Маркетингийн судалгаа
TRANSCRIPT
Market Research
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Contents
1. Маркетингийн судалгааны талаарх
онол
2. Маркетингийн судалгаа хийх дараалал
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Маркетингийн судалгаа
гэж юу вэ?
Маркетингийн шийдвэр гаргахад хэрэглэгдэх мэдээллийг олж цуглуулах, эмхэлж цэгцлэх эрэмбэ дараатай үйл явцыг маркетингийн судалгаа гэдэг.
Маркетингийн судалгааны үндсэн зорилго нь хэрэглэгчдийн хэрэгцээ, шаардлагыг хангахтай холбогдсон асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд түүнд шаардлагатай мэдээллийг бий болгоход оршино.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Маркетингийн судалгааны
хэлбэр
Судалгаа нь 3 үндсэн хэлбэртэй. Эдгээрийг хослуулан хэрэглэх эсвэл дангаар нь хэрэглэж болно.
– Шинжлэх
– Тодруулах
– Учир шалгааны
Шинжлэх судалгаа гэдэг нь аливаа зүйлийн тухай анхны төсөөлөл олж авах зорилго бүхий судалгаа
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Маркетингийн судалгааТодруулах судалгаа нь анхны төсөөллийг улам
баяжуулах, мэдээллийг илүү нарийвчлан авахад
чиглэгдсэн байдаг.
Учир шалтгааны судалгаа нь хамгийн өргөн хэрэглэгдэх
бөгөөд байнга ямар нэгэн зүйлд хариулт өгч байдаг
онцлогтой.
Аль ч судалгааны үед мэдээллийн эх үүсвэрээр нь
• Гадаад
• Дотоод
• Дотоод эх сурвалжууд. Пүүсийн дотоод тайлан баримт,
урд өмнө хийсэн судалгааны тайлан гэх мэт
• Гадаад эх сурвалжууд. Улсын болон судалгааны
байгууллагуудын хэвлэл, ном, сэтгүүлүүд гэх мэт.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Маркетингийн судалгааны
арга
Аливаа мэдээллийг цуглуулах аргаар
• Анхдагч
• Хоѐрдогч
Хоёрдогч мэдээлэл нь
• Урьд өмнө хийсэн судалгааг ашиглах
• Статистик тоо баримтыг холбогдох газруудаас авах
Анхдагч мэдээлэл нь
• Асуулга
• Ажиглалт
• Туршилт
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Маркетингийн судалгааны
арга
Анхдагч мэдээлэл гэдэг нь жинхэнэ эх үүсвэрээс нь цоо шинээр авч буй мэдээллийг хэлнэ.
Хоёрдогч мэдээлэл нь олоход хялбар, цаг зардал хэмнэдэг давуу талтай боловч тухайн асуудалд бүрэн дүүрэн хариулт өгч чадахгүй байх нь бий. Мөн мэдээллийн хугацаа өнгөрсөн байх, зөрүүтэй байх, чанарын шаардлага хангахгүй байх зэрэг сөрөг талтай.
Иймээс хоѐрдогч мэдээллийн дутууг нөхөхийн тулд анхдагч мэдээллийг цуглуулдаг гэж ойлгож болно.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Судалгааны үндсэн
чиглэл
Судалгаа нь үндсэн 6 чиглэлтэй байдаг.
1. Зах зээл ба борлуултын судалгаа
– Зах зээлийн нийт багтаамж
– Зах зээлийн хэсгийн /боломжит/ багтаамж
– Зах зээлийн хөгжлийн хандлага
– Борлуулалтын мэдээлэл
– Зах зээлийн чадавхи
– Өрсөлдөгчдийн зах зээл
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Судалгааны үндсэн
чиглэл
2. Бүтээгдэхүүний судалгаа
– Бүтээгдэхүүний шинэ санаа олох
– Бүтээгдэхүүнийг турших
– Баглаа боодлын янз бүрийн төрлийг
судалж, турших
– Шинэ бүтээгдэхүүн үүсгэх судалгаа
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Судалгааны үндсэн
чиглэл
3. Үнийн судалгаа
– Үнэ ба эрэлтийн хамаарлын судалгаа
– Амьдралын мөчлөгийн янз бүрийн шатууд
дахь үнийн бодлогын прогноз
4. Маркетингийн орчины судалгаа
– Маркетингийн дотоод орчины үнэлгээ
– Гадаад орчины хүчин зүйлийн нөлөөлөл
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Судалгааны үндсэн
чиглэл
5. Бүтээгдэхүүний идэвхжүүлэлтийн
судалгаа
– Зарлал, сурталчилгааны үр ашиг
– Мэдээллийн хэрэгслүүдийн үр ашиг
– Сурталчилгааны янз бүрийн
хувилбаруудыг турших
– Идэвхжүүлэлтийн хэрэгсэл аргуудыг
харьцуулан шинжлэх
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Судалгааны үндсэн
чиглэл
6. Өрсөлдөгчийн судалгаа
– Өрсөлдөгчдийн зорилго
– Өрсөлдөгчдийн хариу үйлдлийн үнэлгээ
– Өрс-н санхүүгийн хүчин чадлын ба
технологийн түвшиний үнэлгээ
– Өрс-н удирдлага зохион байгуулалтын
түвшиний үнэлгээ
– Өрс-н нэр хүнд ба аргаа өөрчлөх
чадварын үнэлгээ
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Маркетингийн судалгааны
дараалал
1. Судлах асуудлыг тодорхойлох
2. Судалгааны дизайн (төлөвлөгөө)
боловсруулах
3. Мэдээлэл цуглуулахад бэлтгэх
www.zaluu.comwww.zaluu.com
1. Судлах асуудлыг
тодорхойлохЮуг, ямар учраас, судлах шаардлагатай
эсэх, эцсийн үр дүн юу байх, түүнийг
шийдвэрт хэрхэн ашиглах вэ гэдгийг
боловсруулна гэсэн үг.
