Ислам және өркениет, № 19 (337) 1-10 шілде, 2014

8
Газет 2000 жылдың қазан айынан шыға бастады. Газетте Құран аяттары мен пайғамбарымыз Мұхаммедтің (с.ғ.с.) хадистері жарияланғандықтан, оған құрметпен қарап, аяқасты етпеулеріңізді сұраймыз. ÀÑÒÀÍÀÄÀ ÆÀ £ À ÌÅØ²Ò ÀØÛËÄÛ 27 маусым күні Елордамыздағы құлшылық ордаларының қатары тағы бір мешітке артты. «Пригородный» тұрғын үй алабында бой көтерген әсем мешіттің ашылу салтанатына еліміздің тұңғыш президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев қатысып, оның елордадағы сегізінші мешіт екенін атап өтті. Мешіт елордамызға келетін қонақтар үшін қолайлы. Болашақта бұл мешіт тек ізгілік пен бірліктің құтты мекені болады деп сенемін, – деді Мемлекет басшысы. Сондай-ақ, қасиетті Рамазан айы қарсаңындағы игілікті шараға ҚМДБ- ның төрағасы, мүфти Ержан қажы Малғажыұлы мен наиб мүфти, «Әзірет Сұлтан» мешітінің бас имамы Серікбай қажы Ораз қатысып, жаңа мешіттің дін жолындағы жұмысына сәттілік тіледі. Қасиетті жұма күні жұртшылық игілігіне пайдалануға берілген «Әлжан ана» мешітінде бүгін алғаш рет азан шақырылып, жамағатпен жұма намазы оқылды. Жаңа мешіттің бас имамы болып тағайындалған Мұқатай Ермек Тасболатұлы имамдыққа шығып, жаңа жұмысындағы алғашқы қызметін орындады. Жалпы аумағы 1 087 шаршы метрлік әсем мешітте бір мезгілде 1500 адамға дейін құлшылық ете алады. Қабырғалары шығыс стиліндегі суреттермен бе- зендіріліп, еденіне керамогранит тақталар төселген. Сондай-ақ, мешіт ғимараты экологиялық тұрғыдан таза саналатын, жылусақтағыш қабырға материалынан тұрғызылған. ҚМДБ баспасөз қызметі Oðaçaíû¤ geícaóëû¢¢a ïaégacû .............................................. 4-бет ËÞÄÈ ÍÅ ÇÀÕÎÄßÒ Â ÌÅ×ÅÒÈ ÏÐÎÑÒÎ ÒÀÊ. ÈÕ ÑÅÐÄÖÀ ÈÙÓÒ ÈÑËÀÌ. .................................................................. 7-стр. Ñóµà îé äà, ñ¼ç äå òàºáàñûí ò¾ñipåäi .................................. 11-бет

Upload: ulykbek-aliakbaruly

Post on 20-Jul-2015

240 views

Category:

Education


12 download

TRANSCRIPT

Page 1: Ислам және өркениет, № 19 (337) 1-10 шілде, 2014

Газет 2000 жылдың қазан айынан шыға бастады. Газетте Құран аяттары мен пайғамбарымыз Мұхаммедтің (с.ғ.с.) хадистері жарияланғандықтан, оған құрметпен қарап, аяқасты етпеулеріңізді сұраймыз.

ÀÑÒÀÍÀÄÀ ÆÀ£À ÌÅزÒ

ÀØÛËÄÛ 27 маусым күні Елордамыздағы

құлшылық ордаларының қатары тағы бір мешітке артты. «Пригородный» тұрғын үй алабында бой көтерген әсем мешіттің ашылу салтанатына еліміздің тұңғыш президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев қатысып, оның елордадағы сегізінші мешіт екенін атап өтті.

– Мешіт елордамызға келетін қонақтар үшін қолайлы. Болашақта

бұл мешіт тек ізгілік пен бірліктің құтты мекені болады деп сенемін, – деді Мемлекет басшысы.

Сондай-ақ, қасиетті Рамазан айы қарсаңындағы игілікті шараға ҚМДБ-ның төрағасы, мүфти Ержан қажы Малғажыұлы мен наиб мүфти, «Әзірет Сұлтан» мешітінің бас имамы Серікбай қажы Ораз қатысып, жаңа мешіттің дін жолындағы жұмысына сәттілік тіледі.

Қасиетті жұма күні жұртшылық игілігіне пайдалануға берілген «Әлжан ана» мешітінде бүгін алғаш рет азан шақырылып, жамағатпен жұма намазы оқылды. Жаңа мешіттің бас имамы болып тағайындалған Мұқатай Ермек Тасболатұлы имамдыққа шығып, жаңа жұмысындағы алғашқы қызметін орындады.

Жалпы аумағы 1 087 шаршы метрлік әсем мешітте бір мезгілде 1500 адамға дейін құлшылық ете алады. Қабырғалары шығыс стиліндегі суреттермен бе-зендіріліп, еденіне керамогранит тақталар төселген. Сондай-ақ, мешіт ғимараты экологиялық тұрғыдан таза саналатын, жылусақтағыш қабырға материалынан тұрғызылған.

ҚМДБ баспасөз қызметі

Oðaçaíû¤ geícaóëû¢¢a ïaégacû

.............................................. 4-бет

ËÞÄÈ ÍÅ ÇÀÕÎÄßÒ Â ÌÅ×ÅÒÈ ÏÐÎÑÒÎ ÒÀÊ. ÈÕ ÑÅÐÄÖÀ ÈÙÓÒ ÈÑËÀÌ................................................................... 7-стр.

Ñóµà îé äà,ñ¼ç äå òàºáàñûí ò¾ñipåäi.................................. 11-бет

Page 2: Ислам және өркениет, № 19 (337) 1-10 шілде, 2014

2 №19 (337), 1-10 шілде, 2014 жыл

Дін мен дәстүр радикализмге қарсыМаусым айының 18-і

күні С.Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университетінде ҚР Дін істері агенттігі және Шығыс Қазақстан облысы әкімдігінің ұйымдастыруымен «Дін мен дәстүр радикализмге қарсы» тақырыбында республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция болып өтті.

Конференцияның мақсаты – дәстүрлі рухани құндылықтар мен дін арасындағы өзара қатынас, діни радикализмге қарсы тұрудағы ықпалын талдау.

Конференция жұмысына ҚР Дін істері агенттігінің төрағасы Марат Алмасұлы Әзілханов, Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының төрағасы, Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы хазрет, Орыс Православиелік шіркеуінің Қазақстан Республикасындағы митрополиттік округінің іс-басқарушысы Геннадий Каскеленский, Ұлттық ғылым академиясының академигі, Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің философия кафедрасының меңгерушісі, қоғам қайраткері Ғарифолла Есім, әл-Азһар университетінің профессоры, «Нұр-Мүбарак» Египет Ислам мәдениеті университетінің деканы, теология ғылымдарының докторы Мухаммад Махфуз, т.б. қатысып, өз ойларын ортаға салды.

Конференцияны Шығыс Қазақстан облысы әкімінің орынбасары Жақсылық Мұқашұлы құттықтау сөзімен ашып, алыстан-жақыннан келген меймандардың ынтымақтастық қадамдарына сәттілік тіледі.

Алғашқы болып сөз алған ҚР Дін істері агенттігінің төрағасы Марат Әзілханов конференцияның маңызы мен мақсаты төңірегінде баяндама жасады.

Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы хазрет «Ислам және жергілікті халық дәстүрі мен мәдениеті» тақырыбында баяндама жасады. «Дәстүріңді баққаның – үмітіңді жаққаның», – деп бастаған Ержан қажы Малғажыұлы дін мен дәстүрдің сабақтастығы, бүгінгі таңдағы діннің қоғамда алатын орны мен атқаратын рөліне кеңінен тоқталып өтіп, ұйымдастырылып отырған коференция жұмысына оң бағасын берді.

Одан кейін сөз алған конференция қонақтары көтеріліп отырған тақырыптың өзектілігін тілге тиек ете отырып, алдағы уақытта да мұндай басқосулар жиі болып тұрса деген ниет білдірісті.

Баспасөз мәслихатын өткізді24 маусым күні қасиетті Рамазан

айының қарсаңында Қазақстан мұ-сылмандары діни басқармасының төрағасы Ержан қажы Малғажыұлы бастаған дін өкілдері Алматыда Ұлттық баспасөз клубында баспасөз мәслихатын өткізді.

Бас мүфти Рамазан айының артықшылығы, ораза ұстаудың дұрыс ережелері, пітір садақасының мөлшері жайлы айтты. Сонымен, биыл ораза 30 күнге (28 маусым мен 27 шілде аралығы) жалғасады. Шілденің 23-нен 24-іне қараған түн – қасиетті Қадір түні. Ал пітір садақасы – ел бойынша жан басына 200 теңге.

Баспасөз мәслихатында Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы мұсылман қауымына, барша дін жанашырларына

Үндеу жариялады. Наиб мүфти Серікбай қажы Ораз Діни басқарманың игілікті істері жайлы баяндап, «Дін мен дәстүр», «Рамазан мүбәрак», «Исламдағы жанұя», т.б. кітаптарды БАҚ өкілдеріне таныстырды.

Баспасөз хатшыларының тұңғыш басқосуыБас мүфти Ержан қажы

Малғажыұлының қатысуымен Діни басқармаға қарасты облыстық мешіттер баспасөз хатшыларының семинар-кеңесі өтті.

Жиын барысында дін сала-сындағы ақпаратты жандандыру мен деңгейін арттыру мәселелері қаралды. Ортақ iстi қалай нәтижелi жүзеге асыруға болады? Бұл сұрақтың жауабы арнайы шақырылған білікті мамандармен бірлесе отырып талқыланды. Сонымен қатар, баспасөз хатшы-лары Исламды насихаттау бағы-тында БАҚ пен қоғам арасында қарым-қатынасты нығайту, екi-

жақты жұмысты ұйымдастыру жөнiндегi мәселелерді талқылады. «Мінбер» журналистер орталығының жетекшісі Асхат Еркімбай ақпарат саласына қатысты тренинг өткізді. Семинарда слайд шоу, бейнебаян көрсетіліп, ұсыныстар айтылды.

Семинар-кеңеске Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы, наиб мүфти Серікбай қажы Ораз, ҚМДБ Баспасөз бөлімінің меңгерушісі Ағабек Қонарбайұлы, «Иман» журналының бас редакторы Оңғар Өмірбек қатысты.

Асхат ЕРКІМБАЙ, «Мінбер» журналистер орталығының жетекшісі, блогер:– Мақалалар мен ақпараттардың тақырыбы журналиске ғана емес, оқырмандарға да қызықты болуы шарт. Дін

саласында қызмет жасайтын маман жылдам, тез тiл таба бiлетiн, жан-жақты бiлiмдi азамат болуы қажет.

Оңғар ӨМІРБЕК, «Иман» журналының бас редакторы:– Ең басты мақсатымыз – қажет ақпаратты дер кезiнде берiп, уақытылы әрекет етуге үйрену керек. Бiздің

жүйелi түрде жұмыс iстеуіміз өте маңызды.

