10147

10147SGORTACILIK KANUNU

Kanun Numaras : 5684

Kabul Tarihi : 3/6/2007

Yaymland R.Gazete : Tarih : 14/6/2007 Say : 26552

Yaymland Dstur : Tertip : 5 Cilt : 46

BRNC BLM

Ama, Kapsam ve Tanmlar

Ama ve kapsam

MADDE 1 (1) Bu Kanunun amac, lkemiz sigortaclnn gelitirilmesini salamak, sigorta szlemesinde yer alan kiilerin hak ve menfaatlerini korumak ve sigortaclk sektrnn gvenli ve istikrarl bir ortamda etkin bir ekilde almasn temin etmek zere bu Kanuna tbi kii ve kurulularn, faaliyete balama, tekilt, ynetim, alma esas ve uslleri ile faaliyetlerinin sona ermesi ve denetlenmesine ilikin hususlar ve sigorta szlemesinden doan uyumazlklarn zmlenmesine ynelik olarak sigorta tahkim sistemi ile ilgili usl ve esaslar dzenlemektir.

(2) Trkiyede faaliyet gsteren sigorta irketleri, reasrans irketleri, Trkiye Sigorta, Reasrans ve Emeklilik irketleri Birlii, araclar, akterler ile sigorta eksperleri bu Kanun hkmlerine tbidir. (1)

(3) Sosyal gvenlik kurumlar, Trkiye hracat Kredi Bankas Anonim irketi ile bu Kanunun denetimle ilgili hkmleri hari olmak zere zel kanunlarna gre sigortaclk faaliyetinde bulunan dier kurulular bu Kanun kapsamnda deildir.

Tanmlar (2)

MADDE 2 (1) Bu Kanunda geen;

a) Akter: Sigortaclk teknii ile buna ilikin yatrm, finansman ve demografi konularnda olaslk ve istatistik teorilerini uygulayarak, yasal dzenlemelere uygun prim, karlk ve kr paylarn hesaplayan, tarife ve teknik esaslar hazrlayan kiiyi,

b) Arac: Sigorta acentesi ve brokeri,

c) Bakan: Hazine Mstearlnn bal olduu Bakan,

) (Deiik: 13/6/2012-6327/47 md.) Birlik: Trkiye Sigorta, Reasrans ve Emeklilik irketleri Birliini,

d) Broker: Sigorta veya reasrans szlemesi yaptrmak isteyenleri temsil ederek, bu szlemelerin yaptrlaca irketlerin seiminde tamamen tarafsz ve bamsz davranarak ve teminat almak isteyen kiilerin hak ve menfaatlerini gzeterek szlemelerin akdinden nceki hazrlk almalarn yrtmeyi ve gerektiinde szlemelerin uygulanmasnda veya tazminatn tahsilinde yardmc olmay meslek edinen kiiyi,

e) (Ek: 13/6/2012-6327/47 md.) Destek hizmeti kuruluu: Bu Kanun kapsamndaki kurululara, faaliyet alanlaryla ilgili konularda yardmc veya tamamlayc nitelikte hizmet veren kurulular,

f) Hesap: Gvence Hesabn,

g) plan: Sigorta irketleri ile reasrans irketlerinin kurulu amac ile en az ilk yldaki faaliyetlerine ilikin tahminlerini ve ykmllklerini srekli olarak yerine getirebileceini ayrntl bir ekilde ortaya koyan plan,

) Komisyon: Sigorta Tahkim Komisyonunu,

(1) 13/6/2012 tarihli ve 6327 sayl Kanunun 46 nc maddesiyle, bu fkrada yer alan Trkiye Sigorta ve Reasrans irketleri Birlii ibaresi Trkiye Sigorta, Reasrans ve Emeklilik irketleri Birlii eklinde deitirilmi ve metne ilenmitir.

(2) 13/6/2012 tarihli ve 6327 sayl Kanunun 47 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fkrasnn (d) bendinden sonra gelmek zere (e) bendi eklenmi, dier bentler buna gre teselsl ettirilmitir.10148

h) (Deiik: 13/6/2012-6327/47 md.) Levha: Trkiyede faaliyette bulunan sigorta irketleri, reasrans irketleri ile 28/3/2001 tarihli ve 4632 sayl Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatrm Sistemi Kanununa gre kurulan emeklilik irketleri iin Birlik tarafndan, sigorta eksperleri ve sigorta acenteleri iin ise Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii tarafndan ayr ayr dzenlenecek faal olarak alanlara ilikin kaytlar gsterir levhalar,

) Liste: Sigorta hakemleri listesini,

i) (Deiik: 13/6/2012-6327/47 md.) Minimum garanti fonu: Sigorta irketleri ile reasrans irketleri iin gerekli zsermayenin en az te birine denk den tutar,

j) Mstearlk: Hazine Mstearln,

k) zkaynak: Sigorta irketleri ile reasrans irketlerinin denmi veya Trkiyeye ayrlm sermayeleri, her trl yedek akeleri, yeniden deerleme fonu, datlmam kr, kr ve sermaye yedekleri ile Mstearlka uygun grlecek sermaye benzeri kaynaklar ve dier kaynaklardan varsa bilano zarar ile Mstearlka uygun grlecek dier deerlerin dlmesinden sonra bulunan tutar,

l) Reasrans irketi: Trkiyede kurulmu reasrans irketi ile yurt dnda kurulmu reasrans irketinin Trkiyedeki tekiltn,

m) Sigorta acentesi: Ticar mmessil, ticar vekil, sat memuru veya mstahdem gibi tbi bir sfat olmakszn bir szlemeye dayanarak muayyen bir yer veya blge iinde daim bir surette sigorta irketlerinin nam ve hesabna sigorta szlemelerine araclk etmeyi veya bunlar sigorta irketleri adna yapmay meslek edinen, szlemenin akdinden nce hazrlk almalarn yrten ve szlemenin uygulanmas ile tazminatn denmesinde yardmc olan kiiyi,

n) Sigorta eksperi: Sigorta konusu risklerin gereklemesi sonucunda ortaya kan kayp ve hasarlarn miktarn, nedenlerini ve niteliklerini belirleyen ve mutabakatl kymet tespiti, n ekspertiz ve hasar gzetimi gibi ileri mutat meslek olarak yapan tarafsz ve bamsz kiiyi,

o) Sigorta hakemi: Sigorta ettiren veya sigorta szlemesinden menfaat salayan kiiler ile riski stlenen taraf arasnda sigorta szlemesinden doan uyumazlklar zen kiiyi,

) Sigorta raportr: Sigorta ettiren veya sigorta szlemesinden menfaat salayan kiiler ile riski stlenen taraf arasnda sigorta szlemesinden doan uyumazlklarn zm amacyla Komisyona intikal etmi ikyetler zerinde n incelemeyi yapan kiiyi,

p) Sigorta irketi: Trkiyede kurulmu sigorta irketi ile yurt dnda kurulmu sigorta irketinin Trkiyedeki tekiltn,

ifade eder. KNC BLM

Sigorta irketleri ve Reasrans irketleri

Sigorta irketlerinin ve reasrans irketlerinin kuruluu

MADDE 3 (1) Trkiyede faaliyet gsterecek sigorta irketleri ile reasrans irketlerinin anonim irket veya kooperatif eklinde kurulmu olmas arttr. Sigorta irketleri ve reasrans irketleri, sigortaclk ilemleri ve bunlarla dorudan balants bulunan iler dnda baka ile itigal edemez.

(2) Anonim irket eklinde kurulacak sigorta irketleri ve reasrans irketlerinin;

a) Kurucularnn;

1) Mflis veya konkordato ilan etmi olmamas,

2) Bir sigorta veya reasrans irketinin kurucusu veya orta olmann gerektirdii mal gce ve itibara sahip bulunmas,10149

3) Tasfiyeye tbi tutulan finansal kurulularda ve hakknda 20 nci maddenin ikinci ve nc fkras hkmleri uygulanan irketlerde oy hakknn ya da sermayesinin dorudan veya dolayl yzde on ve daha fazla bir oranda veya bu orann altnda olsa bile denetim ve ynetime etkili olabilecek ekilde denetim ve ynetim kurullarna ye belirleme imtiyaz veren pay sahibi olmamas,

4) Taksirli sular hari olmak zere affa uram olsalar dahi sreli hapis veya sigortaclk mevzuatna aykr hareketlerinden dolay hapis veya birden fazla adl para cezasna mahkm edilmemi yahut cezas ne olursa olsun basit ve nitelikli zimmet, irtikp, rvet, hrszlk, dolandrclk, sahtecilik, gveni ktye kullanma, hileli iflas, grevi ktye kullanma gibi yz kzartc sular ile kaaklk sular, resm ihale ve alm satmlara fesat kartrma, sutan kaynaklanan malvarl deerlerini aklama, terrn finansman, Devlet srlarn aa vurma veya vergi kaakl sularndan dolay hkm giymemi olmas, (1)

5) Tzel kii olmas halinde bu tzel kiinin ynetim ve denetimine sahip kiilerin, mal g dnda kurucularda aranan dier artlar tamas,

b) Hisse senetlerinin nakit karl karlmas ve halka ak anonim irketlerde halka ak olan ksm hari olmak zere tamamnn nama yazl olmas,

c) Bir holding bnyesinde faaliyet gsterecek olmas halinde, holding irketinin finansal durumunun da sigortaclk faaliyetlerini idame ettirmeye yeterli olmas,

zorunludur.

(3) yeleri dndaki kiilerle sigorta szlemesi yapmayan kooperatif eklinde kurulan sigorta irketleri ve reasrans irketlerinin;

a) Mtel (karlkl) sigortaclk yapmas,

b) Ortak saysnn ikiyzden az olmamas,

c) Yneticilerine herhangi bir ayrcalk vermemesi,

zorunludur.

(4) Kooperatiflerin, yeleri dndaki kiilerle sigorta szlemesi yapabilmesi, bu hususun ana szlemelerinde aka yer almas artyla Mstearln iznine tbidir. Kooperatif yeleri dndaki kiilerle sigorta szlemesi yaplabilmesi iin kooperatiflerin sermayelerini, Mstearlka belirlenecek miktara ykseltmesi zorunludur.

(5) Yabanc sigorta irketlerinin ve reasrans irketlerinin Trkiyede faaliyet gstermesine ilikin usl ve esaslar Bakanlar Kurulu tarafndan belirlenir.

Sigorta irketleri ve reasrans irketlerinin tekilt

MADDE 4 (1) Sigorta irketleri ve reasrans irketlerinin ynetim kurullar genel mdr dhil be kiiden, denetiler ise iki kiiden az olamaz. Genel mdr, ynetim kurulunun doal yesidir.

(2) Ynetim kurulu yelerinin mal g dnda sigorta irketi ve reasrans irketi kurucularnda aranan artlar tamas; ounluunun en az drt yllk yksek renim grm olmas ve sigortaclk, iktisat, iletme, muhasebe, hukuk, maliye, matematik, istatistik, akterya veya mhendislik alanlarnda en az yl deneyimi olan kiilerden seilmesi arttr.

(1) 13/6/2012 tarihli ve 6327 sayl Kanunun 48 inci maddesiyle, bu alt bentte yer alan sutan kaynaklanan malvarl deerlerini aklama, ibaresinden sonra gelmek zere terrn finansman, ibaresi eklenmi ve metne ilenmitir.

10150

(3) Genel mdr ve yardmclarnn, mal g dnda sigorta irketi ve reasrans irketi kurucularnda aranan artlar tamas, en az drt yllk yksek renim grm olmas ve genel mdrle atanacaklarn en az on yl, sigortaclk veya sigortaclk teknii ile ilgili konulardan sorumlu genel mdr yardmclklarna atanacaklarn yedi yldan az olmamak zere sigortaclk, iktisat, iletme, muhasebe, hukuk, maliye, matematik, istatistik, akterya veya mhendislik alanlarnn en az birinde; dier genel mdr yardmclklarna atanacaklarn da sorumlu olacaklar alanda en az yedi yl deneyim sahibi olmas arttr. Genel mdr yardmclklarndan en az birinin sigortaclk veya sigortaclk teknii ile ilgili konulardan sorumlu olmas zorunludur.

(4) Murahhas yelerin genel mdrde aranan artlar tamas zorunludur.

(5) Baka unvanlarla istihdam edilseler dahi, yetki ve grevleri itibaryla genel mdr yardmcsna denk veya daha st konumlarda grev yapan dier yneticiler de genel mdr ve genel mdr yardmclarna ilikin hkmlere tbidir.

(6) Denetilerin, mal g dnda sigorta irketi ve reasrans irketi kurucularnda aranan artlar tamalar, en az drt yllk yksek renim grm olmalar ve sigortaclk, iktisat, hukuk, maliye, iletme ve muhasebe alanlarnda en az yl deneyimi olan kiilerden seilmesi arttr.

(7) Sigorta veya reasrans irketinin hkim hissedar tzel kiilerin ynetim ve denetimine sahip kiilerde de, mal g dnda sigorta irketi ve reasrans irketi kurucularnda aranan artlar aranr.

(8) (Deiik: 13/6/2012-6327/49 md.) Sigorta irketleri ile reasrans irketleri; tm i ve ilemlerinin, sigortaclk mevzuat ve ilgili dier mevzuata, irketin i ynergeleri ile ynetim stratejisi ve politikalarna uygunluunun srekli kontrol edilmesi, denetlenmesi ile hata, hile ve usulszlklerin tespiti ve nlenmesi amacyla i denetim ve risk ynetimini kapsayacak ekilde etkin bir i kontrol sistemi kurmak zorundadr. Mstearlka belirlenen alanlarla snrl olmak zere, i kontrol sistemlerinin yrtlmesi dardan hizmet alm yoluyla da yaplabilir. kontrol sistemlerinin kurulmasna ilikin usul ve esaslar Mstearlka belirlenir.

