COMPANY NAME

THỰC PHẨM CHỨC NĂNG THỰC PHẨM CHỨC NĂNG VÀ QUÁ TRÌNH LÃO HÓAVÀ QUÁ TRÌNH LÃO HÓA

CHỐNG LÃO HÓA – KÉO DÀI TUỔI THỌ

Ước muốnMục tiêuHoạt động (nghiên cứu và

sản xuất sản phẩm) của loài người qua các giai đoạn.

→Kết quả: Tuổi thọ con người ngày càng tăng.

Tần Thủy Hoàng (259 – 210 TCN):

Khi lên ngôi Hoàng Đế: Cử Từ Phúc đem tiền và người ra biển tới 3 ngọn núi lửa:

1. Bồng Lai

2. Phương Trượng

3. Doanh Châu

Để tìm thuốc BẤT TỬ.

Minh Thế Tông (1521) – Đời nhà Minh (1368-1644)

1. Xây điện Khâm An: Luyện đan làm thuốc “Trường sinh bất lão”

2. Tuyển chọn 300 thiếu nữ để lấy nước kinh trộn khoáng vật luyện đan.

I. ĐỊNH NGHĨA

Lão hóa (già) là tình trạng thoái hóa các cơ quan, tổ chức, dẫn tới suy giảm các chức năng của cơ thể và cuối cùng là tử vong.

ĐẶC ĐIỂM QUÁ TRÌNH LÃO HÓA

Giảm sút chức năng mọi cơ quan, hệ thống.

Tăng cảm nhiễm với bệnh tật: Tăng theo hàm số mũ khả năng mắc bệnh và tử vong

• Suy giảm cấu trúc• Suy giảm khả năng bù trừ, khả năng dự trữ.• Suy giảm thích nghi• Suy giảm chức năng.

Quá trình phát triển cơ thể: 4 giai đoạnC

hứ

c n

ăng

Thời gian

I. Phôi thai

II. Ấu thơ dậy thì

III.Trưởng thành (sinh sản)

IV.Già – chết

Phân loại lão hóa theo quy mô:

1. Lão hóa tế bào:Hạn chế, tiến tới mất khả năng phân chia tế bào.

2. Lão hóa cơ thể:Suy thoái cấu trúc, chức năng các cơ quan, tổ chức dẫn tới già và chết.

II. BIỂU HIỆN CỦA LÃO HÓA:II. BIỂU HIỆN CỦA LÃO HÓA:

1. Biểu hiện bên ngoài:- Yếu đuối- Đi lại chậm chạp- Da dẻ nhăn nheo- Mờ mắt, đục nhân mắt(chân chậm, mắt mờ)- Trí nhớ giảm, hay quên.- Phản xạ chậm chạp.

+ Khối lượng não giảm.+ Các tuyến nội tiết nhỏ dần, giảm tiết hormone+ Các chức năng sinh lý giảm: - Chức năng tiêu hóa.- Chức năng hô hấp.- Chức năng tuần hoàn.- Chức năng bài tiết.- Chức năng thần kinh- Chức năng sinh dục.

+ Khả năng nhiễm bệnh tăng:- Bệnh nhiễm trùng.- Bệnh không, nhiễm trùng: tim mạch, xương khớp, chuyển hóa, thần

kinh…

2. Biểu hiện bên trong:

3. Các mức độ thay đổi trong lão hóa:

3.1. Thay đổi ở mức toàn thân:- Ngoại hình: dáng dấp, cử chỉ.- Thể lực: giảm sút.- Tăng tỷ lệ mỡ (các thuốc tan

trong mỡ sẽ tồn lưu lâu hơn và chậm hấp thu).

- Giảm tỷ lệ nước (các thuốc tan trong nước nhanh bị đào thải).

3.2. Thay đổi ở mức cơ quan hệ thống:

3.2.1. Hệ thần kinh: Giảm số lượng tế bào thần kinh Trong thân tế bào TK tích tụ sắc tố:

Lipofuchsin (chất đặc trưng quá trình lão hóa).

Giảm sản xuất chất dẫn truyền TK ở đầu mút TK. Do đó gây tăng ngưỡng và giảm tốc độ dẫn truyền.

Giảm sản xuất Cathecholamin do đó giảm hưng phấn. Nếu đến mức trầm cảm thì là bệnh.

Giảm sản xuất Dopamin khiến dáng đi cứng đờ. Nếu đến mức run rẩy (Parkinson) thì là bệnh.

Giảm trí nhớ. Chức năng vùng dưới đồi giữ được ổn định

nhưng dễ mất cân bằng.

3.2.2. Hệ nội tiết:

Giảm sản xuất Hormone. Giảm mức nhạy cảm cơ quan đích các

thay đổi rõ rệt là:- Suy giảm hoạt động tuyến sinh dục.- Suy giảm hoạt động tuyến yên.- Suy giảm hoạt động tuyến thượng thận.- Suy giảm hoạt động tuyến Giáp (ảnh

hưởng thân nhiệt – khó duy trì khi nóng – lạnh).

- Tuyến tụy: Thiểu năng tế bào Beeta (do già và sau thời gian dài tăng tiết), giảm cảm thụ với Insulin, dẫn tới RLCH glucid → nguy cơ đái đường.

- Tuyến ức: Giảm kích thước và chức năng ngay khi cơ thể còn trẻ, đến trung niên thì thoái hóa hẳn, góp phần làm suy giảm miễn dịch ở người già.

3.2.3. Hệ miễn dịch trong lão hóa:

Giảm hiệu giá và đáp ứng tạo kháng thể.

Tăng sản xuất tự kháng thể (gặp 10 – 15% người già): KT chống hồng cầu bản thân, KT chống AND, KT chống Thyroglubin, KT chống tế bào viền dạ dày, yếu tố dạng thấp…

Giảm đáp ứng miễn dịch tế bào.

Giảm khả năng chống đỡ không đặc hiệu.

3.2.4. Mô liên kết trong lão hóa:

Phát triển quá mức về số lượng Giảm chất lượng và chức năng

hay thấy ở gan, tim, phổi, thận, da…

Xơ hóa (Sclerose) các cơ quan, tổ chức: vách mạch, gan, phổi, cơ quan vận động…

Hệ xương ở người già cũng bị xơ, giảm lắng đọng Ca, dễ thoái hóa khớp, loãng xương. Sự thay đổi về lượng và chất của tổ chức liên kết là đặc trưng của sự lão hóa!

3.2.5. Hệ tuần hoàn trong quá trình lão hóa

HA tăng theo tuổi. Xơ hóa tim và mạch. Cung lượng và lưu lượng tim

giảm: mỗi năm tăng lên gây giảm 1% thể tích/phút và 1% lực bóp tim.

Giảm mật độ mao mạch trong mô liên kết, dẫn tới kém tưới máu cho tổ chức, đồng thời màng cơ bản mao mạch dày lên, dẫn tới kém trao đổi chất qua mao mạch.

Hệ tuần hoàn kém đáp ứng và nhạy cảm với điều hòa của nội tiết và thần kinh.

3.2.6. Hệ hô hấp:

Phát triển mô xơ ở phổi, mô liên kết phát triển làm vách trao đổi dày hơn.

Nhu mô phổi kém đàn hồi.

Mật độ mao mạch quanh phế nang giảm.

Dung tích sống giảm dần theo tuổi già.

3.2.8. Hệ tạo máu và cơ quan khác.

Sự tạo máu của tủy xương giảm rõ rệt.

Ống tiêu hóa kém tiết dịchKhối cơ và lực co cơ đều

giảm.

3.3. Thay đổi ở mức tế bào:

Giảm số lượng tế bào (Tế bào gốc).

Giảm khả năng phân chia Kéo dài giai đoạn phân bào Ở những tế bào phân chia

không được thay thế (biệt hóa cao), tồn tại suốt cuộc đời cá thể (tế bào cơ tim, cơ vân, tế bào tháp thùy trán…): ở người già: các tế bào này đáp ứng kém với sự tăng tải chức năng, cấu trúc tế bào thay đổi, thu hẹp bộ máy sản xuất protein (Ribosom), tăng số lượng và kích thước thể tiêu (Lysosom), giảm chuyển hóa năng lượng, giảm dẫn truyền, giảm đáp ứng kích thích…

3.4. Thay đổi ở mức phân tử trong lão hóa:

Tăng tích lũy các loại phân tử trong trạng thái bệnh lý:

- Chất Lipofuscin trong nhiều loại thế bào.

- Chất Hemosiderin trong đại thực bào hệ liên vòng.

- Chất dạng tinh bột (Amyloid) Các phân tử Collagen trở nên

trơ, ỳ, kém hòa tan, dễ bị co do nhiệt.

Các Men (Enzyme): giảm dần hoạt động và mất dần chức năng đặc hiệu.

Các biến đổi ADN, ARN, sai lệch nhiễm sắc thể.

