yenİ medyada elektronİk yayincilik İle gÖrsel hİkaye ... metinlerin yeniden sunumu...

989

6. ULUSLARARASI MATBAA TEKNOLOJİLERİ SEMPOZYUMU6. INTERNATIONAL TECHINOLOGIE SYMPOSIUM FÜR DRUCK

6th INTERNATIONAL PRINTING TECHOLOGIES SYMPOSIUMİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ - CERRAHPAŞA / 01-03 KASIM / NOVEMBER 2018

YENİ MEDYADA ELEKTRONİK YAYINCILIK İLE GÖRSEL HİKAYE ANLATIMI: UNO WEB SİTESİ

VISUAL STORY TELLING WITH ELECTRONIC PUBLISHING AT NEW MEDIA: UNO WEB SITE

Pelin ÖZTÜRK GÖÇMEN1

ABSTRACT

Looking at the usage of visual story telling on web page designs, primarily visual images that are used on it should be examined as a whole. Because visual images that are used in web page designs are linked semantically to each other and they are intended to provide a single message. A single visual image can be associated semantically with another one or many different images. While examining the visual designs of the web pages, not only the visual figures but also the typographic figures should be addressed. Also, communication, which is generated via visual items, is different from classical communication process generally.

The visual impact of great package design has the power to sell product and build brands like nothing else (Gülerce, 2016). The customer can make a judgment about a product – based on signature color, distinctive brand identity, unique graphics, typography and imagery. Also the web pages and the stories that told for the product advertising have the power for social attachment of the consumer.

In this research, the use of visual story telling at “Uno” web page will be studied. Visuals have a great deal of rhetorical power (Durgee, 2003). Visual rhetoric refers to how we interp-ret and make meaning out of anything we see. This research will examine how Uno design web page, by having a look at the visual and typographic elements used.

Key word: Visual Story Telling, Web Page Design, New Media

ÖZET

Görsel hikaye anlatımının web sayfalarında kullanımının incelenmesi durumunda kullanı-lan tüm görsel elemanların bir bütün olarak değerlendirilmesi gerekir. Çünkü özellikle web sayfalarında kullanılan görsel elemanlar semantik anlamda birbirine bağlıdır ve bir arada tek bir mesaj oluştururlar. Tek bir görsel eleman, diğer bir görsele veya farklı görsellere bağlı olabilir. Ayrıca verilen mesajın veya başka bir deyişle, görsel hikaye anlatımının tam olarak anlaşılabilmesi için tipografik elemanların da dikkatli bir şekilde incelenmesi gerekir. Bu bağlamda görsel iletişimin gerçekleşme sürecinin, sözel iletişimin gerçekleşme sürecinden farklı olduğu göz önüne alınmalıdır.1 Doç. Dr., Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Bölümü, [email protected]

990



İyi bir ambalaj tasarımının sağladığı görsel imaj, ürünün satışı ve farklılaşması için gerek-lidir (Gülerce, 2016). Tüketici, ürün için kullanılan renk, marka kimliği, benzersiz grafik tasarımlar, tipografi ve hayal gücü gibi faktörleri göz önüne alarak ürün hakkında bir kıyas-lama yapar. Ayrıca web sayfaları, ürün için yapılandırılan ve görsel dille anlatılan hikayeler, tüketicinin ürüne sosyal bağlılık geliştirmesine neden olur.

Bu çalışmada, “Uno” web sayfası ve bu web sayfasında kullanılan görsel hikayeler değer-lendirilecektir. Görsel hikayelerin retorik gücü çok yüksektir (Durgee, 2003). Görsel reto-rik, gördüğümüz herhangi bir görsel elemanı nasıl yorumladığımız ve ondan hangi anlamı ürettiğimiz ile ilgilidir. Bu araştırma ile Uno markasının web sayfasında kullanılan görsel hikayelerin nasıl anlatıldığı, web sayfasında kullanılan tüm elemanlar göz önüne alınarak incelenecektir.

Anahtar Kelime: Görsel Hikaye Anlatımı, Web Sayfası Tasarımı, Yeni Medya

1. GİRİŞ

“Görsel hikaye anlatımı, mağara insanının duvarlara çizmeye başladığı günden bu yana hep hayatımızdaydı.” Darabont, 2018

