ละหมาดตะรอวีหฺ เขียนโดย อารีฟีน...

เอกสารเผยแพร

การละหมาดตะรอวห

คนควาและเรยบเรยงโดย อ. อารฟน แสงวมาน (ผอ. สถาบนอลกดวะฮ)

กรกฎาคม 2555

ละหมาดตะรอวห 1

บทนา

��

�� !�� "#$ �%��&�' �(��)�*+,� ��"-��

�"# $ �.��/ �.�)��0 ��1�'...��

ทกปมกจะมคาถามเกยวกบการละหมาดตะรอวห วา ม 8 รอกอะฮ หรอม 20 รอกอะฮ วาอยางไหนดกวา ผมขอตอบวาประเดนนไมมหลกฐานททานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไดกาหนดรอกอะฮของละหมาดตะรอวหแบบชดเจนเอาไว แตมตวบทหะดษไดระบถงความดงามของการละหมาดตะรอวหในแงของการละหมาดทมความศรทธาเชอในสญญาของอลลอฮพรอมกบมความหวงและมความบรสทธใจตอพระองคนน พระองคกจะอภยโทษบาปทผานพนมาแลวแกเขา

ทานอลบคอรยและมสลม รายงานจากทานอบฮรอยเราะฮ รอฎยลลอฮอนฮ ความวา ทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม กลาววา

�2 !��3 �4�52� �6*�7�8 �6��9�� :�; �.�� 2 ! ��<= ��2 �.�)�*�>

“ผใดทดารง(ละหมาด)ในเดอนรอมะฎอนโดยมความศรทธา(ตอสญญาของอลลอฮ) และมความบรสทธใจ(หรอแสวงหาความเมตตาจากพระองค) เขากจะถกอภยโทษใหจากบาปทลวงผานมาแลว”

ดงนน ประเดนความดงามของการละหมาดตะรอวหมนอยทหวใจของความศรทธาตอสญญาของอลลอฮตะอาลาและมความบรสทธใจตอพระองค และ

2 เอกสารเผยแพรอลกดวะฮ

ไมวาจะละหมาดกรอกอะฮ ทกคนกมเปาหมายเดยวกนกคอเพอแสวงหาความพงพอพระทยของอลลอฮตาอาลา เพราะฉะนนเราจงไมนยมความเลยเถดและคลงไคลในทศนะของตนจนเปนเหตตองตดสนทศนะอน

อลลอฮตะอาลาเทานน เราวอนขอตอพระองคทรงประทานความบรสทธใจแกเราในการรบใชศาสนาของพระองค

อารฟน แสงวมาน

สถาบนอลกดวะฮ


ละหมาดตะรอวหและคานยาม คาวาอตตะรอวห ( �� @�A� �� 9� ) หมายถง การหยดพก และตามหลกภาษา

อาหรบ เปนพหพจนจากคาวา อตตรวหะฮ ( �B��A� �� 9��) ทานอบน มนซรใหความหมายวา การเรยก “อตตรวหะฮ” ( �B��A� �� 9��) ในเดอนรอมะฎอนนน เพราะผททาละหมาดจะทาการหยดพกในทกสรอกอะฮ ... และคาวา อตตะรอวห ( ��@�A� �� 9� ) เปนพหพจนจากคาวา อตตรวหะฮ (�B��A� �� 9��) ซงหมายถง พกหนงครง...”1

หากพจารณาความหมายในเชงภาษา กปรากฏชดแลววาการละหมาดตะรอวหนนมมากกวา 8 รอกอะฮ เพราะการหยดพกหนงครง ( �B��A� �� 9��) หลงจากละหมาด 4 รอกอะฮ หากหยดพก 2 ครง ( ��A� �� 9�� 4�9 ) หลงจากละหมาดมาแลว 8 รอกอะฮ ดงนน การละหมาด 8 รอกอะฮ จงไมเรยกวาละหมาด ( �� A� �� 9��@ ) ในเชงของคานยามละหมาดตะรอวห เนองจากคาวาตะรอวห ( �� @�A� �� 9� ) นน ตองหยดพกหลาย ๆ ครง หรอมากกวาสองครงขนไป

ทานอหมามอนนะวาวยกลาววา “การละหมาดตะรอวห คอการละหมาดยามคาคนของเดอนรอมะฎอน”2

1 อบน มนซร, ลซานลอะหรบ, เลม 1 หนา 615. 2 อนนะวาวย, ชรหศอฮหมสลม, เลม 6 หนา 39.


ผทาการละหมาดตะรอวหคนแรก ทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม คอบคคลแรกททาการ

ละหมาดตะรอวห อลบคอรยและมสลมรายงาน จากทานอบฮรอยเราะฮ รอฎยลลอฮอนฮ ความวา ทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม กลาววา

�2 !��3 �4�52� �6*�7�8 �6��9�� :�; �.�� 2 ! ��<= ��2 �.�)�*�>

“ผใดทยนขนมา(ละหมาด)ในเดอนรอมะฎอนโดยมความศรทธา(ตอสญญาของอลลอฮ) และแสวงหาการตอบแทน(จากความเมตตาของพระองค) เขากจะถกอภยโทษใหจากบาปทลวงผานมาแลว”3

�2 !�0 �4�52� �6*�7�8 �6��9�� :�; �.�� 2 ��<=! ��2 �.�)�*�> �2 !��3 �B�"�� <�� 6*�7�8 �6��9�� :�; �.�� 2 ! ��<= ��2 �.�)�*�>

“ผใดถอศลอดในเดอนรอมะฎอนโดย มความศรทธา(ตอสญญาของอลลอฮ)และแสวงหาการตอบแทน(จากความเมตตาของ พระองค) เขากจะถกอภยโทษใหจากบาปทลวงผานมาแลวและผใดยนขนมา(ละหมาด)ในคนลยละตลกอดรโดยมความศรทธาและแสวงหาการตอบแทน เขากจะถกอภยโทษใหจากบาปทลวงผานมาแลว”4

ทานอมามอลบคอรย ไดรายงาน จากทานหญงอาอชะฮ รอฎยลลอฮอนฮา ความวา 3 รายงานโดยบคอรย, หะดษเลขท 36, และมสลม, หะดษเลขท 1266. 4 รายงานโดยบคอรย, หะดษเลขท 37, และมสลม, หะดษเลขท 1268.


C4�' �DE�-� �.C"�� $C"0 �.C"�� .��"# �C"- $C"0 F��> GB�"�� H�I ��J�� $C"��I �.�=��"�� KLM�* ��N $C"0 ��2 �B�"��<�� O�P�I K�M� Q�� N �E��9�1� ��2 �B�"��C"�� B�O��CO�� ' �B�� "�I �R��SA ��T��8 �DE�-� �.C"�� $C"0 �.C"�� "#�.��

K�C"- � ��"�I @)�0�' �D��3 ��3 �U�A�'� V�WC�� K��9��Q0 �� H�Q��Q��A ��2 �R ��S�� P��8 �C��8 H�*�' �U��XY �4�' Z��:�= ��P��"# [��> H�I �4�52�

“แทจรงทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไดละหมาดในคาคนหนงทมสยด บรรดาผคนจงไดการละหมาดตามการละหมาดของทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม หลงจากนน ทานรอซลลลอฮไดทาการละหมาดในคนตอไป ผคนจงมากขน หลงจากนนพวกเขาไดทาการละหมาดรวมกนในคนทสามหรอคนทส โดยททานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลมไมไดออกมายงพวกเขา ดงนน เมอถงเวลาซบฮ ทานนบไดกลาววา ฉนไดเหนสงทพวกทานไดกระทาแลว โดยไมมสงใดทมาหามฉนใหออกไปยงพวกทาน นอกจากเสยวา ฉนเกรงวามนจะถกฟรฎเหนอพวกทานตางหาก และเหตการณดงกลาวนนอยในชวงของเดอนรอมะฎอน”5

ทานอลบคอรย ไดรายงานเชนกนวา

�# ��)# �� G��)# K�V��<�� . *�' �D��3 �U�1�Y \2 ��# �� C]S�� $^� �� .Q# _B�"�� H�I K�4�52� $��8 K��J�� >��I �M� Q�� La�b� �' ��:9�2�4E�3 Hc"��A �d�1 �� K�.��:Q�� Hc"��A �d�1 �� Hc"��I �.�=��

5 รายงานโดยอลบคอรย, หะดษเลขท 1129, และมสลม, หะดษเลขท 761.


�e�f �� D��<�I ��# H�*�8 g��' �E�� U��1 �(�h�if $�"# jk��3 G�� 4��P�� d�O�2�' . ��N !l# ��T��J�I $�"# �$��' �� Kjm��n ��N �U�1�Y �.�2 _B�"��

Kg��Y�' �M� Q�� 4Eo"��A �� K��T�p��3 �D��3 ��# ��* �B#��)�� K�q�Wf H�9C�� 4E�2�QA �T�Q# �d5�I�' �2 H�9C�� 4E�2E�<A . ��A��A ��Y/ K�d��C"�� 4��n �M� Q�� 4E�2E�<A �.�� '

“จาก อบดรเราะหมาน บตร อบดลกอร เขากลาววา ฉนไดออกไปยงมสยดพรอมกบทานอมร อบน คอฏฏอบ ในเดอนรอมะฎอน ทนใดนนเราพบวาประชาชนไดแยกกนเปนกลมๆ คนหนงละหมาดคนเดยวตามลาพง คนหนงมสองสามคนละหมาดตาม ทานอมรไดกลาวขนวา ถาหากพวกเขารวมกนละหมาดตามคนทอานถกตองเพยงคนเดยวกจะเปนการดยง ตอมาทานอมรกไดรวบรวมผคนใหละหมาดตามอบยย บน กะอบ จากนนฉนไดออกไปพรอมกบทานอมรในอกคนหนง โดยประชาชนกาลงละหมาดตามนกอานของพวกเขา ทานอมรกลาววา “นเปนบดอะฮ (สงทเกดขนมาใหม) ทด” และชวงเวลาทพวกเขานอนกนนน ดกวาชวงเวลาทพวกเขาละหมาด ทานอมรหมายถงชวงเวลาทายคน(นนละหมาดดกวา) แตประชาชนจะละหมาดในชวงแรกของคน”6

6 รายงานโดยอลบคอรย, หะดษเลขท 2010.


