Republika e KosovësRepublika Kosova-Republic of Kosovo

Qeveria –Vlada-Government

Inputi i Dytë i Institucioneve të Republikës së Kosovës për

Raportin e Progresit të vitit 2014 të Komisionit Evropian për Kosovën

Shtator 2014 Prishtinë

Përmbajtja

Hyrje.................................................................................................................................................4

1. KRITERET POLITIKE....................................................................................................................51.1Demokracia dhe sundimi i ligjit.........................................................................................51.1.1. Legjislatura dhe zgjedhjet.....................................................................................................51.1.2. Ekzekutivi....................................................................................................................................51.1.3. Administrata publike...............................................................................................................91.1.4. Mbikëqyrja civile e forcës së sigurisë.............................................................................101.1.5. Shoqëria civile.........................................................................................................................101.1.6. Sistemi gjyqësor.....................................................................................................................101.1.7. Politikat kundër korrupsionit..............................................................................................131.2.Të drejtat e njeriut dhe mbrojtja e minoriteteve.................................................151.2.1. Mbrojtja dhe respektimi i pakicave dhe trashëgimisë kulturore...........................181.3.Çështjet rajonale dhe obligimet ndërkombëtare..................................................21

2. KRITERET EKONOMIKE.............................................................................................................222.1. Ekzistenca e ekonomisë funksionale të tregut..............................................222.1.1. Baza e politikës ekonomike................................................................................................222.1.2. Stabiliteti makroekonomik...................................................................................................222.1.3. Ndërveprimi i forcave të tregut.........................................................................................262.1.4. Hyrjet dhe daljet e tregut....................................................................................................262.1.5. Mjedisi i biznesit, sistemi ligjor dhe kapaciteti administrativ.................................272.1.6. Zhvillimet në sektorin financiar........................................................................................292.2. Kapaciteti i përballjes me forcat e tregut brenda bashkimit evropian

312.2.1. Kapitali njerëzor dhe fizik....................................................................................................312.2.2. Struktura e sektorit dhe ndërmarrjeve...........................................................................332.2.3. Ndikimi i shtetit në konkurrueshmëri..............................................................................342.2.4. Integrimi ekonomik me be-në............................................................................................34

3. STANDARDET EVROPIANE........................................................................................................343.1. Tregu i brendshëm......................................................................................................343.1.1. Lëvizja e lirë e mallrave.......................................................................................................343.1.2. Lëvizja e personave, shërbimeve dhe e drejta e themelimit.................................373.1.3. Lëvizja e lirë e kapitalit........................................................................................................373.1.4. Dogana dhe tatimi.................................................................................................................383.1.5. Konkurrenca.............................................................................................................................403.1.6. Prokurimi publik......................................................................................................................423.1.7. Të drejtat e pronësisë intelektuale..................................................................................433.1.8. Politikat e punësimit, sociale dhe shëndetit publik....................................................453.1.9. Arsimi dhe hulumtimi...........................................................................................................473.1.10...........................................................Çështjet e organizatës botërore të tregtisë (obt)

493.2. Politikat sektoriale......................................................................................................493.2.1. Industria dhe nvm-të.............................................................................................................493.2.2. Bujqësia dhe peshkataria....................................................................................................50

2

3.2.3. Mjedisi dhe ndryshimet klimatike.....................................................................................543.2.4. Politikat e transportit............................................................................................................573.2.5. Energjia......................................................................................................................................593.2.6. Shoqëria informative dhe mediat.....................................................................................613.2.7. Kontrolli financiar...................................................................................................................623.2.8. Statistikat..................................................................................................................................633.3. Drejtësia, liria dhe siguria.......................................................................................643.3.1. Vizat, menaxhimi i kufijve, azili dhe migrimi................................................................643.3.2. Lufta kundër shpëlarjes së parave...................................................................................683.3.3. Lufta kundër narkotikëve....................................................................................................693.3.4. Policia.........................................................................................................................................723.3.5. Lufta kundër krimit të organizuar....................................................................................743.3.6. Mbrojtja e të dhënave personale......................................................................................78

Shtojca 1: përditësim mbi zbatimin e kritereve afatmesme të studimit të fizibilitetit....................................................................................................................................791. Sundimi i ligjit...............................................................................................................................792. Gjyqësori.........................................................................................................................................863. Administrata publike..................................................................................................................885. Të drejtat e njeriut dhe të drejtat themelore....................................................................906. Mbrojtja e minoriteteve.............................................................................................................917. Tregtia dhe çështjet e tregut të brendshëm.....................................................................958. Çështjet fitosanitare dhe veterinare...................................................................................105

Shtojca 2: lista e ligjeve të miratuara nga kuvendi i republikës së kosovës...............107Shtojca 3: Lista e dokumenteve të politikave të miratuara nga institucionet e republikës së KosovësShtojca 4: lista e akteve nënligjore të miratuara nga institucionet e republikës së kosovës.................................................................................................................................................109Shtojca 5: statistikat mbi kriteret ekonomike.........................................................................111

3

Hyrje

Qeveria e Republikës së Kosovës ka shprehur gatishmërinë e saj që të paraqesë të dhënat për këtë periudhë për Raportin e Progresit 2014, që pritet të publikohet në vjeshtë. Prandaj, ky raport përmban zhvillimet kryesore në Kosovë për periudhën nga 1 maji deri më 31 korrik të vitit 2014 në lidhje me procesin e anëtarësimit në BE. Raporti është përgatitur duke u bazuar në të dhënat e ofruara nga të gjitha institucionet e linjës përgjegjëse për fushat përkatëse.

Të dhënat e përfshira në këtë raport fokusohen në progresin e arritur gjatë periudhës raportuese në aspekt të:

Miratimit të legjislacionit dhe dokumenteve të politikave si dhe zbatimin e tyre; Zbatimit të reformave institucionale; Forcimit të kapaciteteve institucionale; Masave të ndërmarra për të përmbushur standardet afatmesme të Studimit të

Fizibilitetit të vitit 2012; Zbatimit të Planit të Veprimit të MSA-së për vitin 2014; dhe Zbatimit të konkluzioneve nga takimet e DPSA-së të mbajtura gjatë vitit 2014.

Sa i përket strukturës së saj, ky raport korrespondon me Raportin e Progresit. Ky raport është i ndarë në tri seksione kryesore si në vijim: në Kriteret Politike, Kriteret Ekonomike dhe Standardet Evropiane. Ky raport gjithashtu përmban këto Shtojca (Shtojcat 5 deri 11 janë dhënë si dokumente të ndara):

Shtojca 1: Përditësimi mbi zbatimin e standardeve afatmesme të Studimit të Fizibilitetit;

Shtojca 2: Lista e ligjeve të miratuara nga Kuvendi i Republikës së Kosovës; Shtojca 3: Lista e dokumenteve të politikave të miratuara nga institucionet e

Republikës së Kosovës; Shtojca 4: Lista e akteve-ligjore të miratuara nga institucionet e Republikës së

Kosovës; Shtojca 5: Statistikat mbi Kriteret Ekonomike

Është e rëndësishme të theksohet se Shtojca 1 përmbledh progresin e arritur gjatë periudhës raportuese mbi përmbushjen e standardeve afatmesme të Studimit të Fizibilitetit, të zbërthyer në tetë (8) fusha:

1. Sundimi i ligjit; 2. Gjyqësori; 3. Administrata publike; 4. Reforma zgjedhore dhe Kuvendi; 5. Të drejtat dhe lirit themelore të njeriut; 6. Mbrojtja e Minoriteteve; 7. Çështjet e tregtisë dhe tregut të brendshëm; dhe 8. Çështjet fito-sanitare dhe veterinare.

4

1. KRITERET POLITIKE1.1. Demokracia dhe sundimi i ligjit 1.1.1. Legjislatura dhe Zgjedhjet Zgjedhjet parlamentare në Kosovë u mbajtën më 8 qershor të vitit 2014, pasi u shpallen nga Kryeministri në detyrë. Më 7 maj, Kuvendi u shpërbë pas mandatit të tij të 4-të me 90 vota pro, 4 kundër dhe 3 abstenime. Menjëherë më pas Presidentja konfirmoi datën e zgjedhjeve për 8 qershor 2014. Zgjedhjet u zhvilluan në një fryme demokratike dhe këto zgjedhje ishin në fakt zgjedhjet e para parlamentare që u mbajtën në tërë territorin e vendit, duke përfshirë edhe komunitetin serb në veri të lumit Ibër. Si komuniteti lokal ashtu dhe ai ndërkombëtar e vlerësuan lartë transparencën e procesit. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka certifikuar zyrtarisht rezultatet e zgjedhjeve të 4 korrikut 2014. Presidentja më 17 korrik 2014 shpalli datën për mbledhjen e ardhshme parlamentare ku më pas u formua Kuvendi i ri i Kosovës i bazuar në rezultatet e zgjedhjeve të përgjithshme të parakohshme të 8 qershorit.

Kryetar i Kuvendit u zgjodh kreu i partisë opozitare (nga Lidhja Demokratike e Kosovës), pas krijimit të një koalicioni pas-zgjedhor me dy parti tjera, përkatësisht AAK-në dhe NISMA-në dhe arritën të marrin 65 vota nga 120 sa i ka Kuvendi në sajë të mbështetjes nga përfaqësuesit e komuniteteve pakicë në Kosovë. Megjithatë, Partia Demokratike e Kosovës, si partia e vetme më e madhe që arriti të fitojë 30.7% të votave, është duke kontestuar zgjedhjen e një politikani nga radha e opozitës në pozitën e kryetarit të Kuvendit dhe ka kërkuar nga Kuvendi të cilësoj atë vendim si jo-kushtetues. Menjëherë më pas, më 18 korrik 2014, PDK-ja ka parashtruar një ankesë në Gjykatën Kushtetuese të Kosovës (GjKK) në lidhje me procedurat e pretenduara antikushtetuese që u zhvilluan në mbledhjen e parë të Kuvendit pas zgjedhjeve të përgjithshme.

Më 24 gusht të vitit 2014, GjKK-ja vendosi në favor të PDK-së, palë kjo e cili ka paraqitur ankesën. Presidentja pritet të shpallë datën për mbledhjen e ardhshme parlamentare, ku deputetët do të përpiqen që të konstituojnë Kuvendin, në bazë të legjislacionit në fuqi.

1.1.2. Ekzekutivi Sa i përket miratimit të legjislacionit (kornizës ligjore), për shkak të shpërbërjes së Kuvendit të Kosovës më 23 maj të vitit 2014, këto tri projektligje nuk mundën të procedohen për miratim, siç janë: Projektligji për Qeverinë me nr. protokolli 1687, Projektligji për Agjencia Kosovare për Krahasimin dhe Verifikimin e Pronës me nr. protokolli 1687 dhe Projektligji për përgjimin e komunikimeve elektronike. Pasi të themelohet Kuvendi, projektligjet e lartpërmendura menjëherë do të procedohen për miratim.

Sa i përket aktiviteteve të ndërmarra për koordinimin e planifikimit strategjik, përkatësisht mbikëqyrjes së procesit të hartimit të strategjive të parapara me Planin Vjetor për Dokumentet Strategjike të vitit 2014 (PVDS), Zyra e Planifikimit Strategjik ka dhënë udhëzime dhe e ka përkrahur këtë proces me qëllim të përmbushjes së PVSD-së 2014. Gjatë periudhës raportuese, qeveria në përputhje me UA nr. 02/2012 ka miratuar dokumentet vijuese strategjike (siç shihet në Tabelën 1 më poshtë).

Duhet të theksohet se jo të gjitha dokumentet strategjike të miratuara deri më tani janë në përputhje me planifikimin vjetor të ministrive. Qeveria fillimisht kishte planifikuar të hartoj dhe të miratoj 18 dokumente strategjike gjatë gjysmës së parë të vitit 2014; megjithatë, nga shtatë (7) dokumente strategjike që janë miratuar gjatë gjysmës së parë të vitit 2014, katër (4) dokumente ishin planifikuar dhe janë përfshirë në PVSD 2014 dhe vetëm tri (3) dokumente strategjike janë miratuar gjatë periudhës raportuese. Nëse ky trend vazhdon për pjesën tjetër të vitit 2014, mund të thuhet se rreth 50% nga gjithsej 40 dokumentet strategjike ka mundësi të miratohen duke pasur parasysh vonesat e ndryshme në përmbushjen e afateve të propozuara deri më tani.

5

Sa i përket procesit të koordinimit të politikave, gjatë periudhës raportuese Sekretariati Koordinues i Qeverisë (SKQ) ka përgatitur një analizë të detajuar të zbatimit të aktiviteteve që përputhet me këtë periudhë, përmbushjen e afateve të tyre dhe me cilësinë e raportimit.

Tabela 1: Dokumentet strategjike të miratuara nga Qeveria e Kosovës gjatë periudhës raportuese, 1 maj - 31 korrik

Titulli i dokumentit

Qëllimi Data e miratimit

Strategjia për Asistencë në Sektorin e Sundimit të Ligjit 2016-2019

Ka për qëllim përmirësimin e kushteve për sundimin e ligjit dhe promovimin e proceseve integruese evropiane përmes planifikimit, programimit dhe rritjes së efektivitetit të asistencës së donatorëve në përputhje me prioritetet strategjike kombëtare.

16 maj 2014

Strategjia për Rregullim më të Mirë 2014-2020

Ka për qëllim të ri-definoj kapacitetet dhe rolin e shtetit për të përmbushur nevojat dhe kërkesat për zhvillimin e vendit. Në mënyrë të veçantë, objektivi i strategjisë është të zvogëloj shpenzimet e qeverisë nëpërmjet reformave të suksesshme rregullative dhe thjeshtësimin e rregulloreve ekzistuese.

23 maj 2014

Plani Kombëtar i Veprimit 2014-2016 në kuadër të "Partneritetit për Qeverisje të Hapur"

Përmes këtij Plani, Qeveria e Kosovës shpreh përkushtimin e saj për parimet e qeverisjes së hapur dhe të përgjegjshme. Plani Kombëtar i Veprimit 2014-2016 i adreson 4 nga 5 sfidat e "Partneritetit për Qeverisje të Hapur", gjegjësisht: 1) përmirësimin e shërbimeve publike; 2) rritjen e integritetit publik; 3) menaxhimin më efektiv të burimeve publike; dhe 4) rritjen e përgjegjshmërisë së korporatave.

29 prill 2014

Më 27 korrik të vitit 2014, KE-ja miratoi raportin e dytë për vlerësimin e progresit të Kosovës në përmbushjen e kërkesave të udhërrëfyesit të vizave. Raporti përmbledh zhvillimet më të rëndësishme në lidhje me miratimin ose amandamentimin e legjislacionit dhe zbatimin e tij, me rekomandime përkatëse për Qeverinë. Kjo shoqërohet nga një Dokument Pune i Personelit Të Komisionit (DPPK), i cili shtjellon më gjerësisht zhvillimet e përshkruara në këtë raport. DPPK-ja gjithashtu adreson ndikimet e pritura në siguri dhe migrim nga liberalizim të vizave. Raporti dhe DPPK-ja bazohen në raportet e dorëzuara nga Qeveria e Kosovës, raportet e hartuara nga ekspertët e vendeve anëtare të BE-së që kishin marrë pjesë në misionet vlerësuese në dhjetor të vitit 2013 dhe mars të vitit 2014 dhe informatave të marra nga Zyra e BE-së në Kosovë dhe EULEX-i, si dhe të dhënat statistikore të hartuara nga Eurostat-i dhe të dorëzuara nga Shtetet Anëtare. Raporti dhe DPPK-ja formulojnë rekomandime në fushat e politikës ku reforma të mëtejshme, si ato të ndërlidhura me fushën e legjislacionit dhe ashtu edhe ato të zbatimit janë të nevojshme për liberalizimin e vizave.

Sekretariati i Kosovës për Liberalizimin e Vizave më 28 gusht 2014 ka hartuar një plan për adresimin e rekomandimeve që dalin nga raporti i Komisionit. Plani ishte hartuar në bashkëpunim me të gjitha institucionet zbatuese të përfshira dhe fokusohej në masat konkrete që do të ndërmerren në gjysmën e dytë të vitit 2014. Plani do të përqendrohet në një natyrë më praktike të zbatimit, duke u munduar kështu të përcaktoj përfitimet konkrete afatshkurtra të cilat do t'i motivojnë më tej institucionet përkatëse në adresimin e këtyre rekomandimeve. Për më tepër, tashmë është konfirmuar një takim teknik me Brukselin mbi hapat e ardhshëm në lidhje me dialogun për liberalizimin e vizave, që do të mbahet në mes të muajit shtator, ku delegacioni i Kosovës do të paraqes planin e lartpërmendur tek Komisioni.

6

Programimi i IPA 2014 që tashmë ka filluar gjatë tremujorit të parë të vitit 2014 është intensifikuar. Deri në fund të muajit gusht, janë përgatitur dokumentet e veprimit për të gjitha projektet dhe ka filluar puna në inicimin e qasjes sektoriale. Kjo do të marrë formën e Dokumenteve Sektoriale të Planifikimit, të cilat do të finalizohen deri në fillim të muajit tetorit.

MIE ka hartuar Rregulloren për procesin e përkthimit të Acquis-it të BE-së në gjuhët zyrtare të Republikës së Kosovës. Nëpërmjet kësaj rregulloreje, MIE planifikon të harmonizojë procesin e përkthimit të Acquis-it duke unifikuar të gjitha procedurat, format, si dhe terminologjinë e legjislacionit. Kjo rregullore pritet të hyjë në fuqi sapo të finalizohen procedurat administrative.

Sa i përket përafrimit ligjor, MIE ka shqyrtuar gjithsej 25 akte ligjore dhe nënligjore për pajtueshmëri me Acquis-in e BE-së dhe ka ofruar Opinione Ligjore në përputhje me legjislacionin në fuqi. Për më tepër, më 14 maj të vitit 2014 janë certifikuar tetëmbëdhjetë pjesëmarrës nga institucionet e ndryshme të nivelit qendror që kanë marrë pjesë në mënyrë aktive në programin e Trajnimit të Trajnerëve (TiT) për Harmonizimin Ligjor dhe përdorimin e Tabelave të Përputhshmërisë. Seanca e parë e trajnimit për zyrtarët përkatës të institucioneve publike ka filluar zyrtarisht në muajin qershor të vitit 2014.

Projekti i binjakëzimit "Përkrahje për Planifikim Strategjik dhe Politik të Kosovës" e cila filloi më 14 shkurt 2014 ende vazhdon nën udhëheqjen e Zyrës për Planifikim Strategjik. Projekti është duke ndihmuar Kosovën në përmirësimin e planifikimit strategjik dhe në sistemin për koordinim të politikave. Veçanërisht, projekti ka për qëllim të ndihmojë ZPS-në në hartimin e Strategjisë Kombëtare për Zhvillim, Kornizës Afatmesme të Shpenzimeve, planeve vjetore të punës, si dhe të mbështes ngritjen e një sistemi të integruar të planifikimit dhe forcimin e mekanizmave për monitorim dhe raportim, duke përfshirë sistemin e nevojshëm të TI-së. Në mënyrë që të forcojë procesin e planifikimit vjetor dhe të hartoj politika të reja duke shënjestruar kushtin kryesor të BE-së përmes zhvillimit të koncept dokumenteve, gjatë periudhës raportuese, Sekretariati Koordinues i Qeverisë ka punësuar tre (3) konsulentë në kuadër të projektit.

Në vazhdën e kësaj, ZKM-ja në bashkëpunim me projektin, gjatë periudhës raportuese ka organizuar një punëtori për fuqizimin e punës në grup dhe bashkëpunimit ndër-institucional si dhe një vizitë studimore në vendet baltike (Letoni, Lituani dhe Estoni) për anëtarët e Grupit Drejtues për Planifikim Strategjik. Qëllimi i këtyre aktiviteteve ishte që nëpërmjet shkëmbimit të përvojës t'i ndihmojë institucionet përkatëse në hartimin e strategjive kombëtare për zhvillim dhe krijimin e një sistemi për koordinimin e politikave dhe planifikimin strategjik.

ZKM-ja në bashkëpunim me SIGMA-në ka organizuar dy punëtori që janë mbajtur në muajin qershor dhe korrik. Këto punëtori do të shërbejnë si bazë për analizimin dhe hartimin e tri koncept dokumenteve, ku përfituesit kryesorë janë Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale, Ministria për Komunitete dhe Kthim dhe Ministria e Drejtësisë.

Njëkohësisht, me mbështetje të Fondacionit Evropian për Trajnim (ETF), përkatësisht në kuadër të iniciativës FRAME, ZPS-ja ka vazhduar të koordinojë procesin e hartimit të dokumentit strategjik "Vizioni për Shkathtësi-Kosovë 2020". Qëllimi kryesor i kësaj strategjie është lidhja e shkathtësive të fituara në sistemin arsimor të Kosovës me kërkesat e tregut të punës. Aktualisht, ZPS-ja është duke e finalizuar draft strategjinë.

Më 5 maj 2014, Zyra e Planifikimit Strategjik ka rekrutuar një (1) zyrtar të lartë për planifikim të politikave me qëllim të forcimit të kapaciteteve.

Qeverisja lokale

7

Për sa i përket kuadrit ligjor në fushën e vetëqeverisjes lokale, Ministria e Administrimit të Pushtetit Lokal (MAPL) gjatë periudhës raportuese ka finalizuar koncept dokumentin mbi projekt-ligjin për Kryeqytetin e Republikës së Kosovës. Për më tepër, MAPL-ja ka hartuar Udhëzimin Administrativ (MAPL) Nr. 03/2014 mbi Procedurën për themelimin, përbërjen dhe kompetencat e komiteteve të përhershme në komuna, dhe Udhëzimin Administrativ (MAPL) Nr. 04 / 2014 për thirrjen e mbledhjeve të Kuvendeve Komunale.MAPL-ja në maj të vitit 2014 ka finalizuar Strategjinë për Vetëqeverisje Lokale 2015-2025. Ky dokument përcakton orientimet strategjike, veprimet dhe qasjen për zhvillimin e pushtetit lokal për 10 vitet e ardhshme. Strategjia është e fokusuar në krijimin e parakushteve për zhvillimin e demokracisë lokale dhe forcimin e qeverisjes lokale si një vlerë e veçantë e demokracisë bashkëkohore.

MAPL-ja ka hartuar tri (3) dokumente analitike. I pari ka të bëjë me Historikun e Organizimit Administrativ dhe Territorial të pushtetit lokal në Kosovë. Ky dokument ka për qëllim të ofrojë të dhëna krahasuese historike mbi organizimin administrativ dhe territorial të vetëqeverisjes lokale, ligjeve dhe rregulloreve në Kosovë. Më e rëndësishmja, për herë të parë në histori të pushtetit lokal në Kosovë, ky dokument shpjegon në detaje evolucionin e pushtetit lokal. Dokumenti i dytë ka të bëjë me zbatimin e parimeve të Kartës Evropiane mbi organizimin dhe funksionimin e vetëqeverisjes lokale në Kosovë. Kjo analizë ka për qëllim të përshkruaj harmonizimin e legjislacionit që rregullon qeverisjen lokale në Kosovë dhe parimet e KEQL (ECLG). Dokumenti përshkruan në mënyre krahasuese dhe në detaje të gjitha parimet e Kartës që ishin përfshirë si obligime kushtetuese dhe ligjore për format e organizimit dhe funksionimit të LVL-së në Kosovë. Edhe pse Kosova nuk është nënshkruese e Kartës Evropiane për Vetëqeverisje Lokale, në përgjithësi ajo ka për qëllim të zbatoj parimet e Kartës dhe është në harmoni me parimet e tij që janë të zbatueshme në shumë vende evropiane.

Dokumenti i tretë është një analizë krahasuese (rajonale dhe evropiane) mbi kompetencat e komunave. Kjo analizë përshkruan në detaje llojet e kompetencave të komunave në Republikën e Kosovës, krahasimin dhe evolucionin e tyre përmes nxjerrjes së legjislacionit përkatës, si dhe krahasimi i tyre me kompetencat e vendeve të ndryshme të rajonit dhe të Evropës.

Sa i përket konsultimeve paraprake mbi aktet ligjore që prekin kompetencat e komunave, MAPL-ja për periudhën maj/korrik të këtij viti ka nxjerrë opinione ligjore dhe konsultime paraprake për 31 akte ligjore, 3 projektligje, 12 draft-udhëzime administrative, 9 draft-rregullore dhe 7 koncept dokumente.

Ndërsa, gjatë periudhës raportuese, kuvendet komunale kanë miratuar gjithsej 380 akte komunale, nga të cilat 347 ishin vendime dhe 33 ishin rregullore komunale. MAPL-ja gjithashtu ka monitoruar nga afër aktivitetet që lidhen me përditësimin e ueb-faqeve të komunave. Në këtë drejtim, MAPL-ja ka planifikuar dhe ka pritur përfshirjen e 380 akteve të miratuara ligjore të komunave të ndryshme në bazën e të dhënave elektronike; megjithatë, rreth 70% prej tyre janë publikuar në internet.

MAPL-ja në bazë të mandatit të saj ligjor vazhdimisht monitoron punën e kuvendeve komunale. Gjatë kësaj periudhe raportuese, Kuvendet Komunale të Republikës së Kosovës kanë mbajtur gjithsej 99 takime, nga të cilat 94 ishin të rregullta dhe 5 të jashtëzakonshme. Këto të fundit nuk janë monitoruar nga MAPL-ja. Gjatë këtyre takimeve, MAPL-ja ka shqyrtuar ligjshmërinë e 197 akteve të miratuara në këtë periudhë; megjithatë 13 akte që kanë të bëjnë me komunat janë vlerësuar dhe janë në mospërputhje me legjislacionin në fuqi, ndërsa u konfirmua ligjshmëria e 184 akteve.

Koordinimi i aktiviteteve gjatë kësaj periudhe u fokusua në veçanti në punën për funksionalizimin e autoriteteve komunale të katër komunave: Zubin Potokut, Zveçanit,

8

Leposaviqit dhe Mitrovicës së Veriut. MAPL-ja ka mbajtur takime të rregullta konsultative dhe ka dhënë udhëzime dhe këshilla ligjore për zbatimin e kornizës ligjore për qeverisjen lokale. Me qëllim të koordinimit ndër-institucional për detyrimet nga zbatimi i Marrëveshjes së Brukselit, kuvendet komunale të Leposaviqit, Zveçanit, Zubin Potokut dhe Mitrovicës së Veriut kanë ri-vlerësuar Statutin përkatës të tyre dhe janë siguruar që Statutet e tyre të jenë të harmonizuara dhe në përputhje me legjislacionin në fuqi. MAPL-ja ka krijuar një bazë të të dhënave elektronike dhe fizike. Biblioteka si dhe baza e të dhënave tashmë është funksionale dhe janë një burim i informacionit jo vetëm për nëpunësit publik, por për të gjithë studiuesit e interesuar që kanë të bëjnë me fushën e vetë-qeverisjes lokale. Për më tepër, MAPL-ja në korrik të vitit 2014 ka hartuar “Fjalorin e terminologjisë themelore në lidhje me procesin e integrimeve evropiane” dhe “Dokumentin mbi harmonizimin e legjislacionit të Kosovës me legjislacionin e BE-së".

Me qëllim të avancimit të komunikimit dhe transparencës me shoqërinë civile, në prill të vitit 2014, MAPL-ja ka themeluar Rrjetin Komunal të Shoqërisë Civile. Gjatë periudhës raportuese, MAPL-ja ka funksionalizuar rrjetin e organizatave të shoqërisë civile të komunave dhe në bashkëpunim me GIZ-in ka organizuar tri trajnime rajonale mbi Procesin e Integrimit Evropian.

Sa i përket temës së transparencës në organet përfaqësuese komunale, MAPL-ja ka hartuar kriteret për platformën elektronike që monitoron seancat e Kuvendeve Komunale. Kjo platformë do t’i mundësojë qytetarëve qasje në seancat e kuvendeve komunale përmes internetit. Për më tepër, MAPL-ja ka mbajtur pesë (5) punëtori rajonale për të gjitha komunat e Kosovës, ku kanë marrë pjesë 120 përfaqësues nga shoqëria civile dhe mediat lokale. Ndërsa, me qëllim të informimit të qytetarëve për të drejtën e tyre për informim, Radio Televizioni i Kosovës nga 20 marsi deri më 15 qershor ka transmetuar një videoklip që shpjegon të drejtat e qytetarëve për qasje në informata nëpër komuna dhe obligimin e institucioneve për të zbatuar Ligjin për Qasje në Dokumente Publike.

Gjithashtu, MAPL-ja në bashkëpunim me IKAP-in dhe komunitetin e donatorëve ka hartuar dhe zbatuar programin për ngritjen e kapaciteteve të komunave. MAPL-ja e ndihmuar nga IKAP-i dhe Ministria e Financave ka organizuar dhe mbajtur trajnime në fushën e prokurimit me zyrtarët e komunave të Mitrovicës së Veriut, Zveçanit, Zubin Potokut dhe Leposaviqit.

1.1.3. Administrata publikeGjatë periudhës raportuese, Ministria e Administratës Publike (MAP) ka finalizuar hartimin e Ligjit për Shërbimin Civil; ka përfunduar draftin fillestar të Projektligjit mbi Pagat e Nëpunësve Publik që nuk janë pjesë e Shërbimit Civil; ka përfunduar draftin final të Ligjit për procedura administrative; dhe e ka dërguar për miratim tek Zyra Ligjore (ZKM) projekt-ligjin për pagat e zyrtarëve të lartë publik.

Sa i përket legjislacionit sekondar, MAP-i ka miratuar katër (4) rregullore mbi organizimin e brendshëm dhe në të njëjtën kohë ka përgatitur edhe një draft të katalogut mbi titujt dhe pozitat e vendeve të punës dhe e ka dërguar atë për miratim në Qeveri.

Sa i përket programimit të IPA II në fushën e administratës publike, MIE në bashkëpunim me MAP-in dhe ZKM-në kanë hartuar një dokument të veprimit që përbëhet nga pesë (5) komponentë të ndryshëm në fushën e Qeverisjes në përpjekje për të pasur një qasje më strategjike në lidhje me reformën e administratës publike. Ky dokument veprimi do të kontribuojë në krijimin e një kornize të mirëfilltë të politikave për zbatimin e MSA-së dhe do të sigurojë harmonizimin e dokumenteve kryesore të politikave me Planin e Veprimit të MSA-së. Përveç kësaj, ky veprim do të kontribuojë në forcimin e kapaciteteve të administratës publike për zbatimin e detyrimeve që dalin nga MSA-ja dhe do të krijojë një sistem të mirëfilltë për menaxhimin e kapaciteteve njerëzore në MAP dhe në të gjitha institucionet e

9

linjës në përputhje me detyrimet që dalin nga MSA-ja, duke siguruar kështu qëndrueshmërinë e reformave.

Për më tepër, ky Plan i Veprimit do të kontribuojë në forcimin e sistemit administrativ të drejtësisë në aspektin e kornizës së politikave dhe zbatimit të tyre që është një nga bazat në fushën e reformës së administratës publike. Një aspekt i rëndësishëm i Veprimit do të mbulojë promovimin dhe vizibilitetin e agjendës së Kosovës për integrim në BE duke siguruar mbështetje publike për reformat dhe për procesin e anëtarësimit në BE nga ana e qytetarëve të Kosovës. Kontrata është planifikuar të nënshkruhet deri në fund të vitit 2014.

Për shkak të shpërbërjes së Kuvendit dhe për faktin se pas mbajtjes së zgjedhjeve ende nuk është formuar Kuvendi, duhet të theksohet se ende është në pritje dhe nuk është miratuar Pakoja Legjislative e të Drejtave të Njeriut, e cila përfshin amendamente në Ligjin për Avokatin e Popullit në pajtim me rekomandimet nga Komisioni i Venecias, si dhe Ligjin kundër Diskriminimit dhe Ligjin për barazi gjinore.

Sa i përket çështjes së objektit të ri, IAP-i ende është i vendosur dhe vepron në objekte private të cilat vlerësohen si të papërshtatshme për punë. Sipas një vendimi të lëshuar nga MAP-i është pritur që i gjithë stafi i IAP-së të zhvendoset në ambiente të reja aty ku vepron Gjykata Kushtetuese e Kosovës.

Sa i përket ngritjes së kapaciteteve, MAP-i ka organizuar 30 kurse trajnimi për 462 nëpunës civil gjatë një periudhe prej 109 ditësh. Trajnimet përfshijnë pesë (5) fusha organizative, përkatësisht: administratën dhe legjislacionin; buxhetin dhe financat; teknologjinë e informacionit (TI); çështjet e qeverisjes lokale dhe çështjet e Bashkimit Evropian.

1.1.4. Mbikëqyrja Civile e Forcës së Sigurisë Nuk ka ndonjë zhvillim për të raportuar.

1.1.5. Shoqëria Civile ZKM/ZQM së bashku me CiviKos-in kanë hartuar termat e referencës për punën e Këshillit për zbatimin e Strategjisë qeveritare për bashkëpunim me shoqërinë civile. Në harmoni me Rregulloren e Punës së Qeverisë, këto draft-terma janë publikuar për konsultim me publikun. Për më tepër, ZQM-ja dhe CiviKos-i kanë finalizuar kriteret dhe të gjitha procedurat për zgjedhjen e përfaqësuesve të shoqërisë civile në Këshillin për zbatimin e Strategjisë qeveritare për bashkëpunim me shoqërinë civile. Këshilli do të përbëhet nga 15 anëtarë/përfaqësues të zgjedhur të shoqërisë civile (një anëtar i emëruar nga platforma CiviKos, ndërsa 14 anëtarët tjerë do të zgjidhen nga OSHC-ja) dhe 14 anëtarë/sekretarë të përgjithshëm nga institucionet relevante të Republikës së Kosovës. Njoftimi për emërimin e 14 përfaqësuesve të shoqërisë civile do të jetë i hapur deri më 25 gusht 2014.

1.1.6. Sistemi Gjyqësor Sa i përket avancimit të kornizës ligjore në fushën e gjyqësorit, janë finalizuar dhe pritet të procedohen në Qeveri për miratim Ligji për amandamentimin e Ligjit për Gjykatat dhe Ligji për Prokurorin e Shtetit. Për këtë qëllim, KGJK-ja ka hartuar një dokument me rekomandime për MD-në. Në anën tjetër, Ligji Nr. 03/L-052 për Prokurorinë Speciale të Republikës së Kosovës ende nuk është amandamentuar për shkak të rrethanave të përgjithshme politike. Së fundmi, Ligji për Kundërvajtje duhet të miratohet, i cili është i rëndësishëm pasi që do të zvogëlojë vëllimin e rasteve gjyqësore duke instaluar mekanizmat e shqyrtimit brenda institucioneve që i fillojnë procedurat kundërvajtëse në gjykatë.

Sa i përket legjislacionit sekondar, një draft rregullore për certifikimin e përkthyesve gjyqësor në procedura penale është përgatitur dhe pritet të finalizohet së shpejti pas harmonizimit të qëndrimeve ndërmjet akterëve relevant.

10

Për më tepër, gjatë kësaj periudhe raportuese, KGJK-ja ka miratuar aktet e mëposhtme të brendshme nënligjore dhe procedurale: Rregullorja për plotësimin e Rregullores mbi organizimin e brendshëm të gjykatave (16

korrik 2014); Rregullorja për procedurën disiplinore për anëtaret e KGJK-së; (21 maj 2014); UA për kompensim dhe mëditjet e stafit të Sekretariatit të Këshillit Gjyqësor dhe të

Gjykatave; (7 maj 2014); UA për udhëtime zyrtare (21 maj 2014); UA për vetura zyrtare (21 maj 2014); UA për qasje në regjistrin e llogarive bankare të BQK-së (21 maj 2014); UA për të hyrat gjyqësore (4 qershor 2014); UA për depozitat gjyqësore (4 qershor 2014); UA për rregullat e përdorimit të fondit të parave të imëta nga gjykatat (4 qershor 2014); UA për rregullat e përdorimit të fondit të parave të imëta për njësitë e KGJK-së (4 qershor

2014); UA për procedurën e kompensimit të mbrojtësve me shpenzime publike (4 qershor

2014).

Sa i përket kornizës së politikave përkatëse për këtë fushë, Qeveria me 16 Maj 2014 ka miratuar Strategjinë për Asistencë në Sektorin e Sundimit të Ligjit. Objektivi i përgjithshëm i kësaj strategjie është të përmirësojë kushtet për sundimin e qëndrueshëm të ligjit dhe në këtë mënyrë të avancojë procesin e integrimit evropian nëpërmjet planifikimit, programimit dhe përmirësimit të efektivitetit nga ndihma e donatorëve në përputhje me prioritetet strategjike kombëtare.

Përveç kësaj, KGJK-ja ka miratuar edhe Planin Strategjik për komunikim publik me 9 gusht 2014.

KGJK-ja ka nënshkruar dy marrëveshje me Misionin e EULEX-it më 18 korrik dhe 12 gusht 2014 në funksion të zbatimit të ligjit për mandatin e ri të EULEX-it. Gjithashtu, KGJK-ja ka nënshkruar një memorandum të mirëkuptimit me MPB-në në maj të vitit 2014 për qasje në regjistrin civil për marrjen e numrave të identifikimit të qytetarëve të Kosovës me qëllim të mbledhjes së borxhit përmes ekzekutimit të vendimeve gjyqësore.

Gjithashtu ka pasur progres në aspektin e zhvillimit institucional. Në këtë aspekt, është në proces e sipër faza e dytë e procesit për shqyrtimin e funksionalitetit të sistemit të drejtësisë penale (SDP). Për më tepër, unifikimi i kritereve për përzgjedhjen e gjyqtarëve dhe prokurorëve si dhe provimet për gjyqtarët dhe prokurorët që janë pjesë e kritereve të pranimit për kandidatët për gjyqtarë dhe prokurorë mbeten të varura nga procesi i harmonizimit të katër ligjeve bazë të sistemit gjyqësor (Ligji për Gjykatat, Ligji për Prokurorin e Shtetit, Ligji për KGJK-ën dhe Ligjin për KPK-ën), ky i fundit aktualisht është në proces e sipër.