İletişimin gerçekleşebilmesi için oluşturulan, görsel ve yazılı her metin, kendinden önceki metinlerin yeniden sunumu niteliğindedir. Bu yeniden sunumlar, eski metinlerin yeni kur-guları olarak da tanımlanabilmekte ve yazılı/sözel metinler ile görsel metinler arasındaki etkileşimli alanda var olmaktadır. İletişim mecraları, tüm metin türlerini ve yöntemlerini, gerçekten daha da gerçek görünebilmek için kullanır. Hedef kitleye dâhil olan en fazla kişi sayısına ulaşabilmek için de sıklıkla görsel metin kullanımına başvurur. İnsanlık tarihine bakıldığında görme, konuşmadan önce gelir (Berger, 1990: 7). İletişimde de, görsel ögeler her zaman etkili rol oynarlar. Reklamda sıklıkla kullanılan hikâye anlatma geleneği de, yazılı kaynakların ortaya çıkma-sından çok öncelere uzanır. Homeros çağında doğan bu geleneğin doğuda başlangıcı, “des-tanlarda, Binbir Gece Masalları’nda, Nasrettin Hoca fıkralarında, Dede Korkut ve meddah hikâyelerinde” (Dede, 2005’ten aktaran İnceelli, 2005: 133) görülür.Hikâye anlatımı en iyi iletişim kurma yöntemlerinden birisidir. Hedef kitlenin kendi dene-yimlerine atıfta bulunması, bu durumun temel nedenidir. Hikâyeler, markaların güvenilirli-ğini arttırmakla beraber markanın kişileştirilmesine de yardımcı olabilmektedir. Anlatılan hikâyenin hedef kitle deneyimi ile örtüşmesi halinde, markanın, diğer içerikler arasından göze çarpmasını ve dikkat çekmesini sağlar. Hedef kitle, hikâyenin sonuca ulaşıp ulaşmadı-ğından bağımsız olarak, marka ile daha çok ilgilenir ve ürünle kendini ilişkilendirir. Hikâye-nin devamını bilememek, merak duygusunu kamçılar. Bilimsel olarak da kişisel deneyimlere dokunduğu için hikâyelerin etkili olduğu kanıtlanmıştır. Messaris (1997: 213), reklamlardaki görsel imgelerin başlıca üç temel rol oynadığını; bunlardan birinin bir şeylerin gerçekten olduğuna ilişkin fotografik deliller sunmak olduğunu ve reklamlardaki bu imgelerin, görsel iletişimin temel karakteristik öğelerini oluşturduğunu belirtmektedir. Cappo’nun (2003: 10) da dediği gibi reklamcılık, problem çözümüdür, film çevirmek değildir. Problemi çözmek de

991



her zaman tek başına yeterli olmaz, reklama şüphe ile yaklaşan hedef kitleyi ikna etmeyi ba-şarmak durumundadır. Reklamda nihai amaç olan “ürün satışının” gerçekleşmesi için, kültü-re ilişkin tüm değerlere başvurulur. İletişim mecralarında sunulan görüntü, gerçeğinden çok daha gerçektir. Ayrıca kullanılan görselin doğası gereği gerçek ile kurduğu tanıklık ilişkisi, reklamda verilmek istenen mesajın, olduğundan daha da gerçek ve ilgi çekici bir bağlamda sunulmasına olanak sağlamaktadır.Güçlü bir iletişim aracı olarak hikâyelerin, görsel veya dijital hikâye anlatımının, hedef kit-lelerin karar verme sürecini destekleyen bir yöntem olduğu; bu yöntemle etkili stratejiler ge-liştirilebileceği düşünülmektedir. Hikâye anlatımlarının teknoloji ile bütünleşmesi sonucun-da dijital hikâye anlatımı ortaya çıkmıştır. Dijital hikâye anlatımı, bireyleri sadece dinleyici konumunda tutmayarak bir yandan onların hikâyelerini şekillendirmesini ve hikâyeleriyle etkileşim kurmasını sağlaması, diğer yandan ise hikâye anlatma aracı olarak bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanması yönüyle geleneksel hikâye anlatımından farklılık göstermektedir (Dorner, Grimm & Abawi, 2002). Dijital hikâye anlatımının, farklı disiplinlerde kullanımı farklı tanımları da gerekli kılmıştır. Alexander’a (2011) göre dijital teknolojiler ile hikâyeler anlatmadır. Frazel’a (2010) göre yazılı ve sözlü kelimeleri daha da zenginleştirmek, güzelleştirmek, geliştirmek için medyayı harman-layan bir süreçtir. Lowenthal ve Dunlap (2010) bir amaç doğrultusunda kişilerin ifadeleri olarak tanımlar. Meadows’a (2003) göre, kısa, bireysel ve çoklu ortam hikâyeleridir. Miller (2004), di-jital teknoloji ve medya (Web, DVD, v.b.) yoluyla hedef kitleye ulaşan anlatılar olarak tanımlar. Genel bir tanım yapmak gerekirse, dijital hikâye anlatımı, multimedya araçları veya kay-nakları ile bilginin paylaşılması ve hikâyelerin anlatılması olarak tanımlanmaktadır (Yüksel, 2011). Dijital hikâye anlatımı, bazı araştırmalarda “dijital öyküleme, dijital öykü anlatımı” olarak da adlandırılmaktadır (Demirer, 2013; Yüksel, 2011). Dijital Hikaye Anlatımı Mer-kezi (Center for Digital Storytelling), deneyimleri ile dijital hikâye anlatımının 7 ilkesinin ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Lambert’e (2013) göre bu ilkeler şu şekildedir:Bakış açısı: Hikâyenin amacını ve hikâye anlatıcısının ne anlatacağı ile ilgili kararını gösterir. Dramatik bir soru: İzleyicilerde merak uyandıran, hikâyenin sonunda açıklığa kavuşacak bir soru olmasıdır. Duygusal içerik: Hikâyenin izleyiciyi etkileyebilmesi, hikâyedeki duyguyu yansıtabilecek içeriğin sağlanabilmesidir. Ekonomi: İzleyicilere aşırı yüklenilmeksizin hikâyenin sunulmasında yeterli içeriğin kulla-nılmasıdır. Hikâyenin az ve öz olmasıdır. Ses: Hikâye anlatıcısının anlatımı kişiselleştirilmesi yoluyla hikâyenin anlaşılmasında izleyi-ciye yardım edebilmesi için hikâyesini anlatmasıdır. Müzik: Hikâye anlatıcısının anlatımı dışında kullanılan, hikâyeyi destekleyen müzikler veya diğer seslerdir. Hız denetimi/Ritim: Hikâyenin hızlı veya yavaş ilerlemesi ile ilgilidir ve hikâyenin içeriğine uygun bir şekilde ilerlemesidir.Dijital hikayeleri amaçlarına ve ürünlere göre hikayeler olmak üzere iki ana başlık altında incelemek mümkündür. Dijital hikâyeler farklı amaçlarla kullanılmakta ve birçok türü bulun-maktadır (Frazel, 2010; Lambert, 2013; Ohler, 2013; Robin, 2008).Amaçlarına göre dijital hikâyelerden en önemli üç tanesi (Robin, 2008) kişisel anlatımları içeren dijital hikâyeler, tarihi belgeseller/tarihi olayları açıklayan dijital hikâyeler, bilgi verici

