[yrc]-khai thac - phat trien du lich sinh thai trang an

7/31/2019 [YRC]-Khai Thac - Phat Trien Du Lich Sinh Thai Trang An

1/85

B GIO DC V O TO

----------

CNG TRNH D THI

GII THNG SINH VIN NGHIN CU KHOA HC

NM 2008

TN CNG TRNH:

KHAI THC - PHT TRIN DU LCH

GN LIN VI GN GI- BO TN

TI KHU DU LCH SINH THI TRNG ANTNH NINH BNH

THUC NHM NGNH: XH1a


2/85

SINH VIN NGHIN CU KHOA HC 2008 B GIO DC V O TO

TM TT CNG TRNH

Ninh Bnh l mt tnh giu tim nng du lch trong s 63 tnh -

thnh ph ca Vit Nam. Vi nh hng ly du lch lm ngnh kinh ttrng tm, Ninh Bnh ra cc mc tiu c th cho vn pht trin -

khai thc v bo tn cc di tch thng cnh ca tnh. nh hng pht

trin du lch ca Ninh Bnh giai on 2005 - 2010 l ly vic pht trin

khu du lch sinh thi Trng An lm trng tm, thc y ngnh du lch ca

tnh pht trin.

Khu du lch sinh thi Trng An bt u i vo xy dng t nm

2003 v d kin hon thnh vo nm 2015. Nm 2008, nhn k nim

1040 nm inh B Lnh ln ngi Hong , Khu du lch sinh thi Trng

An m ca khai trng giai on I vo Tun l du lch Ninh Bnh (08 -

14/04/2008) v i l Pht n Lin Hp Quc ln th V (17/05/2008).

D kin khu du lch sinh thi Trng An s hon thnh c bn vo nm

2010 nhm cho mng v cng vi H Ni s l 2 a im chnh t chc

k nim 1.000 nm Thng Long - ng - H Ni.

Khu du lch sinh thi Trng An nhn c nhiu s quan tm v

u t ln t cc cp chnh quyn. y l mt khu sinh thi c u t xy

dng vi quy m quc gia v c cc nh hngpht trin tm khu vc v

quc t. Hin nay, vi 2 trng im tham quan l Qun th hang ng Trng

An v Khu vn ho tm linh Ni cha Bi nh, khu du lch sinh thi Trng

An ang thu ht c s ch ca ng o khch ni a v mt lng

khng nh khch quc t.Do mi a vo khai thc du lch, h tng c s cha hon thin,

cha c i ng qun l nn chc chn hot ng ca khu du lch sinh

thi Trng An cn gp nhiu kh khn v nhiu vn bt cp yu cu

c gii quyt. Mt trong nhng vn quan trng v c quan tm

Khai thc -pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tnti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh


3/85


nhiu nht, l vn cn bng gia vic khai thc, pht trin gi tr kinh

t - du lch vi vic gi gn v bo tn cc gi tr vn ho - lch s -

tinh thn ca khu du lch .

Hin ti, d n Xy dng khu du lch sinh thi Trng An vi s ch

o ca Chnh ph, SDu lch Ninh Bnh lm ch u t v Doanh nghip

Xy dng Xun Trng chu trch nhim thi cng l d n ln nht v quy

m nht ti Trng An. Bn cnh vic hon thnh d n Xy dng khu du lch

sinh thi Trng An ng d kin, Tnh Ninh Bnh cng khuyn khch cc nh

u t quan tm u t xy dng h tng cs, khu lu tr ti khu du lch

sinh thi Trng An.

Trong qu trnh xy dng, bo tn v khai thc, ban qun l d n c nhng gii php cho vn c nu trn v bc u thc hin

cc gii php . Tuy nhin vic cn bng gia bo tn v khai thc l

mt vic kh kh khn, thc t gii quyt vn cn cha trit . S tc

ng qua li gia bo tn v khai thc l s tc ng c ngha bin

chng, vn ny va c th l yu t thc y, va c th l yu t km

hm cho vic gii quyt vn cn li. Cng trnh nghin cu khoa hc

ch ra v lm r 5 tc ng gia khai thc ti bo tn, v 5 tc ng theo

hng ngc li; phn tch cc gii php thc t c s dng gii

quyt mi quan h ny. Qua rt nhn nhn, nh gi cc bin php

hiu qu cn tip tc pht huy v ch ra cc mt hn ch cn tm gii php

khc phc.

Cn c vo thc trng khai thc, bo tn ti khu du lch sinh thi

Trng An, cc gii php c th c p dng gii quyt vn cn

bng hai mt bo tn v khai thc; xt trong hon cnh c th ca khu du

lch sinh thi Trng An, cng trnh nghin cu a ra cc gii php nhm

gii quyt trit cc vn cn tn ti, gii quyt cc vn pht sinh

trong qu trnh qun l. Trong , bao gm hai nhm gii php: cc gii

php v vn bo tn gp phn gi gn v nng cao gi tr kinh t khu

Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tnti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh


4/85


du lch; cc gii php v vn khai thc kinh t du lch gn lin vi vn

bo tn.

Cc gii php c xut trong cng trnh c ngha thc t

trong giai on 2002 - 2015 v qu trnh pht trin sau , khi a vo

thc tin cn phi c kim tra, nh gi mc hiu qu i vi tng

giai on pht trin ca khu du lch, a ra c phng n ti u.

Vi quy m v tc pht trin hin ti cng nh d kin, khu du

lch sinh thi Trng An trong thi gian ti s nhanh chng tr thnh khu

du lch Quc gia, thu ht ng o khch du lch ni a v quc t. Vi

mc tiu pht trin khu du lch sinh thi Trng An tr thnh Di sn Thin

nhin Th gii v C Hoa L tr thnh Di sn Vn ho Th gii, dulch Ninh Bnh cn c bit quan tm ti vn bo tn cc gi tr sinh

thi - vn ho - t tng - lch s - tinh thn ti y ng thi pht trin

kinh t du lch, lm tin thc y kinh t x hi pht trin.



5/85


MC LC

LI NI U 01

PHN I: TNG QUAN V KHU DU LCH SINH THI TRNG AN 03I.Khi qut v khu du lch sinh thi Trng An 03

1.Khu du lch sinh thi Trng An trong tng th ngnh du lch 03

2.Cc phn khu chc nng ca khu du lch sinh thi Trng An 05

II.Cc gi tr vn ho - du lch 17

1.Khu du lch sinh thi Trng An v gi tr lch s - vn ha - tinh thn 17

2.Khu du lch sinh thi Trng An v gi tr kinh t - du lch 21

PHN II:THC TRNG V VN KHAI THC - BO TN TI KHU DU

LCH SINH THI TRNG AN 24I.Thc trng khai thc ti khu du lch sinh thi Trng An 24

1.Cc d n hng n khai thc khu du lch sinh thi Trng An 24

2.Cc vn pht sinh trong qu trnh khai thc 26

II.Thc trng bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An 30

1.Tnh hnh bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An 30

2.Cc vn pht sinh trong qu trnh bo tn 34

III.Mi quan h gia khai thc v bo tn 36

1.Nhng tc ng ca khai thc ti vn bo tn 36

2.Nhng tc ng ca bo tn ti vn khai thc 38

3.Thc trng gii quyt mi quan h gia khai thc v bo tn 40

PHN III: NHNG GII PHP KHAI THC - PHT TRIN DU LCH M

BO GIGN V BO TN TI KHU DU LCH SINH THI

TRNG AN 45

I. Phng hng pht trin du lch - dch v giai on 2005 - 2010 ti khu du

lch sinh thi Trng An 45

II. Cc gii php v vn khai thc - bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An 47

1.Gii php bo tn gp phn gi gn v nng cao gi tr kinh t 47

2.Gii php khai thc kinh t du lch gn lin vi vn bo tn 54

KT LUN 66



6/85


DANH MC CC TVIT TT

T vit tt Ni dung hon chnh

HND Hi ng nhn dnTHCS Trung hc cs

THPT Trung hc ph thng

Thung Thung lng

UBND U ban nhn dn

UNESCO United Nations Educational Scientific and Cultural

Organization - T chc Gio dc, Khoa hc v Vn ho

ca Lin hip quc

USD la M

VN Vit Nam ng

DANH MC BNG BIU

STT Ni dung Trang

1. Cc k lc c xc nhn ti Cha Bi nh 10

2. Ccu s dng t ca khu du lch sinh thi Trng An 25



7/85

- 1 -

LI NI U

Ninh Bnh l mt tnh giu tim nng v du lch trong h thng cc

tnh thnh Vit Nam. V vy trong nhiu nm trli y, Ninh Bnh xc

nh du lch l ngnh kinh t trng im, cn c quan tm, u t v phttrin. Theo quy hoch tng th pht trin du lch tnh Ninh Bnh, ton tnh

quy hoch lm 7 khu du lch chnh. Trong , khu du lch sinh thi Trng

An nm trong lch trnh u tin (Khu du lch Tam Cc - Bch ng - Trng

An - C Hoa L)1.

Khu du lch sinh thi Trng An l khu du lch rng ln, c o,

mang y cc gi tr vn ho - lch s - x hi - tn gio - t nhin,

gn lin vi khu du lch Tam Cc - Bch ng v C Hoa L. Vi quy

m rng ln, mang tm c quc gia v quc t, khu du lch sinh thi

Trng An thu ht c s quan tm ca cc cp chnh quyn v nhn

dn. Vi s ch o ca ng, Nh nc, Chnh ph, cc S ban ngnh

lin quan, vic tn to v khai thc khu du lch sinh thi Trng An

hon tt xong bc I v bc u i vo khai thc gi tr du lch - kinh t.

Vi mc tiu pht trin khu du lch sinh thi Trng An tr thnh

Di sn Thin nhin th gii v C Hoa L tr thnh Di sn Vn ho

th gii, khu du lch sinh thi Trng An ngy cng c tnh Ninh Bnh

quan tm quy hoch, m rng, tn to, xy dng v pht trin. Tuy nhin,

vic pht trin mt khu du lch mang nhiu gi tr c o nh th cn

phi c quan tm, c nhng nh hng ng n vic pht trin v

khai thc du lch gn lin vi vic gn gi, bo tn v pht huy cc gi tr

t nhin, vn ho, x hi v tinh thn ca khu du lch c m bo.

Hin nay d n u t Xy dng khu du lch sinh thi Trng An

ca Cng ty xy dng Xun Trng vi mc vn u t gn 2.614 t

ng chun b bc sang giai on th II. ti nghin cu khoa hc

1 Xem ph lc I.



8/85

- 2 -

Khai thc - pht trin du lch gn lin vi gn gi v bo tn ti khu du

lch sinh thi Trng An - Tnh Ninh Bnh ra i l cn thit v ph hp

trong giai on hin nay ca d n Xy dng khu du lch sinh thi Trng

An.

Vi vic kho st tnh hnh thc t; tm hiu, nghin cu cc vn bn

php quy, cc chnh sch, cc tp ch, bo i; thng k, tng hp cc s liu

cng trnh nghin cu v vn khai thc du lch gn lin vi bo tn trn

phm vi Khu du lch sinh thi Trng An thuc tnh Ninh Bnh trong khong

thi gian t nm 2002 n nm 2015.

ti nghin cu khoa hc Khai thc - pht trin du lch gn lin

vi gn gi v bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An - Tnh NinhBnh hng n vic nh gi cc gi tr sinh thi t nhin, gi tr lch s

- vn ho - x hi ca khu du lch sinh thi Trng An; nh gi kh nng kinh

t - du lch, thu ht u t ca khu du lch; ng thi a ra c bin php

khai thc - pht trin tim nng kinh t, du lch gn lin vi vic gn gi v

bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An.

Vi mc tiu trn, ti nghin cu khoa hc bao gm 3 ni dung chnh

sau:

Tng quan v khu du lch sinh thi Trng An. Thc trng v vn qun l - pht trin - bo tn ti khu du lch

sinh thi Trng An.

Nhng gii php khai thc - pht trin du lch m bo gi gnv bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An.

Ti hy vng y s l ti nghin cu khoa hc st thc, tng

quan v tnh hnh ti khu du lch sinh thi Trng An, ng thi a ra

c nhng gii php gii quyt cc vn cn tn ti mt cch hiu

qu.



9/85

- 3 -

PHN I:

TNG QUAN V KHU DU LCH SINH THI TRNG AN

I. Khi qut chung v khu du lch sinh thi Trng An:1.Khu du lch sinh thi Trng An trong tng th ngnh du lch:

Vit Nam vi 63 tnh - thnh ph c bit n l mt t nc du

lch ang ni ln trn bn du lch th gii, c Hi ng Thng mi v

Du lch th gii d bo l mt trong 10 t nc du lch nng ng nht

trong thp k sp ti1. Nhng kt qu c c l nhch trng ng n

ca ng v Nh Nc v pht trin du lch - dch v, a du lch - dch v tr

thnh ngnh kinh t mi nhn.

