zadania departamentu bezpieczeństwa zdrowotnego wody w ... · zadania organów państwowej...
TRANSCRIPT
Zadania organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej
w kontekście bezpieczeństwa zdrowotnego wody
Anna KamińskaDyrektor Departamentu
Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody
Warszawa, 22 październik 2018 r.
Niniejsza prezentacja jest chroniona prawem autorskim. Prawa autorskie do niniejszej prezentacji przysługują
Głównemu Inspektoratowi Sanitarnemu – Departamentowi Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody.
Każde wykorzystanie niniejszej prezentacji wymaga wskazania przynajmniej źródła.
Podmioty pozostające pod nadzorem organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej
Woda przeznaczona do spożycia przez ludzi
Wodociągi
8437
Małe wodociągi
(< 1000 m3/d)
7726
Pozostałe wodociągi
(> 1000 m3/d)
711
Podmioty wykorzystujące wodę pochodzącą
z indywidualnego ujęcia
3095
działalność gospodarcza - 1318
budynki użyteczności publicznej- 1601
budynki zamieszkania zbiorowego - 41
działające na rynku spożywczym – 135
Woda wykorzystywana do celów rekreacyjnych
Kąpieliska
Miejsca okazjonalnie wykorzystywane
do kąpieli
1731
Pływalnie
Kąpieliska
Miejsca
2017 r.
205
838
2018 r.
483
390
© Główny Inspektorat Sanitarny - Departament Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody 2018
System zaopatrzenia w wodę
„od ujęcia do kranu”
Przedsiębiorstwa wodociągowo-
kanalizacyjne
Podmioty wykorzystujące wodę
pochodzącą z indywidualnego ujęcia,
w ramach działalności gospodarczej
lub w budynku użyteczności publicznej
lub w budynku zamieszkania
zbiorowego lub w podmiotach
działających na rynku spożywczym
Urządzenia wodociągowe -
ujęcia wód
powierzchniowych
i podziemnych, studnie
publiczne, urządzenia
służące do
magazynowania
i uzdatniania wód, sieci
wodociągowe,
urządzenia regulujące
ciśnienie wody
Właściciel lub zarządcaobiektu budowlanego
Zawory używane zwykle do pobierania wody
Budynek zamieszkania zbiorowego - budynek przeznaczony do okresowego pobytu ludzi,w szczególności hotel, motel, pensjonat, dom wypoczynkowy, dom wycieczkowy, schroniskomłodzieżowe, schronisko, internat, dom studencki, budynek koszarowy, budynek zakwaterowania naterenie zakładu karnego, aresztu śledczego, zakładu poprawczego, schroniska dla nieletnich,a także budynek do stałego pobytu ludzi, w szczególności dom dziecka, dom rencistów i dom zakonnyBudynek użyteczności publicznej - budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej,wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki,wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii,usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażeróww transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, oraz innybudynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji; za budynek użyteczności publicznejuznaje się także budynek biurowy lub socjalny
Budynki zamieszkania zbiorowego Budynki użyteczności publicznej
§ 3 pkt 5 i 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
Jeżeli umowa o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanieścieków nie stanowi inaczej, odbiorca usług odpowiada zazapewnienie niezawodnego działania posiadanych instalacjii przyłączy wodociągowych lub instalacji i przyłączykanalizacyjnych z urządzeniem pomiarowym włącznie.Art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowymzaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków
© Główny Inspektorat Sanitarny - Departament Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody 2018
Sposób sprawowania nadzoru - woda przeznaczona do spożycia przez ludzi
• uzgadnianie przedkładanych harmonogramów badań
• weryfikacja terminowości realizacji badań oraz przekazywania sprawozdań z badań wody
• analiza przekazywanych sprawozdań z badańStały monitoring kontroli wewnętrznej
• zgodnie z ustalonym na dany rok planem
• po wykonaniu działań naprawczych Wykonywanie badań jakości wody
• w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego konsumentówZatwierdzanie ocen ryzyka
• zmiana częstotliwości badania parametrów
• zmiana zakresu badanych parametrówAkceptacja elastycznego systemu
monitorowania
• wydawanie ocen higienicznych dla materiału lub wyrobu stosowanego w procesach uzdatniania wody
• wydawanie zgody na zastosowanie nowej technologii uzdatniania wody
• weryfikacja posiadania aktualnych atestów higienicznych NIZP-PZH dla materiałów do dystrybucji wody
Nadzór nad materiałami i wyrobami stosowanymi w procesach uzdatniania
i dystrybucji
• zatwierdzanie udokumentowanego systemu jakości prowadzonych badań wody - laboratoria zewnętrzne
• sporządzanie sprawozdań z badań w momencie zakończenia badania
• cząstkowe sprawozdania z badań jakości wody
Nadzór nad laboratoriami wykonującymi badania jakości wody
42 735 badań w 2017 r.
* Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ściekówRozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi© Główny Inspektorat Sanitarny - Departament Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody 2018
Badane parametry jakości wody
Parametry mikrobiologiczneE. coli, enterokoki
przekroczenie wartości parametrycznej brak przydatności wody do spożycia
Parametry chemiczne przekroczenie wartości parametrycznej
brak poprawy przez 30 dniprzydatność na warunkach przyznanego odstępstwa
Wskaźnikowe parametry mikrobiologiczne
przekroczenie wartości parametrycznej warunkowa przydatność wody do spożycia
bakterie grupy coli ≥ 10jtk - brak przydatności
Wskaźnikowe parametry organoleptyczne i fizykochemiczne Dodatkowe parametry chemiczne
przekroczenie wartości parametrycznej brak poprawy przez 30 / 60 dni
warunkowa przydatność wody do spożycia
Bakterie grupy coli Ogólna liczba mikroorganizmów w 22°C Clostridium perfringens (łącznie ze sporami)
Akrylamid, Antymon, Arsen, Azotany, Azotyny, Benzen, Benzo(a)piren, Bor, Bromiany, Chlorek winylu, Chrom, Cyjanki, Epichlorohydryna, Fluorki, Kadm, Miedź, Nikiel, Ołów, Pestycydy, Σ pestycydów, Rtęć, Selen, 1,2-dichloroetan, Σ Wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, Σ trichloroetenu i tetrachloroetenu, Σ THM
Glin (Al) Utlenialność z KMnO4 Smak
Jon amonu Ogólny węgiel organiczny (OWO) Sód
Barwa Stężenie jonów wodoru (pH) Mętność
Chlorki Przewodność elektryczna Zapach
Mangan Siarczany Żelazo
Ozon Σ chloranów i chlorynów Magnez
Chlor wolny Bromodichlorometan Srebro
Chloraminy Trichlorometan (chloroform) Twardość
© Główny Inspektorat Sanitarny - Departament Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody 2018
Informowanie konsumentów
Opracowanie komunikatów
dla konsumentów
Brak przydatności wody do spożycia
Przydatność wody do spożycia na warunkach przyznanego odstępstwa
Warunkowa przydatność wody do spożycia
2 min.
© Główny Inspektorat Sanitarny - Departament Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody 2018
Częstotliwość badania jakości wodyWodociągi
o produkcji wody [m3/d] ≤100 101–1 000 1 001–10 000 10 001–100 000 >100 001
Parametry
grupy A
Nie rzadziej niż 2
razy w roku*
4 razy w
roku
7 - 31 x w roku
np. 4 300 m3/24 h
16 razy w roku
34 - 301 x w roku
np. 12 300 m3/24 h
40 razy w roku
Min. 304 x w roku
np. 190 000 m3/24 h
571 razy w roku
Parametry
grupy B
Nie rzadziej niż
1 raz na dwa lata*
1 raz w roku 2 - 4 x w roku
np. 4 300 m3/24 h
2 razy w roku
5 - 13 x w roku
np. 12 300 m3/24 h
5 razy w roku
Min. 17 x w roku
np. 190 000 m3/24 h
20 razy w rokuZ zastrzeżeniem częstotliwości wskazanej w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 września 2015 r.
w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej.