Амантай ТОЙШЫБАЙҰЛЫ, ҚМДБ-ның Павладар обылысы бойынша өкілдігінің баспасөз хатшысы:– Жақсы кездесу болды. Семинарда алынған ақпарат келешекте жұмыста керек болады. Көп ақпарат алдық.Кездесу соңында баспасөз хатшыларына дін насихатының көкжиегін кеңейту бағытында тапсырмалар

берілді.ҚМДБ-ның баспасөз қызметі

МҮФТИЯТ МІНБЕРІ МҰСЫЛМАН КҮНТІЗБЕСІ

Маусым айының 25-і күні ҚМДБ төрағасы, Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы хазрет, наиб мүфти Серікбай қажы Сатыбалдыұлы, ҚМДБ Уағыз-насихат және интернетпен жұмыс бөлімінің меңгерушісі Ершат Ағыбайұлы, ҚР Дін істері агенттігінің төрағасы Марат Әзілханов және ҚР Дін істері агенттігі төрағасының орынбасары Ерлан Абдақасов Жезқазған аймағына арнайы іссапармен келді. Бірінші кезекте Ахмет ишан Оразайұлы атындағы Жезқазған аймақтық мешітінде болып, ақшам намазынан соң мешіт жамағатымен жүздесті.

Жезқазған аймағының бас имамы Қабылбек Әліпбайұлы келген қонақтарды мешіт асханасының дастархан басында жиналған жамағатқа таныстырды. Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы барша мұсылман қауымын Рамазан айымен құттықтады. Мұсылмандардың бауырластығы жайында уағыз-насихат айтты.

ҚР Дін істері агенттігінің төрағасы Марат Алмасұлы үш жүздің басын қосқан Ұлытау өңіріне сәлемін жолдап, Жезқазған аймағына көршілес Қызылорда облысының тумасы екенін таныстырып өтті. Жастарды егеменді еліміздің жарқын, бейбіт болашағы үшін қызмет етуге шақырды.

Кездесу барысында ақсақалдар атынан Ахметов Дүйсенбай қажы, Қонарбаев Серік қажы, Үңгітбаев Қадыр ағаларымыз өздерінің жылы лебіздерін, бата-тілектерін айтты. Серік қажы Қонарбаев ақсақал ең маңыздысы дін мен дәстүр сабақтастығы барлық жерлерде жаппай насихатталғанына дән ризашылығын айтып, Бас мүфтиге алғысын жеткізді.

Наиб мүфти Серікбай қажы Сатыбалдыұлы қасиетті Рамазан айының ерекшелігі, Қадір түнінің сауабы жайлы кеңінен түсіндірді. Салт-дәстүрдің шариғаттағы орны жайлы Құран аяттарынан мысал келтіріп, тартымды уағыз-насихат айтты. Кездесу соңында Серік қажы қариямыз келген қонақтарға батасын берді.

Қала жұртшылығымен жүздесті

Жезқазған аймағына сапар

ҚМДБ төрағасы, Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы хазреттің Жезқазған аймағындағы іссапары 26 маусым күні қалалық «Нұр Отан» ХДП бас ғимаратында өткен кездесумен жалғасты. Бұл жиынға қала активі, аймақтық барлық мешіттің бас имамдары, ақсақалдар алқасы, т.б. қатысты.

Қала әкімі Серік Жаманқұлұлы арнайы келген қонақтарды қала жұртшылығына таныстырып, бірінші сөз кезегін әкімнің орынбасары Бейбіт Мұзарафұлы алып, қаланың жалпы діни ахуалы және атқарылып жатқан іс-шаралар жайында баяндама жасады. Содан соң Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы Жезқазған халқын ынтымаққа, ауызбіршілікке шақырып, Қасиетті Рамазан айымен құттықтады. Жиналған жұртшылықтың діни сауалдарына нақты, әрі түсінікті жауап берді.

ҚР Дін істері агенттігінің төрағасы Марат Әзілханов өз баяндамасында еліміздегі жат ағымдардың қоғамдағы келеңсіз жайттары жайлы айтты. Сырттан келетін ағымдардің түпкі мақсаты біздің тамырымызға балта шауып, салт-дәтүрімізге сай дінімізді, рухани құндылықтарымызды жою, еліміздің іргета-сына нұқсан келтіру болып табылатынын, сондықтан осы өңірдің барлық жанашыр азаматтары, ел ағалары және ақсақалдары біріге отырып, ел тыныштығын сақтау басты міндетіміз екенін жеткізді.

Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы: «Ат төбеліндей ғана азғантай қазақпыз, жамағатты бірлікке шақырайық, құрметті ақсақалдар!», – деген сөзбен кездесуді қорытындылады.

ҚМДБ-ның Жезқазған аймағы бойынша өкілдігінің баспасөз қызметі

Page 3: Ислам және өркениет, № 19 (337) 1-10 шілде, 2014

3№19 (337), 1-10 шілде, 2014 жыл

Ардақты ағайын, бәрімізді жарылқаушы, қорғаушы, мейірімі шексіз Алланың қалауыменен қасиетті Рамазан айына да келіп жеттік. Күллі мұсылман әлемінің асыға күтіп, қимай қоштасатын, Құран Кәрімнің асыл аяттары түсе бастаған қасиетті Рамазан айының есігі ашылды.

Құран Кәрімнің «Бақара» сүресінің 185-аятында: «Рамазан – адамдарға тура жол нұсқаушы, ақ пен қараны айырушы, бекем тұтынатын жолбасшы ретінде Құран түсіріле бастаған ай. Рамазан айы туғанын көрген адам бірден ораза ұстайтын

Жалпы, аяттарда Алла тағала момын мұсылмандарға тек бұйы-ратын, оның сыры – Аллаға бой ұсынатындар мен теріс бұрылатындарды ажырату еді. Ал бұл аятта оразаның не себепті бұйырылатынын айтады, яғни, «тақуалыққа жетулерің үшін» дейді. Алланы жүрекпен еске алу, тілмен зікір қылу, амалымен, өмірлік өлшемдерімен дәлелдеу. Есепсіз жасаған өткен қате-кемшіліктері, күнәлары үшін Алланың азабынан қорыққан күйде Оның рахымы мен мейірімінен үміт ете отырып, Оразаны өзіне қалқан қылу шынайы тақуа, момын жанның бейнесі.

Әз елші Мұхаммед (с.ғ.с.) «Ережеп – Алланың айы, шағбан – менің айым, рамазан – үмметімнің

оразасы болмаса керек. Бұл – күнәға түсер көздің, ғайбатқа икем тілдің, өсек, қаңқу сөз бен жалаға жақын құлақтың, бүкіл он екі мүшеміздің оразасы болса керек. Мүміннің бойында болуға тиісті емес әрекеттерінен тыйылмаған адамның оразасы жөнінде ардақты елші «Оның оразасынан аштық-тан өзге ешнәрсе бұйырмауы мүмкін» деп сипаттайды.

Міне, қадырменді ағайын, оразаның мұсылман қауымына парыз болуының мәні тек ішіп-жеуден тыйылу ғана емес екен. Тәніміз бен рухымыздың толық үйлесім тапқан оразасы ғана кәміл ораза қатарына жататынын жете ұғынуға тырысайық.

Қасиетті Құран кәрімнің «Хужурат» сүресінің 10-12 аят-

Дана қазақ аталарымыз айтқандай, «мұсылманшылық әсте-әсте» дамып, өркендейді. Ислам тарихына көз жүгіртер болсақ, Алланың хақ діні де жиырма үш жылдық пайғамбар мойнына жүктелген аманат арқылы жер жүзіне тарады. Сабырдың нақ өзін көрсете білген алғашқы мұсылмандардың өмірлері, Хақ жолында көрген сынақтары кімнің де болсын көзіне жас үйірмей қоймайды. Небір сын сағаттарын бастан кешірген сахабалардың қиын-қыстау сәттеріне байланысты Алла тағала: «Адамдар: «Сендік» деумен сыналмай қойып қойылатындықтарын ойлай ма?», – деген аятын түсіреді («Анкәбут» сүресі, 2-аят). Осы уақиғаларды еске алған бүгінгі

МҰСЫЛМАН КҮНТІЗБЕСІ

айы», – деп, мұсылман үмметі үшін қасиетті уақыттарды айқындап берген. Осы сипаттағы тағы бір хадисте ардақты пайғамбарымыз (с.ғ.с.) «Иә Алла! Ережеп және Шағбан айын қайырлы әрі мүбарак еткей, бізді Рамазан айына аман-есен қауыштыр», – деп Раббысынан сұрап, дұға ететін. Пайғамбар тілеген жақсылыққа, мейірім мен рахым айына, кешірім мен береке айына оның үмметі – мына сіз бен біз Алланың амандығында жетіп отырмыз, ағайын. Хақ елші құрметтеген айларға да құрметіміз жоғары болса, Алланың алдындағы дәрежеміз де соған сай болмақ.

Оразаның мұсылмандарға парыз болу хикметі жайында Бұхариден жеткен хадисте «Егер адам өтірік айту мен күнәлі істерін тастамаса, Алла ол адамның тағам мен судан тыйылғанына мұқтаж емес» деп сипатталып, оразаның мән-мағынасы тереңде екенін байқатады.

Бұл хадистен ұғатынымыз Аллаға шын иман келтіріп, мойынсұнған момын жан үшін ораза дегеніміз тек қана тәннің

тарында айтылғандай, Алла тағала бір қауым екінші бір қауымды мазақ етуден, лақап атпен атау және көп күмәнданудан тыйылу туралы бұйырады. Себебі, көп күмәннің бірі нағыз күнә болуын мүмкін екенін ескертеді Раббымыз. Ақырет күніне дейін ешбір құны, құндылығы жойылмайтын Құран бұйрықтары бүгінгі тәуелсіз Қазақ елі азаматтары үшін де маңызды. Зайырлы қоғамдағы демократиялы ел шаңырағында әртүрлі ұлттар мен ұлыстар, өзге де дін өкілдерінің өмір сүруі – өмір заңдылығы. Анығында, сабырдың ең төменгі шегіне жеткен мұсылманның өзі өзгеге пайдасы тимесе де, зиянын тигізбеуі шарт.

Бұл айдағы Алланың сансыз сауаптарынан үмітті адам сабыр мен төзімділіктің үлгісі бола білуі тиіс. Тіптен, ораза кезінде айыптап, сөге сөйлеген кісінің өзіне де шыдамдылық танытып, пайғамбар өсиетінде айтылғандай «Мен оразамын» деп жауап беруі қажет-ақ. Пайғамбар бұйырған осы сөздің өзі көп адамға ескерту болары анық.

күннің мұсылмандары Алланың сансыз нығметтеріне шексіз шүкірлер айтып, сын-сынақтарға кезіккенде тарихта алтын әріппен аты қалған сахабалар өмірін еске ала отырып, бұл дүниенің сынағын сабырмен қарсы алса, иншаАлла, ақыреттегі егіні мол болмақ. Жыл он екі айдың бір айында ғана келетін сансыз сауаптар, нығметтер берілетін Рамазан айына деген ыстық ықыласымыз бізді екі дүние бақытына жетуге сеп болады.

Ілгеріде өткен ізгі мұсылмандар Рамазанның қуаты мен шуағына шомылып, оразадан кейінгі алты айда Алланың нығметіне деген қуаныштан айыға алмайтын, ендігі алты айы қалғанда «Раббым, бізді Рамазанмен қауыштыра көр» деп асыға күтетін болған. Себебі, бұл айда жасалар құлшылықтар, ғибадаттар мен ізгі амалдардың сауабы мың айға татырлық қасиетті қадір түні бар. Сансыз сауаптардың есігі айқара ашылып, шайтандар шынжырланып байланатын мү-бәрак айдың күндерін алаңсыз, түндерін қаперсіз өткізуден сақ болайық, қадірлі мұсылман қауым!

