zhp odznaka klimatyczna

FAO - WAGGGS -

YUN

GA

Zmiany klimatyczne

isuwerenność

żywieniowa

przewodnikpo odznace

sponsored by

1

Spis treści

Wprowadzenie do zagadnień suwerenności żywienioweji zmian klimatycznych

O odznace

Zagadnienia związane z odznaką

Grupy wiekowe

Symbolika odznaki

Jak poruszać się w zagadnieniach ujętych w odznace

Dodatkowe informacje i źródła

Nasz klimat

Zatroszczmy się o nasze środowisko

Ogranicz swój “klimatyczny odcisk stopy” (climate change footprint)

Oszczędzaj energię

Używaj mądrze wody

Chroń lasy

Zasada 3R (Reduce - Reuse - Recycle)

Nasza żywność

Nasze wybory żywieniowe mogą mieć wpływ na klimat

Nasza żywność i zdrowie zależą od klimatu

Każdy ma prawo dostępu do żywności

Nasz świat

Odkrywaj!

Bądź kreatywny!

Sięgaj dalej!

Działaj!

Materiały i dodatkowe informacje

Objaśnienia

2

445567

999

10131415

19192223

2525272728

3035

Wpr

owa

dze

nie

Druhny i druhowie!

Oddajemy w wasze ręce broszurę z zadaniami do zdobycia odznaki WAGGGS pod nazwą „Zmiany klimatyczne i suwerenność żywnościowa". Jest to jedna z kilku odznak, które można zdobyć, a które zostały opracowane i upowszechnione w ramach międzynarodowego zrzeszenia organizacji młodzieżowych i organizacji w strukturach ONZ (Youth and United Nations Global Alliance, w skrócie YUNGA). Dlaczego Związek Harcerstwa Polskiego zdecydował się przetłumaczyć i upowszechnić właśnie tę odznakę? Jest to konsekwencja podjęcia prawie rok temu współpracy biura WAGGGS w ramach przygotowań delegatek Światowego Stowarzyszenia Przewodniczek i Skautek do Konferencji Klimatycznej COP 19, która miała miejsce w listopadzie zeszłego roku. Miałam ogromny zaszczyt, jako Polka, harcerka i aktywistka ekologiczna, reprezentować 10-milionową społeczność skautek z całego świata i uczestniczyłam w tym szczycie klimatycznym z dziewczynami z Ghany, Malediwów, Kanady czy z Barbados, które na własnej skórze doświadczyły skutków zmian klimatyc-znych.

Te kilkanaście dni podczas Konferencji Młodzieży (COY), zorganizowanej na kilka dni przed COP oraz uczestnictwo w Konferencji Klimatycznej pozwoliło na aktywne uczestnictwo, organizowanie interwencji czy prowadzenie warsztatów i spotkań z organizacjami i stronami, które dążą do globalnego porozumienia dla klimatu. Po ugoszczeniu skautek-delegatek z czterech stron świata, biuro europejskie WAGGGS zachęciło do podjęcia kolejnych działań wśród polskich harcerek i harcerzy, by kontynuować zainteresowanie tematem zmian klimatu w ZHP. W ramach dofinansowa-nia przyznanego ZHP przez Niemiecką Federację Skautową i wsparcia merytorycznego zaproponow-aliśmy konkurs „Klimatycznie na obozie" z dofinansowaniem działań edukacyjno-informacyjnych podczas tegorocznych obozów i innych akcji letnich.

Dlaczego połączono zagadnienie zmian klimatycznych i suwerenności żywnościowej?Problem głodu, ubóstwa nie wynika z niewystarczającej ilości żywności – mamy ogromną jej nadprodukcję. Niewielu zdaje sobie sprawę, że głód i niedożywienie to problem dostępu do żywności, niesprawiedliwych zasad międzynarodowego handlu, to życie społeczności bez prawa do samodzielnego definiowania własnej polityki rolnej i żywnościowej. Pierwsza myśl, która przychodzi do głowy, to: „czy ja mam w ogóle wpływ na głód mieszkańców Afryki, Azji czy krajów Ameryki Południowej?" Zastanów się nad produktami, które posiadasz w swojej lodówce czy siatce z zakupami – ile przebyły kilometrów? Kto je uprawiał? Czy dostał za swoją pracę godziwą zapłatę? Nasze codzienne wybory konsumenckie mają ogromny wpływ na kształt współczesnego, zglobal-izowanego świata. Zestaw zadań, pomysłów na zdobycie odznaki będzie dla was okazją do zdobycia wiedzy na temat zasobów naturalnych, energii, przyczyn i skutków zmian klimatu oraz umożliwi podjęcie refleksji nad codziennie wykonywanymi beznamiętnie czynnościami, które mają wpływ na klimat, środowisko przyrodnicze i na każdego z nas.

Trzymam kciuki za zdobycie odznaki a jeszcze mocniej za wprowadzenie nowych eko-nawyków w życie!

pwd. Magdalena Noszczykwspółpracowniczka Wydziału Inspiracji i Poradnictwa GK ZHP

Tłumaczenie: Magdalena NoszczykKorekta: Emilia KulczykŁamanie tekstu: Michał Kozłowski

2Food

Sec

urit

y an

d Cl

imat

e Ch

ange

Cha

llen

ge B

adge

Wpr

owa d

zeni

e

Zmiany klimatyczne to problem globalny, jednak w wielu przypadkach jest związany z indywidualnymi stylami życia, które prowadzimy. Odznaka „Zmiany klimatyczne i suwerenność żywnościowa” podniesie poziom wiedzy na temat tego, jak codzienne czynności przyczyniają się do zmian klimatycznych i w jaki sposób całe społeczności jak i pojedyncze osoby są obecnie dotknięte skutkami zmian klimatycznych, głównie w aspekcie braku dostępu do wody i do żywności.

Korzystając z opisanych zagadnień związanych z odznaką, zuchy i harcerze dowiedzą się o tym, jak ważne jest zdrowe odżywianie (w ilości, jakości oraz różnorodności). Dowiedzą się również, jak i w jaki sposób wielu ludzi doświadcza braku dostępu do żywności, doświadczając głodu i niedożywienia. Dodatkowo odkryją, jak dokonywać wyborów związanych z żywnością, by odciążyć środowisko.

Odznaka ma na celu zmotywowanie młodych do podejmowania indywidualnych działań oraz do zachęcania i motywowania społeczności lokalnych by zmieniać swoje codzienne nawyki, stając się coraz bardziej przyjaznymi środowisku naturalnemu. Ten materiał jest bogatym źródłem, wzbogacającym o wiedzę i umiejętności nowe pokolenie odpowiedzialnych obywateli świata. Zdobywanie odznaki pomoże zrozumieć, że młodzi ludzie mogą wpływać na kształt świata i ich działania mają znaczenie – pełnią bardzo ważną rolę w tworzeniu lepszego świata bez głodu i katastrof wynikających ze zmian klimatycznych.

„Zmiany klimatu są ważnym punktem programowym Światowego

Stowarzyszenia Przewodniczek i Skautek. Przez prawie 100 lat

skautki, młode dziewczyny i kobiety były zaangażowane w

rzecznictwo dla środowiska. Skautki w ten sposób starały się

ochronić oceany, lasy, łąki, aktywnie reagując na katastrofy

naturalne. Obecnie, bardziej niż kiedykolwiek wcześniej, chcemy

kontynuować i mobilizować wszystkie siły w tej sprawie. To młode

dziewczyny i kobiety są obecnie najbardziej wpływowym głosem w

sprawie wspólnej przyszłości”.

Margaret Treloar

Przewodnicząca Komitetu Światowego WAGGGS

F a o - W a g g g S - y u n g a

Wprowadzenie do zagadnień suwerenności żywnościowej i zmian klimatycznych

Zmiany klimatu to jeden z głównych problemów naszych czasów: globalnie temperatura wzrasta, wzorce pogodowe zmie-niają się, lodowce topnieją, poziomy oceanów się podnoszą. Właśnie w tym momencie, kiedy czytasz ten tekst, wielu ludzi doświadcza bezpośrednio zmian klimatycznych i również wielu z nich cierpi głód z wyżej wymienionych, ale również innych powodów. Każdy zapewne się zgodzi, że COŚ musi zostać zrobione w tej sprawie, ale ilu ludzi COŚ już robi?