Këshilli Prokurorial i Kosovës më 28 gusht 2014 ka miratuar raportin gjashtëmujor mbi mekanizmat përcjellëse. Raporti pasqyron statistikat e harmonizuara në mes të institucioneve të përfshira në mekanizmin përcjellës për shkeljet karakteristike. Duhet të theksohet se në këtë raport, për herë të parë, janë përfshirë shkeljet ekonomike. Për më tepër, KPK-ja ka përfunduar procesin e rekrutimit të prokurorëve të rinj dhe ka dërguar listën e 17 prokurorëve tek Presidentja e Republikës për miratim. Presidentja i ka dekretuar 17 prokurorët e rinj më 22 gusht. Në mbledhjen e ardhshme të rregullt të KPK-së, do të merret një vendim për shpalljen e konkursit për 17 prokurorë. Nga ana tjetër, Komisioni për vlerësimin e performancës, në kuadër të KPK-së ka kryer një vlerësim të përformancës së 24 prokurorëve me mandat fillestar (prej 3 vitesh), i cili do të shqyrtohet në mbledhjen e ardhshme të Këshillit.

11

Në anën tjetër, më 3 korrik të vitit 2014, KGJK-ja ka emëruar dy (2) gjyqtarë në Dhomën e Posaçme të Gjykatës Supreme të Kosovës. E gjithë kjo është bërë nën monitorimin e EULEX-it dhe do të vazhdojë të jetë e njëjtë edhe në proceset e rekrutimit në të ardhmen për të siguruar objektivitin në rekrutimin e gjyqtarëve të rinj. Sa i përket emërimit të gjyqtarëve nga komunitetet pakicë, me theks të veçantë në minoritetin serb, KGJK-ja ka pezulluar aktivitetet në këtë drejtim dhe është në pritje të arritjes së marrëveshjes në mes të Kosovës dhe Serbisë.

Një sfidë e vazhdueshme ka të bëjë me mos-funksionalitetin e KGJK-së për shkak të mungesës së kuorumit. Çështje urgjente për Kuvendin është që të emërojë anëtarët e rinj të KGJK-së në mënyrë që KGJK-ja të jetë funksionale për shkak të rolit thelbësor në administrimin dhe menaxhimin e gjyqësorit të Kosovës. Gjithashtu, pavarësia buxhetore dhe financiare e gjyqësorit në Kosovë dhe nevoja për miratimin e Ligjit për Administratën Gjyqësore mbetet ende një sfidë.

Më 24 korrik 2014, KGJK-ja ka hapur konkursin e brendshëm për një gjyqtar të Gjykatës Supreme dhe për tetë (8) gjyqtarë në Gjykatën e Apelit. Në të njëjtën kohë, konkursi për aplikim është i hapur për 45 gjyqtarët e gjykatave themelore. Emërimi i tyre pritet të bëhet deri në tremujorin e fundit të këtij viti. Përveç kësaj, në prag të skadimit të mandatit trevjeçar, pas dorëzimit të procesit të vlerësimit, KGJK-ja më 16 korrik 2014 i ka propozuar Presidentes së Kosovës emërimin e dy gjyqtarëve të Gjykatës Supreme, me mandat të përhershëm.

Gjithashtu, mekanizmi i llogaridhënies në raportin KGJK - Gjykatë dhe përbërja e anëtarësisë së KGJK-së mbetet një sfidë ku sipas standardeve evropiane rekomandohet që KGJK-ja të përbëhet nga një shumicë e gjyqtarëve të zgjedhur nga kolegët e tyre, ose të paktën 50% e anëtarëve të jenë gjyqtarë të zgjedhur nga kolegët e tyre nga të gjithë nivelet e gjyqësorit, e cila si rezultat, do të siguronte një pluralizëm brenda gjyqësorit.

Sa i përket zvogëlimit të rasteve të grumbulluara, deri më datën 30 qershor 2014, janë kryer 10.196 raste penale dhe 2,390 raste civile nga ana e Departamentit të Përgjithshëm dhe 9517 raste nga Departamenti i krimeve të rënda që në total përbejnë 22.103 raste të kryera në kategorinë e rasteve civile dhe penale. Të dhënat nga kategoritë tjera janë duke u përpunuar.

Sa i përket numrit të rasteve të proceduara dhe të trajtuara në çështjet e bashkëpunimit gjyqësor ndërkombëtar, MD/Departamenti për Bashkëpunim Juridik Ndërkombëtar (DBJN) ka pranuar dhe proceduar 2,245 kërkesa dhe përgjigje për rastet e mëposhtme të reja dhe të hapura si:

Ekstradimi; Rrëmbimi ndërkombëtar i fëmijëve; Transferimi i personave të dënuar; Transferimi i procedurave; Ndihma e ndërsjellët juridike në çështje penale dhe civile; Shërbimi i dokumenteve; Njohja dhe ekzekutimi i vendimeve; Opinionet ligjore.

Lidhur me planin për trajnimet e përbashkëta të specializuara në mes të institucioneve të zbatimit të ligjit, stafi i DBJN-së ka marrë pjesë në punëtori për bashkëpunim juridik ndërkombëtar mbi çështjet civile më 19 dhe 20 qershor 2014 që janë mbajtur në Gjykatën Themelore të Prishtinës, Mitrovicës, Prizrenit dhe Gjakovës. Gjithashtu, në qershor stafi i DBJN-së ka përfituar nga pjesëmarrja në një vizitë studimore në Gjermani dhe Holandë.

12

MD-ja më 13 Maj 2014 ka miratuar Udhëzimin Administrativ Nr. 09/2014 për procedurën disiplinore të përmbaruesve privat. Tabela e mëposhtme i referohet numrit të rasteve të zgjidhura përmes ndërmjetësimit, gjatë periudhës maj-korrik 2014:

Tabela 2: Statistikat mbi ndërmjetësimin (maj - korrik 2014)Të referuar për ndërmjetësim

Të zgjidhura Të pazgjidhura Në proces

628 201 41 214

Me qëllim të ngritjes së kapaciteteve të gjyqësorit, IGJK-ja ka vazhduar me ofrimin e trajnimeve edhe gjatë periudhës raportuese (shih Tabelat 3 dhe 4 më poshtë)

13

Tabela 3: Statistikat mbi trajnimin në fushën e ndërmjetësimit (maj - korrik 2014) Tema e trajnimit Data Nr i

pjesëmarrësve

Gjyqtarë

Prokurorë Të tjerë1

Shkrimi dhe arsyetimi gjyqësor 20 maj 2014 12 12 0 0Udhëheqja fleksibile (TiT) 26-28 maj

201425 12 5 8

Menaxhimi i rastit 12 qershor 2014

9 4 3 2

Etika dhe pavarësia gjyqësore (TiT)

16 qershor 2014

 5  2  2  1

Trajnim për etikën gjyqësore 17 qershor 2014

10 7 3 0

Tabela 4: Statistikat mbi trajnimet e organizuara nga IGJK-jaTitulli i modulit Data Nr i

pjesëmarrësve

Kandidatët për

gjyqtarë

Kandidatët për

prokurorëRoli i prokurorit në shqyrtim gjyqësor

20 – 27 maj 2014 03,09,10,17 qershor 2014

11 0 11

Hartimi i mjeteve juridike nga prokurori

20,23,30 maj 201413,20,27 qershor 2014

11 0 11

Prokurori i Shtetit sipas KKPK-së

23,30 maj 201406 qershor 2014

11 0 11

Vendimet gjyqësore dhe mjetet juridike

11 korrik 2014 29 18 11

Shkrimi dhe arsyetimi ligjor 05 maj 2014 29 18 11

Gjithashtu, më 21-22 maj është mbajtur një Konferencë Ndërmjetësuese me temën "Forcimi i ndërmjetësimit-sfidat dhe perspektivat" që gjithashtu ishte një aktivitet i mbështetur nga UNDP-ja. Nga kjo Konferencë për Ndërmjetësim, 50 ndërmjetësues të trajnuar nga USAID/CLE janë certifikuar për rajonin e Pejës, Gjilanit dhe Prizrenit. Ata tani janë në procedurë të licencimit. Po ashtu, gjatë muajit maj, Projekti i Binjakëzimit që mbështet DBJN/MD ka ofruar trajnim mbi "Rrëmbimin ndërkombëtar të fëmijëve", ku 10 ndërmjetësues kanë ndjekur këtë trajnim dhe dy prej tyre janë përzgjedhur për vizitë studimore në Gjermani dhe Holandë.

Gjithashtu, në muajin maj është instaluar baza e të dhënave për shërbime ndërmjetësuese, me mbështetje të ofruar nga UNDP-ja. Në muajin qershor organizata gjermane CSSP ka ofruar trajnime përditësuese për 8 ndërmjetësit e Qendrës Ndërmjetësuese të Mitrovicës. Përveç kësaj, organizata gjermane CSSP dhe Konferenca për Ndërmjetësim kanë shpallur një konkurs për 15 ndërmjetësues për rajonin e Mitrovicës. Gjithashtu, është mbajtur një seancë trajnimi gjatë periudhës 4-8 gusht për Zhvillimin e Aftësive Profesionale të Përmbaruesve. Edhe pse gjatë kësaj periudhe raportuese nuk ka pasur zyrtarë të emëruar të përmbaruesve privat, 22 agjentë kanë kryer provimin me shkrim dhe me gojë dhe 19 prej tyre priten të licencohen. Për më tepër, 13 zyra private të përmbarimit janë funksionale.

1Dogana, hetuesit e policisë, zyrtarët e shërbimit sprovues, Organi i Kujdestarisë, avokatët, ndërmjetësit, bashkëpunëtorët profesional dhe zyrtarët përmbarimor në gjykata dhe prokurori, zyrtarët nga Zyra e Komisionit Disiplinor të KGJK-së, NJIF, zyrtarët nga Ministria e Drejtësisë, avokatët e viktimave.

14

1.1.7. Politikat kundër korrupsionit Në lidhje me legjislacionin sekondar, AKK-ja ka miratuar Rregulloren Nr. 01/2014 mbi Punën e Agjencisë kundër korrupsionit. Kjo rregullore plotëson dispozitat e ligjeve në vijim: Ligjin Nr. 03/L-159 për AKK-në; Ligjin Nr. 04/L-050 për deklarimin, prejardhjen dhe kontrollin e pasurisë së zyrtarëve të

lartë publik dhe deklarimin, prejardhjen dhe kontrollin e dhuratave për të gjithë personat zyrtar;

Ligjin Nr. 04/L-228 për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit nr. 04/L-050 për deklarimin, prejardhjen dhe kontrollin e pasurisë së zyrtarëve të lartë publik dhe deklarimin, prejardhjen dhe kontrollin e dhuratave për të gjithë personat zyrtar;

Ligjin Nr. 04/L-051 për Parandalimin e Konfliktit të Interesit në Ushtrimin e Funksionit Publik.

Kjo gjithashtu përcakton metodën e punës së AKK-së dhe rregullat për organizimin dhe funksionimin e Agjencisë.

Sa i përket zbatimit të kornizave ligjore dhe politike për të luftuar korrupsionin në komuna, gjendja aktuale duket të jetë e qëndrueshme pa raste të raportuara të konfliktit të interesit (që mbajnë poste të dyfishta) ose korrupsionit.

Në aspektin e zbatimit të strategjisë dhe planit të veprimit kundër korrupsionit, një numër i konsiderueshëm i komunave kanë mekanizma për identifikimin e rasteve të korrupsionit. Prandaj, ka komuna që kanë nga një zyrtar i cili mban kontakte në mes të Komunës dhe Agjencisë kundër korrupsionit të Kosovës.

Sipas raportit gjashtëmujor të Mekanizmit Përcjellës, prokurorët gjatë gjysmës së parë të vitit (1 janar deri me 30 qershor 2014) kanë punuar në 753 raste me 2.044 persona për veprat penale që lidhen me korrupsion dhe akuza të specifikuara penale. Në fund të periudhës raportuese (30 qershor 2014), të dhënat tregojnë se nga numri i përgjithshëm i këtyre rasteve, 207 raste janë zgjidhur ku përfshiheshin 556 persona, ndërsa 546 raste me 1,488 persona të përfshirë mbetën të pazgjidhura.

Një sërë masash gjatë periudhës raportuese janë ndërmarrë në mënyrë që të parandalohet dhe luftohet korrupsioni dhe mashtrimi në institucionet e Shërbimit Korrektues. Më konkretisht, Inspektorati i Shërbimit Korrektues të Kosovës ka identifikuar dhe parandaluar 44 raste të kontrabandës së telefonave celularë dhe substancave narkotike në institucionet korrektuese. Po ashtu, ka identifikuar një numër të pikave në objektet e tilla (perimetri i rrethojës së jashtme, dritat, dhoma të mbikëqyrjes dhe pika të kontrollit, pajisje përkatëse dhe pajisje komunikimi me radio-lidhje, dorëzimi i detyrave mes ndërrimeve të punës, dhe dhomat e vizitës për të dënuarit) që janë përdorur si rrugë të kontrabandës, dhe për këtë arsye ka kryer në total 64 inspektime të detajuara.

Këto kanë rezultuar me 26 rekomandime për zgjidhjen e këtyre çështjeve të cilat kanë çuar në përmirësime të rëndësishme të sigurisë dhe kontrollit në dhomat e vizitave. Në vijim janë paraqitur disa nga rekomandimet, siç janë: Kryerja e një analize të lidhjeve familjare të punonjësve të stafit në uniformë dhe civil

dhe ndikimi i tyre i mundshëm në futjen e kontrabandës; Përmirësimi i dorëzimit të detyrës dhe regjistrimi i të gjitha ndryshimeve në librin e

kujdestarisë; Sigurimi i masave disiplinore ndaj stafit të cilët mund të jenë të lidhur me kontrabandë; Pajisja e institucioneve korrektuese dhe të paraburgimit me Libra të Protokollit për

shënimin e ankesave dhe kërkesave të burgosurve; Ofrimi i kushteve të sigurisë për të burgosurit në mënyrë që ankesat e tyre të jenë

konfidenciale në pajtim me Ligjin për Ekzekutimin e Sanksioneve Penale, Neni 91 paragrafi 10;

15

Përmirësimi i sistemit të kontrollit të burgosurve pas vizitave; Sigurimi i stafit me përbërje më të lartë femërore në detyrë për t'i kontrolluar vizitorët

femra.

Gjithashtu janë shqiptuar tri masa disiplinore: dy vërejtje me shkrim dhe një transferim në një objekt tjetër. Në përgjithësi, nuk kanë ndodhur vepra penale apo veprimtari tjera të ndaluara në institucionet korrektuese gjatë periudhës raportuese.

Sa i përket ngritjes së kapaciteteve institucionale, një rrjet i prokurorëve që merren me rastet e korrupsionit në shtatë prokurori vazhdojnë intensivisht të hetojnë rastet e korrupsionit nën mbikëqyrjen e koordinatorit kombëtar për zbatimin e planit me qëllim të rritjes së efikasitetit të sistemit prokurorial në luftën kundër korrupsionit. Në këtë aspekt, Koordinatori Kombëtar informon publikun në baza mujore me të arriturat në zbatimin e këtij plani të veprimi.

Gjatë periudhës raportuese, IGJK-ja ka ofruar sesione trajnimi për gjyqtarët dhe prokurorët kundër korrupsionit (shih tabelën 5 më poshtë).

Tabela 5: Statistikat mbi trajnimin në fushën kundër korrupsionit të organizuar nga IGJK-jaTitulli i trajnimit Data Gjiths

ejGjykat

ësProkuror

ëTë tjerë

Programi i trajnimit në fushën e luftës kundër korrupsionit nga ana e prokurorëve dhe zyrtarëve tjerë të institucioneve përkatëse - Faza e parë

16-20 qershor 2014

19 0 5 14

Në anën tjetër, AKK-ja po ashtu ka ofruar trajnime për stafin e saj (shih Tabelën 6 më poshtë).

Tabela 6: Statistikat mbi trajnimin në fushën kundër korrupsionit të organizuar nga AKK-jaTitulli i trajnimit Ofruar nga Vendi Data Nr. i

pjesëmarrësve

Analiza e formave aktuale të korrupsionit në Policinë e Kosovës dhe hartimi i propozimeve për parandalimin e krimeve

Policia e Kosovës

Prishtinë 06-07 maj 2014

1

Menaxhimi i Integritetit dhe Planifikimi i Integritetit - Trajnimi i Trajnerëve, Moduli II

UNDP Prishtinë 21 maj 2014

3

Punëtoria "Vendosja e mekanizmave të bashkëpunimit kundër korrupsionit"

AKK-UNDP Ohër, Maqedoni

23-25 maj 2014

4

Menaxhimi i Integritetit dhe Planifikimi i Integritetit - Trajnimi i Trajnerëve, Moduli III

UNDP Prishtinë 19-20 qershor 2014

3

Hetimi i Pastrimit të Parave, Gjurmimi i Pasurisë dhe Mbështetje e Përbashkët Ligjore Ndërkombëtare

Institutit i Krimeve Ekonomike të Kosovës në kuadër të PK-së

Prishtinë 23-27 qershor 2014

1

1.2. Të drejtat e njeriut dhe mbrojtja e minoriteteve Të drejtat civile, politike, ekonomike dhe sociale

16

Institucionet e Kosovës kanë vazhduar përpjekjet e tyre për të mbrojtur dhe zbatuar të drejtat e njeriut në Republikën e Kosovës. Projektligji për mbrojtjen nga diskriminimi është miratuar nga Qeveria më 05.05.2014, megjithatë duke pasur parasysh se ky ligj nuk është miratuar në Kuvend dhe posa të formohen strukturat e reja institucionale do t'iu kthehet Qeverisë për miratim së bashku me Ligjin për Avokatin e Popullit dhe Ligjin për Barazinë Gjinore, si një pako e vetme legjislative.

Sa i përket barazisë gjinore, ABGJ-ja në bashkëpunim me Zyrën e BE-së dhe UN Woman kanë lansuar më 14 maj 2014 Profilin Gjinor të Shtetit të Kosovës. Ky dokument synon të analizojë dallimet gjinore që lidhen me kornizën kombëtare ligjore, sundimin e ligjit, drejtësinë, të drejtat e njeriut, politikat, situatën socio-ekonomike dhe dhunën në baza gjinore. Gjatë vitit 2014, ABGJ-ja ka subvencionuar 13 projekte që promovojnë barazinë gjinore, pjesëmarrjen e gruas në proceset e vendim marrjes dhe fuqizimin e tyre ekonomik. Përveç kësaj, sipas statistikave nga MAPL-ja, përfaqësimi i grave për periudhën janar-qershor 2014 në pozita udhëheqëse në komuna, në total arrin në 189 (27-30%).

Grupi Këshillues dhe Koordinues për të drejtat e komunitetit LGBTI ka vazhduar të mbajë takime të rregullta në përputhje me mandatin e tij. Më 15 maj zyrtarisht kishte filluar Projekti i binjakëzimit të BE-së "Lufta kundër homofobisë dhe transfobisë". Qëllimi i projektit është që të trajtoj homofobinë dhe transfobinë dhe të rris kapacitetet e autoriteteve të Kosovës, sidomos të policisë, gjyqësorit, edukatorëve dhe mediave. Lansimi i projektit këtë vit i parapriu shënimit të Ditës Ndërkombëtare Kundër Homofobisë, më 17 maj 2014. Me këtë rast, Qeveria e Kosovës ngriti flamurin e ylberit si një simbol i tolerancës, diversitetit dhe respektimit të të drejtave të njeriut.

Fondacioni “Terre des Homes” me qëllim të shqyrtimit të kornizës ligjore për të drejtat e fëmijëve ka përgatitur një raport të shqyrtimit ligjor të legjislacionit ekzistues i cili i referohet mekanizmave mbrojtëse të fëmijëve dhe pritet të publikohet në muajin shtator. Përveç kësaj, Udhëzimet për plotësimin e bazës së të dhënave me treguesit e Drejtësisë për Fëmijët janë hartuar me qëllim që të paraqitet gjendja e drejtësisë për të miturit dhe të kontribuohet në mbrojtjen e fëmijëve që janë në konflikt me ligjin.

Sa i përket mbrojtjes së të drejtave të fëmijëve, më 14 korrik 2014 është lansuar Raporti i katërt mbi monitorimin e zbatimit të Strategjisë dhe Planit të Veprimit për të Drejtat e Fëmijëve për vitin 2013. Ky raport mbulon shtatë fusha prioritare: qeverisjen, buxhetimin, arsimin, shëndetësinë, mirëqenien sociale dhe drejtësinë për të miturit. Buxheti i përgjithshëm i ndarë për zbatimin e Strategjisë në vitin 2013 ishte 1.632,898,125.00 euro ose 13.2% e buxhetit të përgjithshëm të Kosovës. Gjetjet kryesore progresive nga raporti tregojnë se për dallim nga viti paraprak, në fushën e arsimit, gjatë vitit 2013 në shqyrtimin e kryer për klasat e 5-ta ka pasur një rritje në trendin e përqindjes së kalimit të provimeve nga ana e nxënësve të klasës së 9 dhe nga klasat e 5-ta nga 57% në 61% dhe 54% në 77%. Përveç kësaj, ekziston një trend i vogël i rritjes së regjistrimit të fëmijëve me aftësi të kufizuara në arsim, nga 1,221 (2012) në 1,240 (2013). Një arritje e rëndësishme është rritja e numrit të shkollave që i plotësojnë standardet për gjithë-përfshirje nga 6 (2012) në 44 (2013). Ndërkaq, sa i përket përfshirjes së fëmijëve në punë të rëndë, në bazë të të dhënave në dispozicion, ka një rënie të vogël nga 168 (2012) në 80 (2013) të fëmijëve të përfshirë. Për më tepër, për ndryshim me vitin 2012, po ashtu ka një rënie në numrin e fëmijëve pa përkujdesje prindërore nga 1,310 në 1,285, dhe të gjithë atyre fëmijëve iu është dhënë një kujdestar nga organi i kujdestarisë. Për ndryshim nga viti i kaluar ka një rënie të vogël në numrin e fëmijëve në konflikt me ligjin, nga 1,772 në vitin 2012 në 1.690 në vitin 2013, ndërsa ka pasur një rritje në vendosjen e masave të ndryshme dhe dënime alternative, si dhe ekzekutimi i tyre i suksesshëm nga 780 (2012) në 971 (2013) përkatësisht nga 476 në 623.

17

Numri i ankesave të pranuara nga Avokati i Popullit për rastet e shkeljeve të të drejtave të njeriut nga autoritetet publike ka shënuar një rënie të lehtë. Krahasuar me periudhën janar-maj ku janë pranuar 794 ankesa, gjatë periudhës raportuese Avokati i Popullit ka pranuar 586 ankesa. Prej këtyre rasteve, 135 raste janë të hapura për hetime (Avokati i Popullit vet i kryen këto hetime), 2 raste janë ex officio të hapura dhe 159 raste janë mbyllur. 451 raste të ankesave janë shpallur si të papranueshme dhe Avokati i Popullit i ka këshilluar parashtruesit për hapat e mëtejshëm të adresimit të ankesave. Duke iu referuar këtyre rasteve, janë hartuar 2 raporte, 1 në Kuvend dhe 1 në MPMS, dhe janë adresuar 3 rekomandime për çdo institucion përkatës në bazë të këtyre raporteve.

Me qëllim të ofrimit të sigurisë në komunitet nëpërmjet një bashkëpunimi të ngushtë mes policisë dhe qytetarëve, Drejtoria e Policisë në Bashkësi dhe Preventivë (DPBP) ka krijuar 3 Komitete Lokale për Siguri Publike (KLSP), duke arritur në total 40 KLSP të themeluara në të gjithë Kosovën.

Duke u bazuar në monitorimin e dosjeve të rasteve të marra nga Qendrat për Punë Sociale, gjatë periudhës raportuese janë ndihmuar tri (3) viktima të trafikimit njerëzor. Ndërkohë, PK-ja ka raportuar 42 raste të trafikimit të qenieve njerëzore që janë hapur për hetim dhe janë identifikuar shtatë (7) viktima të trafikimit të qenieve njerëzore.

Në lidhje me rastet e dhunës në familje, gjatë periudhës maj-korrik 2014 janë trajtuar 29 viktima dhe 6 raste të të miturve nga Qendrat për Punë Sociale. PK-ja ka raportuar 229 raste të dhunës në familje ku janë të përfshirë 191 femra dhe 55 meshkuj viktima, nga të cilët 33 janë nën hetime dhe 196 kanë proceduar në Zyrën e Prokurorisë Themelore2. Të dhënat e mëposhtme për rastet e dhunës në familje janë siguruar nga KGJK-ja për periudhën 1 janar 2014 - 30 qershor 2014 (Tabela 7):

Tabela 7: Statistikat mbi luftimin e dhunës në familje gjatë periudhës raportueseStatusi i rasteve Nr. i rasteve

Të trashëguara 133Të pranuara 37Të zgjedhura 39Të pazgjidhura 131Burimi: Këshilli Gjyqësor i Kosovës

Sa i përket mbrojtjes së grupeve të cenueshme, gjatë periudhës raportuese, PK-ja ka raportuar (4) katër raste kundër pjesëtarëve të komunitetit LGBTI. Të gjitha katër rastet janë proceduar në Prokurorinë Themelore në Prishtinë.

Është vërejtur një numër i zvogëluar i sulmeve fizike ndaj gazetarëve. Gjatë periudhës raportuese, PK-ja ka raportuar shtatë (7) raste të sulmeve ndaj gazetarëve, përfshirë katër (4) raste të kërcënimit, dy (2) raste të lëndimeve trupore dhe një (1) rast të dëmtimit të pronës private. Gjashtë (6) nga këto raste janë proceduar në Prokurorinë Themelore të komunës përkatëse, ndërkohë një (1) rast është ende nën hetime.

Në mënyrë që të krijohen kushte të duhura për të burgosurit që kërkojnë trajtim shëndetësor, është ndërtuar një dhomë e posaçme me siguri maksimale në kuadër të Qendrës Klinike dhe Universitare të Kosovës dhe do të funksionalizohët deri në fund të gushtit 2014. Kategorizimi i të burgosurve brenda SHKK-së është në vazhdim e sipër, pra një numër i të burgosurve të Dubravës pritet që të transferohen në burgun e Sigurisë së Lartë.

2 Nuk ka të dhënat të ofruara nga KPK-ja për shkak të periudhës kohore për të cilën KPK-ja i gjeneron statistikat mbi rastet e dhunës në familje, sulmeve kundër ndërtesave religjioze dhe kulturore, të ashtuquajtura si krime të motivuara etnikisht

18

Për sa i përket masave disiplinore ndaj personelit të shërbimit korrektues, SHKK-ja ka marrë masa të paralajmërimeve në dy (2) raste dhe të ndërrimit të vendit të punës në një institucion tjetër për një (1) rast. Ndërkohë, Inspektorati i MD-së ka raportuar 44 raste të kontrabandës (telefona celular, substanca narkotike) në objektet e shërbimit korrektues. Me qëllim të trajtimit të këtyre çështjeve, Inspektorati ka kryer 64 inspektime të rregullta dhe të ndryshme ad hoc në zonat më problematike të institucioneve korrektuese. Si rezultat, janë dhënë 26 rekomandime dhe janë vërejtur përmirësime të konsiderueshme si në siguri ashtu edhe në ndriçim të perimetrit të jashtëm dhe është përmirësuar niveli i sigurisë dhe kontrollit në dhomat e vizitorëve. Me qëllim të përmirësimit të sistemit të ankesave brenda institucioneve korrektuese, janë vendosur kutitë e ankesave në të gjitha institucionet korrektuese.

Komisioni për Kërkesa Pronësore të Kosovës (KKPK) gjatë adresimit të të drejtave pronësore deri më 31 korrik 2014 ka shqyrtuar gjithsej 41,327 kërkesa pronësore; ndërkohë që gjatë periudhës raportuese janë shqyrtuar 318 kërkesa. Deri më tani, 42,486 vendime në total u janë shpërndarë palëve, ndërsa gjatë periudhës raportuese janë shpërndarë 1,624 kërkesa nga të cilat 1,387 tek parashtruesit dhe 237 tek palët përgjegjëse dhe tek përdoruesit aktual. Numri i vendimeve të zbatuara në total është 29.871. Gjatë periudhës maj-korrik u zbatuan 2976 vendime.

Nga data 1 maj 2014 deri më 31 korrik 2014 janë kryer 680 dëbime. Prej këtyre dëbimeve, 262 ishin dëbime fizike: 29 dëbime për ri-posedim të pronës, dhe 233 për shkak të mospagesës së qirasë. 261 dëbime janë anuluar pasi banuesi aktual e ka paguar qiranë para ditës në të cilën është caktuar dëbimi, ndërsa 44 dëbime janë anuluar për arsye tjera.

Për sa i përket pronave me qira, deri në fund të muajit korrik, AKP-ja ka lëshuar përmes Skemës Vullnetare të Qirasë gjithsej 1,150 prona me qira, nga të cilat 491 janë në dispozicion. Gjatë periudhës maj-korrik 2014 janë dhënë me qira 96 prona (26 bujqësore, 70 rezidenciale). Gjithsej 143 vendime do të zbatohen nëpërmjet kompensimit në shumë prej 3.2 milion euro dhe me gjithë përpjekjet e saj, Agjencia nuk ishte në gjendje t’i sigurojë këto mjete.

Për të monitoruar mbrojtjen e të drejtave të punëtorëve, Inspektorati i Punës gjatë periudhës raportuese ka kryer 2,325 inspektime, nga të cilët 1,504 ishin inspektime të rregullta, 634 ishin inspektime të përsëritura, 138 inspektime ishin bërë me kërkesë të palëve, dhe 49 inspektime në bashkëpunim me organet tjera të mbikëqyrjes ligjore. Inspektorati ka shqiptuar 316 vërejtje me shkrim të subjekteve ku janë gjetur shkeljet, dhe janë shqiptuar 52 gjoba.

Në kuadër të projektit IPA për mbështetje të Inspektoratit të Punës, është planifikuar të fillojë sistemi për trajnimin e inspektorëve të punës në tremujorin e tretë të vitit 2014. Gjithashtu është duke u zhvilluar sistemit i TI-së së Inspektoratit si pjesë e projektit. Përveç kësaj është duke u përgatitur Strategjia dhe Plani i Veprimit për zhvillimin e Inspektoratit të Punës. Koncept dokumenti për riorganizimin dhe funksionalizimin e Inspektoratit të Punës është hartuar dhe është dorëzuar në MF. Inspektorati ka hartuar raportin gjashtëmujor që mbulon periudhën janar-qershor 2014.

Sa i përket trajnimeve të organizuara në fushën e të drejtave të njeriut, ZQM/ZKM ka organizuar një trajnim dyditor (27 dhe 28 maj 2014) mbi Indikatorët e Drejtësisë për Fëmijët si pjesë e fazës së tretë të projektit "Reforma e Drejtësisë për Fëmijët në Kosovë".

Agjencia për Barazi Gjinore ka organizuar trajnime si pjesë e Planit të Veprimit kundër Dhunës në Familje 2011-2014:

19

Mekanizmat koordinues komunale kundër dhunës në familje (29 prill 2014 - 06 qershor 2014) mbajtur në Gjilan, Gjakovë dhe Dragash, dhe janë ndjekur nga 111 pjesëmarrës;

Trajnime mbi PSO-në për mbrojtjen nga dhuna në familje (qershor 2014) janë mbajtur në Podujevë dhe Prizren, dhe janë ndjekur nga 90 pjesëmarrës të cilët në fund të trajnimit janë certifikuar nga ABGJ-ja.

Ndërsa, trajnimet vijuese janë organizuar nga IGJK-ja: Rëndësia e KEDNJ-së në gjyqësorin e Kosovës - parimi "Ne bis in idem" (13.05.2014)

me pjesëmarrje të 5 gjyqtarëve dhe 2 prokurorëve; Veprat penale kundër të drejtave të njeriut (21.05.2014) me 28 pjesëmarrës.

1.2.1. Mbrojtja dhe respektimi i pakicave dhe trashëgimisë kulturore Mbrojtja e trashëgimisë kulturore mbetet prioritet për institucionet e Kosovës. Ligji për Trashëgiminë Kulturore është duke u amandamentuar dhe Rregullorja e Këshillit 116/2009 mbi eksportin e mallrave kulturore dhe Direktiva e Këshillit 93/7 mbi kthimin e objekteve kulturore të larguara në mënyrë të paligjshme nga territori i një Shteti Anëtar janë duke u transpozuar në draft. Gjashtë komuna me shumicë të komuniteteve kanë hartuar Planin e Trashëgimisë Lokale 2012-2015. Ky plan ka për qëllim forcimin e rolit të komunave, OJQ-ve dhe komuniteteve në ri-vitalizimin e trashëgimisë kulturore dhe natyrore të vendit.

Në korrik të vitit 2014, MKRS-ja ka themeluar bazën e të dhënave në internet të trashëgimisë kulturore ku ofrohen informacione mbi monumentet, vendet arkeologjike, trashëgiminë shpirtërore apo të luajtshme. Ndërsa, KZM-ja ka vazhduar me punën e saj siç parashihet me UA-në në fuqi, dhe është mbajtur takimi i 14-të i Këshillit më 15 korrik 2014, ku kryesisht ishin adresuar çështjet e ndërtimeve pa leje dhe kontesteve pronësore brenda objekteve ortodokse fetare.

Njësia e specializuar e Policisë së Kosovës e ngarkuar me mbrojtjen e trashëgimisë kulturore, është e detyruar të sigurojë 24 objekte në tërë territorin e Kosovës. Kjo njësi është duke punuar me kapacitet të plotë dhe ka 203 zyrtarë policor. Gjatë periudhës janar-korrik 2014, ky njësit ka raportuar dy (2) incidente në Kishat në Obiliq dhe Gjakovë. Nga ana tjetër ka rënë dukshëm numri i raportimeve të sulmeve kundër objekteve kulturore dhe fetare për këtë periudhë raportuese. Në krahasim me periudhën janar-mars 2014, ku janë raportuar njëzet e gjashtë (26) raste, gjatë periudhës raportuese, PK-ja ka raportuar njëmbëdhjetë (11) raste të veprave të vjedhjes dhe vandalizmit kundër varrezave dhe objekteve fetare, prej të cilave gjashtë (6 ) raste janë proceduar në Zyrat përkatëse të Prokurorisë themelore dhe pesë (5) raste janë ende nën hetime. Gjithashtu, shih në vijim Tabelën 8 me të dhënat e KGJK-së që mbulon periudhën 1 janar - 30 qershor 2014:

Tabela 8: Statistikat për mbrojtjen e vendeve të trashëgimisë kulturore gjatë periudhës raportuese

Statusi i rasteve Nr. i rasteveTë trashëguara 8Të pranuara 2Të zgjidhura 3Të pazgjidhura 7

Burimi: Këshilli Gjyqësor i Kosovës

Zyra e Komisionerit të Gjuhëve më 27 qershor 2014 në bashkëpunim me Qendrën Evropiane për Çështje të Pakicave (ECMI), ka lansuar Udhëzimin për zbatimin e Ligjit për përdorimin e gjuhëve, i cili synon të ndihmojë nëpunësit civilë të zbatojnë plotësisht ligjin, për të qartësuar të drejtën e gjuhës dhe rastet e shkeljeve.

20

Gjatë periudhës raportuese, ZKGj-ja ka pranuar gjithsej 6 ankesa; nga të cilat 3 janë zgjidhur me anë të ndërmjetësimit dhe 3 janë duke u shqyrtuar. Numri i rekomandimeve të lëshuara gjatë periudhës raportuese është 3 dhe ato kanë qenë të drejtuara për KQZ-në, RTK2 dhe Komunën e Kllokotit. Në muajin qershor u mbajt një seminar dy-ditor në Pejë me anëtarët e Rrjetit për Politika të Gjuhëve për të shpjeguar rolin, detyrat dhe përgjegjësitë e anëtarëve të saj. Përveç kësaj, në muajin korrik ZKGJ-ja në bashkëpunim me ECMI-n ka filluar një projekt që synon matjen e indikatorëve dhe monitorimin e zbatimit të Ligjit mbi Përdorimin e Gjuhëve në Komunat e Republikës së Kosovës. Janë shpërndarë pyetësorë dhe janë bërë vizita nëpër komuna të ndryshme (me përjashtim të katër komunave veriore) për të ofruar sqarimet e nevojshme në lidhje me përfundimin e këtyre pyetësorëve.

Projekti i përbashkët i ZKGJ-së dhe ECMI-së mbi mësimin e gjuhëve zyrtare në nivel lokal ka vazhduar zbatimin e saj, ku janë mbajtur kurse në gjuhën shqipe dhe serbe në shumicën e komunave në Kosovë.

Gjatë periudhës maj-korrik 2014, ZKGJ-ja ka punësuar një (1) zyrtar të lartë për ngritjen e kapaciteteve. Gjithashtu, Zyra është angazhuar edhe në një kontratë të shkurtër gjashtëmujore ku dy (2) përkthyes dhe një (1) Ligjërues do të kontribuojnë në përmirësimin e cilësisë së përkthimit të dokumenteve të lëshuara nga ZKM-ja në gjuhët zyrtare të Republikës së Kosovës.

MKK-ja ka vazhduar përpjekjet e saj për përmirësimin e kushteve për të kthyerit dhe të mbështesë integrimin e tyre. Gjatë periudhës raportuese janë zhvilluar këto projekte:

Ndërtimi i shtëpive për 10 familje të kthyera; Asfaltimi i rrugës në Bllagajë, Komuna e Pejës; Riparimi i sistemit të ujësjellësit në shtëpinë e famullisë në Vushtrri; Përkrahje për 17 projekte të OJQ-ve (92,599.00 euro); Përkrahja e 390 familjeve me materiale ndërtimore; Sigurimi i orendive shtëpiake për 23 familje (27,755.00 euro).

