146

ภาคผนวก

147

ภาคผนวก ก

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย

148

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย รายชอผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการวจย เรองผลการจดการเรยนรแบบโครงงานทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และเจตคตตอวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2

แผนการจดการเรยนรแบบโครงงาน เรอง ชวตสตว

1. ดร. อสระ อนตะนย อาจารยประจ าภาควชาวทยาศาสตร แผนกวชาชววทยา คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 2. ดร. อสมาน สาร อาจารยประจ า โรงเรยนสาธต คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

3. อาจารย จนทรดา พทกษสาล อาจารยประจ า โรงเรยนสาธต คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 4. ศน. อาฟฟาน เจะเตะ ศกษานเทศก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษาปตตาน เขต 2

149

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 1. รศ. นแวเตะ หะยวามง อาจารยประจ าภาควชาวทยาศาสตร แผนกวชา ฟสกส คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 2. ผศ. ดร. สมพร ประเสรฐสงสกล อาจารยประจ าภาควชาวทยาศาสตร แผนกวชา ชววทยา คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 3. อาจารย ชมนา จกอาร อาจารยประจ าโรงเรยนสาธต คณะ ศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 4. ศน. อามเนาะ มาม ศกษานเทศก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษานราธวาส เขต 1

150

แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 1. รศ. นแวเตะ หะยวามง อาจารยประจ าภาควชาวทยาศาสตร แผนกวชา ฟสกส คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 2. ผศ. นฟารด ระเดนอาหมด อาจารยประจ าภาควชาการศกษา แผนกวชา หลกสตรและการสอน คณะ ศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

3. ผศ. ดร. อรยา คหา อาจารยประจ าภาควชาจตวทยา และการแนะแนว คณะ ศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

4. ศน. อารยา เจะม ศกษานเทศก สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษานราธวาส เขต 1

151

แบบทดสอบวดเจตคตตอวทยาศาสตร 1. รศ. นแวเตะ หะยวามง อาจารยประจ าภาควชาวทยาศาสตร แผนกวชา ฟสกส คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 2. ดร. จรรตน รามวงศ อาจารยประจ าภาควชาวทยาศาสตร แผนกวชา เคม คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 3. อาจารย ชมนา จกอาร อาจารยประจ าโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน คณะ ศกษาศาสตร 4. อาจารย นรอาซกน ยสมน อาจารยประจ าโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน คณะ ศกษาศาสตร

152

ภาคผนวก ข

เครองมอทใชในการจดการเรยนร

แผนการจดการเรยนรแบบโครงงาน เรอง ชวตสตว

153

แผนการจดการเรยนรท 1 การจดการเรยนรแบบโครงงาน

เรอง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทง 13 ทกษะ ชนมธยมศกษาปท 2 จ านวน 2 คาบ

..............................................................................................................................................

สาระส าคญ ในการพฒนากระบวนการคดแบบวทยาศาสตรของนกเรยน เปนสงส าคญอยางยงตอการศกษาวทยาศาสตร การทนกเรยนจะเรยนรวธการคดแบบวทยาศาสตร จ าเปนทจะตองปลกฝงและใหผเรยนไดฝกฝนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 13 ทกษะ ประกอบไปดวยทกษะพนฐาน 8 ทกษะ ทกษะขนสงหรอทกษะผสม 5 ทกษะ ในการจดการเรยนรครงนไดจดการเรยนรออกเปน 3 กจกรรม โดยกจกรรมท 1 จะจดการเรยนรใหผเรยนไดเรยนรทกษะท 8 - 13 สาระการเรยนร สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณตามธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน ผลการเรยนรทคาดหวง 1. นกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 13 ทกษะ 2. นกเรยนสามารถน าทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรไปใชในชวตประจ าวน

จดประสงคการเรยนร นกเรยนสามารถ 1. อธบายเกยวกบความหมายของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 13 ทกษะ

154

2. วางแผน ออกแบบการทดลองทมการควบคม และสามารถก าหนดตวแปรตนและตวแปรตามพรอมทงสรปผลการทดลอง ชนงาน/หลกฐานการเรยนรของผเรยน 1. ใบกจกรรม กระบวนการจดการเรยนร กจกรรมการเรยนรท 1 เวลา 1 ชวโมง เรอง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 7 ขน ขนท 1- 7

การสงเกต 1. ครสนทนากบนกเรยนเกยวกบทกษะกระบวนการ ขนท 1 -7 โดยใหศกษาใบความรประกอบ

2. ครใหนกเรยนดรปภาพในใบกจกรรมท 1 3. ครถามวานกเรยนใชประสาทสมผสใดในการสงเกตภาพน (การมองเหนเปนประสาทสมผสชนดเดยวทนกเรยนสามารถใชในการสงเกตภาพ) 4. ครถามตอไปวานกเรยนสงเกตเหนอะไรภายในภาพ (ค าตอบของนกเรยนแตละคนอาจแตกตางกนมากมาย เชน สนขก าลงกระโดดขามรว สนขสน าตาลออนก าลงกระโดดขามรว สนขก าลงกระโดดขามไมกน) เขยนผลการสงเกตทงหมดลงบนกระดาน ถามนกเรยนเรมเดาหรอคาดคะเนเกยวกบสตวในภาพ ถามนกเรยนวาการสงเกตเพยงอยางเดยวสามารถจะท าใหนกเรยนมนใจไดหรอไมวาสงทนกเรยนคาดคะเนนนถกตอง อธบายใหนกเรยนเขาใจเกยวกบการสงเกต การลงความเหน และการคาดคะเน

การลงความเหน 5. ครถามวาจากผลการสงเกตของนกเรยนสามารถลงความเหนไดวาอยางไร (สนขสน าตาลออนก าลงกระโดดขามรวเพราะถกไล สนขสน าตาลออนก าลงกระโดดขามไมกนเพราะก าลงวงหนศตร) 6. ครถามวานกเรยนใชความรหรอประสบการณใดมาชวยในการลงความเหน 7. ครถามวานกเรยนจะทราบไดอยางไรวาการลงความเหนของนกเรยนนนถกตอง

155

การท านายผล 8. ครใหนกเรยนลองท านายตอวาจะเกดอะไรขนตอไป (สนขสน าตาลออนสามารถกระโดดขามรวหรอไมกนได) การจ าแนกหมวดหม 9. ใหนกเรยนลองนกถงหองครวของนกเรยนวามอะไรบางทสามารถจดหมวดหมได (เชน แกวน า จานชาม เครองปรง) การสรางแบบจ าลอง 10. ครถามวา มอะไรบางทสามารถเปนแบบจ าลองลกโลกได (ผลสมเขยวหวาน) 11. คณสมบตอะไรทแสดงใหเหนวาแบบจ าลองนเปนแบบจ าลองทด (ผลสมเขยวหวาน มลกษณะกลมแปน) การสอสาร 12. ใหนกเรยนบอกถงวธการสอสารทนกเรยนใชสอสารระหวางเพอน 13. ถามวานกเรยนและนกวทยาศาสตรมการสอสารทเหมอนกนหรอแตกตางกนอยางไร (นกวทยาศาสตรจะเนนการสอสารทใหขอมลละเอยดและถกตองมากกวานกเรยนสอสารระหวางเพอน) ในระหวางท ากจกรรมใหนกเรยนใชวธการสอสารแบบนกวทยาศาสตร การวด 14. ทบทวนการวดในระบบเอสไอ โดยแจกไมบรรทดระบบเมตรก กระบอกตวง เครองชงและเทอรโมมเตอรทมวดเปนองศาเซลเซยส ใชอปกรณเหลานเนนใหนกเรยนเหนวา หนวยทใชวดความยาวคอ เมตร หนวยทใชวดปรมาตรคอ ลตร หนวยทใชวดน าหนกคอ กรม และหนวยทใชวดอณหภมคอ องศาเซลเซยส จากนนถามนกเรยนดวยค าถามตอไปน - ถานกเรยนตองการวดความกวางและความยาวของหองเรยน นกเรยนจะใชหนวยวดอะไรในระบบเอสไอ (เมตร) - นกเรยนจะใชหนวยอะไรในการวดมวลของหนงสอเรยน (กรม - นกเรยนจะใชหนวยอะไรในการวดความจของแกวน า (ลตร) - นกเรยนจะใชหนวยวดทเปนองศาเซลเซยสเมอใด (เมอตองการวดอณหภม)

156

กจกรรมการเรยนรท 2 เวลา 1 ชวโมง เรอง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 5 ขน ขนท 8 - 13 การหาค าตอบตามหลกการทางวทยาศาสตร 15. ใหนกเรยนจบคกนแลวท าการวางแผนการทดลองแบบควบคมในใบกจกรรมท 2 สอและอปกรณการจดการเรยนร เอกสารประกอบการเรยนร 1. เรอง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2. ใบกจกรรมท 1 . เรอง การฝกทกษะขนพนฐาน 2. เรอง การฝกทกษะขนสง การวดผลประเมนผล 1. สงเกตจากพฤตกรรมการท างานกลม 2. ประเมนผลงานจากใบงาน

157

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 13 ทกษะ ประกอบดวย ทกษะกระบวนการขนพนฐาน 8 ทกษะ และทกษะขนสง 5 ทกษะ ซงเปนทกษะส าคญในกระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร ดงน 1. ทกษะขนพนฐาน 1.1 ทกษะการสงเกต 1.2 ทกษะการวด 1.3 ทกษะการค านวณ 1.4 ทกษะการจ าแนกประเภท 1.5 ทกษะการหาความสมพนธระหวางมตกบมตและมตกบเวลา 1.6 ทกษะการลงความเหนจากขอมล 1.7 ทกษะการสอสาร 1.8 ทกษะการท านายหรอการพยากรณ 2 . ทกษะขนสง 2.1 ทกษะการตงสมมตฐาน

2.2 ทกษะการใหค านยามเชงปฏบตการ 2.3 ทกษะการควบคมตวแปร 2.4 ทกษะการทดลอง 2.5 ทกษะการแปลความหมายขอมลและสรปผล 1. ทกษะขนพนฐาน 1.1 ทกษะการสงเกต (Observation) หมายถง การใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางรวมกน ไดแก ตา ห จมก ลน ผวกาย เขาไปสมผสโดยตรงกบวตถ หรอเหตการณ โดยมจดประสงคทจะหาขอมลซงเปนรายละเอยดของสงนน ๆ โดยไมใสความคดเหนของผสงเกตลงไป

ใบความรท 1 เรอง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

158

1.2 ทกษะการวด (Measurement) หมายถง การเลอกและการใชเครองมอท าการวดหาปรมาณของสงตาง ๆ ออกมาเปนตวเลขทแนนอนไดอยางเหมาะสมและถกตอง โดยมหนวยก ากบเสมอ 1.3 ทกษะการจ าแนกประเภท (Classification) หมายถง ความสามารถในการแบงพวกหรอเรยงล าดบวตถหรอสงทอยในปรากฏการณ โดยมเกณฑและเกณฑดงกลาวอาจจะใชความเหมอนความตาง หรอความสมพนธอยางใดอยางหนง ความสามารถทแสดงวาเกดทกษะแลว คอ 1.3.1 เรยงล าดบหรอแบงพวกสงตาง ๆจากเกณฑทผอนก าหนดใหได 1.3.2 เรยงล าดบหรอแบงพวกสงตาง ๆ โดยใชเกณฑของตนเองได 1.3.3 บอกเกณฑทผอนใชเรยงล าดบหรอแบงพวกได 1.4 ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลา (Using Space / Time Relationship) หมายถง ทวางทวตถนนครอง ทซงมลกษณะเชนเดยวกบวตถนน โดยทวไปแลว สเปสของวตถจะม 3 มต คอความกวาง ความยาว ความสง ความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสของวตถ ไดแก ความสมพนธระหวางต าแหนงทอยของวตถหนงกบอกวตถหนง ความสมพนธระหวางสเปสกบวตถกบเวลา ไดแก ความสมพนธระหวางการเปลยนแปลงต าแหนงทอยกบวตถกบเวลา หรอความสมพนธระหวางสเปสของวตถทจะเปลยนไปกบเวลา 1.5 ทกษะการค านวณ (Using Number) หมายถง การนบจ านวนของวตถ และการน าตวเลขแสดงจ านวนทนบไดมาค านวณโดยการบวก ลบ คณ หาร หรอหาคาเฉลย

1.6 ทกษะการจดกระท าและสอความหมายขอมล (Organizing Data and Communication) หมายถง การน าขอมลทไดจากการสงเกต การวด การทดลองและจากแหลงอน ๆ มาจดกระท าเสยใหม โดยการหาความถเรยงล าดบ จดแยกประเภทหรอค านวณคาใหม เพอใหผอนเขาใจความหมายของขอมลชดนนดขนโดยอาจน าเสนอในรปของตาราง แผนภม วงจร ไดอะแกรม กราฟ สมการ เขยนบรรยาย เปนตน 1.7 ทกษะการลงความเหนจากขอมล (Inferring) หมายถง การเพมความคดเหนใหกบขอมลทไดจากการสงเกตอยางมเหตผลโดยอาศยความรหรอประสบการณเดมมาชวย 1.8 ทกษะการพยากรณ (Prediction) หมายถง การสรปค าตอบลวงหนากอนจะทดลองโดยอาศยปรากฏการณทเกดขนซ า ๆ หลกการ กฎ หรอทฤษฎทมอยแลวในเรองนน ๆ มาชวยในการสรปการพยากรณขอมลเกยวกบตวเลข ไดแก ขอมลทเปนตารางหรอกราฟ

159

2 . ทกษะขนสง 2.1 ทกษะการตงสมมตฐาน (Formulating Hypothesis) หมายถง การคดหาค าตอบลวงหนากอนทจะท าการทดลอง โดยอาศยการสงเกต ความร ประสบการณเดมเปนพนฐาน ค าตอบทคดลวงหนานยงไมทราบหลกการ กฎหรอทฤษฎ มากอนสมมตฐานเปนขอความทบอกความสมพนธระหวางตวแปรตน (ตวแปรอสระ) กบตวแปรตาม สมมตฐานทตงไวอาจถกหรอผด กไดซงจะทราบไดภายหลงการทดลองหาค าตอบเพอสนบสนนหรอคดคานสมมตฐานทตงไว 2.2 ทกษะการก าหนดนยามเชงปฏบตการ (Operational Defining) หมายถง การก าหนดความหมายและขอบเขตของค าตาง ๆ (ทอยในสมมตฐานทตองการทดลอง) ใหเขาใจตรงกนและสามารถสงเกตหรอวดได 2.3 ทกษะการก าหนดและควบคมตวแปร (Identifying and Controlling Variable)หมายถง ตวบงชตวแปรตน ตวแปรตามและตวแปรทตองควบคมในสมมตฐานหนง ๆ ตวแปรตน คอ สงทเปนสาเหตทท าใหเกดผลตาง ๆ หรอสงทเราตองการทดลองดวาเปนสาเหตทท าใหเกดผลเชนนนจรงหรอไม ตวแปรตาม คอ สงทเปนผลเนองมาจากตวแปรตนเมอตวแปรตนหรอสงทเปนสาเหตเปลยนไป ตวแปรตามหรอสงทเปนผลจะเปลยนตามไปดวย ตวแปรทตองควบคม คอ สงอนๆ นอกเหนอจากตวแปรตนทมผลตอการทดลองดวยซงจะตองควบคมใหเหมอน ๆ กนมเชนนนอาจท าใหผลการทดลองคลาดเคลอน 2.4 ทกษะการทดลอง (Experimenting) หมายถง กระบวนการปฏบตการเพอหาค าตอบ หรอทดสอบสมมตฐานทตงไวในการทดลอง จะประกอบดวยกจกรรม 3 ขนตอน คอ 2.4.1 การออกแบบการทดลอง หมายถง การวางแผนทดลองกอนลงมอทดลองจรงเพอก าหนด วธการทดลอง (ซงเกยวกบการก าหนดและควบคมตวแปร) อปกรณและ/หรอสารเคมทจะตองใชในการทดลอง 2.4.2 การปฏบตการทดลอง หมายถง การลงมอปฏบตการทดลองจรง ๆ 2.4.3 การบนทกผลการทดลอง หมายถงการจดบนทกขอมลทไดจากการทดลอง ซงอาจเปนผลจากการสงเกต การวด และอน ๆ 2.5 ทกษะการตความหมายขอมลและลงขอสรป (Interpreting Data and Conclusion) หมายถง การแปลความหมายหรอบรรยายลกษณะและสมบตของขอมลทมอย การตความหมายขอมลในบางครงอาจตองใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรอน ๆ ดวย เชน ทกษะการสงเกต ทกษะการค านวณ เปนตน

160

ใบกจกรรมท 1 เรอง ภาพประกอบการตอบค าถาม

161

ค าสง : ใหนกเรยนท าการวางแผนการทดลองแบบควบคมและท าการทดลอง เพอใหการทดลองสอดคลองกบสมมตฐานทตงไว ควรออกแบบการทดลองอยางไร ปญหาคอ ลกปงปองจะกระเดงสงขนหรอไม ถาปลอยลกปงปองจากระดบทสงตางกนลงสพน สมมตฐานทตงขนคอ ถาเพมความสงทลกปงปองถกปลอยลงมา จะท าใหลกปงปองกระเดงสงขน ตวแปรทเกยวของกบการทดลองคออะไร ตวแปรตน ………………………………………. ตวแปรตาม ………………………………………. ตวแปรควบคม ……………………………………..... (นกเรยนควรเรมจากการตงสมมตฐาน โดยสมมตฐานครงน คอ ถาเพมความสงทลกปงปองถกปลอยลงมา จะท าใหลกปงปองกระเดงสงขน นกเรยนสามารถทดสอบสมมตฐานไดโดยการทดลองปลอยลกปงปองทระยะความสงแตกตางกน (ตวแปรตน) ในการทดลองควรจะใชลกปงปองชนดเดยวกน และใชพนทลกปงปองตกกระทบอนเดยวกนทกครง (ตวแปรควบคม) ในการโยนแตละครง นกเรยนตองท าการวดความสงทลกปงปองกระเดงขนมาจากพน (ตวแปรตาม) หลงจากนกเรยนไดท าการวางแผนขนตอนการทดลองแลว แจกลกปงปองใหนกเรยนเรมท าการทดลอง เกบขอมลทได แปลความหมายของขอมลและสรปผล)

ใบกจกรรมท 2 เรอง การฝกทกษะขนพนฐาน

162

ตารางบนทกผลการทดลอง สรปผลการทดลอง............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................................................................................. วนท …….เดอน……………….พ.ศ. ………… ชอกลม………………………………………..