Ruhsat

MADDE 5 (1) Sigorta irketleri ve reasrans irketleri, faaliyete geebilmek iin, faaliyet gstermek istedikleri her bir sigorta brannda Mstearlktan ruhsat almak zorundadr. Alnan ruhsatlar, ticaret siciline tescil ve Ticaret Sicil Gazetesi ile Trkiye apnda datm yaplan ve tiraj bakmndan ilk on srada yer alan gnlk gazetelerden ikisinde ilan ettirilir.

(2) Sigorta irketleri hayat ve hayat d sigorta gruplarndan sadece birinde faaliyet gsterebilir. Bu gruplarda yer alan sigorta branlar Bakan tarafndan belirlenir.

(3) Kurulu ilemlerini tamamlayan ve ruhsat talebinde bulunan sigorta irketleri ile reasrans irketleri, denmi sermayelerini, ruhsat talep edilen sigorta branlar iin ngrlen sermaye tutarlar ile verilmek istenen teminatlara bal olarak, be milyon Trk Lirasndan az olmamak kaydyla, Mstearlka belirlenecek miktara ykseltmek zorundadr. Mstearlk, sz konusu miktar, Trkiye statistik Kurumu tarafndan aklanan retici Fiyatlar Endeksi art orann amamak kaydyla artrmaya yetkilidir.

(4) Kurulu ilemlerinin tamamlanmasndan itibaren bir yl iinde ruhsat bavurusunda bulunmam sigorta irketleri ve reasrans irketleri, ticaret unvanlarnda sigorta irketi veya reasrans irketi ibaresini kullanamaz.10151

Ruhsat talebinin deerlendirilmesi

MADDE 6 (1) Ruhsat talebi;

a) Sigorta irketleri ve reasrans irketlerinin kurucular ile ynetici ve denetilerinin bu Kanunda ngrlen artlar tamamas,

b) planna ve ibraz edilen belgelere gre sigorta szlemesine taraf olanlarn hak ve menfaatlerinin yeterince korunamayacann anlalmas veya ykmllklerin srekli ve yeterli olarak yerine getirilebilecek ekilde oluturulmamas,

c) Bavurunun yeterli beyan ve bilgileri iermemesi veya bu Kanunda ngrlen artlar tamadnn anlalmas,

) Sigorta irketleri ve reasrans irketlerinin, gerekli teknik donanm ya da yeterli sayda nitelikli personele sahip olmadnn veya ruhsat talep edilen alanda sigortaclk yapma yeterliliinin bulunmadnn yaplan denetimle tespit edilmesi,

hallerinden en az birinin gereklemesi durumunda reddedilir.

Ruhsat iptali

MADDE 7 (1) Bu Kanunun ruhsat iptaline ilikin hkmleri sakl kalmak kaydyla;

a) Ruhsat verilmesine ilikin artlarn bir ksmnn veya tamamnn kaybolmas halinde, aydan az olmamak zere, Mstearlk tarafndan verilecek sre iinde durumun dzeltilmemi olmas,

b) Ruhsatn verildii tarihten itibaren bir yl iinde veya Mstearln uygun gryle yaplanlar hari olmak zere aralksz olarak alt ay sre ile sigorta veya reasrans szlemesi akdedilmemesi,

c) Sigortaclk mevzuatna aykr uygulamalar sonucunda sigorta szlemesi ile ilgili kiilerin hak ve menfaatlerinin tehlikeye dtnn anlalmas,

) 20 nci madde hkm hari olmak zere, bu Kanun hkmlerinden doan ykmllklerin ar ekilde ihll edilmesi veya ykmllklerin ihllinin mutat hale gelmesi durumunda, Mstearlk tarafndan, aydan az olmamak kaydyla, verilecek sre iinde durumun dzeltilmemi olmas,

d) plannda belirtilen hedeflerden, Mstearln bilgisi dahilinde yaplan deiiklik dnda makul nedenler olmakszn ar derecede uzaklalm olmas,

hallerinden en az birinin gereklemesi durumunda, sigorta irketlerinin ve reasrans irketlerinin ilgili bran ya da btn branlardaki ruhsatlar Mstearlk tarafndan iptal edilebilir. Ruhsat iptali, ticaret siciline tescil ve Ticaret Sicil Gazetesi ile Trkiye apnda datm yaplan ve tiraj bakmndan ilk on srada yer alan gnlk gazetelerden ikisinde ilan ettirilir.

(2) Ruhsat iptal edilen irketler, alt ay gememek zere Mstearlk tarafndan verilecek sre iinde iptal edilen ruhsatla balantl portfylerini devretmek zorundadr. Aksi takdirde Mstearlk resen devir de dhil olmak zere portfyn tasfiyesine ynelik her trl tedbiri almaya yetkilidir.

Ana szleme deiiklikleri

MADDE 8 (1) Sigorta irketleri ile reasrans irketlerinin ana szlemelerinin deitirilmesinde, Mstearln uygun gr aranr. Mstearlka uygun grlmeyen deiiklik tasarlar genel kurul gndemine alnamaz ve genel kurulda grlemez. Sicil memuru, Mstearln uygun gr olmakszn ana szleme deiikliklerini ticaret siciline tescil edemez.10152

ntifa ve oy kullanma haklarnn edinilmesi

MADDE 9 (1) Dorudan veya dolayl olarak bir sigorta veya reasrans irketinin sermayesinin yzde onunu, yzde yirmisini, yzde otuzn veya yzde ellisini bulacak ya da aacak ekildeki hisse edinimleri ile bir ortaa ait hisselerin sz konusu oranlar bulmas veya bu oranlarn altna dmesi sonucunu douran hisse devirleri Mstearln iznine tbidir.

(2) irketin denetim ve ynetime etkili olabilecek ekilde ynetim kurullarna ye belirleme imtiyazn veren hisse devri, oransal snrlamalara baklmakszn Mstearln iznine tbidir.

(3) Birinci ve ikinci fkra hkmlerine aykr olarak izin alnmakszn yaplan hisse devirleri pay defterine kaydolunmaz.

(4) ntifa hakk ile oy hakknn edinilmesinde de bu madde hkmleri uygulanr.

(5) Dorudan veya dolayl olarak sermayenin ya da oy ve intifa haklarnn yzde on ve daha fazlasna sahip olan veya bu oranlarn altnda olsa dahi irketin denetim ve ynetimine etkili olabilecek ekilde ynetim kurullarna ye belirleme imtiyazn veren hisselere sahip olan ortaklarn, sigorta irketi ve reasrans irketi kurucularnda aranan nitelikleri tamas arttr. Sigorta irketleri ile reasrans irketleri, bu nitelikleri tamayan ortaklarn Mstearla bildirir. Kurucularda aranan nitelikleri kaybeden ortaklar temett dndaki ortaklk haklarndan yararlanamaz. Bu halde dier ortaklk haklar kayym tarafndan kullanlr.

(6) Bakan, faaliyet alanlar itibaryla sigorta irketlerinin ve reasrans irketlerinin mal bnyelerini olumsuz etkileyecek durumdaki ortaklara, bu irketlerde hisse snrlamalar getirebilir.

Tasfiye, birleme, devir, portfy devri ve iflas

MADDE 10 (1) Bir sigorta irketinin kendi talebi ile tasfiye edilmesi, bir veya birka irket ile birlemesi veya aktif ve pasifleri ile baka bir irkete devrolunmas, sigorta portfyn teminat ve karlklar ile birlikte ksmen veya tamamen dier bir irkete devretmesi Bakann iznine tbidir. Reasrans irketleri hakknda da bu fkra hkmleri uygulanr. Bu fkra hkmne aykr olarak yaplan tasfiye, birleme, devralma ve portfy devirleri hkmszdr.

(2) Mstearlk, lzumu halinde, tasfiye memurlarnn deitirilmesini talep edebilir.

(3) Birleme, devir ve portfy devirleri, Trkiye apnda datm yaplan ve tiraj bakmndan ilk on srada yer alan gnlk gazetelerden ikisinde, birer hafta arayla en az ikier defa yaymlanmak suretiyle duyurulur. Sigorta szlemeleri devredilen portfyde yer almak kaydyla portfyn devreden veya bir irkete devrolunan ya da birleen irketlerle sigorta szlemesi akdetmi olan kiiler; birleme, devir ya da portfy devrini rendikleri tarihten itibaren, devir, birleme ya da portfy devri nedeniyle, ay iinde szlemelerini feshedebilir.

(4) Sigorta irketinin iflas halinde sigortallar, iflas masasna nc srada itirak eder.

(5) Mstearlk, lzumu halinde iflas masasndaki yetkililerin deitirilmesini talep edebilir.10153

NC BLM

Sigorta Szlemeleri

Sigorta szlemeleri

MADDE 11 (1) Sigorta szlemelerinin ana muhtevas, Mstearlka onaylanan ve sigorta irketlerince ayn ekilde uygulanacak olan genel artlara uygun olarak dzenlenir. Ancak, sigorta szlemelerinde iin zelliine uygun olarak zel artlar tesis edilebilir. Bu hususlar, sigorta szlemesi zerinde ve zel artlar bal altnda herhangi bir yanlgya neden olmayacak ekilde ak olarak belirtilir.

(2) Hayat sigortalarna ilikin szlemelerin yaplmasna dair teklifnamenin sigorta irketine ulat tarihten itibaren otuz gn iinde sigorta irketi tarafndan reddedilmemesi halinde sigorta szlemesi yaplm olur.

(3) Sigorta irketleri ve sigorta acenteleri tarafndan, gerek szlemenin kurulmas gerekse szlemenin devam srasnda sigorta ettiren, lehdar ve sigortalya yaplacak bilgilendirmeye ilikin hususlar ynetmelikle dzenlenir.

(4) Sigorta szlemelerinde kapsam dahiline alnm olan riskler haricinde, kapsam d braklm riskler aka belirtilir. Belirtilmemi olan riskler teminat kapsamnda saylr.

(5) Sigorta szlemelerinde yabanc kelimelere yer verilemez. Yabanc kelimelerin karl olarak Trk Dil Kurumu tarafndan belirlenen kelimelerin kullanm esastr.

Tarifeler

MADDE 12 (1) Sigorta tarifeleri, sigortaclk esasna ve genel kabul grm akteryal tekniklere uygun olarak sigorta irketleri tarafndan serbeste belirlenir. Ancak, bu Kanuna ve dier kanunlara gre ihdas edilen zorunlu sigortalarn teminat tutarlar ile tarife ve talimatlar Bakan tarafndan tespit olunur ve Resm Gazetede yaymlanr.

(2) Bakan, gerek grlen hallerde hayat, bir yldan uzun sreli ferd kaza, salk, hastalk ve ihtiyar deprem sigortalar tarifeleri ile prim, forml ve cetvellerinin uygulamaya konulabilmesini Mstearln onayna tbi klabilir veya zel kanunlardaki hkmler sakl kalmak kaydyla gerekli grlen hallerde, tespit ve ilan ettii araclk komisyonlarn, tasdike tbi kld veya tespit ettii her trl tarifeyi serbest brakabilir.

Zorunlu sigortalar

MADDE 13 (1) Bakanlar Kurulu, kamu yarar asndan gerekli grd hallerde zorunlu sigortalar ihdas edebilir. Sigorta irketleri, 20 nci maddenin ikinci fkrasnn (b) bendi ile nc fkras hkmleri sakl kalmak kaydyla faaliyet gsterdii sigorta branlarnn kapsamnda bulunan zorunlu sigortalar yapmaktan kanamaz.

(2) Mstearlk, zorunlu sigortaya konu tekil eden menfaat zerinde yapacaklar i ve ilemler nedeniyle, ilgili kurum ve kurulularn grlerini alarak zorunlu sigorta denetimi yapabilecekleri belirlemeye yetkilidir.

(3) Bir faaliyetin icras ya da bir eyin kullanlmas iin izin veya ruhsat vermeye veya bunlar denetlemeye yetkili merciler ile ikinci fkra uyarnca belirlenen kurum ve kurulular; yrtecekleri i ve ilemlerde, yaplmas zorunlu sigortalarn geerli teminat tutarlar dhilinde yaptrlp yaptrlmadn aratrmakla ykmldr. Bu kurum ve kurulular ile izin veya ruhsat vermeye ve denetlemeye yetkili mercilerce, geerli teminat tutarnda sigorta yaplmam olduunun tespiti halinde ilem yaplmaz. Geerli teminat alnana kadar sigortalnn zorunlu sigortaya konu tekil eden faaliyeti yetkili merciler tarafndan durdurulur.10154

Gvence Hesab (1)

MADDE 14 (1) Bu Kanunun 13 nc maddesi, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayl Karayollar Trafik Kanunu ve 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayl Karayolu Tama Kanunu ile ihdas edilen zorunlu sorumluluk sigortalar ile bu Kanunla mlga 21/12/1959 tarihli ve 7397 sayl Sigorta Murakabe Kanunu erevesinde ihdas edilmi olan zorunlu sigortalara ilikin olarak aadaki koullarn olumas halinde ortaya kan zararlarn bu sigortalarla saptanan geerli teminat miktarlarna kadar karlanmas amacyla Trkiye Sigorta, Reasrans ve Emeklilik irketleri Birlii nezdinde Gvence Hesab oluturulur. (1)

(2) Hesaba;

a) Sigortalnn tespit edilememesi durumunda kiiye gelen bedensel zararlar iin,

b) Rizikonun meydana geldii tarihte geerli olan teminat tutarlar dhilinde sigortasn yaptrmam olanlarn neden olduu bedensel zararlar iin,

c) Sigorta irketinin mal bnye zaafiyeti nedeniyle srekli olarak btn branlarda ruhsatlarnn iptal edilmesi ya da iflas halinde demekle ykml olduu madd ve bedensel zararlar iin,

) alnm veya gasp edilmi bir aracn kart kazada, Karayollar Trafik Kanunu uyarnca iletenin sorumlu tutulmad hallerde, kiiye gelen bedensel zararlar iin,

d) Yeil Kart Sigortas uygulamalar iin faaliyet gsteren Trkiye Motorlu Tat Brosunca yaplacak demeler iin,

bavurulabilir. Bakanlar Kurulu, gerekli grlen hallerde, eyaya gelecek zararlarn ksmen veya tamamen Hesaptan karlanmasna karar vermeye yetkilidir.

