1 ปีที่ 4 เดือน กันยายน 2560...

16
THAM - LAB ฉบับที่ 2 ปี ที่ 1 พฤศจิกายน 2553 งานห้องปฏิบัติการเทคนิคการแพทย์ ISSN 2228-9445 ฉบับที1 ปีท่ 4 เดือน กันยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ ไฮโปไทรอยด์ (Hypothyroidism) การตรวจวัดระดับ เรนนิน และ อัลโดสเตอโรน โรคความดันโลหิตสูง (Hypertension หรือ High blood pressure) กระบวนการก่อนตรวจวิเคราะห์ (Pre-analytical phase) ต่อผลการตรวจวิเคราะห์ทางด้านจุลทรรศนศาสตร์คลินิก ทางานอย่างไรให้มีความสุข ภัยร้าย . . . ใกล้ตัวคุณ

Upload: others

Post on 08-Jul-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 1 ปีที่ 4 เดือน กันยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิม ... 8.pdf · ภาวะต่อมไทรอยด์ท่างานต

THAM - LAB ฉบบท 2 ปท 1 พฤศจกายน 2553

งานหองปฏบตการเทคนคการแพทย

ISSN 2228-9445

ฉบบท 1 ปท 4 เดอน กนยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลมพระเกยรต

ไฮโปไทรอยด (Hypothyroidism)

การตรวจวดระดบ เรนนน และ อลโดสเตอโรน

โรคความดนโลหตสง (Hypertension หรอ High blood pressure)

กระบวนการกอนตรวจวเคราะห (Pre-analytical phase)

ตอผลการตรวจวเคราะหทางดานจลทรรศนศาสตรคลนก

ท างานอยางไรใหมความสข

ภยราย . . . ใกลตวคณ

Page 2: 1 ปีที่ 4 เดือน กันยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิม ... 8.pdf · ภาวะต่อมไทรอยด์ท่างานต

ฟารองไหรองหาอาลยรก

นกพระพกตรทรงเคยแยมเกษมศร

แปดสบเกาชนษาเนนนานป

พระทรงมคณลนเกลาเหนอเผาไทย

มาวนนพอหลวงลวงลบแลว

พระองคแกวเทวดาทอาศย

ชวยรบเสดจพระองคส(สวรรค)คาลย

เหลาไพรฟาขอเทดไวตลอดกาล.

Page 3: 1 ปีที่ 4 เดือน กันยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิม ... 8.pdf · ภาวะต่อมไทรอยด์ท่างานต

อางอง บทความจาก นพ.ฉตรชย ศรบณฑต

ภาวะตอมไทรอยดทางานต า รกษาอยางไร ภาวะขาดไทรอยดฮอรโมน (Hypothyroidism) หรอ

บางคนเรยกวา ภาวะตอมไทรอยดทางานตา หรอภาวะพรองไทรอยดฮอรโมน คอภาวะทเกดจากรางกายพรองหรอขาดไทรอยดฮอรโมนจากตอมไทรอยดทางานลดลง หรอไมสามารถสรางไทรอยดฮอรโมนได ซงเมอเกดจากตวโรคของตว

ตอมไทรอยดเองเรยกวา ภาวะขาดไทรอยดฮอรโมนปฐมภม (Primary hypothyroidism) และเมอเกดจากโรคของตอมใตสมอง หรอโรคของสมองไฮโปธาลามสแลวสงผลกระทบมายงการทางานของตอมไทรอยด เรยกวา ภาวะขาดไทรอยดฮอร โมนท ตยภม (Secondary hypothyroidism)

ตอมไทรอยด (Thyroid gland) เปนอวยวะหนงในระบบตอมไรทอ ตงอยดานหนาของลาคอ ในสวนหนาตอลกกระเดอก หรอกระดกออนไทรอยด (Thyroid cartilage) มรปรางคลายผเสอ ประกอบดวย 2 กลบใหญ คอ กลบดานซาย และกลบดานขวา ซงทงสองกลบเชอมตอถงกนดวยเนอเยอบางๆทเรยกวา อสธมส (Isthmus) ซงตอมไทรอยดปกตไมสามารถมองเหนไดดวยตาเปลา และไมสามารถคลาพบได

ตอมไทรอยด สรางฮอรโมนสาคญ 3 ชนด คอ ไทรอกซน หรอ ท4 (Thyroxine, T4) ไตรไอโอโดไธโรนน หรอ ท3 (Triiodothyronine, T3) และ แคลซโทนน (Calcitonin) ซงเปนฮอรโมนทมความสาคญนอยกวา ฮอรโมน ท4 และ ท3 เปนอยางมาก ดงนนโดยทวไป เมอกลาวถง ไทรอยดฮอรโมน จงมกหมายความถงเฉพาะฮอรโมน ท4 และ ท3 เทานน ฮอรโมน ท4 และฮอรโมน ท3 มหนาทสาคญมาก คอ ควบคมดแลการใชพลงงานทงจากอาหาร และจากออกซเจน

หรอ ทเรยกวา เมตาโบลซม (Metabolism) ของเซลลตางๆ เพอการเจรญเตบโต เพอการทางาน และเพอการซอมแซมเซลลทบาดเจบสกหรอ และยงชวยควบคมอณหภมของรางกายดวย สวนฮอรโมนแคลซโทนน มหนาทชวยควบคมการทางานของเกลอแรแคลเซยมในรางกายใหอยในสมดล

ตอมไทรอยด เปนตอมททางานโดยอยภายใตการกากบดแลของตอมใตสมอง (Pituitary gland) และของสมองสวนทเรยกวา ไฮโปธาลามส (Hypothalamus เปนสมองสวนหนงของสมองใหญ/Cerebrum โดยอยในสวนลกกลางสมองใหญ) ซงทงตอมใตสมอง และสมองไฮโปธาลามส ยงควบคมการทางานของอวยวะอนๆดวย เชน ตอมหมวกไต รงไข และอณฑะ และยงมความสมพนธกบอารมณ และจตใจ ดงนน การทางานของตอมไทรอยด รวมทงโรค หรอ ภาวะผดปกตตางๆของตอมไทรอยด จงสมพนธกบการท า งาน และโ รคต า งๆของอว ยวะ เหล าน น รวมถ งความสมพนธกบอารมณและจตใจ

ภาวะขาดไทรอยดฮอรโมน เปนภาวะพบไดบอยภาวะหนง พบไดประมาณ 2-5% ของประชากรทวไป โดยพบไดในทกอายตงแตเดกแรกเกด (พบไดประมาณ 1 คนในเดกเกดใหมทก 3,000-4,000 คน) ไปจนถงผสงอาย (ประมาณ 15% ของผมอายตงแต 75 ปขนไป) พบในผหญงไดบอยกวาในผชายถงประมาณ 2-8 เทา

ไฮโปไทรอยด (Hypothyroidism)

Page 4: 1 ปีที่ 4 เดือน กันยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิม ... 8.pdf · ภาวะต่อมไทรอยด์ท่างานต

สาเหตการเกดภาวะขาดไทรอยดฮอรโมน1. สาเหตของ ภาวะขาดไทรอยดฮอรโมนปฐมภม มได

หลากหลายสาเหต ทพบบอย คอ - โรคตอมไทรอยดอกเสบจากภมตานตนเองของตอม

ไทรอยด - โรคตอมไทรอยดอกเสบ ฮาชโมโต (Hashimoto’s

thyroiditis) - การผาตดตอมไทรอยด - การกนแร นาแรรงสไอโอดนในการรกษาโรคตอม

ไทรอยดเปนพษ หรอการรกษาโรคมะเรงตอมไทรอยด

- การฉายรงสรกษาในการรกษาโรคมะเรงในบรเวณลาคอซงจะโดนตอมไทรอยดไปดวย

- ผลขางเคยงจากยาบางชนดทสงผลกดการสรางฮอรโมนของตอมไทรอยด เชน ยา/สทใชฉดเขาหลอดเลอดดา ในการตรวจวนจฉยโรคดวยเอกซเรยคอมพวเตอร ยาบางชนดในการรกษาโรคทางดานจตเวช โรคลมชก โรคเบาหวาน และโรคตอมไทรอยดเปนพษ (เชน โปแตสเซยมเปอรคลอเรท/Potassium perchlorate ทเปนยาลดการจบกนธาตไอโอดนของเซลลตอมไทรอยด)

- ไมมเซลลตอมไทรอยดแตกาเนด หรอเซลลตอมไทรอยดสรางฮอรโมนไทรอยดไดนอยแตกาเนด (Congenital hypothyroid)