4. Các yếu tố ảnh hưởng tới tốc độ lão hóa:

(1) Tính cá thể.(2) Điều kiện ăn uống(3) Điều kiện ở, môi trường sống(4) ĐIều kiện làm việc.(5) Hai yếu tố quan trọng nhất ảnh

hưởng tới tốc độ lão hóa:- Sự giảm thiểu Hormone.- Sự phá hủy của các gốc tự do.(6) Sử dụng TPCN bổ sung các chất

dinh dưỡng và hoạt chất sinh học:

- Bổ sung các Hormone- Bổ sung các chất AO- Bổ sung các Vitamin- Bổ sung các chất Adaptogen

(chất thích nghi).- Bổ sung các chất vi lượng.- Bổ sung các hoạt chất sinh học,

amino acid, hợp chất lipid…

5. Lão hóa và bệnh tật:

5.1. Cơ chế:(1) Lão hóa làm giảm chức năng và thay đổi

cấu trúc do đó: hạn chế khả năng thích ứng và phục hồi, đưa đến rối loạn cân bằng nội môi. Đó là tiền đề cho bệnh tật xuất hiện.

(2) Lão hóa dẫn tới tình trạng kém bảo vệ: Thông qua biểu hiện “Ngũ giảm tam tăng”:

+ NGŨ GIẢM:- Giảm tái tạo, giảm phục hồi.- Giảm đáp ứng với Hormone, các kích

thích…- Giảm sản xuất: kháng thể, Hormone, tế bào

máu, các dịch, tổng hợp protein…- Giảm tỷ lệ nước trong tế bào, cơ quan, tổ

chức.- Giảm chuyển hóa năng lượng.+ TAM TĂNG:- Tăng sinh chất xơ, tổ chức liên kết dẫn tới

tăng xơ hóa các cơ quan tổ chức.- Tăng tích lũy các chất trở ngại và độc hại,

tăng số lượng và kích thích thể tiêu trong tế bào:

- Tăng độ dày và độ xơ các màng mạch, màng tế bào.

5.2. Bệnh đặc trưng cho tuổi già:

Ung thưBệnh tim mạchBệnh tiểu đườngLoãng xươngRối loạn chuyển hóaBệnh thần kinhBệnh hô hấpBệnh nhiễm trùngBệnh tiêu hóa…Qua thống kê cho thấy: Người già ≥ 65 tuổi có 1 –

3 bệnh mạn tính.

III. CƠ CHẾ LÃO HÓA

1. Học thuyết chương trình hóa (Program Theory): Lão hóa được lập trình về mặt di truyền bởi các gen lão hóa nhằm

loại trừ tế bào, cơ thể hết khả năng sinh sản và thích nghi, thay thế bằng các thế hệ mới.

Cơ thể có các gen phát triển (giúp cơ thể phát triển, mau lớn) và các gen lão hóa (giúp cơ thể già đi và chết ) theo quy luật tiến hóa và chọn lọc (chọn lọc để tiến hóa).

2. Học thuyết Gốc tự do (Free Radical Theory) Gốc tự do là các Gốc hóa học (nguyên tử, phân tử, ion) mang 1 điện

tử tự do (chưa cặp đôi) ở vòng ngoài nên mang điện tích âm nên có khả năng oxy hóa các tế bào, nguyên tử, phân tử khác.

Tác động của FR:(1) Làm tổn thương hoặc chết tế bào.(2) Làm hư hại các AND(3) Gây sưng, viêm các tổ chức liên kết.

CÁC GỐC TỰ DO ĐƯỢC TẠO RA NHƯ THẾ NÀO?

1. Quá trình hô hấp bình thường và quá trình thoái hóa.2. Các chất ô nhiễm trong không khí.3. Ánh nắng mặt trời.4. Bức xạ ion (ví dụ : tia X).5. Thuốc.6. Virus.7. Vi khuẩn.8. Ký sinh trùng.9. Mỡ thực phẩm.10. Stress.11. Các tổn thương.

CÁC TẦNG KHÍ QUYỂN

•Chiếm ¾ khối lượng KK của KQ•KK luôn chuyển động cả ngang và dọc

•Áp suất và nhiệt độ giảm theo độ cao.-↑ 100m→↓0,6oC-↑ 10,5m→↓1mmHg

S5-

6 K

m 11-1

8 K

m

7-8

Km

N

30-3

5 K

m35

-80

Km

60-8

0 K

m80

-600

Km

600-

6.00

0 K

m6.

000-

60.0

00 K

m

Vành đaiphóng xạ

Tầng điện ly

Tầng bình lưu

Tầng đối lưu

Lớp đẳng nhiệtToC = -55oC

Lớp nóngToC = 65-75oC

Lớp lạnh

•KK loãng•Có các ion do bức xạ UV, tia vũ trụ ion hóa các nguyên tử khí.

Vành đai phóng xạ trong

Vành đai phóng xạ ngoài

Ghi chú: 1Nm = 10-9m

CÁCYẾUTỐ

VẬT LÝ

CỦAKHÔNG

KHÍ

Nhiệt độ(lên cao 100m

↓ 0,6oC)

Độ ẩm

Các bức xạ

Tốc độ chuyểnđộng KK

Áp suất khí quyển:- Ở 0oC, ngang mặt biển: 760mmHg.- ↑ 10,5m →↓ 1mm Hg

Điện tích khí quyển-Ion nhẹ: 400-2000/ml-N/n > 10-20: Ô nhiễm

Bức xạ vô tuyến(100.000km-0,1mm)

Nhiệt

Nhiệt

Kích thích

Kích thích

Phóng xạ

Bứ

c xạ

mặt

trờ

i

Hồng ngoại(2.800-760 Nm)

Nhìn thấy(760-400 Nm)

Tử ngoại(400-1 Nm)

Bx

ion

hóa Tia Rơnghen

(1-0,001 Nm)

Tia Gamma(≤0,001 Nm)

CÁC THÀNH PHẦN HÓA HỌC CỦA KHÔNG KHÍ

TT Chất khí Tỷ lệ % thể tích

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Nitơ (N2)

Oxy (O2)

Acgon (A)

Thán khí (CO2).

Hydro (H2).

Neon (Ne).

Heli (He).

Kripton (Kr)

Xê non (Xe)

Ozon (O3)

Chất khác: Hơi nước Bụi VSV CO, NH3, N2O5, N2O4, NO, SO2, H2S.

78,000000

20,930000

0,940000

0,030000

0,010000

0,001500

0,000150

0,000100

0,0000050

0,000007

NHỮNG VẤN ĐỀ SỨC KHỎE LIÊN QUAN GỐC TỰ DO

1. Viêm khớp

2. Ung thư

3. Rối loạn chức năng gan, thận.

4. Rối loạn tim mạch

5. Suy giảm hệ thống miễn dịch

6. Suy giảm chức năng nghe – nhìn.

7. Rối loạn và tổn thương da

8. Chứng viêm nhiễm

Sinh

Tö

Qu¸ tr×nh l·o

ho¸

§K sèng, m«i tr êng

TÝnh c¸ thÓ, di truyền

§iÒu kiÖn ¨n uèng

Giảm thiểu Hormone(Yên, Tùng, Sinh dục…)

Điều kiện lao động

GÔC TỰ DO

Bổ sung các chất dinh dưỡng, TPCN

YÕu ®uèiMê m¾t, ®ôc nhân§i l¹i, vận động chËm ch¹pGi¶m ph¶n x¹Gi¶m trÝ nhíDa nh¨n nheo

BiÓ

u h

iÖn b

ªn

ngoµi

Khèi l îng n·o gi¶mNéi tiÕt gi¶mChøc n¨ng gi¶mT¨ng chøng, bÖnh:

-Tim m¹ch-H« hÊp-Tiªu ho¸-X ¬ng khíp, tho¸i ho¸-ChuyÓn ho¸…

BiÓ

u h

iÖn b

ªn tro

ng

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG TỐC ĐỘ LÃO HÓA

SỰ CÂN BẰNG AO – FR, QUYẾT ĐỊNH TỐC ĐỘ LÃO HÓA:

Gốc tự do (FR) được tạo ra trong cơ thể hàng ngày khoảng 10.000.000 FR

Các FR bị phân hủy bởi các chất chống oxy hóa (Antioxydant – AO).

Tốc độ lão hóa phụ thuộc vào sự chênh lệch giữa AO & FR.

- Nếu AO chiếm ưu thế: trẻ lâu – thọ lâu.

- Nếu FR chiếm ưu thế: già nhanh – chóng chết.

