women’s long-term mating strategies...eŞ seÇİmİ o uzun-süreli olarak üstlenmeye (commit)...

. . .o lağanüs tü b i r b iç imde, yat ı r ımc ı c ins i yet in –diş i l er in - terc ih ler i po tans i ye l o larak tü rün nereye do ğru evr i l ec eğ in ibel i r l emekted i r. Buradan o lmak üzere , ne zaman, k imin le ve ne s ık l ık la eş leşec eğ i ko nusunda d i ş i nihay i sözün sah ib id i r.

GİRİŞ

Sarah B. Hrdy

Bir yetişkin olarak yaşamımın tamamını sadece

kim olduğum değil, aynı zamanda nasıl benim

gibi yaratıkların oluştuğunu araştırmak için

harcadım . . . Sevgi ve bakım sağlamaya yönelik

bir duygusal miras ile bir memeli olarak

dünyaya gelmek nasıl bir şey, bir maymunun

yumurtalıklarıyla üremek, bir insanın zihnine

sahip olmak. . . hızla değişen bir dünyada

dengesini korumak için mücadele veren, cinsel

olarak yarı-sürekli aktif, çelişkili heveslerle, iki

ayaklı, kürksüz . . .

EŞ SEÇİMİ

o Uzun-süreli olarak üstlenmeye (commit) istekli

bir erkeğin seçilmesine ilişkin problem.

o Binlerce nesil boyunca kadında üstlenme

yetisini ve isteğini sinyalleyen erkeklere yönelik

bir eş tercihi evrilmiştir.

o Bu tercih üreme ile ilgili problemlerin ana

çözümüdür.

Bölüm 4

KADINDA UZUN-

SÜRELİ EŞLEŞME

TERCİHLERİ

INSAN OLMAYAN TÜRLERDE EŞ

TERCİHLERİ

Bilim insanları insan olmayan türlerde de eş-

tercihlerinin olduğunu ortaya koymuştur.

Örücü Kuşu weaverbird at work

weaverbird mating

display

weaverbird’s mate

EŞ TERCİHLERİNİN EVRİMİNE İLİŞKİN

KURAMSAL ARDALAN

Eşeyli üreme neden evrildi?

Eşeyli üreyen türlerde erkek ve dişi olmak üzere iki

ayrı tip bulunur. Bunların yaptıkları yatırım eşleşme

olgusunun doğasını belirler.

Eş tercihleri birer evrilmiş psikolojik mekanizmadır.


KURAMSAL ARDALAN

*Genetik Çeşitlilik –

Yavrular anne babalarından %50 farklıdır

Farklı bireyler farklı yaşamkalım gereklerine

sahiptir

Böylece çok daha geniş bir yelpazede

kendilerine yaşama şansı bulurlar

Bu da rekabet olasılığını azaltır

*Cinsiyetin Kökenine İlişkin Parazit Kuramı

–

Genetik olarak farklılık gösteren yavrular

parazitler için orijinalinden daha farklı bir

konak sağlar ki, bu da parazitleri önleyicidir.

Eşeyli üreme dolayısıyla, organizmaların

parazitlerle mücadelesine yardımcı olur.


KURAMSAL ARDALAN


KURAMSAL ARDALAN

Eşey hücreleri (Gametes)

yumurta (egg) (400/yaşam boyu)

sperm (12 milyon/saat)

Döllenmiş yumurta (Zygote)

(fertilized gamete)


KURAMSAL ARDALAN

Erkekler

- Küçük eşey hücreleri

- Oldukça hareketl i

*Cinsel bir leşme erkeğin minimal yatırımını gerektirir .

Dişiler

- Büyük eşey hücreleri

- Durağan

- Besin yüklü

*Başlangıç yatırımı yüksek


KURAMSAL ARDALAN

* Başlangıç yatırımının yüksekliği kadınları/

dişileri değerli birer üreme kaynağı haline

getirir *


KURAMSAL ARDALAN

Dişilerde Ebeveyn Yatırımı

hamilelik

doğum

emzirme

bakım

koruma

besleme

vs.

Genel olarak, dişilerin

yatırımı erkeklerin

yatırımı ile

kıyaslanamayacak

kadar fazladır!


KURAMSAL ARDALAN

Dişilerde Ebeveyn Yatırımı

Aslında erkekler aynı değildir!