Құдси-хадистердің бірінде Алла тағала: «Аузы берік адам ішіп-жеуін мен үшін доғарды. Ораза – Мені мен құлымның арасындағы ғибадат. Оған берілетін сыйды Мен ғана өлшеп, Мен ғана беремін. Аузы берік құлымның аштық пен шөлдегенде шығатын аузының исі мен үшін мисктен де артық», – дейді. Бұл дүниедегі оңай олжа табу жолдарының жеңіл болып, ал еңбекпен тапқан табыстың көзі қиыншылық пен адалдық жібін аттамағанда ғана

берекелі болатыны әмбеге аян. Бір Алланың разылығы, дүние ақыретіміздің жарық болуы үшін ұстаған оразада кездескен қиыншылықтар мұсылман баласын жасытпайды деп білеміз. Күні ұзаққа ораза болған жанның ауыз қуысынан шыққан иістің өзін әлемдердің Раббысы жұпар иіс мисктен жоғары бағалап, құлының сыйын бір Өзі өлшеп, бір Өзі берер болса, момын мұсылман үшін бұдан асқан нендей нығмет керек? Әсте, өзгені қаламас едік.

Қадірменді ағайын, сабыр мен тақуалықтың, шынайы иманның дәмін сезіндіретін шілденің шіліңгіріне сәйкес келген Рамазан айында Алланың нығметтерінен құр қалмайық.

Салман Фарси (р.а.) айтады: «Расулалла (с.ғ.с.) Шағбан айының соңында бізге: «Өте ұлы әрі берекелі Рамазан айы келе жатыр. Бұл айда мың айдан артық бір түн бар. Хақ Тағала Рамазан айының оразасын парыз етіп, түнгі намазды сауап алғанға себеп етті. Бұл айда ізгі амал істеумен Алла тағалаға жақындаған адам, Рамазан айынан тыс уақытта парыз амалын істеген болады. Рамазан айында парыз амалын орындаған адам басқа айда орындаған жетпіс парыз амалдың сауабын алады. Бұл – сабыр айы. Ал сабырлықтың сыйы – жәннат. Бұл – қайырымдылық, яғни аш-тықты сезініп, кембағалдарға жанашырлық ету айы. Бұл айда мүміннің ризығы молаяды. Біреу ораза ұстағанды тамақтандырса, оның күнәлары кешіріліп, тозақ отынан азат етілуіне септігін тигізеді. Әрі ол ораза ұстаған-ның сауабындай сауап алып, одан ораза ұстаушының сауабы кемітілмейді», – деді. Сонда сахабалар: «Уа, Расулалла! Біздің әрбіріміздің ораза ұстағанды тамақтандыруға шамамыз жете бермейді», – дегенде, ол: «Алла тағала тіпті бір құрма, бір ұрт-там су немесе сүттің себебімен де сауабын береді. Бұл айдың бірінші бөлігі – Хақ тағаланың рахметі, екінші бөлігі – кешірімі, үшінші бөлігі – тозақтан азат болу. Хақ тағала Рамазан айында құлына кеңшілік еткен, яғни қызметін жеңілдеткен адамның күнәсін кешіріп, оны тозақтан азат етеді. Рамазанда төрт істі көбейтіңдер. Оның екеуімен Раббыларыңды разы етсеңдер, екеуін істеу міндетті. Раббыларыңды разы ететін екі іс, ол: «Хақ тағаладан өзге тәңір жоқ» деп куәлік ету және көп истиғфар айту. Істелуі міндетті болған екі амал, ол: Хақ тағаладан жәннатқа кіргізуін сұрап, тозақтан пана тілеу. Ораза ұстауға су бергенді Хақ тағала Қиямет күні менің хауызымнан сусындатады. Кейін ол жәннатқа кіргенге дейін шөлдемейді», – деді».

Тәуелсіз елдің көк байрағы астында бірлікте тірлік қылып, ауызбіршілік пен ынтымақта ғұмыр кешейік. Ел ертеңі мен баянды болашақ үшін қызмет қылып жүрген ел азаматтарының амандығын тілейік Жаратқаннан. Дұғалар кері қайтарылмайтын қасиетті айларда ел мен жердің тыныштығы үшін көптен-көп дұға-тілектер жасайық.

Мүбәрак айдағы ізгі амал-дарыңызға Алла сансыз сауаптар жазып, екі дүние бақытына бөлесін. Ардақты пайғамбарымыз Мұхаммедтің (с.ғ.с.) үмметіне лайықты жандардың қатарынан болуымызды Алла нәсіп еткей! Қасиетті Рамазан айы баршамызға құтты, берекелі, күллі мұсылман жұртшылығына қайырлы болсын! Оразаларыңыз қабыл болғай, әлеумет!

¡ÀÑÈÅÒÒI ÀÉ ¡ÀÉÛÐËÛ ÁÎË´ÀÉ,

À´ÀÉÛÍ!

Наурызбай қажы ТАҒАНҰЛЫ,ҚМДБ-ның Астана қаласы бойынша өкілі,«Нұр Астана» орталық мешітінің бас имамы

болсын. Егер біреулер ауру болып, әйтпесе жол сапарда жүрсе, онда басқа күндерде өтесін. Алла сендерге жеңілдік болуын қалайды, ауырлық түсіргісі келмейді», – дейді. Алла тағала мүбәрак айдағы құлшылық-ғибадаттарымызды қабыл, иманымызды кәміл етсін.

Бұл айдағы әрбір ісіміздің сауабы, не зияны өзге уақыттарға қарағанда еселенетіні иісі мұсылман қауымына мәлім. Себебі, Рамазан айын өзге ай-лардан құрметті қылып, сауабын өзім беремін деп Алланың өзі кәламында бізге баяндайды. Оның рахым-нұры жауатын, мысқалдай ізгі амалымызға таудай сауаптар жазылатын айда құлшылық-ғибадаттарымызды көбейтіп, сөзіміз бен ісімізді түзеп, ниетімізді тазартуымыз керек.

Алла тағала қасиетті Құран кәрімнің «Бақара» сүресінің 183-аятында: «Әй, мүміндер! Күнәлардан сақтанып, тақуа-лыққа жетулерің үшін сендерге бұрынғыларға парыз етілген-дей, ораза парыз етілді», – дейді.

Page 4: Ислам және өркениет, № 19 (337) 1-10 шілде, 2014

4 №19 (337), 1-10 шілде, 2014 жыл

ÆÀÐÀÏÀÇÀÍҚазіргі үздіксіз дамыған заманда, ұлттық құндылықтарымыз,

салт-дәстүрлеріміз әлсіреген қоғамда, айнадай таза имандылық пен ұлттық рух ауадай керек-ақ. Сол себепті, көз қарақты оқырман мен өскелең ұрпақтың санасына аз да болса қозғау болсын деген ниетпен, сіздерді осы қасиетті оразамен құттықтай отырып, бала күнімізде ауыл адамдарынан естіген, тіпті жаттап алып, өзіміз де айтып жүрген жарапазан жырларының есте қалған шумақтарын назарларыңызға ұсынуды жөн санадық.

Жарапазан – Рамазан айында бір ай бойы ауыз ашардан кейін айтылатын діни өлеңдер жиынтығы. Оның өз сөзі, айтылу ырғағы және өз мақамы болады. Жарапазан айтқан жігіттерге не балаларға ат, тай мінгізіп, шапан жабатын, шашу шашатын, кейде ділдә шашып, ақша да беретін болған.

Ассалаумағалайкүм дәуіт ғалам,Осы үйге ағаларға бердік сәләм.Осы үйге ағаларға берсек сәләм,Сәлемді қабыл алсын Алла тағалам.

Бай Мұхаммед, үмбетіңе, Жарапазан!Оразаң құтты болсын, ұстаған жан.

Айтайын жарапазан үйіңізге, Ұстаған үй айнала шиіңізге.Оразаң былтыр кетіп, биыл келді,Түстің бе қайта айналып күйіңізге.

Бай Мұхаммед, үмбетіңе, Жарапазан!Оразаң құтты болсын, ұстаған жан.

Айтайын жарапазан жапсарыңа,Бақ дарып, қызыр келсін қастарыңа.Бақ дарып, қызыр келсе қастарыңа, Қонады бақыт, байлық бастарыңа.

Бай Мұхаммед, үмбетіңе, Жарапазан!Оразаң құтты болсын, ұстаған жан.

Меккеде бір ағаш бар биік тұрған,Бұтағы жермен көкке тиіп тұрған.Әлемге мейірімділік нұрын шашып,Алдында бай Мұхаммед күліп тұрған.

Бай Мұхаммед, үмбетіңе, Жарапазан. Оразаң құтты болсын, ұстаған жан.

Айтайын жарапазан есігіңе,Ұл берсін қошқардай ғып бесігіңе.Ұл берсе қошқардай ғып бесігіңе,Тартады өзі батыр несібіңе. Бай Мұхаммед, үмбетіңе, Жарапазан. Оразаң құтты болсын, ұстаған жан.

Айтайын жарапазан есігіңе,Қыз берсін Ханышадай бесігіңе.Қыз берсе Ханышадай бесігіңе,Тартады өзі шебер несібіңе.

Бай Мұхаммед, үмбетіңе, Жарапазан. Оразаң құтты болсын, ұстаған жан.

Осылай айтылып кете береді. Соңынан мынадай бата беріледі:

Батам-батам бақ болсын!Батам жерге бап болсын!Айдағаның қой болсын!Шайнағаның май болсын!Балаларыңның мінгені,Жорға-жорға тай болсын!Жорғалатып келгенде,Ағаның көңілі жәй болсын!Судай тұнық арың болсын!Шырқап салар әнің болсын!Отыратын тағың болсын!Отыз күн оразаң мүбәрак болып,Дұға-тілектерің қабыл болсын! Әумин, Аллаһу акбар!

Жарапазанды қағазға түсіргендер: Азамат МӘЛЖАНБАЙҰЛЫ,

Мұқият ҚОЙШЫБАЙҰЛЫ,Арқалық қаласындағы дала өлкесі тарихы

облыстық мұражайының ғылыми қызметкерлері

Осыдан 14 ғасыр бұрын мұсылмандарға ораза ұстау парыз болған кезде адамдар ауыз бекітудің денсаулыққа қаншалықты пайдалы екендігін түсінбеген еді. Басқа сенімдегілер оразаны адамға жасалған қиянат деп қабылдады. Сол кезеңде Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) бір хадисінде: «Ораза ұстаңдар, денсаулықтарың жақсарады», – деп айтқан.

Бүгінгі дамыған медицина оразаның адам ағзасына келтіретін пайдасын анықтап, ашығу жолымен емдеу әдістерін тәжірибеге енгізді.

САЛТ-ДӘСТҮР

Oðaçaíû¤ geícaóëû¢¢a ïaégacû

СІЗ БІЛЕСІЗ БЕ?

Кеңестік дәуірдің ғалымдары Николаев пен Нилов 1967 жылы «Азық-түлік өнімдері» журналына жазған ғылыми еңбектерінде: «Қала экологиясының зардабынан бұзылған денсаулықты қалыпқа келтіру үшін және ағзадағы қалдықтардан, майлардан арылу үшін адам жылына 3-4 апта ашығу керек», – деп жазды.

