workshop participatie fvb in de ontwikkeling van multidisciplinaire richtlijnen irene rentenaar...
TRANSCRIPT
![Page 1: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/1.jpg)
Workshop
Participatie FVB in de ontwikkeling
van Multidisciplinaire Richtlijnen
Irene RentenaarDirecteur FVB
&
Thomas ScheeweVoorzitter FVB klankbordgroep MDR Schizofrenie
![Page 2: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/2.jpg)
Deze presentatie
1. Inleiding
2. Methodiek richtlijnontwikkeling/herziening
3. Hoe heeft de FVB haar inbreng georganiseerd
4. Informatie vanuit de praktijk
Federatie Vaktherapeutische beroepen 2
![Page 3: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/3.jpg)
1. Inleiding
Federatie Vaktherapeutische beroepen 3
![Page 4: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/4.jpg)
Kernboodschap (Trimbos)
• ‘Levende richtlijnen vragen om continue herziening van richtlijnen.
• De betrokkenheid van alle relevante disciplines is van belang voor levende richtlijnen.
• ‘Evidence-based’ is niet hetzelfde als ‘bewezen effectief’
• Naast richtlijnaanbevelingen zijn ook algemene uitgangspunten voor goede zorg en overige overwegingen van belang.
Federatie Vaktherapeutische beroepen 4
![Page 5: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/5.jpg)
Levende Richtlijn
• Actueel beslissingsondersteunend instrument
• Leeft bij beroepsbeoefenaren en patiënten
• Toepassing richtlijnaanbevelingen
• Terugkoppeling over toepasbaarheid
• Herziening op continue basis
Federatie Vaktherapeutische beroepen 5
![Page 6: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/6.jpg)
Doel klinische richtlijnen
• Multidisciplinaire, geïntegreerde zorgprocessen voor alle behandelfasen
• Kwaliteit van zorgprocessen door heldere, niet-ambigue aanbevelingen
• Ondersteuning voor zorgprofessionals om evidence-based te kunnen werken
• Rationale voor klinische beslissing
• Brug tussen kennis en praktijk
Federatie Vaktherapeutische beroepen 6
![Page 7: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/7.jpg)
Richtlijnaanbevelingen (Trimbos)
• Concrete handelingsinstructie
• Consensus professionals en patiënten (werkgroep)
• Indien geen harde conclusies mogelijk uit literatuur: taak werkgroep om aanbeveling te formuleren waar hulpverlener houvast aan heeft.
Wetenschappelijke conclusie + overige overwegingen =
Richtlijnaanbeveling
Federatie Vaktherapeutische beroepen 7
![Page 8: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/8.jpg)
2. Methodiek Richtlijnontwikkeling
Federatie Vaktherapeutische beroepen 8
![Page 9: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/9.jpg)
Overzicht Multidisciplinaire Richtlijnen (MDR’s)
• Depressie• Angststoornissen• Eetstoornissen• Gedragstoornissen bij kinderen• Schizofrenie• Somatoforme Stoornissen• ADHD bij volwassenen• ADHD bij kinderen en jeugdigen• Autisme bij jeugdigen• Problematisch gebruik van drugs• Suicidepreventie
Federatie Vaktherapeutische beroepen 9
![Page 10: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/10.jpg)
Rollen en taken
EBRO- methodologie
• Literatuurstudie, wetenschappelijke onderbouwing
Kerngroep/werkgroep
• Inhoudelijke verantwoordelijkheid
• Uitwerken uitgangsvragen, prioriteiten
• Opstellen richtlijnaanbevelingen en overige overwegingen
• Wegen en uitwerken commentaren
• Informeren beroepsverenigingen, afstemmen, draagvlak
Klankbordgroep (zonder mandaat)
• Aanvullende commentaren, input en feedback
Federatie Vaktherapeutische beroepen 10
![Page 11: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/11.jpg)