KURAMSAL ARDALAN

İnsan dişisinde ebeveynsel yatırım

O halde,

EVRİM EŞLERİ KONUSUNDA

SEÇİCİ KADINLAR LEHİNE

ÇALIŞMIŞTIR


KURAMSAL ARDALAN

Diğer bir deyişle,

EŞ SEÇİMİ KONUSUNDA

KAYITSIZ KALAN ATASAL

KADIN CİDDİ BEDELLER

ÖDEMEK ZORUNDA KALMIŞ

OLMALIDIR

İnsan dişisinde ebeveynsel yatırım


KURAMSAL ARDALAN

Trivers’ın (1972) Ebeveynsel Yatırım Kuramının yordadıkları

1. Yenidoğana yatırım yapan cinsiyet eş konusunda daha

seçici olacaktır.

Cinsiyet Rolleri tersine dönmüş türlerde Erkek Yatırımı «Sex Role Reversed Species»

erkek mormon çekirgesidenizatı

zehirli ok kurbağası


KURAMSAL ARDALAN

1. Yenidoğana yatırım yapan cinsiyet eş konusunda daha

seçici olacaktır.

2. Yenidoğana daha az yatırımı olan cinsiyet, yatırımı

yüksek olan cinsiyete cinsel erişim elde etmek için daha

çok rekabet edecektir.

İnsan her iki cinsiyetin de yatırımının yüksek olduğu göz

önüne alındığında, iki cinsiyetin de seçici olacağı

beklenebilir.


KURAMSAL ARDALAN

Trivers’ın (1972) Ebeveynsel Yatırım Kuramının yordadıkları

Evrilmiş Psikolojik Mekanizmalar Olarak Eş Tercihleri

pinti bonkör


KURAMSAL ARDALAN



KURAMSAL ARDALAN

zampara

sadık



KURAMSAL ARDALAN

baba! baba



KURAMSAL ARDALAN

Erkekler birbirinden farklı...

fiziksel güç

atletik beceriler

azim

çalışkanlık

incelik

empati

duygusal istikrar

zeka

sosyal beceriler

espri anlayışı

akraba bağları

statü

hiyerarşideki yeri



KURAMSAL ARDALAN



KURAMSAL ARDALAN

26

Kadında eş tercihlerinin içeriği

KADINDA EŞ TERCİHLERİNİN İÇERİĞİ

Ekonomik Kaynaklara Yönelik Tercih

Gray Shrike of Negev Desert of Israel


KURAMSAL ARDALAN


Kadınlar erkek yatırımının diğer türlerde görülmediği kadar yüksek

olması nedeniyle, geçici birçok cinsel partnerden ziyade tek bir eşten

daha çok yarar sağlamış olmalıdır.

Böylece, kadın finansal açıdan iyi görünen potansiyel eşler yönünde bir

evrilmiş eş tercihine sahiptir.


KURAMSAL ARDALAN




KURAMSAL ARDALAN


http://www.vidivodo.com/video/desti-izdivac-ac-gozlu-gelin-gazeteport/454225


KURAMSAL ARDALAN

Finansal Duruma Yönelik Tercih1939 çalışması

1956 çalışması

1967 çalışması

Cinsel devrim (sexual revolution)

1980’s çalışması

1990 çalışması

2001 çalışması

37 kültür, 6 kıta, and beş adada

Farklı ırksal gruplarla,

Farklı ekonomik/ ideolojik sistemlerde

Farklı gelişmişlik düzeklerindeki ülkelerde

Kişisel ilanlar, Hızlı tanışma (Speed dating),

Posta-sipariş gelinler (Mail-order brides),

Bilgisayar tanışma hizmetleri (Computer dating services)

Endüstri-öncesi Finlandiya çalışması (varlıklı erkeklerle

evlenen kadınlarda daha yüksek yaşamkalım oranları)

20

25

30

35

40

45

50

55

60

65

70Male

Female

Min

imu

m A

cce

pta

ble

Ern

ing

Ca

pa

cit

y

(exp

resse

da

d p

erc

en

tile

)



Finansal Duruma Yönelik Tercih


KURAMSAL ARDALAN

Yüksek Sosyal Statüye yönelik tercih (bu «lüks» değil, bir

«gereklilik»)«baba» «büyük adam» «imparator»

Pygmies

Eskimos

Egyptians

Sumerians

Japanese

Indonesians

North Americans

South Americans

Turkish

Italians

...