(3) Hesabn gelirleri; birinci fkrada belirtilen zorunlu sigortalar () (1) iin tahsil edilen toplam primlerin yzde biri orannda sigorta irketlerince denecek katlma paylar ile sigorta ettirenlerden saf primlerin yzde ikisi orannda tahsil edilecek katlma paylarndan oluur. (Deiik son cmle: 13/6/2012-6327/50 md.) Bakan, bu oranlar yarsna kadar indirmeye veya iki katna kadar artrmaya ya da katlma paylarn maktu olarak tespit etmeye yetkilidir. (1)

(4) Sigorta irketleri, nc fkra hkm gereince kendileri tarafndan denmesi gereken bir takvim ylna ilikin katlma paylarn takip eden yln ubat ay sonuna kadar; sigorta ettirenlerden tahsil edilen katlma paylarn ise tahsil edildikleri ay takip eden ayn sonuna kadar Hesaba yatrmak zorundadr.

(5) Hesap kapsamndaki her zorunlu sigorta ve yeil kart sigortas iin ayr hesap alr ve bunlarn gelir ve giderleri bu hesaplarda izlenir.

(6) Hesabn gelir ve giderleri ile ilemleri, Mstearlka her yl denetlenir.

(7) (Deiik: 13/6/2012-6327/50 md.) Hesabn kuruluuna, ileyiine, tantmna, idari masraflarna, fon varlklarnn nemalandrlmasna, Hesaptan yaplacak demelere, gerek ilgililere gerekse Trkiye Motorlu Tat Brosuna yaplacak rclara, Sigorta Bilgi ve Gzetim Merkezi, Sigortaclk Eitim Merkezi ve Komisyona yaplacak katk paylar ile, Hesap kapsamndaki zorunlu sigortalarn denetimi ve takibinden kaynaklanan giderler ile dier harcamalara ilikin esaslar ynetmelikle dzenlenir.

(1) 13/6/2012 tarihli ve 6327 sayl Kanunun 50 nci maddesiyle, bu maddenin birinci fkrasnda yer alan Trkiye Sigorta ve Reasrans irketleri Birlii ibaresi Trkiye Sigorta, Reasrans ve Emeklilik irketleri Birlii eklinde deitirilmi, nc fkrasnn birinci cmlesinde yer alan ve yeil kart sigortalar ibaresi metinden karlmtr.

10155

Yurt dnda yaptrlabilecek sigortalar (1)

MADDE 15 (1) Trkiyede yerleik kiiler, Trkiyedeki sigortalanabilir menfaatlerini, Trkiyede faaliyette bulunan sigorta irketlerine ve Trkiyede yaptrmak zorundadr.

(2) Ancak;

a) hracat ve ithalat konusu mallar iin nakliyat sigortas,

b) Uak, gemi, helikopter iin d kredi ile satn alndklarnda, mnhasran d kredi miktar ile snrl olarak ve d bor deninceye kadar; yurt dndan finansal kiralama yolu ile getirilmelerinde ise finansal kiralama szlemesi sresi ile snrl olarak yaptrlacak tekne sigortalar,

c) Gemilerin iletilmesinden doan sorumluluk sigortas,

) Hayat sigortalar,

d) Kiilerin Trkiye haricinde bulunacaklar sre iin bu sre ile snrl olmak kaydyla veya geici olarak yurt dnda kaldklar srada yaptrabilecekleri ferd kaza, hastalk, salk ve motorlu tat sigortalar,

yurt dnda da yaptrlabilir.

(3) Bakanlar Kurulu yurt dnda yaptrlabilecek sigortalarn kapsamn geniletmeye yetkilidir.

DRDNC BLM

Mal Bnye

Teknik karlklar

MADDE 16 (1) Sigorta irketleri ve reasrans irketleri sigorta szlemelerinden doan ykmllkleri iin, bu maddede belirtilen esaslara gre yeteri kadar karlk ayrmak zorundadr.

(2) Kazanlmam primler karl; yrrlkte bulunan her bir sigorta szlemesine ilikin olarak yazlan brt primin gn esasna gre takip eden hesap dnemine veya dnemlerine sarkan ksmndan; yrrlkte bulunan yllk hayat sigortalar ile sresi bir yl aan birikim priminin de alnd hayat sigortalarnda ise yazlan brt primlerden varsa birikime ayrlan ksm ve birikim primlerine ait masraf paylar dldkten sonra kalan tutarn takip eden dneme veya dnemlere sarkan ksmndan oluur. Ancak, gn esasna gre karlk hesaplamas mmkn olmayan reasrans ve retrosesyon ilemlerinde, sekizde bir esasna gre kazanlmam primler karl ayrlmas mmkndr. (Ek cmle: 13/6/2012-6327/51 md.) Ayrca, sigorta szlemesinin sresi boyunca stlenilen risk dzeyi ile kazanlan primlerin zamana bal dalmnn uyumlu olmad kabul edilen sigorta branlarnda, bu karlk iin riskin zaman iinde farkl ekilde oluumunu dikkate alan, ierii Mstearlka belirlenen hesap yntemleri kullanlr. (2)

(3) (Deiik: 13/6/2012-6327/51 md.) Devam eden riskler karl; kazanlmam primler karlnn irketin tad risk ve beklenen masraf dzeyine gre yetersiz kalmas halinde ayrlr.

(4) (Deiik: 13/6/2012-6327/51 md.) Dengeleme karl; takip eden hesap dnemlerinde meydana gelebilecek tazminat oranlarndaki dalgalanmalar dengelemek ve Mstearlka belirlenen zel rizikolar karlamak zere ayrlan karlktr.

(1) 18/11/2008 tarihli ve 2008/14373 sayl Bakanlar Kurulu Karar ile; Trk Uluslararas Gemi Siciline kaytl gemi ve yatlarn sigortalar, bu maddenin ikinci fkrasnda belirtilen yurt dnda yaptrlabilecek sigortalar kapsamna dahil edilmitir.

(2) 13/6/2012 tarihli ve 6327 sayl Kanunun 51 inci maddesiyle, bu fkrada yer alan varsa birikime ayrlan ksm ibaresinden sonra gelmek zere ve birikim primlerine ait masraf paylar ibaresi eklenmi ve metne ilenmitir.10156

(5) Matematik karlk; bir yldan uzun sreli hayat, salk, hastalk ve ferd kaza sigortas szlemeleri iin sigorta irketleri tarafndan sigorta ettirenler ile lehdarlara olan ykmllklerini karlamak zere szleme teknik esaslarnda belirtilen, istatistiksel ve akteryal yntemler kullanlarak hesaplanan karlklar ile taahht edilmise, bu karlklarn yatrma ynlendirilmesi sonucu elde edilen gelirden sigortallara ayrlan pay karlklar toplamdr.

(6) Muallk tazminat karl; kayda gemi ancak denmemi tazminat tutarlar ile gereklemi ancak kayda gememi tahmini tazminat tutarlar ve bu tazminatlar ile ilgili yaplan gider karlklar ve bu tutarlarn yetersiz kalmas durumunda yeterlilik iin Mstearlka belirlenen esaslar erevesinde ayrlan ek karlklardan oluur.

(7) kramiyeler ve indirimler karl; sigorta irketlerinin ikramiye veya indirim uygulamasna gitmesi durumunda, car yln teknik sonularna gre sigortallar veya lehdarlar iin ayrlan ikramiye ve indirim tutarlarndan oluur.

(8) Teknik karlklarda reasrr paynn, devredilen risk ve primle orantl olmas esastr. Ancak, Mstearlk mal adan belirleyecei kriterleri karlayamayan reasrrlere devredilen ilerde reasrr paynn dlmemesini isteyebilir.

(9) Sigorta irketleri ile reasrans irketlerinin varlklar, teknik karlklar karlayacak dzeyde olmaldr. Teknik karlklara ilikin usl ve esaslar ile teknik karlklarn yatrlaca varlklara ilikin hususlar ynetmelikle dzenlenir.

Teminatlar

MADDE 17 (1) Sigorta irketleri, yurt iinde akdetmi olduklar sigorta szlemelerinden doan taahhtlerine karlk olarak bu maddede belirlenen esaslara gre teminat ayrmak zorundadr.

(2) Hayat brannda faaliyet gsteren sigorta irketleri, Mstearlka belirlenen dnemler itibaryla ayrlan matematik karlklar ile muallak tazminat karlklarnn toplamndan, 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayl Trk Ticaret Kanunu uyarnca yaplan ikrazlar ve henz tahsil edilmemi prim alacaklar tutarna isabet eden matematik karlklarn dlmesinden sonra kalan tutara karlk gelen varlklar Mstearlka belirlenen sreler iinde ve Mstearlk lehine teminat olarak bloke veya ipotek ettirmek zorundadr. (Mlga ikinci cmle: 13/6/2012-6327/52 md.) () Ancak, bu irketlerin bir yl ve bir yldan ksa sreli verdikleri hayat, ferd kaza, salk ve hastalk teminatlar iin drdnc fkra hkmleri uygulanr.

(3) Hesap yl iinde, hayat branndaki tahsilat aacak ekilde bu branta sigortallara deme yapmak zorunda kalan sigorta irketlerinin, sz konusu brana ait teminat olarak gsterilen ve bloke edilen varlklarndan, alan miktar dhilinde Mstearlka uygun grlecek ksm serbest braklr.

(4) (Deiik: 13/6/2012-6327/52 md.) Hayat d sigorta irketleri, hesaplama yntemi ynetmelikle belirlenecek gerekli zsermayenin te birinden az olmamak kaydyla teminat olarak minimum garanti fonu tesis eder. Minimum garanti fonu, hibir dnemde allan branlar itibaryla gerekli olan asgar sermaye tutarlarnn te birinden az olamaz. Bu irketlerin bir yldan uzun sreli yaptklar ferd kaza, hastalk ve salk sigorta szlemeleri iin ayracaklar teminatlar hakknda ikinci fkra hkm uygulanr. Ancak, Mstearlk bu maddede belirtilen snrlar iinde kalmak kayd ile gerekli grd sigorta branlar iin usul ve esaslar ynetmelikle belirlenecek hesaplama yntemi getirebilir. Yeni kurulan sigorta irketlerinin ilk yl itibaryla bir yl ve bir yldan ksa sreli tm sigorta szlemelerinden doan taahhtlerine karlk olarak ayracaklar teminat tutar irketin denmi sermayesi de dikkate alnarak Mstearlka tespit edilir.

10157

(5) Sigorta irketlerinin faaliyetine son verdii branlara ait teminat blokaj, sigortallara kar bu brana ait tm demelerin yaplm olmas kaydyla Mstearlka serbest braklr. Ancak, irketin deme glne dmesi halinde, Mstearlk, sigortallara teminatlardan deme yaplmasna karar verebilir.

(6) Teminatlar, sigortallarn tm alacaklar denmeden iflas veya tasfiye masasna dhil edilemez, haczolunamaz, zerlerine ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz konulamaz. Ancak, Mstearln, sigortal alacaklarnn korunmas amacyla teminatlar zerinde ihtiyati tedbir koydurtma hakk sakldr.

(7) (Ek: 13/6/2012-6327/52 md.) Mstearlk, sigortaclk sektrnn durumu ile genel ekonomik artlar erevesinde teminatlar yzde elli oranna kadar artrmaya veya azaltmaya yetkilidir.

(8) (Ek: 13/6/2012-6327/52 md.) Mstearlk, bu maddeye gre hesaplanan teminat tutarlarnn yzde onunu amamak zere zel teminat ayrlmasna karar verebilir. zel teminat, btn branlarda szleme yapma yetkisi kaldrlm ya da ruhsatlar iptal edilmi sigorta irketlerinin olaan faaliyetlerinin yrtlmesini salamak iin gerekli kaynan bulunamamas halinde kullanlr. Ayrlacak teminata ve kullanmna ilikin usul ve esaslar Mstearlka belirlenir.

(9) Mstearlk, sigorta irketleri ve reasrans irketleri ile sigortaclk yapan dier kurulularn mal bnye ve zkaynak yeterliliine ilikin dzenlemeleri yapmaya ve bloke edilecek varlklarn tr, deerleme esaslar ile blokaj, deblokaj, ipotek tesisi ve fekkine ilikin usl ve esaslar belirlemeye yetkilidir. Bu ilemlere ilikin masraflar ilgili irket tarafndan karlanr. (1)

Hesap esaslar, kayt dzeni ile temel mal tablo ve mal bnye dzenlemeleri

MADDE 18 (1) Sigorta irketleri ve reasrans irketleri, hesaplarn ve mal tablolarn, Mstearlka belirlenecek esaslara ve rnee uygun olarak dzenlemek, ilan ettirmek ve Mstearla gndermek zorundadr.

(2) Sigorta irketleri ile reasrans irketleri bilanolarnn, kr ve zarar cetvellerinin ve Mstearlka uygun grlecek dier mal tablolarnn bamsz denetim kurulularna denetlettirilmesi ve ilan ettirilmesi zorunludur. Mstearlk, sigorta irketleri ve reasrans irketlerinin bamsz d denetim kurulularnca denetlenmelerini dzenlemeye yetkilidir.

(3) Sigorta irketleri ve reasrans irketlerince ilan edilen mal tablolarn geree aykrlnn tespiti halinde Mstearlk, genel kabul grm muhasebe kural ve ilkelerini gz nnde bulundurarak sz konusu mal tablolar dzeltilmi olarak yeniden ilan ettirebilir.