- โรคบางชนดทสงผลใหตอมไทรอยดทางานลดลง เชน โรคหนงแขง (Scleroder ma)

2. สาเหตของ ภาวะขาดไทรอยดฮอรโมนทตยภม ซงมไดหลากหลายสาเหตเชนกน ทพบบอย คอ

- โรคเนองอกตอมใตสมอง - การผาตดตอมใตสมอง เชน ในการรกษาโรคเนอ

งอกตอมใตสมอง - การฉายรงสรกษาโรคเนองอกตอมใตสมอง - มเลอดออกในตอมใตสมองจากตอมใตสมองไดรบ

อบตเหต (อบตเหตในสวนของศรษะ) - โรค หรออบตเหตตางๆของสมองทสงผลถงการ

ทางานของสมองสวนไฮโปธาลามส เชน โรคเนองอกและมะเรงสมอง

อาการของภาวะขาดไทรอยดฮอรโมน อาการจากภาวะขาดไทรอยดฮอรโมนจะคอยๆเปน

คอยๆไป คอยๆเกดอาการ ไมใชอาการทเกดเฉยบพลน นอกจากนนยงมไดหลายๆอาการรวมกน ทงนความรนแรงของอาการขนกบวาขาดฮอรโมนในปรมาณเลกนอย หรอในปรมาณมาก ซงอาการทพบไดบอย คอ อวน ฉ บวม ทใบหนา รอบดวงตา ลาตว แขน มอ ขา

และเทา หวใจเตนชา เหนอยงาย ชา เซองซม งวงนอนตลอดเวลา เมอเกดในเดก เดกจะเจรญเตบโตชา เตยกวาเกณฑมาก ทองผก เหงอออกนอย ทนหนาวไมได ตวเยนกวาคนทวไป ผมรวง ผวหนงหยาบ แหง คน เลบดาน เปราะ ฉก แตก งาย ขนควบางโดยเฉพาะในสวนปลายๆของคว กลามเนอเปนตะครวบอย กลามเนอลบ ปวดขอตางๆ พดเสยงแหบ มภาวะซด ไมมสมาธ เมอเกดในเดก สตปญญาจะตากวาเกณฑ มไขมนในเลอดสง (โรคไขมนในเลอดสง) ในผหญง ประจาเดอนจะผดปกต เชน มาแตละครงใน

ปรมาณมากและนาน ในผชายอาจมนมตงเตา (Gynecomastia)

ความรสกทางเพศลดลง เปนหมน ซมเศรา บางคนอาจมลนใหญ และ/หรอหไดยนเสยงลดลง อาจมตอมไทรอยดโต หรอโรคคอพอก (โรคของตอม

ไทรอยด

โรคไทรอยด ชนดอวน : ไฮโปไทรอยด (Hypothyroidism)

Page 5: 1 ปีที่ 4 เดือน กันยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิม ... 8.pdf · ภาวะต่อมไทรอยด์ท่างานต

การวนจฉยภาวะขาดไทรอยดฮอรโมน เครองตรวจวเคราะห Cobas 6000 : หนวยฮอรโมนและระดบยา งานหองปฏบตการเทคนคการแพทย โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลมพระเกยรต

แพทยวนจฉยภาวะขาดไทรอยดฮอรโมนไดจาก ประวตอาการ ประวตการเจบปวยและการรกษาโรคในอดต ประวตกนยาตางๆ การตรวจรางกาย การตรวจคลาตอมไทรอยด การตรวจเลอดดคาไทรอยดฮอรโมน ฮอรโมนตางๆท สมพนธกบตอมไทรอยด และคาไขมนในเลอด และอาจมการตรวจอนๆเพมเตมทงนขนกบอาการผปวย และดลพนจของแพทย เชน ตรวจคลนไฟฟาหวใจ และเอกซเรยปอด เพอดภาพหวใจ เปนตน

การตรวจสอบภาวการณทางานของตอมไทรอยดทาไดโดยการวดฮอรโมน T4 และ T3 ในเลอด ซงฮอรโมนทงสองชนดนเกาะตดกบโปรตนทเรยกวา ไทโรกลอบบวลน (TBG) เหลอเพยงบางสวนทไมไดเกาะตดกบ TGB หรอเรยกวา ฟรฮอรโมน ซงเปนฮอรโมนทออกฤทธกบเซลล ดงนนการวดการทางานของตอมไทรอยดทดขนอกขนหนง คอ การวดระดบฟรฮอรโมน (Free T4 หรอ T3) นอกจากนแลวฮอรโมนจากตอมใตสมองหรอ TSH จะขนสงกอนทระดบ T4 หรอ T3 จะตาลง นนคอระดบฮอรโมน TSH ในเลอดจะสงขนกอนทอาการตางๆของไฮโปไทรอยดจะแสดงออกมา ดงนนการวดระดบ TSH ในเลอดจงสามารถชวยวนจฉยโรคไฮโปไทรอยดไดเรวกวาการวดระดบ T4 และ T3

ไทรอยดฮอรโมนตาเปนโรคเดยวทฮอรโมนกระตนตอมไทรอยด (TSH) สงขนจากระดบปกต (ปกต 0.4-4.2 mIU/L.) ถาเจาะเลอดแลวพบวา TSH ปกตกไมใชโรคนแนนอน เนองจาก TSH เพมการเปลยนฮอรโมนไทรอยดชนด T4 ไปเปนชนด T3 ดงนนในระยะแรกเมอเจาะเลอดจะพบวา T3 จะปกตเสมอ (คาปกตของ T3 = 80-220) ตว T3 จงไมมประโยชนในการวนจฉย ในผปวยทตอมใตสมองทางานผดปกตและปลอย TSH นอยลง เมอเจาะเลอดจะพบวา TSH ไมเพม ทงๆทระดบฮอรโมน free T4 ตาลง (คาปกตของ freeT4= 0.7-2.0) ซงเรยกไทรอยดฮอรโมนตาชนดนวา secondary hypothyroidism

แตทงนตองระวงกรณเขาใจผดในผปวยโรคอนๆทรนแรง เพราะในคนทปวยดวยโรคอนๆในระดบรนแรงอาจทาใหทง TSH และ T4 ในเลอดตาไดเหมอนกน เรยกภาวะนวา euthyroid sick syndrome ซงอาจทาใหเขาใจผดวาเปนไทรอยดฮอรโมนตาจากตอมใตสมองผดปกตไดดงนนในระยะปวยหนกและระยะพกฟนจงไมควรเจาะเลอดตรวจไทรอยด การรกษาภาวะขาดไทรอยดฮอรโมน

การรกษาทางแพทยแผนปจจบน คอ การใหกนยาไทรอยดฮอรโมนชดเชย ซงหลายสาเหตอาจตองกนยาไทรอยดฮอรโมนตลอดชวต โดยจะตองเรมใหในขนาดนอยแลวคอยปรบยาจนกระทงระดบ T4 และ TSH อยในเกณฑปกต และควรตรวจหาระดบ TSH เปนระยะเพอปรบยาไทรอยดอยางนอยปละครง นอกจากนแลวเราสามารถเสรมดวยการรกษาแนวบรณาการดวยการซอมแซมเซลลเฉพาะจด เพอฟนฟเซลลใหกลบมาเปนปกตได รวมกบการใชสารอาหารทมสารออกฤทธทสามารถปรบรางกายใหเขาสภาวะสมดล

ความรนแรงและผลขางเคยงของภาวะขาดไทรอยดฮอรโมน โดยทวไปภาวะขาดไทรอยดฮอรโมนเปนภาวะไมรนแรง รกษาได แตอาจตองกนยาไทรอยดฮอรโมนตลอดชวตดงไดกลาวแลว ซงผลขางเคยงของภาวะนทส าคญ คอ โรคหวใจ อาการงวงซม เชองชา และบวม ซงจะสงผลกระทบถงการใชชวต และในดานการงาน สวนในเดกทเพมเตมจากในผใหญ คอ ภาวะสตปญญาดอยกวาเกณฑ และตวเตยมาก การดแลตนเอง การพบแพทย คอ เมอมอาการดงกลาว ควรรบพบแพทย ไมควรดแลตนเอง หลงจากพบแพทยแลว ควรดแลตนเอง ดงน ปฏบตตามแพทย พยาบาลแนะนาเสมอ กนยาใหครบถวน ไมขาดยา โดยเฉพาะไมขาดยาไทรอยดฮอรโมน พบแพทยตามนดเสมอ และรบพบแพทยกอนนด เมออาการตางๆเลวลง หรอมอาการผดปกตไปจากเดม หรอมความกงวลในอาการ