Cyclus richtlijnontwikkeling
• Knelpunten analyse• Opstellen uitgangsvragen, zoekcriteria• Literatuursearch, opstellen selectiecriteria• Literatuurselectie, beoordelen geselecteerde literatuur• Samenvatten literatuur in evidentietabellen• Schrijven conceptrichtlijnteksten• Discussie en aanpassing conceptteksten• Vaststellen conceptrichtlijn• Commentaarronde• Vaststellen richtlijn en autorisatie• Publicatie en implementatie
Federatie Vaktherapeutische beroepen 11
![Page 12: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/12.jpg)
Evidence ≠ Bewijs
Een evidence-based richtlijn is
evidence-based als deze systematisch,
volgens de EBRO methode
tot stand is gekomen
Federatie Vaktherapeutische beroepen 12
![Page 13: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/13.jpg)
Level of evidenceStudies
A1: Systematic review concerning at least several A2 level studies, with consistent results over studies
A2: Randomised clinical trial of good quality (dubbelblind, controlled) of sufficient sample size and consistency
B: Randomised clinical trial of moderate quality or insufficient sample size or other comparative study (nonrandomised, cohort study, patient control study)
C: Noncomparative research
D: Expert opinion
Conclusions
1: 1 A1 study or at least 2 independent level A1 or A2 studies
2: At least 2 independent level B studies
3: 1 level a2 of b study or C studies
4: Expert opinionFederatie Vaktherapeutische beroepen 13
![Page 14: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/14.jpg)
3. Hoe heeft de FVB haar inbreng georganiseerd
Federatie Vaktherapeutische beroepen 14
![Page 15: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/15.jpg)
FVB Klankbordgroepen
• Voor elke MDR is een FVB Klankbordgroep ingesteld met uit elke discipline 1 lid
• Een van de leden heeft zitting in de Trimbos werkgroep.• Dit lid is tevens voorzitter/coördinator van de FVB
Klankbordgroep• De beleidsmedewerker Kennisinnovatie (BK) is agendalid
van de Trimbos werkgroep• De FVB Klankbordgroep wordt ondersteund door de BK
(faciliteren bijeenkomsten, contacten met Trimbos, tip en trucs etc.).
• Bij de formele commentaarrondes zorgt de BK in samenwerking met de Klankbordgroep voor coördinatie en formulering van het formele FVB commentaar.
Federatie Vaktherapeutische beroepen 15
![Page 16: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/16.jpg)
Vaktherapeuten die participeren
Werkgroeplid• Hij/zij dient kennis van het ziektebeeld te hebben waarvoor
de richtlijn opgesteld wordt en bij voorkeur kennis van onderzoek. Daarnaast moet hij/zij de mondelinge en schriftelijke vaardigheden hebben om de beroeps-vereniging goed te kunnen vertegenwoordigen.
Klankbordgroeplid• Leden van de klankbordgroep groep hebben ervaring of
interesse in onderzoek en zijn schriftelijk vaardig. Ze zijn in staat onderzoeksgegevens te screenen of bereid dit te leren.
Federatie Vaktherapeutische beroepen 16
![Page 17: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/17.jpg)
3. Informatie uit de praktijk
Federatie Vaktherapeutische beroepen 17
![Page 18: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/18.jpg)
Wat houdt het in?
• Periode december 2008 – november 2010
• 5 tot 6 bijeenkomsten Werkgroep
• ±4 bijeenkomsten klankbordgroep
• Pakken leeswerk
• 450 mails
• 20 uur meervoud
Federatie Vaktherapeutische beroepen 18
![Page 19: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/19.jpg)
Vooraf weet je dit niet…
![Page 20: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/20.jpg)
Waarom dan toch?
