xunta de galicia · cializada do sistema sanitario público galego. os resultados deste proxecto,...
TRANSCRIPT
XUNTA DE GALICIA
SERVICIO GALEGO DE SAÚDEEscola Galega de Administración Sanitaria
4 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Director xeral da División de Asistencia Sanitaria do Sergas:Francisco J. López Rois
Director da Fundación Pública Escola Galega de Administración SanitariaJavier Bouzada Romero
Coordinación:Pablo Galego FealMaría del Rosario García VilladangosRosa Hurtado TaboadaFlavio López López Ángel Martín SantosLuis Matos Espiño
Grupo de investigación:Benjamín Porto PortoAntonio Vaamonde ListeLuz Varela Caruncho
Agradecimientos:María Jesús Costa MendozaCarmen Cunqueiro SuárezMargarita Manjón LópezFrancisco Ojea ÁlvarezIsabel Rouco Varela
Edita:XUNTA DE GALICIAConsellería de SanidadeServicio Galego de Saúde (SERGAS)Fundación Pública Escola Galega de Administración Sanitaria (FEGAS)
Deseño gráfico e impresión:Tórculo Artes Gráficas, S.A.
Coordina a publicación:Montserrat García Sixto (FEGAS)
Depósito Legal: C-522-02I.S.B.N: 84-453-3287-2
Ficha técnica
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 5
PRESENTACIÓN 7
1. INTRODUCCIÓN 9
2. METODOLOXÍA 17
3. RESULTADOS 25 3.1 primeira rolda43 3.2 segunda rolda56 3.3 medida do grao de acordo
4. CONCLUSIÓNS 59
5. BIBLIOGRAFÍA 63
ANEXO I: GRUPO DE COORDINACIÓN 67
ANEXO II: GRUPO OPERATIVO DELPHI 69
ANEXO III: GRUPO DE ASESORES 71
ANEXO IV: GRUPO DE EXPERTOS 73
ANEXO V: PRIMEIRO CUESTIONARIO 81
ANEXO VI: SEGUNDO CUESTIONARIO 83
ANEXO VII: NIVEL DE RESPOSTA 89
ANEXO VIII: RESULTADOS DA PRIMEIRA ROLDA POR GRUPOS PROFESIONAIS 91
ANEXO IX: RESULTADOS DA SEGUNDA ROLDAPOR GRUPOS PROFESIONAIS 165
ANEXO X: RESUMO DE RESULTADOS POR GRUPOS PROFESIONAIS 195
Índice
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 7
O continuo avance científico e técnico nasciencias da saúde fai necesaria a actualizaciónpermanente dos coñecementos e capacidadesdos profesionais sanitarios, polo que os progra-mas formativos necesitan renovarse constante-mente. Para determinar as circunstancias quecondicionan a accesibilidade á formación conti-nua, xunto coas accións formativas prioritarias eos seus criterios de calidade, cómpre desenvolverun estudio das necesidades que nesta materiade-mandan os nosos profesionais sanitarios.
O eixe deste estudio céntrase en detectarnecesidades. Para iso, decidiuse utiliza-la con-trastada metodoloxía Delphi, mediante a cal seprocede a unha selección de expertos entre osdistintos colectivos profesionais sanitarios per-tencentes a atención primaria e atención espe-cializada do sistema sanitario público galego.
Os resultados deste proxecto, desenvolvidoconxuntamente pola División de AsistenciaSanitaria e a División de Recursos Humanos doSERGAS, a Fundación Pública Escola Galega deAdministración Sanitaria (FEGAS) e investigado-res da Universidade de Vigo, son os que dan orixea esta publicación, que temos a firme convicciónde que vai constituir un instrumento de sumaimportancia na planificación das actividades for-mativas que han desenvolver a Consellería deSanidade e mailo SERGAS a través da FEGAS.
José María Hernández Cochón
Conselleiro de Sanidade
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
Presentación
8 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
1INTRODUCCIÓN
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 9
Este estudio realízase por iniciativa daDivisión de Asistencia Sanitaria do ServicioGalego de Saúde (SERGAS), interesado en coñe-cer as demandas formativas dos profesionaissanitarios que prestan os seus servicios na redeasistencial desta institución, co fin de establecerprogramas de formación adecuados ás súasnecesidades, para a súa posterior imparticiónpola Fundación Pública Escola Galega deAdministración Sanitaria (FEGAS).
O equipo investigador está formado por pro-fesores dos departamentos de Estatística eSocioloxía da Universidade de Vigo, que traba-llaron conxuntamente con profesionais daDivisión de Asistencia Sanitaria e da División deRecursos Humanos do SERGAS e profesionais daFEGAS.
A poboación diana é o persoal sanitariopertencente á rede asistencial pública do SER-GAS, incluíndo os centros propios do SERGAS emailas fundacións sanitarias.
O obxectivo deste estudio é detecta-las nece-sidades de formación continua percibidas polosprofesionais sanitarios.
Marco teórico
A sociedade do coñecemento
Vivimos nunha sociedade sometida a conti-nuos e rápidos cambios; este proceso de cambioafecta as persoas, as organizacións e instituciónse todo o sistema social. Unha das característicasmáis relevantes desta nova realidade social é aimportancia que nos últimos anos acadou tantoo coñecemento coma a información.
Un dos termos máis utilizados para facerreferencia á sociedade actual é o de “sociedade
do coñecemento e da información” como modode destacar unha nova era na que o coñece-mento ten un papel fundamental. Esta refle-xión non é recente e proba diso é que xa haicase tres décadas que algúns teóricos fixeranreferencia a ela.
É no ano 1973 cando Bell, na súa obra “Eladvenimento de la sociedad post-industrial“(Alianza Editorial), trata de facer unha prognosesocial a partir de tendencias emerxentes naestructura social ou tecnoeconómica das socieda-des avanzadas. Unha das cinco dimensións dasúa sociedade postindustrial, que considera o seuprincipio axial, é a primacía do coñecementoteórico como fonte de innovación e formulaciónpolítica da sociedade.
Nos últimos anos estámonos a referir cons-tantemente á sociedade do coñecemento e dainformación, así como ás tecnoloxías da informa-ción e a comunicación, pero convén non esque-cer que son as persoas as que utilizan estas tec-noloxías.
A consideración dos recursos humanos
Nas últimas décadas a teoría do capital huma-no puxo de relevo a necesidade de atender ósrecursos humanos e á súa formación. Se, na liñade Becker (1989), consideramos que son as per-soas as que integran os saberes e as capacidadesfundamentais das organizacións, en definitiva, oseu capital humano, será indispensable conside-rar cómo se poden mellorar os seus coñecemen-tos e desenvolver a súa capacidade creativa.
Constantemente xorden novas ideas, concep-tos e modelos que tratan de explicar e centran asúa atención no capital humano, o capital inte-lectual, o coñecemento tácito ou a xestión do
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
1. Introducción
10 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
coñecemento. Para incorporarse á nova econo-
mía é fundamental dispor de recursos humanos
especializados en innovación e tecnoloxía
(Espina, 1999).
Convén ter en conta que os recursos humanos
son o activo máis importante con que conta a
Administración, e neste sentido o investimento
anticipativo en recursos humanos é a estratexia
que lle pode permitir ó sector público dar res-
posta ás demandas do contorno. Actualmente a
formación dos recursos humanos considérase un
investimento e non un custo, como durante
moito tempo se pensou.
Un punto común ás diversas perspectivas
teóricas é considerar o capital intanxible da
sociedade e das organizacións como o recurso
de máis valor para facer fronte e responder ós
retos do noso tempo. O capital intanxible é,
segundo a consideración de varios teóricos, o
conxunto de competencias básicas distintivas
que permiten crear e soster a vantaxe compe-
titiva. Estas competencias básicas son: o conxun-
to de actitudes, de coñecementos tácitos e explí-
citos, e de capacidades de carácter persoal, tec-
nolóxico ou organizativo.
Para lograr un maior desenvolvemento des-
tas competencias distintivas básicas, tecnolóxi-
cas, organizativas e persoais, é necesario consi-
derar as diversas dimensións da realidade. Así, a
“realidade obxectiva”, que require competencias
técnico-científicas, a “realidade social”, para o
que se necesita comprender os procesos organi-
zativos, e a “realidade subxectiva”, que determi-
na a percepción da realidade.
Ó ser o coñecemento o activo máis importan-
te, o logro das competencias persoais obtense co
oportuno desenvolvemento de coñecementos e
habilidades que se necesitan para levar a cabo a
práctica diaria. “Sen embargo, non abonda con
xerar e acumular coñecementos...; hai que os
transferir á organización e transformalos en tec-
noloxías e habilidades capaces de resolver os
novos problemas organizativos” (Moreno, 1997).
A importancia da formación. A formación continua
Neste contexto xeral de cambio a formación
adquiriu nos últimos anos unha gran relevancia.
Nos anos 90 converteuse nun dos eixes centrais,
tanto na investigación social coma no debate
social e político, e aumentou constantemente a
importancia que se lle concede socialmente á
formación.
Son moi numerosas as achegas que, a nivel
teórico e práctico, inciden na importancia da
formación. Nos diversos ámbitos a formación
figura coma un elemento clave nas estratexias
diferenciais de competitividade baseadas na
investigación, a tecnoloxía e a calidade. Así se
pon de relevo na referencia seguinte: ”Todas as
organizacións consideran que a formación do
seu persoal é un factor determinante para
adaptarse ós cambios e ser capaces de ofrecer
productos ou prestar servicios de calidade que
dean resposta ás demandas dos clientes”
(Castellanos et al., 1997).
A formación non se considera coma un feito
puntual, senón coma un proceso que dura toda
a vida, e que permite afrontar con maior garan-
tía os numerosos desafíos do noso tempo. Neste
sentido cómpre destacar que: “a formación per-
manente é unha esixencia fronte ós retos cre-
centes de actualización de coñecementos e habi-
lidades para responder ó cambio de productos,
procesos, novos clientes...” (Garmendia, 1997).
Un punto de referencia, de carácter sistemá-
tico e práctico, constitúeo o Acordo Nacional de
Formación Continua de 1992. Neste marco consi-
dérase a formación continua como “o conxunto
de accións formativas dirixidas tanto á mellora
das competencias e cualificacións como á recua-
lificación dos traballadores ocupados”. Os axen-
tes sociais consideran que a formación constitúe
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 11
un valor estratéxico prioritario ante os procesosde cambio económico, tecnolóxico e social.
As Administracións públicas
O dinamismo social ó que viñemos facendoreferencia afecta tamén as Administraciónspúblicas, que necesitan adaptarse constante-mente ás novas condicións. No Libro Branco
para a Mellora dos Servicios Públicos faise fin-capé nos desafíos da Administración nas próxi-mas décadas, e no novo papel que estas debendesempeñar dentro do proceso de moderniza-ción. Faise referencia así mesmo a que as orga-nizacións, neste momento, “melloran o seu fun-
cionamento e avanzan na calidade dos bens
que xeran ou dos servicios que prestan, da man
da revalorización do papel que desempeñan
tanto as persoas como o coñecemento no logro
da misión da organización e na consecución dos
seus obxectivos”.
A xestión das persoas e a xestión do coñece-mento convertéronse en instrumentos indispen-sables para adaptarse ás esixencias dos novostempos. A necesidade de adaptarse a un contor-no dinámico e complexo fai imprescindible a ela-boración de políticas, estratexias e medidas quepermitan asumir os desafíos e alcanzar unhaserie de obxectivos que se centran tanto nas per-soas coma no coñecemento: promover a xestiónde calidade, mellorar a atención ós cidadáns,integrar a Administración na sociedade da infor-mación e do coñecemento, son un bo exemplodiso.
Na Administración pública a orientación ócidadán, a receptividade ante as súas expectati-vas e a necesidade dunha maior participaciónconvértense en elementos esenciais á hora dedefinir as súas políticas.
Neste marco xeral de globalización, compe-titividade, maior presión social, demanda deinformación, esixencia de calidade, necesidadede mellora continua, etc., a formación continua
dos traballadores da Administración pública, é
dicir, dos seus recursos humanos, converteuse na
mellor estratexia para afrontar con certa garan-
tía todos os cambios que se veñen producindo.
A formación continua na Administración pública
O recente III Acordo de Formación Continua
nas Administracións Públicas para o período
2001-2004 (AFCAP), no seu artigo 1, considera
que a “formación continua”, como subsistema
integrado no Sistema Nacional de Formación
Profesional, “está constituída polo conxunto
de actividades formativas que se desenvolvan
nas Administracións públicas a través das
modalidades previstas nel, dirixida á mellora
de competencias e cualificacións dos emprega-
dos públicos”.
A formación continua debe mellorar a calida-
de do traballo e en consecuencia a calidade dos
servicios públicos, e debe contribuír ó desenvol-
vemento persoal e profesional dos empregados
públicos. É fundamental un enfoque integral da
formación tratando de facer compatible a pers-
pectiva da organización –mellora de competen-
cia e capacitación dos seus recursos humanos,
eficiencia, calidade– coa dos empregados
–desenvolver os seus coñecementos, capacidades
e actitudes. Neste sentido a formación continua
convértese nun nexo importante para unir as
expectativas da organización coas do individuo.
Este III acordo, no seu artigo 2, indica que a
oferta formativa contida nos plans de formación
continua “orientarase á satisfacción das necesi-
dades de cualificación e estará baseada en estu-
dios de necesidades formativas”.
Así, e segundo consta no artigo 6, relativo a
plans de formación, “os plans e programas de
formación continua elaboraranse conforme a un
estudio previo de detección das necesidades for-
mativas da organización en que se encadren”.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
12 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Queda, pois, de manifesto tanto a actualida-de e relevancia da formación continua, como aobrigatoriedade de adecuar na medida do posi-ble as accións formativas ás necesidades exis-tentes; é fundamental coñecer as necesidades,tanto actuais coma futuras, para determinar aformación que é necesario ofrecer. As acciónsformativas, na súa maioría, realízanse despois daaparición de necesidades; son, polo tanto, decarácter reactivo. A aposta futura céntrase en sercapaces de anticiparse.
Cada vez existe unha maior preocupación porsaber se se están a detectar adecuadamente asnecesidades de formación continua nasAdministracións públicas, e se a oferta actual deformación continua responde ás necesidadesreais.
Insístese repetidamente na importancia delevar a cabo unha avaliación de necesidades. “Éimportante a identificación das necesidades deformación considerando que todo proceso deformación require unha análise de necesidadescomo primeiro paso para lograr unha formacióneficaz” (Chang, 1998).
Neste sentido convén destacar que o obxecti-vo xeral dunha avaliación é proporcionar infor-mación para dar resposta ás preguntas que seformulan. Neste caso trátase de realizar unhaavaliación das necesidades de formación. A ava-liación de necesidades é un proceso previo, adoi-ta ser o punto de partida para a elaboración e odesenvolvemento dun programa, unha interven-ción, unha acción. Céntrase no coñecemento dasnecesidades existentes e debe permitir actuarcon coñecemento da realidade (Alvira, 1997).
Os tipos de necesidades que se consideranson as percibidas e expresadas. Seguindo a consi-deración das necesidades de Bradshaw e a súatipoloxía, unha necesidade percibida define apercepción/sentimento dunha poboación deter-minada sobre cáles son as súas necesidades res-pecto a unha condición ou situación social; unha
necesidade expresada equivale a unha demandaexplícita.
Esta preocupación polo diagnóstico de nece-sidades plásmase na disposición adicional 5ª doIII AFCAP, na que se mencionan diversas actua-cións, entre elas, a elaboración dun modelometodolóxico para a avaliación das necesidadesde formación nas Administracións públicas, tra-tando de adecuar a oferta formativa ás necesi-dades de formación, e cumprir así co que seexpresa no artigo 2 xa mencionado.
Outra das actuacións importantes desde estaperspectiva refírese ó deseño dun modelo meto-dolóxico aplicable á avaliación de resultados eimpacto da formación. Levar a cabo unha avalia-ción de resultados e unha avaliación do impactoé indispensable se se quere coñecer en qué medi-da estas accións formativas permiten alcanzar osobxectivos, e qué efecto teñen sobre a poboa-ción.
En relación con outros obxectivos pareceinteresante a proposta de crear un fondo docu-mental que permita dispor de toda a informa-ción relacionada coa formación continua, asícomo a de constituír un foro para a formacióncontinua co fin de que as persoas expertas poi-dan reflexionar e debater sobre as políticas deformación, os plans, programas, accións e boasprácticas.
A formación continua no ámbito sanitario
Despois de facer unha ampla reflexión sobreo contexto social e sobre o marco institucional daformación continua, por medio dun percorridodesde a sociedade do coñecemento, o papel dosrecursos humanos, o capital intanxible, a impor-tancia da formación continua e a súa aplicaciónno marco da Administración pública, centraré-monos nun ámbito específico, o ámbito sanita-rio, que constitúe o marco de referencia desteestudio para a detección das necesidades forma-tivas dos profesionais da saúde.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 13
Nun continuo coas reflexións anteriores, nasque se fixo fincapé nos importantes e rápidosprocesos de cambio social, e centrándonos noámbito sanitario, pódese observar que nel seproduciron e se seguen a producir grandes cam-bios que afectan ó cidadán, ós profesionais dasaúde, e ó propio sistema sanitario. Isto supón “anecesidade de actualizar permanentemente oscoñecementos e as capacidades dos profesionaissanitarios”. Así se fai explícito no Decreto 8/2000,do 7 de xaneiro, polo que se regula a organiza-ción do sistema acreditador de formación conti-nua dos profesionais sanitarios na ComunidadeAutónoma de Galicia.
A modo de exemplo, destácanse algúns dosaspectos máis relevantes neste proceso de cam-bio: o paso do concepto de enfermidade ó desaúde, a progresiva aceleración do cambio tec-nolóxico e do saber, a introducción de novosmodelos organizativos, a modificación dospatróns de morbilidade e mortalidade, a necesi-dade de esquemas preventivos e de promociónda saúde, así como a preocupación pola calidadedo acto asistencial (Pardell, 2000).
A formación continua é indispensable debidoós cambios que se están a producir nos sistemasde prestación da asistencia, que tenden a lograrunha maior eficiencia nos recursos humanos emateriais que interveñen nela.
A formación continua das profesións sanita-rias defínese no decreto antes referido como “oconxunto de actividades formativas destinadas amanter ou mellorar a competencia profesional(coñecementos, habilidades e actitudes), unhavez obtida a titulación básica ou a especialidadecorrespondente”.
Como xa mencionamos anteriormente, nonabonda con xerar e acumular coñecementos, haique os transferir á organización e transformalosen habilidades. Isto adquire especial relevanciano ámbito da saúde polo seu gran impacto naspersoas e na súa calidade de vida.
Así, a preocupación pola calidade convértesenunha constante; de feito, a formación continuanos profesionais da saúde vai dirixida a mellorara súa competencia profesional, pero o seu obxec-tivo último é mellorar a calidade da prestaciónasistencial (Pardell, 2000).
Realizouse unha exhaustiva revisión biblio-gráfica, tanto nos aspectos máis xerais, como asociedade do coñecemento, as tecnoloxías dainformación e comunicación, a importancia dosrecursos humanos, coma naqueles máis específi-cos como a formación continua naAdministración pública e a formación continuano ámbito sanitario.
Os múltiples estudios e informes en relacióncoas necesidades de formación e a a súa detec-ción poñen de manifesto a importancia quealcanzou a formación continua e a necesidadede levar a cabo un diagnóstico de necesidades, édicir, unha avaliación de necesidades de forma-ción que permita coñecer as carencias existentes.Unha das críticas máis comúns ós sistemas de for-mación é a falta de adecuación ás necesidadesdos seus destinatarios (Loayssa et al., 1994).
No ámbito sanitario encontramos numerosasreferencias bibliográficas que centran a súaatención na importancia de levar á práctica unhaformación continua, na necesidade de adecuar oseu contido, nas barreiras ou obstáculos queencontran os profesionais da saúde para realizara formación, así como nas estratexias que se con-sideran máis adecuadas para realizar as acciónsformativas.
Existe consenso entre os profesionais dasaúde sobre a importancia da formación conti-nua. Nun estudio para coñecer o estado actual,as necesidades sentidas, e a actitude dos profe-sionais de atención primaria de Guipúzcoa cara áformación continua (Arbonies et al., 1997), con-clúese que existe un consenso xeneralizado, entorno ó 90%, entre os diversos colectivos sobre anecesidade da formación continua, a utilidade e
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
14 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
a importancia da súa vinculación á práctica dia-ria; sen embargo, pódense observar diferencias óconsiderar aspectos concretos como a accesibili-dade –aproximadamente o 50% di ter impedi-mentos para realizala–, a obrigatoriedade–derredor do 70% considera que debe ser obri-gatoria–, e noutros aspectos como a motivación,o sistema de acreditación, etc.
Como se manifesta nalgún caso: “as discre-pancias máis importantes aparecen ó analizar osaspectos cualitativos, basicamente en termos demotivación, de valoración dos diversos tipos deactividades formativas, de obxectivo da forma-ción continua e de percepción de necesidadesformativas” (Pardell, 2000).
Trátase de desenvolver recursos humanospara a saúde. No marco de “Saúde para todos noséculo XXI” considérase que “os programas edu-cativos para os xestores e provedores da aten-ción sanitaria deben basearse nos principios dapolítica de saúde para todos”. “A educación e aformación dos profesionais da saúde públicadebe preparalos non só para o seu traballo téc-nico, senón tamén para actuar como promoto-res, mediadores e avogados da saúde e das ini-ciativas sobre poboacións en todos os sectores”(Organización Mundial da Saúde, 1998).
A Fundación Pública Escola Galega deAdministración Sanitaria
A Fundación Pública Escola Galega deAdministración Sanitaria (FEGAS) foi creada poracordo do Consello da Xunta de Galicia do 19 dedecembro de 1997 a iniciativa da Consellería deSanidade, e deu comezo ás súas actividades nomes de xuño de 1998.
A Escola ten como fin primordial a formacióne o perfeccionamento técnico, no ámbito dasaúde pública e a administración sanitaria, dosprofesionais que prestan os seus servicios na
Consellería de Sanidade e no Servicio Galego deSaúde (SERGAS), de maneira que todas as súasactividades se deberán desenvolver con suxei-ción ós criterios de planificación e ás directricesde carácter xeral emanadas tanto da conselleríacoma do organismo.
Convén salientar este último aspecto, xa quea Escola ten a dobre finalidade de impartir a for-mación continua dos máis de 30.000 traballado-res que dependen directamente da sanidadepública galega, así como a finalidade de que ditaformación continua estea, ó mesmo tempo,subordinada á consecución dos obxectivos quecompoñen a actuación estratéxica da conselleríae do organismo.
Ademais da formación e o perfeccionamentotécnico dos profesionais, outros fins da Escola,sempre en materia de administración e xestiónsanitaria, veñen constituídos pola investigación;as publicacións; a organización de reunións cien-tíficas e de especialistas; a difusión e o apoio áspolíticas que impulse a autoridade sanitaria; ofondo bibliográfico e as bolsas de estudio.
Nestos catro anos de vida efectiva xa seimpartiron máis de 1.200 cursos cunha carga lec-tiva de 25.000 horas e participaron nas súas acti-vidades máis de 25.000 traballadores da sanida-de pública galega.
O estudio sobre necesidades de formacióncontinua do noso persoal sanitario que se pre-senta vai constituír, sen dúbida, un instrumentomoi útil para a FEGAS na súa misión de planificare prover a súa formación continua, conseguindoque a través do seu programa docente cumpra adobre finalidade indicada, dando resposta ásnecesidades de formación dos nosos profesionaise configurando un verdadeiro plan docente deempresa intimamente ligado á consecución dosobxectivos estratéxicos da Consellería deSanidade e do SERGAS.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
16 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
2METODOLOXÍA
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 17
Analizadas as posibles metodoloxías median-te as que se podían investigar as necesidades for-mativas do persoal sanitario, considerouse que ametodoloxía Delphi era a máis adecuada dadasas características do obxecto de estudio.
2.1. Obxectivos
Establecéronse os seguintes obxectivos:
1. Relacionar áreas de formación continuaidentificadas como prioritarias polos profe-sionais sanitarios de atención primaria eespecializada da rede asistencial do SER-GAS.
2. Identificar factores relacionados coa accesi-bilidade ás actividades de formación conti-nua do persoal sanitario.
3. Analizar os aspectos percibidos como rele-vantes polos profesionais en relación coametodoloxía docente.
2.2. Poboación diana do estudio
A poboación diana na que se centrou o estu-dio é o persoal sanitario pertencente á rede asis-tencial pública do SERGAS, incluíndo os seus pro-pios centros e as fundacións sanitarias: InstitutoGalego de Oftalmoloxía (INGO), Fundación deUrxencias Sanitarias 061, e as fundacións hospi-talarias de Verín, Cee e A Barbanza.
O estudio centrouse en 12 categorías profe-sionais desagregadas por niveis asistenciais(atención primaria e especializada). Véxase atáboa 2.1.
Analízase cada categoría profesional pornivel asistencial debido a que as demandas for-mativas poden ser diferentes en cada categoría een cada nivel asistencial. As distintas categoríasprofesionais presentan especificidades que fandifícil a integración nunha soa categoría. Porexemplo, as matronas, os enfermeiros, os fisiote-rapeutas e os auxiliares de enfermería de aten-ción primaria e especializada, presentan peculia-ridades e diferencias derivadas das actividades eformas de organización dos procesos de traballonos seus respectivos niveis asistenciais.
Atopámonos tamén cunha complexa estruc-tura profesional dos facultativos de hospitais,especialmente na súa dimensión vertical, cunharelativa estratificación profesional e cunha altadiferenciación horizontal derivada do númerode especialidades. Considéranse unicamente pro-blemáticas de formación troncais ou comúns a
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
2. Metodoloxía
TÁBOA 2.1. CATEGORÍAS PROFESIONAIS
Categorías profesionais Atención Atención primaria especializada
Médico/Facultativo X X
ATS/DUE X X
Matrona X X
Fisioterapeuta X X
Auxiliar enfermería X X
Pediatra X
Odontólogo X
Farmacéutico X
Hixienista Bucodental X
Técnico de laboratorio (TEL) X
Técnico de radioloxía (TER) X
Técnico de anatomía patolóxica (TEAP) X
18 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
todas as especialidades, sen abordar as deman-
das formativas específicas das numerosas espe-
cialidades.
2.3. Características da metodoloxía Delphi
2.3.1. Descrición da técnica Delphi
A técnica Delphi é un proceso sistemático e
iterativo que busca opinións e o consenso dun
grupo de expertos. Este método forma parte das
técnicas de consenso, no sentido de obter unha
opinión grupal a partir dun conxunto de exper-
tos individuais. Neste sentido diferénciase do
cuestionario simple na maior potencialidade de
consenso, aspecto que é relevante neste caso
para determinar os temas, barreiras e estratexias
que se consideran máis relevantes na formación
continua.
Un dos precedentes da técnica Delphi é o
método Vaticano, mediante o cal os cardenais
pretendían alcanzar unha decisión consensuada
sobre temas da Igrexa. O método Delphi foi crea-
do por Rand Corporation nos anos corenta e
desenvolvido e perfeccionado posteriormente
por outros investigadores. Consiste nunha pri-
meira fase na que se obteñen respostas a un
reducido número de preguntas de carácter aber-
to, sen interacción entre os expertos, e unha
segunda fase, na cal os expertos cualifican as
diferentes respostas obtidas por todos os inte-
grantes do grupo. Se non existe consenso poden
realizarse máis fases similares á segunda.
A metodoloxía Delphi caracterízase polos
seguintes aspectos:
a) O anonimato das achegas individuais, co
que se reducen os efectos non desexados
de timidez, diferencias de poder, etc.
b) Permite un feed-back controlado, co cal se
pode filtrar a información dos expertos
interpretándoa para asegurar a súa com-
prensión.
c) A iteración facilita unha reflexión máis pro-funda sobre o tema obxecto de estudio ópoder repensalo mellor o informante.
d) A cuantificación de resultados permite untratamento analítico e estatístico que posi-bilita a obxectividade no consenso.
e) A flexibilidade metodolóxica permite a súaadaptación a diferentes obxectos de estu-dio.
f) Por último, a facilidade de conducción doestudio.
2.3.2. Xustificación da elección da técnicaDelphi
a) Esta técnica presenta a vantaxe de permitira colaboración dun grupo de expertos, dis-tribuídos espacialmente en lugares distan-tes, sen que sexa necesaria a súa presenciafísica nin a súa coincidencia temporal.Todos estes factores fan ademais que a téc-nica Delphi sexa economicamente vanta-xosa fronte a outras alternativas.
b) A metodoloxía Delphi evita a interaccióndirecta cara a cara entre os expertos, comoocorre no caso de técnicas como o gruponominal ou o grupo de discusión, facilitan-do que acheguen aquilo que consideranmáis significativo e neutralizando asinfluencias non desexadas dos participan-tes con personalidade dominante, ou asinfluencias derivadas de diferencias deestatus, que poderían afectar de maneiraimportante a certas categorías presentesneste estudio, producindo posiblementeun fenómeno de inhibición das respostasse tivesen que defender as súas posturaspublicamente.
c) Consideramos que as prestacións do méto-do Delphi para detectar as necesidadessentidas polos profesionais son superioresó resto das técnicas alternativas, como ogrupo nominal, a enquisa, o grupo de dis-
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 19
cusión, etc., xa que xeran un número deideas significativamente superior (Landeta,1999). Ademais permite contar con todasas achegas escritas polos expertos, o quefacilita un estudio máis profundo e exhaus-tivo do tema. Tamén ten as vantaxes deri-vadas da propia técnica, como é o consen-so na definición das liñas máis importantesde formación continua percibidas polosprofesionais.
d) A técnica Delphi mellora a calidade, a efi-cacia e a eficiencia da toma de decisiónsdos xestores sobre formación continua, xaque os dota dunha maior e mellor infor-mación.
e) Ademais esta técnica mellora o sentimentode aceptación das decisións, xa que estasson resultado directo ou indirecto dun pro-ceso participativo dos propios afectados.
2.4. Estructura do estudio Delphi
2.4.1. Grupo de coordinación do estudio
Para dirixir o estudio, constituíuse desde aSubdirección Xeral de Programas Asistenciais ogrupo de coordinación, no que participaronoutros departamentos relacionados co tema.Este grupo estivo constituído polo subdirectorxeral de Programas Asistenciais, o director daFundación Escola Galega de AdministraciónSanitaria (FEGAS), o responsable de RecursosHumanos do SERGAS, tres investigadores daUniversidade de Vigo, e un funcionario daSubdirección Xeral de Programas.
Dependente do grupo de coordinación esta-bleceuse un dispositivo técnico formado por trespersoas, que coordinou os aspectos operativosdo estudio, elaborando as bases de datos, reali-zando a distribución e envío dos cuestionarios, arecepción destes e o seguimento dos traballos decampo.
2.4.2. Grupo de asesores do estudio
Para apoiar o estudio por áreas, creouse ungrupo de asesores, que tiveron un papel relevan-te na selección dos expertos ou informantes doestudio. Estes asesores debían ser coñecedoresdirectos do persoal sanitario de cada área e a súamisión principal foi a proposta de expertos, nosentido de bos informantes das necesidades deformación continua en cada categoría profesio-nal. Os asesores, en número reducido, foron pro-postos polos xerentes.
As funcións atribuídas ós asesores foron asseguintes:
❚ Proposta dos expertos que participarían noestudio como informantes, entre as distin-tas categorías profesionais obxecto do estu-dio, pertencentes ós niveis de atención pri-maria e especializada, tendo en conta os cri-terios de selección establecidos polos inves-tigadores.
❚ Selección dos expertos asignados por cen-tros, áreas e categorías profesionais quepreviamente determinaran os investiga-dores.
❚ Coordinación, en cada centro e área, para ocorrecto funcionamento do proceso.
O grupo de asesores formárono un total de55 profesionais da rede asistencial do SERGAS.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
FIG. 2.1. ELEMENTOS DO ESTUDIO DELPHI
Grupocoordinador
Xerentes
Expertos Asesores
20 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
TÁBOA 2.2. DISTRIBUCIÓN DE ASESORES POR ÁREAS
Área Asesores
A Coruña 5
Ferrol 5
Santiago 12
Lugo 8
Ourense 9
Pontevedra 7
Vigo 9
TOTAL 55
Os asesores foron informados dos obxectivosdo estudio, a metodoloxía Delphi, os criteriospara a selección dun limitado número de exper-tos, así como os prazos para efectuar as propos-tas destes.
2.4.3. Selección de expertos
A selección dos expertos é un aspecto crucialda metodoloxía Delphi, xa que son os informan-tes clave e os responsables de emitir xuízos quede forma agregada constituirán os resultados doestudio. Por iso é necesario que a selección a rea-licen persoas coñecedoras do ámbito humano óque vai dirixido o estudio. Seguindo a JonLandeta (1999) aplicamos o termo experto a:“aquel individuo cunha situación e recursos per-soais que lle posibiliten contribuír positivamenteá consecución do fin que motivou a iniciación dotraballo Delphi”.
Os expertos que participaron neste estudioDelphi son profesionais implicados no problemaque se está estudiando, parte activa dos colecti-vos sobre os que se aplicarán os resultados desteestudio Delphi.
2.4.3.1. Criterios para a selección dos expertos
Consideramos expertos a aqueles profesio-nais que reunisen as seguintes características:
❚ Bo coñecedor das necesidades de formacióndo colectivo profesional ó que pertenza een xeral de todos os aspectos relativos á for-mación continua no ámbito sanitario.
❚ Pertenza á categoría profesional correspon-dente.
❚ Interese no diagnóstico das necesidades deformación continua e na colaboración noestudio.
❚ Considérase desexable que o experto teñaexperiencia profesional, prestixio, represen-tatividade, influencia ou liderado dentro doseu colectivo e responsabilidade ou compe-tencias/experiencia en formación ou direc-ción de equipos humanos.
❚ Os membros do grupo asesor que reúnan osrequisitos anteriores e o desexen poden serpropostos e integrados como expertos1.
❚ No colectivo dos médicos especialistas deatención especializada recomendouse aparticipación do maior número posible deespecialidades médico-cirúrxicas existentesnos hospitais.
❚ A información facilitada polos expertosdeberá reflectir a súa propia opinión.
2.4.3.2. Número de expertos
Os estudios sobre a metodoloxía Delphi(Landeta, 1999) propoñen como cifras indicati-vas, en canto ó número de expertos, un mínimode 7, non sendo aconsellable máis de 30.Considerouse adecuado utilizar a cifra de 30expertos para aquelas categorías máis numero-
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
1 Cómpre subliñar que a esta opción soamente se acolleron un total de once asesores. A razón para integrar algunhas destas persoas no estudio é que en
moitos casos os asesores propostos polos xerentes eran responsables de formación dos seus respectivos centros, co cal estabamos ante informantes cuali-
ficados no tema do estudio.
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 21
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
sas e un mínimo de 10 para as categorías máisminguadas de efectivos, barallando unha cifratotal aproximada de 300 expertos como infor-mantes clave do estudio.
Para facer a distribución dos expertos, eraimprescindible coñecer o total de efectivos darede asistencial do SERGAS. Como base de infor-mación para identificar os recursos humanos ecategorías profesionais utilizouse a Memoria doSERGAS de 1998, completada con outros datosfacilitados polo propio SERGAS naquelas catego-rías nas que non existían datos. Foi necesariofacer algunhas modificacións no número de
expertos nos complexos hospitalarios dePontevedra e Ourense, debido á integración hos-pitalaria dos recursos das Deputacións nesasáreas e os datos dos cales non figuraban namemoria citada.
Tendo en conta o número de efectivos encada unha das categorías profesionais sanitariaspor niveis asistenciais, así como a súa distribuciónpor áreas e centros, determinouse a asignaciónde expertos que finalmente participarían noestudio Delphi e que se amosan nas táboasseguintes.
TÁBOA 2.3. DISTRIBUCIÓN DE EXPERTOS POR CATEGORÍAS PROFESIONAIS DE ATENCIÓN ESPECIALIZADA
Aux. TécnicoFacultativo Ats/Due Matrona Fisioterapeuta enfermería L,Rx,AP TOTAL
ÁREA SANITARIA DA CORUÑA
C.H. Juan Canalejo-Marítimo de Oza 5 5 3 3 5 2+2+2 27
F. H. Virxe da Xunqueira (Cee) 1 1 1 3
ÁREA SANITARIA DE FERROL
C.H. Arquitecto Marcide-Novoa Santos 2 2 1 1 2 1+1+1 11
ÁREA SANITARIA DE SANTIAGO
C.H. Universitario de Santiago 5 5 2 2 5 2+2+2 25
F.H. da Barbanza 1 1 1 3
Inst. Galego de Oftalmoloxía (INGO) 2 2
Fundación 061 1 1 2
ÁREA SANITARIA DE LUGO
C.H. Xeral-Calde 3 3 2 2 3 1+1+1 16
H.C. da Costa (Burela) 1 1 1 3
H.C. de Monforte 2 1 1 4
ÁREA SANITARIA DE OURENSE
C.H. de Ourense 4 4 2 2 4 1+1+1 19
H.C. de Valdeorras 1 1 1 3
F. H. de Verín 1 1 1 3
ÁREA SANITARIA DE PONTEVEDRA
C.H. de Pontevedra 4 4 2 2 4 1+1+1 19
ÁREA SANITARIA DE VIGO
C. H. Xeral-Cíes 4 4 3 2 4 1+1+1 20
H. Meixoeiro 2 2 1 2 1+1+1 10
H. Nicolás Peña 1 1 1 3
TOTAL 40 37 15 15 36 10+10+10 173
22 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
TÁBOA 2.4. DISTRIBUCIÓN DE EXPERTOS POR CATEGORÍAS PROFESIONAIS DE ATENCIÓN PRIMARIA
Aux. HixienistaÁrea de saúde Médico Ats/Due Enfermería Matrona Fisioterapéuta Pediatra Odontólogo bucodental Farmacéutico TOTAL
A Coruña 5 5 2 4 4 4 2 3 2 31
Ferrol 2 3 1 1 1 1 1 1 1 12
Santiago 4 4 2 4 3 2 2 1 1 23
Lugo 6 5 2 0 2 1 3 1 1 21
Ourense 5 5 1 1 1 1 2 0 2 18
Pontevedra 3 3 3 2 2 2 2 2 1 20
Vigo 5 5 4 3 2 4 3 2 2 30
TOTAL 30 30 15 15 15 15 15 10 10 155
2.5. Traballos de campo
A metodoloxía Delphi deseñouse en variasroldas.
a) Unha primeira rolda, con tres preguntasxerais abertas, na que os expertos debenpropor libremente os temas que conside-ran máis relevantes para a formación con-tinua da súa propia categoría profesional,así como as barreiras que se encontran e asestratexias que estiman máis pertinentes.
b) Unha segunda rolda, con preguntas cerra-das, configurada a partir das respostasobtidas na primeira rolda.
c) Barallouse a posibilidade dunha terceirarolda no caso de non obter un consensorazoable nas dúas roldas anteriores. Acorrelación estatística atopada entre asdúas roldas (véxase a sección de resultados)clarificou os obxectivos do estudio e nonfoi necesaria unha terceira rolda.
