1

ทศนคตของผประกอบวชาชพบญชในเขตกรงเทพหมานครตอการประกาศใช ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. 2553 Perspective of accountants in the Bangkok region concerning the regulation of the congress of accountants number 19 about accountant ethics P.S. 2553 ความเปนมาและความส าคญของปญหา โดย ชนดาภา ดสข

นงลกษณ ศรพศ ชลกนก โฆษตคณน

ความเปนมาและความส าคญของปญหา นบตงแตป พ.ศ. 2547 เปนตนมา วชาชพบญชนอกจากผสอบบญชรบอนญาตและผท าบญช

แลวยงมอกหลายสาขาวชาชพทเกยวของกบการบญช เชน การบญชบรหาร การบญชภาษอากรการวางระบบบญชเปนตน ซงการปฏบตงานของกลมวชาชพขางตนลวนแตสงผลกระทบตอผทเกยวของกบธรกจโดยตรงและความส าคญของกลมงานบญชดงกลาวคาดวาจะยงเพมมากขนในอนาคต จงสงผลใหตองมการเปลยนแปลงกฎหมายการบญชซงแตเดมมเพยงพระราชบญญตผสอบบญช พ.ศ. 2505 และพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2543 ในการดแลการประกอบวชาชพเทานนหากพจารณาในขอกฎหมายทง 2 ฉบบจะเหนวาไมเพยงพอตอการควบคมดแลการปฏบตงานดานวชาชพบญชในปจจบน

เนองจากพระราชบญญตผสอบบญช พ.ศ. 2505 ก าหนดขนโดยคณะกรรมการควบคมการประกอบวชาชพสอบบญช ( ก.บช.) ซง เปนหนวยงานของภาครฐโดยท าหนาทดแลและควบคมในการรบขนทะเบยนและออกใบอนญาต ควบคมการประกอบวชาชพการสอบบญช และพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2543 ก าหนดขนโดยกรมพฒนาธรกจการคาเปนผมหนาทดแลควบคมผท าบญช และผมหนาทจดท าบญชใหครบถวน ถกตอง เปนไปตามขอบงคบทกฎหมายก าหนด ซงการเพมขนของแขนงวชาชพบญชในปจจบนทมการขยายตวและจ าแนกออกจากอด ตหลายแขนง จงท าใหผทเกยวของทงภาครฐ ภาคเอกชนและนกบญชตองการกฎหมายทมความสอดคลองกบเหตการณปจจบนมาใชแทนกฎหมายเดม จงเปนหนาทของสภาวชาชพบญช ตองน าพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2547 ทมการแกไขใหมใหมความเหมาะสมกวาเดมมาบงคบใช เมอวนท 23 ตลาคม 2547 (สภาวชาชพบญช , 15 มกราคม 2548) เพอใหวชาชพบญชทมหลายดานรวมเขาดวยกนเปนศนยรวมของวชาชพ บญชขนเปนผลใหนกบญชสามารถดแลกนเองและรวมมอกบสวนราชการทจะผลกดนใหวชาชพบญชมความกาวหนา สรางคณภาพ มาตรฐาน และจรรยาบรรณทดมากยงขน

2

บญชมหนาทในการควบคมการประกอบวชาชพดานการสอบบญชการท าบญช และวชาชพบญชดานอนทจะออกเปนกฎหมายทตองไดรบใบอนญาตหรอตองขนทะเบยน เพอควบคมดแลในสวนทมผลกระทบตอประโยชนไดเสยของประชาชน หรอเพอเปนป ระโยชนทจะใหมการคมครองประชาชนและพฒนาการจดระเบยบการประกอบวชาชพบญชเพอตราใหวชาชพนนตองไดมการรบ การออกพระราชบญญตวชาชพบญชดงกลาวไดจดตงขนเพอสงเสรมใหผประกอบวชาชพอยภายใตการดแลของสภาวชาชพเดยวกน เปนศนยรวมของวช าชพ สรางความเปนปกแผนมความเปนเอกภาพ รวมทงใหความรและพฒนาสงเสรมมาตรฐานการประกอบวชาชพบญชเพอใหสภาวชาชพ ใบอนญาตหรอตองขนทะเบยนไวกบสภาวชาชพบญชและเมอบงคบใชกฎหมายส าหรบวชาชพการบญชดานนนๆแลวหามไมใหผใดประกอบวชาชพ นนเวนแตไดรบใบอนญาตหรอขนทะเบยนกบสภาวชาชพ โดยผทจะไดรบใบอนญาตหรอขนทะเบยนกบสภาวชาชพตองเปนไปตามหลกเกณฑทก าหนดไว โดยหลกเกณฑดงกลาวจะก าหนดคณสมบตผทสามารถประกอบวชาชพบญช การก าหนดใหเปนสมาชกสภาวชาชพบญช สทธและหนาทของสมาชกสภาวชาชพบญช ก าหนดการควบคมการประกอบวชาชพดานการสอบบญช การควบคมการประกอบวชาชพดานการท าบญช จรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช การก าหนดบทลงโทษ และการก ากบดแล ซงกฎเกณฑและขอก าหนดดงกลาวในพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ.2547

ตาม พระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 มาตรา 47 ก าหนดวาใหสภาวชาชพบญชจดท าจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญชขนเปนภาษาไทย และอยางนอยตองประกอบดวยขอก าหนดในเรองดงตอไปน (1)ความโปรงใส ความเปนอสระ ความเทยงธรรม และความซอสตยสจรต (2) ความรความสามารถและมาตรฐานในการปฏบตงาน(3) ความรบผดชอบตอผรบบรการและการรกษาความลบ(4) ความรบผดชอบตอผถอหน ผเปนหนสวน หรอบคคลหรอนตบคคลทผประกอบวชาชพบญชปฏบตหนาทให และในวนท 3 พฤศจกายน พ .ศ.2553 สภาวชาชพบญชมการประกาศใชข อบงคบสภาวชาชพบญช ฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. 2553 เพอใหผประกอบวชาชพบญช ใชเปนแนวทางปฏบตใหถกตองตามจรรยาบรรณแหงวชาชพบญช

หากผประกอบวชาชพบญชรกษาจรรยาบรรณแหงวชาชพไดตามก าหนด การด าเนนกจกรรมตามกระบวนการทางบญช เพอใหไดตวเลขเพอรายงานผลของการด าเนนงานไดอยางมประสทธภาพ และเพอใหเกดความเชอมนวา ผ ประกอบวชาชพ บญช ไดจดท าบญชอยางถกตองตามมาตรฐานการบญชทยอมรบโดยทวไปเพราะตวเลขทางบญช เปนตวเลขทสงผลกระทบตอการด าเนนงานข องกจการ รวมทงบคคลผมสวนไดสวนเสย (Stakeholders) ในแวดวงธรกจไมนอย

3

จรรยาบรรณวชาชพบญช เกดขนพรอมกบการเปลยนแปลงกฎหมายและองคกรก ากบดแลผประกอบวชาชพ เพอสรางความเปนปกแผนและด ารงไวซงเกยรตศกดแหงการประกอบวชาชพ ผประกอบวชาชพยอมมหนาทตองด ารงไวซงจรรยาบรรณไดในระดบใดยอมตองขนอยกบจตส านกของผประกอบวชาชพเองเปนส าคญ ม หลกการส าคญทกระทบตอผประกอบวชาชพบญชทจะตองเปลยนแปลงวธการปฏบต ความรบผดชอบ และบทลงโทษทเพมมากขนตามทพระราชบญญตบงค บไว ซงนกบญชตองมการปรบตวตามขอก าหนดดงกลาว และอาจจะสงผลกระทบตอทศนคตของผประกอบวชาชพบญชในบางประการหากการเปลยนแปลงนนกระทบตอสถานภาพการปฏบตงานทเคยปฏบตตามทไดกลาวมาขางตนผวจยจงสนใจทจะศกษาถงทศนคตของผประกอบวชาชพ บญช ในเขตกรงเทพมหานคร ทมตอการประกาศใช ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ. 2553 ซงการศกษาครงนจะท าใหทราบถงทศนคตของผประกอบวชาชพบญช ในเขตกรงเทพมหานคร ทมตอ การประกาศใช ขอบงคบสภาวชาชพบญช ฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ. 2553ดงกลาวและทราบถงปญหาเกยวกบการปฏบตงานของผประกอบวชาชพการบญชทเกดขนจากการปรบใชจรรยาบรรณดงกลาว และเพอเปนแนวทางใหผประกอบวชาชพบญชใชในการพฒนาวชาชพบญชตอไปในอนาคต

วตถประสงคของการวจย เพอศกษาการรบรและความคดเหนของผประกอบวชาชพบญชในเขตกรงเทพมหานคร ทมตอขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ. 2553 ขอบเขตของการวจย

การวจยนใชรปแบบการวจยเชงบรรยายในลกษณ ะการวจยเชงส ารวจ เปนการศกษาหาขอเทจจรงมาใชบรรยาย โดยจะมงเนนศกษาทดสอบทศนคต ของผประกอบวชาชพบญชในเขตกรงเทพมหานครตอขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. 2553การเกบขอมลจะใชแบบสอบถามเปนเครองมอ ในการรวบรวมขอมลโดยใชวธ สมตวอยางแบบตามสะดวก (Convenience sampling) จ านวน 400 ราย เมอเกบรวบรวมขอมลไดครบแลวน าไปประมวลผลเปนคาความถ (Frequency) รอยละ (Percentage) การหาคาคะแนน และการหามาตราสวนประมาณคา (Likert Scale) และแปลความหมาย เพอใชใ นการสรปผลการศกษาและอภปรายผลการศกษาตอไป

กลมตวอยางทใชในงานวจย น คอ ผประกอบวชาช พบญชในเขตกรงเทพมหานคร จ านวน 400 คน

4

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ทราบถงการรบรและความคดเหนของผประกอบวชาชพบญชในเขตกรงเทพมหานครทมตอขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. 2553

2. ทราบถงปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบการปฏบตงานของผประกอบวชาชพการบญช 3. เปนประโยชนส าหรบผประกอบวชาชพบญช ผทเกยวของ นกวชาการและผทสนใจในการ

น าผลการศกษาทไดน าไปใชในเชงวชาการ 4. น าผลการศกษาไปใชประกอบการเรยนการสอนในรายวชาการสอบบญช การบญชขนตน

และวชาทมรายละเอยดเนอหารายวชาตรงกลบผลงานวจย 5. เปนฐานขอมลส าหรบนกศกษาในการท าวจยและศกษาตอในอนาคต

แนวความคด ทฤษฎ ทฤษฎ และแนวคดทเกยวของ

ทฤษฎและแนวคดทใชในการศกษาประกอบดวยแนวคดเ กยวกบทศนคต พระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 ขอแตกตางของพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 กบพระราชบญญตวชาชพการสอบบญช พ.ศ.2505 และ จรรยาบรรณ ของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ.2553 ดงน

แนวคดเกยวกบทศนคต 1) ความหมายของทศนคต

ทศนคตเปนความสมพนธทคาบเกยวกนระหวางความรสก และความเชอหรอการรบรของบคคล กบแนวโนมทจะม พฤตกรรมโตตอบ ในทางใดทางหนงตอเปาหมายของทศนคตนน ซงเปนเรองของจตใจ ทาท ความรสกนกคด และความโนมเอยงของบคคล ทมตอขอมลขาวสาร และการเปดรบจากสถานการณทไดรบมา ซงเปนไปไดทงเชงบวก และเชงลบทศนคตจงมผลตอการแสดงพฤตกรรม ซงในการศกษาเรองนสามารถสรปไดวาเปนความรสกการยอมรบ และความเขาใจของนกบญชทงดานบวก ดานลบ หรอการไมแสดงความเหนใดๆ ตอการน าขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. 2553 มาใช

2) องคประกอบของทศนคต จากความหมายของทศนคตดงกลาว สชา จนทรเอม และคณะ (2545) สามารถแยก

องคประกอบของทศนคตได 3 ประการคอ 2.1) องคประกอบทางดานพทธปญญา (Cognitive Component)

2.2) องคประกอบดานทาทความรสก (Affective Component) 2.3) องคประกอบดานการปฏบต (Behavioral Component) 3) ลกษณะการเกดทศนคต ลดดา กตวภาค (2538) ไดแบงลกษณะการเกดทศนคต ไวดงน 3.1) เกดจากการเรยนร ไดแก การอบรมเลยงด การไดรบการอบรมจากครอบครว หรอเปนการ

เลยนแบบอยาง ซงเปนการถายทอดทศนคตจากบคคลทมความสมพนธเกยวของทงโดยตรงและโดยออม

3.2) เกดจากประสบการณทสะสมกนมาของบคคล ซงเปนการประสบพบดวยตนเอง อาจจะในดานดหรอไมด สงทไดประสบหรอพบนจะมผลตอทศนคตของบคคลดงกลาวในเวลาตอมา

3.3) เกดจากประสบการณทเปนผลใหเราจดจ าไปนานเปนประสบการณทอาจจะเกดขนทนททนใดหรอเกดขนอยางไมนาเชอวาจะเปนไปได

3.4) เกดจากบคลกภาพ เปนบคลกภาพสวนตวของบคคลนนทเปนลกษณะพเศษ 3.5) เกดจากสอมวลชนตางๆ การเสนอขาวหรอขอมลตาง ๆ ของสอมวลชน เชนหนงสอพมพ

วทย โทรทศน ฯลฯ ลวนมอทธพลตอทศนคตของบคคลแทบทงสนสรปไดวาการเกดทศนคตมหลายปจจยซงผสมผสานอยในตวบคคลบางครงไมสามารถแยกไดวาปจจยอะไรทเปนเหตทท าใหบคคลนนมทศนคตทแตกตางกน

4) อทธพลของสงแวดลอมทมตอทศนคต สชา จนทรเอม (2545) ไดเสนอแนวคดเกยวกบทศนคตวาอทธพลของสงแวดลอมจะมอทธพล

ตอทศนคต 4.1) บดามารดาของเดก บดามารดาเปนผทเดกไดคลกคลอยมากกวาคนอน เดกจงยอม

มความเอนเอยงไปทางบดามารดาไมมากกนอย 4.2) วฒนธรรมภายในสงคม คนทมอาชพตางกน อยในชนของสงคมตางกนหรอนบ

ถอศาสนาตางกนยอมมทศนคตตางกน 4.3) การศกษา การเรยนในโรงเรยน ยอมมสวนในการสรางทศนคตของเดกเ พราะ

โรงเรยนเปนสถาบน ทจดใหมการฝกอบรมเดกอยางมระเบยบแบบแผน งานของโรงเรยนจงมกจะมอทธพลตอเดกมากกวาสถาบนอนในสงคม

4.4) สอมวลชนตาง ๆ เชน หนงสอพมพ วทย โทรทศน ภาพยนตร ยอมมอทธพลปลกฝงเปลยนแปลงทศนคตของเดกได เชนเดยวกน

5) การวดทศนคตเชงจตวทยา

สบน ยระรช (2553. ออนไลน)ไดกลาวถงการวดทศนคตของบคคลโดย การประเมนคาการรบร ความรสก และความนกคดออกตามประสบการณและความสามารถทมอยซงแตกตางกนไปตามบคคล วธการวดทศนคตจะสรางเปนแบบเครองมอทเรยกวามาตรวด(Scale) โดยมาตรวดในเชงปรมาณ (Magnitude) จะวดความเขมขน หรอปรมาณ และความรนแรงของทศนคตไปในทางบวกหรอลบโดยวดทศนคตตามแบบของ Likert ซงเปนแบบวดทไดรบความนยม ซงไดก าหนดใหขอความทกขอความในแบบวดทศนคตมความส าคญเทา ๆ กน คะแนนของผตอบแตละคนในแบบวดทศนคต คอ ผลรวมของคะแนนทกขอในแบบวดทศนคต

พระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 พระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ.2547 เปนกฎหมายทมความเกยวของกบผประกอบวชาชพบญชในทกดานโดยมสภาวชาชพบญชเปนศนยกลางเพอเสรมสรางจรร ยาบรรณและพฒนาคณภาพ ความโปรงใสใหกบนกบญชและผเกยวของ ดงนนคณะกรรมการสภาวชาชพบญช (2547)จงไดตราพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2547 ไดกลาวถงอ านาจหนาทและการควบคม รวมทงก าหนดบทลงโทษ ของสภาวชาชพบญช ดงน

1) อ านาจหนาทของสภาวชาชพบญช อ านาจหนาทของสภาวชาชพบญชก าหนดใหสงเสรมการศกษา การอบรม และการวจยเกยวกบวชาชพบญช สงเสรมความสามคคและผดงเกยรตของสมาชกจดสวสดการและการสงเคราะหระหวางสมาชก ก าหนดมาตรฐานการบญช ก าหนดมาตรฐานการสอบบญช และมาตรฐานอนทเกยวกบวช าชพบญช ก าหนดจรรยาบรรณผประกอบวชาชพบญช รบขนทะเบยนการประกอบวชาชพบญช การออก พกใช หรอเพกถอนใบอนญาตผประกอบวชาชพบญช รบรองปรญญาหรอประกาศนยบตรในวชาการบญชของสถาบนการศกษาตางๆ เพอประโยชนในการรบสมครเปนสมาชก เปนตน

2) สาระส าคญในพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 ในพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 ไดกลาวถงการควบคมการประกอบวชาชพดานการ

สอบบญช การท าบญช จรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช และ บทลงโทษดงน 2.1) การควบคมการประกอบวชาชพดานการสอบบญช พระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 ไดก าหนดควบคมวชาชพ การสอบบญชโดย

ก าหนดใหผสอบบญชลงลายมอชอรบรองเอกสารหรอแสดงความเหนในเอกสารงานบญชและหามไมใหผอนทไมใชผสอบบญชลงลายมอชอรบรองการสอบบญช รบรองเอกสาร หรอแสดงความเหนในฐานะผสอบบญช ผเปนผสอบบญชรบอนญาตตองไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช การขอรบใบอนญาต การอนญาต การออกใบอนญาตเปนผสอบบญชรบอนญาตใหเปนไปตามแบบและหลกเกณฑทก าหนดในขอบงคบสภาวชาชพบญช เมอไดรบใบอนญาตแลวและใบอนญาตนนไมไดถก

พกใชหรอถกเพกถอนใหผสอบบญชรบอนญาตไดรบยกเวนไมตอง ขออนญาตตออธบดกรมสรรพากรในการตรวจสอบและรบรองบญชตามประมวลรษฎากร และผสอบ

2.2) การควบคมการประกอบวชาชพดานการท าบญช พระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 หามไมใหผใดประกอบวชาชพเปนผท าบญช

เวนแตเปนสมา ชกสภาวชาชพบญชหรอขนทะเบยนไวกบสภาวชาชพบญชหลกเกณฑวธการและเงอนไขในการขนทะเบยนตามวรรคหนงใหเปนไปตามขอบงคบสภาวชาชพบญช ผท าบญชทจะขนทะเบยนกบสภาวชาชพบญชตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามดงน

(1) มภมล าเนาหรอถนทอยในราชอาณาจกร (2) มความรภาษาไทยเพยงพอทจะท าบญชภาษาไทยได (3) ไมเคยตองค าพพากษาถงทสดใหจ าคก เนองจากกระท าความผดตามกฎหมายท

ก าหนดในมาตรา 39 (3) เวนแตตองค าพพากษาหรอพนโทษมาแลวไมนอยกวาสามป (4) มคณวฒการศกษาตามทก าหนดในขอบงคบสภาวชาชพบญช (5) ไมมลกษณะตองหามอน ตามทก าหนดในขอบงคบสภาวชาชพบญช

3) จรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 ก าหนดไววาผประกอบวชาชพบญชหรอผซงขน

