ÖZEL MALTEPE GÖKYÜZÜ KOLEJİ/FEN LİSESİ

2016-2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI YARIYIL TATİL REHBERİ

PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK

BİRİMİ

Değerli Velimiz,

Yoğun geçen bir dönemin sonuna geldik. Lise Rehberlik Birimi olarak

hazırlamış olduğumuz yarıyıl tatil rehberimizle, sizlerle yarıyıl tatili ile ilgili

düşüncelerimizi ve önerilerimizi paylaşmak istedik. Tatil; dönemin

yorgunluğunu atma, öğrencilerimize zihnen ve bedenen dinlenme imkânları

sağlarken, anne-babalar için ise çocuklarınızla daha fazla birlikte olma ve daha

fazla paylaşım içinde bulunabilme fırsatı bulabileceğiniz bir dönem. Ayrıca

yarıyıl tatilini verimli ve güzel geçirmek için gençlerin kendilerine mutlaka bir

tatil programı hazırlaması gerekir. Bu programda dinlenmeye, ağırlık verildiği

gibi kendini eksik bulduğu konuların tekrarı için de zaman olmalıdır. Her

öğrenci kendi durumuna göre bir çalışma stratejisi belirlemelidir. Günün,

haftanın ve yarıyıl tatilinin sonunda ulaşılması düşünülen yeni hedefler

belirlenmelidir. Her şeyin gönlünüzce olacağı güzel bir tatil geçirmeniz

dileğiyle…

Hepinize tuttuğunuz yolda başarılar diliyoruz ve ihtiyaç duyduğunuzda size

destek OLMAYA HAZIRIZ..

REHBERLİK SERVİSİ

BAŞARININ PROGRAMI

‘İnsan hangi limanda ineceğini bilmezse hiçbir rüzgar onun için

yararlı olmaz.’

SENECA

� Esen rüzgarlara kendini bırakarak istediği limana ulaşmak isteyenleri

bekleyen son tam bir hayal kırıklığıdır.

� Üniversite sınavlarında şans faktörü oranı % 0’a yakındır.

� Çünkü arkadaşlarınız işi şansa bırakmıyor.

� Planlı çalışma yürüten arkadaşlarınız varken sizin işi şansa bırakmanız,

erkenden havlu atmak olacaktır.

� Planlı çalışma nereye ve nasıl gideceğinizi mantıklı bir biçimde, önceden

kararlaştırmaktır. Öğrencinin geçerli ve verimli bir program

hazırlayabilmesi için öncelikle günlük yaşantısında yer alan olayları ve

zaman kaybına yol açan nedenleri belirlemesi zorunludur.

Bugün kendiniz için bir şey yapın; kendinize karşı olan sorumluluğunuzu yerine getirin.Her ne kadar da hep anne-babalarınız için çalışıyor ve onlar için başarılı olmanız gerektiğine inanıyorsanız da! Bugün bunu değiştirin, kendinize karşı olan sorumluluğunuzu duyumsayın.Bir şey kaybetmez çok şey kazanırsınız.Unutmayın sizleri olduğunuz yerde değil olmak istediğiniz ( öğretmen, doktor, mühendis,avukat, hakim vb. ) yerde görüyoruz.Başarmak için ilk adımı atın! NE OLMAK İSTİYORSANIZ O OLURSUNUZ BUNU UNUTMAYIN! Başıboş gezen bir kişi mi yoksa toplumun saygı duyduğu, çevrenizdeki insanların değer verip önemsediği biri mi olmak istiyorsunuz?Seçim sizin! Seçimlerinizin sorumluluğunu almak zorundasınız. Daha sonra sızlanmaya hakkınız olmayacak. Neden? Çünkü siz artık yetişkin bireylersiniz. DAHA GENİŞ BİLGİ İÇİN REHBERLİK SERVİSİNE UĞRAYIN.

ÖNCE GÜVEN! ‘Başarı, başarı benim diyebilenindir!’ M.K. ATATÜRK

NASIL ÖĞRENİRİZ

‘Hiçbir zafere çiçekli yolardan gidilmez.’ LA FONTAİN

İnsan zihni dakikada 600 kelimelik bir konuşma kapasitesine sahiptir. Normal bir konuşma hızını alma kapasitesine sahiptir. Normal bir konuşmanın hızı dakikada 150 kelime civarında olduğuna göre, dinlenme esnasında zihnimizde, her dakika için 450 kelimelik bir boşluk kalmaktadır. İşte bu boşluk, dikkatin dağılmasını kolaylaştırır. Adeta teşvik eder. Bunun önüne geçmek için, zihni bir noktaya yoğunlaştırmak gerekir.

ÖĞRENMENİN GESTALT MODELİ

‘Fakir bir adama balık verirsen o gün için doyar. Ona balık tutmayı öğretirsen her gün doyar.’

ÇİN ATASÖZÜ

Herhangi bir bilgiyi zihne kazandırmanın en iyi yolu bunu bütünüyle kavramaya çalışmaktır. Böylece eldeki metin veya konu bir bakışta kavranır, canlı kalır, daha kolay hatırlanır. Öğrenilecek bilgi malzemesi akılda tutulamayacak kadar büyükse ve zorsa bu durumda öncelikle bilgi malzemesiyle (konuyla) ilgili bir görüş edinmeye çalışın. Böylece bağlayıcı ‘ana çizgileri’ kolayca fark ederek ve metni olabildiğince az parçalar halinde bulunmasına dikkat ederek anlamlı bir bölümleme yapabilirsiniz.

