założenia do scenariusza wystawy stałej · scenariusz wystawy stałej w muzeum historii miasta...
TRANSCRIPT
1
Założenia do scenariusza wystawy stałej w
Muzeum Historii Miasta Lublina –
Oddział Muzeum Lubelskiego w Lublinie
2
Scenariusz wystawy stałej w Muzeum Historii Miasta Lublina będzie nawiązywać do
ekspozycji powstających współcześnie. Zaplanowany remont wystawy stałej ma posłużyć
lepszej organizacji kolekcji muzealnej i przestrzeni wystawienniczej. W swoich założeniach
opowie dzieje Lublina koncentrując się wokół kluczowych momentów historii związanych z
przemianami kulturowymi, społecznymi i gospodarczymi. Przedstawi dzieje miasta od
czasów pojawienia się w VI w. n. e. na obszarze dzisiejszego Lublina pierwszych osadników
do lat 50. XX wieku. Wystawa będzie interaktywna, korzystająca możliwie obficie z
nowoczesnych metod przekazu, multimedialna, bogato wyposażona w materiał dźwiękowy
oraz filmowy. Celem wystawy jest:
Wzbudzenie zainteresowania oraz wskazywanie kierunków poszerzenia wiedzy na
temat Lublina;
Edukacja z naciskiem na emocjonalne zdobywanie wiedzy;
Zmiana stereotypu postrzegania Lublina jako miasta prowincjonalnego;
Wprowadzenie do dyskursu intelektualnego, artystycznego i symbolicznego nowych
kategorii poznawczych z wiązanych z Lublinem na tle regionalnym, krajowym i
międzynarodowym;
Ukazanie historycznego i współczesnego Lublina;
Pokazanie Lublina jako miejsca fascynującego, atrakcyjnego, n. p. poprzez ukazanie
miejsc narodzin i/lub aktywności wybitnych postaci
Głównym adresatem wystawy powinna być rodzina. Wystawa powinna być adresowana
również do;
dzieci i młodzieży szkolnej
studentów, środowiska akademickiego;
mieszkańców Lublina
turystów krajowych;
turystów zagranicznych;
specjalistów;
seniorów;
osób niepełnosprawnych (liczba odbiorców niepełnosprawnych ruchowo pozostanie
ograniczona ze względu na warunki architektoniczne)
3
Nadrzędnym kryterium wystawy pozostanie układ chronologiczny. Wystawa będzie
zorganizowana w Bramie Krakowskiej na przestrzeni pięciu kondygnacji tworząc odrębną i
niezależną przestrzeń wystawienniczą. Powinna utrzymać charakter obiektu z ukazaniem jego
pierwotnej funkcji jednocześnie wykorzystując optymalnie jego warunki wystawowe.
Ostatnia kondygnacja Bramy Krakowskiej (na wysokości ok. 33 metrów ponad poziomem
ulicy) posłuży jako punkt widokowy na panoramę miasta.
Ekspozycja interdyscyplinarna będzie wymagała zastosowania różnorodności gablot pod
względem formy, wynikającej z warunków architektonicznych, jak i przeznaczenia. Gabloty
na muzealia muszą być dostosowane do ekspozycji m. in. dokumentów, legitymacji,
fotografii, afiszy, plakatów, czasopism, świadectw szkolnych, zabytków sfragistycznych,
archeologicznych (kafli, naczyń, biżuterii, fragmentów drewnianych rur wodociągowych z
okresu staropolskiego), numizmatów, malarstwa (portrety, ikonografia), sztandarów, produkt
i pamiątek lubelskich zakładów rzemieślniczych i przemysłowych (naczyń metalowych,
cynowych i mosiężnych, zegarów, wag, lamp powozowych, szkła), mebli i innych.
Wystaw będzie zaopatrzona w multimedialny przewodnik – informator po wystawie.
Należy przygotować planszę informacyjną o zasięgu wi fi strony muzealnej i dostępie do
multimedialnego przewodnika po wystawie. Wystawie powinien towarzyszyć również
przewodnik – informator po wystawie wydany drukiem. Bilety na wystawę powinny być
zaprojektowane jako pamiątkowe karty z ciekawym materiałem ikonograficznym oraz
merytorycznym. Powinny zostać zaprojektowane w programie umożliwiającym okresowo
wymianę materiału ikonograficznego i merytorycznego na biletach. Na każdej kondygnacji
powinien znajdować się ekran do multimedialnej prezentacji. Sala wystaw czasowych
powinna zostać zaopatrzona w ekran zwijany i system multimedialnej prezentacji.
