របាយការណនៃការសកសាសៃវជៃវសដអពសតៃនងបចចៃកវទយាកនងវសយអបរនងការងារតៃវបាន៖រៀបរៀងដោយ៖ករសងកចចការនារករសងអបរយវជននងកឡានងអងគការវទយាសថានបើកទលាយ©រកសាសទធករសងកចចការនារករសងអបរយវជននងកឡានងអងគការវទយាសថានបើកទលាយ©CopyrightMinistryofWomen'sAffairs,MinistryofEducation,YouthandSport,andtheOpenInstitute

MinistryofWomen'sAffairs MinistryofEducation,YouthandSport OpenInstitute#3,NorodomBlvd,PhnomPenh,#80,PreahNorodomBlvd,PhnomPenh, #19,374,TuolCambodia Cambodia SvaypreyI,Chamkarmorn,Fax:(855)23428965 Fax:(855)23212512 PhnomPenh,CambodiaTel:(855)23428965 Tel:(855)23217253 Tel:(855)23222819http://www.mwa.gov.kh http://www.moeys.gov.kh http://women.open.org.kh

របាយការណនរការសកសាសរវជរវនរះសថតនៅករមអាជញាបណណCreativeCommonsAttribution-ShareAlike3.0license,http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/

អនកអាចចមលងចរកចាយផទររផនរកណាមយនងយកលនាតាមសៀវភៅនរះបនតរអនកតរវតរបញជាកការរកសាសទធមចាសដើមរបសករសងកចចការនារករសងករសងអបរយវជននងកឡានងអងគការវទយាសថានបើកទលាយ។

ការងារណាដរលយកចរញពផនរកណាមយនររបាយការណនរះតរវតរចរកចាយនងដាកនៅករមអាជញាបណណដចគនាដដរលគCreativeCommonsAttribution-ShareAlike3.0license

ដោយមនកចចសហការជមយ៖ករសងការងារនងបណដះបណាដាលវជជាជវៈនងអងគការភាពជដរគអបរនរអងគការកររដាឋាភបាល

អារមភកថា

កនងវសយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា(InformationCommunicationTechnology-ICT)កមពជបានរៀបចចបាបគោលនយោបាយ នងកមមវធដើមបអភវឌឍលើវសយទនើបនរះ ។គោលនយោបាយពាកពនធ ដចជ យទធសសតរចតកោណរបសរាជរដាឋាភបាលផរនការយទធសសតរអភវឌឍនជតបចចបបននកមមឆនា២០០៩-២០១៣សណើគោលនយោបាយសមរបរាជរដាឋាភបាលកមពជ របសអាជញាធរជត ទទលបនទកកចចការអភវឌឍន បចចរកវទយា គមនាគមន ពតមនវទយា (NIDA) ឆនា២០០៩ អពគោលនយោបាយជតសដព បចចរកវទយា គមនាគមន នងពតមនឆនា២០១៥ គោលនយោបាយ ICT កនងវសយអបរ របសករសងអបរយវជននងកឡាឆនា២០០៤ផរនការសកមមភាពទករងបរកាងឆនា១៩៩៥ដរលកមពជជបរទរសហតថលរខមយ។ល។បានចរងយាងចបាសពការកសងហរដាឋារចនាសមពនធរបវនតរហតដលថនាកជនបទ នងការអភវឌឍធនធានមនសសបរកបដោយគណភាពនងសមធមលើវសយICT។

ការអភវឌឍសងគមមយបរកបដោយសមធមនងចរភាពទាមទារឲយមនការចលរមរបសសតរនងបរសនងការផដលឱកាសដលសតរដើមបចលរមកនងការអភវឌឍវសយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាគមនសរសខានណាសដោយជផនរកមយកនងការផដលភាពអងអាចដលសតរ ឲយកាលាយជធនធានមនសសដមនតមលរកនងសងគម ។ រហតមកទលបចចបបនននៅកមពជយើង មនទានមនការសរវជរវណាមយដរលអាចបងាហាញអព ចននបរជជននងសមមតររវាងបរសនងសតរដរលបានសកសា នងទទលបានការងារផនរក បចចរកវទយា គមនាគមន ពតមនវទយានៅឡើយ ។ ដចនរះហើយការសកសាសរវជរវអព "សតរ នងបចចរកវទយា គមនាគមនពតមនវទយា កនងវសយអបរ នងការងារ" ពតជមនសរសខានណាស កនងការផដលនវទនននយនងសចនាករនានា នងមលហរតចបាសលាសអពសថានភាព នងននានាការបចចរកវទយា គមនាគមន ពតមនវទយាដោយផអរកលើទសសនៈយរនឌរ សមរបរៀបចយទធសសតរនងផរនការអនាគតដរលជបរយោជនធវើឲយសថានភាពរបសសតរបរសើរឡើង។

ខញសងឃម នងជឿជកយាងមតមថ របាយការណនរការសកសាសរវជរវនរះ នងរមចណរកជបរយោជនសមរបករសងសថាបននានាអងគការសងគមសវលវសយឯកជននងអនកពាកពនធទាងអសកនងការអោយតមលរផដលឱកាសនងជយសមរបសមរលឲយសតរទទលបាននងបរើបរសបាននវបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាពរមទាងលើកកមពសសមភាពនងពងរកវសលភាពយរនឌរនៅកនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងវសយអបរនងការងារឲយបានកានតរបរសើរ។

ឆលៀតឱកាសនរះ ខញសមថលរងអណរគណចពោះ ករសងអបរ យវជននងកឡា អងគការវទយាសថានបើកទលាយ សថាបនដរលបានសហការរមមនករសងការងារ នងបណដះបណាដាលវជជាជវៈ អងគការភាពជដរគអបរនរអងគការកររដាឋាភបាល នងសថាបនពាកពនធ ដរលបានផដលជនយបចចរកទរសកនងការចងករងការសកសាសរវជរវនរះ ពរមទាងសមថលរងអណរគណយាងជរលជរចពោះទភានាកងារសហបរតបតតការអនតរជតនរបរទរសអរសបាាញAECIDដរលបានឧបតថមភគទរថវកាកនងការសរវជរវនរះ។ជមយគនានរះ កសមថលរងអណរគណចពោះករសងនានា រមទាងអាជញាធរជត អងគការសងគមសវល គរះសថានឧតដមសកសា ករមហនផដលសរវាកមមអនធណត ហាងអនធណត នងបគគលកនរសថាបនខាងលើដរលបានចលរមសហការ នងផដលនវទនននយសមរបការសកសានរះរហតដលបានបោះពមពជរបាយការណនរការសកសាសរវជរវនរះឡើង។

អារមភកថា

i

សេចកដថលេងអណរគណ

សៃចកដថលៃងអណរគណ

ជបឋម ករមការងារសកសាសរវជរវសមសដរងអណរគណយាងជរលជរចពោះករសងនានា ពរមទាងអាជញាធរជតទទលបនទកកចចការអភវឌឍនវសយបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនវទយាអងគការសងគមសវលគរះសថានឧតដមសកសានងករមហនផដលសរវាកមមអនធណតដរលបានអនញញាតនងចាតតាងមនតររបសខលនចលរមកនងការសមភាសសមរបការសរវជរវនរះ។

ការសកសាសរវជរវនរះ នងមនអាចលរចជរបរាងបានឡើយ បើមនមនការចលរមចណាយពរលវរលា នងកមលាងកនងការឆលើយតបអានគតនងបពរញកមរងសណរពសណាកមនតររាជការបគគលកអងគការសងគមសវលសសតរចារយនសសតបគគលកមកពករមហនឯកជននងបគគលកនៅតាមហាងអនធណត។យើងខញសមថលរងអណរគណចពោះបគគលដចបានរៀបរាបខាងលើ។

យើងខញ សមថលរងអណរគណចពោះអនកតណាងរបសសថាបននានា ដរលបានចលរមយាងសកមម នងសហការយាងសអតលមតចាបតាងពការបរជបងកើតគោលគនតនរការសកសាសរវជរវ ការចលរមផដលមតនៅកនងកចចបរជលើកទ១ នងលើកទ២ សតពរបាយការណបឋមនរការសកសាសរវជរវ រហតដលការបោះពមភរបាយការណនរការសកសាសរវជរវ ។ ការផដលមតរះគនសថាបនាការផដលគនតលអៗ កនងគមរងបញញតតសរវជរវ ការផដលឯកសរពាកពនធ ការពនតយឯកសរឡើងវញ កចចសហការកនងការបរមលពតមន ការករសមរលខលមសរកនងរបាយការណ នងការសមរបសមរលផសរងទៀត គជវភាគទានយាងធធរង ដរលអាចបងកើតអោយមនជរបាយការណសរវជរវនរះ។

យើងខញ កសមថលរងអណរគណយាងជរលជរដលទភានាកងារសហបរតបតតការអនតរជតនរបរទរសអរសបាាញ(AECID)ដរលបានផដលថវកាសមរបការសកសាសរវជរវនរះ ហើយដណើរការទាងសរងនរការសកសាសរវជរវ នងមនអាចបរពរតតទៅបានឡើយបើមនមនការគទរនរះ។

យើងខញ សងឃមថអនកបរើបរសរបាយការណនរះ នងបនតគទរដលការជរញអោយសតរចលរមអោយបានចរើនកនងវសយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា។របាយការណនរះជរបាយការណសរវជរវលើកដបងអពសតរនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា កនងវសយអបរ នងការងារ ។ ដចនរះវាជៀសមនផតពការខសឆគងនានាបានឡើយ ។ យើងខញ សមសវាគមនយាងកកកដៅរាលការរះគនករលអនងសណមពរផសរងៗពសណាកបរយមតតអនកអាននងអនកបរើបរសទាងអស។

ii

តារាងមាតកា

តារាងមាតកា

អារមភកថ..............................................................................................................................................................iសរចកដថលរងអណរគណ............................................................................................................................................iiបញជតារាង នងករហវក...........................................................................................................................................iiiសរចកដសងខរប.......................................................................................................................................................iv១.សរចកដផដើម......................................................................................................................................................១

១.១.លនាដើម................................................................................................................................................១១.២.នយនរពាកយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាឬICTបរើកនងការសកសាសរវជរវនរះ.......................................២១.៣.គោលបណងនរការសកសាសរវជរវ.............................................................................................................២

១.៣.១.គោលបណងរម..............................................................................................................................២១.៣.២. វតថបណងនរការសរវជរវ.................................................................................................................៣

១.៣.២.១.សមមតរនរសតរដរលទទលបាននងបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងវសយអបរនងការងារ................................................................................................................................៣

១.៣.២.២.ទសសនៈវសយរបសសតរកនងវសយការងារនងអបរដរលមនទនាកទនងជមយផនរកICT...................៣១.៣.២.៣.ឧបសគគដរលរារាងសតរពការចលទៅកានបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងវសយអបរនង

ការងារ................................................................................................................................៣២.ឯកសរដរលពាកពនធ.........................................................................................................................................៥

២.១.បរវតតនរការបរើបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងការអភវឌឍន.................................................................៥២.២.បចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងវសយអបរ.........................................................................................៦

២.២.១.សថានភាពនរការអបររបសកមរងសរនងសតរជសកល..............................................................................៦២.២.២.ផលបរយោជននរបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា...........................................................................៧២.២.៣.កតាតរាងសទះពការទទលបានផលបរយោជននរបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា.....................................៨២.២.៤.យទធសសតរដើមបជរញអោយសតរចលរមកនងការអបរវទយាសសតរនងបចចរកទរស...........................................៩

២.៣.បចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងវសយការងារ..................................................................................១០២.៤.ការសកសាសរវជរវនានាទាកទងនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងបរទរសកមពជ................................១២២.៥.គោលនយោបាយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា..................................................................................១៦

២.៥.១.ការដកសរងចណចសខានៗដរលបានចរងកនងចបាបនងគោលនយោបាយកនងបរទរសកមពជដរលនយយពបញហាការងារនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា..........................................................................១៦

២.៥.២.ផរនការសកមមភាពទករងបរកាង(BeijingPlatformforaction,1995)................................................១៨៣.វធសសតរនរការសរវជរវ................................................................................................................................២១

៣.១.ករមគោលដៅនរការសរវជរវ..................................................................................................................២៤៣.២.វធសសតរបរមលទនននយ........................................................................................................................២៤

iii

តារាងមាតកា

៣.៣.ការវភាគទនននយ...................................................................................................................................២៥៣.៤.ការបណដះបណាដាលអពការបរមលទនននយនងករមសលធម..........................................................................២៦៣.៥.ទហនងដរនកណតនរការសកសាសរវជរវ................................................................................................២៧

៤.លទធផលនរការសរវជរវ..................................................................................................................................២៩៤.១.ពតមនទទៅ........................................................................................................................................២៩៤.២.សតរនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងវសយអបរ............................................................................៣០

៤.២.១.សថតរបសសតរកនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងវសយអបរ.......................................................៣០៤.២.២.ភាពឆលើយតបនរកមមវធសកសាផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយានៅតាមគរះសថានឧតដមសកសាចពោះ

ការងារ.......................................................................................................................................៣៤៤.៣.សតរនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងវសយការងារ........................................................................៣៦៤.៤.គនាបរបសសតរពការចលកនងវសយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា..........................................................៤៥៤.៥.ទសសនៈវសយផសរងៗ..............................................................................................................................៤៩

៥.ការពភាកសា...................................................................................................................................................៥៧៥.១.ពភាកសាលើវធសសតរសរវជរវ.................................................................................................................៥៧៥.២.ពភាកសាលើលទធផលនរការសកសាសរវជរវ.................................................................................................៥៧

៥.២.១.សតរនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងវសយអបរ...................................................................៥៧៥.២.២.សតរនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងវសយការងារ................................................................៥៨

៦.សរបលទធផល................................................................................................................................................៦៥៧.អនសសន...................................................................................................................................................៦៩ឯកសរយោង....................................................................................................................................................៧១ឧបសមពនធ..........................................................................................................................................................៧៥

ឧបសមពនធទ១៖កមរងសណរសមរបអនកតណាងសថាបន.....................................................................................៧៥ឧបសមពនធទ២៖កមរងសណរបនថរមសមរបអនកតណាងសថាបនអបរ.......................................................................៧៩ឧបសមពនធទ៣៖កមរងសណរសមរបបគគលក.....................................................................................................៨៤ឧបសមពនធទ៤៖កមរងសណរសមរបសមភាសសជមរជមយបគគលកដរលមនតនាទសខានកនងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមន

ពតមនវទយា............................................................................................................................៩៣ឧបសមពនធទ៥៖កមរងសណរសមរបការពភាកសាជករមជមយនសសតសកសាផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា.....៩៥ឧបសមពនធទ៦៖សចនាករកនងការវាយតមលរការងារផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយានៅលើគរហទពរការងារ..........៩៦ឧបសមពនធទ៧៖ការដកសរងនវចណចសខានៗដរលបានចរងកនងចបាបនងគោលនយោបាយកនងបរទរសកមពជដរល

នយយពបញហាការងារនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា........................................................៩៧

iv

បញជតារាងនងកេេហវក

បញជតារាងនងកៃហវក

បញជតារាងតារាងទ១៖វធសសតរសកសាសរវជរវនងឧបករណសរវជរវ......................................................................................២១តារាងទ២៖កមរងសណរដរលបរមលបាន..............................................................................................................២៩តារាងទ៣៖ចននជមធយមនរបគគលកតាមសថាបននមយ.............................................................................................៣០តារាងទ៤៖សថតនសសតដរលបានបញចបការសកសានងកពងសកសាមខវជជាICTថនាកបរញញាបតរនងបរញញាបតរជនខពស.........៣០តារាងទ៥៖កមរតនរភាពឆលើយតបរបសកមមវធសកសាICTចពោះទផសារការងារICTរបសសថាបនអបរ..................................៣៥តារាងទ៦៖សមមតរនរសតរដរលធវើការកនងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា......................................................៣៦តារាងទ៧៖អតរតមរវការសតរដរលមនចណរះដងផនរកICTនៅតាមសថាបនផសរងគនា......................................................៣៧តារាងទ៨៖ការលបាកកនងការសវរងរកការងាររវាងអនកមនសញញាបតរផនរកICTធៀបជមយសញញាបតរផសរងទៀត...............៣៧តារាងទ៩៖ផលបរយោជននរការបរើបរសកពយទរនងអនធណតរបសអនកដរលមនតនាទសខានកនងផនរកICT.................៣៩តារាងទ១០៖រយៈពរលបរើបរសអនធណត(ខរ/ឆនា).................................................................................................៤០តារាងទ១១៖ បមរបមរលនរការបរើបរសកពយទរធៀបជមយឆនាមនៗ ..........................................................................៤១តារាងទ១២៖ការបរើបរសបចចរកវទយាICTផសរងៗទៀតករពកពយទរនងអនធណត.........................................................៤២តារាងទ១៣៖ទនាកទនងរវាងជនាញនរការបរើបរសកពយទរនងកមរតការងារ...............................................................៤៣តារាងទ១៤៖កមរតនរការយលសរបអពគនាបរបសសតរកនងវសយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា.............................៤៥តារាងទ១៥៖វបបធមខមររមនការលើកទកចតតដលរវាងបរសនងសតរកនងការចលរមសកសា...................................................៤៦តារាងទ១៦៖គនាបនងឧបសគគដរលរារាងសតរពការចលសកសាកនងផនរកអបរនងការងារបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា.....

....................................................................................................................................................៤៦តារាងទ១៧៖ទសសនវសយការបដរជញានងការលះបងរបសបគគលដើមបទទលបានICT....................................................៤៩តារាងទ១៨៖ទសសនវសយចពោះសតរនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងបរទរសកមពជ......................................៥០

បញជកៃហវក

ករហវកទ១៖បណរងចរកនរកមរតតមរវការICTនៅតាមបរភរទការងារនៅលើគរហទពរការងារ........................................៣៨ករហវកទ២៖ចណាតថនាកនរជនាញការបរើបរសICTតាមភរទ................................................................................៣៩ករហវកទ៣៖ទកនលរងដរលពកគតតរងតរបរើបរសICT...........................................................................................៤០ករហវកទ៤៖ បណរងចរកនរការបរើបរសអនធណតតាមភរទ....................................................................................៤១ករហវកទ៥៖ភាគរយតាមសថាបននមយៗដរលមនគោលនយោបាយលើកកមពសសតរ......................................................៤៤ករហវកទ៦៖សតរអាចតរវបានគរផដលភាពអងអាចតាមរយៈការបរើបរសICT(អនកតណាងសថាបន).................................៥៣ករហវកទ៧៖សតរអាចតរវបានគរផដលភាពអងអាចតាមរយៈការបរើបរសICT(បគគលកសថាបន)......................................៥៣ករហវកទ៨៖រាជរដាឋាភបាលនងអងគការសងគមសវលគរតរធវើសកមមភាពអោយបានចរើនថរមទៀតកនងការធវើអោយបរសើរឡើងនវ

សថានភាពICTរបសសតរកនងវសយអបរនងការងារ(អនកតណាងសថាបន)...................................................៥៤ករហវកទ៩៖រាជរដាឋាភបាលនងអងគការសងគមសវលគរតរធវើសកមមភាពអោយបានចរើនថរមទៀតកនងការធវើអោយបរសើរឡើងនវ

សថានភាពICTរបសសតរកនងវសយអបរនងការងារ(បគគលកសថាបន)........................................................៥៤

v

សេចកដសងខេប

នៅកនងពភពលោកយើងនរះបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាដរលជភាសអងគលរសហៅថInformationCommunicationTechnologyឬហៅកាតថICTមនការរកចមរើនពមយថងរទៅមយថងរឥតឈបឈរកនងរយៈពរលបនាមានទសវតសចងករយនរះ។ការទទលយកនរបចចរកវទយាICTមនភាគចរើនចពោះតរបរជជននៅតាមទករងកដចជបរជជនដរលមនចណរះវជជាកនងការសរបយកផលចណរញពបចចរកវទយានរះបានយាងគបបរសើរទាងកនងវសយអបរកដចជវសយការងារ។អតរនរការទទលបាននងបរើបរសបចចរកវទយាICTថមនរះគនៅមនកមរតនៅឡើយមនថតរនៅកនងបរទរសអភវឌឍឬបរទរសកពងអភវឌឍនោះទរពសរសសមមតររបសសតរធៀបជមយនងបរស។

ករសងកចចការនារនងករសងអបរយវជននងកឡាសហការជមយអងគការវទយាសថានបើកទលាយបានរៀបចការសកសាសរវជរវអព"សតរនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងវសយអបរនងការងារ"នរះឡើងកនងគោលបណងសវរងយលពវសលភាពទសសនវសយយរនឌរនរវសយICTដោយផដៅតសខានលើវសយអបរនងការងារដើមបចលរមលើកកមពសបរសទធភាពនរការអបរនងធវើអោយបរសើរឡើងនវសថានភាពការងាររបសសតរកនងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា។ការសកសាសរវជរវធវើនៅរាជធានភនពរញតរបណណោះដោយផដៅតលើសថាបនគោលដៅបនគករសងនានានងអាជញាធរជតទទលបនទកកចចការអភវឌឍនវសយបចចរកវទយានងពតមនវទយាគរះសថានឧតដមសកសាផនរកសធារណៈនងឯកជនអងគការសងគមសវលនងផនរកឯកជនដរលមនសរបចនន៤៣១សថាបន។

វធសសតរសរវជរវបរបគណភាពនងបរបបរមណតរវបានសយោគបរើដើមបអោយទនននយរតតរអាចឆលះបញចាងពតថភាពនងននានាការនរការសកសានងការបរើបរសICT

កនងរាជធានភនពរញ។ទនននយបរបបរមណបានទទលពការសមភាសជមយអនកតណាងសថាបននងបគគលកដរលបមរើការងារនៅកនងសថាបន។ការបរមលទនននយករមបញចលនវការវភាគការងារដរលបានផសពវផសាយនៅលើគរហទពរការងារសខានៗកនងបរទរសកមពជពរគគរហទពរបងធនងពរលពរក។ចណរកឯទនននយបរបគណភាពទទលបានពការសមភាសបរបសជមរជមយបគគលកដរលមនតនាទសខានកនងផនរកICTរបសសថាបននងការពភាកសាជករមជមយនសសតដរលសកសាមខវជជានរះនៅកនងសថាបនអបរជនខពស។លើសពនរះទៀតការសកសាសរវជរវកបានពនតយឡើងវញពឯកសរពាកពនធនានានងការសកសាសរវជរវឯកសរដរលមននៅកនងសរកនងករសរកផងដររ។កមរងសណរបានគរបគរងនងវភាគតាមរយៈកមមវធវភាគទនននយមយចននដចជEpidata3.1,Nvivo8.0,SPSS18.0នងកមមវធកពយទរជភាសខមររ។

ការសកសានរះបានរកឃើញលទធផលសខានៗមយចននដចខាងករម៖

១.កនងចណមមខវជជាICTជនាញវទយាសសតរកពយទរឬពតមនវទយាមននសសតសកសាចរើនជងគរបនតរបើគតពសមមតរនរសតរវញជនាញបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមនមនចននចរើនជងគរ។គតចាបពឆនា២០០៥-២០០៩មនអនកបញចបថនាកបរញញាបតរចនន៥៨៤៣នាកដរលកនងនោះសតរបានបញចបការសកសាផនរកICTមន១២,៤%តរបណណោះហើយបើធៀបជមយនងនសសតកពងសកសាចាបពឆនាទ១ដលឆនាទ៤នរឆនាសកសា២០០៩-២០១០ដរលមននសសតសរបចនន១០៦១០នាកសមមតរសតរបានធាលាកចះតរមរ៩,១%។

សៃចកដសងខៃប

vi

សេចកដសងខេប

២.ចនននសសតសកសាកនងកមរតបរញញាបតរជនខពសធាលាកចះបរហរល២,៥ដងបើធៀបនងអនកកពងសកសាឆនាទ១ជមយនងអនកសកសាកាលពបឆនាមនដរលថយចះព៣២០នាកមកតរមតរ១៣៤នាក។អតរសតរសកសានរះកមនការថយចះយាងខាលាងព៣៥,៣%កនងឆនា២០០៧-២០០៨មកតរម៦,២%កនងឆនា២០០៨-២០០៩។បនថរមលើសនរះសមមតរសតរបនតធាលាកចះមកតរម៥,៤%កនងឆនាទ២នងបនតធាលាកចះមកតរម៥,២%កនងឆនាទ១នរឆនាសកសា២០០៩-២០១០។

៣.តមរវការបគគលកសតរកនងការងារICTនៅតាមសថាបនដរលបានចលរមកនងការសកសាសរវជរវនរះករសងនានាមនតមរវការបគគលកចរើនជងគរមនដល៥៣%ដរលតមរវការបគគលកមនចណរះដងផនរកICTជមធយម១០នាកកនងនោះសរ៦នាក(៦០%)។សថាបនអបរមនតមរវការ៣៥%តមរវការបគគលកដរលមនចណរះដងផនរកICTជមធយម៥នាកនងសរ២នាក(៤០%)។អងគការសងគមសវលបានតរវការបរហរលពាកកណាដាលនរតមរវការរបសករសងនានា(២៥%)មនតមរវការបគគលកមនចណរះដងផនរកICTជមធយម២នាកកនងនោះមនសរ១នាក(៥០%)នងផនរកឯកជន(ISPនងហាងអនធណត)១១,៧%មនតមរវការបគគលកផនរកICTជមធយម២នាកកនងនោះមនសរ១នាក(៥០%)។

៤.តាមរយៈការផសពវផសាយនៅកនងគរហទពរការងារពរគ(បងធនងពរលពរក)មនជរើសរសបគគលកដរលធវើការកនងការងារកមរតខពសនងកមរតកណាដាលចាបាចអោយមនជនាញICTតរមនចាបាចមនជនាញខពសទរ(ការងារកមរតកណាដាលតរវការជនាញICTខពស៨,៣%នងការងារកមរតខពសតរវការជនាញICTខពសចនន៥,៧%)។

៥.សតរនងបរសដរលមនសញញាបតរICTមនការលបាកខសគនាបនតចបនតចបណណោះកនងការសវរងរកការងារផនរកICTធៀបនងអនកមនមនសញញាបតរICT(សតរ៤៦,២%ធៀបនងបរស៤៣,៨%)។

៦.កនងចណមបគគលកដរលចរះបរើបរសកពយទរនងអនធណតមនសតរតរ២០,៤%បណណោះកនងនោះអងគការសងគមសវលមនអនកចរះបរើចរើនជងគរគសមើនង៤៤,៤%ករសងនានា១៥,៥%ផនរកឯកជន(ករមហនផដលសរវាអនធណតនងហាងអនធណត)៣២,៥%នងគរះសថានអបរឧតដមសកសាមន៣៣,៣%។

៧.សតរជនាញបរើបរសកពយទរមនចនន៦,៩%តចជងបរសបរហរល៥ដង(៣៣,៦%)។អនកជនាញកពយទរកនងការងារកមរតទាបមន២,៩%កមរតកណាដាលមន៨៤,៥%នងកមរតខពសមន១២,៦%។

៨.គនាបនងការរាងសទះសតរកនងការចលរមការងារផនរកICTមនបញហាសខានៗមយចននដរលការសកសាសរវជរវបានរកឃើញមកពការសទងមតជមយបគគលកធវើការនៅតាមសថាបនរមមន៖៧០%ឆលើយថនសសតទើបបានបញចបការសកសានៅខវះបទពសោធន

៦៦%ឆលើយថសតរទទលខសតរវកនងគរសរចរើនជងបរស

៦៤%យលថអាណាពយាបាលភាគចរើនអោយកនបរសរៀនបានចរើននងខពងខពសជងសតរ

៦០%យលថគោលនយោបាយនងការអនវតតគោលនយោបាយកជបញហារាងសទះមយដររ

៥៧%យលថភាសគជបញហារាងសទះមយដររ

vii

សេចកដសងខេប

៥៣%យលថហរដាឋារចនាសមពនធICTនៅមនកមរត

៥២%បានអោយដងថតមលរអនធណតថលរ៤៥%បណាដាលមកពលកខណៈជវសសតរ៤០%យលថបចចរកវជជាដើរលឿនពរក៣១%យលថបទដាឋានសងគមនងវបបធម២៦%យលថចៅហាវាយនាយមនលើកទកចតតសតរឲយធវើការផនរកICTទរ។

៩.អនកតណាងសថាបន៨៧%នងបគគលក៩២%យលឃើញថសតរអាចតរវបានគរផដលភាពអងអាចតាមរយៈការបរើបរសICT។

អនសាសន

រដាឋាភបាលគរបនតជរញកសងហរដាឋារចនាសមពនធរបវនតចាបាចសមរបផនរកICTអោយបានគរបគរននៅទទាងបរទរស។

បើអាចធវើបានរដាឋាភបាលគរបញចលកមមវធសកសាICTតាងពថនាកវទយាលយនៅជនបទនងនៅទករង។

បនតអនវតតគោលនយោបាយជរញនងលើកទកចតតអោយមនសតរកានតរចរើនថរមទៀតបានចលសកសាកនងមខវជជាICTដោយផដលជអាហារបករណការបញចះតមលរសកសានងលើកទកចតតគរបបរបយាងដលនសសតសរ។

ករសងនងសថាបននានាទាងផនរកសធារណៈនងឯកជនរមទាងសហគរសនងផនរកឯកជនគរផដលឱកាសដលនសសតដរលទើបបញចបការសកសាពសរសនសសតសរអោយបានចលបមរើការងារសកលបងនងផដលឱកាសការងារ។

រដាឋាភបាលគរលើកទកចតតបងកើតអោយមនកមមវធកពយទរជភាសខមររអោយបានកានតរចរើន។

បើអាចធវើទៅបានសមអោយមនការសកសាសរវជរវថមបនថរមទៀតសដអពបញហានរះអោយបានទលទលាយទទាងបរទរសកដចជធវើការសកសាអោយបានសជមរបនថរមទៀត។

viii

១.សេចកដផដើម

១.១.លនាដើម

នៅទទាងសកលលោកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាដរលជភាសអងគលរសហៅថInformationCommunicationTechnologyឬហៅកាតថICTមនការរកចមរើនពមយថងរទៅមយថងរឥតឈបឈរកនងរយៈពរលបនាមានទសវតសចងករយនរះបានបងកើតជគរះនរសរដឋកចចថមមយដរលគរអោយឈមាះថ"យកកមលាងអានភាពពបចចរកវទយាថមពលពពតមននងដកនាតាមចណរះដង"(USDepartmentofLabor,1999)។

បចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាគជយនតការយាងសខានបផតកនងការករបរសងគមសរដឋកចចនងនយោបាយអោយមនការរកចមរើនដោយមនបរកានអពអាយយរនឌរជតសសនពការភាពឬទតាងឡើយ។វាបាននាមកនវការអភវឌឍថមៗនងលើកកមពសការបរកតបរជរងនៅកនងបរបទសរដឋកចចពភពលោក។ការងារនៅកនងវសយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាដចជទរគមនាគមនបណាដាញអនធណតនងការងារពាកពនធមយចននទៀតគជបរភពដសខានសមរបការរកចមរើននងមនសរសខានសមរបការរកលតលាសនរសរដឋកចច។

ទោះជយាងនរះកដភាពបរកតបរជរងវាអាសរយលើសមតថភាពទាកទាញបរយោជននងបគគលកមនជនាញដរលនៅកនងនោះមនសតរផងដររ។នៅតរងចណចនរះយើងមនហរតផលចរើនណាសកនងការសកសាពបរធានបទនរះនៅកនងបរទរសកមពជដោយយើងបានសងករតឃើញថ៖

បញហាយរនឌរគជបញហាសកលមយសមរបយើងទាងអសគនានៅកនងការអភវឌឍដរលមនការពាកពនធមនតរមតរជមយបរពនធអងគការសហបរជជតអងគការអនតរជតភានាកងារអភវឌឍន

អងគការជតបណណោះទរបនតរមនការពាកពនធសខានជមយអនកដកនានងសថាបនកនងសរកផងដររ។

នៅកនងបរទរសកមពជសតរភាគចរើននៅឃលាតឆងាយពសរដឋកចចដរលពងផអរកលើចណរះដងដោយសរតរបរសភាគចរើនជអនកធវើការសមរចចតតឱកាសមនសមើគនារវាងបរសនងសតរកនងការទទលបានការអបរការខវះខលមសរអតថបទជភាសខមររការខវះចណរះដងដើមបសវរងរកការគទរមតកនងគោលនយោបាយនងឧបសគគមយចននទៀត។សតរភាគចរើននៅមនទានទទលបាននវការភាជាបសរវាបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាដរលមនតមលរសមរមយអាចទកចតតបាននងមនភាពគរបគរននៅឡើយទរ។គមលាតររខបនយកមមបានបងាហាញយាងចបាសដោយពាកយថ"មន"នងពាកយថ"គមានកពយទរនងអនធណត"ដរលជឧបសគគយាងធមយសមរបសតរកនងការទទលបាននងបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា។

ការឆលើយតបរបសរដាឋាភបាលអងគការសងគមសវលផនរកឯកជននងបគគលកដើមបធវើអោយបរសើរឡើងនវសថានភាពសតរកនងវសយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយានៅមនកមរតនៅឡើយ។ជកសដរងហរដាឋារចនាសមពនធICTតរវបានទទលការយកចតតទកដាកពសណាកអនកតាកតរងគោលនយោបាយកដចជការអនវតតកនងវសយអបរផងដររបនតរមនទានបានដោះសរយអោយមនបរសទធភាពនវកតាតមយចននដរលបានរាងសទះដលសតរកនងការទទលបានបចចរកវទយាថមៗអោយដចបរសនោះទរ។

១

១.សៃចកដផដើម

១.សេចកដផដើម

ថវតបតតរមនសសគរបរបមនសទធតរតរវការបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាតរការធវើអោយទទលបានផលបរយោជនជអតបរមអពបញហានរះជរឿងសខាន។ដចនរះមនបញហាជចរើនដរលយើងគរតរយកចតតទកដាកថរមទៀតចពោះមនសសទទៅជពសរសសតរដរលសថតនៅខាងករយវសយICT។

ចពោះការសកសានៅថនាកខពសចននសតរនៅមនចននតចនៅឡើយបើបរៀបធៀបជមយបរសជពសរសផនរកពតមនវទយា។បញហាទាងនរះកបានជះឥទធពលដោយផទាលដលតនាទរបសសតរកនងទផសារការងារផងដររហើយវាកជដើមហរតធវើអោយពកគរទាងនោះមនសរដឋកចចទនខសាយនៅកនងសងគមនងសរចកដសមរចចតតរបសគរកនៅមនកមរតដររ។

មនមនរបាយការណសកសាសរវជរវអោយបានចរើនដរលទាកទងនងបញហាសតរនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាចាបតាងពការបងកើតអោយមនអាជញាធរជតទទលបនទកកចចការអភវឌឍនវសយបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនកនងឆនា២០០០។

ដោយយលឃើញពបញហាទាងនរះហើយទើបករសងកចចការនារករសងអបរយវជននងកឡានងអងគការវទយាសថានបើកទលាយបានរៀបចការសកសាសរវជរវនរះឡើងកនងគោលបណងសវរងយលពវសលភាពទសសនវសយយរនឌរនរវសយICTដោយផដៅតសខានលើវសយអបរនងការងារដើមបចលរមលើកកមពសបរសទធភាពនរការអបរនងធវើអោយបរសើរឡើងនវសថានភាពការងាររបសសតរកនងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា។

ការសកសាសរវជរវនរះបានផដលនវពតមនគរះមយចននអពសថានភាពនងននានាការនរការបរើបរសនងទទលយកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកដចជបានផដលនវអនសសនមយចននដលសថាបនរដាឋាភបាលអងគការសងគមសវលនងអនកដរលធវើការពាកពនធនងបញហានរះ។នៅពរលនោះវាពតជបានជយបងកើតអោយមនទសសនវសយយទធសសតរគោលនយោបាយនងគមរងលអៗដើមបធវើអោយមនភាពជោគជយនៅកនងការអភវឌឍ។

១.២.នយនៃពាកយបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយា

ឬICTបៃើកនងការសកសាសៃវជៃវនៃះ

កនងនយទទៅពាកយថICTគគរសដៅទៅលើការកោដៅបនរបចចរកវទយាទនើបៗ ទាងអសនៅកនងដណើរបរតបតតការនងទនាកទនងពតមនដចជការរកសាទកនវពតមន(magneticdisk,opticaldisks(CD/DVD),flashmemory)ការផសពវផសាយពតមនតាមរយៈបរពនធផសពវផសាយ(វទយទរទសសន)បចចរកវទយាទនាកទនងតាមរយៈសឡរងនងសរឬករបភាព(មករហវនកាមររាាអបាាលរទរសពទMP3,MP4,MP5,MP6)ហើយនងផនរកទនកពយទរ(PCs,Servers,mainframesandnetworkedstorage)។

ទោះជយាងនរះកដពាកយថបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាឬហៅកាតថICTដរលបានបរើនៅកនងការសកសាសរវជរវនរះគសដៅតរមតរការបរើបរសកពយទរឬកពយទរដរលភាជាបអនធណតសមរបការសកសានងការងារតរបណណោះ។

១.៣.គោលបណងនៃការសកសាសៃវជៃវ១.៣.១.គោលបណងរម

សវរងយលពវសលភាពទសសនវសយយរនឌរនរវសយICTដោយផដៅតសខានលើវសយអបរនងការងារ។

២

១.សេចកដផដើម

១.៣.២.វតថបណងនៃការសៃវជៃវ

ផដលរបាយការណអពសថានភាពនរការបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនវទយារបសសតរកនងវសយអបរនងការងារនៅរាជធានភនពរញកនងឆនា២០១០។

១.៣.២.១.សមាមាតៃសតៃដៃលទទលបាននងបៃើបៃសបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយាកនងវសយអបរនងការងារ

ក.សតរដរលទទលបានសញញាបតរបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា(បរញញាបតរអនបណឌត

ខ.ការទទលបានវគគបណដះបណាដាលអពបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

គ.សតរធវើការកនងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

១.៣.២.២.ទសសនវសយយៃនឌរកនងវសយការងារនងអបរដៃលមានទនាកទនងជាមយផនៃកICT

ក.ការបងាហាញពតមរវការទផសារការងារផនរកបចចរកវទយា

គមនាគមនពតមនវទយា(ការផសាយការងារនងនៅតាមសថាបន)

ខ.ការផដលភាពអងអាចកនងការធវើសរចកដសមរចចតតរវាងបរសនងសតរកនងការងារផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

គ.ការលះបងរបសសថាបនដើមបធវើអោយបរសើរឡើងនវការបណដះបណាដាលសតរអពបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

១.៣.២.៣.ឧបសគគដៃលរារាងសតៃពការចលទៅកានបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយាកនងវសយអបរនងការងារ

ក.ការវភាគអពគោលនយោបាយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ខ.ឧបសគគនងការរារាងផនរកសរដឋកចច-សងគម

គ.ទសសនវសយបគគលឬការលះបងដើមបបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

៣

២.ឯកសារដេលពាកពនធ

នៅកនងបរទរសកមពជការសកសាសរវជរវអពបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាមនទានមនលកខណៈទលទលាយនៅឡើយទរ។ករមការងារបានពយាយមបរមលឯកសរនងពតមនផសរងៗអពបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាទាងនៅលើឆកអនតរជតនងនៅកនងសរកដើមបយកមកបងាហាញជន។ដចនរះការសកសាសរវជរវនរះនងអាចជយរលរចអពសថានភាពជកសដរងនរបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងបរទរសកមពជ។

២.១.បៃវតតនៃការបៃើបចចៃកវទយាគមនាគមន

ពតមានវទយាកនងការអភវឌឍ

ឫសគលនរបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាសមរបការអភវឌឍតរវបានបងកើតឡើងនៅកនងទសវតសឆនា១៩៧០ដរលពរលនោះសរដឋកចចនងសងគមកពងតរវបានគរធវើបដវតតដោយមនបរើបរសឧសសាហកមមតរបរើបរសពតមននងចណរះដងដរលមនសរសខានកនងការការពារមធយាបាយផលតកមម(McLuhan,1964;Bell,1973andPorat,1984)។ការពភាកសាពគោលនយោបាយជផលវការអព"សងគមពតមន"ជញកញាបបានបងកើតអោយមនការបរកតបរជរងមនមរនបងកើតអោយមនកចចសហបរតបតតការរវាងសជវកមមឬកចចសហបរតបតតការបរទរសនានានោះឡើយ។អណាចនរបរពនធផសពវផសាយនងសកាដៅនពលទរគមនាគមនថមបានពងរកកនងយគសមយមយដរលពកជតសសនមលធននយមនៅតបនអរបផដៅតការយកចតតទកដាកទៅលើរោងចករអរឡចតរនកនងរោងចករសវយបរវតតរបសបរទរសមយចននដចជសហភាពសវៀតនងបរទរសជបន។លើសពនរះសងគរមតរជកបានពងរងសថានភាពរបសពភពលោកទ៣ដរលជបរទរសករករអោយមនលទធភាពផលាសបដរភកដភាពរបសពកគរតាមផលវពរយាងគ

យោធានយមនងអណាចនយមមនលកខណៈជរមជងបរជធបតរយយ។

ភាពមនយលសរបគនាកនងការរៀបចពភពលោកថមនរពតមននងគមនាគមនដរលបានបងកើតឡើងដោយអងគការយនរសក(UNESCO)ដើមបកាតបនថយការកើនឡើងនរការបរកតបរជរងនងការគរបគរងទៅលើពតមន។នៅកនងឆនា១៩៨០របាយការណរបសពហសថាបនពាកពនធនង"សឡរងចរើនពភពលោកតរមយ"(UNESCO,1980)ដរលផលតឡើងដោយគណៈកមមការអនតរជតសមរបការសកសានរបញហាទនាកទនង(គរសគលផងដររថជ"MacBrideReport")បានបងាហាញអោយឃើញថអតលយភាពរវាងបរទរសឧសសាហកមមនងបរទរសកពងអភវឌឍនៅកនងបរពនធផសពវផសាយនងទរគមនាគមនតរវបានកតសគលខាលាងជងគរ។អនកបងកើតគោលនយោបាយនៅកនងបរទរសកពងអភវឌឍតរវគរជរញអោយទទលសគលគមលាតនៅកនងសងគមពតមនដរលទាកទននងភាពខវះខាតនរលទធបរជធបតរយយ។ទោះជយាងណាគណៈកមមការកបាននយយតចតចផងដររទាកទងនងតនាទរបសសតរ។ភាពមនយកចតតទកដាកនរះបានកើតឡើងចរើនជងមយទសវតសរចទៅហើយលើបញហាអាហារបករណនងសកមមជនលើផនរកយរនឌរដរលរមបញចលទាងការបររពធឡើងនវសននសទពភពលោកអពសតរនៅបរទរសមកសកកនងឆនា១៩៧៥។

សមរបអនកសតរនយមបរវតតនរទនាកទនងនងពតមនដរលទាកទងនងសកមមភាពនរការអភវឌឍតរវបានផដលអោយនវសកាដៅនពលកនងការធវើសមហរណកមមនរសរជកលាក(ការឃោសនា)នងភាពលើសលបនរបរសនៅកនងរចនាសមពនធបរពនធផសពវផសាយ។នៅកនងកលងនងករយពការគរបគរងរបសអាណានគមនៅកនងបណាដាបរទរស

៥

២.ការសកសាលើឯកសារដៃលពាកពនធ

២.ឯកសារដេលពាកពនធ

អាហវរកនងអាសការឃោសនាបញចះបញចលទនាកទនងគធវើឡើងតាមទសដៅតរមយដរលពាកពនធនងទផសារសងគមនរសរកនងការអភវឌឍទៅលើសខភាពអាហារបតថមភកសកមមនងផរនការគរសរមនមរនឃោសនាតាមរយៈការជជរកសនទនាគនាតាមទសដៅពរនរការអភវឌឍនោះទរ(Steeves,2002)។បរពនធផសពវផសាយនងទរគមនាគមនតរវបានផដៅតអារមមណខាលាងនៅកនងមជឈមណឌលតបនទករងជជងនៅតាមតបនជនបទនងតបនដាចសរយល។

២.២.បចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយាកនងវសយ

អបរ២.២.១.សាថានភាពនៃការអបររបសកមៃងសៃនងសតៃជាសាកល

នៅកនងតបនមយចននដចជតបនអាសខាងកើតគមលាតនរការចលសកសារវាងកមរងបរសនងកមរងសរមនទហតចហើយនៅកលងឆនា២០០៥គររពងថគមលាតនរះនងមនមនកើតឡើងទៀតទរ(Huyer,2003)។ដោយបនថរមទៀតថការបងរមគមលាតនរះកពងតរមនដណើរការលអនៅកនងតបនអាហវរកខាងជើងនងអាសខាងតបងបនតរនៅតាមបណាដាបរទរសកពងអភវឌឍមយចននកមរងសរនងសតរទទលបានការអបរតចតចគរបកមរតហើយអតរអកខរភាពនៅមនកមរតទាប។សថាបនអបរទទលសគលថកមរងសរនងសតរគនៅពករយហើយដើរមនទានកមរងបរសនងបរសទរនៅកនងវសយអបរដោយមលហរតថ៖

២នាកកនងចណម៣នាកនរកមរចនន១១០លាននាកនៅលើពភពលោកដរលមនបានចលសលារៀនគជកមរងសរហើយកនងនោះមនកមរងសរចនន៤២លាននាកតចជងកមរងបរសកនងកមរតបឋមសកសា។

កមរងសរមយចននបានចះឈមាះចលរៀនបនតរពកគរមនមនលទធភាពកនងការបញចបការសកសាបានឡើយ។កមរងសរដរលមនបានចលរៀន

កមរតបឋមសកសាបានកាលាយខលនទៅជសតរដរលមនចរះអកសរមនចនន២ភាគ៣នរអនកខរជនពភពលោកចនន៨៧៥លាននាក។

ការរសនៅតបនជនបទបានធវើអោយគមលាតនរការចលរៀនរវាងកមរងបរសនងកមរងសរកានតរមនទហធពរះថកមរងសររសនៅតបនជនបទមនអតរនរការបោះបងចោលការសកសាចរើនជងកមរងបរសនៅតបនទករង៣ដង។

ផអរកតាមរបាយការណអភវឌឍនធនធានមនសសរបសអងគការUNDPកនងឆនា២០០២បានអោយដងថកមរងសរចនន៦០%នរកមរងទាងអសជសកលមនបានចលរៀនកមរតបឋមសកសា។ភានាកងារអនតរជតបានទទលសគលថអតលយភាពនរការចលរៀនរវាងកមរងសរនងកមរងបរសគជបញហាគរអោយពរយបារមភរបសពភពលោក។របាយការណដដរលកបាននយយផងដររថសតរដរលទទលបានការអបរអាចមនលទធភាពទទលបានលទធផលវជជមនជចរើនដចជឱកាសការងារនងការរកបរកចណលបានខពស(UNDP,2002)។

