79 1.225 ปานกลาง

2.47 1.134 ปานกลาง

32 นกศกษามสวนรวมในชนเรยนมากกวาการฟงบรรยายอยางเดยว

1.44 1.053 นอย 2.65 .917 มาก

33 นกศกษามความกระตอรอรนในการศกษาหาความรเพมเตม

1.97 1.337 ปานกลาง

2.21 1.095 ปานกลาง

34 นกศกษามการนาความรทไดรบไปประยกตใชในการทางานทไดรบมอบหมาย

2.29 1.194 ปานกลาง

2.03 1.218 ปานกลาง

รวม 2.45 .921 ปานกลาง

2.45 .921 ปานกลาง

  

178

ตาราง 18 ขอมลเกยวกบเทคนคการสอนทอาจารยใชในการจดการเรยนรใหนกศกษา (n = 40)

เทคนคการสอน จานวน (คน) คดเปนรอยละ การบรรยาย 40 100.0 การใชกรณตวอยาง 31 77.5 การอภปรายกลมยอย 26 65.0 การไปศกษาดงาน 18 45.0 การใชสถานการณจาลอง 17 42.5 การสาธต 14 35.0 การใชเกม 13 47.14 การแสดงบทบาทสมมต 13 37.14 การใชบทเรยนแบบโปรแกรม 8 20.0 การโตวาท 4 10.0 การแสดงละคร 3 7.5 การอานแบบ Jigsaw Reading 1 2.5 การดคลปวดโอ 1 2.5

ตาราง 19 ขอมลเกยวกบเทคนคทใชในการใหนกศกษาไดสะทอนความคดในการเรยน (n = 40)

เทคนคทใช จานวน (คน) คดเปน รอยละ

ตนคาบใหผ เรยนเขยนสงทรและอยากรเกยวกบเนอหาทเรยนเมอจบบทเรยนใหเขยนสรปสงทไดเรยนร

14 35.0

ใหผ เรยนเขยนสงทอยากสะทอนใหผสอนรบรทายคาบ 12 30.0 ใหผ เรยนประเมนตนเองในแบบตรวจสอบวามความรความเขาใจในเนอหาหรอไม

11 27.5

ใหผ เรยนออกขอสอบในเรองทเรยนโดยใชการถามทเนนการคดขนสง 9 22.5 ใหผ เรยนสะทอนคดเปนบนทกหรอเปนจดหมาย ทาเปนการบาน 5 12.5 ไมเคยใชเทคนคใด 3 7.5

  

179

ตาราง 20 ขอมลเกยวกบความตองการพฒนาตนเองของอาจารยในการจดการเรยนการสอน (n = 40)

ความตองการพฒนาตนเอง จานวน (คน) ลาดบท ดานการสอนและเทคนคการสอน 21 ลาดบท 1 ดานการวดและประเมนผล 9 ลาดบท 2 ดานสอประกอบการสอน 6 ลาดบท 3 ดานบคลกลกษณะของอาจารย 4 ลาดบท 4

รวม 40

ตาราง 21 ขอมลเกยวกบวธการจดการเรยนรทอาจารยตองการศกษาหาความรเพมเตมเพอจด การเรยนการสอนใหนกศกษานอกเหนอจากการบรรยายใหนกศกษาฟง (n = 40)

เทคนคทใช จานวน (คน) คดเปนรอยละ การเรยนรจากการทากจกรรม (Activity-Base Learning) 25 62.5 การเรยนรจากการสบคน (Inquiry-Base Learning) 22 55.0 การเรยนรดวยกรณศกษา (Case Study) 22 55.0 การเรยนรจากสภาพการณจรง (Authentic Learning) 18 45.0 การเรยนรโดยการระดมพลงสมอง (Brainstorming) 17 42.5 การเรยนรจากกรณปญหา (Problem-Base Learning) 13 32.5 การเรยนรจากโครงงาน (Project-Base Learning) 13 32.5 การเรยนรดวยการคนพบ (Discovery Learning) 5 12.5 การเรยนรโดยใชหลกธรรม/คาสอนของศาสนา 4 10.0

ภาคผนวก ง

โปรแกรมพฒนาอาจารยผมสวนรวมในการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก

  

