การตรวจหาเชื้อรา cryptococcus neoformans จากมูลนก...

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 13 ฉบบท 4 ตลาคม - ธนวาคม 255414

การตรวจหาเชอรา Cryptococcus neoformans จากมลนกภายในบรเวณมหาวทยาลยอบลราชธาน

Isolation of Cryptococcus neoformans from Avian Droppings at Ubon Ratchathani University Campus

ธนยาการย ศรวรมาศ* และ ธารน ไชยวงศ

วทยาลยแพทยศาสตรและการสาธารณสข มหาวทยาลยอบลราชธาน อาเภอวารนชาราบ จงหวดอบลราชธาน 34190

*Email : [email protected]

บทคดยอ เชอรา Cryptococcus neoformans เปนเชอราฉวยโอกาสทกอใหเกดโรคเยอหมสมองอกเสบจากเชอรา (Cryptococ-cosis) โดยเฉพาะในผทมระบบภมคมกนบกพรอง สามารถไดรบเชอโดยการหายใจเอาสปอรของเชอเขาไปในปอดจากแหลงธรรมชาตซงมกอยในมลของสตวปก โดยเฉพาะในมลนกพราบ การวจยครงนมวตถประสงคเพอเกบตวอยางมลนกมาตรวจหาเชอรา Cryptococcus neoformans ตามอาคารตางๆ ภายในบรเวณมหาวทยาลยอบลราชธาน จากการเกบตวอยางมลนก 25 อาคาร ไดตวอยางมลนกทงหมด 53 ตวอยาง ซงเปนตวอยางจากมลนกพราบ นกเอยง นกกระจอกบาน และคางคาว เพาะเลยงตวอยางสารละลายมลนกทผสมยาปฏชวนะลงบนอาหาร Sabouraud dextrose agar (SDA) และ Littman oxgall agar (LOA) บมไวทอณหภม 37 °C เปนเวลา 1 สปดาห ยอมดโคโลนทสงสย พสจนชนดโดยอาศยลกษณะภายใตกลองจลทรรศนจากการยอมดวยหมกอนเดย และการทดสอบปฏกรยาทางชวเคม พบวาแยกเชอราไดจากมลนกพราบมากทสด 20 จาก 37 ตวอยาง (รอยละ 54.05) มลนกกระจอกบาน 1 จาก 6 ตวอยาง (รอยละ 16.66) จากผลการศกษาจงสรปไดวาภายในมหาวทยาลยอบลราชธานสามารถตรวจพบเชอรา C. neoformans ไดในมลนกโดยเฉพาะมลนกพราบ ดงนนควรมการใหความรในเรองการปองกนและควบคมการตดเชอน และมหาวทยาลยอบลราชธานควรเลงเหนประโยชนและความสาคญในการกาจดมลนกภายในมหาวทยาลย

คาสาคญ : Cryptococcus neoformans มลนก มหาวทยาลยอบลราชธาน

Abstract Cryptococcus neoformans is an opportunistic yeast that causes cryptococcosis, especially in immune-compro-mised patients. Infection begins by inhalation of fungal spores from environmental sources into the lungs. The major natural source of C. neoformans is avian droppings, particularly pigeon excreta. The aim of this study was to investigate the occurrence of this fungus in avian droppings collected from buildings on the Ubon Ratchathani

University campus. A total of 53 avian droppings samples of different species, including pigeon, common myna,

sparrow, and bat guano, were collected from 25 buildings. Antibiotic-treated suspensions of each sample were streaked onto Sabouraud dextrose agar (SDA) and Littman oxgall agar (LOA) plates for the isolation of C. neofor-mans. Cultures were incubated at 37°C for one week. Suspected smooth yeast colonies were identified using

microscopic morphology, India ink preparation, and biochemical tests. C. neoformans was isolated from 20/37

(54.05%) of the pigeon dropping samples and 1/6 (16.66%) of the sparrow dropping samples. These results suggested that C. neoformans was present in avian droppings, especially pigeon droppings, on the Ubon Ratchathani

University campus, indicating the need for the promotion of prevention and control of C. neoformans infection. This work is useful in the development of a sanitation plan at Ubon Ratchathani University to handle avian droppings in

the area of the campus.

