İŞ teftİŞ kurulu baŞkanliĞinin İdarİ yapilanmasi ve ... · Çalışma süreleri, ücretler,...

29
İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞININ İDARİ YAPILANMASI VE FAALİYET ALANLARI Fırat YILMAZ İş Müfettişi

Upload: others

Post on 05-Jan-2020

37 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞININ İDARİ YAPILANMASI VE FAALİYET

ALANLARI

Fırat YILMAZ

İş Müfettişi

İş Teftiş Kurulunun Tarihçesi

1923 İzmir İktisat Kongresinde İşçi Grubunun Çalışma İlişkileri, Çalışma Şartları ve Çalışma Ortamı Üzerinde Mutabakata Vardığı 34 Maddelik Metin (Mesai Heyet-i Teftişiye)

1924, 1929,1932 Yıllarında İş Hayatı İle İlgili İş Kanunu Çıkarma Teşebbüsleri Gerçekleşmiş Ancak Başarılı Olamamıştır.

1936 Yılında 148 Madde Olarak Kanunlaşan 3008 Sayılı İş Kanunu (141.Maddenin 1.Fıkrası: «İş Kanunu Hükümlerinin Tatbikatını Temin Ve Takip Etmekle Mükellef Olmak Üzere, Bu Kanunun Neşri Tarihinden İtibaren, İktisat Vekâleti’ne Bağlı Bir “İş İdaresi” Kurulur…»)

İlk Başlarda İktisat Vekaletine Bağlı İken 1946 yılında Çalışma Bakanlığının Kurulması ile Çalışma Bakanlığı Bünyesine Geçmiştir.

İş Teftiş Kurulunun Tarihçesi

Ülkemizce 1950 Yılında Kabul Edilen Uluslararası Çalışma Örgütünün 81 Sayılı Sanayi ve Ticarette İş Teftişi Sözleşmesi’nde, İş Teftişinin Merkezi Bir Otorite Tarafından Yürütülmesi ve Bağımsızlığına İlişkin Hükümler Doğrultusunda İş Teftiş Kurulu Başkanlığı Kurulmuştur.

İş Teftiş Kurulu Başkanlığı, 3146 Sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 13.Maddesinde “Danışma ve Denetim Birimleri” Arasında Sayılmıştır.

İş Teftiş Kurulunun Tarihçesi

3146 Sayılı Kanunun 15.Maddesinde İş Teftiş Kurulu Başkanlığının Görevleri Sayılmıştır.

16.7.2003 Tarih ve 4947 Sayılı Kanun İle İş Müfettişlerinin "Üçlü Kararname" İle Atanmaları Sağlanmıştır.

İş Teftiş Kurulunun Tarihçesi

İş Teftiş Kurulunun Tarihçesi

11.10.2011 Tarih 665 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname İle Bakanlık Teftiş Kurulu ve Türkiye İş Kurumu Teftiş Kurulu «İş Teftiş Kurulu Başkanlığı» Bünyesine Katılarak Görev ve Yetkileri İş Teftiş Kurulu Başkanlığında Toplanmıştır.

İŞ TEFTİŞ KURULUNUN TEŞKİLAT YAPISI

İŞ TEFTİŞ GRUP BAŞKANLIKLARININ GÖREV

ALANLARI

PERSONEL DURUMU

İş

Başmüfettişi

İş Müfettişi

İş Müfettişi

Yardımcısı

TOPLAM

Kurul Başkanlığı 41 38 14 93

Ankara Grup Bşk. 85 66 218 369

İstanbul Grup Bşk. 22 31 134 187

İzmir Grup Bşk. 42 19 91 152

Adana Grup Bşk. 17 4 32 53

Bursa Grup Bşk. 17 19 58 94

TOPLAM 224 177 547 948

(*) 27.03.2017 Tarihi İtibariyle

BAŞKANLIĞIN YASAL DURUMU

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün 81 Sayılı Sanayi ve Ticarette İş Teftişi Hakkındaki Sözleşmesinin TBMM Tarafından Onaylanmasıyla Dayanağını Uluslararası Bir Sözleşmeden Alan Tek Teftiş Kuruludur.

3146 Sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 15nci Maddesinde; İş Teftiş Kurulu Başkanlığının Bakan Adına Yapacağı Görevler Belirtilmiştir.

4857 Sayılı İş Kanununun 91nci Maddesi Uyarınca; İş Müfettişleri, Devlet Adına Çalışma Hayatıyla İlgili Mevzuatın Uygulanmasını İzlemek, Denetlemek ve Teftiş Etmekle Yükümlüdür.

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 24üncü Maddesi Uyarınca; Kanun Hükümlerinin Uygulanmasının İzlenmesi ve Teftişi, İş Sağlığı ve Güvenliği Yönünden Teftiş Yapmaya Yetkili Bakanlık İş Müfettişlerince Yapılır.

