ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН МЕНЕЖМЕНТИЙН

ТУСГАЙ ЗӨВШӨӨРЛИЙН БОЛОН ҮЙЛ

АЖИЛЛАГААНЫ ЖУРАМ

Санхүүгийн зохицуулах хороо,

ҮЦГ-ын ахлах мэргэжилтэн А.Хэрлэнчимэг

("ҮНЭТ ЦААСНЫ ЗУУЧЛАЛ, ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ”-ын чиглэлээр мэргэжлийн

ажил үйлчилгээ явуулах эрх олгох болон Аттестатчилах сургалт)

Улаанбаатар хот

2017.11.15

АГУУЛГА

• Хууль, эрх зүйн зохицуулалт

• Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хууль

• Хөрөнгө оруулалтын сангийн тухай хууль

• Хөрөнгө оруулалтын менежментийн үйл

ажиллагаа

• Хөрөнгө оруулалтын

менежментийн компани /ХОМК/

• Тусгай зөвшөөрөл

• Үйл ажиллагааны онцлог

I. ХУУЛЬ, ЭРХ ЗҮЙН ЗОХИЦУУЛАЛТ

❑Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хууль

❑Хөрөнгө оруулалтын сангийн тухай хууль

❑Хөрөнгө оруулалтын менежментийн үйл ажиллагаа

ҮНЭТ ЦААСНЫ ЗАХ ЗАХ ЗЭЭЛИЙН

ТУХАЙ ХУУЛЬ

ҮНЭТ ЦААСНЫ ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ТУХАЙ ХУУЛЬ

I. ХУУЛЬ, ЭРХ ЗҮЙН ЗОХИЦУУЛАЛТ

• Үнэт цаасны зах зээл дээр мэргэжлийн хөрөнгө оруулалтын үйлажиллагаа эрхлэхтэй холбогдсон нийтлэг харилцааг энэ хуулиар, үйлажиллагааны онцлогтой холбогдсон бусад харилцааг тус тусын хуулиарзохицуулна. /Хуулийн 3.4./

Хуулийн үйлчлэх хүрээ /Хуулийн 3 дугаар зүйл/

• Хөрөнгө оруулалтын сангийн; /24.1.12/

• Хөрөнгө оруулалтын менежментийн; /24.1.13/

Зохицуулалтай үйл ажиллагаа /Хуулийн 24-р зүйл/

• Хөрөнгө оруулалтын сангийн хөрөнгийн удирдлагыг хөрөнгө итгэмжлэхгэрээний үндсэн дээр хөрөнгө оруулалтын менежментийн компани эрхлэхбөгөөд уг компани нь Хорооноос тусгай зөвшөөрөл авсан хуулийн этгээдбайна. /38.7/

• Хөрөнгө оруулалтын менежментийн компани нь үйлчилгээний зардлынтөлбөр, гүйцэтгэлийн урамшууллаас бусад төлбөр, хураамжийг сангийнхөрөнгөөс гаргахыг хориглоно. /38.8/

• Хөрөнгө оруулалтын менежментийн компанийн үйл ажиллагаа эрхлэхтусгай зөвшөөрөл олгох, сунгах, түдгэлзүүлэх, хүчингүй болгох болон бусадүйл ажиллагаатай холбоотой журмыг Хороо тогтооно. /38.9/

Хөрөнгө оруулалтын сангийн үйл ажиллагаа /Хуулийн 38-р зүйл/

I. ХУУЛЬ, ЭРХ ЗҮЙН ЗОХИЦУУЛАЛТ

“Мэргэжлийн хөрөнгө оруулалтын үйл ажиллагаа” гэж хөрөнгө оруулалтынбодлогын хүрээнд төвлөрүүлсэн хөрөнгөөр энэ хуулийн 4.1.19-д заасан банк буссанхүүгийн байгууллага, андеррайтер, дилерээс бусад этгээд мэргэжлийн түвшиндүр ашигтай хөрөнгө оруулалт хийх үйл ажиллагааг; /4.1.18/

“Мэргэжлийн хөрөнгө оруулалтын үйл ажиллагаа эрхлэгч” гэж мэргэжлийнхөрөнгө оруулалтын үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа хөрөнгө оруулалтын сан,тэтгэврийн сан, банк, банк бус санхүүгийн үйл ажиллагаа, даатгал, андеррайтер,дилерийн үйл ажиллагаа эрхлэх эрх бүхий этгээд зэрэг хууль болон Санхүүгийнзохицуулах хорооноос мэргэжлийн хөрөнгө оруулалтын үйл ажиллагаа эрхлэх эрхбүхий этгээд гэж үзсэн бусад этгээдийг; /4.1.19/

“Хөрөнгө оруулалтын сан” гэж хөрөнгө оруулалтын менежментийн компанийнудирдлагаар энэ хуулийн 4.1.18-д заасан үйл ажиллагааг эрхлэх зорилгоор нийтээс,эсхүл хаалттай хүрээнд төвлөрүүлсэн хөрөнгийн санг; /4.1.32/

“Хөрөнгө оруулалтын менежментийн компани” гэж хөрөнгө оруулалтын сантайбайгуулсан гэрээний дагуу түүний хөрөнгийн удирдлагыг хэрэгжүүлж байгаа тусгайзөвшөөрөл бүхий үнэт цаасны зах зээлийн зохицуулалттай хуулийн этгээд. /4.1.33/

Тодорхойлолт /Хуулийн 4 дүгээр

зүйл/

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН САНГИЙН

ТУХАЙ ХУУЛЬ

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН САНГИЙН ТУХАЙ ХУУЛЬ

I. ХУУЛЬ, ЭРХ ЗҮЙН ЗОХИЦУУЛАЛТ

• Төрөл, хэлбэр, удирдлага, зарчим БҮЛЭГ 2

• Үүсгэн байгуулах, үйл ажиллагаа, татан буулгах

БҮЛЭГ 3, 4, 5

• НББ, аудит, хөрөнгийн үнэлгээ, мэдээлэлБҮЛЭГ 6

• Хөрөнгө оруулалтын менежментийн компаниБҮЛЭГ 8

• Хөрөнгийн хадгалалт, бүртгэлБҮЛЭГ 9

• Төрийн зохицуулалтБҮЛЭГ 10

• Бусад (Хариуцлага)БҮЛЭГ 11

* Хорооны даргын 2014 оны 30 дугаар тушаал => 13 журам

Бүтэц, зохицуулах харилцаа, хамрах хүрээ

Хөрөнгө оруулалтын санд иргэн, хуулийн этгээд хөрөнгө оруулна.• Төрөл /Сангийн дүрмээр тодорхойлно/

