รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_SUWEE(2013) หนา 1 ของ 17

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ

13-AG-29-GE-WSP-B

Workshop on Best Practices in Green Productivity in Agriculture

ระหวางวนท 7 – 11 ธนวาคม 2556

ณ เตหะราน ประเทศอหราน

จดท าโดย นายสวร งานด

ผอ านวยการกลมแผนงาน ส านกงานพฒนาเศรษฐกจจากฐานชวภาพ (องคการมหาชน)

วนท 27 มกราคม 2557

สวนท 1 ขอมลทวไปของโครงการ

1.1 รหสและชอโครงการ: 13-AG-29-GE-WSP-B, Workshop on Best Practices in Green

Productivity in Agriculture

1.2 ระยะเวลา 5 วน

1.3 สถานทจด เมองเตหะราน ประเทศอหราน

1.4 ชอเจาหนาทเอพโอประจ าโครงการ Ms. Mitra Alipour

1.5 จ านวนและรายชอวทยากรบรรยาย จ านวน 8 ทาน ดงน

1.5.1 Dr. Muhammad Saeed, Senior Program Officer, Asian Productivity

Organization, Tokyo, Japan

1.5.2 Dr. A.K. Yadav, Consultant, Ministry of Agriculture, New Delhi, India

1.5.3 Dr. M.H. Emadi, International Agricultural Policy Advisor & Consultant,

Ministry of Agriculture, Tehran, IR Iran

1.5.4 Dr. Mikio Umeda, Professor Emeritus, Kyoto University, Kyoto, Japan

1.5.5 Dr. Jin-Yong Choi, Associate Professor, Seoul National University, Seoul,

Korea

1.5.6 Dr. M. Rezapanah, director of Center of Excellence for Organic Agriculture,

Tehran, IR Iran

1.5.7 Dr. M. Hashemi, Visiting Assistant Professor, University of Kurdistan, Iran and

Associated Researcher, Newcastle Institute for Research on Sustainability

(NIReS), U.K.

1.5.8 Dr. K. Razavi, Executive director for centre for sustainable development,

Tehran, IR Iran

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_SUWEE(2013) หนา 2 ของ 17

1.6 จ านวนผ เขารวมโครงการและประเทศทเขารวมโครงการ จ านวน 24 ทาน จาก 10 ประเทศ ไดแก

1.6.1 Dr. Tsai Yi Fong, Republic of China

1.6.2 Dr. Dharamvir Singh Rana, India

1.6.3 Dr. Muthunalliappan Maheswari, India

1.6.4 Mr. Pawan Kumar, India

1.6.5 Dr. I Wayan Alit Artha Wiguna, Indonesia

1.6.6 Mr. Iman Hilman Zainudin, Indonesia

1.6.7 Dr. Ali Moghaddam, IR Iran

1.6.8 Dr. Mohammad Kazem Ramezani, IR Iran

1.6.9 Dr. Mohammad Reza Mostofi Sarkari, IR Iran

1.6.10 Dr. Mohammad Reza Shahpasand, IR Iran

1.6.11 Mr. Seyed Ghobad Mokarrami, IR Iran

1.6.12 Mr. Vahid Jafarian, IR Iran

1.6.13 Mr. Zainon Bin Harun, Malaysia

1.6.14 Dr. Aamir Nawaz, Pakistan

1.6.15 Mr. Muhammad Irfan Nawaz, Pakistan

1.6.16 Ms. Neelofur S. Hafeez, Pakistan

1.6.17 Ms. Christian S. Eparwa, Philippines

1.6.18 Mr. Mario Alviar Lapitan, Philippines

1.6.19 Ms. Merlinda Ponce Calubaquib, Philippines

1.6.20 Ms. L.U. NayanaSumanasekera, Sri Lanka

1.6.21 Mr. Arnon Yodyadthai, Thailand

1.6.22 Mr. Suwee Ngandee, Thailand

1.6.23 Ms. Nguyen Thi Diep, Vietnam

1.6.24 Mr. Tran Van An, Vietnam

สวนท 2 เนอหา/องคความรจากการเขารวมโครงการ

2.1 ทมาหรอวตถประสงคของโครงการโดยยอ

การเพมผลตภาพสเขยว (Green Productivity: GP) เปนกลยทธในการเพมผลตภาพควบคไปกบ

การจดการสงแวดลอมเพอการพฒนาเศรษฐกจและสงคม การประยกตการเพมผลตภาพสเขยวประกอบดวย

เครองมอ เทคนคและเทคโนโลยตางๆ และระบบการบรหารจดการทเหมาะสมเพอลดผลกระทบตอสงแวดลอมใน

กจกรรมการผลตสนคาและบรการ การด าเนนการดงกลาวจะชวยท าใหเกดผลก าไรทเพมขนผานกระบวนการ

ปรบปรงการเพมผลตภาพการผลตและสงแวดลอม องคการเพมผลผลตแหงเอเชย (Asian Productivity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_SUWEE(2013) หนา 3 ของ 17

Organization: APO) ไดสงเสรมแนวคดการเพมผลตภาพสเขยวมาตงแตป 2547 และใชความพยายามในการ

เผยแพรหลกการและเครองมอในสถานประกอบการโดยเฉพาะอยางยงในภาคอตสาหกรรมและบรการ ส าหรบ

กจกรรมในภาคการเกษตรตางๆ นนยงสงผลตอการเพมกาซเรอนกระจก (Greenhouse gas emission) และมลพษ