Organizacja ds. Żywności i Rolnictwa (jedna z agend Organizacji Narodów Zjednoczonych, Food and Agriculture Organization, FAO), Światowe Stowarzyszenie Przewodniczek i Skautek (WAGGGS) oraz Młodzież i ONZ – Światowe Stowarzyszenie (zrzeszenie organizacji młodzieżowych i kilku agend ONZ, Youth and United Nations Global Alliance, YUNGA) wspólnie zaangażowały się, by podzielić się pomysłami i by zaangażować młodych ludzi do kształtowania lepszej i bardziej sprawiedliwej przyszłości w naszym świecie.

Młodzi ludzie są krytycznie myślącymi, odpowiedzialnymi obywatelami, którzy są w stanie zaangażować i zmieniać lokalne społeczności, w których żyją. Mają ogromne znaczenie w prezentowaniu i przekazywaniu wyzwań naszego świata oraz posiadają entuzjazm, wyobraźnię oraz energię, by podjąć się organizacji lokalnych inicjatyw, pełnić rolę informujących o tych zagadnieniach w lokalnych społecznościach i by móc zaangażować się na międzynarodowym forum.

Dzieci i młodzież będą w stanie zaangażować się społecznie, poznając najpierw zagadnienia i realia środowiskowe oraz społeczne naszych czasów oraz ich przyszłość. Chcemy je wspierać w tym, by stawały się zaangażowanymi i odpowiedzialnymi obywatelami świata, odpowiadającymi na wyzwania przyszłości.


4


5

F a o - W a g g g S - y u n g aFo

od S

ecur

ity

and

Clim

ate

Chan

ge C

hall

enge

Bad

ge

Wpr

owa d

zeni

e

odzn

aka

FAO

- WAGGGS - YUNGA

W broszurze zastosowano specjalne oznaczenia odpowiadające grupom wiekowym, by dostosować poziom zadań do wieku zdobywających odznakę. Obok każdego ćwiczenia, zadania

pod uwagę, że być może jakieś ćwiczenie dla młodszej lub starszej

zależy od waszych indywidualnych potrzeb.

lat

lat

lat

L E V E L 1

L E V E L 2

L E V E L 3

Odznaka została zaprojektowana na podstawie rysunku

Międzynarodowy Konkurs Plastyczny zorganizowany

www.yunga.org/scans/gallery_en.aspAby zdobyć odznakę należy obowiązkowo zrealizować pierwsze ćwiczenie w kategoriach „Nasz Klimat” i „Nasza Żywość”, jako ćwiczenia wprowadzające do tematu. Następnie, odznakę można dostosować indywidualnie i wybrać, waszym zdaniem, najciekawsze i najbardziej odpowiadające zainteresowaniom i potrzebom zadania.

O odznace

Odznaka „Zmiany klimatyczne i suwerenność żywnościowa” WAGGGS została zaprojektowana, by wspierać edukację dzieci i młodzieży. Na polu tych zagadnień, odznaka ma na celu wzmocnienie motywacji do zaangażowania się w działania przeciw globalnemu ociepleniu, degradacji środowiska przyrodniczego i głodu na świecie. Poprzez prowadzenie zajęć z tej broszury twoja drużyna będzie w stanie identyfikować problemy oraz podejmować działania, by redukować ekologiczny ślad i podejmować odpowiedzialniej codzienne decyzje konsumenckie.

Zagadnienia związane z odznaką

Zagadnienia związane z odznaką zostały podzielone na trzy kategorie:

zestaw ćwiczeń, form warsztatowych

pomocnych w zrozumieniu zagadnień pogody i klimatu,

rozpoznawaniu ich wpływu na środowisko oraz poszukiwaniu

rozwiązań by zmniejszać skutki zmian klimatycznych.

Te ćwiczenia pomogą zrozumieć konsekwencje naszych wyborów konsumenckich związanych z żywnością mających wpływ na naszą planetę. Zaprezentowane tutaj zostały zależności między klimatem, odżywianiem i zdrowiem.

Tutaj znajdziecie pomysły na działania,

mini projekty i akcje dla waszego środowiska lokalnego -

ludzi z którymi spotykacie się na co dzień, by promować

i informować zaprezentowane zagadnienia i tym samym

zmniejszać nieodpowiedzialne zużywanie zasobów naszej

planety, przywracać stabilność ekosystemów oraz walczyć

z głodem na świecie!

Nasz Świat -

6


od S

ecur

ity

and

Clim

ate

Chan

ge C

hall

enge

Bad

ge

7


Wpr

owad

zeni

e

odzn

aka

Krok 5

Krok 6

Jak poruszać się po zagadnieniach

Dodatkowe informacje i źródła wiedzy

ujętych w odznaceKrok 1

Krok 2

Krok 3

Krok 4

informacji na temat zmian klimatycznych i Zachęć swój zastęp/drużynę, by poszukali

food" (dostępna od 2010 r., wersja ang. - dop. tłum.) czy z portali tematycznych takich jak Unite for climate (uniteforclimate.org) lub Feeding Minds Fighting Hunger (feedingminds.org). Dodatkowe informacje i linki można znaleźć na końcu tej broszury.

Zachęć harcerzy do zaprezentowania wyników swoich zadań reszcie drużyny. Czy zauważyłeś zmianę w podejściu i zachowaniu w kontekście tematyki zadań? Porozmawiajcie o waszych doświadcze-niach z realizacji zadań i zastanówcie się wspólnie jak można je wprowadzić w życie.

Zaplanuj odpowiednią ilość czasu dla swojej drużyny na zreal-izowanie zadań. Wspieraj i podpowiadaj podczas zdobywania odzna-ki, ale jednocześnie miej pewność, że są w stanie zrobić to auto-nomicznie. Zachęć harcerzy do wykonywania zadań w sposób kreaty-wny!

Zachęć harcerzy do zaprezentowania wyników swoich zadań reszcie drużyny. Czy zauważyłeś zmianę w podejściu i zachowaniu w kontekście tematyki zadań? Porozmawiajcie o waszych doświadcze-niach z realizacji zadań i zastanówcie się wspólnie jak można je wprowadzić w życie.

Zorganizuj uroczyste przyznanie i wręczenie odznaki tym, którzy wykonali wszystkie zaplanowane zadania. Zaproś wszystkie zastępy, członków drużyny, szczep, a może nawet inne drużyny? Rodziców? Nauczycieli? Lokalnych aktywistów, którzy działają na rzecz środowiska? Zachęć swoich harcerzy do kreatywnej prezentacji rezultatów z wykonywanych zadań. Nagrodź ich za pomocą dyplomów i odznak. Odznaki są dostępne w sklepie internetowym WAGGGS: wagggs-shop.org.

Linki do dodatkowych informacji i materiały, które możecie użyć podczas zdobywania odznaki znajdują się na końcu broszury.

Podziel się zdobytymi odznakami z FAO i WAGGGS! Prześlij nam kilka zdań o zdobywaniu odznaki, zdjęcia, rysunki, wasze pomysły i sugestie na adres: [email protected] oraz [email protected].

Prezentowana odznaka jest jedną z wielu komple-mentarnych narzędzi i działań rozwijanych przez

FAO, WAGGGS i YUNGA oraz innych partnerów. Jeśli chcesz otrzymywać informacje o nowych dostępnych materiałach, dołącz do newslettera

[email protected].

* Wśród portali na temat zmian klimatycznych dostępnych w językupolskim warte polecenia to m.in. portal Ziemia na rozdrożu (ziemi-anarozdrozu.pl), Dla klimatu (dlaklimatu.pl), Akcja dla globalnego Południa (globalnepoludnie.pl) czy Nauka o klimacie (naukaoklima-cie.pl). Szczególnie ta ostatnia jest godna polecenia, gdy w naszym społeczeństwie nadal spotykamy się z argumentacją świadczącą o niewystępowaniu zjawisk związanych ze zmianami klimatycznymi.

8Food

Sec

urit

y an

d Cl

imat

e Ch

ange

Cha

llen

ge B

adge


Nas

z Św

iat

Nas

za Ż

ywno

śćN

asz

Klim

at

9


Nasz Klimat

LEVEL 1

Wykonaj pierwsze lub drugie zadanie w tej sekcji w zależności od wybranej grupy wiekowej, następnie wybierz 3 zadania z zestawu „Nasz klimat”.

2

LEVEL 3

r educe your climate change footprint

Zatroszczmy się o nasze środowisko


od S

ecur

ity

and

Clim

ate

Chan

ge C

hall

enge

Bad

ge

8

Porozmawiaj z członkami rodziny, twoim nauczycielem,

twoim drużynowym, w jaki sposób zużywamy energię

elektryczną na co dzień. Zrób listę wszystkich możliwych

pomysłów w jaki sposób możesz ograniczyć zużycie

energii. Przygotuj realistyczny plan oszczędzania energii i

realizuj go przynajmniej przez miesiąc. Podziel się efekt-

ami ze swoimi kolegami i koleżankami z klasy, z zastępu,

drużyny i zachęć ich do zrobienia swoich własnych planów

oszczędzania energii.

