yayilmasi

Özhan ÇALIŞBilgi İletişim ve

Teknolojileri2

ISININ YAYILMASIISININ YAYILMASI

Anahtar kelimelerAnahtar kelimeler

İLETİM

IŞIMA

KONVEKSİYON

YANSITICI YÜZEY

Bu kelimeleri önceden bilmeniz konuyu anlamanızı kolaylaştıracaktır.


Teknolojileri3

ISI ÜÇ FARKLI YOLLA YAYILIR:ISI ÜÇ FARKLI YOLLA YAYILIR:

İLETİM YOLUYLA YAYILMAİLETİM YOLUYLA YAYILMA

IŞIMA YOLUYLA YAYILMAIŞIMA YOLUYLA YAYILMA

KONVEKSİYON YOLUYLA YAYILMAKONVEKSİYON YOLUYLA YAYILMA


Teknolojileri4

ISININ İLETİM YOLUYLA YAYILMASIISININ İLETİM YOLUYLA YAYILMASI

ETKİNLİK-1ETKİNLİK-1Araç-gereçlerimiz:Araç-gereçlerimiz:

Metal(bakır) tel,ısıtıcı(veya mum), metal ve tahta kaşıklar,kaynar su,beherglas.Metal(bakır) tel,ısıtıcı(veya mum), metal ve tahta kaşıklar,kaynar su,beherglas.

Bir arkadaşımız metal ince bir telin(10 cm yeterlidir.) bir ucundan tutarken bizBir arkadaşımız metal ince bir telin(10 cm yeterlidir.) bir ucundan tutarken biz

de telin diğer ucunu yavaş yavaş ısıtalım.Arkadaşımıza “Hey arkadaş seninde telin diğer ucunu yavaş yavaş ısıtalım.Arkadaşımıza “Hey arkadaş senin

tuttuğun taraf ısındı mı?” diye soralım.(Muhtemelen bir müddet sonra eli yanıptuttuğun taraf ısındı mı?” diye soralım.(Muhtemelen bir müddet sonra eli yanıp

teli bırakacaktır.) teli bırakacaktır.)

Sonucumuz:Sonucumuz:Isı ,metal telde iletim yoluyla yayılır.Isı ,metal telde iletim yoluyla yayılır.

Isı katılarda iletim yoluyla yayılır. Isı katılarda iletim yoluyla yayılır.


Teknolojileri5

AÇIKLAMAAÇIKLAMA

Isıyı iyi ileten demir,bakır gibi maddelere Isıyı iyi ileten demir,bakır gibi maddelere

Isı iletkeni,Isı iletkeni,

iyi iletmeyen tahta gibi maddelere deiyi iletmeyen tahta gibi maddelere de

ısı yalıtkanıısı yalıtkanı denir. denir.

Soru:Soru: Yemek yaparken neden tahta kaşıklar kullanılır?Yemek yaparken neden tahta kaşıklar kullanılır?

Mutfak aletlerindeki yalıtkan kısımlar nelerdir?Mutfak aletlerindeki yalıtkan kısımlar nelerdir?


Teknolojileri20.04.23 6

İYİ ISI YALITKANLARI

strafor cam yünü

Çift camlı pencere asbest


Teknolojileri20.04.23 7

Bir alet tanıyalım:Bir alet tanıyalım:

Isı iletim aleti

Laboratuarlarda ısı iletimi deneylerindekullanılan ucunda farklı metal şeritlere sahip yalıtkan tahta saplı alettir.


Teknolojileri8

ÖrnekÖrnek

Kötü iletken Orta iletken İyi iletken

Isı

Eşit uzunlukta iletkenlikleri farklı üç cisim birleştirilip ortadan ısıtılıyor.Buna göre X,Y ve Z balmumlarının düşüş sırası nasıldır?

Cevap: Orta iletken maddede ısı her iki uca eşit miktarda iletilecek ve önce Y balmumudüşecektir.İyi iletkende ısı daha iyi iletileceğinden Y den sonra Z ve en sonunda da Xdüşecektir. Düşme sırası Y, Z, X şeklinde olur.

X Y Z


Teknolojileri9

ÖrnekÖrnek

Serin bir günde tahta sırada oturmakta olan Ahmet,beton bir sıraya geçinceSerin bir günde tahta sırada oturmakta olan Ahmet,beton bir sıraya geçince

daha fazla üşümeye başlıyor. daha fazla üşümeye başlıyor. Bunun sebebi nedir?Bunun sebebi nedir?

Ahmet’in betonda daha fazla üşümesinin en önemli sebebi ısı iletkenliğidir.Beton ısıyıtahtadan daha iyi iletir. Yani beton Ahmet’in ısısını tahtadan daha çabuk emer veyabaşka bir yere iletir. Dolayısıyla betonda daha fazla üşür.


Teknolojileri10

ISININ IŞIMA YOLUYLA YAYILMASIISININ IŞIMA YOLUYLA YAYILMASI

Soğuk bir kış gününde, güneş altında kalan bir otonun camları ve kaportası soğuk iken içi nasıl ısınır?