Keywords : Cryptococcus neoformans, Avian dropping, Ubon Ratchathani University

วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน ปท 13 ฉบบท 4 ตลาคม - ธนวาคม 2554 15

1. บทนา

นอกจากโรคไขหวดนกท เป นโรคทประชาชนตน

ตระหนกและวตกกงวลกนมากในปจจบนนแลวนน ยงมอกโรค

หนงทนกอาจเปนพาหะนาโรคทนากลวมาสมนษยได นนคอ

โรคเยอหมสมองอกเสบ (cryptococcosis) ทเกดจากเชอรา

ชนดหนงคอ Cryptococcus neoformans จากขอมลของ

สานกงานควบคมปองกนโรค เขต 7 จงหวดอบลราชธาน [1]

รายงานวา ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ รวมทงจงหวด

อบลราชธาน โรคนจดเปนโรคตดเชอฉวยโอกาส 1 ใน 5 โรค

ทพบบอยในผปวยเอดสทสาคญ ความบกพรองของภมคมกน

ในผปวยเอดสเปนสาเหตใหเกดเปนโรคนไดงายกวาปกต แมจะไดรบเชอเพยงเลกนอยกตาม นอกจากนโรคนอาจพบไดในเดกเลก คนชรา ผปวยดวยโรคมะเรง ผปวยทรบสเตยรอยด และผปวยดวยโรคเรอรงอนๆ การตดเชอเกดจากการทผปวยหายใจเอาสปอรหรอเซลลแหงของเชอจากแหลงธรรมชาตเขาไปในปอด เชอสามารถแพรกระจายไปทวรางกาย และเขาไปทสมองเกดเยอหมสมองอกเสบ จากรายงานการศกษาทผานมาพบวาแหลงธรรมชาตทพบเชอนมากทสดอยในมลสตวปกตางๆ ไดแก มลนกพราบ มลนกเขา มลนกหงสหยก มลไก เปนตน หรออาจพบไดในบรเวณดนทปนเปอนมลสตวปกเหลาน [2] และในปจจบนมหลายพนททพบปญหาของการทมนกมาอาศยทารงแพรพนธ และความสกปรกจากการถายมลจานวนมากตามอาคารบานเรอนทอยอาศย วด อาคารเรยน สานกงานในสถานทราชการตางๆ เปนตน มหาวทยาลยอบลราชธานกเปนหนวยงานราชการหนงทประสบปญหาดงกลาวขางตน โดยเฉพาะการทนกพราบมาทารงและสรางความราคาญจากการถายมลจานวนมากไมวาจะเปนอาคารทพกอาศยของบคลากร (แฟลตบคลากร 1-5) อาคารเรยน และอาคารสานกงานตางๆ ภายในบรเวณ

มหาวทยาลยอบลราชธาน (รปท 1) เพอเปนการปองกนการแพรกระจายเชอรา C. neoformans อนเนองมาจากมลนก ผวจยจงสนใจทจะทาการศกษาเกบตวอยางมลนกตามอาคาร

สถานทตางๆ ภายในบรเวณมหาวทยาลยอบลราชธาน เพอตรวจหาเชอราดงกลาว ตลอดจนนาขอมลทไดจากการ

วเคราะหออกเผยแพรใหคาแนะนาในการปองกนการตดเชอนแกบคลากร และนกศกษาในมหาวทยาลยอบลราชธาน

ตอไป

รปท 1 แสดงสภาพอาคารภายในมหาวทยาลยอบลราชธาน ทมมลนกและนกอาศยอย

2. วตถประสงค เพอเกบตวอยางมลนกมาตรวจหาเชอรา Cryptococcus neoformans ตามอาคารตางๆ ภายในบรเวณมหาวทยาลยอบลราชธาน

