ဦးအုန္းေက်ာ္၏...

aaa

ျမနမာတဆပေခါငးဝါသနာရငမား Henzada

မးမခ ကြနယကစာမကႏာ (www.moemakha.com) တြင ေဖာျပထားေသာ

ဥးအနးေကာ၏

တဆပေခါငးဆငရာေဆာငးပါးမား စစညးမႈ (၁)

၁။ လညတဆန႔ဆန႔ ျပညသမားႏင ကမၻာကလသမဂၢ (တဆပေခါငးမား)

၂။ အမးသားေန႔ (တဆပေခါငးမား)

၃။ မလြတလပေသာ လြတလပေရး (တဆပေခါငးမား)

၄။ ဂပနေခတ (တဆပေခါငးမား)

၅။ ႏစဆနးတစရကေန႔ (တဆပေခါငးမား)

aaa


လညတဆန႔ဆန႔ ျပညသမားႏင ကမၻာကလသမဂၢ (တဆပေခါငးမား)

ဥးအနးေကာ

စကတငဘာ ၇၊ ၂၀၀၈

“ဒတယကမၻာစစႀကး ၿပးေတာ ကမၻာႏငငေခါငးေဆာငေတြက ေနာကထပ ဒလကမာၻစစမး

ထပမျဖစဖ႔ ဘယလလပရပါမလလ႔ နညးလမးေတြ ရာႀကၾကရငးန႔ ကမာၻ႔ကလသမဂၢ (United

Nations-UN) က ၁၉၄၅ မာ စၿပး ဖြ႔စညးခၾကတာပကြ။ ေအး … အခဆရင ႏစ ၆ဝ

ေကာလာၿပေပါကြာ။ တ႔ရ႕ အစးရအဆကဆကက UN ႏစ ၂ဝ ေျမာက၊ ၂၅ ႏစေျမာက၊ ႏစ ၅ဝ

ေျမာက အထမးအမတအျဖစ တဆပေခါငးေတြ ထတခတာက ငါတက ျပရဥးမယ”

၁၉၆၅ ခႏစထတ ကမာၻ႔ကလသမဂၢ ႏစ ၂ဝ ျပည အထမးအမတ တဆပေခါငး

(ဂပနျပညတြင ပႏပသည။)

၁၉၇ဝ ျပညႏစထတ ကမာၻ႔ကလသမဂၢ ၂၅ ႏစျပည အထမးအမတ တဆပေခါငး

ဒဇငး – ဗမး၊ (ဂပနျပညတြင ပႏပသည။)

aaa


၁၉၉၅ ခႏစထတ ကမာၻ႔ကလသမဂၢ ႏစ ၅ဝ ျပည အထမးအမတ တဆပေခါငး

ဒဇငး – ေအာငေကာလြင၊ (ျမနမာျပညတြင ပႏပသည။)

“ဥးေလးက ဒလမာ ကမာၻ႔ကလသမဂၢ (UN) အေၾကာငး စလာလ႔ ကေနာရငထမာ မတငမက

ျဖစေနတာႀကးက ေျပာရဥးမယ”

“ဘာမားတနးကြ၊ ေျပာစမးပါဥး”

“ဒလပါ ဥးေလး။ အခ ေလာေလာဆယျဖစေနတ အျဖစဆး အေျခအေနဆးေတြက ဥးေလးလညး

သသားပ။ အဒအေျခအေနေတြက လြတေျမာကႏငဖ႔န႔ ေျပာငးလမႈေတြ ျဖစႏငဖ႔ နညးလမးမးစ

လမးစမးစက ကေနာတ႔တေတြ (တစတငးျပညလးက ျပညသေတြ) ရာေဖြ ေမာလငေနၾကတာ

ႏစေတြ ဘယေလာကၾကာေနၿပလ ဥးေလးရာ။ အဒထက တစချဖစတ ကမာၻ႔ကလသမဂၢမာ

ျမနမာျပညအေရးက အေရးတယေဆြးေႏြးၾကဖ႔၊ ၿပးေတာ ျပတျပတသားသား ဆးျဖတခကခဖ႔

ေအာရတာေတြ ေမာရတာေတြ အဒါေတြန႔ လညတဆန႔ဆန႔ ျဖစေနတာ ႏစေပါငးဘယေလာက

ၾကာၿပလ ဥးေလးရာ။ အခလညး လညတဆန႔ဆန႔ ျဖစေနဆပ မဟတလား”

“အမယ … ငါတၾကညရတာ အေတာ မေကမနပ ျဖစေနပရတယ။ အသေတြ ဘာေတြေတာင

တနလ႔။ ဒလရတယ ငါတရ။ ဒကမာၻႀကး အဘကဘကက သာယာဝေျပာေအာင၊

aaa


တညၿငမေအးခမးေအာင ရညရြယခကန႔ ဖြ႔ထားတ ဒကမာၻ႔ကလသမဂၢဟာ ဘယတနးကမ

(ကယန႔မဆငသလ) လကပကၾကညေနခတာ မဟတပါဘးကြာ။ အခလညး အတတႏငဆး

လပၾကမာပါ။ ငါတ မယရင ၾကညေနပါ”

“အငးေလ၊ ဥးေလးက အခလ ႏစသမေတာလညး ကေနာတ႔မာ ေမာေနရပ ရတာေပါေနာ။

လညပငးေတြလညး ေညာငးလပါၿပဗာ”

“က … က … တဆပေခါငးေတြဆ ဆကၾကရေအာငေဟ။ ေအာကမာ အဖြ႔အစညး အမားႀကးရတာ

ငါတ သတယေနာ။ အဒထက တစချဖစတ ယနဆက – ကလသမဂၢ ကေလးမားရနပေငြအဖြ႔

(UNICEF - United Nations International Children’s Fund) ရ႕ ႏစပတလညေန႔ေတြမာ

ထတခတ တဆပေခါငးေတြ ၾကညပါဥး”

၁၉၆၁ ခႏစထတ ယနဆက ၁၅ ႏစေျမာက အထမးအမတ တဆပေခါငး ႏင First Day Cover

ဒဇငး – ဥးျမ၊ (အဂၤလနတြင ပႏပသည)

aaa


၁၉၇၁ ခႏစထတ ယနဆက ၂၅ ႏစေျမာက အထမးအမတ တဆပေခါငး ၂ မး

ဒဇငး – သငးသငးေအး၊ (အဂၤလနတြင ပႏပသည)

၁၉၉၆ ခႏစထတ ယနဆက ႏစ ၅ဝ အထမးအမတ တဆပေခါငး ၃ မး ႏင First Day Cover

ဒဇငး – ေကာစြာ၊ (ျမနမာျပညတြင ပႏပသည)

aaa


၁၉၉ဝ ျပညႏစထတ UNDP (ကလသမဂၢ ဖြ႔ၿဖးမႈအစအစဥ) ႏစ ၄ဝ ေျမာက အထမးအမတတဆပေခါငး

ဒဇငး – ဥးေကာေကာဝငး၊ (ျမနမာျပညတြင ပႏပသည)

“အဒါေတြအျပင တျခားႏငငေတြက ထတတာေတြကလညး ငါတက ျပရဥးမယ”

aaa


၁၉၉၅ – UN ႏစ ၅ဝ ျပည (တရတျပည)

၁၉၇ဝ – UN ၂၅ ႏစျပည (သရလကၤာ)

၁၉၅၃ ကမာၻ႔ကလသမဂၢေန႔ ေအာကတဘာ ၂၄ (ထငး)

aaa


၁၉၅၈ ကမာၻ႔ကလသမဂၢေန႔ (ထငး)

“ကမာၻ႔ကလသမဂၢ လ႔ေျပာလကတာန႔ တၿပငနက တ႔ျမနမာျပညသျပညသားေတြရ႕ ႏလးသားမာ

ပထမဆး ေပၚလာတာက ဥးသန႔ပကြ။ ထးထးျခားျခား တ႔ျမနမာျပညက ေပၚထြကခတ

သားေကာငးရတနာတစပါးေပါကြာ။ UN အေထြေထြအတြငးေရးမးခပ (အခအခနထ) ၈ ဥး

ေဆာငရြကခတအထမာ တ႔ႏငငသားတစေယာကပါခတာ ဘယေလာကဂဏယဖ႔ေကာငးသလ။

အဒတနးက ‘ကမာၻမာ ျမနမာေဟ’ လ႔ ေကြးေၾကာခၾကတာေပါ”

“ဟးဟး … အခမေတာ အဒ ဥးေလးတ႔ ဟနးေနေအာင ေကြးေၾကာခတ အသလႈငးႀကးဟာ ပတငသ

တးတးသသေလးေတာင မကနရစေလေတာတာ တကယက ဝမးနညးစရာ မေကာငးဘးလား

ဥးေလးရာ၊ ဟင”

“ဟ … ငါတရ။ ဝမးနညးရတငမက ရကဖ႔ေတာင ေကာငးေသးတယကြ။ အခမေတာကြာ။

‘တ႔ကေတာ … မရကေရးခ မရကေပါင’ ဆၿပး မရကတေကာငေတြက မားေနေတာ … ဟး”

aaa


နယးေယာကၿမ ႔ရ ကလသမဂၢရးခပေရ႕မ ရပတတစခ

အေထြေထြအတြငးေရးမးခပ ၈ ဥး၏ ဓာတပမား ျပသထားပ

aaa


(ဥးသန႔) (၁၉ဝ၉ – ၁၉၇၄)

ဥးသန႔လကမတ

aaa


“ဥးသန႔က (၁၉၆၁ ကေန ၁၉၇၁ အထ) ၁ဝ ႏစ အေထြေထြအတြငးေရးမးခပအျဖစ

တာဝနထမးေဆာငခၿပး ၁၉၇၄ က နယးေယာကမာ ကြယလြနခတယ။ ကြယလြနေတာ အသက ၆၅

ႏစပ ရေသးတာကြ။ သ႔ရ႕ ရပကလာပက ျမနမာျပညက ျပနသယလာေတာ ‘ဥးသန႔အေရးအခငး’