Kendine güvenen

kişi, arkasından

gelen başarının da

sahibidir.

SÖMESTR TATİLİ İÇİN ÖNERİLER:

PLANLI TEKRARLAR YAPARAK EKSİKLERİNİZİ TELAFİ EDİN Üniversite sınavına hazırlanan öğrenciler, 15 günlük ara tatilde eksiklerini giderebilir, ders tekrarı yaparak öğrendiklerini pekiştirebilir. Bunun için ilk yapılması gereken, zaman planlamasının ve dinlenme sürelerinin iyi belirlenmesi ve buna da uyulmasıdır. Anlamlı tekrarlar yaparak öğrendiklerinizi pekiştirmeli ve onları kalıcı bilgilere çevirmelisiniz. Yarıyıl tatili, Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavları'na (LYS) hazırlık sürecinde olan öğrenciler için bulunmaz bir fırsat olmaktadır. İlk dönem itibarıyla anlaşılmayan konular, tekrar edilmesi gereken dersler, çözüm bekleyen sorular, bitirilmesi gereken hazırlık dergileri mutlaka vardır. Yapılacak stratejik çalışmalarla bir taraftan eksiklikler tamamlanmalı, dersler tekrar edilmeli diğer taraftan da ikinci döneme daha zinde bir biçimde girilmelidir. Tatil sürecinde öncelikle yapılması gereken, iyi bir zaman planlamasıyla dinlenme ile ders çalışma arasındaki dengenin kurulmasıdır. Tatil sürecinin iyi bir şekilde değerlendirilmesiyle zaman kazanılmış olacak, ayrıca unutulmaya başlanmış konular tekrar hatırlanacaktır. Öğrenmek nasıl insani bir eylem ise unutma da insani bir eylemdir. Burada önemli olanın, kişiye gerekli olan bilgilerin hafızada tutulmasıdır. Unutmanın çaresi ise yapılan anlamlı tekrar çalışmalarıdır. Tekrarlar, öğrenilenlerin kalıcılığını sağlamada, anlaşılmayan bilginin öğrenilmesinde ve yanlışları düzeltmede önemli bir tekniktir. Tekrarlar ile bilgiler yeniden kullanılacak hâle gelir. Tekrar yeniden öğrenme değil, öğrenilenlerin hatırlanmasıdır. Yapılan aralıklı tekrarlar bilginin uzun süre hafızada kalmasını sağlar. Yapılan araştırmalar ilk tekrarların daha sonra yapılan tekrarlara göre daha etkili olduğunu göstermiştir. Sözel derslerde anlamlı tekrarlar okuma ve önemli yerleri not tutma şeklinde; sayısal derslerde ise problemlerin sonucuna ulaşıncaya değin çalışma şeklinde olmalıdır. Çalışmak kadar dinlenmek de gerekir. Fakat dinlenme demek hiçbir şey yapmadan durmak değildir. Yapılacak farklı alanlarda etkinlikler insanı hem bedenen hem de ruhen dinlendirebilir. Örneğin, sayısal alandan hazırlanan bir öğrencinin, sözel alandan sorular çözmesi veya sözel alandan hazırlanan bir öğrencinin bir farklı bir alanda soru çözmesi onun dinlenmesi için yeterli olabilir. Ayrıca bu zaman sürecinde, arkadaşlarla sohbet edilebilir, dostlar gezilebilir ve akrabalar ziyaret edilebilir.

