1. voved · 2009. 1. 29. · 1. voved sobranieto na republika makedonija e pretstavni~ki organ na...

5

1. VOVED

Sobranieto na Republika Makedonija e

pretstavni~ki organ na gra|anite i nositel

na zakonodavnata vlast na Republikata.

Sobranieto e ednodomno koe go so~inuvaat

120 pratenici koi se izbiraat na op{ti,

neposredni i slobodni izbori so tajno

glasawe.

Vo sega{niot sostav na Sobranieto

pratenicite se izbrani vrz osnova na pro-

porcionalen model i tie svojata funkcija ja

vr{at profesionalno.

Pratenicite se izbiraat za vreme od ~etiri

godini i tie ne mo`at da bidat otpovikani.

Vrz osnova na Ustavot na Republika Ma-

kedonija Sobranieto na Republika Make-

donija:

- go donesuva i izmenuva Ustavot;

- donesuva zakoni i dava avtenti~no tol-

kuvawe na zakonite;

- gi utvrduva javnite dava~ki;

- donesuva Republi~ki buxet i zavr{na

smetka na buxetot

- donesuva prostoren plan na Republikata;

-ratifikuva me|unarodni dogovori;

- odlu~uva za vojna i mir;

- donesuva odluka za menuvawe na grani-cata

na Republikata;

- donesuva odluka za stapuvawe i istapu-

vawe od sojuz ili zaednica so drugi dr`avi;

- raspi{uva referendum;

- odlu~uva za rezervite na Republikata;

- osnova soveti;

- izbira Vlada na Republika Makedonija;

- izbira sudii na Ustavniot sud na Repub-

lika Makedonija;

- vr{i izbor i razre{uvawe na sudii;

- vr{i izbori, imenuvawa i razre{uvawa i

na drugi nositeli na javni i drugi funk-cii

utvrdeni so Ustavot i so zakon;

- vr{i politi~ka kontrola i nadzor nad

Vladata i nad drugite nositeli na javni

funkcii {to se odgovorni pred Sobra-

nieto;

- dava amnestija i

- vr{i drugi raboti utvrdeni so Ustavot.

Sobranieto za vr{ewe na rabotite

od svojata nadle`nost donesuva i odluki,

dek-laracii, rezolucii, preporaki i

zaklu~oci.

Ogranizacijata i funkcioniraweto

na Sobranieto na Republika Makedonija i

na rabotnite tela na Sobranieto se utvrdu-

vaat so Delovnik {to Sobranieto go done-

suva so mnozinstvo glasovi od vkupniot broj

pratenici. So ogled na toa {to zakonodav-

nata dejnost e osnovna dejnost na Sobranie-

to, vo Delovnikot e precizno uredena pos-

tapkata za razgleduvawe i donesuvawe na

za-konite i drugite akti. Isto taka, so De-

lovnikot se uredeni instrumentite i pos-

tapkata preku koi Sobranieto vr{i poli-

ti~ka kontrola i nadzor vrz rabotata na

organite na izvr{nata vlast, kako i drugi

pra{awa {to proizleguvaat od ustavnite

nadle`nosti na Sobranieto.

7

2. PLENARNI SEDNICI

17

7

zavr{eni nezavr{eni

vkupno sednici - 24

zavr{eni - 17

nezavr{eni - 7

ODR@ANI: 24 sednici

17

3

4

rabotni sednici prateni~ki pra{awa obra}awa

8

Posebni sednici

Posebni sednici vo periodot01.11.2005 - 30.04.2006

Prateni~ki pra{awa - 3

- 121 sednica, odràna na 26.01.2006 godina;- 126 sednica, odràna na 23.02.2006 godina;- 130 sednica, odràna na 30.03.2006 godina.

Obra}awa - 4

- Oli Ren, Komesar za pro{iruvawe na EU (113 sednica, 11.11.2005);- Pretsedatel na Republika Makedonija Branko Crvenkovski, (118 sednica,

22.12.2005);- @oze Manuel Barozo, Pretsedatel na Evropskata Unija (123 sednica, 17.02.2006

godina);- Hozel Borel Fontejes, Pretsedatel na Evropskiot parlament (132 sednica,

10.04.2006 godina).

Vremetraewe na sednici

• Spored broj na rabotni denovi, najdolga sednica na Sobranieto na RepublikaMakedonija e 107 -ta sednica so 10 rabotno denovi ( 57 ~asa).

• Spored vkupen broj na rabotni ~asovi, najdolga sednica na Sobranieto naRepublika Makedonija e 107 -ta sednica so 57 ~asa.

• Spored kontinuitet, najdolga sednica na Sobranieto na RepublikaMakedonija e 133 -ta sednica, koja traela od 11,00 ~asot do 18 ~asot i 45minuti.

• Spored vkupen broj na rabotni ~asovi, najkusa sednica na Sobranieto naRepublika Makedonija e 119-ta sednica koja traela 08 minuti - ( od 11,00~asot do 11,08 ~asot ).

• Spored kontinuitet, najkusi sednici na Sobranieto na Republika Makedonijase; 113 -ta sednica so traewe od 20 minuti, 115 -ta sednica so traewe od 15minuti, 118 -ta sednica so traewe od 27 minuti, 119 -ta sednica so traewe od30 minuti, 123 -ta sednica so traewe od 20 minuti, 131 -ta sednica so traeweod 20 minuti i 132 -ta sednica so traewe od 30 minuti.

9

2.1. Prisustvo i u~estvo na sednicite

SEDNICA RABOTNIDENOVI

VKUPNOVREMETRAEWE

107 1 1 ~as i 55 minuti111 5 16 ~asa i 40 minuti113 1 20 minuti114 5 29 ~asa i 15 minuti115 1 15 minuti116 9 46 ~asa i 05 minuti117 10 57 ~asa118 1 27 minuti119 1 08 minuti120 7 41 ~asa i 50 minuti121 1 6 ~asa i 55 minuti122 7 42 ~asa i 45 minuti123 1 20 minuti124 8 32 ~asa i 20 minuti125 3 14 ~asa i 50 minuti126 1 6 ~asa i 55 minuti127 2 13 ~asa i 05 minuti128 9 47 ~asa i 45 minuti129 5 23 ~asa i 15 minuti130 1 6 ~asa i 10 minuti131 1 20 minuti132 1 30 minuti133 1 7 ~asa i 45 minuti134 1 4 ~asa i 40 minuti

VR

EM

ET

RA

EW

E N

A S

ED

NI

CI

VKUPNO: 24 sednici 83 dena400 ~asa i30 minuti

10

Vkupniot broj na denovi na sednici na Sobranieto iznesuva 101.Vo tekot na tie rabotni denovi ostvareni se :vkupno prisustva: 7236vkupno otsustva: 1394 od koi: - opravdani 1243 - neopravdani 151

Prisustvo na pratenici vo denovi koga Sobranieto odrùvalo sednici

0 15

69 70 71

01020304050607080

2 1 2 13 11 18

br

oj n

a d

eno

vi

na

sed

ni

ci

6 prateniciprisustvuvale na site101 dena koga seodrùvale sednici

broj na pratenici prisutni vo denovi koga se odrùvale sednici

Soglasno so Delovnikot (~len 29) na pratenik koj otsustvuva najmalku ~etiri pati kontinuiranood sednici na Sobranieto, a za toa ne go izvestil pretsedatelot (neopravdano otsuten) mu seodbiva 5% od platata za sekoj den otsustvo.

11

2.2 Odlu~uvawe i glasawe

1

54

44

6

158

152

3

91

91

77

38

63

111

53

2

6

33

0 50 100 150 200

107

111

114

115

116

117

119

120

122

124

125

127

128

129

131

133

134

br

. na

sed

ic

a

12

, ,

.

-

,

10.000 .

, ,

.

,

.

.

,

.

-

,

.

-

.

-

-

,

,

.

-

.

, -

-

,

.

-

-

,

-

. ,

,

,

.

,

-

.

.

. ,

( ),

.

.

.

2.3. Fazi i postapka za donesuvawe na zakoni

13

zak

on

i

od

luk

i

usta

vn

i i

zmen

i

dek

lar

aci

i

in

fo

rm

aci

i

pr

ogr

ami

izv

e{ta

i

pl

ano

vi

in

ter

pel

aci

i

avte

nti

~ni

to

lk

uvaw

a

mi

slew

e I

pr

edl

ozi

zav

r{

na

smet

ka

mi

slew

e I

pr

edl

ozi

nac

io

nal

na

str

ateg

ija

174

74

3 4 4 2 2 41

20

1 1 1 1

0

50

100

150

200

250 Razgleduvani akti

red

en b

ro

j

A K T

vk

upn

o p

od

nev

en r

ed

do

nes

eni

ned

on

esen

i

po

vl

e~en

i

pr

va

faz

a

nac

rt

zak

on

usv

oen

i

neu

svo

eni

neo

sno

van

i

ner

azgl

edan

i

1. zakoni 174 104 10 1 18 412. odluki 74 73 13. ustavni izmeni 3 34. deklaracii 4 45. informacii 4 46. programi 2 27. izve{tai 2 28. planovi 4 3 19. interpelacii 1 1

10.avtenti~nitolkuvawa 20 1 17 3

11. mislewe i predlozi 1 112. nacionalna strategija 1 1

VKUPNO 290 195 10 1 18 1 17 48

14

15

4

19

1

1

4

1

1

31

11

1

21

14

16

1

14

7

10

5

0 10 20 30 40 50

82

83

86

89

107

111

114

115

116

117

119

120

122

124

125

127

128

129

134

broj na razgledani zakoni

RAZGLEDANIZAKONI PO SEDNICI

Razgledani zakoni po sednici

Broj nasednica 107 111 114 115 116 117 119 120 122 124 125 127 128 129 134 Vku

pno

razgledani

1 4 1 1 31 11 1 21 14 16 1 14 7 10 5 148

doneseni 1 3 1 1 25 9 1 17 10 7 1 11 2 10 5 104

nedoneseni

3 1 2 3 1 10

povle~eni

1 1

1-vafaza 1 2 1 2 4 6 2 18

15

VKUPEN BROJ NA RAZGLEDUVANI ZAKONI 181

104

101

18doneseni

nedoneseni

povle~eni

1 faza

DONESENI ZAKONI 104

29

1351

11

ratifikacii

redovna postapka

skratena postapka

itna postapka

NEDONESENI I POVLE^ENI ZAKONI (21)

0

10

01

0

2

4

6

8

10

nedoneseni povle~eni

vlada

pratenici

16

2.3.1. Predlozi za donesuvawe na zakoni

Zakoni po redovna postapka - prva faza

Redenbroj Z A K O N I predlaga~ sednica zabele{ka

1.

Predlog za donesuvawe nazakon za filmskiot fond naRepublika Makedonija

Vlada 11101.11.2005

2.

Predlog za donesuvawe nazakon za sanitarnata izdravstvenata inspekcija

Vlada 11616.12.2005

3.

Predlog za donesuvawe nazakon za reproduktivenmaterijal od {umski vidovidrvja

Vlada 11616.12.2005

4.Predlog za donesuvawe naIzboren zakonik

Vlada 12024.01.2006

5.Predlog za donesuvawe nazakon za mineralnite surovini Vlada 117

31.01.2006

6.

Predlog za donesuvawe nazakon za donacii i zasponzorstva vo javnite dejnosti

Grupa od 82pratenika

12422.02.2006

7.

Predlog za donesuvawe nazakon za Sudskiot sovet naRepublika Makedonija

Vlada 12424.02.2006

8.Predlog za donesuvawe nazakon za sudovite

Vlada 12401.03.2006

9.Predlog za donesuvawe nazakon za prekr{ocite

Vlada 12401.03.2006

ZAKONI VO REDOVNA POSTAPKA - 24

16

11

vladapratenicigrupa gra|ani

17

10.Predlog za donesuvawe nazakon za upravnite sporovi

Vlada 12401.03.2006

11.

Predlog za donesuvawe nazakon za za{tita na pravata idostoinstvoto na licata sohendikep

Grupa gra|ani 12203.03.2006

12.

Predlog za donesuvawe nazakon za ednakvi mo`nosti naènite i maìte

Vlada 12203.03.2006

13.

Predlog za donesuvawe nazakon za Dràven pazareninspektorat

Vlada 12207.03.2006

14.

Predlog za donesuvawe nazakon za nadzor na dràvnatagranica

Vlada 12214.03.2006

15.Predlog za donesuvawe nazakon za finansiska policija

Vlada 12414.03.2006

16.

Predlog za donesuvawe nazakon za stru~no obrazovanie iobuka

Vlada 12720.03.2006

17.

Predlog za donesuvawe nazakon za spre~uvawe na sudirna interesi

Vlada 12720.03.2006

18.Predlog za donesuvawe nazakon za energetika

Vlada 12021.03.2006

18

2.3.2. Predlozi na zakoni

Zakoni doneseni vo redovna postapka

Redenbroj AKT PREDLAGA^ POSTAPKA SEDNICA

1. Zakon za radiodifuzna dejnost Vlada redovna 11109.11.2005

2. Buxet na Republika Makedonijaza 2006 godina Vlada redovna

11726.12.2005

3.Zakon za izvr{uvawe na Buxetot naRepublika Makedonija za 2006godina

Vlada redovna 11727.12.2005

4. Zakon za izvr{uvawe na sankciite Vlada redovna 11728.12.2005

5. Zakon za sloboden pristap doinformacii od javen karakter


6. Zakon za Akademija za obuka nasudii i obviniteli


7. Zakon za dano~na postapka Vlada redovna 12025.01.2006

8. Zakon za vozduhoplovstvo Vlada redovna 11727.01.2006

9. Zakon za ste~aj Vlada redovna 12214.03.2006

10. Zakon za strancite Vlada redovna 12214.03.2006

11. Zakon za Biroto za razvoj naobrazovanieto


12. Izboren zakonik Vlada redovna 12829.03.2006

13. Zakon za donacii i za sponzorstvana javnite dejnosti

Grupa od 85pratenici

redovna 12905.04.2006

VKUPNO: 33

12

1

vlada

pratenici

19

2.3.3. Predlozi za donesuvawe na zakoniso predlozi na zakoni

(skratena postapka)

43

8

vlada

pratenici

Zakoni doneseni po skratena postapka

Redenbroj A K T PREDLAGA^ POSTAPKA SEDNICA

1. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zavodnite zaednici Vlada skratena 111

01.11.2005

2. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zavodostopanstvata

Vlada skratena 11101.11.2005

3. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zapenzisko i invalidsko osiguruvawe

grupapratenici skratena 107

21.11.2005

4.Ustaven zakon za sproveduvawe naamandmanite od XX do XXXI naUstavot na Republika Makedonija


5.Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot za javnitenabavki


6.

Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zaosnovawe na Makedonska banka zapoddr{ka na razvojot


7. Zakon za dopolnuvawe na Zakonotza Centralen registar Vlada skratena 116

09.12.2005

8.

Zakon za garancija na RepublikaMakedonija na obvrskite poDogovorot za zaem, namenet zaProektot za reformi na`eleznicata, koj }e se sklu~ipome|u JP Makedonski `eleznici iMe|unarodnata banka za obnova irazvoj


20

9.

Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot za slu`bavo Armijata na RepublikaMakedonija


10.

Zakon za zadol`uvawe naRepublika Makedonija kaj Vladatana Republika Italija zarealizacija na vtorata faza odProgramata za racionalizacija naupravuvaweto i modernizacija nabiomedici-nskata tehnologija vozdravstveniot sektor


11.

Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zazadol`itelno kapitalno finansi-rano penzisko osiguruvawe


12. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zaosnovnoto obrazovanie Vlada skratena 116

16.12.2005

13. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zasrednoto obrazovanie


14. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zavisokoto obrazovanie Vlada skratena 116

16.12.2005

15. Zakon za dopolnuvawe na Zakonotza vrabotuvawe na invalidni lica


16.

Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zagarancija na Republika Makedonijapo dogovorite za zaemi po proektotHEC "Kozjak" so Kineskata banka ifirmata CWE ( China InternationalWater& Electric Corp)


17.

Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zagarancija na Republika Makedonijapo Dogovorot za zaem po Proektotza podobruvawe na energetskiotsistem od Me|unarodnata banka zaobnova i razvoj


18.

Zakon za garancija na RepublikaMakedonija po Dogovorot za zaemsklu~en me|u Evropskata banka zaobnova i razvoj i JPElektrostopanstvo na Makedonijaza realizacija na Proektot zasektor energetika


19.Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zaplatniot promet


20. Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot za lizing


21.Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zaza{tita na prirodata


22.Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot za javnitesobiri

SlavicaGrkovska

Adnan Ja{ariKenan Hasipi

RozaT.Karevska

skratena 12209.02.2006

23. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zajavnite pati{ta Vlada skratena 124

02.03.2006

24.

Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zasnabduvawe so voda za piewe i od-veduvawe na urbani otpadni vodi


21

25. Zakon za bezbednost naproizvodite


26.

Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zaza{tita na topografijata naintegralnite kola


27.Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zadanokot na dodadena vrednost


28.Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zasemejstvo


29.Zakon za izmenuvawe na Zakonot zatransformacija na pretprijatijataso op{testven kapital

KireGe{takovski

skratena 12415.03.2006

30.Zakon za proglasuvawe nalokalitetot "Smolarski vodopadi"za spomenik na prirodata


31.Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot za osnovnoobrazovanie

Vlada skratena127

16.03.2006

32.Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zasrednoto obrazovanie


33. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zaVladata na Republika Makedonija Vlada skratena 127

20.03.2006

34.Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zaSudskiot buxet


35. Zakon za popis na zemjodelstvotovo Republika Makedonija


36.

Zakon za garancija na RepublikaMakedonija na obvrskite poDogovorot za zaem, namenet zaproektot za AD MEPSO, koj }e sesklu~i pome|u AD MEPSO - Prenosna elektri~na energija iupravuvawe so elektroenergetskiot sistem, vo dr`avnasopstvenost Me|unarodnata bankaza obnova i razvoj


37.Zakon za izmenuvawe na Zakonot zazdravstvenoto osiguruvawe

grupapratenici

SDSM i DUIskratena 127

20.03.2006

38.Zakon za me|unarodna trgovskaarbitra`a na RepublikaMakedonija


39.Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zaindustriskata sopstvenost


40. Zakon za grade`ni proizvodi Vlada skratena 12021.03.2006

41. Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot za vodite

grupapratenici

skratena 11604.04.2006

42.Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot za javnipretprijatija


43. Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot za oru`je Vlada skratena 129

06.04.2006

44. Zakon za agenciite za privremenovrabotuvawe


45.Zakon za proglasuvawe nalokalitetot "Markovi Kuli" zaspomenik na prirodata


22

46.

Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zavrabotuvawe i osiguruvawe voslu~aj na nevrabotenost


47.Zakon za prestanuvawe nava`eweto na Zakonot za banki zamikrofinansirawe


48.Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zaizvr{uvawe


49.Zakon za dopolnuvawe na Zakonotza penzisko - invalidskoosiguruvawe

VMRO-NarodnaPartija skratena 128

13.04.2006

50.Zakon za dopolnuvawe na Zakonotza personalen danok na dohod

N.ApostolovskiC. IvanovaD. \or|iev

I.AnastasovskiAna Andova

skratena 12918.04.2006

51. Zakon za dr`avni nagradi grupa od 8pratenici

skratena 12918.04.2006

23

RATIFIKACII


1.

Zakon za ratifikacija na Spogodbatame|u Vladata na RepublikaMakedonija i Kabinetot na ministrina Ukraina za sorabotka vo oblasta nainformiraweto


2.

Zakon za ratifikacija na Dogovorotme|u Vladata na RepublikaMakedonija i Kabinetot na ministrina Ukraina za sorabotka vo oblasta na`elezni~kiot transport


3.

Zakon za ratifikacija na Spogodbataza redoven vozdu{en soobra}aj pome|uVladata na Republika Makedonija iSovetot na ministri na Bosna iHercegovina


4.

Zakon za ratifikacija na Spogodbataza kulturna, obrazovna i nau~nasorabotka me|u Makedonskata Vladai [panskata Vlada


5.

Zakon za ratifikacija na Dogovorotme|u Makedonskata Vlada i [panskataVlada za unapreduvawe i recipro~naza{tita na investicii


6.

Zakon za ratifikacija na Dogovorotpome|u Vladata na RepublikaMakedonija i Vladata na RepublikaUngarija za obrazovna, nau~na ikulturna sorabotka


7.Zakon za ratifikacija na Protokolotza sorabotka me|u RepublikaMakedonija i Republika Turcija


8.

Zakon za ratifikacija na Dogovorot zaekonomska, komercijalna i tehni~kasorabotka me|u Vladata na RepublikaMakedonija i Vladata na Dr`avataKatar


9.

Zakon za ratifikacija na Spogodbatame|u Vladata na RepublikaMakedonija i Vladata na RuskataFederacija za sorabotka vo oblasta nakarantinot i za{titata na rastenijata


10.

Zakon za ratifikacija na Dogovorotme|u Republika Makedonija i Bosna iHercegovina za pravna pomo{ vogra|anskite i krivi~nite predmeti


11.

Zakon za ratifikacija naPrivremeniot Dogovor za slobodnatrgovija me|u Republika Makedonija iUNMIK


12.

Zakon za ratifikacija na Spogodbatapome|u Vladata na RepublikaMakedonija i Vladata na RepublikaMoldova za vzaemna pomo{ vocarinskite raboti


24

13.

Zakon za ratifikacija na Spogodbataza povremen me|unaroden prevoz napatnici so avtobus ("INTERBUS-spogodba")


14.

Zakon za ratifikacija na Spogodbatame|u Vladata na RepublikaMakedonija i Vladata na RepublikaBugarija za razmena i zaemna za{titana klasificirani informacii


15. Zakon za ratifikacija naKonvencijata za nuklearna bezbednost


16.

Zakon za ratifikacija na Dogovorotme|u Republika Makedonija i[vajcarskata Konfederacija zapoliciska sorabotka vo borbataprotiv kriminalot


17.

Zakon za ratifikacija na Spogodbatame|u Vladata na RepublikaMakedonija i Sovetot na ministri naRepublika Albanija za zaemna za{titana klasificirani informacii


18.

Zakon za ratifikacija na Dogovorotme|u Makedonskata Vlada iKralstvoto Holandija za socijalnoosiguruvawe


19.Zakon za ratifikacija na Dogovorotme|u Republika Makedonija i ^e{kaRepublika za socijalno osiguruvawe


20.Zakon za ratifikacija naKonvencijata za privremen uvoz(Istanbulska konvencija)


21.

Zakon za ratifikacija na Dogovorotme|u Republika Makedonija i Bosna iHercegovina za ureduvawe name|usebnite imotno-pravni odnosi


22.

Zakon za ratifikacija na Dogovorot zasorabotka vo oblasta na turizmot me|uVladata na Republika Makedonija iSovetot na ministri na RepublukaAlbanija


23.

Zakon za ratifikacija na Spogodbatame|u Vladata na RepublikaMakedonija i Sovetot na ministri naRepubluka Albanija za otvarawe niovme|unaroden paten grani~en preminme|u dvete zemji Trebi{te-Xepi{te


24.Zakon za ratifikacija na Dogovorot zaslobodna trgovija me|u RepublikaMakedonija i Srbija i Crna Gora


25.Zakon za ratifikacija na Dogovorotme|u Republika Makedonija i zasocijalno osiguruvawe


26.

Zakon za ratifikacija na Dogovorotme|u Vladata na RepublikaMakedonija i Vladata na RepublikaFrancija za sorabotka vo oblasta navnatre{nata bezbednost


27.

Zakon za ratifikacija na Dogovorotme|u Republika Makedonija i Bosna iHercegovina za ekstradicija Vlada skratena 134

28.04.2006

25

28.

Zakon za ratifikacija na Dogovorotme|u Republika Makedonija i Bosna iHercegovina zame|usebno izvr{uvawena sudskite odluki vo krivi~nitepredmeti


29.Zakon za ratifikacija naKonvencijata za za{tita nanematerijalnoto kulturno nasledstvo


26

2.3.4. Predlozi za donesuvawe po itna postapkana zakoni so predlozi na zakoni

Zakoni doneseni po itna postapka


1.

Zakon za zadol`uvawe naRepublika Makedonija sozaem kaj Me|unarodnatabanka za obnova i razvoj -Svetska banka po Dogovorza Prviot programski zaemza razvojni politiki -PDPL 1

Vlada itna 11521.11.2005

2.

Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zapreobrazba naElektrostopanstvo naMakedonija, Akcionerskodru{tvo za proizvodstvo,prenos i distribucija naelektri~na energija, vodr`avna sopstvenost

Vlada itna 11609.12.2005

3.

Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zapremer, katastar izapi{uvawe na pravata nanedvi`nostite

Vlada itna 11609.12.2005

4.Zakon za izmenuvawe naZakonot za socijalnaza{tita

Vlada itna 11613.12.2005

5.Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zazdravstvenata za{tita

Vlada itna 11613.12.2005

6.Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zadanokot na dobivka

Vlada itna 11727.12.2005

7.

Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zapersonalniot danok nadohod

Vlada itna 11728.12.2005

8. Zakon za izmenuvawe naZakonot za ustanovite Vlada itna 117

28.12.2005

9.Zakon za izmenuvawe naZakonot za domuvawe Vlada itna 119

29.12.2005

10. Zakon za tutun i tutunskiproizvodi Vlada itna 125

21.02.2006

11.Zakon za izmenuvawe idopolnuvawe na Zakonot zasudski taksi

Vlada itna 12401.03.2006

27

2.3.5. Povle~eni zakoni

Redenbroj ZAKONI predlaga~ sednica

1.Predlog za donesuvawe na zakon zaograni~uvawe na potro{uva~kata natutunski proizvodi, so Predlog na zakon

grupa pratenici 11604.04.2006

28

2.3.6. Nedoneseni zakoni

redenbroj Z A K O N I predlaga~ sednica

1.

Predlog za donesuvawe na zakon zaizmenuvawe na Zakonot za posebniteprava na pripadnicite nabezbednosnite sili na RepublikaMakedonija i na ~lenovite na nivnitesemejstva, so Predlog na zakon

Qup~e Me{kovRistana Lal~evska

11731.01.2006

2. Predlog na zakon za u~ebnicite zaosnovnoto i srednoto obrazovanie Slavica Grkovska 116

01.02.2006

3.Predlog za donesuvawe na zakon zaizmenuvawe na Zakonot za srednoobrazovanie, so Predlog na zakon

@arko Karaxovski 12414.03.2006

4.

Predlog za donesuvawe na zakon zaizmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonotza radiodifuzna dejnost, so Predlog nazakon

Ilija KitanovskiIlija Srbinovski

\orge Paqo{kovski

12414.03.2006

5. Predlog za donesuvawe na zakon zaza{tita od nasilstvo vo semejstvoto

Ivan Anastasovski 12415.03.2006

6.

Predlog za donesuvawe na zakon zaizmenuvawe na Zakonot za vrabotuvawei osiguruvawe vo slu~aj nanevrabotenost , so Predlog na zakon

Ne`det Mustafa 12720.03.2006

7.

Predlog za donesuvawe na zakon zaizmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonotza teritorijalnata organizacija nalokalnata samouprava vo RepublikaMakedonija, so Predlog na zakon

DUI 12021.03.2006

8.Predlog za donesuvawe na zakon zaizmenuvawe na Krivi~niot zakonik, soPredlog na zakon

VMRO-DPMNE 12021.03.2006

9. Predlog za donesuvawe na zakon zazemjodelstvo

Marjan \or~evVan~o Stamenkov

Mihajlo GeorgievskiAdnan ]ahil

11604.04.2006

10.

Predlog za donesuvawe na zakon zaizmenuvawe na Zakonot za danokot nadodadena vrednost, so Predlog nazakon

grupa pratenici 11604.04.2006

29

2.4. DRUGI AKTI

2.4.1. Odluki, deklaracii, programi i rezolucii

ODLUKI

Po predlaga~i

21

225

1

15

0 10 20 30 40 50

vlada

agencija za elektronski komunikacii

regulatorna komisija za energetika

MRTV

Komisija za pra{awata na izborite iimenuvawata

Pretsedatel na RM (B. Crvenkovski)

Pratenici

5

32

0

10

20

30

40

50

itna redovna

itna

redovna


1.

Odluka za ispra}awe na edinici naArmijata na Republika Makedonija zau~estvo vo mirovnata operacija voIrak

Vlada itna 11521.11.2005

2.Odluka za preraspredelba nasredstvata me|u buxetskitekorisnici


30

3.Razre{uvawe na glaven dràvenrevizor na Dràvniot zavod zarevizija

Kom. zapra{awa naizborite i

imenuvawata

redovna 11606.12.2005

4. Izbor na glaven dràven revizor naDràvniot zavod za revizija


imenuvawata

redovna 11606.12.2005

5.Imenuvawe na zamenik na direktorotna Direkcijata za za{tita na li~nitepodatoci


imenuvawata

redovna 11606.12.2005

6.

Odluka za izmenuvawe na Odlukataza izbor na pretsedateli, zamenicina pretsedatelite, ~lenovi i nivnizamenici na komisiite naSobranieto na Republika Makedonija


imenuvawata

redovna 11606.12.2005

7.

Odluka za izmenuvawe na Odlukataza osnovawe na prateni~ki grupi naSobranieto na Republika Makedonijaza bilateralna parlamentarnasorabotka


imenuvawata

redovna 11606.12.2005

8.

Odluka za davawe soglasnost nautvrdenata stapka na nadomest odvkupniot prihod na dru{tvata koivr{at energetska dejnost zafinansirawe na raboteweto naRegulatornata komisija za energetikana Republika Makedonija za 2006godina

Regulatornakomisija zaenergetika

redovna 11613.12.2005

9.Odluka za preraspredelba nasredstvata me|u buxetskitekorisnici

Vlada itna 11720.12.2005

10.



imenuvawata

redovna 11727.12.2005

11.

Odluka za izmenuvawe na Odlukataza izbor na pretsedatel, zamenik napretsedatelot, ~lenovi i nivnizamenici na Komisijata za pra{awana izborite i imenuvawata naSobranieto na Republika Makedonija


imenuvawata

redovna 11727.12.2005

12.

Odluka za izmenuvawe na Odlukataza razre{uvawe, izbor i imenuvawena ~lenovi na Upravniot odbor naMakedonskata radiotelevizija


imenuvawata

redovna 11727.12.2005

13.

Odluka za odobruvawe naFinansiskiot plan na javnotopretprijatie Makedonska radio-televizija za redovni i investicioniaktivnosti na radio programitenameneti za sosednite zemji i Evropana stranski jazik, za 2006 godina

MRTV redovna 11729.12.2005

14.

Odluka za odobruvawe naFinansiskiot plan na javnotopretprijatie Makedonska radio-televizija za redovni i investicioniaktivnosti na radio programitenameneti za informirawe naiselenicite i gra|anite naRepublika Makedonija koi ìveat vostranstvo, za 2006 godina


31

15.

Odluka za odobruvawe naFinansiskiot plan na javnotopretprijatie Makedonska radio-televizija za redovni i investicioniaktivnosti na radio programitenameneti za informirawe naiselenicite i gra|anite naRepublika Makedonija koi ìveat vostranstvo, za 2006 godina


16.

Odluka za odobruvawe naFinansiskiot plan na javnotopretprijatie Makedonska radio-televizija za redovni i investicioniaktivnosti na satelitskiotteleviziski programski servisnamenet za iselenicite i gra|anitena Republika Makedonija koi ìveatvo stranstvo, za 2006 godina


17.

Odluka za odobruvawe naFinansiskiot plan na javnotopretprijatie Makedonska radio-televizija za redovni i investicioniaktivnosti na Sobraniskiot kanal vo2006 godina


18.

Odluka za ispra}awe na edinica naArmijata na Republika Makedonija zau~estvo vo mirovnata operacija voAvganistan

Vlada itna 12017.01.2006

19.

Odluka za ispra}awe na edinici naArmijata na Republika Makedonija zau~estvo vo mirovnata operacija voAvganistan

Vlada itna 12017.01.2006

20.

Odluka za izmenuvawe na Odlukataza osnovawe na Anketna komisija zaispituvawe na pri~inite iposledicite od ste~ajot na Eksport-Import banka vrz Buxetot na RM

grupapratenici

redovna 11601.02.2006

21. Predlog na odluka za osnivawe naSovet na Sobraniskiot kanal

S. â{ule JordanovskiGzim OstreniS. Najdovski

redovna 12207.02.2006

22.Predlog na odluka za izbor na~lenovi i nivni zamenici na Sovetotna Sobraniskiot kanal


imenuvawata

redovna 12207.02.2006

23.

Predlog na odluka za izmenuvawe naOdlukata za osnivawe na prateni~kigrupi na Sobranieto na RepublikaMakedonija za bilateralnaparlamentarna za sorabotka


imenuvawata

redovna 12207.02.2006

24.

Predlog na odluka za razre{uvawe iimenuvawe na pretsedatel i ~lenovina Odborot za dodeluvawe nanagradata "Kliment Ohridski"


imenuvawata

redovna 12207.02.2006

25.

Predlog na odluka za razre{uvawe iimenuvawe na pretsedatel i ~lenovina Odborot za dodeluvawe nanagradata "11 Oktomvri"


imenuvawata

redovna 12207.02.2006

26.

Predlog na odluka za upatuvawe najaven povik do ovlastenitepredlaga~i za dostavuvawe predlogna kandidati za ~lenovi na Sovetotna Makedonskata radio-televizija


imenuvawata

redovna 12422.02.2006

32

27.

Predlog na odluka za upatuvawe najaven povik do ovlastenitepredlaga~i za dostavuvawe predlogna kandidati za ~lenovi na Sovetotza radiodifuzija


imenuvawata

redovna 12422.02.2006

28.Odluka za dopolnuvawe na Odlukataza izbor na ~lenovi i nivni zamenicina Sovetot na Sobraniskiot kanal


imenuvawata

redovna 12822.03.2006

29.



imenuvawata

redovna 12822.03.2006

30.

Odluka za izmenuvawe na Odlukataza izbor na pretsedateli, zamenicina pretsedatelite, ~lenovi i nivnizamenici na Komisijata zadelovni~ki i mandatno-imunitetnipra{awa na Sobranieto naRepublika Makedonija


imenuvawata

redovna 12822.03.2006

31.Odluka za izmenuvawe na Odlukataza izbor na ~lenovi na Komitetot zaodnosi me|u zaednicite


imenuvawata

redovna 12822.03.2006

32.Odluka za oglasuvawe izbor napretsedatel, zamenik i ~lenovi naDr`avnata izborna komisija


imenuvawata

itna 13131.03.2006

33.Odluka za izbor na pretsedatel,zamenik i ~lenovi na Dr`avnataizborna komisija


imenuvawata

redovna 13314.04.2006

34.Odluka za odobruvawe na Godi{niotplan na Agencijata za elektronskikomunikacii za 2006 godina

Agencija zaelektronskikomunikacii

redovna 12918.04.2006

35. Izbor na ~lenovi na Sovetot zaradiodifuzija


imenuvawata

redovna 12918.04.2006

36.

Imenuvawe na pretsedatel, zamenikna pretsedatelot i ~lenovi naKomisijata za za{tita na pravoto zasloboden pristap do informaciiteod javen karakter


imenuvawata

redovna 13428.04.2006

37.Imenuvawe ~lenovi na Sovetot naNarodnata banka na RepublikaMakedonija


33

ODLUKI I IZBORI VO SUDSTVOTO IOBVINITELSTVOTO

2 7 14 13

01020304050607080naroden pravobranitel

vlada

RSS

Pratenik (Kame Petrov)

2

34

01020304050

itna redovna

Po postapka vkupno: 97

itna

redovna


1.Razre{uvawe na javni obviniteli naosnovnite javni obvinitelstva voSveti Nikole i Tetovo

vlada redovna 11606.12.2005

2.Razre{uvawe zamenik na javniotobvinitel na Osnovnoto javnoobvinitelstvo vo Skopje


3.Imenuvawe zamenici na javniobviniteli na vi{ite javniobvinitelstva vo Skopje i [tip


4.Imenuvawe javni obviniteli naosnovnite javni obvinitelstva voBerovo i [tip


34

5.

Imenuvawe zamenici na javniobviniteli na osnovnite javniobvinitelstva vo Veles, Gostivar,Debar, Kavadarci, Ki~evo, Kumanovoi Skopje


6.Odluka za oglasuvawe izbor nasudii na osnovnite sudovi vo Skopje1 - Skopje i Bitola

Kame Petrov redovna 11606.12.2005

7.Odluka za oglasuvawe izbor nasudija na Apelacioniot sud voBitola


8. Razre{uvawe na sudija na Vrhovniotsud na Republika Makedonija

RSS redovna 12017.01.2006

9. Razre{uvawe na sudii naApelacioniot sud vo Bitola RSS redovna 120

17.01.2006

10.Razre{uvawe na sudii na Osnovnitesudovi vo Bitola, Ohrid i Skopje 1-Skopje


11.

Odluka za oglasuvawe imenuvawe nazamenici na javnite obviniteli voosnovnite javni obvinitelstva voSveti Nikole i Tetovo

Kame Petrov itna 12017.01.2006

12.

Odluka za oglasuvawe imenuvawe nazamenici na javnite obviniteli voosnovnite javni obvinitelstva voKumanovo, Ohrid, Skopje i [tip

Kame Petrov itna 12017.01.2006

13. Izbor na zamenici na Narodniotpravobranitel

Narodenpravobranitel

redovna 11601.02.2006

14.Predlog za izbor na sudii voapelacionite sudovi vo Skopje,Bitola i [tip


15.

Predlog za izbor na sudii voosnovnite sudovi Strumica,Kumanovo, Ohrid, Skopje 1-Skopje,Tetovo, Kriva Palanka i Prilep


16.Predlog za razre{uvawe na sudiiporotnici vo Apelacioniot sud vo[tip


17. Predlog za izbor na sudii porotnicivo Osnovniot sud vo Gostivar


18.Predlog na odluka za oglasuvaweizbor na sudija na Vrhovniot sud naRepublika Makedonija


19.Predlog na odluka za oglasuvaweizbor na sudii na Apelacioniot sudvo Bitola


20.Predlog na odluka za oglasuvaweizbor na sudii na osnovnite sudovivo Skopje 1-Skopje, Ohrid i Bitola


21. Predlog za izbor na zamenik naNarodniot pravobranitel

Narodenpravobranitel

redovna 12207.02.2006

22.

Predlog za izbor na pretsedatelina osnovnite sudovi vo Berovo,Veles, Gevgelija, Kavadarci,Negotino, Prilep, Radovi{, Resen,Skopje 2 - Skopje, Kriva Palanka,Vinica i Ki~evo


23. Predlog za razre{uvawe na sudii voOsnovniot sud vo Prilep RSS redovna 124

22.02.2006

24.Predlog na odluka za oglasuvaweizbor na sudii na osnovnite sudovivo Ohrid, Bitola, Ko~ani i Veles


25. Razre{uvawe na sudija na Vrhovniotsud na Republika Makedonija


35

26. Razre{uvawe na sudii naApelacioniot sud vo Skopje


27. Razre{uvawe na sudii na Osnovnitesudovi vo Ko~ani i Strumica RSS redovna 127

16.03.2006

28. Odluka za oglasuvawe izbor nasudii na Osnovniot sud vo Prilep


29.Odluka za oglasuvawe izbor nasudija na Vrhovniot sud naRepublika Makedonija


30.Odluka za oglasuvawe izbor nasudii na Apelacioniot sud voSkopje;


31.Odluka za oglasuvawe izbor nasudii na Osnovnite sudovi voStrumica i Ko~ani


32. Razre{uvawe na sudija naOsnovniot sud vo Prilep


33. Odluka za oglasuvawe izbor naSudija na Osnovniot sud vo Veles Kame Petrov redovna 129

05.04.2006

34.Imenuvawe na javni obviniteli naosnovnite javni obvinitelstva voSveti Nikole i Tetovo


35.

Imenuvawe na zamenici na javniteobviniteli na osnovnite javniobvinitelstva vo Kumanovo, Ohrid,Skopje i [tip


36. Izbor na sudii porotnici voosnovniot sud vo Gevgelija


36

USTAVNI IZMENI


1.

Utvrduvawe na Predlogot naamandmanite XX, XXI, XXII, XXIII,XXIV, XXV, XXVI, XXVII, XXVIII,XXIX, XXX i XXXI na Ustavot naRepublika Makedonija


2.

Donesuvawe na amandmanite XX,XXI, XXII, XXIII, XXIV, XXV, XXVI,XXVII, XXVIII, XXIX, XXX i XXXI naUstavot na Republika Makedonija


3.

Proglasuvawe na amandmanite XX,XXI, XXII, XXIII, XXIV, XXV, XXVI,XXVII, XXVIII, XXIX, XXX i XXXI naUstavot na Republika Makedonija


AVTENTI^NI TOLKUVAWA


1.

Avtenti~no tolkuvawe na ~len 66od Zakonot za referendum i drugioblici na neposredno izjasnuvawena gra|anite

ZPK redovna 12813.04.2006

PROGRAMI


1.

Predlog na programa zaodbele`uvawe godi{nini nazna~ajni nastani i istaknatili~nosti vo 2006 godina

Kiro Doj~inovskiJ. MihajlovskiS. StankovskaAco SpasevskiM.Georgievski

T. K. RozaS. C. Ganka

Hasipi KenanVeliu Fazli

Husein H.

redovna 11601.02.2006

2.Nacionalna programa za razvoj naobrazovanieto vo RepublikaMakedonija 2005-2015 godina


37

DEKLARACII


1. Deklaracija Zemja po merka nadecata

grupa pratenici redovna 11101.11.2005

2.Deklaracija za voveduvawe E-parlament vo Sobranieto naRepublika Makedonija


3.Deklaracija za izvinuvawe na`rtvite od represijata od re`imotvo periodot od 1945-1990 godina

grupa prateniciLP

redovna 12404.04.2006

NACIONALNA STRATEGIJA


1.Strategija za upravuvawe so javendolg za period od 2006 do 2008godina


38

2.4.2. Informacii, izve{tai i drugo

INFORMACII


1. Deklaracija Zemja po merka nadecata


2.Deklaracija za voveduvawe E-parlament vo Sobranieto naRepublika Makedonija


3.

Deklaracija za izvinuvawe na`rtvite od represijata odreìmot vo periodot od 1945-1990godina

grupa prateniciLP redovna 124

04.04.2006

MISLEWA


1.

Mislewe na Komitetot za odnosime|u zaednicite poInformacijata odMinisterstvoto za vnatre{niraboti za ostvaruvawe napravoto na dràvjanstvo prekusproveduvawe na Zakonot zadràvjanstvoto na RepublikaMakedonija, so sogleduvawe naeventualni pojavi i pre~ki vonegovoto sproveduvawe

Komitet za odnosime|u zaednicite

redovna 12203.03.2006

PLANOVI


1.

Finansiski plan naRegulatornata komisija zaenergetika na RepublikaMakedonija za 2006 godina

Regulatornakomisija zaenergetika

redovna 11615.12.2005

2.Nacrt na prostoren planna regionot na slivot narekata Treska

Vladaredovna1 faza

12021.03.2006

3.

Finansiski plan naJavnoto pretprijatieMakedonska radio-televizija za 2006 godina


39

2.5. AMANDMANI

87

288

494

87

268

128

20

306

60

podneseni usvoeni neusvoeni povle~eni

pratenici

komisii

vlada

predlaga~i podneseni usvoeni neusvoeni povle~eni

Vlada na R.M 87 87 - -

Komisii 288 268 20 -

Pratenici 494 128 306 60

Vkupno 869 483 326 60

40

2.6. PRATENI^KI PRA[AWA

58 78 48

49 67 40

9 11 8

0 50 100 150 200

po

stav

eni

od

gov

or

eni

neo

dgo

vo

ren

i

VKUPNO POSTAVENI PRATENI^KI PRA[AWA

politi~ki sistem ekonomski sistem javni dejnosti

61414

410

9

24

5

0 5 10 15

postaveni

odgovoreni

neodgovoreni

POSTAVENI POME\U DVE SEDNICI

politi~ki sistem ekonomski sistem javni dejnosti

41

PRATENI^KI PRA[AWA POSTAVENI NA SEDNICI

Broj na pratenicikoi postavile pra{awe

23 20 19 62

Sednica broj 121 126 130 Vkupno

Politi~kisistem 15 14 23 52

Ekonomskisistem 25 23 16 64POSTAVENI

Javnidejnosti 16 11 7 34

Vkupno: 56 48 46 150


Ekonomskisistem 10 18 10 38

Odgovorenina samatasednica


Vkupno: 27 34 25 86



Odgovorenivo pismenaforma


Vkupno: 21 10 16 47



Neodgovorenipra{awa

Javnidejnosti 2 - 1 3

Vkupno: 8 4 5 17

43

3. RABOTNI TELA I KOMITETZA ODNOSI ME\U ZAEDNICITE

3.1 RABOTNI TELA

So Odlukata za osnovawe na postojanirabotni tela na Sobranieto naRepublika Makedonija (“Slu`benvesnik na Republika Makedonija” br.85/2002 i 30/2003) vo Sobranieto naRepublika Makedonija osnovani se 18postojani rabotni tela za razgleduvawena predlozi za donesuvawe na zakoni,nacrti na zakoni, predlozi na zakoni idrugi akti {to gi donesuva Sobranieto,za sledewe na izvr{uvaweto na aktitena Sobranieto, kako i za prou~uvawe ipretresuvawe na drugi pra{awa od

negova nadle`nost. So ovaa odluka seutvrdeni nadle`nostite na rabotnitetela na Sobranieto, {to vo najgolembroj slu~ai pretstavuva ramka zaaktivnostite na rabotnite tela.Sostavot na rabotnite tela e od redotna pratenicite, vo zavisnost od brojotna prateni~kite grupi i brojot napratenicite vo prateni~kite grupi i eutvrden so Odluka na Sobranieto naRepublika Makedonija. Pri toa zna~ajno

e da se potencira deka vo rabotata nakomisiite ~esto pati se pokanuvaat iu~estvuvaat pretstavnici na nau~ni,stru~ni i javni rabotnici, institucii izdru`enija zaradi iznesuvawe namislewa po pra{awata {to serazgleduvaat na sednicata na teloto.Na ovoj na~in se obezbeduva pogolemastru~nost i transparentnost vorabotata na komisiite.Najgolem del od aktivnosta vo rabotatana komisiite e vo funkcija na rabotatana plenarnite sednici na Sobranieto,

{topretstavuvakvaliteten

pridones zapoefikasno i

pokvalitetnorabotewe na

Sobranieto.Isto taka,zna~ajno e da sepotencira dekagolem del odaktivnosta nakomisiite seodnesuva naizvr{uvawe ina drugi rabotiod nadle`nost

na komisiite {to ne se vo funkcija naplenarnite sednici na Sobranieto.Naj~esto toa se aktivnosti povrzani soostvaruvawe na me|unarodna sorabotka,sorabotka so pretstavnici od drugiorgani i institucii.Organizacijata i funkcioniraweto narabotnite tela na Sobranieto euredeno so Delovnikot na Sobranietona Republika Makedonija.

RAZGLEDANI PO OBLASTI:213 zakonski proekti

9279

42

politi~ki sistem ekonomski sistem javnite dejnosti

44

Komisija za ustavnipra{awa

NADLE@NOSTI:

Komisijata ima pretsedatel,

{esnaeset ~lena i nivni zamenici.

Komisijata gi razgleduva

pra{awata {to se odnesuvaat za:

- sproveduvawe na Ustavot;

- predlozi za izmenuvawe i

dopolnuvawe na Ustavot;

- na~elni pra{awa od ustaven

karakter vo vrska so donesuvaweto i

izvr{uvaweto na zakonite i drugi

propisi i akti i

- drugi pra{awa od ustaven karakter.

Komisijata za ustavni pra{awa e

postojano rabotno telo na Sobranieto

na Republika Makedonija, koe soglasno

utvrdenite nadle`nosti razgleduva

pra{awa {to se odnesuvaat na

sproveduvaweto na Ustavot na

Republika Makedonija i predlozite za

izmenuvawe i dopolnuvawe na Ustavot.

Na~inot i obemot na rabota na

Komisijata e diktiran i proizleguva od

karakterot i specifi~nosta na

pra{awata {to se vo nejzina

nadle`nost.

Vo izve{tajniot period,

Komisijata odrà edna sednica na koja

se rasprava{e po Tekstot na predlogot

na amandmanite XX - XXXI na Ustavot

na Republika Makedonija i po

Predlogot za donesuvawe na ustaven

zakon za sproveduvawe na amandmanite

od XX do XXXI na Ustavot na Republika

Makedonija, so Predlog na ustaven

zakon, predloèni od Vladata na

Republika Makedonija, a koi se

odnesuvaa na reformite vo

pravosudniot sistem.

Vo ovoj mandaten period se

izvr{eni zna~ajni izmeni vo Ustavot na

Republika Makedonija .

So Amandmanot XIX se utvrdi

mo`nosta i slu~aite vo koi moè da se

otstapi od na~eloto na nepovredlivost

na pismata i drugite oblici na

komunikacija, kako preduslov za

preventivno i poefikasno dejstvuvawe

na nadle`nite istra`ni i sudski

organi, {to istovremeno zna~i

sozdavawe ustaven osnov za

usoglasuvawe na na{eto zakonodavstvo

so pravoto na EU vo ovaa oblast.

So amandmanite XX do XXX se

napravija bitni izmeni na postojnite

ustavni re{enija vo oblasta na

pravosudniot sistem. So ovie izmeni se

sozdadoa ustavni pretpostavki za

reforma na pravosudstvoto vo pravec

na jaknewe na negovata nezavisnost i

samostojnost, zgolemuvawe na

efikasnosta i funkcionalnosta, so

po~ituvawe na relevantnite evropski

45

standardi vo sferata na pravdata

utvrdeni vo me|unarodnite dokumenti

od ovaa oblast.

Odr`ani sednici 1

Vkupno razgledani to~ki 2

Izmeni na Ustavot:

Predlog kon pristapuvawe zaizmeni na Ustavot i Tekstot naNacrtot na amandmanite XX doXXXIV na Ustavot na RM

2

politi~ki sistem -

ekonomski sistem -

Zakonipo

oblastijavni dejnosti -

Podneseni amandmani -

Buxet, rebalans, zavr{na s-ka -

Drugi akti

(odluki, deklaracii, programi)-

Informacii, izve{tai -

Pra{awa, predlozi -

46

Zakonodavno-pravnakomisija

NADLE@NOSTI:

- usoglasenost na zakonite i drugi akti soUstavot i so pravniot sistem, kako inivnata pravno-tehni~ka obrabotka;- barawa za davawe avtenti~notolkuvawe i izgotvuvawe predlozi naavtenti~no tolkuvawe na zakonite;- utvrduvawe na pre~isten tekst nazakonite i drugi akti ako so zakon,odnosno so drug akt bide ovlastena;- davawe ispravki na gre{ki voobjaveniot tekst na zakon ili na drug akt,vrz osnova na izvorniot tekst nausvoeniot zakon ili drug akt naSobranieto;- drugi pra{awa {to se odnesuvaat nazakonodavno-pravnata dejnost iizgraduvaweto na pravniot sistem voRepublika Makedonija i- razgleduvawe na pra{awata {to seodnesuvaat na usoglasenosta na zakonitena Republika Makedonija sozakonodavstvoto na Evropskata unija.*)

*)Sobranieto na Republika Makedonija nasednicata odràna na 6 oktomvri 2005 g.ja donese Odlukata za izmenuvawe idopolnuvawe na Odlukata za osnovawe napostojani rabotni tela na Sobranieto naRepublika Makedonija, so koja ja izbri{aovaa alineja, odnosno nadle`nost.

Zakonodavno-pravnata komisija na

Sobranieto na Republika Makedonija

soglasno nadle`nosta utvrdena vo

Odlukata

za osnovawe na postojani rabotni tela

na Sobranieto na Republika

Makedonija razgleduva predlozi na

akti od site oblasti, odnosno od

ekonomskata, politi~kata i od oblasta

na javnite dejnosti.

Od oblasta na politi~kiot sistem

kako pozna~ajni treba da se istaknat

predlozite na zakonite so koi

prodolìja reformite vo sudskiot

sistem, raboteweto na organite na

dràvnata uprava i vo sistemot na

odbranata na Republika Makedonija,

odnosno predlozite na:

-zakonot za izvr{uvawe na sankciite;

-Izborniot zakonik (vo ovoj period

Komisijata go razgleda i predlogot za

donesuvawe i predlogot na ovoj

zakonik, pri {to bea dadeni golem broj

zabele{ki i amandmani koi

pretstavnikot na Vladata gi prifati);

- zakonot za sloboden pristap do

informacii od javen karakter;

-zakonot za Akademijata za obuka na

sudii i javni obviniteli;

-izmenite i dopolnite na Zakonot za

javnite sobiri;

-zakonot za nadvore{ni raboti;

-izmenite i dopolnite na Krivi~niot

zakonik;


dràvni slu`benici;

-zakonot za stranci;


advokaturata;

-zakonot za medijacija;

-izmenite i dopolnite na zakonot za

odbrana;

- zakon za zabrana na razvivawe,

proizvodstvo, skladirawe i upotreba

na hemiski oru`ja;

-zakonot za nadzor nad dràvnata

granica.

47

Kvalitetna i obemna rasprava

Komisijata vode{e po Tekstot na

Predlogot na Amandmanot XX do XXXIna Ustavot na RM.

Vo raspravata po Tekstot na Predlogot

na amandmanite Komisijata konstatira

deka ovie amandmani se osnova za

reformi vo sudstvoto vo pravec na

stru~no, nezavisno i efikasno sudstvo,

kako i osnov za pobrzo i poefikasno

ostvaruvawe na pravata na gra|anite za

koi prava odlu~uvaat organite na

dr`avnata uprava.

Pokraj ova, Komisijata osobeno

vnimanie posveti i na:

-Predlogot za Akademija za obuka na

sudii i obviniteli; predlozite za

donesuvawe i na predlozite na

izborniot zakonik; na zakonot za

sudovite; Sudskiot sovet na Republika

Makedonija; prekr{ocite i upravnite

sporovi. Vo raspravite po ovie

predlozi za donesuvawe na zakoni i

predlozi na zakoni Komisijata dade

golem broj zabele{ki i amandmani koi

bea prifateni od pretstavnikot na

predlaga~ot.

Od oblasta na ekonomskiot sistem

Komisijata osobeno vnimanie posveti

na prou~uvawe na predlozite za

donesuvawe, odnosno na predlozite na

aktite od ovaa oblast, kako {to se:

- Buxetot na RM za 2006 godina;

- zakonot za izvr{uvawe na Buxetot na

RM za 2006 godina;

-izmenite i dopolnuvawata na Zakonot

za javnite pretprijatija;

-zakonot za reproduktiven materijal od

{umski vidovi drvja;

-zakonot za mineralni surovini;


lizing;

-zakonot za vozduhoplovstvo;

-zakonot za finansiska policija;


osnovawe na Makedonska banka za

poddr{ka na razvojot;


industriska sopstvenost;

-zakonot za seme i saden materijal za

zemjodelski rastenija;


prevoz vo patniot soobra}aj.

Isto taka, vo ovoj period kako

predlozi na akti po koi na sednicite

na Komisijata se vode{e obemna i

kvalitetna rasprava se:

- zakonot za dano~na postapka;

-zakonot za energetika (vo ovoj period

Komisijata go razgleda i predlogot za

donesuvawe i predlogot na ovoj zakon);

-zakonot za ste~aj;


danokot na dodadena vrednost i

-zakonot za tutun;

Od oblasta na javnite dejnosti vo ovoj

period Komisijata razgleda golem broj

na predlozi na zakoni i drugi akti, od

koi osobeno treba da se istaknat:

48

-zakonot za sanitarnata i

zdravstvenata inspekcija (vo ovoj

period Komisijata go razgleda i

predlogot za donesuvawe i predlogot

na ovoj zakon);

- izmenite i dopolnite na Zakonot za

zadol`itelno kapitalno finansirano

penzisko osiguruvawe;


za{tita na decata;


semejstvoto;


osnovnoto i na Zakonot za srednoto

obrazovanie;

-zakonot za Biroto za razvoj na

obrazovanieto;

-zakonot za stru~no obrazovanie i obuka

(vo ovoj period Komisijata go razgleda i

predlogot za donesuvawe i predlogot

na ovoj zakon);

-zakonot za agenciite za privremeni

vrabotuvawa;

-izmenite i dopolnnite na Zakonot za

osiguruvawe vo slu~aj na

nevrabotenost;

-zakonot za mentalno zdravje i


penziskoto i invalidskoto

osiguruvawe, za koi izmeni i dopolni

na sednicata na Komisijata se vode{e

obemna rasprava.

Odr`ani sednici 13

Vkupno razgledani to~ki 178*

Izmeni na Ustavot:

Predlog kon pristapuvawe zaizmeni na Ustavot i tekstot naNacrtot na Amandmanite od XXdo XXXIV na Ustavot na RM

od xx-xxxamandman

politi~ki sistem 35

ekonomski sistem 19

Zakonipo


Podneseni amandmani 216

Buxet, rebalans, zavr{na s-ka 1

Drugi akti

(odluki, deklaracii, programi)22**

Informacii, izve{tai /

Pra{awa, predlozi /

*)Vo ovoj broj vleguvaat i Predlozite na

zakoni za ratifikuvawe na

me|unarodni dogovori od razni oblasti

i predlozite od pratenici, koi ne se

rasporedeni po razli~ni oblasti.

**)Vo ovoj broj vleguvaat barawata za

avtenti~ni tolkuvawa, pre~istenite

tekstovi na zakoni i ispravkite.

49

Komisija za odbrana ibezbednost

NADLE@NOSTI:

- za za{tita na poredokot utvrden soUstavot; - ostvaruvawe na nadzorot vo domenotna odbranata i bezbednosta;

- odbrana na Republikata i civilnataza{tita; - sorabotka so kolektivni sistemi nabezbednost i odbrana vo kojRepublikata pristapila; - za{tita na ìvotot, li~natasigurnost i imotot na gra|anitezagarantirani so Ustavot; - proizvodstvo,promet, nabavuvawe,poseduvawe i nosewe na oru`je, delovina oru`je i municija; - obezbeduvawe na li~nosti i objekti; - dràvjanstvo; - oddrùvawe na javniot red i mir; - javnite sobiri i javnite priredbi; - bezbednost na patniot, vozdu{niot,èlezni~kiot i ezereskiot soobra}aj; - za{tita od prirodni nepogodi iepidemii; - prijavuvawe i odjavuvawe naìveali{tetoto i prestojuvali{teto; - premin na dràvnite granici idvièwe i prestoj vo grani~niot pojas; - dvièwe i prestoj na strancite; - utvrduvawe i re{avawe nagrani~nite incidenti i drugi povredina dràvnite granici i - drugi pra{awa {to se odnesuvat naodbranata i bezbednosta.

Vo izve{tajniot period

Komisijata za odbrana i bezbednost,

odrà sedum sednici na koi

rasprava{e za zakonski proekti od

oblasta na odbranata i bezbednosta.

Komisijata za odbrana i

bezbednost vo ovoj period go slede{e

sproveduvaweto na reformite vo

oblasta na odbranata i bezbednosta i

policijata, kako i ostvaruvaweto na

nadzorot nad buxetiraweto. Posebno

vnimanie se posveti na zakonskiot

predlog za izmenuvawe na Zakonot za

odbranata so koj se izvr{i

usoglasuvawe so donesenite zakoni za

za{tita i spasuvawe, za upravuvawe so

krizi i za klasificirani informacii.

Komisijata rasprava{e i po izmenite i

dopolnuvawata na Zakonot za slu`ba vo

Armijata na Republika Makedonija, so

koj se sozdade pravna pretpostavka za

redukcija na personalot na ARM,

strukturni promeni vo formacijata na

Armijata kako i utvrduvawe na pravata

na voenite stare{ini na koi im

prestanuva rabotniot odnos.

Isto taka, se rasprava{e i po

Zakonot za preminuvawe na dràvnata

granica i dvièwe vo grani~niot pojas

so koj se vr{i harmonizacija na

nacionalnoto zakonodavstvo so

me|unarodnite standardi i pravila

kako i so evropskata legistlativa vo

oblasta na nadzorot nad dràvnata

granica.

Komisijata za odbrana i

bezbednost go poddrà Predlog zakonot

za stranci so koj makedonskata

legislative vo ovaa oblast se

pribliì kon standardite na [engen -

dogovorot.

50

Komisijata rasprava{e i po predlogot

za donesuvawe na zakon za zabrana za

razvivawe, proizvodstvo, skladirawe i

upotreba na hemiski oru`ja, so Predlog

na zakon.

Posebno vnimanie Komisijata mu

posveti na Predlogot na Buxetot za

2006 godina na R. Makedonija, pri {to

~lenovite na Komisijata zazedoa stav

da se zapazi na~eloto na javnost i

transparentnost vo postapkata za

donesuvawe na Buxetot i da se

ovozmoì ostvaruvawe na

parlamentaren nadzor na programite i

namenskoto tro{ewe na buxetskite

sredstva vo oblasta na odbranata, so

dostavuvawe na informacii za

realizacijata, sekoi ~etiri meseci od

strana na Ministerstvoto za odbrana.

Komisijata za odbrana i bezbednost na

odrà tematska sednica na koja be{e

prezentiran Izve{tajot za

"Transformacijata vo odbranata na

Republika Makedonija" od strana na

zamenikot na Ministerot za odbrana na

R.Makedonija i od Na~alnikot na

General-{tabot na Armijata na

R.Makedonija

Vo izve{tajniot period, Sobranieto na

R. Makedonija, odnosno Komisijata za

odbrana i bezbednost, vo sorabotka so

@enevskiot Centar za demokratska

kontrola na oruènite sili (DCAF)

organizira{e trkalezna masa na tema:

" Ot~etno razuznavawe - Pravni

standardi i najdobra praktika za

nadzor nad razuznava~kite agencii".

Trkaleznata masa se odrà na 08 mart

2006 g. vo Sobranieto na R. Makedonija.

Na trkaleznata masa u~estvuvaa

~lenovi na Sobranieto, ~lenovite na

Komisijata za odbrana i bezbednost

kako i koordinatorite na prateni~kite

grupi i drugi pratenici od Sobranieto,

pretstavnici od Ministerstvoto za

vnatre{ni raboti, Ministerstvoto za

odbrana, eksperti od ovaa oblast,

nau~ni rabotnici, me|unarodni

eksperti i profesionalci od organite

od razuznava~kata oblast.

Zakonski proekti razgledani na

sednici na Komisijata:

- Predlog za donesuvawe na zakon za

izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot

za odbrana so Predlog na

zakon;

-Predlog za donesuvawe na zakon za


za dràvjanstvo na R. Makedonija;


zabrana za razvivawe, proizvodstvo,

skladirawe i upotreba na hemiski

oru`ja so Predlog na zakon;

-Predlog na zakon za nadzor nad

dràvnata granica;



za slu`ba vo Armijata na R.Makedonija

so Predlog na zakon;


izvr{uvawe na Buxetot na RM za 2006

godina, so Predlog na zakon;



za javnite sobiri, so Predlog na zakon;

51


strancite;

-Predlog za donesuvawe zakon za


za oru`je, so Predlog-zakon;

Pozna~ajni me|unarodni sredbi na

~lenovite i pretsedatelot na

Komisijata:

-U~estvo na pretsedatelot na

Komisijata, g-din Esad Rahi} i

pratenikot Ivan Atanasoski na

Konferencijata na tema "Mediteranski

dijalog-Harmonizacija na bezbednosni-

te politiki vo regionot na

mediteranot”. Konferencijata be{e vo

organizacija na Evropskiot Centar za

bezbednosni studii Xorx Mar{al i se

odrà vo Garmi{-Partenkirhen,

Germanija - 16 - 18 januari 2006 g.

-Sredba na Komisijata so g-dinot Bob

Simons, zamenik pomo{nik generalen

sekretar na NATO za politi~ki

pra{awa i bezbednosna politika - 10

fevruari 2006g.

-Sredba na ~lenovite na Komisijata so

g-|a Viktorija Nulant, ambassador na

SAD vo NATO - 08 mart 2006g.

-Sredba na pretsedatelot na

Komisijata, g-din Esad Rahi} so g-din

Xon Kolston, pomo{nik na generalniot

sekretar na NATO za odbranbena

politika - 16 mart 2006g.

-Sredba na Komisijata za odbrana i

bezbednost so delegacija na Komisijata

za nadvore{ni i evropski pra{awa,

odbrana, sorabotka i imigracija na

Pretstavni!~kiot dom na Parlamentot

na Golemoto Vojvodstvo na Luksemburg,

predvodena od g-din Ben Fajo,

pretsedatel na Komisijata vo Skopje -

21 mart 2006g.

-Poseta na Komisijata za odbrana i

bezbednost na Domot na pratenici na

Pralamentot na Republika ê{ka vo

ramkite na me|uparlamentarnata

sorabotka , odràna vo Skopje -

21-23 mart 2006 g.

-U~estvo na pratenikot Nikola

Apostolovski na Regionalnata

rabotilnica, posvetena na "Vklu~uvawe

na pratenicite od regionot na

Jugoisto~na Evropa vo borbata protiv

organiziraniot kriminal" vo Tirana,

R.Albanija - 10- 12 april 2006g.

-Sredba na Komisijata za odbrana i

bezbednost so N.E. g-din Karel de Giht,

minister za nadvore{ni raboti na

Kralstvoto Belgija i pretsedava~na

OBSE - 26 april 2006g.

-U~estvo na pretsedatelot na

Komisijata za odbrana i bezbednost

Esad Rahi}, na seminarot "Razmena na

informacii za regionalniot mir,

stabilnost i bezbednost" vo

organizacija na Regionalniot centar za

kontrola na vooruùvawe,

verifikacija i implementacija

(RACVIAC), vo Zagreb - 26-27 april

2006g.

-U~estvo na pratenikot Blagoj Golomeov

na "Idnata uloga na NATO i EU vo

Jugoisto~na Evropa", vo Berlin - 1-5

maj 2006

-Obra}awe na pretsedatelot na

Komisijata za odbrana i bezbednost,

Esad Rahi}, na tretata trilateralna

52

sredba na delegaciite na komisiite za

nadvore{na politika na parlamentite

na R.Albanija, R.Hrvatska i

R.Makedonija, vo Skopje - 12 maj 2006g.

Odr`ani sednici 7


Izmeni na Ustavot:


-

politi~ki sistem 8

ekonomski sistem -

Zakonipo




Drugi akti


Informacii, izve{tai 1

Pra{awa, predlozi 1

53

Komisija zapoliti~ki sistem

NADLE@NOST

- funkcionirawe na politi~kiot sistem;- menuvawe na granicite na Republikata;- dràvnite simboli i nivnata upotreba;- sudstvoto, advokaturata i javnotoobvinitelstvo;- amnestija i pomiluvawe;- sloboda na dvièweto i sloboda naizborot na ìveali{teto;- mati~na evidencija i za{tita nali~nite podatoci;- li~ni imiwa, li~ni karti i patniispravi;- popis na naselenieto;- sistemot na javnoto informirawe;- pravo na zdruùvawe na gra|anite ipoliti~koorganizirawe,izbira~ko pravo i na~in na izbor napratenici, pretsedatelot na RepublikaMakedonija, ~lenovite na sovetite igradona~alnicite;- referendum;- lokalna samouprava;- narodniot pravobranitel;-Makedonskata pravoslavna crkva kako iIslamskata verska zaednica voMakedonija, Katoli~kata crkva,Evangelsko - metodisti~kata crkva,Evrejskata zaednica i drugi verskizaednici i religiozni grupi;- odlikuvawa, priznanija i nagradi;- praznicite na Republika Makedonija;- organizacija na dràvnata uprava;- pravo na upotreba na jazicite i pismatana zaednicite;- garantirawe na za{titata na etni~kiot,kulturniot, jazi~niot n verskiotidentitet na zaednicite i- drugi pra{awa {to se odnesuvaat napoliti~kiot sistem i odnosite me|uzaednicite.

Komisijata za politi~ki sistem i

odnosi me|u zaednicite na Sobranieto

na Republika Makedonija soglasno

nadle`nosta utvrdena vo Odlukata za

osnovawe na postojani rabotni tela na


razgleduva predlozi na akti i drugi

materijali od oblasta na politi~kiot

sistem i odnosite me|u zaednicite.

So ogled na va`nosta na odredni akti i

drugi materijali koi se razgleduvani,

Komisijata sednicite gi odrùva{e vo

pove}e prodolènija zaradi stru~en i

kvaliteten pridones od strana na

~lenovite na ovaa Komisija.

Pozna~ajni akti razgledani vo ovoj

period se:

- tekstot na predlogot na amandmanite

na Ustavot na Republika Makedonija od

HH do HHHI;

- zakonot za izvr{uvawe na sankciite;

- Izborniot zakonik - poradi zna~eweto

na ovoj izboren zakonik, Komisijata

pokraj redovnata sednica, oddrà i

javna rasprava (vo sorabotka so NDI) na

koja u~estvuvaa pretstavnici na

dràvnite organi, eksperti,

pretstavnici na nevladinite

organizacii,izborna administracija i

sudii koi dadoa svoj pridones so

kvalitetni i stru~ni sugestii vo

izgotvuvawe na novata izborna

regulativa;

- zakonot za sloboden pristap do

informacii od javen karakter;

- zakonot za Akademijata za obuka na

sudii i javni obviniteli;


javnite sobiri;

- zakon za spre~uvawe na sudir na

interesi;

- izmenite i dopolnite na Krivi~niot

zakonik;


dràvni slu`benici;

54


advokaturata;

- zakonot za medijacija.

Konstruktivna i {iroka rasprava

Komisijata vode{e po Tekstot na

Predlogot na Amandmanite XX do XXXI

na Ustavot na RM. Vo raspravata po

Tekstot na Predlogot na amandmanite

Komisijata konstatira deka ovie

amandmani se osnova za reformi vo

pravosudniot sistem vo pravec na

kvalitetno, nezavisno i efikasno

sudstvo, kako i osnov za pobrzo i

poefikasno ostvaruvawe na pravata na

gra|anite za koi prava odlu~uvaat

organite na dràvnata uprava.

Pokraj ova, Komisijata osobeno

vnimanie posveti i na zakonite ~ii

odredbi i re{enija pretstavuvaat

implementacija na Amandmanite XX do

XXX na Ustavot na Republika

Makedonija i toa na:

predlog-zakonot za sudovite;

predlog-zakonot za Sudskiot sovet na

Republika Makedonija;

predlog-zakonot prekr{ocite i

predlog-zakonot za upravnite sporovi.

Od oblasta na ekonomskiot sistem

Komisijata vnimanie posveti na

prou~uvawe na :

- Predlog-buxetot na RM za 2006 godina

i

- Predlog-zakonot za ste~aj.

Za odbeleùvawe e i odrànata

sednica na Komisijata na ~ija sednica

se razgleda Godi{niot izve{taj za

rabota na Narodniot pravobranitel za

2005 godina. Na ovaa sednica ~lenovite

na Komisijata ednoglasno zaklu~ija


da go razgleda ovoj izve{taj pri {to do

Sobranieto predloì soodvetni

zaklu~oci za donesuvawe.

Odràni sednici 14


Izmeni na Ustavot:


od xx-xxxamandman

politi~ki sistem 33

ekonomski sistem 2

Zakonipo




Drugi akti

(odluki, deklaracii, programi)

2


Pra{awa, predlozi -

55

Komisija zanadvore{na politika

NADLE@NOSTI:

- nadvore{nata politika na RepublikaMakedonija i nejzinite odnosi so drugitedràvi i me|unarodni organizacii;- politikata so koja se obezbeduva griàtana Republikata za polo`bata i pravata napripadnicite na makedonskiot narod vososednite zemji i za iselenicite odMakedonija, kako i za kulturnite,ekonomskite i socijalnite prava nagra|anite od Republikata vo stranstvo;- stapuvawe ili istapuvawe od sojuz ilizaednici so drugi dràvi;- stapuvawe vo ~lenstvo ili istapuvawe od~lenstvo na me|unarodni organizacii;- potreba od zapo~nuvawe pregovori zasklu~uvawe bilateralni i multilateralnime|unarodni dogovori na RepublikaMakedonija, odnosno za platformite naovie pregovori;- ratifikacija na me|unarodni dogovori;- me|unarodna regulativa od oblasta na~ovekovite i gra|anskite prava, slobodi idokumenti na me|unarodni organizacii iasocijacii;- vospostavuvawe na parlamentarnasorabotka na Republikata so drugi dràvii me|unarodni organizacii;- vospostavuvawe sorabotka so komisiite zanadvore{na politika na parlamentite nadrugi dràvi;- inicijativi i predlozi za definirawe nastrategijata na nadvore{nata politika naRepublika Makedonija i- drugi pra{awa {to se odnesuvaat nanadvore{nata politika na RepublikaMakedonija.

1. Vo odnos na aktivnostite koi se

odnesuvaat na procesot na

razgleduvawe na zakonski akti,

Komisijata vo ovoj period odrà 11

sednici, od koi na 6 sednici bea

razgledani i prepora~ani na

Sobranieto 33 predlozi za donesuvawe

na zakoni za ratifikacija na

me|unarodni dogovori, 1 sednica

posvetena na Predlogot na zakonot za

nadvore{ni raboti, i 4 sednici na koi

bea pretstaveni diplomatskite

platformi na 5 novonaimenuvani

ambasadori na Republika Makedonija.

2.Vo odnos na aktivnostite koi se

odnesuvaat na ostvaruvawena

parlamentarnata sorabotka na

bilateralen i multilateralen plan,

del od aktivnostite se realizirani

nadvor od dràvata a del vo zemjata,

kako na inicijativa na Komisijata taka

i na inicijativa na stranskite

partneri.