Përveç kësaj, janë shpërndarë 62 pako ushqimore në vlerë prej 5,580.00 euro dhe 75 pako ushqimore-higjienike në vlerë prej 6,600.00 euro për familjet me kushte të renda sociale. Ndërkohë 9 projekte infrastrukturore po vazhdojnë të zbatohen.

Në kuadër të projektit për "Kthim dhe ri-integrim në Kosovë III", janë ndërtuar shtatë (7) shtëpi për të kthyerit në 5 komuna: Prizren, Suharekë, Shtërpcë, Partesh dhe Novobërdë. Ka përfunduar edhe renovimi i shkollave në Novobërdë dhe Partesh. Janë dhëne pako ushqimore dhe higjienike për (7) shtatë familje; ndërkohë (8) tetë përfitues kanë marrë grande përmes pjesëmarrjes në këtë projekt.

Në pjesë e "Programit mbështetës për stabilizimin e të kthyerve nga kampet në IRJM dhe Republikën e Malit të Zi", janë ndërtuar 4 shtëpi për familjet e kthyera, ndërsa 15 sish janë në ndërtim e sipër në rajonin e Gjilanit, Pejës dhe Prishtinës . Në anën tjetër "Programi i Komisionit Evropian për Stabilizimin e Komuniteteve II" ka implementuar 22 projekte të cilat synojnë të krijojnë mundësi punësimi dhe të gjenerojnë të ardhura në mesin e komuniteteve minoritare në Kosovë.

Duke iu referuar zbatimit të Strategjisë dhe Planit të Veprimit për integrimin e komuniteteve RAE, pesë komuna me shumicën e komuniteteve kanë hartuar një Plan lokal Veprimi për zbatimin e strategjisë. Përveç kësaj, PK-ja në korrik të vitit 2014 ka lansuar projektin "Mbështetje për punësimin e komuniteteve RAE në Policinë e Kosovës". Qëllimi i këtij projekti është të inkurajojë përfshirjen e pjesëtarëve të këtyre komuniteteve në kuadër të PK-së. Janë pranuar 90 aplikacione nga pjesëtarët e komuniteteve RAE dhe 32 prej tyre kanë kaluar me sukses provimin me shkrim dhe pasi të kalojnë testin e shkathtësive fizike do të

21

punësohen si zyrtarë policor. Ndërkohë deri në shtator të vitit 2014 do të finalizohet Raporti për monitorimin e zbatimit të Strategjisë për integrimin e komuniteteve RAE.

Gjithashtu është e rëndësishme të theksohet se nga gjithsej 7057 fëmijë të komuniteteve RAE që janë regjistruar në vitin akademik 2013/2014, numri i atyre që kanë braktisur shkollën nga gjysëmvjetori i dytë i vitit ishte 57.

Në anën tjetër ZÇK-ja në kuadër të përpjekjeve të saj për të avancuar integrimin e të kthyerve, gjatë periudhës maj-korrik ka shpallur një thirrje për propozime për të mbështetur shoqatat mediatike dhe produksionit të mediave që vijnë nga komunitetet jo shumicë. Grandet në shumë prej 200.000 euro i janë dorëzuar 24 shoqatave mediatike në tërë Kosovën. ZÇK-ja ka shpallur edhe një thirrje për propozime për të mbështetur bizneset e vogla që u takojnë komuniteteve jo shumicë. Buxheti në dispozicion për këtë projekt ishte 100,000 euro dhe grandet iu janë ndarë shtatë (7) bizneseve të vogla.

Takimi i parë i Grupit për Çështje të Komuniteteve u mbajt këtë vit me përfaqësues nga institucionet publike, organizatat ndërkombëtare dhe ambasadat.

Me qëllim të zbatimit të iniciativës për punësim të filluar nga ZÇK-ja, një task forcë ka filluar punën për njohjen e diplomave të lëshuara nga Universiteti i Mitrovicës së Veriut. Përveç kësaj, është zhvilluar një program gjashtëmujor i punës praktike (në shumë prej 90,000 euro) nga ZÇK-ja për nxënësit e komuniteteve jo shumicë, me qëllim t’u mundësojë nxënësve nga komunitetet jo shumicë të punojnë si praktikantë në institucionet publike në Kosovë. Një numër i përgjithshëm prej 100 studentëve do të kenë mundësinë për të përfituar nga ky program dhe shpërblimi për çdo student do të jetë 150 euro në muaj. Përveç kësaj, ZQM/ZKM ka emëruar dy zyrtarë të ri, një zyrtar të lartë për Politika dhe një zyrtar të lartë për koordinim dhe ofrim të grandeve.

Sa i përket trajtimit të krimeve të supozuara të motivuara etnikisht, gjatë periudhës raportuese PK-ja ka raportuar tri (3) raste, një (1) rast të shkaktimit të rrezikut të përgjithshëm, një (1) rast të nxitjes së urrejtjes dhe një (1) rast të dëmtimit të pronës. Prej tyre, dy (2) raste janë proceduar në prokurori dhe një (1) rast është ende nën hetime. Ndërsa sa i përket vendimeve gjyqësore të marra për veprën penale të nxitjes së urrejtjes kombëtare, racore, fetare ose etnike, përçarjes ose mos-tolerancës, KGJK-ja ka ofruar të dhënat e mëposhtme që mbulojnë periudhën 1 janar - 30 qershor 2014 (Tabela 9):

Tabela 9: Statistikat mbi krimet e supozuara ndëretnike gjatë periudhës raportuese Statusi i rasteve

Nr. i rasteve

Lëndë të grumbulluara

3

Të pranuara 1Të zgjidhura 1Të pazgjidhura 3Burimi: Këshilli Gjyqësor i Kosovës

Në mënyrë që të ngritin kapacitetet e zyrtarëve policorë që merren me krimet e urrejtjes, PK-ja gjatë periudhës raportuese ka organizuar trajnimet në vijim:

Grumbullimi i të dhënave për krimet e urrejtjes (19.05.2014 dhe 20.05.2014) me 20 pjesëmarrës

Trajnim për Hetim të Krimeve të Urrejtjes (27.5.2014 dhe 28.5.2014) me 18 pjesëmarrës

22

Ndërkaq në kuadër të zbatimit të Strategjisë dhe Planit të Veprimit, ZQM-ja ka organizuar katër trajnime për Zyrtarët Komunal për kthim, komunitete dhe ri-integrim në komunat: Ferizaj, Pejë, Fushë Kosovë dhe Vushtrri.

1.3. Çështjet rajonale dhe obligimet ndërkombëtare Më 2 maj 2014, Republika e Kosovës dhe Republika e Turqisë nënshkruan një marrëveshje bilaterale mbi Profesionet fitimprurëse të anëtarëve të misioneve diplomatike dhe konsullore. Kjo marrëveshje ka për qëllim që të forcojë më tej marrëdhëniet dhe shkëmbimet midis dy vendeve. Për më tepër, më 8 qershor 2014, Kosova u bë anëtare e Procesit të Bashkëpunimit të Evropës Juglindore (SEECP) dhe të Iniciativës Rajonale për Migracion, Azil dhe Refugjatë (MARRI) dhe në gusht të vitit 2014 është finalizuar aplikimi për anëtarësim në RACVIAC - Qendrën për Bashkëpunim dhe Siguri.

23

2. KRITERET EKONOMIKE 2.1. Ekzistenca e ekonomisë funksionale të tregut 2.1.1. Baza e politikës ekonomike Të dhënat e fundit tregojnë një rritje të aktivitetit ekonomik në krahasim me vitin e kaluar. Kjo është pjesërisht e lidhur me zhvillimet pozitive të ekonomive të Eurozonës. Në anën tjetër, rimëkëmbja reflektohet në rritjen e remitancave dhe aktivitetit të shtuar kreditor i cili së fundmi ka dhënë të ardhura më të larta nga tatimet. Presioni inflacionist mbetet i kufizuar për shkak të tendencës rënëse të çmimeve ndërkombëtare. Në përgjithësi, Qeveria e Kosovës ka vazhduar zbatimin e politikave të matura të cilat sigurojnë stabilitetin makro-financiar. Rregullorja fiskale është prezantuar në buxhetin e vitit 2014 dhe tani është duke u zbatuar. Ajo ka për synim që të ankorojë qëndrueshmërinë e financave publike. Puna në përgatitjen e programit ekonomik dhe fiskal ka filluar me asistencën e projektit të financuar nga BE-ja në mbështetje të Ministrisë së Financave.

2.1.2. Stabiliteti makroekonomik Në vitin 2014, korniza e përgjithshme makro-ekonomike pritet që të mbetet e qëndrueshme. Norma e inflacionit vlerësohet të mbetet në rreth 0.8%. Rritja e konsumit, eksporteve, investimeve private të shoqëruara me zgjerimin e kredive, rritjen e remitancave dhe ngadalësimin e importeve pritet që do të kontribuoj në përshpejtimin e aktivitetit ekonomik. Nxitësi fiskal që rrjedh nga ndryshmi i strukturës së buxhetit në të mirë të shpenzimeve aktuale duhet të kontribuoj pozitivisht në perspektivën e rritjes.

BPV-ja nominale për vitin 2013 llogaritet të ketë qenë në 5,125 milion € apo 2,757 € për kokë banori. Vlerësimet tregojnë që rritja reale e BPV-së ishte 3.2% në vitin 2013. BPV-ja nominale parashihet të arrijë 5,446 milion € në vitin 2014 (apo 2,884 € për kokë banori). BPV-ja për kokë banori pritet që pas vitit 2015 të kalojë shumën prej 3,000€.

Në vitin 2013, rritja reale e BPV-së parashihet që të përshpejtojë në 4.1%. Konsumi, eksportet dhe investimet në një masë më të vogël si dhe rritja e ngadalësuar e shkallës së importit pritet që do të jenë kontribuuesit kryesor për rritjen e aktivitetit ekonomik në vitin 2014. Rritja modeste e prodhimit vendor (prodhimeve ushqimore) nga viti i kaluar pritet që të vazhdojë edhe gjatë vitit 2014. Kjo mund të rezultojë me zëvendësimin e disa importeve, megjithëse në një shkallë shumë të kufizuar.

Tabela 10: BPV-ja nominale dhe rritja reale e saj Përshkrimi 2010 2011 2012 2013 2014

Në miliona euro  Konsumi 4,557 5,020 5,256 5,390 5,675 Investimet 1,342 1,531 1,387 1,427 1,467Eksporti i mallrave dhe shërbimeve

835 959 922 927 997 Importi i mallrave dhe shërbimeve

2,443 2,737 2,649 2,619 2,693BPV-ja nominale 4,291.2 4,772.9 4,916.4 5,124.7 5,446.2Rritja reale e BPV-së, në % 3.2% 4.8% 2.5% 3.2% 4.1%IÇK, në % 3.5% 7.4% 2.4% 1.8% 0.8%

Burimi: Vlerësimet e ASK-së dhe njësisë makroekonomike (MF) Shënim: Agjencia e Statistikave të Kosovës publikon statistikat kombëtare të llogarisë për vitin e kaluar në muajin shtator të vitit aktual. Statistikat për vitin 2013 janë vlerësim i Departamentit të politikave ekonomike dhe publike në Ministrinë e Financave.

Eksporti i mallrave dhe shërbimeve është parashikuar që të rritet për 7.5% respektivisht 3.4% në terme reale në vitin 2014. Në periudhën e njëjtë kohore, importet e mallrave dhe shërbimeve janë parashikuar që të rriten për 3.2% respektivisht 3.4%. Prandaj, eksporti neto

24

do të përmirësohet për 1.8%. Bilanci aktual i llogarisë vlerësohet të ketë arritur (-) 350 milion euro (apo 7.1% të BPV-së) në vitin 2013. Në vitin 2014, ky bilanc është parashikuar që të vazhdojë performancën pozitive për të arritur në (-) 263 milion euro (apo 5.1 % të BPV-së). Remitancat pritet që të rriten me një përqindje vjetore prej 3.3% duke arritur vlerën prej 570 milion € në vitin 2014 për shkak të efektit pozitiv të rimëkëmbjes ekonomike në vendet e Eurozonës.

Pesë vite pas krizës financiare dhe recesionit global, gjatë vitit 2013 ekonomia e Eurozonës ka treguar shenja të rimëkëmbjes nga recesioni duke pasur një rritje prej 0.4 %. Ekonomia e Kosovës ka arritur që të kufizojë efektet e kësaj krize përmes politikave zgjeruese fiskale. Në përgjithësi, rimëkëmbja e ekonomisë botërore u shoqërua me politika të favorshme të cilat kanë inkurajuar aktivitetin ekonomik në Kosovë, që do të thotë se në periudhën afat mesme e parashikojmë një mjedis të qëndrueshëm ekonomik. Bazuar në vlerësimet për rimëkëmbjen e Eurozonës, në periudhën afatmesme parashikojmë një rritje të përshpejtuar të ekonomisë. Më saktësisht, rritja ekonomike për periudhën 2015-2017, pritet që të jetë mesatarisht 4.5%, e që kryesisht është e nxitur nga investimet dhe eksportet private. Megjithëse në një masë më të vogël, importet e mallrave pritet që të vazhdojnë të kontribuojnë negativisht. Shkalla e zëvendësimit të importit me produkte lokale pritet që të vazhdojë të rritet. Si rezultat, eksportet neto pritet të kontribuojnë në një rritje mesatare të BPV-së prej 0.5%. Bazuar në parashikimet ndërkombëtare të zhvillimeve të çmimeve, rënia në produktet e naftës dhe në produktet ushqimore pritet të kontribuojë në një inflacion deri diku të qëndrueshëm prej 1.1 %.

Bilanci i pagesave. Bilanci aktual i llogarisë në tremujorin e parë të vitit 2014 është (-) 36.8 milion €. Krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit 2013, deficiti është rritur për (-) 23.4 milion €. Kjo kryesisht është financuar nga transferet aktuale të cilat kanë arritur në 259.7 milion €, me bilancin tregtar të shërbimeve që është në 63.2 milion € dhe të hyra 32.4 milion €. Në transferet aktuale për tremujorin e parë të vitit 2014, remitancat kanë arritur nivelin prej 130 milion € - një rritje për 2.9% në krahasim me periudhën e njëjtë të vitit paraprak. Kompensimi i punonjësve (që banojnë më pak se 12 muaj jashtë shtetit) ka pasur bilancin prej 46.1 milion € duke paraqitur kështu një rënie prej 16.7% krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar.

Eksporti i mallrave në gjysmën e parë të vitit 2014 u ul me 5.1 % në kondita nominale, ndërsa importi i mallrave është rritur për 0.72%. Në terme reale, bilanci tregtar (i cili vazhdon të jetë negativ) është rritur për 1.59%. Eksporti i mallrave është ulur kryesisht si rezultat i ri-eksportit më të ulët ku pjesa më e madhe e eksportit përbëhet nga metalet të cilët janë të ndërlidhur me çmimet ndërkombëtare në rënie të metaleve. Megjithatë, eksportet e rregullta, që nënkupton eksportin e produkteve të prodhuara në Kosovë, janë rritur për 9%, gjë që tregon një rritje graduale dhe të qëndrueshme si dhe diversifikimin e mallrave të eksportuara. Sa i përket importeve, rritja e përgjithshme e ulët pjesërisht i atribuohet rënies ndërkombëtare të çmimeve për disa artikuj (kryesisht ushqim dhe materiale ndërtimore), të cilat përbëjnë pjesën më të madhe të importeve të Kosovës. Rritja kryesisht është regjistruar në importet e ushqimeve, naftës dhe materialeve ndërtimore (një tregues i rritjes së investimeve private). Pjesërisht, importet janë rritur për shkak të ndryshimit të mënyrës së tatimit të tekstilit, që përbën një ndryshim nga tatimi i tij për kilogram në tatimin e tij sipas vlerës.

Sipas të dhënave për tremujorin e parë të vitit 2014, bilanci neto i shërbimeve është rritur për 6.1%. Eksportet e shërbimeve në bilancin neto kanë kontribuar me 32.7%, ndërsa kontributi i importit të shërbimeve ishte -26.6%. Si në vitet e kaluara, shërbimet neto të udhëtimit, siguruan kontributin më të madh në përmirësimin e bilancit të shërbimit kryesisht të ndikuar nga vizitat e diasporës.

25

Borxhi i jashtëm, që nga 31 korriku i vitit 2014, ishte 320.5 milion euro, një rënie e lehtë prej 1% në krahasim me fundin e vitit 2013 (323.8 milion euro).

Tabela 11: Borxhi i jashtëm (në miliona euro dhe ndryshimi në % vit pas viti)2010 % 2011 % 2012 % 2013 % Qershor

2014259.4 -2.2% 253.7 32.7% 336.6 -3.8% 323.8 -1.0 320.5

Trendët e papunësisë dhe punësimit. Agjencia e Statistikave të Kosovës (ASK) në korrik ka botuar rezultatet e saj të Anketës së Fuqisë Punëtore për vitin 2013. Sipas këtij studimi, numri i të papunëve (mosha 15-64 vjeç) ishte 144,829 ose 30,0% (meshkuj 95,942; femra: 48,887). Në mesin e meshkujve, shkalla e papunësisë është 26.9%, ndërsa në mesin e femrave është 38.8%. Papunësia në mesin e të rinjve (të moshës 15-24 vjeç) ishte 55.9% ose gjithsej 44.922 persona (meshkuj: 28,137, femra: 16,785). Krahasuar me vitin 2012, vërejmë një rënie të lehtë të papunësisë nga 30,9% në 30,0%, ndërsa papunësia për të rinjtë është rritur lehtësisht nga 55.3% në 55.9%.

Sipas të dhënave të Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale mbi papunësinë, gjatë periudhës janar-qershor të vitit 2014, numri i punëkërkuesve është rritur për 8,000, gjë që shënon një rritje prej 2.5%, krahasuar me të njëjtën periudhë nga viti i kaluar. Numri kumulativ i të papunëve të regjistruar në fund të qershorit 2014 ishte 272,096. Kjo paraqet një rritje prej 0.014% në krahasim me numrin e të papunëve në fund të vitit 2013. Rreth 90% e të papunëve janë të papunë afatgjatë. Shkalla e papunësisë në mesin e të rinjve të moshës 15-24 vjeç arrin në 35.8%, ndërsa 50% e tyre janë femra. Shkalla e papunësisë në mesin e femrave arrin numrin e përgjithshëm e personave të papunë në 46,45%

Treguesit e trendit të inflacionit. Bazuar në të dhënat e publikuara nga ASK-ja, nga gjysma e dytë e vitit 2013 deri në fund të gjysmës së parë të vitit 2014, çmimet e përgjithshme të brendshme filluan gradualisht të bien. Sipas të dhënave për gjysmën e parë të vitit 2014, çmimet janë rritur për rreth 0.3%.

Treguesit e trendit të inflacionit. Pas një rritje të konsiderueshme të çmimeve dhe sidomos atyre ushqimore në periudhat e mëparshme, treguesit e çmimeve filluan trendin e tyre rënës në gjysmën e parë të vitit 2013. Bazuar në të dhënat e publikuara nga ASK-ja, trendi i rritjes së çmimeve kishte rënë ndjeshëm nga gjysma e dytë e vitit 2013 deri në fund të tremujorit të parë të vitit 2014. Kjo rënie pasqyron ndryshimet në çmimet e ushqimit në mallrat e importuara, që vijnë si rezultat i stabilizimit të çmimit të ushqimeve në tregjet ndërkombëtare, pas disa periudhave vjetore të cilat janë karakterizuar nga çmime relativisht të larta. Të dhënat për periudhën janar-korrik të vitit 2014 tregojnë se çmimet u rritën për 0.3% (për detaje referojuni grafikut të mëposhtëm).

Grafiku 1: Ndryshimet mujore të % në IÇK (qershor 2013 - qershor 2014)

26

Burimi: Agjencia e Statistikave të Kosovës

Parashikimet e niveleve të çmimeve për vitin 2014 tregojnë një rritje prej 0.8% të IÇK-së. Duke pasur parasysh se niveli i çmimeve në Kosovë varet kryesisht nga lëvizja e çmimeve ndërkombëtare, parashikimi për vitin 2014 është bazuar në parashikimet e institucioneve ndërkombëtare të lëvizjes së çmimeve të ushqimit dhe produkteve të naftës që përbëjnë pjesën kryesore të shportës së konsumatorit. Prandaj, bazuar në faktin se çmimet ndërkombëtare priten të bien gjatë periudhës afatmesme, niveli i çmimeve në Kosovë pritet të ndjekë të njëjtën tendencë, ku çmimi mesatar pritet të rritet mesatarisht 1%.

Raportimi mbi politikat monetare dhe fiskale. Të hyrat e përgjithshme të planifikuara që mblidhen në vitin 2014 arrijnë shumën prej 1,458 milion € nga të cilat mbi 85% do të përbëhen nga të ardhurat tatimore3. Në gjysmën e parë të vitit 2014, të hyrat e mbledhura në pikat kufitare arritën 41% të të hyrave të planifikuara, apo një vlerë nominale prej 362 milion €, ndërsa të hyrat lokale janë mbledhur në një normë prej 39% duke arritur në shumën prej 145 milion euro. Vlenë të përmendet se të ardhurat e parashikuara lokale përfshijnë të ardhurat e planifikuara nga Agjencia Kosovare e Privatizimit (AKP). Në anën tjetër, pavarësisht rritjes së normës së tatimit në pronë, komunat kanë arritur të mbledhin 43% të të ardhurave të planifikuara për këtë vit. I njëjti nivel i mbledhjes ishte edhe për të hyrat vetanake të nivelit qendror, ndërsa të ardhurat jo-tatimore janë mbledhur në normën prej 48% të të hyrave të planifikuara për vitin 2014.

Për dallim nga viti i kaluar, të hyrat kufitare janë rritur për 5.7%. Të hyrat vendore pësuan një rënie të lehtë prej 2% në krahasim me gjysmën e parë të vitit 2013. Kjo rënie mund të jetë për shkak të mos-përmbushjes së shumë projekteve kapitale të planifikuara për këtë vit duke përfshirë autostradën M6, e cila pasqyrohet në mbledhjen e të hyrave nga TVSH-ja. Të hyrat e mbledhura nga TVSh-ja janë zvogëluar për 6.7% në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit 2013. Ndryshe nga gjysma e parë e vitit të kaluar, kur Qeveria e Kosovës kishte marrë rreth 30 milion euro dividendë, në gjysmën e parë të vitit 2014, Qeveria e Kosovës nuk ka marrë të ardhura në formë të dividendëve. Si rezultat, të hyrat e përgjithshme gjatë gjysmës së parë të vitit ishin për 0.3% më të ulëta në krahasim me periudhën e njëjtë të vitit paraprak.

Në pjesën e parë të këtij viti është respektuar me sukses rregullorja fiskale e cila e kufizon deficitin buxhetor në 2% të BPV-së. Nivelet e të hyrave deri në fund të muajit qershor arritën

3 Viti 2014 u karakterizua nga zhvillimet e papritura politike të cilat kanë ndikuar në mënyrë jo të drejtpërdrejt në ekzekutimin e buxhetit dhe për këtë arsye ka prekur kërkesën e brendshme dhe mbledhjen e të hyrave.

27

në 602.7 milion €, ndërsa niveli i shpenzimeve totale (duke përfshirë pagesat e interesit) arriti në 641.8 milion euro. Si rezultat, deficiti i përgjithshëm ka arritur në 31.2 milion €, krahasuar me 111 milion euro (2% të BPV-së), i cili është kufiri për këtë vit.

Për gjysmën e parë të vitit, shpenzimet buxhetore janë ekzekutuar në një normë prej 40%. Më së shumti kanë kontribuar shpenzimet kapitale, vlera e të cilave ka arritur në 137 milion euro apo 25% të shpenzimeve të planifikuara. Ekzekutimi i ulët i shpenzimeve kapitale është pjesërisht për shkak të situatës politike, ku shumë projekte të planifikuara që do të financohen nga huat e huaja kanë stagnuar si rezultat i paaftësisë së ratifikimit të kredisë nga ana e Kuvendit të Republikës së Kosovës.

Iniciativat e reja shpenzuese të prezantuara kohëve të fundit nga qeveria, të tilla si rritja e pagave të nëpunësve civil, pensionistëve dhe përfituesve të tjerë (për rreth 25% që nga prilli i vitit 2014) kanë kontribuar në masë të madhe në shpenzimet e larta në kategorinë e pagave dhe subvencioneve. Më saktësisht, shpenzimet e pagave janë realizuar në masën 48%, ndërsa subvencionet dhe transferet kanë arritur normën e ekzekutimit prej 52%. Për të parë tabelën e detajuar e të hyrave dhe shpenzimeve, ju lutem shihni Tabelën 5.1 nën Shtojcën 5

Gjatë periudhës raportuese, Borxhi Qeveritar në fillim të majit është rritur për 5.27%, nga 514.2 milion € apo 9.33% e BPV-së në 541.3 milion € apo 9.83% në fund të korrikut. Arsyeja kryesore për këtë është lëshimi i borxheve të brendshme, që kryhet në bazë të kalendarit të Ligjit për buxhetin vjetor për vitin 2014.

Tabela 12: Borxhi i qeverisë gjatë viteve (2010 – 2013)

2010 2011 2012 2013Korrik 2014

Borxhi total 259 254 411 475.7 541.3**

BPV-ja 4,291 4,776 4,944 5,125Borxhi total si pjesë e BPV-së 6.04% 5.32% 8.31% 9.10% 9.83

* Borxhi total i përcaktuar si qendror plus borxhi i qeverisë lokale

Për më shumë detaje mbi zhvillimet e normave reale efektive të shkëmbimit në mes viteve 2008- qershor 2014, ju lutem referojuni Tabelës 5.2 nën Shtojcën 5.

2.1.3. Ndërveprimi i forcave të tregut Madhësia e sektorit privat. Tabela e mëposhtme e tregon sektorin privat si pjesë e BPV-së, konkretisht i tregon të dhënat mbi konsumin privat dhe investimet private. Siç tregohet, madhësia e sektorit privat si pjesë e BPV-së ka ndryshuar në mes të 85 dhe 90 për qind për periudhën 2009-2013. Është parashikuar që në vitin 2014, niveli i konsumit privat do të arrijë në 87.4% të BPV-së, ndërsa investimet private në 17.9% të BPV-së.

Tabela 13: Sektori privat si pjesë e BPV-së 2010 2011 2012 2013 vler. 2014 proj.

Konsumi privat 89.1 88.4 90.5 88.2 87.4Investimet private 20.7 21.0 17.0 17.5 17.9

Privatizimi. Nga portofoli i përgjithshëm i Agjencisë Kosovare të Privatizimit (AKP), që nga fillimi i shitjes së aseteve përmes likuidimit, 1,179 asete nga 2,725 ose 43% janë shitur. 1,546 ose 57% e aseteve të mbetura janë për t'u shitur. Gjatë periudhës së raportimit Autoritetet e Likuidimit kanë shqyrtuan kërkesat dhe kanë dërguar 6,317 vendime tek palët përkatëse. Numri i ankesave të paraqitura ishte 512.

28

Nga 445 NSH-të e Autoritetit të Likuidimit, asnjë nga procedurat për likuidim nuk janë përmbyllur, ndërsa nga ato të Njësisë së Likuidimit të AKP-së, 7 NSH kanë përfunduar procesin e likuidimit. Sa i përket të hyrave të mbledhura për periudhën raportuese (maj-korrik) ato e kanë arritur shumën prej 9,998.11 €.

2.1.4. Hyrjet dhe daljet e tregut Sipas të dhënave të siguruara nga Agjencia për Regjistrimin e Bizneseve në Kosovë (ARBK), 2,653 biznese të reja janë regjistruar gjatë periudhës raportuese maj-korrik 2014. Siç tregon edhe Tabela 14, shumica e bizneseve të reja të regjistruara janë biznese individuale, të pasuara nga Shoqëritë me Përgjegjësi të Kufizuara. E njëjta gjë vlen edhe për bizneset që janë mbyllur gjatë periudhës raportuese.

Tabela 14: Llojet e bizneseve të filluara dhe të mbyllura sipas llojit të pronësisë Lloji i Pronësisë Të sapo regjistruara Të mbyllura

Biznes individual 2007 395Kompani e huaj 21 7Kooperativa bujqësore 2 Asnjë Ndërmarrje sociale 24 AsnjëPartneriteti i përgjithshëm 15Shoqëri aksionare 12 1Shoqëri me Përgjegjësi të Kufizuar 586 15Totali 2,653 433

Grafiku më poshtë tregon trendin në regjistrimin dhe re-regjistrimin e kompanive në periudhën prej tetë viteve (vija me ngjyrë blu). Ky grafik gjithashtu tregon kompanitë e mbyllura gjatë periudhës së njëjtë (vija e kuqe).

Sa i përket strukturës së biznesit (të dhënat për muajt prill-qershor 2014), 31.2% (31.0% sa ishin në periudhën e mëparshme raportuese) të tyre ishin regjistruar në tregtinë me shumicë dhe pakicë dhe riparimin e automjeteve motorike, motoçikletave dhe në sektorin e mallrave personale dhe shtëpiake. Në anën tjetër, hotelet dhe restorantet, si dhe pasuritë e patundshme, qiratë dhe aktivitetet e sektorit të biznesit përbëjnë rreth 21.3% të kompanive të reja të regjistruara (20.0% sa ishin në periudhën paraprake raportuese). Për një listë të detajuar të kompanive të reja të regjistruara sipas sektorëve, ju lutem referojuni Tabelës 3 në Shtojcën XX.

29

Grafiku 2: Numri i ndërmarrjeve të reja apo të ri-regjistruara dhe atyre të mbyllura (TM1 2006 -TM2 2014)

2009-Q1

2009-Q2

2009-Q3

2009-Q4

2010-Q1

2010-Q2

2010-Q3

2010-Q4

2011-Q1

2011-Q2

2011-Q3

2011-Q4

2012-Q1

2012-Q2

2012-Q3

2012-Q4

2013-Q1

2013-Q2

2013-Q3

2013-Q4

2014-Q1

2014-Q2

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

20181988

16911808

22671997

1800 1665

2166

20771837 1799

2543 2736

20522261

3101

2504

2011

1805

2912

2399

277272 170 417

603

331219 210191 266 202 265

218265 264

334 407355 342 404

436445

New Enterprises Closed Enterprises

Diku rreth 445 kompani janë mbyllur gjatë periudhës raportuese prill 2014 - qershor 2014 (përafërsisht numri i njëjtë me periudhën e mëparshme raportuese). Për të parë listën e detajuar të kompanive të mbyllura sipas sektorëve, ju lutem referojuni Tabelës 4 në Shtojcën 5.

2.1.5. Mjedisi i biznesit, sistemi ligjor dhe kapaciteti administrativ Një sërë masash janë duke u zhvilluar në fushën e pronës, shërbimeve të ndërmjetësimit dhe procedurave për zbatimin e ligjit në mënyrë që të fuqizojnë sistemin ligjor dhe të mundësojnë një mjedis më të favorshëm afarist.

Sa i përket zhvillimeve më të fundit mbi kontestet pronësore në Agjencinë Kosovare të Pronës (AKP), deri më tani Komisioni për Kërkesat Pronësore (KKPK) ka shqyrtuar gjithsej 41,327 kërkesa pronësore. Më konkretisht, në periudhën maj-korrik, është vendosur për 318 kërkesa.

Deri më tani, një total prej 42,486 vendimeve u është shpërndarë palëve. Ndërsa gjatë periudhës maj-korrik të vitit 2014, diku rreth 1,624 vendime janë shpërndarë prej të cilave 1,387 u janë dërguar kërkuesve, 237 palëve përgjegjëse dhe përdoruesve aktual. Numri i vendimeve të zbatuara në total është 29,871 prej tyre 2,976 janë zbatuar gjatë periudhës maj-korrik.

Gjatë periudhës maj-korrik, janë kryer 680 dëbime prej të cilave 262 janë kryer përmes dëbimit fizik, 29 dëbime për ri-posedim të pasurisë, dhe 233 dëbime për shkak të mos pagesës së qirasë. Gjatë kësaj periudhe, 261 dëbime janë anuluar pasi që banuesit aktual kanë paguar qiranë para dëbimit, ndërsa 4 dëbime janë anuluar për arsye të tjera.

Në pronat nën administrimin e AKP-së përmes Skemës Vullnetare të Qirasë, AKP-ja ka lëshuar gjithsej 1,150 prona me qira, prej të cilave 491 janë aktive. Vetëm gjatë periudhës maj-korrik të vitit 2014, 96 prona janë dhënë me qira (26 bujqësore, 0 komerciale, 70 rezidenciale).

30

Janë gjithsej 143 vendime të cilat zbatohen përmes kompensimit. Shuma e nevojshme që duhet kompensuar për këto agjenci është 3.2 milion €. Pavarësisht përpjekjeve të mëdha, Agjencia nuk ishte në gjendje të sigurojë shumën e tillë të parave pa të cilat nuk mund të zbatohen vendimet.

Qeveria e Kosovës me asistencën e projektit të Bankës Botërore është duke zhvilluar regjistrimin sistematik të pronave në 23 zonat kadastrale në katër qytete dhe regjistrimin e ndërtesave kolektive, apartamenteve dhe lokaleve afariste në 15 qytete. Sipas ligjit ekziston një periudhë prej 30 ditësh për regjistrimin e të drejtës pronësore. Megjithatë në praktikë, regjistrimi mesatarisht bëhet brenda 10 ditëve. Për të parë statistikat më të detajuara mbi regjistrimet e pronës, ju lutem referojuni tabelës më poshtë.

Tabela 15: Statistikat e regjistrimeve të pronës për periudhën janar-qershor 2014

Nr. Muaji

Numri i hipotekave të regjistruara

Transaksione/

Trashëgimi

Numri i ndërtesave të regjistruara

Numri i pjesëve të ndërtesave të regjistruara

1 Janar 285 3677 18 842 Shkurt 280 3471 11 603 Mars 349 3146 11 1114 Prill 370 3331 16 845 Maj 354 2703 12 1176 Qershor 253 1629 8 45

 

Totali (Jan-Qershor 14) 1891 17957 76 501

Për ndarjen gjinore të statistikave mbi numrin e pronarëve për periudhën janar-qershor 2014, ju lutem referojuni Tabelës 5 nën Shtojcën 5.

Sa i përket mekanizmave për zgjidhjen e kontesteve, shërbimet e ndërmjetësimit janë duke u konsoliduar në muajt e fundit për çështjet ligjore-pronësore, afariste, familjare, punës, dhe çështjeve të tjera civile dhe administrative si për personat ligjor ashtu edhe për ata fizik. Afërsisht 280 raste janë referuar për ndërmjetësim nga ana e gjykatave, shërbimet e prokurorisë dhe individët në të gjithë 6 rajonet. Përafërsisht 60% e tyre tashmë janë përzgjedhur. Për statistikat e detajuara të ndërmjetësimit, ju lutem referojuni Tabelës 16 më poshtë.

Tabela 16: Statistikat mbi rastet e referuara për shërbimet e ndërmjetësimit, prill-qershor 2014

 Prishtinë

Ferizaj

Gjakovë

Pejë

Gjilan

Mitrovicë Totali

Raste të referuara nga Gjykata 90 12 22 20 21 33 198Raste të referuara nga prokuroria 27 32 11 \ \ \ 70Rastet e vet-referuara 5 2 1 \ \ 3 11Gjithsej raste të referuara 122 46 34 20 21 36 279Raste të zgjidhura 61 24 21 7 22 27 162Raste të pazgjidhura 3 2 2 13 6 14 40Raste në procedim* \ 2 11 136 74 11 234

Burimi: Ministria e DrejtësiseShënim: Shumat totale ndryshojnë

31

Në përpjekje për të forcuar procedurat zbatuese ligjore, Ministri i Drejtësisë, në maj të vitit 2014 ka emëruar 12 (dymbëdhjetë) përmbarues privatë shtesë të cilët do të veprojnë nën juridiksionin e Gjykatës Themelore të rajonit të Prishtinës. Sipas ligjit për procedurën e zbatimit, ata janë kompetent për të ndërmarrë veprimet për zbatimin e vendimeve gjyqësore.

Në përpjekje për të zhvilluar mekanizma alternative për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve, shërbimet e arbitrazhit janë zhvilluar në kuadër të strukturave të odës ekonomike. Deri më tani, Tribunali i Përhershëm i Arbitrazhit (TPA) ka regjistruar shtatë raste të arbitrazhit. Totali i vlerës së rasteve gjatë periudhës 2013 - gusht 2014 kap shumën prej 3 milion €.

TPA-ja është e angazhuar aktivisht në fuqizimin e bashkëpunimit rajonal. Deri më tani ka arritur marrëveshje me disa shërbime të arbitrazhit duke përfshirë qendrën e arbitrazhit në kuadër të Odës Ekonomike të Stambollit, Institutit Gjerman të Arbitrazhit, Gjykatës së Arbitrazhit në Poloni dhe Institucionet e Arbitrazhit të Shqipërisë, Bosnjës dhe Hercegovinës, Kroacisë, Maqedonisë dhe Malit të Zi. Të gjitha këto marrëveshje synojnë të zhvillojnë bashkëpunimin në mes të institucioneve në çështjet e arbitrazhit, shkëmbimit të informatave dhe përvojave, si dhe shkëmbimin e arbitrave në mes të institucioneve.

2.1.6. Zhvillimet në sektorin financiar Sistemi financiar i Kosovës ka vazhduar të zgjerojë aktivitetet e tij gjatë gjysmës së parë të vitit 2014. Asetet totale të sistemit financiar, duke përjashtuar asetet e BQK-së, kanë shënuar një rritje vjetore prej 12.2%, duke arritur në 4.3 miliard € (79.8 të BPV-së në vitin 2014) 4 në qershor të vitit 2014. Bankat mbeten sektori dominues me 70.8% të gjithsej aseteve të sektorit financiar, të pasuara nga Fondi Pensional dhe kompanitë e sigurimeve me 23.2% dhe respektivisht 3.1%.