181

โปรแกรมพฒนาอาจารยผมสวนรวมในการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก วตถประสงค เพอใหคณาจารยผ เขารวมโปรแกรม

1. มความร ความเขาใจเกยวกบแนวคดและลกษณะสาคญของการเรยนรเชงรก 2. มเจตคตทดตอการจดการเรยนรเชงรก 3. ไดพฒนาทกษะในการจดการเรยนรเชงรก ทงการเขยนแผนการสอน และการออกแบบ

กจกรรมการจดการเรยนรเชงรกใหเหมาะสมกบเนอหารายวชา กลมเปาหมาย คณาจารยวทยาลยเทคโนโลยภาคใต จานวน 14 คน ทสมครใจเขารวมพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก แนวคดสาคญทใชพฒนาอาจารย อาศยหลกการพฒนาสวนบคคลทเนนวา การจะจดกจกรรมใดๆ ใหกบอาจารยตองเปนสงทอาจารยสนใจ อยากร และเหนประโยชน เนองจากตามหลกแหงพฤตกรรม (Behavior Principle) ทกลาววา ความรสก (Feeling) ความรคด (Cognitive) และพฤตกรรม (Behavior) มผลซงกนและกน (Reciprocal Determinism) (Kalish. 1981) และแนวคดของชาวรท (Schwart. 1975) ทกลาวถงรปแบบความสมพนธของพฤตกรรมการเรยนรทง 3 ดาน คอดานพทธพสย เจตพสย และทกษะพสย (Knowledge-Attitudes-Practices : KAP Model) แสดงไดดงน

พฤตกรรม (B) ความรสก (F) ความรคด (C)

ภาพหลกแหงพฤตกรรม (Behavior Principle) (Kalish. 1981)

แนวคดของการใชหลกการแหงพฤตกรรมมาเปลยนแปลงพฤตกรรม จะแบงออกเปน 2 กรณ คอ กรณทสามารถควบคมสภาพแวดลอมได และกรณทไมสามารถควบคมสภาพแวดลอม (ประทป จนง. 2540: 9-10) โดยกรณทสามารถควบคมสภาพแวดลอมได สามารถจดกระทาโดยการ

  

182

เปลยนแปลงทพฤตกรรม (Behavior) โดยตรง ใชทฤษฎการเรยนรการวางเงอนไข จดการกบพฤตกรรมโดยตรง แตกรณทไมสามารถควบคมสภาพแวดลอมได สามารถจดกระทาได 2 แนวคด คอ (1) จดกระทาโดยการเปลยนทความรสก (Feeling) แลวสงผลไปเปลยนทพฤตกรรม กบ (2) จดกระทาโดยเปลยนทความรคด (Cognitive) แลวสงผลไปเปลยนทพฤตกรรม ซงความความสมพนธระหวางความร เจตคตและพฤตกรรม เปนแนวคดทไดรบการยอมรบอยางแพรหลาย แนวคดนมขอตกลงเบองตนวา หากบคคลมความร และมทศนคตเจตคตทดตอแนวทางดงกลาว จะทาใหเขาปฏบตพฤตกรรมทพงประสงค ในทางตรงกนขามหากเขาไมมความร ไมชอบวธการปฏบตเขากจะไมปฏบตตามพฤตกรรมทพงประสงค แนวคดทใชในการจดกจกรรม ครงท 1 กจกรรมพฒนาเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก ตามแนวคดกระบวนการเปลยนเจตคตของ แมคไกว (McGuire. 1969) - ขนสรางความสนใจ (Attention) ทาใหอาจารยเกดความสนใจโดยใชการใหขอมลขาวสาร - ขนสรางความเขาใจ (Comprehension) โดยการอธบาย ชแจงใหทราบถงคณคา ประโยชนของการจดการเรยนรเชงรก - ขนสรางการยอมรบ (Acceptance) ใชการชกจงสารโดยการกระตนและสงเสรมความมงมนตงใจทจะนาการเรยนรเชงรกไปใช - ตรวจสอบความสนใจของอาจารยในการจดการเรยนรเชงรก และตดตามผล ครงท 2 กจกรรมทใชแนวคดพฒนาพฤตกรรมการเรยนร ดานการรคด (Cognitive Domain) - สรางความร (Knowledge) - สรางความเขาใจ (Comprehension) - ตรวจสอบความสนใจของอาจารยในการจดการเรยนรเชงรก และตดตามผล ครงท 3 กจกรรมทใชแนวคดพฒนาพฤตกรรมการเรยนร ดานการรคด (Cognitive Domain) - การนาไปใช (Application) - ตรวจสอบความสนใจของอาจารยในการจดการเรยนรเชงรก และตดตามผล สอและอปกรณ - สอจาก YouTube - กระดาษเปลาขนาด A4 ปากกา - กระดาษชารท ปากกาเคม