ตอสงแวดลอมในการใชทรพยากรตางๆ เชน การใชทดน น า ป ยและสารเคมการเกษตรตางๆ

ดงนน องคการเพมผลผลตแหงเอเชย จงไดจดโครงการ Workshop on Best Practices in Green

Productivity in Agriculture ขนเพอเพมพนความรความเขาใจหลกการของการเพมผลตภาพสเขยวในภาค

การเกษตร ตลอดจนแลกเปลยนการด าเนนการเพมผลตภาพสเขยวทดในภาคการเกษตรทงดานเทคโนโลยการผลต

เพอการเกษตรทยงยน การจดการของเสยในการเกษตรตลอดจนการศกษาดงานฟารมตวอยางทมการประยกตใช

การเพมผลตภาพสเขยว

2.2 เนอหา/องคความรทไดจากการฟงบรรยาย พรอมแสดงความคดเหนหรอยกตวอยางประเดนท

สามารถน ามาปรบใชในองคกรหรอประเทศไทย

Presentation 1 Green Productivity: – An Introduction by Dr. Muhammad Saeed, Senior Program Officer,

Asian Productivity Organization, Tokyo, Japan

Dr. Saeed ไดแนะน าหลกการของการเพมผลตภาพสเขยว (Green Productivity) ในเบองตนโดยไดเนน

ย าวา Green Productivity เปนกลยทธในการเพมผลตภาพใหเกดผลก าไรอยางยงยนและลดผลกระทบตอ

สงแวดลอมโดยการปรบปรงกระบวนการผลตอยางตอเนองควบคไปกบการพฒนาทยงยนดงภาพขางลาง

การเพมผลตภาพสเขยวนนไมควรคดวาเปนตนทนทางธรกจจากการจดการดานสงแวดลอมทเพมขนแตควรคดวา

การจดการสงแวดลอมเปนโอกาสทจะเพมประสทธภาพการท างานใหมากขนและน าไปสก าไรทมากขนด วย

เครองมอในการเพมผลตภาพสเขยวมไดหลายเครองมอ ไดแก Brainstorming, Benchmarking, Cause and

effect Analysis, Check List/ Check Sheet, Control Chart, Cost/Benefit Analysis, Critical Path Analysis,

Eco-Mapping, Flow Chart, FMEA, Gantt Chart, Material Balance Pareto Analysis สวนเทคนคในการเพม

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_SUWEE(2013) หนา 4 ของ 17

ผลตภาพสเขยว ไดแก Waste Prevention, Resource Conservation, Pollution Control, Product Improvement

และ Productivity & Quality Improvement

การเพมผลตภาพสเขยวดานการเกษตรมความส าคญอยางยงเนองจากคาดการณกนวาประชากรโลกจะ

สงมากกวา 9 พนลานคนในป 2050 ซงประชากรทเพมขนมาจากประเทศทก าลงพฒนาขณะทความตองการอาหาร

จะเพมมากขนถง 2 เทาจากป 2000 แตพนทในการเกษตรและน าใชส าหรบการเกษตรกลบลดลง ทรพยากรดนและ

น ามความเสอมโทรม รวมไปถงการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Climate change) ดงนน การประยกตการเพม

ผลตภาพสเขยวดานการเกษตรจะชวยพฒนาการเกษตรและระบบการผลตอาหารใหเกดความมนคงทางอาหารใน

แตละประเทศโดยการเพมผลตภาพทางการเกษตรอยางยงยนและเพมรายไดใหแกผผลต ปรบตวใหเ ขากบการ

เปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ตลอดจนลดการปลอยกาซเรอนกระจก โดยแนวทางหลกๆ ไดแก การจดการระบบ

ฟารมทพงพาปจจยภายนอกใหนอยทสด (organic or natural farming, eco-farming, integrated farming)

การใชทรพยากรธรรมชาตอยางมประสทธภาพ การใชปจจยการผลตทางการเกษตรอยางมประสทธภาพทงการใช

เมลดพนธ การใชน า การใชป ยและสารก าจดศตรพช และการจดการของเสยจากการเกษตร

Presentation 2 Green Productivity in agriculture: concept, issues, challenges, and opportunities by Dr.

A.K. Yadav, Consultant, Ministry of Agriculture, New Delhi, India

Dr. Yadav ไดน าเสนอกลยทธเพอใหบรรลเปาหมายในการเพมผลตภาพสเขยวดานการเกษตรโดยตองม

อาหารเพยงพอตอประชากรทเพมขน มการดแลรกษาและเพมทรพยากรทมอยางจ ากด ลดการท าลายสงแวดลอม

และปรบปรงความเปนอยของภาคชนบทใหมโอกาสทมากขน เนองจากแนวโนมของประชากรโลกเพมสงขน ความ

ตองการอาหารมมากขน ขณะททรพยากรธรรมชาตมอยางจ ากดและนบวนจะเสอมโทรมลง ควรมการเปลยน

นโยบายในการผลตในแนวทางทยงยน มการผลตพชทหลากหลาย (diversified crop) มากกวาผลตพชชนดเดยว

ซ าๆ กนทกป (monocrop) มการน านวตกรรมมาใชโดยเนนการผลตทยงยนตลอดจนปรบเทคโนโลยใหเหมาะสม

กบชมชน มนโยบายเกยวกบสงแวดลอมในการสงเสรมสนบสนนการลงทนการเกษตรทเกยวกบการเพมผลตภาพ

การปรบปรงคณภาพและการบ ารงรกษาดน การใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ กจกรรมเพอลดผลกระทบในการ