Ашығу – адам ағзасына серпін беретін қуат. Жалпы, адам ағзасына сырттан тағам түспеген жағдайда бойдағы барлық қуат организмді зиянды микробтардан, қалдықтардан, ісік ауруларынан тазалауға бағытталады. Міне, оразаның бір қадір-қасиеті осында.

Бүгінгі заманда аштықпен емделу медицинаның белгілі бір ұстанымына айналды. Батыста ашығумен емдейтін арнайы клиникалар жұмыс істейді.

Медицина ғылымдарының докторы Роберт Бартлоу ашығу-дың адам ағзасын қалдықтардан тазалайтынын және қатерлі ісік-терді алғашқы кезеңінде жойып жіберетіндігін тәжірибе жүзінде дәлелдеген. Ол өз еңбегінде: «Ашығу арқылы ағзаны микроб-

тардан тазалаудың мүмкіндігі мол», – деп жазады.

Ораза кезінде ішкі құрылысқа жиналып қалған майлар еріп, адамның иммунитеті күшейеді. Сонымен қатар, қан қысымы төмендеп, жүрек тынығады және қандағы холестерин мөлшері төмендеп, жүрек-қан тамырлары ауруларына деген қауіп-қатер азаяды. Ғалымдар ашығу арқылы қан құрамындағы қанттың, асқазан сөлі қышқылы мөлшерін ешқан-дай дәрі-дәрмектің көмегінсіз төмендетуге болатындығын дәлелдеп отыр.

Сонымен қатар, америкалық дәрігерлер 22-25 жастағы ораза ұстаған әйелдер тобын бақылауға алып, олардың қан плазмасының құрамындағы ұрықтану мен ұрпақ көтеру процестерін рет-тейтін прогестерон, пролактин гармондарының мөлшерін зерт-теген. Нәтижесінде, плазма құ-рамындағы пролактин 80%-ға азайып, прогестеронның қалыпты мөлшері өзгермеген. Ал бұл про-лактин мөлшерінің азаюы бала көтермей жүрген әйелдердің жүкті болу қабілетін арттырады екен.

Адамның жүйке жүйесін қалыпқа келтіруде де оразаның маңызы зор. Адам ораза ұстау арқылы өзін төзімділікке, сабыр-лыққа тәрбиелейді. Медици-на ғылымдарының докторы М.Могомедовтың айтуынша, Рамазан айында адамның биоло-гиялық ритмі қайта қалыптасады екен. Ал, биологиялық ырғақ биологиялық процестер мен құбылыстардың қарқыны мен сипатындағы мезгіл-мезгіл қай-таланып отыратын өзгерістер реттілігі.

Бүгінгі дамыған медицина көптеген аурулардың басты себебі – дененің ауруға қарсы тұру иммунитетінің әлсіреуі негізінен бауырға күш түсу деп біледі. Ал ораза болса, бір ай бойы бауырдың баяу жұмыс істеп, тынығуына мүмкіндік жасайды.

Сонымен қатар, оразаның қант диабеті, асқазан жарасы, бүйрек-қуық, буын ауруларына таптырмас ем екендігін бүгінгі медицина дәлелдеп отыр.

Дайындаған Дәулет ТІЛЕУБЕРДИЕВ

Адамзаттың асыл ұстазы Мұхаммед пай-ғамбарымыздың (с.ғ.с.) қасында ұзақ болған сахабалардың бірі Әнас ибн Малик (р.а.): «Сәресі ішіңдер, өйткені сәресіде берекет бар», – деген хадис риуаят етеді [Бұхари, Мүслім]. Жалпы, қасиетті Рамазан айы амал мен сауаптың есебі еселеп артатын берекетті ай. Соның ішінде, пайғамбарымыз (с.ғ.с.) айтып кеткендей, сәресі берекетінің де орны ерекше.

Сәресінің бірінші берекеті – сүннетті орындауымызда жатыр, яғни пайғамба-рымыздың (с.ғ.с.) үнемі жасаған амалын орындаған боламыз. Зайд бин Сәбит (р.а.): «Біз Алла елшісімен (с.ғ.с.) бірге сәресін іштік, сосын намазға тұрдық», – деді. Сонда одан: «Азан мен сәресі арасы қанша болған еді?», – деп сұрағанда сахаба: «Елу аят шамасынша», – деп жауап берген еді [Бұхари].

Пайғамбар (с.ғ.с.) сәресі ішпей ораза тұтқан болса, мұсылман үмбетіне нәр татпай ораза бекіту қиынға соғар еді. Ал, сәресін түн ортасында ішсе, бұл да оңай болмас еді.

Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) оған ерекше мән беріп, сахабаларды да үндеп қызықтырушы еді. Оның берекеті мен артықшылығын естеріне салып отыратын. Бұл турасында Ъирбад бин Сария (р.а.) Алла елшісінің (с.ғ.с.) Рамазан айында сәресіге шақырып, «Кел, құтты асқа», – дегенін риуаят етеді [Әбу Дәуіт, Насаи].

Әбу Сағид әл-Худри (р.а.): «Сәресі – берекет,

ѯðåñi æàéëû áiðåð ñ¦ç

оны тастаушы болмаңдар. Тым болмаса бір жұтым су ішсеңдер де», – деген [Ахмет].

Екінші берекеті: Сәресі мұсылмандарды осы құтты дастарқан бұйырмаған кітап иелерінің оразасынан ерекше етіп тұрады. Амр бин Ас (р.а.): «Біздің оразамыз бен кітап иелерінің оразасының айырмашылығы сәресі ішуде», – деген хадис жеткізген [Мүслім].

Үшінші берекеті: Сәресі адамға ғибадат етуге күш және күнделікті ісіне сергектік береді. Сәресі ішпеген адам бойы әлсіреп, күш-қуатын жоғалтады. Тіпті, аузын ашып жіберуге мәжбүр болуы да мүмкін.

Төртінші берекеті: Сәресі ішуші дұға-тілек қабыл болатын уақытта ояу болады. Өйткені, хадисте әр күні сәресі уақытында Алла тағала: «Сұраушы бар ма, беріледі, дұға етуші бар ма, жауап қайтарылады, истиғфар етуші бар ма күнәсі кешіріледі», – деп айтады», – делінген [Мүслім].

Бесінші берекет: Сәресі ішу – иләһи мейі-рімділіктің көрінісі. Алла тағала қаласа, ешбір тамақ жемей ораза тұтуды әмір еткен болар еді. Алайда, Алла тағаланың барлық әмірлерінде жеңілдік пен мейірімділік көрініс тапқан.

Алтыншы берекет: Сәресі ішкен адамға Алла тағаланың рақымы және періштелерден дұға жауады. Әбу Сағид әл-Худри (р.а.) риуаят еткен хадисте: «Расында Алла тағала және періштелері сәресі ішушілерге рақымет пен дұға етеді», – делінген [Ахмет].

Руслан ҚАМБАРОВ,«Әзірет Сұлтан» мешітінің наиб имамы,

Астана қаласы

Page 5: Ислам және өркениет, № 19 (337) 1-10 шілде, 2014

5№19 (337), 1-10 шілде, 2014 жыл

Жуырда, 19 маусым күні қазақстандық бірнеше сайт тунистік хакерлік топ тарапынан бұзылды. Сол сайттардың тізімінде ОҚО орталық мешітінің сайты да болды. Бұл жөнінде аталмыш интернет содырлары өздерінің Фэйсбуктегі парақшаларында жариялап та үлгерді.

Бүгінгі мақаламызға негі-зінен осы оқиға арқау болып отыр. Аллаға шүкір, елімізде діни сайттар қатары көбейіп келеді. Жылына бірнеше сайт қатарымызға қосылып жатыр. Дегенмен бір өкініштісі, аталмыш сайттардың көпшілігі қараусыз қалып отырады. Әрине, барлығы деуден аулақпыз және мақсатымыз белгілі бір сайтты жамандау емес. Сайт ашқан соң, оған белгілі бір дәрежеде қарап, қадағалап отыру керектігін ескерткіміз келеді.

Бұған дейін осы газетте қазіргі заманның имамы, діндарлар ІТ сауатты болғаны, сайт, блог ашып, уағыз-насихаттарын ғаламторда да жүргізе білуі турасында мақалалар жариялаған едік. Қазіргі күннің жастардың дені интернетте отырады. Әрине, интернетке өз туындыларыңызды орналастырған соң, оны қорғай білген абзал. Қараусыз қалған сайт немесе блог, қарауылсыз қалған үй секілді.

Дін саласында жүрген соң, елімізге, жұртымызға зиянды деструктивті ағымдар жайлы айтып жүрміз. Олардың жастардың санасын қалай улап жатқандығы да айтылуда. Барлығымызға бел-гілі, теріс пиғылды ағымдардың насихаттары ешбір телеарна, газеттерде берілмегенімен, олар-дың мр3, мр4 форматтарындағы уағыздарын халық арасынан кездестіруге болады. Әрине, бұл заттардың халық арасында таралуының басты жолы – ол

интернет немесе әлеуметтік желі-лер. Теріс пиғылдарын іске асыру жолында зиянды ағымдар тоқтаған емес. Өзінің діттегеніне жету үшін жолында тосқауыл болғанды жоюдан тайынбайды. Сонымен бірге, ХХІ ғасыр – ақпараттық технологиялардың дамыған ғасыры. Бұл ғасырдың негізгі қаруы ақпарат екендігі айдай анық. Олар біздің жасап жатқан уағыздарымызға да кедергі жасау үшін бар күшін, дүниесін сарып етеді. Соның бірі – діни сайттарымызға жасаған шабуылдары.

Жоғарыда айтқанымыздай, қазақстандық сайттарға шабуыл жасағандар тунистік (Fallaga) содыр-лар болып шықты. Фэйс-буктегі парақшаларында Құран аяттары мен хадистерден үзінділер келтіре отырып, бұзған сайт-тарының тізімдерін беріп қойған. Яғни өздерін мұсылман деп са-найтын хакерлер болып шықты. Бірақ олар өздерінен басқаның мұсылмандығын мойындап отырған жоқ. ОҚО мешітінің сайтын қал-пына келтірген бауырымыз Аршат Ораз бұл шабуылды «хак» емес дейді. Олар сервер мен жүйенің осал тұсы арқылы индекс файлды өзгертіп кеткені болмаса, басқа еш нәрсе жасамаған.

Осы ретте сайттарымызды қор-ғау үшін керекті болған бірнеше мәселелерге тоқталайық.

Алдымен «хакер» сөзінің анық-тамасын айтар болсақ, «хакер» (ағылш. «hack» сөзінен) – әлемдегі ең ірі әрі күрделі саналатын компьютерлік желілерге кіруге қол жеткізген, өзінің электрондық

ñàéòòàðûìûçäûºÎбÀÉ ÁiËÅÉiÊ

ӨЗЕКТІ

саладағы білімін жаңа идеялар енгізу арқылы дәлелдейтін және де технологияның даму мәдение-тін егжей-тегжейлі білетін адамды айтады. Алайда көпшілік үшін қандай да бір электрондық жүйеге заңсыз шабуыл жасаған адам біздің қоғамда «хакер» деген атқа ие болған.

Бұзылған сайттардың барлығы вордпресстің өте ескі нұсқасын қолданып әрі барлығы бір серверде орналасқандығы белгілі болды. Негізінен хакерлер осындай әлсіз серверлер мен ескі нұсқа қолдануларды іздейді. Сайтардың мұндай осал жерлерін Гугл жүйесі арқылы да табуға болады. Тіпті оны жас ононист хакерсымақ та жасауы мүмкін. Осы себепті сапалы және сенімді хостинг таңдаған жөн және қандай CMS болмасын жаңасы шыққанда жаңартып жүрген дұрыс.