ทะเบยนไวกบสภาวชาชพบญชมหนาทตองปฏบต ตามจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช และตองปฏบตหนาทของตนตามมาตรฐานการสอบบญชหรอมาตรฐานอนใดทเกยวของทก าหนดตามพระราชบญญตนบคคลตามวรรคหนงผใดไมปฏบตตามจรรยาบรรณหรอมาตรฐานทก าหนดตามพระราชบญญตน ใหถอวาผนนประพฤตผดจรรยาบรรณ

4) บทก าหนดโทษ พระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 ก าหนดไววาผใดฝาฝนมโทษ ทงจ าทงปรบตาม

ขอก าหนดมาตรานนๆ ในกรณทผกระท าความผดซงตองรบโทษตามพระราชบญญตนเปนนตบคคลใหกรรมการผมอ านาจลงนามผกพนนตบคคล หนสวนผจดการ ผแทนนต บคคล หรอบคคลใดซงรบผดชอบในการด าเนนการของนตบคคลนน ตองรบโทษตามทกฎหมายก าหนดไวส าหรบความผดนนๆ ดวย เวนแตจะพสจนไดวาตนมไดมสวนรเหนหรอยนยอมในการกระท าความผดของนตบคคลนน

ขอแตกตางของพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 กบพระราชบญญตวชาชพการสอบบญช พ.ศ.2505

ผองพรรณ เจยรวรยะพนธ (2547) ไดอางไวในการสมมนาเรองการเตรยมความพรอมส าหรบผประกอบวชาชพบญชไทยยคใหม ในหวขอรางพระราชบญญตการบญช ความแตกตางของรางพระราชบญญตวชาชพ พ.ศ. 2547กบพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ.2505 คอ

1) การโอนอ านาจการก ากบดแลผประกอบวชาชพบญช เพอเปนศนยรวมและก ากบดแลดานจรรยาบรรณ

2) ก าหนดใหวชาชพท าบญชควบคมเพมขนจากเดมซงก าหนดเฉพาะวชาชพสอบบญช 3) ก าหนดใหมคณะกรรมการก าหนดมาตรฐานการบญชเปนองคกรกลางท าหนาท ก าหนดและ

ปรบปรงมาตรฐานการบญช 4) ก าหนดใหมคณะกรรมการจรรยาบรรณท าหนาทพจารณาจรรยาบรรณของผประกอบ

วชาชพ 5) รเรมหลกการใหมใหนตบคคลทประกอบกจการดานสอบบญชดานการท าบญชตองจด

ทะเบยนตอสภาวชาชพบญชและตองม หลกประกนเพอประกนความรบผดชอบ

จรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช ส าหรบผประกอบวชาชพทเกยวของกบการบญช แตเดมตามพระราชบญญตผสอ บ

บญช พ.ศ. 2505 ใชค าวา “มรรยาท” เพอก าหนดแนวทางการประพฤตปฏบตทางวชาชพของผทประกอบการวชาชพสอบบญช เปน “มรรยาทของผประกอบ วชาชพสอ บบญช” (Code of professional ethics-Auditor) และไดมการก าหนดมรรยาทของผสอบบญชโดยแบงเปน 5 หมวด คอ

1) ความเปนอสระ ความเทยงธรรม และความซอสตยสจรต 2) ความรความสามารถและมาตรฐานในการปฏบตงาน 3) มรรยาทตอลกคา 4) มรรยาทตอเพอนรวมวชาชพ 5) มรรยาททวไป

ตอมาพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 ก าหนดใหผประกอบวชาชพ หรอผทขนทะเบยนไวกบสภาวชาชพบญช ซงในเบองตนน ผประกอบวชาชพทมการควบคมโดยตรง ไดแก ผสอบบญชและผท าบญชมหนาทตองปฏบตตามจรรยาบรรณข องผประกอบวชาชพบญช โดยมก าหนดหวขอของจรรยาบรรณ ของผประกอบวชาชพบญชไว ดงน

1) ความโปรงใส ความเปนอสระ ความเทยงธรรมและความซอสตยสจรต 2) ความรความสามารถและมาตรฐานในการปฏบตงาน 3) ความรบผดชอบตอผรบบรการและการรกษาความลบ

4) ความรบผดช อบตอผถอหน ผเปนหนสวน หรอบคคล หรอนตบคคลทผประกอบ วชาชพปฏบตหนาทให

หากไมปฏบตตามจรรยาบรรณนแลว กฎหมายจะถอวาเปนผประพฤตผดจรรยาบรรณ และมการก าหนดโทษของการประพฤตผดจรรยาบรรณ แบงเปน 4 ระดบ คอ

1) ตกเตอนเปนหนงสอ 2) ภาคทณฑ 3) พกใชใบอนญาต พกการขนทะเบยน หรอหามการประกอบวชาชพดานทประพฤตผด

จรรยาบรรณ โดยมก าหนดเวลา แตไมเกนสามป 4) เพกถอนใบอนญาต เพกถอนการขนทะเบยน หรอสงใหพนจากการเปนสมาชก สภา

วชาชพบญช นอกจากนยงไดก าหนดใหมคณ ะกรรมการจรรยาบรรณขนในสภาวชาชพบญช ใหเปน ผ

พจารณาไตสวนวาผประกอบวชาชพบญช หรอผซงขนทะเบยนไวกบสภาวชาชพบญชประพฤตผดจรรยาบรรณตามทมผกลาวหาหรอไม และใหมอ านาจสงลงโทษผทประพฤตผดจรรยาบรรณไดในการน สภาวชาชพบญช ไดรางแบบค ากลาวหาส าหรบผทจะกลาวหาผประกอบวชาชพบญชในกรณท าผดจรรยาบรรณในเรองตาง ๆ ซงอาจใชเปนตวอยางการประพฤตผดจรรยาบรรณทอาจถกกลาวหาไดโดยจดกลมตามหวขอจรรยาบรรณไดดงน

1) กระท าการใด ๆ อนอาจน ามาซงความเสอมเสยเกยรตศกดแหงวชาชพบญช 2) ไมปฏบตหนาทของตนตามมาตรฐานการบญช มาตรฐานการสอบบญช หรอมาตรฐาน

อนใดทเกยวของทก าหนดตามพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 3) ไมประกอบวชาชพบญชดวยความซอสตยสจรต 4) ใชอ านาจหนาทโดยไมชอบธรรม หรอใชอทธพลหรอใหผลประโยชน แกบคคล

ใด เพอใหตนเองหรอผอนไดรบหรอไมไดรบงาน 5) เรยก รบ หรอยอมรบทรพยสน หรอผลประโยชนอยางใดส าหรบตนเอง หรอผอนโดยม

ชอบจากผวาจางหรอบคคลใดซงเกยวของในงานทท าอยกบผวาจาง 6) โฆษณา หรอยอมใหผอนโฆษณา ซงการประกอบวชาชพเกนความเปนจรง 7) ประกอบวชาชพเกนความสามารถทตนเองจะกระท าได 8) ละทงงานทไดรบท าโดยไมมเหตอนสมควร 9) ลงลายมอชอเปนผประกอบวชาชพบญชในงานทตนเองไมไดรบท า ตรวจสอบ หรอ

ควบคมดวยตนเอง 10) เปดเผยความลบของงานทตนเองไดรบท าโดยมไดรบอนญาตจากผวาจาง

11) แยงงานจากผประกอบวชาชพอนในดานเดยวกน 12) รบท างาน หรอตรวจสอบงานชนเดยวกนกบผทประกอบวชาชพอนท าอย โดยไมใชการ

ตรวจสอบตามหนาท และไมไดแจงใหผประกอบวชาชพอนนนทราบลวงหนา 13) ใช หรอคดลอกแบบ รป หรอเอกสารทเก ยวกบงานของผประกอบวชาชพอนในดาน

เดยวกน โดยไมไดรบอนญาต 14) กระท าใด ๆ โดยจงใจใหเปนทเสอมเสยแกชอเสยง หรองานของผประกอบวชาชพอนใน

ดานเดยวกน 15) อน ๆ จะเหนวาการกระท าผดตามมลความผดบางขออาจถอวาเปนการท าผดจรรยาบรรณไดหลายขอ

เชนการไมประกอบวชาชพดวยความซอสตยสจรต นอกจากจะผดจรรยาบรรณในเรองของความโปรงใสความเปนอสระความเทยงธรรมและความซอสตยสจรตแลวยงอาจถอวาเปนการขาดความรบผดชอบตอผถอหนผเปนหนสวนหรอบคคลหรอนตบคคลทผประกอบวชาชพปฏบตหนาท ใหอกดวย ในขณะเดยวกน การโฆษณา หรอยอมใหผอนโฆษณา ซงการประกอบวชาชพเกนความเปนจรงหรอการแยงงานจากผประกอบวชาชพอนในดานเดยวกนอาจไมสามารถจดใหอยในหวขอใด ๆ ของจรรยาบรรณทกฎหมายกลาวถงไดชดเจน แตกถอวาเปนสงทไมควร กระท า เชนกน ขอบงคบสภาวชาชพบญช(ฉบบท ๑๙)เรอง จรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. ๒๕๕๓

โดยทเปนการสมควรก าหนดจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญชหรอผซงขนทะเบยนไวกบสภาวชาชพบญช เพอใชเปนแนวทางในการควบคมความประพฤตและการด าเนนงานของผประกอบวชาชพบญช หรอผซงขนทะเบยนไวกบสภาวชาชพบญช ใหถกตองตามจรรยาบรรณแหงวชาชพบญชอาศยอ านาจตามความในมาตรา ๗ (๔) (๙) และ (๑๑) มาตรา ๓๐ มาตรา ๔๖ และมาตรา ๔๗แหงพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. ๒๕๔๗ อนเปนพระราชบญญตทมบทบญญตบางประ การเกยวกบการจ ากดสทธและเสรภาพของบคคล ซงมาตรา ๒๙ ประกอบกบมาตรา ๔๓ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยบญญตใหกระท าไดโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย สภาวชาชพบญชจงออกขอบงคบไว ดงตอไปน