(4) Mstearlk, sigorta irketleri ile reasrans irketlerinden, dier kanunlarn zorunlu kld defterlerden baka, zel defterler tutmalarn talep etmeye ve bu defterlerin tbi olaca esas ve uslleri tespite, belirleyecei esaslar ve rneklere uygun olarak her trl bilgi, cetvel, rapor, hesap zetleri ve mal tablolar istemeye, gerekli grd takdirde mal tablolar ilan ettirmeye, sigortaclk sektrnn mal yapsnn glendirilmesi iin finansal oranlar tespit etmeye, irket kaynaklarnn hangi aktiflere ve ne oranda yatrlacan belirlemeye yetkilidir.

(5) Gerekli grlen hallerde Mstearlk, sigorta irketleri, reasrans irketleri, araclar ve sigorta eksperlerinden her trl bilgi, belge ve raporu istemeye yetkilidir. Konsolide tablolarn oluturulmasnda Mstearlk ana ortaktan, ana ortaklk ise konsolide finansal raporlama ile ilgili kurululardan bu konuda her trl bilgi ve belgeyi talep etmeye yetkilidir.

Aktif azaltc ilem yasa

MADDE 19 (1) Sigorta irketleri ile reasrans irketlerinin ortaklar, ynetim kurulu yeleri, denetileri ve alanlar, irket ana szlemesi veya genel kurul ya da ynetim kurulu karar ile saptanan hkmler dhilinde personele yaplan demeler, yardm veya verilen avanslar hari, irket kaynaklarn dolayl ya da dolaysz kullanamaz, iyiniyet kurallarna aykr olarak aktifin deerini dren ilemlerde bulunamaz ve hibir surette rtl kazan aktarm yapamaz. Sigorta irketleri ile reasrans irketleri kendi borlar veya sigorta ilemlerinden doanlar hari olmak zere personeli, ortaklar, itirakleri veya dier kii ve kurumlar lehine mal varln teminat olarak gsteremez, kefil olamaz ve kredi salayamaz.

(1) 13/6/2012 tarihli ve 6327 sayl Kanunun 52 nci maddesiyle, bu maddeye altnc fkrasndan sonra gelmek zere yedi ve sekizinci fkralar eklenmi ve mevcut yedinci fkra dokuzuncu fkra olarak teselsl ettirilmitir.

10158

Mal bnyenin glendirilmesi

MADDE 20 (1) Bir sigorta veya reasrans irketinin minumum garanti fonu tutarn karlayamadnn, tesis etmesi gereken teminat tesis edemediinin, teknik karlklar karlayacak yeterli veya teknik karlklara uygun varlklarnn bulunmadnn ya da szlemelerden doan ykmllklerini yerine getiremediinin yahut irketin mal bnyesinin sigortallarn hak ve menfaatlerini tehlikeye drecek derecede zayflamakta olduunun tespiti hallerinde, Bakan uygun bir sre vererek, mal bnyenin glendirilmesine ynelik olarak ilgili sigorta ve reasrans irketinden;

a) Mal bnyesindeki zaafiyetin nasl giderileceini ve sigortallarn hak ve menfaatlerinin nasl korunacan ieren kapsaml bir iyiletirme plan sunulmas ve uygulanmasn,

b) Sermayesinin artrlmas, denmemi ksmnn denmesi, sermayeye mahsuben irkete deme yaplmas veya kr datmnn durdurulmas ya da ilave teminat tesis edilmesini,

c) Varlklarnn ksmen ya da tamamen elden karlmas veya elden karlmasnn durdurulmasn, yeni itirak ve sabit deerler edinilmemesini,

) Mal bnyesini ve likiditesini glendirici ve riski azaltc benzer tedbirler alnmasn,

d) Tespit edilecek gndemle genel kurulun olaanst toplantya arlmasn veya genel kurul toplantsnn ertelenmesini,

e) Benzeri dier hususlarn yerine getirilmesini,

isteyebilir.

(2) Ayrca, Bakan;

a) Sigorta irketlerinde irketin faaliyette bulunduu sigorta branlarndan, reasrans irketlerinde ise sigorta gruplarndan birine veya tamamna ait sigorta portfyn teminat ve karlklar ile birlikte baka irket veya irketlere devretmeye, devralacak irket bulunamad takdirde ise portfyn idaresini Hesaba brakmaya ya da devredilecek portfyn tasfiyesine ynelik her trl tedbiri almaya, (1)

b) Sigorta portfyn snrlandrmaya,

c) Ynetim veya denetim kurulu yelerinden bir ksmn veya tamamn grevden alarak ya da bu kurullardaki mevcut ye saysn artrarak bu kurullara ye atamaya veya sigorta veya reasrans irketinin ynetiminin kayyma devredilmesini talep etmeye,

) Mal bnyenin glendirilmesine ynelik benzeri dier tedbirleri almaya,

yetkilidir. 4 nc maddede ngrlen artlar, bu fkrann (c) bendi uyarnca atanacak kiiler iin de aranr.

(3) Bu maddede ngrlen tedbirlerin uygulanmamas veya uygulanamayacann anlalmas, sigorta veya reasrans irketinin demelerini tatil etmesi, sigortallara olan ykmllklerini yerine getirememesi veya irket zkaynaklarnn minimum garanti fonunun altna dmesi halinde, Bakan, sigorta veya reasrans irketinin tm branlarda veya ilgili branlarda yeni sigorta szlemesi akdetme ve temdit yetkisini kaldrmaya, ruhsatlarn iptal ve varlklarn bloke etmeye yetkilidir.

(4) Sigorta irketleri ve reasrans irketleri dnda ve kendi zel kanunlar uyarnca, Trk Ticaret Kanunu hkmlerine gre sigorta veya reasrans szlemesi yapan dier kurum ve kurulularn, szlemelerden doan ykmllklerini yerine getiremediinin ve mal bnyesinin sigortallarn hak ve menfaatlerini tehlikeye drecek ekilde zayflamakta olduunun tespit edilmesi halinde, Bakan, mal bnyenin glendirilmesine ynelik tedbirler almaya, ynetim ve denetimde yer alan kiilerin tamamn veya bir ksmn grevden alarak yenilerini atamaya veya ynetimin kayyma devredilmesini talep etmeye yetkilidir.

(1) 13/6/2012 tarihli ve 6327 sayl Kanunun 53 nc maddesiyle, bu alt bentte yer alan irket bulunamad takdirde ise ibaresinden sonra gelmek zere portfyn idaresini Hesaba brakmaya ya da ibaresi eklenmi ve metne ilenmitir.

10159

(5) Mal bnye zaafiyetinin kriterleri ynetmelikle belirlenir.

(6) Bu madde uyarnca irket ynetim ve denetimine atananlar, irkete ait domu veya doacak kamu borlarndan, sosyal gvenlik kurulularna olan borlarndan ve irketin dier mal ykmllklerinden sorumlu tutulamaz. Bu madde uyarnca atanan kamu grevlileri hakknda ceza davas alabilmesi Bakann iznine tbi olduu gibi bu kiiler hakknda alan hukuk davalar da Mstearla kar alm saylr. Mstearlk tarafndan alan davalar hari olmak zere bu kiiler hakknda alan davalar ve balatlan soruturma ve kovuturmalarda, yarglama giderleri ve Trkiye Barolar Birliince aklanan asgar cret tarifesinde belirlenen avukatlk creti, Mstearlk btesinden karlanr. Trk Ticaret Kanununun ynetim kurulunun ibrasna ilikin hkmleri bu madde uyarnca atananlar hakknda uygulanmaz.

BENC BLM

Akterler, Araclar ve Sigorta Eksperleri

Akterler ve brokerler

MADDE 21 (1) Sigorta irketleri ile reasrans irketleri, yeterli sayda akterle almak zorundadr. Mstearlk tarafndan akterlerin kaydedildii bir Akterler Sicili tutulur. Sicile kaydolunmadan akterlik yaplamaz. Akterlik unvannn kazanlmas ile akterlerin grev ve yetkilerine ilikin usl ve esaslar ynetmelikle belirlenir.

(2) Brokerlik, Mstearlktan alnan brokerlik ruhsat ile yaplr. Mstearlk, ruhsat ile ilgili ilemlerin incelemeye ve onaya hazr hale getirilmesi hususunda ilgili sivil toplum ve meslek kurulularna grev verebilir. Brokerlerin grev ve yetkilerine ilikin usl ve esaslar ynetmelikle belirlenir.

(3) Sigorta irketlerinin, sigorta acentelerinin ve sigorta eksperlerinin ortaklar, ynetim ve denetiminde bulunan kiiler ve bunlar adna imza atmaya yetkili olanlar ile meslek faaliyette bulunan irket alanlar; brokerlik yapamaz, tzel kii brokerin ynetim ve denetim kurullarnda grev alamaz, imzaya yetkili olarak alamaz, bunlara ortak olamaz ve bunlardan cret karl herhangi bir i kabul edemez. Bu snrlandrmalar sz konusu kimselerin e ve velayeti altndaki ocuklar iin de geerlidir.

(4) Sigorta brokerlii yapmas yasaklananlar, brokerlik ile ilgili faaliyetlerde altrlamaz ve her ne ekilde olursa olsun bu kiilerle brokerlik mesleinin icras iin ibirlii yaplamaz.

(5) Sigorta brokerleri ve bunlarn yanlarnda alanlar, ileri dolaysyla rendikleri bilgi ve srlar ilgililerin izni olmakszn aklayamaz. Ancak, su tekil eden hallerin yetkili mercilere duyurulmas zorunludur.

Sigorta eksperleri

MADDE 22 (1) Sigorta eksperlii gerek veya tzel kiilerce yaplr.

(2) Sigorta eksperlii yapmak isteyen kiilerin;

a) Mstearlktan sigorta eksperlik ruhsat almas,

b) Levhaya yazl olmas,

gerekir.

(3) Yabanc sigorta eksperlerinin faaliyetlerine ilikin usl ve esaslar belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.10160

(4) Sigorta eksperi unvan, sigorta eksperlii ruhsatnamesinin alnmasndan sonra kazanlr. Sigorta eksperlii yapacaklar, ruhsatnamelerini aldktan sonra Levhaya kayt olmak iin Trkiye Odalar ve Borsalar Birliine bavurur. Mstearlk, ruhsatnameye ilikin ilemlerin incelemeye ve onaya hazr hale getirilmesi hususunda ilgili sivil toplum ve meslek kurulularna grev verebilir.

(5) Sigorta eksperinin kayd;

a) Alm olduu ruhsatlarn tm iptal edilmise,

b) Hakknda meslekten karma karar verilmise,

c) Levhaya yazlmasndan itibaren alt ay iinde mesleini ifa etmezse,

) Sigorta eksperliinden ayrlmsa,

d) Tespit edilen kayt cretini sresi iinde yatrmamsa veya aidatn yl st ste hi dememise,

Levhadan silinir.

(6) Levhadan silinme karar verilmeden nce sigorta eksperinin yazl savunmas istenir. Ayrca, Levhadan silinme kararnn verilebilmesi iin sigorta eksperinin savunmasnn dinlenmesi veya dinlenmek zere kendisine yaplan arya uymam olmas gerekir. Levhadan silinme karar gerekeli olarak verilir.

(7) Levhadan silinmeyi gerektiren hallerinin sona erdiini ispat eden sigorta eksperi, Levhaya yeniden yazlma hakkn kazanr. Ancak, hakknda meslekten karma karar verilmi olan kiinin bir daha Levhaya yazlmas mmkn deildir. Levhaya yeniden yazlan sigorta eksperinden kayt creti alnmaz.

(8) Levhaya yeniden yazlma talebinde bulunanlar, Levhaya yazlma artlarnn varlnn devam ettiini ispatla zorunlu tutulabilir. Levhaya yeniden yazlma talebinin reddine ilikin karar gerekeli olarak verilir.

(9) Levhadan silinen veya Levhaya yeniden yazlma talebi reddolunan kii, bu kararlara kar onbe i gn iinde Mstearla yazl itirazda bulunabilir. Yaplacak itiraz karsnda Mstearlk en ge onbe i gn iinde grn bildirmek zorundadr. Bu karar kesindir.

(10) Gerek kii sigorta eksperleri, sigorta eksperliini mutat meslek halinde yapmak zorundadr. Gerek kii sigorta eksperleri, bu faaliyetlerine devam ettikleri srede esnaf veya tacir sfatyla meslein nitelii ile badamas mmkn olmayan baka bir ile uraamaz, sigorta acentelii ve brokerlik faaliyetinde bulunamaz.

(11) Bir gerek kii sigorta eksperi birden fazla bro aamaz.

(12) Tzel kii sigorta eksperleri mnhasran sigorta eksperlii konusunda faaliyet gstermek zorundadr. Tzel kii sigorta eksperi ile i yaplmas durumunda, eksperlik ii tzel kiiye verilir. Ancak, ii takip edecek olan sigorta eksperine tzel kii tarafndan yetki belgesi dzenlenir. Ekspertiz raporunda irket kaesi yannda gerek kii sigorta eksperinin de imzas yer alr. Tzel kii sigorta eksperleri nezdinde alan sigorta eksperleri, tzel kiilerden bamsz olarak i kabul edemez, cretli veya maal bir grevde bulunamaz ve hibir ekilde bir baka tzel kii sigorta eksperinin nam ve hesabna alamaz.

(13) Sigorta eksperi tarafsz olmak zorundadr. Sigorta eksperleri, taraflardan birisi ile arasnda tarafszln pheye drecek nemli nedenler veya taraflardan birisi ile 18/6/1927 tarihli ve 1086 sayl Hukuk Usl Muhakemeleri Kanununun 245 inci maddesinin (1), (2) ve (3) numaral bentlerinde yazl derecelerde akrabal veya bir i ortakl varsa, sigorta eksperlii grevini kabul edemez. Bu hkm, tzel kii sigorta eksperlerinin yannda altrdklar sigorta eksperleri iin de geerlidir. Bu hkme aykr olarak dzenlenen raporlar geersizdir. 10161

(14) Sigorta irketlerinin, sigorta acentelerinin ve brokerlerin ortaklar, ynetim ve denetiminde bulunan kiiler ve bunlar adna imza atmaya yetkili olanlar ile meslek faaliyette bulunan irket alanlar sigorta eksperlii yapamaz; tzel kii sigorta eksperlerinin ynetim ve denetim kurullarnda grev alamaz, imzaya yetkili olarak alamaz, bunlara ortak olamaz ve bunlardan cret karl herhangi bir i kabul edemez. Bu snrlandrmalar sz konusu kimselerin () (1) velayeti altndaki ocuklar iin de geerlidir. (1)

(15) Sigorta eksperleri ve bunlarn yanlarnda alanlar, ileri dolaysyla rendikleri bilgi ve srlar ilgililerin izni olmakszn aklayamaz. Ancak, su tekil eden hallerin yetkili mercilere duyurulmas zorunludur.