ÇALIŞMA STRATEJİLERİ... ÖNCELİKLE PLAN YAPILMALI. Zamanı daha verimli olarak değerlendirmek için mutlaka program yapılmalıdır. Program içinde, çalışılacak günler, bitirilecek kaynaklar, tekrar edilecek konular mutlaka belirlenmelidir. Plan esnek olmalıdır. Çalışma alışkanlığı olmayan öğrencilerin planlama sürecinde uygulanabilir plan yapmaları en uygun olanıdır. Planlama yaparken işin uzmanından veya danışman öğretmenden yardım istenebilir. HER DERSİN KONUSU İYİ ÖĞRENİLMELİDİR. Hangi konudan test çözülecekse o konuyla ilgili bilgi boyutu önce öğretmenin derste anlattığı notlardan iyi öğrenilmelidir. Alınacak küçük notlar, çıkarılacak özet bilgiler dersin kavranılmasını sağlar. SORULARI ÇÖZERKEN, BAŞKA İŞLERLE UĞRAŞILMAMALIDIR. Özellikle düşünmeyi gerektiren soruların çözümünde zihni dağıtan müzik dinleme, televizyon izleme veya internete girme gibi etkinliklerden uzak kalmak gerekir. SORULAR KONU KONU ÇÖZÜLMELİDİR. Çalışılan konular birbirlerini gerektirdiğinden, belli bir sıra içinde çözümü öğrenmeyi kolaylaştıracaktır. Çalışılan konuyu tam anlamıyla öğrendikten sonra, eğer kaynakta o konuyla ilgili çözümlü örnekler varsa o örnekleri incelemeli, daha sonra da test çözümüne geçilmelidir. Çözülmeyen soruların çözümüne mutlaka ulaşılmalıdır. KAYNAK SEÇİMİNE ÖZEN GÖSTERİLMELİDİR. Tekrar yaparken sınavlarda çıkabilecek düzeydeki soruların bulunduğu kaynaklardan test çözmek en faydalısı ve kârlısıdır. Diğer türlü zaman kaybı olabilir. TEKRARLAR YAPILIRKEN TEST STRATEJİLERİNE UYULMALIDIR. Soru çözerken sorularda verilen bilgilerin kullanılması, sorulardaki verilere dikkat edilmesi, parantez içi bilgilere, altı çizili kısımlara, olumsuz ifadelere ve kısaltmalara dikkat edilmesi bu stratejilerdendir. Alan testlerindeki sorulara dikkat edilmelidir. Çünkü Türkçe gibi derslerde bazen doğru cevap değil de en doğru cevap istenir. KODLAMA STRATEJİSİ GELİŞTİRİLMELİDİR.Her soru için soru kitapçığından cevap kâğıdına, cevap kâğıdından soru kitapçığına gidip gelmek hem ciddi bir zaman kaybı hem de dikkat yoğunlaşmasını kesen bir engeldir. Yapılacak en uygun olanı kodlamanın grup halinde yapılmasıdır. Kodlama süreleri, zihninizi dinlendirmek için kullanılabilir.

TATİLİMİZİ NASIL DAHA VERİMLİ HALE GETİRİRİZ? Öğrenciler ve aileler için, sınav kazanmak hayatın biricik amacı haline geldi. Bu uğurda öğrenci, gece gündüz ders çalışırken, en temel insani ihtiyaçlarını bile unutur. Hayatı ders, yemek ve uykudan ibaret olur. Hatta bunların dışındaki faaliyetler öğrenci ve aile tarafından gayri meşru olarak görülür. Fakat insan, bu dar ve boğucu hayatı fıtraten kaldıramaz. Sıkıldığında televizyon, bilgisayar oyunları ve internetle biraz rahatlamaya çalışır. Sonra hemen dersine döner, çünkü çalışılmayı bekleyen dersler ve kazanılacak sınavlar vardır.Fakat bazıları istese de bırakamaz, çünkü bağımlısı olmuştur. Aileler "okul zamanında çok ders çalıştı, 15 gün de keyfince takılsın" diyerek pek karışmaz. Devamlı sanal iletişim halinde olan öğrencide asosyallik, yalnızlık ve stres meydana gelir. Fakat, bu sorumsuz, gaflet halinin bitmesini istemez ve ikinci döneme isteksiz, yorgun başlar. Tabii performans da düştüğü için toparlanması zaman alır. Yarıyıl tatili, fırsat olarak görülürse, çeşitli faaliyet ve etkinliklere yer verilir. Yeni bilgi, tecrübe ve düşünceler kişiyi zihnen olgunlaştırırken, bedenen ve ruhen de rahatlatır. Tatil sonunda eksiklerini gidermiş, zayıf yönlerini iyileştirmiş ve iyi yönlerini daha da güçlendirmiş bir kişi ortaya çıkar. İşte verimli tatil budur.

ARA TATİL, SINAVA HAZIRLANANLAR İÇİN SIÇRAMA TAHTASI OLABİLİR…

2016-2017 eğitim öğretim yılını yarılayan öğrenciler tatili iple çekerken Mart ayında Yüksek Öğretim Sınavı'na (YGS) girecek öğrencilerin sınav stresi gün geçtikçe artıyor. Öğrencilerin tatilde dinlenmeye ihtiyacı olduğu muhakkak, ancak dinlenmenin yanı sıra iki haftalık tatilin verimli değerlendirilmesi gerekir. 'Zaman az, konu çok' bu tatil, bitirilemeyen konuları ve dokümanları bitirme, dönem içerisinde çözülemeyen soruları çözme, deneme sonuçlarını analiz ederek eksikleri tamamlama açısından büyük bir fırsattır. "Zamanı ötelemekten, ertelemekten vazgeçerek çalışmayı disipline koymak lazım”.

TATİLİ PLANLAYIN VE BELİRSİZLİKTEN KURTULUN "Ne yapacağınızı bilmiyorsanız bir şey yapma gayreti içinde olamazsınız." ilk adımın tatili planlamak olduğunu unutmayın. "Nereden başlayacağınızı, hangi dersi ne kadar çalışacağınızı, hangi kaynaktan yararlanacağınızı, kaç soru çözeceğinizi önceden planlarsanız ve planı uygularsanız kendinize güveniniz gelecektir. Tatili bir sıçrama tahtası olarak değerlendirin." Ders çalışma planı yaparken günün hangi saatlerinde çalışabileceğinizi belirleyin. Çalışmak için belirlediğiniz saatler, yorgun olmayacağınız ve çalışma dışında her şeye "hayır" diyebileceğiniz saatler olsun. Çalışmak için belirlediğiniz saatte çalışma odanızda ve masanızda olun. Çalışma isteğiniz yoksa bile masadan kalkmayın ve başka bir şeyle ilgilenmeyin.Farklı alanlardan sınava girecek öğrencilerimiz "Sayısalcılar öncelikle Mat-1 ve Fen-1 konularına çalışmalısınz, sonra Mat-2 ve Fen-2 konularına geçmelisiniz. TM'ciler Mat-1 ve Edeb-Sos konularını halletmeden Fen-1 ve Mat-2'ye aşırı yüklenmemelidir.