ขอ ๑ ขอบงคบนเรยกวา “ขอบงคบสภาวชาชพบญ ช (ฉบบท ๑๙) เรอง จรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. ๒๕๕๓”

ขอ ๒ ขอบงคบนใหใชบงคบเมอพนก าหนดสามเดอนนบแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

ขอ ๓ ในขอบงคบน

“ผประกอบวชาชพบญช” หมายความวา ผประกอบวชาชพบญชดานการท า บญช ดานการสอบบญชดานการบญชบรหาร ดานการวางระบบบญช ดานการบญชภาษอากร ดานการศกษาและเทคโนโลยการบญช และบรการเกยวกบการบญชดานอนตามทกฎกระทรวงก าหนดใหเปนวชาชพบญช รวมทงผซงขนทะเบยนไวกบสภาวชาชพบญช และใหหมายรวมถงหวห นาคณะบคคลหรอหวหนาส านกงานหรอผมอ านาจกระท าการแทนนตบคคล ตามมาตรา ๑๑ ดวย

“ผซงขนทะเบยนไวกบสภาวชาชพบญช” หมายความวา ผซงขนทะเบยนเพอเปนผท าบญชตามมาตรา ๑๑ มาตรา ๔๔ หรอทจะมการตราพระราชกฤษฎกาตามมาตรา ๙

“ผรบบรการ” หมายความวา ผรบบรการ ตามมาตรา ๔๗ (๓) ไดแก (๑) ผวาจางผประกอบวชาชพบญช และ/หรอ (๒) สวนราชการหรอหนวยงานอนของรฐ และบคคลอนทใชผลงานของผประกอบ วชาชพ

บญชดวยความสจรตและจ าเปน “ผทผประกอบวชาชพบญชปฏบตหนาทให ” หมายความวา ผทผประกอบวชาชพบญชปฏบต

หนาทให อนไดแก ผถอหน ผเปนหนสวน บคคลหรอนตบคคล ตามมาตรา ๔๗ (๔) “ความโปรงใส” หมายความวา ภาพลกษณทแสดงใหเหนถงการปฏบตงานตามกฎ ระเบยบตาง

ๆและมาตรฐานวชาชพทก าหนดไว และไมปกปดขอเทจจรงหรอ บดเบอนความจรงอนเปนสาระส าคญซงสามารถตดตามตรวจสอบได

“ความเปนอสระ ” หมายความวา การปฏบตหนาทโดยปราศจากอทธพลของบคคลอนทท าใหเกดความสงสยในความเปนกลางหรอความเทยงธรรมของผประกอบวชาชพบญช ความเปนอสระนจะตองเปนทประจกษ เพอใหผลงานของผประกอบวชาชพบญชเปนทเชอถอได

“ความเทยงธรรม ” หมายความวา การใชดลยพนจเยยงผประกอบวชาชพโดยปราศจากความล าเอยงอคต ความขดแยงทางผลประโยชน และอทธพลของบคคลอน

“กรอบวชาชพบญช” หมายความวา หลกการ มาตรฐาน และแนวปฏบตของวชาชพบญช “ความซอสตยสจรต” หมายความวา การประพฤตอยางตรงไปตรงมา จรงใจ ซอตรงตอวชาชพ

ไมคดโกง ไมหลอกลวง ปฏบตงานบนหลกฐานทเปนจรงและเชอถอได ไมอางหรอยนยอมใหบคคลอนอางวาไดปฏบตงานถาไมไดปฏบตงานจรง

“ความรความสามารถ ” หมายความวา การใชความรความสามารถ ความช านาญในการปฏบตวชาชพบญชดวยความเอาใจใสอยางเตมความสามารถ ความเพยรพยายาม และความระมดระวงรอบคอบเพอทจะปฏบตหนาทไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล และมนใจไดวามผลงานทางวชาชพทอยบนพนฐานของกฎเกณฑ มาตรฐานในการปฏบตงาน และวชาการทเกยวของ

“การรกษาความลบ ” หมายความวา การไมน าขอมลใด ๆ ทโดยปกตองคกรไมไดเปดเผยตอสาธารณชนไปเปดเผย หรอใชเพอประโยชนสวนตนหรอบคคลอน เวนแตในกรณทเปนการเปดเผยตามสทธหรอหนาททก าหนดไวในกฎหมายหรอในฐานะผประกอบวชาชพบญช

“ความเสอมเสยเกยรตศกดแหงวชาชพบญช” หมายความวา (๑) การกระท าการใด ๆ ทเปนเหตใหผประกอบวชาชพบญชตองไดรบโทษการประพฤตผด

จรรยาบรรณ ตามมาตรา ๔๙ โดยมลกษณะการกระท าอยางใดอยางหนงดงตอไปน (ก) ลงลายมอช อแสดงความเหนในการสอบบญชโดยมไดปฏบตงานตรวจสอบใด ๆหรอควบคมการสอบบญชตามมาตรฐานการสอบบญช

(ข) มพฤตกรรมรบจางลงลายมอชอ หรอยอมใหใชชอ ทงทไมไดมการปฏบตงานตามมาตรฐานการสอบบญชหรอมาตรฐานการบญช

(ค) แสดงความเหนตองบการเงนทน าสงหนวยราชการหลายแหง โดยงบการเงนแตละชดแสดงขอมลตางกนโดยไมมเหตผลสมควร

(ง) แจงขอความหรอจดท ารวมถงการใชพยานหลกฐานอนเปนเทจ หรอรอยวาเปนพยานหลกฐานอนเปนเทจไมวาจะจดท าโดยบคคลใดกตามในการประกอบวชาชพบญช

(จ) แนะน าใหผรบบรการเสย ภาษอากรไมถกตองตามกฎหมาย โดยทจรตหรอมเจตนาหลกเลยงภาษอากร

(ฉ) มพฤตกรรมอน ๆ ตามทคณะกรรมการสภาวชาชพบญช ก าหนดวาเปนพฤตกรรมอนน ามาซงความเสอมเสยเกยรตศกดแหงวชาชพบญช

(๒) เคยถกเพกถอนใบอนญาตในการประกอบวชาชพบญช จากหนวยงานราชการหรอสถาบนวชาชพอนทควบคมและหรอก ากบดแล เนองจากการประพฤตผดจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญชในสาระส าคญ

ขอ ๔ ภายใตบงคบในหมวด ๒ ถงหมวด ๗ ของขอบงคบน ทก าหนดใหผประกอบวชาชพบญชตองปฏบต หรองดเวนการปฏบตใด ๆ ใหหมายความรวมถง การกระท าของบคคลอน ผซง

(๑) ผประกอบวชาชพบญชรบร หรอ (๒) ผประกอบวชาชพบญชยนยอมใหอางชอในการปฏบต หรองดเวนการปฏบตใด ๆ ซงจะ

ท าใหเกดการฝาฝน หรอไมปฏบตตามขอบงคบฉบบน เพอกอใหเกดประโยชนตอผประกอบวชาชพบญชหรอบคคลอนโดยมชอบดวย

ขอ ๕ ใหนายกสภาวชาชพบญช เปนผรกษาการใหเปนไปตามขอบงคบน หมวด ๑บททวไป

ขอ ๖ จรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช นอกจากทก าหนดไวในขอบงคบนใหเปนไปตามพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. ๒๕๔๗

เพอใหกระบวนการบงคบใชจร รยาบรรณด าเนนโดยสะดวกรวดเรวและเปนธรรม นายกสภาวชาชพบญช โดยการอนมตของคณะกรรมการสภาวชาชพบญช มอ านาจออกขอก าหนดใด ๆ เกยวกบการดงกลาวขอก าหนดนน ตองอยภายในกรอบของพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ.๒๕๔๗ และเมอไดประกาศในราชกจจานเบกษา จงใชบงคบได

ขอ ๗ ในกรณทมปญหาการตความเกยวกบการปฏบตตามขอบงคบน ใหคณะกรรมการสภาวชาชพบญชเปนผวนจฉย และถอวาค าวนจฉยของคณะกรรมการสภาวชาชพบญชเปนทสด

หมวด ๒ความโปรงใส ความเปนอสระ ความเทยงธรรม และความซอสตยสจรต ขอ ๘ ความโปรงใส ผประกอบวชาชพบญชตองปฏบตงานดวยความโปรงใส ขอ ๙ ความเปนอสระ (๑) ผประกอบวชาชพบญชตองใชดลยพนจและปฏบตงานอยางเปนอสระภายใตกรอบวชาชพ

บญช (๒) ผประกอบวชาชพบญชตองไมปฏบตงานทตนขาดความเปนอสระภายใตกรอบวชาชพ

บญช ขอ ๑๐ ความเทยงธรรม (๑) ผประกอบวชาชพบญชตองปฏบตงานดวยความยตธรรม ซอตรงตอวชาชพ และตองไมม

สวนไดเสยในงานทตนประกอบวชาชพ นอกจากคาตอบแทนทไดรบจากการประกอบวชาชพนน (๒) ผประกอบวชาชพบญชตองใชดลยพนจบนหลกฐานทเชอถอไดโ ดยปราศจากความมอคต

และความล าเอยง (๓) ผประกอบวชาชพบญชตองใชดลยพนจอยางเทยงธรรมโดยหลกเลยงความสมพนธหรอ

สถานการณใด ๆ ทอาจท าใหผประกอบวชาชพบญชไมสามารถปฏบตงานไดโดยโปรงใส อสระและซอสตยสจรต

ขอ ๑๑ ความซอสตยสจรต (๑) ผประกอบวชาชพบญชตองปฏบตงาน อยางตรงไปตรงมา จรงใจ ซอตรงตอวชาชพไมคด

โกง ไมหลอกลวง (๒) ผประกอบวชาชพบญชตองปฏบตงานตรงตามหลกฐานทเปนจรง

(๓) ผประกอบวชาชพบญช ตองไมอางหรอยนยอมใหบคคลอนอางวาไดปฏบตงานโดยทไมไดมการปฏบตงานจรง

หมวด ๓ความร ความสามารถ และมาตรฐานในการปฏบตงาน ขอ ๑๒ ความร ความสามารถ (๑) ผประกอบวชาชพบญชตองใชความรตามมาตรฐานวชาชพ วธปฏบต กฎหมายทเกยวของ