(16) Sigorta eksperlii yapmas yasaklananlar, sigorta eksperlii ile ilgili faaliyetlerde altrlamayacaklar gibi bu kiilerle her ne ekilde olursa olsun sigorta eksperlii mesleinin icras iin ibirlii yaplamaz.

(17) Madd hasarla sonulanan trafik kazalar iin yetkili sigorta eksperleri tarafndan dzenlenmi, rnei ileri Bakanlnca tespit olunacak rapor, sigorta tazminatnn denmesinde Karayollar Trafik Kanununun 99 uncu maddesindeki kaza ve zarara ilikin tespit tutana hkmndedir. Eksperler tarafndan dzenlenen raporlar delil niteliindedir.

(18) Sigorta eksperleri, kendilerine teklif edilen ii herhangi bir sebep gstermeksizin reddedebilir; ancak, mcbir nedenler ve umulmayan haller hari olmak zere en ge i gn iinde ii kabul edip etmediini, ii teklif edene yazl olarak bildirmek zorundadr. Bildirimde bulunmayan sigorta eksperi, ii kabul etmi saylr.

(19) Sigorta eksperi, sigortac veya sigorta ettiren ya da sigorta szlemesinden menfaat salayan kiiler tarafndan serbeste tayin edilebilir. (Mlga ikinci ve nc cmle : 3/4/2013-6456/ 43 md.) ki sigorta eksperi tarafndan reddolunan kii, kendisine sigorta eksperi tayin edilmesini Sigorta Eksperleri cra Komitesinden talep edebilir. Tayin olunan sigorta eksperi, Komite tarafndan belirlenen cret karlnda ii kabul etmek zorundadr. Ancak, ii kabul zorunluluu bu maddenin onyedinci fkras uyarnca dzenlenen kaza ve zarara ilikin tespit tutana iin uygulanmaz.

(20) (Deiik: 3/4/2013-6456/ 43 md.) Sigorta eksperlii yapacaklarn niteliklerine; sigorta eksperlerinin snflandrlmasna, branlar itibaryla grev ve yetki alanlarnn belirlenmesine; ruhsat, Levhaya kayt ve faaliyete ilikin usul ve esaslar ile bu maddenin uygulanmasna ilikin dier hususlar ynetmelikle belirlenir.

(21) Sigorta eksperlii kurslar, snavlar ve staj, ynetmelikle belirlenecek her bir eksperlik dal iin ayr ayr yaplr. Sigorta eksperlik kursu ve dier eitim faaliyetleri, 8/2/2007 tarihli ve 5580 sayl zel retim Kurumlar Kanununa tbi deildir.

(22) Bu Kanuna gre yetkili olanlar dnda hibir kii, sigorta eksperlii faaliyetinde bulunamayaca gibi ticaret unvanlarnda veya herhangi bir belgede, sigorta eksperlii i ve ilemleriyle urat izlenimini yaratacak kelime ve iaretler kullanamaz.

(1) Bu fkrann son cmlesinde yer alane ve kelimeleri, Anayasa Mahkemesinin 9/6/2011 tarihli ve E.: 2009/11, K.: 2011/93 sayl Karar ile iptal edilmitir.

10162

Sigorta acenteleri

MADDE 23 (1) Sigorta acentelii gerek veya tzel kiilerce yaplr. Sigorta acentelii yapmak isteyenlerin Trkiye Odalar ve Borsalar Birliince tutulan Levhaya yazl olmas gerekir.

(2) Sigorta acentelii yapacaklarn niteliklerine ilikin usl ve esaslar ynetmelik ile belirlenir. Sigorta acentelii yapacaklar, Mstearlktan bu nitelikleri tadklarn gsteren bir belge alarak Levhaya kayt olmak iin Trkiye Odalar ve Borsalar Birliine bavurur. Mstearlk, belge alnmasna ilikin ilemlerin incelemeye ve onaya hazr hale getirilmesi iin Trkiye Odalar ve Borsalar Birliine grev verebilir. Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii bu ilemlerin gerekletirilmesi iin uygun grd ilgili sivil toplum ve meslek kurulular ile ibirlii yapabilir.

(3) Bankalar ile zel kanunla kurulmu ve kendisine sigorta acentelii yapma yetkisi tannan kurumlar hakknda bu maddenin birinci fkrasnda yer alan Levhaya kayt zorunluluu ile Mstearlktan belge almaya ilikin ikinci fkras hkm uygulanmaz.

(4) Aadaki hallerde sigorta acentesinin kayd;

a) Sigorta acentelii yapmas iin gerekli nitelikleri kaybetmise,

b) Hakknda meslekten karma karar verilmise,

c) Levhaya yazlmasn mteakip alt ay iinde faaliyete gemezse,

) Sigorta acenteliinden ayrlmsa,

d) Ticaret veya ticaret ve sanayi odasndaki kayd silinmise,

e) Tespit edilen kayt cretini sresi iinde yatrmamsa veya aidatn yl st ste hi dememise,

Levhadan silinir.

(5) Levhadan silinme karar verilmeden nce sigorta acentesinin yazl savunmas istenir. Levhadan silinme kararnn verilebilmesi iin sigorta acentesinin savunmasnn dinlenmesi veya savunmas dinlenmek zere kendisine yaplan arya uymam olmas gerekir. Levhadan silinme karar gerekeli olarak verilir.

(6) Levhadan silinmeyi gerektiren hallerinin sona erdiini ispat eden sigorta acentesi, Levhaya yeniden yazlma hakkn kazanr. Ancak, hakknda meslekten karma karar verilmi olan kiinin bir daha Levhaya yazlmas mmkn deildir. Levhaya yeniden yazlan sigorta acentesinden kayt creti alnmaz.

(7) Levhaya yeniden yazlma talebinde bulunanlar, Levhaya yazlma artlarnn varlnn devam ettiini ispatla zorunlu tutulabilir. Levhaya yeniden yazlma talebinin reddine ilikin karar gerekeli olarak verilir.

(8) Levhadan silinen veya Levhaya yeniden yazlma talebi reddolunan kii, bu kararlara kar onbe i gn iinde Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kuruluna yazl itirazda bulunabilir. Yaplacak itiraz karsnda Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kurulu en ge onbe i gn iinde grn bildirmek zorundadr. Bu karar kesindir.

(9) 23/2/1995 tarihli ve 4077 sayl Tketicinin Korunmas Hakknda Kanunun 4/A maddesinin nc fkras hkm sigorta acenteleri iin sadece acentelik faaliyeti dolaysyla sunulan hizmetlerde uygulanr. Sigorta irketinin salayc olarak yapt aypl hizmetlerden sigorta acentesi sorumlu deildir. 10163

(10) (Deiik: 3/4/2013-6456/ 44 md.) Bankalar ile zel kanunla kurulmu ve kendisine sigorta acentelii yapma yetkisi tannan kurumlar hari olmak zere, sigorta acenteleri, bireysel emeklilik ilemleriyle ilgili araclk ile Mstearln uygun grecei sigortaclkla balantl dier araclk faaliyetleri dnda baka bir ticari faaliyette bulunamaz.

(11) Bakanlar Kurulu, yabanc sigorta acentelerinin Trkiyedeki faaliyetleri ile Trkiyede faaliyet gsteren sigorta acentelerinin yabanc sigorta irketleri adna Trkiyedeki araclk hizmetlerine ilikin dzenleme yapmaya yetkilidir.

(12) Sigorta irketlerinin, sigorta szlemeleri iin brokerlik yapanlarn ve sigorta eksperlerinin ynetim ve denetiminde bulunan kiiler ile bunlar adna imza atmaya yetkili olanlar sigorta acentelerinin ynetim ve denetim kurullarnda grev alamaz; imzaya yetkili olarak alamaz; bu irketlere ortak olamaz ve bunlardan cret karl herhangi bir i kabul edemez. Bu snrlandrmalar sz konusu kimselerin e ve velayeti altndaki ocuklar iin de geerlidir. Ancak, sigorta irketlerinin ynetiminde, denetiminde bulunan kiiler ile bunlar adna imza atmaya yetkili olanlarn e ve velayeti altndaki ocuklar iin snrlandrma bu kiilerin faaliyette bulunduu irketin sigorta acentelii iindir.

(13) Bu Kanuna gre yetkili olanlar dnda hibir gerek veya tzel kii, sigorta acentelii faaliyetinde bulunamayaca gibi ticaret unvanlarnda veya herhangi bir belgede, sigorta acentelii i ve ilemleriyle urat izlenimini yaratacak kelime ve iaretler kullanamaz.

(14) Sigorta acentelii yapmaktan yasaklananlar, sigorta acenteliiyle ilgili faaliyetlerde altrlamayacaklar gibi bu kiilerle her ne ekilde olursa olsun sigorta acentelii mesleinin icras iin ibirlii yaplamaz.

(15) Sigorta acentesi, acentelik szlemesinin sona ermesi halinde, sigorta ettirenlerle yapt veya ksa bir sre iinde yapaca ilerle ilgili szleme ilikisi devam etmi olsayd elde edecei komisyona hak kazanr.

(16) Szleme ilikisinin sona ermesinden sonra sigorta irketi sigorta acentesinin portfy sayesinde nemli menfaatler elde ediyor ve hakkaniyet gerektiriyorsa, sigorta acentesi, sigorta irketinden tazminat talep edebilir. Ancak, sigorta acentesinin hakl bir nedene dayanmakszn szlemeyi feshetmesi ya da kendi kusuruyla szlemenin feshine neden olmas halinde tazminat hakk der.

(17) Sigorta acenteleri ile bunlarn yanlarnda alanlar, ileri dolaysyla rendikleri bilgi ve srlar ilgililerin izni olmakszn aklayamaz. Ancak, su tekil eden hallerin yetkili mercilere duyurulmas zorunludur.

(18) Trk Ticaret Kanununun acentelere ilikin hkmleri sigorta acenteleri hakknda da uygulanr. 10164

ALTINCI BLM

Meslek rgtlenmeleri

Trkiye Sigorta, Reasrans ve Emeklilik irketleri Birlii (1)

MADDE 24 (Deiik: 13/6/2012-6327/54 md.)

(1) Sigorta irketleri, reasrans irketleri ve 4632 sayl Kanuna gre kurulan emeklilik irketleri merkezi stanbulda bulunan ve kamu kurumu niteliinde bir meslek kuruluu olan Trkiye Sigorta, Reasrans ve Emeklilik irketleri Birliine giri aidatn deyerek ye olmak zorundadr. Bu zorunluluk sigorta irketleri ve reasrans irketleri iin sigortaclk ruhsat, emeklilik irketleri iin emeklilik ruhsat almalarndan itibaren en ge bir ay iinde yerine getirilir. Ancak, Bakanlar Kurulu, ye olma zorunluluunu kaldrmaya yetkilidir. Sigorta irketleri, reasrans irketleri ve emeklilik irketleri hakknda 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayl Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii ile Odalar ve Borsalar Kanununun 9 uncu maddesinin yedinci fkras hkm uygulanmaz.

(2) Birlik nezdinde biri sigorta irketleri ve reasrans irketleri, dieri emeklilik irketleri iin olmak zere iki ayr Levha tutulur ve Birlie yelik ilemlerini tamamlayan ilgili sigorta irketi, reasrans irketi ve emeklilik irketi Birlik Ynetim Kurulu tarafndan derhal ilgili olduu Levhaya kaydedilir.

(3) Levhadan silinme aada belirtilen hllerde gerekleir:

a) Sigorta irketi ve reasrans irketi iin;

1) Tm branlarda yeni sigorta ve reasrans szlemesi yapma yetkisinin kaldrlmas,

2) Ruhsatn verildii tarihten itibaren bir yl iinde veya takip eden yllarda Mstearln bilgisi haricinde, aralksz olarak alt ay sre ile sigorta veya reasrans szlemesi akdetmemesi,

3) Kendisine yaplan tebligata ramen sresi iinde giderlere katlma paylarn ve aidatlarn dememesi,

4) Birlik yeliinin dmesi.

b) Emeklilik irketi iin;

1) 4632 sayl Kanunun 9 uncu maddesinin ikinci fkras kapsamnda faaliyet ruhsatnn geersiz hle gelmesi,

2) Yeni szleme akdetme yetkisinin kaldrlmas,

3) 4632 sayl Kanun uyarnca oluturulan fonlarnn tamamnn baka bir irkete devredilmesi,

4) 4632 sayl Kanun uyarnca Bakan tarafndan iflasnn istenmesi,

5) Kendisine yaplan tebligata ramen sresi iinde giderlere katlma paylarnn ve aidatlarnn denmemesi,

6) Birlik yeliinin dmesi.

(4) Levhaya kaytl olmayan sigorta irketi, reasrans irketi ile emeklilik irketi Genel Kurulda seme ve seilme hakkna sahip deildir. Levhadan silinmeyi gerektiren hllerin sona erdiini ispat eden sigorta irketi, reasrans irketi ile emeklilik irketi, Levhaya yeniden yazlma hakkn kazanr ve bu irketlerden giri aidat alnmaz.