163

แผนภมแสดงขนตอนการจดการเรยนรตามกรอบแนวคด การจดการเรยนรแบบโครงงาน

(โครงงานประเภทส ารวจ)

1. ศกษาสภาพปญหา

2. วางแผนการท าโครงงาน

3. ลงมอท าโครงงาน

4. สรปผลและน าเสนอ

ขนใหความร

ขนด าเนนงาน

ขนสรปผลงาน

แผนการจดการเรยนรท 2 ชวโมงท 1

(เวลา 2 ชวโมง)

แผนการจดการเรยนรท 3 ชวโมงท 1-2

(เวลา 2 ชวโมง)

แผนการจดการเรยนรท 3

ชวโมงท 3

(เวลา 1 ชวโมง)

164

แผนการจดการเรยนรท 2 การจดการเรยนรแบบโครงงาน (โครงงานประเภทส ารวจ)

เรอง การจดจ าพวกสตว ชนมธยมศกษาปท 2 จ านวน 3 คาบ

.............................................................................................................................................. สาระส าคญ การจดการเรยนรแบบโครงงานเปนวธการสอนทมงใหผเรยนไดเรยนรตามความสนใจและความถนดของผเรยน ไดเรยนรจากประสบการณจรงจากแหลงเรยนรทหลากหลาย สามารถเรยนรดวยตนเอง และแสวงหาความรไดอยางตอเนอง ในการจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงาน การท าโครงงานประเภทส ารวจเปนการเรยนรประเภทหนง ซงเปนกจกรรมทศกษาและรวบรวมขอมลและน ามาแยกเปนหมวดหม ใหเหนลกษณะหรอความสมพนธ ในการจดการเรยนรในแผนการจดการเรยนรนไดใหผเรยนไดเรยนรเกยวกบลกษณะของสตวชนดตางๆและการจดจ าพวกสตวเหลานน ซงนกเรยนจะไดน าเรองเกยวกบสตวชนดตาง ๆ มาจดท าเปนโครงงานประเภทส ารวจ สาระการเรยนร สาระหลก สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต สาระเสรม สาระท 2 ชวตกบสงแวดลอม สาระทน ามาบรณาการ สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตางๆของสงมชวตทท างานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสงแวดลอมในทองถน ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบสงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ มกระบวนการสบเสาะหาความร และจตวทยาศาสตร

165

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณตามธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน ผลการเรยนรทคาดหวง นกเรยนสามารถ

1. สบคนขอมลและอธบายเกยวกบลกษณะทส าคญของสตวได 2. อธบายและสรปเกยวกบโครงงานประเภทส ารวจได 3. อธบายเกยวกบระบบตาง ๆ ของสตวได 4. นกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร จดประสงคการเรยนร นกเรยนสามารถ

1. ส ารวจ อภปรายและยกตวอยางสตวชนดตาง ๆ ในบรเวณโรงเรยนได 2. อภปรายและอธบายลกษณะ และทอยอาศยของสตวแตละชนดจากการส ารวจได 3. สรางความสมพนธระหวางสตวแตละชนด และจ าแนกสตวตามเกณฑไดอยางถกตอง 4. อธบายเกยวกบโครงสราง หนาท ตลอดจนความสมพนธการท างานของระบบตาง ๆ ของสตวได 5. อธบายความหมายและความส าคญของโครงงานประเภทส ารวจได 6. อธบายขนตอนในการท าโครงงานประเภทส ารวจ ชนงาน/หลกฐานการเรยนรของผเรยน

สมดบนทก การทดสอบ และชนงานทไดรบมอบหมาย

การบรณาการ บรณาการในสาระเดยวกน คอ บรณาการรวมในวชาศลปะ

166

กจกรรมการเรยนร ชวโมงท 1 ชวตสตวในบรเวณโรงเรยน

พฤตกรรมคร พฤตกรรมนกเรยน ขนอภปรายกอนท ากจกรรม 1. ครสนทนา และซกถามนกเรยนเกยวกบสตวแตละชนด โดยใชค าถามวานกเรยนรจกสตวชนดตาง ๆ อะไรบางทมอยบรเวณโรงเรยน 2. ใหนกเรยนยกตวอยางสตวแตละชนดในบรเวณโรงเรยนทนกเรยนรจก ขนปฏบตกจกรรม 1. ครจดนกเรยนแบงกลมออกเปน 10 กลม กลมละ 4 คน ประกอบดวยนกเรยนเกง ปานกลาง และออน อยรวมกนในสดสวน 1 : 2 : 1 2. ครสรางขอตกลงกบนกเรยน เกยวกบการอย รวมกนในกลมวาจะตองอยดวยกน และท ากจกรรมโครงงานใหครบทง 2 ประเภท คอโครงงานประเภทส ารวจ และโครงงานประเภททดลอง นกเรยนแตละคนจะตองใหความชวยเหลอซงกนและกน 3. ครมอบหมายงานใหนกเรยนชวยกนบอกชอสตวแตละชนดในบรเวณโรงเรยน และชวยกนวเคราะหวาสตวแตละชนดทนกเรยนเสนอมานน มลกษณะและทอยอาศยอยางไร และแตละกลมชวยกนจดประเภทของสตวเหลานน ออกเปนกลมตามเกณฑทนกเรยนชวยกนคด

- ฟง คด และตอบค าถาม พรอมทงท าการซกถามขอสงสย รวมแสดงความคดเหน - นกเรยนบอกชอสตว ทนกเรยนรจกอยางหลากหลาย - นกเรยนแบงกลมตามทก าหนด - นกเรยนบอกชอสตวทนกเรยนรจก - นกเรยนคดวเคราะหวาสตวเหลานนมลกษณะทส าคญอะไรบางและมทอยอาศยอยางไร - นกเรยนคดเกณฑในการแยกประเภทของสตวออกเปนกลม

167

กจกรรมการเรยนร ชวโมงท 1 ชวตสตวในบรเวณโรงเรยน (ตอ)

พฤตกรรมคร พฤตกรรมนกเรยน

4. ครใหนกเรยนแตละกลมออกมาน าเสนอ ผลงานการจดประเภทสตวเหลานนวาแบงไดกประเภท ใชเกณฑอะไรในการแบง 5. ชวยกนสรปวานกเรยนมการใชเกณฑอะไรใน การแบงประเภทของสตว เกณฑทนกเรยนใช แบงประเภทมความเหมาะสมหรอไม เพราะอะไร ขนอภปรายหลงกจกรรม 1. ครอธบายสรป ใหนกเรยนเขาใจวาการแบง ประเภทของสตวนนใชเกณฑการมกระดกสนหลงของสตวโดยแบงออกเปน 2 ประเภท คอ สตวไมมกระดกสนหลง และสตวมกระดกสนหลง

- นกเรยนอภปรายแสดงความคดเหน และสรปความคดเหน - นกเรยนเขาใจและสามารถจดกลมสตว ออกเปน 2 ประเภทได

กจกรรมการเรยนร ชวโมงท 2 เรองความรเกยวกบการท าโครงงานส ารวจ

พฤตกรรมคร พฤตกรรมนกเรยน ขนอภปรายกอนท ากจกรรม 1. ครสนทนากบนกเรยน เกยวกบความหมาย ความส าคญของโครงงานประเภทส ารวจ 2. ครทบทวนเกยวกบการจดจ าพวกสตวทง 2 ประเภท คอ สตวไมมกระดกสนหลงและสตวมกระดกสนหลง

- ฟง คด พรอมทงท าการซกถามขอสงสย รวมแสดงความคดเหน

168

กจกรรมการเรยนร ชวโมงท 2 เรองความรเกยวกบการท าโครงงานส ารวจ (ตอ)

พฤตกรรมคร พฤตกรรมนกเรยน

3. ครไดชแนะนกเรยนเกยวกบการไปส ารวจสตวทง 2 ประเภท โดยใหนกเรยนไดไปส ารวจในบรเวณโรงเรยน 4. ครแนะน าการไปส ารวจในบรเวณโรงเรยนจะตองมการไปบนทกรายละเอยดของการไปส ารวจ โดยครจะมแบบบนทกการไปส ารวจของแตละกลม ขนปฏบตกจกรรม 1. ครใหนกเรยนแตละกลมออกไปส ารวจสตวท แตละกลมสนใจ 2. ในขณะทออกไปปฏบตกจกรรมครจะตองชวยเสรมความรความเขาใจและชน าสตวทแตละกลมสนใจ ขนอภปรายหลงท ากจกรรม 1. ใหแตละกลมออกมาน าเสนอผลการออกไป ส ารวจสตวทสนใจ 2. ครอธบายและสรปผลเพมเตมจากทนกเรยนไดไปส ารวจและชน าค าถามเกยวกบความร ใหมทแตละกลมไดรบรวมถงประโยชนท

ไดรบจากการไปส ารวจเพอทจะน าไปส การท าโครงงานวทยาศาสตรประเภทส ารวจ 3. ครและนกเรยนรวมสรปเกยวกบความหมาย ความส าคญ ในการจดท าโครงงานประเภท

ส ารวจ

- ฟง คด พรอมทงท าการซกถามขอสงสย รวมแสดงความคดเหน - ส ารวจ แสดงความคดเหนรวมกน และ ท าการบนทกผลขอมลรวมกนในกลม (ฝกทกษะการสงเกต ความสมพนธระหวางเวลาและมต การใชตวเลข) - น าเสนอผลการออกไปส ารวจ (ฝกทกษะการจ าแนกประเภท การท านาย การลงความคดเหน การสอความหมายขอมล) - อภปรายและรวมกนสรป

169

กจกรรมการเรยนร ชวโมงท 3 เรองการเลอกปญหาในการท าโครงงาน

พฤตกรรมคร พฤตกรรมนกเรยน ขนอภปรายกอนท ากจกรรม 1. ครใหนกเรยนแตละกลมไดรวมอภปรายสงทไดรบและประโยชนจากทไดไปส ารวจสตวทสนใจ 2. ครสนทนากบนกเรยนเกยวกบขนตอนในการ ท าโครงงานประเภทส ารวจ 3. ใหนกเรยนแตละกลมเลอกชนดของสตวทสนใจกลมละ 20 ชนด โดยไมใหซ ากนในทองถนทนกเรยนสนใจจะไปส ารวจ(ทองถนใกลโรงเรยน)

ขนปฏบตกจกรรม 1. ครชแนะการปฏบตกจกรรมโดยใหนกเรยน แตละกลมศกษาใบความรเกยวกบความหมาย ความส าคญ และขนตอนในการจดท า โครงงานประเภทส ารวจ และใหปฏบต กจกรรมในเอกสารประกอบการจดการเรยนร กจกรรมการเรยนรท 1,2 และ 3 2. ครคอยชแนะใหกบนกเรยนแตละกลมอยาง ใกลชด ขนอภปรายหลงท ากจกรรม 1. ครใหตวแทนกลมออกมาน าเสนอเคาโครงยอ ของโครงงานประเภทส ารวจของแตละกลม 2. ครชแนะประเดนตาง ๆ ทนกเรยนไดน าเสนอ โดยพจารณาตามประเดนตาง ๆ ตอไปน

- ฟง คด และซกถามขอสงสย - วางแผนการส ารวจ เชน สงทตองการส ารวจ ส ารวจอยางไร ส ารวจทไหน จะรวบรวมขอมลอยางไร และการแบงหนาทของสมาชก ในกลม - น าเสนอผลการวางแผนงาน - ซกถามปญหาขอสงสย

170

กจกรรมการเรยนร ชวโมงท 3 เรองการเลอกปญหาในการท าโครงงาน (ตอ)

พฤตกรรมคร พฤตกรรมนกเรยน

2.1 พจารณาถงความเปนไปไดของเรองท นกเรยนออกมาน าเสนอ 2.2 แนะน าเอกสารทจะมาใชประกอบในการ ศกษาคนควาและเอกสารอางองตาง ๆ 2.3 แนะน าทปรกษาทมความช านาญ เรองของโครงงาน ตรวจสอบความถกตองของเคาโครงงานของแตละกลม

- นกเรยนในหองชวยกนแสดงความคดเหนถงผลงานของแตละกลมถงความเหมาะสมของโครงงานนน ๆ - คนควาเอกสารเพมเตมตามค าแนะน าของครทปรกษาโครงงาน - นกเรยนน าไปปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของครทปรกษา

สอและอปกรณการจดการเรยนร 1. เอกสารประกอบการเรยนร 1.1 เรอง ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 1.2 เรอง โครงงานประเภทส ารวจ 2. ใบงานกจกรรมท 2.1 เรอง การส ารวจสตวและการเลอกเรองทจะท าโครงงาน 2.2 เรอง ศกษาส ารวจเรองราวของสตวทสนใจ จากหนงสอพมพ วารสาร นตยสาร รายการโทรทศนและเอกสารทางวชาการตาง ๆ 2.3 เรอง การระบปญหาทจะท าโครงงานวทยาศาสตร

การวดผลประเมนผล 1. สงเกตจากการตอบค าถามและการอภปรายแสดงความคดเหน 2. สงเกต พฤตกรรมการใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรในการท าโครงงานประเภทส ารวจ 3. การตรวจผลงานจากใบงานท 1 , 2 และ 3

171

โครงงานวทยาศาสตรเปนการศกษาเรองใดเรองหนงทเกยวของกบวทยาศาสตรและเทคโนโลยตามความถนดหรอความสนใจ นกเรยนเปนผปฏบตและศกษาดวยตนเองโดยใชวธการทางวทยาศาสตรในการศกษาคนควาเพอตอบปญหาทสงสยโดยเขยนเปนโครงงานภายใตการแนะน าปรกษาคอยชวยเหลอและดแลจากอาจารยทปรกษา หรอผทรงคณวฒ โครงงานวทยาศาสตรในเวลาเรยนและนอกเวลาเรยนกได อาจด าเนนการทงในและนอกบรเวณโรงเรยนและอาจท าเปนกลมหรอรายบคคลกได