จานวนรอกอะฮของละหมาดตะรอวห นกปราชญแหงประชาชาตอสลามทงสะลฟและคอลฟ ลงมต (อจญมาอ)

วา การละหมาดตะรอวหนนม 20 รอกอะฮ ซงเปนทศนะทถกยดถอโดยมซฮบทงส คอ มซฮบหะนะฟย มซฮบทเลองลอของมาลกย มซฮบชาฟอย และมซฮบฮมบาลย และปราชญสะลฟทานอนๆ

ทานอมามอตตรมซย ไดกลาวไวในหนงสอ สนน อตตรมซย วา

�O�n�' �� d�f�' ��"�� $�"# �2 V� �� # ��# rH�"# ��f��; ��2 ��0�' �H�) Q�� $C"0 �.C"�� .��"# �C"- A��X�# _B��n� E�f �D�E�3 �V��ECO��

�s��)�� H��I� X�� D��3 tH��I� X�� W�Pf �n��u�'�U �*��")�� BCP�� 4Eo"��A A��X�# _B��n�

“นกปราชญสวนมาก ไดดาเนนอยกบสงทรายงานจากทานอมรและทานอะล และทานอนๆ จากบรรดาศอฮาบะฮของทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม วา (ละหมาดตะรอวห) ม 20 รอกอะฮ และมนคอทศนะของทานซฟยาน อษเษารย, ทานอบน มบารอก, ทานอมามอชชาฟอย, และทานอมามอชชาฟอยกลาววา เชนนแหละ ทฉนไดพบทเมองมกกะฮของเรา พวกเขาไดทาการละหมาด 20 รอกอะฮ”7

ทานอหมามอชชาฟอย ไดกลาววา

7 อตตรมซย, สนนอตตรมซย, เลม 3, หนา 170.


��T�9�A�'� �BQ�A�� 4�E�2�E�<A j\��9�� K��N��N tm��' H��8 v�4� ��X�# �. *�w�� V� �� # ��# H� � x�� K�.�Q# [��W�n �4�E�2�E�<A �BCP�� 4� ��=�E�A Gy��O��

“และฉนไดเหนพวกเขาเหลานน(ชาวมะดนะฮ)ทนครมะดนะฮ พวกเขาไดทาการละหมาด 39 รอกอะฮ8 และทรกยงสาหรบฉนมากทสดคอ 20 รอกอะฮ เพราะไดรายงานจากทานอมร รอฎยลลอฮอนฮ และเชนดงกลาวนพวกเขาไดละหมาด 20 รอกอะฮทมกกะฮและทาละหมาดวตร 3 รอกอะฮ”9

เหลาศอฮาบะฮทาละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮ

มสายรายงานทศอฮหและมนาหนก ไดยนยนวาเหลาศอฮาบะฮไดทาละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮ และยนยนวาทายทสดแลวละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮเปนอจญมาอของเหลาศอฮาบะฮในสมยของอลคละฟาออรรอชดน

สายรายงานทหนง: ทานอบน อะบ ชยบะฮ ไดรายงานวา

�Q�N �� j��* K �# ��)# �[�"�� K �# z(��]# K �D��3 :U�n��u�' M� Q�� f �4Eo"��A �_N��N A��X�# _B��n� ��=�E��

“ไดเลาให เราทราบโดย อบนนมยร จากอบดลมาลก จากทานอะฏออ (บน อะบรอบาห) เขาไดกลาววา ฉนไดรวาประชาชน

8 ทา 20 รอกอะฮ แลวเพมอก 16 รอกอะฮ หลงจากนนทาละหมาดวตรอก 3 รอกอะฮ 9 อลมซะนย, มคตะศอร อลมซะนย, หนา 21.


ทงหลาย(คอเหลาศอฮาบะฮ) ไดทาการละหมาด 23 รอกอะฮ10 พรอมวตร”11

นกรายงานของหะดษน เปนนกรายงานของอลบคอรยและมสลม นอกจากอบดลมาลก บน อะบสไลมาน เขาเปนนกรายงานของทานมสลมเทานน

ทานอะฏออเสยชวตในป ฮ.ศ. 114 หรอ 117 ซงอายของทานประมาณ 100 ป หรอ 90 ป หรอ 88 ป ตามททานอลฮาฟซ อบน หะญร ไดกลาวไวในหนงสอ ตะฮซบ อตตะฮซบของทาน12 ดงนนทานอะฏออจงเกดในชวงแรกๆ ของการเปนคอลฟะฮของทานอมร รอฎยลลอฮอนฮ ในกรณทเราถอวาทานอะฏออมอาย 100 ป ซงทานอะฏออกอยในชวงอายทรเดยงสาและสามารถรบรไดแลว และถาหากเราถอวาทานอะฏออมอาย 88 ป โดยเสยชวต ป ฮ.ศ. 117 หรอ 114 ซงแนนอนวาทานอะฏออจะเกดในป ฮ.ศ. ท 29 หรอ 32 โดยทานอะฏออจะมอาย 7 ปในชวงทายของคอลฟะฮอษมาน รอฎยลลอฮอนฮ หรอในชวงทายของคอลฟะฮอะลย รอฎยลลอฮอนฮ, แตนกปราชญหะดษไดใหนาหนกวา ทานอะฏออเกดในขณะททานอษมานเปนคอลฟะฮได 2 ปแลว ดงนนทานอะฏออกจะทาการรายงานหะดษในชวงป ท 913 ของการเปนคอลฟะฮของทานอษมาน, และทานอะฏออมอาย 16 ปในชวงทสนสดยคสมยอลคละฟาออรรอชดน ในป ฮ.ศ. 40 ดงนนทานอะฏออจงเปนผรายงานการละหมาดตะรอวหในยคสมยของอลคละฟาออรรอชดนอยางแนนอนและเดดขาด และศอฮาบะฮในยคนนกยงม

10 หมายถงละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮ และละหมาดวตรอก 3 รอกอะฮ. 11 อบน อะบ ชยบะฮ, มศอนนฟ อบน อะบชยบะฮ, หะดษเลขท 7688. 12 อบน หะญร, ตะฮซบ อตตะฮซบ, เลม 7, หนา 182. 13 เพราะการรเดยงสาหรอการรบรไดนนอยชวงอายประมาณ 6 ป หรอ 7 ป.


มากมาย ซงไมมผใดใหการตาหนการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮดงกลาวเลย14

สายรายงานทสอง: ทานอหมามอลบยฮะกย รอฮมะฮลลอฮ ไดรายงานวา

�# ��A�lA �� B�:��Y �# �m�p� �� A�lA �D��3 :��E�*��n �4�E�2�E�<A $�"# ��T# ��# �� C]S�� H� � x�� .�Q# �H�I ��T& �4�52� �A��X�� _B��n� �D��3 ��E�*��n �4� �{��<A ��|�� E�*��n �4� �iCnE9A $�"# ��T��# �H�I ��T#

�4��O�# �� 4�C:# H� � x�� .�Q# ��2 �� & �!��<��

“จากยะซด บน คศอยฟะฮ จาก อซซาอบ บน ยะซด เขากลาววา พวกเขาไดทาการละหมาดในสมยทานอมร อบน อลคอฏฏอบ รอฎยลลอฮอนฮ ในเดอนรอมะฎอน 20 รอกอะฮ อซซาอบ บน ยะซด กลาวอกวา พวกเขาเหลานนไดทาการอานถง 200 อายะฮ โดยพวกเขาได ทาการ คายนดวยไมเ ทาในสมยของทานอษมาน รอฎยลลอฮอนฮ เนองจากมการยนนาน”15

อาจจะมผทคดคานการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮในปจจบนทพยายามตดสนสายรายงานนวาเปนสายรายงานทฎออฟเพราะม ยะซด บน คศอยฟะฮ เนองจากทานอหมามอะหมดกลาววา “มงกะรลหะดษ” ( ��P�Q�2 �}�A�� ) แต

14 มะหมด อะหมด อซซยน, ศอลาตตตะรอวห ฟ ซนนะตนนะบย, หนา 6. 15 อลบยฮะกย, สนนอลบยฮะกย, เลม 2, หนา 496. ทานอหมามอนนะวาวยไดตดสนศอฮหกบหะดษนไวใน มจญมอของทาน เลม 4, หนา 32. ทานอซซยละอยไดตดสนศอฮหเอาไวใน นศบรรอยะฮ, เลม 2, หนา 154, และทานอบน อลอรอกย ไดตดสนศอฮหไวใน ฏอรห อตตษรบ, เลม 3, หนา 97.