Sektori bankar është kryesisht në pronësi të huaj (90.5% e aseteve bankare) dhe ka një shkallë të lartë të koncentrimit të tregut. Megjithatë, shkalla e koncentrimit të tregut ka vazhduar të bie ngadalë. Në qershor të vitit 2014, ishte 67.2% në krahasim me 67.8% në qershor të vitit 2013. Rënia e shkallës së koncentrimit të tregut është shprehur gjithashtu nga Indeksi i Herfindahl-Hirschman (IHH) për asetet, të cilat kanë rënë në 1.847 pikë në qershor të vitit 2014, krahasuar me 1,891 pikë në qershor të vitit 2013.

Aktiviteti kreditor në gjysmën e parë të vitit 2014 është përmirësuar në krahasim me periudhën e njëjtë të vitit paraprak. Në qershor të vitit 2014, totali i kredive arriti në shumën 1,89 miliard €, që paraqet rritje vjetore prej 3.5% (2.8% në qershor të vitit 2013). Rritja e përshpejtuar e totalit të kredive pasqyron rritjen e konsiderueshme të kredive të reja gjatë gjysmës së parë të vitit 2014, e cila ka arritur shumën e 512.2 milion € që është për 39.4 % më e lartë se shuma e kredive të reja të lëshuara gjatë gjysmës së parë të vitit 2013. Deri në qershor të vitit 2014, kreditë për ndërmarrjet vazhduan të dominojnë portofolin e kredive me një pjesë prej 67.3% (67.7% në qershor të vitit 2013) ndërsa kreditë për ekonomitë familjare përfaqësojnë 31.4% (30.8% në qershor të vitit 2013

Depozitat në qershor të vitit 2014 kanë arritur vlerën e 2.42 miliard € (2.20 miliard € në qershor të vitit 2013) që paraqet një rritje vjetore prej 10% (4.4% në qershor të vitit 2013). Rritja e totalit të depozitave kryesisht i atribuohet depozitave të ekonomive familjare të cilat përfaqësojnë 74.2% të totalit të depozitave.

Pozita e likuiditetit e sektorit bankar deri në qershor të vitit 2014 ishte e kënaqshme. Raporti në mes të aseteve likuide dhe totalit të aseteve në qershor të vitit 2014 ishte 32.4% (29.3% në qershor të vitit 2013). Raporti i kredive dhe depozitave në qershor të vitit 2014 ka rënë në 78.1% nga 82.9% sa ishte në qershor të vitit 2013. Në qershor të vitit 2014, kreditë jo-performuese janë rritur në 8.2% nga 7.8% sa ishin në qershor të vitit 2013, por mbeten të 4 BPV-ja e parashikuar për vitin 2014, BQK

32

mbuluara mirë nga dispozitat për humbjen-kreditore (116.4% në qershor të vitit 2014). Përkundër rritjes në krahasim me vitet e kaluara, vlenë të theksohet se gjatë gjysmës së parë të vitit 2014, kreditë jo-performuese kanë pasur një rënie të vazhdueshme. Më saktësisht, norma e KjP-ve në qershor të vitit 2014 ishte 8.2% në krahasim me pikun prej 8.8% që ishte regjistruar në shkurt të vitit 2014. Sektori bankar mbetet i kapitalizuar mirë më një shkallë të mjaftueshmërisë së kapitalit prej 17.4% që është më lartë se kërkesa minimale rregullative e përcaktuar në 12%.

Normat mesatare të interesit të kredive në qershor të vitit 2014, kanë rënë në 10.6% nga 12.0% sa ishin në qershor të vitit 2013. Normat mesatare të interesit në depozita në qershor të vitit 2014 janë zvogëluar në 0.6% nga 3.5% sa ishin në qershor të vitit 2013. Norma e interesit midis kredive dhe depozitave ishte mesatarisht 10.0 pikë të interesit në krahasim me mesataren prej 8.5 p.p në qershor të vitit 2013. Sistemi bankar në Kosovë ka raportuar një fitim pozitiv prej 26.9 milion € në gjysmën e parë të vitit 2014, që paraqet një rritje prej 77.1 % në krahasim me periudhën e njëjtë të vitit paraprak.

Deri në qershor të vitit 2014 numri i kompanive të sigurimit ishte 13, nga të cilat 4 ishin në pronësi vendore dhe 9 në pronësi të huaj. Dhjetë kompani ofrojnë produkte të sigurimit të jo-jetës dhe 3 kompani ofrojnë produkte të sigurimit të jetës. Sektori i sigurimeve ka shënuar rritje të aseteve vjetore në shumën prej 4.2%. Vlera e primeve të shkruara bruto arriti në 40.3 milion euro, që është një rënie vjetore prej 0.5%. Nga gjithsej primet bruto, rreth 96.8% e primeve përbëhen nga sigurimet jo-jetë, ndërsa vetëm 3.2% e primeve përbëhen nga sigurime të jetës. Rritja e tregut të sigurimeve gjatë gjysmës së parë të vitit 2014, u shkaktua kryesisht nga rritja e produkteve të sigurimit të jo-jetës. Në gjysmën e parë të vitit 2014, industria e sigurimeve në Kosovë pagoi 17.1 milion euro në kërkesa bruto, e që është një rënie prej 19.3% nga viti i kaluar. Nga gjithsej dëmet e paguara bruto, 1.9 milion u paguan nga Byroja e Sigurimeve të Kosovës.

Fondi i Kursimeve Pensionale të Kosovës (FKPK) vazhdoi të shënojë rritje në asete dhe të ketë kthim pozitiv neto në investime deri në qershor të vitit 2014. Asetet nën menaxhimin e FKPK-së arritën shumën prej 996.9 milion euro, që është një rritje vjetore prej 24%, ndërsa kthimi bruto në investime arriti në 32 milion € për gjysmën e parë të vitit 2014.

Numri i institucioneve të tjera financiare që operojnë në Kosovë është 59, nga të cilat: 14 institucione mikro-financiare, 4 institucione financiare jo bankare, 6 zyra të transferimit të parave dhe pagesave dhe 35 Byro këmbimore.

Banka Qendrore e Republikës së Kosovës ka përfunduar me sukses gjashtë ankandet e letrave me vlerë të qeverisë nga maji i vitit 2014 deri në gusht të vitit 2014. Një ankand për bonot e thesarit me maturitet prej 91 ditësh, dy ankande për bonot e thesarit me maturitet 182 ditë, dy ankande për bonot e thesarit me maturitet prej 364 ditësh dhe një ankand për bonot e qeverisë më maturitet prej dy vitesh.

Në mars të vitit 2014, për herë të parë u zhvillua ankandi për bonot e qeverisë si një instrument i ri financiar me maturim për dy vjet. Ky instrument i ri financiar paraqet një hap përpara në zhvillimin e tregut te letrave me vlerë të Qeverisë, sidomos zhvillimin e Tregut sekondar. Më 21 maj të vitit 2014 është bërë transaksioni i parë i tregut sekondar në mes të tregtarit parësor (bankë komerciale) dhe klientit të tij. Gjithashtu, më 12 dhe 14 gusht të vitit 2014 një tjetër tregtar parësor (bankë komerciale) ka kryer transaksione në tregun sekondar me klientin e saj.

2.2. Kapaciteti i përballjes me forcat e tregut brenda Bashkimit Evropian 2.2.1. Kapitali njerëzor dhe fizik Numri i përgjithshëm i nxënësve në arsimin para-universitar për vitin akademik 2013-2014 ishte 408,146 (meshkuj: 213,419, femra: 194,727). Tabela 5.6 nën Shtojcën 5 tregon nivelin

33

e vijueshmërisë së nxënësve duke u bazuar në moshën e tyre. Përveç kësaj, Tabela 5.7 nën Shtojcën 5 tregon vijueshmërinë e nxënësve në bazë të përkatësisë së tyre etnike. Sa i përket numrit të nxënësve që kanë braktisur shkollën, të dhënat nga fundi i qershorit të vitit 2014 tregojnë se numri i përgjithshëm i braktisjeve ishte 1,816. Tabela 8 në Shtojcën XX tregon numrin e braktisjes nga nxënësit sipas përkatësisë së tyre etnike (klasat 1-13).

Në arsimin dhe aftësimin profesional, 357 punëkërkues të interesuar për të punuar në kompani dhe institucione e kanë përfunduar trajnimin e tyre. Në tremujorin e dytë të këtij viti, 1,160 punëkërkues kanë ndjekur programet e trajnimit në Qendrat e Aftësimit Profesional. Gjatë të njëjtës periudhë, janë certifikuar 859 kandidatë. Gjithashtu, ka përfunduar procesi i akreditimit për Qendrën për Aftësim Profesional në Gjakovë në profilin për instalime elektrike. Vendimi për të validuar një profesion të tillë është lëshuar nga Autoriteti Kombëtar i Kualifikimeve.

Në vazhdimin e mbështetjes për veprimtaritë shkencore, gjatë kësaj periudhe, është bërë thirrja për aplikim në lidhje me grandet shkencore të tilla si mobiliteti afatshkurtër, financimi i punimeve akademike, financimi i projekteve të vogla shkencore dhe skemat e kredive të vogla. Për kategorinë e mobilitetit afat-shkurtër, 20 shkencëtar janë mbështetur për kërkime shkencore në vlerë prej 5,500 euro secili.

Sa i përket kapitalit fizik, investimet private kanë vazhduar trendin rritës nga viti 2010 e më tutje. Sa i përket investimeve publike, pritet një rënie e tyre për vitin 2014. Investimet private dominohen nga ndërtimet ndërsa një pjesë e konsiderueshme e investimeve publike i dedikohet ndërtimit të autostradës.

Tabela 17: Investimet private dhe publike, 2010-2014Përshkrimi 2010 2011 2012 2013 2014

Investimet private 887 1,003 837 898 973Investimet publike 455 528 550 529 494

Shënim: Të dhënat për vitin 2013 janë të llogaritura për investimet private, për vitin 2014 supozohet një shkallë prej 96% e ekzekutimit të shpenzimeve kapitale publike.

Trendi i investimeve private ka treguar një lëvizje të ndryshueshme kryesisht të ndikuar nga kriza në Eurozonë dhe lëvizja e çmimit të produkteve të investimeve. Për vitin 2014, janë alokuar 85 milion euro për ndërtimin e autostradës Prishtinë-Shkup, e cila sapo ka filluar të ndërtohet.

Tabela 18: Investimet e huaja direkte (IHD) si % e BPV-së dhe stoqet e tyre që nga viti 2010

Përshkrimi 2010 2011 2012 2013 proj. 2014 proj.

IHD si % e BPV-së 7.7 7.9 4.3 4.7 4.9Stoqet e IHD-së, në miliona euro 1,824 2,202 2,416 2,657 2,921

Në tremujorin e parë të vitit 2014, IHD-ja pësoi një rënie prej 40.2%. Vlera e stoqeve për tremujorin e parë të vitit 2014 ishte 2,807.8 milion €, një rritje prej 1.2% në krahasim me tremujorin e njëjtë të vitit 2013. Megjithatë, zakonisht gjatë tremujorit të parë të vitit, niveli i investimeve në përgjithësi është i ulët dhe për këtë arsye investimet në këtë periudhë nuk mund të jenë tregues i mirë i nivelit të investimeve të huaja për gjithë vitin. Investimet e huaja, në radhë të parë janë të orientuara në pasuri të patundshme (një pjesë e madhe e blerjes së pronës së patundshme bëhet nga kosovarët që jetojnë jashtë vendit), transport, telekomunikacion dhe ndërtimtari, të cilat së bashku përbëjnë rreth 65% të investimeve të huaja gjatë vitit.

34

Në sektorin e energjisë, negociatat mbi projektin e Bankës Botërore "Efiçienca e Energjisë dhe Energjia e Ripërtërishme në Kosovë", në mes të Bankës Botërore, Ministrisë së Financave, Ministrisë së Zhvillimit Ekonomik dhe Agjencisë së Kosovës për Efiçiencë të Energjisë në lidhje më kredinë në shumën prej 31.5 milion dollar, kanë për të përfunduar në muajin maj të vitit 2014. Ekipi zbatues është themeluar dhe kompania për projektimin e pesë ndërtesave të para është përzgjedhur.

Sa i përket përmirësimit të infrastrukturës për transmisionin e energjisë, KOSTT-i ka nisur zbatimin e projektit për furnizimin dhe instalimin e kabllove të mbrojtura optike në linjën lidhëse Kosovë-Mal i Zi dhe Kosovë-Serbi. Këto projekte i mundësojnë KOSTT-it qasje në EHW, duke përmbushur kështu njërin nga kushtet e ENTSO-së për shkëmbimin e të dhënave.

Sa i përket infrastrukturës rrugore, është nënshkruar kontrata për ndërtimin e autostradës R6. Ndërsa në lidhje me zhvillimet e tjera gjatë periudhës raportuese, janë nënshkruar edhe 27 kontrata të tjera, të tilla si: 2 kontrata për rrugë kombëtare - 10.70 km 5 kontrata për rrugë rajonale - 15.24 km 13 kontrata për rrugë lokale - 53,69 km 5 kontrata për ndërtimin / ri-ndërtimin e urave 2 kontrata për përgatitjet e projektit.

Reforma dhe liberalizimi i industrive të rrjetit. Sa i përket zhvillimeve në sektorin e telekomunikacionit, në gjysmën e parë të vitit 2014, segmenti i telefonisë fikse ka vazhduar trendin e rënies me rënien e 900 linjave fikse në krahasim me tremujorin e parë të vitit 2014. Rrjedhimisht, numri total i telefonive fikse në fund të tremujorit të dytë përbëhet nga 76,458 llogari me një nivel të depërtimit prej 4.21%, ndërsa të hyrat e telefonisë fikse të të dy operatorëve në gjysmën e parë të vitit 2014 ishin 8.15 milion €. Sa i përket shërbimeve të telefonisë mobile, depërtimi i telefonisë mobile ishte 88.05% dhe numri i abonentëve aktiv të telefonisë mobile në fund të tremujorit të dytë të vitit 2014 ishte 1,598,652:

Operatori aktual përbën 53.34% të tregut sa i përket abonentëve; Operatori alternativ përbën 33,71% të tregut sa i përket abonentëve; Operatori i Rrjetit Virtual Mobil në marrëveshje tregtare me MNO-në aktuale përbën

10.89% të pjesës së tregut sa i përket abonentëve; Operatori i Rrjetit Virtual Mobil (MVNO) në marrëveshje tregtare me MNO-në

alternative përbën 0.01% të pjesës së tregut sa i përket abonentëve.

Të hyrat e telefonisë mobile, ashtu siç janë deklaruar në raportet tremujore të dorëzuara tek Rregullatori i dy Operatorëve të Rrjetit Mobil (MNO) dhe dy MVNO-ve deri në fund të tremujorit të dytë ishin 67.271 milion euro. Në lidhje me shërbimet e internetit, depërtimi i shërbimeve të internetit për familje ishte rreth 60,71%, ndërsa depërtimi i internetit për popullsi ishte rreth 10%, me ç`rast numri i ISP-ve aktiv ishte 48 (kombëtar dhe lokal/rajonal) deri në fund të tremujorit të dytë të vitit 2014.

Për më tepër, në lidhje me numrin e abonentëve dhe nivelin e përdorimit të shërbimeve të komunikimeve elektronike, trendët aktuale të tregut tregojnë se numri i përgjithshëm i përdoruesve të internetit është duke përjetuar një rritje drastike. Vetëm në tremujorin e dytë të vitit 2014, numri i përgjithshëm i përdoruesve të internetit ishte 180,355 përdorues, që përbën një rritje të konsiderueshme prej 6.66% krahasuar me tremujorin e parë të vitit 2014. Gjithashtu, niveli i qasjes në shërbime të internetit ka pasur një rritje të konsiderueshme prej 9.31% në 9.93%. Gjithashtu, numri total i abonentëve të telefonisë mobile në vitin 2014 ka arritur në 1.598.652 abonentë, gjë që paraqet një rritje të lehtë në krahasim me statistikat zyrtare të tremujorit të parë (1.582.042 abonentë)

35

Statistikat e Broadband-it Mobil janë në dispozicion vetëm për operatorin alternativ i cili ka lansuar shërbimet që nga 1 dhjetori i vitit 2013. Përdoruesit e broadband-it mobil për tremujorin e dytë të vitit 2014 ishin rreth 174902 që në krahasim me tremujorin e parë ka pasur një rritje rreth 18%.

Sa i përket zhvillimeve në shërbimet e ujësjellësit dhe kanalizimit, normat e tarifës për shitjen e ujit me shumicë dhe pakicë të miratuara nga Zyra e Rregullatorit të Ujit në dhjetor të vitit 2013 kanë hyrë në fuqi në vitin 2014. Shkalla e mbulimit5 me shërbime të ujit në fund të qershorit të vitit 2013 ishte 81.2%. Ngjashëm me këtë, shkalla e mbulimit për sektorin e kanalizimit ishte rreth 60% për të njëjtin muaj. Për informata shtesë mbi normat e mbulueshmërisë me shërbime të ujësjellësit dhe kanalizimit në nivelet rajonale shih Tabelën 9 nën Shtojcën 5.

Rregullorja mbi Licencimin e furnizimit me shërbime të ujit, kanalizimit dhe furnizimit të ujit me shumicë (R-01/U & K) është amandamentuar më 17 qershor. Tabela 9 nën Shtojcën 5 tregon shkallën e mbulimit me shërbimet e ujit dhe kanalizimit në nivel rajonal, si dhe shkallën e përgjithshme të mbulimit.

Faturimi për periudhën prill-qershor 2014 nëse krahasohet me periudhën janar-mars 2014, është zvogëluar për 0.23%. Kur i krahasojmë periudhat raportuese prill-qershor 2014 me periudhën e njëjtë të vitit 2013 shohim një rënie për 4.8% në faturim. Në përgjithësi, në këtë sektor ZRrUK ka faturuar 75% të shumës së planifikuar për faturim për periudhën prill-qershor 2014 (6,994,875.00 nga 9,310,387.00). Niveli i faturimit aktual nga faturimi i planifikuar, i ndarë sipas llojit të konsumatorëve, ishte: ekonomitë familjare: 76%, konsumatorët komercial: 75%, konsumatorët institucional: 68%.

Inkasimi i faturave për periudhën prill-qershor 2014 nëse krahasohet me periudhën janar-mars 2014, ka pësuar një rënie prej 2.0%. Kur i krahasojmë periudhën raportuese prill-qershor 2014 me të njëjtën periudhë të vitit 2013 shohim një rënie në inkasimin e faturave për 3.0%. Në përgjithësi në këtë sektor, ZRrUK ka inkasuar 67% të faturave të saj për periudhën prill - qershor 2014. Niveli i faturave të inkasuara të ndara sipas llojit të konsumatorëve janë: ekonomitë familjare: 62%, konsumatorët komercial: 76%, konsumatorët institucional: 79%.

Investimet kapitale në shërbimet e ujit për gjysmën e parë të vitit përfshijnë investimet vetanake në rrjetin aktual, në shumën prej 363,003 €, ndërsa investimet për zgjerimin e rrjetit arritën në shumën prej 118.430 €. Gjithashtu, ka pasur investime në rrjetin aktual nga donatorët, investime të cilat arritën në shumën prej 164,384 €

2.2.2. Struktura e sektorit dhe ndërmarrjeve Ndërmarrjet mikro dhe të vogla përbëjnë mbi 98.38% të të gjitha ndërmarrjeve. Bazuar në të dhënat e fundit (shih tabelën më poshtë) ndërmarrjet me më pak se 250 punëtorë përbëjnë rreth 82.97% (279.295 nga gjithsej 336.619 të punësuar në NVM) të punësimit në kuadër të NVM-ve në Kosovë. Më poshtë gjendet klasifikimi i pasurive sipas madhësisë dhe numrit të personave të cilat ata i punësojnë, ju lutem shihni Tabelën 19 më poshtë.

Tabela 19: Klasifikimi i ndërmarrjeve dhe punësimit në bazë të madhësisë së tyre deri më 30.06.2014

Klasifikimi i ndërmarrjeve dhe punësimit

Nr. i ndërmarrje

ve% Nr. i

punëtorëve %

Ndërmarrjet mikro (1-9 të punësuar) 132, 499 98.38

224, 076 66.57

5 Mbulimi i përkufizuar si përqindje e popullsisë së furnizuar me ujë në kuadër të zonës në të cilën ofrohet shërbimi

36

Ndërmarrjet e vogla (10-49 të punësuar)

1, 835 1.36 29, 302 8.70

Ndërmarrjet e mesme (50-249 të punësuar)

279 0.21 25, 917 7.70

Ndërmarrjet e mëdha (mbi 250 të punësuar)

61 0.05 57, 324 17.03

Totali 134, 674 100 336, 619 100

2.2.3. Ndikimi i shtetit në konkurrueshmëriGjithsej 12 ndërmarrje publike qendrore dhe lokale janë subvencionuar nga Qeveria në vitin 2013. Këto subvencione janë përdorur për investime kapitale dhe mbulimin e kostove për shërbime më të mira për qytetarët (të tilla si importi i energjisë, blerjet e naftës së papërpunuar për ngrohje, qarkullimi i lirë i trenave dhe furnizimi me ujë). Në vitin 2014, janë ndarë 9,7 milion euro si subvencione për ndërmarrjet publike, nga këto, 600,000€ për shërbimet e ujit dhe mbeturinave, 3.5 milion euro për ngrohje qendrore dhe një pjesë margjinale për hekurudhat.

2.2.4. Integrimi ekonomik me BE-në Shkëmbimi tregtar me vendet e BE-së në Kosovë gjatë gjashtë muajve të parë të vitit arriti nivelin e 534.9 milion euro, ose 42% të tregtisë totale. Sa i përket eksporteve, 56.8 milion euro, ose 40% e totalit të eksporteve ishin të destinuara për BE-në. Mallrat janë eksportuar kryesisht në Itali (24% e totalit të eksporteve të Kosovës) dhe Gjermania, që përbën 68% të totalit të eksporteve në BE.

Importet nga BE-ja arritën në 478 milion euro ose 42% të totalit të importeve. Partnerët kryesor tregtar vazhdojnë të jenë Gjermania (10% e totalit të importeve) dhe Italia (7% të totalit të importeve).

3. STANDARDET EVROPIANE3.1. Tregu i brendshëm3.1.1. Lëvizja e lirë e mallrave StandardizimiSa i përket miratimit të standardeve të reja, siç shpjegohet më poshtë në Tabelën 20, si standarde të Kosovës për periudhën raportuese janë miratuar në total 512 standarde.

Tabela 20: Statistikat mbi standardet e miratuara gjatë periudhës maj-korrik 2014Fushat Nr. i standardeve të

miratuaraTransporti dhe shërbimet postare 230Përpunimi i drurit 141Mjedisi 67Sistemet e menaxhimit të cilësisë 49Makineria 25Totali 512

Komiteti teknik për Metrologji dhe Ndërtim në korrik të vitit 2014 ka shpallur 449 standarde për diskutim publik, ku 180 prej tyre janë për metrologjinë, 160 për ndërtimin dhe 109 për mjetet mbrojtëse personale.

Lidhur me bashkëpunimin ndërkombëtar, Agjencia Kosovare e Standardizimit (AKS) ka marrë pjesë në Asamblenë e Përgjithshme të Komisionit Evropian për Standardizim (KES) gjatë periudhës 10-13 qershor 2014. Gjatë kësaj ngjarje janë paraqitur arritjet e standardizimit Evropian dhe planet e ardhshme. Përveç kësaj, është nxitur edhe më tej bashkëpunimi me Drejtorinë e Përgjithshme të Standardizimit të Tiranës. Prandaj, një

37

marrëveshje është arritur në mes të dy palëve më 12 maj të vitit 2014, me qëllim që të mos paguhet 30%-shi i shitjeve të standardeve S SH EN ISO të miratuara si standarde të Kosovës.

Sa i përket rritjes së ndërgjegjësimit publik për zbatimin e standardeve, tri tryeza të rrumbullakëta u mbajtën me komunitetin e biznesit në Mitrovicë, Prishtinë dhe Ferizaj. Këto takime u zhvilluan në maj dhe qershor të vitit 2014 ku morën pjesë përfaqësues të komunave, OJQ-ve dhe të komunitetit të biznesit.

Akreditimi dhe Vlerësimi i Konformitetit Deri më sot, brenda Drejtorisë së Akreditimit të Kosovës ekzistojnë 30 Trupa të akredituar për Vlerësimin e Konformitetit (TVK), prej të cilëve 26 janë laboratorë testues dhe 4 janë trupa inspektues.

Lidhur me legjislacionin zbatues në fushën e vlerësimit të konformitetit, duke u bazuar në Direktivën 2007/47/EC, më 4 korrik 2014 u miratua Rregullorja Nr. 03/2014 për Aerosolët Dispensivë. Qëllimi kryesor i kësaj rregullore është përcaktimi i kërkesave për aerosolët dispensivë.

Sipas Ligjit Nr. 04/L-039 për Kërkesat Teknike për Produkte dhe Vlerësim të Konformitetit, Trupat e mëposhtëm të Vlerësimit të Konformitetit (TVK-të) janë autorizuar për këtë periudhë raportuese:

Në përputhje me Rregulloren Nr. 05/2013 për Sigurinë e Lodrave, pas vlerësimit dhe rekomandimeve nga komisioni profesional, më 15 Maj 2014, MTI ka autorizuar "Royal Cert" si TVK;

Në përputhje me UA Nr. 07/2012 për cilësinë e karburanteve të lëngëta të naftës dhe UA Nr. 16/2011 për mënyrën e autorizimit të TVK-ve, pas vlerësimit dhe rekomandimeve të komisionit profesional, më 5 maj është bërë autorizimi i dy trupave inspektues (siç përcaktohet nga SK EN ISO / IEC 17020) si TVK. Dy trupat inspektues të autorizuar janë "Adria Inspekt" dhe "Euro Inspekt".

Në përputhje me Rregulloren Nr. 09/2012 për ashensorët dhe komponentët e tyre të sigurisë, MTI ka autorizuar "Institutin tekniko-teknologjik" si TVK për vlerësimin e ashensorëve dhe komponentëve të tyre të sigurisë pas shqyrtimit dhe rekomandimeve nga komisioni profesional (22 gusht 2014)

Përveç kësaj, më 5 qershor 2014, Këshilli i Akreditimit ka shqyrtuar dosjet e dy TVK-ve dhe ka rekomanduar akreditimin e tyre (EUROLAB sh.p.k dhe P.C.E Ballkan Petrol). Ai gjithashtu ka zgjeruar fushën e akreditimit për të mëposhtmet:

Eskavatori sh.p.k, laboratori për analiza të agregateve, përzierjeve bituminoze dhe të bitumit (23 maj 2014) ;

Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës - Qendra e Laboratorëve Testues (Laboratori për analiza të ujit të pijshëm dhe ujërave rekreative, Laboratori i kontrollit te cilësisë së ushqimit, Laboratori mikrobiologjik i ushqimit dhe ujit, Laboratori për analiza organike dhe inorganike), 10-11 qershor 2014.

Drejtoria e Akreditimit ka kryer një vlerësim për autorizimin e gjendjes së ashensorëve dhe komponentëve të sigurisë të TVK-ve të mëposhtme:

N.SH. Instituti Tekniko Teknologjik "ITEK" (vizita vlerësuese e autorizimit bërë më 30 korrik 2014)

N.SH.T EALGA (vizita vlerësuese e autorizimit bërë më 31 korrik 2014)

Tri kompani të reja kanë aplikuar për akreditim: një kompani e ujësjellësit rajonal, një laborator bakteriologjik dhe një laborator për testimin e materialeve të ndërtimit.

38

Sa i përket kapaciteteve të departamentit të akreditimit, një zyrtar për akreditimin e trupave inspektues dhe për certifikim në bazë të procedurës DAK-PM-002 u avancua në pozitë nga ai/ajo e vëzhguesit në atë të vlerësuesit. Departamenti i Akreditimit aktualisht ka pesë vlerësues dhe 4 krye vlerësues. Një zyrtar nga Divizioni për Infrastrukturë të Cilësisë mori pjesë në punëtorinë e mbajtur në Londër gjatë muajit maj 2014 të organizuar nga Projekti i Infrastrukturës së Cilësisë në Ballkanin Perëndimor dhe Turqi mbi "Efikasitetin e Energjisë dhe Eko-dizajnin".

Autoritetet kanë vazhduar rritjen e ndërgjegjësimit publik mbi rolin e infrastrukturës së cilësisë. Katër seanca janë mbajtur me komunitetin e biznesit në katër rajone (Ferizaj, Prizren, Mitrovicë dhe Prishtinë). Një mesatare prej 30 pjesëmarrësve ka ndjekur secilin sesion. Si pjesë e përpjekjeve të tyre për të thelluar bashkëpunimin me komunitetin e biznesit dhe për të kontribuar në zbatimin e rregullores për sigurinë e lodrave, autoritetet kanë organizuar një aktivitet me importuesit e lodrave. Rreth 20 pjesëmarrës morën pjesë në këtë aktivitet.

MetrologjiaSa i përket zhvillimit të kapaciteteve teknike, një Laborator i rrjedhjes u përurua më 20 maj 2014, i cili do të verifikojë matësit e ujit. Komisioni i vlerësimit të tenderit për furnizimin e laboratorëve të masës me etalon e ka përfunduar procesin e vlerësimit më 24 korrik 2014. Etalonët e tillë do të përdoren për kalibrimin e llojeve të ndryshme të peshoreve. Në terme të kalibrimeve të reja, Etalonët për matjen e rrjedhjes janë kalibruar dhe shërbejnë si mjet verifikues për të matur instrumentet e naftës në të gjitha pikat e shitjes. Përveç kësaj janë kalibruar gjithashtu njëqind etalonë me masë nominale prej 20 kg të klasës M1.

Në lidhje me zhvillimet institucionale, katër zyrtarë janë rekrutuar për Laboratorin e masës, vëllimit dhe rrjedhjes në Agjencinë e Metrologjisë së Kosovës (1 në muajin maj dhe 3 në korrik të vitit 2014).

Mbikëqyrja e Tregut Në lidhje me mbikëqyrjen e zbatimit të legjislacionit në fuqi, inspektorati i tregut ka kryer 287 inspektime të operatorëve ekonomik në sektorin privat, në fusha të tilla si: siguria e përgjithshme e produktit, mbrojtja e konsumatorit dhe tregtia e brendshme, tregtia me naftë dhe derivate të naftës, metrologjia, metalet e çmuara, turizmi dhe shërbimet turistike.

Si rezultat i këtyre inspektimeve janë ndërmarrë masat vijuese: 13 kërkesa janë dërguar në gjykatat themelore kompetente për fillimin e procedurës

kundërvajtëse ndaj operatorëve ekonomik për shkelje të dispozitave të ligjit në fuqi gjatë ushtrimit të aktiviteteve të tyre tregtare;

5 vendime për vendosjen e gjobave; 6 vendime pas shqyrtimit të ankesave të operatorëve ekonomik; 20 ankesa të shqyrtuara pas dorëzimit të tyre nga konsumatorët; 2.772 palë çorape dhe etiketa informative dhe 400 palë këpucë sportive me

mbishkrimin "Adidas", "Puma" dhe "Nike", u konfiskuan nga Inspektorati i Tregut, meqë vendosja e këtyre produkteve në treg paraqet shkelje të ligjit për mbrojtjen e konsumatorit dhe ligjeve të tjera të zbatueshme në Kosovë.

Sa i përket kapaciteteve administrative, më 25 qershor të vitit 2014 është caktuar Krye-Inspektori i inspektoratit të tregut  dhe është rekrutuar një zyrtar administrativ (31 korrik 2014) në kuadër të zyrës së njëjtë. Tetë (8) inspektorë nga inspektorati i tregut kanë marrë pjesë në aktivitetin e organizuar nga GIZ-i për "Bashkëpunimin rajonal për mbikëqyrjen e tregut" dhe "Koordinimi rajonal për mbikëqyrjen e tregut". Këto ngjarje janë mbajtur në Bosnje dhe Beograd gjatë muajit maj dhe qershor të vitit 2014.

Mbrojtja e konsumatorit

39

Gjithsej 40 ankesa janë dorëzuar në Departamentin për Mbrojtjen e Konsumatorit, nga të cilat vetëm 22 ankesa janë shqyrtuar dhe 20 të tjera ende janë në proces. Nga ankesat e shqyrtuara, 18 përfunduan në favor të konsumatorëve ndërsa 4 ankesat e mbetura nuk kishin argumente të mjaftueshme për të mbështetur pohimet. Shumica e ankesave kishin të bëjnë me mospërputhjen e çmimeve në raft me atë në arkë, mosrespektimin e garancive për pajisje elektronike, datën e skadimit të produkteve ushqimore, kualitetin e dyshimtë të produkteve ushqimore, cilësinë e ulët të shërbimeve të internetit dhe kabllore si dhe faturat e furnizimit me energji elektrike dhe ujë.

Këshilli për Mbrojtjen e Konsumatorit ka mbajtur takimin e radhës ku diskutoi çështjet e lidhura me produktet që hyjnë në Kosovë. Ai gjithashtu diskutoi Raportin gjashtëmujor të aktiviteteve të Departamentit për Mbrojtjen e Konsumatorit.

Sa i përket shërbimeve financiare të ofruara në Kosovë, më 8 korrik 2014, Departamenti i Mbrojtjes së Konsumatorit nënshkroi një Memorandum Bashkëpunimi me Shoqatën e Bankave të Kosovës. Qëllimi i këtij Memorandumi është krijimi i tri reklamave televizive për edukim financiar nga Shoqata e Bankave të Kosovës, ndërsa Departamenti për mbrojtjen e konsumatorëve është i detyruar të transmetojë këto reklama në televizionin publik RTK.

Për aktivitetet e ngritjes së vetëdijes, katër tryeza të rrumbullakëta janë mbajtur me komunitetin e biznesit në Ferizaj (50 pjesëmarrës), Prizren (28 pjesëmarrës), Prishtinë (13 pjesëmarrës) dhe Mitrovicë (50 pjesëmarrës) gjatë periudhës maj-qershor 2014. Këto aktivitete u mbajtën në bashkëpunim me infrastrukturën e cilësisë me qëllim të përmirësimit të mëtejshëm të shërbimeve për konsumatorin.

3.1.2. Lëvizja e personave, shërbimeve dhe e drejta e themelimit Sa i përket lëvizjes së personave, Ligji Nr. 04/L-131 për skemat pensionale të financuara nga shteti, u miratua më 6 maj 2014. Ky ligji ndër të tjera, ka për qëllim rregullimin dhe përcaktimin e pensioneve bazike, pensioneve kontribut pagues të moshës, pensioneve të aftësive të kufizuara, pensioneve të parakohshme, pensioneve familjare dhe pensioneve me aftësi të kufizuara, si pensione të Shtyllës së I-rë të financuara nga shteti.

Në lidhje me punësimin e të huajve, Departamenti i MPMS-së për Punë dhe Punësim më 22 korrik 2014 ka filluar të lëshojë vërtetimin për lajmërimin e punës në bazë të Ligjit për të Huajt Nr. 04/L-219 dhe UA Nr. 01/2014 për Procedurën e lëshimit të Lejes së qëndrimit për të huajt dhe vërtetimin e lajmërimit të punës. Gjatë periudhës raportuese janë lëshuar gjithsej 7 vërtetime të lajmërimit të punës.

Lëvizja e shërbimeveNuk ka asnjë zhvillim për të raportuar

E drejta e themelimitNuk ka asnjë zhvillim për të raportuar

3.1.3. Lëvizja e lirë e kapitalitPër zhvillimet legjislative, Rregullorja për raporte dhe informata të kërkuara nga Fondi i Kursimeve Pensionale të Kosovës është miratuar më 29 maj 2014. Në të njëjtën datë, është miratuar statusi i auditorit të brendshëm të Bankës Qendrore të Kosovës (BQK) dhe Kodi i Etikës për Auditorin e Brendshëm të BQK-së.

Lidhur me Lincencimin, me datën 5 qershor 2014, BQK-ja lëshoi licencën preliminare për krijimin e degës së bankës së huaj "T.C ZIRAAT Bankasi A.S". Gjithashtu janë lëshuar tre licenca tjera, dy për institucionet financiare jo-bankare dhe një për një ndërmjetësues të sigurimit.

40

Sa i përket sistemit të pagesave, BQK-ja ka marrë konfirmimin e regjistrimit të formatit IBAN për llogaritë e mbajtura në bankat e Kosovës. Që nga formalizimi i kodeve SWIFT BIC të bankave të Kosovës në vitin 2013 BQK-ja dhe bankat tregtare kanë qenë të angazhuara në futjen e formatit IBAN për llogaritë bankare për të avancuar më tej kryerjen e pagesave ndërkombëtare. Fillimisht, formati IBAN do të jetë opsional për përdorim në pagesat ndërkombëtare dhe nuk do të reflektohet në pagesat e brendshme. Formati IBAN i llogarive bankare do të hyjë në fuqi më 1 shkurt të vitit 2015. Deri atëherë komuniteti bankar do të kryej përgatitjet e nevojshme teknike dhe do të njoftojë klientët. Përdorimi i formatit të IBAN-it për llogaritë e mbajtura në Kosovë do të plotësojë funksionimin e sistemit SWIFT lidhur me pagesat ndërkombëtare të qytetarëve dhe subjekteve të tjera të vendit tonë.

Sa i përket bashkëpunimit ndërkombëtar, më 13 qershor 2014, BQK-ja ka nënshkruar një memorandum mirëkuptimi me Bankën Qendrore të Malit të Zi, ky Memorandum Mirëkuptimi synon të forcojë bashkëpunimin bilateral në mes të dy institucioneve dhe ka të bëjë me çështje dypalëshe që trajtojnë shkëmbimin e informacionit, licencimin dhe mbikëqyrjen bankare. Gjithashtu kërkon ta forcojë luftën kundër shpëlarjes së parave dhe luftën kundër mbështetjes financiare të terrorizmit, menaxhimin e situatave të krizës dhe marrëveshjet e tjera teknike.