Federatie Vaktherapeutische beroepen 20
![Page 21: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/21.jpg)
Update MDR Schizofrenie
• Samenstelling klankbordgroep• Karen van Dooren, beeldend• Carina Visser, drama• Gea van Straaten, muziek• Julie Kil, dans• Thomas Scheewe, PMT (werkgroeplid)
• Eerste MDR met alle vijf vaktherapiëen als ‘één’
• Structuur neerzetten voor toekomst
Federatie Vaktherapeutische beroepen 21
![Page 22: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/22.jpg)
Taken werkgroeplid
• Actief betrokken bij proces MDR• Gevraagd en ongevraagd advies geven• Uitgangsvragen opstellen• Zoektermen ‘literatuursearches’• Literatuur aandragen• Commentaar geven op:
• Searches• Conceptteksten
• Informeren FVB en klankbordgroep• Coördinatie
Federatie Vaktherapeutische beroepen 22
![Page 23: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/23.jpg)
Taken (2)
• Klankbordgroep• Zoektermen ‘literatuursearches’• Literatuur aandragen• Commentaar geven op:
• Searches• Conceptteksten
• Afstemmen met achterban
• FVB: Initiatie & Coördinatie, opstellen/verzenden stukken
Federatie Vaktherapeutische beroepen 23
![Page 24: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/24.jpg)
MDR structuur
Federatie Vaktherapeutische beroepen 24
NVvPBestuurlijk eindverantwoordelijke
Trimbos-instituutHoofdaannemer + projectleiding + methodologische
ondersteuning
SchizofreniestichtingOnderaannemer + methodologische
ondersteuning
Kenniscentrum RehabilitatieOnderaannemer + methodologische
ondersteuning
RichtlijnWerkgroep
Kerngroep
Epidemioloog 2
ZonMwOpdrachtgever + Financier
Epidemioloog 1
Onderzoeker praktijkdeel
Richtlijnadviseur/Projectleider
Ambtelijk Secretaris
Achterban Beroepsverenigingen
Projectassistente
Inf-specialist Ti +Aanvragerliteratuur
![Page 25: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/25.jpg)
MDR proces
Federatie Vaktherapeutische beroepen 25
![Page 26: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/26.jpg)
8 Uitgangsvragen herziening evidentie
Vaktherapie valt onder psychosociale interventies
Federatie Vaktherapeutische beroepen 26
PARDON?
![Page 27: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/27.jpg)
Zoeken naar literatuur
Federatie Vaktherapeutische beroepen 27
Opstellen zoektermen
• Vaktherapie (5X)• Schizofrenie (1X)
![Page 28: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/28.jpg)
Problemen
Federatie Vaktherapeutische beroepen 28
• 17 hits……oh nee 66 hits (2008 tot tov 2003 tot…)
• Alléén: • Meta-analyse• Systematic review• Randomised clinical trial (n>20)= hoogste maar niet enige bewijslast (tijd- en geldgebrek)
• Suggestie klankbordgroep: organiseren expertmeeting ja/nee• Level 4 evidentie• Afweging: input tov output
• Literatuur full-text?
• Maar gelukkig: feedback via formulier ‘afstemming achterban’
![Page 29: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/29.jpg)
Resultaten V1
Federatie Vaktherapeutische beroepen 29
• 1e instantie
![Page 30: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/30.jpg)
Resultaten V2
Federatie Vaktherapeutische beroepen 30
![Page 31: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/31.jpg)
Resultaten muziektherapie
Federatie Vaktherapeutische beroepen 31
![Page 32: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/32.jpg)
Resultaten muziektherapie
Federatie Vaktherapeutische beroepen 32
![Page 33: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/33.jpg)
Resultaten beeldende therapie
Federatie Vaktherapeutische beroepen 33
![Page 34: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/34.jpg)
Resultaten dramatherapie
Federatie Vaktherapeutische beroepen 34
![Page 35: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/35.jpg)
Resultaten dramatherapie
Federatie Vaktherapeutische beroepen 35
![Page 36: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/36.jpg)
Resultaten psychomotorische therapie V3
Federatie Vaktherapeutische beroepen 36
![Page 37: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/37.jpg)
Resultaten psychomotorische therapie
Federatie Vaktherapeutische beroepen 37
![Page 38: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/38.jpg)
Resultaten psychomotorische therapie
Federatie Vaktherapeutische beroepen 38
![Page 39: Workshop Participatie FVB in de ontwikkeling van Multidisciplinaire Richtlijnen Irene Rentenaar Directeur FVB & Thomas Scheewe Voorzitter FVB klankbordgroep](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022062513/5551a0ef4979591f3c8b950d/html5/thumbnails/39.jpg)
Conclusie
Federatie Vaktherapeutische beroepen 39
• Vaktherapie als 1 gepresenteerd = winst!
• Politiek speelt een rol, wetenschap ≠ objectief
• Veel werk te verrichten = beperkte evidentie
• Volgende keer weer doen? Ik = AbsoluutAnderen ≠ zeker
• Wat is nodig? Méér en beter onderzoekSamenwerking NederlandSamenwerking internationaalErvaring door doen