2.5.1. Primeira rolda
Enviouse a cada un dos expertos unha cartaco cuestionario, os obxectivos do estudio, e asinstruccións. Enfatizouse o carácter anónimo econfidencial da información facilitada, xa quecada cuestionario enviado polos expertos seríaremitido posteriormente ós investigadores paraun tratamento puramente estatístico e nuncaindividual.
No primeiro cuestionario formúlanse trespreguntas xenéricas e abertas, de tal maneiraque os expertos poden responder con total liber-dade ás seguintes cuestións:
1. Materias ou contidos de formación conti-nua que propoñen, por consideralos deinterese para a súa categoría profesional.
2. Barreiras, obstáculos ou dificultades queperciben para o acceso á formación conti-nua.
3. Métodos ou estratexias máis adecuadaspara a formación continua.
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 23
FIG 2.2. PROCESO DELPHI
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
Proposta decuestionario emetodoloxía
Grupo coordinador
Análise das respostas Grupo coordinador
Cuestionario Expertos
RespostasAnálise e agregaciónde respostas
Grupo coordinador
Cuestionario Expertos Respostas
Co fin de determinar se a redacción das pre-guntas suscitaba algunha dificultade de compren-sión, realizouse un test previo cos alumnos doscursos para acreditadores de formación continua.
Unha vez recibidas as respostas da primeirarolda, procedeuse á súa clasificación e codifica-ción. Dado o carácter aberto das preguntas, foinecesario interpretar nalgúns casos respostasredactadas de formas moi diversas. Os datosforon a continuación procesados estatisticamen-te para elaborar as táboas de frecuencias que sepresentan na sección de resultados neste estudio.
A partir dos datos anteriores confeccionáron-se os cuestionarios da segunda rolda. O primeirocuestionario foi particularizado para cada cate-goría profesional e centrábase nos temas forma-tivos demandados, os outros dous cuestionariossobre barreiras para a formación continua emétodos ou estratexias formativas foron comúnspara todas as categorías. Cada experto, segundoa súa opinión persoal, debía valorar nunha esca-la de un a dez o interese ou importancia de cadaítem.
24 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
3RESULTADOS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 25
Preséntanse os resultados obtidos coa aplica-ción das dúas roldas do método Delphi. Os cues-tionarios enviados ós expertos foron codificadose procesados, obténdose táboas de frecuenciaspara cada grupo profesional para as tres pregun-tas do cuestionario (temas, barreiras e métodos).
3.1. MÉTODO DELPHI. PRIMEIRA ROLDA
No anexo VIII preséntanse as táboas coas res-postas obtidas e ordenadas pola frecuencia decada tema dentro da categoría profesionalcorrespondente. Os temas citados por un maiornúmero de expertos son xeralmente aqueles quese consideran de maior interese para a forma-ción continua do grupo profesional, aínda quena primeira rolda o obxectivo que se persegue éobter unha relación razoablemente completa detemas, deixando a valoración do interese decada ítem para a segunda fase do estudio Delphi.Estes dous aspectos, frecuencia e grao de intere-se, serán analizados posteriormente.
Nas táboas que seguen amósanse, para cadagrupo profesional, os aspectos máis importantescitados polos expertos na súa resposta ó primei-ro cuestionario. En cada táboa preséntanse asdez respostas máis citadas ás tres cuestións for-muladas, é dicir, temas de formación continuaque deberían ser tidos en conta, barreiras e obs-táculos actuais á formación continua, e métodosque o experto considera máis adecuados paralevar a cabo esta formación.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
RESULTADOS
26 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
A) ATENCIÓN PRIMARIA
ATENCIÓN PRIMARIA TEMAS
AUXILIAR DE ENFERMERÍA Desinfección e esterilización
Rol profesional: funcións e tarefas
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA
Xestión de almacén e loxística
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares
Visita domiciliaria
Protocolización: deseño e implantación de protocolos
Patoloxías crónicas: HTA, diabete, EPOC
Mantemento de istrumental: limpeza, calibración
Vacinación
BARREIRAS
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas)
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso
Cursos de formación escasos (na categoría)
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis)
Distancia ó lugar/centro de formación
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación)
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións)
Inexistencia dunha “cultura” de traballo en equipo
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades
Desmotivación do persoal
MÉTODOS
Cursos teórico-prácticos
Facilitar permisos para a formación (días libres)
Sesións e talleres de casos prácticos
Formación dentro da xornada laboral
Recoñecemento da formación como mérito profesional
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis eservicios
Organizar mesas redondas e seminarios
Desenvolver un clima e cultura que incentive a reciclaxe
Formación mediante grupos cooperativos
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 27
ATENCIÓN PRIMARIA TEMAS
ATS/DUE Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares
Técnicas de educación para a saúde
Técnicas enfermeiras: SNG, lavado de oídos, venopunción,cateterismo vesical
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA
Manexo de instrumental: bombas de infusión, espirómetros,electrocardiógrafos.
Dietética e nutrición
Técnicas de vendaxe
Planificación de coidados de enfermería
Visita domiciliaria
Urxencias médico-cirúrxicas
BARREIRAS
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis)
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións)
Distancia ó lugar/centro de formación
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas)
Desmotivación do persoal
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades
Problema de compatibilidade coa vida familiar
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación)
Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos
MÉTODOS
Sesións e talleres de casos prácticos
Formación dentro da xornada laboral
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro detraballo
Cursos teórico-prácticos
Facilitar permisos para a formación (días libres)
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis eservicios
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade
Recoñecemento da formación como mérito profesional
Descentralización en distintas localidades dos cursos a impartir
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
28 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ATENCIÓN PRIMARIA TEMAS
FARMACÉUTICO Farmacoeconomía: análise do uso de medicamentos
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos
Lectura crítica de artigos científicos
Farmacoloxía e terapéutica
Busca bibliográfica en bases de datos
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,...
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias
Relacións interpersoais
Socioloxía do comportamento
BARREIRAS
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis)
Distancia ó lugar/centro de formación
Escasez de material básico (ordenadores, internet, revistas,bibliotecas)
Escasez da publicidade das actividades formativas
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións)
Cursos de formación escasos (na categoría)
Prazas limitadas nos cursos
Inexistencia de incentivos motivadores
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación)
Non recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promocióninterna)
MÉTODOS
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet,cursos on-line)
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores,transparencias, mav)
Mellorar o soporte tecnolóxico dos centros: internet, bases dedatos
Cursos teórico-prácticos
Sesións e talleres de casos prácticos
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate
Cursos de curta duración (20-40 horas) e con xornada reducida
Formación dentro da xornada laboral
Cursos moi intensivos (fins de semana) con entrega previa domaterial de traballo
Cursos semipresenciais (documentación e sesións presenciais)
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 29
ATENCIÓN PRIMARIA TEMAS
FISIOTERAPEUTA Fisioterapia xeral: manual, Klapp, Niederhoffer, Schroth...
Diagnóstico fisioterápico
Electroterapia: magnetoterapia, láser, baños galvánicos, ultrasóns
Fisioterapia respiratoria
Drenaxe linfática
Técnicas de educación para a saúde
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo,xerarquizado
Masaxe de “puntos gatillo”
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía,ecografía, TAC, RM
Técnicas terapéuticas neurolóxicas: hemiplexía, ACV
BARREIRAS
Cursos de formación escasos (na categoría)
A Institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións)
Distancia ó lugar/centro de formación
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis)
Prazas limitadas nos cursos
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso
Desmotivación do persoal
Inexistencia de incentivos motivadores
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas)
Escasez de publicidade das actividades formativas
MÉTODOS
Cursos teórico-prácticos
Visitas formativas de curta duración a centros con técnicasinnovadoras
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores,transparencias, mav)
Asesoramento profesional para o deseño dos contidos dos cursos
Mellorar o soporte tecnolóxico dos centros: internet, bases dedatos
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade
Sesións e talleres de casos prácticos
Formación interdisciplinar
Organizar mesas redondas e seminarios
Formación dentro da xornada laboral
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
30 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ATENCIÓN PRIMARIA TEMAS
HIXIENISTA BUCODENTAL Patoloxías orais
Desinfección e esterilización
Prevención de riscos: físicos, químicos e biolóxicos
Pediatría psicosocial
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada,desfibriladores
Técnicas de educación para a saúde
Manexo de instrumentos radiolóxicos
Diagnóstico e técnicas preventivas odontolóxicas
Diagnóstico ortodóntico
BARREIRAS
Cursos de formación escasos (na categoría)
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis)
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións)
Distancia ó lugar/centro de formación
Prazas limitadas nos cursos
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas)
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades
Inexistencia de incentivos motivadores
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso
Escasez da publicidade das actividades formativas
MÉTODOS
Cursos teórico-prácticos
Sesións e talleres de casos prácticos
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet,cursos on-line)
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores,transparencias, mav)
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis eservicios
Cursos moi intensivos (fins de semana) con entrega previa domaterial de traballo
Formación interdisciplinar
Descentralización en distintas localidades dos cursos a impartir
Cursos de curta duración (20-40 horas) e con xornada reducida
Organizar mesas redondas e seminarios
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 31
ATENCIÓN PRIMARIA TEMAS
MÉDICO Cirurxía menor ambulatoria e técnicas de sutura
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA
Urxencias médico-cirúrxicas
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía,ecografía, TAC, RM
Técnicas básicas de infiltracións
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada,desfibriladores
Oftalmoloxía: exploración e probas diagnósticas
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos
Dermatoloxía: diagnóstico e tratamento
Otorrinolaringoloxía: exploración e probas diagnósticas
BARREIRAS
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas)
Distancia ó lugar/centro de formación
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións)
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades
Inexistencia de incentivos motivadores
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis)
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación)
Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos
Prazas limitadas nos cursos
MÉTODOS
Sesións e talleres de casos prácticos
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis eservicios
Formación dentro da xornada laboral
Cursos teórico-prácticos
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet,cursos on-line)
Facilitar permisos para a formación (días libres)
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate
Formación tutelada por especialistas ou expertos
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro detraballo
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
32 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ATENCIÓN PRIMARIA TEMAS
PEDIATRA Dermatoloxía: diagnóstico e tratamento
Traumatoloxía/ortopedia: exploración e probas diagnósticas
Cirurxía menor ambulatoria e técnicas de sutura
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía,ecografía, TAC, RM
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA
Pediatría psicosocial
Oftalmoloxía: exploración e probas diagnósticas
Endocrinoloxía: exploración e probas diagnósticas
Atención á adolescencia (drogas, sexo, accidentes, anorexia, bulimia)
Busca bibliográfica en bases de datos
BARREIRAS
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións)
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación)
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas)
Non recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promocióninterna)
Escasez de material básico (ordenadores, internet, revistas,bibliotecas)
Cursos de formación escasos (na categoría)
Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos
Inexistencia de incentivos motivadores
Distancia ó lugar/centro de formación
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades
MÉTODOS
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis eservicios
Cursos teórico-prácticos
Formación dentro da xornada laboral
Sesións e talleres de casos prácticos
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet,cursos on-line)
Mellorar o soporte tecnolóxico dos centros: internet, bases dedatos
Facilitar permisos para a formación (días libres)
Establecer un “crédito” anual de días para formación
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores,transparencias, mav)
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 33
ATENCIÓN PRIMARIA TEMAS
MATRONA Programa da muller: cancro, menopausa
Atención á muller: embarazo, parto e posparto
Lactancia materna
Técnicas de educación para a saúde
Atención á muller: planificación familiar
Incontinencia urinaria (rehabilitación do solo pélvico)
Preparación maternal ó parto
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía,ecografía, TAC, RM
Dinámica de grupos
Atención á adolescencia (drogas, sexo, accidentes, anorexia,bulimia)
BARREIRAS
Cursos de formación escasos (na categoría)
Distancia ó lugar/centro de formación
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis)
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións)
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas)
Desmotivación do persoal
Dificultades na comunicación atención primaria e especializada
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso
Escasez da publicidade das actividades formativas
Illamento do profesional (rural)
MÉTODOS
Sesións e talleres de casos prácticos
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate
Cursos teórico-prácticos
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores,transparencias, mav)
Organizar mesas redondas e seminarios
Maior difusión dos programas de formación
Vídeos comentados por expertos
Cursos e conferencias con relatores de prestixio
Cursos moi intensivos (fins de semana) con entrega previa domaterial de traballo
Rol-playing ou dramatización de situacións e relacións conpacientes e familiares
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
34 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ATENCIÓN PRIMARIA TEMAS
ODONTÓLOGO Patoloxías orais
Cirurxía oral menor: biopsias...
Diagnóstico e técnicas preventivas odontolóxicas
Farmacoloxía e terapéutica
Patoloxía da coagulación
Urxencias dentais
Diagnóstico ortodóntico
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada,desfibriladores
Técnicas de educación para a saúde
BARREIRAS
Distancia ó lugar/centro de formación
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas)
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións)
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso
Cursos de formación escasos (na categoría)
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis)
Escasez da publicidade das actividades formativas
Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos
Inexistencia de incentivos motivadores
Criterios inapropiados de admisión en cursos (priorización persoalfixo)
MÉTODOS
Cursos teórico-prácticos
Sesións e talleres de casos prácticos
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis eservicios
Organizar mesas redondas e seminarios
Xeración de revistas e monografías que inclúan exercicios deautoavaliación
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate
Cursos e conferencias con relatores de prestixio
Facilitar permisos para a formación (días libres)
Creación de bolsas para formación
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet,cursos on-line)
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 35
B) ATENCIÓN ESPECIALIZADA
ATENCIÓN ESPECIALIZADA TEMAS
AUXILIAR DE ENFERMERÍA Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares
Mobilización e cambios posturais
Ergonomía do movemento/posto de traballo/hixiene postural
Rol profesional: funcións e tarefas
Xestión do estrés: relaxación, autocontrol, autoestima
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA
Coidados básicos: hixiene do paciente
Atención ó ancián/xeriatría
Desinfección e esterilización
Psicoloxía
BARREIRAS
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas)
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións)
Distancia ó lugar/centro de formación
Cursos de formación escasos (na categoría)
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación)
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades
Desmotivación do persoal
Prazas limitadas nos cursos
Problema de compatibilidade coa vida familiar
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis)
MÉTODOS
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate
Cursos teórico-prácticos
Sesións e talleres de casos prácticos
Facilitar permisos para a formación (días libres)
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores,transparencias, mav)
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade
Formación dentro da xornada laboral
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro detraballo
Maior difusión dos programas de formación
Cursos moi intensivos (fins de semana) con entrega previa domaterial de traballo
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
36 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ATENCIÓN ESPECIALIZADA TEMAS
ATS/DUE Planificación de coidados de enfermeríaXestión do estrés: relaxación, autocontrol, autoestimaInformática: ofimática, OMI-AP, GACELAComunicación e relación co enfermo e os seus familiaresDeseño de proxectos de investigación e ensaios clínicosSituacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada,desfibriladoresRelación de axudaCoidados paliativos e manexo do paciente terminalTécnicas enfermeiras: SNG, lavado de oídos, venopunción,cateterismo vesicalAvaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO
BARREIRAS
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas)A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións)Desmotivación do persoalSobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación)Problema de compatibilidade coa vida familiarCustos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis)Distancia ó lugar/centro de formaciónNon recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promocióninterna)Escasez de material básico (ordenadores, internet, revistas,bibliotecas)A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso
MÉTODOS
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate
Sesións e talleres de casos prácticosUtilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores,transparencias, mav)Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro detraballoFormación dentro da xornada laboralPotenciar como docentes ós propios profesionais da especialidadeFormación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet,cursos on-line)Facilitar permisos para a formación (días libres)Cursos teórico-prácticosProbas de avaliación ó finalizar os cursos e mellorar criterios deavaliación
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 37
ATENCIÓN ESPECIALIZADA TEMAS
FISIOTERAPEUTA Fisioterapia respiratoria
Fisioterapia xeral: manual, Klapp, Niederhoffer, Schroth...Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía,ecografía, TAC, RMDrenaxe linfáticaElectroterapia: magnetoterapia, láser, baños galvánicos, ultrasónsTécnicas fisioterápicas neurolóxicas: “Bobath”, “Kabat”Informática: ofimática, OMI-AP, GACELAProtocolización: deseño e implantación de protocolosTécnicas terapéuticas neurolóxicas: hemiplexía, ACVTerapia manual do raque
BARREIRAS
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis)A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta dodescansoCursos de formación escasos (na categoría)A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións)Distancia ó lugar/centro de formaciónIncompatibilidade de horarios (problemática das quendas)Desmotivación do persoalPrazas limitadas nos cursosInexistencia de incentivos motivadoresNon recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promocióninterna)
MÉTODOS
Cursos teórico-prácticosSesións e talleres de casos prácticosFacilitar permisos para a formación (días libres)Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro detraballoCreación de bolsas para formaciónIncrementar a oferta de cursos (na categoría profesional)Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debateUtilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores,transparencias, mav)Asesoramento profesional para o deseño dos contidos dos cursosOrganizar mesas redondas e seminarios
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
38 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ATENCIÓN ESPECIALIZADA TEMAS
FACULTATIVO Busca bibliográfica en bases de datosDeseño de proxectos de investigación e ensaios clínicosInformática: ofimática, OMI-AP, GACELAInternet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticiasComunicación e relación co enfermo e os seus familiaresPlanificación e xestión clínica e sanitariaEstatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,...BioéticaMedicina baseada na evidencia ou en probasSituacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada,desfibriladores
BARREIRAS
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación)Distancia ó lugar/centro de formaciónInexistencia de incentivos motivadoresIncompatibilidade de horarios (problemática das quendas)Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis)A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións)Desmotivación do persoalEscasez de material básico (ordenadores, internet, revistas,bibliotecas)Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidadesNon recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promocióninterna)
MÉTODOS
Sesións e talleres de casos prácticosCursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debateMellorar o soporte tecnolóxico dos centros: internet, bases dedatosCursos teórico-prácticosFormación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet,cursos on-line)Establecer a carreira profesionalUtilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores,transparencias, mav)Probas de avaliación ó finalizar os cursos e mellorar criterios deavaliaciónPromover o intercambio ou rotación formativa entre niveis eserviciosVisitas formativas de curta duración a centros con técnicasinnovadoras
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 39
ATENCIÓN ESPECIALIZADA TEMAS
MATRONA Analxesia epidural e raquídea
Atención á muller: embarazo, parto e pospartoProbas de benestar fetal intraparto: APP, CIR, sufrimento fetalTécnicas de reanimación neonatalLactancia maternaFarmacoloxía e terapéuticaInterpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía,ecografía, TAC, RMInformática: ofimática, OMI-AP, GACELAManexo de instrumental: bombas de infusión, espirómetros,electrocardiógrafos...Técnicas de educación para a saúde
BARREIRAS
A Institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións)Desmotivación do persoalNon recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promocióninterna)A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descansoSobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación)Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis)Criterios inapropiados de admisión en cursos (priorización persoalfixo)Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas)Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidadesCursos de formación escasos (na categoría)
MÉTODOS
Sesións e talleres de casos prácticosDescentralización en distintas localidades dos cursos a impartirFormación dentro da xornada laboralRecoñecemento da formación como mérito profesionalCursos teórico-prácticosEstablecer un “crédito” anual de días para formaciónCursos de curta duración (20-40 horas) e con xornada reducidaPotenciar como docentes ós propios profesionais da especialidadeGrupos reducidosDescontinuidade dos cursos no tempo (días alternos, fins desemana...)
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
40 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ATENCIÓN ESPECIALIZADA TEMAS
TÉCNICO DE ANATOMÍA PATOLÓXICA Histoloxía/citoloxía
Manexo da microscopía electrónica
Bioloxía molecular
Técnicas de inmunoloxía
Bases moleculares da patoxenia
Relacións interpersoais
Técnicas de laboratorio (PCR, microbioloxía...)
Xestión do tempo
BARREIRAS
Distancia ó lugar/centro de formación
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas)
Cursos de formación escasos (na categoría)
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións)
Problema de compatibilidade coa vida familiar
Desmotivación do persoal
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis)
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso
Falta de colaboración entre profesionais
MÉTODOS
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro detraballo
Cursos teórico-prácticos
Facilitar permisos para a formación (días libres)
Recoñecemento da formación como mérito profesional
Sesións e talleres de casos prácticos
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores,transparencias, mav)
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis eservicios
Probas de avaliación ó finalizar os cursos e mellorar criterios deavaliación
Formación dentro da xornada laboral
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 41
ATENCIÓN ESPECIALIZADA TEMAS
TÉCNICO DELABORATORIO Técnicas de laboratorio (PCR, microbioloxía...)
Informatización do laboratorio
Prevención de riscos: físicos, químicos e biolóxicos
Toma e manexo de mostras biolóxicas
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas iso
Hematoloxía
Marcadores de laboratorio
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares
BARREIRAS
Distancia ó lugar/centro de formación
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas)
Cursos de formación escasos (na categoría)
Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis)
Prazas limitadas nos cursos
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades
Problema de compatibilidade coa vida familiar
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación)
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións)
MÉTODOS
Cursos teórico-prácticos
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro detraballo
Sesións e talleres de casos prácticos
Asesoramento profesional para o deseño dos contidos dos cursos
Incrementar a oferta de cursos (na categoría profesional)
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet,cursos on-line)
Formación dentro da xornada laboral
Maior difusión dos programas de formación
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade
Facilitar permisos para a formación (días libres)
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
42 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ATENCIÓN ESPECIALIZADA TEMAS
TÉCNICO DERADIOLOXÍA Manexo de novas tecnoloxías de imaxe: RM, TAC, ecografía...
Manexo de instrumentos radiolóxicosMobilización do enfermo politraumatizadoPrevención de riscos laborais: protección radiolóxicaProtocolización: deseño e implantación de protocolosAnatomía e patoloxía radiolóxicaSituacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada,desfibriladoresActuación en emerxencias e catástrofes, clasificación de pacientese politraumatizadosFarmacoloxía e terapéuticaModelos de organización do traballo: traballo en equipo,xerarquizado.
BARREIRAS
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións)Cursos de formación escasos (na categoría)Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas)Prazas limitadas nos cursosInexistencia de incentivos motivadoresDistancia ó lugar/centro de formaciónEscasez de material básico (ordenadores, internet, revistas,bibliotecas)Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidadesSobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación)Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis)
MÉTODOS
Cursos teórico-prácticosSesións e talleres de casos prácticosIncrementar a oferta de cursos (na categoría profesional)Asesoramento profesional para o deseño dos contidos dos cursosPromover o intercambio ou rotación formativa entre niveis eserviciosFormación dentro da xornada laboralRealización de sesións e cursos na propia unidade ou centro detraballoCreación de bolsas para formaciónCursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debateVídeos comentados por expertos
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 43
3.2 MÉTODO DELPHI. SEGUNDA ROLDA
Na segunda rolda, seguindo a metodoloxíaDelphi para a obtención dun grao de consensoelevado entre os compoñentes de cada grupoprofesional, sométese á consideración de cadaexperto de forma individualizada a valoracióndos temas que todos os expertos de cada grupopropuxeron na primeira rolda. Na valoraciónsolicítase ós expertos que cualifiquen o interesede cada tema nunha escala de cero a dez.
Para o tratamento estatístico dos datos utilí-zase o valor medio dentro de cada grupo, e ovalor medio do conxunto de expertos no caso detemas comúns a varios grupos profesionais. Estevalor medio é o principal indicador do interesede cada tema, e amósase nas táboas que seguen.
Unha medida simple do grao de acordo entreos distintos expertos acerca do interese de cadatema é a desviación típica: se todos os expertosoutorgan a mesma cualificación ó ítem, calqueraque sexa o valor (alto ou baixo) outorgado, oacordo será máximo e a desviación típica tería ovalor cero. Pola contra, se os expertos asignanvalores dispersos, e algúns consideran o ítem moiimportante mentres outros o cren de pouco inte-rese, o grao de consenso será baixo, e a desvia-ción típica alcanzará valores altos (no supostomáis extremo tería o valor 5), caso no que o valormedio da puntuación será tamén pouco repre-sentativo da opinión do colectivo.
Con carácter orientativo, pódense utilizar osseguintes valores de referencia para a desviacióntípica:
❚ por debaixo de 1,5 indica alto grao de acor-do na cualificación
❚ entre 1,5 e 3, acordo medio
❚ por riba de 3, desacordo na puntuación
Cando se consideran conxuntamente distin-tos grupos profesionais, dado que existen temascomúns a varios grupos, unha desviación típicaalta pode deberse á distinta valoración dos gru-pos, aínda que o grao de acordo dentro de cadagrupo profesional sexa moi elevado.
Cada grupo profesional ten un cuestionarioespecífico, aínda que algúns ítems son comparti-dos por dous ou máis grupos. O número de pro-fesionais que contesta a cada ítem está relacio-nado polo tanto co grao de interese mostradopolos profesionais na primeira rolda Delphi, xaque só os ítems de interese foron incluídos nosegundo cuestionario, e está relacionado taménco número de profesionais seleccionado en cadagrupo.
No anexo IX amósanse as táboas coa cualifi-cación media obtida por cada tema para todos osgrupos profesionais, xunto co número de respos-tas e a desviación típica.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
44 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
3.2.1 CONTIDOS FORMATIVOS
A análise dos contidos formativos realizousea nivel xeral, e especificamente para cada cate-goría profesional.
A) DEMANDAS FORMATIVAS COMÚNS
Algunhas das propostas formativas soncomúns á maioría dos grupos profesionais.Podemos destacar como grupos temáticoscomúns os seguintes:
❚ Coñecemento de materias como informáti-ca, no seu sentido máis xenérico, xa queneste concepto se inclúen demandas sobreinformática básica, ofimática e aplicaciónsespecíficas como OMI-AP, GACELA, etc.Tamén se manifestan demandas relativas ódesenvolvemento de habilidades no uso dasnovas tecnoloxías, e especialmente da redeinternet.
❚ Outra preocupación importante na maioríadas categorías é a demanda formativa encomunicación. As demandas sobre habilida-des comunicativas presentan dúas dimen-sións: unha relativa ó desenvolvemento dehabilidades para manter relacións eficacescos pacientes e o seu contorno familiar, eoutra ó desenvolvemento de habilidadescomunicativas nas relacións interpersoaiscos compañeiros de traballo.
❚ A maioría dos grupos profesionais manifes-tan o seu interese pola formación en técni-cas de educación para a saúde, en conso-nancia co recente cambio de enfoque dasanidade pública, máis centrada no tema dasaúde e no enfoque preventivo ca nos pro-blemas da enfermidade de carácter exclusi-vamente paliativo.
❚ Evidénciase unha necesidade de formaciónen técnicas e procedementos relacionadoscoa investigación. Esta preocupación mani-féstase con maior intensidade no grupo defacultativos especialistas, aínda que non haique desdeñar a importancia da formaciónen investigación noutros grupos profesio-nais que posiblemente no futuro incremen-ten as demandas nesta liña, como é o casodos médicos de familia, enfermeiros, farma-céuticos, fisioterapeutas, matronas, pedia-tras e odontólogos. En relación con estasdemandas, cabe citar tamén a busca deinformación bibliográfica en bases de datosna internet e a medicina e enfermería base-adas na evidencia.
❚ Existe unha demanda sobre coñecementos etécnicas de como mellorar a calidade dosprocedementos de traballo e dos serviciossanitarios en xeral. A calidade pode ser vistacomo un recurso profesional e como unrecurso estratéxico da organización sanita-ria. Relacionado coa calidade existendemandas sobre metodoloxías especificaspara o deseño e implantación de protoco-los, como instrumentos para a calidade asis-tencial.
❚ Demandas formativas sobre os diferentesmodelos de organización do traballo, espe-cialmente as novas formas organizativasque poidan ser máis satisfactorias para otraballo cotián. Resultan chamativas asdemandas relacionadas coas modalidades ecaracterísticas do traballo en equipo.
❚ Demandas relacionadas coas actuaciónsprofesionais ante situacións que compro-meten a vida, especialmente a reanimacióncardio-pulmonar (RCP) e a utilización dastecnoloxías relacionadas con esta técnicacomo os desfibriladores.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 45
B) DEMANDAS FORMATIVAS POR CATEGORÍASPROFESIONAIS
Na análise dos resultados por categorías pro-fesionais, cabe destacar os seguintes aspectos:
AUXILIAR DE ENFERMERÍA
ATENCIÓN ESPECIALIZADA
❚ Destacaremos o alto consenso nas deman-das formativas centradas en aspectos clíni-cos dos pacientes encamados e dependen-tes, e na planificación de coidados, aspectosque constitúen a súa actividade cotiá noshospitais, como son o coidado dos pacientesanciáns, coidados paliativos en pacientesterminais e críticos, os aspectos da dor, aprevención das úlceras por presión e as feri-das derivadas do encamamento, os cambiose mobilizacións posturais, as urxencias, etc.
❚ Outro aspecto destacado refírese á necesi-dade de definir o papel ou rol profesionaldos auxiliares de enfermería dentro do sis-tema de coidados, que parece estar relacio-nada coa sensación de frustración profesio-nal e “burn-out”que se percibe nas respos-tas recibidas.
❚ Desenvolvemento formativo en técnicaspara o enfrontamento e manexo do estrés.Esta percepción de estrés pode estar rela-cionada coa comentada indefinición dopapel profesional.
❚ Formación en ergonomía postural, derivadado traballo de mobilización de pacientes eas súas consecuencias sobre o lombo. Taméndemandan formación especifica na preven-ción de riscos, especialmente biolóxicos enas infeccións nosocomiais.
❚ Formación en RCP e en situacións de urxen-cia e catástrofes.
ATENCIÓN PRIMARIA
Neste grupo non se percibe con igual intensi-dade a problemática de desmotivación que seobserva no mesmo grupo de atención especiali-zada.
❚ Demandas de formación en mantemento deinstrumental e instalacións (consultas, alma-céns), técnicas de esterilización e desinfec-ción, tratamento de residuos.
❚ Formación sobre o papel ou rol profesionaldos auxiliares de enfermería dentro do sis-tema de coidados.
❚ Formación en aspectos clínicos como os coi-dados paliativos no paciente terminal,urxencias médico-cirúrxicas, etc.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
46 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ATS/DUE
ATENCIÓN ESPECIALIZADA
❚ Una das maiores preocupacións é a forma-ción en planificación de coidados enfermei-ros e aspectos clínicos, como a dor, a preven-ción das úlceras por presión e feridas, cambiosposturais e mobilizacións de politraumatiza-dos, os pacientes anciáns, pacientes críticos,coidados paliativos en terminais, urxenciasmédico-cirúrxicas e os procesos da morte.
❚ Evidénciase a preocupación polas relaciónsinterpersoais entre compañeiros de traba-llo. Percepción do problema da deshumani-zación asistencial, que debe ser abordadonun proceso formativo que inclúa a relaciónde axuda, necesaria para humanizar a asis-tencia sanitaria.
❚ Parece importante previr a desmotivaciónprofesional. Existe coincidencia neste diag-nóstico cos auxiliares de enfermería destemesmo nivel asistencial (atención especiali-zada). Saliéntase a problemática de identi-dade do rol profesional, a necesidade defomentar a autoestima e de formación entécnicas de xestión do estrés.
❚ Formación en ergonomía do posto de tra-ballo, prevención de riscos, especialmentebiolóxicos e de infeccións nosocomiais.
❚ Formación en informática básica e na apli-cación GACELA.
❚ Demandas formativas no deseño e implan-tación de protocolos, na sistematización decontrol de constantes vitais e na deteccióneficaz de complicacións potenciais.
❚ Formación en aspectos da responsabilidadelegal da práctica clínica.
❚ Necesidade de formación na utilización emanexo de instrumental e aparataxe clínicacomo bombas de infusión, electrocardiógra-fos, espirómetros, etc.
ATENCIÓN PRIMARIA
As preocupacións formativas máis sobresaín-tes deste colectivo teñen que ver coa súa princi-pal actividade de coidados ós individuos e ácomunidade.
❚ Destaca a demanda formativa en aspectosrelacionados co envellecemento dapoboación (xerontoloxía) e os principaisproblemas clínicos presentes neste nivelasistencial, como a atención ós anciáns,coidados paliativos en pacientes terminais ea visita domiciliaria. Formación nasprincipais patoloxías crónicas (DIABETE,HTA, obesidade...), demencias, etc.
❚ A formación en técnicas educativas(formación de formadores) e en técnicaspara facer eficaces as relacións cospacientes e familiares.
❚ Preocupación formativa polos sistemas decoordinación entre os dous niveisasistenciais (primaria-especializada).
❚ Formación en RCP e a utilización dastecnoloxías propias como os carros deparada, os desfibriladores, etc.
❚ Formación no manexo das adiccións, comodrogas, alcohol, tabaquismo, etc.
❚ Formación en nutrición e dietética.
❚ Formación en aspectos da responsabilidadelegal da práctica clínica.
❚ Formación sobre o método de traballo enenfermería e sobre o papel ou rolprofesional. Tamén neste grupo, aínda quecon menor intensidade ca no grupo deatención especializada, volve a aparecer oproblema da identidade do rol profesionalque caracteriza a persoal de enfermería eauxiliares de clínica.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 47
FARMACÉUTICO
ATENCIÓN PRIMARIA
Neste grupo existe un elevado grao de con-senso sobre os aspectos formativos propios daprofesión:
❚ Farmacoeconomía: análise do uso racionaldos medicamentos, preocupación polocusto/beneficio, etc.
❚ Actualización sobre farmacoloxía e tera-péutica.
❚ Formación en técnicas para a elaboraciónde guías de práctica clínica.
❚ Formación en aspectos relacionados coainvestigación, como deseños de investiga-ción, estatística, lectura crítica de estudios,busca de información en bases de datos einternet, etc.
❚ Coñecemento dos últimos avances en far-macoloxía pediátrica.
❚ Medicina baseada na evidencia ou en pro-bas, aspecto relacionado coa busca de infor-mación e coa investigación.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
48 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
FISIOTERAPEUTA
ATENCIÓN ESPECIALIZADA
Nesta categoría profesional obsérvase preo-cupación por aspectos conceptuais, por aspectosrelacionados cos medios, e polos procedementostécnicos.
❚ É de destacar o alto consenso alcanzado nademanda de formación sobre diagnósticofisioterápico.
❚ Existe tamén un alto consenso na formaciónsobre a interpretación de probas comple-mentarias de imaxe, como son as radiogra-fías, ecografías, TAC, RM, etc., como mediospara o diagnóstico.
❚ As demais demandas formativas máisimportantes teñen que ver con técnicasespecíficas de fisioterapia, como a terapiamanual do raque; técnicas de fisioterapianeurolóxicas como “BOBATH”, “KABAT”para a terapéutica da hemiplexía, o ACV,etc.; técnicas de reeducación postural global(RPG); técnicas de fisioterapia respiratoria;técnicas fisioterápicas osteopáticas; técnicasde drenaxe linfática; e técnicas de fisiotera-pia xeral manual, Klapp, Niederhoffer,Schroth...
ATENCIÓN PRIMARIA
Os fisioterapeutas de atención primaria amo-san interese por temas formativos similares ós deatención especializada con algunhas preocupa-cións por problemáticas específicas da súa activi-dade.
❚ Destaca a necesidade de contidos formati-vos sobre: técnicas de reeducación posturalglobal (RPG); técnicas terapéuticas para pro-cesos como as alxias; ergonomía do move-mento e hixiene posturo-laboral; técnicasde terapia manual do raque; técnicas dereeducación propioceptiva; técnicas fisiote-rápicas osteopáticas; técnicas fisioterápicaspara a terapéutica reumatolóxica e técnicasterapéuticas para a escoliose.
❚ Demandas de formación sobre traumatolo-xía e ortopedia.
❚ Formación en métodos docentes para aeducación para a saúde e a prevención daincapacidade e métodos de recompilaciónde información como a entrevista clínica.
❚ Demandas sobre interpretación de probascomplementarias de imaxe, como son asradiografías, ecografías, TAC, RM, etc.,como medios para o diagnóstico.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 49
HIXIENISTA BUCODENTAL
ATENCIÓN PRIMARIA
Neste grupo obsérvase un consenso moi ele-vado acerca dos temas formativos da súa áreadisciplinar.
❚ Destacan as demandas formativas sobre aadministración de fluoruros para a preven-ción da carie.
❚ Preocupación formativa pola problemáticainfanto-xuvenil, reclamando formaciónsobre odontopediatría e pediatría psicoso-cial.
❚ Demandas formativas na liña do diagnósti-co odontolóxico de patoloxías orais, dosprocedementos para a selaxe de fisurasdentais, dos procedementos periodontais edas urxencias dentais máis sobresaíntes.
❚ Demandas de formación en técnicas xeraisde prevención, como a educación para asaúde e a captación de pacientes para osprogramas, así como de técnicas específicasde prevención odontolóxica.
❚ Formación en procedementos de desinfec-ción e esterilización.
❚ Coñecementos sobre dietética e nutriciónrelacionados cos problemas bucais.
❚ Outros temas xerais demandados son a éticaprofesional e os procedementos de preven-ción de riscos: físicos, químicos e biolóxicos.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
50 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
FACULTATIVO
ATENCIÓN ESPECIALIZADA
Este grupo profesional, de acordo coas indi-cacións do estudio, formulou unicamente pro-postas de demandas formativas de interese xeralpara a súa categoría, independentemente daespecialidade.
❚ Destacan as demandas relacionadas coainvestigación como a lectura crítica deliteratura científica, o deseño de proxectose ensaios clínicos, a busca bibliográfica enbases de datos, aplicacións estatísticas (SPSS,EPI-INFO...), a comunicación en foros cientí-ficos, publicación en revistas científicas, etc.
❚ Demanda formativa en inglés, utilizado enpublicacións científicas, tanto na internetcoma en revistas especializadas.
❚ Aspectos da responsabilidade legal da prác-tica clínica, relacionada co cambio social eas demandas xudiciais.
❚ Avaliación crítica das novas tecnoloxíasdiagnósticas e terapéuticas.
❚ Mecanismos da dor.
❚ Evidénciase unha gran preocupación polacalidade asistencial.
MÉDICO
ATENCIÓN PRIMARIA
Este grupo presenta unha maior heteroxenei-dade en canto a contidos temáticos, como con-secuencia dunha acción sanitaria máis ampla quea especializada. Entre as súas propostas destacanas seguintes:
❚ Formación sobre técnicas de RCP e dispositi-vos técnicos de apoio.
❚ Formación sobre aspectos relacionados coenvellecemento e os coidados paliativos dopaciente terminal.