3.1.4. Dogana dhe tatimi DoganaNë lidhje me zhvillimet legjislative, gjatë periudhës raportuese janë miratuar aktet nënligjore si në vijim: UA Nr. 08/2014 për Rregullimin mbi Procedurën e kthimit të Akcizës për subjektet e

prodhuese të cilët kanë paguar akciza, kur mallrat e akcizës janë përdorur për qëllime të tjera e jo për ato për të cilat është e ngarkuar akciza

UA Nr. 07/2014 për amendamentimin e UA Nr. 83/2010 për rregullat për pajisjen dhe posedimin e armëve të zjarrit

UA Nr 06/2014 për Përmbajtjen Standarde dhe formatin Formave si dhe certifikimet e specifikuara në nenin 29 të Ligjit për Parandalimin e Shpëlarjes së Parave dhe Financimit të Terrorizmit (20 Maj 2014)

Sa i përket aktiviteteve operative, Dogana e Kosovës ka arritur të automatizojë disa operacione dhe procedura përmes krijimit të aplikacioneve si në vijim: Aplikacioni për operimin e depove doganore, i cili shërben për një menaxhim më efikas

të këtyre depove. Ky është një Aplikacion online që i mundëson kompanive të regjistrojnë shkarkimin nga depoja.

Aplikacioni i Konventave/Normave mundëson një menaxhim më efikas dhe mbikëqyrjen e procedimit të brendshëm duke krahasuar normat në deklaratën doganore.

Aplikacioni i borxheve shërben për garancitë bankare dhe shkeljet doganore, siguron mbikëqyrjen dhe menaxhimin e garancive, borxheve doganore, vendimet e brendshme dhe proceset e shkeljeve doganore.

Deri më datën 13 gusht 2014 Dogana e Kosovës ka arritur të mbledhë 499,917 milion €. Gjatë vitit 2014 ka pasur një rënie prej 6.24% në sasinë e mallrave, edhe përkundër kësaj Dogana e Kosovës ka arritur të mbledhë 4% më shumë të hyra në krahasim me vitin e kaluar.

Lidhur me masat kundër ekonomisë joformale, gjatë periudhës raportuese njësitë kundër kontrabandës kanë kryer 28 aktivitete të rregullta, sipas planit vjetor, në kufirin mes Kosovës dhe Serbisë (maj-korrik 2014), këto aktivitete janë përqendruar kryesisht në rajonin e Gjilanit, Kamenicës, Podujevës dhe Mitrovicës. Janë realizuar gjashtë (6) operacione të përbashkëta në kufirin midis Kosovës dhe Serbisë, pesë (5) prej tyre kanë rezultuar të suksesshme.

41

Gjatë periudhës raportuese, Divizioni i Hetimeve Doganore ka iniciuar 22 raste të reja për hetim, kryesisht që kanë të bëjnë me shmangien mbi 5,000 euro. Për më tepër, ky divizion ka ngritur padi penale për 21 raste për periudhën aktuale dhe të mëparshme. Vlera e shmangies tatimore e zbuluar gjatë periudhës raportuese është 1,115,422.60 euro. Pas hetimeve komplekse të shmangies ishte identifikuar pasuri e dyshimtë; me ç`rast me urdhër të prokurorit të shtetit të masave shtetërore janë marrë masat për ngrirjen këtyre aseteve. Gjatë periudhës raportuese Dogana ka iniciuar 581 padi kundër shkeljeve doganore (shkeljet doganore në total nga janari janë 1,114). Kjo shifër është 20.4% më e lartë në krahasim me totalin e shkeljeve gjatë vitit 2013.

Janë ndërmarrë disa aktivitete për zbatimin e Strategjisë Kundër Korrupsionit gjatë periudhës raportuese, të tilla si: Janë iniciuar 9 raste disiplinore, me 16 zyrtarë të përfshirë; Janë pranuar 12 informata me shkrim me anë të linjës "hot line" Janë ndërmarrë 35 masa disiplinore administrative (shkarkim, vërejtje me shkrim,

ndalim ngritje në detyrë etj.) Shkëmbim i të dhënave Janë shkëmbyer 11 pjesë të informatave me agjencitë e tjera të zbatimit të ligjit

(Policinë, Agjencinë Kundër Korrupsionit, Inspektoratin Policor të Kosovës dhe Prokurorinë), e cila rezultoi në inicimin e rasteve disiplinore dhe kallëzimeve penale nga ana e prokurorit të shtetit.

Çështjet mbi bashkëpunimin dhe asistencën e ndërsjellë në çështjet doganore, gjatë periudhës raportuese u nënshkrua një Deklaratë e Planifikimit të përbashkët Operacional në mes të Doganës së Kosovës dhe Doganës së Shqipërisë për lehtësimin e transitit midis dy vendeve (20 qershor 2014). Kjo procedurë e re i mundëson bizneseve të ekzekutojnë transaksionet tregtare në një afat kohor më të shkurtër dhe me më pak shpenzime, duke bërë të mundur kalimin e ngarkesave komerciale nga Porti i Durrësit direkt në territorin e Kosovës, pastaj nga Kosova për të mbyllur transitin, dhe anasjelltas nga Kosova në Shqipëri.

Dogana e Kosovës nënshkroi një Memorandum Mirëkuptimi me Postë Telekomunikacionin e Kosovës (PTK), lidhur me procedurat dypalëshe të bashkëpunimit për zhdoganimin e dërgesave postare dhe shkëmbimin e informatave, teknikave, pajisjeve dhe masave të tjera të nevojshme për rritjen e efikasitetit të kontrollit doganor në dërgesat postare (21 Maj 2014).

Dogana e Kosovës ka shkëmbyer informacion për asistencë teknike me administratat doganore të vendeve të rajonit dhe të vendeve të tjera si në vijim: Ka pranuar: 8 (tetë) kërkesa për asistencë nga shtetet e tjera, dhe 4 (katër) përgjigje në

kërkesat e adresuara nga Dogana e Kosovës (AL, BeH, TR, GR); Ka dërguar : DK-ja është përgjigjur në 11 (njëmbëdhjetë) kërkesa, ndërsa ka dërguar 3

(tri) kërkesa për asistencë tek vendet e tjera (AL, IT, MNG)

Për zhvillimin e kapaciteteve, gjatë periudhës raportuese, Dogana e Kosovës ka themeluar Task Forcën për Sigurimin dhe Menaxhimin e Cilësisë, me qëllim që t’i ofrojë Doganës së Kosovës mjetet për arritjen e standardeve ndërkombëtare (26 qershor 2014), gjithashtu ka themeluar edhe Komisionin për Menaxhimin e Riskut (24 qershor 2014). Përveç kësaj, gjithsej 156 zyrtarë doganor kanë marrë pjesë në 31 trajnime gjatë periudhës maj 2014 - korrik 2014. Sa i përket bashkëpunimit me shtetet e tjera, janë realizuar 7 aktivitete të ndryshme jashtë vendit me gjithsej 10 pjesëmarrës, me qëllim të rritjes dhe avancimit të kapacitetit administrativ të DK-së. Disa nga temat e trajnimeve ishin: shpëlarja e parave që ndërlidhet me tregti, operacionet e fshehta, sekuestrimi i aseteve, parandalimi i armëve të shkatërrimit në masë, planifikimi dhe menaxhimi i integruar i riskut, COGNOS, masat doganore për mbrojtjen e DPI-së, moduli I dhe II i tarifave, etj.

42

TatimiLidhur me efikasitetin e Njësisë së Inteligjencës dhe Hetimit Tatimor (NJIHT), me qëllim të luftimit të ekonomisë joformale janë organizuar 179 aktivitete operative. Janë iniciuar 28 raste, duke përfshirë rastet e bartura nga periudhat e mëparshme, nga të cilat 6 raste janë mbyllur me një raport përfundimtar hetues, 7 raporte për dyshim fillestar (kallëzime penale). Ndërsa 22 raste mbeten të iniciohen. Si rezultat i këtyre aktiviteteve është mbledhur një tatim shtesë në shumën prej 351,354.10 euro. Gjithashtu, janë përgatitur dhe shkëmbyer rreth 35 njoftime për informata të inteligjencës, përfshirë këtu kërkesat për informata dhe përgjigjet ndaj kërkesave.

Lidhur me performancën gjatë periudhës raportuese, totali i të hyrave të ATK-së është 69,640,565.00 euro ose 85.35% e shumës së planifikuar. Të hyrat e mbledhura në periudhën e njëjtë të vitit 2013 ishin 73,388,773.00 euro ose 5.11% më shumë krahasuar me vitin 2014. Tatimet direkte ishin në vlerë prej 40.785.774 euro, dhe tatimet indirekte (TVSH) në vlerë prej 28.854.790 euro. Tatimet direkte përbëjnë 58,57% të totalit të të hyrave, ndërsa tatimet indirekte përbëjnë 41.43%.

Për sa i përket zhvillimit të kapaciteteve, janë themeluar katër grupe punuese për të përmbushur kërkesat teknike për zëvendësimin e sistemit ekzistues SIGTAS të TI-së. Ky është një projekt shumëvjeçar kompleks që planifikohet të fillojë në tremujorin e tretë të vitit 2014.

Administrata tatimore ka realizuar dhe ofruar mbështetje teknike dhe trajnime për stafin në fushën e legjislacionit dhe kontrollit tatimor (6 trajnime), kodin e mirësjelljes dhe kundër korrupsion (7 trajnime), hetime financiare, shpërdorim i detyrës zyrtare dhe lufta kundër korrupsionit (4 trajnime), legjislacioni ndërkombëtar (2 trajnime), burimet njerëzore dhe legjislacioni mbi nëpunësit civil (1 trajnim), teknologjia e informacionit (1 trajnim), marrëdhëniet me publikun (1 trajnim), menaxhimi i aktiviteteve të zyrës (1 trajnim). Numri i përgjithshëm i trajnimeve në këtë periudhë raportuese është 23 me gjithsej 252 pjesëmarrës. Gjithashtu, 34 zyrtarë kanë marrë pjesë në 6 punëtori dhe vizita studimore brenda dhe jashtë vendit. Divizioni për shërbim dhe edukim të tatimpaguesve, në qendër, ka zhvilluar një sërë aktivitetesh që kanë për qëllim forcimin e zbatimit të legjislacionit tatimor, e këto aktivitete janë:

1,029 përgjigje për çështje tatimore, 1 seminar, 16 broshura dhe material njoftues, 132 takime me përfaqësues nga institucione dhe kompani të ndryshme, dhe 426 aktivitete, kryesisht trajnime dhe shërbime për tatimpaguesit.

Sa i përket bordit të pavarur shqyrtues ka filluar shqyrtimi i ankesave tatimore dhe do të vazhdoj ta bëj këtë deri në fund të vitit 2014. Janë mbajtur gjithsej 327 sesione gjatë periudhës 1 maj 2014 - 31 korrik 2014, të tilla si:

82 seanca dëgjimore në fushën e tatimit 225 seanca dëgjimore në fushën e doganave 20 seanca dëgjimore lidhur me Gjykatën Supreme

3.1.5. Konkurrenca Autoriteti Kosovar i Konkurrencës ka ndërmarrë disa aktivitetet brenda mandatit të saj për të mbrojtur konkurrencën dhe konsumatorët. Në këtë drejtim, Autoriteti i Konkurrencës ka shqyrtuar një sërë rastesh të listuara në vijim:

Rekomandimet / Opinionet: Rasti i "CMS Adonnino Ascoli & Cavasola Scamoni". Autoriteti i Konkurrencës ka pranuar

një kërkesë për interpretimin e nenit 15, paragrafin 1.1 dhe 1.2 të Ligjit për mbrojtjen e konkurrencës në lidhje me të ardhurat aktuale dhe të përgjithshme.

43

Rasti i PTK-së në lidhje me sqarimin e të drejtave ekskluzive për kanalet audio dhe audiovizuale.

Rasti i "Boga & Associates - Njoftimi për Informacion mbi Marrëveshjen për Shpërndarje" paraqiti kërkesën tek Autoriteti i Konkurrencës për dhënien e përqendrimeve. AK-ja ka dhënë mendimin e saj mbi interpretimin e paragrafit 1.2 të nenit 15, në lidhje me përqendrimet dhe realizimin e tyre.

Rastet e lidhura me marrëveshjet e ndaluara: Rastet e lidhura me "marrëveshjet e ndaluara" dhe "praktikën e koordinuar" mbi shitjen

e arkave fiskale në mes dy kompanive "Dukagjini SH.P.K" dhe "GEKOS SH.P.K". Autoriteti i Konkurrencës ka arritur të përfundojë vetëm njërin nga këto dy raste. Rasti i "GEKOS" është ende në përfundim e sipër.

Rastet mbi marrëveshjet e ndaluara të kompanive të sigurimit që operojnë në tregun e Kosovës.

Autoriteti i Konkurrencës ka përfaqësuar rastet në gjykatën themelore. Nga dhjetë raste vetëm katër janë shqyrtuar dhe gjashtë të mbeturat janë në procesin e rishikimit.

Për më shumë detaje mbi trajnimet e stafit dhe ngritjen e kapaciteteve të tjera të Autoritetit të Konkurrencës, shih Tabelën 21 më poshtë.

Tabela 21: Statistikat mbi trajnimin dhe ngritjen e kapaciteteve të tjera të ofruara për stafin e Autoritetit të Konkurrencës (maj 2014-korrik 2014)

Lloji dhe tema Data & vendi Nr. i pjesëmarrës

veSeminari i organizuar nga SEETO mbi Liberalizimin e Tregut Hekurudhor

06 maj 2014, Mali i Zi 2

Punëtoria e Autoritetit të Konkurrencës së Sllovenisë, 7 vjetori i KFT-së, Punëtoria e Evropës Lindore mbi Çështjet Ekonomike në Ligjin e Konkurrencës

12–15 maj 2014, Slloveni 2

Forumi i Konkurrencës në Sofje me pjesëmarrjen e vendeve të Ballkanit Perëndimor i organizuar nga Autoriteti Bullgar i Konkurrencës dhe financuar nga KKBTZh

15-16 maj 2014 , Bullgari 2

Vizitë studimore në Zyrën e ndihmës shtetërore të Maqedonisë Ndihma Shtetërore dhe roli dhe funksionimi i Ndihmës Shtetërore

21 maj 2014, Maqedoni 2

Seminar i organizuar nga Qendra e KBR-së për Trajnim në Budapest me temën: Prokurimi mbi Konkurrencën

28 maj 2014, Maqedoni 1

Vizitë studimore për Ligjin e Konkurrencës dhe trajtimin e rasteve në Gjykata, Autoriteti i Konkurrencës së Shqipërisë

18-19 qershor, Shqipëri

6Pjesëmarrja në konferencën e KBTZh-sëMorën pjesë grupi i ekspertëve ndër ministror për ligjin dhe politikat e konkurrencës

07-11 korrik 2014, Gjenevë Zvicër 2

3.1.6. Prokurimi PublikKomisioni Rregullativ i Prokurimit Publik (KRPP) gjatë periudhës raportuese ka miratuar katër (4) udhëzime mbi Njoftimin për autoritetet kontraktuese, dhënien e kontratave, procedurat e

44

anulimit dhe njoftimin indikativ. Raporti Vjetor 2013 i KRPP-së është miratuar nga Kuvendi më 3 prill 2014. Sipas të dhënave të vitit 2013, ekzistojnë 173 autoritete kontraktuese në Kosovë.

Gjatë periudhës maj-korrik 2014, KRPP-ja ka lëshuar 1,473 njoftime për kontrata dhe 1,748 njoftime për dhënien e kontratave. Gjithsej 5517 njoftime për dhënien e kontratave janë publikuar për periudhën 1 tetor 2013 - 22 gusht 2014. Nënshkrimi i kontratave është hapi i ardhshëm pas njoftimit për dhënien e kontratave (me kusht se nuk ka ankesa nga palët). KRPP-ja ka monitoruar 72 aktivitete të prokurimit në 10 autoritete kontraktuese. Departamenti i saj për monitorim dhe mbikëqyrje gjithashtu monitoron menaxhimin e kontratave publike. Gjatë periudhës raportuese, ka monitoruar menaxhimin e 27 kontratave publike.

Departamenti rregullativ brenda KRPP-së ka vazhduar të këshillojë dhe të ndihmojë autoritetet kontraktuese, operatorët ekonomik dhe akterët e tjerë në lidhje me zbatimin e legjislacionit primar dhe sekondar. Ai ka lëshuar si në vijim: 18 letra të shkruara shpjeguese; 258 interpretime përmes mjeteve elektronike të komunikimit; 252 interpretime dhe këshilla përmes shërbimit help desk.Organi Shqyrtues i Prokurimit (OSHP), gjatë periudhës raportuese ka pranuar gjithsej 166 ankesa nga operatorët ekonomikë. Ankesat e tilla kanë të bëjnë me kundërshtimin e vendimeve të autoriteteve kontraktuese për dhënien e kontratave ose gjatë procedurës së tenderimit (njoftimi për dhënien e kontratës). Sipas legjislacionit në fuqi, nga 166 ankesa nga operatorët ekonomikë, vetëm 137 kanë përmbushur kërkesat ligjore për shqyrtim të cilat pastaj edhe janë shqyrtuar nga Organi Shqyrtues i Prokurimit (OSHP). Rreth 29 ankesa janë duke u shqyrtuar. Për 47% të ankesave është vendosur në favor të operatorëve ekonomikë dhe 36% në favor të autoriteteve kontraktuese, ndërsa 17% e ankesave janë ende duke u shqyrtuar.

Për ngritjen e kapaciteteve në fushën e prokurimit, më 16 qershor 2014 është emëruar Drejtori Ekzekutiv i AQP-së. Organi Shqyrtues i Prokurimit Publik ka rekrutuar dy (2) zyrtarë, një (1) zyrtar ligjor dhe një (1) zyrtar të shqyrtimit (4 gusht 2014). Një program bazik trajnimi dhe certifikimi është realizuar gjatë kësaj periudhe raportuese për prokurimin publik. Gjithsej 111 persona morën pjesë, nëntë (9) prej tyre i takonin komunitetit minoritar. Trajnimi ka zgjatur 45 ditë, ndërsa certifikimi është i vlefshëm deri në fund të vitit 2016.

3.1.7. Të drejtat e pronësisë intelektuale Agjencia e Pronës Industriale (API) ka regjistruar 8,169 objekte në bazën e të dhënave të API-së të cilat arrijnë vlerën në 73.277 euro të të hyrave të mbledhura gjatë periudhës raportuese. Numri i objekteve të përpunuara të pronësisë industriale është si vijon: 343 marka tregtare, 25 patenta dhe një (1) dizajn industrial. Për periudhën raportuese, API si pjesë e procedurave ekzaminuese ka lëshuar 237 vendime për regjistrimin e aplikimeve të markave tregtare dhe patentave. Ka pasur mangësi në 36 aplikacione për regjistrimin e markës tregtare, për të cilat API u ka lëshuar njoftime aplikantëve. 513 aplikacione janë publikuar pas ri-ekzaminimit. Si pjesë e procedurave ekzaminuese, 101 vendime janë lëshuar mbi ndryshimet e informacionit (adresa, bartësi i së drejtës, dhe emri). Janë botuar dy buletina zyrtarë të cilët përmbanin 962 objekte të pronësisë industriale.

Këshilli Shtetëror për Pronësi Intelektuale në mbledhjen e mbajtur më 22 korrik 2014 ka shqyrtuar raportin mbi zbatimin e Strategjisë për të Drejtat e Pronës Intelektuale 2010-2014 dhe veprimet që duhet të ndërmerren gjatë pjesës tjetër të vitit 2014. Përveç kësaj, në këtë takim u diskutua hartimi i Strategjisë së re për Pronësi Intelektuale në Kosovë 2015-2018.

Për aktivitetet zbatuese në fushën e të drejtave të autorit, ka vazhduar zbatimi i strategjisë kundër piraterisë dhe falsifikimit. Deri më tani, Task Forca kundër piraterisë ka ndërmarrë

45

disa veprime dhe inspektorati i tregut ka konfiskuar mbi 40.000 kopje pirate. Lufta kundër piraterisë ende vazhdon, por bazuar në rezultate niveli i saj ka shënuar rënie. Në këtë drejtim, Dogana e Kosovës ka kontribuar me aktivitete zbatuese për rritjen e ndërgjegjësimit të komunitetit të biznesit duke publikuar të dhëna mbi konfiskimin e mallrave të falsifikuara ose pirate.

Dogana e Kosovës ka vazhduar luftën kundër mallrave të falsifikuara dhe piraterisë. Gjatë periudhës raportuese, Dogana e Kosovës ka kryer 86 raste ku janë konfiskuar 1,602,122 mallra me vlerë prej mbi 3.7 milion euro. Për më tepër, 20 profile të reja të rrezikut janë krijuar në lidhje me mallrat që shkelin të drejtat e pronësisë intelektuale dhe nëntë (9) raste ex-officio janë identifikuar në sasi prej 2449 artikujsh (ose 47,050 euro). Krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, dogana e Kosovës ka rritur numrin e intervenimeve për 6 (gjashtë) raste sipas procedurës ex-officio.

Në lidhje me fuqizimin e kapaciteteve në fushën e DPI-së dhe të drejtës së autorit, në korrik të vitit 2014, API ka rekrutuar 8 zyrtarë të përkohshëm të markës tregtare (për 6 muaj). Zyra për të drejtat e autorit dhe të drejtat e përafërta ka rekrutuar një zyrtar për aktivitetet promovuese.

Më 1 maj 2014 është lansuar ueb faqja zyrtare e të drejtave të autorit dhe të drejtave të përafërta (http://autori-ks.com/) e cila përmban informata mbi të drejtën e autorit dhe të drejtat e përafërta. Ueb faqja është promovuar në disa portale informative elektronike dhe në faqen e Facebook-it të Zyrës për të drejtat e autorit dhe të drejta të përafërta (ZDADP). Për aktivitete të tjera që lidhen me ngritjen e kapaciteteve, ju lutem shikoni më poshtë tabelën 22.

Tabela 22: Statistikat mbi trajnimin dhe ngrita e kapaciteteve tjera të ofruara në fushën e pronësisë intelektuale (maj 2014 - korrik 2014)

Lloji dhe tema Data & vendi Nr. i pjesëmarrësve

Zyra për të Drejtën e Autorit dhe të Drejtat e PërafërtaVizitë studimore në Zyrën bullgare për të drejtat e autorit dhe të drejtat e përafërta - Menaxhimi i shoqatave kolektive

18 – 21 maj 2014, Bullgari

3

Seminar trajnues i organizuar nga TAIEX për zbatimin e të drejtave të pronësisë intelektuale, Zyra e Pronësisë Intelektuale e Shqipërisë dhe Interpoli

24-26 qershor 2014,Tiranë, Shqipëri

5

Trajnim për programin softuerik të Interpolit, Kolegji për Hetimin e Krimeve ndaj të Drejtave të Pronësisë Intelektuale

Qershor, Francë 2

Njësia e DPI-së në Doganën e KosovësFalsifikimi i produkteve farmaceutike 22 maj 2014

Prishtinë5

Agjencia e të Drejtave të Pronës IndustrialePrezantimi i drejtave të pronësisë intelektuale dhe roli i Agjencisë së Pronës Industriale

20 maj 2014Prishtinë

40

Vizitë në Agjencinë e Pronësisë Industriale nga studentët e Fakultetit Juridik -Universiteti i Prishtinës

21 maj 2014Prishtinë

9

Seminar mbi rolin e institucioneve të DPI-së drejtuar komunitetit të biznesit dhe studentëve të Fakultetit Ekonomik-Universiteti i Prishtinës

27 maj 2014Gjakovë

22

Trajnimi i Trajnerëve për Fuqizimin e Sistemit të të Drejtave të Pronësisë Intelektuale

7 – 11 korrik 2014Prishtinë

10(Agjencia e PI-

46

së, Dogana, ZDADP Policia)

Trajnim mbi organizimin e aktiviteteve të ndërgjegjësimit për të Drejtat e Pronësisë Intelektuale

7 – 11 korrik 2014Prishtinë

3

Trajnim mbi tarifat në Agjencinë së Pronësisë Industriale

30 - 31 korrik 2014 Shkup, Maqedoni

1

Në aktivitetet për rritjen e ndërgjegjësimit, fushata tremujore për ndërgjegjësim për të drejtat e autorit dhe të drejtat e përafërta ka përfunduar më 10 qershor 2014. Kjo fushatë ishte e fokusuar në universitetet, bibliotekat dhe përdoruesit e fundit të materialeve të kopjuara që shkelin të drejtat e autorit. Fushata ka përfshirë edhe shpërndarjen e fletëpalosjeve dhe broshurave mbi materialet pirate, shkeljet e të drejtave të autorit dhe efektet e tyre negative.

3.1.8. Politikat e punësimit, sociale dhe shëndetit publik Në lidhje me zhvillimet legjislative në fushën e politikave të punësimit dhe sociale, është miratuar legjislacioni në vijim: Ligji Nr. 04/L-131 për skemat pensionale të financuara nga shteti, miratuar nga Kuvendi i

Republikës së Kosovës më 6 maj 2014; UA Nr. 04/2014 mbi Procedurat për Përkrahje Institucionale për Rehabilitim dhe Trajnim

të përshtatshëm profesional për Persona me Aftësi të Kufizuara, më 27 Maj 2014; Rregullorja Nr. 02/2014 për përcaktimin e kushteve dhe kritereve për certifikimin dhe

licencimin e personave dhe institucioneve që punojnë në fushën e sigurisë dhe shëndetit në punë, Metoda, dhe kërkesat e programit për ekzaminime profesionale;

Rregullorja Nr. 03/2014 për Përgatitjen e dokumenteve vlerësuese mbi rrezikun, përmbajtja e tij, të dhënat në të cilat bazohet vlerësimi i rrezikut dhe mbajtja e evidencave të sigurisë dhe shëndetit në punë.

Sa i përket dialogut social, gjatë periudhës raportuese Këshilli Ekonomiko-Social ka mbajtur dy (2) takime të rregullta. Zbatimi i projektit IPA II "Mbështetje për Partnerët Social" tashmë ka filluar, i cili ndër të tjera do të zhvillojë bazën e të dhënave për anëtarësimin e sindikatave dhe anëtarëve. Kjo bazë e të dhënave do të ndihmojë thjeshtimin dhe organizimin e përgjegjësive të KES-it.

Për masat aktive të tregut të punës, gjatë kësaj periudhe raportuese kanë filluar të zbatohen projekte të ndryshme: Programi për gjenerim të punësimit në tregun e punës mbështetur nga UNDP ka filluar të

zbatohet fillimisht me komponentin e analizës së profilit ekzistues të trajnimit dhe ka propozuar një model me kosto-efektive për zhvillimin e një sistemi të qëndrueshëm. Komponentët e mëposhtëm do të përfshijnë trajnime të punës dhe ndërmarrësinë. Këto komponente do të trajnojë rreth 200 punëkërkues;

Projekti Kosvet VI i mbështetur nga Komisioni Evropian ka ofruar trajnime të punës për 1800 kandidatë;

Në muajin qershor filloi zbatimi i projektit "Zgjidhja për gjendjen e zjarreve të pyjeve, dhe aktiviteteve silvikulturore që shënojnë vëllimin e drunjve" në bashkëpunim me MBPZHR-në - MPMS-në për periudhën qershor-gusht. Ky projekt ka punësuar 650 punëkërkues dhe është zgjeruar në 43 lokacione, duke përfshirë të gjitha rajonet. Një tjetër projekt "Punësimi i punëtorëve sezonal, shuarja e zjarreve, aktivitetet silvikulturore", ka filluar ne korrik nën ombrellën e MBPZHR-së -MPMS-së dhe ka punësuar 120 punëkërkues;

Në muajin qershor, projekti "Punësimi sezonal i punëtorëve për hapjen e puseve dhe montim të ujëmatësve" ka punësuar 50 punëkërkues në komunën e Malishevës për periudhën qershor-gusht;

Projekti "Promovimi i mundësive për punësim dhe zhvillim për të rinjtë" ka filluar në muajin maj. Qëllimi i këtij projekti është rritja e mundësive të punësimit të qëndrueshëm

47

dhe angazhimi i të rinjve në punë praktike në biznese të ndryshme. Projekti do të trajnojë dhe certifikojë 350 pjesëmarrës të rinj të moshës 18-35 vjeçare. Pas trajnimit, 222 pjesëmarrës do të angazhohen në punë praktike, ku MPMS-ja do t’i paguajë për gjashtë muaj.

Për zbatimin e Ligjit të Punës dhe luftimin e punësimit informal, Inspektorati i Punës ka ndërmarrë një sërë masash. Gjatë periudhës maj-gusht 2014, Inspektorati i Punës ka inspektuar 2,325 biznese nga të cilat 1504 raste ishin inspektime të rregullta, 634 inspektime të përsëritura, 138 raste ishin me kërkesë të palëve (të treta) dhe 49 raste në bashkëpunim me institucionet e tjera. Si rezultat i këtyre inspektimeve: 54 subjekte ekonomike janë legalizuar; 717 punonjës janë legalizuar; 316 njoftime paralajmëruese janë lëshuar; 52 gjoba janë dhënë ; Numri i përgjithshëm i punëtorëve të inspektuar gjatë periudhës është 8905.

Në lidhje me politikën e shëndetit publik, është miratuar Udhëzimi Administrativ Nr. 01/2014 mbi Tarifat e shërbimeve të ofruara nga Agjencia Kosovare për Produktet dhe Pajisjet Medicinale më datë 16.05.2014. Ajo ka për qëllim të rregullojë caktimin e tarifave në përputhje me kostot reale të shërbimeve dhe punëve. Ky Udhëzim Administrativ mbulon fushat e mëposhtme: licencimin, autorizimin e shërbimeve të marketingut, Inspektoratin Farmaceutik për Produkte dhe Pajisje Medicinale, Laboratorin Zyrtar për Kontrollin e Produkteve Medicinale. Ndër të tjera, ky UA ka për qëllim parandalimin e keqpërdorimit të mundshëm të produkteve medicinale në sektorin farmaceutik.

Kanë vazhduar të ofrohen shërbime shëndetësore për personat me aftësi të kufizuara, ku vetëm gjatë periudhës raportuese, Ministria e Shëndetësisë ka ofruar shërbime shëndetësore për 47 persona. Siç parashihet nga legjislacioni në fuqi, shërbimet e tilla shëndetësore u ofrohen grupeve të cenueshme të shoqërisë. Shpenzimet mbulohen nga buxheti i qeverisë. Në kuadër të zbatimit të Strategjisë Kombëtare kundër Drogave 2012-2016, programi i terapisë me metadon ka vazhduar të zbatohet në pesë institucione shëndetësore në gjithë vendin. Gjithsej 94 persona (90 meshkuj dhe 4 femra) kanë përfituar nga ky program gjatë periudhës raportuese.

Sa i përket sëmundjeve ngjitëse, përpjekjet për integrimin e komunitetit Rom, Ashkali dhe Egjiptas (RAE) në sistemin shëndetësor publik kanë vazhduar me programin e imunizimit. Rreth 68 fëmijë të komunitetit RAE janë vaksinuar gjatë periudhës raportuese. Gjithashtu, 65 mostra janë ekzaminuar me qëllim të përcaktimit të nivelit të kontaminimit me plumb nga komunitetet RAE. Rezultatet treguan se asnjë nga personat e ekzaminuar nuk kishin nivel më të lartë se 45mcg/dl, vlerë kjo që do të kishte kërkuar trajtim të veçantë.

Gjithashtu, ka vazhduar monitorimi mbi zbatimin e legjislacionit për duhan. Mbrojtja e shëndetit publik dhe ekspozimi ndaj tymit të duhanit ka qenë prioritet për institucionet. Në vitin e parë të ligjit në fuqi, disa nga 3,000 inspektimet e pajtueshmërisë janë kryer nga inspektorati sanitar. Tashmë mund të vërehen disa efekte pozitive. Për shembull, Organizata Botërore e Shëndetësisë në një studim të publikuar në qershor 2014 tregon një përhapje shumë të ulët të pirjes së duhanit në mesin e adoleshentëve në Kosovë me vetëm 4.7% të duhanpirësve aktiv6.

Lidhur me ngritjen e kapaciteteve institucionale të sektorit të shëndetit publik, Oda e Profesionistëve Shëndetësor ka vazhduar me ngritjen e kapaciteteve të saj me themelimin e Odës Farmaceutike. Instituti i Psikiatrisë Ligjore u përurua në maj të vitit 2014. Kjo ka rëndësi të veçantë në adresimin e disa nga çështjeve të ndërlidhura me forenzikë të sistemit gjyqësor. 6 http://www.unfpakos.org/wp-content/uploads/2014/06/Final-report-english-HBSC.pdf

48

Në rritjen e ndërgjegjësimit për mbrojtjen e shëndetit dhe parandalim, u zhvilluan aktivitetet e mëposhtme: 27 profesionistë shëndetësor janë trajnuar për kujdesin efektiv perinatal Fushata ndërgjegjësuese kundër drogës, duhanit dhe shtatzënisë së paplanifikuar u

mbajtën në shkolla, ku morën pjesë 249 nxënës; Kurse hyrëse për shëndetin riprodhues u mbajtën për të rinjtë/adoleshentët (528

pjesëmarrës); 31 kurse edukative mbi temat e kujdesit shëndetësor të familjes, nënës dhe fëmijëve

(453 pjesëmarrës).

Pjesërisht, këto aktivitete kontribuojnë në përgatitjen më të mirë dhe uljen e shkallës së vdekshmërisë perinatale.

3.1.9. Arsimi dhe HulumtimiSa i përket zhvillimeve legjislative, gjithsej 17 UA janë miratuar gjatë periudhës maj - korrik 2014 për zbatimin e legjislacionit të arsimit dhe hulumtimit. Më saktësisht, legjislacioni zbatues i miratuar përbëhet nga: UA Nr. 10/2014, Për Institutin Pedagogjik të Kosovës, ky UA shfuqizon UA-në nr.

08/2011, të datës 14.01.2011. UA Nr. 11/2014, Përmbajtja e kontratës për Organizimin e AARR për kandidatë dhe

punëdhënës; UA Nr. 12/2014, Përjashtimet në moshë me rastin e regjistrimit në arsimin dhe aftësimin

për të rritur; UA Nr. 13/2014, Plani vjetor i punës dhe plani zhvillimor i ofruesve të arsimit formal për

të rritur, ky UA shfuqizon UA-në Nr. 12/2011, të datës: 30.11.2011; UA Nr. 14/2014, Agjencioni i arsimit dhe aftësimit profesional dhe arsimit të të rriturve

(AAAPARR); UA Nr. 15/2014, Kategoritë e studentëve me përparësi për banim në Qendrën e

Studentëve; UA Nr. 16/2014, Kualifikimet dhe modulet e arsimit post-sekondar - emërimi dhe

funksionimi i tyre; UA Nr. 17/2014, Aplikimi i pagesave të studentëve në universitet publike; UA Nr. 18/2014, Aktivitetet jashtëshkollore; UA Nr. 19/2014, Për shfuqizimin të UA-së Nr. 11/2013 të datës 04/03/2013 për verifikimin

e diplomave të tjera të lëshuara nga BPrAL; UA Nr. 20/2014, Libri amëz i studentëve të institucioneve të arsimit të lartë; UA Nr. 21/2014, Përfundimi i shkollimit për nxënësit e vitit të fundit të arsimit të mesëm

të ulët (klasa 9-të ) dhe arsimi i mesëm i lartë (klasa 12/13 ) dhe/ose diploma; UA Nr. 22/2014, Për veprimtarinë e institucioneve kërkimore - shkencore në gjendje të

jashtëzakonshme; UA Nr. 23/2014, Pilotimi i kornizës së kurrikulës së arsimit parauniversitar të Republikës

së Kosovës dhe kurrikula bërthamë 2014/2015; UA Nr. 24/2014, Shndërrimi i klasave të bashkangjitura në dhoma të burimeve; UA Nr. 25/2014, Licencimi i mësimdhënësve; UA Nr. 26/2014, Për verifikimin e dokumentacionit shkollor (publik dhe privat) për

nevojat e kandidatëve që shkollohen jashtë shtetit.

Sa i përket Arsimit para-universitar, është hartuar kurrikula bazë për arsimin parashkollor (3-6 vjeç) dhe është gati për zbatim, ndërsa 90 edukatorë janë trajnuar për pilotimin e kurrikulës së re. 240 edukatorë janë trajnuar mbi dokumentin e zbatimit të Standardeve për Zhvillimin dhe të Mësuarit në fëmijërinë e hershme. Këto trajnime janë organizuar në bashkëpunim me Institutin Pedagogjik të Kosovës (IPK) dhe janë mbështetur nga UNICEF. Në periudhën raportuese janë licencuar 750 mësimdhënës. Sa i përket infrastrukturës së shkollës, 8 shkolla fillore janë pajisur me inventar të ri.

49

Lidhur me bashkëpunimin ndërkombëtar, janë bërë përparime përmes krijimit të Sistemit të pikës kontaktuese Kombëtare për Horizon 2020 nëpërmjet emërimit të personave/fushave tematike.

Arsimi dhe Aftësimi Profesional. Janë marrë disa hapa për përmirësimin e cilësisë dhe rëndësisë së arsimit dhe aftësimit profesional, 50 trajnerë janë trajnuar në programe të avancuara të AAP-së. Sa i përket kurrikulave të reja sipas kërkesave të tregut të punës, 3 kurrikula të reja janë hartuar, një për shkencat mekanike dhe dy për menaxhimin e shëndetësisë në përputhje me kërkesat e tregut të punës.