3. วสดอปกรณและวธดาเนนการวจย 3.1 ขอบเขตการศกษา การศกษาครงนเปนการเกบตวอยางมลนก ในบรเวณมหาวทยาลยอบลราชธานจากแฟลตบคลากร (แฟลต 1-5) หอพกนกศกษา อาคารเรยนคณะตางๆ และอาคารสานกงาน ทกอาคาร ทพบวามนกมาถายมลไว เพอนามาเพาะแยกและพสจนหาเชอรา C. neoformans ในหองปฏบตการของ

วทยาลยแพทยศาสตรและการสาธารณสข มหาวทยาลยอบลราชธาน โดยเกบ 2-3 ตวอยางตอนก 1 ชนด ตอ 1 อาคาร

3.2 รปแบบการวจย

การศกษานเปนการศกษาเชงทดลองโดยจานวนอาคาร

ททาการสารวจแหลงของเชอรา มจานวนทงสน 30 อาคาร

(ตารางท 1) โดยแบงเปนกลมอาคาร ดงน 1) กลมอาคารพกอาศยบคลากร จานวน 5 อาคาร

2) กลมอาคารหอพกนกศกษา จานวน 8 อาคาร

3) กลมอาคารเรยน จานวน 10 อาคาร 4) กลมอาคารสานกงาน/หนวยงาน จานวน 7 อาคาร


3.3 การสารวจแหลงของเชอ

3.3.1 สารวจอาคารทง 30 อาคาร วามนกมา

อาศยอยและมการถายมลไวหรอไม

3.3.2 หากพบวามนกใหบนทกชนดของนกทมา

ถายมลไว

3.4 การเกบตวอยาง

สมเกบตวอยางมลนก 2-3 ตวอยาง ตอนก 1 ชนด ตอ

1 อาคาร โดยวธ purposive sampling โดยใชชอนตกใสถง

พลาสตกใส ปดผนกใหมดชด ขณะเกบตวอยางผเกบจะตอง

ใชผาปดปากปดจมกเพอเปนการปองกนการฟงกระจายของมลนกทอาจมเชอซงอาจเปนอนตรายตอสขภาพของผเกบได (รปท 2)

รปท 2 แสดงการเกบตวอยางมลนก

3.5 การเพาะและการพสจนเชอรา C. neoformans

จากตวอยางมลนก [3]

3.5.1 นาตวอยางมลนกทเกบมาจากอาคารตางๆ

มาเพาะแยกและพสจน เชอทห องปฏบตการวทยาลย

แพทยศาสตรและการสาธารณสข มหาวทยาลยอบลราชธาน

3.5.2 ชงตวอยางมลนก ตวอยางละประมาณ 5

กรม บรรจในหลอดทดลองขนาดใหญเตมสารละลาย

phosphate buffer saline (PBS) pH 7.2 ทม penicillin

G sodium ความเขมขน 4 มลลกรมตอมลลลตร และ strep-

tomycin sulfate ความเขมขน 2 มลลกรมตอมลลลตร

เขยาใหเขากนเปนเวลา 5 นาท ตงทงไวประมาณ 15 นาท

3.5.3 ดด supernatant ไปเจอจาง (dilution) ท

10-1

3.5.4 ดด supernatant ไปเพาะเลยงเชอโดยการ

ทา spread plate บน Sabouraud dextrose agar (SDA) ทผสม 0.4 g/L chloramphenicol และ Littman oxgall agar (LOA) เกบไวท 37 °C เปนเวลา 1 สปดาห โดยอานผลทกวน 3.5.5 เขยเชอทมลกษณะโคโลนทบแสง ขอบเรยบ สขาวครม และเปนเมอก ทขนบนอาหาร SDA หรอทมลกษณะโคโลนทบแสง ขอบเรยบ สนาเงนเทาจนถงมวงออน ทขนบนอาหาร LOA นามาทา India ink preparation เพอตรวจหายสตทมการสรางแคปซล (รปท 3)