992



veya öğretici dijital hikâyeler olarak sınıflandırılmaktadır. Kişisel anlatımları içeren dijital hikâyeler, kişinin hayatındaki önemli olaylardan oluşan hikâyelerdir. Irkçılık, çok kültürlülük ve küreselleşme gibi dünyada olup biten güncel konu-lar hakkındaki tartışmaları kolaylaştırmak için kullanılabilir. Bu yolla öğrenciler hikâyelerini başkaları ile paylaşabilir, farklı yerlerde bulunan farklı kültürlere sahip öğrenciler arasındaki mesafeyi ortadan kaldırabilir. Örneğin, aile sorunlarını ortadan kaldırmak için olumlu bir araç olabilir. Ayrıca, kişisel dijital hikâyelerin de (Lambert, 2013; ss. 19-22), önemli birisi hakkındaki hikâyeler (karakter hikâyeleri, anma hikâyeleri); yaşamdaki bir olay hakkındaki hikâyeler (macera hikâyeleri, başarı hikâyeleri); yaşamdaki bir yer hakkındaki hikâyeler; ya-pılan şeyler hakkındaki hikâyeler ve diğer hikâyeler: Aşk hikâyeleri, buluş hikâyeleri, hayal hikâyeleri gibi çeşitleri bulunmaktadır.Tarihi belgeseller/tarihi olayları açıklayan dijital hikâyeler, geçmişi anlamak için bize yar-dımcı olan dramatik olayları inceleyen hikâyelerdir. Bilgi verici veya öğretici dijital hikâyeler, belirli bir kavram ya da uygulama üzerinde bilgi vermek veya öğretmek için tasarlanan hikâyelerdir. Matematik, fen, sağlık eğitimi, öğretim teknolojileri gibi alanlardaki öğretim materyalleri üzerine kurgulanırlar.Ürünlere göre dijital hikâyeler, etkileşimsiz, etkileşimli ya da interaktif dijital hikâyelerdir. Etkileşimli dijital hikâyeler yoluyla kullanıcılar gerçek zamanlı olarak hikâyedeki karakterler ile etkileşime geçebilmekte böylece dinamik ve özel hikâyeler geliştirilebilmektedir (Song, He, Hu, 2012). Bilgisayar, web ya da mobil araçlarla hazırlanan dijital hikâyeler, genel olarak düz anlatımı içeren ses, görsel vb. ek materyallerle desteklenerek video formatında olmak-tadır. Fakat etkileşimli dijital hikâyeler de göz önüne alındığında farklı uygulamalar yoluyla farklı dijital hikâye formatlarının olduğu ileri sürülebilir. Etkileşimsiz dijital hikâyelere video formatındaki dijital hikâyeler örnek gösterilebilir. Etkileşimli dijital hikâyeler ise Z-kitap formatında, kullanıcı ve hikâye arasında etkileşimin olduğu dinamik dijital hikâyelerdir.İnternette konumlandırılan tüm hikayeler birer dijital hikayedir ve çoklu ortam, ses, vi-deo gibi farklı içerik biçimlerinin bir arada kullanılması ile, çoğunlukla etkileşimli olarak tasarlanırlar. Metin, ses, resim, animasyon,video, animasyon görüntüleri de bu etkileşim-li uygulamalara eklenebilmekte-dir. Geleneksel medyanın sahip olmadığı bu özellikler, in-ternet kullanıcısının, site tasarımcılarının ve geleneksel medya çalışanlarının alışkanlıklarını değiştirmeye, becerilerini ve donanımlarını geliştirmeye zorlamaktadır. Çoklu ortam uygula-maları içeren hikaye anlatımları reklamcılık, güzel sanatlar, eği-tim, eğlence, mühendislik, tıp, bilimsel araştırmalarla ilgili sektörlerde kullanılmaktadır. Anlatılacak hikayenin görsel veya dijital olmasından bağımsız olarak hazırlanmasında gör-selin, sesin, metnin ve senaryonun kurgusal bir bütünlük içinde olması gerekir. Hipermetin-sellik burada değinilmesi gereken başka bir noktadır. Geleneksel kitle iletişim sistemlerinde iletişim doğrusaldır. İnternet ise hipermetinseldir. Hipermetinsellik, iletişimi doğrusal olmak-tan çıkarıp çok katmanlı ve çok yönlü bir yapıya sokmakta, inter-net kullanıcısını geleneksel medyanın izlerkitlesine oranla çok daha fazla etken bir rol ile donatmaktadır. Hipermetinler, bağlı metin, köprülü metin olarak da tanımlanmaktadır. Dijital hikaye anlatımı ile görsel hikaye anlatımı arasındaki temel fark ise görsel hikaye an-latımının tasarım dilinin farklılığından kaynaklanır. Burada temel estetik kaygılar ve görsel iletişim tasarımı ilkelerine bağlılık, tasarım dilinde açıkça görülmektedir.