ဆတ ေကာငးသားန႔ လထအၾကြမႈ ျဖစခတာေပါ။ ဥးေလးက အဒတနးက တကသလမာ

တကေနတနးပ။ ‘ဆငျဖမကႏာ ဆငမညး မၾကညဝရာ’ ဆတ စကားလးေတြလညး

တ႔ျပညသေတြရ႕ ၾကားထမာ ေမးေငါရငး ေရပနးစားခတာေပါကြာ။ ဥးသန႔န႔ ဥးေနဝငးက ႏႈငးယဥၿပး

ေျပာၾကတာေလ”

“ဥးသန႔ရ႕ လကမတကလညး ခစစရာကေလး။ အဂၤလပလ ေမာငသန႔ (MAUNG THANT) တေနာ။

အခမပ ျမငဖးေတာတယ”

“ေအး … သေရးခတ စာအပေတြ၊ သ႔အေၾကာငးက တျခားသေတြ ေရးထားတစာအပေတြလညး

ျမနမာလေရာ အဂၤလပလပါ အမားႀကးရတယကြ။ ဒါေပမယ အစးရက ထတေဝခြင မေပးဘးကြာ။

အငး … တ႔တေတြ လြတလပေရးရမပ တဝႀကး ဖတၾကရေတာမာပ”

“အဒအခါကရင ဥးသန႔ပန႔ တဆပေခါငးလညး ထတရဥးမယေနာ”

“ေအးေပါကြ၊ ထတရမာေပါ။ ဒါေပမယ ေစာေစာက မငးေျပာသလပ လညတဆန႔ဆန႔န႔

ေမာၾကဥးစ႔ကြာ”

aaa


အမးသားေန႔ (တဆပေခါငးမား)


ႏဝငဘာ ၂၂၊ ၂၀၀၈

“၁၉၂ဝ မာ ေကာလပေကာငးသားေတြ အဂၤလပအစးရက ပထမဆးအႀကမ ဆႏၵျပ၊

သပတေမာကလ႔ ‘အမးသားေအာငပြေန႔’ စၿပး ျဖစေပၚလာတာလ႔ ကေနာ မတထားမတယ။

အခဆရင ၈၈ ႏစေတာင ရၿပေပါေနာ ဥးေလး”

“ေအး … ငါတေျပာတာ မနသကြ။ ဒါန႔ ငါတက သတထားမဖ႔ ေျပာရဥးမယ။ အမးသားေန႔က

အမတအသားျပမယဆရင ဗမာလ ဗမာျပကၡဒနန႔ မတထားရတယကြ။ အဂၤလပလ မမတထားရဘး။

ရကက တနေဆာငမနးလျပညေကာ ၁ဝ ရက၊ ႏစက ၁၂၈၂ ခႏစ။ အဒလ ဗမာဆနဆန

ဗမာျပကၡဒနန႔ မတထားမလညး ‘အမးသားေန႔’ ဆတ အဓပၸာယ အႏစသာရ ပၿပး

ေပၚလြငေတာမေပါကြ။ ဥးေလးေျပာတာ သဘာဝ ကရ႕လား။ လကခရ႕လား”

“ဥးေလး ေျပာတာ ဟတတယေနာ။ ဒါဆရင ဇာတေသြး၊ ဇာတမာနန႔ပတသကတ အမးသားေန႔တ႔၊

ပါေတာမေန႔တ႔က ဗမာျပကၡဒနန႔ မတသားထားသငတာေပါေနာ ဥးေလး”

“ေအးေပါကြ။ အဒါမလညး အမးကခစတ စတေတြ ေပါကဖြားေတာမေပါ။ အဒ ၁၂၈၂ ခႏစမာ

ေကာလပေကာငးသားေတြ သပတေမာကတာဟာ တ႔ျမနမာျပညရ႕ လြတလပေရးႀကးပမးမႈ

ႏငငေရးသမငးမာ အဂၤလပအပခပတာက အာခတ ေဗြေဆာဥး စနေခၚလကတပြပ။

ေကာလပေကာငးသားေတြက စလကတပြပ။ အဒတနးက ျမနမာျပညမာ တကသလ မရေသးဘး။

ေကာလပ ၂ ခပ ရတယ။ ရနကနေကာလပန႔ ဂပဆင (ယဒသန)ေကာလပ လ႔ ေခၚတယကြ။ အဒ

ေကာလပ ၂ ခက အႏၵယျပညရ႕ ကာလကတား တကသလက တကရကအပခပတယ။ သ႔ရ႕

လကေအာကခေပါကြာ။ အပခပေရး သငၾကားေရး အားလးက ကငထားတာ။ အ … အဒ ၁၉၂ဝ

ျမနမာသကရာဇ ၁၂၈၂ ေရာကေတာ ရနကနတကသလက စဖြငမလ႔ အဂၤလပအစးရက စစဥၿပး

ယနဗာစတ အကဥပေဒ (University Act) အၾကမးက တငးျပညေၾကညာတယ။ အဒတနးက

aaa


မငးတ႔အခသးေနတ ‘တကသလ’ ဆတ ေဝါဟာရ စကားလးက မသးၾကေသးဘး။ အဂၤလပေခတမာ

အဂၤလပစကားက တြငကယေနတာမ႔ ‘ယနဗာစတ’ လ႔ပ ေခၚၾကတယ။ အဒ ယနဗာစတ

အကဥပေဒၾကမးက တငးျပညေၾကညာေတာ ဘာေျပာေကာငးမလ၊ ဝငးၿပး ကန႔ကြကၾကတာေပါ။

မငးတငပင အစညးအေဝးမာ၊ သတငးစာေတြထမာ၊ အဒတနးက ဝငအမဘေအ ေခၚတ (Young

Man Buddhist Association) ဗဒၾၶြဘာသာ ကလာဏယဝ အသငးရ႕ အစညးအေဝးပြေတြမာ၊

ေကာလပေကာငးသားေတြၾကားမာ ပြကေလာရကေအာင ကန႔ကြကၾကတာေပါ”

“ဘာက မေကနပၾကတာလ ဥးေလး”

“သတ႔ရ႕ဥပေဒမာ တ႔ျပညသေတြအတြက တကသလပညာက လြယလြယသငလ႔မရေအာင

လပထားတ ဥပေဒေတြ ပါေနလ႔ပ။ တနညးအားျဖင ေျပာရရငေတာကြာ အဒ … ယနဗာစတႀကးဟာ

တ႔ျပညသေတြအကးအတြက မဟတဘ၊ သတ႔ရ႕ အပခပေရးယႏရားႀကး သကဆးရည

လညပတႏငေအာငအတြကပ ရညရြယၿပး ဖြငတာကြ။ တ႔လမးအတြက ေစတနာ တစျပားသားမ

မပါလ႔ပ”

“အဒေတာ အစးရက ဘာလပလ ဥးေလး”

“အဒေလာက ပြကေလာရကေအာင ဝငးကန႔ကြကေနတၾကားကပ၊ အဒႏစ ၁၉၂ဝ ဒဇငဘာ ၁

ရကေန႔မာ အတငးပ အတညျပလကတယ။ ဒါတငမက တကသလက ဒဇငဘာ ၇ ရကေန႔မာ

ဖြငမယတ။ အဒေတာ ေကာလပ ၂ ခက ေကာငးသား ၁၁ ေယာကဟာ ခကခငး လ႕ဝကစညးေဝး

တငပငၾကတယ။ အဒါက ေရႊတဂရငျပငေတာေပၚမာ ေနာကေန႔ေတြမာ ေကာလပေကာငးသား ၆ဝဝ

ေလာက ထပၿပး စညးေဝးၾကျပနတယ”

“ရက ဝငမဖမးဘးလား ဥးေလး”

“ေကာငးသားေခါငးေဆာင ၁၁ ေယာက လ႔ဝကစညးေဝးတာက ေရႊတဂရငျပငမာ၊ ေနာက

ေကာငးသား ၆ဝဝ ေလာက စညးေဝးၾကတာက ဗဟနးက ေရႊကငတက ဥးအရယ ေကာငးတကမာ။

ဘာေတြဆးျဖတၾကသလဆေတာ အဒ ယနဗာစတ ဥပေဒက သပတေမာကဖ႔န႔

ေကာလပေကာငးက ျပနမတကၾကဘ အဒ ရနကနယနဗာစတ စဖြငမယ ဒဇငဘာလ ၇ ရကမာ

သပတေမာကၾကဖ႔ပ။ ဒါေပမယလညး ဒဇငဘာ ၅ ရက တနေဆာငမနးလျပညေကာ ၁ဝ ရက

(တနဂၤေႏြေန႔)မာ ေစာၿပးေတာ သပတေမာကလကၾကတယ။ ဘာျဖစလ႔လဆေတာ အစးရက

aaa


သသြားၿပး ၾကားက ဖနေျဖတစကားေတြ လာေျပာမယလ႔ သတငးရလ႔၊ အဒ ဗဟနးက ဇရပေတြမာ

ေကာငးသားေတြ စၿပး သပတေမာက ကန႔ကြကၾကတာပ”

“စတနး လမးေလာကတာေရာ လပေသးလား ဥးေလး”

“အဒလ ေကာလပေကာငးသားေတြ သပတေမာကတ သတငးလညး ၾကားေရာ … ရနကနၿမ႔ေပၚက

ေယာကားေလး အထကတနးေကာငးသားေတြလညး သပတေမာကၿပး ဗဟနး ဇရပေတြဆက

ေရာကလာၾကတာပ။ ေကာလပေကာငးသားေတြရ႕ သပတအျဖစကေန ေကာငးသားထတရပလးရ႕

သပတျဖစသြားတာ၊ ဘယေလာက အားရဖ႔ ေကာငးလကသလ။ ငါတ မကစထ ျမငၾကညစမး”

“ဟတတယေနာ ဥးေလး၊ ဘယေလာက မေကနပၾကလ ဆတာ မနးလ႔ရတယ”

“အ … ေနာကေတာ ရကပငးအတြငးမာပ တျပညလးက ၿမ႔ေတြက ပ႔သြားၿပး တတငးျပညလးရ႕

ေကာငးသားသပတႀကး ျဖစသြားေတာတာပ”