(1) Bu madde bal Trkiye Sigorta ve Reasrans irketleri Birlii iken, 13/6/2012 tarihli ve 6327 sayl Kanunun 54 nc maddesiyle metne ilendii ekilde deitirilmitir.10165(5) Birlik Ynetim Kurulu gerekli grd hllerde, nedenlerini de aklamak suretiyle Levhaya yeniden yazlma talebinde bulunan sigorta irketi, reasrans irketi ile emeklilik irketini Levhaya yazlma artlarnn varlnn devam ettiini ispatla zorunlu tutabilir. Levhaya yeniden yazlma talebinin reddine ilikin karar gerekeli olarak verilir.

(6) Levhadan silinen veya Levhaya yeniden yazlma talebi reddolunan sigorta irketi, reasrans irketi ile emeklilik irketi, Ynetim Kurulunun silme veya ret kararna kar onbe i gn iinde Mstearla yazl itirazda bulunabilir. Yaplacak itiraz karsnda Mstearlk en ge onbe i gn iinde kararn bildirmek zorundadr. Mstearln bu konuda verecei karar kesindir.

(7) Birlik yeliinin dmesi aada belirtilen hllerde gerekleir:

a) Sigorta irketi ile reasrans irketi iin;

1) Ruhsatlarnn tmnn iptal edilmesi,

2) Hakknda iflas veya tasfiye karar verilmi olmas ya da baka nedenlerle faaliyetinin sona ermesi.

b) Emeklilik irketi iin;

1) Emeklilik faaliyet ruhsat ile sigorta ruhsatlarnn geersiz olmas,

2) Hakknda iflas veya tasfiye karar verilmi olmas ya da baka nedenlerle faaliyetinin sona ermesi.

(8) Birliin amac; meslein gelimesini temin etmek, yelerinin dayanma, birlik ve meslein gerektirdii vakar ve disiplin iinde almalarn salamak ve haksz rekabeti nlemek zere gerekli kararlar almak ve uygulamaktr.

(9) Birliin grev ve yetkileri unlardr:

a) Meslein gelimesini salayc nlemler almak, bu amala aratrma kurulular tesis etmek ve bu konudaki aratrma ve almalar desteklemek.

b) Trkiyede sigortacl ve bireysel emeklilik tasarruf ve yatrm sistemini temsil etmek ve tantmak iin gerekli giriimlerde bulunmak, yurt ii ve yurt dndaki ilgili kurululara gerektiinde ye olmak ve delege gndermek.

c) Gerektiinde sigorta szlemelerine ilikin rehber tarifeleri hazrlayarak sektrn hizmetine sunmak.

) Sigortaclk ve bireysel emeklilik tasarruf ve yatrm sistemi mevzuat ile kendisine verilen grevleri yerine getirmek ve ald kararlarn ve nlemlerin uygulanmasn izlemek.

d) Uyulmas zorunlu meslek kurallarn belirlemek, yelerinin meslein gerektirdii disiplin iinde ekonominin ihtiyalarna uygun olarak almalarn salamak, yeleri arasndaki haksz rekabeti nlemek amacyla gerekli her trl tedbiri almak ve uygulamak.

e) Sigortaclk ve bireysel emeklilik tasarruf ve yatrm sistemi konusunda eitim vermek amacyla ilgili kurulu ve derneklerle ibirlii yapmak, seminerler ve konferanslar dzenlemek, kitap, dergi ve brorler yaymlamak.

f) Sigorta ve bireysel emeklilik tasarruf ve yatrm sistemine ilikin olarak gerekli say ve nitelikte inceleme ve aratrma komiteleri kurmak; grev, yetki ve alma ekillerini dzenlemek.

g) yelerinin yllk faaliyet sonular hakknda her yl raporlar hazrlamak ve bu raporlar yelerine ve ilgililere datmak.10166) Sigortaclkta tahkimin ileyiini dzenlemek ve sigorta hakemlerinin listesini tutmak.

(10) Birlik, ilgili olduu meslekler konusundaki mevzuat ile alm olduu karar ve nlemlerin uygulanmasn takip eder ve Mstearlka alnmas talep edilen tedbirleri alr.

(11) Birlik, Mstearln uygun gr alnarak bu Kanun hkmleri erevesinde sigortaclk ve bireysel emeklilik tasarruf ve yatrm sistemi ile ilgili tzel kiilii haiz bro, irket ve vakf kurmaya ve kurulu irketlere itirak etmeye yetkilidir.

(12) Birlik organlar; Genel Kurul, Birlik Bakan, Ynetim Kurulu, Hayat D Ynetim Komitesi, Hayat ve Emeklilik Ynetim Komitesi, Disiplin Kurulu ve Denetim Kuruludur. Ynetim Kurulu hari olmak zere, sigorta, reasrans ve emeklilik irketleri, Genel Kurul dnda bu organlardan sadece birinde temsil edilir.

(13) Sigorta irketleri, reasrans irketleri ile emeklilik irketleri Genel Kurulda, genel mdr veya genel mdrn bu amala vekalet verdii, birinci derece imza yetkisine sahip bir ynetici tarafndan temsil edilir. Mstearlk, Birlik Genel Kurulunda gzlemci bulundurabilir.

(14) Birlik Bakan ile Hayat D Ynetim Komitesi, Hayat ve Emeklilik Ynetim Komitesi, Disiplin Kurulu ve Denetim Kurulu yeleri Genel Kurul tarafndan iki yllna seilir. Birlik Bakan Ynetim Kurulunun da bakandr.

(15) Hayat D Ynetim Komitesi, hayat d irket temsilcileri tarafndan, Hayat ve Emeklilik Ynetim Komitesi ise hayat ve emeklilik irket temsilcileri tarafndan seilecek dokuz yeden oluur. Hayat D Ynetim Komitesi ve Hayat ve Emeklilik Ynetim Komitesi yeleri arasnda yaplacak seimle komite bakanlar ve komiteyi Ynetim Kurulunda temsil edecek bir komite yesi belirlenir.

(16) Hayat D ve Hayat ve Emeklilik ynetim komitelerinin seiminde, be ye ilgili alandaki prim retiminde ilk ona giren irketler, ye yine ilgili alandaki ilk on dnda kalan irketler ve bir ye ilgili alanda arlkl olarak alan reasrans irketleri arasnda yaplan ve ilgili alanda faaliyet gsteren tm irketlerin katld seimle belirlenir. Hayat veya emeklilik alannda ilk ona giren irketler belirlenirken, seim ylndan bir nceki yl sonu kapanm prim ve katk pay toplam dikkate alnr. lgili alanda arlkl olarak alan reasrans irketinin bulunmamas veya reasrans irketlerinin ilgili komite yeliine aday olmamas halinde, reasrans irketlerine tahsis edilen kontenjan ilk ona giren irketler kontenjanna eklenmek suretiyle bu irketlerin kontenjan beten altya karlr. Yukarda belirtilen dalm salayacak sayda gruplardan aday kmamas halinde, gruplar arasndaki dalm Genel Kurulca kararlatrlr.

(17) Birlik organlarnda ye irketler, genel mdr veya genel mdr niteliklerini haiz birinci derece imza yetkisine sahip bir ynetici seviyesinde temsil edilir. Ynetim Kurulu, Hayat D Ynetim Komitesi, Hayat ve Emeklilik Ynetim Komitesi, Disiplin Kurulu ve Denetim Kurulu yelikleri kiiye bal olmayp, bahse konu organlarda irketi temsil eden kiinin irketiyle iliiinin kesilmesi hllerinde, yerine ayn irketi temsilen genel mdr veya genel mdr niteliklerini haiz birinci derece imza yetkisine sahip bir ynetici geer. Birlik organlarnda grev alan ye irketlerin Levha kaydnn silinmesi durumunda boalan yelik iin usulne gre seim yaplr. 10166-1

(18) Birlik Bakannn irketiyle iliiinin kesilmesi halinde Birlik Bakanl der. ki ay iinde yaplan seimle, grevi den Birlik Bakannn tamamlayamad sreyi tamamlamak zere Birlik Bakan seilir.

(19) Ynetim Kurulu; Birlik Bakan, Hayat D Ynetim Komitesi ve Hayat ve Emeklilik Ynetim Komitesi bakanlar ve ayrca her iki komitece seilen birer komite yesi olmak zere be kiiden oluur. Birlik Bakan Ynetim Kurulu Bakan olup komite bakanlar da ynetim kurulu bakan yardmcsdr. Ynetim Kurulunda yer alan komite yelerinden biri Ynetim Kurulunca muhasip ye olarak seilir.

(20) Denetim Kurulu ile Disiplin Kurulu, er yeden teekkl eder. Denetim Kurulu ile Disiplin Kurulu ilk toplantsnda birer bakan seer.

(21) Sigorta irketleri, reasrans irketleri ile emeklilik irketleri Birlik yeliine girite Genel Kurul tarafndan her yl belirlenen miktarda giri aidat der. Birliin masraflarna itirak paylar; sigorta ve reasrans irketleri iin bir yl zarfnda Trkiye dahilinde elde ettikleri direkt prim gelirleri; emeklilik irketleri iin ise bir yl zarfnda Trkiye dahilinde elde ettikleri emeklilik katk pay ile direkt prim gelirleri dikkate alnarak ynetmelikteki esaslar dairesinde hesap edilir ve paylatrlr. Aidatlar ve giderlere katlma paylar ynetmelikte belirtilen sre iinde denmedii takdirde Birlik tarafndan icra yoluyla tahsil olunur. Giderlere katlma paylarnn denmesine dair kararlar 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayl cra ve flas Kanununun 68 inci maddesinde yazl resm belge niteliindedir.

(22) Hayat, hayat d, reasrans ve bireysel emeklilik tasarruf ve yatrm sistemi alanlarna ilikin gelir ve giderler Birlik btesinde ayr kalemlerde izlenir.

(23) Birliin bu madde uyarnca ald karar ve tedbirlere zamannda ve tam olarak uymayan yeler hakknda Ynetim Kurulunca bebin Trk Lirasndan ellibin Trk Lirasna kadar idari para cezas uygulanr.

(24) Birliin alma esaslar Birlike hazrlanan ve Mstearlka onaylanan ynetmelik ile belirlenir.

(25) Birliin tm faaliyetleri Mstearlk tarafndan denetlenir.

Birlik organlarnn seim esaslar ve yasaklar

MADDE 25 (1) Birliin organ seimleri gizli oy ve ak tasnif ile yaplr ve organlarda her yenin bir oy hakk vardr.

(2) Seim yaplacak Genel Kurul toplantsndan en az onbe gn nce Birlik seimleri iin yelerin temsilcilerini belirleyen liste, toplantnn gndemi, yeri, gn, saati ile ounluk olmad takdirde yaplacak ikinci toplantya dair hususlar belirten bir yazyla birlikte nsha olarak o yer ile seim kurulu bakan olan hkime tevdi edilir. Seim yaplacak yerde birden fazla ile seim kurulu bulunmas halinde, grevli hkim, Yksek Seim Kurulunca belirlenir. (Deiik son cmle: 13/6/2012-6327/55 md.) Toplant tarihlerinin, gndemde yer alan dier konular gz nnde bulundurularak grmelerin en fazla iki gn iinde sonulandrlacak ekilde dzenlenmesi zorunludur.10166-2

(3) Hkim, gerektiinde ilgili kayt ve belgeleri de getirtip incelemek suretiyle varsa noksanlar tamamlattrdktan sonra seime katlacak yeleri belirleyen liste ile ikinci fkrada belirtilen dier hususlar onaylar. Onaylanan liste ile toplantya ait dier hususlar Birliin ilan yerlerinde aslmak suretiyle gn sre ile ilan edilir.

(4) lan sresi iinde listeye yaplacak itirazlar hkim tarafndan incelenir ve en ge iki gn iinde karara balanr.

(5) Bu suretle kesinleen listeler ile toplantya ait dier hususlar onaylanarak Birlie gnderilir.

(6) Hkim, aday olmayan yeler arasndan bir bakan ile iki yeden oluan bir seim sandk kurulu atar. Ayn ekilde ayrca yedek ye de hkim tarafndan belirlenir. Seim sandk kurulu bakannn yokluunda kurula en yal ye bakanlk eder.

(7) Seim sandk kurulu, seimlerin Kanunun ngrd esaslara gre yrtlmesi, ynetimi ve oylarn tasnifi ile grevli olup, bu grevleri seim ve tasnif ileri bitinceye kadar aralksz olarak devam eder.10167

(8) Seim sresinin sonunda seim sonular tutanakla tespit edilip seim sandk kurulu bakan ve yeleri tarafndan imzalanr. Birden fazla sandk bulunmas halinde tutanaklar, hkim tarafndan birletirilir. Tutanaklarn birer rnei seim yerinde aslmak suretiyle geici seim sonular ilan edilir. Kullanlan oylar ve dier belgeler tutanan bir rnei ile birlikte ay sreyle saklanmak zere ile seim kurulu bakanlna tevdi edilir.

(9) Seimin devam srasnda yaplan ilemler ile tutanaklarn dzenlenmesinden itibaren iki gn iinde seim sonularna yaplacak itirazlar, hkim tarafndan ayn gn incelenir ve kesin olarak karara balanr. tiraz sresinin gemesi ve itirazlarn karara balanmasndan hemen sonra hkim, yukardaki hkmlere gre kesin sonular ilan eder ve Birlie bildirir.

(10) Listede ad yazl olmayan yeler oy kullanamaz. Oylar, oy verenin kimliini Birlik veya resm kurulua verilen belge ile ispat etmesinden ve listedeki isminin karsndaki yerin imzalanmasndan sonra kullanlr. Oylar, organlara gre birlikte veya ayr ayr dzenlenen oy pusulalarnn, zerinde ile seim kurulu mhr bulunan ve oy verme srasnda sandk kurulu bakan tarafndan verilecek zarfa konulmas suretiyle kullanlr. Bunlarn dndaki zarflara konulan oylar geersiz saylr. Seimlerde kullanlacak ara ve gereler ile seim kurulundan salanr ve sandklarn konaca yerler hkim tarafndan belirlenir.