Ninh Bnh l tnh c tim nng du lch a dng v phong ph. Vi

v tr nm cc Nam ca tam gic ng bng sng Hng, c dy ni Tam

ip ni lin min Bc v min Trung, li tng l kinh ca Vit Nam

th k X nn Ninh Bnh c nhiu di tch lch s. Ninh Bnh hi t y

cc yu t ca mt Vit Nam thu nh: c rng, ni, sng, bin vi cc

khu bo tn thin nhin, vn quc gia, khu d tr sinh quyn th gii,khu du lch quc gia. Ninh Bnh c cs cao v tr ca du lch dch

v trong nn kinh t ca tnh, k vng vo vic pht trin Ninh Bnh tr

thnh Thnh ph du lch ca c nc. Ninh Bnh ang ngy cng c

nhiu chnh sch ku gi u t vo lnh vc du lch, dch v, coi y l

lnh vc kinh t mi nhn ca tnh.

Khu du lch sinh thi Trng An c xy dng ti 2 huyn Hoa

L, Gia Vin v mt phn thnh ph Ninh Bnh thuc Tnh Ninh Bnh.y l ni c nhiu tuyn giao thng i qua, cch H Ni hn 100km,

cch thnh ph Nam nh khong 50km, nm trong qun th C Hoa

1Vit Nam: mt trong 10 im du lch nng ng nht - Trang thng tin in t B Vnho - Th thao v Du lch Vit Nam - 13/06/2008.



10/85

- 4 -

L, cch Cc Phng 15km, cch thnh ph Ninh Bnh 7km, cch Khu di

tch Ph Ct 10km, cch th x Tam ip 16km1

Khu du lch sinh thi Trng An nm gia vng di tch thng cnh

ca c nc: trong vng bn knh t 10-20km ca khu du lch l Vn

Quc gia Cc Phng, Sui nc nng Knh G, Khu di tch Ph Ct,

Tam Cc, Cha Bch ng, n th Vua L, C Hoa L, n inh

Tin Hong, ng Hoa Sn, hang con Moong, Nh th Pht Dim

Phong cnh khu du lch vi h nc trong xanh, rng thng trn cc ngn

i, ni non hang ng t nhin kt hp vi qun th rng Cc Phng,

C Hoa L, Tam Cc - Bch ng s to nn mt khu vc du lch

rng ln, lin hon ca Ninh Bnh. Vi s kt hp hi ho gia cnh vt,vn ho m thc, s an xen gia nhng v p hoang s v nhng kin

trc mi m, p , nhng dch v cao cp, y s tr thnh trung tm

du lch ca Ninh Bnh.

Cng vi vic Ninh Bnh c bu chn l mt trong 10 thnh ph

p nht Vit Nam nm 2008, tun l du lch Ninh Bnh 2008, k nim

1040 nm Vua inh Tin Hong ln ngi hong khu du lch sinh thi

Trng An s trthnh im n l tng cho du khch ni a v quc t, tr

thnh im sng trn bn du lch Ninh Bnh, bn du lch Vit Nam v

quc t2.

Hin nay, ti Vit Nam c 5 di tch, 2 kit tc c UNESCO -

T chc Gio dc, Khoa hc v Vn ha ca Lin hip quc - cng nhn l Di

sn th gii3. Vi mc tiu pht trin khu hang ng Trng An trthnh di

sn thin nhin th gii, khu du lch sinh thi Trng An s tr thnh mt

trong 10 khu du lch ni ting nht Vit Nam.

1 Doanh nghip xy dng Xun Trng - Dn u txy dng Khu du lch sinh thiTrng An - Ninh Bnh, thng 02/2008.2 Xem ph lc II.3Di sn thgii ti Vit Nam, Trang thng tin in t UNESCO Vit Nam.



11/85

- 5 -

Danh thng Trng An - Hoa L nhn c s u t rt ln

ca Nh nc v cc nh u t ngh UNESCO cng nhn l di sn

th gii. Vi nhng gi tr tim n sut gn 1.000 nm, Trng An ngay

sau khi c pht hin nhn c s quan tm ca cc cp chnh

quyn. Trong cc ln v thm v lm vic ti Ninh Bnh ca Tng B th

Nng c Mnh (26-27/07/2004), Nguyn Th tng Phan Vn Khi

(11/02/2004), Nguyn Ph th tng V Khoan (19-20/08/2003), Ch

tch nc Nguyn Minh Trit (27/01/2008), Th tng Nguyn Tn Dng

(24/12/2006; 02/2008), Ch tch Quc hi Nguyn Ph Trng

(02/02/2007) cc ng ch lnh o cp cao ca ng - Nh Nc u

khng nh Ninh Bnh cn ch trng pht trin khu du lch sinh thiTrng An, a khu du lch ny trthnh trng im du lch ca c nc.

2.Cc phn khu chc nng ca khu du lch sinh thi Trng An:Khu du lch sinh thi Trng An nm trn a bn huyn Hoa L,

huyn Gia Vin v thnh ph Ninh Bnh ca Tnh Ninh Bnh. Vi tng din

tch t 2.171,48ha. Trong : x Trng Yn: 774,00ha; x Ninh Xun:

375,56ha; x Gia Sinh: 529,6ha; x Ninh Hi: 159,6ha; x Ninh Ho:

74,00ha; phng Ninh Khnh: 31,49ha; x Ninh Nht: 183,55ha; phng

Tn Thnh: 43,68ha1.

Khu du lch sinh thi Trng An bao gm 7 phn khu chc nng:

Khu cc im di tch lch s (n, cha).Khu du lch hang ng.Khu vn ho trung tm. Khu n tip v hng dn du lch. Khu h ln.

Khu ni cha Bi nh.Khu dch v du lch.

1 Doanh nghip xy dng Xun Trng - Dn u txy dng Khu du lch sinh thiTrng An - Ninh Bnh, thng 02/2008.



12/85

- 6 -

BN TNG TH KHU DU LCH SINH THI TRNG AN

(Ngun: Nguyn Xun Tho - Xy dng Thnh phdu lch Hoa L)

n gi v bo tnh Ninh Bnh


13/85

- 7 -

Trong khu du lch hang ng v khu ni cha Bi nh l hai phn

khu c vai tr trng tm.

a. Qun thhang ng Trng An:

Qun th hang ng Trng An l mt qun th danh lam - thng cnh

thuc vng bo v c bit ca C Hoa L vi nhiu hang ng, ni non,

sng h v cc di tch lch s nm xen k nhau.

V gi tr sinh thi t nhin, Qun th hang ng Trng An c

din tch khoanh vng l 1.566 ha, trong ni v rng c dng l 980

ha, din tch xy dng csh tng l 522 ha. Qun th hang ng Trng

An bao gm nhng di vi, cc thung lng v nhng sng ngi an

xen, c v nh mt trn bt qui. Theo kin ca Gio s TrnQuc Vng: Vua inh Tin Hong lp Hoa L nm 968 khng

phi ch n gin da vo dy ni non him tr m cn da vo h thng

hang ng Trng An ny1.

QUN TH HANG NG TRNG AN(Ngun:nh tliu)

1Hang ng Trng An, Trang thng tin in t Bch khoa ton th mVit Nam.



14/85

- 8 -

Qun th hang ng Trng An nm trong khu rng c dng Hoa

L (rng vn ho - lch s - mi trng Hoa L). Theo s liu thng k

cha y , ti y c khong hn 310 loi thc vt bc cao, nhiu loi

ru to v nm. Trong , mt s loi g thuc din qu him nh: sa,

lt, nghin cng nhiu loi c gi tr cao c s dng lm thc phm,

lm thuc cha bnh nh: hoi sn, kim ngn, bch b, rau sng Ngoi

ra cn c khong 30 loi th, hn 50 loi chim, hng chc loi b st, mt

s loi th qu him nh: sn dng, bo gm, chim phng hong

Khu hang ng Trng An vi hn 100 hang ng, hn na s l

hang xuyn thu ng, c th dng i t hang ny sang hang kia. Chy

di hn 20km cnh cc hang l cc thung lng ni lin. Hin nay, c 18hang c no vt v khi thng vi nhau trong tng s 48 hang ng chnh,

31 thung lng ln nh c pht hin v quy hoch, ang c ci to (tr

cc thung lng c rng nguyn sinh), chun b tin hnh xy dng cc o sinh

thi

b. Khu tm linh Ni cha Bi nh:

Tn gio v tn ngng tn gio l mt trong nhng vn lun

lun c quan tm su rng nht trong i sng con ngi. Ngoi tn

ngng dn gian, Vit Nam cn c mt s tn gio ln nh: o Pht,

o Thin Cha, o Tin Lnh, o Hi, o Cao i, o Ho Ho

Trong , o Pht du nhp vo Vit Nam t th k th II, tri qua

nhiu thng trm v cn tn ti n ngy nay. Hin nay, s ngi theo

o Pht v chu nh hng ca o Pht khong trn 70% dn s c

nc. Nhng khu vn ho tm linh lin quan n tn gio ngy cng

c ch trng gn gi, tn to v pht trin. Bi y l nhng khu di tch

mang ngha lch s, vn ho, tinh thn, c nh hng su rng n i

sng nhn dn.



15/85

- 9 -

Cha Bi nh c thuc a phn x Gia Sinh - huyn Gia Vin -

tnh Ninh Bnh l mt ngi cha c c Nh nc cng nhn l Di tch

Lch s - Vn ho cp Quc gia t ngy 18/06/19971.

Cha Bi nh c c Thin s Nguyn Minh Khng (1065-

1141) pht hin. ng pht hin ra ng trn ni Bi nh khi n y

tm cy thuc cha bnh cho vua L Thn Tng (1128-1138) v bin

ng thnh cha - y l im c bit ca cha Bi nh c. Cha Bi

nh c gm nhiu hang, mi hang l mt gian th Pht, th Mu, th

Thn Ti y cn li vn thuc ca Thnh Nguyn Minh Khng, vi

nhiu loi thuc qu: sinh a, hoi sn, sm b, ng da b, b chch, u

xng, n xng, vi hc, lng cng, xu h, hong b, bch ch, huytd, ng sm

Hin nay, trn i Ba Rau, gn vi chn ni Bi nh, cha Bi

nh mi ang c xy dng. Cng trnh c khi cng t nm 2003,

d kin s hon thnh c bn vo nm 2010 k nim 1.000 nm L Thi

T di t Hoa L ra Thng Long, v d kin hon thnh vo nm

2015. Ngy 17/05/2008 cha Bi nh khnh thnh giai on I nhn dp

cng vi khu di tch Yn T, vnh H Long - Qung Ninh n on i

biu cc nc v chim bi trong chng trnh i l Pht n Lin Hp

Quc ln th V (ln u tin t chc ti Vit Nam). Mc d cha Bi

nh cha hon thnh, nhng y tr thnh ngi cha ln nht Vit

Nam, v khi xy dng xong s tr thnh ngi cha ln nht khu vc

ng Nam .

Din tch tng th ca khu vn ho tm linh ni cha Bi nh l

700 ha, hin v ang hon thin mt s cng trnh chnh trong giai

on I, mi s dng 50 ha, bao gm cc hng mc: Tam quan ni, thp

chung, in Quan Th m B Tt, cha Php Ch, in Tam Th, hnh

1 L ng Bt, Cha Bi nh - Ngi cha ln nht Vit Nam, S Thng tinTruyn thng Ninh Bnh, Ninh Bnh 2008.



16/85

- 10 -

lang La Hn, ging Ngc. n giai on II, khu vn ho tm linh s mrng

ht 700 ha, xy dng thm cc cng trnh: thp B 9 tng, khu thMu,

khu thT, khu thp m s, khu nh tng thin vin, khu nh khch, khu bo

tng Pht gio Vit Nam

Tuy ang trong qu trnh xy dng, nhng cha Bi nh l ngi

cha xc lp c nhiu k lc nht Vit Nam. Trung tm sch k lc Vit

Nam cp cc bng Xc nhn k lc:

Bng 1: Cc k lc c xc nhn ti Cha Bi nh

K lc c xc nhn

Pho tng Pht Thch Ca bngng cao v nng nht Vit Nam

i hi ng chung ln nht

Vit Nam (ph k lc Vit Nam)

Ngi cha c b tng Tam Th

bng ng ln nht Vit Nam

Ngi cha c ging ln nht Vit

Nam

L trng cy B nhiu nht

Vit Nam

Ngy xc nhn Quy m cng trnh

04/05/2006 Tng Pht Thch Cabng ng cao 10m,

nng 100 tn

12/12/2007 Chung ng nng 36

tn, ng knh 3,45m,

chiu cao 5,40m.

