zuulun chuluu

“Çººëºí ÷óëóó”

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Á¿õèé ë óóëûí ÷óëóóëãóóä õèìèéí òîäîðõîé íàéðëàãà,

ôèçèêèéí øèíæ ÷àíàðûã àãóóëñàí áàéãàëèéí áîäèñóóä áîëîí

ýðäñ¿¿äýýñ òîãòäîã. Äýëõèéí áºìáºðöãèéí öàðöäàñûí á¿òöýä 3000

ãàðóé ýðäñ¿¿ä áàãòäàã. Ãàãöõ¿¿ óóëûí ÷óëóóëãûã ¿¿ñãýõýä ãîë

¿¿ðãèéã ÷óëóóëàã ¿¿ñãýã÷ ãýæ íýðëýãääýã çóó îð÷èì ýðäñ¿¿ä

ã¿éöýòãýäýã. Èõýíõ ýðäñ¿¿ä òàëñò á¿òýöòýé áàéäàã, ººðººð õýëáýë,

òýäíèé òîãòîæ áàéãàà àòîì áóþó èîíóóä òàëñò òîð ¿¿ñãýæ íàðèéí ç¿é òîãòîëîîð áàéðøñàí áàéäàã þì.

Óóëûí ÷óëóóëãààñ àâ÷ õýðýãëýæ áàéãàà ìàòåðèàëûã

áàéãàëûí ÷óëóóí ìàòåðèàë ãýíý.Óóëûí ãýæ íýã áà îëîí òºðëèéí

ýðäñýýñ òîãòñîí áàéãàëèéí íýãäìýë áèåòèéã õýëíý. ×óëóóëãèéã

¿¿ñãýæ áàéãàà ìèíåðàë íü õàìãèéí ýíãèéí íàéðëàãàòàé, ôèçèê øèíæýýðýý íýã òºðëèéí áèåò þì.

Óóëûí ÷óëóóëãèéã ãàðàë ¿¿ñëýýð íü îðãèìîë áóþó

àíõäàã÷,òóíàìàë áóþó õî¸ðäîã÷,¿¿ñìýë áóþó õóâèðìàë ãýæ 3 õóâààíà.


1.Îðãèëìîë ãàçðûí ã¿íä áàéäàã õàëóóí õàéäìàë ìàãìà ãàëò óóëûí äýëáýðýëòýýð ãàð÷ öàðöñàíûã

îðãèëìîë ÷óëóóëàã ãýíý.Îðãèëìîë ÷óëóóëãèéã äîòîð íü ã¿íèé áà ºíãºíèé(áÿëõìàë) ãýæ àíãèëíà.

Õàëóóí õàéëìàë ìàãìà ãàçðûí ã¿íä èõ õàëóóí, ºíäºð äàðàëòûí äîîð öàðöñàíûã ã¿íèé ÷óëóóëàã

ãýíý.

Ã¿íèé ÷óëóóëàã ¿¿ñýõýä ìàãìà óäààí öàðöàæ, í¿äýýð áæèãëàæ áîëîõóéö îëîí òºðëèéí

òîì õýìæýýíèé ýðäñèéã ¿¿ñãýíý. Èéì á¿òöèéã áîðæèí ìàÿãèéí á¿òýö ãýíý. Áîðæèí ìàÿãèíé

á¿òýöòýé ÷óëóóëãèéã øàõàëòàíä øàëãàõàä øèðõã¿¿äèéí çààäñààð áèø õàðèí ýðäñ¿¿ä äóíäóóð

ýâäýðíý.Ã¿íèé ÷óëóóëàãò øèðõíèé ÷óëóóëàãò áîðæèí, äèîðèò,ñèåíèò çýðýã îðíî.

Ãàçðûí ãàäàðãàä áà áàãà ã¿íä õàëóóí õàéëìàë åðäèéí áîëîí áàãà äàðàëòàíä

öàðöñàíûã ºíãºíèé áóþó áÿëõìàë ÷óëóóëàã ãýíý. Ãàçðûí ãàäàðãàä ãàðñàí õàéëìàë òîì øèðõãýýð

òàëñòæèæ àìæèõã¿é õóðäàí öàðöàõ òóë ºíãºíèé ÷óëóóëàã øèë ìàÿãèéí á¿òöýíä ìàø æèæèã

øèðõãèéí äîòîð õààÿà íýã òîì äàéðàëäàíà.

Îðãèëìîë ÷óëóóëãèéí õèìèéí ¿íäñýí íàéðëàãà öàõèóðûí èñýë þì.öàõèóðûí èñëèéí õýìæýýíýýñ

õàìààðóóëæ îðãèëìîë ÷óëóóëãèéã SiO2 65% áîë õ¿÷èëëýã, SiO2 55-65%, çàìñðûí SiO2 55% áàéâàë

ñóóðèëàã ãýæ àíãèëíà.

