Бизнес-жоба

«Таза су өндіру»

2012 жыл

2

Мазмұны

Кестелер тізімі ..................................................................................................................... 3

Суреттер тізімі..................................................................................................................... 4

Түйіндеме ............................................................................................................................. 5

Кіріспе .................................................................................................................................. 7

1. Жобаның концепциясы ............................................................................................ 8

2. Өнімнің (қызметтің) сипаты .......................................................................................... 9

4. Маркетингтік жоспар .................................................................................................... 12

4.1 Өнім (қызмет) нарығының сипаты ............................................................................ 12

4.2 SWOT- талдау ........................................................................................................... 13

4.3 Маркетинг стратегиясы ............................................................................................. 13

4.4 Тарату әдістері және арналары. Таратуды ынталандыру ..................................... 14

5. Техникалық жоспарлау ................................................................................................ 16

5.1 Өндірістік жайлар және қоймалық жайлар мен кеңселік жайлар............................ 16

5.2 Өндірістік ресурстар .................................................................................................. 16

5.3 Жабдық сатып алу бағдарламасы ........................................................................... 17

6. ҰЙЫМДАСТЫРУ, БАСҚАРУ ЖӘНЕ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕР .............................................. 19

7. Жобаны жүзеге асыру .................................................................................................. 21

8. Пайдалану шығындары .............................................................................................. 22

9. Жалпы және әкімшілік шығындар .............................................................................. 23

10. Капитал мен қаржыландыруға қажеттілік ............................................................... 24

10.1 Жобаның жалпы қаржылық сипаты ........................................................................ 24

10.2 Қаржылық жоспардың жалпы негіздемелері мен шарттары ................................. 24

11. Жобаның тиімділігі ..................................................................................................... 30

12. Әлеуметтік-экономикалық және экологиялық әсері ............................................. 33

12.1 Жобаның әлеуметтік-экономикалық ахуалы .......................................................... 33

12.2 Экологиялық ахуалы .............................................................................................. 33

3

Кестелер тізімі

Кесте 1. Жүзеге асыру жоспары ....................................................................................... 11

Кесте 2. Өткізу мөлшері ..................................................................................................... 11

Кесте 3. Сатудан табыс ...................................................................................................... 11

Кесте 4. SWOT-талдау ....................................................................................................... 13

Кесте 5. Тауарлардың негізгі түрлері ................................................................................ 14

Кесте 6. Су дайындау жабдықтар ...................................................................................... 16

Кесте 7. Жинақталымы және жабдықтың суды құюға қажетті құрамдас жабдықтары .... 17

Кесте 8. Жабдық сатып алу бағдарламасы ....................................................................... 17

Кесте 9 - Автокөліктер сатып алу жоспары ....................................................................... 18

Кесте 10. Кәсіпорынның шаттық кестесі ............................................................................ 19

Кесте 11. Инвестициялық жобаны жүзеге асырудың күнтізбелік кестесі ......................... 21

Кесте 12. Пайдалану шығындары ...................................................................................... 22

Кесте 13. Жалпы және әкімшілік шығындар ...................................................................... 23

Кесте 14. Жобаның апиталдық салымдар мөлшері .......................................................... 25

Кесте 15. Несие шарттары және оны өтеу кестесі ............................................................ 25

Кесте 16. Кірістер мен шығыстар туралы есеп ................................................................. 25

Кесте 17. Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есеп ............................................... 26

Кесте 18. Баланс ................................................................................................................ 27

Кесте 19. Қаржылық қуатталығының көрсеткіштері .......................................................... 27

Кесте 20. Инвестицияның тиімділігі ................................................................................... 28

Кесте 21. Бизнес қызметінің көрсеткіштері........................................................................ 30

Кесте 22. Қаржылық талдау ............................................................................................... 30

Кесте 23. Инвестициялық талдау ...................................................................................... 30

Кесте 24. Салықтар және қорға төлемдер ........................................................................ 33

4

Суреттер тізімі

Сурет 1. Ұйымдастырушылық құрам ................................................................................. 19

Сурет 2. Таза табыс ........................................................................................................... 30

Сурет 3. Жобаның өзін-өзі ақтауы ..................................................................................... 31

5

Түйіндеме

Бұл бизнес-жоба «Таза су өндіру» жобасының қаржылық-экономикалық тиімділігі мен

техникалық тұрғыда жүзеге асырылуын түсіндіру мақсатында әзірленді.

Компания ауыз суын өндіруді, ыдыстарға құюды, сақтауды және жеткізуді жоспарлауда.

Негізгі өнім – поликарбонатты шөлмектерге құйылған ауыз суы, сыйымдылығы 18,9 л.

Ауыз суының минералдық деңгейі 100-500 мг/л және ішуге де, тамақ дайындауға да,

сусын дайындауға да жарамды.

Өнім Р МемСт 52109-2003 «Ыдыстарға құйылған ауыз суы. Жалпы техникалық

шарттар» стандартының талаптарына сай болуы керек.

Мақсаттық топ:

1. Кеңселер және бизнес-орталықтар;

2. Сауда орталықтары;

3. Әлеуметтік мекемелер (мектептер, балабақшалар, қала сыртындағы балалар

лагерлері, ауруханалар);

4. Спорттық ұйымдар және фитнес-орталықтар;

5. Қонақ үйлер. Мейрамханалар. Дәмханалар;

6. Үй шаруашылығы.

Жоба бойынша жалпы инвестициялық шығындарға мыналар жатады:

Шығындар, USD. 2 013

Негізгі қаражатқа инвестиция 460 000

Айналымдық капиталға инвестиция 150 000

Барлығы 610 000

Жобаны қаржыландыру несиелік қаражат есебінен жүзеге асырылады деп

жоспарланып отыр.

Жалпы инвестициялық шығындар

Қаржыландыру көзі, USD Мөлшері Кезеңі Үлесі

Несиелік қаражаттар 610 000 01-06.2013 100%

Барлығы 610 000 100%

Несиелендірудің шарттарыния

Несие валютасы Теңге

Жылдық пайыздық мөлшерлеме 14%

Негізгі қарыз бен пайыздарын өтеу Ай сайын

Пайыздарды өтеуге берілетін жеңілдік

мерзімі, ай

6

Негізгі қарызды өтеуге берілетін жеңілдік

мерзімі, ай

6

Негізгі қарызды өтеу түрі Тең үлеспен

Кәсіпорын қызметінің жобаның 5 жылындағы тиімділік көрсеткіштері.

Жылдық табыс (5 жыл), USD. 845 123

6

Активтердің рентабельділігі 30,7 %

Кірістіліктің ішкі нормасы (IRR) 231.6 %

Таза ағымдық құн (NPV), USD. 1 815 520

Жобаның өзін-өзі ақтауы (қарапайым), жыл 1,46

Жобаның өзін-өзі ақтауы (дисконтталған), жыл 1,53

Экономикалық тұрғыдан алғанда жоба мыналарға әсер ететін болады:

1. Астана қаласы бюджетіне қосымша табыстың түсуіне;

2. Аймақ тұрғындарының сапалы ауыз суына деген сұраныстарын толық

қанағаттандыруға.

Кіріспе

Бұл бизнес-жоба "Ауыз суын өндіру" жобасын инвестициялаудың негізділігін

экономикалық тұрғыда түсіндіруге арналған.