12/12/2007 B 3 tng Tam Th,

mi tng nng 50 tn.

12/12/2007 Ging Ngc c nc

mu xanh ngc, chu vi

97,3m, ng knh

30m, chiu su 10m.

17/05/2008 100 cy B chit t

cy B n trngvo ngy 17/05/2008.

(Ngun: Trung tm sch k lc Vit Nam)

Cha Bi nh c xy dng ph hp vi kin trc nh cha

Vit Nam v cnh quan thin nhin khu vc, cng ging nh cc ngi



17/85

- 11 -

cha c Vit Nam khc, nhng c quy m ln hn rt nhiu. Ti y cn c

500 bc tng La Hn bng nguyn khi cao t 1,5m n 2m; 200 tng

Quan Th m nh bng ng; 1.284 tng Thch Ca Mu Ni nh bng ng;

1.808 tng Pht nh bng ng1

Trong , chung ng ln nht Vit Nam l k lc cha Bi

nh t ph k lc chic chung ng nng 27 tn ca mnh. Ngoi ra,

cha Bi nh cn nhng k lc khc cha c chnh thc cng nhn:

ngi cha c din tch ln nht Vit Nam, ngi cha c nhiu tng Pht

ln nht Vit Nam, ngi cha c nhiu tng La Hn nht Vit Nam,

chung ng ln nht ng Nam (chic chung ng 27 tn ca cha

Bi nh l chung ln th 2 ng Nam ), tng Pht ln nht ngNam .

L CT BNG KHNH THNH CHA BI NH GIAI ON I

(Ngun: Trang thng tin in tBo Ninh Bnh)

1 L ng Bt, Cha Bi nh - Ngi cha ln nht Vit Nam, Ninh Bnh 2008



18/85

- 12 -

PHO TNG C PHT THCH CA BNG NG CAO V NNG NHTVIT NAM

B TNG PHT TAM TH BNG NG LN NHT VIT NAM



19/85

- 13 -

QU I HNG CHUNG BNG NG NNG NHT VIT NAM(PH K LC VIT NAM)

GING NC LN NHT VIT NAM

(Ngun: Trung tm sch k lc Vit Nam)



20/85

- 14 -

HAI QU CHUNG BNG NG LN NHT VIT NAM(Ngun: Trang thng tin in tDu lch Ninh Bnh)

L TRNG CY B TI I L PHT N LIN HPQUC LN THV

(Ngun:nh kho st thc t)



21/85

- 15 -

Vi vn ho Pht gio ca ngi dn Vit Nam hin nay, mt

khng gian tm linh quy m, rng ln v b th nh cha Bi nh l cn thit

gn gi v nui dng nhng gi tr tinh thn tt p, hng tm con ngi

n vi iu thin. Hn na, vi v p, s thng nht trong tng th khu du

lch sinh thi Trng An rng ln, khu vn ho tm linh ni cha Bi nh hy

vng s trthnh im n ca ng o du khch quc t, thc y ngnh du

lch Vit Nam pht trin nhanh chng, qung b su rng vn ho Vit Nam

vi bn b quc t.

c. Cc phn khu chc nng khc:

Cng nh cc khu du lch ln khc ti Vit Nam, khun vin du lchkhng th thiu cc khu n tip, khu Vn ha trung tm v khu dch v du

lch. y l khu vc hon ton nhn to, da trn cnh quan chung v ph hp

vi c trng, vn ha tng th ca khu du lch. Hin nay, cc hng mc ny

cha c khi cng xy dng, d kin s c khi cng vo giai on th II

ca d n - thng 12/2008.

Khu Trung tm Trng An: vi chc nng n tip v hngdn khch du lch, l ni t chc cc l hi lch s - vn ho - thng mi

- du lch, l hi lng ngh truyn thng cc hi ngh, hi tho tm c

quc gia v quc t. Vi chc nng trn, khu Trung tm c quy hoch

xy dng gm: hai bn thuyn xy dng c kin trc p quy m m

bo phc v khch du lch bng thuyn v phc v n ngh, gii tr, mua

bn cc sn phm c sn ca a phng; h thng cng vo, h thng

giao thng ni b, cy xanh, thm c v h thng h tng c thit k

ng b, mang bn sc dn tc v hin i p ng y chc nng ca

khu trung tm.

Khu Trung tm Trng An s bao gm cc hng mc cng trnh kin

trc sau: Cng Ng Mn v cng ph, nh qun l ton khu, i phun

nc ln, khu bn lu nim, khu cng vin nc, phng hi tho, sn



22/85

- 16 -

khu ngoi tri, khu m thc Vit Nam, khu k thut in nc chiu sng

v sinh cng cng, cng vo khu ngh, bi gi xe v nh gi xe, khu nh bo

v ton khu, ng giao thng i li, qung trng nh sng rng, khi

khch sn du lch (200 phng), khi khch sn du lch sang trng (100

phng), b cnh v sn vn, nh hng thu t vi c mn n u M, khu bit

th n lp, nh thi u Bowling v phng th cht, sn tennis, h bi v b

vy, khu th dc th thao v gi , khu tp chi Golf 1 l ngoi tri, khu

tp chi Golf v in t trong nh, khu k thut -

in nc - chiu sng, nh v sinh cng cng.

Khu cng vin vn ho: s c xy dng dc theo tuynng trc chnh Trng An thuc v tr ca ng vo trung tm khu du lch sinh

thi Trng An v C Hoa L. Khu cng vin vn ho bao gm cc hng

mc cng trnh xy dng: khu qun l iu hnh, khu cng vin, khu qung

trng, khu m thc, khu thng mi, khu tn gio, khu cy xanh - mt nc -

vn hoa, sn bi v ng giao thng.

Vit Nam hin nay c 26 khu resort c xp hng t 3 n 5 sao,

nh vy vi quy m pht trin ca mnh, khu du lch sinh thi Trng An

s khng ch l mt khu du lch sinh thi c o m cn bao gm mt

khu resort l tng i vi khch du lch. Sau khi hon thnh cc hng

mc xy dng, Trng An c c hi ln tr thnh khu du lch quc gia

th 22, hc hi v tip thu nhng kinh nghim ca khu du lch Tam Cc -

Bch ng.



23/85

- 16 -



24/85

- 17 -

II. Cc gi tr vn ho - du lch1. Khu du lch sinh thi Trng An v gi tr lch s- vn ha -

tinh thn:

Ninh Bnh vi C Hoa L c nh gi l mt thnh ph du lchc knh ca Vit Nam. Cc khu du lch ti Ninh Bnh u gn lin vi 3 triu

i inh - Tin L - L - 3 Nh nc phong kin Trung ng tp quyn u

tin trong lch s Vit Nam. Bi vy cc khu di tch Ninh Bnh u t nhiu

gi c nhng gi tr lch s qu bu. Khu du lch sinh thi Trng An cng

c nhng n, thung, cha, ph, miu mo cc di vt c gn lin vi 3

triu i y.

V gi tr lch s, qun th hang ng Trng An l ni phng thhim yu bo v kinh Hoa L ca cc triu vua inh, L, L. Sau khi

vua L Cng Un di t Hoa L ra Thng Long, Trng An dng nh

b qun lng gn 1.000 nm. Qun th hang ng ny thc s c pht

hin v khoanh vng bo v t nm 2002. Ti y khai qut c

nhiu di ch kho c c gi tr. Khi no vt cc hang ng, cc nh kho

c hc pht hin c cc di tch t th k th X. C khu vc vi rt

nhiu ph tch quan trng khng nh l ni sinh hot ca cc nh

nc phn quyn ngy xa thi nh Trn vo th k th XIV nh ni

gm, cc bt a c. Cc ph tch ny rt ging vi cc ph tch tm thy

Hong thnh Thng Long.

Nm 2007 cc nh kho c hc u ngnh ca nc Anh v cc

nh khoa hc Vit Nam c nhng chuyn kho st Hang Bng - mt

trong nhng hang ng thuc khu du lch sinh thi Trng An. Cc nh

khoa hc pht hin nhng cng c cht bng cui thuc thi k vn

ho Sn Vi, nhng mnh gm thuc thi k vn ho a Mt. Kt hp vi

cc c vt c nin i t th k X n th k XIV c pht hin trc

ti cc thung v hang ng, cc di ch kho c ny l nhng t liu qu

cc nh khoa hc tm hiu v thi i c, v i sng ca ngi



25/85

- 18 -

nguyn thu, tm hiu v cc triu i inh - Tin L - L - Trn. Nhng

pht hin mi ny s l tin quan trng tnh Ninh Bnh c hng

khoanh vng bo v, quy hoch v u t ln vo khu du lch sinh thi

Trng An.

Qun th hang ng Trng An khng ch c nhng ng xuyn

thy m cn c cc o xy dng cc ph, n tn ti gn 1.000 nm tui

nh: n Trn - n Ni Lm th thn Qu Minh; Ph t th hai v

tng trung thnh nh inh; Ph Khng th v quan chn i phi Nam

kinh v 7 v quan i thn trung thnh khm lim Vua inh Tin

Hong. Ti Ph Khng vn cn li mt gc th rt ln nghn nm tui,

v mt cy th nh mc ln t gc th ny, cy th ny c hai loi qu mcan xen nhau cc cnh: qu trn v qu sp (dt) khng ht.

Vic pht l ra h thng hang ng qun th c Hoa L c

mt ngha c bit quan trng. S kin ny xy ra ng thi vi vic

pht l ra Hong thnh Thng Long. Vic pht l ra h thng hang ng

Trng An dn h m ra s ng n ca vic nh ca vua inh

Tin Hong ti Hoa L thi k u ca mt Nh nc phong kin tp

quyn. cng l mt cn c quan trng nh vua khng nh c lp

ch quyn ca dn tc da trn c s sc mnh ca dn tc. y l gch

ni gia Hoa L v Thng Long, lm cho nhn dn Vit Nam c s hi

tng nhng din bin lch s din ra kinh thnh Hoa L v s ni

tip kinh thnh Thng Long cho n H Ni hm nay.

Cn ti cha Bi nh c, cc nh nghin cu pht hin cc

du vt v kho c hc thi tin s, l ngn nc bin cao 150m

v mt mng trm tch v s bin. Theo ti liu a cht, th cch y

khong 300 ngn nm k t c mt t bin tin Xi-xilian nc

dng cao trn 120m, nhng t bin tin ny tn ti ngn ch mt thi

gian ri rt lui. C l v vy m ngn sng li khng su, v lp v s



26/85

- 19 -

bin khng nhiu. D sao y cng l trng hp him hoi c bit hin

ti1.

Cha Bi nh c khng ch th Pht t, Mu Thng Ngn m

cn l mt c a quan trng trong cuc khng chin chng qun Nguyn

Mng th k XIII ca cc vua nh Trn, gn lin vi l t c khi vua

Quang Trung ra Thng Long i ph qun nh Thanh (ma xun nm

1789).

Ti y, t xa ti nay, hng nm u t chc l. l cc l tng

kinh nim Pht hng ngy ca cc nh s v nhng l theo quy nh ca

o Pht. Phn l l nghi thc tng nh cng n ca Pht v Thnh

Nguyn Minh Khng, c t chc bng cc hnh thc rc kiu v t. y, cc nghi thc c chun b v tin hnh trang nghim, thnh knh.

Vo ngy Hi cha, cc lng trong x Gia Sinh u c kiu v tham gia

rc kiu, tng bng, no nhit, to nn mt nt vn ho tm linh l hi

c sc y.

Nh vy cha Bi nh c, khu hang ng Trng An l ni lu

gi nhiu gi tr lch s, vn ho, tinh thn v c gi tr khoa hc kho c.

CNG LN CHA BI NH C(Ngun: Trang thng tin in tDu lch Ninh Bnh)

1 ng Cng Nga, Mt spht hin mi vkho chc thi tin sNinh Bnh, TpchVn ngh Ninh Bnh s 52 - 2007.



27/85

- 20 -

MT S C VT TM THY KHU DU LCH TRNG AN

Ghi ch:

nh 1 + 2: a, bt, nhc

nga th k X tm c

thung Hang Ti Trong,

thung Hang Ti Ngoi,

thung Hang Seo B.

nh 3 + 4: a s v qu

cn bng th k X tm

c thung Hang Ti

Ngoi, thung Hang Ti

Trong.

(Ngun:nh tliu)

CY TH BN PH KHNG

(Ngun:nh tliu)



28/85


29/85

- 22 -

tm Trng An cng bao gm cc khu vui chi gii tr, th dc th thao khu

Cng vin vn ho bao gm cc khu thng mi, m thc p ng c nhu

cu ngh ngi, vui chi v cc nhu cu pht sinh khc ca khch du lch.

y s l im thu ht khch du lch trong h thng cc im tham quan du

lch ti Ninh Bnh.

