yxv x | | tx|w| t t t y t · ОДБОР НА ДИРЕКТОРИ Одборот на...

ПРЕДВОДНИЦИ НА ДИГИТАЛНАТА ЕРАГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2016МАКЕДОНСКИ ТЕЛЕКОМ АД – СКОПЈЕ

4 КОРПОРАТИВНОУПРАВУВАЊЕ7 ДОНАШИТЕАКЦИОНЕРИ9 ОДБОРНАДИРЕКТОРИ12 МЕНАЏМЕНТ14 ПАЗАРНООПКРУЖУВАЊЕ21 ИНОВАЦИИВОКОРИСНИЧКОТОИСКУСТВО24 НАЈДОБРАМРЕЖА26 ИНФОРМАТИЧКАТЕХНОЛОГИЈА28 ПАМЕТЕНГРАД30 ЧОВЕЧКИРЕСУРСИ33 ОПШТЕСТВЕНАОДГОВОРНОСТ36 НАГРАДИИПРИЗНАНИЈА201638 СТРАТЕГИЈАЗА201739 ФИНАНСИСКИИЗВЕШТАИ

СОДРЖИНА

2

Брзинатанаинформатичкиотитехнолошкиотразвојвосветотденес,семеривосекунди,асепотпиранадигитализацијата.

Какотелекомуникацискилидерјасногизацртавме нашите цели и визија дагопредводименовотодигитално општествоидајаразвивамедигиталната култура.

Нашатацеледигитализацијаиповрзувањенаситенеговисфери,прекуедноставни решенијакоиќегоолеснат,ноизбогататживототнанашитекорисницииделовнипартнери.

Тојразвоенмозаикгосочинуваатлидерствовоиновациите, смарт решенијата, интернет на нештата, решенијата во „облак“, како и новите информатичко-комуникациски системи, коигиинтегриравмевонашетоработење.

Тоаепатотпрекукојпродолжувамедасоздавамеврвно корисничко искуство,коенèповрзуваиобединувасосветотвоедноновоединство,подготвенозановидоживувањаиуспеси.

Какоидосегатакаипонатамуостанувамесигуреницврстпартнернасèонаштопретставуваврвен квалитет, општествен напредок и благосостојба.

3

4

КОРПОРАТИВНО УПРАВУВАЊЕ

ПРЕДВОДНИЦИ НА ДИГИТАЛНАТА ЕРА

МЕНАЏМЕНТ И РАКОВОДЕЊЕ НА МАКЕДОНСКИ ТЕЛЕКОМ АД – СКОПЈЕВосогласностсозаконскитепрописииСтатутотнаМакедонскиТелекомАД–Скопје(МакедонскиТелеком/Друштвото),органинаМакедонскиТелекомсеСобраниетоиОдборотнадиректори.КорпоративнотоуправувањенаМакедонскиТелекомимазацелдаовозможипоголематранспарентностпрекуобезбедувањенаследнитеинформации:

■ НадлежностинаСобраниетонаМакедонскиТелекомАД–Скопје ■ Улоги,одговорностиичленовинаОдборотнадиректори ■ Независниотревизор ■ Другирелевантниинформации(актинаМакедонскиТелекомиуправувањесоризици)

СТРУКТУРА НА МАКЕДОНСКИ ТЕЛЕКОМ МакедонскиТелекомАД–Скопјееакционерскодруштвозаелектронскикомуникациисоедностепенсистемнауправување,какоштоследува:

СОБРАНИЕ ОДБОР НА ДИРЕКТОРИ

ГЛАВЕН ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР

ГЛАВЕН ОПЕРАТИВЕН

ДИРЕКТОР

ВосогласностсоЗаконотзатрговскидруштваиСтатутотнаМакедонскиТелекомАД–Скопје,Собранието,Одборотнадиректори,ГлавниотизвршендиректориГлавниотОперативенДиректорнаДруштвотосеовластенидадонесуваатодлукиворамкитенанивнатанадлежност.

СОБРАНИЕ СОБРАНИЕТОДОНЕСУВАОДЛУКИСАМОПОПРАШАЊАКОИСЕКАТЕГОРИЧНОУТВРДЕНИСОЗАКОНОТЗАТРГОВСКИДРУШТВАИСТАТУТОТНАМАКЕДОНСКИТЕЛЕКОМ,АОСОБЕНО:

1. ИзменинаСтатутотнаДруштвото2. Одобрувањенагодишнатасметка,нафинансискитеизвештаиинагодишниотизвештајза

работењетонаДруштвотовопретходнатаделовнагодина,одлучувањезараспределбанадобивкатаиопределувањенаизносотиначинотнаплаќањенадивидендите

3. Определувањенаначинотнапокривањеназагубитенаправенивопресметковниотпериод,дополнителноодобрувањенаначинотнакористењенасредстватаодрезервниотфонд

4. ИзбориотповикувањеначленовитенаОдборотнадиректорииутврдувањенанадоместокоткојќеимсеисплаќананеизвршнитечленовинаОдборотнадиректоризанивнатаработа

5. ОдобрувањенаработатаинаводењетонаработењетосоДруштвотоначленовитенаОдборотнадиректори6. Менувањенавидотикласатанаакциитеипроменанаправатаврзанизаодделнивидовиикласиакции

7. ЗголемувањеинамалувањенаакционерскиоткапиталнаДруштвото8. Издавањенаакцииидругихартииодвредност9. Назначувањенаовластенревизорзаревизијанагодишнатасметкаинафинансискитеизвештаи10. ПреобразбанаДруштвотоводругаформанаДруштвоизастатуснитепроменинаДруштвото11. ОдобрувањенаголемизделкивосогласностсоСтатутот12. ИзменинаструктуратанаимототнаДруштвото,акокниговодственатавредностнарелевантниот

делодимотот,засегнатсоизмената,надминува10%(десетпроценти)однетовредностанаимототнаДруштвото,утврденавонеговитепоследнифинансискиизвештаи

13. ПрестанокнаДруштвото14. ДругипрашањаутврденисозаконилисоСтатутотнаДруштвото15. УсвојувањенаДеловникзасвојатаработа.СобраниетонаДруштвотонеможедаодлучувазапрашањаодобласта

науправувањетоираководењетонаДруштвото,штоспаѓаатвонадлежностнаОдборотнадиректори. АкционерскиоткапиталнаМакедонскиТелекомАДсесостоиод95.838.780обичниакциииеднакумулативна

приоритетнаакција(златнаакција).ОбичнитеакциинаМакедонскиТелекомАДсекотираниисонивсетргуванаОфицијалниотпазарнаМакедонскатаберзанаподсегментотЗадолжителнакотација.

АКЦИИ НА МАКЕДОНСКИ ТЕЛЕКОМИздавач

ПРИОРИТЕТНИАКЦИИ ОБИЧНИАКЦИИ

МакедонскиТелекомАД МакедонскиТелекомАД

Меѓународенбројзаидентификацијанахартиитеодвредност(ISIN) MKMTSK121017 MKMTSK101019

Индустрија Телекомуникации Телекомуникации

Земја РепубликаМакедонија РепубликаМакедонија

Регистрираноседиштенадруштвото Скопје Скопје

Вкупенбројнаиздадениакции 1златнаакција 95.838.780

Вкупенбројнагласачкиправа 1 ** 86.254.902**

*Валута МКД(македонскиденар) МКД(македонскиденар)

Номиналнавредностпоакција 9.733денари 100денари

Идентификацијанахартијаодвредност(tickersymbol) ¬- TEL

Праванаглас Едноправонагласипосебниправа Едноправонагласпоакција

* Одвкупенбројнаакциисоправонаглас-86.254.903за3.361акциикоиседелод2%акциикоиВладатанаРепубликаМакедонијагидоделинавработенитенаМакедонскиТелеком,сопственицитеилинесеевидентиранивоакционерскатакниганаМKTпорадинецелосниличниподатоци(3.320акции),илисèуштенесераспределени(41акции).

** Приоритетнатакумулативнаакција(златнаакција)восопственостнаВладатанаРепубликаМакедонијаимаедноправонагласипосебниправавосогласностсоСтатутотнадруштвото.Имаограничувањезатрговскиинетрговскитрансфер.

*** НамаленозасопственитеакциинаМакедонскиТелекомАД,чииправавосогласностсоЗаконотзатрговскидруштва(член338)мируваат.

5 КОРПОРАТИВНОУПРАВУВАЊЕ

ДИВИДЕНДЕН КАЛЕНДАРГОДИНА БРУТО ДИВИДЕНДА ПО

АКЦИЈА ВО ДЕНАРИ ПРВ ДАТУМ НА ИСПЛАТА ДАТУМ НА ОБЈАВУВАЊЕ

2015 17,09 26.09.2016 12.04.2016

N/A* 14,38 18.12.2015 20.11.2015

2014 26,23 18.05.2015 16.04.2015

2013 31,49 23.04.2014 27.03.2014

2012 65,46 17.04.2013 29.03.2013

2011 71,46 25.04.2012 04.04.2012

2010 68,95 29.04.2011 14.04.2011

2009 75,01 12.07.2010 02.07.2010

2008 71,42 22.05.2009 29.04.2009

2007 113,42 29.09.2008 03.09.2008

2005 86,10 01.08.2007 31.07.2007

2004 60,88 04.07.2005 30.05.2005

2003 26,10 19.03.2004 20.02.2004

2002 25,04 05.05.2003 18.04.2003

* Дивидендатаисплатенавомесецдекември2015годинаеисплатенаодакумулиранадобивканаДруштвотоодпретходнипериодисогласноОдлукатанаСобраниенаакционеринаМакедонскиТелекомдонесенана20.11.2015година.

КАЛЕНДАР НА НАСТАНИ СЕДНИЦИНАСОБРАНИЕТОНАМАКЕДОНСКИТЕЛЕКОМВО2016ГОДИНА

ДАТУМ НАСТАНИ

05.01.2016 СедницанаСобраниетонаМакедонскиТелеком


12.04.2016 ГодишноСобраниенаМакедонскиТелеком


СТРУКТУРА НА АКЦИОНЕРИТЕ АКЦИОНЕРИНАМАКЕДОНСКИТЕЛЕКОМАДЗАКЛУЧНОСО31.12.2016

ИМЕ НА СОПСТВЕНИК БРОЈ НА АКЦИИ ВО %

КаменимостАДСкопје(воликвидација) 48.877.780 51,00

ВладанаРМ 33.364.875* 34,81

МакедонскиТелекомАД(сопствениакции) 9.583.878** 10,00

IFC 1.392.204 1,45

Другималцинскиакционери 2.620.044 2,73

Вкупно 95.838.781 100,00

* Вклучувајќијаприоритетнатакумулативнаакција(златнаакција)сономиналнавредностод9.733денаривосопственостнаВладатанаРепубликаМакедонија.ЗлатнатаакцијаимаедноправонагласипосебниправавосогласностсоСтатутотнадруштвото.Имаограничувањезатрговскиинетрговскитрансфер.

** ВосогласностсоЗаконотзатрговскидруштва(член338),праватаодстекнатитесопствениакциимируваат.

51,00%

34,81%

10,00%

1,45% 2,73%

КаменимостАДСкопје(воликвидација)

ВладанаРМ

МакедонскиТелекомАД(сопствениакции)

IFC

Другималцинскиакционери

6 КОРПОРАТИВНОУПРАВУВАЊЕ

7

ДО НАШИТЕ АКЦИОНЕРИ


АндреасМаиерхоферГлавенизвршендиректорнаМакедонскиТелеком

ЖаркоЛуковскиГлавеноперативендиректор

наМакедонскиТелеком

Почитуваниакционери,

МакедонскиТелекоменалидерскатапозицијавоМакедонија!Останавменаврвоткакорезултатнанашиотпотенцијалипосветеностдабидемепредводницивообезбедувањенановиииновативнирешенија,ноипредсèпорадиискуствотоиподдршкаташтојадобивамеодГрупацијатаДојчеТелеком.

Имавмемногупредизвици,но2016бешеуспешнагодиназанас,годинавокојасозаедничкинапоризабележавмезначителнидостигнувања.Покажавмеодличнирезултативопостепјд,припејд,ТВсегментотиИКТрешенијата.

Ставивмефокуснадигиталнататрансформацијасоцелдабидемевистинскипартнероддовербавоновиотвиртуеленидигиталенсвет:дома,наработа,насекадеивосекоевреме.Работевменаунапредувањенадигиталнатаинтеракцијасонашитекорисници,какоинадигитализацијанакомпанискитепроцеси.ВогодинаташтоизминагикомплетиравменашитекапиталниинформацискиситемиCRMиOSSсоосновнацелподобрувањенауслугитеконнашитекорисници

Оптимизирањенаработењетоизголемувањенаефикасностаенашаконстанта.Вооваанасокаизведовмеиорганизацискиреструктуирања,какоштобешеиаутсорсирањетонауправувањетосотелекомуникацискитесистемиимрежнатаинфраструктура,заштогоодбравмеЕриксонзанашстратешкипартнер.

Во2016годинабележимепорастворечисиситеобластиоднашетоработење.Гордисмешто31.000семејствавоМакедонијајаодбраанашатауникатнаМагента1понуда.ГолансиравмеMaxtvGOкакоиновативенсервисзанашитекорисници.ПораснабројотинадомаќинствасопристапдоFTTH.Јанадминавмепроекцијатаизасамоеднагодинапоминавме26.000домовисооптика.Досегаимамевкупно147.000домовипоминатисооптика,штопретставуваедначетвртинаоддомовитевоРепубликаМакедонија.Планотбешеприличноамбициозен,ноуспеавмепредсèкакорезултатнапрофесионалноста,упорноста,напорнатаработаиодличнатасоработкамеѓутимотнаМКТсонадворешнитесоработници.

Данегизаборавимеиодличнитерезултативомобилниотсегмент.2016јазавршивмесоуделод50,2отстoнапазарот.Дуриивоусловинаостраконкуренција,корисницитезнаатданаправатвистинскиизборидагоодбератнајдобротоодТелеком.

МакедонскиТелекоменајпрефериранбрендодкорисниците.ПовторнојаимаменајдобратамрежавоМакедонија.Овиепризнанијаодкорисницитесепотврдадеканашатазаложбапостојанодаинвестирамевоновитехнологииимрежнаинфраструктура,унапредувајќииподобрувајќигонатојначиннивотонанашитеуслуги,евистинскиотпатпокојштотребавоиднинадапродолжимедаседвижиме.

Какотехнолошкилидер,сојаснавизијазапредизвиците,во2016годинаМакедонскиТелекомзавршисоимплементацијанасовременинтегрирансистемзаавтоматскалокацијанавозилатаиелектронсканаплатавојавниотградскипревозвоСкопје.Овојсистемесамопочетокнарешенијатаза„паметниградови“ипаметноживеење.Фокусиранисменапроектикоиштоќемупомогнатиќедонесатпроменивоопштество,ананаскакокомпанијаќениовозможатдарастемеидасеразвиваме.

Годинатакојаштоизмина,бешеуспешнагодина.Поповеќегодишноопаѓање,гостабилизиравменадолниоттренднаприходитеивоцелостгиостваривмепоставенитекомпанискицели.

Вопериодотштопретстоиќепродолжимедасенатпреваруваменапазаротсоквалитет:напроизводите,мрежата,услугитеиначинотнаоднесувањеконнашитекорисници.

8 ДОНАШИТЕАКЦИОНЕРИ

9

ОДБОР НА ДИРЕКТОРИ


ОДБОР НА ДИРЕКТОРИ ОдборотнадиректоринаМакедонскиТелекомАД–СкопјеуправувасоДруштвотоворамкитенаовластувањатаопределенисоЗаконотиСтатутот,какоиовластувањаташтоизречномуседадениодСобранието.ПраватаиобврскитенаОдборотнадиректори,восогласностсоЗаконотзатрговскидруштва,серегулиранисоСтатутотнаДруштвото.

■ ЧленовитенаОдборотнадиректоригиизбираСобраниетонаМакедонскиТелекомАД-Скопје.

■ ПретседателотнаОдборотнадиректоригоизбираОдборотнадиректоринаМакедонскиТелекомАД-Скопјеодредотнасвоитенеизвршничленови.

■ Структурата,изборот,овластувањетоиработењетонаОдборотнадиректорисеутврденисоСтатутотнаМакедонскиТелекомАД-СкопјеиДеловникотзаработанаОдборотнадиректори.

■ ТелаформираниодстрананаОдборотнадиректорисе:Одборзаревизија,КолегиумзанаградувањеиКомитетзатрансформацијанаактивноститеодмобилнателефонијавоМКТ.

■ ЧленовитенаОдборотзаревизија,КолегиумотзанаградувањеиКомитетотзатрансформацијанаактивноститеодмобилнателефонијавоМКТгиизбираигиразрешуваОдборотнадиректоринаМакедонскиТелеком.

■ РаботењетонаовиетеласедефинирасоДеловницизаработаштогирегулираатнивнитенадлежности,составиактивности.ОвиеделовницизаработагидонесуваОдборотнадиректори.

■ ПраватаиобврскитезадонесувањенаодлукиодстрананаОдборотнадиректори,восогласностсоЗаконотзатрговскидруштвасерегулиранисоСтатутотнаМакедонскиТелеком.

ВорамкитенаовластувањатаопределенисоЗаконотзатрговскидруштваиСтатутотнаМакедонскиТелеком,ОдборотнадиректориуправувасоДруштвотоисесостоиод14(четиринаесет)членови,одкои12(дванаесет)сенеизвршничленови,2(два)сеизвршничленовикоигиносатназивитеГлавенизвршендиректориГлавеноперативендиректори4(четири)однеизвршнитечленовисенезависничленовинаОдборотнадиректори.

ДЕЛОВНИК ЗА РАБОТА НА ОДБОРОТ НА ДИРЕКТОРИ ВрзоснованаодредбитеодСтатутотнаМакедонскиТелекомАД–Скопје,ОдборотнадиректоригоусвојувасвојотДеловникзаработа,којштогоуредуваначинотнаработењенаОдборотнадиректори,имено:

1.Подготовкатанасостаноците,свикувањетонасостаноците,текотнаработатазавременасостаноците,начинотнаодлучување(одложување,откажувањеизатворањенасостаноците),

2.Записнициодсостаноците,праваиобврскиначленовитеидругитеучесницивоработењетонасостаноците,какои

3.ДругипрашањаповрзанисоработењетонаОдборотнадиректориворамкитенаовластувањатадоделенисозаконотисоСтатутотнаМакедонскиТелеком.

Членови на Одбор на директори на Македонски Телеком АД - Скопје заклучно со 31.12.2016ПанчеКралев-неизвршенчлениПретседател

НазимБуши-неизвршенчлениЗаменикПретседател

НебојшаСтајковиќ-неизвршенчлен

ВалтерГолдениц-неизвршенчлен

МихаелФранк-неизвршенчлен

ПетерЖом-неизвршенчлен

АндреаШаги-неизвршенчлен

КаројШвејнингер-неизвршенчлен

АндреасМаиерхофер-извршенчлениГИД

ЖаркоЛуковски–извршенчлениГОД

СузанеКрогман-независенчлен

АтилаКесег-независенчлен

АлександарСтојков-независенчлен

ВладимирЗдравев-независенчлен

ЧленовинаОДнаМакедонскиТелекомАД–Скопјенакоиимистеколмандат/далеоставка/билеотповиканивотекотна2016година:

ФранкПолц,НезависенчленнаОД,сомандатзаклучносо31.03.2016година

10 ОДБОРНАДИРЕКТОРИ

Панче КралевнеизвршенчлениПретседател

Андреас Маиерхофер извршенчлениГИД

Михаел Франк неизвршенчлен

Атила Кесегнезависенчлен

Назим БушинеизвршенчлениЗаменикПретседател

Жарко ЛуковскиизвршенчлениГОД

Петер Жомнеизвршенчлен

Александар Стојковнезависенчлен

Валтер Голденицнеизвршенчлен

Небојша Стајковиќнеизвршенчлен

Сузане Крогманнезависенчлен

Андреа Шагинеизвршенчлен

Владимир Здравевнезависенчлен

Карој Швејнингернеизвршенчлен

11 ОДБОРНАДИРЕКТОРИ

12

МЕНАЏМЕНТ


Андреас МаиерхоферГлавенизвршендиректорнаМакедонскиТелеком

Жарко ЛуковскиГлавеноперативендиректорнаМакедонскиТелеком

Славко ПројкоскиГлавендиректорзафинансиинаМакедонскиТелеком

Бранко СтанчевГлавеноперативендиректорзаделовникорисницинаМакедонскиТелеком

Андреас ЕлснерГлавеноперативендиректорзаприватникорисницинаМакедонскиТелеком

Мирослав ЈовановиќГлавендиректорзаИТнаМакедонскиТелеком

Лазар ПоповскиГлавендиректорзачовечкиресурсинаМакедонскиТелеком

Моира ХоманРаководендиректорзачовечкиресурсинаМакедонскиТелеком

13 МЕНАЏМЕНТ

14

ПАЗАРНО ОПКРУЖУВАЊЕ


ПАЗАРНО ОПКРУЖУВАЊЕОвојГодишенизвештајзаработењетосеоднесуванаМакедонскиТелекомАД–Скопје,(вопонатамошниоттекст:„МКТ“).

На31октомври2013годинабешесклученаСпогодбазаприсоединувањесоТ-МобилеМакедонија(вопонатамошниоттекст:„ТММК“)какоДруштвокоештосеприсоединуваконМКТкакоДруштвокоештопрезема.СпогодбатазаприсоединувањебешеизменетасоАнексконистатасклученна20април2015година.ТММКкакоподружницавоцелоснасопственостнаДруштвотосеконсолидирашезаклучносо2014година.

ВосогласностсоСпогодбатазаприсоединувањеиАнексотконистатаивосогласностсоодредбитеодЗаконотзатрговскидруштва,31декември2014годинабешеутврденкакодатумодкојситезделкинаТММК,одсметководственагледнаточка,ќесесметааткакодасеизвршенизасметканаМКТ.Соодветнонатоа,почнувајќиод1јануари2015година,книговодственатаевиденцијаизаMKTизаTMMKќејаводисамоMKT.

ВосогласностсоСпогодбатазаприсоединувањеиАнексотконистата,коиштобеаусвоениипотврдениодстрананаСобранијатанаМКТИТММКнаседницитеодржанина17јуни2015година,деловнитеактивностинаТММКпрестанаазаклучносо30јуни2015година,когаиоваДруштвобешеизбришаноодЦентралниотРегистар.Собришењето,правниотсубјективитетнаТММКмупрестанувабезпостапказаликвидација.

СопрестанокотнаТММК,имототиобврскитенаТММКсепренесоанаМКТпопатнауниверзаленпреноснацелиотимотиобврски.

МКТеакционерскодруштвооснованоисоседиштевоРепубликаМакедонија(РМ)заобезбедувањенателекомуникацискиуслуги.НепосредноматичнодруштвонаМКТеАДКаменимосткомуникации–Скопје,коеевоцелоснасопственостнаМаѓарТелекомАД,регистрирановоУнгарија.ОсновноматичнодруштвоеАДДојчеТелеком(ДТ)регистрирановоСојузнаРепубликаГерманија.

МКТеинтегрирантелекомуникацискиоператорчијаштопримарнапонудасесостоиодуслугинафикснаимобилнателефонија.МКТеводечкидавателнауслугиодмобилнателефонијакојштоепосветеннаобезбедувањетонасовремени

технологииинудењетонанапредниуслугиштосевосогласностсонајвисокитетехнолошкистандардиистандардитезауслуги.МКТеиводечкидавателнауслугикојштообезбедуватрадиционалнителекомуникацискиуслугинафикснателефонијаиуслугизасодржиниворамкитенаделокруготнафикснатамрежа,широкопојасниуслугииинтегриранирешенија,вклучувајќиителевизијапрекуИнтернетпротокол(„IPTV“).

ЦелитенаМКТзапретстојнитегодинисефокусиранинатоадабиделидернаполетонатехнологијатавоМакедонијаидаобезбедуваквалитетниуслугисоатрактивниценисоцелдасеподготвизаконкуренцијата.

Војануари2014годинаMKTуспешногозавршипроектотзацелоснаIPтрансформацијаипоследниоткорисникнајавнатакомутиранателефонскамрежа(“PSTN”)бешемигрираннаIPMultimediaSubsystem(“IMS”)платформата.IMSплатформатаовозможувакористењенаразновиднинапредниииновативниуслугивофикснатателефонија.

Во2016година,приходитеодмобилниговорниуслугиучествуваасо34,8%вовкупнитеприходи,а16,8%одвкупнитеприходинаМКТбеагенерираниодфикснитеговорниуслуги.УслугитезаИнтернетиподаточниуслугиодфикснателефонијаучествуваасо14,4%,априходитеоднеговорниуслугиодмобилнателефонијаучествуваатсо13%вовкупнитеприходи.ПриходитеодIPTVучествуваасо5,7%вовкупнитеприходи.

Приходитеодфиксниговорниуслугисèуштебележаттренднанамалување,главнокакорезултатнанамалениотбројнакорисницинафикснателефонијаинамалувањетонапојдовниотсообраќај.ПриходитеодIPTVпораснааглавнопорадирастотнабазатанапретплатницинаIPTV.Намалувањетонаприходитеодмобилниговорниуслугиепридвиженоодпонискитеприходиодмалопродажниговорниуслугиштоглавнопроизлегуваоднамалувањетовоприпејдштоепридруженосоистиоттрендвоприпејдсообраќајот,какоипонискитеприходиоддојдовниговорниуслугикакорезултатнапомалиотбројнаминутиодмеѓународенсообраќајвомобилнамрежа.

Накрајотна2016година,МКТимаше217.576говорнипристапнификснилиниивоспоредбасо226.501накрајотна2015година.БројотнавкупенDSLпристапестабилизиранна194.172накрајотод2016година,воспоредбасо195.014накрајотна2015година.БројотнакорисницинаIPTVнакрајотод2016годинадостигна107.672корисници(вклучително3

Play,самоIPTVи2MAX),штозначизголемувањеод4,1%воодноснакрајотна2015година.БројотнаFTTHкорисницидостигна37,000корисницинакрајотна2016годинаштозначизголемувањеод11,8%воодноснакрајотна2015година.

MKTимашемобилнакорисничкабазаод1.257.887накрајотод2016година,воспоредбасо1.229.655накрајотод2015година.ГустинатанапретплатницинапазаротнамобилнателефонијавоМакедонијаенад105,8%,штопокажуватренднапоседувањенаповеќеSIMкартичкиодстрананаеднолице.Какорезултатназаситеностанапазарот,МКТставапосебенфокусназадржувањетонакорисницитесоцелдагозаштитиуделотнапазарот.

Македонскиотпазарнамобилнателефонијабешеокарактеризирансовисококонкурентникампањиипонудиво2016година.Какорезултатназголеменатаконкурентностисоцелдасеспречиодлевањетонакориснициидасепоттикнекористењетонауслугите,МКТвоведеразличникампањи,тарифнимоделиидополнителниуслугиштосепосебнодизајниранисоцелдаимсеизлезевопресретнапотребитенапретплатниците,софокуснавредностанаместонацената.Овиепонудисенаменетизаразличникорисничкисегменти.Вотекотна2015годинабешевоспоставенединственТелекомбрендибешевоведенновконцептнапроизводи,штоеусогласеносоглобалнатастратегијанаГрупацијатаДојчеТелекомкакотелекомуникацискилидервоЕвропа.МАГЕНТАпроизводитекоиштобеаразвиени,какостратегијанаДТ,беаредизајнираниво2016годинаијаобележаагодинатакакогодинанахолистичкипристапвоодноснадомаќинствата,ворамкитенакојсенудатинтегриранипроизводииуслугизацелинамаксималнозголемувањенабазатанадомаќинства,обезбедувањенаприходииносењенапрофитабилност.

МКТпостојаноработинакреирањенапазарнапобарувачказамобиленинтернетистимулирањенакористењетонамобилниподаточниуслугипрекутарифнимоделизауреди/податочниуслуги.

Македонскиотпазарнамобилниуслуги,подвлијаниенаглобалнитетрендови,сепридвижуваконмногупоширокипоинтерактивенпазарнакомуникации,којштоопфаќаговорниуслуги,мобиленинтернети3G/4Gstreamingуслуги.Соцелдасеосигуриконкурентностнапазарот,сепланирапонатамошнораспоредувањенатехнологијатазамобилниширокопојасни

услуги,подобрувањенауправувањетосокорисницитеипроцеситенанаплатаивложувањеводополнителниуслуги.

Регулатива и формирање на цени Македонскиотзаконкојштогирегулираелектронскитекомуникации(Законзаелектронскикомуникации–ЗЕК)бешедонесенна5март2005година.Натојначин,попатнаодреденипреодниодредби,регулативитезателекомуникациитеназемјатабеаусогласенисорегулативнатарамканаЕвропскатаунија(ЕУ).Истотака,законотутврдуваголембројнастрогиобврскизапостојнитеоператори.Водекември2013годинабешеотворенајавнарасправазановиотнацртЗЕКсоцелЗЕКдасеусогласисоРамковнитедирективинаЕУод2009година.Новиотзаконбешедонесенвомарт2014годинакакопримарнозаконодавствоиправилницитекакосекундарнозаконодавство.

На19декември2014годинабеадонесениизмениидополнувањанаЗЕК.Еднаоднајважнитеизмениеимплементиранавочлен75-акојгирегулираценитезамеѓународенроаминг.

Споредовојчлен,Агенцијатазаелектронскикомуникации(„Агенцијата“)имаправосоРешениедагиутврдимаксималнитеценизауслугикоиимсенудатнакорисницитенароамингодземјитесокоиРепубликаМакедонијаимасклученодоговоризанамалувањенаценитенароамингуслугитевојавнитемобилникомуникацискимрежи(БоснаиХерцеговина,ЦрнаГораиСрбија)нареципрочнаоснова,коинеможатдабидатпоголемиодценитенаиститеуслугивоЕУ.Вопериодод3години,почнувајќиод2015година,ценитеќесенамалатдоутврдениотмаксимум.

На6ноември2015годинавоСлужбенвесникнаРМ,бр.193беадонесениизмениидополнувањанаЗЕК.Изменитесеоднесуваатнапрекршочнитеодредби.

На29јуни2011година,МКТбешеназначеназадавателнаУниверзалнауслуга(„УУ“)зафикснителефонскиуслуги,јавнителефонскиговорницииеднаковпристапзакрајникорисницисохендикепзапериододпетгодинипочнувајќиод1јануари2012година.Во2013годинабешеформиранфондзауниверзалнауслуга,вокојучествуваатситетелекомуникацискиоператоривоМакедонијасогодишенобртоднад100илјадиевра.

15 ПАЗАРНООПКРУЖУВАЊЕ

На27декември2016година,МКТбешеназначензадавателнаУниверзалнауслуга(„УУ“)занаредните5годинизафикснителефонскиуслугииинтернетод2Mbit/s,јавнителефонскиговорницииеднаковпристапзакрајникорисницисохендикепзапериододпетгодинипочнувајќиод1јануари2016година.

На25декември2016година,MKTдобиРешениеодАгенцијатазаутврдувањенанетотрошоцизаобезбедувањенауниверзалнауслугаза2015година.

УслугитештосеопфатенисоуниверзалнатауслугазакоиМКТдобинадоместодфондотзауниверзалнауслугасе:

■ Пристапдојавнителефонскиуслугинаопределенафикснагеографскалокација;

■ Разуменбројнајавнителефонскиговорници; ■ Обезбедувањенаусловизаеднаковпристапикористењенајавнодостапнителефонскиуслугизакрајникорисницисохендикеп.

Регулирање на бизнисот на фиксна телефонија МКТеоператорсозначителнапазарнамоќ(„ЗПМ“)напазаротнафиксниговорнителефонскимрежииуслуги,вклучувајќигоипазаротзапристапдомрежитезапреноснаподатоцииизнајменилинии.МКТ,какооператорсоЗПМ,имаобврскадаимобезбединасвоитепретплатниципристапдојавнитетелефонскиуслугинакојбилооператорсокојимавоспоставеноинтерконекцијаврзоснованаофицијалнопотпишандоговорзаинтерконекција.

Обврскитеспореданализитеспроведенинарелевантнитепазариво2014годинагивклучувааттековнитеобврскикакоиновиобврскизарегулирањенапроизводитебазиранинаоптикаивиртуеленразврзанлокаленпристап(VULA)наПазар8–Пазарнаширокопојасниуслуги(широкопојасниуслугибазиранинаоптика,Пазар1(Пристапдојавнителефонскимрежинафиксналокацијазаприватнииделовникорисницинаситемрежинезависноодтехнологијата),дерегулирањенаПазар10-Сегментизапреноснаизнајменилинииидерегулирањенаизнајмувањеналиниинаголемо(WLR).

Споредноватаподзаконскарегулатива,МКТимаобврскадагиобјавувареферентнитепонудизаголемопродажнитепроизводизаинтерконекција,разврзанпристапналокалнајамка(„ULL“),локаленбитстримпристап(„BSA“),референтна

понудазапристап(“RAO”)заводовиинеискористениоптичкивлакна(darkfibre)иголемопродажнитерминирачкисегментинаизнајменилинии.ПрвичнатарегулативазаОптикадо„x”(„FTTx”)бешевоведенавовториоткварталод2011годинасоштоодстрананаАгенцијатабешеналоженаобврсказаМКТзаРеферентнапонудазапристап(„RAO”)заводовиинеискористениоптичкивлакна(darkfibre).Од1април2015година,МКТвоведеVULAуслугаиуслугизабитстримпристапкакоделоднеговатареферентнапонудазаголемопродажба.

ПостапкитезаПреносливостнаброј(„NP”)сеобврскаодЗЕКиПравилникотзапреносливостнабројзаситеоператоривоМакедонија.Роковитезапренесувањеседваденавофикснамрежаиеденденвомобилнамрежа.ВоведенебипсигналвомрежитенаМКТинаТММКкојштогиинформиракорисницитедеканивниотповикенасоченконпренесенброј.AllcallqueryметодатаеобврскакојаштопроизлегуваодIPмиграцијатанаситеоператоринадомашниотпазар.

На15јули2014година,Агенцијатавоведеобврскаситеоператорисокабелскамрежнаинфраструктура(вклучувајќијаиMKT)даизградатсвојамрежаподземјаидагипренесатсвоитепостојнинадземнимрежиподземјадокрајотна2020годинавоградовитесонад15.000жители.Дополнително,ситефиксниимобилниоператорисеобврзанисоЦелитеодДигиталнатаагендазаобезбедувањенаширокопојасниуслугисоминималнабрзинаод30Mb/sза100%оддомаќинстватапокриенисонивнамрежаи100Mb/sза50%оддомаќинстватапокриенисонивнамрежадокрајотна2020година.

На11ноември2015година,АгенцијатаобјавифиналендокументзаанализанарелевантниотмалопродаженПазар3-Минималенпакетнаизнајменилинии.МКТеослободенодобврскатакакооператорсоЗПМнаовојпазариовојпазарвеќенеевклученвосписокотнарелевантнирегулиранипазариодстрананаАгенцијата.

ПравилникотзаЕ-112,единствениотбројзаитниповицибешедонесенна27октомври2015година(Службенвесникбр.184/2015).Иакообврскитезаоператоритеседефиниранивоправилникот,датумотзазапочнувањесоуслугатанееутврден.ТојглавноќезависиодподготвеностанаЦентаротзауправувањесокризи,какоорганнадлежензаимплементацијанауслугатаодстрананавладата.

Регулирани малопродажни цени Восогласностсообврскитеодчлен91одЗЕК(регулирањенамалопродажницени),проследенисоизменитеодноември2014годинанаПрепоракатазарегулирањенамалопродажнитецени,Агенцијатагоутврдиначинотипостапкатазарегулирањенамалопродажнитеценизафикснитеговорнителефонскимрежииуслугинаоператоротсозначителнапазарнамоќнарелевантнитемалопродажнипазари.МКТеоператорсоЗПМнарелевантниотмалопродаженпазар1-Пристапдојавнателефонскамрежанафиксналокацијаипазар2-јавнодостапнителефонскиуслугинафиксналокација.ЦенитезамалопродажнитепроизводиштосенудатнаовиедвапазарисепредметнарегулирањеодстрананаАгенцијата.Ex-anteрегулацијанамалопродажнитеценизначидекаАгенцијататребадагоодобрисекоевоведувањенацена,променанаценанасекојпроизводилипромоцијапредтиедабидатпуштенивомалопродажба.Ex-anteрегулацијатанамалопродажнитеценисебазиранаметодологијатазаутврдувањенапостоењетонаценизаистиснувањенаконкуренцијатанапазарот(pricesqueeze).

Регулирани големопродажни цени МКТимаобврсказаценибазиранинатрошоцизарегулираниголемопродажниуслуги,сокористењенаLRIC.РезултатитеодBottom-upLRICмоделотнатрошоцисеимплементираана1април2011година.

Од1ноември2011година,МКТпрестанаданудиPSTNиISDNуслугизасвоитекорисници,какоизасвоитеголемопродажнипартнери,додекаситеновиуслугисебазиранинатехнологијанаИнтернетпротокол(„IP“).ВосогласностсоPSTNмиграцијатанамрежатанаМКТ,АгенцијатаодобрипредлогизменизаWLRРеферентнатапонудаиBSAПонудатанаМКТсоприменапочнувајќиод1јануари2012година.Референтнатапонудазаинтерконекција(MATERIO)бешеизменетанаиницијативанаМКТод1мај2012година,иодстрананаАгенцијатабеаодобрени25%понискификснитерминалнистапки(зазапочнување,завршувањеитранзит).IPMATERIO(РеферентнатапонудазаинтерконекцијазаинтернетпротоколнаМКТ)бешеподнесеназаодобрувањедоАгенцијатавооктомври2013годинанаиницијативанаМКТ,восогласностсозаклучоцитеоданализитенапазаротзадоставувањенаизменитенаMATERIOсоописиусловизаIPинтерконекција.

