14163 patientenbroschüre hiv verstehen türk 100110887...aids = edinilmiş bağışıklık...
TRANSCRIPT
1
CEVAPLAYIN VE YARDIM BULUN – KOLAY VE BİREYSEL OLARAKH
IV´i
anla
mak
3
POZİTİF YAİAM„HIV pozitif“ tanısının önemli ölçüde kısa bir yaşam beklentisi anlamına geldiği zamanlar neyse ki geride kalmıştır. HIV enfeksiyonu sürekli tedavi halinde bu arada kronik bir hastalık olarak sınıflandırılmaktadır. HIV ile enfekte olmuş insanların birçoğu günümüzde yüksek bir yaşam kalitesine ve büyük ölçüde normal bir hayat sürdürmek için iyi bir perspektife sahiptir.
HIV tanısı bir insanın tüm hayatını değiştirir. Aileler, birliktelikler ve dostluklar çoğu kez genellikle korku ve cehaletten kaynaklanan zor bir sınava tabi tutulurlar. Düzenli sağlık muayeneleri veya ilaçlar da sürekli olarak gereklidir.
Bu broşür size, HIV‘in tam olarak ne olduğunu ve bir enfeksiyonda vücutta neler olup bittiğini açıklamaktadır. Broşür size hastalığı daha iyi anlamaya yardımcı olmayı amaçlamaktadır; çünkü bu, pozitif bir yaşamın temelidir.
4
HIV´I ANLAMAK:HIV POZİTİF İSEM VÜCUDUMDA NELER OLUR?
HIV
HIV virüsleri savunma hücrelerinden oluşan koruyucu mantoya saldırırlar
Baİıİıklık sistemi zayıfl ar
5
CD4
CD4
CD8 CD8 CD4
CD4
CD8 CD8
HIV
CD8CD4
CD8CD4
CD8CD4Bakteriler, virüsler, mantarlar, parazitler CD4 hücreleri/CD8 hücreleri
Bağışıklık sistemimiz (diğerlerinin yanı sıra CD4 veya CD8 hücreleri) patojenleri normal olarak geri
püskürtebilir, böylece sağlıklı kalabiliriz.
Bağışıklık sistemimiz HIV nedeniyle zayıfl amış ise, diğer patojenler engelle karşılaşmadan
çoğalabilir ve hastalanırız.
Önemli: HIV hemen AIDS anlamına gelmez.HIV pozitif = insan immün yetmezlik virüsü ile enfekte olmuş, ama henüz hasta değil.AIDS = Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu: Bağışıklık sistemi önemli ölçüde zayıfl amıştır – vücut artık kendini ölümcül hastalıklara karşı (örneğin zatürree) savunamaz.
Baİıİıklık sistemi zayıfl ar
6
HIV´I ANLAMAK:HIV NASIL BULAŞIR?
Önemli:HIV bir kişiden diğerine sadece aşağıdaki vücut sıvıları yoluyla bulaştırılabilir: Kan, sperm, vajinal salgı, rektum salgısı, anne sütü.
Yüksek bulaİma riski
Korunmasız vajinal iliİki:Prezervatif cinsel ilişki sırasında ek koruma sağlar
Korunmasız oral seks:Sadece prezervatif ile/Ağıza sperm veya adet kanı gelmemelidir
Uyuİturucular:Aynı enjektör iğnesini birlikte kullanmayın
Hamilelik:Kesinlikle doktor kontrolü/ Tablet almayı unutmayın
Korunmasız anal iliİki:Cinsel ilişki sadece prezervatif ile
Emzirme süresi:Emzirmeyin
7
Bulaİma riski yoktur
Öpüşme Solunum havası veya damlacık yoluyla/ öksürme veya hapşırma sırasında
Tokalaşma Sofra takımı ve çatal bıçağın ortak kullanımı
Sauna/Yüzme havuzu Böcek sokması ileNormal hijyen kurallarına uyulduğu müddetçe doktorda/diş hekimi/ hastanedeki tıbbi önlemler yoluyla
Ortak/umumi tuvaletlerin kullanımı
8
Bulaştırma HIV pozitif (> 10 yıl, ideal olarak ömür boyu)
Tedavi olmadan:
Tedavi ile:
Bulaştırma HIV pozitif Aids Ölüm (yaklaşık 5–10 yıl)
Günümüzdeki tedavi olanakları çeşitlidir ve son yıllarda sürekli olarak iyileşmiştir. Bununla birlikte bir HIV enfeksiyonu iyileştirilemez. Modern ilaçlarla zamanında ve ömür boyu sürecek bir tedavi sayesinde Aids’in patlak vermesi çoğu durumda önlenebilir.
