«e-μονοπάτια στην Ιστορία και τον Πολιτισμό»

Εκπαιδευτικοί:

Κοσμάς Τουλούμης, Φιλόλογος

Μαρία Μαχαιρίδου, Φυσικής Αγωγής

Τι είναι τα Ευρωπαϊκά Μονοπάτια?

http://www.era-ewv-ferp.com/

Ένα δίκτυο μονοπατιών μεγάλων αποστάσεων που διασχίζουν την Ευρώπη, τα οποία περνώντας μέσα από πολλές διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες, διέρχονται από ποικίλα οικοσυστήματα και περιοχές ιδιαίτερου πολιτισμικού ενδιαφέροντος.

Σε γενικές γραμμές, οι διαδρομές κάνουν χρήση των εθνικών και τοπικών μονοπατιών που ήδη υπάρχουν.

Είναι…

Πώς ξεκίνησαν?

Περίπου στα τέλη της δεκαετίας του 1960, ορειβάτες της Ευρώπης, επηρεασμένοι από το εναλλακτικό πνεύμα της εποχής, αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα διεθνές δίκτυο μονοπατιών.

Η αρχή αυτής της αξιόλογης προσπάθειας είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία 11 ευρωπαϊκών μονοπατιών, μεγάλων αποστάσεων, συνολικού μήκους 50.000 χιλιομέτρων (μέχρι σήμερα).

Οι διαδρομές που χαράχτηκαν διαπερνούν τη γηραιά ήπειρο από άκρη σε άκρη.

Στην δεκαετία του 1980 ξεκίνησε μια προσπάθεια, ώστε δύο από τα 11 μονοπάτια να περάσουν και από την Ελλάδα…

Το Ε4 και το Ε6:

Διασχίζουν τη χώρα από το βορρά προς το νότο και από τη δύση προς την ανατολή, αντίστοιχα.

Έχουν συνολικό μήκος περίπου 3.000 χιλιόμετρα. Στον αρχικό σχεδιασμό του, το μονοπάτι Ε4 (6.300

χλμ.) ξεκινά από το Γιβραλτάρ, περνάει από τη νότια και την κεντρική Ευρώπη μέσω Ισπανίας, Γαλλίας, Ελβετίας, Αυστρίας, Γερμανίας, Ουγγαρίας και μέσω της -τότε- Γιουγκοσλαβίας, φτάνει στην Ελλάδα και καταλήγει στην Αμμόχωστο στην Κύπρο.

Το Ε6 (5.200 χλμ.) αρχίζει από τον Αρκτικό Κύκλο στη Φιλανδία και κατηφορίζει νότια. Διέρχεται τις χώρες της κεντρικής Ευρώπης, φτάνει στις ακτές της Αδριατικής και αφού περάσει στην Ελλάδα από την Ηγουμενίτσα, κινείται κατά μήκος των βόρείων παραμεθόριων περιοχών της χώρας (Ήπειρος, Μακεδονία, Θράκη) και καταλήγει στο όρος Σάος στη Σαμοθράκη.

…το Ε4 και το Ε6:

• Ε1: Νορβηγία - Σουηδία - Δανία - Γερμανία - Ελβετία - Ιταλία 5.000 χλμ. • Ε2: Ολλανδία - Βέλγιο - Λουξεμβούργο - Γαλλία (2.800 χλμ.). • Ε3: Βουλγαρία - Ουγγαρία - Σλοβακία - Πολωνία - Τσεχία - Γερμανία -

Λουξεμβούργο - Βέλγιο - Γαλλία - Ισπανία (7.200 χλμ.). • Ε4: Ισπανία - Γαλλία - Ελβετία - Αυστρία - Γερμανία - Ουγγαρία - Βουλγαρία

