Б Отгонтөгс МУИС‐ийн профессор эдийн засгийн...
TRANSCRIPT
![Page 1: Б Отгонтөгс МУИС‐ийн профессор эдийн засгийн ...upr-mongolia.mn/images/xupld/docs/201905/20190416_3.pdf · ёстой вэ байхёстойвэ:](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040311/5dd08635d6be591ccb61681a/html5/thumbnails/1.jpg)
• Б ОтгонтөгсБ. ОтгонтөгсМУИС‐ийн профессорпрофессор, эдийн засгийн
ЖДҮ ийн нийгэм эдийн
засгийн ухааны докторЖДҮ-ийн нийгэм, эдийн
засагт үзүүлж буй нөлөө түүнийг бууруулж
доктор
нөлөө, түүнийг бууруулж буй авлига
![Page 2: Б Отгонтөгс МУИС‐ийн профессор эдийн засгийн ...upr-mongolia.mn/images/xupld/docs/201905/20190416_3.pdf · ёстой вэ байхёстойвэ:](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040311/5dd08635d6be591ccb61681a/html5/thumbnails/2.jpg)
ДБ‐ны судалгаанд ЖДҮ нь хөгжиж буй улсуудын ажил эрхлэлтийн 40% ДНБ ний 60эрхлэлтийн 40%, ДНБ‐ний 60 хүртэлх хувийг дангаар бүрдүүлдэг байна.
СудалгааАзийн орнуудад 2007‐2012 онд 98% нь ЖДҮ, нийт ажиллах хүчний 66%, ДНБ‐ийнСудалгаа
дэлхийд, Мо о
ажиллах хүчний 66%, ДНБ ийн 385, нийт экспортын 30%бүрдүүлсэн байнаМ йМонголд Монголд нийт ажиллах хүчний 69.3%, нийт аж ахуйн 84.3% (УИХ, 2016)ЖДҮ хөгжүүлэх зээлд 2009‐2016 хооронд 754,5 тэрбум төг зарцуулсанзарцуулсан.
![Page 3: Б Отгонтөгс МУИС‐ийн профессор эдийн засгийн ...upr-mongolia.mn/images/xupld/docs/201905/20190416_3.pdf · ёстой вэ байхёстойвэ:](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040311/5dd08635d6be591ccb61681a/html5/thumbnails/3.jpg)
Тоо баримт:р• 2018 оны ҮСХ‐ны Бизнес регистрийн санд бүртгэлтэй 83,086 ААН.
• МБ УБ‐аас 1000, аймгуудаас 30‐50 буюу нийт 1850 ЖДҮ сонгосон.
• Судалгаа юу хэлж байна бидэнд?Судалгаа юу хэлж байна бидэнд?1‐10 ажиллагсадтай ЖДҮ ‐ 86%,Өөрсдийн ХО ажиллаж байгаа ‐ 98%, 1‐5 жил ажиллаж байгаа ‐ 30%11 жилээс дээш 10%Эхний жилдээ ажиллаж байгаа ‐ 44%,Гол салбарууд: үйлчилгээ 34%, худалдаа 37% үйлдвэрлэл 21%37%, үйлдвэрлэл 21%
![Page 4: Б Отгонтөгс МУИС‐ийн профессор эдийн засгийн ...upr-mongolia.mn/images/xupld/docs/201905/20190416_3.pdf · ёстой вэ байхёстойвэ:](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040311/5dd08635d6be591ccb61681a/html5/thumbnails/4.jpg)
46% ‐ 50‐499 сая төгрөгийн жилийн рборлуулалтын орлоготой,36% 10 49 сая төгрөгийн36% ‐ 10‐49 сая төгрөгийн,
12% ‐ 9.9 сая төгрөгөөс бага борлуулалтын орлоготой.Зөвхөн 5% нь гадаад зах зээлд бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ экспортолдог
Т б
бүтээгдэхүүн, үйлчилгээгээ экспортолдог.
