رد ﯽﻣدﺮﻣ يﺮﯾﺬﭘ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻞﯿﻠﺤﺗ...

شهريي نوسازي و بهسازي بافت فرسوده مردمی درپذیري تحلیل مشارکت و بررسی شهرتایباد) (نمونه موردي:

محمد سلمانی مقدم استادیار گروه جغرافیاي دانشکده جغرافیا و علوم محیطی ، دانشگاه حکیم سبزواري

[email protected]

سیده فاطمه علوي ریزي شهري دانشگاه حکیم سبزواري،دانشجوي کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه

حامد گنابادي دانشگاه حکیم سبزواري،جغرافیا و برنامه ریزي شهري دانشجوي کارشناسی ارشد

چکیده چاره پدیده این براي چنانچه و است شده شناسایی کشور در شهري يفرسوده بافت هکتار هزار 60 از بیش تاکنون رضوي خراسان استان شهرهاي از یکی د،تایبا شهر. شد خواهد بیشتر آینده در هابافت این وسعت میزان نشود اندیشی

مساحت از درصد7/12 که است هکتار 1/162 تایباد شهر در فرسوده بافت مساحت. است روه روب مشکل این با نیز تحقق راستاي در مردم پذیريمشارکت تحلیل و بررسی پژوهش این انجام از هدف. دهدمی اختصاص خود به را شهر

از استفادهبا مطالعه این انجام براي. باشدمی مذکور شهر يفرسوده بافت نوسازي و زيبهسا در آنان توانمندسازي 115 میان از هاپرسشنامه. است شده پرداخته نیاز مورد هايداده آوريجمع به مصاحبه و پرسشنامه تکمیل و طراحی Excelو Spssافزارهاي طالعات از نرمها و اهمچنین جهت تحلیل داده . اندشده تکمیل هابافت این در ساکن خانوار

اجتماعی ساکنین از قبیل درآمد، -دهد بین وضعیت اقتصاديایم. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میاستفاده کردهها در ي سکونت در محل و نوع مالکیت واحد مسکونی با میزان مشارکت پذیري آناشتغال، سطح سواد، سابقهي معناداري وجود دارد. و همچنین قوانین نوسازي و بهسازي و تصمیمات مدیریت ابطهنوسازي و بهسازي بافت ر

شهري نقش قابل توجهی در مشارکت مردم در فرآیند نوسازي و بهسازي بافت فرسوده ندارد.

ــانواژ ــاد :کلیـــدي گـ ــهر تایبـ ــوده، شـ ــارکت مردمـــی، بافـــت فرسـ ــازي، مشـ ــازي و نوسـ بهسـ

23/9/1394 تاریخ دریافت: 2/12/1394 :پذیرشتاریخ

1395تابستان،28،شمارههشتمانداز زاگرس،دوره / فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزي شهري چشم 130

مقدمه

کهاي گونهه ب وجود آورده است .ه ب را زیادي مشکالت شهرها، شتابان و رویهبی اخیر رشد هايدهه در شهري زندگی گاهی و داده قرار خود تأثیر تحت را شهرنشینی هايجنبه تمامی هانارسایی و مشکالت این رآغازس خود هشهرهاست کدر فرسوده هايبافت وجود مشکالت این از یکی. است کرده مختل را

امنیتی و زیست محیطی فیزیکی، -کالبدي اجتماعی، -اقتصادي و مسائلبوده شهري مشکالت از بسیاري). 218: 1391ملکی، و زادهابراهیم( ستشده ا از شهرها در بسیاري ناپایداريایجاد کرده که منجر به را

شکل به و گشته جدا آن حیات تکاملی چرخه از که هستند شهر از هاییبخش عمده طور به فرسوده، بافت و قدرت ها،بافت این درون سازمتحول نیروهاي که جاآن از. انددرآمده هانارسایی و مشکالت کانون

در پیش را گراواپس حرکتی لذا نبوده، دارا شهر را هايبخش سایر با خود کردن همگام براي الزم سرعت فرسوده ). بافت40: 1388طهرانی، و ضرابی(گردند می شهر دور پویاي روز از گردونه به روز و گرفته

عدم کالبدي، فرسودگی دلیل به که شودمی اطالق شهرها قانونی محدوده از هاییعرصه به شهري بوده پذیرآسیب شهري هايزیرساخت و شهري خدمات تأسیسات، سواره، دسترسی از مناسب برخورداري

هاآن مالکین و ساکنین فقر دلیل به هابافت این. برخوردارند ازلین اقتصادي و محیطی مکانی، ارزش از و ندارند آن در گذاريسرمایه جهت ايانگیزه گذارانسرمایه نیز و نداشته را خودي به خود نوسازي امکان

فضاي به مربوط مسائل ترینمهم از یکی دیگر فرسودگی عبارت به ).80:1391دیگران، و مقدمصادقی( از جلوگیري براي. شودمی آن قوارگیبی و تناسب عدم تعادل، عدم سازمانی،بی باعث که است شهري

آمیز موفقیت هاطرحاین بیشتر که اندشده اجرا مختلفی هايطرح قدیمی هايبافت و احیاي فرسودگی مشارکت .است بوده شهري هايطرح در هابافت این ساکنین مشارکت عدم آن اصلی علت اند،نبوده

خدمات، هزینه کاهش اقتصادي، منابع از بخشی تأمین در تواندمی مختلف هايبخش در شهروندان سوي به هزینه تخصیص ،)محله مقیاس در( شهري هايتنش و هاآسیب کاهش اجتماعی، انسجام افزایش در تسکون از شهروندان خاطر تعلق و رضایت افزایش و زیربنایی هايپروژه و اجتماعی هاياولویت

بسیار شهري، هايبرنامه و هاطرح در مردمی مشارکت). 19: 1390، پوراسماعیل(باشد مؤثر خود محله شناخت آن اصلی موضوع که فرسوده و قدیمی هايبافت خصوص در موضوع این و است توجه قابل

است، آن به انساکن تعلق و احساس در بافت زندگی ادامه براي ریزيبرنامه منظور به ساکنان نیازهاي اجراي شهري، مدیریت جدید پارادایم در .است برخوردار باالتري اهمیت از منفرد هايپروژه به نسبت توجه با توسعه، جدید ادبیات در در واقع. است یافته خاصی جایگاه شهري مشارکت و توسعه هايپروژه

تخصصی اصطالح .شود می یاد امعههر ج واقعی ثروت عنوان به مردم از در توسعه، مردم نقش اهمیت به انجام مردم توسط باید اساساً شهري نوسازي .است مردم مشارکتی نقش بر ناظر باال، به از پایین توسعه