ภาวะแทรกซอน

คอพอก (Goiter) : การกระตนตอมไทรอยดตลอดเวลาเพอใหปลอยฮอรโมนมากขน (เชนในพวกฮาชโมโต )ทาใหตอมใหญขนได ซงเรยกวาคอ และเนองจากมตอมไทรอยดทใหญ จงอาจสงผลตอความมนใจ และอาจรบกวนการกลนหรอการหายใจ

Page 6: 1 ปีที่ 4 เดือน กันยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิม ... 8.pdf · ภาวะต่อมไทรอยด์ท่างานต

ปญหาเกยวกบหวใจ : ผทเปนโรคขาดไทรอยด จะเพมความเสยงของการเปนโรคหวใจ เพราะเพมคลอเลสเตอรอล นอกจากนนยงทาใหหวใจโต และหวใจลมเหลวได

ปญหาดานจตใจ : เกดภาวะซมเศรา และอาจเกดการทางานดานจดใจชาลง

มกซดมา (Myxedema) : คอนขางเจอนอย แตอนตรายถงชวตไดถามภาวะขาดไทรอยดเปนเวลานานโดยไมไดรกษา อาการไดแก ทนหนาวไมได งวงซม ไมตนตว และไมมสต . อาการมกซดมา โคมา อาจถกกระตนโดย ยานอนหลบ การตดเชอ หรอความเครยด ถามอาการดงตอไปนตองรบพบแพทยโดยดวน

เปนหมน (Infertility) : ภาวะขาดไทรอยดฮอรโมน อาจไปรบกวนการตกไข ซงทาใหไมสามารถตงครรภได

ทารกพการ : ทารกทเกดในหญงตงครรภมไมรกษาโรคไทรอยด อาจเสยงสงในการพการมากกวาเดกทเกดจากแมทมสขภาพสมบรณ โดยเดกเหลานอาจมความฉลาดนอย และมพฒนาการทผดปกต

การปองกนภาวะขาดไทรอยดฮอรโมน

เมอดจากสาเหตแลว การปองกนภาวะขาดไทรอยดฮอรโมนเปนเรองยาก เพราะมกเกดจากการรกษาโรคตางๆ และสาเหตแตกาเนด ดงนนทดทสด คอ การสงเกตอาการตนเองเสมอ เมอพบมอาการผดปกต ควรรบพบแพทยเพอการวนจฉย และการรกษาแตเนนๆ อกประการดงกลาวแลววาสาเหตของภาวะน อาจเกดจากผลขางเคยงของยาบางชนดได ดงนนในการใชยาตางๆ โดยเฉพาะเมอซอยาใชเอง จงควรปรกษาเภสชกรประจารานขายยากอนเสมอ รวมทงอานเอกสารกากบยาใหเขาใจ และควรรวายาชนดนนๆ อาจมผลขางเคยงอะไรไดบาง โรงพยาบาลธรรมศาสตรลมพระเกยรต มเครองมอทสามารถตรวจวนจฉย ภาวะความผดปกตของตอมไทรอยด และยงมแพทยผเชยวชาญทพรอมใหคาปรกษาและรกษาผทมารบบรการทกทาน ดวยความพรอมทงเทคโนโลยและบคลากร

เครองตรวจวเคราะห LIAISON XL Analyzer : หนวยภมคมกนวทยาและภมแพ งานหองปฏบตการเทคนคการแพทย โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลมพระเกยรต

ระบบเรนนน-แองจโอเทนซน-อลโดสเตอโรน (renin angiotensin aldosterone system - RAAS) ระบบนเปนสวนเลกๆ ของระบบฮอรโมนรางกายททาหนาทควบคมความดนเลอดและความเขมขนของเกลอโซเดยม (Na+) ในเลอด กลไกการทางานพนฐานกคอ เมอเกดเหตการณแบบใดแบบหนงในสองแบบ คอ (1) ระดบเกลอโซเดยมในเลอดตาลง หรอ (2) ความดนในหลอดเลอดทวรางกายลดลง เซลลของกระจกหลอดเลอดฝอยทไต(juxtaglomerular cell) จะรบรไดทนทจากเครองวดความดนและเครองวดความเขมขนของโซเดยมทฝงอยในเซลล แลวมนจะเปลยนสารโปรเรนนในเซลลใหกลายเปนเรนน (renin) แลวปลอยเขาสกระแสเลอด เรนนนจะไปเปลยนโมเลกลชอแองจโอเทนซโนเจน(angiotensinogen) ซงตบสรางทงไวในกระแสเลอดใหกลายเปนแองจโนเทนซน1 (angiotensin1) ตวแองจโอเทนซน1 นจะอยไดไมนาน เพราะมนจะไปจบกบเอนไซมเปลยนแองจโอเทนซน (angiotensin converting enzyme- ACE) ซงปอดสรางทงไวในกระแสเลอดอยกอนแลว เมอจบกนแลวตวมนกจะถกเปลยนไปเปนแองจโอเทนซน2 (angiotensin2) ตวแองจโอเทนซน2 นมฤทธสองอยาง คอ

(1) มนมฤทธทาใหหลอดเลอดหดตวอยางแรง ทาใหความดนเลอดพงสงขนได (2) มนจะไปกระตนตอมหมวกไต (adrenal cortex) ใหปลอยฮอรโมนอลโดสเตอโรน (aldosterone) ซงฮอรโมนตวนม

ฤทธไปเรงการทางานของปมโซเดยมทเซลลหลอดไต (tubular cells) กลาวคอเซลลหลอดไตปกต มหนาทเฝาปม (pump) อยทหลอดไต ปมนเปนปมสองหว คอหวหนงสบเอาโปตสเซยมจากกระแสเลอดทงออกไปในปสสาวะ อกหวหนงปมเอาเกลอโซเดยมจากปสสาวะกลบเขามาสกระแสเลอด

ดงนนเมอระบบ RAAS นทางานมากผดปกตทงระบบ จะยงผลใหฮอรโมนเรนนและอลโดสเตอโรนและระดบโซเดยมในรางกายสงขน ขณะทระดบโปตสเซยมในรางกายจะลดตาลง รวมกบเกดหลอดเลอดหดตวรนแรงและความดนเลอดสงขนดวย

Renin & Aldosterone

Page 7: 1 ปีที่ 4 เดือน กันยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิม ... 8.pdf · ภาวะต่อมไทรอยด์ท่างานต

โรคความดนโลหตสง

โรคความดนโลหตสง หรอแพทยบางทานเรยกวา ภาวะความดนโลหตสง (Hypertension หรอ High blood pressure) เปนโรคพบไดบอยมากอกโรคหนงในผใหญ พบไดสงถง ประมาณ 25-30% ของประชากรโลกทเปนผใหญทงหมด โดยพบในผชายบอยกวาในผหญง และพบไดสงขนในผสงอาย ในบางประเทศ พบโรคนไดสงถง 50% ของผมอายตงแต 60 ปขนไป สวนในเดกพบโรคนไดเชนกน แตพบไดนอยกวาในผใหญมาก

โรคความดนโลหตสง คอ ภาวะมความดนโลหต วดไดสงตงแต 140/90 มลลเมตร –ปรอท ขนไป ทงนความดนโลหตปกต คอ 90-119/60-79 มม.ปรอท

โรคความดนโลหตสงแบงตามสาเหตไดเปน 2 ชนด คอ ชนดไมทราบสาเหตแนชด (Essential hypertension) ซงพบไดสงถง 90-95% ของผปวยโรคความดนโลหตสงทงหมด และชนดทราบสาเหต (Secondary hypertension) ซงพบไดประมาณ 5-10% ของโรคน ดงนน โดยทวไป เมอกลาวถง “โรคความดนโลหตสง” จงหมายถง “โรคความดนโลหตสงชนดยงไมทราบสาเหต”

โรคความดนโลหตสงเกดไดอยางไร? โรคความดนโลหตสงชนดไมทราบสาเหต เชอวานาเกด

จากหลายๆปจจยรวมกน ทส าคญ คอ อทธพลของเอนไซม (Enzyme, สารเคมทมหนาทเรงปฏกรยาเคมตางๆ) ทเรยกวา เรนน (Renin) และ ฮอรโมนแองจโอเทนซน (Angiotensin) จากไต ซงสารทงสองชนดนจะท างานรวมกบตอมหมวกไต และกบตอมใตสมองในการควบคม น า เกลอแรโซเดยม และการบบตวของหลอดเลอด ในรางกาย ทงหมดเพอการควบคมความดนโลหต ซงเรยกวา กระบวนการ Renin-Angiotensinsystem นอกจากนน กลไกการเกดความดนโลหตสงยงขนกบ พนธกรรม เพราะพบโรคไดสงขนในคนทมประวตครอบครว