İşte başarı

Umut vadeden bir kariyere sahip olmak

ST vs LT


KURAMSAL ARDALAN


Olgun Erkeklere Yönelik Tercih«Erkeğin yaşı erkeğin kaynaklara erişim potansiyeline ilişkin bir ipucu oluşturur»

37 farklı kültürde yapılan çalışmada, bu kültürlerin tümünde kadınların kendilerinden yaşça daha büyük (ortalama 3.5 yıl) erkekleri tercih ettikleri bulunmuştur.

Damat ve gelinler arasındaki gerçek yaş farkları bunu doğrular yönde bulunmuştur.

Yaşça olgunluk, kaynaklar ve statü birçok kültürde bir arada gitmektedir (örneğin, Tiwi kabilesi)

Geleneksel toplumlar– yaş fiziksel güç ve avlanme becerileriyle ilişkilidir (güç yaş ile artmakta, 30’lu yaşlara doğru en üst düzeye ulaşmaktadır), sonrasındaki güç azalması artan bilgi, beceri ve bilgelik ile telafi edilmektedir.

Yaşlı erkekler–ölüm riski yüksek, çocukların yetişmesine katkıda bulunmak ve onları korumak için etraflarında olma olasılığı düşük.


KURAMSAL ARDALAN


EKONOMİK KAYNAKLAR

FİNANSAL GÖRÜNÜM

SOSYAL STATÜ

OLGUN ERKEK

Bu tercihler, bir bakıma, atasal kadının kendisi ve çocukları

için kullanacağı kaynakları erkeğin edinmesi ve kontrol

edebilmesine ilişkin becerilerine işaret etmektedir.


KURAMSAL ARDALAN



KURAMSAL ARDALAN


Azimli ve Çalışkan Olanlara Yönelik tercih

Çalışkan ve hırslı erkeklerin daha yüksek bir mesleki statü elde edebilme olasılıkları

daha yüksektir.

Buss 1998 çalışmasında, kadınlar tembel ve azim göstermeyen erkekleri oldukça itici

bulduklarını rapor ederken, erkekler kadında hırslı olmayı ne istendik ne de

istenmedik olarak değerlendirmiştir.

Azimli olmak diğer çalışmalarda da kadınlar tarafından önemli ya da vazgeçilmez

olarak değerlendirilmiştir

Azim, hırs ve çalışkanlık eldeki kaynakların sürekliliği için mükemmel bir işarettir.

Atasal kadında…

-- kaynakların elde tutulmasına ilişkin kritik bir adaptif problemin çözümüne yardımcı

olmuştur

-- elde kaynakların varlığına ilişkin somut işaretler olmadığı durumlarda, gelecekte

erkeğin finansal durumunun ne olacağına ilişkin iyi bir göstergedir.


KURAMSAL ARDALAN


Güvenirlik ve İstikrara Yönelik Tercih

Aşktan sonra kadınların en fazla değer verdiği ikinci en önemli karakteristik

güvenilir bir karakter ve duygusal dengedir.

Çünkü…

1- geçen zaman boyunca kaynakların paylaşıma açık kalacağının güvenilir bir

biçimde sinyaller

2- bu karakteristiklere sahip olmayan erkekler eşlerine hem düzenli kaynak

aktarmada başarısız olacak, hem de eşlerinin sırtına ağır duygusal yük

bindirecek, kadın için ilişkinin maliyeti yüksek olacaktır.

«Bu nitelikler kadının kaynaklarının, erkek tarafından tüketilmeyeceğinin

işaretleridir»

Atasal kadında: kaynakların düzensiz akışı, kadının yaşamkalım ve üremeye

ilişkin hedeflerini gerçekleştirmesine ciddi birer engel oluşturmuştur.


KURAMSAL ARDALAN


Atletik Becerilere Yönelik Tercih

Fiziksel korunma için bir ipucu

Barbara Smuts – evrimsel tarihçesinde kadın için fiziksel korunma erkeğin sağlayabildiği en önemli şeylerden birisi olmuştur.