Realizirani se 14 sredbi so

pretstavnici i delegacii na drugi

dràvi, od koi 2 sredbi delegacija od

Komisija realizira vo stranstvo, na 2

delegacii be{e doma}in, a ostvrai

sredbi so 9 delegacii vo ramkite na

nivnite rabotni poseti na RM, i na 1

Konferencija be{e doma}in.

-soglasno svoite nadle`nosti,

Komisijata gi sledi nastanite na

planot na me|unarodnata politika i

dokolku na bilo koj na~in se odnesuvaat

na Republika Makedonija vo ramkite na

nadvore{no politi~ki plan, svoite

reakcii gi upatuva do pandanite za {to

56

i ja izvestuva javnosta preku

soop{tenija.

-pretsedatelot na Komisijata

u~estvuva{e na 1 Konferencija vo

stranstvo, a bilateralnite kontakti so

svoite kolegi gi ostvaruva i preku

pismena komunikacija.

Odr`ani sednici 11


Izmeni na Ustavot:


-

politi~ki sistem 14

ekonomski sistem 12

Zakonipo

oblastijavni dejnosti 7



Drugi akti

(odluki, deklaracii, programi)1


Pra{awa, predlozi -

57

Komisija za evropskipra{awa

NADLE@NOSTI:

-usoglasenosta na predlozite zadonesuvawe zakoni, odnosno predlozite nazakoni so zakonodavstvoto na Evropskataunija ;-sledeweto i pottiknuvaweto na procesotna usoglasuvawe na zakonodavstvoto naRepublika Makedonija so zakonodavstvotona Evropskata unija, predlaga merki zaunapreduvawe na postapkite zausoglasuvawe, dava mislewa i predlozi zaaktivnostite na rabotnite tela naSobranieto na ovoj plan;-ispolnuvaweto na obvrskite {toproizleguvaat od spogodbite me|uRepublika Makedonija i Evropskata unija;-sledeweto na aktivnostite na Vladata iorganite na dràvnata uprava naso~eni konsteknuvawe na ~lenstvo na RepublikaMakedonija vo Evropskata unija i-ostvaruvaweto na programite i drugiteakti na instituciite na Evropskata unija voRepublika Makedonija, vklu~uvaj}i gi iprogramite za finansiska poddr{ka;-redovnoto informirawe na Sobranieto zasite pra{awa svrzani so evropskataintegracija;-pokrenuvaweto i ostvaruvaweto naaktivnostite za informirawe na javnostavo vrska so procesite na evropskataintegracija;-sorabotkata so soodvetnite komisii nadrugite zemji i-razgleduva drugi pra{awa vo vrska soevropskata integracija vo vrska so niv davamislewa i preporaki;

Za izminatiot period (1 noemvri 2005

godina do 30 april 2006 godina)

Komisijata za evropski pra{awa

oddrà pet sednici i ostvari pove}e

aktivnosti od svojata nadle`nost

Vo izve{tajniot period Komisijata za

evropski pra{awa:

-inicira svikuvawe na Godi{na

sednica na Sobranieto na Republika

Makedonija, posvetena na procesot na

evrointegracijata na Republika

Makedonija, vrz osnova na izgotvena

Informacija od Vladata na RM za

tekot na procesot na pristapuvawe na

Republika Makedonija vo EU, kako i na

Godi{niot izve{taj za rabota na KEP

za 2005 g., soglasno Deklaracijata za

ulogata na Sobranieto na Republika

Makedonija vo procesot za

stabilizacija i asocijacija ;

-rasprava{e po izve{tajot od Vtoriot

sostanok na Me{ovitiot parlamen-

taren komitet RM-EU, odràn vo

Brisel, na 5 i 6 dekemvri 2005;

-odrà posebna tematska sednica

posvetena na Informacijata za

sproveduvaweto na Dogovorot me|u

Republika Makedonija i Evropskata

unija za statusot i aktivnostite na

policiskata misija na Evropskata unija

vo Republika Makedonija (EUPOL

"PROKSIMA") za periodot januari -

oktomvri 2005g.

Vrz osnova na site dostaveni

periodi~ni informacii za

sproveduvaweto na Dogovorot me|u RM-

EU za Proksima KEP podgotvi i mu

dostavi na Sobranieto na RM

Dvegodi{en zavr{en izve{taj za

sproveduvawe na Dogovorot za

periodot 15 dekemvri 2003-15

dekemvri 2005g.;

-razgleda tri zakonski predlozi od

aspekt na nivnata usoglasenost so

evropskoto zakonodavstvo;

58

-rasprava{e po predvidenite buxetski

sredstva za evrointegrativnite

procesi vo Buxetot za 2006 godina, pri

{to go pozdravi izdvojuvaweto na

Sekretarijatot za evropski pra{awa,

kako poseben korisnik na buxetski

sredstva i zna~itelnoto zgolemuvawe

na visinata na sredstvata vo odnos na

minatata godina;

-soglasno vospostavenata praktika za

redovno informirawe na Parlamentot

za prioritetite na EU

Pretsedatelstvoto, od sednicata

posvetena na Prioritetite i

programata za rabota na Avstrija so

Evropskata unija ( januari-juni 2006

godina) pretstaveni od Ambasadorot na

Republika Avstrija vo Republika

Makedonija, N.E. Filip Hojos (3

fevruari 2006 g.) mu dostavi na


izve{taj ;

-rasprava{e i izgotvi izve{taj od

obra}aweto na N.E. Ervan Fuere po

povod prevzemaweto na negovata nova

dol`nost, {ef na Delegacijata na

Evropskata komisija i Specijalen

pretstavnik na Evropskata Unija vo

Republika Makedonija, koj go dostavi do

Sobranieto na Republika Makedonija;

-rasprava{e za slu~ajot "El Masri"i

soglasno nadle`nosta redovno da go

informira Sobranieto na RM za site

pra{awa povrzani so EU, na

pratenicite im gi dostavi: izve{tajot

od raspravata, kako i Rezolucijata na

Evropskiot parlament za navodna

upotreba na evropskite zemji od strana

na CIA za transport i nelegalen

pritvor na lica i Odlukata za

osnovawe privremen komitet za

istraùvawe na navodnoto koristewe

na evropskite zemji od strana na CIA

za transport i nelegalen pritvor na

lica;

- na veb stranicata na Sobranieto na

Republika Makedonija aùrno se

vneseni izve{taite i dokumentite od

aktivnostite na Komisijata vo funkcija

na informirawe na gra|anite za EU

pra{awata;

-od 3-8.noemvri 2005g. sprovede treta

elektronska anketa na pra{aweto:

"Dali veruvate deka Republika

Makedonija }e dobie pozitivno

mislewe na Pra{alnikot od

Evropskata komisija?", pri {to so "Da"

se izjasnile 272 ispitanika, so "Ne" 21

ispitanika, so "Ne znam " 3 ispitanika

i so"Seedno mi e" 6 ispitanika;

-u~estvuva{e na Podgotvitelniot

sostanok na pretsedatelite na

komisiite za evropski pra{awa na

zemjite ~lenki na EU i na TROJKATA na

KOSAK, pod pretsedatelstvo na

Avstrija, kako aktuelen pretsedava~ so

Unijata, vo funkcija na XXXV

Konferencija na komisiite za

evropski pra{awa na zemjite ~lenki na

Evropskata unija (KOSAK)-20 fevruari

2006 godina vo Viena, Avstrija.

-u~estvuva{e na II Konferencija na

parlamentarnite komisii za evropski

integracii/pra{awa na dràvite

u~esnici vo Procesot za stabilizacija

i asocijacija vo Jugoisto~na Evropa-

KOSAP;

59

-ostvari bilateralna sredba so

delegacija na Odborot za evropski

integracii vo Narodnoto Sobranie na

Republika Srbija (10 noemvri 2005 g.);

-ostvari sredba so francuskiot

senator g-din Didije Bulo - (29. 11.

2005 g.);

-ostvari sredba so pretsedatelot na

Sobranieto na Republika Crna Gora,

g.Ranko Krivokapi}-(9 mart 2006g.);

-be{e doma}in na vozvratna oficijalna

poseta na delegacija na Komisijata

nadle`na za evropski pra{awa na

Pretstavni~kiot dom na Parlamentot

na GV Luksemburg (20-21 mart 2006 g.);

-ostvari sredbi so prateni~kite grupi

za sorabotka so makedonskiot

parlament na parlamentite na Romanija

(29 mart 2006g.) i Avstrija (4 april

2006g.), na koi bea razmeneti mislewa

i iskustva za evrointegraciskite

procesi od parlamentaren aspekt;

-ostvari sredba so pretsedatelot i

~lenovite na Zaedni~kata komisijata

za nadvore{ni raboti na Republika

Irska ( 25 april 2006 g.);

Odr`ani sednici 5


Izmeni na Ustavot:

Predlog kon pristapuvawe zaizmeni na Ustavot i tekstot naNacrtot na Amandmanite od XX doXXXIV na Ustavot na RM

-

politi~ki sistem 2

ekonomski sistem -

Zakonipo




Drugi akti

(odluki, deklaracii, programi)


Pra{awa, predlozi 1

60

Komisija za pra{awana izborite iimenuvawata

NADLE@NOSTI:

- podnesuvawe predlozi za izbor iimenuvawe, odnosno razre{uvawe nafunkcioneri koi gn izbira, odnosnoimenuva Sobranieto, ako so zakon,Delovnikot ili drug akt na Sobranieto eopredeleno vakov predlog da podnesuvaKomisijata;- podnesuvawe predlozi za izbori iimenuvawe, odnosno razre{uvawe nafunkcioneri koi gi izbira, odnosnoimenuva Sobranieto, ako so Ustavot, zakon,Delovnikot ili drug akt na Sobranieto ne eopredeleno vakov predlog da podnesuvadrug organ;- predlagawe sostav na postojanite ipovremeni rabotni tela na Sobranieto;- predlagawe sostav na postojanitedelegacii na Sobranieto vo me|unarodniteparlamentarni sobranija i na prateni~kitegrupi na Sobranieto za sorabotka so drugiparlamenti;- predlagawe ~lenovi na upravni organi idrugi tela vo javnite pretprijatija,organizaciite i instituciite koi gi izbira,odnosno imenuva Sobranieto ako soUstavot, zakon ili drug akt ne e opredelenovakov predlog da podnesuva drug organ;- predlagawe ~lenovi na redakciskiotodbor na glasiloto na Sobranieto;- predlagawe imenuvawe i razre{uvawepretstavnici na Republikata vo organitena upravuvaweto i ~lenovn na konkursnikomisii za izbor na individualnirabotovodni organi koi se vo nadle`nostna Sobranieto;- predlagawe sostav na odbori i drugi telana Sobranieto za organizirawe isproveduvawe proslavi na oddelniistoriski nastani od zna~ewe zaRepublikata i na drugi nastani ~ieodbeleùvawe e potrebno, kako i zadodeluvawe na republi~ki nagradi;- davawe mislewe po predlozite za izbor,odnosno imenuvawe nositeli na javnifunkcii koi gi izbira, odnosno gi imenuvaSobranieto, a koi se predloèni od drugi

organi;- razgleduvawe predlozi na propisi zaplatite i za drugi primawa na pratenicitei funkcionerite koi gi izbira ili imenuvaSobranieto, kako i na pratenicite ifunkcionerite na koi im prestanalafunkcijata i vo ramkite na zakonskiteovlastuvawa donesuva pobliski propisi zanivno izvr{uvawe;- donesuvawe akti za koi e ovlastena odSobranieto;- donesuvawe poedine~ni re{enija zaplatite i za drugi primawa na pratenicitei funkcionerite koi gi izbira ili imenuvaSobranieto;- donesuvawe akt za odbivawe 5% odplatata za sekoj den otsustvo na pratenikkoj najmalku tri pati otsustvuva od sednicana Sobranieto, odnosno od sednica narabotnoto telo, a za toa ne go izvestilpretsedatelot na Sobranieto, odnosno narabotnoto telo;-ja opredeluva visinata na nadomestokot natro{ocite za u~estvo vo rabotata narabotnite tela od redot na nau~nite istru~nite institucii i asocijacii;- opredeluvawe vo soglasnost so propisite,visinata na dnevnicite, na tro{ocite zaodvoen ìvot, na nadomestokot za godi{enodmor, na selidbenite i drugi tro{oci;- odlu~uvawe po àlbi protiv re{enija nageneralniot sekretar na Sobranieto,dokolku so zakon ili drug akt poinaku ne eopredeleno;- davawe ispravki na akti {to gi donesuvai objavuva Komisijata vo "Slu`ben vesnikna Republika Makedonija" i- razgleduvawe i drugi pra{awa {to seodnesuvaat na izborite i imenuvawata.

Komisijata vo ramkite na svojata

nadle`nost i ingerencii koi

proizleguvaat od Delovnikot na

Sobranieto i Odlukata za osnovawe na

rabotni tela, svojata aktivnost ja

ostvaruva preku odrùvawe na sednici

na koi razgleduva pra{awa {to se

odnesuvaat na izborite i imenuvawata.

Komisijata za pra{awa na

izborite i imenuvawata na Sobranieto

61

na Republika Makedonija za periodot

od noemvri 2005 do maj 2006 godina, ima

odràno 9 sednici so 25 to~ki na

dneven red.

Vo funkcija na odrùvawe na

sednicite, pri svikuvawe na sednicite,

do ~lenovite na Komisijata zaedno so

pokanite be{e dostavuvan i materijal

so priprema na sednicite, odnosno

obrabotka na to~kite na dneven red.

Ova podrazbira i Realizacija na

sednicicite od Komisijata, odnosno

izgotvuvawe na akti za sednica na

Sobranieto itoa:

-predlozi, predlog-odluki, amandmani i

predlog-odluki za izmenuvawe i

dopolnuvawe vkupno 25.

Pri utvrduvawe na Predlog-

odlukite, pretsedatelot na Komisijata

ostvaruva{e sorabotka so

koordinatorite na prateni~kite grupi,

so organite na dràvnata uprava,

javnite slu`bi, nau~nite institucii i

zdruènija na gra|ani.

Isto taka nadle`nost na

Komisijata e i da podnesuva predlozi

za izbori i imenuvawe,odnosno

razre{uvawe na funkcioneri koi gi

izbira odnosno imenuva Sobranieto.

Soglasno ova, Komisijata gi utvrdi

slednive predlozi:

-Predlog za razre{uvawe na Glaven

dràven revizor;

-Predlog za imenuvawe na Glaven

dràven revizor;

-Predlog za izbor na ~lenovi na

Sovetot za radiodifuzija;

-Predlog za imenuvawe na ~lenovi na

MRT;

-Predlog lista na kandidati za

pretsedatel, zamenik i ~lenovi na DIK

i

-Predlog za izbor na pretsedatel,

zamenik i ~lenovi na DIK.

Do Komisijata preku arhivskata

kniga ima pristignato od noemvri 2005

do maj 2006 vkupno 50

akti, dopisi i barawa, i istite se

realizirani.

Komisijata donesuva poedina~ni

Re{enija za plati i drugi primawa na

pratenicite i funkcionerite koi gi

izbira i imenuva Sobranieto na

Republika Makedonija. Isto taka

soglasno propisite ja opredeluva

visinata za nadomest za odvoen ìvot,

nadomest za prevoz i apanaà na

izbrani i imenuvani lica i izgotvuva

Re{enija po istite.

Takvi Re{enija koi se dostaveni do

Komisijata i potpi{ani od od

pretsedatelot na Komisijata ima

vkupno 30.

Drugi aktivnosti na Komisijata:

-priem, i klasifikacija na prijavite

po oglasot za JO na OJO, vo Sveti

Nikole i Tetovo, za koi be{e donesena

odluka na Sobranieto na 28.4.2006 so

pismo potpi{ano od generalniot

sekretar i dostaveni vo rok do Vladata

za natamo{na postapka, prijavi po

oglasi za zamenici na JO na OJO vo

Kumanovo, Ohrid, Skopje i [tip, za koi

be{e donesena odluka na Sobranieto na

28.04.2006 so pismo potpi{ano od

62

generalniot sekretar i dostaveni vo

rok do Vladata za natamo{na postapka.

Odr`ani sednici 9


Izmeni na Ustavot:


-

politi~ki sistem -

ekonomski sistem -

Zakonipo




Drugi akti



Pra{awa, predlozi -

63

Postojanaanketna komisijaza za{tita naslobodite i pravata nagra|aninot

NADLE@NOSTI:

Soglasno so Odlukata zaosnovawe na postojani rabotni tela naSobranieto na Republika Makedonija,Postojanata anketna komisija za za{titana slobodite i pravata na gra|aninot imapretsedatel, osum ~lena i nivnizamenici, a razgleduva:

-na~elni pra{awa, predlozi imislewa vo vrska so ostvaruvaweto naodredbite na Ustavot, zakoni i drugipropisi i akti od zna~ewe zaostvaruvawe i za{tita na slobodite ipravata na gra|aninot; -ukaùvawe na potrebata oddonesuvawe na zakoni i drugi propisi iakti zaradi pocelosna za{tita naslobodite i pravata na gra|aninot; -sledewe, razgleduvawe ianalizirawe na ostvaruvaweto naratificiranite me|unarodni akti koi jareguliraat za{titata na slobodite ipravata na gra|aninot; -razgleduvawe na dopisite nagra|anite i zazemawe stavovi po istite; -sorabotuva so nau~ni i stru~niorganizacii od oblasta na za{titata naslobodite i pravata na gra|anite; -sorabotuvawe so soodvetnistranski i me|unarodni tela od oblastana za{titata na slobodite i pravata nagra|anite i -drugi pra{awa {to se odnesuvaatna za{titata na slobodite i pravata nagra|aninot. Komisijata ne moè da vr{iistra`ni ili drugi sudski funkcii.

Naodite na Komisijata se osnovaza poveduvawe postapka za utvrduvawe naodgovornost na nositelite na javnitefunkcii.

1. Vo izve{tajniot period Postojanata

anketna komisija za za{tita na

slobodite i pravata na gra|aninot

odrà tri sednici na koi rasprava{e

za: Modalitetite za ostvaruvawe na

~ovekovite prava na decata begalci i

drugite gra|ani proterani po

zavr{uvaweto na gra|anskata vojna vo

1949 godina vo Grcija, za Predlog-

Deklaracijata za izvinuvawe na

`rtvite od represijata od reìmot vo

periodot od 1945 do 1990 godina, se

razgledaa i pretstavki na gra|ani vo

vrska so postapuvawe na policijata,

kako i Izve{tajot za rabotata na

Narodniot pravobranitel za 2005

godina. Zaedni~ki zaklu~ok pri

razgleduvaweto na Godi{niot izve{taj

za rabotata na narodniot

pravobranitel e deka e zgolemen brojot

na pretstavkite do narodniot

pravobranitel a so toa i doverbata na

gra|anite vo samata institucija, i toa

deka ovoj izve{taj e najdobar i

najpregleden od site dosega{ni

izve{tai za rabotata na narodniot

pravobranitel.

Zakonski proekti razgledani na

sednicite na Komisijata:


Komisijata ne razgleduva{e zakonski

predlozi. Na dneven red na odrànite

64

sednici bea razgledani: Modaliteti za

ostvaruvawe na ~ovekovite prava na

decata begalci i drugite gra|ani

proterani po zavr{uvaweto na

gra|anskata vojna vo 1949 godina vo

Grcija, i Predlog Deklaracijata za

izvinuvawe na `rtvite od represijata

od reìmot vo periodot od 1945 do 1990

godina.

Izve{tai razgledani na sednicite

na Komisijata:

Godi{en izve{taj za rabotata na

Narodniot pravobranitel vo 2005

godina;

Pretstavki razgledani na sednicite na

Komisijata:

Edna pretstavka od g-din Anastasieski

Risto od Ohrid vo vrska so

pre~ekoruvawe na policiskite

ovlastuvawa.

Prestavka od Zdruènieto na begalci

od egejskiot del na Makedonija za

grupnata povreda na pravata na

Makedoncite proterani od Egejskiot

del na Makedonija po gra|anskata vojna

vo 1949 godina.

Drugi to~ki razgledani na sednicite na

Komisijata:

Upateni pretstavki do Komisijata

Pretstavki - do Postojanata anketna

komisija za za{tita na slobodite i

pravata na gra|aninot vo izve{tajniot

period se podneseni vkupno 46

pretstavki od gra|ani, zdruènija na

gra|ani, organizacii za ~ovekovi prava

i drugi pravni lica.. Na razgovor

primeni se 23 podnositeli na

prestavki, na 11 im e dadena pomo{ pri

sostavuvawe pretstavka do Komisijata,

a na onie koi trebale da se obratat i

do drug nadleèn organ im e dadeno

soodvetno upatstvo kako da postapat.

Po odnos na ostanatite podneseni

pretstavki e pobarana: informacija od

nadleèn organ; daden sovet da se

so~eka postapuvaweto na nadleèn

organ odnosno Narodniot

pravobranitel; delumno postapuvawe i

sledewe na celosnoto barawe izneseno

vo pretstavkata i sli~no.

Pozna~ajni sredbi na ~lenovi na

Komisijata na me|unaroden plan

Pretsedatelot na Postojanata anketna

komisija za za{tita na slobodite i

pravata na gra|aninot u~estvuva{e na

sredba so pretstavnici na Vremenata

komisija na Evropskiot parlament za

nelegalno zatvorawe i transver na

zatvorenici vo Evropa na Republika

Makedonija.

Odràni sednici 3


Izmeni na Ustavot -

politi~ki sistem -

ekonomski sistem -

Zakoni

po

oblastijavni ni dejnosti -



Drugi akti



Pra{awa, predlozi 1

65

Komisija za nadzor nadrabotata na Upravataza bezbednost ikontrarazuznavawe iAgencijata zarazuznavawe

NADLE@NOSTI:

- po~ituvawe na pravata i slobodite,utvrdeni so Ustavot i zakoni od strana naUpravata za bezbednost ikontrarazuznavawe i Agencijata zarazuznavawe na gra|anite, pretprijatijata idrugi pravni lica;- zakonitosta vo sproveduvawe naovlastuvawata na Upravata za bezbednost ikontrarazuznavawe i Agencijata zarazuznavawe od aspekt na pre~ekoruvawena ovlastuvawata. prezemawe neovlastenipostapki, zloupotreba i drugi negativnostivo raboteweto, sprotivno na nivnite pravautvrdeni so zakon;- metodite i sredstvata {to gi koristatUpravata za bezbednost ikontrarazuznavawe i Agencijata zarazuznavawe od aspekt na zakonitosta ipo~ituvaweto na pravata na gra|aninot idrugi subjekti;- materijalnata, kadrovskata i tehni~kataopremenost na Upravata za bezbednost ikontrarazuznavawe i Agencijata zarazuznavawe i- drugi pra{awa {to se odnesuvaat naUpravata za bezbednost ikontrarazuznavawe i Agencijata zarazuznavawe.

Poradi otsustvo na pretsedatelot na

Komisijata za nadzor nad rabotata na

Upravata za bezbednost i

kontrarazuznavawe i Agencijata za

razuznavawe, g. Qube Bo{koski, vo

podolg vremenski period Komisijata ne

realizira aktivnosti od delokrugot na

svoite nadle`nosti vo izve{tajniot

period od 1 noemvri 2005 godina do 31

april 2006 godina.

66

Komisija zafinansirawe i buxet

NADLE@NOSTI:

- sistemot na finansirawe;- Buxetot na Republikata;- danocite, taksite, pridonesite i drugijavni dava~ki na gra|anite i pravnitelica;- carinskiot sistem;monetarno-kreditniot, bankarskiot idevizniot sistem;- platniot promet i revizijata;- zaemite i kreditite;- javnite nabavki;- sistemot na osiguruvawe;- sopstvenosta i drugi imotno-pravniodnosi;- stokovnite rezervi;- igrite na sre}a i- drugi pra{awa {to se odnesuvaat nafinansiraweto.

Vo periodot od 1 noemvri 2005 godina

do 30 april 2006 godina Komisijata

odràla 8 sednici so vkupno 23 to~ki

na dneven red. Iako pri utvrduvawe na

dnevniot red bea staveni 3 predlozi na

zakoni za koi predlaga~i bile

pratenici, istite ne se razgledani

poradi nemawe na mislewe od Vladata

na Republika Makedonija.

Od vkupniot broj na razgledani

to~ki 21 se zakoni i site se od oblasta

na ekonomskiot sistem. Pokraj zakoni,

vo ovoj period Komisijata go razgleda

Buxetot na Republika Makedonija za

2006 godina i Strategijata za

upravuvawe so javen dolg za period od

2006 do 2008 godina. Komisijata nema

podneseno amandmani.

Va`no e da se napomene deka od

vkupniot broj na razgledani zakoni, 16

se po skratena postapka.

Imaj}i go predvid faktot deka po

najgolem del od ovie predlozi na

zakoni Komisijata vo tekot na

raspravata ima{e brojni zabele{ki i

sugestii, potrebno e vo idnina Vladata

da gi uvaùva predlozite na Komisijata

{to e mo`no pove}e, predloènite

zakoni da gi izgotvuva i dostavuva kako

predlozi za donesuvawe, odnosno

istite da se razgleduvaat vo

Sobranieto vo redovna postapka. So toa

}e se obezbedi pocelosna i

poanaliti~ka rasprava po predlozite, a

Vladata }e moè da gi vgraduva vo

predlozite na zakonite i na toj na~in

}e se izbegne za zna~ajni pra{awa

sekoga{ da se intervenira samo so

amandmani.

Vo ovoj period Komisijata osobeno

vnimanie posveti na razgleduvaweto na

Predlogot na Buxetot na Republika

Makedonija za 2006 godina so

propratnite zakoni za negovo kreirawe

i izvr{uvawe.

So ogled na toa {to ovaa Komisija e

nadle`na za razgleduvawe na Buxetot,

po navedenite to~ki se vode{e mo{ne

67

obemna rasprava vo koja bea izneseni

brojni predlozi, zabele{ki i sugestii

koi predlaga~ot treba da gi ima vo

predvid pri izgotvuvawe na Buxetot

odnosno Rebalansot na Buxetot vo

naredniot period.

Bidej}i monetarno-kreditniot,

bankarskiot i devizniot sistem e del

od nadle`nosta na Komisijata, taa

vode{e rasprava i po Predlogot na

zakonot za izmenuvawe i dopolnuvawe

na Zakonot za osnovawe na Makedonska

banka za poddr{ka na razvojot.

Predloèniov zakon pretstavuva

operacionalizacija na Ekonomskata

programa na Vladata na Republika

Makedonija za 2005 godina, vo koja kako

edna od osnovnite prioriteti e

pottiknuvaweto i razvojot na malite i

srednite pretprijatija. Zaradi

institucionalna i finansiska

poddr{ka na malite i srednite

pretprijatija se predlaga formirawe

na Garanten fond vo ramkite na

Makedonska banka za poddr{ka na

razvojot. Ovaa banka poradi svojata

infrastruktura i kadrovska

opremenost e vo mo`nost da ja

realizira osnovnata cel zaradi koja se

osnova Garantniot fond, a toa e

izdavawe garancii na bankite i drugi

finansiski institucii od Republika

Makedonija za odobreni investicioni

krediti na mikro, mali i sredni

trgovski dru{tva, trgovci poedinci i

zanaet~ii.

Od dano~nata oblast Komisijata go

razgleda Predlogot na zakon za dano~na

postapka. So nego se sozdava

edinstvena osnova za op{to dano~no

pravo i dano~na upravna postapka.

Komisijata isto taka go razgleda i

Predlogot za izmenuvawe i

dopolnuvawe na Zakonot za danokot na

dodadena vrednost. So ovoj zakon se

vr{i usoglasuvawe so odredbite na

noviot Carinski zakon koj po~na da se

primenuva od 1 januari 2006 godina, koi

vo glavno se odnesuvaat na dano~ni

osloboduvawa koi proizleguvaat od

osloboduvawata na pla}awe na uvozni

dava~ki utvrdeni vo carinskiot zakon.

Kako najzna~ajno osloboduvawe

predvideno so ovoj zakon e

osloboduvaweto od pla}awe na DDV pri

uvoz na dobra koi se stavaat vo

carinska postapka za oblagoroduvawe

spored sistemot na odloèno pla}awe.

Komisijata ja razgleda i Strategijata

za upravuvawe so javen dolg koja e

izgotvena soglasno Zakonot za javen

dolg. So nea se utvrduva visinata na

javniot dolg i na dràvnite garancii,

maksimalniot iznos na novoto

zadolùvawe i novo izdadenite

garancii vo tekovnata godina,

sostojbata na javniot dolg i na

dràvnite garancii na krajot na

godinata, strukturata na javniot dolg i

na dràvnite garancii, kako i na~inite

na servisirawe i upravuvawe so javniot

dolg.

Vo analiziraniov period Komisijata

razgleduva{e i predlozi na zakoni za

zadolùvawe na Republika Makedonija,

odnosno za davawe na garancija za

zadolùvawe kaj me|unarodni

68

finansiski institucii i drugi zakoni

od dano~nata i finansiskata oblast.

Odrùvaweto na sednicite vo odnos

na kvorumot se odviva bez problemi,

bidej}i so Delovnikot na Sobranieto na

Republika Makedonija, kako i so

Odlukata za osnovawe na postojani

rabotni tela na Sobranieto na

Republika Makedonija e predvideno

pokraj pretsedatelot na komisijata i

brojot na ~lenovite da ima i nivni

zamenici. Ova re{enie se pokaà kako

mnogu uspe{no, taka {to ovozmoì

sednicite na Komisijata sekoga{ da se

odrùvaat vo zakaàniot termin, {to

pretstavuva uslov za aùrno i

ekonomi~no rabotewe kako za

Komisijata taka i za Sobranieto.

Edinstveno, vo tekot na rabotata

Komisijata se soo~uva{e so

nenavremeno dostavuvawe na mislewa

od strana na Vladata za zakoni i drugi

akti ~ii predlaga~i se pratenici ili

drugi ovlasteni predlaga~i. Toa bi

moèlo da se nadmine so toa {to

Vladata bi gi dostavuvala mislewata

vo rokot opredelen so Delovnikot na

Sobranieto na Republika Makedonija.

Ova e potrebno bidej}i mislewata na

Vladata se relevantni za rasprava po

zakonite i drugite akti vo Komisijata,

osobeno ako se ima predvid faktot {to

ovie zakoni naj~esto predviduvaat

zafa}awe na finansiski sredstva od

Buxetot na Republika Makedonija.

Povremeno, kako problem od tehni~ki

aspekt bi moèlo da se istakne

nedovolniot broj na sali za odrùvawe

na sednicite na komisiite osobeno vo

denovi koga pove}e komisii imaat

zakaàno sednici.

Odràni sednici 8


Izmeni na Ustavot -

politi~ki sistem -

ekonomski sistem 21

Zakoni

po




Drugi akti



Pra{awa, predlozi -

69

Komisija zaekonomski pra{awa

NADLE@NOSTI:

- proizvodstvo i trgovija;- mineralni surovini i energetika;- turizam, ugostitelstvo i zanaet~istvo;- nadvore{no-trgovsko rabotewe,- stranski vloùvawa;- sopstveni~ka transformacija;merki protiv monopolska polo`ba i mono-polsko odnesuvawe na pazarot;- za{tita na potro{uva~ite;- javni pretprijatija;- koncesii;- pobrz razvoj na stopanski nedovolnorazvienite podra~ja;- statistika i- drugi pra{awa {to se odnesuvaat naekonomskiot sistem.


Komisijata za ekonomski pra{awa

odrà sedum sednici na koi bea

razgledani vkupno 15 to~ki na dneven

red od oblasta na ekonomskiot sistem.

Na edna sednica na Komisijata be{e

organizirana trkalezna masa vo

funkcija na donesuvaweto na noviot

zakon za mineralni surovini. Vo

izve{tajniot period Komisijata odrà

edna rabotna sredba po barawe na

Zanaet~iskata komora Koblenc.

Komisijata za ekonomski pra{awa vo

ovoj period razgleda sedum zakoni vo

skratena postapka, tri Predlozi za

donesuvawe na zakoni, dva Predlozi na

zakoni, go razgleda Finansiskiot plan

na Regulatornata Komisija za

energetika na Republika Makedonija za

2005 godina i Predlogot na odlukata za

davawe soglasnost na utvrdenata

stapka na nadomest od vkupniot prihod

na dru{tvata koi vr{at energetska

dejnost za finansirawe na raboteweto

na Regulatornata komisija za

energetika na Republika Makedonija za

2006 godina.

Komisijata go razgleda Predlogot na

buxetot na Republika Makedonija za

2006 godina.

Vo izminatiot period Komisijata za

ekonomski pra{awa ne podnese

amandmani.

Site aktivnosti na Komisijata za

ekonomski pra{awa se realiziraat vo

ramkite na nejzinite nadle`nosti.

Za site razgledani to~ki od

sednicite na Komisijata se izgotveni

posebni izve{tai, kako i zapisnici od

sekoja sednica.

Site odràni sednici na Komisijata

za ekonomski pra{awa se javni so {to

na javnosta i e dadena mo`nost za

otvoren pristap kon raspravata od

Komisijata po odredena to~ka od

dnevniot red.

Vo izminatiot period Komisijata za

ekonomski pra{awa aktivnostite gi

naso~i vo razgleduvawe na zakoni od

ekonomskiot sistem.

Komisijata go razgleda Predlogot na

odlukata za davawe soglasnost na

utvrdenata stapka na nadomest od

vkupniot prihod na dru{tvata koi

vr{at energetska dejnost za

finansirawe na raboteweto na

Regulatornata komisija za energetika

na RM za 2006 godina, kako i Predlogot

70

na finansiskiot plan na Regulatornata

Komisija za energetika na Republika

Makedonija za 2006 godina. So

predloènata odluka se predviduva{e

nadomestot za finansirawe na

raboteweto na Regulatornata Komisija

za energetika za 2006 godina da

iznesuva 0,053% od vkupniot prihod na

dru{tvata koi vr{at energetska dejnost

ostvaren vo 2005 godina i e pod

predvideniot zakonski maksimum od

0,1%. Predvideniot nadomest za

finansirawe na raboteweto na

Regulatornata komisija za energetika

za 2006 godina e so ist procent na

zafa}awe kako i stapkata na

izdvojuvawe za 2005 godina.

Osobeno zna~ajna e raspravata po

Predlogot na Buxetot na Republika

Makedonija za 2006 godina. Vo

raspravata be{e ukaàno na potrebata

od pogolemi kapitalni investicii koi

imaat tretman na razvojna komponenta,

no treba da se ima predvid deka okolu

70% od vkupniot buxet za 2006 godina

}e se tro{i za plati, naemnini i

nadomestoci kako i za socijalni

transferi. Za delot na nadvore{no

trgovskata razmena be{e oceneto deka

zadovolitelni i realni se proekciite

za 2006 godina za o~ekuvano

zgolemuvawe na izvozot na stoki od

7,6%. Za Predlogot na Buxetot za 2006

godina be{e izneseno deka e

transparenten i so realni razvojni

perspektivi. Vo vkupnite programi za

ekonomski razvoj na Vladata na

Republika Makedonija okolu 58,51% se

planiraa rashodi za sferata na

ekonomskiot razvoj. Sporedeno so

Buxetot za 2005 godina, e planiran

porast na brojot na mali i sredni

pretprijatija za 5% vo Programata za

poddr{ka i razvoj na malite i sredni

pretprijatija, za 20% se zgolemuva

u~estvoto na pretpriema~ite.

Komisijata dade poddr{ka na

programite za zgolemuvawe na

stranskite investicii vo dràvata pri

{to istovremeno se ukaà na potrebata

na pogolemo vloùvawe vo promocijata

na mo`nostite za privlekuvawe na

stranskite investicii. Potrebno e da

se razmisli za novi ~ekori vo

gradeweto na makroekonomskata

politika so cel da se sozdade povolna

biznis klima za stranskite investitori

so {to }e se postigne zna~itelen

ekonomski efekt na dràvata. Treba da

se razmisluva za gradewe na strategija

za razvoj na zemjodelstvoto vo

dràvata.

Komisijata go razgleda i go poddrà

Predlogot na zakonot za ste~aj.

Predloèniot zakon ima{e za cel

obezbeduvawe na sigurnost na pazarot i

promovirawe na ekonomska stabilnost

i razvoj na dràvata kako i

usoglasuvawe na zakonodavstvoto na

Republika Makedonija so evropskoto

zakonodavstvo vo oblasta na

nesolventnosta na stopanskite subjekti

{to pretstavuva uslov pri procesot na

pristapuvawe kon Evropskata unija.

Komisijata detalno go razgleda

Predlogot za donesuvawe na zakon za

mineralnite surovini. Predloèniot

71

zakon ima{e za cel usoglasuvawe so

zakonodavstvoto na Evropskata Unija i

poednostavuvawe na postapkata za

dobivawe mo`nosti za vr{ewe na

geolo{kite istraùvawa i

eksploatacija na mineralni surovini.

So predloèniot zakon se predviduv{e

donesuvawe na Nacionalna programa za

razvoj i planirawe vo oblasta na

mineralnite surovini so cel da se

ostvarat nasokite i celite za

usoglaseno vr{ewe na osnovni

geolo{ki istraùvawa na mineralni

surovini, eksploatacija i nivno

odr`livo iskoristuvawe. Vo

raspravata po predloèniot zakon bea

izneseni zna~itelen broj na zabele{ki,

predlozi i sugestii.

Posle usvojuvaweto na Predlogot za

donesuvawe na zakon za mineralnite

surovini od strana na Sobranieto na

Republika Makedonija, Komisijata za

ekonomski pra{awa po sopstvena

inicijativa organizira{e - Trkalezna

masa vo funkcija na donesuvaweto na

noviot zakon za mineralni surovini. Na

sednicata bea pokaneti pretstavnici

od Sojuzot na rudarski i geolo{ki

inèneri, profesori od Rudarsko-

geolo{ki fakultet vo [tip, ~lenovi od

Makedonskoto geolo{ko dru{tvo,

geolozi, pretstavnici od

Ministerstvoto za ekonomija i

stopanstvenici od zemjata. Komisijata

soglasno zaklu~okot od trkaleznata

masa, go dostavi izve{tajot do Vladata

na Republika Makedonija i

Ministerstvoto za ekonomija. Vo

izve{tajot na Komisijata se sodràni

zna~itelen broj na zabele{ki, predlozi

i sugestii koi bea izneseni od strana

na ekspertite i stopanstvenicite kako

i od strana na ~lenovite na Komisijata

i drugi pratenici koi prisustvuvaa na

trkaleznata masa. Komisijata za

ekonomski pra{awa u{te edna{ go dade

svojot aktiven pridones vo nasoka na

podobruvawe na tekstot na odredbite

od Predlogot na zakonot za

mineralnite surovini {to se u{te e vo

podgotovka.

Komisijata osobeno vnimanie i

obemna rasprava ostvari po Predlogot

za donesuvawe na zakon za energetika.

Predloèniot zakon ima{e za cel

realizacija na utvrdenata politika na

Vladata na Republika Makedonija za

reforma i sozdavawe na efikasen i

konkurenten elektroenergetski sektor,

kontinuirano odrùvawe na uslovite

za sigurno, bezbedno i kvalitetno

snabduvawe na site potro{uva~i so

energija i energenti, i podobruvawe na

investicionata klima za izgradba na

novi energetski kapaciteti. Vo

raspravata na Komisijata be{e

izneseno deka predloèniot zakon }e

obezbedi zgolemuvawe na energetskata

efikasnost, razvoj i mo`nosti za

privlekuvawe na investicii vo

elektroenergetskiot sektor na

dràvata. Vo delot od zakonot koj go

definira pazarot na elektri~na

energija i pazarot na priroden gas,

podgotveni se kvalitetni re{enija koi

vo celost gi preciziraat terminite i gi

ureduvaat pravata, nadle`nostite i

obvrskite na proizvoditelot na

72

elektri~na energija i priroden gas, ja

ureduvaat dejnosta i upravuvaweto so

elektroenergetskiot sektor, odnosno

sistemot za prenos na priroden gas. Vo

raspravata na Komisija be{e ukaàno

deka e potrebno da se ispitaat

mo`nostite za koristewe na novi

izvori na energija, da se investira vo

hidropotencijalot so cel postignuvawe

na pogolemo nivo na iskoristenost.

Treba da se razgledaat mo`nostite za

intenzivirawe na rabotite za

otvarawe na rudnikot Brod-Gneotino

imaj}i predvid deka za ovoj proekt se

potrebni zna~itelni finansiski

sredstva koi moè da se obezbedat

preku komercijalni krediti.

Isto taka Komisijata za ekonomski

pra{awa go razgleda i Predlogot na

zakonot za energetika i pozitivno go

oceni prifa}aweto na golem del od

zabele{kite koi bea izneseni na

sednicata na Komisijata za ekonomski

pra{awa na koja se razgleduva{e

Predlogot za donesuvawe na zakon za

energetika. Na ovaa sednica na

Komisijata vo raspravata be{e

izneseno deka energetskiot sektor vo

dràvata ima potreba od poseriozen

pristap i so ogled na sostojbite i

aktivnostite koi }e pretstojat vo

naredniot period potrebno e da se

formira posebno ministerstvo za

energetika i rudarstvo.

Me|unarodna aktivnost

Komisijata za ekonomski pra{awa

odrà rabotna sredba na 24 mart 2006

godina po barawe na Zanaet~iskata

komora Koblenc i istata be{e

organizirana vo tekot na posetata na

Republika Makedonija od strana na

Generalniot izvr{en direktor dr. Karl

Jurgen Vilbert vo ramkite na

nekolkugodi{niot partnerski proekt

finansiran od strana na Sojuznoto

ministerstvo za stopanska sorabotka i

razvoj BMZ preku Fondacijata SEQUA.

Na sredbata prisustvuvaa i

pretstavnici od Zanaet~iskata komora

Koblenc vo Makedonija, i

Zanaet~iskite komori na gradot Skopje

i Gostivar. Celta na odrùvaweto na

rabotna sredba so ~lenovite na

Komisijata za ekonomski pra{awa be{e

zakonskata regulativa od oblasta na

zanaet~istvoto, Zakonot za vr{ewe na

zanaet~iska dejnost i dosega{nite

iskustva od negovata implemantacija,

kako i predlozi za izmenuvawe i

dopolnuvawe na odredbite od Zakonot.

Odràni sednici 7


Izmeni na Ustavot:


-

politi~ki sistem -

ekonomski sistem 12

Zakonipo




Drugi akti



Pra{awa, predlozi -

73

Komisija zazemjodelstvo,{umarstvo ivodostopanstvo

NADLE@NOSTI:

- zemjodelskoto zemji{te, pasi{tata idrugi prirodni bogatstva i prirodnisili;-arondacijata, komasacijata imelioracijata;-sto~arstvoto,poljodelstvoto,ovo{tar-stvoto i lozarstvoto:- lovot i ribolovot;- ìvotinskiot i rastitelniot svet;- veterinarno zdravstvo i za{tita narastenijata;- premerot i katastarot na zemji{teto;- upotrebata i koristeweto na vodite iodobruvaweto na reìmot na vodite;- hidromeliorativnite sistemi i hidro-meteorolo{kite raboti i- drugi pra{awa {to se odnesuvaat nazemjodelstvoto, {umarstvoto ivodostopanstvoto.

Sednici na Komisijata

Komisijata za zemjodelstvo,

{umarstvo i vodostopanstvo na

Sobranieto na Republika Makedonija za

periodot od 01 noemvri 2005 do 30

april 2006 godina ima odràno sedum

sednici na koi se razgledani 12 to~ki

na dneven red. Vo izve{tajniot period

Komisijata razgleda: dva zakoni vo

skratena postapka, dva Predlozi za

donesuvawe na zakoni i dva Predlozi

na zakoni kako i Predlogot na buxetot

na Republika Makedonija za 2006

godina. Komisijata razgleda ~etiri

Informacii podneseni od pratenici, i

edna to~ka Predlozi i pra{awa.

Vo izve{tajniot period Komisijata

podnese tri amandmani.

Za site razgledani to~ki od

sednicite na Komisijata izgotveni se

posebni izve{tai, kako i zapisnici od

sekoja sednica.


{umarstvo i vodostopanstvo na

sednicite razgleduva predlozi za

donesuvawe na zakoni koi se vo ramkite

na nejzinite nadle`nosti i od oblasta

na zemjodelstvoto, {umarstvoto i

vodostopanstvoto. Site aktivnosti na

Komisijata za zemjodelstvo, {umarstvo

i vodostopanstvo se realiziraat

soglasno nadle`nostite utvrdeni vo

Odlukata za osnovawe na rabotni tela


Makedonija.

Raboteweto na Komisijata za

zemjodelstvo, {umarstvo i

vodostopanstvo se karakterizira so

redovno odrùvawe na sednicite vo

predvidenite termini. ^lenovite na

Komisijata sorabotuvaat i aktivno

u~estvuvaat vo diskusiite za koi se

prethodno dobro podgotveni.


{umarstvo i vodostopanstvo vo

izve{tajniot period ostvari

me|unarodna aktivnost i uspe{na

sorabotka so Komisijata za

zemjodelstvo i {umarstvo na Narodnoto

Sobranie na Republika Bugarija.

74


vo raspravata pri razgleduvaweto na

Buxetot na Republika Makedonija za

2006 godina pri {to ukaà deka

predvidenite sredstva za razdelot

Ministerstvo za zemjodelstvo,

{umarstvo i vodostopanstvo ne se

dovolni i ima potreba od obezbeduvawe

na pogolemi sredstva osobeno za

Programata za pottiknuvawe i razvoj na

zemjodelstvoto. Preku zgolemuvawe na

sredstvata za direktna buxetska

poddr{ka na zemjodelstvoto vo

dràvata }e se pridonese za

ostvaruvawe na zna~itelen porast na

bruto op{testveniot proizvod. Vo

raspravata na Komisijata be{e

potencirana va`nosta na Proektot

Ju`no Vardarska dolina pri {to se

ukaà na potrebata od celosna

realizacija na podproektite so cel da

se obezbedi celosno navodnuvawe na

zemjodelskite povr{ini. Isto taka

Komisijata ukaà na potrebata od

zgolemuvawe na sredstvata vo razdelot

Ministerstvo za ìvotna sredina i

prostorno planirawe za Proektot za

Dojranskoto ezero.

Osobeno zna~ajna e raspravata po

Predlogot na zakonot za tutun i

tutunski proizvodi so koj se vr{i

ureduvawe na primarnoto tutunsko

proizvodstvo,finansiraweto,otkupot,

obrabotkata na tutunot, prometot na

fermentiraniot tutun kako i

proizvodstvoto i prometot na

tutunskite proizvodi. So ovoj zakon za

prv pat se regulira direktnata

buxetska poddr{ka na primarnoto

tutunsko proizvodstvo vo dràvata.

Zna~ajna e raspravata na Komisijata

po Informacijata za neodr`livata

ekonomska i socijalna polo`ba na

proizvoditelite na grozje od rekoltata

2005 godina, podnesena od pratenicite:

Marjan \or~ev, Mihajlo \eorgievski,

Van~o Stamenkov, Adnan ]ahil i Eftim

Manev, i Informacijata za najnovite

nastani vo op{tina Kavadarci poradi

otkupenoto, a neisplatenoto grozje,

podnesena od pratenikot Stojan Andov.

Bidej}i dvete informacii kako i

zaklu~ocite predloèni od

pratenicite se odnesuva na sostojbite i

nastanite vo vrska so grozjeto od

rekoltata 2005 godina Komisijata na

ista sednica gi razgleda dvete

informacii i donese zaedni~ki

zaklu~oci.Komisijata za zemjodelstvo,

{umarstvo i vodostopanstvo zaklu~i i

mu predloì na Sobranieto na

Republika Makedonija soglasno ~lenot

74 stav 2 od Delovnikot na Sobranieto

na Republika Makedonija, na 124-ta

sednica da se vodi edinstven pretres

po dvete informacii.

Me|unarodna aktivnost

Delegacija sostavena od ~lenovi na

Komisijata za zemjodelstvo,{umarstvo i

vodostopanstvo vo periodot od 2 do 5

noemvri 2005 godina prestojuva{e vo

poseta na Narodnoto Sobranie na

Republika Bugarija. Delegacijata

ostvari sredbi so: g. Vasil Kalinov

75

pretsedatel na Komisijata za

zemjodelstvo i {umarstvo na Narodnoto

Sobranie na Republika Bugarija i so

~lenovite na Komisijata, so g-|a

Kamelija Metodieva Kasabova, zamenik

na pretsedatelot na Narodnoto

Sobranie na Republika Bugarija, so g-|a

Margarita Paneva pretsedatel na

Parlamentarnata grupa na Narodnoto

Sobranie na Republika Bugarija za

sorabotka so Sobranieto na Republika

Makedonija, g.Dimitar Pej~ev zamenik

na ministerot za zemjodelstvo i

{umarstvo, g. Nino Ninov, rektor na

Univerzitetot za {umarstvo, g. Asen

Manov Drumev izvr{en direktor na

Dràvniot fond za zemjodelstvo, g.

Hristo Mihajlov pretsedatel na Sojuzot

na lovcite i ribolovcite vo Republika

Bugarija, i g-|a Rosica Goranova,

Izvr{en direktor na Nacionalnata

Agencija za loza i vino na Republika

Bugarija. Zaedni~ka ocenka na

pretsedatelite na soodvetnite komisii

be{e deka sredbata na nivo na

parlamentarni komisii pretstavuva

isklu~itelna mo`nost za prenesuvawe

na iskustva i zbogatuvawe na

soznanijata od zemjodelskata oblast, za

razvojnite aspekti i reformskite

procesi, poddr{kata na zemjodelstvoto,

kako i iskustvata vo usoglasuvaweto na

nacionalnite zakonodavstva so

zakonodavstvoto na Evropskata unija.

Vo ovaa smisla sredbata be{e oceneta

kako vaèn ~ekor kon idnata sorabotka

me|u soodvetnite komisii i parlamenti

na dvete sosedni dràvi osobeno

poradi potrebata od zajaknuvawe na

regionalnata sorabotka na Republika

Makedonija i Republika Bugarija vo

pravec na ostvaruvawe na zaedni~kata

cel - celosna integracija vo Evropskata

unija.

Odràni sednici 7


Izmeni na Ustavot:


-

politi~ki sistem -

ekonomski sistem 12

Zakonipo




Drugi akti



Pra{awa, predlozi 1

76

Komisija za transport,vrski i ekologija

NADLE@NOSTI:

- patniot, èlezni~kiot, re~niot,ezerskiot, vozdu{niot, po{tensko-telegrafskiot, telefonskiot iradiosoobra}ajot;- ì~arite i ski-liftovite;- sistemite na telekomunikacii iradiodifuzniot sistem;- izgradbata na investicionite objekti vooblasta na transportot itelekomunikaciite;- prostornoto i urbanisti~kotoplanirawe;- ureduvaweto na grade`noto zemji{te;- stanbenoto i komunalnotostopanisuvawe;- za{titata i unapreduvaweto naìvotnata sredina, prirodata, vozduhot,zemjata i vodite od zagaduvawe;- obezbeduvawe uslovi za zdrava ìvotnasredina:- spre~uvawe na {tetnata bu~ava;- za{titata od jonizira~ko zra~ewe idrugi {tetni dejstva po ìvotot izdravjeto na lu|eto i posebnite merki nasigurnost pri upotreba na nuklearnaenergija i- drugi pra{awa {to se odnesuvaat natransportot,vrskite, urbanizmot iekologijata.

Vo tekot na izve{tajniot period,

Komisijata razgleda golem broj na

predlozi za donesuvawe i predlozi na

zakoni akti i toa :

- Predlogot na zakon za

vozduhoplovstvo;

- Predlogot za donesuvawe na zakon po

itna postapka za izmenuvawe i

dopolnuvawe na Zakonot za premer,

katastar i zapi{uvawe na pravata od

nedvi`nostite so Predlog na zakon;

- Predlog na Buxetot na Republika

Makedonija za 2006 godina;

-Predlogot za donesuvawe na zakon za

grade`ni proizvodi so Predlog na

zakon;

- Predlogot za donesuvawe na zakon za

izmenuvawe i dopolnuvawe na zakonot

za javni pati{ta so Predlog na zakon;



za radiodifuzna dejnost, so Predlog na

zakon;



za snabduvawe so voda za piewe i

odveduvawe na urbani vodi, so Predlog

na zakon;


proglasuvawe na lokalitetot ,,Markovi

Kuli" za spoomenik na prirodata, so

Predlog na zakon;


progalsuvawe na lokalitetot

77

,,Smolarski Vodopad" za spomenik na

prirodata, so Predlog na zakon;

Potrebno e da se naglasi deka


na Predlogot na zakon za

vozduhoplovstvo. Imaj}i go predvid

negovoto zna~ewe za ureduvawe na

rabotite i nadle`nite subjekti od

oblasta na vozduhopolvstvoto,

Komisijata vo obemna i konstruktivna

rasprava na dve posebni sednici

podnese golem broj su{tinski

zabele{ki i amandmani zaradi

podobruvawe i precizirawe na

odredbite na ovoj zakon.

Imaj}i ja predvid potrebata od

operacionalizacija na odredbite na

Zakonot za radiodifuzna dejnost

(konkretno ~lenot 119 od ovoj Zakon),

kako i ekolo{kite problemi so koi se

soo~uva Republika Makedonija,

Komisijata razgleduvaj}i go Predlog-

buxetot na Republika Makedonija za

2006 godina, predloì amandmani za

obezbeduvawe na potrebni sredstva za

ovie nameni vo Buxetot na Republika

Makedonija.

Isto taka, od strana na Komisijata

bea razgledani predlozi za donesuvawe

na zakoni za ratifikacija na

me|unarodni dogovori za pra{awa od

nadle`nost na Komisijata i toa:


ratifikacija na Spogodbata za redoven

vozdu{en soobra}aj me|u Vladata na

Republika Makedonija i Sovetot na

Ministri na Bosna i Hercegovina, so

Predlog na zakon;


ratifikacija na Dogovorot Vladata na

Republika Makedonija i Kabinetot na

ministri na Ukraina za sorabotka vo

oblasta na èlezni~kiot transport, so

Predlog na zakon;


ratifikacija na Spogodbata za

povremen me|unaroden prevoz na

patnici so avtobus (INTERBUS -

Spogodba), so Predlog na zakon.

Komisijata razgleda i drugi akti od

svojata nadle`nost, kako {to se :

- Predlogot na Odlukata za odobruvawe

na Finansiskiot plan na Javnoto

pretprijatie Makedonska radio-

televizija za redovni i investicioni

aktivnosti za radioprogramite

nameneti za sosednite zemji i Evropa

na stranski jazik za 2006 godina;

- Predlogot na Odlukata za odbruvawe




aktivnosti za informirawe na

isselenicite i gra|anite na Republika

Makedonija koi ìveaat vo stranstvo za

2006 godina.

- Predlogot na Odlukata za odbruvawe




aktivnosti na satelitskiot

radioprogramski servis namenet za

iselenicite i gra|anite na Republika

Makedonija koi ìveaat vo stranstvo za

2006 godina;

78

- Predlogot na Odlukata za odobruvawe




aktivnosti na programskiot servis

namenet za emituvawe na aktivnostite



- Nacrt-prostorniot plan na regionot na

slivot na rekata Treska.

Odr`ani sednici 5


Izmeni na Ustavot:


-

politi~ki sistem -

ekonomski sistem 1

Zakonipo




Drugi akti



Pra{awa, predlozi -

79

Komisija zaobrazovanie, naukai sport

NADLE@NOSTI:

- sistemot i organizacijata napredu~ili{noto vospituvawe iobrazovanie, osnovnoto, srednoto ivisokoto obrazovanie;- pravoto na nastava na jazicite nazaednicite vo oblasta na vospituvawetoi obrazovanieto;- sistemot i organizacijata na nau~no-istraùva~kata dejnost;- sozdavawe, primena i vrednuvawe napronajdocite, patentite i drugiinventivni aktivnosti {to proizleguvaatod nau~noto, umetni~koto ili drug vidintelektualno tvore{tvo;- informatikata, nau~niot itehnolo{kiot razvoj i tehni~katakultura;- organizacija, razvoj i funkcionirawe nainformacioniot sistem vo Republikata;- obrazovanneto na mladite, u~eni~kiot istudentskiot standard;- pottiknuvawe na intelektualnoto,kulturnoto i nau~noto tvore{tvo namladite;- edukacija za preventivna za{tita namladite od bolestite na zavisnost i odSIDA;- razvoj i unapreduvawe na fizi~katakultura;- razvojot na vrvniot sport i- drugi pra{awa {to se odnesuvaat naobrazovanieto, naukata, mladite isportot.

Komisijata za obrazovanie, nauka

i sport na Sobranieto na Republika

Makedonija, vo periodot od noemvri

2005 do maj 2006 godina rabote{e na

sednici na Komisijata, a soglasno so

svoite nadle`nosti ostvari i drugi

aktivnosti svrzani so obrazovanieto,

naukata i sportot

- Sednici na Komisijata

Vo periodot noemvri 2005 maj

2006godinaa, Komisijata odrà osum

sednici. Na dneven red na sednicite

bea 16 to~ki, od koi 12 zakonski

proekti i Predlogot na buxetot na

Republika Makedonija za 2006 godina.

Komisijata odrà tri sednici

posveteni na aktuelni temi od

oblasta na obrazovanieto.

- Sednici posveteni na zakonski

predlozi

Predmet na komisiska rasprava

bea slednive predlozi na zakoni


izmenuvawe na Zakonot za osnovnoto

obrazovanie, so Predlog na zakon (vo

dva navrati);


izmenuvawe na Zakonot za srednoto

obrazovanie, so Predlog na zakon (vo

dva navrati);


izmenuvawe na Zakonot za visokoto

obrazovanie, so Predlog na zakon;

80

-Predlog na zakon za u~ebnicite za

osnovnoto i srednoto obrazovanie

(predlaga~: pratenik Slavica Grkovska)

- Predlog na zakon za Biroto za razvoj

na obrazovanieto


stru~no obrazovanie i obuka i Predlog

na zakon za stru~no obrazovanie

Tematski sednici

Komisijata odr`a tri tematski

sednici, posveteni na temi svrzani so

pretstojnite reformi i

modernizacijata na obrazovanieto vo

Republika Makedonija.

Vnimanieto na Komisijata be{e svrteno

na Izve{tajot za napredokot na

Proektot za modernizacija na

obrazovanieto (januari - juni 2005

godina) i Rezimeto na sprovedenite

aktivnosti vo ramkite na Proektot za

modernizacija na obrazovanieto i na

Predlogot na nacionalnata programa za

razvoj na obrazovanieto vo Republika

Makedonija 2005-2015.

Komisijata odr`a i terenska javna

rasprava vo [tip, na tema "Pristapot i

u~estvoto na Romite vo osnovnoto

obrazovanie". ~lenovite na KOmisijata

imaa mo`nost da gi isslu{aat

stavovite na roditeli na u~enicite

Romi, profesori i direktori na

u~ili{ta vo koi se obrazovaat Romite,

kako i iskustavata na socijalni

rabotnici, psiholozi i nevladini

organizacii koi rabotat na

obrazovanieto na Romite. So ovaa

sednica, Komisijata se vklu~i i go dade

svojot pridones vo ramkite na

"Dekadata na Romite".

Sredbi i razgovori so pretstavnici

na institucii i gra|ani

Vo ramkite na ovie aktivnosti,

pretsedatolot i i ~lenovi na

Komisijata ostvarija sredbi so

pretstavnici na

- Sredbi i razgovori so eksperti od

oblasta na obrazovanieto organizirani

preku Gra|anskata asocijacija MOST

- Sredba so u~enici od osnovnite

u~ili{ta vo Republika Makedonija,

organizirana preku Prvata detska

ambasada "Me|a{i";

- u~estvo na Trkaleznata masa i

debatite po povod donesuvaweto na

Zakonot za sponzorstva i donacii vo

javnite dejnosti;

- razgovori so pretstavnici od Kolexot

"Jahja Kemal" - Skopje

Me|unarodna aktivnost:

- Na pokana na gradona~alnikot na

Izmir i na direktorot na Kolexot

"Jahja Kemal" od Skopje, delegacija na

Komisijata od 11 do 16 april

prestojuva{e vo Republika Turcija,

kade ostvari brojni sredni i razgovori

so pretstavnici na obrazovni

institucii vo Izmir i Istanbul;

- sredba so prviot sekretar za razvojna

sorabotka na Ambasadata na Kralstvoto

Holandija vo Republika Makedonija,

Gvido Tielman;

81

- sredba i razgovori so ministerot za

obrazovanie i nauka na Republika

Bugarija, Daniel Vl~ev.

Odr`ani sednici 8


Izmeni na Ustavot:


-

politi~ki sistem -

ekonomski sistem -

Zakonipo




Drugi akti



Pra{awa, predlozi -

82

Komisija zakultura

NADLE@NOSTI:

- organizacijata, razvojot iunapreduvaweto na kulturata;- za{tita na prirodnoto i kulturnotonasledstvo vo Republika Makedonija;- zbogatuvawe na istoriskoto iumetni~koto tvore{tvo;- afirmirawe i za{tita na vrvnikulturni vrednosti;- afirmacija i za{tita na avtorstvoto iavtorskoto pravo;- dejnosti za za{tita i koristewe nadvi`no i nedvi`no kulturno bogatstvo;- izdava~ka dejnost i bibliotekarstvo;- spomeni~no odbeleùvawe i za{tita naspomenicite na kulturata;- upotreba i za{tita na makedonskiotjazik;- informirawe, kulturni i drugi dejnostizaradi izrazuvawe na identitetot iosobenostite na zaednicite;- opredeluvawe godi{nini na nastani ili~nosti od posebno zna~ewe za dràvno-pravniot razvoj na Republikata,afirmacija na istoriskoto i kulturnotonasledstvo i neguvawe na op{tocivilizaciskite vrednosti;- na~inot i formite na odbeleùvawe nazna~ajni nastani i li~nosti;- aktivnostite na posebni odboriformirani za oddelni odbeleùvawa i- drugi pra{awa {to se odnesuvaat nakulturata i odbeleùvaweto godi{ninina zna~ajni nastani i li~nosti.

Soglasno so Delovnikot na

Sobranieto na Republika Makedonija,

Komisijata za kultura svojata aktivnost

ja ostvaruva preku odrùvawe redovni

sednici.


Komisijata odrà edna sednica i toa:

Trieset i ~etvrtata sednica na

Komisijata za kultura na Sobranieto na

Republika Makedonija, odràna na den

30 mart 2005 godina so dneven red:

-Predlog na zakonot za ustanovite.

So Zakonot za ustanovi }e se

obezbedi edinstveno regulirawe na

pravnata polo`ba na ustanovite,

statusnite pra{awa, osnovawe, dejnost,

organizacija, upravuvawe, nadzor,

prestanok na ustanovite i dr. Voedno,

ovoj zakon e dosta zna~aen bidej}i gi

ureduva pra{awata {to se odnesuvaat

na oblicite na organizirawe i vr{ewe

na dejnostite vo oblasta na

obrazovanieto, naukata, kulturata,

zdravstvoto i drugi dejnosti od javen

interes.

Komisijata na tekstot na

Predlogot na zakonot za ustanovi

predloì amandman. So amandmanot se

dava mo`nost za pokvalitetno re{enie

pri utvrduvaweto na statusot na javni

ustanovi na nivo na op{tina, odnosno

na Grad Skopje, odnosno utvrduvaweto

da bide na predlog na posebna Komisija

83

vo ramkite na nadle`noto

ministerstvo, sostavena od eksperti vo

soodvetnata dejnost.

Odr`ani sednici 1


Izmeni na Ustavot:


-

politi~ki sistem -

ekonomski sistem -

Zakonipo




Drugi akti



Pra{awa, predlozi -

84

Komisija zazdravstvo

NADLE@NOSTI:

- zdravstvenata za{tita na naselenieto;- zdravstvenoto osiguruvawe;- za{titata na naselenieto od zaraznibolesti, od {tetno vlijanie na gasovite,jonizira~kite zra~ewa i bu~avata,zagadenosta na vozduhot, vodata,zemji{teto i ìvotnite proizvodi;- za{tita od bolestite na zavisnost i odSIDA;- higiensko-epidemiolo{kata sostojba;-proizvodstvoto, prometot isnabduvaweto so lekovi, pomo{nitelekoviti sredstva i medicinskitepomagala , medicinska oprema,sanitetski uredi i materijali, otrovi iopojni drogi;-sanitarniot i zdravstveniot nadzor-drugi pra{awa {to se odnesuvaat nazdravstvoto.

Soglasno delovni~kite odredbi

Komisijata za zdravstvo svojata

aktivnost ja ostvaruva preku

odrùvawe na sednici. Za ovoj period

Komisijata odrà sedum sednici i

toa:

1 dekemvri 2005 godina

-Predlog za donesuvawe Zakon za

sanitarnata i zdravstvenata

inspekcija.


-Predlog na Buxetot na Republika



-Nasoki vo razvojniot proces na

Nacionalnata zdravstvena strategija

od Komisijata za zdravstvo na


21 fevruari 2006 godina

- Nacrt-verzija na Zdravstvenata

strategija na Republika Makedonija za

periodot 2006-2015 godina;

13 mart 2006 godina

-Prdlogot za donesuvawe na zakon za

izmenuvawe na Zakonot za

zdravstvenoto osiguruvawe, so Predlog

na zakon.

26 mart 2006 godina


izmenuvawe na Zakonot za

zdravstvenoto osiguruvawe, so Predlog

na zakon.

21 april 2006 godina

1.Predlog na zakon za sanitarnata i

zdravstvenata inspekcija

2.Predlog za donesuvawe na zakon za

mentalno zdravje, so Predlog na zakon.

Komisijata ima podneseno 3

amandmani.

85

Za ovoj period za odbele`uvawe e

raspravata po Nacrt-zdravstvenata

strategija na Republika Makedonija za

periodot od 2006 do 2015 godina na koja

u~estvuvaa pretstavnici od

Lekarskata, Stomatolo{kata i

Farmacevtskata komora, Makedonskoto

lekarsko dru{tvo, sindikatot za

zdravstvo pri Klini~ki centar i drugi

asocijacii od oblasta na zdravstvoto.

Odr`ani sednici 7


Izmeni na Ustavot:


-

politi~ki sistem -

ekonomski sistem -

Zakonipo




Drugi akti



Pra{awa, predlozi -

86

Komisija za trud isocijalna politika

NADLE@NOSTI:

- rabotnite odnosi i za za{titata narabotnicite na rabota;- pravoto na {trajk;- vrabotuvawe i prava vo slu~aj nanevrabotenost;;- za{tita na ènata na rabota i za{titana maj~instvoto;- platite i ìvotniot standard;- socijalnata politika i socijalnatasigurnost na gra|anite;- sistemot, organizacijata, razvojot iunapreduvaweto na socijalnata za{tita iza{titata na decata;- populacionata politika, brakot isemejstvoto;- sistemot na penziskoto i invalidskotoosiguruvawe;- bore~ko-invalidskata za{tita i za{ti-tata na voenite invalidi i licataprogonuvani i zatvorani za ideite nasamobitnosta na makedonskiot narod inegovata dràvnost i- drugi pra{awa {to se odnesuvaat natrudot i socijalnata politika.

Vo izve{tajniot period od 1

noemvri 2005 godina, do 30 april 2006

godina, Komisijata za trud i socijalna

politika odrà 5 (pet) sednici.

Dvanaesettata sednica e odràna na 1

dekemvri 2005 godina, Trinaesetata

sednica na 15 dekemvri 2005 godina, a

êtirinaesetata sednica na 30 januari

2006 godina.

Trite gore navedeni sednici bea

svikani po ovlastuvawe na

pretsedatelot na Sobranieto na

Republika Makedonija d-r Qup~o

Jordanovski.

Imeno, soglasno ~len 116, stav 4

od Delovnikot na Sobranieto na

Republika Makedonija so sednicite

rakovode{e i pretsedava{e

pratenikot vo Sobranieto na Republika

Makedonija, ~lenot na Komisijata za

trud i socijalna politika g-|a Marija

Kojzekliska. Ova so ogled na faktot

deka pratenicite od prateni~kata

grupa na DPA se izjasnile deka nema da

u~estvuvaat vo natamo{nata rabota na

Sobranieto na Republika Makedonija, a

pretsedatelot i zamenik pretsedatelot

na Komisijata za trud i socijalna

politika se pratenicite od DPA, g-din

Eljaz Halimi i g-din Ru`di Mato{i.

Na Dvanaesettata sednica

odràna na 1 dekemvri 2005 godina,

Komisijata gi razgleda i usvoi:

- Predlog za donesuvawe na Zakon za


za zadolìtelno kapitalno

finansirano penzisko osigiruvawe, so

predlog na zakon i



87

za za{tita na decata, so Predlog na

zakon.

Na Trinaesettata sednica na

Komisijata za trud i socijalna

politika, odràna na 15 dekemvri

2005 godina, Komisijata gi razgleda:

-Predlog-Buxetot na Republika

Makedonija za 2006 godina so buxeti za

2006 godina na:

Fondot na penziskoto i invalidskoto

osiguruvawe na Makedonija

Fondot za zdravstveno osiguruvawe na

Makedonija

Agencijata za vrabotuvawe naRepublika Makedonija.


dopolnuvawe na Zakonot za

vrabotuvawe na invalidni lica, so

Predlog na zakon.

Po tekstovite na gorenavedenite

zakoni, Komisijata za trud i socijalna

politika ne predloì amandman.

Na êtirinaesettata sednica

odràna na 30 januari 2006 godina,

Komisijata gi razlgeda i usvoi

slednite to~ki:

-Predlog za donesuvawe na Zakon za

ednakvi mo`nosti na ènite i maìte.

-Predlog za donesuvawe na Zakon za

za{tita na pravata i dostoinstvata na

licata so hendikep.

Bidej}i pratenicite od prateni~kata

grupa na DPA se izjasnija deka }e

u~estvuvaa vo natamo{nata rabota na

Sobranieto na Republika Makedonija,

sednicite na Komisijata se zakaùvaa

od pretsedatelot na Komisijata Iljaz

Halimi i toa Petnaesettata i

[esnaesettata sednica

Na Petnaesettata sednica odràna na

16 fevruari 2006 godina, e predloèn

sledniot dneven red:

- Predlog za donesuvawe Zakon za


za semejstvo, so Predlog zakon.


za{tita od nasilstvo vo semejstvoto.

Na [esnaesettata sednica odràna

na 9 mart 2006 godina, bea utvrdeni

slednite to~ki:


izmenuvawe na Zakonot za vrabotuvawe

i osiguruvawe vo slu~aj na

nevrabotenost, so Predlog na zakon.


obe{tetuvawe na politi~kite

zatvorenici i na nivnite semejstva vo

Republika Makedonija vo periodot od

1946 do 1991 godina, so Predlog na

zakon.



za posebnite prava na pripadnicite na

bezbednosnite sili na Republika

Makedonija i na ~lenovite na nivnite

semejstva, so Predlog na zakon.

Petnaesettata i [esnaesettata

sednica na Komisijata, bea prekinuvani

88

poradi toa {to pretsedatelot na

Komisijata sednicite se obide da gi

vodi na albanski jazik, a

Sedumnaesettata sednica se prekina

poradi istata pri~ina, i poradi

nemawe kvorum.

Odr`ani sednici 3


Izmeni na Ustavot:


-

politi~ki sistem -

ekonomski sistem -

Zakonipo




Drugi akti



Pra{awa, predlozi -

89

Komisija zadelovni~ki imandatno-imunitetnipra{awa

NADLE@NOSTI:

- sproveduvawe na Delovnikot naSobranieto i na delovnicite narabotnite tela i dava mislewe zarazre{uvawe na sporni pra{awa;- inicijativi za izmenuvawe naDelovnikot na Sobranieto i delovnicitena rabotnite tela;- predlagawe na donesuvawe, odnosnoizmenuvawe i dopolnuvawe naDelovnikot na Sobranieto;- izve{taite na Dràvnata izbornakomisija za pratenici od listata nakandidati koi stanale pratenici zaostatokot od mandatot;- osnovite za prestanok i odzemawe namandatot na pratenik i za toa naSobranieto mu podnesuva izve{taj;- imunitetot na pratenicite, sudiiteijavniot obvinitel i negovite zamenici i- drugi pra{awa vo vrska so Delovnikot imandatno-imunitetnite prava.

