zoonotik enf(fazlası için )

Hazırlayan: Dr. Kamil Emre GÜRGÜN

Kaynak: tintinalli’s emergency medicine 7th edition Temel sağlık hizm.genel müd. zoonotik hst daire bşk.

DSÖ’e göre zoonotik enfeksiyonlar omurgalı hayvanlarla insanlar arasında doğal yollardan geçen enfeksiyonlardır.

200’den fazla hastalık ve çok çeşitli semptom içerir.

Enfekte hayvanla doğrudan temas veya enfekte hayvan ürünlerinin inhalasyonu teması oral yoldan alımı ve artropod vektörlerle bulaş olur.

25.10.2011 2 KEAH Acil Tıp - Hazırlayan: Dr. Kamil Emre GÜRGÜN

Risk Değerlendirmesi Zoonotik enfeksiyonlar sınıflandırılmamış

enfeksiyonların ayırıcı tanısında değerlendirilir.

Teşhisi zordur,klinik diğer enfeksiyonlardaki gibi ateş,baş ağrısı, miyalji, kırgınlık gibi non spesifik prezantasyon olabilir.


Borrelia burgdorferi, spirokettir vektörü Ixodes tipi kenedir.

EPİDEMİYOLOJİ Ülkemizdeki epidemiyolojik veriler incelendiğinde; Trabzon yöresinde

seropozitiflik oranı %6.6 olarak saptanırken, İzmir yöresinde %7.8, Ankara’da %10.4, Antalya yöresinde %35.9, Elazığ yöresinde %6.43, Kuzey Kıbrıs yöresinde %17.6 Lyme seropozitifliği saptanmıştır.

HASTALIĞIN BULAŞMA YOLLARI Düşük bir olasılıkla kan nakli ile de bulaşabilmektedir. Cinsel yolla bulaşıp bulaşmadığı tartışmalı olmakla birlikte bulaştığına

dair somut kanıt yoktur. Yakın temasla bulaşmamaktadır. Transplasental geçiş, net değildir. Tutunma 72 saatten kısaysa hastalık riski neredeyse sıfırdır. 72 saatin

üstünde %25’tir.


RİSK GRUPLARI Kamp yapanlar

Avcılar

Orman korucuları

Tarlada çalışanlar

Askerler

Piknik yapanlar

Kırsal kesimde yaşayanlar

Pet hayvan besleyenler


Klinik 3 aşamadan oluşur. İlk aşama eritema kronikum migrans (%60-80 vakada) Tutunmadan sonraki 2-20. günde oluşur. Isırık çevresinde oluşan vaskülit bulgusudur. 1 aya kadar uzayabilir ve hastalığın 2. aşamasında kaybolur. Tedavi verilmezse 3-4 haftada kaybolur. Eritema migrans birkaç gün içerisinde genişlemeye başlar.

Çoğu lezyonların kenarı düzdür, bazen yükselme gözlenir. Genişlerken, santral veya parasantral solma görülür. Lezyon düzdür, basınçla solar ve genellikle deskuame olmaz, Periferde veziküller görülmez. Lezyon dokunulduğunda sıcaktır, fakat sıklıkla ağrısızdır. Ağrı ve kaşıntı nadiren görülür.


Multiple erythema migrans (EM) on right thigh.

Owen D BMJ Case Reports 2011;2011:bcr.02.2011.3833

©2011 by BMJ Publishing Group Ltd

EM on right lower leg.

Owen D BMJ Case Reports 2011;2011:bcr.02.2011.3833

©2011 by BMJ Publishing Group Ltd

2. evre Enfeksiyon dissemine hale gelir. 6 ay kadar gelişir. Ateş, Adenopati Nöropati

En sık, kranial nörit gelişerek oluşan unilateral veya bilateral fasyal palsi

Kardiak problemler Artrit Multiple anüler lezyonlar

Multipl anüler lezyonlar bu evrede karakteristiktir ve hastaların %50’den fazlasında görülür.


Baş ağrısı,mental değişiklik, ataksi, miyelit, ensefalit, motor ve duysal radikülonörit, mononöritis multipleks gibi bir nörolojik semptom gelişebilir.

Asimetrik oligoartiküler artrit atakları tedavi edilmeyen hastalarda sıktır.

%8 hastada kardiyak problemler gelişir.

Miyokardit,

Perikardit,

AV blok (en sık) gibi.


Son evre Yıllar içinde gelişir.

Kronik artrit Eklem bulguları ön plana çıkar.

Etkilenen dizde ağrıdan çok şişlik hakimdir ve eklem genellikle sıcak, nadiren kırmızıdır.

Miyokardit

Subakut ensefalopati Kronik santral sinir sistemi tutulumunun en sık formu,

hafıza, ruh hali, uykuyu etkileyen ve bazen gizli konuşma bozukluğuna da sebep olan subakut ensefalopatidir.