Zastanów się, w jaki sposób twoje codzienne nawyki mająwpływ na środowisko? Ile energii, wody, innych zasobówzostaje zużyte by stworzyć produkty, które jesz, w któresię ubierasz i których używasz? Zrób listę realistycznychpomysłów, w jaki sposób możesz ograniczyć swój wpływna zużywanie energii. Stwórz plan i realizuj go przezprzynajmniej miesiąc. Podziel się swoim doświadczeniemz realizacji tego zadania ze swoimi kolegami i koleżanka-mi z klasy, z podwórka, z zastępu, drużyny i zachęć ich dostworzenia swoich planów oszczędzania energii izasobów. Ile zasobów i energii udało ci się zaoszczędzić?W jakich sytuacjach, przy których zasobach było najtrud-niej wprowadzić nowe nawyki?

10Food

Secu

rity

and

Clim

ate

Chan

geCh

alle

nge

Badg

eF a o - W a g g g S - y u n g a

11


LEVEL 1 2 3

LEVEL 1 2 3

LEVEL 1 2 3

LEVEL 1

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2 3

Czy zdarza Ci się czasem być przykle-jonym do telewizora lub spędzać czas grając całymi dniami na komputerze? Ogranicz swój czas przed komputerem i przed telewizorem każdego dnia. Ilu przyjaciół jesteś w stanie namówić do tego samego?

Co zwykle robisz gdy w twoim domu jest zbyt zimno lub zbyt ciepło? Jeśli masz w domu centralne ogrzewanie i/lub klimatyzację, postaraj się używać ich w odpowiedzialny sposób. W czasie zimy możesz zmniejszyć ogrzewanie o 1-20C – możesz tego w ogóle nie odczuć! Jeśli odczujesz – załóż sweter zamiast podkręcać ogrzewan-ie. Zwróć uwagę, czy okna w twoim domu są uszczelnione. W letnie miesiące zasłoń okna, by nie nagrzewać pomieszczeń i wietrz pomieszczenie wieczorem, by wypuścić nagrzane przez cały dzień powietrze z pokoju. Znajdź informacje w jaki sposób ludzie ogrzewa-li i chłodzili swoje domy na przestrzeni wieków, zanim powszechne było posiadanie centralnego ogrzewania i klimatyzacji.

Czy w twoim domu, szkole, w miejscach, w których bywasz używa się tradycyjnych żarówek? Czy jest możliwość, by zamiast nich pojawiły się żarówki energooszczędne? Spraw by w twoim domu lub szkole zmieniono oświetlenie. Żarówki energooszczędne zużywają mniej energii elektrycznej niż te tradycyjne. Używaj naturalnego oświetlenia tak długo jak to możliwe. Ustaw swoje rolety lub zasłony by wpuścić jak najwięcej światła dziennego do pomieszczenia. Ilu ludzi jesteś w stanie przekonać do zmiany oświetlenia na bardziej energooszczędne?

elektrycznej. PAMIĘTAJ, ŻE URZĄDZENIA PODŁĄCZONE DO PRĄDU MOGĄ BYĆ NIEBEZPIECZNE I POMIARU NAJLEPIEJ DOKONYWAĆ POD NADZOREM DOROSŁYCH.

Zmierz swój klimatyczny odcisk stopy i wykonaj plan by go zmniejszyć. Możesz do tego użyć jednego z wielu kalkula-torów zużycia energii (np. zerofootprint-kids.com/kids_home.aspx) albo obliczyć drogą tradycyjną – za pomocą kartki papieru, kalkulatora i wiedzy dot.kilowatów zużywanych przez urządzenia. Które z twoich codziennych czynności pochłaniają najwięcej energii?

„stand-by” (tryb czuwania). Policz, ile kilowatów zużywasz w ciągu tygodnia, a potem spróbuj zredukować to zużycie na przykład, poprzez wyłącze-nie urządzeń, których nie używasz w danym momencie, nie pozostawianie sprzętu w trybie „stand-by” oraz wyciąganie wtyczki ładowarek kiedy nie ładujesz sprzętu elektrycznego. Porozmawiaj z przyjaciółmi o zmianie ich nawyków zużywania energii

Zapytaj rodziców czy posiadacie w domu miernik poboru energii elektrycznej, jeśli tak – zmierz zużycie prądu w twoim domu. Czy miernik nadal wskazuje pobór energii po wyłączeniu oświetlenia w całym domu? Czy zostawiłeś telewizor, komputer w trybie

Przeprowadź wywiad ze swoimi dziadkami lub innymi starszymi znajomymi, by dowiedzieć się jak wyglądał świat za czasów ich dzieciństwa. W jakich domach się wtedy mieszkało? Czy posiadali telewizję, elektryczność, bieżącą wodę w swoich domostwach? Jak bardzo ich życie różniło się od tego teraz? Jak bardzo twoje zużycie energii różni się od ich zużycia? Narysuj te rzeczy, które się różnią oraz te, które są takie same.

Chodź piechotą lub dojeżdżaj rowerem do szkoły przynajmniej przez miesiąc, jeśli jest to w miarę bezpieczne lub pogoda na to pozwala. Jeśli nie, korzystaj z transportu publicznego lub umawiaj się na wspólne przejazdy ze znajomymi lub jeśli planujesz dalszą podróż za pomocą inicjatyw społecznościowych (np. blablacar.pl, portal dla osób korzystających z carpooling`u, tzn. umawianych wspólnie przejazdów – przyp. tłum.).

Nas

z Św

iat

Nas

za Żyw

ność

zsaN

tamil K

12Food

Sec

urit

yan

d Cl

imat

e Ch

ange

Chal

leng

e Ba

dge


Our

Food

OurC

limat

eO

urW

orld

13


Używaj mądrze wody

LEVEL 1

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2

LEVEL 2 3

LEVEL 2 3

LEVEL 3

LEVEL 1 2 3

Nas

z Św

iat

Nas

za Ż

ywno

ść zsa

Nta

mil K

Kupowanie używanych książek, ubrań i innych przedmiotów codziennego użytku pozwala oszczędzić pieniądze oraz energię. Oddaj innym rzeczy, których już nie używasz - przyjaciołom, organizatorom zbiórek rzeczy dla potrzebujących albo do sklepu z używaną odzieżą.

Jeśli twoja rodzina rozważa zakup nowego urządzenia domowego (lodówki, bojlera, pralki, telewizora) lub myślą nad zakupem nowego samochodu, porozmawiaj z rodzicami na temat ich wyborów i zaproponuj kupienie mniejszego i bardziej efektywne-go energetycznie pojazdu czy sprzętu AGD/RTV. Czy wiesz, które urządzenia są bardziej energooszczędne? Jakie certyfikaty świad-czą o efektywności energetycznej w twoim kraju? Poszukaj infor-macji o standardach środowiskowych dla sprzętu AGD/RTV w Polsce.

Powieś plakat lub przygotowane informacje w szkole, harcówce. A może w jeszcze innym widocznym miejscu?

Oszczędzaj ciepłą wodę i energię elektryczną poprzez branie prysznica zamiast kąpieli w wannie. Wyłącz wodę kiedy np. podczas kąpieli mydlisz swoje ciało albo szczotkujesz zęby. Czekając na cieplejszą wodę pod prysznicem, nie marnuj bieżącej zimnej wody – napełnij nią pojemnik i zużyj do czegoś innego, np. do podlania kwiatków doniczkowych. Zachęć członków swojej rodziny, przyjaciół do spróbowania twoich pomysłów.

Czy pomagasz swoim rodzicom przy domowych porządkach? Włączaj pralkę kiedy jest już w całości załadowana, a po praniu powieś ubrania do wyschnięcia zamiast używania opcji suszenia. To pozwoli na zaoszczędzenie wody, energii elektrycznej i proszku do prania. Przekonaj kolegów i koleżanki w klasie i w drużynie do podobnego oszczędzania zasobów.