4
Lublin przedlokacyjny
Ramy czasowe: VI-XII/XIV wiek
Dużo formatowe wydruki fotografii ze wzgórzami: Staromiejskim, Zamkowym,
Czwartkowskim oraz Grodziskiem
Plansza: obszar zasiedlenia Lublina w okresie VI-VIII w.
Plansza z czterema fazami osadnictwa na terenie czterech lubelskich wzgórz w okresie VIII-
XII wiek
Wzgórze Staromiejskie
Plansza ze współczesnym zdjęciem Wzgórza Staromiejskiego z naniesionym zakresem
rozwoju osadnictwa i charakterystycznymi obiektami: kościół Dominikanów, kościół farny;
(dołączona legenda)
Wzgórze Zamkowe
Plansza ze współczesnym zdjęciem z naniesionym zakresem rozwoju osadnictwa i
charakterystycznymi obiektami: donżon i kaplica Trójcy Świętej; (dołączona legenda)
Wzgórze Czwartek
Plansza ze współczesnym zdjęciem z naniesionym zakresem rozwoju osadnictwa i
charakterystycznymi obiektami: kościół św. Mikołaja, chaty czwartkowskie; (dołączona
legenda)
Wzgórze Grodzisko
Plansza ze współczesnym kolorowym zdjęciem z naniesionym zakresem rozwoju osadnictwa
i charakterystycznymi obiektami: zabytki wczesnośredniowiecznego osadnictwa, kirkut;
(dołączona legenda)
5
Temat wzgórza Staromiejskiego, Czwartku, Grodziska i Wzgórza Zamkowego rozwinięty w
oparciu o kiosk multimedialny
Lublin ośrodkiem handlowym w okresie piastowskim
Plansze:
Lublin jako ośrodek handlu oraz główny ośrodek administracji książęcej i kościelnej
oraz centrum rzemieślniczo-handlowe między Wisłą a Bugiem w XII-XIII wieku
Osadnictwo na terenie Lublina w okresie VIII-I poł. XIV w.
Kościół św. Michała i legenda o śnie Leszka Czarnego
Zabytki architektury romańskiej – donżon
Kaplica Trójcy Świętej i freski
Dzwon zegarowy spiżowy z Bramy Krakowskiej z 1585 roku
Gablota I na naczynia wczesnośredniowieczne-zabudowa wnęki okiennej
Gablota II na naczynia wczesnośredniowieczne-zabudowa wnęki okiennnej
Gablota III na kafle garnkowe-w tle wizerunek pieca garnkowego
Gablota IV na naczynia, XVI wiek
Gablota V na zrekonstruowane obuwie skórzane
Gablota VI na drobne przedmioty, głównie biżuterię, kabłączki skroniowe, paciorki
szklane, kieszonkowy zegar słoneczny i skarb denarów (wymagają specjalnego
wyeksponowania w celu pokazania zasad jego działania), krzyżyk różańcowy
(wymaga specjalnego wyeksponowania)
6
Miasto w murach
Ramy czasowe: 1 poł. XIV – XVIII wiek
Kopia przywileju lokacyjnego miasta Lublina z 1317 roku
( do tego wydruk polskiego tłumaczenia tekstu przywileju)
Plansze:
Zarys granic Państwa Jagiellonów
Historyczne granice województwa lubelskiego i jego herb
Lublin na szlakach handlowych w XV-XVI wieku
Tekstami posła weneckiego i fragmentem „Roxolanii”
Rurmus – pompownia wodociągu staropolskiego
Przywileje cechowe
Gablota I: przedmioty metalowe: ostroga, janczar, podkowy itp.
Gablota II: zabudowa wnęk okiennych- rury wodociągu staropolskiego
Gablota III na kopie pieczęci municypalnych z XVI-XVII wieku (naścienna (?) na tle
widoku ratusza z obrazu Pożar miasta Lublina, 1719 rok )
Gablota IV: wydruk – grafika-atrapa pieca kaflowego w rzeczywistych wymiarach z
wmontowanymi kaflami
Gablota V na naczynia cynowe: konew cechu stolarzy, puchar z nakrywką
Gablota VI na inne przedmioty metalowe: miecz tzw. katowski, żelazny zamek,
kłódka, krata żelazna
Gablota VII na naczynia metalowe
Gablota VIII na naczynia ceramiczne
Gablota IX : wydruk fragmentu z Koźmiana i D. Ochockiego z opisem sali sądowej i
przebiegu obrad, fragmentem tekstu Konstytucji Sejmu Walnego Warszawskiego z
1578 roku ustanawiającego Trybunał Koronny, fotografia Matki Boskiej
Trybunalskiej z kościoła Dominikanów oraz postać Stefana Batorego. Na tle tego
zamontowany obraz „Sąd diabelski w Trybunale Lubelskim” oraz Krzyż Trybunalski
w futerale i kopia pieczęci Trybunału Koronnego w Lublinie z XVII wieku
7
Plansza: Kopia fragmentu tekstu Konstytucji Sejmu Wielkiego z 1569 roku wraz z
herbami Korony i Litwy
Plansza: Obraz „Pożar miasta Lublina 1719 roku”
Plansza: łaciński tekst i tłumaczenie opisu pożaru miasta z poł. XVI wieku według
relacji Sebastiana Fabiana Klonowica.