Сайт жасау үшін хостинг пен домен маңызды. Домен – белгілі бір сайттың атауы. Мысалы, www.kattani.kz деген секілді. Хостинг – осы сайттың орналасқан жері. Ал сайт немесе веб-сайт

дегеніміз (ағылшынша website: web - тор, желi және site - орын, желiдегi орын, сегмент) – бiр мекенжайға (домен атымен немесе IP - мекенжаймен) бiрiктірілген компьютер желiсiндегi жеке тұлғаның немесе ұйымдардың электрондық құжаттар (файлдар) жиынтығы. Осы сайттың атауын өз ұйымыңыздың немесе мекемеңіздің атына тіркеуіңіз маңызды. Себебі, сайтыңыз атақ-ты болған уақытта егер басқа біреудің атында тіркелген болса, сайтыңыздан айырылып қалуы-ңыз мүмкін.

Сайт жасаушыға сайтта орналасқан ақпарат маңызды емес. Ол тапсырыс берушіге маңызды. Сайт жасаушы тапсырыс берушіге жаңарту керек, жаңа бағдарлама орнату керек деген жағдайда, ол ұсынысты көптеген тапсырыс беруші қабылдай бермейді. Нәтижесінде сайт жасаушыны кінәлі деп табуы мүмкін. Осы себепті кінәні алдымен өзімізден іздеген жөн.

Сонымен бірге, сайттың да-мымай немесе қараусыз қалауын

администратордан көрген, оны кінәлаған орынсыз. Сайт ашқан соң, оны басшыдан бастап қорғай білу керек, яғни өз сайтыңыздың дамуына, қорғалуына атсалыса білуіңіз керек. Тапсырыс берушінің атсалысуы көбіне қаржылай болуы мүмкін. Бұл ретте тегін бағдарламаларға үйір болмаған дұрыс. Сайтты хакерлерден қорғау үшін кешенді қорғаныс қойылады. Оның құрамы: антивирус, антитроян, антируткит, файервол немесе брандмауер, антишпион, т.б. Мәліметтер виртуалды кла-виатура арқылы енгізіледі. Бұл клавиатуралық ұрыларға (перех-ватчиктерге) қарсы амал. Егер бұл терминдерден хабарыңыз болмаса, маманның айтқанын істеп, қорғанысты қойып алған жөн. Негізінде шынайы хакерлерді Mail.Ru секілді сайттар қызықтырмайды. Оларды банктердің сайттары, полиция, үкімет сайттары, яғни құпия мәліметтер қызықтырады. Сонымен бірге, соңғы уақыттарда діни сайттарды да бұзу белең алып жатыр. Ол белгілі бір елдің ұстан-ған дәстүрлі дінінің интернетте да-муына қарсы жасалған әрекеттер.

Сөзіміздің соңында айтары-мыз, әрине, сіз ІТ маманы емес шығарсыз, дегенмен өз мекемеңіздің сайтына үнемі көңіл бөліп, қадағалап отыруды естен шығармаңыз. Әсіресе, діни саладағы сайттарды жіті бақылаған жөн. Ол үшін, әрине, сол сайтты жасап, қарап отыратын маманмен тығыз байланыста болып, жағдайын жасаудың ешбір артықтығы жоқ.

Ұлықбек АЛИАКБАРҰЛЫ,Әлеуметтік бастамалар

орталығының «Дін мәселелерін зерттеу және талдау» бөлімінің

басшысы, дінтанушы-теолог

Бас мүфти Ақтөбеде болдыЖуырда Қазақстан мұсыл-

мандары діни басқармасының төрағасы, Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы мен наиб мүфти, «Әзірет Сұлтан» ме-шітінің бас имамы Серікбай қажы Сатыбалдыұлы Ақтөбеге ресми сапармен келді.

Осы күні жергілікті жур-налистердің шақыруымен, Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының төрағасы Ержан қажы Малғажыұлы «Қазақстан – Ақтөбе» телеарнасында болып, өзінің Ақтөбеге келген іссапары туралы айта келіп, журналистердің сұрақтарына тұжырымды жауаптар берді.

Бас мүфти сұхбат соңында Ақтөбе облысы мұсылмандарын он екі айдың Сұлтаны – қасиетті Рамазан айымен құттықтап, өзінің өзекжарды ізгі тілектерін тіледі.

Бесін намазынан кейін Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы мен наиб мүфти Серікбай қажы Сатыбалдыұлы Алға ауданының Бестамақ ауылында орналасқан «Ақтөбе» медресесіне барып, ұстаздармен кездесіп, медресенің оқу бөлмелерін, кітапханасын, асханасын, жатақханасын аралап көріп, жағдайымен толық танысты.

Медресенің директоры Әбдімүтәлі қажы Дәуренбеков мүфтият басшыларына медресенің ұстаздарын қысқаша таныстыра келіп, осы діни оқу орнында атқарылып жатқан оқу-тәрбие жұмыстары мен материалдық-техникалық базасын нығайту барысы туралы баяндап берді.

Бұдан кейін Әбдімүтәлі Қайназарұлы ҚМДБ басшыларына медресе жанындағы құрылысы жақында аяқталған медресенің жаңа асханасын көрсетті.

20 маусымда Ержан қажы Малғажыұлы мен Серікбай қажы Ораз «Нұр-Отан» ХДП Ақтөбе облыстық филиалының ғимаратында өткен «Ханафи мәзһабы – Орталық Азияның рухани мұрасы» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясының жұмысына қатысып, сөз сөйледі.

Сол күні Бас мүфти Ақтөбе қаласындағы 111 жылдық тарихы бар ең көне мешіттің заманауи үлгіде қайтадан ашылу салтанатына қатысты. Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы осы салтанатқа келген ақтөбеліктер мен қала қонақтары алдында сөз сөйлеп, мешіт есігінің ашылу рәсімі – лентаны қиды.

Жұма намазында Ержан қажы Малғажыұлы тәубеге келу жөнінде уағыз айтып, көпшілікті келе жатқан қасиетті Рамазан айымен құттықтап, өзінің ізгі тілектерін білдірді.

Өмірсерік ОРАЗАЛИН,ҚМДБ-ның Ақтөбе облыстық өкілдігінің баспасөз хатшысы

Балғындар бақытқа кенелген күн

Жуырда елордалық мектеп бүлдіршіндеріне арналған жазғы сауат ашу курсының қорытынды салтанатты жиыны өтті. Биыл «Имани жаз-2014» жазғы діни сауат ашу курсында 700-ге жуық бала сабақ алған болатын.

Ата дініміз бен ұлттық құндылықтарымыз сабақтастыра өткізілген жазғы курстың аяқталуына орай салтанатты құттықтау рәсімі «Нұр Астана» орталық мешітінде басталып, ертесіне «Әзірет Сұлтан» мешітінде жалғасын тапты. Онда ҚМДБ-ның наиб мүфтиі, «Әзірет Сұлтан» мешітінің бас имамы Серікбай қажы Ораз балаларға арнайы дипломдар табыстады.

Салтанатты рәсімнің алғашқы күнінде Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының Астана қаласы бойынша өкілі, «Нұр Астана» мешітінің бас имамы Наурызбай қажы Тағанұлы оқушыларды арнайы құттықтап, ізгі тілегін білдірді. Жазғы курста тәлім алған балаларға арнайы дипломдар табыстады.

Айға созылған курс кезінде ойын баласының зерігіп кетпеуін де қаперде ұстаған дін қызметкерлері балаларды дәріс арасында қыдыртып, ойын-сауықтық бағдарламалар ұйымдастырды. Атап айтқанда, әсем қаланың көрікті жерлерін аралатып, Астанамыздың айшықты нышаны «Бәйтерек» монументіне кіргізіп, қала көркін көктен тамашалатты. Сонымен қатар, балалар ойын-сауық орталықтарындағы кинозалдардан балаларға арналған фильмдер тамашалады. Ал мешіттегі дәрістерден кейін балаларға арналып дастархан жайылды.

Айлық курстың қорытындысын пысықтау мақсатында сенбі күні өткізілген «Білімге құштар иманды жас» сайысында 1-орын алған Әділет Амангелдіұлына ҚМДБ-ның Астана қаласы бойынша өкілі, «Нұр Астана» мешітінің бас имамы Наурызбай қажы Тағанұлының атынан велосипед сыйға тартылды.

Сондай-ақ, тәлім-тәрбие, оқу-ағарту ісінде атсалысқан «Нұр Мүбәрак» университеті студенттері мен «Астана» медресесінің шәкірттері де назардан тыс қалмады. Өкіл имам ұстаздық еткен шәкірттерге арнайы сертификаттар табыстады.

Жайық НАҒЫМАШ,«Нұр Астана» мешітінің баспасөз хатшысы

Page 6: Ислам және өркениет, № 19 (337) 1-10 шілде, 2014

6 №19 (337), 1-10 шілде, 2014 жыл

Оқу жылы аяқталған сәтте балаларға есігін айқара ашқан Алматы мешіттеріндегі діни сауат-ашу лагерьлері де өз мәресіне жетті. Алматы «Таугүл-3» мешітінің ұжымы бір ай бойы қырық шақты бүлдіршінге имандылық әліппесін үйретіп, Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) өмірімен таныстырып, күнделікті қажетті дұғаларды жаттатып қана қоймай, Отанын, ата-анасын құрметтеу секілді асыл қасиеттердің мәнісін аят-хадистермен тереңірек ұғындырды. Қасиетті Рамазан қарсаңында жазғы лагерьдің аяқталу шарасын өткізген мешіт ұжымы ата-аналарға нәтижелерін ұсынды. Шәкірттердің алғырлығы, шалымдылығы жиылған жұртты тәнті етті. Барлығына естелік сыйлықтар беріліп, үздіктер мақтау қағаздарымен марапатталды.

Ал балалар болса, бір айдың тез өте шыққанын айтып, қимастық сезімдерін аңғартты. Оңтүстік Астананың көрікті жерлері, хайуанаттар бағы, Тұңғыш президент саябағымен танысқан оларды әсіресе Бас мүфтимен кездесу ерекше әсерлендіріпті. Алматы Орталық мешітінің ұйымдастыруымен шаһардағы барлық мешіт жанындағы лагерь өрендерімен жүздескен ҚМДБ төрағасы, Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлының лебізі балаларға ерекше әсер етіп, олар ата дінімізге, білімге деген құштарлықтарын арттырғанын шаттана айтты. Мәнді де сәнді өткен бір айлық жүрекжарды әсерлерін жарыса жеткізген шәкірттер «Таугүл-3» мешіті ұжымына алғыстарын жаудырып, Алла қаласа, келер жылы міндетті түрде жазғы лагерьге жазыламыз дейді. Ал ата-аналар болса, мұсылман өміріне күнделікті қажетті дұғаларды жатқа айтып, мінез-құлқында оң өзгеріс болған перзенттерінің жетістіктеріне шексіз риза.

Айша КЕҢЕСБАЙ, Алматы қаласы

Рухани кеш

жатқан Ф. Китахунов, Ғ. Досаеев және Е. Омаров сынды азаматтармен кездесті. Олар сөз арасында өздерінің құлшылықта тек Әбу Ханифа мәзһабы бойынша амал ететіндіктерін және мазалап жүрген сұрақтарды тек ҚМДБ-ның бекіткен имамдарынан ғана алатындықтарын айтты.