ความช านาญและประสบการณทางวชาชพดวยความมสต เอาใจใสอยางเตมความสามารถและระมดระวงรอบคอบ

(๒) ผประกอบวชาชพบญชตองประกอบวชาชพ โดยมความสามารถเพยงพอทจะปฏบตงานใหส าเรจได

(๓) ผประกอบวชาชพบญชตองประกอบวชาชพ ดวยความมงมนและขยนหมนเพยร (๔) ผประกอบวชาชพบญช ตองศกษาหาความรและความช านาญทางวชาชพเพ มเตมอยาง

ตอเนอง เพอพฒนาความรความสามารถใหทนสมยอยเสมอ ขอ ๑๓ มาตรฐานในการปฏบตงาน (๑) ผประกอบวชาชพบญชตองประกอบวชาชพใหสอดคลองกบมาตรฐานวชาชพ

และมาตรฐานทางวชาการทเกยวของ (๒) ผประกอบวชาชพบญชตองปฏบตงานดวยความระมดระวงร อบคอบ และดวยความ

ช านาญตามมาตรฐานวชาชพและมาตรฐานทางวชาการทเกยวของ หมวด ๔การรกษาความลบ ขอ ๑๔ ผประกอบวชาชพบญชตองไมน าขอมลทเปนความลบขององคกร ทตนไดมาจากการ

ปฏบตงานวชาชพ และความสมพนธในทางธรกจ รวมทงความลบขององคกรทตนสงก ดไปเปดเผยตอบคคลทไมมสวนเกยวของไดรบทราบ โดยไมไดรบอนญาตจากองคกร เวนแตในกรณทเปนการเปดเผยตามสทธหรอหนาททก าหนดไวในกฎหมาย หรอในฐานะผประกอบวชาชพบญช

ขอ ๑๕ ผประกอบวชาชพบญชตองไมน าขอมลทเปนความลบขององคกรทตนไดมา จากการปฏบตงานวชาชพ และความสมพนธในทางธรกจ รวมทงความลบขององคกรทตนสงกด ไปใชเพอประโยชนของตนหรอบคคลอนโดยมชอบ

หมวด ๕ความรบผดชอบตอผรบบรการ ขอ ๑๖ ผประกอบวชาชพบญชตองมความรบผดชอบตามกรอบวชาชพบญชตอผรบบรการ ขอ ๑๗ ผประกอบวชาชพบญชตองปฏบตงานตามกรอบวชาชพบญช เพอใหเกดความ

นาเชอถอและมประโยชนตอผรบบรการ หมวด ๖ความรบผดชอบตอผถอหน ผเปนหนสวน บคคลหรอนตบคคลทผประกอบวชาชพ

บญชปฏบตหนาทให ขอ ๑๘ ผประกอบวชาชพบญชตองปฏบตตามจรยธรรมทางธรกจขององคกรทตนสงกด

ขอ ๑๙ ผประกอบวชาชพบญชตองปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต อทศตน ทมเทดแลทรพยสนขององคกรทตนสงกด

ขอ ๒๐ ผประกอบวชาชพบญชตองใชเวลา และทรพ ยสนขององคกรทต นสงกดใหเก ดประโยชนสงสด ไมน าไปใชเพอประโยชนสวนตนหรอบคคลทสามทงทางตรงและทางออม

ขอ ๒๑ ผประกอบวชาชพบญช ตองเปดเผยความสมพนธกบองคกร สถาบน ธรกจภายนอก หรอความสมพนธทางเครอญาต เพอหลกเลยงการกระท าทกอใหเกดความขดแยงทางผลประโยชน

ขอ ๒๒ ผประกอบวชาชพบญช ตองไมกระท าการใด ๆ ทสงผลกระทบตอชอเสยง และการด าเนนการขององคกรทตนสงกด

ขอ ๒๓ ผประกอบวชาชพบญชตองใชวจารณญาณอยางรอบคอบ มเหตผลในการปฏบตงานทงนเพอประโยชนสงสดตอองคกรทตนสงกด รวมถงนายจาง (ผถอหน ผเปนหนสวน เจาของ)ของผประกอบวชาชพบญช

หมวด ๗ความรบผดชอบตอเพอนรวมวชาชพ และจรรยาบรรณทวไป ขอ ๒๔ ผประกอบวชาชพบญชตองไมแยงงานวชาชพบญชจากผประกอบวชาชพบญช

ดานเดยวกนรายอน ขอ ๒๕ ผประกอบวชาชพบญชตอง ไมปฏบตงานทางวชาชพบญชเกนกวาทรบมอบหมายจาก

ผประกอบวชาชพบญชรายอน ขอ ๒๖ ผประกอบวชาชพบญชตองไมใหขอมลเกยวกบงานของตนเกนความเปนจรง

ไมโออวด หรอเปรยบเทยบตนหรอองคกรทตนสงกดอยกบผประกอบวชาชพบญชดานเดยวกนรายอนหรอองคกรทผประกอบวชาชพบญชดานเดยวกนรายอนสงกดอย

ขอ ๒๗ ผประกอบวชาชพบญชตองไมใหหรอรบวาจะใหทรพยสนหรอประโยชนใด ๆ เพอเปนการจงใจใหบคคลอนแนะน าหรอจดหางานวชาชพบญชมาใหตน

ขอ ๒๘ ผประกอบวชาชพบญชตองไมเรยกหรอรบทรพยสนหรอประโยชนจากบคคลใด เมอบคคลนนไดรบงานจากการแนะน าหรอการจดหางานของตนในฐานะทเปนผประกอบวชาชพบญชขององคกรนน

ขอ ๒๙ ผประกอบวชาชพบญชตองไมก าหนดคาธรรมเนยมหรอคาตอบแทนในการ ใหบรการวชาชพบญชโดยมไดค านงถงลกษณะ ความเสย ง ความซบซอนและปรมาณของงานทตนใหบรการหรอมสวนรวมในการใหบรการวชาชพบญช

ขอ ๓๐ ผประกอบวชาชพบญชตองประพฤตปฏบตตนในทางทถกทควร ส านกในหนาท และไมปฏบตตนในลกษณะทท าใหเกดความเสอมเสยเกยรตศกดแหงวชาชพบญช

เอกสารและงานวจยเกยวของ เสาวลกษณ หนสวรรณ (2544) ไดศกษาเรองทศนคตของผประกอบวชาชพการบญชในเขตอ าเภอเมองจงหวดเชยงใหมทมตอพระราชบญญตการบญช พ.ศ.2543 ไดแบงผประกอบวชาชพ 5 กลมคอผสอบบญชรบอนญาต ผรบจางท าบญช นกวชาการ เจาหนาท ในหนวยงานของรฐและวสาหกจ พนกงานบญชของธรกจเอกชน จ านวน 250 คนผลการศกษาทศนคตดานความรความเขาใจทง 5 กลม มความรความเขาใจคอนขางด แตขาดความรเรองโทษของการไมจดท างบการเงนและยน งบการเงนภายในก าหนด และเรองการยกเวนใหธรกจทมข นาดตามทกฎกระทรวงก าหนดไมตองรบการตรวจสอบและแสดงความเหนโดยผสอบบญชรบอนญาต ทศนคตดานความรสกผประกอบวชาชพการบญชสวนใหญไมเหนดวยวาพ .ร.บ.มผลท าใหการจดท าบญชมความถกตองและโปรงใส แตเหนดวยเรองคณวฒการศกษาของผท าบญชตามประกาศก รมทะเบยนการคา ทศนคตดาน พฤตกรรมสวนใหญยงไมเหนดวยเกยวกบขอก าหนดบางประการหรอผลท

อญชนา เหมวงคกล (2546) ศกษาเรองทศนคตของผประกอบการในการจดท าบญชส าหรบธรกจนตบคคลในจงหวดล าปาง ไดแบงกลมธรกจออกเปน 3 ประเภท คอ ธรกจพาณชยกรร มอตสาหกรรมและบรการ เกบขอมลจ านวน 270 รายจากประชากร 1,160 ราย ผลการศกษาพบวากลมตวอยางสวนใหญเปนธรกจประเภทขนาดกลางและขนาดยอม ทนช าระแลวไมเกน 5 ลานบาทรายไดและสนทรพยไมเกน 30 ลานบาท มการจดท าบญชโดยส านกงานท าบญช แตถาธรกจขนาดใหญ การจดท าโดยพนกงานของบรษทเอง ผประกอบการทใชบรการส านกงานท าบญชมความเชอถอในส านกงานในเรองการท าบญช การใหค าปรกษา และสามารถตดตอประสานงานไดเมอมปญหา และสวนใหญใหความส า คญตอการจดท า งบการเงนเพอยนช า ระภาษตอกรมสรรพากรมากกวาการน าไปใชบรหารและตดสนใจ ผประกอบการทตองการใชขอมลทางบญชเปนเครองมอในการบรหารงานตองมความรทางบญชในระดบด มการจดท าบญชอยางเปนระบบ แตผประกอบการสวนใหญไมมความรทางบญชจงจ าเปนตองพงพาส านกงานท าบญชดงนนจงเสนอแนะใหมการพฒน าวชาชพบญชใหผประกอบการใชประโยชนไดโดยภาครฐตองด าเนนการชวยสนบสนนการจดอบรม และสถาบนการศกษาตองจดการเรยนการสอนทเหมาะสมเพอสรางนกบญชทมคณภาพ

องคณา จรง(2547)ศกษาเรองทศนคตของผประกอบวชาชพบญชในเขตจงหวดเชยงใหมทมตอพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ.2547มวตถประสงคเพอศกษาความรความเขาใจและความคดเหนของผประกอบวชาชพบญชในเขตจงหวดเชยงใหมทมตอพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ.2547 โดยเกบขอมลจากกลมประชากรทงหมด 1,932 ราย ทประกอบวชาชพบญช 6 กลม ไดแกผประกอบวชาชพท าบญช การบญชภาษอากร การบญชบรหาร การสอบบญช การวางระบบบญช การศกษาและเทคโนโลยการบญช โดยเลอกกลมตวอยาง จ านวน 346 รายใชวธการสมแบบสะดวก และใชแบบสอบถามเปน