Kadına fiziksel olarak hükmetme ve kadının cinsel tercihlerini kuşatma isteğindeki saldırgan erkekler atasal kadın üzerinde bir seçilim baskısı oluşturmuş olmalıdır. Günümüzdeki kadına yönelik tecavüz olaylarının sayısı bu tercihi destekler yöndedir.

Kadınlar evlenecekleri ideal eşin boyunu 180cm olarak rapor etmiştir. Kişisel ilanlarda erkeğin boyundan söz eden kadınların %80’i erkeğin 180cm’den uzun olmasını istemiştir. Kısa boylu erkeklere kıyasla, uzun boylu erkeklerin kişisel ilanlarına daha çok sayıda kadın yanıt vermiştir.“boy, omuz genişliği ve erkeksi üst-beden treytleri kadınlar tarafından cinsel olarak daha çekici olarak değerlendirilirken, erkekler tarafından da daha caydırıcı ya da göz korkutucu olarak değerlendirilmiştir (Barber, 1995, p. 406).


KURAMSAL ARDALAN


Sağlık ve Fiziksel Görünüme Yönelik Tercih

Sağlıksız Eşler-- Zayıf ve dermansız olma riskinin yüksekliği (kaynak sağlamada başarısızlık)-- Yüksek ölüm riski (kaynakların kesilmesi, yeni bir eş bulma zorunluluğu)-- Hastalık ya da virüslerin kadına aktarılması (kadının yaşamkalımına zarar)-- Sağlıksız genlerin ya da kötü sağlık durumunun çocuklara aktarılması riski

Erkek ve Kadınlar Eşin Sağlığı Konusuna Büyük Önem VerirlerTavus Kuşları

Parlak tüyler eşin parazitlerden ne kadar arınık olduğunu sinyaller

Eşin Sağlık durumuna ilişkin bir ipucu da Simetri’dir (Thornhill, Gangestad,

Grammer, Schackelford, Larsen, ve diğerleri)

Beden ve yüzün ne kadar simetrik olduğuÇeşitli olay ve genetik stresörler bilateral simetriden sapmaya neden olurlar. Simetri aynı zamanda çevresel ve genetik stresörlere dayanma becerisini yansıtır.

İnsa

n Y

ğü

zün

de

Sim

etr

iM

arq

ua

rdt

Be

au

ty A

na

lysis

(M

BA

)

ww

w.b

ea

uty

an

aly

sis

.co

m“güzellik formu iki bileşenden oluşur: simetri ve ahenk”

1- Simetri: belirli bir eksen etrafında kısım ya da bileşenlerin ayna

görüntüsü biçiminde yerleşmeleridir. Güzel yüze ilişkin tüm

açıklamalarda y-ekseni etrafındaki bir simetri yer almaktadır.

2- Ahenk (Harmony): belirli bir temanın (motif ya da biçimin) uyum

içerisinde tekrarlanmasıdır.

Matematik, bilgisayar ve çekici resimlerden oluşan veri tabanlarının

kullanımı ile MBA tutarlı bir bilgisayar modelinde

sayısallaştırabilmiştir.

«Altın Yüz Maskesi» (The “Golden Facial Mask”)

– bir dizi oran ve geometrik biçim üzerine temellenir

-- bu maskeden yola çıkılarak insan yüzünün bir prototipine

(“archetypal human face”) ulaşılmıştır.

Link to MBA: http://www.beautyanalysis.com/index2_mba.htm


KURAMSAL ARDALAN

http://www.beautyanalysis.com/

Arketipal yüzler simetriktir ve bir dizi tekrarlanan geometrik şekiller ve örüntülerden oluşmaktadır.

Güzel bir kadının yüzünün bu “Golden Facial Mask”a nasıl uyduğu bir örnek

olarak verilebilir.

Sıradan bir yüz bu “Archetypal Human Face”inden sapmaktadır.

Çirkin bir yüz ise, maskeye hiç uymamaktadır–

Burun fazlasıyla geniş, gözler birbirinden fazla uzak, elmacık kemikleri fazla

yuvarlak, vs.


KURAMSAL ARDALAN


Sağlık ve Fiziksel Görünüme Yönelik Tercih

Diğer bir ipucu Maskulen ÖzelliklerErkekler –testosterone’un bir sonucu olarak- daha uzun ve geniş alt çene kemiklerine sahiptir. Elmacık kemikleri daha belirgindir. Kadınlar ortalamadan daha fazla maskulen görünümlü erkekleri daha çok tercih etmektedir (1200-frame movie study, (Johnston ve diğ., 2001).