เปนโรคน เชอชาต เพราะพบโรคไดสงในคนอเมรกนผวด า เ มอ

เปรยบเทยบกบคนอเมรกนผวขาว และชาวแมกซกนอเมรกน การกนอาหารเคม เพราะเกลอโซเดยม หรอ เกลอทะเลเปน

ตวอมน าในเลอด จงชวยเพมปรมาตรของเลอดทไหลเวยน จงสงผลใหความดนโลหตสงขน

กระบวนการของรางกายทสงผลตอสมดลและการท างานของเกลอแรแคลเซยมในรางกาย

สวนโรคความดนโลหตสงชนดรสาเหต มกเกดจากโรคตางๆทสงผลตอหลอดเลอด ตอหวใจ และตอสมดลของ ฮอรโมนและ/หรอ เกลอแรในรางกาย ทพบบอย เชน จากโรคไตเรอรง จากโรคของหลอดเลอดทหลอเลยงไต เชน อกเสบ หรอ ตบ จากการตดสรา จากมฮอรโมนบางชนดในรางกายผดปกต เชน จากเนองอกบางชนดของตอมหมวกไต หรอ ของตอมใตสมอง

โรคความดนโลหตสงมอาการอยางไร ความส าคญของโรคความดนโลหตสงคอ เปนโรคทมก

ไมมอาการ และจากการทเปนโรคเรอรงทรนแรง ถาไมสามารถควบคมโรคได แตมกไมม ทงนสวนใหญของอาการจากโรคความ

ดนโลหตสง เปนอาการจากผลขางเคยง เชน จากโรคหวใจ และ

จากโรคหลอดเลอดในสมอง หรอ เปนอาการจากโรคทเปนปจจย

เสยง เชน อาการจากโรคเบาหวาน หรอ จากโรคอวน หรอเปน

อาการจากโรคทเปนสาเหต เชน โรคเนองอกตอมใตสมอง (ปวดศรษะ และตาเหนภาพไมชด)

อยางไรกตาม ผปวยบางคนอาจมอาการจากตวความดนโลหตสงเองได โดยอาการทอาจพบได เชน ปวดศรษะ มนงง วงเวยน สบสน และเมอมอาการมากอาจโคมา และเสยชวตได

แพทยวนจฉยโรคความดนโลหตสงไดอยางไร

แพทยวนจฉยโรคความดนโลหตสง ไดจาก ประวตอาการ ประวตเจบปวยทงในอดตและปจจบน ประวตกน/ใชยา การตรวจ

วดความดนโลหต การตรวจรางกาย และ การตรวจอนๆเพมเตม เพอหาสาเหต หรอหาปจจยเสยง หรอหา ผลขางเคยงจากโรค เชน ตรวจเลอดดคาน าตาลในเลอด และดการท างานของไต ตรวจคลนไฟฟาหวใจดการท างานของหวใจ หรอตรวจภาพอวยวะทสงสยเปนสาเหต เชน เอกซเรยคอมพวเตอรภาพตอมใตสมอง ทงนการตรวจเพมเตมตางๆจะขนกบอาการผปวย และดลพนจของแพทย

โรคความดนโลหตสง (Hypertension)

Page 8: 1 ปีที่ 4 เดือน กันยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิม ... 8.pdf · ภาวะต่อมไทรอยด์ท่างานต

แนวทางการรกษาโรคความดนโลหตสง คอ การใหยาลด

ความดนโลหต การรกษาควบคมโรคทเปนปจจยเสยงและเปนสาเหต การรกษาและปองกนผลขางเคยงจากโรคความดนโลหตสง และการรกษาประคบประคองตามอาการ

การใหยาลดความดนโลหต ซงมหลากหลายชนด ทงชนดกนและชนดฉด ขนกบความรนแรงของอาการ

การรกษาโรคทเปนปจจยเสยง เชน รกษาโรคเบาหวาน การรกษาโรคทเปนสาเหต เชน รกษาโรคไตเรอรง หรอ

รกษาโรคเนองอกตอมใตสมอง การรกษาผลขางเคยงจากโรคความดนโลหตสง เชน การ

รกษาโรคไตเรอรง (โรคไตเปนไดทงสาเหต และผลขางเคยงจากโรคความดนโลหตสง)

การรกษาประคบประคองตามอาการ เชน กนยาคลายเครยด และการพกผอนอยางพอเพยง เปนตน ปองกนโรคความดนโลหตสงไดอยางไร?

- การปองกนโรคความดนโลหตสง ทส าคญ คอ การปรบพฤตกรรมการใชชวต โดย

- กนอาหารมประโยชน 5 หมใหครบทกวน ในปรมาณทเหมาะสม กลาวคอ ไมใหเกดโรคอวน และน าหนกตวเกน และจ ากดอาหารไขมน แปง น าตาล และอาหารเคม เพมผก และผลไมชนดไมหวานใหมากๆ

- ออกก าลงกายสม าเสมอทกวน ตามสขภาพ - พกผอนใหเพยงพอ - รกษาสขภาพจต - ตรวจสขภาพประจ าป (การตรวจสขภาพ) ซงรวมถง

ตรวจวดความดนโลหต เรมไดตงแตอาย 18-20 ป หลงจากนนตรวจสขภาพบอยตามแพทย พยาบาลแนะน า

ระดบความดนโลหต ความดนโลหตชวงหวใจบบตว (Systolic Blood Pressure)

มม. ปรอท

ความดนโลหตชวงหวใจคลายตว (Diastolic Blood Pressure)

มม. ปรอท คาแนะนา

ระดบอนตราย 180 ขนไป 110 ขนไป พบแพทยโดยดวน สงมากและอนตราย 160 – 180 100 -110 พบแพทย

สงมาก 140 – 160 90 -100 พบแพทย คอนขางสง 130 – 140 85 -90 ปรกษาแพทย

ปกต 120 -130 80 -85 ตรวจเชคสม าเสมอ เหมาะสม 120 80 ตรวจเชคสม าเสมอ

หนวยภมคมกนวทยาและภมแพ งานหองปฏบตการเทคนคการแพทย โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลมพระเกยรต มบรการตรวจวเคราะห Renin หรอ Plasmatic Renin Concentration (PRC) / Direct Renin และ Aldosterone หรอ Plasma aldosterone concentration (PAC) โดยใชหลกการ Immunoassay ชวยในการวนจฉยและประเมนการรกษาคนไขทมภาวะความดนโลหตสง (Primary aldosteronism: PA) ขอดของการตรวจ Plasmatic Renin Concentration (PRC) / Direct Renin ดวยหลกการ Immunoassay

1. ยาในกลม Renin inhibitor ไมรบกวนการทดสอบ 2. คาpH, เวลาของ Al generation,substrate,inhibitor ไมรบกวนการทดสอบ 3. Referenced to the WHO IS68/356

1 ng/ml/h Plasma Renin activity Direct Renin Concentration Factor is 12 mU/L (7.6 ng/L)

ค าแนะน า : ผรบบรการควรงดอาหาร 6-8 ชวโมง และควบคมระดบเกลอแรใหปกตกอนเจาะเลอด บรรณานกรม 1. Crane MG, Harris JJ et al. Hyporeninemic hypertension. Am J of Med 1972;52 (4): 457–466. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/0002-9343(72)90036-8

2. Hypertension http://en.wikipedia.org/wiki/Hypertension [2017,July15].

3. Hypertension http://emedicine.medscape.com/article/241381-overview#showall [2017,July15].

รกษาโรคความดนโลหตสงอยางไร ?