“အဒ ေကာလပေကာငးသားေတြက ေကာငးျပနမတကၾကေတာဘးေပါေနာ”

“ေအးေပါကြ။ အစးရရ႕ ပညာေရးစနစက မႀကကလ႔ တ႔ဘာသာ တ႔ေကာငးသားေတြ ဖြငမယဆၿပး

‘အမးသားေကာငး’ေတြက တျပညလးမာ ဖြငလကၾကတာပ။ သပတေမာကၿပး ၁ ႏစအတြငးမာ

တျပညလးမာ ေကာငး ၉ဝ ဖြငလကရမက အမးသားေကာလပကလညး ဗဟနး

ေရႊကငေကာငးတကမာ ဖြငႏငခတယ”

“ဆရာႀကး သခငကယေတာမႈငး စာသငျပခတ ေကာလပေပါေနာ”

“ေအးေပါကြာ။ အမးသားေကာငးန႔ အမးသားေကာလပေၾကာင ေနာင ေခါငးေဆာငျဖစမယသေတြ

ေမြးထတေပးႏငခတာေပါ။ အဒေနာက ၂ ႏစေလာကၾကာေတာ (၁၉၂၂ မာ) ဂစဘေအ (General

Council of Burmese Association) ရ႕ အစညးအေဝးမာ အဒ ေကာလပသပတ စတငခတ

တနေဆာငမနးလျပညေကာ ၁ဝ ရကေန႔က အမးသားေန႔အျဖစ သတမတၿပး ကငးပလာတာ

အခအခနထ ဆပါေတာကြာ။ က က … တဆပေခါငးေတြက ငါတက ျပရဥးမယ။ ၁၉၇ဝ မာ ႏစ ၅ဝ

ျပည ေရႊရတသဘင ကငးပတအခါ ထတခတ တဆပေခါငးေတြေပါကြာ”

aaa


ပ (၁)

ဒဇငး – ဘလကေလး

ဂာမနတြင ပႏပသည။

ပ (၂)

ဒဇငး – ဘလကေလး

ပ (၃)

ဒဇငး – ျမငသနး

aaa


“ခြပေဒါငးအလေတြန႔ အားရစရာ တကကြစရာပါလား ဥးေလးရာ။ ဒါန႔ တဆပေခါငးေတြရ႕

ေအာကဘကနားမာ S.P.A.B ဆတာ ဘာလ ဥးေလး”

“State Philatelic Advisory Board တ။ အစးရတဆပေခါငး အႀကေပးအဖြ႔ေပါကြာ။ ၁၉၇ဝ မာ ဖြ႔ခၿပး

ေနာကပငး ၁ ႏစအတြငးမာ ထတခတ တဆပ ၄ လး အပါအဝင အားလး ၇ လးမာ အဒ S.P.A.B

ဆတာ ထညၿပး ပႏပခတယ။ အဒေနာကေတာ အဒ S.P.A.B ဆတာ ပါမလာေတာဘး”

“ဒ ၁၅ ျပားတနမာ သပတက ေမာကၿပးထားတ ဒဇငးကေတာ ႀကကတယ ဥးေလးရာ။ ခြပေဒါငးန႔

သပတန႔ ဟပေနတာပ”

“ဒ ၂၅ ျပားတနကလညး ၾကညပါဥးကြ။ ေကာလပေကာငး စာသငေကာငးေတြက ထြကလာၿပး

သပတစခနးေတြရတ ဇရပေတြဆက ခတကလာၾကတာ ဘယေလာကအားရဖ႔ ေကာငးလ”

“အဒေနာကေတာေရာ ၇၅ ႏစျပည အထမးအမတအျဖစ ၁၉၉၅ မာေရာ ထပၿပး ထတေသးလား”

“ဟာ ငါတကလညး …။ ၁၉၉၅ ဆတာ စစတပက တ႔ျပညသေတြက ရကရကစကစက ဖႏပေနတ

အခနေလကြာ။ အမးသားစတဓာတတ႔၊ သပတစခနးတ႔၊ ခြပေဒါငးတ႔ဆရင ေလသေတာင

မၾကားခငတ ငတေတြေလ။ ဘာတဆပေခါငးမ မထတပါဘးကြာ။ ၁၉၇ဝ မာ ထတခတာ

ေနာကဆးပါပ”

“အဒ အမးသားေကာလပန႔ အမးသားေကာငးေတြ ဘာျဖစသြားလဟင”

“‘အမးသား ပညာေရးေကာငစ’ ဆတာက ဖြ႔ၾကတယ။ ေနာကေတာ အစးရဆက အေထာကအပ

ယသင မယသင ဆတအယအဆေပၚမာ သေဘာထားေတြ ကြလြၾကၿပး အမးသားေကာငး ၂ဝ

ေလာကက ယသငတယ၊ ကနတ ၇ဝ ေလာကက မယသငဘး ဆၿပး သေဘာထားေတြ

ကြလာၾကေတာတယ။ ႏငငေရးေခါငးေဆာငေတြရ႕ သေဘာထား ရကခတမႈေတြလညး

ပါလာေတာတာေပါကြာ။ အဒမာ ဗဟနး အမးသားေကာလပလညး ပကသြားေတာတယ။ ဆရာႀကး

သခငကယေတာမႈငးက သတ႔တေတြ ၂ ႏစေကာ ၃ ႏစေလာက တကတကကြကြ

ျပစပးေထာငခတ အဒ အမးသားေကာလပ၊ အမးသား ပညာေရးဗမာနႀကး

ၿပကပကစးသြားတာက အငမတန ယကးမရ ျဖစခတယကြ။ ‘ေခါငးေဆာငလပတသေတြ

aaa


အသးမကလ႔ ျဖစရတာ၊ ျပညသေတြအေနန႔ တာဝနေကပါတယ’လ႔ ေမာကြနးထးေပးတယ။ သ႔ရ႕

ေလးခးႀကးတစခမာ …

‘ဒဂနေတာငေျခ ေအာငေျမဗဟနးတြငျဖင

လြမးဘြ႔တလ ေပေနာကြယ

စခနးမတ လမးမတန႔

ပနးခတခ’ လ႔ သတတရ လြမးဆြတၿပး ေရးျဖစေဟာငးက နာနာၾကညးၾကညး ေရးခရာတယ။

တႏငငလးအေနန႔ အျမတရလကတာကေတာ အဂၤလပအစးရအေပၚ ဆန႔ကငေရးစတဓာတန႔

အမးသားစတဓာတေတြ ျပငးျပငးထနထန ေပၚေပါကခတာပ။ ေနာကၿပး ေကာငးသားေတြန႔

ရဟနးသဃာေတြ အဒကတညးက တသားတညး စညးလးညညြတခၾကတယဆတ အခကကလညး

ငါတ သတျပမရ႕လား။ ေကာငးသားေတြ စာသငခနးထက ထြကၿပး ဘနးႀကးေကာငး၊

ဇရပေတြဆက စရးခတကခၾကတာက ၾကညေလ”

“ယနဗာစတကေန ‘တကသလ’လ႔ ဘယေတာမ တြငတြငကယကယ ေခၚၾကသလ ဥးေလး”

“‘တကသလ’ဆတ စကားလးက အဒတနးက ရနကနတကသလရ႕ ပါေမာကၡတစဥးျဖစတ ဆရာႀကး

ဥးေဖေမာငတငရ႕ အဓက ႀကးပမးမႈေၾကာင ေပၚထြကလာတာေပါကြာ။ အဒမတငခငက ယနဗာစတ

လ႔ပ အဂၤလပလ ေျပာၾကတယ။ ‘ယနဗာစတ ေကာလပသပၸ ေကာငးေတာႀကး’လ႔လညး

ေရးၾကေျပာၾကတယ။ ေအး … အဒ ဆရာႀကး ဥးေဖေမာငတင အေၾကာငးကေတာ

ရနကနတကသလသမငးအေၾကာငး ေျပာေတာမပ ငါတက ျပညျပညစစ ထပေျပာျပဥးမယ”

“ဥးေလးတ႔ အထကတနးေကာငးသားဘဝက အမးသားေန႔ေတြ ကငးပၾကသလား”

“ဟာ … ၿခမၿခမသသ ေပါကြာ။ ဥးေလးေနခတ ပခး အမတ (၃) က အရင အမးသားေကာငး

တစေကာငး ျဖစေတာ ထးထးျခားျခား ကငးပတယကြ။ ေကာငးအပဆရာႀကးေတြကလညး

မးခစပဂၢလေတြ၊ ေလးစားခရတ စျပပဂၢလေတြ။ ဆရာ ဆရာမေတြကလညး ‘နာ ၃ နာ’န႔

ျပညစသေတြ။ အသငအျပလညး ေကာငးမေကာငး။ ဥးေလး ၁ဝ တနးေရာကေတာ ၁၉၇၃ မာ

aaa


ကငးပေတာ … ညမာ အၿငမေတာင ပါလကေသး။ အခ ရပရငထ အေမအခနးေတြမာ ပါေနတ (ေဒၚ)

ႏြ႔ႏြ႔စနး န႔ လရႊငေတာႀကး ၄ ေယာကအၿငမကြ”

“ဟာ … အဒေခတတနးက ေပာစရာႀကးေပါေနာ”

“ေအးေပါကြ။ ဥးေလးတ႔ဆ ပငနတကပဝတၿပး ေကာငးတကၾကတာ။ မတမေသးတယ၊ ဥးေလး

ပးေနတ အတနးထက ေကာငမေလးကလညး မဝတစဖး ပငနအကႌ လကရညကေလးန႔ ယဥမယဥ။

ဟ ဟ …။ တျခားေကာငး တျခားၿမ႔ေတြမာလညး ခမးခမးနားနား ကငးပၾကတာပ။ အခ

မငးတ႔ေခတမေတာ ကြာ”

“ဟာ … ဥးေလးကလညး။ ကေနာတ႔ေခတပ လာလာ ကလ၊ ရေနေတာတာပ”