İş Teftişi Tüzüğü / İş Teftiş Kurulu Yönetmeliği / Teftiş Rehberi

İŞ TEFTİŞ KURULUNUN GÖREVLERİ

3146 Sayılı Teşkilat Kanununun 15. maddesinde; İş Teftiş Kurulu Başkanlığının görevleri sayılmıştır. Buna Göre Başkanlık Bakan Adına;

Çalışma hayatı ile ilgili mevzuat çerçevesinde programlı veya program dışı

teftiş, inceleme, soruşturma yapmak, gerekli önlemleri almak veya aldırmak

Uluslararası sözleşmeler çerçevesinde iş yerlerinde uygulamaları incelemek ve izlemek

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanunu uyarınca işyerlerinde inceleme yapmak, iş ve işlemlerini teftiş etmek

Kayıtdışı istihdamla mücadele etmek, bu amaçla sektörel analizlere dayalı denetimleri yürütmek ve bu konularda alınması gerekli tedbirleri önermek

Çalışma hayatı ile ilgili mevzuat çalışmaları yapmak, gerektiğinde, teftiş ve denetimler sonucunda, mevzuatın aksayan yönleri, uygulanabilirliği, sektörel bazda ilgili kurum ve kuruluşlarca alınması gereken önlemleri belirleyen Genel Değerlendirme Raporu hazırlamak

Çalışma hayatı ile ilgili mevzuatın uygulanmasını izlemek

Denetim sonuçlarına ilişkin istatistikleri tutmak, değerlendirmek ve yorumlamak

Özel kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak

Müfettişlerin iş teftişi ile ilgili faaliyet ve işlemleriyle ilgili teftiş, inceleme ve soruşturmaları yürütmek

Bakanlık makamı tarafından verilen benzeri işleri yapmak

İŞ TEFTİŞ KURULUNUN GÖREVLERİ

İŞ TEFTİŞ KURULUNUN GÖREVLERİ

3146 sayılı Kanunda yer alan düzenlemeye paralel olarak, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 91. maddesi ve 6331 sayılı İSG Kanunu’nun 24. maddesi uyarınca; Devlet Adına çalışma hayatıyla ilgili mevzuatın uygulanmasını izlemek, denetlemek ve teftiş etmek görevi verilmiştir.

Yine aşağıdaki Kanunlar ile İş Müfettişlerine teftiş ve denetim yetkisi

verilmiştir:

854 sayılı Deniz İş Kanunu 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki

Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu

İŞ TEFTİŞ GRUP BAŞKANLIKLARI İş Teftiş Hizmetlerinin Daha Etkili ve Verimli Şekilde Yürütülmesini

Sağlamak Amacıyla Gerekli Görülen İllerde Oluşturulan Çalışma Birimidir.

Grup Başkanlıklarının Görev ve Yetkileri;

Grup başkanlığındaki faaliyetleri Başkan adına düzenlemek ve yönetmek

Kurulun teftiş faaliyetlerinin kendi görev alanına giren bölümünü uygulamak ve gerektiğinde diğer grup başkanlıklarıyla işbirliği yapmak

Müfettişlere verilen işleri takip ederek sonuçlandırılmasını sağlamak

Grup başkanlığı faaliyetleri sonucu iş teftişi istatistiklerini düzenlemek ve Başkanlığa bildirmek

Müfettiş ve müfettiş yardımcılarını görevlendirmek, çalışmalarını izlemek ve denetlemek

Bakan veya Başkan tarafından teftiş hizmetleri ile ilgili olarak verilen benzer görevleri yapmak

TEFTİŞ FAALİYETLERİ

Kurulun Teftiş Faaliyetleri:

İş Teftişi

İdari Teftiş

İş Teftişi Faaliyetleri:

“İşin Yürütümü”

“İş Sağlığı ve Güvenliği”

Olmak Üzere İki Türde Yapılmaktadır.

TEFTİŞ FAALİYETLERİ

İŞ TEFTİŞİ FAALİYETİ

Çalışma süreleri, ücretler, iş sağlığı ve güvenliği, işçilerin refahı, çocuk ve gençlerin çalıştırılması,

Kayıtdışılık, işsizlik, istihdam ve işgücü piyasası uygulamaları gibi çalışma şartlarına ve ortamına ilişkin tüm mevzuat hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili olarak;

Araştırma, inceleme ve denetlemeyi de kapsayan ve Devlet adına gerçekleştirilen teftiş faaliyetleridir.