شهرتایباد) (نمونه موردي:شهريي نوسازي و بهسازي بافت فرسوده مردمی درپذیري تحلیل مشارکت و بررسی

توسط محل ساماندهی یعنی .باشند دهندهسازمان و ریزبرنامه کننده، هدایت باید متولی هايودستگاه شود هايارگان امروزه ).99: 1390ن، دیگرا و احدنژاد(باشد می گر مداخله هايسازمان هدایت با ساکنان و حضور که اندشده واقف موضوع این به همگی ها،طرح مجریان و گیرندهتصمیم مقامات دولتی،

هاطرح پذیريتحقق در را اصلی نقش تاریخی، و فرسوده هايبافت ویژه به شهر امور در مردم مشارکت). ایده اصلی این پژوهش آن است تا به بررسی بافت فرسوده 39: 1388طهرانی، و ضرابی(نماید می ایفا

شهر تایباد پرداخته و زمینه مشارکت مردمی را در نوسازي و بهسازي این شهر بررسی نموده و معیارهاي الزم را براي افزایش مشارکت مردم، بدست آورد.

تحقیق يپیشینه شهردار هوسمان جی.بارون فعالیت با جنبش این. دارد سابقه سال150 از بیش شهري مراکز احیاي جنبش با) 1965-1887( لوکوربوزیه طرح و با شد شروع 1850 شهردردهه مرکز این نوسازي براي پاریس وقت

بناهاي جایگزینی از طریق پاریس قدیمی بخش فداکردن خواهان که 1920 در دهه شهر درخشان عنواناز شهرها هايدگرگونی درایران، ).162: 1387رهنما، (شد جدیدي مرحله وارد اجرا رغمعلی بود، عظیم و اجتماعی و تولیدي مناسبات در اساسی تغییرات ایجاد با صنعتی انقالب .شد آغاز اول پهلوي دوران

قدیمی هايبافت به توجهات نخستین. بود هادگرگونی این اساس دوم، جهانی جنگ از پس هايبازسازي در آن که گرفت، شکل تاریخی شهرهاي و بناها مرمت گردهمایی در نخستین 1350سال در شوردر ک

: 1389تودار، ملکی( شد مطرح کشور توسعه در مؤثر عامل عنوان به بناها و شهرها و مرمت حفاظت مسئله جمله آن از که است شده انجام مهمی هايپژوهش جهان و ایران در شهرها فرسوده بافت ). درخصوص5

:کرد اشاره زیر موارد به توانمی يانگیزه بالتیمور، يتجربه در آمریکا، شهري نوسازي "با عنوان دراثري میدلتون مایکل 1987 سال در

اجراي و طراحی در مردمی مشارکت نوسازي، جهت خصوصی بخش به توجه ،"شهري نوسازي اقتصادي هايبافت تاریخی هايمجموعه حفظ دنیا، از سراسر گردجهان و جذب گردشگري و رونق توسعه ها،پروژه

ذکر را شهري هايبافت و بهسازي امر نوسازي در هابرنامه زمانی تداوم و پیوستگی درك اهمیت قدیمی، با پژوهشی در آمریکا در ایران المللیبین دانشگاه ایرانی استاد ربیع علیرضا 2003 سال در. است کرده

،"شهري قدیم هايبافت در مدرنیسم و سنت تلفیق براي جایگزین رویکرد اي،محله يتوانمندساز " عنوان ایران قدیمی هايمحله سنتی هايبافت اعدام حکم عنوان به را تفصیلی و جامع هايطرح ضوابط و احکام

" ارزش با اثر در فالمکی منصور محمد 1356 سال ). در7: 1390وند، سهیلی و اکبرپور(است برشمرده سازيباززنده در سیر تکاملی ها،ها و شخصیتنظریه بررسی ضمن "تاریخی شهرهاي و بناها سازيباززنده


و پیوند معماري در بخش فرسوده، بناهاي بررسی روش سازي،باززنده متداول هايروش تاریخی، بناهايو فرسودگی عوامل سکونی،مراکز م رشد و توسعه مراحل زیستی، فضاهاي تا کالبدي فضاهاي از با محیط، تغییر و تاریخی شهري هايبافت شناخت شهري، هايبافت تا منفرد بناهاي از تاریخی، شهرهاي تخریب در رهنما محمدرحیم 1375 سال در .است نموده ارزیابی و بررسی را شهرسازي بخش در آن شالوده مرکز مسکونی هايبافت: موردي نمونه( شهري توسعه و قدیم بافت احیاي" عنوان با خود دکتري يرسالهاز یکی ماندگیو عقب رکود فرآیند بر حاکم قانونمندي بخشی اصالت از تئوري استفاده با ،")مشهد شهر

. است بررسی قرار داده مورد را تا فیزیکی؛ دارد تکیه انسانی بر عامل بیشتر که شهر مسکونی محالت و هماهنگ راهکارهایی "تاریخی بافت بهسازي " عنوان با خود درکتاب نریمانی مسعود 1379درسال

قدیم بافت احیاي در از کشورها بعضی و تجارب است کرده ارائه شهرها قدیم بافت ساماندهی براي منظم توسعه اثرات " عنوان با را خود دکتري يرساله شماعی علی 1380 سال در .است کرده ارائه را شهرها

.است کرده ارائه تهران در دانشگاه "آن احیاي و ساماندهی راهکارهاي و دیمق بافت بر یزد شهر فیزیکی و قدیم بر بافت یزد شهر نامتعادل یا ناموزون فیزیکی توسعه اثرات تحلیل و بررسی تحقیق از این هدفزنور در هادي بهروز 1383 درسال .است شهري متعادل پایدار توسعه در راستاي مناسب راهکارهاي ارائه

به "مطهر در مشهد حرم اطراف فرسوده بافت و بازسازي نوسازي طرح اقتصادي بررسی "عنوان با ايقالهم افزایش که است از آن حاکی تحقیق این نتایج است، پرداخته مالی و اقتصادي از دیدگاه طرح بررسی 1385). در سال 6-5: 1389تودار، ملکی(است گرفته بازار صورت تقاضاي از فارغ تجاري هايکاربري

و کالبدي اقتصادي-اجتماعی تحلیل " با عنوان خود ارشد کارشناسی نامهدر پایان شاکرمی محمدحسن- از ظرفیت گیريبهره رسید که نتیجه این به ")بازار پشت محله :موردي نمونه(آباد شهر خرم قدیم بافت تأکید و بافت ساماندهی فرسوده، هايبافت احیاي مرکزي، بخش فرهنگی و اجتماعی-اقتصادي بالقوه هاي