หลกการส าคญของโครงงานวทยาศาสตรมความส าคญ 4 ประการดงน 1. เปนกจกรรมทเกยวกบวทยาศาสตรและเทคโนโลย 2. นกเรยนเปนผรเรมวางแผน และด าเนนการศกษาคนควาดวยตนเอง

3. เนนการคดเปน ท าเปน และแกปญหาดวยตนเอง 4. เนนกระบวนการแสวงหาความร โดยใชวธการทางวทยาศาสตร

ใบความรท 2 เรอง โครงงานประเภทส ารวจ

ความหมายของโครงงานวทยาศาสตร

หลกการส าคญของโครงงานวทยาศาสตร

172

1. เพอสงเสรมการศกษาคนควาหรอวจยทางวทยาศาสตรของนกเรยนทมความสามารถทางวทยาศาสตรโดยใชวธการทางวทยาศาสตร 2. เพอใหนกเรยนมเจตคตทางวทยาศาสตร เกดความรกและความสนใจในวชา วทยาศาสตร ตระหนกถงคณคาและประโยชนของวทยาศาสตรและเทคโนโลย 3. เพอพฒนาความคดสรางสรรคความรบผดชอบและความสามารถในการท างาน รวมกบผอน 4. เพอสงเสรมใหนกเรยนใชเวลาวางใหเปนประโยชน พรอมทงกลาน าผลงานของ ตนเองออกแสดง 5. เพอใหนกเรยนน าความรทางวทยาศาสตรไปประยกตใชในชวตประจ าวนและ ออกแบบประดษฐสงใหม ๆ ได

เปนกจกรรมการศกษาสงแวดลอมตาง ๆ มวตถประสงคเพอหาความรทมอยหรอเปนอยตามธรรมชาต โดยใชวธการส ารวจและรวบรวมขอมล แลวน าขอมลเหลานนมาจดกระท า เชน จ าแนกเปนหมวดหมแลวน าเสนอในรปแบบตาง ๆ เพอใหเหนลกษณะหรอเหนความสมพนธในเรองทตองการศกษาใหชดเจนยงขนไมตองมการจดหรอก าหนดตวแปรอสระอาจท าไดหลายลกษณะ เชน การเกบรวบรวมขอมล การเกบวสดตวอยางมาวเคราะหในหองปฏบตการ การจ าลองธรรมชาตเพอสงเกตและศกษาขอมลตาง ๆ

จดมงหมายของโครงงานวทยาศาสตร

โครงงานประเภทส ารวจ ( Survey Research Project )

173

ขนท 1 การคดและเลอกหวเรองทจะศกษา เปนการน าแนวคดทมาของปญหาทจะท าโครงงานมาเสนอครทปรกษา ซงปญหานนอาจมทมาแตกตางกน เชนจากประสบการณ จากการอานหนงสอ จากการสงเกต จากสงทสนใจเปนพเศษ ขนท 2 การวางแผนในการท าโครงงาน เมอไดปญหาทจะศกษาแลวผท าโครงงานตองศกษาคนควาหาความรเพมเตมจากหนงสอและเอกสารตาง ๆ เกยวกบเรองทจะท าและวางแผนเพอออกแบบการท าโครงงานในขนนอาจมการสรางอปกรณ การเตรยมสถานท ขนท 3 การลงมอท าโครงงาน เปนขนตอนการเกบรวบรวมขอมลโดยใชการสงเกตเปนส าคญ บนทกจากการสงเกตเพอน าไปสการสรปผลโครงงาน ขนท 4 การเขยนรายงานโครงงาน เปนการน าขอมลทไดมาสรปเปนขอคนพบและเขยนรายงานโครงงานตงแตเรมตนจนสนสดโครงงาน หมายเหต ในกรณทโครงงานของนกเรยนมการใชสตวทดลอง นกเรยนควรตองเรยนรธรรมชาตของสตวทจะใชเปนสตวทดลองอยางด และควรปฏบตการทดลองนนดวยความระมดระวง ทงนเพอความปลอดภยของผทดลองและของสตวทดลอง หากมการน าสตวทดลองไปตงแสดงโครงงานดวย กจะตองค านงถงความปลอดภยของผเขาชมดวย

ใบความรท 3 ขนตอนในการท าโครงงานประเภทส ารวจ

ขนตอนการท าโครงงานประเภทส ารวจ

174

ตวอยางโครงงานประเภทส ารวจ

ชอโครงงาน ความคดเหนเกยวกบสภาพแวดลอมทดในโรงเรยน สมมตฐาน สภาพแวดลอมทดมผลตอสขภาพกายและจตของนกเรยน จดมงหมาย เพอศกษาความคดเหนเกยวกบสภาพแวดลอมทดในโรงเรยน วธด าเนนการทดลอง 1. วสดอปกรณและสารเคมทตองใช แบบสอบถาม 2. ออกแบบการทดลอง การก าหนดและควบคมตวแปร ตวแปรอสระ สภาพแวดลอมภายในโรงเรยนอนบาลนครสวรรค ตวแปรตาม ความคดเหนของนกเรยน ตวแปรควบคม - 3. วธทดลอง 1. สรางแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบสภาพแวดลอมทดภายในโรงเรยนอนบาล นครสวรรค 2. ครผสอนตรวจแบบสอบถาม 3. น าแบบสอบถามไปถามนกเรยนในโรงเรยน 50 คน 4. วเคราะหค าตอบจากแบบสอบถาม

ก าหนดแผนปฏบตงาน (ชวงเวลาในการท างาน)

กจกรรม ก าหนดชวงเวลาทจะท ากจกรรม การศกษาคนควาขอมลเพมเตม เขยนเคาโครงของโครงงาน ลงมอท าการทดลอง วเคราะหขอมล เขยนรายงาน

2 วน 1 วน 4-5 วน 2 วน 1 วน

ผลทได ความคดเหนของนกเรยนจ านวน 50 คนในโรงเรยนอนบาลนครสวรรค เกยวกบสภาพแวดลอมทดในโรงเรยนคอ 1. โรงเรยนสะอาด ไมมขยะ 2. มตนไมเพมขน

175

สงมชวตทจดอยในอาณาจกรสตว ( Animal Kingdom ) มกวาลานสปชส ลกษณะ ตางกน เเตมลกษณะส าคญรวมกนหลายลกษณะทท าใหนกชววทยาจดใหอยพวกเดยวกน ลกษณะรวมทส าคญของพวกสตว 1. เปนสงมชวตหลายเซลลทสรางอาหารเองไมได (many celled heterotroph ) สวนใหญด ารงชวตโดยกนอาหารทางปาก ( ingestion ) 2. สวนใหญเคลอนทตอบสนองตอสงเราไดรวดเรว ซงเปนสงจ าเปนส าหรบการออกหาอาหาร การเคลอนทเกดจากการหดตวของเซลลกลามเนอ เเละถกควบคมดวยระบบประสาท 3. สตวทกชนดยกเวนปรสต มชองในรางการทบผวดวยเซลลทท าหนาทยอยเเละดดซมอาหาร ( digestive cavity ) 4. รางกายสตวทกชนดประกอบดวย เนอเยออยางนอย 2 ชน ชนนอก ( ectoderm ) เเละชนใน ( endoderm ) ซงบทางเดนอาหาร เเตสตวสวนใหญรางกายประกอบดวยเนอเยอ 3 ชน คอ มชนกลาง ( mesoderm ) ดวยเเละสวนใหญมชองล าตว ( coelom ) ซงเปนชองในเนอเยอชนกลาง 5. รางกายสตวเมอเจรญเตบโตเตมท จะมขนาดเเละรปรางคงท 6. รางกายสตวตองมการก าจดของเสยทเกดจากการเมตาบอลซมของเซลล (ไดเเก คารบอนไดออกไซด เเละของเสยไนโตรเจน ) ออกจากรางกาย สตวขนาดใหญจะมระบบท าหนาทเฉพาะ การจดจ าพวกสตว สตวถอเปนสงมชวตทมการเคลอนไหวชดเจน โดยอาศยการท างานประสานกนของกลามเนอและระบบประสาท สามารถจ าแนกสตวออกเปน 2 พวกใหญ ๆ คอ สตวไมมกระดกสนหลงและสตวมกระดกสนหลง สวนใหญเปนสตวไมมกระดกสนหลง ( invertebrate ) ซงมจ านวนลานกวาสปชสหรอมากกวา 90 % ของสตวทงหมด สตวทมจ านวนมากทสด คอ เเมลง สวนสตวมกระดก

ใบความรท 4 การจดจ าพวกสตว

176

สตวไมมกระดกสนหลง สตวไมมกระดกสนหลง เปนสตวชนต า ทไมมกระดกเปนแกนภายในรางกาย บางชนดอาจมโครงรางแขงทไมใชกระดกอยภายในล าตวเพอชวยค าจนรางกาย เชน ของเหลวในหนอนตวกลม และกระดองของหมกกระดอง และบางชนดมเปลอกแขงหมอยภายนอก เชน แมลง เพอปองกนอนตราย และใชยดของกลามเนอ นกวทยาศาสตรพบวา พวกแมลง เปนสตวไมมกระดกสนหลงกลมใหญทสด ซงอาศยอยบนบกมากกวา อาศยอยในน า เนองจากมการปรบตวเขากบสภาพแวดลอมไดดและกนอาหารไดหลายแบบ รวมทงการมปกแพรกระจายไดงาย ปจจบนมการรวมกลมสตวไมมกระดกสนหลงทมลกษณะคลายคลงกน เปนกลม ๆ ดงน 1. กลมฟองน า สตวพวกน มลกษณะล าตวเปนโพรง มรพรน ท าใหน าและอาหารสามารถไหลผานเขาไปในเซลล เพอดดซมกาซออกซเจนและอาหาร แลวปลอยน าและกากอาหารออกทางชองน าออก ฟองน าทกชนดอาศยอยในน าสวนใหญจะอยในทะเลมากกวาน าจด โดยจะเกาะตดกบหนใตทองทะเล ไมเคลอนทในชวงทเปนตวเตมวยมลกษณะคลายพช ไมมหว ไมมปาก และไมมทางเดนอาหาร ฟองน าแตละชนด มสและขนาดแตกตางกน การสบพนธ โดยใชวธการแตกหนอ และแบบอาศยเพศ ฟองน ามความส าคญในระบบนเวศ ฟองน าบางชนดน ามาใชประโยชนในการถตวเวลาอาบน า จงเรยกวา ฟองน าถตว 2. กลมล าตวกลวงและมเขมทศ สตวพวกนจะมชองกลวงภายในล าตวโดยมลกษณะเปนชองเปดปลายตนชองนจะท าหนาทเปนทงปากและทวารหนก คอใหน าและอากาศเขามาภายในชอง หลงจากแลกเปลยนกาซและกนอาหารแลวจะดนน าและของเสยผานทางชองปดน ออกสภายนอก สตวพวกนทกชนดอาศยอยในน า บางชนดอาศยอยในน าจด เชน ไฮดรา บรเวณหนวดของสตว พวกนจะมเขมพษไวฆาเหยอกอนทจะเหยอเขาชองปาก บางชนดมหนวดจ านวนมาก เชน แมงกะพรน และดอกไมทะเล บางพวกมเปลอกแขงหมเปนหนปน เชน ปะการง บางพวกมกงกานเหมอนตนไม เชน กลปงหา เปนตน การสบพนธ สตวกลมน บางชนดจะสบพนธ แบบไมอาศยเพศ โดยการแตกหนอ เชน ไฮดรา ปะการง และกลปงหา บางชนดสบพนธแบบอาศยเพศ เชน แมงกะพรน สตวในกลมนมรปราง 2 แบบ คอ แบบทรงกระบอก (polyp) เชน ไฮดรา ดอกไมทะเล และพวกทมรปรางแบบรม (medusar) เชน แมงกะพรน แมงกะพรนไฟมโพลป รปรางตาง ๆ หลายแบบมารวมกน ซงมหนาทตางกนออกไป เขมพษอาจมพษทเปนอนตรายถงขนเสยชวต ปะการงมความส าคญตอระบบนเวศอยางมากซงเปนทอยอาศยของสตวหลายชนด

177

3. กลมหนอนตวแบน สตวกลมนมรปรางคลายตวหนอน แตมลกษณะล าตวแบน บางชนดมปากไมมทวารหนก เชน พลานาเรย บางชนดดดกนเลอดสตวอนทมนเขาไปอาศยอยเปนอาหาร เชน พยาธใบไม และพยาธตวตดจงเรยกวาพวกนวา ปรสต การสบพนธ ของสตวพวกนมทงแบบอาศยเพศ และแบบไมอาศยเพศ เชน การแตกเปนทอน (flagmentation) ของพลานาเรยบางชนดมสองเพศในตวเดยวกน เชน พยาธใบไมในตบ พยาธตวตดผสมพนธกนเองในตว แลวปลอยไขออกมา พลานาเรยอาศยในน าจด ดนชนมทางเดนอาหาร 3 แถว หากนโดยอสระ พยาธใบไมเปนปรสตมมดด (sucker) ทปากและพยาธตวตดมสวนหว สวนคอ และปลอง มระยะตวออน ตวเตมวยอยในสตวทมกระดกสนหลง เชน ปลา คน วว หม

4. กลมหนอนตวกลม สตวพวกนมลกษณะล าตวกลมยาวเหมอนเชอก หวทายคอนขางแหลม ล าตวไมเปนปลอง บางพวกด ารงชวตอยางอสระ บางพวกด ารงชวตแบบปรสตทงในพชและในสตว ไดแก ไสเดอนฝอย พยาธไสเดอน พยาธปากขอ พยาธเสนดาย พยาธตวจด หนอนในน าสมรวมทงพวกทหากนโดยอสระในดนและในน าตวผกบตวเมยแยกกน ตวเมยจะโตกวาตวผ ตวเมยหางเหยยด ตวผหางจะงอเลกนอย การสบพนธของสตวกลมนจะเปนแบบอาศยเพศ เมอจบคผสมพนธกน ไขของตวเมยทถกผสมแลวจะถกปลอยออกมาภายนอกรางกายของสตวทมนเขาไปอาศยอย โดยออกมากบอจจาระ เมอมอากาศและความชนทเหมาะสมจงฟกเปนตวออน แลวตวออนไซเขาสรางกายสตวอนทางซอกเทาไปตามเสนโลหต ไดแก พยาธตวตด พยาธปากขอ พยาธไสเดอน พยาธเสนดาย

178

5. กลมล าตวเปนปลอง สตวพวกนมล าตวกลมยาวเหมอนหนอนตวกลม แตจะมลกษณะเปนปลองหลาย ๆ อนเรยงซอนกน มผวหนงเปยกชนชวยแลกเปลยนแกสในการหายใจ สวนใหญ หากนอสระ และอาศยในทะเล เชน ไสเดอนทะเลและแมเพรยง บางชนดเปน ปรสต ดดเลอดสตวอนเปนอาหาร เชน ปลงน าจด ปลงบก(ทาก) บางชดอาศยอยในดน เชน ไสเดอนดน การสบพนธ สตวพวกน มทง 2 เพศอยในตวเดยวกน เชน ไสเดอนดนแตการปฏสนธจะไมปฏสนธในตวเดยวกน ไสเดอนทะเลจะแยกเพศ บางชนดสบพนธแบบไมอาศยเพศโดยขาดออกเปนทอน ๆ