Aksonal polinöropati


acrodermatitis atrophicans


Teşhis Ig G,Ig M

ELISA

PCR ,Western blot.

Antikorlar Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi’nde (RSHM) çalışılmaktadır.

Hastanın serumu ayrıldıktan sonra +4°C (buz aküsü ile) sıcaklıkta laboratuara ulaştırılmalıdır.


Profilaksi Profilakside temastan sonra ilk 72 saatte 200 mg doksisiklin tek doz. Rutin antibiyotik proflaksisi veya serolojik test önerilmemektedir. Aşağıdaki durumların hepsinin varlığında önerilir; a. Erişkin veya nimf formunda I. scapularis kenesinin 36 saat veya üzerindeki sürelerde vücuda tutunmuş olması b. Kene çıkartıldıktan sonra ki 72 saat içerisinde profilaksi başlanabilecekse c. Ekolojik olarak bu kenelerle bölgesel B. burgdorferi ile enfeksiyon oranının %20 ve üzerinde olduğu biliniyorsa d. Doksisiklin tedavisi kontrendike değilse (gebe kadınlarda ve 8 yaşın altında doksisiklin kontrendike olduğundan yerine, amoksisilin kullanılmasının etkinliğine dair yeterli veri olmadığından çok kabul görmemiştir). e. I. pacificus kenesi ile olan ısırıklar sonrası profilaksi endikasyonu yoktur. f. Kene ile teması olan kişiler, 30 gün süresince kene kaynaklı hastalıkların semptom ve bulguları için yakın izlemde tutulmalıdır. Özellikle EM gelişimi açısından takip edilmelidir.


Lyme hastalığının tedavisi ile ilgili hangisi doğrudur? a. Mutlaka santral sinir sistemine geçen ajanlarla tedavi

edilmelidir

b. Penisilin alerjisi durumunda tedavi mümkün değildir

c. Tedavi mutlaka parenteral yolla yapılmalıdır

d. Erken Lyme hastalığının tedavisinde 14-21 gün süre ile doksisiklin veya amoksisilin kullanılır

e. Çocuk hastalarda tedavide kullanılabilecek tek ajan seftriaksondur


Erlişyoz Ehrlichia ,gr- pleomorfik kokobasildir.

Vektörü kenedir (lone star tick)

Rezervuarı geyik (white tailed deer)

Kene teması sonrası 10-14 günde semptomlar başlar.

Çoğunda non spesifik enfeksiyon bulguları az bir kısmında ciddi komplikasyonlar gelişir (renal yetm.,Respiratuar yetm.,Ensefalit.)

Akut faz 4 haftada geçer. Hastalık latent döneme girer

Lökopeni, trombositopeni, kcft artışı.

Antikor titresinin artışıyla tanı konur.

Tedavide doksisiklin 2 x 100 mg verilir.


Meta-analysis of human monocytic ehrlichiosis (HME) and human granulocytic anaplasmosis (HGA) symptoms, signs, and laboratory findings.

Dumler J S et al. Clin Infect Dis. 2007;45:S45-S51

© 2007 by the Infectious Diseases Society of America

Francisella tularensis gr – hareketsiz kokobasildir.

Vektörü kene* ve bazen sineklerdir.

Rezervuarı kemirgenlerdir.

Tularemi Bakterinin doğadaki yayılımı, karasal döngü ve su

döngüsü (aquatik) olmak üzere iki bölümde incelenebilir. Karasal döngüde; yabani tavşan, küçük kara kemiricileri ile artropodlar (Ixodid-sert keneler ve Tabanidae) F. tularensis için ana rezervuardırlar.


F. tularensis alttür holarctica’nın doğadaki döngüsünde su ile ilişkili kemirgenler (kunduz, misk sıçanı ve diğer sıçan türleri) ana rezervuar olarak rol oynamaktadır.

F.tularensis’in dış ortam koşullarına oldukça dayanıklı olup, özellikle sudaki serbest yaşayan amipler (Acanthamoeba castellani) içinde yaşamını sürdürebilmesinin, su kaynaklı epidemiler ve hastalığın bölgesel devamlılığı açısından önemli olduğu kabul edilmektedir.


Deri ve mukozal yol: Enfekte kene veya sinek gibi vektörlerin ısırmasıyla veya enfekte hayvan, hayvan ürünleri-çıkartılarıyla (idrar, dışkı ya da kan) temas sonucunda ya da bu hayvanlar tarafından doğrudan ısırılma sonucunda insana bulaşmaktadır.

Oral yol kontamine olmuş sularla veya hasta hayvanların etlerinin iyi pişirilmeden tüketilmesiyle olan bulaşma; ülkemizdeki ana bulaş yoludur.

Solunum yolu: Aerosol şeklinde bulunan kontamine su veya toz partiküllerinin solunması ile bulaş olur.

Tularemi, insandan insana bulaşmaz.