❚ Cirurxía menor ambulatoria e técnicas desutura.
❚ Actualización en especialidades médicas,como dermatoloxía, oftalmoloxía, neurolo-xía, reumatoloxía, etc.
❚ Formación sobre os mecanismos e o trata-mento da dor.
❚ Interpretación de probas complementariasde diagnóstico: EKG, espirometría, oscilo-metría, radiografías, ecografía, RM, TAC...
❚ Formación en técnicas comunicativas paramanter relacións eficaces cos pacientes efamiliares, e procedemento da entrevistaclínica.
❚ Programas da muller.
❚ Actualización nas principais patoloxías cró-nicas: diabete, obesidade, EPOC, HTA,demencias...
❚ Formación en emerxencias e catástrofes eatención a politraumatizados.
❚ Patoloxía e urxencias psiquiátricas.
❚ Urxencias médico-cirúrxicas.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 51
MATRONA
ATENCIÓN ESPECIALIZADA
As demandas deste grupo profesional presen-tan un carácter marcadamente técnico, como con-secuencia da súa actividade hospitalaria. Destacancomo temas formativos máis sobresaíntes:
❚ As técnicas de reanimación neonatal.
❚ A preparación maternal ó parto, a planifica-ción familiar, a sexualidade adolescente e alactancia materna.
❚ Atención á muller embarazada: embarazo,parto, posparto, así como os seus riscos.
❚ Programa da muller: cancro feminino emenopausa.
❚ Técnicas de diagnóstico de benestar fetal ede analxesia epidural e raquídea.
❚ Técnicas de rehabilitación do solo pélvico.
❚ Planificación de coidados materno-infantís.
❚ Establecemento de consensos, protocolos eoutros procedementos de coordinaciónentre niveis asistenciais.
❚ Patoloxías posnatais.
ATENCIÓN PRIMARIA
As demandas deste grupo están orientadascara á función educativa, tarefa característica daacción comunitaria destas profesionais. Entre assúas carencias destacan as seguintes:
❚ Alto consenso na formación no programada muller, que se centra na prevención docancro feminino e a atención á menopausa.
❚ Técnicas de rehabilitación do solo pélvico,para evitar a incontinencia urinaria.
❚ Establecemento de consensos, protocolos eoutros procedementos de coordinaciónentre niveis asistenciais de atención prima-ria e especializada.
❚ Formación en técnicas educativas como aeducación para a saúde e a dinámica degrupos para a preparación maternal óparto, a planificación familiar, a promociónda lactancia materna e a atención formati-va á adolescencia en problemas como asexualidade e as enfermidades de transmi-sión sexual (ETS) .
❚ Formación no control do embarazo de risco,para poder facer un seguimento comunita-rio.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
52 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
PEDIATRA
ATENCIÓN PRIMARIA
Hai que destacar a importancia atribuída poreste grupo profesional á RCP e á atención ó ado-lescente como temas de formación preferente.As propostas máis salientables son as seguintes:
❚ Formación en RCP e a utilización das tecno-loxías relacionadas.
❚ Atención á adolescencia, naqueles aspectosrelacionados con esta etapa vital como sona drogadicción, a sexualidade, os trastornosda alimentación (anorexia e bulimia), osaccidentes, etc.
❚ Formación en urxencias pediátricas.
❚ Actualización en especialidades médicasespecíficas como: dermatoloxía, traumato-loxía e ortopedia, alergoloxía, oftalmoloxía,gastroenteroloxía, otorrinolaringoloxía, etc.
❚ Novos avances en farmacoloxía pediátrica.
❚ Formación no programa do neno san.
❚ Interpretación de probas diagnósticas: testda función respiratoria, probas de imaxen(radioloxía, ecografía, TAC), etc.
❚ Formación en pediatría psicosocial.
ODONTÓLOGO
ATENCIÓN PRIMARIA
As principais propostas deste grupo profesio-nal céntranse en aspectos formativos específicosda súa especialidade.
❚ Patoloxías orais.
❚ Patoloxía do ATM.
❚ Cirurxía oral menor.
❚ Urxencias médico-cirúrxicas.
❚ Urxencias dentais.
❚ Diagnóstico e técnicas preventivas odonto-lóxicas.
❚ Oncoloxía oral.
❚ Neuroloxía odontolóxica.
❚ Dor orofacial.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 53
TÉCNICO ESPECIALISTA DE ANATOMÍAPATOLÓXICA
ATENCIÓN ESPECIALIZADA
Este grupo centra as súas demandas educati-vas en temas de formación básica como histolo-xía, bioloxía, etc. Entre as súas demandas forma-tivas destacan:
❚ Técnicas de inmunoloxía.
❚ Técnicas de laboratorio (PCR, microbiolo-xía...).
❚ Histoloxía e citoloxía.
❚ Bioloxía molecular.
TÉCNICO ESPECIALISTA DE RADIOLOXÍA
ATENCIÓN ESPECIALIZADA
Os temas de maior interese para este grupoprofesional son os procedementos prácticos rela-cionados co seu traballo habitual como:
❚ Formación no manexo das novas tecnoloxí-as diagnósticas por imaxe, como a RM, TAC,ecografía, etc.
❚ Prevención de riscos laborais, especialmen-te relacionados coa protección radiolóxica.
❚ Manexo de instrumentos radiolóxicos.
❚ Formación en técnicas de mobilización depacientes politraumatizados.
❚ Formación en anatomía e patoloxía radioló-xica.
❚ Actuación ante emerxencias e catástrofes.
❚ Desempeño do rol profesional, especial-mente as súas funcións e tarefas dentro doequipo técnico.
TÉCNICO ESPECIALISTADE LABORATORIO
ATENCIÓN ESPECIALIZADA
Este grupo amosa unha preocupación forma-tiva similar ó grupo anterior, pero cunhas deman-das máis orientadas ós aspectos prácticos da súaocupación. As súas principais demandas son:
❚ Marcadores de laboratorio.
❚ Prevención de riscos: físicos, químicos e bio-lóxicos.
❚ Hematoloxía.
❚ Técnicas de laboratorio (PCR, microbiolo-xía...)
❚ Técnicas de inmunoloxía.
❚ Bioquímica.
❚ Mantemento e conservación de instrumen-tal como: limpeza, calibración, etc.
❚ Formación sobre os procesos e sistemas deinformatización dos laboratorios.
❚ Toma e manipulación de mostras biolóxi-cas.
❚ Manexo da microscopía electrónica.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
54 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
3.2.2 BARREIRAS OU OBSTÁCULOS Á FORMACIÓN CONTINUA
Na segunda rolda Delphi as barreiras ou obs-táculos á formación continua consideráronse anivel xeral, sen diferenciar entre as categoríasprofesionais, mediante un cuestionario común,dado que na primeira rolda se encontraran resul-tados similares en todos os grupos.
Entre as barreiras máis significativas que limi-tan a accesibilidade á formación continua cabedestacar os seguintes aspectos:
❚ Os custos da formación como desprazamen-tos e aloxamento.
❚ A falta dunha política institucional de facili-tar permisos retribuídos para a asistencia ósprogramas de formación continua.
❚ Reducción de tempo libre, cando a forma-ción se realiza fóra do horario de traballo.
❚ Falta de políticas institucionais de recoñece-mento do esforzo individual formativo,para a promoción profesional interna ououtro tipo de incentivos motivadores.
❚ Desmotivación profesional.
❚ Programas formativos que se converteronnun “mercado de puntos” para aquelascategorías con empregos temporais ouinestables e polo tanto como un medio ins-trumental de acceso, a medio prazo, a posi-cións laborais máis estables, sen que medieunha motivación profesional.
❚ Sobrecarga asistencial que desanima para arealización doutra actividade.
❚ Escasos programas formativos nalgunhascategorías.
❚ Formación moi teórica e pouco práctica.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 55
3.2.3 ESTRATEXIAS E MÉTODOS DOCENTESPARA A FORMACIÓN CONTINUA
As propostas apuntadas polos expertos paramellorar as estratexias e métodos docentes agru-páronse en dous apartados, un referido a políti-cas institucionais e outro relativo ós aspectos téc-nicos da programación docente.
A) POLÍTICAS INSTITUCIONAIS
❚ Establecemento de políticas que facilitenpermisos retribuidos (días libres) para a for-mación continua.
❚ Recoñecemento institucional da formacióncontinua como mérito para a promociónprofesional interna.
❚ Xerar unha cultura que incentive a forma-ción permanente e continuada.
❚ Establecemento dun sistema de “créditos”anuais en días ou un sistema de bolsas paraformación continua.
❚ Establecer a “carreira profesional”.
❚ Incrementar a oferta formativa, especial-mente nalgunhas categorías.
B) ASPECTOS TÉCNICOS DA PROGRAMACIÓNFORMATIVA
❚ Potenciar como docentes os recursos huma-nos propios do sistema.
❚ Estructurar a formación continua dentro daxornada habitual de traballo, considerán-doa como unha actividade máis e a poderser desenvolver a formación na propia uni-dade ou centro de traballo.
❚ Enfatizar a dimensión práctica nos progra-mas, recorrendo a talleres e sesións prácti-cas.
❚ Establecer programas de visitas de curtaduración a centros con técnicas innovadorasou a rotación formativa entre niveis asisten-ciais, servicios ou unidades.
❚ Descentralizar espacialmente a programa-ción formativa.
❚ Establecer grupos profesionais de asesora-mento no deseño dos contidos dos diferen-tes programas.
❚ Programas formativos en grupos reducidos.
❚ Propor programas formativos con metodo-loxía activa (discusión e debate) e apoiadosen soportes tecnolóxicos como mediosaudiovisuais, internet, etc. Neste sentido aintranet corporativa do SERGAS pode xogarun papel de gran trascendencia nun futuropróximo, especialmente en determinadascategorías profesionais dinámicas, en profe-sionais illados e en categorías profesionaisminoritarias.
A oferta de programas de formación e-lear-ning deberá ocupar un importante papel e con-tribuír a reducir os custos ós participantes, elimi-nando así algunhas das barreiras apuntadaspolos expertos do estudio. A formación e-lear-ning supón unha oportunidade para desenvolvera xestión do coñecemento, potenciando a crea-ción de comunidades virtuais e foros que permi-tan intercambiar experiencias e consensuar pro-tocolos ós profesionais cunha mesma actividade.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
56 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
3.3. MEDIDA DO GRAO DE ACORDO ENTREOS EXPERTOS EN ÁMBALAS ROLDAS
Utilízase unha medida estatística de aso-ciación para valorar a discrepancia ou a estabili-dade do criterio dos expertos en ámbalas roldasDelphi. O coeficiente de correlación ordinal Rhode Spearman mide o grao de asociación entre onúmero de veces que cada ítem foi proposto naprimeira rolda, indicativo do seu grao de intere-se, e a puntuación obtida na segunda rolda, quemide directamente o grao de interese. O coefi-ciente foi calculado separadamente para cadacategoría profesional.
Unha discrepancia notoria entre ámbolosindicadores reflectiría un cambio de opinión oude valoración do interese dos distintos ítems porparte do grupo profesional correspondente, edetectaríase a través do valor próximo a cero (ouincluso negativo) do coeficiente de correlación.Por outra parte, cabe esperar un certo nivel deinteracción na segunda rolda, dado que os pro-fesionais de cada grupo coñecen entón os ítemspropostos polos restantes expertos, o que enxeral suxire aspectos novos e produce cambiosno seu propio criterio de valoración.
Por esta razón non adoita haber unha corre-lación moi elevada entre ámbalas roldas Delphi,a cal indicaría que os expertos non modifican enabsoluto os seus criterios orixinais; nalgúns casosunha correlación excesiva podería incluso indicarun baixo nivel de interese e colaboración dosexpertos, que na vez de leren e valoraren osítems novos, buscan directamente as súas pro-pias propostas ignorando as restantes.
Neste estudio pódese observar que o nivelxeral de asociación é elevado. Os coeficientes decorrelación son todos eles positivos e a maioríason estatisticamente significativos (distintos decero) ó nivel 0,01. As correlacións máis baixasprodúcense nos colectivos hixienistas, farmacéu-ticos, fisioterapeutas de atención primaria, auxi-liares de enfermería de atención primaria e ostécnicos de anatomía patolóxica. Nalgúns destescolectivos (hixienistas, farmacéuticos, técnicosde anatomía patolóxica), case todos os ítems soncualificados coas puntuacións máis altas, o queindica un nivel moi alto de interese para todosos temas, independentemente do número deveces que foi proposto (polos mesmos expertos)na primeira rolda; isto explica o baixo grao decorrelación.
Os coeficientes de correlación máis elevadoscorresponden ós técnicos de laboratorio, faculta-tivos de atención especializada, técnicos deradioloxía, matronas de atención primaria efisioterapeutas de atención especializada. Acaracterística máis relevante común a estes colec-tivos é a especificidade dos temas propostos e unnotable consenso acerca do interese destes.
O alto grao de asociación observado entreámbalas roldas fai innecesaria a realizacióndunha nova rolda de cualificación, xa que sepode considerar que existe un grao de acordosuficiente dos expertos acerca do interese dosdistintos temas propostos.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 57
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
COEFICIENTE DE CORRELACIÓN RHO DE SPEARMAN ENTRE ÁMBALAS ROLDAS PARA CADA CATEGORÍA PROFESIONAL
COEFICIENTE SIGNIFICACIÓNCORRELACIÓN UNILATERAL
Auxiliares enfermería atención especializada 0,458 0,000Auxiliares enfermería atención primaria 0,308 0,100ATS/DUE atención especializada 0,527 0,000ATS/DUE atención primaria 0,447 0,000Farmacéuticos atención primaria 0,228 0,121Fisioterapeutas atención especializada 0,778 0,000Fisioterapeutas atención primaria 0,303 0,024Hixienistas bucodentais atención primaria 0,225 0,125Facultativos atención especializada 0,651 0,000Médicos atención primaria 0,422 0,000Matronas atención especializada 0,439 0,005Matronas atención primaria 0,684 0,000Pediatras atención primaria 0,515 0,000Odontólogos atención primaria 0,417 0,010Técnicos anatomía patolóxica atención especializada 0,405 0,160Técnicos de laboratorio atención especializada 0,564 0,005Técnicos de radioloxía atención especializada 0,667 0,003
58 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
4CONCLUSIÓNS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 59
Unha vez realizado este estudio, podemosestablecer de forma precisa as demandas de for-mación continua percibidas e expresadas polosdistintos grupos profesionais. Existe un consensorazoable dentro de cada grupo acerca dos temasde interese, así como sobre os obstáculos oubarreiras que dificultan actualmente a forma-ción continua, e igualmente no que se refire ásestratexias de metodoloxía docente que debenser utilizadas.
Os distintos grupos profesionais comparten asúa preocupación por algúns temas que podenconsiderarse de interese xeral:
❚ O coñecemento de materias de informática,en sentido amplo, incluíndo o uso das novastecnoloxías da información.
❚ O desenvolvemento de habilidades sociaispara a mellora da comunicación entre opersoal sanitario, e especialmente da comu-nicación cos pacientes e o seu contornofamiliar.
❚ A educación para a saúde amósase comounha cuestión de gran interese.
❚ O acelerado proceso de cambio no que esta-mos inmersos obriga a manexar un volumede información crecente; para iso é precisoo coñecemento de técnicas adecuadas debusca bibliográfica e de procedementosrelacionados coa investigación.
❚ É crecente a preocupación pola calidade daprestación asistencial. Neste sentido, a for-mación continua pódese considerar un ins-trumento que pode permitir mellorar a cali-dade. Na mesma liña se sitúa o interese polodeseño e implantación de protocolos.
❚ Tamen é común a demanda relacionadacoas actuacións profesionais ante situaciónsque comprometen a vida.
❚ Por último, cabe subliñar que numerososgrupos manifestan a necesidade de que sedefina o seu rol profesional.
As barreiras ou obstáculos á formación conti-nua consideradas pola maioría dos expertos,refírense ós custos asociados á formación, á faltadunha política institucional adecuada de recoñe-cemento e promoción da formación continua, áfalta de tempo libre, nalgúns casos debido ásobrecarga asistencial, e á desmotivaciónexistente entre os profesionais.
Os expertos propoñen diferentes actuaciónspara mellorar a eficacia da formación continua.Entre as estratexias máis significativas suxeridascabe destacar as relacionadas con aspectos con-cretos de política institucional, tales como odesenvolvemento dunha cultura que incentive aformación permanente e o recoñecemento insti-tucional da formación continua como méritopara a promoción profesional interna, estable-cendo así a “carreira profesional”.
Os distintos grupos profesionais propoñen asímesmo diversos aspectos metodolóxicos, entreos cales se pode destacar o aproveitamento dospropios profesionais do sistema sanitario comodocentes, a realización da formación continuana propia unidade ou centro de traballo e den-tro da xornada habitual, insistir no compoñentepráctico da formación e na utilización das novastecnoloxías.
Este estudio recolle unicamente as necesida-des percibidas e manifestadas polos propios pro-fesionais do sistema sanitario, o que supón unha
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
4. CONCLUSIÓNS
60 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
visión limitada e parcial da realidade, que debe-ría ser completada coa consideración das necesi-dades percibidas pola poboación –como usuariaou destinataria do servicio sanitario– e pola pro-pia Administración do sistema sanitario –comoresponsable da política sanitaria-, o que permiti-ría dispor dunha visión máis completa da com-plexa realidade para o coñecemento das necesi-dades de formación continua, así como para aavaliación dos resultados e do impacto, se se pre-tende coñecer en qué medida as accións forma-tivas permiten alcanzar os obxectivos e qué efec-tos teñen na poboación.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
62 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
5BIBLIOGRAFÍA
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 63
Alvira F. Metodología de la evaluación de pro-gramas: un enfoque práctico. Buenos Aires:Lumen, 1997
Arbonies JC, Arbulú A, Ibarrondo I, MariñalenaE, Rotaeche R. Formación continua en atenciónprimaria de salud del área de Guipúzcoa.Necesidades sentidas por los profesionales.Osasunkaria 1997; 14: 8-14
Bader GE, Bloom AE. Cómo lograr que los resul-tados de la formación perduren. Madrid: Centrode Estudios Ramón Areces; 1998
Barlow J, Moller C. Una queja es un regalo. 2ªedic. Barcelona: Gestión 2000; 1998
Becker G. El capital humano. Madrid: Alianza;1989
Bell D. El advenimiento de la sociedad postin-dustrial. Madrid: Alianza; 1973
Beltrán M. “La formación y los empleados públi-cos”. Revista Española de InvestigacionesSociológicas 1997; 77-78: 51-68
Blay Pueyo C. “Evaluación de la competenciaprofesional: ¿están cambiando los tiempos?”.Atención Primaria 1995; 16 (1): 2-4
Buisan Pelay R, Sendra Tomas R, GonzálezRodríguez E, Arjona Esteban ML, Secilla Moya T,Gil E. “La opinión y demanda de las enfermerassobre la formación continua. Resultado del cues-tionario sobre acciones formativas”. EnfermeríaCientífica 1998; 200-201: 54-59
Buitrago F, Lozano-Mera L. “Formación continuaen el equipo de atención primaria”. AtenciónPrimaria 1995; 16(3):123-4
Calman KC. “Medical education. A look into thefuture”. Postgraduate Medical Journal 1993; 69(supl. 2) pp. s3-s5
Carraco Mallén M, Escanero Marcén JF.Necesidades sentidas de formación continua delos médicos de atención primaria. Madrid:Ministerio de Sanidad y Consumo; 1994
Castellanos Ruiz MT, Peleteiro Fernández T,Sánchez Sebio P, Comendador Rey C. “Un instru-mento de gestión: docencia en las unidades deenfermería”. Enfermería Científica 1997; 180-181: 64-67
Cernuda Méndez C. “La formación continua parala gestión del cambio en los servicios sanitarios”.Rev. Rol de Enferm 1996; 212: 13-16
Chang RY. Cómo crear programas de formaciónde alto impacto. Madrid: Centro de EstudiosRamón Areces; 1998
Consellería de Sanidade e Servicios Sociais.Decreto 8/2000, do 7 de xaneiro, polo que seregula a organización do sistema acreditador daformación continua dos profesionais sanitariosna Comunidade Autónoma de Galicia
Darriba Rodríguez P. “Una experiencia motiva-dora: Formadores intrahospitalarios”. Rev. RolEnferm 1998; 21(239-240):36-8
Espina, A. Formación y tecnología.http://www.ucm.es/info/socio1/FORTECNO.htm
Esteva Saló M. “Perspectivas de futuro para laformación continua”. Rev. Rol de Enferm 1995;203-204:12-14
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
5. BIBLIOGRAFÍA
64 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Estudi sobre tendéncies i escenaris que actúensobre les competéncies professionals en ciénciesde la salut. Resultats de l’estudi de prospectivaque es sotmeten a la consulta i participació insti-tucional. Desembre 1994
Gallo Vallejo FJ, Grupo de Trabajo Semfyc. “Perfildel médico de familia”. Atención Primaria 1995;16 (1):5-6
García Barbero M. “La formación continua enatención primaria. La perspectiva de la OMS”.Medifam 1993; 3 (3):115-117
García Barbero M, Alfonso Roca MT, CancilloSalas J, Castejón Ortega JV. Planificación educati-va en ciencias de la salud. Barcelona: Masson,1995
Garmendia JA. “Formación y evolución de laestructura ocupacional en la sociedad de la infor-mación”. Revista Española de InvestigacionesSociológicas 1997; 77-78: 35-49
Haddad J, Canales, F. “Los planes de desarrollode personal de salud: consideraciones funda-mentales para su formulación”. EducaciónMédica y Salud 1987; 21: 313-327
Hosokawa Michael, Zweig Steven. “Future direc-tions in family medicine: results of a delphistudy”. Family Medicine 1990; 22 (6): 429- 433
Landeta J. El método Delphi. Una técnica de pre-visión para la incertidumbre. Barcelona: Ariel;1999
Lawson Karen. Cómo mejorar la formación y elentrenamiento en el puesto de trabajo. Madrid:Centro de Estudios Ramón Areces; 1997
Loayssa Lara JR, Olmedo Cruz O, Garde Garde C,Gimeno Aznar A. “Identificación de necesidadesde formación continua de los médicos de aten-ción primaria”. Atención Primaria 1994; 14 (1):572-577
López de Castro F, Orueta Sánchez R. “Resultadosde un programa de formación continua a travésde interconsultas docentes”. Atención Primaria1989; 6(9):619-622
Lucas Marín A. “La formación para la partici-pación y la comunicación en las organizaciones”.Revista Española de Investigaciones Sociológicas1997; 77-78: 263-280
Lynn MR, Layman EL. “Englebardt SP. Nursingadministration research priorities. A nationalDelphi study”. J. Nurs Adm. 1998 May; 28(5): 7-11
Maderuelo Fernández JA, Carriedo Ule E,Serrano Temprano M, Almaraz Gómez A, BerjónBarrientos AC. “Factores de insatisfacción con laasistencia sanitaria. Un estudio Delphi”.Atención primaria 1996; 17 (5): 348-352
Mansfield Richard M, Seaton Jennie D. “Aresponse to the interdisciplinary continuing edu-cation dilemma”. Journal of Allied Health 1981;10 (3): 174-178
Martínez Ros MT, Ballesteros Pérez AM,Molina Durán F, Sánchez Sánchez F, Soto Calpe R.“Formación continua en atención primaria:necesidades sentidas por médicos, pediatras ypersonal de enfermería”. Atención Primaria1996; vol. 17 (2): 124-126
Masvidal I, Aliberch RM. “Formación conti-nua en pediatría en atención primaria de salud”.Atención Primaria 1991; 8 (2):79-80
Mejía A. “Educación médica continuada.Marco conceptual, políticas y programas de laOMS (I)”. Atención Primaria 1985; 2 (4):191-198
Mejía A. “Educación médica continuada.Marco conceptual, políticas y programas de laOMS (II)”. Atención Primaria 1985; 2 (5):253-259
Ministerio de las Administraciones Públicas.Libro Blanco para la mejora de los servicios públi-cos. Madrid; 2000
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 65
Miralles Ramos R. “La formación continua enel hospital general Vall d’Hebron”. Rev Rol deEnfermería 1995; 207: 19-21.
Misener TR, Alexander JW, Blaha AJ, ClarkePN, Cover CM, Felton GM, Fuller SG, Herman J,Mitchell MP. “Nursing education planning: aDelphi study”. J-Nurs-Educ. 1998 Oct; 37(7): 305-7.
Molina Durán F, Ballesteros Pérez AM,Martínez Ros MT, Soto Calpe R, Sánchez SánchezF. “Perfil profesional del personal sanitario enatención primaria. Un estudio Delphi”. AtenciónPrimaria 1996; 17 (1): 24- 32.
Moreno F. “Aprendizaje organizativo y gene-ración de competencias”. Revista Española deInvestigaciones Sociológicas 1997; 77-78: 247-261
Moussa Ahmed, Bridges, Webb Charles.“Quality of care in general practice. A Delphistudy of indicators and methods”. AustralianFamily Physician; 23 (3): 465-473.
Pardell, H. “¿Qué podemos esperar de la for-mación médica continuada?. Mitos y realida-des”. Medicina clínica 2000; 11 (114)
Prieto Orzanco A. “Mantenimiento de lacompetencia profesional del médico de familia:recertificación y acreditación”. AtenciónPrimaria 1993; 12 (8): 437-8
Rodes MM, Sharp HF. “National Delphi studyto determine competencies for nursing leaders-hip in public health”. Image, J. Nurs, Sch. 1997Spring; 29(1): 47-51.
Saura Llamas et al. “Plan de formación conti-nua de la sociedad española de medicina familiary comunitaria”. Atención Primaria 1996; 17(4):295-299.
Segovia de Arana JM, Pera Blanco-Morales C,Goirena de Gandarias JJ, Cabasís Hita JM. La for-mación de los profesionales de la salud. Bilbao.Fundación BBV, 1999.
Sobrido Prieto N, García Sánchez M, GarcíaMartínez M, Pita Vizoso R, Pichel Guerrero F,Prieto Díaz A. “Formación postgrado en enfer-mería comunitaria”. Enfermería Científica 1998;194-195: 43-46.
Sparhawk Sally. Cómo identificar necesidadesde formación de alto impacto. Madrid: Centro deEstudios Ramón Areces; 1997.
Unidad Docente e Investigación Área deSalud de Ourense. Estudio para la determinaciónde necesidades formativas. Marzo 1999.Documento de trabajo fotocopiado. 25 páginas.
Vedung E. Evaluación de políticas públicas yprogramas. Madrid: Ministerio de Trabajo yAsuntos Sociales; 1997
Villatoro Jiménez V, Corredera Guillen A,Escabias Laguna J, Fuentes López T, TrilloFernández C. “Estudio Delphi de la metodologíade calidad de Palmer en atención primaria: pun-tos fuertes y débiles y dimensiones de uso”.Atención Primaria 1998; 22 (4): 199-204
Wade PA. Cómo elaborar herramientas deaprendizaje de alto impacto. Madrid: Centro deEstudios Ramón Areces; 1998
Wade PA. Cómo medir el impacto de la for-mación. Madrid: Centro de Estudios RamónAreces; 1998
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
66 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ANEXO I. GRUPOS DE COORDINACIÓN E INVESTIGACIÓN DO ESTUDIO DELPHI
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 67
❚ Pablo Galego Feal, subdirector xeral deProgramas Asistenciais da División deAsistencia Sanitaria do SERGAS
❚ Mª del Rosario García Villadangos, subdirectoraxeral da División de Recursos Humanos do SER-GAS
❚ Flavio López López, director de RecursosHumanos del C. H. Universitario de Santiago
❚ Ángel Martín Santos, director xerente daXerencia de Atención Primaria de Pontevedra-Vigo
❚ Luis Matos Espiño, asesor técnico da División deAsistencia Sanitaria do SERGAS
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
Grupo de Coordinación do Estudio DELPHI
❚ Benxamín Porto Porto, profesor de Socioloxíada Universidade de Vigo
❚ Antonio Vaamonde Liste, catedrático deEstatística da Universidade de Vigo
❚ Luz Varela Caruncho, profesora titular deSocioloxía da Universidade de Vigo
Grupo de Investigación do Estudio DELPHI
68 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ANEXO II. GRUPO OPERATIVO DO ESTUDIO DELPHI
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 69
❚ Rosa Hurtado Taboada (FEGAS)
❚ Luis Matos Espiño (SERGAS)
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
Membros do Grupo Operativo Delphi
70 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ANEXO III: GRUPO DE ASESORES DO ESTUDIO DELPHI
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 71
Arias Ferreiro, Rosa Mª Lorenzo Enríquez, Mª Carmen
Baloira Villar, Adolfo Martín Martín, Carlos
Barreiro Bello, José Mª Núñez Masid, Eloína
Barreiro Sorrivas, Cesáreo Osende Barallobre, Antonio
Capeáns Tomé, Carmela Paz Miño, Carlos
Carballal Balsa, Consuelo Pena Cartelle, Susana
Caro Narrillos, Carmen Pérez Meiriño, Emilia
Carregal Rañó, Luis Pernas Bello, Cruz
Casal Gómez, Jesús Mª Piñeiro Tojo, J. Alberto
Conde Estévez, Belén Rey Alonso, Marta
Darriba Rodríguez, Pilar Rivas Lombardero, Enriqueta
Díaz Peromingo, José A. Roca Corral, Clara
Dosouto Vilar, José Mª Rodeño Abelleira, Ángeles
Facio Villanueva, Ángel Rodríguez Rivera, Antonio
Fernández Álvarez, Ovidio Rouco Rey, Enrique
Font Ronquete, Encarna Sánchez Salorio, Manuel
García Estraviz, Carlos Sarille Gómez, Mª Fe
Garrido Pedraz, José Mª Soto Arias, Clara
Gayoso Diz, Pilar Sueiro Justel, Jesús
Gómez Besteiro, Inmaculada Suso Alea, Francisco J.
Gómez Fandiño, Guillermina Tojal del Casero, Félix
González Iglesias, Mª Elena Torres Colomer, Luisa
González Mao, Mª Carmen Varela Ares, Ramón
González Vinagre, Salustiano Vázquez Vizoso, Francisco
Jorge Méndez, Segundo Vicente Mondelo, Emilia
Lázare Vila, Eugenia Vilasánchez Feijoo, Jesús
Liceras Miranda, José Vizoso Villares, Ramón
López Vale, Carmen
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
Grupo de asesores do estudio DELPHI
72 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ANEXO IV: GRUPO DE EXPERTOS DO ESTUDIO DELPHI
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 73
EXPERTOS DAS ÁREAS DA CORUÑA E FERROL
Acción Yáñez, Mª José González Nisarre, Carmen
Agra Novo, Ana González-Criado Mateo, Carolina
Andrade Rojo, Mª Elena Grandío Pardo, Jesús
Anido Hermida, Dolores Gromaz Martín, Marisa
Balea Filgueiras, Jesús Hermida Prieto, Azucena
Barreiro Bello, José Mª Iglesias Piñeiro, Carmen
Barreiro Pombo, Gerardo Lago López, Rafael
Blanco Docanto, María Laíño Lorenzo, Eugenia
Blanco Rial, Mª Luisa Luaces Pozo, Esther
Blanco Serrano, Leopoldo Martínez Feijoo, Álvaro
Boado Paz, Olga Martínez Freijomil, Dorinda
Carballeiro López, Mª Carmen Mata Suárez, Mercedes
Carvajal de la Torre, Ana Mauleón García, Emilia
Casal Vilar, Manuela Mejuto Rial, Ana Mª
Castro Romero, Benito Méndez Rodríguez, Orfila
Chantada Abal, Venancio Monteoliva Díaz, Elena
Conceiro Rúa, Amalia Moreno Tesón, Carmen
Conde Regueira, Teresa Mosquera Blanco, Teresa
Corral Pellón, María Mosquera Presedo, Beatriz
Darriba Rodríguez, Pilar Naya Suárez, Begoña
de la Iglesia Martínez, Fernando Noval Cinza, José
Debén Sánchez, Martín Pena Cartelle, Susana
Delgado Domínguez, Juan Pereiro Saavedra, Mercedes
Díaz Martínez, Ana Pereiro Vázquez, Ana Berta
Díaz Santiago, Carlos Pérez Fernández, Emilio
Durán Colmenero, Celia Pose Nieto, Dario
Eiroa Seijas, Celsa Prado Fernández, Pilar
Esteban Fernández, Blanca Quintia Casares, José
Facio Villanueva, Ángel Ramil Pernas, Herminia
Fernández Díaz, Ana Raña Lama, Camilo Daniel
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
Grupo de expertos do estudio DELPHI
74 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Fernández Fernández, Esther Remón Higuera, Camino
Fernández López, Rosa Rey Freire, Josefina
Fernández TarrÍo, Orencio Rey Simó, Ignacio
Fontaiña Martínez, Manuel Rodríguez Barcia, José
Freire Fernández, Mª José Sampedro Díaz, Rocío
Fuentes Gayoso, Carmen Seoane García, Mercedes
Gallegos Pita, Julia Seoane Sexto, Esther
Garrido Sanjuan, Juan Antonio Varela-Sánchez Caballero, Ana
Gómez Sánchez, Puerto Vázquez Camino, José Luis
González Arroyo, Amadeo Velasco Horta, Bernardo
González Fernández, Pilar Viana Zulaica, Cristina
González Martínez, Isaura Vilariño Vázquez, Purificación
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 75
EXPERTOS DA ÁREA LUGO
Abuín Vila, Alejo López Racamonde, Olga
Álvarez Chorén, Isidro López Vázquez, Isabel
Anello Couso, Ana I. Meijome Núñez, Carmen
Arias Vázquez, Juan M. Meira Sío ,Ana Mª
Castillo Tamayo, José M. Méndez Arias, Pilar
Castro López, Manuela Mosteiro Díaz, Mª José
Dasilva Jorge, Cecilia Pastor Benavent, Nieves
de Vega Villa, Emilia Piñeiro Tojo, Juan Alberto
Díaz Arias, Visitación Ramil Novo, Víctor M.
Fernández López, Beatriz Rego Docando, Mª José
Fernández López, Miguel Ángel Reimunde Noreña, Blanca
Fernández Pereira, Montserrat Rodríguez Ares, Margarita
Fernández Vázquez, Manuel Rodríguez González, Victoria
Ferreiro Méndez, Angustias Rodríguez Rivera, Antonio
García Cedrón, Ana Rodríguez Trasancos, Mercedes
García Porrúa, Carlos Sánchez Fernández, Mª Teresa
Garrido Pedraz, José Mª Sánchez Mosquera, Mª Dolores
Gómez Dacal, Dolores Sanmartín Blanco, Mª Carmen
González Angulo, Elena Sarille Gómez, Mª Fe
González Méndez, Mar Toresano Álvarez, Ángeles
González Piñeiro, Sara Varela Centelles, Pablo
Guerrero Lombardía, José Vila Doce, Carmen
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
76 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
EXPERTOS DA ÁREA DE SANTIAGO
Alberte Varela, Isabel Lado Llerena, Ángel
Alcoba Mayo, Idalina Maestro Saavedra, Javier
Anllo Montes, Luisa Martínez Bravo, Julián
Avengochea Medrano, Milagros Míguez Val, Luisa
Bello López, José Luis Moreira Guldrís, Teresa
Blanco Tato, Margarita Morla Vieites, Rosalía
Boullón Casal, Amelia Peillet Villa, Cristina
Capeáns Tomé, Carmen Pérez Castro, Inmaculada
Carril Puga, Ana Pérez Gómez, Carmen
Castro García, Alfonso Pía Morandeira, Agustín
Castro Sánchez, Milagros Pol Rivas, Mercedes
Conde Estévez, Belén Pose Reino, Antonio
Díaz-Faes González, Mónica Prada Blanco, Rosa
Escorís Pardavila, Lino Ríos García, Francisca
Fernández Castiñeiras, Marina Rodríguez Iglesias Francisco, Javier
Fernández Fernández, Manuel V. Sánchez Hernández, Inmaculada
Fernández Lorenzo, José R. Sánchez Salorio, Manuel
Fernández Millán, Encarna Sánchez Santos, Luis
Freire Otero, José Luis Suárez Quintanilla, Juan
Freiría Rey, Pilar Tojo Botana, Lourdes
García Estraviz, Carlos Uría Pol, Consuelo
García Janeiro, Dolores Varela Nogueira, Julia
Gelabert González, Miguel Vega Cerqueiro, José A.
Girón Sánchez, Victoria Vez Vilar, Víctor
Goday Berini, Luisa Villar Junquera, José M.
González Peteiro, Mercedes Viñas Álvarez, Dolores
González Vinagre, Salustiano Zugaza Gurruchaga, Lucrecia
Labandeira García ,Amalia
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 77
EXPERTOS DA ÁREA DE OURENSE
Alfaro Collarte, Mª Pilar Jiménez Martínez, José L.
Alonso Álvarez, Pilar López Álvarez, Luis
Álvarez Prieto, José L. López Sánchez, Mª Ángeles
Álvarez Rodríguez, Cesáreo López Vega, Mª Luisa
Araújo Enríquez, Margarita Martínez Silva, Juan J.
Cabanelas Lorenzo, Manuel Ángel Núñez Fernández, Milagros
Calle Custodio, Rosario Ortiz Martínez, Santiago
Carbajal Mosquera, Emilia Pérez Fernández, Mª Reyes
Casar Gómez, Jesús Mª Porto Rodríguez, Isabel
Casas García, Carmen Reina Jorrín, Mª Pilar
Cruz Rodríguez, Miguel A. Rodríguez Garrido, Julio
de la Torre Sas, Mª Isabel Rodríguez González, Sergio
Estévez Penín, Mª de los Ángeles Sampedro Campos, Manuel
Estévez Rial, Hermelinda Somoza López, José M.
Feijoo Martínez, Guadalupe Trillo Parejo, Pedro
Fernández González, Concepción Valverde Leis, Jesús
Fernández Pérez, Ana Mª Vázquez Pérez, Antonio
Fernández Rodríguez, Mª Teresa Vázquez Teijeiro, Isabel
García Jambrina, Mª Jesús Vila Cid, Sara
García Rodríguez, Carlos Vilasánchez Feijoo, Jesús
González Iglesias, Mª Elena Zaborras Aguado, Mª Pilar
Iglesias Moreno, José M.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
78 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
EXPERTOS DAS ÁREAS DE PONTEVEDRA E VIGO
Abonjo Blanco, Mª del Carmen López Rodríguez, Celia
Alonso Martín, Rosario López Rodríguez, Sara
Álvarez Clemente, Antonio F. López Rodríguez, Teresa
Álvarez Dobaño, José M. López Vale, Mª Carmen
Álvarez González, Susana Lorenzo Lourido, Begoña
Álvarez Groba, Rocío Martín García, Manuel
Álvarez Rodríguez, Filomena Martínez Cobas, Mª José
Ameijeiras Canosa, Mª Martínez Fernández, Sergio
Amondaray, Marcela Mayayo Burillo, Pilar
Andrade Olivié, Amalia Merino de Dios, Antonio
Arias Ferreiro, Rosa Mª Mínguez Hermida, Rosa
Bamonde Rodríguez, Luis Moleiro Rodríguez, Flora
Barciela Garrido, Mª Jesús Moliner de la Puente, J. Ramón
Barreiro Pérez, Flora Murias Taboada, Eduardo
Bernabé Fernández, Guadalupe Murillo Barrios, Ernesto
Bernárdez González, Raquel Olivares Díez, José M.