Xt trn phng din p ng nhu cu ca ngi dn a phng,

chnh quyn tnh v thnh ph Ninh Bnh ch trng u t xy dng cc

cng trnh phc li cng cng phc v cho cc hot ng vn ha vn

ngh, th dc th thao do nhng thnh tu ng k m vn ho v th

thao Ninh Bnh t c. Tuy nhin, trn a bn tnh Ninh Bnh vn

cha c mt khu sinh hot vn ho, tm linh - th dc th thao - gii trtp trung c quy m, v sc ht vi cc tng lp thanh thiu nin, nhn

dn lao ng, cn b cng nhn vin Khu du lch sinh thi Trng An

vi qun th rng cy - mt nc - hang ng - ni non - kin trc cng

trnh, cnh quan s p ng cc nhu cu vn ho tm linh, ngh ngi, gii

tr, th dc th thao, sinh hot d ngoi ca cc tng lp nhn dn a

phng v khch du lch.

i vi vn pht trin du lch, khu du lch sinh thi Trng An

c mt khng gian rng, vi nhiu hng mc phong ph, khc vi cc

khu du lch hin c ca tnh Ninh Bnh nh vn Quc gia Cc Phng,

khu du lch sinh thi Vn Long, Tam Cc - Bch ng, C Hoa L,

nh th Pht Dim Cc khu du lch trn a bn Ninh Bnh hu ht

l cc khu di tch lch s, cc khu sinh thi nguyn sinh, cn c gi gn

v bo tn vi trng thi nguyn sinh. Khu du lch sinh thi Trng An vi

nhiu hng mc khc nhau nn vn qun l bo tn v pht trin cng

a dng hn. Vi cc khu vc t nhin nh Qun th hang ng Trng

An, cha Bi nh c th cn c bo tn v gi gn nguyn trng, m

bo c gi tr t nhin v lch s. Vi cc khu Trung tm, khu cng

vin, khu cha Bi nh mi th li c th c nhng d n pht trin



30/85

- 23 -

di hn. S a dng trong cch qun l ny gip khu du lch sinh thi Trng

An c c s kt hp hi ho gia nhng gi tr c truyn v hin i, p ng

a dng v y nhu cu ca khch tham quan, to mt nt du lch mi trong

vn ho du lch Ninh Bnh.

Khu du lch sinh thi Trng An trc y l khu nc non v ni

vi rng ln, gi tr t canh tc thp, ngoi lng ngh thu ren, chn

nui d ni - c sn Ninh Bnh, th ngh nng khng mang li nhiu gi

tr li ch cho ngi dn. Pht trin du lch ca vng t ny l chi tt

thc hin chuyn i c cu kinh t ti a phng; thc y lng ngh

truyn thng pht trin hn, nng cao gi tr sn phm truyn thng; t

canh tc chuyn thnh t du lch, cc sn phm chn nui v c sn tni t mc tiu th cao. c bit ngi lao ng l nng dn s c to

chi tr thnh lao ng phc v dch v - du lch: phc v thuyn, phc

v v sinh, phc v hot ng gin n trong khu du lch v mt s lao

ng tr, c tim nng s c o to tr thnh hng dn vin du

lch. y l c hi tt cho ngi dn quanh vng ci thin i sng v

pht trin vn ho c truyn lng ngh, to cng n vic lm n nh cho

lao ng a phng.



31/85

- 23 -

BN DU LCH TNH NINH BNH

(Khu du lch sinh thi Trng An cng vi cc khu du lch khc ca tnh Ninh Bnh to thnh mt qun thdu lch c tnh lin hon)

(Ngun: Trang thng tin in tDu lch Ninh Bnh)

n


32/85

- 24 -

PHN II:

THC TRNG V VN KHAI THC - BO TN

TI KHU DU LCH SINH THI TRNG AN

I.Thc trng khai thc ti khu du lch sinh thi Trng An:1.Cc dn hng n khai thc khu du lch sinh thi Trng An:

Ngay sau khi pht hin, nh gi cc gi tr sinh thi, vn ho, lch

s ca khu du lch sinh thi Trng An, tnh Ninh Bnh c k hoch

khai thc v pht trin du lch ti y, nhm a Trng An tr thnh trng

im du lch c tnh. Hin nay, ti khu du lch sinh thi Trng An ang

trin khai d n u t Xy dng khu du lch sinh thi Trng An. ng

thi, trong cc d n khuyn khch u t ca tnh Ninh Bnh, cng c

mt s d n lin quan n khai thc gi tr du lch - kinh t ti y.

a. Dn Xy dng khu du lch sinh thi Trng An:

D n c s h tng khu du lch sinh thi Trng An l d n c

quy m cp quc gia, do S Vn ho - Th thao v Du lch Ninh Bnh lch u t, doanh nghip Xy dng Xun Trng chu trch nhim thi

cng. D n u t kinh doanh khu du lch sinh thi Trng An do doanh

nghip Xy dng Xun Trng lm ch u t. V vy d n Xy dng

khu du lch sinh thi Trng An l mt d n vi mc u t v quy m

ln, din tch quy hoch rng, vn khai thc xy dng ti y c th

nh hng n nhiu qun th, kin trc. Trong qu trnh thc hin d n

u c s gim st v ch o ca UBND cc cp Tnh, Huyn - Thnhph, cc S: K hoch v u t, Xy dng, Ti chnh, Vn ho - Th

thao v Du lch, Nng nghip v Pht trin nng thn, Ti nguyn v Mi

trng, Kho bc Nh nc v cc ngnh c lin quan.



33/85

- 25 -

D n Xy dng khu du lch sinh thi Trng An c quy m s dng

t l 2.171,48 ha thuc 2 huyn Gia Vin, Hoa L v thnh ph Ninh Bnh

tnh Ninh Bnh, vi ccu s dng t nh sau:

Bng 2: Ccu s dng t ca khu du lch sinh thi Trng An

Chc nng

Khu trung tm, cy xanh, thm

c, h nc

Khu hang ng, ni c cy Khu

tm linh: Ni cha Bi nh,n Trn, Ph Khng

Khu cng vin vn ho, cy

xanh, thm c, h nc

H thng giao thng ng bKhu

dch v du lch (x Trng Yn:

72,2ha; x Ninh Xun:

39,37ha; phng Ninh Khnh:

4,85ha; x Ninh Nht: 10,85ha)

Cng

Din Hnh thc giao t T l

tch (ha) (%)

90,15 Thu t 70 nm 4,15%

1.034,61 Giao ni, giao rng 47,65%

525,96 t tn gio 24,22%

217,45 Thu t 70 nm 10,01%

176,04 Giao qun l 8,11%

127,27 Giao t c thu tin 5,86%

2.171,48 100%

(Ngun: Dn u tXy dng khu du lch sinh thi Trng An)

D n vi 6 hng mc chnh: khu trung tm, khu hang ng, khu

tm linh ni cha Bi nh, khu cng vin vn ho, khu dch v du lch,

tn to tu b li n cha - miu mo. Tng mc u t khu du lch gn

2.614 t ng (2.613.844.000.000 VN). D n c khi cng t nm 2003

v d kin hon thnh nm 2015, hin nay hon thnh cbn giai on I,

ang trong qu trnh xy dng cc cng trnh b sung, chun b bc sang giai

on II vo thng 12/2008.



34/85

- 26 -

D n Xy dng khu du lch sinh thi Trng An s khai thc pht

trin khu sinh thi Trng An trn cc lnh vc: du lch sinh thi - vn ho - lch

s, hot ng th dc th thao, hot ng vn ho tm linh, hot ng vn ho

vn ngh

b. Dn khuyn khch u tlin quan n khu sinh thiTrng An:

Theo quy hoch tng th pht trin du lch tnh Ninh Bnh, ton

tnh quy hoch lm 07 khu du lch chnh, trong khu du lch u tin

l: Khu du lch Tam Cc - Bch ng - Trng An - C Hoa L.

Trong 27 d n khuyn khch u t ti tnh Ninh Bnh giai on 2006 -2010, cng c d n lin quan trc tip n khu du lch sinh thi Trng

An: d n Khch sn - dch v du lch khu du lch Trng An. D n ku

gi u t ny c mc tiu xy dng khch sn 5 sao v khu dch v co

cp, c xy dng ti Khu du lch sinh thi Trng An, vi hnh thc u

t lin doanh, trong nc hoc 100% vn nc ngoi. y l mt d n

quy m ln, vi khong 3.000 phng ngh tr ln, v mc kinh ph d

kin l 200 triu USD1. D n ny, nu c u t s cng vi d nXy dng khu du lch sinh thi Trng An hon thin cnh quan khu du

lch ny, bin y trthnh mt khu resort t tiu chun quc t.

2. Cc vn pht sinh trong qu trnh khai thc:

Trong qu trnh khai thc khu sinh thi t nhin, pht trin Trng

An tr thnh mt khu du lch tm c quc t, vic cc d n u t, khai

thc gp nhiu kh khn, gy ra nhiu bin i cn iu chnh l iu rt

kh trnh khi. Cn phi nhn nhn cc vn cn yu km mt cch

khch quan v nghim khc, a ra cc gii php hiu qu nhm tho

1 Ninh Bnh - tim nng v chi u t, UBND tnh Ninh Bnh, S K hoch vu t.



35/85

- 27 -

gtrit cc vn ny, m bo vic khai thc pht trin kinh t l pht

trin bn vng.

Trong thi gian khai trng giai on I ca khu hang ng1, ban qun

l d n a 170 thuyn vo hot ng phc v khch tham quan,

nghin cu. y c xc nh l thi gian hot ng th nghim, mi ch c

18/48 ng xuyn thu c khi thng, 2/9 tuyn du lch ng thu c

a vo hot ng. Do c mca n khch trong tun l du lch Ninh

Bnh, li c v p cnh quan sinh thi nn khu hang ng n c

khong 2.000 lt khch mi ngy. V vy c trng hp thiu thuyn

phc v.

Hn na y l mt khu du lch mi, tuy ang c khai thc xydng nhng cng ang trong qu trnh hon thin cc thng tin lin quan

v cc tuyn du lch, nn y cha c hng dn vin du lch. Khch

tham quan qun th hang ng Trng An ch mi c bit s qua cc

thng tin v khu du lch qua nhn vin phc v thuyn, mt s t c

hng dn bi chuyn vin du lch ca S Vn Ho - Th thao v Du lch

hoc ban qun l d n.

Thi gian mca n khch ca khu hang ng Trng An cha ko

di c lu th phi tm ngng phc v, bi v t mca ny vo u

ma ma, lng nc ti khu hang ng dng ln cao, cc hang ng cn

ang trong qu trnh khi thng, cc hng mc cng trnh v cp thot nc

cha hon chnh Vic khai thc ti khu hang ng giai on I b gin

on, yu cu cn c nhng gii php khai thc gi tr du lch ti y lu

di v bn vng hn.

Ti khu vn ho tm linh Ni cha Bi nh, khch n tham

quan cha c, cha mi ang xy dng v khu Ging Ngc ngy mt

ng. Tuy nhin ngi dn n tham quan ti y cn mang tnh t pht,

1 Cng thi im vi Tun l du lch Ninh Bnh din ra vo 11-17/04/2008.



36/85

- 28 -

vi mc ch tham quan ngi cha ln nht Vit Nam v th hin tn

ngng tn gio ca mnh.

Trong ngy khai trng giai on I cha Bi nh1 nhn dp n

on i biu cc nc v chim bi trong chng trnh i l Pht n

th gii ln th V2, cng tc chun b t chc ti y cn c phn gp

gp. Do s lng pht t t cc ni v qu ng trong ngy khnh

thnh cha nn dn n tnh trng qu ti. y l mt ngy l ln, tuy

nhin sn trc in Tam Th ch phc v cc on i biu, tnh

nguyn vin, cc lnh o cp cao v nhn vin phc v nn nhn dn

pht t n tham quan khng c ln khu vc ny m s bi vng t

in th Php Ch. Mt khc ba cm chay vo ngy l khnh thnhcha c chun b y dnh cho cc v i biu, tnh nguyn vin,

khch mi, cn ngy 18/05/2008 l l n chay v chim bi dnh cho

Pht t c nc. Tuy nhin ngi dn khng c bit r v k hoch

trn nn c mt lng ln Pht t v khch tham quan v in Tam

Th ngy 17/05/2008. S vic ny gy ra cnh chen ln ng c ti

ng ln in Tam Th trc khi bui l bt u. Tuy tnh trng ny ch

xy ra trong mt thi gian ngn, nhng y l kinh nghim cho ban qun

l d n v ban qun l khu du lch sau ny c nhng bin php tuyn

truyn, t bin bo r rng ti cc khu vc chc nng, ng i ngi

dn hiu r v chp hnh. L mt khu vn ho tm linh, nn quang cnh

khu cha cn phi c gi gn nt trang nghim, tn knh, khng nn

xy ra nhng cnh tng ln xn.