100X

รปท 3 แสดง polysaccharide encapsulated yeast cell ของ เชอ C. neoformans จากการตรวจพสจนโดยวธ India

ink preparation

3.5.6 การพสจนวาเปนเชอ C. neoformans โดยการทดสอบดวยวธทางชวเคม ไดแก การสรางเอนไซม

phenoloxidase ดวยอาหาร caffeic acid agar การสราง

เอนไซม urease ดวย urea base agar การ fermentation และการ assimilation นาตาล 6 ชนด คอ lactose, glucose,

maltose, sucrose, galactose และ raffinose

โดยคณสมบตของเชอ C. neoformans จะมโคโลนสนาตาลบนอาหาร caffeic acid agar (รปท 4) เปลยนสอาหาร

urea base agar จากสเหลองนาตาลเปนสชมพ (รปท 5) และ

ไมสามารถ fermentation กบนาตาลทกชนดททดสอบ


แตสามารถเกด assimilation ไดกบนาตาลเกอบทกชนดท

ทดสอบ ยกเวนนาตาล lactose (ตารางท 1)

รปท 4 แสดงโคโลนของเชอ C. neoformans บนอาหาร caffeic acid agar

รปท 5 แสดงคณสมบตการสราง urease บนอาหาร urea base agar ของเชอ C. neoformans

ตารางท 1 แสดงคณสมบตของเชอ C. neoformans

คณสมบต C. neoformans

เพาะเลยงเชอ

- บน Sabouraud’s Dextrose Agar (SDA)

- บน Littman oxgall agar (LOA)

- Caffeic acid agar

- Urea agar

โคโลนทบแสง ขอบเรยบ สขาวครม และเปนเมอก

โคโลนทบแสง ขอบเรยบ สนาเงนเทาจนถงมวงออน

โคโลนสนาตาล

(+) สรางเอนไซม urease (อาหารเปลยนจากสเหลองนาตาล

เปนสชมพ)

การ Fermentation

- Lactose, glucose, maltose, sucrose, galactose และ

raffi nose

(+)

การ Assimilation

- Glucose, maltose, sucrose, galactose และ raffi nose - Lactose

(+)

(-)

4. ผลการวจย

การวเคราะหขอมลและการนาเสนอขอมลผลการศกษาแบงออกไดเปน 2 สวนดงน

4.1 การสารวจแหลงของเชอและจานวนตวอยางมลนกทเกบได

จากอาคารททาการสารวจแหลงของเชอรา ทงหมด 30

อาคาร พบวา มนกอาศยอยและถายมลทงไวจานวน 25 อาคาร สวนอก 5 อาคาร ไมพบมลนกจงไมสามารถเกบตวอยางมา

ศกษาได สาหรบชนดของนกทพบมทงนกพราบ นกเอยง นก

กระจอกบาน และคางคาว (รปท 6)

(+) = ผลบวก

(-) = ผลลบ


รปท 6 แสดงชนดของนกทพบจากการสารวจแหลงของ เชอราตามอาคารตางๆ

ตวอยางมลนกทเกบจากทง 25 อาคาร มจานวนทงสน 53 ตวอยาง ซงตาแหนงทเกบตวอยางมลนก ไดแก บรเวณระเบยง รมหนาตาง บนได ดาดฟา และภายในตวอาคาร (รปท 7) สวนใหญไดจากมลนกพราบ 37 ตวอยาง (รอยละ 69.81) (ตารางท 2)

รปท 7 แสดงตวอยางตาแหนงบรเวณทเกบมลนก

ตารางท 2 แสดงจานวนและรอยละของตวอยางมลนกทเกบ

ไดจากนกแตละชนด

4.2 การพสจนเชอรา C. neoformans จากตวอยางมลนก การตรวจพสจนหาเชอรา C. neoformans ในหองปฏบตการ พบวา ตรวจพบเชอรา C. neoformans ได 21 ตวอยาง (รอยละ 39.63) ซงพบเชอกระจายอยทกกลมอาคาร ไดแก กลมอาคารพกอาศยบคลากร กลมอาคารหอพกนกศกษา กลมอาคารเรยน และกลมอาคารสานกงาน/หนวยงาน ทงสน 16 อาคาร (ตารางท 3) โดยแยกเชอราไดจากมลนกพราบมากทสด 20 จาก 37 ตวอยาง (รอยละ 54.05) มลนกกระจอกบาน 1 จาก 6 ตวอยาง (รอยละ 16.66) (ตารางท 4)