เปลยนแปลงภมอากาศ (climate change) ซงประโยชนของการลงทนในเกษตรสเขยวพบวามประสทธภาพในการ

ลดความยากจนในชนบทมากกวาภาคการผลตอน การท าเกษตรอนทรยยงชวยลดการใชพลงงาน การประยกตใช

สารก าจดศตรพชสงผลใหมก าไรมากขน อกทงยงชวยลดการปลอยกาซเรอนกระจกดวย

Presentation 3 Appropriate agricultural technologies for efficient and sustainable use of resources -

challenges and considerations by Dr. M.H. Emadi, International Agricultural Policy Advisor &

Consultant, Ministry of Agriculture, Tehran, IR Iran

Dr. Emadi ไดน าเสนอแนวทางการใชเทคโนโลยทเหมาะสม (Appropriate technology) เพอการใช

ทรพยากรอยางมประสทธภาพและยงยน ซงในอดตเทคโนโลยการเกษตรจะเนนไปทางดานการพฒนาผลตภณฑ

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_SUWEE(2013) หนา 5 ของ 17

พวกสารเคมส าหรบก าจดศตรพชและผลตภณฑพวกป ยเคม การพฒนาเทคโนโลย เครองจกรกลทางการเกษตร

และการใชเทคโนโลยในการปรบปรงเมลดพนธ ในปจจบนกมการใชเทคโนโลยชวภาพและพนธวศวกรรมในการ

พฒนาพนธพชใหสามารถตานทานโรคและใหผลผลตทมากขน รวมไปถงการประยกตใช nanotechnology ในการ

ตรวจสอบเชอโรคอาหาร โดยในอนาคตมการประยกตใช ICT เพอเขาถงขอมลทจ าเปนในการเกษตรมากขน โดย

เทคโนโลยทเหมาะสมเปนกระบวนการทเปลยนขอมลทเปนระบบไปสองคความรและทกษะหรอการจดการองค

ความร โดยการสรางสภาพแวดลอมในการแบงปนความตองการและประยกตองคความรทเหมาะสมในการ

ด าเนนงาน ซงความตองการนนเปนความตองการของชมชนหรอองคกรและอาจใชภมปญญาทองถน (traditional

knowledge) ประยกตกบความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ตวอยางการประยกตใชเทคโนโลยทเหมาะสมในการเกษตรของประเทศอหราน ไดแก (1) Farm control ใน

การปรบเปลยนชวงเวลาการเกบเกยวผลผลต ระบบชลประทาน การใชป ยทมประสทธภาพ การจดการไถพรวนดน

เพอลดการคกคามของศตรและโรคพช (2) Biological control โดยการควบคมและก าจดศตรพชโดยวธชวภาพ เชน

การใชจลนทรย แมลง เปนตน (3) Physical control ในการใชวธควบคมทางกายภาพเพอก าจดวชพชตองใช

แรงงานและเครองมอการเกษตรด าเนนการ รวมไปถงการตกแตงกง (pruning)

Presentation 4 Precision agriculture technologies for reducing environmental impacts of farming by Dr.

Mikio Umeda, Professor Emeritus, Kyoto University, Kyoto, Japan

Dr. Umeda ไดน าเสนอเทคโนโลยการเกษตรทมความแมนย าสง (Precision agriculture technology)

หรอการท าการเกษตรอจฉรยะ เปนการท าการเกษตรทเปนมตรกบสงแวดลอมโดยทเกษตรกรสามารถปรบการใช

ทรพยากรทมอยอยางเหมาะสมมการใชทรพยากรอยางคมคา ไดแก การใชเทคโนโลยในการบรหารจดการพนท

โดยตวอยางการทดลองการควบคมปรมาณไนโตรเจนในนาขาวชวงตงรวง นอกจากนยงไดน าเสนอการพฒนาการ

ท าการเกษตรอจฉรยะของอเมรกาและยโรป โดยในอเมรกาประยกตใชการท าเกษตรทแมนย าสงในการวาง

แผนการผลต การตดตามผลตภณฑทผลตขนและความตองการในการลดการใชแรงงานลง ซงในปจจบนการผลต

พชไรมการใชรปแบบของ Precision agriculture มากกวาหนงในสของพนทการเพาะปลกทงหมดของประเทศ

อเมรกา เกษตรกรทมการใชระบบนสวนมากมกมอายยงนอยและมการศกษาสง มฟารมคอนขา งใหญและใช

คอมพวเตอรไดเปนอยางด อยางไรกตามการประยกตใชระบบการเกษตรอจฉรยะยงตองอาศยการเรยนรอกระยะ

หนง สวนในยโรปนนมกมการใชการท าการเกษตรแบบอจฉรยะในเรองของการเกบขอมลผลผลต การประยกตใชใน

การวางแผนการใหป ยและการใชระบบ online sensor ในฟารมแบบ real-time ท าใหเกษตรกรสามารถทราบขอมล

เพอใชในการตดสนใจอยางทนท

Presentation 5 Best practices for enhancing agricultural water-use efficiency by Dr. Jin-Yong Choi,

Associate Professor, Seoul National University, Seoul, Korea

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_SUWEE(2013) หนา 6 ของ 17

Dr. Choi ไดกลาวถงปญหาการขาดแคลนน าในภาคการเกษตรในหลายประเทศซงการบรหารจดการน าท

มประสทธภาพเปนสงส าคญในการท าการเกษตรและไดเสนอเทคโนโลยทชวยเพมประสทธภาพการใชน าในนาขาว