2.Òóíàìàë ÷óëóóëàã. Óñ ñàëõè, õàëóóí õ¿éòýí çýðýã îð÷íû ¿éë÷ëýëýýð îðãèëìîë

÷óëóóëàã ºãºõøèæ òóíàìàë ÷óëóóëãèéã ¿¿ñãýíý.

Òóíàìàë ÷óëóóëãèéã ãàðàë ¿¿ñëýýð íü ìåõàíèê ºãºðøëººð ¿¿ññýí, õèìèéí ºãºðøëººð ¿¿ñýí,

îðãàíèê ãàðàëòàé ãýæ ãóðàâ õóâààíà.

à. Ìåõàíèê ºãºðøëººð ¿¿ññýí òóíàìàë ÷óëóóëàã ãýæ îðãèëìîë ÷óëóóëàã, óñ,ñàëõè, õàëóóí,

õ¿éòíèé ¿éë÷ëýëýýð ýâäýð÷ ãàçðûí óðóó ãóëñàí óóëûí áýëä áóþó óñàíä óðñàí çººëºí óðñãàëòàé

ãîëä òóíàæ õóðàëäñààð õýëíý. Æèøýýëáýë: ìåõàíèê ºãºðøëººð ¿¿ññýí òóíàìàë ÷óëóóëàãò áóë

÷óëóó, ýëñ, õàéðãà îðíî.

á. Õèìèéí áîäèñèéí ¿éë÷ëýëýýð ÷óëóóëãèéí õèìèéí íàéðëàãà ººð÷ëºãäºæ î¸ðäîã÷ ÷óëóóëàã

áîëñíûã õèìèéí ºãºðøëººð ¿¿ññýí òóíàìàë ÷óëóóëàã ãýíý. Æèøýýëáýë: îðòîêëàç õýìýýõ õýýðèéí

æîíø óñ, í¿¿ð õ¿÷ëèéí õèéòýé äîîðõ áàéäëààð óðâàëä îðæ øàâðûí ¿íäñýí á¿òýýãäýõ¿¿í áîëîõ

êàîëèí ãýäýã ýðäñèéã ¿ñãýíý.


â.Äàëàé òýíãèñèéí ¸ðîîëä áàéäàã àìüòàí óðãàìàë ¿õýæ ìºõººä

÷óëóóæñàíûã îðãàíèê ãàðàëòàé òóíàìàë ÷óëóóëàã ãýíý.¯¿íä: øîõîéí

÷óëóó, öýðä çýðýã îðíî.

3.Õóâèðìàë ÷óëóóëàã.Îðãèëìîë, òóíàìàë ÷óëóóëãèéí àëü íýã

èõ õàëóóí ºíäºð äàðàëòûí íºëººãººð íàéðëàãà, øèíæ ÷àíàðààð

ººð÷èëñíèéã õóâèðìàë ÷óëóëàã ãýíý. Õóâèðìàë ÷óëóóëàãò òàëñò ÷óëóóëàã, øàâàðëàã çàíàð, ãàíòèã îðíî.

×óëóóëãóóäûí ºíãº íü òýäíèé îíöãîé øèíæ ÷àíàð þì. Îëîíõè

òîõèîëäîëä òýð íü ýðäñèéí äîòîîä øèíæ áîëîîä ò¿¿íèé á¿ðýëäýõ¿¿í

îðöòîé õîëáîîòîé. ßãààí- àìàòåñò, õºõ-ëàçóðèò, íîãîîí-ìàëàõèò,

óëààí-êèíîâàðü, õàð òºìºð- ìàãíåòèã ãýõ ìýò ýðäñèéí ºíãèéí íýðøèëòèéã ýòàëîí ãýæ òîîöîæ áîëäîã.

Õàòóó ÷àíàð ãýäýã íü ãàäààä ìåõàíèê íºëººëëèéã äààõ

ýñýðã¿¿öýëòýé áàò áýõ ÷àíàðòàé ìàòåðèàë þì. Ò¿¿íèéã òîäîðõîéëîõ

õàìãèéí ýíãèéí àðãà áîë íýã ýðäýñ íºãººäºº çóðààñ ãàðãàõ

õàðüöàíãóé õàòóó ÷àíàðûã ¿íýëýõèéí òóëä äàðààõ òóñ á¿ð íü

ºìíºõäºº çóðààñ ãàðãàõ 10 ýðäñèéí ìîîñèéí õóâààðü õýðýãëýíý.

Õàòóó ÷àíàðòûí ýòàëîíä:


1-òàëüê

2-ãºëòãºíº

3-êàëüöèò

4-ôëþîðèò

5-àïàòèò

6-îðòîêëàç

7-êâàðö

8-òîïàç

9-áàäìààðàã

10-àëìàç


Ýðäñèéí õàòóó ÷àíàðûã ìàø

ýíãèéí àðãààð òîäîðõîéëîõ

áîëîìæòîé þì. Òóõàéëáàë õ¿íèé

õóìñ 1-2 çýðãèéí õàòóóëàãòàé ýðäýñò

çóðààñ ãàðãàäàã áîë öîíõíû øèë – 4

áà ò¿¿íýýñ äîîø õàòóóëàã á¿õèé

ýðäýñò çóðààñ ãàðãàíà. Õàðèí 5 áà

ò¿¿íýýñ äîîø õàòóóëàã á¿õèé ýðäýñò

åðäèéí ñàõëûí õóòãà õýðýãëýäýã

ïðàêòèê àðãà áàéäàã.