Wykonaj karty do gry z informacjami dotyczącymi zużywania wody i wykorzystaj je w szkole lub podczas zbiórki. Zrób na ich podstawie quiz. Przykładami mogą być poniższe ciekawostki:

- pełna wanna to ok. 90 litrów wody, pięciominutowy prysznic to ok 30 litrów wody- mycie zębów przy odkręconym kranie to 6 zmarnowanych litrów wody, mycie zębów przy zakręconym kranie to zużycie 1 litra wody

Zastanów się nad wszelkimi możliwymi pomysłami na oszczędzanie wody w twoim domu, szkole, harcówce. Spisz je lub narysuj tworząc plakat informacyjny.

rekompensaty za wyemitowane gazy i sponsorowania projektów np. rozwoju energetyki odnawialnej, nasadzeń drzew i krzewów. Wiele firm lotniczych oferuje tego typu opcje. Alternatywnie, w ramach rekompensaty możesz wziąć udział w akcji sadzenia drzew lub innych podobnych kampaniach redukujących ilość dwutlenku węgla w atmosferze.

Zorganizuj z drużyną lub zastępem mini panele słoneczne lub kolektory albo inne zielone generatory energii, które będzie można zainstalować przy twoim domu, szkole czy harcówce. Sprawdź możliwość pozyskania dofinansowania na takie inicjaty-wy.

Samoloty emitują ogromne ilości dwutlenku węgla do atmosfery. Kiedy wyjeżdżasz na wakacje z rodziną weź pod uwagę rezygnację z przelotu samolotem. Jeśli nie jest to możliwe, spróbuj znaleźć informacje na temat offsetowania gazów cieplarnianych, tj. płacenia

Food

Secu

rity

and

Clim

ate

Chan

geCh

alle

nge

Badg


Our

Food

OurC

limat

eO

urW

orld

15


Zasada 3R (Reduce – Reuse – Recycle)

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2 3

LEVEL 1 2 3

Chroń lasy

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2 3

LEVEL 1

LEVEL 3

14

LEVEL 1 2 3

LEVEL 2 3

Nas

z Św

iat

Nas

za Ż

ywno

ść zsa

Nta

mil K

Wprowadź nawyk odzyskiwania wody używanej do gotowania, kąpieli czy do porządków. Zastanów się do czego można ją znów użyć. Jeśli masz taką możliwość, zbieraj deszczówkę i używaj jej do podlewania roślin.

Jeśli posiadasz wodomierz, zaobserwuj ile wody zużywa się w twoim domu w ciągu tygodnia. Przygotuj plan oszczędzania wody w twoim domu, w szkole, w harcówce, hufcu i wprowadź go w życie! Ile wody jesteś w stanie oszczędzić?

użyć do notatek, zrobić sobie brudnopis czy przeznaczyć na rysun-ki. Kupuj i używaj materiałów papierniczych z recyklingu.

W szkole, na zbiórkach używaj jak najmniej papieru: rób ksero-kopie i drukuj dwustronnie, drukuj tylko wtedy jeśli to jest naprawdę konieczne. Możesz również skorzystać z opcji drukowa-nia dwóch stron na jednej kartce. Używaj e-maili zamiast poczty tradycyjnej!

Czy ty, członkowie twojej rodziny, przyjaciele używacie torby wielorazowego użytku zamiast jednorazowych foliówek podczas zakupów? Jeśli nie, zmieńcie wspólnie nawyki i zacznijcie używać torby wielorazowego użytku.

Wymyśl nową funkcję dla odpadów codziennego użytku (plasti-kowe butelki, różne opakowania, pudełka, puszki, słoiki, papier, kartony, odpady drewniane, torby foliowe), zanim zostaną bezpowrotnie wyrzucone do kosza. Polecam zajrzenie dla inspir-acji na stronę drugiezycierzeczy.pl.

Najlepszą metodą na ograniczenie powstawania odpadów opakowaniowych jest przestrzeganie zasady 3R (Reduce – Reuse – Recycle): Ograniczaj – Używaj ponownie – Oddaj do odzysku. Przygotuj plakat, kolaż lub infografikę by zaprezentować sposoby na ograniczanie powstawania odpadów, używanie ponowne rzeczy oraz co może zostać poddane recyklingowi. Zaprezentuj go w szkole, w domu, w harcówce, w kościele czy w hufcu, by jak najwięcej osób poznało zasadę 3R. Więcej informacji znajdziesz m.in. na stronie: ekonsument.pl/zasada3r

Wraz z rodzicami, nauczycielem, drużynowym zastanówcie się nad wszystkimi możliwymi sposobami ograniczenia powstawania odpadów, które produkujesz z najbliższymi. Czy możesz ograniczyć powstawanie odpadów, używać rzeczy ponownie oraz poddawać recyklingowi wszystkie odpady tak, by twój kosz na śmieci pozostał pusty? Spróbuj żyć wg zasady 3R przez przynajm-niej tydzień!

Znajdź informacje na temat tego, ile czasu zajmuje najpopular-niejszym odpadom ich całkowity rozkład (np. chusteczki higieniczne, skorupki jajek, foliówka, gąbka do mycia naczyń). Podziel się tą informacją z przyjaciółmi, rodzicami, nauczyciela-mi.

Poszukaj materiałów o tym jak zrobić swój własny papier z recyk-lingu (np. papier czerpany).

Sprawdź, ile papieru zużywa się w twojej szkole, na uczelni. Do czego zwykle się go zużywa? Co się z nim dzieje po zużyciu? W jakiej ilości jest poddawany recyklingowi? Podejmij działanie zmierzające do realnego ograniczenia zużycia papieru. Ile papieru (procentowo) udało się zaoszczędzić?

Zaprojektuj etykietę „NIE dla reklam” lub „NIE dla ulotek”, „proszę nie wrzu-cać ulotek” i przyklej na twoją skrzyn-kę pocztową.

Zbieraj ścinki papierowe, nie do końca zużyte notesy, zeszyty – możesz ich

Food

Sec

urit

yan

d Cl

imat

e Ch

ange

Chal

leng

e Ba

dge


Our

Food

OurC

limat

eO

urW

orld

17


LEVEL 3

LEVEL 3LEVEL 2 3

LEVEL 2 3

LEVEL 2 3

LEVEL 2 3

LEVEL 2 3

LEVEL 3

LEVEL 3

LEVEL 1 2 3

16

Nas

z Św

iat

Nas

za Żyw

ność

zsaN

tamil K

Znajdź informacje na temat tego, ile czasu zajmuje najpopularnie-jszym odpadom ich całkowity rozkład (np. chusteczki higieniczne, skorupki jajek, foliówka, gąbka do mycia naczyń). Podziel się tą informacją z przyjaciółmi, rodzicami, nauczycielami.

Czy wiesz o tym, że nie wszystkie odpady można wyrzucić do zwykłego pojemnika na śmieci? Zbierz i oddaj do recyklingu we właściwy, zgodny z prawem sposób takie przedmioty jak: baterie, farby, telefony komórkowe, domową elektronikę, lekarst-wa, chemikalia, nawozy, opony, kartridże od drukarek itp.Naucz się szycia, cerowania, naprawiania i przerabiania ubrań.

Dowiedz się, które grupy odpadów można oddać do recyklingu w twojej okolicy: papier? Plastik? Szkło? Metal? Puszki po napojach? Folię? Płyty CD? Ubrania? W jaki sposób poddawane są recyklingowi? Jakie produkty są wykonywane z materiałów z recyklingu? Wykonaj plakat, napisz piosenkę lub zaprezentuj w innej ciekawej formie informacje na temat odpadów i ich recyklingu, tak by wszyscy, którym zaprezentujesz swoją pracę wiedzieli co i w jaki sposób należy oddawać do odzysku.

Jeśli korzystasz na co dzień z Internetu, dołącz do jednej z platform, na której ludzie dzielą się swoimi pomysłami na to, jak żyć w bardziej ekologiczny sposób i którzy próbują ograniczać ich negatywny wpływ na środowisko. Dla przykładów (anglojęzyczne strony):

unep.org/tunza lub fao.org/climatechange/youth

Zorganizuj wydarzenie – wymianę rzeczy (tzw. swap party), gdzie ludzie będą mogli wymienić się rzeczami, których już nie potrzebu-ją na inne (wymiany ubrań, zabawek, gier, książek).

Zorganizuj pokaz mody ubrań i dodatków, które można zrobić z odzyskanych odpadów.

Załóż „zielony pamiętnik” lub „zielonego bloga”, gdzie będziesz opisywać swoje działania na rzecz klimatu, czystszego środowiska i zmiany nawyków własnych i swoich najbliższych. Podziel się z innymi twoimi przemyśleniami.

Ogranicz swoją konsumpcję niepotrzebnych rzeczy poprzez podję-cie decyzji o niekupowaniu przynajmniej pięciu rzeczy, które chciałeś kupić, a nie są ci tak naprawdę potrzebne. Kupuj mniej rzeczy, ale lepszej jakości, które wytrzymają użytkowanie dłużej.