មយាាងទៀតចននតចតចរបសកមរងសរនងសតរកនងវសយអបរទទៅជបញហានរការអបរផនរកវទយាសសតរនងបចចរកវទយាមយដររដោយវាបានធវើអោយកមរងសរនងសតរមនចណរះដងទាបលើផនរកនរះ។ចណរះដងទាបផនរកវទយាសសតរនងបចចរកវទយានរះបានធវើអោយកមរងសរនងសតរធវើការបានតរកនងផទះជយការងារកនងកសដាឋាននងកសកមមធវើជគលានបដាឋាយកាគរបងរៀនថនាកទាបនងលរខាជដើម។បើធៀបនងបរសដរលមនកមរតវបបធមបរហាកបរហរលគនាសតរមនអតរខពសជងកនងការធវើការងារករមាងការងារដរលមនបរកខរទាបនងគមានសវតថភាពពរមទាងអតរនរភាពគមានការងារធវើរបសសតរកមនកមរតខពសជងបរសដររ(McGregorandHarding,1996)។

៦

២.ឯកសារដេលពាកពនធ

ការអបរបចចរកទរសនងការចលរមនៅកនងជនាញវជជាជវៈផនរកវទយាសសតរនងបចចរកវទយារបសសតរគជបញហាដរលតរវយកមកពចារណាសមរបអនាគតរបសបរទរសជតពរះដរាបណាធនធានមនសសកនងវសយបចចរកវទយាមនចរើនសរដឋកចចនងសងគមកអាចរកចមរើនបានលអដររ។បនតរយើងដងហើយថអតរនរការទទលបានICTរបសសតរកនងបរទរសកពងអភវឌឍគមនចននតចជងបរស។

២.២.២.ផលបៃយោជននៃបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយា

នៅកនងបរទរសកពងអភវឌឍនវសយអបរគជផនរកមយដសខានកនងការជយបណដះបណាដាលធនធានមនសសដើមបចលរមកសងបរទរសជតអោយរកចរនហើយICTបានរមចណរកផដលកដសងឃមកនងការទទលបាននងលើកកមពសវសយអបរអោយមនភាពបរសើរឡើង។ការសកសារបសEngauge,2002បានបងាហាញថICTបានចលរមចណរកយាងធធរងកនងការចាបយកចណរះវជជាផសរងៗបងកើតឱកាសនានាដរលមនធាលាបមនដលបរទរសកពងអភវឌឍហើយវាបានចលរមចណរកកនងការជរញបរពនធអបរនងលើកកមពសលទធភាពដលបរជជនកនងវសយការងារផងដររ។

ICTគជឧបករណដមនសរសខាននងមនសកាដៅនពលកនងការចលរមបងកើនឱកាសចពោះមនសសទទៅឲយឈានចាបបានចណរះវជជាណាមយបាន។វាជពនលនរកដសងឃមមយកនងការកាតបនថយគមលាតបចចរកវទយាចពោះបរជជននៅតបនឆងាយដាចសរយលពសរសនៅកនងបរទរសកពងអភវឌឍដរលមនអតរអនកខរភាពខពសដោយសរមលហរតសងគមវបបធមសសនាភរទពការភាពចាសជរាកដចជចពោះអនកដរលមនសរដឋកចចទនខសាយ(WorldBank,1998)។ការទទលបានចណរះវជជាអបរពចមងាយធវើអោយសសតរចារយនងនសសតសសសមនចាបាចពងផអរកតរលើឯកសរមនរសរវកទៀតហើយ។ដោយសរInternet,Worldwidewebឯកសរទាងឡាយនរកមមវធ

សកសាគអាចសវរងរកបានតាមរយៈឧបករណផសរងៗគនាមនថនៅទណាបរទរសណានោះទរ។

អតថបទដរលនយយអពសតរកនងសមយឌជថលរបសអងគការUNESCAPកនងឆនា២០០៩បាននយយថបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាបានកណតឡើងវញនវរចនាសមពនធឱកាសសមរបផដលភាពអងអាចដលសតរនងសមភាពយរនឌរតាមមធយាបាយជចរើន(UNESCAP,2009)៖

បរផនលនរសររភាពថម៖ការផដលភាពអងអាចដលសតរដោយបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាបានបងកើតអោយមនលកខខណឌនរការរសនៅនងការបរពរតតថមដរលវាជគរថមនរសររភាព។អនធណតគជផនរកមយនរបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាដរលរមចណរកធវើអោយសតរអាចចរញទៅពភពខាងករបានសមរបសកសាសវរងយលនងរករកអតតសញញាណសងគមនងវបបធមផសរងៗ។បចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាបានសមរបសមរលនងផដលឱកាសអោយសតរចរញផតពតនាទបរពរណនងទនៀមទមលាបចាសៗហើយចលមកកនងតនាទថមកនងសងគមដចជធវើជអនកបងកើតកមមវធSoftwareជបរតបតតករនៅតាមTele-Centerនងជសហគរនផសរងៗ។តនាទថមទាងនរះបានធវើអោយមនការផលាសបដរយាងខាលាងទៅលើបទដាឋានយរនឌរនៅតាមតបន។

ការធវើកណរទមរងឡើងវញនរចណរះដងសធារណៈ៖ការបរើបរសសឡរងមតនងការចលរមរបសបរជពលរដឋបានធវើអោយលរចឡើងនវតបនចណរះដងសធារណៈថមមយ។កនងនោះបរពនធផសពវផសាយបានដើរតនាទយាងសខានកនងការរមចណរកកាតបនថយអណាច

៧

២.ឯកសារដេលពាកពនធ

ដរលគបសងកតបរជពលរដឋនងគទរដលសតរកនងការបងកើតសហគមនការបងកើតសមពនធមតតជមយនងសហគមនខាងករហើយនងបញជារបពតមនផសរងៗទៅដលសថាបននានាកនងការអនវតត។បរពនធពតមនទាងនោះបានកាលាយជតបនចណរះដងសធារណៈដរលអាចធវើអោយបរជពលរដឋមនចណរះដងនងចរះតសមត។

ការផដលហរដាឋារចនាសមពនធសរដឋកចចនងសងគមថម៖បចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាបានចលរមចណរកកនងការអភវឌឍដោយធវើការផលាសបដរហរដាឋារចនាសមពនធនរសរដឋកចចនងសងគមថមដចជសរវាកមមសខភាពសរវាកមមអបរនងសរវាកមមសធារណៈផសរងៗសមរបការរសនៅកនងជវភាពបរចាថងរធវើអោយវាមនលកខណៈកានតរបរសើរឡើង។បចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាបានអភវឌឍនវសមតថភាពទទលខសតរវរបសសថាបនពរមទាងពងរកសកាដៅនពលលទធបរជធបតរយយដោយមនការចលរមពបរជពលរដឋរមទាងសតរផងដររ។

ការកសងពតមននងចណរះដងថមៗ៖បចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាបានជយសមរបសមរលដលសតរអោយជមនះឧបសគគផសរងៗកនងការសកសាដើមបទទលយកចណរះដង។បរពនធផសពវផសាយបានផដលនវគររចនាសមពនធថមមយសមរបពតមននងការសកសាការបងរៀនតៗគនាតាមរយៈបណាដាញនងការបងកើតចណរះដងរមគនាទៅដលសតរករករដរលមនចរះអកសរឲយអភវឌឍចណរះដងរបសខលន។

២.២.៣.កតាតារាងសទះសតៃមនអោយទទលបានផលបៃយោជនពបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយា

សតរមនអាចទាញយកផលបរយោជននងទទលយកបចចរកវទយាទនើបទាងអសដចបរសបាននោះមនមរនបណាដាលមកពមលហរតតរមយនោះទរ(Stamp1990;Cockburn&Ormrod1993)។ជទទៅមលហរតទាងនោះបណាដាលមកពសតរមនបរកចណលទាបការសកសាទាបពរលវរលាតចការធវើសកមមភាពមនកមរតទាបនងជនឿសសនាពរមទាងវបបធមដរលរារាងពកគរមនអោយទទលយកនងបរើបរសបចចរកវទយា។បើយើងករឡរកមើលករមសតរនៅតបនជនបទយើងឃើញថពកគតបាតបងឱកាសទាញយកអតថបរយោជនពICTចរើនជងសតរនៅតាមតបនទករងពរះសតរនៅទករងមនចណរះដងនងធនធានចរើនជងសតរនៅជនបទ។

តាមទរសដTotalizingTheoriesគមលាតអនកទទលបានបចចរកវទយាថមៗករមរបភាពផសរងៗគនានរបរពនធអបរគជកតាតមយចលរមបនទចបងាអាកការរកចមរើនដលសងគម(Haraway1990)។បនថរមពលើនរះទៀតហានភយរបសយរនឌរនងបចចរកវទយាគសងគមមនយកចតតទកដាកនងភាពពតជកសដរងដរលទាងសតរនងបរសមនអាចផដៅចខលនចរញពវទយាសសតរទនើបសពវថងរបានឡើយ។បញហាទាងនរះបានបងកើតអោយមនការពភាកសាជចរើនទៅលើគមលាតយរនឌរនៅកនង"DigitalDivide"។

ការសកសារបសHalkinនងTaggart(2001)បានរកឃើញឧបសគគមយចននដរលរាងសទះសតរកនងការចាបយកនងទទលផលបរយោជនពផនរកICTសខានៗចនន៤គ៖១).កតាតវបបធមនងអាកបបករយដរលនៅតររសអើងសតរកនងការចលរៀនបើធៀបជមយនងបរស។ឧទាហរណនៅ

៨

២.ឯកសារដេលពាកពនធ

កនងគរសរមយដរលមនកនៗកពងសកសានោះឪពកមដៅយនៅតរមនទសសនៈមយថគតនងផដលឱកាសអោយកនបរសបានសកសារៀនសតរខពសជងកនសរពរះពកគតយលថកនសរគរតរនៅផទះដើមបជយការងារផទះដលពកគត។២).លកខខណឌសថានភាពកនងលកខខណឌមយចននសតរនៅតបនដាចសរយលមនបានទទលការជយឧបតថមភទរ។តមលរនរការបងថលរសកសាជបញហាចមបងមយដររដរលបានរាងសទះដលសតរកនងការទទលបានការសកសាខពងខពសមយាាងទៀតនៅកនងសងគមមយចននទោះបជសតរមនចណរះដងខពងខពសដចបរសកពកគតមនតរវបានគរអោយតមលរសមើនងបរសដររ។៣).គណភាពដោយសរសតរភាគចរើនមនសវពករគណតវទយាឬមខវជជាវទយាសសតរដចនរះវាកជកតាតរាងសទះដលសតរកនងការសមរចចតតជរើសរសមខវជជាICTដររ។៤).សថាបនមនទានបងកលកខណៈងាយសរលដលសតរកនងការចលរៀនមខវជជាវទយាសសតរនងបចចរកវទយាករណនរះមនចរើនដោយរាបបញចលទាងសថាបនអបរដរលនៅតរមនការខវះខាតសសតរចារយជសតរភរទ។

២.២.៤.យទធសាសតៃដើមបជរញអោយសតៃចលរមកនងការអបរវទយាសាសតៃនងបចចៃកទៃស

នៅកនងបណាដាបរទរសកពងអភវឌឍយទធសសតរមយចននតរវបានទទលសគលថមនបរសទធភាពកនងការជរញកមរងសរនងសតរអោយចលរមកនងវសយអបរ។យទធសសតរទាងនោះរមមន៖ការផដលជអាហារបករណការសមរបសមរលទៅលើកតាតវបបធមមយចននការផដលគរនងសសតរចារយជសតរផដលជមរើសដលពកគរអពពរលវរលាសកសានងសលាដរលគរចងរៀននងការផដលវគគបណដះបណាដាលវជជាជវៈ។ខាងករមនរះជវធសសតរមយចននដើមបបងកើនអតរឬចននរបសកមរងសរនងសតរអោយចលរមការអបរអពវទយាសសតរនងបចចរកវទយាបរកបដោយភាពជោគជយ៖

ផលាសបដរកមមវធសកសាដោយបញចលលកខណៈយរនឌរការគតបរបវទយាសសតរនងមនពរលវរលាគរបគរនសមរបអនវតតឧបករណនានា។

ការអបរវទយាសសតរអពសកមមភាពជកសដរងនៅកនងជវតបរចាថងររមទាងសងគមនងបរសថាន។

ផដលនវគរនងដបនាមានទៅដលសតរ។

លោកគរអនកគរតរវមនសមារតបរងបរងដើមបធានាថទាងកមរងសរនងកមរងបរសតរវបានអោយតមលរនងយកចតតទកដាកថរទាសមើៗគនានៅកនងថនាក។

យទធសសតរដទរផសរងទៀតអាចរមបញចលនវកមមវធមយចននដចជអនញញាតអោយសតរដរលបានបញចបថនាកបចចរកទរសចលសកសាមខវជជានរះបនថរមទៀតពរលដរលគរចងសកសាបងកើតកមមវធផសរងៗដរលផដលអោយសតរវយចណាសហើយនងសតរដរលបោះបងចោលការសកសាអាចទទលបានការអបរផនរកបចចរកទរសនងកមមវធនៅតាមសហគមនដោយផទាលដរលទាកទងនងបញហាផសរងៗនៅកនងជវភាពរសនៅរបសសតរ។

សកលវទយាលយវទយាសសតរកពយទរCarnegieMellonនៅរដឋPennsylvaniaសហរដឋអាមររកបានបងកើនអតរសតរកនងកមមវធវទយាសសតរកពយទរព៧%កនងឆនា១៩៩៥ដល៤២%កនងឆនា២០០០។នៅកនងកលងពរលនោះអតរនរសសសសរដរលបានបញចបការសកសាមនការកើនឡើងបរហាកបរហរលនងចននបរសដររ។ការទទលបានជោគជយបរបនរះកើតឡើងដោយសរតរសកលវទយាលយបានបងកើតគោលនយោបាយផដលឱកាសដលនសសតនងករបរកមមវធសកសាផសរងៗដចជការបងកើតមខវជជាមលដាឋានគរះសមរបអនកដរលមនចរះកមមវធ(programming)បរើបរសការសវរងរកសរវជរវពតៗជកសដរងនងតមរង

៩

២.ឯកសារដេលពាកពនធ

ទសមកកានពភពលោក។គណភាពនរការបងរៀនបានអភវឌឍកានតរបរសើរឡើងដោយមនគរជនាញៗ នងមនបទពសោធនខពសសមរបបងរៀនមខវជជាមលដាឋាន។មយាាងវញទៀតអនកជនយការគរកបានទទលការបណដះបណាដាលអពសមភាពយរនឌរដររ។ជងនរះទៅទៀតមខវជជាទទៅតរវបានផដចផដើមបងកើតឡើងជមយនងបរបទនរបចចរកវទយាពភពលោកពតៗ(MargolisandFisher,2001)។

២.៣.បចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយាកនងវសយ

ការងារ

សតរកនងវសយការងារដើរតនាទយាងសខានកនងការកាតបនថយភាពករករដោយបានបងកើតឱកាសកនងការទទលបានចណលតាមរយៈធវើការងារខាងករឬបរកបរបររកសដោយខលនឯងវាមនសរសខានកនងការករបរជវភាព៖

ទ១សទធជទទៅរបសសតរកនងការផដលអាទភាពអោយសតរកនងវសយការងារនងឯករាជយភាពកនងការធវើការងារនៅទកនលរងដសមរមយណាមយសមរបពកគត។

ទ២ការចលរមរបសសតរកនងវសយការងារអាចជយជរញអោយវសយសរដឋកចចមនការរកចមរើន។សពវថងរនរះសតរភាគចរើនបានចណាយថវកាជចរើនដើមបធវើអោយបរសើរឡើងនវការហបចកចណអាហារអាហារបតថមភនងការអបរសមរបសមជកគរសររបសគត។

ការរសអើងចពោះសតរនៅកនងវសយការងារកពងតរបនតកើតមនឡើងហើយបានធវើអោយខាតបងរហតដល៨០ពានលានដលាលារ(UNESCAP,2007)។លើសពនរះតាមការសកសារបសCostaនងSilvaនៅបណាដាបរទរសអាមររកឡាទនបានអោយដងថរបាងគនាបចពោះសតរកនងវសយការងារជកតាតមយដរលរាងសទះដលកាតបនថយភាពករករ(CostaandSilva,2008)។

នៅកនងវសយការងារផនរកICTសតរជបបញហាចពោះមខសខានៗប៖

សតរចលរមកនងវសយការងារដរលមនមរនជការងារផនរកកសកមមកើនឡើងតចតចបនតរជទទៅសតរមនទនោរចរើនជងបរសកនងការទទលយកការងារដរលមនចណលទាបសមទធផលទាបហើយជនពរលខលះការងារទាងនោះងាយទទលគរះថនាកគមានសទធសររភាពចបាសលាសគមានទាងការការពារពសងគមឬគមានសឡរងកនងវសយការងារ។យោងតាមរបាយការណរបសអងគការពលកមមអនតរជត(ILO)បានអោយដងថគមលាតយរនឌររបសសតរកនងទផសារការងារនៅទទាងពភពលោកគមនទានមនលកខណៈរមតចនៅឡើយទរ(ILO,2008)។កនងនោះដររបើតាមការសកសារបសAvirgan,Bi-vensនងGrammageកនងឆនា២០០៥បានអោយដងថការលើកកមពសសតរកនងវសយការងារកពងជបបរទះឧបសគគសខានៗជចរើនដចជសតរមនចននតចទៅៗកនងវសយការងារដរលទទលបានបរកកមរសតរចលចតតបរកបរបររកសដោយផទាលខលនឬនៅផទះសតរចលចតតធវើការងារនៅកនលរងមនបរកចណលទាបហើយមនលកខខណឌការងារងាយសរល។

សតរនៅបណាដាបរទរសអាសអាគនរយមជឈមបពានងអាហវរកខាងតបងកពងជបបរទះបញហាចពោះមខអពគមលាតការងារ។គមលាតរវាងបរសនងសតរកនងវសយការងារនៅទទាងពភពលោកនៅតរបនតកើតមនឡើងជកសដរង(P<០,០៥)។យោងតាមរបាយការណរបសអងគការពលកមមអនតរជតបានអោយដងថកនងឆនា២០០៧អតរការងារធៀបជមយនងចននបរជជនសរបនៅទទាងពភពលោកគសតរមនចនន៤៩,១%

១០

២.ឯកសារដេលពាកពនធ

នងបរសមនចនន៧៤,៣%(ILO,2008)។របាយការណកបានបងាហាញអោយដងថគមលាតការងាររបសសតរនងបរសនៅតបនអាសអាគនរយមជឈមបពានងអាហវរកខាងតបងមនលើសព៤០%។បនតរគរអោយកតសគលដររថគមលាតការងារនៅបណាដាបរទរសកនងតបនអាសខាងកើតគគមលាតនរះមនករម២០%។លោកKolevនងSirvenឆនា២០០៧បានសកសាទៅលើ១៨បរទរសនរតបនអនសហារាបានអោយដងថបណាដាបរទរសមយចននបានបរងបរងបងរមគមលាតការងារអោយតចហើយតបនមជឈមបពាបានបរងបរងជរញអោយចននសតរកនងវសយការងារកើនដលជង៣៥%ចាបពឆនា១៩៩៧ដល២០០៧។កនងនោះដររចននសតរកនងវសយការងារនរបណាដាបរទរសនៅអាហវរកខាងជើងអាមររកឡាទននងការបៀនបានកើនឡើង១០%ថរមទៀត។ចពោះសតរកនងបរទរសកពងអភវឌឍកនងចណមសតរ១០នាកមន៦នាកបរកបរបរសមរបតរមយរស។កនងចណមសតរទាងនោះភាគចរើនគតធវើការងារនៅកនងគរសររបសគតមនអនកខលះទៀតពកគតធវើការអោយករមហនចមការរបសគរសរបងបអនគតដោយគមានទទលបានបរកកមរ។ការងារកសកមមជជមរើសដបងបងអសរបសសតរដរលកនងនោះអតរសតរធវើការកនងផនរកនរះមនចនន៤១%ហើយតបនដរលមនសតរចលរមកនងវសយការងារកសកមមខពសបផតនោះរមមនតបនអាសអាគនរយមជឈមបពានងតបនអនសហារាអារហវក(ILO,2008)។ជទទៅនៅមនតមរវការសតរកនងវសយការងារចរើនតាមសថាបនផសរងៗបនតរសតរភាគចរើនបររជធវើការជមយករមហនឯកជន។រឯសតរដរលធវើ

ការកនងសថាបនរដាឋាភបាលគពកគតចងធវើការនៅកនលរងដរលទទលបរកកមរទាបកនងវសយសងគមដចជអបរនងសខភាព។

ឱនភាពគជបញហាមយដររដរលសតរកពងជបបរទះ។ជទទៅសតរមនបរកចណលទាបជងបរសបើទោះបជពកគតមនសមតថភាពធវើការងារបានដចគនាកដោយ។KolevនងSirvinបានសកសាទៅលើបណាដាបរទរសនៅតបនអនសហារាអារហវកឃើញថការទទលបានបរកកមររវាងសតរធៀបជមយនងបរសគនៅមនគមលាតខសគនាយាងពតបរកដជមធយមគមលាតរវាងបរកកមរបរចាសបាដៅហមនចនន២៣%(BurkinaFaso)ទៅដល៧៩%(Ghana)។

ភាពខសបលរកគនានៅតាមតបននងបរភរទការងារពរមទាងបញហាហរដាឋារចនាសមពនធជកតាតចលរមចណរកធវើអោយមនគមលាតរវាងសតរនងបរសកនងវសយការងារ។មយាាងវញទៀតកតាតសងគមនងវបបធមមយចននកជរនាងចពោះសតរកនងការចលរមកនងវសយការងារដររ។កនងនោះរដាឋាភបាលបានវនយោគតចតចបណណោះកនងការលើកកមពសសតរកនងវសយការងារ។

ផអរកតាមទនននយរបសអងគការUNDPកនងឆនា២០០១បានអោយដងថអនកបរើបរសអនធណតជបរសកនងបរទរសអរតយព(Ethiopia)មនចនន៨៦%កនងបរទរសសរណរហាគល(Senegal)មនចនន៨៣%កនងបរទរសចនមនចនន៧០%បរទរសបារាងមនចនន៦៧%នងអាមររកឡាទនមនចនន៦២%។អតរដរលសតរទទលបាននងបរើបរសអនធណតមនចាបពតចជង១%រហតដលលើស៤០%កនងបរទរសមកសកបរសលហវលពននងអាហវរកខាងតបង។

១១

២.ឯកសារដេលពាកពនធ

២.៤.ការសកសាសៃវជៃវនានាទាកទងនងបចចៃកវទយា

គមនាគមនពតមានវទយាកនងបៃទៃសកមពជា

បនាទាបពការបោះឆនាតជលើកដបងនៅឆនា១៩៩៣រាជរដាឋាភបាលកមពជបានខតខអភវឌឍបរទរសជតដោយបានធវើសមហរណកមមទៅកនងតបននងពភពលោក។ដើមបបពរញតមរវការនងធវើអោយបរជជនមនភាពរកចមរើនគោលនយោបាយនងកមមវធជចរើនតរវបានបងកើតឡើងដចជគោលនយោបាយតរកោណដណាកកាលទ១នងទ២ផរនការយទធសសតរជតដើមបកាតបនថយភាពករករយទធសសតរចតកោណដណាកកាលទ១ដណាកកាលទ២ផរនការអភវឌឍនជតរយៈពរល៥ឆនាផរនការអភវឌឍនសរដឋកចច-សងគម។ល។

រហតដលឆនា២០០០អាជញាធរជតទទលបនទកកចចការអភវឌឍនបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនតរវបានបងកើតឡើងដើមបធវើអោយការអភវឌឍពតមនវទយាបានបរសើរឡើងគោលនយោបាយអភវឌឍនការតរតពនតយនងធវើសវនកមមរាលគមរងដរលពាកពនធនងបចចរកវទយាពតមន។

ដោយបានពនតយលើហរដាឋារចនាសមពនធអរឡចតរនកសងគមអរឡចតរនកការធវើពាណជជកមមតាមអរឡចតរនកនងរដាឋាភបាលតាមអរឡចតរនកកាលពឆនា២០០១បរទរសកមពជតរវបានគរចាតកនងលរខរៀងទ៨កនងចណម១០បរទរស(IBM,2001)។លកខណៈវនចឆយសខានពរគ១.ភាពរចរាលនៅកនងកមរតដរលសហគមនរៀបចខលនដើមបចលរមកនងសរដឋកចចឌជថលនងទ២គរបផនរកនរសរដឋកចច(ដោយមនគតពគរបកមរតនរការអភវឌឍ)តរវបងាហាញនវភាពរចរាលនៅកនងពភពលោកដោយរមមនគោលនយោបាយជតកមរតសមហរណកមមបចចរកវទយានងការអនវតតបទដាឋាន។

ការពនតយឯកសរដរលមនសរបនៅកនងITU,2002បងាហាញនវពរតតការណសខានៗដចតទៅ៖បរទរស

សថតសខានអពបៃទៃសកមពជា

ផទរដ៖១៨១,០៣៥គម២បរជជន៖១៣,៣៩៥,៦៨២(២០០៨)បរស៖៤៨.៦%សរ៥១.៤%អតរគមានការងារ១៥+៖២.២៧%(CSES,2004)ចណលសមរបបរជជនមនាកៗ៖៧៣៩ដលាលារ(២០០៨)ភាគរយនរបរជជនរសនៅទករង៖១៩.៥%

(សមរងទនននយពជរឿនឆនា២០០៨)

កមពជជបរទរសដរលអនធណតមកដលយតយាវដោយមនសរវាកមមជនញនរះនៅកនងឆនា១៩៩៧។កមពជមនអនធណតជរបចលតចបផតនៅអាសអាគនរយហើយមនតមលរខពសបផត។ដោយមនការជយឧបតថមភពមជឈមណឌលសរវជរវអភវឌឍនអនតរជតកាណាដា(IDRC)ករសងបរសណយនងទរគមនាគមនបានបងកើតករមហនផដលសរវាកមមអនធណតCamnetនៅកនងខរមថនាឆនា១៩៩៧។នៅកនងកលងពរលនោះការបាានបរមណនរអនកបរើបរសអនធណតមនចនន១នាកកនងចណមបរជជន៦,០០០នាកនងបនតកើនរហតដល១នាកកនងចណម១,២០០នាកនៅកនងពាកកណាដាលឆនា២០០១(អនកបរើបរសអនធណតបរហរល៨,០០០នាកកនងបរទរសកមពជ)។នៅខរធនឆនា២០០០ករមហនCamnet,Bigpond,CamitelនងអងគការOpenForumគជអនកដើរតសខានកនងការផដលសរវាកមមអនធណតនៅកនងបរទរសកមពជដរលមនអនកចះឈមាះបរើបរស៤,២២៤នាក។

បឆនាករយការបងកើតអាជញាធរជតទទលបនទកកចចការអភវឌឍនបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនករសងអបរយវជននងកឡាគជករសងដបងដរលបានផដចផដើមកនងការបងកើតគោលនយោបាយICT។ដោយមនការគទរពអងគការយនរសក(UNESCO)នៅកនងបរទរស

១២

២.ឯកសារដេលពាកពនធ

កមពជករសងអបរយវជននងកឡាបានបររពធធវើកចចបរជតមលដើមបបងកើតគោលនយោបាយនងយទធសសតរអពការបរើបរសICTកនងវសយអបរនៅឆនា២០០៣ដោយផដៅតទៅលើវធសសតរ៤គICTជតមរវការរបសគរនងសសសទាងអសគនាICTគជឧបករណនៅកនងការបងរៀននងការសកសាហើយកជមខវជជាមយសមរបខលនវាផទាលICTគជមធយាបាយដើមបធវើអោយបរសើរឡើងនវផលតភាពសមតថភាពនងបរសទធភាពនរការគរបគរងវសយអបរICTសមរបជរញអោយមនការអភវឌឍវសយអបរដើមបឆលងកាតចនោលាះនរការអបរនងសវយសកសា(ករសងអបរយវជននងកឡា២០០៤)។

ការធវើបទបងាហាញរបសអាជញាធរជតទទលបនទកកចចការអភវឌឍនបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនកនងខរកញញាឆនា២០០៤នៅទករងតរបនៅតរវាាន(ននានាការនងគោលនយោបាយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងបរទរសកមពជ:សននសទអពSoftwareបរើបរសដោយសររនៅអាសលើកទ៤)បានទទលសគលអពសរសខាននរការបរើបរសSoftwareដោយសររ(FOSS)នៅកនងបរទរសកមពជ។ឧបសគគនងការលបាកដរលតរវបានលើកឡើងគផដៅតទៅលើភាពខវះខាតធនធានមនសសភាពខវះខាតនរជនយខាងបចចរកទរសភាពខវះខាតនរការយលដងទៅលើបញញតតនងសរបរយោជនដមនសកាដៅនពលនរការបរើបរសSoftwareដោយសររការពងផអរកលើការថតចមលងSoftwareខសចបាបចរើនពរកហើយនងភាពខវះខាតនរជនយខាងហរញញវតថ។សថាបននរះកបានទទលសគលផងដររនវសរសខាននរការចលរមចណរករបសអងគការសងគមសវលនៅកនងការអភវឌឍនបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា។ឧទាហរណវរទកាបើកទលាយកមពជ(OpenForum)បានរាយការណថបរជជនកមពជសពវថងរអាចផញើនងអានអមរលជភាសខមររដរលជភាសកនងកពយទរដរលមនSoftwareបរើបរសដោយសររគThunderbird។

សថតសខានអពICTកនងបៃទៃសកមពជាការសទងមតអពការបរើបរសICTនងហរដាឋារចនា-

សមពនធសមរបសហគរសធនតចនងមធយមតរវបានអនវតតនដោយNiDAនៅចនោលាះខរធនឆនា២០០៦នងខរមរសឆនា២០០៧លើ១០០០SMEsនៅ១៤ខរតតរាជធានបានបងាហាញលទធផលសខានៗ៖

អនកបៃើទរសពទ៖១២.៩នាកលើបរជជន១០០នាក(រមមនទរសពទចលតនងលើត)ការបៃើបៃសកពយទរ៖

៧៨.៤%បរើសមរបវាយអតថបទ៥៨.៥%បរើសមរបអនធណត៤២.៤%បរើសមរបគណនា៣៣.០%បរើសមរបទនាកទនងអតថជន២០.៣%បរើសមរបរចនាផលតផល១៩.០%បរើសមរបផដលសរវាកមម១៦.៤%បរើសមរបការអបរ

បៃភៃទដណើរការ៩០.០%សមរបMicrosoftWindows២.៨%សមរបMacintosh៣.០%សមរបLinux

ចននអនកបៃើបៃសអនធណត១៣,០០០នាក(ភាគចរើននៅរាជធានភនពរញនងខរតតសៀមរាបបរភរទនរអាជវកមមដរលមនទនាកទនងបណាដាញដោយយោងករមហន៤២២

ករមហនICT៖៨៩%មនអនធណតហរញញវតថ៖៨៣%ទរសចរណ៖៨២%អងគការ៖៨១%ករមហនដកជញជននងlogistics៖៨១%នាចរញ-នាចល៖៧០%ផលតកមម៖៦៦%អបរ៖៥១%

១៣

២.ឯកសារដេលពាកពនធ

របាយការណមយទៀតដរលមនលកខណៈសរដៀងនងលទធផលនរការសកសានរះការសកសាអពសតរនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងឆនា២០០៥បានរកឃើញថឧបសគគសខានៗដរលមននៅកមពជគហរដាឋារចនាសមពនធមនមនគរបគរននងមនអាចជឿទកចតតបានបញហាតមលរអកខរភាពនងការអបរភាសទតាងភមសសតរកនងការផដលភាពងាយសរលហើយនងបទដាឋានសងគមនងវបបធម(Hor,2005)។

នៅករមការជយឧបតថមភពមលនធសរវជរវHBF-RUPPកនងឆនា២០០៥សសតរចារយមយរបនៅសកលវទយាលយភមនទភនពរញបានរៀបចការសកសាសរវជរវមយអព"ននានាការនងសថានភាពយរនឌរនៅកនងវសយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា"កនងបរទរសកមពជកនងទករងភនពរញហើយនងខរតត៣ផសរងទៀតមនខរតតបាតដបងសៀមរាបនងបនាទាយមនជយ។លទធផលសខានៗនរការសកសាសរវជរវនរះមន៖

ចននដចរើននរសកលវទយាលយឯកជននងវទយាសថានបណដះបណាដាលបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកពងតររកដះដាលយាងខាលាងនៅកនងបរទរសកមពជ។ទោះយាងណាយរនឌរជកតាតមយនៅកនងការអបរគរបផនរកដរលមនឥទធពលទៅលើអនកចលរមទាងអសរមមនអនករដឋបាលគរបងរៀននងអនកសកសា។សមមតរនរសសសសរនងសសសបរសនៅកនងការអបរបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយានៅកនងកមរតទ៣គនៅមនកមរតទាប។កនងឆនា២០០០សតរដរលបានចលរមនៅកនងផនរកផសរងៗពាកពនធនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាមនចនោលាះព២៥%ទៅ៤០%កនងឆនា២០០១មនចនោលាះព២៦%ទៅ៤២%កនងឆនា២០០២មនចនោលាះព១៣%ទៅ៤២%កនងឆនា២០០៣មនចនោលាះព១២%ទៅ៤០%នងកនងឆនា២០០៤មន

សថតសខានអពICTកនងបៃទៃសកមពជា

បរភរទនរបណាដាញអាជវកមមបណាដាញកនងសរក៦៩.៩%បណាដាញតបនគមានខសរ២២.៥%បណាដាញតបនកនងសរកគមានខសរ៧.៩%

បណរងចរកនរករមហនផដលសរវាកមមអនធណតOnline:២៨.៨%Camitel:១៨.៤%Camnet:១៣.១%Telesurf:១០%Citylink:៨.៤%Camshin:៨.១%Cogetel:២.៥%Casacome:១%AZ:១%

ភាពពរញចតតទៅលើលបឿនអនធណតពរញចតត៥៥%មនពរញចតត៤៥%

មលហរតដរលពរញចតតតមលរ២១.៥%ភាពដរលអាចជឿជកបាន៤៤.៦%លបឿន៥.៧%ដកសរងចរញពភនពរញបសតឆនា២០០៨

ការភាជាបបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងបរទរសកមពជ

ចនោលាះព១១%ទៅ៤៤%កនងឆនា២០០៤ដរលពកគរមកពភនពរញ(ITC,RULE,RUPPនងNUM),សៀមរាប(BBU,ACI,IMSនងCUS)បាតដបង(IME,NUM,CUPនងIMS)នងខរតតបនាទាយមនជយ(IC,IMEនងIMS)។

តាមចមលើយរបសអនកផដលពតមនសខាន

១៤

២.ឯកសារដេលពាកពនធ

(បរធានដរបាាតមងឬកនាយក)បានអោយដងថមលហរតផសរងៗដរលធវើអោយមនចននសតរតចជងបរសគបណាដាលមកព៖

ទ១មនចននសតរតចជងបរសដរលបានបញចបថនាកវទយាលយទ២បទដាឋានវបបធមខមរររារាងកនសរមនអោយចលរមការអបរកមរតខពសឬកធវើដណើរចរញឆងាយពផទះទ៣ឪពកមដៅយផដលអាទភាពអោយកនបរសនៅកនងការអបរពរះកនបរសនងកាលាយជអនកផគតផគងសខានជងគរកនងគរសរនាពរលអនាគតទ៤វសមភាពនរការចលទៅកនងវសយអបរផនរកបចចរកវទយាគមនាគនពតមនវទយារបសសសសសរដោយពកគរខលនឯងផទាលគតថបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាគសកដសមសមរបតរសសសបរសហើយវាមនលកខណៈលបាកសមរបពកគរកនងការចាបយក។

ទនននយសរបអពយរនឌរនរបគគលកនៅកនងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាបានបងាហាញថបគគលកសតរនៅកនងការងារដរលពាកពនធនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាមនចននតចជងបរសបើបរៀបធៀបនៅកនងតណរងខពសតណរងកណាដាលនងតណរងទាប។

សតរទទលបានផលបរយោជនចនោលាះព១១%ទៅ២៥%នៅកនងកមមវធមយចនននរបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយានៅកនងផនរកខលះនរបរទរសកមពជ(ភនពរញសៀមរាបបាតដបងនងខរតតបនាទាយមនជយ)។

ការអភវឌឍសខានៗនរបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងបរទរសកមពជកតរវបានបងាហាញអោយដងតាមរយៈកាសរតភនពរញបសតដរលមនចណងជើងថ"ការភាជាបបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកមពជកនងឆនា២០០៨"(ភនពរញបសត,២០០៨)។

ចណរះដងនងជនាញផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយារបសបរជជនកមពជនងមនការកើនឡើងហើយវាមនសរសខានសមរបការរកលតលាសនរសរដឋកចចជត។

បចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាតរវបានគរបរើរចហើយកនងការសមរបសមរលការធវើទដាឋាការតាមបរពនធអរឡចតរនកហើយគរករពងថវានងចលរមចណរកធវើអោយបរសើរឡើងនវការចះបញជយនយនតនងអចលនទរពយ។ការគរបគរងរដាឋាភបាលតាមបរបអរឡចតរនកឬហៅថE-governmentកពងមនការកើនឡើងនៅកនងការភាជាបជមយនងករសងផសរងៗទៅកានសហគមន(online)។

បើតាមអាជញាធរជតទទលបនទកកចចការអភវឌឍនបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមននៅកនងបរទរសកមពជមនមនសសបរមណ១៣,០០០នាកកនងឆនា២០០៦តរវបានបាានបរមណថបរើបរសអនធណតទៀងទាតហើយភាគចរើននៅទករងភនពរញនងខរតតសៀមរាប។

ខណៈពរលដរលតមរវការកនងការបរើបរសបរពនធអនធណតរបសភញៀវទរសចរបរទរសកានតរមនការកើនឡើងយវវយកមពជកកពងតរដើរតនាទយាងសខាននៅកនងការអភវឌឍវសយអនធណតផងដររ។

ទោះយាងណាតមលរថលរនៅកនងការបរើបរសអនធណតបានពនយតការរកលតលាសរបស

១៥

២.ឯកសារដេលពាកពនធ

អនធណតនៅកនងបរទរសកមពជជពសរសនៅកនងតបនជនបទបើទោះបជសពវថងរនរះយើងអាចភាជាបអនធណតនៅតាមតបនដរលនៅឆងាយពទករងនងខរតតកដោយ។

អនកជនាញនយយថនៅកនងវសយទរគមនាគមនផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាមនការអភវឌឍខាលាងកាលាជងគរនៅកនងបរទរសកមពជ។

អាជញាធរជតទទលបនទកកចចការអភវឌឍនបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនបាននយយថវសយទរគមនាគមននៅកនងបរទរសកមពជមនការផលាសបដរយាងឆបរហសនៅកនងទសវតសចងករយនរះ។

បើតាមសមដលោកMortenErikseនាយកបរតបតតនរCadcommsដរលជករមហនផដលសរវាកមមទរគមនាគមនកនងបរទរសកមពជឬហៅថឃយបបាននយយថ"ការទទលបានបរពនធអនធណតចលតដរលមនលបឿនលឿននងកាលាយជសរវាកមមដរលពរញនយមកនងទផសារកមពជសរបពរលដរលបរជជនភាគចរើនជពសរសយវវយចងបរើបរសនវបចចរកវទយាថម"។

តាមអាជញាធរជតទទលបនទកកចចការអភវឌឍនបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមន"ការអភវឌឍបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាមនការចលរមចណរកយាងចរើនពផនរកឯកជនហើយវាមនសរសខានសមរបការអភវឌឍនៅកនងបរទរសកមពជទាងមល"។

"កមពជបានពចារណាទៅលើគោលនយោបាយដើមបរកសាទកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាជផនរកមយនរការអភវឌឍសរដឋកចចសងគម"។អាជញាធរជតទទលបនទកកចចការអភវឌឍន

បចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនបានទទលសគលថ"មធយាបាយទនាកទនងសធារណៈនៅតាមភមខរតតនងរដាឋាភបាលមនការអភវឌឍយតនៅកនងកលង១០ឆនាចងករយនរះបើធៀបនងបរទរសជតខាង។

២.៥.គោលនយោបាយបចចៃកវទយាគមនាគមន

ពតមានវទយា២.៥.១.ការដកសៃងចណចសខានៗដៃលមានចៃងកនងចបាបនងគោលនយោបាយកនងបៃទៃសកមពជាដៃលនយាយពបញហាការងារនងបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយា

ដចបានភាជាបនៅកនងឧបសមពនធទ៧រាជរដាឋាភបាលកមពជបានខតខបងកើតចបាបនានាផរនការយទធសសតរជតរយៈពរលវរងនងមធយមគោលនយោបាយតាមផនរកនងកមមវធជចរើនដើមបជយសមរលនងបងកលកខណៈវជជមនដលភាពថកើងថកាននងសខដមរមនារបសបរជជនកមពជ។ទាកទងនងការងារនងការអបររដឋធមមនញញនរពរះរាជណាចករកមពជមតរ៣៦នងមតរ៦៥បានចរងពសទធកនងការជរើសរសមខរបរសមសរបតាមសមតថភាពរបសខលនសទធទទលបរកបណាចសមើគនាចពោះការងារដចគនាសទធទទលការធានារាាបរងសងគមនងអតថបរយោជនខាងសងគមកចចសទធរបសបរជពលរដឋកនងការទទលបានការអបរបរកបដោយគណភាពនៅគរបកមរត។ចណរកមតរ៦៧បានចរងអពរដឋគរបគរងគរះសថានសកសាទាងផនរកសធារណៈនងឯកជនពរមជមយគនានរះបានចរងអពកមមវធសកសានងគោលការណគរកោសលយទនើបរាបបញចលទាងបចចរកវទយានងភាសបរទរស។

មយវញទៀតនៅកនងផរនការអភវឌឍនជតបចចបបននកមមឆនា២០០៩-២០១៣កបាននយយពសមទធផលនងកតាតបរឈមចមបងៗកនងអាណតតទ៣នងគោលនយោបាយសកមមភាពអាទភាពសមរបអនវតតកនងអាណតតទ៤(សមមើលកនងឧបសមពនធទ៧)។

១៦

២.ឯកសារដេលពាកពនធ

លទធផលកនងការបនតសដៅរនងការកសងហរដាឋារចនាសមពនធរបវនតខាងការអភវឌឍបចចរកវទយាពតមននងទរគមនាគមនបានបងាហាញថកណើនវនយោគនឯកជនមនការកើនឡើងលើវសយទរគមនាគមនចាបពឆនា២០០៦។គមរងការងារធៗជចរើនដរលមនទកបរកចរើនជង២ពានលានដលាលារអាមររកតរវបានអនវតតនងបនតអនវតតដើមបពងរកហរដាឋារចនាសមពនធបណាដាញខសរកាបអបទកសដៅពងរកសរវាកមមទរគមនាគមននៅទទាងបរទរស។ចននអនកបរើបរសអនធណតមនការកើនឡើងព៨,៦៣០នាកកនងឆនា២០០៥មកដល២០,១០០នាកកនងឆនា២០០៨។

ចបាបសដពទរគមនាគមនពទានបានអនមតពរដឋសភានៅឡើយសរវាមតចរកទរគមនាគមនអនតរជតខសចបាបនៅតរបនតកើតមនកចចសហការរវាងករសងបរសណយនងទរគមនាគមននងបរតបតតករភានាកងារអភវឌឍនពទានមនភាពលអបរសើរតមលរបរើបរសសរវាអនធណតមនតមលរថលរសរវាបរសណយរបសករមហនឯកជនមនលកខណៈបរកតបរជរងខាលាងជងសរវាបរសណយរបសរដឋហើយសមតថភាពធនធានមនសសនៅកនងវសយបរសណយនៅមនកមរតនៅឡើយ។ទាងនរះគជកតាតបរឈមសខាននៅកនងផនរកនរះ។ដើមបឆលើយតបនងបញហាលបាកទាងនរះករសងបរសណយនងទរគមនាគមននងពងរកសរវាកមមបរសណយនងកាតបនថយថលរនានាពរមទាងពងរងករបខណឌចបាបករសង។

លទធផលសដពការអភវឌឍវសយឯកជននងការងារនៅកនងផរនការយទធសសតរជតដដរលនរះកបាននយយពការទទលសគលនងឯកភាពលើ

ចណចមយដសខានដរលថផនរកឯកជនជកមលាងដសខានសមរបការវនយោគនងកណើនកនងបរទរស។យទធសសតររយៈពរលវរងរបសរាជរដាឋាភបាលកនងវសយការងាររមមនការបងកើតការងារការជយសវរងរកការងារអោយធវើការបណដះបណាដាលវជជាជវៈនងការករលមអលកខខណឌការងារ។បនតពអាណតតទ៣រាជរដាឋាភបាលកមពជនងពងរង"វរទការាជរដាឋាភបាល-វសយឯកជន"កាតបនថយការតមរវខាងឯកសរនានាពងរកចរកចលទៅកានទផសារអនតរជតពងរងបទដាឋានគតយតតសមរបគទរវសយឯកជនបនតអនវតតគោលនយោបាយផសារភាជាបពាណជជកមមទៅនងលកខខណឌការងារនងបណដះបណាដាលអនកផសះផសារវវាទសមគរចតត។

សមទធផលនៅកនងវសយអបរគការបងកើតនវធនធានមនសសដរលមនគណភាពដោយផអរកលើយទធសសតរវសយអបរឆនា២០០៦-២០១០ដោយផដៅតសខានលើបចណចក.ការធានាសមធមនរការចលរៀនខ.ការករលមអគណភាពនងបរសទធភាពនរការអបរនងគ.ការពងរងសថាបននងការអភវឌឍសមតថភាពដើមបអភវឌឍវមជឈការ។

បនថរមពនរះនៅកនងចបាបអបរកបាននយយអពការកណតវធាននងលកខខណឌតមរវថនាកជតសមរបកសងបរពនធអបរមយពរញលរញនងឯកភាពដើមបអភវឌឍធនធានមនសសដោយផដលការអបរពរញមយជវតសមរបទាងអសគនា។ដោយផដៅតលើបចចរកវទយាសមរបការអបរមតរ២៨នរចបាបនរះបានចរងថ៖