Бизнес-жобада инвестициялық есептеулер жасау үшін қажетті барлық ақпараттар

берілген, соның ішінде кірістердің, жобаны жүзеге асыру барысында талап етілетін

шығыстардың және негізгі салымдардың негізгі түрлері берілген. Сонымен қатар ауыз су

саудасы нарығының саипаттамасы оған қатысты сұраныс пен тұтыным динамикасы

көрсеткіштерімен бірге, сонымен қатар бағалық көрсеткіштерімен бірге ұсынылған.

Аталған көрсеткіштер негізінде жобаны жүзеге асыру барысында нарықтың даму

көрсеткіштеріне болжам жасалған. Инвестициялық жобаның тиімділігі мен тәуекелдеріне

баға берілген және жобаның негізгі интегралдық көрсеткіштері – таза дисконттық табыс

(NPV), кірістіліктің ішкі нормасы (IRR), кірістілік индексі (PI), өзін-өзі ақтаудың дисконттық

кезеңі (DPP) нарықтың нақты даму қалпының негізіне бағыттала отырып есеплтеген.

Ұсынылған бизнес-жобаның көмегімен әлеуетті инвесторлар аталмыш жобаға қаражат

енгізудің тиімділігін бағалай алады, жобаны қаржыландырудың неғұрлым тиімдірек үлгісін

таңдау мүмкіндігіне ие болады.

Жобаның тиімділігін экономикалық тұрғыда түсіндіру үшін есептеулер жасауға

пайдаланылған деректердің негізгі көздері мыналар болды:

1. «Инвестицилық жобаларды бағалау және оларды қаржыландыру үшін іріктеу

бойынша әдістемелік нұсқаулар», ЮНИДО әдістемесі (БҰҰ жанындағы өндірістік

даму Комитеті), ол жобаның ерекшеліктеріне байланысты түрлендірілген.

2. БАҚ пен Ғаламтордың ашық көздерінен алынған ақпараттар;

3. Қазақстан нарығына жасалған зерттеулер нәтижелері;

4. ҚР статистика Агенттігінің статистикалық деректері, талдаулық шолулар және

баспасөз хабарламалары

Инвестицияның тиімділігін бағалау мақсатында есептеулер жүргізу барысында

дисконтталған ақша ағымы әдісі қолданылды (FCF).

Зерттеулер 2012 жылдың қарашасында жүзеге асырылды.

8

1. Жобаның концепциясы

Бұл концепцияда ауыз суын өндіру және оны ыдыстарға құю бойынша типтік

компанияның ашылуы қарастырылған. Бұл жоба бизнес-жоба құрамы бойынша

шөлмектелген өнімдері нарығындағы жаңа ойыншылар үшін көмекші құрал ретінде

дайындалған. Бұл даму жолы ұсыныстық сипаты ие және тек жалғиыз дұрыс әдіс теп

қарастырылмайды. Жобада жабдықтарға, қызметкерлерге және өнімді алға жылжытуға

жұмсалатын шығындар максималды көрсеткіштермен алынған. Нақты жағдайларда әр

иелік етуші тұлға оны өзінің қалауы бойынша тиімді етіп өзгерте алады. Сонымен қоса

барлық есептеулер қала жағдайларында, халқы 500 мыңнан асатын жерде жұмыс істейтін

кәсіпорын үшін жасалған, ал басқа жерлер үшін тиісті өзгертулер енгізу керек.

Сипатталған үрдістерде пайдаланылатын барлық жабдықтар, көліктер және жұмсалатын

материалдар сапасы бойынша барлық талаптарға сай және қолданысқа ұсынылған.

Алынатын негізгі су көзі артезиан ұңғымалары мен арналарының суы (су ағызу

арналарының суы да болуы мүмкін), ол үш сатылық тазартудан өтеді. Технологиялық

үрдісте аса жоғары сапалы жұмсалатын материалдар пайдаланылады. Ыдыстарға құю

аса ірі Ресейлік «Новосибирскпродмаш» ЖАҚ компаниясы дайындаған жабдықтың

көмегімен жүзеге асырылатын болады. Су сыйымдылығы 19 литр (5 галлон) болатын

ыдыстарға құйылады, олар сауда орталықтарына, үйге және кеңсеге тегін жеткізу

жолымен сатылады. 19-литрлік ыдыстарды пайдалану қолайлы болу үшін қосымша

жабдықтар ұсынылады: әр түрлі кулерлер мен тығындар, шүмектер.

Компания ауыз суын өндіруді, ыдыстарға құюды, сақтауды және жеткізуді жоспарлауда.

Негізгі өнім – поликарбонатты шөлмектерге құйылған ауыз суы, сыйымдылығы 18,9 л.

Ауыз суының минералдық деңгейі 100-500 мг/л және ішуге де, тамақ дайындауға да,

сусын дайындауға да жарамды.

Өнім Р МемСт 52109-2003 «Ыдыстарға құйылған ауыз суы. Жалпы техникалық

шарттар» және Р МемСт 51074-97 «Тағамдық өнімдер. Тұтынушыға арналған ақпарат.

Жалпы талаптар» стандарттарының талаптарына сай болуы керек.

9

2. Өнімнің (қызметтің) сипаты

Бұл жоба төңірегінде тауардың бір түрі өндірілетін болады – сыйымдылығы 19 литрлік

шөлмектерге құйылған ауыз суы.

Шөлмектелген су — жеке таратылу үшін шыны немесе пластик ыдыстарға шөлмектерге

құйылған су түріндегі тағамдық өнім болып табылады. Ыдыстың сыйымдылығы 0,33-

литрлік шөлмектерден бастап 22-литрлік кулерлерге арналған ыдысқа дейін жетеді.

Суларды осы санатқа жатқызу бойынша нақты критерийлері жоқ асханалық минералды

суларға қарағанда (жалпы минералдық шамасынан басқа) шөлмектелген ауыз сулары

үшін нормативтік құжаттама дайындалған, онда судың құрамы нақты анықталған, бұл

шөлмектелген суды «Бірінші санатты ауыз суы» және «Жоғары санатты ауыз суы» деп

жіктеуге мүмкіндік береді.

Қазіргі уақытта Қазақстанда шөлмектелген ауыз суының сапасы мен қауіпсіздігіне

қатысты талаптар екі нормативтік құжаттармен анықталады:

1. Р МемСт 52109-2003 «Ыдысқа құйылған ауыз суы»

2. СанЕжН 2.1.4.1116-2002 «Ауыз суы. Ыдысқа құйылған ауыз суына қойылатын

гигиеналық талаптар. Сапаны бақылау».

Осы құжаттарға сай ауыз сулары адамның тұтынуы үшін микробиологиялық,

паразитологиялық және радиологиялық көрсеткіштері бойынша қауіпсіз, химиялық құрамы

бойынша зиянсыз болуы тиіс, жағымды органолептикалық қасиеттері болуы шарт.

Осындай талаптарға сай келетін және толық жауап бере алатын ауыз суын адам өмір

бойы, шексіз мөлшерде тұтына алады. Қазіргі уақытта ауыз суының сәйкестігін бағалауды

(сертификатталуын) қауіпсіздіктің 86 көрсеткіші бойынша анықтайды (9- критерий

эстетикалық қасиеттеріне, 55- критерий химиялық құрамының зиянсыздығына, 2 –

критерий радиациялық қауіпсіздігіне, 11- критерий эпидемиялық қауіпсіздігіне, 9- критерий

макро және микро элементтік құрамдарының физиологиялық толықтығына қатысты

анықталады). Ауыз су құрамындағы тұздың жалпы мөлшері бойынша 1 г/дм аспауы керек.