Êâàðö îëîí òºðëèéí ìàãìèéí, òóíàìàë,

õóâèðìàë óóëûí ÷óëóóëãóóäàä îðäîã. Îëîí

ýðäýñ, ÷óëóóëãûí êâàðöûí àãóóëãà

æèøýýëýõýä, áîðæèíä 25%, ò¿¿íýýñ äýýø

õ¿ðòýë, òóíàìàë áîëîí õóâèðìàëä áàðàã

100% õ¿ðäýã áàéíà. Áàéãàëü äýýð

åðºíõèéäºº β êâàðöûí áàéäëààð 2650 êã /

ì³ íÿãòòàé, 7 õàòóóëàãòàé øèëýí áà òîñëîã

ãÿëòàëçàëòàé ëàâàé õóãàðàë áà òºãñ áóñ ãàãíààñ á¿õèé áàéäàã.


Êâàðö õàìãèéí èõ áàò áýõ ýðäñ¿¿äèéí íýã

áºãººä øàõàëòûí áàò áýõèéí õÿçãààð íü

2000 ÌÏà-ä õ¿ðäýã. Êâàðö íü 1713°Ñ-ä

õàéëäàã áºãººä õîëüöîîñ õàìààð÷

òóíãàëàã áîëîí á¿äýã, ºíãºã¿é /óóëûí

áîëîð/ ÿãààí / àìàòåñò/, õàð /ìîðèîí/

ñààðàë ãýõ ìýò áàéäàã. Êâàðöèò íü

öàõèóðëàã áîäèñòîé öåìåíòýðñýí

êâàðöûí æèæèãõýí ìºõëºãººñ òîãòñîí

áºãººä òýíö¿¿ õýìæýýãýýð òàëñæñàí

óóëûí íÿãò ÷óëóóëàã. Êâàðöèò ºíäºð

íÿãòðàëòàé, áàò áýõ õàòóóëàãòàé áîëîâ÷

õýâðýã, áóòëàõ ¿åä õóðö èðòýé ãÿëãàð ãàäàðãóóã ¿¿ñãýäýã.


Êâàðöèò ºãºðøèë òýñâýðëýõ ÷àäâàð ìàø

ñàéí. Êâàðöàòûã çàì áàðèëãûí àæèëä á¿õýë

÷óëóóíû , äàéðãàíû, õààÿà õàâòãàéëæèí äýð

áàéäëààð àøèãëàäàã. Ò¿¿íèé ñàéí ÷àíàðòàéãààñ íü øèðõýãèéí ÷óëóó áýëòãýäýã.


Ãàááðî íü ºãºðøëèéí ýñðýã

òýñâýðòýé ÷óëóóëàã þì. Îëèâèí

, áèîòèò-ýýñ á¿òñýí áàéäàã. Ýíý

á¿òöèéí áàéãóóëàìæ æèãä òîì

òàëñòòàé , ºíãº íü áàðààí

íîãîîí, õàøèã íîãîîí, õ¿ðýíä¿¿

íîãîîí ºíãºòýé áàéäàã áà íÿãò

íü 2800-3100 êã/ì³. Äóíäàæ

øàõàëòûí áàò áýõ 200-280 ÌÏà áàéíà.


Ãàááðî íü áàò áýõ ÷àíàðòàé, ºíäºð

çóíãààðàëòàé ó÷èð àøèãëàëòûã õ¿íäð¿¿ëäýã

òàëòàé. Ãàááðî ç¿ëýãäýæ ºíãºëºãäºõäºº èõ

ñàéí áàéäàã íü ëàáðîäîðèò ýðäñèéã

äàâàìãàéëàí àãóóëñàíä îðøèíî.

Ëàáðîäîðèò íü îíöãîé ñàéõàí ºíãºòýé.

Áóñàä õàéëìàã óóëûí ÷óëóóëãóóäûí àäèë

ãàááðî çàìûí ¿éëäâýðëýëä ºðãºí

àøèãëàãääàã. Ìºí ãî¸ë ÷èìýãëýëä ÷ àøèãëàõ òàëòàé.