เครองมอในการเกบรวบรวมขอมล แลวน ามาประมวลผลและวเคราะหขอม ลโดยใชอตรารอยละ และคาเฉลยผลการศกษา พบวาความรความเขาใจของผตอบแบบสอบถามเกยวกบพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 สวนใหญมความรความเขาใจในระดบดเยยมใน 9 หมวดของพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 หากจ าแนกความรความเขาใจระดบมากทสด ของหวขอในแตละหมวดมดงน (1) ดานสภาวชาชพบญชไดแกเรองประเภทผประกอบวชาชพบญช (2)ดานสมาชกภาพไดแกเรองการสนสดสภาพสมาชก (3)ดานอ านาจหนาทของคณะกรรมการสภาวชาชพบญชไดแกเรองคณะกรรมการสภาวชาชพมหนาทจดใหมการประชมใหญเพอพ จารณารางขอบงคบของสภาวชาชพบญช (4)ดานกรรมการก าหนดมาตรฐานการบญชไดแกเรองมาตรฐานการบญชตองจดท าขนเปนภาษาไทยและไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการจงใชบงคบได

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจย

การวจยครงนมงศกษาทศนคตต อจรรยาบรรณวชาชพบญช พ.ศ. 2553 ของกลมผประกอบวชาชพบญช ในเขตกรงเทพมหานคร

กลมตวอยางทใชในการวจย กลมตวอยาง ในการศกษาจะท าการเลอกสมตวอย างโดยไมใชความนาจะเปน สมตวอยางแบบ

ตามสะดวก (Convenience sampling) โดยค านวณตามสตรการหาจ านวนต วอยางทอภนนท จนตะน (2549 :35) รวบรวมไวมดงนก าหนดให การค านวณหาขนาดตวอยางกรณไมมการบนทกขอมลเกยวกบจ านวนประชากร ไวอยางชดเจน(Infinite population) สตร 1

เมอตองการขนดของกลมตวอยางจ านวนมากหรอการท าวจยเพอเปนวทยานพนธ โดยให มความเชอมน 95 % หรอใหเกดความคลาดเคลอนเพยง 5 % (0.05) วธท าให S = 1.96 (ส าหรบความเชอมน 95%) d = 0.05 (คลาดเคลอนได 5% หรอ = 0.05 โดยแทนคา S ทระดบนยส าคญทางสถตมคาเทากบ1.96 ( S = 1.96) และแทนความคลาดเคลอน( d = .05) ทคาดวาจะยอมใหเกดขนได(d )

___1____ n = ___1____ = 400.16 0.002499 ดงนน จงไดขนาดของกลมตวอยางจ านวน 400 ราย

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชเกบรวบรวมขอมลเปน แบบสอบถาม โดยแบบสอบถามใชเกบขอมลจากผ

ประกอบวชาชพบญชในเขตกรงเทพมหานคร ซงจะก าหนดไวใหม 4 สวน ดงน สวนท 1 ขอมลโดยทวไปของผกรอกแบบสอบถาม สวนท 2 การรบรเกยวกบขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. 2553 สวนท 3 ความคดเหนของผประกอบวชาชพบญชตอ ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. 2553 สวนท 4 ปญหาการปฏบตงานของกลมผกรอกแบบสอบถาม

การเกบรวบรวมขอมล การวจยนใชรปแบบการวจยเชงบรรยายในลกษณะการวจยเชงส ารวจ เปนการศกษาหา

ขอเทจจรงมาใชบรรยาย โดยจะมงเน นศกษาทดสอบทศนคต ของผประกอบวชาชพบญชในเขตกรงเทพมหานครตอขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. 2553การเกบขอมลจะใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการรวบรวมขอมลโดยใชวธ สมตวอยางแบบตามสะดวก (Convenience sampling) จ านวน 400 ราย เมอเกบรวบรวมขอมลไดครบแลวน าไปประมวลผลเปนคาความถ (Frequency) รอยละ (Percentage) การหาคาคะแนน และการหามาตราสวนประมาณคา (Likert Scale) และแปลความหมาย เพอใชในการสรปผลการศกษาและอภปรายผลการศกษาตอไป

ขอมลทน ามาศกษาและสรปผลการศกษาในครงนน ามาจาก 2 แหลงคอ 1) ขอมลปฐมภม (Primary Data) เกบขอมลจากผประกอบวชาชพบญชโดยใชแบบสอบถาม

2

2

)96.1(

)05(.84.3n

2) ขอมลทตยภม (Secondary Data) จาก จรรยาบรรณผประกอบวชาชพบญช พ.ศ.2553เอกสาร บทความ บทสมภาษณ หรอขอเขยนทกลาวถง จรรยาบรรณผประกอบวชาชพบญช พ.ศ.2553ทางสอสงพมพตาง ๆ

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลจะใชวธการวเคราะหแตกตางกนไปตามสวนของแบบสอบถามดงตอไปน แบบสอบถามสวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามจะใชคาความถและคารอยละใน

การวเคราะหขอมลโดยเปนการเปรยบเทยบความถ หรอจ านวนทตองการ และคารอยละโดยใหจ านวนทงหมดทเทยบเปน 100 และหาคารอยละของความถ

แบบสอบถามสวนท 2 การรบร เกยวกบจรรยาบรรณของผประกอบ วชาชพบญช พ.ศ.2553 จะใชการทดสอบเพอใหไดระดบความรความเขาใจของผตอบแบบ สอบถาม จ านวน 34 ขอแลวเทยบเปนคะแนนทไดกบระดบความร ดงน(ชยสทธ เฉลมมประเสรฐ, 2544)

ระดบคะแนน อตรารอยละ ระดบการรบร 27-34 79.41-100.00 ดเยยม 24-26 70.59-79.40 ด 21-23 61.76-70.58 พอใช

ต ากวา 21 00.00-61.75 ควรมการพฒนา แบบสอบถามสวนท 3 ความคดเหนของผประกอบวชาชพบญชตอ จรรยาบรรณของผประกอบ

วชาชพบญช พ.ศ. 2553 จะใชมาตราสวนประมาณคา คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน โดยจะก าหนดการใช มาตราสวนประมาณคา โดยมเกณฑวดระดบความส าคญดงน (ศรวรรณ เสรรตน, 2541)

คาเฉลย ความเหน 5 มากทสด

4 มาก 3 ปานกลาง 2 นอย 1 นอยทสด

เกณฑการแปลความหมายของคะแนน

คาเฉลย การแปลความหมาย 4.50 - 5.00 1เหนดวยมากทสด 3.50 - 4.49 3เหนดวยมาก 2.50 - 3.49 เหนดวยปานกลาง 1.50 - 2.49 เหนดวยนอย 1.00 - 1.49 6เหนดวยนอยทสด

สวนขอปญหา การปฏบตงานและเสนอแนะในการแกปญหาจะใชการบรรยายเชงพรรณนาตามขอเสนอแนะทกลมประชากรไดเสนอแนะไวในแบบสอบถาม

สรปผลลกษณะทวไปของกลมตวอยาง การวจยครงน มวตถประสงคเพอศกษาการรบรและความคดเหนของผประกอบวชาชพบญชในเขตกรงเทพมหานครทมตอขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. 2553โดยเกบรวบรวมขอมลจากกลมประชากรทงหมดทประกอบวชาชพบญชในเขตกรงเทพมหานคร 6 กลม ไดแกผประกอบวชาชพท าบญช การบญชภาษอากร การบญชบรหาร การสอบบญช การวางระบบบญช การศกษาและเทคโนโลยการบญช โดยเลอกกลมตวอยาง จ านวน 400 รายใชวธการสมแบบสะดวก และใชแบบสอบถาม เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล แลวน ามาประมวลผลและวเคราะหขอมลโดยใชอตรารอยละ และคาเฉลย สามารถสรปและอภปรายผลการวจยไดดงน

สรปผลการวจย ขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม

จากผลการวจยพบวาผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง อาย 25-34 ป จบการศกษาดานบญชระดบปรญญาตรหรอเทยบเทา และบางรายไดศกษาแขนงวชาอนรวมดวยคอบรหารธรกจ นเทศศาสตร นตศาสตร และศกษาศาสตร งานดานวชาชพบญชในปจจบนคอการท าบญช การบญชภาษอากร การบญชบรหาร การสอบบญช การศกษาและเทคโนโลยการบญช และงานวางระบบบญช ซงกลมตวอยางบางรายท างานหลายแขนงในเวลาเดยวกน และท าบญชเปนอาชพเสรม มประสบการณในการท างานทางดานวชาชพบญช บญชในระหวาง 6-10 ป และพฒนาความรจาก เรองขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบ ญช พ.ศ. 2553จากขอมลทางเวบไซตเกยวกบวชาชพ จากการอบรมและสมมนาทางวชาชพจากการ สมมนาทางวชาชพจากสถาบนอน จากรวมงานหรอคนรจก จากวารสารเกยวกบวชาชพ และจากประสบการณทเคยเรยนในหองเรยน

การรบรเกยวกบขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. 2553 1. จ าแนกตามหมวดของจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ.2553

จากผลการศกษาพบวา การรบร เกยวกบ จรรยาบรรณของผประกอบ วชาชพบญช พ.ศ.2553 สามารถแบงออกเปน 7 หมวด ดงน หมวดท 1 บททวไป พบวาสวนใหญมการรบรมากทสดในเรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช นอกจากก าหนดไวในขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท19 ใหเปนไปตามพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 หมวดท 2 ความโปรงใส ความเทยงธรรม และความซอสตยสจรต