(11) Hkim, seim sonularn etkileyecek lde bir uslszlk veya kanuna aykr uygulama sebebiyle seimlerin iptaline karar verdii takdirde, sresi bir aydan az ve iki aydan fazla olmamak zere seimin yenilenecei pazar gnn tespit ederek Birlie bildirir. Belirlenen gnde yalnzca seim yaplr ve seim ilemleri bu madde ile Kanunun ngrd dier hkmlere uygun olarak yrtlr.

(12) le seim kurulu bakanna, hkime ve seim sandk kurulu bakan ile yelerine, 26/4/1961 tarihli ve 298 sayl Seimlerin Temel Hkmleri ve Semen Ktkleri Hakknda Kanunda belirtilen esaslara gre cret denir. Bu cret ve dier seim giderleri Birlik btesinden karlanr.

(13) Seimler srasnda sandk kurulu bakan ve yelerine kar ilenen sular kamu grevlilerine kar ilenmi gibi cezalandrlr.

(14) Birlik, kurulu amalar dnda faaliyette bulunamaz. Birlik organlarnn seimlerinde siyasi partiler aday gsteremez. Amalar dnda faaliyet gsteren Birliin sorumlu organlarnn grevine, Bakann veya Cumhuriyet savcsnn istemi zerine mahkeme kararyla son verilir ve yerlerine yenileri setirilir.

(15) Grevlerine son verilen organlarn yerine en ge bir ay iinde yenileri seilir. Yeni seilenler eskilerin sresini tamamlar.

(16) Greve son verme hkmleri Birlik Genel Kurulu hakknda uygulanmaz.

(17) Bakan veya Mstearln bu Kanun uyarnca Birlik organlar tarafndan yrtlen ilemler hakknda verdii kararlar, grevli organlar aynen yerine getirmekle ykmldr. Bu kararlar kanun bir sebep olmakszn yerine getirmeyen veya eski kararda direnme niteliinde yeni bir karar veren veya kanunun zorunlu kld ilemleri uyarlmasna ramen yerine getirmeyen Birlik organlar hakknda da ondrdnc fkra hkmleri uygulanr.

(18) Grevlerine son verilen organ yelerinin ve tzel kii temsilcilerinin ceza sorumluluklar sakldr. Bu organlarn onyedinci fkra gereince grevlerine son verilmesine sebep olan tasarruflar hkmszdr.10168

(19) Mill gvenliin, kamu dzeninin, su ilenmesini veya suun devamn nlemenin yahut yakalamann gerektirdii hallerde gecikmede saknca varsa, Bakan, Birlii faaliyetten men edebilir. Bakann karar yirmidrt saat iinde grevli hkimin onayna sunulur. Hkim kararn krksekiz saat iinde aklar; aksi halde bu idar karar kendiliinden yrrlkten kalkar.

(20) Birlik ynetim ve denetiminde yer alanlar ile Birlik alanlar, ileri dolaysyla rendikleri bilgi ve srlar ilgililerin izni olmakszn aklayamaz. Ancak, su tekil eden hallerin yetkili mercilere duyurulmas zorunludur.

Sigorta Eksperleri cra Komitesi

MADDE 26 (1) Drt yl iin seilen ve dokuz kiiden oluan Sigorta Eksperleri cra Komitesinin yedi asl ve yedi yedek yesi, Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii tarafndan tutulan Levhaya kaytl ve mesleinde itibar ve tecrbe sahibi sigorta eksperleri arasndan, Mstearlka belirlenen usl ve esaslara gre seilir. Ayrca bu Komiteye Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kurulundan bir ye ile Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Genel Sekreteri veya grevlendirecei yardmcs daim ye olarak atanr. Sigorta Eksperleri cra Komitesine seilebilmek iin en az on yl bilfiil sigorta eksperlii yapm olmak gerekir. Yedek yelerde de asl yelerde aranan nitelikler aranr. Sigorta Eksperleri cra Komitesi ilk toplantda kendi iinden bir bakan ve bir bakan yardmcs seer. Tzel kii sigorta eksperleri, Sigorta Eksperleri cra Komitesinde genel mdrleri veya irketi temsile yetkili kiiler tarafndan temsil edilir. Gemi be yl iinde disiplin cezas alanlar ile hakknda sigorta eksperliine engel bir sutan dolay kovuturma almasna karar verilenler kovuturma tamamlanana kadar Sigorta Eksperleri cra Komitesine seilemez ve tzel kiiyi temsil edemez. Sigorta Eksperleri cra Komitesinde yer almakla birlikte daha sonra seim yeterliliini kaybeden, ard ardna yaplm toplantya geerli bir zr olmadan kendisi veya tzel kii asndan temsilcisi katlmayan yelerin yelikleri kendiliinden der.

(2) Sigorta Eksperleri cra Komitesi, aada belirtilen grevleri yerine getirir:

a) Sigorta eksperlii faaliyetlerinin adil ve drst olmas, i ahlaknn salanmas, meslek mensuplarnn meslein gerektirdii zen, disiplin ve dayanma iinde almas amacyla meslek kurallarn oluturmak.

b) Meslek mensuplar arasnda haksz rekabeti nlemek iin gerekli btn tedbirleri almak ve uygulamak.

c) Yurt iinde ve yurt dndaki meslek gelimeler ile idar ve yasal dzenlemeleri izleyerek, bu konuda yelerini aydnlatmak.

) Sigorta eksperlii faaliyetine ilikin olarak, ulusal veya uluslararas mal, iktisad ve meslek kurum ve kurulular ile ilikiler kurmak.

d) Sigorta eksperlii mesleinin gelitirilmesi amacyla kurslar tertip etmek, seminer ve konferans gibi eitim faaliyetlerinde bulunmak.

e) Sigortaclk ve sigorta eksperlii mesleine ilikin gelimeleri izlemek, bu konudaki yayn ve itihatlar derleyerek meslek mensuplarnn yararna sunmak.

f) Meslek konularda mtalaa vermek ve yetkili mercilere gr bildirmek.

g) Sigortaclk mevzuat uyarnca sigorta eksperlii yapabilmek iin gerekli olan Levhaya kayt ilemleri ile kayttan silinme ilemlerini yrtmek.

) Sigorta eksperleri hakknda sigortaclk faaliyeti ile ilgili konularda disiplin cezas vermek.

h) Mstearlka verilecek dier grevleri yerine getirmek.10169

(3) Sigorta Eksperleri cra Komitesince alnan kararlar en ge onbe gn iinde Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kuruluna bildirilir. Sigorta Eksperleri cra Komitesince alnan kararlarn ileme konulabilmesine ynelik usle ilikin ilemler Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kurulu tarafndan yerine getirilir. Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kurulu, Sigorta Eksperleri cra Komitesince kendisine bildirilen kararlarn gereini bildirim tarihinden itibaren en ge onbe gn iinde yerine getirmek zorundadr. Sigorta Eksperleri cra Komitesi, ikinci fkrada saylan ilemleri yerine getirebilmek iin gerektiinde Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kurulu ile Mstearln uygun gr ile ticaret veya ticaret ve sanayi odalarna grev verebilir.

(4) Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii ile Odalar ve Borsalar Kanununun 94 nc maddesi Sigorta Eksperleri cra Komitesi iin de uygulanr. Sigorta Eksperleri cra Komitesi yelerine denecek huzur hakk ve dier demeler, Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kurulunun teklifi ve Mstearln uygun gr ile Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Genel Kurulunca tespit edilir.

(5) Sigorta Eksperleri cra Komitesince, meslein vakar ve onuruna aykr fiil ve hareketlerde bulunanlarla, grevlerini yapmayan veya kusurlu olarak yapan yahut grevinin gerektirdii gveni sarsc hareketlerde bulunan sigorta eksperleri hakknda, sigorta eksperlii hizmetlerinin gerei gibi yrtlmesi maksad ile durumun niteliine ve arlk derecesine gre aadaki disiplin cezalar verilir:

a) Uyarma; sigorta eksperine mesleinin icrasnda daha dikkatli davranmas gerektiinin yaz ile bildirilmesidir.

b) Knama; sigorta eksperine grevinde ve davrannda kusurlu sayldnn yaz ile bildirilmesidir.

c) Geici olarak meslek faaliyetten alkoyma; sigorta eksperlii sfat sakl kalmak zere alt aydan az, bir yldan ok olmamak zere meslek faaliyetten alkoymadr.

) Meslekten karma; sigorta eksperinin meslekten kartlarak bir daha bu meslei icra etmesine izin verilmemesidir.

(6) Hakknda meslekten karma karar verilen tzel kii sigorta eksperini temsile ve ilzama yetkili olup meslekten karma karar verilmesinde sorumluluu bulunanlar bir daha sigorta eksperlii yapamaz ve baka bir tzel kii sigorta eksperinde deneti veya temsile ve ilzama yetkili olarak alamaz.

(7) Meslek kurallarna, meslein vakar ve onuruna aykr fiil ve harekette bulunanlarla grevin gerektirdii gveni sarsc harekette bulunan sigorta eksperleri hakknda, uyarma, tekrarnda ise knama cezas uygulanr.

(8) Grevini bamszlk, tarafszlk ve drstlkle yapmayan veya kusurlu olarak yapan veya meslein genel ilkelerine aykr harekette bulunan sigorta eksperleri iin geici olarak meslek faaliyetten alkoyma cezas uygulanr.

(9) Kasten geree aykr ekspertiz raporu dzenledikleri mahkeme karar ile kesinleen meslek mensuplarna meslekten karma cezas verilir.10170

(10) Hakknda meslekten karma cezas gerektirebilecek mahiyetteki bir iten dolay soruturma yaplmakta olan sigorta eksperi, Sigorta Eksperleri cra Komitesinin kararyla, tedbir mahiyetinde iten el ektirilebilir. ten el ektirme karar, ilgili mercilere derhal duyurulur. ten el ektirme karar, soruturmann durdurulmu veya sigorta eksperliine engel olmayan bir ceza verilmi olmas halinde kendiliinden ortadan kalkar. ten el ektirme karar, bu kararn verilmesine esas olan hal ve artlarn bulunmad veya sonradan kalktnn sabit olmas durumunda kaldrlr.

(11) yllk bir dnem iinde iki veya daha fazla disiplin cezasn gerektiren davranta bulunan sigorta eksperi hakknda, her yeni suu iin bir ncekinden daha ar ceza uygulanr.

(12) Geici olarak meslek faaliyetten alkoyma cezas ile cezalandrlmasndan sonra be yllk dnem iinde bu cezay gerektiren fiili yeniden ileyen sigorta eksperleri hakknda meslekten karma cezas uygulanr.

(13) Kovuturma ve hkm tesisi, disiplin soruturmas yaplmasna ve disiplin cezas uygulanmasna engel deildir.

(14) Sigorta Eksperleri cra Komitesi yeleri hakkndaki soruturmalar Mstearlka yaplr. Mstearlk tarafndan verilen kararlar kesindir.

(15) Disiplin cezasn gerektirecek eylemlerin ilenmesinden itibaren yl gemi ise disiplin soruturmas yaplamaz. Ancak, Sigorta Eksperleri cra Komitesince ie el konulmu ise bu sre ilemez.

(16) Disiplin cezasn gerektirecek eylemlerin ilenmesinden itibaren be yl gemi ise disiplin cezas verilemez.

(17) Disiplin cezasn gerektiren eylem ayn zamanda su tekil ediyorsa ve bu su iin ilgili kanunlarda daha uzun bir zaman am sresi tespit olunmusa, bu maddedeki zaman am sreleri yerine ilgili kanunlardaki zaman am sresi uygulanr.

(18) Disiplin kararlarna kar, kararn Sigorta Eksperleri cra Komitesince tebliinden itibaren onbe gn iinde Mstearla itirazda bulunulabilir. Mstearlk en ge bir ay ierisinde itiraz karara balar. Mstearlk tarafndan verilen kararlar kesindir.

(19) Disiplin cezalarna ilikin kararlar kesinlemedike uygulanamaz.

(20) Meslekten karma ve geici olarak meslek faaliyetten alkoyma cezalarndan baka bir disiplin cezas verilen sigorta eksperleri, sz konusu cezalarn uygulanmasndan itibaren be yl getikten sonra Sigorta Eksperleri cra Komitesine bavurarak haklarndaki disiplin cezalarnn sicillerinden silinmesini talep edebilir. lgilinin bu sre iinde disiplin cezas almam olmas halinde, disiplin cezasnn silinmesine karar verilir.

(21) Sigorta Eksperleri cra Komitesinin bu madde uyarnca ald karar ve tedbirlere zamannda ve tam olarak uymayan yeler hakknda Sigorta Eksperleri cra Komitesince ikibin Trk Lirasndan altbin Trk Lirasna kadar idar para cezas uygulanr.

(22) Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii, Sigorta Eksperleri cra Komitesinin grevlerini etkin bir biimde gerekletirebilmesi iin uygun mekan, yeterli sayda personel ve gerekli teknik donanm temin eder.

(23) Sigorta Eksperleri cra Komitesi, Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kurulunun uygun gr ile Levhaya kayt creti veya aidat belirlemeye yetkilidir. Bu demeler Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii btesine gelir kaydedilir. 10171

(24) Mstearlk, mevzuata ve sigortaclk sektrnn genel menfaatlerine aykrlk tespit etmesi halinde Trkiye Odalar ve Borsalar Birliinden sigorta eksperlerine ilikin yaplan dzenlemelerin iptal edilmesini veya dzenlemelerde deiiklik yaplmasn isteyebilir.

(25) Sigorta Eksperleri cra Komitesinin alma esas ve uslleri Mstearln bal olduu Bakanln uygun gr ile Sanayi ve Ticaret Bakanlnca karlacak ynetmelikle belirlenir.