* Vo ovoj period ne se oddrà nitu edna

sednica na ovaa komisija

Odràni sednici -

Vkupno razgledani to~ki -

Izmeni na Ustavot:


-

politi~ki sistem -

ekonomski sistem -

Zakonipo




Drugi akti



Pra{awa, predlozi -

Barawe za davawe mislewe zaprimena na delovnikot

-

Verifikacija na mandat -

90

ODR@ANI SEDNICI I RAZGLEDANI AKTI

Zakoni po oblasti

Komisija za

Od

r`an

i se

dni

ci

Vk

upn

o r

azgl

ed

an

i t

o~

ki

Izm

eni

na

Ust

avot

Pol

iti~

kisi

ste

m

Eko

nom

ski

sist

em

Javn

i d

ejno

sti

Pod

nese

ni a

man

dm

ani

Bux

et,

reba

lan

s,za

vr{

na s

-ka

Dru

gi a

kti

(od

luk

i,d

ekl

ara

cii,

pro

gram

i)

In

fo

rm

ac

ii

, i

zve{

tai

,

Pra

{aw

a pr

edl

ozi

ustavni pra{awa 1 2 - - - - - - - - -

Zakonodavno-pravna komisija 13 178 2 35 19 - 216 1 22 - -

odbrana i bezbednost 7 10 - 8 - - 13 1 - 1 -

politi~ki sistem i odnosime|u zaednicite

14 40 1 33 2 - 7 1 2 1 -

nadvore{na politika 11 33 - 14 12 7 2 - 1 15 -

evropski pra{awa 5 11 - 2 - 1 - 1 - 6 1

pra{awa na izborite iimenuvawata

9 25 - - - - 1 - 84 - -

Postojana anketna komisija zaza{tita na slobodite ipravata na gra|aninot

3 4 - - - - - - 2 1 1

nadzor nad rabotata naUpravata za bezbednost ikontrarazuznavawe i na

Agencijata za razuznavawe

- - - - - - - - - - -

finansirawe i buxet 8 23 - - 21 - - 1 1 - -

ekonomski pra{awa 7 15 - - 12 - - 1 2 - -

zemjodelstvo,{umarstvo ivodostopanstvo 7 12 - - 12 - 3 1 6 4 1

transport, vrski i ekologoja 5 19 - - 1 11 27 1 6 - -

nauka, obrazovanie i sport 8 16 - - - 12 21 1 - 3 -

kultura 1 1 - - - 1 1 - - - -

zdravstvo 7 8 - - - 5 3 1 - 2 -

trud i socijalna politika 3 6 - - - 5 - 1 - - -

delovni~ki i mandatno-imunitetni pra{awa - - - - - - - - - - -

Vkupno: 109 403 3 92 79 42 294 11 126 33 3

91

3.2. KOMITET ZAODNOSI ME\UZAEDNICITE

NADLE@NOSTI;

Komitetot razgleduva pra{awa ododnosite me|u zaednicite voRepublikata , a osobeno:-go sledi obezbeduvaweto na pravata napripadnicite na zaednicite koi ne se vomnozinstvo vo Republikata utvrdeni soUstavot i zakoni;-razgleduva na~elni pra{awa odoblasta na odnosite me|u zaednicite iizvr{uvaweto na zakonite i drugitepropisi i op{ti akti od ovaa oblast;-ukaùva na potrebata za donesuvawezakoni i drugi propisi i op{ti akti sokoi se ureduvaat odnosite me|uzaednicite;-razgleduva predlozi na zakoni i nadrugi propisi i op{ti akti {to gidonesuva Sobranieto od oblasta naodnosite me|u zaednicite;-ostvaruvaweto na pravoto na upotrebana jazikot i pismoto na zaednicite koine se vo mnozinstvo voRepublikata, utvrdeno so Ustavot izakon;-ostvaruvaweto na pravoto na nastavana jazikot na zaednicite koi ne se vomnozinstvo vo Republikata vo oblastana obrazovanieto, utvrdeno so Ustavot izakon i ostvaruvaweto na pravoto naizrazuvawe na identitetot iosobenostite na zaednicite koi ne semnozinstvo vo Republikata vo oblastana kulturata, informiraweto,izdava~kata dejnost i vo drugi oblasti,utvrdeno so Ustavot i zakon.

Soglasno so Amandmanot XII na Ustavot

na Republika Makedonija , Sobranieto

na Republika Makedonija osnova

Komitet za odnosi me|u zaednicite.

Komitetot go so~inuvaat 19 ~lena od

koi sedum ~lena se od redot na

pratenicite vo Sobranieto, Makedonci

i Albanci i po eden ~len od redot na

pratenicite Turci, Vlasi, Romi, Srbi i

Bo{waci.Sobranieto gi izbira

~lenovite na Komitetot.

Komitetot razgleduva pra{awa od

odnosite me|u zaednicite vo

Republikata i dava mislewa i

predlozi za nivno re{avawe.

Sobranieto e dol`no da gi razgleduva

mislewata i predlozite na Komitetot i

da donese odluka vo vrska so niv.

Obemot na rabotata na Komitetot

proizleguva od negovata specifi~na

nadle`nost utvrdena so Odlukata za

osnovawe na Komitetot za odnosi me|u

zaednicite ("Slu`ben vesnik na RM"br.

85/2005 ).

Komitetot za odnosi me|u

zaednicite vo ovoj period odrà dve

sednici na vkupno {est sredbi, so

ogled na faktot deka zaradi

serioznosta na dnevnite redovi, ovie

sednici imaa po tri prodolènija.

Na svojata osma sednica Komitetot

ja donese Programata za rabota na

Komitetot za 2005 godina. Vo

Programata se vneseni site predlozi i

barawa od ~lenovite na Komitetot i e

predvidena rasprava po 13 temi so

odnapred opredeleni termini za nivno

razgleduvawe.Po raspravata po

izve{tajot, Komitetot donese Mislewe

koe go dostavi do Sobranieto na

Republika Makedonija.

Vo funkcija na realizacija na

Programata dosega e vodeno rasprava po

nekolku zakoni i informacii.

Na Edinaesettata sednica na

Komitetot odràna na 25 oktomvri 2005

92

godina i prodolènijata odràni na 12

dekemvri 2005 godina i 12 januari 2006

godina se vode{e rasprava za

Informacijata od Ministerstvoto za

vnatre{ni raboti za ostvaruvawe na

pravoto na dràvjanstvo preku

sproveduvawe na Zakonot za

dràvjanstvoto na Republika

Makedonija so sogleduvawe za

eventualni pojavi i pre~ki vo negovoto

sproveduvawe.Komitetot vrz osnova na

~len 1 stavovi 4 i 5 od Amandmanot 12

na Ustavot na Republika Makedonija

donese Mislewe i go dostavi na

Sobranieto.Sobranieto vrz osnova na

pretresot na Misleweto donese

Zaklu~ok koj zaedno so Misleweto go

dostavi na Vladata na Republika

Makedonija i Ministerstvoto za

vnatre{ni raboti.

Dvanaesettata sednica na

Komitetot treba{e da se odrì na 17

fevruari 2006 godina so cel da se

razgleduva Predlogot za donesuvawe na

Izborniot zakonik od aspekt na

efektivna za{tita na pravata na

pripadnicite na zaednicite koi ne se

mnozinstvo vo Republikata. Na

sednicata bea pokaneti brojni eksperti

od oblasta na izbornoto zakonodavstvo,

me|utoa zaradi odrùvawe na

sobraniska sednica, Komitetot ja

odloì raspravata po ovaa to~ka.

Za odbeleùvawe e Trinaesettata

sednica odràna na 17, 20 i 21 mart

ovaa godina so vkupno tri prodolènija

na koja se razgleduva{e Godi{niot

izve{taj za rabota na Narodniot

pravobranitel vo 2005 godina.Po

raspravata po Izve{tajot, Komitetot

donese Mislewe koe go dostavi do


Sednicite na Komitetot konstantno

se odrùvaat vo Sala 2 vo zgradata na

Sobranieto so zadolìtelno steno-

grafirawe na tekot na sednicite, kako

i simultan prevod od albanski na

makedonski jazik.

Dinamikata na rabotewe na

Komitetot i razgleduvawe na oddelni

temi od Programata zavisi isklu~ivo

od Vladata i nadle`nite minister-

stva vo smisla na toa koga }e bidat

izgotveni i dostaveni baranite

informacii.

93

4. PRETSEDATEL I POTPRETSEDATELI

4.1. PRETSEDATEL

Pretsedatelot na Sobranieto na

Republika Makedonija d-r Qup~o

Jordanovski izvr{uvaj}i ja ovaa

funkcija vo periodot noemvri 2003

godina - april 2006 godina prodolì

svoeto primarno vnimanie da go

naso~uva kon toa, Sobranieto uspe{no i

najefikasno da ja ostvaruva svojata

osnovna funkcija na nositel na

zakonodavnata vlast na Republika

Makedonija.

Vo toj pogled zaklu~no so mesec

april 2006 godina , vo tekovniot

mandat na ovoj sobraniski sostav

odràni se vkupno 134 sednici, od toa

devedeset i tri gi svikal a na

devedeset i dve im pretsedaval d-r

Qup~o Jordanovski, po negoviot izbor

za pretsedatel na Sobranieto, na 18

noemvri 2003 godina.

Isto taka, zna~ajno e da se

istakne deka Sobranieto na Republika

Makedonija vo ovoj period od svoeto

rabotewe pokaà zavidna efikasnost i

od vkupno 93 sednici svikani i

odràni vo periodot noemvri 2003 -

april 2006 godina, nedovr{eni se 12

sednici na Sobranieto.

Grièj}i se za primenata na

Delovnikot i vo davaweto pojasnuvawe

vo vrska so negovata primena,

pretsedatelot e eden od glavnite

inicijatori za otpo~nuvawe na

postapkata za komparativni

sogleduvawa a potoa i izgotvuvawa na

nov delovnik, so koj }e se zgolemi

efikasnosta vo raboteweto na

Sobranieto.

Vo ostvaruvaweto na negovite

brojni so Ustavot i so Delovnikot

utvrdeni nadle`nosti kako pozna~ajni

moàt da se istaknat:

konstantnata potreba za ispituvaweto

i ocenuvaweto na urednosta za

predlozite za donesuvawe na zakoni i

za raspi{uvawe na referendum, kako i

planiraweto na dinamikata na

sednicite na Sobranieto spored

zna~eweto, karakterot i vremeto na

podnesuvaweto na predlozite na akti i

drugi materijali;

Griàta za usoglasuvawe na

aktivnostite na Sobranieto so

pretsedatelot na Republikata i so

Vladata;

Prodolùvaweto na praksata za

sorabotka so koordinatorite na

prateni~kite grupi po pra{awa za

unapreduvawe i poefikasno rabotewe

na Sobranieto;

Griàta za ostvaruvaweto na

pravata na pratenicite i za

obezbeduvawe uslovi za nivnata

rabota.

Isto taka, Pretsedatelot

prifa}a brojni pokrovitelstva od

strana za oddelni proslavi i na

nastani od zna~ewe i na nastani od

94

zna~ewe za Republikata i

opredeluva{e pretstavnici na

Sobranieto na tie proslavi, kako i

pretstavnici na Sobranieto za drugi

nastani vo zemjata i vo stranstvo.

- So naglasen interes i

intenzitet pretsedatelot ja sledi

rabotata na Slu`bata na Sobranieto i

se griì za unapreduvawe na nejzinata

rabota i za sozdavawe uslovi za

nejzino posovremeno i poefikasno

rabotewe, so primena na sovremenata

informati~ka tehnologija, za {to se

koristeni iskustvata od Parlamentite

od pove}e dràvi.

- Sobranieto na Republika

Makedonija, pokraj negovata primarna

zakonodavna funkcija prodolì da

bide i zna~aen subjekt i participient

vo ostvaruvawe na interesite na

na{ata dràva vo nadvore{nata

politika i odnosite so stranstvo na

bilateralen i multilateralen plan.

- Pretsedatelot na Sobranieto

vo ovoj period ostvari i izvonredno

dinami~na me|unarodnata sorabotka so

parlamentarnite, diplomatsko-

konzularnite i drugi pretstavnici na

stranski dràvi, na me|unarodni

organizacii kako i so drugi vidni

stranski li~nosti.

- Pretsedatelot zaedno so

potpretsedatelite odlu~uva za priem

na delegacii na parlamentite na drugi

dràvi i na pretstavnici na drugi

organi i organizacii od stranstvo i za

ispra}awe postojani i vremeni

delegacii vo stranstvo i gi koordinira

aktivnostite na Sobranieto, na

rabotnite tela, kako i na delegaciite,

prateni~kite grupi za sorabotka so

drugi parlamenti, me{oviti rabotni

grupi i pratenici vo ostvaruvaweto na

me|unarodnata sorabotka.

Vo delot na me|unarodnata

sorabotka {to ja ostvari pretsedatelot

vo izminatiot period moè da se

konstatira izvonredno golemiot broj

sredbi i kontakti, za koi kus osvrt i

pregled se dava vo izve{tajot.

Vo procesot na natamo{nata

demokratizacija na na{eto op{testvo

vo smisla na demistifikacija na

institucijata na vlasta vo koja spored

Ustavot eden od stolbovite e

zakonodavniot dom - Sobranieto, se

pokaà izvonredno zna~aen stavot na

Sobranieto, odnosno incijativata na

pretsedatelot d-r Jordanovski, za

voveduvawe na tn "Denovi na

Sobranieto", koi tradicionalno se

odrùvaat edna{ godi{no vo mesec maj.

Iako dosega samo dve godini se

realiziraat "Denovite na Sobranieto",

ogromnata posetenost od strana na deca

u~enici, studenti i gra|ani od site

vozrasti, ja afirmiraa i potvrdija

opravdanosta na otvoraweto na

Sobranieto kako pretstavni~ki dom na

gra|anite i kako zna~ajna demokratska

pridobivka.

95

Pregled na nadvore{no-politi~ki bilateralni aktivnosti na pretsedatelot naSobranieto na Republika Makedonija Qup~o Jordanovski

(noemvri 2005 - april 2006)

U~estvo na promocija na makedonskata parlamentarna baza na podatoci za sledewena slu~ai vo organizacija na NDI (Skopje, 02 noemvri 2005);

Sredba so direktorot na Nacionalniot demokratski institut Kris Hen{ou, (03noemvri 2005);

Sredba so Liana Dumitresku, pratenik so makedonsko poteklo vo Romanskiotparlament (11 noemvri 2005);

Sredba so Delegacija na germanskiot Bundestag, predvodena od Ernst Burgbaher, popovod Me|unarodnata Bundespraksa (11 noemvri 2005)

Pro{talna sredba so Mehmet Ta{er, turski ambasador vo RM (17 noemvri 2005);

Sredba so Jerker Torngren, {ef na proekt "E-Vlada" (17 noemvri 2005);

Sredba so Keti Stermer, sovetnik vo USAID (18 noemvri 2005);

Sredba so francuskiot senator Didie Bulo, (30 noemvri 2005);

Sredba so Xon Oliver, avstraliski ambasador vo RM (02 dekemvri 2005);

Sredba so [vedskata ambasadorka, g-|a Ulrika Kronenberg - Mosberg (05 dekemvri2005);

Intervju za nacionalna bugarska televizija (05 dekemvri 2005);

Protokolarni sredbi so novite ambasadori na Ukraina g.Vitalij Moskalenko, naHrvatska, g.Ivan Kujunxi} i na Saudiska Arabija, g. Abdula S. Alhamdan (06dekemvri 2005);

Rabotna ve~era so delegacija na Komisijata za nadvore{na politika na SekineskiotNaroden Kongres na NR Kina, predvodena od Jang Guoliang (10 dekemvri 2005);

Sredba so Keti Stermer, sovetnik vo USAID ( 12 dekemvri 2005);

Sredba so Danski ambasador, g. Gunar Ortman ( 13 dekemvri 2005);

Sredba so Kanadski ambasador, g. Robert MekDugal ( 13 dekemvri 2005);

Sredba so novonazna~eniot turski ambasador vo RM, Taner Karaka{( 23 dekemvri2005);

Sredba so Delegacija od SCG pretvodena od Ranko Krivokapi}, pretsedatel naCrnogorskoto sobranie ( 24 dekemvri 2005);

Sredba so direktorot na Nacionalniot demokratski institut Kris Hen{ou (06januari 2006)

Sredba so Vladimir Serga, IT menaxer, na HDAC (16 januari 2006)

96

Sredba so Veronik Biòn Bare, ambasadorka na Republika Francija (18 januari2006)

Sredba so uspe{ni bugarski biznismeni (19 januari 2006)

Sredba so direktorot na Nacionalniot demokratski institut Kris Hen{ou (24januari 2006)

Sredba so ambasadorkata na Holandija g-|a Frederik de Man (27 januari 2006)

Sredba so ambasadorot na Republika Italija, , g. Xorxo Marini (27 januari 2006)

Sredba so turskiot ambasador vo RM, Taner Karaka{ ( 01 fevruari 2006);

Pro{talna sredba Frode Mauring, direktorot na UNDP ( 08 fevruari 2006);

Sredba so Xilien Milovanovi}, ambasador na SAD( 09 fevruari 2006);

Sredba so Agim Veliu, minister za obrazovanie, nauka i tehnologija na Kosovo( 15fevruari 2006);

Sredba so delegacija od Parlamentot na Bosna i Hercegovina, predvodena odpretsedatelot na Pretstavni~kiot dom, Nikola [piri} i od pretsedatelot naDomot na narodite, Mustafa Pamuk ( 16 fevruari 2006);

Sredba so Vladimir Voronin, pretsedatel na Moldova ( 21 fevruari 2006);

Sredba so ministerot za nadvore{ni raboti na Estonija, Urmas Paet ( 23 fevruari2006);

Sredba so Hrvatskiot ambasador, Ivan Kujunxi} po povod godi{ninata naZaednicata na Hrvatite ( 28 fevruari 2006);

Sredba so Britanski ambasador, Robert âterton Dikson (01 mart 2006)

Sredba so Ministerot za obrazovanie na R. Albanija, Genc Polo (03 mart 2006)

Sredba so Ranko Krivokapi}, pretsedatel na Sobranieto na Crna Gora (09 mart2006)

Tet-a-tet Sredba so Ranko Krivokapi}, pretsedatel na Sobranieto na Crna Gora (10mart 2006)

Sredba so Komisijata za nadvore{ni i evropski pra{awa na Pretstavni~kiot dom naParlamentot na Luksemburg, predvodena od pretsedatelot Ben Fajo (21 mart 2006)

Sredba so Jan Vidim, pretsedatel na Komisijata za odbrana i bezbednost na Domotna pratenici na Parlamentot na Republika ê{ka (22 mart 2006)

Sredba so Xorx Vujinovi~, amerikanski senator (25 mart 2006)

Sredba so Novonazna~eniot ambasador na Alìr vo RM, g. Abdelhamid Senu~iBereksi (28 mart 2006)

Sredba so Novonazna~eniot ambasador na Maroko vo RM, g. El Gailani Dlimi (28mart 2006)

97

Sredba so Delegacija na Parlamentot na Republika Romanija, predvodena od LianaDumitresku (28 mart 2006)

Sredba so Ambasadorkata na Holandija, g-|a Frederik de Man (29 mart 2006)

Sredba so delegacija na Parlament na Republika Avstrija, predvodena od UlrikeLuna~ek, pretsedatel na Grupata za prijatelstvo so RM (03 april 2006)

Sredba so Britanski ambasador, Robert ^aterton Dikson (11 april 2006)

Sredba so bugarskiot minister za vnatre{ni raboti, Rumen Petkov (21 april 2006)

98

Pregled na nadvore{no-politi~kite multilateralniaktivnosti na pretsedatelot na Sobranieto na Republika Makedonija

(noemvri 2005 - april 2006 )

Sredba so ambasadorot g. Karlos Pai{, {ef na Misijata na OBSE i g- |a AnxelaBarxelini (2 noemvri 2005 g.)

Sredba so {efot na Oddelenieto za razvoj na mediumite na Misijata na OBSE g-|aSali Brauton, (noemvri 2005);

Sredba so ambasadorot g. Ervan Fuere, specijalen pretstavnik na EU i {ef nadelegacijata na EK (9 noemvri 2005);

Sredba so evrokomesarot za pro{iruvawe na EU g.Oli Ren, (10 noemvri 2005 g.);

Sredba so generalnit sekretar na Sovet na Evropa g.Teri Dejvis (14 noemvri 2005 g.);

Sredba so politi~kiot sovetnik na NATO misijata g-|a Timi Evans, (18 noemvri 2005g.);

Sredba so pretsedatelot na Sobranieto na ZEU g. Stev Goris (22 noemvri 2005 g.);

Parlamentarna rabotna ve~era so pretstavnicite na Fondacijata Fridrih Ebert (24noemvri 2005 g.);

Sredba so zamenik gensek na NATO g. Alesandro Minuto Rico, (28 noemvri 2005 g.);

Sredba so {efot na Oddelenieto za razvoj na mediumite na na Misijata na OBSE g-|aSali Brauton, (15 dekemvri 2005 g.);

Priem po povod dobivaweto status na zemja kandidat za EU (18 dekemvri 2005 g.);

Sredba so politi~kiot sovetnik na NATO misijata g-|a Timi Evans, (18 januari 2005g.);

Sredba so sovetnikot vo Svetska banka i pretstavnik za Makedonija i BiH g. MirzaHajri}, (25 januari 2005 g.);

Sredba so ambasadorot g. Karlos Pai{, {ef na Misijata na OBSE i so pretstavnikotna OBSE g.Sebastijan Dvorak (26 januari 2005 g.);

U~estvo na regionalen Seminar za parlamentarna demokratija i evropskiintegracii vo Qubqana (2-4 fevruari.2006 g.);

Sredba so so {efot na Oddelenieto za razvoj na mediumite na na Misijata na OBSE g-|a Sali Brauton, (6. fevruari 2006 g.);

Sredba so ambasadorot g.Ervan Fuere, specijalen pretstavnik na EU i {ef nadelegacijata na EK (13 fevruari 2006 g.);

Sredba so porane{en ~len na Me|unarodna krizna grupa vo RM g-|a Brenda Pearson,(15 fevruari 2006 g.);

99

Protokolarna sredba so pretsedatelot na Evropskata komisija g. Hoze Manuel Barozo(17. fevruari 2006 g.);

Sredba so so {efot na Oddelenieto za razvoj na mediumite na Misijata na OBSE g-|aSali Brauton, ( 21 fevruari 2006 g.);

Sredba so ambasador na SAD vo NATO g-|a Viktorija Nuland, (8 mart.2006 g.);

Sredba so ambasadorot g.Ervan Fuere, specijalen pretstavnik na EU i {ef nadelegacijata na EK (9 mart 2006 g.);

Sredba so vd direktor na UNDP, g. Norimasi [imomura, (24 mart 2006 g.);

Sredba so pretstavnikot na Paktot za stabilnost vo JIE g-|a Petra Bles(27 mart 2006 g.);

Poseta na Misijata na RM pri NATO vo Brisel i sredba so ambasadorot na SAD voNATO, g-|a Viktorija Nuland, (31 mart 2006 g.);

Sredba so pretstavnicite na me|unarodniot Lajons klub (1 april 2006 g.)

Sredbi so pretsedatelot na Evropskiot parlament, g. Hozep Borel Fontejes,protokolarna, tet-a-tet sredba i pres konferencija (10 -11

Sredba so ~lenovite na Vremenata komisija na Evropskiot parlament za nelegalnozatvarawe i transfer na zatvorenici vo Evropa, predvodena od g-|a Silvia Kaufman(28 april 2006 g.);

100

4.2. POTPRETSEDATELI

g. Slobodan Najdovski

Sredbi so stranski delegacii vo

Skopje

- Delegacija na Narodniot kongres na

Narodna Republika Kina (09.12.2005

Skopje)

-Pre~ek na Pretsedatelot na Moldova

g-din Vladimir Voronin(21.02.2006

Skopje)

-Priem na pretstavnici na

Frankofonite( 21.03.2006 Skopje)

-Priem na delegacija na parlamentot na

Republika Romanija (28.03.2006 Skopje)

-Delegacija na Evropskiot parlament

predvodena od Pretsedatelot na

Evropskiot parlament g- din Hoze

Borel Fontejes (10.04.2006 Skopje)

Sredbi so ambasadori i drugi

diplomatski prestavnici

- Stef Goris , ~len na Belgiskoto

Nacionalno Sobranie i Pretsedatel na

Sobranieto na ZEU(21.11.2005 Skopje ).

-Sredba so Ambasadorot na Kuba g-din

Gerardo Suarez Alvarez(08.12.2005

Skopje)

-Sredba so Ambasadorot na Latvija g-|a

Maija Manika (08.12.2005 Skopje)

U~estvo na konferencii

-Prisustvo na 10 godini na Republika

Makedonija vo Sovetot na Evropa

(14.11.2005 Skopje)

-Prisustvo na Kongres na IFLRY

(26.11.2005 Skopje)

-Nacionalna konferencija

"Siroma{tija i intelektualna

popre~enost vo Republika Makedonija"

(06.12.2005 Skopje)

-Prisustvo na balkanskata rasprava na

zanaet~iskata komora od Koblenc

Republika Germanija na

tema"Refleksija na diskusijata za

zanaet~istvo i negovite organizacii vo

Germanija (12-14.12.2005 Germanija)

-Zanaet~iska komora Skopje

konferencija "Idninata na

zanaet~istvoto na balkanot i na Evrpa

(23.03.2006 Skopje)

Petta konferencija na parlamentite na

PSJIE, pro{irena so u~estvoto na

pretsedatelite na komisiite za

nadvore{na politika i evropski

pra{awa. (16-18.03.2006 Atina R.Grcija)

101

-Na pokana na Amerikanskiot

Pretstavni~ki dom- Komisija za ravoj

na novite demokrati od 17 do 23 april

2006 g. vo Lensing,En Arbor Detroit

pretstojuva{e delegacijata na

Sobranieto na RM predvodena od

potpretsedatelot Slobodan Najdovski.

Vo programata bea vklu~eni pove}e

sodr`ini za zapoznavawe na na{ite

pretstavnici so demokratskite procesi

i na~inot na nivno funkcionirawe na

praktikata na dr`avno nivo(Mi~igen)i

lokalno nivo. (17-23.04.2006 SAD)

g. G'zim Ostreni

Sredbi so stranski delegacii vo

Skopje

• Sredba so Generalot Blis - NATO

(09.noemvri.2005 )

• Sredba so Didie Bulo (30 noemvri

2005)

• Sredba so politi~kiot sovetnik na

OBSE g. Andreas (05.april.2006)

• Sredba so ambasadorot na Peru

(25.april.2006)

• Sredba so komisijata za nadvore{ni

raboti na Irska (25.april.2006)

102

U~estvo na konferencii

• Pokana za nau~na tribina od

univerzitetot Kiril i Metodij i

institut za odbranbeni i mirovni

studii (11.noemvri.2006)

• U~estvo na trkalezna masa na tema

sponzorirawe vo kulturata,sportot

i obrazovanieto i naukata vo

Republika Makedonija (05.

dekemvri.2006)

• Sredba so studenti od

univerzitetot Kiril i Metodij

(06.dekemvri.2006)

• U~estvo na manifestacijata 600

godini od ra|awe na Skender beg vo

Ulcin(08.dekemvri.2006)

• Trkalezna masa organizirana od

[bajcarskata ambasada i PER od

SAD (12.dekemvri.2006)

• U~estvo na dodeluvawe na

nagradata Mito Haxi Basilev

Jasmin 921.dekemvri.2006)

• Promocija na general{tabot na ARM

(26.dekemvri.2006)

• Pokana od odbojkarskata federacija

na manifestacijata Odbojkar na

godinata (31.januari.2006)

* Pokana od SO@M na nacionalnata

konferencija " @enite Romki toa go

mo`at" (14.fevruari.2006 )

Pokana na sve~enost den na Bataqonot

Volci (01.mart.2006)

Pokana od UNDP na predavawa na

Maria Luis Silva (24.mart.2006)

103

5. ME\UNARODNA SORABOTKA

5.1. Multilateralna sorabotka

PARLAMENTARNO SOBRANIE NA

SOVETOT NA EVROPA

[ef na delegacijata:

Igor Ivanovski - od 22 juni 2005

godina;

(d-r Eleonora Petrova-Mitevska -

do 26 maj 2005 godina)

^lenovi:

Rafis Aliti, Zoran Krstevski

zamenici na ~lenovi:

Andrej @ernovski, Ganka

Samoilovska-Cvetanova, Xevdet

Nasufi

Postojaniot komitet na

Parlamentarnoto sobranie na Sovetot

na Evropa (PS na SE) odrà sednica na

25 noemvri 2005 godina vo Bukure{t,

Romanija. Na sednicata u~estuva{e

Nikola Todorovski, dràven sovetnik

za me|unarodna sorabotka vo


Komisiite za delovnik i imuniteti,

za politi~ki pra{awa i za socijalni,

zdravstveni i semejni pra{awa na


na Evropa (PS na SE), odràa redovni

sednici na 12, 14 i 16 dekemvri 2005

godina vo Pariz, Republika Francija.

Na sednicata na Komisijata za

delovnik i imuniteti na PS na SE

Parlamentarnata sorabotka na Sobranieto na Republika Makedonija se bazira na

ustavnite i zakonskite re{enija so koi se definiraat nadle`nostite na parla-

mentot za ovaa oblast:

Parlamentarnata diplomatija e naso~ena kon:

- natamo{no pribliùvawe na zamjata kon evropskite i evroatlantskitestrukturi;

- jaknewe na odnosite so zemjite koi se strate{ki va`ni za nadvore{natapolitika na Republika Makedonija;

- razvivawe na regionalnata sorabotka i stabilnost vo Jugoisto~na Evropa

104

u~estvuva{e pratenikot . Boris

Kondarko, pretsedatel na Komisijata za

delovni~ki i mandatno-imunitetni

pra{awa na Sobranieto na Republika

Makedonija.

Na sednicite na komisiite za

politi~ki pra{awa i za socijalni,

zdravstveni i semejni pra{awa na PS

na SE, u~estvuva{e g. Andrej

@ernovski, zamenik ~len na

Delegacijata na Sobranieto na

Republika Makedonija vo PS na SE,

Na Prviot del na Redovnata sesija

na Parlamentarnoto sobranie na

Sovetot na Evropa, {to se odrà od 23

do 27 januari 2006 godina vo Strazbur,

Republika Francija u~estvuva{e


Republika Makedonija vo


na Evropa vo sostav: {efot na

Delegacijata g. Igor Ivanovski, ~lenot

na Delegacijata g. Zoran Krstevski i

zamenikot na ~lenot na Delegacijata g.

Andrej @ernovski, vo pridru`ba na g.

Nikola Todorovski, sekretar na

Delegacijata i Marija Stefanova

kosekretar na Delegacijata.

Vo Pariz, Francija na 13 i 14 mart

2006 godina bea odràni sostanoci na

dve komisii na Parlamentarnoto

sobranie na Sovetot na Evropa:

Komisijata za pravni pra{awa i

~ovekovi prava i Komisijata za

politi~ki pra{awa. Na sesijata

u~estvuvaa {efot na Delegacijata Igor

Ivanovski i Marija Stefanova

kosekretar na Delegacijata.

Na Vtoriot del na Redovnata sesija

na Parlamentarnoto sobranie na

Sovetot na Evropa, {to se odrà od 10

do 13 april 2006 godina vo Strazburg,

Republika Francija u~estvuva{e


Republika Makedonija vo

Parlamentarnoto Sobranie na Sovetot

na Evropa vo sostav: {efot na

Delegacijata g. Igor Ivanovski, ~lenovi

na Delegacijata g. Zoran Krstevski i

Rafiz Aliti i zamenikot na ~lenot na

Delegacijata g. Andrej @ernovski, vo

pridru`ba na g. Nikola Todorovski,

sekretar na Delegacijata i Marija

Stefanova kosekretar na Delegacijata.


OBSE

[ef na Delegacijata:

\or|i Trendafilov

^lenovi:

Blagoj Golomeov, Huseinxevat

Huseini

Na Zimskata sesija na

Parlamentarnoto sobranie na OBSE,

{to se odrà na 23 i 24 fevruari 2006

godina vo Viena, Avstrija u~estvuva{e

pratenikot Blagoj Golomeov, ~len na

Delegacijata, vo pridru`ba na Biljana

Ognenovska, sekretar na Delegacijata.

105

INTERPARLAMENTARNA UNIJA


d-r Qup~o Jordanovski

^lenovi:

Karolina Ristova, êdomir

Kraqevski, Angelka Peeva-Lauren~i} i

Ismet Ramadani.

Vo ovoj period nema{e u~estvo na


Republika Makedonija na aktivnostite

na IPU.

PARLAMENTARNA DIMENZIJA NA

CEI


Ana Andova (od 18 maj 2005 godina)

Trifun Kostovski (do 20 april 2005

godina)

^lenovi:

Sa{o Doh~ev i Zamir Dika

Vo ovoj period nema{e u~estvo na


Republika Makedonija na aktivnostite

na IPU.


NATO


Teuta Arifi

^lenovi:

Esad Rahi} i Slobodan â{ule

Na 61 Godi{no zasedanie na

Parlamentarnoto sobranie na NATO,

{to se odrà od 11 do 15 noemvri 2005

godina vo Kopenhagen, Danska,

u~estvuvaa pratenicite: Esad Rahi}, V,

D. {ef na Delegacijata, Slobodan

â{ule, ~len na Delegacijata, vo

pridru`ba na Lidija Karakam~eva,

sekretar na Delegacijata.

Pratenicite Esad Rahi} i Slobodan

â{ule zaedno so ostanatite ~lenovi

na Komisijata za civilna dimenzija na

odbranata na PS na NATO go poseti

Ha{kiot tribunal za porane{na

Jugoslavija na 28 fevruari 2006 godina.

Na ROS-ROT seminarot {to se odrà od

24 do 26 april 2006 godina vo Tirana,

Albanija u~estvuva{e pratenikot

Slobodan â{ule, ~len na Delegacija i

Lidija Karakam~eva, sekretar na

Delegacijata.

106

Delegacija na Sekcijata na


vo Parlamentarnoto sobranie na

Frankofonijata

[ef na Delegacijata:

Slavica Stankovska

^lenovi:

Nelko Stojanoski, Huseinxevat

Huseini i Iljaz Halimi.

Od 17 do 19 januari 2006 godina vo

Toronto, Kanada se odrà sostanok na

Izvr{niot komitet na mreàta na èni

parlamentarki na Parlamentarnoto

sobranie na Frankofonijata na koja

u~estvuva{e pratenikot Slavica

Stankovska, pretsedatel na Sekcijata


Makedonija vo PSF i ~len na

Izvr{niot komitet vo pridru`ba na

Biljana Ognenovska, izvr{en sekretar

na Sekcijata.

Od 14 do 16 mart 2006 godina vo

Delemon, [vajcarskata Konfederacija

se odrà sednica na Komisijata za

sorabotka i razvoj na PSF na koja

u~estvuva{e pratenikot Nelko

Stojanovski, ~len na Komisijata vo

pridru`ba na Biljana Ognenovska,

izvr{en sekretar na Sekcijata.

Od 21 do 22 mart 2006 godina vo

Antanarivo, Madagaskar se odrà

sednica na Komisijata za obrazovanie,

komunikacii i kulturni pra{awa na

koja u~estvuvaa pratenicite Slavica

Stankovska, pretsedatel na Sekcijata i

i Huseinxevad Xuseini, ~len na

Komisijata.

Me{ovit parlamentaren komitet na

EU i Republika Makedonija

Pretsedatel na delegacijata:

Andrej @ernovski

Potpretsedateli:

Teuta Arifi, Slobodan â{ule

^lenovi:

Jani Makraduli, Blagorodna

Mingova-Krepieva, Cvetanka Ivanova,

Ivan Anastasovski, Adnan Ja{ari, Ejup

Rustemi, Liljana Ivanovska, Ne`det

Mustafa, Ganka Samoilovska-

Cvetanova, Zoran Krstevski, Zamir

Dika i Marjan \or~ev.

Na 5 i 6 dekemvri 2006 godina vo

Brisel, Belgija se odrà vtoriot

sostanok na Me{ovitot parlamentaren

komitet RM-EU. Na sostanokot

u~estvuvaa pratenicite: Andrej

@ernovski, kopretsedatel, Slobodan

â{ule, potpretsedatel na

Delegacijata, Jani Makraduli, Jusuf

Arifi, Nedèd Mustafa, Marjan \or~ev

i Cvetanka Ivanova, ~lenovi na

Delegacijatakako i Lidija Karakam~eva

i Marija Stefanova, od Sektorot za

me|unarodna sorabotka.

Na 27 mart 2006 godina vo Brisel,

Belgija, Andrej @ernovski,

107

kopresedatel na MPK RM-EU,

u~estuva{e na panel diskusija vo

Evropskiot parlament na tema "Vizniot

reìm na EU vo Zapadniot Balkan -

generacija vo izolacija".

SOBRANIE

NA ZAPADNOEVROPSKATA UNIJA

^lenovi:

Kenan Hasipi i Zoran Krstevski

Na 21 i 22 noemvri 2005 godina,

pretsedatelot na Sobranieto na

Zapadnoevropskata unija, Inter-

parlamentarno evropsko sobranie za

bezbednost i odbrana, g. Stef Goris,

ostvari poseta na Republika

Makedonija.

Na vtoriot del od 51-to Redovnata

sesija na Sobranieto na ZEU, {to se

odrà od 5 do 7 dekemvri 2005 godina,

{to se odrà vo Pariz, Republika

Francija, u~estvuvaa pratenicite

]enan Hasipi i Zoran Krstevski,

~lenovi na Delegacijata, vo pridru`ba

na Biljana Ognenovska, sekretar na

Delegacijata.

Na sednicata na Komisijata za odbrana

na SZEU, {to se odrà od 20 do 22

fevruari 2006 godina u~estuvaat

pratenicite: ]enan Hasipi i Zoran

Krstevski, ~lenovi na Delegacijata, vo

pridru`ba na Liman Avdiu, sekretar na

Delegacijata.

Na sednicata na Komisijata za

politi~ki pra{awa na SZEU, {to se

odrà na 28 april 2006 godina

u~estuva{e pratenikot Zoran

Krstevski, ~len na Delegacijata.

PAKT ZA STABILNOST

Vo ovoj period nema{e u~estvo

na nastani organizirani od Paktot za

stabilnost.

DRUGA MULTILATERALNA

SORABOTKA

Vo ramkite na TAIEX proektot na

8 i 9 dekemvri 2005 godina vo Solun,

Grcija se odrà seminar na tema

"Evropskoto pravo i politikite na EU

vo borbata so ilegalnata migracija,

migracijata na rabotnata sila,

trgovijata so lu|e, azilot, i borbata

protiv organiziraniot kriminal. Na

seminarot u~estuvaa pratenicite:

Ristana Lal~evska i Jana}e Vitanovski

108

5.2 Bilateralna sorabotka

AKTIVNOSTI NA PRATENI^KITE GRUPI NA SOBRANIETO NA REPUBLIKAMAKEDONIJA ZA SORABOTKA SO PARLAMENTI NA ODDELNI DR@AVI

Na 10 mart 2006 godina, Prateni~kata grupa za sorabotka so parlamentot na Srvija

i Crna Gora ostvari sredba so g. Ranko Krivokapi}, pretsedatel na Sobranieto na

Republika Crna Gora.

Na pokana na Cvetle Janeska, pretsedal na Pretani~kata grupa za sorabotka so

Parlamentot na Republika Romanija, od 26 do 29 mart 2006 godina, vo oficijalna

poseta na Republika Makedonija prestojuva{e ~etiri~lena Delegacija na

parlamenarnata grupa za prijatelstvo so Republika Makedonija. Delegacijata ja

predvode{e Liana Dumitresku, presedatel na Grupata.

Na pokana na Slovene~kiot parlament, Delegacija na Prateni~kata grupa na

Sobranieto na Republika Makedonija za sorabotka so Parlamentot na Republika

Slovenija ostvari oficijalna poseta na Republika Slovenija od 4 do 7 april 2006

godina. Delegacijata be{e vo sostav: Mihajlo Georgievski, pretsedatel na

Prateni~kata grupa, Cvetle Janeska i Eftim Manev ~lenovi na Prateni~kata grupa, vo

pridru`ba na Rexep Prekopuca, sekretar na Prateni~kata grupa.

Na pokana na Vesna Borozan, pretsedal na Pratani~kata grupa za sorabotka so

Parlamentot na Avstrija, od 3 do 5 april 2006 godina, vo oficijalna poseta na

Republika Makedonija prestojuva{e ~etiri~lena Delegacija na parlamenarnata grupa

na Avstriskiot parlament za prijatelstvo so Republika Makedonija. Delegacijata ja

predvode{e g-|a Ulrike Luna~ek, presedatel na Grupata za prijatelstvo.

109

6. Aktivnost na klubot naènite pratenici

@enskiot prateni~ki klub e Proekt na Paktot za stabilnost-Centar za rodova

ednakvost (PzS GTF), {to opfa}a pove}e zemji od regionot (Bosna i Hergecovina, Crna

Gora, Albanija i Republika Makedonija).

Na 10.11.2005 god. Klubot na èni-prateni~ki odrà sednica na koja se

razgleduva{e tekstot na Zakonot za za{tita od diskriminacija.

Po obemnata diskusija i zabele{ki prateni~kite definiraa deka ima potreba

od donesuvawe na vakov zakon, no ne treba da se donesuva po itna postapka, tuku da gi

pomine site fazi, so javni raspravi, tribini, trkalezni masi na koi }e se slu{nat

zabele{ki po tekstot. Site tie aktivnosti bi bile finansirani od NDI-Makedonija.

Na sednicata be{e donesen sledniot zaklu~ok: Pokraj Klubot na èni-

prateni~ki vo izgotvuvawe na zakonot da se vklu~i i Lobi grupata na licata so

popre~enosti vo Sobranieto na RM, Komitetot za odnosi so zaednicite, potoa

pretstavnici od Komisijata za trud i socijalna politika, Komisijata za kultura,

Komisija za obrazovanie, Anketnata komisija za ~ovekovi prava, koi bi zastanale zad

tekstot na zakonot.

Na 14.11.2005 god., pretstavni~ki od Klubot na èni-prateni~ki imaa sredba so

g-|a En-(Ana) Dejvis, sopruga na generalniot sekretar na Sovetot na Evropa, koj be{e vo

oficijalna poseta na Republika Makedonija.

Koordinatorkata na Klubot na èni-prateni~ki, Blagorodna Mingova Krepieva, ja

zapozna gostinkata so rabotata i sostavot na Klubot na èni-prateni~ki.

Gospo|a En Dejvis vo svoeto obra}awe gi spodeli so prateni~kite iskustvata od

nejzinata dolgogodi{na rabota.

Na 06.12.2005 god., pretstavni~ki od Klubot na èni-prateni~ki imaa sredba so

g-|a Hong Vei Gao, pretstavnik na Kancelarijata na UNICEF vo Makedonija.

G-|a Hong Vei Gao, vo podolg razgovor so prateni~kite, be{a zapoznata so

implementacija na Deklaracijata Zemja po merka na decata.

Klubot na èni-prateni~ki na 06.12.2005 god., odrà rabotna sredba

organizacija na Kancelarijata na NDI za Makedonija, koja be{e naslovena -

Nadvore{na komunikacija.

Pred parlamentarkite, za komunikacijata so mediumite i izbira~ite,

prezentacija odrà g-|a [eri Vulf, programski direktor na kancelarijata na NDI vo

Romanija i sovetnik na pretsedatelot na Romanija.

Na rabotnata sredba interaktivno bea obraboteni slednite temi: organizacija na

sostanoci so javnosta; rabota so masovni mediumi; pres-konferencii; podgotovka i

pojavuvawe na televizija; nastap na radio; izbegnuvawe na gre{ki; javen nastap;

govori.

110

Klubot na èni-prateni~ki na 07.12.2005 god., vo sorabotka so kancelarijata na

NDI vo Makedonija, odrà rabotna sesija so soslu{uvawe za pra{awata vo vrska so

pojavnite oblici na diskriminacija i za{titata od nea.

Pokraj parlamentarkite, od Sobranieto na Republika Makedonija, na brifingot za

politikite i praksata na pojavnite oblici na diskriminacija vo na{eto op{testvo

u~estvo zedoa i pretstavnicite na: Kancelarijata na Narodniot pravobranitel,

Makedonskoto ènsko lobi, Polio Plus, Zaedni~ki vrednosti, MASSO, Institutot

otvoreno op{testvo i dr.

Govorej}i za pojavnite oblici na diskriminacija kaj nas, akcentot kaj site

u~esnici be{e staven kolku i kade vo postojnite zakonski re{enija se obrabotuva ova

pra{awe, kako se tretira i sankcionira. Takviot pristap dovede do zaklu~ok deka e

neophodno da se pristapi kon podgotovka na zakon koj isklu~ivo }e gi definira,

regulira i sankcionira ovie pra{awa.

Klubot na prateni~ki ve}e ima formirano rabotna grupa za podgotovka na ovoj

zakon, no oceni deka vo negovata podgotovka treba da se vklu~at i ostanatite komisii

vo Sobranieto na Republika Makedonija: Lobi grupata na licata so popre~enosti vo

Sobranieto na RM, Komitetot za odnosi so zaednicite, Komisijata za trud i socijalna

politika, Komisijata za kultura, Komisijata za obrazovanie, Anketnata komisija za

~ovekovi prava.

Na 25.01.2006 godina, vo Wujork, SAD, g-|a Blagorodna Mingova Krepieva,

koordinator na Klubot na prateni~ki be{e pretstavnik na oficijalnata delegacija na

Republika Makedonija, koja u~estvuva{e na odbranata na Izve{tajot na Republika

Makedonija po Konvencijata za eliminirawe na deskriminacijata protiv ènata na

Obedineti nacii.

Na 31.01.2006 godina prateni~kite od Sobranieto na Republika Makedonija se

sretnaa so prateni~ki od Parlamentot na Republika Bugarija, pretstavni~ki na NDI-

Bugarija i pretstavnici na NDI-Makedonija, pri{to odràa sredba naslovena

Jaknewe na ènskoto zakonodavno i izborno u~estvo - me|unarodna

parlamentarna razmena.

Od 23 do 26 fevruari 2006 godina, vo Saraevo, se odrà Vtorata regionalna

(jugoisto~na Evropa) rabotilnica za parlamentarki, vo organizacija na Regionalniot

centar za rodova ednakvost pri Paktot za stabilnost (STABILITY PACT-GTF), na tema

"Doìvotno u~ewe", kade prisustvuvaa dve pretstavni~ki od Klubot na èni-

prateni~ki.

Na 08. mart 2006 godina, Sojuzot na organizaciite na ènite na Makedonija

(SO@M), organizira nastan vo zakonodavniot dom na dr\avata vo koj se donesuvaat

klu~ni odluki za zaednicata. Vo sala 2 vo Sobranieto na Republika Makedonija se

odrà sednica koja ja vodea i so koja zasedavaa ènite od site etni~ki zaednici vo

111

Makedonija. Klubot na èni-prateni~ki aktivno u~estvuva~e vo podgotovkite i

realizacija na samiot nastan.

Klubot na èni-prateni~ki na 15.03.2006 godina odrà tribina na tema

"Doìvotno u~ewe - prdizvik i potreba na ènite vo Republika Makedonija", na koja

aktivno u~estvo zedoa pretstavnici od Ministerstvoto za obrazovanie,

Ministerstvoto za trud i socijalna politika, Dràven zavod za statistika, Stopanska

komora na Republika Makedonija, Agencija za vrabotuvawe, NDI-Makedonija ,

nevladiniot sektor.

Na 16.03.2006 god., Klubot na èni-prateni~ki odrà sednica na koja go

razgleduva{e Izborniot zakonik od rodov aspekt. Na sednicata donesoa zaklu~ok da

podnesat amandman od grupa pratenici.

Amandmanot glasi: Vo ~lenot 64 stav 5 zborovite "na sekoe treto mesto }e bide

kandidat od pomalku zastapeniot pol" se zamenuvaat so zborovite "na sekoi tri mesta

na listat najmalku edno mesto mu pripa|a na pomalku zastapeniot pol".

Obrazloènieto za ovoj amandman e deka so nego se ovozmoùva soodvetna zastapenost

na obata pola, soglasno preporakite na Komisijata za eliminirawe na site oblici na

diskriminacija vrz ènata pri OON so koi, se obvrzuva Republika Makedonija vo

sostavot na zakonodavniot dom da ostvari u~estvo na ènite so najmalku 30%.

Amandmanot be{e prifaten.

Od 31.03 do 02.04.2006 g., Regionalniot centar za rodova ednakvost pri Paktot

za stabilnost (STABILITY PACT-GTF), organizira vo Budva, S i CG konferencija na

tema "Strategija za namaluvawe na siroma{tijata", na koja u~estvuva pretstavni~ki od

parlamentite od Bosna i Hercegovina, Srbija i Crna Gora i Republika Makedonija.

Na konferencijata se doneseni slednite zaklu~oci i preporaki: parlamentite treba

redovno da raspravaat za sproveduvawe na Strategijata za namaluvawe na

siroma{tijata; parlamentite treba da deluvaat i niz poedini zakoni, koi imaat

vlijanie vrz formirawe na strukturata na buxetot; xender-mehanizmite na izvr{nata

i na zakonodavnata vlast na site nivoa poradi svojata specifi~na uloga treba da se

stavat vo funkcija na aktivna borba protiv siroma{tijata; pretstavni~kite od

parlamentite dadoa akcent na op{testvenite i institucionalnite reformi kako

preduslov za ostvaruvawe na Strategijata za namaluvawe na siroma{tijata, pred se vo

sudstvoto, berzata za vrabotuvawe, finansiskiot sektor, niz dijalog so socijalnite

partneri.

Na 05 april 2006 god., vo Domot na ARM, a po povod 08 april - Svetskiot den na

Romite, vo presret na Parlamentarnite izbori 2006 god., be{e organizirana sredba na

tema "Izbrani èni Romki vo Parlamentot", pod mototo "I jas moàm vo

Parlamentot". Na sredbata prisustvuvaa golem broj pretstavni~ki od Klubot na

parlamentarki.

113

7. SLU@BA NA SOBRANIETO

Stru~nite i drugite raboti na

Slu`bata na Sobranieto na Republika

Makedonija, {to gi izvr{uva za

potrebite na Sobranieto, rabotnite

tela i pratenicite, se regulirani so

~len 238 od Delovnikot za rabotata na

Sobranieto, a organizacijata i na~inot

na funkcionirawe se utvrdeni so

Pravilnikot za vnatre{na organizacija

i delokrug i so Pravilnikot za

sistematizacija na rabotnite mesta vo

Slu`bata.

Slu`bata na Sobranieto permane-

ntno e vklu~ena vo obezbeduvawe na

stru~na pomo{ na pratenicite vo

izvr{uvaweto na nivnite prateni~ki

obvrski, prvenstveno preku izgotvu-

vawe na predlozi na zakon i, amandmani

po zakoni, informacii i mislewa,

obezbeduvawe na dopolnitelni materi-

jali, dokumenti i podatoci za oddelni

temi {to se postavuvaat na dneven red

na sednicite i rabotni tela, kako i pri

sorabotkata na Sobranieto so

me|unarodni institucii.

So Slu`bata rakovodi generalniot sek-

retar Aleksandar Novakoski a negovi

zamenici se: Roksa Georgievska i Felek

Kasami

114

4235

63

31

010203040506070

1 2 3 4

VKUPNO: 171

1-Rakovodni dràvni slu`benici

2-Stru~ni dràvni slu`benici

3-Stru~no-administrativnidràvni slu`benici

4- Rabotnici koi ne se dràvnislu`benici

Pregled na sektorite vo Slu`bata na Sobranieto

Dràvni slu`benici

naziv na sektorot

vkupen brojna

vrabotenivo sektor

rako-vodni stru~ni

stru~no-adminis-trativni

rabotnicikoi ne sedràvni

slu`benici

Kabinet na pretsedatelot naSobranieto 5 3 1 1 -

Sektor na generalniot sekretar 25 7 14 4 -

Sektor za zakonodavstvo 6 4 1 1 -

Sektor za sednici na Sobranieto 9 5 2 2 -

Sektor za rabotni tela naSobranieto 15 5 10 - -

Sektor za istraùvawe i analiza 4 3 1 - -

Sektor za me|unarodna sorabotka naSobranieto 4 3 1 - -

Sektor za dokumentacija,biblioteka i informatika 17 5 4 8 -

Sektor za finansisko-materijalnorabotewe 10 1 - 9 -

Sektor za administrativni i op{tiraboti. 76 6 1 38 31

VKUPNO: 171 42 35 63 31

115

17

42

3

145

2

209

328

5

1

250

53

235

3

187

66

54

68

222

43

3

4

30

13

111

0 50 100 150 200 250 300 350

107 sednica

111 sednica

113 sednica

114 sednica

115 sednica

116 sednica

117 sednica

118 sednica

119 sednica

120 sednica

121 sednica

122 sednica

123 sednica

124 sednica

125 sednica

126 sednica

127 sednica

128 sednica

129 sednica

130 sednica

131 sednica

132 sednica

133 sednica

134 sednica

stenogram (str.)stenogram (str.)

stenogram (str.)

VK

UP

NO

:20

94st

ran

ic

i s

ten

ogr

amsk

i b

ele{

ki

116

Pregled na zavedeni akti vo Delovodnikot na pisarnicata i arhivata

2727

20

5286

400

1000

2000

3000

4000

5000

6000

osnovni broevi podbroevi

obi~ni strogo doverlivi

Pregled na isprateni akti i pratki od pisarnicata i arhivata

19413

54147453

92996

74764696

Isprateni obi~ni akti i pratki prekupo{ta

Isprateni i primeni prepora~ani akti Ipretki

Isprateni EMS pratki

isprateni telegrami

primeni prepora~ani pratki

primeni pratki od doverliv karakter

interna dostava po kniga

dostaveno na raka

117

Pregled na dostaveni akti za objavuvawe vo"Slu`ben vesnik na Republika Makedonija

738

67

87

29

101

83

509

18

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500

Zakoni

ratifikacii

odluki

ostanati akti

VKUPNO: 196 akti i 1435 stranici

Broj na akti

Broj na stranici

118

IZMNO@ENI MATERIJALI

Vkupno izmno`eni: A4 format: 803.090 kopii

A3 format: 1.444.647kopii

147576

113685

130916

155619

141985

232955

234625

270272

140386

217863

245249

23683

0 50000 100000 150000 200000 250000 300000

noemvri 2005

dekemvri 2005

januari 2006

fevruari 2006

mart 2006

april 2006

A3 format

A4 format

119

8. PRILOZI

Prilog 1

Pregled na odr`ani sednici

Odr`ana naRedenbroj

Sednica na Sobranieto naRepublika Makedonija data den ~as (od -do)

1. Sto i sedma sednica 21.11.2005 -ponedelnik 15,00 -16,55

2. Sto i edinaesetta sednica

01.11.200504.11.200508.11.200509.11.2005

-vtornik-petok-vtornik-sreda

11,00 -12,3511,00 -15,4511,00 -16,0511,00 -16,15

3. Sto i trinaesetta sednica 10.11.2005 -~etvrtok 16,15 -16,35

4. Sto i ~etirinaesetta sednica

24.11.200525.11.200529.11.200502.12.200507.12.2005

-~etvrtok-petok-vtornik-petok-sreda

11,15 -17,2511,00 -17,2511,00 -17,5011,00-18,0011,00-13,50

5. Sto i petnaesetta sednica 21.11.2005 -ponedelnik 11,00 -11,15

6. Sto i {esnaesetta sednica

06.12.200507.12.200508.12.200509.12.200513.12.200515.12.200516.12.200501.02.200604.04.2006

-vtornik-sreda-~etvrtok-petok-vtornik-~etvrtok-petok-sreda-vtornik

11,00-17,5511,00-13,5011,35-16,5511,10-16,0011,00-18,0014,00-16,2511,00-17,3011,00-16,4011,00-15,35

7. Sto i sedumnaesetta sednica

20.12.200521.12.200522.12.200523.12.200526.12.200527.12.200528.12.200529.12.200527.01.200631.01.2006

-vtornik-sreda-~etvrtok-petok-ponedelnik-vtornik-sreda-~etvrtok-petok-vtornik

11,00-18,0511,00-18,0015,00-18,0011,00-17,1511,00-17,4511,00-18,0011,00-17,5511,08-13,3011,00-17,1011,00-15,30

8. Sto i osumnaesetta sednica 22.12.2005 -~etvrtok 12,06-12,33

9. Sto i devetnaesetta sednica 29.12.2005 -~etvrtok 11,00-11,08

10. Sto i dvaesetta sednica

17.01.200618.01.200619.01.200620.01.200624.01.200625.01.200621.03.2006

-vtornik-sreda-~etvrtok-petok-vtornik-sreda-vtornik

11,00-18,0011,00-18,0013,00-18,0011,00-15,4511,00-16,5511,00-18,1011,00-17,00

120

11. Sto dvaeset i prva sednica pp 26.01.2006 -~etvrtok 11,05-18,00

12. Sto dvaeset i vtora sednica

07.02.200608.02.200609.02.200610.02.200603.03.200607.03.200614.03.2006

vtornik-sreda-~etvrtok-petok-petok-vtornik-vtornik

11,00-17,5511,00-18,0011,00-18,0011,05-17,0511,00-16,3011,00-17,3511,00-14,45

13. Sto dvaeset i treta sednica 17.02.2006 -petok 18,20-18,40

14. Sto dvaeset i ~etvrta sednica

22.02.200624.02.200601.03.200602.03.200614.03.200615.03.200615.03.200604.04.2006

-sreda-petok-sreda-~etvrtok-vtornik-sreda-sreda-vtornik

11,00-17,5011,00-17,1011,00-16,3011,00-17,1015,50-17,5011,00-12,4015,00-18,0015,35-16,35

15. Sto dvaeset i petta sednica15.02.200617.02.200621.02.2006

-sreda-petok-vtornik

11,00-15,3011,00-16,2013,05-18,05

16. Sto dvaeset i {esta sednica 23.02.2006 -~etvrtok 11,05-18,00

17. Sto dvaeset i sedma sednica 16.03.200620.03.2006

-~etvrtok-ponedelnik

11,00-17,0511,00-18,00

18. Sto dvaeset i osma sednica

22.03.200623.03.200624.03.200627.03.200627.03.200628.03.200629.03.200631.03.200613.04.200605.05.2006

-sreda-~etvrtok-petok-ponedelnik-ponedelnik-vtornik-sreda-petok~etvrtok-petok

11,00-18,0011,00-17,1511,00-17,2511,00-11,4013,00-18,0011,00-18,0011,00-18,2515,00-16,0011,00-18,0012,30-12,40

19. Sto dvaeset i devetta sednica

05.04.200606.04.200610.04.200612.04.200618.04.2006

-sreda-~etvrtok-ponedelnik-sreda-vtornik

11,00-16,2511,00-16,2515,00-18,0011,00-18,0011,00-13,25

20. Sto triesetta sednica p*p* 30.03.2006 -~etvrtok 11,00-17,10

21. Sto trieset i prva sednica 31.03.2006 -petok 16,00-16,20

22. Sto trieset i vtora sednica 10.04.2006 -ponedelnik 12,05-12,35

23. Sto trieset i treta sednica 14.04.2006 -petok 11,00-18,45

24. Sto trieset i ~etvrta sednica 28.04.2006 -petok 11,00-15,40

121

Prilog 2

Usvoeni dnevni redovi na sednicite

Sto i sedma sednica 21.11.2005 (ponedelnik)

1. Predlog za razre{uvawe na sudija vo Osnovniot sud Skopje 1 - Skopje;2. Predlog za imenuvawe viceguverner na Narodnata banka na Republika

Makedonija;3. Predlog za imenuvawe ~len na Regulatornata komisija za energetika na

Republika Makedonija;4. Predlog na odluka za oglasuvawe izbor na sudii na apelacionite sudovi vo

Bitola, Skopje i [tip;5. Predlog na odluka za izbor na sudii na osnovnite sudovi vo Kumanovo, Ohrid,

Skopje i Skopje i Tetovo;6. Predlog na zakon za dopolnuvawe na Krivi~niot zakonik;7. Predlog na zakon za revizija;8. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u Republika

Makedonija i Bosna i Hercegovina za socijalno osiguruvawe, so Predlog nazakon;

9. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot za statusot iaktivnostite na Regionalniot centar na Regionalnata inicijativa za migracii,azil i begalci MARRI so sedi{te vo Skopje, so Predlog na zakon;

10. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dopolnitelniot protokolza Kaznenata konvencija za korupcija, so Predlog na zakon;

11. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Spogodbata za privilegii iimuniteti na Me|unarodniot krivi~en sud, so Predlog na zakon;

12. Predlog za donesuvawe na zakon za dopolnuvawe na Zakonot za osnovnotoobrazovanie, so Predlog na Zakon;

13. Predlog za donesuvawe na zakon za Upravata za javni prihodi, so Predlog nazakon;

14. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za Carinskatauprava, so Predlog na zakon;

15. Predlog za donesuvawe na zakon za zadolùvawe na Republika Makedonija sozaem kaj Me|unarodnata banka za obnova i razvoj - Svetskata banka po Dogovorza zaem za Proektot za reforma na delovnoto okruùvawe i institucionalnozajaknuvawe, so Predlog na zakon;

16. Predlog za donesuvawe na zakon za dano~na postapka;17. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

smetkovodstvo za buxetite i buxetskite korisnici, so Predlog na zakon;18. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

dràvnite slu`benici, so Predlog na zakon;19. Predlog na zakon za referendum i drugi oblici na neposredno izjasnuvawe na

gra|anite;20. Predlog za donesuvawe na zakon za izvr{uvawe na sankciite;21. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

ìvotnata sredina, so Predlog na zakon;22. Predlog na zakon za vozduhoplovstvo;23. Nacionalna strategija za razvoj na informati~ko op{testvo;24. Predlog za donesuvawe na zakon za kontrola na izvoz na stoki i tehnologii so

dvojna upotreba, so Predlog na zakon;25. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za tehni~kata

inspekcija, so Predlog na zakon;26. Predlog za donesuvawe na zakon za ste~aj;

122

27. Predlog za donesuvawe na zakon za edno{alterskiot sistem i za vodewe natrgovskiot registar i registar na drugi pravni lica, so Predlog na zakon;

28. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za zadrugite, soPredlog na zakon;

29. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zatrgovskite dru{tva, so Predlog na zakon;

30. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za stopanskitekomori, so Predlog na zakon;

31. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za kulturata, soPredlog na zakon;

32. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zapremer, katastar i zapi{uvawe na pravata na nedvi`nostite, so Predlog nazakon;

33. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonotza zdravstvenata za{tita, so Predlog na zakon;

34. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zazdravstvenoto osiguruvawe, so Predlog na zakon;

35. Predlog na zakon za pratenicite;36. Predlog na zakon za izmenuvawe na Zakonot za plata i drugite nadomestoci na

pratenicite vo Sobranieto na Republika Makedonija;37. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za penziskoto i

invalidskoto osiguruvawe, so Predlog na zakon;38. Predlog za donesuvawe na zakon za osnovawe na dr`aven univerzitet "Goce

Del~ev" vo [tip, so Predlog na zakon;39. Predlog za donesuvawe na Zakon za amnestija, so Predlog na zakon.

Sto i edinaesetta sednica 01.11.2005 (vtornik)

1. Verifikacija na mandat na pratenik vo Sobranieto na Republika Makedonija;2. Predlog za izbor na pretsedatel na Apelacioniot sud vo [tip;3. Predlog za izbor na sudii vo apelacionite sudovi vo Skopje i Bitola;4. Predlog za izbor na sudii vo osnovnite sudovi vo Bitola, Gevgelija, Skopje 1-

Skopje, Skopje 2-Skopje, Strumica i Tetovo.5. Predlog na odluka za oglasuvawe izbor na sudija na Vrhovniot sud na Republika

Makedonija;6. Predlog na odluka za oglasuvawe izbor na sudii na osnovnite sudovi vo

Prilep, Kumanovo, Kriva Palanka i Ohrid;7. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Spogodbata za trgovija so

civilni vozduhoplovi, so Predlog na zakon;8. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u Vladata na

Republika Makedonija i Vladata na Republika Belorusija za odbegnuvawe nadvojnoto odano~uvawe i za{tita od fiskalna evazija po odnos na danokot oddohod i danokot na kapital, so Predlog na zakon;

9. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|uMakedonskata Vlada i [panskata Vlada za odbegnuvawe na dvojnotoodano~uvawe i za{tita od fiskalna evazija po odnos na danokot na dohod idanokot na kapital, so Predlog na zakon;

10. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Konvencijata zaukradenite ili nezakonski izvezeni kulturni dobra, so Predlog na zakon;

11. Predlog na zakon za hartii od vrednost;12. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

administrativnite taksi, so Predlog na zakon;13. Predlog za donesuvawe na zakon za policija;14. Predlog za donesuvawe na zakon za filmskiot fond na Republika

Makedonija;15. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za vodnite

zaednici, so Predlog na zakon;

123

16. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot zavodostopanstvata, so Predlog na zakon;

17. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~len 9 to~ka 1 od Zakonot zadenacionalizacija, podneseno od pratenikot Riste Bislimovski;

18. Predlog na deklaracija Zemja po merka na decata;19. Predlog na zakon za radiodifuznata dejnost;

Sto i trinaesetta sednica 10.11.2005 (~etvrtok)

-Na ovaa sednica na Sobranieto }e se obrati komesarot za pro{iruvawe naEvropskata Unija g. Oli Ren.

Sto i ~etirinaesetta sednica 24.11.2005 (~etvrtok)

1. Utvrduvawe na Predlogot na amandmanite XX, XXI, XXII, XXIII, XXIV, XXV, XXVI,XXVII, XXVIII, XXIX, XXX i XXXI na Ustavot na Republika Makedonija;

2. Donesuvawe na amandmanite XX, XXI, XXII, XXIII, XXIV, XXV, XXVI, XXVII, XXVIII,XXIX, XXX i XXXI na Ustavot na Republika Makedonija;

3. Proglasuvawe na amandmanite XX, XXI, XXII, XXIII, XXIV, XXV, XXVI, XXVII, XXVIII,XXIX, XXX i XXXI na Ustavot na Republika Makedonija;

4. Predlog za doensuvawe na ustaven zakon za sproveduvawe na amandmanite odXX do XXXI na Ustavot na Republika Makedonija, so Predlog na ustaven zakon;

Sto i petnaesetta sednica 21.11.2005 (ponedelnik)

1. Predlog na odluka za ispra}awe na edinici na Armijata na RepublikaMakedonija za u~estvo vo mirovnata operacija vo Irak;

2. Predlog za donesuvawe na zakon za zadolùvawe na Republika Makedonija sozaem kaj Me|unarodnata banka za obnova i razvoj - Svetska banka po Dogovor zaPrviot programski zaem za razvojni politiki - PDPL 1, so Predlog na zakon.

Sto i {esnaesetta sednica 06.12.2005 (vtornik)

1. Predlog na odluka za preraspredelba na sredstvata me|u buxetskite korisnici;2. Predlog za razre{uvawe na glaven dràven revizor na Dràvniot zavod za

revizija;3. Predlog za izbor na glaven dràven revizor na Dràvniot zavod za revizija;4. Predlog za razre{uvawe na javni obviniteli na osnovnite javni obvinitelstva

vo Sveti Nikole i Tetovo;5. Predlog za razre{uvawe zamenik na javniot obvinitel na Osnovnoto javno

obvinitelstvo vo Skopje;6. Predlog za imenuvawe zamenici na javni obviniteli na vi{ite javni

obvinitelstva vo Skopje i [tip;7. Predlog za imenuvawe javni obviniteli na osnovnite javni obvinitelstva vo

Berovo i [tip;8. Predlog za imenuvawe zamenici na javni obviniteli na osnovnite javni

obvinitelstva vo Veles, Gostivar, Debar, Kavadarci, Ki~evo, Kumanovo iSkopje;

9. Predlog za izbor na zamenici na Narodniot pravobranitel;10. Predlog za imenuvawe na zamenik na direktorot na Direkcijata za za{tita na

li~nite podatoci;11. Predlog na odluka za izmenuvawe na Odlukata za izbor na pretsedateli,

zamenici na pretsedatelite, ~lenovi i nivni zamenici na komisiite naSobranieto na Republika Makedonija;

12. Predlog na odluka za izmenuvawe na Odlukata za osnovawe na prateni~ki grupina Sobranieto na Republika Makedonija za bilateralna parlamentarnasorabotka;

124

13. Predlog na odluka za oglasuvawe izbor na sudii na osnovnite sudovi vo Skopje1 - Skopje i Bitola;

14. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Spogodbata me|u Vladatana Republika Makedonija i Kabinetot na ministri na Ukraina za sorabotka vooblasta na informiraweto, so Predlog na zakon;

15. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u Vladata naRepublika Makedonija i Kabinetot na ministri na Ukraina za sorabotka vooblasta na èlezni~kiot transport, so Predlog na zakon;

16. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Spogodbata za redovenvozdu{en soobra}aj pome|u Vladata na Republika Makedonija i Sovetot naministri na Bosna i Hercegovina, so Predlog na zakon;

17. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Spogodbata za kulturna,obrazovna i nau~na sorabotka me|u Makedonskata Vlada i [panskata Vlada, soPredlog na zakon;

18. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|uMakedonskata Vlada i [panskata Vlada za unapreduvawe i recipro~na za{titana investicii, so Predlog na zakon;

19. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot pome|u Vladatana Republika Makedonija i Vladata na Republika Ungarija za obrazovna, nau~nai kulturna sorabotka, so Predlog na zakon;

20. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Protokolot za sorabotkame|u Republika Makedonija i Republika Turcija, so Predlog na zakon;

21. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot za ekonomska,komercijalna i tehni~ka sorabotka me|u Vladata na Republika Makedonija iVladata na Dràvata Katar, so Predlog na zakon;

22. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Spogodbata me|u Vladatana Republika Makedonija i Vladata na Ruskata Federacija za sorabotka vooblasta na karantinot i za{titata na rastenijata, so Predlog na zakon;

23. Predlog na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za preobrazba naElektrostopanstvo na Makedonija, Akcionersko dru{tvo za proizvodstvo,prenos i distribucija na elektri~na energija, vo dràvna sopstvenost;

24. Predlog na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za premer, katastari zapi{uvawe na pravata na nedvi`nostite;

25. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zajavnite nabavki, so Predlog na zakon;

26. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zaosnovawe na Makedonska banka za poddr{ka na razvojot, so Predlog na zakon;

27. Predlog za donesuvawe na zakon za dopolnuvawe na Zakonot za Centralenregistar, so Predlog na zakon;

28. Predlog za donesuvawe na zakon za garancija na Republika Makedonija naobvrskite po Dogovorot za zaem, namenet za Proektot za reformi naèleznicata, koj }e se sklu~i pome|u JP Makedonski èleznici iMe|unarodnata banka za obnova i razvoj, so Predlog na zakon;

29. Predlog na zakon za izmenuvawe na Zakonot za socijalna za{tita;30. Predlog na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za zdravstvenata

za{tita;31. Predlog na odluka za davawe soglasnost na utvrdenata stapka na nadomest od

vkupniot prihod na dru{tvata koi vr{at energetska dejnost za finansirawe naraboteweto na Regulatornata komisija za energetika na Republika Makedonijaza 2006 godina;

32. Predlog na finansiski plan na Regulatornata komisija za energetika naRepublika Makedonija za 2006 godina;

33. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zaodbrana, so Predlog na zakon;

34. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zaslu`ba vo Armijata na Republika Makedonija, so Predlog na zakon;

35. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zajavni pretprijatija, so Predlog na zakon;

125

36. Predlog za donesuvawe na zakon za zadolùvawe na Republika Makedonija kajVladata na Republika Italija za realizacija na vtorata faza od Programata zaracionalizacija na upravuvaweto i modernizacija na biomedicinskatatehnologija vo zdravstveniot sektor, so Predlog na zakon;

37. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zazadolìtelno kapitalno finansirano penzisko osiguruvawe, so Predlog nazakon;

38. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zaza{tita na decata, so Predlog na zakon;

39. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za osnovnotoobrazovanie, so Predlog na zakon;

40. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za srednotoobrazovanie, so Predlog na zakon;

41. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za visokotoobrazovanie, so Predlog na zakon;

42. Predlog za donesuvawe na zakon za sanitarnata i zdravstvenata inspekcija;43. Predlog za donesuvawe na zakon za reproduktiven materijal od {umski vidovi

drvja;44. Predlog na deklaracija za voveduvawe E-parlament vo Sobranieto na

Republika Makedonija;45. Predlog na programa za odbeleùvawe godi{nini na zna~ajni nastani i

istaknati li~nosti vo 2006 godina;46. Predlog na odluka za izmenuvawe na Odlukata za osnovawe na Anketna komisija

za ispituvawe na pri~inite i posledicite od ste~ajot na Eksport-Import bankavrz Buxetot na Republika Makedonija;

47. Predlog na zakon za u~ebnicite za osnovnoto i srednoto obrazovanie;48. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

vodite, so Predlog na zakon;49. Predlog za donesuvawe na zakon za zemjodelstvo;50. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za danokot na

dodadena vrednost, so Predlog na zakon;51. Predlog za donesuvawe na zakon za ograni~uvawe na potro{uva~kata na

tutunski proizvodi, so Predlog na zakon;52. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~len 77, a vo vrska so odredbite na

Glava V "Realizacija na zalogot" od Zakonot za dogovoren zalog, podneseno odpratenicite Slavica Grkovska i Angel Dimitrov;

53. Informacija za {tetnite posledici po lozarstvoto i vinarstvoto vo RepublikaMakedonija predizvikani so blokadata na vinarskata vizba "Tikve{" A.D.Kavadarci

Sto i sedumnaesetta sednica 20.12.2005 (vtornik)

1. Predlog na odluka za preraspredelba na sredstvata me|u buxetskite korisnici;2. Predlog za donesuvawe na zakon za dopolnuvawe na Zakonot za vrabotuvawe na

invalidni lica, so Predlog na zakon;3. Predlog na Buxet na Republika Makedonija za 2006 godina;4. Predlog za donesuvawe na zakon za izvr{uvawe na Buxetot na Republika

Makedonija za 2006 godina, so Predlog na zakon;5. Predlog na odluka za oglasuvawe izbor na sudija na Apelacioniot sud vo

Bitola;6. Predlog na odluka za izmenuvawe na Odlukata za izbor na pretsedateli,


7. Predlog na odluka za izmenuvawe na Odlukata za izbor na pretsedatel,zamenik na pretsedatelot, ~lenovi i nivni zamenici na Komisijata za pra{awana izborite i imenuvawata na Sobranieto na Republika Makedonija;

126

8. Predlog na odluka za izmenuvawe na Odlukata za razre{uvawe, izbor iimenuvawe na ~lenovi na Upravniot odbor na Makedonskata radiotelevizija;

9. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zadanokot na dobivka, so Predlog na zakon;

10. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zapersonalniot danok na dohod, so Predlog na zakon;

11. Predlog na zakon za izmenuvawe na Zakonot za ustanovite;12. Predlog na odluka za odobruvawe na Finansiskiot plan na javnoto pretprijatie

Makedonska radio-televizija za redovni i investicioni aktivnosti na radioprogramite nameneti za sosednite zemji i Evropa na stranski jazik, za 2006godina;

13. Predlog na odluka za odobruvawe na Finansiskiot plan na javnoto pretprijatieMakedonska radio-televizija za redovni i investicioni aktivnosti na radioprogramite nameneti za informirawe na iselenicite i gra|anite na RepublikaMakedonija koi ìveat vo stranstvo, za 2006 godina;

14. Predlog na odluka za odobruvawe na Finansiskiot plan na javnoto pretprijatieMakedonska radio-televizija za redovni i investicioni aktivnosti nasatelitskiot radio programski servis namenet za iselenicite i gra|anite naRepublika Makedonija koi ìveat vo stranstvo, za 2006 godina;

15. Predlog na odluka za odobruvawe na Finansiskiot plan na javnoto pretprijatieMakedonska radio-televizija za redovni i investicioni aktivnosti nasatelitskiot televiziski programski servis namenet za iselenicite igra|anite na Republika Makedonija koi ìveat vo stranstvo, za 2006 godina;

16. Predlog na odluka za odobruvawe na Finansiskiot plan na javnoto pretprijatieMakedonska radio-televizija za redovni i investicioni aktivnosti naSobraniskiot kanal vo 2006 godina;

17. Predlog na zakon za izvr{uvawe na sankciite;18. Predlog na zakon za vozduhoplovstvo;19. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

za{tita na prirodata, so Predlog na zakon;20. Predlog za donesuvawe na zakon za mineralnite surovini;21. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~lenot 75 od Zakonot za javnite

nabavki, podneseno od pratenikot, Silvana Boneva;22. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~lenot 77 stav 1 alineja 1 od

Zakonot za javnite nabavki, podneseno od pratenikot, Silvana Boneva;23. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~lenot 19 stav 1 i ~lenot 20 od

Zakonot za platite i drugite nadomestoci na pratenicite na Sobranieto naRepublika Makedonija i drugite izbrani i imenuvani lica vo Republikata,podneseno od Narodniot pravobranitel;

24. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na odredbite na ~lenovite od 203 do235 i na ~lenot 269 od Zakonot za rabotnite odnosi, podneseno od pratenikot,Riste Bislimovski;

25. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Krivi~niot zakonik, soPredlog na zakon;

26. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za posebnite pravana pripadnicite na bezbednosnite sili na Republika Makedonija i na~lenovite na nivnite semejstva, so Predlog na zakon;

27. Predlog na deklaracija za vra}awe na nadle`nosta na Republika Makedonijaza slu~aite protiv koi Me|unarodniot krivi~en sud za porane{na Jugoslavijaima povedeno postapka.