АгенцијатајаодобриIPMATERIO(Референтнатапонудазаинтерконекцијазаинтернетпротокол)на27декември2013година,аизменитеважатод1јануари2014година.

НовитемеркивосогласностсообврскитенаМКТкакооператорсоЗПМнаголемопродажнитепазаризазапочнувањенаповицивофикснамрежа(пазар4),завршување(пазар5)итранзит(пазар6)одфиналниотдокументвклучуваат:имплементацијанаIPинтерконекцијанајдоцнадо2016годиназафикснитеимобилнитеоператори,периоднатранзицијазаIPинтерконекцијазаалтернативнитефиксниимобилниоператоридотригодини,поднесувањенаажуриранаMATERIOсоописнаIPинтерконекција(услугаинадоместоци)иусловинајдоцнадо31октомври2013година.ОстанатитемеркизаПазар4,5и6сеистикакоипретходно(интерконекцијаипристап,пристапдоспецифичнимрежнисредства,изборнаоператор(CS)ипредизборнаоператор(CPS),транспарентност,недискриминација,посебносметководство,контроланацениисметководствонатрошоци).

Во2014годинабешеспроведенаанализавосогласностсогодишнатапрограмазаработанаАгенцијатаза2014година.АнализитекоивлијаатнаработењетонаMKTсеанализанаПазар8-Пазарнаширокопојасниуслуги,Пазар1-Пристапдојавнителефонскимрежинафиксналокацијазаприватнииделовникорисници,Пазар9-Терминиранисегментиии10–Сегментизапреноснаизнајменилинии(LL).

Финалниотдокументзаанализанапазаротзаширокопојасниуслуги(Пазар8)бешеобјавенна1август2014година.ЗапрвпатАгенцијатанаметнарегулирањенапристапотдоширокопојасниуслугипрекуоптичкапристапнамрежа.Ситепостојниобврскизабакарнатамрежаостануваатнепроменети.

Новирегулираниуслугисе:НаметнатисеБитстримпристаппрекуПристаподследнатагенерација,Виртуеленразврзанлокаленпристап,Договорзауслуги,Гаранцијазауслуги,(BSAпрекуNGA,VULA,SLA,SLG),еквивалентнавлезниподатоциидополнителнипараметризаефикасенмониторингнаобезбедувањетонаголемопродаженпристап(клучнипоказателинаизвршувањетонаработата,договоризауслугиигаранции).Немаобврсказаориентираностспоредтрошоцитезаоптичкипроизводи,ќесеимплементираатсамотестовизаистиснувањенаконкуренцијатасомаржи.

На30декември2014година,АгенцијатадонесеРешениезаопределувањенаМКТзаоператорсоЗПМнаПазар8–


Пристапдоширокопојасниуслугибазиранинабакарнипарицииширокопојасниуслугикоисецелосноилиделумнобазиранинаоптика,вклучувајќигииследнивеуслуги:

■ ТочканапристапнаIPниво ■ ТочканапристапнаEthernetниво,Виртуеленразврзанлокаленпристап

■ БитстримпристапкојМКТгообезбедувазасопственипотребиикојштоеделумноилицелоснобазираннаоптика.

Третатаанализанапазарите9и10-Преноситерминиранисегментинаизнајменилинии(LL)ипазар7-Физичкипристапдомрежнаинфраструктурабешезавршенавоноември2014година.Какорезултатнаанализата,напазарите9и10сегментитезапреноснаизнајменилиниибеадерегулирани,анапазар7беавклученирегулативизапроизводинаМКТбазиранинаоптика.На30декември2014година,АгенцијатадонесеРешениезаопределувањенаМКТзаоператорсоЗПМнапазар9–ТерминалнисегментинаизнајменилиниивогеографскатаобластнаРепубликаМакедонија.

Финалниотдокументзавторатаанализанарелевантниотмалопродаженпазар1-Пристапдојавнителефонскимрежинафиксналокацијазаприватнииделовникорисницизаситевидовинамрежинезависноодтехнологијатабешеобјавенна7октомври2014година.АгенцијатагирегулирашепроизводитенаМКТбазиранинаоптикасотестовизаистиснувањенаконкуренцијатасомаржикоиштовеќесеимплементиранизарегулирањенапроизводитебазиранинабакар.РешениетозаназначувањенаМКТзаоператорсоЗПМнаПазар1бешедонесенона30декември2014година.

Регулирање на бизнисот на мобилна телефонија Војули2015година,КомисијатазазаштитанаконкуренцијаимодобринаВипинаОнедагиспојатнивнитекомпаниивоМакедонијакоиштосесостојатодмобилна,фиксна,интернетиуслугизапреноснааудиовизуелнисодржинивоновиотсубјектОне.Вип.Спојувањетобешеодобренососледнитеуслови:

■ ОбврскадаимсеовозможипристапнабарателикакоЕдинственовируелниоператори(FullMVNO)наголемопродажнаоснова

■ Обврскадаимсеовозможипристапнабарателикаковируелниоператори(препродажба)наголемопродажнаоснова

■ Обврскадагопонудиспектаротзапродажба ■ Обврскадагипонудиредундантнителокациизапродажба ■ Обврскадагинудисегашните„BoomTVпакети“наОненаоснованапрепродажба

ПоспојувањетонаМКТиТММК,сителиценцизарадиофрекфенциикоиштомубеадоделениикоиштобеакористениодстрананаТММКбеапренесенинаMKT.МКТимаправонакористењенаследниверадиофреквенциизајавнимобилникомуникацискисистеми:

■ 2x12.5MHzвоопсегот900MHz,периоднаважност:8септември2008година–8септември2018година(10години)

■ 2x10MHzвоопсегот1800MHz,периоднаважност:9јуни2009година–9јуни2019година(10години)

■ 2x15MHzвоопсегот2100MHz,периоднаважност:17декември2008година–17декември2018година(10години)

■ 2x10MHzвоопсегот800MHz,периоднаважност:1декември2013година–30ноември2033година(20години)

■ 2x15MHzвоопсегот1800MHz,периоднаважност:1декември2013година–30ноември2033година(20години)

ВрзоснованаодлуканаДруштвото,во2014годинаТММКврати5MHzодспектароткојгопоседувашевоопсеготод2100MHz.Спектаротод5MHzкојбешедоделензаTDD(TimeDivisionDuplex)operationmodeнебешекористенуштеодкогабешедоделенво2008годинаинебешепланиранодасекористинивоиднина.

КонкурентотОне.Випимаправонакористењенаследниверадиофреквенциизајавнимобилникомуникацискисистеми:

■ 2x12.5MHzвоопсегот900MHz ■ 2x10MHzвоопсегот2100MHz ■ 2x10MHzвоопсегот800MHz ■ 2x15MHzвоопсегот1800MHz ■ 2x10MHzвоопсегот900MHz ■ 2x10MHzвоопсегот1800MHz ■ 2x10MHzвоопсегот800MHz ■ 2x15MHzвоопсегот1800MHzОттука,спектаротнарадиофреквенциизајавнимобилникомуникацииво800MHz,900MHzи1800MHzопсезитеецелоснододеленнадватамобилниоператори.Имапреостанатдостапенспектарнарадиофреквенцииво2100MHzопсегот,

аопсегот2600MHzвоопштонеедоделензајавнимобилниуслуги.

УслугитезамалопродажбаштогиобезбедуваатоператоритенамобилнатамрежавоМакедонијавомоментовнеподлежатнарегулирањенацените.

Од2007година,ТММКиОнесеназначенизаоператорисоЗПМнаголемопродажниотпазарнауслугизазавршувањенаговорниповицивомобилнитекомуникацискимрежи,соштоимбеаналожениодредениобврски,какоштосе:интерконекцијаипристап,отсуствонадискриминацијавоодноснаинтерконекцијаипристап,посебносметководствоиконтроланацениисметководствонатрошоци.

ПрватареферентнапонудазаинтерконекцијанаТММКбешеодобренаодстрананаАгенцијатавојули2008година.Врзоснованавториоткруганализинаголемопродажнитеуслугизазавршувањенаповицивојавнитемобилникомуникацискимрежи,на30јули2010година,ТММКдобиОдлуказаизменанареферентнатапонудазаинтерконекцијасокојамобилнататерминалнатакса(„MTR“)бешедефиниранасопостепенонамалувањеворамкитенатранзицискипериод(glidepath)одчетиригодини(до2013година).Восептември2011година,ценатазанационалнатаMTRбешенамаленана3,1денари/мин.ибешепланиранодапродолжидасенамалуваза0,1денар/мин.секојагодинадо2,9денари/мин.досептември2013година.Истовремено,АгенцијатагирегулирашеMTRзаОнеиВип(ВипбешеназначензаоператорсоЗПМнаовојпазарворамкитенавториоткруганализи)сопостепенонамалувањеворамкитенатранзицискипериододчетиригодини.Вомај2012година,АгенцијатајаревидирашепресметкатанаMTRнаситетримобилниоператорииналожиновтранзицискипериод.Од1јуни2012годинадо31август2013година,MTRнаTMMKбеаутврденина3,0денари/мин.,додекаMTRнаОнеиВипбеаутврденина4,0денари/мин.СиметријанаMTRна1,2денари/мин.пресметанасокористењенаBottom-upLRIC+беаприменетина1ноември2013година(врзоснованановатаОдлуканаАгенцијатадонесенавоавгуст2013година),адополнителнонамалувањена0,9денари/минутапресметаносокористењенаBottom-uppureLRICбешеприменетона1септември2014година.MTRбеауштееднашнамаленина0,63денари/мин.почнувајќиод1декември2016година,врзоснованановатаРешениенаАгенцијатадонесеновоноември2016година.

ПопрватаанализанаголемопродажниотпазарнауслугизаСМСтерминирањево2011година,ситетримобилниоператоридобијастатуснаоператорисоЗПМ.Во2013годинаАгенцијатаспроведевторарундаанализинаовојпазаринаметнановирегулираницени–симетричнизасите3оператории75%понискиодпретходните.Ценитестапијанасилана1јануари2014година.НовитеголемопродажниценизаСМСтерминирањебеавоведенина1декември2016година,врзоснованановотоРешениенаАгенцијатадонесеновоноември2016година,нанивоод0,3денари/СМС.

Напочетокотна2016година,АгенцијатаспроведеновианализинарелевантниотпазарзазапочнувањенаповиквомобилнателефонијаидонесеновоРешениезаопределувањенаМКТзаоператорсоЗПМвоаприл2016година.РегулаторнитеправнилековиналожениодАгенцијата:заедничкадоминантностнаone.VIPиМКТ,истикорективнимеркизаобатаоператори,обврсказамобиленпристапзаситехибриднивидовинаМВМО(вклучувајќииПрепродавач),ценабазирананатрошоцизацелосниМВМОималопродаженминус(-35%)заПрепродавач,обврсказапристапдоMMSуслугиимобилниподатоцибазиранинатехнолошканеутралност(вклучувајќии4Gпристап).Новитеголемопродажниценизазапочнувањенаповицивомобилнателефонија,испраќањенаСМС/ММСиголемопродажниподаточниуслугивомобилнателефонијастапијанасилана1јули2016година.

Напостапказанаддавањештосеодржавоавгуст2013годинабешедоделенцелиотопсег790–862MHzзаедносонедоделенитефреквенциивоопсегот1740–1880MHzзаLTE(LongTermEvolution)технологијанајавентендер.Сите3македонскимобилниоператоридобијалиценцазаLTEрадиофреквенцииод2x10MHz(воопсегот790–862MHz)и2x15MHz(воопсегот1740–1880MHz).Секојалиценцабешедобиеназаеднократеннадоместод10,3милиониевра(634.011илјадиденари).ЛиценцатанаTMMKважи20години,до30ноември2033година,соможностзапродолжувањеза20годинивосогласностсоЗЕК.

Регулатива за аудиовизуелни медиумски услуги Вомај2013годинамакедонскотоСобраниедонесеЗаконзафилмскадејност,штобешеизменетидополнетвојануари2014година,којпредвидуваобврскизаплаќањенагодишен


надоместодстрананаситекабелскиоператори(реемитување)иоператорикоиобезбедуваатинтернетуслуги.Надоместоцитеседефинираникакоштоследува:

■ 1%OдприходотнакабелскитеоператорикоиобезбедуваатуслугизаемитувањенаТВпрограма.

■ 1%Oдприходотнасубјектитекоиобезбедуваатинтернетуслуги.

■ 2%Oдприходотнаправнителицакоиработатсодистрибуција,изнајмувањеипродажбанафилмови.

Горенаведенитенадоместоциќесеприменуваатод2014година,пресметанинанивонасоодветнитеприходиодпретходнатагодина.

Законотзааудиоиаудиовизуелнимедиумскиуслугистапивосилана3јануари2014година.Агенцијатазааудиоиаудиовизуелнимедиумскиуслуги,којаштоеправеннаследникнаСоветотзарадиодифузија,имаправоиобврскадаспроведувапрограмскинадзорнапрограмскитепакетикоисереемитуваатодстрананаоператоритенајавниелектронскикомуникацискимрежи.

МКТкакодавателнааудиоилиаудиовизуелнамедиумскауслуганабарањеимауредувачкаодговорноствоврскасоизборотилисодржинатанауслугата.МКТедолжендајаодржувааудиовизуелнатамедиумскауслуганабарањенепроменетанајмалку30денаоткакоќеимстанедостапнанакорисниците.

ДополнителниобврскипредвиденисозаконоткоивлијаатнаМКТсе:

■ Доколкупрограматаетитлувананајазикразличенодјазикотнакојоригиналносепроизведени,тааморадабидетитлувананамакедонскијазикодноснонајазикотназаедницаташтонеевомнозинство,нокојсезборуваоднајмалку20%однаселениетовоРепубликаМакедонија,освентелешопинготирекламите.

■ НаАгенцијатазааудиоиаудиовизуелнимедиумскиуслугитребадаисеплатигодишеннадоместзанадзороткојговршиАгенцијатазааудиоиаудиовизуелнимедиумскиуслугивоизносод0,5%одвкупнитеприходизаработениодреемитувањеи0,5%одвкупнитеприходизаработениоддејностнабарање.

■ Локалнитепрограмскисервисиможатдасеемитуваатворамкитенанивнатауслужнаобласт,ајавнитерадиодифузни

сервисикоисефинансираатодрадиодифузнататаксатребадасеемитуваатидабидатбесплатни.

■ МКТедолженвопретплатничкитедоговоридајанаведелистатанапрограмскитесервисикоивомоментотгиреемитувавосвојотпрограмскипакет.

■ Излезниотсигналнаинтерниоттелевизискиканал,односносигналотнатојканалтребадасеснимацелосноибезпрекин,аснимкитедасечуваатнајмалку30денапоемитувањето.

■ МКТедолжендагочувакаталоготисодржинатанааудиовизуелнатамедиумскауслуганабарањенајмалку30денаоддатумоткогастаналедостапнинакорисниците.

■ Обврсказапромовирањенаевропскиаудиовизуелнидела. ■ МКТедолженсвојотизлезенсигналконтинуиранодагоиспорачувадолокацијатазаприбирањенасигнализацелинамониторинг.

Македонија и Европската унијаРепубликаМакедонијајапотпишаСпогодбатазастабилизацијаиасоцијацијасоЕвропскатаунијаинејзинитеземји-членкина9април2001година.МакедонскотоСобраниејаратификувашеСпогодбатана12април2001година,потврдувајќигостратешкиотинтересиполитичкатазаложбазаинтеграцијавоЕвропскатаунија.Спогодбатазастабилизацијаиасоцијацијаератификуванаиевосилаод1април2004година.

На17декември2005година,ЕУодлучидаѝдоделинаРепубликаМакедонијастатусназемјакандидатзаЕУ.

Подобивањетонакандидатскиотстатус,ЕУморадаопределидатумзаотпочнувањенапреговоритесоцелцелосенвлезназемјатавоЕУ,опфаќајќигиситеаспектиодчленствовоЕУ,вклучувајќиитрговија,животнасредина,конкуренцијаиздравство.Македонија,какоземјакандидат,требадагоусогласисвоетозаконодавствосоЕУ.

На14октомври2009година,ЕвропскатакомисијагообјавиИзвештајотзанапредокза2009година.МакедонијадобипрепоракаодЕвропскатаКомисијазаотпочнувањенапристапнитепреговори.Земјатаостваризначителеннапредокивоголемамерагиреализирашеклучнитереформскиприоритетипознатикако„осумплуседенуслови“.

СпоредИзвештајотзанапредокотобјавенвоноември2016година,постоидобронивонаподготовканаполетонаелектронскитекомуникациииинформатичкотоопштество.Во

текотнапериодотнаизвестувањенееоствареннапредок.Вогодинаташтоследува,државататребаособенодасефокусиранаследното:

■ даосигурисоодветнаимплементацијанаправнатарамказаелектронскикомуникациииаудио-визуелнимедиуми;

■ дајазајакненезависностаикапацитетотнарегулаторотнамедиумиијавниотрадиодифузенсервис;

■ даосигуридекапотребнитеподготовкисенаправенизадасевоведебројотзаитнислучаи112докрајотна2018година,вклучувајќииалоцирањенапотребитефинансискиресурси;

ЕУгоподдржувадобротофункционирањенаинтерниотпазарзаелектронскикомуникации,електронскатрговијаиаудиовизуелниуслуги.Соправилатасештитаткорисницитеисеподдржувауниверзалнатадостапностнамодерниуслуги.

Конкуренција Конкуренцијатавотелекомуникацискиотбизниседоброразвиенаречисивоситесегменти.Вотекотна2015годинасеслучијазначителнипромеништодоведоадоконсолидацијанапазарот,содваглавниинтегрираниучесницикоигообликувааттелекомуникацискиотпазарвоМакедонија.

Во2015година,ВипОператор,подружницанаГрупацијатаТелекомАвстрија,сеспоисоОне,подружницанаТелекомСловеније.Спојувањетобешеконсолидиранона1октомври2015година.

Претходно,вопрватаполовинаод2015година,ГрупацијатаТелекомАвстријаоткупи100%одосумкабелскиоператоривоМакедонија.

НовMVNOLycamobileвлезенапазаротвојули2016година,намрежатанаВип,ноостваримногумалуделнапазаротдокрајотна2016година(интернапроценка).Тиесеограниченисамонаприпејдпонудиисефокусиранинамеѓународниповици.

ПонискитенадоместоцизароамингнаБалканотштобеадоговорениодстрананарегулаторитенаМакедонија,Србија,ЦрнаГораиБоснаиХерцеговинаво2015година,беадополнителнонамаленивојули2016година.

Вип,какоинтегрираноператорнудиразличниуслуги:мобилниификсниговорниуслуги,мобиленификсенширокопојасенинтернетителевизија.КомпанијатаработешесопонудиподпретходнитебрендовиВип,ОнеиBlizooдомај2016

година,когасеребрендираавоеденВипбренд.Заедносоребрендирањето,бешевоведеноипромовираноново,поедноставенопортфолиозаситеуслуги.Главниотфокусбешеставеннапостпејдуслугиодмобилнателефонијакакоинапакетконвергиранипонудиодфикснаимобилна.Најевтинатаприпејдпонуданапазарот,Џабест(претходноприпејдодОне)бешетргнатаодпортфолиото.Восегментотнамобилнателефонија,Виппродолжидагозголемувакоефициентотнасклученидоговори,штодостигна58%воКQ42016година,новкупнатабазасенамализа5.1%воодноснаминататагодина,соогледдекакорисницитепреминааодповеќеприпејдкорисницинаповеќепретплативорамкинаедендоговор(извор:ТелекомАвстрија,извештајзаК42016година).Политикатазаформирањецениостанастабилнадоноември2016година,когабешевоведенановогодишнакампањасоагресивнапонудазапостпејдпортфолиото.Уделотнапазаротсенамалина49,5%воК42016(извор:ТелекомАвстрија,извештајзаК42016).

Вип,какоиМКТ,вопонудитенуди4G/LTEпроизводи.

Восегментотнафикснатателефонија,Випнудиtripleplayпакети(фиксниговорниуслуги/интернет/ТВ).ТиесеприсутниинапазаротнаконвергираниуслугиодфикснаимобилнателефонијасонивнатакомбиниранапонудаМобилна+Фикснаипораката„Комбинирајизаштеди“.

Кабелскитеоператориистотакаимаатзначајнаулоганателекомуникацискиотпазари,какодавателинакабелскателевизијакаконивнаглавнауслуга,тиеседоброетаблиранинамакедонскиотпазар.ПовеќетооднивнудатуслугизаширокопојасенинтернетификсниговорниуслугипокрајТВуслуги.ТелекабелиВипсенајголемидавателинакабелскиуслугивогрупатаоднад70активникабелскиоператори.КабелскитеТВоператоринудатуслугинахибридно-коаксијалнамрежа(„HFC“)–оптикаблизудодомотсомногувисокабрзинанапреноснаподатоцизаинтернетуслугиидигиталнателевизија.

Портфолиотонапроизводинаситеоператориебазиранонапакетпроизводи.КабелскитеоператориформираатпакетисоставениоднивнатапонуданаТВ,интернетификсниговорниуслуги.Фикснитеговорниуслугинакабелскитеоператоривообичаеносеперципирааткакодополнителнауслуга.Бидејќиопштоземенопазаротеценовночувствителен,перцепцијатанаценитеиграголемаулогавоизборотнакорисниците,и


порадитоапонудитенакабелскитеоператорисесметаатзапоконкурентниодониенаМКТвопогледнацените.

Трендотнапренесувањенаброевите(NP)продолжидасезголемуваво2016година,какозамобилнитетакаизафикснитеброеви.Конкрајотнавториотквартална2016годинаимашевкупно185.644мобилнипренесениброевии166.989фикснипренесениброеви(извор:Извештајзаразвојотнаелектронскитекомуникациивовториотквартална2016година,Агенцијазаелектронскикомуникации).

На31декември2016година,МКТимашеуделнамалопродажниотпазарнафиксниговорниуслугиод60%,уделнамалопродажниотпазарнафиксенширокопојасенинтернетод42%иуделнапазаротнаТВуслугиод26%(извор:внатрешнинајдобрипроценки).Напазаротнамобилнателефонија,уделотнапазаротнаМКТизнесуваше50%(Извор:интернапресметкаврзоснованаизвештајотзаК42016годинанаТелекомАвстријаиинтернитеизвештаизаактивникорисници).

ЛИДЕРОТ Е ОНОЈ КОЈ ПРВ ГИ ПОСТАВУВА СТАНДАРДИТЕ ПОТРЕБНИ ЗА ПРИДВИЖУВАЊЕ НА ЦЕЛАТА ИНДУСТРИЈА НАПРЕД


ДОСТИГНУВАЊА ВО 2016

108.000 IPTVкорисници

1,2МИЛИОНИкорисницинамоби

лнателефонија26%

домаќинствапоминатисоFTTHили147.000поминатидомовисоFTTH

217.000 корисницинафиксна

телефонија

6% оддомаќинствата

користатMagenta1

189.000 DSLкорисници


21

ИНОВАЦИИ ВО КОРИСНИЧКОТО ИСКУСТВО


ИНОВАЦИИ ВО КОРИСНИЧКОТО ИСКУСТВОРаботејќивовисококонкурентнасрединавоситетелекомуникацискисегменти,МКТсефокусирашеназадржувањенапостојнитекориснициинанагорнапродажбаконпакетконвергираниуслуги,какоинастекнувањенановикорисницинапазаротнафикснаимобилнателефонија,какозасегментотнарезидентни,такаизасегментотнаделовникорисници.

Зацврстување на Магента 1 и новото фиксно портфолио MKTуспешнопродолжисорастотвоМагента1производоткојштодостигна6%оддомаќинстватавоземјата.Магента1портфолиотобешезбогатеносоновпроизвод–CooltariffкакодополнителенSIM.Какоделодкомплетниотпристапкондомаќинствата,бешевоведенаиновативнафункцијаштонудиродителскаконтролазабезбедностнадецатасоцелдасепокријатпотребитенаситечленовинасемејството.

Во2016годинабешевоведеноновосмартпортфолиосоедноставенпринцип„повеќезаповеќе“запостпејдкорисници.МКТепрвоператорнапазаротштововедеконцептнапренесувањенанеискористенитепакетподатоциодовојмесецзакористењевоследниотмесец.Овојконцептбешемногудоброприменодстрананакорисницитеисоноватаопцијасезголеминивнотозадоволство.

Вопоследниоткварталод2016годинабешевоведеноновопортфолиовофикснатателефонијасоедноставенифлексибиленпристап,штонудистабиленинтернетнанајдобратафикснамрежавокомбинацијасоIPTVсоексклузивнасодржина,соцелдапридонесеконодржувањенабазатанакориснициидасепривлечатновидомаќинства.

Воприпејдсегментот,активнатабазабешезголеменасоактивностизастимулирањесоприлагоденипонудизаразличнисегменти.Беаспроведениразличникомуникацискиактивности,главнопридвижениоддиректниSMSпоракинаместоголемиATLкампањи.ВотекотналетниотпериодбеапостигнатиодличнирезултатисопривлекувањенапосетителитеконпонудитенаМКТ.Беавоведениновинеделни

имесечнитарифниопциисопозитивнирезултатиивоодноснакорисницитеивоодноснафинансиите.

Задржувањетоизадоволствотонакорисницитепродолжидаопстојувакакоосновнастратешканасокаивотекотна2016година.Сеспроведуваатмаркетингактивностибазиранинапотребитеинавикитенакорисницитесоцелдасеизградатцврстиодносисокорисницитеидасеобезбединајдобротокорисничкоискуство.Продолживмедаприменувамепристапбазираннавредност,зацелинаобезбедувањеврвнокорисничкоискуствозанајвреднитекорисници.

Врвни бизнис решенијаВотекотна2016годинаMKTсефокусирашенапроизводотМагента1Business,врвнопремиумбизнисрешениекреиранозадинамичнитепазарнитрендови.Оварешениевклучувафиксниимобилниуслугисонеограничениповициконситенационалнимрежи,LTEвоситемобилниопции,широкопојаснаконективност,врвниCloudуслугииможностзакупувањенауслугатаMaxTVкакофлексибилнаопција.Производотмуобезбедуванакорисникотединственаможностзанабавканаинтегрираниуслугиизаоформувањенаиндивидуалнапонудаспореднивнитепотреби.Вотекотначетвртиоткварталод2016годинабешеспроведенакампањазапаметноработење(Smartworking),соакцентнаCloudуслугитекоиимпомагаатнакомпаниитедајазголематсвојатапродуктивност.

Портфолиозаделовникорисницисамонамобилнателефонијаштобешевоведеновооктомври2015годинабешепонуденонамасовниотпазарвотекотна2016година.Имапеттарифниопциикоисенаменетизавработенитенакомпанијатанаситенивоа,одпочетнипозициидораководнилица.СитеопцииимаатLTEпристапсопоголемобемнаподаточенсообраќајипаметнителефонипоповолницени.

МКТгирепозиционирашеширокопојаснотопортфолиосодвеуслуги(OfficeComplete)заделовникорисници.OfficeCompleteпортфолиотобешезначителнопоедноставеноицелосно

усогласеносоМагента1Businessсофиксниговорнииинтернеткомпоненти,штообезбедувајаснапатеказамиграцијаинагорнапродажбаконМагента1Business.

Управуванатабезбедностисајбербезбедностаипонатамусевоглавниотфокуснаразвојнитеактивностизаделовнитекорисници.Следејќигиклучнитетрендови,МКТсепозиционирашекакоактивенучесникнаовојпазарнесамокакодавателнаприлагоденирешенија,тукуистотакаикогаепотребнозначителнопокривањенаоваатема.ВеќетретагодинапоредМКТобезбедуваCloudрешениезабезбедностзаситедржавниучилиштаиинтернати.

РаспоредувањенаFTTHпродолживо2016годинасо26%поминатидомовисооптичкатехнологијаштоимовозможуванакорисницитедаимаатсупербрзинтернетсоновотопортфолио.

Понатаму,специјаленакцентбешеставеннаИКТсегментотиимиџотнаMKTкакоиноваторидвигателнапаметниИКТрешенија.

Продажни каналиМКТимаразвиеноразличнипродажниканализацелинаопслужувањенакорисницитеодразличнитесегменти.

Директнитепродажниканаливклучуваат:сопственамалопродажнамрежа,телепродажба,оn-lineпродажниканали,техничари,агентизадиректнапродажба,менаџеризакорисници(закорисници–институциииголемикорисници)иповеќеканалналогикавопродажбатаиуслугитезаМСП(малиисреднипретпријатија)иSOHO(Small-Office-Home-Office)сегментот.Развојот

ипродажбатанаИКТрешенијасевршизаразличнивидовинаделовникорисници.Индиректнипродажниканалисебазиранинаиндиректнимастердилерисонивнамрежанасопственипродавници,партнерскипродавнициикиосци.Надворешнатакомпанијакојаштобешеангажиранаво2014годинапродолжидавршиактивностизателепродажба(беавоведениипроактивниактивностизазадржувањеилојалност

накорисниците).Истатанадворешнакомпанијаангажиралуѓезанововоспоставениотпродаженканалодвратадоврата.

ГлавнитепродажниканалинаМКТсепродажнитесалони.На31декември2016годинаимаше36продажнисалони.Ситепродажнисалонигонудаткомплетнотопортфолионапроизводииуслугиодфикснаимобилнателефонијаподиститеусловиисоистонивонакорисничкиуслуги.Вработенитевопродажнитесалонибеафокусиранинаобезбедувањенаврвнауслугапокрајпродажбата.Сокористењенаалаткитезапоттикнувањенапродажбататиегипостигнаацелитезапродажбатаза2016година,соглавенфокуснаМагента1ипостпејдпакетите.НајголемиотделодзделкитезапродажбанаМагента1беаизвршенипрекупродажнитесалони.

Презентирањетонапартнеритевосопственитепродажнисалонипродолжуваиво2016годинасоимплементацијатанановасодржинанаm-WallsиWindowDigits.Затаацелсекористеапартнерскитештандовивореновиранитепродажнисалони.

Постојниотканалнаагентизадиректнапродажбабешезаменетсоканалодвратадовратавојуни2016година.КадаротнаовојканалбешеангажиранпрекунадворешнакомпанијасоглавенфокуснаFTTHпродажбата.Соцелдаседостигневрвенквалитетвоуслугите,беаорганизираниобукисоподдршкаодДТ.

Вотекотна2016годинасекористеапродажниактивностикоивклучувааиспоракадодомапрекутелепродажба,соцелзадржувањенапретплатницитенафикснаимобилнателефонија.

E-бизнисобезбединадграденаТелекомМКмобилнаапликацијазасамоуслужување.Корисничкотоискуствоодмобилнатаверзијанаwww.telekom.mkбешеподобреноспореднајвисокитестандарди.Каналотзаонлајнпродажбабешедополнителноразвиенсововедувањенановиможности(какоплаќањесопоенизадовербаионлајнкалкулаторзаприлагодувањенаМагента1споредпотребитенакорисниците)соштосезголемијатрансакциитепрекувебпродавницата.Во2016годинабеавоведенинеколкукампањизаонлајнпродажбасоцелиподобрувањенарезултатитеодонлајнпродажбата.Воведовмеединственонајавување(SingleSign-On)штообезбедуваединственапотврдазанајавувањенаакаунтотимоделфокусираннакорисникотзаавтентикацијаиодобрување

СПОДЕЛУВАЊЕТОУБАВИМОМЕНТИЕВООСНОВАТАНАСИТЕНАШИИНОВАЦИИ!

22 ИНОВАЦИИВОКОРИСНИЧКОТОИСКУСТВО

штоовозможуванепреченаинтеракцијасоситепостојнииидниТелекомапликацииие-услуги.

УштееденканалнадистрибутивнатамрежанаМКТесоработкатасодилерите.На31декември2016година,мрежатасесостоешеод6мастердилерисо61продажнисалоникакопартнеринаМКТ.ПоголемиотделодпродажнитесалонинамастердилеритенаМКТгонудатцелоснотопортфолионаМКТ.Во2016годинабешевоведеноплаќањенасметкивоситепродажнисалонинамастердилерите.Истотака,припејдваучериседостапниво4.015киосци.Повеќеод3.000киосцивршатнадополнувањенаваучерипрекуцентаротнаобработканаMKT.ИстотакавоК42016вомрежатабеавклученидвановимастердилери,еденовластенсамозаваучери,адругиотзаваучериизаделовниотсегмент.

ЕденделодпортфолиотонапроизводинаМКТ(например,телефонскиапарати,ТВуреди,компјутери,печатачи,мрежнаопремаиапаратизадомаќинства)имедостапеннакорисницитесоплаќањенаратипрекунивнатателефонскасметка.

Комуникациска стратегијаСтратегијатазакомуникацијаштобешеспроведенаво2016годинададеподдршкаигопромовирашеимиџотнакомпанијасонајдобрамрежакакоиуникатнотоиподобренотопортфолионауслугикоиодговараатнапотребитенацелнигрупинаразличнивозрасти.

КампањатазаимиџсокојаМКТјазапочнагодинатасебазирашенаатрибутотнајдобрамрежавоМакедонија,какоштобешепотврденоодстрананаграѓанитевоистражувањетозацелокупнатаперцепцијанателекомуникацискитеоператори.ЗапостпејдкорисницитебешеспроведенакампањазановотоSmartпостпејдпортфолио,сопоголемобемнаподатоцииуникатнаможностзапренесувањенанеискористениотобемнаподатоци.КлучнотопортфолиоМагента1ипонатамубешевофокусотнакомуникацијата,сопоедноставеноиподобренопортфолиои“Cool”опцијатазамладите.Ситекампањиштобеаспроведениво2016годинаимаазацелзајакнувањенаимиџотнанајдобармреженоператоризголемувањенасвесностазапридобивкитеодуслугите/производите.

Соцелзначителнодаседопиредоситецелнигрупи,бешеприменетаинтегриранастратегијазамаркетингкомуникациисокористењенадостапнитеисоодветниканали(ТВ,радио,

печатениматеријали,рекламирањенадвороддомот,социјалнимедиуми).Сепак,во2016година,најсиленфокусиангажманбешеставеннадигиталнатакомуникацијакакокомуникацискитрендкојбележизабрзанразвојсотаргетиранидигиталникампањизагенерирањенапосеопфатнодопирањеиангажирањенакорисниците.Соогледнатоадекафокусотбешеставеннадигиталнитемедиуми,социјалнитемедиумибеаканалоткојштосекористешезаинтеракцијаиангажманнакорисницитепопатнаобезбедувањенарелевантнииавтентичнисодржинибазиранинаветувањетонабрендот„Споделидоживувања“.Овојпристапимазацелдајазголемипривлечностаиприфатливостанабрендоткајситецелнигрупи.MKTбешепрвоператорвоМакедонијаштововедеViberкомуникацијаипрвоператорштоотвориSnapchatканал.Ситеактивностизаинтегриранакомуникацијаимаазацелјакнењенаодносотсобрендотвоератанадигиталнатакомуникација.

Вобизниссекторот,фокусотвокомуникацијатабешеставенназацврстувањетонаимиџотнаМКТкакоиновативеноператоркојштонудиинтегрираникомуникацискиуслугисофокуснаМагента1Businessпортфолиото,штоопфаќааткомбинацијанакомуникацискиииновативниуслугивоеденпакетисигуренпартнерзаградењенадолготрајнопартнерство.

Притисокотнаконкуренцијата,вокомбинацијасозаситениоттелекомуникацискипазар,комплексностанаделовнотоокружувањесопоголембројипософистицираникорисничкисегменти,големиотбројнадобавувачиисложенитепонудинауслуги,брзитепроменивотехнологијатасоноватехнолошкапарадигмачијацелееднауниверзалнаIPмрежаиплатформазаобезбедувањенауслугибазиранонаcloud,какоипроменитеворегулативата,сесамоделодпредизвицитесокоиштоМКТќесесоочивоследнитенеколкугодини.

23 ИНОВАЦИИВОКОРИСНИЧКОТОИСКУСТВО

24

НАЈДОБРА МРЕЖА


НАЈДОБРА МРЕЖАСоцелдаимамеодржливбизнисиглавниизворинаприходивоедномногусложенотелекомуникацискоокружување,какоисоцелпроактивнодавлијаеменапазарнитетрендовисоновиделовниможности,МКТсестремидајаодржилидерскатапозицијавоодноснатехнологијатакакоидаосигурирастпрекуподобрувањенауслугитеииновациитесопостојанразвојнасвојатаинфраструктура.

Развојотнаинфраструктуратаиинвестициитевотехнологијататребадагиопфаќаатследнивецели/трендови:функционирањенаширокопојаснитеуслуги,платформизаобезбедувањенаинтегрираниуслуги,лидерствоодаспектнаефикасностиквалитет,факториштоовозможуваатсамоуслужување,cloudконцепти„виртуелна“инфраструктура,економичност,флексибилностиреакција–намалувањенавреметопотребнозапласирањенапроизводинапазарот,какоиразвојнакомпетенции.

Вотекотна2016година,направивмезначителничекориконостварувањенанашитецелисоразвојотнателекомуникацискатамрежа,сервиснитеплатформиисистемитезаподдршка.

Соцелдасеобезбедивисокквалитетнаширокопојаснитеуслуги,напазаротнаширокопојасниуслуги,какоитехнолошколидерство,MKTпостојаноинвестираворазвојотнапристапдофикснаимобилнамрежа.Накрајотод2016годинаимамеинсталиранокапацитетиштопокриваатповеќеод147.000поминатидомовиилидостигнатое26,1%покриеностнадомаќинстватасоFTTHвомрежатанаМКТ.ЗначителниподобрувањасенаправенисораспространувањетонаLTE,соштоседостигна60%покриеностнатериторијатаи80%покриеностнанаселението.

