Развіццё гарадоў

Змены ў статусе гарадоўХV—ХVІ стcт. – рост сувязяў з

Еўропай(прыбытковы гандаль)

Рост колькасці таргоў (рынкаў)

Вакол таргоў – новыя гарады

Павелічэнне насельніцтва гарадоў• За кошт мясцовых сялян;• За кошт запрошаных рамеснікаў і гандляроў з іншых гарадоў (у

т.л. замежных)

Каб іх прывабіць – слабоды –часовае вызваленне ад падаткаў.

Жыхары горада• “Чорныя людзі” (большасць):рамеснікі, дробныя і сярэднія гандляры;• Феадалы;• Багатыя купцы(гандаль з іншымі гарадамі);• Духавенства.

кіраванне

ПолацкБуйны горад

Але!Змяншэнне ролі веча

Кіраванне – княжацкім намеснікам (як і ў іншых

гарадах)

Структура горадаДзядзінец;Рынак(каля дзядзінца);Пасад(часам таксама часткова ўмацоўваўся – вакольны горад);Замак – большы

ўмацаваны цэнтр (на месцы дзядзінца і вакольнага горада).

Змены ў планіроўцы ў XV ст.:• Цэнтр – гандлёвая плошча з

ратушай;• Вакол яе – новыя пасады;• Вуліцы – працяг дарог, якія

звязвалі горад з наваколлем.

МястэчкіХV — 1-ая палова ХVІ ст. – узнікаюць мястэчкі;Шляхі ўтварэння:З вялікіх вёсак (Моталь,

Станькава і г.д.);Побач з замкамі і панскімі

дварамі;На новых месцах.

Галоўная задача мястэчак – забяспечыць дзейнасці торгу.

Магдэбургскае праваПрава на

самакіраванне;Па ўзору нямецкага

Магдэбурга;Мэта – заахвочванне

пераезду людзей у гарады.

Сутнасць Магдэбургскага права

Гараджане:Вызваляліся ад феадальнай

залежнасці і павіннасцяў;Маглі свабодна займацца

рамяством, гандлем, земляробствам;

Маглі выбіраць магістрат;Маглі мець герб;Маглі мець суд;Маглі ствараць рамесніцкія

аб’яднанні.

МагістратЛава

• На чале – войт;• Складалася з лаўнікаў-

засядацеляў;• Суд па крымінальных справах.

Рада

oНа чале – бурмістр;oСкладалася з райцаў (радцаў) –

набольш паважных жыхароўoСуд па грамадзянскіх справах;oЗбіранне падаткаў,oДобраўпарадкаванне горада,oКіраўніцтва рамеснікамі і

гандлярамі.

Атрыманне Магдэбургскага права гарадамі ВКЛ

1387 г. – Вільня1390 г. – Брэст1496 г. – Гродна1498 г. – Полацк1499 г. – Мінск1503 г. – КамянецДа 1506 г. – Ваўкавыск1511 г. – Навагрудак1531 г. – Слонім

Атрыманне Магдэбургскага права

• Ад вярхоўнай улады краіны/кіраўніка горада;• Для органаў мясцовага

самакіравання – ратушы(там канцылярыя, скарбніца, архіў і г.д.)

Роля гарадоўСведчанне аддзялення рамяства ад земляробства;Цэнтры асветы;Рэлігійныя цэнтры;Абарончыя пункты;Адміністрацыйныя цэнтры.