ทานอลอษรอม ไดรายงานเชนเดยวกนวา ทานอะหมดไดกลาวถง ยะซด บน คศอยฟะฮวา “เชอถอได” ( ~B�<�N)16 ทานอบนหะญร อลอสกอลานยไดกลาววา ยะซด บน คศอยฟะฮนน “เชอถอได” ( ~B�<�N)17 และทานอบนลกอฏฏอนไดกลาววา “ยะซด บน คศอยฟะฮ เชอถอไดโดยไมมการขดแยงกน” ( E�f �<�N~B �� G%��Y )18

ทานอลฮาฟซ อบน หะญร ไดกลาวรายละเอยดเกยวกบ ยะซด บน คศอยฟะฮ วา

A��A�l �� )# �� B�:��Y tV��Q�P�� 3 �m��Q�A $��8 �q��1 �D��3 �� j��2 ~B�<�N ~B J�� .�<CN ��' �H�I �BA� �� !��N+, ��W�n �E��' j��=��

tH�p�� Q�� G��- g � �E��' G��)�# V��1�� # �H��' u� �u �# ��' �. *�' �D��3 ��P�Q�2 �}�A�� U�"�3 �q�Wf �B��:�"�� T�<�"�]�A ��' $�"# �2 ��A

$�"# �.�*��3�' ��}�A�� %��# [��> �(��<�9�-�h�� 2 �.�� 3 �9�� B�:��Y L[��2 �B ��p+,� ��To"�n

“ยะซด บน อบดลลาฮ บน คศอยฟะฮ อลกนดย บางครงเขาพาดพงเชอสายไปยงปของเขา(คอคศอยฟะฮ) ทานอบนมะอน กลาววา ยะซด บน คศอยฟะฮนน “เชอถอไดและเปนหลกฐานได” และทานอะหมดไดรบรองยะซด บน คศอยฟะฮวา “เชอถอได” ในสายรายงานของอลอษรอม และทานอะบหาตม ทานอนนะซาอย และทานอบนสะอด ไดรบรองความ “เชอถอได” ใหกบยาซด บน

16 อซซะฮะบย, มซาน อลออตะดาล, เลม 7, หนา 250. 17 อบน หะญร อลอสกอลานย, ตกรบ อตตะฮซบ, เลม 2, หนา 327. 18 อบนลกอฏฏอน, บะยานลวะฮม วลอฮาม, เลม 5, หนา 298.


คศอยฟะฮ เชนกน และทานอบยด อลอาญรรย ไดรายงานจากทานอะบดาวด จากทานอะหมดวา ยะซด บน คศอยฟะฮนน “มงกรหะดษ” ขาพเจา19ขอกลาววา ถอยคา(มงกรหะดษ)ททานอะหมดนามาใชพดน จะใชกบผทรายงานหะดษเดยวเหนอผรายงานรนเดยวกน20 ซงสามารถรสงดงกลาวไดดวยการตรวจสอบสภาพของเขา และทานมาลกและบรรดาปราชญทงหมดไดนา ยะซด บน คศอยฟะฮมาเปนหลกฐานได”21

ดงนน คาพดของทานอะหมดตอ ยะซด บน คศอยฟะฮวา “มงกรหะดษ” นนมใชเปนการตาหนตวผรายงาน ยงกวานนยงมสายรายงานของอลอษรอมระบวาทานอะหมดไดรบรองความเชอถอของยะซด บน คศอยฟะฮ ซงสอดคลองกบการรบรองความเชอถอของปราชญหะดษทานอนๆ โดยเฉพาะทานอบนลกอฏฏอนไดกลาววา ยะซด บน คศอยฟะฮนน เชอถอไดโดยไมมการขดแยงและทานอบนหะญร กลาววา บรรดาปราชญหะดษทงหมดไดนายะซด บน คศอยฟะฮ มาเปนหลกฐานได เพราะฉะนนการพยายามทจะทาให ยะซด บน คศอยฟะฮ ฎออฟนน ไมถกตองตามหลกการพจารณาหะดษ

สาหรบผทคดคานการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮในปจจบนบางสวนพยายามตดสนสายรายงานของยะซด บน คศอยฟะฮวาเปนหะดษทชาซ(เพยน) เนองจากไปคดแยงกบสายรายงานของ “มฮมมด บน ยซฟ” ทนาเชอถอมากกวานน เราจะนาเสนอชแจงตอไป อนชาอลลอฮ 19 คอทานอบนหะญร. 20 หมายถงชอบทาการรายงานหะดษเดยวทนกรายงานทานอนๆ ไมไดรายงานกน ซงมใชเปนขอตาหนของนกรายงานเสมอไป. 21 อบน หะญร อลอสกอลานย, ฟตหลบารย, เลม 1, หนา 453.


สายรายงานทสาม: ทานอบดรรอกซาก ไดรายงานวา

#� u� �u �� j��3 �q��; �# G� ��2 �� -�E�A �# �m�p� �� A�lA C4�' ��# \�1 M� Q�� H�I �4�52� $�"# rH��' �� jm��n $�"# j��=

�V�� $�"# g��8 �A��X�# _B��n�

“จากดาวด บน กอยส และทานอนๆ จาก มฮมมด บน ยซฟ จาก อสสาอบ บน ยะซด ความวา แทจรงทานอมรไดรวบรวมประชาชนในเดอนรอมะฎอนใหละหมาดตามอบยยและตะมม อดดารย 11 รอกอะฮ22”23

สายรายงานนมนกรายงานของอลบคอรยและมสลมนอกจากดาวด บน กอยซ เขาเปนนกรายงานของมสลมเทานน และการททานอบดรรอซซากมความจาเปลยนไปหลงจากตาบอดนน ถอวาไมเปนปญหาแตประการใด เพราะทานอบดรรอซซากไดประพนธหนงสอ อลมศอนนฟของทานกอนทตาจะบอด

และสายรายงานนกไมคานกบสายรายงานของทานมาลก จาก มฮมมด บน ยซฟ อกสายรายงานหนงทรายงานจากทานอซซาอบ บน ยะซด ความวา

�'�2 �#�� C]S�� H� � x�� .�Q# H��' �� jm��n _��= V�� 4�' �2�E�<A �M� Q"�� V�� X# _B��n�

“ทานอมร รอฎยลลอฮอนฮ ไดสงใชใหอบยย บน กะอบ และตะมม อดดารย ทาการละหมาดนาประชาชน 11 รอกอะฮ”24

22 คอละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮ หลงจากนนละหมาดวตรอก 1 รอกอะฮ. 23 อบดรรอซซาก, มศอนนฟ อบดรรอซซาก, หะดษเลขท 7730. 24 มาลก บน อะนส, อลมวฏเฏาะอ, หะดษเลขท 379. และอลบยฮะกย, สนนอลบยฮะกย, เลม 2, หนา 496.


เพราะสามารถรวมหรอประสาน (�\��J��) ระหวางสองรายงานนได25 ตามทอหมามอลบยฮะกย ไดกลาววา

��P��A �\��J�� 9A� �� T *��I ��E�*��n �4�E�2�E�<A g�� #��X ��N ��E�*��n �4�E�2�E�<A �A��X�� 4� ��=�E�A �O��Gy�� x�� "�#�'

“และสามารถทาการรวมประสานระหวางสองรายงานไดเพราะพวกเขาไดเคยละหมาด 11 รอกอะฮ หลงจากนนพวกเขาไดทาการละหมาด 20 รอกอะฮพรอมกบวตรอก 3 รอกอะฮ วลลอฮอะลม”26

แตถาหากเราสมมตวาสองรายงานนคานกน แนนอนวาสายรายงานของมฮมมด บน ยซฟ ทสอดคลองกบนกรายงานทานอนๆ ทระบละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮนน ยอมดกวา เพราะสายรายงานของพวกเขาจะทาใหสายรายงานของมฮมมด บน ยซฟ ทระบละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮเพมนาหนกยงขน

ผ ทกลาววาสองสายรายงานคานกนและใหนาหนกสายรายงานทระบละหมาด 11 รอกอะฮแลวกลาววารายงานทระบ 21 รอกอะฮ27เพยนนน ดวยคากลาวอาง 2 ประการ

1 บรรดานกรายงานละหมาด 11 รอกอะฮจากมฮมมด บน ยซฟนนเชอถอไดมากกวาบรรดานกรายงานละหมาด 21 รอกอะฮซงม ดาวด บน กอยซ ไดรายงานเพยงลาพงคนเดยว และทานอบนมะอน กลาววา ดาวด บน

25 คอสายรายงานของมฮมมด บน ยซฟ ทรายงานทง 11 รอกอะฮและ 21 รอกอะฮ. 26 เรองเดยวกน. 27 คอละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮ หลงจากนนละหมาดวตรอก 1 รอกอะฮ.


กอยซนน ศอลหลหะดษ ( �@��0 �}�A�� )28 ซงเปนระดบทตากวา ( ~B�<�N) “เชอถอได” อยางมตองสงสย

2 มฮมมด บน ยซฟ เชอถอไดมากกวา ยะซด บน คศอยฟะฮ เพราะทานอบนหะญร อลอสกอลานย ไดกลาวถง มฮมมด บน ยซฟ ไวในหนงสอตกรบ อตตะฮซบวา ( ~B�<�N LU�)�N ) “เชอถอได อกทงมนคง” และกลาวถง ยะซด บน คศอยฟะฮวา ( ~B�<�N) “เชอถอได” เทานน ยงกวานนอหมามอะหมดยงกลาวถง ยะซด บน คศอยฟะฮวา “มงกรหะดษ”29

ชแจงขออางดงกลาว

1. การใหนาหนกนนยงไมมความจาเปนหากสามารถรวมประสานกนไดเพราะการรวมประสานกนนนจะขจดความขดแยงออกไป ดงนนถาหากวาทงสองหะดษทขดแยงกนแบบผวเผน แลวเราทาการใหนาหนกกอนการรวมประสานกนระหวางทงสองนน กจะทาใหซนนะฮมากมายตองหายไปดวยการอางวาเปนหะดษเพยน(ซาซ) แตการรวมประสานนนในทนสามารถกระทาไดตามทอหมามอลบยฮะกยไดกลาวไวขางตน30

ทานอหมามอนนะวาวยไดกลาววา

��"9�S�� 4��3 :��f��' :��P��A �\��J�� TQ�� G.�1E j@��0 � ��9��I....