6. กลมมขาเปนขอ สตวพวกนมขาเปนขอ ๆ ตอกน ทกชนดมเปลอกแขงหมล าตวดานนอกแบงเปนปลอง ๆ ซงจะชวยปองกนอนตราย และท าใหรางกายคงรปอยได เมอรางกายภายในเจรญเตบโตจะดนเปลอกใหแตกออก แลวสรางเปลอกใหม เราเรยกวา ลอกคราบ ระหวางลอกคราบ น าหนกจะเพมขนเรอย ๆ แตขนาดจะคงท จะพบสตวพวกนทงบนบก ในน าจด และในน าเคม มจ านวนมากนกวทยาศาสตร ไดแบงออกเปนกลมยอยไดดงน 6.1 พวกแมลง เปนสตวทมมากทสดกวากลมอน ล าตว แบงออกเปนสวนหว อก และทอง มชา 3 ค ทบรเวณอกสวนใหญมปกชวยในการบน 1-2 ค แมลงจะเปลยนแปลงรปรางการเจรญเตบโต โดยการลอกคราบ 6.2 พวกแมงมม สตวกลมนสวนใหญอาศยอยบนบก มขา 4 ค เชนแมงมม บง แมงปอง หายใจโดยใชอดแผง 6.3 พวกตะขาบ สตวพวกนจะมล าตวเรยวยาว และแบนเลกนอยล าตวแบงเปน ปลอง ๆ แตละปลองจะมขา 1 ค เชน ตะขาบ ซงมเขยวพษทบรเวณปากไวปองกนตว และฆาเหยอ 6.4 กงกอ สตวพวกนมล าตวเปนทรงกระบอก และ แบงเปนปลอง ๆ แตละปลองมขา 2 ค เชน กงกอ แมจะมขามากแตเดนไดอยางเชองชาเมอมสงใดมากระทบจะมวนล าตวเปนวงกลม 6.5 พวกกงและป สตวพวกนจะอาศยอยในน าเปนสวนใหญ จะพบทงในน าจดและน าเคม เชน ป กง กง และไรน าการสบพนธ แบบอาศยเพศ มเพศแยกกนคนละตว สวนใหญมการปฏสนธภายใน มการวางไข

179

7. กลมหอยและหมก สตวพวกนจะมลกษณะล าตวออนนม บางชนดมเปลอกแขงซงเปนสารพวกหนปนหมล าตว เชน หอยตาง ๆ ใชเทาในการเคลอนท บางชนดไมมเปลอกแขงหมล าตว แตมเนอล าตวเหนยวมาก เชน หมกกลวย และหมกยกษ ใชหนวดโบกพดเพอวายน าเคลอนทไป หมกกระดอง และหมกกลวยใชไซฟอนพนน าอออกท าใหเกดแรงในการเคลอนท สวนใหญจะอาศยอยในน า หายใจดวยเหงอกบางชนดอาศย อยบนบก หายใจดวยปอด เชน หอยทาก การสบพนธ แบบอาศยเพศ มเพศแยกกนคนละตว สวนใหญมการปฏสนธภายใน แตบางชนดมการปฏสนธภายนอก โดยการปลอยเซลลสบพนธออกไปผสมกนในน า

8. กลมมผวขรขระเปนหนาม สตวพวกนตามผวหนงมลกษณะเปนปมปมขรขระ บางชนดเปนหนาม บางชนดมเปลอกหมล าตวรปทรงกลม หรอกลมแบน เชน ดาวทะเล หอยเมน การสบพนธ สตวพวกนมการสบพนธไดทง 2 แบบ คอ แบบอาศยเพศ โดยตวเมยจะมการผลตไข

180

ครงละมาก เพอใหมโอกาสอยรอดไดมาก สวนการสบพนธแบบไมอาศยเพศ จะใชวธการงอกใหม ซงจะพบในพวกดาวทะเล เมนทะเล ปลงทะเล พลบพลงทะเล ดาวเปราะ และดาวขนนก

สตวมกระดกสนหลง สตวมกระดกสนหลง จดเปนสตวชนสง มโครงกระดกเปนเครองค าจน ท าใหรางกายคงรปอยได แบงเปน 5 ประเภท 1. ปลา เปนสตวพวกหายใจดวยเหงอก มครบใชเคลอนไหวและทรงตว มเกลดปกคลมตว มเสนขางตว เปนสวนรบความรสกสนสะเทอน แบงเปน 2 ชนด คอ 1. ปลากระดกออน เชน ปลาฉลาม ปลากระเบน 2. ปลากระดกแขง เชน ปลาดก ปลานล ปลาตะเพยน

2. สตวสตวครงบกครงน า เปนสตวพวกวางไขในน า ตวออนหายใจดวยเหงอกและผวหนง เมอโตเตมวยหายใจดวยปอดและผวหนง เพราะอยบนบก ผวหนงเปยกชน ไมมเกลด เปนสตวเลอดเยน ไดแก กบ คางคก เขยด ปาด องอาง ซาลามานเดอร งดน

181

4. สตวปก เปนสตวเลอดอน มขนเปนแผงปกคลมตว ขาหนาเปลยนเปนปก ปากเปนจะงอย

ทปอดมถงลมชวยหายใจและระบายความรอน ไมมกระเพาะปสสาวะ ออกลกเปนไข สตวปกท

สามารถบนได คอ นกชนดตาง ๆ เชน นกเขา นกพราบ นกอนทร รวมทงเปดและไก สวนสตวปกท

บนไมได ไดแก นกกว นกกระจอกเทศ และนกเพนกวน เปนตน

5. สตวเลยงลกดวยนม เปนสตวเลอดอน ตวเมยมตอมน านมเลยงลก หายใจดวยปอด มแขนและขาไมเกน 2 ค มตอมเหงอใตผวหนง มขนเปนเสนปกคลมตว ออกลกเปนตว ไดแก คน ชาง มา วว หม ลง ปลาวาฬ ปลาโลมา คางคาว ส าหรบตวตนปากเปดเทานนทออกลกเปนไข แตเมอเตบโตแลวแมใชน านมเลยงเชนกน

182

ใบกจกรรมท 3 การส ารวจสตวชนดตางๆ

ค าสง : ใหนกเรยนส ารวจสตวชนดตางๆบรเวณโรงเรยนและบนทกลกษณะส าคญและทอยอาศย

ชอสตว ลกษณะทส าคญ ทอยอาศย ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ................................................... ...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

...................................................

วนท…….เดอน……………….พ.ศ. ………… ชอกลม………………………………………..

183

ใบกจกรรมท 4 ชวตสตวในชวตประจ าวน

ค าสง : ศกษาเรองราวของชวตสตวในเรองทสนใจจากหนงสอพมพ วารสาร นตยาสาร รายการโทรทศน และเอกสารทางวชาการตาง ๆ

เรองทศกษา.............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. แหลงทศกษาขอมล.............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. สาระส าคญในเรองทศกษา.............................................................................................................................................. ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... แนวความคดของนกเรยนทมตอเรองทศกษา............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

วนท…….เดอน……………….พ.ศ. ………… ชอกลม………………………………………..

184

ใบกจกรรมท 5 ระบปญหาทจะท าโครงงานวทยาศาสตร

ค าสง : ใหนกเรยนตดสนใจรวมกนในกลม เลอกเรองทจะท าโครงงานวทยาศาสตรโดยเขยนชอเรองใหชดเจน และอธบายเหตผลใหละเอยด

1. ชอโครงงานวทยาศาสตร ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2. ความส าคญ / เหตผลทเลอกท าโครงงานน ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... …………………………...…...……………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………

วนท…….เดอน……………….พ.ศ. ………… ชอกลม………………………………………..

185

แผนการจดการเรยนรท 3 การจดการเรยนรแบบโครงงาน (โครงงานประเภทส ารวจ)

หนวยการเรยนรท 1 เรอง การจดจ าพวกสตว ชนมธยมศกษาปท 2 จ านวน 3 คาบ คาบละ 1 ชวโมง

..............................................................................................................................................

สาระส าคญ สตวแบงไดเปน 2 ประเภท คอสตวทไมมกระดกสนหลงและสตวทมกระดกสนหลง ในการจดท าโครงงานประเภทส ารวจมงทจะใหผเรยนไดเรยนรชนดของสตวทหลากหลาย ลกษณะทส าคญ ทอยอาศยและประโยชนของสตวเหลานน และน าผลการศกษามาเขยนเปนรายงานตามรปแบบของการจดท าโครงงาน สาระการเรยนร สาระหลก สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต สาระเสรม สาระท 2 ชวตกบสงแวดลอม สาระทน ามาบรณาการ สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตางๆของสงมชวตทท างานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสงแวดลอมในทอองถน ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบสงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ มกระบวนการสบเสาะหาความร และจตวทยาศาสตร มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณตามธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน

186

สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน ผลการเรยนรทคาดหวง นกเรยนสามารถ 1. น าวธการของโครงงานประเภทส ารวจมาปฏบตได 2. สบคนขอมลและอธบายเกยวกบการจดจ าพวกสตวได 3. อธบายเกยวกบระบบตาง ๆ ของสตวได 4. นกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร จดประสงคการเรยนร นกเรยนสามารถ 1. จดท าโครงงานประเภทส ารวจทเกยวกบการจดจ าพวกสตวได 2. บอกขนตอนในการท าโครงงานประเภทส ารวจและสามารถน าเสนอผลงานทไดจดท าขนได 3. จดประเภทสตวชนดตางๆตามเกณฑทถกตองไดโดยอาศยการไมมกระดกสนหลง และมกระดกสนหลง ตลอดจนโครงสราง หนาท และความสมพนธการท างานของระบบตาง ๆ ของสตว ชนงาน/หลกฐานการเรยนรของผเรยน

สมดบนทก การทดสอบ และชนงานทไดรบมอบหมาย

การบรณาการ บรณาการในสาระเดยวกน คอ บรณาการรวมในวชาศลปะ

สาระการเรยนร 1. จดท าโครงงานประเภทส ารวจ เรอง การจดจ าพวกสตว 2. การน าเสนอโครงงานส ารวจ

187

กจกรรมการเรยนร ชวโมงท 1-2 การด าเนนงานจดท าโครงงานส ารวจเรองการจดจ าพวกสตว

พฤตกรรมคร พฤตกรรมนกเรยน ขนอภปรายกอนท ากจกรรม 1. ครชแนะรายละเอยดเกยวกบขนตอนในการท าโครงงานประเภทส ารวจ 2. ครสนทนาซกถามความเขาใจเกยวกบ โครงงานประเภทส ารวจอกครง ขนปฏบตกจกรรม 1. ครใหแตละกลมไปท าโครงงานส ารวจตามท ไดวางแผนไว และน าผลมาวเคราะห สรป จดท าเปนรายงานโครงงานส ารวจ 2. ครชน าและคอยใหความชวยเหลอในการ จดท าโครงงานประเภทส ารวจของแตละกลม ขนอภปรายหลงท ากจกรรม 1. ครซกถามการท าโครงงานของนกเรยนแตละ กลม และนดหมายการจดน าเสนอผลงานใน ชวโมงท 3

- นกเรยนน าความรทไดมาวเคราะหเพอเตรยมขนตอนในการท าโครงงาน (ฝกทกษะการท านาย การลงความคดเหน การสอความหมายขอมล) - นกเรยนแตละกลมลงมอปฏบตกจกรรมน าผลมาวเคราะห สรป ออกแบบตาราง น าเสนอผลการส ารวจ จดท ารายงานภายใต การดแลของอาจารย (ฝกทกษะการสงเกต ความสมพนธระหวางเวลาและมต การใชตวเลข การจ าแนกประเภท การท านาย การลงความคดเหน การสอความหมายขอมล)

กจกรรมการเรยนร ชวโมงท 3 ขนตอนการน าเสนอผลการจดท าโครงงานประเภทส ารวจ เรอง การส ารวจสตว

พฤตกรรมคร พฤตกรรมนกเรยน

1. ครใหนกเรยนแตละกลมจดแสดงผลงาน

- แตละกลมน าเสนอผลงานใหนาสนใจ และ ตอบขอซกถามในตอนทาย ภายหลงเสรจ สนการน าเสนอผลงาน

188

กจกรรมการเรยนร ชวโมงท 3 ขนตอนการน าเสนอผลการจดท าโครงงานประเภทส ารวจ เรอง การส ารวจสตว (ตอ)

พฤตกรรมคร พฤตกรรมนกเรยน

2. ซกถามกระบวนการขนตอนในการจดท า โครงงานและเรองทนกเรยนเกดความสนใจ เพอท าโครงงานประเภททดลองตอไป

- นกเรยนสะทอนผลการเรยนรทไดรบใน ประเดนตอไปน 1. ความรทไดรบจากการท าโครงงานส ารวจ 2. การพฒนาทกษะกระบวนการวทยาศาสตร 3. การพฒนากระบวนการท างานเปนกลม

สอ อปกรณในการจดการเรยนร 1. ใบความร เรอง การจดจ าพวกสตว ( เอกสารเพมเตม) 2. ตวอยางโครงงานประเภทส ารวจ การวดผลประเมนผล 1. การสงเกตการน าเสนอผลงาน 2. การประเมนผลงานดวยแบบประเมนผลงาน

189

แผนภมแสดงขนตอนการจดการเรยนรตามกรอบแนวคด การจดการเรยนรแบบโครงงาน

(โครงงานประเภททดลอง)

1. ศกษาสภาพปญหา

2. วางแผนการท าโครงงาน

3. ลงมอท าโครงงาน

4. สรปผลและน าเสนอ

ขนใหความร

ขนด าเนนงาน

ขนสรปผลงาน

แผนการจดการเรยนรท 4

(เวลา 3 ชวโมง)

แผนการจดการเรยนรท 5

ชวโมงท 1-2

(เวลา 2 ชวโมง)

แผนการจดการเรยนรท 5

ชวโมงท 3

(เวลา 1 ชวโมง)

190

แผนการจดการเรยนรท 4 การจดการเรยนรแบบโครงงาน (โครงงานประเภททดลอง)

เรอง พฤตกรรมสตว ชนมธยมศกษาปท 2 จ านวน 3 คาบ คาบละ 1 ชวโมง

..............................................................................................................................................

สาระส าคญ การจดการเรยนรโครงงานวทยาศาสตรเปนวธสอนทมงใหผเรยนไดเรยนรตาม ความถนดและความสนใจของผเรยน ผเรยนไดเรยนรจากแหลงเรยนรทหลากหลาย สามารถแสวงหาความรดวยตนเอง ในการท าโครงงานประเภททดลองเปนการศกษาหาค าตอบของปญหาโดยการออกแบบการทดลอง และด าเนนการทดลองเพอหาค าตอบของปญหาทตองการทราบหรอเพอตรวจสอบสมมตฐานทตงไว ซงในแผนการจดการเรยนรนไดจดการเรยนรโดยการท าโครงงานประเภททดลองใหผเรยนไดทดลองเกยวกบพฤตกรรม โดยน าสตวทนกเรยนสนใจจากการไปด าเนนการท าโครงงานประเภทส ารวจ มาทดลองจดท าเปนโครงงานประเภททดลอง สาระการเรยนร สาระหลก สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต สาระเสรม สาระท 2 ชวตกบสงแวดลอม สาระทน ามาบรณาการ สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย มาตรฐานการเรยนร มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตางๆของสงมชวตทท างานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสงแวดลอมในทอองถน ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบสงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ มกระบวนการสบเสาะหาความร และจตวทยาศาสตร

191

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณตามธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน ผลการเรยนรทคาดหวง นกเรยนสามารถ

1. อธบายและสรปเกยวกบโครงงานประเภททดลองได 2. สบคนขอมลและอธบายเกยวกบพฤตกรรมของสตวเมอถกกระตนดวยสงเราได 3. มทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร จดประสงคการเรยนร 1. อธบายความหมายความส าคญของโครงงานประเภททดลองได 2. อธบายขนตอนในการจดท าโครงงานประเภททดลอง และสามารถจดท าโครงงานประเภททดลองได 3. ทดลองเกยวกบพฤตกรรมของสตวเมอถกกระตนดวยสงเราไดแก การสมผส แสงสวาง อณหภม และน าได 4. สงเกต และวเคราะห พฤตกรรมทวไปของสตวทนกเรยนสนใจ 5. ยกตวอยางการน าความรดานพฤตกรรมของสตวไปใชใหเกดประโยชน ชนงาน/หลกฐานการเรยนรของผเรยน สมดบนทก การทดสอบ และชนงานทไดรบมอบหมาย การบรณาการ บรณาการในสาระเดยวกน และบรณาการรวมในวชาศลปะ สาระการเรยนร 1. จดท าโครงงานประเภททดลอง เรอง พฤตกรรมของสตว 2. การน าเสนอโครงงานประเภททดลอง

