İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YASASININ İŞ KAZALARI VE

MESLEK HASTALIKLARI YÖNÜNDEN TETKİKİ

Yrd Doç Dr Turhan ŞalvaMaltepe Üniversitesi Halk Sağlığı

Anabilim Dalı Başkanı

İSG

İSTANBUL SABİHA GÖKÇEN

İSG

İŞÇİ

SAĞLIK

GÜVENLİK

İŞ

KAZA

HASTALIK

İSG

İŞÇİ

SAĞLIK

GÜVENLİK

İŞ

KAZA

HASTALIK

6

3

3

1

6331

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

KANUNU

6331

KORUYUCU HEKİMLİK

KORUYUCU MÜHENDİSL

İK

KORUMA

KORUMA

1. Risk oluşmadan riskin önlenmesini içeren sistemin

kurulması

2. Risk oluştuktan sonra iş kazası veya meslek hastalığı sonucu çalışanın gelir

azalışı ve gider artışını tazmin eden sosyal güvenlik programı

ÜLKENİN

GELİŞMİŞLİK DÜZEYİ

DÜNYADA İSG

Dünyada 2003 yılı itibariyle 360,000 ölümlü iş kazası meydana gelmiş ve 2002 yılında 2 milyon civarında

kişi, işe bağlı hastalıklar sonucu hayatını kaybetmiştir.

Her gün 960,000’den fazla insanın iş kazası sonucu yaralandığı ve 5,330 çalışanın meslek hastalığı sonucu hayatını kaybettiği tahmin edilmektedir

(Hämäläinen vd., 2009:125).

DÜNYADA İSG

Dünya genelinde istihdam edilenlerin %18'i, iş kazaları nedeniyle işe en az 4 gün devamsızlık etmektedir. Afrika ve Güney Doğu Asya iş kazalarının toplam istihdama oranında başı çekmektedir. Afrika D bölgesinde istihdam edilenlerin

%196'sı iş kazası nedeniyle işe en az 4 gün devamsızlık etmektedir. Söz konusu oran Afrika E ve Güney Doğu

Asya içim sırasıyla %149 ve %147'dir. Bir başka anlatımla söz konusu bölgelerde, her çalışan yılda neredeyse ortalama 2 kez en az 4 gün işe devamsızlıkla sonuçlanan kaza geçirmektedir.

DÜNYADA İSG

İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin zayıf olduğu Bangladeş'te iş kazası nedeniyle ölümler Çin ve Hindistan'ın

üç katı kadardır (Radon vd., 2010:61). Kolombiya'da iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ekonomik olarak aktif nüfusun sadece üçte biri için geçerlilik arz etmektedir.

Tarım, madencilik ve inşaat gibi çoğu işkollarında çalışma koşullarının iyileştirilmesine ihtiyaç vardır (Canney,

2005:55).

DÜNYADA İSG

EU’da her yıl 5720 kişi iş kazaları nedeniyle hayatını kaybetmektedir.

Ayrıca 159500 işçi meslek hastalıkları nedeniyle ölmektedir.

EU’da her 3,5 dakikada bir kişi işle ilgili sebeplerden dolayı ölüyor.

DÜNYADA İSG

Dünyada her yıl 358.000 işçi ölümcül iş kazası geçirir.

337 milyon ölümcül olmayan iş kazası oluşur.

1.950.000 kişi işle ilgili hastalıklardan dolayı ölüyor.

TÜRKİYE’DE İSG

Ölümle sonuçlanan iş kazası sayısı 2008’de 865, 2009’da 1171, 2010’da 1444 iken ölümle sonuçlanan meslek

hastalığı sayısı sırasıyla 1 – 0 ve 10’dur.

TÜRKİYE’DE İSG

2010’da Ankara’da 2715 iş kazası, 192 meslek hastalığı olurken Bursa’da 7580 iş kazası, 4 meslek hastalığı, Adana’da

701 iş kazası, 0 meslek hastalığı, Bilecik’te 1070 iş kazası 1 meslek

hastalığı bildirilmiştir.

TÜRKİYE’DE İSG

2007 yılında 2.600.000 sigortalı bulunan İstanbul’da 10.197 iş kazası (binde 3,9) ve 23

meslek hastalığı (yüzbinde 0,9), 291.000 sigortalı bulunan Kocaeli’de 7532 iş kazası (binde 25,8) ve 16 meslek hastalığı (yüzbinde 5,5) bildirilmiştir.

Aynı yıl 70.000 sigortalı bulunan Zonguldak’ta 3794 iş kazası (binde 53,6) ve 996 meslek

hastalığı (yüzbinde 1406) bildirilmiştir.

İŞ KAZALARI

Dünya Türkiye

MESLEK HASTALIKLARI

Dünya

Türkiye

MESLEK HASTALIKLARI

Beklenen meslek hastalığı oranı binde 4-12 dir.

Türkiye’de yüzbinde 10-35 arasındadır.

Türkiye’de beklenen sayı 36.000-108.000’dir.

Türkiye’de saptanan vaka sayısı 500-1300’dür.

MESLEK HASTALIKLARI

Dünyada meslek hastalıklarının % 35’i kas iskelet sistemi hastalıklarıdır.

Türkiye’de meslek hastalığı bildirimleri içinde kas iskelet sistemi hastalıklarına pek

rastlanmamaktadır.

İŞ SAĞLIĞINDA GELİŞMİŞLİK

İŞ KAZALARI

MESLEK

HASTALIĞ

I TESB

İTİ

NE İŞ YAPIYORSUN?

İş tanımıÇalışma saatleriTehlike türleri

Son işiDiğer işleri

MaruziyetlerDiğer işçilerde hastalık oluşumu

İşten uzaklaşma durumunda hastalık ilişkisi

GÜRÜLTÜ VAR MI?

TOZ VAR MI?

………. VAR MI?

TEKRARLANAN SEBEP

FAKTÖRLER

Fiziksel ( gürültü, ısı, radyasyon, tozlar )Kimyasal ( solventler, pestisitler, ağır metaller )Biyolojik ( tbc, hepatitler, HIV )Ergonomik ( Tekrarlı hareketler )Psikolojik faktörler

NE YAPMALI?

AnamnezFizik muayene

Diagnostik testler( Akciğer filmi, SFT, Odio, Kan tetkikleri vb)

Ortam ölçümleriEğitimler

Kişisel koruyucu donanımRisk değerlendirmesi

6131 KAPSAMI GENİŞLETTİBu sayede kamu ve özel tüm çalışanlar İSG

hizmetlerinden yararlanacak. Meslek hastalığı ve iş kazaları konusundaki

farkındalık ve önlem alma bilinci artacak.

6131 CEZALARI CAYDIRICIİşyeri hekimi ve iş güvenliği

uzmanı çalıştırmama cezası 5000 TL/ay, işyeri hemşiresi

çalıştırmama cezası 2500 TL/ay

ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ

İŞYERİ HEMŞİRELİĞİ

RİSK YAKLAŞIMIYaptırmama cezası 3000 TL tekrarında

5000 TL

KURUMSAL HİZMET SUNUMU

SAĞLIK GÖZETİMİHer çalışan için 1000 TL

ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİHer çalışan için 1000 TL

ÇALIŞANLARIN GÖRÜŞLERİNİN

ALINMASIHer çalışan için 1000 TL

ÇALIŞANLARIN EĞİTİMLERİ

Her çalışan için 1000 TL

İSG ÇALIŞANLARIN, İŞVERENLERİN

VE ÜLKEMİZİN

SİGORTASIDIR.