zgjedhja dhe fronëzimi i kryepiskopit anastas – guri i ... · valle, drama etj., të cilat...

KORRIK 2007 NGJALLJA 1

NGJALLJANr. 7 (174) Viti XVI i botimit KORRIK 2007 Çmimi 20 lekë

Kisha Orthodhokse Autoqefalee Shqipërisë, duke patur parasyshkërkesën e drejtorive të disa shko-llave si dhe me lejen e KuvenditKomunal të Komunës së Malishe-vës, organizoi dhe financoi për tëgjashtën herë radhazi kampingjetpër fëmijë në Kosovë. Ky aktivitetdrejtohet nga Zyra e Fëmijëve medrejtues të saj z. Nathan Hoppe, imbështetur nga një staf i përbërëprej 25 vetash, kryesisht studentëtë Akademisë Theologjike “Ngjallja

Fëmijët kosovarë marrin pjesë aktivenë kampet e Kishës sonë

2 gusht 1992 - 2 gusht 2007: 15-vjetori i Ringritjes Kanoniketë Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë

(vijon në faqen 2)

e Krishtit”, Shën Vlash-Durrës, sidhe të rinj orthodhoksë nga qytetetë ndryshme të Shqipërisë.

Kampi u zhvillua në fshatin Ca-rallukë të komunës së Malishevës,në shkollën “Hilmi Hoti”, në datat21-24 qershor, “Zemërgjërësia”.

Në këtë aktivitet katërditormorën pjesë rreth 400 fëmijë: ngaparashkollorët deri te fëmijët eklasave të teta dhe të nënta. Kampizhvillohej në mëngjes për parashko-

Zgjedhja dhe Fronëzimi i Kryepiskopit Anastas –guri i themelit i Kishës sonë të ringjallur

(Vijon në faqen 3)

“Perëndia na dërgoi njënjeri që me mundin e tij,mençurinë, energjitë dhe gjith-çka tjetër e dha për të rindër-tuar këtë Kishë. Kjo gjë duhetkujtuar çdo vit që do të jetëKisha mbi dhé, që do të thotëpërjetësisht. Në këtë përvjetorfalënderoj Perëndinë dheKryepiskopin Anastas që de-rdhi gjithçka që kishte aku-muluar në jetën e tij në Kishëntonë.

Gjithashtu, le t’i lutemiZotit që t’i japë jetë të gjatëKryepiskopit Anastas për për-parimin e Kishës sonë. Perën-dia e bekoftë, e shenjtëroftë dhee mbroftë Kishën tonë”...

Hirësia e Tij Joani

Ndërsa 24 qershori 1992, mezgjedhjen e Kryepiskopit

Anastas në krye të Kishës sonë,shënonte rikthimin e autoqefalisë tëKishës dhe niste rrugëtimin e sajtë sigurt drejt ringritjes së plotë ngagërmadhat - 2 gushti, Fronëzimi,ishte dita e shpalljes së lajmit të mi-rë se: Kisha Orthodhokse Autoqe-fale e Shqipërisë jetonte dhe as-kush nuk do të mundte më t’i nda-lonte veprën shpirtërore të ndriçuarnga Perëndia në dobi të gjithë sho-qërisë shqiptare. Kisha kishte për-sëri një kryebari të shquar në kryetë saj, i cili jo vetëm do ta rilindte,por edhe do ta bënte të barabartëdhe të pranuar nga të gjitha kishatsimotra. Ndaj ajo u quajt edhe ditae Ringritjes Kanonike të Kishëssonë, dita që e rivuri në vendin që itakonte në Orthodhoksinë dhe Kri-shterimin e mbarë globit.

Ishte ky lajm që shqetësoi të pak-tët dhe gëzoi të shumtët, ishte edhesiguria se rruga e nisur drejt zhvilli-

mit, me një vizion shumë të qartëdhe me bekimin e Perëndisë, nukmund të ndërpritej më ashtu siç evërtetuan faktet e mëpasme. Kyzhvillim nuk mbështetej në boshllëk,por mbi një traditë dymijëvjeçaretë Orthodhoksisë në trojet tona, në

veprën e martirëve dhe klerikëvetë shquar që predikuan dhe u sakri-fikuan për ta mbajtur të gjallë flakëne besimit. Flakë që të venitur ngapërndjekja ateiste e mori në duarte tij një personalitet i shquar i kri-shterimit botëror siç ishte Krye-

Perëndia ju fton t’ishërbeni! F.5

Metamorfozae Shpëtimtarit Krisht F.6

SHËNIME PËR LIBRINMË TË RI TË

KRYEPISKOPIT F.7

Grigor Gjirokastriti, përkthyesi i Dhiatës

së Re në shqip F. 9

Shpëtoni të krishterët eLindjes së Mesme! F.11

2 NGJALLJA KORRIK 2007

Fëmijët kosovarë marrin pjesë aktive në kampet e Kishës sonë

llorët dhe ciklin e ulët dhe pasditeme fëmijët e ciklit të lartë. Të gji-thë fëmijët morën pjesë aktive nëtë gjithë programin e kampit që për-mbante: mësimdhënie me karaktersocial-kulturor, lojëra argëtuese, kë-ngë, dramatizime etj., lojëra olimpi-ke, për të cilat u ndanë dhe çmime,punëdore.

Risi për këtë vit ishin dhe dydramatizimet “Tri Fluturat” dhe

“Pema që jep” të përgatitura ngastafi i kampit. Gjithashtu vetë fëmi-jët shpalosën dijet dhe talentet etyre, të cilat u kurorëzuan në festëne fundit ku çdo grup kishte: këngë,valle, drama etj., të cilat krijuan njëatmosferë festive. Çdo gjë përfu-ndoi me sukses falë mbështetjesdhe ndihmës së drejtorit të shkollës“Hilmi Hoti” z. Mifail Krasniqi si dhestafit të arsimtarëve të shkollës metë cilët në shenjë mirënjohjeje dhe

(vijon nga faqja 1) miqësie u organizua një darkë fes-tive. Kisha Orthodhokse Auteqe-fale e Shqipërisë i dhuroi kësaj shko-lle dy kompjutera dhe një printer tëmodelit printer-fotokopje-skaner, gjëpër të cilën stafi pedagogjik dhe drej-tori i shkollës ishin shumë mirënjo-hës pasi kishin shumë nevojë për to.

Po kështu, në datat 26-29 qer-shor u zhvillua kampi “Shpresa” nëMalishevë, në shkollën “IbrahimMazreku”, me drejtor z. Rexhep

Mazreku. Në këtë shkollë ishte vitii dytë radhazi që u zhvillua ky akti-vitet, ku morën pjesë rreth 400 fë-mijë. Edhe njëherë tjetër u demon-strua energjia dhe dinamika që këtafëmijë mbartin brenda vetes së tyre.

Në vazhdën e kampeve po or-ganizohet kampi “Mirësia” në Be-gaj dhe pas tij do të organizohet kam-pi “Gëzimi” në fshatin Banja.

Elena Krakulli,Sevastiani Semini

Mediat e Kosovës kanë folur pozitivisht për kampet e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë,më poshtë po japim një artikull të botuar në “Koha Ditore”


• Në vitin 1998, u formua Sinodi i Shenjtëi Kishës, i cili sot përbëhet nga KryepiskopiAnastas, Mitropoliti i Beratit Ignati;Mitropoliti i Korçës Joani; Mitropoliti iGjirokastrës Dhimitri; Episkopi i ApollonisëNikolla dhe Episkopi i Krujës Andoni, meKryesekretar Protopresviter Jani Trebicka.• Janë përgatitur rreth 140 klerikë të rinj,të diplomuar në Akademinë TeologjikeOrthodhokse “Ngjallja e Krishtit” (hapur siSeminar më 1992).• Janë ndërtuar mbi 140 kisha dhe kishëzatë reja, janë restauruar rreth 90 manastiree kisha-monument kulture dhe janë riparuar141 kisha. Janë ngritur dhjetëra ndërtesatë tjera të reja dhe janë blerë e rikonstruktuarmjaft godina për qëllime të ndryshme.• Kisha Orthodhokse ka shtypshkronjën esaj dhe boton gazetën e përmuajshme“Ngjallja”, revistën për fëmijë “Gëzohu!”,revistën rinore “Kambanat”, libra të ndry-shëm liturgjikë, shpirtërorë, shkencorë etj.• Në Qendrën Diagnostike “Ungjillëzimi”,në Tiranë, vizitohen çdo muaj më shumëse 6 mijë pacientë, pa dallim besimi. Njëdegë e Qendrës u përurua në Lushnje.• Poliklinika mjekësore funksionojnë nëKavajë, Korçë dhe Jergucat, ndërsa një njësiambulante dentare ofron shërbimin e sajnë qytete dhe fshatra.• Janë ngritur 14 përkujdesje ditore, qëfrekuentohen nga rreth 800 fëmijë.• Në shtator të vitit 1998 u hap në Gjiro-kastër Shkolla e Mesme Kishtare “Kryqi iNderuar”, me konvikt.• Në Tiranë funksionon prej vitit 2000Instituti i Formimit Profesional “FrymëDashurie”. Një degë e institutit është hapurnë Gjirokastër.