Áîðæèí íü 20-40% êâàðö, 40-70% îðòîêëàç õýìýýõ

õýýðèéí æîíø, 5-20% ãÿëòãàíóóðààñ òîãòñîí óóëûí

÷óëóóëàã þì. Íàéðëàãòàà õýýðèíé æîíø èõ àãóóëñàí

áîðæèí áîð ñààðàë, óëààâòàð ºíãºòýé áàéíà.Áîðæèí

òîì øèðõýãòýé òàëñò á¿òýöòýé áàéäàã. Áîðæèíãèéí

ýçëýõ¿¿íèé ìàññ 2600-2700êã/ì3, øàõàëòûí áºõ áàò 100-

250ÌÏà, ñóíàëòûí áºõ áàò2.9-4.3ÌÏé, íÿãò 2.75ã/ñì3,

æèíãèéí óñ øèíãýýëò 0.1-1% áàéíà.Êâàðö èõòýé,

ãÿëòãàíóóð áàãàòàé áîðæèí áàðèëãûí øèíæ ÷àíàðààð

ñàéí áàéíà.Áîðæèíã ýðäñèéí øèðõýãëýëýýñ õàìààðóóëæ

æèæèã, äóíä, òîì øèðõýãòýé ãýæ àíãèëíà. Æèóèã

øèðõýãëýëòýé áîðæèí ìåõàíèê õ¿÷íèé ¿éëäâýðëýëä

òýñâýðòýé. Áîðæèíã ìåõàíèê àðãààð õÿëáàð áîëîâñðóóëæ ºíãºëæ áîëíî.


Áîðæèí íü áîð ñààðàë, õºõ ñààðàë, óëààí áîð ºíãºòýé

áàéíà.Áîðæèíãîîð áàðèëãûí ãàäíà òàëûí ºíãºëãººíèé õàìòàí, æèæèã ÷óëóóí ýäëýë õèéíý.

Ñèåíèò. Êâàðö àãóóëààã¿é áàéäãààðàà áîðæèíãîîñ

ÿëãààòàé.Ñèåíèò á¿òýö, ãàäààä áàéäëààð áîðæèíòîé òºñººòýé

áîëîâ÷ íàéðëàãòàà öàõèóðûí èñýë áàãàòàé, ºíãººðºº áîðæèíãýýñ

áàðààí áàéäàã. Ñèåíèò áºõ áàò ÷àíààðààðàà áîðæèíãîîñ èë¿¿,

õàðèí ºãºðøèë äààõäàà ìóó.Ñèåíèòèéí íÿãò 2.8ã/ñì3, ýçëýõ¿¿íèé

ìàññ 2650-2750 êã/ì3, øàõàëòûí áºõ áàò 100-250ÌÏà

áàéíà.¯¿íèéã áàðèëãûí ñóóðèéí ºðëºãò õýðýãëýíý.

Äèîðèò.Íàéðëãàíäàà 75% îð÷èì õýýðèéí æîíø

àãóóëñàí,øèðõýãëýã á¿òýöòýé,áîð ñààðà ºíãèéí íÿãò ÷óëóóëàã þì.

Äèîðèòèéí ýçëýõ¿¿íèé ìàññ íÿãò 3ã/ñì3, óñ øèíãýýëò 0.1%

áàéíà.Äèîðèòûí ýçëýõ¿¿íèé ìàññ 2800-3000 êã/ì3,ãàõàëòûí áºõ

áàò 150-300ÌÏà, íÿãò 3ã/ñì3,óñ øèíãýýëò 0.1% áàéíà.Äèîðèòûã

ñàéòàð ºíãºëæ áîëîõ òóë áàðèëãà, çàìûí ºíãºëãºº õèéõýä ºðãºí õýðýãëýíý.


Äèàáèç.ßíç á¿ðèéí õýìæýýòýé øèðõýãëýëýýñ

òîãòñîí õàð ñààðàë, õàð íîãîîí ºíãèéí ãàáðî

ìàÿãèéí ÷óëóóëàã þì.Äèàáàçûí ýçëýí¿¿íèé

ìàññ 2800-2900êã/ì3, øàõàëòûí áºõ áàò 110-

330ÌÏà, íÿãò 3.05ã/ñì3, óñ øèíãýýëò 0.01-0.2%

áàéíà.Äèàáàç ¿ðýëòýíä òýñâýðòýé ó÷èð òºðºë

á¿ðèéí çàì ºíãëõººñ ãàäíà õàéëìàë ýäëýë

õèéíý.

Òðàõèò.Ñ¿âýðõýã á¿òýöòýé, öàéâàð øàðãàë,

ñààðàë ºíãºòýé õ¿íä ÷óëóóëàã.Òðàõèòûí

ýçëýõ¿¿íèé ìàññ 2200êã/ì3 îð÷èì,øàõàëòûí áºõ

áàò 50-90Ìïà áàéíà.Òðàõèòûã áåòîíä ä¿¿ðãýã÷

áîëãîæ õýðýãëýíý.


Àíäåçèò.Äèîðèòòîé òºñººòýé. Öàéâàð ñààðàë

ºíãèéí ÷óëóóëàã. Àíäåçèòûí

Ýçëýí¿¿íèé ìàññ íü 2200-2700êã/ì3, øàõàëòûí áºõ áàò

60-240ÌÏà, íÿãò 2.7ã/ñì3 áàéíà.Àíäåçèò ñ¿âýðõýã áà íÿãò

á¿òýöòýé áàéíà. Íÿãò á¿òýöòýé àíäåçèòààð õ¿÷èëä

òýñâýðòýé õàìòàí õèéõýýñ ãàäíà ò¿¿íèéã õ¿÷èëä òýñâýðòýé

áåòîíä ä¿¿ðãýã÷ áîëãîí õýðýãëýíý.