28 ศอลหลหะดษ หมายถง มการรายงานและรบหะดษเปนอยางดโดยไมมขอผดพลาดในการรายงาน. 29 ทบทวนรายละเอยดขอเทจจรงในหนาท 11-22 ทผานมา. 30 ทบทวนรายละเอยดหนาท 14.


“ตวบททขดแยงกนนน ม 2 ประเภท หนง: สามารถรวมประสานกนไดระหวางทงสองดวยหนทางใดหนทางหนงทมความถกตอง กจาเปนตองรวมประสานกน....”31

ดงนนตวบททรายงานโดยมฮมมด บน ยซฟทระบใหละหมาด 11 รอกอะฮนน คอทานอมรไดใชใหกระทาในชวงแรก หลงจากนนพวกเขากทาการละหมาด 21 หรอ 23 รอกอะฮ เพอรวมประสานกนระหวางสองหลกฐานน

ทานอหมามอชชาฟอย ไดกลาววา

�h �m��Q�A �4��O�A�� H��8 �%��9�Y�h� �2 �4��n ��T�� L.�1 �4��5��A �.�� 2_�� K �� *�8 ��"9�S�� 2 �� A Ch�8 ��E�<�� q��;

“และจะไมมการพาดพงสองหะดษใหมการขดแยงกนตราบใดททงสองหะดษนนมหนทางหนงทสามารถไปกนไดพรอมๆ กน แตหะดษทขดแยงกน คอตวบททไปกนไมไดนอกจากอกตวบทหนงตองตกไป”32

ดงนนสายรายงานของมฮมมด บน ยซฟ ทงสองนสามารถรวมประสานและไปกนไดเนองจากเราทาละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮกรวมอยในการทาละหมาด 8 รอกอะฮแลวนนเองโดยไมตองตดสายรายงานใดทงไป ดวยเหตน การทมสายรายงานทศอฮหแตมจานวนนกรายงานนอยกวาหรอมความจานอยกวาไมถกนบวาเปนสายรายงานทเพยนหรอซาซเสมอไป เพราะหะดษชาซนน คอ “หะดษทผทเชอถอไดรายงานขดแยงกบผทเชอถอไดมากกวา (โดยไมสามารถรวมกนได)”

31 อนนะวาวย, ตดรบ อรรอวย, เลม 2 หนา 176. 32 อชชาฟอย, อรรซาละฮ, หนา 342.


แตสายรายงานของมฮมมด บน ยซฟทงสองนไมไดคานกนเนองจากสามารถรวมประสานและเดนไปพรอมกนได

2. คากลาวของพวกเขาทวา ดาวด บน กอยซ แค ศอลหลหะดษ ( �@��0 �}�A��) นน เมออยพรอมกบการถกรบรองความเชอถอตามททานอบนอะบฮาตม ไดกลาวชมเชย ดาวด บน กอยซวา ( �@��0 �}�A�� ~B�<�N ) “เขาหะดษดอกทงเชอถอได”33 ซงไมทาใหความเชอถอตองลดลงไป ยงกวานน ถอยคาทวา ( �@��0 �}�A�� ) ตรงน หมายถงไมมความผดพลาดในการรายงาน ซงเปนการเพมความนาเชอถอ ดวยเหตนทานอบนหะญรจงกลาววา ดาวด บน กอยซนน ( �I ~B�<�N~d� � ) “เชอถอไดอกทงประเสรฐ”34 ยงกวานนดาวด บน กอยซ ยงเปนนกรายงานของทานอหมามมสลมอกดวย

3. การอางวา “บรรดานกรายงานจากมฮมมด บน ยซฟนนมมากกวาและเชอถอไดมากกวาดาวด บน กอยซนนทาใหเพมนาหนกถงความถกตองในการรายงานจากมฮมมด บน ยซฟ วา ทานอมร รอฎยลลอฮอนฮ ไดใชใหประชาชนละหมาด 11 รอกอะฮ” แตสงดงกลาวมไดเพมนาหนกในสายรายงานทผานอซซาอบ บน ยะซด35 เพราะมฮมมด บน ยซฟนนกไดรายงานละหมาด 11 รอกอะฮจากอซซาอบ บน ยะซด และมฮมมด บน ยซฟ เองกทาการรายงานละหมาด 21 รอกอะฮจากอซซาอบ บน ยะซด เชนเดยวกน แตสายรายงานแรก36มฮมมด บน

33 อบน อะบ หาตม, อลญรห วตตะอดล, เลม 3, หนา 423. 34 อบน หะญร, ตกรบ อตตะฮซบ, เลม 1, หนา 199. 35 คอไมไดเพมนาหนกสายรายงานของอซซาอบ บน ยะซซ ทรายงานละหมาดตะรอวห 11 รอกอะฮ, ทบทวนสายรายงานดงกลาว หนาท 13. 36 สายรายงานละหมาดตะรอวห 11 รอกอะฮ.


ยซฟ ไดรายงานคนเดยวจากทานอซซาอบ บน ยะซด สวนสายรายงานทสอง37นนมฮมมด บน ยซฟกบยะซด บน คศอยฟะฮไดรวมกนจากอซซาอบ บน ยะซด

สรปใหเขาใจงายๆ คอ

• สายรายงานละหมาดตะรอวห 11 รอกอะฮนนม:

1. มฮมมด บน ยซฟ � ถงทานอซซาอบ บน ยะซด

• สายรายงานละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮนนม:

1. มฮมมด บน ยซฟ � ถงทานอซซาอบ บน ยะซด

2. ยะซด บน คศอยฟะฮ � ถงทานอซซาอบ บน ยะซด

และทงมฮมมด บน ยซฟและยะซด บน คศอยฟะฮนตางกทนอยในสมยของทานอมร รอฎยลลอฮอนฮ หากแมทานจะกลาววา ยะซด บน คศอยฟะฮจะมระดบความนาเชอนอยกวามฮมมด บน ยซฟกตาม แตสายรายงานของยะซด บน คศอยฟะฮทรายงานละหมาด 20 รอกอะฮนนกสามารถมาสนบสนนสายรายงานละหมาด 21 รอกอะฮ38ของมฮมมด บน ยซฟ ดงกลาวจงทาใหสายรายงานละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮมนาหนกยงกวานนเอง

4. สายรายงานของละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮสอดคลองและรวมกนระหวางมฮมมด บน ยซฟกบยะซด บน คศอยฟะฮยงมบรรดาหะดษมรซลอก 3 กระแสมาสนบสนน39 และพรอมกนนนกยงมสายรายงานของทานอะฏออ40ท 37 สายรายงานละหมาดตะรอวห 21 รอกอะฮ. 38 คอละหมาด 20 รอกอะฮและหลงจากนนละหมาดวตรอก 1 รอกอะฮ. 39 ด หนาหนาท 20-23. 40 ทบทวนหนาท 8.


รายงานสอดคลองกบสายรายงานของมฮมมด บน ยซฟและยะซด บน คศอยฟะฮ ในแงมมทวาการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮไดกระทากนในยคสมยอลคละฟาออรรอชดน

5. สวนการอางวา “สายรายงานหนงของมฮมมด บน ยซฟนน ‘ทานอมรไดสงใชใหละหมาด 11 รอกอะฮ’ สวนสายรายงานของยะซด บน คศอยฟะฮนนระบเพยงวา ‘พวกเขาไดทาการละหมาด 23 รอกอะฮในสมยทานอมร’ ซงเปนเพยงแคการยอมรบของทานอมรเทานน แตการสงใชใหกระทายอมมนาหนกมากกวาการยอมรบ” นน ขอชแจงวา สายรายงานของมฮมมด บน ยซฟนนมไดบอกถงวาบรรดาศอฮาบะฮไดกระทาตามคาสงของทานอมร แตรายงานของยะซด บน คศอยฟะฮ บอกถงการกระทาของเหลาศอฮาบะฮและการยอมรบของทานอมรทมตอพวกเขา ดงนนสายรายงานของยะซด บน คศอยฟะฮ ไดบอกถงการอจญมาอ ( �a��1��) ของเหลาศอฮาบะฮมากมายทอยนครมะดนะฮในการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮ ฉะนนการอจญมาอของศอฮาบะฮพรอมกบการยอมรบของทานอมรนนยอมมนาหนกยงกวาการททานอมรออกคาสงใชเพยงอยางเดยว

และเมอเราพจารณาสายรายงานของมฮมมด บน ยซฟ อกกระแสหนงทระบวา “ทานอมรไดรวบรวมประชาชนในเดอนรอมะฎอนใหละหมาดตามอบยยและตะมม อดดารย 21 รอกอะฮ”41 เราจะพบวา ทานอมรไดสงใชใหละหมาด 20 รอกอะฮโดยนยแลว เนองจากเปนไปไดอยางไรททานอมรไดทาการรวบรวมประชาชนทงหลายใหละหมาด 20 รอกอะฮโดยททานไมไดสงใชพวกเขา ดงนนสายรายงานทระบวาใหละหมาด 20 รอกอะฮนนยอมมนาหนกยงกวา

41 ทบทวนหนาท 13.