ชนดของนก จานวนตวอยาง

มลนก

รอยละ

นกพราบ 37 69.81

นกเอยง 9 16.98

นกกระจอกบาน 6 11.32

คางคาว 1 1.89

รวม 53 100.00

5. สรปและอภปรายผลการวจย จากการสารวจและเกบตวอยางมลนกตามอาคารตางๆภายในบรเวณมหาวทยาลยอบลราชธาน 25 อาคาร โดยเกบตวอยางมลนกได 53 ตวอยาง เปนตวอยางจากมลนกพราบ นกเอยง นกกระจอกบาน และคางคาว พบวาสามารถแยกเชอรา C. neoformans ไดจากมลนกพราบมากทสด 20 จาก 37 ตวอยาง (รอยละ 54.05) ซงสอดคลองกบการศกษาของ Keerativasee et al. [4] ซงไดทาการสารวจแยกเชอ C. neo-formans จากมลนกทเกบในเขต 7 อาเภอของจงหวดเชยงใหม

จานวน 263 ตวอยาง เปนตวอยางจากมลนกเอยง นกพราบ นกเขา และมลไกบาน พบวา แยกเชอ C. neoformans ในมล

นกพราบได 16 จาก 61 ตวอยาง(รอยละ 26.2) มลนกเขาได 2 จาก 10 ตวอยาง (รอยละ 20.0) มลไกบานได 1 จาก 189

ตวอยาง (รอยละ 0.5) และสอดคลองกบการศกษาของ Tharavichitkul et al. [5] ทไดสารวจแหลงของเชอ C. neo-

f o rmans ใน จ งห วด เ ชยง ใหม ในป 2515 โดย พบวา สามารถแยกเชอ C. neoformans ไดจากมลนกพราบ

รอยละ 57.14 (จาก 91 ตวอยาง) มลนกเขา รอยละ 69.4 (จาก

219 ตวอยาง) สอดคลองกบการศกษาของ Khayhan [3]


ตารางท 3 แสดงอาคารทตรวจพบเชอรา C. neoformans

ลาดบ ชออาคาร ชนดของนก จานวน

ตวอยาง

ทพบเชอรา

ตาแหนงทเกบตวอยาง

1 แฟลต3 พราบ 2 ระเบยง ชน 4 และบนไดขนดาดฟา

2 แฟลต 5 พราบ 2 ระเบยงกลางหวมมชน 4 และบนได

ดาดฟา

3 หอพกราชาวด 2 กระจอกบาน 1 ชน1 ขางซมโคก

4 คณะเกษตรศาสตร พราบ 2 ระเบยงตกเทคโนฯการเกษตร

(ตะวนตก) และ (ตะวนออก) ชน 3

5 คณะวศวกรรมศาสตร พราบ 1 EN6 ลานแสงจนทรชน 3

6 คณะวทยาศาสตร พราบ 1 ระเบยงหองปฏบตการเคมอาคารเคม

ชน 4

7 คณะเภสชศาสตร พราบ 1 ระเบยงดานหลงโรงงานยา

8 คณะศลปศาสตร พราบ 1 ระเบยงหองประชมดอกจาน ชน 4

9 คณะบรหารศาสตร พราบ 1 ขางตก บรเวณปมนา

10 คณะนตศาสตร/อาคารเรยนรวม 2 พราบ 1 ขางหองเรยน ชน 3

11 คณะรฐศาสตร/อาคารเรยนรวม 3 พราบ 1 ขางอาคาร ชน 1

12 อาคารเรยนรวม 4 พราบ 1 ระเบยงหอง 4304

13 สานกงานอธการบด (หลงเกา) พราบ 2 ระเบยง ชน 3 และระเบยง ชน 4

14 สานกวทยบรการ พราบ 2 ดานขางเรอนเพาะชาและระเบยงชน 1

15 อาคารศนยขอมลทองถน พราบ 1 ระเบยงดานหนาอาคาร

16 ศนยอาหาร เอยง 1 บนไดทางขนศนยฯ

รวม 21(53)