Шикізат ретінде артезиан көздері мен орталықтандырылған су құбыры арналарынан

алынатын су қолданылады, ол үш сатылық тазартудан өткізіледі. Технологиялық үрдісте

аса жоғары сапалы материалдар пайдаланылады– кварцтық құм, антрацит, кокостық

белсендендірілген көмір, жуғыш және залалсыздандырғыш құралдар.

Ыдыстарға құю аса ірі Ресейлік «Новосибирскпродмаш» ЖАҚ компаниясы дайындаған

жабдықтың көмегімен жүзеге асырылатын болады. Су сыйымдылығы 18,9 (әрі қарай – 19

литрлік) болатын ыдыстарға құйылады, олар сауда орталықтарына, үйге және кеңсеге

тегін жеткізу жолымен сатылады. Су үшін есеп айырысуда бірден кассалық аппарат

пайдалана отырып жасауға болады (мысалы, жеке тұлғалармен), сондай-ақ ақшасыз

есеппен, ай қорытындысы бойынша (әдетте заңды тұлға ретіндегі сатып алушылармен)

жасалады.

10

Су құйылған 19 литрлік ыдысты пайдалану қолайлы болу үшін қосымша жабдықтар

ұсынылады: кулерлер және әр түрлі тығындар.

Туынды тауарлар — термотөзімді стақандар, стақан астына қоятын жабдықтар және

т.б.

3. Өндіріс бағдарламасы

Кесте 1. Жүзеге асыру жоспары

Жүзеге асыру жоспары Номиналды

көлемі, д 2013 2014 2015 2016 2017

19 л-к шөлмектердегі ауыз суы 312000 40% 80% 100% 100% 100%

Өндірістің орташа коэффициенті 40% 80% 100% 100% 100%

Кесте 2. Өткізу мөлшері

Өткізу мөлшері (бірлікпен)

2013 2014 2015 2016 2017 Барлығы

19 л-к шөлмектердегі ауыз суы

124 800 249 600

312 000

312 000

312 000

1310400

Кесте 3. Сатудан табыс

Сатудан табыс, $ 2013 2014 2015 2016 2017

Барлығы

19 л-к шөлмектердегі ауыз суы

748 800

1 647 360

2 265 120

2 491 632

2740 795

9893 707

Барлығы 748

800 1 647

360 2 265

120 2 491

632 2740

795 9893

707

12

4. Маркетингтік жоспар

4.1 Өнім (қызмет) нарығының сипаты

Бүгінгі таңда ауыз суының нарығы Қазақстанда ең жедел өсетін тұтынушылар

нарығының бір түрі болып саналады. Сарапшылар су құбыры арналарынан келетін су

сапасының төмендеуі шөлмектенген ауыз суын тұтыну көлемінің артуына басты себеп

деген қорытыныды жасады.

Түрлі бағалаулар бойынша ауыз суы нарығының үлесіне барлық ішімдіксіз сусындар

нарығы көлемінің 40 бастап 60% дейінгі шамасы тиесілі екен. Су сатудың жылдық өсімі әр

жыл бойынша 10 бастап 25% аралығында. Мұндай жағдайды түсіндіруге болады:

халықтың әл – ауқатының жақсаруына байланысты және салауатты өмір салтының кең

көлемде насихатталуына байланысты тұтынушылардың таңдауы сусындардың неғұрлым

"табиғи" түрлеріне – су мен шырындарға ауады.

Сонымен қатар ҚР су тұтынудың жан басына шаққандағы мөлшері жоғары емес – бір

жан басына 24 литр, ал Еуропада бұл көрсеткіш бірнеше есе артық.

Ал қазір ауыз суы саудасының нарығы құрылымдық өзгерістер сатысына жетті.

Маркетингтік зерттеулер көрсетіп отырғандай, сыйлықтық өнімдердің арттырылуына және

қаптама мен үлкен ыдыстардағы сулардың танымал болуымен байланысты болуы мүмкін,

сонымен қатар «спорттық» су түрінің танымалдығының артуына байланысты болмақ.

Соған қоса отандық өндірушілер үшін әлеуетті сауда нарығы Қытай болуы мүмкін, онда су

тапшылығы аса өткір мәселе – онда дүние жүзе халқының 1/5 тұрады, оларға әлемнің

барлық су қорының тек 7% тиісті.

Аймақтарда нарықтық үлесті өндіруші-компаниялар арасында бөлуге болады.

Ауыз суының нарығы төменедегі негізгі жағдайлармен ерекшеленеді: импорттық өнімді

шеттету, ауыз суының аймақтық өндірушілерінің белсенділігі, нарықтың жыл сайын

қарқынды түрде 15-25% өсуі. Дегенмен 2010 және 2011 жылдары неғұрлым жақсы өсу

үлкен ыдыстарға құйылған суларға тисті болды – 40% дейін.

ҚР статистика жөніндегі Агенттігінің деректері бойынша Қазақстандағы минералды

және ауыз суларының өндірісі 2009 жылы 2,88 млн. литрді құрады. 2010 жылы өндіріс

20,7% артты – 3,48 млн. литрге дейін.

2009 жылғы болжамдар бойынша нарық $1,8 млн. дейін өседі, 2010 жыл қорытындысы

бойынша - $1,9 млн. дейін, ал 2011 жыл бойынша - $2,1 млн дейін. Нарықтың көлемі 2009

жылы болжам бойынша 3,281 млн. литрге артпақ, 2010 жылы - 3,6 млн. литр, 2011 жылы -

3,9 млн. литр болмақ.

13

4.2 SWOT- талдау

Мүмкіндіктерді анықтау үшін және өнімнің нарықта алға жылжылуының қауіптерін

бағалау үшін SWOT-талдау жасап көрейік, оның нәтижелері кестеде берілген.

Кесте 4. SWOT-талдау

Күшті жақтары Әлсіз жақтары

Бәсекелестікпен күрес стратегиясы қалыптасқан

5 Балансталмаған өндірістік қуаттылық 3

өзіндік тауар өндірісі мен инфрақұрылымның болуы

5 Білікті мамандардың жиі ауысуы 1

Ауыз суын өндірудің заманауи технологиясы бар

5 Қызметкерлерді ынталандыру жүйесінің әлсіздігі

2

Басқарушылық мамандардың біліктілігі

5 Қойма қорларын басқару жүйесінің дамымауы

2

5 Кадрлық саясаттың болмауы 1

Қауіптері Мүмкіндіктері

Кәсіпорын қызметі мен оның стратегиясын дамытуды жоспарлау әлсіз

1 Үздік өндірістік технологиялар мен маркетингтік технологияларды тиімді пайдалану

5

Қаржылық ахуалдың сыртқы факторларға айтарлықтай тәуелділігі

2 өндірілетін тауар сапасын жетілдіру 4

Рейдерлік қамтылу қауіпі 2 Тауарлық өнімдердің, қызметтердің номенклатурасын арттыру

5

Нарыққа неғұрлым ірі компанияның келуі

2 Қызметті кеңейту. 5

* Сандық баға (1 бастап 5 ұпайға дейін)

4.3 Маркетинг стратегиясы

Қазақстан Республикасының барлық аймақтарынвда таза ауыз суы өнімдерін өндірудің

тиімді жүйесін қалыптастыру.