โดยพจารณาถงสภาพอากาศ สภาพของภมประเทศและประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศหรอ ICT (Information

and Communication Technologies) ในการวางแผนการเพาะปลก การประเมนพนทในการบรหารจดการน าและ

ปจจยการผลตอนๆ เชน การใช RFID (Radio Frequency Identification) เพอใหไดขอมลแบบ real-time,

Wireless Sensor Network, QR code (Quick Response Code) การใช mobile devices การใช web-based

GIS และฐานขอมล ตลอดจนการบนทกขอมลอยางเปนระบบเพอสามารถรบมอกบปญหาทอาจเกดขนในการผลต

ซงการเพมประสทธภาพการใชน าโดยการใหน าในเวลาทพชตองการมากทสด ทาง European Commission เสนอ

แนวทางการจดการกบการสญเสยน าในภาคการเกษตร 3 เรอง ไดแก (1) การใชเทคโนโลยและการจดการในการ

ลดการสญเสยของน า เชน การท าแหลงกกเกบน า การท าระบบสงน าทมประสทธภาพ (2) การใชน าจากแหลงอนๆ

เพมเตม เชน การน าน ากลบมาใชใหม (3) การมสวนรวมของภาคเศรษฐกจและสงคม ในการจดระเบยบและ

แบงปนการใชน า การฝกอบรมและเผยแพรการปฏบตทดในการเกษตร เปนตน

Field sensors for water delivery monitoring, staff, level, RFID, QR and gauge

Presentation 6 Farming systems for reducing impact of agriculture on environment by Dr. A.K. Yadav,

Consultant, Ministry of Agriculture, New Delhi, India

Dr. Yadav ไดน าเสนอระบบการจดการฟารมเกษตรทชวยลดผลกระทบตอสงแวดลอม ขณะนโลกก าลง

ประสบปญหาการเปลยนแปลงภมอากาศ (climate change) และไดเสนอแนวทางการด าเนนการเกษตรทเปนมตร

กบสภาพภมอากาศหรอ Climate friendly Agricultural practices ไดแก

1. การเพมคารบอนในดนใหอยในรปของสารอนทรยหรอการปรบปรงความอดมสมบรณของดน

a. เพมปรมาณคารบอนในดนใหมากขน (Increasing carbon content in soil) ซงสารอนทรยในดน

ชวยในการกกเกบน าและอากาศ ใหสารอาหารทจ าเปนตอการเจรญเตบโตของพช

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_SUWEE(2013) หนา 7 ของ 17

b. เพมการใชสารอนทรยจากมลสตวและลดการใชไนโตเจนจากแหลงอนนทรย (Higher use of

organic manures and reduction in use of mineral nitrogen)

c. การจดการวชพชและสงปกคลมดน (Managing soil cover and residues)

d. การเพมผลผลต (Increasing yield)

e. ลดการไถพรวนดน (Reducing tillage) จะชวยเพมปรมาณสารอนทรยเนองจากการไถพรวนดนปกต

จลนทรยทใชอากาศจะเรงอตราการยอยสลายของอนทรยวตถในดนและเกดการปลอยกาซ

คารบอนไดออกไซดมากขน ดงนนการกกเกบคารบอนในดนเปนเวลานานจะชวยลดการปลอยกาซ

คารบอนไดออกไซดทเปนกาซเรอนกระจก

f. การท าฟารมรวมกบพชยนตน (Farming with perennials)

g. การท าระบบฟารมแบบวนเกษตร (Agro-forestry)

h. การจดการขาว (Rice management) เพอลดการปลอยกาซมเทน

2. สงเสรมระบบปศสตวทเปนมตรกบสภาพภมอากาศหรอการผลตสตวแบบยงยน ไดแก

ระบบการท าปศสตวทเปนมตรสภาพภมอากาศ (Climate-friendly livestock systems)

การปลกแปลงเลมหญาหมนเวยนเพอการปองกนการเสอมของดน (Rotational grazing for soil

protection)

ระบบนวตกรรมการใหอาหารสตวเพอลดการปลดปลอยคารบอน (Innovative feeding for reduced

emissions)

ระบบการจดการมลสตว ไดแก การท ากาซชวภาพ (Manure management – Biogas)

การจดการเรองป ย (Fertilizer management – INM, ENM)

การทดแทนป ยอนนทรย เชน การท าระบบเกษตรอนทรย (Substituting inorganic fertilizers –

Organic methods)

การปรบปรงการจดการป ยโดยใชระบบเกษรอจฉรยะ (Improved fertilizer application methods –

precision farming, fertigation)

3. ลดการใชป ยอนนทรย (inorganic fertilizers) และสารก าจดศตรพช

4. การปรบปรงการเสอมสภาพของดนและการปองกนการตดไมท าลายปารวมไปถงการฟนฟปาใหอยสภาพท

อดมสมบรณอยางยงยน

Presentation 7 Plant protection in farming systems with reducing impact of agriculture on environment

by Dr. M. Rezapanah, director of Center of Excellence for Organic Agriculture, Tehran, IR Iran

Dr. Rezapanah ไดน าเสนอการจดการผลตพชแบบบรณาการ (Integrate Crop Management (ICM))

และการจดการศตรพชโดยวธผสมผสาน (Integrate Pest Management (IPM)) ซงเปนวธการจดการทม

ประสทธภาพเปนมตรตอสงแวดลอมและใหผลตอบแทนทคมคา โดยการจดการปลกพชใหมความแขงแรงทนทาน

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_SUWEE(2013) หนา 8 ของ 17

ตอการคกคามของศตรพช การใชกบดก (trap) และการใชศตรธรรมชาตในการควบคมศตรพชเชน ตวห า ตวเบยน แทนการใชสารเคมซงอาจท าลายศตรธรรมชาตรวมไปถงเปนอนตรายตอผผลตและผบรโภคดวย

Presentation 8 A legal framework for better community- based natural resources (land and water)

Governance system: Lake Urmia Basin case study by Dr M. Hashemi, Visiting Assistant Professor,

University of Kurdistan, Iran and Associated Researcher, Newcastle Institute for Research on

Sustainability (NIReS), U.K.