993



Elektronik yayıncılığın farklı alt türlerinde, özellikle de web sitesi tasarımlarında günümüzde sıklıkla yer bulan görsel ve dijital hikayeler, hedef kitlelerin ürünle fiziksel ortamda yaşadığı deneyimlere sanal ortamda katkı sağlayabilmek için kullanılmaktadır. Bu çalışmada görsel hikaye anlatımı bağlamında bir web sitesinin incelenmesi amaçlanmıştır.

2. MATERYAL VE YÖNTEM Bu araştırmada, Uno firmasına ait web sitesinin incelemesi yapılmıştır. Web sitesinde kurgu-lanan hikaye, internette yer almasından ötürü dijital hikaye anlatımı bağlamında incelenebi-lirdi. Ancak site genelinde görsel elemanların, tasarımları ile ön plana çıkması nedeniyle bu çalışma kapsamında görsel hikaye anlatımı bağlamında, sitenin tasarım elemanları üzerinden inceleme yapılmıştır.

2.1. Materyaller

Uno web sitesinde ana sayfa, imlecin aşağı ve yukarı olmak üzere dikey yönde hareketi ile farklı menülere ulaşılabilecek şekilde tasarlanmıştır. Doğallığa vurgu yapan tasarımda toprak tonları kullanılmıştır. Sayfanın sol üst köşesinde bulunan menü ikonu ise kullanıcıyı kurumsal bilgiler, ayrıntılı ürün çeşitleri, tarifler, tam tane kavramı hakkında bilgi ve iletişim bilgilerine ilişkin alt menülerin bulunduğu bir sayfaya yönlendir-mektedir.

6.ULUSLARARASIMATBAATEKNOLOJİLERİSEMPOZYUMU1-3Kasım2018İSTANBUL/TÜRKİYE

4

Uno web sitesinde ana sayfa, imlecin aşağı ve yukarı olmak üzere dikey yönde hareketi ile farklı menülere ulaşılabilecek şekilde tasarlanmıştır. Doğallığa vurgu yapan tasarımda toprak tonları kullanılmıştır. Sayfanın sol üst köşesinde bulunan menü ikonu ise kullanıcıyı kurumsal bilgiler, ayrıntılı ürün çeşitleri, tarifler, tam tane kavramı hakkında bilgi ve iletişim bilgilerine ilişkin alt menülerin bulunduğu bir sayfaya yönlendir-mektedir.

Resim1.UnoWebSitesiAnaSayfası

Resim 1’de görülebileceği gibi site yüklendiğinde kullanıcının karşısına çıkan ilk sayfada üst ortada logo, hemen altında “tam beslen tam yaşa” hashtagi ile sosyal medya linkleri, Premium ve Denge serisine ait ürün görselleri ile kalın ve büyük puntolarla “şeker ilavesiz” yazısı görülmektedir. Gerek tipografinin dengeli yerleşimi, gerek altın oran ile kurgulanan genel ekran görüntüsü, gerekse kullanılan renk tonları kullanıcıyı doğallığın ve saflığın hakim olduğu bir hikayenin içine davet etmektedir. Sayfa aşağı doğru kaydırıldığında sayfanın tam merkezine yerleştirilen bir dilim ekmek görüntüsü ve ortasında da tam tane ile ilgili bir illüstrasyon görülmektedir. Ürünlerinin merkezinde tam tane olduğu bir kez daha bu şekilde vurgulanmıştır. Sağlıklı beslenme konusunda dikkat edilmesi gerekenlerin başında gelen dört başlık (protein kaynağı, yoğun lif kaynağı, antioksidan etkisi, vitamin mineral zengini) ise bu görselin çevresinde konumlandırılmıştır. Bir sonraki sayfada ise sosyal medya ve haberler başlıklarının bulunduğu, sosyal medyada yer alan haberlerden görüntüler içeren bir tasarım bulunmaktadır. Hemen alt sayfasında açık renk zeminli boş bir sayfanın ortasında büyük harflerle yazılmış “tam beslen tam yaşa” ve altında blog sitesinin linki bulun-maktadır. Blogu takip eden kullanıcılar için, sağlık, spor, beslenme ve wellness gibi konuları uzmanlarından öğrenme ve tambeslentamyasa.com’da güncel bilgiler, püf noktaları, özel tarifler ve sürpriz hediyelerin bulunduğu bu sayfada belirtilmektedir. Blog ile ilgili ayrıca değerlendirme yapılmıştır. Sonraki sayfada buğday tarlasında ekmek dilimi şeklinde biçilmiş bir alan ve içinde keyifle yatan bir kişi görülmektedir. Bu sayfadaki link kullanıcıyı ürünün hikayesine ulaştırmaktadır. Kullanılan görsel, markanın hikayesinin buğday üzerine kurulu olduğunu göstermektedir. Ayrıca yerde uzanmakta olan çocuk, bir yandan mutluluk ve huzuru çağrıştırmakta, bir yandan da orta yaş üzeri kişilerin çoğunlukla kullandığı