Zgjedhja dhe Fronëzimi i Kryepiskopit Anastas –guri i themelit i Kishës sonë të ringjallur

• Në Tiranë funksionon shkolla nëntëvje-çare shqiptaro-amerikane “Protagoni-stët”, ndërsa në Durrës shkolla nëntëvje-çare “Frymë dashurie”.• Gjatë krizave të ndryshme që ka kaluarvendi ynë (1992, ‘94, ‘97), Kisha ka zhvi-lluar një veprimtari të gjerë sociale e hu-manitare, duke siguruar e shpërndarë mi-jëra tonë ushqime, veshmbathje, ilaçe etj.• Kisha jonë ka përkrahur shumë programesociale, ku përfshihen projekte zhvillimipër zonat malore, për zhvillimin e bujqësisëdhe blegtorisë, ndërtime rrugësh e ujësje-llësash, programi për edukimin shënde-tësor të fëmijëve dhe ngritja e qendraveshëndetësore në fshatra, kontributi përshkolla, jetimore, spitale, ndihma për institu-tet për persona me aftësi të kufizuara, azilet,për të burgosurit, dreka për të varfrit etj.• Gjatë vitit 1999, kur vendi ynë priti valëte refugjatëve kosovarë, Kisha në bashkë-punim me donatorë dhe organizma fetarëndërkombëtarë, organizoi një program tëgjerë ndihme, prej më shumë se 12 milionëdollarësh.• Eshtë formuar një Bërthamë e Trashëgi-misë Kulturore, e cila merret me objektetorthodhokse të kultit që janë edhe monu-mente të kulturës kombëtare etj.• Janë sponsorizuar botime të rëndësi-shme shkencore, realizimi i filmave do-kumentarë, organizimi i simpoziumeveshkencore, ekspozitave të ndryshme etj.• Kisha jonë merr pjesë si e barabartë nëveprimtaritë e Kishave Orthodhokse tëbotës dhe është e pranishme në veprimtaritë ndryshme ekumenike,duke kontribuarnë përpjekjet për bashkëpunim paqësordhe solidaritet në rajonin tonë dhe më gjerë.

piskopi, i cili jo vetëm e rigjallëroi, por e shndërroi në njëflakë të mrekullueshme, që mbushi shpirtrat e besimtarëve,u kthye në një bekim për gjithë vendin dhe dha forcën përmrekullinë e këtyre 15 viteve të pranuar nga të gjithë.

Madje edhe sulmet që nuk reshtën kundër Kryepiskopitkëtu e kanë bazën: Tek arritjet e paimagjinueshme që aibëri të mundura. Ata që nuk e duan Kishën, ata që nuk eduan besimin tonë, ata që dëshironin që orthodhoksia tëkishte vdekur dhe shpresonin që askush nuk mund taringjallte, u tronditën dhe vazhdojnë të tërbohen nga kjoecje e bekuar nga Perëndia dhe godasin atë që është“përgjegjësi” për dështimin e ëndrrave të tyre të kota. Paarritur të kuptojnë, se kështu nuk cënojnë vetëm Kishën,por të edhe të ardhmen evropiane të gjithë popullit shqiptar.

Kisha Orthodhokse e Shqipërisë përbën para tëgjithave bekim për vendin, në të cilin lëviz. Lulëzimi i sajdhe zhvillimi i përgjithshëm i veprimtarisë së saj, do tëndikojë në mënyrë vendimtare në punën mëkëmbëse tëtë gjithë vendit.

E para: Duke lëçitur me entuziazëm besën te Pe-rëndia i Trinishëm, hirin dhe mëshirën e Tij të pakufishme,dashurinë e paanshme, i paraqet popullit pa ndërprerjemendime të reja, ideale të reja, shpresë dhe fuqi të që-ndrueshme, për të vazhduar luftën në këtë periudhë tëvështirë, në të cilën dekurajimi dhe humbja e shpresës poe kërcënojnë. Ndihma më e rëndësishme e Kishës nëlëmin social është se ajo edukon njerëz të pjekur, me për-gjegjësi, të ndershëm, që luftojnë me ndërgjegje edheatëherë kur asnjë, dhe asgjë e jashtme, nuk i detyron qëtë jetojnë me dashuri dhe krijimtari, duke ngritur lart pazhurmë mbarë tërësinë shoqërore.

E dyta: Kisha Orthodhokse ka qenë gjithnjë e do tëjetë faktor bashkimi, paqeje dhe pajtimi në Shqipëri, dukelëçitur ndjesën dhe mirëkuptimin, dhe duke ofruar motivetë brendshme dhe fuqi për to. Duke vazhduar traditën evjetër të tolerancës fetare në Shqipëri, përkrah sinqerishtbashkekzistencën paqësore dhe respektimin reciprok tëkomuniteteve të ndryshme fetare. Po njëkohësisht kul-tivon ndjenja respekti dhe dashurie edhe për ata që akomaqëndrojnë indiferentë apo dhe negativë ndaj fesë.Respektimi i lirisë së çdo njeriu, pavarësisht nëse besonapo nuk beson ai, karakterizon moralin orthodhoks” çdoperson është i shenjtë, sepse është krijuar sipas ikonëssë Perëndisë.

E treta: Me veprimtaritë konkrete për të cilat folëmmë sipër, shpresojmë se Kisha jonë do të ndihmojë nëtërë përpjekjen për zhvillim të Shqipërisë, në mënyrë qëajo të zërë në një kohë sa më të shkurtër, vendin që itakon në Evropë. Dhe, si gjithnjë, anëtarët e saj do tëmbrojnë me konsekuencë të drejtat e vendit....

Kisha Orthodhokse,bekim për vendin

Kryepiskopi Anastas në fjalimin e Fronëzimit,2 gusht 1992

15 VJET ZHVILLIM I PANDËRPRERË(1992-2007)

(Vijon nga faqja 1)


NGJALLJA

Kryeredaktor: Thoma Dhima

Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,

Rruga e Kavajës, Nr. 151Tiranë

Tel: (042) 34-117, 35-095.Fax: 32-109

Shtypur në shtypshkronjën “Ngjallja”

Organ i Kishës OrthodhokseAutoqefale të Shqipërisë

Del nën kujdesine Këshillit Botues

Themelues:Kryepiskopi Anastas

Pas një periudhe njëvjeçare puneintensive, gjatë së cilës Eksarku i Patrikanës

Ekumenike në Shqipëri, episkopi i AndhrusësAnastasi përmbushi me sukses detyrën e ngar-kuar, orthodhoksët e Shqipërisë, nëpërmjet njëpërfaqësie të Këshillit të Përgjithshëm Kishtartë Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipë-risë, i parashtruan më 30 maj 1992 Kishës sëMadhe të Krishtit kërkesën dhe dëshirën që nje-riu i cili ringriti nga themelet Kishën e tyre tëshkatërruar nga diktatura komuniste të qëndro-nte përgjithmonë mes tyre, për të vazhduarmisionin e tij historik si atë dhe kryebari.

Më 17 korrik të po atij viti Sinodi i Shenjtë iPatrikanës Ekumenike, duke marrë parasyshkëtë kërkesë, si dhe duke vlerësuar në të njëjtënkohë veprën kishtare që ishte kryer deri atëherë,zgjodhi me vota unanime Imzot Anastasin, Krye-piskop të Kishës sonë Orthodhokse Autoqefale.

Ceremonia e Fronëzimit u zhvillua më 2gusht 1992, në Kishën e Ungjillëzimit në Tiranë,në një atmosferë festive, në prani të qindra be-simtarëve të ardhur nga të katër dioqezat e Shqi-përisë. Merrnin pjesë gjithashtu dy anëtarë tëSinodit të Patrikanës Ekumenike, mitropoliti iFiladelfisë Melitoni dhe mitropoliti i Pergës Eva-ngjeli, miq e dashamirës të shumtë dhe persona-litete fetare nga Evropa dhe bota, përfaqësuestë trupit diplomatik të akredituar në Shqipëri,personalitete të shquara të jetës së vendit etj.,prania e të cilëve dëshmonte qartë e në mënyrëtë papërgënjeshtrueshme miratimin e popullitshpresëtar orthodhoks e të të gjithë atyre qëdëshironin mbarëvajtjen dhe përparimin e Ki-shës Orthodhokse për Fronëzimin e ImzotAnastasit si Kryepiskop i Shqipërisë.

Ashtu siç ishte paralajmëruar, këtë atmos-ferë u përpoqën ta prishin disa persona që nukkishin asnjë lidhje shpirtërore me orthodhoksinë,madje shumica u përkisnin besimeve të tjera.Argumenti i vetëm që ngritën kundër Fronëzimittë Imzot Anastasit ishte kombësia e tij. Sipastyre, fakti që ai ishte grek «vinte në rrezik auto-qefalinë e Kishës Shqiptare, e nënshtronte këtëtë fundit ndaj Patrikanës greke të Konstandi-nopojës dhe e bënte pre të interesave shovinistetë saj në favor të Greqisë». Me kalimin e kohësreagimet u bënë më të shumta e më intensive.Madje edhe në ditët tona dëgjohet nga njerëz«kompetentë», se do të ishte më mirë që ImzotAnastasi të vazhdonte të qëndronte Eksark, derisa të gjendej një shqiptar për postin e lartë tëKryepiskopit.

Ndërkaq mund të kuptohet lehtë se pas rea-gimeve ndaj Fronëzimit të Kryepiskopit Anastasfshiheshin interesa, të cilat vetëm si «atdhe-dashëse» nuk mund të etiketohen. Duhet qa-rtësuar tashmë se prania e një eksarku të Patri-kanës Ekumenike pranë Kishës Orthodhokse

të Shqipërisë do të thoshte që kjo e fundit nukmund të ishte në thelb autoqefale, sepse nuksiguronte një sërë premisash për të qenë e tillë,prandaj dhe praktikisht nuk mund të konsi-derohej si Kishë motër, d.m.th. e barabartë meKishat e tjera Autoqefale të botës. Me fjalë tëtjera, nuk mund të ishte veçse një provincë kish-tare nën mbikëqyrjen dhe juridiksionin e drejt-përdrejtë të Patrikanës Ekumenike. Siç ështëthënë edhe herë tjetër, pa zgjedhjen dhe

Fronëzimin e Imzot Anastasit në krye të Kishëssonë nuk mund të bëhej i mundur ripërjetimi iautoqefalisë, e cila për ne orthodhoksët koncep-tohet vetëm në dimensionin e saj kishtar, d.m.th.si përmbushje kriteresh të caktuara, që presupo-zojnë besnikëri të Kishës vendore ndaj dogmavedhe traditave të Kishës Orthodhokse, lëvrim tëveprës didaktike kishtare, përgatitje të infra-strukturës së nevojshme, formim të klerikëvedhe të kuadrove kishtarë, zhvillim të monakizmit,përgatitje të klerit të lartë etj.