บรรดาสายรายงานทมรซล

นอกเหนอจากบรรดาสายรายงานทง 3 ทเชอมตอกบยคสมยของทานอมรและยคสมยของอลคละฟาออรรอชดนทกลาวมาขางตนแลว กยงมสายรายงานจากตาบอนอก 3 ทานทไมทนสมยของทานอมร ไดยนยนวาการละหมาดตะรอวหในสมยของทานอมรนนม 20 รอกอะฮ

อนง ตาบอนนนเมอไดรายงานหะดษถงทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ถอวาการรายงานของเขาเปนหะดษมรซลทถกยอมรบไดและนามาเปนหลกฐานไดตามทศนะของทานอหมามมาลก ทานอหมามอะบหะนฟะฮ และทานอหมามอะหมด ซงเปนทศนะทตางกบทานอหมามอชชาฟอย และถาหากตาบอนไดรายงานหะดษถงทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม โดยไมอางถงศอฮาบะฮ42 พรอมกบมหะดษสายรายงานอนอกทเชอมถงทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม แนนอนวาสายรายงานทเชอมถงทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม กจะมนาหนกยงขนเปนทวคณ

สายรายงานทหนง: ทานอบนอะบชยบะฮ ไดรายงานวา

�Q�N �� )# �� K �# j�� K �# ��)# �lA�l�� Kj\��I�� D��3 :�4��n �H��' �� jm��n Hc"��A �M� Q�� H�I �4�52� �BQA�� A��X�# ��n�_B ��=E�A Gy��O��

“ไดเลาใหเราทราบ โดยหมยด บน อบดรเราะหมาน, จากหะซน(บน ศอลห), จากอบดลอะซซ บน รฟยอ เขาไดกลาววา ทาน

42 การรายงานแบบนเรยกวา หะดษมรซล เพราะระหวางตาบอนกบทานนะบยนนไดตกศอฮาบะฮไป.


อบยยไดนาละหมาดประชาชนในเดอนรอมะฎอนทนครมะดนะฮ 20 รอกอะฮและทาละหมาดวตรอก 3 รอกอะฮ”43

สายรายงานน เปนนกรายงานของอลบคอรยและมสลม นอกจากอลหะซน เปนนกรายงานของมสลมเทานน

แตผทมทศนะวาสายรายงานละหมาด 20 รอกอะฮฎออฟอางวา สายรายงานนฎออฟ 2 ประการดวยกน คอ หนง: หะดษนมรซลเพราะอบดลอะซซ บน รฟยอ ไมทนพบกบทานอมร และสอง: สายรายงานนขดแยง(มคอลฟะฮ)กบสายรายงานละหมาด 11 รอกอะฮ

ขอชแจง

การทสายรายงานมรซลถกตดสนวาฎออฟนน กตอเมอนามนมาอางเปนหลกฐานเพยงลาพง แตความจรงแลว การนาสายรายงานมรซลนมาอางเปนหลกฐานกเพยงเพอนามาสนบสนนสายรายงานของยะซด บน คศอยฟะฮเทานนเอง และหะดษมรซลนนสามารถทจะทาใหมนาหนกกบสายงานอนไดตามทศนะของปราชญหะดษทมทศนะวาหะดษมรซลนนฎออฟ ทานอหมามอบนศอลาห ไดกลาววา

* � H��I� X�� H� � x�� .�Q# �H�I �d��-��2 9�� :�. *�' �d)�<�A �T�Q�2 �d-�� V�WC�� +(�1 �q�E��* _��Q��2 �W�n [�� E�� .�<�I� ~d-��2 ��Y/ �.�"-��'

�2 �WY�' ��"�� # ��; �D�1�� H�� 9�� D +,�

43 อบน อะบ ชยบะฮ, มศอนนฟ อบน อะบ ชยบะฮ, หะดษเลขท 7684.


“ทานอหมามอชชาฟอย รอฎยลลอฮอนฮ ไดกลาวระบเกยวกบบรรดาหะดษมรซลของตาบอนไววา แทจรงจะถกตอบรบ(ทาใหมนาหนก)กบหะดษมรซลทมอกสายรายงานหนงแบบเดยวกนทอางองไปยงทานนะบย(มาสนบสนน) และเชนเดยวกน หากมหะดษมรซลสายรายงานอนทไมใชสายรายงานของตาบอนคนแรกไดรายงานสอดคลองกน”44

สายรายงานทสอง: ทานอบนอะบชยบะฮ ไดรายงานวา

�Q�N �� L\��n K �# G[��2 �� j�*�' K �# $��A �� G��- K C4�' ��# �� C]S�� 2�' _��1� Hc"��A ��T�� A��X�# _B��n�

“วะกอไดเลาใหเราทราบ จากมาลก บน อะนส จากยะหยา บน สะอด ความวา แทจรงทานอมร บน อลคอฏฏอบ ไดใชใหชายคนหนงนาละหมาดพวกเขา 20 รอกอะฮ”45

สายรายงานหะดษน เปนนกรายงานของอลบคอรยและมสลม และการนาสายรายงานมรซลนมาอางองโดยมหลกการและเหตผลเดยวกบสายรายงานทหนง

สายรายงานทสาม: ทานอหมามมาลก ไดรายงานวา

�# �A�lA �� 4�2 �� . *�' �D��3 �4��n �M� Q�� 4E�2E�<A H�I �4�2b ��# �� C]S�� H�I �4�52� Gy��"�O�� A��X�# _B��n�

44 อบนศอลาห, มกอดดมะฮ อบน ศอลาห, หนา 20. 45 อบน อะบ ชยบะฮ, มศอนนฟ อบน อะบ ชยบะฮ, หะดษเลขท 7682.


“จากยะซด บน รมาน แทจรงเขาไดกลาววา ประชาชนในสมยทานอมร อบน อล คอฏฏอบไดละหมาดในเดอนรอมะฎอน 23 รอกอะฮ”46

ยะซด บน รมาน เปนนกรายงานหะดษของอลบคอรยและมสลม

ดงนนบรรดาสายรายงานมรซลทงสามน เมอนามารวมประสานและสนบสนนตอกน กจะทาใหมนาหนก และเหมาะสมทจะนามาสนบสนนใหมนาหนกยงขนกบสายรายงานทศอฮหของมฮมมด บน ยซฟ และยะซด บน คศอยฟะฮทรายงานวาการละหมาดตะรอวหม 20 รอกอะฮในสมยของทานอมร รอฎยลลอฮอนฮ และการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮนน เปนอจญมาอ(มต)ของศอฮาบะฮทมความเสถยรและมนคงในทสดและมการปฏบตกนตอเนองหลงจากนน

วเคราะหสายรายงานละหมาด 8 รอกอะฮ

สายรายงานของทานญาบร: ทานอบน คซยมะฮ ไดรายงานวา

#� $��# �� BA��1 �# j��1 �� )# �� D��3 :$C"0 �Q�� D�E�-� x�� $C"0 x�� .��"# �C"- �H�I ��4�52 �4��N GF��n� ��=�E��

“จากทานอซา บน ญารยะฮ จากทานญาบร บน อบดลลาฮ เขากลาววา ทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไดละหมาดกบพวกเราในเดอนรอมะฎอน 8 รอกอะฮและทาวตร”47

46 มาลก บน อะนส, อลมวฏเฏาะอ, เลม 1, หนา 115.


หะดษนฎออฟ เพราะมนกรายงานชอ อซา บน ญารยะฮ ซงบรรดาปราชญหะดษหลายทานกลาววาเขานนฎออฟ48 ทานอะบดาวด และทานอนนะซาอยกลาววา อซา บน ญารยะฮนน “หะดษเขาถกทง” ( �s� ��92 �}�A�� )49 ทานอบนอะดย กลาววา “บรรดาหะดษทงหมดของ อซา บน ญารยะฮนน ไมถกรกษาไว(คอมหะดษทรายงานขดกบผทเชอถอไดมากกวา)”50 ทานอบนมะอน กลาววา “ณ ท อซา บน ญารยะฮ มหะดษมงกรมาก(คอทรายงานเพยงลาพงคนเดยวหรอมหะดษทรายงานขดแยงกบผอน)”51

สายรายงานจากทานหญงอาอชะฮ รอฎยลลอฮอนฮา: ผทกลาววาละหมาดตะรอวหม 8 รอกอะฮนน เพราะอางหลกฐานจากหะดษทานหญงอาอชะฮทวา

�2 �4��n �DE�-� �.C"�� $"0 �� .�"# �"- ��A�lA H�I �4�52� �h H�I �q��; $�"# g��8 ��X# _B��n� : Hc"��A �6��' ��I �D�w��= �# �T�Q��

�T��E�� K ��N Hc"��A �6��' ��I �D�w��= �# �T�Q�� K �T��E�� N Hc"��A K�_N��N �U��3 �BX�p�# $^� �� TQ# �U�"�<�I : �A �DE�-� �.C"�� !�Q=�' �d�)�3 �4�' ��=E�= �D��3 : �A �BX�p�# C4�8 $Q��# �4�2�Q= �h QA�!� H�)�"�3

47 รายงานโดยอบน คซยมะฮ, ศอฮห อบน คซยมะฮ, เลม 2, หนา 138. 48 ด อซซะฮะบย, มซานลออตดาล, เลม 5, หนา 374-375. อลอกอยลย, อฎฎอะฟาอ, เลม 3, หนา 383. 49 อนนะซาอย, อฎฎอะฟาอ วล มตรกน, เลม 1, หนา 216. อบน อลเญาซย, อฎฎอะฟาอ วล มตรกน, เลม 2, หนา 238. อลมซซย, ตะฮซบ อลกะมาล, เลม 22, หนา 589. 50 อบน อะดย, อลกามล ฟ ฎอะฟาอ อรรญาล, เลม 5, หนา 249. 51 อซซะฮะบย, อลกาชฟ, เลม 2, หนา 109.