Sto i osumnaesetta sednica 22.12.2005 (~etvrtok)

-Na ovaa sednica Pretsedatelot na Republika Makedonija Branko Crvenkovski }e muse obrati na Sobranieto na Republika Makedonija.

127

Sto i devetnaesetta sednica 29.12.2005 (~etvrtok)

1.Predlog za donesuvawe po itna postapka na zakon za izmenuvawe na Zakonot zadomuvawe, so Predlog na zakon.

Sto i dvaesetta sednica 17.01.2006 (vtornik)

1. Predlog na odluka za ispra}awe na edinica na Armijata na RepublikaMakedonija za u~estvo vo mirovnata operacija vo Avganistan;

2. Predlog na odluka za ispra}awe na edinici na Armijata na RepublikaMakedonija za u~estvo vo mirovnata operacija vo Avganistan;

3. Predlog za razre{uvawe na sudija na Vrhovniot sud na Republika Makedonija;4. Predlog za razre{uvawe na sudii na Apelacioniot sud vo Bitola;5. Predlozi za razre{uvawe na sudii na Osnovnite sudovi vo Bitola, Ohrid i

Skopje 1-Skopje;6. Predlog na odluka za oglasuvawe imenuvawe na zamenici na javnite obviniteli

vo osnovnite javni obvinitelstva vo Sveti Nikole i Tetovo;7. Predlog na odluka za oglasuvawe imenuvawe na zamenici na javnite obviniteli

vo osnovnite javni obvinitelstva vo Kumanovo, Ohrid, Skopje i [tip;8. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u Republika

Makedonija i Bosna i Hercegovina za pravna pomo{ vo gra|anskite i krivi~nitepredmeti, so Predlog na zakon;

9. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Privremeniot Dogovor zaslobodna trgovija me|u Republika Makedonija i UNMIK, so Predlog na zakon;

10. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Spogodbata pome|uVladata na Republika Makedonija i Vladata na Republika Moldova za vzaemnapomo{ vo carinskite raboti, so Predlog na zakon;

11. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Spogodbata za povremenme|unaroden prevoz na patnici so avtobus ("INTERBUS-spogodba"), so Predlogna zakon;

12. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Spogodbata me|u Vladatana Republika Makedonija i Vladata na Republika Bugarija za razmena i zaemnaza{tita na klasificirani informacii, so Predlog na zakon;

13. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Konvencijata za nuklearnabezbednost, so Predlog na zakon;

14. Predlog za donesuvawe na Izboren zakonik;15. Predlog na zakon za sloboden pristap do informacii od javen karakter;16. Predlog na zakon za Akademija za obuka na sudii i obviniteli;17. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

garancija na Republika Makedonija po dogovorite za zaemi po proektot HEC"Kozjak" so Kineskata banka i firmata CWE ( China International Water& ElectricCorp ), so Predlog na zakon;

18. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zagarancija na Republika Makedonija po Dogovorot za zaem po Proektot zapodobruvawe na energetskiot sistem od Me|unarodnata banka za obnova irazvoj, so Predlog na zakon;

19. Predlog za donesuvawe na zakon za garancija na Republika Makedonija poDogovorot za zaem sklu~en me|u Evropskata banka za obnova i razvoj i JPElektrostopanstvo na Makedonija za realizacija na Proektot za sektorenergetika, so Predlog na zakon;

20. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zaplatniot promet, so Predlog na zakon;

21. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zalizing, so Predlog na zakon;

22. Predlog na zakon za dano~na postapka;23. Strategija za upravuvawe so javen dolg za period od 2006 do 2008 godina;

128

24. Predlog za donesuvawe na zakon za me|unarodna trgovska arbitra`a naRepublika Makedonija, so Predlog na zakon;

25. Predlog za donesuvawe na zakon za energetika;26. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

industriskata sopstvenost, so Predlog na zakon;27. Predlog za donesuvawe na zakon za grade`ni proizvodi, so Predlog na zakon;28. Nacrt na prostoren plan na regionot na slivot na rekata Treska;29. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~len 96 od Zakonot za lokalnata

samouprava , podneseno od gradona~alnikot na op{tina [tip;30. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

teritorijalnata organizacija na lokalnata samouprava vo RepublikaMakedonija, so Predlog na zakon;

31. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Krivi~niot zakonik, soPredlog na zakon;

32. Predlog za donesuvawe na zakon za dopolnuvawe na Zakonot za preobrazba naElektrostopanstvo na Makedonija Akcionersko dru{tvo za proizvodstvo,prenos i distribucija na elektri~na energija vo dr`avna sopstvenost, soPredlog na zakon.

Sto dvaeset i prva sednica 26.01.2006 (~etvrtok)

-Na ovaa sednica na Sobranieto na Republika Makedonija }e bidat postavuvaniprateni~ki pra{awa.

Sto dvaeset i vtora sednica 07.02.2006 (vtornik)

1. Predlog za izbor na sudii vo apelacionite sudovi vo Skopje, Bitola i [tip;2. Predlog za izbor na sudii vo osnovnite sudovi Strumica, Kumanovo, Ohrid,

Skopje 1-Skopje, Tetovo, Kriva Palanka i Prilep;3. Predlog za razre{uvawe na sudii porotnici vo Apelacioniot sud vo [tip;4. Predlog za izbor na sudii porotnici vo Osnovniot sud vo Gostivar;5. Predlog na odluka za osnivawe na Sovet na Sobraniskiot kanal;6. Predlog na odluka za izbor na ~lenovi i nivni zamenici na Sovetot na

Sobraniskiot kanal;7. Predlog na odluka za izmenuvawe na Odlukata za osnivawe na prateni~ki grupi

na Sobranieto na Republika Makedonija za bilateralna parlamentarna zasorabotka;

8. Predlog na odluka za razre{uvawe i imenuvawe na pretsedatel i ~lenovi naOdborot za dodeluvawe na nagradata "Kliment Ohridski";

9. Predlog na odluka za razre{uvawe i imenuvawe na pretsedatel i ~lenovi naOdborot za dodeluvawe na nagradata "11 Oktomvri";

10. Predlog na odluka za oglasuvawe izbor na sudija na Vrhovniot sud na RepublikaMakedonija;

11. Predlog na odluka za oglasuvawe izbor na sudii na Apelacioniot sud voBitola;

12. Predlog na odluka za oglasuvawe izbor na sudii na osnovnite sudovi vo Skopje1-Skopje, Ohrid i Bitola;

13. Predlog za izbor na zamenik na Narodniot pravobranitel;14. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

javnite sobiri, so Predlog na zakon;15. Informacija za sostojbata so otkupot na tutunot od rekoltata 2005 godina;16. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u Republika

Makedonija i [vajcarskata Konfederacija za policiska sorabotka vo borbataprotiv kriminalot, so Predlog na zakon

129

17. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Spogodbata me|u Vladatana Republika Makedonija i Sovetot na ministri na Republika Albanija zazaemna za{tita na klasificirani informacii, so Predlog na zakon;

18. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|uMakedonskata Vlada i Kralstvoto Holandija za socijalno osiguruvawe, soPredlog na zakon;

19. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u RepublikaMakedonija i ê{ka Republika za socijalno osiguruvawe, so Predlog na zakon;

20. Mislewe na Komitetot za odnosi me|u zaednicite po Informacijata odMinisterstvoto za vnatre{ni raboti za ostvaruvawe na pravoto nadràvjanstvo preku sproveduvawe na Zakonot za dràvjanstvoto na RepublikaMakedonija, so sogleduvawe na eventualni pojavi i pre~ki vo negovotosproveduvawe;

21. Predlog za donesuvawe na zakon za za{tita na pravata i dostoinstvoto nalicata so hendikep;

22. Predlog za donesuvawe na zakon za ednakvi mo`nosti na ènite i maìte;23. Predlog za donesuvawe na zakon za Dràven pazaren inspektorat;24. Predlog na zakon za ste~aj;25. Predlog za donesuvawe na zakon za bezbednost na proizvodite, so Predlog na

zakon;26. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

za{tita na topografijata na integralnite kola, so Predlog na zakon;27. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

danokot na dodadena vrednost, so Predlog na zakon;28. Predlog na zakon za strancite;29. Predlog za donesuvawe na zakon za nadzor na dràvnata granica;30. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~lenot 97 stav 1 i 2 od Zakonot za

rabotnite odnosi, a vo vrska so ~len 6 od Zakonot za personalniot danok nadohod, podneseno od gradona~alnikot na op{tina Resen;

31. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~lenovite 64, 65 i 66 od Zakonot zagradewe, podneseno od gradona~alnikot na op{tina Brvenica;

32. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~lenot 179 stav 2 od Zakonot zasemejstvoto, podneseno od pratenikot Vesna Borozan;

33. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~lenot 17 od Zakonot za penziskotoi invalidskoto osiguruvawe, a vo vrska so ~lenot 30 od Zakonot za izmenuvawei dopolnuvawe na Zakonot za penziskoto i invalidskoto osiguruvawe,podneseno od pratenikot Angel Dimitrov.

Sto dvaeset i treta sednica 17.02.2006 (petok)

-Na ovaa sednica na Sobranieto na Republika Makedonija mu se obrati pretsedatelotna Evropskata komisija g-din @oze Manuel Barozo.

Sto dvaeset i ~etvrta sednica 22.02.2006 (sreda)

1. Predlog za izbor na pretsedateli na osnovnite sudovi vo Berovo, Veles,Gevgelija, Kavadarci, Negotino, Prilep, Radovi{, Resen, Skopje 2 - Skopje,Kriva Palanka, Vinica i Ki~evo;

2. Predlog za razre{uvawe na sudii vo Osnovniot sud vo Prilep;3. Predlog na odluka za upatuvawe na javen povik do ovlastenite predlaga~i za

dostavuvawe predlog na kandidati za ~lenovi na Sovetot na Makedonskataradio-televizija;

4. Predlog na odluka za upatuvawe na javen povik do ovlastenite predlaga~i zadostavuvawe predlog na kandidati za ~lenovi na Sovetot za radiodifuzija;

5. Predlog na odluka za oglasuvawe izbor na sudii na osnovnite sudovi vo Ohrid,Bitola, Ko~ani i Veles;

6. Predlog za donesuvawe na zakon za Sudskiot sovet na Republika Makedonija;7. Predlog za donesuvawe na zakon za sudovite;

130

8. Predlog za donesuvawe na zakon za prekr{ocite;9. Predlog za donesuvawe na zakon za upravnite sporovi;10. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Konvencijata za privremen

uvoz (Istanbulska konvencija), so Predlog na zakon;11. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u Republika

Makedonija i Bosna i Hercegovina za ureduvawe na me|usebnite imotno-pravniodnosi, so Predlog na zakon;

12. Predlog za donesuvawe na zakon za donacii i za sponzorstva vo javnitedejnosti;

13. Predlog na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za sudski taksi;14. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za javnite pati{ta,

so Predlog na zakon;15. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

snabduvawe so voda za piewe i odveduvawe na urbani otpadni vodi, so Predlogna zakon;

16. Predlog za donesuvawe na zakon za finansiska policija;17. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

semejstvo, so Predlog na zakon;18. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~lenot 62 od Zakonot za Gradot

Skopje, podneseno od gradona~alnikot na op{tina Kisela Voda;19. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~lenot 5 od Zakonot za isplata na

platite vo Republika Makedonija, podneseno od pratenikot Angel Dimitrov;20. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~lenot 121, stav 1, alineja 1 od

Zakonot za gradewe, podneseno od gradona~alnikot na op{tina Ohrid;21. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za sredno

obrazovanie, so Predlog na zakon;22. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

radiodifuzna dejnost, so Predlog na zakon;23. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za transformacija

na pretprijatijata so op{testven kapital, so Predlog na zakon;24. Predlog za donesuvawe na zakon za za{tita od nasilstvo vo semejstvoto;25. Predlog na deklaracija za izvinuvawe na `rtvite od represijata od re`imot vo

periodot od 1945-1990 godina;26. Informacija za neodr`livata ekonomska i socijalna polo`ba na

proizvoditelite na grozje - rekolta 2005 godina;27. Informacija za najnovite nastani vo op{tinata Kavadarci poradi otkupenoto a

neisplateno grozje.

Sto dvaeset i petta sednica 15.02.2006 (sreda)

1. Predlog na zakon za tutun i tutunski proizvodi.

Sto dvaeset i {esta sednica 23.02.2006 (~etvrtok)

-Na ovaa sednica na Sobranieto na Republika Makedonija }e bidat postavuvaniprateni~ki pra{awa.

Sto dvaeset i sedma sednica 16.03.2006 (~etvrtok)

1. Predlog za razre{uvawe na sudija na Vrhovniot sud na Republika Makedonija;2. Predlozi za razre{uvawe na sudii na Apelacioniot sud vo Skopje;3. Predlozi za razre{uvawe na sudii na Osnovnite sudovi vo Ko~ani i Strumica;4. Predlog na odluka za oglasuvawe izbor na sudii na Osnovniot sud vo Prilep;5. Predlog za donesuvawe na Zakon za ratifikacija na Dogovorot za sorabotka vo

oblasta na turizmot me|u Vladata na Republika Makedonija i Sovetot naministri na Republuka Albanija, so Predlog na zakon;

131

6. Predlog za donesuvawe na Zakon za ratifikacija na Spogodbata me|u Vladatana Republika Makedonija i Sovetot na ministri na Republuka Albanija zaotvarawe niov me|unaroden paten grani~en premin me|u dvete zemji Trebi{te-Xepi{te, so Predlog na zakon;

7. Predlog za donesuvawe na Zakon za proglasuvawe na lokalitetot "Smolarskivodopadi" za spomenik na prirodata, so Predlog na zakon;

8. Predlog za donesuvawe na Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zaosnovno obrazovanie, so Predlog na zakon;

9. Predlog za donesuvawe na Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zasrednoto obrazovanie, so Predlog na zakon;

10. Predlog na zakon za Biroto za razvoj na obrazovanieto;11. Predlog za donesuvawe na zakon za stru~no obrazovanie i obuka;12. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za vrabotuvawe i

osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost , so Predlog na zakon;13. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za Vladata na

Republika Makedonija, so Predlog na zakon;14. Predlog za donesuvawe na Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

Sudskiot buxet, so Predlog na zakon;15. Predlog za donesuvawe na Zakon za popis na zemjodelstvoto vo Republika

Makedonija, so Predlog na zakon;16. Predlog za donesuvawe na zakon za spre~uvawe na sudir na interesi;17. Predlog za donesuvawe na zakon za garancija na Republika Makedonija na

obvrskite po Dogovorot za zaem, namenet za proektot za AD MEPSO, koj }e sesklu~i pome|u AD MEPSO- Prenos na elektri~na energija i upravuvawe soelektroenergetskiot sistem, vo dràvna sopstvenost Me|unarodnata banka zaobnova i razvoj, so Predlog na zakon;

18. Predlog na zakon za semenski i saden materijal za zemjodelskite rastenija;19. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~lenovite od 10 i 11 od Zakonot za

transformacija na Javnoto pretprijatie "Makedonski èleznici" - C.O.Skopje,podneseno od pratenikot Tito Petkovski;

20. Predlog za donesuvawe na Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zaodbrana, so Predlog na zakon;

21. Predlog za donesuvawe na Zakon za dopolnuvawe na Zakonot za teritorijalnataorganizacija na lokalnata samouprava vo Republika Makedonija, so Predlog nazakon;

22. Predlog za donesuvawe na Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zadràvjanstvo na Republika Makedonija, so Predlog na zakon;

23. Predlog za donesuvawe na Zakon za izmenuvawe na Zakonot za zdravstvenotoosiguruvawe, so Predlog na zakon;

24. Godi{en izve{taj na rabotata na Narodniot pravobranitel za 2005 godina;25. Predlog za donesuvawe na Zakon za obe{tetuvawe na politi~kite zatvorenici

i na nivnite semejstva vo Republika Makedonija vo periodot od 1946 do 1991godina, so Predlog na zakon;

26. Predlog za donesuvawe na Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot zaposebni prava na pripadnicite na bezbednosnite sili na Republika Makedonijai na ~lenovite na nivnite semejstva, so Predlog na zakon.

Sto dvaeset i osma sednica 22.03.2006 (sreda)

1. Predlog na odluka za oglasuvawe izbor na sudija na Vrhovniot sud na RepublikaMakedonija;

2. Predlog na odluka za oglasuvawe izbor na sudii na Apelacioniot sud vo Skopje;3. Predlog na odluka za oglasuvawe izbor na sudii na Osnovnite sudovi vo

Strumica i Ko~ani;4. Predlog na odluka za dopolnuvawe na Odlukata za izbor na ~lenovi i nivni

zamenici na Sovetot na Sobraniskiot kanal;5. Predlog na odluka za izmenuvawe na Odlukata za izbor na pretsedateli,


132

6. Predlog na odluka za izmenuvawe na Odlukata za izbor na pretsedateli,zamenici na pretsedatelite, ~lenovi i nivni zamenici na Komisijata zadelovni~ki i mandatno-imunitetni pra{awa na Sobranieto na RepublikaMakedonija;

7. Predlog na odluka za izmenuvawe na Odlukata za izbor na ~lenovi naKomitetot za odnosi me|u zaednicite;

8. Predlog na izboren zakonik;9. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Krivi~niot

zakonik, so Predlog na zakon;10. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

dràvni slu`benici, so Predlog na zakon;11. Predlog na zakon za nadvore{ni raboti;12. Predlog na avtenti~no tolkuvawe na ~len 66 od Zakonot za referendum i drugi

oblici na neposredno izjasnuvawe na gra|anite;13. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Zakonot za vrabotuvawe i

osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost, so Predlog na zakon;14. Predlog za donesuvawe na zakon za dopolnuvawe na Zakonoty za penzisko-

invalidsko osiguruvawe, so Predlog na zakon;15. Predlog na zakon za dopolnuvawe na Zakonot za lokalna samouprava.

Sto dvaeset i devetta sednica 05.04.2006 (sreda)

1. Predlog za razre{uvawe na sudija na Osnovniot sud vo Prilep;2. Predlog na odluka za oglasuvawe izbor na Sudija na Osnovniot sud vo Veles;3. Predlog na zakon za donacii i za sponzorstva na javnite dejnosti;4. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot za slobodna

trgovija me|u Republika Makedonija i Srbija i Crna Gora, so Predlog na zakon;5. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

oru`je, so Predlog na zakon;6. Predlog za donesuvawe na zakon za agenciite za privremeno vrabotuvawe, so

Predlog na zakon;7. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

vrabotuvawe i osiguruvawe vo slu~aj na nevrabotenost, so Predlog na zakon;8. Predlog za donesuvawe na zakon za prestanuvawe na vaèweto na Zakonot za

banki za mikrofinansirawe, so Predlog na zakon;9. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

izvr{uvawe, so Predlog na zakon;10. Predlog za donesuvawe na zakon za proglasuvawe na lokalitetot "Markovi

Kuli" za spomenik na prirodata, so Predlog na zakon;11. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~len 135 stav 3 od Zakonot za

zdravstvena za{tita, podneseno od pretsedatelot na Sovetot na op{tinataVeles;

12. Predlog na nacionalna programa za razvoj na obrazovanieto vo RepublikaMakedonija 2005-2015 godina;

13. Finansiski plan na Javnoto pretprijatie Makedonska radio-televizija za 2006godina;

14. Predlog na odluka za odobruvawe na Godi{niot plan na Agencijata zaelektronski komunikacii za 2006 godina;

15. Predlog za donesuvawe na zakon za dopolnuvawe na Zakonot za personalendanok na dohod, so Predlog na zakon;

16. Predlozi za izbor na ~lenovi na Sovetot za radiodifuzija;17. Predlog za donesuvawe na zakon za dràvni nagradi, so Predlog na zakon;18. Predlog na odluka za proglasuvawe na ni{tovna Odlukata na Komisijata za

delovni~ki i mandatno-imunitetni pra{awa na Sobranieto na RepublikaMakedonija so koja se odobruva izrekuvawe na merka pritvor na pratenikot naSobranieto na Republika Makedonija Qube Bo{kovski;

133

19. Godi{en izve{taj na Dràvnata komisija za spre~uvawe na korupcijatavo 2005godina;

20. Interpelacija za rabotata na ministerot za zdravstvo, gospodin Vlado Dimov.

Sto triesetta sednica 30.03.2006 (~etvrtok)

- Na ovaa sednica na Sobranieto na Republika Makedonija }e bidat postavuvaniprateni~ki pra{awa.

Sto trieset i prva sednica 31.03.2006 (petok)

1. Predlog na Odluka za oglasuvawe izbor na pretsedatel, zamenik i ~lenovi naDràvnata izborna komisija.

Sto trieset i vtora sednica 10.04.2006 (ponedelnik)

-Obra}awe na Sobranieto na Republika Makedonija na pretsedatelot na Evropskiotparlament Hoze Borel Fontejes

Sto trieset i treta sednica 14.04.2006 (petok)

1. Predlog na odluka za izbor na pretsedatel, zamenik i ~lenovi na Dràvnataizborna komisija.

Sto trieset i ~etvrta sednica 28.04.2006 (petok)

1. Predlog za imenuvawe na pretsedatel, zamenik na pretsedatelot i ~lenovina Komisijata za za{tita na pravoto za sloboden pristap do informaciiteod javen karakter;

2. Predlog za imenuvawe ~lenovi na Sovetot na Narodnata banka naRepublika Makedonija;

3. Predlog za imenuvawe na javni obviniteli na osnovnite javniobvinitelstva vo Sveti Nikole i Tetovo;

4. Predlog za imenuvawe na zamenici na javnite obviniteli na osnovnitejavni obvinitelstva vo Kumanovo, Ohrid, Skopje i [tip;

5. Predlog za izbor na sudii porotnici vo osnovniot sud vo Gevgelija;6. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u

Republika Makedonija i za socijalno osiguruvawe, so Predlog na zakon;7. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|u

Vladata na Republika Makedonija i Vladata na Republika Francija zasorabotka vo oblasta na vnatre{nata bezbednost, so Predlog na zakon;

8. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|uRepublika Makedonija i Bosna i Hercegovina za ekstradicija, so Predlogna zakon;

9. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot me|uRepublika Makedonija i Bosna i Hercegovina zame|usebno izvr{uvawe nasudskite odluki vo krivi~nite predmeti, so Predlog na zakon;

10. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Konvencijata zaza{tita na nematerijalnoto kulturno nasledstvo , so Predlog na zakon;

11. Predlog za donesuvawe na zakon za zadolùvawe na Akcionerskoto dru{tvo zaproizvodstvo na elektri~na energija "Elektrani" od Makedonija, vo dràvnasopstvenost, Skopje kaj "Kreditna banka za obnova" od Frankfurt na Majna SRGermanija, za nabavka na oprema za povr{inski kop na jaglen Brod Gneotino od

134

firmata "MAN Takraf Ferdertehnik" Gmbh od Lajpcig SR Germanija, so Perdlogna zakon;

12. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot za pristapuvawena Republika Makedonija kon Centralnoevropskiot Dogovor (CEFTA) , soPredlog na zakon;

13. Predlog za donesuvawe na zakon za ratifikacija na Dogovorot za osnivawe naenergetska zaednica , so Predlog na zakon;

14. Predlog na zakon za sudovite;15. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

odbrana, so Predlog na zakon;16. Predlog na zakon za upravnite sporovi;17. Predlog na zakon za prekr{ocite;18. Predlog za donesuvawe na zakon za za medijacija, so Predlog na zakon;19. Predlog na zakon za Sudskiot sovet na Republika Makedonija;20. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

advokatura, so Predlog na zakon;21. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe na Krivi~niot zakonik, so

Predlog na zakon;22. Predlog na zakon za energetika;23. Predlog na zakon za pottiknuvawe na vrabotuvawe;24. Predlog na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za dràvnata

pomo{;25. Predlog na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za za{tita na

konkurencijata;26. Predlog na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za premer, katastar

i zapi{uvawe na pravata na nedvi`nostite;27. Predlog za donesuvawe na zakon za zabrana na razvivawe, proizvodstvo,

skladirawe i upotreba na hemiski oru`ja, so Predlog na zakon;28. Predlog na zakon za nadzor na dràvnata granica;29. Predlog na zakon za stru~no obrazovanie i obuka;30. Predlog za donesuvawe na zakon za visokoto obrazovanie;31. Predlog na zakon za sanitarna i zdravstvena inspekcija;32. Predlog za donesuvawe na zakon za mentalno zdravje, so Predlog na zakon;33. Zakon za dopolnuvawe na zakonot za penzisko i invalidsko osiguruvawe;34. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

penzisko i invalidsko osiguruvawe, so Predlog na zakon;35. Predlog za donesuvawe na zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

prevoz vo patniot soobra}aj, so Predlog na zakon;36. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na odredbite na ~lenovite 55,56 i 58

od Zakonot za domuvawe, podneseno od pratenicite Ivan Anastasovski i JusufArifi;

37. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~len 39, a vo vrska so ~len 30 odZakonot za ste~aj, podneseno od pratenikot Jana}e Vitanovski;

38. Barawe za davawe avtenti~no tolkuvawe na ~len 104, stav 2 od Zakonot zarabotni odnosi, podneseno od pratenikot Slave Arsoski;

39. Finansiski plan na Sovetot za radiodifuzija za 2006 godina;40. Predlog za donesuvawe na zakon za prestanuvawe na vaèweto na Zakonot za

pravata na pretsedatelot na Republika Makedonija i ~lenovite na negovotosemejstvo po prestanuvaweto na funkcijata, so Predlog na zakon.

135

Prilog 3DONESENI ZAKONI

Redenbroj

akt predlaga~ postapkabroj na

sednica -data

1. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zavodnite zaednici Vlada skratena 111

01.11.2005

2. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zavodostopanstvata


3. Zakon za radiodifuzna dejnost Vlada redovna 11109.11.2005

4.

Zakon za zadolùvawe na RepublikaMakedonija so zaem kaj Me|unarodnatabanka za obnova i razvoj - Svetska bankapo Dogovor za Prviot programski zaem zarazvojni politiki - PDPL 1

Vlada itna 11521.11.2005

5. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zapenzisko i invalidsko osiguruvawe

grupapratenici skratena 107

21.11.2005

6.Ustaven zakon za sproveduvawe naamandmanite od XX do XXXI na Ustavot naRepublika Makedonija


7.

Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za preobrazba naElektrostopanstvo na Makedonija,Akcionersko dru{tvo za proizvodstvo,prenos i distribucija na elektri~naenergija, vo dràvna sopstvenost

Vlada itna 11609.12.2005

8.Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za premer, katastar izapi{uvawe na pravata na nedvi`nostite

Vlada itna 11609.12.2005

9. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za javnite nabavki


10.Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za osnovawe na Makedonskabanka za poddr{ka na razvojot


11. Zakon za dopolnuvawe na Zakonot zaCentralen registar


12.

Zakon za garancija na RepublikaMakedonija na obvrskite po Dogovorot zazaem, namenet za Proektot za reformi naèleznicata, koj }e se sklu~i pome|u JPMakedonski èleznici i Me|unarodnatabanka za obnova i razvoj


13. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zasocijalna za{tita

Vlada itna 11613.12.2005

14. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za zdravstvenata za{tita

Vlada itna 11613.12.2005

15.Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za slu`ba vo Armijata naRepublika Makedonija


16.

Zakon za zadolùvawe na RepublikaMakedonija kaj Vladata na RepublikaItalija za realizacija na vtorata fazaod Programata za racionalizacija naupravuvaweto i modernizacija nabiomedicinskata tehnologija vozdravstveniot sektor


136

17.Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za zadol`itelno kapitalnofinansirano penzisko osiguruvawe


18. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zaosnovnoto obrazovanie


19. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zasrednoto obrazovanie


20. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zavisokoto obrazovanie


21. Zakon za dopolnuvawe na Zakonot zavrabotuvawe na invalidni lica Vlada skratena 117

20.12.2005

22. Buxet na Republika Makedonija za 2006godina Vlada redovna

11726.12.2005

23. Zakon za izvr{uvawe na Buxetot naRepublika Makedonija za 2006 godina


24. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za danokot na dobivka

Vlada itna 11727.12.2005

25. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za personalniot danok na dohod

Vlada itna 11728.12.2005

26. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zaustanovite Vlada itna 117

28.12.2005

27. Zakon za izvr{uvawe na sankciite Vlada redovna 11728.12.2005

28.Zakon za izmenuvawe na Zakonot zadomuvawe Vlada itna 119

29.12.2005

29. Zakon za sloboden pristap doinformacii od javen karakter Vlada redovna 120

25.01.2006

30. Zakon za Akademija za obuka na sudii iobviniteli Vlada redovna 120

25.01.2006

31.

Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za garancija na RepublikaMakedonija po dogovorite za zaemi poproektot HEC "Kozjak" so Kineskatabanka i firmata CWE ( China InternationalWater& Electric Corp)


32.

Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za garancija na RepublikaMakedonija po Dogovorot za zaem poProektot za podobruvawe na energetskiotsistem od Me|unarodnata banka za obnovai razvoj


33.

Zakon za garancija na RepublikaMakedonija po Dogovorot za zaem sklu~enme|u Evropskata banka za obnova i razvoji JP Elektrostopanstvo na Makedonija zarealizacija na Proektot za sektorenergetika


34. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za platniot promet Vlada skratena 120

25.01.2006

35. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za lizing


36. Zakon za dano~na postapka Vlada redovna 12025.01.2006

37. Zakon za vozduhoplovstvo Vlada redovna 11727.01.2006

38. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za za{tita na prirodata


39. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za javnite sobiri

SlavicaGrkovska

Adnan Ja{ariKenan HasipiR. T. Karevska

skratena 12209.02.2006

137

40. Zakon za tutun i tutunski proizvodi Vlada itna 12521.02.2006

41. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za sudski taksi

Vlada itna 12401.03.2006

42. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zajavnite pati{ta


43.Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za snabduvawe so voda za piewei odveduvawe na urbani otpadni vodi


44. Zakon za ste~aj Vlada redovna 12214.03.2006

45. Zakon za bezbednost na proizvodite Vlada skratena 12214.03.2006

46.Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za za{tita na topografijata naintegralnite kola


47. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za danokot na dodadena vrednost Vlada skratena 122

14.03.2006

48. Zakon za strancite Vlada redovna 12214.03.2006

49. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za semejstvo


50.Zakon za izmenuvawe na Zakonot zatransformacija na pretprijatijata soop{testven kapital

KireGe{takovski

skratena 12415.03.2006

51.Zakon za proglasuvawe na lokalitetot"Smolarski vodopadi" za spomenik naprirodata


52. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za osnovno obrazovanie


53. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za srednoto obrazovanie


54. Zakon za Biroto za razvoj naobrazovanieto


55. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zaVladata na Republika Makedonija Vlada skratena 127

20.03.2006

56. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za Sudskiot buxet


57. Zakon za popis na zemjodelstvoto voRepublika Makedonija


58.

Zakon za garancija na RepublikaMakedonija na obvrskite po Dogovorot zazaem, namenet za proektot za AD MEPSO,koj }e se sklu~i pome|u AD MEPSO -Prenos na elektri~na energija iupravuvawe so elektro energetskiotsistem, vo dr`avna sopstvenostMe|unarodnata banka za obnova i razvoj


59. Zakon za izmenuvawe na Zakonot zazdravstvenoto osiguruvawe

grupapratenici

SDSM i DUIskratena 127

20.03.2006

60. Zakon za me|unarodna trgovska arbitra`ana Republika Makedonija


61. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za industriskata sopstvenost Vlada skratena 120

21.03.2006

62. Zakon za grade`ni proizvodi Vlada skratena 12021.03.2006

63. Izboren zakonik Vlada redovna 12829.03.2006

64. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za vodite

grupapratenici

skratena 11604.04.2006

138

65. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za javni pretprijatija


66. Zakon za donacii i za sponzorstva najavnite dejnosti

Grupa od 85pratenici

redovna 12905.04.2006

67. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za oru`je


68. Zakon za agenciite za privremenovrabotuvawe Vlada skratena 129

10.04.2006

69. Zakon za proglasuvawe na lokalitetot"Markovi Kuli" za spomenik na prirodata


70.Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za vrabotuvawe i osiguruvawe voslu~aj na nevrabotenost


71. Zakon za prestanuvawe na va`eweto naZakonot za banki za mikrofinansirawe


72. Zakon za izmenuvawe i dopolnuvawe naZakonot za izvr{uvawe


73. Zakon za dopolnuvawe na Zakonoty zapenzisko-invalidsko osiguruvawe

VMRO-NarodnaPartija

skratena 12813.04.2006

74. Zakon za dopolnuvawe na Zakonot zapersonalen danok na dohod

ApostolovskiNikolaIvanovaCvetanka

\or|iev DraganAnastasovski

IvanAndova Ana

skratena 12918.04.2006

75. Zakon za dr`avni nagradi grupa od 8pratenici

skratena 12918.04.2006

139

Prilog 4

Me|unarodni aktivnosti

Datum Me|unarodnaorganizacija Nastan Mesto na

odrùvawe

NOEMVRI 2005

3-5 PD na CEISednica na ParlamentarnotoSobranie na CEI

Bratislava,RepublikaSlova~ka

11-15 PS na NATO 61 Godi{na sesija na PS na NATO Kopenhagen, Danska

21 SZEUPoseta na Republika Makedonijaod strana na pretsedatelot naSZEU, g. Stef Goris

Skopje, RepublikaMakedonija

25 PS na SE Postojan komitet na PS na SE Bukure{t, Romanija

DEKEMVRI 2005

12 PS na SESednica na Komisijata zadelovnik i imuniteti

Pariz, RepublikaFrancija

13 PS na SESednica na Komisijata zapoliti~ki pra{awa


14 PS na SESednica na Komisijata zasocijalni, zdravstveni i semejnipra{awa


5-7 SZEU Vtoriot del od 51 sesija na SZEUPariz, RepublikaFrancija

5-6 MPK RM-EU Vtora sredba na MPK RM-EU Brisel, Belgija

8-9 TAIEX

Seminar za" Evropskoto pravo ipolitikite na EU vo borbata soilegalnata migracija, migracijatana rabotnata sila, trgovija solu|e, azil i borba protivorganiziraniot kriminal"

Solun, RepublikaGrcija

JANUARI 2006

17-19 PSFSednica na Izvr{niot komitet naMreàta na èni-parlamentarki naPSF

Toronto, Kanada

23-27 PS na SEPrv del na Redovnata sesija 2006godina na PS na SE

Strazbur,RepublikaFrancija

140

FEVRUARI 2006

9-10DanskiParlament

U~estvo na sostanok naGeneralni sekretari na parlamentite

Kopenhagen,Danska

20-22 SZEU Sednica na komisijata za odbranaViena, RepublikaAvstrija

23-24 PS na OBSE Zimska sesija na PS na OBSEViena, RepublikaAvstrija

27-1mart PS na NATO

Poseta na Ha{kiot tribunal naKomisijata za civilna dimenzija naodbranata

Hag, Holandija

MART 2006

13-14 PS na SESednica na Komisijata za pravnipra{awa i ~ovekovi prava iKomisijata za politi~ki pra{awa


14-16 PSFSednica na Komisijata za sorabotka irazvoj

Delemon,[vajcarskaKonfederacija

21-22 PSFSednica na Komisijata zaobrazovanie, komunikacii i kulturnipra{awa

Antananarivo,Madagaskar

23 MPK RM-EU

U~estvo na panel diskusija voEvropskiot parlament na tema"Vizniot re`im na EU vo ZapadniotBalkan: Generacija vo izolacija"

Brisel, Belgija

26-29 Bilaterala

Poseta na Republika Makedonija naDelegacija na Parlamentarnata grupaza romansko-makedonsko prijatelstvona Parlamentot na Romanija

Skopje, Ohrid,RepublikaMakedonija

APRIL 2006

3-5Bilaterala

Poseta na Republika Makedonija naDelegacija na Prateni~ka grupa naparlamentot na Republika Avstrija zasorabotka so prateni~kata grupa naSobranieto na Republika Makedonija

Skopje,RepublikaMakedonija

4-7 Bilaterala

Poseta na Delegacija na Prateni~katagrupa na Sobranieto na RepublikaMakedonija za sorabotka soParlamentot na Republika Slovenijana Dr`avniot zbor na RepublikaSlovenija

Qubqana,RepublikaSlovenija

5-8 TAEIXPoseta na Finskiot Parlament odvrabotenite vo Sobranieto naRepublika Makedonija

Helsinki,Finska

24-26 PS na NATO 62 ROS-ROT seminar Tirana, Albanija

28 SZEUSednica na Komisijata za politi~kipra{awa

St.Peterzburg,Rusija

141

Objasnuvawe na kratenkite:

PS na SE - Parlamentarno sobranie na Sovet na Evropa;PS na NATO - Parlamentarno sobranie na NATO;PS na OBSE - Parlamentarno sobranie na Organizacijata za bezbednost isorabotka vo Evropa;IPU - Interparlamentarna Unija;PD na CEI - Parlamentarno sobranie na Centralnoevropskata inicijativa;SZEU - Sobranie na Zapadnoevropskata unija;

PSF - Parlamentarno sobranie na Frankofonija MPK - Me{ovit parlamentaren komitet Republika Makedonija-EU PzS - Pakt za stabilnost STO - Svetska trgovska organizacija EP - Evropski parlament PS JIE - Proces za sprabotka vo Jugoisto~na Evropa

ECPRD - Evropski centar za parlamentarno istra`uvawe idokumentacija

142

Prilog 5

INTEGRALNI IZVE[TAI ZA AKTIVNOSTITENA PARLAMENTARNITE GRUPI I DELEGACII

144

SODR@INA

1. PARLAMENTARNO SOBRANIE NA SOVET NA EVROPA 147

INFORMACIJA za sednicata na Postojaniot komitet na PS naSovetot na Evropa(Bukure{t, Romanija 25 noemvri 2005 godina )

147

INFORMACIJA za u~estvoto na sednicite na Komisijata za delovniki imuniteti, na Komisijata za politi~ki pra{awa i na Komisijata zasocijalni, zdravstveni i semejni pra{awa na Parlamentarnoto sobraniena Sovetot na Evropa, odràni na 12, 14 i 16 dekemvri 2005 godinavo Pariz, Republika Francija

155

IZVE[TAJ za u~estvoto na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija voParlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa na Prviot del na redovnata sesija naParlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa za 2006 godina, odràna od 23 do 27januari 2006 godina vo Strazbur, Republika Francija

163

IZVE[TAJ za u~estvo na sostanocite na Komisijata za pravni pra{awai ~ovekovi prava i Komisijata za politi~ki pra{awa odràni na 13 i 14mart 2006 godina vo Pariz, Francija

171

2. PARLAMENTARNO SOBRANIE NA OBSE 177

IZVE[TAJ od Pettata zimska sesija na Parlamentarnoto sobranie naOBSE, odràna na 23 i 24 fevruari 2006 godina vo Viena, Avstrija

177

3. PARLAMENTARNO SOBRANIE NA NATO187

IZVE[TAJ za u~estvo na Delegacijata na Sobranieto na RepublikaMakedonija na 51-to godi{noto zasedanie na parlamentarnoto sobraniena NATO Kopenhagen, Danska, 11-16 noemvri 2005 godina

187

IZVE[TAJ za u~estvo na Delegacijata na Sobranieto na RepublikaMakedonija na 62-ot ROS-ROT seminar Albanija, Tirana, 24-26 april2006 godina

193

4. PARLAMENTARNO SOBRANIE NA FRANKOFONIJA201

IZVE[TAJ od sednicata na Izvr{niot komitet na Mreàta na èniparlamentarki na Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata,odràna od 17 do 19 januari 2006 godina vo Toronto, Kanada

201

IZVE[TAJ od sednicata na Komisijata za sorabotka i razvoj na PSF,odràna od 14 do 16 mart 2006 godina vo Delemon, Kanton Jura,[vajcarska Konfederacija

207

145

5. SOBRANIE NA ZAPADNOEVROPSKA UNIJA213

IZVE[TAJ za u~estvoto na Pedeset i prvata sednica naSobranieto naZapadnoevropskata unija (vtor del), odràna od 5 do 7 dekemvri 2005godina vo Pariz, Republika Francija

213

IZVE[TAJ za u~estvoto na Delegacijata na Sobranieto na RepublikaMakedonija vo SZEU na sednicata na komisijata za odbrana,odràna od20 do 22 fevruari 2006 godina vo Viena i Grac, Republika Avstrija

221

6. BILATERALA 225

INFORMACIJA za posetata na Republika Makedonija na g. StefGoris, pretsedatel na Sobranieto na Zapadnoevropskata unija,Interparlamentarno evropsko sobranie za bezbednost i odbrana,ostvarena na 21 i 22 noemvri 2005 godina

225

INFORMACIJA za sredbata na ~lenovite na prateni~kata grupa naSobranieto na Republika Makedonija za sorabotka so Parlamentot naSrbija i Crna Gora so Ranko Krivokapi}, pretsedatel na Sobranieto naRepublika Crna Gora

233

IZVE[TAJ od posetata na Delegacijata na Parlamentarnata grupa naParlamentot na Romanija za prijatelstvo so Republika Makedonija, naSobranieto na Republika Makedonija od 26 do 29 mart 2006 godina

237

INFORMACIJAod posetata na Republika Makedonija na Delegacija naGrupata za prijatelstvo so Republika Makedonija na Parlamentot naRepublika Avstrija 03 - 05 april 2006 godina

241

IZVE[TAJ od posetata na Delegacija na Prateni~kata grupa naSobranieto na Republika Makedonija za sorabotka so Parlamentot naRepublika Slovenija, na Dràvniot zbor na Republika Slovenija od 04do 07 april 2006 godina

249

IZVE[TAJ od studiskiot prestoj na dràvni slu`benici odSobranieto na Republika Makedonija na Parlamentot na RepublikaFinska (6-7 april 2006 godina)

253

7. MULTILATERALA 265

IZVE[TAJ od sostanokot na generalnite sekretari na parlamentite nazemjite ~lenki na EU, zemjite pristapni~ki i zemjite kandidati za~lenstvo vo EU {to se odrà na 10 fevruari 2006 godinavo Kopenhagen,Danska

265

146

SOBRANIE NA REPUBLIKA MAKEDONIJA

Delegacija na Sobranieto na Republika Makedonijavo Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa

Informacijaza sednicata na Postojaniot komitet na PS na Sovetot na Evropa

(Bukure{t, Romanija 25 noemvri 2005 godina )

Skopje, noemvri 2005 godina

148

Postojaniot komitet na PS na Sovetot na Evropa, na 25 noemvri 2005 godina,odrà sednica vo "Meriot hotelot" vo Bukure{t, Romanija. So sednicatarakovode{e pretsedatelot na PS na SE Rene Van der Linden, a svoi obra}awaimaa generalniot sekretar na Sovetot na Evropa Teri Dejvis, pretsedatelot naParlamentot na Romanija Nikolae Vakaroju i ministerot za nadvore{ni raboti naRomanija Mihai-Rizvan Ungureanu, vo funkcija na romanskoto pretsedatelstvo soKomitetot na minstrite na Sovetot na Evropa. Na sednicata prisustvuva{esekretarot na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija NikolaTodorovski.

1. Ministerot za nadvore{ni raboti Mihai-Rizvan Ungureanu izrazizadovolstvo {to za prv pat otkako vo 1993 stana ~len na Sovetot na Evropa Romanijapretsedava so Ministerskiot komitet. Od strana na Romanija mandatot }e bideupotreben za natamo{no unapreduvawe na vrednostite na Sovetot na Evropa i zapodobruvawe na efikasnosta na organizacijata, kako i za revitalizacija izasiluvawe na nejzinoto mesto i uloga vo kontekst na aktuelnata evropska politi~kadebata. Akcentot }e bide staven na ostvaruvaweto na dokumentite usvoeni na Tretiotsamit vo Var{ava. Vo toj kontekst }e bide prodolèno so aktivnostite koi treba daobezbedat efikasnost na sistemot ustanoven so Evropskata konvencija za ~ovekoviprava i osnovni slobodi (EK^POS); da gi zasilat partnerskite odnosi me|u Sovetot naEvropa i drugite organizaci, a posebno EU; da bidat konsolidirani demokratskitevrednosti vo Evropa vo onie oblasti kaj {to se u{te ne se celosno implementirani;da se obezbedi site zemji ~lenki celosno da gi ispolnuvaat principite na Sovetot naEvropa za demokratija, ~ovekovi prava i vladeewe na pravoto.

Odgovaraj}i na postavenite pra{awa, romanskiot minister zboruva{e zao~ekuvaweto Romanija i Bugarija, koi tesno me|usebno sorabotuvaat, da se priklu~atna EU vo porano najaveniot rok; za neosnovanosta na {pekulaciite deka kaj nivpostojat tajni logori povrzani so CIA; dinami~niot razvoj na stopanskata sorabotkaso Turcija; borbata protiv korupcijata i krijum~areweto na lu|e, i za ekolo{kataza{tita na deltata na rekata Dunav. Posebno vnimanie posveti na aktivnostite koiod nivna strana se prezemaat vo vrska so Memorandumot za razbirawe me|u Sovetotna Evropa i EU (podgotven vo li~no svojstvo od @an - Klod Junker), koj treba dasozdade pretpostavki za podobruvawe na sorabotkata me|u dvete organizacii,vklu~uvaj}i ja i nivnata parlamentarna dimenzija.

2. Po povod Me|unarodniot den za eliminacija na nasilstvoto nad ènitePostojaniot komitet na PS na SE, na po~etokot na sednicata vo Bukure{t, usvoiposebna izjava. Vo izjavata se dava {iroka poddr{ka na evropskata kampawainicirana od SE za borba protiv nasilstvoto nad ènite, vklu~uvaj}i go nasilstvotovo semejstvoto .Od nacionalnite parlamenti na dràvite ~lenki se o~ekuva poddr{kavo aktivnostite za prevencija i kaznuvawe na nasilstvoto i obezbeduvawe napogolema pomo{ na `rtvite1.

3. Centralno vnimanie na sednicata be{e posveteno na pra{aweto na postoewe natajni zatvoreni~ki kampovi i nehuman tretman vo zemjite ~lenki na Sovetot naEvropa, vo vrska so {to e prifatena inicijativata na {efot na {vajcarskatadelegacija i pretsedatel na Komisijata za pravni pra{awa i ~ovekovi prava DikMarti, za razgleduvawe na ova pra{awe. Vo obrazloènieto na pratenikot Marti eizneseno deka se u{te ne se raspolaga so dokazi za postoewe na takvi centri, no imaindikacii deka se primenuvaat antiteroristi~ki merki koi se nespoivi sostandardite za ~ovekovi prava na SE, osobeno onie sodràni vo Evropskatakonvencija za ~ovekovite prava i osnovni slobodi i Evropskata konvencija zaprevencija od tortura.

Spored {vajcarskiot pratenik Marti, pra{aweto e otvoreno vrz osnova na napisitevo me|unarodniot pe~at vo koj se izneseni obvinuvawata protiv CIA deka go {irisistemot na tajni zatvori od tipot na "Gvantanamo" vo zemjite na Centralna i Isto~naEvropa, kako {to se Polska i Romanija. Vo negoviot izve{taj se spomnuva lista od 31

1Integralniot tekst na izjavata e daden vo prilog na Izve{tajot

149

avionski let upotreben od strana na CIA za transport na zatvorenici vo "borbataprotiv terorizmot", pri {to se spomnuvaat aerodromite vo [panija, Kipar, Albanija,Velika Britanija, [vedska i [vajcarija. Vo Italija i Germanija se vr{eni vonpravnisoslu{uvawa i transport na zatvorenici vo Gvantanamo, Avganistan i drugizatvoreni~ki centri. Vo toj kontekst spomenat e i slu~ajot na germanskiot dràvjaninod libansko poteklo Kaled Ali-Masri koj po gre{ka bil uapsen vo Makedonija itransportiran i dràn vo zatvor vo Kabul. Ukaàno e i na indikaciite za postoewena tajni, nelegalni zatvoreni~ki centri na teritorijata na Ruskata Federacija.Izrazena e celosna nesoglasnot borbata protiv terorizmot da se vodi so primena nateroristi~ki metodi i kr{ewe na soodvetnite konvencii na SE.

Na sednicata na Postojaniot komitet se prifateni predlozite na Komisijata zapravni pra{awa i ~ovekovi prava {vajcarskiot pratenik Marti da gi istraìrelevantnite podatoci i za taa cel, dokolku smeta deka e potrebno, da gi posetiPolska i Romanija, a generalniot sekretar na SE e povikan da upati pra{alnik do 45zemji ~lenki na SE koi ja ratifikuvale EK^POS.

4. Vo svoeto izlagawe na sednicata na Postojaniot komitet generalniot sekretarna SE Teri Dejvis informira{e deka otvoril formalna istraga2 vo vrska soizvestuvawata deka osomni~enite teroristi se zatvoraat vo tajni zatvori ilitransportiraat od zemjite ~lenki, so mo`no involvirawe na stranski izvestitelniagencii. Vakva procedura e primenuvana samo koga se vo pra{awe isklu~itelnoseriozni naru{uvawa na Evropskata konvencija za ~ovekovi prava i osnovni slobodi iod nejzinoto vleguvawe vo sila 1953 godina, toa sega se pravi po osmi pat. Sporedodredbite na ~lenot 52 na EK^POS do 45 zemji ~lenki {to ja ratifikuvale e upatenpismen pra{alnik na koj treba da bide odgovoreno vo rok od tri meseca - do 21fevruari 2006 godina.

5. Postojaniot komitet go usvoi predlogot na Biroto na PS na SE Predlog -preporakata za vremenoto ime na Republika Makedonija vo Sovetot na Evropapodnesena od Elonora Petrova-Mitevska i drugi pratenici (Doc.10538) da bideupatena za konsultacija i natamo{no razgleduvawe od strana na Komisijata zapoliti~ki pra{awa. Pritoa e informirano deka na sednicite na Biroto od 6 juni i 7oktomvri ova pra{awe bilo odloèno zaradi usvojuvawe na Ive{tajot za razvoj napoliti~kata situacija vo Makedonija (juni) i zaradi dobivawe informacii od stranana {efovite na makedonskata i gr~kata delegacija za pregovorite vo Obediniteitenacii (oktomvri). Predlogot e prifaten bez diskusija i se o~ekuva da biderazgleduvan na dekemvriskata sesija na Politi~kata komisija vo Pariz.

6. Prifaten e predlogot na Biroto dvete predlog rezolucii za nacionalnitemalcinstva vo Srbija, za zagriùva~kata situacija vo pokrainata Vojvodina(Dok.10715) i za povredite na ~ovekovite prava na romanskoto etni~ko malcinstvo voSrbija (Dok. 10726) da se zemat predvid pri podgotovkata na izve{tajot za Srbija iCrna Gora na Monitoring komisijata. Me|utoa, pritoa nema da bidat razgleduvani samoobvrskite i zalo`bite prezemeni pri priemot, tuku i pra{aweto na polo`bata namalcinstvata, zaradi {to e pobarano izve{tajot da bide prosleden i so mislewa nakomisiite za pravni i politi~ki pra{awa.

7. Vo vrska so predlog - rezoluciite za slobodata na religiskite i drugi ~ovekovprava na nemuslimanskite malcinstva vo Turcija (Dok.10714) i za povredi napravata na turskoto nacionalno malcinstvo vo Zapadna Trakija, Grcija (Dok.10715) odlu~eno e da se konsultira Komisijata za pravni pra{awa i ~ovekovi prava zamo`nosta ovie pra{awa da bidat razgleduvani kako edinstven izve{taj. Treba da senapomene deka turskata, a osobeno gr~kata delegacija bea zasileni i so logisti~katapoddr{ka od nivnite ambasadi vo Bukure{t i nadle`nite resori na nivniteministerstva od Atina i Ankara. Za odbeleùvawe e deka na sednicata be{edistribuiran, bez oznaki na PS na SE, Izve{tajot za fakt fajding posetta na~lenovite na Biroto Elza Papadimitriu i Murat Mer~an, koi se i {efovi na nivnitedelegacii na ostrovite Imvros i Tendos ( vo blizina na Istanbul) naseleni sopripadnicite na gr~koto malcinstvo.

2 Oficijalna izjava na generalniot sekretar Teri Dejvis vo prilog na Izve{tajot

150

Vo Izve{tajot, vo vid na zapisnik, se iznesuvaat vpe~atocite za posetata naspomenatite ostrovi na koi vo ruinirana sostojba se nao|aat pove}e stotini crkvi idrugi kulturno-istoriski spomenici. Informirano e i za ostvarenite sredbi sopripadnicite na gr~koto malcinstvo koi se àlat na nepravilnostite vo vrska soostvaruvaweto na pravoto na sopstvenosta i na za~uvuvaweto na svojot identitet.Posebno se zabeleùva deka so noviot turski zakon za katastar, posle mart 2006godina, postoi opasnost sopstvenosta na imotite na pripadnicite na gr~kotomalcinstvo da bide registrirana kako dràvno zemji{te, osobeno koga stanuva zbor zaiselenicite od Turcija. Istovremeno se poso~uvaat i slu~aite na nedoslednosta voprimenata na zakonot za za{tita na kulturnosto nasledstvo vo odnos na gr~kitespomenici na kulturata. Vo vrska so ovie pra{awa se informira za podgotvenosta nag. Mer~an da prezeme legislativna inicijativa za razre{uvawe na ovie pra{awasoglasno so EK^POS.

Stanuva zbor za prva zaedni~ka aktivnost na parlamentarna osnova me|u dvetezemji vo oblasta na za{tita na ~ovekovite prava koja e pozdravena na sednicata naPostojaniot komitet. Prepora~ano e da se prodolì so nastojuvaweto za iznao|awe nazaemno prifatlivi re{enija vo ~ustvitelenata sfera na za{titata na ~ovekoviprava. Pritoa treba da se ima predvid deka Grcija i Turcija spa|aat vo redot na malbroj na zemji ~lenki na SE koi se u{te ne ja potpi{ale, odnosno ratifikuvaleEvropskata konvencija za za{tita na malcinskite prava, poradi {to se kritikuvanivo pove}e priliki.

8. Prestojot vo Bukure{t be{e iskoristen i za predavawe na pokanata3 na {efot naDelegacijata Igor Ivanovski upateno do pretsedatelot na Komisijata za ednakvimo`nosti na ènite i maìte romanskiot pratenik Minedora Kliveti za odrùvawena sednica vo Republika Makedonija vo prvata polovina na 2006 godina.Predloèno e sednicata da ima dva dela: prviot posveten na tekovnata rabota naKomisijata i vtoriot kako islu{uvawe ili rabotilnica na tema "Zakonodavstvoto vozemjite ~lenki na SE od oblasta na promoviraweto na ednakvosta na polovite".Pokanata e primena so zadovolstvo, a za da moeè da vleze vo predlog-kalendarot zaidnata godina za nea }e se odlu~uva ve}e na pretstojnata dekemvriska sednicata naKomisijata vo Pariz.

9. Na sednicata se razgleduvani i usvoeni i izve{taite za nabquduvawe naizborite vo Azerbejxan, otstranuvawe na poslednite delovi na èleznata zavesa voEvropa, evropskite vodni pati{ta so fokus na proektot Dunav-Odra-Elba,aktivnostite na Visokiot komesar na Obedinetite nacii za begalci, privatnotomenaxirawe so kulturnata sopstvenost, regrupirawe na zemjodelstvoto i {umarstvotovo Centralna i Isto~na Evropa, mehanizmite za obezbeduvawe na ènskataparticipacija vo procesot na odlu~uvawe i transparentnosta na rabotata naKomitetot na ministrite.

* * * * *

Na sednicata na Postojaniot komitet vo Bukure{t na dneven red bea pove}epra{awa koi na direkten ili indirekten na~in bea od osoben interes za Delegacijatana Sobranieto na Republika Makedonija. Pred se tuka stanuva zbor za kone~notostavawe vo procedura na predlog - preporakata so koja od brojni avtoritetni irespektabilni ~lenovi na PS na SE se bara da bide bri{an prefiksot predustavnoto ime na Republika Makedonija, pri negovata upotreba vo site priliki vo SE.So ova i formalno zapo~nuva razgleduvawe na ovoj "problem vo semejstvoto" kojspored predlog-preporakata e nesoglasen so temelnite principi i vrednosti nasamata organizacija. Vo odnos na centralnoto razgleduvano pra{awe nehumaniot i neadekvatentretman na licata obvineti za terorizam i nivnot transport i dràwe vo tajninelegalni zatvori izrazena e zagriènost poradi suzbivaweto na terorizmot sometodi so koi se povreduvaat temelnite konvencii i principi na SE. Vo taa smisla seo~ekuva navremen odgovor na pra{alnikot upaten od strana na generalniot sekretar

3 Pokanata za sedincata e dadena vo prilog na Izve{atajot

151

na SE, pri {to treba da se ima predvid deka iako na marginalen na~in sepak iRepublika Makedonija be{e edna od spomenatite dràvi. Pokanata za odrùvawe na sednicata na Komisijata za ednakvi mo`nosti namaìte i ènite e predadena na pretsedatelot na Komisijata romanskata prateni~kaMinodora Kliveti i od nejzina strana e ukaàno deka }e se zaloì taa da bideprifatena i vklu~ena vo predlog-kalendarot za idnata godina. Vnimanie zasluùva i odnesuvaweto na gr~kata delegacija vo PS na SE voodnos na pra{aweto za za{titata na nacionalnite malcinstva. Grcija spa|a me|u oniezemji ~lenki na SE koi se pod zasilena opservacija zaradi (ne)po~ituvaweto na~ovekovite prava, vklu~uvaj}i gi i malcinskite i pritisok za pristapuvawe konsoodvetnite konvencii na SE. Istovremeno i taa sama nastojuva da gi polzuvapridobivkite na SE na planot na za{titata na gr~koto malcinstvo (ovoj pat voTurcija, a vo nekoi drugi priliki i vo Albanija). Gotovnosta na Grcija i Turcija dasorabotuvaat vo ova sloèno pra{awe, koe sodrì bilateralni i multilateralnidimenzii, a osobeno aktivnata uloga na dvata ~lena na Biroto, koi se {efovi nanivnite nacionalni delegacii, be{e posebno pozdravena. Prisustvoto na sednicata na Postojaniot komitet vo Bukure{t ja potvrduvapotrebata kontinuirano da se sledat aktivnostite, tendenciite i procesite vo koi einvolvirana i Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija. Na toj na~inu{te koga se vr{i koncepirawe i operacionalizacija na pra{awata koi se od na{neposreden interes moè da bide izgraduvan aktiven odnos pri nivnoto razgleduvawevo PS na SE, negovite komisii i drugi rabotni tela.

152

PRILOG 1

Soop{tenie na Postojaniot komitet za odbeleùvawe naMe|unarodniot den za eliminacija na nasilstvoto protiv ènite

Bukure{t, 25 noemvri 2005

Iljadnici èni vo Evropa sekojdnevno se soo~uvaat so fizi~ko, seksualno ipsihi~ko nasilstvo. Sekoj den edna od pet èni na na{iot kontinent e `rtva nadoma{no nasilstvo. Ovoj problem e prisuten vo site zemji ~lenki na Sovetot naEvropa i gi opfa}a site socio-profesionalni kategorii. Premnogu `rtvi stradaat bezdrugite da znaat za toa i premnogu krivi~ni dela ostanuvaat nekazneti.

Denes, na ovoj Me|unaroden den za eliminacija na nasilstvoto vrz ènite,Sobranieto ja osuduva ovaa mnogu ~esta forma na nasilstvo vrz ènite vo Evropa vonivnite domovi. Stepenot i ra{irenost na doma{noto zlostavuvawe vo Evropa, {topretstavuva serizono kr{ewe na ~ovekovite prava, bara izmeni na zakonite iodnesuvaweto.

Parlamentarnoto sobranie odlu~i da i dade sesrdna poddr{ka napanevropskata kampawa za borba protiv nasilstvoto vrz ènite, vklu~uvaj}i go idoma{noto nasilstvo, koja Sovetot na Evropa }e ja sprovede vo tekot na 2006-2007godina. Sobranieto }e se obide da gi alarmira nacionalnite parlamenti na 46-tezemji ~lenki i javnosta voop{to za potrebata od prezemawe aktivnosti za spre~uvawei kaznuvawe na doma{noto nasilstvo i za ozbebeduvawe na pogolema pomo{ za`rtvite. Sobranieto planira da raboti zaedno so lokalnite vlasti i nevladiniteorganizacii za da se osiguri uspe{na kampawa.

PRILOG 2

153

Izve{tai za nelegalen pritvor i tajni letovi vo zemjite ~lenki naSovetot na Evropa - Generalniot sekretar ja aktivira procedurata

spored ~lenot 52 na Evropskata konvencija za ~ovekovi prava

Strazbur, 23 noemvri 2005.

Teri Dejvis, generalniot sekretar na Sovetot na Evropa deneska goinformira{e Komitetot na ministri na ovaa organizacija za negovata odluka daotvori oficijalna istraga za neodamne{nite izve{tai koi sugeriraat deka licaosomni~eni za terorizam bile tajno dràni vo pritvor ili transportirani prekupove}e zemji ~lenki na Sovetot na Evropa so mo`no vklu~uvawe na stranski agencii.

"So ogled na mnogu serioznata priroda na ovie izve{tai, odgovorot na Evropatreba da odi podaleku od politi~ki izjavi i istragi. Poradi toa odlu~iv da giupotrebam moite pravni ovlastuvawa spored ~lenot 52 na Evropskata konvencija za~ovekovi prava i formalno da pobaram informacii od site 45 vladi na zemjitepotpisni~ki na Konvencijata4. Ova e osmi pat kako se koristi ovaa procedura otkakoKonvencijata vleze vo sila vo 1953 godina. Mojata cel e da se otkrie {to, dokolkune{to, se slu~ilo, kako se slu~ilo i koj bil vklu~en. Toa treba da ni ovozmoì dadoznaeme ne{to pove}e za na~inite na koi vladite go osiguruvaat po~ituvaweto naKonvencijata vo kontekst na borbata protiv terorizmot i, dokolku e potrebno, da sepredloàt natamo{ni merki za spre~uvawe na idni naru{uvawa."

Vo pismoto upateno na 21 noemvri 2005 godina od vladite se bara da obezbedat,do 21 fevruari 2006 godina, objasnuvawe za na~inot na koj nivnite doma{ni zakoni jaosiguruvaat efektivnata implementacija na Konvencijata vo pogled na slednivekonkretni pra{awa:* na~inot na koj doma{nite zakonodavsta osiguruvaat deka dejstvuvaweto nafunkcioneri na stranski agencii vo ramki na nivna jurisdikcija se predmet naadekvatni kontroli;* na~inot na koj nivnite doma{ni zakonodavstva osiguruvaat deka postojat adekvatnimerki da se spre~i nelegalno li{uvawe od sloboda na nekoe lice vo ramki na nivnajurisdikcija, bez ogled dali ova li{uvawe od sloboda e povrzano so nekoja aktivnostili se raboti za nedejstvuvaweto za koe direktno e vinovna dràvata potpisnik ilidali taa dràva im pomagala na agenti od druga dràva {to rezultiralo so vakvoli{uvawe od sloboda, vklu~uvaj}i i pomo{ vo transportirawe so avion ili na drugna~in na lica li{eni od sloboda na vakov na~in;*na~inot na koj nivnite doma{i zakonodavstva obezbeduvaat adekvatna reakcija nakakvi bilo nepo~ituvawa na pravata na licata od Konvencijata vo ramkite na nivnajuridikcija, osobeno vo kontekst na li{uvawe od sloboda, kako rezultat naodnesuvawe na funkcioneri na stranski agencii. Osobeno, objasnuvawe za mo`nosta zaprezemawe na efektivni istra`ni dejstva koi se brzi, nezavisni i sposobni dadovedat do identifikacija i sankcionirawe na licata odgovorni za nelegalni akti,vklu~uvaj}i i na lica odgovorni za pomo{ vo vr{eweto na vakvi akti i isplata naadekvatna kompenzacija na `rtvite.

Vo kontekst na ovie objasnuvawa se bara objasnuvawe dali vo periodot od 1januari 2002 godina do denes nekoj javen funkcioner ili drugo lice koe dejstvuva vooficijalno svojstvo bile vklu~eni na bilo koj na~in - so aktivnosti ili sonedejstvuvawe - vo nelegalno li{uvawe od sloboda na bilo koe lice ili votransportirawe na lice dodeka toa e li{eno od sloboda, vklu~uvaj}i i slu~ai kogali{uvaweto od sloboda se slu~ilo od strana na ili po nagovor na nekoja stranskaagencija. Treba da se dadat informacii i dali e vo tek ili ve}e zavr{ila nekojaoficijalna istraga.

4 Monako, kako 46-ta zemja ~lenka na Sovetot na Evropa se u{te ne ja ratifikuvala Evropskatakonvencija za ~ovekovi prava, no se o~ekuva toa da go stori naskoro.

154



INFORMACIJA

za u~estvoto na sednicite na Komisijata za delovnik i imuniteti,na Komisijata za politi~ki pra{awa i na Komisijata za socijalni, zdravstveni isemejni pra{awa na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa, odr`ani na

12, 14 i 16 dekemvri 2005 godinavo Pariz, Republika Francija

Skopje, dekemvri 2005 godina

156

Komisiite za delovnik i imuniteti, za politi~ki pra{awa i za socijalni,zdravstveni i semejni pra{awa na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot naEvropa (PS na SE), odràa redovni sednici na 12, 14 i 16 dekemvri 2005 godina voPariz, Republika Francija.

Na sednicata na Komisijata za delovnik i imuniteti na PS na SE, {to seodrà na 16 dekemvri 2005 godina vo Nacionalnoto sobranie na FrancuskataRepublika, na pokana od g. Andreas Gros, pretsedatel na Komisijata, u~estvuva{eg. Boris Kondarko, pretsedatel na Komisijata za delovni~ki i mandatno-imunitetni pra{awa na Sobranieto na Republika Makedonija.

Na sednicite na komisiite za politi~ki pra{awa i za socijalni, zdravstvenii semejni pra{awa na PS na SE, odràni na 14 i 16 dekemvri 2005 godina vokancelarijata na Sovetot na Evropa vo Pariz, u~estvuva{e g. Andrej @ernovski,zamenik ~len na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo PS naSE, zamenik ~len na Komisijata za politi~ki pra{awa i ~len na Komisijata zasocijalni, zdravstveni i semejni pra{awa na PS na SE.

Na sednicite na komisiite, pratenicite gi pridruùva{e g-|a BiljanaOgnenovska, sovetnik za multilateralna sorabotka vo Sobranieto na RepublikaMakedonija.

* * * * *

So sednicata na Komisijata za delovnik i imuniteti na Parlamentarnotosobranie na Sovetot na Evropa, odràna na 12 dekemvri 2005 godina, pretsedava{epretsedatelot na Komisijata g. Andreas Gros, pratenik od [vajcarija. Na po~etokot odsednicata pretsedatelot g. Gros go pozdravi u~estvoto na g. Boris Kondarko,pretsedatel na Komisijata za delovni~ki i mandatno-imunitetni pra{awa naSobranieto na Republika Makedonija na ovaa sednica. Komisijata za delovnik i imuniteti na PS na SE go usvoi zapisnikot odsednicata, odràna na 4 i 5 oktomvri vo Strazbur, Francija. Komisijata rasprava{e i go usvoi Predlogot na rezolucijata po izve{tajot"Vnesuvawe vo delovnikot na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa nanovo pravilo za sorabotkata so Evropskiot parlament", podnesen od g. Erol Aslanêbe~i od Turcija. Komisijata, isto taka odlu~i ovoj izve{taj da go prezentira nasednicata na Postojaniot komitet na PS na SE, {to }e se odrì na 17 mart 2006 godinavo Pariz. So ovoj predlog na rezolucija se predlaga vo Delovnikot na Parlamentarnotosobranie na Sovetot na Evropa da se vmetne novo pravilo, po ~lenot 61 odDelovnikot, koe se odnesuva na sorabotkata so Evropskiot parlament. Komisijata diskutira{e i po izve{tajot "Istitucionalnata ramnoteà voSovetot na Evropa". Vo vrska so ovoj izve{taj, na ~lenovite na Komisijata im seobrati generalniot sekretar na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropag. Bruno Haler. Komisijata odlu~i za nov izvestitel za ovoj izve{taj da go nazna~ig. Peter [ider, pratenik od Avstrija i porane{en pretsedatel na Parlamentarnotosobranie na Sovetot na Evropa. Gospodinot [ider }e go zameni porane{niotizvestitel g. Holovati od Ukraina, koj vo me|uvreme bil izbran za minister za pravdavo Vladata na Ukraina.

^lenovite na Komisijata odlu~ija vo izve{tajot "Istitucionalnata ramnoteàvo Sovetot na Evropa" da go integriraat i izve{tajot "Transparentnosta na rabotatana Komitetot na ministri" na izvestitelot g. Jonas êkuolis od Litvanija. Komisijatago zadolì g. [ider da podgotvi aùriran izve{taj i istiot da go prezentira nasledniot sostanok na Komisijata.

Izvestitelot g-|a Ana Katarina Mendoza od Portugalija go prezentira{ememorandumot "Inkorporirawe na principite na ednakvost vo vnatre{nata rabota imehanizmite za odlu~uvawe na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa". Porazmenata na mislewa, be{e odlu~eno na slednata sednica na Komisijataizvestitelot da podnese revidiran memorandum, vo koj }e bidat vlku~enizabele{kite od diskusiite. Istovremeno, ~lenovite na Komisijata ja nazna~ija g-|a

157

Mendoza za izvestitel za misleweto "Mehanizmi za promovirawe na rodovataednakvost vo praktikata i u~estvoto na ènite vo procesot na odlu~uvawe".Komisijata diskutira{e i po revidiraniot izve{taj "Tolkuvawe na ~lenot 15 odOp{tiot dogovor za privilegii i imuniteti na Sovetot na Evropa", podnesen od g.Erik Jurgens od Holandija. ^lenovite go usvoija Predlogot na rezolucijata po ovojizve{taj, po {to be{e odlu~eno izve{tajot da bide dostaven za razgleduvawe nasednicata na Postojaniot komitet, {to }e se odrì na 17 mart 2005 godina vo Pariz.

Na sednicata be{e odobren memorandumot "Procedurata za donesuvawe naodluki od strana na komisiite, koi se odnesuvaat na kandidatite za izborite {to giorganizira sobranieto", podnesen od pretsedatelot na Komisijata, g. Gros. Ovojmemoramdum }e bide upaten za razgleduvawe do Biroto na Sobranieto. Komisijata zadelovnik i imuniteti ja izrazi svojata podgotvenost da podgotvi izve{taj zaeventualnata izmena na Delovnikot na Parlamentarnoto sobranie, dokolku Biroto toago pobara.Vo dnevniot red na sednicata bea vklu~eni i to~kite "Obvrskata za novite ~lenovi naSobranieto da dadat ili potpi{at sve~ena deklaracija, so koja se obrzuvaat dapristapat kon celite i osnovnite principi na Sovetot na Evropa" i "Proceduralnitepravila za pravata i obrvskite na opozicijata vo demokraktskite parlamenti". Soogled na toa deka izvestitelot g. Karim van Overmier od Belgija ne be{e prisuten nasednicata, be{e odlu~eno ovie izve{tai i predlozite na rezoluciite da bidatrazgledani na slednata sednica na Komisijata.

Komisijata odlu~i svojata sledna sednica da ja odrì vo ramkite na prviot delod redovnata Godi{na sednica na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa,{to }e se odrì vo periodot od 23 do 27 januari 2006 godina.