  

183

การประเมนผล 1. ความรความเขาใจ ประเมนจากแบบทดสอบวดความรเกยวกบการจดการเรยนรเชงรก 2. เจตคตตอการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารย ประเมนจากแบบสอบถามวดเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก 3. ทกษะการจดการเรยนรเชงรก ประเมนจากแบบวดทกษะการจดการเรยนรเชงรก

โปรแกรมพฒนาอาจารย

ครงท 1 (ระยะเวลา 2 ชวโมง)

กจกรรม ระยะเวลา ขนตอนการดาเนนกจกรรม ทดสอบกอนรวมโปรแกรม (Pretest) - ประเมนความรเบองตนเกยวกบการเรยนรเชงรก

- ประเมนเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก - ประเมนทกษะการจดการเรยนรทางรก

5 นาท

5 นาท 5 นาท

- ทาแบบทดสอบวดความรเรองการจดการเรยนรเชงรก - ทาแบบสอบถามวดเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก - ทาแบบประเมนทกษะการจดการเรยนรเชงรก

กจกรรมพฒนาเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก ตามแนวคดกระบวนการเปลยนเจตคตของแมคไกว (McGuire. 1969) 1. ขนสรางความสนใจ (Attention) ทาใหอาจารยเกดความสนใจโดยใชการ ใหขอมลขาวสาร

5 นาท

5 นาท 10 นาท

15 นาท

กจกรรมท 1 Active Learning: What's Active Learning? 1. ผวจยแนะนาตว และใหอาจารยแนะนาตวเพอสรางความรจก

2. ผวจยทาความเขาใจกบอาจารยทเขารวมโครงการ 3. ใหอาจารยดสอจาก YouTube เรอง วถสรางการเรยนรในศตวรรษท 21, ทกษะในศตวรรษท 21, คณลกษณะ บณฑตศตวรรษท 21

4. ผวจยตงคาถามเพออภปรายแลกเปลยนความคดเหน คาถามท 1 - อาจารยอยากเหนนกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใตเปนแบบไหน มคณลกษณะอยางไรเพอใหเหมาะกบโลกในศตวรรษท 21 (เปาหมายทตงไว)

  

184

กจกรรม ระยะเวลา ขนตอนการดาเนนกจกรรม 15 นาท

15 นาท

คาถามท 2 - ปจจบนนกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใตมคณลกษณะตามเปาหมายทคดไวหรอไม ถาไมอาจารยคดวาเปนเพราะเหตใด

คาถามท 3 - ทานคดวาจะมวธการจดการเรยนการสอนทสามารถชวยพฒนาคณลกษณะของนกศกษาใหเปนไปตามเปาหมายทวางไวไดหรอไม ทาอยางไร

2. ขนสรางความเขาใจ (Comprehension) โดยการอธบาย ชแจงใหทราบถงคณคา ประโยชนของการจดการเรยนรเชงรก

15 นาท

20 นาท

5-10 นาท

กจกรรมท 2 Active Learning : Why Active Learning is important? 1. ผวจยนาเสนอบทความ/งานวจยทเกยวกบการจดการเรยนการสอนแบบ Active Learning เพอชวยพฒนาคณลกษณะทพงประสงคของนกศกษา ชใหเหนถงจดเดนของการจดการเรยนรแบบ Active Learning

2. ผวจยนาเสนอ power point เรอง Active Learning Classrooms: Everyone is engaged เพอสรางความ เขาใจเบองตน และใหเหนถงประโยชนของการจดการ เรยนรเชงรก