Áàçàëüò/õ¿ðýì/. Ñ¿âýðõýã á¿òýöòýé áîëîâ÷

ýçëýõ¿¿íèé ìàññ èõòýé ýëáýã òîõèîëääîã ãàëò óóëûí

÷óëóóëàã. Áàçàëüòûí ýçëýõ¿¿íèé ìàññ 2900-3300 êã/ì3,

øàõàëòûí áºõ áàò 500ÌÏà, õ¿ðòýë óñ øèíãýýëò 1-4%

áàéíà.Áàçàëüò õàòóóëàã èõòýé, äåôîðìàöëàãäàõ ÷àíàð

áàãàòàé ó÷èð áîëîâñðóóëàõàä òºâºãòýé. Èéìä çàìûí

ºíãºëãºº, õ¿íä áåòîíû ä¿¿ðãýã÷ õèéõýýñ ãàäíà õàéìàë øàõàëòûí áºõ áàò 800ÌÏà õ¿ðäýã.


Ìåõàíèê ýâäðýëòýýð ¿¿ññýí òóíàìàë ÷óëóóëãèéã áóòàðìàë áà

áàðüöàëäñàí ãýæ àíãèëíà. Áóòàðìàë ÷óëóóëãèéã øèðõýãëýëýýð íü

5ìì-ýýñ èõ áîë õàéðãà,2-5ìì áîë òîì øèðõýãòýé ýëñ 2-0.1 ìì áîë

äóíä çýðýã,0.1-0.01 ìì òîîñîðõîã ýëñ,0.01-ñ áàãûã øàâàð ãýæ

àíãèëäàã. Õàéðãûã îðøèõ áàéäëààð íü óóëûí,ãîëûí, äàëàé

òýíãèñèéí ãýæ àíãèëíà.

Ýëñèéã ýðäñèéí á¿ðýëäýõ¿¿íýýð íü áóþó ÿìàð ÷óëóóëãààñ

¿¿ññýíýýð íü êâàðöûí, õýýðèéí æîíøíû, øîõîéí ÷óëóóíû, îðøèõ

áàéäëààð íü óóëûí, ãîëûí ,òýíèñèéí ãýæ àíãèëíà.

Øàìàð, øîõîéëîã ÷óëóó, öàõèóð çýðãýýð ãàãíàãäñàí áóòàðìàë

÷óëóóëãòéã áàðüöàëäñàí ÷óëóó ãýíý. Áàðüöàëäñàí ÷óëóóëãààñ

ýëñýí ÷óëóóã áàðèëãàä èõ õýðýãëýíý.

Áîëðûí ýëñ íü øàâàð áàðãèëò øîõîéëîã ÷óëóó öàõèóð

áàéãàëèéí áèòóìýýð ãàãíàãäñàíûã ýëñýí ÷óëóó ãýíý.Ýëñýí

÷óëóóíû á¿òöèéã òîìðóóëæ ä¿ðñëýõýä áîëîð ýëñíèé òîì æèæèã

øèðõýã áàðüöàëäóóëàõ áîäèñûí äóíä æèãä òàðõñàí áàéíà.

Öàõèóðûí áàðüöàëäàã÷ààð ãàãíàãäñàí ýëñýí ÷óëóó áºõ áàòààð

ñàéí, îð÷íû ¿éë÷ëýëä òýñâýðòýé áàéäàã. Öàõèóðëàã ýëñýí

÷óëóóíû øàõàëòûí áºõ áàò 250ÌÏà õ¿ðòýë ýçëýõ¿¿íèé ìàññ

2700êã/ì3 õ¿ðòýë áàéíà.


Ãºëòãºíº.CaSo4*2HO2 íàéðëàãòàé, II çýðãèéíõàòóóëàãòàé çººëºí ÷óëóóëàã.

Ãºëòãºíèé ýçëýõ¿¿í ìàññ 2000-2300êã/ì3,

øàõàëòûí áºõ áàò 15-80ÌÏà, íÿãò 2.2-2.4 ã/ñì3, óñ

øèíãýýëò 0.12-15% áàéíà. Ãºëòãºíèéã áàðèëãûí

ãºëòãºíº ¿éëäëäâýðëýõýä ¿íäñýí ò¿¿õèé ýä

áîëãîõîîñ ãàäíà öåìåíòèéí áàðüöàëäàõ õóãàöààòîõèðóóëàõ íýìýëò áîëãî õýðýãëýíý.