Sednicata na Komisijata za politi~ki pra{awa se odrà na 14 dekemvri2005 godina vo Pariz, a so nea pretsedava{e pretsedatelot na Komisijata g.Abdulkadir Ate{, pratenik od Turcija. Komisijata gi usvoi zapisnicite od sednicite,odràni na 3, 4 i 6 oktomvri 2005 godina, vo ramkite na ~etvrtiot del na redovnataGodi{na sednica na PS na SE, kako i sednicata odràna na 24 oktomvri 2005 godinavo Otava, Kanada. Pretsedatelot g. Ate{ gi informira{e ~lenovite na Komisijata zaodlukite doneseni na sednicite na Biroto na Sobranieto, odràni na 25 noemvri i 12dekemvri 2005 godina, kako i za rezultatite od 115 sesija na Komitetot na ministrite,odnosno za zaklu~ocite na Portugalskoto pretsedatelstvo i prioritetite naRomanskoto pretsedatelstvo so Sovetot na Evropa.

Najgolemo vnimanie na sednicata predizvika izve{tajot "Potrebata zame|unarodna osuda na zlodelata na komunisti~kite reìmi", podnesen od g. GoranLindblad, pratenik od [vedska. Pretsedatelot na Komisijata go prezentira{epismoto upateno do pretsedatelot na PS na SE, g. Rene Van der Linden, potpi{ano od65 komunisti~ki, rabotni~ki i levi~arski partii od Evropa, Azija, Afrika i LatinskaAmerika (me|u koi i Komunisti~kata partija na Makedonija), vo koe se bara da seprestane so politi~kata provokacija i da se povle~e ovoj izve{taj.

Na diskusijata po izve{tajot, kako i po Predlogot na rezolucijata i Predlogotna preporkata be{e posveten celiot pretpladneven del od sednicata. Po op{irnatadiskusija, koja be{e sledena od mediumite i vo koja bea izneseni mnogusprotivstaveni mislewa, ~lenovite na Komisijata odlu~ija da go odobrat izve{tajotso izmenet naslov: "Potrebata za me|unarodna osuda na zlodelata na totalitarnitekomunisti~ki reìmi"5. Otkako bea izglasani golem broj na amandmani, Komisijata giusvoi Predlogot na rezolucijata i Predlogot na preporakata po ovoj izve{taj.

Opse`na diskusija se vode{e i po izve{tajot "Osuda na veli~eweto iopravduvaweto na nacizmot", podnesen od g. Mihail Margelov od Rusija. Komisijataodlu~i da go izmeni naslovot na izve{tajot vo "Borba protiv voskresnuvaweto nanacisti~kata ideologija", po {to be{e usvoen izve{tajot i Predlogot na rezolucijataso amandamnite.

5 Originalniot naslov na izve{tajot be{e "Potrebata za me|unarodna osuda na zlodelata nakomunizmot". Po diskusijata na sednicata, odràna na 12 septemvri 2005 godina naslovot be{eizmenet vo "Potrebata za me|unarodna osuda na zlodelata na komunisti~kite reìmi".

158

^lenovite na Komisijata go razgledaa i usvoija Predlogot na izve{tajot"Parlametarnata dimenzija na Obedinetite nacii", podnesen od g-|a Tana Zulieta,pratenik od Italija, kako i Predlogot na rezolucijata so amandmanite.

Vo vrska so predlogot na izve{tajot "Sostojbata vo Belorusija", podnesen od g.Azim Molazade od Azerbejxan, na ~lenovite na Komisijata im se obrati g. AndresHerkel, pratenik od Estonija i pretsedatel na Potkomisijata za Belorusija, kojinformira{e za negovoto u~estvo na sednicata na Biroto na Delegacijata za odnosi soBelorusija na Evropskiot parlament. Komisijata go razgleda Preliminarniot predlogna izve{tajot i odlu~i da go pokani g. Milinkevi~, edinstveniot opoziciski kandidatna pretsedatelskite izbori vo Belorusija, da se obrati pred ~lenovite na Komisijatana sednicata {to }e se odrì vo ramkite na prviot del od redovnata Godi{na sesijana PS na SE, {to }e se odrì vo januari 2005 godina.

Izvestitelot g. @oao Mota Amaral, pratenik od Prtugalija, go prezentira{ememorandumot "Podobruvawe na vidlivosta na Sovetot na Evropa", pri {toinformira{e za negovata poseta na Strazbur, realizirana na 16 i 17 noemvri 2005godina, po {to slede{e diskusija za memorandumot. Be{e odlu~eno da bide izgotvenizve{taj na ovaa tema, koj bi bil prezentiran pred Sobranieto na vtoriot del odGodi{nata sesija, {to }e se odrì vo april 2006 godina.

Izvestitelot g. Matias Eorsi, pratenik od Ungarija go prezentira{ememorandumot "Sostojbata vo Kipar". Imaj}i go predvid otsustvoto na kiparskatadelegacija, ~lenovite odlu~ija ovoj memorandum da bide razgledan na slednatasednica na Komisijata.

Na sednicata se diskutira{e i za politi~kata sostojba vo ê~enskataRepublika. Na ~lenovite na Komisijata im se obrati g. Konstantin Kosa~ev, pratenikod Rusija i potpretsedatel na ad hok komitetot za organizirawe na Trkalezna masa napoliti~kata sostojba vo ê~enskata Republika vrz osnova na Rezolucijata 1402 (2004),koj informira{e za sednicata na ovoj ad hok komitet, {to se odràla na 13 dekemvri2005 godina vo Pariz.

Gospodinot Andrej Vieloviejski, pratenik od Polska informira{e zaotpo~nuvaweto na "Forumot za idninata na demokratijata", odnosno za prviotsostanok na Forumot, odràn na 3 i 4 noemvri 2005 godina vo Var{ava, Polska.

Vo ramkite na to~kata za idnite aktivnosti se diskutira{e za pove}e pra{awaod nadle`nost na Komisijata. Be{e razgledan dokumentot za prioritetite naKomisijata za 2006 godina, podgotven od pretsedatelot na Komisijata, po {to be{eodlu~eno istiot da se dostavi do Biroto na Sobranieto.

Komisijata odlu~uva{e i za nazna~uvawe na izvestiteli za ~etiri izve{tai iedno mislewe. Za izvestiteli na izve{tajot "Tekovnata sostojba na Kosovo" beaprijaveni ~etvorica ~lenovi na Komisijata: g. Miko Elo od Finska, g. Zolt Nemet odUngarija, g-|a Elza Papadimitriu od Grcija i lordot Rasel Xonston od VelikaBritanija. Po povlekuvaweto na g. Elo i g. Nemet, slede{e diskusija vo vrska sonazna~uvaweto na eden od preostanatite kandidati za izvestitel. Vo raspravata sevklu~i i g. Andrej @ernovski, koj mu izrazi poddr{ka na lordot Rasel Xonston.Komisijata go nazna~i lordot Rasel Xonston od Velika Britanija za izvestitel naizve{tajot "Tekovnata sostojba na Kosovo".

Za izvestitel na izve{tajot "Evropskite muslimanski zaednici konfrontiraniso ekstremizam" be{e nazna~en senatorot Daniel Gule od Francija, koj be{eedinstven kandidat za izvestitel na ovoj izve{taj.Komisijata go odloì nazna~uvaweto na izvestiteli za izve{taite "Zacvrstuvawe nadijalogot me|u Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa i nacionalniteparlamenti" i "Mo`nostite za sorabotka me|u Sovetot na Evropa i Liban", a gonazna~i g. Peter [ider za izvestitel po misleweto "Navodnite tajni zatvori vozemjite ~lenki na Sovetot na Evropa".

Vo ramkite na ovaa to~ka se diskutira{e i za baraweto za preporaka"Vremenoto ime na Republika Makedonija vo Sovetot na Evropa", podnesen od g-|aEleonora Petrova-Mitevska i drugi, vo koe se prepora~uva da bide izostavenprefiksot pred ustavnoto ime na Republika Makedonija i takvoto ozna~uvawe da bideusvoeno i koristeno za site potrebi vo Sovetot na Evropa.

Pretsedatelot g. Abdulkadir Ate{, informira{e deka ~lenovite na Biroto naSobranieto ne uspeale da donesat odluka vo vrska so ova barawe na sostanokot

159

odràn vo Bukure{t, po {to bilo odlu~eno predlogot da se prati za mislewe voKomisijata za politi~ki pra{awa. Istovremeno, toj ukaà deka g-|a ElzaPapadimutriu, pratenik od Grcija pismeno pobarala razgleduvaweto na ova pra{aweda bide odloèno, bidej}i taa ne e vo mo`nost da prisustvuva na sednicata.Istaknuvaj}i deka ova barawe e podneseno pred pove}e od {est meseca, g. Ate{ ocenideka e krajno vreme da se donese odluka za idninata na ovaa preporaka.

Gospodinot g. Jonas êkuolis, pratenik od Litvanija go poddrà baraweto zapreporaka, istaknuvaj}i deka 27 ~lena na Parlamentarnoto sobranie go potpi{ale ovabarawe, a barem desettina od niv se prisutni na sednicata. Toj oceni deka treba dase prepora~a izgotvuvawe na izve{taj za ova pra{awe vo koj }e bide sodràn iPredlogot na preporakata. Gospodinot @oao Mota Amaral od Portugalija oceni dekaParlamentarnoto sobranie treba da ja razgleda ovaa preporaka i istakna deka trebada se po~ituva pravoto na gra|anite da ja narekuvaat svojata zemja kako {to sakaat.Baraweto go poddrà i g. Goran Limbald od [vedska.

Gospodininot Andrej @ernovski naglasi deka treba da se sogleda kakov estavot na ~lenovite na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa vo vrska soimeto na Republika Makedonija deset godini po priemot na zemjata vo Sovetot naEvropa.Toj istakna deka deset godini pretstavuvaat period na vreme koe go nadminuvavoobi~aenoto zna~ewe na zborot "vremeno" sodràn vo Rezolucijata (95) 23 naKomitetot na ministrite na Sovetot na Evropa za referencata so koja se odbegnuvaupotrebata na ustavnoto ime na Republika Makedonija vo Sovetot na Evropa.Gospodinot @ernovski, isto taka podvle~e deka oznakata "jugoslovenska" denes ve}ene se upotrebuva za koj bilo entitet i deka e neopravdano natamo{noto nejzinove{ta~ko zadrùvawe i nametnuvawe na koja bilo porane{na jugoslovenska republika.

Povikuvaj}i se na dokumentot od sednicata na Sovetot na ministri na Sovetotna Evropa, odràna na 6 dekemvri 2005 godina, vo koj se istaknuva deka RepublikaMakedonija vlegla vo zna~ajna faza od svojata evropska integracija, g. @ernovskioceni deka Komisijata treba da dade pozitivno mislewe za baraweto za preporaka.

Gospodinot Qubi{a Jova{evi} pobara razgleduvaweto na baraweto zapreporaka da se odloì za druga sednica, po {to se prejde na glasawe, vo koe samo dva~lena na Komisijata se izjasnija protiv.Komisijata za politi~ki pra{awa odlu~i da mu prepora~a na Biroto da go upatibaraweto do Komisijata, za izgotvuvawe na izve{taj za "Vremenoto ime na RepublikaMakedonija vo Sovetot na Evropa".

^lenovite na Komisijata ja razgledaa pokanata za odrùvawe na sednica voTurcija vo 2006 godina i odlu~ija slednata sednica da bide odràna vo ramkite naprviot del od redovnata Godi{na sednica na Parlamentarnoto sobranie na Sovetotna Evropa, {to }e se odrì vo januari 2006 godina vo Strazbur.

So sednicata na Komisijata za socijalni, zdravstveni i semejni pra{awana Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa, {to se odrà na 16 dekemvri2005 godina, pretsedava{e pretsedatelot na Komisijata g. Marsel Glesner, pratenikod Lukseburg.

Po usvojuvaweto na zapisnikot od sednicata na Komisijata odràna na 14 i 15noemvri 2005 godina vo Istanbul, ~lenovite na Komisijata preminaa na razgleduvawena izve{tajot "Priznavawe i nadzor na surogacijata, kako alternativa nasterilitetot", podnesen od izvestitelot g. Majk Henkok, pratenik od VelikaBritanija. Vo ramkite na dolgata i na momenti èstoka rasprava, golem broj napratenici, me|u koi i izvestitelot, go ocenija izve{tajot kako kontroverzen.Surogacijata e legalna samo vo tri zemji na Sovetot na Evropa (Grcija, Rusija i VelikaBritanija), nelegalna vo 12 zemji ~lenki na SE, a vo pove}eto zemji ova pra{awe ne epravno regulirano. Na Predlogot na rezolucijata bea podneseni nad 30 pismeniamandmani. Od strana na Germanskata delegacija be{e pobarano Parlamentarnotosobranie da ne go razgleduva ovoj izve{taj, {to vo diskusijata be{e poddràno odpove}e ~lenovi na Komisijata.

Po glasaweto, vo koe 19 ~lena go poddràa germanskiot predlog, a samo edenbe{e protiv, Komisijata go zadolì pretsedatelot g. Glesner da pobara od Biroto naSobranieto to~kata "Priznavawe i nadzor na surogacijata kako alternativa nasterilitetot" da bide simnata od predlogot na dnevniot red na prviot del odredovnata Godi{na sednica na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa, {to

160

}e se odrì vo periodot od 23 do 27 januari 2006 godina. Istovremeno, Komisijataodlu~i da ne bara obnovuvawe na rokot na validnosta na ovoj izve{taj, koj istekuva na31 dekemvri 2005 godina.

Vo ramkite na diskusijata po preliminarniot predlog na izve{tajot"Siroma{tijata i borbata protiv korupcijata vo zemjite ~lenki na Sovetot na Evropa",na ~lenovite na Komisijata im se obrati g-|a Ketrin Vulard, pretstavnik na"Transparency International", po {to slede{e razmena na mislewa na ovaa tema.Komisijata odlu~i ovaa to~ka povtorno da ja razgleda na svojata sledna sednica.

^lenovite na Komisijata go razgledaa dokumentot za prioritetite naKomisijata za 2006 godina, koj }e bide upaten do pretsedatelot na PS na SE.Na ~lenovite im se obrati i g. Andrea Rigoni, pratenik od Italija, koj informira{eza rezultatite od Konferencijata za paliativna nega, organizirana od Direktoratotna Sovetot na Evropa za socijalna kohezija i Ministerstvoto za zdravstvo na Srbija,na 20 i 21 oktomvri 2005 godina vo Belgrad.

Komisijata gi nazna~i slednive izvestiteli: g. Valter Rister, pratenik odGermanija, za izve{tajot "Predlog na rezolucija za socijalnata dimenzija na Evropa",g-|a Katrin Fotrie, pratenik od Monako za misleweto za "Predlog na preporaka zafeminizacijata i siroma{tijata" i g-|a Helena Bargolc, pratenik od [vedska zamisleweto za "Predlog na preporaka za implementacija na pravni i drugi alatkikorisni za borbata protiv nasilstvoto i drugite formi na eksploatacija izloupotreba na decata".

Be{e odlu~eno slednite sednici na Komisijata za socijalni, zdravstveni isemejni pra{awa da se odràt vo ramkite na prviot i na vtoriot del od redovnataGodi{na sednica na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa, {to }e seodràt vo januari i vo april 2006 godina vo Strazbur, potoa na 15 mart vo Pariz i na18 i 19 maj vo Stokholm.

* * * * *

So u~estvoto na pratenicite od Sobranieto na Republika Makedonija, nasednicite na komisiite na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa sepotvrduva kontinuitet na sorabotkata so ova me|unarodno sobranie i interesot zanatamo{no aktivno participirawe vo evropskite organizacii i institucii.

Osobeno zna~ajno be{e u~estvoto na sednicata na Komisijata za politi~kipra{awa, kade {to se odlu~uva{e za idninata na baraweto za preporaka za"Vremenoto ime na Republika Makedonija vo Sovetot na Evropa". Pratenikot g. Andrej@ernovski dade aktiven pridones vo usvojuvaweto na pozitivnoto mislewe za ovabarawe od strana na Komisijata. Ova pra{awe povtorno }e bide razgleduvano odBiroto na Sobranieto, od koe se o~ekuva baraweto da go upati do soodvetnatakomisija za izgotvuvawe na izve{taj i predlog na preporaka.U~estvoto na g. Boris Kondarko, pretsedatel na Komisijata za delovni~ki i mandatno-imunitetni pra{awa na Sobranieto na Republika Makedonija na sednicata naKomisijata za delovnik i imuniteti na PS na SE be{e inicirano od pretsedatelot naSobranieto na Republika Makedonija, d-r Qup~o Jordanovski, vo funkcija napodgotovka na pretstojnoto donesuvawe i usvojuvawe na tekstot na noviot delovnik naSobranieto. Od osobeno zna~ewe za aktivnosta na Sobranieto vo prilagoduvaweto nazakonite na Republika Makedonija so pravoto na EU be{e to~kata za "Vnesuvawe vodelovnikot na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa na novo pravilo zasorabotkata so Evropskiot parlament", koja be{e razgleduvana na sednicata na ovaaKomisija.

161



IZVE[TAJ

za u~estvoto na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija voParlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa na Prviot del na redovnata

sesija na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa za 2006 godina,odr`ana od 23 do 27 januari 2006 godina

vo Strazbur, Republika Francija

Skopje, fevruari 2006

163

Vo Strazbur, Francija od 23 do 27 januari 2006 godina be{e odr`an Prviotdel na redovnata sesija za 2006 godina na Parlamentarnoto sobranie na Sovetotna Evropa. Na sesijata u~estvuvaa: {efot na Delegacijata g. Igor Ivanovski,~lenot na Delegacijata g. Zoran Krstevski i zamenikot na ~lenot na Delegacijata g.Andrej @ernovski, vo pridru`ba na g. Nikola Todorovski, sekretar naDelegacijata i Marija Stefanova kosekretar na Delegacijata.

Vo tekot na sesijata svoe obra}awe imaa: pretsedatelot na Vladata naRepublika Bugarija Sergej Stani{ev, pretsedatelot na Romanija Trajan Basesku,pretsedatelot na Generalnoto sobranie na ON Jan Elijason, pretsedatelot naSenatot na Meksiko Enrike Xekson Ramirez, generalniot sekretar na Sovetot naEvropa g.Teri Dejvis i ministerot za nadvore{ni raboti na Romanija vo funkcijana pretsedava~ na Ministerskiot komitet na Sovetot na Evropa.

Na sednicata, po urgentna procedura se rasprava{e za navodnite tajnizatvori vo zemjite ~lenki na Sovetot na Evropa, a temi na rasprava bea ipotrebata za me|unarodna osuda na zlostorstvata na totalitaristi~kitekomunisti~ki re`imi, konceptot na "nacijata", parlamentarnata dimezija naObedinetite nacii, preispituvawe na akreditacijata na Azerbejxan vo Sovetot naEvropa po parlamentarnite izbori i drugi pra{awa.

1. Januarskata sesija, kako {to e i voobi~aeno zapo~na so izbor na pretsedatel ipotpretsedateli na Parlamentarnoto sobranie i konstituiraweto na rabotnite tela.Holandskiot parlamentarec Rene Van der Linden be{e izbran po vtorpat za mandat odedna godina (so pravo da bide izbran u{te edna{ slednata godina).

[efot na na{ata Delegacija Igor Ivanovski be{e izbran za eden odpotpretsedateli na Parlamentarnoto sobranie {to se slu~uva za prv pat od kakoRepublika Makedonija stana polnopraven ~len na Sovetot na Evropa vo 1995 godina.∗

Pretsedatelot zaedno so potpretsedatelite, pretsedatelite na politi~kite grupi ina komisiite na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa go so~inuvaatBiroto - najva`noto izvr{no telo na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa.Vo funkcija na potpretsedatel g. Igor Ivanovski ve}e na 24 januari ja vode{esednicata za evropskiot pridones za podobruvawe na koristeweto na vodite, aizvestitel vo ime na Komisijata za ekologija, zemjodelstvo i lokalni i regionalnipra{awa be{e gr~kiot pratenik Elza Dimitriu (Evropski narodni partii).Pri konstituiraweto na komisiite g-|a Ganka Samoilova Cvetanovska be{e povtornoizbrana za vtor pretsedatel na Komisijata za delovnik i imunitet.

2. Po urgentna postapka be{e razgleduvano pra{aweto za navodnite tajnizatvori vo zemjite ~lenki na Sovetot na Evropa koe so negovata najava predizvikaogromen interes kaj stranskite mediumi {to se prenese i kaj nas. Na sednicata za ovapra{awe se vode{e preliminarna debata vrz osnova na Informativniot memorandum2

na izvestitelot g. Dik Marti ([vajcarija LDR). Na prestojnata aprilska sesija naParlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa, po dopolnuvawata od strana nanacionalnite delegacii, se o~ekuva da bide podnesen izve{taj za ova pra{awe sopredlog na rezolucija, odnosno preporaka, koi }e bidat predmet na rasprava iusvojuvawe.

Istovremeno od strana na generalniot sekretar na Sovetot na Evropa g. TeriDejvis e upateno barawe do vladite na zemjite ~lenki na Sovetot na Evropa da dadatinformacii za ova pra{awe najdocna do 21 fevruari 2006 godina, imaj}i predviddeka stanuva zbor za navodno seriozna povreda na Evropskata konvencija za~ovekovite prava.

1Spored pravilata 14. 2 i 3 od Delovnikot na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa20 potpretsedateli se biraat so mandat od edna godina vrz osnova na sistemot na rotirawe.Dokolku zemjata ne nominira pretstavnik, nejzinoto mesto ostanuva uprazneto, {to ovoj pat toase slu~i so Gruzija.2 AS/Jur (2006) 03 http://assembly.coe.int

164

Vo tekot na januarskata sesija na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot naEvropa vo Strazbur {efot na Delegacijata g. Igor Ivanovski ostvari sredba so g. DikMarti. So ogled deka vo nekoi diskusii na plenarnata sesija be{e spomnat i vojavnost poznatiot slu~aj El Masri, bea dadeni dopolnitelni objasnuvawa deka voMakedonija ne postojat kakvi bilo centri za nelegalno zatvorawe nitu aktivnostisvrzani so transport na lica vo sorabotka so stranski razuznava~ki slu`bi.Zamoleno e do dobivaweto na oficijalna informacija od nadle`nite vlasti vo rokotpredviden od Sovetot na Evropa da ne se davaat izjavi imaj}i predvid deka tie vojavnosta moàt da predizvikaat dezinformacii i {pekulacii. Dik Marti kategori~noizjavi deka nitu vo negovoto izlagawe na plenarnata sednica nitu vo tekstot naInformativniot memorandum ne ja obvinil Republika Makedonija, kako ni koja bilodruga evropska dràva. Pritoa go spomna slu~ajot na kidnapiraweto na dvajcatateroristi od strana na stranska razuznava~ka slu`ba od eden aerodrom vo Italija,bez znaewe na intalijanskite vlasti.

Kako izvestitel na Komisijata za pravni pra{awa i ~ovekovi prava g. Martio~ekuva {to e mo`no poskoro da dobie pismen odgovor na pokrenatoto pra{awe i odstrana na Delegacijata vo ime na Sobranieto na Republika Makedonija.

3. Edna od centralnite temi be{e posvetena na potrebata za me|unarodnaosuda na zlodelata na totalitarnite komunisti~ki reìmi za {to Izve{taj odstrana na Politi~kata komisija podnese izvestitelot g. Goran Lindblad ([vedska,Grupa na evropski narodni partii).

Spored Izve{tajot totalitarnite komunisti~ki reìmi koi vladeeja voCentralna i Isto~na Evropa vo minatiot vek i koi se sé u{te na vlast vo nekolkudràvi vo svetot, se bez isklu~ok, karakteristi~ni po masivnoto kr{ewa na~ovekovite prava. Ovie krivi~ni dela vklu~uvaa ubistva, ekzekucii, zatvorawe vokoncentracioni kampovi, izgladnuvawe, deportacii, tortura, ropstvo i drugi formina masoven teror. Od strana na izvestitelot i Komisijata se osuduvaat ovie povredina ~ovekovite prava i se povikuvaat dràvite ~lenki, koi sé u{te toa ne go storile,da ja preispitaat istorijata na komunizmot i nivnata sopstvena istorija i jasno da sedistanciraat od izvr{enite zlodela na totalitaristi~kite komunisti~ki reìmi,dodeka na `rtvite treba da im bide dadeno razbirawe i satisfakcija za stradawata.

Raspravata predizvika kontroverzii i sprotistavuvawa me|u pratenicitepretstavnici na levite i desnite partii vo Parlamentarnoto sobranie, a predpalatata na Sovetot na Evropa bea odràni i demonstracii, predvodeni odprotivnicite na vlasta na KP Kina. Pretstavnicite na levite partii vo odnos napredloènite dokumenti iznesoa niza zabele{ki i barawe dokumentite da bidatvrateni i doraboteni so ogled deka stavaat znak na ednakvost me|u zlostorstvata nakomunizmot i nacizmot, zanemaruvaj}i gi pritoa `rtvite na komunistite vo borbataprotiv fa{izmot, a vo sebe nosat i opasnost od vozobnovuvawe na "neomakartizmot"vo odnos na pripadnost kon komunisti~kite partii. Od druga strana, pak pripadnicitena desnite partii ukaùvaa deka Evropa ne moè da odi ponatamu ako ne zazeme jasenstav sprema zlostorstvata vo minato kako biten preduslov za vistinska demokratija.

Po pove}e ~asovna rasprava i glasawe, predloènata Rezolucija3 be{e usvoena,so prosto mnozinstvo, no ne i predlogot na Preporakata. Predlogot na preporakata sokoja od dràvite ~lenki e barano da bidat prezemeni merki za na~inot na koj bi biloizvr{eno preispituvawe na komunisti~koto minato ne be{e usvoena poradi toa {to nego dobi propi{anoto dvotretinsko mnozinstvo neophodno za ovoj vid dokument.

Imaj}i gi predvid statutarnite i delovni~ki odredbi na Parlamentarnotosobranie na Sovetot na Evropa spored koi vo diskusiite i glasaweto na plenarnitesednici i vo komisiite, pratenicite gi zastapuvaat partiskite i li~nite stavovi, voovaa kontroverzna rasprava pratenicite od na{ata Delegacija u~estvuvaa soglasno sopluralniot partiski sostav na Delegacijata.Zaradi zna~eweto na ova pra{awe usvoenata Rezolucija se priloùva na ovoj izve{tajso cel zapoznavawe na Sobranieto na Republika Makedonija i nadle`nite sobraniskii vladini tela.

3 Vo prolog e daden integralniot tekst na Rezolucijata.

165

4. Vo svoeto obra}awe pretsedatelot na Vladata na Republika Bugarija,g. Sergej Stani{ev, se zadrà na aktivnata uloga na Bugarija vo procesot nademokratskite reformi i evropskata integracija na regionot na Zapaden Balkan, kakoi vo razvojot na dobrososedskite odnosi, sorabotkata i solidarnosta so zemjite voregionot. Vo toj kontekst ukaà na klu~noto zna~ewe na predizvikot na iznao|awe feri trajno re{enie na kosovskoto pra{awe, koe }e obezbedi politi~ka stabilnost,regionalna integracija i ekonomski prosperitet.

Bugarskiot premier g. Sergej Stani{ev go naglasi cvrstoto uveruvawe dekaEvropskiot sud za ~ovekovi prava, kako vistinska panevropska institucija, treba daima vitalna uloga vo razvojot na novata institucionalna arhitektura na Evropa.Pritoa, toj istakna deka Bugarija postojano gi poddrùva site merki so cel da seza~uva i unapredi efikasnosta na sudot.

Kako naglasena karakteristika na sovremena Bugarija toj ukaà na uspe{niotmodel na me|ueti~kite odnosi koj e cvrsto vtemelen vo Bugarija. Ovoj model se zasnovana principite na dobrovolno integrirawe na malcinstvata vo civilnoto op{testvo ina za{tita na etni~kiot, verskiot i lingvisti~kiot identitet na licata pripadnicina malcinstvata.

Vo vremeto rezervirano za pra{awa do g. Sergej Stani{ev, g. Andrej @ernovskiupati pra{awe dali vo vrska so Koridorot 8 koj e vraten na listata na prioritetnikoridori na EU, Republika Bugarija - kako zemja koja se priklu~uva kon EU i RepublikaMakedonija - kako zemja kandidat, moàt zaedni~ki da nastapat pred evropskitepartneri za ovoj vaèn proekt. Gospodinot Stani{ev se soglasi so vakvata potreba nakoja treba da se pristapi so seta serioznost i re~e deka politi~kite lideri nazemjite opfateni so Koridorot ~esto razgovaraat za ova pra{awa, no ne e napravenodovolno za privlekuvawe na me|unarodnite finansiski institucii, mo`ni donatori idrugi zainteresirani strani. Od nivna strana tie rabotat na implementacija na siteaspekti na Koridorot - èleznicata, AMBO proektot, kako i eventualniot naftovodme|u Burgas i Valona. Op{to zemeno, spored nego, kolku pove}e ima transportnikoridori i naftovodi vo regionot i vo Evropa, tolku e pogolema i na{ata stabilnost.

Koristej}i ja mo`nosta za dopolnitelno pra{awe, dadena od pretsedatelot naParlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa Van der Linden, Andrej @ernovskiupati pra{awe dali Republika Bugarija kone~no }e ja prifati odlukata naEvropskiot sud za ~ovekovi prava za registrirawe na organizacijata na makedonskotomalcinstvo "Omo Ilinden". Vo odgovorot g. Stani{ev re~e deka Bugarija vo celost none i avtomatski, }e gi ispolni odlukite na Evropskiot sud, podvlekuvaj}i dekabugarskiot Ustav dava polno pravo za izjasnuvawe na nacionalniot identitet na sekojpoedinec, vkluvaj}i gi i ne{to pove}e od 5.000 poedinci koi se deklarirale deka seMakedonci5.

5. Na sednicata na Politi~kata komisija vrz osnova na sogalsnosta na Birotona Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa se razgleduva{e i pra{aweto nanazna~uvawe na izvestitel za pra{aweto na vremenoto ime na RepublikaMakedonija vo Sovetot na Evropa. [efot na Gr~kata delegacija g-|a ElzaPapadimitriu (Evropski narodni partii) insistira{e ova pra{awe da bide odloènoso ogled deka postoi pozitiven napredok vo odnosite na dvete zemji. Toa od strana napretsedatelot na Vladata g. Bu~kovski bilo prezentirano na posledniot sostanok naSobranieto na ZEU i vo komunikacija so nivniot pretsedatel na Vladata g.Karamanlis. Vo konsultaciite me|u dvete vladi i vo ON vo Wujork so posredstvo na g.Metju Nimic se bara zaemno prifatlivo re{enie. Pritoa, taa potencira{e dekaBiroto po raspravata za polti~kata situacija vo Republika Makedonija na sostanokotvo Lisabon vo letoto 2005 godina ne se baralo da se prezemaat natamo{ni ~ekori.

Pretsedatelot na Polti~kata komisija, turskiot pratenik g. Ate{, ostroreagira{e, objasnuvaj}i deka stanuva zbor za neto~na interpretacija na stavot naBiroto vo vrska so {to Politi~kata komisija na svojata prethodna sednicaraspravala i odlu~ila da se opredeli izvestitel. Zemaj}i zbor vo raspravata, {efotna Delegacijata Igor Ivanovski se zaloì da bide sledena zapo~natata postapka za

5 Integralniot tekst na pra{aweto i odgovorot e daden vo prilog na Izve{tajot, sporedstanogramot od sednicata, odràna na 24 januari 2006 vo 15.00 ~asot - AS (2006) CR 3

166

rasprava za ova pra{awe bez dopolnitelni odloùvawa. Pritoa ja povtori gotovnostana Republika Makedonija na bilateralno nivo vo ramkite na ON da se prodolìdijalogot vo vrska so razlikite za upotrebata na ustavnoto ime na RepublikaMakedonija. No, naglasi deka vrz osnov na principite i zalo`bite na Sovetot naEvropa treba da se izbri{e prefiksot pred ustavnoto ime i pritoa gi povtoriargumentite od predlogot na Preporakata za vremenoto ime na Republika Makedonijavo Sovetot na Evropa, br 10538.

Predlogot da se prodolì so postapkata be{e prifaten od golemo mnozinstvona prisutnite ~lenovi na Politi~kata komisija. Vo ovaa smisla se o~ekuvaprodolùvawe na raspravata na prestojnite sostanoci vo tekot na ovaa godina.

6. Po parlamentarnite izbori odràni vo Azerbejxan, so ogled na kritikite zaseriozni prekr{uvawa na standardite na Sovetot na Evropa i na OBSE zasproveduvawe na izborite, se vode{e rasprava za prifa}awe na akreditacijata naAzerbejxan vo Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa. Raspravata za ovapra{awe e oceneta kako mo`nost da bide upaten jasen signal za potrebata zaza~uvuvawe na demokratskite standardi kako vo odnos na demokratijata i narodot naAzerbejxan, taka i za samiot Sovet na Evropa.

Na plenarnata sednica na Sobranieto e odlu~eno da se pobara od Biroto dabide nadgleduvano povtoruvaweto na izborite vo pove}e izborni edinici, zakaàniza 13 maj 2006 godina i da i se naloì na Komisijata za monitoring da prodolìodblisku da ja sledi sostojbata vo zemjata. Odlu~eno e na junskata sesija naParlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa povtorno da se rasparava zaakreditacijata i eventualnoto zamrznuvawe na statusot na Azerbejxan vo Sovetot naEvropa

7. Vo vreme koga Obedinetite nacii se soo~uvaat so te{kotiite zapostignuvawe na dogovor za reformi na Organizacijata, vo Parlamentarnoto sobraniena Sovetot na Evropa ne slu~ajno se razgleduva{e pra{aweto na parlamentarnatadimenzija vo aktivnostite na ON. Vo izve{tajot na italijanskiot pratenik g-|a Tawade Zilueta i vo usvoenata Rezolucija se istaknuva deka celiot sistem na Obedinetitenacii mora da bide transparenten i odgovoren pred op{testvoto i da im se dobliìna lu|eto na koi treba da im sluì. Kako prv ~ekor treba da bide zgolemenoto u~estvona parlamentarcite koi gi pretstavuvaat narodite vo svetot vo aktivnostite na ON.Toa podrazbira vospostavuvawe na parlamentarni komiteti so konsultativnafunkcija, za eden ili pove}e organi na Generalnoto sobranie. Dokolku toa se pokaèkako uspe{no, mo`no e da bide inspiracija za vospostavuvawe i na celosnoParlamentarno sobranie na ON, zasnovano na nacionalni delegacii so konsultativnafunkcija vo odnos na planarnite sesii na Generalnoto sobranie na ON.

Pretsedatelot na tekovnata 60-ta sednica na Generalnoto sobranie na ON g. JanElijason, vo svoeto izlagawe naglasi deka reformite koi se na dneven red vosvetskata organizacija se za toa da gi napravat ON porelevantni za narodite nasvetot, vo soo~uvaweto so globalnite problemi i vo nadminuvaweto na razlikite vosvetot. Parlamentarcite, spored nego, moàt da odigraat zna~ajna uloga voostvaruvaweto na mileniumskite razvojni celi na ON predvideni da se realiziraatdo 2015 godina.

8. Na sesijata be{e razgledan i Izve{tajot na romanskiot pratenik \er| Frundaza konceptot na "nacija" koj zaradi svojata kontroverznost be{e podolgo vremerazgleduvan, odnosno vra}an na povtorno razgleduvawe vo komisiite naParlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa. Spored Izve{tajot sekoj treba daima pravo da se definira kako ~len na koja bilo nacija vo kulturna smisla na zborot,bez ogled na dràvjanstvoto. Ponatamu, site dràvi ~lenki na Sovetot na Evropatreba da odbegnuvaat da se opredelat so ekskluzivno etni~ki obele`ja i treba dastorat se {to e vo nivnata mo`nost za za{tita na malcinstvata vo sopstvenite zemji iza spodeluvawe na etni~ko-kulturnite vrski so delovite na sopstveniot narod koikako malcinstva ìveat vo sosedstvoto.

167

Vo usvoenata Preporaka se povikuva Komitetot na ministrite da gi prezemeneophodnite merki za prodolùvawe na sorabotkata so Evropskata unija vo pogled napostignuvawe na zaedni~ka politika vo odnos na za{titata na nacionalnitemalcinstva.

* * * * *

Me|unarodnite organizaci od svetskata, preku transatlantskite i evropskite,do regionalnite se nao|aat vo period na preispituvawe na svoeto mesto i uloga. Nadneven red se promenite vo institucionalna struktura, utvrduvaweto na me|usebniteodnosi i sorabotkata, redefinirawe i redizajnirawe na celite, principite izalo`bite vrz koi se sozdadeni niza me|unarodni organizacii. Nezaobikoliv segmentvo prilagoduvaweto na promenite i koncepiraweto na sovremenata idna uloga name|unarodnite organizacii e parlamentarnata dimenzija na nivnata aktivnost.Zaradi svojata prirodna povrazanost so gra|anite, kako niven glas i reprezent, tokmuovaa dimenzija moè da ima zna~ajna uloga vo nadminuvaweto na demokratskiot jaz iodvoenosta na mno{tvoto na ovie supranacionalni strukturi vo odnos na realnitepotrebi, mo`nosti i interesi na narodite i gra|anite. Vo tek se zna~ajni, ponekoga{òl~ni i razo~aruva~ki polemiki preku koi se preispituvaat sopstvenite koncepciii vizii (neuspe{noto reformirawe na ON, zastojot vo usvojuvaweto na Evropskiotustav itn.) Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa, kako najstara i najbrojnaevropska organizacija e edna od javnite areni vo koi se preispituva {to Evropanavistina saka i {to moè da pravi, osobeno koga se vo pra{awe demokratskiot razvoji ~ovekovite prava.

Vo toj kontekst se razgleduva implementacijata na dokumentite na Tretiotsamit na Sovetot na Evropa i na Akcioniot plan koi sé u{te ne se prosledeni sosoodvetna realizacija; se razgleduvaat odnosite so EU vrz osnova na posebenmemorandum za razbirawe i pove}e drugi nacrti na dokumenti; se doizgraduvaatodnosite so OBSE koi istovremeno se i kooperativni i konkurentni, osobeno koga e vopra{awe nadgleduvaweto na izborite; se stavaat pod evropska ideolo{ka lupapra{awata kako {to se nelegalnite i neusoglasenite so evropskite konvenciipostapki vo borbata protiv terorizmot, me|unarodnata osuda na totalitarnitekomunisti~ki reìmi i na vozobnovuvaweto na nacisti~kata ideologija (vonedostatok na op{to prifatlivata definicija na nacionalnite malcinstva);osovremenuvaweto na konceptot na "nacijata" i na relaciite so delovite na naroditekoi kako nacionalni malcinstva ìveat vo sosednite zemji i sekako se nadgleduvaatobvrskite na zemjite ~lenki prezemeni so priemot vo ~lenstvo ili so pristapuvawekon konvenciite na Sovetot na Evropa, zaradi {to vo tek e preispituvawe na statusotna Azerbejxan i se u{te e zamrznata procedurata za priem na Belorusija za ~lenstvo.Ovie pra{awa se predmet na intenzivna razmena na mislewa na plenarnite sesii i naformalnite i neformalnite sostanoci, kakov {to be{e prviot sostanok napretsedatelot na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa so {efovite nadelegaciite. Tie se prosledeni i so zgolemeniot senzibilitet na mediumitestranskite, a se pove}e i doma{nite.

Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa i negovite rabotni tela seprostor na koj i malite zemji moàt da gi sledat, navremeno da gi prepoznavat i daparticipiraat vo sovremenite politi~ki trendovi. Prisustvoto i aktivnoto u~estvona ovaa me|unarodna scena ovozmoùva na prepoznatliva, komparativna osnova da seafirmiraat i prezenitiraat sopstvenite dostigawa, no i da se sozdava kriti~ka ievropski naso~ena svest vo odnos na ona {to doprva treba da bide napraveno. Pritoane treba da se zanemari deka analizite, procenite i stavovite na Sovetot na Evropavo odnos na oddelni zemji se vo postojana cirkulacija, preto~uvawe i osmoza tokmu soevropskite i evroatlantskite organizacii koi se na{a strate{ka cel EU i NATO.

Delegacijata vo Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa vo ovoj momentima i zasilen prostor na svoeto dejstvuvawe so ogled deka za prv pat od svoetodesetgodi{no ~lenstvo nejzin pretstavnik zazema i pozicija na potpretsedatel naSobranieto. Vrz osnova na taa funkcija, kako ~len na najvisokiot i najzna~aenizvr{en organ na Parlamentarnoto sobranie - Biroto e vo mo`nost neposredno da gi

168

izrazuva i {titi interesite na na{ata zemja za pra{awata vo nadle`nosta naSovetot na Evropa. Na ova nivo na odlu~uvawe vo ramkite na Parlamentarnotosobranie na Sovetot na Evropa dosega, za niza pra{awa, moravme da dejstvuvame prekuposrednici i poddr`uva~i. Celosno iskoristuvawe na ovaa mo`nost otvora prostor zadovr{uvawe na procesot na postmonitoring dijalogot (koj voobi~aeno prethode{e naunapreduvaweto na statusot vo procesot na priklu~uvawe kon EU), za pokrenuvawe napra{awata kakvo {to e upotreba na ustavnoto ime vo Sovetot na Evropa i niza drugi.Pozicijata vo rakovodeweto so oddelni sednici i vo drugi aktivnosti svrzani sopretstavuvaweto na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa treba da bidesfatena i kako svoeviden test za kapacitetot za rakovodewe so ovaa organizacija vofunkcija na podgotovki za pretstojnoto pretsedatelstvo so Ministerskiot komitet,koga po sistemot na rotacija po nekoja godina Republika Makedonija za prv pat }e japrezeme taa funkcija. Na evropska scena treba da ja nadminuvame ulogata na lokalenakter, koj samo o~ekuva da dobiva poddr{ka i pomo{ i da gi demonstriramepodgotvenosta, posvetenosta i sposobnosta da pridonesuvame vo razre{uvaweto nazaedni~kite predizvici. Is~ekori vo toj pravec se i nastapite na najvisokitedr`avni funkcioneri na plenarnite sesii na Parlamentarnoto sobranie na Sovetotna Evropa, kako i organizirawe na sednici na oddelni komisiii vo RepublikaMakedonija, zaradi {to vo tekot na januarskata sesija e pokrenata soodvetnainicijativa za takvi aktivnosti vo pretstojniot period.

169



IZVE[TAJ

za u~estvo na sostanocite na Komisijata za pravni pra{awa i~ovekovi prava i Komisijata za politi~ki pra{awa

odr`ani na 13 i 14 mart 2006 godina vo Pariz, Francija

Skopje, april 2006

172

Vo Pariz, Francija na 13 i 14 mart 2006 godina bea odràni sostanoci na dvekomisii na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa: Komisijata za pravnipra{awa i ~ovekovi prava i Komisijata za politi~ki pra{awa Na sesijatau~estvuvaa {efot na Delegacijata Igor Ivanovski i Marija Stefanova kosekretarna Delegacijata.

Komisija za pravni pra{awa i ~ovekovi prava

Na sostanokot na Komisijata za pravni pra{awa i ~ovekovi prava serazgleduva{e Nacrtot na izve{tajot na izvestitelot Aleksandar Arabaxiev, BugarijaSocijalisti~ka grupa, za ôvekovite prava na pripadnicite na vooruènite sili ibe{e usvoena Nacrt na rezolucijata so koja Komisijata za pravni pra{awa i ~ovekoviprava izrazi èlba Parlamentarnoto sobranie u{te edna{ da mu se obrati naKomitetot na ministri i na zemjite ~lenki vo vrska so unapreduvaweto napo~ituvaweto na pravata na pitomcite i efektivnata implementacija na pravniteisntrumenti, koi postojat na evropsko nivo. Pripadnicite na vooruènite sili,pitomci, volonteri ili vojnici od kariera, moraat da gi uìvaat site prava i slobodikako i ostanatite gra|ani. Zatoa Parlamentarnoto sobranie mora da go pro{iriobemot na svoite preporaki so cel da gi pokrie site koi se na voena slu`ba vo Evropabez ogled na nivniot status, osobeno onamu kade {to e vo pra{awe pravnata za{titana nivnite prava. Ona {to e va`no e zaedni~ki principi da se koristat kako ramka zavooru`nite sili vo Evropa i da se definiraat zaedni~ki pravila, prava i obvrskikoi moraat da bidat vklu~eni vo regulativata za voeniot personal. Ovaa neophodnostnaloì akcija od strana na Komitetot na ministri i zapo~nuvawe na rabota na novapreporaka.

Komisijata gi razgleduva{e Programata za rabota i prioritetite za 2006godina na Parlamentarnoto Sobranie izgotveni od Biroto na Sobranieto i usvoidopolnet memorandum na ovaa tema, imaj}i gi predvid novite predizvici vo oblastiteza koi taa e nadle`na. Glavnite oblasti na koi }e se fokusira rabotata vo 2006godina se promoviraweto na zaedni~ki fundamentalni vrednosti: ~ovekovi prava,vladeewe na pravoto i demokratijata, zajaknuvawe na bezbednosta na evropskitegra|ani, gradewe na pohumana Evropa, pottiknuvawe na sorabotkata so drugiteme|unarodni i evropski organizacii i institucii, implementacija na Akcioniot plan itransparenten i efikasen Sovet na Evropa.

Kako to~ka na dnevniot red be{e i Izve{tajot za So~uvuvaweto izajaknuvaweto na vode~kata uloga na Sovetot na Evropa i vo odnos na Evropskataunija vo postavuvaweto na osnovnite pravni standardi vo Evropa podnesen odholandskiot pratenik Erik Jurgens. (Grupa na socijalisti~ki partii). Na ovaa tema bearazmeneti mislewa so dvajcata prisutni pratenici od Evropskiot parlament zapredlogot za osnovawe vo ramkite na Evropskata unija na Agencijata zafundamentalni prava. Imeno, na sostanokot na Evropskiot sovet odràn na 12 i 13dekemvri 2003 godina, pretstavnicite na zemjite ~lenki na EU naglasuvaj}i java`nosta na sobirawe i analiza na podatoci za ~ovekovite prava so cel zadefinirawe na evropskata politika vo ovaa oblast, se soglasija da go pro{iratmandatot na postojniot Evropski monitoring centar za rasizam i ksenofobija i toj daprerasne vo Agencija za fundamentalni prava. ^lenovite na Komisijata izrazijazagriènost poradi seriozniot rizik od duplirawe na aktivnostite na Sovetot naEvropa. Be{e naglaseno deka Sovetot na Evropa vo svoeto 55-godi{no postoewe imarazvieno {irok spektar od specijalizirani mehanizmi za za{tita na ~ovekoviteprava i geografski gi pokriva site zemji vo Evropa, so isklu~ok edinstveno naBelorusija. Ponatamu, faktot {to site evropski dràvi nema da moàt da u~estvuvaatvo Agencijata }e sozdade rizik na sozdavawe na linii na podelba i dvojni standardivo za{titata na ~ovekovite prava vo Evropa. Pretstavnicite na Evropskiotparlament g-|a Kinga Gal, vo svojstvo na izvestitel na Komisijata za gra|anskislobodi, pravda i vnatre{ni raboti i g. ên Ozdemir od Komisijata za nadvore{na

173

politika, objasnija deka Agencijata }e odbezbeduva informacii i podatoci zapra{awa vrzani so fundamentalnite prava i }e obezbeduva garancii za principiteizneseni vo ~lenovite 6 i 7 od Dogovorot za Evropskata unija i Povelbata zafundamentalni prava na Evropskata unija kako {to e donesena vo Nica na 7 dekemvri2000 godina. Za da se unapredi sega{nata sostojba so ~ovekovite prava vo EU potrebnoe telo koe }e moè da gi poddrùva aktivnostite na instituciite t.e. Evropskiotombudsman, Kontrolorot za za{tita na evropskite podatoci i Sudot na pravdata naEvropskata zaednica. Pozicijata na Agencijata treba da se zajakne so jasen dogovorme|u Sovetot na Evropa i Evropskata zaednica za da se izbegne duplirawe i za dabide Agencijata efikasna. Agencijata, isto taka }e ima pravna osnova koja }e iovozmoì da sobira podatoci za treti dràvi koga e vo pra{awe sproveduvaweto napolitikata na EU. Celta na sostanokot be{e razmenata na mislewa me|u ~lenovite naKomisijata i evropratenicite i pridonesot na Parlamentarnoto sobranie na Sovetotna Evropa vo postapkata na konsultacii za osnovawe na Agencija za fundamentalniprava.

Vo vrska so navodnite tajni zatvori vo zemjite ~lenki na Sovetot na Evropa,na sostanokot generalniot sekretar na Sovetot na Evropa g. Teri Dejvis goprezentira{e Izve{tajot za iskoristuvawe na negovite ovlastuvawa spored ~lenot52 od Evropskata konvencija za ~ovekovi prava. Imeno, postojat izve{tai koisugeriraat deka poedinci, osobeno lica za koi postoi somnevawe deka se involviranivo teroristi~ki dela, bile apseni ili pritvorani ili bile transportirani dodekabile li{eni od sloboda, od ili na inicijativa na stranski agencii, so aktivna ilipasivna sorabotka na dràvite strani na Konvencijata ili od dràvi strani na nivnasopstvena inicijativa, bez vakvoto li{uvawe od sloboda da bide priznato.Izve{tajot na generalniot sekretar gi sodrì rezultatite i analiza na odgovorite napra{alnikot dostaven do zemjite ~lenki na Sovetot na Evropa (Dokument SG/Inf(2006)5). Najserioznite problemi spored odgovorite na pra{alnikot se odnesuvaat nasposobnosta nadle`nite vlasti da otkrijat nelegalni aktivnosti na li{uvawe odsloboda ili transport na pritvoreni lica i da prezemat re{itelna akcija protiv niv.Isto taka, Izve{tajot izrazuva seriozna zagriènost deka nekoi zemji ~lenki neodgovorile ili nepotpolno odgovorile na pra{aweto broj 4 (Dali od 1 januari 2002godina nekoj dràven slu`benik bil vme{an, preku akcija ili propust vo vakvoli{uvawe od sloboda ili transport na pritvorenici, dali oficijalnata istraga e votek ili e zavr{ena?). Na sostanokot izvestitelot Dik Marti informira{e dekaIzve{tajot za navodnite tajni pritvori vo zemjite ~lenki na Sovetot ne Evropa }e goprezentira na redovnata junska sesija na Parlamentarnoto sobranie na Sovetot naEvropa.

Komisija za politi~ki pra{awa

Na sostanokot na Komisijata za politi~ki pra{awa, isto taka bearazgleduvani prioritetite za 2006 godina i predlozite na Biroto. Na sostanokotbe{e dodadena u{te edna to~ka: iznao|aweto na zaedni~ki odgovor na novitepredizvici na demokratijata.

Izvestitelot Mihail Margelov zboruva{e za sostojbata na Bliskiot Istok irazvojot na nastanite po izborite vo Palestinskiot zakonodaven sovet.Parlamentarnoto Sobranie na Sovetot na Evropa odbliksu ja sledi sostojbata voregionot, a osobeno Komisijata za politi~ki pra{awa nastojuva da pridonese zadijalogot na parlamentarno nivo me|u dvete strani vo konfliktot. Sobranieto japovika Komisijata za politi~ki pra{awa da ja razgleda mo`nosta da go iskoristiPotkomitetot za Bliskiot Istok, kako tripartiten forum za parlamentarcite odKnesetot, Palestinskiot zakonodaven sovet i Parlamentarnoto Sobranie da sednat naednakva osnova so pravo da zboruvaat i da podnesuvaat predlozi za idnata agenda irabota na Potkomitetot. Izvestitelot predloì da go prezentira Izve{tajot zasostojbata na Bliskiot Istok po parlamentarnite izbori vo Palestinskiotzakonodaven sovet za vreme na Vtoriot del na sesijata vo april.

174

Na sostanokot, isto taka, se zboruva{e za zajaknuvaweto na aktuelnosta naSovetot na Evropa i dobliùvaweto na principite za koi toj se zalaga do gra|anite.Izvestitelot g. @oao Bosko Mota Amaral vo svojata Nacrt na rezolucija istakna dekapreduslov za toa e mandatot i nadle`nostite na Sovetot na Evropa da bidat jasni. NaTretiot samit na {efovite na dràvi i vladi na Sovetot i Evropa vo Var{ava vo2005 godina jasno bea identifikuvani prioritetite na Sovetot na Evropa vonarednite godini. Sobranieto smeta deka izgotvuvaweto na Strategijata zakomunikacija e sledniot iten i neophoden ~ekor da se dobliì Sovetot na Evropa dosvoite 800 milioni gra|ani. Instrumentite za postignuvawe na ovaa cel se: podobraorganizacija i spodeluvawe informacii me|u razli~nite sektori na Organizacijata,poprofesionalen odnos kon komunikacijata, podobro iskoristuvawe na postojniteresursi i podbro upravuvawe i efikasnost. Vo Nacrtot na preporakata izvestitelotmu prepora~a na Sovetot na ministri da predvidi osnovawe na punktovi zainformacii za Sovetot na Evropa vo sekoja zemja ~lenka ako e neophodno vopartnerstvo so nacionalnite, regionalnite i lokalnite vlasti, univerziteti ilidrugi me|unarodni institucii. Na ovaa tema bea razmeneti mislewa so g-|a SedaPimpanskaja, direktor na komunikacii i istraùvawe na Sovetot na Evropa.

Komisijata go razgleda i Nacrtot na izve{tajot na tema Evropskitemuslimanski zaednici soo~eni so ekstremizam, na izvestitelot g. Daniel Gule, vosvetlinata na nastanite koga vo glavnite evropski gradovi poedinci odmuslimanskite zaednici, rodeni, vospituvani i obrazuvani vo evropskite razvienidemokratii, moàt da bidat inspirirani od ekstremni tolkuvawa na religijata daizvr{at teroristi~ki dela. Vo Nacrtot be{e naglasena potrebata da se kreirapolitika koja }e se odnesuva na problemot na otu|uvawe i radikalizacija vrz osnovana tesna sorabotka so zasegnatite zaednici vo soglasnost so vrednostite nademokratijata, vladeeweto na pravoto i ~ovekovite prava.

Ostanati temi za koi se rasprava{e bea sostojbata vo Kazahstan, sostojbata vorepublikite na Centralna Azija, sostojbata vo Belorusija i konfliktot vo NagornoKarabah i raspravata na OBSE na Konferencijata vo Minsk.

Na krajot na sostanokot bea nazna~uvani izvestiteli za izve{tai i za mislewana pove}e temi. Na g. Pedro Agramunt, [panija, koj be{e i edinstveniot prijaven mube{e dovereno da izgotvi Izve{taj za vremenoto ime na Republika Makedonija voSovetot na Evropa. Izve{tajot treba da bide zavr{en vo 2008 godina.

* * * * *

Prisustvoto na sostanocite be{e vo funkcija na podgotovka za rabotata naredovnata aprilska sesija na PS na SE za pove}e pra{awa, kako odlukata zaformirawe na Agencija za fundamentalni prava i drugi pra{awa povrzani soaktuelnite odnosi me|u Sovetot na Evropa i Evropskata unija.

Imaj}i predvid deka vo vrska so Izve{tajot na generalniot sekretar g. TeriDejvis e upateno barawe Republika Makedonija da podnese dopolnitelni informacii,potrebno e i ponatamu ova pra{awe vnimatelno da se sledi. Kako {to be{e spomnato,za ova pra{awe }e se rasprava na redovnata junska sesija.

176


Delegacija na Sobranieto na RepublikaMakedonija vo PS na OBSE

IZVE[TAJ

od Pettata zimska sesija na Parlamentarnoto sobranie na OBSE, odr`ana na 23 i 24 fevruari 2006 godina

vo Viena, Avstrija

Skopje, mart 2006 godina

178

Parlamentarnoto sobranie na Organizacijata za bezbednost i sorabotka voEvropa (PS na OBSE), ja odrà svojata redovna Zimska sesija na 23 i 24 fevruari2006 godina vo Viena, Avstrija. Vo ramkite na Pettata zimska sesija bea odràni:sednica na Postojaniot komitet na PS na OBSE, oddelni sednici na Postojanatakomisija za politi~ki pra{awa i bezbednost, Postojanata komisija za ekonomskipra{awa, nauka, tehnologija i ìvotna sredina i Postojanata komisija zademokratija, ~ovekovi prava i humanitarni pra{awa, zaedni~ka sednica na tritepostojani komisii, kako i Specijalna debata na tema: "Svetskata kriza vo odnos naslobodata na izrazuvawe i po~ituvaweto na religioznite veruvawa".

Na Pettata zimska sesija na Parlamentarnoto sobranie na OBSE u~estvuva{ed-r Blagoj Golomeov, ~len na Delegacijata vo Parlamentarnoto sobranie na OBSE,kako i g-|a Biljana Ognenovska, sekretar na Delegacijata.

Na sesijata, na koja u~estvuvaa nad 250 parlamentarci od 55 zemji ~lenki naOBSE i zemji partneri bea razgledani brojni pra{awa od nadle`nost na ovaaorganizacija, od aspekt na bezbednosta i sorabotkata vo Evropa.

SVEÊNO OTVORAWE NA ZIMSKATA SESIJA

Na sve~enoto otvorawe na Pettata zimska sesija na Parlamentarnoto sobraniena OBSE govorea: g. Alsi Hejstings, pretsedatel na PS na OBSE, d-r Hajnc Fi{er,pretsedatel na Avstrija i g. Karel de Gut, minister za nadvore{ni raboti na Belgija ipretsedava~ so OBSE.

Kongresmenot g. Alsi Hejstings, pretsedatel na Parlamentarnoto sobranie naOBSE vo svoeto obra}awe se zadrà na novite zakani po bezbednosta i globalnitepredizvici, kako i na na~inite za spravuvawe so istite preku prodlabo~uvawe namultilateralnata sorabotka. Toj se osvrna na tekovnata svetska kriza vo vrska soslobodata na govorot i po~ituvaweto na religioznite veruvawa, podvlekuvaj}i japresudnata uloga na mediumite vo kreiraweto na socijalnite percepcii. Istovremeno,toj ukaà deka pravoto na sloboda na izrazuvawe treba da se praktikuva nadostoinstven i odgovoren na~in. Pretsedatelot g. Hejstings se osvrna i na skore{natatransnacionalna energetska kriza, nuklearnite aktivnosti na Iran i borbata protivsiroma{tijata, kako na~in za podobruvawe na bezbednosta i stabilnosta.

Pretsedatelot na Avstrija d-r Hajnc Fi{er im posaka dobredojde na u~esnicitena Pettata zimska sesija na Parlamentarnoto sobranie na OBSE i izrazi zadovolstvood golemiot broj prisutni pratenici, so {to ova zasedanie pretstavuva najgolemadosega odràna Zimska sesija. Toj ja naglasi zna~ajnata uloga na Parlamentarnotosobranie na OBSE vo unapreduvaweto i prodlabo~uvaweto na aktvinostite i celitena OBSE.

Na pratenicite im se obrati i g. Karel de Gut, minister za nadvore{ni rabotina Belgija i pretsedava~ so OBSE. Toj informira{e za prioritetite na belgiskotopretsedavawe so OBSE, pri {to se zadrà na procesot na reformi vo ramkite naorganizacijata. Pritoa, toj go podvle~e zna~eweto na aktivnostite na OBSE vorazre{uvaweto na konflikti i nabquduvaweto na izbori. Ministerot de Gut naglasideka e potrebno OBSE da prerasne vo dinami~na organizacija na idninata, za {to epotrebna silna svest za zaedni~kata cel od strana na site zemji ~lenki. Toj, istotaka, oceni deka Parlamentarnoto sobranie ima vitalna uloga vo garantiraweto nademokratskata priroda na OBSE. Po izlagaweto, pretsedava~ot so OBSE odgovara{ena brojni pra{awa od pratenicite vo vrska so trgovijata so lu|e i èni,nepo~ituvaweto na me|unarodnite dogovori od strana na Iran, nabquduvaweto naizbori i sl.

SEDNICA NA POSTOJANIOT KOMITET NA PS NA OBSE

Postojaniot komitet na Parlamentarnoto sobranie na OBSE, vo koj ~lenuvaat{efovite na delegaciite vo PS na OBSE, odrà sednica na 23 fevruari 2006 godina.Na sednicata bea razgledani tekovnite i idnite aktivnosti na Parlamentarnotosobranie.

179

Pretsedatelot g. Alsi Hejstings dade izve{taj za aktivnostite {to girealiziral od poslednata sednica na Postojaniot komitet, odràna vo oktomvri 2005godina vo Sveti Stefan, Crna Gora, vo ramkite na Esenskite sostanoci naParlamentarnoto sobranie na OBSE. Toj informira{e za ostvarenite oficijalniposeti na Kazahstan, Uzbekistan, Ermenija, Gruzija i Belgija, za sredbata soDràvniot sekretar na Soedinetite Amerikanski Dràvi, g-|a Kondoliza Rajs, kako iza u~estvoto i obra}aweto na Ministerskiot sovet na OBSE, odràn na 5 i 6 dekemvri2005 godina, vo Qubqana. Kongresmenot Hejstings, isto taka informira{e dekapretsedava~ot so OBSE, g. Karel de Gut go nazna~il za specijalen koordinator namisiite za nabquduvawe na pretsedatelskite izbori vo Belorusija i naparlamentarnite izbori vo Ukraina, {to }e se odràt naredniot mesec.

Blagajnikot na Parlamentarnoto sobranie, senatorot Xeri Graf{tajn dadepregled na finasiskata sostojba na organizacijata pri {to oceni deka me|unarodniotsekretarijat uspe{no rakovodi so buxetot, odrùvaj}i najvisoki standardi natransparentnost, odgovornost i efikasnost. Toj se zablagodari na Danskiot parlamentza nivniot finansiski pridones so koj se pla}a kirijata na kancelariite naSekretarijatot vo Kopenhagen, kako i na vladite vo Avstrija i Germanija, koiobezbeduvaat finansiska poddr{ka za Kancelarijata za vrski vo Viena. SenatorotGraf{tajn informira{e deka dosega se pristignati okolu 74% od sredstvata od~lenarinite na parlamentite ~lenki za periodot 2005/2006 godina i izrazi nade`deka naskoro }e pristigne i ostanatiot del od sredstvata.

Generalniot sekretar na Parlamentarnoto sobranie na OBSE, g. SpenserOliver, podnese izve{taj za rabotata na me|unarodniot sekretarijat, pri {to sezadrà na podgotovkite za Godi{nata sesija na PS na OBSE, {to }e se odrì vo juli2006 godina vo Brisel, Belgija. Toj informira{e i za sostanokot na Pro{irenoto birona Parlamentarnoto sobranie, {to se odràl na 4 dekemvri 2005 godina.

Na Postojaniot komitet mu bea prezentirani izve{taite za aktivnostite na ad-hok komitetite za Moldavija i za Abhazija, kako i na specijalnite pretstavnici zakonfliktot vo Nagorno Karabak i za borbata protiv trgovijata so lu|e.

Na sednicata se diskutira{e i za nabquduvaweto na parlamentarnite izborivo Azerbejxan, kade {to timot na nabquduva~i od Parlamentarnoto sobranie na OBSEbe{e predvoden od pretsedatelot na Sobranieto, g. Alsi Hejstings, kako i zanabquduvaweto na pretsedatelskite izbori vo Kazahstan, kade {to lider na timotbe{e g. Brus Xorx, porane{en pretsedatel na PS na OBSE.

Vo vrska so parlamentarnite izbori vo Azerbejxan, odràni na 6 noemvri 2005godina, be{e istaknato deka istite ne bile sprovedeni vo soglasnost some|unarodnite standardi za demokratski i fer izbori.

Istoto be{e konstatirano i za pretsedatelskite izbori vo Kazahstan, odrànina 4 dekemvri 2004 godina. Gospodinot Brus Xorx istakna deka iako bile zabeleàniodredeni podobruvawa vo odnos na prethodnite izbori, sepak i ovoj pat ne bileispolneti brojni zalo`bi na OBSE i standardite na Sovetot na Evropa zademokratski izbori. Toj istakna deka od Kazahstan se o~ekuvalo mnogu pove}e, soogled na toa deka zemjata ima podneseno kandidatura za pretsedavawe so OBSE. Istotaka, toj izrazi zagriènost {to Me|unarodnata misija za nabquduvawe na izborite(sostavena od pretstavnici na PS na OBSE, kancelarijata na OBSE za demokratskiinstitucii i ~ovekovi prava - ODIHR, PS na Sovetot na Evropa i Evropskiotparlament), od edna strana i Misijata za nabquduvawe na izborite na Zaednicata nanezavisni dràvi (ZND) od druga strana, izlegle so sosema sprotivna ocena naizborite. Imeno, spored ZND ovie pretsedatelski izbori bile fer i demokratski, somali propusti na odredeni glasa~ki mesta. Gospodinot Brus Xorx ukaà deka vo vrskaso ovaa nadquduva~ka misija pratenicite na OBSE bile mnogu kritikuvani inarekuvani "agenti na stranski slu`bi" od strana na pretstavnicite na ZND.

Postojaniot komitet go razgleduva{e predlogot na amandmanite na Delovnikotna PS na OBSE, koj bil ednoglasno usvoen na sednicata na Potkomitetot za Pravilana procedurata, odràna na 29 i 30 fevruari 2006 godina vo Brisel, Belgija. Voopse`nata debata, vo koja u~estvuvaa golem broj na pratenici, najgolemi zabele{kibea iskaàni vo vrska so amandmanot na Praviloto 13 od Delovnikot. Vo ovoj predlogna amandman, so koj se regulira odrùvaweto na Esenskite sostanoci na PS na OBSE,ne se spomnuva Mediteranskiot forum, koj redovno se odrùva vo ramkite na ovie

180

sostanoci. Od strana na diskutantite, isto taka be{e ukaàno deka na zemjite-partneri na OBSE treba da im bide ovozmoèno dokolku se zainteresirani, da giorganiziraat Esenskite sostanoci, a ne kako {to e predvideno vo predlogot naamandmanot, istite da se odrùvaat samo vo zemjite ~lenki na organizacijata. Soogled na toa deka ne be{e postignat konsenzus za utvrduvawe na amandmanite naDelovnikot, be{e odlu~eno Potkomitetot za Pravila na procedurata da prodolì sosvojata rabota so cel da predloì amandmani koi bi go dobile potrebniot konsenzusna slednata sednica na Postojaniot komitet, {to }e se odrì vo ramkite naGodi{nata sesija na PS na OBSE.

[efovite na delegaciite vo Parlamentarnoto sobranie na OBSE, isto takadiskutiraa za pretstojnite sostanoci na Sobranieto. Be{e odlu~eno slednite Esenskisostanoci (Konferencija, Sednica na Postojaniot komitet i Mediteranskiot forum)da se odràt na Malta (to~niot datum }e bide dopolnitelno utvrden). Postojaniotkomitet be{e informiran deka od pretsedatelot na Parlamentot na Andora e dobienaoficijalna pokana slednata Regionalna ekonomska konfrencija na PS na OBSE da seodrì naprolet 2007 godina vo Andora.

Postojaniot komitet ja nazna~i g-|a Sesilia Vigstom, potpretsedatel na Tretatapostojana komisija na PS na OBSE, za v.d. pretsedatel na ovaa komisija do izborot nanov pretsedatel vo juli 2006 godina, so ogled deka pretsedatelot g-|a Klaudia Nolteve}e ne e ~len na parlament.

SEDNICI NA POSTOJANITE KOMISII

Prvata postojana komisija za politi~ki pra{awa i bezbednost, odrà sednicana 23 fevruari 2006 godina. So sednicata pretsedava{e g. Goran Lenmarker,pretsedatel na Komisijata. Na ~lenovite na Komisijata im se obrati ambasadorotRolf Ekeus, visok komesar na OBSE za nacionalni malcinstva, koj informira{e zatekovnata studija za "novi malcinstva", koja se sproveduva vrz osnova na preporakitena Parlamentarnoto sobranie na OBSE. Ambasadorot Verner Vnent, {ef na Misijatana OBSE na Kosovo, isto taka se obrati na sednicata na Komisijata i informira{e zasostojbata na Kosovo i vo regionot, pri {to ja naglasi zna~ajnata uloga na OBSE ipridonesot {to moàt da go dadat pratenicite preku promocija na dijalog vobalkanskiot region. Gospodinot Volvgang Grosruk, izvestitel na Prvata komisija gi obrazloìsvoite nameri vo izve{tajot i rezolucijata za pretstojnata Godi{na sesija da jaanalizira sostojbata na Balkanot, a osobeno misiite na OBSE vo regionot.Predvideno e, vo funkcija na podgotovkata na izve{tajot i predlogot na rezolucijata,vo narednite meseci g. Grosruk da gi poseti zemjite od regionot, me|u koi i RepublikaMakedonija. Kongresmenot Benxamin Karden, pretsedatel na Vtorata postojana komisija zaekonomski pra{awa, nauka, tehnologija i ìvotna sredina, pretsedava{e so sednicatana Komisijata {to se odrà na 23 fervuari 2006 godina. Na sednicata svoe obra}aweima{e g. Bernar Snoj, koordinator na OBSE za ekonomski i ekolo{ki pra{awa, kojinformira{e za aktivnostite na negovata Kancelarija za borba protiv korupcijata ipromocija na pretpriemni{tvoto me|u malite pretprijatija ~ii sopstvenici se èniili pripadnici na malcinstvata. Gospodinot Rolan Blum, izvestitel na Komisijata, giprezentira{e temite koi }e gi razraboti vo negoviot izve{taj za Godi{nata sesija naParlamentarnoto sobranie na OBSE. Na ~lenovite na komisijata, isto taka im se obratija g. Stjuard Gilman,rakovoditel na Oddelenieto za borba protiv korupcijata na Kancelarijata naObedinetite nacii za droga i kriminal i g. Simeon Antulas, diplomatski sovetnik naMe|unarodniot komitet na Crveniot krst. So sednicata na Tretata postojana komisija za demokratija, ~ovekovi prava ihumanitarni pra{awa, {to se odrà na 24 fevruari 2006 godina pretsedava{e g-|aSesilia Vigstom, v.d. pretsedatel na Komisijata. Na sednicata se diskutira{e zazna~eweto na slobodnite i demokratskite izbori, koi ja odrazuvaat voljata nagra|anite. Direktorot na OBSE-ODIHR, g. Kristijan Strohal informira{e zaaktivnostite vo poleto na nabquduvaweto na izbori, pri {to go istakna zna~ajniotpridones na Parlamentarnoto sobranie na OBSE na ovoj plan, kako so direktno

181

u~estvo vo nabquduvaweto na izborite, taka i preku debati i rezolucii.Pretstavnikot na OBSE za sloboda na mediumite g. Miklo{ Harasti, isto takainformira{e za negovite aktivnosti povrzani so izborite, pri {to obrazloì {topretstavuva povolna mediumska sredina za izbori. Izvestitelot na Tretata komisija g-|a An-Mari Lizin dade pregled na osnovnitetemi koi planira da gi vklu~i vo izve{tajot za Godi{nata sesija: nabquduvawe naizbori, parlamentaren nadzor na bezbednosnite strukturi i zlodela na ~esta. Zaedni~kata sednica na trite postojani komisii se odrà na 24 fevruari 2006godina. Na ovaa sednica, so koja pretsedava{e pretsedatelot na Parlamentarnotosobranie na OBSE, kongresmenot g. Ajsi Hejstings, izve{taj podnese g-|a ToneTingsgard, specijalen pretstavnik na PS na OBSE za rodovi pra{awa. Izve{taipodnesoa i pretsedatelite na trite komisii, koi informiraa za rabotata nakomisiite i rezultatite od odrànite sednici.

Vo soglasnost so vospostavenata praktika, na ~lenovite na Parlamentarnotosobranie na OBSE im se obrati generalniot sekretar na OBSE, ambasadorot g. MarkPerin d Bri{ambo, koj informira{e za aktivnostite na OBSE i odgovara{e napra{awata postaveni od pratenicite.

SPECIJALNA DEBATA NA TEMA "SVETSKATA KRIZA VO ODNOS NA SLOBODATA NA IZRAZUVAWE I POÎTUVAWETO NA

RELIGIOZNITE VERUVAWA"

Vo ramkite na Zimskata sesija na Parlamentarnoto sobranie na OBSE, na 24fevruari 2006 godina se odrà debata na tema "Svetskata kriza vo odnos naslobodata na izrazuvawe i po~ituvaweto na religioznite veruvawa". Vovednoizlagawe za debatata podnese g. Miklo{ Harasti, pretstavnikot na OBSE za slobodana mediumite, koj podvle~e deka slobodata na izrazuvawe e stolb na demokratijata,no istovremeno gi povika novinarite odgovorno da ja izvr{uvaat svojata rabota.

Debatata, vo koja u~estvuvaa pedesetmina pratenici od delegaciite ~lenovi naParlamentarnoto sobranie na OBSE, kako i od Mediteranskite zemji-partneri,pretstavuva{e vistinski primer na parlamentaren dijalog i parlamentarnadiplomatija. U~esnicite vo debatata podednakvo gi osudija neopravdanite nasilstva{to proizlegoa kako reakcija na objavuvaweto na karikaturite na prorokot Muhamed ipovikaa na odgovorno praktikuvawe na slobodata na izrazuvaweto. Be{e naglasenodeka namesto da se izvr{uvaat nasilstva, lu|eto treba da se obratat do sudovite zada gi kaznat navredite na religijata i povredite na religioznite ~uvstva.Istovremeno, be{e oceneto deka ovaa kriza ne pretstavuva sudir me|u civilizaciite,nitu pak sudir me|u Istok i Zapad, tuku sudir me|u radikalite na dvete strani.

Vo tekot na debatata stana zbor i za ulogata na mediumite vo demokratskiteop{testva, principot na sekularizam, zna~eweto na obrazovanieto za tolerancijata,me|ureligiskiot dijalog, potrebata za borba protiv site formi na ekstremizam i sl.