Tuy nhin, tnh n ht thng 08/2008, vic hot ng kinh doanh

dch v du lch ti khu du lch sinh thi Trng An c nhng kt qu

nht nh. Ti Qun th hang ng Trng An, bnh qun mi ngy n

c 250 khch vi tng mc v tham quan, v phc v thuyn l

1 Ngy 17/05/2008.2 i l Pht n ln u tin t chc ti Vit Nam, din ra vo 14-17/05/2008.



37/85

- 29 -

60.000VN/ngi. Ti khu vn ho tm linh Ni cha Bi nh, mi

ngy c tnh c 800 pht t v vn cnh cha, doanh thu trung bnh t

cc dch v gia tng vo khong 100.000VN/ngi. Nh vy trung bnh

mi ngy khu du lch sinh thi Trng An n hn 1.000 khch tham quan

trn tng s 7.000 khch n Ninh Bnh, t doanh thu khong

95.000.000 - 100.000.000 mi ngy1.

Lng khch v tham quan khu du lch sinh thi Trng An dn c

n nh, khng cn gp tnh trng qu ti, lng nc lu chuyn trong khu

hang ng n nh trli, hot ng kinh doanh dch v du lch c khi

phc trli.

Tuy nhin cc vn ny cha thc s c gii quyt trit ,cn mang tnh cht tm thi. vic khai thc kinh doanh c hiu qu v

tng trng bn vng, m bo c vic khai thc du lch khng nh

hng tiu cc n vn bo tn yu cu cn phi c cc gii php

thit thc, c th gii quyt trit cc nhc im cn tn ti.

PHT TV CHIM BI CHA BI NH(Ngun:nh kho st thc t)

1 SVn Ho - Th thao v Du lch.



38/85

- 30 -

II.Thc trng bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An:Trong qu trnh trin khai d n Xy dng khu du lch sinh thi

Trng An, cc cquan c lin quan quan tm n vn bo tn khu sinh

thi. Tuy c nhiu tin b v bo tn so vi cc khu du lch khc do tipthu c nhng kinh nghim, nhng vn cn tn ti mt s vn khai thc

du lch nh hng n vic bo tn khu du lch ny.

1. Tnh hnh bo tn ti khu du lch sinh thi Trng An:

a. Bo tn cc gi trsinh thi:

Trong 6 hng mc chnh u t xy dng ca d n Xy dng

khu du lch sinh thi Trng An, c 2 hng mc chnh lin quan trc tipn vn sinh thi t nhin: khu hang ng v khu tm linh ni cha

Bi nh; 1 hng mc v vn tu sa tn to n cha; 3 hng mc xy

mi: khu trung tm, khu cng vin vn ho, khu dch v du lch.

i vi khu tm linh ni cha Bi nh, cha Bi nh c

c tu b, tn to gi c nhng hin vt c, lm sng v thong

cnh quan, gip khch tham quan c d dng. Khu ging Ngc c

xy dng li v mrng trn nn ging Ngc nh c c cch y gn

1.000 nm. Vic xy dng li v m rng din tch ging gi nguyn

c chic ging c, c lch s lu i cng vi gi tr lch s - tinh thn1

ca n.

Hin nay, cha Bi nh xy dng trn ngn i Ba Rau, do quy

hoch lm ng i v cc hng mc cng trnh thuc khu tm linh, nh

i Ba Rau gn nh b san phng. Trong quy hoch tng th khu vn

ho tm linh, hu nh khng cn nhn thy ba ngn i ny, thoi ca

ba ngn i s c tn dng to thoi t nhin cho khu cha, tri

rng trong mt khng gian t cao xung thp. Mc d vic ny gip xy

1 Theo huyn thoi, Thin s Nguyn Minh Khng ly nc ging Ngc sc thuccha bnh cho Thi t Dng Hon v nhn dn.



39/85

- 31 -

dng cha Bi nh ph hp vi kin trc cha chin, hp vi tn

ngng tm linh o Pht nhng li lm bin mt ba ngn i t nhin,

ba ngn i gn vi huyn thoi v Thin s Nguyn Minh Khng1.

Qun th hang ng Trng An trc y l ni v nc, do gn

1.000 nm qun th hang ng ny khng c pht hin vi quy m rng

ln nh hin nay nn c nhiu hang xuyn thu, thung lng b bi lng t

bn, t bi, thm thc vt Qun th hang ng vi hn 100 hang ng,

hn na s l hang xuyn thy, v c 48 hang ng chnh thuc quy hoch

khai thc du lch, 31 thung2 ln nh c pht hin v quy hoch. Cc

hang ng v thung lng3 a vo khai thc du lch u s c no vt, ra

sch nc trong, thuyn i li d dng, ly li mu sc t nhin cho nh trong hang; khi thng lung lch, to nn h thng giao thng ng thu,

ng b lin hon phc v khch tham quan du lch sinh thi, vui chi, gii

tr

b. Bo tn cc gi trlch s- vn ho - tinh thn:

Cc di tch ti khu du lch sinh thi Trng An hu ht u c t

rt lu, xut hin t cc s kin lin quan n C Hoa L, cc triu i

inh - Tin L - L, tn ti gn 1.000 nm, v vy y l khu du lch sinh

thi c ngha lch s to ln. Cng tn ti theo chiu di lch s y l cc

yu t vn ho, tinh thn c lu gi theo cc th h nhn dn a

phng.

Ti cha Bi nh c, cc l hi vn ho c truyn vn c lu

gi v din ra u n hng nm vo mng 6 thng ging (m lch) v

ko di t 3-5 ngy. Vi vic xy dng cha Bi nh trthnh ngi

1 Ba ngn i ng gn nhau ging nh ba ng rau, theo huyn thoi, NguynMinh Khng dng ba qu i t ni sao thuc, sc thuc, nu nc, thi cm, nn baqu i c gi l i Ba Rau.2 Theo ting a phng, thung lng c gi tt l thung. 3 Trcc thung lng c rng nguyn sinh.



40/85

- 32 -

cha ln nht Vit Nam, l hi cha Bi nh hng nm s trthnh mt trong

cc l hi ln thu ht ng o Pht t c nc v tham gia, v vy vn lu

gi cc gi tr vn ho c truyn, cc nghi thc l bi truyn thng, cc tr

chi dn gian ti y cn c quan tm.

Ti cc khu ph, n cng c nhng nt vn ho tm linh rt ring

c gi gn n ngy nay, cn c tip tc bo tn. Nh ti n

Trn (n Ni Lm) c l Pht lt vo ngy mng 7 thng ging, l gi

thn vo ngy 18 thng 3 (m lch) hng nm. Hay nh ti ph Khng,

khch n thp hng ti ph th v quan trn i pha Nam kinh thi

inh xong, s mang l vt y ra gc cy th, thp hng li ti tng c

bt hng th 7 v quan i trung thn; y l mt cch thp hng cbit m ch c ph Khng mi c (v theo tn ngng o Pht, l vt

sau khi thp hng s khng c dng thp hng li).

Ti cc khu di tch, danh thng ny cn c quan tm ch trng n

vic bo v h tng c s, trnh tnh trng vit, v ln cc di tch, danh

thng ca khch du lch, leo tro lm xung cp cc cng trnh, mt cnh quan,

gy n tng khng tt trong vn tn ngng, tm linh v tm l khch du

lch.

MT L HI TRUYN THNG TNG NHC THNH NGUYN MINH KHNG



41/85

- 33 -

M HNH KHU TM LINH NI CHA BI NHTHUC DN XY DNG KHU DU LCH SINH THI TRNG AN

(Ngun: L ng Bt - Cha Bi nh - ngi cha ln nht Vit Nam)

QUANG CNH CHA BI NH ANG THI CNG

(Ngun:nh tliu)



42/85

- 34 -

2. Cc vn pht sinh trong qu trnh bo tn:

Vic no vt, khi thng, c cc hang xuyn thu cng lm

mt i v p t nhin, c o ca mt s hang ng. Nh ti hang Ba

Git, trc y c mt on hang pha trn, bn phi theo hng

thuyn i vo t thung Hang Ti, c mt dng nc ngm m, khng bit

t u chy v, to thnh ba dng nc, ch hp ba dng ny, vo ma

ng c, cua tm, tp v tr ng dy c, nay b lp i. Hoc nh ti

hang a Linh, trc y trong hang cn cha mt khong khng gian

rng ca t v nc - iu c bit m khng phi hang xuyn thu no

cng c; on gia l mt dng sng, hai bn l hai bi t cao,

phng, rng, bn l, bn bi; tuy nhin ngy nay di t c ovt, ch cn li nhng ngn t, tng t hai bn thnh hang.

Ti cc thung khng c rng nguyn sinh s c tin hnh ci

to, v to ra mt s thung ln cc hn o nhn to. Trn cc o ny

s xy dng cc o sinh thi: o dnh cho khch tham quan ngh chn,

o phc v nng nghip, nui trng thu sn; 12 o thuc 12 thung

rng s lm 12 o mang tn con Gip vi cc dch v du lch lin quan

n cc con gip, xy dng khu bo tng cc con gip K hoch xy

dng cc o sinh thi ti cc thung ny s mang li hiu qu cao v gi

tr kinh t, du lch. Mt khc, k hoch xy dng ny s gp phn gi gn

v tr li cc gi tr sinh thi vn c ca cc hang ng, thung lng, lm

p thm cnh quan t nhin, khng kh trong lnh ca khu hang ng.

Tuy cha bc vo thc hin nhng d n nn c nhng lu v vn

bo tn gi tr sinh thi. Nu thc hin vic to v a dng cho hnh dng

ni, hang ng bng vic o i mt phn ca ni to hnh s lm

nh hng n sinh thi t nhin ca khu hang ng. Mt khc khi khai

thc pht trin du lch - dch v ti cc o sinh thi v o 12 con gip,

cn ch trng quan tm n vn v sinh cnh quan, mi trng, thc

ca khch tham quan v ngi tham gia kinh doanh dch v.



43/85

- 35 -

Vi vic xy dng cha Bi nh tr thnh ngi cha ln nht

Vit Nam, khu du lch s n mt lng ln khch tham quan trong nc

v quc t, do cn c bin php trnh tnh trng n tc, ln xn, gy

mt m quan, hoc cc vn v t do tn ngng ca khch du lch.

NG VO HANG SI - QUN TH HANG NG TRNG AN(nh: ThMinh)

HT VN TRONG NG THMU (CHA BI NH C)(Ngun:nh tliu)



44/85

- 36 -

III. Mi quan h gia khai thc v bo tn:1. Nhng tc ng ca khai thc ti vn bo tn:

Thnht, vic no vt khi thng cc hang ng, thung lng c th

lm gim i nhiu gi tr c o, him c ca vng hang ng.Nh trng hp ca hang Ba Git, ti y c dng nc ngm m

to thnh ba dng nc, ch hp li ca ba dng nc chnh l l do ngi

dn gi y l hang Ba Git nay b lp i. Hnh ng ny ng thi cng

lp i ni tr ng l tng ca thu sn vo ma ng, lm gim i ngha

ca hang, tn hang.

Tng t vi trng hp hang a Linh, tn ca hang l cch gi

m v cnh vt trong hang. a Linh (t thing) l ch v s c ohim c ca hang ng ny, y c mt khng gian rng ca t v

nc, trn hang phng rng nh mi nh, trong hang c rt nhiu nh

p, k o, trng mut nh dt bc, khi chiu n vo th li lng lnh

nh thu ngn Nhng di t gia lng hang b no vt khi

thng lng hang, nh vy lm mt sc gi m, ngha ca tn hang,

mt i mt phn khng nh v c o ca hang a Linh.

Thhai, vic c o ti cc hang ng, to dng cho ni s lm

nh hng n cnh quan t nhin.

Ti cc hang ng, c o khi thng lung lch c thlm

mt i cc nh , cc hnh dng c o ca hai bn thnh hang,

mu sc, nh sng t nhin trong hang, nh hng n i sng sinh thi

y: ch tr ng ca di, chim, thu sn

tng mi cc nh iu khc n to dng cho ni bng cch p

thm hoc o i to hnh dng mt con vt, mt hnh nh th

mng s tc ng n cnh quan sinh thi khu hang ng.

Thba, vic mrng din tch, khun vin, pht trin cc khu dch

v gia tng snh hng ti cnh quan chung, c th lm bin dng, hng hoc

bin mt hon ton cc chi tit ca cnh quan c.