Burgos Fernández, Montserrat Otero Rodríguez, Rosario
Carregal Rañó, Luis Paredes Bastos, Rosa
Casado de Frutos, Mª Henar Pereira Conde, Mª Josefa
Castilla Ariza, Asunción Pereira Pérez, Josefa
Cobas Pacín, Pilar Pereiro Francés, José
Constenla, Aurelia Pérez Díaz, Eva
Couso Mella, Concepción Pérez Fernández, Olga
de Lis Muñoz, José Mª Pérez Méndez, Luisa Fernanda
Diego Covelo, Jesús Piñeiro Lores, Mar
Domínguez Comesaña, Elías Quintela, Emilia
Durán Rodríguez, Mª del Carmen Rey Gómez-Serranillos, Isabel
Chao González, Mª José Rey Veiga, Sara
Espinosa Arévalo, Mercedes Riobó Dios, Modesta
Facal García, Fernando Rodríguez Alberti, María
Fernández Rodríguez, José Mª Rodríguez Díaz, Mª Encarnación
Feteira Vázquez, Concepción Rodríguez Veloso, Mónica
Font Ronquete, Encarna Rodríguez Vigo, Margarita
Fortes Álvarez, Mª Carmen Rodríguez-Ozores Sánchez, Roberto
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 79
García Doval, Ignacio Santomé Portela, Mª Soledad
García Soidán, Javier Soaje Molanes, Serafín
García-Paz Pereira, Eva Sobrino Rodríguez, Mª Carmen
Garnelo Suárez, Luciano Sonera Fieiras, Carmen
González Mao, Mª del Carmen Souto Mariño, Digno J.
González Oya, Jacinto Souza, Cristina
González Pérez, Carmen Teijo Gómez, Mª Concepción
Guimarey Pérez, Rosa Mª Tomé Cochón, Alberto
Iglesias Álvarez, Nuria Toucedo Bernárdez, Teresa
Iglesias Miranda, Ana Isabel Ucha Castro, Dolores
Jueguen Bóveda, Joaquín Valderrey de la H., Mª Isabel
Lago Deibe, Fernando I. Vázquez García, Emma
Limas Camiño, José M. Velicia Peñas, Mª Carmen
Llovo, Bárbara Vilas Lage, Mª José
Lodeiro Graña, Inmaculada Villar González, Gaspar
López Fona, Mª José Vilouta Bello, Mª Luz
López García, Rosa Vioque Izquierdo, Pilar
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
80 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ANEXO V. PRIMEIRO CUESTIONARIO
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 81
CUESTIONARIO
O obxectivo deste estudio é coñecer as nece-
sidades de formación continua do persoal sanita-
rio do SERGAS nas súas distintas categorías pro-
fesionais. Para iso utilízase a técnica Delphi, que
consiste, basicamente, en buscar o acordo ou
consenso entre un grupo de expertos.
A súa colaboración como experto é de suma
importancia, e o que se lle pide é que responda
ás tres preguntas que seguen coa máxima ampli-
tude e detalle posibles. Búscase identificar en
primeiro lugar os contidos formativos de intere-
se común para cada grupo profesional, referidos
tanto a coñecementos como a técnicas e actitu-
des (exceptuando coñecementos e técnicas que
se refiren a especialidades médicas concretas); en
segundo lugar, as dificultades observadas nas
actividades de formación continua, que imposi-
bilitan ou limitan a súa eficacia, e por último as
estratexias, actuacións e métodos docentes máis
adecuados para que os programas de formación
continua poidan chegar a todos os profesionais
nas mellores condicións.
1) Indique en qué materias ou contidos (rela-
tivos a coñecementos, técnicas e actitudes)
cre que debe mellorar ou complementar a
súa formación o grupo profesional ó que
vostede pertence.
2) Identifique o maior número de barreiras
ou obstáculos que dificultan ou impiden o
acceso á formación continua do seu grupo
profesional.
3) Qué estratexias ou métodos docentes con-
sidera máis adecuados para a formación
continua do seu grupo profesional.
Nota: Engada todas as follas necesarias eagrupe as respostas nos tres apartados: 1) conti-dos, 2) barreiras ou obstáculos e 3) estratexias.
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
ESTUDIO DE NECESIDADES DE FORMACIÓN CONTINUA DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
82 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ANEXO VI. SEGUNDO CUESTIONARIOBARREIRAS E MÉTODOS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 83
CÓD. BARREIRAS OU OBSTÁCULOS Á FORMACIÓN CONTINUA NIVEL DE IMPORTANCIA
2001 Cursos de formación escasos (na categoría) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2002 Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2003 Prazas limitadas nos cursos 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2004 Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2005 Inexistencia de incentivos motivadores 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2006 Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2007 A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2008 Non recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promoción interna) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2009 Criterios inapropiados de admisión en cursos (priorización persoal fixo) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2010 Distancia ó lugar/centro de formación 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2012 Dificultades na comunicación atención primaria e especializada 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2013 Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2016 Escasez de material básico (ordenadores, internet, revistas, bibliotecas) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2017 Desinteresee dos directivos cara á formación continua 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2021 A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2022 Inexistencia dunha “cultura” de traballo en equipo 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2023 Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2026 Falta de representación do colectivo na dirección 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2028 Exceso de oferta formativa (non permite a discriminación) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2032 Non recoñecemento do liderado nin dos “animadores” profesionais 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2033 Problema de compatibilidade coa vida familiar 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2034 Escasez da publicidade das actividades formativas 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2036 Desmotivación do persoal 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2037 Acumulación de actividades formativas no tempo (último cuadrimestre do ano) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2038 Non acreditación formativa para acceder a postos de responsabilidade 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2039 Cursos convertidos nun “mercado de puntos” 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
BARREIRAS, MÉTODOS
Indique o nivel de importancia que na súa opinión ten cada uno dos seguintes obstáculos oubarreiras para a formación continua do seu grupo profesional, nunha escala de 0 a 10 (rodee cun cír-culo o número que desexe marcar):
84 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
2040 Illamento do profesional (rural) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2041 Formación en mans da industria farmacéutica (con intereses específicos) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2042 Falta de colaboración entre profesionais 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
2043 Distintos niveis de coñecementos dos participantes 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Na táboa seguinte amósase un conxunto de accións encamiñadas a favorecer a formación conti-nua do persoal sanitario, xunto con diferentes métodos didácticos. Indique para cada ítem o nivel deinterese ou adecuación que na súa opinión ten cada un deles para a formación continua do seu grupoprofesional, nunha escala de 0 a 10 (rodee cun círculo o número que desexe marcar):
CÓD. MÉTODOS NIVEL DE INTERESE OU ADECUACIÓN
3001 Facilitar permisos para a formación (días libres) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103002 Creación de bolsas para formación 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103003 Recoñecemento da formación como mérito profesional 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103004 Incrementar a oferta de cursos (na categoría profesional) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103005 Cursos teórico-prácticos 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103006 Diminuír a carga asistencial (consultas, gardas...) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103007 Considerar a formación como xornada laboral 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103008 Establecer un “crédito” anual de días para formación 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103009 Sesións e talleres de casos prácticos 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103010 Cursos con metodoloxía activa que inclúan a
discusión e o debate 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103011 Vídeos comentados por expertos 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103012 Formación tutelada por especialistas ou expertos 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103013 Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías
(internet, cursos on-line) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103014 Organizar congresos, xornadas e simposios 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103015 Formación interdisciplinar 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103016 Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC,
proxectores, transparencias, mav) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103017 Rol-playing ou dramatización de situacións e
relacións con pacientes e familiares 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103029 Promover o intercambio ou rotación formativa entre
niveis e servicios 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103020 Establecer a carreira profesional 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103022 Promoción e recoñecemento do labor investigador 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103023 Descentralización en distintas localidades dos
cursos a impartir 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103024 Cursos de curta duración (20-40 horas)
e con xornada reducida 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103026 Asesoramento profesional para o deseño
dos contidos dos cursos 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103027 Cursos con grupos reducidos 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 85
3044 Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro de traballo 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
3030 Organizar mesas redondas e seminarios 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103031 Probas de avaliación ó finalizar os cursos
e mellorar criterios de avaliación 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103032 Cursos e conferencias con relatores de prestixio 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103034 Incentivos económicos 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103035 Formación dentro da xornada laboral 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103037 Cursos a distancia por correo 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103039 Sistema con diferentes niveis de formación:
básico, medio, avanzado 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103040 Cursos con instalacións de gardería 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103043 Cursos de só media xornada 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103045 Desenvolver un clima e cultura que incentive a reciclaxe 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103046 Creación de “núcleos de excelencia”:
asistencia, docencia e investigación 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103047 Auditar periodicamente o rendemento
asistencial, docente e investigador 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103048 Maior difusión dos programas de formación 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103049 Cursos específicos para cada categoría profesional 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103050 Potenciar como docentes ós propios
profesionais da especialidadee 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103051 Visitas formativas de curta duración a centros
con técnicas innovadoras 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103052 Sistema de certificación (obriga de realizar un
número de cursos periodicamente) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103053 Discriminar na baremación a formación segundo
a adecuación ó posto de traballo 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103054 Xeración de revistas e monografías que inclúan
exercicios de autoavaliación 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103055 Avaliación dos cursos mediante presentación
de traballos 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103056 Cursos moi intensivos (fins de semana) con entrega
previa do material de traballo 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103057 Cursos obrigatorios e voluntarios 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103060 Grupos reducidos 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103061 Cursos de longa duración e de poucas horas diarias 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103063 Metodoloxía de textos incompletos
(obrigan a completar) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103064 Formación mediante grupos cooperativos 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103066 Implicación dos mandos intermedios como
líderes formativos 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103067 Autoformación profesional 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103068 Mellorar o soporte tecnolóxico dos centros:
internet, bases de datos 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
CÓD. MÉTODOS NIVEL DE INTERESE OU ADECUACIÓN
86 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
3069 Convenios con universidades, sociedades científicas... 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103070 Cursos con apéndices bibliográficos 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103071 Descontinuidade dos cursos no tempo
(días alternos, fins de semana...) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103072 Impedir a baremación dos cursos a distancia 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103073 Interconsultas con especialistas 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103074 Cursos semipresenciais (documentación
e sesións presenciais) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103075 Oferta formativa fóra do horario laboral 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103076 Metodoloxía de recordo de temas básicos da disciplina 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103077 Repetición periódica dos cursos 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103078 Adestramento simulado 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103079 Plans estratéxicos de formación por área de saúde 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103080 Videoconferencia 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103081 Vincular a formación a incentivos 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 103082 Xestión da formación pola comisión de
formación dos centros 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
CÓD. MÉTODOS NIVEL DE INTERESE OU ADECUACIÓN
88 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ANEXO VII. NIVEL DE RESPOSTA
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 89
PRIMEIRA ROLDA SEGUNDA ROLDA
Previstos Efectivos % Efectivos %
Facultativos AE 40 32 80% 36 90%
Médicos AP 30 25 83% 29 97%
ATS/DUE AE 37 35 95% 35 95%
ATS/DUE AP 30 30 100% 30 100%
Matronas AE 15 12 80% 12 80%
Matronas AP 15 15 100% 14 93%
Fisioterapeutas AE 15 14 93% 14 93%
Fisioterapeutas AP 15 15 100% 15 100%
Auxiliares enfermería AE 36 33 92% 34 94%
Auxiliares enfermería AP 15 11 73% 12 80%
Pediatras AP 15 14 93% 14 93%
Odontólogos AP 15 14 93% 15 100%
Farmacéuticos AP 10 10 100% 10 100%
Hixienistas bucodentais AP 10 10 100% 10 100%
Técnicos de laboratorio (TEL) AE 10 8 80% 10 100%
Técnicos de radioloxía (TER) AE 10 10 100% 10 100%
Técnicos de anatomía patolóxica (TEAP) AE 10 9 90% 9 90%
TOTAL 328 297 91% 309 94%
Taxas de resposta de cada rolda de cuestionarios
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
NIVEL DE RESPOSTA
90 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ANEXO VIII. RESULTADOS DA PRIMEIRA ROLDA DOESTUDIO DELPHI
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 91
ATENCIÓN PRIMARIA. GRUPO PROFESIONAL: AUXILIAR DE ENFERMERÍA
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Desinfección e esterilización 1084 8 72,7
Rol profesional: funcións e tarefas 1159 5 45,5
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 1029 5 45,5
Xestión de almacen e loxística 1105 3 27,3
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 1046 3 27,3
Visita domiciliaria 1136 2 18,2
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 1072 2 18,2
Patoloxías crónicas: HTA, diabete, EPOC 1172 2 18,2
Mantemento de instrumental: limpeza, calibración 1218 2 18,2
Vacinación 1056 1 9,1
Urxencias médico-cirúrxicas 1225 1 9,1
Tratamento de residuos orgánicos sanitarios 1249 1 9,1
Técnicas de educación para a saúde 1048 1 9,1
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado. 1133 1 9,1
Mantemento de consultas: limpeza, ordenación 1237 1 9,1
Fisioterapia xeral: manual, Klapp, Niederhoffer, Schroth... 1244 1 9,1
O proceso de morte/etapas do dó 1109 1 9,1
Demencia senil, Alzheimer 1138 1 9,1
Coidados paliativos e manexo do paciente terminal 1096 1 9,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
TÁBOAS DE FRECUENCIAS PARA CADA GRUPO PROFESIONAL
A) ATENCIÓN PRIMARIA
92 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 5 45,5
Formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta do descanso 2021 4 36,4
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 2 18,2
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 2 18,2
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 2 18,2
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación) 2004 1 9,1
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 1 9,1
Inexistencia dunha “cultura” de traballo en equipo 2022 1 9,1
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades 2023 1 9,1
Desmotivación do persoal 2036 1 9,1
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Cursos teórico-prácticos 3005 5 45,5
Facilitar permisos para a formación (días libres) 3001 2 18,2
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 2 18,2
Formación dentro da xornada laboral 3035 2 18,2
Recoñecemento da formación como mérito profesional 3003 1 9,1
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate 3010 1 9,1
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis e servicios 3029 1 9,1
Organizar mesas redondas e seminarios 3030 1 9,1
Desenvolver un clima e cultura que incentive a reciclaxe 3045 1 9,1
Formación mediante grupos cooperativos 3064 1 9,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 93
ATENCIÓN PRIMARIA. GRUPO PROFESIONAL: ATS/DUE
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 1046 13 43,3
Técnicas de educación para a saúde 1048 11 36,7
Técnicas enfermeiras: SNG, lavado de oídos, venopunción, cateterismo vesical 1142 11 36,7
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 1029 10 33,3
Manexo de instrumental: bombas de infusión, espirómetros, electrocardiógrafos... 1032 10 33,3
Dietética e nutrición 1061 10 33,3
Técnicas de vendaxe 1110 9 30,0
Planificación de coidados de enfermería 1059 8 26,7
Visita domiciliaria 1136 8 26,7
Urxencias médico-cirúrxicas 1225 8 26,7
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 1027 6 20,0
Coidado das feridas 1125 6 20,0
Patoloxías crónicas: HTA, diabete, EPOC 1172 6 20,0
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 1047 5 16,7
Coidados paliativos e manexo do paciente terminal 1096 5 16,7
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado 1133 5 16,7
Programa do neno san 1134 5 16,7
Cirurxía menor ambulatoria e técnicas de sutura 1018 4 13,3
Busca bibliográfica en bases de datos 1028 4 13,3
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 1040 4 13,3
Actuación en emerxencias e catástrofes, clasificación de pacientes e politraumatizados 1062 4 13,3
Programa da muller: cancro, menopausa 1137 4 13,3
Interpretación de electrocardiogramas, espirometría, oscilometría 1177 4 13,3
Atención ó ancián/xeriatría 1008 3 10,0
Manexo de adiccións: drogas, alcohol, tabaquismo 1022 3 10,0
O proceso de morte/etapas do dó 1109 3 10,0
Elaboración de historias clínicas e informes 1124 3 10,0
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,... 1127 3 10,0
Úlceras por presión 1141 3 10,0
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
94 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Entrevista clínica 1187 3 10,0
Medicina preventiva e saúde publica 1193 3 10,0
Toma e manexo de mostras biolóxicas 1019 2 6,7
Bioética 1026 2 6,7
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 1072 2 6,7
Aspectos legais da práctica clínica (responsabilidade legal) 1103 2 6,7
Programa do adulto 1135 2 6,7
Coordinación atención primaria-especializada: protocolos, consensos 1154 2 6,7
Teorías e modelos de enfermería 1181 2 6,7
Ética profesional 1183 2 6,7
Formación de formadores 1207 2 6,7
Xerontoloxía 1228 2 6,7
Métodos de traballo enfermeiro 1236 2 6,7
Atención á muller: planificación familiar 1004 1 3,3
Oncoloxía básica 1009 1 3,3
Mecanismo e tratamento da dor 1011 1 3,3
Osixenoterapia e aerosolterapia 1024 1 3,3
Atención ó discapacitado e a súa familia 1025 1 3,3
Dereitos e deberes dos pacientes e do persoal sanitario 1035 1 3,3
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 1037 1 3,3
Vacinación 1056 1 3,3
Farmacoloxía e terapéutica 1063 1 3,3
Outros recursos asistenciales da comunidade (sociosanitaria, voluntariado, protección civil) 1076 1 3,3
Desinfección e esterilización 1084 1 3,3
Xestión do estrés: relaxación, autocontrol, autoestima 1086 1 3,3
Protección de datos persoais no ámbito sanitario 1098 1 3,3
Demencia senil, Alzheimer 1138 1 3,3
Prevención de riscos: físicos, químicos e biolóxicos 1146 1 3,3
Atención a pacientes críticos: UCI, reanimación 1147 1 3,3
Enfermidades de transmisión sexual (ETS) 1156 1 3,3
Rol profesional: funcións e tarefas 1159 1 3,3
Dinámica de grupos 1169 1 3,3
Relacións interpersoais 1170 1 3,3
Técnica aséptica 1171 1 3,3
Técnicas de persuasión 1173 1 3,3
Relación de axuda 1174 1 3,3
Pediatría psicosocial 1176 1 3,3
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 95
Traslado de pacientes 1195 1 3,3
Terapias naturais complementarias 1204 1 3,3
Estimulación infantil 1215 1 3,3
Podoloxía básica 1238 1 3,3
Puericultura 1239 1 3,3
Fisioterapia xeral: manual, Klapp, Niederhoffer, Schroth... 1244 1 3,3
Socioloxía do comportamento 1247 1 3,3
Tratamento de residuos orgánicos sanitarios 1249 1 3,3
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 16 53,3
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 12 40,0
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 12 40,0
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 12 40,0
Desmotivación do persoal 2036 12 40,0
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades 2023 10 33,3
Problema de compatibilidade coa vida familiar 2033 9 30,0
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso 2021 8 26,7
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación) 2004 6 20,0
Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos 2002 4 13,3
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 3 10,0
Inexistencia de incentivos motivadores 2005 3 10,0
Illamento do profesional (rural) 2040 3 10,0
Prazas limitadas nos cursos 2003 2 6,7
Acumulación de actividades formativas no tempo (último cuadrimestre do ano) 2037 2 6,7
Criterios inapropiados de admisión en cursos (priorización persoal fixo) 2009 1 3,3
Dificultades na comunicación atención primaria e especializada 2012 1 3,3
Escasez de material básico (ordenadores, internet, revistas, bibliotecas) 2016 1 3,3
Inexistencia dunha “cultura” de traballo en equipo 2022 1 3,3
Exceso de oferta formativa (non permite a discriminación) 2028 1 3,3
Escasez da publicidade das actividades formativas 2034 1 3,3
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
96 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 9 30,0
Formación dentro da xornada laboral 3035 9 30,0
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro de traballo 3044 9 30,0
Cursos teórico-prácticos 3005 8 26,7
Facilitar permisos para a formación (días libres) 3001 7 23,3
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis e servicios 3029 6 20,0
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate 3010 4 13,3
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade 3050 4 13,3
Recoñecemento da formación como mérito profesional 3003 3 10,0
Descentralización en distintas localidades dos cursos a impartir 3023 3 10,0
Visitas formativas de curta duración a centros con técnicas innovadoras 3051 3 10,0
Cursos obrigatorios e voluntarios 3057 3 10,0
Formación mediante grupos cooperativos 3064 3 10,0
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet, cursos on-line) 3013 2 6,7
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores, transparencias, mav) 3016 2 6,7
Organizar mesas redondas e seminarios 3030 2 6,7
Mellorar o soporte tecnolóxico dos centros: internet, bases de datos 3068 2 6,7
Cursos semipresenciais ( documentación e sesións presenciais) 3074 2 6,7
Creación de bolsas para formación 3002 1 3,3
Incrementar a oferta de cursos (na categoría profesional) 3004 1 3,3
Establecer a carreira profesional 3020 1 3,3
Cursos de curta duración (20-40 horas) e con xornada reducida 3024 1 3,3
Asesoramento profesional para o deseño dos contidos dos cursos 3026 1 3,3
Probas de avaliación ó finalizar os cursos e mellorar criterios de avaliación 3031 1 3,3
Cursos e conferencias con relatores de prestixio 3032 1 3,3
Sistema con diferentes niveis de formación: básico, medio, avanzado 3039 1 3,3
Cursos con instalacións de gardería 3040 1 3,3
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 97
Cursos específicos para cada categoría profesional 3049 1 3,3
Sistema de certificación (obrigación de realizar un número de cursos periodicamente) 3052 1 3,3
Avaliación dos cursos mediante presentación de traballos 3055 1 3,3
Grupos reducidos 3060 1 3,3
Descontinuidade dos cursos no tempo (días alternos, fins de semana...) 3071 1 3,3
Oferta formativa fóra do horario laboral 3075 1 3,3
Repetición periódica dos cursos 3077 1 3,3
Vincular a formación a incentivos 3081 1 3,3
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
98 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ATENCIÓN PRIMARIA. GRUPO PROFESIONAL: FARMACÉUTICO
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Farmacoeconomía: análise do uso de medicamentos 1095 7 70,0
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 1027 5 50,0
Lectura crítica de artigos científicos 1043 5 50,0
Farmacoloxía e terapéutica 1063 5 50,0
Busca bibliográfica en bases de datos 1028 4 40,0
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,... 1127 4 40,0
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 1037 3 30,0
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 1040 3 30,0
Relacións interpersoais 1170 3 30,0
Socioloxía do comportamento 1247 3 30,0
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 1029 2 20,0
Planificación e xestión clínica e sanitaria 1030 2 20,0
Medicina baseada na evidencia ou en probas 1045 2 20,0
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 1046 2 20,0
Técnicas de educación para a saúde 1048 2 20,0
Elaboración de historias clínicas e informes 1124 2 20,0
Inglés 1153 2 20,0
Entrevista clínica 1187 2 20,0
Farmacoloxía pediátrica 1226 2 20,0
Anatomía e fisiopatoloxía 1246 2 20,0
Farmacoepidemioloxía 1041 1 10,0
Xestión de custos: busca da eficiencia 1097 1 10,0
Epidemioloxía 1122 1 10,0
Psicoloxía 1123 1 10,0
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado. 1133 1 10,0
Dinámica de grupos 1169 1 10,0
Elaboración de guías de práctica clínica 1186 1 10,0
Comunicación científica: falar en público, publicación en revistas 1194 1 10,0
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 99
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 4 40,0
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 4 40,0
Escasez de material básico (ordenadores, internet, revistas, bibliotecas) 2016 4 40,0
Escasez da publicidade das actividades formativas 2034 4 40,0
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 3 30,0
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 2 20,0
Prazas limitadas nos cursos 2003 2 20,0
Inexistencia de incentivos motivadores 2005 2 20,0
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación) 2004 1 10,0
Non recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promoción interna) 2008 1 10,0
Dificultades na comunicación atención primaria e especializada 2012 1 10,0
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 1 10,0
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso 2021 1 10,0
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades 2023 1 10,0
Falta de representación do colectivo na dirección 2026 1 10,0
Exceso de oferta formativa (non permite a discriminación) 2028 1 10,0
Problema de compatibilidade coa vida familiar 2033 1 10,0
Desmotivación do persoal 2036 1 10,0
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
100 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet, cursos on-line) 3013 6 60,0
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores, transparencias, mav) 3016 3 30,0
Mellorar o soporte tecnolóxico dos centros: internet, bases de datos 3068 3 30,0
Cursos teórico-prácticos 3005 2 20,0
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 2 20,0
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate 3010 2 20,0
Cursos de curta duración (20-40 horas) e con xornada reducida 3024 2 20,0
Formación dentro da xornada laboral 3035 2 20,0
Cursos moi intensivos (fins de semana) con entrega previa do material de traballo 3056 2 20,0
Cursos semipresenciais ( documentación e sesións presenciais) 3074 2 20,0
Recoñecemento da formación como mérito profesional 3003 1 10,0
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis e servicios 3029 1 10,0
Organizar mesas redondas e seminarios 3030 1 10,0
Probas de avaliación ó finalizar os cursos e mellorar criterios de avaliación 3031 1 10,0
Cursos a distancia por correo 3037 1 10,0
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro de traballo 3044 1 10,0
Xeración de revistas e monografías que inclúan exercicios de autoavaliación 3054 1 10,0
Cursos obrigatorios e voluntarios 3057 1 10,0
Oferta formativa fóra do horario laboral 3075 1 10,0
Vincular a formación a incentivos 3081 1 10,0
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 101
ATENCIÓN PRIMARIA. GRUPO PROFESIONAL: FISIOTERAPEUTA
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Fisioterapia xeral: manual, Klapp, Niederhoffer, Schroth... 1244 11 73,3
Diagnóstico fisioterápico 1160 7 46,7
Electroterapia: magnetoterapia, láser, baños galvánicos, ultrasóns 1088 6 40,0
Fisioterapia respiratoria 1089 6 40,0
Drenaxe linfática 1164 6 40,0
Técnicas de educación para a saúde 1048 5 33,3
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado. 1133 4 26,7
Masaxe de “puntos gatillo” 1242 4 26,7
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 1020 3 20,0
Técnicas terapéuticas neurolóxicas: hemiplexía, ACV 1081 3 20,0
Técnicas de vendaxe 1110 3 20,0
Métodos de reeducación postural global (RPG) 1165 3 20,0
Técnicas fisioterápicas neurolóxicas: “Bobath”, “Kabat” 1184 3 20,0
Masaxe de tecido conxuntivo reflexo: “Método Dicke” 1241 3 20,0
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 1029 2 13,3
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 1037 2 13,3
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 1072 2 13,3
Terapia manual do raque 1082 2 13,3
Incontinencia urinaria (rehabilitación do solo pélvico) 1155 2 13,3
Técnica de “Cyriax” 1162 2 13,3
Técnicas fisioterápicas osteopáticas 1163 2 13,3
Tratamento e prevención da escoliose 1197 2 13,3
Fisioterapia das alxias 1240 2 13,3
Reflexoterapia podal 1007 1 6,7
Mecanismo e tratamento da dor 1011 1 6,7
Traumatoloxía/ortopedia: exploración e probas diagnósticas 1016 1 6,7
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 1027 1 6,7
Planificación e xestión clínica e sanitaria 1030 1 6,7
Método “Pold” de terapia manual 1031 1 6,7
Método “Rolfing” 1033 1 6,7
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 1046 1 6,7
Fisioterapia en cirurxía cardíaca 1054 1 6,7
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
102 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Ergonomía do movemento/posto de traballo/hixiene postural 1058 1 6,7
Prevención da desmotivación do persoal 1065 1 6,7
Fisioterapia reumatolóxica 1078 1 6,7
Estiramentos analíticos manuais ou “stretching” 1083 1 6,7
Aspectos legais da práctica clínica (responsabilidade legal) 1103 1 6,7
Coordinación atención primaria-especializada: protocolos, consensos 1154 1 6,7
Ética profesional 1183 1 6,7
Entrevista clínica 1187 1 6,7
Manexo de instrumental de fisioterapia (non electroterápico) 1229 1 6,7
Masaxe deportivo 1231 1 6,7
Reeducación propioceptiva 1243 1 6,7
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 8 53,3
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 6 40,0
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 5 33,3
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 4 26,7
Prazas limitadas nos cursos 2003 3 20,0
A Formación ocupa tempo libre, fins de semana eresta descanso 2021 3 20,0
Desmotivación do persoal 2036 3 20,0
Inexistencia de incentivos motivadores 2005 2 13,3
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 2 13,3
Escasez da publicidade das actividades formativas 2034 2 13,3
Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos 2002 1 6,7
Criterios inapropiados de admisión en cursos (priorización persoal fixo) 2009 1 6,7
Escasez de material básico (ordenadores, internet, revistas, bibliotecas) 2016 1 6,7
Problema de compatibilidade coa vida familiar 2033 1 6,7
Acumulación de actividades formativas no tempo (último cuadrimestre do ano) 2037 1 6,7
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 103
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Cursos teórico-prácticos 3005 7 46,7
Visitas formativas de curta duración a centros con técnicas innovadoras 3051 4 26,7
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores, transparencias, MAV) 3016 3 20,0
Asesoramento profesional para o deseño dos contidos dos cursos 3026 3 20,0
Mellorar o soporte tecnolóxico dos centros: internet, bases de datos 3068 3 20,0
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade 3050 2 13,3
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 1 6,7
Formación interdisciplinar 3015 1 6,7
Organizar mesas redondas e seminarios 3030 1 6,7
Formación dentro da xornada laboral 3035 1 6,7
Sistema con diferentes niveis de formación: básico,medio, avanzado 3039 1 6,7
Maior difusión dos programas de formación 3048 1 6,7
Cursos específicos para cada categoría profesional 3049 1 6,7
Sistema de certificación (obriga de realizar un número de cursos periodicamente) 3052 1 6,7
Formación mediante grupos cooperativos 3064 1 6,7
Metodoloxía de recordo de temas básicos da disciplina 3076 1 6,7
Repetición periódica dos cursos 3077 1 6,7
Vincular a formación a incentivos 3081 1 6,7
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
104 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ATENCIÓN PRIMARIA. GRUPO PROFESIONAL: HIXIENISTA BUCODENTAL
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Patoloxías orais 1199 4 40,0
Desinfección e esterilización 1084 3 30,0
Prevención de riscos: físicos, químicos e biolóxicos 1146 3 30,0
Pediatría psicosocial 1176 3 30,0
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 1029 2 20,0
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 1047 2 20,0
Técnicas de educación para a saúde 1048 2 20,0
Manexo de instrumentos radiolóxicos 1070 2 20,0
Diagnóstico e técnicas preventivas odontolóxicas 1099 2 20,0
Diagnóstico ortodóntico 1201 2 20,0
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 1020 1 10,0
Busca bibliográfica en bases de datos 1028 1 10,0
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 1037 1 10,0
Periodoncia 1038 1 10,0
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 1040 1 10,0
Odontopediatría 1042 1 10,0
Administración de fluoruros 1044 1 10,0
Dietética e nutrición 1061 1 10,0
Prevención de riscos laborais: protección radiolóxica 1067 1 10,0
Selaxe de fisuras dentais 1069 1 10,0
Epidemioloxía 1122 1 10,0
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,... 1127 1 10,0
Enfermidades de transmisión sexual (ETS) 1156 1 10,0
Ética profesional 1183 1 10,0
Urxencias dentais 1200 1 10,0
Hepatite e SIDA 1222 1 10,0
Cirurxía oral menor: biopsias... 1230 1 10,0
Técnicas de captación de pacientes ós programas 1254 1 10,0
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 105
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 4 40,0
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 4 40,0
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 3 30,0
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 3 30,0
Prazas limitadas nos cursos 2003 2 20,0
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 2 20,0
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades 2023 2 20,0
Inexistencia de incentivos motivadores 2005 1 10,0
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso 2021 1 10,0
Escasez da publicidade das actividades formativas 2034 1 10,0
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Cursos teórico-prácticos 3005 5 50,0
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 4 40,0
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet, cursos on-line) 3013 2 20,0
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores, transparencias, MAV) 3016 2 20,0
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis e servicios 3029 2 20,0
Cursos moi intensivos (fins de semana) con entrega previa do material de traballo 3056 2 20,0
Formación interdisciplinar 3015 1 10,0
Descentralización en distintas localidades dos cursos a impartir 3023 1 10,0
Cursos de curta duración (20-40 horas) e con xornada reducida 3024 1 10,0
Organizar mesas redondas e seminarios 3030 1 10,0
Probas de avaliación ó finalizar os cursos e mellorarcriterios de avaliación 3031 1 10,0
Formación dentro da xornada laboral 3035 1 10,0
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro de traballo 3044 1 10,0
Maior difusión dos programas de formación 3048 1 10,0
Cursos específicos para cada categoría profesional 3049 1 10,0
Cursos obrigatorios e voluntarios 3057 1 10,0
Formación mediante grupos cooperativos 3064 1 10,0
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
106 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Autoformación profesional 3067 1 10,0
Mellorar o soporte tecnolóxico dos centros: internet, bases de datos 3068 1 10,0
Descontinuidade dos cursos no tempo (días alternos, fins de semana...) 3071 1 10,0
Interconsultas con especialistas 3073 1 10,0
Adestramento simulado 3078 1 10,0
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 107
ATENCIÓN PRIMARIA. GRUPO PROFESIONAL: MÉDICO
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Cirurxía menor ambulatoria e técnicas de sutura 1018 19 73,1
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 1029 13 50,0
Urxencias médico-cirúrxicas 1225 11 42,3
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 1020 10 38,5
Técnicas básicas de infiltracións 1023 9 34,6
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 1047 9 34,6
Oftalmoloxía: exploración e probas diagnósticas 1014 7 26,9
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 1027 7 26,9
Dermatoloxía: diagnóstico e tratamento 1001 6 23,1
Otorrinolaringoloxía: exploración e probas diagnósticas 1013 6 23,1
Programa da muller: cancro, menopausa 1137 6 23,1
Interpretación de electrocardiogramas, espirometría,oscilometría 1177 6 23,1
Entrevista clínica 1187 6 23,1
Neuroloxía: exploración e probas diagnósticas 1012 5 19,2
Busca bibliográfica en bases de datos 1028 5 19,2
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 1046 5 19,2
Actuación en emerxencias e catástrofes, clasificación de pacientes e politraumatizados 1062 5 19,2
Coidados paliativos e manexo do paciente terminal 1096 5 19,2
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,... 1127 5 19,2
Indicación e interpretación de probas de laboratorio e xenéticas 1191 5 19,2
Medicina preventiva e saúde publica 1193 5 19,2
Planificación e xestión clínica e sanitaria 1030 4 15,4
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 1040 4 15,4
Farmacoloxía e terapéutica 1063 4 15,4
Aspectos legais da práctica clínica 1103 4 15,4
Exploración e urxencias xinecolóxicas 1006 3 11,5
Atención ó ancián/xeriatría 1008 3 11,5
Oncoloxía básica 1009 3 11,5
Patoloxía e urxencias psiquiátricas: paciente agresivo 1021 3 11,5
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
108 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Manexo de adiccións: drogas, alcohol, tabaquismo 1022 3 11,5
Lectura crítica de artigos científicos 1043 3 11,5
Técnicas de educación para a saúde 1048 3 11,5
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 1072 3 11,5
Prevención de patoloxías cardiovasculares 1101 3 11,5
Técnicas de vendaxe 1110 3 11,5
Epidemioloxía 1122 3 11,5
Programa do adulto 1135 3 11,5
Inglés 1153 3 11,5
Patoloxías crónicas: HTA, diabete, EPOC 1172 3 11,5