HIV ile enfekte olmuş kişi
HIV´I ANLAMAK:HIV TEDAVİSİNİN AMACI NEDİR?
9
Ömür boyu HIV tedavisinin amacı: Vücuttaki savunma hücrelerini HIV virüslerine karşı korumak ve böylece AIDS‘in baş göstermesini önlemek.
İlaçlar HIV virüslerine karşı koruyucu bir kalkan oluşturur
Koruma kalkanı HIV virüslerin sayısını azaltır. Bağışıklık
sistemi sağlam kalır
çok sayıda HIV virüsüHIV ile enfekte olmuş kişi az sayıda HIV virüsü
10
Çoğu durumda virüslerin sayısı (Viral Load = VL) tedavi sayesinde, bugünkü kan testleri ile artık saptanamayacak kadar azalır. Viral yükün saptanamaması, artık HIV pozitif olunmadığı anlamına gelmez. Ancak hastalık bu durumda iyi kontrol altındadır ve partner için bulaşma riski çok daha düşüktür.
Tüm HIV pozitif insanlar için düzenli kan testleri çok önemlidir. Bir damla kan içinde ne kadar bağışıklık hücresi (CD4 hücresi) ve ne kadar viral yük (VL) olduğu ölçülür.
HIV´I ANLAMAK:CD4 HÜCRELERİ VE VİRAL YÜK (VL) NE ANLAMA GELİYOR?
11
CD4
CD4CD4
CD4
CD4
CD4
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
CD4
CD4
CD4 CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4CD4
CD4
HIV
HIV
CD4CD4
CD4
CD4
CD4CD4
CD4
CD4
CD4
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
CD4
CD4
CD4 CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4CD4
CD4
HIV
HIV
CD4CD4
CD4
İlaçların alınmaması halindeCD4 bağışıklık hücresi sayısı düşük
Viral yük yüksek
• İlaç almadan önce: Az sayıda bağışıklık hücresi, çok sayıda virüs
• Koruyucu manto zayıfl amış
CD4
CD4CD4
CD4
CD4
CD4
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
CD4
CD4
CD4 CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4CD4
CD4
HIV
HIV
CD4CD4
CD4
CD4
CD4CD4
CD4
CD4
CD4
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
CD4
CD4
CD4 CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4CD4
CD4
HIV
HIV
CD4CD4
CD4
CD4
CD4CD4
CD4
CD4
CD4
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
CD4
CD4
CD4 CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4CD4
CD4
HIV
HIV
CD4CD4
CD4
CD4
CD4CD4
CD4
CD4
CD4
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
CD4
CD4
CD4 CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4CD4
CD4
HIV
HIV
CD4CD4
CD4
Optimal tedavide seyir
Tedavi baİarısı
CD4 bağışıklık hücreleri sayısı artar
CD4 bağışıklık hücreleri sayısı yüksek
Viral yük azalır
Viral yük düşük
• İlaç tedavisi ile: Daha fazla bağışıklık hücresi, daha az virüs
• Koruyucu manto düzelir
Tedaviye başlandığında
Düzenli tablet alımı
• Düzenli olarak ilaç alındığında: Çok sayıda bağışıklık hücresi, az sayıda virüs
• Koruyucu manto sağlam
12
?!
CD4
CD4CD4
CD4
CD4
CD4
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
CD4
CD4
CD4 CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4CD4
CD4
HIV
HIV
CD4CD4
CD4
CD4
CD4CD4
CD4
CD4
CD4
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
CD4
CD4
CD4 CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4CD4
CD4
HIV
HIV
CD4CD4
CD4
CD4
CD4CD4
CD4
CD4
CD4
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
CD4
CD4
CD4 CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4CD4
CD4
HIV
HIV
CD4CD4
CD4
Önemli: Bir HIV testinin pozitif çıkması, HIV tedavisinin her durumda hemen başlatılması anlamına gelmez. Ancak, sağlık durumunun düzenli olarak doktor tarafından kontrol edilmesi gereklidir. Doktor bundan sonra hasta ile birlikte, ilaç tedavisine ne zaman başlanacağına karar verir.
HIV enfeksiyonunda tipik tedavi süreci
Pozitif HIV testi Düzenli doktor kontrolleri Tedavi hazırlığı
Sağlıklı bir yaşam tarzına dikkat edin:• Dengeli, sağlıklı beslenme• yeterince egzersiz• sigara/alkol/uyuşturucudan uzak durun• Aşırı kilodan sakının
• CD4 hücrelerini ve viral yükü (VL) gözlemleyin
• Tedaviye ne zaman başlanacağını doktorunuzla görüşün
• Sorularınızı cevaplandırın
CD4 hücreleri ve viral yükün (VL) saptanması
HIV´I ANLAMAK:BIR POZITIF HIV TESTINDEN SONRAKI SÜREÇ NASILDIR?