"រដឋតរវលើកកមពសនងគទរដលការសកសាសរវជរវការអភវឌឍការចនរបរឌតនងការផលតដរលមនលកខណៈវទយាសសតរនងបចចរកវទយាសមរប

១៧

២.ឯកសារដេលពាកពនធ

ការអបរដរលឆលើយតបទៅនងទផសារពលកមមនងសរបតាមសកលភាវបនយកមមដើមបលើកសទយសមតថភាពធនធានមនសសនងជរញការអភវឌឍបរទរសជត។

ករសងទទលបនទកវសយអបរតរវកណតគោលការណសដពវទយាសសតរនងបចចរកវទយាសមរបការអបរគរបភមសកសានរបរពនធអបរកមពជសរបតាមគោលនយោបាយរបសរាជរដាឋាភបាល។"

នៅកនងផរនការយទធសសតរវសយអបរឆនា២០០៦-២០១០បានសរសររថយទធសសតរថមសដពបចចរកវទយាពតមនទរគមនាគមនរបសករសងអបរយវជននងកឡាដោយផដៅតជដបងនៅតាមសលាមធយមសកសាទតយភមនងសលាគរកោសលយនងភាជាបភាពជដរគជមយអនកផដលសរវាឯកជន។ខទងចណាយនរការពងរកសមភាររបវនតផនរកវទយាសសតរបចចរកវទយានងICTគមនទកបរកបរហរល២២ពានលានរៀលខមររដរលសមើនង៥.៥.លានដលាលារសហរដឋអាមររក។សរបជមយគនានរះនៅកនងកមមវធគទរវសយអបរឆនា២០០៦-១០កបានសរសររដររថនងបនតការអភវឌឍគរបងរៀនផដលការបណដះបណាដាលបចចរកវទយាពតមនសរគមនាគមន(ICT)ដលគរឧទទរសនងគរមធយមសកសាទាងអស។

មយវញទៀតគោលបណងនរសរចកដពរងគោលនយោបាយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាគធវើអោយសងគមកមពជពោរពរញដោយចណរះដងតាមរយៈការបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនសមសរបតាមរយៈការបងកើតនងផដលនវបទដាឋាននងគោលនយោបាយជតពរមទាងការផដលសរវាសកលនងលទធភាពអាចបរើបរសបាននវពតមននងបរកាខារទនាកទនងកនងសរក។

ឯកសរគោលនយោបាយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងវសយអបរបញជាកថបចចរកវទយាពតមន

នងសរគមនាគមនជឧបករណមយនៅកនងចណមឧបករណសខានៗសមរបរៀនសមរបការបងរៀនសមរបការសកសាសរវជរវនងសមរបចរករលរកពតមន។

២.៥.២.ផៃនការសកមមភាពទកៃងបៃកាង(BeijingPla-tformforaction,1995)

សននសទពភពលោករបសអងគការសហបរជជតសដអពបញហាសតរបលើកដបង(លើកទ១នៅឆនា១៩៧៥នាទករងមកសកបរទរសមកសកលើកទ២នៅឆនា១៩៨០នាទករងកបរនហាហគរនបរទរសដាណមាកនងលើកទ៣នៅទករងណររបបរទរសករនយា)មនបាននយយពបញហាសតរនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាទរ។សននសទពភពលោកលើកទ៤នងបនតរហតដលលើកទ៧របសអងគការសហបរជជតសដអពបញហាសតរមនផនរកមយបាននយយពសតរនងបរពនធផសពវផសាយ(UNITEDNATION,2010)។

កមពជគជបរទរសហតថលរខមយកនងចណមបរទរសជសមជកអងគការសហបរជជតចនន១៨៩ផសរងទៀតដរលតរវអនវតតផរនការសកមមភាពទករងបរកាងឆនា១៩៩៥។

ខាងករមនរះគជការសងខរបនរសននសទពភពលោកលើកទ៤របសអងគការសហបរជជតសដអពបញហាសតរដរលបានបរពរតតទៅនៅទករងបរកាងខរកញញាឆនា១៩៩៥បាននយយពសកមមភាពជរញអោយមនសមភាពការអភវឌឍនងសនតភាព។នៅកនងសកមមភាពជយទធសសតរសមរបការអនវតតដរលមន១២ចណចកនងនោះចណចទ១០កមននយយពសតរនងបរពនធផសពវផសាយ។យទធសសតរអនវតតទាង១២ចណចនោះគចណចទ១សតរនងភាពករករចណចទ២ការអបរនងការបណដះបណាដាលដលសតរចណចទ៣សតរនងសខភាពចណចទ៤ការបរឆងអពើហងសាលើសតរចណចទ៥សតរនងជមលាះបរដាបអាវធចណចទ៦នយយពសតរនងសរដឋកចចចណចទ៧សតរនៅកនងអណាចនងសរចកដ

១៨

២.ឯកសារដេលពាកពនធ

សមរចចតតចណចទ៨យនតកមមសថាបនដើមបភាពរកចមរើនរបសសតរចណចទ៩សទធមនសសរបសសតរចណចទ១០សតរនងបរពនធផសពវផសាយចណចទ១១សតរនងបរសថានចណចទ១២កមរងសរ។

ផរនការសកមមភាពជយទធសសតរកនងចណចទ១០មនវតថបណងជយទធសសតរពរគទ១បងកើនការចលរមនងលទធភាពទទលបានរបសសតរកនងការបញចរញមតនងធវើសរចកដសមរចចតតតាមរយៈបរពនធផសពវផសាយនងបចចរកវទយាថមដើមបទនាកទនងនងទ២ធវើអោយបរសើរឡើងនវតលយភាពនងធវើមនអោយមនភាពលអៀងសមរបសតរកនងបរពនធផសពវផសាយ។

នៅកនងវតថបណងយទធសសតរទាងពរកនងចណចទ១០ដរលនយយអពសតរនងបរពនធផសពវផសាយមនចរងយាងចបាសនវសកមមភាពដរល១.រដាឋាភបាល២.បរពនធផសពវផសាយជតនងអនតរជត៣.តាមរយៈរដាឋាភបាលឬយនតការជតដើមបធវើអោយសតរបរសើរឡើងនង៤.តាមអងគការមនមរនរដាឋាភបាលនងសមគមបរពនធផសពវផសាយអាជពតរវអនវតត។សកមមភាពនៅកនងវតថបណងយទធសសតរទ១មន៖

តាមរយៈរដាឋាភបាលសកមមភាពដរលតរវអនវតតមន៨ចណចក.គទរការអបរសតរការបណដះបណាដាលនងការងារដើមបធវើអោយបរសើរឡើងនវឱកាសសមើគនាសមរបសតរនៅកនងគរបជរងនងកមរតទាងអសនរបរពនធផសពវផសាយខ.គទរការសកសាសរវជរវកនងគរបទដឋភាពទាងអសរបសសតរកនងបរពនធផសពវផសាយគ.លើកតមកើងការចលពរញមខមតនងសមើភាពគនារបសសតរកនងបរពនធផសពវផសាយឃ.សដៅអោយមនតលយភាពកនងការតរងតាងសតរនៅកនងលដាបថនាកនរការងារកនងបរពនធផសពវផសាយង.លើកកមពសសថាបនពាកពនធអោយបងកើតកមមវធអោយបាន

ចរើនសមរបសតរសរបជមយនងសររភាពនរការបញចរញមតកនងបរពនធផសពវផសាយច.លើកកមពសនងទទលសគលបណាដាញបរពនធផសពវផសាយរបសសតរឆ.លើកកមពសនងផដលគរបមធយាបាយឬលើកទកចតតដលការចនរបរឌតការបរើបរសកមមវធកនងបរពនធផសពវផសាយជតនងជ.ធានានវសររភាពនរបរពនធផសពវផសាយ។

តាមរយៈបរពនធផសពវផសាយជតនងអនតរជត៖អភវឌឍនវយនតកមមបទដាឋានដរលលើកកមពសភាពសមើគនានងសបរបរបនៅកនងបរពនធផសពវផសាយនងបរពនធទនាកទនងអនតរជតពរមទាងបងកើនការចលរមរបសសតរនងបរសកនងការផលតនងការធវើសរចកដសមរចចតត។

តាមរយៈរដាឋាភបាលឬយនតការជតដើមបធវើអោយសតរបរសើរឡើង៖មន៤ចណចក.ជរញការអភវឌឍកមមវធសកសានងវគគបណដះបណាដាលសមរបសតរដើមបបងកើតពតមនសមរបបរពនធផសពវផសាយខ.ជរញការបរើបរសបរពនធទនាកទនងរមមនបចចរកវទយាថមៗជមធយាបាយបងកើនការចលរមរបសសតរគ.សមរបសមរលកនងការបងកើតសៀវភៅសមរបអនកជនាញការបរពនធផសពវផសាយជសតរនងឃ.ជរញសតរកនងការបងកើតការណរនាពអាជពនងករមសលធមចាបាចនានា។

តាមរយៈអងគការមនមរនរដាឋាភបាលនងសមគមបរពនធផសពវផសាយអាជព៖មន៤ចណចក.ជរញនងបងកើតអោយមនករមឃលាមើលបរពនធផសពវផសាយដរលអាចតរតពនតយនងពគរះយោបលជមយបរពនធផសពវផសាយខ.បណដះបណាដាលសតរអោយចរះបរើបរសបចចរកវទយាពតមនកានតរបរសើរជងមនគ.បងកើតបណាដាញ

១៩

២.ឯកសារដេលពាកពនធ

នងអភវឌឍកមមវធពតមនសមរបអងគការមនមរនរដាឋាភបាលនងឃ.ជរញវសយបរពនធផសពវផសាយនងការអបរនងសថាបនបណដះបណាដាលបរពនធផសពវផសាយដើមបចរកចាយពតមនអភវឌឍននងបញហាសងគម។

វតថបណងយទធសសតរទ២មនសកមមភាព៖

តាមរយៈរដាឋាភបាលនងអងគការអនតរជតសកមមភាពតរវអនវតតមន៦ចណចរមមន៖ក.ធវើអោយបរសើរឡើងនវការសកសាសរវជរវនងការអនវតតយទធសសតរពតមនអបរនងទនាកទនងខ.ជរញបរពនធផសពវផសាយនងភានាកងារផសពវផសាយដើមបបងកើតចណរះដងជកលាកកនងការអនវតតសកមមភាពគ.ជរញការបណដះបណាដាលដលបរពនធផសពវផសាយអាជពពបញហារសើបរបសយរនឌរឃ.ជរញបរពនធផសពវផសាយមនអោយបងាហាញអវដរលធវើអោយសតរអាបអោនឬករងបរវញចសតរឡើយង.ធវើអោយបរសើរឡើងនវបញញតតដរលអនកភរទនយមបងាហាញកនងនយរសអើងនងបនាទាបបនោថាកនងច.ចាតវធានការយាងមនបរសទធភាពដោយរមមនការអនវតតផលវចបាបបរឆងរបភាពអាសអាភាសនងអពើហងសាដលសតរនងកមរ។

តាមរយៈបរពនធផសពវផសាយរមមន៖ក.អភវឌឍសរចកដណរនានងករមសលធមវជជាជវៈអោយសរបនងសររភាពនរការបញចរញមតខ.អភវឌឍសរចកដណរនានងករមសលធមវជជាជវៈដរលនយយពអពហងសាការធវើអោយអាបអោនឬរបភាពអាសអាភាសគ.បងកើតទសសនវសយយរនឌរលើគរបបញហាទាងអសកនងសហគមនអនកបរើបរសនងសងគមសវលនងឃ.លើកកមពសសតរនៅកនងការធវើសរចកដសមរចចតលើគរបកមរតនរការងារ។

តាមរយៈបរពនធផសពវផសាយអងគការមនមរនរដាឋាភបាលផនរកឯកជនដោយមនកចចសហការជមយយនតការជតដើមបអោយមនភាពរកចមរើនដលសតររមមន៖ក.លើកកមពសការបរងចរកទនលខសតរវសមើគនាកនងគរសរតាមរយៈបរពនធផសពវផសាយខ.បងកើតឬចរកចាយសមភារបរពនធផសពវផសាយដលអនកដកនាជសតរគ.ជរញយទធនាការផសពវផសាយឃ.គទរជថវកាឬគរបមធយាបាយទនាកទនងនងង.បងកើតការបងាហាញនងបណដះបណាដាលអនកជនាញដើមបវភាគបញហាយរនឌរកនងកមមវធបរពនធផសពវផសាយ។

២០

៣.វធសាសតេនេការសេេវជេេវ

ការសកសាសរវជរវបានកណតយករាជធានភនពរញជកនលរងសកសាសរវជរវដោយសរតរហរដាឋារចនាសមពនធបចចរកវទយាភាគចរើនមននៅភនពរញហើយមនអនកបរើបរសចរើនលើសលបនៅកនងតបននរះ។ផអរកលើគោលបណងនងកមមវតថនរការសកសាសរវជរវដរលតមរវអោយបរើបរសទនននយជលរខនងតមរវការយលដងអោយបានសជមរការសកសាសរវជរវនរះបានបរើវធសសតរទាងបរបបរមណនងគណភាពដោយមនបរើបរសទនននយបឋមនងទនននយបនាទាប។

ទនននយបរបបរមណទទលបានពការសមភាសជមយតណាងសថាបននងបគគលកដរលធវើការកនងបរភរទសថាបនបនសខានៗដចជករសងនានានងអាជញាធរជតអងគការសងគមសវលផនរកឯកជន(ដរលមនករមហនផដលសរវាកមមអនធណតនងហាងអនធណត)ពរមទាងគរះសថានឧតដមសកសា។ទនទមនងគនានរះទនននយបរបបរមណកតរវបានបរមលពពតមនការផសពវផសាយជរើសរសបគគលកតាម

បរពនធគរហទពររយៈពរល៣ខរគតចាបពថងរទ៦ខរកកកដាឆនា២០១០ពគរហទពរដរលគរនយមទសសនាជងគរកនងបរទរសកមពជចននពរគbongthom(www.bongthom.com)នងpelprek(www.pelprek.com)។តាមផរនការបរមលទនននយពគរហទពរការសកសានរះកគរងបរមលពតមនពគរហទពរcamhr(www.camhr.com)ដររតរដោយសរគរហទពរនរះមនអនញញាតអោយមនការសទងមតហើយមយាាងទៀតការផសាយការងារនរគរហទពរទាងពរមនចននការងារចរើនគរបគរនហើយដររនោះករមការងារបានសមរចមនយកគរហទពរនរះវញ។

ការសកសាសរវជរវទទលបានទនននយបរបគណភាពមកពការសមភាសបរបសជមរជមយអនកដរលមនតនាទសខានផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងសថាបនទាងបនដចបានរៀបរាបខាងលើ។លើសពនរះការសកសាបានបនថរមការពភាកសាជករមជមយនសសតដរលសកសាផនរកICTនៅតាមគរះសថានឧតដមសកសា។

តារាងទ១៖វធសាសតៃសកសាសៃវជៃវនងឧបករណសៃវជៃវ

កមមវតថសរវជរវបរភរទអនកឆលើយតប

សមភាសគរតាង សចនាករ

វធសសតរបរមលទនននយ

កមមវតថទ១:សមមតរសតរដរលបានបរើបរសICTកនងវសយអបរនងការងារ

គរះសថានឧតដមសកសាទាងផនរកសធារណៈនងឯកជននៅទករងភនពរញ

៣៦ទនននយបរបបរមណ១.សមមតរនសសតថនាកបរញញាបតរនងអនបណឌតដរលបានបញចបការសកសានងកពងសកសានៅតាមបណាដាសកលវទយាលយនងវទយាសថានបណដះបណាដាលផសរងៗ២.សមមតរនរបគគលកដរលកពងធវើការកនងសថាបននងសមមតរនរបរសនងសតរដរលធវើការកនងផនរកICT

កមរងបញជសណរដរលសថាបនគោលដៅតរវបពរញដោយខលនឯង

ករសងនានានងអាជញាធរជត

២៨

អងគការសងគមសវល ១៥៨

ផនរកឯកជនមនហាងអនធណតនងករមហនផដលសរវាកមមអនធណត

២១៤

២១

៣.វធសាសតៃនៃការសៃវជៃវ

៣.វធសាសតេនេការសេេវជេេវ

កមមវតថសរវជរវបរភរទអនកឆលើយតប

សមភាសគរតាង សចនាករ

វធសរសតបរមលទនននយ

កមមវតថទ២:ទសសនវសយយរនឌរកនងការងារICT

ការជរើសរសការងារតាមរយៈគរហទពរ

៣ទនននយបរបបរមណចននការងារដរលបានផសពវផសាយតាមរយៈបរពនធអនធណត

សងខរបការផសពវផសាយការងាររយៈពរលបខរ

គរះសថានឧតដមសកសាទាងផនរកសធារណៈនងឯកជននៅទករងភនពរញ

៣៦ទនននយបរបបរមណទសសនវសយនានាអពសតរនងការងារផនរកICT

កមរងបញជសណរដរលសថាបនគោលដៅតរវបពរញដោយខលនឯង

១៥

ទនននយបរបគណភាពទសសនវសយនានាអពសតរនងការងារផនរកICT

ការសមភាសបរបសជមរនងការពភាកសាជករមជមយនសសត

ករសងនានារមនងអាជញាធរជត

២៨ទនននយបរបគណភាពទសសនវសយនានាអពសតរនងការងារផនរកICT

កមរងបញជសណរដរលសថាបនគោលដៅតរវបពរញដោយខលនឯង

១៥ទនននយគណភាពទសសនវសយនានាអពសតរនងការងារផនរកICT

ការសមភាសបរបសជមរ

អងគការសងគមសវល

១៥៨ទនននយបរមណភាពទសសនវសយនានាអពសតរនងការងារផនរកICT

កមរងបញជសណរដរលសថាបនគោលដៅតរវបពរញដោយខលនឯង

១៥ទនននយគណភាពទសសនវសយនានាអពសតរនងការងារផនរកICT

ការសមភាសបរបសជមរ

ផនរកឯកជនមនហាងអនធណតនងករមហនផដលសរវាកមមអនធណត

២១៤ទនននយបរបគណភាពទសសនវសយនានាអពសតរនងការងារផនរកICT

កមរងបញជសណរដរលសថាបនគោលដៅតរវបពរញដោយខលនឯង

១៤ទនននយគណភាពទសសនវសយនានាអពសតរនងការងារផនរកICT

ការសមភាសបរបសជមរ

២២

៣.វធសាសតេនេការសេេវជេេវ

កមមវតថសរវជរវបរភរទអនកឆលើយតប

សមភាសគរតាង សចនាករ

វធសរសតបរមលទនននយ

កមមវតថទ៣:ឧបសគគរារាងសតរពការចលរមកនងផនរកICTកនងវសយអបរនងការងារ

ការវភាគលើចបាបនងគោលនយោបាយនានាដរលពាកពនធនងផនរកICT

N/A

ទនននយដរលមនសរបចបាបនងគោលនយោបាយនានាដរលពាកពនធនងផនរកICT

ឯកសរដរលមននៅកនងសរកនងករសរកដរលកមពជបានចះហតថលរខា

គរះសថានឧតដមសកសាទាងផនរកសធារណៈនងឯកជននៅទករងភនពរញ

៣៦ទនននយបរបគណភាពឧបសគគនានាដរលរារាងសតរពការចលកនងវសយអបរនងការងារ

កមរងបញជសណរដរលសថាបនគោលដៅតរវបពរញដោយខលនឯង

៣៦

ទនននយបរបគណភាពឧបសគគនានាដរលរារាងសតរពការចលកនងវសយអបរនងការងារ

ការសមភាសបរបសជមរនងការពភាកសាជករមជមយនសសត

ករសងនានានងអាជញាធរជត

២៨ទនននយបរបគណភាពឧបសគគនានាដរលរារាងសតរពការចលកនងវសយអបរនងការងារ

កមរងបញជសណរដរលសថាបនគោលដៅតរវបពរញដោយខលនឯង

១៥ទនននយបរបគណភាពឧបសគគនានាដរលរារាងសតរពការចលកនងវសយអបរនងការងារ

ការសមភាសបរបសជមរ

អងគការសងគមសវល

១៥៨ទនននយបរបគណភាពឧបសគគនានាដរលរារាងសតរពការចលកនងវសយអបរនងការងារ

កមរងបញជសណរដរលសថាបនគោលដៅតរវបពរញដោយខលនឯង

១៥ទនននយបរបគណភាពឧបសគគនានាដរលរារាងសតរពការចលកនងវសយអបរនងការងារ

ការសមភាសបរបសជមរ

ផនរកឯកជនមនហាងអនធណតនងករមហនផដលសរវាកមមអនធណត

២៤៦ទនននយបរបគណភាពឧបសគគនានាដរលរារាងសតរពការចលកនងវសយអបរនងការងារ

កមរងបញជសណរដរលសថាបនគោលដៅតរវបពរញដោយខលនឯង

១៥ទនននយបរបគណភាពឧបសគគនានាដរលរារាងសតរពការចលកនងវសយអបរនងការងារ

ការសមភាសបរបសជមរ

២៣

៣.វធសាសតេនេការសេេវជេេវ

៣.១.កៃមគោលដៅនៃការសៃវជៃវ

នៅកនងការរៀបចគោលគនតសកសាសរវជរវករមការងារបានធវើបទបងាហាញអពគមរងនរការសកសាសរវជរវកាលពថងរទ២៥ខរធនឆនា២០០៩ដើមបឲយអនកចលរមជយផដលមតករលអដោយមនការចលរមពតណាងករសងកចចការនារករសងអបរយវជននងកឡាអងគការសងគមសវលនងអនកសកសាសរវជរវ។ចពោះទនននយបរបបរមណអងគបរជនាពរលនោះបានសនើជរើសយកសថាបនចនន៤៣៦សមើនង៩៨៦កមរងសណរដោយមនកមរងសណរសមរបសថាបនចនន៤៣៦នងកមរងសណរសមរបបគគលកចនន៥៥០។ដើមបអោយអនកចលរមសរវជរវអាចតណាងបានពសថាបនដរលសកសាហើយជៀសផតពអតរអនកឆលើយតបទាបនងកហសឆគងកនងនយសថតករមការងារបានសមរចកណតយកសថាបនចននដដរល(៤៣៦)តរបានបនថរមចននបគគលករហតដល១,៣០០នាក។ករមគោលដៅតរវបានបរងចរកជ៤ផនរកសខានៗ គ៖

ករសងនានានងអាជញាធរជតមន២៨សថាបនចរកជកមរងសណរសមរប២៨សថាបននងកមរងសណរសមរបបគគលកចនន១៥០កមរងសណរ។

គរះសថានឧតដមសកសាទាងផនរកសធារណៈនងឯកជននៅទករងភនពរញចនន៣៦តរវជកមរងសណរសមរបសថាបន៣៦នងកមរងសណរសមរបបគគលក១៨០។

អងគការសងគមសវលសរប១៥៨ចរកជកមរងសណរសមរបសថាបន១៥៨នងកមរងសណរសមរបបគគលកចនន៤៧៤កមរងសណរ។

ផនរកឯកជនដរលមនហាងអនធណតនងករមហនផដលសរវាកមមអនធណតដរលមនសរប២១៤តរវជកមរងសណរសមរបសថាបន២១៤នងកមរងសណរសមរបបគគលកចនន៧០។

ករមការងារបានជរើសយកគរហទពរការងារសខានៗពរនៅកនងបរទរសកមពជគwww.bongthom.comនងwww.pelprek.comដោយផទៀងផទាតការងាររយៈពរលបខរ។

សមរបទនននយបរបគណភាពករមការងារបានសមរចជរើសរសយកការសមភាសបរបសជមរជមយអនកដរលមនតនាទសខានផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាចនន៥៩នាកដរលកនងនោះមន១៥នាកមកពករសងនានានងអាជញាធរជត១៥នាកមកពគរះសថានឧតដមសកសា១៥នាកមកពអងគការសងគមសវលនង១៤នាកមកពផនរកឯកជន។ជងនរះទៀតដើមបអោយទនននយរតតរអាចបងាហាញនវតថភាពជកសដរងការពភាកសាជករមជមយនសសតដរលសកសាផនរកICTនៅគរះសថានឧតដមសកសាចនន៦តរវបានជរើសរសដរលមននសសតចាបព៥-៧នាកកនងសថាបននមយៗ។

៣.២.វធសាសតៃបៃមលទនននយ

ករមការងារសរវជរវបានចះទៅទនាកទនងដោយផទាលជមយសថាបនដចបានរៀបរាបខាងលើដើមបបងាហាញពគោលបណងនរការសរវជរវកដចជផដលលរខទរសពទទនាកទនងដើមបជយសមរបសមរលបញហាដរលកើតមនទាកទងនងការសរវជរវ។

កមរងសណរបានបញជនទៅកានសថាបនដចបានរៀបរាបខាងលើតាមរយៈអនកជនយការសរវជរវរបសអងគការវទយាសថានបើកទលាយដើមបអោយអនកតណាងសថាបននងបគគលកសថាបនដរលចរះបរើបរសកពយទរជយបពរញហើយនងទទលបានការសមភាសសជមរ។កនងលកខខណឌពសរសចពោះសថាបនឧតដមសកសាដរលសថតនៅករមការគរបគរងរបសករសងអបរមនលខតជយសមរបសមរលដរលចរញពករសងទៅកានសថាបនដើមបអោយអនកតណាងសថាបននងបគគលកសថាបនដរលចរះ

២៤

៣.វធសាសតេនេការសេេវជេេវ

បរើកពយទរជយបពរញពរមទាងទទលបានការសមភាសសជមរជមយបគគលកដរលមនតនាទសខានផនរកICTនងពភាកសាជករមជមយនសសតដរលសកសាមខវជជាICT។ជទទៅករមការងារបានបញជនកមរងសណរ៧ចបាបទៅករសងនានានងអាជញាធរជតគរះសថានឧតដមសកសានងករមហនផដលសរវាកមមអនធណតដរលកនងនោះមនកមរងសណរដោយឡរកពគនាសមរបអនកតណាងសថាបន១របបគគលក៥របនងការសមភាសសជមរ១រប។ឯកមរងសណរសមរបការពភាកសាជករមជមយនសសតមនតរចពោះសថាបនអបរមយចននដរលបានផដលការអបរផនរកICTដលនសសតតរបណណោះ។ជមធយមមនតរកមរងសណរចនន៤ចបាបបណណោះតរវបានផដលជនអងគការសងគមសវលដើមបបពរញនងសមភាស។កមរងសណរសមរបមចាសហាងអនធណតមនតរមយចបាបបណណោះសមរបមចាសហាងអនធណតឬអនកទទលខសតរវកនងហាងនោះ។

អនកដកនាឬបរធានឬគណៈគរបគរងនរសថាបនដចបានរៀបរាបខាងលើតរវបានសនើដើមបជរើសតាងតណាងរបសខលននងបគគលកកនងសថាបនដើមបចលរមកនងការសកសាសរវជរវនរះដោយមនរយៈពរល២សបាដៅហដើមបបពរញកមរងសណរបរបបរមណនងចាតចរងអនកដរលមនតនាទសខានសមរបធវើការសមភាសសជមររយៈពរលបសបាដៅហ។កនងពរលនោះដររករមការងារសរវជរវបានរកសាទនាកទនងយាងលអជមយសថាបនគោលដៅពរមទាងបានសនើសសថាបនគោលដៅមយចននដរលករមការងារយើងជរើសរសជយសមរបសមរលពរលវរលាកនងការចាតតាងអនកគរបគរងខាងICTដើមបអោយករមការងារយើងសមភាសដោយផទាលហើយយើងកបានសនើសទៅខាងសថាបនអបរមយចននដរលយើងជរើសរសជយរៀបចករមនសសតបានពភាកសាករមផងដររ។កនងពរលបរមលកមរងបញជសណរមកវញករមការងារបានតរតពនតយមើលទនននយកនងកមរងបញជសណរយាងចបាសលាសមននងយកហើយករមការងារតរងតរពភាកសាគនាកនងការចះចរកនងបរមលទនននយដរល

មនបញហាដើមបសវរងរកដណះសរយ។

៣.៣.ការវភាគទនននយ

គរបកមរងសណរទាងអសសទធតរបានតរតពនតយយាងហមតចតនៅពរលបរមលទនននយតរឡបមកវញនងបានលាងសមអាតនវរាលកហសឆគងទាងឡាយនៅកនងនងឆលងវារយាប។ករមការងារបានបរើកមមវធវភាគទនននយជចរើនដើមបវភាគរមមន៖

ចពោះការបញចលទនននយគយើងបញចលតាមEpidata3.1។យើងបានបងកើតរបៀបតរតពនតយយាងតរមតរវដើមបបងាការរាលកហសដរលអាចកើតមននៅពរលបញចលទនននយ។ករយពបញចលរចរាលហើយទនននយទាងអសនោះគយើងបានបមលរងមកបរើបរសកនងSPSS។

ការវភាគទនននយបរបបរមណតរវបានបរើបរសនវកមមវធផនរកទនSPSS18.0ដើមបវភាគសវរងរកលទធផលតាមរយៈគោលបណងរបសការសកសាសរវជរវ។ការវភាគរមមនភាគរយ(%)បរើបរសតាមរយៈបមលរងចរកបរកងជមធយមភាគឬជមរដយានអាសរយលើបមលរងនរទនននយ។មននយថបើទនននយនោះមនបមលរងចរករបាយសមើសចគយើងបរើមធយមភាគ(Mean)បើទនននយនោះមនលកខណៈមនសមើសចគយើងបរើមរដយាន(Median)ការបរើបរសតរសតឃការរដើមបកណតពភាពខសគនារវាងភាគរយពរផសរងគនានងកណតបញហាទនាកទនងរវាងវាារយាបពរផសរងៗគនានងការវភាគឆលងកាតវាារយាបជដើម។ល។

តាមបរបគណភាពទនននយបានពការសមភាសបរបសជមរនងការពភាកសាជករមតរវបានបញចលនងវភាគតាមកមមវធNVIVO8.0។ការ

២៥

៣.វធសាសតេនេការសេេវជេេវ

វភាគរមមនការបរងចរកតាមចណាតថនាកនងតាមករម។

បនាទាបមកលទធផលនរទនននយតរវបានបមលរងកនងកមមវធការយលយភាសខមររដើមបបកសរយទនននយ។

ជងនរះទៅទៀតការវភាគទនននយដរលមនសរបទាកទងនងចបាបនងគោលនយោបាយនានាដរលពាកពនធនងផនរកICTដចជចបាបរដឋធមមនញញសរចកដពរងគោលនយោបាយជតសដពបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនគោលនយោបាយICTកនងវសយអបរសននសទលើកទ៤អពសតរនៅកនងទករងបរកាងឆនា១៩៩៥ជអាទកបានបញចលនៅកនងការសកសានរះដររ។មយវញទៀតការបរមលឯកសរដរលពាកពនធពបរភពផសរងៗគនា(របាយការណរបសរដាឋាភបាលសថតអពICTនងបណាណោលយ)កតរវបានបរមលផដដររ។ការសរវជរវតាមអនធណតគជបរភពដសខានកនងការសវរងរកឯកសរដរលមនសរបពសថាបនលបៗលដាបជតនងអនតរជត។

៣.៤.ការបណដះបណដាលអពការបៃមលទនននយនង

កៃមសលធម

ការបណដះបណាដាលរយៈពរលបរថងរដលអនកជនយការសកសាសរវជរវតរវបានធវើឡើងនៅអងគការវទយាសថានបើកទលាយចាបពថងរទ២១-២៦ខរមថនាឆនា២០១០។ការបណដះបណាដាលផដៅតលើគោលបណងនរការសកសាសរវជរវឧបករណសមរបបរមលទនននយទទៅនងសកសាពកមរងបញជសណរទាង៤បរភរទកនងការបរមលទនននយការធវើតរសតជគការធវើតរសតសមភាសសកលបងជមយបគគលកនៅអងគការវទយាសថានបើកទលាយនងការហវកហាតលើការបរើបរសឧបករណថតសមលរង។ការបណដះបណាដាលកបានជយសមរលខលមសរអតថនយនងពាកយពរចនមយចនននៅកនងកមរងបញជសណរដើមបអោយងាយយលនងមនលកខណៈចបាសលាសជងមន។

ថវតបតតរការសកសាសរវជរវនរះមនមនការពាកពនធជមយនងបញហារសើបណាមយទរតរកនងគោលបណងការពារអនកឆលើយតបពការបះពាលណាមយដោយមនបានពរងទកជមនណាមយនោះការសកសាបានរៀបចវធសសតរមយចននដចខាងករម៖

ការបណដះបណាដាលអពករមសលធមនរការសកសាសរវជរវដលអនកជនយការសរវជរវ

ការចរកចាយកមរងសណររនៅតាមសថាបននានាសទធតរតរវបានទទលការយលពរមពតណាងសថាបនទាងនោះ។នៅកនងកមរងសណរនមយៗមនភាជាបនវការសការអនញញាតមននងបពរញកមរងសណរគោលបណងនរការសកសាសរវជរវពរមទាងមនបរបបទណរនាកនងការបរើបរសឬឆលើយអោយបានតរមតរវចពោះសណរនមយៗ។មយាាងទៀតអតថនយនរកមរងសណរមនមនការបះពាលដលបគគលកសថាបនឬអនករមការងាររបសអនកតបសមភាសឡើយ។បនថរមលើសពនរះអនកចលរមឆលើយមនសទធគរបគរនកនងការបដសរធមនឆលើយសណរណាដររគតមនពរញចតត។

រាលទនននយដរលបានពការសមភាសនងតរវដាកលរខកដដោយមនអាចសមគលពអតតសញញាណរបសអនកតបសមភាសឡើយ។មនតរសមជកករមសកសាសរវជរវតរបណណោះដរលមនសទធពនតយទនននយដើមហើយធវើការករលមអអោយសមសរបទៅតាមគោលបណងនរការសកសាសរវជរវ។

លទធផលនរការសកសាសរវជរវនងតរវបានបោះពមពនងផសពវផសាយជសធារណៈដោយរកសាអនាមកភាពរបសអនកចលរមកនងការសកសាសរវជរវ។

២៦

៣.វធសាសតេនេការសេេវជេេវ

៣.៥.ទហនងដៃនកណតនៃការសកសាសៃវជៃវ

ការសកសាសរវជរវអពសតរនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងវសយអបរនងការងារគជបរធានបទថមមយដរលទើបតរមនការសកសាសរវជរវនរះឡើង។ការសកសានរះធវើឡើងតរនៅរាជធានភនពរញតរបណណោះដចនរះចននគរតាងនៅកនងការសកសានរះវាអាចតរមតរទតាងនងសថាបនដរលបានធវើការសកសាតរបណណោះហើយវាមនអាចតណាងអោយទទាងបរទរសឡើយ។ទនទមនងគនានរះការសកសាសរវជរវមនដរនកណតដចខាងករម៖

ការសកសាសរវជរវបានពយាយមសវរងរកឯកសរយោងសមរបសរសររកនងឯកសរពាកពនធកដចជនៅកនងការពភាកសាកនងបរបទបរទរសកមពជ

កដចជឯកសរនៅកនងតបនអាសអាគនរយនៅតាមបណាណោលយពរមទាងនៅលើអនធណត។ទោះជយាងនរះកដយើងបានរកឃើញឯកសរតចតចបណណោះដរលមនលកខណៈពាកពនធអាចធវើជឯកសរយោងបាន។

ពរលវរលាមនកណតនងមមញកវាកជបញហាមយដររកនងការបងកើតអោយមនកហសដោយអចរតនាមយចននដចជ៖អកខរាវរទធពាកយពរចនឃលាឃោលាងមយចននដរលបរើបរសកនងការសរសររមនសវបានលអ។ពរមជមយគនានោះនៅកនងបរទរសកមពជនៅពទានមនការបកបរភាសបចចរកទរសកនងវសយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយានៅឡើយទរ។

២៧

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

៤.លទធផលនៃការសៃវជៃវ

៤.១.ពតមានទទៅតារាងទ២៖កមៃងសណរដៃលបៃមលបាន

សថាបនអនកតណាងសថាបន

(នាក)បគគលក(នាក)

សមភាសសជមរ(នាក)

ការពភាកសាករម(នាក)

ករសងរបសរដាឋាភបាល ១៧ ១១៤ ១៩

--

អងគការសងគមសវល ១១១ ២៩០ ២២

ផនរកឯកជន ករមហនផដលសរវាកមមអនធណត

៧ ២៦ ៧

ហាងអនធណត ១៨១ -- --

សថាបនអបរ ៣៤ ១០១ ១៦ ១១

សរប(នាក) ៣៥០ ៥៣១ ៦៤ ១១

ដោយមនគតពកមរងសណរសមរបការសមភាសបរបសជមរនងការសមភាសជករមជមយនសសតកមរងសណរចនន១,៣០០តរវបានផញើទៅកានសថាបនចនន៤៣៦ដរលរមមនករសងនានារបសរដាឋាភបាលចនន២៨គរះសថានឧតដមសកសាសធារណៈនងឯកជន៣៦អងគការសងគមសវល១៥៨នងហាងអនធណត២០០។មនតរកមរងសណរចនន៨៨១មកពសថាបនចនន៣៥០បណណោះដរលតរវបានយកមកវភាគនៅកនងការសកសាសរវជរវនរះ។

ចពោះការផសពវផសាយការងារតាមគរហទពរករមការងារបានកណតយកគរហទពរតរពរបណណោះមកធវើការវភាគគhttp://www.pelprek.com/នងhttp://www.bongthom.com/ដោយគរហទពរការងារhttp://camhr.com/មនបានអនញញាតអោយមនការសទងមតអពការងារនៅលើគរហទពរនរះ។ការបរមលទនននយនៅលើគរហទពរនរះគចាបផដើមពថងរទ០៦ខរកកកដាឆនា២០១០ដលថងរ០៥ខរតលាឆនា២០១០។

តាមវធសសតរសរវជរវបរបគណភាពកនងការសមភាសសជមរជមយអនកដរលទទលខសតរវខាងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយានៅតាមសថាបនមនអនកឆលើយតប៥៥នាកជបរសនង៩នាកជសតរដរលកនងនោះអនកឆលើយតបចនន៥០នាកមនសញញាបតរខាងផនរកពតមនវទយា(៣០នាកថនាកបរញញាបតរ១៥នាកថនាកអនបណឌតនង២នាកថនាកបណឌត)។បើគតពសថានភាពជវភាពវញ២០នាកមនកមរតជវភាពមធយមនង៤៣នាកមនជវភាពបរសើរ(មនមនចមលើយមនាក)។ដោយឡរកចពោះកមរតការងារ៣៦នាកមនកមរតខពសនង២៨នាកគរនតរជបគគលកធមមតា។ការពភាកសាជករមជមយនសសតដរលសកសាមខវជជាបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាចនន១១ករមពភាកសាកតរវបានធវើឡើងដររនៅតាមគរះសថានអបរ។

២៩

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

តារាងទ៣៖ចននជាមធយមនៃបគគលកតាមសាថាបននមយ(n=៣៥០)

សថាបន ភរទ សមមតរ

អងគការសងគមសវលសតរ ២៥(៤៦,៣)

ចននសរប ៥៤

ករសងនានានងអាជញាធរជតសតរ ៣០៦(៣៦,៣)

ចននសរប ៨៤៤

ករមហនផដលសរវាកមមអនធណតសតរ ៤២(៣២,១)

ចននសរប ១៣១

គរះសថានឧតដមសកសាសតរ ៣៧(២៧,៨)

ចននសរប ១៣៣(១០០)

លទធផលបានបងាហាញអោយឃើញថបើគតពចននជទទៅបគគលកនៅកនងករសងនានាមនចននចរើនជងគរេបើធៀបជមយនងបគគលកនៅតាមសថាបនផសរងទៀត។តរបើគតពសមមតរបគគលកសរវញយើងឃើញថអងគការសងគមសវលមនសមមតរសតរចរើនជងគរគ៤៦,៣%បនាទាបមកករសងនានានងអាជញាធរជត៣៦,៣%ករមហនផដលសរវាកមមអនធណត៣២,១%នងចងករយគរះសថានឧតដមសកសា២៧,៨%។

៤.២.សតៃនងបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយាកនងវសយអបរ

៤.២.១.សថតរបសសតៃកនងបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយាកនងវសយអបរ

តារាងទ៤៖សថតនសសតដៃលបានបញចបការសកសានងកពងសកសាមខវជាជាICTថានាកបរញញាបតៃនងបរញញាបតៃជានខពស

ចននសថាបន

សរប(នាក)

សរនាក(%)

តចបផត(នាក)

ចរើនបផត(នាក)

មធយម(នាក)

បានប

រញញាបត

រ

២០០៥-២០០៦

(១) ១២ ១១៧៧ ១៥៦(១៣,៣) ៦ ៣២៦ ៩៨

(២) ៣ ១៦៥ ៦(៣,៦) ១១ ១២៧ ៥៥

(៣) ១ ២២ ៧(៣១,៨) ២២ ២២ ២២

សរប ១២ ១៣៦៤ ១៦៩(១២,៤) ៦ ៤៥៣ ១១៤

២០០៦-២០០៧

(១) ១៥ ១២០៦ ១០៩(៩,០) ៨ ១៩៨ ៨០

(២) ៣ ៨២ ១(១,២) ១២ ៤៧ ២៧

(៣) ១ ១៥ ៦(៤០,០) ១៥ ១៥ ១៥

សរប ១៥ ១៣០៣ ១១៦(៨,៩) ១០ ២២២ ៨៧

៣០

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

ចននសថាបន

សរប(នាក)

សរនាក(%)

តចបផត(នាក)

ចរើនបផត(នាក)

មធយម(នាក)

បានប

រញញាបត

រ

២០០៧-២០០៨

(១) ១៣ ១១៣៥ ១០២(៩,០) ១១ ២១០ ៨៧

(២) ៤ ១៤៣ ៤(២,៨) ១៦ ៥៤ ៣៦

(៣) ១ ៩ ៥(៥៥,៦) ៩ ៩ ៩

សរប ១៤ ១២៨៧ ១១១(៨,៦) ១៣ ២៥៨ ៩២

២០០៨-២០០៩

(១) ១៧ ១៧១៦ ៣២៦(១៩,០) ៧ ៣៤៤ ១០១

(២) ៤ ១៥៨ ១(០,៦) ២០ ៦៩ ៤០

(៣) ១ ១៥ ២(១៣,៣) ១៥ ១៥ ១៥

សរប ១៨ ១៨៨៩ ៣២៩(១៧,៤) ៧ ៣៤៤ ១០៥

សរប

(១) ១៨ ៥២៣៤ ៦៩៣(១៣,២) ១៧ ៨៨៦ ២៩១

(២) ៤ ៥៤៨ ១២(២,២) ៦២ ២៩១ ១៣៧

(៣) ១ ៦១ ២០(៣២,៨) ៦១ ៦១ ៦១

សរប ១៨ ៥៨៤៣ ៧២៥(១២,៤) ១៧ ១១៧៧ ៣២៤

បរញ

ញាបតរ

ឆនាទ១

(១) ១៩ ៣០៨៥ ២៦៥(៨,៦) ១៤ ៧៤០ ១៦២

(២) ២ ១៥៣ ៦(៣,៩) ២៣ ១៣០ ៧៦

(៣) ២ ៤១ ២៣(៥៦,១) ១០ ៣១ ២០

សរប ១៩ ៣២៨៣ ២៩៤(៩,០) ១៤ ៧៤០ ១៧៣

ឆនាទ២

(១) ១៧ ២៨៩៥ ៣១១(១០,៧) ១០ ៥៧៧ ១៧០

(២) ៣ ២៦៤ ៩(៣,៤) ៤៩ ១១ ៨៨

(៣) ២ ៣៤ ១៣(៣៨,២) ២ ១២ ១៧

សរប ១៨ ៣១៩៣ ៣៣៣(១០,៤) ១០ ៥៩៩ ១៧៧

ឆនាទ៣

(១) ១៧ ១៨៥៣ ១៥២(៨,២) ២ ៣៩០ ១០៩

(២) ៣ ២១៤ ៨(៣,៧) ៥៤ ៨៧ ៧១

(៣) ២ ២៦ ១០(៣៨,៥) ៥ ២១ ១៣

សរប ១៧ ២០៩៤ ១៧០(៨,១) ៧ ៣៩០ ១២៣

ឆនាទ៤(១) ១៦ ១៨២២ ១៦១(៨,៨) ៦ ៣៥៣ ១១៤

(២) ៣ ១៩១ ១(០,៥) ៤៥ ៩៩ ៦៤

៣១

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

ចននសថាបន

សរប(នាក)

សរនាក(%)

តចបផត(នាក)

ចរើនបផត(នាក)

មធយម(នាក)

(៣) ១ ២៣ ១០(៤៣,៥) ២៣ ២៣ ២៣

សរប ១៦ ២០៣៦ ១៧២(៨,៤) ៦ ៣៥៣ ១២៧

បរញ

ញាបតរ

សរប

(១) ២០ ៩៦៥៦ ៨៨៩(៩,២) ៣៩ ១៩២៨ ៤៨២

(២) ៤ ៨២២ ២៤(២,៩) ១១១ ៣៥២ ២០៦

(៣) ២ ១២៤ ៥៦(៤៥,២) ២៧ ៩៧ ៦២

សរប ២០ ១០៦១០ ៩៦៩(៩,១) ៦៦ ១៩២៩ ៥៣០

កពងស

កសាថនាកអ

នបណ

ឌត

ឆនាទ១

(១) ៤ ១៣៤ ៧(៥,២) ១០ ៥៧ ៣៤

(៣) - - - - - -

សរប ៤ ១៣៤ ៧(៥,២) ១០ ៥៧ ៣៤

ឆនាទ២

(១) ១ ៥៣ ៣(៥,៧) ៥៣ ៥៣ ៥៣

(៣) ១ ២១ ១(៤,៨) ២១ ២១ ២១

សរប ២ ៧៤ ៤(៥,៤) ២១ ៥៣ ៣៧

២០០៨-២០០៩

(១) ៤ ១២១ ៧(៥,៨) ២ ៨៥ ៣០

(៣) ១ ៩ ១(១១,១) ៩ ៩ ៩

សរប ៤ ១៣០ ៨(៦,២) ២ ៨៥ ៣២

២០០៧-២០០៨

(១) ៤ ៣២០ ១១៣(៣៥,៣) ៥ ២៨៣ ៨០

(៣) - - - - - -

សរប ៤ ៣២០ ១១៣(៣៥,៣) ៥ ២៨៣ ៨០

សគល៖១=វសវករនងវទយាសសតរកពយទរឬពតមនវទយា(ComputerScienceandEngineering/InformationTechnology)២=អគគសននងអរឡចតរនក(ElectronicsandElectricalScience)៣=បរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមន(MediaandTelecommunication)

គមលាតគរនរសថតរបសនសសតនៅតាមសថាបននមយៗមនភាពខសគនាយាងខាលាងដរលបញជាកពភាពខសគនានរគរះសថានឧតដមសកសាដរលបានចលរមនៅកនងការសកសាសរវជរវនរះ។តាមតារាងទ៣ខាងលើយើងឃើញថចនននសសតដរលបានបញចបការសកសាថនាកបរញញាបតរកាលព៤ឆនាកនលងទៅមនចននចរើនជង១ពាននាកកនង១ឆនាៗសកសាតរទោះជយាងនរះកដចនននសសតសរមនបរហរលតរ១២%បណណោះនរនសសតទាងអស។ជនាញវសវករនងវទយាសសតរកពយទរឬពតមនវទយាគជជនាញដរលមននសសតរៀនចរើនជងគរបផតកនងចណមជនាញទាងបតរបើបរៀបធៀបសមមតរនរនសសតសរដរលមនចរើន

៣២

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

ជងគរគជនាញបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមន។កនងឆនាសកសា២០០៩-២០១០នរះចនននសសតសរបមនការកើនឡើង៣ដងដរលមនរហតទៅដលបពាននាកជងបើធៀបនង៤ឆនាកនលងមកនងមនការកើនឡើង២ដងបើធៀបនងពរឆនាកនលងមកនរះ។ចពោះកមរតករយឧតដមសកសាមនសកលវទយាលយតរ៤បណណោះដរលបានផដលជនាញវទយាសសតរកពយទរ។កនងឆនាសកសា២០០៧-២០០៨នសសតហាកដចជមនការចាបអារមមណកនងការសកសាមខវជជាវទយាសសតរកពយទរដរលរមទាងនសសតភរទសរដរលមនរហតដលទៅ៣៥%។លះឆនាបនាទាបនសសតមនការធាលាកចះសទើរតរបដងព៣២០នាកមកតរម១៣០នាក។នៅកនងឆនាសកសា២០០៩-២០១០នរះចនននសសតឆនាទ២បនតការធាលាកចះមកតរម៧៤នាកតរចនននរះមនការកើនឡើងនៅកនងឆនាទ១។ទោះជយាងនរះកដសមមតររបសនសសតសរកនងឆនាសកសានរះមនតរមតរ៥%បណណោះ។

ខាងករមនរះគជការសងខរបលទធផលនរការពភាកសាជករមជមយនសសតដរលសកសាមខវជជាបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា៖

ហរតអវបានជរើសរសមខវជជាបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា?