KONULARI TEKRAR ETMELİSİNİZ

Bacon “Bilgi güçtür.” der. Bu gücü ele geçirmek isteyen insanın öncelikle bilgiyi öğrenmesi sonra ise gerektiğinde hatırlaması gerekir. Öğrenme ve bilgi sahibi olma her insan için ne kadar normal ise öğrenilenlerin çarçabuk unutulması da o kadar normaldir. İnsan zihni sınırsız bir bilgi deposudur. Ancak öğrenilenleri bu derin okyanustan bulup çıkarmak çoğu zaman bir hayli güçtür. Öğrenilenlerin zihinde tamamen yok olması mümkün değildir. Mutlak bir unutma yoktur. Diğer bir ifadeyle unutma yoktur, hatırlayamama vardır. Öğrenilen bilgilerin zihinde canlı tutulması için yer yer hatırlama egzersizleri yapmak gerekir. Çünkü öğrendiklerimizin; % 45’ini ilk 20 dakikada, % 55’inin ilk 1 saatte, % 65’ini ilk 9 saatte, % 80’ini ilk 24 saatte unuturuz. Dolayısıyla daha önceden çok iyi bildiğiniz birçok konuyu eğer kullanmazsanız veya bilinçaltından bilinç yüzeyine çıkarmazsanız sınav sırasında da hatırlayamazsınız. Bu da sizin sınavlarda bildiğiniz konularla ilgili birçok soruyu çözememeniz anlamına gelmektedir.

Bu durum her öğrenci için can sıkıcı ve moral bozucudur. Çünkü sınavlarda başarılı olmak her öğrencinin doğal hedefidir. Hiçbir öğrenci sınavda bu durumu yaşamak istemez. Aslında bu sorunu oluşturanda öğrencinin kendisidir. Tabi ki her öğrenci de çözümün kendisinde olduğunu bilmelidir. Bu sorunu çözmenin en etkili yolu elbette tekrar etmektir. Tekrar da ancak okul derslerinin olmadığı sömestr tatilinde rahatlıkla yapılabilir.

Yarıyıl tatilini iyi değerlendiren öğrenci, birinci dönem konularını tekrar etmiş

olacağından ikinci döneme herkesten daha iyi başlayacaktır. Geçmiş konuları tekrar ederek hatırlayacağı için unutmayı en aza indirecektir. Eski bilgileri hatırladığı için yeni bilgilerin öğrenilmesine sağlam bir zemin hazırlayacaktır. En azından birinci döneme ait eksiklerini kapatarak rakiplerinin bir hayli önüne geçecektir.

TEKRARIN YARARLI OLABİLMESİ İÇİN İPUÇLARI

� Tekrar kesintisiz değil periyodik aralarla yapılmalıdır.

� Tekrarı birisine öğretiyormuş gibi anlatarak yapmak bilginin

pekiştirilmesini sağlar. � Yazılı özet çıkararak yapılan tekrar hem yazılı öğrenmeyi hem de tekrarı

sağlar. � Şema çıkartılarak yapılan tekrar bilginin resim haline gelerek, göz yoluyla

algılanmasını ve beynin görüntü merkezinde derin izler bırakmasını

sağlar. � Tekrar sırasında anahtar kelimelerin bir listesinin çıkarılması konunun

özüne istenildiği anda ulaşabilmeyi ve anahtar kelimelerin beyne

yerleştirilmesini sağlar. � Tekrar sırasında bilgi bir bütün olarak görülmelidir. En ideali konuyu ön

okuma ile önce bütün olarak görmek, en sonunda ise son okuma ile hem

tekrar etmek hem de bilgiyi bir bütün halinde, sistematik olarak

görmektir. � Tekrar sırasında bilgi parçalarının kendi aralarındaki ve ait oldukları

bütün ile ilişkilerine dikkat etmek, bu ilişkileri bilinçli olarak kurmak

gerekir. � Tekrar sırasında metaforlar (bir şeyi başka bir şeye benzetme) ve

fantastik hikâyeler kullanılarak bilgi kalıcı bir biçimde beyne

yerleştirilmelidir. � Yapılan tekrarların kalıcı olması için soru çözülmesi gerekir. Soru

çözümü hem konunun pekiştirilmesini hem de tekrar yapıldığı halde

halen öğrenilemeyen konuları belirlemeyi sağlar. Böylece öğrenci tatilin

kalan kısmında hangi konulara tekrar çalışması gerektiğini tespit eder.