Gjithë sa u thanë e u bënë kundër Fronëzimittë Kryepiskopit, edhe pse në maskën e një na-cionalizmi të skajshëm, kishin thjesht karakterideologjik, me autorë përfaqësues të elitësintelektuale komuniste, demagogë fanatikë e tëpapenduar, bashkëfajtorë në krimet e regjimitkundër popullit shqiptar, protagonistë të zellshëmtë terrorit ateist, shkelës të ndërgjegjshëm të tëdrejtave më themelore të njeriut. Në periudhëne përpjekjeve për liri e demokraci, të cilat arritënkulmin me lëvizjen antidiktatoriale studentorenë dhjetor të vitit 1990, u rreshtuan herë hapure herë në mënyrë të kamufluar për të penguarhapjen e shqiptarëve dhe të Shqipërisë ndajPerëndimit. Me po aq forcë reaguan edhe ndajardhjes dhe vendosjes në Shqipëri të imzotAnastasit, të një perëndimori, i cili vinte nga ivetmi shtet anëtar i TPE-së (sot BE) dhe iAleancës Atlantike, të cilin e ndante ngaShqipëria vetëm një fije peri. Aq më tepër qëbëhej fjalë për një personalitet fetar, me autoritetdhe popullaritet të padiskutueshëm në arenënndërkombëtare.

Zyrtarizimi i qëndrimit të KryepiskopitAnastas në Shqipëri nëpërmjet Fronëzimit tëtij, më 2 gusht 1992, shkaktoi panik në radhët ekastës së intelektualëve enveristë. Tashmë atakishin përballë jo vetëm një njeri me kulturë tëgjerë, por edhe një personalitet të afirmuar sibartës vlerash demokratike. Në të njëjtën kohëprania e tij fitonte dashje pa dashje karaktermonitorues në emër të komunitetit ndërkombëtarnë një nga fushat më të ndjeshme të të drejtavetë njeriut, atë të lirive fetare. Në fakt jeta e tijnë Shqipëri ka qenë gjithmonë barometri që ika treguar botës ecurinë e proceseve demokra-tike dhe shkallën e përkushtimit të shoqërisëshqiptare ndaj proceseve integruese euroatla-ntike. Sa herë që Kryepiskopi Anastas ka qenëobjekt sulmesh e fushatash denigruese, po kaqherë Shqipëria është bërë objekt kritikash tëashpra nga ana e organizmave ndërkombëtarë,madje jo vetëm në fushën e lirive fetare, por nëtë gjitha aspektet e jetës së vendit.

Sot, 15 vjet nga zgjedhja dhe Fronëzimi iImzot Anastasit si Kryepiskop i Shqipërisë, kurKisha Orthodhokse është forcuar më shumëse kurrë, të gjithë jemi të bindur se, në thelb, lu-fta kundër tij prej 2 gushtit 1992 e në vijim ishtenjë pretekst për të përligjur luftën kundër rehabi-litimit të institucionit të fesë. Këtë e vërteton mësë miri edhe kërkesa para pak kohësh e disa prejtyre drejtuar zyrtarëve të lartë të shtetit përshndërrimin sërish të kishës së Shën Marisë tëPërmetit në shtëpi kulture! Për fat të mirë,grahmat e tyre që ndjellin të kaluarën e hidhurnuk i dëgjon më askush, aq më tepër brezi isotëm, një brez që dëshiron me gjithë shpirt tëjetojë në paqe, në liri e demokraci.

K.

Sot Kisha është më e fortë se kurrë!...

Pa zgjedhjen dhe Fronëzimin eImzot Anastasit në krye të Kishës sonënuk mund të bëhej i mundur ripërjetimii autoqefalisë, e cila për ne orthodhok-sët konceptohet vetëm në dimensionine saj kishtar, d.m.th. si përmbushje kri-teresh të caktuara, që presupozojnëbesnikëri të Kishës vendore ndaj dog-mave dhe traditave të Kishës Ortho-dhokse.


Perëndia ju fton t’i shërbeni!- Afron konkurimi për në Akademinë Teologjike “Ngjallja e Krishtit -

Gjatë viteve të persekutimit të egër ateist, regjimi komunist shkatërroiplotësisht edhe infrastrukturën e Kishës Orthodhokse Autoqefale tëShqipërisë. Para persekutimit, asaj i shërbenin më shumë se 440 klerikë.Në vitin 1991 kishin mbijetuar 15 klerikë, dhe këta të thyer në moshë.

Ndaj një nga përparësitë e Kryepiskopit Anastas ishte hapja e SeminaritTeologjik, i cili do të përgatiste kuadrot në shërbim të Kishës. Mësimet epara nisën në vitin 1992 në një hotel të vjetërnë plazhin e Durrrësit me 60 studentë.

Në vitin 1996 Seminari u vendos në njëkompleks të ri të ndërtuar posaçërisht nëterritorin e Manastirit të Shën Vlashit. Kymanastir i ka shërbyer komunitetit gjatë gjithëhistorisë së tij qindravjeçare, duke qenë njëndriçues dhe një vend mrekullibërës për të gjthëbesimtarët anembanë Shqipërisë.

Gradualisht Seminari rriti nivelin e tij e sotka statusin e Akademisë Teologjike për djemdhe vajza.

Kështu, Komuniteti Orthodhoks përgatit kuadrot e tij të larta brendavendit.

Sot në Akademi përgatiten studentë nga e gjithë Shqipëria. Nga 220studentë, 139 prej tyre janë dorëzuar klerikë, të tjerë shërbejnë si katekistë,disa punojnë në Kryepiskopatë dhe disa vazhdojnë studimet kualifikuesejashtë vendit.

Misioni i Akademisë Teologjike “Ngjallja e Krishtit” është formimiteologjik dhe shpirtëror nëpërmjet studimeve teologjike, jetës liturgjikedhe praktikave të ndryshme.

Duke marrë njohuri në teologji, “shkencën e shkencave”, studentëtjanë në gjendje të ofrojnë dhe shërbejnë brenda Kishës OrthodhokseAutoqefale të Shqipërisë, në organizmat e saj në të gjitha nivelet.

Akademia Teologjike ndodhet në Manastirin e Shën Vlashit, pranëqytetit të Durrësit. I ndërtuar në vitin 1996, ky kompleks përmban njëshkollë moderne dhe bashkëkohore, e pajisur me auditorë, bibliotekë,qendër informacioni, sallë kompjuterash, sallë konferencash, kishëz, këndlojërash dhe konvikt për djemtë dhe për vajzat.

Programi katërvjeçar i Akademisë përfshin lëndët: Dhiatë e Re, Dhiatëe Vjetër, Dogmatikë, Patrologji, Etikë, Liturgjikë, Histori të Krishterimit,Filozofi, Psikologji, të Drejtën Kanonike, Predikim, Fe të Botës, MuzikëBizantine etj. Të gjithë studentët në vitin e parë akademik zhvillojnë lëndëne gjuhës shqipe dhe dy gjuhë të huaja: anglisht dhe greqisht.

Studentët angazhohen çdo ditë edhe në jetën shpirtërore e liturgjike tëAkademisë. Gjithashtu, ata marrin pjesë në një larmi programesh mekarakter praktik, ku përfshihen katekizmi, vizita në institucione sociale.

Për veprimtari të tjera zbavitëse, Akademia ofron mjedise sportive,si: fushë volejbolli dhe basketbolli, sallë të mbyllur pingpongu etj.

Në këtë kuadër zhvillohen edhe ekskursione në qendra të rëndësishmearkeologjiko – historike.

Akademia Teologjke “Ngjallja e Krishtit” funksionon nën mbikëqyrjene Sinodit të Shenjtë të Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë dhe

ka për president Fortlumturinë e Tij,Kryepiskopin Anastas.

Këshilli pedagogjik përbëhet kryesisht ngapedagogë shqiptarë dhe disa të huaj. Drejtori iAkademisë është Hirësia e Tij Imzot Ilia Ketri.

Në këtë Akademi zhvillohen gjithashtuleksione periodike nga pedagogë të shkollaveorthodhokse teologjike nga vende të ndryshmetë botës.

Të gjithë kandidatëve që pranohen nëAkademi iu jepet bursë vjetore. Kjo bursë

përfshin të gjitha shpenzimet për ndjekjen e studimeve.Studentët duhet të kenë rezultate të kënaqshme çdo vit, në mënyrë që

bursa e tyre të rinovohet.

Kërkesat për regjistrim1. Çdo kandidat duhet të jetë i krishterë orthodhoks, i pagëzuar.2. Të ketë mbaruar shkollën e mesme.3. Të ketë një rekomandim nga episkopi i zonës ku banon.4. Të jetë nga mosha 18-40 vjeç dhe i pajisur me vërtetim mjeko -

ligjor.

Procesi i regjistrimit përfshin një provim në fillim të shtatorit, ku zhvillohet një test me shkrim dhe një intervistë me gojë.

Testi me shkrim bazohet mbi Dhiatën e Re dhe katër vëllimet e Besimit Orthodhoks.

Kisha ka nevojë për të krishterë tëpërkushtuar, seriozë dhe të përgatitur, tëcilët të jenë të gatshëm që të shërbejnëkudo.

Thotë Zoti ynë Jisu Krisht: “Të korratjanë të shumta, por punëtorët janë tëpaktë” (Mat. 9:37).


Metamorfoza i Krishtit është një ngangjarjet kryesore të regjistruara në Un-gjijtë. Menjëherë porsa Zoti ishte njohurnga apostujt e Tij si “Krishti (Mesia),Biri i Perëndisë së Gjallë”, ai iu tregoiatyre se “ai duhej të shkonte në Jeru-salem, të vuante shumë... se do tëvritej dhe do të ngjallej të tretën ditë”(Matheu 16). Njoftimi i i afrimit të pë-simit dhe vdekjes së Krishtit u prit meindinjatë nga nxënësit. Pastaj, mbasi iqortoi ata, Zoti mori Petrin, Jakovin eJoanin dhe “u ngjit në një mal të lartë”,sipas traditës Mali Tabor dhe atje “ushpërfytyrua përpara tyre”.

...edhe faqja e tij ndriti posi dielli,edhe rrobat e tij u bënë të bardha po-si drita. Dhe ja, iu shfaqën atyre Moi-siu dhe Ilia, të cilët bisedonin me të.Atëherë Petri, duke marrë fjalën, itha Jisuit: “Zot, është mirë që ne jemikëtu, nëse do, le të ngremë tri tenda:një për ty, një për Moisiun dhe njëpër Ilian”. Ndërsa ai fliste akoma, janjë re plot dritë i mbuloi; dhe nga rejau dëgjua një zë që thoshte: “Ky ështëBiri im i dashur, në të jam kënaqur:dëgjojeni!”. Dhe nxënësit, sapo edëgjuan këtë, ranë me fytyrë përdhedhe i zuri një frikë e madhe. Por, Jisuiu afrua, i preku dhe tha: “Ngrehunidhe mos kini frikë!”. Dhe ata kurngritën sytë përpjetë, nuk panë njeri,përveç Jisuit vetëm. Pastaj, kur pozbritnin nga mali; Jisui i porositi,duke iu thënë: “mos i thoni askujt përkëtë vegim, derisa Biri i Njeriut të ngja-llet nga të vdekurit.” (Matheu 17:1-9;shih, gjithashtu Marku 9:1-9; Lluka9:28-36; II Petri 1:16-18).