Dr. Hashemi น าเสนอกรณศกษาแนวทางการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตในน าและดนอยางเปน

ระบบโดยมภาคชมชนเปนสวนส าคญในการพฒนาท าใหสามารถเพมผลตภาพการผลตควบคไปกบการผลตทเปน

มตรกบสงแวดลอม การอนรกษและฟนผทรพยากรชวภาพเพอการใชประโยชนอยางยงยนในพนท Lake Urmia

Basin ซงเปนจดเปนพนทอทยานแหงชาตและเปนพนทชมน าตงแตป 1971 ตอมาน าในทะเลสาบลดระดบลงเรอย

จากการพฒนาการเกษตรทเพมขนจนในปจจบนพนทกวา 85% แหงแลง ทางรฐบาลจงไดมความพยายามในการ

บรหารจดการพนทโดยผทเกยวของในทกภาคสวนโดยเฉพาะชมชนมสวนรวมในการจดท าแผนปฏบตการดวย

Presentation 9 Biodiversity for promoting food security through greener agriculture by Dr K. Razavi,

Executive director for centre for sustainable development, Tehran, IR Iran

Dr. Razavi ไดน าเสนอการมสวนรวมของเกษตรกรในการปรบปรงพนธพช (Participatory Plant

Breeding) ในสภาวะทมการเปลยนแปลงของภมอากาศ (climate change) ตงแตการวางแผน การพฒนาและ

ประยกตใชเทคโนโลยในการเกษตรซงอาศยความหลากหลายทางชวภาพเปนสวนส าคญในการปรบปรงพนธตาม

ความตองการของพนท โดยไดเปรยบเทยบกบการปรบปรงพชโดยใชเทคนคการดดแปลงทางพนธกรรมกบการม

สวนรวมของเกษตรกรในการปรบปรงพนธซงจะรกษาความหลากหลายทางชวภาพไดมากกวาและไดพชท

เหมาะสมกบพนทเพาะปลก รวมไปถงการสรางความมนคงทางดานอาหารแกประชากรโลกอกดวย

Presentation 10 Development of agricultural mechanization for smart farming by Dr. Mikio Umeda,

Professor Emeritus, Kyoto University, Kyoto, Japan

Dr. Umeda น าเสนอการพฒนาในการน าเอาเครองจกรกลทางการเกษตรมาใชในนาขาวเพอการจดการ

ผลตผลการเกษตรทมประสทธภาพมากขนจากในอดตทใชแตแรงงานมนษย การใชสตวในการไถนาและพรวนดน

จนไปถงการใชเครองจกรท าใหลดการใชแรงงาน เพมผลผลตและรายไดมากขน ในประเทศญป นมความกาวหนา

ในการพฒนาเครองจกรกลทางการเกษตรและการใชระบบอตโนมตเปนอยางมาก เชน รถไถพรวนดนและรถเครอง

เกบเกยวผลผลตแบบอตโนมตสามารถประยกตใชในฟารมโดยไมตองใชคนในการบงคบ หรอการควบคม

เครองจกรกลการเกษตรแบบไรสายท าใหลดการใชแรงงานคนในการท าเกษตรซงคอนขางหายากในประเทศญป น

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_SUWEE(2013) หนา 9 ของ 17

ภาพแสดงเครองจกรกลทางการเกษตรแบบอตโนมต

Presentation 11 Agricultural waste management for promoting GP in agriculture by Dr. Muhammad

Saeed, Senior program Officer, Asian Productivity Organization, Tokyo, Japan

Dr. Saeed ไดน าเสนอการจดการของเสยจากการเกษตรเพอการสงเสรมการเพมผลตภาพสเขยวในภาค

การเกษตร ซงของเสยจากภาคการเกษตรไดแกของเสยทเกดขนจากการด าเนนงานเกษตรซงรวมไปถงมลสตว

สารเคมตกคางจากการเกษตร แนวทางการน าเอาของเสยจากการเกษตรมาใชประโยชนทางหนง ไดแก การท า

ชวมวลซงเปนสารอนทรยทกกเกบพลงงานจากธรรมชาตและสามารถน ามาใชผลตเปนพลงงานได โดยการน าเอา

เศษวสดตางๆ ทเหลอใชจากการเกษตร ซงปจจบนมเทคโนโลยทใช เชน ethanol production, gasification,

methanol production และ pyrolysis เปนตน ของเสยชวมวลทใชไดแก แกลบจากการสขาวเปลอก ชานออย มน

ส าปะหลง สวนแนวทางการจดการของเสยทสามารถประยกตใชเชน หลก 3Rs (Reduce, Reuse, and Recycle)

คอ การจดการของเสยทใหความส าคญของการเกดของเสยใหเหลอนอยทสดโดยการลดหรอใชนอยเทาทจ าเปนใน