Các chất chống oxy hóa: chủ yếu do thực phẩm cung cấp hàng ngày:

1. Hệ thống men của cơ thể.

2. Các Vitamin: A, E, C, B…

3. Các chất khoáng: Zn, Mg, Cu, Fe…

4. Hoạt chất sinh học: Hoạt chất chè xanh, thông biển, đậu tương, rau - củ - quả, dầu gan cá…

5. Các chất màu trong thực vật: Flavonoid…

SƠ ĐỒ: THUYẾT GỐC TỰ DO (FREE RADICAL THEORY OF AGING)

Hàng ràoBảo vệAO

FR-Nguyên tử-Phân tử-Ion

e lẻ đôi, vòng ngoài

1. Hệ thống men2. Vitamin: A, E, C, B…3. Chất khoáng4. Hoạt chất sinh hóa: (chè, đậu tương,rau-củ-quả, dầu gan cá…)5. Chất màu thực vật (Flavonoid)

1. Hô hấp2. Ô nhiễm MT3. Bức xạ mặt trời4. Bức xạ ion5. Thuốc6. Chuyển hóa

FRmới

Phản ứnglão hóa

dây chuyền

Khả năng oxy hóa cao

Phân tử acid béo

Phân tử Protein

Vitamin

Gen

TB não

TB võng mạc

VXĐM

Biến đổi cấu trúc

Ức chế HĐ men

K

Parkinson

Mù

7. Vi khuẩn8. Virus9. KST10. Mỡ thực phẩm11. Các tổn thương12. Stress.

IV. TPCN CHỐNG LÃO HÓA:1. Nguyên lý cơ chế

THỰC PHẨM CHỨC NĂNG

Làm cho AO vượt trội

Chống lão hóa Tế bào

Chống lão hóa Tổ chức

Chống lão hóa cơ thể

Cung cấp chất AO

1.Vitamin: A, E, C, B…2.Các chất khoáng3.Hoạt chất sinh học4.Chất màu thực vật5. Các Enzym

Bổ sung Hormone

1. Hormone sinh dục2. Hormone phát triển (tuyến yên)3. Hormone tuyến tùng

Ngăn ngừa nguy cơ bệnh tật

1. Tăng sức đề kháng2. Giảm thiểu nguy cơ gây bệnh3. Hỗ trợ điều trị bệnh tật

Tăng sức khỏe sung mãn

1. Phục hồi, tăng cường, Duy trì chức năng tổ chức,cơ quan.2. Tạo sự khỏe mạnh, không bệnh tật

1. Kt gen phát triển,ức chế gen lão hóa.2. Kéo dài thời gian sinh sản.

Giảm thiểu bệnh tật

Tạo sự khỏe mạnhcủa TB + cơ thể

C¸c chÊt chèng «xy ho¸ chñ yÕu cã mÆt trong thùc phÈmC¸c chÊt chèng «xy ho¸ chñ yÕu cã mÆt trong thùc phÈm

2. Các chất chống oxy hóa:2. Các chất chống oxy hóa:

Stt ChÊt kh¸ng «xy ho¸ (AO)

Lo¹i thùc phÈm

1. Vitamin E thiªn nhiªn vµ c¸c ®ång ph©n

NhiÒu ë c¸c lo¹i rau qu¶, dÇu thùc vËt

2. -caroten vµ c¸c ®ång ph©n

GÊc, cµ rèt, bÝ ng«, xoµi, m íp ®¾ng

3. Lycopen Cµ chua, gÊc

4. Vitamin C NhiÒu lo¹i qu¶, rau, cam, chanh…

5. Polyphenol ChÌ

6. Phytoeostrogen §Ëu t ¬ng, s¾n d©y

7. Oryzanol C¸m g¹o

8. Sesaminol Gõng

9. Curcumin NghÖ

10. Zingerol Gõng

Stt ChÊt kh¸ng «xy ho¸ (AO)

Lo¹i thùc phÈm

11. Allixin Hµnh, tái

12. Quercetin Hoa hoÌ

13. Lutein Cóc v¹n thä

14. Bioflavonoid Cam, chanh, quýt

15. Proanthocyanidin H¹t nho, th«ng biÓn

16. Anthocyanin Vá qu¶ nho

17. Flavon, diflavon Ng©n h¹nh

18. Silymarin Cóc gai

19. Anthocyanosid Qu¶ viÖt quÊt

20. Vitamin A Gan c¸, gan ®éng vËt

Mét sè thùc phÈm cã chøa c¸c ho¹t chÊt chèng «xy ho¸ Mét sè thùc phÈm cã chøa c¸c ho¹t chÊt chèng «xy ho¸

StSttt

Thùc phÈmThùc phÈm Ho¹t chÊtHo¹t chÊt Ho¹t tÝnhHo¹t tÝnh

1. B¾p c¶i Isothiocyanat Ng¨n chÆn khèi u phæi vµ c¸c c¬ quan kh¸c

2. Rau sóp l¬ Toµn bé Ng¨n chÆn khèi u vó

3. Rau sóp l¬ xanh

Sulforaphan Ng¨n chÆn khèi u

4. Cam, chanh Quescetin Ng¨n chÆn dÞ øng vµ c¸c bÖnh tim

5. Hµnh vµ tái Allicin Lµm tan c¸c côc m¸u, h¹ huyÕt ¸p, b×nh th êng ho¸ hµm l îng cholesterol trong m¸u, ®iÒu chØnh nhÞp ®Ëp cña tim, øc chÕ khèi u phæi vµ c¸c khèi u kh¸c

6. Gõng Zingerol Gi¶m viªm khíp, chèng loÐt, lµm mau lµnh c¸c vÕt th ¬ng ë da vµ lµ mét chÊt chèng «xy ho¸

7. L¸ chÌ t ¬i Epigallocatechingallat (EGCG)

ChÊt chèng «xy ho¸ ng¨n chÆn c¸c khèi u, lµm gi¶m hµm l îng cholesterol trong m¸u

8. L¸ Ginkgo biloba

C¸c flavon B¶o vÖ tuÇn hoµn, lµm tan huyÕt khèi, gi¶m ®©u ®Çu, ng¨n chÆn c¸c bÖnh thÝnh gi¸c vµ liÖt d ¬ng

Stt

Thùc phÈm Ho¹t chÊt Ho¹t tÝnh

9. C¸c lo¹i t¸o gai mµu ®á

C¸c flavonoid H¹ tû lÖ cholesterol vµ ng¨n chÆn dÞ øng

10.

ít Canthaxantin ChÊt chèng «xy ho¸

11.

C©y h ¬ng th¶o

Rosmarinic acid

Ng¨n chÆn c¸c khèi u vµ t¨ng c êng ho¹t ®éng cña tim

12.

T¶o xo¾n Spirulla

Toµn bé Gi¶i ®éc m¸u vµ kÝch thÝch s¶n xuÊt c¸c ph©n tö SOD-superoxid dismutass – chÊt chèng «xy ho¸ cã ho¹t tÝnh cao.

13.

Cµ chua Lycopen Ng¨n ngõa ung th phæi vµ u tuyÕn tiÒn liÖt

14.

NghÖ Curcumin Gi¶m viªm khíp

15.

Mét sè c©y thùc phÈm

Coumaric acid Ng¨n chÆn c¸c khèi u

16.

NhiÒu lo¹i c©y thùc phÈm

Chlorophyll Gi¶i ®éc m¸u, lµm lµnh c¸c bÖnh ë da vµ ng¨n chÆn khèi u.

3. C¸c chÊt bæ sung dinh d ìng:3. C¸c chÊt bæ sung dinh d ìng:

3.1. C¸c hormone vµ tiÒn hormone 3.1. C¸c hormone vµ tiÒn hormone (prohormone):(prohormone):+ C¸c hormone vµ prohormone sinh dôc:

- Hormone sinh dôc nam: Testosteron, Dihydrotestosteron vµ c¸c prohormone nam nh Dehydroepiandrosteron (DHEA) & Androstendion.- Hormone sinh dôc n÷: Estrogen, Progesterone.

+ C¸c Estrogen thùc vËt (Phytoestrogen) + C¸c th¶o d îc cã t¸c dông t ¬ng tù androgen + Hormone t¨ng tr ëng+ Melatonin

3.2. C¸c chÊt thÝch øng (Adaptogen):3.2. C¸c chÊt thÝch øng (Adaptogen):

Lµ chÊt gióp c¬ thÓ con ng êi thÝch nghi víi Lµ chÊt gióp c¬ thÓ con ng êi thÝch nghi víi c¸c hoµn c¶nh bÊt lîi cña m«i tr êng, cã t¸c dông c¸c hoµn c¶nh bÊt lîi cña m«i tr êng, cã t¸c dông kÐo dµi tuæi thä.kÐo dµi tuæi thä.

+ Nh©n s©m+ Nh©n s©m

+ Tam thÊt+ Tam thÊt

+ NÊm Linh chi (cßn gäi lµ nÊm Tr êng thä) + NÊm Linh chi (cßn gäi lµ nÊm Tr êng thä)

+ C©y nhµu (Noni) + C©y nhµu (Noni)

+ H¶i s©m (®Øa biÓn)+ H¶i s©m (®Øa biÓn)

+ YÕn sµo+ YÕn sµo

+ C¸ ngùa+ C¸ ngùa

+ MËt ong+ MËt ong

+ DÇu gan c¸.+ DÇu gan c¸.

3.3. C¸c chÊt chèng 3.3. C¸c chÊt chèng stress vµ b¶o vÖ n·o: stress vµ b¶o vÖ n·o:

ViÖc xö dông c¸c chÊt an thÇn cã t¸c dông lµm gi¶m t¸c h¹i cña c¸c stress vµ nh thÕ sÏ cã t¸c dông lµm t¨ng tuæi thä.

+ Sen+ Sen

+ T¸o ta:+ T¸o ta: cã t¸c dông an thÇn, trÊn tÜnh.

+ Cñ b×nh v«i:+ Cñ b×nh v«i: cã t¸c dông an thÇn, trÊn tÜnh.

+ RÔ Valerian:+ RÔ Valerian: rÔ c©y Valerian cã t¸c dông an thÇn, chèng c¸c stress, ®au ®Çu.

+ B¹ch qu¶:+ B¹ch qu¶: cã t¸c dông chèng l·o ho¸, ng¨n ngõa nhòn n·o do tuæi giµ.