Maskulen özellikler sağlıklı olmanın iyi bir işaretidir (Johnston)

Yüksek düzeylerde testosterone üretimi immün sistemden ödün vermeye yol açar. Bu nedenle, sadece sağlıklı olanlar yüksek testosterone üretimini destekleyebilir. Daha az sağlıklı olan bireylerde testosterone üretimi gelişimsel dönem boyunca baskılanmak durumundadır. Bu yüzden maskulenite hastalıklara karşı dirençli olmanın da bir göstergesidir (Thornhill & Gangestad, 2006).

Sağlıklı bir eşe sahip olmanın sağladığı yararlar:Uzun bir yaşamDaha güvenilir bir kaynak akışıBulaşıcı hastalığa yakalanma riskinin azlığıÇocuklara akatarılabilecek daha kaliteli genler

Aşk ve Bağlılık (ilişkiyi üstlenme, commitment)

Bağlılığı ölçmenin bir yolu gelecekte kaynakların nereye aktarılacağı ile ilgili olarak

sadakat ipuçlarına bakmak olacaktır.

AŞK bağlılığa ilişkin en önemli ipuçlarından birisidir.

Romatik aşk farklı kültürlerin %88.5’unda bulunmuştur (Jankowiak, 1995).

Aşka ilişkin davranışların incelendiği bir çalışmada (Buss, 1988), bağlılığa ilişkin

davranışlar aşkın en merkezi niteliği olarak bulunmuştur.

Başkalarıyla olan ilişkilerden vazgeçmek, evliliği konuşmak, çocuk yapma isteğini

dile getirmek, o yokken de ona sadık kalabilmek, duygusal destek, vb.

Bu davranışlar erkekler tarafından yapıldığında erkeğin kaynaklarını üstlendiği

ilişkiye aktarmak niyetinde olduğunu göstermektedir.



KURAMSAL ARDALAN

Bağlılık (commitment)


Sadakat

Aşık olunan kişiye kaynakların aktarılması– pahalı hediyeler verme

Duygusal destek– zor anlarda da yanında olmak, sorunlarını dinlemek

Zaman, enerji ve çabayı kendi ihtiyaçlarını giderememe pahasına eşin ihtiyaçlarını

karşılamak üzere kullanmak

Üreme – eşin üreme başarısına doğrudan katkıda bulunma

Tüm bu ipuçları aslında cinsel, ekonomik, duygusal ve genetik kaynakların bir kişi

için kullanılacağını sinyallemektedir.

??“Sex and the City” phenomenon – Why do some women want men who refuse to commit?

Why do some women only like to “chase” men?


KURAMSAL ARDALAN


Aşk

Evlilik için olmazsa olmaz

%89 Amerikan, %82 Japon ve %59 Rus: diğer tüm koşullar sağlanmış olsa dahi,

evlilik için aşk şarttır (Sprecher et al., 1994)

Uluslararası çalışma (18 karakteristik değerlendirilmiş) aşk en yüksek puanı almış

(potansiyel bir eşte en çok değer verilen şey olarak)


KURAMSAL ARDALAN


Çocuklara Yatırım Yapmaya İstekli Olmak


KURAMSAL ARDALAN

İki nedenden dolayı önemli bir adaptif probleme işaret ediyor:

1- Erkekler bazen cinsel çeşitlilik aramakta ve kaynaklarını çocuklardan ziyade, başka

kadınlarla eşleşmeye yönlendirebilmektedir

2- Erkekler çocuğun gerçekten öz babası olma ihtimalini değerlendirmekte ve çocuğun kendi

çocuğu olmadığını bildiği ya da sandığı durumlarda çocuğa olan yatırımını geri

çekebilmektedir.

La Cerra (1994) Çalışması

Beş farklı bağlamda çekilmiş erkek fotoğrafları katılımcılara sunulmuştur

-- kadınlar her fotoğraftaki erkeği, evlenmek için, çıkmak için, cinsel eş olarak, arkadaş olarak

ve komşu olarak ne kadar çekici bulduklarını değerlendirmiştir. Bulgular: kadınların erkeklere

yönelik çekicilik değerlendirmeleri erkeğin çocuğa olumlu yaklaşımı arttıkça yükselmiş, ihtiyaç

halindeki çocuğa kayıtsız kalmaları düzeyinde de azalmıştır.