➢Нээлттэй болон Хаалттай

• Хэлбэр:➢Хамтын болон Хувийн

• Хөрөнгө оруулалтын хэлбэр

➢Хамтын хөрөнгө оруулалтын санд

зөвхөн мөнгөн хэлбэр

➢Хувийн хөрөнгө оруулалтын санд

мөнгөн хэлбэр + бусад санхүүгийн

хэрэгслээр /дүрэмд заасан бол/• Зөвхөн хөрөнгө оруулалтын

менежментийн компани үүсгэн

байгуулна /14.1/• Үйл ажиллагаа эрхлэх хугацаа –

– 10 хүртэл жил

9

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН САНГИЙН ТУХАЙ ХУУЛЬ

Хөрөнгө оруулалтын хэрэгсэл /Хуулийн

26.1/

1. Засгийн газрын өрийн хэрэгсэл*

2. Нээлттэй хувьцаат компанийн хувьцаа*

3. Хаалттай хувьцаат компанийн болон

хязгаарлагдмал хариуцлагатай

компанийн хуьцаа

4. Зохицуулалттай зах зээлд нээлттэй

арилжаалагддаг компанийн өрийн

хэрэгсэл*

5. Зохицуулалттай зах зээлд нээлттэй

арилжаалагддаггүй компанийн өрийн

хэрэгсэл

6. Гадаад улсын Засгийн газраас гаргасан

үнэт цаас

7. Хөрөнгөөр баталгаажсан үнэт цаас*

8. Үүсмэл санхүүгийн хэрэгсэл

9. Гадаадын болон үндэсний валют

10.Алт болон бусад таваарын бүтээгдэхүүн

11.Үл хөдлөх эд хөрөнгө болон үл хөдлөх эд

хөрөнгийнг эзэмших эрх* Хамтын сангийн хувьд

Хувийн хөрөнгө оруулалтын сан – 12 актив

Хамтын хөрөнгө оруулалтын сан – 5 актив

10

Хөрөнгө оруулалтын

сан

Хувьцааны сан

Тогтмол орлоготой санхүүгийн

хэрэгсэлийн сан

Мөнгөний зах зээлийн сан

Тэнцвэрт сан Индексийн сан

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН САНГИЙН ТӨРӨЛ, ХЭЛБЭР

Хэлбэр

• Нээлттэй /нэгж эрхээ санд буцаан худалдах эрхтэй/

• Хаалттай /нэгж эрхээ санд буцаан худалдах эрхгүй/

• Хамтын /нийтэд/

• Хувийн /хаалттай хүрээнд/

Төрөл

❑Хөрөнгө төвлөрүүлэх, нийт төвлөрсөн хөрөнгийн удирдлага– ХОСТХ-ийн 8.2.-д:

• ХХОС-д зөвхөн мөнгөн хөрөнгөөр• Мэргэшсэн ХОС-ийн тухайд мөнгөн хөрөнгөөс гадна сангийн

дүрмээр зөвшөөрсөн тохиолдолд үнэт цаасны зохицуулалттайзах зээлд буюу үнэт цаасны арилжаа эрхлэх байгууллагынарилжаагаар нийтэд нээлттэй арилжаалагдах үнэт цаасаар.

❑Хөрөнгө оруулагчид сангийн өдөр тутмын ажилд оролцохгүй,хөрөнгийн удирдлагыг мэргэжлийн сангийн менежертдаалгадаг.

❑Хөрөнгө оруулагчид нийт төвлөрсөн хөрөнгөд өөрийннийлүүлсэн хөрөнгийн хэмжээгээр ашиг хүртэх.

❑Оролцогчдын хувь нийлүүлсэн хөрөнгө, түүний орлого, ашигнь багц бүрдүүлж хөрөнгө оруулалтыг тархаанбайршуулснаар эрсдэлийг багасгах.

❑Жижиг хувьцаа эзэмшигчдийг хамгаалах.❑Оролцогчид зах зээлийн эрсдэлээ бүрэн хүлээн ойлгодог.

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН САНГИЙН ТУХАЙ ХУУЛЬ

Хорооноос баталсан журам, дүрэм, зааврууд:

“Хөрөнгө оруулалтын менежментийн үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрлийнболон үйл ажиллагааны журам” (2014 оны 08-р тогтоол)

“Хамтын хөрөнгө оруулалтын санг үүсгэн байгуулах, хамтын хөрөнгө оруулалтынүйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөл олгох тухай журам” (2014 оны 175-ртогтоол)“Хувийн хөрөнгө оруулалтын санг үүсгэн байгуулах, үүсгэн байгуулах баримтбичгийг бүртгүүлэх тухай журам” (2014 оны 254-р тогтоол)

“Хамтын хөрөнгө оруулалтын сангийн үйл ажиллагаа, түүнд хяналт тавих журам”(2014 оны 435-р тогтоол)

“Хувийн хөрөнгө оруулалтын сангийн үйл ажиллагаа, түүнд хяналт тавих журам”(2014 оны 436-р тогтоол)

Хөрөнгө оруулалтын сангийн санхүүгийн тайлан бэлтгэх, нягтлан бодох бүртгэлхөтлөх, цэвэр хөрөнгийг үнэлэх заавар (СС/СЗХ хамтарсан 2015 оны 328/336тушаал)"Хөрөнгө оруулалтын сангийн нягтлан бодох бүртгэл хөтлөх, үйлчилгээ үзүүлэхмэргэшсэн нягтлан бодогчийг бүртгэх тухай журам" (2016 оны 198-р тогтоол)