Bulaş yolları nedeniyle; avcılar, tarımla uğraşanlar, ormanda çalışanlar, doğa tutkunları, veteriner hekimler ve laboratuvar çalışanları risk grubunda yer almaktadırlar.


Klinik İnkübasyon süresi 2-10 gün

Boğaz ağrısı, halsizlik, iştahsızlık, sırt ağrısı, baş ağrısı, titreme ile yükselen ateş ve terleme

Klinik prezentasyon inokülasyon yoluna göre Ülseroglandüler form kene ısırığı çevresinde ülsere lezyon

ve ağrılı adenopati

Glandüler form ağrılı adenopati var, ülsere lezyon yok

Tifoidal form ateş, sefalji, karın ağrısı.

Oküler-orofarengeal form ve pnömonik form göze bulaş ve inhalasyon

Orofarengeal form, kontamine su ve gıdaların alınması, ülkemizde en sık görülen klinik tablodur.


Olgulara çoğu zaman akut streptokoksik tonsillofarenjit ön tanısı konur ve beta-laktam grubu antibiyotikler kullanılır ancak tedaviden fayda görmezler.

Su kaynaklı tulareminin sıklıkla orofarengeal tabloya yol açmasına rağmen, göze temas ile oküloglandüler form veya granülom benzeri lezyonlarla seyreden ülseroglandüler tipte olgular da bildirilmiştir.

Orofarengeal formda en sık görülen komplikasyon lenf nodu süpürasyonudur.


Aşağıdakilerden hangisi tulareminin kliniği ile ilgili doğru değildir? a. Giriş yerinin etrafında kırmızı renkli papüler bir

lezyon oluşur

b. Lezyonları ağrısızdır

c. En sık görülen komplikasyon lenf nodu süpürasyonudur.

d. Endotoksemi, akut böbrek yetmezliği ve hepatit gelişebilir

e. Hastalığın inkübasyon periyodu genelde 2-10 gündür


Bacillus anthracis

Sporlu bir basildir.

Ülkemizde 2000-2005 yılları arasında ise 2210 insan şarbonu bildirilmiştir.

Bulaş Bulaşma kaynaklarına göre enfeksiyon; 1. Endüstriyel,

2. Tarımsal ve 3. Laboratuar kaynaklı olabilir.

Deriye bulaşması ile deri şarbonu

İnhalasyonu ile akciğer şarbonu

Enfekte etlerin yenilmesi ile gastrointestinal sistem şarbonu

İnsandan insana bulaşmış gastrointestinal şarbon ya da akciğer şarbonu vakası yoktur.


RİSK GRUPLARI Hayvancılıkla uğraşanlar

Çobanlar,

Kasaplar,

Mezbaha işçileri,

Dericilikle uğraşanlar

Veteriner hekimler


Döngü Sporlar makrofajlar tarafından fagosite edilir

Bölgesel lenf bezlerine taşınır.

Bu bakteriler, makrofajlardan dışarı çıkar,

Lenfatik sistemde çoğalır ve

Dolaşım sistemine yayılır.

Dolaşımda bakteri sayısı 107-108/ml ulaşınca ağır sepsis klinik tablosu oluşur.


Deri şarbonu Bulaştan sonra genellikle 2-3 gün içinde çıkan önce

yanma kaşınma ile başlayan makül,papül.

Bir-iki gün içinde üzerinde vezikül oluşur. Etrafı ödemli ve eritemli bir alan ile çevrili olup ağrısızdır. Vezikül patlar, ortada keskin kenarlı, ortası çökük siyah bir ülser oluşur. Yüksek ateş, bölgesel lenfanjit ve lenfadenit vardır. Deride nekroz yerinde ağrı ve apseleşme olmaz.


Komplike olmayan deri şarbonu; a. Hafif deri şarbonu: Etrafı hafif eritemli tipik deri

lezyonun (< 4 cm çaptan küçük) bulunması, hafif ateş (< 38oC) olması veya hiç sistemik semptomların olmaması (Resim 2). Lökosit sayısı normal sınırlarda veya hafif yükseklik olabilir.

b. Ağır deri şarbonu: Yaygın eritem, indurasyon, büllöz değişiklikler ile beraber geniş deri lezyonlarının olması Bu lezyonlara sistemik semptomların eşlik etmesi; ateş,taşikardi, takipne, solunum sıkıntısı, baş ağrısı gibi. Hastalarda genellikle lökositoz vardır.


Komplike deri şarbonu; a. Toksemik şok: Deri lezyonu ile beraber

sistemik semptomların bulunması; ateş,taşikardi, takipne, toksemi, şuur değişikliği, hipotansiyon

b. B. anthracis’in primer deri lezyonundan lenfohemotojen yolla yayılması sonucu bakteriyemi, menenjit veya pnömoni gibi klinik tabloların gelişmesi.