Ìàíàé îðîíä Óâñ àéìãèéí Áàðóóí öýðä,

Äîðíîãîâü àéìãèéí ¯íýãò, Ãîâü-Àëòàé àéìãèéí

Áèãýð, Äóíäãîâü àéìãèéí Öàãààí-Îâîî çýðýã

ãºëòãºíèéí òîìîîõîí îðä ãàçàð áèé.Ãºëòãºíºí÷óëóóëàãò CaSO4- ààñ òîãòñîí ãºëòãºíèéí àíãèäðèä

áàãòàíà. Ãºëòãºíèéí àíãèäðèòààð áàðüöàëäàõ

ìàòåðèàë ¿éëäâýðëýæ, äîòîð õàíûí ºíãºëãººíèéõàâòàí õèéíý.


Òàëñò ÷óëóóëàã. Íàéðëàãààðàà

áîðæèíòîé îéðîëöîî, öàéâàð, ºíãèéí

êâàðö, ãÿëòãàíóóð, õýýðèéí æîíø àãóóëñàí

íÿãò ÷óëóóëàã þì. ¿¿íèé ýçëýõ¿íèé ìàññ

íü 2400-2900 êã/ì3, øàõàëòûí áºõ áàò 12-

200ÌÏà áàéíà. Òàëñò ÷óëóóëàã õóóäñààð

¿åëñýí áòýöòýé ó÷ðààñ õóóäñàí ¿åèéí

õºíäëºí ÷èãëýëèéí áºõ áàò äàãóóãààñ

çààâàë èõ áàéäàã.

Òàëñ ÷óëóóëãèéã çàì ºíãºëºõ,

áàðèëãûí ñóóðü ºðºõºä õýðýãëýíý.


Ãàíòèã.Øîõîéí ÷óëóó,äîëîìèòîîñ ¿¿ññýí

øèðõýãëýã á¿òýöòýé êàðáîíàò ÷óëóóëàã.

Ãàíòèãèéí ýçëýõ¿¿í ìàññ íü 2600-2850êã/ì3,

øàõàëòûí áºõ áàò 100-300ÌÏà, íÿãò 2.7-2.9ã/ñì3, õàòóóëàã 3 áàéíà.

Ãàíòèãèéí íàéðëàãàä øîõîéí æîíøíîîñ

ãàäíà êâàðö, ãÿëòãàíóóð îðîëöñîí áàéíà.

Öýâýð ãàíòèã öàãààí ºíãºòýé, õîëüöòîé ãàòèãÿíç á¿ðèéí ºíãºòýé áàéäàã.

Ãàíòèãèéã ç¿ñýæ ºíãºëãººä áàðèëãáí äîòîð

òàëûí ºíãºëãººíººíä õýðýãëýõýýñ ãàäíàøàòààæ áàðüöàëäàõ ìàòåðèàë ¿éëäâýðëýíý.


Áîëðîíöîð. Öàõèóðëàã ýëñýí ÷óëóóíààñ

¿¿ññýí íÿãò ÷óëóóëàã þì. Áîëðîýíöîð

¿íäñýíäýý êâàðöààñ òîãòîíî. Áîëðîíöîðûí

øàõàëòûí áºõ áàò íü 350ÌÏà õ¿ðòýë,õàòóóëàã

7 áàéíà. Áîëðîíöîð ýðäñèéí á¿ðýëäð¿¿íýýðýý öàõèóðëàã ýëñýí ÷óëóóòàé

òºñººòýé. Áîëðîíöîðûã ñàéõàí ºíãºëæ áîëîõ

òóë ò¿¿ãýýð áàðèëãûí õàíûí ºíãºëãººíèé õàâòàí, æèæèã ÷óëóóí ýäëýë õèéíý.


Øàâàðëàã çàíàð. ªíäºð äàðàëüààð

íÿãòàð÷ õàòóóðñàí øàâàðëàã ÷óëóóëàã.

Øàâàðëàã çàíàð íü áºõ áàòààð øàâðààññàéí,óñàíä äýâòýõã¿é ó÷èð çàäàëæ çóóð÷áîëäîãã¿é.

Øàâàðëàã çàíàðûí íàéðëàãàä

øàâðààñ ãàäíà ãÿëòãàíóóðûí æèæèã

õóóäàñ, òîîñ áàéäàëòàé õýýðèéí æîíø

áîëîð ýëñíèé øèðõýã îðñîí áàéíà.

Øàâàðëàã çàíàð íèìãýí õóóäñàí ¿åýð

õóóðíà. Ò¿¿íèé íèìãýí õóóäñààðáàðèëãûí äýýâýð õèéæ áîëíî.


÷óëóóí ìàòåðèàëûã áàðèëãàä õýðýãëýõ

.÷óëóóí ìàòåðèàëûí àíãèëàë, øèíæ ÷àíàð Áàéãàëèéí

÷óëóóí ìàòåðèàëûí øèíæ ÷àíàð ÿíç á¿ð, çàðèì ¿åä íýã

îðäîîñ àøèãëàæ áàéãàà ÷óëóóíû ÷àíàð áàéíãà ººð÷ëºãäºæ

áàéäàã. Èéìýýñ ¸óëóóí ìàòåðèàëûí ôèçèê-ìåõàíèê øèíæ ÷àíàðûã ñóäàëæ ñòàíäàðò òîõèðîõ ýñýõèéã øàëãàí. ×óëóóí

ìàòåðèàëûã ýçëýõ¿¿íèé ìàññààð íü õ¿íä, õºíãºí ãýæ àíãèëíà.