Page 9: 1 ปีที่ 4 เดือน กันยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิม ... 8.pdf · ภาวะต่อมไทรอยด์ท่างานต

กระบวนการกอนตรวจวเคราะห (Pre-analytical phase) ตอผลการตรวจวเคราะหทางดานจลทรรศนศาสตรคลนก

ทนพ.กฤษฎา ศรสภาภรณ นกเทคนคการแพทยปฏบตการ หนวยจลทรรศนศาสตรและปรสตวทยา

สงสงตรวจทมคณภาพยอมทาใหผลการตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการมความนาเชอถอดวย จากการศกษาทผานมาพบวากระบวนการท ส าคญท ส ดต อผลการตรวจว เค ราะหทา งหองปฏบตการถงรอยละ 70 คอขนตอนกอนการตรวจวเคราะห (pre-analytical phase)1 ซงเปนกระบวนการนอกเหนอการควบคมของหองปฏบตการ ดงนนจงมความจาเปนอยางยงทตองใหความรความเขาใจและตระหนกถงความสาคญแกเจาหนาทผเกยวของเชน แพทย เทคนคการแพทย พยาบาล ผชวยพยาบาล เปนตน เพราะหากแมกระบวนการอนมมาตรฐานแตสงสงตรวจไมมคณภาพ ผลตรวจวเคราะหทไดกไรประโยชน สาหรบครงนจะกลาวถงผลกระทบของสงสงตรวจกอนการตรวจวเคราะหทสงผลตอการตรวจวเคราะหสาหรบงานทางจลทรรศนศาสตรคลนกซงมสงสงตรวจหลายประเภทไดแก ปสสาวะ อจจาระ สารนา และซรม ปสสาวะ (urine) เปนสงสงตรวจทเกบงายซงในแตละการทดสอบมความตองการปรมาณทต างกน เ ชน การท า Urinalysis ตองใชปสสาวะชวงกลาง (midstream urine) ปรมาณ 10-12 ml ซงหากปรมาณนอยกวา 5 ml จะทาใหปรมาณตะกอนในปสสาวะ เชน เซลล (cells) คาสท (casts) ครสตล (crystals) และจลชพ (microorganisms) ไมมความสอดคลองกบคาทางเคม (urine strip) และควรสงตรวจทนทไมเกน 2 ชวโมงเนองจากตะกอนปสสาวะทกลาวมาจะสลายและมการเจรญของแบคทเรยและเชอรา หากผปวยหญงนอนตดเตยงไมควรรองปสสาวะใหไหลผานทวารหนกเนองจากมกพบการปนเปอน (contamination) จากอจจาระทาใหพบปรมาณเมดเลอดขาว (leukocyte) และแบคท เร ยมาก บางคร งอาจพบปรสตในล า ไส ( intestinal parasites) ดวยซงทาใหทราบวามการปนเปอนจากอจจาระ ทาใหแพทยแปลผลพยาธสภาพของระบบปสสาวะผปวยไมได ในกรณคนไขผปวยนอกทมรายการตรวจปสสาวะหลายอยางพวงกนเชน ตรวจทางเคมคลนก (spot urine) แลปสงตอภายนอก (out lab) ออสโมลารต (urine osmolarity) เพาะเชอ (urine culture) อาจตองมการแบงกระปกปสสาวะหลายอนเพอใหสะดวกและรวดเรวตอการทางาน และลดระยะเวลารอคอยผลของผปวย กรณการสงตรวจหาสารเสพตดในปสสาวะ (urine drug abuse screening test) ควรใหผปวยปสสาวะปรมาณ 30-50 mL เนองจากหากผลตรวจคดกรองเปนผลบวก (positive) กสามารถสงตรวจยนยน (confirm by reference method) สงตอหองปฏบตการภายนอก

โดยไมตองเกบปสสาวะใหมเนองจากกระบวนการตรวจยนยนสารเสพตดในปสสาวะตองใชปสสาวะปรมาณมากเพอทาการสกด (extraction) สารเปาหมายกอนเขาเครองตรวจวเคราะหชนดแมสสเปกโตรมต (mass spectrometry) กรณตองการตรวจฮอรโมน human chorionic gonadotropin ( hCG) ในปสสาวะสาหรบการทดสอบการตงครรภ (urine pregnancy test) ควรเกบปสสาวะครงแรกในตอนเชา (first morning urine) เนองจากจะมการสะสมของปรมาณฮอรโมนมากทสด2 อจจาระ (feces, stool) จดประสงคของแพทยสวนใหญเพอตองการหาเชอปรสตกอโรค กรณตองการตรวจหาเชอปรสตเบองตน (stool simple direct smear examination) และการตรวจหาเลอดในอจจาระ (fecal occult blood: FOB) ใชปรมาณอจจาระไมมากแตไมควรนอยกวาเมดถวแดงและควรสงตรวจทนท แตหากตองการตรวจแบบวธเขมขนพเศษ ( stool concentration technique) ควรใชอจจาระทถายลงมาทงหมดในครงเดยวเนองจากจะไดเพมความนาจะเปนของการพบเชอปรสตโดยวธนมขนตอนหลายขนตอนใชเวลานานและราคาสงกวาการตรวจเบองตน อยางไรกตามควรสงตรวจอจจาระแบบเบองตนกอนและหากสงสยจงคอยสงตรวจแบบเขมขนพเศษ หากไมสามารถนาสงไดในทนทควรใสตเยนอณหภม 2-8 °C (หามใส freezer) เพอปองกนการสลายของไข (egg) และตวออน (larva) ของเชอปรสต การสงตรวจแบบพเศษนไมสามารถจาแนกถงระดบสปช (species) ของพยาธบางชนดได เชน พยาธตด (Taenia spp.) พยาธแสมา (Trichuris spp.) พยาธใบไมตบขนาดใหญ (large intestinal fluke) พยาธใบไมลาไสขนาดเลก (minute fluke) ซงตองทาการตรวจดวยวธทางอณชววทยา (molecular technique) ตอไป กรณสงตรวจหาพษของแบคทเรยชนดคลอสตรเดยมชนดเอและบ (Clostridium difficile toxin A/B) ควรเกบใสกระปกปลอดเชอ (sterile container) เพอปองกนการปนเปอนจากปจจยอยางอน3 สารน า (body fluid) ทางหองปฏบตการตระหนกดกวาสารนาเปนสงสงตรวจทเจาะไดยากและมปรมาณจากด สาหรบการสงตรวจนบแยกชนดเซลล (cell count and differentiation) ควรบรรจ ในภาชนะทม ส ารกน เลอดแข ง (Anticoagulant tube) เชน EDTA tube เพอปองกนการเกดกอน clot ซงจะทาใหคาเซลลตางๆนอยลงและไมควรนอยกวา 500 ไมโครลตร (µL) สาหรบสารนาทกชนดเปนอยางนอยเพอเหมาะสม

Page 10: 1 ปีที่ 4 เดือน กันยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิม ... 8.pdf · ภาวะต่อมไทรอยด์ท่างานต

สาหรบการนาเขาเครองตรวจว เคราะห กรณนาไขสนหลง (cerebrospinal fluid: CSF) อนโลมใหบรรจในขวดแกว sterile ไดเนองจากจะไมเกดการ clot ใน CSF และแพทยอาจตองแบง CSF ไปทดสอบหลายอยางในการเจาะ 1 ครง อยางไรกตามสาหรบสงตรวจประเภทสารนาหากเกดการ clot ขนและมความจาเปนตองทาการตรวจวเคราะหเชน CSF และนาไขขอ (synovial fluid) เนองจากเจาะไดยากตองใชแพทยทเชยวชาญ สารนามปรมาณนอยและผปวยจะเสยงตอการเกดอาการแทรกซอน (complication) และการรายงานผลจะระบ (comment) ในใบรายงานผลสาหรบแพทยใชพจารณา กรณนาไขขอสามารถใช EDTA tube สาหรบการทดสอบ crystal analysis ไดและกรณ CSF สามารถใช EDTA tube สาหรบการทดสอบ India ink preparation เพอหา encapsulated yeast ไดเชนกน สาหรบสารนาทเกดกอน clot และหนดมากไมสามารถไหลตามลงมาไดเมอควาภาชนะบรรจพบบอยในนาไขขอและกอนหนองจะไมสามารถตรวจไดแตอาจตรวจไดเพยง crystal analysis เทานน ซรม (serum) หรอนาเหลองทกชนดหากเกดการแตกของเมดเลอดแดง (hemolysis) จะมผลตอการตรวจวเคราะหทาง

หองปฏบตการเกอบทกชนดเนองจากสารตางๆ ในเมดเลอดแดงจะมการไหล (leaked) ออกจากเซลล เชน สารจาพวก electrolyte ions เชน potassium (K+) ปรากฏในซรมปรมาณสงสงผลตอการตรวจซรมออสโมลารต (serum osmolarity) ไดคาสงเกนความเปนจร ง 4 ด งนนการเจาะเลอดเพ อส งตรวจว เคราะหทางหองปฏบตการ ไมควรเจาะเลอดหลงมอเนองจากเสนเลอดเลกเปราะบางแตกงาย ไดเลอดปรมาณนอยตองบบเคน หรอไมควรรดแขนนานเกนไป ซงทกลาวมาทาใหเกด hemolysis ไดงาย และพงระวงการเจาะเลอดเสนขางใหนาเกลอจะทาใหผลตรวจ osmolarity และ electrolyte สงขนได สาหรบการตรวจ osmolarity จะใชซรมเพยง 20 µL เทานน การตรวจวเคราะหทางหองปฏบตการทกการทดสอบลวนมขอกาหนดและขอปฏบตสาหรบการเกบสงสงตรวจใหถกตองเพอใหมความสะดวกและถกตองในการตรวจวเคราะหเพอผลการตรวจทมคณภาพและมความนาเชอถอสามารถนาไปใชในการชวยวนจฉยของแพทยได ดงนนผเกยวของในขนตอนกอนการตรวจวเคราะหจงมบทบาทสาคญทจะชวยใหผลการตรวจวเคราะหมความนาเชอถอสามารถนาไปใชประโยชนไดอยางมประสทธภาพ