Хэрвээ асуудлыг буруу тодорхойлбол
судалгааны үр дүн хэрэгцээгүй болох,
асар их нөөц, цагийг үргүй зарцуулна.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
2. Судалгааны дизайн
төлөвлөгөөг боловсруулах
Судалгааны дизайны хүрээнд дараах зүйлд
анхаарах хэрэгтэй
– Судалгааны хэлбэр ямар байх?
– Судалгаанд ямар хэрэгсэл ашиглах вэ?
– Судалгаанд хамрагдах нэгжийг хэрхэн сонгох
вэ?
– Тэрхүү нэгжтэй хэрхэн харилцаа тогтоох вэ?
– Хэн хэзээ хэрхэн гүйцэтгэх вэ?
www.zaluu.comwww.zaluu.com
3. Судалгааны мэдээлэл
цуглуулахад бэлтгэх
Мэдээлэл цуглуулахад бэлтгэх
– Мэдээллийн эх сурвалжийг тодорхойлох
• Гадаад уу, дотоод уу
– Мэдээлэл цуглуулах арга хэлбэрээ сонгох
• Анхдагч уу, хоѐрдогч уу
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Маркетингийн судалгааны
дараалал4. Судалгаагаа хийх
– Асуулга авагчдыг зааварлаж бэлтгэх
– Судалгаа явуулах цагийн хуваарийг гаргаж судалгааг хийх
5. Мэдээллийг боловсруулах
Мэдээлэл нь шууд шийдвэрт ашиглагдаж болох шалгуураар хэмжигдэж байдаг. Энэ шалгуурыг хангаагүй мэдээллийг түүхий мэдээлэл гэж нэрлэдэг. Түүхий мэдээллийг боловсруулан удирдлагын шийдвэрт ашиглаж болох үр дүнг гаргаж авах үүднээс хэрэглэгддэг арга зүйн системийг нийтэд нь мэдээлэл боловсруулах аргачлал гэж нэрлэнэ.
6. Хүснэгтлэх ба шинжилгээ хийх7. Судалгааны тайлан гаргах
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Судалгаа хийхэд
анхаарах зүйл
Судалгааны зардал нь үр дүнгээсээ их
байхаар бол судалгааг хийх гэж
оролдохын хэрэггүй.
Судалгаанаас юуг мэдэж авах нь
тодорхойгүй буюу хүлээн зөвшөөрөөгүй
үед.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Менежерүүдэд зориулсан
бүдүүвчилсэн гарын
авлага
www.zaluu.comwww.zaluu.com
№
Маркетингийн
үндсэн
асуудлууд
Маркетингийн
шийдвэрүүд
Хэрэгцээт маркетингийн
мэдээлэлМэдээллийн гол эх үүсвэр
1Бүтээгдэхүүний
асуудал
Шинэ бүтээгдэхүүн
гаргах Хэрэглэгчийн хандлага
сонирхол
Зах зээлийн багтаамж
хувь хэмжээ
Хэрэглэгчийн зан
төлөвийн мэдээлэл
Өрсөлдөгчийн талаарх
мэдээлэл
Шинэ санаа
Зах зээл дээрх
бүтээгдэхүүний
мэдээлэл
Бүтээгдэхүүний үзэл баримтлалыг
хөгжүүлэх, шалгах судалгаа
Брэнд нэр гаргах түүнийг шалгах
судалгаа
Бүтээгдэхүүний сав
баглаа боодлыг
шийдэх Шинэ бүтээгдэхүүний зах зээл дээрх тест
Бүтээгдэхүүний
брэндчлэл
Конжойнт судалгаа /conjoint research/
чанарын судалгаа /Ажиглалт, туршилт,
ярилцлага/
Бүтээгдэхүүнийг
шинэчлэх хөгжүүлэх
Сав баглаа боодлын судалгаа
Зах зээлийн судалгаа
Өрсөлдөөний орчины судалгаа
Латериал маркетингийн судалгаа /lateral
marketing research/
Бүтээгдэхүүний хөгжлийн судалгаа /BC
matrix analysis/
Үйлчилгээний зөрүүний судалгаа
www.zaluu.comwww.zaluu.com
Конжойнт судалгаа /Conjoint research/
Бараа бvтээгдэхvvнийг хэрэглэгчийн таашаал, хэрэгцээнд нийцvvлэн
vйлдвэрлэх зорилготой судалгааны аргачлал юм. 1971 онд Green, Rao
нар энэ аргийг сэдсэн байна. Анх зах зээл судлалын хvрээнд боловсрогджээ.