Покрајсеопфатнотораспространувањенамобиленширокопојасенпристап,вотекотна2016година,големфокусбешеставеннаквалитетотнамрежаташтобешепотврденосоP3“BestinTest”сертификатотштопретставувамеѓународнопризнатапотврдазаквалитетотнамобилнатамрежа,какоисоНационалниотизвештајзапараметритезаквалитетнамрежатакојштогоподготвуваАгенцијата.

РастотнаширокопојасниотпристапипостојанотозголемувањенасообраќајотсеподдржанисопонатамошенразвојнаIPосновнаитранспортнамрежакакоосновазаситеуслуги.

Во2016годиназапочнаимплементацијатанапроектотза„МодернизацијанаIPосновнаитранспортнамрежа“штовклучувамодернизација,реорганизацијаипроширувањенаситеелементинаIPосновнамрежа,системитезатранспортиагрегација.MKTуспеадаинсталирацелоснаDWDMмрежаидајазавршиимплементацијатанаIPосновнатамрежанаполовинаодтериторијатанаМакедонија.ПоуспешниотДоказзаконцептотбешеизвршенапочетнамиграцијанауслугите.Вообластанамобилнатателефонија,бешенаправенасофтверскатанадградбанаMGWиSGSNсоцелдасепрошириподдршкатанаMSSиEPC.ПланираниседополнителнинадградбинаPGW/GGSNиMSC-BCSWиќесеспроведатвоК12017.Вооваавременскарамка,започнатеCUDBпроектзанадградбанаHLR/FNRиHSS-EPCназаедничкаCUDBплатформаиќепродолживо2017година.

Истотакабешезапочнатпроектзаподобрувањенаредундантностанатранспортнатамрежабазирананаградењередундантностнаобјектитенаситепоголемиградовиврзоснована3страназаштитанафизичкатаилогичкатапатека,креирањенапомализаштитнипрстенисоспроведувањенановиоптичкирутимеѓупоголемитеградовиивоведувањена2странамрежнаредундантностнаситеостанатилокациинаIPОсновнамрежа.

Зголемениотмобиленинтернетсообраќајеподдржанисомодернизацијатанарешенијатазаповрзувањезамобилнитебазнистаницисооптичкиврскиилирадиолинкови.

Воодноснасервиснитеплатформи,вотекотна2016IPTVсерверскатаплатформабешезаменетаипроширенасо

поголемкапацитетзараспоредувањенановисредствазаVoD(Видеонабарање).ПроектотзаподобрувањеипроширувањенаIPTVHeadendсебазирашеназаменувањенауредитезакодирањесоуредисоHDможностииспроведувањенановсистемнауправување.БешеспроведенановаOTTTVплатформаизапрвпатбешевоведенановауслугазаМагентакорисницитезадасеобезбедиподоброкорисничкоТВискуство.ЗавршенаеимплементацијатанаSingleSign-On(SSO)системотштоимовозможуванакорисницитенаМКТдасенајаватсоеднокорисничкоимеилозинкаидадобијатпристапдоповрзанитесистеми.БешеимплементиранорешениезаHybridAccessкоевршиагрегацијанаопсеготнаDSLиLTEпреноснителинковиикреираединствена,моќнаширокопојаснаврскамеѓумрежниотсервисенјазоликорисничкатаопремазаширокопојасниуслуги.

БешеимплементиранновSMSGWибешеспроведенамиграцијанадавателитенауслугизасодржини.Истотака,вотекотна2016Starhomeплатформатазауправувањесодојдовенроамингсообраќајбешецелоснонадградена.Бешеизвршеноподобрувањенапостојнитеуслугииопциизаплаќање,ибеше

реализиранаинтеграцијанановабанкакакоиздавачипримачвоплатформатазамобилниплаќања.

Соцелдасеобезбедипоголемаефикасност,подобрафлексибилностибрзодговорвообезбедувањетоуслуги,отстранувањепречкиидругипроцесивообластанатехнологијата,ние:јазавршивмеимплементацијатанаНовагенерацијаOSS,Обезбедувањенаширокопојасниуслуги(BBSA),проширувањенасистемотзапријавувањеиотстранувањенапречки(TroubleTicketing(TT)).

РАЗВОЈИМОДЕРНИЗАЦИЈАНАМРЕЖНАТАИНФРАСТРУКТУРАЗАБЕСПРЕКОРНАКОНЕКЦИЈА

НОВИСИСТЕМИЗАПОГОЛЕМАЕФИКАСНОСТИВРВНАУСЛУГА

25 НАЈДОБРАМРЕЖА

26

ИНфОРМАТИЧКА ТЕхНОЛОГИЈА


ИНФОРМАТИЧКА ТЕХНОЛОГИЈА ПроектотзазаменанапостојнитерешенијазаInteractiveVoiceResponse(IVR)иКонтактцентарсоновконсолидирансистемзаIVRиКонтактцентарбешеуспешнозавршениставенвопродукцијавосрединатанајуни2016година.Системотгиповрзуваосновнитеможностинакорисничкиуслуги,наплати,поврзаниинтеракциииоптимизацијанаработнасилавоедноунифициранокорпоративнорешение.Новиотсистемдинамичноќесеприлагодинаделовнитеуслови,ќејаподобрипродуктивностаиќегозголемизадоволствотонакорисницитепрекуобезбедувањенабогатоиконзистентнокорисничкоискуствопрекуповеќеканали.

ПроектотзаимплементацијанановOSSсистембазираннаNetCrackerрешениебешеуспешнозавршениставенвопродукцијавосрединатанајули2016година,заедносоновотоCRMрешениезафиксниуслуги.Новоимплементиранитемодулизаобезбедувањеуслуги,инвентар,управувањесоработнасилаинадворешнаинфраструктура(OutsidePlant),нудатновипридобивкизакомпанијатапреку:

■ зголемувањенаавтоматизацијатанапроцеситезаобезбедувањенауслугинаприватникорисницивофикснателефонија(FixedB2CServiceFulfillment);

■ подобрувањенаквалитетотнаподатоцитезаИнвентарпрекуавтоматскопорамнувањенамрежнитеподатоци;

■ подобрувањенапристапотдоподатоцизанадворешнаинфраструктуразацелинаподобрувањенаквалитетотнаподатоцитеиновитерегулативниправилаи;

■ подобрувањенаактивностите,работатанаработнатасилаиоптимизацијаначовечкитересурси.

КакоделодимплементацијатанановиотOSSсистем,имашеголемоподобрувањенапроцесотнаматеријалноуправувањепрекуинтеграцијанаBSSиOSSсистемитесоSAPсистемот.

ПроектотзаКонсолидацијанасистемитенаMKTиTMMKзаDataWarehouseиBusinessIntelligence(DWH/BI)воеденсистемевотекиепланиранодазавршивоК22018.Новиотсистемќевршиагрегацијанаподатоцитеодцелокупнотопортфолионакомпанијатаиќегизајакнеможноститенакомпанијатазанапреднааналитикаиодлучувањебазиранонаподатоцисоцелбрзодасеодговоринапроменитенапазарот.

ПокрајспроведувањетонаголемитрансформативнипроектиниеуспешноиефикасногоподдржувавмебизнисотпрекуподобрувањенаоперативнитеактивностииспроведувањенапроменивоИТсистемите,какоипрекуефикаснаимплементацијанановопортфолиовофикснатателефонијаиновиМагента1производи.

ПроектотзаредизајнирањенапостојниотСистемзаодносисокориснициврзосноваSugarCRMиJBPMплатформиодотворенкодбешеуспешнозавршениставенвопродукцијавосрединатанајули2016година,заедносоновиотNetCrackerOSSсистемзафиксниуслуги.НовиотCRMсистембазираннавебзаедносо360степенинапрегледнакорисникотовозможифлексибилностибрзинаприопслужувањенакорисничкитепотребивоситепродажниканалиизапрвпатCRMсистемотвонашатакомпанијасекористизаобезбедувањенаподаточнииИКТпроизводизаврвнитекорисничкисегменти.

Новоимплементиранитемодулизаконфигурирањенакаталоготнапродажнипроизводиовозможифлексибилностводефинирањетонапонудатанапроизводи,какоинезависностоддругитеплатформизаБилингиОбезбедувањенауслугикоиработатвопозадина.ВоспоредбасостариотсистемзаОдносисокорисници,процесотнапримањенарачиеодвоенодпроцесотнаобезбедување

науслугиспореднарачката,штоовозможифлексибилноствоодноснасложенитепроцесизаобезбедувањенауслугивонашатакомпанија.Новодефиниранитепроцесизаобезбедувањенауслугиспореднарачката,штосеимплементиранинаJBPMплатформаодотворенкод

овозможуваатполеснаинтеграцијасодругиИКТплатформипокрајNetCrackerOSSсистемот.

Во2017годинасистемотќебидедополнителнозбогатенсоSFAфункционалностизасегментотнаВрвникориснициштоќенедоведечекорпоблискудоунифициранCRMсистемзафиксниимобилникорисници.Консолидацијатанадватасистемизауправувањесозлоупотребипоправнотоспојување(едензакорисницитенафикснатателефонијаиедензакорисницитенамобилнатателефонија)еречисизавршено.Речисиситеизворизафикснаимобилнасеспоенивоеденсистемииманов„увоз“накорисничкиподатоцизаситепретплатницинафикснаимобилнателефонија.Миграцијатанаалармитеевотекпредфиналнитецелокупнитестирања.ПозавршувањетонапроектотќеимасамоеденСистемзауправувањесозлоупотребивоИТинфраструктуратанаМКТ.

ПроектотзаконсолидирањенасистемитезауправувањесоприходитекоиштосекритичнизаделовнотоработењеNetCrackerRaiting&BillingManager5.3иEricson’sBSCSiXR2воеденбилингсистемистотакасеспроведувашевотекотна2016година.Целтаедасеконсолидираатситеделовниединицивоеденбилингсистемсотековнотофункционирање.Очекуванипридобивки:

■ намалувањенаOPEX:Договоротзаподдршкасоедендобавувачќебидераскинат.OPEXвоврскасобазатанаподатоци,хардверотисл.можедасенамали;

■ искористувањетонаИТресурситеќебидемногуподоброзаработењетоиактивноститезаразвој;

■ намалувањенаиденCAPEXзанадградбинасистемите,порадитоаштосамоеденсистемќебидевопродукција;

■ конвергиранатабазанаподатоцизакорисницитедаваможностизановипакетуслуги(конвергирањенафиксни-мобилнипроизводииуслуги);

■ стандардитезаИТбезбедностбеаподобренисоимплементацијатананеколкусистемикоиштосерелевантнизабезбедностаикоиштогинамалуваатоперативнитеризициијаподобруваатзаштитатанакорисничкитеиличнитеподатоци.

ВРВНИИТРЕШЕНИЈАЗАПОГОЛЕМАПРОДУКТИВНОСТИКОНЗИСТЕНТНОКОРИСНИЧКОИСКУСТВО

27 ИНФОРМАТИЧКАТЕХНОЛОГИЈА

28

ПАМЕТЕН ГРАД


СМАРТ СИТИ (ПАМЕТЕН ГРАД)Врзосновананајнапреднатамрежнаинфраструктураисервиснитеплатформи,МКТпродолжувасосвојатаопределбаисосвојатаработадабиделидернапазаротвоодноснаиновациитеитехнологијата.Оваагодинајапродолживменашатауспешнаприказна„Паметниградови“сонадградбанасистемотзаавтоматсколоцирањенавозилаиелектронсканаплатанабилетизадавателитенауслугизајавенпревозвоГрадотСкопје.СоовојпроектМКТпомагавоводењетонатрансформацијатанаСкопјевомодеренипаметенград.Какодоказзанашатапосветеностикомпетенциивоовааобласт,наСветскиотконгресзаинформатичкатехнологија(WCIT)за2016годинавоБразил,нашеторешениезапаметенјавенпревозбешенаграденосоWITSAGlobalICTExcellenceвокатегоријата„одржливраст“.

Покрајовојпроект,МКТпостојаноразгледуваидругиможностивообластанаПаметенград.Поконкретно,во2016годиназапочнавмесодемоприменанапроектзапаметенсистемзаосветлувањенапросториитенаМКТ,соцелдапокажемедекаспроведувањетонатаковпаметенсистемзаосветлувањенапросториитеможедадоведедозаштеданатрошоцитезаелектричнаенергијаиодржувањезаградовите,иодржувањенауличнотоосветлувањесогласносостандардите.

ПокрајвообластаПаметенград,целосногиистражувамеидругитеделовниможностизарастиразвој,вообластанафинансиите,здравјето,образованието,исл.особеносоогледнанивнитеделовниможностиипотенцијализарастнаприходитевонашиотсевкупенICTиB2Bбизнис.

МКТкакоцврстподржувачнановатаеранапаметен,поврзанначиннаживотиработа,во2016годиназапочнапилотпроективообластнаПаметноучилиште.НаскоротребадасеспроведепилотпроектзахибриднаучилницаштосеоднесуванаимплементацијанаИКТрешениезаинтерактивноучењеначасовитеинадалечина,водвесредниучилиштавоГрадСкопје.Спроведувањетонаовојпроектимазацелкреирањенапозитивнапроменавоначинотнаобразование,со

овозможувањенанапредно,самостојноводено,колаборативноиинтерактивноискуствозаучењевоучилницазамладите.Истотака,тојимазацелдапокажекакокористењетонатехнологијатаможедагоподдржиквалитетотиефикасностанаобразованието,соштоќевлијаенадолгорочниотразвојнаобразовниотсистем,какоинаопштествотоиекономијата.

Понатаму,искористувањенапотенцијалотштопроизлегуваодпроектитефинансираниодЕУнаполетонапаметнирешенијазаИнтернетнапредмети(IoT),е-влада,исл.истотакабеше

ставеновофокусот.

Покрајактивноститезаделовенразвојштобеаобјаснетипогоре,во2016годинасефокусиравменаразвојнапроектиипроизводизадигитализацијаипаметноработењенаделовниотсегмент,коисметамедекаимаатпотенцијалзарастнапазаротвонареднитегодини,

штосеочекувадапроизлезеодпредноститенаефикасностанаИКТвосекојдневнитесистемиимрежизаработа,какоиодтранспарентностаисигурностанатаквитерешенија.

Подмотото-ИНОВАЦИСКИСИНЕРГИИ–ПОБЕДАСОПАРТНЕРИ,воодноснапартнерстватазатехнологија,оваагодинаповторностанавмеCiscoGoldиMicrosoftSilverДатаЦентарсертифициранпартнер,ипочнавмеданудимеEMCCloudрешениештоепотврдазанашитекомпетенциивообластанатехнологиитезакорпоративнимрежи,колаборација,мрежнабезбедностидатацентри.ОвиекомпетенциисесметаатзаклучнисредствакоипонатамуможемедагиискористимевонашитеактивностизаразвојнаИКТбизнисот.

ЈАГРАДИМЕИДНИНАТА,ГООСТВАРУВАМЕСОНОТЗАДИГИТАЛНООПШТЕСТВО

29 ПАМЕТЕНГРАД

30

ЧОВЕЧКИ РЕСУРСИ


ЧОВЕЧКИ РЕСУРСИСоцелдајаподдржимеимплементацијатанаСтратегијатаиисполнувањетонакомпанискитецели,ниеобезбедувамекорпоративнакултуравокојапоединцитесеинспириранидагопостигнатнајдоброто.Во2016година,бевмепоставенипредпредизвицитенаорганизацискииделовнипромени,коибарааоднасдагодадемесвојотмаксимум.Затаацел,ниесмецелосноповетенинанашитевработениинавоспоставувањетонаработноопкружувањекоесеотсликувасотимскидух,единствовообезбедувањетонаквалитетнауслугитеимотивацијазапостигнувањенаодличнирезултати.

Ја поддржуваме трансформацијата во согласност со динамичните промени на пазаротВо2016-татагодина,сеимплементирашепроектот“Управуваниуслуги”,проекткојпретставувапроменанаоперативниотмоделкојможедаимазначителновлијаниеврзсевкупнитефинансискирезултатинакомпанијата.НаодлукатаинастартотнаовојпроектмупретходешедолготраенпроцесодголемаважностзаМКТипоминанизнеколкуклучнифази:одфизибилитифаза,потоасамотообјавувањенаповикзаприбирањепонуди,прекудлабинскианализинаусловитенапазаротипроцесотнаселекцијаназаинтересиранитестрани,апотоаипоследователнитепреговорисоониекомпанииштоостанаавопотесенкруг.

СетооварезултирашесоизборнаЕриксонзапартнерскакомпанијакојаштонајнапредгипонудинајдобритеусловизанашитевработеникоисогласноописотнанивнитеработнизадачиќестанатделодкомпанијатакојаштопокажапотенцијалзаразвојнакариератанаколегитеводомашна,регионална,ноиинтернационалнасредина.

Согласнопроектот,Ериксонпреземаделодоперативнитеактивностинамобилнатаификснатамрежа,заедносоделодвработенитеодТехника,праксакојаштоеимплементиранавоповеќеевропскинационалникомпаниинаДТ,ноистовременопретставувасветскитрендвоподобрувањетонабизниспроцеситевотелекоминдустријата.

Областазачовечкиресурси,водејќисметказанајдоботорешениезанашитевработени,имашеактивенуделвоовојпроцес.Имено,новатакомпанијацелосногиисполни

31 ЧОВЕЧКИРЕСУРСИ

барањатанаМКТвопогледнаусловитенапрефрлањеииднитепрофесионалниперспективинанашитевработени.Најважнитеелементиодпрограматазавработенитеопфаќаатгарантиранстатуснавработувањевотекотнапериодод12месеци,атрактивнииднипрофесионалниможностиикоректниопции,применлививослучајнапрекиннавработувањетовотекотнапоследователнитегодиниоддоговорениотпериод.

Нов начин на комуникација на вработените со Областа за ЧРВосептември2016година,гоодбележавместартотнаЦентаротзазаедничкиХРуслугиHRSSC(Aramis).НеговиотстартјадонесеиновинатадекаќенастанатпроменивоначинотнакојвработенитевоМакедонскиТелекомкомуницираатидобиваатодредениинформацииодОбластанаглавниотдиректорзачовечкиресурси.

ОвазначидекапрвиченконтактзаодговорнaпрашањатанавработенитекакоиадминистрацијатананивнитеподатоцисеобучениАгентиодДеловнитеуслугинаДојчеТелеком.Вработенитегиконтактираатодговорнитеагентипрекутелефонилиe-mail.

ВработенитеодОбластазачовечкиресурси,напорноработеанатоанаагентитедаимгипренесатситесвоизнаењаиискуства,сесоцелдагинаучатнашитеполитикиидастекнатпрактичнопознавањесоцелдаможатуспешнодаодговоратнабарањатанавработените.

Конкретно,вработенитесеобраќаатдиректнодоАгентитезаследнивепроцеси:

■ Администрацијасоподатоцинавработени–променивоврскасоличнитеподатоци,каконапримердоставувањенаболедување,известувањезапроменанаподатоци,информацијазазаборавенакартичказавлез/излезисл.

■ Управувањесобарања–одговоринаначестопоставуванитепрашања,каконапримердокогаможедасеискористипреостанатиотодмородминататагодина,какосеиницираБарањезапрекувременаработа,којаепостапкатазараздолжувањеисл.

Целтанаовојпроектедасеовозможинавременообезбедувањенауслуги,зголеменаефикасностиподобарквалитет.Наовојначинседобиваподобренауслугаза

корисниците,аКомпанијатадобивасигурениефикасенпартнерзачовечкиресурси.

Одговорно ги гледаме потребите за развој на нашите вработениСеобидувамедагозбогатимесекојдневиетонавработенитеиинвестирамеворазниобластикоисеодсуштинскозначењезанивниотцелокупенразвој.Високоразвиениотсистемзаедукацијаиобука,обезбедувацелоснаекспертизаипотенцијалзадасеисполнатделовнитеможностивоситеобластинанашетоработење.

Развојни програми за менаџментот

Посветувамеразвојнипрограмизанашитеменаџерикоидиректноуправуваатсочовечкитересурси.Тиесепримеринаоднесувањетоијакреираатнашатакорпоративнакултура.

Во2016-татапродолживмесоонаштогозапочнавмево2015година,атоаереализацијанановаразвојнапрограмазараководителите,соцелдагинадополнимепотребитезаразвојнаменаџерскивештини.Со46раководители,организиравмеработилницинакоиработевменаразвојнаефективноуправувањесолуѓе,признавањенадоброизвршенатаработаисправувањесопотпросечнотоизвршувањенаработата,мотивацијанавработенитевовременапредизвици,ефективнаменаџерскакомуникација,какоиуправувањесопромени.

Развојни програми за сите вработени

Креиравменеколкуразвојнипрограмикоисеоднесувааткаконаситевработени,такаизаониекоисеводиректенконтактсонашитекорисници,соцелдапостигнеменајдобрирезултати.

СпроведовмеиницијативаУправувањесопроекти,којаесоставенаод3делаитоаОбуказауправувањесопроект,подготовказасертификацијанапрофесионалцизауправувањесопроектиподучувањезауправувањесопроект

наработноместо.Резултатотеуспешносертифицирани7вработени.Понатаму,соцелдасогледамеипомогнеменареалнитеситуацииодсекојдневнотоработење,30вработенидобијаможностдабидатделодпрограматазакоучингзауправувањесопроектнаработноместо,составенод6сесиисовреметраењеоднеколкумесеци.

ГодинавапосветивмепосебновниманиеизавработенитеодОбластанаглавниотдиректорзатехникаиИТ.Такасоцелдаобезбедименаследницизаспецифичнитеработниместа,дагоподобримепреносотназнаењата,какоидагоподигнемеличниотипрофесионалниотравојнаедноповисокониво,реализиравмеПрограмазалојалносткакоразвојнапрограмазаклучнитеекспертиодовааобласт.Учествуваа20клучнивработени,апрограматасесостоешеодиндивидуалноивиртуелноподучувањенавеќедефиниранитемизаразвој.

МКТбешеделодпилотпрограматанаДТзаSkillsoft–дигиталнаплатформазаучење.Занареднатагодинасепланираглобалнововедувањенаплатформатаворамкитенановиотинтернационаленмоделзаразвојначовечкитересурси.

Продолживмеисореализацијананеколкуразвојнипрограмикоисеоднесуваатнавработенитеводиректенконтактсонашитекорисници,соцелдапостигнеменајдобрирезултати.Приближно90колегиодпродажнатамрежазавршијаобуказакомуникацискиипродажнивештини.

Здравје, безбедност и благосостојба на нашите вработениЗдравјето,безбедностаиблагосостојбатаворамкитенанашатаорганизацијасенајважни.НиеобезбедувамездравасрединазанашитевработенипрекуимплементирањенаполитикатанаКомпанијатаодобластаназдравјетоибезбедностанавработенитевосогласностсонајновитеевропскирегулативиипрактики.Натојначин,овозможувамебезбеднаработнасрединаиздравиработниусловизанашитевработени.

Имајќијапредвидприродатанаработниотпроцес,овозможуваменашитевработенидадобијатсоодветенздравственпреглед,соштосегрижимезаздравјетонасекојпоединецвоКомпанијата.Истовременосоцелдајаподигнемесвестазаважностазасопственотоздравјевоведовмеиновабенефицијазаменаџментотсоспецијалнипроширениздравственипрегледиза77менаџери.

Водимегрижаработнотоопкружувањедабидеприлагоденопрекуразнибезбедноснимеркиистандарди,патакаво2016годинаимавмеуспешнаре-сертификацијазаусогласеностсобарањатанастандардотOHSAS18001-Системзауправувањесоздравјеибезбедностнаработа,кадеповторносмеделодDTUmbrellaBSOHSAS18001:2007.

Континуираноспроведувамеобукиизановитевработенидасестекнатсоситепотребни,специфичнизнаењазабезбедностаиздравјето,какоидајазголематсвесностапоовиепрашања.Вработенитепостојаносеинформиранизаситенајновисостојбиодобластазаздравјетоибезбедностапрекувнатрешнитеинформативниканали.

Веруваме дека мислењето на вработените може да направи разлика при промена на процеситеВерувамедекавклученостанавработенитеводонесувањенаодлукииразменанамислењакреираопкружувањевокоелуѓетовлијаатнаодлукитеинаактивноститенаделовнотоработење,ноинанивнитеработниместаиопкружување.ЗатоапостојаногоследимемислењетонавработенитепрекуредовнотоИстражувањенаПулсотнакомпанијата.Ованипомагадагиидентификуваметрендовитеичустватанавработените,нипокажувакаковработенитегиразбираатпроцеситевокомпанијата,особенововременатрансформацијаисеидентификуваатсилнитеислабитестранивообластитекадетребадасеспроведатдополнителнимеркизаподобрување.

ЦЕЛОСНОПОСВЕТЕНИНАНАШИТЕВРАБОТЕНИ

ВРАБОТЕНИТЕСЕГЛАВНИОТСТОЖЕРНАУСПЕХОТНАКОМПАНИЈАТА!

32 ЧОВЕЧКИРЕСУРСИ

33

ОПШТЕСТВЕНА ОДГОВОРНОСТ


ОПШТЕСТВЕНА ОДГОВОРНОСТОпштественатаодговорностстанувасèпозначајназауспешнотоработењенапретпријатијата,каковоглобалнирамки,такаивоМакедонија.МакедонскиТелекомкакоеденоднајзначајнитеиграчивомакедонскотоделовноопкружувањеимаодговорностнесамодапоставивисокистандардиилидасеиздвоиодостанатитеправнисубјекти,тукупредсèдабидедвижечкасилаворазвојотнаопштеството.

Какопионериводелотнаопштественатаодговорност,нашатамисијанеесамодасегрижимезасвоитевработени,тукуистовременодагозбогатувамеиунапредувамеквалитетотнаживототнаситеграѓаниводржавата,какоидавложувамевозаедницатасоштојаподобрувамесрединатавокојаштоделуваме.Затоа,континуираносогодининаназадподдржувамезначајникултурнииспортскинастани,донирамеиинвестирамевообразованието,здравството,социјалнатаидетскатазаштита,притоапромовирајќигиуниверзалноприфатенитевредностизаопштественаодговорност.

Спортот,музикатаикултуратасетритеглавнистолбовинастратегијатазаспонзорстванаМакедонскиТелеком.

Патака,сонашатаподдршка,гоподигнавмеспортотнаповисокониво,продолжувајќијасоработкатаво2016годинасонашиотнајдобарракометенифудбалскиклуб„Вардар“,аостанавмеинатамугенераленспонзорнаБизнислигатавомалфудбал.Какоподдржувачинаспортот,одлучивмеНационалнатаарена„ФилипII“дасеребрендираво„ТелекомАрена“.СопотпишувањетонаДоговоротзасоработкасоАкционерскотодрушвозаизградбаистопанисувањесостанбениделовенпростор,МакедонскиТелекомпокажадеканационалнатааренадобивасигуренидоверливделовенпартнервоиднина.СтадионотвоГрадскиотпаркеимпресивенобјектипрепознатливбелегнаградотСкопјеиоколината.Пазатоа,нашатаподдршканесамоштоќеобезбедипромоцијанаТелекомАренатаво

поширокирамкипотеркотнасветскипознатитестадиони,ноидополнителноќегопоттикнемездравиотначиннаживотиразвојотнаспортскидухкајграѓанитеводржавата.

ТрадиционалногоподдржавмеОхридскиотпливачкимаратонкојштопрераснавоврвнаспортскаманифестација,Скопскиотмаратон,Македонскататенискафедерација,КошаркарскиотклубМЗТСкопјекакоихуманитарниотвелеслаломкојштосеодржувавоМаврово.Освенвоспортот,постојаноинвестирамеивомузиката,какоеденоднајзначанитеопштественисегменти.ВеќесогодининаназадсмепартнеринадалекупрепознатливиотиединственСкопскиџезфестивал,какоинадетскитемузичкифестиваликакоштосеЗлатнославејче,Поточиња,Гроздоберчеидетскиотфестивалнаалбанскипесни„Виножито“.ЈазајакнавмеипродолживменашатаподдршкасомузичкитезвездиКалиопи,Каролина,ЕленаРистескаиАдријанГаџа.

Несебичновложувамеивокултурата.МеѓупозначајнитенастанигииздвојувамеОхридскотолето,манифестацијанакојаштосмепријателидолгигодининаназад,потоаРоманотнагодинатакојштогоорганизира„Утринскивесник“,манифестацијата„Видимузика,слушнислика,добијкнига“,атрадиционалниподдржувачисмеина„Баскерфест“,наМакедонскатаопераибалет,„ИнвестицискиотсамитМакедонија2025“какоина„AllWebнастанот“.Дадовмеподдршканапроектиодјавенинтересвообластана

меѓународнатасоработкакакоштосе„НационалниотденнаР.Унгарија“и„ДенотнанезависностанаАмерика“.

БевмепартнериинатрадиционалнитеалбанскиманифестациивоРепубликаМакедонија:„Златнамравка“,„Звуцитеначаршијата“,„АнсамблотИбеПаликуќи“,„Тетовскокултурнолето“.Какоеденоднајголемитедонатори,јапродолживмесоработката

ибевмеделодкампањата“Напредрозово2016-чекорипротивракнадојка“воорганизацијана„Борка“.

МакедонскиТелекомвонасоканасвојатастратегијазаповрзаниживотиработа,гиподдржувапроектитезаподдршка

иразвојнадигиталнотоопштествоиунапредувањетонаживототиобразованиетонамладите.Патака,дониравмезацелоснареконструкцијаиобновувањенаинтернетучилницатаичиталнатавоСтудентскиотДомСкопјесокомплетноноватехничкаопрема(компјутери,принтери,скенериителевизорисоинтернетконекција)соштостудентитедобијасовременокатчезаучење,информирањеидружење.

Накрај,требадаистакнемедекакакокомпанијапрвиобезбедивмефинансискаподдршкаипомошнанастраданотонаселениеодпоплаватавоСкопје.Гиорганизиравмеивработенитекоиштопрекудоброволнаакцијадонираанајнеопходнисредствасоцелнаселениетополеснодајанадминекризатакојагипогоди,носевклучијадурииворасчистувањенатеренотзасанирањенакатастрофалнитепоследициодневреметокоештосеслучинапочетокотнаавгуст.Јапокажавмехуманостанесамокакокомпанија,тукудокажавмедеканашитевработенигонегуваатдухотзапомошсекогашкогаенајпотребно!

ФОНДАЦИЈА „ТЕЛЕКОМ ЗА МАКЕДОНИЈА“Од2016годинафункционирасамоеднаФондација„ТелекомзаМакедонија“.ГлавенфокуснаФондацијатаостануваист:помошнадецатаодранливитекатегории,какоиразвојнаинформатичкотоопштествоиеднаквавклученостнаситечинители.Наовојначин,компанијатасестремидаовозможипоквалитетенживотвозаедницатавокојаштоделува.

Работилници на тема „Blockchain” технологијаЕкспертиодIBM,еднаоднајголемитетехнолошкикомпаниивосветотодржаатриработилницинатема“Blockchain“технологија,првиодваковвидворегионот.Работилниците,организираниодФондацијата„ТелекомзаМакедонија“беапосетениодпреку100учеснициодмакедонскитеИКТкомпании,ИТекспертиодјавнитеинституции,какоипрофесори,асистентиистудентиодИКТфакултетитенадржавнитеуниверзитети.

Учесницитенаработилницитеимааединственаможностдасезапознаатсоновата„Blockchain”технологијакојасесметадекаќебидереволуционернаистокакоисамиотИнтернетидекавоследниотпериодмасовноќепочнедасекористиипостепенодагизаменуваактуелнитеИТархитектуриипроцеси.Сесметазареволуционернатехнологија,еднаквокакоштобешеинтернетотпреднеколкугодиниисеработизасосемановначиннапроцесирањенадигиталнитрансакции,прекукористењенат.н.децентрализиранабазанаподатоциидистрибуиранопроцесирањекоесевршинастотицикомпјутери.Ситеовиемашиничувааттрагаодсекојатрансакција,такаштонепостоиможностзабилокаквипромениотпосле,штогарантираисклучителновисокабезбедностидоверливостнатрансакциите,какоиголемабрзинанапроцесирањето.

Технологијатавоследнитенеколкугодинисеочекувадапочнеширокодасеприменувавоситесектори,почнувајќиодфинансискиот,прекутрговијата,пасèдовладинитеелектронскиуслуги.Одовиепричини,работилницитеорганизиранисоподдршканаФондацијата„ТелекомзаМакедонија“беаодисклучителнаважностсоцелмакедонскитеИТекспертидајазапознаатпредистатадастанесветскитренд.

ПОСВЕТЕНИНАОПШТЕСТВЕНИОТНАПРЕДОКИБЛАГОСОСТОЈБА

34 ОПШТЕСТВЕНАОДГОВОРНОСТ

Јуниорска балканска олимпијада по информатикаОвојврвеннатпреварвопрограмирање,којштосеодржаод17до21септемвриобединидеветземјиучесничкиивкупно39учесницијуниоридо15годишнавозраст.Нанастанотбеапрогласенинајдобритенатпреварувачи,меѓукоибеаипретставницитенаМакедонија–МаркоЧаласангоосвоисребрениотмедал,абронзенимедалиосвоијаЈосифТепеѓозов,АндрејВеличковски,ДаријанШеќеров,ФилипШијаковиМилаЌосева.СозлатнимедалисезакитијапретставницинаМолдавија,БугаријаиРоманија.

Јуниорскатабалканскаолимпијадапоинформатика,сеоддржаподесеттипатсоучествоначленкинаБалканскатаиницијатива:Македонија,Кипар,Романија,Молдавија,Грција,Србија,БоснаиХерцеговина,БугаријаиСловенија.

Фондацијата„ТелекомзаМакедонија“јаподдржаманифестацијатаибешедомаќиннасвеченотозатворањеидоделувањенамедалитенаоваајубилејнаОлимпијада.

Броеви за донацијаТелефонскитеброевизадонациизначатединственспасзамногулуѓе,коиверуваатвонесебичнатапомошнаграѓаните.Патака,во2016броевитезадонациибеанаменети57пати,одкои51зафизичкии6заправнилица.

Sea Hero Quest: Потрага по спас за човековиот мозокВоМај2016годинаДТјапромовирашеигратаSeaHeroзамобилнителефонизадагизајакнеистражувањатазадеменција.Послешестмесеци,првичнитерезултатипокажаадекадигитализацијатанегиподобрувасамоосновнитеистражувања,тукуистотакапомагавооткривањенаболеставоранафаза.Досега2.8милионилуѓево193државијаигралеиграта,вклучителноиодМакедонија.Над20.000граѓаниодМакедонијајасимналеSeaHeroQuest,учествувајќинатојначинвонајголемотоистражувањевоисторијатадосеганаправенозадеменцијата.

Доколкусекористеазастарените-конвенционалнитеметоди,нанаучницитеќеимбеапотребнинеколкудеценизадагисобератподатоцитеволабораторија.Покрајтоа,игратасоздадеглобалнабазанаподатоцизапрвпаткоиштоќеимовозможатнанаучницитедаизведатстандардизираниподатоцизапросторнaтасвестодлуѓетоодситевозрастиипол-основазанајголематастудијавосветотзаистражувањенадеменција.

Претходно,научницитепретпоставуваадекаспособностазаориентацијаопаѓасамосонапреднатавозраст.Анализатанаподатоцитеодиграта,сепак,покажувадекаспособностазаориентацијапочнувадасевлошувакајлуѓетонавозрастод19години.Икогаќепочне,влошувањетообичнопродолжуванизживотот.

Идентификувањенадеменцијатавопоранафаза,предпациентитедаимаатпроблемисомеморијата,ќебидепресвртница.Собранитеподатоцивоиграта,истотака,ќеовозможидасевоведатповеќетаргетиранитерапии.

АнонимнитеподатоциодигратасечуваатвоцентаротзаподатоцисовисокабезбедноствоМинхен,кадештоедостапеннаистражувачите.Оттука,можемедабидемегордидекаSeaHeroQuestнеесамоигракојаштоезабавназаиграње,тукуимахуманацелиќеимпомогненанаучницитеданајдатлек,односноспасзадеменцијата.

35 ОПШТЕСТВЕНАОДГОВОРНОСТ

36

НАГРАДИ И ПРИЗНАНИЈА 2016


НАГРАДИ И ПРИЗНАНИЈАWITSA награда за проектот „Паметен град“ МакедонскиТелекомдобипрестижнанаградазапроектот„Паметенград“(SmartCity)одСветскатаалијансазаинформационитехнологиииуслуги-WITSA.ВисокотопризнаниенасветсконивоевраченонасвеченацеремонијаворамкитенаСветскиотконгресзаинформатичкатехнологијакојштосеодржавоградотБразилија(Бразил)од03до05октомври.

Наградатазапроектот„Паметенград“МакедонскиТелекомедобиенавокатегоријатаРешениезаоддржливрастили

Sustainablegrowth.Вооваакатегоријабеаноминиранирешенијакоипромовираатоддржливекономскираст,којштоседефиниракакоспособностзаподобрувањенафинансискатаисоцијалнатасостојбаводржавата.Проектот„Паметенград“сеноминирашезаовогодинешнитеWITSAнагради,какоедноодпеттепобедничкирешенијаналокалниотнатпреваркојштогоорганизирашемакедонскатаИКТКомора-МАСИТ.