13
CD4
CD4CD4
CD4
CD4
CD4
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
HIV
HIV
CD4
CD4
CD4 CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4
CD4CD4
CD4
HIV
HIV
CD4
CD4
CD4CD4
CD4
Kombinasyon tedavisinin baİlangıcı
Tedavi Tedavi baİarısı
Tabletlerin düzenli olarak alınması halinde (her gün her zaman aynı
saatte), iyi bir yaşam beklentisi söz konusudur. AIDS çoğu durumda
önlenebilir.Düzensiz veya
unutulan ilaç alımıTedavi değişimi
Ancak: İlaç çeşitliliği sınırlıdır; Değişim istenildiği kadar
tekrarlanamazHIV virüsleri bir ya da birden fazla etkin maddeye dirençli
hale gelirler
Dikkat edin! Aşağıdaki şeyler tedaviyi olumsuz yönde etkileyebilir. • Greyfurt • Diğer ilaçlar • Alkol • Uyuşturucular
Dikkat edilmesi gereken
önemli hususlar
14
Önemli: Bir HIV enfeksiyonu genellikle birkaç antiretroviral ilaçtan oluşan bir kombinasyon tedavisi ile tedavi edilir – son derece etkili olarak bilinen antiretroviral tedavi (HAART). Bu normal olarak, farklı ilaç sınıflarından üç etkin maddenin eşzamanlı kullanımından ibarettir.
Böylece virüslerle çeşitli yerlerde mücadele edilir ve geri püskürtülür. Viral yük azalır.
İlaçlar HIV virüslerine nerede saldırırlar?
Proteaz
Enzimler (metabolizma katalizörleri)
RNA virüsü
Ters transkriptaz
İntegraz
CD4HIV
HIV
Nüfuz etmeHIV virüsünün yapısı
HIV virüsleri bağışıklık hücrelerine (CD4 hücreleri) nüfuz ederler.Sözde giriİ inhibitörleri (EI) HIV virüsünün CD4 hücresine nüfuz etmesini önler.
HIV virüsü retrovirüslere dahildir. Sadece bir insan hücresine nüfuz ettiği zaman çoğalabilir.
HIV´I ANLAMAK:HIV İLAÇLARI VÜCUTTA NASIL ETKİ GÖSTERİRLER?
15
CD4DNA virüsü
RNA virüsü
RT
RNA virüsünün kopyası
„Ters transkriptaz“ (RT) enzimi yardımıyla RNA virüsü DNA’ya dönüştürülür (kopyalanır). Bu, insan DNA‘sına yerleşimin ön koşuludur.Nükleozid ve nükleotid analogları (NRTI) ve nükleozid olmayan analoglar (NNRTI) „ters transkriptazı“ ve dolayısıyla RNA’nın DNA’ya dönüşümünü engeller.
CD4DNA virüsü
insan DNA'sı
Virüs genetik materyalinin yerleşimi
Viral genetik bilginin DNA kopyası insan DNA‘sına yerleştirilir.İntegraz inhibitörleri (II) bu yerleşimi engeller.
CD4HIV
HIV
HIVHIV
HIV
HIV
VP
CD4
CD4HIV
HIV HIV
HIV
HIV HIV
Virüs partikülleri üretimi Yeni HIV virüslerinin ortaya çıkması
CD4 hücresi virüs malzemesi üretmeye başlar; bu sonra virüse ait „viral proteaz“ (VP) enzimi yoluyla doğru yapı taşlarına ayrıştırılır.Proteaz inhibitörleri (PI) bu süreci engeller. Artık çalışır haldeki virüsler üretilemez.
İlaç kullanılmadığı takdirde, enfekte olmuş CD4 hücreleri sürekli olarak yeni bulaşıcı HIV virüsleri üretirler. Bunlar CD4 hücresinden dışarı atılırlar ve diğer CD4 hücrelerine saldırırlar.
16
Kısa süreli yan etkilerGenellikle tedavi başlangıcında geçici olarak
Önemli: Yan etkilerin çoğu tedavi başlangıcında ortaya çıkar ve genellikle kendiliğinden tekrar yok olurlar. Yine de dikkatli olmalı ve yan etkileri doktorunuza bildirmelisiniz. Bazı durumlarda ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir. Aksi takdirde tedavi değiştirilmelidir.
B Ruh haliUyku bozukluklarıKâbuslarDepresyonlar
C Mide/BaİırsakİshalMide bulantısıKusma
A BaİBaş ağrısıYorgunluk
D DeriEgzamalar
HIV´I ANLAMAK:BIR HIV TEDAVISINDE EN SIK OLARAK HANGI YAN ETKILER ORTAYA ÇIKABILIR?