İŞ TEFTİŞİ FAALİYETİ

İş Teftişinin Temel ve Öncelikli Görev Alanları:

Çalışma Ortamı

Çalışma Koşulları

İş Teftişinin İkincil Görev Alanları:

Çalışma İlişkileri

İstihdam

Meslek Eğitimi

İŞ TEFTİŞİ FAALİYETİ

Çalışma Ortamı:

Çalışanların sağlığını ve güvenliğini etkileyen geniş bir alanı anlatır.

Fiziksel, kimyasal, biyolojik, ergonomik, psikososyal etmenler çalışma ortamında oluşan ve gerekli tedbirler alınmadığında çalışanların durumunu etkileyen unsurlardır.

Çalışma Koşulları:

Çalışanların Korunmasını Doğrudan İlgilendiren 4 Alan Anlatılır:

Çocukların ve Gençlerin Çalıştırılması

Kadınların Çalıştırılması

Çalışma Süreleri

Ücretler ve Genel Olarak Ödeme Sistemleri

Çalışma İlişkileri İfadesiyle:

Bireysel İş İlişkileri

İş Sözleşmeleri

İşe Alma ve İşe Son Verme

Toplu İş İlişkileri

Toplu İş Sözleşmeleri

Toplu İş Uyuşmazlıkları

Uyuşmazlıkların Çözülmesi

Örgütlenme ve Temsil Haklarının Korunması

İŞ TEFTİŞİ FAALİYETİ

İŞ TEFTİŞİ FAALİYETİ Programlı Teftiş Genel Çalışma Planı kapsamında programlanan ve çalışma hayatındaki sorunların

değerlendirilmesi ve önceliklendirilmesi sonucu işyerlerinde gerçekleştirilen teftişlerdir. Düzenlenen Rapor: “Programlı Teftiş Raporu” İnceleme Teftişi Programlı teftiş dışında çalışma mevzuatı ile ilgili talep üzerine veya Kurula intikal ettirilen

evraklardan teftiş hizmetiyle bağdaşır nitelikte olanların teftiş programına alınması sonucu işyerlerinde gerçekleştirilen teftişlerdir.

Düzenlenen Rapor: “İnceleme Raporu”

Araştırma Teftişi Programlı teftişler ile program dışı teftişlerin (inceleme) hazırlanması aşamasında gerek

görülmesi halinde, belirli bir sektör ya da alanın sorunlarının belirlenmesi amacıyla veya Başkanın gerek gördüğü diğer konularda, Başkanın talimatıyla yürütülen araştırma faaliyetleridir.

Düzenlenen Rapor: “Araştırma Raporu” NOT: Yürütülen bir teftiş veya inceleme sırasında; bir işyerinin tesis ve tertiplerinde, çalışma

yöntem ve şekillerinde, makine ve cihazlarında işçilerin yaşamı için hayati tehlikeli olan bir husus tespit edilmesi durumunda, işyerlerinde işin geçici durdurulmasına ilişkin ilgili yönetmelik gereği yapılan işlemlere dayanak teşkil etmek için “İdari Tedbir Raporu” düzenlenir.

İŞ TEFTİŞ SİSTEMİNE GETİRİLEN YENİ YAKLAŞIM

“Risk esaslı”, ‘”İşkolu/Sektör Esaslı” ve “Alan Esaslı” Programlı Teftişler yapılması, Başkanlığımızın yeni teftiş yaklaşımıdır. Yani, teftiş yaklaşımı; tepkisel denetimlerden ziyade, Önleyici (Proaktif) Denetimlere ağırlık verecek şekilde değiştirilmiştir.

Önleyici denetim yaklaşımı; Risk, alan veya sektör esaslı yapılan, ilgili tüm sosyal tarafları kapsayan, eğitim, iletişim ve bilgilendirmeye ağırlık veren çözüm odaklı teftişlerdir.

Bu bakımdan, programlı teftişlerde noksanlık ve aykırılıklar tespit edilmesi halinde doğrudan idari para cezası uygulanması yerine; Bunların işverence giderileceğinin beyan edilmesi, Noksanlık ve aykırılıkların işverence uygun sürede giderilebileceğinin

müfettişçe takdir edilmesi, Durumlarında teftişe ara verilerek, noksanlık ve aykırılıkların giderilmesi için işverene süre verilmesini öngörmektedir.

Sosyal Tarafların Bilgilendirilmesi

Programlı teftişler, teftişlerin yürütüleceği sektörlerdeki işverenlerin, sendikaların, meslek odalarının, yerel yönetimlerin ve ilgili diğer sivil toplum kuruluşlarının ve hatta basın yayın kuruluşlarının katılımı ile düzenlenen toplantılarla duyurularak başlamaktadır.

Eğitim Faaliyetleri

Programlı teftiş sürecinde İş Müfettişleri tarafından işçilere ve işverenlere yönelik olarak eğitim ve bilgilendirme toplantıları düzenlenmektedir.