TEST ÇÖZME TEKNİKLERİ: � Konuyu iyi öğrenmelisiniz. Test çözeceğiniz konuları ayrıntılarına kadar

bilmelisiniz. � Test ve soru bankası seçerken hazırlandığınız sınavın ölçütlerine uygun

olmalıdır. Yani çözeceğiniz testlerin ve soru bankalarının yayınevleri ve kalitesi önemlidir. Sınavda çıkmayacak ayrıntılarla veya zorluk düzeyi ölçücü olmayan sorularla uğraşmanız zaman kaybıdır.

� Soruları konu konu çözmelisiniz. Çalıştığınız konuyu tam anlamıyla öğrendikten sonra, eğer kaynakta o konuyla ilgili çözümlü örnekler varsa o örnekleri incelemeli, daha sonra da test çözümüne geçmelisiniz.

� Sınavda doğru cevaba ulaşmak kadar hızda önemli olduğundan soruları çözerken zaman tutmalısınız.

� Test çözerken bir iki test çözdükten sonra ara vermelisiniz. Ancak konuyu pekiştirmek için deneme sınavı uyguluyorsanız sınav süresi bitmeden ara vermeyiniz.

� Çalışmalarınızın verimli olması için gürültüsüz bir ortam oluşturmalısınız. Müzik, televizyon vb. şeylerden uzak durmalısınız.

� Sorularda verilen her bilgi sorunun çözümünde kullanılacağından soruları dikkatli okuyun ve size verilen her bilgiyi nasıl kullanacağınızı düşünün. Çünkü hiçbir bilgi soru metinde iş olsun diye verilmez.

� Soru metinlerinde yer alan ayrıntılara dikkat ediniz. (Parantez içi bilgilere, altı çizili kısımlara, olumsuz ifadelere ve kısaltmalara)

� Her soruda doğru cevabı bulsanız bile bütün seçenekleri okumadan işaretlemeyin. Çünkü bazı sorular sizden daha doğru cevabı bulmanızı isteyebilir.

� Sorunun çözümünden emin olmadıkça cevap kağıdına işaretlemeyiniz. � Test çözerken veya sınav uygularken takıldığınız soruların cevabına bakarak

zaman ve motivasyon kaybına neden olmayın. � Bazı sorulara takılıp kalmayın. Soru size kolay görünse bile çözemediğiniz

zaman hemen diğer sorulara yönelin. � Test çözümü bittikten sonra yanlış yaptığınız ve yapamadığınız soruların

doğru çözümünü öğrendikten sonra ilgili konulara tekrar çalışınız. Tekrar işlemi bittikten sonra yeni testle çözerek konuyu iyice pekiştirmeye çalışın.

HEDEFİNİZİ BELİRLEYİN

Bu dönemin zor geçmesinin nedenlerinden biri öğrencinin bir yandan ""kendini bulma ve kendi olma"" savaşı verirken bir yandan da birçok seçim yapmak zorunda olmasıdır. Bu dönemde arkadaş seçme- hedef seçme-ilerde girilecek meslek alanını seçme gibi çok yönlü seçme zorunluluğu ortaya çıkar. Seçimlerin en zoru hedef seçmedir ve günümüz öğrencilerimizin en zorlandığı konu da budur. Pek çok gencin ya hedefi yoktur ya da sık sık hedef değiştirmekte ,seçtiği hedefe güvenememektedir.

""Gideceğiniz yeri bilmiyorsanız,vardığınız yerin önemi yoktur"" P.DRUCKER

Hedef Belirleme Kriterleri;

Hedef belirleme ile istek çoğu zaman karıştırılır. İsteğin hedefe dönüşmesi için eyleme geçmek gerekir.Eylem aşamasında küçük parçalara bölünmemiş hedefler , kişi için altından kalkılamaz bir yüktür.

Bunun yük haline dönüşmemesi için hedeflerin; Kısa vadeli hedefler (1 ay içersinde gerçekleşmesi planlanan hedefler) Orta vadeli hedefler (1 yıl içersinde gerçekleşmesi planlanan hedefler) Uzun vadeli hedefler (2 yıl ve sonrasında gerçekleşmesi planlanan hedefler) şeklinde planlanması gerekir.

İngilizce sınavından 4 , Matematik sınavından 3 almak, Cumartesi günleri 2 saat arkadaşlarla vakit geçirmek, hergün konu tekrarı yapmak gibi hedefler kısa vadeli hedeflerdir.

Yıl sonunda doğrudan sınıf geçmek, İngilizceyi konuşma düzeyinde ilerletmek, alan seçimi yapmak, Üniversite sınavında hedeflenen üniversite ve bölüme girmek gibi hedefler orta vadeli hedeflerdir.

Hedeflenen üniversite ve bölümü 4 yıl içinde tamamlamak, ilgi alanına uygun işte çalışmak, kazancın yeterli olması , araba sahibi olmak gibi hedefler uzun vadeli hedeflerdir.

Görüldüğü gibi kısa-orta-uzun vadeli hedefler birbirini bütünleyen hedeflerdir. Bir basamak gerçekleşmeden diğer basamaktaki hedefe ulaşmak mümkün değildir. Bu basamakların doğru belirlenmesi ve adım adım gidilmesi çok önemlidir.

