Özhan ÇaliŞ - wordpress.comismine bakılarak belirlenir. latince isimlerinin ilk harfi büyük...

Özhan ÇALIŞÖzhan ÇALIŞ


Demir atomlarıDemir elementi

ELEMENT : Aynı cins atomlardan meydana gelmiş saf maddelere denir.ÖZELLİKLERİ:1.Yapılarında aynı cins atom bulundururlar.

Demir elementinin yapısında başka atomlar bulunursa o bir karışım olur.

Fe Co

ELEMENT VE BİLEŞİKLER


2.Saf maddelerdir.Aynı cins atom yada molekül içeren maddelere safmadde denildiğini biliyoruz. Elementlerde aynı türatomlardan oluştuklarına göre elementlerde safmaddelerdir.

Cu S


3.Belli erime ve kaynama noktaları vardır.Tüm saf maddelerin belli erime ve kaynama noktalarıvardır. Ayrıca erime ve kaynama süresince sıcaklıklarısabittir.

Sıcaklık (0oC)

Isı (kal)

E.N

K.N

I.Bölge

II.Bölge

III.Bölge

IV.Bölge

V.Bölge

Grafikte ilgili yerlere, istenilen elementlere ait erime ve kaynama noktaları yazılarak, gerekli grafik oluşturulur.


4.Fiziksel ve kimyasal yöntemlerle atomlarından daha basitbirimlerine ayrıştırılamazlar.

Ancak, atomlar nükleer yöntemlerle parçalana bilirler.


5.Sembollerle gösterilirler.Elementlerin sembolleri Latince ismine bakılarak belirlenir. Latince isimlerinin ilk harfi büyük harfle gerekiyorsa diğer harflerden birisi küçük harfle yazılarak belirlenir.

LATİNCE İSMİ SEMBOLÜ

Carbon C

Calcıum Ca

Clour Cl

Cobalt Co

Cadmıum Cd

Cubrum Cu

Diğer elementlerde benzer şekilde sembolize edilmişlerdir.


6.Elementler;-Metaller-A metaller-Yarı metaller-Soygazlar olmak üzere; 4 bölümde incelenirler.

MgCl Rn


METALLER:Periyodik tabloda; 1A (H hariç), 2A, Tüm B grubuelementleri, 3A (B, Hariç), 4A’da Sn ve Pb, 5A’da Bimetaller sınıfında incelenirler.

METALLERİN ÖZELLİKLERİ:1. Cıva hariç hepsi, oda şarlarında (25 0C) katı haldebulunurlar. (Hg’nın EN:-39 0C)2. Metalik parlaklık gösterirler.3. İşlene bilirler. (Tel ve levha haline getirilirler.)4. Isı ve elektrik akımını iletirler. (Metallerde elektrikiletkenliği serbest elektronları sayesine gerçekleşir. Sıcaklığınartırılması metalik iletkenliği azaltır.)6. Elektron almazlar. (Kendi aralarında bileşik oluşturmazlar.Ancak homojen olarak karışarak alaşımları oluştururlar.)7. Asitlerle tepkimeye girerek H2 gazı açığaçıkartırlar. (Cu, Hg, Ag, Pt, Au hariç)


AMETALLER:Periyodik tabloda; 1A ‘da H, 4A’da C, 5A’da N ve P, 6A’da O,S veSe , 7A’da F, Cl, Br, I Ametaller sınıfında incelenirler

A METALLERİN ÖZELLİKLERİ:1. Oda şarlarında (25 0C) katı, sıvı ve gaz hallerinde bulunurlar.Örnek: (KATI: C,P,S,I; SIVI: Br; GAZ: N2, O2, F2,Cl2 )2. Mattırlar.3. Erime ve kaynama noktaları düşüktür.4. Kırılgandırlar.5. Elektrik akımını iletmezler. ( Grafit hariç )6.Metallerle tepkimelerinde, elektron alarak - yükle yüklenirler,indirgenirler, yükseltgendirler.7. Kendi aralarında, kovalent bağlı bileşik oluştururlar.8. Ametallerin oksitleri genellikle asidik özellik gösterirler.


YARI METALLER:Periyodik tabloda; 3A ‘da B, 4A’da Si ve Ge, 5A’da As ve Sb,6A’da Te ve Po , 7A’da At yarı metaller sınıfında incelenirler.

ÖZELLİKLERİ:Bu elementlere yarı metaller denilmesinin sebebi; metalik özelliklerleberaber a metalik özelliklerde göstermelerindendir.

B Si


SOYGAZLAR:Periyodik tabloda; 8A grubu elementlerine denir. Buelementler; He, Ne, Ar,Kr,Xe, Rn dur.

ÖZELLİKLERİ:1. Oda şartlarında hepsi tek atomlu tanecikler halinde bulunurlar2. Değerlik elektron sayıları 8’dir. (He:2)3. Elektron dizilişleri, nS2nP6 ile biter. (He:1S2)4. İyonlaşma enerjileri yüksektir.5. Elektron ilgileri yok kabul edilir.6. Kimyasal aktiflikleri olmadıklarından soy yada asal gazlar diyebilinirler.