Poszukaj produktów, ubrań, które są produkowane lokalnie z naturalnych surowców. Zachęć rodzinę, najbliższych by kupować takie produkty.

18Food

Sec

urit

y an

d Cl

imat

e Ch

ange

Chal

leng

e Ba

dge

|O

urFo

odF a o - W a g g g S - y u n g a

Nas

z K

lim

atN

asz

Świa

t

19


Nasza ŻywnośćZrealizuj pierwsze zadanie z tej sekcji, następnie wybierz trzy dodatkowe zadania w tej tematyce.

Nasza żywność, którą na co dzień konsumujemymoże mieć lub wpływ na klimat!

LEVEL 1


od S

ecur

ity

and

Clim

ate

Chan

geCh

alle

nge

Badg

e

18

Nas

za Ż

ywno

ść

pozytywny negatywny

LEVEL 1 2 3 Sprawdzaj oznakowanie produktów. Sprawdź skąd pochodziżywność, którą spożywasz na co dzień? Które produkty zmierzajątysiące kilometrów zanim trafią na twój talerz? Które z produk-tów potrzebują najwięcej wody i energii by dojrzeć i dotrzeć dotwojej lodówki? Podziel się tymi informacjami z rodziną i przyja-ciółmi. Porozmawiaj, co można zrobić, by ograniczyć swójnegatywny wpływ na klimat i środowisko. Na przykład zapro-ponuj kupowanie produktów od lokalnych producentów i bezopakowań. Wybieraj te rzeczy, które produkowane są wnajbliższej okolicy, które nie są transportowane na dużeodległości. Sprawdź kiedy produkty mają swój sezon i kiedynajlepiej je kupować. Kupowanie sezonowych produktów jestdla twojego zdrowia i dla środowiska lepsze. Jeśli kupujeszprodukt poza jego sezonem, prawdopodobnie dotarł do ciebie zdrugiego końca świata samolotem lub drogą morską obciążającklimat i tym samym środowisko.

Sprawdź, czy woda z kranu w twojej okolicy jest zdatna do picia. Jeśli tak, zaprzestań kupowania wody butelkowanej, jeśli do tej pory ją kupowałeś. Pomyśl, ile energii zostaje zużyte do wykona-nia plastikowej butelki (np. jest to ropa zajmująca ¾ pojemności butelki!) i do przewiezienia jej do sklepu. Zastanów się ile plastiku trzeba wyprodukować w tym łańcuchu produkcji. Co się stanie z butelką po wypiciu napoju?

20Food

Secu

rity

and

Clim

ate

Chan

geCh

alle

nge

Badg


OurC

limat

eO

urW

orld

Our

Food

21


LEVEL 1 2 3

LEVEL 1 2 3

LEVEL 2 3

LEVEL 2 3

LEVEL 3zmia

nyLEVEL 1 2

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2 3

LEVEL 1 2 3

Pójdź, ze swoją rodziną, drużyną lub klasą, na lokalny targ z żywn-ością. Zwróćcie uwagę jakie produkty i w jakiej ilości ludzie kupują. Dowiedzcie się, jakie potrawy są potrawami lokalnymi i kiedy jest dla nich najlepszy sezon.

Przynieś sobie drugie śniadanie, które nie przyniesie odpadów – przynieś je w wielorazowym pudełku na śniadanie, zamiast w folii czy w papierze śniadaniowym. Zrezygnuj z używania jednora-zowych opakowań plastikowych, szklanych, czy papierowych talerzyków. Przynieś swój własny kubek do szkoły, do harcówki, nie zapominaj o zabieraniu własnego kubka na wydarzenia harcer-skie. Używaj wielorazowej butelki na napoje zamiast butelkow-anej wody czy napojów w puszce.

Podpowiedz rodzicom, by ustawili właściwą temperaturę w lodówce i by rozmrażali ją regularnie – to pozwoli oszczędzić energię! Kiedy temperatura jest niższa niż 50C, nie pozwoli na utrzymanie żywności dłużej w świeżości, a zużyje to więcej energii. Zostaw trochę przestrzeni między lodówką a podłogą. Nie wkładaj nigdy ciepłego posiłku do lodówki, najpierw ostudź potrawę do temperatury pokojowej. Zastanów się co chcesz wyciągnąć z lodówki zanim ją otworzysz – nie wietrz lodówki i zamykaj ją zaraz po wyciągnięciu/włożeniu niezbędnych produk-tów.

Przejrzyj kuchenne szafki i znajdź przedmioty, narzędzia, które mogą być zastąpione bardziej ekologicznymi, na przykład, zastąp plastikową folię żywnościową plastikowymi pojemnikami lub papierowe ręczniki zastąp ręcznikami bawełnianymi.

Jeśli masz ogród, zbuduj kompostownik, by móc kompostować biodegradowalne odpadki, takie jak owocowe i warzywne resztki, skorupki jajek, torebki z herbaty, ogrodowe odpady. Użyj kawałków drewna, by zbudować pryzmę kompostową, ogranic-zoną palisadą. Pamiętaj, by nie otaczać jej szczelnie i zostawiać przestrzenie, tak by powietrze mogło swobodnie krążyć. Używaj kompostu do uprawy roślin w ogródku – kompost ulepsza glebę, wzmacnia korzenie, przyspiesza wzrost roślin i powoduje wzboga-cenie środowiska glebowego w składniki odżywcze.

Zbuduj własną kuchnię solarną! Zajrzyj na stronę:

hometrainingtools.com/articles/build-a-solar-oven-project.html

Ile wody, energii i innych zasobów trzeba zużyć, by wyprodukować różne produkty żywnościowe? W jaki sposób możesz zmienić swoje nawyki żywnościowe, które będą miały bardziej pozytywny wpływ na klimat i środowisko? Przygotuj kilka diagramów zestawiających dane dotyczące zasobów zużywanych do produkcji różnych produktów. Zobacz dla przykładu takie zestawienia na tej stronie:

fao.org/water/promotional.html

Naucz się jak gotować zdrowe, zbilansowane posiłki dla swojej rodziny. Spróbuj zrobić posiłki przyjazne środowisku, na przykład używając lokalnych, sezonowych świeżych produktów, nieopakow-anych. A może da się je wyhodować samodzielnie? Zawsze twórz listy zakupów, by uniknąć kupowania zbędnych produktów, zwłaszcza tych, które posiadają krótki termin ważności (świeże warzywa, owoce, mięso).

Sprawdź, które z lokalnych roślin potrzebu-ją mniejszej ilości wody i zaproponuj rodzinie, by je zasadzić/wysiać w pobliskim ogródku. Załóż małą uprawę ziół i przypraw do codziennych posiłków – można to zrobić w przydomowym ogródku, a nawet w doniczce na przyokiennym parapecie.

Czasem żywność jest pakowana w ogromną ilość opakowań. Zajrzyj do szafek kuchennych i sprawdź, które produkty są nadmierne opakowane. Znajdź do tych produktów alternatywy, najlepiej bez opakowań lub w takich, które można oddać do recyklingu.

Nas

z K

lim

atN

asz Św

iat

Nas

za Ż

ywno

ść

22Food

Secu

rity

and

Clim

ate

Chan

geCh

alle

nge

Badg


OurC

limat

eO

urW

orld

Our

Food

23


Każdy ma prawo do dostępu do żywności

LEVEL 1 2 3

LEVEL 1 2 3zd

rowi

eNasza żywność i zdrowie zależy od klimatu

LEVEL 1 2 3

LEVEL 1 2 3

LEVEL 2 3

LEVEL 3

LEVEL 2 3

Znajdź informacje na temat tych, którzy najdotkliwiej odczuwają zmiany klimatyczne na świecie. Gdzie mieszkają? W jaki sposób cierpią? Jak możemy im pomóc?

Dołącz do społeczności dzieci i młodzieży całego świata, by tworzyć świat wolny od głodu i niedożywienia:

feedingminds.org/yw

feedingminds.org/info/info_cartoon.htm

Skorzystaj z publikacji pt. „Prawo do żywności: okno na świat” („The right to Food: A Window on the world”), by dowiedzieć się więcej na temat prawa każdego człowieka do żywności i bycia wolnym od głodu. Poszukaj na stronie:

Zbierz informacje dotyczące katastrof związanych ze zmianami klimatycznymi: susze, ulewy, tropikalne cyklony, powodzie, sztormy, pożary. Jaki mają wpływ na życie ludzi i na uprawianą żywność? Porozmawiaj z przyjaciółmi o tym, w jaki sposób my, mieszkańcy Polski możemy odpowiedzieć na te problemy. Zaznacz występujące katastrofy na mapie świata i zaprezentuj na forum szkoły, drużyny czy w hufcu.