3. ผวจยเปดโอกาสใหอาจารยไดซกถามเพมเตม 3. ขนสรางการยอมรบ (Acceptance) ใชการชกจงสารโดยการกระตนและ สงเสรมความมงมนตงใจทจะนาการ เรยนรเชงรกไปใช

15 นาท

15 นาท

กจกรรมท 3 Active Learning : Change my attitude. 1. ผ วจยตง คาถามเพออภปรายแลกเปลยนความคดเหน คาถามท 1 - จากการดสอจาก YouTube และฟงการนาเสนอบทความ/งานวจย ทานคดวาการจดการเรยนรแบบ Active Learning ใหกบนกศกษาวทยาลยเทคโนโลยภาคใต จะชวยใหนกศกษาเกดคณลกษณะทพงประสงคตามทตงเปาหมายไวไดหรอไม เพราะอะไร

คาถามท 2 - หากทานจะจดการเรยนรแบบ Active Learning ทานจะตองเตรยมตวอยางไรบาง และอยากใหผวจยชวยสงเสรมการจดการเรยนรของทานอยางไร

  

185

กจกรรม ระยะเวลา ขนตอนการดาเนนกจกรรม 10 นาท 2. ผวจยใหอาจารยชวยกนสรปสงทไดในการทากจกรรม

วนน และสง ท ตองการรเพมเตม ลงในกระดาษโปสเตอร

ตรวจสอบความสนใจของอาจารยในการจดการเรยนรเชงรก

- จากทอาจารยไดทราบแลววาการจดการเรยนรแบบ Active Learning สามารถใชเทคนคการสอนไดหลากหลายเพอสงเสรมการเรยนรของนกศกษา ในการพบกลมครงตอไปจงกาหนดใหอาจารยไปคดวาหากอาจารยตองการจะจดการเรยนรเชงรกใหกบนกศกษาในสาขาวชา อาจารยจะมรปแบบใดทจะนามาใชสาหรบการจดการเรยนร

การตดตามผล

กจกรรม ระยะเวลา ขนตอนการดาเนนกจกรรม การตดตามผล 2 สปดาห 1. ผวจยสรางกลม line เพอตดตาม พดคย สงเสรม ให

กาลงใจ 2. ผวจยหาแหลงขอมลวธการสอน ตวอยางวจย และสง

ขอมลไปใหอาจารยทกคนไดนาไปใช 3. สงเกตวาอาจารยสนใจทากจกรรมทมอบหมายให

หรอไม

  

186

ครงท 2 (ระยะเวลา 2.30 ชวโมง)

กจกรรม ระยะเวลา ขนตอนการดาเนนกจกรรม กจกรรมทใชแนวคดพฒนาพฤตกรรมการเรยนร ดานการรคด (Cognitive Domain) 1. สรางความร (Knowledge) - ทบทวนความร - แสวงหาความร

5 นาท

10 นาท

10 นาท

30 นาท

5 นาท

กจกรรมท 1 Active Learning: What's Active Learning? 1. ผวจยใหอาจารยทบทวนคณลกษณะของนกศกษาวทยาลย เทคโนโลยภาคใตทตงเปาหมายไวในครงทแลว คาถามท 1 - ทานเคยใชเทคนคการสอนอยางไรเพอจดการเรยนรใหนกศกษามคณลกษณะตามเปาหมายทตงไว คาถามท 2 - ผลการจดการเรยนการสอนขางตนทผานมาเปนอยางไร คาถามท 3 - จากกจกรรมครงทผานมา และททานไดไปศกษาเพมเตม ตามความเขาใจของทาน การจดการเรยนรแบบ Active Learning คออะไร

2. ผวจยนาเสนอแนวคด - ลกษณะสาคญของการเรยนรเชงรก - รปแบบการเรยนรแบบ Active Learning - ทกษะการเรยนรสาหรบ Active Learning - การออกแบบการสอน Active Learning - เทคนคการสอน Active Learning กบวชาบรรยาย - เทคนคการสอน Active Learning กบวชาภาคปฏบต

3. อาจารยและผวจยรวมกนสรปความหมายของการ จดการเรยนรแบบ Active Learning

2. สรางความเขาใจ (Comprehension)