Akciğer şarbonu İnhalasyon ile alveollere

ulaşan sporlar, alveoler makrofajlar tarafından fagosite edilir.

Mediastinal lenf düğümlerine taşınır.

Bakteri orada çoğalır, toksinlerini oluşturur.

Lenf düğümlerinde hemorajik nekroz gelişir.

Hemorajik mediastinit ve bunu bakteriyemi takip eder.


Akciğer şarbonu 2-5 gün içinde hafif

ateş, kırgınlık ve yorgunluk şikayetleri ile başlar.

Öksürük, dispne ve siyanoz gelişir.

Dinlemekle akciğerlerde yaş raller duyulabilir.

Hastada toksemi, şuur bulanıklığı ve koma gelişerek ölümle sonuçlanır.


Gastrointestinal şarbon Lezyon en sık terminal

ileum ve ileoçekal bölgede yerleşir.

Ülser ve yaygın mukoza ödemi

Batında asit

Mezenterik lenf bezleri şiş ve hemorajiktir.


Gastrointestinal şarbon Orofarengeal şarbon Yutma güçlüğü, boğaz

ağrısı, boyunda ağrılı lenfadenit, yüksek ateş ve toksemi ile karekterizedir.

Sepsis ve toksemi sonucu hastalar kaybedilir. Tedaviye rağmen ölüm oranı %50

Barsak şarbonu Bulantı, kusma, karın

ağrısı, hematemez, kanlı ishal vardır.


Şarbon menenjiti Lenfohemotojen yayılım sonucu

Akut hemorajik menenjittir.

Beyin omurilik sıvısı hemorajiktir, damarlarda trombüs ve kortikal hemoroji gözlenir.

Endotel hasarının derecesi basil sayısı ile ilişkilidir.


tanı Kültür

İmmünohistokimyasal yöntemler

Seroloji

PCR


Tedavi Akciğer şarbonu

penisilin G, klaritromisin veya klindamisin ile;

GIS şarbonu

aminoglikozid (tercihen streptomisin) ile kombine edilebilir.

Şarbon menenjiti

kristalize penisilin ile beraber rifampisin veya


Profilaksi Şarbon aşısı risk gruplarına yapılabilir.

0-4.hafta-6.ay-12.ay -18.ay olarak 5 kez aşılanır.(*3)

Şarbon maruziyeti sonrası 60 gün antibiyoterapi ve 3 kez aşılanma etkin profilaksiyi sağlar.


Hayvancılıkla uğraşan, 23 yaşındaki erkek hasta, kesilen bir ineğin derisinin yüzülmesine yardım ettikten 6 gün sonra, sağ el bileği iç yüzde, kaşıntılı bir adet kabartı meydana gelmiş. Bu kabartının içinde, önce berrak iken daha sonra kırmızı renk alan su toplanmaya başlamış ve lezyon giderek büyümüş, hastanın ateşi yükselmiş. İlk lezyon oluştuktan iki gün sonra, lezyonun ortasında siyahlaşma, yaradan sıvı sızıntısı başlamış ve sağ elde, bilekte ve tüm kolda kızarıklık ve şişlik oluşmuş.


Deri şarbonu lezyonları, en fazla vücudun hangi anatomik bölgesinde yerleşir? a. Yüz, baş, boyun bölgesi

b. Eller ve kollar

c. Gögüs bölgesi

d. Alt ekstremiteler

e. Karın bölgesi


Brusella bakterisi gr -, hareketsiz kokobasildir

Pastörize edilmemiş süt ürünlerinin tüketimi veya kesimhanelerde inhalasyonla bulaşır.

Klinik Halsizlik, Baş ağrısı, Sırt ağrısı, Ateş, Terleme, Dikkat kaybı olabilir. Hastalık ilerledikçe

gastrointestinal semptomlar; karın ağrısı, bulantı, kusma, sarılık, ishal ve/veya kabızlık izlenebilir.

Artralji %85 SM HM %20 Bütün klinik tabloları

taklit edebilir. İnhalasyonunda öksürük

wheezing ön plandadır. AC bulguları:

Peritrakeal, hiler LAP

Kalsifiye granülom lenf nodları karakteristik


Ondülan Ateş


Akut bruselloz: Hastalık semptomlarının süresi 8 haftadan az ise, hastalar bu grupta değerlendirilir.

Subakut bruselloz: Hastalık semptomlarının süresi 8-52 hafta arasında olan hastalar

Kronik bruselloz: Hastalık semptomlarının süresi 1 yıldan daha uzun olan hastalar. Hastalık semptomları daha hafiftir. Kan kültür pozitiflik oranı oldukça düşüktür.