45/85

- 37 -

Nh vic xy dng cha Bi nh trn ngn i Ba Rau lm bin

mt mt phn nh i, v trong quy hoch c nguy cba ngn i ny u

khng cn.

Vi vic mrng khun vin xy dng cc khu dch v rng ln

khc nh khu Trung tm, khu cng vin s phi mrng din tch t hin

c, san lp ao h lm ng, mni

Th t, vic khai thc cc khu dch v, vn ho th thao, ngh

dng c th gy nhim ting n, nhim mi trng, phai m vn ho

truyn thng.

Khi a vo khai thc, cc khu dch v gia tng ny s n mt

lng khch ln, hn na khi khu ngh dng y t tiu chun lutr quc gia v quc t, l trung tm lu tr ln ca Ninh Bnh th lng

khch ngh dng t cc khu du lch khc trong tnh Ninh Bnh cng s

v y. Khi nhu cu v th dc th thao, cc hot ng vui chi

ca khch du lch s tng cao. Nu vn bo tn khng c hiu qu,

khai thc kinh t trit c th xy ra tnh trng nhim ting n v mi

trng. Cng vi , lng khch n t cc vng trong c nc v quc

t, vi nhiu lung t tng, vn ho khc nhau s t v y, t ra thch

thc cho vn gi gn cc gi tr vn ho truyn thng vn c, khng

lm phai mu, mnht hoc ln tp vn ho cc vng min.

Th nm, khai thc pht trin du lch l mt phng thc tuyn

truyn vn ho truyn thng, cao v p t nhin, khuyn khch cc hot

ng ng gp tch cc vo vic gi gn v pht trin cc gi tr truyn

thng ca khu du lch.

Vi cc khu tm linh, tn ngng nh nh, ph, miu, cha

vic cc Pht t v khch tham quan v chim bi nhiu s cng c, gy

dng lng tin vo vn ho tt p ca cc khu vn ho tn ngng, hng

con ngi n ci thin, gip ngi dn hiu r v chnh xc hn v



46/85

- 38 -

truyn thng dn tc, cc triu i khi t ca Nh nc i Vit phong kin

tp quyn

Vi cc khu lng ngh, vic n tip khch du lch l cch qung

b nhanh chng v hiu qu hnh nh sn phm lng ngh, gip nng cao

cht lng i sng ngi dn, khuyn khch nhn dn tham gia lao ng

sn xut cc sn phm truyn thng, gp phn gi gn v pht trin vn

ho lng ngh.

Nh vy vic khai thc pht trin du lch y cng , ang v

s t ra nhiu thch thc cho vn bo tn. C nhng tc ng tch

cc, cn c pht huy; bn cnh cng c nhng tc ng cn xem xt

v iu chnh.

2. Nhng tc ng ca bo tn ti vn khai thc:

Thnht, vic gi gn v bo tn cc gi tr sinh thi mt cch st

sao, cng nhc s lm hn ch vn khai thc, khng th mrng v khai

thc du lch ti khu du lch sinh thi Trng An do iu kin t nhin khng cho

php.

Vi gn 1.000 nm gn nh b qun lng, khu hang ng Trng

An c nhiu hang ng, thung lng b bn ly, thc vt bi lp v che

khut. Vic no vt khi thng cc hang ng v thung lng ti y l cn

thit. Hn na c rt nhiu hang ng xuyn thu c lng hang b, khin

cho vic i li, di chuyn bng thuyn rt kh khn, thm ch l khng th

qua c bng thuyn. Nu khng khi thng lung lch ti cc hang

ng ny bng vic c o th giao thng ti khu hang ng s khng

thng sut, cc tim nng du lch ti y s khng c khai thc ng

vi gi tr ca n.

Thhai, nu khng mrng din tch khu sinh thi s khng pht huy

c ht tim nng du lch rt ln ca khu du lch ny, thm ch c th cn

lm hn ch rt nhiu.



47/85


48/85

- 40 -

Th t, nu ch ch trng n vn bo tn m khng quan tm

n khai thc du lch s khng pht huy c tim nng du lch, tim

nng kinh t; khng pht trin c kinh t vng, dn c a phng

khng thc hin c chuyn i c cu kinh t, nhn dn c mc sng

thp.

Th nm, bo tn gip gi gn cc gi tr vn ho, lch s, tinh

thn, sinh thi vn c ca khu du lch; gp phn gn gi gi tr kinh t, du

lch lu di; thu ht khch du lch; ko di thi gian khai thc du lch ti

khu sinh thi.

Cng vi s tc ng ca khai thc ti bo tn l s tc ng

ngc tr li ca bo tn n vn khai thc, s tc ng ny l haichiu, h tr ln nhau, nhng cng mu thun nhau. Yu cu cn c

nhng gii php c th vn khai thc v bo tn ti khu du lch sinh thi

Trng An c hi ho.

3. Thc trng gii quyt mi quan h gia khai thc v bo tn:Bo tn v khai thc ti mt khu du lch lun lun l hai vn song

song cng tn ti, phi lm th no khai thc hiu qu nhng vn gi c

cc gi tr nguyn bn, v phi lm th no vic bo tn uc thc hin tt

nhng khng lm nh hng n kh nng khai thc kinh t. Ti khu du lch

sinh thi Trng An, vn ny c a ra bn lun, xem xt v cng c

nhng bin php c th.

Vi d n Xy dng khu du lch sinh thi Trng An, cc cquan

Nh nc c lin quan tham gia gim st qu trnh thi cng, kim tra st sao

cc cam kt v vn bo tn. C th, d n c yu cu thc hin y

cc vn sau:

Cc cng trnh xy dng khi thit k, thi cng phi c s ng ca cquan qun l Xy dng v Vn ho.



49/85

- 41 -

Trc khi tin hnh d n phi lp Bo co nh gi tc ng mitrng: t, nc, khng kh, cc ti nguyn trong phm vi d n, ting n

trnh cquan c thm quyn thm nh v ph duyt.

Trong qu trnh thi cng xy dng khng c ph vcnh quandi tch lch s v din tch rng, ni vi.

Phi tun th cc quy nh v an ton v sinh mi trng vphng chng chy n trong qu trnh xy dng v a cng trnh vo khai

thc s dng.

Thc hin y cc ngha v i vi Nh nc v ngi lao ng,nhn dn thuc phm vi d n theo cc cam kt tho thun.

Bn cnh , cn c vo tng tnh hnh c th quyt nh linhng cc vn khai thc lin quan n bo tn.

Ti khu hang ng, cho php no vt cc thung (tr cc thung c

rng nguyn sinh); lm sch v trong ngun nc; to cc o sinh thi

nhn to ph hp vi cnh quan v din tch mt nc, khng c lm

qu ln, che khut ca cc hang ng, phi u tin v tr n nhiu nh

sng v kh tri, gi tri lm ca hang. Cho php khi thng cc hang

ng, c o hai bn thnh hang, m bo din tch di chuyn qua

hang, khng c ph v cnh quan chung hoc nh hng n din tch

rng, ni vi.

Ti cc khu tm linh, tn ngng: cho php tn to, tu b cc cha,

nh, ph, miu mo thuc a phn khu hang ng; cho php tn to v tu

b cha Bi nh c. Trong qu trnh thi cng, khng c ph vcnh quan

di tch lch s, di tch vn ho tm linh, phi gi c kin trc c, truyn

thng.

Qu trnh khai thc du lch phi i i vi chuyn dch c cu

kinh t; phi to iu kin vic lm, n b tho ng cho cc h gia nh

trong din gii phng mt bng quy hoch du lch. Hng nhn dn a

phng chuyn dch ccu kinh t theo hng phc v dch v, du lch



50/85

- 42 -

ti khu du lch sinh thi Trng An. To iu kin cho nhn dn a

phng tham gia phc v thuyn, hng dn cnh quan, v sinh, phc v ti

khu ngh dng

nh gi chung:a.Nhng kt qu t c:

Vi s ch o v gim st ca cc c quan chc nng c thm

quyn cng vi ban qun l d n, khu du lch sinh thi Trng An

bc u i vo khai thc, mang li hiu qu kinh t nhng vn duy tr

cng tc bo tn khu sinh thi. Cc cng trnh di tch tn ngng c

quy hoch bo tn, mt s cng trnh trng im tham quan nh PhKhng, n Trn c k hoch tn to cnh quan. Khu sinh thi t

nhin Qun th hang ng Trng An c ch gi gn v v sinh

mi trng, cnh quan hang ng trong qu trnh khai thc Khu vn

ho tm linh ni cha Bi nh c c bit quan tm v vn gi gn

vn ho tm linh ca o Pht, bo tn cha Bi nh c, bo tn v tn

to khu Ging Ngc, tn to cc cng trnh xung cp. H thng

ng giao thng cng c bn hon thnh, to iu kin thun li cho

giao thng v vic phi hp pht trin du lch gia khu du lch sinh thi

Trng An v cc khu du lch sinh thi ln cn.

Khu du lch sinh thi Trng An c a vo khai thc du lch

ti hai trng im tham quan l Qun th hang ng Trng An v khu vn

ho tm linh ni cha Bi nh, v bc u nhn c nhng kt qu

nht nh: khu hang ng trung bnh n 2.000 lt khch/ngy trong

tun l khai trng giai on I, khu vn ho tm linh ni cha Bi nh

c tnh n 10.000 lt Pht t v tham quan trong hai ngy khnh

thnh cha Bi nh giai on I. Cng vi l du lch lng ngh c

thm mt lng khch du lch ng o, nhn dn a phng bc



51/85

- 43 -

u thc hin thnh cng vic chuyn dch ccu kinh t, n nh v nng

cao cht lng cuc sng.

b.Nhng hn chtrong qu trnh khai thc v bo tn:Trong thi gian u ca qu trnh khai thc v bo tn ti khu du lch

sinh thi Trng An, bn cnh nhng mt tch cc t c l nhng hn

ch cn khc phc.

Thi gian u ca qu trnh m rng khu du lch sinh thi, ban

qun l d n cha thc s c nhng phng n st sao v vn bo

tn cc hang ng xuyn thu. Do khi no vt, khi thng cc hang

ng lm nh hng n khun vin sinh thi, gi tr t nhin ca mts hang ng.

Do vn qun l v phn cng nhn vin hng dn cha tt,

hu ht khch tham quan phi t tm hiu v khu du lch sinh thi Trng

An. Ti khu vn ho tm linh, mc d s lng Pht t v chim bi

nhiu nhng li khng c nhiu ngi hiu c gi tr ca cc cng trnh

c, ngha ca cc cng trnh ang xy dng; khng c iu kin tham

quan ht cc hng mc thuc cha Bi nh c, ch yu ch tham quan

c hang Sng v hang Ti, do cc hng mc ny nm ri rc dc theo

sn ni, ng vo tham quan kh khut. Ti qun th hang ng Trng

An cng cha c hng dn vin chuyn nghip, ch yu khch tham

quan tip cn vi hang ng bng nhn quan v nh s gip ca nhn

vin phc v thuyn. Nh vy khng th mang li y thng tin v n

tng mnh cho khch du lch, khng khai thc c trit tim nng

du lch vn c.

Ti cc lng ngh truyn thng, do cha c s qun l, ch o c th

v ng b, du lch ti y xut hin v pht trin theo hng t pht, cha c

chiu su v tnh chuyn nghip nn cha mang li hiu qung vi tim

nng ca mng du lch mi m ny.



52/85

- 44 -

i vi ngi dn thuc din gii phng mt bng ca khu du lch

sinh thi Trng An, mi ch c mt phn nh c gii quyt vn vic

lm do khu du lch sinh thi Trng An ang trong qu trnh xy d ng.

Bn cnh , dn tr ngi dn cha cao, ngi dn cha bit s dng

hiu qu mc tin n b lm kinh t, v vy i sng nhn dn a

phng cn kh khn.

Khu du lch sinh thi Trng An c c nc bit n nhnhng im

mi l v c o ca n, bn cnh cng c s qung b su rng ca

ngnh du lch Ninh Bnh. Tuy nhin, do h tng csca khu du lch sinh

thi Trng An cn ang xy dng, qu trnh thi cng cn ko di, nn cha c

iu kin n khch cng nh chun b a im lu tr cho ng okhch du lch. Mt khc, cng do cng trnh ang thi cng nn h thng cp

thot nc cha hon chnh, khu hang ng khng th p ng c nhu

cu tham quan ngy cng ng vo ma ma, cha khai thc hiu qu tim

nng du lch.

Cc hn ch nu trn xy ra do khu du lch cha iu kin xy

dng ban qun l; vn khai thc, bo tn v xy dng khu du lch gp kh

khn trong vic qun l nht qun; dn ch ngi dn cha cao; h tng cs

ca tnh Ninh Bnh cn thp km, do cha c cc khu lu tr cao cp nn vic

xy dng s tn thi gian v ti chnh.

i vi cc vn cn hn ch trong vic khi thc v bo tn ti

khu du lch sinh thi Trng An, cn c nhng gii php t tng quan n

c th gii quyt, bn cnh l pht huy cc thnh qu t c,

nhm pht trin khu du lch sinh thi Trng An l mt khu du lch c tm

cquc t.