3.4. 3.4. C¸c chÊt bæ sung C¸c chÊt bæ sung vitaminvitamin

Mét sè vitamin vµ nguån thùc phÈm Mét sè vitamin vµ nguån thùc phÈm

Vitamin Nhu cÇu (mg/ngµy

)

T¸c dông Nguån trong thùc phÈm

B1(Thiamin)

1,0 – 1,8 CÇn thiÕt chuyÓn ho¸ gluxit, sinh tr ëng vµ ph¸t triÓn.T¸c ®éng chøc n¨ng c¸c m« thÇn kinh, tæng hîp chÊt bÐo

H¹t ngò cèc toµn phÇn (mÇm), thÞt n¹c, c¸, thÞt gia cÇm, gan

B2(Riboflavin)

1,0 – 1,8 CÇn cho ph¶n øng tho¸i ho¸ gluxit ®Ó t¹o n¨ng l îng, cÇn cho sinh tr ëng vµ ph¸t triÓn, tæng hîp chÊt bÐo

§Ëu t ¬ng, c¸c h¹t cã vá, s÷a, fomat, lßng ®á trøng, phñ t¹ng

B3 (PP)(Niacin)

(Acid Nicotinic)

15,0 – 18,0

Vai trß ph©n gi¶i vµ tæng hîp c¸c gluxit, acid bÐo, acid amin

L¹c, thÞt n¹c, thÞt gia cÇm, c¸, h¶i s¶n, ít ngät, gan

Vitamin tan trong n íc:Vitamin tan trong n íc:

Vitamin Nhu cÇu (mg/ngµy

)

T¸c dông Nguån trong thùc phÈm

B5(Acid

Pantothenic)

7,0 – 10,0

Vai trß trong chuyÓn ho¸ ® êng vµ chÊt bÐo, lµ chÊt ®ång xóc t¸c trong nhiÒu qu¸ tr×nh tæng hîp (sterol, acid bÐo, hemoglobin)

NÊm kh«, gan, bÇu dôc, thÞt, trøng, c¸, ngò cèc.

B6(Pyridoxin)

2,0 – 2,2 Vai trß trong chuyÓn ho¸ acid amin, lµ ®ång enzym trong kho¶ng 60 hÖ enzym

Men kh«, mÇm lóa m×, gan bß non, thÞt gµ, bét ng«, bét m×, thÞt, c¸, rau qu¶, nÊm kh«

B8(Biotin,

vitamin H)

0,1 – 0,3 Lµ ®ång enzym cña c¸c enzym carboxylase, xóc t¸c qu¸ tr×nh s¸t nhËp khÝ CO2 trong c¸c chÊt nÒn, cÇn thiÕt tæng hîp acid bÐo vµ protein

NÊm kh«, gan, bÇu dôc, trøng, ®Ëu, thÞt, c¸, s÷a, rau qu¶, b¸nh m×.

Vitamin Nhu cÇu (mg/ngµy

)

T¸c dông Nguån trong thùc phÈm

B9(Acid folic)

0,3 – 0,5 Tham gia vËn chuyÓn c¸c gèc monocarbon CH3, CHO, tham gia tæng hîp acid nucleic, AND vµ protein. ThiÕu B9 dÉn tíi thiÕu m¸u vµ bÖnh TK

NÊm kh«, gan, bÇu dôc, rau Epinard, c¶i xoong, ®Ëu, fomat, trøng, thÞt, c¸, rau xanh

B12(Cobalamin)

3 – 4 g Tham gia chuyÓn ho¸ acid amin, tæng hîp AND, nh©n b¶n c¸c hång cÇu, t¹o c¸c TB míi

Gan, bÇu dôc, thÞt, trøng, fomat, s÷a, c¸

C(acid

Ascorbic)

50 - 100 Cã vai trß tæng hîp 1 sè hormone chèng l·o ho¸, duy tr× søc bÒn c¸c tÕ bµo da, m¹ch m¸u, r¨ng, x ¬ng, gióp c¬ thÓ hÊp thu Fe vµ lo¹i bá KL ®éc nh Pb, Cd… kÝch thÝch ho¹t ®éng miÔn dÞch, h¹n chÕ ho¹t ®éng cña histamin

Rau, cñ, m¨ng t©y, b¾p c¶i, xóp l¬, ®Ëu, ít, tái, hµnh t©y, c¸c lo¹i qu¶ (cam, chanh, døa, chuèi, lª, nho, xoµi, ®µo, æi…) , thÞt, s÷a.

Vitamin Nhu cÇu

(mg/ngµy)

T¸c dông Nguån trong thùc phÈm

A(Retinol)

80 - 100g

Tham gia h×nh thµnh tÕ bµo vâng m¹c, ®æi míi líp biÓu b×, ng¨n chÆn sù ph¸t triÓn ung th , t¨ng kh¶ n¨ng miÔn dÞch, chèng l·o ho¸, t¨ng tr ëng c¸c tÕ bµo.

DÇu gan c¸, gan ®éng vËt, b¬, trøng, s÷a, cµ rèt, ®Ëu, rau Epinard, c¶i xoong, c¸ mßi

D(Calciferol)

10 – 15 g

KÝch thÝch ruét hÊp thu c¸c chÊt dinh d ìng cã canxi vµ phospho, t¨ng canxi trong m¸u, ë x ¬ng, lµm x ¬ng v÷ng ch¾c, kÝch thÝch ho¹t ®éng tÕ bµo da, ho¹t ®éng c¬ b¾p, tæng hîp insulin trong tuþ

DÇu gan c¸, gan, ®éng vËt, lßng ®á trøng, fomat, b¬

Vitamin tan trong chÊt bÐoVitamin tan trong chÊt bÐo

Vitamin Nhu cÇu

(mg/ngµy)

T¸c dông Nguån trong thùc phÈm

E(Tocopherol

)

15 – 18 UI (1UI = 1mg vitamin E tæng

hîp)

Lµ chÊt chèng «xy ho¸, b¶o vÖ c¸c acid bÐo cña mµng tÕ bµo, ng¨n ngõa v÷a x¬ ®éng m¹ch

ChÊt bÐo ë mÇm lóa, dÇu cä, dÇu ®Ëu nµnh, dÇu ng«, b¬, qu¶ bå ®µo, trøng, c¸, ngò cèc, thÞt ®á (bß, ngùa), rau xanh

K(Phylloquin

on)

70 - 140 g

Tham gia qu¸ tr×nh cÇm m¸u

Gan, rau Epinard, xµ l¸ch, khoai t©y, c¶i b¾p, xóp l¬, thÞt, trøng

3.5. C¸c vitamin kh«ng ph¶i lµ vitamin:3.5. C¸c vitamin kh«ng ph¶i lµ vitamin:- Vitamin B4 (hay Adenin)

- Vitamin B10 (acid Paraaminobenzoic)

- Vitamin B11 (vitamin O)

- Vitamin B13 (acid Orotic)

- Vitamin B15 (Acid Pangamic)

- Vitamin B17 (Laetrile)

- Vitamin F

- Vitamin I (Inositol)

- Vitamin J (Choline)

- Vitamin P (Flavonoides)

C¸c bÖnh thiÕu vitamin:C¸c bÖnh thiÕu vitamin:

tt bÖnh triÖu chøng nguyªn nh©n

1. Phï thòng -Phï-LiÖt

ThiÕu vitamin B1

2. Suy nh îc toµn th©n

XuÊt huyÕt ThiÕu vitamin C

3. ThiÕu m¸u Suy yÕu søc khoÎ

ThiÕu vitamin B12

4. Lë loÐt da -Rèi lo¹n da-Rèi lo¹n t©m thÇn

ThiÕu vitamin PP

5. Kh« m¾t -Mê-Mï

ThiÕu vitamin A

6. Cßi x ¬ng -X ¬ng dÞ d¹ng-ChËm lín, cßi cäc

.

4. C¸c chÊt kho¸ng:

1. Canxi.2. Kali.3. Natri.4. Magiª.5. Clo.6. Phospho.7. L u huúnh.8. §ång.9. S¾t.10. Mangan.11. Flo.

12. Cr«m13. Sªlen.14. Silic.15. KÏm.16. Coban.17. Iod.18. Lithium.19. Molypden.20. Niken.21. Vanadi.22. Nh«m.

Vai trß cña Canxi:Vai trß cña Canxi:

+ Canxi lµ nguyªn tè cã nhiÒu nhÊt trong c¬ thÓ cña chóng ta chiÕm 1,6% träng l îng cña mçi ng êi

+ Ca lµ thµnh phÇn chÝnh cña x ¬ng vµ r¨ng (98 – 99% Ca tËp trung ë x ¬ng vµ r¨ng). Cïng víi Phospho vµ Magiª, Canxi cã vai trß hµn g¾n nh÷ng ®iÓm x ¬ng bÞ tæn th ¬ng, b¶o qu¶n x ¬ng, gióp x ¬ng ph¸t triÓn vµ gi÷ ® îc tÝnh cøng, ch¾c.

- Canxi cßn cã liªn quan tíi c¸c hiÖn t îng co c¬, nhÞp ®Ëp cña tim, sù ®«ng ®Æc cña m¸u, viÖc t¸ch c¸c chÊt acid bÐo ra khái mµng tÕ bµo. Tû lÖ Canxi ë mµng tÕ bµo, trong tÕ bµo hay nh©n tÕ bµo cã ¶nh h ëng quyÕt ®Þnh tíi n¨ng l îng cña tÕ bµo.

