Паразитуудыг хөгжлийн явцаар нь биогельминт, геогельминт гэж ангилдаг.

Геогельминт нь завсрын эзний оролцоогүйгээр хөгждөг. Хүмүүс геогельминтийн халдварыг паразитын өндөгтэй бохир жимс ногоогоор дамжуулан авдаг.

Биогельминтийн амьдралын мөчлөг нь завсрын эзэнтэй холбоотой байдаг. Жинхэнэ эзэн болон завсрын эзний хооронд тэжээлийн холбоо байдаг.

Хавтгай хорхойн х рээ нь паразит хорхойнууд болох шимэгч үхорхой, туузан хорхойг багтаасан 12200 орчим з йлтэй байна. ү

Хавтгай хорхойн б тэц, шинж: хавтгайн хорхойн бие нь ямагт үнуруу, хэвлий талаасаа хавтайсан, навчин, туузан хэлбэртэй байдаг. Биеийн хана нь арьс-булчингийн уут хэлбэртэй, арьсны хучуур эдийн давхарга нь т ний доор орших цагираг, тууш, үүташуу 3 давхар г лг р булчингийн еэс тогтдог. Биеийн хоёр тал ө ө үнь тэгш хэмтэй. Арьс-булчингийн уут нь в рм ц холбогч эд ө ө өболох паренхимээр д ргэгдсэн. Биеийн х ндийг й. Хоол үү ө үболовсруулах, ялгаруулах, мэдрэлийн болон бэлгийн систем сайн х гжс н, харин амьсгалах, цусны систем х гж г й. ө ө ө өө үЯлгаруулах с вг й ба ганц с в нь амны болон ялгаруулах с вний ү ү ү ү

ргийг г йцэтгэнэ. Задралын эцсийн б тээгдэх н нь биеийн үү ү ү үүб х гадаргуугаар диффузийн аргаар гадагшилдаг. ү

Ихэнх хавтгай хорхойнууд нь гермафродит буюу хос бэлэгтэй. Дан бэлгийн тогтолцоотой хавтгай хорхойнууд байдаг ч, тэд

р р тогтоох чадварг й юм. өө өө ү ү

Аймаг: Амьтны Хүрээ: Хавтгай хорхой Анги: Шимэгч хорхой

2талаасаа хавтгай (навч шиг) Үечлэгдээгүй Бие нь гликокаликс хэмээх бүрхүүлээр

хучигдсан байх ба энэ нь томоохон амьтдын гэдсэнд байдаг хоол боловсруулахад оролцдог энзимүүдээс хамгаалдаг. Энэ нь мөн хийн солилцоо явуулдаг гадаргуу юм; тэдэнд амьсгалын эрхтэн байдаггүй.

Бэхлэгдэх эрхтнүүд: амны болон хэвлийн соруулууд

Эрхтнүүд болон системүүд: хоол боловсруулах, ялгаруулах болон мэдрэлийн эрхтэн тогтолцоонууд.

Бэлгийн систем: Шистомын зүйлээс бусад нь гермафродит

Амьдралын мөчлөг нь 2 эзэн биеийг дамжиж явагдана (эзнээ сольж сэлгэнэ) мөн бэлгийн ба бэлгийн бус үеүдтэй.

Аймаг: Амьтны Хүрээ: Хавтгай хорхойн Анги: Шимэгч хорхойн Зүйл: Муурын буюу Сибирийн шимэгч

хорхой (opisthorchis felineus)

Описторхоз вчинг сгэнэө үү Тархалт: Сибирь Биеийн б тэцү : хавтгай,

биеийн урт 4-13 мм. Биеийн дунд хэсэгт м чир хэлбэртэй өэм бэлгийн булчирхай байна.

ний хойно тойрог Үүхэлбэртэй ндг вч байна. Эм ө өбэлгийн булчирхайн ар талд сарнай хэлбэрийн эр бэлгийн булчирхай байх ба энэ нь уг хорхойн таних гол тэмдэг нь юм.