* * * * *

Pettata zimska sesija na Parlamentarnoto sobranie na OBSE vo celost giispolni svoite postaveni celi: interakcija so vladinata dimenzija na OBSE, sledewena odlukite {to Parlamentarnoto sobranie gi donese na Godi{nata sesija odràna vojuli 2005 godina vo Va{ington i ovozmoùvawe na dijalog i me|usebno vlijanie za temii pra{awa vo vrska so aktivnostite na OBSE.

Vo tekot na Zimskata sesija ~lenot na Delegacijata na Sobranieto na RepublikaMakedonija, g. Blagoj Golomeov ostvari sredbi i kontakti so pratenici od pove}ezemji, me|u koi i so ~lenot na Bugarskata delegacija i porane{en pretsedava~ naOBSE, g. Solomon Pasi, koj pobara poddr{ka za negovata kandidatura za pretsedatelna PS na OBSE, na izborite {to }e se odràt vo ramkite na Godi{nata sesija naSobranieto vo juli 2006 godina.

182

Ocena e deka u~estvoto na Esenskite sostanoci na PS na OBSE ja potvrdiopravdanosta od zasileno prisustvo na makedonskite parlamentarni delegacii name|unarodnite sredbi i nastani na koi e potrebna afirmacija na RepublikaMakedonija. So zgolemeno prisustvo, kontakti i pozitivno gradewe na odnosite seovozmo`uva pogolem probiv i podobruvawe na imixot na zemjata vo stranstvo.

183

PRILOG 1

Soop{tenie na Postojaniot komitet za odbeleùvawe naMe|unarodniot den za eliminacija na nasilstvoto protiv ènite

Bukure{t, 25 noemvri 2005

Iljadnici èni vo Evropa sekojdnevno se soo~uvaat so fizi~ko, seksualno iprihi~ko nasilstvo. Sekoj den edna od pet èni na na{iot kontinent e `rtva nadoma{no nasilstvo. Ovoj problem e prisuten vo site zemji ~lenki na Sovetot naEvropa i gi opfa}a site socio-profesionalni kategorii. Premnogu `rtvi stradaat bezdrugite da znaat za toa i premnogu krivi~ni dela ostanuvaat nekazneti.

Denes, na ovoj Me|unaroden den za eliminacija na nasilstvoto vrz ènite,Sobranieto ja osuduva ovaa mnogu ~esta forma na nasilstvo vrz ènite vo Evropa vonivnite domovi. Stepenot i ra{irenost na doma{noto zlostavuvawe vo Evropa, {topretstavuva serizono kr{ewe na ~ovekovite prava, bara izmeni na zakonite iodnesuvaweto.

Parlamentarnoto sobranie odlu~i da i dade sesrdna poddr{ka napanevropskata kampawa za borba protiv nasilstvoto vrz ènite, vklu~uvaj}i go idoma{noto nasilstvo, koja Sovetot na Evropa }e ja sprovede vo tekot na 2006-2007godina. Sobranieto }e se obide da gi alarmira nacionalnite parlamenti na 46-tezemji ~lenki i javnosta voop{to za potrebata od prezemawe aktivnosti za spre~uvawei kaznuvawe na doma{oto nasilstvo i za ozbebeduvawe na pogolema pomo{ za `rtvite.Sobranieto planira da raboti zaedno so lokalnite vlasti i nevladinite organizaciiza da se osiguri uspe{na kampawa.

184

PRILOG 2Izve{tai za nelegalen pritvor i tajni letovi vo zemjite ~lenki naSovetot na Evropa - Generalniot sekretar ja aktivira procedurata

spored ~len 52 na Evropskata konvencija za ~ovekovi prava

Strazbur, 23 noemvri 2005.

Teri Dejvis, generalniot sekretar na Sovetot na Evropa deneska goinformira{e Komitetot na ministri na ovaa organizacija za negovata odluka daotvori oficijalna istraga za neodamne{nite izve{tai koi sugeriraat deka licaosomni~eni za terorizam bile tajno drèni vo pritvor ili transportirani prekupove}e zemji ~lenki na Sovetot na Evropa so mo`no vklu~uvawe na stranski agencii.

"So ogled na mnogu serioznata priroda na ovie izve{tai, odgovorot na Evropatreba da odi podaleku od politi~ki izjavi i istragi. Poradi toa odlu~iv da giupotrebam moite pravni ovlastuvawa spored ~len 52 na Evropskata konvencija za~ovekovi prava i formalno da pobaram informacii od site 45 vladi na zemjitepotpisni~ki na Konvencijata6. Ova e osmi pat kako se koristi ovaa procedura otkakoKonvencijata vleze vo sila vo 1953 godina. Mojata cel e da se otkrie {to, dokolkune{to, se slu~ilo, kako se slu~ilo i koj bil vklu~en. Toa treba da n& ovozmoì dadoznaeme ne{to pove}e za na~inite na koi vladite go osiguruvaat po~ituvaweto naKonvencijata vo kontekst na borbata protiv terorizmot i, dokolku e potrebno, da sepredloàt natamo{ni merki za spre~uvawe na idni naru{uvawa."

Vo pismoto upateno na 21 noemvri 2005 godina od vladite se bara da obezbedat,do 21 fevruari 2006 godina, ovjasnuvawe za na~inot na koj nivnite doma{ni zakoni jaosiguruvaat efektivnata implementacija na Konvencijata vo pogled na slednitekonkretni pra{awa:* na~inot na koj doma{nite zakonodavsta osiguruvaat deka deluvaweto nafunkcioneri na stranski agencii vo ramki na nivna juridikcija se predmet naadekvatni kontroli;* na~inot na koj nivnite doma{ni zakonodavstva osiguruvaat deka postojat adekvatnimerki da se spre~i nelegalno li{uvawe od sloboda na nekoe lice vo ramki na nivnajurisdikcija, bez ogled dali ova li{uvawe od sloboda e povrzano so nekoja aktivnostili se raboti za nedeluvawe za koe direktno e vinovna dràvata potpisnik ili dalitaa dràva im pomagala na agenti od druga dràva {to rezultiralo so vakvoli{uvawe od sloboda, vklu~uvaj}i i pomo{ vo transportirawe so avion ili na drugna~in na lica li{eni od sloboda na vakov na~in;*na~inot na koj nivnite doma{i zakonodavstva obezbeduvaat adekvatna reakcija nabilo kakvi nepo~ituvawa na pravata na licata od Konvencijata vo ramki na nivnajuridikcija, osobeno vo kontekst na li{uvawe od sloboda, kako rezultat naodnesuvawe na funkcioneri na stranski agencii. Osobeno, objasnuvawe za mo`nosta zaprezemawe na efektivni istra`ni dejstva koi se brzi, nezavisni i sposobni dadovedat do identifikacija i sankcionirawe na licata odgovorni za nelegalni akti,vklu~uvaj}i i na lica odgovorni za pomo{ vo vr{eweto na vakvi akti i isplata naadekvatna kompenzacija na `rtvite.

Vo kontekst na ovie objasnuvawa se bara objasnuvawe dali vo periodot od 1januari 2002 godina do denes nekoj javen funkcioner ili drugo lica koe deluva vooficijalno svojstvo bile vklu~eni na bilo koj na~in - so aktivnosti ili sonedeluvawe - vo nelegalno li{uvawe od sloboda na bilo koe lice ili votransportirawe na lice dodeka e toa li{eno od sloboda, vklu~uvaj}i i slu~ai kogali{uvaweto od sloboda se slu~ilo od srtana na ili po nagovor na nekoja stranskaagencija. Treba da se dadat informacii i dali e vo tek ili ve}e zavr{ila nekojaoficijalna istraga.

6 Monako, kako 46-ta zemja ~lenka na Sovetot na Evropa se u{te ne ja ratifikuvala Evropskatakonvencija za ~ovekovi prava, no se o~ekuva toa da go stori naskoro.

186


Delegacija na Sobranieto na RepublikaMakedonija vo PS na NATO

IZVE[TAJ

za u~estvo na Delegacijata na Sobranieto naRepublika Makedonija na 51-to godi{no zasedanie na

Parlamentarnoto sobranie na NATO

Kopenhagen, Danska, 11-16 noemvri 2005 godina


188

Vo rabotata na 51-to Godi{no zasedanie na Parlamentarnoto sobranie naNATO, koe se odrà od 11 do 16 noemvri 2005 godina, vo Kopenhagen, Danskau~estvuva{e Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo PS na NATOvo sostav na pratenicite: Esad Rahi} (SDSM), vd {ef na Delegacijata, Slobodanâ{ule, ~len na Delegacijata (VMRO-DPMNE) i Lidija Karakam~eva, sekretar naDelegacijata.

Vo ovoj izve{taj se prikaàni: aktivnostite na komisiite na Parlamentarnotosobranie na NATO i u~estvoto na Delegacijata na Sobranieto na RepublikaMakedonija vo nivnata rabota, kako i diskusiite na plenarnoto zasedanie. Vorabotata na zasedanieto u~estuvaa okolu 300 parlamentarci od Severna Amerika iEvropa Glaven akcent na 51-to Godi{no zasedanie na Parlamentarnoto sobranie naNATO be{e staven na obezbeduvawe na ulogata i zna~eweto na NATO, operaciite naNATO nadvor od svojata teritorija i aktuelnite misii, nejzinata idna uloga vo"postkonfliktnite" operacii, progresot na Pra{kite obvrski za zgolemuvawe nakapacitetite, bezbednostnata sorabotka me|u NATO i EU, regionalnite pra{awa,vklu~itelno Persiskiot Zaliv, Kavkazot, Balkanot, Centralna Azija, potoa civilnataza{tita, nedostigot na sredstva kako izvor na konflikti, klimatskite promeni naArtikot, vlijanieto od porastot na kineskata ekonomija.

Komisijata za civilna dimenzija na bezbednosta gi razgleda slednive izve{tai:"NATO i Kazahstan" podnesen od generalniot izvestitel Vitalino Kanas(Portugalija), Malcinstvata vo Juèn Kavkaz: faktor na nestabilnost, podnesen odizvestitelot Bert Midel (Holandija), Hemiskoto, biolo{koto, radiolo{koto inuklearnoto otkrivawe: tehnolo{ki pregled, podnesen od specijalniot izvestitelLordot Xopling.

Komisijata za odbrana i bezbednost svojata rabota ja fokusira{e na sledniveizve{tai:

Operaciite na NATO nadvor od svojata teritorija" podnesen od generalniotizvestitel Xulio Miranda Kalha (Portugalija), "Nezavr{enata uloga na NATO zabalkanskata bezbednost" podnesen od izvestitelot Xon Smit (Obedinetoto Kralstvo),"Progresot na Pra{kite obvrski za gradewe na kapacitetite" podnesen odizvestitelot Xon [imkus (SAD), kako i izve{tajot "Nezavr{enata uloga na NATO zabalkanskata bezbednost", podnesen od Vahit Erdem (Turcija).Vahit Erdem, pretsedava~ so Potkomitetot za idnite bezbednosni i odbranbenikapaciteti vo pretstavuvaweto na izve{tajot go potencira{e golemoto zna~ewe nabalkanskiot region za evropskata bezbednost, kako i va`nosta od prodolùvawe napregovorite za statusot na Kosovo. Go kritikuva{e nedostigot od progres za mnogupra{awa vo Kosovo i gi potseti pratenicite od potrebata za postojano me|unarodnoangaìrawe.

Gr~kiot pratenik Andreas Loverdos pobara vo izve{tajot da ne se upotrebuvaterminot Makedonija, za {to g. Erdem re~e deka Postojaniot komitet na PS na NATOodlu~il vo site dokumenti na NATO da se prodolì da se upotrebuva konstrukcijata"PJR Makedonija"

Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija upati nekolku zabele{kikoi se odnesuvaat na podobruvawe i doprecizirawe na tekstot na izve{tajot, a koibea prifateni od g. Erdem.

Esad Rahi}, v. d. {ef na Delegacijata, ukaà deka izve{tajot dava realna ikorektna slika za sostojbite vo regionot i vo zemjata. Toj posebno se zadrà naimplementacijata na standardite za ~lenstvo vo Unijata i prodlabo~uvawe naodnosite so Alijansata i nejzinite ~lenki. Neodamne{nite izjavi deka RepublikaMakedonija moè da o~ekuva pokana za priklu~uvawe kon NATO ne podocna od 2008godina predizvika razo~aranost kaj gra|anite, sekako ne i obeshrabruvawe. Rahi}poso~i deka vo zemjata }e se napravat ekstra napori da se implemetiraat zapo~natitereformi doma, da se podobri sorabotkata so partnerite vo regionot i da se podobrikolektivnata bezbednost na operaciite na Alijansata vo stranstvo. Toj giinformira{e pratenicite za neodamne{nata preporaka na Evropskata komisija doSovetot na zemjata da i se dodeli status na zemja kandidat.

189

Vo vrska so Akcioniot plan za ~lenstvo vo NATO, Rahi} poso~i deka zemjata gopodgotvuva sedmiot ciklus na Nacionalnata godi{na pograma za ~lenstvo vo NATO.Posebno se zadrà na implementacijata na ustavnite amandmani, zakoni i drugaregulativa koja proizleguva od Ohridskiot ramkoven dogovor, vklu~itelno ipravi~nata zastapenost na etni~kite zaednici. Nedovr{enite reformi vopravosudstvoto treba da se implementiraat do 2007 godina. Vo vrska so zajaknuvawetona borbata protiv organiziraniot kriminal vo Sobranieto se usvoija pogolem izmenina zakonodavstvoto. So cel za vgraduvawe na preporakite na misiite naOBSE/ODHIR, vo tek e podobruvawe na izbornoto zakonodavstvo. Makedonija rabotina pro{iruvawe na sorabotkata vo ramkite na Jadranskata povelba me|u Makedonija,Albanija, Hrvatska i SAD so cel za zajknuvawe na individualnite i zaedni~kitenapori kon integracijata vo NATO i EU.

Vo Komisijata za odbrana i bezbednost i vo Politi~kata komisija svoeobra}awe za sostojbite vo Kosovo ima{e ambasadorot Kai Eide, porane{en specijalenpretstavnik na generalniot sekretar na ON za Kosovo i postojan pretstavnik naNorve{ka vo NATO. Toj potencira{e deka idniot status na provincijata e visokosenzitivno politi~ko pra{awe so ogled na toa {to pogledite na kosovskite Albancii Srbite ostanuvaat dijametralno sprotivni i {ansite za pomiruvawe se minimalni.I pokraj toa {to ima progres vo gradeweto na instituciite, odnosno vovospostavuvaweto na izvr{nata, zakonodavnata i sudskata vlast, me|unarodnatazaednica se soo~ila so "ustaven vakuum". Pri~inata za toa ambasadorot Eide ja nao|avo politi~arite koi, pred se sakaat pove}e da odgovaraat pred svoite partii otkolkupred gra|anite. Kako golem uspeh se navede kreiraweto na kosovskata policija,dodeka pravosudniot sistem e dosta slab. So ogled na toa {to organiziraniotkriminal i korupcijata se najgolema zakana za stabilnosta na Kosovo, potrebno ekontinuirano prisustvo na me|unarodnata policija. Generalno ambasadorot ja opi{asostojbata kako stabilna, no kr{liva. Ambasadorot istakna deka me|unarodanatazaednica postavila mnogu ambiciozen plan za decentralizacija za Kosovo.

Vo vrska so ekonomska sostojba vo provincijata, g. Eide potencira{e deka imaprogres vo delot na privatizacijata. Sepak, ima tenzii zaradi iljadnicitenerazre{eni sopstveni~ki pra{awa kako i nepo~ituvawe na sopstvenosta kako va`nopra{awe. Vra}aweto na begalcite ostanuva prioritetno pra{awe za koe e potrebname|unarodna poddr{ka. Interesni se negovite konstaticii so koi se poso~uva dekanema povolno vreme koga moè da se re{i kosovskoto pra{awe, no sega e dojdenovreme da se izbere pome|u dve situacii, da se odi napred ili da se stagnira vo mesto.Ambasadorot Eide e siguren deka site }e profitiraat od pridviùvaweto na statuskvo situacijata. Sepak, toj istakna deka Kosovo treba da se dviì napred mnoguvnimatelni i bez kreirawe na ve{ta~ki rokovi.

Pratenikot Esad Rahi} postavi pra{awe do ambasadorot Eide, vo vrska sodemarkacijata na granicata me|u Republika Makedonija i Srbija i Crna Gora, vo delotna Kosovo. Ambasadorot se soglasi so konstatacijata {to ja prepora~al i vo negoviotizve{taj za Kosovo deka e potrebno {to e mo`no pobrzo da se odbeleì granicata soMakedonija. Toj re~e deka ne se znae kakva }e bide atmosferata koga }e se otvoratè{kite pra{awa vo provincijata i zatoa pra{awata kako {to e demarkacijata nagranicata so Makedonija treba da bidat zatvoreni navremeno.

Komisijata za ekonomija i bezbednost gi razgleda i usvoi slednive izve{tai:"Politi~kite implikacii vo rizi~nite op{testva" podnesen od generalniot

izvestitel Jos Van Genip (Holandija), "Ekonomskite tranzicii na Bliskiot Istok iSeverna Afrika", podnesen od izvestitelot Kurt Bodvig (Germanija), "Razvojot naKina i transatlantskata ekonomija", podnesen od izvestitelite Xon Bozman (SAD) iHug Bajli (Obedinetoto Kralstvo), kako i "Trgovskata ekonomska sorabotka me|u Rusijai Kina: aktuelnite sostojbi, problemi i perspektivi", podnesen od Viktor Voitenko(Ruska Federacija).

Politi~kata komisija gi razgleda i usvoi slednive izve{tai:"Idninata na NATO' podnesen od generalniot izvestitel Bert Koender,

(Holandija), "Bezbednosnata sorabotka me|u NATO i EU" podnesen od izvestitelotMarko Miniti, kako i "NATO i bezbednosta vo Persiskiot Zaliv" podnesen od Rupre{Polenz (Germanija).

190

Prezentacijata na ambasadorot Kai Eide, pomina vo izvestuvawe zaneodamne{niot izve{taj za situacijata vo Kosovo. Toj izrazi dlaboka zagriènost zaza{titata na malcinskite prava na Kosovo i zabeleà golem broj nedostatoci vovrska so institucionalniot razvoj vo regionot. Pravosudniot sistem, vladeweto napravoto i za{titata na sopstveni~kite prava se najseriozni nedostatoci.

Pokraj nedovolniot progres, toj poso~i deka razgovorite za statusot na Kosovomora da prodolàt, ~ekaweto nema da ja podobri sostojbata. Evropskata unija trebada ja ima glavnata odgovornost, duri pove}e od ON, zaradi nejzinata pozicija naregionalen lider. Soedinetite Amerikanski Dràvi moraat da ostanat politi~ki ivoeno angaìrani so ogled na toa {to uìvaat doverba kaj lokalnoto naselenie. Kako{to statusot }e se pridviùva vo nagorna linija ne treba da se zaboravatstandardite.

Slobodan â{ule se vklu~i vo diskusiite {to sleduvaa i zapra{a zaverojatnosta idniot status na Kosovo da vlijae na odredeni separatisti~ki dvièwavo Balkanskiot region. Potenciraj}i deka Kosovo e od vitalno zna~ewe za Makedonija,toj ja povika me|unarodnata zaednica da ja prodolì politikata na regionalnaintegracija.

Pri raspravata po izve{ajot za Bezbednosnata sorabotka me|u NATO i EU,Slobodan â{ule ja istakna mnogu zna~ajnata uloga na misiite na NATO i naEvropskata unija, kako i nivnata sorabotka vo stabilizirawe na bezbednosnatasostojba vo Republika Makedonija. Toj gi izvesti pratenicite deka misijata na EU"Proksima", go zavr{uva svojot uspe{en mandat na 15 dekemvri na 2005 godina ipobara toa da se vnese vo izve{tajot. Komisijata za nauka i tehnologija gi razgleda i usvoi slednive izve{tai: "Bezbednosta na materijalot od oru`jeto za masovno uni{tuvawe vo Rusija"podnesen od generalniot izvestitel Pjer Klod Nolit (Kanada), potoa Bezbednostniteimplikacii na nanotehnologijata", podnesen od izvestitelot Loter Ibruger(Germanija) i "Klimatskite promeni vo Artikot: predizvicite za Severnoatlantskotoop{testvo", podnesen od specijalniot izvestitel Pjer Klod Nolit (Kanada).

Plenarno zasedanie naParlamentarnoto sobranie na NATO

Sednicata ja otvori i so nea rakovode{e pretsedatelot na Parlamentarnosobranie na NATO, Pjer Lelu{ (Francija ).

Na Plenarnoto zasedanie govornicite podvlekoa deka Alijansata e vistinskitransatlantski forum koj gi vklu~uva ~lenovite na nacionalnite parlamenti naSeverna Amerika i Evropa i ima zna~ajna politi~ka uloga vo globalnite slu~uvawa.Potvrda za toa e neodamne{nata humanitarna uloga na NATO pri uragonot Katerina izemjotresot vo Pakistan. Na Plenarnoto zasedanie se obrati i turskiot premier Rexep Taip Erdogan igeneralniot sekretar na NATO Jap de Hop [efer koj pozitivno ja oceni momentalnataaktivnost na Alijansata na svoite misii na Balkanot i vo Avganistan. Turskiot premier Erdogan gi istakna aspiraciite na svojata zemja za ~lenstvovo Evropskata unija i dolgoro~noto ~lenstvo vo NATO i vo PS na NATO, kade {toturskite delegacii aktivno u~estvuvaat. Turcija e poddrùva~ na globalnata borbaprotiv terorizmot.

Pretsedatelot na PS na NATO, Pjer Lelu{ (Francija), vo svoeto obra}aweistakna deka NATO parlamentot imal posebno aktivna i naporna godina, so posebnovnimanie na "revitalizirawe na transatlantskite vrski", koi bea naru{eni sopojavenite nesoglasuvawa po otpo~nuvaweto na vojnata vo Irak. NATO parlamentotorganiziral pove}e od 40 poseti, kako {to se seminari, forumi i komisiski poseti,{to vsu{nost pretstavuva edna poseta nedelno. Pritoa podgotveni se okolu 15izve{tai za mnogu razli~ni temi, po~nuvaj}i od ekonomskiot razvoj na Kina pa se doJu`niot Kavkaz i sostojbata na Sredniot Istok.

Vo izlagaweto toj ja spomena svojata sredba so Denis Hastert, pretsedatel naPretstavni~kiot dom na SAD so koj razgovarale za mo`nostite za zgolemuvawe nau~estoto na kongresmenite vo rabotata na NATO parlamentot i vo komisiite.

191

Pretsedatelot Lelu{ go potencira{e svoeto vnimanie na aktivnostite naparlamentot vo unapreduvaweto na demokratskite vrednosti vo Azerbejxan, Ukraina,Belorusija i intenzivirawe na dijalogot so Mediteranskiot i Arapsko-muslimanskiotsvet. Sobranieto izrazi zagriènost za sostojbata vo Mavritanija koja vo izminatitemeseci se soo~i so kriza. Vredi da se zabeleì i toa {to ~etiri arapskiparlamenarni sobranija stanaa asocirani delegacii na PS na NATO.

Vo vrska so Belorusija se prepora~uva da se poddràt silite na opozicijata nareìmot na pretsedatelot Aleksandar Luka{enko. Na plenatnoro zasedanie se obratieden od klu~nite li~nosti na opozicijata. Sobranieto se ponudi da gi nabquduvapretsedatelskite izbori vo juli 2006 godina.

Povlekuvaweto na ruskite trupi od Gruzija }e se nabquduva so golemovnimanie, so {to }e se zgolemi bezbednosta i stabilnosta vo Juèn Kavkaz.Sobranieto potencira{e deka prioritet za Alijansata e da i pomogne na Ukraina da goeliminira opasniot vi{ok na oru`je i municija koi datiraat u{te od studenata vojna.

Vo vrska so nabquduvaweto na parlamentarnite izbori vo Azerbejxan, PS anNATO poso~i deka tie ne bile vo soglasnost so me|unarodnite demokratski standardi.Bea registrirani serija na nepravilnosti i pokraj pojavuvaweto na nekoi pozitivnisignali vo tekot na procesot.

Druga posebna tema za koja se debatira{e na plenarnoto zasedanie be{ereformskiot proces vo PS na NATO. Se dogovori da se formira rabotna grupa koja }epodgotvi studija za reformite na Sobranieto so cel da se adaptira na bezbednosnitepredizvici na 21 vek.

Na plenarnoto zasedanie se usvoija slednive rezolucii:* Za{titata i integracijata na malcinstvata, kako faktor koj pridonesuva zabezbednosta vo Juèn Kavkaz;* Zajaknuvawe na zaedni~koto finansirawe na operciite na NATO;* Elaborirawe na transatlantskata politika kon Kina;* Osovremenuvawe na NATO;* Bezbednost na materijalot od oru`jeto za masovno uni{tuvawe vo Rusija;* Rezolucija za Belorusija i* Rezolucija za Kosovo .

192


Delegacija na Sobranieto na RepublikaMakedonija vo PS na NATO

IZVE[TAJ

za u~estvo na Delegacijata na Sobranieto naRepublika Makedonija na 62-ot ROS-ROT seminar

Albanija, Tirana, 24-26 april 2006 godina

Skopje, maj 2006 godina

194

Vo rabotata na 62-to ROS-ROT seminar, koj se odrà od 24 do 26 april2006 godina, vo Albanija, Tirana u~estvuva{e Delegacijata na Sobranieto naRepublika Makedonija vo PS na NATO vo sostav na pratenikot Slobodan â{ule,~len na Delegacijata (VMRO-Narodna) i Lidija Karakam~eva, sekretar naDelegacijata.

Seminarot be{e vo zaedni~ka organizacija na Parlamentarnoto sobranie naNATO, Oddelenieto za javna diplomatija na NATO i Atlantskata asocijacija naAlbanija. Na seminarot u~estvuvaa okolu 50 pratenici od zemjite ~lenki na NATO ipartnerskite zemji, vklu~uvaj}i gi zemjite od Zapaden Balkan, kako i golem brojvladini pretstavnici, akademci i pretstavnici na gra|anskoto op{testvo. Diskusiitebea posveteni na predizvicite so koi se soo~uva regionot, kako {to se organiziraniotkriminal, korupcijata, nere{eniot status na Kosovo i Crna Gora i reformite vobezbednosniot sektor. Od druga strana, u~esnicite zabeleàa ogromen napredok vobezbednosta i stabilnosta na regionot.

Seminarot go otvori g-|a Xozefina ôba Topali, pretsedatel na Albanskiotparlament, koja istakna deka ~lenstvoto vo NATO e vrven prioritet na nejzinatazemja. Albanija e opredelena da stane direkten kontributor na bezbednosta i dau~estvuva vo multinacionalnite mirovni misii. Podobruvaweto na bezbednostnatasituacija na Zapadniot Balkan e vo golema mera postignato blagodarenie navklu~uvaweto na Alijansata. Taa se zadrà na posvetenosta na Albanija nanajaktuelnite vnatre{ni predizvici, kako {to se borbata protiv organiziraniotkriminal i korupcijata. Taa poso~i deka sega{nata vlada ima cvrsta politi~ka voljada gi re{ava ovie problemi i da gi prodolì neophodnite reformi za pribliùvawekon evroatlantskata zaednica.

G. Sali Beri{a, premier na Albanija, ja povtori albanskata opredelenost daprodolì so napredokot vo ispolnuvawe na Akcioniot plan za ~lenstvo. Na politi~kiplan mirniot transfer na vlasta {to se slu~il minatata godina, pokaùva dekaAlbanija e zrela demokratija. Na voen plan, Albanija se restruktuira i go namaluvabrojot na armiskite sili, so mo`nost za pogolema mobilnost i brzo rasporeduvawe. VoAlbanija se pravat seriozni napori za zgolemuvawe na voeniot buxet vo iznos od 2 %od BOP. Sega{nata Vlada sproveduva politika na "nulta tolerancija" kon {efovitena organiziraniot kriminal vo zemjata. Vo vrska so Kosovo toj ja naglasi potrebata odzajaknuvawe na dijalogot me|u Pri{tina i Belgrad. Toj povika na dogovor me|u dvetestrani so koj }e se garantira slobodata na religiite i pravata na etni~kitemalcinstva vo provincijata.

G. Fatmir Mediu, minister za odbrana na Albanija poso~i deka celta na Albanija ekreirawe na profesionalni i dobro obu~eni vooruèni sili. Progresot e vidliv ikonkreten. Se o~ekuva do 2008 godina, Albanija da ima edinici koi }e bidat celosnorasporedlivi i sposobni za multinacionalni mirovni misii. Toj istakna deka o~ekuvanaporite {to gi pravat zemjite od Jadranskata grupa da bidat jasno oceneti napretstojniot samit na NATO vo Riga.

Pretsedatelot na PS na NATO g. Pjer Lelu{ (Francija) vo svoeto vovednoobra}awe ja istakna poddr{kata {to toj ja dava na aktuelnata Vlada na g. Beri{a, kojase soo~uva so ogromni predizvici za transformacija na zemjata, koja be{e edna odnajstra{nite diktaturi vo tekot na studenata vojna. PS na NATO }e prodolì da gipoddrùva Albanija, kako klu~en igra~ za stabilnosta na regionot vo Evropa,Hrvatska i Makedonija pred i po Samitot vo Riga. Pretsedatelot Lelu{ pokaàrespekt kon lojalnosta na albanskite sili koi imaat zna~ajna uloga vo Avganistan.Albanija igra zna~ajna i konstruktivna uloga vo me|unarodnite napori da se najdere{enie za pra{aweto na Kosovo. Toj ja podvle~e potrebata da i se pomogne naAlbanija vo borbata protiv organiziraniot kriminal, korupcijata i ilegalnatatrgovija so lu|e.

Gospodinot Xon Kolston, pomo{nik na generalniot sekretar na NATO, se soglasideka evroatlantskata integracija e edinstveniot pat za zemjite od Zapadniot Balkan.NATO bi sakal da ima novi zemji ~lenki, iako sé u{te ne e utvrdeno koga }e bideslednoto pro{iruvawe. NATO }e ostane vo regionot kolku {to e potrebno, no zemjitetreba da bidat izvor na regionalna bezbednost. Del od ovie zemji vo idnina treba da

195

ras~istat so minatoto i da po~nat da sorabotuvaat so Ha{kiot tribunal. Tie treba dase borat protiv organiziraniot kriminal i korupcijata, da prodolàt da gireformiraat svoite vooruèni sili i da go imaat predvid procesot natransformacija na Alijansata. Mnogu e va`no kreiraweto na realen voen buxet.

Gospodinot Adrijan Starova, pretsedatel na Atlantskata asocijacija na Albanijaposo~i deka site nacii na Balkanot gi delat istite vrednost na Evroatlantskatazaednica. Toj gi grupira{e predizvicite vo dve grupi: globalni, kako {to seproliferacijata na oru`je za masovno uni{tuvawe, terorizmot, voenite konflikti isiroma{tijata, kako i regionalnite predizvici vo Zapadniot Balkan, vo koi spa}aatnere{enite statusni problemi i borbata protiv organiziraniot kriminal. Toj smetadeka globalnite predizvici }e se re{at so podobro zaedni~ko razbirawe me|u SAD iEvropa, dodeka za regionalnite predizvici e su{testveno sega{nite razgovori zaidniot status na Kosovo, pod nadzor na specijalniot pratenik Marti Aktisari, darezultiraat so kone~no i neproblemati~no re{enie. Zapadnata zaednica treba da iasistira na Albanija borbata protiv magepsaniot krug na kohezija me|u dràvnitestrukturi i organiziraniot kriminal. Na krajot toj gi poso~i aktivnostite {to giprezema Atlanskata asocijacija na Albanija za informirawe na albanskata javnost zaevroatlantskite bezbednosni pra{awa.

Vo ramkite na pravata sesija za "Bezbednosta vo Zapadniot Balkan" nastapigospodinot I{tvan Giarmati (Ungarija), pretsedatel na Centarot za evroatlantskintregacija istakna deka e paradoksalno, no aktuelnata bezbednosta situacija voZapadniot Balkan e popovolna otkolku svetskata bezbednosna situacija. Pra{awetona nere{eniot status e zna~ajno, no ne e najproblemati~no. Toj problem e dolgotraen itreba {to poskoro da se eliminira. Dejtonskiot dogovor be{e instrument da se zavr{ivojnata, no ne moè da se sfati kako traen miroven dogovor. Dokolku me|unarodnatazaednica ne bila tolku fiksirana na odredbite od Dejtonskiot dogovor, pra{aweto nastatusot na Kosovo moèl da se re{i vedna{ po kampawata na NATO protiv reìmotna Milo{evi}. Sepak toj smeta deka nezavisnosta na Kosovo e neminovnost. Slu~ajotna Crna Gora, spored Giarmati, moè da predizvika pogolema nestabilnost bidej}i voodnos na pra{aweto na nezavisnosta, crnogorskoto naselenie e pomalku edinstveno ie podeleno na dva skoro ednakvi dela. Bez razlika kakov }e bide ishodot odreferendumot, toj smeta deka sega{nata unija me|u Srbija i Crna Gora ne funkcionirai e bespredmetna.

Organiziraniot kriminal i korupcijata e endemski problem vo regionot. Borbatae mo`na samo ako vlastite postepeno se borat protiv ova zlo. Vo ekonomiite koi se votranzicija, ako vedna{ se uni{ti organiziraniot kriminal i korupcijata toaistovremeno zna~i uni{tuvawe na ekonomiite. Toj go potencira{e zapostavuvaweto nazakanite od radikalnite islamisti vo regionot. Zaradi lo{ata ekonomska situacija igolemata nevrabotenost mladite muslimani moàt da bidat zavedeni od raznifundamentalisti~ki grupi.

Gospodinot Giarmati potencira{e deka vo regionot reformite na voenite sili sepomalku va`ni otkolku reformite na policijata, razuznava~kite slu`bi i pravniotsistem. Potrebno e Evropskata unija da prodolì da ja implementira strategijata zaintegrirawe na regionot soglasno so Solunskata agenda, kako i da iznao|a na~ini zaolesnuvawe na vizniot reìm za mladite lu|e i rabotnicite.

Vo vrska so transformacijata na NATO, g. Kolston poso~i deka novite glavniinicijativi, kako {to se Inicijativata za odbranbenite kapaciteti (DCI) i Pra{kataopredelba za gradewe na kapacitetite (PCC) nema da se razgleduvaat na Samitot voRiga. Sepak Samitot }e prati jasni poraki da se poddrì PCC i }e demonstriraopredelenost za spravuvawe so predizvicite na XXI vek.

Pratenikot Slobodan â{ule poso~i deka najgolemiot izvor na nestabilnost voregionot e opstojuvaweto na nacionalisti~kite percepcii od XIX vek. Toj istaknadeka najva`no e Kosovo da ne se pretvori vo entitet od XIX vek, koj }e bidezarobenik na organiziraniot kriminal.Ponatamu toj ja istakna va`nosta od pomagawa na demokratskite sili vo Srbija, kojaostanuva klu~na zemja vo regionot.

Prateni~kite na Kosovskoto sobranie Ilance Sila i Teuta Sahaxija giuveruvaa u~esnicite na seminarot deka idnata nezavisnost na Kosovo }e donesepogolema odgovornost so cel da se odrì stabilnosta vo regionot. Tie gi povikaa

196

pretstavnicite na Srbskoto malcinstvo vo Kosovskoto sobranie da se vklu~atpoaktivno vo javniot ìvot na provincijata.

Vo vtorata sesija za "Zapadniot Balkan kon evroatlantskata integracija"govornikot Leonard Demi se fokusira{e na regionalnata sorabotka vo smisla naorganizirawe na zemjite vo borbata protiv organiziraniot kriminal zaradi[engenskiot dogovor, odnosno olesnuvawe na vizniot reìm. Albanija ima potpi{anobilateralni dogovori so site zemji vo regionot dodeka vo vrska so reformite voodbranata strogo se sledi dogovorot so NATO, za kreirawe na mala, no efikasna iinteroperatibilna armija sposobna za vklu~uvawe vo me|unarodni voeni i spasuva~kimisii.Gospodinot Xejms Petifer, istraùva~ od Centarot za konflikti od Odbranbenataakademija na Obedinetoto Kralstvo, najmnogu se fokusira{e na pra{aweto za idniotstatus na Kosovo. Po krizata na Kosovo vo mart 2004, stanuva jasno deka status kvosituacijata e neodr`liva. UMNIK ne uspeal da se spravi so golem rang na problemi,po~nuvaj}i od snabduvaweto so voda i struja do me|uetni~kite tenzii. Nekoj vid nanezavisnosta na Kosovo od odredeni pregovara~i se gleda kako re{enie za Kosovo.Petifer istakna deka vo regionot moè da se slu~i zasiluvawe na vlijanieto naRusija vo vrska se energetskoto snabduvawe iako ne moè da se zboruva za vlijaniekako {to Rusija go ima vo Gruzija i Ukraina.

Gospodinot Slobodan â{ule poso~i deka balkanskite nacii koga gi pravatneophodnite bolni reformi, toa ne go pravat zaradi NATO i EU, tuku zaradi samitesebe. Od druga stana, NATO mora da napravi jasna avenija po koja }e se dviàt zemjiteza da stanat ~lenki na NATO i EU. Dokolku toa ne se napravi, Evropa moè da se soo~iso zaìvuvawe na nacionalisti~kite sili vo regionot. Toj se soglasi so g. Petifer iposo~i deka ruskata energetska politika ve}e e prisutna vo regionot.

Vo ovoj del na sesijata se zaklu~i deka najgolem problem vo regionot enelegalnata trgovija so lu|e, droga, odnosno heroin, kako i oru`je. No toa ne eekskluziven fenomen samo na Balkanot, bidej}i i Zapadna Evropa kako konsumentmora da prezeme del od odgovornosta. Naporite {to gi pravat zemjite aspiranti za EUnema da bidat dovolni tie da se integriraat ako EU ne se promeni samata, bidej}i se~uvstvuva "zamorenost od pro{iruvaweto".

Na tretata sesija "NATO i Balkanot" nastapi g. Gabriel Kaskone od programatana Partenerstvo za mir, koj potvrdi deka priemot na trite zemji od Jadranskata grupae pra{awe na "koga", a ne pra{awe na "dali" }e se primat vo NATO. Zemjitekandidati treba da gi konsolidiraat demokratskite institucii, vladeeweto napravoto, po~ituvaweto na pravata na malcinstvata, implementiraweto na reformitevo pravniot sistem i policijata i da pridonesuvaat vo mirovni operacii. Za Srbija iCrna Gora i Bosna i Hercegovija, koi ne se vo Partnerstvoto za mir, NATO podgotvuvatakanare~ena "Programa za namenska sorabotka" koja dava pristap do odredeniaktivnosti na PzM. Tie }e dobijat pokompletna sorabotka koga }e po~nat celosno dasorabotuvaaat so Ha{kiot tribunal za porane{na Jugoslavija.

Gospodinot Krendler, profesor na Kolexot za me|unarodni i bezbednostnistudii vo Mar{aloviot centar, se soglasi deka ne e realno da se o~ekuvaat pokani za~lenstvo vo Riga. Kako {to mnogumina se nadevaat za dobivawe na pokani vo 2008godina, procesot na reformi mora da prodolì. Iskustvoto od prethodnite dvepro{iruvawa pokaùva deka pro{iruvaweto e spor proces koj trae okolu 15 godini.Toj ja poso~i serioznosta na situacijata vo Srbija i Crna Gora, koja se nao|a predrazedinuvawe. Vo vrska so Kosovo poso~i deka mora dolgoro~no da prodolìprisustvoto na NATO vo pokrainata.

êtvrtata sesija za reformite vo bezbednosniot sektor na Zapaden Balkan jaotvori g. Petrit Karabina, zamenik na ministerot za odbrana, koj istakna deka ova eera na globalizacija i intenzivna kulturana interakcija vo koja liderite na Balkanotsfatile deka edinstveno sorabotkata zna~i traen mir i ekonomska blagosostojba.Regionalnata sorabotka e vitalna za borbata protiv organiziraniot kriminal, soogled deka kriminalnite strukturi gi usovr{uvaat svoite me|unarodni povrzuvawa.Vo Parlamentot na Albanija ve}e e usvoen Zakon za konflikt na interesi i sé pove}ese posvetuva vnimanie na transparentnosta.

Pratenikot Palombo (Italija) se posomneva vo efikasnosta i tempoto naimplementacija na reformite vo odbranata i istakna deka kreiraweto na

197

profesionalna armija vo Albanija nema da za{tedi pari. Site se soglasija dekavojskata so regruti moèbi e poeftina, no regrutite ne moàt da se pra}aat vomirovni misii. Za~uvuvawe na takva armija e samo gubewe na sredstva. Pratenicitebea informirani deka oficerite na Albanija glavno se obu~uvaat na voeniteakademii vo Italija i Turcija.

Generalot Palumb Kvazimi, {ef na General{tabot na Albanskata armija,poso~i deka filozofijata na albanskata vojska radikalno se menuva vo poslednitegodini i sega se bazira na univerzalni demokratski vrednosti, a ne na ekskluzivninacionalni interesi. Na regionalno nivo, balkanskite zemji imaat postojanisostanoci i konsultacii vo razni formati, vklu~uvaj}i gi sostanocite na ministriteza odbrana, ministrite za nadvore{ni raboti i {efovite na general{tabovite.

Pettata sesija za vnatre{nata sostojba vo Albanija i nejziniot pat konevroatlantskata integracija, zapo~na so izlagaweto na gradona~alnikot na Tirana ilider na opozicijata g. Edi Rama, koj ne pokaà optimizam za vnatre{nata sostojba vodràvata. Dodeka Albanija pokaùva nekakov progres, nejzinite sosedi se dviàtnapred mnogu pobrzo. Opozicijata i Vladata se dogovorile za odredeni strate{kipra{awa za modernizirawe na zemjata zaradi ~lenstvo vo NATO i EU. Opozicijata gopoddrùva naporot na Vladata za spre~uvawe na organiziraniot kriminal, no ne sesoglasuva so metodite {to taa gi primenuva. Drasti~nite merki {to gi primenuvaVladata na Albanija pokaùvaat deka se re{avaat samo fasadni problemi, a nekoreniti. Pod zakrila na borba protiv korupcijata aktuelnata Vlada nastojuva da gieliminira politi~kite oponenti. Druga opasnost pretstavuva evidentniot obid naizvr{nata vlast da ja stavi pod kontrola sudskata vlast. Toj im pora~a na vlastite daizbiraat pocivilizirani metodi, kako {to se jaknewe na ustavnite institucii,pomagawe na nezavisnoto sudstvo, spravuvawe so neophodnite ekonomski reformi ipromovirawe na dobro upravuvawe.

Ambasadorot Lutz Salzman, {ef na Delegacijata na Evropskata komisija voAlbanija napravi presek na glavniot razvoj na EU -albanskite odnosi, kako idni~ekori vo integrativnite procesi na Albanija. Toj go pozdravi progresot na klu~nitereformi vo Albanija, no zabeleà deka patot kon EU sé u{te e mnogu dolg i deka nemaskraten pat do EU. So vleguvaweto vo sila na Dogovorot za stabilizacija iasocijacija (SSA) }e se regulira trgovijata na Unijata so Albanija, }e i se pomogne nazemjata da razvie funkcionalna pazarna ekonomija i da se spravi so drugite seriozniproblemi, kako {to e grani~nata bezbednost. Se o~ekuva Dogovorot za stabilizacija iasocijacija da bide potpi{an vo juni ovaa godina. Ponatamu e potrebno da se razvijatadministrativnite kapaciteti so cel soodvetno da se primeni SSA.

[estata sesija posvetena na Bezbednosnite predizvici pridonesot naZapadniot Balkan zapo~na so prezentacii na pove}e eksperti. Jasmina Gli{i},ekspert od Centarot za Civilnovoeni odnosi i zamenik direktor na [kolata zabezbednosni studii vo Belgrad, zboruva{e za najva`nite problemi so koi se soo~uvaSrbija i Crna Gora. Taa re~e deka "nemaweto novosti" se "lo{i novosti" za Srbija.Taa izdvoi ~etiri glavni predizvici so koi se soo~uva zemjata: letargi~ni reformivo bezbednosniot sektor, idniot status na Kosovo, neuspeh od ispolnuvawe name|unarodnite obvrski i mo`ni tenzii po referendumot vo Srbija i Crna Gora.

Gabriela Konevska, li~en sovetnik na specijalniot koordinator na Paktot zastabilnost na Inicijativata za sorabotka vo Jugoisto~na Evropa se obrati kakopretstavnik na Paktot za stabilnost. Taa naglasi deka reformite vo bezbednosniotsektor mora da ostanat glavna komponenta vo site balkanski zemji vo nivnite obidida se pribliàt do NATO i EU. Reformite mora da bidat integriran proces koi }e givklu~uva vladata, policijata i parlamentot. Ovoj proces vo golem obem e socijalno iekonomsko pra{awe i treba da bide razgleduvan vo kontekst na ekonomskatarekonstrukcija i politikite na socijalniot razvoj. Dobriot menaxment na granicite ibezbednosta e pra{awe koe posebno treba da se razgleduva. Ohridskiot dogovor zaupravuvawe so granicite i bezbednosta pretstavuva zaedni~ki napor na zemjite odregionot, EU, OBSE, NATO i Paktot za stabilnost da se spravuvaat i zaedni~ki dasorabotuvaat vo vrska so ovoj problem. Na krajot taa ja pozdravi neodamne{nata izjavana komesarot Oli Ren za konsolidirawe na Strategija na EU za pro{iruvaweto konzemjite od Zapadniot Balkan. Vo idnina Unijata }e bide mnogu vnimatelna vo vrska so

198

prezemawe na novi obvrska, a }e se koncentrira na realiziraweto na dosegaprezemenite obvrski.

Dragan Lozan~i}, od Ministerstvoto za odbrana na Hrvatska, zabeleà dekaHrvatska posvetuva golemo vnimanie na bezbednosnite pra{awa, pred sé, zaradiitnosta od novite bezbednosni predizvici. Bezbednosniot sektor na Hrvatska morada ja zasili mreàta na sorabotka so svoite sosedi so cel da se spravi soorganiziraniot kriminal i nelegalnata trgovija, ekonomskata i energetskata kriza,proliferacijata na oru`je za masovno uni{tuvawe. Hrvatska u~estvuva vo misiipredvodeni od NATO i ON i go poddrùva mirovniot proces na Bosna i Kosovo. Cel naHrvatska e da ima okolu 40% od svoite vooruèni sili angaìrano vo me|unarodnimirovni misii. Vo zemjata se pranira da se zamrzne regrutstvoto do 2010 godina.Javnoto mislewe za ~lenstvo vo NATO e mnogu nisko vo zemjata, odnosno samo ednatretina od Hrvatite se za ~lenstvo vo NATO.

Na krajot na seminarot se zaklu~i deka Parlamenarnoto sobranie na NATOtreba da prodolì da gi pomaga zemjite od Zapadniot Balkan, dodeka me|unarodnatazaednica treba da prodolì da se angaìra vo regionot, do celosni spravuvawe sosite predizvici.

200


Biro na Sekcijata na Sobranieto na Republika Makedonijavo Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata

IZVE[TAJ

od sednicata na Izvr{niot komitet na Mreàta na èni parlamentarkina Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata, odràna

od 17 do 19 januari 2006 godina vo Toronto, Kanada

Skopje, januari 2006 godina

202

Izvr{niot komitet na Mreàta na èni parlamentarki na Parlamentarnotosobranie na Frankofonijata (PSF) ja odrà svojata redovna sednica od 17 do 19januari 2006 godina vo Toronto, Kanada. Na sednicata u~estvuva{e g-|a SlavicaStankovska, pretsedatel na Sekcijata na Sobranieto na Republika Makedonija voParlamentarnoto sobranie na Frankofonijata i ~len na Izvr{niot komitet naMreàta na èni parlamentarki na PSF, kako i g-|a Biljana Ognenovska,rakovoditel na Oddelenieto za multilateralna sorabotka i izvr{en sekretar naSekcijata.

Vo Izvr{niot komitet na Mreàta na èni parlamentarki na PSF ~lenuvaat 12parlamentarki, odnosno pretsedatelot na Mreàta, dvete potpretsedatelki, triizvestiteli i {est ~lena. Od niv pet se pretstavni~ki na regionot Afrika, tri naRegionot Evropa, tri na regionot Amerika i edna na Aziskiot region. Gospo|a SlavicaStankovska be{e izbrana za ~len na Izvr{niot komitet na Mreàta na èniparlamentarki na 31-ta godi{na sesija na Parlamentarnoto sobranie naFrankofonijata, {to se odrà od 5 do 9 juli 2005 godina vo Brisel, kako prv iedinstven pretstavnik na zemjite od Isto~na Evropa.

Na istata sesija, za pretsedatel na Mreàta be{e izbrana g-|a Nimon BalukinaEza, pratenik od Mavritanija. Po voeniot pu~ vo zemjata vo avgust 2005 godina, po {tobe{e raspu{ten parlamentot, ~lenstvoto na Sekcijata na Mavritanija voParlamentarnoto sobranie na Frankofonijata be{e suspendirano.

So ogled na toa {to Mreàta na èni parlamentarki ostana bez pretsedatel samoeden mesec po nejziniot izbor, aktivnostite na Mreàta gi koordiniraatpotpretsedatelkite g-|a Fransoaz Bertio, pratenik od Parlamentot na Francuskatazaednica vo Belgija i g-|a Roz-Mari Lozie-Kul, senator od Kanada, koi spored Statutotna Mreàta se ednakvi vo svoite nadle`nosti. Gospo|ite Bertio i Lozie-Kulzaedni~ki pretsedavaa so sednicata na Izvr{niot komitet na Mreàta. Tokmu zaradivakvata situacija neophodno se nametna pra{aweto za izmena na Statutot na Mreàtana èni parlamentarki na PSF. Po opse`nata diskuskija be{e odlu~eno Izvr{niotkomitet da predloì nekolku amandmani na Statutot na Mreàta vo koi, me|u drugoto,se predlaga izbor na prv i vtor potpretsedatel, a se ureduva i pra{aweto zapretsedavawe so Mreàta vo slu~aj na spre~enost na nejziniot pretsedatel. Seo~ekuva ovie amandmani da bidat usvoeni na Sostanokot na Mreàta na èniparlamentarki na Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata, {to }e se odrì voramkite na 32 sesija na PSF, vo juli 2006 godina vo Rabat, Maroko.

Potpretsedatelot g-|a Roz-Mari Lozie-Kul informira{e za aktivnostite naMreàta vo periodot od 31 sesija na Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata,odràna vo juli 2005 godina. Taa se osvrna na pismoto {to bilo upateno do sitepretsedateli na Sekciite na PSF, vo koe se bara vo delegaciite {to u~estvuvaat nasesiite na PSF da bide vklu~ena barem edna èna. Istovremeno, taa se zadrà naseminarot za Konvencijata za eliminacija na site formi na diskriminacija vrzènata, {to se odràl vo dekemvri 2005 godina vo Librevil, Gabon. Gospo|ata Lozie-Kul go prezentira{e i izve{tajot za mestoto na ènite vo usvoenite dokumenti naPlenarnata sednica na PSF vo juli 2005 godina. Za odbeleùvawe e deka od 12deklaracii usvoeni na poslednata sesija na PSF, edna e celosno posvetena napra{aweto za podobruvawe na sostojbata na ènite. Ovaa rezolucija bila predloènaod Mreàta na èni parlamentarki na Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata.

Na ~lenovite na Izvr{niot komitet im se obrati g-|a Particija Herd, pretstavnikna Delegacijata za ~ovekovi prava i demokratija na Me|unarodnata organizacija naFrankofonijata (OIF). Taa gi zapozna parlamentarkite so sproveduvaweto naproektot na "@enite i razvojot" i informira{e za predvidenata programa za rabotavo periodot od 2006 do 2009 godina. Istovremeno, taa se osvrna i na dokumentot"Pridonesot na Frankofonijata vo deceniskata evaluacija na sproveduvaweto naProgramata za akcija na Pekin{kata konferencija za ènite", {to bil usvoen odministrite i {efovite na delegaciite na zemjite ~lenki na OIF, na 49 sesija naKomisijata za sostojbata na ènite na Obedinetite nacii (Peking +10), {to se odràod 28 fevruari do 11 mart 2005 godina vo Wujork.

203

Izvestitelot g-|a Fransin Gode, pratenik od Kvebek go prezentira{e izve{tajot"Sledewe na sproveduvaweto na Konvencijata za eliminacija na site formi nadiskriminacija vrz ènata (CEDEF)". Taa gi zapozna ~lenkite na Izvr{niot komitetso sostojbata so ratifikacijata na Konvencijata i nejziniot protokol od strana nazemjite ~lenki na Frankofonijata, pri {to ukaà deka vo poslednite 20 meseca petzemji ja ratifikuvale Konvencijata. So poslednite ratifikacii, brojot na zemjitekoi pristapile kon Konvencijata iznesuva 180, {to pretstavuva 90% od zemjite ~lenkina Obedinetite nacii i 100% od zemjite ~lenki na Frankofonijata. Gospo|ata Gode seosvrna i na periodi~nite izve{tai za usvoenite merki i postignatiot napredok, {tozemjite pristapni~ki na Konvencijata se dol`ni da gi prezentiraat. Taa informira{ei za seminarite za Konvencijata za eliminacija na site formi na diskriminacija vrzènata (CEDEF), {to gi organizira Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata.Ovie seminari se odrùvaat so cel za prodlabo~uvawe na znaewata za ovaaKonvencija me|u parlamentarkite-frankofoni, so {to tie bi moèle poefikasno davlijaat vrz vladite za sproveduvaweto na Konvencijata. Dosega se odràni triseminara na ovaa tema: vo Bamako, Mali, vo Antananarivo, Madagaskar i vo Librevil,Gabon, a predvideno e da se odràt u{te dva seminara vo Isto~na Evropa iMagrebskiot region.

Vo diskusijata po izve{tajot be{e predloèno Republika Makedonija da goorganizira seminarot predviden za prateni~kite od Sekciite od Isto~na Evropa.Isto taka, be{e pokrenato pra{aweto dali vo rabotata na seminarite treba da bidatvklu~eni i maì pratenici od zemjata doma}in. Vo vrska so ova, be{e odlu~enomaìte pratenici da bidat vklu~eni samo vo eden del od seminarot, za {tomodalitetite bi se definirale so zemjata doma}in.

Izvestitelot g-|a Enriete Martinez, pratenik od Francija go pretstavipredlogot na izve{tajot "@enite i politikata". Ovoj izve{taj treba bide izgotven vrzosnova na usvoenoto mislewe za Strategiskata deceniska ramka na Frankofonijata,predloèno od Komisijata za politi~ki pra{awa na PSF. Gospo|ata Martinez goprezentira{e predlogot na pra{alnikot vrz osnova na koj }e bide izgotvenizve{tajot. Ovoj pra{alnik be{e razgledan i izmenet od strana na ~lenovite naIzvr{niot komitet i istiot }e bide ispraten do site sekcii na Parlamentarnotosobranie na Frankofonijata.

Izvr{niot komitet rasprava{e i za izbor na tema za izve{taj na tretiotizvestitel na Mreàta na èni parlamentarki, g-|a Mari-Roz Nguini Efa, pratenik odKamerun. Po predlog na izvestitelot, be{e odlu~eno izve{tajot da bide na tema:"@enite i mikrokreditite vo prostorot na Frankofonijata". Izve{tajot }e sefokusira na mikrofinansiraweto kako sredstvo za ekonomska i socijalna avtonomijana ènite, ulogata na parlamentarcite na ova pole, kako i odredeni primeri zaènite i mikrokreditite vo Burkina Faso, Belgija, Vietnam, Gabon, Gvineja, Mali,Maroko, Kamboxa, Kamerun, Kanada, Kvebek, Kongo, Togo, Senegal i Francija.Gospo|ata Nguini Efa informira{e i za aktivnostite na Parlamentarnata mreà naPSF za borba protiv HIV/SIDA. Taa podvle~e deka posledniot sostanok na ovaaParlamentarna mreà se odràl minata godina vo Dakar, Senegal, a sledniotsostanok e predviden za 15 i 16 fevruari 2006 godina vo Jaunde, Kamerun. Na ovojsostanok se o~ekuva sekoja sekcija da go prezentira svojot pridones vo borbata protivHIV/SIDA. Na sednicata na Izvr{niot komitet se diskutira{e i za podgotovkite zasednicata na Mreàta na èni parlamentarki na Parlamentarnoto sobranie naFrankofonijata, {to }e se odrì vo juli 2006 godina vo Rabat, Maroko, vo ramkite naredovnata 32 godi{na sesija na PSF. Pokraj usvojuvaweto na amandmanite na Statutotna Mreàta, na ovaa sednica se o~ekuva da bide izbrana i nova pretsedatelka naMreàta. Spored dogovorot, do 2007 godina pretsedatelstvoto mu pripa|a na RegionotAfrika.

Izvr{niot komitet na Mreàta na ènite parlamentarki na PSF odlu~i odimeto na Mreàta da bide upateno pismo so ~estitki do g-|a Elen Xonson-Sirlif popovod nejziniot izbor za pretsedatel na Liberija, so {to stana prvata ènapretsedatel na edna afrikanska dràva.

Na krajot od sednicata, vo imeto na Izvr{niot komitet na Mreàta na èniparlamentarki, g-|a Slavica Stankovska im se zablagodari na doma}inite, Sekcijata

204

na Ontario vo PSF, za topliot priem i gostoprimstvoto ukaàno na ~lenovite naIzvr{niot komitet. Taa upati posebna blagodarnost do g. Jan-Mark Lalond,pretsedatel na Sekcijata na Ontario, g-|a Monik Smit, ~len na Sekcijata i naIzvr{niot komitet na Mreàta, kako i na nivnite sorabotnici za sovr{enatapodgotovka i odli~nata organizacija na ovaa sednica.

* * * * *

Za vreme na pretstojot vo Toronto, ~lenovite na Delegacijata na Sobranieto naRepublika Makedonija ostvarija sredbi so generalniot konzul na RepublikaMakedonija vo Toronto, g. Slobodan Trajkovski i konzulot g. Branko Trajkovski, kako iso ambasadorot na Republika Makedonija vo Otava, Kanada d-r Sa{ko Nasev. Vo vrskaso u~estvoto na sednicata na Izvr{niot komitet na Mreàta na èni na PSF,pratenikot Slavica Stankovska dade intervju za makedonskite mediumi vo Toronto.

206


Biro na Sekcijata na Sobranieto na Republika Makedonijavo Parlamentarnoto Sobranie na Frankofonijata

IZVE[TAJ

od sednicata na Komisijata za sorabotka i razvoj na PSF,odr`ana od 14 do 16 mart 2006 godina vo Delemon,

Kanton Jura, [vajcarska Konfederacija


208

Sednicata na Komisijata za sorabotka i razvoj na Parlamentarnoto sobranie naFrankofonijata (PSF) se odrà od 14 do 16 mart 2006 godina vo Delemon, KantonJura, [vajcarska Konfederacija. Na sednicata prisustvuvaa pretstavnici oddvaeset sekcii vo PSF, kako i pretstavnici na Me|unarodnata organizacija naFrankofonijata i Sekretarijatot na Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata.Od Sobranieto na Republika Makedonija na sednicata u~estvuva{e g. NelkoStojanoski, potpretsedatel na Sekcijata na Sobranieto na RepublikaMakedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata i ~len naKomisijata, kako i g-ca Biljana Ognenovska, izvr{en sekretar na Sekcijata.

So sednicata pretsedava{e g. Mahama Savadogo, pratenik od Burkina Faso ipretsedatel na Komisijata za sorabotka i razvoj na Parlamentarnoto sobranie naFrankofonijata.

Pretsedatelot na Komisijata g. Mahama Savadogo gi zapozna parlamentarcite sotekot na rabotata i proceduralnite pra{awa vo ramkite na Komisijata i nakratko seosvrna na temite za diskusija predvideni za sednicata. Toj podvle~e deka golem brojod pra{awata {to }e se razgleduvaat na sednicata direktno ili indirektno seodnesuvaat na problematikata na nedovolniot razvoj i na sredstvata {to treba da seprimenat za reducirawe na nesakanite efekti.

Na ~lenovite na Komisijata im se obrati g. Liber Bararanjerece, ambasador ipostojan pretstavnik na Me|unarodnata organizacija na Frankofonijata (OIF) priObedinetite nacii vo @eneva, koj informira{e za aktivnostite na OIF i naMe|uvladinata agencija na Frankofonijata.

Na sednicata bea razgledani slednive izve{tai: "Upravuvawe so otpad" naizvestitelite g. Mark Elsen od Francuskata zaednica vo Belgija i g. Marko Vierin odVal d'Aost, "Centrite na povikuvawe kako sredstvo za razvoj" na izvestitelot g-|aRoz-Mari Lozie-Kul od Kanada, "Sledewe na me|unarodnite trgovski dogovori voramkite na Svetskata trgovska organizacija" na izvestitelite g-|a @oslin Karon odKvebek i g. Mahama Savadogo od Burkina Faso, "Javna pomo{ za razvoj: sostojbi iperspektivi" na izvestitelot g. @ak Brun od Francija, "Pridonesot naFrankofonijata kon novite izvori na finansirawe na razvojot" na izvestitelot g.Feliks Onkeja od Gabon, "Sledewe na Samitot od Uagadugu: pridonesot naFrankofonijata vo usvojuvaweto na nacionalnite strategii za traen razvoj iformuliraweto na nacionalnite strategii za rakovodewe so ekosistemite iprirodnite resursi" na izvestitelot g-|a Roz-Mari Lozie-Kul od Kanada, kako iPredlogot na rezolucijata po izve{tajot "Privatizacii" na izvestitelot g. MahamaSavadogo od Burkina Faso. Se o~ekuva vrz osnova na izve{taite da se predloàtrezolucii koi }e bidat razgledani i usvoeni na pretstojnata trieset i vtora sednicana Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata, {to }e se odrì od 30 juni do 3 juli2006 godina vo Rabat, Maroko.

Gospodinot Mark Elsen od Francuskata zaednica vo Belgija go prezentira{eizve{tajot "Upravuvawe so otpad", koj go podgotvil vo sorabotka so g. Marko Vierin odVal d'Aost. Vo funkcija na podgotovkata na izve{tajot, do sekciite voParlamentarnoto sobranie na Frankofonijata be{e ispraten pra{alnik vo vrska soupravuvaweto so otpadot, odnosno zakonodavstvoto od ovaa oblast, te{kotiite,{tetnite posledici i problemite so koi se soo~uvaat zemjite, infrastrukturata zaupravuvawe so otpadot, sredstvata za kontrola i sankcionirawe, finansiraweto,vklu~enosta na gra|anite vo ovoj proces i sli~no. Izve{tajot e izgotven vrz osnova naodgovorite dobieni od sekciite vo PSF, a vo nego e daden osvrt i na me|unarodniteinstrumenti koi go reguliraat upravuvaweto so otpadot.

Izve{tajot "Centrite na povikuvawe kako sredstvo za razvoj" go prezentira{esenatorkata g-|a Roz-Mari Lozie-Kul od Kanada. Vo svoeto izlagawe taa se osvrna natehnolo{kiot razvoj i negovoto vlijanie vrz izvozot na uslugite, delokalizacijata nacentrite na povikuvawe, kriteriumite za nivno osnovawe, mo`nostite za razvoj iidninata na centrite na povikuvawe vo frankofonskite zemji.Vo izve{tajot "Sledewe na me|unarodnite trgovski dogovori vo ramkite na Svetskatatrgovska organizacija (STO)", podgotven od izvestitelite g-|a @oslin Karon od

209

Kvebek i g. Mahama Savadogo od Burkina Faso e daden osvrt na parlamentarniteinicijativi {to se odnesuvaat na STO, odnosno na ~etirite parlamentarnikonferencii odràni vo @eneva, Kankun, Brisel i Hong Kong, kako i na aktivnostitena Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata na ovoj plan.

Izvestitelot g. @ak Brun od Francija se osvrna na izve{tajot "Javna pomo{ zarazvoj: sostojbi i perspektivi". Toj se zadrà na aktivnostite na Komitetot za pomo{na razvojot na OECD, vo koj ~lenuvaat glavnite zemji donatori, koi obezbeduvaatokolu 95% od svetskata javna pomo{ za razvoj. Gospodinot Brun oceni deka e potrebnadlaboka reforma na procedurite za javnata pomo{ za razvoj, so cel da se zgolemiefikasnosta i da se ovozmoì postignuvawe na traen razvoj na zemjite korisni~ki napomo{ta.

Gospodinot Feliks Onkeja od Gabon podnese izve{taj za "Pridonesot naFrankofonijata kon novite izvori na finansirawe na razvojot". Vo izve{tajot, toj seosvrnuva na razli~nite kategorii na izvorite na finansirawe, anga`manot ipoddr{kata na frankofonskata i na me|unarodnata zaednica, ulogata i interesot naFrankofonijata i na Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata, kako i na ulogatana pratenicite od zemjite od Severot i od Jugot.

Na ~lenovite na Komisijata im be{e prezentiran i izve{tajot "Sledewe naSamitot od Uagadugu: pridonesot na Frankofonijata vo usvojuvaweto na nacionalnitestrategii za traen razvoj i formuliraweto na nacionalnite strategii za rakovodeweso ekosistemite i prirodnite resursi", podgotven od g-|a Roz-Mari Lozie-Kul odKanada.

^lenovite na Komisijata go razgledaa i utvrdija Predlogot na rezolucijata poizve{tajot "Privatizacii", na izvestitelot g. Mahama Savadogo od Burkina Faso.Ovoj izve{taj prvi~no be{e podnesen od g. Dauda Traore od Mali i usvoen na redovnagodi{na sesija na Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata, odràna vo juli 2005godina vo Brisel. No, so ogled na toa deka ne be{e postignat konsenzus vo vrska soPredlogot na rezolucijata podnesen od izvestitelot, istiot e vraten na dorabotka, socel da bide razgledan na slednata sednica na Komisijata. Po nazna~uvaweto na g.Traore za potpredsedatel na Komisijata za politi~ki pra{awa na PSF iprestanuvaweto na negovoto ~lenstvo vo Komisijata za sorabotka i razvoj, izve{tajotgo prezema pretsedatelot na Komisijata, g. Mahama Savadogo, koj podnese nov Predlogna rezolucija, vo koj se sodràni zabele{kite iskaàni na sednicata odràna voBrisel. Po diskusijata, ~lenovite na Komisijata go utvrdija Predlogot narezolucijata, koj se o~ekuva da bide usvoen na slednata godi{na sesija na PSF.

Gospodinot Mark Elsen od Francuskata zaednica vo Belgija informira{e zarabotata na Parlamentot na mladi frankofoni, pri {to se zadrà na aktivnostite naMladinskata komisija za sorabotka i razvoj.

Vo svojstvo na potpretsedatel na Izvr{niot komitet na Mreàta na èniparlamentarki na Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata, g-|a Roz-MariLozie-Kul gi informira{e ~lenovite na Komisijata za zaklu~ocite od sednicata naIzvr{niot komitet na Mreàta, odràna vo januari 2006 godina vo Toronto, Kanada.Taa go prenese baraweto na Izvr{niot komitet, sekoja komisija da opredeli po ednaèna parlamentarka, ~lenka na Biroto na Komisijata, koja nakratko bi informiralaza rabotata na soodvetnata komisija na Sostanokot èni parlamentarki, {to }e seodrì vo ramkite na Godi{nata sesija na PSF vo Rabat. Komisijata za sorabotka irazvoj ja nazna~i g-|a Roz-Mari Lozie-Kul za svoj pretstavnik vo ramkite na Mreàta.

Komisijata go opredeli g. Lahcen Daudi od Maroko da podgotvi izve{taj vovrska so migracionite politiki, a g. Niankan Dabu od Mali da podgotvi izve{taj {to}e se odnesuva na opustinuvaweto (dezertifikacijata).

Na krajot od sednicata be{e odlu~eno slednata sednica na Komisijata zasorabotka i razvoj na PSF da se odrì na 1 juli 2006 godina vo Rabat, Maroko, voramkite na trieset i vtorata godi{na sesija na Parlamentarnoto sobranie naFrankofonijata.

* * * * *

210

Se ocenuva deka u~estvoto na potpretsedatelot na Sekcijata na Sobranieto naRepublika Makedonija vo Parlamentarnoto sobranie na Frankofonijata g. NelkoStojanoski, na sednicata na Komisijata za sorabotka i razvoj na PSF, {to se odr`a od14 do 16 mart 2006 godina vo Delemon, Kanton Jura, [vajcarija dade zna~aen pridoneskon aktivnostite vo vrska so steknuvaweto na Republika Makedonija so status napolnopravna ~lenka vo Me|unarodnata organizacija na Frankofonijata, {to seo~ekuva na sledniot samit na ovaa organizacija. Vo ovaa prilika pratenikot g. NelkoStojanoski ima{e mo`nost da vospostavi kontakti so pratenicite - ~lenovi naKomisijata i razmeni mislewa za temite koi bea razgleduvani na sednicata, kako i dainformira za sostojbite vo Republika Makedonija.

212


Delegacija na Sobranieto na Republika MakedonijaVo Sobranieto na Zapadnoevropskata unija

IZVE[TAJ

za u~estvoto na Pedeset i prvata sednica na Sobranieto na Zapadnoevropskata unija (vtor del),

odr`ana od 5 do 7 dekemvri 2005 godinavo Pariz, Republika Francija


214

Sobranieto na Zapadnoevropskata unija, Interparlamentarnoto evropskosobranie za bezbednost i odbrana (SZEU), go odrà vtoriot del na svojataredovna 51 sednica od 5 do 7 dekemvri 2005 godina vo Pariz, Republika Francija.Na sednicata u~estvuva{e Delegacijata na Sobranieto na Republika MakedonijanaSZEU7, pratenicite g. Kenan Hasipi i g. Zoran Krstevski, kako i g-|a BiljanaOgnenovska, sekretar na Delegacijata.

Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija na ovaa sednica naSobranieto na ZEU u~estvuva{e so status na "specijalen gostin",8 so koj seovozmoùva pratenicite redovno da u~estvuvaat vo rabotata na SZEU, bez pravona glas.

Na vtoriot del od Pedeset i prvata sednicata na SZEU se rasprava{e zapove}e pra{awa od oblasta na odbranata, bezbednosta i aktuelnite zbidnuvawa voEvropa i po{iroko. Pratenicite razgledaa i usvoija deset izve{tai, osumpreporaki, dve rezolucii i edna odluka9, a be{e razgledan i Pedeset i prviotgodi{en izve{taj na Sovetot na ZEU.

Vo tekot na sednicata, na 7 dekemvri 2005 godina, parlamentarcite go izbraa g.@an-Pjer Masare, senator od Francija, za nov pretsedatel na Sobranieto na ZEU.

So svoi izlagawa na pratenicite im se obratija: g. Stef Goris, pretsedatel naSobranieto na Zapadnoevropskata unija, g. Vlado Bu~kovski, pretsedatel naVladata na Republika Makedonija, g. Ginter Plater, minister za odbrana naAvstrija, kako pretstavnik na idnoto pretsedatelstvo so Evropskata unija, serXon Holms, ambasador na Obedinetoto Kralstvo na Velika Britanija i SevernaIrska vo Pariz, koj ja pro~ita porakata od g. Xek Strou, dràven sekretar zanadvore{ni pra{awa i Komonvelt na Obedinetoto Kralstvo, kako pretstavnik natekovnoto pretsedatelstvo so ZEU i EU i idnoto pretsedatelstvo so ZEU, g-|aQubov Sliska, prv potpretsedatel na Dràvnata duma na Ruskata Federacija,ambasadorot Said Xinit, komesar za mir i bezbednost na Komisijata naAfrikanskata unija i g. @an-Pjer Masare, novoizbraniot pretsedatel na SZEU.

Na po~etokot na sednicata na pratenicite im se obrati g. Stef Goris,pretsedatel na Sobranieto na Zapadnoevropskata unija, koj gi pretstavi temite zadebata na sednicata i gostite koi }e im se obratat na pratenicite. Toj informira{eza svoite aktivnosti vo periodot od odrùvaweto na poslednata sednica naSobranieto, pri {to se osvrna i na posetata na Republika Makedonija, realizirana vomesec noemvri 2005 godina. Pretsedatelot g. Goris ukaà deka vlastite vo Makedonijaiskaàle interes za zdobivawe na oficijalen status vo ramkite na SZEU i naglasideka ova barawe }e bide razgledano vo kontekst na odlukata {to treba da ja doneseEvropskiot sovet narednata nedela, a se odnesuva na dodeluvaweto na status nakandidat za ~lenstvo vo EU na Republika Makedonija.

Ocenuvaj}i deka propadnale site napori za premostuvawe na demokratskiotdeficit vo Evropskata bezbednosna i odbranbena politika, pretsedatelot g. Gorispobara da se formira postojan forum na nacionalnite parlamenti vo Brisel, koj bidiskutiral za bezbednosni, odbranbeni i drugi pra{awa od zaedni~ki interes. Tojupati kritika do evropskite vladi {to ne uspeale vo celost da ja integriraatZapadnoevropskata unija vo EU, istaknuvaj}i deka toa se odrazuva na demokratskiotlegitimitet na odlukite vo poleto na bezbednosnata politika. Gospodinot Gorisoceni deka me|uvladiniot dijalog vo ramkite na ZEU e sveden na "vegetativna" faza,so {to harmoni~nite odnosi me|u ZEU i NATO se zameneti so antagonizam, duri irivalstvo me|u EU i NATO. I pokraj ova, postoi zna~aen dijalog me|u Sobranieto naZEU i EU, pred se, blagodarenie na "dvojnata kapa" na ambasadorite vo ZEU, kako i

7 Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo SZEU u~estvuva{e samo na sedniciteodràni na 5 i 6 dekemvri 2005 g.8 So ovoj status Sobranieto na Republika Makedonija se zdobi vo dekemvri 2003 god.9 Izve{taite, preporakite, rezoluciite i odlukata (na angliski i francuski jazik) se dostapnina internet stranicata na SZEU: www.assemblee-ueo.org

215

zaradi raste~kata potreba za debata za bezbednostnite pra{awa so nacionalniteparlamenti.