Resim 1. Uno Web Sitesi Ana Sayfası

994



Resim 1’de görülebileceği gibi site yüklendiğinde kullanıcının karşısına çıkan ilk sayfada üst ortada logo, hemen altında “tam beslen tam yaşa” hashtagi ile sosyal medya linkleri, Premi-um ve Denge serisine ait ürün görselleri ile kalın ve büyük puntolarla “şeker ilavesiz” yazısı görülmektedir. Gerek tipografinin dengeli yerleşimi, gerek altın oran ile kurgulanan genel ek-ran görüntüsü, gerekse kullanılan renk tonları kullanıcıyı doğallığın ve saflığın hakim olduğu bir hikayenin içine davet etmektedir.

Sayfa aşağı doğru kaydırıldığında sayfanın tam merkezine yerleştirilen bir dilim ekmek gö-rüntüsü ve ortasında da tam tane ile ilgili bir illüstrasyon görülmektedir. Ürünlerinin merke-zinde tam tane olduğu bir kez daha bu şekilde vurgulanmıştır. Sağlıklı beslenme konusunda dikkat edilmesi gerekenlerin başında gelen dört başlık (protein kaynağı, yoğun lif kaynağı, antioksidan etkisi, vitamin mineral zengini) ise bu görselin çevresinde konumlandırılmıştır.

Bir sonraki sayfada ise sosyal medya ve haberler başlıklarının bulunduğu, sosyal medyada yer alan haberlerden görüntüler içeren bir tasarım bulunmaktadır. Hemen alt sayfasında açık renk zeminli boş bir sayfanın ortasında büyük harflerle yazılmış “tam beslen tam yaşa” ve altında blog sitesinin linki bulun-maktadır. Blogu takip eden kullanıcılar için, sağlık, spor, beslenme ve wellness gibi konuları uzmanlarından öğrenme ve tambeslentamyasa.com’da güncel bilgiler, püf noktaları, özel tarifler ve sürpriz hediyelerin bulunduğu bu sayfada belir-tilmektedir. Blog ile ilgili ayrıca değerlendirme yapılmıştır.

Sonraki sayfada buğday tarlasında ekmek dilimi şeklinde biçilmiş bir alan ve içinde keyifle yatan bir kişi görülmektedir. Bu sayfadaki link kullanıcıyı ürünün hikayesine ulaştırmaktadır. Kullanılan görsel, markanın hikayesinin buğday üzerine kurulu olduğunu göstermektedir. Ayrıca yerde uzanmakta olan çocuk, bir yandan mutluluk ve huzuru çağrıştırmakta, bir yan-dan da orta yaş üzeri kişilerin çoğunlukla kullandığı “çocukluğumuzun ekmeği” metaforuna gönderme yapmaktadır. Bu sayfanın sonuna tam tane hakkında sık sorulan sorular ile gelin-mektedir.


5

“çocukluğumuzun ekmeği” metaforuna gönderme yapmaktadır. Bu sayfanın sonuna tam tane hakkında sık sorulan sorular ile gelinmektedir.

Resim2.UnoWebSitesiTamTaneSayfası

Resim 2’de görülebileceği gibi ana sayfada sol üstte yer alan tam tane linki ile bu sayfaya ulaşılmaktadır. Orta üstte konumlandırılan logonun arkasından doğan güneş, uçsuz bucaksız buğday tarlasını aydınlat-maktadır. Kullanılan kadraj nedeniyle buğday başaklarının, rüzgarın da etkisiyle hafif hareketini görmek, kişiye orada olduğunu hissettirmektedir. Görselin bittiği yerde ise “tam tane” başlığı altında ayrıntılı bir açıklama ve yanında da illüstrasyonu bulunmaktadır. Tam tane hakkında merak edilenler ile bu segmentteki ürünleri de sayfanın sol tarafındaki linklerle incelemek mümkündür. Site genelinde önemine vurgu yapılan tam tanenin, sağlıklı beslenme ile ilişkisi tekrar vurgulanmış ve kullanılan görsel ile de kullanıcının da bir parçası olacağı, doğallığı ve sağlıklı yaşamı ön plana alan bir hikaye sunulmuştur.