Plansza: Miedzioryt A. F. Hogenberga z dzieła J. Brauna „Civitates orbis terrarum”
wydanego w Kolonii w 1618 roku
Plansza: Układ murów obronnych
Plansza: Plan miasta Lublina wg W. Griznowa - wykadrowany widok wzgórza
zamkowego z donżonem, barwna reprodukcja
Plansze: portrety władców polskich
Plansza: Komisja Dobrego Porządku
wyeksponować drewnianą skrzynię okutą żelazem, XVII wiek
1. Hermy – gipsowe kopie kamieniarki okiennej – zmienić kolor
2. Portret K. Hryniewieckiego, olej, płótno
3. Portret S. F. Klonowica, olej, płótno, kon. XIX wieku
4. Rycina wg obrazu Jana Matejki „Unia Lubelska”
II kondygnacja zaopatrzona w pokaz multimedialny zamieszczony w podłodze ze zbrojonego
szkła.
8
Pod zaborami:
Lublin stolicą Galicji Zachodniej
Plansze:
Ikonografia: Al. Orłowski, „Lublin, miasto błotem brukowane”,
Mapa generalna całego miasta S. J. N. Łąckiego, 1783 r.
Księstwo Warszawskie
Plansze:
Pomnik ułanów przy zbiegu ul. Lubartowskiej i Obywatelskiej
Portret płk. Dominika Dziewanowskiego
Instytut Bibliopoliczny, 1811 r.
Towarzystwo Gospodarczo Rolnicze, 1812 r.
Ikonografia na planszach
Lata 1815-1830
1. Odbudowa i przebudowa, zmiana układu przestrzennego miasta
Plansze:
Ikonografia, m. in. A. Lerue
F. Dombeck, Wjazd gen. J. Zajączka (bardzo duży format)
Plan Królestwa Polskiego
Plan Lublina F. Łodzia Bieczyńskiego, 1829 r.
Wspomnienia J. I. Kraszewskiego i S. Staszica
9
1. Lubowiecki, Statystyka Województwa Lubelskiego, 1824 r.
2. Ikonografia - malarstwo
3. Kultura
Plansze:
Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Województwie Lubelskim, 1818
Towarzystwo Dobroczynności, 1815
Towarzystwo Przyjaciół Muzyki, 1816
Almanach Lubelski, 1815
Dostrzegacz Ekonomiczny i Polityczny Lubelski, 1816
Teatr Stary: fotografie gmachu, widowni, wydawnictwo okolicznościowe, afisz
Powstanie Listopadowe
Plansze:
Odezwa do Prześwietnej Rady Obywatelskiej,
Kurier Lubelski z XII 1830 r. i portret Jana Czyńskiego
Portet Andrzeja Edwarda Koźmiana
Dokumenty z okresu powstania listopadowego
Epoka paskiewiczowska 1831-1856
Plansze:
Ogród miejski, zdjęcia z Ogrodu A. Stepanoffa, projekt F. Łodzia Bieczyńskiego
Ikonografia
10
Oświata- Gimnazjum Lubelskie, fotografia gmachu, dokumenty, dyrektor Józef
Skłodowski, uczniowie szkoły: H. Wiercieński, B. Prus, Wł. Czachórski, J.