53/85

- 45 -

PHN III:

NHNG GII PHP KHAI THC - PHT TRIN

DU LCH M BO GIGN V BO TN

TI KHU DU LCH SINH THI TRNG AN

I. Phng hng pht trin du lch - dch v giai on2005-2010 ti khu du lch sinh thi Trng An:

khai thc c hiu qu tim nng, th mnh ca a phng v

pht trin du lch Ninh Bnh ng hng, Ban Thng v Tnh u (kho

XIV) c Ngh quyt s 03-NQ/TU ngy 18/12/2001 v pht trin dulch t nay n nm 2010, trong nhn mnh coi du lch l ngnh kinh

t mi nhn trong pht trin kinh t ca tnh v c nhiu ch trng, gii

php ng b pht trin du lch. y l mt ch trng ng n, p

ng kp thi yu cu lnh o, ch o pht trin du lch ca tnh Ninh

Bnh. Ngy 28/7/2006, Tnh u c Thng bo s 192-TB/TU thng

bo kt lun ca Ban Thng v Tnh u kho XIX tip tc trin khai

thc hin Ngh quyt 03 ca Ban Thng v (kho XIV), trong xc

nh r hn nhng mc tiu, nhim v v gii php pht trin du lch cho

ph hp vi tnh hnh thc t. Ngy 16/8/2006, UBND tnh c K

hoch 17/KH-UBND v thc hin Thng bo 192-TB/TU ca Ban

Thng v Tnh u v pht trin du lch n nm 20101.

Trong giai on 2002 - 2005, khu du lch sinh thi Trng An

nhn c s quan tm v ch trng u t, pht trin ca cc cp chnh

quyn tnh Ninh Bnh. Trong giai on 2005 - 2010, vic bo tn kt hp

vi khai thc pht trin kinh t ti khu du lch sinh thi Trng An tr

1 Bi Vn Thng - Ch tch UBND Tnh Ninh Bnh,Ninh Bnh tip tc phn u a Dulch thc strthnh ngnh kinh tmi nhn ca tnh, Trang thng tin in t Tng Cc DuLch Vit Nam.



54/85

- 46 -

thnh mt trong nhng nhim v trng tm ca tnh Ninh Bnh. Phng

hng pht trin du lch - dch v ti khu du lch sinh thi Trng An

c quy nh c th ti cc vn bn ch o ca UBND v Tnh U tnh

Ninh Bnh:

Ti quyt nh s 64/Q-BC (ngy 21/07/2006) ca Ban ch o

chng trnh pht trin du lch, dch v v xut nhp khu tnh Ninh Bnh

(UBND tnh Ninh Bnh) c quy nh cc nhim v c th:

Tp trung u t c s h tng du lch. n nm 2008 honthnh xy dng csh tng cc khu du lch: Tam Cc - Bch ng, Vn Long,

Trng An gn lin vi bo tn, tn to v pht huy gi tr lch s -

vn ho ca C Hoa L. Tp trung ngun vn hon thin h thng giaothng lin hon n cc khu du lch.

Ch o, lnh o vic tng cng qung b, gii thiu v du lchca tnh ti L hi inh L hng nm; xy dng k hoch t chc v t chc

thnh cng Lin hoan du lch Ninh Bnh vo nm 2010, nhn dp k nim 1.000

nm Thng Long - H Ni.

Ch o y mnh hot ng v nng cao hiu qu cng tcqung b v xc tin du lch, xc tin thng mi; xy dng ni quy, quy ch

ti cc khu du lch; k hoch o to, bi dng nghip v du lch cho i

ng cn b, hng dn vin du lch. Tng cng phi hp gia cc cp, cc

ngnh trong vic bo m an ninh trt t, thc hin vn minh, m bo v

sinh mi trng tt c cc khu, im du lch, khch sn, nh hng phc v

khch du lch.

Ti thng bo s 220-TB/TU ca Tnh U Ninh Bnh (ngy

06/09/2006) v kin ch o ca Thng trc Tnh u v vic tnh hnh

thc hin Thng bo kt lun s 192-TB/UB ca Ban Thng v Tnh u

v K hoch 17-KH/UBND ca U ban nhn dn tnh v pht trin du

lch n nm 2010, a ra kin ch o trng tm pht trin Khu du

lch Trng An, quan tm n vic n b gii phng mt bng, tp trung



55/85

- 47 -

xy dng h tng cs, o to nhn lc cc ngh thu ren, ch, phi

c k hoch bo tn i vi tng hang ng, cc di tch c; bn cnh

l cc hot ng lin quan n qung b du lch, to tin pht trin du

lch.

Ti k hoch s 19/KH/TU ca Tnh U Ninh Bnh (ngy

13/09/2006) v k hoch Thc hin Chng trnh pht trin du lch, dch v

v xut nhp khu n nm 2010 nh ra phng hng chung trong

vn pht trin du lch:

Tp trung u t pht trin du lch thc s trthnh ngnh kinh t mi

nhn ca tnh trong nhng nm ti; phn u n nm 2010 n 2 triu lt

khch trln, trong c 800 ngn lt khch Quc t. Xc nh nhim vtrng tm ca du lch Ninh Bnh t nay nm 2010 l: tp trung u t khu

di tch hang ng Trng An, y l khu du lch trng tm, trng im ca tnh.

V vy cn tp trung u t dt im cc khu chc nng, cc cng trnh chnh

sm a vo khai thc, to im nhn ca du lch Ninh Bnh giai on 2006

- 2010 ().

II. Cc gii php v vn khai thc - bo tn ti khu dulch sinh thi Trng An:

1.Gii php bo tn gp phn gign v nng cao gi tr kinh t:a.Bo tn ti cc khu di tch tn ngng:

i vi cc khu di tch tm linh, tn ngng, vn bo tn, tn

to v gi gn cnh quan, kin trc c rt quan trng. Tn to cc cngtrnh kin trc c ch nn dng li vic m bo kin c cng trnh, ti

to nguyn trng, khng nn thm bt cc chi tit cng trnh, to n tng

khng tt, mt lng tin i vi khch du lch v gi tr lch s ca cng

trnh. Chm sc v bo tn cc di tch c cn st li c nguyn vn,



56/85

- 48 -

nh gc th nghn nm ph Khng, vn thuc Sinh Dc ti ni Bi nh,

cc tng Pht, Thn ti cc n, cha

Cc khu di tch tm linh, tn ngng ca khu du lch sinh thi

Trng An khng ch c ngha v mt vt th, m y cn lu gi cc gi tr

phi vt th ng qu. i vi mt vng t du lch, nhng gi tr vn ho phi

vt th l nhng bu vt v gi, cn c bit quan tm n vn gn gi v

bo tn. Bn cnh cng cn phi bit pht huy th mnh, pht trin nhng

nt vn ho ny, to dng c gi tr tinh thn to ln i vi ngi dn a

phng, lm mi hnh nh ca khu du lch, tng thm sc hp dn i vi

khch tham quan.

Ti cc khu di tch tn ngng nh cha Bi nh, n, ph, cha,miu lun c cc ngy l, hi truyn thng. L hi truyn thng ti cc khu

du lch l thi im thu ht ng o khch du lch trong v ngoi nc. y

l chi pht huy, qung b vn ho l hi, truyn thng a phng,

nhng cng li l thch thc cho vic gi gn v bo tn nhng gi tr

truyn thng y.

bo tn tt cc l hi truyn thng, cng nh cc hot ng vn

ho phi vt th ni chung, cn tuyn truyn, gio dc cho nhn dn v gi trca cc cng trnh vn ho phi vt th. Vic gio dc phi c thc hin

ng b trong cc cp chnh quyn v nhn dn a phng. Tuyn truyn

n mi la tui: t tr em n ngi ln. Tuyn truyn gio dc di nhiu

hnh thc: i truyn thanh, cc bui ni chuyn, cc bui sinh hot hp tc x,

thn, x, on th. i vi nh trng, c cc hnh thc ni chuyn, ging dy

v cc gi tr phi vt th ca a phng cn gi gn, bo tn trong cc bui

sinh hot ngoi kho, sinh hot u -

cui tun, trong cc ch tho lun

T chc y v chnh xc cc nghi l trong phn l ca l hi

cha Bi nh v cc l hi khc. Gip ngi dn hiu c mc ch

ca tng nghi l. a dng cc tr chi dn gian trong phn hi ca cc l



57/85

- 49 -

hi. T chc cc cuc tranh ti, c khen thng, ti hin li hot ng ca

nhng l hi c trc y, to c s mi m v khuyn khch nhn dn tham

gia l hi.

Trong l hi Bi nh, cc lng trong x Gia Sinh (huyn Gia

Vin - Ninh Bnh) u tham gia rc kiu, mi lng c mt kiu, v th

c th xy ra ch tc giao thng, nht l khi cha c quy m m rng, thu

ht nhiu khch du lch v tham gia l hi. V vy cn phi phn cng

nhn lc theo di, gim st vic i li trn cc ln ng, hng dn

khch tham quan v cc on kiu i ng phn ng quy nh.

Bn cnh cng cn phi lu gi cc nt c o ring ca tng di

tch, nh cung cch, trnh t l bi ti cha Bi nh, cch thp hng xin lcti Ph Khng Mun lu gi c cc nt vn ho ny, cn c s phi hp

ca chnh quyn a phng v ch qun l cc di tch v vn t chc l

hi, phn cng vic trng coi, chm sc cc n cha, hng dn cho khch

thp phng cc nghi l truyn thng cn lu , trnh b pha trn vi cc

nghi l vn ho khc

Trong nhng ngy l hi truyn thng, cn c bin bo v hng dn

vin hng dn ng i v ni quy cho khch tham quan, trnh tnh trng ln

xn ngay ti khu vn ho tm linh.

PH KHNG - QUN TH HANG NG TRNG AN

(Ngun:nh tliu)



58/85

- 50 -

b.Bo tn ti qun thhang ng Trng An:Ti cc cc hang ng xuyn thu, cn xc nh vic c o ,

no vt, khi thng tng hang ng c ngha khc nhau. Vi mi

hang ng cn kho st v tnh ton thc t, sau quy hoch v c k

hoch khi thng c th. Cc k hoch khi thng ny phi m bo to

din tch cho giao thng i li, lm trong sch c ngun nc; hn

ch n mc thp nht cc tc ng n cnh quan chung, khng lm nh

hng n h thng nh Trong trng hp phi d b mt s nh

m rng din tch th cn kim tra hai bn thnh hang, la chn

phng n d b ti u. V d nh trng hp hang a Linh hay hang

Ba Git cn c nhng phng n la chn. Vi hang a Linh, c thno vt mt phn di t, gi c u th va c t, va c nc ca

hang, bin hang a Linh va l hang xuyn thu, va c phn hang kh.

Vi hang Ba Git, c th gi ni gp nhau ca ba dng nc, m rng

thnh hang v pha i din.

Trn cc o sinh thi, quan tm pht trin trng rng v nui

trng thu sn. C bin php giao o cho cc h gia nh trong din gii

phng mt bng ca d n Xy dng khu du lch sinh thi Trng Antrng coi, thu t canh tc, trng rng, trng cy cng nghip, nui

trng thu sn, nui gia sc, gia cm, cc loi cy thm canh, cy n

qu Tu vo iu kin thc t ca t, nc, din tch mi o la

chn phng n lm kinh t hiu qu. Tuy nhin cn ch n vn

bo v cnh quan v mi trng. Ch nui trng cc sn phm c li

cho thin nhin, to s phong ph cho cnh quan, khng gy nhim mi

trng, khng ln chim din tch mt nc ca khu hang ng

i vi 12 o mang tn cc con gip, cn ch vn bo v

o, bo v mi trng, hng dn tham quan v y l cc o c

s dng vo mc ch kinh doanh dch v, phc v du lch. Trn cc o

ny cng cn quy hoch trng cy hp l, ly bng mt v hp vi khung



59/85

- 51 -

cnh ni non, sng nc. Xy dng cc tng trn o cng cn ch n

cnh quan xung quanh, vic la chn v tr ca cc o khng c lm nh

hng n lch trnh tham quan khu hang ng Trng An, v tr u thuyn

b cn quy hoch r rng, trnh tnh trng ln xn ngay t thi gian u i vo

khai thc.