Vai trò của Calci

1. Ca là nguyên tố nhiều nhất trong cơ thể chiếm 1,6% trọng lượng cơ thể, khoảng 1000-1500g.

+ Ca là thành phần chính của xương, răng, móng: 99%, còn 1% ở máu, dịch ngoài bào và tổ chức phần mềm.

+ Cùng với P, Mg, Ca có vai trò hàn gắn các điểm xương bị tổ thương, giúp xương phát triển và giữ được tính cứng chắc.

2. Là thành phần chính trong quá trình cốt hóa của xương.

3. Do phải chịu sức nén của cơ thể và sự ma sát khi vận động, các tế bào xương ở đầu khớp xương bị vỡ ra, rồi lại được tái tạo. Quá trình này cần có:

- Vitamin kích thích sự hấp thu Ca.- Mg điều phối Ca vào xương.- Ca cùng với P tạo ra những tế bào xương

mới.4. Ca giữ vai trò truyền dẫn thông tin thứ

hai trong hoạt động của cơ thể, tham gia vào toàn bộ các hiện tượng của cơ thể và công năng của tế bào.

5. Ca còn liên quan đến quá trình đông máu, hiện tượng co cơ, nhịp đập của tim. Tỷ lệ Ca ở màng tế bào, trong tế bào và nhân tế bào có ảnh hưởng quyết định tới nang luong tế bào.

6. Trẻ sơ sinh, trẻ em ở tuổi lớn, phụ nữ mang thai, phụ nữ cho con bú, sau mãn kinh, người già,người bị gãy xương co nhu cầu cao Ca. Người trưởng thành, người có thói quen uống nước có ga, uống cafe hàng ngày, uống thuốc Corticoid đều cần được bổ sung Ca.

Nhu cầu bổ sung Calci hàng ngày :

TT LỨA TUỔI LƯỢNG Ca DÙNG HÀNG NGÀY (mg)

1 Trẻ sơ sinh 300 - 400

2 Trẻ từ 1-3 tuổi 600

3 Trẻ từ 4-9 tuổi 700

4 Trẻ từ 10-12 tuổi 1.000

5 Trẻ từ 13-19 tuổi 1.200

6 Người lớn 800-900

7 Phụ nữ có thai:

Thời kỳ đầu 800

Thời kỳ giữa 1.200

Thời kỳ cuối và cho con bú 1.200

8 Người già 1000-1200

9 Phụ nữ đã mãn kinh 1200-1500

ĐIỀU HÒA TĂNG – GIẢM CA ++ HUYẾT

TUYẾNCẬN GIÁP

Tăng

Tăng Ca ++ huyết

Giảm Ca ++ huyết

Nồng độ Ca++ huyết

Giảm

TUYẾN GIÁP TRẠNG Calcitonin

Parathormon

Chol. + UV

↑ hấp thu Ca ++ từ ruột

Vitamin D

↑ đào thải Ca ++ qua thận

Ngăn cản huy động Ca ++ từ xương

↑ huy động Ca ++ từ xương

Thực phẩmTổng hợp

ở da

Vai trß cña s¾t:Vai trß cña s¾t:

+ C¬ thÓ ng êi chøa tõ 3,5 - 4g s¾t, mét phÇn ë trong hång huyÕt cÇu cña m¸u vµ c¸c s¾c tè cña c¸c c¬+ Tham gia vµo sù vËn chuyÓn «xy tõ phæi tíi c¸c TB vµ nhËn khÝ Co2 cña c¸c tÕ bµo mang vÒ phæi+ S¾t còng lµ nh©n tè tiÕp tay cho oxy ho¸ c¸c tÕ bµo vµ enzym, c¸c ®iÓm cã l u huúnh trªn mµng bäc tÕ bµo vµ c¸c c¬ quan néi t¹ng g©y nªn sù l·o ho¸ vµ c¸c chøng bÖnh do TB bÞ l·o ho¸ sinh ra...+ Nhu cÇu vÒ s¾t cña c¬ thÓ: L îng thøc ¨n cho mét ng êi ¨n mçi ngµy cã thÓ chøa tõ 10 - 30mg s¾t, nh ng cã thÓ chØ hÊp thô ® îc mét phÇn nhá, cì tõ 0,5 - 1mg. + S¾t cã c¶ trong c¸c thøc ¨n cã nguån gèc ®éng vËt hoÆc thùc vËt. L îng s¾t c¬ thÓ hÊp thô ® îc cßn chÞu ¶nh h ëng gi÷a c¸c thøc ¨n vµ n íc uèng víi nhau.

Vai trß cña kÏm:Vai trß cña kÏm:

C¬ thÓ ng êi tr ëng thµnh chøa kho¶ng 2,5g Zn:

+ 30% l îng nµy ë trong x ¬ng

+ 60% trong c¸c c¬ b¾p, nh ng tËp trung nhiÒu nhÊt ë m¾t, tuyÕn tiÒn liÖt, thËn, gan, tuþ, tãc vµ huyÕt thanh cña m¸u (cã kho¶ng 0,9 mg/l).

Trong thêi gian mang thai, nång ®é Zn trong m¸u ng êi mÑ cã khi gi¶m sót tíi 50% v× ®· truyÒn sang thai.

+ Zn cã liªn quan víi h¬n 200 enzym, víi c¸c chøc n¨ng:

- KÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña c¸c TB míi, phôc håi c¸c tÕ TB bÞ c¸c gèc tù do lµm tæn th ¬ng.- H×nh thµnh vµ ®iÒu hoµ sù ho¹t ®éng cña mét sè hormone nh insulin cña tuyÕn tuþ, gustin cña tuyÕn n íc bät, testosterone (hormone sinh dôc nam).- §iÒu hoµ tû lÖ gi÷a c¸c tÕ bµo thµnh phÇn cña m¸u.- T¨ng c êng kh¶ n¨ng hÊp thô oxy cña hång huyÕt cÇu.- T¨ng cuêng tÝnh bÒn cña c¸c thµnh m¹ch, c¸c mµng tÕ bµo.- §iÒu hoµ sù ho¹t ®éng cña tuyÕn tiÒn liÖt.- KÝch thÝch sù phôc håi c¸c vÕt th ¬ng.- KÝch thÝch sù chuyÓn ho¸ cña vitamin A.- KÝch thÝch sù ho¹t ®éng cña thÞ gi¸c vµ cña hÖ TKTW.- Gióp c¬ thÓ lo¹i bá c¸c chÊt ®éc h¹i, c¸c nguyªn tè kim lo¹i nÆng, chèng l¹i sù l·o ho¸.

Vai trß cña Iod:Vai trß cña Iod:

+ C¬ thÓ ng êi cã kho¶ng 50 mg iod, 20-30% l îng Iod nµy tËp trung ë tuyÕn gi¸p. L îng Iod trong m¸u tõ 0,1 - 0,3 g/100 ml vµ trong c¸c hormone cña tuyÕn gi¸p tõ 4-8 g/100 ml.+ Vai trß chñ yÕu cña Iod lµ tham gia vµo viÖc h×nh thµnh c¸c hormone cña tuyÕn gi¸p. Nh÷ng hormone nµy rÊt quan träng cho sù ph¸t triÓn hµi hoµ cña c¬ thÓ nãi chung vµ bé n·o nãi riªng, cã liªn quan tíi:•Sù ph¸t triÓn vµ bÒn ch¾c cña x ¬ng (do vai trß ®iÒu tiÕt l îng P vµ Ca trong c¬ thÓ).•Sù ho¹t ®éng cña c¸c c¬.•ViÖc ph©n phèi oxy cho c¸c c¬ tim.•Sù chuyÓn ho¸ chÊt ë ruét.•Sù SX HC (do chøc n¨ng ®iÒu khiÓn viÖc hÊp thô chÊt s¾t).•Chøc n¨ng thanh läc c¸c chÊt cña thËn.•Sù ®iÒu chØnh th©n nhiÖt.•ViÖc tæng hîp c¸c ph©n tö L míi vµ lo¹i bá c¸c ph©n tõ L ®· xuèng cÊp.•KÝch thÝch vµ ®iÒu khiÓn sù chuyÓn ho¸ c¸c G vµ protein trong c¬ thÓ.

C¸c acid amin ® îc dïng d íi d¹ng TPCN bæ sung c¸c chÊt dinh d ìng:

- Taurin: cã t¸c dông t¨ng c êng chøc n¨ng n·o, tim, phæi.

- Arginin: t¨ng c êng chøc n¨ng sinh dôc nam, chøc n¨ng miÔn dÞch, chèng viªm, lµm lµnh vÕt th ¬ng, chèng khèi u.

- Lysin: cã vai trß ®iÒu hoµ ho¹t ®éng tuyÕn Tïng, tuyÕn vó vµ buång trøng, cÇn cho ph¸t triÓn søc lín vµ x ¬ng, gióp dÔ hÊp thu Ca vµ gi÷ c©n b»ng Nitrogen.

- Methionin: cã vai trß quan träng trong sù trao ®æi chÊt trong c¬ thÓ, lµ chÊt cho nhãm Methyl, ®Æc biÖt trong chu tr×nh chuyÓn ho¸ Protein- Methionin- Homocysteine, Homocysteine lµ nguy c¬ g©y tai biÕn tim m¹ch.