- Ελλάδα - Κύπρος (6.300 χλμ.). • Ε5: Γαλλία - Ελβετία - Γερμανία - Αυστρία - Ιταλία (3.000 χλμ.). • Ε6: Σουηδία - Δανία - Γερμανία - Αυστρία - Σλοβενία - Ελλάδα (5.200 χλμ.). • Ε7: Ισπανία -Ανδόρα - Γαλλία - Ιταλία - Σλοβενία - Ρουμανία (4.800 χλμ.). • Ε8: Βρετανία - Ολλανδία - Γερμανία - Αυστρία - Σλοβακία - Πολωνία -

Βουλγαρία (3.200 χλμ.). • Ε9: Γαλλία - Βέλγιο - Ολλανδία - Γερμανία - Πολωνία (4.600 χλμ.). • Ε10: Γερμανία - Τσεχία - Αυστρία - Ιταλία (2.406 χλμ.). • Ε11: Γερμανία - Πολωνία (2.100 χλμ.).

Τα 11 Ευρωπαϊκά Μονοπάτια είναι:

http://www.era-ewv-ferp.com

Τα μονοπάτια, οι ημιονικές οδοί και τα λιθόστρωτα καλντερίμια, ήταν κάποτε οι μοναδικοί δρόμοι επικοινωνίας και μεταφοράς. Στα μονοπάτια κυλούσε η ζωή της υπαίθρου. Πολλά παραδοσιακά μονοπάτια εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται από τους ντόπιους για την εκπλήρωση των καθημερινών τους αναγκών. Οι βοσκοί εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τα παλιά μονοπάτια, ιδιαίτερα αυτά που οδηγούν στα θερινά ορεινά βοσκοτόπια και τα κονάκια τους. Τα μονοπάτια αυτά διασχίζουν δύσβατες περιοχές όπου δεν έχει φτάσει ακόμα δρόμος.

Γιατί δημιουργήθηκαν?

Σημαντικό:

Στη χώρα μας, αρκετά μονοπάτια δημιουργήθηκαν ή βελτιώθηκαν κατά την οθωμανική περίοδο. Κατασκευάστηκαν λιθόστρωτα, τοξωτά γεφύρια και βρύσες. Κάποια από αυτά διατηρούνται ακόμη και είναι μοναδικά πολιτιστικά μνημεία. Τα περισσότερα παλιά μονοπάτια αποτελούν κληρονομιά που σταδιακά χάνεται. Για λόγους ευνόητους, πρέπει να συμβάλουμε όλοι στη διατήρηση των πολιτισμικών αυτών μνημείων.

Σήμερα…

Μας προσφέρουν ιδανικές διαδρομές αναψυχής και φυσιολατρίας. Βοηθούν στην ανακάλυψη της φύσης και της παραδοσιακής αγροτικής ζωής που απουσιάζουν από τον άνθρωπο της πόλης. Ένας ωραίος τρόπος για να νιώσει κανείς τη φύση είναι να κινηθεί επάνω σε ένα μονοπάτι.

…σήμερα

Μας προσφέρουν ιδανικές διαδρομές αναψυχής και φυσιολατρίας. Βοηθούν στην ανακάλυψη της φύσης και της παραδοσιακής αγροτικής ζωής, που απουσιάζουν από τον άνθρωπο της πόλης. Ένας ωραίος τρόπος για να νιώσει κανείς τη φύση είναι να βαδίσει επάνω σε ένα μονοπάτι.

Μερικά από τα παλιά μονοπάτια ακόμη καθαρίζονται και σηματοδοτούνται, ενώ

ανοίγονται και νέα...

…ο κάθε επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τη φύση, βαδίζοντας πάνω

σε παμπάλαιους διαδρόμους που χάραξε ο παραδοσιακός πολιτισμός.

Ποιοι είναι οι 4 δικοί μας βασικοί στόχοι…

Να μελετήσουμε ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία στοιχεία του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος σε περιοχές που βρίσκονται στους άξονες των Ευρωπαϊκών Μονοπατιών Ε6 ή/και Ε4, πλησίον του τόπου μας.