(39.63 %)

ตารางท 4 แสดงจานวนและรอยละของตวอยางทไดผลบวก จากมลนกแตละชนด

ชนดของนก จานวนตวอยางมลนก

ทเกบได

จานวนตวอยางทได

ผลบวก

รอยละ

พราบ 37 20 54.05

เอยง 9 0 0.00

กระจอกบาน 6 1 16.66

คางคาว 1 0 0.00


ทสารวจแหลงของเชอ C. neoformans ในป 1999-2000 ใน

เขตอาเภอเมอง และอาเภอใกลเคยง ของจงหวดเชยงใหม พบ

เชอนในมลนกพราบ รอยละ 16.4 มลนกเขา รอยละ 45 และ

จากตนยคาลปตส รอยละ 1 และสอดคลองกบการศกษาของ

Khosravi [6] ทแยกเชอ C. neoformans var. neoformans ไดจากมลนกพราบในพนทตางๆ ของประเทศไอรแลนดเหนอ

ทงหมด 175 (17.8%) ตวอยาง จาก 983 ตวอยาง จะเหนวา

จากการศกษาแหลงของเชอราชนดนในมลสตวปกทผานมา

สวนใหญพบในมลนกพราบ และนกเขาทยงเปนแหลง

ธรรมชาตของเชอรา C. neoformans นอกจากนผลการศกษา

ครงนยงสามารถแยกเชอราไดจากมลนกกระจอกบาน 1 จาก 6 ตวอยาง(รอยละ 16.66) ซงสอดคลองกบการรายงานแหลงธรรมชาตของเชอรา C. neoformans ทพบในมลสตวปกอนๆ อกนอกเหนอจากมลนกพราบ และมลนกเขา ไดแก

นกกระจอก นกแกว นกขมน นกคานาร นกคกค นกครบน คางคาว นกเอยง ไก และนกชนดตางๆทกนเมลดพชเปนอาหาร เปนตน [7,8]

เมอพจารณาจากสถานทหรอตาแหนงของตวอยางมลนกทแยกเชอราชนดนได ตวอยางเชน แฟลต 5 พบเชอบรเวณระเบยงกลาง หวมมชน 4 และบนไดทางขนดาดฟา หอพกนกศกษาราชาวด 2 พบเชอบรเวณชน 1 ขางซ มโคก คณะเกษตรศาสตร พบเชอบรเวณระเบยงตกเทคโนโลยการเกษตร ตะวนตก และตะวนออก ชน 3 คณะวทยาศาสตร พบเชอบรเวณระเบยงหองปฏบตการเคม อาคารเคม ชน 4 คณะวศวกรรมศาสตร พบเชอบรเวณลานแสงจนทรชน 3 ตก EN6 คณะเภสชศาสตร พบเชอบรเวณมมตกดานหลงโรงงานยา อาคารเรยนรวม 4 พบเชอบรเวณระเบยงหอง 4304 ศนยอาหาร พบเชอบรเวณดานในศนยอาหาร (ตารางท 3) จะเหนไดวาสวนใหญบรเวณทพบเชอจะอยในบรเวณใตชายคา หรอแสงแดดสองถงนอยและมความชนคอนขางมาก ซงตรง

กบคากลาวของ มาล [9] ทวา เนองจากมลนกจะมสารครอา-

ตนน (creatinine) เปนสวนประกอบ เชอราจงใชสารเหลานเปนแหลงธาตไนโตรเจนในการเจรญเตบโตและขยายพนธ ในมลนกหลายชนดเปนแหลงเพาะเชอราไดดในสภาวะชนและแสงแดดสองไมถง จากการสารวจจะพบวา เชอราชนดน