5. C¸c axit amin5. C¸c axit amin : :

- Cystein: ® îc sö dông lµ chÊt bæ sung dinh d ìng ®Ó b¶o vÖ tãc. Cystein lµ chÊt chèng oxy ho¸.

- L- Cystin: cã nhiÒu ë tãc, l«ng, mãng, sõng ®éng vËt. L- Cystin ® îc dïng trong tr êng hîp s¹m da, viªm da, eczema, dÞ øng, trøng c¸, gia t¨ng tiÕt b· nhên, rông tãc, g·y tãc, lo¹n d ìng mãng, gißn mãng, ® îc dïng c¶ khi suy nh îc c¬ thÓ, bÖnh m¾t.

- Valin, Leucin, Isoleucin: lµ 3 trong 10 axit amin cÇn thiÕt, kh«ng thÓ thay thÕ ® îc ( 8 axit amin cÇn thiÕt lµ c¸c axit amin c¬ thÓ kh«ng tæng hîp ® îc lµ : Valin, Leucin, Isoleucin, Methionin, Threonin, Lysin, Phenylalanin vµ Tryptophan vµ 2 axit amin b¸n cÇn thiÕt: Histidin vµ Arginin). C¸c axit amin nµy rÊt cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ trong c¬ thÓ.

- L- carnitin: ® îc sö dông hç trî chèng l·o ho¸, quÐt dän gèc tù do vµ t¨ng kh¶ n¨ng thÓ lùc.

- Whey Protein: Lµ c¸c s¶n phÈm cã chøa nhiÒu axit amin, ® îc s¶n xuÊt tõ phÇn n íc khi chÕ biÕn s÷a chua.

C¸c axit amin ngoµi vai trß lµ nguyªn liÖu ®Ó tæng hîp Protein, cßn tæng hîp nªn mét sè hîp chÊt cã ho¹t tÝnh sinh häc nh mét sè Hormone, Glutathion, Creatin, Taurin, axit Nicotinic...

C¸c axit bÐo ch a no cã nhiÒu nèi ®«i lµ nh÷ng axit bÐo cã tõ hai nèi ®«i trë lªn trong chuçi carbon.

NÕu vÞ trÝ nèi ®«i ®Çu tiªn ë vÞ trÝ thø 3 tÝnh tõ gèc Methyl th× gäi lµ n-3 (ω - 3) hoÆc ë vÞ trÝ thø 6 th× gäi lµ n-6 (ω - 6).

C¸c axit bÐo nhãm n-3 vµ n-6 cã nhiÒu vai trß sinh häc nhÊt: - Axit Linolenic (18:3, n-3):

Axit Linolenic cã thÓ bÞ kÐo dµi vµ khö t¹o thµnh EPA vµ DHA lµ hai axit bÐo ch a no cÇn thiÕt cã ho¹t tÝnh sinh häc quan träng.

C¸c axit bÐo ch a noC¸c axit bÐo ch a no::

- Axit Linoleic (18 carbon 2 nèi ®«i, ký hiÖu: 18:2, n-6):

Lµ mét axit bÐo ch a no cÇn thiÕt mµ c¬ thÓ còng kh«ng tæng hîp ® îc, cÇn ® îc cung cÊp tõ thùc phÈm bæ sung.

Mét s¶n phÈm chuyÓn ho¸ cña axit Linoleic lµ axit Arachidonic (20:4), khi thiÕu axit Linoleic, axit Arachidonic cã thÓ thay thÕ mét phÇn.

C¸c axit bÐo ch a no lµ tiÒn chÊt cña mét nhãm chÊt sinh häc quan träng gäi chung lµ Eicosanoid. Eicosanoid bao gåm c¸c chÊt: Prostaglandin, Thromboxan vµ Leukotrien tham gia vµo nhiÒu qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ trong c¬ thÓ, cã vai trß quan träng cho ho¹t ®éng cña hÖ tim m¹ch, cña n·o bé.

C¸c axit bÐo kh«ng no n-3 chñ yÕu cã ë dÇu c¸, c¸, axit bÐo kh«ng no n-6 cã nhiÒu trong dÇu thùc vËt ( dÇu gÊc, dÇu ®Ëu t ¬ng) vµ c¸c lo¹i rau xanh.

- Trong qu¸ tr×nh hãa häc ®Òu cã vai trß xóc t¸c - Trong qu¸ tr×nh hãa häc ®Òu cã vai trß xóc t¸c cña Enzym.cña Enzym.

- Nhê cã Enzym mµ c¸c qu¸ tr×nh ho¸ häc x¶y ra - Nhê cã Enzym mµ c¸c qu¸ tr×nh ho¸ häc x¶y ra rÊt nh¹y víi tèc ®é rÊt nhanh (gÊp tõ 108 – 1011 rÊt nh¹y víi tèc ®é rÊt nhanh (gÊp tõ 108 – 1011 lÇn so víi ph¶n øng b×nh th êng): VÝ dô lÇn so víi ph¶n øng b×nh th êng): VÝ dô Bromelanin tõ døa cã t¸c dông t¨ng c êng tiªu ho¸, Bromelanin tõ døa cã t¸c dông t¨ng c êng tiªu ho¸, chèng viªm.chèng viªm.

- NhiÒu lo¹i Enzym trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng - NhiÒu lo¹i Enzym trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cÇn cã sù phèi hîp cña mét chÊt h÷u c¬ ®Æc cÇn cã sù phèi hîp cña mét chÊt h÷u c¬ ®Æc hiÖu gäi lµ Coenzym, thiÕu c¸c chÊt nµy, th êng hiÖu gäi lµ Coenzym, thiÕu c¸c chÊt nµy, th êng Enzym kh«ng ho¹t ®éng ® îc: Enzym kh«ng ho¹t ®éng ® îc: Coenzym Q10 cã Coenzym Q10 cã vai trß quan träng trong chuyÓn ho¸ n¨ng l îng (t¹o vai trß quan träng trong chuyÓn ho¸ n¨ng l îng (t¹o ra ATP) vµ lµ chÊt chèng oxy ho¸ tan trong dÇu ra ATP) vµ lµ chÊt chèng oxy ho¸ tan trong dÇu mì, gióp b¶o vÖ chèng l¹i bÖnh tim m¹ch, lµm mì, gióp b¶o vÖ chèng l¹i bÖnh tim m¹ch, lµm chËm ph¸t triÓn bÖnh Parkinson, chèng stress, chËm ph¸t triÓn bÖnh Parkinson, chèng stress, bÖnh gan m¹n tÝnh vµ t¨ng søc ®Ò kh¸ng trong bÖnh gan m¹n tÝnh vµ t¨ng søc ®Ò kh¸ng trong ung th .ung th .

C¸c enzymeC¸c enzyme::

C¸c Probiotic vµ PrebioticC¸c Probiotic vµ Prebiotic::

+ C¸c Probiotics (chÊt t¹o sinh):+ C¸c Probiotics (chÊt t¹o sinh): Lµ Lµ c¸c TPCN bæ sung nh÷ng VK sèng cã c¸c TPCN bæ sung nh÷ng VK sèng cã lîi vµo ® êng ruét. lîi vµo ® êng ruét.

C¸c s¶n phÈm Probiotics lµ s¶n C¸c s¶n phÈm Probiotics lµ s¶n phÈm tõ s÷a cã chøa hai lo¹i vi khuÈn: phÈm tõ s÷a cã chøa hai lo¹i vi khuÈn: Lactobacilli vµ Bifidobacteria (d¹ng Lactobacilli vµ Bifidobacteria (d¹ng ®«ng kh«).®«ng kh«).

HỆ VI SINH VẬT ĐƯỜNG RUỘT

. Tổng lượng vi khuẩn đường ruột khoảng: 100,000,000,000,000 (100 trillions)

( Tế bào cơ thể: 10,000,000,000,000)

. Có hơn 400 loài, ước khoảng: 1.0 ~1.5 kg

Dạ dày100-103 CFU/ml

LactobacillusStreptococcus

StaphylococcusEnterobactericeae

Yeasts

Ruột kết1010-1012 CFU/ml

BacteroidesEubacteriumClostridium

PeptostreptococcusStreptococcus

BifidobacteriumFusobacteriumLactobaccillus

EnterobacteriaceaeStaphylococcus

Yeasts

Tá tràng & hỗng tràng102-105 CFU/ml

LactobacillusStreptococcus

EnterobacteriaceaeStaphylococcus

Yeasts

Ruột hồi & Ruột tịt103-109 CFU/mlBifidobacterium

BacteroidesLactobacillus

EnterobacteriaceaeStaphylococcus

ClostridiumYeasts

2 loại vi khuẩn có lợi chủ yếu: Lactobacillus – hiện diện chủ yếu ở ruột non. Bifidobacterium – hiện diện chủ yếu ở ruột già.

Lactobacilli Coliform bacteria Staphylococci

Bifidobacteria Bacteroides Clostridia

Tổng hợp vitamins Hỗ trợ tiêu hóa và hấp thu Ngăn ngừa nhiễm Tăng cường hệ miễn dịch

* Lactobacillus

* Bifidobacteria

Vi khuẩn có lợi (Vi khuẩn tốt)

Tăng cường sức khỏe

: 85%

Gây ra các chất hoại tử(NH3,H2S, Amines, Phenols,

Indole etc) Kích thích tạo các hợp chất

gây ung thư. Sản xuất độc tố.