He Ne Ar


BİLEŞİKLERİki ya da daha fazla maddenin belli oranda kimyasal olarak birleşmeleri sonucu oluşturdukları yeni, saf

maddeye bileşik denir.


1. Yapılarında iki ya da daha fazlamadde bulundururlar.Yukarıdaki örnekte de görüldüğü gibi,Karbon monoksit iki maddeden, karbondioksit üç maddeden oluşmuştur.

Örnek:Co ve CO arasındaki farkları açıklayınız?Co = Kobalt elementini ifade eder. Tek biratomdan oluştuğu için, elementtir. Co bir semboldür.CO= Karbon monoksit bileşiğini ifade ediyor. C veO2 elementlerinden meydana gelmiştir. Yaniyapısında iki farklı madde bulundurduğu için,bilşiktir. CO bir formüldür.

ÖZELLİKLERİ:


2. Belli oranda birleşirler.Yine yukarıdaki örnekten anlaşılacağı gibi bire birbirleşseler CO oluşması için, 1 C ve 1O atomu tepkimeyegirmelidir. Bir CO2 molekülü oluşabilmesi için 1 C ve 2 Oatomu gereklidir.Kısaca anlaşılacağı gibi bileşikleri oluşturan elementlerinkütleleri arasında belli bir oran olmak zorundadır.


3. Kimyasal olarak birleşirler.Bir bileşik oluşurken atomlar ya elektron alırlar yaverirler ya da ortaklaşa kullanırlar.

Metal-ametal bileşiklerinde, metaller elektron verir,ametaller elektron alır.Ametal-ametal bileşiklerinde elektronlar ortaklaşakullanılır.Metal-metal bileşik oluşturmazlar. Homojen olarakkarışarak alaşımları oluştururlar.Kısaca bileşikler oluşurken kimyasal olay olmakzorundadır.

122( ) 2( ) 2 ( )g g SH O H O+ →


4.Kendini oluşturan maddelerin özelliklerinitaşımazlar.Bileşikler kendini oluşturan elementlerden farklıözelliklere sahiptirler.Bunu hepimizin bildiği bir örnekle açıklayalım:

122( ) 2( ) 2 ( )g g SH O H O+ →

Tepkimesinde; H2:Yanıcı O2:Yakıcı H2O: söndürücü özelliği gösterirler. Yani su elementlerinden farklı bir

özellik gösterir.


5. Kendini oluşturan maddelere ancak kimyasalyöntemlerle ayrıştırıla bilirler.-Zayıf bağlı bileşikler ısı enerjisi yöntemiyleatomlarına ayrıştırıla bilirler.

-Kuvvetli bağlı bileşikler ise ancak elektrolizle bileşenlerine ayrıştırıla bilirler.

2 ( ) 2 21

2elektroliz

SH O H O→ +

-Bazı bileşiklerde geri dönüşüm mümkün değildir.

2 2( ) ( )tümyöntem

g gCO CO→

( ) ( ) 2( )12k k gCuO Cu O→ +


6. Saftırlar.Tüm elementler olduğu gibi, tüm bileşiklerde saf maddelerdir.

7. Belli erime ve kaynama noktaları vardır.Tüm saf maddelerin belli bir erime ve kaynama noktaları vardır.

Sıcaklık (0oC)

Isı (kal)

E.N

K.N

I.Bölge

II.Bölge

III.Bölge

IV.Bölge

V.Bölge


8.İyonik yapılı maddeler iyonlardan, kovalent yapılı maddeler moleküllerden oluşmuşlardır.Bu konu ileriki derslerde anlatılacaktır.


9. Formüllerle gösterilirler.Tüm bileşikler, oluştuğu sembollerin yan yana yazılmasıyla,

oluşturulan formüllerle gösterilirler.Mesela:X ve Y elementlerinden oluşmuş bir bileşiği XmYn gibi bir

formülle gösterirsek. Burada; m=X’in mol sayısı Ya da sayısı.n= Y’nin mol sayısı ya da sayısıdır.

Benzer biçimde;H2SO4 bileşiği: 2 tane H atomu, 1 tane S atomu,4 tane O atomundan oluşmuştur.


Kütlenin Korunumu:Bileşiklerin, kimyasal bir olay sonucu oluştuğunu öğrenmiştik.Kimyasal tepkimelerde, tepkimeye giren maddelerin kütleleritoplamı, tepkime sonunda oluşan maddelerin kütleleri toplamınaeşittir. Bu kurala; Kütlenin Korunumu Kanunu denir.

Örnek:

2 ( ) 2 21

2elektroliz

SH O H O→ +

Örnekten de anlaşıldığı gibi, 18 gram suyu analiz ettiğimizde,2 g hidrojenle, 16 g oksijen elde ederiz. Yani tepkimeye giren

ve çıkan maddelerin kütleleri eşit olacaktır.

18 g 2 g 16g


Sabit Oranlar Korunumu:Bir bileşik hangi yolla elde edilirse edilsin, bileşiği oluşturan atomların kütleleri arasında basit tam sayılarla ifade edilen sabit bir oran vardır. Bu orana Sabit Oranlar ya da Belirli Ağırlık Oranı Kanunu denir.