Õ¿íä ÷óëóóí ìàòåðèàëûí ýçëýõ¿¿íèé ìàññ 1800êã/ì3-

ýýñ èõ ó÷èð ò¿ãèéã áàðèëãûí ñóóðü, ºíãºëãºº, äóëààëãàã¿é

áàðèëãûí õàíûí ºðëºãò õýðýãëýíý. Õ¿íä ÷óëóóí ìàòåðèàëûã

øàõàëòûí áºõ áàòààð íü

100.125.150.200.300.400.500.600.800.1000 êã/ñì2 ãýæ ìàðêëàíà.Õºíãºí ÷óëóóí ìàòåðèàëûí ýçëýõ¿¿íèé ìàññ

1800êã/ì3-ýýñ áàãà ó÷èð ò¿¿íèéã õºíãºí áåòîíû ä¿ðãýã÷,

áàðèëãûí õàíûí ºðºãò õýðýãëýíý. Õºíãºí ÷óëóóí ìàòåðèàëûã

øàõàëòûíáºõáàòààðíü4.7.10.15.25.35.50.75.100.125.150.200 êã/ñì2 ãýæ ìàðêëàíà.


Áàéãàëèéí ÷óëóóí ìàòåðèàëûí õ¿éòýí

òýñâýðëýëò 10.15.25.35.50.100.150.200 äàâòàëòáàéíà. Õýðýâ ÷óëóóí ìàòåðèàëûí óñ øèíãýýëò

0.5%-èàñ èõã¿é, øàõàëòûí áºõ áàò 100ÌÏà-ààñ

áàãàã¿é áàéâàë õ¿éòýí òýñâýðëýëò 100 äàâòàëòáàéíà ãýæ ¿çäýã.

×óëóóí ìàòåðèàëûã óñ äààëòûí

êîýôôèöèåíòýýð 0.6,0.75,0.9,1 ãýæ àíãèëíà.

2.÷óëóóí ìàòåðèàëûí òºðºë. ×óëóóí

ìàòåðèàëûã ìåõàíèê àðãààð áîëîâñðóóëíû

äàðàà áóþó øóóä áýëýí ýäëýëèéí áàéäëààð

ýñâýë ò¿õèé ýä, õàãàñ

áîëîâñðóóëñàíá¿òýýãäýõ¿¿íèé áàéäëààðáàðèëãàä õýðýãëýíý.×óëóóí ìàòåðèàëûã õàãàñ

áîëîâñðóóëñàí, áîëîâñðóóëñàí ãýæ àíãèëíà.


Õàãàñ áîëîâñðóóëñàí ÷óëóóí ìàòåðèàëä äýëáýëýõ àðãààð ãàðãàæ àâñàí áººðºíõèé áîëîîä õóóëæ àâñàí õàòãàéäóó õýëáýðòýé áóë ÷óëóó, áóòàëæ ýñâýë øèãøèæ àâäàã õàéðãà, äàéðãà, ýëñ îðíî.Çîðèóäààð îëçâîðëîñîí áóþó ýñâýë ÷óëóóí ìàòåðèàëûã áîëîâñðóóëàõ ÿâöàä ãàðñàí ãåîìåòðèéí çºâ áóñ õýëáýðòýé 20-40êã æèíòýé 150-200 ìì õýìæýýòýé ÷óëóóã áóë ÷óëóó ãýíý. Áóë ÷óëóóíû ìàðê íü õ¿íä ÷óëóóëàãò 150-èàñ èõ, õºíãºí ÷óëóóëàãò 25-125 êã/ñì2 áàéíà. Áóë ÷óëóóã áàðèëãûí ñóðü õàíûí ºðëºã, óñàí òåõíèêèéí áàéãóóëàìæ çýðãýò õýðýãëýíý. Èíãýæ áóë ÷óëóóã õýðýãëýõýä ãàð õºäëìºð èõ çàðöóóëäàã ó÷èð îð÷èí ¿åä äàéðãà áýëòãýæ áàéíà.


Äàéðãûã îðãèëìîë, òóíàìàë, õóâèðìàë÷óëóóëãààð áýëòãýæ áîëíî. Øàõàëòûí áºõ

áàòààñ õàìààðóóëæ òîãòîîñîí äàéðãûí ìàðê íüîðãèëìîë ÷óëóóëãèéí äàéðãàä 1200.1000.800

òóíàìàë ÷óëóóëãèéí äàéðãàä 1200, 1000, 800

,600 êã/ñì2 áàéíà.