Organización e xestión da consulta 1233 3 11,5
Hospitalización domiciliaria 1010 2 7,7
Mecanismo e tratamento da dor 1011 2 7,7
Reumatoloxía: exploración e probas diagnósticas 1015 2 7,7
Traumatoloxía/ortopedia: exploración e probas diagnósticas 1016 2 7,7
Atención á muller: embarazo, parto e posparto 1034 2 7,7
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 1037 2 7,7
Medicina baseada na evidencia ou en probas 1045 2 7,7
Dietética e nutrición 1061 2 7,7
Outros recursos asistenciais da comunidade (sociosanitaria, voluntariado, protección civil) 1076 2 7,7
Farmacoeconomía: análise do uso de medicamentos 1095 2 7,7
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado. 1133 2 7,7
Programa do neno san 1134 2 7,7
Visita domiciliaria 1136 2 7,7
A familia e as súas relacións co sistema sanitario 1182 2 7,7
Formación de formadores 1207 2 7,7
Hepatite e Sida 1222 2 7,7
Xestión do tempo 1256 2 7,7
Alergoloxía: probas diagnósticas 1002 1 3,8
Atención á adolescencia (drogas, sexo, accidentes, anorexia, bulimia) 1003 1 3,8
Atención á muller: planificación familiar 1004 1 3,8
Endocrinoloxía: exploración e probas diagnósticas 1017 1 3,8
Toma e manexo de mostras biolóxicas 1019 1 3,8
Osixenoterapia e aerosolterapia 1024 1 3,8
Atención ó discapacitado e a súa familia 1025 1 3,8
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 109
Bioética 1026 1 3,8
Manexo de instrumental: bombas de infusión, espirómetros, electrocardiógrafos... 1032 1 3,8
Nefroloxía 1036 1 3,8
Xestión burocrática da consulta 1039 1 3,8
Queimaduras 1060 1 3,8
Derivación urxente e non urxente a atención especializada 1073 1 3,8
Medicina forense 1075 1 3,8
Inmobilización con xesos 1085 1 3,8
Terapia cognitiva 1087 1 3,8
Exploración do fondo de ollo 1092 1 3,8
Saúde mental: traumas depresivos e ansiosos 1100 1 3,8
Control de anticoagulantes orais 1102 1 3,8
Demencia senil, Alzheimer 1138 1 3,8
Biopsia e crioterapia 1151 1 3,8
Coordinación atención primaria-especializada: protocolos, consensos 1154 1 3,8
Ética profesional 1183 1 3,8
Técnicas de liderado 1185 1 3,8
Comunicación científica: falar en público, publicación en revistas 1194 1 3,8
Manexo de cefaleas 1206 1 3,8
Tratamento de enfermidades extrapiramidais 1208 1 3,8
Tratamento de lumbalxias e ciatalxias 1209 1 3,8
Osteoporose: diagnóstico, tratamento e profilaxe 1210 1 3,8
Tratamento do paciente con ollo encarnado 1211 1 3,8
Organización e presentación de sesións clínicas 1234 1 3,8
Fisioterapia xeral: manual, Klapp, Niederhoffer, Schroth... 1244 1 3,8
Socioloxía do comportamento 1247 1 3,8
Procedementos diagnósticos 1262 1 3,8
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
110 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 11 42,3
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 10 38,5
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 8 30,8
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso 2021 8 30,8
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades 2023 7 26,9
Inexistencia de incentivos motivadores 2005 6 23,1
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 6 23,1
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación) 2004 5 19,2
Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos 2002 4 15,4
Prazas limitadas nos cursos 2003 4 15,4
Problema de compatibilidade coa vida familiar 2033 4 15,4
Desmotivación do persoal 2036 4 15,4
Non recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promoción interna) 2008 3 11,5
Criterios inapropiados de admisión en cursos (priorización persoal fixo) 2009 3 11,5
Dificultades na comunicación atención primaria e especializada 2012 3 11,5
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 2 7,7
Escasez de material básico (ordenadores, internet, revistas, bibliotecas) 2016 2 7,7
Exceso de oferta formativa (non permite a discriminación) 2028 2 7,7
Acumulación de actividades formativas no tempo (último cuadrimestre do ano) 2037 2 7,7
Cursos convertidos nun “mercado de puntos” 2039 2 7,7
Desinteresee dos directivos pola formación continua 2017 1 3,8
Inexistencia dunha “cultura” de traballo en equipo 2022 1 3,8
Illamento do profesional (rural) 2040 1 3,8
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 111
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 19 73,1
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis e servicios 3029 14 53,8
Formación dentro da xornada laboral 3035 9 34,6
Cursos teórico-prácticos 3005 8 30,8
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet, cursos on-line) 3013 7 26,9
Facilitar permisos para a formación (días libres) 3001 5 19,2
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate 3010 5 19,2
Formación tutelada por especialistas ou expertos 3012 4 15,4
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro de traballo 3044 4 15,4
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade 3050 4 15,4
Recoñecemento da formación como mérito profesional 3003 3 11,5
Establecer a carreira profesional 3020 3 11,5
Asesoramento profesional para o deseño dos contidos dos cursos 3026 3 11,5
Probas de avaliación ó finalizar os cursos e mellorar criterios de avaliación 3031 3 11,5
Visitas formativas de curta duración a centros con técnicas innovadoras 3051 3 11,5
Xeración de revistas e monografías que inclúan exercicios de autoavaliación 3054 3 11,5
Autoformación profesional 3067 3 11,5
Incrementar a oferta de cursos (na categoría profesional) 3004 2 7,7
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores, transparencias, MAV) 3016 2 7,7
Promoción e recoñecemento do labor investigador 3022 2 7,7
Descentralización en distintas localidades dos cursos a impartir 3023 2 7,7
Organizar mesas redondas e seminarios 3030 2 7,7
Cursos moi intensivos (fins de semana) con entrega previa do material de traballo 3056 2 7,7
Cursos obrigatorios e voluntarios 3057 2 7,7
Grupos reducidos 3060 2 7,7
Mellorar o soporte tecnolóxico dos centros: internet, bases de datos 3068 2 7,7
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
112 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Cursos semipresenciais (documentación e sesións presenciais) 3074 2 7,7
Creación de bolsas para formación 3002 1 3,8
Establecer un “crédito” anual de días para formación 3008 1 3,8
Vídeos comentados por expertos 3011 1 3,8
Organizar congresos, xornadas e simposios 3014 1 3,8
Formación interdisciplinar 3015 1 3,8
Cursos de curta duración (20-40 horas) e con xornada reducida 3024 1 3,8
Auditar peridicamente o rendemento asistencial, docente e investigador 3047 1 3,8
Cursos con apéndices bibliográficos 3070 1 3,8
Descontinuidade dos cursos no tempo (días alternos, fins de semana...) 3071 1 3,8
Impedir a baremación dos cursos a distancia 3072 1 3,8
Interconsultas con especialistas 3073 1 3,8
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 113
ATENCIÓN PRIMARIA. GRUPO PROFESIONAL: PEDIATRA
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Dermatoloxía: diagnóstico e tratamento 1001 7 50,0
Traumatoloxía / ortopedia: exploración e probas diagnósticas 1016 6 42,9
Cirurxía menor ambulatoria e técnicas de sutura 1018 5 35,7
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 1020 5 35,7
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 1029 5 35,7
Pediatría psicosocial 1176 5 35,7
Oftalmoloxía: exploración e probas diagnósticas 1014 4 28,6
Endocrinoloxía: exploración e probas diagnósticas 1017 4 28,6
Atención á adolescencia (drogas, sexo, accidentes, anorexia, bulimia) 1003 3 21,4
Busca bibliográfica en bases de datos 1028 3 21,4
Nefroloxía 1036 3 21,4
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 1040 3 21,4
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 1047 3 21,4
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,... 1127 3 21,4
Interpretación de electrocardiogramas, espirometría, oscilometría 1177 3 21,4
Alergoloxía: probas diagnósticas 1002 2 14,3
Neuroloxía: exploración e probas diagnósticas 1012 2 14,3
Otorrinolaringoloxía: exploración e probas diagnósticas 1013 2 14,3
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 1027 2 14,3
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 1046 2 14,3
Técnicas de educación para a saúde 1048 2 14,3
Indicación e interpretación de probas de laboratorio e xenéticas 1191 2 14,3
Urxencias pediátricas 1217 2 14,3
Exploración e urxencias xinecolóxicas 1006 1 7,1
Patoloxía e urxencias psiquiátricas: paciente agresivo 1021 1 7,1
Lectura crítica de artigos científicos 1043 1 7,1
Ergonomía do movemento/posto de traballo/hixiene postural 1058 1 7,1
Gastroenteroloxía 1066 1 7,1
Patoloxía infecciosa 1068 1 7,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
114 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 1072 1 7,1
Derivación urxente e non urxente a atención especializada 1073 1 7,1
Xestión de custos: busca da eficiencia 1097 1 7,1
Técnicas de vendaxe 1110 1 7,1
Técnica endoscópica 1128 1 7,1
Programa do neno san 1134 1 7,1
Test da función respiratoria 1168 1 7,1
Relacións interpersoais 1170 1 7,1
Ética profesional 1183 1 7,1
Entrevista clínica 1187 1 7,1
Urxencias médico-cirúrxicas 1225 1 7,1
Farmacoloxía pediátrica 1226 1 7,1
Socioloxía do comportamento 1247 1 7,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 115
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 8 57,1
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación) 2004 4 28,6
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 4 28,6
Non recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promoción interna) 2008 3 21,4
Escasez de material básico (ordenadores, internet, revistas, bibliotecas) 2016 3 21,4
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 2 14,3
Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos 2002 2 14,3
Inexistencia de incentivos motivadores 2005 2 14,3
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 2 14,3
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades 2023 2 14,3
Problema de compatibilidade coa vida familiar 2033 2 14,3
Desmotivación do persoal 2036 2 14,3
Prazas limitadas nos cursos 2003 1 7,1
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 1 7,1
Dificultades na comunicación atención primaria e especializada 2012 1 7,1
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso 2021 1 7,1
Illamento do profesional (rural) 2040 1 7,1
Formación en manos da industria farmacéutica (con intereses específicos) 2041 1 7,1
Falta de colaboración entre profesionais 2042 1 7,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
116 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis e servicios 3029 10 71,4
Cursos teórico-prácticos 3005 4 28,6
Formación dentro da xornada laboral 3035 4 28,6
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 3 21,4
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet, cursos on-line) 3013 3 21,4
Mellorar o soporte tecnolóxico dos centros: internet, bases de datos 3068 3 21,4
Facilitar permisos para a formación (días libres) 3001 2 14,3
Establecer un “crédito” anual de días para formación 3008 2 14,3
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate 3010 2 14,3
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores, transparencias, MAV) 3016 2 14,3
Creación de bolsas para formación 3002 1 7,1
Recoñecemento da formación como mérito profesional 3003 1 7,1
Incrementar a oferta de cursos (na categoría profesional) 3004 1 7,1
Vídeos comentados por expertos 3011 1 7,1
Formación tutelada por especialistas ou expertos 3012 1 7,1
Organizar congresos, xornadas e simposios 3014 1 7,1
Formación interdisciplinar 3015 1 7,1
Establecer a carreira profesional 3020 1 7,1
Asesoramento profesional para o deseño dos contidos dos cursos 3026 1 7,1
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro de traballo 3044 1 7,1
Cursos obrigatorios e voluntarios 3057 1 7,1
Formación mediante grupos cooperativos 3064 1 7,1
Autoformación profesional 3067 1 7,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 117
ATENCIÓN PRIMARIA. GRUPO PROFESIONAL: MATRONA
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Programa da muller: cancro, menopausa 1137 12 85,7
Atención á muller: embarazo, parto e posparto 1034 9 64,3
Lactancia materna 1158 8 57,1
Técnicas de educación para a saúde 1048 7 50,0
Atención á muller: planificación familiar 1004 6 42,9
Incontinencia urinaria (rehabilitación do solo pélvico) 1155 5 35,7
Preparación maternal ó parto 1157 5 35,7
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 1020 4 28,6
Dinámica de grupos 1169 4 28,6
Atención á adolescencia (drogas, sexo, accidentes, anorexia, bulimia) 1003 3 21,4
Enfermidades de transmisión sexual (ETS) 1156 3 21,4
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 1046 2 14,3
Valoración do embarazo de risco 1050 2 14,3
Analxesia epidural e raquídea 1131 2 14,3
Coordinación a. primaria-especializada: protocolos, consensos 1154 2 14,3
Rol profesional: funcións e tarefas 1159 2 14,3
Estimulación infantil 1215 2 14,3
Dermatoloxía: diagnóstico e tratamento 1001 1 7,1
Exploración e urxencias xinecolóxicas 1006 1 7,1
Oncoloxía básica 1009 1 7,1
Toma e manexo de mostras biolóxicas 1019 1 7,1
Manexo de adiccións: drogas, alcohol, tabaquismo 1022 1 7,1
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 1027 1 7,1
Busca bibliográfica en bases de datos 1028 1 7,1
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 1029 1 7,1
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 1037 1 7,1
Probas de benestar fetal intraparto: APP, CIR, sufrimento fetal 1051 1 7,1
Dietética e nutrición 1061 1 7,1
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 1072 1 7,1
Aspectos legais da práctica clínica (responsabilidade legal) 1103 1 7,1
O proceso de morte/etapas do dó 1109 1 7,1
Elaboración de historias clínicas e informes 1124 1 7,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
118 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Formación de formadores 1207 1 7,1
Riscos sobre o embarazo: ETS, drogas, alcoholismo 1216 1 7,1
Organización e presentación de sesións clínicas 1234 1 7,1
Socioloxía do comportamento 1247 1 7,1
Esterilidade humana 1253 1 7,1
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 6 42,9
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 6 42,9
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 5 35,7
A Institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 5 35,7
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 4 28,6
Desmotivación do persoal 2036 3 21,4
Dificultades na comunicación atención primaria e especializada 2012 2 14,3
Formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta do descanso 2021 2 14,3
Escasez da publicidade das actividades formativas 2034 2 14,3
Illamento do profesional (rural) 2040 2 14,3
Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos 2002 1 7,1
Prazas limitadas nos cursos 2003 1 7,1
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación) 2004 1 7,1
Non recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promoción interna) 2008 1 7,1
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades 2023 1 7,1
Falta de representación do colectivo na dirección 2026 1 7,1
Acumulación de actividades formativas no tempo (último cuadrimestre do ano) 2037 1 7,1
Falta de colaboración entre profesionais 2042 1 7,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 119
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 6 42,9
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate 3010 6 42,9
Cursos teórico-prácticos 3005 5 35,7
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores, transparencias, MAV) 3016 3 21,4
Organizar mesas redondas e seminarios 3030 3 21,4
Maior difusión dos programas de formación 3048 3 21,4
Vídeos comentados por expertos 3011 2 14,3
Cursos e conferencias con relatores de prestixio 3032 2 14,3
Cursos moi intensivos (fins de semana) con entrega previa do material de traballo 3056 2 14,3
Rol-playing ou dramatización de situacións e relacións con pacientes e familiares 3017 1 7,1
Cursos de curta duración (20-40 horas) e con xornada reducida 3024 1 7,1
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis e servicios 3029 1 7,1
Probas de avaliación ó finalizar os cursos e mellorar criterios de avaliación 3031 1 7,1
Desenvolver un clima e cultura que incentive a reciclaxe 3045 1 7,1
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade 3050 1 7,1
Sistema de certificación (obriga de realizar un número de cursos periodicamente) 3052 1 7,1
Xeración de revistas e monografías que inclúan exercicios de autoavaliación 3054 1 7,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
120 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ATENCIÓN PRIMARIA. GRUPO PROFESIONAL: ODONTÓLOGO
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Patoloxías orais 1199 9 64,3
Cirurxía oral menor: biopsias... 1230 7 50,0
Diagnóstico e técnicas preventivas odontolóxicas 1099 5 35,7
Farmacoloxía e terapéutica 1063 4 28,6
Patoloxía da coagulación 1129 4 28,6
Urxencias dentais 1200 4 28,6
Diagnóstico ortodóntico 1201 4 28,6
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 1029 3 21,4
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 1047 3 21,4
Técnicas de educación para a saúde 1048 3 21,4
Pediatría psicosocial 1176 3 21,4
Dor orofacial 1202 3 21,4
Patoloxía da ATM 1203 3 21,4
Ergonomía do movemento/posto de traballo/hixiene postural 1058 2 14,3
Epidemioloxía 1122 2 14,3
Elaboración de historias clínicas e informes 1124 2 14,3
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,... 1127 2 14,3
Consentimento informado 1192 2 14,3
Oncoloxía oral 1198 2 14,3
Hepatite e sida 1222 2 14,3
Mecanismo e tratamento da dor 1011 1 7,1
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 1020 1 7,1
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 1027 1 7,1
Dietética e nutrición 1061 1 7,1
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 1072 1 7,1
Marketing 1079 1 7,1
Entrevista clínica 1187 1 7,1
Indicación e interpretación de probas de laboratorio e xenéticas 1191 1 7,1
Medicina preventiva e saúde publica 1193 1 7,1
Urxencias médico-cirúrxicas 1225 1 7,1
Neuroloxía odontolóxica 1245 1 7,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 121
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 6 42,9
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 4 28,6
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 3 21,4
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta do descanso 2021 3 21,4
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 2 14,3
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 2 14,3
Escasez da publicidade das actividades formativas 2034 2 14,3
Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos 2002 1 7,1
Inexistencia de incentivos motivadores 2005 1 7,1
Criterios inapropiados de admisión en cursos (priorización persoal fixo) 2009 1 7,1
Dificultades na comunicación atención primaria e especializada 2012 1 7,1
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades 2023 1 7,1
Problema de compatibilidade coa vida familiar 2033 1 7,1
Cursos convertidos nun “mercado de puntos” 2039 1 7,1
Illamento do profesional (rural) 2040 1 7,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
122 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Cursos teórico-prácticos 3005 5 35,7
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 5 35,7
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis e servicios 3029 5 35,7
Organizar mesas redondas e seminarios 3030 4 28,6
Xeración de revistas e monografías que inclúan exercicios de autoavaliación 3054 3 21,4
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate 3010 2 14,3
Cursos e conferencias con relatores de prestixio 3032 2 14,3
Facilitar permisos para a formación (días libres) 3001 1 7,1
Creación de bolsas para formación 3002 1 7,1
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet, cursos on-line) 3013 1 7,1
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores, transparencias, MAV) 3016 1 7,1
Descentralización en distintas localidades dos cursos a impartir 3023 1 7,1
Cursos de curta duración (20-40 horas) e con xornada reducida 3024 1 7,1
Formación dentro da xornada laboral 3035 1 7,1
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro de traballo 3044 1 7,1
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade 3050 1 7,1
Visitas formativas de curta duración a centros con técnicas innovadoras 3051 1 7,1
Cursos obrigatorios e voluntarios 3057 1 7,1
Cursos de longa duración e de poucas horas diarias 3061 1 7,1
Mellorar o soporte tecnolóxico dos centros: internet, bases de datos 3068 1 7,1
Cursos con apéndices bibliográficos 3070 1 7,1
Descontinuidade dos cursos no tempo (días alternos, fins de semana...) 3071 1 7,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 123
B) ATENCIÓN ESPECIALIZADA
ATENCIÓN ESPECIALIZADA. GRUPO PROFESIONAL: AUXILIAR ENFERMERÍA
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 1046 13 39,4
Mobilización e cambios posturais 1167 13 39,4
Ergonomía do movemento/posto de traballo/hixiene postural 1058 9 27,3
Rol profesional: funcións e tarefas 1159 9 27,3
Xestión do estrés: relaxación, autocontrol, autoestima 1086 8 24,2
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 1029 7 21,2
Coidados básicos: hixiene do paciente 1166 7 21,2
Atención ó ancián/xeriatría 1008 6 18,2
Desinfección e esterilización 1084 6 18,2
Psicoloxía 1123 5 15,2
Prevención de riscos: físicos, químicos e biolóxicos 1146 5 15,2
Planificación de coidados de enfermería 1059 4 12,1
Prevención da desmotivación do persoal 1065 4 12,1
Toma e manexo de mostras biolóxicas 1019 3 9,1
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 1027 3 9,1
Manexo de instrumental: bombas de infusión, espirómetros, electrocardiógrafos... 1032 3 9,1
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 1047 3 9,1
Infeccións nosocomiais 1057 3 9,1
Coidados paliativos e manexo do paciente terminal 1096 3 9,1
Demencia senil, alzheimer 1138 3 9,1
Atención a pacientes críticos: UCI, reanimación 1147 3 9,1
Problema da deshumanización asistencial 1152 3 9,1
Oncoloxía básica 1009 2 6,1
Patoloxía e urxencias psiquiátricas: paciente agresivo 1021 2 6,1
Dietética e nutrición 1061 2 6,1
Actuación en emerxencias e catástrofes, clasificación de pacientes e politraumatizados 1062 2 6,1
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 1072 2 6,1
O proceso de morte/etapas do dó 1109 2 6,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
124 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado 1133 2 6,1
Lactancia materna 1158 2 6,1
Relacións interpersoais 1170 2 6,1
Relación de axuda 1174 2 6,1
Anatomía e fisiopatoloxía 1246 2 6,1
Monitorización de constantes vitais e identificación de complicacións 1259 2 6,1
Atención á adolescencia (drogas, sexo, accidentes, anorexia, bulimia) 1003 1 3,0
Mecanismo e tratamento da dor 1011 1 3,0
Bioética 1026 1 3,0
Atención á muller: embarazo, parto e posparto 1034 1 3,0
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 1037 1 3,0
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 1040 1 3,0
Técnicas de educación para a saúde 1048 1 3,0
Queimaduras 1060 1 3,0
Farmacoloxía e terapéutica 1063 1 3,0
Normas de actuación no quirófano 1064 1 3,0
Saúde mental: traumas depresivos e ansiosos 1100 1 3,0
Aspectos legais da práctica clínica (responsabilidade legal) 1103 1 3,0
Ampliación de coñecementos en ortografía, gramática e léxico 1106 1 3,0
Tratamento dos lesionados medulares 1108 1 3,0
Elaboración de historias clínicas e informes 1124 1 3,0
Úlceras por presión 1141 1 3,0
Ética profesional 1183 1 3,0
Mobilización do enfermo politraumatizado 1189 1 3,0
Traslado de pacientes 1195 1 3,0
Mantemento de instrumental: limpeza, calibración 1218 1 3,0
Illamentos 1223 1 3,0
Puericultura 1239 1 3,0
Socioloxía do comportamento 1247 1 3,0
Tratamento de residuos orgánicos sanitarios 1249 1 3,0
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 125
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 19 57,6
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 13 39,4
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 8 24,2
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 7 21,2
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación) 2004 7 21,2
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades 2023 7 21,2
Desmotivación do persoal 2036 7 21,2
Prazas limitadas nos cursos 2003 6 18,2
Problema de compatibilidade coa vida familiar 2033 6 18,2
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 5 15,2
Inexistencia de incentivos motivadores 2005 4 12,1
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso 2021 4 12,1
Escasez da publicidade das actividades formativas 2034 4 12,1
Criterios inapropiados de admisión en cursos (priorización persoal fixo) 2009 3 9,1
Non recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promoción interna) 2008 2 6,1
Inexistencia dunha “cultura” de traballo en equipo 2022 2 6,1
Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos 2002 1 3,0
Escasez de material básico (ordenadores, internet, revistas, bibliotecas) 2016 1 3,0
Desinteresee dos directivos pola formación continua 2017 1 3,0
Exceso de oferta formativa (non permite a discriminación) 2028 1 3,0
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
126 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate 3010 14 42,4
Cursos teórico-prácticos 3005 12 36,4
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 7 21,2
Facilitar permisos para a formación (días libres) 3001 6 18,2
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores, transparencias, MAV) 3016 6 18,2
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade 3050 5 15,2
Formación dentro da xornada laboral 3035 4 12,1
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro de traballo 3044 4 12,1
Maior difusión dos programas de formación 3048 4 12,1
Cursos moi intensivos (fins de semana) con entrega previa do material de traballo 3056 4 12,1
Incrementar a oferta de cursos (na categoría profesional) 3004 3 9,1
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet, cursos on-line) 3013 3 9,1
Cursos de curta duración (20-40 horas) e con xornada reducida 3024 3 9,1
Cursos de só media xornada 3043 3 9,1
Cursos obrigatorios e voluntarios 3057 3 9,1
Diminuír a carga asistencial (consultas, gardas...) 3006 2 6,1
Establecer un “crédito” anual de días para formación 3008 2 6,1
Probas de avaliación ó finalizar os cursos e mellorar criterios de avaliación 3031 2 6,1
Desenvolver un clima e cultura que incentive a reciclaxe 3045 2 6,1
Formación mediante grupos cooperativos 3064 2 6,1
Mellorar o soporte tecnolóxico dos centros: internet, bases de datos 3068 2 6,1
Cursos con apéndices bibliográficos 3070 2 6,1
Creación de bolsas para formación 3002 1 3,0
Recoñecemento da formación como mérito profesional 3003 1 3,0
Organizar congresos, xornadas e simposios 3014 1 3,0
Cursos e conferencias con relatores de prestixio 3032 1 3,0
Cursos específicos para cada categoría profesional 3049 1 3,0
Visitas formativas de curta duración a centros con técnicas innovadoras 3051 1 3,0
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 127
Grupos reducidos 3060 1 3,0
Descontinuidade dos cursos no tempo (días alternos, fins de semana...) 3071 1 3,0
Repetición periódica dos cursos 3077 1 3,0
Vincular a formación a incentivos 3081 1 3,0
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
128 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ATENCIÓN ESPECIALIZADA. GRUPO PROFESIONAL: ATS/DUE
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Planificación de coidados de enfermería 1059 21 60,0
Xestión do estrés: relaxación, autocontrol, autoestima 1086 17 48,6
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 1029 15 42,9
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 1046 15 42,9
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 1027 14 40,0
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 1047 13 37,1
Relación de axuda 1174 11 31,4
Coidados paliativos e manexo do paciente terminal 1096 9 25,7
Técnicas enfermeiras: SNG, lavado de oídos, venopunción, cateterismo vesical 1142 9 25,7
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 1037 8 22,9
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado. 1133 8 22,9
Planificación e xestión clínica e sanitaria 1030 7 20,0
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 1040 7 20,0
Relacións interpersoais 1170 7 20,0
Busca bibliográfica en bases de datos 1028 6 17,1
Técnicas de educación para a saúde 1048 6 17,1
Prevención de riscos: físicos, químicos e biolóxicos 1146 6 17,1
Aspectos legais da práctica clínica (responsabilidade legal) 1103 5 14,3
Demencia senil, Alzheimer 1138 5 14,3
Mobilización e cambios posturais 1167 5 14,3
Socioloxía do comportamento 1247 5 14,3
Bioética 1026 4 11,4
Manexo de instrumental: bombas de infusión, espirómetros, electrocardiógrafo... 1032 4 11,4
Farmacoloxía e terapéutica 1063 4 11,4
Normas de actuación no quirófano 1064 4 11,4
Úlceras por presión 1141 4 11,4
Dinámica de grupos 1169 4 11,4
Ética profesional 1183 4 11,4
Atención ó ancián/ xeriatría 1008 3 8,6
Mecanismo e tratamento da dor 1011 3 8,6
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 129
Infeccións nosocomiais 1057 3 8,6
Ergonomía do movemento/posto de traballo/hixiene postural 1058 3 8,6
Dietética e nutrición 1061 3 8,6
Prevención da desmotivación do persoal 1065 3 8,6
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 1072 3 8,6
O proceso de morte/etapas do dó 1109 3 8,6
Psicoloxía 1123 3 8,6
Elaboración de historias clínicas e informes 1124 3 8,6
Atención a pacientes críticos: UCI, reanimación 1147 3 8,6
Problema da deshumanización asistencial 1152 3 8,6
Interpretación de electrocardiogramas, espirometría, oscilometría 1177 3 8,6
Teorías e modelos de enfermería 1181 3 8,6
Comunicación científica: falar en público, publicación en revistas 1194 3 8,6
Formación de formadores 1207 3 8,6
Enfermería cirúrxica. Coidados pre e post anestésicos/cirúrxicos 1220 3 8,6
Xestión de recursos humanos 1258 3 8,6
Actuación en emerxencias e catástrofes, clasificación de pacientes e politraumatizados 1062 2 5,7
Protección de datos persoais no ámbito sanitario 1098 2 5,7
Coidado das feridas 1125 2 5,7
Urxencias médico-cirúrxicas 1225 2 5,7
Oncoloxía básica 1009 1 2,9
Traumatoloxía / ortopedia: exploración e probas diagnósticas 1016 1 2,9
Patoloxía e urxencias psiquiátricas: paciente agresivo 1021 1 2,9
Atención á muller: embarazo, parto e posparto 1034 1 2,9
Fisioterapia da drenaxe pleural 1055 1 2,9
Vacinación 1056 1 2,9
Xestión de custos: busca da eficiencia 1097 1 2,9
Saúde mental: traumas depresivos e ansiosos 1100 1 2,9
Cirurxía laparoscópica 1121 1 2,9
Doazón de órganos 1139 1 2,9
Instrumentación cirúrxica en enfermería 1140 1 2,9
Inglés 1153 1 2,9
Rol profesional: funcións e tarefas 1159 1 2,9
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
130 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Técnica aséptica 1171 1 2,9
A familia e as súas relacións co sistema sanitario 1182 1 2,9
Técnicas de liderado 1185 1 2,9
Elaboración de guías de práctica clínica 1186 1 2,9
O producto enfermeiro: compoñentes, custos 1188 1 2,9
Mobilización do enfermo politraumatizado 1189 1 2,9
Consentimento informado 1192 1 2,9
Urxencias pediátricas 1217 1 2,9
Mantemento de instrumental: limpeza, calibración 1218 1 2,9
Monitorización de constantes vitais e identificación de complicacións 1259 1 2,9
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 131
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 28 80,0
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 14 40,0
Desmotivación do persoal 2036 13 37,1
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación) 2004 9 25,7
Problema de compatibilidade coa vida familiar 2033 8 22,9
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 7 20,0
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 7 20,0
Non recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promoción interna) 2008 6 17,1
Escasez de material básico (ordenadores, internet, revistas, bibliotecas) 2016 6 17,1
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso 2021 6 17,1
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades 2023 6 17,1
Prazas limitadas nos cursos 2003 5 14,3
Inexistencia de incentivos motivadores 2005 5 14,3
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 3 8,6
Criterios inapropiados de admisión en cursos (priorización persoal fixo) 2009 3 8,6
Cursos convertidos nun “mercado de puntos” 2039 2 5,7
Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos 2002 1 2,9
Dificultades na comunicación atención primaria e especializada 2012 1 2,9
Exceso de oferta formativa (non permite a discriminación) 2028 1 2,9
Escasez da publicidade das actividades formativas 2034 1 2,9
Non acreditación formativa para acceder a postos de responsabilidade 2038 1 2,9
Falta de colaboración entre profesionais 2042 1 2,9
Distintos niveis de coñecementos dos participantes 2043 1 2,9
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
132 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate 3010 13 37,1
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 11 31,4
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores, transparencias, MAV) 3016 11 31,4
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro de traballo 3044 9 25,7
Formación dentro da xornada laboral 3035 7 20,0
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade 3050 7 20,0
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet, cursos on-line) 3013 6 17,1
Facilitar permisos para a formación (días libres) 3001 5 14,3
Cursos teórico-prácticos 3005 5 14,3
Probas de avaliación ó finalizar os cursos e mellorar criterios de avaliación 3031 4 11,4
Xeración de revistas e monografías que inclúan exercicios de autoavaliación 3054 4 11,4
Formación mediante grupos cooperativos 3064 4 11,4
Mellorar o soporte tecnolóxico dos centros: internet, bases de datos 3068 4 11,4
Cursos semipresenciais ( documentación e sesións presenciais) 3074 4 11,4
Recoñecemento da formación como mérito profesional 3003 3 8,6
Formación tutelada por especialistas ou expertos 3012 3 8,6
Cursos de curta duración (20-40 horas) e con xornada reducida 3024 3 8,6
Cursos de só media xornada 3043 3 8,6
Grupos reducidos 3060 3 8,6
Establecer a carreira profesional 3020 2 5,7
Cursos e conferencias con relatores de prestixio 3032 2 5,7
Cursos específicos para cada categoría profesional 3049 2 5,7
Cursos de longa duración e de poucas horas diarias 3061 2 5,7
Descontinuidade dos cursos no tempo (días alternos, fins de semana...) 3071 2 5,7
Vincular a formación a incentivos 3081 2 5,7
Creación de bolsas para formación 3002 1 2,9
Organizar congresos, xornadas e simposios 3014 1 2,9
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 133
Formación interdisciplinar 3015 1 2,9
Rol-playing ou dramatización de situacións e relacións con pacientes e familiares 3017 1 2,9
Descentralización en distintas localidades dos cursos a impartir 3023 1 2,9
Asesoramento profesional para o deseño dos contidos dos cursos 3026 1 2,9
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis e servicios 3029 1 2,9
Organizar mesas redondas e seminarios 3030 1 2,9
Sistema de certificación (obriga de realizar un número de cursos periodicamente) 3052 1 2,9
Avaliación dos cursos mediante presentación de traballos 3055 1 2,9
Cursos moi intensivos (fins de semana) con entrega previa do material de traballo 3056 1 2,9
Metodoloxía de textos incompletos (obrigan a completar) 3063 1 2,9
Implicación dos mandos intermedios como líderes formativos 3066 1 2,9
Autoformación profesional 3067 1 2,9
Repetición periódica dos cursos 3077 1 2,9
Plans estratéxicos de formación por área de saúde 3079 1 2,9
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
134 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ATENCIÓN ESPECIALIZADA. GRUPO PROFESIONAL: FISIOTERAPEUTA
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Fisioterapia respiratoria 1089 9 64,3
Fisioterapia xeral: manual, Klapp, Niederhoffer, Schroth... 1244 8 57,1
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 1020 5 35,7
Drenaxe linfática 1164 5 35,7
Electroterapia: magnetoterapia, láser, baños galvánicos, ultrasóns 1088 4 28,6
Técnicas fisioterápicas neurolóxicas: “Bobath”, “Kabat” 1184 4 28,6
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 1029 3 21,4
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 1072 3 21,4
Técnicas terapéuticas neurolóxicas: hemiplexía, ACV 1081 3 21,4
Terapia manual do raque 1082 3 21,4
Técnica de “Cyriax” 1162 3 21,4
Fisioterapia das alxias 1240 3 21,4
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 1027 2 14,3
Estiramentos analiticos manuais ou “stretching” 1083 2 14,3
Elaboración de historias clínicas e informes 1124 2 14,3
Diagnóstico fisioterápico 1160 2 14,3
Técnicas fisioterápicas osteopáticas 1163 2 14,3
Métodos de reeducación postural global (RPG) 1165 2 14,3
Atención ó ancián/xeriatría 1008 1 7,1
Planificación e xestión clínica e sanitaria 1030 1 7,1
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 1037 1 7,1
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 1046 1 7,1
Coidados paliativos e manexo do paciente terminal 1096 1 7,1
Técnicas de vendaxe 1110 1 7,1
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,... 1127 1 7,1
Demencia senil, Alzheimer 1138 1 7,1
Rol profesional: funcións e tarefas 1159 1 7,1
Estudio do movemento “normal” 1161 1 7,1
Formación de formadores 1207 1 7,1
Socioloxía do comportamento 1247 1 7,1
Hidroterapia 1257 1 7,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 135
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 8 57,1
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso 2021 6 42,9
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 5 35,7
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 4 28,6
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 4 28,6
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 4 28,6
Desmotivación do persoal 2036 3 21,4
Prazas limitadas nos cursos 2003 2 14,3
Inexistencia de incentivos motivadores 2005 2 14,3
Non recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promoción interna) 2008 1 7,1
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades 2023 1 7,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
136 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Cursos teórico-prácticos 3005 6 42,9
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 5 35,7
Facilitar permisos para a formación (días libres) 3001 3 21,4
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro de traballo 3044 3 21,4
Creación de bolsas para formación 3002 2 14,3
Incrementar a oferta de cursos (na categoría profesional) 3004 2 14,3
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate 3010 2 14,3
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores, transparencias, mav) 3016 2 14,3
Asesoramento profesional para o deseño dos contidos dos cursos 3026 2 14,3
Organizar mesas redondas e seminarios 3030 2 14,3
Mellorar o soporte tecnolóxico dos centros: internet, bases de datos 3068 2 14,3
Oferta formativa fóra do horario laboral 3075 2 14,3
Recoñecemento da formación como mérito profesional 3003 1 7,1
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet, cursos on-line) 3013 1 7,1
Formación interdisciplinar 3015 1 7,1
Descentralización en distintas localidades dos cursos a impartir 3023 1 7,1
Probas de avaliación ó finalizar os cursos e mellorar criterios de avaliación 3031 1 7,1
Visitas formativas de curta duración a centros con técnicas innovadoras 3051 1 7,1
Convenios con universidades, sociedades científicas.. 3069 1 7,1
Repetición periódica dos cursos 3077 1 7,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 137
ATENCIÓN ESPECIALIZADA. GRUPO PROFESIONAL: FACULTATIVO
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Busca bibliográfica en bases de datos 1028 17 53,1
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 1027 15 46,9
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 1029 14 43,8
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 1040 13 40,6
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 1046 11 34,4
Planificación e xestión clínica e sanitaria 1030 10 31,3
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,... 1127 9 28,1
Bioética 1026 8 25,0
Medicina baseada na evidencia ou en probas 1045 8 25,0
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 1047 8 25,0
Aspectos legais da práctica clínica (responsabilidade legal) 1103 8 25,0
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 1037 6 18,8
Lectura crítica de artigos científicos 1043 5 15,6
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 1072 5 15,6
Inglés 1153 5 15,6
Entrevista clínica 1187 4 12,5
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 1020 3 9,4
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado. 1133 3 9,4
Avaliación crítica das novas tecnoloxías diagnósticas e terapéuticas 1149 3 9,4
Relacións interpersoais 1170 3 9,4
Ética profesional 1183 3 9,4
Consentimento informado 1192 3 9,4
Comunicación científica: falar en público, publicación en revistas 1194 3 9,4
Mecanismo e tratamento da dor 1011 2 6,3
Patoloxía e urxencias psiquiátricas: paciente agresivo 1021 2 6,3
Técnicas de educación para a saúde 1048 2 6,3
Infeccións nosocomiais 1057 2 6,3
Dietética e nutrición 1061 2 6,3
Actuación en emerxencias e catástrofes, clasificación de pacientes e politraumatizados 1062 2 6,3
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
138 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Farmacoloxía e terapéutica 1063 2 6,3
Bioloxía molecular 1094 2 6,3
Farmacoeconomía: análise do uso de medicamentos 1095 2 6,3
Xestión de custos: busca da eficiencia 1097 2 6,3