Hedef; • Kişinin sahip olduğu yetenek ve güçlerle ulaşabileceği türden olmalıdır. • Zaman ve nicelik açısından ölçülebilir olmalıdır. Genel ifadeler hedefe ulaşılıp ulaşılmadığını değerlendirmede güçlük yaratacaktır. • Kişinin ne yapması gerektiğini değil, gerçekten ne istediğini yansıtmalıdır. • Alternatifsiz olarak ifade edilmelidir. Araştırmacılar, hedefin ""şunu ya da bunu yapabilirim"" şeklinde ifade edildiğinde her ikisine de ulaşılamadığını göstermektedir. • Kişiye, çevresine ve topluma zarar verici nitelikte olmamalıdır.

Hedef Belirleme Aşamasında;

� Kendini tanıma

� Karar verme

� Sorumluluk Alma

� Eylem Planı Oluşturma önemli ve veli desteğini kaçınılmaz kılan basamaklardır.

KENDİNİ TANIMA

""Ne olduğumuzu biliyoruz ama ne olabileceğimizi bilmiyoruz"" NAPOLEON

Bireyin yeteneklerine, ilgilerine uygun, sahip olduğu güçlerle ulaşacağı türden hedefler belirlemesi çok önemlidir. Bu doğrultuda hedefini belirleyen öğrencinin ailesinin beklentileri önemlidir. Bu beklentiler gerçekçi değilse genç üzerinde gerginliğe neden olabilir.

Anne baba olarak;

• Çocuğunuzun isteklerini, beklentilerini, sınırlarını yok sayarak, kendimiz,kendi amaçlarımız, kendi yapamadıklarımız doğrultusunda beklenti oluşturmamalı ve çocuğumuzun bu beklentilere uygun davranmasını beklememeliyiz.

• Çocuğunuzdan beklentileriniz ""Senin için bunları bunları yaptım, karşılığını vermelisin"" tarzında bir senet haline dönüşmemelidir.

• Beklentiler açık şekilde ifade edilmelidir.

Beklentiler bu kriterlere uymadığında gençler kendi gelecekleriyle ilgili hedef belirleyememekte, aile bu sürece baskı yoluyla müdahale etmektedir. Hedefini kendi belirleyemeyen genç ya bunu kabul etmeyerek ailesiyle çatışmaya girecek ya da hayatını kolaylaştırmak için sorgusuz kabul yoluna giderek, seçme hakkından vazgeçecektir. Seçme hakkından vazgeçen genç hayatı boyunca her sorununda ailesinin sorumluluk üstlenmesini isteyecek, kendi kararlarıyla hayatını yönetmekten vazgeçecektir.

KARAR VERME-SORUMLULUK ALMA

""En uzun yolculuklar bile küçük bir adımla başlar""

Karar verme, ""sorumluluk alma"", ""plan ve program yapma"", ""güçlükleri göze alma"" gibi etkenlerin de rol aldığı karmaşık bir süreçtir.Gençleri karar sürecinin karmaşasından koruma amacıyla anne babanın kararları vermesi ve kararların sonuçları ile ilgili sorumluğu da anne babanın üstlenmesi genel eğilimdir. Aileler ""ama biz yönlendirmezsek o hiçbir şeyi seçemiyor"" demektedirler. O kadar uzun bir süre gençlerin yerine büyükler karar vermişlerdir ki gençler karar vermeyi öğrenememiş, bunun yerine başkalarının verdikleri kararlara uyma kolaylığını yeğler hale gelmişlerdir.

Gençlerde karar verme becerisi ve sorumluluk bilinci oluşturabilmek için; • Yaş dönemine ve gelişimsel düzeye uygun sorumluluklar vermek, • Kararları onun vermesini istemek, onu bu yolda desteklemek, • Sonuçları düşündürmek, değerlendirmek, eleştirmek ve onun bunu yapmasını sağlamak , • Yanlışlarını görmesine, yanlışlarını kabul etmesine yardımcı olacak analiz gücünü kazandırmak gerekir.

Hedeflerini belirleyen ve bu hedeflere ulaşma konusunda harekete geçme sorumluluğu olan gencin ilk yapacağı bir plan oluşturmaktır.

EYLEM PLANI OLUŞTURMA ""Planlamaya ayrılan on dakika uygulamada bir saat kazandırır"" JAPON ATASÖZÜ

Plan yapmak pek çok kişinin gözünü korkutur. Çünkü planın özgürlüğü kısıtlayacağına dair yanlış bir inanış vardır. Özgürlüğüne aşırı düşkün ergen için plan yapmak tehlike anlamına gelmektedir. Oysa doğru hazırlanmış bir plan zamanı istekler ve zorunluluklar arasında dengeli olarak dağıtır. Pek çok kişi çeşitli alanlarda plan yapmış ancak uygulamakta sıkıntı yaşamıştır. Bu şaşırtıcı değildir. Çünkü herkese uyan standart bir plan yoktur.