Να ανακαλύψουμε υπάρχουσες ή/και να προτείνουμε τη δημιουργία

νέων περιπατητικών διαδρομών σε περιοχές ιδιαίτερου ιστορικού και πολιτισμικού ενδιαφέροντος (αρχαιολογικούς χώρους, παραδοσιακοόυς οικισμούς, γεφύρια, μοναστήρια, ξωκλήσια κ.λ.π.).

Να συμμετέχουμε σε περιβαλλοντικές δράσεις φυσικής

δραστηριοποίησης (κατά τη διάρκεια κατάλληλης εκπαιδευτικής επίσκεψης και στον προαύλιο χώρο του σχολείου).

Να εξοικειωθούμε με τις Τ.Π.Ε. και να τις αξιοποιήσουμε δημιουργικά, με

στόχο τη διάχυσή του περιεχομένου του ομίλου στην ευρύτερη εκπαιδευτική κοινότητα (και όχι μόνο) μέσω του Διαδικτύου.

Πώς θα (συν)εργασθούμε?

Σε ομάδες 3-5 ατόμων.

Σε κάθε ομάδα:

1 συντονιστής εργασιών.

1 υπεύθυνος συγκέντρωσης υλικού.

1 υπεύθυνος ενημέρωσης των ημερολογίων εργασίας.

1 υπεύθυνος χάρτη και ιστολογίου.

1 υπεύθυνος για την παρουσίαση στην ολομέλεια (μαζί με το συντονιστή).

…πώς θα (συν)εργασθούμε?

Ανά διαστήματα, οι ρόλοι των μελών της ομάδας θα αλλάζουν.

Κάθε ομάδα θα επιλέξει την ονομασία της, μετά από συμφωνία όλων των μελών της.

Σε κάθε ομάδα θα ανατίθεται διαφορετική εργασία.

Ανά διαστήματα, η ανάθεση εργασιών στις ομάδες θα αλλάζει.

Αρκετές φορές, θα εργασθούμε και σε ολομέλεια.

Τελικά «προϊόντα»…

1. Διαδικτυακός χάρτης διαδρομών περιοχών που βρίσκονται στον άξονα των Ευρωπαϊκών Μονοπατιών Ε6 και Ε4 και παρουσιάζουν ιδιαίτερο ιστορικό και πολιτισμικό ενδιαφέρον. Ο χάρτης θα είναι εμπλουτισμένος με τις πληροφορίες που θα προκύψουν από τις εργασίες μας (κείμενα, εικόνες, βίντεο κ.λ.π.).

2. Ιστολόγιο του ομίλου μας.

Με ποιους τρόπους?

Αναζήτηση σε πηγές πληροφόρησης (διαδίκτυο, βιβλιοθήκες, επιστημονικά περιοδικά, άτομα και συλλόγους κ.λ.π.) και καταγραφή σχετικών πληροφοριών και υλικού για το περιεχόμενο του ομίλου.

Όταν και όπου είναι εφικτό, θα συλλέγονται πληροφορίες και με επί τόπου καταγραφή.

Αποτύπωση των προτεινόμενων διαδρομών, σε τοπικό επίπεδο, σε διαδικτυακό χάρτη του Google Earth.

«Εργαλεία» που θα χρειασθούμε…

• Διαδίκτυο (μηχανές αναζήτησης κ.λ.π.).

• E-mail.

• Κειμενογράφος (π.χ. word).

• Λογισμικό επεξεργασίας εικόνων (π.χ. Paint).

• Λογισμικό επεξεργασίας βίντεο (π.χ. movie maker).

• Google earth.

• Ιστολόγιο.

Πάμε για e-«περπάτημα»?!

Για την παρουσίαση, δανειστήκαμε τον

από το European Ramblers Association

και στοιχεία από το υλικό του

δικτύου του Κ.Π.Ε. Μαρώνειας.

Δανεικά, αλλά όχι αξέχαστα!