تواندمی مکانی تعلق حس ایجاد با ي شهريیکپارچه مدیریت در چارچوب مردم گسترده بر مشارکت و سجادي(باشد آبادشهر خرم بازار پشت محله فرسوده بافت ساماندهی براي هاحل راه ترینمهم

با عنوان خود ارشد کارشناسی نامهدر پایان باباشکند حبیبی بهزاد 1386 درسال ).57: 1390محمدي، 17 بیشتر منطقه فرسودگی از پیشگیري احیاء در راستاي شهري فرسوده هايبافت فضایی-اجتماعی تحلیل

- جانبه و همه پیوندهم مطالعات نیازمند منطقه این ساکنین مشکالت رفع که رسید نتیجه این به شهر تهران باشدمی شهر و منطقه سطوح و) محله(خرد سطح در سیستمی نگرش دي،و کالب اقتصادي -اجتماعی نگر

-پذیر میامکان هاازآن نظرخواهی و حضور با و منطقه و محله ساکنان تمامی مشارکت امر نیازمند این و عنوان با خود ارشد کارشناسی نامهدر پایان هاشمی رسول 1389 ). درسال1391:9اسکندرپور، (باشد در سازيظرفیت که رسید نتیجه این به بناب مهرآباد يدر محدوده شهري فرسوده هايبافت فضایی تحلیل


که ايگونهبه مدیریتی هايروش و دگرگونی محلی نهادهاي و اعتبارات و تفویض شهرداري و شوراها مسجد، امناي هیأت مانند محلی مردمی هايگروه وجود همچنین و دربرگیرد را شهري گرانکنش همه

منجر خواهد مهرآباد يمحدوده بافت احیاي به محله امور در ساکنین و سفیدانریش و همیاري دارالقرآن ).8: 1391اسکندرپور، (شد

ضرورت تحقیق

ازجنگ پس ویژهبه و صنعتی انقالب از پس شهري يفرسوده هايبافت بهسازي و نوسازي ضرورت با را بزرگ شهرهاي گذشته، از بیش گذرزمان، کنار در رویهبی و سریع رشد .شد چندان دو دوم جهانی

از ناشی احتمالی خطرات با محیطی زیست خطرات همچنین. است ساخته مواجه فرسودگی خطرات بطوریکه .نمایدمی تهدیدً کامال را زیست محیط و یافته تشدید زیربنایی تأسیسات و انسانی هايفعالیت فرهنگ با توام شهري -روستا رویهبی هايمهاجرت باالخص رشهرها،د جمعیت رویهبی رشد امروزه

تبدیل فرسوده محالتی به بودند دلپذیر بسیار زمانی که مسکونی نواحی تا شده باعث و غیره روستایی شهري، استانداردهاي درحد رفاهی و خدماتی هايسرانه و فضاها کمبود یا فقدان بطوریکه .شوند

هايبافت این و مشکالت ازمسائل بافت فرسودگی و صوتی آلودگی بافت، داخل به ضعیف دسترسی ونقل حمل تسهیالت زمینی، ونقل حمل در شبکه محدودیت دلیل به همچنین. شودمی محسوب مذکور هاينارسایی دیگر و کودکان بازي زمین و سبز فضاي باز، فضاي کمبود محدوده در این و مناسب ناکافی

رسدمی نظر به. است گردیده تایباد شهر در مطالعه مورد يمحدوده در مشکالتی بروز موجب نوع این از بافت مشکالت حل براي الزم اقدام در هاآن تعلل و شهري کارگزاران غفلت از ناشی هانارسایی این اغلب

- بخش ددمج ریزيبرنامه براي است الزم فوق وضعیت از شدن رها براي .است بوده تایباد شهر يفرسوده و اندشده بدچهره زمان اثرگذشت در که) تایباد شهر جمله از( کوچک و بزرگ شهرهاي فرسوده هاي

ذکر به الزم). 10:1389تودار، ملکی( شود اتخاذ فوري تصمیمی اند،گردیده خارج انتفاع ازحیض تقریباً به توجه با و دهدمی تشکیل فرسوده بافت را تایباد شهر ازمساحت درصد76/12 اینکه به توجه با که است نمودن عملیاتی و مذکور بافت به ویژه نگاه لزوم شهر، فرسوده واحدهاي بهسازي مصوب طرح وجود با و ضروري فعلی درشرایط و بهسازي در نوسازي مردمی ازمشارکت گیريبهره و آن بهسازي طرح

.رسدمی نظر به اهمیت


ي تحقیق هافرضیه ه شرح زیر است :فرضیات این تحقیق ب

اجتماعی ساکنین از قبیل درآمد، اشتغال، سطح سواد، سابقه –رسد بین وضعیت اقتصاديبه نظر می -1ها در نوسازي و بهسازي سکونت در محل و نوع مالکیت واحد مسکونی با میزان مشاکت پذیري آن

بافت رابطه معناداري وجود دارد.

تصمیمات مدیریت شهري نقش قابل توجهی در مشارکت رسد قوانین نوسازي و بهسازي و به نظر می -2 مردم در فرآیند نوسازي وبهسازي بافت فرسوده دارد.

تحقیقشناسی روش صورت به اطالعات گردآوري روش پژوهش، ماهیت به توجه با و بوده تحلیلی-توصیفی پژوهش روش

به )ها و غیرهنامهپایان اسناد، کتب،( يعهمطال طریق از ابتدا منظور بدین. باشدمی میدانی و ايکتابخانه اقتصادي و اجتماعی خصوصیات با آشنایی به منظور سپس و پرداخته هاو تئوري هانظریه آوريجمع

نمودن مشخص براي ايپرسشنامه فرضیات، آزمون و مطالعه مورد يمحدوده کالبدي وضعیت و ساکنان مورد يمحله بهسازي و نوسازي در مشارکت براي ساکنان تمایل و کالبدي اقتصادي، -اجتماعی وضعیت

میدانی مشاهدات و مصاحبه از طریق نامهپرسش بر عالوه اطالعات آوريجمع. است شده تهیه مطالعه و ضعف نقاط شدن و مشخص هاداده و تحلیل تجزیه براي Spss افزارنرم نیز از در نهایت .است بوده .است شده ستفادها مطالعه مورد يمحدوده قوت