“ေအး … ကလရမယ၊ ရရမယကြ။ ဘယေနရာမာမား စညးန႔ကမးန႔ အေပါကအလမးတညတည

မနမနကနကနရသလ၊ ခးမြမးစရာတစကြက ရသလ။ ေကာငးလညး ေကာငးမ႔လ႔၊ ရးလညး ရးမ႔လ႔”

“လစၿပ ဥးေလးေရ … ေနာကလမ ေတြ႔ၾကေသးတာေပါေနာ”

“ေအး ေအး … ကြကြ။ ေနာကလမာ ရနကနတကသလအေၾကာငးေျပာရငး မငးက

ထပကလရဥးမယ”

aaa


မလြတလပေသာ လြတလပေရး (တဆပေခါငးမား)


ဇနန၀ါရ ၄၊ ၂၀၀၉

“လြတလပေရးေန႔ေတာ တေကာျပနေရာကလာျပနၿပ ငါတေရ႕။ မငးတ႔ ငါတ႔ အသက ၁ ႏစ

ပႀကးလာသလပ၊ တ႔တငးျပညရ႕ အသကလညး ၁ ႏစ ပၿပး ႀကးလာျပနၿပေပါ။ ကယတငး ကယျပည

ကယလမးရ႕ အခပအျခာ အာဏာေတြ ကယလကထ ျပနရဖ႔ ကၽြနဘ၀ေအာကက

အတငးရနးထြကၿပး ဒလြတလပေရးက ထကထကတနတန ရခၾကတာမဟတလား။ ေအး …

အဒေလာက တနဖးထားရတ လြတလပေရး ဆတာႀကးက အခ ျပနၾကညလကေတာ ဟငး ..

ရငေလးပါရ႕ကြာ”

“ကပါ ဥးေလးရာ၊ ကေနာတ႔ လငယေတြက စတပကေအာင မလပပါန႔။ တစလ

တစခါေလာကကေလး ေတြ႔ရတာက”

“ေအးပါကြာ၊ ငါတ ေျပာတာ မနပါတယ။ ႏးႏးၾကားၾကား တကတကၾကြၾကြ ရေနဖ႔ မငးတ႔က

အၿမတမး ဥးေလးေျပာခတာ ျပနသတရပါၿပ။ က .. က.. လာရငးကစၥျဖစတ တဆပေခါငးေတြက

ျပပါမယ။ တ႔ႏငငက ၁၉၄၈ ဇနန၀ါရလ ၄ ရကေန႔မာ လြတလပေရးရခတယေနာ။ ဒါေပမယ

အထမးအမတ တဆပေခါငးေတြကေတာ (၂ ရကေနာကကၿပး) ဇနန၀ါရ ၆ ရကေန႔မာမ

aaa


ထတေ၀ႏငခတယ။ ဗလခပပန႔ ၅ လး ထတခတာက ေဟာဒမာ ၾကည။ ငါတ ေသေသခာခာ

ၾကညေနာ။ ၿပးေတာ ဘာေတြ ေတြ႔လ။ ရငးရငး ေျပာရရငကြာ.. ဘာအမားေတြ ေတြ႔သလ။ ဥးေလးက

ေျပာျပစမး”

ပ(၁) ၁၉၄၈ ဇနန၀ါရ ၆ ရကေန႔ထတ လြတလပေရးေန႔ တဆပေခါငး ၅ လး

ဒဇငး – A.G.I Mc Geogh

ပႏပ – Thomas De La Rue & Co. Ltd., UK.

ပ(၂) First Day Cover

aaa


“၂ ရက ေနာကကၿပးမ ထတေ၀တာကေတာ ဥးေလးေျပာလ႔ အခသရပါၿပ။ ေနာကတခ ကေနာ

ဒမာေတြ႔တာက ဗမာအကၡရာ စာလးေတြ မပါတာပ”

“ေအး ငါတေျပာတာ မနတယကြ။ ျမနမာျပညေျမပ၊ ျခေသၤပေတြ ပါတာေတာ ဟတပါၿပ။ ဒါေပမယ

ဗမာစာလး၊ ဗမာအကၡရာေတြ မပါဘး။ Burma Postage ဆတာပ ပါတယ။

‘ဗမာျပညသည .. တ႔ျပည၊

ဗမာစာသည .. တ႔စာ၊

ဗမာစကားသည .. တ႔စကား၊

ဗမာျပညက – ခစပါ။

ဗမာစာက – ခးျမငပါ။

ဗမာစကားက – ေလးစားပါ’ ဆတ တခနတနးက ‘တ႔ဗမာအစညးအရး’ရ႕

တကတြနးေၾကြးေၾကာသေတြ၊ သခငစတ ၀သာႏ မးခစစတေတြန႔ သေႏၶတည ေပါကဖြားၿပး ေသြး

ေခၽြးေတြန႔ ရငးခရတ လြတလပေရးလညး ရေရာ .. ဒအထမးအမတ တဆပေခါငးမာ ဗမာစာလး၊

ဗမာအကၡရာေလး တလးတေလမ မပါတာ ရငထမာ ဆ႔မသြားဘးလားကြာ။ ဟင”

“အငးေနာ .. ဟတသားပ ဥးေလး”

“ဟတသားပ ဆၿပး ၿပးၿပးေပာကေပာက မလပပစၾကပါန႔ကြာ။ မငးတ႔ လကထကမာ အဒါေတြ

ျပငၾကရမာကြ။ ဒါေၾကာင ဥးေလးက တခတတရ အပငပနးခၿပး ေျပာေနရတာေပါ”

“ေဟာဒ ညာဘကေထာငေတြမာေတာ တဆပေခါငးရ႕တနဖး ‘၆ ပင’၊ ‘၈ ပ’ စတာေတြေတာ

ေရးထားသားပ ဥးေလးရ”

“ေအးေပါကြာ။ အဒ ဗမာဂဏနး တနဖးေတြ ပါေနေသးလ႔ ေတာေသးတာေပါ။ ေနာက ၁

ႏစေျမာကတ ၁၉၄၉ ခႏစ လြတလပေရးေန႔မာေတာ ဒဇငး ၁၁ မးန႔ တဆပေခါငး ၁၄ လးက

ေ၀ေ၀ဆာဆာ ထတႏငခတယ။ ပ (၃) မာ ၾကည။ ဒတခါေတာ ဗမာအေငြ႔အသကေတြ အမားႀကး

ပါလာၿပကြ”

aaa


“ဟတတယေနာ ဥးေလး။ မငးကြနးေခါငးေလာငးေရာ၊ ျခငးခတေနတာေတြေရာ စလ႔ပါလား။

ဟသၤာေရာ၊ ကႏတပနးေတြန႔ေရာ”

“ေအး … အထးျခားဆးကေတာ သဟာသနပလငႀကးပ။ အဒ ပလငႀကးက အဂၤလပက

ျမနမာျပညက သမးၿပးတအခန မႏေလးနနးေတာထကေန အဂၤလနက မ သြားတာ။ လြတလပေရး

ရၿပး ၂ လေလာက အၾကာမာမ ျမနမာျပညက ျပနပ႔ေပးခတာကြ”

ပ(၃) ၁ ႏစေျမာက လြတလပေရးေန႔ – ၁၉၄၉ ခႏစ ဇနန၀ါရလ ၄ ရကေန႔တြင ထတေ၀ခေသာ တဆပေခါငး ၁၄

လး ဒဇငး – ?

ပႏပ – Thomas De La Rue & Co. Ltd., UK.

“တငးျပညကလညး လြတလပ၊ သဟာသန ပလငႀကးလညး ျပနရ ဆေတာ တဆပါေခါငး

ဒဇငးအျဖစ သးထားတာ အလြန ခးကးစရာေကာငးတ အႀကေပါကြာ။ ဒ ပ (၄) န႔ (၅) ကေတာ ၅

ႏစေျမာကအျဖစ ထတခတာေတြ”

aaa


ပ(၄) ၁၉၅၃ ခႏစ ( ၅ ႀကမေျမာက လြတလပေရးေန႔)ထတ တဆပေခါငး ၃ မး

ပ(၅) First Day Cover

“ျပညေတာသာ၊ ၀တစား – ေၾကာငၾက၊ ေသာက – ကငးေ၀း၊ ေနထငေရး ဆပါလား ဥေလးရ႕”

aaa


“ေအး .. ‘ျပညေတာသာ’ ဆတာကေတာ အဒတနးက ၀နႀကးခပ ဥးႏရ႕ တငးျပညထေထာငေရး

စမကနးရ႕ အမညကြ။ ၁၉၅၂ ခႏစ ေလာကကေပါကြာ။ ‘ျပညေတာသာစမကနး’

အေကာငအထညေဖာတာန႔ ၅ ႏစေျမာက လြတလပေရးေန႔န႔ ေပါငးၿပး တဆပေခါငး

ထတလကတာေပါ။ ‘ကပ၊ ပ၊ ပင’ ဆတ ေငြေၾကးစနစကေန အခ တ႔သးေနတ ‘ျပား ၁၀၀ –

တစကပ’ စနစကလညး ေျပာငးသြားၿပ။ အဒါတငမက ဒမာ လြတလပေရးေကာကတငလညး

ပါလာၿပကြ။ ငါတ ေတြ႔တယမဟတလား”

“ဟတတယေနာ ဥးေလး”

“ေအး .. လြတလပေရးေကာကတငက လြတလပေရးရခတ ၁၉၄၈ ခႏစ ဇနန၀ါရလ ၄ ရကေန႔မာ

(တရကတညးမာ) အတျမစခခတာ။ အဒတနးက ၀နႀကးခပ ဥးႏက အတျမစခခၿပး ၁၉၅၀

ႏ၀ငဘာ ၂၆ ရကေန႔မာ ႏငငေတာသမၼတ ေစာေရႊသကက ဖြငေပးခတယ။ ေကာငးကငေပၚက

ၾကညရင အလယက ၾကယအႀကးႀကးက ေဘးက ၾကယကေလး ၅ လးက ၿခရေနတပ ျမငရေအာင

ဒဇငး ဆြခၾကတာကြ။ ဒါန႔ အဒ လြတလပေရးေကာကတငရ႕ ပတပတလညမာ ဘာေတြ ကမၸညးထး

ေရးထားသလ ဆတာေရာ ငါတသသလား”