Lidhur me arsimin gjithëpërfshirës, 18 mësues janë trajnuar për Planin Individual të Arsimit me qëllim të sigurimit të qasjes gjithëpërfshirëse dhe të barabartë në arsimim cilësor të të gjithë fëmijëve. Ekipet e vlerësimit për nevoja të veçanta janë krijuar në katër komuna: Prishtinë, Ferizaj, Prizren dhe Gjakovë. Janë zhvilluar dhe akredituar 15 programe të reja të trajnimit dhe 2300 mësues janë trajnuar për zbatimin e Kornizës së Kurrikulës të Kosovës. 58 nxënës nga komuniteti RAE janë ripranuar në sistemin shkollor, ndërsa gjithsej 311 fëmijë të riatdhesuar janë përfshirë në sistemin shkollor; në 12 shkolla (Prishtinë, Mitrovicë, Vushtrri, Obiliq, Plemetin, Gjakovë, Fushë Kosovë, Istog, Prizren, Suharekë, Lubizhdë e Hasit) organizohen kurse të trajnimit të gjuhës për nxënësit e ripranuar.

3.1.10. Çështjet e Organizatës Botërore të Tregtisë (OBT) Nuk ka zhvillime për të raportuar.

3.2. Politikat sektoriale 3.2.1. Industria dhe NVM-të Rregullorja Nr. 02/2014 për kërkesat themelore për punë ndërtimore është miratuar më 28.05.2014. Kjo rregullore përcakton kërkesat themelore për punë ndërtimore të cilat janë të bazuara në karakteristikat teknike të produkteve ndërtimore sipas standardeve të përcaktuara. Punët ndërtimore si tërësi ose pjesë të veçanta të tyre duhet të jenë të përshtatshme për përdorimin e tyre të synuar, duke marrë parasysh ruajtjen e shëndetit dhe sigurisë së personave gjatë gjithë ciklit të punës.

Sa i përket kornizës së politikave, është finalizuar një Plan Kombëtar për Zona Ekonomike dhe Plani i saj i Veprimit për Zhvillimin e zonave ekonomike në Kosovë dhe pritet të miratohet nga Qeveria deri në fund të vitit 2014. Për më tepër, më 22 Maj 2014 në Mitrovicë është krijuar një zonë ekonomike (park industrial) me sipërfaqe prej 44 hektarësh, në të njëjtën ditë është nënshkruar një marrëveshje bashkë-financimi për këtë zonë dhe si rezultat qeveria ka ndarë një shumë bashkë-financuese prej 200.000 euro. Gjatë muajit gusht, MTI në bashkëpunim me IOM-in kanë përgatitur studimin e Fizibilitetit për zonën ekonomike në Gjakovë. Qëllimi i këtij studimi të fizibilitetit është kryerja e një inspektimi në ambientet e parashikuara për zonat e lira ekonomike, respektivisht një vlerësim i zonës industriale "Metaliku" si një zonë e re industriale në qytetin e Gjakovës. Më 21 korrik 2014, janë nënshkruar tre kontrata me bizneset e huaja (italiane, norvegjeze dhe sllovene) për vendosjen e tyre në Parkun e Biznesit në Drenas.

Programi për skemën e grandeve për ndërmarrje të vogla dhe të mesme u lancua më 30 Maj 2014. Faza e aplikimit është përfunduar tashmë dhe deri më tani janë pranuar 700 aplikacione. Aktualisht është duke u zhvilluar vlerësimi i tyre. Zbatimi ka filluar për fazën e parë të Skemës Voucher të Në afatin kohor prill-gusht 2014, rreth 30 biznese kanë përfituar nga zbatimi i aktiviteteve të këshilldhënies.

Sipas Ligjit Nr. 04/L-176 për Turizmin dhe UA Nr. 19/2013 mbi Rregullimin dhe Zhvillimin e Sistemit të Vlerësimit, 16 subjekte (akomodim në hotel) janë certifikuar nga data 6 maj 2014 deri më 8 korrik 2014.

50

Lidhur me kapacitetet institucionale, është rekrutuar krye shefi ekzekutiv i Agjencisë për Investime dhe Përkrahjen e Ndërmarrjeve në Kosovë, tani agjencia është plotësisht funksionale. Në fushën e Industrisë, janë kryer këto aktivitete: Pjesëmarrja në punëtorinë e OECD-së në lidhje me Politikën Industriale për Ballkanin

Perëndimor dhe Turqinë, mbajtur më 17-20 qershor 2014 në Turqi dhe u ndoq nga tre zyrtarë të Departamentit të Industrisë;

Vizitë Studimore në Letoni prej datës 19-23 maj 2014, ku morën pjesë 6 zyrtarë nga Departamenti i Industrisë. Vizita është bërë si rezultat i angazhimeve të MTI-së për përcaktimin dhe hartimin e politikave më të favorshme për zhvillimin e sektorit privat, respektivisht zhvillimit industrial. Qëllimi i kësaj vizite ishte informimi në lidhje me procesin, sfidat dhe sukseset e përgatitjes, zbatimit, monitorimit dhe vlerësimit të Strategjisë Kombëtare për Industrinë e Letonisë;

Pjesëmarrje në Konferencën e shtatë "Odiseja e ndërmarrësisë: Lidershipi, inovacioni dhe zhvillimi i një ekonomie kompetente". Konferenca u zhvillua në Zarë dhe u organizua nga Universiteti i Zagrebit (2 pjesëmarrës nga MTI).

Lidhur me rritjen e ndërgjegjësimit, u organizua një tryezë e rrumbullakët me datën 16 qershor 2014 me temën "Sfidat e Sektorit të Turizmit në Kosovë". Kjo ngjarje u ndoq nga 20 pjesëmarrës nga institucionet publike, sektori privat dhe shoqëria civile të Kosovës.

3.2.2. Bujqësia dhe peshkatariaSa i përket legjislacionit në fushën e bujqësisë, Ligji Nr. 04/L-127 për regjistrimin e bujqësisë është miratuar më 15 maj 2014. Sa i përket legjislacionit sekondar, gjatë periudhës raportuese janë miratuar aktet e mëposhtme:UA Nr. 12/2014 për Parandalimin, Luftimin dhe Asgjësimin e sëmundjes Djegia Bakteriale

(Erwinia amylovora), (16 maj 2014); UA Nr. 13/2014 për Procedurat e Kontrollit Inspektues (22 maj 2014);UA Nr. 14/2014 për qarkullimin e Kafshëve të Gjalla brenda territorit të Kosovës (22 maj

2014); UA Nr. 15/2014 për Vendosjen e Kafshëve të Gjalla në Karantinë (22 maj 2014); UA Nr. 16/2014 mbi Kriteret për mbështetjen e strategjive zhvillimore lokale- qasjes Lider

(28 maj 2014); dhe UA Nr. 17/2014 për Klasifikimin, Paketimin, Etiketimin dhe Përcjelljen e Produkteve për

Mbrojtjen e Bimëve (24 qershor 2014).

Sa i përket zbatimit të legjislacionit, Komisioni i MBPZHR-së ka shqyrtuar Planin Zhvillimor Komunal për Prishtinën (2013-2022) dhe Planin Zhvillimor Komunal për Graçanicën (2013-2028) për zgjerimin e zonës urbane në tokat bujqësore, sipas Ligjit Nr. 02/L-26 për tokën bujqësore. Përveç kësaj, në bazë të Atlasit pedologjik të Kosovës, Komisioni ka refuzuar një pjesë të këtij plani, meqë një pjesë e konsiderueshme e zonës urbane mund të shfrytëzohet për prodhimtari bujqësore.

Sa i përket zbatimit të Ligjit për Pylltari, autoritetet komunale kanë lëshuar 1,083 paralajmërime kundër prerjeve të paligjshme të pyjeve (823 kundërvajtje dhe 260 vepra penale) që përfshijnë 2,812.58/m³ drunj. Gjithashtu, Inspektorati Qendror i APK-së lëshoi 51 paralajmërime (46 kundërvajtje dhe 5 vepra penale). Për më tepër, autoritetet komunale kanë konfiskuar 717.74/m³ drunj, ndërsa Inspektorati Qendror i Pylltarisë ka konfiskuar edhe 171.95/m³ të tjera.

Në kuadër të zbatimit të Strategjisë për Konsolidimin e Tokës (2010-2020) për të cilat MBPZHR-ja ka ndarë një shumë vjetore prej 750,000 euro, dhe si rrjedhojë 5,265 ha tokë u konsoliduan në Komunën e Drenasit.

51

Strategjia për Shërbime Këshilluese për Bujqësi 2012-2016 u zbatua më tej përmes fushatave informative në media mbi blegtorinë, pemishtet dhe hartimin e planeve të biznesit. Përveç kësaj, 41 konsultime bujqësore janë organizuar në 33 komuna me pjesëmarrjen e 346 fermerëve. Sa i përket zbatimit të Strategjisë për Zhvillimin e Pylltarisë 2010-2020, APK-ja ka filluar zbatimin e Planit vjetor për shfrytëzimin e pyjeve publike dhe private duke prerë 3,153.89/m³ drunj në sektorin publik dhe shënjimin e 45,267.44/m³ në sektorin privat.

Lidhur me ngritjen e kapaciteteve në MBPZHR, gjatë periudhës raportuese, tre zyrtarë janë punësuar në pozicionet e mëposhtme: Drejtues i Trajnimit dhe Informacionit dhe dy zyrtarë për menaxhimin e financave. Përveç kësaj, tre zyrtarë janë trajnuar në Institutin e Kosovës për Administratë Publike për përafrimin e legjislacionit me acquis. Sa i përket fuqizimit të kapaciteteve të shërbimeve këshillimore për bujqësi, MBPZHR-ja dhe BB-ja organizuan një trajnim 27 ditor (10 qershor-4 korrik 2014) për këshilltarët komunal, zyrtarët e MBPZHR-së dhe sektorin privat, në këto fusha: Prodhimi bimor dhe blegtoral; Planifikimi , administrimi/menaxhimi dhe analiza e fermës; dhe Përpunimi bujqësor dhe diversiteti rural.

Përveç kësaj, për të përmirësuar procesin e aplikimit për grande për bujqësi dhe zhvillim rural, u organizua trajnim 8 ditor (7-15 korrik 2014) për trajnerë të cilët mbështesin fermerët në plotësimin e formularëve të aplikimit për grande në fushat e mëposhtme: Investimet në ferma/prodhime të blegtorisë; Investimet në prodhime të fermave, frutave dhe perimeve; dhe Aplikimi për grande.

Për më tepër, MBPZHR-ja ka trajnuar 80 fermerë dhe agro-përpunues në fusha të ndryshme (përfituesit e grandeve të programit të vitit 2014) të procedurës së prokurimit. Me qëllim të shkëmbimit të praktikave më të mira në bujqësi, 16 zyrtarë kanë realizuar një vizitë studimore në Itali (më 15-19 qershor 2014). Për më tepër, 38 fermerë u trajnuan për praktikat më të mira të blegtorisë dhe menaxhimin e sëmundjeve të vreshtave. Ndërkohë, MBPZHR-ja në bashkëpunim me kompaninë ''Advance Technology International (ATI)'' GmbH ka organizuar trajnime në Lipjan dhe Rahovec për 40 udhëheqës të fermerëve dhe këshilltarë komunal.

Lidhur me pyjet, në mënyrë që të shkëmbejnë rezultatet e hulumtimeve për parandalimin e sëmundjeve dhe dëmtuesve, Agjencioni Pyjor i Kosovës ka filluar bashkëpunimin me Fakultetet e Pylltarisë në Tiranë, Budapest, Zagreb dhe Sarajevë.

Për më tepër, 22 zyrtarë kanë përfituar nga misionet e ekspertëve të TAIEX-it në fushat e: Të dhënat e eksportit - importit bujqësor (12-16 maj 2014 dhe 09-13 qershor 2014); Hartimi i legjislacioni sekondar për zbatimin e Ligjit për Bujqësinë Organike (26 maj - 6

qershor 2014 dhe 7-11 korrik 2014); dhe Hartimi i legjislacionit sekondar për Mbrojtjen e Bimëve (21-25 maj 2014).

Gjatë periudhës raportuese , 9 zyrtarë u dërguan në tri vizita studimore në Bruksel si pjesë e përkrahjes së TAIEX-it ,si në vijim:

Përcaktimi i mbetjeve të pesticideve të organokloruara dhe disa ndotësve organikë të frutave, perimeve, tokës dhe ujit (19-24 maj 2014);

Praktikat enologjike (9-13 qershor 2014); dhe Eksperienca në paketimin, klasifikimin dhe etiketimin e produkteve për Mbrojtjen e

Bimëve, (16-20 qershor 2014).

52

Siguria e ushqimit Me qëllim të zbatimit të politikave të vendosura dhe përmbushjes së detyrimeve që rrjedhin nga Plani i Veprimit të MSA-së, AVUK ka ndërmarrë disa aktivitete gjatë periudhës raportuese. Kështu, autoritetet e shëndetit të kafshëve kanë djegur gjithsej 13 koshere të cilat kanë rezultuar si pozitive në pestën amerikane. Janë asgjësuar edhe 48 kafshë të vogla dhe katër (4) krerë të bagëtisë të cilët kanë rezultuar pozitiv në antraks. Për më tepër, si pjesë e zbatimit të vazhdueshëm të Planit kombëtar për monitorimin dhe kontrollimin e sëmundjeve, një numër i konsiderueshëm i mostrave gjakut është mbledhur në komuna të ndryshme dhe ato të cilat kanë rezultuar si pozitive në Brucella bovis janë asgjësuar në përputhje me rrethanat, siç tregohet më poshtë në Tabelën 23:

Tabela 23: Mostrat e gjakut të marra gjatë periudhës 1 maj - 31 korrik 2014Komuna Nr. i mostrave të

testuara për Brucella bovis

Negative

Pozitive

Në pritje të rezultateve

1. Vushtrri 178 178 -2. Ranillug 53 - - 533. Partesh 47 - - 474. Klinë 194 194 - -5. Rahovec 187 185 2 -

Sa i përket zbatimit të politikave të sigurisë ushqimore, shëndetit të bimëve dhe kafshëve, progres i dukshëm është arritur në të dhënat që raportohen në bazën e të dhënave të I&R, veçanërisht sa i përket qarkullimit dhe therjes së kafshëve (referojuni Tabelave 24 dhe 25 për krahasime në mes të periudhave të njëjta raportuese gjatë viteve 2014 dhe 2013).

53

Tabela 24: Të dhënat e raportuara në bazën e të dhënave I&R nga 1 maji - 31 korrik, 2014Lloji i kafshëve Kategoritë e regjistrimit

Lindjet Qarkullimet

Therjet Importet

Eksportet

Gjedhet 11005 3528 3669 2566 N/ADelet 38634 2217 N/A N/A N/ADhitë 6002 521 N/A N/A N/ADerrat 6395 276 N/A N/A N/A

Tabela 25: Të dhënat e raportuara në bazën e të dhënave I&R nga 1 maj - 31 korrik, 2013Lloji i

kafshëveKategoritë e regjistrimit

Lindjet Qarkullimet

Thertoret

Importet

Eksportet

Gjedhet 10934 3071 1452 2606 N/ADelet 46912 710 N/A N/A N/ADhitë 5631 247 N/A N/A N/ADerrat 3540 103 N/A N/A N/A

Periudha raportuese është shënuar me veprimtari të shumta në kontrollet veterinare dhe sanitare, siç tregohet më poshtë në Tabelën 26.

Tabela 26: Aktivitetet e Drejtorisë së Inspektoratit të kryera nga 1 maji - 31 korrik, 2014Inspektime

t

Certifikatat e

eksportit

Therjet Analizat

Strishot

Produktet e asgjësuara

(kg)

Kafshët e konfiskuara

Gje

dhet

Der

rat

Pula

t

Sanitare 353 154 212 39475 Veterinare

344 292 1146 98 13878 (17 lopët, 277 dhitë,

6197 pulat, 18 koshere

bletësh)

17

15 6197

Fitosanitare (të brendshme)

522 462 323

Veterinare(kufitare)

3326 132

Fitosanitare (kufitare)

10063 187

TOTALI 14608

754 1146 894 212 53353 17

15 6197

Numrat e bagëtive, derrave dhe pulave të paraqitur në tabelën e mësipërme, janë konfiskuar nga policia kufitare dhe asgjësuar në përputhje me rrethanat. Të 17 gjedhet u asgjësuan pasi rezultuan të jenë pozitive në brucelozë. Për më tepër, gjithsej 2024 mostra

54

janë testuar për sëmundje të kafshëve dhe 6747 të tjera për sigurinë dhe cilësinë e ushqimit.

Për sa i përket kapaciteteve institucionale dhe njerëzore, kushtet e laboratorit të ushqimit dhe të veterinarisë janë përmirësuar me optimizimin e ventilimit dhe ajrit të kondicionuar në ambientet laboratorike. Disa instrumente të qumështoreve ishin kalibruar me materialet përkatëse referuese për kalibrim.

Përveç kësaj, Agjencia ka punësuar tre persona të ri gjatë periudhës raportuese, përkatësisht një zyrtar për emergjencë dhe menaxhim të krizave në rast të trazirave; një zyrtar ligjor; dhe një zyrtar për menaxhimin e financave.

Kapacitetet njerëzore janë ngritur edhe më tej nga pjesëmarrja e personelit në disa trajnime, si në vijim: Praktikat e mira për ruajtjen e shëndetit të pyjeve dhe zbatimin e standardeve

ndërkombëtare fitosanitare për pyjet - e mbajtur në AVUK në qershor, ku morën pjesë dhjetë (10) inspektorë fitosanitar;

Ushtrime ANSES mbi Aftësinë e Testimit për sëmundjen e Tërbimit - mbajtur në AVUK në qershor, ku morën pjesë i gjithë stafi i LUV-së;

Tregtia në Shërbime e Kosovës (CEFTA) - Lansimi i një baze të dhënash online për Tregtinë në Shërbime - sponsorizuar nga Ministria për Tregti dhe Industri e Kosovës, mbajtur në qershor ku morën pjesë dy zyrtarë ligjorë të AVUK-it.

Një vizitë studimore pesë-ditore për praktikat e mira laboratorike - e mbajtur në Turqi gjatë muajit qershor, ku morën pjesë gjashtë (6) zyrtarë.

Trajnimi i OBSH-së mbi salmonellan - mbajtur në Tiranë (Shqipëri) në muajin korrik, ku morën pjesë gjashtë (6) zyrtarë;

Një vizitë studimore dy-javore për ethet klasike të derrit dhe Menaxhimi i Cilësisë - mbajtur në Mbretërinë e Bashkuar në muajin korrik, ku mori pjesë një (1) zyrtar laboratorik.

3.2.3. Mjedisi dhe ndryshimet klimatike Për sa i përket përfundimit të legjislacionit sekondar në fushën e mjedisit, Ministria e Mjedisit dhe e Planifikimit Hapësinor (MMPH) ka miratuar Udhëzimet Administrative në vijim (UA): UA Nr. 14/2014 për përcaktimin e kushteve dhe kritereve për sigurimin e banimit familjar

për dëshmorët, veteranët e UÇK-së, invalidët civil të luftës, viktimat civile të luftës, viktimat e dhunës seksuale dhe familjeve të tyre (2 Qershor 2014);

UA Nr. 15/2014 për parandalimin dhe kompensimin e dëmeve që shkaktohen nga llojet e egra të shtazëve të mbrojtura në mënyre strikte (2 Qershor 2014);

UA Nr. 16/2014 për përcaktimin e procedurave për dorëzimin dhe shqyrtimin e kërkesave për kushte ndërtimore dhe për leje ndërtimore për projektet e kategorisë III (1 Korrik 2014);

UA Nr. 17/2014 për klasifikim, etiketim, dhe paketim të kimikateve (1 Korrik 2014); UA Nr. 18/2014 për kërkesat themelore të shëndetit dhe sigurisë për trajtimin e

ndërtimeve pa leje (1 Korrik 2014); UA Nr. 19/2014 për dokumentacionin në mbështetje të aplikacionit për legalizim për

ndërtimet e përfunduara të kategorisë së tretë (29 Korrik 2014); dhe UA Nr. 20/2014 për menaxhimin e mbeturinave biodegraduese (29 Korrik 2014).

Për më tepër, Zyra Rregullatore për Ujësjellësin dhe Kanalizim (ZRUK) aprovoi ndryshimin e Rregullores për Licencimin e ofruesve të shërbimeve të ujësjellësit, kanalizimit, dhe të furnizimit të ujit me shumicë (R-01/U&K), të datës 17 Qershor 2014.

Sa i përket reformës institucionale, dhe në përputhje me rregulloren e re për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e vendeve të punës (miratuar nga MMPH më 22 Korrik 2014), dy departamente të mëparshme për Planifikim Hapësinor dhe për Banim e Ndërtim u

55

bashkuan në një të vetëm, respektivisht në Departamentin për Planifikim Hapësinor, Banim dhe Ndërtim (me një total prej 16 zyrtarësh dhe buxheti prej 3.799.870.00 milion euro për vitin 2014).

Ndërsa në lidhje me zbatimin e legjislacionit mjedisor dhe përmirësimit të gjendjes së mjedisit, MMPH-ja ka nxjerrë gjashtë (6) vendime për mbrojtjen e zonave me ujë të pijshëm: Lagjja Fidanishte dhe Topallnica në Therandë, 18 Qershor 2014; Pusi i Atit në Therandë, 18 Qershor 2014; Puset në Banjë të Malishevës, 25 Qershor 2014; Lumi Radesha në Dragash, 25 Qershor 2014; Bunarllyk-Galeria dhe tri puse të reja në Prizren, 25 Qershor 2014; dhe Dyzet puse në Prizren, 25 Qershor 2014.

Gjithashtu, gjatë kësaj periudhe janë përgatitur edhe këto raporte: Raporti për Gjendjen e Mjedisit, 31 Korrik 2014; Draft-raporti për Gjendjen e Ujit dhe Gjendjen e Natyrës, 1 Korrik 2014; Raporti mbi Gjendjen e Mbeturinave dhe Kemikateve në Kosovë, publikuar më 15

qershor 2014, dhe mund të gjendet në: http://www.ammk-rks.net/repository/docs/Raport_Waste_and_Chemicals_2014.pdf;

Raporti mbi Gjendjen e Lumenjve, 25 Maj 2014.

Gjatë periudhës raportuese, MMPH-ja ka nxjerrë Lejen e parë Mjedisore të Integruar (LMI) për kompaninë Sharrcem, me datë 15 maj 2014. Në sektorin e VNM-së dhe VSM-së, gjatë kësaj periudhe raportuese janë ndërmarrë aktivitetet në vijim: 54 aplikacione janë pranuar për leje mjedisore, nga të cilat 27 janë shqyrtuar, dhe 27 janë në shqyrtim e sipër.

Pas procedurës së shqyrtimit u lëshuan 20 leje mjedisore, 7 nga kërkesat u refuzuan dhe 27 janë pjesë e shqyrtimit të mëtejshëm. Veç kësaj, dy kërkesa për VSM për Planin Zhvillimor Komunal dhe Planin Zhvillimor Urban janë aprovuar. Sa i përket sektorit të kemikateve, mbeturinave dhe ujit, janë licencat dhe lejet si në vijim: gjashtë licenca për menaxhimin e mbeturinave; dhjetë leje për importin e qeseve pa materie biodegraduese; gjashtë leje për importin e produkteve biocide; dy leje për eksportin e mbeturinave dhe një leje për importin e kemikateve industriale.

Veç kësaj, dy leje ndërtimi janë lëshuar për projektet e më poshtme: "Rehabilitimi i sistemit të ngrohjes qendrore në Prishtinë" lëshuar më 13 maj 2014; dhe "LI 400 kV Kosovë-Shqipëri", lëshuar më 6 Qershor 2014.

Gjatë periudhës raportuese, Inspektorati i Mjedisit ka kryer 172 inspektime, të cilat kanë rezultuar me: dhjetë (10) kundërvajtje; shtatë (7) vendime dhe 172 paralajmërime, urdhëresa, rekomandime, dhe përgjigje të tjera ndaj ankesave. Sa i përket zbatimit të UA-së Nr. 19/2012 për Menaxhimin e automjeteve mbeturinë dhe komponentët e tyre, inspektorati ka vizituar 78 operatorë. Dhe si rezultat i vizitave të mëparshme, 47 operatorë ishin pajisur me leje mjedisore. Për më tepër, sipas ligjit për parkun kombëtar “Sharr”, është larguar rampa në zonën turistike në Brezovicë.

Sa i përket të dhënave të faturimit të ujit dhe kanalizimeve për periudhën prill-qershor 2014, planet e faturimit janë realizuar për 75% (nga vlera 9.310.387.00 euro të miratuara janë përmbushur 6 994 875.00 euro), përkatësisht:• Për konsumatorë shtëpiak, faturimi është kryer për 76%;• Për konsumatorë komercial, faturimi është kryer për 75%;• Për konsumatorë institucional, faturimi është kryer për 68%;

56

Përveç kësaj, faturimi ka shënuar rënie prej 4.87% në krahasim me periudhën e njëjtë të vitit paraprak.

Ndërsa në grumbullimin e të dhënave për periudhën prill-qershor 2014, planet e grumbullimit janë kryer për 67% (nga 76% të miratuara), respektivisht: • Për konsumatorë shtëpiak, grumbullimi është kryer për 63.42%;• Për konsumatorë komercial, grumbullimi është kryer për 76% ; dhe• Për konsumatorë institucional, grumbullimi është kryer për 79%.

Për më tepër, grumbullimi ka shënuar ngritje për 3% në krahasim me periudhën e njëjtë të vitit paraprak.

Investimet në sektorin e ujit dhe kanalizimeve për periudhën raportuese janë si në vijim: a) Investimet nga kompanitë rajonale të ujit:

Investimet kapitale në rrjetin ekzistues të furnizimit me ujë (363,003 euro); Investimet kapitale në zgjerimin e rrjetit të furnizimit me ujë (118,430 euro).

b)  Investimet nga donatorët: Investimet kapitale në rrjetet ekzistuese të furnizimit me ujë (164,384 euro).

Sa i përket ngritjes së kapaciteteve njerëzore dhe institucionale, tre anëtarë të ri janë rekrutuar nga MMPH-ja në këto pozita: Kryesues i Departamentit të Planifikimit Hapësinor, Banimit dhe Ndërtimit (2 maj 2014); Auditor i brendshëm (2 qershor 2014); dhe Zyrtar i lartë për Sistem të Informacionit dhe Bazës së të dhënave të ujit (11 korrik

2014).

Në kuadër të aktiviteteve të rrjetit ECRAN, ndryshimet klimatike dhe aktivitetet e tjera, zyrtarë nga MMPH-ja, AMMK-ja, dhe komunat kanë marrë pjesë në trajnime, punëtori dhe konferenca si në vijim: Punëtoria rajonale “Substancat që dëmtojnë shtresën e Ozonit dhe gazrat fisnike” (27-28

maj 2014), në Tiranë, Shqipëri, me pjesëmarrjen e pesë zyrtarëve; Punëtoria rajonale mbi "Ndryshimet klimatike dhe Adaptimi" (2-3 korrik 2014), në Shkup,

Maqedoni, me pjesëmarrjen e 12 zyrtarëve; Punëtoria rajonale mbi "Inventarin e Sistemit Kombëtar të gazrave serrë dhe Rregullorja

e BE-së mbi Mekanizmat Monitorues” (8-9 Korrik 2014), në Podgoricë, Mali i Zi, me pjesëmarrjen e katër zyrtarëve;

Punëtoria rajonale për IED/Kemikate (13-15 maj 2014) Mali i Zi, me pjesëmarrjen e tre zyrtarëve;

Vizita studimore “Strategjia ndaj ndryshimeve klimatike” në Bullgari (12-14 maj), dhe Austri (12-16 maj), me pjesëmarrjen e gjashtë zyrtarëve;

Trajnim mbi IPA 2 (5-6 qershor), në Bruksel, me pjesëmarrjen e tre zyrtarëve; Vizita studimore "Itinerare Kulturore" mbajtur në Nevsehir-Turqi (08-12 qershor 2014), ku

morën pjesë pesë zyrtarë; Punëtoria “Menaxhimi i Mbeturinave“ (Qershor-Korrik 2014) me pjesëmarrjen e 46

pjesëmarrësve; Trajnimi "Planifikimi i Menaxhimit të Mbeturinave” në Prizren (15 korrik 2014), me

pjesëmarrjen e 12 zyrtarëve; Trajnim rajonal mbi IPA 2, mbajtur në Bruksel (10-11 qershor 2014), me pjesëmarrjen e

një zyrtari; dhe Asambleja e Përgjithshme e Rrjetit IMPEL, mbajtur në Bruksel (7-8 maj 2014) që rezultoi

me pranimin e Kosovës si anëtare e rregullt; me pjesëmarrjen e një zyrtari.

57

Gjatë kësaj periudhe raportuese, organizuar nga Agjencia Evropiane e Mjedisit, dhe me pjesëmarrjen e zyrtarëve nga Agjencioni për Mbrojtjen e Mjedisit të Kosovës (AMMK), janë mbajtur trajnimet/punëtoritë/takimet si në vijim: Punëtoria rajonale mbi projektin “Corine Land Cover”, me pjesëmarrjen e katër zyrtarëve

(Tiranë, 2-5 qershor 2014); Punëtoria mbi “Ujërat e Ëmbla” me pjesëmarrjen e dy zyrtarëve, (Kopenhagë, 21-22

qershor 2014); Punëtoria mbi “Planin e shtatë të veprimit për mjedisin“, me pjesëmarrjen e dy zyrtarëve

(Luksemburg, 18 qershor 2014); Trajnimi mbi emetimet nga transporti-COPERT, me pjesëmarrjen e një zyrtari

(Kopenhagë, 4 qershor 2014); Qendra Referuese për Informata dhe Parashikim të Skenarëve Mjedisore, një zyrtar

(Takimi në kuadër të projektit “FLIS Services”, Kopenhagë 3-4 qershor 2014) dhe Qendra Fokale Kombëtare për Transport dhe Mjedis, me pjesëmarrjen e një zyrtari (Kopenhagë, 12 qershor 2014)

Trajnim mbi monitorimin, mbledhjen dhe raportimin e të dhënave për cilësinë e ajrit në kuadër të Sistemit Informativ Mjedisor, me pjesëmarrjen e katër zyrtarëve nga Instituti Hidrometeorologjik i Kosovës (IHK)

Punëtoria mbi “Cilësinë e Ajrit” mbajtur në Gent, Belgjikë, me pjesëmarrjen e një zyrtari të IHK-së. (Maj 2014);

Vizitë studimore në kuadër të projektit “Shkëmbimi i Përvojës Çeke: Aktivizimi i Sistemit për Monitorimin e Inventarit të Gazrave Serrë në Kosovë“ me pjesëmarrjen e gjashtë zyrtarëve (28-30 prill 2014 në Pragë, Republika Çeke);

Punëtoria mbi “Zbatimin e Ligjit për Ndërtime Ilegale bashkë me Udhëzimet Administrative që dalin nga ky ligj”, organizuar nga MMPH-ja në bashkëpunim me OSBE-në dhe USAID-in, me pjesëmarrjen e 105 zyrtarëve (15 korrik 2014);

Konferenca mbi “Ndryshimet Klimatike”, mbajtur në Shkup (2-3 korrik 2014, me pjesëmarrjen e një zyrtari;

Trajnimi mbi TFS “Inspektimi i Transportit të Mbeturinave” mbajtur në Vukovar, Kroaci (2-3 korrik 2014), me pjesëmarrjen e tre zyrtarëve;

Konferenca e organizuar nga IMPEL-TFS - Dërgesat Ndërkufitare të Mbeturinave, mbajtur në Oslo, (11-13 qershor 2014), me pjesëmarrjen e një zyrtari;

Trajnimi mbi “Ngritjen e Kapaciteteve Njerëzore në përputhje me Legjislacionin Mjedisor” e mbajtur në Zagreb, Kroaci (20-22 maj 2014), me pjesëmarrjen e dy zyrtarëve; dhe

Trajnimi “Menaxhimi i Kemikateve” mbajtur në Bijelë, Mal i Zi (13-15 maj), me pjesëmarrjen e një zyrtari.

3.2.4. Politikat e TransportitNë fushën e infrastrukturës rrugore, Ministria e Infrastrukturës (MI) ka nënshkruar kontratë me kompaninë Bechtel-Enka për ndërtimin e autostradës R6 (Prishtinë-Han i Elezit). Ndërtimi i kësaj autostrade prej 60 kilometrash parashihet të kryhet brenda 42 muajve. Më tej, punimet në riparimin e rrugëve për zgjerimin e magjistrales N2 (Prishtinë-Mitrovicë) dhe N9 (Prishtinë-Pejë) kanë vazhduar, përderisa 50.5 kilometra punime të rrugëve lokale janë përfunduar me sukses. Sa i përket mirëmbajtjes së rrugëve gjatë verës, rreth 90% e rrugëve kryesore dhe rajonale janë mirëmbajtur.

Në kuadër të rritjes së vetëdijes dhe përmirësimit të sigurisë në trafik, projekti “Siguria e Fëmijëve në Trafikun Rrugor” është realizuar me sukses. Si rezultat janë zhvilluar 123 takime në shkolla fillore si dhe janë shpërndarë 22,925 broshura dhe 103,567 fletëpalosje. Në lidhje me bashkëpunimin rajonal dhe ndërkombëtar në transportin rrugor, më 24 Korrik 2013, MI-ja ka nënshkruar një marrëveshje me Italinë në fushën e transportimit të mallrave dhe udhëtarëve, si dhe një aneks marrëveshje me Bullgarinë më 8 Maj të vitit 2014.

Sa i përket zhvillimeve në fushën e hekurudhave, me datë 10 qershor 2014, Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (EBRD) në bashkëpunim me Infrakosin kanë shprehur

58

interesim për përzgjedhjen e kompanisë e cila do të dizajnojë hekurudhën e dhjetë të linjës jugore (Fushë Kosovë–Han i Elezit). Në të njëjtën kohë, Autoriteti Rregullativ i Hekurudhave (ARH) ka pranuar raportet vjetore për sigurinë (Qershor-Korrik 2014) nga Infrakosi dhe Trainkosi.

Në kontekstin e zhvillimeve në fushën e aviacionit civil, Autoriteti i Aviacionit Civil i Kosovës ka organizuar një takim të nivelit të lartë për të diskutuar Zbatimin e programit “Single European Sky” në Evropën Juglindore. Në aspektin e thellimit të bashkëpunimit rajonal dhe ndërkombëtar në fushën e aviacionit, më 24 Prill 2014 në Shqipëri është mbajtur një takim mes AAC-së dhe ofruesve të Shërbimeve të Navigacionit Ajror (ANS) nga shtetet anëtare të nismës JSPA. Si rezultat një dokument kornizë e nismës është miratuar dhe do të jetë dokumenti bazë për të gjitha veprimet dhe projektet në të ardhmen. Pas hapjes së hapësirës së lartë të Kosovës (3 prill), një takim për Normalizimin e Hapësirës Ajrore të Ballkanit u mbajt në Bruksel më 15 Korrik 2014, ku pjesëmarrësit diskutuan për procesin e normalizimit të hapësirës së ultë ajrore. Autoritetet kosovare diskutuan dhe insistuan për nevojën e normalizimit të plotë të hapësirës së ultë ajrore si një mundësi e mirë për të hapur linja të reja ajrore për fluturime në Prishtinë. Në anën tjetër, Ministria e Punëve të Brendshme ka miratuar programe të sigurisë të linjave ajrore për fluturime charter dhe vendime të tjera lidhur me sigurinë e aeroportit ndërkombëtar “Adem Jashari” LIMAK si në vijim:• Miratimi i programit për siguri të linjave ajrore "ONUR AIR" për fluturime charter (16 maj

2014);• Miratimi i programit për siguri të linjave ajrore “Denim AIR ACMI” për fluturime charter (2

korrik 2014);• Miratimi i programit për siguri të linjave ajrore “TUIfly GmbH” për fluturime charter (3

korrik 2014);• Miratimi për ofrimin e masave të sigurisë në ANP ”Adem Jashari” LIMAK Kosovë (29 korrik

2014);• Miratimi i programit për siguri të ANP “Adem Jashari” (1 gusht 2014); dhe• Miratimi i kërkesës së subjektit biznesor “Catering Pristina" Sh.p.k për furnizim të

aeroplanëve gjatë fluturimeve (26 maj 2014).

Sa i përket ngritjes së kapaciteteve institucionale dhe profesionale, 13 shoferë janë trajnuar dhe certifikuar për transportimin e mallrave; 82 të tjerë për transportin e udhëtarëve; si dhe 42 shoferë të trajnuar dhe certifikuar për ADR. Veç kësaj, 299 instruktorë të vozitjes kanë marrë pjesë në seminare për ECO vozitje, ndërsa një grup prej 1004 instruktorësh ishin pjesë e seminareve të ndryshme. Për më tepër, gjatë periudhës raportuese, zyrtarë të MI-së, ARH-së dhe MPB-së kanë marrë pjesë në trajnime, vizita studimore, punëtori dhe konferenca si në vijim:• Metodologjia e Analizimit të Aksidenteve Rrugore (7–10 prill), mbajtur në “Institutin

Federal për Hulumtim të Autostradave“ në Gjermani, me pjesëmarrjen e 4 zyrtarëve të MI-së;

• Kongresi i 46-të i CIECA-s, Komisioni Ndërkombëtar i Patent-shoferëve (4–7 korrik) mbajtur në Dublin, me pjesëmarrjen e 2 zyrtarëve të MI-së;

• Edukimi i Pjesëmarrësve në Trafikun Rrugor (27 qershor) mbajtur në Bruksel, me pjesëmarrjen e 2 zyrtarëve të MI-së;

• Komiteti Drejtues i SEETO-së (1 dhe 2 korrik) i mbajtur në Prishtinë, me pjesëmarrjen e 2 zyrtarëve të MI-së;

• Takimi i 20-të i Grupit Punues për hekurudhat në kuadër të SEETO-së (22-23 maj), mbajtur në Mal të Zi, me pjesëmarrjen e 2 zyrtarëve të MI-së dhe 2 të ARH-së;

59

• Takimi plenar i IRG-Rail (9 maj 2014), mbajtur në Luksemburg, me pjesëmarrjen e 2 zyrtarëve të ARH-së;

• Vizita studimore për Rregulloren e Tregut Hekurudhor (16-18 qershor), mbajtur në Slloveni dhe Kroaci, me pjesëmarrjen e 3 zyrtarëve të ARH-së; dhe

• Testi bazik për operatorët kontrollues dhe sigurinë në Aeroportin Ndërkombëtar “Adem Jashari” (17 korrik), mbajtur në Prishtinë, ku me ç’rast 5 kandidatë të MPB-së kaluan testin me sukses.