Ochorowicz, A. Świętochowski
Kultura – H. Wieniawski i jego rodzina
Prasa- Obraz miasta, Sierpińskiego; Kurier Lubelski: ogłoszenia reklamowe zakładów
przemysłowych i usługowych; Dziennik Urzędowy Guberni Lubelskiej
Stanisław Krzesiński, Pamiętniki
Powstanie styczniowe
Plansze:
Dziennik Urzędowy Guberni Lubelskiej z 1861 roku
Prasa z okresu powstania styczniowego
Dokumenty z okresu powstania styczniowego
Portrety - bohaterowie powstania styczniowego: Kazimierz i Jan Bogdanowiczowie,
Leon Frankowski, Morzyccy, H. Wierciński, W. Lasocki
Lubelscy weterani powstania styczniowego w okresie międzywojennym-portrety
Kobiety w powstaniu styczniowym Bieczyńska, Pustowujtówna, Żukowska, Róża
Rembielińska
Portret L. Przanowskiego, płótno, olej
Gablota I - Mapa bitew i potyczek 1863-1864 w obecnych granicach województwa
lubelskiego, na tle planszy z mapą 2 kosy z okresu powstania styczniowego
1864-1914
Plansze:
Plan W. Griznowa, 1888-1899 – nowy układ urbanistyczny miasta
Ikonografia, m. in. Hotel Europejski, Hotel Victoria, gmach poczty
Towarzystwo Kredytowe Ziemskie- postaci, gmach
Towarzystwo Kredytowe Przemysłowe – postaci, gmach
Polska Macierz Szkolna
11
Towarzystwo Szerzenia Oświaty „Światło”
Oświata lubelska, szkoły, postaci dyrektorów, nauczycieli, uczniów, dokumenty,
świadectwa, fotografie
Przemysł lubelski: Fabryka Wag W. Hessa, Fabryka Maszyn i Narzędzi Rolniczych
M. Wolskiego, Lubelska Fabryka Maszyn Rolniczych W. Moritza, Cukrownia
„Lublin”, Cementownia „Firlej”, Browary A. i J. Vetter, Młyn braci Krausse,
Drożdżownia Wrzodaka Multimedia rozszerzenie tematu
Kolej Nadwiślańska
Rozwój rzemiosła: dokumenty, ogłoszenia prasowe, zabytki sfragistyczne
Wystawa Przemysłowo – Rolnicza
Wystawa Przedmiotów Sztuki i Starożytności
Wystawa Higieniczna w Lublinie, 1908
Lubelskie Towarzystwo Rolnicze
Muzeum Lubelskie
H. Łopaciński i Towarzystwo Biblioteki Publicznej im. H. Łopacińskiego
Lubelskie Towarzystwo Lekarskie:postaci (Al. Janiszewski, S. Dobrucki, M.
Garbaczewski, G. Doliński, F. Głogowski, T. Surzycki, M. Arnstein, K. Zagórski, J.
Cynberg), wydawnictwa, dokumenty, fotografie
Lubelskie Towarzystwo Muzyczne: postaci (Wł. Modrzewski, W. Grudziński, E.
Dziewulski)
Artyści lubelscy i ich prace: K. Kietlicz Rayski, A. Dremont, K. H. Wiercieński, W.
Boguski, S. Dylewski, K. Westfal, W. Ziółkowski
Teatr Lubelski
Prasa lubelska
1. 4 szyby secesyjne
2. Portret Teofila Ciświckiego
3. Portret Edwarda Krausse
4. Kafle piecowe: korony i gzymsy oprawić na uchwytach na jednej ze ścian
Gabloty:
II Sztandar rzemieślniczy
III Naczynia cynowe i srebrna taca
12
IV Naczynia miedziane
V Zegary i symboliczne klucze do miasta
VI Zabytki sfragistyczne i metalowe znaczki
Okres 1864-1914 rozbudować w oparciu o multimedia
I wojna światowa
Plansze:
Orientacje polityczne
1. antyniemiecka- Narodowa Demokracja (Jan Stecki, Kazimierz Fudakowki, Stanisław
Śliwiński, Tadeusz Piotrowski, Feliks Moskalewski), „Głos Lubelski”
2. antyrosyjska – PPS – Frakcja i Narodowy Związek Robotniczy (P. Jankowski, Wł.
Kunicki, F. i M. Arnsztajnowie), Drużyny Strzeleckie
ikonografia fotograficzna miasta w okresie I wojny światowej
Plan z 1916 roku
Trybunał Lubelski, 1915 r.