"Хөрөнгө оруулалтын менежментийн компанийн мэргэжлийн үйл ажиллагааныболон ажилтны ѐс зүйн дүрэм“ (2016 оны 199-р тогтоол)

"Хамтын хөрөнгө оруулалтын сангийн активын бүрэлдэхүүн, зохистой харьцаанышалгуур үзүүлэлт тогтоох журам" (2016 оны 200-р тогтоол)

I. ХУУЛЬ, ЭРХ ЗҮЙН ЗОХИЦУУЛАЛТ

Хөрөнгө оруулалтын сангийн үйл ажиллагаатай холбоотой

журмууд:

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН МЕНЕЖМЕНТИЙН ҮЙЛ

АЖИЛЛАГАА ЭРХЛЭХ ТУСГАЙ ЗӨВШӨӨРЛИЙН БОЛОН

ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЖУРАМ

• Нэг. Нийтлэг үндэслэл;

• Хоёр. Хөрөнгө оруулалтын менежментийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээдэд тавигдах шаардлага;

• Гурав. Тусгай зөвшөөрөл хүссэн өргөдөл, хавсаргах баримт, материал;

• Дөрөв. Тусгай зөвшөөрөл хүссэн өргөдөл, бичиг баримтыг хүлээн авах, тусгай зөвшөөрөл олгох;

• Тав. Хөрөнгө оруулалтын менежментийн үйл ажиллагаа, гүйцэтгэх үүрэг;

• Зургаа. Хөрөнгө оруулалтын менежментийн үйлчилгээ үзүүлэх гэрээ;

• Долоо. Хөрөнгө оруулалтын менежментийн компанийн үйл ажиллагаанд хориглох зүйлс;

• Найм. Хөрөнгө оруулалтын сангийн хөрөнгийг хадгалах, зарцуулалтад тавих хяналт;

• Ес. Хариуцлага

• Журмын 1 дүгээр хавсралт /ТУСГАЙ ЗӨВШӨӨРӨЛ ХҮССЭН ӨРГӨДӨЛ/

ТУСГАЙ ЗӨВШӨӨРЛИЙН БОЛОН ҮЙЛ

АЖИЛЛАГААНЫ ЖУРАМ

Хөрөнгө

оруулалтын

менежментийн үйл

ажиллагаа эрхлэх

тусгай зөвшөөрлийн

болон үйл

ажиллагааны журам (Хорооны 2014 оны 08-р

тогтоол)

ТУСГАЙ ЗӨВШӨӨРӨ

Л

1. Хөрөнгө оруулалтын

менежментийн компани

/ХОМК/

2. Хөрөнгө оруулалтын

менежментийн үйл

ажиллагаа эрхлэх

этгээдэд тавигдах

шаардлагууд

3. Хөрөнгө оруулалтын

менежментийн үйл

ажиллагаа эрхлэх

тусгай зөвшөөрөл

олгох процесс

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН МЕНЕЖМЕНТИЙН КОМПАНИ

(ХОМК)

Хөрөнгө оруулалтын сангийн тухай хуулийн 6 дугаар зүйлд зааснаар хамтын болон хувийнхөрөнгө оруулалтын санг үүсгэн байгуулах

Хөрөнгө оруулалтын сангийн тухай хуулийн 14.1-т хөрөнгө оруулалтын санг зөвхөн хөрөнгө оруулалтын менежментийн үйл ажиллагаа эрхлэх тусгай зөвшөөрөлтэй этгээд үүсгэн байгуулна.

Хөрөнгө оруулалтын сангийн тухай хуулийн 44.1-т хөрөнгө оруулалтын менежментийн компанийн үндсэн үйл ажиллагаа нь хөрөнгө оруулалтын санг үүсгэн байгуулах, хөрөнгө оруулалтын санд хөрөнгө итгэмжлэн удирдах үйлчилгээг гэрээний үндсэн дээр үзүүлэх, түүнийг төлөөлөх ажиллагаа байна.

“Хөрөнгө оруулагчдаас хөрөнгийг татан

төвлөрүүлж, хөрөнгө оруулалтын тодорхой

зорилгын хүрээнд хөрөнгийг удирддаг этгээд”

ХОМК-нь Хөрөнгө оруулалтын сангийн тухай хуулинд заасан үйл

ажиллагааг зөвхөн дор дурдсан үйл ажиллагаатай хавсран эрхэлж

болно.

•ХОС-ийн хөрөнгийн итгэмжлэн удирдах

•Үнэт цаасыг итгэмжлэн удирдах

•Хувийн тэтгэврийн сангийн хөрөнгийг итгэмжлэн удирдах

•Даатгалын компанийн нөөц хөрөнгийг итгэмжлэн удирдах

* Хөрөнгө оруулалтын менежментийн үйл ажиллагаа эрхлэх этгээд нь бусад

төрлийн үйл ажиллагаа эрхлэхийг хориглоно

❑ Хуулийн дагуу үүсгэн байгуулагдсан хуулийн этгээдэд Хороо

ХОМҮАЭТЗ-ийг олгоно.

❑ КТХ-д заасан компанийн хэлбэртэй

❑ ХОС-г удирдах болон үнэт цаасыг итгэмжлэлээр удирдах үйл

ажиллагаанаас бусад төрлийн үйл ажиллагааг эрхэлдэггүй

❑ Үүсгэн байгуулагч болон ХЭ-ийн бүрэлдхүүнд кастодаин, гэрээт

үнэлгээчин болон аудитор байхгүй

❑ Оноосон нэрний ард Үнэт цаасны компани аль эсвэл ҮЦК гэсэн

товчилсон тэмдэглэгээний аль нэгийг тавина. /Ж нь: “Виртус ассет

менежмент ҮЦК” ХХК /

❑ Өөрийн салбар төлөөлөгчийн газрыг байгуулахдаа Хорооноос

зөвшөөрөл авна.