Në Metamorfozën, apostujt panë lavdinëe Perëndisë të pranishëm në madhështi,në personin e Krishtit. Ata panë, që metë vërtetë në atë “tërë plotësia e Perë-ndisë pëlqeu të banojë” dhe që “në atëgjithë plotësia e hyjnisë banon trupë-risht” (Kolosianët 1:19; 2:9). Ata e pa-në këtë para kryqëzimit, që të mund tënjihnin se kush ishte ai që vuajti për atadhe se çfarë ka përgatitur ai, i cili ështëPerëndi, për ata që e duan atë. Këtë kre-mton Kisha në festën e Metamorfozës.

Kur u shpërfytyrove në mal, o KrishtPerëndi, lavdinë tënde i tregove nxë-nësve, në masën që ata mund ta

Metamorfozae Shpëtimtarit Krisht

(Sotirit)

mbanin. Le të ndriçojë mbi ne mëka-tarët drita jote e përjetshme. Me ndër-mjetimet e Hyjlindëses, o Jetëdhë-nës, lavdi më Ty (Përlëshorja).

Në mal u shpërfytyrove, o Krisht Pe-rëndi dhe nxënësit panë lavdinë tënde,aq sa ata mund ta shikonin dhe kë-shtu, kur do të shikonin në kryq, do ekuptonin që pësimi yt ishte i vullnet-shëm dhe do të shpallnin në tërë bo-tën, se Ti je me të vërtetë Shkëlqimii Atit (Shkurtorja).

Përveç kuptimit themelor që ka ngjarja eShpërfytyrimit, në kontekstin e jetës dhemisionit të Krishtit dhe të temës së lavdisësë Perëndisë, që u zbulua me tërë shkëlqi-min hyjnor në faqen e Shpëtimtarit, praniae Moisiut dhe Ilias ka gjithashtu, një rë-ndësi të madhe për kuptimin dhe kremtimine festës. Shumë himne i referohen këtyredy figurave udhëheqëse të Dhiatës së Vje-tër. Gjithashtu, këndimet nga Dhiata e Vje-tër në Mbrëmësoren flasin për shfaqjen elavdisë së Perëndisë tek këta dy njerëz tëshenjtë (Eksodi 24: 12-18; 33:11-34; I Mbre-tërit 19:3-16).

Moisiu dhe Ilia, sipas vargjeve liturgjike,nuk janë vetëm figurat më të mëdha tëDhiatës së Vjetër, të cilët vijnë tani për tëadhuruar Birin e Perëndisë në lavdi dhenuk janë vetëm thjesht dy njerëz të shenjtë,të cilëve Perëndia iu ishte zbuluar në theo-fanitë parafigurative të Dhiatës së Vjetërtë Izraelit. Këto dy figura qëndrojnë përvetë Dhiatën e Vjetër: Moisiu për Ligjindhe Ilia për Profetët. Dhe Krishti ështëpërmbushja e Ligjit dhe e Profetëve (Ma-theu 5:17).

Komunikatë

Lidhur me kërkesën e PDI-së për“Lutje Ndërfetare”

Sinodi i Shenjtë në mbledhjen e datës 25 qershor2007 mori në shqyrtim kërkesën që Partia përDrejtësi dhe Integrim na ka dërguar për “lutjendërfetare” dhe deklaron sa më poshtë:

Në takimin që përfaqësuesi ynë i autorizuar patime kryesinë e PDI-së sqaruam se KishaOrthodhokse Autoqefale e Shqipërisë nuk merr pjesënë veprimtaritë e partive politike, sikundër edhe mëparë ia kemi bërë të qartë me shkrim kësaj partie.Parim bazë i Kishës është të mos përzihet, direktose indirekt, në çështje politike të brendshme ose tëjashtme.

Në mënyrë të posaçme “lutjet ndërfetare” janëtë ndaluara prej Kanoneve të Shenjta të KishësOrthodhokse. Për këtë arsye gjatë viteve Kisha jonënuk ka marrë pjesë në asnjë “lutje” ose “meshë”“ndërfetare”.

Përshpirtjet për të vdekurit janë një pjesë erëndësishme e lutjes së Kishës dhe duke pasur njëkarakter të shenjtë dhe kishtar ato kryhen nëpërputhje me rregullat e shërbesave kishtareorthodhokse. Lutjet për viktimat e luftërave, për ataqë ranë për liri dhe atdhe, kryhen në Kishë sipastraditës së saj dhe jo me porosi partish apo urdhrapolitikanësh nga Kuvendi.

Shqipëria sipas Kushtetutës është shtet laik, icili përparon drejt Bashkimit Evropian dhe feja duhettë lihet në seriozitetin dhe rolin e saj hyjnor, të mostentohet implikimi i saj me mënyra të drejtpërdrejtaose të tërthorta në lojëra politike.

Kryesekretariatii Sinodit të Shenjtë

Tiranë, më 25.06.2007

Adresat e faqeve në Internetdhe e E-mailit, të Kishës Orthodhokse

Autoqefale të Shqipërisë, janë:

Internet: www.orthodoxalbania.org

E-mail: [email protected]


Tek po çoja në shtyp një repor-tazh, në vitrinat e një librarie

më tërhoqi vëmendjen libri “Vepraapostolike në gjurmët e Krishtit”, meautor Prof. Dr. Anastas Jannullatos.Vura re se në të janë përmbledhurshkrime, studime theologjike, qëpërfshijnë një periudhë të gjatë ko-hore, nga viti 1967 deri në 2003.

Në korpusin e madh të vepravetë tij, që në fillim të krijimtarisëKryepiskopi spikat si një kërkues ipasionuar i sintezave kristologjike,me një pasuri bibliografike kronolo-gjike të referencave, e cila i bëhetnjë tipologji e përhershme e punëskërkimore.

Sot kemi nëpër duar librin mëtë ri të eruditit, me një pasuri mesa-zhesh që na i kumton me emocion.I përjetojmë ato si dëshmi vetjake,atje ku bashkohen dashuria, mirë-sia, paqja dhe frytet e tjera të Tij(Gal. 5:22). Atje ku secili ka për tëdalluar gjurmët e veprimit të Tij.

Janë mesazhe mbarënjerëzore tëkodifikuara në Shkrimet e Shenjta.Detyra e besimtarit është që: Aiçdo njeriu “t’i bëhet i afërm”, pava-rësisht nga raca, feja, gjuha. Mëka lënë mbresë fjala e veprimi i pre-rë e pa ekuivoke i Prof. Dr. Anastasitndaj shfaqjeve të racizmit, kseno-fobisë apo kriptoracizmit, si dukuriqë koncentrohen në shoqërinë ba-shkëkohore. Ai me argumente dhebindshëm merr dy shembuj kuptim-plotë: atë të Krishtit që lindi si i huajnë Vithlehem dhe shembullin enxënësit të Tij, Apostull Pavlit, qëemigron në kombe e popuj të ndry-shëm, torturohet, fyhet, sakrifiko-het që të predikojë mësimet e Më-suesit të Kryqëzuar dhe të Ringja-llur, e më në fund iu bëhet të “hu-ajve” më i afërt i të afërmve.

Në këtë vepër gjen të përfshiraedhe studime të botuara më parë,si p.sh. gjatë viteve 1959- 1969, kurideoi dhe botoi periodikun në gre-qisht e anglisht “Porevthentes- GoYe”. Emërtimin e përzgjodhi ngaDhiata e Re, fjalët e Krishtit drej-tuar nxënësve të Tij: “Shkoni pra,

Shkolla fillore shqiptaro-amerikane “Protago-nistët” festoi 5-vjetorin e themelimit. Në një

nga sallat e Muzeut Historik Kombëtar, nxënës,mësues, prindër dhe të ftuar të tjerë ndoqën përrreth një orë programin artistik, i përgatitur nganxënësit e shkollës. Mes të ftuarve ishte edheKryepiskopi Anastas, i cili ndoqi me interes tëveçantë prezantimin e shkëlqyer të “protago-nistëve”.

Në kuadrin e pesë viteve jetë të shkollës, di-tën e mbylljes së vitit arsimor 2006-2007, stafipedagogjik dhe nxënësit zgjodhën një festë nëvend të urimeve. Një program i larmishëm mekëngë e valle, recitime, dialog në anglisht midisnxënësve u përcoll me duartrokitje nga të pra-nishmit, të cilët kishin mbushur sallën. Për nxë-nësit më të dalluar u shpërndanë dhurata, dukemarrë edhe bekimin e Kryepiskopit Anastas.

Gjatë pesë viteve, shkolla “Protagonistët”është dalluar për metodat e përparuara të më-simdhënies, që u japin nxënësve një përvojëarsimore të re unike. Nxënësit ndjekin programinshtetëror të shoqëruar me njohuri shtesë në gju-hën angleze, shkencë dhe kompjuter. Metoda emësimdhënies bazohet në teknikat bashkëko-

Festohet 5 – vjetori i shkollës shqiptaro – amerikane “Protagonistët”

hore amerikane. Në këtë shkollë jepen edhelëndë si: muzika, arti e edukimi fizik me specia-listë të lëndëve përkatëse. Çdo ditë kryhet më-sim i gjuhës angleze nën mbikëqyrjen e mësu-esve nga SHBA. Gjithashtu për fëmijët funk-sionon një bibliotekë e pasur me libra në shqipdhe anglisht.

Shkolla “Protagonistët” është themeluar ngafondacioni “Frymë dashurie”, me iniciativën eKryepiskopit Anastas. Ajo është hapur nështator të vitit 2002, për të ofruar një mundësitë re dhe bashkëkohore arsimimi dhe edukimi.

Isidor Koti

Dallohet për metodat bashkëkohore të mësimdhënies

SHËNIME PËR LIBRIN MË TË RI TË KRYEPISKOPIT ANASTASe mësoni gjithë kombet…” (Mat-theu faq. 96, 19 Dhiata e Re, botimi Kishës Orthodhokse Autoqefaletë Shqipërisë).