กจกรรมท 2 Active Learning : How to encourage Active Learning? 1. ใหอาจารยแบงกลมตามสาขาวชา โดยวทยากรตง คาถาม อาจารยรวมกนอภปราย แลกเปลยนเรยนร (รวบรวมขอมลและประสบการณ)

  

187

กจกรรม ระยะเวลา ขนตอนการดาเนนกจกรรม 15 นาท

15 นาท

10 นาท

10 นาท

คาถามท 1 - หากในภาคการศกษาตอไปอาจารยตองการจะพฒนาใหนกศกษาเกดคณลกษณะทตงเปาไว อาจารยจะนาวธการเรยนรเชงรกไปใชกบนกศกษาในสาขาวชาของทานดวยวธใดไดบาง โดยนาแผนการสอนใน มคอ.3 ทรางไวมารวมอภปราย คาถามท 2 1. อาจารยคดวามวธสอนใดนอกเหนอจากนทจะสามารถนามาใชสาหรบการจดการเรยนรเชงรกได

2. ผวจยเปดโอกาสใหมการพดคยซกถาม แลกเปลยน เรยนร (สรป จดระเบยบความร)

3. ผวจยและอาจารยชวยกนสรปแนวทางอาจารยทจะนา Active Learning ไปใชลงในกระดาษโปสเตอร

3. การนาไปใช (Application) 20 นาท 1. ผวจยใหอาจารยฝกออกแบบแผนการจดการเรยนร เชงรกในรายวชาของตนเอง โดยนาความรทไดในวนน มาใช

ตรวจสอบความสนใจของอาจารยในการจดการเรยนรเชงรก

10 นาท 1. ผ วจยใหอาจารยพดถงภาพทอาจารยตงใจจะจดการเรยนร แบบ Active learning ในภาคการศกษาตอไป พรอมทง คาดว า อ ะ ไ ร จ ะ เ ป นปญหาและอปสรรคในการจดการเรยนร เ ช ง ร ก โดยวทยากรใหการเสรมแรงทางบวกโดยการใช ค า พ ดชนชม ใหกาลงใจแกอาจารยเปนระยะ 2. กาหนดใหอาจารยออกแบบและทาเปนรางแผนการสอนทจะ จดการเรยนในภาคการศกษาตอไป และนา มคอ.3 มา เสนอในครงตอไป

การตดตามผล

กจกรรม ระยะเวลา ขนตอนการดาเนนกจกรรม การตดตามผล 2 สปดาห 1. สงเกตวาอาจารยสนใจทากจกรรมทมอบหมายให

หรอไม 2. Feed back เทคนคการจดการเรยนการสอน ใน มคอ.3 ทอาจารยสงมาขอขอเสนอแนะ

  

188

ครงท 3 (ระยะเวลา 3 ชวโมง)

กจกรรม ระยะเวลา ขนตอนการดาเนนกจกรรม กจกรรมทใชแนวคดพฒนาทกษะการจดการเรยนรเชงรก - การฝกปฏบต

30 นาท

60 นาท

30 นาท

30 นาท

30 นาท

กจกรรมท 1 Active Learning : Active Learning Workshop. 1. ผวจยใหอาจารยนาเสนอแผนการสอนการจดการ

เรยนรเชงรกทอาจารยไดวางแผนไว 2. จาลองสถานการณใหอาจารยแตละคนทดลอง

จดการเรยนรโดยการใหเพอนอาจารยในกลมเปนนกศกษา

3. ผวจยและเพอนอาจารยในกลมรวมกน Feed back 4. อาจารยรวมกนสรปกจกรรมการเรยนรและเทคนค

การจดการเรยนรเชงรก ทเหมาะกบรายวชาและผ เรยนของ วทยาลยเทคโนโลยภาคใต

5. กจกรรมสะทอนคดสงทไดเรยนร ผวจยใหอาจารยรวมสะทอนสงทไดเรยนรจากกจกรรมตลอดทง 3 ครงทผานมา

กจกรรมทดสอบหลงอบรม (Posttest) - ประเมนความรเกยวกบการเรยนรเชงรก - ประเมนเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก - ประเมนทกษะการจดการเรยนรทางรก