هدف و با توجه به عدم امکان مطالعه و يبه منظور اطمینان از نتایج حاصل از مطالعه بر روي جامعهآماري در يجامعهي آماري و حجم نمونه گردیده است. خانوارها، اقدام به تعیین جامعه يبررسی کلیه

جهت برآورد باشد.خانوار) می 4032شهر تایباد ( يهاي ساکن در بافت فرسودهاین تحقیق، شامل خانوارسرپرست خانوار به عنوان حجم نمونه 115 ستفاده شده است و نهایتاًکوکران احجم نمونه از فرمول

که به طور تصادفی از میان ساکنین بافت هاي فرسوده شهري انتخاب شده اند. اندانتخاب شده

ي مورد مطالعهمحدوده

حدود که است شده تصویب و شناسایی شهري يفرسوده بافت کشور در هکتار هزار 60از بیش تاکنون فرسوده بافت داراي کهاین استان شهرهاي از یکی .دارد قرار رضوي خراسان استان در آن هکتار 5000

مرکز تایباد،. باشدمی تایباد هرششته است دا همراه به آن براي را زیادي مشکالت بافت و این باشدمی بوده نفر 47535 با برابر ،1385 سال شهر در این جمعیت .است رضوي خراسان در استان تایباد شهرستان


80 ارتفاع به و مشهد شرقی جنوب کیلومتري 225و جامتربت جنوب کیلومتري 60 شهر در این .است قرار جغرافیایی عرض دقیقه 34و درجه 33 و افیاییجغر طول دقیقه 45 و درجه 60در دریا سطح از متر

شهرهاي ازجمله تاریخی بناهاي و آثار بودن دارا و خود طوالنی قدمت و سابقه با است. شهر تایباد گرفته ). 22-21: 1388، جامع طرح. (آید می حساب به بوم و مرز این کهن

ي مورد مطالعهمحدوده -1شمارهشکل

مصوبه طبق شده تعریف کالبدي فرسودگی هايشاخص برمبناي شهر تایباد يفرسوده بافت يمحدوده

مسکن سازمان سوي از شده ارائه اطالعات ایران، ومعماري شهرسازي شوراي عالی 16/3/1383 تخصصی مادر شرکت توسط میدانی از کنترل و پس مشخص تکنیک بعد مشاور مهندسین و وشهرسازي

فرسوده بافت مساحت. باشدمی هکتار 1261 تایباد شهر قانونی مساحت. است شده تعیین وبهسازي عمران : شد ارائه اولویت دو صورت به شرق سازانمنطقه و عمران شرکت توسط ابتدا

7/136 آن مساحت: دوم اولویت .شهر يمحدوده از% 92/1 معادل هکتار 2/24 آن مساحت: اول اولویت مهندسان حضور با که ايجلسه طی در اما. شودمی شامل را شهر يمحدوده از% 83/10 معادل هکتار


حدود چیزي فرسوده بافت يمحدوده و شده ارئه یکجا صورت به اولویت دو این کل شد تشکیل مطالعات فرسوده بافت در مورد. گیرددربرمی را شهر مساحت از درصد 76/12 معادل هکتار 12/162

صورت اراضی ممیزي مطالعات براساس. است شده مشخص نآ يمحدوده فقط و نگرفته صورت دیگري باشد.می مسکونی واحد 4032 حدود فرسوده بافت در موجود مسکونی واحدهاي گرفته

تایباد) شهرستان شهرداري :شهرتایباد (مأخذ يفرسوده بافت -2شماره شکل

تحقیق نتایج درصد از کل مساحت شهر را به خود اختصاص 12.7همانگونه که اشاره شد بافت فرسوده در شهر تایباد

دهد. این بافت همانند بسیاري از بافت هاي فرسوده شهري در ایران مسائل و مشکالت خودرا دارد میلکن در این بخش به ارزیابی مشکالت بافت از نظر مردم ساکن در آن پرداخته ایم . بر این اساس و متکی

تکمیل شده نظرات مردم در خصوص عمده مشکالت کنونی آنان بر مشاهدات میدانی و پرسشنامه هايبدست آمد است . همانگونه که مشخص است بیشترین کمبود را نبود 1در بافت به شرح جدول شماره

درصد از جواب پاسخگویان به خود اختصاص داده است بعد از آن کمبود 23.5پارك و فضاي سبز با


درصد 7/1 بوده است . درصد 4/17 و کمبود فضاي ورزشی با درصد 8/22زمین بازي براي کودکان با درصد پاسخگویان 6/2درصد پاسخگویان مشکل کمبود درمانگاه 5/3پاسخگویان مشکل کمبود مدرسه

درصد پاسخگویان مشکل امنیت 2/5مشکل دسترسی به واحد تجاري محلی جهت خرید مایحتاج زندگی درصد 9/0رو درصد پاسخگویان مشکل دسترسی به سواره 7ب درصد پاسخگویان مشکل فاضال 7

درصد 7و زبالهدفع درصد پاسخگویان از 7/1خدمات شهري عدم دسترسی مطلوب به پاسخگویان .همترین مشکالت خود بیان کرده اندرا به عنوان مپاسخگویان نیز مشکل فرسودگی واحدهاي مسکونی

محل سکونت افراد در بافت فرسوده شهر تایباد مشکالت و کمبودهاي - 1 جدول شماره

درصد فراوانی تجمعی درصد تعداد افراد پاسخگو مشکالت و کمبودهاي محل سکونت 22.6 22.8 26 زمین بازي بچه ها 40.0 17.4 20 امکانات ورزشی

63.5 23.5 27 پارك و فضاي سبز 65.2 1.7 2 مدرسه

68.7 3.5 4 درمانگاه 71.3 2.6 3 لیواحد تجاري مح 76.5 5.2 6 مشکل امنیت

83.5 7.0 8 مشکل تخلیه فاضالب 90.4 7.0 8 مشکل دسترسی سواره

91.3 0.9 1 دسترسی به خدمات شهري 93.0 1.7 2 وجود زباله

100.0 7.0 8 فرسودگی واحدها 100 115 مجموع

)1392(مأخذ: نتایج مطالعات میدانی نگارنده،

مشکالت و کمبودهاي محل سکونت

0

5

10

15

20

25

30

زمین بازي بچه ها

امکانات ورزشی پارك و فضايسبز

مدرسه درمانگاه واحد تجاري محلی

مشکل امنیت مشکل تخلیه فاضالب

مشکل دسترسی سواره

دسترسی به خدمات شهري

وجود زباله فرسودگیواحدها

ــدادتع

)1392(مأخذ: نتایج مطالعات میدانی نگارنده، مشکالت و کمبودهاي محل سکونت از دید مردم ساکن در بافت نمودار - 3 شماره شکل