192

กจกรรมการเรยนร ชวโมงท 1 ความรเรองพฤตกรรมของสตวเมอถกกระตนดวยสงเราตางๆ

พฤตกรรมคร พฤตกรรมนกเรยน ขนอภปรายกอนท ากจกรรม 1. ครสนทนากบนกเรยนในเรองเกยวกบพฤตกรรมสตวแตละชนดมความเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร 2. ครสนทนากบนกเรยนเกยวกบพฤตกรรมของสตวโดยทวไปและพฤตกรรมของสตวเมอถกกระตนดวยสงเรา 3. ครสนทนากบนกเรยนถงเรองวธการทจะรวาสตวเหลานนมพฤตกรรมอยางไร ขนปฏบตกจกรรม 1. ครใหนกเรยนแตละกลมท าการทดลองใน ใบงานท 6 เพอศกษาพฤตกรรมของสตวในการตอบสนองตอสงเราไดแก การสมผส แสงสวาง อณหภม และน า พรอมบนทกผลตามใบงานทครแนะน า 2. ในขณะทด าเนนการทดลองครเปนผชวยใน การเสรมความรความเขาใจและให ค าแนะน าในการทดลอง ขนอภปรายหลงท ากจกรรม 1. ใหนกเรยนแตละกลมออกมาน าเสนอผลการ ทดลองพฤตกรรมของสตว 2. ครอธบายและสรปผลเพมเตมจากทนกเรยนไดท าการทดลอง เพอทจะด าเนนการจดท าโครงงานประเภททดลอง 3. คร และนกเรยนรวมกนสรปผลจากการ ด าเนนการทดลอง

- ฟง คด พรอมท าการซกถามขอสงสย รวม แสดงความคดเหน - วเคราะหอภปรายพฤตกรรมของสตว และกระบวนการในการตรวจสอบตามประสบการณเดมของนกเรยน - ศกษาและท าความเขาใจวธการทดสอบพฤตกรรมของสตวตามใบงาน - ด าเนนการทดลอง แสดงความคดเหนใน กลม และท าการบนทกผลการทดลอง - น าเสนอผลการทดลอง - ฟง และซกถามขอสงสย

- อภปรายและรวมสรป

193

กจกรรมการเรยนร ชวโมงท 2 ความหมายและความส าคญของโครงงานประเภททดลอง

พฤตกรรมคร พฤตกรรมนกเรยน ขนอภปรายกอนท ากจกรรม 1. ครน าตวอยางโครงงานประเภททดลอง มาใหนกเรยนศกษา 2. ใหนกเรยนเปรยบเทยบความแตกตางระหวางโครงงานประเภทส ารวจ และโครงงาน ประเภททดลอง ขนปฏบตกจกรรม 1. ครใหนกเรยนเขากลมเดมทจดไวในโครงงาน ประเภทส ารวจ 2. ครใหความรเกยวกบโครงงานวทยาศาสตร ประเภททดลองพรอมทงยกตวอยางของจรง ใหนกเรยนดและซกถามความเขาใจเกยวกบ โครงงาน 3. ครใหนกเรยนในกลมใหความหมายและบอกลกษณะส าคญของโครงงานทดลอง ขนอภปรายหลงท ากจกรรม 1. ครใหนกเรยนแตละกลมออกมาสรป ความหมายและลกษณะทส าคญของโครงงาน ประเภททดลอง 2. ครสรปเนอหาเกยวกบโครงงานประเภท ทดลองอกครง

- ฟงและซกถามขอสงสย - นกเรยนแลกเปลยนความคดเหนในกลม และซกถามความเขาใจจากครผสอน - น าความรทไดรบไปประยกตในการจดท า โครงงานวทยาศาสตร - รวมแสดงความคดเหนเกยวกบความหมาย และความส าคญของโครงงานวทยาศาสตร - ตวแทนของแตละกลมออกมาสรปความหมาย และความส าคญของโครงงาน ประเภททดลอง

194

กจกรรมการเรยนร ชวโมงท 3 ขนตอนในการจดท าโครงงานประเภททดลอง

พฤตกรรมคร พฤตกรรมนกเรยน ขนอภปรายกอนท ากจกรรม

1. ครใหนกเรยนแตละกลมไดอภปรายสงท

ไดรบและประโยชนทไดจากการทดลอง 2. ครสนทนากบนกเรยน เกยวกบขนตอนในการท าโครงงานประเภททดลอง ขนปฏบตกจกรรม 1. ครใหนกเรยนปฏบตกจกรรม โดยใหนกเรยน

แตละกลมศกษา ในเอกสารการจดการเรยนร และเอกสารการออกแบบการทดลอง 2. ครใหนกเรยนไดเรยนรขนตอนในการศกษา

ตวแปรในการทดลองวามตวแปรตน ตวแปรตาม ตวแปรควบคม จากตวอยาง โครงงานทดลอง 3. ครมอบหมายใหนกเรยนแตละกลมเลอกสตว ทสนใจกลมละ 1 ชนด เพอศกษาพฤตกรรมจากการตอบสนองตอสงเราโดยการออกแบบการทดลองตามตวอยางทไดศกษา ขนอภปรายหลงท ากจกรรม 1. ครใหตวแทนกลมออกมาน าเสนอเคาโครงยอ ของโครงงานประเภททดลอง 2. ชน าประเดนตางๆ ทจะมาด าเนนการจดท า โครงงานดงหวขอตอไปน 2.1 เอกสารทประกอบในการอางอง 2.2 ทปรกษาทมความช านาญในการท าโครงงาน 2.3 ขนตอนในการเขยนโครงงานทถกตอง

- ฟง และรวมอภปรายถงประโยชนทไดจาก

การด าเนนการทดลอง - วางแผนงานรวมกนและแบงหนาทรบ

ผดชอบของสมาชกในกลม

- วเคราะหตวแปรตน ตวแปรตาม ตวแปรควบคม จากตวอยาง โครงงานทดลองทน ามาอภปราย

- ออกแบบการทดลอง - น าเสนอผลงานเคาโครงการออกแบบการทดลอง - ฟง และซกถามประเดนทสงสย

195

สอและอปกรณการจดการเรยนร 1. เอกสารประกอบการเรยนรเรองโครงงานประเภททดลอง 2. ใบงานผลการทดลอง 3. เอกสารการออกแบบการทดลอง การวดผลประเมนผล 1. สงเกตจากการตอบค าถามและการด าเนนการทดลอง 2. สงเกต พฤตกรรมการใชทกษะกระบวนการวทยาศาสตรในการท าโครงงานประเภท ทดลอง 3. การตรวจผลงานโครงงานประเภททดลอง

196

โครงงานประเภททดลอง เปนการศกษาหาค าตอบของปญหาใดปญหาหนงโดยการออกแบบการทดลอง และด าเนนการทดลองเพอหาค าตอบของปญหาทตองการทราบหรอเพอตรวจสอบสมมตฐานทตงไว โครงงานประเภททดลอง ลกษณะส าคญของโครงงานประเภททดลอง คอ จะตองออกแบบการทดลอง โดยก าหนดกลมทดลอง (Treatment Group) และกลมควบคม (Controlled Group) เพอศกษาอทธพลของตวแปรใดตวแปรหนงหรอหลายๆตวแปร แลวตดตามดผลทเกดขนกบกลมทดลองโดยเปรยบเทยบกบกลมควบคม ตวอยางโครงงานประเภททดลอง

1) การทดลองปลกพชดวยน า

2) การตอบสนองของสตวตอสงเรา

3) การเจรญเตบโตของพชโดยใชแสงนออน

4) การทดลองใชผกตบชวาในการบ าบดน าเสย

ใบความรท 5 โครงงานประเภททดลอง

โครงงานประเภททดลอง (Experimental Project )

197

ใบความรท 6

ขนตอนในการจดท าโครงงานประเภททดลอง

ขนท 1 การคดและเลอกชอเรองหรอปญหาทจะศกษา ขนตอนนเปนขนตอนทส าคญทสด และยากทสด ตามหลกการแลวผเรยนควรจะเปนผคดและเลอกหวขอทจะศกษาดวยตนเอง แตครอาจมบทบาทเปนผชแนะ ชวยเหลอใหผเรยนสามารถคดหวขอเรองไดดวยตนเอง

ขนท 2 การวางแผนวธด าเนนงานในการศกษาคนควาทงหมดหรอขนตอนการออกแบบการทดลอง หรอขนตอนการเขยนเคาโครงของโครงงาน ประกอบดวย ชอโครงงาน ชอทปรกษาโครงงาน ทมาและความส าคญของโครงงาน วตถประสงคของการศกษาคนควา สมมตฐาน (ถาม) ตวแปรทศกษา วสดอปกรณ วธด าเนนการ ปฏทนการปฏบตงาน ผลทคาดวาจะไดรบ และเอกสารอางอง

ขนท 3 การลงมอท าโครงงานวทยาศาสตร ไดแก การลงมอปฏบตตามแผนงานทวางไวลวงหนาในขนตอนท 2 ประกอบดวย การเกบรวบรวมขอมล การปฏบตการทดลอง การด าเนนการวเคราะหขอมล

198

ขนท 5 การแสดงผลงาน เปนการเสนอผลงานทไดจากการศกษาคนควาส าเรจแลว ซงสามารถกระท าไดหลายรปแบบเชน การจดนทรรศการ การสาธต การแสดงประกอบการรายงานปากเปลา ในการจดแสดงผลงานของการท าโครงงานวทยาศาสตรท าไดหลายระดบ เชน 5.1 การจดเสนอผลงานในชนเรยน 5.2 การจดแสดงนทรรศการในโรงเรยน 5.3 การจดแสดงนทรรศการในงานประจ าปของโรงเรยน 5.4 การสงโครงงานเขารวมในงานแสดงหรอประกวดภายนอกโรงเรยนในระดบตางๆ

ขนท 4 การเขยนรายงาน

เปนการเสนอผลงานของการศกษาคนควาเปนเอกสารเพออธบายใหผอนทราบ

รายละเอยดทงหมดของการท าโครงงานวทยาศาสตร ปญหาทศกษา วธด าเนนการศกษา

คนควาขอมลตางๆ ทรวบรวมได ผลการศกษาตลอดจนประโยชน และขอเสนอแนะตางๆ

199

ชอโครงงาน (ทตดสนใจเลอกท า) การท าสบจากเปลอกกลวยน าวา สมมตฐาน - จดมงหมาย เพอท าสบเหลว น าของเหลอใชมาท าประโยชนไดใหม วธด าเนนการทดลอง 1. วสดอปกรณและสารเคมทตองใช เปลอกกลวยน าวา , บกเกอร, ขเถา, แมพมพ, เกลอปน, น าหอม , ชดตะเกยง, แอลกอฮอล, แทงแกวคน, น ามนมะกอก 2. ออกแบบการทดลอง การก าหนดและควบคมตวแปร ตวแปรอสระ เปลอกกลวย ตวแปรตาม สบ ตวแปรควบคม กลวย , น ามนมะกอก, เกลอปน, น าหอม 3. วธทดลอง 1. น าเปลอกกลวยแหงไปเผาจนไดขเถา 2. น าขเถาไปแชน าในอตราสวนของน า ขเถา = 1 : 1 แชทงไว 1 คน 3. น าสารละลายทไดกรองดวยกระดาษกรอง 100 cm3 ใสบกเกอรขนาด 250 cm3 เคยวจนเดอด 4. เตมน ามนมะกอก 5. ใสเกลอปน 1 ชอนชาคนใหละลาย 6. ยกบกเกอรลงจนตกตะกอนแยกตวเปนชน 7. รนน ามนสวนบนทง ของเหลวทเหลอคอน าสบ

ตวอยาง โครงงานวทยาศาสตรประเภททดลอง

200

ก าหนดแผนปฏบตงาน (ชวงเวลาในการท างาน)

กจกรรม ก าหนดชวงเวลาทจะท ากจกรรม การศกษาคนควาขอมลเพมเตม เขยนเคาโครงของโครงงาน ลงมอท าการทดลอง วเคราะหขอมล เขยนรายงาน

2 วน 3 วน 2 วน 2 วน 2 วน

ในกรณทโครงงานของนกเรยนมการใชสตวทดลอง นกเรยนควรตองเรยนรธรรมชาตของสตวทจะใชเปนสตวทดลองอยางด และควรปฏบตการทดลองนนดวยความระมดระวง ทงนเพอความปลอดภยของผทดลองและของสตวทดลอง หากมการน าสตวทดลองไปตงแสดงโครงงานดวย กจะตองค านงถงความปลอดภยของผเขาชมดวย ผลการทดลอง ไดน าสบสด า และน าขางบนเปนไขใส ๆ

201

สงมชวตทกชนดจะมแบบแผนของการตอบสนองการเปลยนแปลงทเกดขนในสภาพ แวดลอมตาง ๆ กน การตอบสนองอาจเกดขนทนททนใดหรออาจเปนไปอยางชา ๆ แตมผลท าใหสงมชวตมการแสดงออกหรอมพฤตกรรมในลกษณะตาง ๆ ซงมผลตอการด ารงชวตของตวมนเอง

ตกแตนกงไม ปรบตวเองใหเขากบสภาพแวดลอม

กบ / เขยดเปนสตวอกประเภทหนงทปรบตวเองใหเขากบสภาพแวดลอมไดดทสด

ใบความรท 7

พฤตกรรมสตว

202

จกจนแปลงกายใหเขากบสภาพแวดลอม ไดอยางแนบเนยนทงสและลวดลายบนปกของมน จะเหมอนกบเปลอกไมมากจนแทบสงเกตไมเหน 1. ความหมายของพฤตกรรม พฤตกรรม (Behavior) หมายถง กรยาของสงมชวตทแสดงออกมาเพอตอบสนองตอสงเราทมากระตนทง สงเราภายในและสงเราภายนอก สงเรา (Stimulus) คอ สญญาณหรอการเปลยนแปลงซงมผลตอกจกรรมของสงมชวต โดยทวไปจะแบงไดเปน 2 ชนดคอ 1) สงเราภายในรางกาย ไดแก ฮอรโมน เอนไซม ความหว ความเครยด ความตองการทางเพศ เปนตน 2) สงเราภายนอกรางกาย ไดแก แสง เสยง อณหภม อาหาร น า การสมผส สารเคม เปนตน

2. กลไกการเกดพฤตกรรม การทสตวจะแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนงออกมาไดนน จะตองมองคประกอบส าคญดงน 1) เหตจงไจ (Motivation) 2) ตวกระตนปลดปลอย (Releasing Stimulus) เชน พฤตกรรมการกนอาหารของสตว ความหว เปนเหตจงใจ อาหาร เปนตวกระตนปลดปลอยโดยทวไปถาเหตจงใจสง สตวจะสามารถแสดงพฤตกรรมออกมาไดถงแมตวกระตนปลดปลอยจะไมรนแรง ในทางตรงกนขามถาเหตจงใจต าแตตวกระตนปลดปลอยมความรนแรงสตวจะสามารถแสดงพฤตกรรมออกมาไดเชนกน

203

3. พฤตกรรมของคนและสตวทตอบสนองตอสงเราภายนอก สงมชวตทงพชและสตวไวตอการรบความรสกและโตตอบสงตาง ๆ ทเกด ขนรอบ ๆ ตว เชน แสง อณหภม น า และการสมผส ซงเรยกวา สงเรา สวนพฤตกรรม หรออาการทอวยวะสวนใดสวนหนงของสงมชวตแสดงออกหรอปรากฏใหเหน เมอถกสงเรามากระตน ณ ชวขณะหนง เรยกวา การตอบสนองคนและสตวสามารถแสดงพฤตกรรมบางอยางเพอตอบสนองตอสงเราภายนอก ซงไดแก แสง อณหภม น า และการสมผส ไดอยางเหมาะสมและสอดคลองกบลกษณะของสงเราและสภาพแวดลอมทเปลยน แปลงไป เพอความปลอดภยและการอยรอดของชวต โดยอาศยการท างานทประสานกนระหวางระบบประสาท ระบบกลามเนอ รวมทงตอมไรทอและระบบตอมมทอดงน 3.1 การตอบสนองเมอไดรบแสงเปนสงเรา คนและสตวบางชนดสามารถตอบสนองไดอยางรวดเรวเมอไดรบแสง เชน - การหรตาเมอไดรบแสงสวางมากเกนไป - การทแมลงตางๆ บนเขาหาแสงสวาง - เมอเกดสรยปราคา นกจะบนกลบรง เนองจากมสภาพคลายเวลาพลบค า - การหนแสงของไสเดอนดน - การใหแสงสวางในการเลยงไก เพอใหไกกนอาหารเปนเวลานาน ท าใหเจรญเตบโตเรวในระยะเวลาสนกวาปกต - สตวบางชนดออกหาอาหารในเวลาทเรมมแสงสวาง เชน การทนกบนออกจากรงในตอนเชา - ไกขนบอกเวลาในตอนเชา แตกมสตวบางชนดจะออกหาอาหารในเวลาทไมมแสงสวาง เชน นกเคาแมว คางคาว หน 3.2 การตอบสนองเมอไดรบอณหภมเปนสงเรา คนและสตวจะด ารงชวตในสภาวะทมอณหภมทเหมาะสม ถาอณหภมเปลยนไป สงมชวตจะมพฤตกรรมทตอบสนองตอการเปลยนแปลงอณหภมเพอความ ปลอดภย และการด ารงชวตไดอยางเหมาะสม - เมออากาศรอน หรอมอณหภมสง คนจะมเหงอออกมาก เปนการระบายความรอน - สนข วว ควาย แกะ จะระบายความรอนโดยน าระเหยออกจากลนและเพดานปากดวยการหอบ - แมว กระตาย จงโจ จะระบายความรอนโดยการเลยองเทา และน าลายจะพา