3.2.5. Energjia Në mënyrë që të sigurohet zbatimi i legjislacionit për sektorin e energjisë, janë miratuar planet komunale për Energji Efiçiente 2014-2020 nga tetë komuna: Dragashi (25 qershor 2014), Novobërda (2 korrik 2014), Gllogoci (30 maj 2014), Gjakova (7 korrik 2014), Lipjani (11 Qershor 2014), Mitrovica (30 qershor 2014), Podujeva (2 korrik 2014) dhe Vushtrri (31 korrik 2014). Për më tepër, Komuna e Dragashit ka filluar zbatimin e projektit për ndërtimin e Hidrocentralit “Restelicë I dhe II” me kapacitet prej 28.2 MW, me datë 31 korrik 2014. Sa i përket procesit të dekomisionimit të Termocentralit Kosova A, është kompletuar dokumenti që radhitë të gjitha objektet që do t’i nënshtrohen procesit të dekomisionimit në përputhje me Vendimin Qeveritar (Nr. 04/156).

Sa i përket infrastrukturës së distribuimit të energjisë elektrike, tabela 27 më poshtë tregon krahasimin në mes periudhave të njëjta raportuese për vitet 2013-2014.

Tabela 27: Të dhënat për energjinë elektrike

Sasia e pranuar e

Energjisë në ngarkesë të

KEDS-it

Realizimi i energjisë së

faturuarTotali i humbjeve

Energjia e faturuar vs.

Sasia e pranuar e

Energjisë në Sistemin e

DistribuimitMWh MWh MWh % %

1 mars 2013 -31 maj 2013

1,178,948 747,443 425,968 36.14 64.86

1 mars 2014 –

31 maj 20141,118,116 753,076 365,040 32.65 67.35

Ngarkesa është ulur për 60 832

MWh

Realizimi është më i lartë për

5,633 MWh

Humbjet janë

reduktuar për

60,928 MWh

Faturimi më i lartë për

3.73%

Humbjet janë reduktuar për

3.49%

Për më tepër, KEDS ka grumbulluar 99.20% të energjisë së faturuar për periudhën 1 mars - 31 maj 2014, ku në krahasim me periudhën e njëjtë kohore në vitin 2013 kishte grumbulluar 90.85%, duke shënuar kështu rritje për 8,35%. Në lidhje me transmisionin, interkonektivitetin, dhe sigurinë e furnizimit me energji elektrike, gjatë periudhës raportuese janë zbatuar një numër i aktiviteteve nga KOSTT.

Janë nënshkruar kontratat për projektin “Instalimi i Trafostacionit të dytë në NS Skenderaj 110/10 kV dhe NS Burim 110/10 kV” si dhe për projektin “Instalimi i Trafostacionit të tretë në NS Prishtinë 2 110/10 kV”.

60

Në mënyrë që Kosova të fillojë operimin si zonë rregullative deri në vitin 2015, në përputhje me marrëveshjen kornizë mes KOSTT-ENS (Rrjeti i Energjisë elektrike në Serbi) dhe ECS (Sekretariati i Komitetit për Energji), është nënshkruar një projekt kontratë për furnizim dhe instalim të Kabllos Nëntokësore Optike për interkonektivitet me Malin e Zi, TI 400 kV (NS Peja 3-NS Ribarevina) dhe Serbi TI 220kV (NS Podujevë-NS Krueshevac).

Për më tepër, këto projekte sigurojnë qasje në rrjetin e komunikimit elektronik (autostrada elektonike AE)dhe plotëson njërin nga kushtet e shkëmbimit të të dhënave në mes OST-ve siç kërkohet nga ENTSO-E. Në fushën e sigurisë nukleare dhe mbrojtjes nga rrezatimi, Agjencia për Mbrojtje nga Rrezatimi dhe Siguri Bërthamore (AMRK), ka pranuar 15 aplikacione për licencë dhe autorizim dhe ka lëshuar rekomandime pozitive për 11 prej tyre, siç janë paraqitur në tabelën 28.

Tabela 28: Licencat dhe autorizimet e lëshuara nga AMRK Emri i

kompanisë

Subjekti Numri i Protokollit. Data

Licencë për:Era Med Dy gjeneratorë molibden - 99MTc

dhe një (1) JODUR NATRIUMI Na 131

1494/2 08.05.2014

Import/transport

Era Med Dy gjeneratorë molibden - 99MTc dhe një (1) JODUR NATRIUMI Na 131

1658/2 23.05.2014

Import/transport

Era Med Dy gjeneratorë molibden - 99MTc 1780/2 06.06.2014

 Import/transport

Era Med Dy gjeneratorë molibden - 99MTc 1845/2 20.06.2014

Import/transport

InterSoft Licencë për telefona mobil 491/2 02.06.2014

Import

Era Med Dy gjeneratorë molibden - 99MTc dhe një JODUR NATRIUMI Na 131

1933/2 04.07.2014

Import/transport

Era Med Dy gjeneratorë molibden - 99MTc 2043/2 17.07.2014

Import/transport

APAVE Kosovo L.L.C.

Pajisje mobile e radioskopisë 2042/2 17.07.2014

‘Radiografi industriale të rrezeve rëntgen

Mobile Group SHPK

Licencë për telefona mobil 1823/2 24.07.2014

Import

Era Med Dy gjeneratorë molibden - 99MTc 2113/2 31.07.2014

Import/transport

Instituti për rrezatimi jo-jonizues Inis, Slloveni

Matja e fushave elektromagnetike dhe vlerësimi i rreziqeve shëndetësore

1600/2 03.06.2014

Autorizim për punë

         Më tutje, gjatë periudhës raportuese janë kryer tetë (8) inspektime:

61

Një inspektim në Institutin e Onkologjisë dhe Radioterapisë; Një inspektim në klinikën private për radioterapi “Rezonanca” Një inspektim për radiografi industriale me gjenerator të rrezeve rëntgen; dhe Pesë inspektime në lokacionin e përkohshëm të mbeturinave radioaktive (KEK, “Trepça”

dhe Pallati i Rinisë).

Sa i përket kapaciteteve njerëzore dhe institucionale, janë punësuar dy anëtarë të ri në Zyrën e Rregullatorit për Energji (ZRE) në këto pozita: Analist për Furnizimin me Energji dhe Strukturën e Tregut (2 maj 2014); dhe Analist për Strukturën e Tarifave (15 korrik 2014).

Përveç kësaj, të punësuarit në AKMR kanë mare pjesë në këto trajnime dhe punëtori: Trajnimi mbi “Mbrojtjen nga Rrezatimi” mbajtur në Maqedoni (Maj 2014) me

pjesëmarrjen e tre zyrtarëve; dhe Dy punëtori mbi “Mbrojtjen nga Rrezatimi dhe Siguria Bërthamore” mbështetur nga

ekspertët e ITER Consult, mbajtur në Prishtinë (1-3 maj dhe 3-6 qershor 2014), me pjesëmarrjen e 5 zyrtarëve.

Po ashtu, sa i përket ngritjes së kapaciteteve, punëtorët e KOSTT-it kanë qenë pjesë e këtyre aktiviteteve: Trajnimi mbi “Instalimin e Sistemit të Sinjalizimit për Mbrojtje nga Zjarri, si dhe

Mirëmbajtja dhe Testimi i Sistemeve Ekzistuese” mbajtur në Prishtinë (3 qershor 2014), me pjesëmarrjen e 27 punëtorëve;

Trajnimi mbi “Operimin dhe Manipulimin me Teknologjinë Aktuale” mbajtur në Prishtinë, me pjesëmarrjen e 139 operatorëve; dhe

Punëtoria mbi certifikimin për “Menaxhim të Integruar të Sistemit”- ISO 9001, ISO 14001, OHSAS 18001 dhe ISO 50001, mbajtur në Tiranë (28-31 maj 2014), me pjesëmarrjen e 12 punëtorëve.

3.2.6. Shoqëria informative dhe mediat Lidhur me zhvillimet legjislative në fushën e komunikimit elektronik gjatë periudhës raportuese, Autoriteti Rregullator i Komunikimeve Elektronike dhe Postare (ARKEP) miratoi një rregullore si dhe vendimet e mëposhtme: Rregullorja Nr. 023/B/14 për Planin Kombëtar të Numeracionit për Rrjetat e

Komunikimeve Elektronike (11 gusht 2014); Vendimi Nr. 026/B/14 për Rezervimin dhe Caktimin e blloqeve numerike Jo-Gjeografike –

mobil për operatorin IPKO Telecommunications LLC (12 gusht 2014); Vendimi Nr. 027/B/14 për Caktimin e blloqeve numerike nga seria e numeracionit

Gjeografik për përdorim nga PTK SH.A., Njësia e telefonisë fikse (12 gusht 2014); Vendimi Nr. 028/B/14 për Caktimin e blloqeve numerike nga Kujtesa.net për ofrimin e

shërbimeve të telefonisë fikse (12 gusht 2014); 21 konfirmimet për hyrje në aktivitetet e komunikimeve elektronike; 25 vendimet për caktimin/rezervimin e numeracionit; 67 autorizimet individuale për përdorimin e frekuencave; dhe 5 licenca për radio amatore.

Nga ana tjetër, në fushën e politikave audio-vizuale, KPM ka miratuar kornizën nënligjore si në vijim: Miratimi i Rregullores së Punës së KPM-së (23 maj 2014); dhe Miratimi i Udhëzimit të KPM-së për mediat në monitorimin e fushatës zgjedhore në

zgjedhjet nacionale (23 maj 2014).

62

Në kontekst të ngritjes së kapaciteteve profesionale në fushën e komunikimeve elektronike dhe politikat audiovizuale, ARKEP-i dhe KPM-ja kanë marrë pjesë në trajnime, vizitat studimore dhe punëtoritë në vijim: Sigurimi Shëndetësor, Siguria dhe Shëndetësia (8-11 maj 2014) mbajtur në Shqipëri, ku

morën pjesë 3 zyrtarë të ARKEP-it; Konferenca e 9-të Ndërkombëtare e Rregullatorëve të Komunikimeve Elektronike (29-30

maj 2014), mbajtur në Turqi, ku morën pjesë 2 zyrtarë të ARKEP-it; Trajnimi avancuar i Rregullores Evropiane për Telekomunikacion, (17-19 qershor 2014),

mbajtur në Bruksel, ku morën pjesë 2 zyrtarë të ARKEP-it; Menaxhimi i Marrëdhënieve me Publikun, (26-27 qershor 2014) në Shqipëri, ku morën

pjesë 3 zyrtarë të ARKEP-it; International Children’s Safety Service (23-26 qershor 2014), mbajtur në Budapest, ku

morën pjesë 2 zyrtarë të ARKEP-it; Samiti i 9-të i LS telcom (30 qershor-2 korrik 2014), mbajtur në Gjermani, ku morën pjesë

3 zyrtarë të ARKEP-it; Hyrje në Standardet Ndërkombëtare të Auditimit të Brendshëm (27–31 maj 2014),

mbajtur në Lubjanë, ku mori pjesë 1 zyrtar i KPM-së;

Sa i përket zhvillimeve në fushën e shërbimeve emergjente, Bordi i ARKEP-it ka përcaktuar numrin 112 për shërbime emergjente në Planin Kombëtar të Numeracionit për Rrjetet e Komunikimeve Elektronike (Ref. Nr. 26, Nr. i Protokollit 023/B/14), më 11 gusht 2014.

3.2.7. Kontrolli FinanciarRaporti vjetor 2013 i Menaxhimit Financiar dhe Kontrollit (MFK) u miratua nga Qeveria në maj të vitit 2014. Tri pilot projekte kanë përfunduar në zbatimin e MFK-së në Komunën e Prishtinës, Ministrinë e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë dhe Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve. Rezultatet janë përdorur edhe si model për organizatat e tjera buxhetore.

Gjatë periudhës raportuese, janë kryer 105 auditime të brendshme, ndërsa një total prej 205 auditime të brendshme janë kryer për periudhën janar-korrik 2014. Gjatë periudhës raportuese, Njësia e Auditimit të Brendshëm ka dhënë 486 rekomandime, ndërsa gjatë periudhës janar-korrik 2014, ka dhënë një total prej 983 rekomandime.

Monitorimi i zbatimit të kontrollit të brendshëm financiar publik (KBFP) është bërë nëpërmjet listave të vetë-vlerësimit dhe verifikimit të tyre në organizatat buxhetore. Listat e vetë-vlerësimit të MFK-së janë përditësuar. Sa i përket zhvillimit të kapaciteteve për kontrollin e menaxhimit financiar dhe auditimit të brendshëm, në fazën e dytë të certifikimit, 76 auditorë të brendshëm janë trajnuar. Rezultatet përfundimtare pritet të publikohen në shtator, pas përfundimit të afateve të testimit. Rreth 79 pjesëmarrës morën pjesë në trajnimin me temë "Kontabiliteti dhe Raportimi Financiar në Sektorin Publik". Kurrikulat për trajnime specifike dhe rregulla të certifikimit janë rishikuar. Gjithashtu janë shqyrtuar procedurat për certifikimin e auditorëve të brendshëm.

Në lidhje me auditimin e jashtëm, Zyra e Auditorit të Përgjithshëm (ZAP) ka publikuar raportin e saj të performancës për vitin 2013. Përgatitja e auditimeve të detyrueshme të rregullsisë për vitin 2013 është finalizuar. Në total, gjatë periudhës raportuese 90 auditime të rregullsisë janë përgatitur dhe publikuar në faqen e internetit të ZAP-it. Këto auditime përfshijnë 3 autoritetet qendrore, 19 ministritë dhe 2 agjencitë (Dogana dhe Administratën Tatimore), 26 institucione të pavarura, 38 komuna, 1 raport të auditimit mbi pasqyrat financiare të programit DANIDA dhe 1 raport të auditimit mbi pasqyrat financiare të Zyrës së Asistencës Teknike për Ministrinë e Zhvillimit të Bujqësisë (TAMAD).

63

ZAP-i po ashtu ka publikuar 15 auditime jo-statutore që kanë të bëjnë me performancën dhe menaxhimin financiar dhe kontrollin, duke përfshirë Pasqyrat Vjetore Financiare të ZAP-it për vitin 2013 dhe Raportin Vjetor të Performancës së ZAP-it për vitin 2013.

ZAP-i ka zhvilluar më tej bashkëpunimin me Parlamentin dhe institucionet e tjera. ZAP-i ka filluar të punojë me komitetet e tjera përveç Komitetit për Mbikëqyrjen e Financave Publike (KMFP). Ajo gjithashtu ka vazhduar të ofrojë mbështetje për autoritetet hetuese dhe të drejtësisë në përpjekjet e tyre për të siguruar një përdorim të duhur të parave të tatimpaguesve.

Sa i përket ngritjes së kapaciteteve, auditorët kanë marrë pjesë në trajnime të brendshme si dhe të jashtme, përfshirë seminare, punëtori dhe konferenca mbi Qeverisjen, Rrezikun dhe Kontrollin.

3.2.8. Statistikat Me qëllim të forcimit të mëtejshëm të kontinuitetit afatgjatë të menaxhimit të agjencisë, është përgatitur dhe dorëzuar një koncept dokument në qeveri për të ndryshuar ligjin mbi statistikat zyrtare. Plani Vjetor i Punës për vitin 2015 dhe Raporti vjetor i ASK-së për vitin 2013 janë miratuar.

Zbatimi i programit 5 vjeçar të statistikave zyrtare ka vazhduar. Publikimet statistikore dhe raportet e lëshuara gjatë kësaj periudhe raportuese janë të listuara më poshtë.

Në fushën e statistikave të llogarive kombëtare: Publikimi i Llogarive të Qeverisë për vitin 2013; Rishikimi i të dhënave të BPV-së për vitet 2008-2012 ka përfunduar për të dy qasjet.

Në fushën e statistikave të inflacionit: Publikimet 3 mujore të statistikave të inflacionit (IÇK), dhe statistikat e inflacionit të 2

tremujorëve në Indeksin e Çmimeve të Importit (IÇIMP) dhe Indeksi i Çmimit të Prodhimit (IÇP); Indeksi tremujor i Çmimeve të Ndërtimtarisë. Gjithashtu IÇK-ja vjetore për vitin 2013.

Në fushën e statistikave të tregtisë: Publikimet 3 mujore të Statistikave të Tregtisë së Jashtme (STJ) dhe Statistikat vjetore të tregtisë së jashtme për vitin 2013.

Në fushën e statistikave sociale, janë zhvilluar 4 publikime që përbëheshin nga: Rezultatet e Anketës së Fuqisë Punëtore në Kosovë 2013, Statistikat e mirëqenies sociale për TM1 2013; Statistikat e Arsimit për vitin 2012/2013 Rezultatet e anketës për buxhetin e ekonomive familjare për vitin 2013

Në fushën e statistikave bujqësore, janë zhvilluar dhe lëshuar publikimet e mëposhtme: Indeksi tremujor i çmimeve të prodhimit dhe çmimet në bujqësi, TM1 dhe TM2 2014; Indeksi tremujor i çmimeve të inputeve dhe çmimet në bujqësi, TM1 dhe TM2 2014

Pilot projektet në vijim janë finalizuar me ndihmën e projektit të IPA-s 2011: PP1 - Metodologjia e Llogarive Kombëtare: përmirësimi në fusha specifike dhe

"Përditësimi i Përshkrimit të burimeve dhe metodave për Llogaritë Kombëtare"; PP2 - Llogaritë Kombëtare tremujore; Pariteti i Fuqisë Blerëse (PPP) është përfunduar sipas planit të punës së PPP-së; Indeksi i harmonizuar i çmimeve të konsumit ka përfunduar në bazë të planit të projektit.

64

Sa i përket zhvillimit të statistikave të biznesit në përputhje me nevojat e Kosovës dhe standardet e EUROSTAT, transferimi i klasifikimit të veprimtarive ekonomike nga NACE Rev. 1 në NACE Rev. 2 është duke u finalizuar. Treguesit e BPV-së që kanë përdorur NACE Rev.1 janë konvertuar në NACE Rev. 2. Nga shtatori i vitit 2014 e tutje, të gjitha publikimet do të lëshohen duke përdorur NACE Rev.2. Raportet statistikore mbi ndërmarrjet ekonomike në Kosovë për TM1 dhe TM2 të vitit 2014 janë përgatitur. Statistikat e transportit për tremujorin e parë dhe të dytë të vitit 2014 dhe statistikat e Hoteleve në Kosovë për tremujorin e parë 2014 janë përpiluar. Gjithashtu, është publikuar Bilanci i Energjisë për tremujorin e parë të vitit 2014.

Për sa i përket regjistrimit të bujqësisë (RB) komitetet komunale u formuan në të gjitha komunat. Gjithashtu u mbajtën takime me të gjithë përfaqësuesit e OJQ-ve në nivel rajonal. Mbikëqyrësit dhe kontrolluesit janë zgjedhur në bazë të metodologjisë së RB-së. Gjithashtu janë bërë përgatitjet metodologjike për zgjedhjen e regjistruesve në të gjitha komunat. Janë bërë të gjitha përgatitjet dhe dokumentet për kryerjen e regjistrimit të bujqësisë.

Ndërsa, sa i përket ngritjes së kapaciteteve dhe trajnimeve, janë rekrutuar dy zyrtarë. Përveç kësaj, zyrtarët e ASK-së morën pjesë në seminare, punëtori, dhe vizita studimore me kohëzgjatje prej 1 deri në 10 ditë, ku 80 zyrtarë morën pjesë në periudhën kohore prej maj 2014 - gusht 2014.

3.3. Drejtësia, Liria dhe Siguria3.3.1. Vizat, menaxhimi i kufijve, azili dhe migrimiMenaxhimi i KufiritNë aspektin e kornizës ligjore në fushën e menaxhimit të kufirit, PSO-ja mbi mallrat dhe blegtorinë e kontrabanduar është ndryshuar dhe miratuar më 2 korrik 2014 në përputhje me Ligjin për Kontrollin dhe mbikëqyrjen e kufirit të shtetit dhe Ligjin për bashkëpunim ndërmjet autoriteteve të përfshira në Menaxhimin e Integruar të Kufirit.

Në lidhje me demarkacionin e kufirit me Malin e Zi, komisionet kombëtare kanë harmonizuar 70 km të vijës kufitare, dhe vetëm 9 km mbeten për t'u harmonizuar. Më 25 korrik të vitit 2014, është miratuar Marrëveshja mbi Shënimin e kufirit në mes të Kosovës, Malit të Zi dhe Shqipërisë.Në bashkëpunim ndërmjet autoriteteve të përfshira në MIK, gjatë periudhës raportuese, punonjësit e doganës së bashku me policinë kufitare kanë zbuluar 14 raste të narkotikëve, municione, armë, etj.

Gjithashtu ka pasur edhe përparim të dukshëm gjatë periudhës raportuese sa i përket planeve operative dhe operacioneve të përbashkëta të kryera, si dhe vlerësimit të rreziqeve.

Tabela 29: Statistikat mbi vlerësimet e rregullta të rrezikut në MIK të kryera gjatë periudhës raportuese

Në bazë të vlerësimeve të rrezikut gjatë kësaj periudhe raportuese, janë hartuar tri plane operative për MIK-un.

Tabela 30: Statistikat mbi kontrollet kufitare në PKK gjatë periudhës raportuese

65

TM2 2014

Korrik 2014

Nivel lokal 169 13Nivel rajonal 12 4

TM2-2014

Korrik-2014

Pasagjerët 3,261,450 1,539,067Automjetet 1,090,763 484,174Aeroplanët 2,813 1,340Trenat 538 186

Tabela 31: Statistikat për personat e ndaluar dhe të arrestuar në PKK dhe vijat kufitare gjatë periudhës raportuese

TM1-2014

TM2-2014

Korrik-2014

Të arrestuar për vepra të ndryshme penale 250 333 98Të arrestuar në bazë të urdhrave kombëtare 79 86 23Të arrestuar në bazë të urdhrave ndërkombëtare

5 0 01

Të ndaluar 36 29 12

Tabela 32: Statistikat për aktivitetet e linjës së dytë të kontrollit kufitar të kryera në të gjitha PKK-të gjatë periudhës raportuese

Në lidhje me zbatimin dhe fuqizimin e Protokollit për Marrëveshjen e MIK-ut me Serbinë, 129 takime të rregullta lokale dhe 27 takime të rregullta rajonale u zhvilluan gjatë kësaj periudhe raportuese.

Për më tepër, gjatë periudhës raportuese, QKMK ka pranuar 26 kërkesa për material CCTV nga autoritetet kufitare dhe homologët e tjerë të interesuar, si EULEX-i, Zyra e Prokurorisë, AKI, etj, ndërkohë që kjo qendër ka adresuar 144 "lidhje telefonike" konfidenciale me palët përkatëse të përfshira nga autoritetet kufitare. Qendra gjithashtu ka pranuar 34 informata kthyese. Gjatë gjysmës së parë të vitit 2014, Njësiti JIRTAU ka hartuar 4 raporte analitike për PKK-të dhe kufirin e gjelbër dhe kaltër në nivel qendror, si dhe 40 raporte në nivel lokal për të njëjtin qëllim. Në ndërkohë, JIRTAU ka hartuar 16 raporte taktike, dhe Raporti i përgjithshëm taktik për PKK-të dhe kufirin e gjelbër dhe të kaltër është në fazën e fundit të hartimit.

Në aspektin e forcimit të burimeve njerëzore në fushën e MIK-ut, Policia Kufitare ka organizuar 46 trajnime me 348 zyrtarë të policisë kufitare, ndërsa Dogana e Kosovës ka organizuar 31 trajnime me 156 zyrtarë doganorë. Me qëllim të rritjes së kapaciteteve teknike për zbulimin dhe konfiskimin e mallrave të ndaluara, Doganës së Kosovës u janë dhuruar pajisje të avancuara të tilla si fiberskopë, detektorë dhe regjistrues.

Politika e vizaveMe qëllim të kompletimit të kornizës ligjore në fushën e politikës së vizave, është miratuar UA mbi Procedurat për lëshimin e vizave për të huajt nga misionet diplomatike dhe konsullore të Republikës së Kosovës më 10 prill 2014.

Gjatë periudhës raportuese, sistemi informativ i vizave është zgjeruar në 9 misione diplomatike të Kosovës të cilat mund të lëshojnë viza të Kosovës: Bruksel, Budapest, Nju Jork, Paris, Riad, Shkup, Sofje, Tokio dhe Vjenë. Gjatë periudhës raportuese, autoritetet e Kosovës kanë lëshuar 359 viza, refuzuar 19, dhe revokuar 1. Në fillim të korrikut 2014, Kosova dhe Shqipëria kanë filluar ofrimin e shërbimeve konsullore në Konsullatën e Përgjithshme në Milano dhe Kanberra.

66

TM1-2014 TM2-2014 Korrik-2014Pasagjerët 6456 8162 2744Automjetet 5866 6166 2157Dokumentet 4706 4322 1232

Lidhur me ngritjen institucionale, Divizioni i Vizave është kompletuar me shtatë zyrtarë që punojnë në MPJ në këtë sektor; po ashtu, ministritë e linjës në lidhje me këta sektorë kanë kompletuar stafin e tyre.

Azili dhe MigrimiKorniza ligjore është përmirësuar më tej gjatë periudhës raportuese me miratimin e akteve nënligjore të mëposhtme për azilin dhe të huajt:

UA për kushtet dhe procedurat për lëshimin e vizave në Pikën e Kalimit Kufitar (15 maj 2014); UA-ja e mëparshme për të njëjtën çështje, e miratuar në nëntor të vitit të kaluar, është shfuqizuar.

UA-ja e përditësuar deklaron se vizat nuk mund të lëshohen në PKK-të për arsye personale dhe/ose profesionale, derisa ato mund të lëshohen për të përmbushur detyrimet ndërkombëtare; dhe

UA për Kthimin e të huajve me qëndrim të paligjshëm në Republikën e Kosovës (21 maj 2014); ky UA ka rregulluar standardet dhe procedurat për kthimin e këtyre të huajve në pajtim me Ligjin për të Huajt dhe Ligjin për Azil.

Për më tepër, rregulloret e mëposhtme janë miratuar në periudhën raportuese me qëllim të përmirësimit të mëtejshëm të politikave të azilit dhe migrimit në Kosovë:

Rregullorja për funksionimin e Qendrës së azilkërkuesve (23 prill 2014); Rregullorja e Punës së Komisionit Kombëtar për Refugjatët (5 maj 2014).

Ndërkaq, Profili i zgjeruar i Migrimit të Vendit për vitin 2013 është finalizuar gjatë periudhës raportuese. Ky dokument gjithëpërfshirës përmban informacion mbi dimensionet e ndryshme të migrimit, përfshirë aspektin socio-ekonomik, ndikimin e migrimit dhe politikat e migrimit.

Sa i përket strukturës institucionale në fushën e azilit dhe migrimit, më 25 maj 2014, Qeveria ka themeluar Komisionin Ndërministror për Shqyrtimin e Ankesave të të huajve. Ky organ do të shqyrtojë si në vijim:

Refuzimin e lejes së qëndrimit të përkohshëm, duke përfshirë edhe revokimin ose anulimin e lejes së qëndrimit;

Refuzimin e vizave; Refuzimin e lëshimit të letërnjoftimeve për të huajt; Refuzimin e hyrjes në territorin e Kosovës; dhe Urdhër dëbimin.

Në aspektin e masave për ngritjen e kapaciteteve në Departamentin për Ri-integrim, 22 nga 23 pozitat e planifikuara të punës janë plotësuar me 8 zyrtarë të rekrutuar nëpër vende të punës gjatë periudhës raportuese. Për më tepër, 24 zyrtarë janë angazhuar në ofrimin e shërbimeve të veçanta për personat e riatdhesuar dhe ri-integruar nga të cilët 2 në Aeroport; 7 në nivel qendror; dhe 15 në nivel rajonal.

Sistemi për Menaxhimin e Rasteve (SMR) është bërë funksionale në të gjitha komunat gjatë kësaj periudhe raportuese. Funksioni i SMR-së është që të bëjë regjistrimin dhe monitorimin e të dhënave të përfituesve dhe përfitimet që ata marrin në mënyrë që sistemi i shpërndarjes së ndihmave dhe format e tjera të mbështetjes të jenë të drejta dhe mirëmbajtura. MPB-ja ka angazhuar një zyrtar për gjurmimin, monitorimin dhe menaxhimin e rasteve në SMR, ndërsa 12 zyrtarë janë trajnuar për funksionimin e SMR-së.

Statistikat tregojnë se numri i azilkërkuesve është rritur në tremujorin e dytë të vitit 2014 në krahasim me tremujorin e parë të të njëjtit vit. Ndërsa 37 persona kanë kërkuar azil në Kosovë në TM2 2014, numri i azilkërkuesve në TM1 2014 ishte 13. Në korrik të këtij viti, asnjë azilkërkues nuk është evidentuar.

67

Një trend në rritje i personave të riatdhesuar është vërejtur në këtë periudhë raportuese: Gjatë tremujorit të parë të vitit 2014, 1034 persona janë riatdhesuar, ndërsa për tremujorin e dytë të të njëjtit vit, 1137 ishte numri i personave të riatdhesuar. Në korrik, ky numër ishte 326.

Në fushën e ri-integrimit, numri i kërkesave për ndihmë dhe mbështetje nga Programi për ri-integrim të personave të riatdhesuar gjatë periudhës raportuese ishte 290, nga të cilat Komisionet lokale dhe qendrore të Ri-integrimit kanë miratuar 170 dhe kanë refuzuar 74 për shkak të mos pajtueshmërisë me kriteret e caktuara, dhe dërguar 46 për verifikimin dhe plotësimin e informacionit të kërkuar. Broshurat informative mbi të drejtat dhe mundësitë e përfitimit për personat e riatdhesuar janë në dispozicion në të gjitha PKK-të në gjuhën angleze, shqipe, serbe, turke dhe rome.

Shërbimet e ofruara ndaj personave të riatdhesuar për të mbështetur ri-integrimin e tyre janë shënuar në tabelën më poshtë.

Tabela 33: Shërbimet e ofruara për personat e riatdhesuar gjatë periudhës raportuese

Ndihmë e menjëhershme që nga mbërritja TM1 2014 TM2 2014 Korrik 2014

1 Transporti në komunën e banimit Persona 96 89 27

2 Strehim i përkohshëm (7 ditë) Persona 29 29 183 Ushqimi Shujta (çdo

ditë) 87 87 54Ndihmë emergjente (brenda 12 muajve pas mbërritjes)

4 Me qira (strehim)Banesa me qira për familjet / individët

221 (29 për të riatdhesuarit rishtazi)

239 (18 për të riatdhesuarit rishtazi)

186 (9 për të riatdhesuarit rishtazi)

5 Pakot ushqimore dhe higjienike Persona724 (112 për të riatdhesuarit rishtazi)

775 (51 për të riatdhesuarit rishtazi)

750 (45 për të riatdhesuarit rishtazi)

6 Trajtimi mjekësor dhe barnat Persona 3 12 07 Dru për djegie Familjet 46 14 0Mbështetje për ri-integrim të qëndrueshëm8 Riparimi/ndërtimi i shtëpisë Familje 7 8 19 Renovim i shtëpisë Familje 0 3 010 Mobilie për shtëpi Familje 6 2 411 Financim për fillim të biznesit Persona 72 67 1512 Kurse të gjuhës dhe klasa shtesë Studentë 311 0 013 Trajnimi profesional Persona 31 45 2314 Punësimi Persona 0 10 0

Rëndësi e veçantë iu është dhënë mbështetjes për ri-integrim të qëndrueshëm të personave të riatdhesuar. Gjatë periudhës raportuese, është ofruar trajnim profesional për 68 persona: në tremujorin e 2-të të vitit 2014, 30 prej atyre që marrin trajnime profesionale ishin shqiptar, 5 serb, 5 goranë, 3 ashkalinj dhe 2 romë. Për më tepër, janë aprovuar 67 biznes plane (që përfshijnë 109 individë) në tremujorin e 2 të këtij viti. Nga 67 biznese fillestare, 53

68

u themeluan nga shqiptarët, 5 nga ashkalinjt, 4 nga romët, 3 nga egjiptasit, 1 nga boshnjakët dhe 1 nga turqit. Ndarja etnike e personave të punësuar nga kjo kategori gjatë periudhës raportuese ka qenë si e tillë: 9 shqiptarë dhe 1 ashkali.

Fokus i veçantë i është dhënë riatdhesimit të individëve të cenueshëm. Për të lehtësuar kthimin e tyre, DSHAM, DRPR dhe institucionet e tjera relevante i pranojnë ata në të gjitha PKK-të dhe i ofrojnë shërbimet e nevojshme. Pritja e grupeve të cenueshme është bërë në bashkëpunim me MSH-në dhe MPMS-në për të adresuar dhe për të përmbushur nevojat e tyre.

Në aspektin e përmirësimit të kapaciteteve në fushën e ri-integrimit, gjatë periudhës raportuese, fokus i veçantë i është dhënë përmirësimit të mëtejshëm të SMR-së përmes trajnimit të 11 zyrtarëve të ndryshëm të komunës në këtë sistem. Për më tepër, trajnimi për trajnerë iu është ofruar zyrtarëve të DRPR-së më 4 korrik 2013, ku janë certifikuar 8 trajnerë. Përpjekje të tjera për ngritjen e kapaciteteve përfshijnë tri konferenca dhe një takim që ka të bëjë me temën e ri-integrimit.

Sigurimi i dokumentacionitGjatë periudhës maj-korrik 2014, 427 libra të regjistrimit të lindjes ishin digjitalizuar. Në aspektin e statistikave, në të njëjtën periudhë, ARC-ja ka regjistruar 2406 vdekje.

Së fundi, Inspektorati i ARC-së, ndërmjet muajve maj dhe korrik 2014, ka kryer 98 inspektime në komuna të ndryshme të Kosovës, prej të cilave 84 ishin aktivitete të rregullta inspektuese, ndërsa pjesa tjetër ishin të jashtëzakonshme.Aktivitetet që duhet të kryhen periudhën vijuese raportuese në fushën e sigurisë së dokumenteve përfshijnë:

Funksionimin e formularit të ri të sistemit të gjendjes civile, 31 tetor 2014; Lëshimin e certifikatave të reja me elemente të larta të sigurisë, tetor 2014; dhe Certifikimin e gjithë punës zyrtare në gjendjen civile, dhjetor 2014.

3.3.2. Lufta kundër shpëlarjes së parave

Korniza ligjore për shpëlarjes së parave është zgjeruar më tej me miratimin e dokumenteve të tjera të mëposhtme, më 15 korrik 2014:

MSO për goAML bazuar në proceset e punës; MSO lidhur me kërkesat automatike të informacionit nga NJIF në PK; MSO për shkëmbimin e informacionit ndërmjet NJIF dhe ATK-së; Manuali i përdoruesit për Format e goAML-së; dhe Ueb Manuali i goAML-së për përdoruesit e subjekteve raportuese.

Në fund të prillit 2014, u botua raporti i parë për Strategjinë e Parandalimit të Ekonomisë Joformale, shpëlarjes së parave, financimit të terrorizmit dhe krimit financiar.

Për më tepër, në qershor të vitit 2014, Vlerësimi Kombëtar i rrezikut për shpëlarjen e parave dhe financimin e terrorizmit, i cili është i lidhur me sektorin specifik të Shpëlarjes së Parave dhe Financimit të Terrorizmit në sektorin e ndërtimit. Ky vlerësim i rrezikut pret miratimin e tij në periudhën e ardhshme raportuese.

Në lidhje me zbatimin në këtë zonë, gjatë tremujorit të dytë të vitit 2014, NJIF ka marrë 72 raportet për transaksione të dyshimta (RTD), që e bën këtë numër 67% më të lartë se numri i RTD-ve në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

DHKEK vazhdon luftën kundër shpëlarjes së parave, dhe kjo është treguar në tabelën 34 më poshtë.

69

Tabela 34: Statistikat e DHKEK-PK për shpëlarjen e paraveKategoritë TM1

2014TM2 2014 Korrik

2014Rastet e hapura dhe të transferuara tek njësitë e tjera

2 1 0

Persona të arrestuar 1 1 0Kallëzime penale 1 1 0Kallëzime penale (nr. i personave të përfshirë)

1 1 0

Tabela 35: Raste të shpëlarjes së parave të trajtuara nga KPK janar-qershor 2014 Janar-Qershor 2014

Nr. i rasteve

Nr. i personave

Raste në punë 39 110Raste të grumbulluara

32 93

Raste të reja 7 17Raste të zgjidhura

6 17

Raste në pritje 33 93

Siç tregohet në tabelën e mësipërme, nga gjithsej 39 raste, zyrat e Prokurorisë gjatë periudhës janar-qershor 2014 kanë zgjidhur 6 raste ku përfshiheshin 17 persona, si më poshtë:

Akuzat u hodhën poshtë për 3 persona; Hetimet u mbyllën për 9 persona; dhe Aktakuza pas hetimeve u paraqit kundër 5 personave.

Kur bëhet fjalë për ngritjen e kapaciteteve në NJIF dhe institucione të tjera që kanë të bëjnë me sektorin e shpëlarjes së parave, gjatë periudhës raportuese, gjashtë zyrtarë të NJIF-it kanë ndjekur shtatë trajnime mbi tema të tilla si shpëlarja e parave dhe financimi i terrorizmit, krimet ekonomike, gjurmimi i pasurisë dhe asistenca gjyqësore ndërkombëtare. Shembuj të këtyre trajnimeve përfshijnë "Rolin e NJIF-ve në Kundër-korrupsion dhe rimëkëmbjen e aseteve", "Metodat e reja të pagesave pasuar nga financimi i terrorizmit" dhe "Roli i NJIF-it në kryerjen e vlerësimeve kombëtare të rrezikut."

