werkgroep modelfunctionaliteit
DESCRIPTION
Werkgroep Modelfunctionaliteit. Wat we gedaan hebben, wat er gelukt is, en wat niet. Gé van den Eertwegh (voorzitter). Aanleiding: - bundeling bij kennisinstituten - initiatief Rijnland, HDSR en Vallei&Eem - bijeenkomst 1 november: conclusie: waterschappen zijn aan zet om - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Werkgroep Modelfunctionaliteit
Wat we gedaan hebben,wat er gelukt is, en wat niet
Gé van den Eertwegh(voorzitter)
Aanleiding:
- bundeling bij kennisinstituten- initiatief Rijnland, HDSR en Vallei&Eem- bijeenkomst 1 november: conclusie: waterschappen zijn aan zet om te formuleren wat ze willen
Besluit:- oprichting Werkgroep Modelfunctionaliteit
Doelstelling:
- inventariseer beleidsvragen (NBW, KRW, …)- leid benodigde modelfunctionaliteit af- inventariseer beschikbare modelfunctionaliteit- stel hiaten vast- spreek af hoe de hiaten op te vullen- organiseer dit
Facilitering door STOWA
Beleidssporen:
- Provincie: Verdroging: 2010: reductie 40% verdroogde areaal- Rijk: NBW: Toetsing Wateroverlast: 2005, daarna wettelijk verankerd; GGOR: 2010, daarna realiseren; Inpassing droogtestudie: wanneer, hoe???;- Europa: KRW: Deelstroomgebiedsplan: 2009 operationeel: in samenhang: kwaliteit en kwantiteit, grond- en oppervlaktewater, terrestrische en aquatische natuur.
beleidsdoelen (NBW, KRW etc.)
doelvariabelen
toestandsvariabelenmodelfunctionaliteit
Voorgenomen aanpak:
Bevindingen:
- Verschillen in ambitie- Verschillen in perceptie vragen en antwoorden- Verschillen in kennis- Geen collectieve afweging- Wie stijgt boven de materie uit?
Beleidsformuleringen staan meerdere modelaanpakken toe
Twee voorbeelden: - toetsing wateroverlast (Harry Boukes) - KRW-aanpak (Maarten Ouboter en Joost Heijkers)
Bijdragen van Harry, Maarten en Joost
Bijdrage Joost Heijkers:I. Uitwerking van alle waterbeleidsthema’s i.h.k.v. de watergebiedsplannen;II. Werkstructuur o.b.v. de Waternood-systematiekIII. Modelgebruik t.b.v.: WatersysteemanalyseVlakdekkende schatting Huidige Situatie (=AGOR)Doorrekenen Maatregelen (=VGOR’s)
Dus:
- er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden- elke weg vraagt eigen (specifieke) modelfunctionaliteit- waterschappen bewandelen meerdere wegen- waterschappen vullen hun vraag naar benodigde modelfunctionaliteit verschillend in.
Opdracht in feite niet gelukt
Waar leidt dit toe?
Voorbeeld van hoe het gaat aan de hand van SOBEK-EM
Harm GerritsRijnland
emissieregistratie, spreadsheets, enz.