Öğretmeninizin kılavuzluğunda, oto içindeki havanın camdan veya metal kaportadan ısı iletimi ile ısınmış olamayacağı, öyle olsaydı otonun dışının da sıcak olması gerektiğisonucunu çıkarabilirsiniz. Buradan, oto içindeki havaya doğrudan temas olmadan ısı aktarılmış olacağı sonucuna varılır.

Soru : Oto içine güneş girmeseydi, güneş altında kalan otonun içi aynı şekilde ısınır mıydı?

Açıklama: Bu soruya cevabınız elbetteki hayır olacaktır.


Teknolojileri11

AÇIKLAMAAÇIKLAMA

Isının görünmez ışınlarla yayılmasıdır.Isının görünmez ışınlarla yayılmasıdır.Kaynaktan çıkan ısı enerjisinin etrafa doğru enerjiKaynaktan çıkan ısı enerjisinin etrafa doğru enerjidalgaları şeklinde yayılmasıyla gerçekleşir.dalgaları şeklinde yayılmasıyla gerçekleşir.Isı ışık gibi davranır.Yani boşlukta da yayılır.Isı ışık gibi davranır.Yani boşlukta da yayılır.Parlak Parlak yüzeyler tarafından yansıtılır,yüzeyler tarafından yansıtılır,mat mat yüzeyleryüzeylertarafından soğurulur(emilir).Dolayısıyla ısıyı ementarafından soğurulur(emilir).Dolayısıyla ısıyı emenmadde ısınır.madde ısınır.Güneşten ısının Dünyamıza gelmesi bu yolla olur.Güneşten ısının Dünyamıza gelmesi bu yolla olur.


Teknolojileri12

Örnek:Örnek:

Termosun içinin ve dışının parlak yapılmasının nedeni nedir?

İçinin parlak olmasının sebebi,içindekisıcak maddenin ısısı,termosun parlakyüzeyine çarparak yansısın ve geri dönsün.Yani dışarıya ısı aktarmasın.Dışının parlak olmasının sebebi ise;İçine su konduğunu düşünelim. Bu Sefer de bunun ısınması istenmeyecek.Dışarıdan gelen ısı,termosun dışındakiparlak yüzeye çarpar ve yansır.Böylece termosun içine ısı girmemiş olur.

Cevap:


Teknolojileri13

ISININ KONVEKSİYON(Taşıma) YOLUYLA ISININ KONVEKSİYON(Taşıma) YOLUYLA YAYILMASIYAYILMASI

Kalorifer ve soba acaba evimizi nasıl ısıtır?Kalorifer ve soba acaba evimizi nasıl ısıtır?İşte ısının konveksiyonla yayılması burada cevabımızı verir.

Sobada veya kalorifer peteğinde ısınan hava tanecikleri,ısıyı

Beraberinde taşıyarak odayı ısıtır.

AÇIKLAMA:AÇIKLAMA:

Sıvı ve gazlar kolay hareket edebilen akışkan maddelerdir.Sıvı ve gazlar kolay hareket edebilen akışkan maddelerdir.

Isınan maddelerin yoğunluğu azalır.Yoğunluğu azalan sıvıIsınan maddelerin yoğunluğu azalır.Yoğunluğu azalan sıvı

Ve gaz molekülleri yukarı doğru yükselir.Yani ısınan sıvı veVe gaz molekülleri yukarı doğru yükselir.Yani ısınan sıvı ve

Gaz molekülleri yukarı doğru taşınır.Gaz molekülleri yukarı doğru taşınır.

Bu şekilde yayılmaya Bu şekilde yayılmaya konveksiyonla ısı yayılmasıkonveksiyonla ısı yayılması denir. denir.


Teknolojileri14

Örnek:

Su

ısıtıcı Şekildeki ısıtıcıyı su dolu kovanın dibine koyduğumuzdasuyun her tarafı ısınıyor.Fakat ısıtıcıyı suyun üst kısmınasuyun alt kısmı ısınmıyor. Bunun sebebi nedir?

CEVAP:Sıvı alttan ısıtıldığında genleşen suyun yoğunluğu( özkütlesi) azalarak yukarı çıkar. Yukarıdaki soğuk ve özkütlesi büyük olan su aşağı iner.Su üstten ısıtıldığında özkütlesi küçük olan ısınmış su aşağı inemez ve aşağıdakiÖzkütlesi büyük olan soğuk su yukarı çıkamaz.Yani konveksiyon akımı oluşmaz.Su iyi iletken olmadığı için iletim yoluyla da ısı iletilmez.Sonuçta suyun üst kısmı Sıcak, alt kısmı soğuk olur.


Teknolojileri15

Isının Yayılması(Özet)Isının Yayılması(Özet)

ISI ŞU YOLLARLA YAYILIR.

İLETİMLE IŞIMA İLE KONVEKSİYONLA

Katı maddelerde Boşlukta Sıvı ve gaz maddelerde

Isının yayılması günlük hayatımızda sıkça karşılaştığımız olaylardandır. Isının nasıl yayıldığını anlamak için bu sunuyu tekrar etenizde notlar almanızda daha çok soru çözmenizde fayda var.Kendiniz de evde deney tasarlayıp yaparsanız öğrendiğiniz bilgiler çok daha kalıcı olacaktır.

yayilmasi

Documents