អាចធវើអោយបរទរសកមពជមនការអភវឌឍ

ងាយសរលរកការងារ

ជចណងចណលចតតរបសខលន

ដងពតមនយាងចរើន

គរបការងារទាងអសសទធតរតរវការបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

តរវតរដងពបចចរកវទយា

ងាយសរលរកលយ

ការទនាកទនងគនាយាងងាយសរល

ទផសារការងារផនរកបចចរកវទយាគមនាគមន

ពតមនវទយាមនចននចរើន

មខវជជាបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាជមខវជជាមនបរជបរយភាព

ឪពកមដៅយឬបងបអនណរនាអោយសកសា

ទទលបានអាហារបករណ

ពករខាងគណតវទយា

ការសកសាមខវជជានរះអាចបងកើនចណរះដងភាសអងគលរស

រៀនICTអាចរកបានការងារធវើកនងការយលយ

ហរតអវបានជសតរសកសាមខវជជាបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាមនចននតចជងបរស?

ការងារផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាជការងារលបាកនងសមរបតរបរសបណណោះ

ពបាកសកសាដោយតរវបរើគណតវទយានងមនមខវជជាចរើន

មនការខាមាសអៀននងពបាកកនងការទនាកទនងជមយសសតរចារយនងនសសតដរលភាគចរើនជបរស

មនមនការលើកទកចតតពគរសរ

ករមហនមនជរើសរសបគគលកនារដរលមនជនាញICT(រសតរបរស)

មនមនចណងចណលចតតរៀនផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

វបបធមរបសខមររ(ផនតគនតនងគនាបពបរពរណមនអោយរៀន)

មនសរតចតចដរលបានសកសាផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

មនមនមលដាឋានចណរះដងចរើនផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

៣៣

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

គតថការងារបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាគជការងារជសជលតរបណណោះ

ចណាយលយចរើន

សតរតរវធវើការងារផទះ

មនចននសតរតចតចមកពជនបទ

ផសរងៗ(នសសតបរសតាមចរចងនសសតសរដរលរៀនផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា)

បរើខរកបាលចរើន(ឆបចាស)

តើអនកចងអោយមនសតរចលសកសាផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកានតរចរើនជងមនទរ?

អាចធវើអោយមនភាពសមើគនារវាងបរសនងចណរះដង

អាចធវើការអភវឌឍសងគមបាន

គរបការងារសទធតរតរវការជនាញបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ងាយសរលរកការងារដោយសរតរមនអាទភាពការងារ

ដើមបកអោយមនការខាមាសអៀន(ងាយសរលកនងការទនាកទនងជមយសសតរចារយនងនសសតដរលជបរស)

ធវើការកនងការយលយ

អាចធវើការនៅផទះ

សតរកដងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាដចបរសដររ

ផដលតមលរអោយសតរកានតរចរើនជងមន

៤.២.២.ភាពឆលើយតបកមមវធសកសាផនៃកបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយានៅតាមគៃះសាថានឧតដមសកសាចពោះការងារ

គរះសថានអបរបានបងាហាញថពកគតមនគោលនយោបាយចមបងៗ កនងការជរញអោយសតរចះឈមាះចលរៀនផនរកICTអោយកានតរចរើនឡើងដោយបានបញចះតមលរនរការសកសាមន៤០%នងសវរងរកការងារដលសតរទាងនរះករយបញចបការសកសាបាន២០%។ទនទមនងនរះផងដររពកគតជរញអោយសតរចលរមតាមរយៈការពគរះយោបលអពការងារផនរកICTនងតាមរយៈការបងាហាញពផលចណរញរបសICTកនងការធវើការងារនងលទធភាពកនងការទទលបានការងារខពសនៅកនងសរចកដបរកាសសវរងរកការងារឬការផដលអាទភាពការងារជនពកគត។

កនងការអភវឌឍកមមវធសកសាអោយមនភាពទានសមយនងអាចឆលើយតបទៅនងតមរវការទផសារការងារសថាបនអបរបាននយយថពកគរតរៀមខលនយាងមខមកនងការផដលឧបករណនងមនទរពសោធនចពោះសសសកនងការអនវតតធវើការសហការជមយករមហនកពយទរដរលជដរគពរមទាងពងរកនងពងរងគណភាពសសតរចារយជមយវទយាសថានបរទរសឬកផលាសបដរកមមវធថមៗ។

៣៤

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

តារាងទ៥៖កមៃតនៃភាពឆលើយតបរបសកមមវធសកសាICTចពោះទផសារការងារICTរបសសាថាបនអបរ

សកសាសធារណៈចនន(%)

សកសាឯកជនចនន(%)

សរបចនន(%)

កមមវធសកសាអាចឆលើយតបនងតមរវការទផសារការងារបចចបបនន(n=២៨)

មនយលសរប -- -- --

យលសរប ៨(១០០) ២០(១០០) ២៨(១០០)

កមមវធសកសាអាចឆលើយតបនងតមរវការទផសារការងារនាពរលអនាគត(n=២៦)

មនយលសរប ២(២៥) ២(២២,២) ៤(១៥,៤)

យលសរប ៦(៧៥) ១៦(៨៨,៩) ២២(៨៤,៦)

កមមវធសកសាអាចឆលើយតបនងតមរវការទផសារការងារននានាការនរការអភវឌឍវសយICTរបសបរទរស(n=២៦)

មនយលសរប -- ១(៥,៦) ១(៣,៨)

យលសរប ៨(១០០) ១៧(៩៤,៦) ២៥(៩៦,២)

លទធភាពកនងការទទលបានការងារផនរកICTបនាទាបពគរបានបញចបការសកសានៅសថាបននរះ(n=២៣)

មនយលសរប -- -- --

យលសរប ៧(១០០) ១៦(១០០) ២៣(១០០)

ទនននយខាងលើបានបងាហាញអោយឃើញថជទទៅទាងសថាបនរដឋនងសថាបនឯកជនគភាគចរើនពកគត(៨៥%-១០០%)យលសរបចពោះបញហាសណរដរលលើកឡើងអពកមមវធសកសារបសពកគតកនងការឆលើយតបនងតមរវការទផសារបចចបបននទៅអនាគតកនងនោះដររយើងឃើញថពកគតទាងអស(១០០%)យលថករមនសសតដរលបញចបការសកសាអាចមនលទធភាពកនងការសវរងរកការងារ។

ដើមបផទៀងផទាតចមលើយនរះសណរដដរលនរះតរវបានសរដលនសសតដើមបអោយបញជាកពបញហានរះ៖

ការពភាកសាជករមជមយនសសតអពកមមវធសកសានរគរះសថានដរលគរកពងសកសាអាចឆលើយតបនងតមរវការងារទផសារកនងពរលបចចបបនននងអនាគត

ឆលើយតប

មនគណៈកមមាធការដើមបធវើអោយកមមវធសកសារៀងរាលឆនាទានសមយ

សកលវទយាលយផដលសមភារៈសកសាគរបគរន

សកលវទយាលយមនដាកអនធណតអោយបរើបរស

មនជនាញសកសាចរើន

សសតរចារយមនចណរះដងខពងខពស

មនកមមសកសា

សវរងរកគមរងសមរបនសសត

កមមវធសកសាដចបរទរសគរ

ការធវើតរសដលើបណាដាញ

សសតរចារយមនពរលគរបគរនដើមបពនយល

មនរៀបចសកសាសដពការងារផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

មនឆលើយតប

ខវះសមភារៈសកសា

ចននមាងនរវគគសកសាមនរយៈពរលខលពរក

៣៥

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

ការពភាកសាជករមជមយនសសតអពភាពមនចណរះដងគរបគរនទរនៅពរលដរលបញចបការសកសាមខវជជាបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

គរបគរន

មនចណរះដងតរខវះបទពសោធន

មនសមតថភាពគរបគរនកនងការបពរញការងារ

មនវគគបណដះបណាដាលចរើន

ករមហនមកទាកទងអោយធវើការងារ

គរបគរនសមរបឯកទរសជកលាកដរលបានជរើសរស

មនការយលដងទទៅតរមនមនឯកទរសជកលាក

មនពរលវរលាដើមបអនវតត

សសតរចារយមនចណរះដងខពងខពស

សកលវទយាលយផដលសមភារៈសកសាគរបគរន

នសសតខតខបរងបរងសកសា

មនគរបគរន

តរវការបទពសោធនបនថរម

មនចណរះដងតរមកមរតមលដាឋាន

បចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាមនបចចបបននភាពជនចច

មនបានទៅរៀនគរ

៤.៣.សតៃនងបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយាកនងវសយការងារ

តារាងទ៦៖សមាមាតៃនៃសតៃដៃលធវើការកនងផនៃកបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយាសាថាបន

សថាបនបគគលកដរលចរះបរើបរសកពយទរនងអនធណត

សតរចនន(%) សរប(ចនន)

អងគការសងគមសវល ១៦(៤៤,៤%) ៣៦

ករសងរបសរដាឋាភបាល ៧០(១៥,៥%) ៤៥២

សរវាកមមអនធណត ៣៧(៣២,៥) ១១៤

សថាបនអបរ ៣១(៣៣,៣) ៩៣

សរប ១២១(២០,៤) ៥៩៣

លទធផលបានបងាហាញអោយឃើញថសតរធវើការងារបរើបរសចណរះដងICTនៅតាមអងគការមនចនន៤៤,៤%នៅតាមសថាបនរដឋមនចនន១៥,៥%តាមISPមនចនន៣២,៥នងតាមវសយអបរមនចនន៣៣,៣%។

៣៦

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

តារាងទ៧៖អតៃតមៃវការសតៃដៃលមានចណៃះដងផនៃកICTនៅតាមសាថាបនផសៃងគនា

ចននសថាបនតរវការធៀបនងសថាបនសរបនមយៗគតជចនន(%)

ចននមនសសតរវការគតជមធយម

សតរគតជចនន(%)

អងគការសងគមសវល ២៨(២៥,២) ២ ១(៥០)

ករសងនានា ៩(៥២,៩) ១០ ៦(៦០)

អនកផដលសរវាកមមអនធណត ២២(១១,៧) ២ ១(៥០)

សថាបនអបរ ១២(៣៥,៣) ៥ ២(៤០)

តលរខខាងលើបានបងាហាញអោយឃើញថតមរវការរបសសថាបននមយៗផនរកICTគមនភាគរយខសគនាតរបនតច

បណណោះ។តមរវការបគគលកសតរផនរកICTជមធយមនៅតាមសថាបននមយៗមនចាបព៤០ដល៦០ភាគរយ។

តារាងទ៨៖ការលបាកកនងការសវៃងរកការងាររវាងអនកមានសញញាបតៃផនៃកICTធៀបជាមយសញញាបតៃផសៃងទៀត

ជអនកជនាញកពយទរចនន(%)

បរើបរសកពយទរសមរបការងារចនន(%)

អតថនយកនងសថត

បរស មនលបាក ១៨(៥៦,២) ២០(៥៧,១) x2=០,២១,p>០,០៥លបាក ១៤(៤៣,៨) ១៥(៤២,៩)

សតរ មនលបាក ៧(៥៣,៨) ៣០(៤៦,៩) x2=០,០៥,p>០,០៥លបាក ៦(៤៦,២) ៣៤(៥៣,១)

តារាងនរះបានអោយឃើញថទាងបរសនងសតរដរលមនសញញាបតរICTគភាគរយនរអនកឆលើយថពបាកមនចននមនខសគនាគរអោយគតសគលទរបើធៀបជមយនងអនកមនមនសញញាបតរកពយទរ។នៅពរលដរលសនើសអោយពកគតពនយលបនថរមអពផលវបាកពកគតបាននយយថទផសារការងារចងអៀតការងារតរវការអនកដរលមនបទពសោធនតរវការភាសបរទរសមនបរកខជនបរឡងបរណាងចរើននងបរកខរទាប។

៣៧

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

ទនននយបានមកពការពភាកសាជករមជមយនសសតដរលសកសាមខវជជានរះបានបងាហាញពឱកាសចរើនជងដចគនានងតចជងបរសកនងការទទលបានការងារផនរកICT។

ចរើនជង

ការលើកកមពសយរនឌរ(អាទភាព)

ការងារការយលយមនភាពសមសរបចពោះនារចរើនជងបរស

អាចសវរងរកការងារបាន

សរធវើការហមតចតចរើនជងបរស

ដចគនា

ឱកាសការងារបរហាកបរហរលគនា

សតរមនសមតថភាពដចបរស

តចជង

ការងារICTតរវបរើកមលាងនងមនសមចពោះនារ(បណាដាញជសជល)

បរសមនសមតថភាពជងសតរ

ករមហនមនជលនារដរលមនចណរះដងផនរកICTមកធវើការទរ

ការងារបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាជនពរលខលះតមរវអោយធវើការពរលយប

ការងារICTជនពរលខលះតមរវអោយធវើការនៅឆងាយ

មនមនពរលវរលាគរបគរនជមយគរសរ

មនទកចតតលើការងាររបសនារលើផនរកនរះ

កៃហវកទ១៖បណៃងចៃកកមៃតតមៃវការICTនៅតាមបៃភៃទការងារនៅលើគៃហទពរការងារ(n=៣៦៥៦)

ករហវកទ១៖បងាហាញថនៅកនងការផសពវផសាយជរើសរសការងារនៅកនងគរហទពរការងារជទទៅការងារកមរតខពសតរវការអនកដរលមនជនាញICTខពសមនតចតចបណណោះ(បរហរល៥%)បនតរគរបររជតរវការអនកដរលមនជនាញICTកមរតកណាដាលដរលមនរហតដល៩៣,៩%។ទោះជយាងនរះកដនៅកនងការងារកមរតទាបកការងារទាងនោះទាមទារអោយមនជនាញICTកមរតកណាដាលបរហរល១៤,៨%ផងដររ។

០

២០

៤០

៦០

៨០

១០០

�រ�រ ក��តក��ល�រ�រ ក��ត ខ�ស �រ�រ ក��ត�ប

១៥

៨៥

០៤

៨៨

៨០

៩៤

៦

ជ�ញ ICT ខ�ស

ជ�ញ ICT ក��ល

មន ���វ �រ ជ�ញ ICT

៣៨

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

កៃហវកទ២៖ចណតថានាកនៃជនាញការបៃើបៃសICTតាមភៃទ(n=៤៨៧)

x2=៥៦,៨៦,p<០,០០១

យើងអាចសងករតឃើញថមនភាពខសគនាយាងខាលាងចពោះការបរើបរសកពយទរជអនកជនាញនងបរើសមរបតរកចចការងាររវាងបរសនងសតរ(P<០,០៥%)គមននយថភាគរយបរសដរលបរើកពយទរជអនកជនាញនោះមនចរើនជងសតរ(បរស៣៣,៦%នងសតរ៦,៩%)។

តារាងទ៩៖ផលបៃយោជននៃការបៃើបៃសកពយទរនងអនធណតរបសអនកដៃលមានតនាទសខានកនងផនៃកICT

ផលបរយោជន កតាតធវើមនអោយទាញយកបរយោជនបាន

១.ការសកសានងសរវជរវ(ឯកសរចរើនហើយបលរក)២.សមរបការងារ(អាចករបានចណរញពរលងាយរកសា

ឯកសរ)៣.ការទនាកទនងតាមរយៈអមរលfacebook,messen-

ger,skype...)៤.ការទទលបានពតមននងចណរះដងផសរងៗ៥.ការធវើអាជវកមម(លកផលតផលផសាយពាណជជកមម)៦.កាលាយជសងគមទនើប៧.ការកមសានត(កបលរងរបភាពហគរម)៨.ការងារខលះតរវការបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ជដាចខាតដចជការបងកើតគរហទពរបណាដាញការវាយឯកសរ)

៩.អាចបរើបរសកនងវសយផសរងៗដចជពរទយកសកមម១០.ការបងរៀន

១.ខលមសរគរហទពរខលះមនលអ(វដរអរបភាពអតថបទអាសអាភាសឬបះពាលដលសមារត)

២.តមលរនរសមភារៈនងសរវាកមមអនធណតថលរ៣.សវតថភាពនងការគរបគរង(មនមររោគការលចឯកសរ)៤.មនតរនៅទបរជជន៥.ភាស៦.បរជជនភាគចរើនមនចរះបរើកពយទរនងអនធណត៧.ចណរះដងនៅមនកមរត៨.គណភាពនរការអបរនៅមនកមរតទាប៩.មនអនកបោកបរសនៅលើអនធណត១០.មនតរជនខពស(អនកធ)មនទានបានដងពផលបរយោជននរការ

បរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា១១.ការងារបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាមនបរកខរតច១២.ការសកសាសរវជរវអពបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាមន

ចននតចតច១៣.លបឿនអនធណតនៅមនដរនកណត១៤.លរងហគរមចរើន

៣៩

០

២០

៤០

៦០

៨០

១០០

��� បរស

អ�ក ជ�ញ កព��ទរ

��ើ��ស កព��ទរ ស��ប �រ�រ

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

កៃហវកទ៣៖ទកនលៃងដៃលពកគតតៃងតៃបៃើបៃសICT(n=៤៩៨)

តាមការសកសានរះបានអោយដងថមនរហតដល៨៤,៦%កនងចណមអនកបរើបរសអនធណតតរងតរបរើបរសនៅកនលរងធវើការបនាទាបមកនៅតាមកនលរងហាងអនធណត៧,៥%តាមសលារៀន៤%នងតាមផទះ៣,៥%។

តារាងទ១០៖រយៈពៃលបៃើបៃសអនធណត(ខៃ/ឆនា)(n=៣៥៤)

គតជចនន គតជ%

០-៣ខរ ១៨ ៥,១

៣-៦ខរ ១៨ ៥,១

៦-១២ខរ ១៨ ៥,១

១-២ឆនា ២៥ ៧,១

២-៣ឆនា ៤២ ១១,៨

ចរើនជង៣ឆនា ២៣៣ ៦៥,៨

ការសកសារនរះបានរកឃើញថមនចនន៦៥,៨%បានបរើបរសអនធណតកនងរយៈពរល៣ឆនាកនលងមកហើយកនងនោះមន៥,១%អនកដរលបរើករម៣ខរនង៥,១%ចនោលាះព៣ទៅ៦ខរ។

៤០

0 ២០ ៤០ ៦០ ៨០ ១០០

ក���ង ���ង �ៀត

� ផ�ះ

� ���ៀន

� �ង អនធណត

� ក���ង ��ើ �រ�រ

១

៤

៤

៨

៨៥

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

តារាងទ១១៖បមៃបមៃលនៃការបៃើបៃសកពយទរធៀបនងឆនាមនៗ (n=៤៨៥)

សតរចនន(%)

បរសចនន(%)

ចននសរបចនន(%)

កើនឡើងខាលាង ៤៨(១៧,៥) ៦៤(៣០,៣) ១១២(២៣,១)

កើនឡើងតចតច ១៧១(៦២,៤) ១០៩(៥១,៧) ២៨០(៥៧,៧)

នៅដដរល ៤៥(១៦,៤) ៣៦(១៧,១) ៨១(១៦,៧)

ថយចះតចតច ៨(២,៩) ២(០,៩) ១០(២,១)

ថយចះខាលាង ២(០,៧) -- ២(០,៤)

តារាងខាងលើបានបងាហាញអោយឃើញភាគរយនរអនកបរើបរសកពយទរទាងពរភរទមនការផលាសបដរបើធៀបនងឆនាមនកនងនោះបរសមនការផលាសបដរយាងខាលាងរហតដល៣០,៨%ចណរកសតរវញឃើញថមនតរ១៧,៥%បណណោះ។មយាងទៀតបើករឡរកមើលករណមនការថយចះគមនសតរចនន៣,៦%ឆលើយថថយចះបើធៀបនងបរសមនតរ០,៩%តរបណណោះ។

កៃហវកទ៤៖បណៃងចៃកនៃការបៃើបៃសអនធណតតាមភៃទ

តលរខខាងលើបានបងាហាញអោយឃើញថបរសមនការបរើបរសអនធណតញកញាបជងសតរ។បរសបរើសទើររាលថងរមន១៧%សតរមន១៥,៣%បរើចរើនជងពរដងកនងមយថងរបរសមន១២,១%នងសតរមន៩,៥%បរើរាលថងរគបរសមន៤៥,៦%សតរមន៣៧,៨%។

៤១

០

១០

២០

៣០

៤ ០

៥០

១៥១០

៣៨៣៤

៤

១៧១២

៤៦

២២

៣

��ើរ�� �ល ��ល

��ើន �ង ២ ដង ក��ង ១ ���

�ល ���

ពរ ប ដង ក��ង ១ ស��ហ

មន ��ល �ះ

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

តារាងទ១២៖ការបៃើបៃសបចចៃកវទយាICTផសៃងៗទៀតកៃពកពយទរនងអនធណត

តើអនកបរើបរសICTញកញាបទរ?១ ២ ៣ ៤ ៥

ចនន(%) ចនន(%) ចនន(%) ចនន(%) ចនន(%)

អានកាសរតនងទសសនាវដដសៀវភៅនងឯកសរផសរងៗទៀត(n=៥០៩)

១០២(២០)

២៥៨(៥០,៧)

៩៨(១៩,៣)

៣៧(៧,៣)

១៤(២,៨)

ការសដៅបវទយ(n=៥០៧)៦៤

(១២,៦)១៨១

(៣៥,៧)១៩២

(៣៧,៩)៦២

(១២,២)៨

(១,៦)

ការមើលទរទសសន(n=៥០៨)១៣២

(២៦,០)២១៩

(៤៣,១)៩០

(១៧,៧)៥៥

(១០,៨)១២

(២,៤)

ទរសពទ(n=៥០៤)១៧៩

(៣៥,៥)១៩១

(៣៧,៩)៨៦

(១៧,១)៣៥

(៦,៩)១៣

(២,៦)

MP3,MP4,បរពនធផសពវផសាយចណះ(n=៥០០)៥១

(១០,២)១៥៣

(៣០,៦)១៨៧

(៣៧,៤)៨៩

(១៧,៨)២០

(៤,០)

កណតចណា៖១=សទើរតររាលថងរ២=ចរើនជងពរដងកនង១ថងរ៣=រាលថងរ៤=ពរបដងកនង១សបាដៅហ៥=មនដរលសោះ

ការបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាផសរងៗទៀតតលរខខាងលើនរះបងាហាញអោយឃើញថ៥០,៧%គពកគតចលចតតអានកាសរតញកញាប២០%ចលចតតអានជបរចានង១៩,៣%គពកគតចលចតតមដងមកាលកនងនោះដររគមន២,៨%តរបណណោះដរលមនដរលអានកាសរតសោះ។

ការសដៅបវទយមន១២,៦%សដៅបជបរចានង៣៥,៧%សដៅបញកញាបយរៗ មដងមន៣៧,៩%នងមនតរ១,៦%បណណោះដរលមនសដៅបសោះ។

ការទសសនាទរទសសនមន២៦%ទសសនាជបរចានង៤៣,១%ទសសនាញកញាបនងមន២,៤%មនដរលទសសនាសោះ។

ការបរើបរសទរសពទគមន៣៥,៥%បរើបរសជបរចានង៣៧,៩%បរើបរសញកញាបនងមន២,៦%មនដរលបានបរើបរសសោះ។

ចពោះករណMP3,MP4នងឧបករណកមសានតផសរងៗទៀតនោះគមន១០,២%ដរលបរើជបរចានរ៣០,៦%ដរលបរើជញកញាបកនងនោះមន៤%មនដរលបរើសោះ។

ករណបរើបរសInternetគមន៣៦,៤%ដរលបរើជបរចានង៣៦,៦%បរើញកញាបបនតរមន៤,៧%ដរលមនដរលបរើសោះ។

ករណកពយទរគមន៥២,១%បរើជបរចានង៣២,៧%បរើជញកញាបមន៤,៦%មនដរលបរើសោះ។

៤២

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

តារាងទ១៣៖ទនាកទនងរវាងជនាញនៃការបៃើបៃសកពយទរនងកមៃតការងារ(n=៥១១)

បរើបរសកពយទរសមរបការងារចនន(%)

ជអនកជនាញកពយទរចនន(%)

ចននសរបចនន(%)

ការងារកមរតទាប៤២

(១០,៥%)៣

(២,៩%)៤៦

(៩,០%)

ការងារកមរតបណាដាល៣៣២

(៨៣,០%)៨៧

(៨៤,៥%)៤២៦

(៨៣,៤%)

ការងារកមរតខពស២៦

(៦,៥%)១៣

(១២,៦%)៣៩

(៧,៦%)

x2=១០,០២,p<០,០៥

លទធផលនរះបានបងាហាញអោយឃើញថកនងចណមអនកដរលមនចរះកពយទរគគមានអនកណាមនាកដរលចាតខលនគតឋតនៅករមដរលមនការងារកនងកមរតលអនោះទរកនងនោះដររបើយើងករឡរកមើលភាពខសគនារវាងអនកដរលមនជនាញកពយទរនងអនកដរលបរើកពយទរសមរបការងារគទាង២ករមនរះមនជវភាពឋតនៅករមកណាដាលបរហាកបរហរលគនា។បនតរបើយើងករឡរកមើលទៅលើអនកដរលមនជវភាពខពសនោះគពកទាងនោះឋតនៅកនងករមដរលមនជនាញកពយទរសមរបតរបរើបរស(P<០,០៥)។

ការសមភាសសជមរជមយអនកដរលមនតនាទសខានកនងផនរកICTបានបងាហាញពភាពគរបគរននរចណរះដងរបសបគគលក៖

គរបគរន

មនជនាញខាងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

អាចបរើបរសកពយទរបាន

ធវើការមនបរសទធភាព

មនលទធភាពបរើបរសអនធណតបាន

មនកមមវធផលាសបដរបគគលក

ចលរមវគគបណដះបណាដាលខលៗបានចរើន

សកសានៅបរទរស

មនតរមតរដងតរបានបងរៀនដលអនកដទរ

មនទានគរបគរន

មនមនមលដាឋាននរការសកសាខាងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ការងារខលះមនតរវការជនាញបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាទរ

បចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាមនបចចបបននភាពជនចច

ធវើការមនទានមនបរសទធភាព

បគគលកខវះចណរះដងខាងភាសពសរសភាសអងគលរស

ខវះធនធានមនសសខាងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

បរើបរសសមភារៈចាសៗនងមនគរបគរន

មនមនថវកាទញកពយទរនងសមភារៈអរឡចតរនក

៤៣

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

កៃហវកទ៥៖ភាគរយតាមសាថាបននមយៗដៃលមានគោលនយោបាយលើកកមពសសតៃ

x2=២៨,៥២,p<០,០០១

នៅតាមសថាបននមយៗមនការជរញឬមនគោលនយោបាយដើមបជរញអោយបគគលកសតរកសងសមតថភាពគមនភាពខសគនាដចជនៅតាមអងគការមនមរនរដាឋាភបាល២២,៥%នៅតាមសថាបនរដឋមន៣៥,៣%តាមអនធណត៩,៣%នងតាមសថាបនអបរ៣៤,៦%(P<០,០០១)។ការជរញឬគោលនយោបាយនរការជរញមនដចជការពងរងសមតថភាពសតរនងការបណដះបណាដាលធនធានមនសសបនថរម។

នៅពរលដរលសរថតើសថាបនរបសលោកអនកបានផដលវភាគទានអវខលះដើមបកសងសមតថភាពរបសសតរអនកតបសមភាសពសថាបនទាងបនបានផដលចមលើយថ៖

អងគការមនមរនរដាឋាភបាលមនរហតដល៤៨,២%ដរលពកគតបានផដលជថវកា

មន៣២,៥%គតផដលពរលវរលាអោយសតរកសងសមតថភាពនង១៩,៣%គបានលើកទកចតតដលបគគលកដរលជសតរកនងការកសងសមតថភាព។

ចពោះសថាបនរដឋវញគមន៧៥,០%បានផដលជថវកា១២,៥%ផដលជពរលវរលានង១២,៥%ទៀតគផដលការលើកទកចតត។

ចពោះISPមន៥៣,៦%ផដលថវកា២៨,៦%ផដលការលើកទកចតតនង១៧,៨%ផដលជពរលវរលា។

ចពោះសថាបនអបរវញគមន៣៨,៥%ផដលថវកា៣៨,០%ផដលពរលវរលានង២៣%បានលើកទកចតត។

៤៤

៨០

៧០

៦០

៥០

៤០

៣០

២០

១០

០

២៣ ២៣

៥៥

៣៥៤១

២៤

៩

២១

៧០

១៤២១

៥៧

�ន��ៀម ឲ� �នមន �ន

អង��រ សង�ម សវ�ល ��សង �� ��ម ហន ផ�ល ��� កម� អធណត ��ះ ��ន ឧត�ម សក�

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

៤.៤.គនាបរបសសតៃពការចលកនងវសយបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយា

តារាងទ១៤៖កមៃតនៃការយលសៃបអពគនាបរបសសតៃកនងវសយបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយា

អងគការសងគមសវលចនន(%)

ករសងនានាចនន(%)

អនកផដលសរវាកមមអនធណតចនន(%)

សថាបនអបរចនន(%)

សរប

ផដលអោយសតរមនការទទលខសតរវតចជងបរសនៅកនងសថាបនរបសលោកអនក១៖x2=៤៤,៣៧p<០,០០១២៖x2=២៦,១៧p<០,០០១)

១១២

(១០,៩)៥

(២៩,៤)៥២

(២៩,៧)៤

(១៥,៤)៧៣២២,៣

២៧៤

(២៩,២)៥៣

(៦២,៤)៨

(៣៦,៤)៣១

(៣៧,៣)១៦៦

(៣៧,៥)

សតរទទលបានផលបរយោជនដចបរសនៅកនងសថាបនរបសលោកអនក១៖x2=១០,២៦p>០,០០១២៖x2=១០,៨៧p<០,០៥

១៩៤

(៨៥,៥)១៤

(៨២,៤)១៣៣

(៧៦,៩)២២

(៨១,៥)២៦៣

(៨០,៤)

២២៤១

(៩៤,៩)៧៧

(៨៨,៥)១៤

(៨២,៤)៦៧

(៨៤,៨)៣៩៩

(៩១,៣)

សតរមនសទធចរើនជងបរសកនងការធវើការសមរចចតតនៅកនងសថាបនរបសលោកអនក១៖x2=៩,៣៨p>០,០៥២៖x2=៦,៦៨p>០,០៥

១១៥

(១៤,៣)២

(១១,៨)៤០

(២៣,៣)៨

(៣០,៨)៦៥

(២០,៣)

២៥៣

(២៤,៤)១១

(១៦,៧)៤

(២៨,៦)១០

(១៥,២)៧៨

(២១,៥)

សតរមនឱកាសតចតចកនងការទទលបានការងារកនងវសយICTដោយសរលកខណៈជវសសតរបញហាវបបធមសងគមនងឧបសគគផសរងៗទៀត១៖x2=៣៨,២៥p<០,០០១២៖x2=៧,៩៥p<០,០០៥

១៦០

(៦១,៩)៧

(៤១,២)៤៧

(៣០,៩)១៤

(៥៦,០)១២៨

(៣៩,៩)

២១២១

(៥០,៨)៨០

(៦៨,៨)២០

(៦០,០)៨១

(៥៥,៦)៣០២

(៧២,១)

កណតចណា១.អនកតណាងសថាបន២.បគគលក

ទនននយខាងលើបងាហាញអោយឃើញថរាលសណរនមយៗភាគរយនរការយលសរបទាងតណាងបគគលកនងអនកធវើការនៅតាមសថាបននានាខសគនាយាងចបាសលាស។(P<0,05)លើសពនោះយើងឃើញថភាគរយនរអនកយលសរបដរលធវើការនៅតាមសថាបននានាគខពសជងនវគរបចមលើយយលសរបរបសបគគលកតណាងសថាបន។

៤៥

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

តារាងទ១៥៖វបបធមខមៃរមានការលើកទកចតតដលបរសនងសតៃកនងការចលរមសកសា

គរះសថានឧតដមសកសា

គរះសថានសធារណៈចនន(%)

គរះសថានឯកជនចនន(%)

ចននសរបចនន(%)

មនយលសរប ១(១៤,៣) ៤(២២,២) ៥(២០)

យលសរប ៦(៨៥,៧) ១៤(៧៧,៨) ២០(៨០)

ចពោះបញហាលើកឡើងដរលទាកទងនងវបបធមខមររលើកទកចតតដលសតរនងបរសកនងការចលសកសាថនាកឧតដមសកសាសមើគនានោះគចពោះយោបលរបសថនាកដកនានៅតាមសថាបនរដឋមន៧៥%យលសរបនងនៅតាមសថាបនឯកជនមន៦៦,៦%ដរលយលសរប។

តារាងទ១៦៖គនាបនងឧបសគគដៃលរារាងសតៃពការចលសកសាកនងផនៃកអបរនងការងារបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយា

១(ជ%)

២(ជ%)

៣(ជ%)

៤(ជ%)

៥(ជ%)

តមលរអនធណតថលរ(n=៤៥៩) ១,៦ ២៤,៤ ២១,៨ ៣២,៦ ១៩,៦

បទដាឋានសងគមនងវបបធម(n=៥០៩) ១១,៨ ៤៦,១ ១១,៤ ២៤,២ ៦,៥

លកខណៈជវសសតររបសសតរ(n=៤៥១) ៣,១ ២៩,៥ ២២,៨ ៣៦,៦ ៨

ការវនយោគរបសគរសរលើការអបរ(n=៤៧៧) ១,៥ ១៣,១ ២១,៤ ៥៣,៩ ១០,១

តនាទនងភាពទទលខសតរវរបសសតរនៅកនងគរសរ(n=៥០៣)

១,៤ ១៤,១ ១៨,៧ ៥៣,៧ ១២,១

បរភរទការងារ(n=៥០០) ១០,៦ ៥៥,៤ ១៤,២ ១៦,៨ ៣

ឱកាសសមើគនាសមរបការងារ(n=៤៩១) ១,៤ ១២,៤ ១៥,៣ ៥៤ ១៦,៩

ហរដាឋារចនាសមពនធICT(n=៤១០) ១,២ ១៤,៤ ៣១,២ ៤៣,៤ ៩,៨

បចចរកវទយាដើរលឿនពរក(n=៤៧១) ៤,៥ ៣០,១ ២៥,៧ ៣៣,៣ ៦,៤

ភាស(n=៤៥២) ១,៣ ១៥,៣ ២៦,៥ ៤៨,៥ ៨,៤

ខញទើបតរបញចបការសកសា(n=៤៥១) ០,៤ ១៤,៦ ៤,៦ ៥៤,២ ១៦,២

គោលនយោបាយ/កមមវធរដឋនងការអនវតតតាមផនរក(n=៣៩៩) ១,៥ ១១,៨ ២៧,១ ៤៩,៦ ១០

មនតរវបានគរលើកទកចតតអោយចលរមមខវជជា/វគគបណដះបណាដាលអពICT(n=៤៥៩)

៦,៣ ៥០,១ ១៧,០ ២០,៧ ៥,៩

ចណា៖១មនយលសរបខាលាង២មនយលសរប៣ធមមតា៤យលសរប៥យលសរបខាលាង

៤៦

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

ទាកទងជមយនងបញហាគនាបនងឧបសគគដើមបទទលបានICTតលរខបានបងាហាញអោយឃើញថមនបញហាមយចននដរលវាជកតាតធវើអោយរាងសទះកនងការទទលបាននវICTដចជ៖

តមលរគមនរហតដល៣២,៥%ដរលយលសរបជមយបញហានរះកនងនោះមនរហតដល១៩,៦%ដរលយលសរបយាងខាលាង។

បទដាឋាននរវបបធមគមន២៤,២%យលសរបនង៦,៥%យលសរបខាលាងចពោះបញហាទាកទងជមយនងលកខណៈជវសសតរវញគមនរហតដល៣៦,៦%យលសរបនង៥៨%យលសរបខាលាង។

ការចណាយកនងគរសរគមន៥៣,៩%យលសរបនង១០,១%យលសរបខាលាង។

តនាទនងភាពទទលខសតរវរបសសតរកនងគរសរមន៥៣,៧%យលសរបនង១២,១%យលសរបខាលាង។

បរភរទការងារមនសមសរបសមរបសតរធវើការងារបចចរកទរសគមន១៦,៨%យលសរបនង៣%យលសរបខាលាង។

ឱកាសសមើគនាសមរបការងារគមន៥៤%យលសរបនង១៦,៩%យលសរបខាលាង។

ហរដាឋារចនាសមពនធគមន៤៣,៤%យលសរបនង៩,៨%យលសរបខាលាង។

បចចរកទរសដើរលឿនពរកគមន៣៣,៣%យលសរបនង៦,៤%យលសរបខាលាង។

ចពោះបញហាភាសគមន៤៨,៥%យលសរបនង៨,៤%យលសរបខាលាង។

បទពសោធនការងារវញគមន៥៤,១%យល

សរបនង៨,៤%យលសរបខាលាង។

គោលនយោបាយកមមវធរដឋគមន៤៩,៦%យលសរបនង១៦,២%យលសរបខាលាង។

មនតរវបានគរលើកទកចតតគមនចនន២០,៧%យលសរបនង៥,៩%យលសរបខាលាង។

ដើមបបងាហាញអោយកានតរចបាសអពគនាបនានាដរលកើតឡើងចពោះនសសតដរលសកសាមខវជជាផនរកICTករមការងារបានពភាកសាជករមជមយនសសត១១ករមនៅតាមសកលវទយាលយនានា។ខាងករមនរះគជការសងខរបលទធផលដរលទទលបានពការពភាកសាជករម៖

បញហាដរលនសសត(ទាងបរសទាងសរ)ជបបរទះកនងការសកសាមខវជជាបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ពបាកកនងការសកសា(តរវការអនវតតនងសរវជរវចរើនបញហាផនរកភាសកមមវធនងកដកនងផនរកទនមនភាពសមគសមាញរៀនមខវជជាចរើននងតរវបរើគណតវទយា)

ចណាយលយចរើនដើមបទញកពយទរផនរករងនងកមមវធកពយទរ

បចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាមនបចចបបននភាពជនចច

មនមនចណរះដងមលដាឋានអពបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា(ទើបតរសគលកពយទរនងសគលកមមវធ)

សកលវទយាលយមនមនសមភារៈគរបគរនសមរបការសកសា

រៀនទរសដចរើនជងការអនវតត

រៀនផងនងធវើការផង

តរវការពរលវរលានងថវកាដើមបភាជាបអនធណត

៤៧

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

តរវទៅរៀនគរ(សកសាមខវជជាបនថរមនៅខាងករ)

ពបាកកនងការជសជល

មនមររោគចរើន

បញហាដរលនសសតសរជបបរទះកនងការសកសាមខវជជាបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

មនសតរតចតចកនងថនាករៀនធវើអោយមនការខាមាសអៀននងពបាកទនាកទនង

ពបាកសកសា(តរវការអនវតតនងសកសាចរើនបញហាផនរកភាសសកសាមខវជជាចរើនបរើគណតវទយា

តរវធវើការងារផទះ

ផនរករងមនភាពសមគសមាញ

មនការខាមាសអៀននងពបាកកនងការទនាកទនងជមយសសតរចារយនងនសសតភាគចរើនជបរស

មនសវមនសវតថភាព(តរវធវើការងារសលាដលយបពបាកធវើដណើរខាលាចឆកខសរភលើង)

ចណាយលយចរើនដើមបសកសា

កនងការអនវតតនសសតសរកតរវដោះគរឿងបនាលាស(វាធវើអោយសតរមនសអាត)

ពបាករកការងារធវើ

មនការរសអើងពនសសតបរស(នៅពរលធវើកចចការសលានសសតបរសមនអោយចលករមជមយដោយយលថមនសវចរះ)

រៀនគរបនថរម

វបបធមខមររ(មនសមសរតរឯង)

ផលលបាកដរលសតរជបបរទះនៅកនងការធវើការងារផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ការងារផនរកបណាដាញផនរករងជសជលមនសមសរបចពោះនារដោយសរតរតរវការបរើកមលាង

ការងារមនមនពរលវរលាចបាសលាសដចជធវើការពរលយបឬថងរចងសបាដៅហ

កតាតជវសសតរ(មនផទរពោះ)

មនមនបទពសោធនគរបគរន

មនមនចណរះដងគរបគរន

សថាបនមយចននមនជលសតរ

ការងារបចចរកវទយាមនបចចបបននរហត

មនបញហាខាងភាសបរទរស

ការសកសានងការធវើការងារមនភាពខសគនា

ពបាកធវើការងារកនងកនលរងដរលមនបរសភាគចរើន

មនរោគសតរេសចរើន

តរវការពរលវរលាចរើនកនងការមើលថរគរសរនងកនចៅ

សតរមនសវមនទនកចតតលើខលនឯង

គរមនសវទកចតតនងអោយតមលរលើការងាររបសសតរ

៤៨

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

ធវើការជមយកពយទរអាចបះពាលដលភនរក

តើលោកអនកចងអោយមនសតរកានតរចរើនធវើការកនងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាដររឫទរ?