okupacja austriacka i siedziba generał-gubernatorstwa (wspomnienia, dokumenty,
ogłoszenia prasowe, ikonografia)
1. Wkroczenie Beliniaków
2. Lubelski Miejski Komitet Obywatelski
3. Akt 5 listopada
4. szpital i gospoda dla Legionistów
5. J. Piłsudski w Lublinie
6. obchody konstytucji 3 maja
7. rocznica kościuszkowska
8. uczniowie lubelscy – legioniści
Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej
13
Dwudziestolecie międzywojenne
Plansze:
Plan Lublina z 1927 roku – naniesione na wydruk najważniejsze obiekty użyteczności
publicznej (szkoły, banki, towarzystwa, muzeum, koszary, urzędy, zakłady miejskie,
dzielnice lubelskie)
Przebudowa miasta-ikonografia fotograficzna miasta
Nowe obiekty użyteczności publicznej (Okręgowy Urząd Ziemski, Bank Rolny,
Gimnazjum Staszica, Bobolanum, Izba Skarbowa, przebudowa dworca kolejowego)
Dom Żołnierza (fotografie, wydawnictwa)
Prezydenci i wojewodowie lubelscy
Zakłady komunalne: wodociągi, rzeźnia, elektrownia
Lubelska Wytwórnia Samolotów
Ulice lubelskie, handel, usługi (reklamy, fotografie, szyld reklamowy)
Przemysł i rzemiosło lubelskie
Teatr Lubelski
Poeci i pisarze lubelscy
Kina Lubelskie
Sport
Harcerze lubelscy
Wojsko - DOK II
VII p. p.
LWS
Prasa lubelska
Oświata lubelska
Dzielnica żydowska
Muzeum Lubelskie
Uniwersytet Lubelski
1. Szyld reklamowy
2. kufer powozowy
3. Portret H. Łopacińskiego
4. Portret Wł. Karwowskiego
5. Portret J. Janiszewskiego
14
6. Portret F. A. Janiszewskiego
7. Portret E. Bobra
8. Portret St. W. Moskalewskiego, karton, pastel
9. ikonografia, malarstwo
10. mechanizm zegarowy
11. zbudowanie atrapy słupa ogłoszeniowego z afiszami i plakatami z okresu
dwudziestolecia międzywojennego
Okres dwudziestolecia międzywojennego rozbudować w oparciu o prezentację
multimedialną-kiosk multimedialny
Wrzesień 1939 roku
Plansze:
Dowódcy obrony
Komitety obrony miasta
Ogłoszenia prasowe i zarządzenia z okresu września 1939 roku
Zniszczenia miasta we wrześniu 1939 roku
II wojna światowa
Plansze:
Lublin stolicą dystryktu lubelskiego w GG
Więzienie na Zamku
Obóz koncentracyjny na Majdanku
Życie codzienne miasta pod okupacją niemiecką: prasa, zaopatrzenie, zarządzenia,
fotografie miasta
Getto i likwidacja dzielnicy żydowskiej
15
Lipiec 1944
Struktury Państwa Podziemnego
Dowódcy AK
Polska Lubelska
PKWN i Manifest lipcowy
Zniszczenia miasta
Gabloty:
I I wojna światowa: legitymacje, odznaki i medal
II Gablota na lampy powozowe
III Gablota - zabudowa narożna z łukiem: Oświata lubelska-meble z gabinetu,
świadectwa, indeksy, fotografie, legitymacje, pamiętniki, czapki szkolne i studenckie,
sztandar szkolny)
IV Gablota – zabudowa narożna z łukiem: przemysł i rzemiosło lubelskie: reklamy,
ogłoszenia prasowe, fotografie, szkło, dokumenty, katalogi, przedmioty różne
V Gablota; Wrzesień 1939 i II wojna światowa: dokumenty, maski przeciwgazowe,
przedmioty rożne
IV kondygnacja zaopatrzona w pokaz multimedialny fotografii Lublina zamieszczony w
podłodze ze zbrojonego szkła.
Na ostatniej kondygnacji: rozwijany ekran i sprzęt zamieszczony na jednym z okien do
multimedialnej prezentacji zdjęć Lublina
Okres 1945- 1954
Plansze:
Kultura i oświata (Muzeum Lubelskie, szkoły, uczelnie)
Prasa Lubelska
Więzienie na Zamku
Fabryka Samochodów Lubelskich
Referendum 1946
Wybory do sejmu 1947
16
Ingres biskupa Stefana Wyszyńskiego, 1946
Odbudowa katedry
Odbudowa i renowacja Starego Miasta
Centralna Wystawa Rolnicza
1. Makieta- zmatowiona pleksi (?)- zamieszczona na poręczy z
multimedialnym pokazem rozwoju przestrzennego miasta.
2. Zwijany ekran zamieszczony w jednym z okien służący do
multimedialnego pokazu zdjęć.
3. Lunety do oglądania panoramy miasta
17
Przekrój wieży bramnej i przedbramia. H. Gawarecki, W. Podlewski, Brama Krakowska w
Lublinie, rys. 49