Sigorta Acenteleri cra Komitesi

MADDE 27 (1) Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii nezdinde Sigorta Acenteleri Sektr Meclisi oluturulur. Krk kiiden oluan Meclis yeleri, mesleinde itibar ve tecrbe sahibi ticaret odas veya ticaret ve sanayi odas mensubu sigorta acenteleri arasndan, Trkiye Odalar ve Borsalar Birliince ve Mstearlka ortaklaa belirlenen usl ve esaslara gre seilir. Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii ile Odalar ve Borsalar Kanununun 57 nci maddesinin ikinci fkras hkm Sigorta Acenteleri Sektr Meclisi hakknda uygulanmaz.

(2) Sigorta Acenteleri Sektr Meclisi yeleri, drt yl sre ile grev yapmak zere dokuz kiiden oluan Sigorta Acenteleri cra Komitesinde grev almak zere yedi asl ve yedi yedek ye seer. Bu Komiteye Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kurulundan bir ye ile Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Genel Sekreteri veya grevlendirecei yardmcs daim ye olarak atanr. Sigorta Acenteleri Sektr Meclisine ve Komiteye seilebilmek iin en az on yl bilfiil sigorta acentelii yapm olmak gerekir. Yedek yelerde de asl yelerde aranan nitelikler aranr. Sigorta Acenteleri cra Komitesi ilk toplantda kendi iinden bir bakan ve bir bakan yardmcs seer. Tzel kii sigorta acenteleri, Sigorta Acenteleri Sektr Meclisinde ve Sigorta Acenteleri cra Komitesinde genel mdrleri veya irketi temsile yetkili kiiler tarafndan temsil edilir. Gemi be yl iinde disiplin cezas alanlar ile hakknda sigorta acenteliine engel bir sutan dolay kovuturma almasna karar verilenler kovuturma tamamlanana kadar Sigorta Acenteleri cra Komitesine seilemez ve tzel kiiyi temsil edemez. Sigorta Acenteleri cra Komitesinde yer almakla birlikte daha sonra seim yeterliliini kaybeden, ard ardna yaplm toplantya geerli bir zr olmadan kendisi veya tzel kii asndan temsilcisi katlmayan yelerin yelikleri kendiliinden der.

(3) Sigorta Acenteleri cra Komitesi aada belirtilen grevleri yerine getirir:

a) Sigorta acentelii faaliyetlerinin adil ve drst bir biimde yerine getirilmesi, i ahlaknn salanmas, meslek mensuplarnn dayanma ve sigorta acentelii mesleinin gerektirdii zen ve disiplin iinde almas iin meslek kurallarn oluturmak.

b) Sigorta acenteliinin etik kurallarn belirlemek ve sigorta acentelii uygulamalarnda birlik salanmasna almak.

c) Sigorta acenteleri arasnda haksz rekabeti ve haksz uygulamalar ortadan kaldrmak iin gerekli btn nlemleri almak ve uygulamak.

) Yurt iinde ve yurt dnda sigortaclk ve sigorta acenteliine ait gelimeler ile idar ve yasal dzenlemeleri izleyerek toplayaca bilgileri mensuplarna ve ilgililere ulatrmak.

d) Yurt iinde ve yurt dnda sigorta acentelii ile ilgili dier meslek kurulular ile iliki kurmak.

e) Sigorta acentelii mesleinin gelitirilmesi amacyla gerektiinde kurslar tertip etmek, seminer ve konferans gibi eitim faaliyetlerinde bulunmak. 10172

f) Sigorta acentelii faaliyeti iin gerekli asgar fizik artlar belirlemek.

g) Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kuruluna sunulmak zere yllk rapor hazrlamak.

) Sigortaclk mevzuat uyarnca sigorta acentelii yapabilmek iin gerekli olan Levhaya kayt ilemleri ile kayttan silinme ilemlerini yrtmek.

h) Sigorta acenteleri hakknda sigortaclk faaliyetleri ile ilgili konularda disiplin cezas vermek.

) Sigorta acentelerinde szleme dzenlemeye yetkili personelin niteliklerini belirlemek ve bunlara ilikin sicil tutmak.

i) Mstearlka verilecek dier grevleri yerine getirmek.

(4) Sigorta Acenteleri cra Komitesince alnan kararlar en ge onbe gn iinde Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kuruluna bildirilir. Sigorta Acenteleri cra Komitesince alnan kararlarn ileme konulabilmesine ynelik usle ilikin ilemler Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kurulu tarafndan yerine getirilir. Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kurulu, Sigorta Acenteleri cra Komitesince kendisine bildirilen kararlarn gereini bildirim tarihinden itibaren en ge onbe gn iinde yerine getirmek zorundadr. Sigorta Acenteleri cra Komitesi, nc fkrada saylan ilemleri yerine getirebilmek iin gerektiinde Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kurulunun uygun gr ile ticaret veya ticaret ve sanayi odalarna grev verebilir.

(5) Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii ile Odalar ve Borsalar Kanununun 94 nc maddesi Sigorta Acenteleri cra Komitesi iin de uygulanr. Sigorta Acenteleri cra Komitesi yelerine denecek huzur hakk ve dier demeler, Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kurulunun teklifi ve Mstearln uygun gr ile Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Genel Kurulunca tespit edilir.

(6) Sigorta acentelerinin, sigorta acentelii faaliyetine ilikin olarak verilecek disiplin cezalarnda Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii ile Odalar ve Borsalar Kanununun 87 nci, 88 inci ve 89 uncu maddesinde belirtilen yetkiler Sigorta Acenteleri cra Komitesi tarafndan kullanlr ve sz konusu Kanunun 87 nci maddesi, sigorta acenteleri hakknda verilecek disiplin su ve cezalar iin de uygulanr. Ancak, Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii ile Odalar ve Borsalar Kanununun 87 nci maddesinin yelikten geici karma ve yelikten uzun sreli karmaya ilikin hkmleri; meslekten geici karma ve meslekten uzun sreli karma eklinde uygulanr. Sigorta acentelerinin, sigorta acentelii faaliyetine ilikin olarak ynetmelikle belirlenecek sular iin ayrca meslekten men cezas da verilebilir. Hakknda meslekten karma karar verilen tzel kii sigorta acentelerini temsile ve ilzama yetkili olup meslekten karma karar verilmesinde sorumluluu bulunanlar bir daha sigorta acentelii yapamaz ve baka bir tzel kii sigorta acentesinde deneti veya temsile ve ilzama yetkili olarak alamaz. Hakknda meslekten karma cezas gerektirebilecek mahiyetteki bir iten dolay soruturma yaplmakta olan sigorta acentesi, Sigorta Acenteleri cra Komitesi kararyla, tedbir mahiyetinde iten el ektirilebilir. ten el ektirme karar, soruturmann durdurulmu veya sigorta acenteliine engel olmayan bir ceza verilmi olmas halinde kendiliinden ortadan kalkaca gibi bu kararn verilmesine esas olan hal ve artlarn bulunmad veya sonradan kalktnn sabit olmas durumunda da Sigorta Acenteleri cra Komitesi tarafndan kaldrlr. Gerek iten el ektirme karar, gerekse bu kararn kaldrlmas sigorta acentesinin kaytl olduu odaya ve ilgili mercilere derhal bildirilir. Sigorta Acenteleri cra Komitesi yeleri hakknda sadece sigorta acentelii faaliyeti dolaysyla yaplacak disiplin soruturmalarnn yrtlmesi ve bu fkradaki disiplin cezalarnn verilmesi ise Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Yksek Disiplin Kurulunun yetkisindedir. Sigorta acenteleri hakknda verilecek disiplin cezalar iin Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii ile Odalar ve Borsalar Kanununun 92 nci maddesi uygulanr. 10173

(7) Sigorta Acenteleri cra Komitesi, Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii Ynetim Kurulunun uygun gr ile Levhaya kayt creti veya aidat belirlemeye yetkilidir. Bu demeler Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii btesine gelir kaydedilir.

(8) Trkiye Odalar ve Borsalar Birlii, Sigorta Acenteleri cra Komitesinin grevlerini etkin bir biimde gerekletirebilmesi iin uygun mekan, yeterli sayda personel ve gerekli teknik donanm temin eder.

(9) Mstearlk, mevzuata ve sigortaclk sektrnn genel menfaatlerine aykrlk tespit etmesi halinde Trkiye Odalar ve Borsalar Birliinden sigorta acentelerine ilikin yaplan dzenlemelerin iptal edilmesini veya dzenlemelerde deiiklik yaplmasn isteyebilir.

(10) Sigorta Acenteleri Sektr Meclisi ile Sigorta Acenteleri cra Komitesinin alma esas ve uslleri Mstearln bal olduu Bakanln uygun gr ile Sanayi ve Ticaret Bakanlnca karlacak ynetmelikle belirlenir.

YEDNC BLM

Denetim ve Bilgi Verme

Denetim

MADDE 28 (1) Trkiyede faaliyet gsteren sigorta irketleri, reasrans irketleri, zel kanunlarna gre sigortaclk faaliyetinde bulunan kurulular, sigorta ve reasrans araclar, sigorta eksperlik faaliyetleri, akterler ve sigortaclk ilemi yapan veya sigortaclk alannda faaliyet gsteren dier kiilerin her trl sigortaclk ilemlerinin denetimi, Sigorta Denetleme Kurulu tarafndan yaplr.

(2) Sigorta Denetleme Kurulu, bir bakan ile sigorta denetleme uzmanlar, sigorta denetleme akterleri ile bunlarn yardmclarndan oluur. Bu Kanun ve dier kanunlarn sigortacla, sigortaya veya sigortaclk alannda faaliyet gsteren kii ve kurululara ilikin hkmlerinin Mstearln bal olduu Bakanla veya Mstearla verdii tefti, denetim, inceleme ve soruturma grev ve yetkileri sigorta denetleme uzmanlar, sigorta denetleme akterleri ve bunlarn yardmclar eliyle ifa edilir ve kullanlr.

(3) Sigorta irketleri ile reasrans irketlerinin faaliyetleri, varlklar, itirakleri, alacaklar, zkaynaklar ve borlar ile kr ve zarar hesaplar arasndaki ilgi ve dengelerin ve mal bnyelerini ve idar yaplarn etkileyen dier tm unsurlarn, tahsil edilen primler ile birikimlerin deerlendirilmesi ve korunmas ile akteryal ve finansal hesap ve dengelerin incelenmesi, tespit ve denetimi sigorta denetleme uzmanlar, sigorta denetleme akterleri ile bunlarn yardmclar tarafndan yaplr.

(4) Sigorta denetleme uzmanlar, sigorta denetleme akterleri ile bunlarn yardmclar; sigorta irketleri ve reasrans irketleri ile bunlarn bal ortaklklar, itirakleri, ubeleri ile temsilciliklerinden, araclar ve bankalar da dahil olmak zere dier kiilerden bu Kanun ve dier kanunlarn sigortaclkla ilgili hkmleri bakmndan gerekli grecekleri bilgileri istemeye ve bunlarn tm defter, kayt ve belgelerini incelemeye yetkilidir. 10174

(5) Kamu kurum ve kurulular, Birlik ile dier benzeri sivil toplum ve meslek kurulular, bu madde kapsamna giren konu ve ilemlerle snrl olmak zere, Devletin gvenlii ve temel d yararlarna kar ar sonular douracak haller ile aile hayatnn gizlilii ve savunma hakkna ilikin hkmler sakl kalmak kaydyla, zel kanunlardaki yasaklayc ve snrlayc hkmler dikkate alnmakszn gizli dahi olsa sigorta denetleme uzmanlar, sigorta denetleme akterleri ve bunlarn yardmclar tarafndan istenecek grevleriyle ilgili her trl bilgi ve belgeyi uygun sre ve ortamda vermeye, istenecek defter ve belgeleri ibraz etmeye ve incelemeye hazr bulundurmakla, bilgi ilem sistemini denetim amalarna uygun olarak amaya ve verilerin gvenliini salamaya mecburdur. Sigorta denetleme uzmanlar, sigorta denetleme akterleri ve bunlarn yardmclar bu madde kapsamndaki kurulularn ynetim ve denetim kurullarnn toplant tutanaklar ile bu kurullara verilen raporlar istemeye, inceleme konusu olan ilemlerle ilgisi olan dier kii, kurum ve kurulular nezdinde inceleme yapmaya yetkilidir.

(6) Sigorta denetleme uzmanlar, sigorta denetleme akterleri ve bunlarn yardmclar tarafndan gerekletirilen denetim, inceleme ve soruturmalar srasnda talep edilmesi halinde, incelemeye, denetime veya soruturmaya tbi kurulular tarafndan, i kontrol sistemlerinde alanlarn yardm da dahil olmak zere her trl destek salanr. (1)

(7) Bu Kanun hkmleri ile dier kanunlarda yer alan hkmler erevesinde, bu Kanuna tbi kurulularn faaliyetlerinin, risk yapsnn, varlklar, alacaklar, zkaynaklar, borlar, ykmllkleri ve taahhtleri, gelir ve gider hesaplar arasndaki ilgi ve dengelerin ve mal bnyeyi etkileyen dier tm unsurlarn ve bu kurulularca karlalan risklerin gzetim faaliyetleri erevesinde tespiti, tahlili, izlenmesi ve llmesi kartlacak ynetmelie gre Mstearlk tarafndan yaplr.

(8) Mstearlk, bu Kanuna tbi kurululara ait bilgi ve belgeleri, bu kurulularn konsolide ve konsolide olmayan bazda mal bnyeleri ve idar yaplarnn mevzuata uygunluunu izlemek, analiz etmek, ilgili kurululara ait rapor, tablo ve i kontrol raporlar ile Mstearln denetim ve gzetim sonularn karlatrmak suretiyle deerlendirmek, elde edilen sonulara gre kurulularn tadklar risklerin trleri, bykl ve kurulular etkileme durumunu, risk ynetim sisteminin gvenilirlii ile denetim riskini dikkate almak suretiyle kurulular hakknda gerekli grlen tm tedbirlerin alnmasn ve sonulandrlmasn salamak, sz konusu kurulularn bal ortaklklarnn, mal itiraklerinin ve ubelerinin faaliyetlerini nemli lde etkileyen veya etkileyebilecek uygulamalar tak