I frymëzuar nga kjo porosi epërjetshme botoi në vitin 1972 librin“Indiferentizmi për veprën aposto-like do të thotë mohim i Orthodho-ksisë”. Në këtë libër pata nënvi-zuar shprehjen e hipokrizisë si për-thithje egoiste për nevojat vetjakedhe lokale, indiferentizmi për nevo-jat jetësore të tjetrit..., mendim qëriciklohet e thellohet, dhe që e gjej-më më pikant në shfaqjet e një kri-ze autenticiteti në kushtet e sotmetë qytetërimit teknologjik botëror;“...hipokrizia ndërkombëtare nëpërballimin e të drejtave të njeriutu bë ironia më cinike e këtij sheku-lli.”; “ ...Me tmerr konstatojmë senë rrugë, në punë, në familje, shto-hen “maskat” dhe zhduken “fyty-rat”; njerëzit kanë role, zakonishttë pashpirt. Ata ngjajnë me pajisjemakinerish, zakonisht të pashpirt.Ata ngjajnë me pajisje makinerish,nuk janë “persona”. Shpesh të kri-johet përshtypja se gjendesh në një

Nga DIONIS QIRZIDHI ballo me maska, ku pjesëmarrësitfshehin identitetin e tyre, por menjë dukuri origjinale: sa herë qëhiqet një maskë, zbulohet një mas-kë tjetër.”(“Globalizmi dhe Ortho-dhoksia” fq. 101, 33).

“Synimi dhe nxitja për veprim-tari apostolike” (me pikënisjeTheologjinë), është p.sh. një ngabroshurat që u botua 30 vite mëparë, ku autori përfshin ide dhe me-ndime që nga vitet e para të dorë-zimit prift.

Ishte viti 1964, kur Anastasi ski-conte synimin e jetës së tij, dhe nëmbrëmje të asaj dite maji të dorë-zimit si prift niset për në Afrikë, përt’iu përkushtuar krijimit të një sho-qërie të dashurisë, e perceptuar siprej një vizionari aktiv, që mbi tëgjitha kërkon të jetojë e punojë mi-dis njerëzve, t’i ndihmojë nga afërnë çdo vend të botës, atje ku edhevështirësitë paraqiten më të më-dha. Në rrugën e tij jetëgjatë prejkristologu, një nga shkrimet më tëbukura që dua të veçoj, shkruar nëvitet 70-të, është broshura “Leo-

(vijon në faqen 8)


nidha Io. Filipidhis - Shkencëtari,njeriu” e cila, mua si mësues mëemocionoi edhe më shumë. Ajoështë një himn për detyrën e më-suesit, i cili kultivon te nxënësit dhestudiuesit e ardhshëm pasionin ekërkimit dhe të krijimit, që gëzohetkur nxënësi ecën në gjurmët e tij,dhe në veçanti lumturohet kur ekapërcen dhe vetë mësuesin.

Në faqen e fundit të librit (fq.331) përjetova ngjarjen e dhimb-shme dhe në veçanti më emocionoikur shkrimtari u hap zemrën lexu-esve, si në një rrëfim të sinqertëshpirtëror, duke u treguar një ngaçastet e jetës së tij. Na tregon sevetura i përplaset një mbrëmjemesmeridiane në Kaballa të Uga-ndës dhe dhjetëra cifla xhami i hyj-në në sy. Nuk kishte pranë as mje-kë, as infermierë, as ujë të distiluar,as dhe ujë të pijshëm. Verbimi ishtei plotë. “Nuk shihja asgjë. Në ato ças-te tragjike më erdhi nder mend py-etja jetësore, me të cilën pata nisurveprimtarinë apostolike: Të mja-fton Zoti? Mbas saj një paqe e paku-fishme vetëpërfshiu shpirtin tim…”

Vazhdimin e këtij rrëfimi e rigjejnë shënimet e mia, kur EksarkuAnastas ma pati thënë në intervis-tën e parë që kam marrë në fundtë qershorit 1991. Aty gjej: “ Njerë-zit e thjeshtë erdhën me dhjetëraatje ku rrija dhe në radhë luteshinqë Zoti të më shpëtonte të mosverbohesha e të shërohesha… Ishtekjo dashuri e cila veproi si një forcë

hyjnore dhe bëri çudinë që më shpë-toi… Dashuria dhe Gëzimi, biri im,janë të vetmet ndjenja të cilat kur indan me të tjerët, në vend që tëpakësohen shumohen. (Nga bllokui shënimeve, 1991).

Sa herë që na bie në dorë e le-xojmë një libër të mirë, përballemime dilemën që ka saktësuar filozofiBakon para shumë shekujsh. Ai kathënë, se kush jep këshilla të mirae në jetë bën të kundërtën, me njëdorë ndërton e me tjetrën shkatë-rron. Ndërsa kush jep këshilla të mi-ra e i vë ato në jetë, ndërton me tëdyja duart. Secili nga librat e Anastasitështë mbresëlënës, se vepra konsi-derohet si një ndërtesë, e sendër-tuar me të dyja duart dhe shpirtë-zuar me shpirt të pastër. Ke ndjesi-në e sendërtimit të tempullit të mi-rësisë me fjalë në shpirtin e njerë-zve. Jo vetëm në shkrimet me kara-kter fetar, por dhe në ato historike,ai mbetet një shembull i veçantë nëkrijimin e shoqërisë së dashurisë.

Tek po shkruaja këto rreshta mëerdhi ndër mend mendimi i mençuri një historiani bashkëkohor, KuetinSkiner, profesor i Historisë Mo-derne në Universitetin e Kembri-xhit, i cili mediton me dhimbje përtë shkruarit e historisë në mënyrëetnocentrike, ku ndarja mes “nesh”dhe të “tjerëve” pjell, në veçanti nëBallkan, armiq.

Këto meditime të Skinerit mëbënë të risjell në kujtesë intervistënnë revistën “Klan”, brilante për llo-jin e vet, dhënë nga Kryepiskopi

mikut tonë, gazetarit të talentuar,Dritan Haxhija: “Ka njerëz që për-piqen të krijojnë armiq dhe që nukmund të ekzistojnë pa armiq. Popujte tjerë evropianë, si p.sh. francezët,gjermanët, anglezët, pas Luftës sëDytë Botërore i tejkaluan diver-gjencat e tyre, që kishin bërë të der-dhej gjak në mbarë njerëzimin dhetani ecin së bashku në një Evropëtë bashkuar. Përse vallë ne popujtballkanikë, duhet të dënojmë vetentë jetojmë në mes të një dyshimiinatçor, mendjemadhësie të padobi-shme apo në armiqësi? Besoj nëpajtimin dhe në bashkëpuniminkrijues, në të ardhmen e përbash-kët, në përparimin e përbashkët.Pikërisht në këtë pikë synojnë tëgjitha propozimet dhe përpjekjet emia” (“Klan” nr. 467, 7 korrik 2006)

Në faqen e parë të librit “Vepraapostolike në gjurmët e Krishtit” le-xuesi ka për të gjetur: “Letërkëmbim-Prolog të Tërëshenjtërisë së Tij, Pa-triarkut Ekumenik Vartholomeut”.Në mes të tjerave ai shkruan: “I shu-manshëm dhe frytdhënës është pa-dyshim kontributi i Fortlumturisë Suajkarizmatik në Kishën Orthodhokse,veçanërisht pas marrjes së cilësisëpriftërore dhe kryepriftërore, të cilënFortlumturia Juaj e pa që në fillimdhe e përjetoi si një vepër të njëdhjakonie të dobishme e sakrifikue-se.”

Mandej Patriarku shkruan:“...Ju urojmë përzemërsisht që Zotiynë i vërtetë i lëvduar në Trininë eShenjtë, që Ju ua predikoni kom-

beve, në Afrikë e në Shqipëri dhekudo gjetkë, nëpërmjet DhjakonisëApostolike, t’i japë fuqi Fortlumtu-risë Suaj, shëndet e forcë shpirtëro-re për të vazhduar veprën rimëkë-mbëse në Kishën motër të Shqipë-risë, të cilën morët përsipër... në atokohë të vështira, kur mungontedrita shpresëdhënëse dhe rezultoise kishit plotësisht të drejtë.”

Nëpër rreshtat e librit e dallonmenjëherë stilin që e veçon shkrim-tarin Anastas. Një libër i shkruarartistikisht, me një pasuri gjuhësoree metafora poetike. Kjo mënyrë tëshkruari është herë, herë meditati-ve e qetë, herë, herë dallgëzuese,një lumë i rrëmbyeshëm, një lumëqë e admiron se ia ke zbuluar tëtre burimet: Të vërtetën, Të buku-rën dhe Mirësinë. Një lumë që ten-ton të shkulë rrënjët e së keqes, tëcilat ndodhen thellë në humnerëne egoizmit njerëzor. Nga çdo ve-prim e fjalë e shkrimtarit gufondëshira e mirë që ta shohim fytyrëne Krishtit tek çdo i varfër, i vuajtur,i huaj e azilant. Që kushdo i hutuarnë qorrsokakun e qytetërimit tekniktë gjejë bukurinë e mesazhit përmetamorfozën thelbësore të qeniesnjerëzore dhe të shoqërisë mefuqinë e tejskajshme të Dashurisë.

Që secili të kontribuojë si paqe-dashës, kur paqja e sotme mishë-rohet, e as nuk mund të kuptohetpa drejtësinë e zhvillimin, na këshi-llon Prof. Dr. Anastasi, si frymëzuesi Dashurisë dhe i Progresit.

Athinë, 17 qershor 2007

SHËNIME PËR LIBRIN MË TË RI TË KRYEPISKOPIT ANASTAS(vijon nga faqja 7)

Ndihmësdrejtori i Qendrës Misionare Or-thodhokse në Amerikë bëri kohët e fundit njëvizitë në Shqipëri dhe Rumani. Atë David Ruker,u ndal në të dy kishat për të vlerësuar dhe përtë parë nevojat e misionarëve që shërbejnë aty.Ai konfirmoi se shërbimi i Qendrës Misionarevaret nga edukimi dhe kultivimi i misionarëve,të cilët shërbejnë në vende të ndryshme të bo-tës. Eksperiencën me misionarët atë Davidi epërjetoi gjatë vizitave të tij dhe gjatë qëndrimitme ta. Ai pa nga afër nevojat dhe kërkesat dhepërcaktoi se si mund të ndihmojë Qendra Misio-nare për të vazhduar këtë vepër. Fruti i këtijdialogu do të jetë plani konkret për secilin vend.