Осыншама ғасыр бабаларымыздың ынтымақпен ұстанып келе жатқан көзқарастарын мойындап, сол бағытта амал етіп өтетендіктерін жеткізді. Жастардың иманды әрі дұрыс бағытта болуына қызмет етіп жатқан ҚМДБ-ның төрағасы, Бас мүфтиге және имамдарға алғыстарын да білдірді.

Кәсіпкерлер Үндеуге қолдау білдіруде

Бас мүфтидің Қазақстан халқына арнаған Үндеуіне орай, Алматы қаласы, Жетісу ауданы, Амин мешітінің Бас имамы Мұсабек қажы Ақтамберді «Салем», «Барыс», «Достар Алатау», «Ялян», «Әл-Фараби», «Жеңіс», «Байсат», «Рахат», «Жетісу», «Юпитер», «Аягөз», «Ақжар» базарларының басшыларына «Иманымыз бен бірлігімізге бекем болайық» атты аталмыш үндеу мен мүфтидің құттықтау хатын жолдап, жақсы бастамаға атсалысуға шақырып, саудгерлерімен кездесті. Ол кәсіпкерлерге бұл айдың қаншалықты маңызды екенін түсіндіріп, үндеуді оқып берді. Бірқатар кәсіпкерлер үндеуге бірауыздан қолдау білдіріп, өз үлестерін қосатынын жеткізді. Атап айтсақ, жеке кәсіпкер Р. Қасымов, С. Шакиров, А. Ақжаркенов алғашқылардың бірі болып өз қызметінің бағасын 10 пайызға Алла разылығы үшін, Рамазан айының құрметіне арзандатып, үлгі көрсетті.

«Амин» мешітінің баспасөз қызметі

Бас мүфтидің бастамасына қолдауЖуырда Шығыс Қазақстан облысы, Күршім ауданының

орталығында Балуан Шолақтың 150-жылдығына орай аудан әкімінің жүлдесіне спорттық жарыс ойындары өткізілді. Оған Теректі мешітінің азаншысы Мейірбек Қуанғанұлы да қатысып, қазақша күрестен 1-орынды иеленіп қайтты.

Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлының бастамасымен биылғы жыл «Дін мен дәстүр жылы» деп белгіленген болатын. Соған орай еліміздің әр жерінде салауатты өмір салтын насихаттауға арналған спорттық жарыстар да өткізілуде. Бұл да болса біздің тараптан Бас мүфтидің бастамасына қосқан үлесіміз деп білеміз.

Жұма намазынан кейін Теректі мешітінің имамы Серікқали Кәкенұлы мешіт азаншысы Мейірбек Қуанғанұлын жеңісімен құттықтап, жамағат алдында Теректі округі әкімінің мақтау қағазымен марапаттап, зор табыс тіледі.

Күршім аудандық мешітінің баспасөз қызметі

Отыз күн оразада – отыз телебағдарлама

ҚМДБ-ның Атырау облысы бойынша өкілі, «Иманғали» орталық мешітінің Бас имамы Батыржан қажы Берденұлының бастамасымен облыс көлемінде біршама игі істер жүзеге асуда. Мәселен, Атырау облысы Дін істері басқармасы мен облыстық «Қазақстан-Атырау» телеарнасының қолдауымен «Иман нұры» бағдарламасы отыз күн бойына тікелей эфирде көрермендер назарына ұсынылмақ.

Бағдарлама барысында өкіл имам, танымал теолог мамандар мен облыстық мешіт имамдары «Иман нұры» бағдарламасының редактор-жүргізушісі А.Аташевтың сұрақтарына жауап бере отырып, жаныңызды байытып жүрекке нұр құятын қасиетті құндылықтарды әңгімелеп, салихалы сұхбат жүргізіп, көрерменнің көкейіндегі оразаға қатысты мәселелерді талқылайтын болады. Рамазан айында облыс көлемінде ұйымдастырылатын қайырымдылық және рухани іс-шаралардың басты бағыттары туралы да кең көлемде түсініктемелер беретін болады.

Жаңалық жаршыларымен жүздесуБаспасөз күніне орай «Жайық ақпарат» баспасөз

клубында жергілікті БАҚ өкілдерін марапаттау рәсімі өтті. ҚМДБ-ның Атырау облысы бойынша өкілі, «Иманғали»

орталық мешітінің бас имамы Батыржан Берденұлы асыл дінімізді, рухани тіршілігімізді кең көлемде насихаттап қалам тербеп жүрген тілшілерді жинап, оларға еліміздің мәдениеті жолында жасаған еңбектері үшін алғыс айтып, өз ризашылығын білдірді. Сонымен қатар, мереке қарсаңында барлық БАҚ өкілдерін құттықтап, арнайы алғыс хаттармен марапаттады.

Кездесу соңында өкіл имам атыраулықтарды мүбарак Рамазан айымен құттықтап, ораза жайында кеңінен ақпарат берді. Сондай-ақ, ҚМДБ-ның төрағасы, Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлы хазреттің оразаға қатысты халыққа үндеуі де насихатталды.

«Иманғали» орталық мешітініңбаспасөз қызметі

Шәкірттердің Астанаға саяхатыБас мүфти Ержан қажы Малғажыұлының еліміздегі

имамдардың алдына қойған міндеттерінің бірі – халықтың діни сауаттын көтеру, ұлық дініміз Исламды насихаттау, теріс ағымдарға терең білім арқылы тосқауыл қою екендігі белгілі.

Рудный қалалық «Нұр» мешітінің ұжымы жыл бойы діни білім алуда өздерін жан-жақты көрсеткен шәкірттерді ынталандыруға да жеткілікті көңіл бөліп келеді.

Мәселен, сауат ашуда жақсы қырларымен танылған Бауыржан Ибраев және Нұркен Шаханов есімді шәкірттерді Елордамыз Астанаға қысқа мерзімді саяхатқа жіберді. Бұл қамқорлық оларды қанаттандырары даусыз.

Олар осы сапарларында Астана шаһарындағы еліміздегі ең көрнекті «Әзірет Сұлтан» мешіті мен «Астана» медресесінде болып, көп жайды көзбен көріп, көңілге түйді.

Қазіргі таңда аталмыш мешітте жазғы сауат ашу курсы барынша жанданды. Онда 30 бала діни тәлім-тәрбие

алуда. Шәкірттерге курс барысында күніне үш мезгіл тамақ беріледі. Салауатты өмір салтын насихаттау мақсатында түрлі спорт ойындары ұйымдастырылады.

ҚМДБ-ның Қостанай облысы бойынша өкілдігінің баспасөз қызметі

Шәкірттерге арналған мерекелік шара

Маусымның 1-інен басталған бір айлық сауат ашу курсының аяқталуына орай, Мұнайлы аудандық орталық мешітінің ұйымдастыруымен мерекелік шара өткізілді. Атамекен ауылында орналасқан аудандық мешіттің биылғы сауат ашу курсында 8-10 жас аралығындағы 170 бала оқыды.

Балаларға жарқын көңіл күй сыйлап, марапаттау үшін ұйымдастырылған шарада шәкірттер өздерінің қуанышты сәттерін ұстаздарымен және ата-аналарымен бөлісті. Шараға қатысқан облыстың бас имамы С. Сейтбеков балалардың ата-аналарына алғыс айтып, дініміз Исламның әдептілік пен тәрбиеден тұратындығын, дінін білген бала Отанын сүйіп, еліне қорған болатынын жеткізді. Ынталандыру мақсатында 25 сүре жаттаған 10 шәкіртке арнайы марапаттау қағазын табыс етті.

Бекет ата кесенесіне зиярат етілді

ЖЕР-ЖЕРДЕН

Жазғы лагерьге балалар да, ата-аналар да дән риза

Рамазан айының қарсаңында ҚМДБ-ның БҚО бойын-ша өкіл имамы Р.Сұлтановтың ұйытқы болуымен «Орал» медресесінің жанынан құрылған рухани сауат ашу курсында тәлім алып жүрген жас бүлдіршіндерімізге облыстық қазақ драма театрында алғаш рет кеш ұйымдастырылды.

Алдымен «Орал» медресесінің директорының орынбасары Ержан Жұмағожа сөз алып, дін саласында атқарылып жатқан игі істерге тоқталды.

Шәкірттер Аллаға мадақ айтып, пайғамбарымыз Мұхаммедке (с.ғ.с.) салауаттарын жолдады. Иләһи әндерін айтып, кештің ажарын келтіріп, көпшіліктің көңілінен шықты. Ілім берген ұстаздарына жыр шумақтарын арнады. Сауап ашу курсында 47 шәкірт ілім үйренсе, 15 шәкірт Құранға түскен. Аз уақыттың ішінде қыздардың білімге деген құштарлығы ерекше екенін байқадық.

ҚМДБ-ның БҚО бойынша өкіл имамы Руслан Тыныштықұлы сөз алып, білім алған шәкірттерге ризашылығын білдіре келе, оларға сертификаттар табыстап, бағалы сыйлықтар ұсынды.

Кеңес отырысы болып өттіБатыс Қазақстан облысы әкімдігі жанындағы діни

бірлестіктермен байланыс жөніндегі Кеңестің отырысы болып өтті. Оған облыс әкімінің орынбасары Мәкен Бақтияр, дін істері басқармасының басшысы Талғат Нығметов, т.б. қатысты.

Жиында ҚМДБ-ның БҚО бойынша өкіл имамы Руслан Сұлтанов халықтың діни сауатын арттыру мәселесіне қатысты баяндама жасады. Уағыз-насихат жұмысы, қайырымдылық шаралары, т.б. жайында кеңінен айтып өтті.

Облыс әкімінің орынбасары Бақтияр Мәкенұлы дін істері басқармасының басшысы Талғат Рақымұлы мен орталық мешіттің бас имамы Руслан Тыныштықұлының атқарған қызметіне риза болып, оң бағасын берді.

Нұрлан САМАТҰЛЫ,ҚМДБ-ның БҚО бойынша өкілдігінің баспасөз хатшысы

Сотталғандармен кездесу өттіАлматы қаласы, Жетісу ауданы, «Амин» мешітінің

бас имамы М. Ақтамберді Заречный елді-мекеніндегі ЛА155/14 тузеу мекемесінде болып, жазасын өтеп

Маңғыстау облысының бас имамы Смайыл Сейтбеков Шопан ата мен Бекет ата кесенесін зиярат етушілерге уағыз айту, қабір зияраты әдебін түсіндіру және келе жатқан Рамазан айын насихаттау үшін арнайы Бекет ата мен Шопан ата кесенесіне барып қайтты.

Әуелі жол бойындағы Шопан ата кесенесіне ат басын бұрып, зиярат етушілерге арнап салынған тынығу, ас-су ішетін үйге кіріп, дастархан басына жиылған жамағатқа уағыз айтты. Ислам дінінің шарттарын, қабір әдебін айта келе қасиетті Рамазан айының ұлықтығын түсіндірді. Жиылған қауымға орталық мешіт тарапынан әзірленген Рамазан кітапшасы мен ораза кестесі таратылды.

Одан кейін Бекет ата кесенесіне барып, онда да зияратшылардың тынығуы мен ас-су ішулері үшін салынған үлкен залда өкіл имам уағыз айтты. 200-ге жуық жамағатқа облыстық орталық мешіт тарапынан әзірленген Рамазан кітапшалары мен ораза ұстау кестесін таратты.