การผลต มการใชซ าและการน าเอากลบมาใชใหม หรอการเพมมลคาจากของเสยทแยกได เชน เศษจาก

กระบวนการผลตสบปะรดสามารถน ามาผลตเปนเอนไซมโบรมเลน (bromelain enzyme) การใชเศษจาก

กระบวนการผลตทนาในการเพมมลคาเปนผลตภณฑพวก nutraceuticals หรอ เศษเหลอจากอตสาหกรรมเลยงไก

มาผลตเปนผลตภณฑพวก peptide hydrolysates

ตารางแสดง Technologies for Cellulosic Waste Biomass Conversion to Energy

Technology Conversion Process Type

Biomass Waste Energy or Fuel Produced

Biodiesel Production

Chemical Rapeseed soy beans waste vegetable oil

biodiesel

Direct Combustion Thermochemical agricultural waste mixed waste Heat steam electricity

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_SUWEE(2013) หนา 10 ของ 17

Ethanol Production Biochemical

(aerobic)

sugar or starch crops

wood waste pulp sludge

rice and corn straw

ethanol

Gasification Thermochemical agricultural waste mixed waste low or medium-

Btu producer gas

Methanol

Production

Thermochemical agricultural waste mixed waste methanol

Pyrolysis Thermochemical agricultural waste municipal

solid waste

synthetic fuel oil

(biocrude)

charcoal

Presentation 12 ICT application for efficient water management and wastewater reuse by Dr. Jin-Yong

Choi, Associate Professor, Seoul National University, Seoul, Korea

Dr. Choi ไดน าเสนอแนวทางการบรหารจดการน าอยางมประสทธภาพโดยการประยกตใช ICT รวมไปถง

การน าน ากลบมาใชใหม (Reuse) เพอการแกไขปญหาการขาดแคลนน าใชและเปนการประหยดการใชน า โดยได

น าเสนอในโครงการการบ าบดน าเสยทมาจากการใชในเมองดวยการน าน าทบ าบดแลวไดไปใชในนาขาว ซงน าท

ออกมาไดมการตรวจสอบผานมาตรฐานความปลอดภยกอนน าไปใชประโยชน ซงมการประยกตใชระบบในหลาย

เมองส าคญในประเทศเกาหลโดยตองมการประเมนความคมคาในเชงเศรษฐกจกอนดวย

ภาพแสดง Reclamation System for Agricultural Reuse

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_SUWEE(2013) หนา 11 ของ 17

2.3 เนอหา/องคความรทไดจากกรณศกษาของประเทศสมาชก (Country Paper) (ถาม) พรอมแสดง

ความคดเหนหรอยกตวอยางประเดนเชงเปรยบเทยบกบบรบทประเทศไทยและ/หรอประเดนท

สามารถน ามาปรบใชในองคกรหรอประเทศไทย (จ าแนกตามรายชอประเทศ)

ผ เขารวมโครงการจากประเทศสมาชกไดน าเสนอกรณศกษาเกยวกบการเพมผลตภาพสเขยว (Green

Productivity) ในภาคการเกษตร โดยมการน าเสนอถงเกษตรอนทรย การจดการพนทการเกษตรอยางม

ประสทธภาพ การบรหารจดการน าในการเกษตร การประยกตใชสารอนทรย การผลตป ยชวภาพโดยใชเชอจลนทรย

ในการยอยสลายผกและผลไมเหลอทงจากกระบวนการการเกษตร การน าเสนอผลงานวจยและพฒนาทเกยวของ

กบการผลตภาพสเขยวทางการเกษตร รวมไปถงการสรางความสามารถของเกษตรกรในการผลตทเปนมตรกบ

สงแวดลอมผานการฝกอบรม สมมนาและการถายทอดองคความรตางๆ

2.4 เนอหา/องคความรทไดจากการศกษาดงานแตละแหง (ถาม) พรอมแนบภาพประกอบ

“Javadulaameh” Caviar Fish Farm ตงอยในเมอง Qum หางจากเมองเตหะรานประมาณ 200

กโลเมตร เรมด าเนนการในป 2003 เปนฟารมเลยงปลา Beluga หรอปลาสเตอรเจยน (Sturgeon) และไขของปลา

ผลตเปนคารเวยร (Caviar) เปนอาหารทมราคาแพงถง 2 แสนตอกโลกรม ปลาสเตอรเจยนพบมากในทะเลสาบ

แคสเปยน (Caspian Sea) และมการจบปลาท าเปนคารเวยรกนมากท าใหปลาลดลงจนเกอบสญพนธ โดยฟารมท

ไดไปดงานมการจดการเลยงปลาในระบบบอเลยงแทนการจบจากธรรมชาต ซงฟารมใชน าจากบอน าใตดนซงผลต

ได 35 ลตรตอวนาททอณหภม 23.5 องศาเซลเซยส ฟารมมก าลงการผลตปลากวา 15 ตนตอป โดยใชระบบลมและ

น าหมนเวยนโดยการปรบสภาพความเคมของน าใหเหมาะกบการเลยงปลาสเตอรเจยนและฟารมเลยงปลาตงแต

ขนาด 15 กรมจนถงขนาด 3 กโลกรมใชระยะเวลาเลยงประมาณ 1 ป โดยฟารมดงกลาวมการบรหารจดการทเปน

มตรกบสงแวดลอมโดยน าทงจากฟารมยงน าไปใชในการรดน าในบรเวณไรรอบฟารม เลยงปลาอกดวย ท าให