“ဟငအငး .. မသဘး ဥးေလး”

“သေရာ သသငတယ၊ မထငဘးလား”

“ဟာ .. သပသသငတာေပါ ဥးေလးရ။ ဘယႏယ .. ကယတငးျပညရ႕ တကယအေရးႀကးတ

လြတလပေရး ကမၸညးေကာကတငႀကးပဥစၥာ”

“ေအး … တတငးျပညလး သရေအာင သတငးစာေတြ၊ ဂာနယေတြကတဆင ေဖာျပေပးပါဗ႕လ႔

အယဒတာေတြ၊ သတငးေထာကေတြဆက စာေရးၾကညပါလား။ ဘယလလ။ လြတလပေရးေန႔

အထးထတ (အခပပ) အေနန႔ေလ”

“ဟ ဟ ဥးေလးကလညး ကေနာက ကားၿမးဆြခငးေနျပနပါၿပ”

“က က .. ၆ ႏစေျမာကမာေတာ ပထမအႀကမက ထတခတာေတြက (၁၉၄၉ က

တဆပေခါငးေတြက) အေရာငေျပာငး၊ တနဖးေျပာငးၿပး ထတခတာပ။ ပ (၆) မာ ၾကည”

aaa


ပ(၆) ၁၉၅၄ ခႏစ (၆ ႀကမေျမာက လြတလပေရးေန႔)ထတ တဆပေခါငး (၁၄ မး)

ပ(၇) ၁၉၆၈ ခႏစ (ႏစ ၂၀ ျပည လြတလပေရးေန႔) အထမးအမတ တဆပေခါငး

aaa


ပ(၈) ၁၉၉၂ ခႏစ ဇနန၀ါရ ၄ ရကေန႔ထတ တဆပေခါငး ၂ မး

(မးခစစတ ရငသနထကျမကေရး ဥးတညခကျဖင) ဒဇငး – ၅၀ ျပား (ဥးခငသနး)၊ ၂ ကပ (ဥးနနး၀ငး)

ပ (၉) ၁၉၉၈ ခႏစ (ႏစ ၅၀ ျပည လြတလပေရးေန႔) အထမးအမတ တဆပေခါငး

ပ (၁၀) ၂၀၀၀ ျပညႏစ (၅၂ ႏစေျမာက လြတလပေရးေန႔) အထမးအမတ တဆပေခါငး

aaa


ပ (၁၁) ၂၀၀၁ ခႏစ (၅၃ ႏစေျမာက လြတလပေရးေန႔) တဆပေခါငး

ပ (၁၂) ၂၀၀၂ ခႏစ (၅၄ ႏစေျမာက လြတလပေရးေန႔) တဆပေခါငး

ပ (၁၃) ၂၀၀၃ ခႏစ (၅၅ ႏစေျမာက လြတလပေရးေန႔) တဆပေခါငး

aaa


ပ (၁၄) ပ (၁၅) ၂၀၀၇ ခႏစ (၅၉ ႏစေျမာက လြတလပေရးေန႔) တဆပေခါငး ၂ မး

(အဂၤလပလ စာလးေပါငးထားေသာ ေနျပညေတာ)

ပ (၁၆) ပ (၁၇) ၂၀၀၈ ခႏစ (ႏစ ၆၀ ျပည လြတလပေရးေန႔) တဆပေခါငး ၂ မး

ပ (၁၈) ပ (၁၉)

၂၀၀၉ ခႏစ (၆၁ ႏစေျမာက လြတလပေရးေန႔) တဆပေခါငး ၂ မး

aaa


“ေအး .. လြတလပေရးန႔ ပတသကတ တဆပေခါငးေတြေတာ ဒါ အကနပကြာ”

“ခလ အားပါးတရ တထငတညး ၾကညလကရေတာ အရသာရလကတာ ဥးေလးရာ”

“ေနဥး .. ေနဥး ‘ဗမာစာသည တ႔စာ၊ ဗမာစကားသည တ႔စကား’ ဆတာန႔ စကားစပမၿပး ငါတက

ျပစရာ ရေသးတယ။ ေဟာဒ တဆပေခါငးေတြက ၾကညစမး။ ဗမာစာ ဗမာဂဏနး တစလးမ

မပါဘးကြ”

ပ (၂၀) – ၂၀၀၄

ပ (၂၁) – ၂၀၀၄

aaa


ပ (၂၂) – ၂၀၀၄

ပ (၂၃) – ၂၀၀၇

ပ (၂၄) ၂၀၀၈

aaa


ပ (၂၅) ၂၀၀၉

“ဟင … ဘယလျဖစကနတာလ ဥးေလး။ ဗမာစာ ဗမာဂဏနး တစလးမ မပါေတာ အဂၤလပစာ

မတတတသေတြ ဘယလလပ တဆပေခါငး ကပမလ။ ဘယလလပ စာပ႔လ႔ ရေတာမလ”

“အဒါေတြ ေျပာေနရတာေပါကြ။ မငးတ႔ေခတ ေရာကရင အဒလေတြ မျဖစေစန႔ လ႔။ ခေတာကြာ

အျမငမေတာတာေတြခညးပ။ ဒမာၾကညစမးပါဥးကြာ၊ တ႔တေတြရ႕ ေရးေနျပညေတာ မႏေလးၿမ႔ရ႕

ျပကၡဒနတ။ တရတစာေတြန႔ေလ။ ေအး … ဒအတငး ဆကသြားလ႔ကေတာ မၾကာခငမာ တ႔လညး

တဆပေခါငးက တရတလ ရကထတရေတာမယ”

aaa


ဂပနေခတ တဆပေခါငးမား


မတ ၂၈၊ ၂၀၀၉

“ဂပနေတြ တ႔ျပညက ၁၉၄၂ ကေန ၁၉၄၅ အထ ၃ ႏစေလာက အပခပသြားခတယ။ အဒ ၃

ႏစအတြငး ထတေဝခတ တဆပေခါငးေတြအေၾကာငး မငးက ဥးေလး ေျပာျပရဥးမယ”

“အခလက မတလ ဆေတာ ဂပနေတာလနေရးက သတရစရာေပါေနာ”

“ေအးေပါကြ။ ‘အနေပၚက ၾကယျဖပြင’ ဆတ ေတာလနေရးကာလ အလလညး ငါတ မကစထ

ျမငလာၿပမဟတလား။ နညးနညးကေလး အကဥးခပ မငးက ေျပာရမယဆရငေတာ ရေဘာသးကပ

ဥးေဆာငတ ဗမာလြတလပေရးတပမေတာ (ဘအငေအ Burma Independence Army) က

ထငးႏငငမာ ဖြ႔ၿပးတေနာက ၁၉၄၂ ဇနနဝါရလဆနးေလာကမာ ျမနမာျပညထက ဂပနေတြန႔

ဝငလာခၾကတယ။ စစေၾကာငး ၄ ခန႔။ အဂၤလပက ျမနမာျပညအႏ႔အျပား ၿမ႔ေတြမာ တကပြေတြ

အမားႀကး ႏငေအာငတကၿပး မတလ ၈ ရကေန႔မာ ရနကနက သမးပကခတယ။ အ …

ေမလေလာကကေတာ အေပၚဘကက တျဖညးျဖညး ဆတေျပးရတ အဂၤလပအစးရဟာ

ျမနမာျပညထမာ လးလးေနလ႔ မရေတာလ႔ အႏၵယျပည ဆငးမလားၿမ ႔က ထြကေျပးရေတာတာပ။

aaa


အဒေနာကပငးကေတာ ဂပနန႔ ဘအငေအ တပေတြန႔ တြၿပး ျမနမာျပညအပခပေရးက တြဖက

စမၾကရေတာတယ။ တဆပေခါငးေတြန႔ ပတသကလ႔ ဘယလလပသလ သလား။ ပထမဆး

အဂၤလပေတြရ႕ သးလကစ လကကနတဆပေခါငးေတြက ဆကၿပး သးၾကတယ။ ဒါေပမယ

ဒအတငးေတာ မသးဘး ငါတရ။ အဒ ရၿပးသား အဂၤလပတဆပေခါငးေတြေပၚမာ တဆပတး

ေနာကတစခန႔ ထပဆငရကၿပး (ဖကၿပးမ) သးၾကတာ။ ငါတ သတအတငး အဒ အဂၤလပေခတ

တဆပေခါငးေတြကလညး ေဂာဘရငပ ဒဇငးန႔ မဟတလား။ အေပၚက ထပၿပးဖကဖ႔ ရကတ

တဆပတးက ‘က ေနတ ေဒါငး - ကေဒါငး’ ဒဇငး ငါတရ”

“ဘာျဖစလ႔ ကေဒါငးက သးရတာလ ဥးေလး”

“ဟ … ငါတရ၊ ဂပနန႔အတတ ျမနမာျပညထက ထးေဖာကဝငလာတ ဘအငေအ ေခၚတ

ဗမာလြတလပေရးတပမေတာ အလမာ ကေဒါငးပ ပါတယေလကြာ”

“ဟာ … ဟတသားပ”

“အဒါတင မကပါဘး။ အဒေခတ မတငခငကတညးက တ႔ဗမာေတြက ကေဒါငးက

အမးသားသေကၤတအျဖစ တြငတြငႀကး သးေနပါၿပ။ မငးမတမမာပါ။ မငးတနးမငးႀကး

ေငြဒဂၤါးစကရက သြနးထတလကတာ ေဒါငးပ ပါတ ဒဂၤါး ‘ေဒါငးဒဂၤါး’ မဟတလားကြ”

“ဒလဆေတာလညး ေဒါငးက ေရြးတာ သဘာဝကတာေပါေနာ။ ႏစေပါငးမားစြာ

အျပတတကခငေနတ အဂၤလပက ဂပနအကအညန႔ ေဆာပေလာတးလကရလ႔ ဟေကာငေတြ

ေကာေကာၿပး ေျပးေနတအခနမာ သတ႔ရ႕ ေဂာဘရငပပါတ လကကနတဆပေခါငးေတြက

‘ကေဒါငးပ’ပါတ တဆပတးန႔ ဖကရတာ အေတာ အရသာရမာေပါေနာ ဥးေလး”