SOBEK(boezemstelsel)
ad hoc
emissies (belasting
water)
concentraties, transport,
processen, massabalans
•afhankelijk landelijke berekeningen en aannames•vooral geschikt voor riviersystemen (bakjes)•koppeling emissie-polderwater-boezemwater ontbreekt•geen ruimte processen polder•verschillen in gebieds-schematisatie•softwarematig ad hoc en onhandig•geen scenarioberekeningen
Huidige praktijk:
gewenst SOBEK EM:
• maatwerk per gebied, eigen kentallen en rekenregels• correcte koppeling emissie-polderwater-boezemwater• inclusief verlies- en nalevering in de polder • 1 passende gebiedsschematisatie• aansluitend op beslaand waterkwaliteitsmodel• scenarioberekeningen eenvoudig
emissiemodule (EM) SOBEK(boezemstelsel)
emissies, concentraties,processen, transport in de polder concentraties, transport,
processen, massabalans
grof concept wensen SOBEK-EM
• naadloze aansluiting op SOBEK-model boezem • decadebasis lijkt voldoende• polders, maar ook rioolgebieden• ook directe belasting boezem• basiskentallen (EVV) via GIS oid• eventueel koppelbaar gebiedsindeling emissieregistratie• bij te stellen rekenregels (emissie = EVV * EF)• Cl, N, P, zware metalen• uitbreiding andere stoffen• processen polder spelen een rol • rekenregels zijn schaalbaar tbv scenarioberekeningen
DUS:
- WL wil ontwikkelen, vraagt bijdragen van ‘gebruikers’.- Klein groepje enthousiast, wil bijdragen, zoekt medestanders.- Antwoorden: + ‘Nee, wij hebben een andere methode’ + ‘Nee, het past niet binnen onze planning’.
Vraag moet zijn:Is er een collectief belang van de waterschappen
dat SOBEK-EM in de gereedschapskist zit?
Voorstel verbeteringen KRW- verkenner
Ecologie:• Kennisregels opstellen voor M1 t/m M10 (kanalen en sloten)
Chemie:• Toevoegen van zware metalen in bakjesmodel• Opnemen/verbeteren van processen in bakjesmodel • Opstellen van stoffenbalans (per waterlichaam,
afwateringseenheid)
Beleidsvragen niet sturend voor collectieve vraagnaar modelfunctionaliteit,
…, maar wat is dan wel sturend??
- huidige beleid/aanpak van het betreffende waterschap- vakinhoudelijke standaard- externe ontwikkelingen
Huidige praktijk(beperkte inventarisatie uitgevoerd)
- lang niet alles wat er is wordt gebruikt;- sommige delen van het watersysteem nog niet modelmatig opgepakt; (hoe erg is dat: model is middel, systeemkennis is doel)- niet altijd voldoende kennis/data om modellen te vullen;- we beginnen te laat, anticiperen niet op beleid wat er aan komt.
Beeld n.a.v. huidige praktijk:- er zijn voldoende procesformuleringen- ze zijn niet allemaal goed toegankelijk (niet adequaat)
Behoefte (n.a.v. huidige praktijk):1. Pre- en postprocessing2. Ontsluiting bestaande procesformuleringen
Tijdpaden moeten sporen
Vakinhoudelijke standaard:
(reproduceerbaarheid, state-of-the-art, Good ModellingPractice, eenduidige nauwkeurigheids- en onzekerheids-analyse)
Het modelwerk van waterschappen wordt niet getoetst,er is geen ‘standaard’. Waterschapsmodelleurs spiegelen zich niet aan elkaar.
Externe ontwikkelingen:
- Nationaal modelinstrumentarium verfijnt, groeit richting regionaal detailniveau;- Nationaal instrumentarium focust op de lijn MODFLOW-SIMGRO(SWAP)-SOBEK-CF;- Andere modelleurs met dezelfde modelvragen bijv. Regionale Directies Rijkswaterstaat;- Kennisinstituten bundelen, afstand naar waterschappen wordt groter.
Verschil in perspectief:
De werkwijze van beleidsdoelen naar modelfunctionaliteit is eentop-down-benadering, vanuit Rijks-gezichtspunt. Waterschappenkijken vaak vanuit (de werking van) het systeem naar de beleids-vragen die op hen afkomen (bottom-up).
regionale weg
rijksweg
beleidsdoelen (NBW, KRW etc.)
watersysteemfunctioneren
doelvariabelen
toestandsvariabelen
modelfunctionaliteitmodellendata
watersysteem
er is in modelgebruik een cultuurverschil tussen Rijk en Regio
Willen we aanhaken bij Nationaal Instrumentarium?
- gegeven cultuurverschillen, verschillende taken, verschil in perspectief?
Wat willen we er halen, wat willen we er brengen?