СопомошнаиновативниотпристапнаМакедонскиТелекомпрекупроектот„Паметенград“сеимплементирашесовременинтегрирансистемзаавтоматскалокацијанавозилатаиелектронсканаплатавојавниотградскипревоз,соединственацентралнабазанаподатоцикојаовозможуваследењевореалновременасообраќајнатамрежаидвижењетонапатниците,какоиконтролаирегулацијанатранспортнатауслуга.СтанувазборзапрвпроектсокојштоМакедонскиТелекомјазапочнатрансформацијатанаСкопјевомодеренипаметенград,попримеротнасветскитеметрополи.Натојначинсеунапредиквалитетотнајавниотсообраќај,обезбеденепобрзипоефикасенпревоззаграѓанитеитуриститевоглавниотград,зголемувајќијапритоаатрактивностанајавниотпревознадолгрок.„Паметенград“непретставувасамопроектзаподобрувањенаквалитетотнаавтобускипревоз,тукупочетокнаеранаИнтернетнанештатавоМакедонија.

Водениоднашиотиновативендухјатрансформиравменашатаметрополавомодеренипаметенград,следејќигочекоротнаголемитесветскиметрополи.МакедонскиТелекомцврстоверувавоновата,растечкаеранапаметнаповрзанатехнологијакојаштоевоставенавофункцијанамодерниотграднаживеење.Потенцијалитезапаметенградсеголеми,аниеинатамуќебидемефокусиранинаставањенамодернататехнологијавоунапредувањенанашетоживеење.Затоа

наградатадобиенанаСветскиoтконгресWITSAпретставувапотврдадекаседвижимевовистинсканасока.

Светскатаалијансазаинформатичкатехнологијаиуслуги(WITSA),водечкиконзорциумначленовитенаЗдружениетоодИКТиндустријатаоднад80земјиширумсветотеоснованаво1978година.ЧленовитенаWITSAпретставуваатповеќеод90процентиодсветскиотИКТпазар.НаWITSAконгресот,којштосеоддржуванасекоидвегодини,седоделуваатИКТнаградинаорганизациикоиштопрезентираатисклучителниИТдостигнувањанаглобалнониво.

Телеком продавницата во ГТЦ повторно со наградаТелекомпродавницатавоГТЦвоСкопјеповторпатдобинаградазанајдобартрговскиобјект.ОваапродавницаодговоринаситевисокикритериуминатајнитекупувачиодагенцијатанаГрадСкопјеиSWOTResearchигоосвоипрвотоместовокатегоријата„Компјутерска,аудио,аудио-видеоителекомуникацискаопрема”.

Оваанаградаепризнаниезадосегашниоттрудиодличенодноснацелиоттимконкорисниците.Признаниетодојдевовистинскимоменткакокрунананапоритевоостварувањетоназацртанитекомпанискицелиза2016година.ТимотодТелекомпродавницатавоГТЦ,заедносопретпоставенитеиколегитеодМаркетинг,соисклучителнапосветеностпридонесоазауспехотнапродавницата.Наградата,секакопретставувапоттик

целиоттимдапродолжисодобратаработа,новоедноемотивиследнатагодинадасезачувапрвотоместо.

МакедонскиТелекомкакокорисничкиориентиранакомпанијапостојаногоподобрувасвоетопортфолио,коештопак,екреиранотокмуодпотребитеибарањатанакорисницитекоизнаатштосакаатинеправатникаквикомпромиси.

Серазбира,покрајодличнотопортфолиоииновативнитеуслугиирешенија,дефинитивно,онаштонèиздвојуваодконкуренцијатасеизвонреднитеодносикоигиимамесонашитекорисници.СалонотвоГТЦизгледаречисибеспрекорно,опременсонајноватехнологијазакојасезадолжениголембројколеги,коиштоистотакасосвојатапозадинскаработадаваатогроменпридонессèдафункциониравонајдобарред.

ДОБРАТАИДЕЈАНЕПОЗНАВАГРАНИЦИ,ТААСЕВРЕДНУВАНАСЕКАДЕВОСВЕТОТ!

ЗАДОВОЛСТВОТОНАКОРИСНИЦИТЕЕНАШАТАНАЈГОЛЕМАТАНАГРАДА

37 НАГРАДИИПРИЗНАНИЈА2016

38

СТРАТЕГИЈА ЗА 2017 РАСТ И ПРОМЕНИ! МинататагодинајастартувавмесодолгорочнатаСтратешкапрограма„GODIGITAL“,зголемувајќијадигиталнатаинтеракцијасонашитекориснициипретворајќигоавтобускиотпревозвоглавниотградво„паметен“.

Згоранасè,во2016годинапоповеќегодишеннегативентренд,успеавмедагистабилизирамеприходите.

Исега,природно,времеезаРАСТ.Времеезапоголеми,позитивни,ПРОМЕНИ!

ЗадаРАСТЕМЕ,потребноедасеМЕНУВАМЕ.ПотребноедајаширимеијакнеменоватаДигитална култураидакреирамеРазвојна свест.

Области на развој:■ ОсвојувањенадомаќинстватасоMagenta1■ ПробивањенапазаротнаДеловникорисницисоFMCC■ ICTиSmartрешенија

Македонски Телеком секогаш се стреми да биде водечки телекомуникациски оператор кој го поставува патот за развојот на новото дигитално општество во Македонија.


39

фИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИза годината којашто завршува на 31 декември 2016Со извештај на незавиСниот ревизор

Македонски Телеком АД – СкопјеПРЕДВОДНИЦИ НА ДИГИТАЛНАТА ЕРА

Извештај на независниот ревизорДоУправниотОдбориАкционеритенаМакедонскиТелекомАД-Скопје

НиеизвршивмеревизијанаприложенитефинансискиизвештаинаМакедонскиТелекомАД-Скопје(„Друштвото“),коиштогивклучуваатизвештајзафинансискатасостојбазаклучносо31декември2016година,какоиизвештајзасеопфатнадобивка,извештаизапроменивоглавнинатаипаричнитетековизагодинатакојаштозавршуватогаш,ибелешките,коисесостојатодпрегледназначајнитесметководствениполитикиидругиобјаснувачкиинформации.

Одговорност на менаџментот за финансиските извештаиМенаџментотеодговорензаподготвувањетоиобјективнотопрезентирањенаовиефинансискиизвештаивосогласностсоМеѓународнитеСтандардизаФинансискоИзвестување,иинтернатаконтролакојаштоерелевантназаподготвувањетонафинансискиизвештаикоиштосеослободениодматеријалнопогрешноприкажување,безразликадалиерезултатнаизмамаилигрешка.

Одговорност на ревизоротНашаодговорностедаизразимемислењезаовиефинансискиизвештаиврзосновананашатаревизија.НиејаспроведовменашатаревизијавосогласностсоСтандардизаревизијаприфатенивоРепубликаМакедонија.Тиестандардибараатдагипочитувамеетичкитебарањаидајапланирамеиизвршимеревизијатазададобиемеразумноуверувањезатоадалифинансискитеизвештаисеослободениодматеријалнопогрешноприкажување.

Ревизијатавклучуваизвршувањенапостапкизаприбавувањенаревизорскидоказизаизноситеиобелоденувањатавофинансискитеизвештаи.Избранитепостапкизависатодрасудувањетонаревизорот,вклучувајќијаипроценкатанаризицитеодматеријалнопогрешноприкажувањенафинансискитеизвештаи,безразликадалиерезултатнаизмамаилигрешка.Когагиправитиепроценкинаризикот,ревизоротјаразгледуваинтернатаконтроларелевантназаподготвувањето

иобјективнотопрезентирањенафинансискитеизвештаи,задаобликуваревизорскипостапкикоиштосесоодветнивооколностите,нонезацелтанаизразувањенамислењезаефективностанаинтернатаконтроланаентитетот.

Ревизијатаистотакавклучуваиоценканасоодветностанакористенитесметководствениполитикиинаразумностанасметководственитепроценкинаправениодстрананаменаџментот,какоиоценканасевкупнотопрезентирањенафинансискитеизвештаи.

Ниеверувамедекаревизорскитедоказикоиштогиимамеприбавеноседоволниисоодветнизадаобезбедатосновазанашеторевизорскомислење.

МислењеСпореднашемислење,финансискитеизвештаијаприкажуваатобјективно,воситематеријалниаспекти,финансискатасостојбанаДруштвотозаклучносо31декември2016година,резултатитеодработењето,какоипаричнитетековизагодинатакојаштозавршуватогашвосогласностсоМеѓународнитеСтандардизаФинансискоИзвестување.

ПРАЈСВОТЕРХАУСКУПЕРСРЕВИЗИЈАДООСкопје

Скопје

17февруари2017година

PricewaterhouseCoopersRevizijadoo,8thSeptember16,HyperiumBusinessCenter,2ndfloor,1000Skopje,RepublicofMacedonia,VATNo.MK4030008022586,T:+389(02)3140900/901,F:+389(02)3116525,www.pwc.com/mk

40 ФИНАНСИСКИИЗВЕШТАИ

Придружните белешки се составен дел на овие финансиски извештаи.

На 31 декемвриВо илјади денари Белешка 2016 2015

СредстваТековни средстваПаричнисредстваиеквивалентинапаричнитесредства 5 941.022 1.550.123Депозитивобанки 6 178.457 -Побарувањаодкупувачииостанатипобарувања 7 3.342.231 3.469.621Побарувањазаданокнадобивка - 12.647Побарувањазаостанатиданоци 8 12.845 12.581Залихи 9 438.320 418.124

4.912.875 5.463.096Средстварасположливизапродажба 10 3.296 61.778Вкупно тековни средства 4.916.171 5.524.874

Нетековни средстваНедвижности,постројкииопрема 11 12.497.665 13.053.012Авансизанедвижности,постројкииопрема 2.784 2.959Нематеријалнисредства 12 2.321.148 2.237.522Побарувањаодкупувачииостанатипобарувања 7 346.043 407.520Финансискисредствапообјективнавредностпрекудобивкатаилизагубата 60.366 47.987Останатинетековнисредства 612 6.750Вкупно нетековни средства 15.228.618 15.755.750Вкупно средства 20.144.789 21.280.624

На 31 декемвриВо илјади денари Белешка 2016 2015

ОбврскиТековни обврскиОбврскикондобавувачииостанатиобврски 13 4.338.917 4.782.086Обврскизаданокнадобивка 20.088 -Обврскизаостанатиданоци 8 39.255 65.547Резервирањазаобврскииплаќања 15 165.994 164.788Вкупно тековни обврски 4.564.254 5.012.421

Нетековни обврскиOстанатиобврски 13 168.621 391.403Одложениданочниобврски 14 151.595 175.557Резервирањазаобврскииплаќања 15 65.808 67.991Вкупно нетековни обврски 386.024 634.951Вкупно обврски 4.950.278 5.647.372

Капитал Акционерскикапитал 9.583.888 9.583.888Премијазаиздавањеакции 540.659 540.659Сопствениакции (3.738.358) (3.738.358)Останатирезерви 958.389 1.237.534Акумулиранадобивка 7.849.933 8.009.529Вкупно капитал 16 15.194.511 15.633.252Вкупно капитал и обврски 20.144.789 21.280.624

Извештај за финансиската состојба



Извештај за сеопфатна добивкаЗа годината завршена на 31 декември

Во илјади денари Белешка 2016 2015

Приходи 17 10.557.595 10.671.045

Амортизација (2.540.576) (2.678.301)Трошоцизавработените 18 (1.424.049) (1.219.485)Плаќањаконостанатиоператори (1.043.572) (1.031.341)Останатирасходиодработењето 19 (4.344.422) (4.376.789)Трошоци од работењето (9.352.619) (9.305.916)

Останатиоперативниприходи 20 40.617 71.670

Оперативна добивка 1.245.593 1.436.799

Расходиодфинансирање 21 (62.373) (63.458)Приходиодфинансирање 22 40.094 47.929Расходи од финансирање - нето (22.279) (15.529)Добивка пред оданочување 1.223.314 1.421.270

Данокнадобивка 23 (187.372) (178.555)Добивка за годината 1.035.942 1.242.715

Вкупна сеопфатна добивка за годината 1.035.942 1.242.715

Информација за заработката по акција:Обичнаиразводнетазаработкапоакција(воденари) 12,01 14,41

Извештај за парични тековиЗа годината завршена на 31 декември

Во илјади денари Белешка 2016 2015Оперативни активностиНетодобивкапредоданочување 1.223.314 1.421.270Корекцииза:Амортизација 2.540.576 2.678.301Исправканавредностаназалихитедонетопродажнавредност 19 (444) 2.474Добивкаодпроменанаобјективнатавредностнафинансискитесредства 22 (7.254) (8.750)Исправканавредностанапобарувањаодкупувачииостанатипобарувања 19 58.025 77.789Нетозголемувањенарезервирања 15 14.174 24.836Нетодобивкаодпродажбананедвижности,постројкииопрема 20 (14.017) (54.253)Приходиоддивиденди 22 (2.841) -Расходиодкамати 21 48.252 48.625Приходиодкамати 22 (15.693) (34.546)Ефектодпроменанакурсотнапаричнитесред-стваиеквивалентитенапаричнисредства (12.321) (3.293)

Парични средства добиени од работењето пред промената во обртниот капитал 3.831.771 4.152.453(Зголемување)/намалувањеназалихите (19.752) 23.667Намалување/(зголемување)напобарувањата 119.175 (189.033)Зголемувањенаобврските 78.631 82.593Парични средства добиени од работењето 4.009.825 4.069.680Платеникамати (33.642) (15.797)Платениданоци (178.602) (393.658)Паричен тек добиен од оперативни активности 3.797.581 3.660.225Инвестициони активностиНабавкананедвижности,постројкииопрема (1.541.714) (1.446.518)Набавкананематеријалнисредства (453.989) (476.678)Наплатенизаеми 12.416 16.692Приливипоосновнадепозитивобанки - 1.413.360Одливипоосновнадепозитивобанки (178.457) -Приливиоддивиденди 2.841 -Приливиодпродажбананедвижности,постројкииопрема 40.500 100.844Применикамати 15.693 39.862Паричен тек користен во инвестициони активности (2.102.710) (352.438)Финансиски активностиИсплатанадивиденди (1.954.519) (3.023.410)Исплатанаостанатифинансискиобврски (361.774) (187.565)Паричен тек користен во финансиски активности (2.316.293) (3.210.975)Нето(намалување)/зголемувањенапаричнитесред-стваиеквивалентинапаричнитесредства (621.422) 96.812Паричнисредстваиеквивалентинапаричнисредствана1јануари 1.550.123 1.450.018Ефектодпроменанакурсотнапаричнитесред-стваиеквивалентитенапаричнисредства 12.321 3.293Парични средства и еквиваленти на парични средства на 31 декември 5 941.022 1.550.123



Извештај за промени во главнината Во илјади денари Белешка Акционерски капитал Премија од издавање акции Сопствени акции Останати резерви Акумулирана добивка Вкупно

Состојбана1јануари2015 9.583.888 540.659 (3.738.358) 1.237.534 10.270.331 17.894.054Вкупнасеопфатнадобивказагодината - - - - 1.242.715 1.242.715Трансакциисосопственицитевонивнотосвојствонасопственици(исплатенадивиденда) - - - - (3.503.517) (3.503.517)Состојбана31декември2015 16 9.583.888 540.659 (3.738.358) 1.237.534 8.009.529 15.633.252

Состојбана1јануари2016 9.583.888 540.659 (3.738.358) 1.237.534 8.009.529 15.633.252Вкупнасеопфатнадобивказагодината - - - - 1.035.942 1.035.942Трансакциисосопственицитевонивнотосвојствонасопственици(исплатенадивиденда) - - - - (1.474.683) (1.474.683)Transfer(seenote2.12and16.2) - - - (279.145) 279.145 -Состојбана31декември2016 16 9.583.888 540.659 (3.738.358) 958.389 7.849.933 15.194.511



Белешки кон финансиските извештаи

1. ОПШТИ ИНФОРМАЦИИ1.1. За ДруштвотоОвиефинансискиизвештаисеоднесуваатнадруштвотоМакедонскиТелекомАД–Скопје.

МакедонскиТелекомАД–Скопје(вопонатамошниоттекст:„Друштвото“)еакционерскодруштворегистрирановоРепубликаМакедонија.

НепосредноматичнодруштвонаДруштвотоеАДКаменимостКомуникацииСкопје,восопственостнаМаѓарТелекомАДрегистрирановоУнгарија.ОсновноматичнодруштвоеДојчеТелекомАДрегистрирановоСојузнаРепубликаГерманија.

На31октомври2013годинасклученaеСпогодбазаприсоединувањенаТ-МобилеМакедонија(вопонатамошниоттекст:ТММК),какодруштвоштосеприсоединува,конДруштвото,какодруштвоштопрезема.СпогодбатазаприсоединувањееизменетасоАнексконистатасклученна20април2015година.ТММКкакоподружницавоцелоснасопственостнаДруштвотосеконсолидирашезаклучносо2014година.

СогласноСпогодбатазаприсоединувањеиАнексотконистата,аиврзоснованаодредбитеодЗаконотзатрговскидруштва,31декември2014годинаеопределенкакодатумодкогаситезделкинаТММК,одсметководственагледнаточкаќесесметааткакодасеизвршенизасметканаДруштвото.Соодветно,од1јануари2015годинасметководственатаевиденцијаизаТММКизаДруштвотоќејаводисамоДруштвото.

СогласноСпогодбатазаприсоединувањеиАнексотконистата,коибеаприфатениипотврдениодстрананаСобранијатанаДруштвотоинаТММКнаседницитеодржанина17јуни2015година,деловнитеактивностинаТММКпрeстанаазаклучносо30јуни2015година,когаиовадруштвобешеизбришаноодЦентралниотРегистар.СобришењетоодЦентралниотрегистар,ТММКпрестанадапостоикакоправнолицебездасеспроведеликвидација.

СопрестанокотнаТММК,имототиобврскитенаТММКсепренесоанаДруштвотопопатнауниверзаленпреноснацелиотимотиобврски(активаипасива).

ТелекомуникацискиотсекторвоМакедонијаерегулирансоЗаконотзаелектронскикомуникации(ЗЕК)коједонесенвомарт2014година(Службенвесникбр.39од28февруари2014година)какопримарнозаконодавствоиправилницикакосекундарнозаконодавство.

Одјуни2013година,ДруштвотоекотиранонаМакедонскатаберзанахартииодвредност(Берзата)насегментотзадолжителнатакотацијаиизвестуваконБерзатасогласнопроменитевоЗаконотзахартииодвредноство2013година.ВосогласностсоправилатазакотацијанаБерзата,Друштвотоимапостојаниобврскизаизвестувањеповрзанисоделовнотоработењетоикапиталот,значајнипроменивофинансискатасостојба,дивидендниоткалендар,променавопроцентотнаакциивопоседнајавноста(доколкуистиотсенамалипод1%)ипроменизазначителниуделинад5%.Дополнително,Друштвотоимапосебниобврскизаобјавување,коисесостојатодразличнифинансискиинформации,вклучувајќифинансискиизвештаи(тримесечни,полугодишниигодишни),какоијавенповикзаодржувањенаакционерскособрание(АС),ситеизмениидополнувањенаагендатазаАСиобјавувањенаодредениусвоениодлукиодАС.Предјуни2013година,ДруштвотоизвестувашеконКомисијатазахартииодвредностнаРепубликаМакедонијакакоакционерскодруштвосопосебниобврскизаизвестување.

РегистриранаадресанаДруштвотоеул.„Кеј13Ноември“бр.6,1000Скопје,РепубликаМакедонија.ПросечниотбројнавработенивоДруштвотоврзоснованачасовинаработавотекотна2016годинабеше1.162(2015:1.335).

1.2. Регулаторно опкружување – мобилна линија

На5септември2008година,Агенцијатазаелектронскикомуникации(Агенција),послужбенадолжност,доставиизвестувањедоТММКзаониејавниелектронскикомуникацискимрежии/илиуслугикоиштоимсераспределениспоредДоговоритезаконцесија.ЛиценцатазарадиофреквенциикоиштојакористиТММКсоширинанаопсеготод25MHzвоопсеготодGSM900,бешеистотакаиздаденавоформарегулиранаодЗЕКсопериоднаважностдо5септември2018година,акојаможедасеобновизадополнителенпериодод20годинисогласноЗЕК.Какорезултатнапроменитевоподзаконскитеакти,бешеотворен

опсегод900MHzзаUMTS(Универзаленсистемзамобилнителекомуникации)технологијатаиврзоснованабарањетонаТММК,лиценцатазарадиофреквенцијабешеизменетазадаможеовиефреквенциидабидатдостапнизаGSM(Глобаленсистемзамобилникомуникации)иUMTSтехнологијата.

Поанализатанапазаротзаголемопродажба„Услугизатерминирањенаповицивојавнитемобилникомуникацискимрежи“,Агенцијатаво2007годинадонесеодлукасокојанаТММКибешедоделенЗПМ(Значителениграчнапазарот)статусотнаовојпазар.РегулирањетонаценитенаовојрелевантенпазарпродолжувакакоштоАгенцијатаспроведуваповременаанализанапазаротигиажурирамоделитезарегулирањенацени.Тековнатастапказатерминирањенаповициесразмерназадватамобилниоператори:ДруштвотоиОНЕ.ВипОператорот.

Во2008годинабешеобјавенаодлуказадоделувањенатри3Gлиценци.Важностаналиценцататрае10години,односнодо17декември2018година,соможностзанејзинопродолжувањедо20годинисогласноЗЕК.

Во2010година,ТММКбешеназначенсоЗПМстатуснапазаротзаголемопродажба„Пристапипотеклонаповикнајавниотпазармобилникомуникации“.ВрзоснованаодлуканаАгенцијата,во2010годинаобјавенатаРеферентапонудазапристапнаТММКсесостоешеодследниверегулираниуслуги:

■ започнувањенаповикзаМобиленвиртуеленмреженоператор(MVNO),

■ започнувањенаповикзанационаленроамингоператор, ■ потеклонаСМСзаMVNOи ■ потеклонаСМСзанационаленроамингоператор.

Непостоивторкругнаанализанаовојпазаруштеод2010година,аистотаканеманиMVNOнитупакнационаленроамингоператорзамрежатанаТММК.MVNO,АлбафонхостираннамрежатанаОНЕвлезенамакедонскиотпазаризапочнасосвоетокомерцијалноработењево2013година.MVNO,Албафонгипрекинасвоитеоперациивојуни2015година.

Во2011,Агенцијатајаобјавиконечнатаанализанапазаротзаголемопродажба„СМСтерминирањевојавнитемобилникомуникацискимрежи“ивомај2011годинанасите3мобилниоператориимбешедаденЗПМстатуснаовојрелевантенпазар.Војули2011годинаRIOбеаодобрениодстрананаАгенцијатасорегулиранаценазатерминирањенаСМСсразмерназасите3оператори,апритоаостанаистакакоипредрегулирањето.

На19декември2014година,беадонесенидополнувањанаЗЕКвоСлужбенвесникбр.188.Еднаоднајважнитеизменибешеимплементиранасочлен75-а,сокојсерегулираатценитенамеѓународниотроаминг.Споредовојчлен,АгенцијатаимаправосоОдлукатадагиодредимаксималнитеценизауслугитекоиштосенудатнакорисницитенароамингодземјитесокоиРепубликаМакедонијасклучиладоговорзанамалувањенаценитенароамингуслугитевојавнитемобилникомуникацискимрежи,нареципрочнаоснова,коиштонеможедабидатповисокиодценитезаиститеуслугивоЕУ.Вопериодод3годиниод2015година,ценитеќесенамалуваатдоутврдениотмаксимум.

ДиректоротнаАгенцијатадонесеОдлукана10декември2014годиназавредностанаточкитезапресметканагодишниотнадоместокзакористењенарадиофреквенциите(РФ).Вредностанаточкитее0,8Евраштозначидекаситегодишнинадоместоцизарадиофреквенциисенамалениза20%од1јануари2015годинавоспоредбасопретходнатавредност.РавенкитезапресметканагодишнитенадоместоцизаРФсеутврдениворелевантниотправилник.

Процедуратазааукцијасклученавоавгуст2013годинагододелицелиот790-862MHzопсегзаедносоненазначениотспектарвоопсеготод1740–1880MHzзаLTE(Долгорочнаеволуција)технологијатавојавентендер.СекојодтритемакедонскимобилниоператориимаатдобиеноLTEрадиофрекфенцискалиценцаод2x10MHzвоопсеготод800MHzи2x15MHzвоопсеготод1800MHz.Секојалиценцаедобиеназаеднократеннадоместокод10,3милиониЕвра.Важностаналиценцататрае20години,односнодо1декември2033година,соможностзанејзинопродолжувањезапериодод20годинисогласноЗЕК.

Во2013година,АгенцијатајаспроведевторатаанализанапазаротзаголемопродажбазатерминирањенаСМСивооктомври2013годинабешеотворенајавнадебатазапредложенитеновирегулираниценисразмернизасите3оператории75%подтековнатацена.Позавршувањетонајавнатадебата,АгенцијатајаподдржасвојатапозицијазанамалувањенарегулиранатаголемопродажнаценазатерминирањенаСМСдо75%засите3операторииценатастанаполноважечкаод1јануари2014година.

Во2013година,ТММКбешеназначенакакоЗПМнарелевантниотпазарзаголемопродажба„Услугиза




терминирањенаповицивојавнателефонскамрежанафиксналокација“одстрананаАгенцијата.ВрзоснованаодлукатанаАгенцијата,RIOнаТММКбешеизменетсовклучувањенаоваауслуга.

НовиотЗЕКбешедонесенна5март2014година.ЗЕКеусогласенсорегулативнатарамказаелектронскикомуникациинаЕУод2009година.ПроцесотнаусогласувањенапостојнатаспоредналегислативасоновиотЗЕКбешеспроведенвотекотна2014година.

Во2014година,посвојасопственаодлукаТММКврати5MHzодспектароткојгопоседувавоопсеготод2100MHz,затоаштоТММКсеуштенегоискористилаовојделодназначувањетово2008годинаинепланирадагоискористиистиоттојделвоиднина.

Вооктомври2014година,ВИПоператорот,подружницанаГрупацијатаТелекомАвстријаиОНЕ,подружницанаТелекомСловенијапрогласијаспојувањенанивнитебизнисивоМакедонијакоиштосесостојатодмобилна,фикснателефонија,Интернетипреноснааудиовизуелнасодржина.Органотзаконкуренцијагоодобритаквотоспојувањена8јули2015годинаина2октомври2015годинаВИПоператоротсеспоисоОНЕ.

Поновитепазарнианализинарелевантниотпазарзамобиленпристап(регулативазаMVNOинационаленроаминг),воаприл2016година,АгенцијатадонесеОдлуказаЗПМстатуснаДруштвотоиОне.ВИП.

РегулативнимеркиналожениодстрананаАгенцијата:заедничкодоминирањеодстрананаОне.ВИПиДруштвото,приштоиститемеркиважатизадватаоператори:

■ обврсказамобиленпристапзаситеMVNOхибриднивидови(вклучителноиПрепродавач),

■ ценабазирананатрошокзаЦелосенMVNO, ■ малопродажбаминус(-35%)заПрепродавачот, ■ обврсказапристапдоММСуслугиимобилниподатоциврзоснованатехнолошканеутралност(вклучувајќии4Гпристап).

Војули2016година,Друштвотообјавиновареферентнапонудазапристапиуслугивосогласностсорегулативата.

MVNO,Lyca-mobileхостираннамрежатанаОне.ВИП,влезенамакедонскиотпазаризапочнасокомерцијалноработењевојули2016година.ИсполнувањетонаситеMVNOобврскиодстрананаLyca-mobileсéуштееподистрагаодстрана

наКомисијатазазаштитанаконкуренцијата(послужбенадолжност).

Агенцијатајаанализирашеефикаснатаупотребанарадиофреквенциитедоделенинаоператорите.УкинувањетонарадиофреквенцијатанаОне.ВИПод900&1800MHzсеочекуваодмарт2017.ОвиерадиофреквенцииќебидатпредметнајавентендеркојштоевеќенајавенвогодишнатапрограманаАгенцијатаза2017годинасоможностзановMNOи/илиМВМО.Сепак,Оне.ВИПќеимаконкурентнапредностпорадизначителниотизнос(20MHz)наспектарнаопсегод800MHz.

1.3. Регулаторно опкружување – фиксна линија

Воаприл2012година,АгенцијатаобјавиопштаРегулаторнастратегијазапериодотоднаредните5години(2012-2016година).Официјалниотдокументесонаслов„ПетгодишнарегулаторнастратегијанаАЕК“.Главнитефокусинастратегијатасе:унапредувањенарегулирањетонаголемопродажниималопродажниуслуги,воведувањенаметодологијаначистидолгорочниинкременталнитрошоци(LRIC)зафикснитеимобилнитеговорниуслуги,СМСислично,регулирањенаСледнатагенерацијанапристап(NGA)иОптикадодомот(FTTH)восогласностсопрепоракатазаNGAирифармингираспределбанафреквенцииза4Gуслуги.

СоизменитенаПравилникотзарегулирањенамалопродажнитецени,Агенцијатагиутврдиначинотипостапкатазарегулирањенамалопродажнитеценизамрежитезафикснаговорнателефонијаиуслугитенаоператоротсозначителнапазарнамоќнарелевантнитемалопродажнипазари.Ex-anteрегулирањетонамалопродажнитецениебазиранонаметодологијатазаистиснувањенаконкуренцијатасоцени.ОвиеактивностирезултираасонамалувањенаценитенанекоиголемопродажниималопродажниуслугинаДруштвото.Настранатанамалопродажбата,стандарднатамесечнапретплатазаделовникорисницибешенамалена(наеднаквонивосопретплататазаприватникорисници).Настранатанаголемопродажбатаимашепроменивонадоместоцитезаинтерконекција(завршувањеизапочнување),Разврзанпристапдолокалнајамка(ULL),битстримпристапиизнајмувањеналиниинаголемо(WLR).

Вотекотнаизминатите2години,следејќијаЕУ,нанекоипазаризапочнапазарентренднадерегулација:дерегулација

насегментотнаводовинаизнајменилиниииизоставувањенарегулирањенаEthernetуслугитезаизнајменилинии;укинувањенарегулативатазаминималенпакетнаизнајменилинии(малопродажба);укинувањенаобврскитезаWLR(Изнајмувањеналиниинаголемо);полеснорегулирањенамалопродажбатанатрадиционалнитефиксниговорниуслуги.Друштвотоимаобврсказаценибазиранинатрошоцизарегулиранитеголемопродажниуслуги,користејќијаметодологијатанаДолгорочниинкременталнитрошоците(LRIC).Воавгуст2012година,АгенцијатагиобјавинацртрезултатитеодсопствениотразвиенLRICBottom-upмоделзаформирањенатрошоцизалокаленбитстрим(базираннатрошоци)изамалопродажнииголемопродажниизнајменилинии,водовиинеискористениоптичкивлакнаиминималенпакетнаизнајменилинии(базиранинатрошоци).Какорезултатнатоа,на15јануари2013годинаАгенцијатадонесеодлуказанамалувањенанадоместоцитеијаодобриизменетатаРеферентнапонудазаобезбедувањенафизичкипристапикористењенаелектронскатакомуникацискаинфраструктураипридружнисредства(водовиинеискористениоптичкивлакна).Новитенадоместоцибеаимплементираниод1февруари2013година.АгенцијатаистотакагиодобриРеферентнитепонудизаголемопродажнидигиталниизнајменилинии(WSDLL),локаленбитстримпристапиминималенпакетнаизнајменилиниииимплементиранисеновитеизменетиметодологиизапресметканацените(возависностоддолжината).НадоместоцитезаWSDLLилокаленбитстримпристапбеанамалениод1декември2012година,анадоместоцитезаминималенпакетнаизнајменилинииод1јануари2013година.

Агенцијатагиодобриновитеценизауслугитезаизнајмувањенаводовина18јануари2013година.АгенцијатагиутврдиценитеспоредLRICметодологијата.ОдобренитеценисеповеќеоддвојнонамаленивоодноснапретходнитецениутврдениодДруштвото.

Правилникотзафизичкипристапбешеизменетидополнетвоаприл2015,аодјуни2015референтнатапонудазапристапнаДруштвотоеусогласенасоизменитевоПравилникот.

Напочетокотна2015бешеспроведенорегулирањетонапристапотдооптика,сорегулативазаЛокаленбитстримпристаппрекуNGAнаниво3и4иVULA(Виртуеленразврзанлокаленпристап)наниво2.Воведувањетонановитехнологии

објавеноодстрананаДруштвотозамалопродажнитекориснициќедоведедововедувањенановиголемопродажнипроизводизапристапиреформулирањенарегулативнитеобврски.

ВрзоснованаоперативниотпланнаАгенцијатаза2016,биможелодасеочекувадополнителнорегулирањенаIMS(ОТТ)услугите.

Восрединатана2016,обврскатазаинтерконекцијапрекуIP(поизвршувањетонамиграцијаодPSTNконIMS)бешепродолженанајдоцнадосрединатана2017заситеоператорикоиштоимаатинтерконекцијасоДруштвото,идокрајотна2017заинтерконекцијапомеѓумобилниилиалтернативниоператори.Напочетокотна2017сеочекуванамалувањенафикснататерминалнатакса,какорезултатназавршенатамиграцијаконсамоеднанационалнаточканаинтерконекцијасоситедомашниоператори.

Војуни2013година,Агенцијатагонајавипочетокотнапрватаанализанаголемопродажниотпазар13(Преноснарадиодифузнисодржининакрајнитекорисници).IPMATERIOбешедоставеназаодобрувањедоАгенцијатавооктомври2013годинанаиницијативанаДруштвото,восогласностсозаклучокотоданализитенапазаротзаподнесувањенаизменинаMATERIOсоописиусловизаIPинтерконекција.На27декември2013годинаДруштвотодобиодлуказаодобрувањенаIPMATERIO.Припроцесотнаодобрувањебеанаправенидополнителниизмени(беавклучениновиценизаинтерконекцијабазиранина„TopdownLRIC“моделотзаформирањенатрошоци).Имановиценизазавршувањенаповицивонормалнииевтинитарифи.ИзменитевоIPMATERIOстапијавосилана1јануари2014година.ЦенитезарегионалнаилокалнатерминацијаќепостојатдодеканесеисклучипоследнатаTimedivisionmultiplexing(TDM)централа.

Финалниотдокументзаанализанапазаротзаширокопојасниуслуги(Пазар8)бешеобјавенна1август2014година.ЗапрвпатАгенцијатанаметнарегулирањенапристапотдоширокопојасниуслугипрекуоптичкапристапнамрежа.Ситепостојниобврскизабакарнатамрежаостануваатнепроменети.СитеобврскисеоднесуваатсамозаДруштвотокакооператорсоЗПМнапазаротзаширокопојасниуслуги.

Водекември2014година,АгенцијатадонесеодлуказаназначувањенаДруштвотозаоператорсоЗПМнаПазар8.




Третатаанализанапазарите9и10(Сегментизатерминирањеипреноснаизнајменилинииипазар8(Пристапдоуслугисоширокопсег–битстримпристап)бешезавршенавоноември2014година.Какорезултатнаанализата,напазарите9и10сегментитезатерминирањеипреноснаизнајменилиниибеадерегулирани,анапазар8беавклученирегулативизапроизводинаДруштвотобазиранинаоптика.Водекември2014година,АгенцијатадонесеодлуказаназначувањенаДруштвотозаоператорсоЗПМнапазар9–ТерминиранисегментинаизнајменилиниивогеографскатаобластнаРепубликаМакедонија.

Водекември2014година,АгенцијатадонесеодлуказаназначувањенаДруштвотозаоператорсоЗПМнапазар1–Пристапнајавнителефонскимрежинафиксналокацијазаприватнииделовникорисници,вклучувајќигииситевидовинанеутралнимрежнитехнологии.

РелевантниотмалопродаженПазар3(Минималенпакетзаизнајменилинии)бешедерегулиранвомарт2016година.

СпоредПравилникотзатехничкитеусловииградежнатаинфраструктура(од15јули2014година),Друштвотоеобврзанодајаградисвојатаинфраструктураподземјавоурбанитеобластисоповеќеод15.000жителизаобјектизаколективнодомувањесоповеќеодосумстанови.ДруштвотоимаобврсказаДигиталнаагендазапокривањена100%и50%одситемакедонскидомаќинствасобрзинанаширокопојасенинтернетсоодветноод30Mbpsи100Mbps,сотехнолошкинеутралнаосновадокрајотна2020година.

Изменитеидополнувањатаодсептември2016годинасоноваобврсказарегистрирањенановитеипостојнитеелектронскимрежи(АТЛАС)сеоднесуваатназаедничкотоградењеикористењенамрежи,намаленаобврсказаподземнимрежиоколуадминистративни,образовни,културнииверскиобјектикоиштобитребалодасеспроведатсамовоурбанитеобластиодградовитесоповеќеод15.000жители,модифициранаДигиталнаагендазаподатоцизамрежнопокритиенаактивниипасивнипристапнилиниииноваобврсказаАгенцијатадагиобјавуваприменитеизвештаивоврскасомерењатанасегментотнаоптичкатамагистралнамрежаодстрананаситеоператори.

АнализитенаАгенцијатазамалопродажниотфиксенпазарсеобјавении,врзоснованаиницијативитенаДруштвото,

Агенцијатанајавидерегулацијанамалопродажнитефиксниуслуги.

АгенцијатаиздадерешениезарефундирањенаДруштвотозанетотрошокотзаобврскатаза„Универзалнауслуга“(USO)за2015година,порелевантниотподнесокнаДруштвотово2016година.

ТендеротзадавателнаUSOеобјавениеденодглавнитекритериумиезадолжителниотизносзарефундирање.Друштвотоподготвувапредлогзасвоетоучествовотендеротимајќигипредвидследнитеелементи:

■ Износзарефундирањезафиксенпристапипристапнахендикепиранилица(говорниуслугииинтернетоднајмалку2Mbit/s)

■ Износзарефундирањезајавнителефонскиговорнициицелосентелефонскиименикиинформации.