ចងអោយមន

ការធវើអោយមនភាពសមើគនារវាងបរសនងសតរ

ដើមបលបបបាតភាពអៀនខាមាសកនងការងារ

ជផនរកមយនរការអភវឌឍសងគម

សតរដងពបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាដចបរសដររ

ការងារបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាមនមរនជការងារសមរបតរបរសទរសតរអាចធវើការកនងផនរកការរចនានងកមមវធហើយបរសធវើការកនង

ផនរកបណាដាញនងផនរករង

សតរធវើការហមតចតចរើនជងបរស

សតរធវើអោយបរសខបរងធវើការងារ

សតរធវើការកនងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកានតរចរើននាអោយមនសតរសកសាកនងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកានតរចរើន

សតរពករកនងការសមរបសមរល

មនចងអោយមន

ការងារផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាមនសមសរបចពោះនារ

សតរមនមនពរលវរលាគរបគរនដើមបសរវជរវទរ

៤.៥.ទសសនវសយផសៃងៗ

តារាងទ១៧៖ទសសនវសយការបដៃជាញានងការលះបងរបសបគគលដើមបទទលបានICT

ទសសនវសយ ១(%) ២(%) ៣(%) ៤(%) ៥(%)

ណរនាសតរដទរទៀតអោយចលរៀននងធវើការកនងវសយICT(n=៥០១)

០,៤ ១,៨ ១២,២ ៦០,៧ ២៥,០

ICTមនផលបរយោជនសមរបខញដើមបការធវើការងារ(n=៥០៩) ០,៤ ០,៦ ៤,៣ ៥៣,៨ ៤០,៩

ICT(កពយទរនងអនធណត)មនសរបរយោជនសមរបសងគមរបសយើង(n=៥១២)

០,២ ០,២ ២,៥ ៤៨,០ ៤៩,០

ខញតរងតរអភវឌឍខលនខញអោយដើរទានបចចរកវទយាថមៗ(n=៥០៩) ០,២ ០,៦ ១០,០ ៦០,៩ ២៨,៣

កណតចណា៖១.មនយលសរបខាលាង២.មនយលសរប៣.ធមមតា៤.យលសរប៥.យលសរប

តលរខខាងលើបានអោយដងថអនកឆលើយតបសមភាសភាគចរើន(មនលើសព៨៥%)យលសរបចពោះការណរនាសតរដទរទៀតអោយចលរៀននងធវើការកនងវសយICTពរះICTមនសរបរយោជនសមរបសងគមរបសយើងនងការអភវឌឍខលន

៤៩

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

ដើរឲយទានបចចរកវទយាថមៗ។

តារាងទ១៨៖ទសសនវសយចពោះសតៃនងបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយាកនងបៃទៃសកមពជា

អនកតណាងសថាបន បគគលក

សទដឋនយមសតរមនសទធសមើគនាកនងការទទលយកចណរះវជជានងធវើការICT

មនការលើកទកចតតចពោះសតរកនងវសយICTសកសាផនរកនរះមនសរសខានកនងការសវរងរកការងារចពោះសតរ

សតរមនចណរះផនរកICTគអាចចលរមចណរកកនងការកសងសងគមជតដររ។

សតរមនអណតអតធនកនងការងារបានលអជងបរស

ទទដឋនយមមនសតរចលរមសកសាផនរកនរះតចតចណាសដរលទាមទារអោយមនការលើកទកចតតបនថរមទៀត

សទដឋនយមសតរមនសទធសមើគនាកនងការទទលយកចណរះវជជានងធវើការផនរកICT

សតរចលរមសកសាផនរកICTគអាចធវើអោយសតរសគលតមលរខលនឯងបានចបាសជងមន

សតរចលសកសាផនរកICTគអាចជយអោយសងគមមនការរកចមរើន

សតរមនឆនទៈកនងការងារចរើនជងបរសសទើរតរគរបការងារទាងអសតរវការសតរអោយមនចណរះដងផនរកICT

ទទដឋនយមភាពករករកជកតាតមយដរលរាងសទះមយដររមនសតរចលរមសកសាផនរកនរះតចតចណាសដរលទាមទារអោយមនការលើកទកចតតបនថរមទៀត

មខវជជាICTមនសមសរបឡើយចពោះសតរភរទ

៥០

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

នសសតសទដឋនយម

បចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកពងតរមនការរកចមរើនកនងបរទរសកមពជ

វានងមនការរកចមរើនកានតរខាលាងកនងពរលអនាគត

នងមនករមហនកានតរចរើនចលមកវនយោគកនងផនរកនរះ

នងមនសថាបនកានតរចរើនបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

មនកមមវធមយចននជភាសខមររ

ទរសពទអាចភាជាបអនធណតបាន

ហរដាឋារចនាសមពនធបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយានងរកចមរើនដលជនបទ

នងមនមនសសកានតរចរើនបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាដើមបសកសា

អាចបងកើតកមមវធដើមបបរកតបរជរងជមយបរទរសដទរ

តមលរសរវាកមមអនធណតនងធាលាកចះ

នងមនសថាបនកានតរចរើនផដលវគគបណដះបណាដាលអពបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

នងមនករមហនមកផលតផនរករងកនងបរទរសកមពជ

នងមនសរវាកមមអនធណតឥតគតថលរនៅទសធារណៈ

ទទដឋនយម

មនការអភវឌឍតរនៅទករងបណណោះ

ការរកចមរើននរបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងបរទរសកមពជមនភាពយតយាវ

បចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយានៅតរមនគណភាពអន

៥១

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

អនកដរលមនតនាទសខានកនងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

សតរនៅមនកមរតកនងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាចរតលកខណៈ(សតរមនចលចតតបចចរកវទយាគណតវទយាខាលាចឆកមនចលចតតការងារជបរពនធ)សតរសកសាបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាមនចននតចយលថមនមរនជការងាររបសសតរ(ធងនបរឡាកដរតរវបរើកមលាង)វបបធមខមររ(ពបាកធវើការយបពបាកធវើការនៅកនលរងឆងាយៗមនអោយរៀន)សតរធវើការផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាមនចននតចបគគលកវយចណាសភាគចរើនមនមនការយលដងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាធវើការមនចជនាញមនទកចតតសតរលើការងារបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាការចណាយនៅកនងគរសរ(អោយកនបរសរៀនចរើនជងកនសរ)ននានាការពភពលោក(សតរមនចលចតតរៀននងធវើការផនរកនរះទរ)ខវះការលើកទកចតតដលសតរបញហាខាងភាស(អតថបទភាគចរើនជភាសបរទរស)បចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាមនការរកចមរើនតរនៅទករងតមរវការរបសសលា(តរវរៀនចរើនបរើគណតវទយា)

មនកណើននារកនងវសយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាសតរខបរងរៀនជងបរសឱកាសការងារលអពករខាងផនរកកមមវធមនកណើនសតរធវើការខាងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងការងារសតរវយកមរងកានតរមនចននចរើនកនងវសយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាសតរខបរងធវើការជងបរសធវើការកនងការយលយផដលអាទភាពដលសតរចលចតតសកសាមខវជជានរះជសងគមទនើបមនធវើការជអនកជនាញបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាទរតរបរើបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាជមធយាបាយសមរបធវើការងារ

មនការជរញលើកទកចតតចងសកសាសវរងយលមនកមមវធសកសាតាងពថនាកវទយាលយ

៥២

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

សតរមនលទធភាពសមើនងបរសតរការងារផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាបរសមនភាពបរសើរជងអនកតបសមភាសចនន១០នាកបាននយយថសតរមនភាពសមើគនាចពោះលទធភាពកនងការទទលបានការងារនងលទធភាពកនងការទទលបានចណរះដងគវាអាសរយលើការខតខបរងបរងរបសបគគលមនាកៗ។តរទោះជយាងនរះកដអនកតបសមភាស១៨នាកផសរងទៀតបានបញចរញទសសនៈថវសយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាបរសមនការចរះដងចរើនជងហើយបរសមនលកខខណឌអណយផលចរើនទៀតដចជចណងចណលចតតកនងការសកសាកមលាងកាយការបរើបរសពរលវរលា(យបនងថងរសៅរអាទតយដើមបសរវជរវការងារនងធវើការ)។

កៃហវកទ៦៖សតៃអាចតៃវបានគៃផដលភាពអងអាចតាមរយៈការបៃើបៃសICT(អនកតណងសាថាបន)

កៃហវកទ៧៖សតៃអាចតៃវបានគៃផដលភាពអងអាចតាមរយៈការបៃើបៃសICT(បគគលកសាថាបន)

៥៣

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

មនភាពខសគនាចពោះសថាបនគរផដលភាពអងអាចតាមរយៈICTតចតចបផតគចពោះបគគលកតណាងសថាបនអងគការមនមរនរដាឋាភបាលមនចនន៩២%យលសរបករសងនានាមន៩៣,៨%ករមហនផដលសរវាកមមអនធណត៩៧,៦%នងគរះសថានឧតដមសកសាមន១០០%(P>០,០៥)។

ចពោះតណាងបគគលកនៅតាមសថាបនអងគការមនមរនរដាឋាភបាលមនរហតដល៨៧,៣%ករសងនានាមន៩៦,៦%ករមហនផដលសរវាកមមអនធណតមន៩០%នងគរះសថានឧតដមសកសាមន៩១,១%យលសរបថសតរគរអាចផដលភាពអងអាចតាមរយៈICTបាន(p>០,០៥)។

កៃហវកទ៨៖រាជរដឋាភបាលនងអងគការសងគមសវលគរតៃធវើសកមមភាពអោយបានចៃើនថៃមទៀតកនងការធវើអោយបៃសើរឡើងនវសាថានភាពICTរបសសតៃកនងវសយអបរនងការងារ(អនកតណងសាថាបន)

កៃហវកទ៩៖រាជរដឋាភបាលនងអងគការសងគមសវលគរតៃធវើសកមមភាពអោយបានចៃើនថៃមទៀតកនងការធវើអោយបៃសើរឡើងនវសាថានភាពICTរបសសតៃកនងវសយអបរនងការងារ(បគគលកសាថាបន)

៥៤

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

ចណរកឯបញហាថរដាឋាភបាលអងគការសងគមសវលនងផនរកឯកជនគរធវើសកមមភាពអោយបានចរើនថរមទៀតកនងការធវើអោយសថានភាពសតរកនងវសយអបរនងការងារបរសើរឡើងនោះគគរបបគគលកធវើការនៅតាមសថាបននានាមនគនតយលសរបបរហាកបរហរលគនា(លើសព៩៥%)P>០,០៥។

នៅពរលសរនសសតថតើរដាឋាភបាលនងអងគការសងគមសវលគរធវើសកមមភាពអវដើមបអោយសថានភាពនរការសកសានងការបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកានតរមនលកខណៈទលទលាយនងលអបរសើរជងមន?ពកគរបានឆលើយថ៖

រដាឋាភបាល

បញចះតមលរអនធណតនងគរមនយកថលរអនធណតនៅកនលរងសធារណៈមយចនន

គរតរបញជារបមខវជជាបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាតាងពបឋមសកសា

គរបងកើនការយកចតតទកដាកដលតបនដាចសរយលជជងផដៅតតរទៅលើទករង

គរតរបញជារបមខវជជាបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាតាងពវទយាលយ

ផដលការលើកទកចតតចពោះការរកឃើញថមៗ

ផដលជអាហារបករណអោយបានចរើន

ផដលវគគបណដះបណាដាលអពបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាអោយបានកានតរចរើន

បងកើតជសកាខាសលាអពបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាអោយបានចរើន

គរតរផដៅតលើគណភាពជជងបរមណ

គរតរមនមាសនបមរើដោយខលនឯង

បញចះតមលរសមរបសតរដរលចងសកសាផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ផដលឱកាសការងារដលអនកដរលមនជនាញបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

បញចះតមលរគរបសមភារៈដរលទាកទងនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ផដលឱកាសអោយបានចះកមមសកសា

រៀបចការបរកតបរជរងផនរកពតមនវទយា

សវរងរកកចចសហការជមយករមហនណាមយដើមបអោយកពយទរមនតមលរថោក

បងកើតចបាបកមមសទធ

បងកើតចបាបអនធណត(Cyberlaw)

ធវើការសកសាសរវជរវអោយបានចរើនពផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ជរញអោយមនការបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាអោយកានតរចរើន

ផដលការគទរទាងផនរកថវកានងសមភារៈ

ផដលបរកខរបគគលកអោយបានគរបគរន

បងកើតការបងាហាតបងរៀនអពបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាតាមទរទសសន

បងកើតកមមវធផលាសបដរនសសតជមយបរទរសករ

៥៥

៤.លទធផលនេការសេេវជេេវ

អងគការសងគមសវល

ផដលជអាហារបករណ

ជយបណដះបណាដាលដលបរជជនដរលរសនៅជនបទ

បងកើតជសកាខាសលាដើមបផសពវផសាយពសរសខាននរការបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ផដលឱកាសការងារដលអនកដរលសកសាខាងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ផដលឱកាសអោយបានចះកមមសកសា

រៀបចការបរកតបរជរងផនរកពតមនវទយា

ផដលការលើកទកចតតចពោះការរកឃើញថមៗ

លើកទកចតតបរជជនអោយបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ផដលការគទរទាងផនរកថវកានងសមភារៈ

ជយបងកើតកមមវធសកសាផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ជយផដលជឯកសរបនថរមទាកទងនងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា។

៥៦

៥.ការពភាកេសា

៥.១.ពភាកសាលើវធសាសតៃសៃវជៃវ

ការសកសាសរវជរវនរះជការសកសាបរបពពណនាដរលមនគោលបណងសវរងយលអពសថានភាពនរការបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាសមរបសតរកនងវសយអបរនងការងារ។នៅបរទរសកមពជយើងជពសរសនៅទករងភនពរញនៅមនទានមនការសកសាសរវជរវអពបញហានរះអោយបានចរើននៅឡើយទរហើយកនលងមកមនតរករណធវើការសកសាដោយផនរកអពចននភាគរយនរសតរកនងការងារឬសតរកនងវសយអបរឬភាគរយនរនសសតសតរដរលបានបញចបការសកសាផនរកICTបណណោះដោយមនផសារភាជាបពការអបរមកកានការងារ។

ចពោះការសកសាទៅលើបញហាយរនឌរករមការងារបានបរើវធសសតរកនងការសមភាសបរបសជមរដោយបានសកសាសដអពទសសនៈនានារបសបគគលកដរលធវើការនៅសថាបនផសរងៗគនានងអពទសសនៈរបសពកគតចពោះការលើកកមពសសតរកនងផនរកICTកនងវសយការងារ។លើសពនរះទៅទៀតករមការងារបានសកសាតាមគរហទពរផសពវផសាយដណងជរើសរសបគគលកមយចននដើមបសវរងយលថតើតមរវការរបសសថាបននមយៗកនងការជរើសរសបគគលកអោយចលបមរើការងារនោះមនលកខណៈយាងដចមដរចខលះ?ការសកសានរះគជការសកសាបរបកាតទទង(មនមរនអនតរាគមន)ដចនរះវាអាចមនកហសលកខណៈជបរពនធដរលកើតឡើងដោយមនអាចពរងទកបាន។បញហាកនងការបពរញកមរងសណរដោយសថាបនគោលដៅខលនឯងផទាលអាចមនលកខណៈមនតរមតរវនងមនការចរឡជដើម។ករមការងារបានបរងបរងដោះសរយបញហាទាងនរះតាមរយៈការបណដះបណាដាលដលអនកជនយការសរវជរវអពវធសសតរកនងការបរមលទនននយនងករមសលធមនៅកនងការបរមលពតមន។ទនទមនងនរះផងដររករមការងារបានធវើ

ទនាកទនងលអជមយអនកតណាងសថាបនពរមទាងបគគលកនរសថាបនគោលដៅទាងនោះដើមបដោះសរយឡើងវញរាលកមរងសណរណាដរលមនលកខណៈមនចបាសលាសដោយធវើការសកសរពកគតមដងទៀត។

៥.២.ពភាកសាលើលទធផលនៃការសកសាសៃវជៃវ

៥.២.១.សតៃនងបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយាកនងវសយអបរ

លទធផលនរការសកសារកឃើញថសមមតរសតរដរលបានបញចបបរញញាបតរផនរកICTមនបមរបមរលតចតចចាបពឆនា២០០៥ដលឆនា២០០៨ដរលមននសសតបរហរល១,៣០០នាកដោយឡរកកនងឆនាសកសា២០០៨-២០០៩នសសតមនការកើនឡើងបរហរល៥០០នាកបនថរមទៀតកនងនោះនសសតសតរមន១៧,៤%។បើបរៀបធៀបមខវជជាបនៅកនងផនរកនរះមខវជជាវសវករនងវទយាសសតរកពយទរឬពតមនវទយាមននសសតសកសាចរើនជងគរកនងចណម៤ឆនាកនលងមកដរលមនចនន១០ដងធៀបនងមខវជជាអគគសននងអរឡចតរនកនង៨៦ដងបើធៀបនងមខវជជាបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមន។បើពនតយមើលសមមតរវញសតរនៅកនងមខវជជាបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមនមនចននចរើនជងមខវជជាពរផសរងទៀតទៅវញដរលមនរហតដល៣២,៨%កាលព៤ឆនាកនលងទៅ(ថនាកបរញញា២០០៥-២០០៩)នងបនតកើនឡើងរហតដល៤៥,២%កនងឆនាសកសាទ១-ទ៤នរឆនាសកសា២០០៩-២០១០។លើសពនរះទៅទៀតកនងរយៈពរល៤ឆនាកនលងមកនរះគតចាបពឆនា២០០៥-២០០៩សតរសកសាកនងផនរកICTមនតរ១២,៤%តរបណណោះបនតរបើធៀបជមយនងអតរសតរដរលកពងសកសាចាបពឆនាទ១ដលឆនាទ៤នរឆនាសកសា២០០៩-២០១០សតរមនធាលាកចះមកតរមតរ៩,១%។

៥៧

៥.ការពភាកសា

៥.ការពភាកេសា

ចពោះថនាកបរញញាបតរជនខពសកនងឆនាសកសា២០០៧-២០០៨នង២០០៨-២០០៩ចននសតរមនការថយចះយាងខាលាងព៣៥,៣%កនងឆនា២០០៧-២០០៨មកតរមតរ៦,២%កនងឆនា២០០៨-២០០៩។សមមតរសតរបនតធាលាកចះមកតរម៥,៤%កនងឆនាទ២នងបនតធាលាកចះមកតរម៥,២%កនងឆនាទ១នរឆនាសកសា២០០៩-២០១០។ចពោះកមរតអនបណឌតមនទានមនគរះសថានឧតដមសកសាណាមយទរបានផដលមខវជជាអគគសននងអរឡចតរនក។ជងនរះទៅទៀតមខវជជាបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមនកលរងមននសសតបានចលសកសាហើយដររកនងឆនា២០០៩-២០១០។

សរបមកចននសតរចលរមសកសាផនរកICTគនៅមនកមរតទាបនៅឡើយបើធៀបជមយនងបរសនៅកនងទករងភនពរញ។ទោះបយាងណាកដោយមនថតរបរទរសអភវឌឍឬបរទរសកពងអភវឌឍទរសតរចលរមកនងវសយអបរផនរកICTនរះកនៅមនចននតចជងបរសដររ។មលហរតសខានៗដរលនាអោយសតរសកសាមនចននតចជងបរសមនដចជការងារផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាជការងារលបាកនងសមរបតរបរសបណណោះពបាកសកសាដោយតរវបរើគណតវទយានងមនមខវជជាចរើនមនការខាមាសអៀននងពបាកកនងការទនាកទនងជមយសសតរចារយនងនសសតដរលភាគចរើនជបរសមនមនការលើកទកចតតពគរសរករមហនមនជរើសរសបគគលកនារដរលមនជនាញមនមនចណងចណលចតតរៀនផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាគតថការងារបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាគជការងារជសជលតរបណណោះចណាយលយចរើននងសតរតរវធវើការងារផទះ-ល-។សរដៀងគនានងការរកឃើញរបសការសកសានរះដររការសកសារបសSophia,2005បានអោយដងថនៅកនងគរសរមយដរលមនកនកពងសកសានោះឪពកមដៅយនៅតរមនទសសនៈមយថគតនងផដលឱកាសអោយកនបរសរៀនសតរបានខពសជងកនសរពរះឪពកមដៅយយលថកនសរអាចជយការងារផទះបានចរើនជងកនបរស។ដោយបានពនយលបនថរមពទនាកទនង

រវាងICTនងបរបទសងគមការសកសារបសPapastergiouបានបងាហាញអោយដងថទោះបជសតរមនចណរះដងដចបរសឬលើសបរសកនងផនរកគណតវទយាឬមខវជជាវទយាសសតរកដោយកជទទៅពកគត(សតរ)មនតរវបានលើកទកចតតពករមគរសរនងគរបងរៀនកនងការសកសាមខវជជានរះឡើយ(Papastergiou,2008)។

ឧបសគគមយចននបានរាងសទះសតរមនអោយចលរមកនងវសយអបរមនដចជទតាងភមសសតរតមលរនរការបងថលរការសកសាភាពរសអើងកនងសងគមជដើមហើយកនងនោះមនហរតផលនៅពករយមយចននទៀតដរលមនទានបានរកឃើញ។ឧទាហរណបរទរសអាលលមងដរលជបរទរសរកចមរើនផនរកឧសសាហកមមភាគរយនរសតរដរលមនសញញាបតរផនរកICTនៅតរមនចននតចជងបរសយាងខាលាងកនងនោះខពសបផតគមនតរជនាញវសវករទរដរលមនអតរខពសជងគរគ៣៧%តរបណណោះ(EUROSTAT,2009)។

គោលនយោបាយឬកមមវធរបសសថាបនដើមបលើកកមពសសតរចលរមការងារផនរកICTកនងវសយអបរនងការងារវញនៅមនកមរតទាបនៅឡើយដរលមនចាបព៩,៣%ទៅដលខពសបផតគ៣៥,៣%។សថាបនមនបានបញជាកអោយចបាសពគោលនយោបាយដើមបធវើអោយបរសើរឡើងនវអតរសតរចលរមកនងផនរកICTដោយគរនតរបាននយយថពកគតបានផដលថវកាដលសតរកនងការបណដះបណាដាលបញជនទៅសកសានៅខាងករនងផដលពរលវរលាជដើម។

៥.២.២.សតៃនងបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយាកនងវសយការងារ

យើងបានដងហើយថវសយការងារវាមនទនាកទនងយាងសអតរមតជមយនងភាពករករមននយថការបងកើតឱកាសកនងការទទលបានចណលតាមរយៈការធវើការងារខាងករឬបរកបរបររកសដោយខលនឯងមនសរសខានកនងការករបរជវភាព។ទោះបជវាមន

៥៨

៥.ការពភាកេសា

សរសខានពតមរនបនតរកនៅមនបញហាជចរើនទៀតដរលរាងសទះចពោះសតរកនងវសយការងារដចជភាពរសអើងចពោះសតរនៅកនងវសយការងារកពងតរបនតកើតមនឡើងនៅទទាងពភពលោកហើយភាពរសអើងទាងនោះបានធវើអោយខាតបងរហតដល៨០ពានលានដលាលារ(UNESCAP,2007)។

លទធផលនរការសកសាបានអោយដងថកនងសថាបនទាងបនអងគការសងគមសវលមនសតរចលរមកនងវសយការងារចរើនជងគរគសមើនង៤៦,៣%បនាទាបមកសថាបនរដឋគមនតរ៣៦,៣%បនតដោយករមហនផដលសរវាអនធណតមន៣២,១%នងចងករយគគរះសថានអបរឧតដមសកសាមន២៧,៨%។លទធផលនរះបើធៀបជមយនងលទធផលនរការសកសារបសUNបានអោយដងថជទទៅអតរនរសតរនៅកនងវសយការងារនៅតបនអាសភាគខាងតបងមនជមធយមចនន៤៣,៥%។ដចនរះបើយើងករឡរកមើលទនននយរបសការសកសាសរវជរវយើងវញគអនកធវើការនៅNGOគមនភាគរយបរហាកបរហរលគនានងទនននយនរះដររមយាាងទៀតការសកសានរះកបានបងាហាញអោយឃើញថកនងបរទរសឥណាឌគសតរចលរមកនងវសយការងារមនតរ២៦%តរបណណោះចណរកឯកនងឆនា២០០៨នៅបរទរសបាាឡរសទនវញភាគរយនរសតរកនងវសយការងារមនតរ១៤,៧%តរបណណោះ(PWRDC,2008)។ដចនរះយើងឃើញថចននសតរដរលធវើការនៅតាមសថាបនរដឋគមនចននបរហាកបរហរលនងបរទរសឥណាឌដររ។កនងនោះដររមនបរទរសមយចននដរលមនបរពរណទនៀមទមលាបតងរងដចជមាឡរសឥណឌណរសនងបរយណរគតលរខនរះមនចននទាបយាងខាលាងដចនរះតាមការសកសានានាយើងឃើញថការចលរមកនងវសយការងាររបសសតរនៅមនកមរតទាបនៅឡើយបើធៀបជមយនងបរសជពសរសចពោះបរទរសកពងអភវឌឍ។សតរនៅតរបរឈមមខចពោះគមលាតយរនឌរនៅកនងវសយការងារជពសរសនៅអាសខាងតបង

អាហវរកខាងតបងមជឈមបពានងអាហវរកខាងជើង។គមលាតការងាររវាងសតរនងបរសនៅបណាដាបរទរសទាងនោះគ៤០%។ចណរកឯនៅអាសខាងកើតគមនករម២០%(KolevandSirven,2007)។តាមការសកសាមយរបសILOបានអោយដងថកនងឆនា២០០៧នៅទទាងពភពលោកកនងវសយការងារគមនសតរចលរម៤៩,១%នងបរស៧៣,៣%។យោងតាមរបាយការណរបសអងគការពលកមមអនតរជតបានអោយដងថសតរចលរមកនងការវសយការងារមនមរនជការងារកសកមមមនការកើនឡើងតចតចបនតរជទទៅសតរមនទនោរចរើនជងបរសកនងការទទលយកការងារដរលមនចណលទាបសមទធផលទាបនងការងារងាយទទលគរះថនាកជមយនងភាពគមានសទធសររភាពចបាសលាសគមានការការពារពសងគមឬគមានសឡរងកនងវសយការងារ(ILO,2008)។មលហរតទាងនរះរមមនសតរតរវចណាយពរលសមរកនៅពរលមនផទរពោះចណាយពរលកនងការថររកសាករមគរសរដរលជកតាតនាអោយថយចះអតរការងារធៀបជមយនងបរស(EC,2009)។កនងនោះដររបើយើងពនតយមើលចពោះគោលនយោបាយជកសដរងចននភាគរយដរលសថាបននមយៗមនគោលនយោបាយដើមបជរញអោយបគគលកសតរធវើការកសងសមតថភាពគមនភាពខសគនាដចជនៅតាមអងគការកររដាឋាភបាលមន២២,៥%នៅតាមសថាបនរដឋមន៣៥,៣%តាមសថាបនផគតផគងសរវាកមមអនធណតមន៩,៣%នងតាមសថាបនអបរមន៣៤,៦%(P<០,០០១)។គោលនយោបាយទាងនោះរមមនការពងរងសមតថភាពសតរនងការបណដះបណាដាលធនធានមនសសបនថរមផដលជថវកាផដលពរលវរលាអោយសតរនងបានលើកទកចតតដលបគគលកដរលជសតរកនងការកសងសមតថភាព។សរបមកយើងឃើញថចននសតរចលរមកនងវសយការងារនៅមនចននតចនៅឡើយហើយគោលនយោបាយចពោះសតរកនងវសយការងារនៅតាមសថាបននានាកមនចននទាបនៅឡើយដររ។

៥៩

៥.ការពភាកេសា

តមរវការសតរកនងផនរកការងារICTនៅតាមសថាបន

កនងចណមសថាបនចលរមកនងការសកសាសរវជរវនរះករសងនានាមនតមរវការបគគលកមនចណរះដងផនរកICTចរើនជងគរដរលមនរហតដល៥៣%ហើយជមធយមតមរវការបគគលកមន១០នាកដរលកនងនោះមនសរ៦នាក(៦០%)។៣៥%នរសថាបនអបរមនតមរវការបគគលកដរលមនចណរះដងផនរកICTជមធយម៥នាកដរលកនងនោះមនសរ២នាក(៤០%)។អងគការសងគមសវលចនន២៥%មនតមរវការបគគលកផនរកនរះជមធយម២នាកដរលកនងនោះសរ១នាក(៥០%)។រឯផនរកឯកជន(ISPនងហាងអនធណត)ចនន១១,៧%មនតមរវការបគគលកដរលមនចណរះដងផនរកICTជមធយម២នាកដរលកនងនោះសរ១នាក(៥០%)។

បនតរបើយើងករឡរកមើលតលរខដរលបងាហាញតាមរយៈការផសពវផសាយនៅកនងគរហទពរការងារពរ(បងធនងពរលពរក)បានអោយដងថជទទៅតមរវការជរើសរសបគគលកមកបមរើការងារការងារមនកមរតខពសនងការងារកមរតកណាដាលទាមទារអោយបរកខជនមនចណរះដងផនរកICTសទើរតរ១០០%បនតរមនចាបាចអោយមនជនាញICTខពសទរ។ផទយមកវញការងារកមរតទាបមនទាមទារអោយបរកខជនមនចណរះដងផនរកICTចរើនទរដរលមនបរហរល១៥%។នរះឆលះបញចាងអោយឃើញថដើមបបរកតបរជរងកនងការទទលបានការងារយាងហោចណាសបរកខជនទាងអសតរវមនចណរះដងផនរកកពយទរខលះៗ។

ការជរញលើកទកចតតសតរពរលបរកាសជរើសរសបគគលកតាមគរហទពរមកបមរើការងារនៅតាមសថាបននានាមនតរ១៣,៣%បណណោះ។ដើមបអោយការចលរមរបសសតរកនងវសយការងារមនចននកើនឡើងនោះយើងតរវការកចចសហការពគរបសថាបនគរបលដាបថនាកនងបរជពលរដឋខលនឯងកនងការលើកទកចតតសតរនងផដលឱកាសដលសតរកនងការចាបយកចណរះវជជាផនរកICT។ការសកសានរះមន

លកខណៈសរដៀងគនានងការរកឃើញរបសអងគការILOដរលនយយថនយោជកភាគចរើនចងបានបគគលកមកធវើការជមនសសបរសទោះបជសតរមនសមតថភាពនងចណរះដងដចបរសកដោយ។ឧទាហរណនៅកនងដណងជរើសរសបគគលកផនរកជសជលកពយទរនងបណាដាញ(Network)គបញជាកយាងចបាសថពកគរតរវការបគគលកបរស(ILO,2008)។

ការលបាករបសអនកមនសញញាបតរICTកនងការសវរងរកការងារធវើ

កនងនយសថតមនមនអវខសគនាគរអោយគតសគលទរទាងបរសនងសតរដរលមនសញញាបតរICTមនការលបាកកនងការសវរងរកការងារICTធៀបជមយនងអនកមនមនសញញាបតរICT។បនតរបើយើងធវើការពនតយចពោះអនកដរលមនសញញាបតរICTយើងឃើញថសតរ(៤៦,២%)ឆលើយថមនការលបាកកនងការសវរងរកការងារខពសជងបរស(៤៣,៨%)។នៅពរលដរលសនើសអោយពកគតពនយលបនថរមអពផលវបាកពកគតបាននយយថសថាបននមយៗតរវការបគគលកតចតចទផសារការងារចងអៀតការងារតរវការអនកដរលមនបទពសោធនតរវការភាសបរទរសមនបរកខជនបរកតបរជរងចរើននងបរកខរទាប។

ទនននយបានមកពការពភាកសាជករមជមយនសសតដរលសកសាមខវជជានរះបានបងាហាញយាងចបាសពមលហរតដរលបរសអាចមនឱកាសទទលបាននវការងារផនរកICTចរើនជងសតរដរលមនដចជ៖ការងារICTតរវបរើកមលាងនងមនសមចពោះនារ(បណាដាញនងជសជល)បរសមនសមតថភាពជងសតរករមហនមនជលនារដរលមនចណរះដងផនរកICTមកធវើការទរការងារបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាជនពរលខលះតមរវអោយធវើការពរលយបការងារICTជនពរលខលះតមរវអោយធវើការនៅឆងាយមនមនពរលវរលាគរបគរនជមយគរសរនងមនទកចតតលើការងាររបសនារលើផនរកនរះ។

៦០

៥.ការពភាកេសា

តាមរយៈការសកសារបសHalkinនងTaggart(2001)កបានរកឃើញផងដររថមនបញហាមយចននដរលជឧបសគគចពោះសតរកនងការឈានចាបផនរកICTដើមបយកមកបមរើកនងផលបរយោជនផសរងៗដចជ៖កតាតវបបធមនងអាកបបករយដរលនៅតរមនការរសអើងចពោះសតរកនងការចលរមកនងការសកសាបើធៀបជមយនងបរស។

ការបរើបរសអនធណតរបសសតរធៀបជមយនងបរស

ចពោះពតមនអពការបរើបរសអនធណតវញការសកសាបានបងាហាញអោយឃើញថបរសមនការបរើបរសអនធណតញកញាបជងសតរ។ការបរើបរសសទើររាលថងររបសបរសមនចនន១៧%រឯវញមនសតរមន១៥,៣%បរើចរើនជងពរដងកនងមយថងររបសបរសមនចនន១២,១%រឯសតរមនចនន៩,៥%បរើរាលថងរគបរសមនចនន៤៥,៦%រឯសតរមន៣៧,៨%។ការសកសាមយចននបានអោយឃើញថនៅបរទរសមាឡរសអតរនរការបរើបរសអនធណតមនរហតទៅដល៨២%ផទយទៅវញមនតរ៣៣%បណណោះដរលអនកបរើបរសជសតរ។កនងចណមបញហាចមបងជចរើនទាកទងនងការបរើបរសអនធណតចណរះវជជារបសសតរគជបញហាចមបងជងគរ។

យើងដងហើយថទាងបរសនងសតរតរវការចណរះដងខាងអកសរនងការគតលរខជមលដាឋានដើមបអាចអាននងបងកើតសរផសរងៗបរើបរសអនធណតនងអនវតតតាមការណរនាផសរងៗនៅកនងកមមវធកពយទរ។តាមការសកសារបសHuyeretal(2005)បានបងាហាញអោយដងថនៅបរទរសមងហោគលអតរសតរចលរៀននៅមហាវទយាលយមនចននចរើនជងបរសទនទមនងនរះចននសតរបរើបរសបចចរកវទយាអនធណតកមនចននចរើនជងបរសដររ។បរហាកបរហរលនងការសកសារបសHuyeretalអតរសតររៀនថនាកវទយាលយនៅបរទរសថរកមនកមរតខពសដររដោយសររដាឋាភបាលមនគោលនយោបាយកនងការលើកទកចតតសតរកនងការចលរមកនងផនរកICTហើយសរបពរលជមយ

គនាយើងសងករតឃើញថអតរសតរបរើបរសអនធណតកមនកមរតខពសដររ(៥២%)។មយាាងទៀតបើយើងពនតយមើលនៅបណាដាបរទរសអរបដរលជបរទរសឧសសាហកមមរកចមរើនភាគរយសតរបរើបរសICTនៅមនចននតចជងបរស២%(៧៧%ធៀបនង៧៩%)(EC,2009)។

លើសពនរះទៀតការសកសាសរវជរវនរះបានរកឃើញផងដររថអតរនរអនកទើបបរើបរសអនធណតនៅកនងរយៈពរល៦ខរកនលងទៅនរះមនតរ១០,២%បណណោះ។បនតរបើពនតយមើលបមរបមរលនរការបរើបរសអនធណតធៀបនងឆនាមនៗ បានអោយដងថការបរើបរសអនធណតមនការកើនឡើងរហតដល៨១%។កនងនយនរះចននអនកទើបមកបរើបរសអនធណតមនការកើនឡើងតចតចខណៈអនកដរលធាលាបបានបរើបរសអនធណតបានបងកើនការចលទសសនាគរហទពរកានតរចរើនជងមនបើធៀបនងឆនាមន។

ចណាតថនាកនរជនាញបរើបរសICTតាមភរទ

បើតាមលទធផលនរការសកសាសរវជរវបានអោយដងថភាគរយនរអនកបរើបរសកពយទរជបរសមនលកខណៈជនាញចរើនជងសតរ២ដង(p<០,០៥)។លទធផលនរះមនលកខណៈបរហាកបរហរលជមយនងលទធផលដរលបានមកពការសរវជរវរបសលោក(FinancialTimes,2006)។

គនាបនងឧបសគគដរលរារាងសតរពការចលរមកនងផនរកICTកនងវសយអបរនងការងារ

បណាដាបញហាដរលជឧបសគគកនងការរាងសទះសតរពការចលរមផនរកICTមន៖៧០%យលថនសសតភាគចរើនដរលទើបបញចបការសកសានៅមនបទពសោធនតចតចនៅឡើយ៦៦%យលថសតរមនតនាទកនងគរសរចរើនជងបរស៦០%យលថគោលនយោបាយនងការអនវតតគោលនយោបាយកជបញហារាងសទះមយដររ៥៧%មនបញហាខាងផនរកភាស៦៤%បណាដាលមកព

៦១

៥.ការពភាកេសា

បញហាការវនយោគរបសគរសរលើការអបរ៥៣%យលថហរដាឋារចនាសមពនធICTនៅមនកមរត៥២%យលថតមលរអនធណតថលរ៤៥%បណាដាលមកពលកខណៈជវសសតរ៤០%យលថបចចរកវជជាដើរលឿនពរក៣១%យលថបទដាឋានសងគមនងវបបធមនង២៦%យលថសតរមនតរវបានចៅហាវាយនាយលើកទកចតតនោះទរកនងការចលរមផនរកICT។បគគលកសថាបនចនន១៤%មនយលសរបចពោះមតមយទៀតដរលលើកឡើងថសតរនងបរសមនឱកាសសមើគនាសមរបការងារ។បើយើងពនតយមើលទៅលើការសកសារបសAssociationforProgressiveCommunica-tions(APC)ឆនា១៩៩៦បានអោយដងថភាពលើសលបនរភាសអងគលរសនងកមរតនរការបរើបរសភាសបរទរសដទរទៀតមនចននតចនៅលើអនធណតបានផដលផលវជជមនមយចននទៅដលសតរនងករមមនសសដរលបរើបរសភាសអងគលរសជភាសកណើតដោយពកគរមនបាចចលសកសានងរៀនភាសអនតរជតផសរងៗបនតរវាកបានបះពាលដលបរទរសផសរងៗនៅកនងតបនដរលមនបរើបរសភាសអងគលរសដចជនៅតបនមជឈមបពាអាមររកឡាទននងបណាដាបរទរសអាហវរកដរលបរើបរសភាសបារាង។

សមតថភាពរបសសតរកនងការបរើបរសបចចរកវទយាពតមនវទយាគតរវបានកណតដោយបទដាឋានវបបធមសងគមដរលកណតទៅលើអាកបបករយនងចណាបអារមមណរបសសតរ។ដចដរលបានពភាកសាពដបងនៅកនងសងគមដរលមនវបបធមអភរកសនយមសតរគមនតរវបានអនញញាតអោយទៅណាដោយមនមនការគរបគរងពបរសនោះទរ។ជងនរះទៅទៀតសតរបរហរលជមនអារមមណមនមនផសកភាពនៅកនលរងហាងCafeinternetជមយនងចននអតថជនបរសដលើសលបឬកពរលសតរតរវការជនយពបគគលកបរសនោះទរ។បទដាឋានវបបធមមនជរញលើកទកចតតអោយមនអនតរទនាកទនងរវាងបរសហើយនងសតរនៅខាងករគរសរទរហើយសតរកមនសវមនទនាកទនងជមយបរសដររដចនរះពកគរមនអារមមណមនងាយសរលទរដោយសរ

តរមនការដាកបរងចរកដាចដោយឡរករវាងសសសបរសនងសសសសរនៅកនងថនាកដរលវាជលកខណៈរមនៅតបនមជឈមបពា(Hafkin,2002)។តាមរបាយការណរបសធនាគរពភពលោកកនងឆនា២០០៦បានអោយដងថសតរនងបរសតរងតរមនឧបសគគផសរងៗគនាកនងការទទលយកបានICT។កនងសងគមជចរើនបរសកដចជសតរការបរើបរសICTគវាមនទនាកទនងជមយនងទមលាបវបបធមនងសសនារបសសងគមនមយៗ៖

វបបធមនងចរតលកខណៈរបសសងគមតរងតរមនអោយតមលរចពោះសតរកនងការចលរមផនរកវទយាសសតរនងបចចរកវទយាដចនរះហើយវាធវើអោយបរមណសតរចលរមផនរកICTនៅមនដរនកណតនៅឡើយ។

សតរតរងតរពងផអរកលើចណលរបសបរសឬមនមនលទធភាពគរបគរងសរដឋកចចគរសរដចនរះវាជបញហាដរលធវើអោយសតរមនការលបាកកនងការចាបយកចណរះវជជាផនរកICT។

នៅបរទរសមយចននសតរជបការលបាកដោយសរពកគរមនតរវបានអនញញាតអោយនៅកនលរងសធារណៈជមយមនសសចរើន។

កនងសងគមគរសរភាគចរើនឪពកមដៅយតរងតរជរើសរសចណាយលើការអបរកនបរសចរើនជងកនសរ។ដចនរះដើមបកាតបនថយគមលាតយរនឌរលះតរតរបញហារសអើងទាងអសនរះតរវបានគរកាតបនថយ(WorldBank,2006)។

ការផដលភាពអងអាចដលសតរតាមរយៈការបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ទាងអនកតណាងសថាបនលើស៨៧%នងបគគលកធវើការនៅតាមសថាបនផសរងៗលើសព៩២%បានយលសរបថសតរអាចទទលបានការផដលភាពអងអាចតាមរយៈការ

៦២

៥.ការពភាកេសា

បរើបរសICT។ទាងអនកតណាងកដចជបគគលកនៅតាមសថាបនសទើរតរទាងអសបានយលថសថាបននានាគរតរធវើសកមមភាពអោយបានចរើនថរមទៀតដើមបជរញអោយសតរចលរមកនងផនរកICT។ទនននយខាងលើបានបងាហាញអោយដងថពកគតមនការយលដងខពសកនងការលើកកមពសសតរអោយចលរមកនងវសយICT។ផទយមកវញពកគតមយចននមនយលសរបជមយនងបរយោគដរលបានលើកឡើងថសតរទទលបានផលបរយោជនដចបរសសតរមនសទធដចបរសកនងការធវើសរចកដសមរចចតតនៅកនងសថាបនហើយសតរមនឱកាសដចបរសកនងការទទលបានការងារផនរកវសយICTដោយសរលកខណៈជវសសតរបញហាវបបធមសងគមនងឧបសគគផសរងៗទៀតនោះ។ជទទៅគរអាចនយយបានថពកគតមនចណរះដងនងយលអពបញហាកនងការលើកកមពសសតរអោយចលរមកនងផនរកICTកនងវសយការងារបនតរការអនវតតជកសដរងរបសពកគតនៅមនកមរតនៅឡើយ។ឃលាមយចននដរលបងាហាញពភាពមនសកដសមរបសសតរកនងការឈានទៅកានការងារផនរកICTតរវបានរកឃើញផងដររនៅកនងការសមភាសសជមរជមយអនកដរលមនតនាទសខានកនងផនរកICTរបសសថាបនដរលបានចលរមកនងការសមភាស៖សតរមនសវមនភាពសកដសមចពោះវសយICTដចបរសមខវជជាICTជមខវជជាមយដរលតរវការការគតសតរមនមនកមលាងគរបគរនកនងការសកសាផនរកICTសតរមនពរលវរលាតចតចជងបរសនងសតរមនសវមនទរពកោសលយលើវសយនរះ។

ទសសនវសយនានាទាកទងនងសតរនងICTកនងវសយការងារនងវសយអបរ

ចពោះទសសនវសយរបសអនកឆលើយតបសមភាសភាគចរើន(មនលើសព៨៥%)យលសរបចពោះការណរនាសតរដទរទៀតអោយចលរៀននងធវើការកនងវសយICTពរះICTមនសរបរយោជនសមរបសងគមរបសយើងនងអភវឌឍខលនដើមបអោយដើរទានបចចរកវទយាថមៗ។កនងនោះដររចពោះការ

រៀបចខលនដើមបធវើអោយទានសមយបចចរកវទយាICTនោះពកគតបានបញជាកថពកគតតរវការសរវជរវអវដរលថមៗសដអពICTសរវជរវតាមរយៈទសសនាវដដអនធណតទរទសសនសៀវភៅថមៗតរវការបណដះបណាដាលថរមទៀតចពោះបចចរកវទយាដរលទើបតរមនថមៗកនងនោះបញហាភាសកតរវបានលើកយកមកពភាកសាផងដររ។

តាមការសននដាឋានមយរបសសហគមនអរបឆនា២០០៩បានអោយដងថផនរកICTកពងតរធវើអោយបាតសរមលរបសសតរកនងពរលដរលការផដលបរកឈនលមនសមើគនា។តាមរយៈការថលរងសនទរកថកនងទវារលកខបទ១០០ឆនានរថងរសទធនារអនតរជតបានអោយដងថតបនអរបគរតរមនសកមមភាពថរមទៀតអោយបានឆបរហសកនងការដោះសរយភាពមនសមើគនាចពោះការទទលបានបរកកមររវាងសតរនងបរសជពសរសកនងផនរកICT។សតរធវើការកនងផនរកITគទទលបានបរកកមរតរ៨២%ធៀបជមយនងបរស។នៅបរទរសអងគលរសសថានភាពនរះវាមនលកខណៈធងនធងរជងនរះទៅទៀតគសតរទទលបានបរកកមរតរ៧៩%បើធៀបជមយបរស(EC,2009)។ជងនរះទៅទៀតគមលាតនរបរកកមរពលកមមនៅបណាដាបរទរសអរបនៅតរបនតកើតមនឡើង។នៅពរលដរលអាយមនការកើនឡើងគមលាតនរបរកឈនលរវាងបរសនងសតរកានតរមនទហធ។តលរខបានបងាហាញអោយឃើញថអាយចាបព១៥រហតដល៣៥ឆនាគមលាតនរបរកឈនលសមើនង១៧%៤៥រហតដល៥៤ឆនាសមើ៣៨%នងព៥៥ទៅដល៦៤ឆនាមន៣៧%។កនងនោះដររការសកសាកបានបងាហាញអោយឃើញថជទទៅសតរនៅពរលកពងរៀននៅមធយមសកសាពកគតហាកដចជពករជងបរសចពោះមខវជជាវទយាសសតរបនតរគរអោយកតសគលថចននអតរសតរចាបយកជនាញខាងផនរកវទយាសសតរនៅមហាវទយាលយមនចននតចជងបរសទៅវញ។

៦៣

៥.ការពភាកេសា

បើតាមការសកសារបសGras,Joyce,&Debry(2009)លើបរធានបទ"ហរតអវបានជសតរមនមនចណាបអារមមណជមយICT"នៅឆនា២០០៧បានរកឃើញថកនងចណមនសសតផនរកICTដរលបានបញចបការសកសាមនបរសរហតដល៧៤%កនងនោះដររមន២៧,៨%មនតនាទជបរធានគរបគរងផនរកICTជសតរហើយកនងនោះសតរដរលមនសញញាបតរផនរកពតមនវទយាផនរកទនមនតរ៩,៦%បណណោះ។

ចពោះការសកសាផសរងមយទៀតបងាហាញថនៅបរទរសអតាលនសសតមនបណងជរើសរសមខវជជាផនរកICTមនតរមតរ១៥%បណណោះបើធៀបនងបរសមនចនន៣០%។ឯកសរដដរលបាននយយថនៅបរទរសហលលងការសកសា

នងការងារផនរកICTមនបានធវើអោយសតរមនចណាបអារមមណទរកនងនោះមនរហតដល៥៤%ហើយជនពរលខលះពកគតបានឈបធវើការងារនរះបនាទាបពធវើការងារនរះបានមយរយៈឬកឈបរៀនបនតតរមដង(OECD,2006)។

សរបសរចកដមកយើងអាចវាយតមលរបានថសថាបននានានៅកនងការសកសាសរវជរវនរះនៅមនមតមនយលសរបទសសនៈរបសពកគតចពោះសតរអោយចលរមកនងការសកសាផនរកICTកដចជកនងវសយការងារគនៅមនមតមនយលសរបជចរើនដចដរលបានលើកឡើងនៅខាងដើម។ដចនរះសរបមកយើងឃើញថទសសនវសយរបសពកគតមនលកខណៈសមសរបកនងការចលរមដោយបរយោលដើមបធវើយាងណាអោយសតរចលរមផនរកICTមនការកើនឡើង។

៦៤

៦.សរបលទធផល

តាមរយៈលទធផលនរការសកសាសរវជរវរបសយើងខញដរលបានបងាហាញនៅកនងលទធផលនរការសកសាសរវជរវនរះគយើងបានសរបលទធផលសកសាសរវជរវសដអពសតរកនងវសយICTដចខាងករម៖

១.កនងចណមមខវជជាICTមខវជជាវទយាសសតរកពយទរឬពតមនវទយាមននសសតសកសាចរើនជងគរបនតរបើគតពសមមតរនរសតរវញមខវជជាបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមនមនចននចរើនជងគរ។គតចាបពឆនា២០០៥-២០០៩សតរសកសាកនងផនរកICTមនតរ១២,៤%បណណោះបនតរបើធៀបជមយអតរសតរដរលកពងសកសាចាបពឆនាទ១ដលឆនាទ៤នរឆនាសកសា២០០៩-២០១០សតរមនធាលាកចះមកតរមតរ៩,១%។

២.កនងកមរតករយឧតដមសកសាអតរសតរមនការថយចះយាងខាលាងព៣៥,៣%កនងឆនា២០០៧-២០០៨មកតរមតរ៦,២%កនងឆនា២០០៨-២០០៩។សមមតរសតរបនតធាលាកចះមកតរម៥,៤%កនងឆនាទ២នងបនតធាលាកចះមកតរម៥,២%កនងឆនាសកសា២០០៩-២០១០។