Kurumlararası İşbirliği

Teftiş programlarının uygulanmaya başlanmasından sonuçlanmasına kadar tüm aşamalarda sorunların tarafı olabilecek tüm kurum ve kuruluşlar ziyaret edilerek, onlarla sorunları ve çözüm önerilerini tartışma toplantıları düzenlenerek, işbirliği protokolleri yapılarak sorunların çözümüne tüm tarafların katkıda bulunması sağlanmaya çalışılmaktadır

Yayın Faaliyetleri

İşyerlerinde çalışan işçiler salt teftişler sırasında ya da düzenlenen eğitim toplantılarında değil, Kurul Başkanlığımızca hazırlanan ve işyerlerindeki riskleri ve alınması gereken önlemleri konu eden el kitapçıkları aracılığı ile de bilgilendirilmekte, söz konusu kitapçıklar eğitimler sırasında işçilere dağıtılmaktadır.

İŞ TEFTİŞ SİSTEMİNE GETİRİLEN YENİ YAKLAŞIM

İDARİ TEFTİŞ FAALİYETİ

Bakanın Emri veya Onayı Üzerine,

Bakanlık Merkez, Taşra ve Yurtdışı Teşkilatı İle Bağlı ve İlgili Kuruluşların,

Her Türlü Hesap, Faaliyet ve İşlemlerinin, İlgili Mevzuat Çerçevesinde Uygulanması İle Buralardaki Amir, Memur ve Diğer Görevlilerin Her Türlü Hal ve Hareketlerinin,

İncelenmesi, Teftişi, Soruşturulması ve Ön İncelemesi

İDARİ TEFTİŞ FAALİYETİ

Programlı İdari Teftiş

Bakanlık merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatı ile bağlı ve ilgili kuruluşların iş, işlem ve süreçlerinin mevzuata uygunluğu ile performans ve kaynakların etkin kullanımını sağlamak ve Bakanlık hizmetlerinin kalitesini artırmaya yardımcı olmak için çözüm ve öneriler geliştirmek amacıyla belirli zaman aralıklarıyla Genel Çalışma Planı çerçevesinde yapılır.

Düzenlenen Rapor :“Cevaplı Rapor”

İdari İnceleme

Bakan veya Başkan tarafından istenilen konular ile kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuatın uygulanmasında görülen noksanlık ve aksaklıklar, şikâyet ve ihbarlar üzerine yapılan çalışmalar sonucunda soruşturma açılmasına gerek görülmeyen durumlar hakkında idari inceleme yapılır.

Düzenlenen Rapor: “İdari İnceleme Raporu”

Ön İnceleme

4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkındaki Kanun kapsamına giren personelin, bu Kanun kapsamındaki eylem ve işlemleri hakkında ön inceleme yapılır.

Düzenlenen Rapor: “Ön İnceleme Raporu”

Soruşturma

Bakanlık merkez, taşra ve yurtdışı teşkilatı ile bağlı ve ilgili kuruluşların personeli ile ilgili diğer şahıslar hakkında, konusu yürürlükteki ceza mevzuatına göre suç teşkil edebilecek nitelikte olan veya personel mevzuatına göre disiplin suçu oluşturan eylem ve işlemlerle ilgili olarak soruşturma yapılır.

Düzenlenen Rapor: “Soruşturma Raporu”

İŞ TEFTİŞi VE İDARİ TEFTİŞ FAALİYETLERİ SONUCUNDA DÜZENLENEN RAPORLARIN İŞLEME KONULMASI

İş Teftişi Faaliyetleri Kapsamında Düzenlenen Raporlar, En Kısa Sürede Kurul Tarafından Mevzuata Uygunluk Yönünden İncelenir.

İl Müdürlüklerine ve/veya İlgili Birimlere Gereği Yapılmak Üzere Doğrudan Gönderilen İş Teftişi Raporlarında Belirtilen İşlemler Geciktirmeksizin Yerine Getirilir.

İdari Teftişler Sonucu Düzenlenen Raporlar, Başkanlık Tarafından İncelendikten Sonra Bakana Sunulur.

HİZMETİÇİ EĞİTİM FAALİYETLERİ

Kurulumuza Yeni Başlayan İş Müfettişi Yardımcıları İçin “Uyum”, “Aday Memurların Yetiştirilmesi’’ (Temel ve Hazırlayıcı Eğitim) ve “Yetiştirme” Eğitimleri,

İş Başmüfettişi, İş Müfettişi, İş Müfettişi Yardımcısı ve Büro Çalışanları İçinde “Mesleki Gelişim Eğitimleri Yürütülmektedir.

Ayrıca, Kurs, Seminer, Sempozyum, Konferans, Panel ve İnceleme Gezileri Türünden Her Türlü Hizmetiçi Eğitim Faaliyetleride Düzenlenmektedir.