Resim3.UnoWebSitesiBlogSayfası

Resim 3’te görülen blog tasarımında doğallığa atıfta bulunan toprak tonlarının etkisi görülmekle birlikte asıl renkler özgürlüğü, saflığı ve sağlığı çağrıştıran turkuaz ve beyazdır. Burada sayfanın üst ortasında logo değil, “tam beslen tam yaşa” sloganı yer almaktadır. Böylece bloğu Uno sitesinden bağımsız olarak gören kullanıcının, sağlıklı yaşam ile ilgili bir blogda olduğunu hissetmesi hedeflenmiştir. Üstte bant şeklinde yer alan menüde aktif yaşam, tam tane, sağlıklı beslenme, tam beslenip tam yaşayanlar ve tam besleyen tarifler başlıkları altında içerikler bulunmaktadır. Sayfada genel olarak sağlıklı yaşam için gerekli bilgiler, videolar ve kısa yazılara yer verilmiştir. Sayfanın amacının kullanıcının sağlıklı yaşam için ihtiyacı olabilecek motivasyonu sağlamakta yardımcı olmak olduğunun düşünülmesi amaçlanmıştır. Böylece her kullanıcının kendi hikayesini kendisinin yazabileceğinin altı çizilmekte, markanın ise sağlıklı ürünleri ile bu hikayenin bir parçası olmak istediği dolaylı olarak söylenmektedir.

Resim 2. Uno Web Sitesi Tam Tane Sayfası

Resim 2’de görülebileceği gibi ana sayfada sol üstte yer alan tam tane linki ile bu sayfaya ulaşılmaktadır. Orta üstte konumlandırılan logonun arkasından doğan güneş, uçsuz bucaksız buğday tarlasını aydınlat-maktadır. Kullanılan kadraj nedeniyle buğday başaklarının, rüzga-rın da etkisiyle hafif hareketini görmek, kişiye orada olduğunu hissettirmektedir. Görselin

995



bittiği yerde ise “tam tane” başlığı altında ayrıntılı bir açıklama ve yanında da illüstrasyonu bulunmaktadır. Tam tane hakkında merak edilenler ile bu segmentteki ürünleri de sayfanın sol tarafındaki linklerle incelemek mümkündür. Site genelinde önemine vurgu yapılan tam tanenin, sağlıklı beslenme ile ilişkisi tekrar vurgulanmış ve kullanılan görsel ile de kullanıcı-nın da bir parçası olacağı, doğallığı ve sağlıklı yaşamı ön plana alan bir hikaye sunulmuştur.


5

“çocukluğumuzun ekmeği” metaforuna gönderme yapmaktadır. Bu sayfanın sonuna tam tane hakkında sık sorulan sorular ile gelinmektedir.

Resim2.UnoWebSitesiTamTaneSayfası

Resim 2’de görülebileceği gibi ana sayfada sol üstte yer alan tam tane linki ile bu sayfaya ulaşılmaktadır. Orta üstte konumlandırılan logonun arkasından doğan güneş, uçsuz bucaksız buğday tarlasını aydınlat-maktadır. Kullanılan kadraj nedeniyle buğday başaklarının, rüzgarın da etkisiyle hafif hareketini görmek, kişiye orada olduğunu hissettirmektedir. Görselin bittiği yerde ise “tam tane” başlığı altında ayrıntılı bir açıklama ve yanında da illüstrasyonu bulunmaktadır. Tam tane hakkında merak edilenler ile bu segmentteki ürünleri de sayfanın sol tarafındaki linklerle incelemek mümkündür. Site genelinde önemine vurgu yapılan tam tanenin, sağlıklı beslenme ile ilişkisi tekrar vurgulanmış ve kullanılan görsel ile de kullanıcının da bir parçası olacağı, doğallığı ve sağlıklı yaşamı ön plana alan bir hikaye sunulmuştur.

Resim3.UnoWebSitesiBlogSayfası

Resim 3’te görülen blog tasarımında doğallığa atıfta bulunan toprak tonlarının etkisi görülmekle birlikte asıl renkler özgürlüğü, saflığı ve sağlığı çağrıştıran turkuaz ve beyazdır. Burada sayfanın üst ortasında logo değil, “tam beslen tam yaşa” sloganı yer almaktadır. Böylece bloğu Uno sitesinden bağımsız olarak gören kullanıcının, sağlıklı yaşam ile ilgili bir blogda olduğunu hissetmesi hedeflenmiştir. Üstte bant şeklinde yer alan menüde aktif yaşam, tam tane, sağlıklı beslenme, tam beslenip tam yaşayanlar ve tam besleyen tarifler başlıkları altında içerikler bulunmaktadır. Sayfada genel olarak sağlıklı yaşam için gerekli bilgiler, videolar ve kısa yazılara yer verilmiştir. Sayfanın amacının kullanıcının sağlıklı yaşam için ihtiyacı olabilecek motivasyonu sağlamakta yardımcı olmak olduğunun düşünülmesi amaçlanmıştır. Böylece her kullanıcının kendi hikayesini kendisinin yazabileceğinin altı çizilmekte, markanın ise sağlıklı ürünleri ile bu hikayenin bir parçası olmak istediği dolaylı olarak söylenmektedir.