بدیهی است که مشکل یابی بر اساس مشارکت مردم گام اول در تدوین برنامه ساماندهی این بافت هاست

شود .این رویکرد باعث می شود که که باید با مشارکت مردم و مبتنی بر رویکرد توانمند سازي آنان دنبال


نظرات مردم و شرکت نهادینه آنان در نوسازي و بهسازي بافت ها در گام اول به درستی انجام شود . در همین ارتباط و در ادامه به بررسی میزان مشارکت پذیري مردم در نوسازي و بهسازي بافت فرسوده

مصاحبه و تکمیل پرسشنامه بدست آمده که در قالب پرداختیم .بخش عمده اي از این اطالعات از طریقآنان بدنبال پاسخ گوئی به میزان مشارکت پذیري ساکنان در برنامه هاي بهسازي و نوسازي بافت بودیم و بین میزان تمایل مردم به مشارکت و شاخص هاي اقتصادي اجتماعی فرهنگی و ... آنان رابطه برقرار شده

وضعیت بین رسدمی نظر به "اینکه ره شد آزمون فرضیه اول تحقیق عبارت بود از است . همانگونه که اشا مالکیت نوع و محل در سکونت سابقه سواد، سطح اشتغال، درآمد، قبیل از ساکنین اجتماعی –اقتصادي

.دارد وجود معناداري رابطه بافت وبهسازي نوسازي در هاآن پذیري مشارکت میزان با مسکونی واحدها را با میزان مشارکت در بهسازي ونوسازي مورد ثبات یا رد این فرضیه رابطه هریک از گویهجهت ا

. الزم به ذکر است که این فرضیه از دو ارائه شده است ایم و به صورت جداول زیر بررسی قرار داده قسمت اقتصادي (درآمد، اشتغال ) و اجتماعی(سابقه سکونت در محل) تشکیل شده است:

مشارکت در نوسازيتمایل به وضعیت اقتصادي(درآمد) و -

زیر ماهانه ساکنین در بافت دهد که حداقل درآمدنتایج حاصل از مطالعات میدانی (پرسشنامه) نشان میباشد. جهت آزمون بین دو گویه درآمد سرپرستان هزار تومان و حداکثر باالي یک میلیون تومان می 400

وسازي وبهسازي مساکن از آزمون پیرسون استفاده گردید و با توجه به مقدار خانوار و مشارکت در نبهسازي مساکن تمایل به درآمد ومیزان ي بین گیریم که رابطهنتیجه می 3ي آزادي و درجه 0.000آزمون .باشد دار میدرصد معنی 0.099باالي

در نوسازي بافتي میزان درآمد و تمایل به مشارکت رابطه - 2 يجدول شماره

مشارکت

خیر بلی مجموع

مدرآ

د

O 13 18 31 هزار400کمتر از E 22.4 8.6 31.0

هزار700تا 400O 48 7 31

E 39.7 15.3 31.0

O 20 6 26 میلیون1تا 700E 18.8 7.2 26.0

O 2 1 3 بیشتر از یک میلیونE 2.2 0.8 3.0

O 83 32 115 مجموعE 83.0 32.0 115.0

Eفراوانی پیش بینی شده= Oفراوانی مشاهده شده= )1392(مأخذ: نتایج مطالعات میدانی نگارنده،


نوسازي در مشارکت تمایل به و خانوار در شاغل افراد تعداد بین يرابطه - مورد را مساکن ازينوس در مشارکتتمایل به با را خانوار در شاغل افرادتعداد بین رابطه بخش این در

با و 0.000 آزمون مقدار. ایمکرده استفاده پیرسون آزمون از سؤاالت نوع به توجه با .ایمداده قرار بررسی شاغل افرادتعداد بین که گیریممی نتیجه پس .باشدمی 3 آزادي يدرجه با و درصد 0.099 اطمینان ضریب

.دارد وجود داريمعنی يهرابط مساکن نوسازي در مشارکت با را خانوار در

ي بین تعداد افراد شاغل در خانوار و تمایل به مشارکت در نوسازيرابطه - 3 جدول شماره

مشارکت


اد عد

تغل

شاراد

اف

O 60 18 78 یک نفرE 50.2 27.8 78.0

نفر2O 9 19 28 E 18.0 10.0 28.0

O 1 1 2 نفر و بیشتر 3E 1.3 0.7 2.0

O 4 3 7 هیچ کسE 4.5 2.5 7.0

O 74 41 115 مجموعE 74.0 41.0 115.0

Eفراوانی پیش بینی شده= Oفراوانی مشاهده شده=

)1392(مأخذ: نتایج مطالعات میدانی نگارنده،

نوسازي در مشارکتتمایل به و سکونت سابقه بین يرابطه - مورد مساکن نوسازي در مشارکتمیزان تمایل به با را محله در سکونت سابقه بین يرابطه قسمت این در

. ایمکرده استفاده پیرسون همبستگی ضریب از سؤاالت نوع به توجه با و منظور همین به. دهیم قرار آزمون هم درصد 095/0 حداقل سطح در که باشدمی 6 آزادي يدرجه با و 015/0 آزمون مقدار رابطه این در

داريمعنی يرابطه نوسازي در مشارکت و سکونت يسابقه بین گیریممی نتیجه پس. باشدنمی دارمعنی .ندارد وجود


ي سکونت و میزان مشارکت در نوسازي بافت ي بین سابقهرابطه - 4 جدول شماره

مشارکت


بقهسا

نتکو

ي س

سال 5تا 1O 26 2 28 E 22.9 5.1 28.0

سال 10تا 5O 12 3 15 E 15.0 2.7 15.0

O 17 0 17 سال 15تا 10E 13.9 3.1 17.0

O 10 3 13 سال 20تا 15E 10.6 2.4 13.0

O 4 3 7 سال 30تا 25E 5.7 1.3 7.0

O 12 8 20 سال و بیشتر 30E 16.3 3.7 20.0

O 94 21 115 مجموعE 94.0 21.0 115.0


گیري نهایی فرضیهنتیجه -داري باالي و سطح معنی 0.000نتایج حاکی از این است که از پنج متغیر چهار متغیر داراي مقدار آزمون

اجتماعی ساکنین از –ي نهایی این است که بین وضعیت اقتصادياند. بنابراین نتیجهدرصد بوده 0.099تمایل آنان قبیل درآمد، اشتغال، سطح سواد، سابقه سکونت در محل و نوع مالکیت واحد مسکونی با میزان

شود.داري وجود دارد و فرضیه ما اثبات میي معنیمشارکت در نوسازي وبهسازي بافت رابطهبه مدیریت تصمیمات و وبهسازي نوسازي قوانین رسدمی نظر به "قیق عبارت بود از اما فرضیه دوم این تح

در این ".دارد فرسوده بافت وبهسازي نوسازي فرآیند در مردم مشارکت در توجهی قابل نقش شهري بخش به آزمون این فرضیه پرداخته ایم .