Me entuziazmin e atë Davidit vlen të për-mendet edhe puna që është bërë deri tani nëkëto vende. Flojd Frantz vijon të administrojëprojektin “Shën Dhimitri”, një program që ndër-

hyn në luftën kundër alkoolit në Rumani përmestrajnimeve, edukimin e komunitetit. Gruaja e tij,Ankuta, punonjëse në qendrën e mbrojtjes sëqendrës familjare “Hyjlindësja” ka për qëllimt’u vijë në ndihmë shumë nënave për t’u shman-gur braktisjen e fëmijëve, duke shpërndarëmateriale të ndryshme këshilluese. Nisur ngapuna e Flojdit dhe Ankutës, atë Davidi thotë:“Çdo fytyrë ka një histori dhe çdo person kanevojë për shpengim”.

Në Shqipëri atë Davidi takoi grupin e misio-narëve të cilët shërbejnë në projekte që kanëtë bëjnë me përmirësimin e jetës së të varfërve,punën e tyre në Akademinë Teologjike “Ngjallja

Fruti ynëi përbashkët

e Krishtit”, administrimin dhe mësimdhënien nëshkollën “Protagonistët”, si edhe në dëshminëe krishterë mes grupeve të ndryshme shoqërore.Nëpërmjet drejtimit të z. Nathan Hope, QendraMisionare jep shembuj të dashurisë së krishterëedhe tek studentët e Universitetit, të cilët janëorganizuar në grup duke marrë njohuri ngabesimi i krishterë orthodhoks. Atë Davidishpreson se këto kisha në të ardhmen do tëforcohen dhe do të frymëzohen nëpërmjet për-vojës së tyre dhe do të kenë mundësi për t’imbështetur ato. Në prezantimin e tij para stafit,atë Davidi tha: “Ky është frut i punës sonë, nendahemi në frut, fruti ynë i përbashkët ështëtrupi i Krishtit, fruti i vendeve ku ne shërbejmë”.

I.K.


Mungesa e një fotografie u bëshkak që ky shkrim për jetën

e atë Stefan Thanatit, një klerikutë urtë e plot kulturë, që meshontenë kishat e krahinës së Pogonit tështyhej gjatë. Më në fund i biri,Kristaq Thanati, një orthodhoks idevotshëm, kujdestar në një kishëtë Athinës na e siguroi. Këtë shkrim

Të dhënat për jetën e GrigorGjirokastritit, veprën e të cilit

albanologë të mëdhenj si Xylander,Bopp, Hahn, Dozon, Camarda etj.,e kanë cilësuar si një monument mevlerë të paçmuar të gjuhës shqipe,janë të pakta. Nuk dimë asgjë përprejardhjen familjare, as për vitete fëmijërisë dhe të rinisë së her-shme. Ajo për çka jemi të sigurtështë vendlindja e tij, të cilën bio-grafët e hierarkut të shquar e për-mendin si “Gjirokastra e eparkisësë famshme të Drinopolit”. Ba-shkëkohësit e vlerësojnë si një kle-rik të denjë, njeri të virtytshëm eme kulturë të gjerë. Nga burime tëtërthorta mësojmë se për një pe-riudhë të shkurtër, vetëm disa muaj,shërbeu si mitropolit i Paramithisë,në juridiksionin e të cilit përfshi-heshin ndër të tjera edhe krahinate Sulit e të Çamërisë.

Në vitin 1799, pak kohë para setë shpërthente konflikti i armatosurmidis suliotëve dhe Ali Pashë Te-pelenës, Grigori emërohet mitropo-lit i Eubesë. Prania e tij në këtëishull të Greqisë, në të cilin kaloinjë pjesë të mirë të jetës së tij aktive(1799-1827), duket se luajti një roljo të vogël në zhvillimet e Revolu-cionit Grek kundër sundimit turk, icili, siç dihet shpërtheu në pranverëtë vitit 1821. Ai mbështeti opera-cionet luftarake në Eubenë jugoretë drejtuara nga Aleksandër Krye-ziu kundër forcave turke të koma-nduara nga Omer Bej Pasha.

Mes kryengritësve kishte edhedisa gjirokastritë, për të cilët thuhetse ishin ata që nxitën vendësit tërrëmbenin armët. Për shkak të kë-saj veprimtarie turqit arrestuan Gri-gorin dhe e mbajtën në burg derinë janar të vitit 1823. Tashmë që-ndrimi i tij i mëtejshëm në Eube ubë i pamundur. Në korrik të po këtijviti vendoset në Korfuz, përballëbashkatdhetarëve të vet, ku qëndronpër një periudhë gati katërvjeçare,gjatë së cilës iu kushtua me mish eme shpirt veprës që e bëri të njo-hur: përkthimit të Dhiatës së Re nëgjuhën shqipe.

Një nga faktorët që nxitën Gri-gorin të merrte përsipër veprën elartpërmendur ishin kontaktet e tijme një ndër njerëzit më të ditur emë të kulturuar të asaj kohe, kleri-kun Andrea Hidromeno, kryetar iShoqërisë Biblike Joniane dhe anë-tar nderi i Akademisë së famshmeJoniane, i cili kishte lindur në Pargënë vitin 1764, por ishte larguar i dë-shpëruar prej andej pas rënies sëPrevezës (1798) dhe nënshtrimit tëSulit (1803) nga Ali Pasha për t’uvendosur përfundimisht në Korfuz,ku edhe la frymën e fundit (1843).Bashkëpunimit të dy burrave, Gri-gor Gjirokastritit dhe Andrea Hidro-menos, i parapriu në fund të vitit1823 prania në Greqi e një grupimisionarësh anglikanë e amerikanësi përfaqësues të ShoqëriveBiblike të vendeve të tyre, të cilëtkujdeseshin për të shpërndarënëpër popuj e gjuhë të ndryshme

tekstin e Shkrimit të Shenjtë. Ndi-kimit të tyre i kushtohet padyshimpërkthimi i tekstit të Dhiatës së Renga greqishtja e vjetër, e pakuptu-eshme për pjesën më të madhe tëbesimtarëve, në greqishten e thje-shtë, eveniment ky që i hapi rrugënedhe përkthimit të tij në gjuhënshqipe.

Botimi i parë i përkthimit në fjalëqarkulloi në vitin 1824 në dialektintoskërisht, ku mbizotëronte e fol-mja e Gjirokastrës. Përmbante ve-tëm Ungjillin sipas Mattheut, por nëtë nuk përmendej emri i përkthy-esit. Përkthimi i plotë, kësaj heredrejtpërdrejt nga origjinali, i një ci-lësie të admirueshme si në aspektinteologjik, ashtu edhe në atë filolo-gjik, në ballinën e të cilit gjendetedhe emri i Grigorit, doli nga shtypidhe qarkulloi në vitin 1827. Ndër-kaq nuk duhet lënë pa u përmendurfakti që Patrikana e Konstandino-

pojës miratoi pa asnjë rezervë akti-vitetin e Shoqërisë Biblike Joniane,falë të cilit u mundësua edhe për-kthimi i Dhiatës së Re në shqip.Madje ishte kjo Patrikanë që, nëtë njëjtin vit me qarkullimin e për-kthimit, duke vlerësuar maturinë,pjekurinë dhe ndihmesën e tij nëçështjet kishtare, e emëroi GrigorGjirokastritin mitropolit të Athinës.

Tashmë në moshë të thyer nukjetoi gjatë. Vdiq në mars të vitit1828. Dëshira e tij e fundit ishte tëvarrosej në Eube, pranë grigjës sëtij që për vite të tëra i kishte shër-byer me dashuri e devotshmëri.Megjithatë historia i dha për mbie-mër qytetin e tij të lindjes, duke ukujtuar të gjithëve se njeriu, gjuhae përkthimit të të cilit përbën pikëreferimi për albanologët e të gjithakohëve, ishte nga Gjirokastra.

Pirro Kondili

Atë Stefani meshonte në kishat e Pogonit…mora përsipër ta shkruaj unë, nipi itij, duke u nisur nga fakti që priftiështë prift kudo, edhe në shtëpi.

Atë Stefan Thanati lindi rrethviteve 1900 në fshatin Selckë tëkrahinës së Lunxhërisë, në një fa-milje po edhe fshat me tradita tëshquara orthodhokse.

Fshati Selckë, emër që ndoshtavjen nga sllavishtja, fshat i vogël,është vërtet fshat i vogël saqë seli-ciotët thonë që Perëndia na ka lënëtë shohim vetëm një shoshë qiell.Toka e paktë dhe e hollë e këtijfshati thahet edhe me dritën e hë-nës. Fshati shquhet për kullotat plotlule, bulmet të mrekullueshëm,mjaltë që ngjall edhe të vdekuritdhe shumë bimë mjekësore sido-mos sherbelë.

E pra ky fshat i vogël me rreth30 shtëpi ka dy kisha: atë të ShënKollit, ku është dhe varreza e fsha-tit dhe kishën e Shën Marisë qëruhet monument kulture. Edhe pasmbylljes së kishave nga regjimi ko-munist, kjo kishë për vlerat e saj të

padiskutueshme fetare dhe artisti-ke u mbyll, po nuk u prek. Në këtëkishë madhështore me rastin e Fje-tjes së Hyjlindëses Mari më 15 Gusht2006 meshoi dhe Kryepiskopi i Ki-shës Orthodhokse Autoqefale tëShqipërisë, Hirësia e Tij AnastasJanullatos.

Atë Stefani kreu shkollën fillorenë fshat mandej copa - copa mësoideri edhe në seminarin për priftërinjnë Athinë. Ai e donte shumë dijendhe librin dhe nuk i ndau ato derinë fund të jetës.

I ati i tij, xha Kiçua, ishte mullisnë Mullirin e Grikës afër Poliçanit.Asnjë i varfër nuk dilte nga mullirii tij pa një copë kulaç të pjekur nëhi, këto tradita i ndoqi dhe i biri, djalii tij i madh Stefani. I ati i atë Ste-fanit kishte pesë fëmijë, tre djem dhedy vajza. Me vdekjen e gruas, në-nës së atë Stefanit, në moshë shu-më të re, barrën e shtëpisë e mbaj-ti motra e madhe, Amalia, me tëcilën atë Stefani ishte lidhur shumë.