Pretsedatelot na Vladata na Republika Makedonija, g. Vlado Bu~kovski, vosvoeto obra}awe pred pratenicite oceni deka treba da se prodlabo~i sorabotkata soSobranieto na ZEU, bidej}i ulogata na ova parlamentarno telo stanuva s# pozna~ajna.Imaj}i predvid deka odredbite za kolektivna odbrana od Ustavniot dogovor ne sezadolìtelni, preporakite na SZEU za ostanuvawe vo sila na izmenetiot Briselskidogovor stanuvaat se porelevantni. Toj oceni deka Evropskata bezbednosna iodbranbena politka go crpi svojot vistinski legitimitet od Sobranieto na ZEU.

Gospodinot Bu~kovski istakna deka Republika Makedonija ima postignato zna~aennapredok vo bezbednosnata i odbranbenata sorabotka so zemjite od regionot i dekadenes taa e odli~en primer kako na civiliziran i demokratski na~in se re{avaatpostojnite problemi. Premierot naglasi deka Makedonija napravi krupni ~ekori vonadminuvaweto na problemite vo me|uetni~kite odnosi, vospostavuvaj}i evropskistandardi vo ovaa sfera. Toj se osvrna i na odlu~nosta na Vladata da prodolì soreformite za oformuvawe na nezavisno sudstvo.

Premierot g. Bu~kovski informira{e deka po dobienoto pozitivno mislewe odEvropskata komisija, se o~ekuva Republika Makedonija da se zdobie so status nakandidat za ~lenstvo vo EU na Samitot na EU {to }e se odrì na 15 i 16 dekemvri2005 godina. Istovremeno, toj ukaà deka so odobruvaweto na kandidatskiot status }ebide praten jasen signal do regionot deka evropskata perspektiva e negovataedinstvena alternativa.Pretsedatelot na Vladata na Republika Makedonija se zadrà i na potrebata KFORda ostane na Kosovo se dodeka ne bide postignata definitivna politi~ka spogodba,{to }e bide vo interes na site zasegnati strani, zaednici i dràvi, kako i napotrebata za postignuvawe na transatlantski konsenzus, kako klu~en preduslov zapostignuvawe na evropskite bezbednosni celi.

Premierot g. Bu~kovski odgovara{e na brojni pra{awa postaveni odpratenicite, ~lenovi na SZEU, me|u koi i pra{aweto za mo`nosta za implementacijana makedoskiot model na multietni~ko op{testvo vo drugite zemji od porane{naJugoslavija, a osobeno na Kosovo. Istaknuvaj}i gi naporite na Republika Makedonija zagradewe na multietni~ko, multikulturno i multikonfesionalno op{testvo, premierotistakna deka Makedonija moè da odigra konstruktivna uloga vo re{avaweto napra{aweto za finalniot status na Kosovo. Vo vrska so pro{iruvaweto na NATO i EU so zemjite od balkanskiot region, g.Bu~kovski izrazi nade` deka Republika Makedonija, zaedno so Hrvatska i Albanija,}e stane ~lenka na NATO do 2008 godina. Toj oceni deka ~lenstvoto vo NATO }epridonese za stabilnosta na Balkanot, }e pomogne vo borbata protiv organiziraniotkriminal i }e dovede do efektivna akcija za povtornoto vospostavuvawe nastabilnosta na Kosovo. Gospodinot Bu~kovski, isto taka izrazi nade` deka Bugarija,Romanija, Turcija, Albanija, kako i zemjite od porane{na Jugoslavija naskoro }e stanat~lenki na EU.Odgovaraj}i na pra{aweto vo vrska so malcinckite prava, g. Bu~kovski objasni dekavo Republika Makedonija site etni~ki zaednici se pretstaveni vo Parlamentot iorganite na lokalnata samouprava, zastapeni vo nacionalnata i lokalnataadministracija, vo vojskata i policijata, kako i deka e obezbedena upotrebata namaj~iniot jazik.

Gospodinot Vlado Bu~kovski odgovori i na pra{aweto vo vrska so pregovoriteza imeto, pri {to istakna deka Republika Makedonija e podgotvena konstruktivno dagi prodolì pregovorite {to se odvivaat vo ramkite na Obedinetite nacii, so cel{to poskoro da se iznajde prifatlivo re{enie. Toj istakna deka poslednite izjavi napremierot Karamanlis i liderot na opozicijata g. Papandreu, dadeni vo Gr~kiotparlament se ohrabruva~ki i izrazi zadovolstvo za poddr{kata {to Republika Grcijai ja dava na Republika Makedonija vo nejzinata evropska integracija.

Vo svoeto obra}awe pred Sobranieto g. Ginter Plater, minister za odbrana naAvstrija i pretstavnik na idnoto avstrisko pretsedatelstvo so Evropskata unijaoceni deka e potrebno da se prodlabo~i civilno-voenata sorabotka, so cel da seovozmoì koordinirana i vidliva evropska akcija, osobeno vo vrska so prirodnitenepogodi. Toj se osvrna na operaciite na EU koi se sostojat od voen, policiski i

216

civilen del, ocenuvaj}i deka iako EU ispratila vakva misija za pomo{ nanastradanite od cunamite vo Jugoisto~na Azija, sepak taa misija bila prakti~nonevidliva. Ova, spored ministerot se dolì, pred se, na rivalstvoto me|u zemjite~lenki i èlbata da se stigne prv, bez ogled na koordinacijata. Gospodinot Platerpodvle~e deka pretsedatelstvoto na Avstrija }e predloì da se nazna~i oficer zavrska me|u civilno-voenata }elija na NATO vo SHAPE i voeniot personal na EU.

Toj se osvrna na osnovnite nasoki na programata i predvidenite aktivnosti naidnoto pretsedatelstvo so EU, pri {to istakna deka Avstrija pridava golemo zna~ewena Evropskata bezbednosna i odbranbena politika vo odnos na Balkanot, kade {to EUtreba da prezeme pogolemi obvrski vo idnina.

Ser Xon Holms, ambasador na Obedinetoto Kralstvo na Velika Britanija iSeverna Irska vo Pariz, se obrati pred ~lenovite na Sobranieto od imeto na g. XekStrou, dràven sekretar za nadvore{ni pra{awa i Komonvelt na ObedinetotoKralstvo. Vo porakata na dràvniot sekretar se istaknuva deka Britanskotopretsedatelstvo so ZEU i EU uspealo da ja napravi Evropskata bezbednosna iodbranbena politika (ESPD) poefikasna, pokoherentna i operaciono poaktivna.Evropskata unija vo momentov broi 12 ESDP misii koi se vo tek ili se predlansirawe, od koi sedum bile podgotveni ili zapo~nati za vreme na britanskotopretsedatelstvo. Vo porakata, g. Strou dava osvrt na misiite koi se vo tek, ilinaskoro }e zapo~nat vo Bosna i Hercegovina, Makedonija, Demokratska RepublikaKongo, regionot Darfur vo Sudan, provincijata A~eh vo Indonezija, Irak, grani~niotpojas Gaza-Egipet, Palestina, Moldavija i Ukraina.

Dràvniot sekretar g. Strou ocenuva deka vo poslednite {est mesecaEvropskata odbranbena agencija postignala zna~aen napredok vo pogled na evropskiotpazar za odbranbena oprema. Vo idnina evropskite nacii bi trebalo da se fokusiraatna razvojot na vooruènite sili i civilni kapaciteti koi bi bile polesnorasporedlivi, pofleksibilni i izdràni.

Vo vrska so Sobranieto na ZEU, g. Strou istaknuva deka SZEU igra unikatnauloga vo olesnuvawe na interparlamentarniot dijalog i diskusiite za aktuelnitetemi. Spored nego, Sobranieto gi nadminuva granicite na EU, zbogatuvaj}i ja na tojna~in panevropskata debata za bezbednosta i odbranata. Toa prodolùva da davadragocen pridones i da pretstavuva zna~aen link, preku nacinalnite parlamenti, me|ugra|anite na EU i nivnite vladi.

Na pratenicite im se obrati i g-|a Qubov Sliska, prv potpretsedatel naRuskata dràvna duma. Taa se osvrna na zna~eweto {to Ruskata Federacija go pridavana zaedni~kite napori na EU i NATO za razre{uvawe na bezbednosnite problemi.Potpretsedatelot g-|a Sliska naglasi deka samo preku sorabotkata so EU moàt da senadminat sudirite vo postsovetskata era, so ogled na toa deka mnogu zemji janaso~uvaat svojata nadvore{na politika kon EU.

Ambasadorot g. Said Xinit, komesar za mir i bezbednost na Komisijata naAfrikanskata unija, vo svoeto obra}awe ja povika Evropskata unija da ja obezbedipotrebnata pomo{ za zaìvuvawe na afrikanskite institucii, so {to Afrika bimoèla da prezeme sopstvena odgovornost za prevenciite na krizite i odrùvawetona mirot. Toj oceni deka konsolidacijata na instituciite pretstavuva strategiskadimenzija na partnerstvoto me|u Evropskata unija i Afrikanskata unija, {to EU trebada go finalizira so usvojuvaweto na "Strategijata za Afrika" na pretstojniotEvropski sovet na 15 i 16 dekemvri 2005 godina.

Novoizbraniot pretsedatel na Sobranieto na Zapadnoevropskata unija g. @an-Pjer Masare, vo svojot inagurativen govor oceni deka treba da se nadminatnesoglasuvawata vo vrska so Ustavniot dogovor, so cel da se zadovoli glavniotprioritet na site evropski gra|ani: pogolema vnatre{na i nadvore{na bezbednost odnovite zakani, a pred se od terorizmot. Toj gi povika ~lenovite na Sobranieto dapridonesat za razvivawe na klimata na doverba i sorabotka me|u EU i NATO.

Podvlekuvaj}i ja legitimnosta na Sobranieto na ZEU, koe e sostaveno odpretstavnici na nacionalnite parlamenti, toj istakna deka bi pretstavuvalopoliti~ka gre{ka da ne se odgovori na porakata od gra|anite na Evropa, koi baraatdemokratska kontrola vrz bezbednosnata i odbranbenata politika. Senatorot Masare,

217

isto taka se osvrna na idninata na Sobranieto na ZEU i celite kon koi }e se stremiza vreme na svojot mandat.

P O L I T I ^ K I P R A [ A W A

Sobranieto na Zapadnoevropskata unija gi razgleda i usvoi slednive izve{taipredloèni od Komisijata za politi~ki pra{awa:"Idninata na Evropskata bezbednosna i odbranbena politika i nejzinata demokratskakontrola - odgovor na godi{niot izve{taj na Sovetot", podnesen od g. Andrea Mancela,pratenik od Italija,"Odrùvawe na mirot vo Potsaharska Afrika i prakti~en pristap", podnesen od g.[arl Goerens, pratenik od Luksemburg i"Borbata protiv me|unarodniot terorizam: predizvik za Evropa", podnesen od g. LuisMaria de Pux, pratenik od [panija i g. Bart van Vinsen, pratenik od Holandija.

Vo izve{tajot "Idninata na Evropskata bezbednosna i odbranbena politikai nejzinata demokratska kontrola - odgovor na godi{niot izve{taj na Sovetot",izvestitelot g. Mancela ocenuva deka e neophodno da se zacvrsti ulogata na Visokiotpretstavnik na EU za Zaedni~kata nadvore{na i bezbednosna politka (ZNBP) i da seformira evropska diplomatska slu`ba, so cel da se podobri koherentnosta ividlivosta na ZNBP na EU. Nesigurnosta vo vrska so idninata na Ustavniot dogovor,spored g. Mancela, ne bi trebalo da vlijae vrz naporite za sproveduvawe na proektitena ESPD.

Po ovoj izve{taj se vode{e zaedni~ka diskusija so izve{tajot"Parlamentarnite debati i javnoto mislewe za evropskata integracija", podnesen odlordot Rasel-Xonston od Obedinetoto Kralstvo i g-|a Vilija Aleknaite, pratenik odLitvanija, vo ime na Komisijata za parlamentarni pra{awa i odnosi so javnosta.

Sobranieto na ZEU usvoi preporaka vo koja se izrazuva nade` deka SZEU }eobezbeduva parlamentaren nadzor nad ESDP vo tranzicioniot period, prekuoformuvawe na sinergija me|u ZEU i Evropskiot parlament.Sobranieto na ZEU rasprava{e i po izve{tajot "Odrùvawe na mirot voPotsaharska Afrika i prakti~en pristap", podnesen od g. Goerens. Vo usvoenatapreporaka Sobranieto povikuva na osnovawe na "Evroafrikanski fond za mir ibezbednost", kako i formirawe na zaedni~ka voena baza na EU i Afrikanskata unijavo Centralna Afrika, so cel da se promovira obuka na afrikanskite voeni sili.

Izvestitelite g. de Pux i g. van Vinsen vo izve{tajot "Borbata protivme|unarodniot terorizam: predizvik za Evropa" se osvrnuvaat na debatata vo vrskaso toa dali neophodnosta za borba protiv terorizmot moè da pridonese zaograni~uvawe na fundamentalnite prava i slobodi na gra|anite. Tie ocenuvaat deka epotrebno da se obezbedi ramnoteà me|u zaedni~kite vrednosti, bazirani na~ovekovite prava i sredstvata koi{to se potrebni za borba protiv terorizmot.

Vo usvoenata preporaka, Sobranieto na ZEU povikuva na parlamentarnapoddr{ka i kontrola, na nacionalno i me|unarodno nivo, so cel da se obezbediantiteroristi~kite zakoni koi{to moàt da vlijaat na fundamentalnite prava islobodi da bidat usvoeni vo demokratska pocedura.

O D B R A N B E N I P R A [ A W A

Na sednicata na Sobranieto na Zapadnoevropskata unija se rasprava{e i po triizve{tai od Komisijata za odbrana:"Sorabotkata me|u EU i NATO na operacionen plan - odgovor na Godi{niot izve{taj naSovetot", podnesen od g. @an-Pjer Ku{eida, pratenik od Francija,"Evropskata unija na Balkanot: Altea i drugite operacii", podnesen od g. @oao MotaAmaral, pratenik od Portugalija i"Nabquduvaweto na morskite povr{ini i primorskite zoni na evropskite zemji ",podnesen od g. Andrea Rigoni, pratenik od Italija.

Vo izve{tajot "Sorabotkata me|u EU i NATO na operacionen plan - odgovorna Godi{niot izve{taj na Sovetot", podnesen od g. @an-Pjer Ku{eida e daden osvrtna misiite {to se zaedni~ki realizirani od EU i NATO, me|u koi i misijata

218

"Konkordija" vo Republika Makedonija. Vo izve{tajot se ocenuva deka politi~kata ioperacionata sorabotka me|u EU i NATO treba da se pro{iri nadvor od ramkite nadogovorite "Berlin plus", vrz osnova na koi sredstvata na NATO se stavaat naraspolagawe na EU. Naglasuvaj}i deka Evropskata unija e dolgoro~en politi~kiproekt, koj{to vklu~uva odbranbena politika {to moè da prerasne vo zaedni~kaodbrana, g. Ku{eida ukaùva deka vo konsultacii so NATO treba da se elaboriraodbranbena strategija za Evropskata unija, zadrùvaj}i ja pritoa odlu~uva~kata ioperacionalnata avtonomija na EU.

Vo usvoenata preporaka, Sobranieto povikuva na potesna politi~ka sorabotkame|u EU i NATO, zasnovana na vistinska ramnopravnost, cvrstvo partnerstvo ipostojana zaemna po~it.

Izvestitelot g. @oao Mota Amaral vo izve{tajot za "Evropskata unija naBalkanot: Altea i drugite operacii", nakratko gi objasnuva mandatite nadosega{nite misii na EU i NATO vo regionot, po {to se zadrùva na operacijata"Altea", voenata misija na Evropskata unija vo Bosna i Hercegovina.Za ovoj izve{taj, kako i za izve{tajot "Parlamentite i misijata Altea", podnesen od g.Xovani Krema, pratenik od Italija i g. Ali Riza \ul~i~ek, pratenik od Turcija, vo imena Komisijata za parlamentarni pra{awa i odnosi so javnosta, se vode{e zaedni~kadiskusija na 7 dekemvri 2005 godina.

Po diskusijata, Sobranieto na ZEU usvoi preporaka do Sovetot vo koja se barapostepeno predavawe na funkciite na misijata "Altea" na lokalnite sili vo Bosna iHercegovina, kako i pogolema kontrola na ovaa misija od strana na nacionalniteparlamenti na zemjite ~lenki na EU.

Po izve{tajot, "Nabquduvaweto na morskite povr{ini i primorskite zonina evropskite zemji", podnesen od g. Andrea Rigoni, isto taka se vode{e debata ibe{e usvoena preporaka do Sovetot na ministrite na Zapadnoevropskata unija.

P A R L A M E N T A R N I P R A [ A W A I O D N O S IS O J A V N O S T A

Pratenicite gi razgledaa i usvoija slednive izve{tai podneseni od Komisijataza parlamentarni pra{awa i odnosi so javnosta:"Parlamentite i misijata Altea", podnesen od g. Xovani Krema, pratenik od Italija ig. Ali Riza \ul~i~ek, pratenik od Turcija i "Parlamentarnite debati i javnoto mislewe za evropskata integracija", podnesen odlordot Rasel-Xonston od Obedinetoto Kralstvo i g-|a Vilija Aleknaite, pratenik odLitvanija.

Za izve{tajot "Parlamentite i misijata Altea" se vode{e zaedni~ka debataso izve{tajot "Evropskata unija na Balkanot: Altea i drugite operacii", naKomisijata za odbranbeni pra{awa, po {to be{e usvoena rezolucija.

Izve{tajot "Parlamentarnite debati i javnoto mislewe za evropskataintegracija" be{e razgleduvan zaedno so izve{tajot "Idninata na Evropskatabezbednosna i odbranbena politika i nejzinata demokratska kontrola - odgovor naGodi{niot izve{taj na Sovetot", podnesen od Komisijata za politi~ki pra{awa, po{to be{e usvoena rezolucija.

T E H N O L O [ K I I A E R O V S E L E N S K I P R A [ A W A

Na sednicata bea razgledani i usvoeni dva izve{tai od Komisijata zatehnolo{ki i aerovselenski pra{awa, po koi bea usvoeni preporaki do Sovetot naZEU:"Idninata na evropskata odbranbena mornari~ka industrija", podnesen od g-|a ElviraKortaharena Iturioz, pratenik od [panija i"Evropskiot pazar za odbranbena oprema: ~len 296 od Dogovorot za osnovawe naEvropskata zaednica i Zelenata kniga na Evropskata komisija - odgovor na godi{niotizve{taj na Sovetot" podnesen od g. Franko Danieli, pratenik od Italija.

219

B U X E T S K I I A D M I N I S T R A T I V N I P R A [ A W A

^lenovite na Sobranieto na Zapadnoevropskata unija ja odobrija Zavr{nata smetkana Sobranieto za 2004 godina, podnesena od g. Xuzepe Gaburo, pratenik od Italija.Predlogot na buxetot na Sobranieto za 2006 godina, podnesen od g-|a KristinaLusiga, pratenik od Germanija i pretsedatel na Komisijata za buxetski iadministrativni pra{awa, na barawe od izvestitelot be{e simnat od dnevniot redna sednicata. Parlamentarcite go razgledaa i Misleweto za buxetot na ministerskiteorgani na Zapadnoevropskata unija za 2005 godina, podneseno od g. Xuzepe Gaburo,po {to ja usvoija preporakata do Sovetot na ZEU.

* * * * *

Od osobena va`nost e {to na Vtoriot del od Pedeset i prvata sednica naSobranieto na Zapadnoevropskata unija pred pratenicite, ~lenovi na SZEU se obratig. Vlado Bu~kovski, pretsedatel na Vladata na Republika Makedonija. Obra}aweto seslu~i samo nekolku dena pred sostanokot na Evropskiot sovet, na koj se o~ekuva{eRepublika Makedonija da go dobie statusot na kandidat za ~lenstvo vo EU. Pokanataupatena do makedonskiot premier da se obrati pred Sobranieto na ZEU vo Pariz,pretstavuva zna~aen znak na poddr{ka na politikata {to ja vodi RepublikaMakedonija i na aktivnostite na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonijavo SZEU.

So u~estvoto na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija naVtoriot del na Pedesettata sednica na Sobranieto na ZEU se ostvaruva kontinuitetna sorabotkata so ovaa me|unarodna organizacija i se potvrduva interesot zanatamo{no aktivno participirawe vo evropskite organizacii i institucii.

220


Delegacija na Sobranieto na Republika MakedonijaVo Sobranieto na Zapadnoevropskata unija

IZVE[TAJ

za u~estvoto na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonijavo SZEU na sednicata na Komisijata za odbrana,

odr`ana od 20 do 22 fevruari 2006 godina vo Viena i Grac, Republika Avstrija

Skopje, fevruari 2006 godina

222

Sobranieto na Zapadnoevropskata unija (SZEU) od 20 do 22 fevruari 2006godina ja organizira{e sednicata na Komisijata za odbrana vo Viena i rabotnataposeta na Grac, Republika Avstrija. Na ovaa sednica prisustvuvaa ~lenovite naDelegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo SZEU {to ja so~inuvaapratenicite: g. Kenan Hasipi i g. Zoran Krstevski, kako i sekretarot naDelegacijata Liman Avdiu, dràven sovetnik za me|unarodna sorabotka.

Na sostanokot u~estvuvaa delegacii od ovie zemji: Avstrija, Estonija,Germanija, [panija, Bugarija, Obedineto Kralstvo, Holandija, Luksemburg, Belgija,Republika Makedonija, Slovenija, Francija, Litvanija, Polska, Hrvatska i Grcija.

Rabotniot del na sostanokot se odrà vo Nacionalnata voena akademija i voParlamentot na Republika Avstrija.

Vo Nacionalnata voena akademija na Republika Avstrija sostanokot go otvorigeneral Roland Ertl. Na po~etokot, otkako gi pozdravi site u~esnici, toj im posakadobredojde i uspe{na rabota. Potoa, toj navede deka Avstrija e zemja nabquduva~ voovaa organizacija, po~nuvaj}i od 1985 godina i istovremeno e sre}na {to Malta iKipar steknaa pravo na glas vo komisiite na SZEU. Ponatamu, toj istakna deka i pokrajtoa {to Avstrija e neutralna zemja i ovaa neutralnost vo momentot pretstavuvaistoriska kategorija, taa bi sakala da ja intenzivira nejzinata uloga vo ramkite naEvropskata unija. Potoa, toj se osvrna na bezbednosta vo Evropa i svetot, naveduvaj}ipritoa deka vnatre{nata bezbednost zavisi od nadvore{nata i bezbednosnite sili bibile sre}ni samo vo slu~aj na nadvore{nata bezbednost. Potoa, toj napomna dekaAvstrija dava golem pridones kako vo ramkite na Programata Partnerstvo za mir, takai vo vr{eweto na operaciite vo stranstvo vo vid na mirovni misii, humanitarnimisii, misii za nabquduvawe vo krizni podra~ja, obuka, interoperativnst i drugo.

Brigadir Volfgang Vosolsobe od Ministerstvoto za odbrana na Republika Avstrijaja pretstavi odbranbenata politika na Avstrija. Toj vo negovoto izlagawe, me|udrugoto, istakna deka pozitivniot ekonomski razvoj e klu~en za pobrza integracija nabalkanskite zemji vo EU i za Avstrija toa pretstavuva prioritet. Inicijativite odnejzina strana za obuki vo ramkite na bilateralnite programi nema da izostanat i pozavr{uvawe na nejziniot mandat na pretsedavawe so EU.

Rudolf Lugoteli od Biroto za bezbednosna politika ja prezentira{eParlamentarnata dimenzija na reformite na bezbednosniot sektor vo ZapadenBalkan.

Svoeto izlagawe go zapo~na so citatot " Nema sloboda bez bezbednost i nemabezbednost bez sloboda" od Aleksander Hunbold, germanski filozof od 19 vek ipritoa navede deka Avstrija e osobeno zainteresirana za Zapaden Balkan i za nea toje od najvisko zna~ewe, dodeka na nacionalno nivo e politi~kiot, ekonomskiot ivoeniot aspekt. Ponatamu, toj dodade deka vsu{nost se raboti za sosedni zemji ilizemji od blisko sosedstvo i ovoj golem interes se dolì i na istoriskite pri~ini,naglasuvaj}i pritoa deka tie imaat evropski pri~ini, no i trupi vo ramkite na KFOR.Potoa, toj navede deka za da uspee reformata na bezbednosniot sektor na ZapadenBalkan, treba sekoga{ da se imaat predvid kriteriumite na Kopenhagen, {to zna~i zada se reformira toj sektor, golema va`nost treba da dobie parlamentarnatadimenzija.

Na 22 fevruari 2006 godina, rabotniot del prodolì vo Parlamentot naRepublika Avstrija. Komisijata za odbrana na SZEU ima{e sredba so ~lenovite naAvstriskata delegacija vo SZEU i so ~lenovite na Komisijata za odbrana naAvstriskiot parlament. So sostanokot pretsedava{e g. Valter Maurer, {ef naAvstriskata delegacija vo SZEU, g. Rajhard Eugen Bo{ i g. Harlad Rajzenberger,pretsedateli na Komisijata za odbrana na Avstriskiot parlament.

2. Vo delot na rabotnata poseta vo Grac, bea ostvareni sredbi vo Komandniotcentar za me|unarodni operacii na Avstrija i poseta na kompaniite za voenaindustrija.

Otkako gi pozdravi u~esnicite i im posaka dobredojde vo Grac, komandantot naKomandniot centar za me|unarodni operacii na Avstrija istakna deka Avstriskata

223

armija u~estvuva so nejzini kontigenti vo slednive mirovni i humanitarni operacii :KFOR10, EUFOR11, UNFICYP12, ISAF13, UNIKOM14, IFOR/SFOR15, UNEF II16, UNDOF17

i ONUC18.Vo kompaniite za voena industrija be{e prika`an sistemot SCOTTY za audio i

video satelitska mobilna komunikacija (Audio and video Air SatelliteCommunication SCOTTY) kako i proizvodstvoto na xipovi od tipot "Mercedes" zapotrebite na armii, mirovni misii, me|unarodni organizacii i dr.

* * * * *

Zaklu~ok:

Vo tekot na ovaa sednica ~lenovite na Makedonskata delegacija ostvarijapove}e sredbi i kontakti, kako i korisna razmena na mislewa so parlamentarci ioficijalni li~nosti od pove}e zemji, osobeno so ~lenovite na Avstriskiot parlamentkoi bea prisutni na ovoj nastan. Vo tie ramki se razmenuvaa mislewa za najaktuelniteslu~uvawa na me|unaroden plan, a vo kontekst na jakneweto na stabilnosta ibezbednosta vo Evropa i svetot po{iroko, razvojot na demokratskite procesi,parlamentarnata dimenzija na reformite vo na{ata armija vo funkcija na pobrzo~lenstvo na Republika Makedonija vo NATO, kako i napredokot {to e napraven vona{ata zemja vo harmonizacija na na{eto so zakonodavstvoto na Evropskata unija isproveduvaweto na ekonomskite reformi, vo funkcija za {to poskoro zapo~nuvawe napregovorite za ~lenstvo vo EU.

Se ocenuva deka e potrebno da se prezemaat aktivnosti vo Sobranieto naRepublika Makedonija za u~estvo i sledewe na planiranite nastani koi pretstojat votekot na ovaa godina. Toa se odnesuva vo prv red na u~estvoto na Prviot del na 52-tagodi{na sesija, {to }e se odr`i od 19 do 21 juni 2006 godina vo Pariz, Francija.

10 Kosovo Force (NATO)11 European Union Force in Bosnia and Herzegovina - EUFOR12 United Nations Peacekeeping Force in Cyprus13 NATO's International Security Assistance Force operations in Kabul, Afghanistan14 United Nations Iraq-Kuwait Observation Mission15 The International Fellowship of Reconciliation/Stabilisation Force in Bosnia and Herzegovina16 Second United Nations Emergency Force17 United Nations Disengagement Observer Force18 L'Opération des Nations Unies au Congo

224


Bilateralna sorabotka

INFORMACIJA

za posetata na Republika Makedonija na g. Stef Goris,pretsedatel na Sobranieto na Zapadnoevropskata unija, Interparlamentarno

evropsko sobranie za bezbednost i odbrana,ostvarena na 21 i 22 noemvri 2005 godina


226

Na pokana od pretsedatelot na Sobranieto na Republika Makedonija d-r Qup~oJordanovski, Delegacija na Sobranieto na Zapadnoevropskata unija,Interparlamentarno evropsko sobranie za bezbednost i odbrana (SZEU),predvodena od g. Stef Goris, pretsedatel na SZEU, prestojuva{e vo poseta naRepublika Makedonija na 21 i 22 noemvri 2005 godina. Vo sostav na Delegacijatabea g. @oao Mota Amaral, izvestitel na SZEU za operaciite na Evropskata unija naBalkanot i porane{en pretsedatel na Parlamentot na Republika Portugalija i g.Floris de Gu, politi~ki sovetnik.

Vo ramkite na posetata, pretsedatelot na SZEU i ~lenovite na Delegacijataostvarija tri sredbi vo Sobranieto na Republika Makedonija so pretsedatelot naSobranieto, d-r Qup~o Jordanovski, so ~lenovite na Delegacijata vo SZEU g. KenanHasipi i g. Zoran Krstevski, kako i so ~lenovite na komisiite za nadvore{napolitika i za odbrana i bezbednost. Na sredbata so ~lenovite na dvete komisiiprisustvuvaa pratenicite: g. Tito Petkovski, pretsedatel na Komisijata za odbrana ibezbednost, g. Jusuf Arifi, zamenik na pretsedatelot na Komisijata za nadvore{napolitika i ~lenovite na komisiite: g-|a Vesna Borozan, g-|a Karolina Ristova Asterud,g. Igor Ivanovski, g-|a Slavica Stankovska, g. Slobodan â{ule, g. MihajloGeorgievski, g. Ejup Rustemi, g-|a Liljana Ivanovska, g. Qup~e Me{kov, g-|a CvetankaGa{oska, g-|a Nata{a Bikovska, g. Nikola Apostolovski, g. Esad Rahi}, g. Nazmi Bekirii g. Blagoj Golomeov, a vo razgovorite u~estvuvaa: g. Tito Petkovski, g. Jusuf Arifi, g.Slobodan â{ule, g-|a Karolina Ristova Asterud, g. Esad Rahi} i g-|a LiljanaIvanovska. Vo ~est na gostite ru~ek priredi d-r Qup~o Jordanovski, pretsedatel naSobranieto na Republika Makedonija, a ve~era priredi g. Slobodan Najdovski,potpretsedatel na Sobranieto. Pretsedatelot g. Stef Goris i ~lenovite na Delegacijata bea primeni od g.Branko Crvenkovski, Pretsedatel na Republika Makedonija, a ostvarija sredbi i so d-r Vlado Bu~kovski, pretsedatel na Vladata na Republika Makedonija i g. QubomirMihajlovski, minister za vnatre{ni raboti na Republika Makedonija. Be{e ostvarena sredba i so generalot Jurgen [olc, {ef na Misijata"Proksima" vo Republika Makedonija.

Vo postojana pridru`ba na Delegacijata na Sobranieto na Zapadnoevropskataunija bea g. Kenan Hasipi, ~len na Delegacijata na Sobranieto na RepublikaMakedonija vo SZEU i g-|a Biljana Ognenovska, sekretar na Delegacijata.

* * * * *

Na sredbite, ~lenovite na Delegacijata na Sobranieto na Zapadnoevropskataunija podvlekoa deka svojata balkanska turneja ja zapo~nuvaat vo RepublikaMakedonija, so cel da izrazat poddr{ka za ogromniot napredokot vovospostavuvaweto na stabilna demokratija, {to zemjata go postigna vo poslednitegodini i da upatat ~estitki za odlukata na Evropskata komisija da prepora~a statusna zemja-kandidat za ~lenstvo vo EU na Republika Makedonija. Istovremeno, be{eiskaàno uveruvawe deka patot na Republika Makedonija za polnopravno ~lenstvo voEU i NATO e nepovratliv.

Pretsedatelot g. Stef Goris podvle~e deka u{te vo 2001 godina, koga bilizvestitel na SZEU za Republika Makedonija, istaknuval deka sudbinata na zemjata eda bide ~lenka na Evropskata unija i NATO. Interesot na Zapadnoevropskata unija zaBalkanot i angaìraweto vo ovoj region g. Goris go potenciral vo negoviotinaugurativen govor pri izborot za pretsedatel na SZEU. Toj oceni deka prateniciteod nacionalnite parlamenti na novite ~lenki na EU, koi bile ~lenovi na Sobranietona ZEU vo vremeto na pregovorite za ~lenstvo, preku ova interparlamentarnoevropsko sobranie bile informirani za dobrata parlamentarna praktika naevropskite zemji. Vo vrska so ova, toj go pozdravi kontinuiranoto aktivno u~estvo naDelecijata na Sobranieto na Republika Makedonija vo SZEU vo aktivnostite na ovaaorganizacija i ja naglasi potrebata za natamo{no prodlabo~uvawe na sorabotkata.

227

Pretsedatelot na SZEU g. Stef Goris informira{e deka do Belgiskiotparlament dostavil Prdlog na rezolucija vo koja se bara Belgiskata vlada da jaoslovuva Republika Makedonija so nejzinoto ustavno ime, a ne so referencata BJRM.Toj izrazi nade` deka ovaa rezolucija }e bide izglasana vo parlamentot do krajot nagodinata.

Gospodinot @oao Mota Amaral ukaà deka ja sledi tranzicijata na RepublikaMakedonija u{te od periodot koga bil pretsedatel na Monitoring komisijata naParlamentarnoto sobranie na Sovetot na Evropa, od 90-tite godini na 20 vek do 2002godina i gi poddrùval naporite na na{ata delegacija za zatvorawe na procesot namonitoring na Republika Makedonija vo ramkite na ova Parlamentarno sobranie. Tojupati ~estitki za uspehot na Republika Makedonija vo spravuvaweto so problemite odpo~etokot na vekot, koi se kompletno razre{eni i oceni deka vo zemjata e postignatfenomenalen uspeh za mnogu kratko vreme. Toj go pozdravi i uspe{not dijalog zaintegracija na site etni~ki zaednici. Istovremeno, g. Mota Amaral se obvrza deka }eupati pismo do ministerot za nadvore{ni raboti na Portugalija, vo koe }e pobara daja poddrì kandidaturata na Republika Makedonija na sostanokot na Sovetot naministri na Evropskata unija.

Vo razgovorite Delegacijata na SZEU izrazi interes za procesot nasproveduvawe na Ramkovniot dogovor, odnosite na Republika Makedonija so soseditei stavot vo vrska so idninata na Kosovo, reformite povrzani so procesot naintegrirawe vo EU i steknuvaweto na statusot na zemja kandidat za ~lenstvo vo EU,odnosite Republika Makedonija - NATO i reformite koi imaat za cel integrirawe voNATO, kako i za rezultatite od Misijata "Proksima".

Vo odnos na sproveduvaweto na Ramkovniot dogovor, od makedonska strana be{eukaàno deka krizata od 2001 godina be{e nadminata so politi~ki dijalog i voramkite na politi~kite institucii, a Ramkovniot dogovor e implementiran vosoodvetni ustavni i zakonski izmeni. Sogovornicite bea informirani dekaSobranieto na Republika Makedonija go zaokruì paketot od 80 zakonski proekti {toproizleguvaat od Ramkovniot dogovor vo juli 2005 godina. Be{e predo~eno dekaRepublika Makedonija prodolùva da raboti na implementacijata na ustavniteamandmani i zakonite koi se rezultat na ovoj dogovor, kako i na obezbeduvaweto napravi~na zastapenost na pretstavnicite na etni~kite zaednici. Vo vrska so ova, be{eukaàno deka principot na pravi~na zastapenost treba da bide podednakov za siteetni~ki zaednici vo Republika Makedonija. Istovremeno, be{e potencirano deka odstrana na evropskatata i me|unarodnata zaednica visoko se ceni na{ata sposobnost ikapacitet da ja nadmineme kriznata situacija so evropski metodi i da sozdadememodel na funkcionalna multietni~ka demokratija, koj moè da ima po{irokozna~ewe.

Vo vrska so odnosite na Republika Makedonija so sosedite, be{e podvle~enodeka od steknuvaweto na svojata nezavisnost Republika Makedonija e opredelena zagradewe na me|usebno razbirawe, dobrososedski odnosi i sorabotka so site sosedi. Voizminatite godini, Republika Makedonija ili gi predvode{e ili celosno gipoddrùva{e inicijativite i proektite za jaknewe na regionalnata sorabotka, imaj}ipredvid deka samo prosperiteten, konkurenten Balkan svrten kon svetot moè da gopridobie ohrabruvaweto i {irokata poddr{ka na gra|anite na Evropa.

[to se odnesuva do stavovite za idninata na Kosovo, be{e ukaàno dekastavot na Republika Makedonija e identi~en so stavot na me|unarodnata zaednica,odnosno deka Republika Makedonija gi poddrùva pregovorite za kone~niot status naKosovo me|u Belgrad i Pri{tina, so posredstvo na me|unarodnata zaednica i epodgotvena da go pozdravi re{enieto {to }e proizleze od niv. Vo razgovorite be{enaglaseno deka so vnimanie se sledat pregovorite i deka kako sosedna zemjaRepublika Makedonija e podgotvena da dade konstruktiven pridones kon naporite name|unarodnata zaednica vo nasoka za iznao|awe na soodvetno re{enie. Makedonskitesogovornici istaknaa deka se zainteresirani re{enieto za statusot na Kosovo dabide vo funkcija na konstruktiven pridones kon sevkupnata stabilnost vo regionot, za{to e neophodno da bide izvr{ena i demarkacija na na{ata severna granica, {to eregulirana so me|unaroden dogovor. Be{e oceneto deka indikator za stabilnosta idemokratijata na Kosovo e vladeeweto na pravoto i po~ituvaweto na ~ovekoviteprava i pravata na malcinstvata, vklu~uvaj}i gi i Goranite, ~ij maj~in jazik e

228

makedonskiot. Istovremeno, be{e iskaàno uveruvawe deka re{enieto za statusot naKosovo }e ja po~ituva voljata na gra|anite, kako i principot na nedelivost inepripojuvawe kon drugi dràvi.

Od strana na opozicijata vo Sobranieto na Republika Makedonija be{eiskaàno ubeduvawe deka vo raspravata za idninata na Kosovo se pravi konfuzijame|u dva prioriteta, pri {to edniot se uslovuva so drugiot, vo obraten redosled.Politi~kata elita na Kosovo bara status vedna{ kako uslov za postignuvawe naevropski standardi. Zemjite vo regionot, od druga strana, sakaat da im se dadeprioritet na ovie standardi, kako preduslov za status. Raspravata, namesto za status,treba da bide naso~ena kon toa kako da se integrira Kosovo vo regionot i vo EU. Zaova ve}e ima nekolku primeri kako {to e Ramkovniot dogovor vo RepublikaMakedonija, kade {to etni~kite zaednici se nositeli na stabilnosta ili dràvniotdogovor na Avstrija. Koga Kosovo }e se integrira uspe{no, odnosno koga }e se re{atproblemite vo pogled na granicite, neme{aweto vo vnatre{nite raboti na drugitezemji, ekonomskiot razvoj i sli~no, toga{ sam po sebe }e se re{i i statusot na Kosovo.

Na sredbite be{e diskutirano i za reformite povrzani so procesot naintegrirawe na Republika Makedonija vo EU i steknuvaweto na statusot na zemja-kandidat za ~lenstvo vo EU. Nepodeleno be{e zadovolstvo od dobivaweto napozitivno mislewe za aplikacijata za ~lenstvo na Republika Makedonija vo EU, kakoi preporakata od Evropskata komisija do Evropskiot sovet za dodeluvawe na status nazemja kandidat za ~lenstvo vo EU. Be{e oceneto deka ovaa odluka e rezultat na jasnodefiniraniot strate{ki kurs na na{ata dràva vo izminatiot period, napodgotvenosta za sproveduvawe na zna~ajni reformi vo site sferi na op{testvenotoìveewe, kako i na silnata opredelenost i poddr{ka na gra|anite, bez razlika nanivnata politi~ka ili etni~ka pripadnost.

Delegacijata na SZEU be{e informirana deka vo misleweto od Evropskatakomisija e oceneto deka Republika Makedonija ima stabilni demokratski instituciikoi pravilno funkcioniraat, po~ituvaj}i gi granicite na nivnite nadle`nosti isorabotuvaj}i me|u sebe i deka zemjata e na dobar pat da gi ispolni politi~kitekriteriumi utvrdeni od Evropskiot sovet vo Kopenhagen vo 1993 godina i so Procesotna stabilizacija i asocijacija. Istovremeno, be{e ukaàno deka pred RepublikaMakedonija pretstoi teòk period na ispolnuvawe na neophodnite kriteriumi,osobeno na poleto na izborniot proces, reformata na policijata, reformata vosudstvoto i borbata protiv korupcijata. Potenciraj}i deka navremenoto i soodvetnosproveduvawe na preporakite na me|unarodnata zaednica }e bidat klu~ni zaobezbeduvawe na celosen integritet na slednite parlamentarni izbori, makedonskitesogovornici istaknaa deka se o~ekuva naskoro vo Sobranieto da pristignat zakoniteod paketot na izbornoto zakonodavstvo. Isto taka, gostite bea informirani deka votek se reformite vo sudstvoto i deka Sobranieto na Republika Makedonija vo avgustovaa godina go utvrdi Nacrtot na amandmanite na Ustavot koi se odnesuvaat na oviereformi.

Vo vrska so odnosite Republika Makedonija - NATO i reformite koi imaat zacel integrirawe vo NATO, be{e istaknato deka reformite {to treba da se napravatkako preduslov za ~lenstvo vo Evropskata unija se komplementarni so kriteriumiteza ~lenstvo vo NATO. Na ovie dva procesa vo Republika Makedonija se gleda kako nazalo`bi so edinstvena cel, a za niv postoi konsenzus od site politi~ki partii.Republika Makedonija prodolùva so implementacijata na standardite za ~lenstvo voNATO i prodlabo~uvaweto na sorabotkata so Alijansata, so nejzinite zemji ~lenki,kako i so patrnerite vo regionot, pred se, so ~lenkite na Jadranskata povelba,Albanija i Hrvatska.

Vo razgovorite be{e iskaàno o~ekuvawe deka na naredniot samit zapro{iruvawe na NATO, koj spored najavite treba da se odrì vo 2008 godina, }e bidatupateni pokani za ~lenstvo do Republika Makedonija i drugite zemji u~esni~ki voJadranskata povelba. Vo vrska so ova be{e izrazeno uveruvaweto deka RepublikaMakedonija stana priznat faktor so klu~no zna~ewe za unapreduvawe na regionalnatastabilnost i bezbednost i od korisnik se transformira vo kontributor nabezbednosta i aktiven u~esnik vo antiteroristi~kata koalicija i participient vomirovni operacii.

229

Na sredbite, isto taka, be{e konstatirano deka Misijata "Proksima" odigrazna~ajna uloga vo reformata na policiskite sili na Republika Makedonija, vosoglasnost so normite i standardite na Evropskata unija i deka taa pridonese zaoformuvawe na poprofesionalna, poefikasna i potransparentna policija, kako i zasteknuvawe na pogolema doverba na gra|anite vo policiskite strukturi. Be{eistaknato deka Misijata "Proksima" ja ispolni svojata cel, osobeno vo delot navnesuvaweto na nova klima na rabota vo policiskite sili, vo odnos na steknuvawetove{tini za borba so specifi~nite formi na kriminal, kako {to se falsifikuvawe naispravi, trgovija so lu|e i oru`je i vo pomo{ta vo vospostavuvaweto na integriranotograni~no upravuvawe. Zaminuvaweto na Misijata na 15 dekemvri ovaa godina be{eoceneto kako jasen indikator za napredokot napraven od strana na policijata voizminatiot period, kako i podobruvaweto na bezbednosnata sostojba na dràvata.Istovremeno, be{e izrazena nade` deka i vo idnina Evropskata unija }e i pomaga naRepublika Makedonija na ova pole, preku tvining i drugi programi.

Vo vrska so ulogata na Parlamentot vo sproveduvaweto na Misijata "Proksima",~lenovite na Delegacijata na SZEU bea informirani deka do Komisijata za evropskipra{awa bea dostavuvani periodi~ni pismeni izve{tai od Ministerstvoto zavnatre{ni raboti i od Misijata "Proksima", po koi se vode{e rasprava nasednicite na Komisijata.

Na sredbite be{e izrazeno i zadovolstvoto {to pretsedatelot na Vladata naRepublika Makedonija, d-r Vlado Bu~kovski }e ima mo`nost da se obrati pred~lenovite na Sobranieto na Zapadnoevropskata unija na redovnata godi{na sednicana ova Sobranie, {to }e se odrì na po~etokot na mesec dekemvri vo Pariz.

Na sredbata so pretsedatelot na Sobranieto na Republika Makedonija be{eizrazeno zadovolstvoto od dobrite odnosi me|u Sobranieto na Republika Makedonijai Sobranieto na Zapadnoevropskata unija, {to se potvrduvaat so kontinuiranotou~estvo na pretstavnici od Makedonskiot parlament vo aktivnostite na SZEU, kako iso brojnite poseti na Republika Makedonija na delegacii od ova me|unarodnosobranie. Od strana na pretsedatelot d-r Qup~o Jordanovski be{e pokrenatopra{aweto za inicirawe na postapka za steknuvawe na status na pridruèn asociranpartner vo Sobranieto na Zapadnoevropskata unija, po dobivaweto na status nakandidat za ~lenstvo vo EU na Samitot vo dekemvri ovaa godina, za {to be{e dobienapoddr{ka od pretsedatelot na SZEU g. Stef Goris.

Za ova pra{awe be{e diskutirano i na sredbata so ~lenovite na Delegacijatana Sobranieto na Republika Makedonija vo SZEU, g. Kenan Hasipi i g. ZoranKrstevski. Na ovaa sredba be{e izrazena podgotvenost za natamo{no redovnoprisustvo na aktivnostite na Sobranieto na ZEU i aktivno u~estvo na Delegacijata naSobranieto na Republika Makedonija vo gradeweto na stavovite na SZEU koi seodnesuvaat na izgradbata na Zaedni~kata odbranbena i nadvore{na politika naUnijata, kako i na nadzorot i kontrolata na funkciite na izvr{nata vlast vo domenotna odbranata i bezbednosta na evropsko i nacionalno nivo.

Na sredbata so ~lenovite na komisiite za nadvore{na politika i zaodbrana i bezbednost be{e pokrenato pra{aweto za parlamentarnata sorabotka me|uzemjite od regionot. Be{e istaknato deka me|u parlamentite od regionot e zajaknataklasi~nata bilateralna sorabotka, no funkcioniraat i tri oblici na multilateralnaparlamentarna sorabotka: sorabotka vo ramkite na Jadranskata povelba vo vrska sointegracijata vo NATO, sorabotka me|u komisiite za nadvore{na politika i evropskipra{awa vo ramkite na Procesot na sorabotka vo Jugoisto~na Evropa (SEECP) isorabotka vo ramkite na Procesot za stabilizacija i asocijacija, preku asocijacijata(COSAP) koja e formirana po modelot na Konferencijata na komisii za evropskipra{awa na zemjite ~lenki na EU (COSAC).

Pratenicite od Sobranieto na Republika Makedonija se osvrnaa i naamandmanot vo vrska so priznavaweto na ustavnoto ime na zemjata od strana na SAD,koj be{e usvoen od SZEU vo dekemvri 2005 godina*. Be{e iskaàno mislewe deka

* So ovoj amandman, podnesen od g-|a Elza Papadimitriu, pratenik od Grcija i potpretsedatelna SZEU, Sobranieto na ZEU "podvlekuva deka e zna~ajno site ~lenki na Organizacijata naObedinetite nacii da se pridrùvaat kon site nejzini rezolucii i izrazuva àlewe zaskore{noto unilateralno priznavawe od strana na SAD na porane{nata jugoslovenska

230

istiot e pogre{en i pravno i fakti~ki, bidej}i rezoluciite na OON se odnesuvaat nakoristeweto na referencata samo vo ramkite na ovaa organizacija.

Vo vrska so ova, g. Stef Goris istakna deka vo Sobranieto na ZEU site ~lenovikoi go imaat toa pravo moàt da podnesat amandani, a toj kako pretsedatel e dolènda se griì za po~ituvaweto na procedurata i sekoga{ koga e pravilno dostavenamandmanot, istiot go stava na glasawe. Toj podvle~e deka porakata od makedonskitepratenici }e ja prenese vo Pariz i izrazi nade` deka toa }e bide primer vakvipropusti da ne se slu~uvaat vo idnina.

Na sredbata so pretsedatelot na Republika Makedonija, g. Stef Goris mu~estita na pretsedatelot g. Branko Crvenkovski za dobienoto pozitivno mislewe zakandidaturata na Republika Makedonija za ~lenstvo vo Evropskata unija.Pretsedatelot Crvenkovski oceni deka Republika Makedonija dobi fer {ansa od EU ideka sega glavnata rabota treba da se zavr{i vo Makedonija. Toj oceni deka moème dabideme zadovolni so ona {to zemjata go postigna vo izminatite ~etiri godini,podvlekuvaj}i deka za napredokot vo golema mera pridonela i poddr{kata odEvropskata unija i me|unarodnata zaednica.

[efot na dràvata istakna deka vo Republika Makedonija se odvivaat pozitivni

procesi, a kako primer go poso~i zavr{uvaweto na Misijata "Proksima", so {to se

potvrduva deka sostojbata vo zemjata e stabilizirana. Toj podvle~e deka i ponatamu

}e bide potrebna pomo{ od EU za vospostavuvawe na regionalna sorabotka vo

borbata protiv organiziraniot kriminal.

Na sredbata so pretsedatelot na Vladata na Republika Makedonija,pretsedatelot Goris mu se zablagodari na d-r Vlado Bu~kovski {to ja prifatilpokanata da se obrati pred ~lenovite na Sobranieto na Zapadnoevropskata unija ioceni deka obra}aweto }e se slu~i vo vistinsko vreme, pred donesuvaweto naodlukata na Evropskiot sovet za dodeluvawe na status na kandidat za ~lenstvo vo EUna Republika Makedonija.

Pretsedatelot na Vladata se osvrna na regionalnata sorabotka, naglasuvaj}ideka Republika Makedonija aktivno raboti na liderskata pozicija vo regionot na ovapole. Toj podvle~e deka Republika Makedonija pretstavuva uspe{na prikazna, soogled na toa deka za kratko vreme izleze od krizata i gi razre{i me|uetni~kitepra{awa. Istovremeno, toj ja istakna podgotvenosta na{eto iskustvo da go podelimeso zemjite od regionot.

^lenovite na Delegacijata bea informirani deka se o~ekuva Misijata"Proksima" da bide zameneta so Sovetodaven policiski tim, sostaven od 30 eksperti,koj }e pomogne vo procesot na celosna implementacija na reformite vo policijata. Pozavr{uvaweto na mandatot, koj e predvideno da trae {est meseca, se o~ekuva ovoj timda bide zamenet so pretpristapni instrumenti i tvining programi.

Na sredbata so ministerot za vnatre{ni raboti be{e diskutirano zareformite vo policijata, koi se napraveni spored evropskite standardi. MinisterotQubomir Mihajlovski se osvrna na sorabotkata so policiskite slu`bi od drugi zemji,istaknuvaj}i deka se odrùvaat dnevni kontakti, pri {to se razmenuvaat informaciina operativno nivo, kako i na nivo na tajnite slu`bi.

Ministerot informira{e deka zakonot za lokalnata policija ja pominalprvata faza vo Sobranieto na Republika Makedonija. Toj oceni deka treba da sepodobri menaxmentot vo policijata, da se unapredat ~ovekovite resursi, a politikatane treba da se me{a vo rabotata na policijata. Gospodinot Mihajlovski se zadrà i nasorabotkata so Misijata "Proksima", koja ja oceni kako odli~na i mnogu korisna.

Za sorabotkata me|u makedonskata policija i Misijata "Proksima" be{ediskutirano i na sredbata so generalot Jurgen [olc, {ef na Misijata "Proksima"

Republika Makedonija kako "Republika Makedonija", {to e sprotivno so duhot na rezoluciite817 (1993) i 845 (1993) na Sovetot za bezbednost na ON".

231

vo Republika Makedonija. Generalot [ulc se osvrna na mandatot i aktivnostite naovaa misija i oceni deka bezbednosnata sostojba vo Republika Makedonija ezna~itelno podobrena.

* * * * *

Posetata na visoka Delegacija na Sobranieto na Zapadnoevropskata unija,predvodena od pretsedatelot na Sobranieto, g. Stef Goris, pretstavuva jasen signalna poddr{ka na politikata {to ja vodi Republika Makedonija, vo momentot naopredeluvawe na nejzinata evropska idnina. Na sredbite od strana na pretstavnicitena SZEU, koi imaat zabele`itelno vlijanie na evropskata politi~ka scena, be{eiska`ana podgotvenost za objektivnoto prezentirawe na sostojbata vo zemjata ilobirawe vo procesot na finalizacija na na{ite napori za dobivawe na kandidatskistatus vo EU i za ~lenstvo vo NATO.Faktot {to g. Stef Goris e ~etvrtiot pretsedatel na Sobranieto naZapadnoevropskata unija {to ja posetuva Republika Makedonija, zboruva za golemiotinteres na ova Sobranie za razvojot na nastanite vo zemjata i pretstavuva potvrda nadobrite odnosi i pottik za prodlabo~uvawe na sorabotkata so Interparlamentarnotoevropsko sobranie za bezbednost i odbrana.

232



INFORMACIJA

za sredbata na ~lenovite na prateni~kata grupa na Sobranietona Republika Makedonija za sorabotka so Parlamentot na

Srbija i Crna Gora so Ranko Krivokapi},pretsedatel na Sobranieto na Republika Crna Gora


234

Vo tekot na dvodnevnata poseta na Republika Makedonija, Pretsedatelot naSobranieto na Republika Crna Gora Ranko Krivokapi} na 10 mart 2006 godinaostvari sredba so ~lenovite na prateni~kata grupa na Sobranieto na RepublikaMakedonija za sorabotka so Parlamentot na Srbija i Crna Gora. Na sredbataprisustvuvaa Petar Apostolov, pretsedatel na prateni~kata grupa kako i \or|iOrov~anec, Zidi Xelili i Nazlije Dauti, ~lenovi.

Na sredbata be{e prisuten i Budimir [}epanovi}, minister sovetnik voAmbasadata na Srbija i Crna Gora vo Republika Makedonija.

Na po~etokot Petar Apostolov izrazi èlba za intenzivirawe na sorabotkatame|u dvata parlamenta a potoa go zapozna Pretsedatelot Kriovokapi} so aktuelniteaktivnosti na Sobranieto me|u koi i donesuvaweto na izbornite zakoni koi }eobezbedat fer i demokratski izbori. Pretsedatelot na prateni~kata grupa Apostolovgo spomna i pra{aweto na crkvite i problemot so Vrani{kovski i takanare~enataOhridska arhiepiskopija. Toj naglasi deka toa za nas e va`no i ~uvstvitelnopra{awe, za{to Ohridskata arhiepiskopija se doìvuva kako paralelna crkva voMakedonija. No be{e naglaseno deka toa e problem {to treba da go re{at crkvite me|usebe.

Pretsedatelot Krivokapi} re~e deka Crna Gora kako i Republika Makedonijaima multietni~ka orientacija i deka dvete dràvi pokaùvaat uspeh vo iznao|aweodgovori na predizvicite na 21 vek. Toj isto taka naglasi deka Republika Makedonijae sre}na {to dobi kandidatski status za ~lenstvo vo EU i toa samo ~etiri godini pokonfliktot. Vo odnos na pra{aweto na crkvata Krivokapi} re~e deka sli~niproblemi postojat i vo Crna Gora kade {to srpskata crkva se me{a vo politikata naCrna Gora no so podr{ka na mediumite toa vlijanie se namaluva.

Vo vrska so referendumot za nezavisnost na Crna Gora Pretsedatelot naprateni~kata grupa za sorabotka Petar Apostolov re~e deka kako parlament nie gocenime ona {to gra|anite na Crna Gora go baraat i deka }e gi po~ituvame rezultatite.Pretsedatelot na Sobranieto na Crna Gora istakna deka Srbija i Crna Gora seodvoeni vo se osven vo odnos na nadvore{nata politika i vojskata. Toj isto takapodvle~e deka gra|anite na Srbija nema ni{to da izgubat so toa {to Crna Gora }edobie nezavisnost.

Nazlije Dauti izrazi zadovolstvo poradi qubeznite zborovi na Krivokapi} zaAlbancite vo Crna Gora naglasuvaj}i deka tie tamu pripa|aat i zatoa treba da davaatpridones. Isto taka taa re~e deka po potpi{uvaweto na Ohridskiot dogovorAlbancite vo Makedonija se ~uvstvuvaat posigurno. Na krajot taa im posaka uspeh nagra|anite na Crna Gora vo referendumot i izrazi nade` deka vo idninaparlamentarnata sorabotka }e bide pointenzivna.

Zidi Xelili re~e deka gi ceni naporite na Crna Gora i deka nejziniot stav konKosovo e ~esen. I toj, isto taka posaka uspeh na referendumot i nade` zapointenzivna sorabotka vo idnina.

Gor|i Orov~anec istaka deka postoi vekovno prijatelstvo me|u RM i CG i dekaodnosite nikoga{ ne bile optovareni so problemi. Gra|anite na RM i CG imaat sli~enmentalitet, sfa}awa i zatoa moàt da u~at edni od drugi. Vo odnos na referendumottoj re~e deka visokiot census e dobar bidej}i nema da ima dvoumewe vo vrska sovoljata na gra|anite na Crna Gora. Centralno pra{awe, spored nego edemokratizacijata na Srbija, bidej}i bez toa nema re{enie za sorabotkata naBalkanot a i Evropskata Unija insistira na regionalnata sorabotka. Zna~ajni poliwaza razvoj na bilateralnata sorabotka me|u parlamentite i za razmena na iskustva sezakonodavstvoto i regulativata so cel Crna Gora da moè so pokrupni ~ekori da sepribliì kon kandidatura vo EU.

Na krajot od posetata g. Krivokapi} izrazi blagodarnost za iskrenotoprijatelstvo i za poddr{kata.

236



IZVE[TAJ

od posetata na Delegacijata na Parlamentarnata grupa na Parlamentot na Romanija za prijatelstvo so Republika Makedonija,

na Sobranieto na Republika Makedonijaod 26 do 29 mart 2006 godina

Skopje, april 2006 godina

238

Na pokana na pretsedatelot na Prateni~kata grupa na Sobranieto naRepublika Makedonija za sorabotka so Parlamentot na Romanija, g-|a CvetleJaneska, Delegacija na Parlamentarnata grupa na Parlamentot na Romanija zaprijatelstvo so Republika Makedonija, predvodena od pretsedatelot na Grupata,g-|a Liana Dumitresku, od 26 do 29 mart 2006 godina, ostvari oficijalna posetana Sobranieto na Republika Makedonija. Vo sotav na Delegacijata od Romanijabea i pratenicite: g. Viorel Rako~eanu, g. Horia-Viktor Toma, kako i sekretarotna Parlamentarnata grupa, g-|a Karmen Gulin.

Vo tekot na prestojot, spored programata, gostite bea primeni od pretsedatelotna Sobranieto na Republika Makedonija, d-r Qup~o Jordanovski; imaa raboten ru~ekso potpretsedatelot na Sobranieto na Republika Makedonija, g. Slobodan Najdovski,kako i ostvarija sredbi so ~lenovite na Prateni~kata grupa na Sobranieto naRepublika Makedonija za sorabotka so Parlamentot na Romanija, predvodena odnejziniot pretsedatel, g-|a Cvetle Janeska; so koordinatorite na prateni~kite grupizastapeni vo Sobranieto na Republika Makedonija; so ~lenovite na Komisijata zaevropski pra{awa, predvodeni od pretsedatelot, g-|a Karolina Ristova-Asterud; so~lenovite na Komisijata za nadvore{na politika, predvodeni od potpretsedatelot, g.Jusuf Arifi.

Gostinskata delegacija se sretna i so zamenik pretsedatelot na Vladata naRepublika Makedonija, g-|a Radmila [e}erinska, a prestojuva{e i vo Ohrid i Struga.

Vo tekot na me|usebnite oficijalni razgovori na Delegacijata od Romanija sopretstavnicite na Sobranieto na Republika Makedonija be{e iskaàno slednovo:

Me|usebnite sredbi i kontakti na delegaciite na parlamentarno i drugo nivome|u Romanija, zemja pristapni~ka i Republika Makedonija, zemja kandidat za ~lenstvovo EU, se poèlni i mo{ne korisni za razmenuvawe na iskustva vo odnos na procesotna integrirawe vo Evropskata Unija. Vakvite kontakti se mo{ne korisni za RepublikaMakedonija, bidej}i ovozmoùvaat direktno zapoznavawe so iskustvata ipredizvicite na zemjite aspiranti za ~lenstvo vo EU;

Za Republika Makedonija e od golemo zna~ewe da prodolì ponatamo{notopro{iruvawe na EU, osobeno koga e potvrdeno deka evropskata perspektiva deluvamnogu pozitivno vrz stabilnosta na regionot i vrz zabrzuvawe na reformskiot procesvo zemjite od regionot;

Zna~ajni za RM se i pretpristapnite instrumenti na EU, odnosno finansiskata itehni~kata pomo{ {to EU ja nudi na zemjite kandidati vo procesot na pribliùvawekon ~lenstvo;

Nacionalnite parlamenti imaat golema uloga vo postignuvawe i za~uvuvawe nakonsenzusot za integrativniot proces na nivnite zemji, kako i za sproveduvawe napotrebnite reformi i usoglasuvawe na nacionalnoto zakonodavstvo sozakonodavstvoto na EU;

Na Republika Makedonija i e potrebna poddr{ka na nejziniot pat konpolnopravno ~lenstvo vo EU, a od Romanija se o~ekuva da ni bide strate{ki partner,promotor i sponzor;

Be{e istaknata potrebata od zgolemena ekonomska razmena me|u RepublikaMakedonija i Romanija, bidej}i trgovskata razmena, osobeno izvozot od Makedonija voRomanija, zna~itelno zaostanuva;

Parlamentot na Romanija be{e povikan da ja ratifikuva Spogodbata na CEFTA,so {to bi do{lo do obedinuvawe na Regionot i sozdavawe na zaedni~ki pazar;

Razvojot na regionalnata sorabotka e od zaemen interes za dvete prijatelskizemji, imaj}i predvid deka stabilnosta i prosperitetot na regionot doprinesuva zapobrza negova integracija;

Kako posebno korisni bea oceneti sredbite i razvojot na bilateralnatasorabotka so zemjite od Jugoisto~na Evropa koi se opredeleni za ~lenstvo vo EUzaradi sli~nite iskustva na toj plan;

Vo Republika Makedonija postoi potpoln me|uetni~ki, politi~ki i gra|anskikonsenzus vo odnos na procesot na evroatlantskoto integrirawe na na{ata zemja {tobe{e eden od klu~nite faktori za dobivawe na status na kandidat na RepublikaMakedonija za ~lenka na EU;

239

Eden od problemite so koi se soo~uvaat zemjite vo Regionot na Jugoisto~naEvropa, vklu~uvaj}i gi Makedonija i Romanija, e na~inot na postavenosta ifunkcioniraweto na pravosudstvoto i nedostatocite povrzani so toa. Treba napornoda se raboti za problemite vo ovaa oblast da se nadminat i da se dostignatevropskite standardi za efikasno rabotewe na pravosudniot sistem. Vo odnos na ovabe{e iskaàna spremnost za spodeluvawe na romanskoto iskustvo so RepublikaMakedonija;

Romanija ja poddrùva na{ata zemja vo naporite za za~lenuvawe vo EU i NATO.Neodamne{nata poseta na pretsedatelot na Republika Makedonija na Romanija japotvrdi ovaa sorabotka me|u dvete dràvi;

Postoi podgotvenost od strana na Romanija da i dava celosna poddr{ka naRepublika Makedonija, ne samo na nejziniot pat za pribliùvawe kon EU i NATO, tukui vo site drugi oblasti od op{testveno-politi~kiot ìvot. Be{e izrazena nade` dekavakviot intenzitet na dobra komunikacija i sorabotka na parlamentarno nivo }eprodolì i vo idnina;

Romanija, po nejzinoto za~lenuvawe vo EU, so svoeto vlijanie vo ramkite naevropskite instiucii, }e bide vo sostojba da gi poddrùva naporite na RepublikaMakedonija za vlez vo EU;

Se istakna deka izbornata legislativa vo edna dràva, za da bide stabilna,treba da gi zadovoluva barawata na site politi~ki strukturi, a Romanija epodgotvena da gi prenese nejzinite iskustva od primenata na nivniot izboren zakonik,koj e na sila od 1992 godina;

Be{e pozdravena zainteresiranosta od strana na Parlamentot na Romanija zarealizacija na intenzivni me|uparlamentarni kontakti i ponatamo{en razvoj nabilaeralnata sorabotka me|u Republika Makedonija i Romanija. Kako posebno zna~janabe{e poso~ena sorabotkata vo ramkite na Konferenciite na komiisiite za evropskipra{wa na dràvite ~lenki na EU (KOSAK) vo koja Republika Makedonija, sodobivaweto na statusot na zemja kandidat, se stekna so status nabquduva~;

Zaklu~ok: Imaj}i go predvid statusot na Romanija kako zemja-pristapni~ka posetata naDelegacijata na Parlamentarnata grupa na Parlamentot na Romanija za prijatelstvo soRepublika Makedonija, na Sobranieto na Republika Makedonija be{e od osobenozna~ewe zaradi ponatamo{en razvoj i intenzivirawe na bilateralnata sorabotkame|u dvete prijatelski zemji, kako i za obezbeduvawe na poddr{ka od Romanija voprocesot na integracija na Republika Makedonija vo EU i NATO.

240



INFORMACIJA

od posetata na Republika Makedonija na Delegacija na Grupata za prijatelstvo so Republika Makedonija na

Parlamentot na Republika Avstrija,3 - 5 april 2006 godina


242

Od 3 do 5 april 2006 godina vo oficijalna poseta na Republika Makedonija,prestojuva{e Delegacijata na Grupata za prijatelstvo so Republika Makedonija naParlamentot na Republika Avstrija. Delegacijata be{e vo sostav: g-|a UlrikeLuna~ek, pretsedatel na Grupata za prijatelstvo, g. Hans Ager, pratenik, g. AntonVatul, pratenik, g-|a Elizabet Hlavak, pratenik i g-|a Sofi Landertshamer,pretstavnik od stru~nata slu`ba na Parlamentot na Republika Avstrija.

Vo postojana pridru`ba za vreme na posetata be{e g - |a Vesna Borozan,pretsedatel na Prateni~kata grupa za sorabotka na Sobranieto na RepublikaMakedonija so Parlamentot na Republika Avstrija i g-ca Marija Stefanova,sovetnik za bilateralna sorabotka vo Sektorot za me|unarodna sorabotka ipretstavnik na protokolot na Sobranieto na Republika Makedonija.

Vo tekot na posetata vo Sobranieto na Republika Makedonija, raboten ru~ek zagostite priredi g-|a Vesna Borozan, na koja prisustvuvaa i ~lenovi naprateni~kata grupa. Vo tekot na posetata Delegacijata od avstriskiot parlamentprestojuva{e i vo Ohrid.

1. Prvata sredba Delegacijata na Grupata za prijatelstvo so Republika Makedonijana Parlamentot na Republika Avstrija ja ostvari so g. Qup~o Jordanovski,pretsedatel na Sobranieto na Republika Makedonija. (Posebna bele{ka od ovaasredba }e bide podgotvena dopolnitelno od Kabinetot na Pretsedatelot naSobranieto na Republika Makedonija).

2. Delegacijata se sretna i so Prateni~kata grupa na Sobranieto na RepublikaMakedonija za sorabotka so Parlamentot na Republika Avstrija na koja prisustvuvaag-|a Vesna Borozan, pretsedatel na grupata, g. Rafiz Aliti i Angelka Peeva Lauren~i},~lenovi na grupata.

Na po~etokot g-|a Vesna Borozan izrazi zadovolstvo {to sredbata se realizira vovreme na avstriskoto pretsedatelstvo so Evropskata unija i re~e dekaevrointegracijata i ispolnuvaweto na evropskite standardi se strategiska cel naRepublika Makedonija. Taa izrazi i blagodarnost za ogromnata tehni~ka pomo{ {toRM ja dobiva od Avstrija. Kako zna~ajni temi vo bilateralnata sorabotka gi spomna:kulturata i vo kontekst na pro{iruvaweto na EU va`no e gra|anite na EU da sezapoznaat so multikulturnite i multietni~kite obele`ja na RM; lokalnatasamouprava, ponatamu obrazovanieto, naukata i tehni~kata sorabotka bidej}iAvstrija ima obrazovanie koe e nad prosekot vo EU; ekologijata kako interes na sitezemji vo svetot i iskustvata na Avstrija i zna~ajnite dostignuvawa na zemjata na ovapole afirmirani vo svetot, kako i stopanisuvaweto so vodite, iskoristuvawe naobnovlivi vidovi energija, itn. i turizmot kako edna od pozna~ajnite stopanskigranki na Avstrija. I g. Rafiz Aliti se zadrà na evropskite standardi koi treba dagi ispolnime zaradi nas samite a ne zaradi zemjite ~lenki na EU. Toj potencira{edeka treba da se iskoristat mo`nostite za ekonomska sorabotka vo interes na dvetedràvi.

Angelka Peeva Lauren~i} upati apel za olesnuvaweto na vizniot reìm zamladata populacija i negovo ukinuvawe kako uslov za pobrzo integrirawe naZapadniot Balkan vo EU.

[efot na avstriskata delegacija, g-|ata Luna~ek se soglasi deka dvete stranitreba da se naso~at na bilateralnata sorabotka. Ponatamu, naglasi deka faktot {toRM dobi kandidatski status e priznanie deka postignala mnogu a kako osobeno vaèngo istakna faktot {to postoi konsenzus me|u opocizijata i partiite na vlast za vlezvo EU. Avstrija e edinstvena vo stavot deka zemjite od ovoj region treba da sepriklu~at kon EU. Vo vrska so lokalnata samouprava, taa go ohrabri u~estvoto naènite vo politikata, a gi spomna i malite hidrocentrali koi moàt da sepostavuvaat na lokalno nivo. Vo odnos na pra{aweto na vizite, g-|a Luna~ek re~e dekavo Parlamentot na Avstrija postojat razli~ni mislewa za olesnuvawe na vizniotreìm, no taa smeta deka osobeno na mladite treba da im se ovozmoì da patuvaat vostranstvo. Gostite ponatamu naglasija deka RM ima mo`nosti i treba da se fokusirana svoite prednosti, na primer, turizmot.

243

Sredbata zavr{i so iskrena èlba od dvete strani za prodlabo~uvawe nasorabotkata.

3. Delegacijata ostvari sredba so g-ca Radmila [ekerinska, zamenikpretsedatel na Vladata na Republika Makedonija za evrointegracii.

[ekerinska ja oceni sredbata kako korisna i za Sobranieto i za Vladata i toane samo za na{iot vlez vo EU tuku i za razvoj na bilateralnata sorabotka. Luna~ekpodvle~e deka ovaa poseta treba da dade signal deka Avstrija gi poddrùva naporitena Republika Makedonija za vlez vo EU. Zamenikot na pretsedatelot na Vladata na RMgi zapozna gostite so agendata na Vladata i reformskite zakoni koi se o~ekuva da sedonesat: reformata na sudstvoto koja ima za cel da ja zgolemi efikasnosta nasudovite i da go napravi ponezavisno sudstvoto, a zboruva{e i za voveduvaweto odovaa godina na edno{alterskiot sistem so koj firmite se registriraat za pet dena.Taa izvesti za podobruvaweto na investiciite po dobivaweto na kandidatskiotstatus i navede deka golem del od stranskite vloùvawa vo Makedonija se odavstriski firmi (Trgovskiot centar i ESM). [ekerinska informira{e i zareformata na policijata so cel poefikasno spravuvawe so kriminalot. Na pra{awetona gostite u{te koi zakoni od Ohridskiot dogovor treba da se donesat, taa odgovorideka toa se merkite za pravi~na zastapenost na Albancite vo dràvnite institucii iunapreduvaweto na upotrebata na jazicite i obukata na preveduva~i za razli~nioblasti.

4. Na sredbata so koordinatorite na prateni~kite grupi vo Sobranieto naRepublika Makedonija prisustvuvaa: g-|a Cvetanka Ivanovska, zamenik nakoordinatorot na Prateni~kata grupa na SDSM, g. Rafiz Aliti, koordinator naPrateni~kata grupa na DUI, g. êdomir Kraqevski, koordinator na Prateni~katagrupa na VMRO-NP, g-|a Silvana Boneva, koordinator na Prateni~kata grupa na VMRO-DPMNE i g. Stojan Andov, koordinator na Prateni~kata grupa na LP.