“จากทานหญงอาอชะฮ รอฎยลลอฮอนฮา กลาววา ทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไมเคยละหมาดในเดอนรอมะฎอนหรออนจากเดอนรอมะฎอนมากกวา 11 รอกอะฮ ทานละหมาด 4 รอกอะฮ และทานไมตองถามถงวามนสวยงามและยาวนานแคไหน แลวทานกละหมาดอก 4 และทานไมตองถามถงวามนสวยงามและยาวนานแคไหน แลวหลงจากนนทานกละหมาดอก 3 ทานหญงอาอชะฮเลาวา ฉนไดกลาวถามวา โอรอซลลลอฮ ทานจะนอนกอนละหมาดวตรหรอไม? ทานนบกลาววา โออาอชะฮ แทจรงสองดวงตาของฉนนนหลบแตจตใจของฉนไมหลบ”52

ทานชยค อบดลฆอฟร อลมะลบารย ไดกลาววา “ผทนาหะดษบทนไปอางเปนหลกฐานวาละหมาดตะรอวหม 8 หรอ 11 รอกอะฮนน เปนการอางหลกฐานทใชไมได เพราะเปาหมายของหะดษนมใชละหมาดตะรอวห ดงทถอยคาของหะดษระบวา ( H�I 2� �4�5 �h H�I �q��; ) “ไมเคยละหมาดในรอมะฎอนหรออนจากรอมะฎอน...” เพราะละหมาดตะรอวหเปนละหมาดททาเฉพาะในเดอนรอมะฎอน สวนละหมาดททาทงในเดอนรอมะฎอนและอนจากเดอนรอมะฎอนนน มใชละหมาดตะรอวหอยางแนนอน เพราะถาหากหะดษนกลาวถงละหมาดตะรอวห กสามารถทาละหมาดตะรอวหไดในเดอนอนจากรอมะฎอนเชนกน แตไมมมสลมคนใดเคยกระทามนเลยจวบจนถงปจจบนนและไมมปราชญมจญตะฮดทานใดกลาววาละหมาดตะรอวหม 8 รอกอะฮดวยการอางหลกฐานจากหะดษน...แต

52 รายงานโดยบคอรย, หะดษเลขท 1096, และมสลม, หะดษเลขท 738.


ปราชญสวนใหญของเรากลาววา เปาหมายของหะดษน คอละหมาดวตรทเปนซนนะฮเนนยาใหกระทาในทกคน ซงละหมาดวตรทสมบรณทสดม 11 รอกอะฮ”53

ทานอหมามอนนะซาอยเองก ไดกลาวบทวาดวยเรอง “จานวนเทาไหรของการละหมาดวตร” ดวยการรายงานหะดษของทานหญงอาอชะฮ รอฎยลลอฮอนฮาเชนกน54

ทานอลฮาฟซ อบน หะญร อลฮยตะมย กลาวเกยวกบละหมาดวตรวา

�'�q��O�n g��8 ��X# _B��n� ��)S�"�� : 9�� .��"# �# �BX�p�# $�f ��"�#�' �.�� 2 �f��; ]�2 �4��n �D�E�-� �� $C"0 x�� .��"# �C"- ��A�lA �$�I

�4�52� �h �$�I �q��; $�"# g��8 ��X# _B��n� [ $T9�*�8

“ละหมาดวตรมากสดม 11 รอกอะฮเพราะมหะดษอลบคอรยและมสลม รายงานจากทานหญงอาอชะฮ ซงทานนางรถงสภาพของทานนะบยดกวาผอน ความวา "ทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไมเคยเพมในเดอนรอมะฎอนและอนจากรอมะฎอนมากกวาไป 11 รอกอะฮ”55

ทานอลคอฏบ อชชรบนย กลาววา

53 อบดลฆอฟฟาร อลอลมะลบารย, ศอลาตตตะรอวห มชรอยะตฮา วะ อะดะดฮา, หนา 27-28. 54 รายงานโดยอนนะซาอย, หะดษเลขท 1697. 55 อบน หะญร อลฮยตะมย, ตะหฟะตลมหตาจญ, เลม 1, หนา 375.


�'�q��O�n g��8 ��X# _B��n� ��)�Y+�� B�� :�T�Q�2 �2 �4��n �D�E�-� �� $C"0 x�� #�.��" �C"- ��A�lA �$�I �4�52� �h �q��; $�"# g��8

��X# _B��n�

“มากสดของละหมาดวตร ม 11 รอกอะฮ เพราะมบรรดาหะดษทศอฮหยนยน สวนหนงคอ “ทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไมเพมในเดอนรอมะฎอนและอนจากรอมะฎอน มากไปกวา 11 รอกอะฮ”56

ทานอมามอลบยญรย กลาววา

�q��O�n�' g��8 ��X# _B��n� oD��A $�"# [��> ��)�Y+,� �B�� )S�n �BX�p�# :�2 �4��n �D�E�-� �� $C"0 x�� .��"# �C"- ��A�lA �$�I �4�52� �h �q��; $�"# g��8 ��X# _B��n�

“มากสดของละหมาดวตร ม 11 รอกอะฮ และสงทบงชถงสงดงกลาว คอบรรดาหะดษศอฮห เชน หะดษของทานหญงอาอชะฮ ความวา "ทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไมเพมในเดอนรอมะฎอนและอนจากรอมะฎอน มากไปกวา 11 รอกอะฮ”57

ทานอหมามอนนะซาอย ไดกลาวรายงานหะดษเกยวกบวธการทาละหมาดวตร 11 รอกอะฮของทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม อกเชนกนวา

56 อลคอฏบ อชชรบนย, มฆนลมหตาจญ, เลม 1, หนา 415. 57 อลบยญรย, หาชยะฮอลบยญรย, เลม 1, หนา 441.


�# ��b �� $�I� �' C4�' ��- �� !�X�f �� j��2�# � �� 4�' !��3 �Q��"# �*�)�Y�' �. *�' $=�' �� jM� )# �.��w��I �# ��=� �DE�-� �.C"�� $C"0 �.C"�� .��"# �C"- �D��3 ��' [o��u�' � �' ��' [�|�)*�' ��"�#�w�� d�f�' �Z��w�� =�E�� DE�-� �.C"�� $C"0 �.C"�� .��"# �C"- �U�"�3 �2 �D��3 �BX�p�# �f�Q��=�w�I �Q��C"��I �T��"#

�Q�"Yu �f�Q��w��I �U�"�<�I H�Q��|�)�*�' �# ��=� �DE�-� �.C"�� $C"0 �.C"�� .��"# �C"- �U��3 � Q�n t��* �.�� .�n�E�- �q�E�T�� .�O��)��I �.C"�� l# Cd1 �2 +(�&

�4�' �.�O��)A ��2 �d��C"�� s E�9��I �w E9A ��N Hc"��A \��= GF��n� �� <A �T��I �C��8 H�I �BQ�2�CO�� I .C"�� q��n�WA E�#��A ��N ��T�QA �� c"��A ��N Hc"��A �B��-� 9�� I��"�J� ��I .C"�� q��n�WA E�#��A ��N ��c"��A �6��"��= �Q��A ��N Hc"��A ��9��n� E�f L��1 [�"�9�I g��8 ��X# _B��n� �A

HQ��

“รายงานจากทานซรอเราะฮ บน เอาฟา ความวา แทจรงทานสะอด บน ฮชาม บน อามรนน ในขณะทเขาไดมาหาพวกเรา เขาไดเลาใหพวกเราฟงวา เขาไดพบกบทานอบนอบบาส แลวถามเรองละหมาดวตร ทานอบนอบบาสกลาววา พงทราบเถด ฉนจะบอกใหทานทราบถงบคคลทรดทสดในผนแผนดนนเกยวเรองการละหมาด วตรของทานนะบยจะเอาไหม? เขาตอบวา เอาครบ ทานอบนอบบาส กลาววา เขาคอ อาอชะฮ ดงนน ฉน(คอสะอด บน ฮชาม) ถามวา โอมารดาแหงศรทธาชน ทานโปรดบอกใหฉนทราบเกยวกบการละหมาดวตรของทานรอซลลลอฮ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลมดวยเถด ทานนางจงกลาววา เราไดตระเตรยมไมถฟนซวากใหแกทาน


รอซลลลอฮและตระเตรยมนาเพอใชอาบนาละหมาด แลวอลลอฮกทรงใหทานรอซลลลอฮตนตามทพระองคทรงประสงคใหตนขนมาในยามคาคน ดงนน ทานรอซลลลอฮจงถฟนดวยไมซวากและอาบนาละหมาด หลงจากนนทานไดทาการละหมาด 9 รอกอะฮ โดยไมนง(พก)ในระหวางนนเลย นอกจากรอกอะฮท 8 ทานไดนงทาการสรรเสรญอลลอฮ ทาการซกรลลอฮ และขอดอาอ หลงจากนนทานไดใหสลามหนงครงจนทาใหเราไดยน หลงจากใหสะลาม ทานไดละหมาดรอกอะฮท 9 โดยทานงและหลงจากนนทานไดทาละหมาดอก 2 รอกอะฮ ดงนน สงดงกลาวจงเปน 11 รอกอะฮ โอลกนอยเอย”58

ทานอหมามอนนะวาวย รอฮมะฮลลอฮ ไดกลาววา

�q��O�n�� g��8 ��X# _B��n� �� F � �BX�p�# H� � x�� T�Q# C4�� H�) Q�� HC"0 x�� .��"# �C"- �4��n Hc"��A �2 �d��"�� g��8 ��X# _B��n� ��=�E�A �T��I G��E��

“มากสดของละหมาดวตร ม 11 รอกอะฮ เพราะมหะดษททานหญงอาอชะฮ รอฎยลลอฮอนฮา ไดรายงานวา แทจรงทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม นน ทานไดละหมาดยามคาคน 11 รอกอะฮ โดยทาเปนจานวนคดวยหนงรอกอะฮ”59

58 รายงานโดยอนนะซาอย, หะดษเลขท 1612. 59 อนนะวาวย, มจญมอ, เลม 4, หนา 11.