W jaki sposób zmiany klimatyczne mają i będą mieć wpływ na produkcję żywności? Sprawdź, w jaki sposób zmiany klimatu będą mieć wpływ na rolnictwo, hodowlę zwierząt, rybołówstwo, akwakultury. Podziel się tymi informacjami z przyjaciółmi.

Kobiety i mężczyźni doświadczają w różny sposób skutków zmian klimatu. Wielu najuboższych ludzi na świecie to dziewczyny i kobiety mieszkające na obszarach wiejskich w krajach rozwijają-cych się. Ich życie zależy od pracy na farmie i możliwości wykarmienia członków rodziny. Znajdź informacje, w jaki sposób zmiany klimatyczne mogą mieć wpływ na produkowaną przez nie żywność, suwerenność żywnościową, dostęp do wody i zwiększe-nie ilości pracy na farmie.

Jak zmieniać wzory pogodowe, które prowadzą do ubóstwa i głodu? Dowiedz się o przyczynach zmian klimatycznych i skutkach mających wpływ na naszą żywność, zasoby wodne i odżywianie. Podziel się tą wiedzą z innymi.

Nas

z K

lim

atN

asz

Świa

tN

asza

Żyw

ność

24Food

Sec

urit

y an

d Cl

imat

e Ch

ange

Cha

llen

ge B

adge

|

O

ur W

orld


25


LEVEL 1 2

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2

Nasz ŚwiatWykonaj jedno z zaproponowanych zadań z sekcji w twojej klasie lub drużynie, zaprezentuj wyniki na forum klasy, szkoły, drużyny, przyjaciół lub sąsiadów.

Odkrywaj!


od S

ecur

ity

and

Clim

ate

Chan

ge C

hall

enge

Bad

ge

24

Odkryjcie z drużynowym, zastępowym, nauczycielem co robi twoje miasto/twoja miejscowość by chronić środowisko i chronić klimat. Dołączcie do jednego z działań.

Wraz z drużynowym, nauczycielem zaplanuj wycieczkę do lokalnego sklepu lub supermarketu by dowiedzieć się czegoś nowego na temat lokalnych i importowanych produktów, a także tych wykonanych z naturalnych surowców.

Znajdź informacje na temat odnawialnych źródeł energii i zbuduj model demonstracyjny do zaprezentowania innym.

Zorganizuj z pomocą drużynowego lub nauczyciela wycieczkę do sortowni, centrum recyklingu, lamusowni lub składowiska odpadów albo miejsca, gdzie produkuje się energię odnawialną – np. na farmę wiatrową lub do biogazowni.

Zapytaj w szkole o możliwość zorganizowania wycieczki do pobliskiego gospodarstwa rolnego, by dowiedzieć się czegoś ciekawego na temat uprawy roślin – warzyw, owoców i zbóż oraz o hodowli zwierząt gospodarskich. Jeśli to możliwe spróbujcie odwiedzić gospodarstwo tradycyjne i ekologiczne, gdzie nie używa się pestycydów i innych chemicznych środków ochrony roślin.

Nas

z Św

iat

Nas

za Ż

ywno

śćN

asz

Klim

at

26Food

Sec

urit

y an

d Cl

imat

e Ch

ange

Cha

llen

ge B

adge


Our C

limat

eO

ur F

ood

Our

Wor

ld

27


Bądź kreatywny!

Sięgaj dalej!

LEVEL 1

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2 3

LEVEL 1 2 3

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2 3

LEVEL 2 3

LEVEL 3

LEVEL 3

LEVEL 3

LEVEL

3

Nas

z Św

iat

Nas

za Ż

ywno

śćN

asz

Klim

at

Spróbuj odnaleźć skutki zmian klimatycznych i ich wpływ na twoje okolice. Podziel się odkryciami z klasą, zastępem, drużyną. Poprowadź dyskusję, w jaki sposób możemy się przygotować na te zmiany.

Zaprojektuj i wykonaj naklejki z hasłem przypominającym o wyłączaniu urządzeń: „Wyłącz mnie!”. Naklej je przy wyłącznik-ach światła, wyłącznikach urządzeń czy przy kranach w twoim domu, szkole i harcówce.

W jaki sposób przekonasz swoich przyjaciół by segregowali odpady? Dlaczego lepiej oddawać odpady do recyklingu niż je składować lub palić? Przygotujcie przedstawienie dla drużyny lub szkoły pokazujące sposoby na ograniczanie powstawania i skład-owania odpadów.

Przygotuj kartki pocztowe na urodziny, na święta lub inne okazje używając materiałów z recyklingu i wyślij do przyjaciół i członków rodziny wyjaśniając dodatkowo, jak ważny jest odzysk surowców.

Wymyśl zabawę lub zaprojektuj zabawkę wykonaną z naturalnych i odzyskanych materiałów. Zaprezentuj ją swoim znajomym.

Poznaj osobę, która wytwarza mydło z naturalnych składników. Przygotuj i sprzedawaj takie mydła podczas zorganizowanej kampanii przeciwko zanieczyszczaniu rzek i jezior w twojej okoli-cy.

Przygotuj przedstawienie lub prezentację dla szkoły na temat różnych sposobów na prowadzenie ekologicznego trybu życia.

Przygotuj kampanię plakatową, dzięki której zachęcisz ludzi do wprowadzenia małych zmian do codziennych nawyków, takich jak gaszenie światła, spacer zamiast jazdy samochodem, recykling i powieś te plakaty w szkole, w twojej dzielnicy, w ośrodku kultury, urzędzie gminy czy hufcu.

Dowiedz się więcej o odnawialnych źródłach energii i zaplanuj oraz przeprowadź kampanię na temat korzystania z odnawialnych źródeł energii w twojej okolicy.

Poszukaj informacji na temat zmian klimatycznych spróbuj skontaktować się z tymi, którzy zajmują się ich badaniem (naukowcy, meteorolodzy, działacze dla środowiska przyrodnicze-go, ekolodzy, agendy Organizacji Narodów Zjednoczonych, itd.). Zapytaj czym się zajmują na co dzień i spróbuj zaangażować się w jedną z ich codziennych aktywności.

Zaprojektuj i przeprowadź swoje własne badanie, które będzie miało na celu odkrycie wielu różnych aspektów zmian klimatyc-znych np. przeprowadź swoje własne pomiary meteorologiczne i zestaw je z badaniami z przeszłości.

Zbierz informacje na temat katastrof naturalnych związanych ze zmianami klimatycznymi i porozmawiaj z przyjaciółmi, nauczy-cielami, specjalistami, w jaki sposób możemy na nie reagować.

Podczas planowania kolejnych harcerskich wyjazdów, wojaży z przyjaciółmi, zbadaj różne sposoby na podróżowanie oraz odkryj turystyczne miejsca bardziej przyjazne środowisku. Podziel się z innymi odkryciami dotyczącymi tego, jak turystyka może chronić środowisko i klimat.

Wybierz sobie kraj i dowiedz się jak najwięcej o żywności, posiłkach i zwyczajach żywieniowych ludzi z tego kraju. Przygotuj prezentację do przedstawienia w szkole lub na zbiórce.

3

3

28Food

Sec

urit

y an

d Cl

imat

e Ch

ange

Cha

llen

ge B

adge


Our C

limat

eO

ur F

ood

Our

Wor

ld

29


LEVEL 1 2 3

LEVEL 1 2 3

LEVEL 1 2 3

LEVEL 3

LEVEL 2 3

LEVEL 2

Działaj!

2 3

LEVEL 1 2

LEVEL 2 3

LEVEL 2 3

LEVEL 1

LEVEL 1 2

LEVEL 1 2 3

Nas

z Św

iat

Nas

za Żyw

ność

Nas

z KlimatPrzygotuj prezentację i zaprezentuj ją na forum szkoły, drużyny

lub innej grupy młodzieżowej na temat ekologicznych nawyków takich jak wietrzenie i docieplanie klas, recykling i odpowiedzial-na konsumpcja papieru, używanie energooszczędnego sprzętu i oświetlenia.

Podczas światowego Dnia Żywności (16 października) zorganizuj warsztaty lub inne aktywności w szkole lub drużynie, by podnieść świadomość na temat ważności zbalansowanej diety, zdrowego żywienia, zdrowych nawyków żywieniowych. Użyj różnorodnych form, takich jak: plakat, piosenka, wiersz, koncert, konkurs gotowania, video, fotografie, sporty, targi, debaty... Możesz również dołączyć do już zorganizowanych wydarzeń, które znajdziesz m.in. na stronie:

fao.org/getinvolved/worldfoodday/en

Zorganizuj ogródek komunalny, szkolny ogródek, ogród na dachu lub dołącz do tych, którzy taki posiadają. Przygotuj rysunki lub wykonaj fotografie, by monitorować wzrost zasadzonych roślin.