Örnek:H2O bileşiğinde sabit oranları nedir ? H:1 O:16

mHmO

= 2

16=18

Yani su bileşiği oluşurken, 1 g H2 ile 8 g O2 tepkimeye girmektedir.

ÇÖZÜM:


Katlı Oranlar Kanunu:İki element bir biriyle birden fazla bileşik oluşturuyorsa, buelementlerden birinin sabit miktarına karşılık gelen diğerelementin değişen kütleleri arasında bait tam sayılarla ifadeedilen sabit bir ora vardır. Bu orana Katlı Oranlar Kanunu denir.


Formül :Bileşikleri kısaca ifade eden şekle, formül denir. Bileşiğioluşturan atomların sembollerinin yan yana yazılması vekaçar tane atomdan oluştuğunu da, sağ alt köşesineyazılmasıyla oluşur.

ÖRNEK:C6H12O6 formülüyle gösterilen, çay şekeri;

1.C,H ve O atomlarından oluşmuştur.2. 1 molekülü, 6 tane C, 12 tane H ve 6 tane O atomuiçerir.3. C/H =1/2 H/O=2


ÖNEMLİ ANYONLAR

- 1 YÜKLÜ - 2YÜKLÜ - 3 YÜKLÜ F-1 Florür Cl-1 Klorür Br-1 Bromür I-1 Iyodür OH-1 Hidrohsil NO3

-1 Nitrat CN-1 Siyanür HCO3

- 1 Bikarbonat MnO4

- 1 Pernanganat

O-2 Oksit S-2 Sülfür SO4

-2 Sülfat SO3

-2 Sülfit CO3

-2 Karbonat C2O4

-2 Oksalat CrO4

-2 Kromat Cr2O7

- 2 Dikromat MnO4

-2 Manganat

N-3 Nitrür

P-3 Fosfür PO3

-3 Fosfit

PO4-3 Fosfat


ÇAPRAZLAMA KURALIBileşiği oluşturan katyon ve anyonlar yan yana yazılır.Katyon ve anyonların yükleri diğerinin sağ alt köşesinegelecek şekilde çaprazlanır.

X+m Y-n Xm Yn

NOT: Bu kural, ametal-ametal bileşikleri için uygun değildir.


Bileşiklerin İsimlendirilmesi:1.METAL-AMETAL BİL. İSİMLENDİRİLMESİMETALİN ADI + AMETALİN ADI + ÜRÖRNEK:CaF2 : Kalsiyum FlorürNaCl : Sodyum KlorürAlBr3 : Alüminyum BromürMgI2 : Magnezyum İyodür.CaO : Kalsiyum OksitCaS : Kalsiyum SülfürEğer metal değişik değerlik alabiliyorsa;METALİN ADI +METALİN YÜKÜ+ AMETALİN ADI + ÜRCuCl : Bakır –I-klorürCuCl2 : Bakır –II-klorürFeO :Demir –II-oksitFe2O3 :Demir –III-oksit


2.METAL-KÖK BİL. İSİMLENDİRİLMESİ

METALİN ADI + KÖKÜN ADI

ÖRNEK:CaSO4 : Kalsiyum SülfatNaNO3 : Sodyum NitratAlPO4 : Alüminyum FosfatMg(ClO3)2 : Magnezyum KloratCaCr2O7 : Kalsiyum di KromatCaCO3 : Kalsiyum Karbonat FeSO4 : Demir-II- SülfatFe2(SO4)3 : Demir-III- Sülfat


3. KÖK–KÖK BİL. İSİMLENDİRİLMESİKÖKÜN ADI+ KÖKÜN ADI ÖRNEK:NH4NO3 : Amonyum Nitrat(NH4)3 PO4 : Amonyum Fosfat(NH4)2SO4 : Amonyum SülfatNH4ClO3 : Amonyum klorat

4. KÖK - AMETAL BİL. İSİMLENDİRİLMESİKÖKÜN ADI + AMETAL ADI ÖRNEK:NH4Cl : Amonyum Klorür(NH4 )2S : Amonyum Sülfür(NH4)3N : Amonyum Nitrür(NH4)3P : Amonyum Fosfür


5. AMETAL -AMETAL BİL. İSİMLENDİRİLMESİSAYI EKİ + ELEMENT ADI + SAYI EKİ + ELEMENT ADI + ÜR

ÖRNEK:NO :Azot MonoksitN2O :Di Azot MonoksitNO2 : Azot Di OksitN2O4 : Di Azot Tetra OksitN2O5 : Di Azot Penta OksitOF2 : Oksijen Di FlorürSF6 : Kükürt Hekza FlorürClF7 : Klor Hepta Florür

1: Mono 2:Di 3:Tiri 4:Tetra 5:Penta 6:Hekza 7:Hepta 8:Okta 9: Nona 10:Deka

Özhan ÇaliŞ - wordpress.comismine bakılarak belirlenir. latince isimlerinin ilk harfi büyük...

Documents