Suy giảm sức khỏe

Vi khuẩn gây hại(Vi khuẩn xấu)

:15%

Echericia coli Staphylococcus

Bacteroides Clostridium

Điều gì xảy ra khi hệ vi sinh vật đường ruột bị rối loạn?

Đau bao tử.Sình hơi.Hệ miễn dịch yếuLuôn cảm thấy mệt mỏi.Tiêu chảy thường xuyên.Táo bón.Có nguy cơ dẫn đến bệnh

nghiêm trọng: ung thư.

Bằng cách nào để có sức khỏe tốt?Hãy giữ cho hệ đường ruột khỏe mạnh!

Giảm stress

Ăn uống cân bằng, hợp lý

TPCN= Bổ sung khuẩn có lợi(Probiotics)

Vận động thể lực

Probiotics là gì?

Là những vi sinh vật sống, mà khi tiêu thụ vào một cơ thể 1 lượng đầy đủ sẽ có tác động có lợi cho sức khỏe của người sử dụng (FAO/WHO 2001)

Metchnicoff phát hiện ra năm 1907

Các yêu cầu cho 1 Probiotic.

Probiotics

Kháng dịch vị dạ dày và dịch mật,

tiến đến ruột non vẫn sống

Có khả năng phát triển trong ruột

Giá cả hợp lý

Đảm bảo an toàn(qua thử nghiệm và

thực tế chứng minh)

Chứng minh có lợi cho sức khỏe

Có khả năng duy trì lượng khuẩn

ổn định khi ở dưới dạng thực phẩm

Hiệu quả của Probiotic đối với sức khỏe con người.

1. Cải thiện hệ vi sinh vật đường ruột

2. Ức chế sự hình thành các chất gây hoại tử ruột, giảm sản xuất độc tố.

3. Điều hòa hệ miễn dịch.

4. Cải thiện tình trạng không dung nạp lactose.

5. Giảm hàm lượng cholesterol và nguy cơ gây các bệnh tim mạch.

6. Cải thiện những rối loạn và bệnh của ruột.

7. Giảm dị ứng.

8. Tổng hợp Vitamin.

9. Cải thiện sự hấp thu khoáng.

Tác dụng của Probiotics

1. Vi khuẩn Probiotic phá vỡ các Hydratcacbon, phân tách chúng thành các dưỡng chất cơ bản tạo điều kiện cho hấp thu.

2. Xâm nhập vào lớp đáy chất thải bám trên thành ruột, gắn vào chất thải, đẩy chất thải,, chất phân ra khỏi tích tụ trong thành ruột, do đó có tác dụng làm sạch đường tiêu hóa.

3. Tổng hợp nhiều men quan trọng và làm tăng hoạt lực các Vitamin, đặc biệt là vitamin nhóm B,K,men Lactaza, các axit béo và canxi.

4. Làm tăng cường hệ thống miễn dịch: vì thế có tác dụng:4.1. Hỗ trợ điều trị dị ứng

4.2. Hỗ trợ điều trị suy giảm miễn dịch.

4.3. Hỗ trợ điều trị viêm nhiễm.

4.4. Hỗ trợ điều trị K: do:

- Khử độc bằng cách tiêu hóa Carcinogen.

- Thay đổi môi trường ruột, giảm chuyển hóa các VSV tạo ra chất gây K.

- Sản xuất các sản phẩm chuyển hóa (Butyrate) cso tác dụng cải thiện khả năng tế bào chết (quá trình ẩm bào).

- Sản sinh ra các chất ngăn cản tâng trưởng tế bào khối u.

- Kích thích hệ thống miễn dịch, kháng lại sự phát triển của tế bào K.

5. Probiotics: có tác dụng chống táo bón, làm nhu động đại tràng mềm mại hơn, tác dụng giảm tiêu chảy.

6. Probiotics: sản xuất ra các protein đặc hiệu có đặc tính như kháng thể chống lại các tác nhân VK. Đồng thời Probiotics tạo ra môi trường axit nhẹ, kìm hãm sự phát triển của VK gây bệnh. Probiotics kích thích tế bào Lympho B tăng cường sản xuất kháng thể, kích thích sản xuất Interrencn.

7. Probiotics hoạt động cộng sinh với tế bào nội mô và nội tạng để sinh tổng hợp Protein và đào thải chất độc ra ngoài cơ thể.

8. Probiotics tổng hợp ra Lactoferin trong quá trình chuyển hóa, giúp cơ thể tăng hấp thu sắt bị thiếu hụt.

Vì sao phải bổ sung Probiotics?

CÁC YẾU TỐ GÂY RỐI LOẠN HỆ VSV ĐƯỜNG RUỘT

1. Chế độ ăn không cân đối:- Sử dụng TP ô nhiễm.- Sử dụng TP chế biến sẵn thay cho TP tự nhiên.2. Dùng kháng sinh- Trực tiếp - Gián tiếp3. Ngộ độc TP ( cấp tính, mạn tính).4. Sử dụng HCBVTV, phân hóa học trong canh tác.5. Nước uống khử trùng bằng hóa chất.6. Hóa trị liệu, xạ liệu, liệu pháp thụt tháo, tẩy rửa đường tiêu hóa.7. Stress, làm việc quá mức.8.Sự lão hóa 9.Uống nhiều rượu bia.

Phá hủy sự cân bằng của VSV đường ruột

Cần bổ xung Probiotics.

Cơ chế bảo vệ của chủng Probiotics.

1. Ức chế các vi sinh gây hại bằng nhiều cách:

- Làm giảm pH của hệ đường ruột dưới mức độ mà các VSV gây bệnh có thể phát triển trong môi trường chứa các sản phẩm trao đổi chất như axit lactic, axit acetic…

- Chủng khuẩn probiotics sẽ tạo ra các hợp chất kháng khuẩn (bactericin) để ức chế và tiêu diệt vi sinh gây hại.

- Cạnh tranh vị trí gắn lên nội mô ruột.- Kích thích sự hình thành kháng thể IgA

chống lại VSV gây bệnh.

2. Làm giảm hàm lượng độc tố, kể cả các chất gây ung thư, giúp ngăn ngừa ung thư (ungb thư bàng quang, ung thư vú) bằng cách:

- Probiotics sẽ ức chế những vi khuẩn mà có vai trò trong việc chuyển các tiền chất ung thư thành chất có khả năng gây ung thư (carcinogens).

- Probiotics có thể kết hợp và/hoặc bất hoạt chất gây ung thư.

- Sản xuất butyrate để kích thích chu trình chết (aptosis) của các tế bào bất thường.

- Gia tăng đáp ứng miễn dịch của tế bào chủ chống lại tế bào gây ung thư.

Các vi sinh vật có lợi là Probiotics.

Lactobacillus sp Bifidobacterium Vi khuẩn

axit Lactic khác

Các loại

VSV khác

L.Acidophilus

L. Amylovorus

L. Casei

L. Crispatus

L.Delbrueckii subsp,bulgaricus

L.Gasseri

L.Johnsonii

L.Paracasei

L.Plantarum

L. Reuteri

L.rhamnosus

B.Adolescentis

B.Animalis

B.Bifidum

B.Breve

B.Ifantis

B.Lactis

B.longum

Enterococcus faecalis

Enterococcus faecium

Lactococcus lactis

Leuconstoc mesenteroides

Sporolactobacillus inulinus

Streptococcus thermophilus

Bacillus cereus var, toyoi

Escherichia coli strain nissle

Propionibacterium freudenreichii

Sacchsromyces cerevisiae

Saccharomyces boulardii

(Holzapfel et al.2001)

+ C¸c Prebiotics (chÊt + C¸c Prebiotics (chÊt tiÒn sinh):tiÒn sinh): Lµ c¸c TPCN Lµ c¸c TPCN bæ sung c¸c thµnh phÇn bæ sung c¸c thµnh phÇn cã t¸c dông t¨ng c êng kh¶ cã t¸c dông t¨ng c êng kh¶ n¨ng sèng, kÝch thÝch sù n¨ng sèng, kÝch thÝch sù ph¸t triÓn vµ t¨ng ho¹t ph¸t triÓn vµ t¨ng ho¹t tÝnh cña c¸c VK Probiotics. tÝnh cña c¸c VK Probiotics.

C¸c s¶n phÈm Prebiotics vÝ C¸c s¶n phÈm Prebiotics vÝ dô nh c¸c ® êng cã trong dô nh c¸c ® êng cã trong hoa qu¶, mËt ong, thùc hoa qu¶, mËt ong, thùc phÈm cã c¸c ® êng GOS phÈm cã c¸c ® êng GOS nh s÷a dª...nh s÷a dª...