انین نوسازي وبهسازي با قو بافت فرسوده نوسازيدر مشارکت تمایل به مشارکت و ارتباط -

مدیریت شهريوسازي وبهسازي و قوانین مطروحه از جانب تمایل به مشارکت در ني رابطهبخش به بررسی در این

. به همین منظور و با توجه به نوع سؤاالت از ضریب همبستگی پیرسون پرداخته ایم مدیریت شهري 095/0باشد که در سطح حداقل می12با درجه آزادي و 812/0ایم. در این رابطه مقدار آزمون استفاده کرده


و مشارکت در نوسازي تمایل به مشارکت و گیریم بین باشد. پس نتیجه میدار نمیدرصد هم معنی داري وجود ندارد.ي معنیرابطهمدیریت شهري قوانین بهسازي بافت فرسوده با

ا قوانین نوسازي وبهسازي مدیریت شهريي تمایل به مشارکت در نوسازي برابطه - 5 جدول شماره

مجموع مشارکت به نوسازي تمایلی ندارند مشارکت اجرایی مشارکت در تعاونی مشارکت مالی

ینوان

ق

زيوسا

ن

O 0 0 4 5 9 بسیار زیادE 2.0 0.2 2.9 3.8 9.0

زیادO 3 0 6 3 12 E 2.7 0.3 3.9 5.1 12.0

O 9 1 12 16 38 متوسطE 8.6 1.0 12.2 16.2 38.0

O 10 1 10 14 35 کمE 7.9 0.9 1.31 14.9 35.0

O 4 1 5 11 21 بسیار کمE 4.7 0.5 6.8 8.9 21.0

O 26 3 37 49 115 مجموعE 26.0 3.0 37.0 49.0 115.0 Eفراوانی پیش بینی شده= Oفراوانی مشاهده شده=

)1392انی نگارنده،(مأخذ: نتایج مطالعات مید

ارتباط تمایل به نوسازي وبهسازي واحد مسکونی با قوانین نوسازي وبهسازي مدیریت شهري -

سازي وبهسازي واحدها ي مسکونی با قوانین نودر این قسمت از فرضیه درصدد هستیم ارتباط به تمایل با توجه به نوع سؤاالت از نوسازي وبهسازي مدیریت شهري را مورد آزمون قرار دهیم. به همین منظور و

باشد می 4و با درجه آزادي 208/0ایم. در این رابطه مقدار آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده کردهگیریم بین تمایل به نوسازي باشد. پس نتیجه میدار نمیدرصد هم معنی 095/0که در سطح حداقل

داري وجود ندارد.ي معنیمدیریت شهري رابطها قوانین نوسازي وبهسازي بوبهسازي واحدهاي مسکونی


ي تمایل به نوسازي وبهسازي واحد مسکونی با قوانین نوسازي وبهسازي مدیریت شهري: رابطه 6 جدول شماره

مشارکت


ینوان

ق

زيوسا

ن

O 6 3 9 بسیار زیادE 6.5 2.5 9.5

زیادO 10 2 12 E 8.7 3.3 12.0

O 25 13 38 متوسطE 27.4 10.6 38.0

O 23 12 35 کمE 25.3 9.7 35.0

O 19 2 21 بسیار کمE 15.2 5.8 21.0

O 83 32 115 مجموعE 83.0 32.0 115.0


گیري نهایی فرضیهنتیجه -

دار درصد هم معنی 095/0در سطح حداقل را نشان میدهد که 208/0و 812/0نتایج هر دو متغیر مقادیر و مشارکت تمایل به بین متغیرهاي گیري نهائی این فرضیه عبارت است از اینکه نیستد. بنابراین نتیجه

داري وجود ندارد و ي معنیهري رابطهنوسازي مساکن با قوانین و تصمیمات مدیریت ش مشارکت در شود.ما رد میدوم يفرضیه

جمع بندي و ارائه پیشنهادات

.اند گرفته خود به را آن رنگ تاریخی ایران و با سابقه شهرهاي بیشتر تاکنون که است واقعیتی فرسودگی-می سوق پیرامون به را آن و کرده مختل را شهري بافت رشد مسئله این که است این است، مسلم آنچه- بافت کردن بنا براي را هنگفتی هزینه شهري، دارسابقه و درونی هاينابودي بافت بر عالوه نتیجتاً و دهد که باشندمی شهرها ثروت از جزیی شهري يفرسوده هايبافت .سازدمی متحمل شهر بر نوظهور هاي

مشکالت و مسائل بودن بعدي چند به توجه با .رنددا بیشتري توجه به نیاز دوباره حیات بازگرداندن جهت کالبدي، ابعاد کلیه که است ايمداخله ها،بافت این در کامل و جامع مداخله شهري، يفرسوده هايبافت

بافت کالبدي– اجتماعی ساختار به توجه بدون کالبد ریزيبرنامه. دهد قرار نظر مد را اجتماعی و اقتصادي براي الزم زمینه شهري هايبافت در مداخله جهت هرگاه بنابراین .باشد همراه چندانی موفقیت با تواندنمی

چنین .بود خواهد تربخشرضایت آن ينتیجه و ترسریع کار روند شود، فراهم اجتماعی و اقتصادي توسعه


چند در .دگرد بافت يتوسعه راهگشاي و سکونت کیفیت، ارتقاء فرسودگی، رفع باعث تواندمی ايمداخله يفرسوده هايبافت مدیریت و ریزيبرنامه سنتی رویکردهاي و هارهیافت در تحوالتی گذشته يدهه

فراگیر مشارکت مبناي بر زمینه این در را نوینی الگوهاي جهانی جوامع و داده رخ جهانی سطح در شهري نهادهاي و احزاب رشد با. دانکرده اتخاذمبتنی بر توانمندي جوامع محلی محلی نهادهاي و جوامع

حدود تا دولتی متمرکز مدیریت و ریزيبرنامه اخیر هايدهه در ي عمومیعرصه گسترش و غیردولتی و مشارکتی ریزيمحلی، برنامه ریزيبرنامه تقویت به ناگزیر به و داده دست از را خود قبلی نقش زیادي