Vic xy dng o, nhm o hoc cm o theo th t con gip,

quy lut Can - Chi, cc cp i ngu chnh - ph u phi xem xt k

n vn vn ho ca ngi dn Vit Nam. Trn cc o c cc cng

trnh nh nh v sinh, cc khu dch v gii kht cn ch h thng cp

thot nc, a nc thi ra khi vng sinh thi theo h thng cp thot

ngm, nghim cm vic x cht thi xung h thng ngun nc ca khuhang ng. Nhng vn ny u phi c quy hoch ngay trc khi

xy dng, m bo cng trnh khng b xung cp trong qu trnh khai

thc, thu ht khch du lch ti tham quan, nng cao hiu qu kinh t.

HANG QUY HU - QUN TH HANG NG TRNG AN

(Ngun:nh tliu)



60/85

- 52 -

c.Bo tn vn ho lng ngh:Vn ho lng ngh l mt nt vn ho c sc trong vn ho Vit Nam.

Trong phm vi nh hng ca khu du lch sinh thi Trng An cn lu gi

c lng ngh thu ren truyn thng Vn Lm (x Ninh Hi -

huyn Hoa L). y l lng ngh truyn thng tn ti hn 700 nm, c

kt c nhng nt vn ho rt c trng.

Bo tn vn ho lng ngh Vn Lm l bo tn vn ho nh

th, ch ngh. nh th l s tn dng ca ngi th thu. Lc ch ,

lc i khch, h vn c th lm sn phm, gi gn tay ngh v cng l

mt hnh thc qung b thng hiu. nh th cn l ni che ma, che

nng cho nhng ngi th thu. Cn Chngh, l ni bn hng c trt t.Tn dng thi gian rnh ri, nhng ngi bn hng vn c th lm ra cc

sn phm thu ren.

Bo tn vn ho lng ngh truyn thng Vn Lm cng l bo v

cc n thv t ngh thu ren; lu gi v pht trin nt c o gia lm

kinh t lng ngh v lm du lch. Ti lng ngh Vn Lm, ngi dn va

lm ngh thu ren, va kt hp lm du lch. Cc im lu tr dnh cho

khch tham quan lng ngh chnh l nh ca dn, gip khch du lch hiuc nt sinh hot truyn thng ca ngi dn a phng, y l mt nt

c o cho vic pht trin du lch, cn c gi gn v pht huy.

Bo tn vn ho lng ngh l lu gi cc gi tr truyn thng, nng

cao hiu qu kinh t trong sn xut ngh th cng, bn cnh cn gp phn

nng cao gi tr du lch ca khu du lch sinh thi v ca tnh Ninh Bnh. V

vy cn phi quan tm hn na vn bo tn v pht trin vn ho lng

ngh.

C th nng cao vn bo tn vi cc hnh thc, chnh sch

khuyn khch sn xut; pht trin l hi lng ngh; to iu kin giao lu

hc hi gia cc h gia nh tham gia sn xut v gia cc lng ngh vi



61/85

- 53 -

nhau; giao lu hc hi nhng k nng lm ngh mi; khuyn khch pht trin

hnh thc nh th, chngh

Bn cnh c th to cc tour du lch tham quan lng ngh;

tham d l hi lng ngh truyn thng (l hi phi c t chc quy m,

quan tm pht trin, cc chng trnh trong l hi cn c chun b k

lng, hnh thc ca l hi phi ph hp vi ngh thu ren v truyn

thng lu i); t chc tour tham quan Mt ngy lm c dn Trng An,

hng khch n cc hot ng sinh hot thng ngy ca ngi dn a

phng, tham gia lao ng sn xut cc sn phm ngh

Cc k hoch ny s gip cho lng ngh c pht trin, khng b

mai mt, hn na li to c thng hiu ring, vng chc, mang lihiu qu kinh t cao nhng vn gi gn c cc nt p truyn thng t

xa ti nay.

MT CSSN XUT - BN SN PHM TILNG NGH THU REN TRUYN THNG VN LM

(Ngun: Trang thng tin in tDu lch Ninh Bnh)



62/85

- 54 -

2. Gii php khai thc kinh t du lch gn lin vi vn bo tn:

a.Khai thc kinh tdu lch ti cc khu di tch tn ngng:Ti cc khu di tch tn ngng, lng khch tham quan rt ng,

khng phn chia ma du lch nh cc khu du lch sinh thi khc, m khch

tham quan v y quanh nm, ch yu vo cc ngy tun t trong thng v

ngy l hi ca cha, n V vy vn khai thc du lch y phi c

thc hin ng u, thng sut trong nm.

Lng khch v cc khu di tch tn ngng c d on l cng

ngy s cng ng, y l iu kin thun li cho vic khai thc gi tr

kinh t. Ti phn khu vn ho tm linh ni cha Bi nh, cc hng mc

cng trnh c xy dng phc v cc hot ng vn ho tm linh,bao gm nghe, nhn, m thc; ngoi ra cn c cc hng mc phc v pht

trin du lch nh: khu nh khch, khu bo tng Pht gio Vit Nam

Ti cc khu tm linh cn quy hoch cc khu kinh doanh cc sn

phm phc v hot ng tn ngng nh: hng, giy tin, cc loi s,

cc n phm Kinh pht Thc t, ti cc khu vn ho tm linh trn c

nc xut hin cc hin tng co ko khch, bn hng gi cao, thu v vo

ca, bn v s, bn hng n do khng m bo v sinh, bn hng la lit

trn li i gy mt m quan, nh hng n vn ho tm linh, mt lng

tin ca du khch. Cc khu di tch tn ngng ti khu du lch sinh thi

Trng An cn ch quy hoch trnh tnh trng ny. Mun vy cn xy

dng phn khu bun bn, phc v cc dch v tham quan, l bi ring.

Trong cc khu bun bn v phc v dch v tham quan, cc sn phm

phi c nim yt gi bn thng nht, trnh tnh trng tng gi tu tin

ca ngi kinh doanh.

Cc l hi truyn thng cng cn c quy hoch pht trin. L

hi l thi im thun li qung b hnh nh khu du lch, v vy y l

iu kin tt khai thc tim nng du lch l hi. Vi cc dp l hi

trong nm, c th thu a, bng hnh, sch nh lm b lu nim dnh



63/85


64/85

- 56 -

b.Khai thc kinh tdu lch ti qun thhang ng Trng An:Ti khu o sinh thi v 12 o mang tn con gip, cc tng

bng , bng ng nn vn chuyn t bn ngoi vo, khng nn s dng

vng vi nguyn sinh to hnh. Ti cc o sinh thi, vic nui

trng cn phi tnh ton trong c chiu ngn hn v di hn, thm thc

vt ti y lc no cng pht trin xanh tt, ph hp vi khu hang ng

nguyn sinh; hn na cng to c thu nhp kinh t t khu o sinh thi

ngay c trong thi gian u khai thc. V vy nn thc hin phng chm

ly ngn nui di, trn o cn trng cc loi hoa mu, cy n qu, cy

cng nghip ngn ngy nh u , cc loi u, , b, cc loi rau c,

da leo trong giai on cc cy n qu, cy cng nghip di ngy cnnh cho n khi bt u khp tn. Ngoi ra, trn mt s o c th kt

hp trng cy xanh, cy cnh vi gi tr kinh t cao nh a, , sung

cnh

Vi cc o nguyn sinh dnh cho khch tham quan ngh ngi,

nn kt hp trng nhiu loi cy n qu, nu din tch cho php nn trng

sao cho c 4 ma u c hoa qu trn o. Ti y c th hng n dch

v cy n qu nh vn: khch hng t hi qu, la qu ngay ti cy, c

th mua v vo n qu, hoc mua hoa qu ngay ti cy mang v, vi mc

gi nim yt (hnh thc phc v du lch ny c th hc tp thm cc vn

n qu ti Li Thiu - Bnh Dng). Vi cc o nguyn sinh quy hoch

trng cy v nui trng thu sn, mi o nn chuyn canh trng mt

loi cy cng nghip di ngy, nui trng mt loi thu sn hoc chn

nui mt s loi gia sc cng loi thun tin cho vn k thut, chm

sc cy, mang li hiu qu kinh t cao.

i vi 12 o mang tn con gip, cn xc nh y l cc o

nhn to nhm mc ch khai thc dch v du lch, gip khch du lch c

tm l thoi mi, ngh ngi, tnh dng, thu ht lng khch du lch ti

tham quan, do vy cc dch vy cn pht trin phong ph. Cc khu



65/85

- 57 -

dch v thng thng nh gii kht, lu nim, cc tranh nh, truyn

ng vi con gip mang tn o, cn phi c cht lng phc v hon ho,

to c cm gic thoi mi cho du khch. Ngoi ra rt cn nhng dch

v gia tng khc th hin s khc bit ca khu du lch c o ny. Trn

cc o nn c nhng phng trin lm cc k vt lin quan n con gip

ging nh bo tng Cc con gip. Tuy nhin, cc k vt ny l lu

nim do chnh khch du lch, cc chnh khch, cc cn b cp cao, ngi

ni ting tng li khu du lch. Cng c th c cc quyn s lu nim,

ti khch tham quan c th vit li cm tng, cc cu truyn, hoc ch

l lu du n ca mnh ti o. Vic ny va gip khch du lch lu gi

li cc cm tng chn thc, va to c mt k vt c o, hn nagp phn bo tn khu o, hn ch dn dn dn n khng cn tnh trng

ph hoi cnh quan lu du n ca khch du lch nh vn thng thy

ti cc khu du lch khc.

Trn h thng cc tuyn du lch xuyn thu ca Qun th hang

ng Trng An nn trnh tnh trng xut hin thuyn, bn hng lu

nim, co ko khch du lch, bn gi qu cao, lm ch tc giao thng, nh

hng n cc on tham quan. Vn ny c th c gii quyt bngcch ban qun l khu hang ng sp xp, b tr cc thuyn ni bn sn

phm lu nim, cc sn phm th cng lng ngh ti cc v tr neo

thuyn nht nh trn tuyn ng tham quan khu hang ng. Vi hot

ng kinh doanh ny cn c nhng quy nh chung v vn v tr neo

u: nn ch nh v tr neo u c nh ca cc thuyn, sao cho trn c 9

tuyn tham quan bng ng thu u c cc thuyn ni ny; cc thuyn

ni khng c di chuyn trong khu hang ng (cn quy nh r thi gian

cc thuyn ra, vo), khng gy mt trt t giao thng khu hang ng; cc

thuyn bn sn phm theo gi nim yt, cm bn gi cao hn vi

khung gi chung



66/85

- 58 -

M rng ra ton b khu du lch sinh thi Trng An, vic khai thc

du lch cn quan tm ti c vn pht trin du lch sao cho khu du lch

sinh thi Trng An ngy cng c nhiu gi tr c o, thu ht khch du

lch ti tham quan, mt khc vn duy tr tt vic bo tn khu du lch. Trn

tt c cc khu tham quan ca khu du lch sinh thi Trng An, nn c cc

v tr t s lu nim khch tham quan ghi li tn, cm tng v khu

du lch. Vi cc cng trnh ln nh cha Bi nh, cc o sinh thi,

gip du khch lu tn tui ca mnh, ban qun l c th m dch v khc

tn ln cc kho, sch, i sen, tng cc con gip bng ng hoc

bng c sn. Sau cc vt bng ng hoc bng ny s c

chnh khch du lch treo vo cc si xch di trn ni, (mi vt uc mc kho ring). Vi cch ny, khch du lch va lu gi c tn

tui hoc nhng iu mnh mun ni ln khu danh thng ny, va khng

lm nh hng n sinh thi ca khu danh lam.

Cc di ch kho c ti khu du lch sinh thi Trng An cng cn

c bo qun k cng. Ngoi vic chuyn cc di ch ny cho vic nghin

cu, trng by ti cc bo tng Quc gia v bo tng tnh Ninh Bnh,

cng cn lu gi li mt s di vt kho c ti bo tng khu Trung tmTrng An. y khng ch l cc di vt c ngha cho vic phc v tham

quan ngm nhn m cn chng minh gi tr lch s, vn ho lu i ca

khu du lch.



67/85

- 59 -

MT S C VT TM THY TI KHU DU LCH TRNG AN(Cc di chkho cy cn c bo qun kcng, c thxy dng bo tng)



68/85

- 60 -

KHCH THAM QUAN QUN TH HANG NG TRNG AN

(Khch tham quan khu du lch sinh thi Trng An ngy mt ng)

(Ngun:nh tliu)



69/85

- 61 -

c.Pht trin kinh tnng thn v chuyn dch ccu kinh t:Pht trin du lch ti khu du lch sinh thi Trng An phi quan tm

n vic m bo i sng sinh hot vt cht cho ngi dn ni y. Vi

vic thu hi t, chuyn i loi hnh s dng t t t , t canh

tc thnh t

[yrc]-khai thac - phat trien du lich sinh thai trang an

Documents