ТендеротзаUSOдавателезавршенипонудитесеобјавени,ДруштвотоиР3Инфомедиа(телефонскиименик)сеединственитепонудувачиитиегодобијатендерот.

1.4. Истрага за одредени договори за консултантски услуги

На13февруари2006година,МаѓарТелекомАД,доминантниотсопственикнаДруштвото,(прекуКаменимостКомуникацииАД–Скопје,мнозинскиакционернаДруштвото),објавидекаевршенаистраганаодреденидоговорисклучениоддругаподружницанаМаѓарТелекомАД,соцелдасеутврдидалидоговоритебилесклученивоспротивностнаполитикитенаМаѓарТелекомАДиливажечкитезакониилирегулативи.ОдборотзаревизијанаМаѓарТелекомгоангажирашеWhite&Caseкакосвојнезависенправенсоветникзацелитенаспроведувањетонаинтернатаистрага.Последователнонаова,на19февруари2007година,ОдборотнадиректоринаДруштвото,врзоснованапрепоракатанаОдборотзаревизијанаДруштвотоинаОдборотзаревизијанаМаѓарТелекомАД,донесеодлуказаспроведувањенанезависнаинтернаистрагавоодноснаодреденидоговоривоМакедонија.

Врзоснованајавнодостапнитеинформации,какоиинформациитедобиениодМаѓарТелеком,акоиштобеапретходнообелоденети,ОдборотзаревизијанаМаѓарТелекомспроведеинтернаистрагавоодноснаодреденидоговориповрзанисоактивноститенаМаѓарТелекоми/

илинејзинитеподружницивоЦрнаГораивоМакедонијакоивкупноизнесувааповеќеод31милионевра.Поконкретно,интернатаистрагаиспитувашедалиМаѓарТелекоми/илинејзинитеподружницивоЦрнаГораивоМакедонијаизвршилеплаќањакоиштосезабранетисозаконитеилипрописитенаСАД,вклучувајќигоиамериканскиотЗаконзаспречувањенакорумпиранооднесувањевостранство(ФЦПА).Друштвотопретходногиобелоденирезултатитеодинтернатаистрага.

ОдборотзаревизијанаМаѓарТелекомгоинформирашеМинистерствотозаправданаСАД(МП)иКомисијатазахартииодвредностнаСАД(КХВ)заинтернатаистрага.МПиКХВзапочнааистрагазаактивноститекоиштобеапредметнаинтернатаистрага.Во29декември2011година,МаѓарТелекомобјавидекасклучиконечниспогодбисоМПиКХВзарешавањенаистрагитенаМПиКХВповрзанисоМаѓарТелеком.СоспогодбитезавршијаистрагитенаМПиКХВ.МаѓарТелекомгиобјавиклучнитеусловиодспогодбатасоМПиКХВна29декември2011година.Поконкретно,МаѓарТелекомобјавидекасклучилдоговорзаодложеногонењезапериододдвегодини(ДОГ)соМП.ДОГистечена5јануари2014година,аврзоснованабарањетонаМПдоставеновосогласностсоДОГ,ОкружниотсуднаСАДзаИсточнатаобластнаВирџинија,на5февруари2014година,гиотфрлиобвиненијатапротивМаѓарТелеком.

ВоврскасолокалнатаистрагаодстрананадржавнитеорганивоМакедонија,авоодноснапретходнообелоденетатаинформацијавоФинансискитеизвештаинаДруштвотозапретходнитегодини,кривичнатапостапкавоосновниотсудевотек.

Немамесознанијазабилокаквиинформациикакорезултатнабарањаодкоебилорегулаторнотелоилидругинадворешнистрани,освенкакоштоепретходнообелоденетo,одкоибиможеледазаклучимедекафинансискитеизвештаиможатдабидатнеточни,вклучувајќигоиефектотодможнинезаконскидејства.

2. ЗНАЧАЈНИ СМЕТКОВОДСТВЕНИ ПОЛИТИКИ

Основнитесметководствениполитикиусвоенивоподготвувањетонаовиефинансискиизвештаисеприкажаниподолу.Сметководственитеполитикисеконзистентнисоониекоисеприменетивопретходнитегодини,освенаконеепоинакунаведено.

2.1. Основа за изготвувањеФинансискитеизвештаинаДруштвотосеизготвенивосогласностсоМеѓународнитестандардизафинансискоизвестување(МСФИ).

Финансискитеизвештаисеприкажанивоилјадимакедонскиденари.

ИзготвувањетонафинансискиизвештаивосогласностсоМСФИподразбирараководствотодавршипроценкиипретпоставкикоивлијаатврзприкажанитеизносивофинансискитеизвештаиибелешкитеповрзанисонив.Деловитекоивклучуваатвисокстепеннапретпоставкиикомплексностиликадештопроценкитеипретпоставкитесезначајнивоодноснафинансискитеизвештаисеприкажанивобелешка4.Фактичкитерезултатиможедасеразликуваатодтиепроценки.

2.1.1. Стандарди, измени и толкувања ефективни и прифатени од Друштвото во 2016 година:

■ Друштвотонемаприфатеностандарди,измениитолкувањаво2016годинакоисезначајнивоодноснафинансискитеизвештаи.

2.1.2. Стандарди, измени и толкувања кои сè уште не се ефективни и за кои не е извршено предвремено прифаќање од страна на Друштвото

■ МСФИ9Финансискиинструменти.Стандардотсеоднесуванакласификација,мерењеидепризнавањенафинансискитесредстваиобврскиивоведувановиправилазасметководствозахеџинг.Водекември2011,ноември2013ијули2014година,Меѓународниотодборзасметководственистандарди(ОМСС)направиизменинастандардотсоцелвоведувањенадополнителнипромениво




правилатазакласификцијаимерењеивоведеновмоделзаоштетување,истотака.Соовиепоследниизменисекомплетирановиотстандардзафинансискиинструменти.Применатанановиотстандардинеговитеизменисебаразагодишнитепериодикоипочнуваатнаилипо1јануари2018година.Дозволенаенеговаприменаипорано.УсвојувањетонановиотстандардинеговитеизменинајверојатноќерезултирасоизменивофинансискитеизвештаинаДруштвото,чијштоточенстепенгоанализирамевомоментов.

■ МСФИ15Приходиоддоговорисокорисници.Основниотпринципнановиотстандардекомпаниитедагопризнаваатприходотзадасеотсликатрансферотнастокиилиуслугидокорисницитевоизносикоигорефлектираатнадоместокот(односно,плаќањето)накојДруштвотоочекувадаимаправозаразменанатиестокиилиуслуги.Новиотсандардистотакаќерезултирасозголемениобелоденувањазаприходот,ќеобезбедиупатствозатрансакциитекоипретходнонебеаадресиранисеопфатно(например,прихододуслугииизменинадоговори)иновоупатствозааранжманисоповеќеелементи.УсвојувањетонановиотстандардќерезултирасозначителнипроменивофинансискитеизвештаинаДруштвото,првенственовоодноснавреметонапризнавањенаприходотивоодноснакапитализацијатанатрошоцитезасклучувањенадоговорсокорисникитрошоцитезаисполнувањенадоговорот.Времетозапризнавањенаприходотикласификацијатананашитеприходи,билокакоприходиодуслугиилиопрема,ќебидатзасегнатикакорезултатнаалоцирањетонанадоместокотвоаранжманисоповеќеелементиивеќенемадабидатзасегнатиодметодологијатанагорнаграницанаограничување.Имајќигивопредвидсегашнитемоделинаделовноработење,влијаниетоодприменатанановиотстандардсеочекувадарезултиравоалокацијанаповеќеприходиоднапред.Нашетоработењеиповрзанитесистемисесложениимоменталнопроценетотовремеинапорикоисенеопходнизаразвојиимплементацијанасметководствениполитики,проценки,расудувањаипроцесизаисполнувањенановиотстандардсеочекувадаопфататзначителенвременскипериод.Какорезултатнатоа,вомоментовнеевозможнодасенаправатразумниквантитативнипроценкинаефектитеодновиотстандард.Применатанановиотстандардсебаразагодишнитепериодикоипочнуваатнаилипо1јануари2018година.Дозволенаенеговаприменаипорано.

■ МСФИ16Наеми.МСФИ16бараодсубјектитекогаиститесенаематели:дагипризнаваатизнајменитесредстваиобврскитезанаемнинавоизвештајотзафинансискатасостојба,првичноизмерениспоредсегашнатавредностнанеизбежнитеплаќањазанаемот(вклучувајкигиплаќањатаповрзанисоинфлацијата)иплаќањакоиможатдасенаправатвоалтернативнипериодиакозанаемателитеразумноесигурнодекаќејаискористатопцијатазапродолжувањенанаемот,дајапризнаваатамортизацијатанаизнајменитесредстваикамататанаобврскитезанаемнинавотекотнапериодотнанаемнинаидагиодвојатвкупниотизноснаисплатенитепаричнисредствавоосновендел(презентиранворамкитенафинансискитеактивности)икаматата(презентиранаворамкитенаоперативнитеактивности)воизвештајотзапаричнитетекови.Какорезултатнатоа,најзначајнотовлијаниеодМСФИ16ќебидезголемувањенаизнајменитесредстваиобврскитезанаемнина,чијштообемќетребадасеутврдипотемелнаанализа.Друштвотовоглавноизнајмувалокации,покриви,просторнаантениикули,продажнисалоникоиќебидатафектираниодновиотстандард.ДетализанаемитеиостанатипревземениобврскинаДруштвотосеобелоденетивобелешка26.Настранатананаемодавателот(продажба),ќетребадагоанализираместепенотдокојаранжманитесоповеќеелементисовклученинаемиможатдабидатзасегнатиодревидиранатадефиницијананаеми.Освентоа,неочекувамезначителновлијаниеврзфинансискитеизвештаинаДруштвотовоовојмомент,бидејќисамотосметководствонанаемодавателотнесеменувазначителносововедувањетонаМСФИ16.ОдсубјектотсебарадагопримениМСФИ16загодишнипериодикоипочнуваатнаилипо1јануари2019годинаидозволеноеновиотСтандардзанаемидасеприменипорано,доколкусубјектотгоприменуваистотакаиМСФИ15Приходиоддоговорисокорисницинаилипреддатумотнапредвременапримена.

2.2. Трансакции во странска валута

2.2.1. Функционална и презентациска валута

ФинансискитеизвештаисеприкажанивоилјадимакедонскиденарикојефункционалнаипрезентацискавалутанаДруштвото.

2.2.2. Трансакции и салда

Трансакциитевостранскавалутасеискажуваатводенариспоредкурсотважечкинаденотнатрансакцијата.Монетарнитесредстваиобврскиденоминиранивостранскавалутанадатумотнаизготвувањенаизвештајотзафинансискасостојбасепретвораатводенариспоредсредниоткурсважечкинаденотнаизвештајотзафинансискасостојба,априходитеирасходитепроизлезениодовааосновасепризнаваатводобивкатаилизагубата(Финансискиприходи/трошоци).Немонетарнитесредстваиобврскиденоминиранивостранскавалутасепретвораатводенариспоредкурсотважечкинаденотнатрансакцијата.

ДевизнитесредствасокоиштоработиДруштвотосепретежноевра(ЕУР)иамериканскидолари(УСД).

Официјалнитекурсевиважечкина31декемврибеакакоштоследи:

2016 2015МКД МКД

1УСД 58,33 56,371ЕУР 61,48 61,59

2.3. Финансиски инструментиФинансискиинструментебилокаковдоговоркојштопредизвикувафинансискосредствокаједенентитетифинансискаобврскаилисопственичкиинструменткајдругентитет.

ФинансискитесредстванаДруштвотовклучуваатпаричнисредстваиеквивалентинапаричнисредства,депозитивобанки,сопственичкиинструментинадругиентитети(расположливизапродажбаипообјективнавредностпрекудобивкатаилизагубата)идоговорниправадапримипаричнисредства(побарувањаодкупувачииостанатипобарувања)илидругофинансискосредствооддругентитет.

ФинансискитеобврскинаДруштвотовклучуваатобврскикоипроизлегуваатоддоговорнитеобврскидаиспорачапаричнисредстваилидругифинансискисредстванадругентитет(недеривативнифинансискисредства).Вооснова,финансискитеобврскивклучуваатобврскикондобавувачииостанатиобврски.

Објективнатавредностнафинансискитеинструментикоисетргуваатеодреденаповикувајќисенанивнатапазарнаценана

крајотнаизвестувачкиотпериод.Оваенајчестоприменливозафинансискисредствапообјективнавредностпрекудобивкаилизагуба.

Објективнатавредностнаостанатитефинансискиинструменикоинесетргуваатнаактивенпазарсеодредувапрекукористењенатехникатанавреднувањенадисконтиранипаричнитекови.Очекуванитепаричниприливииодливиседисконтираатпопазарнакаматнастапка.

Објективнатавредностнадолгорочнитефинансискиобврскиеистотакаодреденасокористењенатехникатанавреднувањенадисконтиранипаричнитекови.Очекуванитепаричниприливииодливиседисконтираатпопазарнакаматнастапка.

Претпоставкитекоисеприменетивопресметкитенаобјективнавредностсепредметнанеизвесности.Променитевопретпоставкитекоисеприменетивопресметкитеможедаимаатвлијаниенасегашнитевредности,објективнитевредностии/илипаричнитетековиштопроизлегуваатодфинансискитеинструменти.АнализатанасензитивностповрзанасофинансискитеинструментинаДруштвотоседаденивобелешка3.

2.3.1. Финансиски средства

Друштвотогикласификувафинансискитесредствавоследнивекатегории:

a) финансискисредствапообјективнавредностпрекудобивкатаилизагубата

б) заемиипобарувањав) финансискисредстварасположливизапродажба

Класификацијатазависиодцелитезакоиштосестекнатиовиесредства.Раководствотојаопределувакласификацијатанафинансискитесредстваприпрвичнотопризнавање.

Стандарднитепродажбиикупувањанафинансискисредствасепризнаваатнадатумотнатргување,т.е.надатумотнакојДруштвотопрезелообврсказапродажбаиликупувањенасредството.Инвестициитепрвичносепризнаваатпообјективнавредностплустрансакцискитетрошоцизаситефинансискисредствакоиштонесеприкажанипообјективнавредностпрекудобивкатаилизагубата.Финансискитесредстваприкажанипообјективнавредностпрекудобивкатаилизагубатапрвичносепризнаваатпообјективнавредност,атрансакцискитетрошоцисепризнавааткакотрошокводобивкатаилизагубатазагодината.




Насекојдатумнаизвештајотзафинансискасостојба,Друштвотопроценувадалиимаобјективнидоказидекафинансискотосредствоеоштетено.Постојатобјективнидоказизаоштетувањедоколкукакорезултатнанастаниназагубаштосеслучилепопрвичнотопризнавањенасредствотоимавлијаниенапроценетитеиднипаричнитековинафинансискотосредствоилигрупанафинансискисредствакоиможатсосигурностдасепроценат.

ЗагубитеодоштетувањенафинансискисредствасепризнаваатвоДобивкатаилизагубатанаспротисметкизаисправказадасенамалисегашнатавредностседодепризнавањенафинансискотосредство,коганетосегашнатавредност(вклучувајќиибилокаквизагубиодоштетување)седепризнаваодизвештајотзафинансискасостојба.Добивкитеилизагубитепридепризнавањетосепресметувааткакоразликапомеѓуприливитеодпродажбаинетосегашнатавредносткојаштоедепризнаена.

Финансискитесредствапрестануваатдасепризнаваат(депризнавање)когаправотодасепримаатпаричниприливиодинвестицијатаеистеченоилипренесеноиДруштвотогиимапренесенозначајнитеризициипридобивкиодсопственоста.

(a)Финансискисредстваприкажанипообјективнавредностпрекудобивкатаилизагубата

Оваакатегоријагисодржиониефинансискисредстваприкажанипообјективнавредностпрекудобивкатаилизагубатапринивнотопрвичнопризнавање.ФинансискотосредствоекласификувановооваакатегоријадоколкуетакаодреденоодстрананараководствотокоедонесуваодлукизанабавкаипродажбаврзосновананивнатаобјективнавредноствосогласностсостратегијатазаинвестирањенаДруштвотозачувањенавложувањатавосопственотопортфолиоседомоментотнапојавувањенаповолнипазарниусловизанивнапродажба.

Финансискитесредстваприкажанипообјективнавредностпрекудобивкатаилизагубатапоследователносеприкажуваатпообјективнавредност.Добивкитеизагубитекоиштопроизлегуваатодпроменатанаобјективнатавредностнафинансискитесредствапообјективнавредностпрекудобивкатаилизагубата,сепризнаваатводобивкатаилизагубата(Финансискиприходи/расходи)вопериодотвокојнастануваат.

Приходотоддивидендиодфинансискитесредствапообјективнавредностпрекудобивкатаилизагубата,сепризнава

водобивкатаилизагубатакогаевоспоставеноправотонаДруштвотодајадобиенаплататанаистатаикогаекономскитекористисеверојатни.

(б)Заемиипобарувања

Заемитеипобарувањатасенедеривативнифинансискисредствасофиксниилидетерминираниплаќањакоинекотираатнаактивниотпазар.Тиесевклученивотековнисредства,соисклучокнаониечиедоспевањеепо12месеци,податумотодизвештајотзафинансискасостојба.Овиесекласифицираникаконетековнисредства.

Следнивеставкисевклученивокатегоријата„заемиипобарувања“:

■ паричнисредстваиеквивалентинапаричнитесредства ■ депозитинад3месеци ■ побарувањаодкупувачите ■ побарувањаодизаеминатретилица ■ заемизавработени ■ останатипобарувања

Заемитеипобарувањатапрвичносепризнаваатпообјективнавредност,апоследователносемератпоамортизиранавредносткористејќигометодотнаефективнакаматнастапка.

Парични средства и еквиваленти на паричните средства

Паричнитесредстваиеквивалентитенапаричнитесредствасесостојатодпаричнисредствавоблагајна,паричнисредствавобанка,депозитиповидувањеиостанатикраткорочнивисоколиквидниинвестициисорокнадоспеаностодтримесециилипомалку.

Доколкусеслучиисправканавредностанапаричнисредстваиеквивалентинапаричнитесредства,истатаќебидепризнаенаводобивкатаилизагубата(расходиодфинансирање).

Побарувања од купувачите и останати побарувања

Побарувањатаодкупувачитеиостанатитепобарувањапрвичносепризнаваатпообјективнавредност,апоследователносемератпоамортизиранавредносткористејќигометодотнаефективнакаматнастапканамаленизаисправканавредностазарадиоштетување.ИсправкатанавредностзарадиоштетувањенапобарувањатаодкупувачитеиостанатитепобарувањасеформиракогапостојатобјективнидоказидекаДруштвотонемадаможедагинаплатиситедоспеаниизносисогласноосновниотдоговор.Значајнитефинансискипотешкотии

надолжникот,веројатностадекаќевлезевостечајилифинансискареорганизацијаизадоцнетотоплаќањекакоинаплататасесметаатзаиндикаторидекапобарувањетоеоштетено.

Доколкуимаобјективнидоказидеканастаналооштетувањеназаемиипобарувањапризнаенипоамортизиранавредност,износотнаисправкатанавредностсеутврдувакакоразликамеѓусегашнатавредностнасредствотоисегашнатавредностнапредвиденитеиднипаричнитекови(исклучувајќигииднитекредитнизагубикоисеуштенесеслучени)дисконтиранисооригиналнатаефективнакаматнастапканафинансискотосредство(т.е.ефективнатакаматнастапкапресметананапрвичнотопризнавање).Сегашнатавредностнасредствотоенамаленасокористењенасметказаисправка,аизносотназагубатаепризнаенводобивкатаилизагубата(Останатирасходиодработењето-Исправканавредностанасомнителнииспорнипобарувања).

ПолитикатанаДруштвотозагрупнапроценказаоштетувањесебазиранастароснатаструктуранапобарувањатапорадиголемиотбројнарелативносличнивидовинакупувачи.

Занајголемитекупувачи,странскитекупувачи,закорисницитенаинтерконекцискиуслуги,какоизакупувачикоисевопроцесналиквидацијаилистечај,исправкатаепресметананаиндивидуалнаоснова.Индивидуалновреднувањеистотакасевршивопосебниоколности.

Когапобарувањетоодкупувачотененаплатливо,сеотпишувапрекудобивкатаилизагубата(Останатиоперативнитрошоци-Исправканавредностанасомнителнииспорнипобарувања)сопаралелноослободувањенакумулиранатаисправканасметкатазаисправканапобарувањатаодкупувачите.Последователнитевраќањанаизноситепретходноотпишанисепребиенисопризнаенитеисправкинавредностводобивкатаилизагубата.

Доколкувонекојпоследователенпериодизносотнаоштетувањетосенамалиитоанамалувањеобјективноможедасеповрзесонастанкојнастаналпослепризнавањетонаоштетувањето(каконапримерподобрувањевокредитниотрејтингнадолжникот),претходнопризнаенатазагубаќебидевратенасокорекцијанасметкатазаисправканапобарувањата.Сегашнатавредностнафинансискотосредствонадатумотнакојсевраќазагубатанесмеедајанадминеамортизиранатавредносткојабибилапресметанадоколкуоштетувањето

небилопризнаено.ИзносотнавратенатазагубаќебидепризнаенаводобивкатаилизагубатакаконамалувањенаОстанатирасходиодработењето(Исправканавредностанасомнителнииспорнипобарувања).

Износитекоиседолжатконипобаруваатоддругитемрежниоператорисеприкажанинанетоосновавослучаитекадепостоиправозапребивањеиизноситесеподмируваатнанетооснова(каконапримерпобарувањатаиобврскитеповрзанисомеѓународенсообраќај).

Заеми за вработени

Заемитезавработенипрвичносепризнаваатпообјективнавредностапоследователносемератпоамортизиранавредносткористејќигометодотнаефективнакаматнастапка.

Разликатапомеѓуноминалнатавредностнададенитезаемиипрвичнатаобјективнавредностназаемитезавработенисепризнавакакооднапредплатеникористинавработени,ијанамалувакатегоријатаЗаемизавработени.Каматитеоддаденитезаемипресметанипометодотнаефективнакаматасепризнавааткакофинансискиприходи,додекаоднапредплатенитекористинавработенитесеамортизирааткакоТрошоцизавработенитерамномернозавреметраењетоназаемот.

Загубитеодисправкатанавредностаназаемитезавработени,доколкусеслучат,сепризнаваатводобивкатаилизагубата(трошоцизавработени).

(в)Финансискисредстварасположливизапродажба

Финансискисредстварасположливизапродажбасенедеривативикоисеилиодреденивооваакатегоријаилинесекласифициранивонекојаоддругитекатегории.Тиесевклученивонетековнитесредстваосвенакораководствотоиманамерадагипродадефинансискитесредстваворокод12месециоддатумотнаизвештајотзафинансискасостојба.Стекнувањетоипродажбатанафинансискитесредствасепризнаваатнаденотнатргувањето-датумотнакојДруштвотосеобврзувадакупиилипродаденекоесредство.

Попрвичнотопризнавање,ситефинансискисредстварасположливизапродажбасемератпообјективнавредностсоисклучокнанекојинструменткојштонеекотираннаактивниотпазаричијаштообјективнавредностнеможереалнодасеизмериивотојслучајистиотсеприкажувапонабавнавредност,вклучувајќигитрансакцискитетрошоци




намаленизатрошоцитенаоштетувањето.НамератанаДруштвотоедагиотуѓиовиесредствакогаќесепојаватповолниусловинапазаротзанивнапродажба.ПроменитенаобјективнатавредностнафинансискитесредствакоисекласификуваникакорасположливизапродажбасепризнаваатвоОстанатасеопфатнадобивка.Когафинансискитесредства,класификуваникакорасположливизапродажбаќесепродадатилиќепретрпатоштетување,акумулиранатаобјективнавредност,признаенавокапиталот,севклучуваводобивкатаилизагубата,какодобивкаилизагубаодвложувањавохартииодвредност.

Друштвотооценуванасекојдатумнаизвештајотзафинансискасостојбадалиимаобјективендоказдекафинансискотосредствоеоштетено.Објективендоказзаоштетувањеима,когакакорезултатнанастаниназагубакоисеслучилепопрвичнотопризнавањенасредствотоимавлијаниеврзпроценетитеиднипаричнитековинафинансискитесредстваилигрупатанафинансискисредствакоиможатсосигурностдасепроценат.Доколкупостоитаковдоказзафинансискисредстварасположливизапродажба,кумулативнатанереализиранадобивка(доколкупостои)ерекласифициранаодОстанатасеопфатнадобивкавоДобивкатаилизагубатаисекојаостанатаразликаеистотакапризнаенавоДобивкатаилизагубата(Финансискиприходи).Загубитепорадиоштетувањепризнаенизакапиталниинструментинесепризнаваатповторнопрекудобивкатаилизагубата.

Доколкуфинансискитесредстварасположливизапродажбасепродадениилиоткупени,ипорадитоадепризнаени,корекцијатанаобјективнатавредностакумулиранавокапиталерекласифициранаодОстанатасеопфатнадобивкавоДобивкатаилизагубата(Финансискиприходи).

2.3.2. Финансиски обврски

Обврски кон добавувачи и останати обврски

Обврскитекондобавувачииостанатиобврски(вклучувајќигиипресметанитетрошоци)првичносепризнаваатпообјективнавредност,апоследователносемератпоамортизиранавредносткористејќигометодотнаефективнакаматнастапка.Зарадикраткиотрокнадоспевање,сегашнатавредностнаобврскитекондобавувачииостанатитеобврскиеприближнананивнатаобјективнавредност.

Долгорочнитефинансискиобврскипрвичносепризнаваатпообјективнавредностипоследователносемератпоамортизиранавредносткористејќигометодотнаефективнакаматнастапка.

2.4. ЗалихиЗалихитесеискажуваатповредностпонискаоднабавнатаилинетопазарнавредност.Нетопазарнатавредностепроценетапродажнаценавонормалниусловинаделување,намаленазапроценетитетрошоцизапродажба.

Набавнатавредностназалихитесеевидентираспоредпринципотпросечницениигивклучуватрошоцитенастанатизанивнанабавкаидоведувањенапостојнатасостојбаилокација.

Телефонскитеапаративрзанивопромотивниактивности,честосепродаваатпопонискаоднабавнатавредностзацелитенадобивањенановипретплатницисообврзувачкипериодзакористењенауслугата.Таквитезагубиодпродажбанаопремасеевидентираатсамопринастанувањенапродажбата,бидејќииститесепродаденикакоделодпрофитабилендоговорзауслугисокупувачотидоколкуноминалнатапродажнаценаеповисокаоднабавнатавредностнателефонот.Доколкуноминалнатапродажнаценаепонискаоднабавната,разликатаведнашсепризнавакакоисправка.

ЗагубитеодисправкатаназалихитесепризнаваатвоОстанатирасходиодработењето(Исправкатанавредностаназалихитедонетопродажнавредност).

2.5. Средства наменети за продажбаСредстватасекласифицирааткакосредстванаменетизапродажбадоколкуповеќенесепотребнизаиднотоработењенаДруштвото,доколкусеидентификуванизапродажбаисеочекувадекаќебидатпродаденивонаредните12месеци.Овиесредствасеприкажанипопонискатаодсегашнатавредностилиобјективнатавредностнамаленазатрошоцитезапродажба.Амортизацијатапрестанувадасепресметуваодденоткогасредстватадобиваатстатуснасредстванаменетизапродажба.Когасредстватасеозначенизапродажбаиутврденатаобјективнавредностепонискаодсегашнатавредност,разликатасепризнававодобивкатаилизагубата(Амортизација)какозагубаодоштетување.

2.6. Недвижности, постројки и опремаНедвижностите,постројкитеиопрематасеприкажуваатпонабавнавредностнамаленазаакумулиранатаамортизацијаизагубитеодоштетување(видибелешка2.8).

Набавнатавредностнанедвижностите,постројкитеиопрематасесостоиоднабавнатацена,вклучувајќијаувознатацаринаинеповратнитеданоцизанабавка,намаленазатрговскитепопустиирабатииситедиректнитрошоцинаправенизасредствотодаседоведеналокацијаивоусловинеопходнизасредствотодабидеспособнозаупотребананачинкојеодреденодраководството.Првичнатапроценканатрошоцитезадемонтирањеиотстранувањенасредството,какоизаобновувањенапросторот(реставрација)накојсредствотоелоцираноистотакасевклученивонабавнатавредностакостекнататаобврскаможедабидепризнаенакакорезервирањесогласноМСС37-Резервирања,неизвесниобврскиинеизвеснисредства.

Набавнатавредностнасопственоизграденитесредствагивклучуватрошоцитезаматеријалиидиректнаработнарака.

Во2011годинабешедонесенЗаконзапостапувањесонелегалноизградениобјекти,споредкојДруштвотоќеимаодреденииздатоциповрзанисодобивањенацелоснадокументацијазабазнитестаницииинфраструктуратанафикснатателефонијавосогласностсоприменливитезаконивоРепубликаМакедонија.Друштвотогикапитализираовиеиздатоципринивнотонастанување.ИздатоцитештосекапитализиранисевклучениворамкитенаНедвижности,постројкииопрема(видибелешка11).

Последователнииздатоцисевклученивосегашнатавредностнасредството,илисепризнаеникакопосебносредство,единственокогаеверојатнодекаиднитеекономскикористиповрзанисосредствотоќесепрелеатвоДруштвотоикогатрошокотнасредствотоможедабидеизмеренверодостојно.Сегашнатавредностназаменетиотделсеотпишува.Ситеостанатииздатоцизапоправкииодржувањесепризнаваатводобивкатаилизагубатакакотрошоцивопериодоткоганастануваат.

Когасредстватасерасходуваат,набавнатавредностиакумулиранатаамортизацијасетргаатодсметководственатаевиденцијаизагубатасепризнававодобивкатаилизагубатакакотрошокзаамортизација.

Когасредстватасепродадени,набавнатавредностиакумулиранатаамортизацијасетргаатодсметководственатаевиденцијаидобивкатаилизагубатаопределенасоспоредувањенаприливотсосегашнатавредностсепризнававодобивкатаилизагубата(Останатиоперативниприходи/трошоци).

Амортизацијатананедвижностите,постројкитеиопрематасепризнававодобивкатаилизагубатанаправолинискаосновавотекотнапроценетиоткорисенвекнатраењенанедвижностите,постројкитеиопремата.Нанедвижностите,постројкитеиопрематанеимсепресметуваамортизацијаседомоментоткогастануваатрасположливизаупотреба.Земјиштетонесеамортизира.Корисниотвекнанедвижностите,постројкитеиопрематаиостатокотнавредностасеревидира,исекоригираакоепотребно,најмалкуеднашгодишно.Заповеќедеталиоколувлијаниетонапоследнатаревизијанакорисниотвекнагрупитенанедвижности,постројкииопрема(видибелешка11).

Проценетиоткорисенвекнанедвижностите,постројкитеиопрематаекакоштоследи:

2016 2015Години Години

Згради 20-40 20-40Надземниикабелскилинии 20-25 20-25Телефонскицентрали 7-10 7-10Базнистаници 10 10Компјутери 4 4Мебелидругаканцеларискаопрема 4-10 4-10Возила 4-10 4-10Останато 2-15 2-15

2.7. Нематеријални средстваНематеријалнитесредстванабавениодДруштвотосеискажанипонабавнавредностнамаленазаакумулиранатаамортизацијаизагубитеодоштетување(видибелешка2.8).

Последователнитеиздатоцикајнематеријалнитесредствасекапитализираатединственокогајазголемуваатиднатаекономскакорисностоднематеријалнитесредствасодржанивоспецифичнисредстванакоиштосеоднесуваат.Ситеостанатииздатоцисетретирааткакотрошоцивопериодоткоганастануваат.Новисофтверскимодули,коинеможедасекористатнезависноодпостоечкиотсофтвер(верзии),тукукомбиниранософункционалноститенаосновнатаверзијаисе




имплементациинаподобренсофтвер,коисекарактеризираатсосистематскинадградби,ревизииилипроширувањанапретходнитеверзиинапостоечкиотсофтверпретставуваатпоследователнитрошоцизапретходнатаверзијаисекапитализираатдоколкутиегиисполнувааткритериумитезакапитализација,односно,доколкусесовпаѓаатсокреирањетонадополнителнифункционалности.Какорезултатнатоа,трошоцитезаверзиитесекапитализирааткакоделодосновнатаверзијаисеамортизираатзаедносоостатокотодсегашнатавредноствотекотнапреостанатиоткорисенвекнаосновниотсофтвер.Акопостојатиндикациидекасофтверотќесекористиподолгоодтековниоткорисенвеккакорезултатнадополнителнокапитализиранитрошоци,корисниотвекнаосновнатаверзијанасофтверотсеревидира,идоколкуеприменливосепродолжува.

ОсновнитеактивностинаДруштвотосевообластанафикснатаимобилнатателефонијавоМакедонија.Вообичаено,заовиеактивностипотребноeстекнувањеналиценци/праванакористењенарадиофреквенции,коинајчестосодржатиницијалнинадоместоциигодишнинадоместоци.Засекојастекнаталиценца/правонакористењенарадиофреквенција,Друштвотопроценувадалиизносотнаиднитегодишнинадоместоциможеверодостојнодасеизмеринапочетокотнапериодотнаважностналиценцата.ДоколкуДруштвотопроценидекаизносотнаиднитегодишнинадоместоциможeверодостојнодасеизмери,сегашнатавредностнаиднитегодишнинадоместоцисекапитализиракакоделоднабавнатавредностналиценцата,воспротивноваквитенадоместоцисепризнавааткакотрошоци(Останатирасходиодработењето)вопериодотзакојсеоднесуваат.

Корисниотвекнаконцесијатаилиценцитееодреденврзоснованадоговоритепоосновнакоииститесестекнатиисеамортизираатнаправолинискаосновавотекотнапериодотнадостапностнафреквенцијатазакомерцијалнаупотребадокрајотнапрвичнатаконцесијаилипериодотзакоједобиеналиценцата.Приодредувањетонакорисниотвекнесеземаатвопредвидпериодитенаобновување(видибелешка12).

Правазаемитувањенателевизискисодржинисекапитализирааткаконематеријалнисредстваакоситеоднаведенитеусловисеостварени:сигурностанаиспоракатанасодржината,нераскинливрокнадоговоротоднајмалку12месециитоадеканабавнатавредностнаправатаможесосигурностдасепроцени.Финансискитеобврскикои

произлегуваатодкапитализиранитеправазаемитувањенателевизискисодржинисепризнаваатвоизвештајотзафинансискатасостојбакакоостанатифинансискиобврски.АмортизирањетонадисконтотсепризнавакакоРасходиодкаматиисепризнаваатвокатегоријатаРасходиодфинансирање.Соодветно,одливотнапаричнисредствапоовојосновсепризнавааткакопаричнитековиодфинансискиактивности.

Проценетиоткорисенвекекакоштоследи:

2016 2015Години Години

Софтверилиценци 2-5 2-5Концесија 18 183Gи2Gлиценци 10 104Gлиценца 20 20

Амортизацијатананематеријалнитесредствасепризнававодобивкатаилизагубатанаправолинискаосновавотекотнапроценетиоткорисенвекнатраењенанематеријалнитесредства.Нематеријалнитесредствасеамортизираатоддатумотодкојсерасположливизаупотреба.Корисниотвекнанематеријалнитесредствасеревидира,исекоригираакоепотребно,најмалкуеднашгодишно(видибелешка12).

Приодредувањедалиодреденосредствокоеинкорпорираелементиинанедвижност,постројкииопремаинанематеријалносредствотребадасеевидентираспоредМСС16–Недвижност,постројкииопремаиликаконематеријалносредствоспоредМСС38–Нематеријалнисредства,раководствотокористипроценказадаоценикоиелементисепозначајниисоодветносепризнаваистото.

2.8. Оштетување на недвижностите, постројките и опремата и нематеријалните средства

Средстватакоиимаатнеодреденвекнакористењенесепредметнаамортизацијаисетестиранигодишнозаоштетување.

Средстватакоисепредметнаамортизацијасепроценуваатзаоштетувањекогапостојатнастаниилипроменивооколноститекоииндицираатдеканивнатасегашнавредностнееистасонивнатанадоместувачкавредност.Загубитеодоштетувањесепризнаваатзаизноситезакоисегашнатавредностна

средствотогонадминуванеговиотнадоместувачкиизнос.Надоместувачкиотизноспретставувапоголемиотизносодизносоткојјапретставувареалнатавредностнасредствотоприпродажба,намаленазатрошоцитеивредноставоупотреба.Запроценканаоштетувањенасредствата,иститесегрупираатнанајнискоможнонивозакоеможедасеутврдинезависенпаричентек(cash-generatingunits).

Загубитеодоштетувањесепризнаваатводобивкатаилизагубата(Амортизација).Нефинансискитесредствакоипретрпелеоштетувањесеревидираатеднашгодишнозадасеутврдиможнотовраќањенаоштетување.

2.9. Резервирања и неизвесни обврскиРезервирањатасепризнавааткогаДруштвотоимасегашназаконскаиликонструктивнаобврскакакорезултатнаизминатинастанииеверојатнодекаќенастанеодливнасредствасоцелдасеподмириовааобврскаикогаеможнодасенаправиверодостојнапроценканаизносотнаобврската.

Резервирањатасемератиевидентирааткаконајдобраможнапроценканаизносоткојепотребендасеподмирисегашнатаобврсканадатумотнаизвештајотзафинансискасостојба.Проценкатаможедасепресметакакопондериранпросекодочекуванитепотенцијалниисходиили,истотака,можедабидееденисходсонајголемаверојатност.Резервирањатасепризнаениводобивкатаилизагубатанасоодветентрошоккојодговаранаприродатанарезервирањето.