204

ความรอนออกไป - ควายจะหนรอนดวยการแชในแองน า - สตวเลอยคลาน เชน จงเหลน กงกา ง จะหลบรอนอยตามโพรงไม หรอ ในทรม - คนจะขนลก หนาวสน เปนการปองกนการสญเสยความรอน และเพมความรอนใหแกรางกาย - นกนางแอนบานและนกปากหางจะอพยพยายถนจากไซบเรยมาประเทศไทย - กระรอกดนจะหนอากาศหนาวดวยการจ าศล (Hibernation) - สตวเลอยคลาน เชน จงเหลน กงกา ง จะนอนผงแดด 3.3 การตอบสนองเมอไดรบน าเปนสงเรา น าเปนสงจ าเปนตอการด ารงชวตของคนและสตว ชวยล าเลยงสารอาหารไปยงสวนตาง ๆ ของรางกาย ชวยรกษาอณหภมของรางกาย ชวยในการขบถาย ชวยรกษาผวหนงใหชมชน ดงนนเมอสภาพแวดลอมมปรมาณน าไมเหมาะสม คนและสตวบางชนดจะปรบตวใหเหมาะสม ดงตวอยางตอไปน - ไสเดอนจะเคลอนทเขาหาความชน เพอใหผวหนงชมชน เนองจากไสเดอนหายใจโดยใชผวหนงจงจ าเปนทผวหนงจะตองชมชนตลอด เวลา - น าท าใหสตวครงบกครงน า เชน กบ คางคก ออกหากนในเวลากลางคน เพอใหมความชนพอเหมาะ - สตวทะเลทรายจะออกหากนในเวลากลางคนเพอลดการสญเสยน า ส าหรบคนการตอบสนองกบสงเราทเปนน าจะสงเกตไมไดชดเจน เพราะคนเราสามารถปรบตวไดดในสภาพแวดลอมทเกยวกบน า 3.4 การตอบสนองสงเราเมอไดรบการสมผสเปนสงเรา ผวหนงของคนและสตวจะมประสาทสมผสอยทบรเวณผวหนง ดงนนเมอไดรบการสมผส ระบบประสาทกบระบบกลามเนอจะท างานประสานกน และแสดงอาการตอบสนองสงเราได ดงตวอยางตอไปน - องอางเมอไดรบการสมผสจะพองตว - กงกอจะขดตวเมอถกสมผส - การกะพรบตาเมอรสกวามวตถเขาใกลนยนตา เพอปองกนอนตรายใหแกนยนตา

205

ค าสง : ใหนกเรยนท ากจกรรมการทดลองการตอบสนองตออณหภมของปลาโดยใสปลา

ในภาชนะทบรรจน าอน และภาชนะทบรรจน าเยน จากนนใหนกเรยนสงเกตพฤตกรรมการ

ตอบสนองของปลา ดงภาพตอไปน

ภาชนะบรรจน าอน ภาชนะบรรจน าเยน

ชอโครงงาน ..........................................................................................................................

..............................................................................................................................................

สมมตฐาน ............................................................................................................................

...............................................................................................................................................

.............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

ใบกจกรรมท 6

พฤตกรรมสตวในการตอบสนองตอสงเรา

ทดลอง

206

จดมงหมาย ..........................................................................................................................

...............................................................................................................................................

.............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

.............................................................................................................................................

วธด าเนนการทดลอง

1. ชอสตวทน ามาทดลอง

..............................................................................................................................................

2. การออกแบบการทดลอง

ตวแปรตน........................................................................................................................

ตวแปรตาม......................................................................................................................

ตวแปรควบคม................................................................................................................

..............................................................................................................................................

3. วธการทดลอง

...............................................................................................................................................

.............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

207

4. ผลการทดลอง

5. สรปและวจารณผลการทดลอง

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.............................................................................................................................................

วนท…….เดอน……………….พ.ศ. …………

ชอกลม………………………………………..

208

แผนการจดการเรยนรท 5

การจดการเรยนรแบบโครงงาน (โครงงานประเภททดลอง)

เรอง พฤตกรรมสตว

ชนมธยมศกษาปท 2 จ านวน 3 คาบ คาบละ 1 ชวโมง

..............................................................................................................................................

สาระส าคญ

ในการจดท าโครงงานวทยาศาสตรประเภททดลอง ในเรองพฤตกรรมสตว นกเรยนได

น าเอาสตวทไดจากการไปส ารวจมาทดลองพฤตกรรมของสตวเมอถกกระตนดวยสงเรา ไดแก

การสมผส แสงสวาง อณหภม และน า เพอใหผเรยนไดเรยนรจากการคนพบค าตอบดวยตนเองวา

สตวทนกเรยนสนใจมพฤตกรรมการตอบสนองตอสงเราเหลานนอยางไร เพอจะไดจดท าเปน

โครงงานประเภททดลอง

สาระการเรยนร

สาระหลก

สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต

สาระเสรม

สาระท 2 ชวตกบสงแวดลอม

สาระทน ามาบรณาการ

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มาตรฐานการเรยนร

มาตรฐาน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสรางและหนาท

ของระบบตาง ๆ ของสงมชวตทท างานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงท

เรยนรและน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต

209

มาตรฐาน ว 2.1 เขาใจสงแวดลอมในทอองถน ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบ

สงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ มกระบวนการสบเสาะหาความร

และจตวทยาศาสตร

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบ

เสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณตามธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบท

แนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ

เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

ผลการเรยนรทคาดหวง นกเรยนสามารถ

1. น าวธการของโครงงานประเภททดลองมาปฏบตได

2. สบคนขอมลและอธบายเกยวกบพฤตกรรมสตวได

3. นกเรยนมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

จดประสงคการเรยนร นกเรยนสามารถ

1. จดท าโครงงานประเภททดลองเกยวกบพฤตกรรมของสตวทนกเรยนสนใจได

และน าเสนอผลการจดท าโครงงานประเภททดลองได

2. อธบายขนตอนในการจดท าโครงงานประเภททดลองได

3. อธบายพฤตกรรมของสตวเมอถกกระตนดวยสงเราได

ชนงาน/หลกฐานการเรยนรของผเรยน

สมดบนทก การทดสอบ และชนงานทไดรบมอบหมาย

การบรณาการ

บรณาการในสาระเดยวกน และบรณาการรวมในวชาศลปะ

210

สาระการเรยนร

1. จดท าโครงงานประเภททดลอง

2. น าเสนอผลงานโครงงานประเภททดลอง

กจกรรมการเรยนร

ชวโมงท 1-2 การด าเนนงานจดท าโครงงานทดลอง เรอง พฤตกรรมของสตว

พฤตกรรมคร พฤตกรรมนกเรยน ขนอภปรายกอนท ากจกรรม 1. ครชแนะรายละเอยดเกยวกบการเขยน โครงงานประเภททดลอง 2. ครสอบถามความเขาใจเกยวกบโครงงาน ประเภททดลอง ขนปฏบตกจกรรม 1. ครใหนกเรยนแตละกลมไปด าเนนการทดลองตามแผนทก าหนดไว 2. ครคอยใหค าแนะน าชวยเหลอนกเรยนในการด าเนนการจดท าโครงงานประเภททดลอง ขนอภปรายหลงท ากจกรรม 1. ครซกถามการท าโครงงานของนกเรยนแตละ กลมและนดหมายการจดน าเสนอผลงานใน ชวโมงท 3

- วเคราะหความรทไดไปประยกตใช - คดและตอบขอซกถาม - นกเรยนแตละกลม ลงมอปฏบตกจกรรมการทดลองตามแบบแผนทไดออกแบบไว - น าผลมาวเคราะห สรป น าเสนอ ผลการ ทดลอง - ตอบค าถามและเตรยมทน าเสนอผลงานในชวโมงท 3

211

กจกรรมการเรยนร

ชวโมงท 3 ขนตอนการน าเสนอผลการจดท าโครงงานประเภททดลอง เรอง พฤตกรรมสตว

พฤตกรรมคร พฤตกรรมนกเรยน

1. ครใหนกเรยนแตละกลมจดแสดงผลงาน 2. ซกถามกระบวนการขนตอนในการด าเนน การทดลองพฤตกรรมของสตวทนกเรยน สนใจ

- แตละกลมน าเสนอผลงานใหนาสนใจ และตอบขอซกถาม หลงจากสนสดการน าเสนอสงทสะทอนผลการเรยนรทไดรบ ในประเดนตอไปน 1. ความรทไดรบจากการท าโครงงานประเภททดลอง ในเรองพฤตกรรมสตว 2. การพฒนาทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตร 3. การพฒนาทกษะกระบวนการท างาน เปนกลม

สอและอปกรณการจดการเรยนร

1. ใบความรเกยวกบขนตอนในการท าโครงงานวทยาศาสตรประเภททดลอง

(เอกสารเพมเตม)

2. ตวอยางโครงงานวทยาศาสตรประเภททดลอง

การวดผลประเมนผล

1. การสงเกตการน าเสนอผลงานโครงงานวทยาศาสตรประเภททดลอง (แบบประเมน)

2. การประเมนผลงานโครงงานวทยาศาสตรประเภททดลองดวยการประเมนผลงานของ

นกเรยน (แบบประเมนผลงาน)

212

ค าสง : ใหนกเรยนแตละกลมลงมอปฏบตกจกรรมตามเคาโครงโครงงานวทยาศาสตรของกลม

ตนเอง แลวบนทกผลการศกษาทดลองตามหวขอตอไปน

ชอโครงงานวทยาศาสตร

...............................................................................................................................................

.............................................................................................................................................

ชอผท าโครงงาน

...............................................................................................................................................

.............................................................................................................................................

ชอครทปรกษา

..............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

ใบกจกรรมท 7

ปฏบตการโครงงานวทยาศาสตร

ทดลอง

213

บนทกผลการศกษาทดลอง

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

..............................................................................................................................

..............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

............. ...............................................................................................................................

214

บนทกขอมลตาง ๆ ขณะลงมอท าโครงงานวทยาศาสตร

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

............. .................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

ขอสงเกต

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

............................................................................................................................................

215

ขอเสนอแนะ

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

..........................................................................................................................................

ความคดเหนของครทปรกษา

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................

.............................................................................................................................................

216

ภาคผนวก ค

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

1. ตวอยางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 2. ตวอยางแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 3. ตวอยางแบบวดเจตคตตอวทยาศาสตร 4. แบบบนทกภาคสนามของผวจย 5. แบบสมภาษณนกเรยนตอการจดการเรยนรแบบโครงงาน 6. แบบสมภาษณความร ความเขาใจของครวทยาศาสตรตอการจดการเรยนร แบบโครงงาน

217

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2

หนวย ชวตสตว จ านวน 30 ขอ เวลา 1 ชวโมง ค าชแจง : ใหนกเรยนเลอกขอทถกทสดเพยงขอเดยว ผลการเรยนรทคาดหวงท 1. สบคนขอมลและอธบายเกยวกบลกษณะทส าคญของสตวได 1. ขอความใดกลาวถงแมลงไดถกตอง ก. แมลงทกชนดสามารถน ามาใชเปนอาหารได ข. แมลงสวนใหญเปนพาหะน าโรคมาสคน เชน ยง แมลง ผง ค. แมลงทกชนดมการเปลยนแปลงรปรางลกษณะในการเจรญเตบโต ง. แมลงบางชนดเมอฟกออกมาจากไขกมรปรางเหมอนพอแมตงแตเกด 2. มล าตวออนนมแตมเยอแมนเทลหอหม เปนลกษณะของสตวในขอใด ก . หอย หมก ข. ผง ผเสอ ค . กบ คางคก ง. แมลงสาบ ตกแตน 3. จงเรยงล าดบขนาดไขของสตวปกตอไปน จากขนาดใหญไปหาขนาดเลกใหถกตอง ก = ไขเปด ข = ไขนกกระจอกเทศ ค = ไขนกกระทา ข. ข – ก – ค ก. ก – ข – ค ค. ค – ก – ข ง. ข – ค – ก 4. ระยะใดในวงจรชวตของยงทนานทสด ก. ไข ข. ลกน า ค. ตวโมง ง. ยง

218

5. การเปลยนแปลงรปรางของตวออนกอนจะเปนตวเตมวย เรยกวาอะไร ก. เมแทบอลซม ข. เมตามอรโฟซส ค. เมตามอรโฟเนย ง. เมตาสะคาปลาร 6. เพราะเหตใดไขของกบ จงไมมเปลอกหม ก. เพราะกบฟกไขในน า ผสมพนธภายในรางกายกบตวเมย ข. เพราะกบฟกไขในน า ผสมพนธภายนอกรางกายกบตวเมย ค. เพราะกบออกไขบนบก ผสมพนธภายในรางกายกบตวเมย ง. เพราะกบออกไขบนบก ผสมพนธภายนอกรางกายกบตวเมย 7. สตวในขอใดขณะเปนตวออนอาศยอยในน า หายใจดวยเหงอก ก. ผง ข. ผเสอ ค. แมลงปอ ง. แมลงวน 8. ตวออนของสตวปกและสตวเลอยคลานจะไดอาหารจากแหลงใด ก. ไขขาว ข. ไขแดง ค. สายสะดอ ง. เสนเลอด ผลการเรยนรทคาดหวงท 2. สบคนขอมลและอธบายเกยวกบการจดจ าพวกสตวได 9. ขอใดจดเปนสตวไมมกระดกสนหลง ก. นก ข. คางคาว ค. ไสเดอนดน ง. หมแพนดา 10. ขอใดจดเปนสตวมกระดกสนหลง ก. ป ข. มดแดง ค. หนอน ง. ลงชมแปนซ

219

11. ขอใดกลาวถกตองทสด ก . สตวไมมกระดกสนหลงมล าตวออนนม สวนสตวมกระดกสนหลงมล าตวแขง ข . สตวชนต าจดเปนสตวไมมกระดกสนหลง สวนสตวชนสงจดเปนสตวมกระดกสนหลง ค . สตวมกระดกสนหลงมแกนกระดกอยกลางล าตว สวนสตวไมมกระดกสนหลงไมมแกนกระดกอยกลางล าตว ง . สตวไมมกระดกสนหลงมโครงสรางรางกายเปนแบบซบซอน สวนสตวมกระดกสนหลงมโครงสรางรางกายเปนแบบเรยบงาย 12. นกชววทยาจ าแนกประเภทของสตวออกเปนประเภทใหญ ๆ 2 ประเภทดวยกน คอ ก. สตวชนต าและสตวชนสง ข. สตวเลอดอนและสตวไมมเลอด ค. สตวหายใจบนบกและสตวหายใจในน า ง. สตวไมมกระดกสนหลงและสตวมกระดกสนหลง 13. สตวจ าพวกใดเปนสตวทมเกลดแตไมมครบ ก. สตวปก ข. สตวน า ค. สตวเลอยคลาน ง. สตวสะเทนน าสะเทนบก 14. เตา ง จระเข จดเปนสตวในจ าพวกใด ก. พวกสตวน า ข. พวกสตวเลอยคลาน ค. พวกสตวเลยงลกดวยนม ง. พวกสตวครงน าครงบก 15. สตวชนดใดตอไปนไมจดอยในจ าพวกเดยวกน ก. กบ ข. หน ค. แมว ง. สนข