Lokalize form: Herhangi bir organ tutulumunda ise hastalık fokal veya lokalize olarak tanımlanır. Fokal hastalık akut formun komplikasyonu olarak görülebileceği gibi, kronik brusellozun klinik tablosuna da eşlik edebilir. 25.10.2011 94 KEAH Acil Tıp - Hazırlayan: Dr. Kamil Emre GÜRGÜN

Özet Bütün yaş grupları hastalığa yakalanabilir Ülkemizde, enfeksiyonun en önemli rezervuarı, koyun, sığır ve

keçilerdir Enfeksiyon, meslek hastalığı ve gıda kaynalı olarak

görülmektedir Gıda kaynaklı bulaşta, en önemli kaynak çiğ sütten yapılan

peynirlerin ve pastörize edilmeyen sütlerin tüketimidir, Hastalığın kesin tanısı, Brucella türlerinin kan veya diğer

dokulardan izolasyonu ile konur Kültür negatif olan olgularda serolojik testlerden yararlanılır. “Rose Bengal plate testi” bir tarama testidir, tanıda kullanılmaz. Standart tüp aglutinasyon testi ve ELISA, Cooms testi rutinde

kullanılan testlerdir


Özet Komplike olmayan erişkin brusellozunda tedavide birinci seçenek; doksisiklin

2x100 mg/gün 6 hafta ve streptomisin 1 g/gün 2-3 hafta kombine verilmesidir. İkinci seçenek ise; doksisiklin 2x100 mg/gün 6 hafta ile rifampisin 600-900

mg/gün 6 hafta kombine verilmesidir. Hastalar; ateşin düşmesi, semptomların düzelmesi ve lokal komplikasyonlar

açısından takip edilmeli, önerilen her tedavi rejimi için tedavi süresi tamamlatılmalıdır.

Tedavi kesildikten sonra relaps açısından hastalar en az 6 ay takip edilmelidir Hasta tedavisinin süresi veya tedavinin başarısı serum aglutinasyon titresinin

düşmesi ile takip edilmez Brusellozun önlenmesi, mesleki bulaşlarda, mesleki hijyen kurallarının

uyulması, gıda hijyenine uyulması ile sağlanır Bütün süt ve süt ürünleri, pastörize edilerek veya kaynatılarak tüketilmelidir Et ve et ürünleri iyi pişirilerek tüketilmelidir İnsanlarda uygulanan bir aşı yoktur


Erişkin erkek hastada bruselloz tedavisinde aşağıdaki antibiyotiklerden hangisi kullanılabilir? a. Penisilin L.A 1.2 MÜ

b. Seftriakson 2x1 gr/gün

c. Meronem 3x1 gr/ gün +Amikasin 1x1 gr /gün

d. Doksisiklin 2x100 mg/gün + Streptomisin 1x1 gr/gün (IM)

e. Vankomisin 4x500 mg/gün +Gentamisin 3x80mg/gün


Kuşların çıkartılarının inhalasyonuyla bulaşır.

Chlamydia psittaci

5-14 gün inkübasyonun, ateş, sefalji, döküntü, miyaji

Lober, atipik, intersitisyel pnömoni

SSS, kardiak, KC, böbrek, dalak tutulumu

Oral tedaviye yanıt iyi

100 mg doxycycline 2*1 veya 500 mg tetracycline 4*1

C. Brunetti

İnhalasyonla bulaşan riketsiyel bir enf.

Çiftlik hayvan çıkartıları

Pulmoner ,ekstrapulmoner

Perikardit, miyokardit, endokardit, granülomatöz hepatit

Hastalığın ilk 3 gününde doksisiklin tedavisi yeterli

Yersinia pestis

Sincap kemirgenler, nadiren kediler

Vektörü pirelerdir.

Isırık sonrası bubo gelişimi, süpüratif, büyümüş LN

Hemotolojik yayılımla pnömoni, sepsis

Çoğunlukla fatal

İlk 24 saatte doksisiklin veya siprofloksasin başlanır (gentamisin alternatif)

Bunyaviridae ailesi

Kemirgenlerin enfekte çıkartılarıyla temas inhalasyon veya ısırıkla bulaş

Türkiye’de Giresun ve Bartın illerinde yapılan 656 vakalık çalışmada %3.2 seroprevalans tespit edilmiş.

insandan insana bulaş gösterilmemiştir.(andes vir.*)

Genellikle böbrek tulumu*, trombositopeni, okuler anomali, grip benzeri sendrom

Grip benzeri sendr. Sonra 3-4 gün içinde pulmoner tutulum

Pulmoner ödem, hipoksi, taşikardi,hipotansiyon, met. asidoz

Baş dönmesi b/k, trombositopeni, öksürük olmaması ARDS, bakteriyel pnömoniden ayırır.

Pulmoner sendrom %50-70 mortal


Renal Sendromla Seyreden Hemorajik Ateş: ABY’e neden olan interstisyel nefrit ve kanamalarla

seyreden akut bir enfeksiyondur.