Негізгі тауарлар мыналар болады:

1) 19 л-к шөлмекке құйылған ауыз суы;

2) Туынды тауарлар.

Масқаттық топтар:

1. Кеңселер мен бизнес-орталықтар;

2. Торговые центры;

3. Сауда орталықтары (мектептер, балабақшалар, қала сыртындағы балалар

лагерлері, ауруханалар);

4. Спорттық ұйымдар және фитнес-орталықтар;

5. Қонақ үйлер. Мейрамханалар, Дәмханалар;

6. Үй шаруашылықтары.

Жобаның маркетингтік стратегиясын дайындауға ұсынылатын тауарлар, бағалар,

дистрибуция және алға жылжыту бағытында стратегия әзірлеу кіреді. Төменде аталған

бағыттар бойынша әзірленген стратегия берілген.

Тауар стратегиясы

14

Тауарлардың негізгі түрлері және оларға ұсынылатын болжамдық бағалар 5-кестеде

берілген

Кесте 5. Тауарлардың негізгі түрлері

№ р/с Тауардың атауы Өлшем бірлігі Сату бағасы

1 19 л-к шөлмекке құйылған ауыз суы дана 900 теңге

2 Туынды тауарлар Түр-түрімен Алдағы кезеңде

Баға стратегиясы.

Баға стартегиясы мынадай шараларды қарастырады:

1. бәсекелестердің бағалық саясатын барлау;

2. жеңілдіктер жүйесін пайдалану;

3. жұмсалған қаражаттардың жабылуы мен қолданыстағы әрекет етуші заңнама

талаптарын ескере отырып баға қалыптастыру;

4. төлеудің икемді түрлерін қалыптастыру – төлемді кешіктіре қайтару жүйесін енгізу.

Дистрибуциялық стратегия

Компанияның коммерциялық қызметі төлемге қабілетті алармандарды іздеуге

бағытталуы керек және олармен ұзақ мерзімдік қарым-қатынас қалыптастыру болуы шарт.

Алға жылжыту стратегиясы

Алға қойылып отырған маркетингтік мақсаттарға жету Компаниядан бағыттың таңдалып

алынған тұстарын жүзеге асыруға бағытталған шаралар кешенін әзірлеуді талап етеді.

Қызметтерді алға жылжыту бойынша шаралар кешеніне жарнамаларды енгізу

ұсынылады.

Жарнама құралдары ретінде мыналар пайдаланылады:

1. Специализирленген баспа құралдары;

2. Специализирленген ТВ және Радио бағдарламалары;

3. Сдербес сайт;

4. ғғаламторлық маркетинг

4.4 Тарату әдістері және арналары. Таратуды ынталандыру

Бұл жобаның бағалық саясаты тауарлардың жоғары сапалы болуына сай келеді, сол

арқылы тұтынушылардың жақсы пікіріне ие болады. Бағыттау қағидаты да осыған

негізделген. Басты назарды жоба тауарларына билік етіп тұрған орташа нарықтың бағаны

ескере отырып дифференциалданған бағаны қалыптастыруға аударған абзал.

Бағаны қалыптастыру қағидаты тұрақты және ауспалы жұмалымдарды төмендету болып

табылады, бірақ саудаланатын тауардың спасына нұқсан келтірмеу керек. Бағалық

ынталандыру ретінде тұрақты алармандар үшін жеңілдіктер жүйесі қолданылатын

болады.

15

Қажет болған жағдайда бағалық дискриминация саясаты да қолданылады

Ұсынылып отырған дифференциялық әдіс тиімді болып табылады, себебі нарықта

қандай да бір өзгерістер болғанда Компания оларға неғұрлым тез арада әрекет ете

алады.

Сонымен қатар жарнаманың тиімділігі мен имиджді қалыптастыру үшін мыналар болуы

керек:

1. танымдық ұстаным;

2. алармандар қажеттілігіне бейімделу және оларды толық қанағаттандыру;

3. аларманға сыйластық қарым-қатынас, жоғары мәдениет;

4. белгілі жарнамалық және қызмет көрсету үлгісінің болуы;

5. алармандардың қажеттіліктеріне және оның өзгеруіне байланысты дер кезінде әрекет ету;

6. тауарлар мен қызмет көрсету сапасының мінсіздігі;

7. міндеттемелерді нақтылап анықтау және толығымен орындау;

8. нарықта үнемі болу;

9. алармандармен достық қарым-қатынас (аларманның кәсіпорындағы жағдайды жақсы қабылдауына жағдай жасау);

10. әлеуетті алармандармен жұмыс;

11. өзі туралы еске салып тұру;

12. фирмалық киім, бэйдж;

13. аларман деңгейіне жауап беретін немесе одан да жоғары эстетика;

14. қолайлы және дамыған инфрақұрылым;

15. алармандарды компанияға дейін жеткізетін жарнамалық қалқандардың, ілмелердің, белгілердің, нұсқаушы белгілердің болуы;

16. фирмалық бланктардың, кәдесыйлардың, қалталардың, материалдардың болуы, олар алармандарға беріледі;

17. көрмелерге, тұсау ксерлерге қатысу.

Дайындалған маркетинг жүйесі кәсіпорынға алға қойған маркетингтік мақсаттарға

жетуіне және нарықтағы өз орнын нығайтуына мүмкіндік береді.

5. Техникалық жоспарлау

5.1 Өндірістік жайлар және қоймалық жайлар мен кеңселік жайлар

Шөлмектелген ауыз суы өндірісін ұйымдастыру үшін ауданы кемінде 250м2 болатын жай

керек, соның ішінде өндірістік – 150м2, қоймалық – 70м2 және қосалқы – 30 м2 орындар

да бар. Жоба бойынша осындай орын сатып алу жоспарлануда.

Өндірістік жай № 4416-87 «Минералды ауыз суын өндіру және ыдыстарға құю

кәсіпорындарына арналған санитарлық ереже» талаптарына сай келеді: ыстық және суық

сумен жабдықтау коммуникацияларымен қамтамасыз етілген, ағызу арналары,

жарықтандыру, желдету, жылыту жүйелері бар; ғимараттың қабырғалары кафельдік

тақталармен өңделген, ағысты арнаға бағыттай алатын құрастырмалы едені бар.

Электрлік қуат қалыптастырылған шамаларға толық сай келеді. Жабдықтарды

орналастыру 2013 жылдың қаңтарына жоспарланған.

5.2 Өндірістік ресурстар

Өндірістік жабдықтар

Жабдық жеткізушіні таңдау нарықтағы ұсынастарды талдау негізінде жасалған.

Анықтаушы факторлар:

- сервис деңгейі аса жоғары – тапсырыс берушілер алған жабдықтардың жұмысына тек

кепілдік мерзімінде ғана емес, одан кейін де мониторинг жасалады, жабдықтың жұмысына

байланысты туындайтын кез-келген сұрақтар бойынша кез-келген уақытта кеңес алу

мүмкіндігі бар, жабдық жұмысында болатын кемшіліктерді «Новосибирскпродмаш» ЖАҚ

мамандары дер кезінде жояды және қоймада үнемі қосалқы жабдықтар бар;

- жабдықты дайындаудың спасы өте жоғары және қолданылатын материалдардың

жабдыққа қойылатын санитарлық талаптарға сай, жинақтау үшін үздік әлемдік

өндірушілердің құрамдас бөлшектері мен қосалқы жабдықтары пайдаланылады;

- тапсырыс берушінің қалауын ескере отырып жабдықты ерекшелеп дайындау

мүмкіндігі бар, ол үшін «Новосибирскпродмаш» ЖАҚ мамандарын техникалық құжатты

арнайы әзірлеп, дайындайды;

- қуаттылықты арттыру қажеттілігі туындаған жағдайда жабдықты қайтадан

дайындаушыға сатып, неғұрлым өнімділігі жоғары жабдықтар сатып алу мүмкіндігі бар.