สามารถสรางงานและรายไดใหกบเมอง Qum อยางมากและยงเปนการอนรกษทรพยากรปลาสเตอรเจยนใน

ทะเลสาบแคสเบยนใหยงคงอยตอไป

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_SUWEE(2013) หนา 12 ของ 17

ภาพเยยมชม “Javadulaameh” Caviar Fish Farm

Fadak Olive Agro Industry Complex เปนบรษททมการเพาะปลกสวนมะกอก (Olive) มพนทปลก

ประมาณ 90 เอเคอร ผลผลตเฉลยอยท 10 ตนตอเอเคอร โดยผประกอบการมความมงมนในการประยกตใชองค

ความรและการวจยและพฒนาดานตางๆ ในการเพมผลตภาพโดยเฉพาะในเรองของการปลกในพนทซงมแตความ

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_SUWEE(2013) หนา 13 ของ 17

แหงแลงและพนทกไมเหมาะสมตอการท าการเกษตร ผประกอบการยงมความตระหนกในการรกษาสงแวดลอมอก

ดวย จงไดมความพยายามในการปรบปรงดนโดยน าดนจากภายนอกและมการใชมลววเขามาปรบปรงดนในครง

แรกทจะเรมปลกพชและท าอยางตอเนอง มการท าป ยใชเองโดยกอนปลกตนมะกอกมการขดรองสวนโดยมการใช

ตนมะกอกทตดทงแลวรองพนเพอชวยในการองน าไว ทงนสวนมะกอกของ Fadax หลกเลยงการใชสารเคมในการ

เพาะปลกและไดรบมาตรฐานเกษตรอนทรยจากหนวยงานระดบสากล โดย Fadax มการผลตทครบวงจรเรมตงแต

การเพาะกลามะกอกในโรงเรอนอนบาล ซงมก าลงการผลตมากกวา 300,000 ตนตอป จนไปถงการลงแปลงปลก

และการแปรรปทมระบบการจดการดานความปลอดภยของอาหารตามมาตรฐาน ISO22000:2005 เปนทแรกของ

ประเทศอหรานอกดวย

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_SUWEE(2013) หนา 14 ของ 17

ภาพเยยมชม Fadak Olive Agro Industry Complex

2.5 เนอหา/องคความรทไดจากการเขารวมกจกรรมกลม (Group Discussion)

ผ เขารวมประชมไดถกแบงกลมออกเปน 4 กลมโดยมการจ าลองสถานการณทมประชากรของโลกเพม

มากขนสงผลใหเกดการใชทรพยากรธรรมชาตอยางมากและมผลกระทบตอสงแวดลอมจงมการก าหนดใหเกดการ

ประชมหารอเพอสงเสรมการประยกตใชการเพมผลตภาพสเขยวในภาคการเกษตร ในการวเคราะหประเดนปญหา

ขนตอนการแกไขและขอเสนอแนะตลอดจนแผนปฏบตการในระยะสน ระยะกลางและระยะยาว ซงหวขอการ

ก าหนดโดยมหวขอยอยในกจกรรมกลมดงน

1. Policy frameworks and Governance systems including vision, objectives of National GP

strategy

2. Natural resource management and implementation framework of GP strategy for

agriculture (e.g., land, water, biodiversity, forestry, and fishery)

3. Development, Transfer and Adoption of Green Technologies for sustainable and profitable

farming including waste management: e.g., agricultural inputs, farming methods, farm

mechanization, etc.

4. Capacity building and community empowerment initiatives

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_SUWEE(2013) หนา 15 ของ 17

ทงนในเรองของการสรางความสามารถและการเพมศกยภาพของชมชน (Capacity building and

community empowerment initiatives) ทไดเขารวมในกจกรรมกลมนน ทประชมกลมไดมการหารอและน าเสนอ

แนวทางและแผนปฏบตการดงตาราง

Issues Recommendation Action Plan Roadmap

1. Common understanding of GP concept in all level (policy, technician, and community)

1.Training/workshop/ conference on GP in all level 2. Action research approach

1. Awareness meeting with policy leaders, officials working on GP 2. Conduct training/ workshop/ conferences in all levels 3. Simultaneous conduct of action research

ST, MT, LT

2. Need of standardize guideline/ framework at all level- international, national, regional, local)

1. Training workshop to develop standard guideline on GP at all levels 2. Documentation and study of all success stories and salient feature of GP being practiced all over the country

1.Conduct of training/workshop by Ministry of Agriculture/ Authority/ GP farmer 2. Round table discussion to develop consensus and guidelines

LT

3. Conversion/ translation of scientific results of GP into a layman term

Development/ produce/ distribution of standardize training manual/ modules w r t local/ standard language

1.Conduct training needs assessment 2.Commission experts to convert/translate scientific results to a layman term 3.Improve all the information/ education/ communication materials appropriate in all level

LT

4. Accessibility of information/ knowledge at all level

1. Increase the number of extension officers/ researcher in the area 2. Development of the extension modalities appropriate with in the area

1. Building the capacity of farmer leader within the community who will train co-farmers 2. Using other extensions methodologies (school on the air/CR/ ICT/ IEC/ materials distribution /FFS/FBS) 3. Establishment of techno-demo ,learning site, School for Practical Agriculture 4. Identification of Extension Service Providers/NGO