LÃO HOÁ VÀ GIẤC NGỦ

Chức năng hệ thần kinh

1. Cảm giác: • Thu nhận kích thích• Dẫn truyền về TW

2. Xử lý thông tin:• Phân tích• Ra quyết định•Lưu gửi thông tin

3. Vận động: thực hiện các đáp ứng thích hợp với kích thích

Trạng thái thần kinh

1. Trạng thái hoạt động:• Hưng phấn • Tăng các phản xạ, tăng xung động TK (400 xung động/s)• Cần nhiều: O2, ATP, Glucose, B1, B6, Leucin, Glutamin • Tăng sản xuất ra: NH3, Acetylcholin, Glutamin

2. Trạng thái nghỉ:• Ức chế• Ức chế các phản xạ• Giảm xung động TK (10 xung động/s) để duy trì trương lực TK của cơ thể

Phân loại người cao tuổi

45-59: Người trung niên 60-74: Người có tuổi 75-90: Người già > 90 : Người già, sống lâu

Ngủ:

+ Trạng thái sinh lý không ý thức

+ Người đang ngủ không biết mình :

- Đang tồn tại

- Đang sống

- Không có nhận thức

- Không suy nghĩ

Giấc ngủ Gồm 2 trạng thái kế tiếp thay thế nhau (thường là 90 phút có giấc ngủ REM)

Giấc ngủ sóng chậm:1. Ngủ rất say, yên tĩnh2. Các chức năng thực vật giảm• nhịp chậm• nhịp thở• HA• nhiệt độ• CHCB3. Sóng não: tần số thấp, biên độ cao (gọi là sóng chậm)4. Không có mộng(có nhưng tỉnh dây quên hết)

Giấc ngủ REM (Rapid eyes movements) (Ngủ sóng nhanh)1. Não hoạt động nhưng không có ý thức2. Có mộng (chiêm bao), tỉnh dậy còn nhớ3. Kích thích đánh thức khó hơn giấc ngủ sóng chậm,nhưng thường có ở cuối giấc ngủ1. Trương lực cơ toàn thân rất giảm2. Nhịp tim, nhịp thở thất thường, không đều3. Một số cơ cử động: cơ mắt (gây mắt cử động nhanh), cơ gáy ...4. Não: có sóng nhanh của quá trình khử đồng bộ

Chu kỳ: Thức - ngủ để duy trì sự hoạt động / tiêu hao và nghỉ ngơi / hồi phục

Tác dụng sinh lý của giấc ngủ.1/3 cuộc đời là giấc ngủ!

Đối với hệ thần kinhPhục hồi hoạt động thần kinh, tâm thần,

củng cố trí nhớ, chống sự huỷ hoại

Phục hồi sự cân bằng giữa các phần của hệ TKTW (giữa các trung tâm TK)

Đối với toàn thân

Giấc ngủ có tác dung phục hồi sức khoẻ

Đối với ngoại vi thân thể

Lúc thức: tăng hưng phấn giao cảm làm tăng tần số xung tới cơ, tăng trương lực cơ

Lúc ngủ: tăng hoạt tính phó giao cảm gây giảm HA, mạch chậm, giãn mạch da, giãn cơ vân, CHCB giảm 10-30%

Không ăn: có thể sống được 3-4 tuần.Không ngủ: chỉ sống được 5-8 ngày.Không uống: sống được 3-4 ngày.

Rối loạn nhịp ngủ:• Ban ngày ngủ gà ngủ gật• Ban đêm mất ngủ

Rối loạn giấc ngủ

Rối loạn chất lượng giấc ngủ:• Ngủ không ngon giấc• Ngủ không sâu• Dễ tỉnh giấc• Dễ ác mộng

Rối loạn thời gian ngủ: Ngủ chỉ được 3-4h/d.

Rối loạn nhịp ngủ:• Ban ngày ngủ gà ngủ gật• Ban đêm mất ngủ

Nguyên nhân gây rối loạn giấc ngủ

1. Sự lão hoá tế bào não:

+ TB teo nhỏ.

+ Suy giảm chức năng: hưng phấn, ức chế và dẫn truyền ....

2. Suy nghĩ căng thẳng về công việc, sự việc hiện tượng xảy ra.

3. Giảm các hoạt động thể lực, ít tiếp xúc ánh sáng.

4. Thay đổi nhịp sinh học.

5. Bệnh lý: - Bệnh cơ, xương, khớp- Loãng xương.- Thiếu máu cơ tim gây đau ngực- U xơ tiền liệt hay đi tiểu về đêm- Đái tháo đường- Hen, viêm phế quản- Bệnh tiêu hoá- Bệnh tâm thần kinh ....6. Thuốc, thực phẩm kích thích: CorticoidHormone tuyến giápThuốc hạ HACafe, ROH, chè đặc ....

Những điều cơ bản chuẩn bị cho giấc ngủ khoa học bao gồm:

1. Chuẩn bị chỗ ngủ:- Giường đặt theo vị trí đầu Nam, chân Bắc. Nằm theo

phương vị này, khí huyết kim mạch có thể song song với hướng của từ trường trái đất, có thể giảm chuyển hoá cơ thể khi ngủ, giảm tiêu hao năng lượng, làm khí huyết lưu thông, ngủ được sâu.

- Đệm có độ cứng thích hợp. Đệm quá cứng sẽ có cảm giác khó chịu, ngủ dậy hay đau ê ẩm toàn thân. Đêm quá mềm sẽ lún nhiều, cột sống bị uốn cong, vùng bụng bị chèn ép, hô hấp khó khăn, khó trở mình, thân thể không được thư giãn tốt.

- Chăn vừa đủ ấm, thường xuyên phơi nắng. Gối có chiều cao 8-12 cm là vừa.

- Nhiệt độ phòng ngủ từ 20-240C là tốt nhất, không khí trong phòng phải trong lành, khi ngủ không nên để ánh sáng

2. Tư thế ngủ:+ Tư thế ngủ nên “cong như cung” để tất cả

các cơ được thả lỏng tối đa.

+ Tư thế nên nghiêng bên phải, đầu gối hơi co. người bị bệnh tim nên nằm nghiêng bên phải.

+ Người bị bệnh gan và trướng bụng nên nằm nghiêng bên phải là thích hợp.

+ Khi ngủ, hạn chế nằm ngửa vì nằm ngửa, các cơ không được thả lỏng, tay dễ đè nên ngực, gây khó thở, đè lên tim khi ngủ dễ gây ác mộng và hiện tượng “bóng đè”.

3. Trước khi ngủ:- Nên vận động nhẹ nhàng, thích

hợp.- Làm vệ sinh cá nhân: rửa mặt,

đánh răng, rửa chân bằng nước ấm.

- Dùng nước nóng rửa vùng sinh dục, hậu môn, vừa giữ được sạch sẽ vừa phòng bênh trĩ.

4. Thời gian ngủ:

Trung bình mỗi ngày nên ngủ đủ 8 giờ, trong đó ngủ trưa từ 30 phút đến 1h.

5. Giấc ngủ của người cao tuổi cần chú ý:- Không hút thuốc lá trên giường, vì dễ gây cháy. Người cao tuổi

cảm nhận chậm chạp, động tác lề mề, khi xảy ra hoả hoạn rất khó tự cứu.

- Khi dậy đi tiểu đêm phải giữ ấm, tránh gió lạnh, phòng trượt trơn ngã. Tốt nhất nên để bô đi tiểu ở gầm giường để dùng vào ban đêm.

- Khi tỉnh giấc, không nên rời khỏi giường ngay. Khi tỉnh dậy, nếu chuyển từ tư thế nằm sang tư thế đứng đột ngột, dễ làm huyết áp tăng, tim đập nhanh, mạch máu co thắt, có khi gây đột quỵ Cách tốt nhất và an toàn là nên xoa bóp cơ thể trên giường, cử động chân tay nhẹ nhàng, rồi nghiêng mình ngồi dậy, từ từ xuống giường.

- Trước khi ngủ, tránh để hưng phấn, tránh nghĩ căng thẳng, không cáu giận hoặc vui mừng quá mức.

- Không nên ngủ ở đầu gió, vì khi ngủ công năng điều tiết thân nhiệt giảm, cơ bắp thả lỏng, lỗ chân lông mở to, nếu gặp gió lạnh dễ sinh cảm lạnh và các bệnh khác.

- Nếu có bệnh mạn tính như HA cao, u tiền liệt tuyến ... Cần phải được điều trị để tránh đi tiểu về ban đêm.

- Khi ngủ không nên để đèn sáng và đắp chăn kín đầu, vì ánh sáng cũng là một kích thích và trùm chăn kín đầu sẽ gây thiếu oxy.

Khi nào cần hỗ trợ cho giấc ngủ

1. Các bệnh gây mất ngủ:

Bệnh xương khớp

Bệnh tiêu hoá

Bệnh tim mạch

Các bệnh mạn tính khác

2. Bị căng thẳng thần kinh:- Stress- Suy nhược thần kinh

3. Mất ngủ kéo dài không rõ nguyên nhân.

4. Lão hoá.

Thử nghiệm đánh giá cường độ luyện tập của bản thân

1. Đi bộ (với nhịp bước bình thường) từ tầng 1 lên tầng 4: Nếu đến tầng 4:

+ Vẫn thở nhẹ nhàng, không có cảm giác khó chịu: tốt+ Thấy khó thở: Trung bình+ Thấy rất khó thở, mệt mỏi ngay khi đến tầng 3: kém

2. Đo mạch:+ Dưới 100-120 lần/phút: tốt+ Từ 120-140 lần/phút: trung bình+ Trên 140 lần/phút: kém(Ghi chú: đếm 10 giây đầu rồi nhân với 6, vì số mạch giảm

nhanh theo thời gian, đếm dài không chính xác)

COMPANY NAME

Trân trọng cảm ơn !www.vads.org.vn