Тоо баримт:
![Page 5: Б Отгонтөгс МУИС‐ийн профессор эдийн засгийн ...upr-mongolia.mn/images/xupld/docs/201905/20190416_3.pdf · ёстой вэ байхёстойвэ:](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040311/5dd08635d6be591ccb61681a/html5/thumbnails/5.jpg)
Жилийн борлуулалтын р ууорлого
• 500 саяас 1 тэрбум й й
р утөгрөгийн орлоготой ЖДҮ эрхлэгчид маш цөөн байна (нийт түүврийн 6%)түүврийн 6%)
• 61% нь санхүүгийн тайлан гаргадаг, 39% й• 39% нь тайлан гаргадаггүй (Үүнээс 35% нь тайлан гаргах шаардлагагүй, 4% ньшаардлагагүй, 4% нь тайлан гаргах бэрхшээлтэй гэж үзэж байна)
![Page 6: Б Отгонтөгс МУИС‐ийн профессор эдийн засгийн ...upr-mongolia.mn/images/xupld/docs/201905/20190416_3.pdf · ёстой вэ байхёстойвэ:](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040311/5dd08635d6be591ccb61681a/html5/thumbnails/6.jpg)
Тоо баримт:Тоо баримт:17% буюу 319 ЖДҮ борлуулалтын орлого сүүлийн нэг жил буурсаннэг жил буурсан,27% буюу 487 ЖДҮ орлого өссөн,56% буюу 918ЖДҮ орлогод өөрчлөлт гараагүй56% буюу 918 ЖДҮ орлогод өөрчлөлт гараагүй.Хэн хэн ашигтай ажиллав?Үйлдвэрлэлийн салбарын ЖДҮ 57% ньҮйлдвэрлэлийн салбарын ЖДҮ 57% нь,Үйлчилгээний салбарын ЖДҮ 54% нь ХАА ЖДҮ 50%,ХАА ЖДҮ 50%,Худалдааны ЖДҮ 44% нь ашигтай ажилласан байна
![Page 7: Б Отгонтөгс МУИС‐ийн профессор эдийн засгийн ...upr-mongolia.mn/images/xupld/docs/201905/20190416_3.pdf · ёстой вэ байхёстойвэ:](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040311/5dd08635d6be591ccb61681a/html5/thumbnails/7.jpg)
Зээл авч чадсан уу? 41% чадсанчадсан.• Нийт 1,864 ЖДҮ эрхлэгчдийн:, Д р д41% нь өнгөрсөн 1 жилд санхүүжилт авсан (үүний 76% нь банкны зээл, 12% нь буюу 91 (үү , у ул хөнгөлөлттэй зээл)54% нь өнгөрсөн 1 жилд санхүүжилт54% нь өнгөрсөн 1 жилд санхүүжилт аваагүй байна (үүнээс 70% нь өөрийн эх үүсвэрээр санхүүждэг, 249 ЖДҮ буюу 21% нь зээлийн нөхцөл хатуу байсан, үлдсэн 9% нь зээл авах нөхцөлийг хангаагүй тул аваагүй)5% нь мэдэхгүй гэж хариулжээ.
![Page 8: Б Отгонтөгс МУИС‐ийн профессор эдийн засгийн ...upr-mongolia.mn/images/xupld/docs/201905/20190416_3.pdf · ёстой вэ байхёстойвэ:](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040311/5dd08635d6be591ccb61681a/html5/thumbnails/8.jpg)
Авсан зээлээ төлж чадсан уу?Авсан зээлээ төлж чадсан уу? • Нийт 1,864 ЖДҮ эрхлэгчдийн:41% нь (764 ЖДҮ) өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэх болон бизнесээ өргөтгөх зорилгоор тодорхой хэмжээнийөргөтгөх зорилгоор тодорхой хэмжээний санхүүжилт авсан бол78% нь сүүлийн нэг жилийн хугацаанд зээлээ хугацаанд нь төлсөн,13% нь зээлээ хугацаанаас нь хэтрүүлэн төлж байсан гэсэн дүгнэлт гарсанбайсан гэсэн дүгнэлт гарсан.
• Дүгнэлт: Зээл авч чадсан бол 90% орчим нь зээлээ төлж чадаж байна.
![Page 9: Б Отгонтөгс МУИС‐ийн профессор эдийн засгийн ...upr-mongolia.mn/images/xupld/docs/201905/20190416_3.pdf · ёстой вэ байхёстойвэ:](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040311/5dd08635d6be591ccb61681a/html5/thumbnails/9.jpg)
ЖДҮ зээлийн эрэлт хэрэгцэээрэлт, хэрэгцээ49% (911 ЖДҮ) санхүүжилт зайлшгүй хэрэгцээтэй,
39% нь санхүүжилт авах шаардлагагүй гэж үзсэн,
3 хүртэлх жил үйл ажиллагаа эрхэлж буй ЖДҮ3 хүртэлх жил үйл ажиллагаа эрхэлж буй ЖДҮ эрхлэгчдэд 50 хүртэлх сая ₮ санхүүжилт шаардлагатай байна,
3‐аас дээш жил үйл ажиллагаа эрхэлж буй д ү р уЖДҮ эрхлэгчдэд 10‐500 сая ₮ санхүүжилт шаардлагатай байна.
44% буюу 391 ЖДҮ эрхлэгчдэд урт хугацааны у у р ур усанхүүжилт (5‐аас дээш жилийн) шаардлагатай байна.
Дүгнэлт: 10‐50 сая ₮ хэмжээтэй, дунджаар 4.8 жилийн хугацаатай урт хугацааны зээл хэрэгцээтэй байна.