Маңғыстау облыстық орталық мешітінің баспасөз қызметі

«Азан дауысы» сайысы өттіХақ дініміз Исламның

негізгі рәміздерінің бірі болған азан айтуды наси-хаттау, азанның шығу тарихы, мағынасы мен маңызды-лығы және азаншының ерекшеліктерін халыққа етене таныстыру, сондай-ақ, ел арасындағы әдемі әуез-ді азаншыларды анықтап, табу мақсатында қасиетті Рамазан айының құрметіне орай Павлодар облыстық «Мәшһүр Жүсіп» мешітінің ұйымдастыруымен «Азан дауысы» атты сайыс өтті. Оған мешіт азаншылары мен жамағат арасынан әр аудан және қала мешіттері атынан ұсынылған мешіт қызметшілері мен әуесқой азаншылар қатысты.

ҚМДБ-ның Павлодар облысы бойынша өкіл имамы Нариман Ермекұлы, қалалық «Ақмешіт» мешітінің бас имамы Жолдас Қоспақұлы, «Мәшһүр Жүсіп» мешітінің наиб имамы Нұржан Дәулеткелдіұлы қатарлы білімді де білікті имамдар қазылық жасаған байқау қорытындысы бойынша «Әуесқой азаншы» номинациясында Баянауыл ауданы, «Мұса мырза» мешітінің жамағаты Мұсатаев Нұрсұлтан; «Білімді азаншы» номинациясында қалалық «Ақмешіт» мешітінің қызметшісі Қылышев Әбілхайыр; «Әуезді азаншы» номинациясында Екібастұз қалалық мешітінің азаншысы Ербол Амангелдіұлы үздік деп танылса, жүлделі орындарды қалалық «Ғазиз» мешітінің жамағаты Мұрат Қайырұлы, «Ақмешіт» мешітінің жамағаты Рымбек Құсайынұлы және орталық «Мәшһүр Жүсіп» мешітінің қызметшісі Тілеуқабыл Зәкерияұлы қатарлы азаншылар жеңіп алды.

Амантай ТОЙШЫБАЙҰЛЫ

Шейхтың Жылыой ауданына сапары

Атырау облысына Мысыр елінің әл-Азһар универ-ситетінен арнайы шақырту алған шейх Мухаммед Жамалуддин Хашим Жылыой ауданында екі күндік іссапарда болды. Алғашқы күні шейх әдеттегідей ақшам намазынан соң, Жылыой ауданының «Құлсары» орталық мешітінде асыға күткен жамағатпен жүздесіп, уағыз айтты. Жамағаттың көкейінде жүрген сұрақтарға жауап берді.

Келесі кездесу Жылыой ауданы әкімі М.Ізбасовтың ұйымдастыруымен «Мұнайшылар» залында өтті. Бұл шарада «Дәстүрлі Исламды насихаттау» тақырыбында әңгіме өрбіді.

Жылыой аудандық мешітінің баспасөз қызметі

Page 7: Ислам және өркениет, № 19 (337) 1-10 шілде, 2014

7№19 (337), 1-10 июля, 2014 год

провести Рамазан достойно, с большой ответственностью.

Во времена наших пред-щественников Рамазан провожали с грустью, а в следующем году ждали с большим нетерпением, словно желанного гостя, с которым не виделись лет сорок. Так этому месяцу присуща особая благодать Всевышнего, которая озаряет каждого верующего. Имамы Бухари и Муслим передают от Абу Хурайры (да будет им доволен Аллах), что пророк Мухаммад (да благословит его Аллах и приветствует) говорил: «Тому, кто будет держать пост в Рамазан с искренностью и верой, простятся его прежние грехи».

Рамазан – месяц добрых начинаний, благих деяний. За месяц до месяца Рамазан в Духовном управлении мусульман Казахстана состоялось Заседание Правления с участием имамов. Одной из трех основных направлений работы ДУМК с начала года является благотворительность. Особое внимание акциям благотворительности будет уделяться и в месяц Рамазан. В честь начала Рамазана в общественных местах раздаются финики. В прошлом году, в первый день Рамазана, был организован бесплатный проезд в общественном транспорте. Хорошее начинание нашло свое продолжение и в этом году. Планируется, что в столовых во время ифтара (разговения) будут проводиться благотворительные мероприятия. Решен вопрос с автобусами, для того, чтобы прихожане могли добираться до дома после таравих намаза.

– Рамазан – время совершения благих деяний, и мусульмане всего мира ждут его с нетерпением, стремятся совершать благое. Каким будет ваш основной призыв ко всем казахстанцам, к тем, кто соблюдает пост или же не намерен поститься в Рамазан?

– Да, Рамазан – месяц, когда мусульманин, в надежде заслужить довольство Аллаха, стремится

Также было рекомендовано, чтобы благотворительные и праздничные угощения организовывались с учетом поста, то есть вечером. Кроме того было бы хорошо, если снизились цены на предметы потребления.

Ислам – религия справедливости и добра. Так, те, кому разрешено не соблюдать пост по состоянию здоровья, беременные или кормящие женщины, должны накормить неимущих и нуждающихся.

Аллах Милостив, и Он не желает утяжелять участь верующих. Так, в 185-ом аяте суры «Аль-Бакара» сказано: «Аллах желает вам облегчения и не желает затруднения».

Рамазан – месяц укрепления родственных связей. Поэтому в этом благословенном месяце следует уделять близким больше внимания, возрождать прерванные родственные связи.

– ДУМК – единственный аффилированный государством орган, официально представ-ляющий исламское духовенство в Казахстане. Как известно, одним из вопросов, требующих решения, является нехватка русскоязычных теологов. Говорилось, что начнет-ся подготовка специалистов в университете «Нур Мубарак». Как сегодня обстоят дела с подготовкой русскоязычных специалистов?

– В некоторых регионах страны, особенно в северных областях, русскоязычные представители джамагата обращаются с просьбами о проведении проповедей на русском языке. Нередки случаи, когда верующие, основным языком общения которых является русский язык, не понимают проповеди, проводимые на государственном языке. Поэтому в северных регионах спрос на русскоязычных священнослужителей, теологов очень высок.

С учетом этого была сформирована группа пропо-ведников, в состав которой были

включены имамы-теологи, которые владеют как религиозными, так и светскими знаниями. Две группы, каждая из пяти человек, уже начали свою работу. Недавно в мечети «Хазрет Султан» состоялся семинар-тренинг для членов русскоязычной группы проповедников. В будущем планируется обучение будущих имамов проповедям на русском языке на базе Египетского исламского университета «Нур Мубарак».

Для повышения квалификации и обмена опытом религиозных служащих муфтията, были проведены переговоры с рядом стран, подписаны меморандумы о сотрудничестве. К примеру, с Египтом, Турцией, Россией (Москва).

Председатель Совета муфтиев России Равиль Гайнутдин одобрил наше предложение о подготовке имамов на базе Московского Исламсского института. При личной встрече с ректором вуза Дамиром Хайретдиновым достигнута договоренность и теперь мы будем отправлять религиозных служителей на трех- и шестимесячные курсы.

– Проекты возглавляемого вами ведомства, как правило, имеют социальную направлен-ность. Но все же, какой проект ДУМК, на ваш взгляд является наиболее значимым, нужным обществу?

– Безусловно, для нас каждое мероприятие, направленное на благотворительность, является значимым. Однако, самое важное в любых делах – это чистота има-на, воздержание от соверше-ния греховного и порицаемого, сохранение единства.

Люди с ограниченными фи-зическими возможностями, вдовы, одинокие и немощные люди – их состояние души, настроение для нас небезразлично.

Не буду делить благот-ворительные проекты на значимые и на второстепенные. Главное, претворять в жизнь каждое доброе

начинание, ведущее к довольству Аллаха. Ведь наш пророк Мухаммад (да благословит его Аллах и приветствует) говорил: «Лучшим из деяний является деяние, пусть небольшое, но имеющие свое продолжение».

Пути получения воздаяния и удостаивания довольства Всевышнего неисчислимы. Проявление милосердия к страждущему, теплое отношение к сироте и даже удаление с дороги камня, мешающего людям – все это является благим деянием.

Мне бы хотелось, чтобы люди имели правильное представление об Исламе, не судили о религии ошибочно, основываясь на ложной информациям, очерняющей нашу религию. Ислам – религия истины, добра и милосердия.

– Ежедневно в мечети приходят тысячи людей. У каждого из них своя боль, свои проблемы. Священнослужители по мере возможности стараются выслушать каждого из них. Как Вы думаете, есть ли необходимость в исламских психологах, умеющих психологию гармонично сочетать с вероучением Ислама?

– Это очень актуальная тема. Люди приходят в мечеть в надежде на доброту, тепло и сочувствие. У каждого из них свои чаяния. Поэтому религиозные служители должны обладать мягким нравом, исключительным терпением и вежливостью. Доведение религии до людей – очень важная и ответственная миссия. Служителям мечети необходимо помнить о том, что на них устремлены взоры тысяч людей. Имамы должны соответствовать званию служителя религии, проводника истинной веры. Люди не заходят в мечети просто так. Их сердца ищут Ислам. Они нуждаются в вере.

У казахов есть замечательная поговорка: «Расстелись словно подушка, будь теплым как одеяло». Считаю, что она как нельзя лучше подходит для

его души, подтолкнуть его к познанию Ислама, повести по пути истины. Проводя аналогию с медициной, можно сказать, что это первая неотложная помощь. Посеять зерно добра в сердце каждого, кто переступил порог мечети – большая победа.

И напротив, каждый, кто не нашел ответа на свои вопросы, неудовлетворенный в своих исканиях человек – большая беда. Муфтият всегда призывает всех имамов помнить об этом.

В любом деле нужно начинать с себя, быть примером, и необходимо помнить об этом. Безусловно, имам – это не просто лицо, назначенное совершать религиозные обряды. Сфера деятельности имама довольно многогранна. Он и психолог, и воспитатель, и наставник, и советник, и организатор.

В Алматы действует Исламский институт повышения квалификации имамов. Мы пересмотрели учебную программу института и внесли новые предметы: ораторское искуство, казахский язык, история Казахстана, психология, правила ведения проповеди и т.п.

Каждый имам должен быть психологом, этого требует и время. Поэтому, на заседании Правления ДУМК будет обсуждаться вопрос привлечения психологов в мечети в помощь имамам.

– Как, в двух словах, Вы можете описать главную цель Духовного Управления мусульман Казахстана?

– Главная цель Духовного управления мусульман Казахстана – укрепление веры народа, внесение своего вклада в сохранение стабильности в обществе, межнационального и межконфессионального согласия, призыв людей к добру, единству, верному служению своему Отечеству.

– Благодарю Вас за содер-жательную беседу!

Зарина НОКРАБЕКОВА, e-islam.kz

ËÞÄÈ ÍÅ ÇÀÕÎÄßÒ Â ÌÅ×ÅÒÈ ÏÐÎÑÒÎ ÒÀÊ.

ÈÕ ÑÅÐÄÖÀ ÈÙÓÒ ÈÑËÀÌ.

Ержан кажы МАЯМЕРОВ,Верховный муфти,

Председатель Духовного управления мусульман Казахстана:

– Начался Священный месяц Рамазан. Ежегодно в этот период проводятся множество благотворительных акций. Найдет ли продолжение акция в этом году и какие новые проекты в Рамазан будут инициированы ДУМК?