Plan; • Kişisel olmalıdır. Bireysel özellikleri, ihtiyaçları, beklentileri, zorunlulukları dengelemelidir. • Uygulanabilir olmalıdır. Olması gerekeni değil yapılabilecek olanı yansıtmalıdır. • Sınırları olmalıdır. Genel ifadeler yerine özel hedefleri ifade etmelidir (Matematik çalışmalıyım yerine asal sayıları çalışacağım gibi.) • Esnek olmalıdır. Uygulama aşamasında yaşanabilecek aksaklıklara karşı ek zamanlar belirlenmelidir. • Değerlendirme aşaması gözardı edilmemelidir. • Mükemmel bir plan olmadığı unutulmamalıdır. Planlar hata yapmamak için değil daha az hatta yapmak için oluşturulur.

KARAYI GÖREBİLMEK 4 Temmuz 1952 ‘de 34 yaşında bir kadın, Pasifik Okyanusu’na dalarak, Catalina Adası’ndan 30 km. Batıdaki Kaliforniya’ya doğru yüzmeye başladı. Eğer başarılı olursa, bunu yapan ilk kadın olacaktı. Adı,Florence Chadwick olan bu yüzücü, Manş Denizi’ni her iki yönde geçen ilk kadındı. O sabah su, vücudu uyuşturacak kadar soğuktu ve sis o kadar yoğundu ki beraberindeki tekneleri güçlükle seçebiliyordu. Milyonlarca insan televizyonlarından onu izliyordu. Köpek balıkları ve dondurucu soğuğun etkisini hiçe sayarak 15 saat yüzdü. Sonra dayanamayıp bırakmak istedi. Yakındaki bir teknede bulunan annesi ve antrenörü,karaya çok yaklaştıklarını ve devam etmesini söyledilerse de o,sudan çıkmakta kararlıydı. Azimli yüzücü, Kaliforniya kıyısına yarım mil kala sudan çıkışının nedenini şöyle açıkladı :

""Karayı görebilseydim, başarabilirdim!

Vazgeçmesinin sebebi ne yorgunluk ne de soğuktu. Tek sebep sis yüzünden karayı görememekti.

DİKKATLİCE OKUYUN…. İnsan beyni, hepimizin sahip olduğu kişisel bir bilgisayar denetim merkezidir. Beyninizin sizin için yapmasından hoşlanacağı, mantıklı her şeyi yapma gücü vardır. Buradaki temel sorun onu nasıl kullanacağınızı bilmenizdir. Yani ona doğru yönergeleri vermenizdir. Onunla doğru iletişim kurmayı başarmalısınız.

Beyniniz en çok söylediğiniz şeye inanır. Beyninize kendiniz hakkında ne söylerseniz onu yerine getirmek için harekete geçecektir. İşte beyniniz bu şekilde programlanmaktadır. Yıllarca beynimizi annemiz, babamız, arkadaşlarımız, komşularımız programlamıştır. Avukat olmak isteyen bir çocuğu doktor olmaya iten buna karşı bir yeteneğinin yada ilgisinin olması değildir. Dışarıdan gelen programlara beynin artık cevap vermeye başlamasıdır.

Yıllarca çocuklarımıza “sen bunu yapamazsın”,”sen bu imtihanı başaramazsın”,”boş yere çalışma üniversiteyi kazanamazsın”,”bu karneyle sen asla adam olmazsın” sözleriyle çocuklarımızı olumsuz olarak programladık ve onları amaçsız, hedefsiz her şeyden önce başarısız hale getirdik.

Aşağıda bir öğrencinin kendi beyniyle yapmış olduğu iletişime dikkat edin;

”Sınav gününe çok az kalmıştı. Ancak bir türlü sınava çalışmak içinden gelmiyordu. Çünkü kendine sürekli “bu sınava çalışsan da başarılı olamazsın”,”matematik sınavından ben sürekli zayıf alırım”,başaramadığım derslerin başında matematik gelmektedir” diyordu. Ve hatta “kopya çekersem bu sınavda başarılı olurum”,”bu imtihan da kopya çekeceğim” şeklindeki bir iç iletişimle öğrenci sınava girer.

Matematik sınavıyla ilgili yapmış olduğu olumsuz programlama sonucunda bildiği soruları dahi başaramamıştır. Çünkü beynine “matematik sınavını başaramazsın” komutunu yüklemişti bir kere.

Daha sonra kopya çekmek ile ilgili yapmış olduğu programlama harekete geçmişti ve beyin bu programı uygulamaya başlamıştır ve öğrenci kopya çekmişti. Ama hala o matematikten anlamamaktadır.Geçici bir başarı elde etmişti. Bataklığı kurutmadan sadece zehir sıkarak sivrisineklerden kurtulmaya çalışmıştı.

Ancak bunun tam tersi bir programlama yapsaydı; matematik dersini sevecekti,bunu başaracaktı ve geçici başarılara tenezzül etmeyecekti. Çünkü; geçici başarılar en büyük başarısızlıklardır.

Bizim her attığımız adım,yaptığımız her hareket,söylediğimiz her söz,çevremizden aldığımız yada kendimize karşı yapmış olduğumuz iletişimin sonucundaki programlamanın ürünüdür.

Şöyle bir soru aklınıza gelebilir;”iç iletişim beynimizi-beynimizde vücudumuzu nasıl etkilemektedir ?” buna cevap vermeden önce aşağıdaki paragrafı okumanızı istiyorum.