❑ /ХОМК нь ХК хэлбэртэйгээр үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа

тохиолдолд түүний нөлөө бүхий хувьцаа эзэмшигч нь Хорооны

зөвшөөрөрлгүйгээр хувьцаагаа худалдах, арилжих, барьцаалах

болон бусад хэлбэрээр шилжүүлхийг хориглоно/

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН МЕНЕЖМЕНТИЙН ҮЙЛ

АЖИЛЛАГАА ЭРХЛЭХ ЭТГЭЭДЭД ТАВИГДАХ

ШААРДЛАГА

ХОМК-ИЙН ТУЗ-Н ГИШҮҮДЭД ТАВИГДАХ ШААРДЛАГА

❑ Санхүүгийн зах зээл дээр 3-аас доошгүй жил ажилласан

тушрлагатай

❑ Банк болон СЗХ-ны зохицуулалтад хамаарах байгууллагуудын

удирдлагад ажилладаг үедээ зөрчлийн улмаас ТЗ-ийг хүчингүй

болгосноос хойш 3 жил өнгөрсөн байх

❑ Санхүү, үнэт цаасны зах зээлд ажиллах явцдаа зөрчил гарган

захиргааны хариуцлага хүлээснээс хойш нэг жил өнгөрсөн байх

❑ Хугацаа хэтэрсэн болон шүүхийн шийдвэрийн дагуу төлөх аливаа

өр, төлбөргүй байх

❑ Эдийн засаг, санхүүгийн эсрэг гэмт хэрэг үйлдэж, ял шийтгэл хүлээж

байгаагүй байх

❑ Менежментийн компани 3-аас доошгүй ТУЗ-ийн гишүүдтэй байх

бөгөөд олонхи нь хараат бус гишүүн байна.

ХОМК-ИЙН ТУЗ-ЫН ДАРГА, ГИШҮҮДЭЭС БУСАД

ГҮЙЦЭТГЭХ УДИРДЛАГА, ЭРХ БҮХИЙ АЛБАН

ТУШААЛТАНД ТАВИГДАХ ШААРДЛАГА

❑ Үнэт цаасны зах зээлийн зохицуулалттай этгээд болон банк,

даатгал, бусад санхүүгийн компанийн гүйцэтгэх удирдлага, бусад

эрх бүхий албан тушаал хавсран эрхэлдэггүй байх

❑ Гадаадын эсхүл дотоодын санхүүгийн зах зээлд 3-аас доошгүй жил

хөрөнгө оруулалтын шийдвэр гаргах түвшний албан тушаал эрхэлж

байсан

❑ CFA level 2 оос доошгүй байх, эсхүл санхүү, эдийн засгийн

чиглэлээр бакалавраас доошгүй зэрэгтэй байх, эсхүл даарахь

чиглэлээр 2-оос доошгүй кредит цагийн хичээлд суусан байх

- Тоон шинжилгээний арга

- Макро, микро эдийн засгийн онол, санхүүгийн тайлагнал

- Санхүүгийн тайлангийн дүн шинжилгээ, компанийн санхүү

- Хөрөнгө оруулалтын шинжилгээ, төслийн үнэлгээ, портфелийн

менежмент

- Үнэт цаасны зах зээл дээр хөрөнгө оруулалтын чиглэлээр ажиллах эрх

авсан байх

❑ Менежментийн компани нь ТУЗ-аас томилогдсон 3-аас доошгүй

гишүүнтэй хяналтын албатай байна.

❑ Гишүүдийн 1-ээс доошгүй нь аудитын үйл ажиллагаа явуулах эрх

авсан, энэ чиглэлээр 3-аас доошгүй жил ажилласан байна

❑ Менежментийн команийн хувь нийлүүлсэн хөрөнгийн доод хэмжээ

100 сая төгрөг байна

❑ Менежментийн компанийн удирдаж буй ХОС-ууд нь хууль болон

Хорооноос тогтоосон активийн бүтэц, бүрэлдхүүний шаардлагыг

хангасан байна

❑ Удирдаж байгаа ХОС-дынхаа цэвэр актив болон активийн цэвэр

өртгийг Хорооноос тогтоосон хугацаанд тодорхойлж байх.

❑ Хууль болон Хорооноос тогтоосон мэдээллийг нийтийн хүртээл

болгон хэвлэн нийтлэх, эрх бүхий этгээдийн шаардлагаар гаргаж

өгөх, мэдээллийг хугацаанд тогтсон арга хэлбэрээр мэдээлж байна.

❑ Удирдаж буй ХОС-аас цөөнгүй тооны эрх бүхий менежертэй, өөр

албан тушаалд хавсран ажилладгүй дотоод хяналтын ажилтантай

байна.