- Aynı çalışma bu sefer kadın fotoğrafları ile replike edilmiştir. Bulgular: Erkeklerin

fotoğraflardaki kadınlara ilişkin çekicilik değerlendirmeleri fotoğrafların hangi bağlamda

çekildiğinden etkilenmemiştir.

KADININ EŞ TERCİHLERİ ÜZERİNDE BAĞLAM ETKİLERİ


KURAMSAL ARDALAN

Kadının eş tercihleri ilgili bağlama göre değişiklik

göstermelidir

Kadının kişisel kaynakları

Zamansal bağlam (uzun süreli – kısa süreli eşleşme)

Menstrual cycle

Kadının eş değeri

Coğrafi konum



KURAMSAL ARDALAN

Kadının Kişisel Kaynaklarının Etkileri

Yapısal Güçsüzlük Hipotezi (Structural Powerlessness hypothesis) (Buss & Barnes, 1986; Eagly &

Wood, 1999)

Kadınlar tipik olarak güç ve kaynaklara erişimin dışında tutuldukları için kadınlar güçlü, statülü ve

yüksek kazanca sahip erkekleri tercih edeceklerdir.

Erkekler potasiyel eşte ekonomik kaynaklar konusuna önem vermemektedir, çünkü zaten bu

kaynaklar üzerinde kontrole sahip olanlar erkeklerdir.

Bu hipotezle ilgili sorunlar:

Bakweri kadınları – ekonomik kaynaklara erişimleri daha iyi olmasına rağmen hala kaynaklara

sahip eşleri tercih etmektedirler.

Üniversiteli Kadınlar– azim ve hırs sahibi zeki erkekleri tercih etmektedirler.

*İş hayatında başarılı, güç sahibi kadınlar – erkeğin profesyonel derecesi, statüsüne daha fazla

önem vermekte, daha fazla zeka, daha uzun boylu, bağımsız ve kendine güvenli erkekleri tercih

etmektedirler.

Bu bulgular Structural Powerlessness hypothesis ile doğrudan çelişmektedir.

?? – Why do you think successful women place an even greater value on successful men with

resources than less successful women?



KURAMSAL ARDALAN

Zamansal Bağlam Etkileri

Buss and Schmitt (1993) çalışması:

Kadının eş tercihleri evlilik için mi yoksa kısa süreli bir ilişki için mi bir eş

arandığına bağlı olarak değişmiştir.

Scheib (1997) çalışması:

Uzun-süreli evlilik bağlamında kadınlar erkeğin görünümünden ziyade

karakterine önem vermiştir. Kadınlar potasiyel «koca»da çekicilikten ziyade

karaktere ilişkin treytlere ağırlık vermektedir.



KURAMSAL ARDALAN

Menstüral Döngü EtkileriFoliküler evrenin sonlarına doğru kadın yumurtlamaya yaklaştıkça hamilelik şansı artmaktadır ve

bu şans yumurtlama sonrası lüteal evrede daha düşüktür.

Good Genes Hypothesis: Geç foliküler evrede yapılan tercihler «kaliteli genler» (good genes)

yönünde gerçekleşmektedir.

“Kaliteli genler hipotezi” birçok araştırma bulgusu ile desteklenmiştir.

Koku duyusu hemen yumurtlama öncesinde ya da yumurtlama evresinde keskinleşmektedir.

smelly T-shirts çalışması (Thornhill & Gangestead, 1999)

Ovulatory-Shift Hipotezi: Kadınların üremeye en uygun oldukları evrede eş tercihleri daha

maskulen görünümlü erkek yüzlerine ve daha simetrik erkek yüzlerine sahip erkeklerin

kokularına doğru kaymaktadır. İyi bir hayat arkadaşı olmaya ilişkin (kibarlık, entelektüel olma,

varlıklı olma potasiyeli gibi) niteliklere ilişkin treytlerin çekiciliği üreme döngüsüne bağlı olarak

değişmemiştir (Gangestead, 2006).

Bu bulgular kadındaki olabilecek en sağlıklı erkekle eşleşmeye ilişkin bir adaptasyonu

yansıtmaktadır.