៣.តមរវការសតរកនងការងារICTនៅតាមសថាបនដរលចលរមកនងការសកសាសរវជរវនរះករសងនានាមនតមរវការបគគលកចរើនជងគររហតដល៥៣%ដរលតមរវការបគគលកមនចណរះដងផនរកICTជមធយម១០នាកនងសរ៦នាក(៦០%)។សថាបនអបរមនតមរវការ៣៥%តមរវការបគគលកដរលមនចណរះដងផនរកICTជមធយម៥នាកនងសរ២នាក(៤០%)។អងគការសងគមសវលដរលតរវការបរហរលពាកកណាដាលនរតមរវការរបសករសងនានា(២៥%)មនតមរវការបគគលកដរលមនចណរះដងផនរកICTជមធយម

២នាកនងសរ១នាក(៥០%)នងផនរកឯកជន(ISPនងហាងអនធណត)១១,៧%ដរលតមរវការបគគលកមនចណរះដងផនរកICTជមធយម២នាកនងសរ១នាក(៥០%)។

៤.តាមរយៈការផសពវផសាយនៅកនងគរហទពរការងារពរ(បងធនងពរលពរក)តមរវការជរើសរសបគគលកដរលធវើការកនងការងារកមរតខពសនងកមរតកណាដាលចាបាចតរវមនជនាញICTតរមនចាបាចមនជនាញខពសទរ(ការងារកណាដាលតរវការជនាញICTខពស៨,៣%នងការងារកមរតខពសតរវការជនាញICTខពសចនន៥,៧%)។

៥.សតរនងបរសដរលមនសញញាបតរICTមនការលបាកខសគនាបនតចបនតចបណណោះកនងការសវរងរកការងារICTធៀបជមយនងអនកមនមនសញញាបតរICT(សតរ៤៦,២%ធៀបនងបរស៤៣,៨%)។

៦.កនងចណមបគគលកដរលចរះបរើបរសកពយទរនងអនធណតមនសតរតរ២០,៤%បណណោះដរលចរះបរើបរសកពយទរនងអនធណតដរលកនងអងគការសងគមសវលមនចរើនជងគរគសមើនង៤៦,៣%ករសងនានា៣៦,៣%ផនរកឯកជន(ករមហនផដលសរវាអនធណតនងហាងអនធណត)២៨,៦%នងគរះសថានអបរឧតដមសកសាមន២៧,៨%។

៧.សតរដរលបានបរើបរសកពយទរជអនកជនាញមនចនន៦,៩%តចជងបរសបរហរល៥ដង(៣៣,៦%។អនកជនាញកពយទរកនងកមរតការងារទាបមន២,៩%កមរតកណាដាលមន៨៤,៥%នងកមរតខពសមន១២,៦%។

៦៥

៦.សរបលទធផល

៦.សរបលទធផល

៨.គនាបនងការរាងសទះសតរកនងការចលរមផនរកICTមនបញហាសខានៗមយចននដរលបានមកពការសកសាសរវជរវបានលើកឡើងអពគនាបដរលរាងសទះចពោះសតរចលរមកនងវសយICTរមមន៖

៧០%ឆលើយថនសសតបានបញចបការសកសានៅខវះបទពសោធន

៦៦%ឆលើយថសតរតរវមនភាពទទលខសតរវកនងគរសរចរើនជងបរស

៦៤%យលថអាណាពយាបាលភាគចរើនអោយកនបរសរៀនបានចរើននងខពងខពសជងសតរ

៦០%យលថគោលនយោបាយនងការអនវតតគោលនយោបាយកជបញហារាងសទះមយដររ

៥៧%ពកគតយលថភាសគជបញហារាងសទះមយដររ

៥៣%យលថហរដាឋារចនាសមពនធICTនៅមនកមរត

៥២%បានអោយដងថតមលរអនធណតថលរ

៤៥%បណាដាលមកពលកខណៈជវសសតរ

៤០%យលថបចចរកវទយាដើរលឿនពរក

៣១%យលថបទដាឋានសងគមនងវបបធម

២៦%យលថសតរមនតរវបានចៅហាវាយនាយលើកទកចតតនោះទរកនងការចលរមផនរកICT។

៩.អនកតណាងសថាបន៨៧%នងបគគលក៩២%យលឃើញថសតរអាចតរវបានគរផដលភាពអងអាចតាមរយៈការបរើបរសICT។

១០.ករមគោលដៅផសរងគនានរអនកដរលបានចលរមកនងការសកសាសរវជរវនរះមនទសសនវសយវជជមនចរើនជងអវជជមនចពោះសតរកនងការ

ឈានទៅចលរមវសយICTទាងផនរកការអបរនងការងារដោយបានបញចរញទសសនៈថ៖

ទសសនៈសទដឋនយម

សតរមនសទធសមើគនាកនងការទទលយកចណរះវជជាICT

មនការលើកទកចតតចពោះសតរកនងវសយICT

ការសកសាផនរកនរះមនសរសខានកនងការសវរងរកការងារចពោះសតរ

សតរមនចណរះដងផនរកICTគអាចចលរមចណរកកនងការកសងសងគមជតដររ

សតរមនភាពអណតអតធនកនងការងារបានលអជងបរស

សទើរតរគរបការងារទាងអសតរវការសតរអោយមនចណរះដងផនរកICT

បចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកពងតរមនការរកចមរើនកនងបរទរសកមពជ

នងមនករមហននងសថាបនកានតរចរើនចលមកវនយោគកនងផនរកនរះនាពរលអនាគត

មនកមមវធមយចននជភាសខមររហើយនៅកនងបរទរសកមពជ

ទរសពទអាចភាជាបអនធណតបាន

ហរដាឋារចនាសមពនធបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយានងរកចមរើនដលជនបទ

មនសសបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាដើមបសកសានងមនកានតរចរើន

តមលរសរវាកមមអនធណតនងធាលាកចះ

សរវាកមមអនធណតឥតគតថលរនៅទ

៦៦

៦.សរបលទធផល

សធារណៈអាចនងមនផដលជននាពរលអនាគត

ទសសនៈទទដឋនយម

មនសតរចលរមសកសាផនរកនរះតចតចណាសដរលទាមទារអោយមនការលើកទកចតតបនថរមទៀត

ភាពករករកជកតាតដរលរាងសទះមយដររ

មខវជជាICTមនសមសរបឡើយចពោះសតរភរទ

ការអភវឌឍផនរកICTមនតរនៅទករងតរបណណោះ

ការរកចមរើននរICTកនងបរទរសកមពជមនភាពយតយាវនងគណភាពនៅមនកមរត

១១.អនកតណាងសថាបននងបគគលកយលថរដាឋាភបាលនងសងគមសវលគរតរធវើសកមមភាពអោយបានចរើនថរមទៀតដើមបជរញអោយមនសតរចលរមកនងផនរកICT។សរបជមយគនានរះដររនសសតមនសណមពរដចតទៅ៖

រដាឋាភបាលគរ

បញចះតមលរអនធណតនងគរតរមនយកថលរសរវានរការបរើបរសអនធណតនៅកនលរងសធារណៈមយចនន

គរតរបញជារបមខវជជាបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាតាងពបឋមសកសា

គរបងកើនការយកចតតទកដាកដលតបនដាចសរយលជជងផដៅតតរទៅលើទករង

ផដលការលើកទកចតតចពោះការរកឃើញថមៗ

ផដលជអាហារបករណអោយបានចរើន

បងកើតជសកាខាសលាអពបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាអោយបានចរើន

គរតរផដៅតលើគណភាពជជងបរមណ

ផដលឱកាសការងារដលអនកដរលមនជនាញបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

បញចះតមលរគរបសមភារៈដរលទាកទងនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

បងកើតចបាបអនធណត

ធវើការសកសាសរវជរវអោយបានចរើនពផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ផដលបរកខរដលបគគលកអោយបានគរបគរន

បងកើតការបងាហាតបងរៀនអពបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាតាមទរទសសន

អងគការសងគមសវលគរ

ផដលជអាហារបករណ

ជយបណដះបណាដាលដលបរជជនដរលរសនៅជនបទ

បងកើតជសកាខាសលាដើមបផសពវផសាយពសរសខាននរការបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ផដលឱកាសការងារដលអនកដរលសកសាខាងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ផដលឱកាសអោយបានចះកមមសកសា

រៀបចការបរកតបរជរងផនរកពតមនវទយា

ផដលការលើកទកចតតចពោះការរកឃើញថមៗ

ជយបងកើតកមមវធសកសាផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

ជយផដលជឯកសរបនថរមទាកទងនងផនរកបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា

៦៧

៧.អនសាសន

រដាឋាភបាលគរបនតជរញកសងហរដាឋារចនាសមពនធរបវនតចាបាចសមរបផនរកICTអោយបានគរបគរននៅទទាងបរទរស។

បើអាចធវើបានរដាឋាភបាលគរបញចលកមមវធសកសាICTតាងពថនាកវទយាលយនៅជនបទនងនៅទករង។

បនតអនវតតគោលនយោបាយជរញនងលើកទកចតតអោយមនសតរកានតរចរើនថរមទៀតបានចលសកសាកនងមខវជជាICTដោយផដលជអាហារបករណការបញចះតមលរសកសានងលើកទកចតតគរបបរបយាងដលនសសតសរ។

ករសងនងសថាបននានាទាងផនរកសធារណៈនងឯកជនរមទាងសហគរសនងផនរកឯកជនគរផដលឱកាសដលនសសតដរលទើបបញចបការសកសាពសរសនសសតសរអោយបានចលបមរើការងារសកលបងនងផដលឱកាសការងារ។

រដាឋាភបាលគរលើកទកចតតបងកើតអោយមនកមមវធកពយទរជភាសខមររអោយបានកានតរចរើន។

បើអាចធវើទៅបានសមអោយមនការសកសាសរវជរវថមបនថរមទៀតសដអពបញហានរះអោយបានទលទលាយទទាងបរទរសកដចជធវើការសកសាអោយបានសជមរបនថរមទៀត។

៦៩

៧.អនសាសន

ឯកសារយោង

អាជញាធរជតទទលបនទកកចចការអភវឌឍនបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមន.(២០០៩).គោលនយោបាយជតសដពបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនសណើគោលនយោបាយសមរបរាជរដាឋាភបាលកមពជ.ភនពរញ.

Bhatia, S. (2001). e-ASEAN REAdiness As-

sessment. Singapore.

Cynthia C.et al. (1993). Gender and technology in

the making. London, Sage.

Daniel, B. (1973) The coming of the post-industrial

society: a venture in social forecasting. Harmond-

sworth, Penguin.

European Commission. (2009). Women in ICT;

available from www.ec.europa.eu/itgirls

European Commission ( 2006). Women and Scien-

ce. Statistics and Indicators. available from

www.ec.europa.eu/itgirls

EUROSTAT Yearbook (2009). Science, techno-

logy, innovation and entrepreneurship: 2009, the

year of creativity and innovation.

Financial Times (2006) . Where are all the women

in IT?., 8 November.

Global Networking for Change: Experiences from

the Association for Progressive Communications

(APC) Women's Program. http://www.community.

web.net/apcwomen.

Habtu, R. (2003). Information Technology Workers.

Perspectives on Labour and Income, Vol. 4, no7,

July, Statistics Canada. Available at:

http://www.statcan.ca/english/freepub/75-001-

XIE/75-001-XIE2003107.pdf

Hafkin, N. (2001). Are ICTs Gender Neutral? A

Gender Analysis of Six Case Studies of Multi-

Donor ICT projects. http://www.un-instraw.org/en/

docs/gender_and_ict/Hafkin.pdf

Huyer S. et al. (2005). Women in the Information

Society, in Sciadas (ed.) (2005) From the Digital

Divide to Digital Opportunities: Measuring Infosta-

tes for Development. Orbicom. Montreal (Quebec),

Canada.

ILO (2008), Global Employment Trends. ILO,

Geneva.

Kolev and Sirven (2007). Gender Disparities in

Africa's Labour Markets: a Cross-Country Com-

parison Using Standardized Survey Data. Study

prepared as part of a joint research project by the

French Development Agency, Paris, and the World

Bank, Washington D.C.

McGregor, Elizabeth and Harding. (1996). Science

by whom? Paris.

OECD (2006). New Millennium Learners: Challen-

ging our views on ICT and learning, OECD Center

for Educational Research and Innovation (CERI)

៧១

ឯកសារយោង

ឯកសារយោង

background paper. Reference EDU/CERI/CD/

RD(2006)3.

OECD (2005). Science, Technology and Industry

Scoreboard 2005, OECD, Paris.

OECD (2004b). Babies and bosses, reconciling

work and family life, Volume 3, New Zealand, Por-

tugal and Switzerland, OECD, Paris

Orbicom (2005). From the digital divide to digital

opportunities, measuring infostates for develop-

ment. Available at: http://www.orbicom.ca/media/

projets/ddi2005/index_ict_opp.pdf

Papastergiou, M., Are Computer Science and

Information Technology still masculine fields? High

school students' perceptions and career choices.

Computers & Education, 51 (2) (September 2008):

594-608.

Porat, Marc Uri, 'The information economy. Vol. I.

Definition and measurement'. Washington, DC, US

Department of Commerce, 1984.

Stamp, P., 'Gender, technology and power'.

Ottawa, IDRC, 1990.

Statistics Canada (2005). Women in Canada,

A Gender-based Statistical Report, Fifth Edi-

tion. Available at: http://www.statcan.ca/english/

freepub/89-503-XIE/0010589-503-XIE.pdf

Steeves, H. Leslie, 'Development communication

as marketing, collective resistance, and spiritua

awakening: a feminist critique'. In: William B. Gu-

dykunst and Bella Mody (eds), Handbook of inter-

national and intercultural communication. London,

Sage, 2002, pp. 519-536.

UNDP. (2001). Human Development Report. New

York:United Nations.

UNDP. (2002). Human Development Report. New

York:United Nations.

UNESCAP (UNITED NATIONS ECONOMIC AND

SOCIAL COMMISSION FOR ASIA AND THE

PACIFIC). (2009). "RECASTING THE BEIJING

PLATFORM FOR ACTION THROUGH THE IN-

FORMATION SOCIETY LENS"

UNESCAP (United Nations Economic and So-

cial Commission for Asia and the Pacific) (2007).

"Economic and Social Survey of Asia and the

Pacific 2007 - Surging Ahead in Uncertain Times",

UNESCAP, United Nations, New York.

UNITED NATION. (2010). Beijing and its Follow-

up. Retrieved November 12, 2010, from Division

for the Advancement of Women Department of

Economic and Social Affairs: http://www.un.org/wo-

menwatch/daw/beijing/index.html

US Department of Labor (1999). Futurework-

Trends and Challenges for Work in the 21st

Century. Quoted in EnGauge,"21st Century Skills,"

North Central Regional Educational Laboratory;

available from http://www.ncrel.org/engauge/

skills/21skills.htm; accessed 31 May 2002.

៧២

ឯកសារយោង

World Bank (1998). The World Development Re-

port 1998/99. Quoted in Blurton, C., New Direc-

tions of ICT-Use in Education.

World Bank (2000). "The Gender Imbalances in the

Export Oriented Garment Industry in Bangladesh"

៧៣

Gender and Development Woking Paper Series,

No. 12, prepared by Pratima Paul-Majumder and

Anware Begum, Poverty Reduction and Economic

Management (PREM) Network, World Bank, Was-

hington D.C.

ឧបសមពនធ

ឧបសមពនធ

ឧបសមពនធទ១៖កមៃងសណរសមៃបអនកតណងសាថាបន

I.អពកៃសង

០០១.ឈមាះរបសករសង.........................................................................................................................................

០០២.នៅកនងឆនា២០១០ករសងរបសលោកអនកមន

ការកណត៖តណរងទាបៈគជអនកដរលធវើការមនមនជនាញ(បរើកលាងបាយ)ដចជអនកបោសសអាតឬអនកយមតណរងកណាដាលៈគជអនកធវើការដោយបរើកលាងបរជញាតរមនសថតកនងតណរងអនកសមរចចតតដចជអនកធវើការកនងការយលយបគគលកបងរៀនតណរងខពសៈគជអនកធវើការកនងតណរងអាចធវើការសមរចចតតបានដចជអនកគរបគរងបរធានឬអនបរធានដរបាាតមង

1 បគគលកសរប..............................................................................................................................នាក2 បគគលកសរសរប.........................................................................................................................នាក3 ចននបគគលកសរតសថតនៅកនងតណរងទាប........................................................................................នាក4 ចននបគគលកសរតសថតនៅកនងតណរងកណាដាល..................................................................................នាក5 ចននបគគលកសរតសថតនៅកនងតណរងខពស........................................................................................នាក6 ចននបគគលកដរលចរះបរើបរសកពយទរ/អនធណត............................................................................នាក7 ចននបគគលកសរតដរលចរះបរើបរសកពយទរ/អនធណត......................................................................នាក8 ចននវគគបណដះបណាដាលICTដរលផដលជនដលបគគលកទាងអសកនងរយៈពរល១២ខរកនលងទៅ......................វគគ9 ចននបគគលកសរតដរលដរលបានចលរមវគគបណដះបណាដាលសតរនងICT................................................នាក

II.បចៃចកវទយាគមនាគមននងពតមានវទយាសមៃបសតៃ

A.សតៃនៅកនលៃងការងារ

០០៣.តើសថាបនរបសលោកអនកកពងតរសវរងរកបគគលកដរលមនចណរះដងផនរកICTទរ?1 បាទ/ចាស2 មនតរវការ

គមានយោបល

០០៣.A.បើតរវការតរវការបនាមាននាក...................................សរបនាមាននាក..............................................

៧៥

ឧបសមពនធ

០០៤.បរៀបធៀបរវាងបរសនងសតរដរលមនឋានៈគណសមបតតនងបទពសោធដចគនាតរវបានគរផដលអោយមនការទទលខសតរវតចជងបរសនៅកនងសថាបនរបសលោកអនក

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០០៥.បរៀបធៀបរវាងបរសនងសតរដរលមនឋានៈគណសមបតតនងបទពសោធដចគនាសតរទទលបានផលបរយោជន(បរកខរបរកបនថរមគរឿងលើកទកចតតនងការលើកទកចតត)ដចបរសនៅកនងសថាបនរបសលោកអនក

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០05.Aតើលោកអនកអាចផដលពតមនលអតមយចននខលះបានទរ?.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

០០៦.បរៀបធៀបរវាងបរសនងសតរដរលមនឋានៈគណសមបតតនងបទពសោធនដចគនាសតរមនសទធចរើនជងជងបរសកនងការធវើការសមរចចតតនៅកនងសថាបនរបសលោកអនក

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០០៦.A.សមលោកអនកធវើអតាថាធបបាយបនថរមលើអណរះអណាងខាងលើនរះ?................................................................................................................................................................................................................................................

០០៧.បរៀបធៀបរវាងបរសនងសតរដរលមនឋានៈគណសមបតតនងបទពសោធនដចគនាបរសធវើការផនរកICTបានលអជងសតរនៅកនងសថាបនរបសលោកអនក

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

៧៦

ឧបសមពនធ

០០៨.ការងារICTមនភាពសមសរបចពោះបរសចរើនជងសតរ

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០០៨.Aមលហរតអវ?..............................................................................................................................................

០០៩.នៅកនងសថាបនរបសលោកអនកសតរមនឱកាសតចតចកនងការទទលបានការងារកនងវសយICTដោយសរលកខណៈជវសសតរបញហាវបបធមសងគមនងឧបសគគផសរងៗទៀត

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០០៩.A.តើលោកអនកអាចបរបយើងខញអពអវដរលបានបានឃើញទរ?..........................................................................................................................................................................................................................................................

B.គោលនយោបាយសថាបនដើមបលើកតមកើងសតរ

០១០.សថាបនរបសលោកអនកបានជមរញឬមនគោលនយោបាយដើមបជមរញអោយបគគលកសតរធវើការកសងសមតថភាពលើផនរកICT

1 មន 2 តរៀមអោយមន 3 មនមន

០១០.Aបើមនតើនរះជគោលនយោបាយអវ?.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

តើលោកអនកបានធវើយាងដចមដរចកនងការជមរញបគគលកសតរអោយធវើការកសងសមថភាពផនរកICT?............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

០១១.តើសថាបនរបសលោកអនកបានផដលវភាគទានអវខលះដើមបកសងសមតថភាពរបសសតរ(ពរលវរលាថវកាការលើកទកចតត)?................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

៧៧

ឧបសមពនធ

០១២.តើលោកអនកមនគនតយាងដចមដរចចពោះបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយារបសសតរនៅកនងវសយការងារ?.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

០១៣.តើលោកអនកមនគនតយាងដចមដរចចពោះបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយារបសសតរនៅកនងវសយអបរ?..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

សមលោកអនកបញជាកពកមរតនរការយលសរបលើបរយោគខាងករមនរះ៖

០១៤.សតរអាចតរវបានគរផដលភាពអងអាចតាមរយៈការបរើបរសICT(កពយទរនងអនធណត)

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០១៥.រដាឋាភបាលអងគការនងផនរកឯកជនគរតរធវើសកមមភាពអោយបានចរើនថរមទៀតកនងការធវើអោយសថានភាពសតរកនងវសយអបរនងការងារមនភាពបរសើរឡើង

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០១៦.តើលោកអនកមនអវចងបនថរមឬចងនយយបរបខញដររឬទរ?...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

សមអរគណចពោះការចណាយពរលវរលាដមនតមលររបសលោកអនក!

ភនពរញថងរទ២៤ខរមថនាឆនា២០១០

រៀបចដោយករសងអបរយវជននងកឡាករសងកចចការនារនងអងគការវទយាសថានបើកទលាយ

៧៨

ឧបសមពនធ

ឧបសមពនធទ២៖កមៃងសណរបនថៃមសមៃបអនកតណងសាថាបនអបរ

I. អព សថាបន

A. ពតមានទទៅ

០០១.នៅកនងឆនា២០១០សថាបនរបសអនកមន

ការកណតនយ៖

តណរងទាបៈគជអនកដរលធវើការដោយបរើជនាញតចតច(បរើកលាងបាយចរើន)ដចជអនកបោសសអាតឬអនកយម

តណរងកណាដាលៈគជអនកធវើការដោយបរើកលាងបរជញាចរើនតរមនសថតកនងតណរងអនកសមរចចតតដចជអនកធវើការកនងការយលយបគគលកបងរៀន

តណរងខពសៈគជអនកធវើការកនងតណរងអាចធវើការសមរចចតតបានដចជអនកគរបគរងបរធានឬអនបរធានដរបាាតមង1 ចននបគគលកសរប.............................................................................................................................នាក2 ចននបគគលកសរសរប........................................................................................................................នាក3 ចននបគគលកសរតសថតនៅកនងតណរងទាប...............................................................................................នាក4 ចននបគគលកសរតសថតនៅកនងតណរងកណាដាល.........................................................................................នាក5 ចននបគគលកសរតសថតនៅកនងតណរងខពស...............................................................................................នាក6 ចននបគគលកដរលចរះបរើបរសកពយទរ/អនធណត..................................................................................នាក7 ចននបគគលកសរតដរលចរះបរើបរសកពយទរ/អនធណត..............................................................................នាក8 ចននវគគបណដះបណាដាលICTដរលផដលជនដលបគគលកទាងអសកនងរយៈពរល១២ខរកនលងទៅ.............................វគគ9 ចននបគគលកសរតដរលបានចលរមវគគបណដះបណាដាលICTខាងលើ..............................................................នាក

B. សថត នសសត រៀន ផនែក ICT

០០២.យើងខញចងអោយលោកអនកជយបរបអពសថតនសសតរៀនផនរកICTនៅកនងសថាបនរបសលោកអនកការកណតនយ៖មខវជជាទាកទងនងICTរមមនកដដចខាងករម៖

១=វសវករនងវទយាសសតរកពយទរឬពតមនវទយា(ComputerScienceandEngineering/InformationTechnology)២=អគគសននងអរឡចតរនក(ElectronicsandElectricalScience)៣=បរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមន(MediaandTelecommunication)

៧៩

ឧបសមពនធ

សមរបកមរតបរញញាបតរ

ឆនាសកសា២០០៩-២០១០ឆនាទ១

ចនននសសតរៀនពតមនវទយា(១)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនអគគសនឬអរឡចតរនក(២)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមន(៣)

សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតសរប(១+២+៣)សរប .................................

សរ .................................

ឆនាសកសា២០០៩-២០១០ឆនាទ២

ចនននសសតរៀនពតមនវទយា(១)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនអគគសនឬអរឡចតរនក(២)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមន(៣)

សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតសរប(១+២+៣)សរប .................................

សរ .................................

ឆនាសកសា២០០៩-២០១០ឆនាទ៣

ចនននសសតរៀនពតមនវទយា(១)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនអគគសនឬអរឡចតរនក(២)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមន(៣)

សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតសរប(១+២+៣)សរប .................................

សរ .................................

ឆនាសកសា២០០៩-២០១០ឆនាទ៤

ចនននសសតរៀនពតមនវទយា(១)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនអគគសនឬអរឡចតរនក(២)សរប .................................

សរ .................................

៨០

ឧបសមពនធ

ចនននសសតរៀនបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមន(៣)

សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតសរប(១+២+៣)សរប .................................

សរ .................................

នសសតបញចបការសកសាឆនា២០០៨-២០០៩

ចនននសសតរៀនពតមនវទយា(១)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនអគគសនឬអរឡចតរនក(២)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមន(៣)

សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតសរប(១+២+៣)សរប .................................

សរ .................................

នសសតបញចបការសកសាឆនា២០០៧-២០០៨

ចនននសសតរៀនពតមនវទយា(១)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនអគគសនឬអរឡចតរនក(២)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមន(៣)

សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតសរប(១+២+៣)សរប .................................

សរ .................................

នសសតបញចបការសកសាឆនា២០០៦-២០០៧

ចនននសសតរៀនពតមនវទយា(១)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនអគគសនឬអរឡចតរនក(២)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមន(៣)

សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតសរប(១+២+៣)សរប .................................

សរ .................................

៨១

ឧបសមពនធ

នសសតបញចបការសកសាឆនា២០០៥-២០០៦

ចនននសសតរៀនពតមនវទយា(១)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនអគគសនឬអរឡចតរនក(២)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមន(៣)

សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតសរប(១+២+៣)សរប .................................

សរ .................................

សមរបកមរតបរញញាបតរជនខពស(បរសនបើមន)

ឆនាសកសា២០០៩-២០១០ឆនាទ១

ចនននសសតរៀនពតមនវទយា(១)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនអគគសនឬអរឡចតរនក(២)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមន(៣)

សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតសរប(១+២+៣)សរប .................................

សរ .................................

ឆនាសកសា២០០៩-២០១០ឆនាទ២

ចនននសសតរៀនពតមនវទយា(១)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនអគគសនឬអរឡចតរនក(២)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមន(៣)

សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតសរប(១+២+៣)សរប .................................

សរ .................................

នសសតបញចបការសកសាឆនាសកសា២០០៨-២០០៩

ចនននសសតរៀនពតមនវទយា(១)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនអគគសនឬអរឡចតរនក(២)សរប .................................

សរ .................................

៨២

ឧបសមពនធ

ចនននសសតរៀនបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមន(៣)

សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតសរប(១+២+៣)សរប .................................

សរ .................................

នសសតបញចបការសកសាឆនាសកសា២០០៧-២០០៨

ចនននសសតរៀនពតមនវទយា(១)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនអគគសនឬអរឡចតរនក(២)សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតរៀនបរពនធផសពវផសាយនងសរគមនាគមន(៣)

សរប .................................

សរ .................................

ចនននសសតសរប(១+២+៣)សរប .................................

សរ .................................

សមអរគណចពោះការចណាយពរលវរលាដមនតមលររបសលោកអនក!

ភនពរញថងរទ២៤ខរមថនាឆនា២០១០

រៀបចដោយករសងអបរយវជននងកឡាករសងកចចការនារនងអងគការវទយាសថានបើកទលាយ

៨៣

ឧបសមពនធ

ឧបសមពនធទ៣៖កមៃងសណរសមៃបបគគលក

I.ទនននយ បែជាសសតែ

០០១.អាយ......................................................................ឆនា

០០២.ភរទ1 បរស2 សរ

០០៣.កមរតវបបធម0 មនបានចលរៀន1 បឋមសកសា2 អនវទយាលយ3 វទយាលយ4 បណដះបណាដាលវជជាជវៈ5 មហាវទយាលយ6 ករយមហាវទយាលយ

០០៤.មខរបរ1 សសស/នសសត 2 បគគលករដឋ 3 បគគលកអងគការ4 បគគលកករមហន 5 អនកជនយ/ពាណជជករ 6 ផសរងទៀត..............................

០០៥.តើអនកចាតចណាតថនាកខលនឯង(កមរតនរការងារ)1 កមរតទាប 2 កមរតកណាដាល 3 កមរតខពស

០០៦.តើអនកចាតចណាតថនាកខលនឯង(កមរតនរជវភាព)1 បរសើរ 2 សមរមយ 3 លបាក

០០៧.តើលោកអនកអាចនយយឬសរសររបានភាសអវខលះ?1 ខមររ 2 អងគលរស 3 បារាង4 ចន 5 ផសរងៗទៀត...............

II. ការ បែើបែស កពយទរ

2.A.ការបៃើបៃសកពយទរ

០០៨.តើលោកអនកចាតចណាតថនាកខលនឯងកនងកមរតណាមយនរចណរះដងកពយទរ1 អនកចាបផដើម 2 មនចណរះដងខលះ3 អនកជនាញ 4 មនដរលបរើកពយទរ(រលងទៅសណរទ២០)

៨៤

ឧបសមពនធ

០០៩.ជទទៅលោកអនកបរើបរសកពយទរនងអនធណតនៅទណា?(គសអវដរលមន)1 នៅកនលរងការងារ 2 នៅផទះ 3 នៅសលា4 នៅកនលរងហាងអនធណត 5 កនលរងផសរងទៀត...........................................

០១០.តើលោកអនកធវើការជអនកជនាញកពយទរឫតរមជអនកបរើបរសកពយទរជមធយាបាយសមរបធវើការ?1 អនកជនាញកពយទរ 2 បរើកពយទរជមធយាបាយសមរបធវើការ

០១១.តើលោកអនកធាលាបបានរៀន/ចលរមវគគបណដះបណាដាលកពយទរទរ?(គសអវដរលមន)1 ការសកសានៅមហាវទយាលយ2 វគគបណដះបណាដាល3 រៀនដោយខលនឯង4 មនបានទទលការបណដះបណាដាល4 ផសរងទៀត.........................................................

០១២.សមរបលោកអនកដរលមនសញញាបតរផនរកICTតើលោកអនកគតថវាមនការការលបាកទរដើមបរកការងារបើធៀបជមយអនកដរលមនកមរតសញញាបតរដចគនា(មខវជជាខសគនា)?

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

តើលោកអនកអាចបរបខញបានទរអពការលបាកទាងនោះ?...............................................................................................

០១៣.តើលោកអនកគតថចណរះវជជាទាងនរះអាចយកទៅបរើបរសបានទរចពោះការងារ?

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

2Bការបៃើបៃសអនធណត

០១៤.តើលោកអនកបានបរើបរសអនធណតអសរយៈពរលបនាមានខរ/ឆនាមកហើយ?1 ០≤៣ខរ 2 ៣≤៦ខរ 3 ៦≤១២ខរ4 ១≤២ឆនា 5 ២≤៣ឆនា 6 ចរើនជង៣ឆនា

០១៥.តើលោកអនកបរើបរសអនធណតញកញាបបណាណោដររ?Aដង..............សបាដៅហBមាង.............ថងរ

០១៦.ចននមាងសមរបការអាននងដាកអតថបទចលនងការពភាកសាករមមាង.....................សបាដៅហ

០១៧.តើលោកអនកបើកអមរលញាបទរ?

5 4 3 2 1

មនដរលសោះ ពរបដងកនង១សបាដៅហ រាលថងរ ចរើនជង២ដងកនង១ថងរ សទើរតររាលពរល

គមានយោបល

៨៥

ឧបសមពនធ

០១៨.តើការបរើបរសកពយទររបសលោកអនកមនការផលាសបដរទរកាលពឆនាកនលងទៅ?

5 4 3 2 1

កើនឡើងខាលាង កើនឡើងតចតច នៅដដរល ថយចះតចតច ថយចះខាលាង

គមានយោបល

០១៩.ជញកញយតើលោកអនកអាចសវរងរកពតមនដរលលោកអនកសវរងរកតាមអនធណតដររឬទរ?

5 4 3 2 1

គរបពរលទាងអស សទើរគរបពរល ពរលខលះ មដងមកាល កមរណាស

គមានយោបល

IV. បចចែកវទយា គមនាគមន នង ពតមានវទយា សមែប សតែ

3A.ការផដលភាពអងអាចដលសតៃតាមរយៈICT

សមលោកអនកបញជាកពកមរតនរការយលសរបលើបរយោគដចខាងករម

០២០.សតរអាចតរវបានគរផដលភាពអងអាចតាមរយៈ(កពយទរនងអនធណត)

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០២១.រដាឋាភបាលអងគការនងផនរកឯកជនគរតរធវើសកមមភាពអោយបានចរើនថរមទៀតកនងការធវើអោយសថានភាពសតរកនងវសយអបរនងការងារមនភាពបរសើរឡើង

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

3B.ICTនៅកនលៃងការងារ

សមលោកអនកបញជាកពកមរតនរការយលសរបលើបរយោគដចខាងករម

០២២.នៅកនងសថាបនអបររបសអនកសតរមនឱកាសតចតចដើមបទទលបានការអបរនងការងារផនរកICTដោយសរតរលកខណៈជវសសតរបញហាវបបធមសងគមបញហាថវកានងការគនាបដទរទៀត

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

៨៦

ឧបសមពនធ

០២៣.បរៀបធៀបជមយបគគលកបរសនងបគគលកសតរដរលមនតនាទ/ឋានដចគនាសញញាបតរនងបទពសោធនដចគនាសតរតរវបានគរអោយការទទលខសតរវតចជងបរស

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០២៤.បរៀបធៀបជមយបគគលកបរសនងបគគលកសតរដរលមនតនាទ/ឋានដចគនាសញញាបតរនងបទពសោធនដចគនាសតរមនអណាចចរើនជងបរសកនងការធវើសរចកដសមរចចតត

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០២៥.បរៀបធៀបជមយបគគលកបរសនងបគគលកសតរដរលមនតនាទ/ឋានដចគនាសញញាបតរនងបទពសោធនដចគនាសតរទទលបានផលបរយោជនដចបរស(បរកខរបរកបនថរមគរឿងលើកទកចតតនងការលើកទកចតត-ល-។)

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

3C.ICTគនាបនងឧបសគគដើមបទទលបានICT

សរចកដថលរងការខាងករមនយយអពគនាបនងឧបសគគដរលរារាងសតរមនអោយទទលបាននងបរើបរសICT។សមលោកអនកបញជាកពកមរតនរការយលសរបលើបរយោគដចខាងករម

០២៦.តមលរអនធណតថលរ

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០២៧.បទដាឋានសងគមនងវបបធម(មនអោយតមលរសតរ,មនអោយទៅឆងាយពផទះ,មនអោយមនចណរះដងជរជរះ)

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

៨៧

ឧបសមពនធ

០២៨.លកខណៈជវសសតររបសសតរ(មនផទរពោះកមលាង)

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០២៩.ការចណាយកនងគរសរ/ការវនយោគរបសគរសរលើការអបរ

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០៣០.តនាទនងភាពទទលខសតរវរបសសតរនៅកនងគរសរ(ការធវើការសមរចចតតនងការងារផទះ)

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០៣១.បរភរទការងារ(វាមនសមសរបសមរបសតរ,ជការងារបចចរកទរស)

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០៣២.ឱកាសសមើគនាសមរបការងារ(នៅពរលដាកពាកយសបមរើការងារនងការផសពវផសាយការងារ)

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល០៣៣.ហរដាឋារចនាសមពនធICT(ហរដាឋារចនាសមពនធ,បណាដាញគរបដណដប,បចចរកវទយា)

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០៣៤.បចចរកវទយាដើរលឿនពរក(នៅកនងបរទរសកមពជនងពភពលោក)

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

៨៨

ឧបសមពនធ

០៣៥.ភាស(ភាសខមររ,ភាសអងគលរសភាសបារាង...)

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០៣៦.ខញទើបតរបញចបការសកសាហើយមនមនបទពសោធនការងារដរលវាមនសរសខានសមរបការបរកតបរជរងដជោគជយនៅលើទផសារការងារ

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០៣៧.គោលនយោបាយ/កមមវធរដឋនងការអនវតតតាមផនរក(គោលនយោបាយICTនងគោលនយោបាយICTកនងវសយអបរ)

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០៣៨.ខញមនអារមមណថមនតរវបានគរលើកទកចតតអោយចលរមមខវជជា/វគគបណដះបណាដាលអពICTពចៅហាវាយនាយអនករមការងារ...។

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

3D.ទសសនវសយ/ការបដៃជាញា/នងការលះបងដើមបICT

សមលោកអនកបញជាកពកមរតនរការយលសរបលើបរយោគដចខាងករម

០៣៩.ខញនងណរនាកនសរបងបអនសរមតតភកដសរនងសតរដទរទៀតអោយចលរៀននងធវើការកនងវសយICT

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

៨៩

ឧបសមពនធ

០៤០.ខញគតថICTមនផលបរយោជនសមរបខញដើមបការធវើការងារទនាកទនងសងគមនងការអភវឌឍខលន

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០៤១.ខញគតថICT(កពយទរនងអនធណត)មនសរបរយោជនសមរបសងគមរបសយើង

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០៤២.ខញតរងតរអភវឌឍខលនខញអោយដើរទានបចចរកវទយាថមៗ

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០៤៣.តើអនកបានរៀបចយាងដចមដរចដើមបធវើអោយទានសមយនវបចចរកវទយាICT?........................................................................................................................................................................................................................................

០៤៤.តើអនកមនទសសនវសយ(ការយលឃើញ)យាងដចមដរចចពោះសតរនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងវសយអបរ?....................................................................................................................................................................

០៤៥.តើអនកមនទសសនវសយ(ការយលឃើញ)យាងដចមដរចចពោះសតរនងបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងវសយការងារ?..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3E.ការបៃើបៃសបចចៃកវទយាគមនាគមននងពតមានវទយាផសៃងទៀត

សមលោកអនកបញជាកពភាពញកញាបកនងការធវើសកមមភាពដចខាងករម៖

០៤៦.ការអានកាសរតនងទសសនាវដដសៀវភៅនងឯកសរដទរទៀត

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

៩០

ឧបសមពនធ

០៤៧.ការសដៅបវទយ

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០៤៨.ការមើលទរទសសន

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០៤៩.ទរសពទ

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០៥០.MP3,MP4,បរពនធផសពវផសាយចមរះនងឧបករណកមសានតផសរងៗទៀត

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០៥១.អនធណត

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

០៥២.កពយទរ

5 4 3 2 1

យលសរបខាលាង យលសរប ធមមតា មនយលសរប មនយលសរបខាលាង

គមានយោបល

៩១

ឧបសមពនធ

០៥៣.តើអនកមនអវចងបនថរមឬចងនយយបរបខញដររទរ?.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

សមអរគណចពោះការចណាយពរលវរលាដមនតមលររបសលោកអនក!ភនពរញថងរទ២៤ខរមថនាឆនា២០១០

រៀបចដោយករសងអបរយវជននងកឡាករសងកចចការនារនងអងគការវទយាសថានបើកទលាយ

៩២

ឧបសមពនធ

ឧបសមពនធទ៤៖កមៃងសណរសមៃបសមាភាសសជមៃជាមយបគគលកដៃលមានតនាទសខានកនងផនៃកបចចៃកវទយា

គមនាគមនពតមានវទយា

I. ទនននយ បែជាសសតែ

០០១.ភរទ1 បរស2 សរ

០០២.តនាទ..........................................................................................................................................................

០០៣.ឈមាះសថាបន/ផនរក.........................................................................................................................................

០០៤.អាយ...........................................................................................................................................................

០០៥.សថានភាពអាពាហពពាហ1 នៅលវ2 រៀបអាពាហពពាហ3 មរមាយ/ពោះមាយ

០០៦.កមរតវបបធមខពសបផតដរលទទលបាន1 មនបានចលរៀន 4 វទយាលយ 7 បរញញាបតរ2 បឋមសកសា 5 ថនាកបណដះបណាដាលវជជាជវៈ 8 បរញញាបតរជនខពស3 អនវទយាលយ 6 បរញញាបតររង 9 បណឌត

០០៧.បើនយយពសថានភាពហរញញវតថ,តើលោកអនកចាតចណាតថនាកខលនលោកអនកជ31 បរសើរ 2 សមលមម 3 លបាកលបន

II. ចណែះដង

០០៨.តើលោកអនកអាចបរបខញអពចណរះដងផនរកកពយទររបសលោកអនកបានទរ?(កមរតសញញាបតរ,ការបណដះបណាដាលសវយសកសានងការអនវតតបរចាថងរ)

០០៩.តើលោកអនកគតថកពយទរនងអនធណតមនបរយោជនទរចពោះសងគមរបសយើង?មលហរតអវ?..............................

០១០.តើលោកអនកគតថបគគលករបសលោកអនកមនចណរះដងផនរកកពយទរនងអនធណតគរបគរនហើយឬនៅ?(កពយទរ,អនធណត,នងបចចរកវទយាទនាកទនងដទរទៀត)?មលហរតអវ?

០១១.តើលោកអនកមនទសសនវសយដចមដរចចពោះបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយារបសសតរ?រវាងបរសនងសតរតើមយណាមនភាពបរសើរជង?ហរតអវ?

៩៣

ឧបសមពនធ

III. អាកបបករយា

០១៣.តើសថាបនរបសលោកអនកមនគោលនយោបាយ/កមមវធ/គមរងដើមបធវើអោយបរសើរឡើងនវវគគបណដះបណាដាលសតរអពបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា?

០១៤.តើលោកអនកបានណរនាបគគលករបសលោកអនកអោយចលរៀនឬចលរមកនងវគគបណដះបណាដាលសដអពICT?តើលោកអនកជរញពកគរដោយរបៀបណា?

០១៥.តើលោកអនកនងណរនាកនសររបសលោកអនកបអនសររបសលោកអនកនងមនសសសរដទរទៀតអោយសកសានងធវើការលើវសយបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយា?ហរតអវ?..................................................................................................

IV. ការ អនវតត

០១៦.តើលោកអនកអាចបរបខញបានទរអពទហការងារនងការទទលខសតរវរបសលោកអនកចពោះការងារ?

០១៧.តើលោកអនកមនសវយសមរចចតតបានទរកនងការធវើសរចកដសមរចចតតនៅកនលរងការងាររបសអនក(សថតនៅករមតនាទនងភារកចចរបសខលន)?

០១៨.បើបរៀបធៀបជមយបរសតើសតរមនតនាទសខានចរើនជងឬតចជងកនងការធវើសរចកដសមរចចតតនៅកនងសថាបនរបសអនក(ចរើនជងពមនឫតចជងពមន)?

០១៩.តើអនកធាលាបបានទទលឱកាសកនងការដឡើងឋាននតរសកដ?

០២០.តើអនកបានដងទរថឥឡវអនកទទលបានការគោរពចរើនជងមនពសណាកអនករមការងារនយោជកករមគរសរនងមតតភកដដោយសរតរអនកមនចណរះដងផនរកICT?

០២១.តើអនកបានដងទរថឥឡវនរះអនកកានតរមនសវយភាពសរដឋកចចចរើនជងមន(មនចណលចរើនជងមន)ដោយសរតរលោកអនកមនចណរះដងផនរកICT?

០២២.តើអនកមនអវចងបនថរមទៀតទរឬអនកមនអវចងសកសរយើងខញវញ?

សមអរគណចពោះការចណាយពរលវរលាដមនតមលររបសលោកអនក!

ភនពរញថងរទ២៣ខរមថនាឆនា២០១០

រៀបចដោយករសងអបរយវជននងកឡាករសងកចចការនារនងអងគការវទយាសថានបើកទលាយ

៩៤

ឧបសមពនធ

ឧបសមពនធទ៥៖កមៃងសណរសមៃបការពភាកសាជាកៃមជាមយនសសតសកសាផនៃកបចចៃកវទយាគមនាគមន

ពតមានវទយា

សណរ សមែប ធវើការ ពភាកសា

១.ហរតអវបានជលោកអនកជរើសរសយកមខវជជាICT?

២.ហរតអវបានជសតររៀនផនរកICTមនចននតចជងបរស?តើលោកអនកចងអោយមនសតរចលសកសាផនរកICTកានតរចរើនជងមនដររឬទរ?

៣.តើលោកអនកបានជបបរទះផលលបាកអវខលះកនងការសកសាមខវជជាICT?

៤.តើលោកអនកគតថនសសតសរបានជបបរទះផលលបាកអវខលះកនងការសកសាមខវជជាICT?

៥.តើលោកអនកយលថសកលវទយាលយដរលលោកអនកកពងសកសាបានរៀបចកមមវធសកសាដរលមនលកខណៈទានសមយអាចឆលើយតបនងតមរវការទផសារការងារបចចបបនននងអនាគត?ហរតអវ?

៦.តើលោកអនករពងទកថលោកអនកនងមនចណរះដងគរបគរនដររឬទរករយពរលបញចបការសកសាមខវជជាICTនរះ?សមបញជាក?

៧.តើលោកអនកគតថនសសតជសតរមនឱកាសចរើនជងឬតចជងបរសកនងការទទលបានការងារផនរកICT?

៨.តើលោកអនកគតថនសសតដរលសកសាផនរកICTជបបរទះផលលបាកអវខលះកនងការទទលបានការងារផនរកICT?ចះចពោះនសសតសរ?

៩.តើលោកអនកគតថសតរបានជបបរទះផលលបាកអវខលះកនងការធវើការងារផនរកICT?តើលោកអនកចងអោយមនសតរចលធវើការងារផនរកICTកានតរចរើនជងមនដររឬទរ?

១០.តើលោកអនកយលឃើញយាងដចមដរចចពោះបចចរកវទយាគមនាគមនពតមនវទយាកនងបរទរសកមពជនាពរលបចចបបនននងពរលអនាគត?

១១.តើលោកអនកគតថរដាឋាភបាលអងគការសងគមសវលគរធវើសកមមភាពអវខលះដើមបអោយសថានភាពនរការសកសានងបរើបរសICTមនលកខណៈទលទលាយនងលអបរសើរជងមន?