تبعیت به کشورمان شهري مدیریت و ریزيبرنامه سیستم وجود این با ولی. است آورده روي دموکراتیک و دولتی مختلف نهادهاي و هاسازمان قالب در و متمرکز صورت به هنوز کشور مدیریتی کالن سیستم از

يگذشته تجارب ارزیابی. کندمی عمل اندگشته منفک هم از موضوعی و بخشی صورت به که عمومی غیاب در سیستم این که کرده ثابت شهروندان بر هم و ینمسئول و مدیران بر هم سیستم این عملکرد

و ریزيبرنامه و کنترل هدایت، به قادر آن بر حاکم گراییبخشی و کاري پراکنده با و مردمی مشارکت در که است شهري مقتدر و واحد مدیریت یک گرو در نظام این موفقیت و نبوده شهري يتوسعه مدیریت

نظام این بنیادین اصول از هاریزيبرنامه در مردم مشارکت و باشد گرفته شکل شهروندان با فراگیر تعامل یک تحقق گرو در شهري يفرسوده هايبافت در مداخله هايبرنامه و هاطرح موفقیت ترتیب بدین .باشد

مدیریت و ریزيبرنامه ساختار کردیم اشاره که طورهمان ولی. است مشارکتی مدیریت و ریزيبرنامه متمرکز مدیریت و ریزيبرنامه سیستم از ناشی است، که مواجه ارتباط این در موانعی با کشورمان هريش

نهادهاي و هاسازمان قالب در مرکزي حکومت مداخله- :است تقسیم قابل دسته سه به کلی طور به و بوده و دنیم نهادهاي ضعف-) شهرداري(محلی حکومت اختیارات و قدرت محدودیت -دولتی مختلف شهري يفرسوده هايبافت عرصه در. مردم مشارکت جلب در مردمی و غیردولتی هايسازمان و هاتشکل و مشارکتی ساختارهاي نیز و شده عرصه این در شهري مقتدر و واحد مدیریت ایجاد از مانع مذکور موانع بدین. است نشده یجادا شهري بهسازي و نوسازي هايفعالیت در مردم مشارکت جلب براي مناسب محلی ارزیابی سودجویانه و اقتدارگرایانه رویکردي با امروز به تا عرصه این در شده انجام هايفعالیت جهت اصل شهروندان مشارکت جدید رویکرد در .است قبلی الگوهاي و رویکردها در تغییر نیازمند و شده

به )شهرداري(محلی حکومت یاراتاخت و قدرت افزایش و دولت نقش کاهش بر تأکید و بوده اساسی- پراکنده و اقتدارگرایانه اقدامات از پرهیز منظوربه. دارد شهري يفرسوده هايبافت در امر متولی عنوان فرایند تا است الزم شهري يفرسوده هايبافت در مداخله يعرصه در نهادي هايناهماهنگی و کاري

نیازسنجی، : از عبارتند گذارد، که پشت سر را اصلی يلهمرح سه شهري يفرسوده هايبافت در مداخله اجرایی نهاد تعیین فرسوده هايبافت در مداخله يزمینه در اصلی نکات از یکی .نهادسازي و سنجی امکان


مشارکت پذیري مردم پژوهش این در است. آن قانونی تشکیالت و اختیارات و وظایف کردن مشخص و شرح به نتایجی و گرفت قرار بررسی مورد تایباد شهر يفرسوده بافت بهسازي و نوسازي در آنان نقشو

شد: حاصل زیر تسریع منظور به هستیم مواجه شهري يعرصه در مدیریتی رقابت با که کشورمان فعلی شرایط رد

سازمان عنوان با جدیدي مدیریتی مجموعه شهري يفرسوده هايبافت بهسازي و نوسازي هايفعالیت در شهريمدیریت در غیردولتی و دولتی نهادهاي تمامی از متشکل) منطقه(محله ونوسازي رانعم

هايبافت يعرصه در شهرداري تولیت با و خود سازمانی تشکیالت با دارمدت نامهتوافق یک قالبآنچه مسلم است اینکه مردم تمایل باالئی به مشارکت در نوسازي و شود. تشکیل شهري يفرسوده

بهسازي بافت هاي فرسوده شهري دارند لکن چون مکانیزم تحقق این مشارکت طراحی نشده است در اجرا با مشکالت زیادي مواجه هستیم .

مردمی نهادهاي و دولتی غیر هايسازمان ایجاد (NGO) حل در مردمی نهادهاي این از استفاده و )...و جوانان زنان، هايگروه از اعم( محله مشکالت و مسائل

و کودکان فراغت اوقات گذران جهت فضایی به مطالعه مورد يمحدوده اهالی نیاز به توجه با گذران و جمعی فضاهاي ایجاد که است الزم اجتماعی تعامالت افزایش جهت همچنین نوجوانان

ین اتخاذ ا .شود گنجانده مطالعه مورد يمحدوده و شهر به مربوط آتی هايبرنامه در فراغت اوقات تصیم که برآمده از نیاز اصلی مردم است نقش موثري در جلب مشارکت نهادینه آنان خواهد داشت .

مطرح نیاز به توجه با و باشدمی محدود سبز فضاي داراي مطالعه مورد يمحدوده اینکه به توجه با فضاي از یبخش تخصیص رسد،می نظر به ضروري آن لزوم که پیشنهاداتی از یکی اهالی سوي از شده باشد.می سبز فضاي به بافت

در... و هانشانه نهادها، ایجاد با ساکنین بین در مکان به تعلق حس تقویت و ایجاد و بخشیهویت .محله مرکز خصوص به محله مختلف نقاط

نظارت هايروش کارگیريبه با بافت داخل در ساکنین براي بیشتر آسایش و اجتماعی امنیت ایجاد انتظامی) گشت افزایش( قانونی

وبهسازي نوسازي هايپروژه طراحی هنگام در هاآن دادن مشارکت و ساکنین از خواهی نظر. مربوطه، نهادهاي به مطالعاتی يمحدوده مشکالت و مسائل از ايمحله شوراهاي صحیح رسانیاطالع

.دارد دنبال به را مردم بیشتر مشارکت خود عامل این که


منابعي موردي ي شهري (مطالعه). تحلیلی بر ساماندهی و مداخله در بافت فرسوده1391آفرین (تودار، گلزاده، عیسی، ملکیابراهیم-1