KURAMSAL ARDALAN

Ovulatory-Shift HypothesisYumurtlamaya ilişkin adaptasyonlar: Cinsel ve sosyal davranışa ilişkin doğurguları

Gangestead, S. W., Thornhill, R., & Garver-Apgar, C.E

Kadın üremeye hazır olduğunda (foliküler evre)…

Simetrik erkeklerin kokusu: kadınlar simetrik erkek kokularını daha fazla tercih etmiştir

Maskulen özellikler: kadınlar maskulen erkek yüzlerini tercih etmiştir (özellikle de erkeklerin ne

kadar seksi olduklarını değerlendirmeleri istendiğinde)

Sosyal duruş ve cinsiyet içi rekabetçilik: kadınlar (bir video ile görüşme çalıimasında) kendine

güvenli ve rakiplerine yukarıda bakan erkekleri daha seksi bulmuştur.

Seste maskulinite: erkeklerin kısa-süreli bir ilişki için çekiciliklerini değerlendirdiklerinde

kadınlar derin (maskulen) erkek seslerini daha çekici bulmuştur.

Yetenek mi, Varlık mı?: kadınlar erkeğin yaratıcılığı ile varlıklı oluşu arasında bir değerlendirme

yaparken yeteneği daha sıklıkla tercih etmiştir, fakat bu bulgu sadece erkeğin kısa-süreli bir eş

olarak çekiciliğinin değerlendirildiği durumda elde edilmiştir.

sadık olarak değerlendirilen erkekler döngünün bu orta noktasındaki kadınlar tarafından,

diğer evrelere kıyasla daha az seksi bulunmuştur.

kadınların halihazırdaki eşleri dışındaki erkeklere yönelik tercihleri yine bu evrede artmıştır.



KURAMSAL ARDALAN

Ovulatory-Shift Hypothesis ve Erkekte Karşıt-Stratejiler

Eğer foliküler evrede kadının halihazırdaki eşine ilişkin ilgisi azalmışsa, erkeğin

üzerindeki seçilim baskısı onun bu evrede olası bir eş-dışı ilişkiyi önlemek üzere

adımlar atmasını gerektirmiş olmalıdır.

Kadının üretkenliğine ilişkin ipuçları:

Yumurtlama evresindeki kadınların kokusunu erkekler daha çekici bulmuştur

Bu evredeki kadın yüzlerini erkekler daha çekici bulmuştur

Yumurtlama evresinde kadınların davranışları da değişmektedir.

Gangestead ve diğ. (2002) yumurtlama evresindeki eşi hakkında tetikte bulunma

durumu erkeğin başka kadınlarda ziyade kendi eşine ilgi gösterme biçiminde

kendisini göstermektedir.



KURAMSAL ARDALAN

Kadının eş değeri

Kadının eş değeri= erkekler tarafından ne kadar istendik bulunan birisi olduğu

Fiziksel çekicilik ve gençlik

Kadının kendisine ilişkin çekicilik değerlendirmeleri ile maskulen yüzleri ne kadar

çekici bulduğunun birbiriyle anlamlı bir biçimde körele olduğu bulunmuştur.

Kişisel ilanlar (Kanada, Amerika ve Polonya)

Yüksek eş değerine sahip kadınların potansiyel bir eşte istediklerine dair oldukça uzun

bir listeye sahip oldukları bulunmuştur. Aynı zamanda potasiyel eşe ilişkin oldukça

yüksek minimum standartlar belirleme eğilimindedirler – özellikle sosyal statü, zeka

ve aile yönelimi bakımından.

Yüksek eş değerine sahip kadınların, yüksek eş değerine sahip erkekleri tercih etme

ve arama eğiliminde olduğu bulunmuştur: maskulenite, simetri ve erkeğin

istendikliğini arttıran çok sayıdaki diğer nitelikler.



KURAMSAL ARDALAN

Coğrafi Konum

Kişisel ilan çalışmalarında nüfus yoğunluğunun fazla olduğu şehirlerde ve yaşam

maliyetlerinin yüksek olduğu yerlerde eşin sahip olduğu kaynaklara yönelik taleplerin

daha yüksek olduğu bulunmuştur.