เอกสารอางอง

1. Plebani M. Errors in clinical laboratories or errors in laboratory medicine?. Clin Chem Lab Med 2006; 44(6):750–759.

2. Benjapibal M, Wataganara T, Senawong S, Boriboonhirunsarn D, Suphanit I. Correlation of beta subunit hCG levels in serum and first morning urine of patients with gestational trophoblastic disease. J Med

Assoc Thai. 2001; 84: 1000 – 1005. 3. Instruction for use: Simple 2A-Bdiff / Stick 2A-Bdiff, Operon® products: Do-0905107 Rev. 4, 2014, Zaragoza, Spain. 4. Lahet J-J, Lenfant F, Lecordier J, Bureau A, Duvillard L, Chaillot B, et al. Effects of various osmolarity on human

red blood cells in terms of potassium efflux and hemolysis induced by free radicals. Biomed Pharmacother 2008; 62: 697-700.

Page 11: 1 ปีที่ 4 เดือน กันยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิม ... 8.pdf · ภาวะต่อมไทรอยด์ท่างานต

โดย พระอาจารย ว.วชรเมธ เรยบเรยงโดย ทนพญ. นยนา พทธเสน

คงปฏเสธไมไดวาในชวงชวตการทางานของแตละคนนนอาจตองพบกบปญหาตางๆทบนทอน ’ความสข ’ ใหลดนอยลงไป โดยเฉพาะมนษยเงนเดอนทตองดนรนทางานเพอหวงหารายไดมาจนเจอครอบครวและใชจายใหเพยงพอในชวตประจาวน ในครงนผเขยนขอนาเสนอบทเทศนาของพระอาจารย ว.วชรเมธ ทจะไดใหขอคดและนาไปปรบใชกบชวตการทางานของแตละคนเพอใหทกคนไดทางานอยางมความสขกนถวนหนา...

ศลปะการท างานใหมความสข หวขอทางานอยางไรใหมความสขเปนหวขอของอาตมา ซงสามารถแบงไดดงน 1) ทางานทใจรก เพราะถาเราทางานทใจรกทกๆวนจะเปนวนแหงความสข เราไมตองรอวาความสขจะมาถงเราวนเสาร อาทตย แตทกวนทเราทางานจะเปนวนแหงความสขของเราเพราะวาเราทาดวยความรก 2) ทางานทกชนใหเตมทใหด เพราะเมอเราสรางงานงานจะยอนกลบมาสรางคน งานคอเวทแสดงออกซงศกยภาพในการทางานของเราทกครงทเราทางานใหเตมทและทาอยางดทสดคนกจะเหนคณคาของเราวามมากนอยเพยงไร ดงนนเมอเราตงใจสรางงาน งาน 1 ชนกจะยอนกลบมาสรางคน 3) ทางานดวยความซอสตยสจรต โปรงใสเพราะเมอเราทางานดวยความสจรตกไมตองมานงระแวงภยทจะตามมาในอนาคต ซงเกดจากการตามจบผดโดยหนวยงานของทางการตางๆ ถาเราทาวนนใหถกตองกไมตองนงกงวลวาวนวานมนจะผด 4) เปนนกประสานสบทศ อยามวแตทางานจนหลงลมสรางความสมพนธทดกบเพอนรวมงาน ไมมใครเกงอย ไดคนเดยว แททจรงเราจะตองอาศยผรวมงานจากทกฝายอยเสมอ ดงนนอยามวแตทางานแตจงทาคนดวยเพอกอใหเกดสภาวะ งานกสาเรจ ชวตกรนรมย คนกสาราญ งานกสาเรจ ใครทางานไดอยางนคนๆนนจะเปนคนทประสบความสาเรจในการทางานจนกลาวไดวา งานกสาเรจ ชวตกรนรมย

ถาไมไดท างานทเรารกจะมความสขหรอเปลา ตอบไดอยางนถาไมไดทางานทเรารก วธคดทดคอ การมองเชงบวก เวลาเจองานหนกกใหบอกตวเองวานคอการฝกตวเอง เวลาเจอปญหาซบซอนกบอกตวเองวายงปญหาซบซอนเรากยงไดเรยนรมากข น เวลาเจอเจานายทละเมยดละไมเหลอเกนกใหบอกตวเองวา นายทรอบคอบแบบนจะฝกเราใหสมบรณแบบ ฉะนนถาเรามองเชงบวกใหเปนถงแมเราจะไมไดทางานทเรารกแตเรากจะมความสขเสมอ ในเมอไมมสงทเราชอบเรากควรชอบสงทเรามเพราะในโลกนไมมใครไดอะไรอยางใจหวง และจะไมมใครพลาดหวงทกอยางไป ทกสงทกอยางทเราจะทามแงดแงงามอยเสมอขอใหเรามองใหเหน ถามองเหนเรากจะเปนสขกบสงทอยตรงหนา

ท างานทชอบแตเงนเดอนนอยมองอยางไรใหเปนสข ถาเงนเดอนนอยกตองลดการใชจายทไมจาเปนของเราทงไป แทนทจะไปเรยกรองเงนเดอนใหสงขนกวาจะไดกชามาก กใชวธปรบวธการบรโภคของเราลง ทจะบรโภคตามความอยากซงเตมอยางไรกไมเตม มาบรโภคตามความจาเปนดกวา มงประโยชนใชสอยอยามงประโยชนใชสวย ถาเราจบจายใชสอยในการถอหลกประโยชนใชสวยมเทาไหรกไมพอแตถาเราถอหลกจบจายใชสอย คอจาเปนแคไหนกจบจายใชสอยแคนนพอกนพอใชถงแมไมรวยแตกไมถงขนตกตายาแย แทนทเราจะเรยกรองเงนเยอะๆทาไมเราไมลดหรอเปลยนวธในการบรโภคของเราแทน บรโภคตามตณหาทาใหเรามเงนเทาไหรกไมพอใช แตบรโภคตามปญญาถงเงนไมมากมายอะไรแตเรากมความสขตามสมควร

วธการแกปญหาในทท างาน ทงโดนนนทา โดนกลนแกลง..? ใหถอซะวามารไมม บารมไมเกด เวลาทเราทางานตองมอยแลวคนแกลงคนไมพอใจคนอจฉาตารอนใหเราถอหลกวา

1) มารไมมบารมไมเกด 2) สงใดเกดขนแลวสงนนกาไรเสมอ 3) อยใตฟาอยากลวฝน เกดเปนคนอยากลวคานนทา 4) ถกชมกเขาทาถกดากไมเลว เหลานเปนคตทพระอาจารยใชทางานอยเสมอ จงสามารถรบมอไดทกกระบวนทา

“ท างานอยางไรใหมความสข”

Page 12: 1 ปีที่ 4 เดือน กันยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิม ... 8.pdf · ภาวะต่อมไทรอยด์ท่างานต

กวาจะผานปญหาไปไดตองฝกฝนตนเองอยางไร จะตองทาตวใหหนกแนนดงแผนภผา ลมมาพดกไมปลวไปตามลม ฝนสาดกไมเปอยสลาย แดดสองกไมละลายไปกบแสงแดด ฉะนนทาตวใหหนกแนนดงแผนภผาเรากจะอยในทกสภาวะของชวต