220

ผลการเรยนรทคาดหวงท 3. อธบายเกยวกบระบบตาง ๆ ของสตวได 16. เพราะเหตใดไสเดอนดนจงมผวหนงเปยกชน ก . ชวยในการแลกเปลยนแกส ข. ชวยในการผสมพนธไดด ค . ชวยหลบหลกศตรไดงาย ง. ชวยเพมอณหภมใหกบรางกาย 17. สตวเลอยคลานมการหายใจแบบใด ก . หายใจดวยจมก ข . หายใจดวยปอด ค . หายใจดวยเหงอก ง . หายใจดวยผวหนง 18. สงทถกก าจดออกของระบบขบถายคออะไร ก. กากอาหาร ข. กากอาหารและของเสย ค. ผลผลตทเกดจากการยอยอาหาร ง. ผลผลตทเหลอจากการยอยอาหาร 19. สตวชนดใดทสามารถสบพนธไดทงแบบอาศยเพศและไมอาศยเพศ ก . ไฮดรา ข. ปลากด ค . อะมบา ง . ตกแตนกงไม 20. เพราะเหตใดคางคาวจงมระบบทางเดนอาหารสน และมโครงสรางไมซบซอน ก. เพราะคางคาวมขนาดตวเลก ข. เพราะคางคาวกนอาหารเพยงเลกนอย ค. เพราะคางคาวกนอาหารในเวลากลางคน ง. เพราะคางคาวมกจกรรมเผาผลาญอาหารนอย

221

21. การไหลเวยนเลอดในรางกายของสตวไมมกระด กสนหลงเปนแบบใด

ก. แบบระบบเปด ข. แบบระบบปด ง. แบบไหลอยในหลอดเลอด ค. แบบไหลไปตามชองวางของรางกาย ผลการเรยนรทคาดหวงท 4. สบคนขอมลและอธบายเกยวกบพฤตกรรมของสตวเมอถกกระตนดวยสงเราได 22. ขอใดเปนการพรางตาศตร ก. กบจ าศลในหนาแลง ข. ผเสอมงวงดดน าหวาน ค. ตกแตนมลกษณะคลายกงไม ง. ผกบงมปลองภายในมอากาศ 23. เมอเอาปลาตาเดยวมาเลยงในอางเลยงปลา โดยมกระดาษสวางทพนกนอาง ปรากฏวาสของหนงปลาเปลยนตามกระดาษทวางไว ลกษณะนเปนการปรบตวเพออะไร ก . พรางตาศตร ข. หาอาหาร ค. เตรยมเคลอนท ง. ปรบอณหภมรางกาย 24. สงมชวตจะมการปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมเพออะไร ก . ความอยรอด ข. หาอาหาร ค . ความสวยงาม ง. การผสมพนธ 25. ขอใดเปนการปรบตวอยางชวคราวทพบในสตว ก. กบจ าศล ข. กงกาบนทรายมสน าตาล ค. เขยดเกาะบนใบไมตวเปนสเขยว ง. ตกแตนกงไมคลายกบกงไมแหง 26. ไดโนเสารสญพนธจากโลกเนองจากสาเหตใด ก . การเคลอนทชา ข. รปรางใหญโต น าหนกมาก ค . การเปลยนแปลงของเปลอกโลก ง. ถกทกขอ

222

27. สตวปาทสญพนธในปจจบน เนองมาจากสาเหตในขอใดมากทสด ก. การเกดภยธรรมชาต ข. การกระท าของมนษย ค . มโรคระบาดเกดขน ง . โครงสรางรางกายไมเหมาะสม 28. “เมอนกเรยนใชไมแตะกงกอ ท าใหกงกอขดตวนงอยกบท” เปนการตอบสนองตอสงเราประเภทใด ก. การตอบสนองตอน า ข. การตอบสนองตอแสงสวาง ค. การตอบสนองตอการสมผส ง. การตอบสนองตออณหภม 29. ขอใดเปนพฤตกรรมของสตวในการตอบสนองตอน า ก. กบจ าศลในร ข. กระตายจะมขนยาวขนในฤดหนาว ค. ไสเดอนดนมผนงเปยกชนเพอใชในการแลกเปลยนกาซ ง. ปลามอวยวะส าหรบจบกาซออกซเจนทละลายอยในน า 30. พฤตกรรมการตอบสนองของสตวตอสภาพแวดลอมทเปนสงเรามประโยชนอยางไร ก. เพอใหสตวสามารถเอาชนะศตรได ข. เพอใหสตวสามารถสบพนธไดมากยงขน ค. เพอใหสตวสามารถเอาชนะสภาพแวดลอมนนได ง. เพอใหสตวสามารถด ารงชวตอยในสภาพแวดลอมนนได

223

แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการ กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2

จ านวน 20 ขอ เวลา 1 ชวโมง ค าชแจง : ใหนกเรยนเลอกค าตอบขอทถกทสดเพยงขอเดยว การสงเกต 1. สมคดสงเกตขยะบรเวณโรงเรยน ผลการสงเกตคอขอใด ก. ทกคนควรรวมมอกนทงขยะลงถงขยะ ข. นกเรยนเปนคนทงขยะบรเวณโรงเรยน ค. ขยะบรเวณโรงเรยนมมากกวา 100 ชน ง. ขยะบรเวณโรงเรยนมทงขยะแหงและขยะเปยก 2. ระหวางทางไปโรงเรยนดวงใจไดเฝามองตนกหลาบรมทาง ผลการสงเกตกหลาบตนนน คอขอใด ก. ตนกหลาบใชรากดดน า ข. ดอกกหลาบคงบานแลว 3 วน ค. อก 3 วน ดอกกหลาบคงเรมเหยว ง. ตนกหลาบมหนามและมดอกสแดง การสอความหมายขอมล 3. ถาวระตองการใหเพอนชวยยมหนงสอในหองสมดโรงเรยน สงทวระควรบอกเพอนคออะไร ก. ชอหนงสอและผแตง ข. ลกษณะและจ านวนหนงสอ ค. หมวดหมและปทพมพหนงสอ ง. ทศทางและระยะทางจากประตถงชนวางหนงสอ

224

4. ใหศกษาแผนภมตอไปน ซงแสดงความสมพนธระหวางจ านวนนกเรยนในแตละปของโรงเรยนเรยงราษฎรอปถมภ

จากแผนภมในป พ.ศ. 2552 มจ านวนนกเรยนเปนเทาใด ก. 100 คน ข. 120 คน ค. 140 คน ง. 160 คน การจ าแนกประเภท 5. มานจ าแนกไขทพบหลงโรงอาหารของโรงเรยนออกเปนกลม ๆ ไดดงแผนภาพขางลาง กลมท 1 กลมท 2 กลมท 3 กลมท 4 ถานกเรยนมไขฟองหนงมลกษณะดงภาพน นกเรยนจะจดไขฟองนไวในกลมใด ก. กลมท 1 ข. กลมท 2

0

50

100

150

200

ปพ.ศ.2549 ปพ.ศ.2550 ปพ.ศ.2551 ปพ.ศ.2552

จ านวนนกเรยนโรงเรยนเรยงราษฎรอปถมภในแตละปตงแตปพ.ศ.2549-2552

จ านวนนกเรยนโรงเรยนเรยงราษฎรอปถมภในแตละปตงแตปพ.ศ.2549-2552

ไขทพบหลงโรงอาหาร

ไขรปรางกลม ไขรปรางร

เปลอกไขไมมจด

เปลอกไขมจด

เปลอกไขไมมจด

เปลอกไขมจด

225

ค. กลมท 3 ง. กลมท 4 6. จากภาพขางลาง ขอใดเปนการจดประเภทไดถกตอง

ก. ข.

ค. ง. การวด 7. ภาพขางลางแสดงการวางเชอกในรปแบบตาง ๆ นกเรยนคดวาเชอกเสนใดสนทสด ก. ข. ค. ง. 8. จากไดอะแกรมขางลาง ดนสอมความยาวเทาไร

0 10 20 30 40 50 ความยาว (cm) ก. 5 cm ข. 10 cm ค. 15 cm ง. 20 cm การท านาย 9. สมคดไดตมน าในบกเกอรโดยใชอณหภมคงท หลงจากเวลาผานไป อณหภมไดเพมขน เขาไดวดอณหภมของน าพรอมบนทกผลการทดลองในตาราง

อณหภมของน า (°C) 40 55 70 115

เวลา (นาท) 5 10 15 20 25 30

226

นกเรยนคดวาน าเดอดทเวลาเทาใด ก. 15 นาท ข. 20 นาท ค. 25 นาท ง. 30 นาท 10. ดวงใจจดเทยนเลมหนงพรอมวดความยาวของเทยนตงแตวนาทแรกทเรมจดดงตาราง

ความยาวเทยน (ซม.) 5.0 4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 เวลา (นาท) 5 10 15 20 25 30

นกเรยนคดวาแรกเรมเทยนมความยาวเทาใด ก. 2.5 ซม. ข. 4.0 ซม. ค. 5.5 ซม. ง. 7.0 ซม. การลงความเหนขอมล 11. นดและหนอยปลกตนกหลาบในกระถางคนละตนโดยทงสองคนรดน าใสปยคนละชนดกน เมอเวลาผานไป 1 เดอน กหลาบของนดออกดอกแตกหลาบของหนอยไมออกดอก ขอใดแสดงการลงความเหนขอมลไดดทสด ก. น ามสวนท าใหกหลาบออกดอก ข. แสงแดดมสวนท าใหกหลาบออกดอก ค. ปยทใสในตนกหลาบของนดเรงการออกดอก ง. ปยทใสในตนกหลาบของหนอยเรงการออกดอก 12. อบดลใหอาหารปลาในอางเปนระยะเวลา 1 สปดาห ปลามขนาดโตขน เมออบดลใหอาหารตอไปเหมอนเดมอก 1 สปดาห นกเรยนคดวาจะเกดอะไรขนกบปลาของอบดล ก. ปลาจะมสสดขนกวาเดม ข. ปลาจะมขนาดโตขนกวาเดม ค. ปลาจะมขนาดเลกลงกวาเดม ง. ปลาจะหยดการเจรญเตบโต การบงชตวแปร 13. ในชวโมงวทยาศาสตรนกเรยนไดใสเกลอลงไปในบกเกอรทมน าอยเพอศกษาถงตวแปรทมผลตอเวลาทเกลอละลายในน า จงเลอกตวแปรทมผลนอยทสดในการละลายของเกลอ

227

ก. ปรมาณของเกลอ ข. ปรมาณของน า ค. อณหภมของหอง ง. ขนาดของภาชนะ 14. รอฮานไดสงเกตแมวทบานมอาการออนแอลงในชวงสปดาหทผานมา เขาจงศกษาตวแปรทมอทธพลตอความแขงแรงของแมว ตวแปรใดทรอฮานคดวามผลตอความแขงแรงของแมว ก. จ านวนอาหารทแมวไดรบในแตละวน ข. จ านวนครงของการไลจบหนในแตละวน ค. ระยะเวลาทแมวใชเวลานอนในแตละวน ง. จ านวนครงในการอาบน าในแตละวน การใหนยามเชงปฏบตการ 15. ด.ช. มานพ ทดลองเกยวกบการเจรญเตบโตของพชโดยการรดน าและใสปย เขาจะใชวธวดการเจรญเตบโตของตนไมอยางไร ก. วดน าหนกของตนไม ข. วดความสงของตนไม ค. วดปรมาณน าทรดตนไม ง. วดปรมาณปยทใสตนไม 16. วระทดลองการดดน าของตนกระสงทมล าตนลกษณะใสในแกวขนาดตางกน โดยเขาใชน าสแทนน าธรรมดา วธใดทเหมาะสมในการวดอตราเรวของการดดน าของตนกระสง ก. ปรมาณน าทหายไปตอเวลา ข. ปรมาณน าทรากดดตอเวลา ค. ระยะทางของน าทรากดดตอเวลา ง. ระยะเวลาทใชในการดดน า การตงสมมตฐาน 17. สมใจตองการพสจนวาอณหภมของน ามผลตอปรมาณของผงโอวลตนทละลายในน าหรอไม เขาจงเตมน าลงไปในกระบอกตวงขนาดเดยวกน 4 ใบๆละ 30 มล. และท าใหน าในกระบอกตวงใบท 1 มอณหภม 0 C ใบท 2 มอณหภม 30 C ใบท 3 มอณหภม 60 C และใบท 4 มอณหภม 90 C สมใจใสผงโอวลตนลงไปในกระบอกตวงและคนน าโอวลตนใหละลายไดมากทสด สมมตฐานทสมใจก าลงพสจนคอขอใด ก. ยงคนนานขนเทาใด ปรมาณของผงโอวลตนจะละลายมากขนเทานน ข. ยงปรมาณของอณหภมสงขนเทาใด ปรมาณของน าจะหายไปมากเทานน ค. ยงอณหภมของน าสงขนเทาใด ปรมาณของผงโอวลตนจะละลายมากขนเทานน ง. ยงปรมาณของผงโอวลตนละลายมากขนเทาใด น าโอวลตนจะมสเขมขนเทานน

228

18. สดาทดลองการเจรญเตบโตของตนไมโดยปลกตนไมในกระถางทวางในทมด และในทมแสงรดน า ใสปยในปรมาณเทากน สมมตฐานของการทดลองนคอขอใด ก. ตนไมทใสปยมากมการเจรญเตบโตมากกวาตนไมทใสปยนอย ข. ตนไมทปลกในทมแสงมการเจรญเตบโตมากกวาตนไมทปลกในทมด ค. ตนไมทใหปรมาณน ามากมการเจรญเตบโตมากกวาตนไมทใหปรมาณน านอย ง. ตนไมทไมฉดยาฆาแมลงมการเจรญเตบโตมากกวาตนไมทฉดยาฆาแมลง

การทดลอง 19. มานะไดสงเกตเหนวาขนมปงทตงในทชนมเชอราขนเรวกวาปกต เขาคดวาความชนนาจะเปนสาเหต เพอทจะทดสอบแนวความคดน มานะควรท าการทดลองอยางไร ก. น าขนมปงชนดตางกนวางในทชน และในถงพรอมสงเกตระยะเวลาทขนมปงขนรา ข. น าขนมปงชนดเดยวกนวางในทชน และในถงพรอมสงเกตระยะเวลาทขนมปงขนรา ค. น าขนมปงชนดตางกนวางในทชน และในทแหงพรอมสงเกตระยะเวลาทขนมปงขนรา ง. น าขนมปงชนดเดยวกนวางในทชน และในทแหงพรอมสงเกตระยะเวลาทขนมปงขนรา 20. ภาพตอไปนแสดงถงการทดลองวธตาง ๆ โดยใชลกบอลและระนาบเอยง ถานกเรยนตองการทดสอบวา ยงปลอยลกบอลใหกลงลงมาจากระนาบสงมากขนเทาไร ลกบอลยงมความเรวมากขนเทานน นกเรยนควรเลอกทดสอบตามแผนภาพใด 1. 2. 3. 4. 5. 6. ก. 1,2,3 ข. 1,2,5 ค. 2,3,4 ง. 3,4,5

229

แบบวดเจตคตตอวทยาศาสตร

ค าชแจง 1. แบบวดเจตคตตอวทยาศาสตรนมทงหมด จ านวน 42 ขอ โดยในแตละขอ

ประกอบดวยขอความเกยวกบวทยาศาสตรอยทางดานซายมอ สวนดานขวามอเปนระดบความคดเหน 5 ระดบ คอ

5 หมายถง เหนดวยอยางยง 4 หมายถง เหนดวย 3 หมายถง ไมแนใจ 2 หมายถง ไมเหนดวย 1 หมายถง ไมเหนดวยอยางยง 2. ใหนกเรยนพจารณาขอความในแตละขอแลวท าเครองหมาย / ลงในชองวางทตรงกบ

ระดบความเหนของนกเรยนมากทสดในการตอบแบบวดเจตคตตอวทยาศาสตรฉบบนไมมความคดเหนใดทถอวา ถกหรอผด เพราะเกดจากความรสกทแทจรงของนกเรยนและค าตอบของนกเรยนจะไมมผลตอการเรยนของนกเรยนทงสน

230

ขอความ

ระดบความคดเหน เหนดวยอยางยง

(5)

เหนดวย

(4)

ไมแนใจ

(3)

ไมเหนดวย

(2)