O proceso de morte/etapas do dó 1109 2 6,3
Epidemioloxía 1122 2 6,3
Elaboración de historias clínicas e informes 1124 2 6,3
Prevención de riscos: físicos, químicos e biolóxicos 1146 2 6,3
Indicación e interpretación de probas de laboratorio e xenéticas 1191 2 6,3
Medicina preventiva e saúde publica 1193 2 6,3
Traslado de pacientes 1195 2 6,3
Urxencias médico-cirúrxicas 1225 2 6,3
Socioloxía do comportamento 1247 2 6,3
Atención á adolescencia (drogas, sexo, accidentes, anorexia, bulimia) 1003 1 3,1
Atención ó ancián/xeriatría 1008 1 3,1
Oncoloxía básica 1009 1 3,1
Dereitos e deberes dos pacientes e do persoal sanitario 1035 1 3,1
Prevención da desmotivación do persoal 1065 1 3,1
Prevención de riscos laborais: protección radiolóxica 1067 1 3,1
Manexo de novas tecnoloxías de imaxe: RM, TAC, ecografía... 1071 1 3,1
Marketing 1079 1 3,1
Xestión do estrés: relaxación, autocontrol, autoestima 1086 1 3,1
Coidados paliativos e manexo do paciente terminal 1096 1 3,1
Histoloxía/citoloxía 1112 1 3,1
Psicoloxía 1123 1 3,1
Patoloxía da coagulación 1129 1 3,1
Atención a pacientes críticos: UCI, reanimación 1147 1 3,1
Bases moleculares da patoxenia 1148 1 3,1
Microorganización autoxestionada: áreas clínicas 1150 1 3,1
Pediatría psicosocial 1176 1 3,1
Telemedicina: telerradioloxía, electrocardiografía... 1190 1 3,1
Formación de formadores 1207 1 3,1
Farmacos transxénicos 1213 1 3,1
Xestión do risco terapéutico na práctica clínica 1224 1 3,1
Anatomía e fisiopatoloxía 1246 1 3,1
Publicidade da industria farmacéutica ós sanitarios 1251 1 3,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 139
Relación xestores e clínicos 1252 1 3,1
Xestión do tempo 1256 1 3,1
Monitorización de constantes vitais e identificación de complicacións 1259 1 3,1
Transfusion de hemoderivados 1260 1 3,1
Patoloxías de minorias étnicas 1261 1 3,1
Procedementos diagnósticos 1262 1 3,1
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación) 2004 12 37,5
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 12 37,5
Inexistencia de incentivos motivadores 2005 11 34,4
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 10 31,3
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 9 28,1
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 9 28,1
Desmotivación do persoal 2036 9 28,1
Escasez de material básico (ordenadores, internet, revistas, bibliotecas) 2016 7 21,9
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades 2023 7 21,9
Non recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promoción interna) 2008 6 18,8
Problema de compatibilidade coa vida familiar 2033 3 9,4
Escasez da publicidade das actividades formativas 2034 3 9,4
Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos 2002 2 6,3
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta do descanso 2021 2 6,3
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 1 3,1
Desinterese dos directivos pola formación continua 2017 1 3,1
Inexistencia dunha “cultura” de traballo en equipo 2022 1 3,1
Non recoñecemento do liderado nin dos “animadores” profesionais 2032 1 3,1
Non acreditación formativa para acceder a postos de responsabilidad 2038 1 3,1
Illamento do profesional (rural) 2040 1 3,1
Distintos niveis de coñecementos dos participantes 2043 1 3,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
140 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 11 34,4
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate 3010 11 34,4
Mellorar o soporte tecnolóxico dos centros: internet, bases de datos 3068 8 25,0
Cursos teórico-prácticos 3005 7 21,9
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet, cursos on-line) 3013 7 21,9
Establecer a carreira profesional 3020 7 21,9
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores, transparencias, MAV) 3016 6 18,8
Probas de avaliación ó finalizar os cursos e mellorar criterios de avaliación 3031 6 18,8
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis e servicios 3029 5 15,6
Visitas formativas de curta duración a centros con técnicas innovadoras 3051 5 15,6
Recoñecemento da formación como mérito profesional 3003 4 12,5
Formación dentro da xornada laboral 3035 4 12,5
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro de traballo 3044 4 12,5
Cursos moi intensivos (fins de semana) con entrega previa do material de traballo 3056 4 12,5
Cursos obrigatorios e voluntarios 3057 4 12,5
Facilitar permisos para a formación (días libres) 3001 3 9,4
Establecer un “crédito” anual de días para formación 3008 3 9,4
Organizar mesas redondas e seminarios 3030 3 9,4
Autoformación profesional 3067 3 9,4
Creación de bolsas para formación 3002 2 6,3
Cursos e conferencias con relatores de prestixio 3032 2 6,3
Auditar periodicamente o rendemento asistencial, docente e investigador 3047 2 6,3
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade 3050 2 6,3
Xeración de revistas e monografías que inclúan exercicios de autoavaliación 3054 2 6,3
Grupos reducidos 3060 2 6,3
Vincular a formación a incentivos 3081 2 6,3
Incrementar a oferta de cursos (na categoría profesional) 3004 1 3,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 141
Diminuír a carga asistencial (consultas, gardas...) 3006 1 3,1
Formación tutelada por especialistas ou expertos 3012 1 3,1
Organizar congresos, xornadas e simposios 3014 1 3,1
Rol-playing ou dramatización de situacións e relacións con pacientes e familiares 3017 1 3,1
Descentralización en distintas localidades dos cursos a impartir 3023 1 3,1
Cursos de curta duración (20-40 horas) e con xornada reducida 3024 1 3,1
Asesoramento profesional para o deseño dos contidos dos cursos 3026 1 3,1
Desenvolver un clima e cultura que incentive a reciclaxe 3045 1 3,1
Creación de “núcleos de excelencia”: asistencia, docencia e investigación 3046 1 3,1
Sistema de certificación (obriga de realizar un número de cursos periodicamente) 3052 1 3,1
Discriminar na baremación a formación segundo a adecuación ó posto de traballo 3053 1 3,1
Avaliación dos cursos mediante presentación de traballos 3055 1 3,1
Convenios con universidades, sociedades científicas.. 3069 1 3,1
Cursos con apéndices bibliográficos 3070 1 3,1
Cursos semipresenciais ( documentación e sesións presenciais) 3074 1 3,1
Oferta formativa fóra do horario laboral 3075 1 3,1
Adestramento simulado 3078 1 3,1
Vídeoconferencia 3080 1 3,1
Xestión da formación pola comisión de formación dos centros 3082 1 3,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
142 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ATENCIÓN ESPECIALIZADA. GRUPO PROFESIONAL: MATRONA
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Analxesia epidural e raquídea 1131 8 66,7
Atención á muller: embarazo, parto e posparto 1034 7 58,3
Probas de benestar fetal intraparto: APP, CIR, sufrimento fetal 1051 7 58,3
Técnicas de reanimación neonatal 1132 5 41,7
Lactancia materna 1158 4 33,3
Farmacoloxía e terapéutica 1063 3 25,0
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 1020 2 16,7
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 1029 2 16,7
Manexo de instrumental: bombas de infusión, espirómetros, electrocardiógrafos... 1032 2 16,7
Técnicas de educación para a saúde 1048 2 16,7
Valoración do embarazo de risco 1050 2 16,7
Aspectos legais da práctica clínica (responsabilidade legal) 1103 2 16,7
Incontinencia urinaria (rehabilitación do solo pélvico) 1155 2 16,7
Preparación maternal ó parto 1157 2 16,7
Rol profesional: funcións e tarefas 1159 2 16,7
Plan de coidados materno-infantís 1179 2 16,7
Atención á adolescencia (drogas, sexo, accidentes, anorexia, bulimia) 1003 1 8,3
Atención á muller: planificación familiar 1004 1 8,3
Bioética 1026 1 8,3
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 1046 1 8,3
Hipnose clínica 1049 1 8,3
Patoloxías posnatais 1052 1 8,3
Técnicas básicas de reproducción humana 1053 1 8,3
Infeccións nosocomiais 1057 1 8,3
Dietética e nutrición 1061 1 8,3
Prevención da desmotivación do persoal 1065 1 8,3
Xestión de custos: busca da eficiencia 1097 1 8,3
Elaboración de historias clínicas e informes 1124 1 8,3
Programa da muller: cancro, menopausa 1137 1 8,3
Técnicas enfermeiras: SNG, lavado de oídos, venopunción, cateterismo vesical 1142 1 8,3
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 143
Coordinación atención primaria-especializada: protocolos, consensos 1154 1 8,3
Riscos sobre o embarazo: ETS, drogas, alcoholismo 1216 1 8,3
Anatomía e fisiopatoloxía 1246 1 8,3
Técnicas de identificación do neonato 1248 1 8,3
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 7 58,3
Desmotivación do persoal 2036 5 41,7
Non recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promoción interna) 2008 4 33,3
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso 2021 3 25,0
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación) 2004 2 16,7
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 2 16,7
Criterios inapropiados de admisión en cursos (priorización persoal fixo) 2009 2 16,7
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 2 16,7
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades 2023 2 16,7
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 1 8,3
Inexistencia de incentivos motivadores 2005 1 8,3
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 1 8,3
Escasez de material básico (ordenadores, internet, revistas, bibliotecas) 2016 1 8,3
Desinterese dos directivos pola formación continua 2017 1 8,3
Problema de compatibilidade coa vida familiar 2033 1 8,3
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
144 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 4 33,3
Descentralización en distintas localidades dos cursos a impartir 3023 4 33,3
Formación dentro da xornada laboral 3035 4 33,3
Recoñecemento da formación como mérito profesional 3003 2 16,7
Cursos teórico-prácticos 3005 2 16,7
Establecer un “crédito” anual de días para formación 3008 2 16,7
Cursos de curta duración (20-40 horas) e con xornada reducida 3024 2 16,7
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade 3050 2 16,7
Grupos reducidos 3060 2 16,7
Descontinuidade dos cursos no tempo (días alternos, fins de semana...) 3071 2 16,7
Organizar congresos, xornadas e simposios 3014 1 8,3
Formación interdisciplinar 3015 1 8,3
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores, transparencias, MAV) 3016 1 8,3
Organizar mesas redondas e seminarios 3030 1 8,3
Desenvolver un clima e cultura que incentive a reciclaxe 3045 1 8,3
Cursos específicos para cada categoría profesional 3049 1 8,3
Visitas formativas de curta duración a centros con técnicas innovadoras 3051 1 8,3
Formación mediante grupos cooperativos 3064 1 8,3
Vincular a formación a incentivos 3081 1 8,3
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 145
ATENCIÓN ESPECIALIZADA. GRUPO PROFESIONAL: TÉCNICO ANATOMÍA PATOLÓXICA
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Histoloxía/citoloxía 1112 6 75,0
Manexo da microscopía electrónica 1093 3 37,5
Bioloxía molecular 1094 3 37,5
Técnicas de inmunoloxía 1118 2 25,0
Bases moleculares da patoxenia 1148 1 12,5
Relacións interpersoais 1170 1 12,5
Técnicas de laboratorio (PCR, microbioloxía...) 1232 1 12,5
Xestión do tempo 1256 1 12,5
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 4 50,0
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 4 50,0
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 3 37,5
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 2 25,0
Problema de compatibilidade coa vida familiar 2033 2 25,0
Desmotivación do persoal 2036 2 25,0
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 1 12,5
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso 2021 1 12,5
Falta de colaboración entre profesionais 2042 1 12,5
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro de traballo 3044 3 37,5
Cursos teórico-prácticos 3005 2 25,0
Facilitar permisos para a formación (días libres) 3001 1 12,5
Recoñecemento da formación como mérito profesional 3003 1 12,5
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 1 12,5
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate 3010 1 12,5
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores, transparencias, MAV) 3016 1 12,5
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis e servicios 3029 1 12,5
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
146 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Probas de avaliación ó finalizar os cursos e mellorar criterios de avaliación 3031 1 12,5
Formación dentro da xornada laboral 3035 1 12,5
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade 3050 1 12,5
Cursos moi intensivos (fins de semana) con entrega previa do material de traballo 3056 1 12,5
Formación mediante grupos cooperativos 3064 1 12,5
Vincular a formación a incentivos 3081 1 12,5
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 147
ATENCIÓN ESPECIALIZADA. GRUPO PROFESIONAL: TÉCNICO LABORATORIO
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Técnicas de laboratorio (PCR, microbioloxía...) 1232 7 77,8
Informatización do laboratorio 1145 3 33,3
Prevención de riscos: físicos, químicos e biolóxicos 1146 3 33,3
Toma e manexo de mostras biolóxicas 1019 2 22,2
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 1029 2 22,2
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 1037 2 22,2
Hematoloxía 1144 2 22,2
Marcadores de laboratorio 1205 2 22,2
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 1040 1 11,1
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 1046 1 11,1
Ergonomía do movemento/posto de traballo/hixiene postural 1058 1 11,1
Manexo da microscopía electrónica 1093 1 11,1
Histoloxía/citoloxía 1112 1 11,1
Técnicas de inmunoloxía 1118 1 11,1
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado. 1133 1 11,1
Bioquímica 1143 1 11,1
Inglés 1153 1 11,1
Rol profesional: funcións e tarefas 1159 1 11,1
Relacións interpersoais 1170 1 11,1
Mantemento de instrumental: limpeza, calibración 1218 1 11,1
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 4 44,4
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 4 44,4
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 3 33,3
Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos 2002 3 33,3
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 3 33,3
Prazas limitadas nos cursos 2003 2 22,2
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades 2023 2 22,2
Problema de compatibilidade coa vida familiar 2033 2 22,2
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación) 2004 1 11,1
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 1 11,1
Non recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promoción interna) 2008 1 11,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
148 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Criterios inapropiados de admisión en cursos (priorización persoal fixo) 2009 1 11,1
Escasez de material básico (ordenadores, internet, revistas, bibliotecas) 2016 1 11,1
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta do descanso 2021 1 11,1
Falta de representación do colectivo na dirección 2026 1 11,1
Escasez da publicidade das actividades formativas 2034 1 11,1
Desmotivación do persoal 2036 1 11,1
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Cursos teórico-prácticos 3005 5 55,6
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro de traballo 3044 5 55,6
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 3 33,3
Asesoramento profesional para o deseño dos contidos dos cursos 3026 3 33,3
Incrementar a oferta de cursos (na categoría profesional) 3004 2 22,2
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet, cursos on-line) 3013 2 22,2
Formación dentro da xornada laboral 3035 2 22,2
Maior difusión dos programas de formación 3048 2 22,2
Potenciar como docentes ós propios profesionales da especialidade 3050 2 22,2
Facilitar permisos para a formación (días libres) 3001 1 11,1
Creación de bolsas para formación 3002 1 11,1
Formación tutelada por especialistas ou expertos 3012 1 11,1
Organizar congresos, xornadas e simposiums 3014 1 11,1
descentralización en distintas localidades dos Cursos a impartir 3023 1 11,1
Cursos e conferencias con relatores de prestigio 3032 1 11,1
Cursos específicos para cada categoría profesional 3049 1 11,1
Xeración de revistas e monografías que incluían exercicios de autoavaliación 3054 1 11,1
Discontinuidad dos cursos no tempo (días alternos, fins de semana...) 3071 1 11,1
Cursos semipresenciais (documentación e sesións presenciais) 3074 1 11,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 149
ATENCIÓN ESPECIALIZADA. GRUPO PROFESIONAL: TÉCNICO RADIOLOXÍA
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Manexo de novas tecnoloxías de imaxe: RMN, TAC, ecografía... 1071 10 100,0
Manexo de instrumentos radiolóxicos 1070 7 70,0
Mobilización do enfermo politraumatizado 1189 5 50,0
Prevención de riscos laborais: protección radiolóxica 1067 2 20,0
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 1072 2 20,0
Anatomía e patoloxía radiolóxica 1113 2 20,0
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 1047 1 10,0
Actuación en emerxencias e catástrofes, clasificación de pacientes e politraumatizados 1062 1 10,0
Farmacoloxía e terapéutica 1063 1 10,0
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado. 1133 1 10,0
Prevención de riscos: físicos, químicos e biolóxicos 1146 1 10,0
Atención a pacientes críticos: UCI, reanimación 1147 1 10,0
Rol profesional: funcións e tarefas 1159 1 10,0
Contrastes radiolóxicos 1250 1 10,0
Intervencionismo radiolóxico 1255 1 10,0
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
150 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
A Institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 6 60,0
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 4 40,0
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 3 30,0
Prazas limitadas nos cursos 2003 2 20,0
Inexistencia de incentivos motivadores 2005 2 20,0
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 2 20,0
Escasez de material básico (ordenadores, internet, revistas, bibliotecas) 2016 2 20,0
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades 2023 2 20,0
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación) 2004 1 10,0
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 1 10,0
Non recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promoción interna) 2008 1 10,0
Dificultades na comunicación atención primaria e especializada 2012 1 10,0
Escasez da publicidade das actividades formativas 2034 1 10,0
Desmotivación do persoal 2036 1 10,0
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Cursos teórico-prácticos 3005 5 50,0
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 4 40,0
Incrementar a oferta de cursos (na categoría profesional) 3004 2 20,0
Asesoramento profesional para o deseño dos contidos dos cursos 3026 2 20,0
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis e servicios 3029 2 20,0
Formación dentro da xornada laboral 3035 2 20,0
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro de traballo 3044 2 20,0
Creación de bolsas para formación 3002 1 10,0
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate 3010 1 10,0
Vídeos comentados por expertos 3011 1 10,0
Formación tutelada por especialistas ou expertos 3012 1 10,0
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet, cursos on-line) 3013 1 10,0
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores, transparencias, MAV) 3016 1 10,0
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 151
Maior difusión dos programas de formación 3048 1 10,0
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade 3050 1 10,0
Grupos reducidos 3060 1 10,0
Oferta formativa fóra do horario laboral 3075 1 10,0
Adestramento simulado 3078 1 10,0
Vincular a formación a incentivos 3081 1 10,0
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
152 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
C) TÁBOAS DE FRECUENCIAS CONXUNTAS
TEMAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 1029 86 29,0
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 1046 70 23,6
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 1027 57 19,2
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 1047 47 15,8
Técnicas de educación para a saúde 1048 47 15,8
Busca bibliográfica en bases de datos 1028 41 13,8
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 1040 37 12,5
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 1020 34 11,4
Planificación de coidados de enfermería 1059 33 11,1
Cirurxía menor ambulatoria e técnicas de sutura 1018 28 9,4
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 1037 28 9,4
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,... 1127 28 9,4
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado. 1133 28 9,4
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 1072 27 9,1
Xestión do estrés: relaxación, autocontrol, autoestima 1086 27 9,1
Urxencias médico-cirúrxicas 1225 26 8,8
Planificación e xestión clínica e sanitaria 1030 25 8,4
Farmacoloxía e terapéutica 1063 25 8,4
Coidados paliativos e manexo do paciente terminal 1096 25 8,4
Aspectos legais da práctica clínica (responsabilidade legal) 1103 24 8,1
Dietética e nutrición 1061 23 7,7
Programa da muller: cancro, menopausa 1137 23 7,7
Rol profesional: funcións e tarefas 1159 23 7,7
Fisioterapia xeral: manual, Klapp, Niederhoffer, Schroth... 1244 22 7,4
Técnicas enfermeiras: SNG, lavado de oídos, venopunción, cateterismo vesical 1142 21 7,1
Prevención de riscos: físicos, químicos e biolóxicos 1146 21 7,1
Manexo de instrumental: bombas de infusión, espirómetros, electrocardiógrafos... 1032 20 6,7
Atención á muller: embarazo, parto e posparto 1034 20 6,7
Relacións interpersoais 1170 19 6,4
Desinfección e esterilización 1084 18 6,1
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 153
Mobilización e cambios posturais 1167 18 6,1
Entrevista clínica 1187 18 6,1
Atención ó ancián/xeriatría 1008 17 5,7
Bioética 1026 17 5,7
Ergonomía do movemento/posto de traballo/hixiene postural 1058 17 5,7
Técnicas de vendaxe 1110 17 5,7
Elaboración de historias clínicas e informes 1124 17 5,7
Actuación en emerxencias e catástrofes, clasificación de pacientes e politraumatizados 1062 16 5,4
Interpretación de electrocardiogramas, espirometría,oscilometría 1177 16 5,4
Socioloxía do comportamento 1247 16 5,4
Fisioterapia respiratoria 1089 15 5,1
Dermatoloxía: diagnóstico e tratamento 1001 14 4,7
Lectura crítica de artigos científicos 1043 14 4,7
Lactancia materna 1158 14 4,7
Relación de axuda 1174 14 4,7
Ética profesional 1183 14 4,7
Pediatría psicosocial 1176 13 4,4
Patoloxías orais 1199 13 4,4
Medicina baseada na evidencia ou en probas 1045 12 4,0
O proceso de morte/etapas do dó 1109 12 4,0
Visita domiciliaria 1136 12 4,0
Demencia senil, Alzheimer 1138 12 4,0
Inglés 1153 12 4,0
Mecanismo e tratamento da dor 1011 11 3,7
Oftalmoloxía: exploración e probas diagnósticas 1014 11 3,7
Manexo de novas tecnoloxías de imaxe: RM, TAC, ecografía... 1071 11 3,7
Farmacoeconomía: análise do uso de medicamentos 1095 11 3,7
Drenaxe linfática 1164 11 3,7
Patoloxías crónicas: HTA, diabete, EPOC 1172 11 3,7
Medicina preventiva e saúde publica 1193 11 3,7
Atención á adolescencia (drogas, sexo, accidentes, anorexia, bulimia) 1003 10 3,4
Traumatoloxía/ortopedia: exploración e probas diagnósticas 1016 10 3,4
Prevención da desmotivación do persoal 1065 10 3,4
Electroterapia: magnetoterapia, láser, baños galvánicos, ultrasóns 1088 10 3,4
Psicoloxía 1123 10 3,4
Analxesia epidural e raquídea 1131 10 3,4
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
154 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Dinámica de grupos 1169 10 3,4
Indicación e interpretación de probas de laboratorio e xenéticas 1191 10 3,4
Formación de formadores 1207 10 3,4
Atención á muller: planificación familiar 1004 9 3,0
Oncoloxía básica 1009 9 3,0
Toma e manexo de mostras biolóxicas 1019 9 3,0
Patoloxía e urxencias psiquiátricas: paciente agresivo 1021 9 3,0
Técnicas básicas de infiltracións 1023 9 3,0
Infeccións nosocomiais 1057 9 3,0
Manexo de instrumentos radiolóxicos 1070 9 3,0
Epidemioloxía 1122 9 3,0
Atención a pacientes críticos: UCI, reanimación 1147 9 3,0
Incontinencia urinaria (rehabilitación do solo pélvico) 1155 9 3,0
Diagnóstico fisioterápico 1160 9 3,0
Otorrinolaringoloxía: exploración e probas diagnósticas 1013 8 2,7
Probas de benestar fetal intraparto: APP, CIR, sufrimento fetal 1051 8 2,7
Histoloxía/citoloxía 1112 8 2,7
Coidado das feridas 1125 8 2,7
Programa do neno san 1134 8 2,7
Úlceras por presión 1141 8 2,7
Comunicación científica: falar en público, publicación en revistas 1194 8 2,7
Cirurxía oral menor: biopsias... 1230 8 2,7
Técnicas de laboratorio (PCR, microbioloxía...) 1232 8 2,7
Neuroloxía: exploración e probas diagnósticas 1012 7 2,4
Manexo de adiccións: drogas, alcohol, tabaquismo 1022 7 2,4
Diagnóstico e técnicas preventivas odontolóxicas 1099 7 2,4
Coordinación atención primaria-especializada: protocolos, consensos 1154 7 2,4
Preparación maternal ó parto 1157 7 2,4
Coidados básicos: hixiene do paciente 1166 7 2,4
Técnicas fisioterápicas neurolóxicas: “Bobath”, “Kabat” 1184 7 2,4
Mobilización do enfermo politraumatizado 1189 7 2,4
Técnicas terapéuticas neurolóxicas: hemiplexía, ACV 1081 6 2,0
Xestión de custos: busca da eficiencia 1097 6 2,0
Problema da deshumanización asistencial 1152 6 2,0
Consentimento informado 1192 6 2,0
Diagnóstico ortodóntico 1201 6 2,0
Anatomía e fisiopatoloxía 1246 6 2,0
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 155
Exploración e urxencias xinecolóxicas 1006 5 1,7
Endocrinoloxía: exploración e probas diagnósticas 1017 5 1,7
Normas de actuación no quirófano 1064 5 1,7
Terapia manual do raque 1082 5 1,7
Bioloxía molecular 1094 5 1,7
Patoloxía da coagulación 1129 5 1,7
Técnicas de reanimación neonatal 1132 5 1,7
Programa do adulto 1135 5 1,7
Enfermidades de transmisión sexual (ETS) 1156 5 1,7
Técnica de “Cyriax” 1162 5 1,7
Métodos de reeducación postural global (RPG) 1165 5 1,7
Teorías e modelos de enfermería 1181 5 1,7
Urxencias dentais 1200 5 1,7
Mantemento de instrumental: limpeza, calibración 1218 5 1,7
Hepatite e sida 1222 5 1,7
Fisioterapia das alxias 1240 5 1,7
Nefroloxía 1036 4 1,3
Valoración do embarazo de risco 1050 4 1,3
Prevención de riscos laborais: protección radiolóxica 1067 4 1,3
Manexo da microscopía electrónica 1093 4 1,3
Técnicas fisioterápicas osteopáticas 1163 4 1,3
Traslado de pacientes 1195 4 1,3
Masaxe de “puntos gatillo” 1242 4 1,3
Xestión do tempo 1256 4 1,3
Monitorización de constantes vitais e identificación de complicacións 1259 4 1,3
Alergoloxía: probas diagnósticas 1002 3 1,0
Vacinación 1056 3 1,0
Outros recursos asistenciales da comunidade (sociosanitaria, voluntariado, protección civil) 1076 3 1,0
Estiramentos analíticos manuais ou “stretching” 1083 3 1,0
Protección de datos persoais no ámbito sanitario 1098 3 1,0
Saúde mental: traumas depresivos e ansiosos 1100 3 1,0
Prevención de patoloxías cardiovasculares 1101 3 1,0
Xestión de almacén e loxística 1105 3 1,0
Técnicas de inmunoloxía 1118 3 1,0
Informatización do laboratorio 1145 3 1,0
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
156 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Avaliación crítica das novas tecnoloxías diagnósticas e terapéuticas 1149 3 1,0
A familia e as súas relacións co sistema sanitario 1182 3 1,0
Dor orofacial 1202 3 1,0
Patoloxía da ATM 1203 3 1,0
Estimulación infantil 1215 3 1,0
Urxencias pediátricas 1217 3 1,0
Enfermería cirúrxica. Coidados pre e post anestésicos/cirúrxicos 1220 3 1,0
Farmacoloxía pediátrica 1226 3 1,0
Organización e xestión da consulta 1233 3 1,0
Masaxe de tecido conxuntivo reflexo: “método Dicke” 1241 3 1,0
Tratamento de residuos orgánicos sanitarios 1249 3 1,0
Xestión de recursos humanos 1258 3 1,0
Hospitalización domiciliaria 1010 2 0,7
Reumatoloxía: exploración e probas diagnósticas 1015 2 0,7
Osixenoterapia e aerosolterapia 1024 2 0,7
Atención ó discapacitado e a súa familia 1025 2 0,7
Dereitos e deberes dos pacientes e do persoal sanitario 1035 2 0,7
Queimaduras 1060 2 0,7
Derivación urxente e non urxente a atención especializada 1073 2 0,7
Márketing 1079 2 0,7
Anatomía e patoloxía radiolóxica 1113 2 0,7
Hematoloxía 1144 2 0,7
Bases moleculares da patoxenia 1148 2 0,7
Técnica aséptica 1171 2 0,7
Plan de coidados materno-infantís 1179 2 0,7
Técnicas de liderado 1185 2 0,7
Elaboración de guías de práctica clínica 1186 2 0,7
Tratamento e prevención da escoliose 1197 2 0,7
Oncoloxía oral 1198 2 0,7
Marcadores de laboratorio 1205 2 0,7
Riscos sobre o embarazo: ETS, drogas, alcoholismo 1216 2 0,7
Xerontoloxía 1228 2 0,7
Organización e presentación de sesións clínicas 1234 2 0,7
Métodos de traballo enfermeiro 1236 2 0,7
Puericultura 1239 2 0,7
Procedementos diagnósticos 1262 2 0,7
Reflexoterapia podal 1007 1 0,3
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 157
Método “Pold” de terapia manual 1031 1 0,3
Método “Rolfing” 1033 1 0,3
Periodoncia 1038 1 0,3
Xestión burocrática da consulta 1039 1 0,3
Farmacoepidemioloxía 1041 1 0,3
Odontopediatría 1042 1 0,3
Administración de fluoruros 1044 1 0,3
Hipnose clínica 1049 1 0,3
Patoloxías posnatais 1052 1 0,3
Técnicas básicas de reproducción humana 1053 1 0,3
Fisioterapia en cirurxía cardíaca 1054 1 0,3
Fisioterapia da drenaxe pleural 1055 1 0,3
Gastroenteroloxía 1066 1 0,3
Patoloxía infecciosa 1068 1 0,3
Selaxe de fisuras dentais 1069 1 0,3
Medicina forense 1075 1 0,3
Fisioterapia reumatolóxica 1078 1 0,3
Inmobilización con xesos 1085 1 0,3
Terapia cognitiva 1087 1 0,3
Exploración do fondo de ollo 1092 1 0,3
Control de anticoagulantes orais 1102 1 0,3
Ampliación de coñecementos en ortografía, gramática e léxico 1106 1 0,3
Tratamento dos lesionados medulares 1108 1 0,3
Cirurxía laparoscópica 1121 1 0,3
Técnica endoscópica 1128 1 0,3
Doazón de órganos 1139 1 0,3
Instrumentación cirúrxica en enfermería 1140 1 0,3
Bioquímica 1143 1 0,3
Microorganización autoxestionada: áreas clínicas 1150 1 0,3
Biopsia e crioterapia 1151 1 0,3
Estudio do movemento “normal” 1161 1 0,3
Test da función respiratoria 1168 1 0,3
Técnicas de persuasión 1173 1 0,3
O producto enfermeiro: compoñentes, custos 1188 1 0,3
Telemedicina: telerradioloxía, electrocardiografía... 1190 1 0,3
Terapias naturais complementarias 1204 1 0,3
Manexo de cefaleas 1206 1 0,3
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
158 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Tratamento de enfermidades extrapiramidais 1208 1 0,3
Tratamento de lumbalxias e ciatalxias 1209 1 0,3
Osteoporose: diagnóstico, tratamento e profilaxe 1210 1 0,3
Tratamento do paciente con ollo encarnado 1211 1 0,3
Fármacos transxénicos 1213 1 0,3
Illamentos 1223 1 0,3
Xestión do risco terapéutico na práctica clínica 1224 1 0,3
Manexo de instrumental de fisioterapia (non electroterápico) 1229 1 0,3
Masaxe deportiva 1231 1 0,3
Mantemento de consultas: limpeza, ordenación 1237 1 0,3
Podoloxía básica 1238 1 0,3
Reeducación propioceptiva 1243 1 0,3
Neuroloxía odontolóxica 1245 1 0,3
Técnicas de identificación do neonato 1248 1 0,3
Contrastes radiolóxicos 1250 1 0,3
Publicidade da industria farmacéutica ós sanitarios 1251 1 0,3
Relación xestores e clínicos 1252 1 0,3
Esterilidade humana 1253 1 0,3
Técnicas de captación de pacientes ós programas 1254 1 0,3
Intervencionismo radiolóxico 1255 1 0,3
Hidroterapia 1257 1 0,3
Transfusión de hemoderivados 1260 1 0,3
Patoloxías de minorías étnicas 1261 1 0,3
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 159
BARREIRAS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 2013 119 40,1
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 2007 105 35,4
Distancia ó lugar/centro de formación 2010 92 31,0
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 2006 80 26,9
Desmotivación do persoal 2036 67 22,6
Cursos de formación escasos (na categoría) 2001 58 19,5
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso 2021 54 18,2
Inadecuación de docentes e contidos dos cursos ás necesidades 2023 52 17,5
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación) 2004 50 16,8
Inexistencia de incentivos motivadores 2005 42 14,1
Problema de compatibilidade coa vida familiar 2033 40 13,5
Prazas limitadas nos cursos 2003 32 10,8
Non recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promoción interna) 2008 29 9,8
Escasez de material básico (ordenadores, internet, revistas, bibliotecas) 2016 29 9,8
Escasez da publicidade das actividades formativas 2034 22 7,4
Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos 2002 20 6,7
Criterios inapropiados de admisión en cursos (priorización persoal fixo) 2009 15 5,1
Dificultades na comunicación atención primaria e especializada 2012 11 3,7
Illamento do profesional (rural) 2040 9 3,0
Inexistencia dunha “cultura” de traballo en equipo 2022 6 2,0
Exceso de oferta formativa (non permite a discriminación) 2028 6 2,0
Acumulación de actividades formativas no tempo (último cuadrimestre do ano) 2037 6 2,0
Cursos convertidos nun “mercado de puntos” 2039 5 1,7
Desinterese dos directivos pola formación continua 2017 4 1,3
Falta de colaboración entre profesionais 2042 4 1,3
Falta de representación do colectivo na dirección 2026 3 1,0
Non acreditación formativa para acceder a postos deresponsabilidade 2038 2 0,7
Distintos niveis de coñecementos dos participantes 2043 2 0,7
Non recoñecemento do liderado nin dos “animadores” profesionais 2032 1 0,3
Formación en mans da industria farmacéutica (con intereses específicos) 2041 1 0,3
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
160 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
MÉTODOS
CÓDIGO FRECUENCIA %
Sesións e talleres de casos prácticos 3009 97 32,7
Cursos teórico-prácticos 3005 93 31,3
Cursos con metodoloxía activa que inclúan a discusión e o debate 3010 64 21,5
Formación dentro da xornada laboral 3035 53 17,8
Promover o intercambio ou rotación formativa entre niveis e servicios 3029 49 16,5
Realización de sesións e cursos na propia unidade ou centro de traballo 3044 47 15,8
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores, transparencias, MAV) 3016 46 15,5
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet, cursos on-line) 3013 41 13,8
Facilitar permisos para a formación (días libres) 3001 36 12,1
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade 3050 32 10,8
Mellorar o soporte tecnolóxico dos centros: internet, bases de datos 3068 31 10,4
Organizar mesas redondas e seminarios 3030 22 7,4
Recoñecemento da formación como mérito profesional 3003 21 7,1
Probas de avaliación ó finalizar os cursos e mellorar criterios de avaliación 3031 21 7,1
Visitas formativas de curta duración a centros con técnicas innovadoras 3051 19 6,4
Cursos moi intensivos (fins de semana) con entrega previa do material de traballo 3056 18 6,1
Asesoramento profesional para o deseño dos contidos dos cursos 3026 17 5,7
Cursos de curta duración (20-40 horas) e con xornada reducida 3024 16 5,4
Cursos obrigatorios e voluntarios 3057 16 5,4
Descentralización en distintas localidades dos cursos a impartir 3023 15 5,1
Xeración de revistas e monografías que inclúan exercicios de autoavaliación 3054 15 5,1
Formación mediante grupos cooperativos 3064 15 5,1
Incrementar a oferta de cursos (na categoría profesional) 3004 14 4,7
Establecer a carreira profesional 3020 14 4,7
Creación de bolsas para formación 3002 12 4,0
Maior difusión dos programas de formación 3048 12 4,0
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 161
Grupos reducidos 3060 12 4,0
Cursos semipresenciais (documentación e sesións presenciais) 3074 12 4,0
Formación tutelada por especialistas ou expertos 3012 11 3,7
Cursos e conferencias con relatores de prestixio 3032 11 3,7
Vincular a formación a incentivos 3081 11 3,7
Establecer un “crédito” anual de días para formación 3008 10 3,4
Descontinuidade dos cursos no tempo (días alternos, fins de semana...) 3071 10 3,4
Autoformación profesional 3067 9 3,0
Cursos específicos para cada categoría profesional 3049 8 2,7
Organizar congresos, xornadas e simposios 3014 7 2,4
Formación interdisciplinar 3015 7 2,4
Cursos de só media xornada 3043 6 2,0
Desenvolver un clima e cultura que incentive a reciclaxe 3045 6 2,0
Oferta formativa fóra do horario laboral 3075 6 2,0
Vídeos comentados por expertos 3011 5 1,7
Sistema de certificación (obriga de realizar un número de cursos periodicamente) 3052 5 1,7
Cursos con apéndices bibliográficos 3070 5 1,7
Repetición periódica dos cursos 3077 5 1,7
Diminuír a carga asistencial (consultas, gardas...) 3006 3 1,0
Rol-playing ou dramatización de situacións e relacións con pacientes e familiares 3017 3 1,0
Auditar periodicamente o rendemento asistencial, docente e investigador 3047 3 1,0
Avaliación dos cursos mediante presentación de traballos 3055 3 1,0
Cursos de longa duración e de poucas horas diarias 3061 3 1,0
Adestramento simulado 3078 3 1,0
Promoción e recoñecemento do labor investigador 3022 2 0,7
Sistema con diferentes niveis de formación: básico, medio, avanzado 3039 2 0,7
Convenios con universidades, sociedades científicas.. 3069 2 0,7
Interconsultas con especialistas 3073 2 0,7
Cursos a distancia por correo 3037 1 0,3
Cursos con instalacións de garderia 3040 1 0,3
Creación de “núcleos de excelencia”: asistencia, docencia e investigación 3046 1 0,3
Discriminar na baremación a formación segundo a adecuación ó posto de traballo 3053 1 0,3
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
162 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Metodoloxía de textos incompletos (obrigan a completar) 3063 1 0,3
Implicación dos mandos intermedios como líderes formativos 3066 1 0,3
Impedir a baremación dos cursos a distancia 3072 1 0,3
Metodoloxía de recordo de temas básicos da disciplina 3076 1 0,3
Plans estratéxicos de formación por área de saúde 3079 1 0,3
Vídeoconferencia 3080 1 0,3
Xestionar da formación pola comisión de formación dos centros 3082 1 0,3
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
164 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ANEXO IX. RESULTADOS DA SEGUNDA ROLDA DO ESTUDIO DELPHI
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 165
AUXILIAR DE ENFERMERÍAATENCIÓN ESPECIALIZADA N MEDIA DESV. TÍP.
Coidados paliativos e manexo do paciente terminal 31 9,1613 1,0984
Prevención da desmotivación do persoal 31 9,0000 1,3904
Xestión do estrés: relaxación, autocontrol, autoestima 31 8,8710 1,6481
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 31 8,8710 1,4998
Ergonomía do movemento/posto de traballo/hixiene postural 31 8,8387 1,6145
Mobilización do enfermo politraumatizado 31 8,7742 1,5429
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibrilación 31 8,6774 2,0879
Atención a pacientes críticos: UCI, reanimación 31 8,6452 1,5394
Úlceras por presión 31 8,5806 1,8216
Actuación en emerxencias e catástrofes, clasificación de pacientes e politraumatizados 31 8,5484 1,6701
Problema da deshumanización asistencial 31 8,5484 1,9466
Mobilización e cambios posturais 31 8,4839 1,8951
Planificación de coidados de enfermería 31 8,4194 1,5658
Ética profesional 31 8,3548 2,1063
Atención ó ancián/xeriatría 31 8,3548 2,1221
Prevención de riscos: físicos, químicos e biolóxicos 31 8,2581 1,7883
Infeccións nosocomiais 31 8,2581 1,8433
Rol profesional: funcións e tarefas 31 8,2581 2,0161
Mecanismo e tratamento da dor 31 8,2581 1,7695
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 31 8,2258 1,7457
Monitorización de constantes vitais e identificación de complicacións 31 8,0968 1,8322
Técnicas de educación para a saúde 31 8,0000 1,6330
Manexo de instrumental: bombas de infusión, espirómetros, electrocardiógrafos 31 8,0000 2,4083
Coidados básicos: hixiene do paciente 31 7,9355 2,0966
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado. 31 7,9032 2,5607
Aspectos legais da práctica clínica (responsabilidade legal) 31 7,9032 2,4132
Patoloxía e urxencias psiquiátricas: paciente agresivo 31 7,9032 2,0389
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
DATOS POR GRUPOS PROFESIONAIS
A) MATERIAS OU CONTIDOS
166 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Desinfección e esterilización 31 7,8710 1,7653
Saúde mental: traumas depresivos e ansiosos 31 7,8710 1,9620
Oncoloxía básica 31 7,8387 2,0510
Tratamento dos lesionados medulares 31 7,8387 2,4235
Mantemento de instrumental: limpeza, calibración 31 7,8387 1,9165
Relación de axuda 31 7,8387 1,9680
Illamentos 31 7,8065 2,0562
Normas de actuación no quirófano 31 7,6452 2,2442
Relacións interpersoais 31 7,5484 2,4336
Atención a adolescencia (drogas, sexo, accidentes, anorexia, bulimia) 30 7,5333 2,3004
Demencia senil, Alzheimer 31 7,5161 2,2930
Toma e manexo de mostras biolóxicas 31 7,4839 2,3787
O proceso de morte/etapas do dó 31 7,4516 2,7427
Atención á muller: embarazo, parto e posparto 31 7,4516 2,1884
Traslado de pacientes 31 7,1613 2,3252
Dietética e nutrición 31 7,1290 1,9620
Queimaduras 31 7,0000 2,2949
Tratamento de residuos orgánicos sanitarios 30 7,0000 2,3635
Socioloxía do comportamento 31 6,9355 2,2051
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 31 6,8710 2,7898
Bioética 31 6,8387 2,6343
Anatomía e fisiopatoloxía 31 6,7419 2,4626
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 30 6,5333 2,4738
Psicoloxía 31 6,4516 2,9759
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 31 6,1290 2,5787
Puericultura 31 6,0323 2,3307
Elaboración de historias clínicas e informes 31 5,8065 2,4416
Lactancia materna 31 5,6129 2,7890
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 31 5,3226 2,7975
Farmacoloxía e terapéutica 31 5,2903 2,6356
Ampliación de coñecementos en ortografía, gramática e lexico 31 4,9677 2,6518
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 167
AUXILIAR DE ENFERMERÍAATENCIÓN PRIMARIA N MEDIA DESV. TÍP.