Zorganizuj zbiórkę odzieży, mebli, książek, zabawek, żywności z długim okresem ważności i przekaż je na cele charytatywne.

Zorganizuj zbiórZorganizuj koncert, biegi, targi lub benefis ze zbiórką pieniędzy na realizację ekologicznych projektów przyja-znych klimatowi w szkole, w drużynie albo w zupełnie innej części świata.kę odzieży, mebli, książek, zabawek, żywności z długim okresem ważności i przekaż je na cele charytatywne.

Wraz z nauczycielem lub drużynowym zaplanuj wakacyjny obóz ekologiczny: zorganizuj lokalne dostawy żywności czy odbiór posegregowanych odpadów. Podnieś świadomość lokalnej społec-zności na temat zmian klimatycznych i suwerenności żywnościo-wej.

Zbadaj czy twoja szkoła, miejscowość może przyłączyć się do sieci szkół, miast, które zajmują się pomiarami atmosferycznego dwutlenku węgla i innych atmosferycznych parametrów.

Zostań lokalnym organizatorem wydarzeń by podnosić świado-mość na temat lokalnych problemów. Miej konkretny cel. Przygo-tuj plakaty, baner, by rozpromować wydarzenie. Skontaktuj się z lokalnymi mediami (telewizja, radio, gazeta) i zachęć ich do umieszczenia twoich informacji. Urzeczywistnij swoje działania i spróbuj zachęcić jak największą liczbę ludzi do wzięcia udziału w wydarzeniu. Niezależnie od tego czy jesteś jednorazowym działaczem-aktywistą czy doświadczonym organizatorem – prześledź 9 punktów planu na stronie:

350.org/9steps.

Zaadoptuj rzekę albo jezioro – jest to możliwe! Oczyść je z odpadów przybrzeżnych i monitoruj ekologiczne zmiany.

Zorganizuj kampanię na temat rozbudowy bezpiecznych dróg rowerowych w twoim sąsiedztwie.

Zorganizuj wycieczkę na lokalne składowisko odpadów, zastanów się, czy to najlepsze rozwiązanie dot. odpadów. Skontaktuj się z lokalnymi władzami i spróbuj zaprezentować pomysły na zmnie-jszenie powierzchni składowisk w twoim mieście.

Upewnij się, że posiadasz pojemniki lub pomysł na to jak zbierać poszczególne odpady w domu: plastik, papier, metal, szkło i odpady biodegradowalne w domu i w szkole. Przygotuj podpisy na poszczególne pojemniki.

Wybierz problem, który wydaje się nie do rozwiązania w twojej społeczności i zrób coś, by go rozwiązać.

Weź udział w akcji zalesiania.

3

LEVEL 2 3

30


od S

ecur

ity

and

Clim

ate

Chan

ge C

hall

enge

Bad

ge

31


inform

acjeDodatkowe materiały

w języku polskim:

Food

Sec

urit

y an

d Cl

imat

e Ch

ange

Cha

llen

ge B

adge


Materiały oraz dodatkowe

informacje

30

Abyś mógł podjąć wyzwanie zdobycia odznaki „Zmiany klimatyczne i suweren-ność żywnościowa” wiele dodatkowych materiałów zostało zebranych w jednym miejscu na podstronie FAO „Dzieci i młodzież – Zmiany klimatyczne”:

fao.org/climatechange/youth

Dodatkowe materiały merytoryczne będą cały czas rozwijane i będzie można je znaleźć pod powyższym linkiem. Jeśli chcesz być automatycznie informowany o nowych materiałach napisz na adres: [email protected] a zostaniesz dopisany do listy subskrybentów newsletteru YUNGA. Wiele materiałów znajdziesz też na stronie propozycje.zhp.pl w zakładce ekologia.

Zamów odznaki: kiedy wraz ze swoją drużyną, zastępem, patrolem zdobędziecie odznakę, będziecie mogli zamówić ją ze strony oficjalnego sklepu WAGGGS:

wagggs-shop.org/index.php/en/1/Badges/3/#item_113

Możesz również zamówić dyplomy pod adresem:

[email protected]

Strony o tematyce zmian klimatycznych:

dlaklimatu.plnaukaoklimacie.pl

ziemianarozdrozu.pl

Strony dot. bezpieczeństwa i suwerenności żywnościowej:

globalnepoludnie.pligo.org.pl

Poniżej umieszczone zostały linki z materiałami w języku polskim na temat skutków i przyczyn zmian klimatycznych, prowadzonych przez różne polskie organizacje i instytucje:

ziemianarozdrozu.pl – portal dostarczający rzetelne i sprawdzone informacje o powiązaniach pomiędzy ekonomią, paliwami kopalnymi i kryzysem środowiska, tu można znaleźć najszybciej tłumaczone na język polski artykuły z zagranicznych raportów, artykułów czy nowinek technologicznych. Na stronie można znaleźć klimatyczny kalkulator (ziemianarozdrozu.pl/kalkulator), za pomocą którego można policzyć swój klimatyczny „odcisk stopy" oraz symulator – świetną grę strartegiczno-ekonomiczną (ziemianarozdrozu.pl/symulator), która w obrazowy sposób zaprezentuje współzależności między zasobami naturalnymi, ekonomią, technologiami i polityką. Autor portalu, Marcin Popkiewicz wydał na podstawie bloga książkę pod tytułem „Świat na rozdrożu".

naukaoklimacie.pl – to popularno-naukowy portal prowadzony przez naukowców różnych dyscyplin i dziedzin, zajmujący się prezentowaniem udokumentowanej wiedzy o systemie klimatycznym naszej planety. Prezentuje najnowsze wyniki badań dotyczące mechanizmów, tempa i charakteru zmian klimatycznych zachodzą-cych na Ziemi. Polscy naukowcy rozprawiają się tam z najczęściej spotykanymi mitami związanymi ze zmianami klimatycznymi.

dlaklimatu.pl – to portal programu klimatycznego Związku Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć, która w przystępny sposób prezentuje zagadnienia dotyczące zmian klimatu i energii – wpływu zmian klimatu na rolników Południa czy energetyki, w szczególności inteligentnych sieci energetycznych. Zawiera wiele materiałów multi-medialnych, pliki wideo i zdjęć.Na podstronach portalu możecie znaleźć grę dotyczącą nawyków użytkowników energii (dlaklimatu.pl/gra), mapę myśli związaną ze zmianami klimatycznymi (dlaklimatu.pl/mapa) lub czytnik codziennych informacji z polskich i zagranic-znych stron na temat klimatu i energii (dlaklimatu.pl/planeta).

32


33


info

rmac

jeZanotuj inne przydatne strony

Food

Sec

urit

yan

d Cl

imat

e Ch

ange

Chal

leng

e Ba

dge

httpwww://

ekonsument.pl – portal informacyjno-edukacyjny Fundacji Kupuj Odpowiedzialnie zawierający aktualności, materiały i informacje o kampaniach związanych z odpow-iedzialną konsumpcją, powstawaniem, produkcją i konsumpcją produktów codzien-nego użytku. Na stronie można znaleźć m.in. mechanizm Dobre Zakupy – platformę z ekologicznymi produktami czy Spacerownik – platformę-przewodnik po miejscach odpowiedzialnej konsumpcji.

klimat.edu.pl – strona projektu edukacyjnego Ośrodka Działań Ekologicznych „Źródła". „Nie podgrzewaj atmosfery" to projekt, dzięki któremu powstały scenari-usze zajęciowe, w tym gra symulacyjna prezentująca charakter negocjacji klimatyc-znych (klimat.edu.pl/scenariusz-7) i humorystyczne rysunki autorstwa Piotra Świderka (klimat.edu.pl/rysunki).

globalnepoludnie.pl/Dla-klimatu-przeciw-ubostwu – podstrona programu Polskiej Zielonej Sieci o współzależnościach między klimatem a ubóstwem na świecie – na tej stronie można znaleźć scenariusze, materiały multimedialne oraz artykuły na temat krajów globalnego Południa.

pah.org.pl/m/1039/RAPORT%20PLON.pdf – przetłumaczony dzięki PAH raport międzynarodowej organizacji Oxfam na temat sprawiedliwości w produkcji i dystry-bucji żywności na świecie, bezpieczeństwa i suwerenności żywnościowej. Opisany przystępnym językiem raport PLON (ang. GROW) tłumaczy zawiłości zależności globalne dotyczące żywności, ubóstwa i głodu.

chronmyklimat.pl – strona Instytutu na Rzecz Ekorozwoju, na której publikowane są informacje związane z polską polityką klimatyczną, zielonymi technologiami, odnawianymi źródłami energii i zagadnieniami naukowymi związanymi ze zmianami klimatycznymi.

wysokienapiecie.pl – portal dziennikarzy podejmujących tematykę mechanizmów rządzących energetyką i jej wpływem na całą gospodarkę. W przystępny sposób opisują zjawiska, które są w mediach pomijane lub wyjaśniane branżowym, nieprzystępnym językiem.

gramwzielone.pl – to portal związany z upowszechnianiem energetyki odnawial-nej, gdzie można znaleźć ciekawe artykuły związane z odnawialnymi źródłami energii i zielonymi technologiami.

soswwf.pl – portal WWF Polska, na którym zaprezentowano wyzwania współcze-snego, zglobalizowanego świata (m.in. skutki i przyczyny zmian klimatycznych). Zawiera filmy – kolejne odcinki programu „SOS dla świata" z udziałem znanych osób: aktorów, celebrytów, dziennikarzy.