ไมเหนดวยอยางยง

(1)

1. วทยาศาสตรเปนความรททนสมย 2. วทยาศาสตรทาทายตอการพสจนคนควา และทดลองเพอใหไดความรใหม

3. วทยาศาสตรชวยใหมนษยคดอยางมเหตผล 4. วทยาศาสตรชวยใหผเรยนแกปญหาอยางมหลกเกณฑ

5. วทยาศาสตรชวยใหมนษยเขาใจปรากฏการณธรรมชาต

6. วทยาศาสตรเปนเรองทเครยด และนาเบอ 7. วทยาศาสตรควรเปนวชาเลอก ไมควรเปนวชาบงคบ

8. วทยาศาสตรไมสามารถน าไปใชในชวตประจ าวนได

9. ความรวทยาศาสตรเรยนรไดยาก และซบซอน

10. ความกาวหนาของการศกษาในวทยาศาสตรท าใหประเทศชาตเจรญขน

11. วทยาศาสตรเปนเรองททกคนควรศกษา 12. ขาพเจาตองการศกษาหาความรดานวทยาศาสตรเพอน าไปใชในการพฒนาประเทศ

13. ความกาวหนาทางวทยาศาสตรท าใหทรพยากรธรรมชาตถกท าลาย

231

ขอความ

ระดบความคดเหน เหนดวยอยางยง

(5)

เหนดวย

(4)

ไมแนใจ

(3)

ไมเหนดวย

(2)

ไมเหนดวยอยางยง

(1)

14. วทยาศาสตรมงพฒนาวตถโดยไมค านงถงการพฒนาดานจตใจ

15. ขาพเจาชอบใหโรงเรยนจดนทรรศการเกยวกบวทยาศาสตร

16. ขาพเจามกตดตามขาวความกาวหนาทางวทยาศาสตรอยเสมอ

17. ถาขาพเจามโอกาสเรยนตอขาพเจาจะเลอกเรยนในสาขาทเกยวกบวทยาศาสตร

18. ขาพเจาสนใจดรายการโทรทศนเกยวกบการทดลองวทยาศาสตร

19. การทครใหศกษาแบบจ าลองทางวทยาศาสตรในขณะทสอนเปนสงไมจ าเปน

20. ความรทางวทยาศาสตรสวนใหญเปนเรองไมนาสนใจ

21. คนทจบการศกษาดานวทยาศาสตร ไมคอยฟงและยอมรบความคดเหนของผอน

22. ขาพเจาไมเคยสนใจขาวเกยวกบการจดงานสปดาหวทยาศาสตร

23. ขาพเจาชอบใชเวลาวางในการศกษาหาความรทางวทยาศาสตร

24. ขาพเจาชอบใหโรงเรยนจดประกวดโครงงานวทยาศาสตร

25. ขาพเจาชอบดสารคดเกยวกบวทยาศาสตร

232

ขอความ

ระดบความคดเหน เหนดวยอยางยง

(5)

เหนดวย

(4)

ไมแนใจ

(3)

ไมเหนดวย

(2)

ไมเหนดวยอยางยง

(1)

26. ขาพเจาชอบคนควา แสวงหาอานหนงสอและต าราทางวทยาศาสตร

27. ขาพเจาสนใจอาชพนกวทยาศาสตร 28. ขาพเจาชอบอานบทความเกยวกบวทยาศาสตรในหนงสอพมพ

29. ขาพเจาคดวาในหองสมดของโรงเรยนควรมหนงสอ วารสาร และต าราทางวทยาศาสตร

30. ขาพเจารสกชนชม เมอพบวามบคคลน าความรทางวทยาศาสตรไปประยกตใชในการพฒนาอาชพและทองถน

31. ขาพเจารสกเบอหนายเมอไปชมนทรรศการเกยวกบวทยาศาสตร

32. ขาพเจาไมชอบอานหนงสอเกยวกบวทยาศาสตร

33. ขาพเจาไมชอบเลอกเขาชมนมวทยาศาสตร 34. ขาพเจาไมสนใจทจะตดตามขาวความกาวหนาทางวทยาศาสตร

35. ถาโรงเรยนจดแขงขนตอบปญหาเกยวกบวทยาศาสตร ขาพเจาจะรวมฟงดวย

36. ถามนทรรศการทางวทยาศาสตรในโรงเรยน ขาพเจายนดทจะชวยจด

37. ขาพเจามกน าความรทางวทยาศาสตรไปใชแกปญหาในชวตประจ าวน

233

ขอความ

ระดบความคดเหน เหนดวยอยางยง

(5)

เหนดวย

(4)

ไมแนใจ

(3)

ไมเหนดวย

(2)

ไมเหนดวยอยางยง

(1)

38. ขาพเจามกหาโอกาสไปชมการจดการแสดงความกาวหนาทางวทยาศาสตร

39. ถามโอกาสขาพเจาจะรณรงคใหประชาชนน าความรทางวทยาศาสตรไปใชในการพฒนาทองถน

40. ถาขาพเจาไดรบมอบหมายใหคนควาเรองเกยวกบวทยาศาสตร ขาพเจาจะพยายามหลกเลยง

234

แบบบนทกภาคสนามของผวจย

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สาระการเรยนรพนฐาน เรอง ชวตสตว ชนมธยมศกษาปท 2 แผนการจดการเรยนรแบบโครงงาน

โรงเรยนเรยงราษฎรอปถมภ

ค าชแจง แบบบนทกภาคสนามของผวจย ใชบนทกเหตการณจากการสงเกตพฤตกรรมการเรยนรของนกเรยน โดยผวจยเปนผบนทก ตงแตเรมเรยนจนกระทงหมดชวโมงครบทกขนตอน 1. ขนตอนการใหความร

………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………..

2. ขนตอนการด าเนนงาน ……………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………..

3. ขนตอนการสรปผลและน าเสนอ ……………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………..

ลงชอ…………………………………. (มารยะห มะเซง)

ผวจย

235

แบบสมภาษณ

ความคดเหนของนกเรยนตอกจกรรมการจดการเรยนรแบบโครงงาน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สาระการเรยนรพนฐาน เรองชวตสตว

ชนมธยมศกษาปท 2 แผนการจดการเรยนรแบบโครงงาน โรงเรยนเรยงราษฎรอปถมภ

ชอ – สกล ………………….…………………………..เลขท………….ชนมธยมศกษาปท…….

แนวค าถามทใชสมภาษณนกเรยน 1. นกเรยนชอบกจกรรมการจดการเรยนรแบบนหรอไม เพราะเหตใด 2. การจดการเรยนรแบบโครงงานสามารถท าใหนกเรยนเปลยนแปลงตวเองอยางไรบาง 3. บรรยากาศของการเรยนรแบบโครงงาน เปนอยางไร 4. นกเรยนคดวาการเรยนโดยใชการจดการเรยนรแบบโครงงานสามารถน าความรไปใชในชวตประจ าวนไดหรอไม 5. เวลาทใชในการจดการเรยนรแบบโครงงานมความเหมาะสมหรอไม อยางไร

ผลการสมภาษณ .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................

236

แบบสมภาษณ ความร ความเขาใจของครวทยาศาสตรตอการจดการเรยนรแบบโครงงาน

ค าชแจง

1. แบบสมภาษณนมวตถประสงคเพอวดความร ความเขาใจของครวทยาศาสตรตอการจดการเรยนรแบบโครงงาน

1. การสมภาษณเกยวกบการจดการเรยนร ผวจย (I) : ปจจบนครมการจดการเรยนรวทยาศาสตรในชนเรยนอยางไรบางคะ ผวจย ( I) : เพราะเหตใดครถงคดวาการจดการเรยนรวทยาศาสตรในชนเรยนนจงตองใชวธนคะ 2. ความคาดหวงของครวทยาศาสตรตอการจดการเรยนรในชนเรยน ผวจย ( I) : การจดการเรยนรวทยาศาสตรในชนเรยนครมความคาดหวงตอนกเรยนในดานตางๆ ตอไปนอยางไรบางคะ ดานแรกดานความรคะ ผวจย ( I) : ดานความสามารถละคะ ผวจย ( I) : ดานสดทายดานคณลกษณะคะ 3. ความรและความเขาใจตอการจดการเรยนรแบบโครงงาน 3.1 ผลการสมภาษณกอนการจดการเรยนรแบบโครงงาน ผวจย (I) : ครใหความหมายการจดการเรยนรแบบโครงงาน วาอยางไรคะ ผวจย (I) : ความคาดหวงของครตอนกเรยนในการสอนวทยาศาสตรโดยใชการจดการเรยนรแบบโครงงาน เปนอยางไรบางคะ 3.2 ผลการสมภาษณหลงการจดการเรยนรแบบโครงงาน ผวจย ( I) : ครใหความหมายการจดการเรยนรแบบโครงงาน วาอยางไรคะ ผวจย ( I) : บทบาทของครเปนอยางไรคะ ผวจย ( I) : บทบาทของนกเรยนเปนอยางไรคะ

237

ผวจย (I) : ครมความคดเหนอยางไรตอการจดการเรยนรแบบโครงงานคะ ผวจย ( I) : หลงจากนครจะน าวธการจดการเรยนรแบบโครงงานใชในการจดการเรยนรไหมคะ 4. การสมภาษณความแตกตางระหวางการจดการเรยนรแบบโครงงานและการจดการเรยนรแบบบรรยาย 4.1 ผลการสมภาษณหลงการจดการเรยนรแบบโครงงาน ผวจย (I) : การจดการเรยนรแบบโครงงานแตกตางจากการจดการเรยนรแบบบรรยายอยางไรบางคะ

238

ภาคผนวก ง

คณภาพของแบบทดสอบ

1. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 2. แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 3. แบบวดเจตคตตอวทยาศาสตร

239

ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

ขอสอบ ขอท

คะแนนความเหนของผเชยวชาญ R คา IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4

1 +1 +1 +1 +1 4 1.00 2 +1 +1 +1 +1 4 1.00 3 +1 +1 0 +1 3 0.75 4 +1 +1 +1 +1 4 1.00 5 +1 0 +1 +1 3 0.75 6 +1 0 +1 +1 3 0.75 7 +1 +1 +1 +1 4 1.00 8 +1 +1 +1 +1 4 1.00 9 +1 +1 -1 +1 2 0.50

10 +1 +1 +1 +1 4 1.00 11 +1 0 +1 +1 3 0.75 12 +1 +1 +1 +1 4 1.00 13 +1 +1 +1 +1 4 1.00 14 +1 0 +1 +1 3 0.75 15 +1 +1 +1 +1 4 1.00 16 +1 +1 0 +1 3 0.75 17 +1 +1 +1 +1 4 1.00 18 +1 +1 +1 +1 4 1.00 19 +1 +1 +1 +1 4 1.00 20 +1 +1 +1 +1 4 1.00 21 +1 +1 +1 +1 4 1.00 22 +1 +1 +1 +1 4 1.00 23 +1 +1 +1 +1 4 1.00 24 +1 +1 +1 +1 4 1.00 25 0 +1 +1 +1 3 0.75

240

ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน (ตอ)

ขอสอบ ขอท

คะแนนความเหนของผเชยวชาญ R คา IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4

26 +1 0 +1 +1 3 0.75 27 +1 +1 +1 +1 4 1.00 28 +1 +1 0 +1 3 0.75 29 0 +1 +1 +1 3 0.75 30 +1 -1 +1 +1 2 0.50

241

ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ขอสอบ ขอท

คะแนนความเหนของผเชยวชาญ R คา IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4

1 +1 +1 +1 +1 4 1.00 2 +1 -1 +1 +1 2 0.50 3 +1 +1 0 +1 3 0.75 4 +1 +1 +1 +1 4 1.00 5 +1 +1 +1 +1 4 1.00 6 +1 +1 -1 +1 2 0.50 7 +1 +1 +1 +1 4 1.00 8 +1 0 +1 +1 3 0.75 9 +1 +1 +1 +1 4 1.00

10 +1 0 +1 +1 3 0.75 11 +1 +1 +1 0 3 0.75 12 +1 +1 +1 +1 4 1.00 13 +1 0 +1 +1 3 0.75 14 +1 +1 +1 +1 4 1.00 15 +1 +1 +1 +1 4 1.00 16 +1 0 +1 +1 3 0.75 17 +1 +1 +1 +1 4 1.00 18 +1 +1 +1 +1 4 1.00 19 +1 +1 -1 +1 2 0.50 20 +1 0 +1 +1 3 0.75

242

ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบวดเจตคตตอวทยาศาสตร

ขอสอบ ขอท

คะแนนความเหนของผเชยวชาญ R คา IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4

1 +1 +1 +1 +1 4 1.00 2 +1 -1 +1 +1 2 0.50 3 +1 +1 0 +1 3 0.75 4 +1 +1 +1 +1 4 1.00 5 +1 +1 0 +1 3 0.75 6 +1 +1 +1 +1 4 1.00 7 +1 0 +1 +1 3 0.75 8 +1 +1 +1 +1 4 1.00 9 +1 +1 +1 +1 4 1.00

10 +1 -1 +1 +1 2 0.50 11 +1 +1 +1 +1 4 1.00 12 0 +1 +1 +1 3 0.75 13 +1 +1 +1 +1 3 1.00 14 +1 +1 +1 +1 4 1.00 15 +1 +1 +1 0 3 0.75 16 +1 0 +1 +1 3 0.75 17 +1 +1 +1 +1 4 1.00 18 +1 +1 +1 +1 4 1.00 19 +1 0 +1 +1 3 0.75 20 +1 +1 -1 +1 2 0.50 21 +1 +1 +1 +1 3 1.00 22 +1 +1 +1 +1 4 1.00 23 +1 +1 +1 +1 4 1.00 24 +1 +1 +1 +1 4 1.00 25 0 +1 +1 +1 3 0.75

243

ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบวดเจตคตตอวทยาศาสตร (ตอ)

ขอสอบ ขอท

คะแนนความเหนของผเชยวชาญ R คา IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4

26 +1 +1 +1 +1 4 1.00 27 +1 0 +1 +1 3 0.75 28 +1 +1 +1 +1 4 1.00 29 +1 -1 +1 +1 3 0.75 30 +1 +1 +1 +1 4 1.00 31 +1 0 +1 +1 3 0.75 32 +1 +1 +1 +1 4 1.00 33 +1 +1 +1 +1 4 1.00 34 +1 0 +1 +1 2 0.75 35 +1 +1 +1 +1 4 1.00 36 +1 +1 +1 +1 4 1.00 37 +1 +1 0 +1 3 0.75 38 +1 +1 +1 +1 4 1.00 39 +1 +1 +1 +1 4 1.00 40 0 +1 +1 +1 3 0.75

244

แสดงความยากงาย (P) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

ขอท คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก

ขอท คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15

0.57 0.43 0.47 0.50 0.33 0.38 0.50 0.37 0.67 0.67 0.50 0.63 0.41 0.30 0.47

0.41 0.68 0.43 0.37 0.36 0.38 0.34 0.38 0.43 0.36 0.51 0.44 0.32 0.33 0.42

16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

0.43 0.43 0.50 0.50 0.63 0.67 0.70 0.47 0.51 0.51 0.47 0.52 0.51 0.53 0.53

0.32 0.35 0.52 0.38 0.36 0.42 0.39 0.45 0.43 0.43 0.48 0.53 0.60 0.39 0.39

**คาความเชอมนมคาเทากบ 0.78

245

แสดงความยากงาย (P) และคาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ขอท คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก ขอท คาความยากงาย คาอ านาจจ าแนก 1 2 3 4 5 6 7 8 9

10

0.56 0.36 0.44 0.28 0.58 0.31 0.53 0.72 0.25 0.33

0.22 0.28 0.33 0.22 0.28 0.28 0.28 0.33 0.28 0.22

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

0.50 0.39 0.53 0.56 0.28 0.61 0.39 0.58 0.39 0.33

0.44 0.22 0.50 0.33 0.22 0.22 0.22 0.39 0.22 0.22

**คาความเชอมนมคาเทากบ 0.72

246

ภาคผนวก จ

ภาพการจดกจกรรมการเรยนร

247

ขนตอนท 1 ขนใหความร

248

ขนตอนท 2 ขนด าเนนงาน

249

ขนตอนท 2 ขนด าเนนงาน

250

ขนตอนท 3 ขนสรปผลงาน