Mantemento de instrumental: limpeza, calibración 9 9,0000 1,0000
Técnicas de educación para a saúde 9 8,8889 0,9280
Desinfección e esterilización 9 8,8889 1,0541
Rol profesional: funcións e tarefas 8 8,6250 1,4079
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 9 8,5556 1,5899
Coidados paliativos e manexo do paciente terminal 9 8,1111 1,8333
Urxencias médico-cirúrxicas 9 8,1111 2,0883
Tratamento de residuos orgánicos sanitarios 9 8,0000 1,8028
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado. 9 8,0000 1,4142
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 9 8,0000 1,5000
Mantemento de consultas: limpeza, ordenación 9 7,7778 1,9221
Xestión de almacen e loxística 9 7,7778 2,4889
Fisioterapia xeral: manual, Klapp, Niederhoffer, Schroth... 9 7,3333 1,4142
Patoloxías crónicas: HTA, diabete, EPOC 9 7,3333 1,5000
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 9 7,2222 2,1667
Demencia senil, Alzheimer 9 7,0000 1,5811
Vacinación 9 6,6667 1,8708
O proceso de morte/etapas do dó 9 6,5556 2,4552
Visita domiciliaria 9 6,0000 2,4495
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
168 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ATS/DUEATENCIÓN ESPECIALIZADA N MEDIA DESV. TÍP.
Planificación de coidados de enfermería 33 8,5455 1,6411
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 33 8,5455 1,8216
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 33 8,3939 1,7310
Prevención da desmotivación do persoal 32 8,3125 2,0389
Mecanismo e tratamento da dor 33 8,0303 1,8453
Xestión do estrés: relaxación, autocontrol, autoestima 33 7,9091 2,2272
Úlceras por presión 33 7,8182 2,0984
Coidados paliativos e manexo do paciente terminal 33 7,7879 1,7277
Ergonomía do movemento/posto de traballo/hixiene postural 33 7,7273 1,9409
Coidado das feridas 33 7,6364 2,0282
Problema da deshumanización asistencial 33 7,5758 2,1364
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 33 7,5455 2,3729
Mobilización e cambios posturais 33 7,4545 2,0930
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 33 7,4242 2,1655
Técnicas de educación para a saúde 33 7,4242 1,9044
Monitorización de constantes vitais e identificación de complicacións 33 7,3636 2,1911
Prevención de riscos: físicos, químicos e biolóxicos 33 7,2727 2,0505
Rol profesional: funcións e tarefas 33 7,2727 2,4015
Mobilización do enfermo politraumatizado 33 7,2727 2,2950
Busca bibliográfica en bases de datos 33 7,2424 2,0005
Atención a pacientes críticos: UCI, reanimación 33 7,1818 2,5057
Urxencias médico-cirúrxicas 33 7,1212 2,3685
Relacións interpersoais 33 7,1212 2,2605
O proceso de morte/etapas do dó 33 7,1212 1,9326
Infeccións nosocomiais 32 7,0937 1,8554
Comunicación científica: falar en público, publicación en revistas 33 7,0909 2,3367
Aspectos legais da práctica clínica (responsabilidade legal) 33 7,0909 2,4027
Manexo de instrumental: bombas de infusión, espirómetros, electrocardiógrafos... 33 7,0909 2,6024
Atención ó ancián/xeriatría 32 7,0625 2,0151
Actuación en emerxencias e catástrofes, clasificación de pacientes e politraumatizados 33 7,0606 2,5117
Relación de axuda 32 7,0313 2,2214
Técnicas enfermeiras: SNG, lavado de oídos, venopunción, cateterismo vesical 33 6,9394 2,6802
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado. 33 6,9394 2,4741
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 169
Técnica aséptica 33 6,9091 2,4414
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 33 6,8788 2,0730
Ética profesional 33 6,8485 2,2238
Enfermería cirúrxica. Coidados pre e post anestésicos/cirúrxicos 33 6,8182 2,6155
Formación de formadores 33 6,7879 2,3016
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 33 6,6667 2,2867
Elaboración de guías de práctica clínica 33 6,5758 2,2917
Dietética e nutrición 33 6,5152 1,6031
Dinámica de grupos 33 6,4242 2,5128
Bioética 33 6,3939 2,0606
Interpretación de electrocardiogramas, espirometría, oscilometría 33 6,3636 2,5102
Farmacoloxía e terapéutica 33 6,3030 2,3383
Socioloxía do comportamento 33 6,2727 2,1690
Urxencias pediátricas 33 6,2727 2,4144
A familia e as súas relacións co sistema sanitario 33 6,2727 2,2950
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 33 6,2424 1,9370
Oncoloxía básica 32 6,2188 2,2681
Demencia senil, Alzheimer 33 6,1515 2,2793
Consentimento informado 33 6,1515 2,5510
Patoloxía e urxencias psiquiátricas: paciente agresivo 33 5,8788 2,4207
Planificación e xestión clínica e sanitaria 33 5,8788 2,2743
Elaboración de historias clínicas e informes 33 5,8485 2,6824
Fisioterapia da drenaxe pleural 33 5,7879 2,3420
Teorías e modelos de enfermería 33 5,6667 2,4958
Protección de datos persoais no ámbito sanitario 33 5,6667 2,2454
Psicoloxía 33 5,6061 2,3577
Saúde mental: traumas depresivos e ansiosos 33 5,5152 2,5140
Atención á muller: embarazo, parto e posparto 33 5,5152 2,2929
Técnicas de liderado 32 5,4375 2,1841
Mantemento de instrumental: limpeza, calibración 33 5,3939 2,5365
O producto enfermeiro: compoñentes, custos 33 5,3939 2,2905
Xestión de recursos humanos 33 5,3636 2,0889
Instrumentación cirúrxica en enfermería 33 5,3636 2,6199
Doazón de órganos 33 5,3333 2,3004
Inglés 33 5,1818 2,6155
Normas de actuación no quirófano 33 5,0606 2,8716
Xestión de custos: busca da eficiencia 33 5,0303 2,2289
Traumatoloxía/ortopedia: exploración e probas diagnósticas 33 4,8788 2,3817
Vacinación 33 4,7576 2,2780
Cirurxía laparoscópica 33 4,4242 2,6929
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
170 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ATS/DUEATENCIÓN PRIMARIA N MEDIA DESV. TÍP.
Atención ó ancián/xeriatría 26 8,5385 1,3923
Técnicas de educación para a saúde 26 8,4231 1,7927
Coidados paliativos e manexo do paciente terminal 26 8,3462 1,5477
Visita domiciliaria 26 8,0385 1,7996
Coordinación atención primaria-especializada: protocolos, consensos 26 8,0000 2,4000
Planificación de coidados de enfermería 26 8,0000 2,0591
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 26 7,9615 2,1630
Patoloxías crónicas: HTA, diabete, EPOC 25 7,7600 2,5377
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 26 7,6538 1,6957
Manexo de adiccións: drogas, alcohol, tabaquismo 26 7,5769 1,3616
Dietética e nutrición 25 7,5600 1,8726
Úlceras por presión 26 7,5000 2,1401
Formación de formadores 26 7,3846 2,2285
Mecanismo e tratamento da dor 26 7,2308 2,6124
Aspectos legais da práctica clínica (responsabilidade legal) 25 7,2000 1,5811
Coidado das feridas 26 7,1923 2,8287
Rol profesional: funcións e tarefas 26 7,1538 2,3098
Métodos de traballo enfermeiro 26 7,1154 2,5664
Programa do adulto 26 7,0000 2,2804
Demencia senil, Alzheimer 26 6,9615 1,9694
Xerontoloxía 26 6,9615 1,8217
Técnicas de vendaxe 26 6,9231 2,6370
O proceso de morte/etapas do dó 26 6,8846 2,1601
Cirurxía menor ambulatoria e técnicas de sutura 26 6,8462 2,9892
Actuación en emerxencias e catástrofes, clasificación de pacientes e politraumatizados 25 6,8400 2,4610
Atención á muller: planificación familiar 25 6,8000 2,0616
Programa da muller: cancro, menopausa 26 6,6923 2,1311
Ética profesional 26 6,6538 2,1715
Prevención de riscos: físicos, químicos e biolóxicos 26 6,6538 1,9171
Relacións interpersoais 26 6,6154 2,4344
Vacinación 26 6,5769 2,7007
Interpretación de electrocardiogramas, espirometría, oscilometría 26 6,5769 2,6103
Programa do neno san 26 6,5385 2,4857
Entrevista clínica 25 6,5200 2,7404
Atención ó discapacitado e a súa familia 26 6,5000 2,1772
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 26 6,4615 2,2491
Dereitos e deberes dos pacientes e do persoal sanitario 26 6,4615 2,3871
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 171
Dinámica de grupos 26 6,4615 2,4369
Técnicas enfermeiras: SNG, lavado de oídos, venopunción, cateterismo vesical 26 6,4615 3,1398
Xestión do estrés: relaxación, autocontrol, autoestima 26 6,4231 2,9417
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 26 6,3462 2,1343
Manexo de instrumental: bombas de infusión, espirómetros, electrocardiógrafos... 26 6,3077 2,6347
Medicina preventiva e saúde publica 26 6,2692 2,2549
Técnicas de persuasión 26 6,1923 2,5143
Traslado de pacientes 26 6,1923 3,0334
Osixenoterapia e aerosolterapia 26 6,1923 2,5143
Bioética 25 6,1200 2,0680
Relación de axuda 26 6,1154 2,5032
Toma e manexo de mostras biolóxicas 26 6,1154 2,8611
Teorías e modelos de enfermería 26 6,0769 3,0715
Elaboración de historias clínicas e informes 26 6,0769 2,6370
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado. 26 6,0000 2,3664
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 26 5,8846 2,3888
Oncoloxía básica 25 5,8000 1,9579
Terapias naturais complementarias 26 5,7692 3,0634
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 26 5,7692 2,0844
Urxencias médico-cirúrxicas 26 5,5769 2,9281
Fisioterapia xeral: manual, Klapp, Niederhoffer, Schroth... 26 5,5769 2,5483
Socioloxía do comportamento 25 5,5600 2,3993
Desinfección e esterilización 25 5,5600 2,3819
Protección de datos persoais no ámbito sanitario 25 5,4400 2,2927
Estimulación infantil 25 5,3600 2,5146
Enfermidades de transmisión sexual (ETS) 26 5,2692 2,2549
Técnica aséptica 26 5,2308 2,5970
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 26 5,2308 2,5816
Tratamento de residuos orgánicos sanitarios 26 5,0769 1,9167
Podoloxía básica 26 5,0769 3,2610
Pediatría psicosocial 25 5,0400 2,5736
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,... 25 4,8400 2,6090
Busca bibliográfica en bases de datos 25 4,5200 2,3295
Outros recursos asistenciais da comunidade (sociosanitaria, voluntariado, protección civil) 25 4,4800 2,5515
Atención a pacientes críticos: UCI, reanimación 26 4,4231 2,8167
Farmacoloxía e terapéutica 26 4,0000 2,5923
Puericultura 26 3,9615 2,6303
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
172 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
FARMACÉUTICOATENCIÓN PRIMARIA N MEDIA DESV. TÍP.
Farmacoeconomía: análise do uso de medicamentos 10 9,0000 1,5635
Farmacoloxía e terapéutica 10 8,8000 1,9322
Elaboración de guías de práctica clínica 10 8,7000 2,1628
Lectura crítica de artigos científicos 10 8,4000 2,9136
Farmacoloxía pediátrica 10 8,3000 2,4967
Medicina baseada na evidencia ou en probas 10 8,2000 2,1499
Técnicas de educación para a saúde 10 7,9000 1,1972
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 10 7,9000 1,6633
Xestión de custos: busca da eficiencia 10 7,8000 1,4757
Farmacoepidemioloxía 10 7,8000 1,6193
Busca bibliográfica en bases de datos 10 7,5000 3,1358
Entrevista clínica 10 7,4000 1,8379
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 10 7,3000 1,4181
Anatomía e fisiopatoloxía 10 7,1000 2,9981
Epidemioloxía 10 6,9000 1,9120
Comunicación científica: falar en público, publicación en revistas 10 6,8000 2,4855
Inglés 10 6,8000 2,7406
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,... 10 6,5000 2,3688
Planificación e xestión clínica e sanitaria 10 6,3000 2,4967
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 10 6,0000 2,9814
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 10 6,0000 2,4495
Dinámica de grupos 10 5,7000 2,0028
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado. 10 5,5000 1,5092
Elaboración de historias clínicas e informes 10 5,5000 2,0683
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 10 5,3000 2,1628
Relacións interpersoais 10 5,2000 2,6162
Psicoloxía 10 4,7000 2,2136
Socioloxía do comportamento 10 3,9000 2,1833
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 173
FISIOTERAPEUTAATENCIÓN ESPECIALIZADA N MEDIA DESV. TÍP.
Diagnóstico fisioterápico 14 9,5000 0,7596
Interpretación de probas complementarias por imaxe: radiografía, ecocagrafía, TAC, RM 14 9,2143 0,9750
Terapia manual do raque 14 9,0714 1,2067
Técnicas terapéuticas neurolóxicas: hemiplexía, ACV 14 9,0714 1,0716
Técnicas fisioterápicas neurolóxicas: “Bobath”, “Kabat” 14 9,0000 1,2403
Métodos de reeducación postural global (RPG) 14 8,9286 2,2001
Fisioterapia respiratoria 14 8,7857 1,7619
Técnicas fisioterápicas osteopáticas 14 8,6429 1,3927
Drenaxe linfática 14 8,5714 1,2225
Fisioterapia xeral: manual, Klapp, Niederhoffer, Schroth... 14 8,3571 1,9057
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 14 8,1429 1,4064
Fisioterapia das alxias 14 7,9286 1,5424
Estiramentos analíticos manuais ou “stretching” 14 7,8571 1,5119
Técnica de “Cyriax” 14 7,8571 2,1070
Estudio do movemento “normal” 14 7,8571 1,3506
Electroterapia: magnetoterapia, láser, baños galvánicos, ultrasóns 13 7,6154 1,7578
Elaboración de historias clínicas e informes 14 7,3571 2,1700
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 14 7,0714 2,3027
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 14 7,0000 1,6641
Técnicas de vendaxe 14 6,2857 1,8985
Planificación e xestión clínica e sanitaria 14 6,2857 2,3996
Socioloxía do comportamento 14 6,2143 2,5474
Formación de formadores 14 6,2143 2,4236
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 14 6,2143 2,2250
Coidados paliativos e manexo do paciente terminal 14 5,8571 2,2823
Rol profesional: funcións e tarefas 14 5,7143 2,4939
Hidroterapia 14 5,6429 2,0979
Atención ó ancián/xeriatría 14 5,6429 2,1700
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 14 5,5000 1,6053
Demencia senil, Alzheimer 14 5,2857 2,2336
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,... 14 5,1429 2,1788
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
174 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
FISIOTERAPEUTAATENCIÓN PRIMARIA N MEDIA DESV. TÍP.
Métodos de reeducación postural global (RPG) 14 8,7857 1,4239
Diagnóstico fisioterápico 14 8,7857 1,8472
Fisioterapia das alxias 14 8,5000 1,5064
Ergonomía do movemento/posto de traballo/hixiene postural 14 8,5000 1,5064
Terapia manual do raque 14 8,4286 1,6508
Reeducación propioceptiva 14 8,4286 1,6036
Técnicas fisioterápicas osteopáticas 14 8,4286 1,6508
Traumatoloxía/ortopedia: exploración e probas diagnósticas 14 8,4286 2,1381
Técnicas de educación para a saúde 14 8,0000 1,9215
Fisioterapia reumatolóxica 14 7,9286 1,8172
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 14 7,9286 2,2001
Entrevista clínica 14 7,9286 1,6854
Tratamento e prevención da escoliose 14 7,7857 2,2593
Electroterapia: magnetoterapia, láser, baños galvánicos, ultrasóns 14 7,7143 2,8670
Mecanismo e tratamento da dor 14 7,7143 2,1278
Fisioterapia respiratoria 14 7,6429 2,4371
Estiramentos analíticos manuais ou “stretching” 14 7,5714 2,5933
Técnicas fisioterápicas neurolóxicas: “Bobath”, “Kabat” 14 7,5000 3,0571
Masaxe de tecido conxuntivo reflexo: “método Dicke” 14 7,5000 2,1031
Masaxe de “puntos gatillo” 14 7,4286 2,5027
Técnicas terapéuticas neurolóxicas: hemiplexía, ACV 14 7,2857 3,0490
Método “Pold” de terapia manual 14 7,2143 3,0173
Técnicas de vendaxe 14 7,1429 2,7416
Coordinación atención primaria-especializada: protocolos, consensos 14 7,0714 2,8947
Técnica de “Cyriax” 14 7,0714 2,8138
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 14 7,0714 2,6447
Fisioterapia xeral: manual, Klapp, Niederhoffer, Schroth... 14 7,0000 3,1132
Drenaxe linfática 14 7,0000 3,0128
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 14 6,9286 2,3685
Incontinencia urinaria (rehabilitación do solo pélvico) 14 6,7857 2,4862
Método “rolfing” 14 6,6429 2,3405
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 14 6,5714 2,3440
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 14 6,5000 1,5064
Ética profesional 14 6,4286 2,8206
Fisioterapia en cirurxía cardíaca 14 6,4286 3,0055
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 175
Reflexoterapia podal 14 6,3571 1,8232
Planificación e xestión clínica e sanitaria 14 6,1429 2,0702
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 14 5,9286 1,9000
Prevención da desmotivación do persoal 14 5,8571 3,2071
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado 14 5,7857 2,5774
Aspectos legais da práctica clínica (responsabilidade legal) 14 5,5714 2,3440
Manexo de instrumental de fisioterapia (non electroterápico) 14 5,2143 2,4236
Masaxe deportiva 14 4,9286 2,4326
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
176 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
HIXIENISTA BUCODENTALATENCIÓN PRIMARIA N MEDIA DESV. TÍP.
Administración de fluoruros 10 9,8000 0,4216
Odontopediatría 10 9,7000 0,6749
Diagnóstico e técnicas preventivas odontolóxicas 10 9,4000 0,9661
Técnicas de educación para a saúde 10 9,2000 1,4757
Selaxe de fisuras dentais 10 9,1000 1,7288
Desinfección e esterilización 10 9,0000 2,4944
Patoloxías orais 10 9,0000 1,5635
Pediatría psicosocial 10 8,7000 2,2632
Urxencias dentais 10 8,6000 1,4298
Dietética e nutrición 10 8,5000 1,7159
Periodoncia 10 8,5000 2,3214
Técnicas de captación de pacientes ós programas 10 8,2000 2,9740
Ética profesional 10 8,0000 2,1602
Prevención de riscos: físicos, químicos e biolóxicos 10 8,0000 2,3094
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 10 7,9000 2,0790
Diagnóstico ortodóntico 10 7,7000 2,3118
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 9 7,4444 1,7401
Cirurxía oral menor: biopsias... 10 7,4000 1,7764
Hepatite e SIDA 10 7,3000 2,7101
Prevención de riscos laborais: protección radiolóxica 10 7,3000 2,7101
Epidemioloxía 10 7,1000 2,6013
Manexo de instrumentos radiolóxicos 10 7,1000 2,8460
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 10 6,8000 3,2931
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 10 6,6000 2,0656
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 10 6,4000 2,2211
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,... 10 6,2000 2,1499
Enfermidades de transmisión sexual (ETS) 10 6,0000 2,6667
Busca bibliográfica en bases de datos 10 6,0000 1,3333
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 177
FACULTATIVOATENCIÓN ESPECIALIZADA N MEDIA DESV. TÍP.
Lectura crítica de artigos científicos 31 7,7419 1,8252
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 31 7,6129 2,0925
Medicina baseada na evidencia ou en probas 31 7,5484 2,1266
Busca bibliográfica en bases de datos 31 7,3226 2,3578
Inglés 31 7,2581 2,3089
Aspectos legais da práctica clínica (responsabilidade legal) 31 7,2581 2,0971
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO... 31 7,2258 1,9952
Avaliación crítica das novas tecnoloxías diagnósticas e terapéuticas 31 7,0645 2,1438
Mecanismo e tratamento da dor 31 7,0323 2,5623
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 31 7,0000 2,5560
Comunicación científica: falar en público, publicación en revistas 31 6,9032 2,5081
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 31 6,9032 2,1032
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 31 6,9032 2,9705
Consentimento informado 31 6,8065 2,0399
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 31 6,7742 2,6672
Coidados paliativos e manexo do paciente terminal 31 6,6774 2,1662
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 31 6,6774 2,3859
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 31 6,6452 2,5632
Microorganización autoxestionada: áreas clínicas 31 6,5806 2,8258
Formación de formadores 31 6,4839 2,4613
Xestión de custos: busca da eficiencia 31 6,4516 2,4744
Planificación e xestión clínica e sanitaria 31 6,4194 2,5136
Dereitos e deberes dos pacientes e do persoal sanitario 30 6,4000 2,1751
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 31 6,3871 2,6417
Ética profesional 31 6,3548 2,0091
Procedementos diagnósticos 31 6,2903 2,8189
Urxencias médico-cirúrxicas 31 6,2258 2,1402
Indicación e interpretación de probas de laboratorio e xenéticas 31 6,2258 3,0845
Bioética 31 6,2258 2,5911
Atención a pacientes críticos: UCI, reanimación 31 6,1935 2,6002
Atención ó ancián/ xeriatría 31 6,1613 2,4508
Elaboración de historias clínicas e informes 31 6,1613 2,6470
Manexo de novas tecnoloxías de imaxe: RM, TAC, ecografía... 31 6,1613 2,7820
Entrevista clínica 31 6,1290 2,3486
Prevención da desmotivación do persoal 31 6,0000 2,7203
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado 31 5,9032 2,8677
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
178 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Actuación en emerxencias e catástrofes, clasificación de pacientes e politraumatizados 31 5,8710 2,7416
Xestión do tempo 31 5,6774 2,8447
Telemedicina: teleradioloxía, electrocardiografía... 31 5,6774 2,8564
Farmacoloxía e terapéutica 31 5,6774 2,5870
Infeccións nosocomiais 31 5,6452 2,3881
Relacións interpersoais 31 5,6129 2,1553
Oncoloxía básica 31 5,6129 2,8128
Dietética e nutrición 31 5,5484 2,5012
Monitorización de constantes vitais e identificación de complicacións 31 5,4839 2,5413
Xestión do risco terapéutico na práctica clínica 31 5,4194 2,8609
Medicina preventiva e saúde publica 31 5,4194 2,7541
Traslado de pacientes 31 5,3871 2,3192
Bioloxía molecular 31 5,1935 2,8451
Epidemioloxía 31 5,1935 2,6636
Técnicas de educación para a saúde 31 5,1290 2,5915
O proceso de morte/etapas do dó 31 5,1290 3,0631
Relación xestores e clínicos 31 5,0968 2,8793
Bases moleculares da patoxenia 31 4,9677 2,5623
Atención á adolescencia (drogas, sexo, accidentes, anorexia, bulimia) 31 4,9032 2,9366
Transfusion de hemoderivados 31 4,8387 2,6343
Farmacoeconomía: análise do uso de medicamentos 31 4,8065 2,6130
Farmacos transxénicos 31 4,7419 2,6579
Prevención de riscos: físicos, químicos e biolóxicos 31 4,6129 2,9061
Prevención de riscos laborais: protección radiolóxica 31 4,5806 2,6429
Marketing 31 4,3548 3,1995
Patoloxías de minorias étnicas 31 4,1290 2,6299
Xestión do estrés: relaxación, autocontrol, autoestima 31 4,1290 2,6044
Patoloxía e urxencias psiquiátricas: paciente agresivo 31 4,0323 2,3450
Patoloxía da coagulación 31 3,8710 2,7171
Psicoloxía 31 3,7742 2,1558
Pediatría psicosocial 31 3,7419 2,6704
Publicidade da industria farmacéutica ós sanitarios 31 3,4194 2,6680
Anatomía e fisiopatoloxía 31 3,2903 2,5845
Histoloxía/citoloxía 31 3,0000 2,0494
Socioloxía do comportamento 31 2,8710 2,3908
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 179
MÉDICOATENCIÓN PRIMARIA N MEDIA DESV. TÍP.
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 28 8,6429 1,5685
Atención ó ancián/xeriatría 28 8,0000 1,5396
Coidados paliativos e manexo do paciente terminal 28 7,9286 1,7832
Cirurxía menor ambulatoria e técnicas de sutura 28 7,8571 1,6265
Dermatoloxía: diagnóstico e tratamento 28 7,8214 2,6254
Mecanismo e tratamento da dor 27 7,7407 1,7230
Interpretación de electrocardiogramas, espirometría, oscilometría 28 7,6071 1,9877
Oftalmoloxía: exploración e probas diagnósticas 28 7,5357 1,7529
Neuroloxía: exploración e probas diagnósticas 28 7,5357 1,9145
Patoloxías crónicas: HTA, diabete, EPOC 28 7,5357 2,2849
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 27 7,3704 2,0597
Reumatoloxía: exploración e probas diagnósticas 27 7,2593 2,0679
Programa da muller: cancro, menopausa 28 7,2500 2,4589
Otorrinolaringoloxía: exploración e probas diagnósticas 28 7,1786 2,0194
Demencia senil, Alzheimer 28 7,1429 1,7578
Actuación en emerxencias e catástrofes, clasificación de pacientes e politraumatizados 28 7,1071 1,8527
Entrevista clínica 28 7,0714 2,4332
Atención á muller: embarazo, parto e posparto 28 7,0714 1,9987
Traumatoloxía/ortopedia: exploración e probas diagnósticas 28 7,0357 2,0454
Manexo de adiccións: drogas, alcohol, tabaquismo 28 7,0000 1,6555
Patoloxía e urxencias psiquiátricas: paciente agresivo 28 7,0000 1,8257
Urxencias médico-cirúrxicas 28 6,9643 1,8556
Atención á muller: planificación familiar 28 6,9643 2,2523
Técnicas básicas de infiltracións 28 6,9286 3,1023
Prevención de patoloxías cardivasculares 28 6,8929 1,7917
Atención á adolescencia (drogas, sexo, accidentes, anorexia, bulimia) 28 6,8929 1,9310
Técnicas de vendaxe 28 6,8214 2,2942
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 28 6,7857 2,1492
Medicina baseada na evidencia ou en probas 28 6,7857 2,3311
Saúde mental: traumas depresivos e ansiosos 28 6,7500 1,6471
Osteoporose: diagnóstico, tratamento e profilaxe 28 6,7143 2,1749
Exploración do fondo de ollo 28 6,6786 2,3103
Procedementos diagnósticos 28 6,6429 2,6417
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
180 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Tratamento do paciente con ollo encarnado 28 6,6429 2,2147
Programa do adulto 28 6,6071 2,5581
Hospitalización domiciliaria 28 6,6071 1,9877
Endocrinoloxía: exploración e probas diagnósticas 28 6,5714 2,0981
Coordinación atención primaria-especializada: protocolos, consensos 28 6,5357 2,8347
Farmacoloxía e terapéutica 28 6,5357 2,5310
Tratamento de lumbalxias e ciatalxias 28 6,5000 2,3805
Aspectos legais da práctica clínica (responsabilidade legal) 28 6,4286 2,4710
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 28 6,4286 1,8744
Visita domiciliaria 28 6,3214 2,2287
Técnicas de educación para a saúde 28 6,3214 2,1440
Derivación urxente e non urxente a atención especializada 27 6,2963 3,1233
Control de anticoagulantes orais 28 6,2857 2,2087
Indicación e interpretación de probas de laboratorio e xenéticas 28 6,2857 2,6785
Manexo de cefaleas 28 6,2143 2,0250
Exploración e urxencias xinecolóxicas 27 6,1111 2,0817
Atención ó discapacitado e a súa familia 28 6,0714 1,6762
Queimaduras 27 5,9630 1,8909
Hepatite e sida 28 5,9286 2,3083
Lectura crítica de artigos científicos 28 5,8929 2,4395
Busca bibliográfica en bases de datos 28 5,7857 2,5292
Osixenoterapia e aerosolterapia 28 5,7500 1,6915
Organización e xestión da consulta 28 5,6786 3,0314
Dietética e nutrición 27 5,6667 2,4337
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 28 5,6429 1,9286
A familia e as súas relacións co sistema sanitario 28 5,6071 2,3148
Formación de formadores 28 5,5714 2,9618
Comunicación científica: falar en público, publicación en revistas 28 5,5357 2,5889
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 28 5,5000 2,5019
Manexo de instrumental: bombas de infusión, espirómetros, electrocardiógrafos... 28 5,4286 2,5738
Oncoloxía básica 28 5,3929 2,0788
Organización e presentación de sesións clínicas 28 5,3571 1,9667
Medicina preventiva e saúde publica 28 5,3571 2,3288
Alergoloxía: probas diagnósticas 28 5,3571 2,5993
Toma e manexo de mostras biolóxicas 28 5,2857 2,2254
Inmobilización con xesos 28 5,1429 2,4603
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 28 5,1429 2,6206
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 181
Ética profesional 28 5,0714 1,9987
Xestión burocrática da consulta 28 5,0357 2,9874
Biopsia e crioterapia 28 4,9286 2,6237
Xestión do tempo 28 4,8929 3,3371
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado 28 4,8571 2,0496
Epidemioloxía 28 4,8214 2,3891
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,... 28 4,7857 3,0835
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 27 4,7778 2,0631
Nefroloxía 28 4,7500 2,1016
Programa do neno san 28 4,6071 2,2168
Bioética 28 4,5357 2,5456
Farmacoeconomía: análise do uso de medicamentos 28 4,5357 3,1445
Inglés 27 4,4815 3,1789
Tratamento de enfermidades extrapiramidais 28 4,3929 2,2826
Planificación e xestión clínica e sanitaria 28 4,3929 2,6153
Terapia cognitiva 28 4,2857 2,4624
Fisioterapia xeral: manual, Klapp, Niederhoffer, Schroth... 28 4,2500 2,6891
Socioloxía do comportamento 28 3,8214 2,5828
Técnicas de liderado 27 3,5926 2,8991
Outros recursos asistenciais da comunidade (sociosanitaria, voluntariado, protección civil) 28 3,5714 2,1504
Medicina forense 27 3,5185 2,5019
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
182 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
MATRONAATENCIÓN ESPECIALIZADA N MEDIA DESV. TÍP.
Técnicas de reanimación neonatal 11 9,1818 1,2505
Preparación maternal ó parto 11 8,9091 1,2210
Atención á muller: embarazo, parto e posparto 11 8,9091 1,4460
Probas de benestar fetal intraparto: APP, CIR, sufrimento fetal 11 8,9091 1,4460
Lactancia materna 11 8,7273 1,1037
Valoración do embarazo de risco 11 8,5455 1,8635
Riscos sobre o embarazo: ETS, drogas, alcoholismo 11 8,4545 1,4397
Incontinencia urinaria (rehabilitación do solo pélvico) 11 8,4545 1,2136
Analxesia epidural e raquídea 11 8,4545 1,5725
Plan de coidados materno-infantís 11 8,2727 1,6181
Coordinación atención primaria-especializada: protocolos, consensos 11 8,1818 1,8340
Patoloxías posnatais 11 8,1818 2,1363
Atención á muller: planificación familiar 11 8,0909 2,1659
Programa da muller: cancro, menopausa 11 8,0909 1,5783
Bioética 11 7,9091 2,1659
Rol profesional: funcións e tarefas 11 7,9091 2,8445
Atención á adolescencia (drogas, sexo, accidentes, anorexia, bulimia) 11 7,6364 1,2060
Técnicas de identificación do neonato 11 7,4545 2,7700
Técnicas de educación para a saúde 11 7,3636 1,8040
Prevención da desmotivación do persoal 10 7,3000 1,8886
Técnicas básicas de reproducción humana 11 7,2727 2,4532
Aspectos legais da práctica clínica (responsabilidade legal) 11 7,1818 2,6007
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 11 7,1818 2,0405
Infeccións nosocomiais 11 6,6364 2,1574
Anatomía e fisiopatoloxía 10 6,5000 1,5811
Xestión de custos: busca da eficiencia 11 6,4545 2,1616
Manexo de instrumental: bombas de infusión, espirómetros, electrocardiógrafo... 10 6,4000 2,6331
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 11 6,2727 2,7236
Dietética e nutrición 11 6,0909 2,5867
Hipnose clínica 11 6,0000 3,4351
Farmacoloxía e terapéutica 11 5,9091 2,9139
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 10 5,4000 3,5963
Elaboración de historias clínicas e informes 11 5,3636 2,7303
Técnicas enfermeiras: SNG, lavado de oídos, venopunción, cateterismo vesical 11 4,1818 2,5620
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 183
MATRONAATENCIÓN PRIMARIA N MEDIA DESV. TÍP.
Programa da muller: cancro, menopausa 13 9,4615 0,8771
Incontinencia urinaria (rehabilitación do solo pélvico) 13 9,1538 1,4051
Coordinación atención primaria-especializada: protocolos, consensos 13 9,0000 1,5811
Dinámica de grupos 13 8,8462 1,3445
Lactancia materna 13 8,8462 1,4632
Técnicas de educación para a saúde 13 8,5385 1,5607
Dietética e nutrición 13 8,5385 1,3914
Atención á adolescencia (drogas, sexo, accidentes, anorexia, bulimia) 13 8,2308 1,2352
Preparación maternal ó parto 13 8,1538 2,3751
Enfermidades de transmisión sexual (ETS) 13 8,1538 2,2303
Atención á muller: planificación familiar 13 8,1538 1,9081
Valoración do embarazo de risco 13 7,7692 2,0475
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 13 7,5385 2,4703
Atención á muller: embarazo, parto e posparto 13 7,5385 2,4364
Riscos sobre o embarazo: ETS, drogas, alcoholismo 13 7,4615 2,1062
Rol profesional: funcións e tarefas 13 7,3846 2,9023
Estimulación infantil 13 7,3077 2,2504
Probas de benestar fetal intraparto: APP, CIR, sufrimento fetal 13 7,0769 2,2159
Formación de formadores 13 6,6923 2,2504
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 13 6,6154 1,3253
Organización e presentación de sesións clínicas 13 6,5385 1,3914
Analxesia epidural e raquídea 13 6,4615 3,0445
Exploración e urxencias xinecolóxicas 12 6,3333 2,7080
Socioloxía do comportamento 13 6,3077 2,0160
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 13 6,3077 2,0569
Busca bibliográfica en bases de datos 12 6,2500 1,9129
Manexo de adiccións: drogas, alcohol, tabaquismo 13 6,1538 2,4443
Esterilidade humana 13 6,0000 1,9149
Aspectos legais da práctica clínica (responsabilidade legal) 13 5,8462 2,0350
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 13 5,6923 2,8689
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 12 5,6667 2,9644
Elaboración de historias clínicas e informes 13 5,4615 2,9045
Toma e manexo de mostras biolóxicas 12 5,4167 3,0883
Dermatoloxía: diagnóstico e tratamento 13 4,6154 2,8148
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 12 4,3333 3,2845
O proceso de morte /etapas do dó 13 4,3077 2,6578
Oncoloxía básica 13 4,0769 2,5968
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
184 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
PEDIATRAATENCIÓN PRIMARIA N MEDIA DESV. TÍP.
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 13 9,0000 0,8165
Atención á adolescencia (drogas, sexo, accidentes, anorexia, bulimia) 13 8,8462 1,4632
Urxencias pediátricas 14 8,7857 1,8051
Dermatoloxía: diagnóstico e tratamento 13 8,7692 1,3634
Traumatoloxía/ortopedia: exploración e probas diagnósticas 14 8,4286 2,2089
Farmacoloxía pediátrica 14 8,3571 2,4371
Programa do neno san 13 8,1538 2,5115
Alergoloxía: probas diagnósticas 14 7,9286 2,8947
Test da función respiratoria 14 7,8571 2,0702
Oftalmoloxía: exploración e probas diagnósticas 14 7,7857 1,7619
Pediatría psicosocial 14 7,3571 2,7903
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 14 7,1429 2,9835
Gastroenteroloxía 14 7,0714 1,7305
Otorrinolaringoloxía: exploración e probas diagnósticas 14 7,0714 2,6447
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 14 6,9286 2,6447
Técnicas de educación para a saúde 14 6,8571 3,3709
Endocrinoloxía: exploración e probas diagnósticas 14 6,7857 2,5774
Busca bibliográfica en bases de datos 14 6,5714 2,8747
Lectura crítica de artigos científicos 14 6,3571 2,7903
Neuroloxía: exploración e probas diagnósticas 14 6,3571 3,0283
Indicación e interpretación de probas de laboratorio e xenéticas 14 6,2143 2,2931
Interpretación de electrocardiogramas, espirometría, oscilometría 14 6,2143 2,1901
Nefroloxía 14 6,2143 2,7506
Cirurxía menor ambulatoria e técnicas de sutura 14 6,2143 3,0173
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 13 6,1538 2,4781
Patoloxía infecciosa 14 6,1429 2,5678
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 14 6,0000 2,6312
Entrevista clínica 14 5,9286 2,4951
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 14 5,6429 3,3422
Socioloxía do comportamento 14 5,5714 2,6228
Urxencias médico-cirúrxicas 14 5,5000 2,1750
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 14 5,2857 3,2208
Ética profesional 14 5,1429 2,0702
Exploración e urxencias xinecolóxicas 14 4,9286 2,6155
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 185
Relacións interpersoais 14 4,6429 2,1700
Técnicas de vendaxe 14 3,9286 2,5257
Xestión de custos: busca da eficiencia 13 3,7692 3,2185
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,... 14 3,5714 2,4088
Patoloxía e urxencias psiquiátricas: paciente agresivo 14 3,5000 2,6239
Derivación urxente e non urxente a atención especializada 14 3,2143 2,8603
Ergonomía do movemento/posto de traballo/hixiene postural 13 2,9231 2,7827
Técnica endoscópica 14 2,4286 2,6520
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
186 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ODONTÓLOGOATENCIÓN PRIMARIA N MEDIA DESV. TÍP.