ความโปรงใส พบวาผตอบแบบสอบถามทงหมดมการรบรวาผประกอบวชาชพบญชตองปฏบตงานดวยความโปรงใส

ความเปนอสระ พบวาสวนใหญมการรบรมากทสดวาผประกอบวชาชพบญชตองไมปฏบตงานทตนขาดความเปนอสระภายใตกรอบวชาชพบญช

ความเทยงธรรมพบวาสวนใหญมการรบรวาผประกอบวชาชพบญชตองปฏบตงานดวยความยตธรรมซอตรงตอวชาชพ และตองไมมสวนไดเสยในงานทตนประกอบวชาชพ นอกจากคาตอบแทนทไดรบจากการประกอบวชาชพนน และรบรวาผประกอบวชาชพบญชตองใชดลยพนจบนหลกฐานทเชอถอไดโดยปราศจากความมอคตและความล าเอยง

ความซอสตยสจรตพบวาสวนใหญมการรบรวาผประกอบวชาชพบญชตองปฏบตงานอยางตรงไปตรงมา จรงใจ ซอตรงตอวชาชพ ไมคดโกง ไมหลอกลวง และรบรวาผประกอบวชาชพบญชตองปฏบตงานตรงตามหลกฐานทเปนจรง

หมวดท 3ความรความสามารถและมาตรฐานการปฏบตงาน ความร ความสามารถ พบวาผตอบแบบสอบถามทงหมดมการรบรวาผประกอบวชาชพบญช

ตองใชความรตามมาตรฐานวชาชพ วธปฏบตกฎหมายทเกยวของ ความช านาญและประสบการณทางวชาชพดวยความมสตเอาใจใสอยางเตมความสามารถ และระมดระวงรอบคอบ

มาตรฐานในการปฏบตงานพบวาสวนใหญมการรบรวาผประกอบวชาชพบญชตองปฏบตงานดวยความระมดระวงรอบคอบ และดวยความช านาญตามมาตรฐานวชาชพและมาตรฐานทางวชาการทเกยวของ

หมวดท 4 การรกษาความลบพบวาผตอบแบบสอบถามทงหมดมการรบรวาผประกอบวชาชพบญชตองไมน าขอมลทเปนความลบขององคกรทตนไดมาจากการปฏบตงานวชาชพ และความสมพนธ

ในทางธรกจ รวมทงความลบขององคกรทตนสงกดไปเปดเผยตอบคคลทไมมสวนเกยวของไดรบทราบ โดยไมไดรบอนญาตจากองคกร เวน แตในกรณทเปนการเปดเผยตามสทธหรอหนาททก าหนดไวในกฎหมาย หรอในฐานะผประกอบวชาชพบญช

หมวดท 5 ความรบผดชอบตอผรบบรการพบวาสวนใหญมการรบรวาผประกอบวชาชพบญชตองมความรบผดชอบตามกรอบวชาชพบญชตอผรบบรการ

หมวดท 6 ความรบผดชอบตอผถอหน ผเปนหนสวน บคคล หรอนตบคคลทผประกอบวชาชพบญชปฏบตหนาทใหพบวาผตอบแบบสอบถามทงหมดมการรบรวาผประกอบวชาชพบญชตองปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต อทศตน ทมเท ดแลทรพยสนขององคกรทตนสงกด

หมวดท 7 ความรบผดชอบตอเพอนรวมวชาชพ และจรรยาบรรณทวไปพบวาสวนใหญมการรบรวาผประกอบวชาชพบญชตองประพฤตปฏบตตนในทางทถกทควรส านกในหนาทและไมปฏบตตนในลกษณะทท าใหเกดความเสอมเสยเกยรตศกดแหงวชาชพบญช 2. ระดบการรบรเกยวกบขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ.2553

เมอพจารณาระดบระดบการรบรเกยวกบขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ.2553พบวาสวนใหญม การรบร เกยวกบขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ.2553ในระดบดเยยม

หากแบงตามประเภทวชาชพบญชในเขตกรงเทพมหานคร 6 กลม ไดแกผประกอบวชาชพท าบญช การบญชภาษอากร การบญชบรหาร การสอบบญช การวางระบบบญช การศกษาและเทคโนโลยการบญช พบวา ผทประกอบวชาชพทกกลมวชาชพมการรบรระดบดเยยม

ความคดเหนของผประกอบวชาชพบญชตอขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ.2553 1.ความคดเหนของผประกอบวชาชพบญชตอ ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ.2553

จากการผลการศกษาพบวาโดยรวมเหนดวยกบ ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ.2553 ในระดบมาก เหนดวยทคาเฉลยสงสดคอ กบจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญชหมวดท 1 บททวไปทวา จรรยาบรรณ ของผประกอบวชาชพบญช นอกจากก าหนดไวในขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 ใหเปนไปตามพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 2.ความคดเหนของผประกอบวชาชพบญชตอ ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. 2553 จ าแนกตามวชาชพบญช

ผประกอบวชาชพบญชดานการท าบญชเหนดวยกบ ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ. 2553ในระดบมากโดยเหนดวยทคาเฉลยสงสด ในหมวดท 1 บททวไปทวา จรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช นอกจากก าหนด ไวในขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท19 ใหเปนไปตามพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547

ผประกอบวชาชพดานสอบบญช เหนดวยกบ ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ. 2553ในระดบมากโดยเหนดวยทคาเฉลยสงสด ในหม วดท 1 บททวไปทวา จรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช นอกจากก าหนดไวในขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท19 ใหเปนไปตามพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547

ผประกอบวชาชพดานการบญชบรหาร ดวยกบ ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผปร ะกอบวชาชพบญช พ .ศ. 2553ในระดบมากท โดยเหนดวยทคาเฉลยสงสด ในหมวดท 6 ความรบผดชอบตอผถอหน ผเปนหนสวน บคคล หรอนตบคคลทผประกอบวชาชพบญชปฏบตหนาทให ทวา ผประกอบวชาชพบญชตองปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต อทศตน ทมเท ดแลทรพยสนขององคกรทตนสงกด

ผประกอบวชาชพดานวางระบบ เหนดวยกบ ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ. 2553ในระดบมากโดยเหนดวยทคาเฉลยสงสด ในหมวดท2 ความโปรงใส ความเทยงธรรม และความซอสตยสจรตทวาผประกอบวชาชพบญชตองใชดลยพนจและปฏบตงานอยางเปนอสระภายใตกรอบวชาชพบญช และหมวดท6 ความรบผดชอบตอผถอหน ผเปนหนสวน บคคล หรอนตบคคลทผประกอบวชาชพบญชปฏบตหนาทใหทวา ผประกอบวชาชพบญชตองใชวจารณญาณอยางรอบคอบ มเหตผลในการปฏบตงาน ทงนเพอประโยชนสงสดตอองคกรทตนสงกด รวมถงนายจาง (ผถอหน ผเปนหนสวนเจาของ) ของผประกอบวชาชพบญช

ผประกอบวชาชพดานบญชภาษอากร เหนดวยกบขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ. 2553ในระดบมากโดยเหนดวยทคาเฉลยสงสด ในหมวด

ท 3 ความรความสามารถและมาตรฐานการปฏบตงานทวา ผประกอบวชาชพบญชตองประกอบวชาชพใหสอดคลองกบมาตรฐานวชาชพ และมาตรฐานทางวชาการทเกยวของ

ผประกอบวชาชพดานการศกษาและเทคโนโลยบญช เหนดวยเหนดวยกบขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ. 2553ในระดบมาก โดยเหนดวยทคาเฉลยสงสด ในหมวดท 5 ความรบผดชอบตอผรบบรการทวา ผประกอบวชาชพบญชตองปฏ บตงานตามกรอบวชาชพบญชเพอใหเกดความ นาเชอถอและมประโยชนตอผรบบรการ

3. ความคดเหนของผประกอบวชาชพบญช ตอขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. 2553 จ าแนกตามระดบการศกษา

หากพจารณาความคดเหนของผประกอบวชาชพบญชตอขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19

เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. 2553 จ าแนกตามระดบการศกษาพบวา ผทจบการศกษาทางบญชระดบปวช .ปวส.อนปรญญาหรอเทยบเทา เหนดวยกบ ขอบงคบสภา

วชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ.2553 ในระดบมาก โดยเหนดวยทคาเฉลยมากทสดในเรอง หมวดท7ความรบผดชอบตอเพอนรวมวชาชพและจรรยาบรรณทวไปทวาผประกอบวชาชพบญชตองประพฤตปฏบตตนในทางทถกทควรส านกในหนาทและไมปฏบตตนในลกษณะทท าใหเกดความเสอมเสยเกยรตศกดแหงวชาชพบญช

ผทจบการศกษาทางบญชปรญญาตรหรอเทยบเทา เหนดวยกบ ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ.2553 ในระดบมาก โดยเหนดวยทคาเฉลยมากทสดในเรองหมวดท 1 บททวไปทวา จรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช นอกจากก าหนดไวในขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท19 ใหเปนไปตามพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547

ผทจบการศกษาทางบญชปรญญาโทหรอเทยบเทาเหนดวยกบ ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ.2553 ในระดบมากโดยเหนดวยทคาเฉลยมากทสดในเรองหมวดท 1 บททวไปทวา ในกรณทมปญหาการตความเกยวกบการปฏบตตามขอบงคบ จรรยาบรรณวชาชพบญช พ.ศ.2553ใหคณะกรรมการสภาวชาชพบญชเปนผวนจฉยและถอวาค าวนจฉยของคณะกรรมการสภาวชาชพบญชเปนทสนสด

4.ความคดเหนของผประกอบวชาชพบญชตอขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. 2553 จ าแนกตามประสบการณท างานดานวชาชพบญช

หากพจารณาความคดเหนของผประกอบวชาชพบญชตอข อบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ. 2553 จ าแนกตามประสบการณท างานดานวชาชพบญชพบวา

ผมประสบการณท างานนอยกวา 3 ป เหนดวยกบ ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ.2553 ในระดบมากโดยเหนดวยทคาเฉลยมากทสดในเรองหมวดท 1 บททวไปทวา จรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช นอกจากก าหนดไวในขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท19 ใหเปนไปตามพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547