Суды дайындау: құмдық сүзгі, көмірлік сүзгі, сүзгі-қаққыш.

Кесте 6. Су дайындау жабдықтар

Атауы Түрі Өлшем

бірлігі

Теңге

Адсорбциялық (көмірлік) сүзгі +

сүзгі-қаққыш

Жабдық д. 350 000,00

Құмдық сүзгі Жабдық д. 425 000,00

Барлығы 775 000

17

Суды құю: тығындарды алып тастауға арналған аппарат WP DM 600; шөлмектердің

сыртын жууға арналған жартылай автоматты жабдық WP-WM 100; құятын жабдықтың

моноблогы WaterPak spring 100; кигізілетін қалпақтың термоорналастырылуына арналған

аппарат WP-SM; конвеерлік жүйе WP-CS; рольганг WP-RT; суды тазартуға арналған

буферлік ыдыс; суды залалсыздандыруға арналған УКТ шамы; жарықтық инспекциялық

тақта.

Кесте 7. Жинақталымы және жабдықтың суды құюға қажетті құрамдас жабдықтары

Атауы Түрі Өлшем

бірлігі Теңге

Тығындарды алып тастауға арналған

автомат WP-DM 600

Жабдық д. 915 000,00

Шөлмектердің сыртын жууға арналған

жартылай автомат жабық WP-WM 100

Жабдық д. 1 400 000,00

Құятын жабдықтың моноблогы WP

spring 100

Жабдық д. 3 720 000,00

Кигізілетін қалпақтың

термоорналастырылуына арналған

аппарат WP-SM

Жабдық д. 745 000,00

Конвеерлік жүйе WP-CS, 2 м Жабдық д. 475 000, 00

Конвеерлік жүйе WP-CS, 3 м Жабдық д. 570 000,00

Рольганг WP-RT, 2 м Жабдық д. 190 000,00

жарықтық инспекциялық тақта Жабдық д. 115 000,00

Суды тазартуға арналған буферлік

пластик ыдыс, 12 м.куб

Жабдық д. 400 000,00

суды залалсыздандыруға арналған

УКТ шамы

Жабдық д. 331 500,00

Барлығы 18 861 500

Жабдық арнайы тапсырыс бойынша «Новосибирскпродмаш» компаниясында

дайындалатын болады.

5.3 Жабдық сатып алу бағдарламасы

Кесте 8. Жабдық сатып алу бағдарламасы

Атауы Күні Бағасы, USD Мерзімі

Технологиялық жабдықтарды дайындау 01.2013 бастап 127 000,0 4 ай

Суды жеткізу құралдары

Суды жеткізу бойынша қызметтерді ұйымдастыру үшін жеті автокөлік сатып алған

тиімді. Автокөлік фургон ГАЗ 3302 (жүк таситын) арнайы кунгы бар – таза су тасу үшін,

оған 72 ыдыстағы су сыйады.

18

Автокөліктер кезең-кезеңмен сатылып алынады, сатып алу өнімді сатудың жоспарлық

өсуіне байланысты және көлікке деген қажеттіліктің туындауына сәйкес жүзеге

асырылатын болады.

Кесте 9 - Автокөліктер сатып алу жоспары

Атауы Бағасы, USD Саны Барлық құны,

USD

Автокөлік сатып алу 11 774 7 83 000

Барлығы 7 83 000

6. ҰЙЫМДАСТЫРУ, БАСҚАРУ ЖӘНЕ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕР

Кәсіпорынның ұйымдастырушылық құрамы келесі түрде, сурет төменде берілген (2-

сурет).

Сурет 1. Ұйымдастырушылық құрам

Басқарудың келтіріліп отырған құрамын сызықтық түрге жатқызуға болады. Ол

директорға кәсіпорынның жұмысын жедел түрде басқаруға және барлық оқиғалардан дер

кезінде хабардар болуға мүмкіндік береді.

Жобаның пайдалану кезеңінде жаңа жұмыскерлер тартылатын болады, төменде

жоспарлық штаттық кесте берілген.

Кесте 10. Кәсіпорынның шаттық кестесі

Лауазымы Саны Еңбек ақасы (тңг.)

Басқару

Директор 1 150 000

Бас есепші 1 120 000

20

Есепші 1 80 000

Өнімді жеткізу бөлімінің бастығы 1 80 000

Маркетинг бөлімінің бастығы 1 80 000

Кеңсе менеджері 1 50 000

Бағдарламашы 1 50 000

Техникалық директор 1 120 000

Өндіріс

Бірінші ауысымның өндірістік жұмыскерлері 1 4 60 000

Екінші ауысымның өндірістік жұмыскерлері 2 4 60 000

Өндірістік жұмыскер 1 4 60 000

Өндірістік жұмыскер 2 4 60 000

Технолог 1 80 000

Жеткізу

Жүргізуші-экспедиторы 1 14 80 000

Сату бойынша менеджер 3 80 000

Оператор 3 50 000

Кеңселердегі тікелей сату бойынша маман 1 80 000

Барлығы 47

мес.

Әр жұмыскермен жеке-жеке еңбек келісім-шарттары жасалады, онда олардың

құқықтары мен міндеттері көрсетіледі, жұмыс күні мен ішкі тәртіп, жұмыс орнының

жабдықталуы жазылады.

Жұмыскерлердің жалпы штаты 47 адамды құрайтын болады. Жұмыскерлерді қабылдау

барысында аталған сала бойынша кемінде 5 жыл жұмыс өтілі бар білікті мамандар

таңдалатын болады.

7. Жобаны жүзеге асыру

Инвестициялық жобаның инвестиция алдылық кезеңі – 2012 жылдың 4-тоқсанына

дейін.

Инвестиция алдылық кезеңге қызметтің келесі түрлері енеді:

тауар тарату нарығын зерттеу, өнім, жұмыс, қызмет нарығын зерттеу (әрі қарай өнім)

және олардың сегменттерін, шикізаттық аумақтарын, өндіріс баланстарын және

тұтынылуын қадағалау, мүмкін алармандарды анықтау және алармандар базасын

қалыптастыру;

инвестициялық жобаның қаржылық-экономикалық есептеулерін жасауға қажетті

бастапқы деректерді анықтау;

инвестициялық жобаны қаржыландыру көзі мен жүйесін анықтау;

инвесторлар іздеу.

Инвестиция алдылық кезеңде инвестициялық жобаны жүзеге асырудың негізділігі мен

бизнес-жоспар дайындау туралы нақты шешім қабылданатын болады (тапсырыс беруші,

инвесторлар және басқа да мүдделілер қабылдайды).

Барлау жұмыстары жүргізіледі, жобалық-жобақаржылық құжаттар дайындалады,

жабдық жеткізу және өнімді сату бойынша келісім-шарттар жасалады.