ХОМК-Д ТАВИГДАХ БУСАД ШААРДЛАГА

❑ Тусгай зөвшөөрөл хүссэн өргөдөл

❑ Нотариатаар баталгаажуулсан

гэрчилгээний хуулбар

❑ Менежментийн үйл ажиллагаа эрхлэх

талаар шийдвэр

❑ Компанийн дүрэм

❑ Оруулсан хөрөнгийн хууль ѐсны орлого

болох нотолгоо, үүсгэн байгуулагч нь

хуулийн

❑ Сүүлийн 3 жилийн аудитын байгууллагаар

баталгаажуулсан санхүүгийн тайлан

❑ Компанийн хувьцаа эзэмшигчдийн

талаарх мэдээлэл

❑ ТУЗ,гүйцэтгэх

удирдлага,менежер,мэргэжилтэний

дэлгэрэнгүй мэдээлэл

❑ Мэргэжлийн үнэмлэхний хуулбар

❑ ТУЗ-ийн үйл ажиллагааны журам

❑ Менежментийн компанийн дотоод

хяналтын журам

БҮРДҮҮЛЭХ БАРИМТ БИЧИГ

Тусгай зөвшөөрөл хүссэн

өргөдөл, бичиг баримтыг

хүлээн авч хянах, тусгай

зөвшөөрөл олгох, хугацаа:❑ Тусгай зөвшөөрөл хүссэн

өргөдлийн шийдвэрлэх хугацаа

➢ 30 хоног

ҮЙЛ АЖИЛЛАГА

А

1.Хөрөнгө оруулалтын

менежментийн

компанийн үйл

ажиллагаа, гүйцэтгэх

үүрэг

2.ХОМК-ийн үйл

ажиллагаанд хориглох

зүйлс

3.ХОМК ХОС-ын

гишүүдийн хурлыг

заавал зарлан

хуралдуулах нөхцөл

Иргэд/ААН-ийн

хуримтлалХОС

Хөрөнгийнзах зээл

Бодит эдийнзасаг

/алтернативхэлбэр/

Хөрөнгийг хариуцлагатай, мэргэжлийн түвшинд удирдах/менежментийн компани/

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН МЕНЕЖМЕНТИЙН

КОМПАНИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА, ГҮЙЦЭТГЭХ ҮҮРЭГ

Хөрөнгө оруулагч/Нэгж эрх эзэмшигч/

Хамтын ХОС/ТУЗ/

Арын алба/Front-Middle-Back Office/

ЗуучлагчХөрөнгө

оруулалтынзөвлөх

Сангийннягтлан бодогч

Кастодиан

Сангийн багц

Хөрөнгө оруулалтын менежментийн компани /ХОМК/

ХОС-нг үүсгэн байгуулмагц ХОМК-д бий болох чиг үүрэг

❑ ХОС-ийн хөрөнгийг кастодианд хадгалуулах

❑ Хорооноос тогтоосон мэдээллийг цаг тухай бүрт нь гаргаж өгөх

❑ ХОС-ын хэлбэрээс хамаарч холбогдох мэдээллийг нийтэд болон гишүүдэд мэдээлэх

❑ Хорооны зөвшөөрөлгүйгээр өөрийн хувь нийлүүлсэн хөрөнгийн хэмжээ, хувьцаа эзэмшигчдийн болон эрх бүхий албан тушаалтан, төлөөлөгчийн бүрэлдхүүнд өөрчлөлт оруулахгүй байх

❑ Хороонд бүртгэлтэй аудитын компанид аудитын дүгнэлт гаргуулах гэрээ байгуулах.

ХОМК Хөрөнгө оруулалтын санг

үүсгэн байгуулах

• ХОМК нь Хорооноос ХОМҮАЭТЗ

авснаар ХОС үүсгэн байгуулах эрхтэй

болно.

• ХОМК нь ХОС үүсгэн байгуулснаар

сангийн хөрөнгийг удирдах

хадгалуулах үүргийг хөрөнгө

итгэмлжлэн удирдах гэрээний үндсэн

дээр гүйцэтгэнэ.

• ХОМК нь удирдаж буй ХОС н

хөрөнгийг зөвхөн Кастодиан банкинд

хадгалуулна.

• ХОМК нь ХОС-нд холбогдох

үйлчилгээг үзүүлэхдээ тухайн сангийн

гишүүдийн эрх ашгийн төлөө,

сонрхлын зөрчилгүй, бие даасан,

хараат бус үйл ажиллагаа явуулах

үүрэгтэй.

ЖУРМЫН 5.5. ХОМК-ИЙН ЧИГ ҮҮРЭГ

❑ ХОС-гийн хөрөнгийг хүлээн авах, аливаа

хэлбэрээр бусдад шилжүүлэхэд тухай бүр,

хөрөнгө оруулалтын сангийн актив дахь

хөрөнгөд дахин үнэлгээг /NAV/ жилд

нэгээс доошгүй удаа хийнэ.

❑ ХОС-гийн НББ-ийг хөтлөх, түүний

хөрөнгөд үнэлгээ хийх этгээд нь тухайн

санд үйлчилгээ үзүүлж байгаа кастодиан,

аудитын компани, түүний ажилтан болон

тэдгээртэй нэгдмэл сонирхолтой этгээд

байхыг хориглоно. /Хуулийн 39.6/

❑ Тухайн ХОС-гийн НББ-ийг хөтөлж байгаа

этгээд уг үйлчилгээг үзүүлж байх

хугацаандаа болон уг үйлчилгээг үзүүлж

дууссанаас хойш таван жилийн хугацаанд

тухайн санд хөндлөнгийн аудит хийхийг

хориглоно. /Хуулийн 39.7/

❑ Үнэлгээчин, эсхүл үнэлгээ хийх эрх бүхий

хуулийн этгээд нь хөрөнгө оруулалтын

менежментийн компани, кастодиан болон

аудитын компани, түүний ажилтан болон

тэдгээртэй нэгдмэл сонирхолтой этгээд

байхыг хориглоно. /Хуулийн 41.5/

АНХААРАХ

АСУУДЛУУД❑ Хөрөнгө оруулалтын сангийн нягтлан

бодох бүртгэлийг хөрөнгө оруулалтын

менежментийн компани гүйцэтгэх бөгөөд

тус компани нь бүртгэлийг Хороонд

бүртгүүлсэн, Нягтлан бодох бүртгэлийн

тухай хуульд заасны дагуу эрх авсан

мэргэшсэн нягтлан бодогчоор

гэрээний үндсэн дээр гүйцэтгүүлж болно.

❑ Хамтын хөрөнгө оруулалтын сангийн

хөрөнгийн нягтлан бодох бүртгэлийг

хөтлөхөд:

– өдөр бүрийн арилжааны эцэст тогтсон цагт

сангийн цэвэр активын үнэлгээг* өөрийн

цахим хуудсаар мэдээлэх, уг мэдээллийг

Хороонд хүргэх;

– хөрөнгө оруулалтын сангийн цэвэр активын

үнэлгээний аргачлал, бүртгэлийн талаар

өөрийн цахим хуудсаар тодорхой мэдээлэх;

– арилжаалсан үнэт цаас, үнэт цаасаар

гэрчлэгдсэн эрхийг хэрэгжүүлэх талаар

кастодиантай гэрээ байгуулж, түүнд

тооцоолол нийтэд хүргэх мэдээллийн

талаар дэлгэрэнгүй тусгасан байх;

– Хорооноос тогтоосон бусад.