ผมประสบการณท างาน 3-5 ป เหนดวยกบ ขอบ งคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ.2553 ในระดบมากโดยเหนดวยทคาเฉลยมากทสดในเรองหมวดท 3 ความรความสามารถและมาตรฐานการปฏบตงาน ทวาผประกอบวชาชพบญชตองปฏบตงานดวยความระมดระวงรอบคอบ และดวยความช านาญตามมาตรฐานวชาชพและมาตรฐานทางวชาการทเกยวของ

ผมประสบการณท างาน 6-10 ป เหนดวยกบ ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ.2553 ในระดบมาก โดยเหนดวยทคาเฉลยมากทสดในเรองหมวดท 1 บททวไปทว า จรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช นอกจากก าหนดไวในขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท19 ใหเปนไปตามพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547

ผตอบแบบสอบถามทมประสบการณท างานดานวชาชพบญช มากกวา 10 ป เหนดวยกบ ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ.2553 ในระดบมาก เหนดวยทคาเฉลยมากทสดในเรองหมวดท7ความรบผดชอบต อเพอนรวมวชาชพและจรรยาบรร ณทวไปทวา ผประกอบวชาชพบญชตองประพฤตปฏบตตนในทางทถกทควรส านกในหนาทและไมปฏบตตนในลกษณะทท าใหเกดความเสอมเสยเกยรตศกดแหงวชาชพบญช

ปญหาการปฏบตงานของผประกอบอาชพการบญช จากผลการวจยพบวาผประกอบวชาชพบญชมปญหาการปฏบตงานในเรอง จรรยาบรรณของผ

ประกอบวชาชพบญช ในหมวดท 2 ทวาผประกอบวชาชพบญชตองไมปฏบตงานทตน ขาดความเปนอสระภายใตกรอบวชาชพบญชเพราะในการปฏบตงานนนการปฏบตงานตามหนาทจะตองอยภายใตการดแลของผบรหาร จงเปนไปไดยากในทางปฏบตโดยเฉพาะนกบญชทอยภายใตการควบคมของนายจาง ในการด ารงตนใหเปนไปตามอสระแทบเปนไปไมไดเลย ดงนนในการ ก าหนดจรรยาบรรณ

ของผประกอบวชาชพบญชควรพจารณาถงความเปนไปไดมากกวาใน การเผยแพรขาวสารและขอมลเกยวกบจรรยาบรรณผประกอบวชาชพบญช พ .ศ.2553 ของสภาวชาชพฯในสออนนอกเหนอจากเวบไซตมนอยมาก จงอยากใหทางสภาวชาชพบญชท าการเผยแพรขาวสารทเกย วของกบจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญชรวมถงขาวสารเกยวกบสภาวาชพบญชอนๆผานทางสออนๆใหมากขนในดานเจาหนาทสภาวชาชพ บญชขาดประสทธภาพในการตอบขอซกถาม ในกรณทผประกอบวชาชพบญชมขอสงสยในทางปฏบตและสอบถามไปยงเจาหนาทวชาชพฯแ ตไมสามารถไดค าตอบจากขอสงสยนนและ บทบาทของสภาวชาชพยงมนอยมากเมอเทยบกบความเตบโตของภาว ะเศรษฐกจ และกฎระเบยบทมากและเขมงวดเกนไป

การอภปรายผล

1. ผประกอบวชาชพดาน การท าบญช การสอบบญช การบญชบรหาร การวางระบบบญช การบญชภาษอากร และศกษาและเทคโนโลย ทกกลมทมการรบร เกยวกบพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2547 ในระดบดถงดมากเมอเทยบ เปนสดสวนแลวพบวาท กกลมมสดสวนทเกนรอยละ 80 ขนไป จงสงผลใหทกกลมมทศนคตทด ตอขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผ ประกอบวชาชพบญช พ .ศ. 2553ในระดบมาก หากพจารณาจากคาเฉลยกจะพบวามคาเฉลยสงกวา 3.5 ขนไปทงหมดซงการรบรในจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพ เปนอยางดยอมเกดความเขาใจถงความจ าเปนในการตองก าหนดในแตละขอจะสงผลตอทศนคตไปในทศทางบวกเชนกนซ งเปนไปตามแนวคดเรององคประกอบของทศนคตของสชา จนทรเอม (2545) ทกลาววาการทบคคลมทศนคตตอสงหนงสงใดตางกน กเนองมาจากบคคลมความเขาใจ มความรสก หรอมแนวคดแตกตางกน และสวนประกอบน จะเกยวของสมพนธกบความรสกของบคคล อาจออกมาในรปแบบแตกตางกนทงในทางบวกและทางลบ ซงขนอยกบประสบการณ และการ เรยนรการเกดทศนคต

2. การทผประกอบวชาชพดานการบญช บรหารมทศนคตเหนดวยนอยกวาผประกอบการ กลมอนในเรอง ผประกอบวชาชพบญชตองใชเวลา และทรพยสนขององคกรทตนส งกดใหเกด ประโยชนสงสด ไมน าไปใชเพอประโยชนสวนตนหรอบคคลทสามทงทางตรงและทางออม เพราะผประกอบวชาชพกลมนเหนวาในสายงานทท าอยปจจบนไมจ าเปนตองเปน จะเหนไดวาทศนคตทแตกตางกนเนองจากขอจ ากดหรอสงแวดลอมในการท างานตางกนจงท า ใหกลมงานดานการบญช บรหารมทศนคตทตางจากกลมอนซงเปนไปตามแนวคดเรองเกยวกบอทธพลของสงแวดลอมจะมผลตอทศนคตของนวคอมบ (2550) ทกลาววาทศนคตของบคคลขนอยกบลกษณะของสงแวดลอมทบคคลไดรบการแสดง

พฤตกรรมใน 2 ลกษณะ คอ ทศนคตทางบวก แสดงออกในลกษณะพงพอใจและเหนดวยหรอชอบจะท าใหบคคลอยากท า อยากได อยากเขาใกลสงนน

3. การทผประกอบวชาชพ เมอจ าแนกตามประสบการณท างานจะเหนวาสวนใหญผประกอบวชาชพบญชจะมประสบการณท างาน 6-10ป โดยผประกอบวชาชพบญชทมประสบการณท าง าน 6-10 ปเหนดวยนอยทสดทวา ผประกอบวชาชพบญชตองประกอบวชาชพ โดยมความสามารถเพยงพอทจะปฏบตงานใหส าเรจได เนองจากส านกงานบญชสวนใหญมพนกงานจ านวนมากซงความรความสามารถกจะลดหลนไปตามหนาทไดรบมอบหมาย และอายงาน ซงเปนไปตามแนวค ดเรองลกษณะการเกดทศนคตของลดดา กตวภาค(2538) ทกลาวถงการเกดทศนคตทเกดจากการเรยนร และประสบการณทสะสมกนมาของบคคล

4. ผประกอบวชาชพบญชดานการท าบญช การสอบบญช การศกษาและเทคโนโลย การวางระบบบญช จะมพฒนาตนเองโดยคนควาหรออบรมเพ มเตมในขอก าหนดเกยวกบอาชพของตนเองอยเสมอท าใหม การรบรเกยวกบ ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. 2553 ในระดบดเยยมสอดคลองกบผลการศกษาของเสาวลกษณ หนสวรรณ (2544) ทกลาววาผสอบบญชรบอนญาต ผรบจางท าบญช นกวชาการ เจาหนาทในหนวยงานของรฐและวสาหกจ พนกงานบญชของธรกจเอกชน มความรความเขาใจคอนขางด ในพระราชบญญตการบญชพ .ศ.2543เนองจากมการตดตามและอบรมพฒนาความรของตนเองอยเสมอ

5. ผประกอบวชาชพบญชดานการท าบญช สวนใหญจะมความรในระดบด ถงดมากเกยวกบขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ. 2553เนองจากการท าบญชตองค านงถงมาตรฐานการบญชรบรองทวไป และตองปฏบตตามขอก าหนดของกฎหมายทเกยวของอยางเครงครดเพอใหงานบญชทไดถกตองตามขอก าหนดของกฎหมาย ดงนนผท าบญชจงตองมการพฒนาและตดตามกฎหมาย และพระราชบญญตทออกใหมอยางมสม าเสมอสอดคลองกบการศกษาของอญชนา เหมวงคกล (2546) ทศกษาพบวาผท าบญชมความรเกยวกบพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2543 ในระดบดท าใหการจดท าบญชเปนไปอยางมระบบ โดยการเขารวมอบรมความรทางบญชอยางสม าเสมอ

ขอเสนอแนะ จากการวจยครงน พบวาผประกอบวชาชพบญช สวนใหญรบรเรอง ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ. 2553จากขอม ลทางเวบไซตเกยวกบวชาชพดงนนควรมการแจงงขาวสารหรอสรางบทความในเรองของจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญชผานทางเวบไซตใหมากขนเพอกระตนใหผประกอบวชาชพบญชท าความเขาใจและยดถอปฏบต

จากการวจยยงพบอกวาผประกอบวชาชพบญชรบรเร องจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญชจากประสบการณเคยเรยนในหองเรยน นอยทสดเมอเปรยบเทยบการการรบรจากแหลงอนดงนนสถาบนการศกษาควรใหความส าคญในเรองการใหความรในเรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญชมากเพมขน

ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป การวจยครงนเปนการศกษาถงทศนคตของผประกอบวชาชพบญชเฉพาะในเขตกรงเทพมหานครเทานนดงนนในการวจยครงตอไปอาจจะท าการศกษา ถงทศนคตตอ ขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ .ศ. 2553จากผประกอบวชา ชพบญช ในจงหวดทเปนแหลงศนยกลางของธรกจในระดบภาค หรอระดบประเทศ หรอท าการเปรยบเทยบทศนคตของผประกอบวชาชพบญชแตละจงหวด แตละภาค ตอขอบงคบสภาวชาชพบญชฉบบท 19 เรองจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช พ.ศ. 2553