.81ي هاي جغرافیاي انسانی، شمارهیشهر خرم آباد). پژوهشبافت فرسوده

هاي قدیمی و فرسوده داخله در نوسازي بافتشناسی م). آسیب1391اي، سجاد (احدنژاد، محسن، روستایی، شهریور، سنگیشه-2 .37ي پژوهشی فضاي جغرافیایی، سال دوازدهم، شماره-ي علمی آباد). فصلنامهي فیضي موردي محله(مطالعه

-). مهندسی اجتماعی و نقش مشارکت مردمی در تحقق1389زاده، بهمن، عسگري تفرشی، حدیثه، حسینی، سید ابراهیم (ادیب-3ي دانشگاه هنر، ، تهران). فصلنامه19ي آباد، منطقهي موردي محله نعمتي شهري (نمونههاي فرسودهدر بافت پذیري نوسازي

.4ي شماره

ي شهري با استفاده هاي فرسوده).نقش الگوي مشارکت مردمی در بهسازي و نوسازي بافت1390اسدیان، فریده، سیاحی، زهرا (-4 .12ي ي جغرافیایی آمایش محیط، شمارهي عامري اهواز). فصلنامهي موردي محلهاز سیستماطالعات جغرافیایی (مطالعه

ي دوالب ي موردي محلههاي فرسوده با تاکید بر رویکرد مشارکت شهروندي (مطالعه). بهسازي بافت1391اسکندپور، مجید (-5 دانشگاه شهید بهشتی. ریزي شهري،ارشد جغرافیا وبرنامهي کارشناسینامه جهت اخذ درجهتهران). پایان

بندي بافت قدیم شهر یزد و مشارکت اهالی براي تأمین خدمات شهري ي ساختار محله). رابطه1390پور، نجما (اسماعیل-6 .19ي آباد). نشریه شهر و معماري بومی، شمارهي دولتي موردي محله(مطالعه

ي سیروسمحله يفرسوده بافت بهسازي در شهروندان شارکتم ). مفهوم1390وند، لیال (اکبرپور سرارکانرود، محمد، سهیلی-7 مشهد. فردوسی دانشگاه شهري، مدیریت و ریزي برنامه کنفرانس تهران. سومین

). مشارکت پایدار مردمی در نوسازي و 1387فر، مصطفی (حسینی، سید جواد، حیدري، محمدرضا، صالح، سعید، مهران-8گستر، چاپ سازان شرق، انتشارات سخنارت مسکن و شهرسازي، شرکت عمران و منطقهي شهري. وزهاي فرسودهبازسازي بافت

اول.

ي پایین خیابان. جغرافیا و هاي بهسازي ونوسازي مرکز شهر مشهدبر محله). اثرات اجراي طرح1387رهنما، محمدرحیم (-9 .11ي توسعه، شماره

). بررسی مشارکت شهروندي و نقش آن در 1388د، مقدم، محمد (اهللا، زندوي، سید مجیدالدین، آقاجانی، محمزیاري، کرامت-10ي اي، شمارهي ناحیهي جغرافیا و توسعهدار، وزنه و هیدج). مجلهي موردي شهرهاي گلهمدیریت شهري شهرهاي کوچک (نمونه

سیزدهم.

ي شهري با تأکید بر فرسوده هاي). بهسازي و نوسازي بافت1390سجادي، ژیال، پورموسوي، سید موسی، اسکندرپور، مجید (-11 .14ي ي جغرافیایی آمایش محیط، شمارهي دوالب تهران). فصلنامهي موردي محلهمشارکت مردمی (مطالعه

ي موردي بافت مرکزي ي شهري (مطالعههاي فرسودهفضایی در بافت–). تحلیل اجتماعی 1390سجادي، ژیال، محمدي، کاوه (-12 ي ششم.ریزي شهري، سال دوم، شمارهرنامهي پژوهش و بشهر سردشت). مجله

). بررسی رویکردهاي مشارکتی مداخله در 1391شعار، پگاه، آریامنش، عاطفه (لو، فائزه، گرامیمقدم، محمدرضا، غریبصادقی-13 .39ي ي سازمان نظام مهندسی ساختمان، شمارهي شهري. فصلنامههاي فرسودهبافت

-ي شهري. آرمانهاي فرسودهجویانه در نوسازي و بهسازي بافت). رویکرد مشارکت1388ه (ضرابی، المیرا، فرید طهرانی، سای-14 .2ي شهر، شماره


رسانی آموزشی و ي اطالعي شهري. ماهنامههاي فرسودهي دولت در بافتهاي مداخله)رهگیري شیوه1389فرشیدي، حسین (-15 .54ي پرورشی، شماره

ریزي مرمت بافت تاریخی شهرها. پژوهشگاه علوم انسانی، ). فنون و تجارب برنامه1385کالنتري، حسین، پوراحمد، احمد (-16 فرهنگ و مطالعات اجتماعی جعاد دانشگاهی، چاپ دوم.

ي ي موردي محلههاي فرسوده به نوسازي (مطالعه). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر تمایل ساکنان بافت1390مروتی، نادر (-17 .10ي ي اجتماعی، شمارهریزي رفاه توسعه. فصلنامه برنامهامامزاده عبداهللا تهران)

سازي آن با ي شهري و بهینههاي اقتصادي، اجتماعی، کالبدي بافت فرسوده). بررسی ویژگی1389آفرین (تودار، گلملکی-18ي جهت اخذ درجهنامه آباد). پایاني ستارخان در شهر خرمي موردي محله(نمونه SWOTاستفاده از استراتژي راهبردي

ریزي محیطی، دانشگاه سیستان وبلوچستان.ي جغرافیا وبرنامهریزي شهري، دانشکدهارشد جغرافیا وبرنامهکارشناسی

. چاپ اول، تهران: کتاب نو.SPSSهاي آماري با استفاده از ). تحلیلل داده1387مؤمنی، منصور (-19

باد. سازمان مسکن و شهرسازي خراسان رضوي، جلد اول.). طرح جامع شهر تای1388مهندسین مشاور بعد تکنیک (-20

هاي هاي نوین ساختمانی در نوسازي بافت). ارزیابی علل عدم استفاده از فناوري1390پناه، احسان (زاده، کتایون، سلطاننقی-21 .28ي ي شهر تهران. مدیریت شهري، شمارهفرسوده

پردازان فن و هنر.هاي فرسوده. شرکت ایدهمداخله در بافت). راهنماي شناسایی و 1385وزارت مسکن و شهرسازي (-22

رد ﯽﻣدﺮﻣ يﺮﯾﺬﭘ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﻞﯿﻠﺤﺗ...

Documents