Resim 3. Uno Web Sitesi Blog Sayfası

Resim 3’te görülen blog tasarımında doğallığa atıfta bulunan toprak tonlarının etkisi görül-mekle birlikte asıl renkler özgürlüğü, saflığı ve sağlığı çağrıştıran turkuaz ve beyazdır. Burada sayfanın üst ortasında logo değil, “tam beslen tam yaşa” sloganı yer almaktadır. Böylece bloğu Uno sitesinden bağımsız olarak gören kullanıcının, sağlıklı yaşam ile ilgili bir blogda olduğunu hissetmesi hedeflenmiştir. Üstte bant şeklinde yer alan menüde aktif yaşam, tam tane, sağlıklı beslenme, tam beslenip tam yaşayanlar ve tam besleyen tarifler başlıkları altında içerikler bulunmaktadır. Sayfada genel olarak sağlıklı yaşam için gerekli bilgiler, videolar ve kısa yazılara yer verilmiştir. Sayfanın amacının kullanıcının sağlıklı yaşam için ihtiyacı olabi-lecek motivasyonu sağlamakta yardımcı olmak olduğunun düşünülmesi amaçlanmıştır. Böy-lece her kullanıcının kendi hikayesini kendisinin yazabileceğinin altı çizilmekte, markanın ise sağlıklı ürünleri ile bu hikayenin bir parçası olmak istediği dolaylı olarak söylenmektedir.

Web sitesi dışında bir de blog ihtiyacının neden oluştuğu düşünüldüğünde kullanıcılara si-te-ye enformasyon ekleme olanağı sağlandığında ilişkilerin güçlendiği bilinen bir gerçektir. Bunu sağlamanın en kolay yolu ise bir blog oluşturmaktır. Böylece kullanıcı ile site arasın-daki etkileşim de artacaktır. Etkileşim çift ya da daha fazla yönlü bir iletişim modelini de be-raberinde getirmektedir. Bunun sonucunda kullanıcının sitede geçirdiği zaman artmaktadır.

3.SONUÇLAR VE DEĞERLENDİRMELER Çalışma kapsamında incelenen Uno firmasının, sağlıklı yaşamı destekleyen bir hikaye üze-rine kurguladığı web sitesinin tasarımlarının da görsel hikaye anlatımı bağlamında bu tema ile örtüştüğü görülmüştür.

996



Web sitesinde kullanıcının çabası temel alınmaktadır. Bu tasarımda, elektronik yayınlarda da olduğu gibi, izler kitlenin internet karşısında kontrolü elinde tutması ve bir kullanıcı olarak tercih yapması temeldir.

Sitenin web kullanılabilirliği yeterlidir. Web kullanılabilirliği son kullanıcının web sitesini özel bir donanıma, yardıma ve eğitime gereksinim duymadan kullanabilir hale getirilmesini inceleyen bir yaklaşımdır. İçerik, kullanıcıya, doğru seçeneklerle açık ve öz bir biçimde ve-rilmeli; belirsiz, kafa karışıklığına neden olabilecek her türlü içerik düzeltilmeli veya kaldı-rılmalı; web sitesinin tasarımı doğru elemanı doğru yere yerleştirecek şekilde yapılmalıdır.

Sitenin kullanıcı dostu bir tasarıma sahip olduğu görülmüştür. Kullanıcı dostu bir tasarım için sitenin amacı ve hedef kitlesinin doğru belirlenmiş olması esastır. Bir site içeriği ile vardır. Tasarımda nelerin yer alaca-ğının belirlenmesi, bunların derlenmesi ve sınıflandırılması, ya-pılması gerekenlerin başında gelmelidir.

Site haritası incelendiğinde de amaca uygun, içeriği taşıyabilen, kurgulanan görsel hikayeyi tüm sayfalarına taşıyan bir yapı görülmektedir.

Uno web sitesi tasarımında kullanıcı aradığı bilgiye en kısa yoldan ulaşabilmektedir. Se-çeneklerin çokluğu kadar kullanıcının seçeneklere ulaşmak için harcadığı çaba da etkileşim düzeyini etkiler. Kullanıcının aradı-ğına kolaylıkla ulaşabilmesi en az içerik kadar önemlidir.

Web sitesinde seçenekler sınıflandırılarak gruplandırılmıştır. Böylece kullanıcıya sunulacak olan içeriğin ve seçeneklerin bir düzen içinde sunulması sağlanmıştır.

İnternet üzerinde iletişim, geleneksel medyada olduğu gibi doğrusal değildir. Seçeneklerin karmaşıklığı olarak da adlandırılan bu durum, kullanıcının pek çok içerik arasından istediği-ni seçmesine, seçti-ği içeriğin de ilgilendiği bölümünü seçmesine olanak tanımalıdır. Sitenin tamamında bu temel ilkenin göz önünde bulundurulduğu görülmüştür.

Hikayeler, yeni bilgiler ile kişilerin etkileşim kurmasını sağlar çünkü gerçek bir deneyimi-nin sonucunda ortaya çıktığı düşünülür (Marsha, 2002). Hikayeler inandırıcı, hatırlanması kolay ve eğlencelidir. Başarı hikayeleri ise ayrıca motivasyon sağlar ve başarıya ulaşmayı kolaylaştırır (Neuhauser, 1993). İncelenen Blog sayfasında yer alan içerikler de kişiyi motive etmeye yöneliktir.