Инвестициялық жобаның инвестициялық кезеңі:

Жабдықты сатып алу және тасымалдау, құрылыс-жөндеу жұмыстарын, жабдықтарды

орналастыру жұмыстарын, іске қосу және өндірісті қолданысқа тапсыру 2013 жылдың

қаңтарынан бастап 2013 жылдың маусымына дейін орындау жоспарланып отыр.

Инвестициялық жобаның қолдану кезеңі:

Макарон өнімдерін өндіру бойынша зауттың жұмысын бастау уақыты 2013 жылдың

маусымы деп жоспарланған. Инвестициялық жобаны жүзеге асырудың күнтізбелік кестесі

төменде берілген.

Кесте 11. Инвестициялық жобаны жүзеге асырудың күнтізбелік кестесі

Шара \ ай Инвестиция

мөлшері (USD)

2013

1 2 3 4

Инвестициялық жобаның инвестиция алдылық кезеңі

Жай (орын) сатып алу 250 000

Жабдық сатып алу, тасымалдау және орнату, іске қосу жұмыстары

210 000

Пайдалану қызметі жұмыскерлерінің дислокациясы, қабылдау және үйрету

Өндірісті бастау және өнімді сату 150 000

Жоспарланған қуаттылыққа жетуі

Барлығы 610 000

Валюта бағамы: 150,0 KZT/USD

22

8. Пайдалану шығындары

Кесте 12. Пайдалану шығындары

Ағымдық шығындар, USD

2013 2014 2015 2016 2017 Барлығы

Тікелей өндірістік шығындар

Материалдар мен қосалқы заттарға шығындар

249 600 549 120 755 040 830 544 913 598 3297 902

Негізгі өндірстік қызметкерлердң еңбек ақысы

34 272 75 432 100 756 110 831 121 914 443 205

Негізгі өндірстік қызметкерлердң еңбек ақысына БӘС

8 911 19 612 26 196 28 816 31 698 115 233

Қосымша шығындар

87 670 96 437 106 081 116 689 406 876

9. Жалпы және әкімшілік шығындар

Кесте 13. Жалпы және әкімшілік шығындар

Ағымдық шығындар,

USD 2013 2014 2015 2016 2017 Барлығы

Жалпы өндірістік шығындар

Амортизация 75 446 75 446 75 446 75 446 75 446 301 786

Әкімшілік шығындар

Әкімшілік қызметкерлердің еңбек ақысы

29 184 56 196 61 816 67 997 74 797 289 990

Әкімшілік қызметкерлердің еңубек ақысына БӘС

7 588 14 611 16 072 7 679 19 447 75 397

Коммерциялық шығындар

Барлығы: кірістер мен шығыстар туралы есепте берілген

54 648 120 226 161 637 177 800 195 580 709 891

Барлығы: ағымдық шығындарды өтеу

14 208 31 259 42 026 46 228 50 851 184 572

10. Капитал мен қаржыландыруға қажеттілік

10.1 Жобаның жалпы қаржылық сипаты

Бұл бизнес – жобада 4 жылдық шаруашылық қызметтің қаржылық нәтижелері

талданған, тартылатын несиелік қаржы 610 000 USD қолданылады.

Инвестициялық талдаудың есептік бірлігі ретінде шет ел валютасы – USD (АҚШ

доллары) қабылданды. Бағам: KZT/USD-150.0

Инвестициялық талдаудың есептік бірлігі ретінде шет ел валютасы – USD (АҚШ

доллары) қабылданды. Инвестициялық талдау компьютерде жасалды және ол кәсіби

бағдарламалық құрал болып табылады, соған қоса есептеулер бір-бірімен келістірілген

кестелердің біріктілімі болып табылады, оларды жобаның түрлі қаржылық және

экономикалық сипаты жазылған, ол Инвестициялық Жобаның Қаржылық-Экономикалық

Үлгісі болып табылады. Бөлімде жобаны қаржылық үлгілеу кестелері мен олардың

түсініктері берілген.

10.2 Қаржылық жоспардың жалпы негіздемелері мен шарттары

Жоба қаржылық несиенің келесі шарттары негізінде есептелді:

1. несие сомасы – 610 000 USD.;

2. жылдық пайыздық мөлшерлеме – 14%;

3. жоба уақытының есептік мерзімі – 5 жыл;

4. негізгі қарызды өтеу тоқсан сайын тең үлеспен жасалатын болады, жеңілдік мерзімін

есепке алғанда – 1 жыл.

Қаржылық жоспарда барлық есептеулер төмендегі негіздемелер мен шарттардың

ескерілуімен орындалған:

1. салық мөлшерлемелері мен нормативтері бойынша есептеулер негізіне Салық

Кодексінің нормалары алынды;

2. жоспарлау аралығы ретінде жобалық кезең алдынды – 4 жыл, алғашқы жылы

айлық ажыратылыммен берілген.

3. бұл жобаның экономикалық және қаржылық есептеулері осы бизнес-жобаны

жасау барысында қалыптасқан тұрақты бағалар негізінде алынған.

4. есептеу әдісі инфляциялық үрдіс негізінде болатын шығын мен табыстың

тікелей қатынасы болып табылады.

Үлгіні құрастыру барысында «Инвестициялық жобаларды бағалау және оларды

қаржыландыру үшін іріктеу бойынша әдістемелік нұсқаулар», сонымен қатар ЮНИДО

әдістемесі (БҰҰ жанындағы өнеркәсіптік даму Комитеті) қолданылған, ол жобаның

ерекшеліктеріне байланысты түрлендірілген.

25

Кесте 14. Жобаның апиталдық салымдар мөлшері

№ Атауы Бағасы, USD Мөлшері, USD

1 Жай (орын) сатып алу 250 000 250 000

2 Жабдықтар мен автокөлік сатып алу,

жабдықтарды орналастыру

210 000 210 000

3 Айналымдық қаражаттарды толықтыру 150 000 150 000

Барлығы 610 000 610 000

Кесте 15. Несие шарттары және оны өтеу кестесі

Несиелер 2013 2014 2015 2016 2017 Барлығы

Несие валютасы

$ $ $ $ $ $

Жылдық пайыздық мөлшерлеме

14% 14% 14% 14% 14%

Несиеден ақшаның түсуі

610 000 0 0 0 0 610 000

Негізгі қарызды өтеу

0 205 000 205 000 200 000 0 610 000

Өтелген пайыз 0 85 400 56 700 28 000 0 170 100

Ағымдық кезең соңындағы қарыз

610 000 405 000 200 000 0 0 0

Барлығы: Несиеден түсім

610 000 0 0 0 0 610 000

Барлығы: Несиені өтеу

0 205 000 205 000 200 000 0 610 000

Барлығы: Пайызды өтеу

0 85 400 56 700 28 000 0 170 100

Барлығы: Несие бойынша қарыз

610 000 405 000 200 000 0 0 0

Анықтама: Шоттағы қаражат қалдығы

301 093 676 191 1 255 955 1 896 188 2 844 231

Кесте 16. Кірістер мен шығыстар туралы есеп

Кірістер мен шығыстар туралы есеп

2013 2014 2015 2016 2017 Барлығы

Түсім (таза)

