Ацо Караманов

Александар – Ацо Караманов – избор од творештвото Ацо Караманов е роден на 31 јануари 1927 година во Радовиш како најстаро дете во семејството на Софија и Васил Караманови. Кога имал само три месеци, семејството го напушта родното место поради службата на таткото и оди прво во Белград, а потоа и во други места низ Србија, за во с. Велико Орашје да се задржи повеќе години. Таму, Ацо го завршил основното образование и благодарение на способниот учител кај малиот Караманов рано се јавила љубовта кон литературата. Своите први стихови тој ги сочинува уште во второ одделение, но за жал тие први поетски обиди не се сочувани (самиот подоцна ги уништил). Согледувајќи ги предиспозициите на Ацо Караманов, неговиот учител лично го одвел да го полага приемниот испит во гимназијата во Смедерево кој го положил со одличен успех. Во прво време, тој живеел сам со мајка му во Смедерево, а потоа кога таткото добил служба во Скопје се преселиле тука. При крајот на учебната 1937/38 година се запишал во Првата машка скопска гимназија. Покрај редовното образование, Ацо самостојно систематично работел врз своето книжевно образование. Совладувал огромен фонд од светската литература, а забелешките и сопствените критики за прочитаното си ги запишувал во тетратка, т.н. „Лектира“. Татко му, иако семејството имало крајно скромни приходи, купил на отплата голем број книги од југословенската и светската класика. Така, Караманов уште на 12-13-годишна возраст силно се приврзал за „Одбраните дела“ на Достоевски, а ги читал и филозофите: Кант, Ниче, Хегел, Шопенхауер, итн. Дотогаш неговото образование се одвивало на српски јазик. Но, со почетокот на Втората светска војна и бугарската окупација, тој образованието го продолжил на бугарски јазик. Многу брзо го совладал јазикот и читајќи ги сега бугарските поети, но и на бугарски преведените светски поети. Уште 1941 се вклучил во СКОЈ и активно учествувал во растурање летоци и други акции. Кон крајот на мај 1944 година семејството преминува да живее во родниот Радовиш. Таму Ацо продолжува со трескавото пишување и читање, секојдневно го води својот дневник, но истовремено се одвива неговата активност и во политиката. Во однос на неговиот став, сведочи Вера Христова која ги пренесува неговите зборови: „Не сакам да ме врзувате за таму некави си состаноци. Јас сум си по природа напреден човек и комунист. И тоа го покажувам на дело, повеќе отколку вие.“ Таа му се лутела што тој учел германски, но тој реагирал: „Добро, јас учам и руски, не само германски, но тоа го правам бидејќи постојат не само

Ацо Караманов

Documents