១២.តើអនកមនអវចងបនថរមទៀតទរឬអនកមនអវចងសកសរយើងខញវញ?

សមអរគណចពោះការចណាយពរលវរលាដមនតមលររបសលោកអនក!

ភនពរញថងរទ២៤ខរមថនាឆនា២០១០

រៀបចដោយករសងអបរយវជននងកឡាករសងកចចការនារនងអងគការវទយាសថានបើកទលាយ

៩៥

ឧបសមពនធ

ឧបសមពនធទ៦៖សចនាករកនងការវាយតមលៃការងារផនៃកបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយានៅលើគៃហទពរ

ការងារ

សចនាករសខានៗកនងការសរងចននការងារដរលបានផសាយនៅលើគរហទពរការងារសខានៗពរកនងបរទរសកមពជ៖

ចននការងារ(ការងារICTការងារទាកទងICTនងមនមរនការងារICT)

កមរតនរការងារ(ទាបកណាដាលខពស)

រយៈពរលការងារ(វរងឬខល)

ទតាងរបសការងារ

សតរតរវបានលើកទកចតត

កមរតវបបធម

មខជនាញ

រយៈពរលបទពសោធន

ជនាញគរបគរង

ជនាញទនាកទនង

ជនាញភាសអងគលរស

៩៦

ឧបសមពនធ

ឧបសមពនធទ៧៖ការដកសៃងចណចសខានៗដៃលបានចៃងកនងចបាបនងគោលនយោបាយកនងបៃទៃសកមពជា

ដៃលនយាយពបញហាការងារនងបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយា

១. ចបាប រដឋ ធមមនញញhttp://women.open.org.kh/km/constitution_kingdom_cambodia

មតរ៣៦

បរជពលរដឋខមររទាងពរភរទមនសទធជរើសរសមខរបរសមសរបតាមសមតថភាពរបសខលនតាមសរចកដតរវការរបសសងគម។

បរជពលរដឋខមររទាងពរភរទមនសទធទទលបរកបណាចសមើគនាចពោះការងារដចគនា។

ការងារមរផទះមនតមលរសមើគនានងកមរដរលបានមកពការងារធវើនៅករផទះ។

បរជពលរដឋខមររទាងពរភរទមនសទធទទលការធានារាាបរងសងគមនងអតថបរយោជនខាងសងគមកចចដរលមនចរងកនងចបាប។

បរជពលរដឋខមររទាងពរភរទមនសទធបងកើតសហជពនងចលជសមជកសហជពនរះ។

ការរៀបចនងការបរពរតតទៅនរសហជពនងមនកណតកនងចបាប។

មតរ៦៥

រដឋតរវការពារនងលើកសទយសទធរបសបរជពលរដឋកនងការទទលការអបរបរកបដោយគណភាពនៅគរបកមរតនងតរវចាតវធានការគរបបរបយាងជជហានៗ ដើមបឱយការអបរនរះបានទៅដលបរជពលរដឋគរបរប។

រដឋយកចតតទកដាកដលវសយអបរកាយនងកឡាដរលជសខមលភាពរបសបរជពលរដឋខមររគរបរប។

មតរ៦៧

រដឋអនវតតកមមវធសកសានងគោលការណគរកោសលយទនើបរាបបញចលទាងបចចរកវទយានងភាសបរទរស។

រដឋគរបគរងគរះសថានសកសានងថនាកសកសាសធារណៈនងឯកជននៅគរបភមសកសា។

២. ផែន ការ អភវឌឍន ជាត ឆនា ២០០៩-២០១៣http://www.mop.gov.kh/LinkClick.aspx?fileticket=70K84Tl9ca8%3d&tabid=206&mid=663

ជពកទ២សមទធផលនងបញហាបៃឈមចមបងៗកនងការអនវតតផយអជ២០០៦-២០១០

៤.ការបនតសាដារនងការកសាងហៃដឋារចនាសមពនធរបវនត

iv.ការអភវឌឍបចចៃកវទយាពតមាននងទរគមនាគមន

១៦៨-បចចរកវទយាពតមននងទរគមនាគមនរមបញចលនវទរសពទនងបរពនធទរគមនាគមនផសរងៗពរមទាងបរពនធផសពវផសាយពតមន។ដោយមនការកើនឡើងនរការបរកតបរជរងដរលភាគចរើនដកនាដោយវសយឯកជនកមពជបានបោះជហានទៅមខ

៩៧

ឧបសមពនធ

យាងលឿនកនងការបរើបរសទរសពទចលត។សមទធផលសខានៗនងបញហាបរឈមមយចននរមមនដចខាងករម៖

បនាទាបពការបើកទលាយវសយទរគមនាគមនកនងខរមករាឆនា២០០៦មកវនយោគនឯកជនកានតរចរើនឡើងបានចលរមយាងសកមមកនងការអភវឌឍវសយនរះ។ករសងបរសណយនងទរគមនាគមនបាននងកពងគរបគរងគមរងការងារធៗជចរើនដរលមនទកបរកបរមណ២៣៥,៨លានដលាលារអាមររកដើមបពងរកហរដាឋារចនាសមពនធបណាដាញខសរកាបអបទកសដៅពងរកសរវាកមមទរគមនាគមននៅទទាងបរទរស។

មកដលថងរទ៣១ខរធនឆនា២០០៨ចននទរសពទសរបដរលកពងតរវបានបរើបរសបានកើនឡើងដល៤១៤៣៤១៧គរឿង(ដរលកនងនោះទរសពទចលតមនចនន៤១០០០០០គរឿងនងទរសពទអចលតមនចនន៤៣៤១៧គរឿង)។នៅកនងឆនា២០០៥ទរសពទអចលតនងចលតមនចនន៨៨២០២០គរឿង។កណើនយាងលឿននរទរសពទបរើបរសនរះបានកើតមនឡើងជពសរសនៅតបនជនបទសរបពរលដរលអមរលនងអនធណតតរវបានបរើបរសកានតរចរើនជងមននៅទទាង២៤រាជធាន-ខរតតនងករង។

ចននអនកចះឈមាះបរើអនធណតមនចនន២០១០០នាកកនងឆនា២០០៨បើបរៀបធៀបនងចនននៅកនងឆនា២០០៥ដរលមនតរ៨៦៣០នាកបណណោះ។

ចននទរសពទអចលតសធារណៈបានកើនឡើងព៤៣៩គរឿងកនងឆនា២០០៥ដល៤៥៦គរឿងកនងឆនា២០០៨។

ការបរើបរសបចចរកវទយាកពយទរនងអនធណតកបានរកសយយាងលឿនជមយនងការកើនឡើងយាងឆបរហសនរចណរះដងជនាញកនងវសយនរះនៅចណមសរទាបយវជនផងដររ។

ពឆនា២០០៦មកដលពរលបចចបបនននរះសរវាកមមវសយបរសណយតរវបានធវើអោយបរសើរឡើងដចជ(១)ការកាតបនថយរយៈពរលចរកបញញើ(២)ការដាកអោយដណើរការនវសរវាបញញើឆបរហសនៅរាជធាន-ខរតតទាងអស។(៣)ការពងរកសរវាកមមបរសណយទៅដលតបនទបរជជនសខានៗ(៤)ការបងកើតបរពនធគរបគរង-តាមដានតរតពនតយបញញើដោយបរើបរសបរពនធអាយភអរស(IPS)ចពោះបញញើបរសណយឆបរហសបរសណយភណឌនងបញញើអនសដឋជដើម។

រាជរដាឋាភបាលកមពជនងបនតអនវតតបរពនធពតមនរដឋបាលរបសរាជរដាឋាភបាលនងរដាឋាភបាល-អរឡចតរនក។

ករសងពតមនបានធវើឱយមនវឌឍនភាពគរឱយកតសគលកនងការលើកកមពសនងការពងរកការគរបដណដបបរសទធភាពនងគណភាពរបសបរពនធផសពវផសាយពតមន(វទយទរទសសននងភានាកងារសរពតមន)។នៅពរលបចចបបនននរះបរមណ៧០%(កនងឯកសរខមររ៨០%)នរបរជជនកមពជអាចទទលបាននវពតមនការអបរនងការកមសានតតាមរយៈបរពនធផសពវផសាយពតមនដរលមនសរបទាងរដឋនងឯកជនដរលតាមរយៈនរះអាចជយលើកតមកើងអតតសញញាណជតនងសមគគភាពជត។

បញហាបរឈមចមបងនៅកនងវសយនរះរមមន៖(១)បរសទធភាពនរការគរបគរងវសយទរគមនាគមននៅមនកមរតដោយសរចបាបសដពទរគមនាគមនពទានបានអនមតពរដឋសភានៅឡើយ(២)សរវាមតចរកទរគមនាគមនអនតរជតខសចបាបនៅតរបនតកើតមនទោះបជមនកចចខតខបរងបរងលបបបាតពករសងបរសណយនងទរគមនាគមនកដោយដរលជហរតនាឱយមនផលបះពាលដលសរវាកមមមតចរកអនតរជតនងចណលរដឋ។(៣)

៩៨

ឧបសមពនធ

កចចសហការរវាងករសងបរសណយនងទរគមនាគមននងបរតបតតករ-ភានាកងារអភវឌឍនពទានមនភាពលអបរសើរនៅឡើយ(៤)តមលរបរើបរសសរវាអនធណតនៅតរមនតមលរថលរនៅឡើយ(៥)សរវាបរសណយរបសករមហនឯកជនមនលកខណៈបរកតបរជរងខាលាងជងសរវាបរសណយរបសរដឋហើយសមតថភាពធនធានមនសសនៅកនងវសយបរសណយនៅមនកមរតនៅឡើយ។

៥.ការអភវឌឍវសយឯកជននងការងារ

១៦៩.រាជរដាឋាភបាលកមពជបានទទលសគលនងឯកភាពលើចណចមយដសខានដរលថផនរកឯកជនជកមលាងដសខានសមរបការវនយោគនងកណើនកនងបរទរស។តនាទរបសរាជរដាឋាភបាលគជអនកជរញអនកលើកទកចតតអនកជយបងកលកខណៈអនកជយសមរបសមរលនងជនយតករ។កមរតដធនរការវនយោគគជតមរវការចាបាចកនងពរ-បឆនាខាងមខដើមបថររកសានងបងកើនលបឿនសនទះនរកណើនសរដឋកចចដរលតរវផអរកលើមលដាឋានចរើន។ផនរកឯកជនដរលមនកណើនដរងមបពរញបនថរមវនយោគសធារណៈកនងវសយសងគមកចចសរបយកអនកចលរមកនងកមលាងពលកមមដរលចរះតរកើនឡើងនងបងកើតជនាញផសរងៗជចរើន។មទាង៤នរចតកោណនរះគ(១)ការពងរងវសយឯកជននងការទាកទាញការវនយោគ(រមមនវសយកាតដររសលៀកបពាកនងទរសចរណ)(២)ការបងកើតការងារនងការធានាលកខខណឌការងារលអបរសើរជនដលកមមករនងនយោជក(៣)ការលើកសទយសហគរសធនតចនងមធយមនង(៤)ការរៀបចបរពនធសវតថភាពសងគមសមរបមនតរបគគលកកមមករ។រាជរដាឋាភបាលកមពជបានកាតបនថយចណាយកនងការធវើធរកចចបានពងរកលទធភាពបរើបរសទផសារបានកាតបនថយចណាយកនងការដកជញជនកនងសរកហើយបានលើកកមពសសវតថភាពតាមរយៈការករលមអហរដាឋារចនាសមពនធជមលដាឋានដរលជរញឱយមនផងដររនវការបញចលគនារវាងសរដឋកចចទបរជជននងសរដឋកចចជនបទ។វឌឍនភាពដរលធវើឱយកើតមនឡើងមកទលពរលនរះដើមបឈានទៅសមរចបានអាទភាពទាងនរះបានចលរមចណរកយាងធធរងចពោះការអភវឌឍថមៗកនងវសយជចរើនផសរងទៀតនងចពោះការពងរងសថានភាពសរដឋកចច-សងគមកចចរបសបរជជនជនបទជពសរសអនកករករ។

១៩៣.ការបងកើតការងារនងការធានាករលមអលកខខណឌការងារគជគោលដៅបនតរយៈពរលវរងរបសរាជរដាឋាភបាលកមពជកនងការធវើឱយបរសើរឡើងនវជវភាពរសនៅរបសបរជជនការកាតបនថយភាពករករនងការពនលឿនកណើនសរដឋកចច។ទោះជដចនរះកដការបងកើតឱកាសការងារថមកអាសរយលើកមរតនរការវនយោគរបសផនរកឯកជនកនងវសយផលវការនងករផលវការនៅតបនទបរជជននងតបនជនបទផងដររ។ការធានាឱយអនកចលបមរើការងារថមមនជនាញសមសរបទៅនងតមរវការរបសការងារថមគជបញហាបរឈមមយដរលទាមទារឱយមនកចចខតខបរងបរងជចរើនថរមទៀតដរលផដៅតលើការពងរកការអបរបណដះបណាដាលបចចរកទរសនងវជជាជវៈ។ការធវើឱយសមរចបាននវការបងកើតការងារឱយបានចរើនជងមនថរមទៀតនងការធវើឱយបរសើរឡើងនវផលតភាពនងពពធកមមកនងវសយកសកមមគអាសរយទៅនងពលកមមជនាញនងមករឥណទានដរលអាចតរវបានបងកើតឱយមនឡើងតាមរយៈការអបរបណដះបណាដាលវជជាជវៈបចចរកទរសនងការអភវឌឍមករហរញញវតថ។

១៩៤.ករសងការងារនងបណដះបណាដាលវជជាជវៈបានផដលសរវាកមមរកការងារឱយធវើដើមបជយដលអនកសវរងរកការងារធវើនៅកនងវសយឯកជនទាងកនងនងករបរទរស។

១៩៥.កនងឆនា២០០៧-២០០៨ករសងការងារនងបណដះបណាដាលវជជាជវៈកបានផដលកមមវធបណដះបណាដាលបចចរកទរសនងវជជាជវៈតាមរយៈគរះសថានបណដះបណាដាលកមរតបឋមមធយមនងឧតដមចនន២៥៤(គរះសថានករមឱវាទករសងចនន៥៨)ដលសសសនសសតចននបរមណ១១៣.៦៤៨នាក(សរចនន៥៣.៩០៣នាក)។ដោយឡរកនៅចងឆនា២០០៨ករសងបាន

៩៩

ឧបសមពនធ

បរើបរសមលនធពសរសរបសសមដរចតរជោនាយករដឋមនតរដរលមនថវកាសរបចនន៣១,២០ពានលានរៀលដើមបបើកវគគបណដះបណាដាលជនាញវជជាជវៈរយៈពរលខលជនដលកមមករកមមការននងយវជនយវនារដរលបាតបងនងគមានការងារធវើសរបចនន៤០.១៤០នាក(សរចនន២២.៥៨៦នាក)នៅរាជធាននង២៣ខរតតលើមខជនាញសខានៗពរគ(១)ជនាញផនរកកសកមមនង(២)ជនាញផនរកឧសសាហកមមបចចរកទរសសបបកមមនងបចចរកទរសសរវាកមម។ទនទមនរះករសងកបានហវកហវនកនជងនងកមមករចនន៤.៥០១នាក(សរ៤.០៨២នាក)នៅតាមសហគរសចនន៦៩ហើយបានបងកើតភានាកងារជតមខរបរដើមបជយដលសកាខាកាមរកការងារធវើបនាទាបពបញចបការបណដះបណាដាលបចចរកទរសនងវជជាជវៈដរលជសពានតភាជាបទៅរកទផសារការងារនងជសពានភាជាបរវាងកមលាងពលកមមនងគរះសថានបណដះបណាដាល។

២០១.ករសងការងារនងបណដះបណាដាលវជជាជវៈមនភារកចចរៀបចដណើរការការងារនងគរបគរងបរពនធសនតសខសងគមសមរបជនទាងឡាយណាដរលសថតករមបទបបញញតតនរចបាបសដពការងារ។កនលងមកករសងបានដាកឱយដណើរការការធានារាាបរងហានភយការងារដរលកពងធានារាាបរងកមមករនយោជកបរមណ៤០មននាកដរលធវើការងារនៅតាមសហគរសគរះសថានគរបបរភរទហើយនងបនតពងរកវសលភាពរបបនរះឱយបានទទាងបរទរស។ការអនវតតបរពនធសនតសខសងគមសមរបកមមករនយោជកកនងផនរកឯកជនគជរបតថមនរបរវតតសសតរសនតសខសងគមនៅកមពជដរលបងាហាញឱយឃើញកានតរចបាសពការយកចតតទកដាករបសរាជរដាឋាភបាលកមពជមកលើកមមករនយោជកកនងផនរកឯកជន។

៦.ការកសាងសមតថភាពនងការអភវឌឍធនធានមនសស

i.ការពងៃងគណភាពវសយអបរ

២១១.ការពងរងគណភាពសរវាអបរគអាទភាពចមបងមយរបសរាជរដាឋាភបាលកមពជ។ការងារនរះមនសរសខាននងជគនលះចាបាចកនងការអភវឌឍធនធាននងកាតបនថយភាពករករ។ដើមបបរឈមមខនងបញហាទាងឡាយនៅកនងវសយអបររាជរដាឋាភបាលបានជរញឱយអនវតតនវអភករមទទាងវសយតាមរយៈការបងកើតភាពជដរគកនងការកសងផរនការនងកមមវធសមរបវសយអបរ។ផរនការយទធសសតរវសយអបរឆនា២០០១-២០០៥នងកមមវធគទរវសយអបរឆនា២០០១-២០០៥តរវបានរៀបចឡើងកនងឆនា២០០១នងបានធវើការពនតយឡើងវញនងវាយតមលររមគនាកនងខរមថនាឆនា២០០១។នៅកនងខរកញញាឆនា២០០៤ផរនការយទធសសតរវសយអបរនងកមមវធគទរវសយអបរឆនា២០០៤-២០០៨តរវបានករលមអឡើងវញដោយមនការឯកភាពជមយដរគអភវឌឍទាងអស។ការអនវតតផរនការយទធសសតរវសយអបរឆនា២០០៦-២០១០បានរមចណរកបងកើនសមធមនរការចលរៀនរបសកមរកមពជដើមបជយពកគរឱយកាលាយជសសសលអកនលអនងពលរដឋលអដរលនងកាលាយទៅជកមលាងសនលដសខានសមរបការអភវឌឍសងគម-សរដឋកចចកមពជនាពរលអនាគត។

២១៣.គោលនយោបាយជអាទភាពនៅកនងផរនការយទធសសតរវសយអបរឆនា២០០៦-២០១០បានផដៅតសខានលើ៣ចណច៖(១)ការធានាសមធមនរការចលរៀន(២)ការករលមអគណភាពនងបរសទធភាពនរការអបរ(៣)ការពងរងសថាបននងការអភវឌឍសមតថភាពដើមបអភវឌឍវមជឈការ

១០០

ឧបសមពនធ

ជពក៤:គោលនយោបាយសកមមភាពអាទភាព២០០៩-២០១៣

៤.ការបនតសាដារនងការកសាងហៃដឋារចនាសមពនធរបវនត

iv.ការអភវឌឍបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយា

ខ.សកមមភាពកមមវធនងគមៃងសខានៗសមៃបអនវតតគោលនយោបាយអាទភាព

៤៧៥.ដើមបអនវតតគោលនយោបាយអាទភាពរបសរាជរដាឋាភបាលកមពជសមរបនតកាលទ៤នររដឋសភាករសងបរសណយនងទរគមនាគមននងធវើការពងរកសរវាកមមបរសណយនងកាតបនថយថលរដោយ៖

ធវើការអភវឌឍនងផដលពតមនសដពកាលានវតតភាពនរការវនយោគទាកទងនងការសងសងហរដាឋារចនាសមពនធទរគមនាគមន។

គរបគរងបរកបដោយបរសទធភាពខពសនវការអនវតតគមរងអភវឌឍននានាដរលកពងដណើរការដើមបធានាការបញចបគមរងទាងនរះទៅតាមកមមវធដរលបានគរងទក។គមរងទាងនោះរមមន៖

បណាដាញទរគមនាគមនឆអងខនងមហាអនតបនមរគងគGMTBN(របៀងសរដឋកចច)ឬគមរងJICACP-P5សដៅរខសរកាបអបទកនៅករមសមទរសងសងបណាដាញទរគមនាគមនខសរអបទកគមរងកនងមហាអនតបនទនលរមរគងគដរលភាជាបបណាដាញពសៀមរាបទៅសគនពកពងចាមទៅពរបរទលបរទរសឡាវ(សទងតរង)នងការធវើឱយបរសើរឡើងនវសរវាទរគមនាគមនកនងតបនទបរជជននងតបនជនបទ។

បនតតាមដានតរតពនតយនងអនវតតវធានការចបាបនានាចពោះអនកផដលសរវាទរគមនាគមននានាដរលរលោភលើកចចសនយា។

រៀបចនងបរកាសឲយបរើបរសលខតបទដាឋានគតយតតពាកពនធនងវសយនរះដរលតរវការចាបាចដើមបតមរងទសដលករមហនវនយោគនានា។

បនតនងផដលអាទភាពកនងការលបបបាតការបាតបងចណលពបរពនធទរគមនាគមនចលត។

បនតជរញការអភវឌឍបណាដាញខសរកាបអបទកដោយបរើបរសខសរកាបនៅករមដនងករមសមទរដើមបធវើឱយបរសើរឡើងនវសរវាកមមទរគមនាគមនកនងបរទរសនងសរវាកមមទរគមនាគមនទៅករបរទរស។

លើកកមពសនងធវើឱយបរសើរឡើងនវការសរវជរវនងការអភវឌឍផដៅតលើបញហាយរនឌរ

សងសងការយលយទរគមនាគមននៅរតនគរតាករវសទងតរងនងកពងធ។

៤៧៦.ដើមបពងរងករបខណឌចបាបករសងបរសណយនងទរគមនាគមននងសនើសការអនមតជផលវការលើ៖

ចបាបសដពទរគមនាគមន(២០០៩)

ចបាបសដពវទយទរគមនាគមន(២០១០-២០១១)

១០១

ឧបសមពនធ

ចបាបសដពបរពនធខសរកាបអបទក(២០១១-២០១២)

អនករតយសដពការបងកើតសរវាទរគមនាគមនសកល(២០០៩-២០១១)

ការផដលសចាចាបនដលធមមនញញនងអនសញញាសដពសហគមនទរគមនាគមនអនតរជត(២០០៩)។

ការផដលសចាចាបនលើការឱយកមពជចលជហតថលរខលើអនសរណៈអងគការអនធណតរបសសហរដឋអាមររក(២០០៩-២០១០)

ការផដលសចាចាបនលើការឱយកមពជចលជសមជកអងគការអនតរជតពហភាគបរឆងភររវកមមអនធណត(២០១០-២០១១)

សរចកដបរកាសសដពតារាងផរនការហវរេកងជត(២០០៩)

សរចកដបរកាសសដពការបងកើតគណៈកមមការតរតពនតយការបរើបរសរលកអាកាសវទយ(២០១០)។

សរាចរសដពបទដាឋានដឡើងបងគលអងតរនវទយគមនាគមនគរបបរភរទ(២០០៩)

បរកាសសដពបលងលរខទរសពទជត(២០០៩-២០១០)

បរកាសសដពតមលរបរើបរសបលងលរខទរសពទ(២០០៩-២០១០)

បរកាសសដពការភាជាបបណាដាញទរគមនាគមនសធារណៈ(២០០៩-២០១០)

បរកាសសដពការគរបគរងសមភារៈបរកាខារវទយទាកទងនងថលរនរការបរើបរសរលកវទយ(២០១១)

បរកាសសដពការគរបគរងបចចរកវទយាការសថាបនានងការបរើបរសសរវាទរសពទចលតនងអចលត(២០០៩)

៥.ការអភវឌឍវសយឯកជននងការងារ

៤៧៩.មឬសមសធាតរងទាងបននរចតកោណនរះរមមន៖(១)ការពងរងវសយឯកជននងការទាកទាញការវនយោគ(២)ការបងកើតការងារនងការធានាលកខខណឌការងារលអបរសើរ(៣)ការលើកសទយសហគរសធនតចនងមធយម(៤)ការរៀបចសវតថភាពសងគម។

៥.១ការពងៃងវសយឯកជននងការទាកទាញការវនយោគ

ក.គោលនយោបាយអាទភាពសខានៗសមៃបនតកាលទ៤

៤៨០.រាជរដាឋាភបាលកមពជបានធានាធវើថយចះនវចណាយនរបរតបតតការធរកចចនងពងរកលទធភាពចលទផសារកដចជកាតបនថយចណាយលើការដកជញជននងករលមអសវតថភាពធវើដណើរតាមរយៈការករលមអហរដាឋារចនាសមពនធរបវនតដរលធានាបាននវការធវើសមហរណកមមសរដឋកចចជនបទជមយនងសរដឋកចចទបរជជន។រាជរដាឋាភបាលកមពជបានរៀបចករបខណឌគតយតតចាបាចជចរើនសមរបគទរដលការអភវឌឍវសយឯកជននងបានពងរង"វរទការាជរដាឋាភបាល-វសយឯកជន"ឱយទៅជយនតការដោះសរយបញហាដមនបរសទធភាព។ការកាតបនថយនវការតមរវខាងឯកសរបានជយសមរលដលធរកចចនានាជពសរសតាមរយៈការដាកអនវតតនវបរពនធ"ឯកសររដឋបាលតរមយ"នងសរវា"ចរកចរញ-ចលតរមយ"។

១០២

ឧបសមពនធ

៤៨២.រាជរដាឋាភបាលកមពជសមរបនតកាលទ៤នររដឋសភានងបនតកចចខតខបរងបរងដើមបពងរកចរកចលទៅកានទផសារអនតរជតតាមរយៈការអនវតតយាងមងមាតនវកាតពវកចចរបសខលនកនងករបខណឌនរអងគការពាណជជកមមពភពលោកករបខណឌអាសាននងករបខណឌនរគនតផដចផដើមធវើសមហរណកមមសរដឋកចចតបននងអនតបនដទរទៀត។បនថរមលើនរះទៀតរាជរដាឋាភបាលកមពជនងបនតពងរងបទដាឋានគតយតតសមរបគទរវសយឯកជនរមមនបទបបញញតតចបាបនងនតវធរដឋបាលការលើកកមពសផលតភាពតាមរយៈការបណដះបណាដាលបគគលកអនកបចចរកទរសនងកមមករជនាញការធានាឱយមនការបរកតបរជរងដោយយតតធមការបនតជរញកចចសមរលពាណជជកមមការជរញការអនវតតចបាបសគពការងារនងការពងរងយនតការដោះសរយវវាទឱយមនបរសទធភាព។

៤៩៦.នៅកនងនតកាលទ៣នររដឋសភាចននសហគរសនងគរះសថានសរដឋកចចបានកើនឡើងគរឱយកតសមគលដលចនន២.៤០០ហើយសរបយកកមមករនយោជកបរមណ៤៤០.៥០០នាក។ពលករកមពជចននជង៥០.០០០នាកតរវបានបញជនទៅធវើការនៅបរទរស។ការអនវតតគោលនយោបាយបើកចហជើងមរឃបាននាឱយមនការកើនឡើងយាងខាលាងនវចននភញៀវទរសចរនងបានបងកើនការងារជចរើនជនបរជពលរដឋ។សររភាពសហជពកតរវបានលើកកមពសផងដររ។យនតការតរតពនតយការងារនងដោះសរយវវាទការងារតរវបានពងរងដើមបតាមដានតរតពនតយការជរញការអនវតតចបាបសដពការងារនងធានានវបរសថានការងារបរកបដោយសខដមរមនា។

៤៩៧.រាជរដាឋាភបាលកមពជនងបនតអនវតតគោលនយោបាយផសារភាជាបពាណជជកមមទៅនងលកខខណឌការងារតាមរយៈការអនវតតបរកបដោយបរសទធភាពនវសតងដារការងារបទដាឋានពលកមមនងចបាបសដពការងារនងអនសញញាអនតរជតនានារមទាងការបនតជរញយនតការ"រោងចករបរសើរនៅកមពជ"ការនាចរញពលករទៅបរទរសការពងរងសមតថភាពជនាញតាមរយៈការបណដះបណាដាលវជជាជវៈឱយសមសរបតាមតមរវការទផសារដោយផដៅតជសខានលើមខសញញាយវជនដរលពមនលទធភាពបនតការសកសានៅសលាចណរះទទៅជនពការសតរជនបាតបងឱកាសនងជនជតភាគតចការកសងបរពនធសថតការងារនងករបខណឌគណវឌឍជតការផសពវផសាយឱយបានទលទលាយនវពតមនសដពតមរវការទផសារការងារដើមបធានាឱយបាននវចលតភាពនរពលកមមនងការពងរងយនតការដោះសរយវវាទការងារដរលមនសរបដចជករមបរកសាអាជញាកណាដាលគណៈកមមការដោះសរយបាតកមមកដកមមគរបថនាក។

៤៩៨.រាជរដាឋាភបាលកមពជនងបណដះបណាដាលអនកផសះផសារវវាទសមគរចតតកនងចណមអាជញាធរមលដាឋានសដៅដោះសរយវវាទបរកបដោយសនតវធ។បនថរមលើនរះកចចខតខបរងបរងនងតរវធវើឡើងដើមបធានានវសថរភាពនរការបងកើតការងារការជរញការអនវតតចបាបសដពការងារតាមរយៈការអបរបណដះបណាដាលនងការចះអធការកចចការងារតាមរោងចករសហគរសដើមបបងកើនការយលដងពលកខខណឌការងាររមទាងអនាមយនងសខភាពសវតថភាពការងារការបរឆងនងពលកមមកមរនងការបរើបរសពលករបរទរសការអនវតតសររភាពរបសសហជពសរបតាមចបាបសដពការងារនងកសងចបាបសហជពពរមទាងករបខណឌបទដាឋានគតយតតនានាសដពការបងកើតតលាការការងារតាមរយៈការពគរះយោបលយាងទលទលាយជមយភាគពាកពនធ។

ខ.សកមមភាពកមមវធនងគមៃងសខានៗសមៃបអនវតតគោលនយោបាយអាទភាព

៤៩៩.ការធានាឱយមនលកខខណឌការងារលអមនសវតថភាពតរមតរវមនអនាមយលអនងមនលកខខណឌកចចសនយាតរមតរវនងយតតធមសមរបពលករនៅកនលរងធវើការគជកចចការមយដសខានកនងការជរញការអនវតតនវគោលនយោបាយនងយទធសសតរនានាដរលពាកពនធវសយការងារ។ករសងការងារនងបណដះបណាដាលវជជាជវៈបាននងកពងដោះសរយជបរចានវកចចការទាង

១០៣

ឧបសមពនធ

អសនរះដោយបានដាកកមរតអបបបរមនរបរកឈនលបរចាខរនងថងរឈបសមរកកាតបនថយវសមភាពបរកឈនលរវាងបរសនងសតរដោះសរយជមលាះនងការមនឯកភាពគនាដោយសនតវធដោយមនបងកឡើងនវការអាកខានដលចងាវាកផលតកមមនងការបាតបងបរកឈនលរបសកមមករ-នយោជក។ជមយគនានរះករសងការងារនងបណដះបណាដាលវជជាជវៈកបានលើកកមពសសមភាពយរនឌរនៅកនងវសយទាងពរ(ការងារនងបណដះបណាដាលវជជាជវៈ)សដៅបងកើតឱកាសការងារសមសរបទាងកនងនងករបរពនធបងកើតបណាដាញអបរបណដះបណាដាលបចចរកទរសនងវជជាជវៈសមរបពលករទាងពរភរទបងកើតបរពនធទនននយសថតពលករដរលមនការបរងចរកតាមភរទលើកកមពសលកខខណឌការងារលអបរសើរសមរបកមមករទាងពរភរទជពសរសកមមការនទាងនៅកនងនងករបរទរសដោះសរយគមលាតបរកបៀវតសររវាងបរសនងសតរនងពងរងការអនវតតចបាបសដពការងារនងចបាបសដពរបបសនតសខសងគម។ដើមបអនវតតគោលនយោបាយអាទភាពរបសរាជរដាឋាភបាលកមពជករសងការងារនងបណដះបណាដាលវជជាជវៈនងអនវតតសកមមភាពមយចននដចខាងករម៖

សកសានងរៀបចគោលនយោបាយជតសដពការគរបគរងមខរបរនងហតថពលកមមដើមបករលមអបរពនធគរបគរងការបរើបរសពលករកនងបរទរសនងករលមអការគរបគរងការផដលសរវាមខរបរនៅករបរទរសតាមរយៈទភានាកងារសរបចបាបរបសករសងការបងកើតបរពនធសធារណៈនរសរវាមខរបរករបរទរសនងការការពារពលករទរសនតរបរវរសកកដចជដើមបរមចណរកកនងការបងកើតការងារគរបបរភរទសដៅបងកើនបរកចណលដោយមនមនការរសអើងជពសរសសដៅលើកកមពសតមលរសតរកនងការអភវឌឍសងគមសរដឋកចច។គោលនយោបាយនរះនងផដៅតលើ៖

ការអភវឌឍមខរបរកនងបរទរសនងការងារនៅបរទរស។ការអភវឌឍការងារសមរមយកនងសរដឋកចចករបរពនធ។ការរៀបចឯកសណាឋានអធការកចចការងារ។ការបងកើតវទយាសថានការងារ។ការបងកើតគណៈកមមការសរវជរវនងផសពវផសាយពតមនសដពសហគរសគរះសថាន។

ធានាលកខខណឌការងារលអបរសើរសដៅលើកកមពសសទធការងារជមលដាឋានរបសកមមករ-នយោជកនងរកសាលកខខណឌការងារលអកនងកនលរងធវើការងារជពសរសសមរបជនពការនងកមមការន។សកមមភាពអាទភាពនានាដរលតរវអនវតតដើមបសមរចឱយបានតាមទសដៅការងារខាងលើរមមនដចខាងករម៖

លើកកមពសសទធការងារជមលដាឋានរបសកមមករ-នយោជក។ការរកសាលកខខណឌលអកនងកនលរងធវើការ។ការពងរងបរពនធសខភាពនងសវតថភាពការងារថនាកជត។ការករលមអការធវើអធការកចចផនរកសខភាពនងសវតថភាពការងារនងការអនវតតតាមចបាប។ការជរញសកមមភាពផនរកសខភាពនងសវតថភាពការងារតាមរយៈអងគការនយោជកនងអងគការកមមករ-នយោជក។

ការអនវតតកមមវធពសរសសមរបមខរបរគរះថនាក។ការពងរកការការពារផនរកសខភាពនងសវតថភាពការងារដលសហគរសខានាតតចនងកនលរងការងារនៅតាមជនបទនងវសយសរដឋកចចករបរពនធ។

ការជរញឱយមនការបណដះបណាដាលសដពសខភាពនងសវតថភាពការងារសមរបកសករ។

១០៤

ឧបសមពនធ

ការចលរមកាតបនថយករណឆលងថមនងផលបះពាលនរមររោគអរដស/ជងអរដសតាមរយៈការកាតបនថយភាពងាយរងគរះចពោះការឆលងមររោគអរដសកនងចណមកមមករ-នយោជកនៅតាមរោងចករកាតដររគរះសថានសហគរសនងសសសនសសតនៅតាមបណាដាគរះសថានអបរ។

ការផដលការបណដះបណាដាលបចចរកទរសនងវជជាជវៈដលបរជជនចណាកសរកដើមបឱយពកគតមនភាពងាយសរលកនងការសវរងរកការងារធវើ។

លើកកមពសសវតថភាពការងារសមរបកមរអាយ១៥ឆនាដលអាយករម១៨ឆនា(អាយអបបបរមអាចបមរើការងារបាន)។

ឆពាះទៅរកការលបបបាតទមរងធងនធងរបផតនរពលកមមកមរនាឆនា២០១៦។រៀបចផរនការសកមមភាពរាជធាន-ខរតតដើមបលបបបាតទមរងធងនធងរបផតនរពលកមមកមរ។តាមដានតរតពនតយនងធវើអធការកចចពលកមមកមរកនងតបនដរលមនសហគរសឧសសាហកមម។ទបសកាតនងដកហតកមមពលករកមរពរមទាងធវើសមហរណកមមពលករកមរទៅកនងសងគមកនងគោលដៅលបបបាតទមរងធងនធងរបផតនរពលកមមកមរ។

តាមដានតរតពនតយនងវាយតមលរការងារលបបបាតពលកមមកមរ។ជរញការអនវតតចបាបសដពរបបសនតសខសងគមសមរបជនទាងឡាយដរលសថតនៅករមបទបបញញតតនរចបាបសដពការងារតាមរយៈសកមមភាពអាទភាពដចខាងករម៖

ពងរកនងពងរងការអនវតតរបបធានារាាបរងហានភយការងារឱយបានលើគរបសហគរសគរះសថាននៅទទាងបរទរស។

សកសានងរៀបចបងកើតរបបថរទាសខភាពសមរបកមមករ-នយោជកដរលសថតនៅករមបទបបញញតតនរចបាបសដពការងារ។

សកសានងរៀបចបងកើតរបបបរកសោធនសមរបកមមករ-នយោជកដរលសថតនៅករមបទបបញញតតនរចបាបសដពការងារ។

ជរញការអភវឌឍសមតថភាពជនាញបចចរកទរសនងវជជាជវៈជនបរជពលរដឋសដៅរមចណរកកនងការកាតបនថយភាពករករជពសរសការលើកកមពសសទធជនពការនងការលើកកមពសសមភាពយរនឌរនៅកនងវសយអបរបណដះបណាដាលបចចរកទរសនងវជជាជវៈ។សកមមភាពអាទភាពនៅកនងការងារនរះរមមនដចខាងករម៖

ផដលការអបរបណដះបណាដាលជនាញបចចរកទរសនងវជជាជវៈឱយបានសមសរបតាមតមរវការទផសារពលកមមទាងកនងនងករបរទរស។

ការអភវឌឍករបខណឌគណវឌឍជតសតងដារជតសមតថភាពការធវើតរសតនងការទទលសគលវគគកមមវធសកសានងគរះសថានសកសា។

ការពងរយកមមវធអបរបណដះបណាដាលបចចរកទរសនងវជជាជវៈតាមរយៈការហវកហវនកនជងការបណដះបណាដាលតាមលខតបញជាកនងមលនធជតកាតបនថយភាពករករ។

ការអភវឌឍបរពនធពតមនទផសារការងារ។ការជរញការផសពវផសាយអពសមភាពយរនឌរនងការបញជារបយរនឌរកនងវសយការងារនងបណដះបណាដាលវជជាជវៈ។

១០៥

ឧបសមពនធ

៦.ការកសាងសមតថភាពនងការអភវឌឍធនធានមនសស

i.ការពងៃងគណភាពវសយអបរក.គោលនយោបាយអាទភាពសខានៗសមៃបនតកាលទ៤

៥២៥.កនងនតការទ៤នររដឋសភានរះរាជរដាឋាភបាលកមពជនងបនតអនវតតផរនការយទធសសតរវសយអបរដោយផដៅតលើការផដលឱកាសសមើៗគនាដលកមរនងយវជនកមពជទាងអសកនងការទទលការអបរមលដាឋាននៅកនងបរពនធនងករបរពនធដោយមនបរកានពជសសនពណសមបរភរទភាសជនឿសសនាននានាការនយោបាយដើមកណើតនងឋានៈនៅកនងសងគមឡើយ។មយាាងវញទៀតការអនវតតផរនការយទធសសតរនរះតរវផសារភាជាបនងការអបរវបបធមសនតភាពការគោរពសទធនងសរចកដថលរថនររបសមនសសការគោរពគោលការណសររភាពបរជធបតរយយនងយតតធមដោយបរឆងនងអពើហងសាបរឆងនងការបរើបរសគរឿងញៀនការជញដរកមរនងសតរនងការរសអើងគរបបរភរទកនងសងគម។

៥២៦.រាជរដាឋាភបាលកមពជនងបនតយកចតតទកដាកលើការករលមអគណភាពការអបរតាមរយៈការលើកទកចតតគរបងរៀនការករលមអកមមវធសកសាការលើកទកចតតសសសពករការបណដះបណាដាលគរបងរៀននងបបនវធសសតរបងរៀនពរមទាងការករលមអលកខខណឌនរការសកសានងការផគតផគងសមភារសកសាការបងកើតបណាណោលយមនទរពសោធនជដើម។កនងទសដៅធានាកាលានវតតភាពបរកបដោយសមធមរាជរដាឋាភបាលកមពជនងបនតបងកើតអនតរវាសកដាឋានសមរបសសស-នសសតជពសរសសមរបសសស-នសសតជនារភរទនងបនតសងសងសលារៀនគរបកមរតសកសាជពសរសនៅតាមតបនជនបទនងតបនដាចសរយលនងបងកើនអាហារបករណសមរបសសសនសសតករករ។ទនទមនងនរះរាជរដាឋាភបាលកមពជនងបនតបណដះបណាដាលគរបងរៀនបរកបដោយគណភាពឱយបានគរបគរននងអនវតតគោលនយោបាយពងរយគរឱយមនបរសទធភាព។រាជរដាឋាភបាលកមពជនងលើកទកចតតឲយគរបឋមសកសានងមធយមសកសាបឋមភមនងគរដរលបានបនតរៀនចបបរញញាបតរបានបរឡងចលករបខណឌគរបងរៀនកមរតឧតដមដោយគមានកមរតអាយនងបងកលកខណៈសមបតតឲយគរបឋមសកសាដរលមនទានមនសញញាបតរមធយមសកសាទតយភមមនលទធភាពបរឡងយកសញញាបតរសមមលមធយមសកសាទតយភមដើមបផដលឱកាសឲយពកគតមនលទធភាពរៀននៅថនាកឧតដមសកសាឬករយឧតដមសកសានងផលាសបដរកាបរកបៀវតសរបាន។

៥២៧.រាជរដាឋាភបាលកមពជនងបនតពងរងភាពជដរគជមយវសយឯកជននងជមយសហគមនជតនងអនតរជតដើមបបងកើននងលើកកមពសគណភាពសរវាអបរកនងនោះមនការយកចតតទកដាកបនថរមលើការបណដះបណាដាលផនរកពតមនវទយានងភាសបរទរសនៅកនងគរបកមរតមធយមសកសាចណរះទទៅនៅកនងការបណដះបណាដាលមខវជជាជវៈនងបចចរកទរសនងនៅកនងកមរតឧតដមសកសាអោយសរបទៅនងសតងដារអនតរជតនងតមរវការអភវឌឍនរបសបរទរស។ពសរសជងនរះទៅទៀតកនងកមរតមធយមសកសាបចចរកទរសនងឧតដមសកសារាជរដាឋាភបាលកមពជនងបនតការយកចតតទកដាកលើការបណដះបណាដាលវសវករនងអនកបចចរកទរសអោយបានសមសរប។ទនទមនរះដើមបកាតបនថយគមលាតរវាងការផគតផគងនងតមរវការការងាររាជរដាឋាភបាលកមពជនងបនតអនវតតគោលនយោបាយបណដះបណាដាលមខវជជាជវៈផសារភាជាបនងទផសារពលកមមដោយសហការយាងជតសនទធជមយតអងគពាកពនធតាមរយៈវធានដចតទៅ(ទ១)ផដលការបណដះបណាដាលជនាញមលដាឋានដលបរជពលរដឋនៅតាមជនបទដើមបបងកើនបរកចណល(ទ២)ផដលការបណដះបណាដាលឬវករតការដលពលករតាមរោងចករដោយសហការជមយនយោជក(ទ៣)បនតជរញការអបរបណដះបណាដាលបចចរកទរសនងមខវជជាជវៈដោយពងរកសរវានរះឱយទៅដលរាជធាន-ខរតតកនងនោះរមទាងការបញចលការបណដះបណាដាលសហគរនទៅកនងកមមវធផងដររ។(ទ៤)ការរៀបចបងកើតទភានាកងារជតមខរបរនងការងារនង

១០៦

ឧបសមពនធ

មជឈមណឌលការងារតាមរាជធាន-ខរតតសមរបយនតការសមរលដលការផសពវផសាយពតមនទផសារការងារ។

៥២៨.រាជរដាឋាភបាលកមពជនងបនតពងរកការអបរករបរពនធតាមរយៈកមមវធអកខរកមមនងអកខរកមមវជជាជវៈបងកើនការសងសងមជឈមណឌលសកសាសហគមនពរមទាងអនវតតកមមវធសមធម។រាជរដាឋាភបាលកមពជនងបនតបងកើនចណាយថវកានងកៀរគរហរញញបបទានឱយបានចរើនថរមទៀតសមរបគទរការអបរដើមបធានាគណភាពអបរឱយកានតរមនកមរតខពសនងបរកបដោយបរសទធភាព។នៅកមរតឧតដមសកសាបានបងាហាញពតមរវការនសសតដរលបញចបការសកសានៅឧតដមសកសានងកាលាយជអនកវទយាសសតរនយោជកនងជបរជពលរដឋដរលអាចគតតរះរះបានលអតលអននងធវើសរចកដសមរចចតតដោយមនអណះអណាងតរមតរវនាពរលអនាគតរយៈពរលខលនងរយៈពរលវរងរបសកមពជ។

៣.ចបាបអបរ

មតរ១-គោលដៅ

ចបាបនរះមនគោលដៅកណតអពវធាននងលកខខណឌតមរវថនាកជតសមរបកសងបរពនធអបរមយពរញលរញនងឯកភាពដរលធានាបាននវគោលការណសររភាពខាងសកសាធការការសមសរបតាមរដឋធមមនញញនរពរះរាជណាចករកមពជ។

មតរ២-គោលបណង

ចបាបនរះមនគោលបណងអភវឌឍធនធានមនសសដោយផដលការអបរពរញមយជវតសមរបទាងអសគនាដើមបអោយអនកសកសាទទលបាននវចណរះដងជនាញសមតថភាពសរចកដថលរថនរអាកបបករយបរកបដោយសលធមសដៅជរញអោយអនកសកសាសគលសរលាញរមចណរកការពារអតតសញញាណជតវបបធមជតនងភាសជត។

មតរ៣-វសលភាពអនវតតន

ចបាបនរះមនវសលភាពលើគរបកមមវធអបរសកសាសរវជរវអបរបណដះបណាដាលបចចរកទរសនងវជជាជវៈគរបបរភរទគរបកមរតភមសកសាសធារណៈនងឯកជននរបរពនធអបរទោះជកមមវធអបរនោះធវើឡើងនៅកនងសថាបនអបរឬកដោយបគគលកអបរ។វាពរមទាងគរបដណដបរដឋបាលកចចនងការគរបគរងការអបរគរបកមរតលើកលរងតរការអបរអពគមពរសសនាការអបរខាងបចចរកទរសយទធសសតរយោធានងសនតសខការអបរខាងផនរកគរបគរងរដឋបាលដរនដការអបរដរលផដលដោយសលាភមនទរដឋបាលនងការអបរបចចរកទរសនងវជជាជវៈតលាការដរលផដលដោយសថាបនបណដះបណាដាលឯកទរសវជជាជវៈចបាបនងតលាការ។

ចបាបនរះអនវតតផងដររលើបគគលនងអនកពាកពនធផសរងៗទៀតដចជកមរដរលសថតកនងអាយតរវសកសាអនកសកសាមតាបតាឬអនកអាណាពយាបាលករមឬកលបអនកសកសានងបគគលអបរឬបគគលកានអាជញាបណណអបរនងសទធវនតនរអាជញាបណណអបរលើកលរងតរអនកដរលពាកពនធនៅកនងការអបរនងបរតបតតខាងសសនាបចចរកទរសយទធសសតរយោធានងសនតសខផនរកគរបគរងរដឋបាលដរនដផនរកភមនទរដឋបាលនងផនរកវជជាជវៈតលាការ។

១០៧

ឧបសមពនធ

មតរ៤-នយមនយការអបរនងវាកយសពទសខានៗ

ការអបរកនងចបាបនរះសដៅដលកចចដណើរការអភវឌឍការសកសាឬការបណដះបណាដាលកាយសមបទាសតបញញានងសលធមតាមរយៈគរបសកមមភាពអបរដរលធវើអោយអនកសកសាទទលបាននវសណចណរះដងជនាញសមតថភាពនងតមលរដើមបអោយកាលាយខលនជបគគលលអដរលមនបរយោជនសមរបខលនឯងគរសរសហគមនបរទរសជតនងពភពលោក។

មតរ២១-គណភាពនងបរសទធភាពនរការអបរ

រដឋតរវលើកកមពសគណភាពអបរដើមបបពរញសរចកដតរវការខាងការសកសាមលដាឋាននងសរចកដតរវការជនាញដើមបធវើអោយអនកសកសាមនសមតថភាពនងលទធភាពចលរមកនងការអភវឌឍបរទរសបរកបដោយបរសទធភាព។

រដឋតរវយកចតតទកដាកបពាកសមភារៈបចចរកទរសសមសរបនងទនើបកនងការរៀននងបងរៀនដើមបធានាអោយបានគណភាពនងបរសទធភាពខពស។

សតងដារជតអបរសតងដារជតបណដះបណាដាលនង/ឬសតងដារសមតថភាពតរវបានកណតករសងទទលបនទកវសយអបរសរបតាមគោលនយោបាយរបសឧតដមករមបរកសាជតអបរ។

មតរ២៨-វទយាសសតរនងបចចរកវទយាសមរបការអបរ

រដឋតរវលើកកមពសនងគទរដលការសកសាសរវជរវការអភវឌឍការចនរបរឌតនងការផលតដរលមនលកខណៈវទយាសសតរនងបចចរកវទយាសមរបការអបរដរលឆលើយតបទៅនងទផសារពលកមមនងសរបតាមសកលភាវបនយកមមដើមបលើកសទយសមតថភាពធនធានមនសសនងជរញការអភវឌឍបរទរសជត។

ករសងទទលបនទកវសយអបរតរវកណតគោលការណសដពវទយាសសតរនងបចចរកវទយាសមរបការអបរគរបភមសកសានរបរពនធអបរកមពជសរបតាមគោលនយោបាយរបសរាជរដាឋាភបាល។

៤.ផៃនការយទធសាសតៃវសយអបរឆនា២០០៦-២០១០http://www.moeys.gov.kh/old_moeys.gov/education/esp06-10/ESP2006-10-kh.pdf

ចណចទ៤គោលនយោបាយនងយទធសាសតៃសមៃបឆនា២០០៦-២០១០៤.៤.យទធសាសតៃសមៃបដោះសៃយបញហាឆលងវសយ

បចចរកវទយាពតមនវទយាសរទរគមនាគមន៖ករបខណឌគោលនយោបាយនងយទធសសតរថមសគពបចចរកវទយាពតមនទរគមនាគមនរបសករសងអបរយវជននងកឡាដោយផដៅតជដបងនៅសលាមធយមសកសាទតយភមនងសលាគរកោសលយនងភាជាបភាពជដរគជមយអនកផដលសរវាឯកជន។

១០៨

ឧបសមពនធ

ចណចទ៦កៃបខណឌកមមវធគទៃវសយអបរឆនា២០០៦-២០១០៦.២.អាទភាពកមមវធចណយមលធន

កមមវធវនយោគចណាយមលធនសមរបឆនា២០០៦-២០១០ដរលរមមនការអភវឌឍសមភាររបវនតអបរការបពាកសមភារបរកាខារសមរបបនទបពសោធនវទយាសសតរបចចរកវទយានងបចចរកវទយាពតមនសរគមនាគមនពរមតាងការអភវឌឍបគគលកនងការកសងសមតថភាព។ចពោះខទងចណាយនរការពងរកសមភាររបវនតផនរកវទយាសសតរបចចរកវទយានងICTគមនទកបរកបរហរល២២លានរៀលខមររដរលសមើនង៥.៥.លានដលាលារសហរដឋអាមររក។

៥.កមមវធគទៃវសយអបរឆនា២០០៦-១០http://www.moeys.gov.kh/old_moeys.gov/education/essp06-10/ESSP-06-10-kh.pdf

នៅកនងចណចទ២អាទភាពកមមវធថវកាចរនត២.៧.ការបនតការអភវឌឍគៃបងៃៀន

ផដលការបណដះបណាដាលបចចរកវទយាពតមនវទយាសរគមនាគមន(ICT)ដលគរឧទទរសនងគរមធយមសកសាទាងអស។

៦.សៃចកដពៃងគោលនយោបាយបចចៃកវទយាគមនាគមននងពតមានអាជជាធរជតទទលបនទកកចចការអភវឌឍនបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមន.(២០០៩).គោលនយោបាយជតសដព

បចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនសណើរគោលនយោបាយសរាបរាជរដាឋាភបាលកមពជ.ភនពរញ.