Hikaye, geçmişi, kültürü ve tarihi içinde barındıran önemli bir iletişim metodudur. Hikayeler hayatın her anında vardır (Journal Entry: RF’den aktaran: Fenemore, 2017). Diyaloglar, ço-ğunlukla hikayeler üzerinden yapılır. Kısa da olsa bu hikayeler, kişinin hayatına açılan pen-cereler gibidir. Kişiler arasında bağ kurulmasına ve onları bir arada tutmaya yardımcı olur.

Görme, tüm diğer duyulardan önce gelir. Öte yandan hikayeler kendi kültürümüz ile entegre olarak hayatımızda kalıcı yerler edinebilirler. Ancak gözden kaçabilecek noktalar olacağı her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle görsel hikaye tasarımlarında her öge olabildiğince basit ve anlaşılır tutulmalıdır.

997



5. KAYNAKLAR Alexander, B. (2011). “The New Digital Storytelling: Creating Narratives With New

Media”. Https://Books.Google.Com.Tr/Books?Id=_Ngodwaaqbaj&Print-sec= Frontcover&Hl=Tr&Source=Gbs_Ge_Summary_R&Cad=0#V=O-nepage&Q&F=False (Erişim: 07.04.2017)

BERGER, J. (1990). “Görme Biçimleri”. İstanbul: Metis Yayınları. CAPPO, J. (2003). “Reklamcılığın GeleceğI”. İstanbul: Mediacat Yayınları.

CLARK, M. C. (2001). “Off the Beaten Path: Some Creative Approaches to Adult Learning”. New Directions for Adult and Continuing Education no. 89 (Spring 2001): 83-91.

DARABOND, F. (2018). “The Story”. https://www.rhinohub.com/portfolio-items/ infographics/ (Erişim: 09.08.2018)

DEMIRER, V. (2013). “İlköğretimde E‐Öyküleme Kullanımı ve Etkileri”. Yayım-lanmamış Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.

DORNER, R., Grimm, P., Abawi, D. (2002). “Synergies Between nteractive Training Simulations and Digital Storytelling: A Component-based framework”. Computers & Graphics. 26, 45-55. Doi:10.1016/S0097-8493(01)00177-7

DURGEE J. F. (2003). “Visual Rhetoric in New Product Design”. Advances in Consumer Research Volume 30

FENEMORE R. S. (2017). “Tarinointi”. Listahaskoli Islands Iceland Academy of the Arts. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi https://skemman.is/bitstre-am/1946/28367/3/NAIP%20-%20Tarinointi%20Visual%20Storytelling.pdf (Erişim: 05.04.2018)

FRAZEL, M. (2010). “Digital Storytelling Guide for Educators”. Washington DC: International Society for Technology in Education.

GÜLERCE, E. (2016). “Yenilenen Ambalajın Ürün Satışına Etkisi”. II. Uluslararası Matbaa Teknolojileri Sempozyumu http://iprints.istanbul.edu.tr/wp-con-tent/uploads/2016/04/sem2_39.pdf erişim: 26.12.2017

İNCEELLI, A. (2005). “Dijital Hikâye Anlatımının Bileşenleri”. The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET.Temmuz 4, 3.132-142. http://www. tojet.net/articles/v4i3/4318.pdf. (Erişim: 5.11.2015).

LAMBERT, J. (2013). “Digital Storytelling”. California: Digital Diner Press.LOWENTHAL P.R., Dunlap, J.C. (2010). “From Pixel On A Screen To Real Per-

son In Your Students’ Lives: Establishing Social Presence Using Digital Storytelling”. Doi: https://doi.org/10.1016/j.iheduc.2009.10.004 (Erişim: 08.05.2018)

998



MEADOWS, D. (2003). “Dijital Storytelling: Research-Based Practi-ce in New Media. Visual Communication”. Doi: https://doi.org/10.1177/1470357203002002004 (Erişim: 06.05.2018)

MESSARIS, P. (1997). “Visual Persuasion: The Role of Images In Advertising”. London: Sage Publications.

NEUHAUSER,P.C. (1993). “Corporate Legends and Lore: The Power of Storytel-ling as a Management Tool”. New York: McGraw-Hill.

MARSHA, R. (2002). “Narrative and Stories in Adult Teaching and Lear-ning”. Eric Digest. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED473147.pdf (Eri-şim:02.05.2018)

Miller, M. (2004). “Experiential Storytelling: (Re) Discovering Narrative To Com-municate”. Zondervan

ROBIN, B. R. (2008). Digital Storytelling: A Powerful Technology Tool For The 21st Century Classroom. Theory into Practice, 47, 220-228.

YÜKSEL, P. (2011) Using digital storytelling in Early Childhood: A Phenomeno-logical Study of Teachers’ Experiences. Ankara: Orta Doğu Teknik Üni-versitesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. http://etd.lib.metu.edu.tr/uplo-ad/12613502 /index.pdf. (Erişim: 12.09.2018)

yenİ medyada elektronİk yayincilik İle gÖrsel hİkaye ... metinlerin yeniden sunumu...

Documents