Ateş, trombositopeni ve ABY en belirgin özellikleri

İnkübasyon 2 hafta

Yüksek ateş, titreme, baş ağrısı, göz, sırt ve karın ağrısı

Periorbital ödem, skleralarda yaygın eritem, akut miyopati, ani bulanık görme ve kemozis tipik göz belirtileri

Yüz kızarıklığı, kusma, ishal gibi semptomlar da görülebilir.

Hastaların 1/3’ünde kanamalar (peteşi, purpura, konjonktival kanama, burun, mide-barsak, üriner sistem ve vajinal kanamalar vb.)

Ağır olgularda febril dönemden sonra DIK ve şok 25.10.2011 113 KEAH Acil Tıp - Hazırlayan: Dr. Kamil Emre GÜRGÜN

Hantavirüs Kardiyopulmoner Sendrom (HKPS): İnkübasyon dönemi 3 hafta

Ani başlayan ateş, yaygın kas ağrısı, baş ağrısı, öksürük gibi semptomlarla başlar.

Bulantı, kusma, ishal, aşırı halsizlik gibi belirtiler gelişir.

Karın ağrısı akut batın düşündürecek kadar şiddetli olabilir.

Yaklaşık 4-5 gün sonra, öksürük ve dispne ile karekterize solunum sistemi semptomları başlar.

Taşikardi ve takipne genellikle vardır.

Ağır olgularda hızla gelişen akciğer ödemi, şok, aritmi ve koagülopati görülür.

Ölüm oranı %30’un üzerindedir 25.10.2011 114 KEAH Acil Tıp - Hazırlayan: Dr. Kamil Emre GÜRGÜN

Tedavi Tanı immünofloresan ,immünoblot testler

Tedavi destek tedavisi, ribavirin solüsyonu inhalasyonu

Aşı??

Ribavirin?


Ülkemizde hantavirüs enfeksiyonunun hangi formu görülür? a. Renal sendrom

b. Kardiyopulmoner sendrom

c. Renal ve kardiyopulmoner sendromun her ikisi de

d. İkterik form

e. Anikterik form


Tek iplikli Rna virüsü

Su kaynaklı geçiş, İyi pişmemiş et, Parenteral, Vertikal

Çoğu asemptomatik, semptomatik olanlar hepatit A benzeri

Sarılık, koyu idrar, HM, KCFT art, karın ağrısı, b/k, ateş

Gebelikte maternal ve fetal prognozu çok mortaldir.

Tanı PCR,ELISA

Dermatolojik zoonotik enf. Bakteriyel zoonotik enf.

B. anthracis (şarbon),

B. henselae (kedi tırmığı hst),

Erysipelothrix rhusiopathiae (erizipeloid),

F. tularensis (tularemi),

Listeria monocytogenes (listeriyozis)

Çiftciler,hayvancılıkla uğraşan, veterinerler

Sık görülen fungal etkenler Blastomyces dermatitidis (kütanöz blastomikozis)

Sporothrix schenckii (sporotrikoz)


Viral zoonotik enf.

Cowpox,

pseudocowpox

bovin papüller stomatit

Sistemik zoonozların deri tutulumu, makülopapüler rash


cowpox 25.10.2011 122 KEAH Acil Tıp - Hazırlayan: Dr. Kamil Emre GÜRGÜN

pseudocowpox 25.10.2011 123 KEAH Acil Tıp - Hazırlayan: Dr. Kamil Emre GÜRGÜN

Papüller stomatit


Ev hayvanlarından bulaşan zoonotik enf.lar


Helmintler Köpeklerin %50 si en bir intestinal parazit ile enfektedir, ve

15% i Toxocara canis ekskrete eder. İnsanlarda subklinik Nadiren ateş, öksürük, HSM, nöbet Tanı: doku biyopsisi, ELISA Tedavi: albendazol, mebendazol Petlerden insanlara bulaşan diğer etkenler

Ancylostoma caninum (kütanöz larva migrans), Kaşıntılı, eritamatöz rash (larvaların deriden göçüyle). Topikal, oral tiabendazol

Echinococcus granulosus (ekinokokozis), Dipylidium caninum (difilidiazis)


Ekinokokozis Echinococcus granulosus (kistik ekinokokkoza), Echinococcus multilocularis (alveolar ekinokokkoza), E. vogeli ve E. oligarthrus Hastalığın insidansı 100.000’de 5–10 Ekinokokoziste multiorgan tutulumu olabilir. Tipik olarak uniloküler kist mevcuttur. Teşhis ve tedavi kist cerrahi rezeksiyonudur. Aspirasyon kontrendikedir. BİLDİRİM VE SÜRVEYANS Ekinokokkoz bildirimi zorunlu C grubu hastalıklar

arasında


Kist hidatik hastalığının kliniği için hangisi yanlıştır? a. Karaciğer de yavaş büyüyen ve bası yapan kist şeklinde

görülür

b. Akciğer tutulumunda öksürük, balgam, hemoptizi, göğüs ağrısı olabilir

c. Serebral kist hidatik çocuklarda erişkinlere göre sıktır

d. Böbrek tutulumunda hematüri ve lomber bölgede künt ağrı olabilir

e. Kist hidatikte kemik tutulumu sıktır


Toksoplazma Kediler toxoplasma gondii taşır. Türkiye’de seroprevalans %30.1 ile %60.4 arasında En önemli risk grupları;

malign hastalığı olanlar (lenfoma ve lösemi), solid organ transplantasyonu, kemik iliği nakli, kollojen vasküler hastalıklar nedeniyle immunsupresif tedavi alanlar, AIDS hastaları ve gebelerdir.