34 35


info

rmac

jeSłownik terminów występujących w broszurze


WAGGGS – Światowe Stowarzyszenie Przewodniczek i Skautek, stowarzyszenie założone w 1928 roku, skupiające żeńskie organizacje skautowe z całego świata. Obecnie liczy ponad 10 milionów członkiń w ponad 144 krajach. ZHP jest organizacją członkowską (w latach 1928-1950 – „członek-założyciel") ponownie od 1996 roku.

YUNGO – inaczej „Młodzież i ONZ", jest to światowe stowarzyszenie -zrzeszenie organizacji młodzieżowych i kilku agend ONZ, Youth and United Nations Global Alliance, YUNGA.

COP – Konferencja Stron (Conference of Parties) Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu dotyczy sygnatariuszy i międzynarodo-wego dokumentu – zobowiązania o nazwie Protokół z Kyoto, który został podpisany jako międzynarodowe porozumienie dotyczące przeciwdziałania zmianom klimatycznych. Protokół podpisany w 1997 i ratyfikowany przez 141 krajów w 2005 roku (61% emisji gazów cieplarnianych) wygasł 31 grudnia 2012 roku. Obecnie nie ma żadnego konkretnego globalnego porozumienia dot. zmian klimatycznych.

COP19 - W dniach 11-22 listopada 2013 roku w Warszawie odbyło się najważnie-jsze globalne forum poświęcone światowej polityce klimatycznej: 19. Sesja Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu - COP19 (Conferences of the Parties), której towarzyszyło Spotkanie Stron Protokołu z Kyoto (CMP).

suwerenność żywnościowa - to powszechne prawo poszczególnych państw, czy grup państw, do prowadzenia polityki w zakresie rolnictwa i żywności, która jak najlepiej dostosowana jest do potrzeb miejscowej ludności, a jednocześnie nie ma negatywnego wpływu na ludność innych krajów. Idea ta kładzie nacisk na ważną rolę rolnictwa rodzinnego, ekologicznych metod produkcji i sprawiedli-wego podziału środków produkcji. W przeciwieństwie do pojęcia bezpieczeńst-wa żywnościowego, suwerenność nie skupia się na samym dostępie do żywności, a raczej na sposobach jego osiągnięcia.(źródło: pah.org.pl)

zmiany klimatu - pod pojęciem klimat rozumie się średni stan atmosfery i oceanu w skalach od kilku do milionów lat. Zmiany klimatu wynikają z czynników zewnętrznych takich jak ilość dochodzącego promieniowania słonec-znego lub czynników wewnętrznych takich jak działalność człowieka (zmiany antropogeniczne) lub wpływ czynników naturalnych. W ostatnich latach termin „ogólna zmiana klimatu”, używany jest w kontekście globalnego ocieplenia i wzrostu temperatury na powierzchni Ziemi, ale rozważane są scenariusze powodujące oziębienie powierzchni Ziemi (np. wywołane odbiciem energii słonecznej od zwiększonej pokrywy chmur lub aerozoli atmosferycznych).(źródło: pl.wikipedia.org)

Przyczyny zmian klimatu są tematem intensywnych badań. Kolejne raporty Międzyrządowego Zespołu do spraw Zmian Klimatu (IPCC) precyzują obecny stan wiedzy na temat przyczyn zmian klimatu. Ostatni raport został opublikow-any 27 września 2013. Dzięki wynikom nowych badań naukowcy są coraz bardziej pewni, że przyczyną wzrostu temperatury obserwowanego od 1951 do 2010 roku, jest w ponad połowie człowiek, powodując je głównie poprzez spala-nie paliw kopalnych i wylesianie planety. Od wydania czwartej wersji raportu IPCC (2007) poziom prawdopodobieństwa tego stwierdzenia wzrósł z „co najm-niej 90%” do „co najmniej 95%”.

efektywność energetyczna – inaczej efektywne wykorzystanie energii, które ma na celu zmniejszenia ilości energii potrzebnej do dostarczania produktów i usług. Motywacją jest zwykle zmniejszenie wydatków konsumentów energii, organiczenie zużycia ze względu na zmiany klimatyczne (spalanie paliw kopalnych, zużywanie nieodnawialnych źródeł energii), ograniczanie zaniec-zyszczeń towarzyszących przy spalaniu zasobów.

FAO - Organizacja ds. Żywności i Rolnictwa, jedna z agend Organizacji Narodów Zjednoczonych, Food and Agriculture Organization, FAO.

36Fo

od

Se

curi

ty

an

d C

lim

ate

Ch

ange

C

hal

len

ge B

adge

F A O - W a g g g S - Y U N G A

Ta odznaka została opracowana przez:

Organizację ds. Żywności i Rolnictwa (FAO)FAO prowadzi międzynarodowe działania, które mają na celu zwalczyć głód na świecie, zarówno w krajach rozwijających się jak i w krajach rozwiniętych. FAO jest neutralnym forum, gdzie wszystkie narody mogą spotkać się i być traktowane na równi w celu przeprowadzania debat politycznych czy międzynarodowych umów dotyczących żywnościi rolnictwa. FAO jest źródłem wiedzy i informacji o żywności i rolnictwie,udziela pomocy i rozwija rolnictwo, leśnictwo i wszelkie dobre praktyki by wspierać rolników i głodujących tam, gdzie to najbardziej potrzebne.

www.fao.org/climatechange/youth

Światowe Stowarzyszenie Przewodniczek i Skautek (WAGGGS)Misją WAGGGS jest stwarzanie dziewczętom i młodym kobietom warunków do pełnego rozwijania swoich możliwości i umiejętności jako odpowiedzialnych obywatelek świata.Stowarzyszenie zrzesza skautki i skautów w 145 krajach, osiągając 10 milionów członkiń i członków na całym świecie.

www.wagggsworld.org

Młodzież i ONZ (Youth and United Nations Global Alliance, YUNGA)YUNGA została stworzona, aby umożliwić dzieciom i młodzieży uczestnictwo w działaniach dających realne zmiany. Jest to konsorcjum organizacji i instytucji, inicjatyw działających dla dzieci i młodzieży. YUNGA umożliwia działania dzieciom w obszarze globalnego rozwoju, zmian klimatycznych, różnorodności biologicznej, suwerenności żywnościowej i wszelkich aktywności na rzecz edukacji obywatelskiej.

www.yunga.org

SP

ON

SO

RP

AR

TN

ER

S

Fo

od

Se

curi

ty

an

d C

lim

ate

Ch

ange

C

hal

len

ge B

adge

Ta odznaka i opracowanie poradnika powstało dzieki finansowemu wsparciu

Szwedzkiej Agencji Międzynarodowego Rozwoju (SIDA).

www.sida.se

Aby uzyskać więcej informacji:

Młodzież i ONZ (YUNGA)Organizacja ds. Żywności i Rolnictwa (FAO)Viale delle Terme di Caracalla, 00153 Rzym, WłochyE-mail: [email protected] www: www.fao.org/climatechange/youth

INSE

RT

jOB

NU

MB

ER P

LEA

SE

>>

Światowe Stowarzyszenie Przewodniczek i Skautek (WAGGGS)Światowe Biuro, Olave Centre, 12c Lyndhurst Road Londyn NW3 5PQ, AngliaE-mail: [email protected] www: www.wagggsworld.org

zhp odznaka klimatyczna

Documents