KURAMSAL ARDALAN

Kadının Eş Tercihleri Acaba Gerçek Eşleşme Davranışlarına Ne

Kadar Yansıyor?

Tercihlerin evrilebilmesi için bunların en azından bazı zamanlarda

gerçek davranışsal eş tercihlerini etkilemesi gerekir.

Bunu destekleyen birçok kanıt bulunmaktadır:

Erkeğin kişisel ilanlarına kadınların verdiği yanıtlar

Yüksek profesyonel statüye sahip erkeklerle yapılan evlilikler

Kadınların kendilerinden yaşça daha büyük erkeklerle evlenme

eğilimleri.


KURAMSAL ARDALAN


Kadar Yansıyor?

Erkeklerin kişisel ilanlarına verilen yanıtlar

Baize and Schroeder (1995) çalışmasında, erkeklerin aldıkları yanıt

sayısını yordayan bazı değişkenler belirlenmiştir:

1 – Yaş: kadınlar olgun erkeklere daha fazla yanıt vermişlerdir

2 – Gelir ve eğitim düzeyi: Gelir düzeyi yüksek olan ve daha yüksek

eğitime sahip erkekler daha fazla yanıt almıştır.

Polonya’da yapılan çalışmada benzer bulgular elde edilmiştir: eğitimli,

olgun, uzun boylu ve daha fazla kaynak vadeden erkekler kadınlardan

çok daha yüksek oranda yanıt almışlardır.


KURAMSAL ARDALAN


Kadar Yansıyor?

Yüksek Mesleki Statüye Sahip Erkeklerle Evlenme Eğilimi

Fiziksel olarak çekici kadınların daha yüksek statü ve gelir düzeyine sahip

erkeklerle evlenme eğiliminde oldukları bulunmuştur. Kadının fiziksel çekiciliği kocalarının statüsü ile en güçlü bir biçimde korele olan bir

değişkendir.

Çekici kadınların istediklerini elde etme pozisyonunda oldukları

görülmektedir Çekici kadınlar kadınların birçoğunun arzu ettiği nitelikleri seçmektedir –kaynaklara ve

satüye sahip erkekler.


KURAMSAL ARDALAN


Kadar Yansıyor?

Kadınların Kendilerinden Yaşça Daha Büyük Erkeklerle Evlenme Eğilimi

Uluslararası çalışmanın yapıldığı ülkelerin tamamında ortalamada

damadın yaşı gelinin yaşından daha büyük bulunmuştur.

Damat ve gelinler arasında gözlenen bu yaş farkının erkeklerin genç

kadınlara yönelik tercihlerinden etkilenmiş olabileceği gözönünde

bulundurulmalıdır.


KURAMSAL ARDALAN

Lezbiyen Cinsel Yönelim

Kadınların % 1-2’sinde gözlenmektedir (Bailey et al., 1997)

Kadınlarda cinsellik ve cinsel yönelim erkeklerinki ile kıyaslandığında çok daha esnektir

(Baumeister, 2000) ve bu değişkenlik (çeşitlilik) durumu “lesbian” ya da “gay” olarak

nitelenmektedir.

kendilerini «femme» ve «butch» olarak betimleyen lezbiyenler arasında eş tercihleri de farklılık

göztermektedir – Butch lezbiyenler daha maskulen, başat, atılgandır.

- Testosterone düzeyleri daha yüksektir, sportif cinselliğe karşı tutumları daha kabul edicidir,

erkeksi bel-kalça-oranlarına sahiptir, çocuk yapma arzuları daha düşüktür.

- Eş tercihlerinde eşlerinin finansal durumlarına daha az önem verme eğilimdedirler, fakat

finansal durumları iyi olan rakiplerine karşı daha yüksek kıskançlık gösterirler.

- Femme lezbiyenler daha duyarlı, daha neşeli ve feminendir.

- Eş tercihlerinde eşin finansal durumuna daha fazla önem verirler ve daha çekici rakipleri

onlarda daha fazla kıskançlığa yol açar.

Bu bulgular göstermektedir ki, butch ve femme olmak birer etikete sahip olmaktan daha

fazla bir şeydir, gerçekten var olan bir takım farklılıkları yansıtmaktadır.

women’s long-term mating strategies...eŞ seÇİmİ o uzun-süreli olarak üstlenmeye (commit)...

Documents