• ХОС-г үүсгэн байгуулах тухай бүрд Хороонд бүртгүүлнэ /Хуулийн 14.4/

• Хамтын хөрөнгө оруулалтын сангийн үйл ажиллагаа нь Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хуульд заасан зохицуулалттай үйл ажиллагаанд хамаарна. /Хуулийн 5.2/

• Хувийн хөрөнгө оруулалтын сангийн үйл ажиллагаа нь … хамаарахгүй. /Хуулийн 5.3/

• ХОС-г хоѐр буюу түүнээс дээш тооны хөрөнгө оруулалтын менежментийн компани хамтран үүсгэн байгуулж болно. /Хуулийн 14.2/

• Менежментийн компани нь Хорооны шалгуур, шаардлагыг хангавал 2 = < тооны хамтын ХОС-г үүсгэн байгуулж болно.

ХӨРӨНГӨ

ОРУУЛАЛТЫН

САНГ ҮҮСГЭН

БАЙГУУЛАХ

1. Үүсгэн байгуулах баримт бичгийг Хороонд бүртгүүлэх /30 хоног/

- үүсгэн байгуулах хурлыг зарлан хуралдуулах

- үүсгэн байгуулах шийдвэр гарган, сангийн дүрмийг батлах

- эрх бүхий албан тушаалтныг томилох

- УБЕГ

- хөрөнгө итгэмжлэн удирдах үйлчилгээний гэрээ

- хөрөнгө хадгалах үйлчилгээний гэрээ

3. Нэгж эрхийн танилцуулгыг боловсруулах, Хороонд бүртгүүлэх /15 хоног/

- танилцуулгыг нийтэд танилцуулах, нийтээс хөрөнгө төвлөрүүлэх

/Хороонд бүртгүүлсэнээс хойш 6 сарын дотор/

4. Тусгай зөвшөөрөл авах /15 хоног/, уг сангийн үйл ажиллагааг эхлүүлэх*

- УБЕГ /5 хоногийн дотор/ => үүсгэн байгуулагдсанд тооцно

* тусгай зөвшөөрөл олгох хүртэлх хугацаанд тухайн сангийн дансанд байршуулсан буюу сангийн нэгж

эрх худалдан авахаар төлсөн мөнгөн хөрөнгийг зарцуулах эрх тухайн сан болон хөрөнгө оруулалтын

менежментийн компанид нээгдэхгүй.

2. нэг сарын

хугацаанд

ҮҮСГЭН БАЙГУУЛАХ БАРИМТ БИЧГИЙГ ХОРООНД

БҮРТГҮҮЛЭХ

Хүсэлтэд заах мэдээлэл Хавсаргах бичиг баримт

❑сангийн төрөл

❑үүсгэн байгуулах ажиллагааг

гүйцэтгэх хугацаа

❑татан төвлөрүүлэхээр тооцсон

хөрөнгийн хэмжээ

❑менежментийн компанийн санд

оруулах хөрөнгийн хэмжээ

❑бусад

❑менежментийн үйл ажиллагаа

эрхлэх тусгай зөвшөөрлийн

хуулбар

❑үүсгэн байгуулах гэрээ, үүсгэн

байгуулах шийдвэр, дүрмийн

төсөл

❑багц журмын төсөл

❑хөрөнгө оруулалтын бодлогын

бичиг баримтын төсөл

❑хөрөнгө итгэмжлэн удирдах

үйлчилгээний гэрээний төсөл

❑хөрөнгө хадгалах үйлчилгээний

гэрээний төсөл

❑ТУЗ-ийн тохиромжтой этгээд

болох, ур чадвар, туршлагын

талаарх дэлгэрэнгүй тодохойлолт

➢ Хөрөнгө итгэмжлэн удирдах гэрээний хугацаа нь тухайн хөрөнгө

оруулалтын сангийн дүрэмд заасан сангийн үйл ажиллагаа эрхлэх

хугацаатай нэгэн адил байна.

➢ Хөрөнгө итгэмжлэн удирдах гэрээний загварыг Хороо батлана.

➢ Хөрөнгө итгэмжлэн удирдах гэрээний хуулбарыг сангийн нэгж эрхийн

танилцуулгад хавсаргана.

➢ Хөрөнгө итгэмжлэн удирдах гэрээний үндсэн дээр ХОМК түүний ажилтан

дараах үүргийг хүлээн ажиллана.

– Хөрөнгө оруулагчийн эрх, хууль ѐсны ашиг сонирхолд нийцүүлэн хөрөнгийн

удирдлагыг хэрэгжүүлэх

– ХОС-ийн хөрөнгийн багцтай холбоотой санхүүгийн тайлан, НЯБОБҮ-ийг хууль

болон Хорооноос тогтоосон журамд нийцүүлэн өөрийн хөрөнгийн бүртгэлээс

тусад нь хөтлөх

– Хөрөнгө оруулагчид шаардлагатай тайлан мэдээг гаргаж өгөх

– Үнэт цаасны төлбөрийг зохих журмын дагуу шилжүүлэх

– Хөрөнгө оруулагчийн эрх, хууль ѐсны ашиг сонирхлыг хамгаалах зорилгоор

Хорооноос өгсөн үүрэг, даалгаврыг биелүүлэх

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН МЕНЕЖМЕНТИЙН

ҮЙЛЧИЛГЭЭ ҮЗҮҮЛЭХ ГЭРЭЭНИЙ ОНЦЛОГ, АГУУЛГА

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН САНГИЙН ХӨРӨНГИЙГ

ХАДГАЛАХ, ЗАРЦУУЛАЛТАД ТАВИХ ХЯНАЛТ

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН САНГИЙН ГИШҮҮДИЙН

БҮРТГЭЛ БОЛОН НЭГЖ ЭРХ ЭЗЭМШИГЧДИЙН ХУРАЛ

❑ Хөрөнгө оруулалтын сангийн гишүүдийн бүртгэлийг хөрөнгө

оруулалтын менежментийн компани сангийн нэгж эрхийн тухайлсан

бүртгэлд үндэслэн хөтлөнө.

❑ Хөрөнгө оруулалтын сангийн нэгж эрхийн тухайлсан бүртгэлийг тухайн

санд үйлчилгээ үзүүлж байгаа кастодиан хөтөлнө. нэгж эрх эзэмшигч нь

өөрийн өмчлөл дэх нэгжийн тухайд номиналь эзэмшигч томилсон

тохиолдолд гишүүний бүртгэлд давхар тусгана.