MT LT

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_SUWEE(2013) หนา 16 ของ 17

สวนท 3 ประโยชนทไดรบจากการเขารวมโครงการ

3.1 ประโยชนตอตนเอง

o ไดเรยนรหลกการและแนวทางในการเพมผลตภาพสเขยว (Green Productivity) โดยเนนในเรองของ

การเกษตร ตลอดจนการแลกเปลยนความร ประสบการณในเรองทเกยวของกบผ เขารวมโครงการใน

แตละประเทศ ไดเรยนรหลกคดตางๆ ท าใหเกดเครอขายทางดานการเพมผลตภาพสเขยวในภาค

การเกษตรและการศกษาดงานเกยวกบการเพาะเลยงปลาเพอผลต Caviar และฟารมมะกอก Olive

ซงมการใชหลกการดงกลาวการพฒนาธรกจใหมความเขมแขงและยงยน โดยเฉพาะการท

ผประกอบการมความมงมนและตระหนกในการด าเนนธรกจทค านงถงผลกระทบตอสงแวดลอมและ

ประยกตใชหลกการของ Green Productivity เปนอยางด

o ไดทราบขอมลเกยวกบการประยกตใชเทคโนโลยทเหมาะสมการเพมผลตภาพสเขยว เชน การ

จดการทรพยากรน า ดน การประยกตใชเทคโนโลยตางๆ ในการท าการเกษตรทเปนมตรตอ

สงแวดลอม การบรหารจดการของเสยจากการเกษตรใหเกดประโยชน

3.2 ประโยชนตอหนวยงานตนสงกด

o ไดแนะน าหนวยงานตนสงกดและกจกรรมของหนวยงานใหเปนท รจก โดยเฉพาะตราสงเสรม

ผลตภณฑจากฐานทรพยากรชวภาพ ซงเปนเครองมอในการสงเสรมใหเกดกระบวนการผลตทเปน

มตรตอสงแวดลอมตามแนวทางของการเพมผลตภาพสเขยวโดยเปนการใชทรพยากรความ

หลากหลายทางชวภาพและภมปญญาทองถนควบคไปกบการอนรกษและฟนฟทรพยากรชวภาพ

3.3 ประโยชนตอสายงานหรอวงการในหวขอนนๆ

o ไดรบทราบแนวทางการด าเนนงานเกยวกบการเพมผลตภาพสเขยวดานการเกษตรในแตละประทศ

และกลยทธในการด าเนนงานเพอใหประสบผลส าเรจ

3.4 กจกรรมการขยายผลทไดด าเนนการภายใน 1 เดอนหลงเขารวมโครงการ

o ถายทอดแนวคดของการเพมผลตภาพสเขยวใหกบวสาหกจชมชนในเครอขายของส านกงานใหเกด

ความรความเขาใจและประโยชนของกระบวนการผลตทเปนมตรตอสงแวดลอมและสรางแรงจงใจใน

การด าเนนการตามหลกการโดยแสดงตวอยางจากการศกษาดงานฟารมเพาะเลยงปลาสเตอรเจยน

เพอผลต Caviar และฟารมเพาะปลกมะกอก Olive ภายใตหวขอการน าเสนอการคดเลอกผลตภณฑ

ชมชนเพอใหตราสงเสรมผลตภณฑจากฐานทรพยากรชวภาพเมอวนท 9 มกราคม 2557 ทผานมา

3.5 กจกรรมการขยายผลทจะด าเนนการภายใน 6 เดอนหลงเขารวมโครงการ

o สงเสรมใหวสาหกจชมชนและผ ประกอบการไดตระหนกในการรกษาทรพยากรชวภาพและ

สงแวดลอมโดยการใชหลกการของการเพมผลตภาพสเขยวควบคไปกบการอนรกษและฟนฟ

ทรพยากรชวภาพผานกจกรรมตราสงเสรมผลตภณฑจากฐานทรพยากรชวภาพทส านกงาน

ด าเนนการอยเพอใหภาคการเกษตรมความเขมแขงและเตบโตอยางยงยน

รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ_SUWEE(2013) หนา 17 ของ 17

สวนท 4 เอกสารแนบ

4.1 ก าหนดการฉบบลาสด (Program)

4.2 เอกสารประกอบการประชม/สมมนา (Training Materials)

4.3 ประวตโดยสงเขปของวทยากรบรรยาย (CV)

4.4 รายงานกอนการเดนทาง (Country Paper-Thailand)

4.5 เอกสารน าเสนอผลงานหลงจากเขารวมกจกรรมกลม (Group Presentation)

_______________________________________

หมายเหต 1. ตวอกษรและขนาดของตวอกษรทใช คอ Cordia New 14 pt.

2. รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ ตองจดท าเปนรายบคคล และมก าหนดจดสงภายใน

ระยะเวลา 1 เดอน หลงจากเดนทางกลบจากการเขารวมโครงการ

3. การจดสงรายงาน สามารถด าเนนการดวยวธตอไปน

ก. ในกรณเอกสารแนบเปนซอฟตไฟล ใหบนทกไฟลรายงานและเอกสารแนบทงหมดลงแผนซด

และจดสงมาทางไปรษณย หรอ

ข. ในกรณเอกสารแนบเปนกระดาษ ใหสงไฟลรายงานทางอเมล (liaison@ftpi.or.th) และสง

ส าเนาเอกสารแนบทงหมดมาทางไปรษณย

ทอย ... สวนวเทศสมพนธ สถาบนเพมผลผลตแหงชาต อาคารยาคลท ชน 12 เลขท 1025

ถนนพหลโยธน แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ 10400

4. การเผยแพร สามารถตดตามการเผยแพรรายงานการเขารวมโครงการเอพโอหรอรายงานท

จดท าโดยผ เขารวมโครงการเอพโอในโครงการอนๆ ไดท http://www.ftpi.or.th/โครงการระหวาง

ประเทศ/บทความจากผ เขารวมโครงการ/tabid/106/language/th-TH/Default.aspx