Äàéðãûã áýëòýõèéí òóëä áóòëóóðò

òîõèðóóëæ õàãàëñíû äàðàà òýæýýã¿¿ðýð

õàöàðò, êîíóñàí, àëõàò, áóëò áóòëóóðò õèéæ

áóòàëñíû äàðàà øèãø¿¿ðýýð ÿëãàíà.Àëü÷áóòëóóðûí øèðõýãèéí äàðàà øèãøèæ áîëîõ

áºãººä ãàðãàæ àâàõ äàéðãûí õàìãèéí òîì

øèðõãýýñ áóòëóóðûí ýõëýýä õàöàðò áóòëóóðààðäàðàà íü àëõàò áóüëóóëààð áóòëàíà.


Õàéðãà íü áàéãàëèéí ºãºðøëèéí ä¿íä¿¿ññýí 5-150ìì õýìæýýòýé ñóë ÷óëóó

þì.Õàûðãûã óóë, ãîëëîñ ýêñêåâàòîðîîð èëàðãààð îëçâîðëîæ áåòîíä äççðãýã÷ áîëãîí

õýðýãëýíý.

Ýëñ íü 0.14-5 ìì õýìæýýòýé áóòàðìàë

ýëñèéã áîëðûí, õýýðèéí æîíøíû, êàðáîíàò÷óëóóëãèéí ãýæ àíãèëíà. Ýëñèéã óóë ãîë,

äàëàé ,òýíãèñýýñ àâ÷ áàðèëãûí çóóðìàã,

áåòîíä ä¿¿ðãýã÷ýýð õýðýãëýíý. Çàðèì

òîõèîëäîëä ýëñèéã óãààæ, øèãøèæ õýðýãëýíý.


Áîëîâñðóóëñàí ÷óëóóí ìàòåðèàëä öîîëáîðäîæ, ç¿ñýæõèéñýí áýëýí ýäëýë îðíî. ×óëóóã ãàð áà õéèíàæèëëàãààòàé ö¿¿öýýð öóóëæ, çàñàæ õâòàí ãóëäìàéõèéíý.

Äîòîð ºíãºëãººíä 100ìì ãàäíà ºíãºëãººíä 200ììçóçààíòàé öîîëáîðäñîí õàüòàí õýðýãëýíý.

×óëóóã àëìàñàí øèãòãýýòýé ãàí çýýðýíöýðèéíõºðººãººð ç¿ñýæ, õàâòàí, ãóëäìàé õèéíý.

Ñòàíäàðò ¸ñîîð ç¿ñìýë ãóëäìàéã 4-í á¿ëýã áîëãîæõóâààíà.

Ç¿ññýí ÷óëóóíû çóçààí äîòîð ºíãºëãººíä 25ìì, ãàäíàºíãºëãººíä 50ìì áàéæ áîëíî.

Öîîëáîðäñîí áà ç¿ññýí ÷óëóóíû ºðãºí íü ãàäíàºíãºëãººíä õýðãëýãäýõ õàòóó ÷óëóóëàãò 600ìì, õàòóóâòàð÷óëóóëàãò 400ìì, äîòîð ºíãºëãººíä õýðýãëýõ çººëºí÷óëóóëàãò 300ìì áàéíà. Õàðèí ÷óëóóíû óðòûãíîì÷ëîõã¿é. ×óëóóã õºðººäñºíèé äàðàà ç¿ëãýõ ìàøèíààðºíãºëíº. ªíãºëãººíèé ÷óëóó áºõ áàò, ýäýëãýý ñàéòàé àíöàâã¿é, øàìàðäàã áîëîí áóñàä áîõèð õîëüöã¿é áàéíà.


Áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí ãàäíà ºíãëºãººíä 90ÌÏà-

ààñ áàãàã¿é øàõàëòûí áºõ áàòòàé áîðæèí,ñèåíèò,äèîðèò áîëðîíöîð çýðýã ÷óëóóëàã õýðýãëýíý.

Õàðèí äîòîð ºíãºëãººíä 20ÌÏà –ààñ áàãàã¿é øàõàëòûí

áºõ áàòòàé ãºëòãºíº,ãºëòãºíèéí àíãèäðèä, ãàíòèã, òàëñòçàíàð çýðãèéã õýðýãëýíý.

Øàëíû ºíãºëãººíä õýðýãëýõ ÷óëóóíû ¿ðýëò

òýñâýðëýëò õºäºëãººí èõòýé øàëàíä 0.48, õºäºëãººíáàãàòàé øàëàíä2.2 ã/ñì2-ààñ òóñ òóñ èõã¿é áàéõ ¸òîé.

Äýýâðèéí õàâòàíã øàâàðëàã çàíàðààð 250x150-

ààñ 600-350ìì õýìæýýòýé, 4-8 ìì çóçàíòàé õèéíý.

Ò¿¿íèé õîòîéëòûí áºõ áàò 15 ÌÏà-ààñ áàãàã¿é, õ¿éòýíòýñâýðëýëò 25 äàâòàëòààñ áàãàã¿é áàéíà.

Çàìûí ýìæýýð ÷óëóóã 70-200ñì óðòòàé, 30-40 ñì

çóçààíòàé ,äýýä òàëààðàà 10, 15, 20 ñì ºðãºíòýé õèéíý.


zuulun chuluu

Documents