Grigor Gjirokastriti, përkthyesi i Dhiatës së Re në shqip– bir i shquar i Gjirokastrës

(vijon në faqen 10)

Ata që punuan për Kishën


Kalendarii Liturgjive Hyjnore,

GUSHT 2007

Kam lindur në Përmet në vitin1933 dhe jam larguar familjarishtnë vitin 1949, kur mbarova shkollën8-vjeçare. Mbaj mend fare mirëkishën e Pazarit, se kështu i tho-shim ne atëherë, dhe luanim si tëvegjël që ishim. Pranë kësaj kisheishte komanda e xhandarmërisë sënënprefekturës së Përmetit.

Kam kujtime shumë të bukurasi djalë i Përmetit dhe kujtimi më ibukur është se në atë kishë unë jampagëzuar në vitin 1933 më 11 tëmuajit dhjetor dhe më vunë emrinPirro, që ta festoj më 12 dhjetor,që është festa e Shën Spiridhonit.

Dy fjalë për kishën“Shën Maria e Pazarit”, Përmet

E ëma e atë Stefanit rridhte nganjë familje edhe kjo me traditaorthodhokse, familja e Konomajvenga Poliçani. Thuhej se nga kjofamilje kanë dalë dhe dhespotë qëvinin mbi kuaj të bardhë, prandajkëndohet dhe kënga:

O kalë i bardhë me xhubleta,O Konom t’u ngjattë jeta!Duke qenë se fshati nuk i mba-

nte dot me bukë, më e mira shtëpibënte bukë për gjashtë muaj, burratseliciotë iknin në kurbet. Seliciotëti kanë rrahur rrugët e kurbetit qënga Amerika e deri në Argjentinë.Kurbetçinjtë përcilleshin te koniz-ma, në një breg në fund të fshatitku ndriçonte kandili. Kurbeti vërtetsolli mall e lot, solli dhimbje pa fund,po solli edhe kulturë e mirëqenie.Kostumet e Lunxhërisë ishin të thu-rur me ar. Këto kostume të mreku-llueshme, që quhen kostume Lun-xhi, përgatiteshin nga dajua i atëStefanit në Selckë. Edhe atë Stefanimori rrugën e kurbetit. Ai shkoi nëGreqi, Turqi, punoi për 13 vjet nëFrancë në një baxho. “Një herë,rrë-fente atë Stefani, kur qumështiu skremua dhe u hap rubineti që tëderdhej në Senë, unë mbusha njëgotë dhe nisa ta pi.

- Ç’pi ashtu, - më ulëriti mjeshtrifrancez. Ajo nuk vlen për të pirë.

- Ta provoj si e ka shijen, - i tha-shë unë i skuqur gjer në rrëzë tëveshëve nga turpi dhe me vetemërmërita: “ku e di ti, mor i uruarse unë me dhallë jam rritur”.

Gjatë luftës e morën rob dhe eçuan në Berlin, ku punoi nën frikëne kamxhikut gjersa u sëmur. Këtalloj robërish nuk ishin rob lufte.Gjermanisë i duheshin forca punedhe mblidhte burra fshat më fshat,ata që gjente, dhe i dërgonte për tëpunuar në Gjermani. E pra këtë fatpati dhe atë Stefani.

Pas luftës ai punoi për disa vjetnë fshat dhe u dorëzua prift. Përkëtë veç seminarit në Athinë endihmoi dhe kultura e tij e gjerë.Atë Stefani dinte disa gjuhë tëhuaja: greqisht, turqisht, frëngjishtdhe gjermanisht. Atë Stefani ekishte qendrën në kishën e ShënGjergjit në Poliçan, por meshontedhe në kishat e shumë fshatravetë krahinës së Pogonit, duke i rra-

hur rrugët e vështira më shumë mekëmbë, e rrallë me ndonjë kafshë,po për makinë nuk bëhej fjalë.

Fshatarët e krahinës e donin dhee respektonin shumë. Ai ishte mjaftelokunet dhe dinte të fuste në rru-gën e Krishtit sidomos të lëkundu-rit. Ai ndihmohej shumë nga kulturae tij teologjike dhe artistike. Dukelexuar e punuar kurbeteve, ai kishtegrumbulluar dhe mjaft njohuri mje-kësore praktike sidomos për përdo-rimin e bimëve mjekësore dhe nuklodhej së ndihmuari çdo nevojtar.

Në vitin 1963, pas një sëmundjetë pashërueshme në grykë aindërroi jetë. Asnjëherë nuk kishteparë Selcka e vogël aq shumë nje-rëz, shqiptarë e minoritarë, sa atëditë kur u përcoll për në banesën efundit trupi i atë Stefanit. Eshtrat etij prehen edhe sot e kësaj dite nëvarrezat e fshatit Selckë, pranëkishës së Shën Kollit.

Ai la një emër të mirë si priftdhe si intelektual.

G. Bushaka

Mbas meje, pas 3 vjetësh, u pa-gëzua edhe motra ime po në atëkishë. Gjithashtu janë pagëzuaredhe dy djemtë e hallës sime nëkishën e Shën Marisë së Pazarit.

I shkruaj këto dy fjalë jo se nukdihet nga përmetarët kjo kishë, pormë vjen keq që ajo u kthye në shtë-pi kulture dhe sot ka ardhur kohaqë të ribëhet siç ishte.

I lutemi Bashkisë, Përmet qëkëtë kult fetar qindravjeçar t’iakthejë popullit të Përmetit.

Me respekt,Pirro F. Dilo

Na shkruajnë besimtarët

Atë Stefani meshonte në kishat e Pogonit…(vijon nga faqja 9)

1 E Mërkurë Dalja e Kryqit.7 Makabejtë. Oshdg. Elesa.(Fillon Kreshma.)2 E Enjte † Transf. i lips. tëSh. Stefanit, dësh. i I-rë.(Bëhet Efqeli.)4 E Shtunë † Të 7 djemtë eEfesit. Transf. i lips. Oshg.Evdhokia.

5 E DIEL † 10 MATEUT.Dësh. Efsigni. Fabiani iRomës. Shën Nona.6 E Hënë † #Metamorfoza eShpëtimtarit (Sotirit).11 E Shtunë † Dësh. Efplidhjak, Gai, Gajani. Nifoni iKonstandinopojës.

12 E DIEL † 11MATEUT. Dësh. Foti eAnikiti. Osh. Palamoni.13 E Hënë Mbyllja eMetamorfozës. Transf. i lips.të Maksim Omologjetit.15 E Mërkurë † # Fjetja eHyjlindëses sëTërëshenjtë Mari.18 E shtunë † Dësh. Flori eLauri. Dësh. i ri Dhimitri.Arseni në Paros.

19 E DIEL † 12MATEUT. Dësh. Andreastratilati e 2593 dëshmorët.23 E Enjte Mbyllja e Fjetjessë Hyjlindëses. Hierod.Irineu i Lionit.24 E Premte † Hierod.Kozmai në Kolkondas ngaEtolia. Hierod. Eftihi.25 E Shtunë † Ap. Titi iGortinës nga 70-t. Transf. i lips.të Ap. Vartholomeut.

26 E Diel † 13 MATEUT.Dësh. Adriani dhe Natalia.Osh. Joasafi.29 E Mërkurë † Prerja ekokës së Joan Pagëzorit. Ep.Arkadhi. (Kreshmë)Pamje e kishëssë Përmetit në vitet ‘30, ku duket se ndërtimi i saj

kishte mbaruar.


Të shpëtojmë të krishterët e Li-ndjes së Mesme! Po asistojmë në njëmënyrë të hapur, të papërgjegjshmedhe të papranueshme persekutimidhe eksodi masiv të qindra-mijëratë krishterëve, të cilët janë popullsiae vërtetë autoktone e rajonit. Nëfillimet e pushtimit arab, në shek.VII, të krishterët përbënin 95 përqind të popullsisë së bregut jugordhe lindor të Mesdheut. Sot, me 12milionë besimtarë, janë rrëzuar në6 për qind dhe parashikohet që dotë përgjysmohen deri në vitin 2020.

Që nga Lufta e Parë Botërorerreth 10 milionë të krishterë kanëqenë të detyruar të emigrojnë.Është kjo prova më elokuente e tra-gjedisë njerëzore dhe e barbarisëshoqërore në të cilën ka precipituarbota arabo-myslimane, e mbërthyernga fanatizmi ideologjik i ekstremi-stëve islamikë dhe nga intolerancafetare e diktaturave në fuqi.

Rasti më i rëndë është ai që go-det të krishterët e Irakut. Nga rrethnjë milion e gjysmë para fillimit tëluftës, më 20 mars 2003, janë re-duktuar në 25 mijë... Peshkopi ka-tolik i Bagdadit, mons. ShlemonWarduni, denonconte në një intervi-stë të para pak ditëve, se “nuk pobëhet asgjë ndërsa këtu besimtarëtvriten, rrëmbehen, detyrohen të kon-vertohen në islam apo të paguajnëpër të pasur mbrojtje, që t’u japinvajzat e tyre delikuentëve për tëevituar raprezaljet apo të ikin ngasytë këmbët, duke braktisur punëne një jete….”.

Edhe vetë të krishterët irakianëkanë bërë apele të fuqishme, sido-mos nëpërmjet internetit (http://iraqichristians.ne/petitionir.php),duke i kërkuar komunitetit ndërko-mbëtar që të ndërhyjë për t’i dhënëfund fushatës më të egër “të vra-sjeve, sekuestrimeve, rrëmbimit tëpasurive dhe shtëpive, dëbimit dheshpërndarjes, likuidimit të të drejta-ve fetare dhe civile nga ana e gru-peve ekstremiste fetare, vetëm përfaktin se nuk jemi myslimanë…”.

Së bashku me Irakun, tragjediatjetër e madhe e të krishterëve li-ndorë është ajo në territoret palesti-neze. Në fillim të shekullit të kaluartë krishterët ishin çereku i popull-sisë arabe, në vitin 1948 ishin 20për qind; me ardhjen në fuqi tëAutoritetit Palestinez, më 1994, re-gjistrohet arratisja e tre të katërta-ve të të krishterëve, viktima të per-sekutimit dhe rënies drastike tënivelit të jetesës. Dhe kështu tëkrishterët, madje edhe në qytetete shenjta të krishtera, përfunduannë minorancë. Në Betlehem ishin85 për qind e popullsisë në vitin1948, sot janë vetëm 12 për qind.Në Jerusalem nga 53 për qind epopullsisë në vitin 1922 kanë për-funduar në 2 për qind.