❑ Хөрөнгө оруулалтын сангийн эрх барих дээд байгууллага нь сангийн

нэгж эрх эзэмшигч сангийн гишүүдийн хурал байх бөгөөд гишүүдийн

бүрэн эрхийг компанийн хуульд нийцүүлэн баталсан хөрөнгө

оруулалтын сангийн дүрмээр тодорхойлно.

❑ Хамтын хөрөнгө оруулалтын сан нь ТУЗ-ийн гишүүнтэй байх бөгөөд

Хувийн хөрөнгө оруулалтын сан нь ТУЗ-гүй байж болно.

❑ Хөрөнгө оруулалтын компани, кастодиан татан буугдах, дампуурах

нөхцөл байдал бий болсны улмаас шинээр хөрөнгө оруулалтын

менежментийн компанид хөрөнгө итгэмжлэн удирдах эрхийг

шилжүүлэх, шинээр кастодиантай гэрээ байгуулах нөхцөл үүссэн

тохиолдолд,

ХОМК ХОС-ЫН ГИШҮҮДИЙН ХУРЛЫГ ЗААВАЛ

ЗАРЛАН ХУРАЛДУУЛАХ НӨХЦӨЛ

ХОМК-нь дараах тохиолдолд

ХОС-ийн гишүүдийн хурлыг

заавал зарлан хуралдуулах

үүрэгтэй❑ ХОС-ын үйл ажиллагааны явцад

хөрөнгө оруулалтын сангийн цэвэр

активын хэмжээ нь дараалсан 10

хоногийн туршид тухайн сан үйл

ажиллагаа эхлүүлсэн өдрийн

хэмжээнээс 40%, эсхүл түүнээс илүү

хэмжээгээр буурах

❑ Кастодиан, ХОМК татан буугдах,

дампуурах нөхцөл байдал бий

болсон

❑ ХОС-ийн бусдын өмнө хүлээсэн

төлбөрийн үүрэг нь тухайн сангийн

цэвэр активыг энэ хуулийн 26.5-д

заасан хэмжээнээс бууруулсан

• ХОС-ийн гаргасан нэгж эрхийг зөвхөн кастодиан бүртгэж, хадгалах

бөгөөд ХОС-ийн мөнгөн хөрөнгө болон сангийн актив дахь хөрөнгө

оруулалтын хэрэгслийг кастодианд тухайн сангийн нэр дээр нээсэн

дансанд байршуулна.

• Нэг ХОС-ийн гаргасан нэгж эрхийг бүртгэх, хадгалах үйл ажиллагааг

нэг л кастодиан хийж гүйцэтгэнэ

• ХОС-ийн эзэмшилд байгаа үнэт цаасыг кастодианы үйл ажиллагаа

эрхлэх этгээд түүний нэр дээр тусдаа дансанд бүртгэнэ

• ХОМК-ийн зүгээс ХОС-д үзүүлж байгаа үйлчилгээ нь гэрээгээр

хүлээсэн үүргээ бүрэн гүйцэт биелүүлж байгаа эсэхэд кастодиан нь

хяналт тавина, уг хяналтыг хэрэгжүүлээгүй тохиолдолд сангийн өмнө

ХОМК-н хамт хариуцлага хүлээнэ

• ХОМК сангийн хөрөнгийг шилжүүлэх, аливаа бусад хэлбэрээр захиран

зарцуулах нь хууль тогтоомж холбогдох бусад баримт, гэрээг зөрчиж

байгаа тохиолдолд кастодиан сангийн хөрөнгийг захиран зарцуулах

зөвшөөрөл олгохыг хориглох эрхтэй, уг хяналтыг хэрэгжүүлээгүй

тохиолдолд сангийн өмнө ХОМК-н хамт хариуцлага хүлээнэ

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН САНГИЙН ХӨРӨНГИЙГ

ХАДГАЛАХ, ЗАРЦУУЛАЛТАД ТАВИХ ХЯНАЛТ

▪ Хөрөнгө оруулалтын сангийн хөрөнгийг барьцаалж зээл авах,

бусдад зээл олгох, зээлийн баталгаа гаргах, өр төлбөр барьцаа

төлөх

▪ Сангийн хөрөнгөөр хувийн хөрөнгө оруулалтын сангийн нэгж эрхийг

авах

▪ 2-оос дээш хөрөнгө оруулалтын санг удирддаг бол нэг сангийн

хөрөнгөөр нөгөөд хөрөнгө оруулалт хийх

▪ Өөрөө удирдаж байгаа сангийн нэгж эрхийг худалдан авах

▪ Хөрөнгө удирдах үйл ажиллагаанаас бусад төрлийн үйл ажиллагааг

эрхлэх

▪ Сангийн хөрөнгийг өөртөө ямар нэгэн хэлбэрээр шилжүүлж авах

▪ Хорооноос тогтоосон хэм хэмжээ, шалгуур үзүүлэлт зөрчигдөхөд

хүргэх хэлцэл хийх

▪ Сангийн хөрөнгөөр хөрөнгө оруулалтын бодлогод заасан

хэмжээнээс илүү хэмжээний санхүүгийн хэрэгсэлд хөрөнгө

оруулалт хийх

▪ Хөрөнгө итгэмжлэн удирдах гэрээгээр хүлээсэн үүргийг гуравдагч

ХОМК-ИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД ХОРИГЛОХ ЗҮЙЛС

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН САНГИЙН ОНЦЛОГ

❖Хөрөнгө оруулалтын сан гэдэг нь хөрөнгө оруулагчид нэгдсэн

байдлаар хөрөнгөө төвлөрүүлж ашиг олох зорилго бүхий

хөрөнгө оруулалтын нэг арга хэрэгсэл юм.