สามารถเตบโตไดดในแหลงทมอณหภมระหวาง 25-30 องศา

เซลเซยส และหากอณหภมสงกวานนหรอความชนนอยกวากจะตรวจพบเชอราไดนอยลง สถานททตรวจพบเชอราชนด

นมาก มกจะเปนสถานททมแสงแดดสองไมถง มความชน เชน

บรเวณขอบหนาตาง ระเบยงทอยใตชายคา ไมกวาดพนกเปนแหลงสะสมเชอราไดดเชนกน

อยางไรกตามเชอราชนดนนอกจากเปนเชอกอโรคฉวย

โอกาสททาใหเกดโรคเยอหมสมองอกเสบ ซงพบบอยในผปวย

ทมระบบภมคมกนบกพรองหรอผปวยเอดสแลวนน อาจกอให

เกดโรคไดในผปวยดวยโรคมะเรง ผปวยทไดรบสเตยรอยด

ผปวยดวยโรคเรอรงอนๆ นอกจากนยงมรายงานการตดเชอพบไดในเดกเลก และผสงอาย รอยละ 9.09 [10] โดยการตด

เชอเกดจากการทผปวยหายใจเอาสปอรหรอเซลลแหงของเชอ

ซงมนาหนกเบาและฟงกระจายในอากาศไดงายจากแหลง

ธรรมชาตเขาไปในปอด เชอสามารถแพรกระจายไปทว

รางกาย แลวเขาไปทสมองเกดเยอหมสมองอกเสบ คนทได

รบเชอนเขาไปจะมอาการปวดศรษะเปนพกๆ และอาการปวดจะเพมขน มอาการหนามด วงเวยน ปวดขมบ เบาตา บางครงอาจอาเจยน คนทเปนโรคนทปอด จะมอาการไอและมเสมหะปนเลอด มไขตา นาหนกลดอาจมอาการของหลอดลมอกเสบ

รวมดวย จากการตดตามการศกษาวจยพบวา มลนกตางๆ จะพบมากขนในแหลงชมชนเนองจากแหลงอาหารในธรรมชาต

ลดนอยลง สงผลใหนกเขามาอาศยอยใกลมนษยมากยงขน ขณะเดยวกนมนษยกมความเสยงตอการไดรบเชองายขนเนองจากสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไป อกทงอบตการณของโรคภมคมกนบกพรองกมเพมมากขนในปจจบนดวยเชนกน จากการศกษาวจยครงนพบวา มบรเวณทตรวจพบเชอและมกลมเสยงตอการตดเชออาศยอย อาทเชน แฟลต 5 ซงเปนแฟลตบคคลกร มเดกเลก และผสงอาย อาศยอยมาก จงมโอกาสทจะตดเชอนไดงาย แตอยางไรกตามตองขนอยกบระบบภมคมกนของแตละบคคลดวยเชนกน ผลการศกษาสรปไดวา ภายในมหาวทยาลยอบลราชธาน มแหลงทตรวจพบเชอรา C. neoformans โดยเฉพาะพบมากในมลนกพราบ ทมาอาศยทารงเปนจานวนมากตามอาคารสถานทตางๆ ภายในมหาวทยาลยอบลราชธาน นนอาจเปน

สญญาณเตอนภยทอาจนาไปสการเกดโรคททกคนอาจคาด

ไมถง นนคอ โรคเยอหมสมองอกเสบทเกดจากเชอราชนดนกอาจเปนได สาหรบวธการปองกนและระวงการไดรบเชอจาก

มลนกเหลาน อาจทาไดโดยตดตงตาขายตามระเบยงหองตางๆ เพอปองกนไมใหนกมาอาศยทารงอยในบรเวณทมคน

อยเปนประจา หรอถาหลกเลยงไมไดในการทจะปองกนนกมา

อาศยทารง กควรหมนทาความสะอาดบรเวณพนททมนกมาถายมลทงไวบอยๆ เชอนจะมนาหนกเบาและถกลมพดพามา