“ေအး … အရသာ ရမရ အသာထားဥး။ ပါးရကခရ၊ ေခြၽးတပဆြခရ၊ စစေၾကာင ေသၾကရ၊ ေျပးၾကရ၊

ပနးၾကရန႔ တကယက ေခတဆးႀကး ျဖစခတယဆတာကေတာ ငါတ သထားရမယေနာ”

“ဟတကပါ ဥးေလးရ။ ဒတယကမၻာစစအေၾကာငး၊ ဂပနေခတအေၾကာငး ေကာငးမာ သငၾကရလ႔

သထားၿပးပါၿပ”

aaa


“ေအး … အဒေခတဆးႀကးရ႕ အစပငးမာ အဂၤလပလကကန တဆပေခါငးေတြက ကေဒါငးန႔

ဖကၿပး ေဗြေဆာဥး သးတာေၾကာင တ႔တဆပေခါငးေလာကမာ ‘ေဒါငး (Peacock)’ ဆၿပး သပသပ

ေလလာၾကရတယ။ အဒ ကေဒါငး တဆပရ႕ ဒဇငးပက လကၿပး ဟသၤာတ (၁) (၂)၊ ေျမာငးျမ (၁)

(၂) (၃)၊ ဖာပ ဆၿပး အမးမး ကြထြကသြားတာကး။ ဒဇငးမာ ေဒါငးၿမးကြက ဘယႏစခပါသလ၊

ေဒါငး ေျခေထာကေတြရ႕ အတအရည၊ အေနအထား အဒါေတြက ၾကညၿပး အားလး ၆ မး

ျဖစသြားေတာတာပ။ ေဒါငးရ႕ အေရာငေတြကလညး အန၊ အျပာ၊ အနက၊ နကျပာရယလ႔

ရျပနေသးေတာ … အကြာ မကြေတြ အမးမး ျဖစကနေတာတာပ။ ငါတ နားလညလြယေအာင

ဒပေတြက ၾကညလကကြ။ ရးသးတဆပေခါငးမာ ဒဇငးတစမးက သးတယ။

ေဒါငး (Peacock) တဆပေခါငးမား (၁၉၄၂ ေမလ)

(ေဂာဘရငပေပၚတြင ကေဒါငးက ထပဆင ရကႏပထားသည။)

ဟသၤာတ (၁)

ဟသၤာတ (၂)

aaa


ေျမာငးျမ (၁)

ေျမာငးျမ (၂)

M-3

ေျမာငးျမ (၃)

aaa


ဖာပ

ရးသးတဆပေခါငး

ဂပနေခတ ေဒါငးတဆပေခါငး စာအတ

aaa


“အဒေနာကေတာ စာပ႔လပငနးက တာဝနယရတ ယာႏး (YANO) ဆတ ဂပနစစဗလခပ

တစေယာကရ႕ ကယပငအမတအသား (Personal Seal) က လကႏပတဆပတး ထႏပၿပး

တဆပေခါငးအျဖစ သးၾကရျပနတယ။ စစအတြငး ဆေတာ အစစ အရာရာ ရားပါးတယမဟတလား။

လြယလြယရတ စာရြကညညေတြေပၚမာ ျဖစသလ ရကထတလကတ တဆပေခါငးေတြပါကြာ။ အ …

မေရးမေႏာငးမာပ လယထြနေနတ လယသမားပန႔ တဆပေခါငးလညး ထတျပနတယ။ အဒါလညး

ဂပနလမးတစေယာကက ကေယာကမယ ျဖစသလဆြလကတ ဒဇငးပါကြာ။ ‘ယာႏး (YANO)’

‘လယသမား (Farmer)’ ဆၿပး ေနာကပငး ေလလာသေတြက အမညေပးထားၾကတယကြ။

ဒမာၾကည အဒ ၂ မးက”

YANO Farmer

ယာႏး (YANO)

aaa


လယသမား(Farmer)

၁၉၄၂ ဇြန ၁၉၄၂ ဇြနလ တြင ထတေဝၿပး

၁၉၄၃ မတလတြင ဆင တနဖးျဖင ထပမထတေဝသည

“ဟတတယေနာ ဥးေလး။ စာရြကလညး ည၊ ဒဇငးလညး ညပ”

“ဂပနေခတမာ အကနရားတယကြ။ ေငြေၾကးလညး ေဖာငးပြတယ။ ရတစကန႔ ျဖစသလ

ရကၾကတာတ။ အ … ေနာကတစမးကေတာ ဂပနျပညမာ သးေနတ တဆပေခါငး ၁ဝ မးက

ယလာၿပး ျမနမာျပညမာ သးတာကြ”

“ဟင … ဘယလ သးလ ဥးေလးရ”

“သတ႔ ဂပနတဆပေခါငး တနဖးေပၚမာ တ႔ ဗမာေငြေၾကးတနဖးက ထပဆငရကၿပး သးတာေပါကြ။

ဂပနေတြက တ႔ျမနမာျပညတင မဟတပါဘး၊ အဒတနးက သတ႔သမးပကထားတ ႏငငေတြမာ

အဒလပ လပၾကတယ။ သတ႔ ဂပနတဆပေခါငးေတြေပၚမာ မငန၊ မငနက၊ မငျပာေတြ သးၿပး

သကဆငရာႏငငရ႕ ေငြေၾကးတနဖးက ထပၿပး ရကလကတာပ။ နမနာေတြက ဒမာၾကည”

aaa


ဂပနတဆပေခါငးေပၚတြင ျမနမာေငြေၾကးတနဖး ထပရကထားပ

၁၉၄၂ စကတငဘာလ

“ေနာကထပတစခါ ‘ဗမာႏငငေတာအစးရ’ ဆတ စာတနးပါတ တဆပေခါငး ဆကႀကးႀကး တစလး

ထတလကေသးတယ။ ရညရြယခကက ဘာလဆေတာ အဂၤလပ ေဂာဘရငပါတ

တဆပေခါငးစာအတက ဖးခငလ႔ပ။ ဒမာ ၾကညပါဥးကြ”

aaa


ဗမာႏငငေတာအစးရ

၁၉၄၃ ေဖေဖာဝါရ ၁၅

“ဟာ … ဗႏၶလ ခေမာကန႔၊ ဓားန႔ လန႔ အကအနပါလား။ ကေနာေတာ ဒါေလးက ခပႀကကႀကကပ”

“ေအးကြ … ဥးေလးလညး ႀကကတယ။ ဒေနရာမာ မတသားစရာေလးက ဒတဆပေခါငးေလးက

ေသေသခာခာ ၾကညစမး။ အဂၤလပလကေအာကက လြတခါစ၊ ဂပနေအာကမာ ေရာကေနဆ

ျဖစေပမယ အဂၤလပစာလး၊ ဂပနစာလး တစလးမ မပါတ ပထမဆးေသာ ဗမာတဆပေခါငးလ႔

မတတမးတငၾကရမယကြ”

“တျခား အဒလ တဆပေခါငးေတြ ရေသးလ႔လား ဥးရ႕”

aaa


“ဟ … ရတာေပါကြ၊ ငါတက ‘ထးျခားေသာ တဆပေခါငးမား’ဆတ အခနးက႑ေရာကမ

အကယတဝင ရငးျပမယ။ က … အခေတာ ဂပနေတြေပးတ အတအေယာင လြတလပေရးေန႔

အထမးအမတ တဆပေခါငး ၃ လးက ၾကညလကပါဥး”

၁၉၄၃ ၾသဂတလ ၁ ရကေန႔ ဂပနေခတ လြတလပေရးေန႔ထတ တဆပေခါငး ၃ မး

‘လြတလပေရး’ စာလးအား ပေဖာထဆစေနဟန

သေျပပနးႏင ဗမာကာကြယေရးတပမေတာအလ

ဗမာကာကြယေရးတပမေတာ (ဘဒေအ) အလ

aaa


“ဒါန႔ ေနပါဥး ဥးေလးရ။ လြတလပေရးအတ ေပးတာက ၾသဂတလ ၁ ရကေန႔၊ တဆပေခါငး

ထတတာလညး အဒ ရကမာပေပါေနာ”

“ေအးေလကြာ ဘာျဖစလ႔လ”

“ဥးေလး ေျပာဖးတယေလ။ ၁၉၄၈ ဇနနဝါရ ၄ ရကေန႔မာ အဂၤလပဆက လြတလပေရးရတအခါ ၂

ရကေနာကကၿပး ဇနနဝါရ ၆ ရကေန႔ကမ တဆပေခါငး ထတႏငတယ ဆတာေလ။ အဒါ

သြားသတရလ႔ပါ။ အခဟာ ကေတာ …”

“ေအး … မငး မတဉာဏေကာငးသားပ။ ဟတတယကြ။ တကယ လြတလပေရးအစစ ရေတာ ၂

ရကေနာကကၿပးမ ထတႏငခတယ။ မငးက ေျပာဖးသားပ။ ဘာေၾကာငလဆတာေတာ

ဥးေလးမသဘး။ (လႀကးေတြ အလပမားေနလ႔ ျဖစပါလမမယ ဆတာေလ)”

“ဂပနဆက လြတလပေရး ရၿပးေတာ တဆပေခါငးေတြ အရညအေသြး တကလာမာေပါေနာ

ဥးေလး”