![Page 10: Б Отгонтөгс МУИС‐ийн профессор эдийн засгийн ...upr-mongolia.mn/images/xupld/docs/201905/20190416_3.pdf · ёстой вэ байхёстойвэ:](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040311/5dd08635d6be591ccb61681a/html5/thumbnails/10.jpg)
• Төрийнб йбайгууллагынүйлчилгээгчирэгдэлгүйболгох;болгох;
• Татварын таатайорчингбүрдүүлэх;бүрдүүлэх;
• Авилгалыгбууруулахшаардлагатайшаардлагатайбайна
ЖДҮ эрхлэгч нар юу хүсэж байна?
гэж Монгол Бакнысудалгаа дүгнэсэнбайна. юу хүсэж байна?
![Page 11: Б Отгонтөгс МУИС‐ийн профессор эдийн засгийн ...upr-mongolia.mn/images/xupld/docs/201905/20190416_3.pdf · ёстой вэ байхёстойвэ:](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040311/5dd08635d6be591ccb61681a/html5/thumbnails/11.jpg)
Эдийн засгийн үндэслэлЭдийн засгийн үндэслэл• Яагаад ЖДҮ дэмжих ёстой вэ:
• Яагаад ЖДҮ дэмжихгүй байх ёстой вэ:ёстой вэ:
нийт ажиллах хүчний 69.3%,
байх ёстой вэ:бизнесийн, салбарын тэгш бус байдал үүсгэдэг,
нийт аж ахуйн 84.3% Өрхийн орлогын өсөлт
й
Ёс суртахууны гажуудал үүсгэдэг ж: 2011‐2015 оны хооронд олгосон 30
Орон нутгийн хөгжилӨрсөлдөөн, үйлдвэрлэлИнновац
р дорчим тэрбум ₮ зээл эргэн төлөгдөх эсэх нь тодорхойгүй байна.Инновац
Эерэг дам нөлөө ихтэй. ЖДҮ хөнгөлөлттэй зээл ББСБ руу очих магадлал өндөр.өндөр.
![Page 12: Б Отгонтөгс МУИС‐ийн профессор эдийн засгийн ...upr-mongolia.mn/images/xupld/docs/201905/20190416_3.pdf · ёстой вэ байхёстойвэ:](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040311/5dd08635d6be591ccb61681a/html5/thumbnails/12.jpg)
Яаж ЖДҮ дэмжих вэ?Яаж ЖДҮ дэмжих вэ?• Урт хугацаанд:Асуудал 100% авилгалтайАсуудал 100% авилгалтай холбоогүй, харин 100% макро эдийн засгийн өсөлттэй (inclusive)
б йхолбоотой.Макро эдийн засгийн зөв бодлого (мөнгөний татварын зээл(мөнгөний, татварын, зээлийн хүүгийн)Start‐ups, технологиБо овсро са барБоловсролын салбарын чанар, санхүүжилтЖДҮ & Том бизнес & ШУА их сургуулиудынШУА, их сургуулиудын хамтарсан ажил, төслүүд
![Page 13: Б Отгонтөгс МУИС‐ийн профессор эдийн засгийн ...upr-mongolia.mn/images/xupld/docs/201905/20190416_3.pdf · ёстой вэ байхёстойвэ:](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040311/5dd08635d6be591ccb61681a/html5/thumbnails/13.jpg)
![Page 14: Б Отгонтөгс МУИС‐ийн профессор эдийн засгийн ...upr-mongolia.mn/images/xupld/docs/201905/20190416_3.pdf · ёстой вэ байхёстойвэ:](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040311/5dd08635d6be591ccb61681a/html5/thumbnails/14.jpg)
• Судалгааны үр дүн: МонголдСудалгааны үр дүн: Монголд• ЖДҮХС-аас зээл авсан 22 улс төрчдөөс 4 нь эмэгтэй
(18.1%) .• Эмэгтэй улс төрчдийн авсан (2 8 тэрбум ₮), зээлийн хэмжээЭмэгтэй улс төрчдийн авсан (2.8 тэрбум ₮), зээлийн хэмжээ
6.7 дахин бага (18.7 тэрбум ₮).9%Over 1 billion
13.60%
22.70%
725-765 million
362-496 million
22.70%13.60%
362 496 million
267-305 million
13.60%4.50%114-190 million
Percent of men who took loans
14 /13
Б. Отгонтөгс (Ph.D) 2019 оны 3 сарМУИС: Эдийн засгийн тэнхим
Percent of women who took loans
![Page 15: Б Отгонтөгс МУИС‐ийн профессор эдийн засгийн ...upr-mongolia.mn/images/xupld/docs/201905/20190416_3.pdf · ёстой вэ байхёстойвэ:](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040311/5dd08635d6be591ccb61681a/html5/thumbnails/15.jpg)
Б !Баярлалаа!otgontugs@num edu [email protected]
Б. Отгонтөгс (Ph.D)
2019 ар
МУИС: Эдийн засгийн тэнхим