5 นาท 5 นาท 5 นาท

- ทาแบบทดสอบวดความรเรองการจดการเรยนรเชงรก - ทาแบบสอบถามวดเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก - ทาแบบประเมนทกษะการจดการเรยนรเชงรก

ภาคผนวก จ

แบบวดความพรอมในการจดการเรยนรเชงรก

  

190

แบบวดความพรอมในการจดการเรยนรเชงรก วตถประสงค เพอประเมนผลคณาจารยผ เขารวมโปรแกรมพฒนาอาจารยผ มสวนรวมในการพฒนารปแบบการจดการเรยนรเชงรก ทาการวด 3 ดาน คอ 1. ความรความเขาใจ ประเมนจากแบบทดสอบวดความรเกยวกบการจดการเรยนรเชงรก 2. เจตคตตอการจดการเรยนรเชงรกของคณาจารย ประเมนจากแบบสอบถามวดเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก 3. ทกษะการจดการเรยนรเชงรก ประเมนจากแบบวดทกษะการจดการเรยนรเชงรก

  

191

แบบทดสอบวดความรเกยวกบการจดการเรยนรเชงรก คาสง จงอานขอความตอไปน ขอใดถกใหทาเครองหมายถก () ไวหนาขอ ถาขอใดผดใหกาเครองหมายผด (X) ไวหนาขอ .....................1. การเรยนรเชงรกเปนกจกรรมทผ เรยนมสวนรวมในการเรยน โดยผ เรยนเปนผกระทา และในขณะเดยวกนกคดในสงททาดวย .....................2. การจดการเรยนรเชงรกมเทคนคการสอนทตายตว มความเฉพาะเจาะจง .....................3. การเปดโอกาสใหผ เรยนไดพด ฟง อาน เขยน เปนองคประกอบหลกสาคญ ของการเรยนรเชงรก .....................4. การจดการเรยนรเชงรกเนนกจกรรมดานพฤตกรรม (Behavior Activity) เทานน .....................5. การจดกจกรรมการเรยนรเชงรกตองคานงถงธรรมชาตของผ เรยน ประสบการณ พนฐานความรเดม และวธการเรยนร ของผ เรยนแตละคน .....................6. การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรกไมควรผสมผสานเทคนคการจดการเรยนร หลายเทคนครวมกน เนองจากจะทาใหผ เรยนสบสน .....................7. การจดการเรยนรเชงรกสามารถสรางใหเกดขนไดทงในและนอกหองเรยน .....................8. การจดการเรยนรเชงรกสามารถใชไดกบผ เรยนทกระดบทงการเรยนรเปนรายบคคล การเรยนรแบบกลมเลก การเรยนรแบบกลมใหญ .....................9. องคประกอบของการเรยนรเชงรก ประกอบดวยปจจยพนฐานดานการพด การฟง การอาน การเขยน และ การสะทอน .....................10. การประเมนทสะทอนใหเหนถงการเรยนรเชงรกคอการประเมนตามสภาพจรง

  

192

แบบสอบถามวดเจตคตตอการจดการเรยนรเชงรก คาสง จงอานขอความตอไปน และทาเครองหมายถก () ลงในชองระดบความคดเหนทตรงกบ ความคดเหนของทานมากทสด

ระดบความคดเหน ขอ

ขอความ

เหนดวยอยางยง

เหนดวย

ไมแนใจ

ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

1 ขาพเจามความรความเขาใจเกยวกบการจดการเรยนรเชงรก 2 การจดการเรยนรเชงรกเปนแนวทางทนาสนใจ เหมาะกบ

นกศกษาปจจบน

3 การจดการเรยนรเชงรกชวยพฒนาคณลกษณะทพงประสงคของนกศกษาได

4 การจดการเรยนรเชงรกทาใหนกศกษาสนใจเรยนมากกวาการฟงบรรยาย

5 การจดการเรยนรเชงรกชวยพฒนาการคดระดบสง ดวยการวเคราะห สงเคราะห และประเมนคา

6 การเรยนรเชงรก คอการเรยนการสอนทผ เรยนมอสระในการเรยน มการควบคมตวเองในระดบสง

7 การทนกศกษาไดกระทาสงตางๆ ดวยตนเอง ทาใหคดในสงทตนเองกาลงกระทา ทาใหการเรยนรนาตนเตน สนกสนาน ดงดดความสนใจของนกศกษา