Занеизвеснитеобврскинесеврширезервирање.Неизвеснаобврскаеможнаобврскакојапроизлегуваодминатнастаничиештопостоењеќебидепотврденосамосослучувањеилинеслучувањенаеденилиповеќенесигурнииднинастаникоинесевоцелостподконтроланаентитетот,илисегашнаобврскакојпроизлегуваодминатнастаннонеепризнаенабидејќинееверојатнодекаќеимаодливнаресурсикоивклучуваатекономскикористизаисплатанатааобврскаилинеможедасенаправиверодостојнапроценканаизносотнаобврската.

2.10. Акционерски капиталОбичнитеакциисекласифициранивоакционерскиоткапитал.

2.11. Сопствени акцииКогаДруштвотокупувасопствениакции,износоткојеплатен,вклучувајќигиидиректнитепроменливитрошоци(намаленизаданокнадобивка),енамаленодзапишаниоткапиталнаакционеритекакосопствениакцииседодекаакциитенесеотповиканиилиповторноиздадени.Когасопственитеакцииповторносеиздаваатсостојбатанасопствениакциисенамалувазавредностапокојаштосекупениакциите,асезголемувакапиталот,додекадобивкатаилизагубатасепризнаваатвокапиталот(Задржанадобивка).Трансакциитеповрзанисосопственитеакциисеевидентираатнаденотнатрансакцијата.

2.12. Останати резервиСогласнолокалнатазаконскарегулатива,Друштвотобешеобврзанодаиздвојуваминимум15процентиоднетодобивкатазагодинатакакозаконскарезерваседодекарезервитенедостигнатизноскојееднаковнаеднапеттинаодосновнатаглавнина.СоизменитенаЗаконотзатрговскидруштвавосилаод1јануари2013годинаДруштвотоеобврзанодаиздвојуваминимум5процентиоднетодобивкатазагодинатаспоредлокалнитеопштоприфатенисметководственипринципи,какозаконскарезерваседодекарезервитенедостигнатизноскојееднаковнаеднадесеттинаодосновнатаглавнина.Овиерезервисенаменетизапокривањеназагубиинесераспределуваатнаакционерите,освенвослучајнабанкротирањенаДруштвото.

2.13. ПриходиПриходитеоддадениуслугиипродажбанаопрема(видибелешка17),сеприкажанинамаленизаДДВипопусти.Приходитесепризнавааткогаизносотнаприходотможеверодостојнодасеизмери,икогаеверојатнодекаќенастанеприливнаидниекономскикористивоДруштвотоситеостанатиспецифичникритериумизапризнавањеодМСС18запродажбатанапроизводиидавањетонауслугисеисполнетизадавањетонасекојаодуслугитенаДруштвотоипродажбатанапроизводи.

НакупувачитенаДруштвотоимседоделуваатпоенизалојалност(кредитнипоени)врзоснованакористењетонауслугитенаДруштвото,вклучувајќигоинавременотоплаќањенафактурите.Наградитезалојалностможатдасеакумулираат




иискористатсоцелдасеостваратиднипридобивки(пр.телефони,телекомуникацискаопремаисл.)одоператоритенаДруштвото.Когакупувачитеќегизаработатнивнитекредитнипоени,објективнатавредностназаработенитекредитнипоенисеодземаодфактурираниотприходнакупувачот,исепризнававоОстанатиобврски(Одложенприход).Приискористувањето(илиистекувањето)напоените,Одложениотприходсеослободувавоприходкакоштокупувачотгоискористува(илиоткажува)неиспорачаниотелементодпакетот.

Приходитеодоперативеннаемсепризнаваатнаправолинискаосновавотекотнапериодотвокојседавауслугата.

2.13.1. Приходи од фиксна и мобилна телефонија

Приходитепроизлегуваатодуслугидаденинапретплатницитеиостанатитретилицакоијакористаттелекомуникацискатамрежаиодпродажбанаопрема.

Договоритесопретплатницитевообичаеновклучуваатпродажбанаопрема,месечнапретплатаиреализиранговорен,интернет,податоченилимултимедијаленсообраќај.Друштвотогисметаразличнитеелементинаваквитедоговорикакопоединечниприходиигопризнавасекојодовиеприходикористејќигометодотнаостаточнавредност.Овиеелементисеидентификуванииподелени,бидејќииститеимаатсамостојнавредностисепродаваатиодделноосвенвопакет.ЗатоаДруштвотопризнаваприходзаситеовиеелементикористејќигометодотнаостаточнавредностприштовредностаземенавопредвидзаалоцирањенапоодделнитеелементиееднакванавкупнатавредностземенавопредвидминусобјективнатавредностнанеискористенитеелементи.

Друштвотоимовозможуванакупувачитетеснопојасениширокопојасенпристапдонеговатафиксна,мобилнаителевизискамрежа.Приходитеодуслугисепризнавааткогауслугитеседаденивосогласностсодоговорнитеодредбииуслови.Приходитеодсообраќајсепризнаваатспоредискористенитеминутиидоговоренитенадоместоцинамаленизаодобренитепопусти,додекаприходитеодпретплатаиуслугисофиксеннадоместсепризнаваатвопериодотзакојсеоднесуваат.

Приходитеитрошоцитеповрзанисопродажбанателекомуникацискаопремаидодатоцисепризнавааткогапроизводитеседоставени,подусловданепостојатнеисполнетиобврскиодстрананаДруштвотокоиимаат

влијаниеврзконечнотоприфаќањенадоговоротодстрананакупувачот.

Приходитеодаудиотекстуслуги(говорниинеговорни)сепризнаенинабрутоосновабидејќиобезбедувањетонаовиеуслугипрекумрежатаеодговорностнаДруштвото,Друштвотојаутврдуваценатанаовиеуслугиигисносизначајнитеризициодовиеуслуги,воспротивносеприкажанинанетооснова.

Клиентитеможатдакупатприпејдкартичкизамобилен,јавниговорницииинтернет(„припејдкартички“)коиимовозможуваатнатиепретплатницидајакористаттелекомуникацискатамрежазаодреденвременскипериод.Клиентитеморадаплататзаваквитеуслугинаденотнакупувањетонаприпејдкартичката.Приходитеодпродажбанаприпејдкартичкисепризнаваатприкористењетонакартичкитеиликогарокотнакористењенакартичкатаепоминатсонеискористенсообраќај.

Третилицакоисекорисницинателекомуникацискатамрежагивклучуваатроамингклиентитеоддругидавателинауслугииостанатидавателинателекомуникацискиуслугикоиштојакористатмрежатазателефонскиразговори.Овиеприходиодголемопродажен(дојдовен)сообраќајсепризнаваатвопериодотнакористењенамрежата.Делодприходитенајчестосеплаќаатнадругиоператори(интерконекции)заупотребананивнитемрежи,кадештоеприменливо.ПриходитеитрошоцитезаовиетелефонскиразговорикоитерминираатилитранзитираатсеприкажанинабрутоосновавоовиефинансискиизвештаибидејќиДруштвотоеосновенснабдувачнаовиеуслугипритоакористејќијасопственатамрежаислободнодефинирајќигиценитенауслугите,исепризнаенивопериодотнакористењенамрежата.

2.13.2. Приходи од интегрирани решенија и ИТ

Договоритезамрежниуслугисесостојатодинсталацијаиуправувањесокомуникацискимрежинакорисниците.Приходитеодговорнииуслугизаподатоцикоипроизлегуваатодтаквитедоговорисепризнавааткогауслугитесеискористениодстрананакорисникот.

Приходитеоддоговоризаинтегриранирешенијакоибараатдоставувањенапроизводии/илиуслугигенералносепокриенисодоговорисофиксниценииприходитесепризнаваатврзоснованапроцентнадовршеностземајќигопревидодносотнанаправенитетрошоцизаизвршенатаработавоврскасодоговоротипроценетитевкупнитрошоциоддоговорот.

Приходитеодпродажбатанахардверсепризнавааткогаризикотодсопственостазначителноќесепренесенакорисникот,обезбедувајќидеканепостојатнеисполнетиобврскикоивлијаатнаконечнотоприфаќањенадоговоротодстрананакорисникот.Билокаквитрошоцивоодноснаовиеобврскисепризнавааткогасоодветниотприходепризнаен.

Приходитеоддоговоризаизградбасеевидентираатсоупотребанаметоданапроцентнадовршеност.Степенотнадовршеностсеутврдуваврзоснованатрошоцитенаправенидотојдатумвоодноснапроценетитевкупнитрошоци.ПобарувањатаоддоговоризаизградбасекласификуваатвоизвештајотзафинансискатасостојбакакоПобарувањаодкупувачииостанатипобарувања.

2.14. Користи за вработените

2.14.1. Пензиски и останати краткорочни обврски кон вработените

Друштвотовотекотнасвоетонормалноработењевршиисплативокористнасвоитевработенизапензиско,здравственоисоцијалноосигурувањекакоиперсоналенданоккоиштосепресметуваатспоредважечкитезаконскистапкикоисенасилавотекотнагодинатаврзосновананивнитебрутоплати.Надоместокотзагодишенодмористотакасепресметуваспоредлокалнотозаконодавство.Друштвотогиисплаќаовиепридонесикондржавнитеиприватнитефондови.Трошокотзаовиеисплатисеприкажуванатоварнадобивкатаилизагубатавоистиотпериодкакоитрошокотзаплата.Неенаправенорезервирањезанадоместокзанеискористенгодишенодморбидејќисогласнолокалнатазаконскарегулатива,работодавачотеобврзандаобезбедиуслови,авработениотдагоискористигодишниотодморворамкитенаеднагодина.ОваистотакасеприменувакакополитиканаДруштвотоивосогласностсоисторискитеподатоцивработенитегикористатнивнитегодишниодмориворамкитенаедногодишниотзаконскирок.Друштвотонеработисониеднадругапензискапрограмаилипланзапостпензискикористииспоредтоанеманикакваобврскавоодноснапензиите.ДруштвотоимадоговорнаобврскадаимисплатинавработенитетрипросечниплативоРепубликаМакедонијанаденотнанивнотопензионирањеспоредКолективниотдоговормеѓуДруштвотоиСиндикатотнавработенитевоДруштвотозакоиепризнаенасоодветнаобврскавофинансискитеизвештаи,мерена

споредсегашнатавредностнатрипросечниплатизаедносокорекциитевклученивоактуарскатапресметка.Обврскатазадефиниранатакористсепресметуванагодишнонивоодстранананезависниактуарисокористењенаметодотнакредитирањенапроектиранаединица.Сегашнатавредностнаобврскатазадефиниранатакористеопределенасодисконтирањенапроценетитеиднипаричниодливисокористењенакаматнистапкинависококвалитетниобврзници,коиседеноминиранивовалутавокојаќебидатплатенинадоместоците.Истотака,Друштвотонемаобврскадаобезбедувапонатамошникористинатековнитеипоранешнитеработници.

2.14.2. Бонус планови

Друштвотопризнаваобврскиитрошоцизабонусиземајќигивопредвидфинансискитеиоперативнитерезултати.Друштвотопризнаварезервирањакогаеобврзаносодоговориликогаимапрактикавоминатотокојарезултиралавоконструктивнаобврска.

2.14.3. Користи поради прекин на вработувањето

Користитепорадипрекиннавработувањетосеисплаќаатвослучајкогапрестануваработниотодноснавработениотпреддатумотнанеговотонормалнопензионирање,илидоколкувработениотприфатидоброволнопрекинувањенаработниотодносвозаменазаовиекористи.ДруштвотогипризнавакориститепорадипрекиннавработувањетодоколкупрестанеработниотодноснавработенитеврзоснованадеталенформаленпланбезможностзаотповикувањеиливослучајдоколкуДруштвотопонудиопцијанавработенитезадоброволнопрекинувањенаработниотоднос.

2.15. Маркетинг трошоциМаркетингтрошоцитесеевидентирааткогаќесеслучат.Маркетингтрошоцитесеприкажанивобелешка19.

2.16. Даноци

2.16.1. Данок на добивка

Војануари2014годинабешеизменетЗаконотзаданокнадобивкасоштоданокотнадобивкасеплаќавомоментотнараспределувањенадивидендатабезогледнасопственичкатаструктура.Восогласностсоовиеизменикоиштосеприменливиодјануари2014година,данокотнадобивкавоМакедонија




повеќегинемакарактеристикитенаданоцитепозадршка.Последователно,восогласностсоМСС12,данокотнадобивкакојштопроизлегуваодисплатанадивидендибешеприкажанкакообврскаитрошоквопериодотвокојбеаобјавенидивидендите,безогледнафактичкиотдатумнаисплатаилипериодитезакоииститебилеисплатени.

На1август2014годинастапинасилазаконзаданокнадобивкакојсеприменуваод1јануари2015годиназанетодобивкатаза2014година,сокојосновицатазапресметканаданокотнадобивкаепрефрленаодконцептотна“распределување”надобивкатанадобивкапредоданочување.Восогласностсоодредбитеназаконот,даночнатаосновицаедобивкатакојаштоеостваренавотекотнафискалнатагодиназголеменазанепризнаенитетрошоциинамаленазаданочноослободенитеприходи(односнодивидендизакоиплаќачотвеќебилоданочен),приштостапкатанаданокотнадобивкаизнесува10%.ВосогласностсоовиеизмениданокнадобивказагодинатабешепресметаниевидентиранвоИзвештајотзасеопфатнадобивка.

2.16.2. Одложен данок

На1август2014годинастапинасилановзаконзаданокнадобивкакојќесеприменуваод1јануари2015годиназанетодобивкатаза2014година,сокоиосновицатазапресметкаданокотнадобивкаепрефрленаодконцептотна“распределување”надобивкатанадобивкапредоданочување.Восогласностсоодредбитенановиотзакон,даночнатаосновицаедобивкатакојаштоеостваренавотекотнафискалнатагодиназголеменазанепризнаенитетрошоциинамаленазапризнаенитеприходи(односнодивидендизакоиплаќачотвеќебилоданочен),приштостапкатанаданокотнадобивкаизнесува10%.

Восогласностсоновиотзаконзаданокнадобивка,бешепресметанодложенданокиприкажанвоизвештајотзасеопфатнадобивка.

Одложениотданоксепризнаваспоредметодотнаобврскивофинансискитеизвештаи,заизносотнапривременитеразликипомеѓусегашнатавредностнасредстватаиобврскитезацелинафинансискоизвестувањеивредностакористеназаданочницели.Одложенданокнесепресметувадоколкупроизлегуваодиницијалнопризнавањенасредствоилиобврскаодтрансакција,којанееделовнакомбинацијаикојавовреметонапризнавањенемавлијаниенитуврзсметководственатанитуврз

даночнатадобивка.Одложениотданокепресметанкористејќијастапкатанаданокотнадобивкакојаедонесенаилизначителнодонесенанаденотнафинансискитеизвештаиисеочекувадаеприменливакогаодложенитеданочнисредствасереализиранииликогаодложенитеданочниобврскисеплатени.

Одложениданочнисредствасепризнавааткогапостоиверојатностдекаидниоданочивидобивки(илиповратнаодложениданочниобврски)ќенастанат,вокојслучајтиесредстваќеможедасеискористат.

Побарувањатаиобврскитеододложениданоцинадобивкасепребивааткогаимазаконскоправозапребивањенатековниданочнисредствасотековниданочниобврскиикогапобарувањатаиобврскитеододложенитеданоциоддобивкасеповрзанисоданоцинадобивкакоисенаплатуваатодстрананаистатаданочнавластодданоченентитетилиразличниданочниентитетикогапостоинамерасалдатадасеисплататнанетооснова.

2.17. Наеми

2.17.1. Оперативен наем - Друштвото како наемодавател

СредстватададениподнаемнаклиентипрекуоперативнинаемисевклученивоНедвижности,постројкииопремавоизвештајотзафинансискасостојба.Тиесеамортизираатвотекотнанивниоткорисенвекнаконзистентнаосновасосличниосновнисредства.Приходитеоднаемсепризнаваатнаправолинискаосновазавременатраењенанаемот.

2.17.2. Оперативен наем - Друштвото како наемател

Трошоцитекоипроизлегуваатодоперативеннаемсепризнаваатводобивкатаилизагубатанаправолинискаосновазавременатраењенанаемот.

2.18. Добивка по акцијаДобивкапоакцијасепресметувасоделењенадобивкатакојсеоднесуванаимателитенаакциинаДруштвотозапериодотсопросечниотбројнаважечкиобичниакции.

2.19. Дистрибуција на дивиденда Дивидендитесепризнавааткакообврска,приштосенамалувакапиталот,вофинансискитеизвештаинаДруштвотовопериодоткогасеодобрениодстрананаакционеритенаДруштвото.

2.20. СегментиОперативнитесегментинаДруштвотосебазираатнаделовнитесегменти,деловен,резиденцијален,големопродаженсегментиостанато,штоевосогласностсоинтернитеизвештаидоставенидоглавнитеизвршниносителинаодлуки,Главниотизвршендиректор(ГИД)иГлавеноперативендиректор(ГОД),коидобиваатсоветиодМенаџментКолегиумнаДруштвото(МК)наДруштвото.ГИДиГОДсеодговорнизаалокацијанаресурсите,иоценувањенаостварувањатанаоперативнитесегменти.СметководственитеполитикиипринципитенамерењенаоперативнитесегментисеистисотиенаДруштвото,опишаниводелотЗначајнисметководствениполитики(видибелешка2).ВофинансискитеизвештаиизвестувањетозасегментитенаДруштвотосевршинаначинкојштоеконзистентенсоинтернотоизвестување.

Приходитенаоперативнитесегментивклучуваатприходиоднадворешникориснициинемавнатрешенприходгенериранодостанатитесегменти.

РезултатитенаОперативнитесегментиГИД,ГОДиМенаџментKолегиумотгинадгледуваатпрекуДиректнамаргинакојаедефиниранаодстрананаДруштвотокакоприходинамаленизадиректнитрошоцинамаленизаисправкатанавредностанапобарувањаодкупувачииостанатипобарувања

ГИД,ГОДиМКнегинадгледуваатсредстватаиобврскитенанивонасегменти.

2.21. Споредбени информацииСоцелдасеодржиконзистентностсоприкажувањетовотековнатагодинаодредениставкиможедасерекласифициранизацелинаспоредливост.Немаматеријалнипроменинаправенизацелинаспоредливост,освендеталноопишанитевосоодветнитебелешки,доколкупостојат.

3. УПРАВУВАЊЕ СО ФИНАНСИСКИОТ РИЗИК

3.1. Финансиски фактори на ризикДруштвотонеприменувасметководствозазаштитаодризикнасвоитефинансискиинструменти,ситедобивкиизагубисе

признаваатводобивкатаилизагубата,освенфинансискитесредствакласифицираникакорасположливизапродажбакоисепризнаваатвоостанатасеопфатнадобивка.ВоосноваДруштвотоеизложенонакредитенризикповрзансонеговитефинансискисредстваиризициоддвижењетонакурсевите,каматнитестапкиипазарнитецени,коивлијаатнаобјективнатавредности/илипаричнитетековиштопроизлегуваатодфинансискитесредстваиобврски.Управувањетософинансискиотризикимазацелдагиограничиовиепазарниикредитниризиципрекуконтинуираниоперативниифинансискиактивности.Деталнитеобјаснувањанаризиците,управувањетосоиститекакоисензитивнитеанализиседадениподолу.Сензитивнитеанализивклучуваатпотенцијалнипромениводобивкатапредоданочување.Потенцијалнитевлијанијакоисеобелоденети(намаленизаданокот)сеистотакаприменливинакапиталотирезервитенаДруштвото.

3.1.1. Пазарен ризик

Пазарниотризикседефиниракако„ризикдекаобјективнатавредностиливредностанаиднитепаричнитековинафинансискиотинструментќеварирааткакорезултатнапроменивопазарнитецени”ивклучувакаматенризик,валутенризикидругиценовниризици.

БидејќиголемделодприходитеирасходитенаДруштвотосеводенари,функционалнатавалутанаДруштвотоеденарот,икакорезултатнатоацелтанаДруштвотоедасесведенаминимумнивотонафинансискиризиквопогледнаденарот.

Запрезентирањенапазарнитеризици,МСФИ7барасензитивнианализикоигипокажуваатефектитеодхипотетичнитепроменинарелевантнитеваријаблинаризикотврздобивкатаилизагубатаиакционерскиоткапитал.Периодичнитевлијанијасеутврдуваатсоповрзувањенахипотетичнитепроменивоваријаблитенаризикотврзсостојбатанафинансискитеинструментинадатумотнаизвештајотзафинансискасостојба.Состојбитенадатумотнаизвештајотвообичаеносерепрезентативнизагодината,какоцелина,затоавлијанијатасепресметуваатсокористењенасостојбитенакрајотнагодинатапретпоставувајќидекасостојбитебилеконзистентнивотекотнапериодотнаизвестување.Методитеипретпоставкитекоисекористатвосензитивнитеанализи,сеажуриранизадајаодразувааттековнатаекономскаситуација.

a) Валутенризик




ФункционалнавалутанаДруштвотоемакедонскиотденар.

ИзложеностанавалутенризикнаДруштвотоеповрзанасопоседувањенадепозитивобанкикоиседеноминиранивостранскавалутаиодоперативниактивностинаприходиодиплаќањаконмеѓународнителекомуникацискиоператорикакоииздатоцитезанедвижности,постројкииопремаинематеријалнисредствакоиштопроизлегуваатодобврскикондобавувачиодстранскиземји.

ДевизнатавалутаодкојапроизлегуваовојризикпрвенственоеЕУР.ДруштвотокористипаричнидепозитивостранскивалутипретежновоЕУРипаричнидепозитивоМКДсодевизнаклаузуласоцелзаштитаодстранскивалутенризиквосогласностсорасположливитепонудинабанките.ДруштвотоуправувасоизложеностанаризикодкурснистапкиоднетообврскипрекуодржувањенаповисокизноснадепозитивоЕУР.

СензитивнатаинформацијазавалутниотризиккојасебараспоредМСФИ7еограниченанаризицитекоиштопроизлегуваатодфинансискиинструментиденоминиранивовалутикоисеразличниодфункционалнатавалутавокојасемерат.

На31декември2016година,доколкуМКДбибил1%послабилипосиленвоспоредбасоЕУР,нанетоосновадобивкатабибилапонискаилиповисоказаМКД14.509илјади,соодветно.На31декември2015година,доколкуМКДбибил1%послабилипосиленвоспоредбасоЕУР,нанетоосновадобивкатабибилаповисокаилипонисказаМКД5.937илјади,соодветно.На31декември2016година,доколкуМКДбибил10%послабилипосиленвоспоредбасоУСД,нанетоосновадобивкатабибилаповисокаилипонисказаМКД31.865илјадисоодветно.На31декември2015година,доколкуМКДбибил10%послабилипосиленвоспоредбасоУСД,нанетоосновадобивкатабибилаповисокаилипонисказаМКД17.741илјадисоодветно.

б) Каматенризик

Каматниотризикеризикдекаобјективнатавредностилииднитепаричнитековинафинансискиотинструментќесепроменаткакорезултатнапроменивокаматнитестапкинапазарот.

Променатавокаматнитестапкиикаматнитемаргиниможатдавлијаатврзфинансискитетрошоцииповратотнафинансискитеинвестиции.

Друштвотогоминимизиракаматниотризикпрекудефинирањенафиксникаматнистапкивопериодотнавалидностнаопределенифинансискиинвестиции.Оддругастрана,ороченитедепозитиможатдабидатпредвремеповлеченибидејќидоговоритесодржатодредбадекабанкатаќепресметаиисплатикаматапокаматнастапкакојаеважечкананајблискиотпериоднадоспевањенадепозитотивосогласностсокаматнатастапканаведенавопонудата.

Доколкузначајносезголематпазарнитекаматнистапки,депозитотможедабидеповлеченизаменетсоновдепозитсопоповолникаматнистапкизаДруштвотосонајнискиможнитрошоци.

Инвестициитесеограниченинаформинафинансискиинвестициисорелативнонизокризиквоочекувањенаобјективенприносвоодноснапретпоставениотризик.

Друштвотонемаваријабилникаматоносниобврски,ноимаризикодкаматнитестапкивопогледнапаричнитедепозитивобанкиизаемитеконвработените.Друштвотонемаполитиказазаштитаодкаматниотризик.Променитекајпазарнитекаматнистапкивлијаеврзкамататадобиенаоддепозититевобанки.

На31декември2016година,Друштвотоимашедепозити(вклучувајќиидепозитиповидување)ипаричнисредствавобанкивоизносодМКД1.111.256илјади,приштопорастод1%напазарнитекаматнистапкиќепредизвикалозголемување(ceterisparibus)одприближноМКД11.113илјадинакамататакојаседобиванагодишнониво,додекасличнонамалувањебипредизвикалоистотаквонамалувањеводобиенатакамата.На31декември2015година,ДруштвотоимашедепозитиповидувањеипаричнисредствавобанкивоизносодМКД1.545.106илјади,приштопорастод1%напазарнитекаматнистапкиќепредизвикалозголемување(ceterisparibus)одприближноМКД15.451илјадинакамататакојаседобиванагодишнониво,додекасличнонамалувањебипредизвикалоистотаквонамалувањеводобиенатакамата.

в) Другценовенризик

ИнвестициитенаДруштвотосевоакционерскикапиталнадругиентитетиштојавнотргуваатнамакедонскатаберза,каконаофицијалниоттакаинаредовниотпазар.Раководствотопостојаногоследипортфолиотонаинвестициитевоакционерскикапиталврзоснованафундаменталниитехничкианализинаакциите.СитеодлукизакупувањеипродавањегиодобруваатсоодветнитетеланаДруштвото.Восогласност

состратегијатанаДруштвото,инвестициитеворамкитенапортфолиотосечуваатдомоментоткогаќесесоздадатповолниусловинапазаротзапродажбанаистите.

Какоделодпрезентирањетонапазарнитеризици,МСФИ7истотакабараобелоденувањазатоакакохипотетичкитепроменивоваријаблитенаризикотвлијаатнаценатанафинансискитеинструменти.На31декември2016годинаи31декември2015годинаДруштвотоимаинвестициикоибиможеледабидатзасегнатиодваријаблитенаризикоткакоштосеберзанскитецени.

На31декември2016годинаДруштвотоимаМКД60.366илјадиинвестициивоакционерскикапиталнадругиентитетикоиштојавносетргуваатнамакедонскатаберза,приштопорастод20%напазарнитеценибипредизвикал(ceterisparibus)добивкаодМКД12.073илјади,додекасличнонамалувањебипредизвикалоистотаквазагубаводобивкатаилизагубата.Износотнаинвестициивоакционерскикапиталнадругиентитетикоијавносетргуваатнамакедонскатаберзана31декември2015годинаизнесуваМКД47.987илјади,приштопорастод20%напазарнитеценибипредизвикал(ceterisparibus)добивкаодМКД9.597илјади,додекасличнонамалувањебипредизвикалоистотаквазагубаводобивкатазагодината.

3.1.2. Кредитен ризик

Кредитенризикседефиниракакоризикдекаеднастрананафинансискиинструментќепредизвикафинансисказагубазадругатастранасотоаштонемадаисполниодреденаобврска.

Друштвотоеизложенонакредитенризикодсвоитеоперативниактивностииододреденифинансискиактивности.

Ограничувањатанасоработницитесеодредуваатврзоснованадоставенитебанкарскигаранциивосогласностсопазарнитеусловинаониебанкикоисакаатдаиздадатбанкарскагаранција.ВкупниотизноснабанкарскитегаранциикоиќебидатобезбеденитребадагопокриеизносотнапроектиранитеслободнипаричнисредстванаДруштвото.

Воодноснафинансискитеактивноститрансакциитепримарносесклучуваатсосоработници(банки)коиимааткредитенрејтингоднајмалкуBBB+(илиеквивалентенкредитенрејтинг)иликадештосоработникотимадоставенобанкарскагаранцијакадештобанкатагаранттребадабидесокредитенрејтингодBBB+(илиеквивалентенкредитенрејтинг).

ВослучајкогарасположливитесредстванаДруштвотогонадминуваатвкупниотизноснадобиенибанкарскигаранцииспомнатипогоре,финансискотоинвестирањенарасположливитепаричнисредствасевршивосогласностсопроценканабанкарскиотризикбазираннаCAELметодологијатакакоиндиректенсистемнаоценување.

Одлукитезадепонирањесеправатврзоснованаследнитеприоритети:

■ Даседепониравобанки(банкисокоиДојчеТелекомАДнајчесносоработува,доколкуевозможно)сообезбеденабанкарскагаранцијаодбанкитесонајдобаррејтингинајдобарквалитетнабанкарскагаранција.

■ Даседепониравобанкисообезбеденабанкарскагаранцијаодбанкисопонизокрејтингипослабквалитетнабанкарскатагаранција.

■ Поусогласувањеидоговорсоматичнотодруштвоовиеправиламожедабидатпроменетизадасеобезбедицелоснапокриеностнакредитниотризик.ДоколкувкупниотизноснадепозитинеможедасепласиравобанкипокриенисобанкарскагаранцијасонајмалкуBBB+рејтинг(илиеквивалентенкредитенрејтинг),тогашдепозититеќесепласираатволокалнибанкибезбанкарскагаранција.

Процесотнауправувањесокредитниризициодоперативниактивностивклучувапревентивнимеркикакоштосепроверканакредибилитетипревентивнизабрани,корективнимеркивотекотназаконскитеодносикаконапримерактивностизаопоменувањеиисклучување,соработкасоагенциизанаплатаинаплатапозаконскиодносикакоштосепроцесинатужење,судскипостапки,вклучувањенаизвршнатаединицаифакторинг.Задоцнетитеплаќањасеследатпрекупостапказапроследувањенадолгврзоснованавидотнакорисникот,кредитнатакласаиизносотнадолгот.

Кредитниотризиксеконтролирапрекупроверканакредибилитет-штоутврдувадекакорисникотнемадолгикредитнатавредностнакорисникотипрекупревентивнизабрани-штогоутврдувакредитниотлимитврзоснованапретходнитеприходиодсообраќајгенерираниодкорисникот.

Друштвотонемазначајнаконцентрацијанакредитенризикконпоединечнастранкаиликонгрупанастранкикоиимаатсличникарактеристики.




ПроцедуритенаДруштвотообезбедуваатнаперманентнаосновадекапродажбатасеизвршуванакорисницисосоодветнакредитнаисторијаидеканесенадминувалимитотзаизложувањенакредитенризик.

МаксималнатаизложеностнакредитенризикепрезентиранапрекусегашнатавредностнафинансискитесредствавоИзвештајотзафинансискасостојба.Последователнонатоа,ДруштвотосметадеканеговатамаксималнаизложеностнакредитенризикепретставенасоизносотнапобарувањатанамаленизапризнаенатаисправкатанавредностаиизносотнадепозититевобанкинаденотнаИзвештајотзафинансискасостојба.

Најголематавредностнадепозитво2016годинаеМКД178.295илјадиденоминиранивоЕУР2.900илјади(2015:МКД480.000илјадиденоминиранивоЕУР7.793илјади).ДополнителноДруштвотоимадепозитиво1домашнабанка(2015:1домашнaбанкa).Друштвотоимаобезбеденозалог(гаранција)штогонамалувакредитниотризикзанивотонадепонираниотизносвосоодветнатабанка.

3.1.3. Ризик за ликвидност

Ризикотзаликвидностеризикдекаентитетотможеданаиденатешкотиизаподмирувањенаобврскитеповрзанисофинансискитеобврски.

РизикзаликвидностседефиниракакоризикдекаДруштвотонемадабидевоможностнавременодагиподмириилиисполнисвоитеобврски.

Инвестицискотопортфолиотребадаостанедоволноликвидносоцелдасезадоволатситеоперативнибарањакоиможатразумнодасепредвидат.Оваепостигнатосоструктуирањенапортфолиототакадафинансискитеинструментидоспеваатистовременосопотребатаодпаричнисредствазазадоволувањенапредвиденитепотреби.

ПолитиканаДруштвотоедаодржувавишокнапаричнисредстваиеквивалентинапаричнитесредствазаподмирувањенаобврскитеводогледнаиднина.Секојвишокнапаричнисредстваедепониранвокомерцијалнитебанки.

ПроцесотзауправувањесоликвидностанаДруштвотовклучувапредвидувањенапаричнитетековиодглавнитевалутииразгледувањенанивотонапотребнителиквиднисредстваземајќигипредвидподатоцитеодбизниспланот,наплатитеиодливот.Месечните,полугодишнитеигодишнитепаричнипроекциисеизготвуваатиажурираатнадневнаосноваодстрананаСекторотзасметководствоиданоци.

Табелитеподолугиприкажуваатобврскитена31декември2016и2015годинаспоредпреостанатитедоговорнироковинадоспевање.Износитенаведенивотабелатазадоспевањеседоговорнитенедисконтиранипаричнитекови.Таквитенедисконтиранипаричнитековисеразликуваатодизноситевклученивоизвештајотзафинансискасостојбабидејќиизносотвоизвештајотзафинансискасостојбаеврзоснованадискониранипаричнитекови.Бидејќифинансискитеобврскисеплаќаатодпаричнитетековигенерираниодредовноработење,анализатазадоспеаностнафинансискитесредстванакрајотнапериодотнаизвестување(воспоредбасофинансискитеобврски)небибилакорисна,затоанеевклученавотабелитеподолу.

СтруктуратанафинансискитеобврскинаДруштвотоспореддоспеаностазаклучносо31декември2016годинаекакоштоследи:

Во илјади денари Вкупно

Доспеани или доспеваат за

помалку од 1 месец Од 1 до 3 месеци Од 3 до 12 месеци

Од 12 месеци до 5 години

Обврскикондобавувачи 1.075.843 345.188 730.655 - -Обврскиконповр-занистрани 507.701 505.209 2.492 - -Останатифинан-сискиобврски 703.165 134.582 53.007 324.571 191.005

2.286.709 984.979 786.154 324.571 191.005

СтруктуратанафинансискитеобврскинаДруштвотоспореддоспеаностазаклучносо31декември2015годинаекакоштоследи:

Во илјади денари Вкупно

Доспеани или доспеваат за

помалку од 1 месец Од 1 до 3 месеци Од 3 до 12 месеци

Од 12 месеци до 5 години

Обврскикондобавувачи 964.988 463.308 485.203 16.477 -Обврскиконповр-занистрани 750.836 719.808 31.028 - -Останатифинан-сискиобврски 1.497.106 739.377 48.770 316.592 392.367

3.212.930 1.922.493 565.001 333.069 392.367

3.2. Управување со капиталЦелитенаДруштвотоприуправувањесокапиталотедасезаштитиспособностанаДруштвотодаработинаконтинуиранаосновасоцелдаобезбедиповратзаакционеритеибенефициизадругитезаинтересиранистраниидаодржуваоптималнаструктуранакапиталсоцелнамалувањенатрошокотзакапитал.ВкупниоткапиталсокоештоуправуваДруштвотона31декември2016годинаеМКД13.830.156илјади,споредлокалнитеопштоприфатенисметководственипринципи(2015:МКД14.053.241илјади).ОдовојизносМКД9.583.888илјади(2015:МКД9.583.888илјади)претставуваатакционерскикапитал,додекаМКД958.389илјади(2015:МКД1.237.534илјади)претставуваатзаконскирезерви,коинесераспределуваат(видибелешка2.12).Друштвотоистотакаимакупеносопствениакции(видибелешки2.11и16.1).Трансакцијатаевосогласностсолокалнитезаконскибарањасостекнувањетонасопственитеакции,данесенамалиимототнаДруштвотоподизносотнаосновнатаглавнинаирезервитекоишто,споредзаконилиспоредстатутотнаДруштвото,несмеатдасекористатзаисплатанаакционерите.Истотака,согласнолокалнитезаконскибарањадивидендаможедабидеисплатенанаакционеритевоизноскојштонемадајанадминувавкупноостваренатадобивкаискажанавофинансискитеизвештаинаДруштвотоподготвениспоредлокалнитеопштоприфатенисметководственипринципи,зголеменазапренесенатанераспределенадобивкаодпретходнитегодиниилисорезервитекоиштоможатдасераспределуваат,односнорезервикоигинадминуваатзаконскитерезервииостанатитерезервиопределенисостатутотнаДруштвото.Друштвотоевосогласностсоситезаконскибарањакоисеоднесуваатнакапиталот.




3.3. Проценка на објективна вредностПаричнитесредстваиеквивалентитенапаричнисредства,побарувањатаодкупувачиидругитетековнифинансискисредстваглавносекраткорочни.Порадиова,нивнатасегашнавредностнаденотнаизвештајотзафинансискасостојбаеприближнананивнатаобјективнавредност.

Објективнатавредностнанетековниотделодпобарувањатаодкупувачигивклучувазаемитенавработениисеопределувакористејќитехниканадисконтиранпаричентек.

Финансискитесредстварасположливизапродажбапретставуваатакциивреднуванипообјективнавредност.

Објективнатавредностнајавнотргуванитефинансискисредстваприкажанипообјективнавредностпрекудобивкатаилизагубатасебазиранаобјавенатапазарнавредностнаденотнаизвештајотзафинансискасостојба.

ФинансискитеобврскивклученивокатегоријатаОбврскикондобавувачииостанатиобврски,главносекраткорочни.Порадиова,нивнатасегашнавредностнаденотнаизвештајотзафинансискасостојбаеприближнананивнатаобјективнавредност.

Објективнатавредностнадолгорочнитефинансискиобврскисеопределувакористејќитехниканадисконтиранпаричентек.

4. ЗНАЧАЈНИ СМЕТКОВОДСТВЕНИ ПРОЦЕНКИ И ПРЕТПОСТАВКИ

Друштвотоправипроценкиипретпоставкиштосеоднесуваатнаиднината.Проценкитеимислењатаконтинуираносевреднуваатисебазираатнаминатоискуствоидругифактори,вклучувајќигиочекувањатазаиднинастанизакоиштосеверувадекасеразумниподсоодветнитеуслови.Најзначајнитепроценкиипретпоставкисеобелоденетиподолу.