Bulaş yolları; İyi pişmemiş etler, Kedileri ookistleri ve dışkılarının bulaştığı gıdalar Transplesantal

Transplesantal bulaşla konjenital anomali görülür (retinokoriodit, hidrosefali, hsm, trombositopeni


Tedavi Primetamin(25-100 mg po 3-4 hafta) + sulfadiyazin(1-1.5 gr po 4*1 3-4 hafta) + folik asit

Tedavi (sağlık bakanlığı) Primetamin, 100–200 mg yükleme dozunu takiben (2 gün), 25–50 mg

idame tedavi verilir (4–6hf). Folinik asitle birlikte verilmelidir ve haftada bir kan sayımı yapılmalıdır. Primetamin’le birlikte sülfadiyazin/ klindamisin/ klaritromisin ve

azitromisin gibi ajanlardan biri kombine edilmelidir.

Göz toksoplazmozu: Klindamisin tercih edilir. Birlikte kortikosteroid kullanılabilir.

Gebe: Spiramisin kullanılır. Konjenital toksoplazmoz: Klasik tedavi, 2-6 ay.


Toxoplasma gondii etkeni aşağıdaki yollardan hangisi ile bulaşmaz? a. Çiğ veya az pişmiş etlerle

b. Ookistlerle kontamine yiyeceklerle

c. Kalp nakli ile

d. Vektörler ile

e. Kan transfüzyonu ile


Leptospira cinsine üye spiroketlerdir. Türkiye’de yaklaşık %4 seroprevalans pozitif.

Leptospiroz (Leptospira canicola) bütün memelileri enfekte eder, insanlar için başlıca vektör köpeklerdir.

Vücut sıvılarıyla bulaşır Baş ağrısı, miyalji, ateş, nonspesifik rash, menenjit, uveit,

miyozit, akut fazda gözlenir. İlerleyen dönemde sarılık, kanama, vaskülit ve böbrek

yetmezliği ile seyreden Weil hastalığına neden olmaktadır. anikterik form, ikterik form

Klinik tanımlama Hayvan idrarı ile kontamine olabilecek bir çevreye/suya veya enfekte

hayvanlara maruz kalma öyküsü ile birlikte aşağıdaki semptomlardan herhangi biriyle ilişkili başağrısı, miyalji ve bitkinlikle seyreden akut ateşli hastalık;

Konjuktival kızarıklık, Meningeal irritasyon (ve/veya mental konfüzyon ve/veya depresyon) Hepato-renal yetmezlik (anüri veya oligüri ve/veya proteinüri ve/veya sarılık) Hemorajiler (deri içi, mukozalar, gastrointestinal sistem ve akciğer kanaması) Myokardit (kardiyak aritmi veya yetmezlik) Deri döküntüleri (rash) (palatal eksantem) Bulantı, kusma, karın ağrısı, diare, artralji gibi diğer bazı yaygın semptomların

varlığı Tanı için laboratuar kriterleri Kan veya diğer klinik örneklerin kültüründen patojen leptospiraların

izolasyonu (ve tiplendirilmesi), Bölgesel suşlarda sıklıkla temsil edilen antijenleri taşıyan Leptospira

kökenlerinin kullanıldığı tercihen MAT ile pozitif seroloji (tek serum örneğinde ≥1/200 titre veya çift serum örneğinde ≥4 kat titre artışı).

Klinik örneklerde leptospiranın DFA veya başka bir yöntemle gösterilmesi.


Aşağıdakilerden hangisi ikterik leptospiroz (Weil sendromu) bulguları arasında değildir? a. Böbrek ve karaciğer fonksiyon bozukluğu

b. Kalpte ritm bozuklukları, dolaşım ve solunum yetmezliği, bilinç bozukluğu

c. İyi huylu bir seyir ve bir ay içinde kendiğilinden iyileşme

d. Akut olarak ikter gelişen hastada, kreatinin fosfokinaz (CPK) düzeyinin belirgin artmış olması

e. İyileşen olgularda kalıcı böbrek hasarı gözlenmemesi


Giardia Giardiyazis, Giardia intestinalis’in neden olduğu protozoal

enfeksiyondur.

üst intestinal sisteme yerleşerek ortaya çıkan en yaygın ishal nedenidir.