ចកខវសយបៃសកកមមនងគោលបណង

ចកខវសយ

ដោយមនបរវតតជបរទរសអចឆរយនងមនទតាងភមសសតរពសរសពរះរាជណាចករកមពជនងកាលាយជដរគបរកតបរជរងពតបរកដនងជសងគមមនគរះចណរះដងនងពតមនកនងពភពលោកនងបរកានយកនវដណះសរយផអរកលើបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនដើមបជរញការអភវឌឍសរដឋកចចសងគមកចចបរកបដោយចរភាព។

បៃសកកមម

ធវើសមហរណកមមនវសកមមភាពបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមននៅកនងវសយសធារណៈនងឯកជននងធានានវការអភវឌឍសរដឋកចចជតនងលើកសទយសងគមពរមទាងការសមរចនវកចចពរមពរៀងបទដាឋានសហគមនរមមនការលើកកមពសសមបជញញៈបរឆងទៅនងកណើនសតណហាភាពពភពលោកផដលបទដាឋានចបាបនងបទបញញតតសមរបការវនយោគហរដាឋារចនាសមពនធសធារណៈនងឯកជនកនងការកសងនវសមតថភាពពាណជជកមមអរឡចតរនកដោយជរញអោយមនកណើនបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនជតនងអភវឌឍសមតថភាពបរកតបរជរងជនាញការបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនតបន។

១០៩

ឧបសមពនធ

គោលបណង

បងកើតនងផដលនវបទដាឋាននងគោលនយោបាយជតដរលនងអនញញាតអោយបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនរមចណរកកនងការធវើអោយសមរចបាននវគោលបណងអភវឌឍជត។

ផដលសរវាសកលនងលទធភាពអាចបរើបរសបាននវពតមននងបរកាខារទនាកទនងនៅកនងបរទរសដរលនងនាឆពាះទៅរកកាបរកតបរជរងទននផលនងផលតភាពលើឆកអនតរជត។

បរកាលាយពរះរាជណាចករកមពជអោយទៅជសងគមមយពោរពរញដោយចណរះដងតាមរយៈការបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនសមសរប។

គោលបណងនៃគោលនយោបាយ

គោលនយោបាយសដពបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនឆនា២០១៥មនគោលបណងដចតទៅ៖

១.បងកើតអោយមនបទដាឋានចបាបបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមននងពតមនចបាសលាសសមរបបរជពលរដឋនងដរគអភវឌឍនសខានៗ។

២.ជរញការបដរជញាថនាកជតលើតនាទនងសកាដៅនពលបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនជពសរសការអភវឌឍបរកបដោយចរភាពកនងការផដលអណាចជនបរជពលរដឋនងពងរងអភបាលកចចលអ។

៣.បងកើតអោយមនវបបធមសកសាបនតដើមបបងកើនសកាដៅនភាពមនសរបរបសបរជពលរដឋកមពជអោយមនកណើនជអតបរមនងបងកើនលបឿនការឆនរបរឌតដើមបអភវឌឍបរពនធដរលមនមលដាឋានលើចណរះដង។

៤.កាតបនថយគមលាតកមរតជវភាពរសនៅរវាងបរជពលរដឋរសនៅទករងនងនៅជនបទដរលមនទនាកទនងយាងជតសនទធជមយគមលាតររខបនយកមមនរការទទលបានពតមន(ការអភវឌឍហរដាឋារចនាសមពនធមលដាឋានកនងកមរតថនាកជត)។

៥.បងកើនសមតថភាពបរកតបរជរងឧសសាហកមមជតដោយបងកើតអោយមននវបរយកាសធរកចចសមសរបនងធវើអោយកមរតជវភាពបរជពលរដឋកានតរបរសើរឡើងនងមនភាពងាយសរលបរើបរសសរវាតាយរយៈការជរញអោយមនកមរងកមមវធនងការអនវតតនវបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនសមសរប។

៦.លើកទកចតតដលការអភវឌឍឧសសាហកមមបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនជតដោយសមរបសមរលអោយមនការអនមតយកកមរងកមមវធនងការអភវឌឍវសយបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមន។

៧.បងកើតអោយមនបណាដាញផដលបចចរកវទយាគមនាគមនពតមននៅគរបទកនលរងនងហរដាឋារចនាសមពនធដរលមនបរសទធភាព។

៨.កាតបនថយចណាយរដឋបាលសធារណៈនងពងរងគណភាពសរវាសធារណៈតាមរយៈការបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមន។

៩.ជរញការអភវឌឍធនធានមនសសកនងសរកចាបាចសមរបការអនមតយកនវបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមននងសមរបឧសសាហកមមបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនជត។

១១០

ឧបសមពនធ

១០.ផសពវផសាយអោយសតរចលរមកនងការអភវឌឍវសយបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនកនងបរបទកណើនសតណហាភាពពភពលោកកដចជជហរដរងមរបសជតកនងចណាតការចាបាចដើមបទបសកាតបមរបមរលអាកាសធាតពភពលោក។

វសាលភាពគោលនយោបាយ

ដើមបសមរចបានគោលដៅដចមនចរងខាងលើគោលនយោបាយបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនឆនា២០១៥តរវមនវសលភាពដចតទៅ៖

១បទដាឋានបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមន

១.១បងកើតអោយមនបទដាឋានចបាបនងបទបញញតតបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនដើមបធានាអោយបាននវការលើកសទយសរដឋកចចនងសងគមជត។

១.២បងកើតមតរដាឋានសមរបឈានទៅដលកចចពរមពរៀងនរបទដាឋានអាសានអរឡចតរនកកដចជដើមបធានាកចចខតខបរងបរងរកសាជហាននរការអភវឌឍបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនសរបនងកមរតអាសានតាមរយៈការលើកសទយគនតចនរបរឌតបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនជត។

២សរវាកមមបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមន២.១ករលអសរវារាជរដាឋាភបាលតាមរយៈការបរើបរសកមរងកមមវធបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមន២.២គទរការបរើបរសបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនកនងវសយឯកជននងការពងរកពាណជជកមមអរឡចតរនក។២.៣លើកទកចតតអោយមនកណើនឧសសាហកមមបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមននងទនាកទនងកនងតបនអាសាន។

៣ហរដាឋារចនាសមពនធបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមន

៣.១សថាបនាហរដាឋារចនាសមពនធបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនជតគរអោយទកចតត។

៤ការអភវឌឍបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមន

៤.១លើកសទយកមរតអកខរកមមបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនកនងចណមបរជពលរដឋ។

៤.២អភវឌឍជនាញការបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនដរលមនលកខណៈបរកតបរជរងកនងតបននងធនធានមនសសមនទរពកោសលយផនរកបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមន។

៤.៣គទរសតរកនងការអភវឌឍវសយបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមន។

៥ការបដរជញាចតតចពោះបញហាសកល

៥.១លើកសទយការយលដងសដពបចចរកវទយាគមនាគមននងពតមនជឧបករណសមរបបរយទធបរឆងនងកណើនសតណហាភាពពភពលោក។

១១១

ឧបសមពនធ

៧.គោលនយោបាយបចចៃកវទយាគមនាគមនពតមានវទយាកនងវសយអបរhttp://www.moeys.gov.kh/old_moeys.gov/education/ict/ict_edu_kh.pdf

គោលបណង

លើកកមពសការចលសកសានៅកមរតអបរមលដាឋានសមរបទាងអសគនាទាងកនងបរពនធនងករបរពនធដោយបរើបរសបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមនជឧបករណមយនៅកនងចណមឧបករណសខានៗសមរបរៀនសមរបការបងរៀនសមរបការសកសាសរវជរវនងសមរបចរករលរកពតមន។លើកកមពសគណភាពអបរមលដាឋានអោយបានបរសើរជងមនដោយជរញការរៀនដោយខលនឯងពរញមយជវតជពសរសនៅកមរតករយបឋមសកសា។បងកើនសមតថភាពភាជាបទនាកទនងជមយពភពលោកដោយមនកមលាងពលករដរលមនជនាញបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមនសមរបឆលើយតបចពោះតមរវការការងារចរះបរើបរសជនាញទាងនោះនៅកនងសងគមផអរកលើពទធ។ធានាថកមពជពតជអាចបរជរងបាន។

គោលនយោបាយចពោះបចចៃកវទយាពតមាននងសារគមនាគមននៅកនងការអបរ

ផរនទ១៖បងកលកខណៈអោយគរនងសសសគរបរបទាងអសជពសរសនៅកមរតមធយមសកសាបានបរសរយបរើបរសបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមនដោយធានាអះអាងថបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមនពតជតរវបានបរើបរសជយនជយកាតបនថយគមលាតឌជថលរវាងសលារៀនកមពជជមយនងសលារៀនផសរងៗទៀតនៅបរទរសជតខាង។

ផរនទ២៖សងកតធងនទៅលើតនាទនងមខងាររបសបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមនដរលជឧបករណសមរបរៀននងបងរៀនទៅតាមមខវជជាផសរងៗនងកជមខវជជាដោយឡរកផងដររ។ការទទលពតមនតាមអនធណតបណាដាញពតមនអនតរជតនងការបរសរយទាកទងគនាដរលកានតរសកមមតាមរយៈអមរល(សរអរឡចតរនក)រវាងសលារៀនជមយសលារៀននងរវាងបគគលជមយបគគលនោះអាចបពរញមខនាទយាងសខាននៅកនងការអភវឌឍអាជពជនអនកអបរ។ករពវទយនងទរទសសនដរលជឧបករណសមរបរៀននងបងរៀនដររនោះគោលនយោបាយនរះកបានសងកតធងនទៅលើការបរើបរសកពយទរសមរបទទលយកពតមនបងកើនពទធនងជនាញផសរងៗសមរបបរសរយទាកទងគនាដើមបផលាសបដរពតមនផងដររ។

ផរនទ៣៖លើកកមពសការអបរសមរបទាងអសគនាតាមរយៈការអបរពចមងាយនងសវយសកសាជពសរសគនៅកនងចណមករមកមរករមជទងនងករមជនពរញវយជបការលបាកដរលបាតបងឱកាសចលសកសានៅកមរតអបរមលដាឋានរមមនអកខរកមមនងបណដះបណាដាលបណនដោយមនគតពអាយភរទជនជតភាគតចពការភាពឬទកនលរងដោយគបផសជមយនងវទយទរទសសនឯកសរបោះពមពនងបរពនធផសពវផសាយពតមនចមរះ។

ផរនទ៤៖សងកតធងនទៅលើការបរើបរសបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមនដើមបលើកកមពសផលតភាពភាពសកដសទធនងបរសទធភាពការគរបគរងអបរ។តាមរយៈការបរើបរសបរពនធពតមនគរបគរងនរះនងតរវបានបរើបរសកានតរចរើនដើមបធវើអោយការងារមនលបឿនលឿនជងមនរមមនការកតតរលទធផលបពរញមខងាររបសគរនងសសសការបរសរយទាកទងពតមនរវាងរដាឋាភបាលជមយនងសលារៀនកចចតរងការបងរៀនការវាយតមលរការធវើតរសតការគរបគរងហរញញវតថនងការថររកសាបញជសរពើពនធ។

១១២

ឧបសមពនធ

៣.យទធសាសតរកនងការលើកកមពសបៃើបៃសបចចៃកវទយាពតមានវទយាកនងសារគមនាគមនកនងវសយអបរ

៣.១គោលដៅរយៈពៃលមធយម

ទសដៅរយៈពរលមធយមសមរបរយៈពរល២០០៤-២០១០មន:

បរភព៖មជឈមណឌលបរពនធពតមនគរបគរងអបរ(EMIS)

នាយកដាឋានផរនការ(ករសងអយក)២០០២-២០០៤

ក).កសងហរដាឋារចនាសមពនធបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមននងផដលគរឿងរង"Hardware"សមរបការអបរនងការបណដះបណាដាល។កចចការនរះរមមនការរៀបចបនទបកពយទរនងការបងកើតបណាដាញ(កនងសថាបនផទាលនមយៗអនតរណតនងអនធណត)។ករសងនងផដលកពយទរអោយគរះសថានសកសាសលាមធយមសកសាមហាវទយាលយ/សកលវទយាលយមនទរអបរយវជននងកឡាខរតត/ករងការយលយអបរយវជននងកឡាសរក/ខណឌមជឈមណឌលសកសាសហគមន។បណាដានាយកដាឋាននៅករមឱវាទករសងអបរយវជននងកឡាមនទរអបរយវជននងកឡាខរតត/ករងការយលយអបរយវជននងកឡាសរក/ខណឌនងមនបណាដាញភាជាបទនាកទនងជមយគនាដើមបអាចបរសរយទាកទងនងទទលបានមលដាឋានទនននយនងធនធានផសរងៗសមរបការងារគរបគរងអបរ។

ខ).អភវឌឍធនធានមនសសដើមបឆលើយតបចពោះតមរវការកនងវសយបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមននងអបរ។

គ).លើកសទយបណនតរះរះចនរបរឌតបណនបរសរយទាកទងពតមននងបណនដោះសរយបញហាបណនសរវជរវនងបណនករចនរនងទាញយកពតមនដោយបរើបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមនដរលជឧបករណកនងការបងរៀននងការរៀន។

ឃ).បងកើនបរសទធភាពការងាររដឋបាលដោយបរើបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមននៅកនងការគរបគរងអបរតាមរយៈការបរើបរសឧបករណទាងនរះដចជបរពនធគរបគរងពតមនអបរជដើម។

៣.២.យទធសាសតៃរយៈពៃលមធយម

៣.២.១.ការអភវឌឍធនធានមនសស

ក).នៅឧតដមសកសាសធារណៈនងឯកជនចាបាចតរវបើកវគគអោយបានចរើនគរបរបភាពសមរបអាជពបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមន។

ខ).នៅសលាគរកោសលយចាបាចតរវបណដះបណាដាលគរឧទទរសទាងអសអោយចរះបរើបរសបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមនសមរបការងាររដឋបាលនងការអភវឌឍអាជព។ករពនរះតរវបណដះបណាដាលគរបងរៀននៅវទយាលយ/អនវទយាលយទាងអសអោយកាលាយជអកខរជនបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមនដើមបធវើអោយគរទាងអសចរះបរើបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមនសមរបជយការបងរៀននងការរៀន។

គ).ករលអកមមវធសកសាអោយតាមទានបចចបបននភាពសមរបបណដះបណាដាលគរបឋមសកសាដោយបញចលការបរើបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមនសមរបការងាររដឋបាលនងការអភវឌឍអាជព។

១១៣

ឧបសមពនធ

ឃ).ករលអកមមវធសកសាអោយមនលកខណៈបចចបបននភាពសមរបបណដះបណាដាលគរមធយមសកសាដោយបញចលការបរើបរសបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមនសមរបការងាររដឋបាលការអភវឌឍអាជពនងបរើបរសបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមននរះជឧបករណជយការបងរៀននងរៀន។

ង).ជរញសកមមភាពសកសាសរវជរវនងសកសាដោយឯករាជយពរញមយជវតនៅគរបសថាបនអបរទាងអស។

ច).បណដះបណាដាលបគគលកជនសថាបននមយៗយាងហោចណាស១នាកអោយចរះថររកសានងជសជលកពយទរ។

៣.២.២.គៃឿងរង"Hardware"នងហៃដឋារចនាសមពនធ

ក).បពាកគរឿងរងនងហរដាឋារចនាសមពនធចាបាចទាងឡាយជនសលាគរកោសលយនងសកលវទយាលយទាងអសដើមបអនញញាតអោយគរនងសសសបានបរសរយបរើបរសកពយទរនងអនធណត។ផដលថវកាសមរបជសជលនងថររកសាកពយទរ។

ខ).ផគតផគងអគគសនជនគរបវទយាលយ/អនវទយាលយនងបពាកគរឿងរងអោយសលារៀនទាងអសនោះដើមបអោយសសសបានបរសរយបរើបរសកពយទរវទយនងទរទសសនជជនយដលការសកសារបសខលន។គរគបបបរើបរសធនធានដរលមនសរបអោយអសលទធភាពជឧទាហរណបនទបកពយទររបសសលារៀនគបបតរវបានបរើបរសផងដររដោយសហគមននងកមរករសលារៀនដរលមនធាលាបចលរៀនកនងសលារៀន។

គ).ផដលសរវាកមមចលតរៀនបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមនជនចពោះសហគមនដរលជបការលបាក។

ឃ).ជរញការបរើបរសមជឈមណឌលសកសាសហគមនមជឈមណឌលពតមនសហគមននងបណាណោលយសហគមន។ពងរកសកមមភាពបនថរមដោយបញចលការបរើបរសវដរអវទយនងទរទសសនសមរបការរៀន។ដោយធវើការជមយដរគអងគការកររដាឋាភបាល។បងកលកខណៈងាយសរលអោយបានចរើនថរមទៀតជនយវជនករសលារៀន។

ង).បងកើតសថានយទរទសសនសថានយវទយនងផដលបគគលកគរបគរនដើមបបមរើអោយបរពនធអបរ។

ច).ផដលចរនតអគគសននងការភាជាបអនធណតជនសលាមធយមសកសានៅទណាដរលអាចធវើបាន។

៣.២.៣.ការអភវឌឍខលមសារកនងសៃកនងការបៃើបៃសគៃឿងទន"software"ដៃលមនចាបាចបងថលៃ

ក).លើកទកចតតអោយបរើគរឿងទនពបរភពមនបងថលរឈនលដចជLinuxនងStarOffice។គរឿងទនពបរភពចហឬគរឿងទនមនចាបាចបងថលរនរះសដៅយោងដលគរឿងទនទាងឡាយដរលគរទាងអសគនាអាចចមលងហើយអាចបរើបរសបានដោយមនចាបាចបងថលរទញគរឿងទននោះឬជគរឿងទនដរលមនចបាបរកសាសទធមនតងរង។

ខ).ជរញការអភវឌឍខលមសរជភាសខមររសមរបសលារៀនកនងបរពនធការអបរពចមងាយនងបណាដាកមមវធមនតមលរសមមលដោយផដលរងាវានបរចាឆនាជនបណាដាសនាដរឆនើមជធនធានសមរបបងរៀននងរៀនដរលបានដាកជនទៅគរះសថានជតបរមលនងផសពវផសាយធនធានបងរៀននងរៀនតាមបណាដាញ(NationalClearinghouse)។

គ).ជរញការអភវឌឍបរពនធបរតបតត(OperatingSystem)ជភាសខមររដរលនងបងកលកខណៈងាយសរលទលទលាយជនដលអកខរជននៅកនងបរទរសកមពជអោយបានបរើបរសបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមននរះនៅកនងការបរសរយទាកទងពតមននងការរៀនរបសខលន។

១១៤

ឧបសមពនធ

៣.២.៤.ការបៃើបៃសបចចៃកវទយាពតមាននងសារគមនាគមននៅតាមសាលារៀន

ក).នៅតាមសលាមធយមសកសាតរវជរញការបរើបរសបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមនដើមបពងរងគណភាពបងរៀននងរៀនជដបងកនងមខវជជាវទយាសសតរភាសបរទរសវទយាសសតរសងគមនងគណតវទយា។

ខ).ករសមរលកមមវធសកសាសមរបកមរតមធយមសកសាដោយដាកបញចលអោយមនការបរើបរសបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមនកនងការបងរៀនមខវជជាវទយាសសតរភាសបរទរសវទយាសសតរសងគមនងគណតវទយានៅទណាដរលអាចធវើបាន។កមមវធសកសាគបបលើកទកចតតអោយបរើបរសបចចរកវទយាផងដររដចជការបរើវសឌកាសសរតវដរអនងកាសសរតសដៅបវទយនងទរទសសនជដើម។

គ).ផដលបណនបចចរកវទយានរះកនងរបភាពជវគគបបនបណនជវតនៅទណាដរលមនធនធានលមមនងអាចធវើបាន។

ឃ).ការបរើបរសបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមននៅតាមសលារៀននរះគបបគោរពតាមករមសលធមសដៅឆលើយតបទៅនងចតសតមភអបរ។

៣.២.៥.បៃពនធគៃបគៃងពទធ

ក).បងកើតគរះសថានបរមលនងផសពវផសាយធនធានបងរៀននងរៀនតាមបណាដាញជខរមរភាសនងជភាសបរទរស។

ខ).ធានាអោយមនការភាជាបឃលាងពតមនដរលមនបរយោជនដលការអបរនងវបសយធានាអោយមនការបរមលធនធានបងរៀននងរៀនដរលកសងដោយគរនងបគគលអាជពដទរៗទៀតនងធានាអោយមនការបរមលគរឿងទនដរលអាចបរើបរសបានដោយមនចាបាចបងថលរ(Freeware)នងគរឿងទន(Software)ដរលអាចបរើបរសរមគនាបាន(SharewareSoftware)ដរលអនកបរើបរសអាចចមលងចរញ(Download)បានតាមបណាដាញនៅកនងបរទរសកមពជនងពវបសយនៅលើពភពលោក។

៣.២.៦.ការបៃើបៃសបចចៃកវទយាពតមាននងសារគមនាគមនតាមរយៈសាលារៀនចហនងការអបរពចមាងាយ

ដោយហរតថកមរអាយព១២-១៥ឆនាតរមតរ២០%បានចលរៀននៅកមរតមធយមសកសានៅកនងឆនា២០០៤នរះករសងអបរយវជននងកឡាបានជរញការបរើបរសបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមននរះសមរបជយពងរងការចលសកសានៅកមរតបឋមសកសានងមធយមសកសាតាមរយៈ"សលារៀនចហ"(OpenSchools)។សលារៀនចហការអបរពចមងាយឬការអបរមនតមលរសមមលនរះនងតរវបងកើតកនងករបខណឌនរផរនការ៥ឆនា(ESSP)បចចបបនន(២០០៤-០៨)ដើមបផដល៖

ក).ឱកាសអបរនៅតាមទតាងដាចសរយលដរលគមានសលារៀនធមមតាកនងបរពនធនៅទនោះ។ខ).ជមរើសមយជនអនកសកសាពោលគគរចងរៀនអពអវរៀននៅពរលណានងរៀននៅទណា។គ).បណាដាញមនសវតថភាពមយជនដលសសសបោះបងការសកសាអោយអាចបនតការសកសារបសខលន។ឃ).ការអបរដលអនកដរលចងធវើការផងរៀនផង។សរវាអបរនរះនងតរវផដលជនតាមរយៈបរពនធផសពវផសាយបោះពមពនង

តាមរយៈបរពនធផសពវផសាយពតមនចមរះមនអនតរកមម(Interactivemulti-media)ដរលរមមនវទយទរទសសនទរសពទចលតអនធណតនងអមរលជដើម។ករសងអបរយវជននងកឡាមនចរតនាបងកើតវទយអបរនងទរទសសនអបរផទាលខលននៅកនងអាណតតពរលវរលានរការអបរសមរបទាងអសគនានរះ។

១១៥

ឧបសមពនធ

៣.២.៧.ការបៃើបៃសបចចៃកវទយាពតមាននងសារគមនាគមននៅតាមសកលវទយាលយ

ដោយហរតថកមពជកពងតរខវះខាតសសតរចារយដរលឆលងកាតការបណដះបណាដាលលអតរមតរវនោះសកលវទយាលយទាងឡាយតរវតរបរើបរសធនធានមនសសដរលខលនមនតចតចខសតខសាយនរះអោយអសលទធភាពនងសមតថភាពតាមរយៈបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមនដោយភាជាបអនកសកសាទៅនងធនធានរៀនមនបរយោជននៅទទាងពភពលោក។ករសងអបរយវជននងកឡានងជរញការបរើបរសបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមននៅកនងដណើរការបងរៀននងរៀនការសកសាសរវជរវនងការងាររដឋបាលដោយបងកើតសមគមគទរ(acybercampusconsortium)ហើយនងភាជាបសមពនធនរះទៅជមយនងសកលវទយាលយបណដះបណាដាលពចមងាយ(Virtualuniversities)នៅតាមបណាដាបរទរសផសរងៗទៀត។ករសងកនងគទរជរញបរកាលាយសៀវភៅភាសខមររអោយទៅជទនននយឌជថលនងបកបរសៀវភៅបរទរសដរលមនបរយោជនខពសអោយទៅជសៀវភៅភាសខមររដររ។

៣.២.៨.កចចសហបៃតបតតការនងការកសាងដៃគ

ក).លើកកមពសកចចសហការជមយអងគការជតអងគការកររដាឋាភបាលអងគការអនតរជតនងសបបរសជនទាងនៅកនងនងករបរទរសដើមបជរញសនទះអភវឌឍបចចរកវទយាពតមននងសគមនាគមនកនងការអបរនៅកមពជ។

ខ).កសងភាពដរគជមយសហគមនសវលនងករមហនឯកជននៅកនងនងករបរទរសដើមបចរករលរកធនធានបចចរកវទយាពតមននងសរគមនាគមនសដៅកាតបនថយគមលាតឌជថលនៅកនងតបន។

១១៦

Executive Summary

1. IntroductionInformation Communication Technology (ICT) has constantly developed from day to day during the last decades. ICT has become a crucial part of the infrastructure required for improving society, economy, and politics, regardless of age, gender, race, disability, or location. It has helped to create new services and benefits as well as employment, and it has promoted competition of less developed countries in the global economic context. Employ-ment in the ICT sector, such as telecommunication, Internet, and other relevant employments, are the main source of development and are important for economic growth.

However, personal competitiveness depends on the capacity to take advantage of these new technologies. This is especially important for skilled staff who can take the most out of it, including for women. Based on our observation, there are many reasons for conducting the research on Women and ICT in Education and Employment in Cambo-dia:

Gender inequality is a global issue in the developmental process.

Women in Cambodia are marginalized in today’s knowledge-based economy due to a traditionally male-dominated ICT sector, with unequal access to training, a lack of related Internet content and training, and a lack of awareness and of policy advoca-cy, and other constraints.

The responsiveness of government, of Ci-vil Society and of the Private Sector, and

of many individual toward women in ICT education and women in ICT employment has not been well administered.

Even though ICT is not needed by all people, gaining maximum advantages from this technology for a society is vital. Thus, there are many different concerns that should be addressed, especially the situation of women who are left behind by ICT developments, increasing the gender gap.

Comparing to men, the number of women in higher education is still limited, especia-lly in Information Communication Tech-nology (ICT). This problem has a direct effect on women’s roles in the labor mar-ket, and it is also the main factor resulting in their low economic status in society and their limited decision-making power.

Not many updated research reports on this issue have been produced since the creation of the National Information Com-munications Technology Development Authority (NiDA) in 2000.

Recognizing these issues, the Open Institute, in collaboration with the Ministry of Education, Youth and Sport (MoEYS) and the Ministry of Women’s Affairs (MoWA), has conducted this research with the purpose to understand the extent of the role of a gender perspectives in ICT in the fields of edu-cation and employment, aiming to promote high quality education and to enhance women’s working status in ICT.

1

Executive Summary

Objectives of the ResearchGeneral Objectives

To know the extent of the role of gender perspec-tives in the fields of education and employment in Phnom Penh in 2010

Specific Objectives

Proportion of women who have access to and use ICT in education and employ-ment

Gender perspectives in ICT Education and Employment

Obstacles/challenges preventing women from entering the fields of ICT in educa-tion and employment

2. Research Methodology The research focuses on the municipality of Phnom Penh where ICT infrastructure is availa-ble and there are plenty of users who live in this region.

Based on the purpose and the objectives of the research, which required the use of numerical data and the need for deep understanding, the research applied both quantitative and qualitative methods, using primary and secondary data.

Quantitative data were obtained through self-ad-ministered interviews with the representatives and the staffs of four types of institutions: ministries and national authorities, NGOs, the Private Sector such as Internet Service Providers and Internet Cafés, and higher educational institutions. The quantitati-ve data were also collected from the job announ-cements of two popular websites in Cambodia1, published during a three-month period starting from 6 July 2010 to 5 October 2010.

Qualitative data were obtained from In-Depth Inter-views with key persons playing important roles in ICT departments from the four types of institutions mentioned above. Moreover, the research included Focus Group Discussions with ICT students from educational institutions.

2.1. Samples

The targeted respondents are divided into four groups:

Government institutions: 28 question-naires designed for their representatives were distributed to 28 ministries and na-tional authorities, and another 150 ques-tionnaires were distributed to their staff.

Higher Educational Institutions: 36 questionnaires designed for their repre-sentatives were distributed to 36 higher educational institutions in Phnom Penh, both public and private, and another 180 questionnaires were distributed to their staff.

Non-Government Organizations: 158 questionnaires designed for their repre-sentatives were distributed to 158 NGOs, and another 474 questionnaires were designed for and distributed to their staff.

Private Sector: 214 questionnaires desig-ned for the representatives of the Private Sector, including Internet Cafés and Inter-net Service Providers, in total 214, were distributed, and another 70 questionnaires designed for their staff were also distribu-ted.

Two main job advertisement websites in Cambo-dia were selected: http://www.bongthom.com and

2

Executive Summary

http://www.pelprek.com by verifying their three-month job announcement.

For qualitative data, the research team decided to conduct In-Depth Interviews with 59 key informants who have important roles in ICT, which includes 15 key informants from ministries and national authori-ties, 15 key informants from higher education insti-tutions, 15 key informants from NGOs, and 14 key informants from the Private Sector. Moreover, in order to ensure that the data represent the reality, Focus Group Discussions (FGD) with ICT students from 6 selected higher education institutions were conducted, which 5 to 7 students in each FGD.

2.2. Training on Data Collection and Code of Conduct

A five-day training for research assistants was organized at the Open Institute from 21 to 26 June 2010. The training focused on the purpose of the research, on data collection tools, the study of the four types of questionnaires in data collection, pair testing, mock interviews with Open Institute staff, and training how to use audio recorders. The trai-ning also helped to simplify and clarify the content, meaning, and terms in the questionnaires.

The distributions of questionnaires to all institutions was done with the approval of representatives from each institution. The questionnaires were explai-ned in detail to all the respondents. Each question was accompanied by clear instructions or guides of how to respond properly to each question. Respon-dents were not obliged to answer all questions. All information which would identify individual respon-dents has been kept confidential, and has been used for research purposes only. The result of the research shall be published and disseminated for public use.

2.3. Data Collection Methods

The research team contacted the institutions mentioned above directly in order to present the purpose of the research as well as to inform them about the contact phone numbers, and to facilitate the work related to the research.

Questionnaires were sent to the institutions by the Open Institute’s research assistants, so that the representatives and the staff of the institutions, who know how to use computers, can complete the questionnaires, and can have in-depth interviews. There are seven questionnaires (one for the institu-tional representatives, five for the staff, and one for the in-depth interviews) that were sent to the minis-tries and national authorities, to higher educational institutions, and to Internet Service Providers. The questionnaire for Focus Group Discussions with students is only used for some educational institu-tions where ICT education is provided.

2.4. Data Analysis

During and after the data collection, all filled in questionnaires are carefully examined and obvious errors within and across variables were corrected. Different data analysis programs were used to analyze the data, including:

Performing data entry through Epidata 3.1. We have created an accurate moni-toring method in order to prevent errors during data entry. After completing data entry, those data are converted for use in SPSS.

Quantitative data analysis was performed through the SPSS 18.0 software in order to seek result matching with the purposes

3

Executive Summary

of the research. The analysis includes the percentage (%) of use converted from the average frequency or the median of use base on data distribution.

Based on qualitative methods, data obtai-ned from in-depth interviews and Focus Group Discussions were entered and analyzed through the NVIVO 8.0 soft-ware. The analysis included classification and categorization.

Then the resulting data were converted into Open Office in order to interpret the data.

Furthermore, the analysis of existing data about laws and policies related to ICT, such as Constitu-tional Law, the Draft of National ICT Policy, Policy and Strategies on Information and Communication Technology in Education in Cambodia, the Fourth World Conference on Women in Beijing 1995, were also included in this study. In addition, the collec-tions of relevant documents from various sources (government reports, ICT statistic, and libraries) were also collected. The Internet was the main re-source to obtain existing documents from national and international institutions.

3. Results of the Research

3.1. General Information

Collected questionnaires:

Excluding questionnaires for In-Depth Interviews and Focus Group Discussions with students, 1300 questionnaires were sent to 436 institutions including 28 government ministries and institutions, 36 public and private higher education institutions, 158 NGOs, and 200 Internet Cafés. Only 881

questionnaires from 350 institutions were analyzed in the research.

For online job announcements, the working group selected only two websites, http://www.bongthom.com and http://www.pelprek.com to be analyzed, because http://www.camhr.com did not allow to survey their job announcements. Data collection on these websites was done from 6 June 2010 to 5 October 2010.

Qualitative findings from In-Depth Interviews with key persons responsible for ICT institutions, are from 55 male and 9 female respondents. Among those, 50 respondents hold higher degree in IT (30 hold Bachelor degrees, 15 hold Master degrees, and 2 hold PhDs). As for their living conditions, 20 live on average levels, 43 live on high levels (one person did not respond). As for their working status, 36 are on higher levels and 28 are normal staff. Eleven Focus Group Discussions with ICT students were also organized at educational insti-tutions.

Average Staff in Each Institution (n=350)

The result shows that, in general, ministries have more staff comparing to other institutions. Howe-ver, NGOs have the highest proportion of women (46.3%), followed by ministries and national autho-rities (36.3%), Internet service providers (32.1%), and higher education institutions (27.8%).

3.2. Women and ICT in Education

Statistics of Students Studying and Having Graduated in Bachelor and Master Degree Programs in ICT

The Standard Deviation of students in each institution varies significantly, which indicates the

4

Executive Summary

differences among the higher education institutions participating in the research. It was observed that the number of graduated students over the past four years was more than one thousand students per academic year; however, the percentage of female students among those graduated students was only 12%. From 2005 to 2009, the percentage of female students studying ICT was 12.4%, but if one compares this with the percentage of women studying in the years 1 to 4 in 2009 and 2010, it falls to 9.1%. Among the three majors fields (Computer Science and Engineering/Information Technology, Electronics and Electrical Science, Media and Telecommunication) Computer Science and Engineering/IT is the major that attracted most students, but in comparison, the major Media and Communication had the highest female student proportion. In the academic year 2009-2010, the total number of students has increased threefold to over 3,000 students, compared with the previous four years, and it has doubled compared with the previous two years. For post-graduate education, there are only 4 universities offering Computer Science and Engineering/Information Technolo-gy as major (but not Electronics and Electrical Science, and not Media and Telecommunication). In 2007-2008, students, including 35% female students, were interested in taking this major. But in the following year, the amount of students has decreased to one third, from 320 to 130. In 2009-2010, the number of students pursuing their study in year 2 has decreased to 74, though the number has increased in year 1. However, the proportion of female students in this academic year is only 5%

Reasons for Women to Study ICT

The following is the summary of Focus Group

Discussions with ICT students about the reasons why women choose to study ICT: It can contribu-te to develop Cambodia, it is easy to find a job, it corresponds to one’s personal interest, one learns to know a lot of information, many jobs require ICT skills, it is easy to earn money, easy to communi-cate, the ICT job market is huge, ICT is a popular major, parents or sibling recommend to study ICT, one can get a scholarship; one gets good in ma-thematics, the knowledge of English is improving during studying this subject, and it is easy to find an office job where it is not necessary to go to field.

Reasons Why Fewer Women Than Men Study ICT

After Focus Group Discussions with ICT students, the reasons why women study this major less than men are as following were stated: ICT jobs are difficult and are often reserved for men only; it is difficult to study because of the requirements of mathematics, and the field has too many sub-jects; female students are shy and it is difficult to communicate with instructors and others students who are mostly male; no encouragement from the family; companies normally recruit only male staff;low interest in studying ICT; Khmer cultural traditions (a mindset and traditional pressure do not allow women to study); there are not many women who study ICT; basic knowledge regarding ICT is lacking; a general opinion that ICT is only a job of repairing; it costs a lot of money; women have to do housework; only a small number of women are from the countryside (and as they feel isolated, they become easy targets of male stu-dents) ; the study requires a lot of brain work (and one gets old sooner).

5

Executive Summary

3.3. Women and ICT in Employment

Proportion of Women Working in ICT

When asking about the number of female staffs who have ICT knowledge1, the re-sults show that 44.4% of women working in NGOs have ICT knowledge, as well as 15.5% in public institutions, 32.5% at Internet Service Providers, and 33.3% in education.

It is shown that ministries have the hig-hest demand for ICT knowledgeable staffs accounting for 53%, 10 persons on avera-ge (60% of which are female); educational institutions 35%, 5 persons on average (40% female); NGOs 25%, 2 on average (50% female) one is female (50%); and Private Sector (ISPs and Internet Cafés) 11.7%, 2 on average (50% female).

In the job announcements on the websi-tes, high level jobs in general have little demand for highly skilled ICT staff (5%), but there is much demand for medium-skilled ICT staff which makes up 93.9%. However, for low-level jobs, there is also a demand for medium-skilled ICT staff, about 14.8%.

It is noticed that there are significant differences in computer use by professio-nals as a tool for completing their tasks, between men and women (P<0.05%). It means that the percentage of males using computers as professionals is higher than that of women (men 33.6%, women 6.9%).

Men use the Internet more frequently than women. For those who access the Internet almost every day, the percentage of males is 17%, and of females 15.3%. For those who access the Internet more than twice a day, the percentage of males is 12.1%, and of females 9.5%. For daily users, the percentage of males is 45%, and of females 37.8%.

The percentage of each institution that has a policy to promote women: The policy or motivation to promote women in capacity building varies from one institu-tion to another. In NGOs it is 22.5%, in government institutions it is 35.3%, with Internet Service Providers it is 9.3%, and in education it is 34.6% (P<0.001).

3.4. The challenges of Women for Ente-ring ICT

The challenges and obstacles, obtained from the research, that prevent women from entering ICT, are the following:

66% respond that women have to take more responsibility for their family than men.

64% think that most parents support men more than women to go for higher educa-tion.

60% think that policies and policy imple-mentation are also an obstacle.

57% think that language is also a barrier.

53% think that ICT infrastructure is limi-ted.

6

Executive Summary

52% state that the Internet access price is expensive.

40% think that the technology is too mo-dern.

31% think that obstacles are caused by social norms and culture.

26% think that women are not encoura-ged by their superiors to participate in ICT.

3.5. Other Visions

The figures show that most interview respondents (more than 85%) agreed with the advice to direct women to study and work in the ICT sector, becau-se ICT has advantages for employment, for our society, and for self-development by keeping up to date with new technology. At the same time, 87% of representatives of institutions and 92% of staff think that women can be empowered when they are able to use ICT.

Different target groups of participants in the re-search have a more positive than a negative vision towards women’s participation in ICT, both in edu-cation and employment, expressing the following opinions:

Optimistic opinions:

Women have equal rights accessing ICT knowledge

There are encouragements for women in ICT

Studying this subject is important for wo-men to find a job

Women who have ICT knowledge are able to contribute to social development

Women need ICT knowledge in most of their jobs

ICT is developing Cambodia

There will be more companies and institu-tions investing in this field

There are some programs using the Kh-mer language

Mobile phones are able to connect to the Internet

ICT infrastructure will be extended to the countryside

Internet service prices will decrease

Free Internet service is available in public places

Pessimistic opinions:

There is only a small number of women studying this major, which requires further encouragement

Poverty is also a barrier

ICT is not suitable for women

Development happens only in the cities

The progress of ICT in Cambodia is slow, and the quality is limited

Representatives and the staff of institutions think that the government and NGOs should put more efforts into promoting women to participate in ICT. Likewise, students have suggested that:

The Government should:

Reduce the Internet access price and pro-vide free Internet services in some public places

7

Executive Summary

ICT education should be integrated into primary school education from the begin-ning

Provide more emphasis on remote areas rather than just the on the cities

Provide encouragement for new develop-ments and discoveries

Offer more scholarships

Organize more ICT training courses

Focus on quality rather than quantity

Offer job opportunities to persons with ICT skills

Reduce the price of ICT materials

Create an Internet Law

Conduct more research on ICT

Offer sufficient salaries

Organize ICT instruction through televi-sion

NGOs should:

Offer scholarships

Train people living in the countryside

Organize workshops on the importance of ICT

Offer job opportunities to people who study ICT

Provide field study opportunities

Organize IT competition programs

Provide encouragement for new develop-ments and discoveries

Help to develop ICT curricula

Provide more documentation related to ICT

4. RecommendationsGovernment should continue to promote

the development of ICT infrastructure throughout the nation.

Government should integrate ICT curri-cula starting from the upper secondary education in cities and the countryside, wherever possible

Continue to implement policy further pro-moting and encouraging women to study ICT by offering scholarships, tuition fee reductions, and all means of encourage-ment for female students.

Ministries and both private and public institutions, including enterprises and the Private Sector, should provide newly graduated students, especially female students, with more internships and job opportunities.

Government should encourage the crea-tion more computer programs using the Khmer language

If possible, there should be further na-tionwide studies as well as more insightful research into this issue.

8