“မထးပါဘးကြာ။ ညၿမပါပ။ ကမၻာစစမးႀကးက ေတာကေနဆ ဖကဆစေအာကမာ ျပားျပားဝပေနရဆ၊

လြတလပေရးကလညး အတႀကး။ ကမၻာႀကးမာကလညး ဖကဆစစနစ၊ အာဏာရငစနစေတြ

ေခါငးေထာင ထ ေနတအခနမ႔ တ႔ျမနမာျပညမာလညး ‘အဓပတ’၊ ‘အာဏာရင’၊ ‘တေသြး-တသ-

တမန႔’ ဆတာေတြ ပလပေနေတာတာေပါ။ ဒ စာအတကေလးက ၾကညပါဥးကြ။

၁၉၄၄ ခႏစက ‘တေသြး-တသ-တမန႔’ ေဆာငပဒႏင စာအတ

aaa


“ေနာကထပထတတ တဆပေခါငးေတြမာ ဂပနစာေရာ ဗမာစာပါ ေတြ႔ရတယ။ ဂပနေတြရ႕

ဂာဗားကြၽနး (Java) မာ ပႏပၿပး ဒဇငးသေဘာအရ ေတာေတာေလး တးတကလာတယ။

ၾကညေကာငးလာတယလ႔ ေျပာလ႔ရမာကြ။ အဒါေတြက တဆပေခါငးေလာကမာေတာ Java- ဂာဗား

လ႔ ေခၚတယ။ ေအာကမာ ၾကညပါဥး”

ဂာဗား အမညရ တဆပေခါငး ၁ဝ လး

၁၉၄၄ ေအာကတဘာ ၁ ရကတြင ထတေဝသည။

“အဒါအျပင ဂပနေတြက ရမးျပညနယက သးျခားခြထတခငလ႔ အပခပေရးအရ မတေအာင

တဆပေခါငး သပသပ ထတေဝေသးတယ။ ေနာကေတာမ ျမနမာျပညမထ ျပနေပါငးထညလကၿပး

အဒ ရမးျပညနယရ႕ တဆပေခါငးေပၚမာလညး ‘ဗမာႏငငေတာ’ဆတ စကားလးက ထပရကၿပး

ထတေဝျပနေသးတယ”

aaa


၁၉၄၄ ႏဝငဘာလ ၁ ရကေန႔ထတ ရမးျပညနယ တဆပေခါငး ၇ လး

“အဒေနာကေတာ မငးသတအတငးပါပကြာ။ တ႔ျပညသေတြက ၁၉၄၅ မတလ ၂၇ ရကမာ ဂပနက

စၿပး တကထတၾကတယ။ ဧၿပလ ေနာကဆးပတမာ ဂပနေတြ ရနကနၿမ႔က တေကာငတၿမး မကန

ဆတခြာသြားၿပးတေနာက အဂၤလပ/မဟာမတေတြ ျမနမာျပညထ ျပနဝငလာခတယ။ အဒလန႔

၁၉၄၅ ၾသဂတမာ ဂပနျပညေပၚက အႏျမဗး ၂ လး ခၿပးတေနာက ဒတယကမၻာစစႀကးလညး

အၿပးသတခတယ။ တ႔ျပညသေတြလညး အဂၤလပ လကခပထက ဖတလႈကဖတလႈကန႔

ေမာေမာကေလး ျပနေရာကသြားျပနေတာတာေပါ။ အဂၤလပက ကကစဘ Civil Affairs Services

(Burma) - CASB လ႔ ေခၚတ အပခပေရးယႏရားႀကးက တခါ စကထပႏႈးၿပး တ႔လထက

‘ေမာငး’ျပနေတာတယ။ ဒတခါေတာ တ႔ျပညသေတြက ႏငငေရးနညးန႔ ထပၿပး တကၾကရျပနတယ။

ေအး … တဆပေခါငး သမငးေၾကာငးက ဆကၿပး နညးနညး ေျပာခငလ႔ပါကြာ။ အဒလ

အဂၤလပျပနဝငလာေတာ အဂၤလပတဆပေခါငးေတြလညး ျပနၿပး အသကဝငလာျပနေတာတာ

ေပါကြာ။ ျပနၿပး သးၾကရတာေပါ။ ဂပနေခတအစမာ ေဒါငးရပန႔ အဖကခထားရတ

ေဂာဘရငေခါငးဟာ တခါ ျပနၿပး ေပၚလာတာေပါ။ က … အဒါေတြက ေနာကေတာမ ဆကတာေပါ။

ဒ ဂပနေခတ တဆပေခါငးေတြန႔ ပတသကလ႔ ငါတ ဘာသခငေသးတနး”

aaa


“အဒါေတြ ကေနာ တစခါမ စစလငလင မေတြ႔ဖးေသးဘး ဥးေလး။ ရားလားဟင။ ေစးေရာ

ႀကးသလား”

“ရားတယ ငါတ။ ေစးလညး ႀကးတယ။ တ႔ ျမနမာတဆပေခါငးေတြထမာ ရာရအခကဆးန႔

ေစးအႀကးဆးပ”

“ဘာျဖစလ႔လဟင ဥးေလး”

“မငးပ စဥးစားၾကညေလ။ ဂပနေခတကာလက တတယေလကြာ။ ၃ ႏစေလာကပ ရတာ။ ေနာကၿပး

စစက ျဖစေနေတာ တျပညလး ကးလန႔စာ စားေနရတာ။ လ႔အသကေတြကလညး ဖကန႔ထပၿပး

ကပဆးႀကးထမာ ေနရတာ။ အဒေတာ တဆပေခါငးေတြလညး ‘ေန႔ျမင ညေပာက’ေတြ

ျဖစကနတာေပါ။ ရာလ႔မရ စလ႔မရ ျဖစကနေတာတာေပါ။ ေစးေတြ ႀကးကနေတာတာေပါ။ ဝယလ႔ရဖ႔

ေနေနသာသာ မငးတ႔တေတြ ဓာတပထမာေတာင မျမငဖးေတာဘး မဟတလား။ စာအပေတြ၊

ကကတေလာကေတြ မရတာလညး ပါပါတယကြာ”

“အဒေတာ ကေနာတ႔ လငယေတြ ဘာလပရမလဟင”

“ဟာ … မငးတ႔ ဝါသနာတတ လငယေတြ အတတ စၿပး ဖတၾက၊ ေဆြးေႏြးၾက၊ သတာေတြ

အခငးခငး ဖလယၾက၊ အငတာနကမာ ပေတြေတြ႔ရင သတငးေတြေတြ႔ရင အခငးခငး လကတ႔ၾက

ေဝမၾကေပါကြ။ အဒါက စြစြၿမၿမ ထကထကသနသနန႔ လပရငး တဖကကလညး

စထားေဆာငးထားတ လႀကးေတြဆက ေမးၾက၊ ေတာငးၿပး ၾကညၾက၊ ဓာတပရကယၾက။ ၿပးေတာ

ကကတေလာကေတြ ဘာေတြ ထတၾကေပါ”

“ဥးေလးက ေျပာေတာသာ လြယတာ၊ ကေနာတ႔မာက ျခးတစျပားမ မရဘး ဥးေလးရ။

တေန႔စားဖ႔ေတာင အႏငႏငရယ”

“အားမေလာပါန႔ ငါတရာ။ ကယလပႏငတ အဆငအထ အရငလပထားေပါ။ ေနာကအဆငက

သ႔ဘာသာ ျဖစလာပါလမမယ”

aaa


“ဥးေလးန႔ ေတြ႔ရတာ နညးနညးေတာ အားတကလာသလပါပ။ ဒါေပမယ …”

“ေဟ … ဒါေပမယေတြ ဘာေတြ လပမေနန႔။ ဒေန႔လပရမာ ဒေန႔ၿပးေအာင လပထားကြ။ အဒါဆ

မနကျဖနဆတာ အလလ အဆငေျပသြားလမမယ။ ဟတၿပလား။ ဒေန႔ေခတ အေျခအေနႀကးမာ

ဥးေလးလညး မငးက ဒအႀကပ ေပးတတတယ။ က က … ၾကြေပေတာ၊ ေနာကလမ တခါ

ထပဆၾကစ႔”

aaa


ႏစဆနးတစရကေန႔ တဆပေခါငးမား


ဧၿပ ၁၆၊ ၂၀၀၉

xxx ငကကေလးေတြ စးစ စးစ ကငးထကမာ ျမည xxx ကနးမာပါရ႕လား xxx ေမးၾကတအလား

သဏၭာန ည xxx

“အမယ … ဥးေလးက သခငးတေအးေအးန႔ပါလား။ ဘာလ ႀကးေတာငႀကးမားန႔ သႀကၤနပးေတြ ထ

ေနတနးပလား”

“ေၾသာ … ငါတပါလား။ လာကြ လာ လာ။ အသက ငယငယ ႀကးႀကး ဒတနခးလမာ အတာသႀကၤန

ႏစသစကး ပးကေတာ ထမာပါပကြာ။ အဒါေၾကာင သခငးေလးဘာေလး ညညးမတာပါ”

“ထားပါေတာေလ ထားပါေတာ။ ဒါေပမယ တခေတာရတယ ဥးေလးရ။ အတာသႀကၤနလမ႔

ပေတာကေတြ၊ ငေတြပါတ သခငး၊ ‘တးပ႔ တးပ႔’ ပါတသခငးမးေတြ လပစမးပါဗာ။ အခဟာက

‘ငကကေလးေတြ စးစ စးစ’ ဆေတာ ဇဝတဒါန စာကေလးလႊတတာ ကေနတာပ ဟား ဟား”

aaa


“မငးေျပာရငလညး ခရမာပါပကြာ။ ဒလကြ၊ ဥးေလးက တဆပေခါငးေတြက

ေလလာေနတသဆေတာ ဒ ႏစဆနးတစရက ေရာကတငး ငကေတြကပ သတရမတယကြ။

အဒါေၾကာငပါ”

“ဘယလလ ဥးေလးရ။ ရငးျပပါဥး”

“၁၉၆၄ ခႏစရ႕ ဗမာႏစဆနးတစရကေန႔ ဧၿပလ ၁၆ ရကေန႔မာ ငကေတြပါတ တဆပေခါငး ၁၂ လး

ထတေဝခလ႔ပ။ ျမနမာျပညတလႊားမာ ေတြ႔ရတ ငက ၈ ေကာငရ႕ ပေတြန႔ေပါ။ ထးျခားတာကေတာ

အဒ ၁၉၆၄ မာ ထတေဝၿပးေတာ ငကေတြပါတ တဆပေခါငးေတြ ေနာကထပ တခါမ

ထပမထတေတာဘး။ ဗမာ ႏစဆနးတစရကေန႔ မာလညး တခါမ ထပၿပး မထတေတာဘးကြ။ ၁၉၆၄

ခႏစက ဆေတာ ၄၅ ႏစေတာင ရၿပေပါကြာ။ အဒါေၾကာင ႏစဆနးတစရကေန႔ ေရာကတငး

ေနာကထပ ငကတဆပေခါငးကေလးေတြမား ေပၚလာေလမလား၊ ထတေလမလားလ႔ ေမာမနးမရငး

အဒ ‘ငကကေလးေတြ စးစ စးစ၊ ကငးထကမာ ျမည’ ဆတ သခငးစာသား တပငးတစ ပါးစပထ

ေရာကလာေတာတာပ။ ရငးၿပလား”