– С именем Милосердного Аллаха! Хвала Всевышнему, мы встречаем Священный Рамазан в здравии. Встречать этот лучший из месяцев в добром здравии, в состоянии поклонения – особое благо. Пусть Всевышний одарит нас силой и способностью, поможет

совершить как можно больше благих деяний. В своем нынешнем обращении к мусульманам Казахстана я обратился с просьбой к руководителям производственных предприятий, чтобы для мусульман, соблюдающих пост, занятых в строительстве, работающих на шахтах и заводах, были предусмотрены облегчения. Как гласит один из хадисов пророка Мухаммада (да благословит его Аллах и приветствует), каждый несет ответственность за тех, кто находится на его попечении.

наших служителей, будь это имам или простой охранник мечети. Неважно, зачем пришел человек в мечеть: прочитать Коран за упокой души усопших, в надежде получить помощь или за советом. Каждый из них должен найти то, что искал. И о важности грамотного подхода, человеческом участии к прихожанам мы говорим на каждом собрании. И умение быть хорошим, признанным народом имамом зависит не только от уровня религиозных знаний, хотя это главный критерий, но и от степени человеческих качеств, которые способны обогреть каждую душу, пришедшую в Дом Аллаха.

Подчас именно соучастие, которое человек ощутил в мечети, могут стать причиной возрождения

Page 8: Ислам және өркениет, № 19 (337) 1-10 шілде, 2014

8 №19 (337), 1-10 июля, 2014 год

«Правительство выступило с инициативой по проведению налоговой амнистии. Бизнес планируется освободить от пени штрафов, числящихся в налоговых органах на 1 января 2013, но не уплаченных на 1 января 2014 года. Проведение этой амнистии позволит предпринимателям высвободившиеся средства направить на развитие и расширение бизнеса»,-заявил премьер-министр Республики Казахстан Карим Масимов. Также премьер рассказал о новых трендах в производстве и призвал предпринимателей внедрять так называемые 3D-принтеры для создания собственной продукции.

В Тбилиси показали казахстанские фильмы

Прежде чем начать разговор о том, как проводили наши предшественники, то есть сахабы и табигины (да будет доволен ими Аллах), месяц Рамазан, хотелось бы напомнить, что они имели привычку на протяжении шести месяцев, по прошествии месяца Рамазан, молить Всевышнего о принятии их поста, а затем за полгода готовиться к предшествующему Рамазану. Так, Абдул-Азиз ибн Аби Дауд (рохматул-лахи аляйхи) передает: «Мне довелось быть свидетелем их усердия в совершении благих деяний. Но после совершения

прочитывал весь Коран за две ночи.

С наступлением Рамазана Зубайд Аль-Ями (рохматул-лахи аляйхи) собирал своих учеников и приступал с ними к чтению Корана.

В обычное время Аль-Уалид ибн Абдул-Малик (рохматул-лахи аляйхи) прочитывал Коран в течении трех ночей, а в Рамазан перечитывал Коран 17 раз.

Катада (рохматул-лахи аляйхи) прочитывал Коран в течении семи дней. С наступлением Рамазана он прочитывал Коран в течении трех дней. С наступлением же последних десяти дней он каждую ночь один раз прочитывал весь Коран.

Ар-Раби` ибн Сулейман (рохматул-лахи аляйхи) передает: «Имам Шафии (рохматул-лахи аляйхи) в течении месяца прочитывал весь Коран тридцать раз, а в месяц Рамазан – 60 раз». То есть, каждый день два раза.

Уаки` ибн Аль-Джаррах (рохматул-лахи аляйхи) каждую ночь Рамазана прочитывал весь Коран и еще его одну третью часть. Также после восхода солнца он совершал двенадцать ракаатов намаза зуха, а затем между зухром и асром простаивал в намазе.

Имам Мухаммад ибн Исмаил Аль-Бухари (рохматул-лахи аляйхи) в Рамазан днем прочитывал весь Коран и в течении трех ночей прочитывал весь Коран во время совершения намаза тарауих.

Автор книги «Тариху Димашк» Ибн Асакир (рохматул-лахи аляйхи) был постоянен в совершении намаза джамаатом и чтении Корана. В обычное время он прочитывал весь Коран в течении недели, а в Рамазан – каждый день.

Киямул-ляйлКиямул-ляйл, то есть ночное

бдение, является качеством присущим благочестивым рабам Всевышнего Аллаха.

Имам Хасан Басри (рохматул-лахи аляйхи) сказал: «Я не знаю более тяжелого вида поклонения, нежели ночной намаз».

Абу Осман Ан-Нахди (рохматул-лахи аляйхи) передает: «Мне довелось семь раз гостить у Абу Хурайры (да будет доволен им Аллах). И каждый раз я был свидетелем того, что он, его жена и слуга, каждый из них, поочередно простаивали в намазе одну третью часть ночи».

Каждую ночь, когда наступало время сна, Шаддад ибн Аус

(рохматул-лахи аляйхи) ложился в постель, но затем произносил: «О Всевышний! Мысль о джаханнаме не дает покоя»,-а затем вставал и проводил ночь в поклонении.

Таус (рохматул-лахи аляйхи) ложился в постель. Но через некоторое время вскакивал, совершал омовение и простаивал в намазе до утра. При этом он говорил: «Мысль о джаннаме не дает заснуть рабам Всевышнего».

Ас-Саиб ибн Язид (рохматул-лахи аляйхи) передает: «Омар ибн Аль-Хаттаб (да будет доволен им Аллах) приказал Убай ибн Кагбу и Тамиму Ад-Дари (да будет доволен ими Аллах), чтобы они, во время Рамазана, были имамами в намазе. При этом они, в намазе, прочитывали двести аятов... И мы совершали намаз вплоть до предрасветного времени».

Язид ибн Хафса (рохматул-лахи аляйхи) передает от Ас-Саиба ибн Язида (рохматул-лахи аляйхи) передает: «Во времена Омара ибн Аль-Хаттаба (да будет доволен им Аллах), в месяц Рамазан, люди совершали намаз тарауих в двадцать ракаатов. И каждый день во время намаза тарауих они прочитывали двести аятов. Во время же правления Османа (да

будет доволен им Аллах) люди, по причине долгого простаивания в тарауих намазе, совершали его оперевшись на палки».

Внук Абу Бакра (да будет доволен им Аллах) Малик ибн Абдуллах (рохматул-лахи аляйхи) передает от своего отца: «Во время Рамазана мы простаивали ночь в намазе, вплоть до предрасветного времени, а затем торопили прислугу с сухуром, опасаясь наступления расвета».

Дауд ибн Аль-Хусайн (рохматул-лахи аляйхи) передает от Абдур-Рохмана ибн Хурмаза (рохматул-лахи аляйхи): «В наше время кари прочитывали суру «Аль-Бакара» в течении восьми ракаатов. И если

• НОВОСТИ СТРАНЫ

Назарбаев поздравил мусульман с началом месяца Рамазан

Президент Казахстана Нурсултан Назарбаев поз-дравил всех мусульман Казахстана с началом свя-щенного месяца Рамазан, сообщает пресс-служба президента.

«В этом месяце люди будут держать великий пост, как завещано в священной книге Коран. Согласно ее канонам, человек приближается к Аллаху, и в этот месяц люди должны думать о добре, счастье, единении, толерантности,

помощи другим людям, прощении и очищении от всех грехов. Желаю всем мусульманам нашей страны выдержать требования великого поста», — приводятся слова Назарбаева на сайте Акорды в пятницу.

Также глава государства посетил новую мечеть, расположенную в столичном жилом массиве «Пригородный». Н. Назарбаев отметил, что она является восьмой в столице.

«Мечеть удобна для посещения гостями, прибывающими в нашу столицу. Уверен, что в будущем эта мечеть станет еще одним центром единства и добра в нашей стране», — подчеркнул президент РК.

Общая площадь мечети составляет 1087,6 кв.м, общая площадь участка — 8 га, высота минарета — 28,9 м.

Мечеть рассчитана на 1,5 тыс. посетителей. Как сообщалось, в 2014 году месяц Рамазан начинается в ночь с 27 на 28 июня и заканчивается 27 июля.

Бизнесменам Казахстана устроят налоговую амнистию

Бизнесменам Казахстана простят налоговые штрафы за прошлый год. Об этом заявил премьер-министр Карим Масимов на первом съезде Национальной палаты предпринимателей в Астане, сообщает «МИР 24».

ÍÀØÈ ÏÐÅÄØÅÑÒÂÅÍÍÈÊÈ Â ÌÅÑßÖ ÐÀÌÀÇÀÍкакого-либо блага они мучились вопросом: «А примется ли от меня это деяние».

Что же касается самого месяца Рамазан, то все их усилия были направлены к тому, чтобы удостоиться довольства Всевышнего Аллаха.

Рассказ об их усердии в поклонении наших предшествен-ников в месяц Рамазан наверное следует начать с чтения ими Корана в этот благословенный месяц. Так, Аль-Асуад ибн Язид (рохматул-лахи аляйхи) имел привычку прочитывать весь Коран в течении шести дней. А в Рамазан он прочитывал весь Коран за две ночи.

Основоположник одного из мазхабов ахлюс-сунны уаль-джамаа имам Малик ибн Анас (рохматул-лахи аляйхи) с наступлением Рамазана прекращал занятие хадисами и уединялся лишь с одной целью – для чтения Корана.

С наступлением Рамазана Суфйан Саури (рохматул-лахи аляйхи) не уделял время для до-полнительного поклонения, кроме как для чтения Корана.

Во время Рамазана Сагид ибн Джубайр (рохматул-лахи аляйхи)

кто-либо из них прочитывал суру «Аль-Бакара» в течении двенадцати ракаатов, то люди думали, что он облегчил им намаз».

Нафи` (рохматул-лахи аляйхи) передает: «В месяц Рамазан Абдуллах ибн Омар (да будет доволен им Аллах) совершал намаз у себя дома. И после того, как люди расходились после намаза, он брал посуду с водой, направлялся к мечети Посланника Аллаха (да благословит его Аллах и приветствует) и выходил оттуда лишь после утреннего намаза».

Абу Ашхаб (рохматул-лахи аляйхи) передает: «Во время Рамазана в намазе у нас имамом был Абу Раджа (рохматул-лахи аляйхи), который каждые десять дней прочитывал весь Коран».

И в заключении хотелось бы добавить, что в какой бы мере мы не поклонялись, мы не можем сравниться с сахабами и табигинами (да будет доволен им Аллах). Поэтому нам следует приложить все усилия, чтобы хотя бы в какой-то мере быть похожими на них.

И да наставит нас Всевышний на путь истины и предопределит нам быть в числе тех, кто поклоняется Ему искренно! Аминь!

Зульхая Саида

В Тбилиси показали казахстанское кино. В столице Грузии проходит тематичекий фестиваль, информирует «МИР 24». «Впервые в истории двусторонних отно-шении между Республикой Казахстан и Грузией мы проводим Дни казахстанского кино в Грузии»,-рассказал чрезвычайный и полномочный посол Казахстана в Грузии Ермухамет Ертысбаев. На фестиваль в Грузию приехали актеры и продюсеры. В рамках кинопоказа в Тбилиси приехал и один из менеджеров «Казахфильма». Планируется его встреча с грузинским Киноцентром. Возможно, казахстанские фильмы будут выходить в прокат на регулярной основе в Грузии.

«Ислам және өркениет»