Sa për Sudanin, kemi të bëjmëme një gjenocid të vërtetë, me njëluftë të përgjakshme civile, të shpër-thyer nga regjimet islamike tëKhartumit, që ka provokuar zhdu-kjen e rreth një milion e gjysmë të kri-shterëve dhe besimtarëve animistë,faji i vetëm i të cilëve është që nuk inënshtrohen sharias, ligjit kuranor.Ashtu siç ishte gjenocid masakrae një milion e gjysmë armenëve nëTurqi, ku sot kanë mbetur gjithsejmë pak së 100 mijë të krishterë.

Në Liban, ku ka pasur që ngaviti 1840, katër luftëra të brend-shme me sfond konfesional, ku nu-mri i të krishterëve ka rënë nga 55për qind në shpalljen e pavarësisë,më 1932, në rreth 27 për qind tësotmit. Me rezultatin që për 1 milione gjysmë të krishterë rezidentë sotnë Liban, ka 6 milion të tjerë refu-gjatë të shpërndarë nëpër botë.

Situata është shumë e rëndëedhe në Egjipt, ku koptët - që për-faqësonin 15-20 për qind të popull-sisë në fillim të shekullit të XX, sotjanë vetëm rreth 6 për qind. Dhunadhe represioni kundër koptëveshpërtheu në dekadën e sundimittë Sadatit, kur ai, duke bërë ale-ancë me Vëllezërit Myslimanë, ula atyre dorë të lirë në promovimin

meve e diskriminimeve. Kemi tëbëjmë me një katastrofë për tëgjithë: Sigurisht, në radhë të parë,për viktimat e krishtera, por edhepër vetë myslimanët, që e rigjejnëveten nën kontrollin e xhelatëvetë pamëshirshëm dhe të tiranëveqë nuk pyesin për lirinë fetare.Nuk mund të qëndrojmë më pareaguar përballë këtyre barba-rive…

e një procesi famëkeq: islamizimittë dhunshëm të popullsisë.

Në Siri komunitetet e krishtera,që përfaqësonin çerekun e popull-sisë në fillimin e shekullit të shkuar,sot kanë rënë në rreth 7 për qind.

Më në përgjithësi, në të gjithavendet myslimane, nga Algjeria nëPakistan, nga Indonezia në Nigeri,nga Arabia Saudite në Somali, tëkrishterët janë viktima të keqtrajti-

Shpëtoni të krishterët e Lindjes së Mesme!Vrasje, dëbime, kthime me forcë:toleranca fetare ka marrë fund....

Nga Magdi Allam,zv.kryeredaktori i “Corriere della sera”

Pamjetë kishave

të krishteratë djegura

apo të hedhuranë erë

në Irakdhe në Palestinë.


Me bekimin e Kryepi-skopit Anastas u zhvilluanga 25 qershor - 5 korrik, nëManastirin “Fjetja e Hyjli-ndëses” në Zvërnec, pranëVlorës, kampi “Rilindja”,me fëmijët e moshës 11-14vjeç.

Për 10 ditë fëmijët, tëndarë në 10 grupe, ku seciliprej tyre mbante emrin enjë shenjtori të Kishës, mo-rën pjesë në programin epërditshëm të kampit tëmbushur me shërbesa nëkishën e manastirit, bisedashpirtërore në grupe dhe tëgjithë së bashku në takimine mbrëmjes përpara kishës.Ata kalonin kohën e pushi-mit në plazhin e Zvërnecit,me aktivitete sportive tëpasdites, konkurset pyetje-përgjigje, si dhe me kaliminsë bashku të kohës së ngrë-nies në mensën tërësisht tëshndërruar në një mjedismë të gjerë dhe me kushtebashkëkohore.

Mbresa dhe kujtime të paharruaranga kampi i fëmijëve në Zvërnec

Pjesëmarrësit patën be-kimin të merrnin pjesë nëdy Liturgji Hyjnore të kry-era nga atë Jani Terziu dhedhjakon Niko Lushi, ku pje-sa më e madhe e tyre takuanZotin Krisht në misterin eEukaristisë Hyjnore. Bekimi madh në kamp ishte krye-rja e misterit të pendim-rrëfimit me atin shpirtërordhe rrëfyes atë Jani Tre-bicka, i cili për dy ditë punoipa u lodhur për të përballuarnumrin e shumtë të fëmijë-ve që rendnin për kryerjene këtij misteri. Bekimi tjetëri madh ishte pranimi në ki-hë i 24 fëmijëve, të cilëtpasi u katekizuan, u pagë-zuan në det.

Ndër aktivitetet spor-tive, u veçuan organizmi ikampionatit të futbollit, ku-pën e të cilit e fitoi grupi iShën Astit, katekist; kampio-nati i ping-pongut nga Van-gjel Doga; kampionati i sha-hut nga Julian Andrea, ma-

ratona u fitua nga VildanKepeca etj. Fitues i lojëravesportive ishte grupi i ShënPetrit. Ndërsa fitues i festi-valit të këngës “Fest-Zvër-nec 2007” u shpall grupi idrejtuar nga studenti i sa-podiplomuar i AkademisëTeologjike Gabriel Shani.

Vlen të përmendet bise-da e shkurtër e mëngjesit nëmensë apo ato të organizu-ara nëpër grupe, duke iudhënë një karakter bashkë-bisedimi me fëmijët për te-ma që ata dëshironin.

Kampi kishte dhe te-mën e mësimdhënies së tij:“Tani të gjitha u mbushënme dritë”, duke marrëshkas nga titulli i librit mëtë fundit të Kryepiskopittonë, i cili tregon vazhdi-misht interesimin e tij atëror,duke siguruar fondet enevojshme pë zhvillimin ekëtyre kampeve.

AleksandërDimroçi

3 qershori kishte një pelegrinazh sa tëveçantë aq dhe të rëndësishëm për komu-nitetin orthodhoks të Durrësit. Drejtuesite këtij pelegrinazhi ishin priftërinjtë e eno-risë së Durrësit atë Spiro Tola dhe atë Spi-ro Qosja, si edhe dhjakon Spiro Kostoli,gjithashtu ishin edhe dy nga pedagogët eAkademisë “Ngjallja e Krishtit” profesorëtDhimitër Qosja dhe Thoma Çomëni.

E veçanta e tij ishte sepse bëhej në njëkishë të mirënjohur, që ruan një kujtim tëfortë në mendjen e besimtarëve të vjetër,në kishën e Shën Athanasit në Pjeshkëz.

Tashmë ka mbetur vetëm një pjesë nga the-melet, sepse u shkatërrua në kohën e dik-taturës. Në vitet e kaluara, ajo kishë vizi-tohej nga të krishterët orthodhoksë, që vininnga e gjithë Shqipëria.

Pikërisht qëllimi i këtij pelegrinazhiishte që besimtarët të riafroheshin metraditën e ndërprerë gjatë gjithë këtyreviteve, por që edhe moshat e reja të tra-shëgojnë këtë traditë kaq të çmuar për jetëne tyre dhe të komunitetit.

Glen Llaçi

Kthehet tradita në kishën e rrënuar të Shën Athanasit

Jetëshkrimi i tij gjendet kryesisht në librin e Mbre-tërve III, kap.17-20 dhe Mbretërve IV, 1-2 [sipas njëemërtimi tjetër Mbretërve I dhe II].

U lind në fshatin e Cisjordanisë, Thesvë (nga kudhe Thesvit), dhe veproi kryesisht në kohën e mbretitAhaav 873-854 para Kr.). Ky mbret i Izraelit Veriorishte martuar me princeshën idhujtare Jezavel, e cilavrau profetët, përndoqi besimtarët dhe imponoi adhu-rimin e Baalit.

Kështu, Ilia ose Iliu (hebraisht = Perëndia im ështëZoti), me zellin e zjarrtë për të Lartin, i parathotë përnjë shkatërrim trevjeçar nga thatësira. Më pas ai shkonnë shkretëtirë, ku e ushqejnë korbat dhe më vonë shkonnë Sarepta, në shtëpinë e një vejushe mikpritëse, Sara.

Pas tre vjetësh (rreth vitit 857), profeti turpëroipublikisht në malin Karmel katërqind profetët e Baalit:Lutet dhe arrin të bëjë atë që nuk mund të arrininpseudoprofetët. Pra, zjarr bie nga qielli dhe djeg flinëe tij. Populli i entuziazmuar besoi tek Perëndia eThesvitit, të katërqindët vriten dhe profeti lajmëronardhjen e shiut, që vërtet erdhi.

Duke iu larguar inatit të mbretëreshës Jezavel,fuqizohet nga ushqimi që i sollën engjëjt, dhe pas dyzetditë rruge dhe pa ngrënë (!) arrin në Malin e Sinait.Aty i shfaqet Jahveu, si një fëshfëritje flladi.

I paratha për fundin tragjik të Ahaavit dhe Jezavelës,e cila kishte vënë njerëz që të shpifnin dhe kështu tëekzekutonin dikë, me qëllim që vreshti i tij t’i kalontebashkëshortit të saj, gjë që u bë.

Ai dogji me zjarr qiellor dy regjimente me pesëdhjetëushtarë secili me tendenca armiqësore. Thau tejpërtejujërat e lumit Jordan, dhe në kohën e mbretit Joram(853-842) u ngjit në qiell mbi një qerre të zjarrtë! Ushfaq pranë Krishtit gjatë Metamorfozës së Tij(Mat.17.1-9 etj.). Gjithashtu, ai ka qenë protipoza ePararendësit (7 janar) në jetën eremite, në veshjen merroba të ashpra dhe në predikimin për pendesë.

Nxënës i tij ishte profet Eliseu (14 qershor), ndërsaMalakia 4.4 dhe Mat.17.10-13 i referohen shfaqjes sëtij para Ardhjes së Parë dhe asaj të Dytë të Krishtit.

Ilia, profet (20 korrik)

zgjedhja dhe fronëzimi i kryepiskopit anastas – guri i ... · valle, drama etj., të cilat...

Documents