Wat is de meerwaarde?
Doel:- gezamenlijke systeemanalyse;- bundeling ontwikkelingsenergie
Middel:- data-uitwisseling, - elkaars taal spreken (afstemming methodiek)
Uitgangssituatie nu:- Ieder voor zich- Data-verstrekking op verzoek, - Geen mede-verantwoordelijkheid, ‘Gooi maar over de muur’- Rijk vertelt achteraf hoe de regio het moet zien
Bijdrage Timo Kroon
Contacten regionale Directies RWS
- Beheerder van Rijkswateren op regionaal niveau- Veel overeenkomsten met taken waterschap- Vaak zelfde detailniveau- Behoefte aan krachtenbundeling
Concluderend:
- op technisch niveau is het niet gelukt om een door alle waterschappen gedragen vraag te formuleren naar benodigde modelfunctionaliteit;- als er al overeenstemming is, dan luidt die dat er meer behoefte is aan data-beheer en pre- en postprocessing dan aan nieuwe procesformuleringen;- op strategisch/beleidsniveau is nog niet het onderste uit de kan gehaald: een poging om de collectiviteit te benoemen is kansrijker;- samenwerking met Rijk/anderen heeft voordelen.
Samenwerken! Met wie?
Ten eerste: met elkaar!
Daarnaast ook met:- RIZA/MNP/STOWA- Regionale Directies RWS
Nog te benaderen:- provincies- Waterleidingbedrijven
DOEL
MIDDEL
Beheer
Beleid
Systeemkennis
Model
Programma’s en data
Samenwerken! Omgangsvormen:
- niet zozeer één model of modelprogramma- wel afspraken hoe iedereen met modellen en data omgaat - eenduidigheid van werken stimuleren, maar niet als doel- openheid en transparantie t.a.v. data, kennis en software- uitwisseling van kennis, ervaringen, ideeën middels netwerken- eigen verantwoordelijkheid en detailniveau: een landelijke nitraatstudie vraagt een andere aanpak dan een regionale of lokale (hoewel je best nog wel hetzelfde rekenprogramma zou kunnen gebruiken).
Samenwerken! Programma’s:
- niet zozeer één modelprogramma- wel benoemen van een ‘voorkeursgereedschapskist’- nieuwe ontwikkelingen primair via voorkeurslijn- open source- modulair- in- en uitplugbaar middels OpenMI- korte termijn: focus op pre- en postprocessing en User-Interface
Samenwerken! Data:
- Gratis, open, voor iedereen toegankelijke databestanden: + neerslag en verdamping + waterpeilen, grondwaterstanden + debieten en onttrekkingen + bodemopbouw, ondergrond, hydraulische eigenschappen + configuratie van watersystemen (IRIS) + maaiveldhoogten (AHN) + chemie
Landelijke data ook landelijk beheren, regionale data inde regio, maar volgens eenduidig format
Samenwerken! Kennis:
- helpdesk of informatiepunt, gericht op water, niet op software;- helpdesk omvat data, programma’s en kennis, en alles wat er tussen ligt- benutten van ‘super-specialisten’ binnen het netwerk;- gerichte netwerken en werkgroepen.
Samenwerken: organisatie:
Scheiding van - ontwikkeling en innovatie, - beheer en onderhoud - toepassing van modellen.
Data en programma scheiden, maar qua formatafstemmen.
Hoe zou je dat kunnen regelen?
Bijdrage Bob Pengel over voorstel SOBEK-DUFLOW
Hoe nu verder?
1. Samen met RIZA en RWS-RD voorstel uitwerken hoe samenwerking er uit kan zien en draagvlak zoeken (wie doet het in opdracht van wie?);2. STOWA-Adviesgroep oprichten die de Programma- Commissie Water gevraagd en ongevraagd voorziet van adviezen m.b.t. software, data en kennis3. Uitwerken behoefte emissiemodellering.
Opdracht niet volbracht,
toch een stap verder.