Жинхэнэ эзэн-махан идэшт сүүн тэжээлтнүүд болон хүн

Завсрын эзэн-цэнгэг усны зөөлөн биетэн-битин эсвэл мөргийн овгийн загас

Дамжуулалт: Бохирдсон түүхий, хөлдүү, хатаасан, даршилсан эсвэл давсалсан метацеркар агуулсан загас идсэн тохиолдолд.

Халдварлах шат:Загасны булчин дахь метацеркарийн цист

Байршил: Цөсний цорго, цөсний хүүдий, элэг.

Эмгэг үйлчилгээ: шимэгч өвчтөний биед хортой үйлчилгээ үзүүлдэг, элэг цөсний хэвийн үйл ажиллагаа алдагдаж, баруун сүврэгдэсний дор, аюулхайн орчим өвдөж, огиулах толгой эргэх, халуурах, арьс салст бүрхүүл шарлана.

Оношилгоо: өндөг халдварлснаас хойш нэг сарын дараа ялгардаг. Өндөгийг илрүүлэх зорилгоор өвчтөний өтгөн, 12 хуруу гэдэсний шингэнээс сорьц авч микроскопоор шинжилдэг. Өндөг зууван бөөрөнхий хэлбэртэй, 25х40 мкм хэмжээтэй, нэг туйл өргөн, тэр хэсэгт бүрхүүл төвийж бага зэрэг зузаарсан, туйлын нарийн хэсэгт таглаатай.

Урьдчилан сэргийлэх: Ил задгай бие засаж, гол нуурын усыг бохирдуулахаас хамгаалах, загасыг бүрэн гүйцэд давсалж, сайтар чанаж болгож идэх нь урьдчилан сэргийлэх гол арга юм. Махыг сайн давслахад метацеркар авгалдай 10-18 хоногт үхдэг.

Тархалт: Алс Дорно, Америк, Африк ба Энэтхэг.

Биеийн бүтэц: Бие нь өндөг шиг хэлбэртэй, урт нь 7,5-16 мм.

Халдах арга зам: Хөгжлийн дунд үедээ явж буй метацеркар цист агуулсан хавч, крабаар хооллох.

Жинхэнэ эзэн: Хүн, муур, нохой г.м сүүн тэжээлтэн.

Завсрын эзэн:Эмгэн хумс(спороцист, реди, церкар), цэнгэг усны хавч, краб (метацеркар)

Халдвар үүсгэх шат: метацеркар

Эмгэг зүй : цустай ханиалгах, амьсгал давхцах,цээжний гялтан хальсны үрэвсэл, мөн хатгаа.

Оношлогоо: өтгөн ба цэрнээс илрүүлнэ. Урьдчилан сэргийлэх: хоол хүнсэндээ

хавч, крабыг сайн болгож хэрэглэх.

Тархалт: Алс Дорно Байршил: Цөсний цорго,

цөсний хүүдий, нойр булчирхай.

Биеийн бүтэц: Том хэмжээтэй(3-5 cm) мөн бие нь конус хэлбэртэй; хавтгай дугуй соруул (ам болон хэвлийн хөндий) нь тэдэнд хөдлөх боломж олгодог.Олон мөчирлөсөн мэт умай нь дугуй соруул дор байрлана.Эр бэлгийн булчирхай нь бас мөчирлөсөн байдаг ба биеийн дунд хэсэгт байрлана.

Жинхэнэ эзэн-Өвсөн тэжээлт амьтад болон хүн

Завсрын эзэн-Цэнгэг усны зөөлөн биетэн эмгэн хумс

Дамжуулалт: Ус залгисан тохиолдолд эсвэл адолексар агуулж буй зарим хуурай газрын ургамал ногоо идсэн тохиолдолд.

Халдвар үүсгэх шат: адолексар

Эмгэг үйлчилгээ: Оношилгоо: фасциолезийг

оношлох үндсэн арга бол өвчтөний өтгөнд өндөг илрүүлж микроскопоор шинжилдэг.Өндөг 80-140 мкм хэмжээтэй бөөрөнхий зууван хэлбэртэй, хүрэн шаравтар өнгөтэй нэг туульдаа таглаатай.

Урьдчилан сэргийлэлт: зэрлэг далайн ургамал идэхгүй байх.