Parametry grupy A
1. E. coli2. Bakterie grupy coli 3. Ogólna liczba mikroorganizmów w 22°C4. Barwa 5. Mętność 6. Smak 7. Zapach 8. Stężenie jonów wodoru (pH) 9. Przewodność elektryczna
Parametry badane wówczas, gdy chloraminowanie jest stosowanejako metoda dezynfekcji 10. Azotyny 11. Jon amonu
Parametry badane wówczas, gdy używane są jako chemikalia do uzdatniania wody 12. Glin (Al) 13. Żelazo
Parametry grupy BEnterokoki Miedź Chlorek winylu
Akrylamid Nikiel Siarczany
Antymon Ołów Benzo(a)piren
Arsen Pestycydy Utlenialność z KMnO4
Azotany Σ pestycydów Żelazo
Benzen Rtęć Bromodichlorometan
Sód Selen Chlor wolny
Bor Σ chloranów i chlorynów Chloraminy
Bromiany Σ Wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych Clostridium perfringens (łącznie ze sporami)
Ozon Trihalometany – ogółem (Σ THM) Ogólny węgiel organiczny (OWO)2)
Chrom Σ trichloroetenu i tetrachloroetenu Trichlorometan (chloroform)
Cyjanki Glin (Al) Magnez
Srebro Jon amonu 1,2-dichloroetan
Kadm Chlorki Twardość
Fluorki Mangan Epichlorohydryna
© Główny Inspektorat Sanitarny - Departament Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody 2018
Twardość wody - wyrażona zwykle w miligramach węglanu wapnia na litr
Twardość wody – obecność szeregu różnychrozpuszczonych w wodzie jonów metaliwielowartościowych, zwłaszcza kationów magnezui wapnia
Dodatkowy parametr chemiczny
Dopuszczalny zakres wartości 60-500 mg/l– w przeliczeniu na węglan wapnia; wartośćzalecana ze względów zdrowotnych – oznacza, żejest to wartość pożądana dla zdrowia ludzkiego,ale nie nakłada obowiązku uzupełniania, przezprzedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne
Niska wartość - poniżej 100 mg/l - odznacza sięwiększą korozyjnością przewodów wodociągowych
Średnia zawartość twardości [mg/l] w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi w 2015 r., przygotowane na podstawie danych raportowanych przez wojewódzkie stacje sanitarno-epidemiologiczne
© Główny Inspektorat Sanitarny - Departament Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody 2018
Sposób sprawowania nadzoru - kąpieliska
Opiniowanie uchwał rad gmin określających wykaz kąpielisk
Przygotowanie informacji dla KE o liczbie kąpielisk -Wytyczne GIS
Uzgadnianie harmonogramów pobierania próbek wody do badań z kąpieliska - Wytyczne GIS
Wyznaczenie punktów pobierania próbek wody z kąpieliska do badań
Badanie próbek wody z kąpieliska przed sezonemkąpielowym oraz w przypadku zaistnienia sytuacji mogącejpowodować pogorszenie jakości wody w kąpielisku.
Ocena jakości wody w kąpielisku
Klasyfikacja jakości wody w kąpielisku.
Ocena prowadzonej kontroli wewnętrznej.
Prowadzenie Serwisu Kapieliskowego - Wytyczne GIS
Przygotowanie raportu dla KE w zakresie jakości wody w kąpieliskach.
Serwis Kąpieliskowy - www.sk.gis.gov.pl
4 867 ocen bieżących jakości wody - stan na 12.09.2018r.
© Główny Inspektorat Sanitarny - Departament Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody 2018
Sposób sprawowania nadzoru miejsca okazjonalnie wykorzystywane do kąpieli
Opiniowanie uchwał rad gminy wyrażających zgodę na utworzenie miejsca okazjonalnie
wykorzystywanego do kąpieli
Bieżąca ocena jakości wody w miejscu okazjonalnie wykorzystywanym do kąpieli
Przeprowadzenie kontroli urzędowej jeżeli wyniki badań wykonanych przez organizatora wskazują
na to, że woda w miejscu okazjonalnie wykorzystywanym do kąpieli nie spełnia wymagań
jakościowych
Miejsce okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli może funkcjonować przez okres nie dłuższy niż 30 dni w roku kalendarzowym.
Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej.Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne.Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011 r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli.Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 kwietnia 2011 r. w sprawie ewidencji kąpielisk oraz sposobu oznakowania kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli.
© Główny Inspektorat Sanitarny - Departament Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody 2018
Sposób sprawowania nadzoru - pływalnie
Uzgadnianie harmonogramu badań jakości wody na pływalni
Gromadzenie i analiza danych dotyczących jakości wody na pływalniach,
podejmowanych działań naprawczych
Wydawanie zbiorczej rocznej oceny jakości wody na pływalni na podstawie:
wyników badań i pomiarów realizowanych przez zarządzającego pływalnią –
zakres, częstotliwość, metodyki analiz
wyników badań wykonanych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej
W 2017 r. organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej wykonały 98 242 badania
** Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej.Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych.Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach
© Główny Inspektorat Sanitarny - Departament Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody 2018
Dziękuję za uwagę