Na po~etokot Cvetanka Ivanova izrazi zadovolstvo {to Republika Avstrijakako pretsedava~ so EU ni dava poddr{ka na na{iot pat kon EU i o~ekuvawe deka taapoddr{ka }e prodolì i vo idnina. Taa ponatamu gi informira{e gostite zaaktuelnata rabota na Sobranieto, donesuvaweto na Izborniot zakonik, reformite vosudstvoto i policijata i istakna deka ako Sobranieto uspee da gi donese ovie zakonido krajot na mandatot toa }e zna~i deka ovoj parlamentaren sostav dal zna~aenpridones na patot kon EU. Taa podvle~e deka SDSM izrazuva politi~ka volja zasproveduvawe na fer i demokratski izbori.

êdomir Kraqevski re~e deka opozicijata konstruktivno u~estvuva vo rabotatana Sobranieto. Toj re~e deke VMRO-NP ima{e principielna zabele{ka na odredbatavo izbornite organi samo za ovie izbori da u~estvuvaat partisko delegirani ~lenovii zatoa VMRO-NP ne glasa{e za ovoj zakon. Vo odnos na reformite na sudstvoto ovaapartija gi poddrùva amandamnite so cel sudskiot sistem da bide aùren, efikasen inezavisen. Vo vrska so proda`bata na EMS distrubucija Kraqevski podvle~e dekaVMRO-NP ima ambivalenten stav po ova pra{awe. Od edna strana, re~e Kraqevski,sre}ni sme {to kupuva~ e avstriska firma, iako smetavme deka proda`bata treba dase odloì dodeka RM ne stane ~lenka na EU. Na krajot toj istakna deka stranskiteinvesticii ja namaluvaat nevrabotenosta i izrazi nade` deka Republika Avstrija }eprodolì da ja poddrùva Republika Makedonija na nejziniot pat kon EU.

Silvana Boneva potencira{e deka postoi konsenzus na site partii za ~lenstvovo EU i NATO, i deka celokupniot anga`man na VMRO-DPMNE i ostanatite politi~kipartii e naso~en kon usoglasuvawe na zakonodavstvoto i ispolnuvawe na standarditeza vlez vo EU. Ne sekoga{ se soglasuvame so pati{tata koi se izbiraat zapribliùvawe kon EU no sigurni sme deka RM ~ekori cvrsto kon EU, re~e Boneva. Taaistakna deka sega najva`no e da zapo~nat pregovorite za ~lenstvo vo EU i izraziblagodarnost {to Republika Avstrija ne imenuva so na{eto ustavno ime. Na krajot taare~e deka vo zemjodelstvoto imame golem potencijal no nedostasuvaat investicii voprerabotuva~kata industrija i tuka se dobredojdeni investiciite od Avstrija.

Stojan Andov istakna deka Avstrija e dràva koja ima iskustvo so balkanskiteraboti i zatoa od Avstrija o~ekuvame maksimalna poddrr{ka i razbirawe. O~ekuvame,re~e Andov, definitivna razvrska na balkanskiot jazol i definitivno re{avawe na

244

kosovskoto pra{awe, kako i re{avawe na rabotite vo Srbija i Crna Gora za da sesozdadat uslovi za traen mir i stabilnost vo regionot. Toj i izrazi blagodarnost naAvstrija za nejzinata probalkanska politika i izrazi zadovolstvo {to avstriskafirma go kupi ESM i re~e deka o~ekuva vo Republika Makedonija da vlezat iavstriski banki.

[efot na avstriskata delegacija, g-|a Luna~ek go pozdravi edinstvoto napoliti~kite partii za vlez vo NATO i EU i povtori deka ovaa poseta e signal ne samokon Parlamentot tuku i kon gra|anite za poddr{kata na Avstrija. Taa re~e deka ona{to kako pozitiven signal }e go prenese vo Avstrija e prisustvoto na ènite vopolitikata. Vo vrska so pregovorite taa istakna deka Republika Makedonija treba dapravi mnogu pred se zaradi sebe a ne zaradi pritisok od EU. Vo odnos na izboritere~e deka se nadeva deka tie }e se odvivaat vo fer i demokratska atmosfera.

5. Delegacijata ostvari sredba i so g-|a Ilinka Mitreva minister zanadvore{ni raboti na Republika Makedonija.

Ministerot za nadvore{ni raboti Mitreva go pozdravi osnovaweto naParlamentranata grupa za sorabotka so Sobranieto na Republika Makedonija voavstriskiot parlament. Taa naglasi deka Avstrija e zna~aen partner za RepublikaMakedonija osobeno poradi pretsedatelstvoto so EU i informira{e za nejzinotoneodamne{no prisustvo vo Salcburg na sredbata na ministrite za nadvore{ni rabotina zemjite ~lenki na EU i na zemjite od Zapaden Balkan. Luna~ek go povtori stavot naministerkata Plasnik i na kancelarot [isel i jasnite poraki ne samo za RepublikaMakedonija i Hrvatska tuku i za celiot region deka toj e del koj i pripa|a na Evropa.Taa naglasi deka poradi problemite so ustavot i referendumite vo Francija iHolandija idninata izgleda poneizvesna i postoi skepticizam vo odnos na idnotopro{iruvawe.

Mitreva podvle~e deka Avstrija e dobar poznava~ na sostojbite vo regionot.Taa istakna deka blagorodnata ideja za edna Evropa ne e zagrozena bidej}i taa ezasnovana na vizija, no deka opasnosta leì vo odloùvaweto. Republika Makedonijane pretstavuva emigrantski rizik za Evropa, prodolì Mitreva, a mladite sakaat dapatuvaat i da gi zapoznaat evropskite vrednosti. Liberalizacijata na vizniot reìm}e ima pozitiven efekt vrz sekojdnevniot ìvot na naselenieto i zatoa ova pra{awee na{ prioritet. Mitreva informira{e deka olesnuvaweto na vizniot reìm voprvata faza }e zna~i olesnuvawe na odredeni kategorii kako studenti, voza~i nakamioni, novinari. Od na{a strana ona {to treba da go napravime vo naredniotperiod e voveduvawe na biometri~ki paso{i, dogovori za readmisija i integriranoupravuvawe so granicite. No, sega najva`no pra{awe za Republika Makedonija eekonomijata. Zemjata mora da se otvori za stranski investicii i da gi prezentirasvoite komparativni prednosti. Gostite istaknaa deka e impresivno ona {to dosega enapraveno vo RM i nade` deka }e gi ispolnime standardite na EU. Tie, isto taka,istaknaa deka treba da imame podobra ekonomska sorabotka.

6. Delegacijata ostvari sredba i Klubot na èni parlamentarki vo Sobranietona Republika Makedonija.

Koordinatorot na Klubot Blagorodna Mingova Krepieva gi informira{egostite deka Klubot na ènite parlamentarki e osnovan so direktna pomo{ na Paktotza stabilnost. Vo Klubot se razgleduvaat site zakoni od rodov aspekt i se predlagaatamandmani. Taa ponatamu informira{e za pozna~ajnite proekti kako seminarot zajaknewe na kapacitetot na ènite parlamentarki, borbata protiv trgovijata so lu|e,terorizmot i nedozvolenata trgovija so oru`je, kako i za brojnite amandmani nazakoni koi gi predloìl Klubot, kako na primer amandmanot sekoj tret kandidat nakandidatskite listi da bide pretstavnik na pomalku zastapeniot pol. Gostite go pozdravija postoeweto na Klubot i istaknaa deka vo Avstriskiotparlament ne postoi vakov klub. Vo vrska so zastapenosta na ènite vo politi~kitepartii vo Avstrija tie istaknaa deka postoi statutarna odredba spored koja 40% odkandidatite treba da se èni, no ova se u{te ne e postignato. Na pra{aweto koja be{e

245

pri~inata za osnovawe na Klubot, doma}inite odgovorija deka toa be{e potrebata dase razgleduvaat zakonite od rodov aspekt, odnosno dali zakonite davaat podednakviuslovi za dvata pola.

7. Delegacijata ostvari i zaedni~ka sredba so Komisiite za nadvore{napolitika i evropski pra{awa.

Na zaedni~kata sredba na komisiite za evropski pra{awa i za nadvore{napolitika na Sobranieto na Republika Makedonija so Delegacijata na Grupata zaprijatelstvo so Republika Makedonija na Parlamentot na Republika Avstrija,prisustvuvaa pretsedatelot na Komisijata za evropski pra{awa, g-|a KarolinaRistova i zamenik pretsedatelot na Komisijata za nadvore{na politika g. JusufArifi, i ~lenovite na dvete komisii: g-|a Ana Andova, g-|a Vesna Borozan, g.TomeTrombev, g.Nelko Stojanovski, g. Slobodan â{ule, g. Zoran Krstevski, g-|a GankaSamoilovska Cvetanova, g-|a Blagorodna Mingova Krepieva, g-|a Slavica Grkovska i g.Qup~e Me{kov.

Na sredbata so koja pretsedava{e pretsedatelot na Komisijata za evropskipra{awa Karolina Ristova, bea razmeneti mislewa za razvojot na evrointegrativniteprocesi vo Makedonija od parlamentaren aspekt. Karolina Ristova istakna dekatokmu za vreme na avstriskoto pretsedatelstvo delegacija na KEP za prvpatprisustvuva{e na Podgotvitelniot sostanok na pretsedatelite na komisiite zaevropski pra{awa na dràvite ~lenki na EU-KOSAK vo mart godinava vo Viena. Taaistakna deka se nadeva deka i pokraj predizbornite aktivnosti vo na{ata zemjadelegacija na KEP }e prisustvuva na KOSAK plenumot, zakaàn za maj godinava,bidej}i na dnevniot red }e ima zna~ajna tema za Makedonija, "Zapaden Balkan iEvropskata politika na sosedstvo". Ristova poso~i deka Makedonija e dobar primerza pozitivni efekti na politikata na pro{iruvawe na EU i davaweto evropskaperspektiva na Balkanot. Toa na zemjata i obezbedi fokus i motiv vo reformite zaispolnuvawe na kriteriumite za ~lenstvo. Vo vrska so zagriùva~kite signali koi seodnesuvaat na najavi za zabavuvawe na ponatamo{noto {irewe na Unijata, dodeka nese re{i institucionalnata kriza vo samata EU, Ristova istakna deka na{iot stav edeka pro{iruvaweto na Unijata treba da prodolì, bidej}i deluva stimulira~ki nasproveduvaweto na reformite vo zemjite aspiranti za vlez vo EU. Taa izrazirazbirawe za institucionalnite reformi niz koi pominuva EU, no deka i Unijatatreba da bide svesna za potrebata ovie procesi da odat paralelno so procesot napro{iruvawe. Toa ne zna~i deka nie o~ekuvame brzo da bideme primeni vo EU, tukudeka ni e potrebna poddr{ka za sproveduvawe na neophodnite reformi za vlez vo EU.

Vo odnos na postignatite rezultati vo evrointegrativnite procesi vo zemjata,za {to dobivme i status na zemja kandidat za ~lenstvo vo EU,g-|a Ristova posebno goistakna zna~eweto na parlamentarnata dimenzija vo ovoj proces. Vo taa nasoka taanaglasi deka postignatiot konsenzus me|u pozicijata i opozicijata vo Parlamentotvo mnogu pridonese da se donesat golem broj na zakoni so koi se izvr{i usoglasuvawena na{eto so evropskoto zakonodavstvo. Vo ovoj kontekst Ristova informira dekaKomisijata za evropski pra{awa na Sobranieto na Republika Makedonija ima{ezna~ajna uloga vo ovie procesi. Pritoa, me|u drugoto, taa ja istakna nejzinatakontrolna funkcija vrz aktivnosta na Vladata na Republika Makedonija za site EUpra{awa, preku redovno razgleduvawe na trimese~ni vladini izve{tai, kako ivospostavenata sorabotka so KEP od drugi zemji,so KOSAK i KOSAP.

Pretsedatelkata na Grupata za prijatelstvo so Republika Avstrija, g-|ataUlrike Luna~ek, istakna deka Avstrija, kako aktuelen pretsedava~ so Unijata gopoddrùva procesot na pro{iruvawe na EU, i stoi zad zalo`bite na Makedonija zanejzin vlez vo EU, a realiziraweto na ovaa poseta e u{te eden znak za avstriskatapoddr{ka na Makedonija. Sepak, taa istakna deka ima i dràvi ~lenki na EU, koi seprotiv ponatamo{noto pro{iruvawe na EU, poso~uvaj}i gi pred se, Francija iHolandija. Tie svojot otpor kon za~lenuvaweto na novi zemji vo EU go opravduvaat sonemaweto na dovolen institucionalen kapacitet na Unijata, koja i sega (so 25 ~lenki)ima pote{kotii vo nejzinoto funkcionirawe. Osvrnuvaj}i se na Evropskiot ustav, g-|aLuna~ek poso~i deka Avstriskiot parlament minatata godina go ratifikuva ovojdokument skoro ednoglasno (so eden glas protiv), no deka za àl toa ne e i odraz nacelokupnoto raspoloènie na avstriskite gra|ani. Poradi toa, se naglasi za

246

neophodnosta da se vlijae na svesta na evropskite gra|ani so cel da im se pribliìideata za obedineta Evropa, bidej}i nivnoto nezadovolstvo ne poteknuva samo odustavnite re{enija, tuku i op{to od funkcioniraweto na EU kako institucija. G-|aLuna~ek potencira deka pokraj pra{aweto za Ustavot, kako pravna ramka zapro{iruvaweto na Unijata, ne smee da se zapostavi i finansiskiot aspekt za priem nanovi zemji-~lenki, koj e u{te povaèn. Vo odnos na Makedonija g-|a Luna~ek izrazi ubedenost deka nejzinoto mesto evo EU, no deka mora u{te mnogu da se raboti, pred se na reformite vo pravosudstvotoi policijata, borbata protiv organiziraniot kriminal i korupcijata i drugo.Taaistakna deka EU e svesna deka treba da gi ispolni svoite vetuvawa za vlez na novi~lenki, no i zemjite aspiranti za vlez, kako Makedonija, treba da si gi ispolnatsvoite obvrski i zada~i. Kako osobeno vaèn faktor, koj }e vlijae na odlukata zaotpo~nuvawe pregovori za ~lenstvo vo EU Luna~ek go potencira sproveduvaweto napravedni, fer i demokratski parlamentarni izbori godinava. Poradi toa, taa istaknadeka Avstrija celosno ja poddrùva Makedonija na patot kon EU, no naglasi dekasepak uspehot }e zavisi, pred se, od nas samite i od ona {to }e uspeeme da gosrabotime. Kolku pobrzo }e gi zavr{ime reformite, tolku pobrzo }e bideme primenivo Unijata. Luna~ek predupredi deka, pritoa dràvata mora istovremeno da vodismetka reformite da se prebrodat {to pobezbolno, no i za kriti~nata to~ka naizdr`livosta na narodot.

Pratenikot Slobodan â{ule, se zaloì za stabilen Zapaden Balkan, za {toMakedonija ima zna~ajna uloga. Poradi toa Unijata treba da ja poddrì Makedonija zavlez vo EU, bidej}i vo sprotivno toa }e pretstavuva lo{ signal deka pobedileradikalnite sili i nivnoto tvrdewe za zatvorenosta na evropskite vrati za ZapadenBalkan. Vo toj slu~aj povtorno }e bidat razgoreni voenite strasti i Balkanot pak }evojuva. To~no e deka EU ima i svoi problemi koi mora da gi re{i kako finansiskataperspektiva na EU za 2007-2013 godina , ratifikacijata na Ustavot i drugi, no nesmee da se otkaè od Zapaden Balkan, bidej}i za da gi ostvari svoite celineophoden i e stabilen i konsolidiran Balkan.

Na krajot od sredbata g-|a Ristova istakna deka vo me|uvreme seriozno treba dase raboti na liberalizacija na vizniot reìm i pogolema sloboda na dvièwe nagra|anite. Vo toj kontekst,taa naglasi deka za na{ite gra|ani toa e mnogu pova`no oddatumot za vlez vo EU. Od druga strana, Unijata treba na evropskite gra|ani da imobjasni deka razvien Balkan e, isto taka, interes i za samata Unija od ekonomski,politi~ki, kulturen i seop{t interes. (Posebna bele{ka od ovaa sredba }e bidepodgotvena dopolnitelno od Komisijata za evropski pra{awa na Sobranieto naRepublika Makedonija).

8. Delegacijata se sretna i so pretstavni~ki na ènski nevladini organizaciivo Republika Makedonija (g-|a Savka Todorovska od Unijata na ènski organizacii voRepublika Makedonija, g-|a Daniela Dimitrievska od Makedonskoto ènsko lobi, g-|aNadire Selmani od Romskata ènska mreà, g-|a Dilbera Kamberovska od Daja, ènskaromska organizacija, kako i g-|a Elizabeta Geleva, koordinator na ènskata sekcija odsindikatot za tekstil, koà i obuvki, g-|a Nade Nakovska i g-|a Maneva Milka,~lenovi na sindikat). Pretsedatelot na grupata za sorabotka g-|a Luna~ek istakna deka motiv zasredbata so ènskite NVO e toa {to demokratijata podrazbira i funkcionirawe nacivilnoto op{testvo. Na sredbata stana zbor i za pristapot do fondovite na EU iiskustvata {to Avstrija bi moèla da ni gi prenese. Pretstavni~kite na ènskiteromski NVO informiraa za svoite prioriteti kako emancipacijata na ènite Romki izgolemuvaweto na brojot na romskite organizacii koi se povrzani vo mreà. Ponatamutie informiraa deka Romite ne se tolku zastapeni vo dràvnite institucii kakodrugite etni~ki zaednici, a faktot {to i Republika Makedonija e vklu~ena vodekadata na Romite zna~i deka Romite se marginalizirani, no izrazija iskrena nade`deka toa vo idnina }e se podobri. Pretstavni~kite na Sindikatot za tekstil koà iobuvki informiraa deka ovoj sindikat e del od SSM i vo nego se zastapeni i maì ièni na dobrovolna osnova, no ènite so~inuvaat 85% od vkupniot broj vraboteni vo

247

ovie granki. Tie zboruvaa i za pravata na `enite rabotni~ki vo tekstilnataindustrija, uslovite za rabota i organizacijata na sindikatot.

* * * * *

Posetata na Republika Makedonija na Delegacijata na Parlamentot naRepublika Avstrija ostvarena vo vremeto na avstriskoto pretsedatelstvo soEvropskata Unija be{e uspe{na i plodotvorna. Na site sredbi gostite ja naglasuvaapoddr{kata {to Republika Avstrija i ja dava na Republika Makedonija i na zemjite voregionot za nivna pobrza integracija vo EU. Bea pokrenati mnogu pra{awa odzaedni~ki interes i bea razmeneti mislewa za me|usebnata sorabotka i mo`nostite zaprodlabo~uvawe na ekonomskata sorabotka me|u Republika Makedonija i RepublikaAvstrija. Ovaa poseta dade pottik za natamo{no razvivawe na zaemnoto prijatelstvo,po~ituvawe i sorabotka me|u dvete dr`avi.

248



IZVE[TAJ

od posetata na Delegacija na Prateni~kata grupa na Sobranieto na RepublikaMakedonija za sorabotka so Parlamentot na Republika Slovenija, na Dr`avniot

zbor na Republika Slovenija od 04 do 07 april 2006 godina


250

Na pokana na pretsedatelot na Parlamentarnata grupa na Dràvniot zbor naRepublika Slovenija za prijatelstvo so Republika Makedonija, g. Stane Pajk,Delegacija na Prateni~kata grupa na Sobranieto na Republika Makedonija zasorabotka so Parlamentot na Republika Slovenija, predvodena od nejziniotpretsedatel, d-r Mihajlo Georgievski, ostvari poseta na Dràvniot zbor naRepublika Slovenija. Posetata be{e realizirana od 4 do 7 april 2006 godina. Vosostavot na Delegacijata bea i pratenicite: g-|a Cvetle Janeska, g. Agim Xelili i g.Eftim Manev, kako i sekretarot na Prateni~kata grupa, m-r Rexep Prekopuca.

Vo tekot na oficijalniot prestoj, Delegacijata na Sobranieto na RepublikaMakedonija ostvari sredbi so: Potpretsedatelot na Dràvniot zbor na RepublikaSlovenija, g. Vasja Klavora; ~lenovite na Parlamentarnata grupa na Dràvniot zborna Republika Slovenija so Republika Makedonija, predvodena od nejziniotpretsedatel, g. Stane Pajk; delegacija na Komisijata za odbrana, predvodena odpretsedatelot, Anton Anderli~; delegacija na Komisijata za nadvore{na politika,predvodena od pretsedatelot, Joèf Jerov{ek; delegacija na Komisijata za evropskipra{awa, predvodena d pretsedatelot, Anton Kokaq; direktorot na na Upravata zaevropski pra{awa i bilateralni odnosi vo Ministerstvoto za nadvore{ni raboti, g.Bogdanko Benko; rakovoditelot na TWINNING sektorot vo vladinata kancelarija zaevropski raboti, g. Andrej Engelman i zamenik gradona~alnikot na Kr{ko, g-|a AnaNu{a Somrak.Vo tekot na razgovorite, sogovornicite gi iskaàa slednite stavovi:

Od strana na doma}inite be{e potencirano zadovolstvoto od dosega{notovisoko nivo na sorabotka me|u dvete prijatelski zemji. Republika Slovenijakontinuirano ja poddrùva Republika Makedonija vo nejzinite napori za postignuvawena polnopravno ~lenstvo vo Evropskata Unija (EU) i NATO, izrazuvaj}i spremnost zarazmena na slovene~kite iskustva;

Be{e re~eno deka Republika Slovenija ja ceni zalo`bata na RepublikaMakedonija vo realiziraweto na reformite na politi~ki i ekonomski plan. Istotaka, visoko bea oceneti dosega{nite postignuvawa na Republika Makedonija vopoleto na reformite i ispolnuvaweto na standardite, potrebni za integrativniotproces kon EU;

Posebno priznanie, od strana na pretstavnicite na Republika Slovenija be{eiskaàno po povod implementiraweto na ustavnite izmeni, odnosno Ramkovniotdogovor, kako i steknuvaweto na kandidatskiot status od strana na RepublikaMakedonija;

I pokraj postignatoto, Republika Makedonija e ispravena pred predizvikot dagi zaokruì zapo~natite reformski procesi i ispolnuvaweto na standardite,potrebni za nejzin napredok vo integrativniot proces, odnosno za opredeluvawe nadata za zapo~nuvaweto na pregovorite za polnopravno ~lenstvo vo EU, za {toRepublika Slovenija izrazi spremnost da ja poddrì na{ata dràva, kako i dosega;

Doma}inite istaknaa deka stavot na Republika Slovenija vo odnos naustavnoto ime na Republika Makedonija e dobro poznat i izrazija nade` dekapra{aweto }e se re{i vo polza na na{ata dràva;

Republika Slovenija o~ekuva od Republika Makedonija pridones vopsotignuvawe potpolna stabilizacija i dobri me|udràvni odnosi vo ramkite naZapaden Balkan, pri {to bea istaknati dobrite odnosi na na{ata dràva so sitezemji vo regionot, kako i pozitivnoto iskustvo vo odnos na Ohridskiot ramkovendogovor;

Zadovolstvo od dosega{noto visoko nivo na prijatelski odnosi me|u RepublikaMakedonija i Republika Slovenija be{e iskaàno i od site ~lenovi na Delagacijatana Republika Makedonija. Tie go podvlekoa faktot {to vo Republika Makedonijapostoi op{t gra|anski, me|uetni~ki i politi~ki konsenzus vo odnos na nejzinotoza~lenuvawe vo EU i NATO;

Na{ata delegacija, vo site razgovori ja istakna blagodarnosta na na{ata zemjaza nesebi~nata pomo{ i poddr{ka {to Republika Slovenija i ja pruì na na{atadràva vo razni poliwa, me|u koi i vo oblasta na harmoniziraweto na na{etozakonodavstvo so zakonodavstvoto na EU, kako i za poddr{kata vo ramkite na

251

TWINNING programata, istaknuvaj}i ja èlbata takviot pristap da prodolì iponatamu;

Za Republika Makedonija razvojot na prijatelskite odnosi i sorabotkata soRepublika Slovenija se od ogromno zna~ewe, imaj}i go predvid iskustvoto a ovaazemja-~lenka na EU i nejzinata spremnost za spodeluvawe na takvoto iskustvo sona{ata dràva, kako i nesebi~niot nejzin anga`man vo poddr{kata na na{ata dràva.

Vo razgovorite so pretstavnicite na ministerstvata, odnosno na Vladata naRepublika Slovenija, poseben akcent be{e staven na nesebi~nata pomo{ i isrenatanamera i gotovnost na Republika Slovenija za kontinuirana poddr{ka na RepublikaMakedonija. Kako eden od glavnite aspekti na ovaa poddr{ka e TWINNINGprogramata. Vo ramkite na ovaa programa bea realizirani nekolku proekti, me|u koi ipomo{ta pri organizacija na harmonizacijata na zakonodavstvoto na RepublikaMakedonija so zakonodavstvoto na EU; pomo{ta pri odgovaraweto na pra{alnikot naEU itn. Vo ramkite na TWINNING programata be{e opfateno i Sobranieto naRepublika Makedonija, odnosno pratenicite i Slu`bata na Sobranieto. Vo ramkite naproektot bea realizirani nekolku poseti na eksperti od Dràvniot zbor naRepublika Slovenija na Sobranieto na Republika Makedonija, kako i na pratenici ipretstavnici od Slu|bata na Sobranieto na Republika Makedonija na Dr|avniot zbor.Vo tekot na tie poseti dojde do razmena na iskustvata i stavovite vo odnos napoefikasno i poefektivno organizirawe i funkcionirawe na zakonodavniot dom naRepublika Makedonija.

Delegacijata na Prateni~kata grupa za sorabotka so Parlamentot na RepublikaSlovenija, za vreme na nejziniot prestoj vo Slovenija go poseti i Kr{ko, odnosnonuklearnata centrala "Kr{ko". Za vreme na posetata, pretstavnicite na nuklearnatacentrala realiziraa multimedijalna prezentacija so pomo{ na koja ja pretstavijastrukturata, organizacijata i funkcioniraweto na nuklearnata centrala. Tieistaknaa deka "Kr{ko’ e formirana i funkcionira vo me|usebna sorabotka me|uRepublika Slovenija i Republika Hrvatska. Na na{ata delegacija i bea prezentiranipodatoci vo odnos na rabotata na nuklearnata centrala, pri {to nejzinitepretstavnici potvrdija deka nejzinoto funkcionirawe ne pretstavuva nikakvaopasnost za okolinata, bidej}i ne emituva nikakva radijacija. Posebna va`nost nacentralata, spored nejzinite pretstavnici, e otslikuvawe na faktot deka taafunkcionira kako zaedni~ki proekt na dve sosedni dràvi, a vo funkcija naispolnuvaweto na del od potrebite za elektri~na energija na Republika Slovenija iRepublika Hrvatska.

Zaklu~ok:

Moè da se zaklu~i deka posetata na Delgacijata na Sobranieto na RepublikaMakedonija be{e uspe{na, imaj}i go predvid nejzioniot pridones vo ponatamo{niotrazvoj na me|uparlamentarnata sorabotka i potvrduvaweto na spremnosta za me|usebnarazmena na iskustva vo polza na napredokot na integrativniot proces na na{ata zemjakon EU i NATO.

252



IZVE[TAJ

od studiskiot prestoj na dr`avni slu`benici odSobranieto na Republika Makedonija na Parlamentot

na Republika Finska (6-7 april 2006 godina)

Skopje, maj 2006 godina

254

Vo organizacija na Generalniot direktorat za pro{iruvawe pri Evropskatakomisija, a vo ramkite na TAIEX instrumentot (edinica D5-Gradewe na institucii),vo periodot od 6 do 7 april 2006 godina, studiska poseta na Parlamentot naRepublika Finska ostvarija slednive dràvni slu`benici na Sobranieto naRepublika Makedonija: Anita Ogwanovska, rakovoditel na Oddelenieto zapoddr{ka na Kancelarijata na generalniot sekretar, Daniela Velkovska,rakovoditel na Oddelenieto za rabotni tela od oblasta na ekonomskiot sistem,Jadranka Lazarevska, rakovoditel na Oddelenieto za istraùvawe i analiza odoblasta na ekonomskiot sistem, m-r Marijana Opa{inova, sovetnik voOddelenieto za preveduvawe i Aleksandar Lazov, pomlad sorabotnik voOddelenieto za poddr{ka na Kancelarijata na generalniot sekretar.

Studiskiot prestoj na slu`benicite od Sobranieto na Republika Makedonijaima{e za cel steknuvawe na po{iroki soznanija za rabotata na Parlamentot naRepublika Finska, a posebno za organizacijata i funkcioniraweto na Golematakomisija nadle`na za razgleduvawe na pra{awata svrzani so Evropskata unija.Programata za posetata be{e prethodno podgotvena od strana na organizatorot, vrzosnova na potrebite i poleto na interes na u~esnicite, za koi istite bi sakale dadobijat znaewe i iskustva vo tekot na prestojot vo Republika Finska.

Za vreme na posetata bea organizirani sredbi so slednive pretstavnici naSlu`bata na Parlamentot na Republika Finska :

- g. Peter Saramo, {ef na Sekretarijatot na EU, visok sovetnik na Golemata komisija,koj se osvrna na odnosite me|u Parlamentot na Finska i EU;- g. Peka Nurminen, sovetnik vo Golemata komisija, koj elaborira{e za na~inot na kojvo Golemata komisija se razgleduvaat pra{awata svrzani so EU;- g. Jarmo Vuorinen, zamenik na generalniot sekretar na Finskiot parlament iodgovoren za Sekretarijatot na komisiite, koj posveti vnimanie na rabotata naparlamentarnite komisii i parlamentarnata slu`ba,- g. Marti Tanskanen, istraùva~ vo Sektorot za istraùvawe i dokumentacija, koj goobjasni na~inot na organizacija i funkcionirawe na Sektorot za istraùvawe idokumentacija vo Parlamentot na Finska i- g-ca Laura Aho, od Generalniot direktorat za pro{iruvawe na EU vo ramkite naSektorot za koordinacija na pra{awata svrzani so EU vo Vladata na RepublikaFinska, koja dade vovedni nasoki za odnosite me|u Vladata i Parlamentot, zapra{awata svrzani so EU.

Soznanijata za organizacijata i funkcioniraweto na Parlamentot na Finska,koi bea steknati vrz osnova na razgovorite so pretstavnicite na parlamentarnata ina vladinata slu`ba, se sistematizirani vo oddelni celini koi vo ovaj izve{taj sedetalno eksplicirani.

Vladata i pra{awata svrzani so EU

Vo Republika Finska (vidi Aneks 3), gradeweto na stavovite po pra{awatasvrzani so Evropskata unija zapo~nuva vo nadle`nite ministerstva. Koordinacijatana nivnite stavovi se ostvaruva vo Vladata, na slednive nivoa: Komisija na Kabinetotza EU pra{awa, Komisijata za EUpra{awa i nejzinite potkomisii.

Komisijata na Kabinetot za EU pra{awa se sostanuva edna{ nedelno, vo petoknautro i od politi~ki, ekonomski i drug aspekt razgleduva pra{awa svrzani soregulativata na EU. So Komisijata pretsedava premierot na Vladata.

Komisijata za EU pra{awa se sostanuva vo sreda i pretstavuva sovetodavno iposredni~ko telo za koordinacija na pra{awata svrzani so EU. Komisijata raspravaza pra{awa, za koi ne e izgraden stav vo potkomisiite, kako i za pra{awa koi seodnesuvaat na sudovite na EU, a nominira i nacionalni eksperti vo instituciite naEU.

255

Potkomisiite za EU (koi se 37) se sostaveni od dràvni slu`benici odnadle`nite ministerstva i agencii. Tie gi podgotvuvaat aktite, za pra{awatasvrzani so EU. Sekoja potkomisija ima pretstavnik od Vladiniot sekretarijat zapra{awa svrzani so EU i od provincijalnata vlada na Aland. Potkomisiite sesostanuvaat po potreba.

Vladin sekretarijat za pra{awa svrzani so EU

Ovoj Sekretarijat od 1 juli 2000 godina e dislociran od Ministerstvoto zanadvore{ni raboti vo Kancelarijata na premierot koj e odgovoren za koordinacija naEU pra{awa. Negova glavna zada~a e da vr{i koordinacija za EU pra{awa i da giservisira potrebite na Komisijata na Kabinetot za EU pra{awa i premierot i naKomisijata za EU pra{awa. Isto taka, ovoj Sekretarijat, kako inicijator naaktivnosti, dava nasoki za rabota na Postojanoto pretstavni{tvo na RepublikaFinska vo EU, odnosno pretstavuva medijator me|u ministertstvata i toapretstavni{tvo.

Postojanoto pretstavni{tvo na Finska vo EU pretstavuva eden vid naambasada, koja vrabotuva okolu 100 slu`benici, predloèni od nadle`niteministerstva. Tie se imenuvaat za mandaten period, po ~ie zavr{uvawe se vra}aat vomati~nata dràva, a na nivnoto mesto se nazna~uvaat drugi vladini slu`benici. Tieu~estvuvaat na sostanocite na EU so dobieni nasoki za pregovarawe vo ime naFinskata vlada. So pomo{ na t.n. sistem EUTORI, tie gi vnesuvaat site dokumenti odsostanocite na EU na koi u~estvuvaat, vo bazata na podatoci na Vladata na Finska.

Sekretarijatot za EU pra{awa pak, ima svoj informati~ki sistem, koj e tesnospecijaliziran za sekoj slu`benik oddelno, pa taka sekoj od niv e elektronskiinformiran deka ima pristignat dokument od negovoto pole na rabota.

Vo vrska so pretstojnoto Pretsedatelstvo na Republika Finska so EU, be{eprezentirana informacija deka Vladata na Finska zaedno so Vladata na Avstrijaizgotvile zaedni~ka programa za rabota za 2006 godina (koja e ve}e objavena vo januari2006 godina), kako i na zadni~ka veb stranica (koja ve}e se aùrira so informacii), a}e bide promoviran so zapo~nuvawe na Finskoto pretsedatelstvo vo juli 2006 godina.

Parlamentot i pra{awata svrzani so EU

Pred izmenite na Ustavot na Republika Finska vo 1992/1994 godina, vodewetona nadvore{nata politika bilo vo nadle`nost na pretsedatelot na dràvata. Taka,so ~lenot 93 se voveduva kombiniran (pretsedatelski i parlamentaren) sistem naorganizacija na dràvnata vlast, so poseben akcent na parlamentarniot sistem. Sotoa e ovozmoèna pogolema disperzija na ingerenciite, odnosno odgovornostite.

So ~lenovite 93, 96 i 97 od Ustavot na Republika Finska se ovozmoùvaVladata redovno da go informira Parlamentot za pra{awata svrzani so Evropskataunija, so cel Parlamentot da gradi stavovi vo vrska so pra{awata za koi se raspravavo EU.

Isto taka, Vladata e obvrzana pred Parlamentot da ja obrazloùva politikata{to ja zastapuva vo Evropskata unija.Soglasno so Ustavot, Vladata i site nejzini ministri uìvaat doverba kajParlamentot za aktivnostite koi gi izvr{uvaat, vklu~itelno i onie koi se odnesuvaatna Evropskata unija.

Golemata komisija

Golemata komisija na Parlamentot na Republika Finska postoela kako rabotnotelo za kontrola na nacionalnoto zakonodavstvo u{te od 1907 godina.

Vrz osnova na postojnite ustavni odredbi, so za~lenuvaweto na Finska vo EU,treba{e da se izvr{i prenesuvawe na vlasta od Parlamentot vo Vladata. So cel za dase zasili pozicijata na Parlamentot, edna godina pred za~lenuvaweto na Republika

256

Finska vo EU1 poto~no na 1 januari 1994 godina, se napraveni izmeni vo Ustavot, sokoi e obezbedeno u~estvo na Parlamentot vo odlu~uvaweto vo EU. So ustavniteizmeni, Golemata komisija dobiva nova uloga na parlamentarno rabotno telonadle`no za pra{awa svrzani so EU, so pravo za istite da odlu~uva vo ime naplenarna sednica.

Vakvata pozicija na Golemata komisija proizleguva od karakterot na pra{awa{to se vo nejzina nadle`nost, od nivnoto zna~ewe, odredena konspirativnost ipotreba za promptno reagirawe, soglasno so dinami~nata agenda na Sovetot naEvropskata unija. Golemata komisija e sostavena od 25 ~lena i 13 zamenici na~lenovi, od koi del se lideri na politi~ki partii i pretsedateli na komisii.Vakviot sostav na Golemata komisija ovozmoùva razli~nite stavovi da bidatizrazeni na soodveten na~in.

Golemata komisija e nadle`na za razgleduvawe na predlozi na zakoni,dostaveni od EU, kako i za izgotvuvawe na mislewa vo vrska so istite. Nadle`nostitego opfa}aat stolbot na zaednicata za pravda i vnatre{ni pra{awa,institucionalnite i buxetskite pra{awa vo Unijata, a za zaedni~kata bezbednosna inadvore{na politika, nadle`na e Komisijata za nadvore{na politika

Postojanata misija na Vladata na Republika Finska vo Brisel gi dostavuvasite predlozi na zakoni (U-pra{awa) do premierot, koj vo rok od 21 den gi prosleduvado pretsedatelot na Parlamentot, zaedno so memorandumite (obrazloènijata) napredlozite na zakonite.

Predlogot na zakon gi sodrì slednive elementi:* Voved, *celta zaradi koja zakonot se predlaga,* obrazloènie na predlogot na zakonot,* finansiski implikacii (vklu~uvaj}i aproksimativni presmetki),* subjekti koi Vladata gi konsultirala i nivnoto mislewe i* kratko mislewe na Vladata po predlogot na zakonot.

Pretsedatelot na Parlamentot, po dobivawe na EU predlogot na zakonot (U-pra{awe), go dostavuva istiot zaedno so memorandumot (obrazloènieto) do edna ilipove}e nadle`ni komisii, kako i do Golemata komisija. Specijaliziranite komisii gorazgleduvaat predlogot na zakonot i izgotvuvaat mislewe (izve{taj) po istiot, koepotoa go dostavuvaat do Golemata komisija.

Praktikata pokaùva deka najgolem del od mislewata se vo soglasnost sopoliti~kite stavovi na Vladata i, osven za pokompleksni pra{awa, po pravilo semnogu kratki, odnosno ne podolgi od dve do tri stranici.

Golemata komisija go razgleduva EU predlogot na zakonot, vladiniotmemorandum i misleweto na nadle`nite komisii i potoa za istiot izgraduva svoj stav.Najgolem del od stavovite na Golemata komisija korespondiraat so misleweto nanadle`nite komisii i obi~no sodràt mnogu kratka informacija za toa dekaKomisijata se soglasuva so misleweto na nadle`nata komisija. Dokolku postapkata sepovtori dvapati, toga{ e potrebno mnozinstvo od ~lenovite na Komisijata da sesloàt za povtorno razgleduvawe na toj predlog. Ponekoga{ se slu~uva i Golematakomisija da prepora~a nasoki za dejstvuvawe na nadle`niot minister, koi ne mora dasoodvestvuvaat so vladiniot stav vo vrska so respektivnoto pra{awe.

Stavot na Golemata komisija za U-pra{awa e politi~ki, no ne i zakonskiobvrzuva~ki za Vladata vo pregovorite za finskata pozicija vo EU. Vladata moè dagi odloì pregovorite vo Sovetot na Evropskata unija dodeka Komisijata ne girazgleda pra{awata i ne izgradi stav po istite.

Dokolku Vladata e spre~ena da dejstvuva soglasno so stavot na Golematakomisija, poradi promenetite okolnosti, taa e dol`na vedna{ da ja informira

1 Procesot na harmonizacija na nacionalnoto zakonodavstvo so toa na EU bil relativno kratokproces, bidej}i i prethodno finskoto zakonodavstvo, osobeno vo delot na ekonomijata itrgovijata, bilo uredeno na sli~en na~in so ona vo zapadnoevropskite zemji. Taka, voparlamentot se razgleduvale samo 540 stranici od vkupno 40.000 stranici zakonodavstvo naUnijata.

257

Golemata komisija za pri~inite vo vrska so toa. Toa U-pra{awe ostanuva vo proceduravo Golemata komisija dodeka EU ne donese kone~na odluka.

Po pregovorite vo Sovetot na Evropskata unija, nadle`niot ministerpodnesuva izve{taj do Golemata komisija. Istoto se odnesuva i na premierot vo vrskaso sostanocite na Evropskiot sovet i me|uvladinite konferencii vo EU.

Golemata komisija ima neograni~eno pravo da postavuva pra{awa i da barainformacii od Vladata vo vrska so EU pra{awa. Ministrite se dol`ni da jainformiraat Golemata komisija za pra{awa koi se na dneven red vo Sovetot naUnijata, kako i za stavovite koi gi zastapuvaat finskite pretstavnici vo Sovetot.Tie doa|aat vo Komisijata pred sostanokot na Sovetot na Evropskata unija, obi~no vopetok. Otkako ministerot }e go obrazloì predlogot, ~lenovite na Komisijata moàtda postavuvaat pra{awa i da gi izrazuvaat svoite stavovi po pra{aweto.

Isto taka, Golemata komisija moè da bara informacii od Vladata za pra{awakoi se odnesuvaat na EU, no ne se vo parlamentarna nadle`nost. Takvite pra{awa senarekuvaat E- pra{awa i moàt da bidat vo pismena forma ili so soslu{uvawe nanekoj minister. Vladata moè da odlu~i da ponudi takva informacija, dokolku jasmeta od va`nost za parlamentarno razgleduvawe. E-pra{awata naj~esto se dobivaatvo elektronska forma, nepotpi{ani od nadle`niot minister. Samo vo slu~aj koga sesaka da se privle~e pogolemo vnimanie vo vrska so E-pra{aweto, stoi potpis naministerot. E-pra{awata nudat mo`nost za konsultacija me|u Vladata i Golematakomisija za pra{awa von parlamentarna nadle`nost.

Prisustvo i u~estvo vo rabotata na sednicata

Golemata Komisija ima 25 ~lena i 13 zamenici na ~lenovi. ^lenovite izamenicite na ~lenovi prisustvuvaat na sednicite na Komisijata. Zamenicite na~lenovi imaat pravo da u~estvuvaat na sednicite na Komisijata, bez pravo na glaskoga soodvetniot ~len e prisuten. Pratenikot od Alandskite Ostrovi, kako ipratenikot od {vedskoto malcinstvo moàt da prisustvuvaat na sednicite naKomisijata i da go iskaùvaat svoeto mislewe, bez pravo na glas.

Svikuvawe i tek na sednicata

Golemata komisija se sostanuva vo sreda i vo petok od 13,30 do15,00 ~asot,soglasno so utvrdeniot raspored za rabota na komisiite i na plenarnata sednica.Vakviot raspored se po~ituva so godini, a e zasnovan na usten dogovor. Rasporedot zarabota za site rabotni tela, kako i na plenarnata sednica se nao|a na veb stranicatana Finskiot parlament, kako i na veb stranicite na oddelni komisii.

Na veb stranicata na Golemata komisija se sodràni site predlozi na zakoni iizve{tai so hronologija po datum na nivno razgleduvawe, so cel, Vladata,ministerstvata, kako i celokupnata javnost da imaat uvid vo rabotata na ovaaKomisija.

Materijalite koi se na dneven red na Golemata komisija, Vladata gi dostavuvanajdocna do ponedelnik (za sostanocite na Komisijata vo sreda) i najdocna do sreda(za sostanocite na Komisijata vo petok).

Po dobivawe na materijalite, Parlamentarniot sekretarijat za EU (11vraboteni, vidi Aneks 5) go koncipira dnevniot red za pretsedatelot na Komisijata.Site materijali se ispra}aat elektronski do site ~lenovi na Komisijata.Materijalite moè da se dostavuvaat i vo pe~atena forma, no ne podocna od 12,00~asot na pladne na denot na odrùvawe na sednicata na Komisijata.

Koga Komisijata zasedava, ministrite se obvrzani da prisustvuvaat nasednicata i da u~estvuvaat vo rabotata. Pritoa, tie treba da bidat podgotveni za dago obrazloàt predlogot na zakonot i da odgovaraat na pra{awa koi im sepostavuvaat. Ministrite koi ne moàt da odgovorat na pra{awata i za taa cel gipovikuvaat slu`bite na Vladata, gubat na rejting.Dokolku nekoj minister otsustvuva od sednicata na Komisijata, toga{ treba za toa dadade izdràno obrazloènie. Ova retko se slu~uva, bidej}i ministrite odnapred japlaniraat svojata agenda, za da moàt da prisustvuvaat na sednicite na Komisijata.

258

Iako ministrite imaat mo`nost da otsustvuvaat od opravdani pri~ini, tieizbegnuvaat da go pravat toa, bidej}i vo sprotivno se izloèni na napadite odpratenicite i mediumite. Imalo slu~ai koga bilo konstatirano deka ministerot nebil opravdano spre~en da prisustvuva na sednicata na Komisijata, zaradi {to,vedna{ bil otpovikan od funkcijata.

Koga se pokanuvaat pove}e ministri na ista sednica na Komisijata, tie obi~noodnapred se izvesteni za vremeto koga }e u~estvuvaat vo rabotata na Komisijata. Sepraktikuva, sekoj minister poedine~no, zaedno so negovata slu`ba, da prisustvuva ida u~estvuva vo rabotata na Komisijata, a ne pove}e ministri zaedno. Dokolku nekojminister se zadrì podolgo od predvidenoto vo salata za sednici, a sledniot e ve}epristignat, toj ~eka pred salata, se dodeka prethodniot minister i Komisijata nezavr{at so raspravata.

Dokolku vo tekot na raspravata se pojavat nekoi sporni pra{awa ilinedorazbirawa, sovetnicite od Parlamentarniot sekretarijat za EU se dol`ni dadadat pojasnuvawa, pred se od proceduralen aspekt. Po zavr{uvawe na raspravata poodredena to~ka, ~lenovite na Komisijata glasaat so stanuvawe od mesto i stoewe. Sotoa, Komisijata zazema stav po pra{awata koi se na dneven red.

Golemata komisija, kako i drugite komisii moàt da povikuvaat eksperti izainteresirani subjekti za da go izrazat svoeto mislewe po predlogot na zakonot.Pritoa, ekspertite dobivaat finansiski nadomestok vo visina od 500 evrapoedine~no, za edna sednica.

Transparentnost i doverlivost

Spored ~lenot 50 od Ustavot na Republika Finska, sednicite na Golematakomisija se zatvoreni za javnosta, kako i pristapot kon site materijali za koi se vodirasprava. Tie stanuvaat javni po zavr{uvawe na sednicata. Po barawe na Vladata,Golemata komisija moè da odlu~i oddelni materijali da se tretiraat kakodoverlivi i da ne se objavuvaat vo javnosta kako, na primer, doverlivost za marginatana stavot na Republika Finska vo pregovorite vo EU.

Dokolku minister ili pratenik objavi informacii od doverliv karakter,istiot }e bide otpovikan. Imalo slu~aj koga minister izdal informacii na novinarpred zavr{uvaweto na sednicata na Golemata komisija, zaradi {to, nabrzo bil smenetod funkcijata.

pra{awa na plenarna sednica EU

Vo najgolem broj slu~ai, raspravata vo vrska so U-pra{awata se vodi voGolemata komisija, kade {to se prezentira i stavot na Vladata. Rasprava vo vrska soovie pra{awa ne se odviva na plenarna sednica. Toa e slu~aj samo koga Parlamentotima obvrska da donese zakonodavstvo {to proizleguva od Direktivite na EU.Direktivite na EU nalagaat promena na nacionalnoto zakonodavstvo koe se donesuvavo redovna postapka.

Pretsedatelskiot sovet (Speaker's Council) na Finskiot parlament moè daodlu~i za opredeleno pra{awe svrzano so EU da se rasprava na plenarna sednica.Isto taka, Vladata moè da predloì dokumenti za beli knigi za EU pra{awa da serazgleduvaat na plenarna sednica.

Komisijata za nadvore{na politika i pra{awata svrzani so EU

Soglasno so ~lenot 97 od Ustavot na Republika Finska, Komisijata zanadvore{na politika razgleduva pra{awa koi se odnesuvaat na zaedni~katanadvore{na i bezbednosna politika na EU. Odlukite vo ovaa oblast zemjite ~lenki naUnijata gi donesuvaat ednoglasno. Komisijata za nadvore{na politika, isto kako iGolemata komisija za EU pra{awa, go ima pravoto da bide informirana i da zboruva,vo ime na Parlamentot, za zaedni~kata nadvore{na i bezbednosna politika.

Komisijata podgotvuva parlamentarni odluki koi se odnesuvaat na odobruvawei ratifikacija na amandmani za Spogodbi na Evropskata unija, kako i beli knigi i

259

izjavi na Vladata. Za ispra}aweto na trupi ili monitoring misii, naj~esto se re{avavo Komisijata za nadvore{na politika, a ne na plenarna sednica, iako ne e isklu~enamo`nosta za toa.

Komisiite vo Parlamentot na Republika Finska

Vo Parlamentot se formirani 14 postojani i specijalizirani komisii iGolemata komisija.

Sekoja komisija se sostoi od 17 ~lena i devet zamenici na ~lenovi, so isklu~okna Golemata komisija koja e sostavena od 25 ~lena i 13 zamenici na ~lenovi, kako iKomisijata za finansii sostavena od 21 ~len i 19 zamenici na ~lenovi.

Sekoja komisija izbira svoj pretsedatel i negov zamenik. ^lenovite nakomisiite se selektiraat ednoglasno, a sostavot na komisiite e vo soglasnost soproporcionalnata zastapenost na politi~kite partii vo Parlamentot. Se smeta dekae obezbeden kvorum za rabota koga najmalku dve tretini od vkupniot broj ~lenovi nateloto se prisutni na sednicata. Mandatot na komisiite iznesuva ~etiri godini.Sekoj pratenik ima pravo da ~lenuva vo dve razli~ni komisii.

Parlamentot moè da formira i privremeni ad hok komisii za razgleduvawe naspecifi~ni pra{awa. Komisiite moàt, po potreba, da odràt posebni sedniciSpecial Hearings. Na ovie sredbi javno se prezentiraat mislewata i se sli~ni navoobi~aenite sednici na komisijata, no za razlika od niv se otvoreni za medumite iza javnosta.

Raboteweto na komisiite e mnogu dobro usoglaseno, pri {to se vodi griàrasporedot na aktivnostite da bide taka izgotven da nema poklopuvawa vo rabotatana komisiite, odnosno pratenikot koj ~lenuva vo dve razli~ni komisii da moè daprisustvuva i na dvete sednici na tie komisii.

Rabotata vo parlamentarnite komisii se odviva na dve nivoa: preliminarenili voveden del i finalen del so zaklu~ok i stav na komisijata po pra{aweto {to evo nejzina nadle`nost. Vo preliminarniot del od sednicata ekspertite odsoodvetnata oblast gi iznesuvaat svoite pogledi, stavovi i mislewa vo vrska sopredloèniot zakon. Toa podrazbira prisustvo na pretstavnici od razli~ni vladiniagencii, zainteresirani subjekti i organizacii. Vo slu~aj koga komisiite razgleduvaatpogolemi zakonski proekti na sednicata se povikuvaat zna~itelen broj eksperti.Posle soslu{uvaweto na mislewata na ekspertite komisijata vodi generalna debata.Dokolku na sednicata ima izdvoeni mislewa kon izve{tajot na komisijata sepriklu~uvaat stavovite i predlozite na ~lenovite na komisijata koi ne go dobilepotrebnoto mnozinstvo.

Koga se razgleduva predlog na zakon, komisijata moè da go prifati vo celost,no moè i da predloì amandmani na tekstot. Isto taka, Komisijata moè da go odbiepredloèniot zakon. Na ovoj na~in komisiite vo Parlamentot imaat zna~ajno vlijaniei klu~na uloga vo zakonodavniot proces.

Sednicite na Komisiite po pravilo se zatvoreni za prestavnicite nasredstvata za javno informirawe, no moè da se donese odluka sednicata da bideotvorena. Komisiskite izve{tai, zapisnici i izjavi se javni dokumenti. Voobi~aenopostapkata za donesuvawe na zakon vo Komisijata se odviva vo period od eden do dvameseca, a vo poitni slu~ai moè da zavr{i i za nekolku dena. Kaj sloènite zakoni sokoi se ureduvaat sistemski pra{awa, postapkata moè da trae po nekolku meseci donekolku godini.

Na plenarna sednica na Parlamentot, pretsedatelot na komisijata ima pravoda bide prv vo diskusijata i da go iznese stavot na komisijata po oddelno pra{awe.Ostanatite pratenici moàt da dostavuvaat amandmani. Plenarnata sednica ne gomenuva komisiskiot izve{taj.

Ustavna komisija

260

Vo Parlamentot na Finska pokraj drugite komisii, postoi i Ustavna komisijakoja ja razgleduva ustavnosta na zakonite {to treba da se razgleduvaat voParlamentot.

Ustavnata komisija e nadle`na za sproveduvawe na monitoring na usoglasenstana predlogot na zakonot so Ustavot i konvenciite za ~ovekovi prava, so zakonitepovrzani so Ustavot.

Ovaa komisija gi razgleduva godi{nite izve{tai na Vladata na Finska, naParlamentarniot ombudsman, ministerot za pravda. Ova zna~i deka Ustavnatakomisija dejstvuva kako Ustaven sud za vakvi pra{awa. Praksata pokaùva deka voParlamentot godi{no doa|aat okolu 250 zakoni.

Parlamentarna slu`ba

Organizacijata, funkcioniraweto i nagraduvaweto na parlamentarnata slu`base uredeni so poseben akt.

Vkupniot broj na parlamentarni slu`benici iznesuva 630 plus 200 li~nipomo{nici na pratenicite. Vo parlamentarniot buxet2 se predvideni sredstva zasekoj pratenik da moè da angaìra po eden li~en pomo{nik. Pomo{nicite napratenicite se vraboteni vo Parlamentot na opredeleno vreme, odnosno dodeka traemandatot na pratenicite. Tie rabotat vo prostoriite na pratenicite (sekoj pratenikima svoja kancelarija).

Vo Sekretarijatot na komisiite se vraboteni 63 slu`benici, vo Golematakomisija 11, vo Sektorot za me|unarodna sorabotka 22, vo Sektorot za istraùvawe idokumentacija 9, vo Slu`bata za informatika 20 informati~ari, itn. Pritoa, trebada se naglasi deka slu`benicite vo Parlamentot se tesno specijalizirani zazada~ite koi gi izvr{uvaat. Vo sekoja slu`ba ima i tehni~ki personal, obu~en da giizvr{uva tehni~kite i administrativnite raboti. So toa, onie koi ja imaatsovetodavnata uloga vo sklop na tie slu`bi, moàt celosno da se posvetat na nivnatarabota.

Vo pogled na vrabotuvaweto na novi lica, Parlamentot e toj koj ja vr{iselekcijata i priemot na nov personal. Vo Parlamentot za edna godina odnapred sepravi proekcija i finansiska konstrukcija za vrabotuvawe na dopolnitelen brojslu`benici. Potrebata za dopolnitelni vrabotuvawa ja inicira parlamentarnataslu`ba ili pratenicite.

Obuka za EU pra{awa

Pokraj standardnite obuki organizirani od Evropskata komisija, vo ramkite naEvropskiot parlament postoi i Oddel koj inicira studiski poseti na finskataparlamentarna slu`ba vo kancelariite vo Brisel i Strazbur, kako i na odredenikomisii, vklu~uvaj}i gi i slu`bite na komisiite. Celta na ovie studiski prestoi eneposredno zapoznavawe so rabotata na Evropskiot parlament i so na~inot nanegovoto funkcionirawe.

Sektor za istraùvawe i dokumentacija

Slu`bata za istraùvawe e formirana vo 1956 godina, kako del odBibliotekata, vo 1975 godina stanuva sostaven del na Centralnata kancelarija, zada na krajot na 2001 godina da se integrira vo Sektorot za istraùvawe idokumentacija.

Ovoj Sektor vr{i istraùvawa i izgotvuva analizi i informacii na barawe napratenicite, nivnite li~ni pomo{nici i drugite sektori. Isto taka, toj vr{i idokumentirawe na site materijali koi pristignuvaat vo Parlamentot. Zaradiizvr{uvawe na svojata funkcija, a so cel da se obezbedi poobemna ekspertiza iprodlabo~enost na analizite i informaciite, e va`no da se istakne deka ovoj Sektorima svoj nezavisen buxet od 350.000 evra godi{no. Golem del od sredstvata se

2 Parlamentot ima svoj buxet, koj otkoga }e bide izgotven, se vklopuva kako del od dràvniotbuxet i ne se menuva od strana na ministerot za finansii.

261

naso~eni za pla}awe godi{na ~lenarina za koristewe na bazi na podatoci i vebstrani od koi Sektorot crpi informacii za svoite istraùvawa. Najgolem del od tiebazi na podatoci, kako izvori na informacii, se dostapni samo na ovoj Sektor.Vrabotenite vo parlamentot se obu~eni za koristewe na bazata na podatoci kreiranaod strana na Sektorot za istraùvawe i dokumentacija, so {to e ovozmoèno, vo sekojmoment da raspolagaat so site potrebni dokumenti.

Ovaa slu`ba e zadolèna za edukacijata na slu`benicite zaradi {to, sekojagodina, vo Parlamentot vrz osnova na prethodno sogledani potrebi se dràtpredavawa i drug vid obuki za parlamentarnata slu`ba.

Postojat dva sistema nameneti za koristewe na podatoci. Edniot sistem eEUTORI, koj e izgotven samo za interna upotreba i se koristi od parlamentarnataslu`ba, ministerstvata i pretsedatelot na dràvata. Toj bara registracija nakorisnik i vnesuvawe na lozinka. Tamu moè da se najdat site dokumenti naParlamentot vo elektronska forma, dokumenti svrzani so EU, Sovetot na Unijata,Sudot na pravdata, razli~ni vidovi korespodencija i sl. Drugiot sistem e VEPS, koj enamenet za koristewe na informacii od strana na javnosta i moè da se koristidvojazi~no (na finski i {vedski jazik). Vo nego moè da se najdat statuti od 1919do1969 godina, informacii za periodot od 1970 do1988, informacii od 1989 do1998,kako i informacii za periodot od 1999 godina navamu.

[vedskata baza na podatoci e sozdadena vo 1991 godina. Bazata gi sodrì sitedokumenti koi se razgleduvani i usvoeni od komisiite i Parlamentot, zakoniterazgleduvani vo razli~ni fazi, glasaweto po zakonite, usvoenite zakoni i sl.

Baza na podatoci za EU

Vo ramkite na Sektorot za istraùvawe i dokumentacija, postoi baza napodatoci za EU, vo koja se vnesuvat site dokumenti od strana na Kancelarijata zadokumenti od Golemata komisija i drugite specijalizirani komisii. Izve{taite idrugite dokumenti koi se razgleduvaat vo komisiite do zavr{uvaweto na sednicite nese dostapni za javnosta. Vedna{ po zavr{uvaweto na sednicite, tie se stavaat vobazata na podatoci, so {to stanuvaat dostapni za dràvnite institucii i javnosta.

Centar za EU vo Parlamentot

Vo novata zgrada na Parlamentot e smesten Centarot za EU. Slu`benicite koirabotat vo ovoj Centar obezbeduvaat informacii vo vrska so site pra{awa svrzaniso EU. Posetitelite vo ovoj Centar moàt da ~itaat materijali i bro{uri za Unijata ida gledaat video prezentacii. Isto taka, Centarot organizira razni predavawa natemi povrzani so parlamentarnata rabota.

Vo ramkite na ovoj Centar Ministerstvoto za nadvore{ni raboti na RepublikaFinska ima svoja Evropska informativna kancelarija. Taa izgotvuva i distribuirainformacii za evropskata integracija i ~lenstvoto na Finska vo Evropskata unija.Centarot izobiluva so {irok dijapazon na materijali za razni pra{awa svrzani soEU, kako poddr{ka na javnite debati. Centarot e otvoren od ponedelnik do ~etvrtokod 10,00 do18,00 ~asot, a vo petok od 10,00 do16,00 ~asot.

Zaklu~ni sogleduvawa

Vrz osnova na iznesenoto, studiskiot prestoj na dràvnite slu`benici naSobranieto na Republika Makedonija vo Parlamentot na Republika Finska bi moèlda se oceni kako zna~aen, zaemno korisen i konstruktiven. Preku vakvata forma na sorabotka me|u pretstavnicite na Slu`bata naSobranieto na Republika Makedonija i Parlamentot na Republika Finska be{edadena mo`nost za steknuvawe na po{iroki soznanija za rabotata na Finskiotparlament, a posebno vo pogled na organizacijata i funkcioniraweto na Golematakomisija nadle`na za razgleduvawe na pra{awata svrzani so Evropskata unija.

Cenime deka iskustvoto od rabotata na Slu`bata na Parlamentot na RepublikaFinska }e pridonese za pouspe{no i kreativno izvr{uvawe na zada~ite od strana na

262

Slu`bata na Sobranieto naso~eni, pred se, kon afirmacija na parlamentarniteaktivnosti svrzani so evropskite pra{awa.

264


Multilateralna sorabotka

IZVE[TAJ

od sostanokot na generalnite sekretari na parlamentitena zemjite ~lenki na EU, zemjite pristapni~ki i zemjite

kandidati za ~lenstvo vo EU {to se odr`a na10 fevruari 2006 godina vo Kopenhagen, Danska

Skopje, fevruari 2006 godina

266

Sostanokot na generalnite sekretari se odrà na 10 fevruari 2006 godina voDanskiot parlament, a be{e vo funkcija na podgotovka na sostanokot naKonferencijata na spikeri19 {to }e se odrì od 29 juni do 2 juli 2006 godina voKonpenhagen, Danska. Na sostanokot prisustvuva{e Aleksandar Novakoski,generalen sekretar na Sobranieto na Republika Makedonija i Lidija Karakam~eva,rakovoditel na Sektorot za me|unarodna sorabotka. Danskiot parlament, kakoparlament koj pretsedava so Konferencijata, prezema serija na inicijativi zapouspe{no organizirawe na pretstojniot nastan. Za taa cel bile izgotveni pove}epra{alnici koi parlamentite trebale da gi odgovorat do 31 dekemvri 2005 godina.Sobranieto na Republika Makedonija e samo delumno vklu~eno vo procesot naodgovarawe na pra{alnicite so ogled na povrzanosta na na{eto u~estvo nasostanokot so neodamne{noto steknuvawe na Republika Makedonija so status nazemja kandidat za ~lenstvo vo Evropskata unija.

Sostanokot be{e fokusiran na slednive tri temi: Racionalizacija naevropskite me|uparlamentarni oragnizacii, Podignuvawe na nacionalnataevropska svest i Prezemawe na natamo{ni aktivnosti vo vrska so IPEX.20

Na sostanokot na generalnite sekretari mu prethode{e sostanok na rabotna grupaza racionalizacija na me|uparlamentarnite organizacii na koj u~estvuvaapretstavnicite na Sobranieto na Republika Makedonija. Rabotnata grupa e osnovanaso zaklu~ok na prethodnata Konferencija na spikeri odràna vo Budimpe{ta na 6 i 7maj 2005 godina. Grupata se sretna na 9 fevruari 2006 godina so cel za da otpo~ne sorasprava za efikasnosta i mo`nosta za racionalizacija na evropskiteme|uparlamentarni organizacii.

Soglasno so vodenata rasprava na sostanokot se podgotvija slednive zaklu~oci:* od strana na Danskoto pretsedatelstvo da se podgotvi izve{taj za Konferencijata naspikeri. Toj treba da bide podgotven vrz osnova na izve{tajot na porane{niotpretsedatel na Germanskiot Bundestag g. Tirze, potoa vrz osnova na rezultatite odpra{alnikot podgotveni od Danskoto pretsedatelstvo i zaklu~ocite od pretstojniotseminar {to treba da se odrì vo Var{ava, a vo vrska so supranacionalniteparlamentarni i me|uparlamentarni sobranija,* izve{tajot treba da vklu~uva pregled na parlamentarnite sistemi na zemjite -u~esni~ki na Konferencijata na spikeri, a vo vrska so brojot na ~lenovite naparlamentite i brojot na denovite vo koi parlamentot zasedava,* ponatamu izve{tajot treba da gi identifikuva problemite {to proizleguvaat odprakti~noto implicirawe na "Ha{kite nasoki"21 i* izve{tajot ne treba da sodrì kakvi bilo zaklu~oci ili preporaki vo vrska soracionalizacijata na evropskata me|uparlamentarna sorabotka i treba da se obezbedifakti~ka osnova za natamo{na politi~ka debata.

Inaku temata "Racionalizacija na evropskite me|uparlamentarni oragnizacii" epra{awe koe ve}e podolgo vreme se razgleduva na konferenciite na spikeri na EUparlamenti. Ova pra{awe prv go pokrenal g. Kazini, Pretsedatel na ItalijanskiotPretstavni~kiot dom i g. Tirze, pretsedatel na Germanskiot Bundestag. Se sugeriradebata za "Preispituvawe na razvojot na me|uparlamentarnata struktura, sobranijata

19 Konferencijata na spikeri pretstavuva forum za razmena na mislewa, informacii iiskustva, kako i promovirawe na istraùva~ki aktivnosti i zaedni~ki akcii me|u spikeritena parlamentite vo vrska so pra{awa za ulogata na parlamentite i organiziraweto naparlamentarnite funkcii, kako i za formite i sredstvata na me|uparlamentarna sorabotka;

20 IPEX e baza na podatoci koja }e sluì kako va`no sredstvo za razmena na EU informacii sodirektno distribuirawe na zakonodavnite predlozi od Evropskata komisija do IPEX bazata napodatoci. Celite na IPEX se poddrùvawe na me|uparlamentarnata sorabotka vo Evropskataunija so obezbeduvawe na platforma za elektronska razmena na EU informacii me|uparlamentite na Unijata.21 Dokument usvoen na Konferencijata na spikerite, odràna vo Hag na 2 i 3 juli 2004 godina,{to sluì kako nasoka za me|uparlamentarnata sorabotka vo poleto na evropskite pra{awa.

267

i instituciite na evropsko nivo i pregled na nivnata efikasnost". So cel zaposeopfatno razgleduvawe na ova pra{awe, Danskiot parlament, vrz osnova napodnesen pra{alnik do site parlamenti, izgotvi komparativen pregled za u~estvo naparlamentite vo rabotata vo me|uparlamentarnite organizacii. Od odgovorite vopra{alnikot moè da se zaklu~i deka ogromen broj na parlamenti se izjasnile dekame|unarodnite parlamentarni organizacii na zadovolitelen na~in ja izvr{uvaatsvojata rabota, no ima tri oblasti kade {to se mo`ni reformi i se neophodni. Toa se:sorabotkata me|u parlamentarnite sobranija na Sovetot na Evropa i OBSE, Ulogata naSobranieto na Zapadnoevropskata unija i Mediteranskiot region.

Izve{taj vo vrska so ovaa tema na Konferencijata na spikeri }e podnesespikerot na Danskiot parlament g. Kristijan Mejdahl.Ponatamu, na sostanokot se diskutira{e i za vtorata tema {to }e bide pokrenata napretstojnata konferencija za "Podignuvawe na nacionalnata evropska svest". Ovapra{awe e pokrenuvano na razli~ni forumi, pri {to na Konferencija na KOSAK eusvoena Deklaracija so koja se bara od nacionalnite parlamenti da organiziraatdebati za Godi{nata zakonodavna i rabotna programa na Evopskata komisija. Celta nadebatata e da se ohrabrat parlamentite na plenarnite sednici ili na sednicite narabotnite tela da diskutiraat za evropskite pra{awa i na toj na~in na gra|anite i nagra|anskoto op{testvo da im ja pribliùvaat Evropa.

I za ovaa aktivnost danskiot parlament napravil analiza preku izgotvuvawena pra{alnik {to im bil dostaven na parlamentite. Od izve{tajot podgotven vrzosnova na odgovorite na pra{alnikot moè da se vidi deka samo del od nacionalniteparlamenti (podatocite se dostapni na internet), organizirale debati vo nivnitenacionalni parlamenti.

Generalnite sekretari na nekolku parlamenti diskutiraa za rezultatite ododrànite debata, kako i pre~kite koi parlamentite gi poso~uvaat za neorganizirawena debatite. Se o~ekuva da se podgotvat nacrt na zaklu~oci za ovaa tema koi }e bidatusvoeni na pretstojnata Konfercijata na spikeri (29 juni-2 juli 2006).

Posebno vnimanie na sostanokot se posveti na Proektot IPEX. Izve{taj zadosega{nite aktivnosti na proektot podnese generalniot sekretar na [vedskiotparlament g. Anders Forsberg. Toj poso~i deka celta na proektot e elektronskarazmena na EU informacii me|u nacionalnite parlamenti za kreirawe baza napodatoci. Proektot, od 2000 godina pa do denes, doìvuval mnogu somnevawa, podemi ipadovi i se smetal za mnogu nejasen. No golemata posvetenost na rabotnata itehni~kata grupa (pretstavnici na [vedskiot i Danskiot parlament) pravat proektotpostepeno da zaìvuva. Oficijalnata promocija na veb stranicata na IPEX seo~ekuva na pretstojnata Konferencija na spikeri. Uspe{nosta na ovoj proekt pred sezavisi od posvetenosta na dràvnite slu`benici za aùrirawe na relevantni EUinformacii i dokumenti na nacionalnite parlamenti. Se ceni deka raboteweto naIPEX korespodentite }e bide krucijalno, proektot IPEX da bide uspe{na prikazna.

Isto taka, sostanokot se razgovara{e za "periodot na refleksija" kako {to senarekuva periodot po neuspe{nite referendumi vo dve zemji ~lenki na Unijata,Francija i Holandija, ~ii gra|ani ne go izglasaa evropskiot ustav. Evropskata unija sesoo~uva so kriza i na~in da se nadmine ovaa kriza se gleda pred se vo zgolemenotoinformirawe na gra|anite za evropskite pra{awa preku nivnite nacionalniparlamenti. Gospodinot Prisli, generalen sekretar na Evropskiot parlament poso~ideka seriozno se razmisluva kako Evropskata unija da im se pribliì na gra|anite,kakva Unija sakaat gra|anite, kade e granicata na Unijata, kako da se finansiraUnijata i mnogu drugi pra{awa. Evropskiot parlament }e raboti na pogolemasorabotka so nacionalnite parlamenti i za taa cel najavi konferencija na spikeritena nacionalnite parlamenti koja }e se odrì na 8 i 9 maj vo Brisel. Zakonferencijata e potvrdeno u~estvoto na pretsedatelite na Evropskiot parlament iEvropskata komisija. Se najavi i pokanuvawe na pretsedatelite na parlamentite nazemjite kandidati za ~lenstvo vo Unijata. Ovaa konferencija }e sluì kakopodgotovka na junskata konferencija {to }e se odrì vo Danska.

Na sostanokot se obrati g. Bo Manderup Jensen, glaven sovetnik napretsedatelot na Evropskata komisija. Toj zboruva{e za idnata uloga na nacionalniteparlamenti vo Evropskata unija, gledanood perspektiva na Brisel. Toj poso~i dekaako se gleda rabotata na EK moè da se napravi golema razlika me|u sostojbata "pred

268

redferendumot" i "po referendumot". Evropskata komisija po neuspe{niotreferendum ja refokusirala svojata strategija kon nacionalnite parlamenti. Voprilog na iznesenoto, toj re~e deka Komisijata samo minatata godina u~estvuvala vopove}e od 70 parlamentarni aktivnosti, 17 komesari gi posetile nacionalniteparlamenti, se raboti na zgolemuvawe na dijalogot me|u nacionalnite parlamenti iKomisijata smeta deka e potrebno nazna~uvawe na kontakt lica me|u Komisijata iparlamentite. Najavi celosna sorabotka so nacionalnite parlamenti vo vrska soproektot IPEX i istakna deka idninata e vo gradewe na kvalitetni odnosi sonacionalnite parlamenti. Ponatamu se diskutira{e za temata "Asistirawe na parlamentite nanovopojavenite demokratii". Bila formirana rabotna grupa od pretstavnici naparlamentite na Belgija, ê{kata Republika, Danska, Estonija, Finska, Francija,Grcija, Ungarija, Italija, Luksemburg, Malta, Polska, Romanija, Slova~ka, [panija,Obedinetoto Kralstvo i Evropskiot parlament. Grupata bila koordinirana od g.Kazini, pretsedatelot na Pretstavni~kiot dom na Italijanskiot parlament, koj vosorabotka so aktuelniot pretsedava~ so Konferencijata, Danska, organiziralesostanok na 2 fevruari 2006 godina. Diskusiite glavno se fokusirale na glavniteceli na rabotnite metodi na grupata, so akcent na potrebata od prenesuvawe naiskustvoto na EU parlamenti za obezbeduvawe na tehni~ka pomo{. Treba da se zgolemirazmenata na informacii me|u parlamentite so cel da se izbegne preklopuvawe iduplirawe na dadenata pomo{ i da se osigura najgolema mo`na efikasnost voupotrebata na fondovite.

Na krajot se istakna deka vo funkcija na podgotovka na Konferencijata naspikeri vo ramkite na ECPRD na 8 i 9 maj 2006 godina vo Var{ava, Polska }e se odrìseminar na tema: Supranacionalnite parlamentarni i interparlamentarni sobranijavo 21-ot vek.

* * * * *

Treba da se odbeleì deka vo tekot na sostanokot be{e oficijalno pozdravenoprisustvoto na Delegacijata na Sobranieto na Republika Makedonija, kako i nadrugite delegacii na zemjite kandidati za ~lenstvo vo Unijata, so napomena deka iakopravilata za rabota na Konferencijata na spikeri ne go reguliraat pra{aweto nau~estvo na zemjite kandidati za ~lenstvo, vakva odredba se predviduva so Delovnikotza rabota na KOSAK i analogno se primenuva i na ovaa Konferencija.

1. voved · 2009. 1. 29. · 1. voved sobranieto na republika makedonija e pretstavni~ki organ na...

Documents