ดงนนผทนาหะดษของทานหญงอาอชะฮมาเปนหลกฐานละหมาดตะรอวห 11 รอกอะฮนน มใชเปนหลกฐานของละหมาดตะรอวหโดยตรงททาเฉพาะเดอนรอมะฎอนและทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม กมไดบอกวาเปนละหมาดตะรอวห แตการนามาเปนหลกฐานละหมาดตะรอวห 11 รอกอะฮนน เปนเพยงแคทศนะทผานความเขาใจหรอการอจญตฮาดเทานนเอง ซงการอจญตฮาดนนยอมมผดและมถก เราจะฟนธงไมไดวาฉนละหมาดตะรอวห 11 รอกอะฮเพราะทาตามทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม เพราะการอจญมาอของศอฮาบะฮในการทาละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮนน ยอมมความชดเจนและมนาหนกมากกวาในการกาหนดจานวนรอกอะฮของละหมาดตะรอวห

และถาหากสายรายงานของทานหญงอาอชะฮกลาวถงละหมาดตะรอวหจรง แนนอนวาทานหญงอาอชะฮจะไมนงเฉยในขณะทศอฮาบะฮทาการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮเนองจากไปขดแยงกบละหมาดตะรอวหของทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม

อหมามอลบคอรยกบหะดษละหมาด 11 รอกอะฮ

อาจจะมผทกลาววา หะดษทานหญงอาอชะฮนนเกยวกบเรองละหมาดตะรอวห เพราะทานอหมามอลบคอรยไดนาไปไวในบททวาดวยเรองการละหมาดตะรอวห คาตอบคอ ทานชยคอบดลฆอฟฟาร อลมะลบารย ไดกลาววา “บางทเปาหมายททานอลบคอรยไดนาหะดษของทานหญงอาอชะฮไปไวในบทเรองละหมาดตะรอวหเพอยนยนวาทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไมไดทาละหมาดตะรอวหอกหลงจากททานเกรงวาจะเปนฟรฎเหนอประชาชาตของทาน หลงจากนนทานอลบคอรยกนาหะดษของทานหญงอาอชะฮทวา “ทานรอซลลลอ


ฮศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไมเคยละหมาดในเดอนรอมะฎอนหรออนจากเดอนรอมะฎอนมากกวา 11 รอกอะฮ” ซงหะดษนเกยวกบละหมาดวตรไมใชละหมาดตะรอวห กลาวคอ ทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไดทาการละหมาด วตร 11 รอกอะฮทงในเดอนรอมะฎอนและอนจากเดอนรอมะฎอน60

หากมผกลาววา แมจะเปนละหมาดวตรกตาม แตหากทาในเดอนรอมะฎอนเรยกวาตะรอวหหรอกยามรอมะฎอน แตทวาการกลาวเชนน จะทาใหละหมาดวตรมสองชอ คอในเดอนรอมะฎอนเรยกวาตะรอวห สวนเดอนอนเรยกวาวตร และหากเปนเชนนนจรง แนนอนวาการละหมาดวตรในเดอนรอมะฎอนดวยการเหนยตเปนละหมาดตะรอวห กถอวาใชได?! ซงเปนหลกการทไมมปราชญมจญตะฮดทานใดกลาวไวเชนน

และสงทมาตอกยาวาสายรายงานของทานหญงอาอชะฮวาอยในเรองละหมาดวตรนน คอทานอลฮาฟซ อบน หะญร ไดนาหะดษของทานหญงอาอชะฮดงกลาวไปไวในหนงสอบลฆลมะรอมของทาน ในหมวดหะดษทเกยวกบเรองละหมาดวตร61

ทานอบนกดามะฮ ไดกลาวไวในหนงสอ อลมฆนย วา “รายงานถงทานอมามอะลย รอฎยลลอฮอนฮวา ทานไดใชใหคนหนงทาการนาละหมาดผคนทงหลาย ในเดอนรอมะฎอน 20 รอกอะฮ ดงกลาวนถอวาเสมอนกบเปนการอจญมาอ (มตของศอฮาบะฮ)” ทานอบนกดามะฮกลาวอกวา “สงทบรรดาศอฮาบะฮของทานรอซลลลอฮไดกระทานน ยอมดกวา และเหมาะสมยงกวาสาหรบการเจรญรอยตาม และไดมรายงานวา แทจรง ทานอะลย รอฎยลลอฮอนฮ ไดเดน

60 อบดลฆอฟฟาร อลอลมะลบารย, ศอลาตตตะรอวห มชรอยะตฮา วะ อะดะดฮา, หนา 29-30. 61 ด อบน หะญร อลอสกอลานย, บลฆลมะรอม, หนา 44.


ผานมสยดตางๆ ซงในมสยดเหลานน ม(การจด)ตะเกยงในเดอนรอมะฎอน ดงนน ทานอะลย รอฎยลลอฮอนฮ กลาววา ขออลลอฮโปรดทรงใหรศมสวางแกกบรของทานอมร เหมอนกบกบทพระองคทรงใหแสงสวางกบบรรดามสยดของเรา”62

และมสยดหะรอมทมกกะฮและมะดนะฮ กทาการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮตงแตอดตจวบจนถงปจจบนน เพราะปฏบตตามแนวทางของทานคอลฟะฮอมร คอลฟะฮอษมาน คอลฟะฮอะลย และการอจญมาอ (มต) จากการกระทาของบรรดาศอฮาบะฮ

ทศนะปราชญอสสะละฟศศอลห มซฮบของปราชญอสสะละฟศศอลหสวนใหญมความเหนพรองกนวาการ

ละหมาดตะรอวหนนม 20 รอกอะฮ

มซฮบหะนะฟย

ทาน อซซะรอคซย ไดกลาวเกยวกบเรองละหมาดตะรอวหวา “ละหมาดตะรอวหนนม 20 รอกอะฮ โดยไมรวมละหมาดวตรตามทศนะของเรา และทานอหมามมาลก รอฮมะฮลลอฮ กลาววา สนตในละหมาดตะรอวหนนม 36 รอกอะฮ”63

62 อบน กดามะฮ, อลมฆนย, เลม 2, หนา 167. 63 อซซะรอคชย, อลมบซฏ, เลม 2, หนา 144.


ทานอลลามะฮ อบนอาบดน กลาววา “การละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮนนเปนทศนะของนกปราชญสวนใหญ และบรรดาผคนทงทศตะวนออกและทศตะวนตกไดยดถอปฏบต”64

มซฮบมาลกย

ทศนะทเลองลอของมซฮบมาลกยนน สอดคลองกบทศนะของนกปราชญสวนใหญ ทานอลลามะฮ อดดรดรกลาววา “การละหมาดตะรอวหในเดอนรอมะฎอนนน ม 20 รอกอะฮ หลงละหมาดอชาอ โดยใหสลามทกๆ สองรอกอะฮ”65

ทานอบนรชด ไดกลาววา “ทานอหมามมาลก ไดเลอกเฟนหนงจากสองทศนะของทาน(วาละหมาดตะรอวหม 20 รอกอะฮ) ทานอะบหะนฟะฮ ทานอชชาฟอย ทานอะหมด และทานดาวด วาละหมาดตะรอวหม 20 รอกอะฮ โดยไมรวมวตร”66

ทานอลลามะฮอนนฟรอวย ไดกลาวถงความมนาหนกของทศนะนกปราชญสวนมากและกลาวถงอกทศนะหนงของทานอหมามาลกวา “อสสะละฟศศอลห ซงพวกเขาคอบรรดาศอฮาบะฮ รอฎยลลอฮอนฮม ไดทาการละหมาดในเดอนรอมะฎอน ในสมยของคอลฟะฮอมร อบน คอฏฏอบ รอฎยลลอฮอนฮ และดวยคาสงใชของทานใหมสยดตางๆ ละหมาด 20 รอกอะฮ และยงเปนทศนะทเลอกเฟนแลวของทานอหมามอบหะนฟะฮ อหมามอชชาฟอย อหมามอะหมด และปจจบนไดยดถอปฏบตบนทศนะนตามเมองตางๆ ทวไป...หลงจากนนสะลฟในยค 64 อบน อาบดน, ฮาชยะฮ อบน อาบดน, เลม 2, หนา 46. 65 อดดรดร, อชชรหศศอฆร ตพมพพรอมกบ ฮาชยะฮอศศอวย, เลม 1, หนา 404. 66 อบน รชด, บดายะตลมจญตะฮด, เลม 1, หนา 210.