4.1. Корисен век на средстватаОпределувањетонакорисниотвекнасредстватасебазиранаисторискотоискуствососличнисредства,какоина

очекуваниоттехнолошкиразвојипроменитевопоширокитеекономскиилииндустрискифактори.Соодветностанапроценетиоткорисенвексеревидиранагодишнаосноваилисекогашкогасепојавуваатиндикациизазначајнипромениводаденитепретпоставки.ВерувамедекасметководственитепроценкиповрзанисоодредувањетонакорисниотвекнасредстватасезначајнисметководственипроценкиземајќиговопредвидтоадекавклучуваатпретпоставкизатехнолошкиотразвојвоиновативнаиндустријаивоголемделзависатодинвестиционитеплановинаДруштвото.Понатаму,порадитоаштокорисниотвекнанедвижностите,постројкитеиопрематаинематеријалнитесредстваворамкитенавкупнитесредстваезначителен,влијаниетонабилокоипроменивопроценкитеможедабидематеријалнозанашитефинансискипозицииирезултатиодработењето.Например,когаДруштвотобигонамалилопросечниоткорисенвекнанедвижностите,опрематаипостројкитеинематеријалнитесредстваза10%,тоабирезултираловозголемувањенагодишниоттрошокзаамортизацијавоприближенизносодМКД282.286илјади(2015:МКД297,555илјади).Видибелешка11и12запроменитенаправенивокорисниотвекво2016година.

Друштвотопостојанововедувановиуслугииплатформивклучувајќи,нонеиограничувајќисенаУниверзаленмобилентелекомуникацискисистем(UMTS)иLTE(Долгорочнаеволуција)технологија,базиранинаширокопојасниуслугивомобилнитекомуникациикакоипоставувањенаоптичкикабливоработењетонафикснатателефонија.Вослучајнавоведувањенаваквиновиуслуги,Друштвотоспроведуваревизијанакорисниотвекнавеќепостоечкитеплатформи,новонајголемиотбројслучаиовиесервисиседизајниранидакоегзистираатсопостоечкитеплатформи,бездапредизвикаатпроменикајновитетехнологии.Последователно,корисниотвекнапостоечкитеплатформивообичаенонетребадасескратува.

Во2015годинаДруштвотоспроведеревизијанакорисенвекнанивонасредствокојпроизлезеодпроектотзамодернизацијанаосновнатаинтернетпротоколмрежа,штогенералнорезултирашесоскратувањенанивниоткорисенвек(видибелешка11).

4.2. Можни оштетувања на недвижностите, постројките и опремата и нематеријалните средства

Ниегопроценувамеоштетувањетонапрепознатливинедвижности,постројкииопремаинематеријалнисредствасекогашкогапостоипричиназаверувањедекасегашнатавредностзначителнојанадминуванадоместувачкатавредноститамукадештосеочекуваоштетувањенавредноста.Износотнанадоместувачкатавредностпримарноседобивапопатнапресметканаупотребнавредност,прикојасекористиширокспектарнапретпоставкиифакторикоивлијаатнаистите.Покрајдругото,гиземамевопредвидиднитеприходиирасходи,технолошкатазастареност,дисконтинуитетвоуслугитеидругипроменинаоколностикоиможатдадоведатдооштетување.Доколкусометодотнаупотребнавредностеутврденооштетување,сеутврдуваиобјективнавредностнамаленазатрошоцитезапродажба(акоможатдасеутврдат),задасепресметаточниотизноснаоштетувањето.Земајќивопредвиддекаовасевршиврзоснованапроценкиимислења,вредностанаможнитеоштетувањаможедабидезначителноразличнаодонаакојаштоедобиенапопатнаовиекалкулации.Раководствотоимаизвршенотестирањенаоштетувањебазиранонапроекцијатазадесетгодининапаричнитетековиистапкатанапостојанрастод2%(2015:2%)задасеутврдиостаточнатавредностпоследесетгодини.Дисконтнатастапкакојасекористешебеше8,06%(2015:8,44%).Тестотнерезултирашесозагубиодоштетување.

4.3. Можни исправки на побарувања од купувачи и останати побарувања

Ниепресметувамеисправканавредностнаспорнипобарувањабазирајќисенапроценетитезагубикоипроизлегуваатоднеможностанакорисницитедагиизвршатплаќањата.Занајголемитекупувачи,странскитекупувачиизакорисницикоисевопостапкизастечајиликвидацијаисправкатаепресметананаиндивидуалнаоснова,додеказаостанатитекупувачиепресметананапортфолиооснова,којасебазиранадоспеаностанапобарувањатаиминатотоискуствосоотпишувањенапобарувањата,кредитнатаспособностнакорисницитеинеодамнешнитепроменинаусловитенаплаќање(видибелешка2.3.1(б)).Овиефакторисеразгледуваат

периодично,икогаепотребносевршатпроменивопресметката.Во2016годинаДруштвотоспроведедеталнаанализанагрупитенакупувачинакоиштосеприменувагрупнапроценказаоштетување,одкојаштопроизлезепонатамошнапроменанасоодветнитестапкинаисправкапорадиразличнооднесувањенакупувачитеприплаќање,шторезултирашесоновистапкизаисправканапобарувањатаво2016година.Акофинансискатасостојбананашитекорисницисевлошува,тековнитеотписинапобарувањатаможатдабидатиповисокиодочекуванитеиможатдагонадминатнивотонаисправкикоиштосепризнаенидосега(видибелешка3.1.2).

4.4. Резервирања Резервирањатаглавносебазираатнапроценкаособеновоправниспорови.Друштвотојапроценуваверојатностаоднастанувањенанегативенисходкакорезултатнаминатнастан,идоколкуверојатностазаодливнаекономскикористиеоценетакакопоголемаод50%.Друштвотоврширезервирањезацелиотизноснаобврската(видибелешка2.9).Бидејќипроценкатанаверојатностасевршиврзоснованапретпоставки,вонекоислучаипроценкатаможеданебидевосогласностсоевентуалниотисходнаслучајот.Соцелдасеутврдиверојатностаоднегативенисход,Друштвотокористивнатрешниинадворешниправнисовети(видибелешка15и28).

4.5. Трошоци за стекнување на претплатници

Трошоцитезастекнувањенапретплатниципримарновклучуваатзагубиодпродажбанаопрема(приходитеитрошоцитесеприкажанинабрутооснова)инадоместоциплатенинаагентизастекнувањенановипретплатнициилизадржувањенапостојните.АгентитенаДруштвотоистотака,делодсвоитеагенцискипровизиикористатзамаркетингактивностизапроизводитенаДруштвото,додекаопределенделодмаркетингтрошоцитенаДруштвотоможатистотакадасесметааткакоделодтрошоцитезастекнувањенапретплатници.Директнитенадоместоцинаплатениодпретплатницитезаактивирањеилиповрзувањесемаргиналнивоспоредбасотрошоцитезастекнување.ОвиеприходиитрошоцисепризнаеникогапретплатникотќебидеприклученнафикснатаилимобилнатамрежанаДруштвото.Ваквитетрошоциилиприходинесекапитализираниилиодложени.Овиетрошоцизастекнување(загуби)сепризнаваатведнашкакотрошоци




(Останатирасходиодработењето)бидејќинесеточноделивиоддругитемаркетингтрошоци.Вкупниотизноснатрошоцизанадоместоциплатенинаагентиво2016годинаизнесуваМКД98.083илјади(2015:МКД125.123илјади).

5. ПАРИЧНИ СРЕДСТВА И ЕКВИВАЛЕНТИ НА ПАРИЧНИТЕ СРЕДСТВА

Во илјади денари 2016 2015

Депозитиповидување 645.033 934.058Паричнисредствавобанки 287.766 611.048Паричнисредствавоблагајна 8.223 5.017

941.022 1.550.123

Каматнатастапканадепозитиповидувањевобанкиe0,35%нагодишнониво(2015:од0,30%до0,35%нагодишнониво).Овиедепозитиимаатрокнадоспевањепомалод3месеци.

Сегашнатавредностнапаричнисредстваиеквивалентинапаричнисредстваеденоминиранавоследнитевалути:


МКД 732.005 1.001.228ЕУР 157.221 511.477УСД 51.796 37.418

941.022 1.550.123

Вопродолжениеепрегледотнадепозитиповидувањеипаричнисредствавобанкисобанкарскагаранцијапокредитенрејтингнагарантот(видибелешка3.1.2):


Кредитенрејтингнагарантот:A 903.953 1.494.453903.953 1.494.453

Вопродолжениеепрегледотнадепозитиповидувањеипаричнисредствавобанкипокредитенрејтинг,волокалнибанкибезбанкарскагаранција(видибелешка3.1.2):


Кредитенрејтинг:A+ - 16.301Кредитенрејтинг:B+ - 13.444Кредитенрејтинг:BBB+ 304 -Кредитенрејтинг:BBB- 3.684 1.612Кредитенрејтинг:BB- 2.969 -Кредитенрејтинг:RD 20.884 18.669Депозитиповидувањеволокал-нибанкибезкредитенрејтинг 1.005 627

28.846 50.653

Кредитниотрејтингвопрегледотпогорегопретставувакредитниотрејтингналокалнатабанкаиликредитниотрејтингнаматичнатабанкадоколкунеерасположливкредитенрејтингзалокалнатабанка.

6. ДЕПОЗИТИ ВО БАНКИВо2016годинадепозититевобанкипретставуваатпаричнисредствавореномиранидомашнибанки,сокаматнастапкаод0,90%до1,20%нагодишнонивоисодоспеаностод3до12месеци.

Сегашнатавредностнадепозититевобанкиеденоминиранаповалутикакоштоследи:


ЕУР 178.457 -178.457 -

Вопродолжениеепрегледотнадепозитивобанкипокатегорииипокредитенрејтингнагарантот(видибелешка3.1.2):


Кредитенрејтингнагарантот:A 178.457 -178.457 -

7. ПОБАРУВАЊА ОД КУПУВАЧИ И ОСТАНАТИ ПОБАРУВАЊА


Побарувањаодкупувачи-домашни 4.494.769 4.194.426Намаленоза:исправ-канавредноста (1.839.150) (1.799.273)Побарувањаодкупува-чи-домашни-нето 2.655.619 2.395.153Побарувањаодкупувачи-странски 173.744 189.232Намаленоза:исправ-канавредноста (12.776) (12.776)Побарувањаодкупува-чи-странски-нето 160.968 176.456Побарувањаодповрзанистрани 392.513 829.606Заемидаденинатретистрани - 3.550Намаленоза:исправ-канавредноста - (3.550)Заемидаденинатре-тистрани-нето - -Заемизавработени 66.920 81.822Останатипобарувања 16.187 13.550Финансискисредства 3.292.207 3.496.587Авансидаденинадобавувачи 137.227 126.556Намаленоза:исправ-канавредноста (62.923) (62.923)Авансидаденинадобавувачи-нето 74.304 63.633Претплатиипресметаниприходи 321.763 316.921

3.688.274 3.877.141

Намаленозанетековендел:Заемизавработени (54.261) (66.678)Намаленозанетековендел:По-барувањаодкупувачи-домашни (291.782) (340.842)Тековендел 3.342.231 3.469.621

ПобарувањатаодповрзанистранипретставуваатпобарувањаодГрупацијатаМаѓарТелекомиГрупацијатаДојчеТелеком(видибелешка29).

Заемитезавработенитесеобезбеденисохипотекананедвижностилименица.

Заемидаденинатретистранипретставувазаемсореферентнатакаматнастапкана6месеченЕУРИБОРсомаргинаод0,3%.Заемитеодобренизавработенитеимааткаматнастапкаод4,55%годишно(2015:4,55%годишно).

НетековниотделодЗаемизавработенипретставувапобарувањакоисесодатумнадоспевањедо11годиниодденотнаизвештајотзафинансискасостојба.НетековниотделодПобарувањаодкупувачипретставувапобарувањакоисесодатумнадоспевањедо4годиниодденотнаизвештајотзафинансискасостојба.

На31декември2016годиназапобарувањатаоддомашникупувачивоизносодМКД2.406.375илјади(2015:МКД2.151.715илјади)имаисправканавредноста.Староснатаструктуранаовиепобарувањаекакоштоследи:


Помалкуод30дена 219.180 194.181Помеѓу31и180дена 234.794 148.322Помеѓу181и360дена 205.951 93.882Повеќеод360дена 1.746.450 1.715.330

2.406.375 2.151.715

На31декември2016година,побарувањатаоддомашникупувачивоизносодМКД138.608илјади(2015:МКД253.139илјади)беазастарени,нозанивнемаисправка.ТиеглавносеоднесуваатнакорисницинауслугизаинтерконекцијакоисепроценуваатнаиндивидуалнаосновавосогласностсоминатотоискуствонаДруштвотоисегашнитеочекувања,какоинаделовникориснициидржавниинституциикоиприпаѓаатвоодреденакатегоријаисогласностароснаструктурасезастарени,нонемаисправка,врзоснованаминатоискуствозаоднесувањетонакупувачитеприплаќање(видибелешка2.3и4.3).




Анализатанаовиезастаренипобарувањаоддомашникупувачитеедаденаподолу:


Помалкуод30дена 73.953 77.659Помеѓу31и60дена 9.728 9.615Помеѓу61и90дена 13.625 9.928Помеѓу91и180дена 14.967 13.245Помеѓу181и360дена 6.359 64.304Повеќеод360дена 19.976 78.388

138.608 253.139

ВкупниотизноснаисправкатанавредностзапобарувањаоддомашникупувачиеМКД1.839.150илјади(2015:МКД1.799.273илјади).Одоваавредност,МКД1.571.328илјади(2015:МКД1.542.269илјади)сеоднесуваатнаисправкаспоредстароснаструктуранаспомнатитепобарувања,додекавредностаодМКД60.972илјади(2015:МКД51.592илјади)сепобарувањаодкупувачивостечајиликвидацијазакоиимаисправказацелатанивнавредност.ДополнителноДруштвотоимаисправканавредностанаиндивидуалнаоснованаодреденагрупаклиентивоизносодМКД206.850илјади(2015:МКД205.412илјади).ВкупниотизноснаисправкатанапобарувањаодстранскикупувачиеМКД12.776илјади(2015:МКД12.776илјади).

Износотнаисправкаглавноерезултатнапобарувањакоиседоспеаниповеќеод720дена.ВкупнатавредностнапобарувањатазакоиенаправенаисправказацелатанивнавредностеМКД1.640.519илјади(2015:МКД1.609.603илјади).Овиепобарувањасеглавноодкупувачикоисеисклучениводвенасоки,купувачикоиседемонтирани,туженикупувачиикупувачикоивеќенегикористатуслугитенаДруштвото.

Објективнитевредностинафинансискитесредствавопобарувањаодкупувачитеиостанатипобарувањапокатегориисекакоштоследи:


Побарувањаодкупувачи-домашни 2.655.619 2.395.153Побарувањаодкупувачи-странски 160.968 176.456Побарувањаодповрзанистрани 392.513 829.606Заемизавработени 66.920 81.822Останатипобарувања 16.187 13.550

3.292.207 3.496.587

Движењенаисправкатанавредностанасомнителнииспорнипобарувањаоддомашникупувачи:


Исправканавредностна1јануари 1.799.273 1.748.663Трошоквотекотнагодината 58.025 77.789Отпис (18.148) (27.179)Исправканавреднос-тана31декември 1.839.150 1.799.273

Во2015и2016годинанемадвижењенаисправкатанавредностанаавансидаденинадобавувачи.

Побарувањатазакоиимаисправканавредностсеотпишувааткоганемаочекувањезадополнителниприливи.

На31декември2016годиназапобарувањатаодстранскикупувачиимаисправканавредноставоизносодМКД12.776илјади(2015:МКД12.776илјади).

Староснатаструктуранаовиепобарувањаекакоштоследи:


Повеќеод360дена 12.776 12.77612.776 12.776

На31декември2016годинапобарувањатаодстранскикупувачивоизносодМКД136.146илјади(2015:МКД89.941илјади)беазастарени,нозанивнемаисправка.ОвасеоднесуванакупувачиодстранствопресметанинаиндивидуалнаосновавосогласностсоминатотоискуствонаДруштвотоитековнитеочекувања.

Анализатанаовиезастаренипобарувањазакоинеенаправенаисправкаодстранскикупувачиекакоштоследи:


Помалкуод30дена 3.492 2.192Помеѓу31и60дена 14.063 35.379Помеѓу61и90дена 4.554 6.135Помеѓу91и180дена 53.893 11.805Помеѓу181и360дена 11.053 2.553Повеќеод360дена 49.091 31.877

136.146 89.941

ДруштвотоимапобарувањаоддомашникупувачисоизменетидоговорниусловисосегашнавредностодМКД25.403илјади(2015:МКД15.803илјади).Засегашнатавредностназаемитеипобарувањата,коиинакубибилезастарени,азакоиусловитебилеобновени,неенаправенаисправканавредностадоколкуноводоговоренитепаричнитековисесметаатзасигурни.

СегашнитевредностинанетековнитепобарувањаодкупувачииостанатипобарувањанаДруштвотосеизразениводенари.

СегашнитевредностинатековнитепобарувањаодкупувачииостанатипобарувањанаДруштвотосеизразенивоследнитевалути:


МКД 2.566.837 2.259.099ЕУР 301.591 998.489УСД 471.429 208.514Останато 2.374 3.519

3.342.231 3.469.621

Кредитниотквалитетнапобарувањатаодкупувачитекоиштонесезастарени,нитупакимаисправканавредностазанивсепроценетиврзбазанаподатоцитеодминатотозадоцнењевоплаќањетонакупувачите.

Категориитезакредитниотквалитетнапобарувањатаоддомашнитекупувачикоиштонесезастарени,нитупакимеизвршенаисправканавредностасекакоштоследи:


Група1 1.459.891 1.263.510Група2 116.229 86.547Група3 81.884 98.673

1.658.004 1.448.730

Категориитезакредитниотквалитетнапобарувањатаодстранскитекупувачикоиштонесезастарени,нитупакимаисправканавредностазанив,секакоштоследи:


Група1 24.822 86.51524.822 86.515

Група1-Корисницивофикснатателефонијакоиштовопросеквршатплаќањенанивнитесметкипредистекотнарокотзаплаќањеикорисницивомобилнатателефонијабезисклучувањавопоследните12месеци.

Група2-Корисницивофикснатателефонијакоиштовопросеквршатплаќањенанивнитесметкинаденотнаистекотнарокотзаплаќањеикорисницивомобилнатателефонијадо3исклучувањавопоследните12месеци.

Група3-Корисницивофикснатателефонијакоиштовопросеквршатплаќањенанивнитесметкипоистекотнарокотзаплаќањеикорисницивомобилнатателефонијасоповеќеод3исклучувањавопоследните12месеци.




8. ДАНОЦИПочнувајќиод1јануари2014годинабешеизменетЗаконотзаданокнадобивкасоштоданокотнадобивкасеплаќавомоментотнараспределувањенадивидендатабезогледнасопственичкатаструктура.Восогласностсоовиеизменикоиштосеприменливиодјануари2014година,данокотнадобивкавоМакедонијаповеќегинемакарактеристикитенаданоцитепозадршка.Последователно,восогласностсоМСС12,данокотнадобивкакојштопроизлегуваодисплатанадивидендибешепресметанкакообврскаирасходвопериодотвокојбеаприкажанидивиденди,безогледнафактичкиотдатумнаисплатаилипериодитезакоибилеисплатенидивидендите.Оварезултирашесопризнавањенарасходзаданокнадобивканаисплатенатадивидендаво2014годинавоизносод502.623илјадиденаривопрвототромесечјеод2014година(видибелешка23).

На1август2014годинастапинасилазаконзаданокнадобивкакојќесеприменуваод1јануари2015годиназанетодобивкатаза2014година,сокоиосновицатазапресметкаданокотнадобивкаепрефрленаодконцептотна“распределување”надобивкатанадобивкапредоданочување.Восогласностсоодредбитеназаконот,даночнатаосновицаедобивкатакојаштоеостваренавотекотнафискалнатагодиназголеменазанепризнаенитетрошоциинамаленазапризнаенитеприходи(односнодивидендизакоиплаќачотвеќебилоданочен),приштостапкатанаданокотнадобивкаизнесува10%.Восогласностсоовиеизмени,данокотнадобивказагодинатабешепресметаниприкажанвоизвештајотзасеопфатнадобивка.Дополнително,поизменитеназаконот,данокотданочнатаосновицапоставкитезакорекцијана(непризнаенитетрошоцииданочниослободувања)епрезентиранакакоделодрасходотзаданокнадобивкавоизвештајотзасеопфатнадобивка(видибелешка2.16.).

ДосегаданочнитевластиизвршијацелоснаданочнаревизијанаДруштвотоза2005годинаизапретходнитегодини.Истотакаревизијанаперсоналниотданокбешеизвршенаодданочнитевластизапериодотод1јануари2005годинадо31март2006година.Вотекотна2010годинаимаспроведеноревизијаодстрананаУправатазајавниприходи,заданокнадобивкапериодотод2005до2009годинакакои,задржанданокза2007и2008.Покрајтоа,во2011годинаУправатазајавниприходиспроведеревизијазазадржаниотданокза2010

годинаиданочнаревизијанаодреденидоговоризауслугиодперспективанатрансферни.Во2012годинаУправатазајавниприходиспроведеданочнаревизијазаДДВзаавгуст2012годинавоДруштвото.Во2012годинаУправатазајавниприходиизвршиданочнаревизијазаданокнадобивкавоТММКзапериодотод2005до2011годинаиданочнаревизијазаДДВзапериодотод2005до2009година.

Вотекеревизијанаданокотнадобивказапериодод2013-2015одУправатазајавниприходи.

Даночнитевластиможатвопериодод5годиниоддатумотнаподнесениотданоченизвештајдаизвршатревизијаидаутврдатдополнителниданочниобврскииказни.Вослучајнаданочнаевазијаилиданочнаизмамапериодотназастареностможедасепродолжидо10години.Раководствотонемасознанијазаоколностикоибиможеледадоведатдозначајниматеријалниобврскивоконтекстнагоренаведеното,освенониеевидентиранивофинансискитеизвештаи.

8.1. Побарувања за останати даноциВо илјади денари 2016 2015

ПобарувањазаДДВ 11.839 11.685Останатиданочнипобарувања 1.006 896

12.845 12.581

8.2. Обврски за останати даноциВо илјади денари 2016 2015

ОбврскизаДДВ 39.255 65.54739.255 65.547

9. ЗАЛИХИВо илјади денари 2016 2015

Материјали 121.106 131.116Трговскaстокa 336.491 307.926Исправканавредностаназалихите (19.277) (20.918)

438.320 418.124

Движењенаисправкатанавредностназалихите:


Состојбана1јануари 20.918 24.919Исправканавредностаназали-хитедонетопродажнавредност (444) 2.474Намалувањенавред-ностаназалихите 24.497 41.764Отпис (25.694) (48.239)Состојбана31декември 19.277 20.918

Исправкатанавредностаназалихитеглавносеоднесуванатрговскастокаизастарениматеријали.Исправкатанавредностаназалихитедонетопродажнавредностеврзоснованаанализанапонискатаоднабавнатаинетопродажнатавредностнадатумотнаизвештајотзафинансискасостојба.

10. СРЕДСТВА НАМЕНЕТИ ЗА ПРОДАЖБА

Водекември2013годинаОдборотнадиректоринаДруштвотодонесеодлуказапродажбанаPSTNцентралисогласнозавршувањетона„ПроектотзацелоснаIPтрансформација“сокојДруштвотоизвршимиграцијанауслугитеодPSTNвоIPбазираниуслуги(видибелешка4.1).СегашнатавредностнаовиесредствавоизносодМКД10.441илјадибешерекласифициранавосредстванаменетизапродажбавоизвештајотзафинансискатасостојбана31декември2013година.Вотекотна2014годинаДруштвотопризнаоштетувањезаовиесредствавоизносодМКД3.469признаеновоАмортизацијаиделодовиесредствабеапродаденишторезултирашевосегашнавредностодМКД671илјадина31декември2014година.Останатиотделодовиесредствабешепродаденвотекна2015година.

Дополнително,вотекотна2014година,Друштвотодонесеодлуказапродажбанаодреденбројостанатисредства.Сегашнатавредностназасегнатитесредствабешерекласифициранавосредстванаменетизапродажбавоизвештајотзафинансискатасостојба.На31декември2014годинасалдотонасредстватанаменетизапродажбавклучувавозиласосегашнавредностодМКД12.288илјади,закоиДруштвотопризнаоштетувањевоизносодМКД1.800илјади,врзоснованадобиенитепазарнипонуди,признаено

воАмортизација,зградисосегашнавредностодМКД86.159илјадиифискалнипринтерисосегашнавредностодМКД13илјади.СредствавоизносодМКД37.353илјади,класифицираникакорасположивизапродажбанакрајотна2014година,беапродаденивотекотна2015година.

Вотекотна2015година,Друштвотодонесеодлуказапродажбанаодреденбројостанатисредства.СегашнатавредностназасегнатитесредствабешерекласифициранавосредстванаменетизапродажбавоИзвештајотзафинансискатасостојба.На31декември2015годинасалдотонасредстватанаменетизапродажбавклучувавозиласосегашнавредностодМКД6.625илјади,закоиДруштвотопризнаоштетувањевоизносодМКД307илјади,врзоснованадобиенитепазарнипонуди,признаеновоАмортизација,зградисосегашнавредностодМКД55.140илјадиифискалнипринтерисосегашнавредностодМКД13илјади.СредствасосегашнавредностодМКД4.981илјади,класифициранивосредстванаменетизапродажбаво2015година,беапродаденивотекотна2016година.

Истотака,Друштвотонаправипреносодсредстванаменетизапродажбавонедвижности,постројкииопрема–зградисосегашнавредностодМКД51.234илјади,ивозилаифискалнипринтериодсредстванаменетизапродажбавонедвижности,постројкииопрема–останатососегашнавредностодМКД5.563илјади.Вотекотна2016година,Друштвотодонесеодлуказапродажбанаедназграда.СегашнатавредностназасегнатотосредствобешерекласифицирановосредстванаменетизапродажбавоИзвештајотзафинансискатасостојба.На31декември2016годинасалдотонасредстватанаменетизапродажбавклучувазградасосегашнавредностодМКД3.296илјади.

ВосогласностсоМСФИ5,средстватапрезентираникакосредстванаменетизапродажбанадатумотнабилансотнасостојбасеприкажанипопонискатаодсегашнатавредностилиобјективнатавредностнамаленазатрошоцитезапродажба.ОбјективнатавредностнамаленазатрошоцитезапродажбаедоминантноворамкитенаНиво3вохиерархијатанаобјективнавредност.




11. НЕДВИЖНОСТИ, ПОСТРОЈКИ И ОПРЕМА

Во илјади денари Земјиште Згради

Телекому-никациска

опрема ОстанатоИнвестиции

во тек Вкупно

НабавнавредностНа1јануари2015 10.670 5.437.847 23.180.838 4.079.164 1.194.806 33.903.325Зголемувања - 10.302 451.891 156.629 918.323 1.537.145Преносодинвестициивотек(видибелешка12) - 6.235 245.260 64.116 (413.150) (97.539)Намалувања - - (190.119) (149.681) - (339.800)Преносвосредстванаменетизапродажба - (12.941) - 18 - (12.923)На31декември2015 10.670 5.441.443 23.687.870 4.150.246 1.699.979 34.990.208

АмортизацијаНа1јануари2015 - 1.847.419 15.558.193 2.963.672 - 20.369.284Амортизацијазагодината - 140.499 1.376.584 394.007 - 1.911.090Намалувања - - (190.119) (140.351) - (330.470)Преносвосредстванаменетизапродажба - (12.726) - 18 - (12.708)На31декември2015 - 1.975.192 16.744.658 3.217.346 - 21.937.196

СегашнавредностНа1јануари2015 10.670 3.590.428 7.622.645 1.115.492 1.194.806 13.534.041На31декември2015 10.670 3.466.251 6.943.212 932.900 1.699.979 13.053.012

Во илјади денари Земјиште Згради

Телекому-никациска

опрема ОстанатоИнвестиции

во тек Вкупно

НабавнавредностНа1јануари2016 10.670 5.441.443 23.687.870 4.150.246 1.699.979 34.990.208Зголемувања 17 845 345.898 66.377 1.038.611 1.451.748Преносодинвестициивотек(видибелешка12) - 36.050 184.292 69.383 (607.227) (317.502)Намалувања - - (1.945.640) (220.860) - (2.166.500)Преносод/восредствана-менетизапродажба - 85.323 - 10.798 - 96.121На31декември2016 10.687 5.563.661 22.272.420 4.075.944 2.131.363 34.054.075

АмортизацијаНа1јануари2016 - 1.975.192 16.744.658 3.217.346 - 21.937.196Амортизацијазагодината - 148.146 1.236.658 336.788 - 1.721.592Намалувања - - (1.945.640) (199.358) - (2.144.998)Преносод/восредствана-менетизапродажба - 37.384 - 5.236 - 42.620На31декември2016 - 2.160.722 16.035.676 3.360.012 - 21.556.410

СегашнавредностНа1јануари2016 10.670 3.466.251 6.943.212 932.900 1.699.979 13.053.012На31декември2016 10.687 3.402.939 6.236.744 715.932 2.131.363 12.497.665

Во2016година,ДруштвотокапитализирашеМКД87илјади(2015:МКД5.455илјади)трошоциповрзанисодобивањенацелоснадокументацијазабазнитестаницииМКД19.658илјади(2015:МКД142.045)трошоциповрзанисодобивањенацелоснадокументацијазаинфраструктуратанафиксналинијавосогласностсоприменливитезаконивоРепубликаМакедонија(видибелешка2.6).

Ревизијатанакорисниотвекиостаточнатавредностнанедвижностите,постројкитеиопремата,направенавотекотна2016година,влијаешеврзкорисниотвекнанеколкутиповинасредства,главнооптичкикабелскилинииитехничкаопрема.ПроменатанакорисниотвекназасегнатитесредствабешенаправенапорадитехнолошкитепроменииделовнитеплановинаДруштвото(видибелешка4.1).Ревизијатарезултирашесоследнатапроменанапрвичниоттренднаамортизацијавотековнатаивогодинитештоследат:

Во илјади денари 2016 2017 2018 2019 После 2019

(Намалување)/зголему-вањенаамортизацијата (151.154) (142.761) 13.976 38.662 241.277

(151.154) (142.761) 13.976 38.662 241.277




12. НЕМАТЕРИЈАЛНИ СРЕДСТВАВо илјади денари

Софтвер и лиценци

Концесија, 2G 3G и 4G лиценци Останато Инвестиции во тек Вкупно

НабавнавредностНа1јануари2015 4.918.309 1.525.417 178.544 - 6.622.270Зголемувања 205.422 - 302.014 57.919 565.355Преносодинвестициивотек(видибелешка11) 97.539 - - - 97.539Намалувања (481.070) - - - (481.070)На31декември2015 4.740.200 1.525.417 480.558 57.919 6.804.094

АмортизацијаНа1јануари2015 3.653.507 577.635 49.596 - 4.280.738Амортизацијазагодината 556.639 117.194 93.071 - 766.904Намалувања (481.070) - - - (481.070)На31декември2015 3.729.076 694.829 142.667 - 4.566.572

СегашнавредностНа1јануари2015 1.264.802 947.782 128.948 - 2.341.532На31декември2015 1.011.124 830.588 337.891 57.919 2.237.522

Во2014годинабешенаправеноревидирањенадоговоритезаправазаемитувањенателевизискисодржиниибеаидентификуванидвадоговорикоисеквалификуваатзакапитализација.Соодветнонатоа,овиеправабеапризнативо2014годинавонематеријалнисредства,категоријатаОстанато,понетосегашнатавредностнаиднитеплаќањавоизносодМКД178.544илјадииќесеамортизираатвотекотнавреметраењетонадоговорите,штое3години(видибелешка13и21).

Во2015годинабешенаправеноревидирањенадоговоритезаправазаемитувањенателевизискисодржиниибешеидентификуванедендополнителендоговоркојсеквалификувазакапитализацијани.Соодветнонатоа,оваправобешепризнатово2015годинавонематеријалнисредства,категоријатаОстанато,понетосегашнатавредностнаиднитеплаќањавоизносодМКД302.014илјадииќесеамортизиравотекотнавреметраењетонадоговорот,штое3години(видибелешка13и21).

Во илјади денариСофтвер и

лиценциКонцесија, 2G 3G

и 4G лиценци Останато Инвестиции во тек Вкупно

НабавнавредностНа1јануари2016 4.740.200 1.525.417 480.558 57.919 6.804.094Зголемувања 236.214 - 176.783 172.111 585.108Преносодинвестициивотек(видибелешка11) 361.145 - - (43.643) 317.502Намалувања (483.349) - - - (483.349)На31декември2016 4.854.210 1.525.417 657.341 186.387 7.223.355

АмортизацијаНа1јануари2016 3.729.076 694.829 142.667 - 4.566.572Амортизацијазагодината 512.140 117.194 189.650 - 818.984Намалувања (483.349) - - - (483.349)На31декември2016 3.757.867 812.023 332.317 - 4.902.207

СегашнавредностНа1јануари2016 1.011.124 830.588 337.891 57.919 2.237.522На31декември2016 1.096.343 713.394 325.024 186.387 2.321.148

Во2016годинабешенаправеноревидирањенадоговоритезаправазаемитувањенателевизискисодржиниибеаидентификуванидвадополнителнидоговорикоисеквалификуваазакапитализација.Соодветнонатоа,овиеправабеапризнативо2016годинавонематеријалнисредства,категоријатаОстанато,понетосегашнатавредностнаиднитеплаќањавоизносодМКД176.783илјадииќесеамортизираатвотекотнавреметраењетонадоговорите,штое3години(видибелешка13и21).

Ревизијатанакорисниотвекнанематеријалнитесредствавотекотна2016годинавлијаешенаголембројсредства,главнософтвер.ПроменатанакорисниотвекназасегнатитесредствабешенаправенапорадитехнолошкитепроменииделовнитеплановинаДруштвото.Ревизијатарезултирашесоследнатапроменанапрвичниоттренднаамортизацијавотековнатаивогодинитештоследат:

Во илјади денари 2016 2017 2018 2019 После 2019

(Намалување)/зголему-вањенаамортизацијата (28.761) (20.472) 19.389 28.323 1.521

(28.761) (20.472) 19.389 28.323 1.521




13. ОБВРСКИ КОН ДОБАВУВАЧИ И ОСТАНАТИ ОБВРСКИВо илјади денари 2016 2015

Обврскикондобавувачи-домашни 845.162 695.085Обврскикондобавувачи-странски 230.681 269.903Обврскиконповрзанистрани 507.701 750.836Обрвскизадивиденда 2.263 482.099Останатифинансискиобврски 652.008 976.167Финансискиобврски 2.237.815 3.174.090Пресметанитрошоци 1.706.818 1.449.922Одложенприход 280.151 355.065Примениаванси 71.128 69.474Останато 211.626 124.938

4.507.538 5.173.489Намаленозанетековендел:Одложениприходи (8.834) (39.650)Останатифинансискиобврски (159.787) (351.753)Тековендел 4.338.917 4.782.086

ОбврскитеконповрзанистранипретставуваатобврскиконГрупацијатаМаѓарТелекомиГрупацијатаДојчеТелеком(видибелешка29).

Нетековнитеодложениприходиимаатпериоднадоспевањедо9годиниоддатумотнаизвештајотзафинансискасостојба.

ВокатегоријатаОстанатифинансискиобврскиМКД187.872илјади(2015:МКД366.338илјади)претставувасегашнавредностнадолгорочниобврскиповрзанисотрансакцијатазакупувањеипродажбаназградисоразменазавршенаво2012година.Овиеобврскипрвичносепризнаваатпообјективнавредностипоследователносемератпоамортизиранавредносткористејќигометодотнаефективнакамата.ФинансискиобврскивоизносодМКД368.866илјади(2015:МКД341.512илјади)претставувасегашнавредностнадолгорочниобврскиповрзанисокапитализацијатанаодреденидоговоризаправазаемитувањенателевизискисодржиниво2014,2015и2016година(видибелешка12).Овиеобврскипрвичносепризнаваатпонетосегашнатавредностнаиднитеплаќањаипоследователносемератпоамортизиранавредносткористејќигометодотнаефективнакамата.Амортизирањетонадисконтотсепризнавакакорасходизакамативодобивкатаизагубата(видибелешка21).Сегашнатавредностнаовиеобврскиеприближнананивнатаобјективнавредностбидејќиповрзанитепаричнитековиседисконтираатсокаматнастапкаод6%годишно,којаштоевидливанапазаротзасличнидолгорочнифинансискиобврски.ОстанатотосалдоодкатегоријатаОстанатифинансискиобврскипроизлегуваоддоговорниобврскиодразличнитрансакции,одредовнотоработењенаДруштвото.Сегашнатавредностнатековнитеобврскиеденоминиранаповалутикакоштоследи:


МКД 2.040.547 3.790.463ЕУР 2.088.175 916.249УСД 204.579 68.525Oстанато 5.616 6.849

4.338.917 4.782.086

СоОдлуканаОдборотнадиректоринаДруштвотодонесенанаредовниотсостанокна13септември2016годинаодобреноесклучувањетонаРамковендоговорзазаемпомеѓуДруштвото,какозаемопримачиМаѓарТелекомАД,какозаемодавач,подследниуслови:ведностаназаемотсогласноРамковниотДоговорзазаемевомаксималенизносод6милиониевра(безкамата);евентуалнизадолжувањапоосновнаовојдоговорзазаемќесевршатврзоснованаРамковниотдоговорзазаемипопотреба,проследеносописменоизвестувањедоЗаемодавачот(„Известувањезакористењенасредства“)вокоештоќебидеспецифицирандатумотнавалутанаевентуалнатаисплатаиизносотназаемот;евентуалнитезадолжувањаврзоснованаРамковниотдоговорзазаемќесевраќаатвосогласностсодостапнатаготовинаиземајќијапредвидоперативнаталиквидностнаДруштвотодо31март2017година.Надатумотнафинансискитеизвештаи,ДруштвотосенемазадолженособилокаковизносодРамковниотДоговорзазаем.