Хөрөнгө оруулагч бүр тухайн санд оруулсан хөрөнгийнхөө хэмжээгээр хувь эзэмших

Мэргэшсэн хөрөнгө оруулалтын удирдлагын багаар удирдуулах

Эдийн засгийн өгөөж буюу хөрөнгө оруулалтын зардал буурах

Олон төрлийн санхүүгийн хэрэгсэлд хөрөнгө оруулах буюу эрсдэлийг тараан байршуулах

Татварын орчин

(Нэр томъёолол)

UNIT TRUST/ MUTUAL FUND

COLLECTIVE INVESTMENT SCHEME /CIS/

SICAV /Люкембург,

Франц/ПИФ /ОХУ/

FONDOS DE INVERSION /Испани/

REKSDANA /Индонез/

ХАМТЫН ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН САНГУУД

Хуулийн этгээдЗуучлагч хөрөнгө

оруулагчУрт хугацааны

хөрөнгө оруулалт

Өндөр ур чадвартай

мэргэжлийн баг

удирддаг

ИНСТИТУЦИОНАЛ БУЮУ МЭРГЭЖЛИЙН

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАГЧДЫН

ТӨРӨЛ:

• Тэтгэврийн сан /pension fund/

• Хөрөнгө оруулалтын сан /investment fund/

• Хэджи сан /hedge fund/

• Хөрөнгө оруулалтын банк /investment bank/

• Баялгийн сан /sovereigns wealth fund/

• Хувь хүн /high-net investor/

ИНСТИТУЦИОНАЛЬ БУЮУ МЭРГЭЖЛИЙН

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАГЧИЙН АЧ

ХОЛБОГДОЛ

• Компанийн бодлого, шийдвэрт нөлөөлөх, засаглалыг сайжруулах

• Зах зээлд мэргэжлийн өндөр ур чадварын үүднээс оролцон, зах зээлийн томоохон чиг хандлагыг тодорхойлогч болдог

• Нийт зах зээлийн эргэлт, хөрвөх чадварыг дээшлүүлэх

• Хувийн хөрөнгө оруулагчдын зах зээл дэх оролцоог нэмэгдүүлдэг

• Хөгжингүй орнуудын хуримтлагдсан хөрөнгийг хөгжиж буй оронд хөрөнгө оруулах

Хөрөнгө оруулагчид

Хөрөнгө оруулалтын сан Хөрөнгө оруулалтын багц

Ашиг/Өгөөж

ХОМК /Сангийн менежер/

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН САНГИЙН ЕРӨНХИЙ СХЕМ

• Хамтын ХОС-ийн бусдаас татан төвлөрүүлэх хөрөнгийн

доод хэмжээ 1 тэрбум төгрөг

• ТУЗ нь 5=< гишүүнтэй, 1/3 =< хараат бус

Шаардлага:

• Хууль, дүрэм, журмыг дагаж мөрдөх, үйл ажиллагаагаа

хуулийн хүрээнд явуулах

• хөрөнгө оруулалтын бодлогын бичиг баримт, дүрэм, нэгж

эрхийн танилцуулгад заасан хязгаарын хүрээнд үйл

ажиллагаагаа явуулах

• хөрөнгө оруулагчдын эрх ашгийг хүндэтгэн тэргүүн

ээлжинд ханган ажиллах

Мэргэшсэн судалгаа шинжилгээнд үндэслэн зах зээлийн жишиг өгөөжөөс /benchmark/ илүү ашиг хүртэхээр сангийн хөрөнгийг хөрөнгө оруулалтын бодлогын дагуу идэвхтэй удирдах үйл ажиллагаа

Үйл ажиллагааны зардал, арилжааны шимтгэл өндөр

Зах зээлийн жишиг өгөөжөөс өндөр өгөөж хүртэх боломжтой

Актив удирдлаг

а Зах зээлийн индексийг /S&P 500, DJIA, MSE TOP-20/ дагах буюу тухайн индекст багтсан үнэт цаасанд тэнцүү хувь хэмжээгээр хөрөнгө оруулах үйл ажиллагаа

Үр ашигт зах зээлийн таамаглал /Efficient market hypothesis/

Эрсдэлийн тараан байршуулалт

Үйл ажиллагааны зардал, арилжааны шимтгэл бага

Зах зээлийн жишиг өгөөжөөс өндөр өгөөж хүртэх боломжгүй

Пассив удирдлаг

а

БАГЦЫН УДИРДЛАГА /PORTFOLIO MANAGEMENT/

Хөрөнгө оруулалтын зөвлөх /Investment

adviser/ - Хөрөнгө оруулалтын зөвлөгөө

өгөх, хөрөнгө оруулалт санал болгох /санг

үүсгэн байгуулагч байж болно/

Сангийн менежер /Fund manager/ -

Сангийн өдөр тутмын үйл ажиллагааг

эрхлэх, сангийн нэгж эрхийг гаргах,

худалдаж авах /санг үүсгэн байгуулагч байж

болно/

Сангийн удирдлага, зохицуулалт /Fund

administrator/ - Сангийн цэвэр активын

үнэлгээ хийх, нягтлан бодох бүртгэлийг

хөтлөх

Хөрөнгө

оруулалтын сан

/Fund/

Хөрөнгө оруулагч Хөрөнгө оруулагч Хөрөнгө оруулагч

Бүртгэгч /Registrar/ - Нэгж

эрх эзэмшигчдийн бүртгэлийг

хөтлөх

Траст, кастодиан /Trustee,

custodian/ - сангийн үйл

ажиллагаанд хяналт тавих,

сангийн хөрөнгийг хадгалах

САНГИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД ОРОЛЦОГЧИД

Үнэт цаасны зах зээл үр ашигтай буюу хувьцааны үнэ нь үнэд нөлөөлж болохбүхий л мэдээллийг тусгасан байдаг учраас зах зээлийн өгөөжөөс илүү өгөөжбайнга хүртэх боломжгүй гэж үздэг хөрөнгө оруулалтын онол. /Eugene Fama -1960/

Хөрөнгө оруулалтын хамгийн оновчтой сонголт нь индексийн санд хөрөнгө

оруулах буюу пассив удирдлага юм.

Их сургууль, эрдэм шинжилгээний

хүрээлэнгийн судлаачид

Волл стрийт /Wall street/, банк,

даатгалын компаниудVS

ҮР АШИГТ ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ТААМАГЛАЛ /EMH/