“ဥးေလး ေျပာတာလညး ဟတတာပေနာ။ ဗမာႏစသစမာ တဆပေခါငး ထတသငတာေပါ”

“ေအးေပါကြာ။ ခရစၥမတတ႔၊ တရတႏစသစကးတ႔ အပါအဝင ႏစတငးႏစတငး ထတလကၾကတာ

တကမၻာလးမာ ပလပေနတာပ။ တျခားမၾကညန႔ ငါတ။ ထငးႏငငကေတာင ႏစသစကးမာ ႏစတငး

ႏစတငး တဆပေခါငးအသစ ထတတယကြ”

“ကပါ ဥးေလးရာ။ အဒ လြနခတ ၄၅ ႏစ ႏစဆနးတစရကေန႔မာ ထတခတ တဆပေခါငးေတြ

ျပပါေတာ။ ၾကညခငလၿပ”

“ေအး … အဆငသငပါပကြာ။ First Day Cover ေတြ၊ စာအတေတြလညး ပါတယ။ ငက ၈ မးန႔

တဆပေခါငး ၁၂ လး”

aaa


၁၉၆၄ – ျမနမာႏစဆနးတစရက (ဧၿပ ၁၆ ရက)ေန႔တြင (ဂပနျပည၌ ပႏပ၍) မႏေလးၿမ ႔မ ထတေဝခေသာ

ငကမးစ – အစဥသး တဆပေခါငးမား (၁၂ လး) ‘Bird Series’

(အရြယအစား အနညးငယေျပာငး၍ အေရ႕ဂာမနတြင ပႏပၿပး ၁၉၆၈ ခႏစ ဇလငလ ၁ ရကေန႔၌ ထပမ ထတေဝချပနသည။)

ေအာငစာ ငကခါး

(Fantailed-Flycatcher) (Indian Roller)

aaa


ဗြတကလ လငးယန

(Red-Whskered Bulbul) (Crested Serpent Eagle)

ႀကးၾကာ ေအာကခငး

(Crane) (Buremse Pied Hornbill)

ရစ ေဒါငး

(Pheasant) (Peacock)

aaa


First Day Cover

Mandalay – Bird Series

ရနကနမ ကာလကတားသ႔

aaa


“ဒငကေတြထမာ ငကခါးက ေပၚျပလာအျဖစဆး ထငတယေနာ ဥးေလး။ ဝတေတြ၊

သခငးေတြထမာ တေယာကန႔တေယာက စာေတြ အျပနျပနအလနလန ေရးၾကတအခနးေတြမာ

‘ငကခါးေလးေတြ ေစလကတယ’၊ ‘ငကခါးေလးေတြ အေတာင ေညာငးရာေရာမယ’ စသျဖင

တငစားေရးဖြ႔တာက ေတြ႔ရတယ”

“ေအး … ငါတေျပာတာ မနတယ။ ဥးေလးတ႔ငယငယက ရးရး စာတစေစာငပ႔ခက ၁၅ ျပားပ။

ငကခါးတဆပေခါငး ကပထညလကတာပ”

“ေၾသာ …။ ဒါထက ကေနာတ႔ ဗမာႏစသစကးမာ ဘယလတဆပေခါငးမးေတြ ထတသငလဟင”

“ဘယဟာက ထတထတ ရပါတယကြာ။ မငးက ဥးေလး ေျပာဖးသားပ။ တငးျပညတစျပညရ႕ ေရေျမ

ေတာေတာင အေဆာကအဥ၊ သစပင ပနး တရစၧာန စတာေတြ တဆပေခါငး မထတသငတာ

မရပါဘး။ ထတလ႔ရပါတယ ဆတာေလ။ ထငးႏငငက ဆရင တဆပေခါငးေတြ ထတလကတာ

အမးက စေနတာပကြာ။ ပႏၷသး၊ ဒးရငးသး၊ မာလကာသး၊ ၾသဇာသးန႔ ငါးခ၊ ကဏနး က စၿပး

ျခငးေတာငး ျခငးလးအထ အစပါပ။ ေနာကၿပး အေရအတြကက ၾကညဥးမလား။ ထငးက သကရာဇ

၂ဝဝဝ မာ တဆပေခါငး ၃၅ လး ထတခတယ (တ႔ႏငငက ၆ လး ထ)။ ၂ဝဝ၄ မာ သတ႔က ၁၃၄ လး

(တ႔က ၅ လးထ)။ က ၾကည၊ မကြာဘးလား”

“ဥးေလးကလညး တဆတရ ထငးန႔ပ ယဥယဥၿပး ေျပာေနေတာတာပ”

“သတ႔န႔ တ႔န႔က ေရေျမသဘာဝ၊ ဘာသာ၊ ယဥေကးမႈ အကနေလာကနးနး တေန၊

ဆကစပေနတယေလကြာ။ ထငးန႔မႏႈငးလ႔ ဘယႏငငန႔ သြားႏႈငးရမာလကြ။ ဥးေလးက ေျပာပါဥး။

အခေတာကြာ တ႔က ေမာၾကညေနၾကရၿပ။ သတ႔က အဘကဘကမာ အျပတအသတ သာေနၿပကြ။

ရငးရငး ေျပာရရင တ႔တေတြက သတ႔ရ႕ ‘ခငးဖတ’ ျဖစေနၿပ။ ဆရာ ဥးေအာငသငး တခါက

ေျပာဖးတယ။ တ႔တေတြ တခနက ေၾကြးေၾကာႀကးဝါးခၾကတ ‘သခငမးေဟ – ဒ႔ဗမာ’ က

ေျပာငးပစရေတာမယတ။ ဘယလလဆေတာ ‘ကလမးေဟ – ဒ႔ဗမာ’ လ႔ တ။ ကပါကြာ … ထငးက

ထတတ ငကေတြ ပနးေတြထက နမနာေလာက မငးက ျပရမယ။ ေဟာဒမာ ၾကည”

aaa


ထငးႏငငထတ ငကႏင ပနး တဆပေခါငးအခ႔

၁၉၇၄ (ငပနး)၊ ၁၉၇၅ ဧၿပလ၊ ၁၉၇၆ ဧၿပလ

aaa


၁၉၉၆ ဧၿပလ ၁၉၉၇ ေမလ ၂ဝဝ၃ (ငပနး) ၂ဝဝ၈ (ေဒါငး)

ေအာကခငးငက (Hornbill)

“ဟတပါ ဥးေလးရာ။ စလညး စ၊ လလညး လတယေနာ”

“၁၉၆၄ ႏစဆနးတစရကေန႔ ထတတ ငကတဆပေခါငးေတြရ႕ ေနာကထပ ထးျခားခကတစခက

မႏေလးက ထတတာပကြ။ ေဟာဒ တဆပေခါငးဖက တဆပတးမာ Mandalay Bird Series လ႔

ေရးထားတာ ေတြ႔လား”

aaa


“ဟတတယေနာ။ မႏေလးက ထတတာဆေတာ ထးျခားေနတာေပါ”

“ေအး … အဒါ ပထမဆးန႔ ေနာကဆးအႀကမ မႏေလးက ထတခတာပ။ ေနာကလမာ ကေရာကမယ

မႏေလးၿမ႔ရ႕ ေနာကထပထးျခားခကတစခ မငးက ေျပာရဥးမယ။ ဘာလ သလား။ မႏေလး

ၿမ႔တညတာ ႏစ ၁၅ဝ ျပညၿပေလကြာ။ လာမယ ကဆနလျပညေကာ ၇ ရကေန႔ (ေမလ ၁၅ ရကေန႔)

မာ ႏစ ၁၅ဝ ျပညၿပကြ”

“အတကစေကာေအး – မႏေလး၊ ေအာငေကာခမးေအး – မႏေလး ဆေတာ ဟတတာေပါ။ ၁၂၂၁

ခႏစမာ တညခတ မႏေလးက အခ ၁၃၇၁ ခႏစမာ ႏစ ၁၅ဝ တငးတငးႀကး ျပညၿပေပါေနာ ဥးေလး။

တကယက လြမးစရာ၊ ဂဏယစရာ သမငးဝင ေန႔တစေန႔ပါပ”

“အဒေန႔ကရင မငး သငယခငးေတြ ရသေလာက စေခၚၿပး ဥးေလးဆ ေစာေစာသာ လာခၾက။

မႏေလးအေၾကာငး တဝႀကး ေျပာၾကရေအာင။ မႏေလးသခငးေတြလညး ဆၾကရေအာင။ ေနာကၿပး

ေဟာဒမာ ‘ဆရာေတာ ေရႊကငးသား’ေရးတ ‘ႏစ ၁ဝဝ ျပည မႏေလး’ စာအပ။ ဒါကလညး ယသြား။

မငးတ႔တေတြ ႀကၿပး ဖတထားဖ႔ ဥးေလး ငားလကမယ။ ေရာ ေရာ”

“ေကာငးပါၿပ ဥးေလး။ ကေနာတ႔ကလညး မႏေလးၿမ႔ရ႕ ကကသေရေဆာင အရးေတာငး

လကဖကေတြ၊ ဧလမန႔ေတြ ဝယလာၿပး ဥးေလးက ကနေတာပါဥးမယ”

“ေအး ေအး … ငါတတ႔တေတြ ႏစသစက စတသစေတြန႔ ႀကႏငၾကပါေစကြာ။ ေနာကလမပ

ထပဆၾကတာေပါ”

ဦးအုန္းေက်ာ္၏...

Documents