อยากใหพระอาจารยแนะนาวธผอนคลายในการทางานของพวกมนษยเงนเดอน..? ถาเราทางานแลวคณภาพชวตไมดแสดงวาเรากาลงเดนผดทางมนกาลงสดโตง ฉะนนเวลาทางานอยามวแตทางานใหสงเกตคณภาพชวตของตวเองดวย เมอเราทางานมเวลากนขาวกบครอบครวไหม เรามเวลาพกผอนวนเสารวนอาทตยไหม เรามเวลาอยกบลกและภรรยาไหม เรามเวลาไปเทยวตางจงหวดบางหรอเปลา ถาสงเหลานไดหายไปในชวตแสดงวาคณไดเสยสมดลยชวตไปแลว ถาไมปรบมาสทางสายกลางแสดงวาอนาคตอนใกลคณกาลงปวย เอาเงนทหามาทงชวตมาใชในโรงพยาบาล นเปน “โรคอารยธรรม” ทกาลงเกดขนกบมนษยในยคทนนยมทวโลก ทอเมรกา ทญปนปวยดวยโรค Workaholic เปนอนดบตนๆของโลก ประเทศไทยอนดบตนๆของเอเชย เพราะเราเครยดจากการเมอง เครยดจากเศรษฐกจ เครยดจากการแขงขนในระบบทนนยมดวย ดงนนใครทเปนโรคบางานจะตองระมดระวงถามตวเองดวยวาเรามภาวะสมดลงานสมดลชวตแลวหรอยง อยาทางานจนปวยตาย อยาหลงเสนหอบายมข อยามความสขจนลมศลธรรม

ถามคนถามพระอาจารยวา งานจาเปนตอชวตหรอไม..? งานจาเปนตอชวตเพราะทกคนตองกนตองใชแตตองไมลมวาถาไมมชวตมงานกสญเปลา

ทมา http://www.thairath.co.th/content/region/56218

Page 13: 1 ปีที่ 4 เดือน กันยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิม ... 8.pdf · ภาวะต่อมไทรอยด์ท่างานต

ขอบเขตของการจดทาวารสาร THAM-LAB

1. นโยบายของวารสารงานหองปฏบตการเทคนคการแพทย โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลมพระเกยรต (ฉบบ online) 1.1 เผยแพรแลกเปลยนความรทางวชาการและประสบการณอนเปนประโยชนทางวชาชพเทคนคการแพทยและวชาชพอนในวงการสาธารณสขเพอเปนประโยชนแกวงการสาธารณสขในการดแลรกษาผ ปวย 1.2 ปรบปรงขอมลความรทางวชาการทางเทคนคการแพทยและวทยาศาสตรการแพทยใหทนสมยอยเสมอ 1.3 เปนชองทางในการน าเสนอผลงานในรปแบบสอสงพมพของผปฏบตงานทเกยวของกบวชาชพเทคนคการแพทยหรอผสนใจ 1.4 เปนสอกลางแลกเปลยนขอคดเหนตางๆ ของผ รวมวชาชพเทคนคการแพทยกบวชาชพอนในการเสรมสรางความเขาใจอนดตอกน 2. ประเภทบทความ 2.1 บทบรรณาธการ (Editorials) เปนบทความวจารณบทความทไดพมพเผยแพรมาแลวและเหนวาจะมประโยชนตอวชาชพเทคนคการแพทยและวชาชพทปฏบตงานในโรงพยาบาลหรอวงการสาธารณสข 2.2 บทความปรทศน (Review Article) เปนบทความทเรยบเรยงจากการวเคราะหขอมลจากการศกษาครงกอนเพอใหเกดองคความรใหมหรอบทความทนพนธขนเพอฟนฟความรทางวชาการทคดวาส าคญและเปนประโยชนตอวชาชพเทคนคการแพทยหรอวงการสาธารณสข 2.3 นพนธตนฉบบ (Original Article) เปนบทความวจยเกดจากการศกษาคนควาหาขอมลตามกระบวนการทางวทยาศาสตรการอางองทนาเชอถอเนอหาประกอบดวย บทน าหรอความส าคญ จดประสงค วธด าเนนการ ผลการด าเนนการ สรปผลการด าเนนการ อางอง ขอเสนอแนะ เปนตน 2.4 บทความพเศษ (Special Article) เปนบทความทวไปไมเนนเชงวชาการทคดวาเปนประโยชนในการปฏบตงาน เชน การท าสมาธ การก าจดความเครยดจากการท างาน การดแลรกษาสขภาพ เปนตน 2.5 รายงานการประชมวชาการ (Seminar Report) เปนบทความรทสรปไดจากการไปประชมทางวชาการเพอใหเกดประโยชนในงานวชาชพเทคนคการแพทย 2.6 รายงานกรณศกษา (Case Report) เปนบทความรายงานกรณศกษาในการตรวจวเคราะหเทคนคการแพทยในงานประจ าวนทนาสนเพอเปนประโยชนแกผปฏบตงานในวชาชพเทคนคการแพทย 2.7 บทความวจยอยางสน (Short Communication) เปนบทความวจยอยางสนเนองจากอาจมขอจ ากดดานการท าการศกษาและเปนประโยชนในงานวชาชพเทคนคการแพทยเนอหาประกอบดวย บทน า วธด าเนนการ ผลลพธ สรป อางอง ขอคดเหนหรอขอเสนอแนะ 2.8 จดหมายถงบรรณาธการ (Letter to the Editor) เปนบทความขอเสนอแนะหรอขอคดเหนทางวชาการหรออนๆทคดวาเปนประโยชนเกยวของตอวชาชพเทคนคการแพทย 2.9 ยอวารสาร (Abstract Review) เปนบทความแปลจากภาษาอน จากวารสารตางๆ ทคดวานาสนใจและเปนประโยชนตอวชาชพเทคนคการแพทย

3. การเตรยมตนฉบบ 3.1 การพมพ (ภาษาไทย) พมพดวยตวอกษร TH SarabunPSK ขนาด 16 หรอ (ภาษาองกฤษ) พมพดวยตวอกษร Times New Roman ขนาด 12 ลงในไฟลขนาด A4 ระยะขอบปกต ซาย-ขวา บน-ลาง ดานละ 1 นว จ านวนไมเกน 12 หนากระดาษขนาด A4 ส าหรบบทความประเภท บทความปรทศน นพนธตนฉบบ และบทความวจยอยางสน ประกอบดวยหวขอไดแก บทน า วธด าเนนการ ผลลพธ สรป อางอง ขอคดเหนหรอขอเสนอแนะ หากมตารางขอมลใหใสค าบรรยายดานบนของตาราง หากมรปภาพใหใสค าบรรยายดานลางของรปภาพ 3.2 สงไฟล Microsoft Word 2007 ขนไป มาทเมล

[email protected] 4.การเตรยมตนฉบบ 4.1 ภาษา : สามารถพมพสงมาไดทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ 4.2 ชอเรอง : พมพดวยอกษรตวหนาควรมความกระชบครอบคลมเนอหาทงหมดและนาสนใจ 4.4 ผ นพนธ พมพดวยอกษรตวหนาประกอบดวยชอ -สกล ของผ เขยน โดยใชตวเลขอาราบกยกขนหนาชอผ นพนธแสดงสงกดของผ เขยนทกคนและใช (*) ก ากบหลงชอ-สกลผ นพนธทเปนผ รบผดชอบบทความหรอผ นพนธหลก (Corresponding Author) หากเนอหาบทความเปนภาษาไทยใหเขยนชอ-สกลเปนภาษาไทย หากเนอหาบทความเปนภาษาองกฤษใหเขยนชอ-สกลเปนภาษาองกฤษ 4.5 ชอหนวยงาน เขยนชอหนวยงานหรอสงกดดวยตวอกษรปกตส าหรบเนอหาภาษาไทยพมพดวยตวอกษร TH SarabunPSK หรอ TH Sarabun New ขนาด 16 และส าหรบเนอหาภาษาองกฤษ พมพดวยตวอกษร Times New Roman ขนาด 12 โดยชอหนวยงานหรอสงกดจะมตวเลขยกขนก ากบหนาหนวยงานหรอสงกดของผ นพนธ 4.6 รายละเอยดส าหรบบทความประเภท บทความปรทศน นพนธตนฉบบ และบทความวจยอยางสนตองประกอบดวยหวขอไดแก บทน า วธด าเนนการ ผลลพธ สรป อางอง ขอคดเหนหรอขอเสนอแนะ อยางเขาใจและกระชบใจความส าคญ ส าหรบบทความประเภทอนไมจ ากดรปแบบของเนอหาบทความ

4.7 การเขยนอางอง ใชรปแบบการเขยนเอกสารอางองแบบแวนคเวอร ดงน

1. การอางองบทความจากวารสาร (Articles in Journals) รปแบบการเขยน: ชอผ แตง (Author). ชอบทความ (Title of the

article). ชอวารสาร (Title of the Journal) ปพมพ (Year);เลมทของวารสาร (Volume):หนาแรก-หนาสดทาย (Page). ตวอยาง: Khairnar K, Parija SC, Palaniappan R. Diagnosis of intestinal amoebiasis by using rested polymerase chain reaction-restriction fragment length polymorphism assay. J Gastroenterol 2007; 42: 631–40.