ตอมา คอ สมยของทานอมร บน อบดลอะซซ ไดทาการละหมาดภายหลงจากนน 36 รอกอะฮ กอนละหมาดวตร ... และทศนะนทานอมามมาลกไดเลอกเฟนไว ซงระบไวในหนงสออลมเดาวะนะฮ และทานมาลกนบวาเปนสงทด และชาวมะดนะฮ(ในสมยนน)ไดปฏบตกน และสวนหนงจากผตามอหมามมาลกไดใหนาหนกทศนะแรกททานอมร อบน คอฏฏอบไดรวบรวมผคนทงหลายทาการละหมาด 20 รอกอะฮเพราะวามการปฏบตกนอยางตอเนองตามเมองตาง ๆ”67

มซฮบอชชาฟอย

ทานอมามอนนะวย กลาววา “มซฮบของเราคอ การละหมาดตะรอวหม 20 รอกอะฮ 10 สลามโดยไมรวมวตร และดงกลาวนนม 5 การหยดพก และหนงการหยดพกแตละครงม 4 รอกอะฮ ดวย 2 สลาม นคอมซฮบของเรา และทศนะน ยงเปนทศนะของทานอบหะนฟะฮและสานศษยของทาน ทศนะของอมามอะหมด ทศนะของอะบดาวด และทานอน ๆ”68

ทานชยคลอสลาม อบนหะญร อลฮยตะมย กลาววา “การละหมาดตะรอวหตามทศนะของเราทอนจากชาวมะดนะฮนน ม 20 รอกอะฮดงทไดนามาปฏบตกนในสมยของทานอมร รอฎยลลอฮอนฮ เนองจากทานอมรมความเหนวาสมควรรวมผคนใหละหมาดตามอหมามคนเดยวกน ดงนนบรรดาศอฮาบะฮจงมความเหนพรองกบทานอมร และพวกเขาไดทาการละหมาดวตรหลงจากนน 3 รอกอะฮ และเคลดลบในการทาละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮนน คอละหมาดรอวาตบทม

67 อนนฟรอวย, อลฟะวากฮ อลดะวานย, เลม 1, หนา 317 – 318. 68 อนนะวาวย, มจญมอ, เลม 3 หนา 527.


อกกะดะฮ69อนจากเดอนรอมะฎอนม 10 รอกอะฮ ดงนนจงเพมอก 1 เทา ในเดอนรอมะฎอน เพราะเปนเดอนแหงความขยนหมนเพยร และอนญาตใหชาวมะดนะฮเทานนทาการละหมาด 36 รอกอะฮเพราะอย ใกล(กบร)ทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม เพอเปนการชดเชยแกพวกเขาดวยการเพมอก 16 รอกอะฮตอการฏอวาฟของชาวมกกะฮเจดรอบในสครง โดยชวงระหวางทกการพกหนงครงนนจะฏอวาฟเจดรอบ70”71

ทานอมามอรรอมล กลาววา "ละหมาดตะรอวหม 20 รอกอะฮ 10 สลาม ในทก ๆ คนของเดอนรอมะฎอนเพราะมรายงานวา บรรดาศอฮาบะฮไดทาการละหมาดในสมยของทานอมรในเดอนรอมะฎอน 20 รอกอะฮ และอกสายรายงานหนงของทานอหมามมาลกในหนงสออลมวฏเฏาะอ ระบวา 23 รอกอะฮ ซงทานอมามอลบยฮะกยไดรวม 2 รายงานนวา พวกเขาไดทาละหมาดวตรอก 3 รอกอะฮ”72

69 ละหมาดสนตกอนและหลงละหมาดฟรฎททานนะบยเนนกระทาเปนพเศษ. 70 คอเสรจจากรอกอะฮท 1-4 ฏอวาฟครงหนงเจดรอบ, รอกอะฮท 4-8 ฏอวาฟครงทสองเจดรอบ, รอกอะฮท 8-12 ฏอวาฟครงทสามเจดรอบ, รอกอะฮท 12-16 ฏอวาฟครงทสเจดรอบ, สวนรอกอะฮท 16-20 นนไมมฏอวาฟเพราะเสรจสนจากตะรอวห ดงนนชาวมะดนะฮจงเพมจาก 20 รอกอะฮมาอก 16 รอกอะฮ คอเอารอกอะฮท 20-24 แทนจากการพกเพอการฏอวาฟของชาวมกกะฮครงทหนง, รอกอะฮท 24-28 แทนจากการฏอวาฟของชาวมกกะฮครงทสอง, รอกอะฮท 28-32 แทนจากการฏอวาฟของชาวมกกะฮครงสาม, และรอกอะฮท 32-36 แทนจากการฏอวาฟของชาวมกกะฮครงส – วลลอฮอะลม. 71 อบน หะญร อลฮยตะมย, ตหฟะตลมหตาจญ, เลม 2, หนา 240–241. 72 อรรอมลย, นฮายะตลมหตาจญ, เลม 2 หนา 128.


มซฮบฮมบาลย

ทาน อลลามะฮ อบนกดามะฮ อลมกอดดซย กลาววา “ทศนะทถกเลอกเฟนตามทศนะของทานอะบอบดลลาฮ(คออมามอะหมด) - รอฮมะฮลลอฮ - เกยวกบละหมาดตะรอวหนน ม 20 รอกอะฮ และดวยกบทศนะนเปคากลาวของทานอษเษารย ทานอบหะนฟะฮ ทานอชชาฟอย และทานมาลกกลาววา ม 36 รอกอะฮ เพราะหยบยกหลกการทวามนเปนเรองทปฏบตกนมากอนหนานนและทานไดยดการกระทาของชาวมะดนะฮ”73

ทาน อบนตยมยะฮกลาววา “บรรดาอลามาอไดขดแยงกนเกยวกบจานวนละหมาดในเดอนรอมะฎอน เพราะแทจรงไดรบการยนยนวาอบยย บน กะอบ ไดทาการละหมาดนาผคนทงหลาย 20 รอกอะฮในการละหมาดกยามรอมะฎอน(ละหมาดตะรอวห) ดงนน มนกปราชญมากมายเหนวา สงดงกลาวนนคอซนนะฮ เพราะไดมการกระทาขนทามกลางเหลามฮาญรนและอลอนศอร โดยไมมผใดใหการตาหนคดคานเลย”74

ทาน ศาสตราจารย ชยค อะลย ญมอะฮ มฟตแหงประเทศอยปต ไดกลาวสรปไววา “เรามความเหนวา สงทบรรดานกปราชญชนนา บรรดาปวงปราชญและมซฮบของนตศาสตรอสลามทงหลาย ตงแตยคสมยทผานมา ทงยคสะลฟและคอลฟ ทงทศตะวนออกจวบจนทศตะวนตกนน มทศนะวา การละหมาดตะรอวหม 20 รอกอะฮ ซงเปนซนนะฮทสงเสรมใหกระทาเปนอยางยง แตไมถงขนวาญบ ดงนน ผใดทละทง กจะไมไดรบผลการตอบแทนทยงใหญ และผใดทเพมมากกวา 20 รอกอะฮยอมไมเปนโทษอนใด และผใดททาละหมาดนอยกวา 20

73 อบน กดามะฮ, อลมฆนย, เลม 1 หนา 406. 74 อบน ตยมยะฮ, อลฟะตาวาอลกบรอ, เลม 2 หนา 249.


รอกอะฮกไมเปนโทษอนใด นอกจากสงดงกลาวนนจะถกนบวาเปนเพยงแค กยามลลยล(ละหมาดยามคาคน)เทานน ไมใชเปนการละหมาดตะรอวหทกลาวมาแลวขางตน วลลอฮตะอาลาอะอลา วะอะอลม”75

ดงนนการละหมาดตะรอวหนนถกเจาะจงเฉพาะในเดอนรอมะฎอน มรากฐานจากซนนะฮของทานนะบย แตรปแบบวธการเปนของทานอมร รอฎยลลอฮอนฮ หมายความวา ประชาชาตอสลามไดดาเนนตามสงททานอมร รอฎยลลอฮอนฮ และอจญมาอของเหลาศอฮาบะฮ ไดวางหลกการไวในการรวมผคนใหทาการละหมาดตะรอวห 20 รอกอะฮในทกคนของเดอนรอมะฎอน โดยมทานอบยยเปนอมามนาละหมาด และทานนบ ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลม ไดสงใชใหยดมนแนวทางของอลคละฟาออรรอชดนความวา

2� ��A ��P�Q�2 �V�� g��I _�I��9�Y�� _��O�n ��P��"��I Q��H�9 �B Q�- �(��:�"�S�� A��&� �� A��T�� Et5# �T��"# �W�1�E Q��

“ผใดจากพวกทานมชวตหลงจากฉน แลวตอไปเขาจะไดเหนความขดแยงมากมาย ดงนนจาเปนบนพวกทานตองดารงไว ดวยซนนะฮของฉน และแนวทางของบรรดาคอลฟะฮผทรงธรรมทเปนผไดรบทางนา พวกเขาจงกดแนวทางนนดวยฟนกราม”76

ฉะนน การละหมาดตะรอวหทมรากฐานจากซนนะฮนะบยและมรปแบบวธการละหมาด 20 รอกอะฮของทานอมร รอฎยลลอฮอนฮและอลคลาฟาออรรอ

75 อะลย ญมอะฮ, อลบะยาน ลมา ยชฆล อลอซฮาน, หนา 270. 76 รายงานโดยอบนมาญะฮ, สนนอบนมาญะฮ, เลม 1, หนา 57.


ชดน กคอการตามซนนะฮของทานนะบย ศอลลลลอฮอะลยฮวะซลลมอยางแทจรงนนเอง

x�� $��= $�"�#�' ��"�#�'

ละหมาดตะรอวีหฺ เขียนโดย อารีฟีน...

Documents