14. ОДЛОЖЕН ДАНОК НА ДОБИВКАПризнаените(средства)/обврскизаодложенданокнадобивкасеоднесуваатнаследнитеставки:

Во илјади денари Средства Обврски Нето2016 2015 2016 2015 2016 2015

Недвижности,постројкииопрема - - 150.102 173.389 150.102 173.389Нематеријалнисредства - - 1.493 2.168 1.493 2.168(Средства)/обврскизаданок - - 151.595 175.557 151.595 175.557Нетоданочниобврски - - 151.595 175.557 151.595 175.557

Движењенавременитеразликивотекотнагодината

Во илјади денари Состојба на 1 јануари 2016 Признаено во добивка Состојба на 31 декември 2016

Недвижности,постројкииопрема 173.389 (23.287) 150.102Нематеријалнисредства 2.168 (675) 1.493

175.557 (23.962) 151.595

Во илјади денари Состојба на 1 јануари 2015 Признаено во добивка Состојба на 31 декември 2015

Недвижности,постројкииопрема 198.198 (24.809) 173.389Нематеријалнисредства 3.134 (966) 2.168

201.332 (25.775) 175.557

Привременитеразликисеоднесуваатнаразличнисегашнивредностинанедвижностите,постројкитеиопрематаинематеријалнитесредствабидејќиовиесредствабеаревалоризиранивосогласностсозаконскитеодредбивопретходнитегодининакрајотнагодинатасокористењенаофицијалникоефициентизаревалоризацијабазиранирастотнаиндексотнаценинаопштопроизведенитестоки.




15. РЕЗЕРВИРАЊА ЗА ОБВРСКИ И ПЛАЌАЊАВо илјади денари Правни спорови Останато Вкупно

1јануари2015 250.361 62.739 313.100Зголемувања 26.957 24.292 51.249Ослободувања (22.029) (4.384) (26.413)Искористеновопериодот (90.501) (14.656) (105.157)31декември2015 164.788 67.991 232.779

Во илјади денари Правни спорови Останато Вкупно

1јануари2016 164.788 67.991 232.779Зголемувања 15.324 20.153 35.477Ослободувања (10.720) (10.583) (21.303)Искористеновопериодот (3.398) (11.753) (15.151)31декември2016 165.994 65.808 231.802

Анализанавкупнитерезервирања:


Нетековни(Останато) 65.808 67.991Тековни 165.994 164.788

231.802 232.779

РезервирањатазаправниспоровисеоднесуваатнаодредениправниирегулативниспоровипокренатипротивДруштвото.

Постојатодреденбројсудскиспоровизакоиенаправенорезервирање.Раководствотонаправирезервирањезаобврскатасогласносвоитенајдобриоценкинонегиобелоденуваинформациитебараниодпараграф85одМСС37бидејќираководствотоверувадекатоаќепредизвикасериозништетнивлијанијазаисходотнаовојспор.Раководствотонеочекувадекарезултатотодовиеправнипредметиќерезултиравозагубазначителнопоголемаодизносотнаведенна31декември2016година.

ОстанативклучуварезервирањанаправенизазаконскатаилидоговорнатаобврсканаДруштвотодаисплатинавработенитетрипросечнимесечниплативоРепубликаМакедонијанавработенитенадатумотнапензионирање(видибелешка2.14.1)ирезервирањазаVariableIIиLTIпрограмитезастимулација(видибелешка30).РезервирањетоепризнатоспремаТрошоцизавработенитевоДобивкатаилизагубата.

16. КАПИТАЛ И РЕЗЕРВИАкционерскиоткапиталсесостоиодследното:


Обичниакции 9.583.878 9.583.878Златнаакција 10 10

9.583.888 9.583.888

АкционерскиоткапиталсесостоиодедназлатнаакцијасономиналнавредностодМКД9.733и95.838.780обичниакциисономиналнавредностодМКД100поакција.

ЗлатнатаакцијасономиналнавредностодМКД9.733евосопственостнаВладатанаРепубликаМакедонија.Согласночлен16одСтатутотнаДруштвотосопственикотназлатнаакцијаимадополнителниправасокоисенемаатстекнатосопственицитенаобичниакции.Имено,нитуеднорешениеилиодлуканаСобраниетонаакционеритеповрзанасо:создавање,распределбаилииздавањенаакционерскикапитал;здружување,спојување,одделување,консолидирање,трансформирање,реконструкција,престанокилиликвидацијанаДруштвото;менувањенаосновнитеделовниактивностинаДруштвото;отуѓувањеилинапуштањенаосновнитеделовниактивностиилиназначајнитесредстванаДруштвото;дополнувањенаСтатутотнаДруштвотонатаковначинштосеменуваатилипоништуваатправатакоиштопроизлегуваатодзлатнатаакција;илипроменананазивотнаДруштвото;немадабидеполноважнадоколкуимателотназлатнатаакцијагласапротивсоодветноторешение.ПраватакоигиимаимателотназлатнатаакцијаседеталнонаведенивоСтатутотнаДруштвото.

На31декември2016и2015година,обичнитеакциинаДруштвотосевосопственостна:

Во илјади денари 2016 % 2015 %

АДКаменимостКомуникации 4.887.778 51,00 4.887.778 51,00ВладанаРепубликаМакедонија 3.336.497 34,81 3.336.497 34,81Друштвото(сопствениакции) 958.388 10,00 958.388 10,00InternationalFinanceCorporation(IFC) 139.220 1,45 151.468 1,58Останатималцинскиакционери 262.005 2,74 249.757 2,61

9.583.888 100,00 9.583.888 100,00

16.1. Сопствени акцииДруштвотокупи9.583.878одсопственитеакции,штопретставува10%однеговитеакции,прекуМакедонскатаберзазахартииодвредноствојуни2006година.Вкупнатасумаплатеназаоткупнаовиеакции,безданок,изнесуваМКД3.843.505илјади.Акциитесеприкажаникакооткупенисопствениакции.

КакорезултатнанаодитенаИстрагата,исплатитезаеденконсултантскидоговорбеадепризнаениодСопствениакции(видибелешка1.4).

ИзносотнасопствениакцииодМКД3.738.358илјади,(последепризнавањето),гонамалуваакционерскиоткапиталнаДруштвото.Друштвотоимаправодополнителноповторнодагииздадеовиеакции.СитеакциииздадениодДруштвотосецелосноплатени.




16.2. Останати резервиСобраниетонаакционеринаДруштвотонанивниотсостанокодржанна12април2016годинајаусвоиодлукатазараспределбанаМКД279.145илјади,коиштојанадминуваатзаконскиопределенатарезерванаДруштвотокакорезултатнаприсоединувањетонаТММКконДруштвото,воакумулиранатадобивканаДруштвото.

17. ПРИХОДИВо илјади денари 2016 2015

ПриходиодфикснателефонијаИнтернет 1.228.667 1.237.224Говорнауслуга–малопродажна 1.195.956 1.356.311ТВ 600.147 522.089Говорнауслуга–големопродажна 546.844 691.916Преноснаподатоци 300.240 312.579Опрема 122.002 203.223Останатиприходи 151.446 112.625

4.145.302 4.435.967

ПриходиодмобилнателефонијаГоворнауслуга–малопродажна 2.771.223 2.846.933Интернет 920.508 673.258Говорнауслуга–големопродажна 837.700 965.990Опрема 804.596 666.772Преноснаподатоци 373.186 417.470Услугисопосебнаценаначинење 76.978 71.451Приходиодпосетители 68.274 61.755Останатиприходи 200.070 147.815

6.052.535 5.851.444

SI/ITприход 359.758 383.634

10.557.595 10.671.045

18. ТРОШОЦИ ЗА ВРАБОТЕНИТЕ


Плати 725.833 783.577Останатитрошоцизавработените 430.391 117.349Придонесинаплати 255.700 276.476Бонуси 86.965 131.492Капитализиранитрошо-цизавработените (74.840) (89.409)

1.424.049 1.219.485

Останатитрошоцизавработенитевклучувааткористипорадипрекиннавработувањетоза360вработеникоигонапуштилеДруштвотово2016година(2015:32вработени),додатокзаодморидругикористи.Одовојброј,244вработениод1јули2016годинапродолжијадагиизвршуваатсвоитезадачивоЕриксонкакорезултатнапотпишаниотдоговорзаУправуваниуслугипомеѓуДруштвотоиЕриксонкакопартнерзауправуваниуслугивоМакедонија.Восогласностсодоговорот,Ериксонјапреземаодговорностазамрежнитеактивности,активноститезаподдршка,теренскитеактивностиипасивнитемрежи,какоиуслугитезаодржувањенаинфраструктуратазафикснитеимобилнитемрежинаДруштвото.

ВоБонусиистотакасевклученитрошоцитезаVariableIIиLTIпрограмите(видибелешка30).

19. ОСТАНАТИ РАСХОДИ ОД РАБОТЕЊЕТО


Набавнавредностнапродаденистоки 1.712.426 1.695.081Услуги 651.150 650.460Материјалииодржување 429.058 266.160Маркетингидонации 300.435 383.487Подизведувачи 278.475 237.843Таксидавачкиилокалниданоци 276.203 311.727Трошоцизатантиеми 242.091 280.067Енергија 166.704 217.248Закупнини 142.975 142.132Исправканавредностанапобарувањаодкупувачииостанатипобарувања 58.025 77.789Консултантскиуслуги 47.117 27.319Намалувањенавред-ностаназалихи 24.497 41.764Осигурување 12.574 17.434Исправканавредностаназали-хитедонетопродажнавредност (444) 2.474Останато 3.136 25.804

4.344.422 4.376.789

Услугитеглавновклучувааттрошоцизаагенцискипровизии,трошоцизауслугизаобезбедувањесодржини,поштенскиуслуги,трошоцизаобезбедување,трошоцизачистењеикомуналниуслуги.Вокатегоријатаматеријалииодржувањево2016годинасевклученитрошоцитеоддоговорзаУправуваниуслугипотпишанпомеѓуДруштвотоиЕриксон,какопартнерзауправуваниуслугивоМакедонија(видибелешка18).

20. ОСТАНАТИ ОПЕРАТИВНИ ПРИХОДИ


Нетодобивкаодпродажбанане-движности,постојкииопрема 14.017 54.253Останато 26.600 17.417

40.617 71.670

Во2016годинаизносотодМКД8,564илјадивокатегоријатаНетодобивкаодпродажбананедвижности,постојкииопремапретставуваприхододпродажбанадвеадминистративнизградикоиво2015годинабеаприкажанивосредстварасположивизапродажба.

21. РАСХОДИ ОД ФИНАНСИРАЊЕ


Расходиодкамати 48.252 48.625Банкарскиуслугииос-танатипровизии 14.121 14.833

62.373 63.458

РасходиодкаматавоизносодМКД17.521илјади(2015:МКД27.908илјади)претставуватрошокодамортизирањетонадисконтотповрзансосегашнатавредностнадолгорочнитеобврскиодтрансакцијатазакупувањеипродажбаназградисоразменазавршенаво2012година,првичнопризнаенипообјективнавредностипоследователномерениспоредамортизиранавредносткористејќигометодотнаефективнакамата.РасходиодкаматавоизносодМКД13.619илјади(2015:МКД6.114илјади)претставуватрошокодамортизирањетонадисконтотповрзансосегашнатавредностнадолгорочнитеобврскиоддоговоритезаправазаемитувањенателевизискисодржиникоисекапитализирани,првичнопризнаенипонетосегашнатавредностнаиднитеплаќањаипоследователномерениспоредамортизиранавредносткористејќигометодотнаефективнакамата(видибелешка13).




22. ПРИХОДИ ОД ФИНАНСИРАЊЕ


Приходиодкамати 15.693 34.546Нетопозитивникурсниразлики 14.306 4.633Финансискисредствапообјективнавредностпрекудобивкатаилизагубата 7.254 8.750Приходиоддивиденди 2.841 -

40.094 47.929

Приходитеодкаматипроизлегуваатодфинансискисредствакласификуваникакозаемиипобарувања.Приходиоддивидендипроизлегуваатодфинансискисредствапообјективнавредностводобивкатаилизагубата.

23. ДАНОК НА ДОБИВКАУсогласувањенаефективнатаданочнастапка:


ТековенданокТековнагодина 211.334 204.330

ОдложенданокПојаваианулирањенапри-времениразлики (23.962) (25.775)Вкупенданокнадобивкавоиз-вештајотзасеопфатнатадобивка 187.372 178.555

Усогласувањенаефективнатаданочнастапка:


Добивкапредоданочување 1.223.314 1.421.270

Данокнадобивка 10,00% 122.331 10,00% 142.127Расходинепризнае-низаданочницели 5,47% 66.916 2,74% 39.008Даночноослобо-дениприходи (0,15%) (1.875) (0,18%) (2.580)

15,32% 187.372 12,56% 178.555

Почнувајќиодјануари2014годинабешеизменетЗаконотзаданокнадобивкасоштоданокотнадобивкасеплаќавомоментотнараспределувањенадивидендатабезогледнасопственичкатаструктура.Восогласностсоовиеизменикоиштосеприменливиодјануари2014година,данокотнадобивкавоМакедонијаповеќегинемакарактеристикитенаданоцитепозадршка.Последователно,восогласностсоМСС12,данокотнадобивкакојштопроизлегуваодисплатанадивидендибешеприкажанкакообврскаитрошоквопериодотвокојбеаобјавенидивидендите,безогледнафактичкиотдатумнаисплатаилипериодитезакоибилеисплатенидивидендите.Оварезултирашесопризнавањенарасходзаданокнадобивканадивидендатаисплатенаво2014годинавоизносод502.623илјадиденаривопрвототромесечјеод2014година.

На1август2014годинастапинасилазаконзаданокнадобивкакојсеприменуваод1јануари2015годиназанетодобивкатаза2014година,сокојосновицатазапресметканаданокотнадобивкаепрефрленаодконцептотна“распределување”надобивкатанадобивкапредоданочување.Восогласностсоодредбитенановиотзакон,даночнатаосновицаедобивкатакојаштоеостваренавотекотнафискалнатагодиназголеменазанепризнаенитетрошоциинамаленазаданочноослободенитеприходи(односнодивидендизакоиплаќачотвеќебилоданочен),приштостапкатанаданокотнадобивкаизнесува10%.Восогласностсоовиеизмениданокнадобивказагодинатабешепресметаниевидентиранвоизвештајотзасеопфатнадобивказа2014година(видибелешка2.16и8).

24. ДИВИДЕНДИСобраниетонаакционеринаДруштвотонанивниотсостанокодржанна12април2016годинајаусвоиодлукатазаисплатанадивидендаза2015година.Одлукатазаисплатанадивидендатаза2015годинаевобрутоизносодМКД1.474.683илјадиоднетодобивкатаостваренапоФинансискитеизвештаинаДруштвотоза2015годинавосогласностсоопштоприфатенитесметководственипринципивоРепубликаМакедонија.Дивидендатабешеисплатенавосептември2016година.Додатумотнаобјавувањенаовиефинансискиизвештаинесеобјавенидивидендиза2016година.

25. ИЗВЕСТУВАЧКИ СЕГМЕНТИ И ИНФОРМАЦИИ

25.1. Известувачки сегментиИзвестувачкитесегментинаДруштвотосе:деловен,резиденцијален,големопродаженсегментиостанато.

ВосогласностсоСпогодбатазаприсоединувањесклученапомеѓуТММКкакодруштвоштосеприсоединуваиДруштвото,какодруштвоштопрезема,итоаштоод1јануари2015годинасметководственатаевиденцијазаДруштвотоиТММКбешеводеносамоодстрананаДруштвото,помалакцентбешеставеннаподелбатаспоредтехнологија(фиксниилимобилниуслуги).Наместотоа,сегашнатаструктуранасегментибешемониторирана,којасебазиранасегментинапретплатницикоибараатразличнитехнолошкиимаркетингстратегии.Споредбениинформациисеприкажаниза2015година.

Резидентниотсегментсесостоиодпретплатници–потрошувачикоиштоседиректнопоседуванипретплатницибезделовнипретплатници(односносамовработенипоединциилиправнилицакоиштонудатнаплатливипроизводии/илиуслугинакорисниците,непрофитниорганизацииијавниорганизации).Деловниотсегментсесостоиодделовнипретплатницикоиштоседиректнопоседуванипретплатницикоиштосеилисамовработенипоединцииливработеникајправнолицекоештонудинаплатливипроизводии/илиуслугинакорисниците.Вработенитеиличленовитенанепрофитниијавниорганизации

сеистотакаделовнипретплатници.Големопродажниотсегментсесостоиодситеуслугинателекомуникацискитеоператоризамобилнаификсналинија,односноуслугинаоператори,MVNOипосетители.

25.2. Информации кои редовно се доставувани до главниот извршен носител на одлуки

СледнитетабелигиприкажуваатинформациитезаизвестувачкитесегментикоиредовноседоставуваатдоглавниотоперативенносителнаодлукинаДруштвото.ИнформациитекоиредовносеобезбедуваатзаМК(МенеџментКолегиум),вклучуваатнеколкумерењанадобивкатакоисеземаатвопредвидприоценувањенаработењетоиалоцирањенаресурсите.РаководствотоверувадекадиректнатамаргинакојаедефиниранаодстрананаДруштвотокакоприходинамаленизадиректнитрошоцинамаленизаисправкатанавредностанапобарувањатаиотпишанитепобарувања,емерканасегментоткојаенајконзистентнасопринципитенамерењекоисекористенивомерењетонасоодветнитеизносивоовиефинансискиизвештаи.

ДругваженклучениндикаторзаостварувањетоштосенадгледувананивонасегментитееEBITDA(добивкапредкамата,данокнадобивкаиамортизација)корегираназавлијаниетонаодредениставкикоисеземаатвопредвидкако“специјалновлијание”.Овиеставкисеменуваатодгодинавогодина,посвојатаприродаиголемина.




Приходи


Прихододрезидентенсегмент 6.614.632 6.561.966Прихододделовенсегмент 2.813.875 2.902.697Прихододголемопро-даженсегмент 1.087.717 1.177.755Останато 41.371 28.627

10.557.595 10.671.045

НитуеденоднадворешнитекорисницинаДруштвотонепреставувазначаенизворнаприходи.

Резултатипоизвестувачкисегменти(Директнамаргина).


ДиректнамаргинаРезидентенсегмент 4.704.126 4.715.320Деловенсегмент 1.815.013 1.850.571Големопродаженсегмент 720.862 784.607Останато 40.792 27.961ДиректнамаргинанаДруштвото 7.280.793 7.378.459

ИндиректнитрошоциТрошоцизавработените (1.424.049) (1.219.485)Останатирасходиодработењето (2.111.192) (2.115.544)ИндиректнитрошоцинаДруштвото (3.535.241) (3.335.029)

Останатиоперативниприходи 40.617 71.670ВкупнаEBITDAнаДруштвото 3.786.169 4.115.100

АмортизацијанаДруштвото (2.540.576) (2.678.301)Вкупнаоперативнадо-бивканаДруштвото 1.245.593 1.436.799

Трошоциодфинансирање–нето (22.279) (15.529)Добивкапредоданочу-вањенаДруштвото 1.223.314 1.421.270

Данокнадобивка (187.372) (178.555)Нетодобивказагодината 1.035.942 1.242.715

26. НАЕМИ И ОСТАНАТИ ПРЕВЗЕМЕНИ ОБВРСКИ

26.1. Превземени обврски од оперативен наем - каде што Друштвото е наемател:

Превземенитеобврскиодоперативеннаем-кадештоДруштвотоенаемателглавносеоднесуваатнанаемнаделовниобјекти,локациизабазнителекомуникацискистаницииостанатителекомуникацискиуреди.

Иднитевкупниминималниплаќањазанаемпоосновнанераскинливиоперативнидоговоризанаемсекакоштоследи:


Под1година 103.205 104.946Помеѓу1и5години 173.654 199.017Над5години 21.009 26.578

297.868 330.541

26.2. Превземени обврски од оперативен наем - каде Друштвото е наемодавател:

Превземенитеобврскиодоперативеннаем,склученинавременаоснова,-кадеДруштвотоенаемодавателглавносеоднесуваатнанаемназемјиштеибазнистаници.

Иднитевкупниминималнипобарувањазанаемпоосновнанераскинливиоперативнидоговоризанаемсекакоштоследи:


Под1година 17.277 27.623Помеѓу1и5години 12.420 59.719Над5години 3.336 7.048

33.033 94.390

26.3. Превземени обврски од капитални инвестиции

Вкупниотизноснапревземениобврскиодкапиталниинвестициина31декември2016годинаизнесуваМКД293.784

илјади(2015:МКД474.745илјади).Износотнадоговореникапиталниинвестициина31декември2015и2016годинаглавносеоднесуванателекомуникацискаопрема.

27. ДОПОЛНИТЕЛНИ ОБЕЛОДЕНУВАЊА НА ФИНАНСИСКИТЕ СРЕДСТВА

Друштвотогикласифицирамерењатанаобјективнавредносткористејќихиерархијанаобјективнавредносткојајаодразуварелевантностанаинформациитекоиштосекористатвоформирањетонаобјективнатавредност.Вохиерархијатанаобјективнавредностпостојатследнитенивоа:

а) котираницени(неприлагодени)наактивнипазаризаидентичнисредства(Ниво1);

б)останатиинформациизасредстватаосвенкотиранитеценивклученивоНиво1коиштоседостапниодизворинадвородДруштвото,директноилииндиректно(Ниво2);и

в) информациизасредствотокоинебазираатнаподатоциоднадворешнипазари(Ниво3).

Хиерархискотонивонаобјективнатавредностворамкитенаобјективнотомерењенавредностаекатегоризирановоцелостиутврденоврзосновананајнискотонивонаинформациикоиштосерелевантнизаобјективнотомерењенавредноститевоцелост.Релевантностанаинформациитееоценуванавооднособјективнотомерењенавредноставоцелост.

ОбјективнитевредностивоНиво2иНиво3вохиерархијатанаобјективнавредност,сепроценетисокористењенатехникатанавреднувањенадисконтиранипаричнитекови.Објективнатавредностнаинструментитесопроменивастапкакоинесекотиранинаактивенпазарепроценетодекасееднаквинанивнатасегашнавредност.Објективнатавредностнаинструментитесофикснакаматнастапкакоинесекотираниепроценетаврзоснованапроценетитеиднипаричнитековикоиседисконтираникористејќигитековнитекаматнистапкинановиинструментисосличенкредитенризикипреостанатрокнадоспевање.

Финансиски средства кои се водат по амортизирана вредност

Објективнатавредностнаинструментитесопроменливастапкаевообичаенонивнатасегашнавредност.Проценетатаобјективнавредностнаинструментитесофикснакаматнастапкаебазирананаочекуванитеиднитепаричнитекови,коиседисконтираникористејќигитековнитекаматнистапкинановиинструментисосличенкредитенризикипреостанатрокнадоспевање.Дисконтнитестапкикоисекористатзависатодкредитниотризикнадругатадоговорнастрана.

Финансиски обврски кои се водат по амортизирана вредност

Објективнатавредностнафинансискитеобврскибешеодреденасокористењенатехникинавреднување.Проценетатаобјективнавредностнаинструментитесофикснакаматнастапкаинаведенрокнадоспевањеебазирананаочекуванитеиднитепаричнитекови,коиседисконтираникористејќигитековнитекаматнистапкинановиинструментисосличенкредитенризикипреостанатрокнадоспевање.

НепостоитрансфернафинансискитесредствапомеѓуНиво1иНиво2.Заемитеипобарувањатаифинансискитеобврскисемератпоамортизирананабавнавредност,ноистотакаедаденаиинформацијазанивнатаобјективнавредност.ОбјективнатавредностнаовиесредстваиобврскиеопределенакористејќиинформациизаНиво3.НепостојатсредстваиобврскикоисеводатпообјективнавредностзакоиобјективнатавредностбешеутврденакористејќиинформациизаНиво3.




27.1. Финансиски средства - Сегашна вредност и објективни вредностиТабелатаподолујаприкажуваподелбатанафинансискитесредствана31декември2015година.

Средства Во илјади денари Финансиски средства

Заеми и побарувања

Располож-ливи за продажба

(Ниво 2)

Објективна вредност во

добивката или загубата(Ниво 1)

Сегашна вредност

Објективна вредност

Паричнисредстваиеквивален-тинапаричнитесредства 1.550.123 - - 1.550.123 1.550.123Побарувањаодкупувачииос-танатипобарувања 3.496.587 - - 3.496.587 3.496.587Останатифинансискисредства - 6.750 - 6.750 6.750Финансискисредствапообјективнавред-ностпрекудобивкатаилизагубата - - 47.987 47.987 47.987

Табелатаподолујаприкажуваподелбатанафинансискитесредствана31декември2016година.

Средства Во илјади денари Финансиски средства

Заеми и побарувања

Располож-ливи за продажба

(Ниво 2)

Објективна вредност во

добивката или загубата(Ниво 1)

Сегашна вредност

Објективна вредност

Паричнисредстваиеквивален-тинапаричнитесредства 941.022 - - 941.022 941.022Депозитивобанки 178.457 - - 178.457 178.457Побарувањаодкупувачииос-танатипобарувања 3.292.207 - - 3.292.207 3.292.207Останатифинансискисредства - 612 - 612 612Финансискисредствапообјективнавред-ностпрекудобивкатаилизагубата - - 60.366 60.366 60.366

Заемитеипобарувањатасемератпоамортизиранавредност,додекасредствакоиштосерасположливизапродажбаикоиштосечуваатзатргувањесемератпообјективнавредност.

Паричнитесредстваиеквивалентинапаричнитесредства,депозититевобанка,побарувањатаодкупувачитеиостанатитетековнифинансискисредстваглавноимааткратокрокнадоспевање.Одовиепричининивнатасегашнавредностнакрајотнапериодотнаизвестувањееприближнананивнатаобјективнавредност.

Финансискитесредстварасположливизапродажбапретставуваатакциивреднуванипообјективнавредност.

ФинансискитесредствакоисеприкажанипообјективнавредностпрекудобивкатаилизагубатавклучуваатвложувањавосопственичкиинструментивовредностодМКД60.366илјади(2015:МКД47.987илјади)коисепресметаниврзосновананивнатапазарнавредностнаМакедонскатаберзанахартииодвредност.Променитенапазарнитеценинадругитефинансискисредстваприкажанипообјективнавредностпрекудобивкатаилизагубатасеевидентиранивоприходиодфинансирањеводобивкатаили

загубата(видибелешка21и22).НабавнатавредностнаовиекапиталниинвестицииизнесуваМКД31.786илјади(2015:МКД31.786илјади).

27.2. Пребивање на финансиски средства и финансиски обврскиЗафинансискитесредстваиобврскикоисепредметнаприменливидоговоризанетирање,секојдоговорпомеѓуДруштвотоидругатадоговорнастрана(вообичаенороамингиинтерконекцискипартнери)овозможуванетопорамнувањенасоодветнитепобарувањаодкупувачииобврскикондобавувачи,когаидветестраниќеодбератдасепорамнитрансакцијатананетооснова.Воотсуствонатаковизбор,побарувањатаодкупувачитеиобврскитекондобавувачитеќесепорамнатнабрутооснова,носепак,секојастранаводоговоротзанетирањеќеимаможностдагиисплатиситеовиеизносинанетоосновавослучајнанеисполнувањенаобврскитенадругатастрана.

СледнитепобарувањаодкупувачииобврскикондобавувачисепредметнадоговоризанетирањеисеприкажанипонетирањетовоИзвештајотзафинансискасостојбана31декември2016:

Во илјади денариПобарувања од купувачи

и останати побарувања Обврски кон добавувачи

Брутоизносинапризнатифинансискиинструменти 3.393.228 2.338.836Брутоизносинапребиенифинансискиинструменти (101.021) (101.021)Нетоизносинапризнатифинансискиинструменти 3.292.207 2.237.815

СледнитепобарувањаодкупувачииобврскикондобавувачисепредметнадоговоризанетирањеисеприкажанипонетирањетовоИзвештајотзафинансискасостојбана31декември2015:

Во илјади денариПобарувања од купувачи

и останати побарувања Обврски кон добавувачи

Брутоизносинапризнатифинансискиинструменти 3.585.284 3.262.787Брутоизносинапребиенифинансискиинструменти (88.697) (88.697)Нетоизносинапризнатифинансискиинструменти 3.496.587 3.174.090

27.3. Останати обелоденувања во врска со финансиските инструментиНепостојатфинансискисредстваилиобврски,коисерекласификуваниводругакатегоријанафинансискиинструменти.

Непостојатфинансискисредствакоисетрансфериранинаначин,накојделилиситефинансискисредстванесеквалификуваатзадепризнавање.




28. НЕИЗВЕСНИ ОБВРСКИДруштвотоиманеизвесниобврскивоодноснаправниирегулаторнибарањакоипроизлегуваатворедовнотоработење.Најголемделоднеизвеснитеобврскисеоднесуваатна3барањазаповедувањенапрекршочнипостапкиодрегулаторнителазанаводнопрекршувањенаодреденироковидавањенаодредениуслуги,преносливостнаброевиинеуспехотдасеусогласатсообврскитезаовозможувањенапристапикористењенаспецифичнимрежнисредства.Максималнатаможнаказназасекојпоединеченслучаје7%до10%одгодишниотприхододпретходнатагодина,восогласностсопретходноважечкотолокалнозаконодавство.Раководствотоверува,врзоснованаправенсовет,деканееверојатнодеказначителниобврскиќепроизлезатодовиеспоровипорадинеоснованостзаповедувањенаовиепрекршочнипостапки.РаководствотонаДруштвотонепредвидувадекаќедојдедопојаванаматеријалниобврскиоднеизвеснитеобврскиосвенониекоиштосерезервирани(видибелешка15).

29. ТРАНСАКЦИИ СО ПОВРЗАНИ СТРАНИСитетрансакциисоповрзанистранипроизлегуваатодтековнотоработењеинивнатавредностматеријалнонесеразликуваодусловитекоибипреовладувалевопазарниуслови.

ВладатанаРепубликаМакедонијаима34,81%сопственоствоДруштвото(видибелешка16).Освенплаќањетонаданоци,надоместоциконрегулаторнителавосогласностсолокалнотозаконодавствоидивиденда(видибелешка24),во2016и2015годинаДруштвотонемашетрансакциисоВладатанаРепубликаМакедонијаилисокоебилодруштвоштоеконтролираноилиеподзначителновлијаниенаВладатанаРепубликаМакедонија,надвородредовнитеделовниактивностинаДруштвото.

Трансакциитесоповрзанистраниглавносесостојатодобезбедувањеидобивањенателекомуникацискиуслуги.Износитенапобарувањатаиобврскитесеприкажанивосоодветнитебелешки(видибелешка7и13).

ПриходитеитрошоцитесоповрзанитестранинаДруштвотосеследните:

Во илјади денари 2016 2015Приходи Трошоци Приходи Трошоци

ДоминантенсопственикMagyarTelekomPlc 1.344 19.766 3.642 25.980

Подружницинадоминантниотсопственик 16.189 3.894 16.716 2.626

ОсновноматичнодруштвоDeutscheTelekomAG 618.569 212.862 695.203 221.938

Подружницинаосновнотоматичнодруштво 49.076 13.457 30.806 65.477

Друштвоконтролираноодклучнотораководство

МобикоДООЕЛ 1.046 1.404 455 1.044

ДополнителнонапогореприкажанитеприходиитрошоцикоипроизлегуваатодтрансакциисоповрзанатастранаМобикоДООЕЛ,купенисетрговскистокиисредствавоизносодМКД59.732илјади(2015:МКД145.794илјади),безвклученДДВ.

ПобарувањатаиобврскитесоповрзанитестранинаДруштвотосеследните:

Во илјади денари 2016 2015Побарувања Обврски Побарувања Обврски

ДоминантенсопственикMagyarTelekomPlc 3.717 8.893 3.795 9.805

Подружницинадоминантниотсопственик 27.036 3.458 24.796 3.678

ОсновноматичнодруштвоDeutscheTelekomAG 91.785 197.603 577.294 456.377

Подружницинаосновнотоматичнодруштво 269.727 297.747 222.100 267.860

Друштвоконтролираноодклучнотораководство

МобикоДООЕЛ 248 - 1.621 13.116




30. НАДОМЕСТОЦИ НА КЛУЧНОТО РАКОВОДСТВО

ВкупниотизноснанадоместоцизаклучнотораководствовоДруштвото,вклучувајќигиповрзанитеданоциипридонеси,сеприкажаниподолу:


Краткорочникористизавработените(вклучувајќигиповрзанитеданоци) 116.245 129.180Законскипридонесизакраткорочнитекористи 13.377 17.297Долгорочнипрогра-мизастимулација 17.018 18.359Останатиплаќања 5.309 5.700

151.949 170.536

НадоместокотначленовитенаОдборотнадиректоринаДруштвотоинеговитекомитети,изнесуваМКД10.173илјади(2015:МКД10.629илјади)иевклученвоКраткорочникористизавработените.ОвиетрошоцисевклученивоТрошоцизавработени(видибелешка18).

Вотекотна2012година,бешевоведенадолгорочнапрограмазастимулацијабазирананапроменливиостварувања,нареченаVariableII,какоделодглобалнатаалатканаГрупацијатаДојчеТелекомзанадоместувањенадруштвата,којапромовирасреднорочноидолгорочноподобрувањенавредностанаГрупацијатаДојчеТелекомиизедначувањенаинтереситенараководствотоиакционерите.

ПрограматаVariableIIза2012годинаеприменливаод1јануари2012годинадо31декември2015година,водвепреоднипрограми:VariableIIПреоднапрограма I,соприменавопериодотод1јануари2012годинадо31декември2013годинаиVariableIIПреоднапрограма II,соприменавопериодотод1јануари2012годинадо31декември2014година.ПрограматаVariableIIза2013годинаеприменливаод1јануари2013годинадо31декември2016година.ПрограматаVariableIIза2014годинаеприменливаод1јануари2014годинадо31декември2017година.

ПрограматаVariableIIсемериврзбазанаисполнувањетоначетиридолгорочнипараметризаисполнувањесоеднакваважност(прилагоденазаработкапоакција(EPS);прилагоденповратнакапиталот(ROCE),задоволствонакорисницитеизадоволствонавработените).Секојпараметародредуваедначетвртинаодизносотнанаградата.

Нивоатанаостварувањенацелитесеограниченина150%иостварувањенацелитенад150%несеземаатвопредвидвоситечетирипараметри.Периодотнаоценувањеечетиригодинииебазираннапросечнотоостварувањевопланиранитечетиригодини.

Во2015година,новатапрограмазадолгорочнамотивацијакојаштосезаснованаостварување(LTI)бешевоведенакакоделодглобалнатаалатказакомпензацијаширумДТГрупацијатазадруштвата.Програматапретставувапрограмазасновананаакциикоиштосеплаќаатвоготовина.Извршителитедобиваатвиртуелниакциикоиштозависатоднивнатаиндивидуалнаизведба.Бројотнавиртуелниакциинакрајотодпериодотсеутврдуваодцелнотодостигнувањенаклучнитепоказатели.Вредностанаколичинатанаакциитевариразавреметраењенапериодотнапланотврзоснованадвапоказатели:развивањенаценатанаДТакцијатаицелнотопостигнувањевоврскасо4таргетинадруштвото:(прилагоденазаработкапоакција(EPS);прилагоденповратнаангажиранкапитал(ROCE);задоволствонакорисницитеизадоволствонавработените).Постигнувањетонатаргетитесемеринакрајотодсекојгодишенциклусибројотнавиртуелнитеакцииутврденнаовааосноваефиксенкакорезултатнагодишниотциклус(непренослив).Накрајотодпериодотнатраењенапланот,резултатитеодчетиритегодишнициклусисесобираатиплаќаатвоготовина.Во2016годинабешевоведенновиотциклусодпрограматазадолгорочнамотивацијакојаштосезаснованаостварување(LTI).

УчесницинапрограматасечленовитенаклучнотораководствонаДруштвото,коиштогиисполнувааткритериумитенапрограматаиприфатилеучествовоназначенатавременскарамка.

НаправенитетрошоциповрзанисоVariableIIпрограмитеиноватаLTIпрограмазасновананаостварувањесеприкажаниворамкитенаДолгорочнипрограмизастимулација(видибелешка15и18).

31. ПОСЛЕДОВАТЕЛНИ НАСТАНИ

Немаматеријалнозначајнинастанипоследенотнаизготвувањенаизвештајотзафинансискасостојбакоиќевлијаатнадобивкатаилизагубата,извештајотзафинансискасостојбаилипаричнитетековиза2016година.


69

КОНТАКТИ:

Област за Стратегија и корпоративни комуникации на Македонски Телеком АД – Скопјеe-mail: [email protected] илиТел: + 389 2 3242564„Кеј 13 Ноември“ бр.6, 1000 Скопје

Ве молиме сите прашања поврзани со фискалната финансиска 2016 година и акциите на Компанијата да ги испратите на: [email protected] или на телефон: + 38923242258


yxv x | | tx|w| t t t y t · ОДБОР НА ДИРЕКТОРИ Одборот на...

Documents