Page 14: 1 ปีที่ 4 เดือน กันยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิม ... 8.pdf · ภาวะต่อมไทรอยด์ท่างานต

ตวอยาง: จราภรณ จนทรจร. การใชโปรแกรม EndNote: จดการเอกสารอางองทางการแพทย. จฬาลงกรณเวชสาร 2551;52:241-53. 2. การอางองเอกสารทเปนหนงสอหรอต ารา

รปแบบการเขยน: ชอผ แตง (Author). ชอหนงสอ (Title of the book). ครงทพมพ (Edition). เมองทพมพ (Place of Publication): ส านกพมพ (Publisher); ป (Year).

ตวอยาง: Janeway CA, Travers P, Walport M, Shlomchik M. Immunobiology. 5th ed. New York: Garland Publishing; 2001. ตวอยาง: รงสรรค ปญญาธญญะ. โรคตดเชอของระบบประสาทกลางในประเทศไทย. กรงเทพฯ: เรอนแกวการ พมพ; 2536. 3. การอางองบทหนงของหนงสอท มผ เ ขยนเฉพาะบท และมบรรณาธการ ของหนงสอ (Chapter in a book)

รปแบบการเขยน: ชอผ เขยน (Author). ชอบท (Title of a chapter). ใน/In: ชอบรรณาธการ, บรรณาธการ/editor(s). ชอหนงสอ (Title of the book). ครงทพมพ (Edition). เมองทพมพ (Place of publication): ส านกพมพ (Publisher); ปพมพ (Year). หนา/p. หนาแรก-หนาสดทาย.

ตวอยาง: Esclamado R, Cummings CW. Management of the impaired airway in adults. In: Cummings CW, Fredrickson JM, Harker LA, Krause CJ, Schuller DE, editors. Otolaryngology - head and neck surgery. 2nd ed. St. Louis, MO: Mosby Year Book; 1993. p. 2001-19. ตวอยาง: เกรยงศกด จระแพทย. การใหสารน าและเกลอแร. ใน: มนตร ตจนดา, วนย สวตถ, อรณ วงษจราษฎร, ประอร ชวลตธ ารง, พภพ จรภญโญ, บรรณาธการ. กมารเวชศาสตร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: เรอนแกวการพมพ; 2540. หนา 424-78. 4. เอกสารอางองท เปนหนงสอประกอบการประชม /รายงานการประชม (Conference proceeding)

รปแบบการเขยน: ชอบรรณาธการ, บรรณาธการ. ชอเรอง. ชอการประชม; วน เดอน ปทประชม; สถานทจดประชม. เมองทพมพ: ส านกพมพ; ปพมพ.

ตวอยาง: Kimura J, Shibasaki H, editors. Recent advances in clinical neurophysiology. Proceedings of the 10th International Congress of EMG and Clinical Neurophysiology; 1995 Oct 15-19; Kyoto, Japan. Amsterdam: Elsevier; 1996. 5. การอางองบทความทน าเสนอในการประชม หรอสรปผลการประชม (Conference paper)

รปแบบการเขยน: ชอผ เขยน. ชอเรอง. ใน/In: ชอบรรณาธการ, บรรณาธการ/editor. ชอการประชม; วน เดอน ปทประชม; สถานทจดประชม. เมองทพมพ: ส านกพมพ; ปพมพ. หนา/ p. หนาแรก-หนาสดทาย.

ตวอยาง: Bengtsson S, Solheim BG. Enforcement of data protection, privacy and security in medical informatics. In: Lun KC, Degoulet P, Piemme TE, Rienhoff O, editors. MEDINFO 92. Proceedings of the 7th World Congress on Medical Informatics; 1992 Sep 6-10; Geneva, Switzerland. Amsterdam: North-Holland; 1992. p. 1561-5.

6. การเขยนเอกสารอางองทเปนรายงานทางวชาการ หรอรายงานทางวทยาศาสตร (Technical/Scientific Report)

รปแบบการเขยน: ชอผ เขยน. ชอเรอง. เมองทพมพ: หนวยงานทพมพ/แหลงทน; ป พมพ. เลขทรายงาน.

ตวอยาง: Smith P, Golladay K. Payment for durable medical equipment billed during skilled nursing facility stays. Final report. Dallas, TX: Dept. of Health and Human Services (US), Office of Evaluation and Inspections; 1994 Oct. Report No.: HHSIGOEI69200860. 7. เอกสารอางองทเปนวทยานพนธ (Thesis/Dissertation)

รปแบบการเขยน: ชอผนพนธ. ชอเรอง [ประเภท/ระดบปรญญา]. เมองทพมพ: มหาวทยาลย; ป ทไดปรญญา. Kaplan SJ. Post-hospital home health care: the elderly's access and utilization [dissertation]. St. Louis, MO: Washington University; 1995.

ตวอยาง: องคาร ศรชยรตนกล. การศกษาเปรยบเทยบคณภาพชวตของผ ป วยโรคซมเศราชนดเฉยบพลนและชนดเรอรง [วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต]. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย; 2543. 8. การอางองบทความในหนงสอพมพ (Newspaper article)

รปแบบการเขยน: ชอผ เขยน. ชอเรอง. ชอหนงสอพมพ. ป เดอน วนท; สวนท: เลขหนา (เลขคอลมน).

ตวอยาง: Lee G. Hospitalizations tied to ozone pollution; study estimates 50,000 admissions annually. The Washington Post. 1996 Jun 21; Sect. A: 3 (col. 5).

ตวอยาง: ซ 12. ตลาการศาล ปค, เขารอบ. ไทยรฐ. 2543 พ.ย. 20; ขาวการศกษา ศาสนา-สาธารณสข: 12 (คอลมน 1). 9. เอกสารอางองทประเภทพจนานกรมตางๆ (Dictionary and similar references)

รปแบบการเขยน: ชอหนงสอ (Title of the book). ครงทพมพ (Edition). เมองทพมพ (Place of Publication): ส านกพมพ (Publisher); ป (Year). ค าศพท; หนา.

ตวอยาง: Stedman’s medical dictionary. 26th ed. Baltimore: Williams Wilkins; 1995. Apraxia; p. 119-20. 10. การอางองเอกสารท ยงไมไดตพมพ หรอก าลงรอตพมพ (Unpublished Material)

ใชรปแบบการอางองตามประเภทของเอกสารดงกลาวขางตน และระบวา In press หรอ รอตพมพ เชน Leshner AI. Molecular mechanisms of cocine addiction. N Eng J Med. In press 1996.

หมายเหต: NLM นยมใชค าวา “forthcoming” เพราะยงไมแนวาเอกสารนนๆจะไดรบการตพมพหรอไม 11. บทความวารสารบนอนเทอรเนต (Journal article on the Internet)

รปแบบการเขยน: ชอผแตง (Author). ชอบทความ (Title of the article). ชอวารสาร (Title of the Journal) [ประเภทของสอ]. ปพมพ [เขาถงเมอ/cited ป เดอน วนท];ปท:[หนา/about screen]. เขาถงไดจาก/Available from: http://………….

ตวอยาง: Annas GJ. Resurrection of a stem-cell funding barrier--Dickey-Wicker in court. N Engl J Med [Internet]. 2010 [cited 2011 Jun 15];363:1687-9. Available from: http://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJMp1010466

Page 15: 1 ปีที่ 4 เดือน กันยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิม ... 8.pdf · ภาวะต่อมไทรอยด์ท่างานต

ภาพกจกรรม ตรวจประเมนระบบรหารงานคณภาพหองปฏบตการ

Re – LA 4 ความภาคภมใจ อยางตอเนอง ของเราชาว TU - LAB

Page 16: 1 ปีที่ 4 เดือน กันยายน 2560 โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิม ... 8.pdf · ภาวะต่อมไทรอยด์ท่างานต

สานกงานวารสาร: หนวยจลทรรศนและปรสตวทยา งานหองปฏบตการเทคนคการแพทย โรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลมพระเกยรต มหาวทยาลยธรรมศาสตร ศนยรงสต ต.คลองหน ง

อ.คลองหลวง จ.ปทมธาน 12120 Tel. 02-9269118

คณะดาเนนงาน

1. ทนพ.พลากร พทธรกษ ท ปรกษา

2. ทนพ.กฤษฎา ศรสภาภรณ บรรณาธการ

3. ทนพ.เทอดศกด สนธนา กรรมการ

4. ทนพญ.วราภรณ ฟกโพธ กรรมการ

5. ทนพญ.วราภรณ บบผา กรรมการ

6. ทนพญ.กฤตยา ถาวรผล กรรมการ

7. ทนพญ.ธนพรรณ เรยงรอด กรรมการ