17
Kısa süreli yan etkilerGenellikle tedavi başlangıcında geçici olarak
Uzun süreli yan etkilerAncak tedavi sürecinde fark edilebilir
H KanKolesterol ve kan şekeri seviyesini düzenli olarak kontrol ettirin
G KarınYağ dokusu kaybı (lipodistrofi)
E GözlerSarılık
F Karaciİer/Böbrekler/KemiklerDüzenli olarak kontrol ettirin
18
İlâç alma unutulursa ya da atlanırsa ilaç bağışıklıkları oluşabilir ve ilaç etkisiz hale gelebilir.
Tüm HIV ilaçları için önemli:• doğru dozaj• doğru ilaç alma zamanı
Vücuttaki etkin madde miktarı
azalıyor
geceleyin sabahları gündüz akşam vakti
Vücuttaki etkin madde miktarı
azalıyor
Yeniden ilaç alınması gerekiyor
Sonuncusu tamamen dışarı atılmadan önce bir sonraki dozun alınması gerekiyor.
Örnek: İlaç alımı sabahları ve akşamları
HIV´I ANLAMAK:DÜZENLİ İLAÇ KULLANIMI NEDEN BU KADAR ÖNEMLİDİR?
19
İlaçları düzenli olarak almadıİım zaman ne olur?
Yeni ilaç kombinasyonu gereklidir
Yeni bir ilaç kombinasyonunun muhtemelen daha fazla yan
etkisi vardır ve/ veya alınması daha az pratiktir.
HIV virüsleri çoğalır ve dirençli hale gelirler
İlaç etkisizleşir
Düzensiz ilaç alımı
Hastalık ilerler. Virüs yayılır.
Bulaşma tehlikesi artar.
İlaç kombinasyonları seçimi sınırlıdır.
20
NOTLAR
21
NOTLAR
22
HIV´I ANLAMAK:MYMICROMACRO – MAKRODAN MİKROYA
HIV ve AIDS söz konusu olduğunda hala büyük bir belirsizlik ve bilgi edinme ihtiyacı hüküm sürmektedir.
HIV konusunda kullanılabilir bilgiler her gün artıyor – gerçekler ve görüşler için bir makro evren. İnternette cevap arayanlar, uçsuz bucaksız bir bilgi bolluğu ile karşı karşıya gelmektedirler. Oysa ilgililer için bunların sadece çok az bir kısmı bir önem ifade ediyor – bireysel mikro evren.
Janssen, MyMicroMacro web portalı ile HIV’li insanları, onların yakınlarını, yaşam ve bakım durumlarını değiştirmede destekliyor.
Hastalar veya yakınları burada tamamen kişisel sorularına hızlı ve kolay bir şekilde cevap buluyorlar.
MyMicroMacro her bireyin doğru bulduğu şekilde bu kadar mikro ya da makro. Her yaşam durumu, her hastalık seyri, her tedavide olduğu kadar özel!
23
HIV´I ANLAMAK:CEVAP VE YARDIM BULUN – BIREYSEL VE TAMAMEN KIŞISEL OLARAK
Doİrudan aranan bilgilereKişisel yaşam durumunuz ile ilgili birkaç bilgiyi anonim olarak girdikten sonra üzerinde bilgi sunuları sıralanır ve yoğunlaşır. Büyükten küçüğe. Genelden kişisele doğru.
Tamamen kendi ilgi alanınız çerçevesindeAkıllı içerik filtresi, adım adım ziyaretçinin ilgi alanına daha çok uyum sağlar: Böylece örneğin bir HIV pozitif, eşcinsel erkek için, riskli bir ilişkiden sonra muhtemel bir enfeksiyondan korkan bir heteroseksüel kadından farklı içerikler gösterilir.
Bireysellik böyle bir İey Veri filtresindeki bilgiler ne kadar ayrıntılı ise, teklif ve bilgiler eşzamanlı olarak kullanıcı için önemli olan kısım üzerinde yoğunlaşır.
24 Mat
.-Nr.
1001
1088
7
Cevap ve yardım bulun – bireysel ve tamamen kiİisel olarak
• HIV ve AIDS konusunda kişisel bilgiler içeren içeriklerim
• Uzmanlar forumunda somut sorular ve cevaplar
• Uzman doktorlar, eczaneler ve danışma büroları için adres bulucu
• Etkinlik ajandasında HIV/AIDS ile ilgili randevular
Janssen-Cilag GmbH
Johnson & Johnson Platz 1 41470 Neuss Germany
www.janssen-deutschland.de