“Manava sebze-meyve almaya gittiniz. Elma, portakal gibi meyveleri aldıktan sonra, orda kasaların üstünde duran sarı sarı, sulu limonları gördünüz. Limonları elinizle ezdikten sonra bir kilo limon alıp eve gittiniz. Eve girer girmez,hemen limonlardan bir tanesini alarak ikiye böldünüz. Limon o kadar sulu ki, içindeki sı mutfak tezgahından düşmeye başlamıştı. Dilimlerden birini alarak ağzınıza getirdiniz ve onu ağzınızın içine sıkarak,o ekşi tadı tattınız.”

Bu paragrafı okuduktan sonra büyük bir ihtimalle,bu iletişimi alan beyin harekete geçerek ağzınızda limon yer gibi bir durum oluşmaya başlamıştır. İstem dışı olan bu durum iletişimin vücudumuzu etkilediğinin bir kanıtıdır.

İÇ İLETİMİN SEVİYELERİ;

1-YAPAMAM: En zararlı iç iletişimdir. Kendiniz hakkında kötü yada olumsuz bir şey söyleyip bunu kabullendiğiniz seviyedir. Bu seviyeyi tanımak kolaydır. Bu seviyeyi şu kelimelerden tanıya bilirsiniz;”yapamam”,”keşke yapabilseydim”,”yapabilmeyi çok isterdim”,”üniversiteyi kazanabileceğimi sanmıyorum”,”sınavdan iyi bir not alamam” gibi kelimelerle yapmış olduğumuz iletişim bizim korku ,endişe ve tereddüde neden olur. Beynimiz bizim söylediğimizle ilgilenmez onu yapar.

2-..........YAPMAYA İHTİYACIM VAR,.............YAPMALIYIM SEVİYESİ: Bu kelimeler aldatır. Bizim yararımıza çalışıyormuş gibi görünür ama bize karşı çalışır. Bu kelimeler;”yapmam gerek”,”........ama değilim”. Bu kelimelerle yapılan iletişim zararımızadır. Çünkü bu iletişimle sorunu kabullenmiş oluruz.”derslerimde daha başarılı olmaya ihtiyacım var” dediğinizde aslında siz beyninize şu programı yollamış olursunuz;” derslerimde daha başarılı olmaya ihtiyacım var........ama değilim”

3-BEN ASLA.....,BEN ARTIK........SEVİYESİ: Yararınıza çalışan en alt seviyedeki kelimelerdir. Bu seviyede değişmeyi kabul edersiniz. Aynı zamanda değişiklik olmuş gibi bu bir şeyler yapma kararı da alınır ve kararı şimdiki zamanda ifade edersiniz. Şu

cümlelerle ifade edilir.”derslerime artık çalışıyorum”,”üniversiteyi kazanacağıma inanıyorum”,”sınavlarıma çalışıyorum”...v.b.

4-BEN ......İM SEVİYESİ: Bu kullanabileceğimiz en etkili iletişimdir.en az kullandığımız ama en fazla kullanmamız gereken kelimelerdir. Bu seviyeyle gerçek olmasını istediğiniz yöne doğru ilerlersiniz. Olmak istediğiniz şekli, resmi bilinç altına gönderirsiniz ve şunu iletmiş olursunuz;”ben bu olmak istiyorum ve beni bu yap.” Programını yollamış olursunuz. Başlıca cümle yapıları şöyledir; “ben derslerime çalışırım”,”ben her sınavda başarılı olurum”,”ben üniversiteyi mutlaka kazanırım”...v.b.

5-O....DUR SEVİYESİ: Bu dünyasal istekleri aşmış,asıl yerini arayan bir çok insanın aklının alamayacağı,erişemeyeceği bir şeyde aramayı seçen insanların dilidir.

İç iletişimi mükemmel olarak kullanan herkes başarıya ulaşamamış olabilir ama başarıya ulaşmış olan herkes iç iletişimi mutlaka en iyi şekilde kullanmışlardır. Başarıya ulaşmak istiyorsanız olumlu bir iç iletişim kurmaya çalışın.

HAYALLERİNİZİ GERÇEĞE DÖNÜŞTÜRMEK SİZİN ELİNİZDE … SİZ KENDİNİZİ NERDE HAYAL EDİYORSUNUZ?

LİSE REHBERLİK BİRİMİ ELİF KARAPINAR

Maltepe Özel Gökyüzü Koleji /Fen Lisesi olarak öğrencilerimizin sosyal, bilişsel ve fiziksel olarak

geliştiklerini gözlemleme şansını yakaladığımız bir dönemi bitirmenin heyecanı içerisindeyiz. Rehberlik

Birimi olarak bir dönem boyunca her zaman yanımızda hissettiğimiz ve hiçbir fedakârlıktan kaçınmayan

siz velilerimize teşekkürü bir borç biliriz. Çocuklarımız için şimdi dönemin yorgunluğunu atarak yeni

döneme hazırlanma vaktidir. Tatiller bizim içinde olduğu gibi, onlar için de zihnen ve bedenen dinlenme

imkânları sağlarken, sevdikleri ve özlem duydukları etkinlikleri, erteledikleri paylaşımları yapabilmeleri

açısından bir fırsattır.

HEPİNİZE İYİ TATİLLER…