8 ขาพเจารสกทอถอยเมอเหนนกศกษาไมเขาใจเนอหาทสอน 9 การจดการเรยนรเชงรกเปนสงทมคณคาตอนกศกษา

10 การจดการเรยนรเชงรกเปนเรองยาก โดยเฉพาะกบการสอนในหองเรยนขนาดใหญ

11 ขาพเจาตงใจทจะจดการเรยนรเชงรกใหเกดประโยชนกบนกศกษามากทสด

  

193

ระดบความคดเหน ขอ

ขอความ

เหนดวยอยางยง

เหนดวย

ไมแนใจ

ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

12 ขาพเจามความสขทกครงทไดจดการเรยนรแบบใหมๆ ใหกบนกศกษา

13 การจดการเรยนรเชงรกไมเหมาะกบนกศกษาทเรยนออน 14 การจดการเรยนรเชงรกทาใหนกศกษามสวนรวมในการเรยน

มากขน

15 ขาพเจารสกกงวลใจวาการจดการเรยนรเชงรกจะทาใหนกศกษาไมเขาใจเนอหาทเรยน

  

194

แบบประเมนทกษะการจดการเรยนรเชงรก คาสง จากรายการประเมนตอไปน จงทาเครองหมายถก () ลงในชองระดบการปฏบต ใหตรงกบระดบการปฏบตของอาจารยมากทสด ตามเกณฑตอไปน เหมาะสมมากทสด ใหคะแนนเทากบ 5 เหมาะสมมาก ใหคะแนนเทากบ 4 เหมาะสมปานกลาง ใหคะแนนเทากบ 3 เหมาะสมนอย ใหคะแนนเทากบ 2 เหมาะสมนอยมาก/ไมม ใหคะแนนเทากบ 1 ชออาจารย.............................................................................................................................

ระดบการปฏบต รายการทประเมน

5 4 3 2 1 การเขยนแผนการจดการเรยนร - มการระบผลการเรยนรรายวชาไวอยางชดเจน - เขยนไดครอบคลมวตถประสงคการเรยนร - องคประกอบการเขยนแผนจดการเรยนรครบถวน

การออกแบบกจกรรมการเรยนรเชงรก - เปดโอกาสใหนกศกษามสวนรวมกาหนดกจกรรมการเรยนร - มการระบวธการสงเสรมเจตคตทางบวกใหกบนกศกษา - กจกรรมทใชสามารถพฒนาทกษะการคดขนสง - กจกรรมทใชมความหลากหลาย - มการระบวธการสงเสรมใหนกศกษามสวนรวมในการเรยนร - มกจกรรมใหนกศกษาไดแลกเปลยนเรยนรรวมกนเสมอ - กจกรรมทใช เนนกจกรรมทงดานพฤตกรรมและดานการคด

การกาหนดเกณฑวดและประเมนผลการเรยนรเชงรก - เนนการวดประเมนตามสภาพจรง - ประเดนและเกณฑประเมนสามารถสะทอนทกษะการคดขนสง

ภาคผนวก ฉ

ภาพกจกรรมการดาเนนงาน

  

196

ภาพกจกรรมการดาเนนงาน

ภาพการดาเนนงานระยะท 1

  

197

ภาพการดาเนนงานระยะท 2

ภาคผนวก ช

รายชอผ เชยวชาญตรวจสอบเครองมอและรปแบบการจดการเรยนรเชงรก

  

199

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอและรปแบบการจดการเรยนรเชงรก รองศาสตราจารย ดร.หรรษา นลวเชยร ขาราชการเกษยณ มหาวทยาลยสงขลานครนทร รองศาสตราจารย ดร.อจฉรา ธรรมาภรณ ขาราชการเกษยณ มหาวทยาลยสงขลานครนทร ผชวยศาสตราจารย ดร.วฒพงษ ทองกอน อาจารยประจาคณะศลปศาสตร มหาวทยาลยหวเฉยวเฉลมพระเกยรต ผชวยศาสตราจารย ดร.นรศรา พงโพธสภ อาจารยประจาสถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