Patoloxías orais 14 9,4286 0,6462
Patoloxía da ATM 14 9,0000 1,2403
Cirurxía oral menor: biopsias... 14 8,9286 1,4917
Urxencias médico-cirúrxicas 13 8,6923 1,6013
Urxencias dentais 13 8,6923 1,6525
Diagnóstico e técnicas preventivas odontolóxicas 14 8,4286 2,2089
Oncoloxía oral 14 8,4286 1,7415
Neuroloxía odontolóxica 14 8,3571 1,8649
Dor orofacial 14 8,0714 2,2348
Interpretación de probas complementarias de imaxe: radiografía, ecografía, TAC, RM 14 7,8571 2,3487
Hepatite e SIDA 14 7,6429 1,6919
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 14 7,4286 2,9277
Mecanismo e tratamento da dor 14 7,2857 2,5246
Medicina preventiva e saúde publica 14 7,1429 2,6849
Patoloxía da coagulación 14 7,0714 1,7305
Técnicas de educación para a saúde 14 6,7857 2,6070
Diagnóstico ortodóntico 14 6,7143 3,0742
Consentimento informado 14 6,5714 2,5027
Epidemioloxía 14 6,4286 2,6808
Farmacoloxía e terapéutica 14 6,4286 2,3766
Indicación e interpretación de probas de laboratorio e xenéticas 14 6,2143 2,1901
Ergonomía do movemento/posto de traballo/hixiene postural 14 5,7143 3,0742
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 14 5,5714 3,0813
Estatística básica e avanzada: SPSS, EPI-INFO,... 14 5,4286 2,5635
Entrevista clínica 13 5,2308 2,7735
Deseño de proxectos de investigación e ensaios clínicos 14 5,2143 3,0427
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 14 5,1429 2,6561
Pediatría psicosocial 14 5,0000 3,0634
Elaboración de historias clínicas e informes 14 4,5714 2,5635
Dietética e nutrición 14 3,7857 3,5340
Márketing 14 2,0714 3,0751
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 187
TÉCNICO ESPECIALISTA DE ANATOMÍA PATOLÓXICAATENCIÓN ESPECIALIZADA N MEDIA DESV. TÍP.
Técnicas de inmunoloxía 9 9,7778 0,4410
Técnicas de laboratorio (PCR, microbioloxía...) 9 9,4444 1,3333
Histoloxía/citoloxía 9 9,4444 0,8819
Bioloxía molecular 9 8,5556 2,1279
Bases moleculares da patoxenia 9 7,8889 2,0276
Manexo da microscopía electrónica 9 7,6667 2,7839
Xestión do tempo 9 7,5556 2,1858
Relacións interpersoais 9 7,0000 2,3452
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
188 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
TÉCNICO ESPECIALISTA DE LABORATORIOATENCIÓN ESPECIALIZADA N MEDIA DESV. TÍP.
Marcadores de laboratorio 9 9,5556 0,7265
Prevención de riscos: físicos, químicos e biolóxicos 10 9,4000 0,9661
Hematoloxía 10 9,4000 0,9661
Técnicas de laboratorio (PCR, microbioloxía...) 10 9,2000 1,1353
Técnicas de inmunoloxía 10 9,0000 1,0541
Bioquímica 10 8,9000 1,6633
Mantemento de instrumental: limpeza, calibración 10 8,6000 1,4298
Informatización do laboratorio 10 8,4000 1,2649
Toma e manexo de mostras biolóxicas 10 8,2000 1,5492
Manexo da microscopía electrónica 10 8,0000 2,6247
Informática: ofimática, OMI-AP, GACELA 9 7,8889 1,3642
Rol profesional: funcións e tarefas 9 7,8889 1,6159
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado. 9 7,7778 1,6415
Histoloxía/citoloxía 9 7,6667 3,1623
Avaliación da calidade asistencial, certificación e normas ISO 9 7,3333 1,8028
Relacións interpersoais 9 7,2222 2,0480
Inglés 9 7,1111 2,8480
Ergonomía do movemento posto de traballo/hixiene postural 9 6,3333 2,6458
Internet: buscadores, correo electrónico, foros, listas de noticias 9 6,0000 2,7839
Comunicación e relación co enfermo e os seus familiares 9 4,2222 2,4381
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 189
TÉCNICO ESPECIALISTA DE RADIOLOXÍAATENCIÓN ESPECIALIZADA N MEDIA DESV. TÍP.
Manexo de novas tecnoloxías de imaxe: RM, TAC, ecografía... 8 9,6250 1,0607
Prevención de riscos laborais: protección radiolóxica 8 9,3750 1,1877
Manexo de instrumentos radiolóxicos 8 9,1250 1,3562
Mobilización do enfermo politraumatizado 8 8,6250 1,1877
Anatomía e patoloxía radiolóxica 8 8,6250 1,5059
Actuación en emerxencias e catástrofes, clasificación de pacientes e politraumatizados 8 8,2500 2,5495
Rol profesional: funcións e tarefas 8 8,0000 1,9272
Intervencionismo radiolóxico 8 7,8750 2,2321
Situacións que comprometen a vida: RCP básica e avanzada, desfibriladores 8 7,5000 2,6186
Contrastes radiolóxicos 8 7,0000 3,3806
Atención a pacientes críticos: UCI, reanimación 8 7,0000 3,8914
Prevención de riscos: físicos, químicos e biolóxicos 8 7,0000 1,0690
Modelos de organización do traballo: traballo en equipo, xerarquizado. 8 6,7500 1,5811
Protocolización: deseño e implantación de protocolos 8 6,5000 2,0702
Farmacoloxía e terapéutica 8 3,2500 2,1213
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
190 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
B) BARREIRAS OU OBSTÁCULOS
BARREIRAS OU OBSTÁCULOS (TODOS OS GRUPOS PROFESIONAIS) N MEDIA DESV. TÍP.
Custos asociados ós cursos (desprazamento, hoteis) 283 7,8693 2,3791
A institución non facilita a asistencia (días libres, substitucións) 285 7,8035 2,7750
A formación ocupa tempo libre, fins de semana e resta descanso 286 7,6259 2,4301
Non recoñecemento do esforzo por parte da empresa (promoción interna) 286 7,6049 2,7056
Cursos convertidos nun “mercado de puntos” 284 7,5915 2,7180
Desmotivación do persoal 284 7,5599 2,4639
Inexistencia de incentivos motivadores 286 7,5245 2,7050
Sobrecarga asistencial (xeradora de cansazo e desmotivación) 285 7,4000 2,6659
Cursos de formación escasos (na categoría) 283 7,2120 2,8305
Cursos de formación moi teóricos e pouco prácticos 283 7,1484 2,5846
Incompatibilidade de horarios (problemática das quendas) 285 6,8912 2,9429
Inexistencia dunha “cultura” de traballo en equipo 285 6,8842 2,6452
Desinterese dos directivos pola formación continua 284 6,7535 2,8674
Problema de compatibilidade coa vida familiar 286 6,6748 2,8015
Distancia ó lugar/centro de formación 285 6,6491 2,6912
Inadecuación de docentes e contidos de cursos ás necesidades 286 6,6329 2,5315
Falta de representación do colectivo na dirección 285 6,3474 3,0928
Dificultades na comunicación entre atención primaria e especializada 284 6,2324 2,9998
Escasez material básico (ordenadores, internet, revistas, bibliotecas) 286 6,2028 2,5822
Illamento do profesional (rural) 282 6,1560 2,8914
Falta de colaboración entre profesionais 284 6,1303 2,7781
Non acreditación formativa para acceder a postos de responsabilide 280 5,9750 2,8705
Prazas limitadas nos cursos 283 5,9611 2,9897
Formación en mans da industria farmacéutica (con intereses específicos) 283 5,4417 3,1317
Criterios inapropiados admisión en cursos(prioridade ó persoal fixo) 285 5,3404 2,8483
Distintos niveis de coñecementos dos participantes 285 5,0702 2,7748
Acumulación de actividades formativas no tempo (último cuadrimestre do ano) 283 4,8763 2,8810
Escasez da publicidade das actividades formativas 284 4,8662 2,7735
Non recoñecemento do liderado nin dos “animadores” profesionais 281 4,1566 2,7367
Exceso de oferta formativa (non permite a discriminación) 284 2,9542 2,5474
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 191
C) ESTRATEXIAS OU MÉTODOS DOCENTES
ESTRATEXAS, ACCIÓNS, ASPECTOS DIDÁCTICOS (TODOS OS GRUPOS PROFESIONAIS) N MEDIA DESV. TÍP.
Facilitar permisos para a formación (días libres) 285 8,8912 1,6569
Recoñecemento da formación como mérito profesional 282 8,4149 1,8888
Cursos específicos para cada categoría profesional 284 8,2676 1,9766
Desenvolver un clima e cultura que incentive a reciclaxe 284 8,0775 2,1517
Potenciar como docentes ós propios profesionais da especialidade 287 8,0418 2,0256
Promoción e recoñecemento do labor investigador 286 7,9965 1,9565
Considerar a formación como xornada laboral 284 7,9859 2,5247
Formación dentro da xornada laboral 286 7,8811 2,4365
Establecer un “crédito” anual de días para formación 283 7,8728 2,2561
Cursos teórico-prácticos 287 7,8606 1,7842
Sesións e talleres de casos prácticos 287 7,8362 1,8599
Realización de sesións e cursos na propia unidade/centro de traballo 287 7,6794 2,3478
Visitas formativas de curta duración a centros con técnicas innovadoras 287 7,6551 2,4214
Incrementar a oferta de cursos (na categoría profesional) 286 7,5979 2,3891
Descentralizar en distintas localidades os cursos a impartir 285 7,4842 2,2652
Establecer a carreira profesional 283 7,4417 2,5347
Asesoramento profesional para o deseño de contidos dos cursos 287 7,3798 2,0986
Mellorar soporte tecnolóxico de centros: internet, bases de datos 286 7,3497 2,3193
Creación de bolsas para formación 284 7,3028 2,5248
Cursos con metodoloxía activa que inclúan discusión e debate 287 7,2544 2,0091
Cursos con grupos reducidos 286 7,2517 2,2710
Formación tutelada por especialistas ou expertos 284 7,2183 2,2934
Promover intercambio ou rotación formativa entre niveis e servicios 281 7,1744 2,3318
Grupos reducidos 282 6,9291 2,5314
Convenios con universidades, sociedades científicas.. 287 6,7631 2,4018
Cursos de curta duración (20-40 horas) e con xornada reducida 287 6,7387 2,4718
Utilizar recursos docentes (biblioteca, revistas, PC, proxectores, transparencias, MAV) 286 6,7343 2,1372
Maior difusión dos programas de formación 287 6,6934 2,3422
Plans estratéxicos de formación por área de saúde 287 6,6202 2,3768
Adestramento simulado 286 6,5280 2,4916
Formación interdisciplinar 285 6,4316 2,0555
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
192 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
Creación de “núcleos de excelencia”: asistencia, docencia e investigación 280 6,3964 2,3835
Metodoloxía de recordo de temas básicos da disciplina 285 6,3895 2,4407
Vincular a formación a incentivos 287 6,2927 2,9205
Sistema con diferentes niveis de formación: básico, medio, avanzado 285 6,2456 2,6088
Interconsultas con especialistas 283 6,2332 2,6435
Cursos e conferencias con relatores de prestixio 287 6,2300 2,6184
Repetición periódica dos cursos 286 6,2203 2,4503
Auditar periodicamente rendemento asistencial, docente e investigador 284 6,1937 2,6198
Cursos de só media xornada 285 5,9579 2,7073
Xestionar a formación pola comisión de formación de centros 284 5,9577 2,7081
Diminuír a carga asistencial (consultas, gardas...) 281 5,9573 2,6589
Organizar mesas redondas e seminarios 287 5,8258 2,2449
Organizar congresos, xornadas e simposios 284 5,6549 2,6197
Discriminar na baremación a formación segundo adecuación ó posto de traballo 284 5,5704 2,7917
Formación a distancia con apoio de novas tecnoloxías (internet, cursos on-line) 287 5,5226 2,6468
Probas de avaliación ó finalizar os cursos e mellorar criterios de avaliación 285 5,5193 2,7814
Rol-playing ou dramatización de situacións e relacións con pacientes e familiares 286 5,4021 2,7098
Vídeos comentados por expertos 286 5,3741 2,4659
Cursos con apéndices bibliográficos 283 5,3392 2,4170
Formación mediante grupos cooperativos 285 5,2772 2,2604
Autoformación profesional 286 5,2727 2,6376
Sistema de certificación (obriga de realizar un número de cursos periodicamente) 287 5,1115 3,1225
Incentivos económicos 284 5,0458 3,2550
Cursos semipresenciais ( documentación e sesións presenciais) 285 4,9825 2,4081
Cursos obrigatorios e voluntarios 286 4,8706 2,9333
Xeración de revistas e monografías que inclúan exercicios de autoavaliación 287 4,7840 2,4868
Videoconferencia 285 4,7368 2,5683
Implicación dos mandos intermedios como líderes formativos 285 4,7088 2,8352
Oferta formativa fóra do horario laboral 286 4,6783 2,8262
Cursos con instalacións de gardería 284 4,5070 3,1762
Impedir a baremación dos cursos a distancia 283 4,2968 3,3765
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 193
Descontinuidade dos cursos no tempo (días alternos, fins de semana...) 287 4,2927 2,8132
Avaliación dos cursos mediante presentación de traballos 286 4,1993 2,5736
Cursos a distancia por correo 285 3,8456 2,9017
Metodoloxía de textos incompletos (obrigan a completar) 287 3,7700 2,3967
Cursos de longa duración e de poucas horas diarias 285 3,6737 2,4927
Cursos moi intensivos (fins de semana) con entrega previa do material de traballo 287 3,4007 2,7627
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
194 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
ANEXO X. GRAO DE INTERESE DOS TEMAS PROPOSTOS POLOS GRUPOS PROFESIONAIS
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 195
Adm
inist
ració
n de
fluo
ruro
s9,
80**
***
*
Odon
tope
diat
ría9,
70**
***
*
Mar
cado
res d
e la
bora
torio
9,56
***
***
Hem
atol
oxía
9,40
***
***
Técn
icas d
e in
mun
olox
ía9,
37**
***
***
*
Técn
icas d
e la
bora
torio
(P
CR, m
icrob
iolo
xía)
9,32
***
***
***
Pato
loxía
s ora
is9,
25**
***
***
*
Técn
icas d
e re
anim
ació
n ne
onat
al9,
18**
***
*
Diag
nósti
co fi
siote
rápi
co9,
14**
***
***
*
Sela
xe d
e fis
uras
den
tais
9,10
***
***
Pato
loxía
da
ATM
9,00
***
***
Bioq
uím
ica8,
90**
***
*
Mét
odos
de
reed
ucac
ión
postu
ral g
loba
l (RP
G)8,
86**
***
***
*
Diag
nósti
co e
técn
icas p
reve
ntiva
s od
onto
lóxic
as8,
83**
***
***
*
Tera
pia
man
ual d
o ra
que
8,75
***
***
***
Elab
orac
ión
de g
uías
de
prác
tica
clíni
ca8,
70**
***
***
Urxe
ncia
s den
tais
8,65
***
***
***
Anat
omía
e p
atol
oxía
radi
olóx
ica8,
63**
***
*
Técn
icas f
isiot
eráp
icas o
steop
ática
s8,
54**
***
***
*
Perio
donc
ia8,
50**
***
*
Prep
arac
ión
mat
erna
l ó p
arto
8,50
***
***
***
Onco
loxía
ora
l8,
43**
***
*
Reed
ucac
ión
prop
ioce
ptiva
8,43
***
***
Info
rmat
izació
n do
labo
rato
rio8,
40**
***
*
Neur
olox
ía o
dont
olóx
ica8,
36**
***
*
Plan
ifica
ción
de co
idad
os d
e en
ferm
ería
8,34
***
***
***
***
Farm
acol
oxía
ped
iátri
ca8,
33**
***
***
*
Ciru
rxía
ora
l men
or: b
iops
ias.
8,29
***
****
*
Plan
de
coid
ados
mat
erno
-infa
ntís
8,27
***
***
Técn
icas f
isiot
eráp
icas n
euro
lóxic
as:
“Bob
ath”
, “Ka
bat”
8,25
***
***
**
TEM
AS F
ORM
ATIV
OS
MED
IAM
EDIA
AUX
AUX
ATS/
DUE
ATS/
DUE
FAR
FIS
FIS
HIX
FAC
MED
MAT
MAT
PED
ODO
NTE
APTE
LTE
RXE
RAL
XERA
LAE
APAE
APAP
AEAP
APAE
APAE
APAP
APAE
AEAE
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
196 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
Fisio
tera
pia
resp
irato
ria8,
21**
***
***
Fisio
tera
pia
das a
lxias
8,21
***
****
*
Técn
icas d
e ca
ptac
ión
de p
acie
ntes
ós
pro
gram
as8,
20**
***
*
Pato
loxía
s pos
nata
is8,
18**
***
*
Técn
icas t
erap
éutic
as n
euro
lóxic
as:
hem
iple
xía, A
CV8,
18**
***
***
Valo
ració
n do
em
bara
zo d
e ris
co8,
13**
***
***
Inco
ntin
encia
urin
aria
(re
habi
litac
ión
do so
lo p
élvic
o)8,
08**
***
***
***
Mob
iliza
ción
do e
nfer
mo
polit
raum
atiza
do8,
07**
***
***
***
Dor o
rofa
cial
8,07
***
***
Situa
cións
que
com
prom
eten
a
vida:
RCP
8,06
***
***
***
****
****
***
***
**
Prob
lem
a da
des
hum
aniza
ción
asist
encia
l8,
05**
***
***
Man
exo
de in
strum
ento
s rad
ioló
xicos
8,00
***
****
*
Úlce
ras p
or p
resió
n7,
99**
***
****
Mob
iliza
ción
e ca
mbi
os p
ostu
rais
7,95
****
***
Coid
ados
bás
icos:
hixie
ne d
o pa
cient
e7,
94**
**
Fisio
tera
pia
reum
atol
óxica
7,93
****
Prob
as d
e be
nesta
r fet
al in
trapa
rto:
APP,
CIR,
sufri
men
to fe
tal
7,92
****
***
Risc
os so
bre
o em
bara
zo: E
TS, d
roga
s7,
92**
***
**
Inte
rven
cioni
smo
radi
olóx
ico7,
88**
**
Estu
dio
do m
ovem
ento
“no
rmal
”7,
86**
**
Test
da fu
nció
n re
spira
toria
7,86
****
Man
exo
da m
icros
copí
a el
ectró
nica
7,84
****
***
Trat
amen
to d
os le
siona
dos m
edul
ares
7,84
****
Illam
ento
s7,
81**
**
Farm
acoe
pide
mio
loxía
7,80
****
Coid
ados
pal
iativ
os e
m
anex
o do
pac
ient
e7,
80**
***
***
****
**
****
Dren
axe
linfá
tica
7,79
****
***
TEM
AS F
ORM
ATIV
OS
MED
IAM
EDIA
AUX
AUX
ATS/
DUE
ATS/
DUE
FAR
FIS
FIS
HIX
FAC
MED
MAT
MAT
PED
ODO
NTE
APTE
LTE
RXE
RAL
XERA
LAE
APAE
APAP
AEAP
APAE
APAE
APAP
APAE
AEAE
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 197
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
Trat
amen
to e
pre
venc
ión
da e
scol
iose
7,79
****
Xesti
ón d
e al
mac
én e
loxís
tica
7,78
****
Man
tem
ento
de
cons
ulta
s: lim
peza
, ord
enac
ión
7,78
****
Estir
amen
tos a
nalít
icos
man
uais
ou “
stret
chin
g”7,
71**
****
Elec
trote
rapi
a: m
agne
tote
rapi
a, lá
ser,
baño
s gal
váni
cos,
ultra
sóns
7,67
****
**
Mec
anism
o e
trata
men
to d
a do
r7,
65**
***
***
****
****
**
Ofta
lmol
oxía
: exp
lora
ción
e pr
obas
di
agós
ticas
7,62
****
**
Pato
loxía
s cró
nica
s: HT
A, d
iabe
te,
EPOC
7,60
****
****
Coor
dina
ción
aten
ción
prim
aria
-esp
ecia
lizad
a: p
roto
colo
s, co
nsen
sos
7,58
****
***
****
***
*
Prog
ram
a da
mul
ler:
canc
ro,
men
opau
sa7,
55**
****
***
***
Prev
enció
n da
des
mot
ivació
n do
per
soal
7,51
****
***
**
***
Rol p
rofe
siona
l: fu
nció
ns e
tare
fas
7,51
****
***
***
***
****
****
*
Mas
axe
de te
cido
conx
untiv
o re
flexo
: “m
étod
o Di
cke”
7,50
****
Técn
ica d
e “C
yria
x”7,
46**
****
Técn
icas d
e id
entif
icació
n do
neo
nato
7,45
****
Coid
ado
das f
erid
as7,
44**
****
Mas
axe
de “
punt
os g
atill
o”7,
43**
**
Aten
ción
ó an
cián/
xeria
tría
7,41
****
***
***
***
***
Anal
xesia
epi
dura
l e ra
quíd
ea7,
38**
***
**
Desin
fecc
ión
e es
teril
izació
n7,
37**
****
**
***
Técn
icas d
e ed
ucac
ión
para
a sa
úde
7,35
****
***
***
***
****
***
**
****
***
****
Med
icina
bas
eada
na
evid
encia
ou
en p
roba
s7,
33**
***
****
Derm
atol
oxía
: dia
gnós
tico
e tra
tam
ento
7,28
****
***
*
TEM
AS F
ORM
ATIV
OS
MED
IAM
EDIA
AUX
AUX
ATS/
DUE
ATS/
DUE
FAR
FIS
FIS
HIX
FAC
MED
MAT
MAT
PED
ODO
NTE
APTE
LTE
RXE
RAL
XERA
LAE
APAE
APAP
AEAP
APAE
APAE
APAP
APAE
AEAE
198 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
Aten
ción
á m
ulle
r: pl
anifi
cació
n fa
mili
ar7,
27**
****
***
***
Técn
icas b
ásica
s de
repr
oduc
ción
hum
ana
7,27
****
Reum
atol
oxía
: exp
lora
ción
e pr
obas
dia
gnós
ticas
7,26
****
Com
unica
ción
e re
lació
n co
enf
erm
o e
os se
us fa
mili
ares
7,26
****
***
***
***
***
***
****
****
*
Ergo
nom
ía d
o m
ovem
ento
/pos
to
de tr
abal
lo7,
22**
***
****
**
***
Mét
odo
“Pol
d” d
e te
rapi
a m
anua
l7,
21**
**
Actu
ació
n en
em
erxe
ncia
s e
catá
strof
es, c
lasif
icació
pn d
e pa
cient
es e
pol
itrau
mat
izado
s7,
15**
***
****
***
***
Neur
olox
ía: e
xplo
ració
n e
prob
as d
iagn
óstic
as7,
14**
****
Otor
rinol
arin
golo
xía:
expl
orac
ión
e pr
obas
7,14
****
**
Ciru
rxía
men
or a
mbu
lato
ria e
té
cnica
s de
sutu
ra7,
13**
****
**
Diag
nósti
co o
rtodó
ntico
7,13
****
**
Mét
odos
de
traba
llo e
nfer
mei
ro7,
12**
**
Man
tem
ento
de
instr
umen
tal:
limpe
za, c
alib
ració
n7,
08**
****
**
***
Gastr
oent
erol
oxía
7,07
****
Man
exo
de a
dicc
ións
: dro
gas,
alco
hol,
taba
quism
o7,
06**
****
**
Aval
iació
n cr
ítica
das
nov
as te
cnol
oxía
s7,
06**
**
Rela
ción
de a
xuda
7,04
****
****
Urxe
ncia
s ped
iátri
cas
7,02
****
***
Lact
ancia
mat
erna
7,00
***
***
***
Cont
raste
s rad
ioló
xicos
7,00
****
Prev
enció
n de
risc
os: f
ísico
s, qu
ímico
s, bi
olóx
icos
6,99
****
***
****
**
***
**
Mon
itoriz
ació
n de
cons
tant
es v
itais
e id
entif
icació
n de
com
plica
cións
6,99
****
***
*
TEM
AS F
ORM
ATIV
OS
MED
IAM
EDIA
AUX
AUX
ATS/
DUE
ATS/
DUE
FAR
FIS
FIS
HIX
FAC
MED
MAT
MAT
PED
ODO
NTE
APTE
LTE
RXE
RAL
XERA
LAE
APAE
APAP
AEAP
APAE
APAE
APAP
APAE
AEAE
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 199
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
Visit
a do
mici
liaria
6,98
***
***
**
Aspe
ctos
lega
is da
prá
ctica
clín
ica6,
97**
****
***
****
***
Aten
ción
á ad
oles
cenc
ia (d
roga
s, se
xo,
accid
ente
s, an
orex
ia, b
ulim
ia)
6,96
****
***
****
***
*
Inte
rpre
tació
n de
pro
bas
com
plem
enta
rias d
e im
axe
6,96
****
***
****
***
***
**
Aten
ción
á m
ulle
r: em
bara
zo,
parto
e p
ospa
rto6,
96**
***
****
***
Lect
ura
críti
ca d
e ar
tigos
cien
tífico
s6,
96**
***
***
**
Infe
cció
ns n
osoc
omia
is6,
96**
***
***
**
Xero
ntol
oxía
6,96
****
Prot
ocol
izació
n: d
eseñ
o e
impl
anta
ción
de p
roto
colo
s6,
94**
***
****
****
***
****
***
***
Técn
icas b
ásica
s de
infil
tració
ns6,
93**
**
Prev
enció
n de
pat
olox
ías
card
iova
scul
ares
6,89
****
Man
exo
de n
ovas
tecn
olox
ías d
e im
axe:
eco
graf
ía, T
AC, R
M...
6,87
****
***
Xesti
ón d
o es
trés:
rela
xació
n,
auto
cont
rol,
auto
estim
a6,
87**
***
****
*
Enfe
rmer
ía ci
rúrx
ica. C
oida
dos p
re
e po
st op
erat
orio
s6,
82**
**
Prog
ram
a do
adu
lto6,
80**
****
Dem
encia
seni
l, Al
zhei
mer
6,77
****
****
***
**
Inte
rpre
tació
n de
ele
ctro
card
iogr
amas
, es
piro
met
ría,o
scilo
met
ría6,
74**
****
****
Man
exo
de in
strum
enta
l: bo
mba
s de
infu
sión,
esp
iróm
etro
s,el
ectro
card
iógr
afos
...6,
73**
***
****
***
Aten
ción
a pa
cient
es cr
ítico
s: UC
I, re
anim
ació
n6,
73**
***
***
****
Diná
mica
de
grup
os6,
73**
****
***
*
Oste
opor
ose:
dia
gnós
tico,
trat
amen
to
e pr
ofila
xe6,
71**
**
Urxe
ncia
s méd
ico-ci
rúrx
icas
6,69
****
***
***
***
***
Expl
orac
ión
do fo
ndo
de o
llo6,
68**
**
TEM
AS F
ORM
ATIV
OS
MED
IAM
EDIA
AUX
AUX
ATS/
DUE
ATS/
DUE
FAR
FIS
FIS
HIX
FAC
MED
MAT
MAT
PED
ODO
NTE
APTE
LTE
RXE
RAL
XERA
LAE
APAE
APAP
AEAP
APAE
APAE
APAP
APAE
AEAE
200 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
Saúd
e m
enta
l: tra
umas
dep
resiv
os
e an
sioso
s6,
68**
***
**
Trau
mat
olox
ía/o
rtope
dia:
exp
lora
ción
e pr
obas
dia
gnós
ticas
6,67
***
***
****
*
Hepa
tite
e SID
A6,
65**
***
**
Endo
crin
olox
ía: e
xplo
ració
n e
prob
as d
iagn
óstic
as6,
64**
****
Mét
odo
“rol
fing”
6,64
****
Trat
amen
to d
o pa
cient
e co
n ol
lo e
ncar
nado
6,64
****
Ética
pro
fesio
nal
6,63
****
***
****
***
***
*
Hosp
italiz
ació
n do
mici
liaria
6,61
****
Micr
oorg
aniza
ción
auto
xesti
onad
a:
área
s clín
icas
6,58
****
Com
unica
ción
cient
ífica
: fal
ar
en p
úblic
o, p
ublic
ació
n en
revis
tas
6,58
****
****
*
Entre
vista
clín
ica6,
57**
****
****
***
*
Info
rmát
ica: o
fimát
ica, O
MI-A
P, GA
CELA
6,54
****
***
***
***
****
***
***
**
**
Form
ació
n de
form
ador
es6,
53**
****
****
***
Quei
mad
uras
6,52
****
*
Rela
cións
inte
rper
soai
s6,
50**
****
***
**
****
Trat
amen
to d
e lu
mba
lxias
e ci
atal
xias
6,50
****
Diet
ética
e n
utric
ión
6,49
****
****
***
**
****
**
Cons
entim
ento
info
rmad
o6,
49**
****
**
Proc
edem
ento
s dia
gnós
ticos
6,46
****
**
Mod
elos
de
orga
niza
ción
do tr
abal
lo:
traba
llo e
n eq
uipo
, xer
arqu
izado
.6,
44**
****
***
**
**
***
**
Dere
itos e
deb
eres
dos
pac
ient
es e
do
per
soal
sani
tario
6,43
****
**
Fisio
tera
pia
en ci
rurx
ía ca
rdía
ca6,
43**
**
O pr
oces
o de
mor
te/e
tapa
s do
dó6,
43**
****
****
**
Tom
a e
man
exo
de m
ostra
s bio
lóxic
as6,
41**
****
**
***
Busc
a bi
blio
gráf
ica e
n ba
ses d
e da
tos
6,40
****
***
***
***
**
Técn
icas d
e ve
ndax
e6,
40**
****
****
*
TEM
AS F
ORM
ATIV
OS
MED
IAM
EDIA
AUX
AUX
ATS/
DUE
ATS/
DUE
FAR
FIS
FIS
HIX
FAC
MED
MAT
MAT
PED
ODO
NTE
APTE
LTE
RXE
RAL
XERA
LAE
APAE
APAP
AEAP
APAE
APAE
APAP
APAE
AEAE
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 201
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
Trat
amen
to d
e re
siduo
s org
ánico
s sa
nita
rios
6,37
****
***
*
Refle
xote
rapi
a po
dal
6,36
****
Aval
iació
n da
calid
ade
asist
encia
l, ce
rtific
ació
n e
norm
as IS
O6,
35**
****
***
****
****
***
**
Técn
icas e
nfer
mei
ras:
SNG,
lava
do d
e oí
dos,
veno
punc
ión,
cate
teris
mo
vesic
al6,
33**
****
*
Norm
as d
e ac
tuac
ión
no q
uiró
fano
6,31
****
*
Cont
rol d
e an
ticoa
gula
ntes
ora
is6,
29**
**
Aten
ción
ó di
scap
acita
do e
a
súa
fam
ilia
6,28
****
**
Tras
lado
de
pacie
ntes
6,25
****
***
Indi
cació
n e
inte
rpre
tació
n de
pro
bas
de la
bora
torio
e x
enét
icas
6,24
****
****
**
Aler
golo
xía: p
roba
s dia
gnós
ticas
6,21
***
**
Dese
ño d
e pr
oxec
tos d
e in
vesti
gació
n e
ensa
ios c
línico
s6,
21**
***
***
****
***
**
*
Man
exo
de ce
fale
as6,
21**
**
Técn
icas d
e pe
rsuas
ión
6,19
****
Bioé
tica
6,18
****
****
***
**
Enfe
rmid
ades
de
trans
misi
ón
sexu
al (E
TS)
6,18
***
***
*
Técn
ica a
sépt
ica6,
17**
***
Inte
rnet
: bus
cado
res,
corre
o el
ectró
nico
, for
os, l
istas
de
notic
ias
6,15
****
***
***
***
***
Pato
loxía
infe
ccio
sa6,
14**
**
Prog
ram
a do
nen
o sa
n6,
04**
***
***
Onco
loxía
bás
ica6,
03**
****
**
**
Estim
ulac
ión
infa
ntil
6,03
***
**
Hipn
ose
clíni
ca6,
00*
*
Este
rilid
ade
hum
ana
6,00
**
Fisio
tera
pia
xera
l: m
anua
l, Kl
app,
Ni
eder
hoffe
r, Sc
hrot
h...
5,99
***
***
***
*
A fa
mili
a e
as sú
as re
lació
ns co
sis
tem
a sa
nita
rio5,
97*
***
TEM
AS F
ORM
ATIV
OS
MED
IAM
EDIA
AUX
AUX
ATS/
DUE
ATS/
DUE
FAR
FIS
FIS
HIX
FAC
MED
MAT
MAT
PED
ODO
NTE
APTE
LTE
RXE
RAL
XERA
LAE
APAE
APAP
AEAP
APAE
APAE
APAP
APAE
AEAE
202 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
Osixe
note
rapi
a e
aero
solte
rapi
a5,
96*
***
Biol
oxía
mol
ecul
ar5,
95*
***
*
Prev
enció
n de
risc
os la
bora
is:
prot
ecció
n ra
diol
óxica
5,92
***
***
*
Pato
loxía
e u
rxen
cias p
siqui
átric
as:
pacie
nte
agre
sivo
5,91
***
**
***
Ingl
és5,
90*
***
***
**
Elab
orac
ión
de h
istor
ias
clíni
cas e
info
rmes
5,87
**
***
***
***
**
Med
icina
pre
vent
iva e
saúd
e pú
blica
5,87
***
**
**
Expl
orac
ión
e ur
xenc
ias x
inec
olóx
icas
5,85
***
***
Teor
ías e
mod
elos
de
enfe
rmer
ía5,
85*
***
Plan
ifica
ción
e xe
stión
clín
ica
e sa
nita
ria5,
79*
***
****
***
Fisio
tera
pia
da d
rena
xe p
leur
al5,
79*
*
Tera
pias
nat
urai
s com
plem
enta
rias
5,77
**
Xesti
ón d
e cu
stos:
busc
a da
efic
ienc
ia5,
76*
***
****
*
Farm
acol
oxía
e te
rapé
utica
5,75
**
***
***
***
***
*
Orga
niza
ción
e pr
esen
tació
n de
sesió
ns5,
73*
***
Vacin
ació
n5,
71*
***
**
Tele
med
icina
: tel
erra
diol
oxía
, el
ectro
card
iogr
afía
...5,
68*
*
Orga
niza
ción
e xe
stión
da
cons
ulta
5,68
**
Epid
emio
loxía
5,66
***
***
***
Hidr
oter
apia
5,64
**
Base
s mol
ecul
ares
da
pato
xeni
a5,
63*
***
Xesti
ón d
o te
mpo
5,60
**
***
Prot
ecció
n de
dat
os p
erso
ais
no á
mbi
to sa
nita
rio5,
57*
**
Esta
tístic
a bá
sica
e av
anza
da:
SPSS
, EPI
-INFO
,...
5,51
**
***
****
**
*
Anat
omía
e fi
siopa
tolo
xía5,
45*
****
***
Xesti
ón d
o ris
co te
rapé
utico
na
prá
ctica
clín
ica5,
42*
*
TEM
AS F
ORM
ATIV
OS
MED
IAM
EDIA
AUX
AUX
ATS/
DUE
ATS/
DUE
FAR
FIS
FIS
HIX
FAC
MED
MAT
MAT
PED
ODO
NTE
APTE
LTE
RXE
RAL
XERA
LAE
APAE
APAP
AEAP
APAE
APAE
APAP
APAE
AEAE
SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA 203
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
O pr
oduc
to e
nfer
mei
ro:
com
poñe
ntes
, cus
tos
5,39
**
Instr
umen
tació
n cir
úrxic
a en
en
ferm
ería
5,36
**
Xesti
ón d
e re
curso
s hum
anos
5,36
**
Pedi
atría
psic
osoc
ial
5,34
**
***
***
*
Doaz
ón d
e ór
gano
s5,
33*
*
Farm
acoe
cono
mía
: aná
lise
do
uso
de m
edica
men
tos
5,30
***
**
*
Nefro
loxía
5,24
**
**
Deriv
ació
n ur
xent
e e
non
urxe
nte
a at
enció
n es
pecia
lizad
a5,
24*
***
Socio
loxía
do
com
porta
men
to5,
24*
****
**
***
***
*
Psico
loxía
5,23
***
**
*
Man
exo
de in
strum
enta
l de
fisio
tera
pia
(non
ele
ctro
terá
pico
)5,
21*
*
Inm
obili
zació
n co
n xe
sos
5,14
**
Rela
ción
xesto
res e
clín
icos
5,10
**
Puer
icultu
ra5,
09*
***
Podo
loxía
bás
ica5,
08*
*
Xesti
ón b
uroc
rátic
a da
cons
ulta
5,04
**
Histo
loxía
/cito
loxía
5,04
**
***
**
Ampl
iació
n de
coñe
cem
ento
s en
orto
graf
ía, g
ram
ática
e lé
xico
4,97
**
Biop
sia e
crio
tera
pia
4,93
**
Mas
axe
depo
rtiva
4,93
**
Pato
loxía
da
coag
ulac
ión
4,87
**
**
Tran
sfusió
n de
hem
oder
ivado
s4,
84*
*
Fárm
acos
tran
sxén
icos
4,74
**
Técn
icas d
e lid
erad
o4,
59*
**
Ciru
rxía
lapa
rosc
ópica
4,42
**
Trat
amen
to d
e en
ferm
idad
es
extra
pira
mid
ais
4,39
**
Tera
pia
cogn
itiva
4,29
**
TEM
AS F
ORM
ATIV
OS
MED
IAM
EDIA
AUX
AUX
ATS/
DUE
ATS/
DUE
FAR
FIS
FIS
HIX
FAC
MED
MAT
MAT
PED
ODO
NTE
APTE
LTE
RXE
RAL
XERA
LAE
APAE
APAP
AEAP
APAE
APAE
APAP
APAE
AEAE
204 SERVICIO GALEGO DE SAÚDE • ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIÓN SANITARIA
AS NECESIDADES DE FORMACIÓN DO PERSOAL SANITARIO DA REDE ASISTENCIAL DO SERGAS
TEM
AS F
ORM
ATIV
OS
MED
IAM
EDIA
AUX
AUX
ATS/
DUE
ATS/
DUE
FAR
FIS
FIS
HIX
FAC
MED
MAT
MAT
PED
ODO
NTE
APTE
LTE
RXE
RAL
XERA
LAE
APAE
APAP
AEAP
APAE
APAE
APAP
APAE
AEAE
Pato
loxía
s de
min
oría
s étn
icas
4,13
**
Outro
s rec
urso
s asis
tenc
iais
da co
mun
idad
e4,
00*
**
Mar
ketin
g3,
64*
**
Med
icina
fore
nse
3,52
**
Publ
icida
de d
a in
dustr
ia fa
rmac
éutic
a3,
42*
*
Técn
ica e
ndos
cópi
ca2,
43*
*