668 571 1 470 857 2 022 429 2 224 671 2 447 139 8 833 667

Сатылған тауарлар мен қызметтердің өзіндік құны

371 668 883 068 1 158 091 1 266 356 1 385 447 5 064 629

Материалдар мен қосалқы жабдықтар

222 857 490 286 674 143 741 557 815 713 2 944 556

Еңбек өтемі 118 104 251 854 324 208 356 629 392 291 1 443 086

Ағымдық шығынға жататын салықтар

30 707 65 482 84 294 92 723 101 996 375 202

өндірістік шығындар 78 277 86 104 94 715 104 186 363 283

амортизация 0 75 446 75 446 75 446 75 446 301 786

Валдық табыс 296 903 587 789 864 337 958 316 1 061 692 3 769 038

Табыс (сатудан) 296 903 587 789 864 337 958 316 1 061 692 3 769 038

Қаржылық 0 3 983 7 430 6 359 5 289 23 061

26

нәтижеге жататын салықтар

Өтелетін пайыздар

0 85 400 56 700 28 000 0 170 100

Салық салынғанға дейінгі табыс

296 903 498 407 800 207 923 956 1 056 403 3 575 877

Табысқа салық 59 381 99 681 160 041 184 791 211 281 715 175

Таза табыс (шығыс)

237 523 398 725 640 166 739 165 845 123 2 860 702

бөлінбеген табыс

237 523 398 725 640 166 739 165 845 123 2 860 702

сол сияқты, өсу қорытындысымен

237 523 636 248 1 276 414 2 015 579 2 860 702

Кесте 17. Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есеп Ақша

қаражаттарының қозғалысы

туралы есеп

2013 2014 2015 2016 2017 Барлығы

Сатудан түсім 748 800 1 647 360 2 265 120 2 491 632 2 740 795 9 893 707

Материалдар мен қосалқы жабдықтарға жұмсалатын шығын

-249 600 -549 120 -755 040 -830 544 -913 598 -3 297 902

Еңбек ақы -118 104 -251 854 -324 208 -356 629 -392 291 -1 443 086

Салықтар 0 0 0 0 0 0

Несие бойынша пайызды өтеу

-143 573 -221 457 -413 560 -461 848 -514 336 -1 754 775

Операциялық қызметтен ақша ағымы

0 -85 400 -56 700 -28 000 0 -170 100

Ғимараттар мен үймараттарға инвестиция

237 523 539 529 715 612 814 612 920 569 2 786 007

Жабдықтар мен басқа активтерге инвестициялар

-250 000 0 0 0 0 -250 000

Алдағы кезең шығындарын өтеу

-210 000 0 0 0 0 -210 000

Айналымдық капиталға инвестициялар

-150 000 0 0 0 0 -150 000

Инвестициялық қызметтен ақша ағымы

63 571 40 568 69 151 25 621 27 475 226 387

Несиенің түсуі 41 416 34 916 24 443 25 995 0 -2 138 229

Несиені қайтару

610 000 0 0 0 0 2 265 000

27

Қаржылық қызметтен ақша ағымы

0 -205 000 -205 000 -200 000 0 -2265 000

Кезеңдегі жалпы ақша ағымы

610 000 -205 000 -205 000 -200 000 0 0

Кезең соңындағы ақша ағымы

301 093 375 098 579 764 640 233 948 044 2 844 231

Сатудан түсім 301 093 676 191 1 255 955 1 896 188 2 844 231

Кесте 18. Баланс

Баланс 2013 2014 2015 2016 2017

Ақша 308 840 693 039 1 278 579 1 921 074 2 871 607

Сатылып алынған тауарларға ҚҚС

65 357 0 0 0 0

Алдағы кезең шығындары

0 107 143 80 357 53 571 26 786

Басқа да айналымдық активтер

Жалпы айналымдық активтер

374 197 800 182 1 358 936 1 974 646 2 898 393

Тұрақты активтер 0 362 054 313 393 264 732 216 071

Ғимараттар мен үймараттар

0 212 054 200 893 189 732 178 571

Жабдықтар және басқа да активтер

0 150 000 112 500 75 000 37 500

Аяқталмаған капитал салымы

544 643 0 0 0 0

Жалпы айналымнан тыс активтер

544 643 362 054 313 393 264 732 216 071

Барлығы активтер 918 840 1 162 235 1 672 329 2 239 378 3 114 464

Кредиторлық қарыздар

Бюджетпен есеп айырысу

66 397 110 493 182 406 208 939 237 417

Қызметкерлермен есеп айырысу

4 921 10 494 13 509 14 860 16 345

Басқа да қысқа мерзімдік активтер

Жалпы қысқа мерзімдік міндеттемелер

71 318 120 987 195 915 223 799 253 762

Ұзақ мерзімдік міндеттемелер

610 000 405 000 200 000 0 0

Бөлінбеген табыс 237 523 636 248 1 276 414 2 015 579 2 860 702

Қаржыландырудың басқа да көздері

Жалпы өзіндік капитал

237 523 636 248 1 276 414 2 015 579 2 860 702

Барлығы пассивтер

918 840 1 162 235 1 672 329 2 239 378 3 114 464

Баланыстың сәйкестігін бақылау

0 0 0 0 0

Кесте 19. Қаржылық қуатталығының көрсеткіштері

28

Қаржылық қуатталығының көрсеткіштері

Өлшем

бірлігі 2013 2014 2015 2016 2017

Активтердің рентабельділігі % 25,9% 38,3% 45,2% 37,8% 31,6%

Өзіндік капиталдың рентабельділігі

% 100,0% 91,3% 66,9% 44,9% 34,7%

Тұрақты активтердің рентабельділігі

% 43,6% 88,0% 189,6% 255,7% 351,5%

Сатудан алынатын тасбысқа ағымдық шығыстар

% 55,6% 60,0% 57,3% 56,9% 56,6%

Сатудың табыстылығы % 35,5% 27,1% 31,7% 33,2% 34,5%

Баланстық табыс бойынша рентабельділік

% 80% 56% 69% 73% 76%

Таза табыс бойынша рентабельділік

% 64% 45% 55% 58% 61%

Активтердің оралымдылығы

есе 0,73 1,41 1,43 1,14 0,91

Өзіндік капиталдың оралымдығы

Есе 2,81 3,37 2,11 1,35 1,00

Айналымдық активтердің оралымдығы

Есе 1,23 3,24 5,99 7,70 10,18

Дебиторлық қарызды жинау кезеңі

К. - - - -

Жалпы таралымдық коэффициенті

Есе 5,25 6,61 6,94 8,82 11,42

Жедел таралымдық коэффициенті

Есе 4,33 5,73 6,53 8,58 11,32

Абсолюттік таралымдық коэффициенті

Есе 4,33 5,73 6,53 8,58 11,32

Таза айналымдық капитал $ 302 880 679 195 1 163 021

1 750 847

2 644 630

Жалпы төлемге қабілеттілік коэффициенті

Есе

Автономия коэффициенті Есе 0,26 0,55 0,76 0,90 0,92

Ұзақ мерзімді қарыздар үшін баланс валютасында

% 0,35 1,21 3,22 9,01 11,27

Қарызды жабудың жалпы коэффициенті

Есе 66% 35% 12% 0% 0%

Несие бойынша -өтелген пайыздар

Есе - 2,29 3,22 3,81 -

Кесте 20. Инвестицияның тиімділігі

Инвестицияның тиімділігі

2013 2014 2015 2016 2017

Есептеу валютасы: 1

Дисконттаудың жылдық мөлшерлемесі:

14% 14% 14% 14% 14% 14%

Жобаның есептелетін ақша ағымдары

Операциялық қызметтен ақша ағымы

Иә 237 523 539 529 715 612 814 612 920 569

Несие бойынша пайызды санамағанда

Иә 0 85 400 56 700 28 000 0

29

Инвестициялық қызметтен ақша ағымы

Иә -546 429 40 568 69 151 25 621 27 475

Таза ақша ағымы -308 907 665 498 841 464 868 233 948 044

Дисконтталған таза ақша ағымы

-270 971 512 079 567 964 514 064 492 384

Дисконтталған ағым арту барысымен

-270 971 241 108 809 072 1 323 136 1 815 520

Өзін-өзі ақтаудың қарапайым мерзімі

1,46

Келтірілген таза құн (NPV)

1 815 520

Өзін-өзі ақтаудың дисктнтталған мерзімі (PBP)

1,53

Рентабельділіктің ішкі нормасы (IRR)

231,6%

Толық инвестициялық шығындардың кірістілік нормасы

488,1%

Түрлендірілген IRR (MIRR)

71,5%

Капиталдың орташа бағамдалған құны

14%

Инвестициялық шығындарды дисконттау мөлшерлемесі

14%

11. Жобаның тиімділігі

Кесте 21. Бизнес қызметінің көрсеткіштері

Көрсеткіштері Көрсеткіштер мәні, $ (5 жылға)

Сату көлемі, өсу қорытындысымен 9 893 707

Ақша ағымдарының таза құны (NPV) 1 815 520

Таза табыс, өсу қорытындысымен 2 860 702

Кесте 22. Қаржылық талдау

Көрсеткіштері Көрсеткіштер мәні, мың $ (2014 жылға)

Активтердің рентабельділігі (таза табыстың активтер құнына қатынасы)

31,6 %

Өзіндік капиталдың рентабельділігі (таза табыстың өзіндік капиталға қатынасы)

34,7 %

Сатудың табыстылығы (таза табыстың нетто кіріске қатынасы)

34,5%

Кесте 23. Инвестициялық талдау

Көрсеткіштері Көрсеткіштер мәні $ (2017 жылға)

Инвестиция көлемі 610 000

Дисконт мөлшерлемесі 14 %

Өзін-өзі ақтаудың қарапайым мерзімі 1,46 года

Өзін-өзі ақтаудың дисконтталған мерзімі 1,53 года

Қалыптастырылатын бизнестің құны (NPV) 1 815 520

Кірістіліктің ішкі нормасы (IRR, балама инвестициялардың кірістілігі)

231,6%

Түрлендірілген IRR (MIRR) 71,5 %

Дисконтталған ақша ағымы оң мәнін сақтап қалады, бұл жобаның жүзеге асатындығын

білдіреді. Жинақталған дисконтталған ақша ағымының мәні болжамдық кезеңде 1 815 520

USD жетеді (2017 жылдың соңына есептелген мәліметтер). Таза табыс 2013 жылдың

өзінде-ақ 237 523USDқұрайтын болады.

Сурет 2. Таза табыс

Таза су өндіру 31

Кірістіліктің ішкі нормасы (IRR) аса жоғары деңгейде және жылына 71,3 % құрайды. Бұл

сатудың рентабельділігінің жоғарылығына және активтердің оралымдығының жоғары

болуына байланысты, олар ақша ағымының аса үлкен мәнін генерациялауға мүмкіндік

береді, инвестициялық шығын деңгейі сол кезде аз болады.

Жобаның өзін-өзі ақтау кезеңі дисконттауды есептемегенде – 1,46 жыл, ал

дисконттауды есептегенде – 1,53 жыл, бұл жобаның тиімділігінің аса жоғары көрсеткіші

болып табылады.

Сурет 3. Жобаның өзін-өзі ақтауы

График: Окупаемость проекта

Осы жоба үшін қарастырылып отырған инвестицияның тиімділік көрсеткіштерін талдау

жүзеге асырудың болжамдық көлемдері, капиталды салымдар, дайын өнмге қатысты

баға және өндірістік шығыстар бойынша жобаны сенімді және пайдалы деп тануға

мүмкіндік береді.

Осы жобаны жетістікпен жүзеге асыру кәсіпорынның нарықта негізгі көрсеткіштер

бойынша орын тебуін жеңілдетуге, алдағы уақытта таза табыс алуға және оның мөлшерін

арттыруға жағымды жағдай жасайды.

Атқарылған маркетингтік зерттеулер ауыз су өндірісі нарығының дамуы үшін жағымды

да қолайлы тенденцияның бар екендігін көрсетіп отыр, бұл жобаның Бастамашысына

оны ең қысқа мерзімде жүзеге асыруға мүмкіндік береді және қаржылық-шаруашылықтың

жоспарланып отырған көрсеткіштеріне қол жеткізуге жағдай жасайды.

Жасалған қаржылық есептеулер, жоба бойынша жобаға арналған инвестицияның

коммерциялық тиімділігіне қатысты алынған мәндерді талдау жобаны аса жоғары

табысты, тәуекел деңгейі шартты, ағымдық қызметінің рентабельділігі жоғары және өзін-

өзі ақтау мерзімі қысқа деп сипаттауға мүмкіндік береді.

Таза су өндіру 32

Осылайша, жоба тиімді, рентабельді, айтарлықтай қысқа мерзімде өзін-өзі ақтай

алады, оны инвестицияны пайдалы түрде орналастыру ретінде қарастыруға болады.

Жоба коммерциялық тұрғыда оның барлық қатысушылары үшін тартымды болып

табылады.

Таза су өндіру 33

12. Әлеуметтік-экономикалық және экологиялық әсері

12.1 Жобаның әлеуметтік-экономикалық ахуалы

Бұл жобаны жүзеге асырудан әлеуметтік салаға әсер төмендегі көрсеткіштермен

түсіндіріледі:

1. Жаңадан қалыптастырылатын жұмыс орнының саны – 47;

2. Тұтынушылар қажеттілігін қанағаттандыру – жоба өнімдерін жеткізу арқылы;

3. Салықтар және қорға төлемдер - 1 754 775 USD.

Кесте 24. Салықтар және қорға төлемдер

Салық түрі 2013 2014 2015 2016 Барлығы

Налог на добавленную стоимость

Мөлшерлеме 12%

Өтеу кезеңі 30

Алынған ҚҚС 80 229 176 503 242 691 266 961 1 060 040

Өтелген ҚҚС 92 100 58 834 80 897 88 987 418 704

ҚҚС бюджетке төлеу (немесе бюджеттен

қайтару) 53 486 52 311 161 794 177 974 641 336

Ағымдық шығындарға жататын салықтар

Еңбек ақыға есептелімдер

30 707 65 482 84 294 92 723 375 202

Қаржылық нәтижелерге жатқызылатын салықтар

Мүлікке салық 3 983 7 430 6 359 5 289 23 061 Табыс салығы

Мөлшерлемесі 20% 20% 20% 20% 20%

Төлеу кезеңі 365

Табысқа есептелген салық

59 381 99 681 160 041 184 791 715 175

Жалпы салықтық төлемдер

143 573 221 457 413 560 461 848 1 754 775

12.2 Экологиялық ахуалы

Жобаны жүзеге асырудың барлық кезеңдерінде (инвестиция алдылық, инвестиция

барысындағы және қолдану кезіндегі кезеңдер) қоршаған ортаға келтірілетін әсер жоқ,

сондықтан экологиялық сараптама жасау және қажетті шаралар әзірлеу қажет емес.