Зах зээлд борлуулагдах гэж буй бараа бvтээгдэхvvнийг олон шинжийн
нийлмэл цогц гэж vзнэ.
Жишээ нь кофе. Кофе нь vйлдвэрлэгчийн нэр, vнэр, чанар, амт, савлагаа гэх
мэт шинжvvдээс бvрдэх иж бvрдэл болно. Талх ч мөн адил бидний сонирхож
буй шинж чанарт задарч болох "систем". Гурилны ангилал, хөөлт, өнгө,
шарсан байдал, жин, хэмжээ, ямар vйлдвэрийнх вэ? гэх зэрэг шинжvvдээр
нь бид талхыг тодорхойлж болно. Бvтээгдэхvvнийг (кофе, талх, жинс,
компьютер г.м.) зах зээлд гаргахаас өмнө бид загварчилж, хэрэглэгч хэр
хvлээн авах талаас нь судална. Бид vйлдвэрлэсэн хойноо биш, харин
vйлдвэрлэхээсээ өмнө ямар шинж чанар дээр илvv анхаарах вэ, хаана ямар
алдаа байж болох вэ гэх зэргийг таамаглаж болно. Мөн реклам явуулахдаа
ямар шинж чанарыг хэрэглэгчид илvv тодотгож өгөх вэ гэдэг асуултанд хариу
хайж болно. Энэ бvх асуудлыг шийдвэрлэхэд туслах зорилготойгоор
Конжойнт анализын арга бий болжээ. Дахин тодотгохд энэг аргачлалын гол
зорилго нь : Хэрэглэгчийн таашаал, сонирхол, худалдан авах шийдвэр
гаргаж буй "хар хайрцаг"-ийг судлахад оршино.
www.zaluu.comwww.zaluu.com
№
Маркетинг
ийн үндсэн
асуудлууд
Маркетингийн
шийдвэрүүд
Хэрэгцээт
маркетингийн
мэдээлэл
Мэдээллийн гол эх үүсвэр
2Үнийн
асуудал
Үнэ тогтоох
Үнийн мэдрэмж
Зах зээл дээрх
үнийн тухай
мэдээлэл
Өрсөлдөгчийн
талаарх мэдээлэл
Ашигт ажиллагааг
хангах үнэ болон
үнэд нөлөөлөлх
хүчин зүйлсийн
талаарх мэдээлэл
Зардлын шинжилгээ
Ашгийн шинжилгээ
Үнийн хөнгөлөлт
Үнийн мэдрэмжийн судалгаа
Эрэлтийн шинжилгээ
Үнийн тактик
хэрэгжүүлэх
Зах зээлийн боломж
Борлуулалтын боломж
Борлуулалтын төсөөлөл
Үнийн бодлого
тогтоох
Үнийн өрсөлдөөний судалгаа
Хүчин зүйлсийн хамаарлын
шинжилгээ
www.zaluu.comwww.zaluu.com
№
Маркетинги
йн үндсэн
асуудлууд
Маркетингийн
шийдвэрүүд
Хэрэгцээт
маркетингийн
мэдээлэл
Мэдээллийн гол эх үүсвэр
3
Хувиарлалт
ын сувгийн
асуудал
Хувиарлалтын
сувгийн шийдвэрХудалдааны
цэгийн мэдээлэл
Зах зээлийн бүтэц
Худалдааны
цэгийн тархац
Борлуулалтын цэгийн судалгаа
/борлуулалтын цэгийн үнэлгээ,
тооллого/
Дэлгүүрийн
байршилыг
шийдэх
Хувиарлалтын сувгийн үр
ашгийн судалгаа
Тээвэрлэлт
хадгалалтыг
шийдэх
Хувиарлалтын сувгийн
тархацын судалгаа
Экспорт болон олон улсын
судалгаа
www.zaluu.comwww.zaluu.com