ตกในสวนตางๆ ของบานหรอบรเวณทเราอยอาศยไดงาย

ดงนนจงตองหมนทาความสะอาดสถานทอยอาศย ตามพนคอนกรต ขอบประต หนาตาง มงลวด หมนตากไมกวาดทใช

กวาดพนและผาเชดเทา ซอมและอดหลงคาบานหรออาคาร


ไมใหเกดชองทนกจะเขาไปทารงได

ดงนนหากทกคนไดรบทราบขอมลและตระหนกถงความ

สาคญและอนตรายของการเกดโรคจากเชอราชนดน กจะ

สามารถปองกนและระมดระวงการไดรบเชอราจากมลนกเหลา

นได เพอสขภาพของตนเองและคนใกลชด

6. ขอเสนอแนะ

จากผลการตรวจพบเชอรา C. neoformans ภายใน

มหาวทยาลยอบลราชธานนน เพอเปนแนวทางการปองกน

การตดเชอ คณะหรอหนวยงานตางๆ ภายในมหาวทยาลย

ควรเลงเหนความจาเปนและความสาคญตอการปองกนการตดเชอน โดยควรมการจดทาโครงการเพอทาความสะอาดบรเวณรอบตวอาคารสถานทตางๆโดยเฉพาะบรเวณทพบวามมลนกจานวนมากดวยการลางนาหรอใชนายาฆาเชอ อยาง

นอยสปดาหละ 1 ครง เพอปองกนการเกดโรคเยอหมสมองอดเสบและเชอโรคชนดอนดวยเชนกน

7. บรรณานกรม [1] สานกงานควบคมปองกนโรค เขต 7 จงหวดอบลราชธาน. 2548. จานวนผปวยโรคตดเชอฉวยโอกาสในผปวย เอดส [เอกสารอเลคทรอนกส]. อบลราชธาน : สานกงาน ควบคมปองกนโรค เขต 7.[2] พไลพนธ พทธวฒนะ และคณะ. 2541. เอชไอวและจลชพ ฉวยโอกาส. กรงเทพฯ: อกษรสมย. [3] Khayhan S. 2001. Serotyping and DNA analysis by PCR-fingerprinting of clinical and environmental isolates of Cryptococcus neoformans in Chiang Mai. M.S.Thesis in microbiology, Department of Microbiology, Faculty of Medicine, Chiang Mai University,

[4] Keerativasee S. et al. 2008. “Isolation of Cryptococcus

neoformans from avian droppings in Chiang Mai

from December 2005 to May 2006”. Chiang Mai

Medical Journal. 47(4): 149-54.

[5] Tharavichitkul P. et al. 1973. “Occurrence of Cryptococcus neoformans in dove excreta”. Chiang

Mai Med Bull. 12: 91-97.

[6] Khosravi AR. 1997. “Isolation of Cryptococcus

neoformans from pigeon (Coumba livia) droppings

in northern Iran”. Mycopathologia. 139: 93-95.

[7] Stuart ML. 1991. The Ecology of Cryptococcus neoformans and the Epidemiology of Cryptococcosis. Rev Infect Dis. 13: 1163-1169.[8] ปญจะ อารย. 2548. ผลงานประกอบการพจารณา

ประเมนบคคลเพอแตงตงใหดารงตาแหนงสาหรบ ผปฏบตงานทมประสบการณตาแหนงประเภท ทวไป ตาแหนงพยาบาลวชาชพ 6 ว

(ดานการพยาบาล). [9] มาล นสสยสรกานต. 2553. “อนตรายจากมลนก” URL; http://www.nokkhao.com/birddrop.htm. 2 พฤษภาคม.[10] สพรรณ สขอรณ. “ระวงอนตรายจากมลนกพราบ”. จฬาสมพนธ. 50 (21) : 11 มถนายน 2550.

การตรวจหาเชื้อรา cryptococcus neoformans จากมูลนก...

Documents