KLİNİK TANIMLAMA:

Daha çok çocuklarda;

Halsizlik, iştahsızlık, dışkıda artmış mukus sekresyonu ve/veya

Barsak krampları, gaz, yağlı ve kötü kokulu dışkılama ve/veya

Diyare (2 haftadan uzun sürebilir), dehidratasyon ve/veya

Malabsorbsiyon ve kilo kaybı ile karakterize hastalık.


G. intestinalis en sık insanlarda, kedi, köpek, sığır, kunduz ve koyunlarda bulunur.

Bulaş sularla olur.

RİSK GRUPLARI

yetersiz su kaynağı bulunan yerler, toplu yaşanılan yerler, endemik bölgeye seyahat ve kamp öyküsü olanlar, göçmenler, immün direnci bozuk olanlar ve homoseksüel erkekler de risk altındadır.


Hafif ateş, titreme görülebilir. Sulu pis kokulu gaita, karında distansiyon olabilir. Kilo kaybı sıktır

Tanı için mikroskopik incelemede G. intestinalis kist ve/veya trofozoitlerinin görülmesi


TEDAVİ Metranidazol, ornidazol, kinakrin ve furazolidon

kullanılır. Metranidazol 3x250 mg 7 gün, çocuklarda 5

mg/kg günde 3 kez 7 gün önerilir (kür oranları %85-95).

Kinakrin % 90-95 etkilidir. Yetişkinlerde 3x100 mg 7 gün, çocuklarda 2 mg/kg/gün 7 gün verilir.

Furazolidon likit formu, çocuklarda ve bebeklerde önerilir. Kür oranları biraz daha düşüktür (75-90).

Tinidazol erişkinlerde 2 gr günde tek doz çocuklarda 30-35 mg/kg tek doz etkin bulunmuştur.


Giardia trofozoidleri en sık nereye yerleşir? a. Duedenum

b. Çıkan kolon

c. Çekum

d. Apendiks

e. Sigmoid kolon


Amebiazis E. Histolytica

Güneydoğu Anadolu ve Marmara bölgelerinde daha yaygındır. Yılda 20-25 bin vaka

E. histolytica kistleri içeren dışkı ile kontamine olmuş su ve gıdaların ağızdan alınmasıyla olur.

En çok çekum, çıkan kolon, apendiks ve sigmoid kolonda

Asemptomatik enfeksiyon, semptomatik noninvaziv enfeksiyon, akut (rektokolit), perforasyonla giden fulminan kolit, toksik megakolon, kronik nondizanterik kolit, ameboma ve perianal ülserasyon gibi birçok farklı klinik tablolar meydana getirebilirler.


Amebiazis Asemptomatik enfeksiyon,

Semptomatik noninvaziv enfeksiyon,

Akut (rektokolit) perforasyonla giden fulminan kolit

Toksik megakolon

Kronik nondizanterik kolit

Ameboma

Perianal ülserasyon


KOMPLİKASYONLAR 1. Kolon dilatasyonu

2. Perforasyon

3. Sepsis, şok, apse gelişimi

4. Masif kanama

5. Obstruksiyon

6. İnvajinasyon

7. Ameboma

8. Karaciğer, beyin apsesi (%3-4)

9. Fulminan kolit


Tanı ve Ayırıcı Tanı Mikroskopik incelemede eritrosit fagosite etmiş

trofozoitlerin gözlenmesi. ELISA

AYIRICI TANI Giardiyazis, viral gastroenterit, enterotoksijenik E. coli,

Campylobacter spp, salmonella enfeksiyonları, kriptosporidiyoz, isosporiyaz, malabsorbsiyon sendromları ve fonksiyonel bağırsak hastalıkları ekarte edilmelidir.

Toksik megakolonda kortikosteroid tedavisi bağırsak amebiyazını alevlendireceği için amibik kolit ekarte edilmek zorundadır.


TEDAVİ Metronidazol en etkili ve en az toksik ilaçdır.

Günde 3 kez 750 mg ve 10 gün süre ile kullanılmalıdır.

Küçük çocuklarda dozu 35-50 mg/kg/gün olarak ayarlanmalıdır.

İodoquinol (diiodohydroxyquin) ise barsak lümeni içindeki organizmalara ve taşıyıcılığa karşı etkili olması nedeniyle birlikte verilen ilaçtır. Hamilelerde kullanılmamalıdır.

Ekstraintestinal amebiyaziste apseler olsa dahi ilk aşama, medikal tedavidir. Perforasyon varlığında cerrahi girişim ve nekrotize barsağın rezeksiyonu gerekir.


Amebiyaziste hangisi klinik tablolar arasında yer almaz? a. Asemptomatik enfeksiyon

b. İnfektif endokardit

c. Fulminan kolit

d. Toksik megakolon

e. Perianal ülserasyon


zoonotik enf(fazlası için )

Documents