3.3.3. Lufta kundër Narkotikëve

Policia e Kosovës vazhdon përpjekjet e saj në luftën kundër narkotikëve pasi që ajo në mënyrë aktive angazhohet në arritjen e objektivave të përcaktuara në Strategjinë Kombëtare kundër Narkotikëve, 2012-2016 dhe zbatimin e PV-së. Theks i veçantë i është dhënë parandalimit dhe luftës kundër segmentit të furnizimit të trafikimit të drogës. Kur krahasojmë statistikat për drogat e konfiskuara për TM2 dhe TM1 2014 ka një rritje të konsiderueshme në numër. Për shembull, sasia e konfiskuar e kokainës për TM2 është rreth 200% më e lartë se në TM1. Kjo është gjithashtu e dukshme në rastin e marihuanës së konfiskuar me 24% rritje në TM2 në krahasim me TM1 po të njëjtit vit. Tabela më poshtë ilustron më në detaje rezultatet e arritura gjatë periudhës raportuese në këtë fushë.

Siç shihet në Tabelën 36 më poshtë, gjatë periudhës raportuese, Drejtoria për Hetimin e Trafikimit të Drogave ka punuar së bashku me homologët e saj ndërkombëtar në gjashtë (6) raste kundër trafikimit të drogës. Shembuj të këtyre rasteve përfshijnë bashkëpunimin me autoritetet shqiptare, me ç'rast tre persona janë arrestuar dhe një person është ndaluar. Ndër të tjera, 18 kg e 235g kokainë, pajisje laboratorike, dhe para të gatshme u konfiskuan

70

gjatë operacionit. Një rast tjetër është bashkëpunimi në mes të autoriteteve të Kosovës me autoritetet e Shqiptare, Gjermane, Austriake dhe Zvicerane, ku gjatë periudhës raportuese, dy persona janë arrestuar dhe 24kg marihuanë u sekuestruan. Raste tjera të bashkëpunimit të përbashkët përfshijnë hetime të përbashkëta me EUROPOL, IRJM, dhe Republikën Çeke.

71

Tabela 36: Statistikat e PK-së për luftën kundër narkotikëve prill – korrik, 2014Veprat penale TM2 2014 Korrik 2014

Krimi i organizuar 12 -Kultivimi i narkotikëve 12 13Posedimi i narkotikëve 127 45Trafikimi i drogës 45 11

Operacionet e policisëOperacionet 126 50Planet operative 17 3Bastisjet 138 51Grupet kriminale të shkatërruara

12 1

Narkotikët e konfiskuara Heroinë 40 gr 43 grKokainë 20 kg 822 gr 16 grMarihuanë 268 kg 266.5 gr 128 kg 578 grBimë Kanabis 1197 3712Fara Kanabisi 5 65Narkotikë të tjerë Heptanon 4tab; 5kg & 235gr prokuror; 8l

acid klorhidrik; 246l aceton; 7l acid klorhidrik20 copë tramadol

Para të konfiskuara Euro 2,1034 5,416.75CHF 65 1,000Lekë 7,040 2,900Valuta të tjera 650 denar MK 10 dinar; 300

kruna Konfiskime të tjera

Armë të konfiskuara 20 1Municion i konfiskuar 413 29Automjete të konfiskuara

15 5

Bashkëpunimi ndërkombëtar Shkëmbime të informacionit

5 1

Takime operative 2 1Hetime të përbashkëta 4 5

Bashkëpunimi me EULEX-inShkëmbime të informacionit

3

Takime operative -- 2Hetimet e përbashkëta 3 2Operacionet e përbashkëta

2 --

Gjithashtu edhe Dogana e Kosovës kanë ndihmuar në zbulimin e 6 rasteve të trafikimit të drogës gjatë periudhës raportuese. Dogana dhe PK-ja bashkërisht kanë konfiskuar një sasi prej 29kg 312gr kanabis sativa dhe 3 kg heroinë dhe marihuanë gjatë kësaj periudhe (Tabela 37 më poshtë).

72

Tabela 37: Statistikat e PK-së për rastet e luftës kundër narkotikëve prill-korrik 2014Arrestimet TM2 2014 Korrik 2014

Persona të arrestuar 148 45Persona të ndaluar 87 25Akuzat e paraqitura penale 118 33Numri i personave të përfshirë në akuzat e paraqitura penale

160 46

Rastet Rastet nën hetim 96 99Raste të reja 91 35Rastet e pranuara nga njësitë e tjera 44 16Rastet e dërguara në prokurori me kallëzime penale

118 33

Rastet e dërguara në prokurori me raport të veçantë

2 2

Tabela 38: Statistikat e KPK-së për rastet me narkotikë (janar – qershor 2014)

Siç shihet në tabelën e mësipërme, Zyrat e Prokurorisë gjatë periudhës raportuese kanë zgjidhur 161 raste që përfshijnë 239 persona, si më poshtë:

Akuzat u hodhën poshtë për 7 persona; Hetimet u mbyllën për 14 persona; Aktakuzat me kërkesën për urdhrin ndëshkimor u ngritën kundër 36 personave; Aktakuzë e menjëhershme u ngrit kundër 55 personave; Aktakuzë pas hetimeve u paraqit kundër 126 personave; Trajtimi psikiatrik për 2 persona

Për të vazhduar më tej, gjatë periudhës raportuese, gjykatat kanë nxjerrë vendime kundër 71 të pandehurve në rastet e trafikimit të drogës, ku 70 persona janë shpallur fajtorë dhe 1 person është liruar.

Lufta e Kosovës kundër trafikimit të drogës nuk është e kufizuar në veprimet policore dhe vendimet e gjykatave. MSH jep programet e trajtimit me Metadon në pesë institucione shëndetësore. 94 persona (90 burra dhe 4 gra) kanë përfituar nga ky program. Për më tepër, 47 persona të riatdhesuar kanë marrë shërbime shëndetësore nga ky program. Këto përpjekje janë pjesë e Strategjisë Kombëtare kundër Narkotikëve 2012-2016.

3.3.4. Policia

Mbrojtja e dëshmitarëve

73

Kategoritë e rasteve

Nr. i rasteve Nr. i personave

Raste të trashëguara

282 462

Raste të reja 267 524Raste në punë

549 887

Raste të zgjidhura

161 239

Raste në pritje

388 648

Në mënyrë që të vazhdohet me zbatimin e legjislacionit në fuqi në fushën e mbrojtjes së dëshmitarëve, në qershor të vitit 2014 u nënshkrua një PSO për përfundimin e programit të paraparë me ligj për mbrojtjen e dëshmitarëve.Me qëllim të përmirësimit të kapaciteteve në fushën e mbrojtjes së dëshmitarëve, gjatë periudhës raportuese 8 trajnime janë dhënë për 33 pjesëmarrës që kanë të bëjnë me mbrojtjen e dëshmitarëve, me një seminar shtesë në Kroaci të organizuar për zyrtarët që punojnë në këtë fushë. Zyrtarët e mbrojtjes së dëshmitarëve, gjithashtu, morën pjesë në një trajnim të avancuar për bashkëpunim ndërkombëtar të organizuar në Holandë, i cili po ashtu ka rezultuar në anëtarësimin e DPD-së në EUROPOL që të ketë qasje në platformën e ekspertëve për mbrojtjen e dëshmitarëve.

Inspektorati Policor i KosovësInspektorati Policor i Kosovës, gjatë muajve prill-qershor ka marrë 357 ankesa kundër zyrtarëve të policisë për sjellje të pahijshme, nga të cilat 170 u janë referuar drejtorisë për hetime të brendshme me rastet e tjera të hetuara nga IPK, ndërsa në korrik, ky inspektorat ka pranuar 139 ankesa, ku 81 prej tyre u janë referuar drejtorisë për hetime të brendshme.

Departamenti në kuadër të IPK-së ka hetuar 21 raste të korrupsionit dhe ka arrestuar 2 zyrtarë të policisë, 14 zyrtarë të policisë u pezulluan dhe katër të tjerëve iu është rekomanduar transferim, ndërsa 21 kallëzime penale dhe 23 raporte të veçanta u janë dërguar prokurorisë.

Tabela 39: Statistikat mbi rastet e korrupsionit të trajtuara nga IPK-ja  TM2

2014Korrik 2014

Rastet penale të korrupsionit

16 5

Persona të arrestuar 1 1Zyrtarë të pezulluar 9 5Zyrtarë të transferuar

4 0

Kall penale 18 3Raporte të veçanta 19 4

Akademia e Kosovës për Siguri Publike ofron trajnime dhe arsimim të lartë për ngritjen e kapaciteteve për zyrtarët që veprojnë në AKSP si: Inspektorati Policor i Kosovës, Dogana e Kosovës, Agjencia e Menaxhimit të Emergjencave, Shërbimi Korrektues i Kosovës dhe Shërbimet Sprovuese.

Në aspektin e ngritjes së kapaciteteve për organet e zbatimit të ligjit (nivel strategjik dhe teknik) në fushën e sigurisë publike, trajnimet e mëposhtme janë organizuar gjatë kësaj periudhe raportuese:

Tabela 40: Trajnimet e ofruara për agjencitë e sigurisë publike dhe organizatat e tjera në fushën e sigurisë publike gjatë (TM2 2014)

Agjencia / Organizata Nr. i trajnimeve

Nr. i pjesëmarrësve

Policia e Kosovës 65 1239Policia e Kosovës së bashku me Policinë turke 2 42Policia e Kosovës në bashkëpunim me BE-në (Projekti WINPRO 2)

1 13

Policia e Kosovës në bashkëpunim me BE-në 1 15Policia e Kosovës në bashkëpunim me Policinë e Francës

1 15

74

Agjencia e Menaxhimit të Emergjencave 8 114Dogana e Kosovës 5 54OSBE 10 207ICITAP 3 86Totali 96 1785

Tabela 41: Trajnimet e ofruara nga agjencitë dhe organizatat e sigurisë publike (Korrik 2014)

Organizata Numri i trajnimeve

Numri i pjesëmarrë

svePolicia e Kosovës 21 245

3.3.5. Lufta kundër krimit të organizuar Agjencitë e zbatimit të ligjit mbeten të angazhuara për luftimin e krimit të organizuar dhe korrupsionit. Në këtë drejtim, Divizioni i PK-së kundër Krimit të Organizuar (DKKO) gjatë TM2 2014 ka filluar hetimin e 149 rasteve të reja të krimit të organizuar, me numër total 195 gjatë TM2 2014. Gjatë kësaj periudhe, DKKO ka kryer 38 plane operative dhe ka arrestuar 198 persona. Në të njëjtën mënyrë, vetëm në korrik 2014, DKKO ka hapur 50 raste të reja për hetim, ka kryer 65 arrestime dhe ka realizuar 5 plane operative (Tabela 42).

Tabela 42: Statistikat e DKKO-së së PK-së në luftën kundër krimit të organizuarRastet TM1 2014 TM2

2014Rastet nën hetim (të trashëguara) 177 195Raste të reja nën hetim 168 149Rastet e pranuara nga njësitë e tjera

62 44

Veprat penale Kontrabanda e armëve 3 2Kontrabandimi i emigrantëve 5 8Trafikimi i drogësTQNJ 164 127Krimi i organizuar 5 14Krimi kibernetik 3 5Mundësimi i prostitucionit 3 6Prostitucioni 6 1

Arrestimet Persona të arrestuar 263 198Persona të ndaluar 110 142

Aktakuzat 189 153-Operacionet -

Operacionet 77 150Grupet kriminale -

Grupet kriminale të shkatërruara 8 15Konfiskimet

Armë 47 30Municion 2,049 1,535Para (EUR) 32,355 21,034Narkotikë (heroinë) 1 kg 139gr 40 grNarkotikë (marihuanë) 25 kg 268 kg

75

Para (CHF) 1,650 65Para (Lekë) 22,520 7040Para ($) 1,000Automjetet 29 113

Asetet e ngrira Shtëpi -- 2Apartamente -- 3Automjete -- 10Pasuri të paluajtshme -- 16,540

m2

Bashkëpunimi ndërkombëtar 9 5Informata të shkëmbyera 7STM 5Takime operative 14 3Hetime të përbashkëta 5 4

Mekanizmi i integruar i gjurmimit për hetimin dhe ndjekjen penale të krimit të organizuar dhe korrupsionit ka gjeneruar raportin e tij të dytë, që mbulon periudhën janar - qershor 2014. Raporti është duke u përkthyer dhe më pas do të ndahet me palët e interesuara.

Sipas këtij raporti që nënkupton të ashtuquajturat "veprat karakteristike penale", prokuroritë e Kosovës në këtë gjashtëmujor kanë pasur në punë 18067 raste ku përfshiheshin 4128 persona. Në fund të qershorit 2014, KPK-ja arriti të zgjidhte 535 raste. Raporti konstatoi se puna e agjencive të zbatimit të ligjit është dominuar nga veprat penale të korrupsionit (42%) dhe ato që lidhen me drogat (31%).

Siç tregohet në tabelën e mëposhtme, Zyrat e Prokurorisë gjatë periudhës raportuese kanë zgjidhur 3 raste të krimit të organizuar me 62 persona të dyshuar. Rastet janë zgjidhur në mënyrën e mëposhtme:

Akuzat u hodhën poshtë për 1 person; Hetimet u mbyllën për 23 persona; Aktakuzat pas hetimeve u ngritën kundër 38 personave.

Tabela 43: Statistikat e KPK-së për krimin e organizuarKategoritë e

rasteveNr. i

rasteveNr. i

personave Raste të trashëguara

25 222

Raste të reja 15 101Raste të zgjidhura 3 62Raste në pritje 37 261

Bashkëpunimi ndërkombëtar në çështjet penaleNë tremujorin e dytë të vitit 2014, PK ILECU ka pranuar 715 kërkesa, ndërsa në korrik 2014, 156 kërkesa janë dërguar në ILECU. Në mesin e këtyre kërkesave, ILECU ka trajtuar 5 raste të ekstradimit, 12 raste të ndalimit në ndryshimin e të dhënave personale dhe 27 raste që

7 Nga ky numër 1030 raste janë të trashëguara nga viti 2013

76

kishin të bënin me verifikimin e personave për t'u riatdhesuar. Kërkesat tjera i përkisnin verifikimit të automjeteve, identitetit, historikut, statusit etj.

Në lidhje me vendosjen e zyrtarëve ndërlidhës të policisë në misionet diplomatike të Kosovës, gjatë kësaj periudhe, 3 zyrtarë të tillë janë pozicionuar në kryeqytetet e mëposhtme: Vjenë, Ankara dhe Bruksel.

Lufta kundër trafikimit me qenie njerëzore dhe rehabilitimi i viktimaveNë fushën e bashkëpunimit rajonal në luftën kundër trafikimit të qenieve njerëzore, Protokolli për Bashkëpunim në Luftën kundër Trafikimit të Qenieve Njerëzore në mes të Kosovës dhe Malit të Zi është nënshkruar më 25 prill 2014 në Prishtinë, Kosovë. Protokolli adreson çështjet e caktuara lidhur me identifikimin e viktimave potenciale dhe viktimave të trafikimit të shfrytëzuara për punë të detyruar, sidomos gjatë sezonit turistik dhe të ndërtimit, për bashkëpunim në procedura penale dhe kthim vullnetar të viktimave dhe viktimave potenciale të trafikimit të qenieve njerëzore.

Për çështjen e ngritjes së kapaciteteve, një sesion trajnimi me temën e trafikimit të fëmijëve u është ofruar pjesëmarrësve në vijim: 5 punëtorëve social, 5 zyrtarëve të policisë së Njësisë kundër-trafikim (secili mbulon një rajon) dhe 1 zyrtar i policisë nga Policia e Komunitetit.

Aktivitetet ndërgjegjësuese janë duke u zbatuar nga Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë (MASHT) ku i kushtohen fëmijëve të moshës shkollore, mësuesve, prindërve dhe komunitetit në përgjithësi, duke shpërndarë fletushka informative (me numrin kombëtar të linjës telefonike) në 11 komuna, në 98 shkolla. Përveç kësaj, Rregullorja mbi Protokollin për Parandalimin dhe Referimin e dhunës në institucionet e arsimit para-universitar 21/2013 u është shpërndarë të gjitha shkollave në të gjitha nivelet në tërë Kosovën.

Rreth 210 fëmijë nga komunitete të ndryshme (romë, serbë, ashkali, egjiptas dhe shqiptar) kanë vijuar kurse me temë mbrojtja e fëmijëve nga aktivitetet e dëmshme online/të internetit. Përveç kësaj, projekti ndër-institucional për Siguri në Komunitet ka ofruar sesione trajnimi për 80 pjesëmarrës nga Drejtoritë Komunale për Arsim, mësuesit dhe PK.

Në drejtim të sigurimit të mbështetjes për viktimat e trafikimit të qenieve njerëzore, Objekti për Sigurim të Përkohshëm (MPMS), gjatë periudhës raportuese ka strehuar gjashtë (6) viktima të trafikimit (5 femra dhe 1 mashkull); prej të cilëve dy (2) ishin nëna të veja. Gjashtë (6) viktimave të rritur të trafikimit (4 vendas dhe 2 të huaj) u është siguruar ndihmë mjekësore. Gjatë periudhës së strehimit, viktimave të trafikimit i është dhënë edhe arsimim bazë. Një (1) viktimë e trafikimit iu ribashkua familjes dhe dy (2) viktima të huaja janë riatdhesuar me sukses.

Procesi i licencimit të shërbimeve sociale dhe familjare ka vazhduar dhe deri tani 284 aplikacione janë pranuar si nga sektori qeveritar ashtu edhe ai jo-qeveritar dhe 225 ofrues të shërbimeve të tilla janë licencuar, ndërsa 39 janë në proces. Gjatë periudhës raportuese, 53 zyrtarë (individë) në nivel themelor dhe 25 në nivel të mesëm janë licencuar nga Këshilli i Përgjithshëm (MPMS) për shërbime sociale dhe familjare në ofrimin e shërbimeve të tilla.

Zyra për Mbrojtje dhe Ndihmë Viktimave, gjatë periudhës raportuese ka dhënë ndihmë ligjore për 13 viktima të trafikimit. Avokatët e viktimave ofrojnë ndihmë sa i përket informimit të viktimave të trafikimit mbi të drejtat e tyre, legjislacionit në fuqi, ndihmën e përgjithshme juridike në të gjitha procedurat ligjore.

Gjatë periudhës raportuese, tetë (8) fëmijë (viktima potenciale të trafikimit) kanë përfituar shërbime nga Shpresë dhe Shtëpi për Fëmijën (HHC - Hope and Home for Children) në lidhje me standardet minimale të kujdesit për viktimat e trafikimit. Shërbimet e ofruara përfshijnë: strehim, veshje, ushqim, kujdes shëndetësor, ndihmë psikologjike/psikiatrike,

77

ndihmë psiko-sociale, arsimim të komunitetit, kurse të certifikuara, orë plotësuese me mësuesit në strehimore dhe aktivitete të kohës së lirë. SDSF (HHC - Hope and Home for Children) ka monitoruar edhe pesë (5) raste të tjera (2 viktima të trafikimit dhe 3 raste të tjera); ajo ka ndihmuar me ushqim, artikuj sanitar, veshje dhe pajisje të tjera të nevojshme shtëpiake.

Një (1) i mitur, viktimë potenciale ka përfunduar me sukses dy vite të arsimit plotësues mësim plotësues me teste klasore dhe është i gatshëm për të vazhduar shkollimin e rregullt në shtator.

Tre (3) nga personeli i strehimoreve (HHC) kanë marrë licencën në ofrimin e shërbimeve sociale dhe familjare, ndërsa tre (3) të tjerë janë në proces për licencë të tillë.

Në anën tjetër, PK-ja ka kryer një numër të madh të hetimeve dhe operacioneve në fushën e luftës së trafikimit me qenie njerëzore. Gjatë periudhës raportuese, Drejtoria e PK-së kundër trafikimit të qenieve njerëzore ka iniciuar 54 raste për hetim, 29 arrestime dhe ka identifikuar 15 viktima të trafikimit të qenieve njerëzore.

Tabela 44: Statistikat e DTQNJ-së së PK-së në luftimin e trafikimit të qenieve njerëzore

Sipas raportit të fundit të mekanizmit gjurmues, Zyrat e Prokurorisë gjatë periudhës janar - qershor 2014 kanë pasur në punë 52 raste të trafikimit të qenieve njerëzore që përfshinin 126 persona.

Tabela 45: Statistikat e KPK-së në luftën kundër trafikimit të qenieve njerëzore

Siç tregohet në tabelën e mësipërme, Zyrat e Prokurorisë gjatë periudhës raportuese kanë zgjidhur 8 raste që përfshijnë 27 persona, si në vijim:

Akuzat u hodhën poshtë për 5 persona; Aktakuza pas hetimeve u ngritën kundër 22 personave.

Më tej, gjatë periudhës raportuese, gjykatat kanë nxjerrë vendime kundër 15 të pandehurve në rastet e trafikimit të qenieve njerëzore, ku 14 persona janë shpallur fajtorë dhe 1 është liruar.

78

KategoritëTM2 2014

Korrik 2014

Hetimet e nisura 40 14Aktakuzat 39 15Arrestimet 29 18Viktimat e identifikuara

11 4

Kosovarë 9 4Shqiptarë 2 /

Kategoritë e rasteve

Nr. i rasteve Nr. i personave

Raste të trashëguara

33 88

Raste të reja 19 38Raste të zgjidhura

8 27

Raste në pritje 44 99

Parandalimi i krimitGjatë periudhës raportuese, Komitetet Lokale për Siguri Publike janë themeluar së fundi në Shtime, Lipjan dhe Kamenicë. Komitetet tashmë të pranishme pothuajse në çdo komunë të Kosovës kanë realizuar 22 projekte në: Vushtrri (2), Istog (1), Gjilan (3), Kamenicë (1), Prishtinë (3), Viti (1), Graçanicë (1), Prizren (1), Dragash (1), Ferizaj (2), Fushë Kosovë (1), Klinë (1), Mitrovicë Jugore (1), Lipjan (1), Kllokot (1) dhe Skenderaj (1).

Në aspektin e ngritjes institucionale, Policia e Kosovës ka themeluar një sektor për parandalimin e krimit dhe delikuencës së të miturve në kuadër të Drejtorisë së Policisë në Bashkësi dhe Preventivë. Ky sektor funksionon në bazë të Kodit të Drejtësisë për të Mitur, UA-ve të tjera dhe PSO-ve në fuqi. Me qëllim të përmirësimit të kapaciteteve brenda njësive hetimore në stacionet policore në mbarë Kosovën, të paktën dy hetues në çdo stacion janë trajnuar veçanërisht për t'u marrë me rastet e delikuencës së të miturve. Për të trajtuar këtë formë të krimit, PK-ja me ICITAP-in kanë ofruar edhe 5 sesione trajnimi për 39 zyrtarë të policisë gjatë kësaj periudhe raportuese.

Lufta dhe parandalimi i terrorizmitDrejtoria Kundër-Terrorizëm e PK-së është shumë e përqendruar në zbulimin dhe shkatërrimin e grupeve ekstremiste që veprojnë potencialisht në Kosovë. Më pikërisht, vëmendje iu kushtohet përfshirjes së qytetarëve të Kosovës në konfliktin sirian. Në këtë drejtim, DKT-ja e PK-së ka vazhduar përditësimin e raporteve të saj analitike me profilet e qytetarëve të Kosovës të përfshirë në këtë konflikt.

Në aspektin e parandalimit të terrorizmit dhe radikalizmit, PK-ja ka kryer takime të shumta me Këshillat për Siguri në Bashkësi dhe përfaqësues fetarë për të identifikuar faktorët kryesorë shtytës në radikalizëm, si dhe veprimet e nevojshme që duhet të ndërmerren në këtë drejtim.

Gjatë periudhës raportuese, PK-ja ka iniciuar hetimin e 7 rasteve dhe arrestoi 4 persona nën akuzat për vepra penale kundër rendit dhe sigurisë publike. Duhet të theksohet se në gusht të vitit 2014, PK-ja ka kryer një operacion të madh i cili rezultoi me arrestimin e 43 të dyshuarve dhe konfiskimin e municioneve dhe materialeve të tjera të dëmshme. Shumica e të dyshuarve janë akuzuar se kanë marrë pjesë në konfliktin sirian dhe dyshohet të kenë lidhje me organizata terroriste aktive në Siri dhe Irak. Këta të dyshuar tashmë janë duke iu nënshtruar procedurave ligjore.

Zyrtarët e policisë së DKT-PK kanë marrë pjesë në 12 seanca trajnimi dhe 3 vizita studimore jashtë vendit. Në këto sesione trajnimi pjesëmarrësit kanë fituar njohuri të avancuara mbi tema të tilla si financimi i terrorizmit, lufta kundër terrorizmit dhe ekstremizmi i dhunshëm, kursi operacioni-intervista-dëshmia, programi mbi gjuhën terroriste e kështu me radhë.

3.3.6. Mbrojtja e të dhënave personale Me qëllim të kompletimit të kornizës së politikave në fushën e mbrojtjes së të dhënave personale, në muajin janar 2014, është miratuar Strategjia e Mbrojtjes së të Dhënave Personale në Republikën e Kosovës 2014-2017.

Strategjia përcakton prioritetet e Agjencisë për tri vitet e ardhshme, si: mbikëqyrjen e vazhdueshme të legjitimitetit të përpunimit të të dhënave, harmonizimin e legjislacionit kombëtar të mbrojtjes së të dhënave me legjislacionin e BE-së, ngritjen e kapaciteteve në kuadër të agjencisë, ngritjen e vetëdijes së qytetarëve për privatësinë dhe mbrojtjen e të dhënave dhe rritjen e bashkëpunimit me autoritetet relevante në fushën e mbrojtjes së të dhënave.

Gjatë periudhës raportuese, Agjencia Shtetërore për Mbrojtjen e të Dhënave ka lëshuar 24 rekomandime me shumicën e shkeljeve në lidhje me vëzhgimin me kamerë, përpunimin e

79

karakteristikave biometrike, sigurinë e përpunimit të të dhënave dhe marketingun e drejtpërdrejt gjatë fushatave elektorale. Në aspektin e inspektimeve, gjatë periudhës raportuese agjencia ka kryer 50 inspektime, një numër më i madh krahasuar me tremujorin paraprak.

Në lidhje me ngritjen e kapaciteteve, Agjencia Shtetërore për Mbrojtjen e të Dhënave i ka emëruar tre zyrtarë shtesë gjatë periudhës raportuese, gjë që gjithashtu pjesërisht trajton një nga rekomandimet e BE-së për mbrojtjen e të dhënave.

80

Shtojca 1: Përditësim mbi zbatimin e kritereve afatmesme të Studimit të Fizibilitetit

1. Sundimi i ligjit

1.1. Jepni të dhëna konkrete të rezultateve në luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit si një çështje prioritare, dhe forconi legjislacionin dhe zbatimin e tij veçanërisht për parandalimin dhe luftimin e trafikimit të qenieve njerëzore, drogave, pararendësve të tyre dhe trafikimit të armëve.

Lufta kundër shpëlarjes së parave Korniza ligjore për shpëlarjen e parave është zgjeruar edhe më tej me miratimin e dokumenteve të tjera si në vijim, me 15 korrik 2014:

- MSO për goAML bazuar në Proceset e Punës;- MSO në lidhje me kërkesat automatike për informata nga NJIF tek PK;- MSO për shkëmbimin e informatave në mes të NJIF-it dhe ATK-së;- Manuali i përdoruesit për Format e goAML-së; dhe - Ueb Manuali i goAML për përdorues të subjekteve raportuese.

Në fund të muajit prill 2014, u publikua raporti i parë mbi Strategjinë për Parandalimin e Ekonomisë Joformale, Shpëlarjen e Parave, Financimin e Terrorizmit dhe Krimin Financiar.

Përveç kësaj, në muajin qershor 2014, Vlerësimi i Rrezikut Kombëtar për Shpëlarje të Parave dhe Financim të Terrorizmit, i cili është i ndërlidhur me sektorin e veçantë të Shpëlarjes së Parave dhe Financim të Terrorizmit në Sektorin e Ndërtimit. Vlerësimi i rrezikut është në pritje të miratimit në periudhën e ardhshme raportuese.

Në lidhje me zbatimin në këtë fushë, gjatë tremujorit të dytë të vitit 2014, NJIF-i ka pranuar 72 raporte të transaksioneve të dyshimta (RTD), që e bënë këtë numër të jetë 67% më i lartë se numri i RTD-ve në të njëjtën periudhë të vitit të kaluar.

DHKEK vazhdon luftën kundër shpëlarjes së parave, dhe kjo tregohet në tabelën në vijim.

Tabela 1.1: statistikat e DHKEK-PK për shpëlarjen e parave Kategoritë TM1

2014TM2 2014

Korrik 2014

Rastet e hapura dhe të transferuara tek njësitë tjera

2 1 0

Persona të arrestuar 1 1 0Kallëzime penale 1 1 0Kallëzime penale (nr. i personave të përfshirë)

1 1 0

Tabela 1.2: Rastet e shpëlarjes së parave të trajtuara nga KPK-ja, janar-qershor 2014 Janar-Qershor 2014

Nr. i rasteve

Nr. i personave

Raste në punë 39 110Raste të trashëguara

32 93

Raste të reja 7 17Raste të zgjidhura

6 17

81

Raste në pritje 33 93

Siç tregohet në tabelën e mësipërme, nga 39 raste, Zyrat e Prokurorisë në periudhën janar - qershor 2014 kanë zgjidhur 6 raste ku përfshihen 17 persona më sa vijon:

- Akuzat u hodhën poshtë për 3 persona; - Hetimet u mbyllën për 9 persona; dhe - Aktakuza pas zhvillimit të hetimeve u ngritën për 5 persona.

Kur flitet për ngritjen e kapacitetit në NJIF dhe institucione të tjera të ndërlidhura me sektorin e shpëlarjes së parave, gjatë periudhës raportuese, gjashtë zyrtarë të NJIF-it kanë vijuar shtatë trajnime për temat siç janë shpëlarja e parave dhe financimi i terrorizmit, krimet ekonomike, gjurmimi i aseteve dhe asistenca juridike ndërkombëtare. Shembujt e këtyre trajnimeve përfshijnë “Roli i NJIF-it në Kundër-korrupsion dhe Rimëkëmbje të Aseteve”, “Metodat e Reja të Pagesave pasuara nga Financimi i Terrorizmit” dhe “Roli i NJIF-it në Kryerjen e Vlerësimeve Kombëtare të Rrezikut”.

Lufta kundër narkotikëvePolicia e Kosovës ka vazhduar përpjekjet e saj në luftën kundër narkotikëve pasi që është në mënyrë aktive e angazhuar në arritjen e objektivave të përcaktuara në Strategjinë Kombëtare kundër Narkotikëve 2012-2016 dhe në zbatimin e PV-së. Fokus i veçantë i është dhënë parandalimit dhe luftës kundër segmentit të furnizimit të trafikimit të drogës. Kur bëhet krahasimi i sasisë së konfiskuar të drogës për TM2 dhe TM1 të vitit 2014, vërehet një rritje domethënëse në shifra. Për shembull, sasia e konfiskuar e kokainës për TM2 është rreth 200% më e lartë se sa në TM1. Kjo po ashtu është evidente në rastin e konfiskimit të marihuanës me 24% rritje në TM2 krahasuar me TM1 të të njëjtit vit. Tabela më poshtë ilustron më në detaje rezultatet e arritura gjatë periudhës raportuese në këtë fushë.

Siç shihet në tabelën më poshtë, gjatë periudhës raportuese, Drejtoria për Hetim të Trafikimit me Narkotikë ka punuar së bashku me homologet e saj ndërkombëtar në gjashtë (6) raste kundër trafikimit. Shembuj të këtyre rasteve përfshijnë bashkëpunimin me autoritetet e Shqipërisë, me ç’rast janë arrestuar tre persona dhe një është ndaluar. Në mes tjerash, gjatë operacionit janë konfiskuar 18kg 235g kokainë, pajisje laboratorike dhe të holla. Rast tjetër është bashkëpunimi në mes të autoriteteve të Kosovës me të Shqipërisë, Austrisë, Zvicrës dhe Gjermanisë, ku gjatë periudhës raportuese janë ndaluar dy persona dhe janë sekuestruar 24kg marihuanë. Rasti tjetër i bashkëpunimit përfshin hetimet me EUROPOL-in, IRJM-në dhe Republikën Çeke.

82

Tabela 1.3: Statistikat e PK-së për luftën kundër narkotikëve prill – korrik 2014 Veprat penale TM2 2014 Korrik 2014

Krimi i organizuar 12 -Kultivimi i narkotikëve 12 13Posedimi i narkotikëve 127 45Trafikimi i drogave 45 11

Operacionet policoreOperacione 126 50Plane operative 17 3Bastisje 138 51Grupe kriminale të shkatërruara

12 1

Narkotikët e konfiskuarHeroinë 40 gr 43 grKokaine 20 kg 822 gr 16 grMarihuanë 268 kg 266.5 gr 128 kg 578 grBimë të kanabisit 1197 3712Fara të kanabisit 5 65Narkotikë tjerë Heptanon 4tab; 5kg & 235gr prokuror; 8l

acid klorhidrik; 246l aceton; 7l acid klorhidrik20 pjesë të tramadolit

Para të konfiskuaraEuro 2,1034 5,416.75CHF 65 1,000Lekë 7,040 2,900Valuta tjera 650 denar MK 10 dinar; 300

Kruna Konfiskime tjera

Armë të konfiskuara 20 1Municion i konfiskuar 413 29Automjete të konfiskuara

15 5

Bashkëpunimi ndërkombëtar Informata të shkëmbyera

5 1

Takime operative 2 1Hetime të përbashkëta 4 5

Bashkëpunimi me EULEX-inInformata të shkëmbyera

3

Takime operative -- 2Hetime të përbashkëta 3 2Operacione të përbashkëta

2 --

Dogana e Kosovës gjithashtu ka asistuar në zbulimin e 6 rasteve të trafikimit të drogës gjatë periudhës raportuese. Dogana dhe PK-ja së bashku kanë konfiskuar një sasi prej 29kg 312gr të kanabis sativa dhe 3kg heroinë dhe marihuanë gjatë kësaj periudhe.

83

Tabela 1.4: Statistikat e PK-së për rastet e luftës kundër narkotikëve prill – korrik, 2014Arrestime TM2 2014 korrik 2014

Persona të arrestuar 148 45Persona të ndaluar 87 25Akuza penale të ngritura 118 33Numri i personave të përfshirë në fushën e akuzave penale

160 46

RastetRaste nën hetime 96 99Raste të reja 91 35Raste të pranuara nga njësitë tjera 44 16Raste të dërguara në prokurori me akuza penale 118 33Raste të dërguara në polici me raporte të veçanta 2 2

Tabela 1.5: Statistikat e KPK-së për rastet e lidhura me narkotikët (janar – qershor 2014)

Siç tregohet në tabelën e mësipërme, Zyrat e Prokurorisë gjatë periudhës raportuese kanë zgjidhur 161 raste ku përfshihen 239, si më poshtë:

Akuzat u hodhën poshtë për 7 persona; Hetime u mbyllën për 14 persona; Aktakuza me kërkesë për Urdhër ndëshkues ngritën kundër 36 personave; Aktakuza të menjëhershme u ngritën kundër 55 personave; Aktakuza pas zhvillimit të hetimeve u ngritën kundër 126 personave; Trajtim psikiatrik për 2 persona.

Nga ana tjetër, gjatë periudhës raportuese, gjykatat kanë lëshuar vendime kundër 71 të akuzuarve në rastet e trafikimit të narkotikëve, ku 70 persona janë shpallur fajtorë dhe 1 është liruar.

Lufta e Kosovës kundër trafikimit të drogave nuk kufizohet vetëm me veprimet e policisë dhe vendimet e gjykatave. MSH ofron programe të trajtimit me Metadon në pesë institucione shëndetësore. 94 persona (90 meshkuj e 4 femra) kanë përfituar nga ky program. Përveç kësaj, 47 persona të riatdhesuar kanë marrë shërbime shëndetësore nga ky program. Këto përpjekje janë pjesë e Strategjisë Kombëtare kundër Drogës 2012 – 2016

Mbrojtja e dëshmitarëve Në mënyrë që të vazhdohet me zbatimin e legjislacionit në fuqi në fushën e mbrojtjes së dëshmitarëve, në qershor të vitit 2014 u nënshkrua një PSO për përfundimin e programit të paraparë me ligj për mbrojtjen e dëshmitarëve.Me qëllim të përmirësimit të kapaciteteve në fushën e mbrojtjes së dëshmitarëve, gjatë periudhës raportuese 8 trajnime janë dhënë për 33 pjesëmarrës që kanë të bëjnë me mbrojtjen e dëshmitarëve, me një seminar shtesë në Kroaci të organizuar për zyrtarët që punojnë në këtë fushë. Zyrtarët e mbrojtjes së dëshmitarëve, gjithashtu, morën pjesë në një trajnim të avancuar për bashkëpunim ndërkombëtar të organizuar në Holandë, i cili po ashtu

84

Kategoritë e rasteve

Nr. i rasteve

Nr. i personave

Raste të trashëguara

282 462

Raste të reja 267 524Raste në punë 549 887Raste të zgjidhura

161 239

Raste në pritje 388 648

ka rezultuar në anëtarësimin e DPD-së në EUROPOL që të ketë qasje në platformën e ekspertëve për mbrojtjen e dëshmitarëve.

Lufta kundër krimit të organizuar Agjencitë e zbatimit të ligjit mbeten të angazhuara për luftimin e krimit të organizuar dhe korrupsionit. Në këtë drejtim, Divizioni i PK-së kundër Krimit të Organizuar (DKKO) gjatë TM2 2014 ka filluar hetimin e 149 rasteve të reja të krimit të organizuar, me numër total 195 gjatë TM2 2014. Gjatë kësaj periudhe, DKKO ka kryer 38 plane operative dhe ka arrestuar 198 persona. Në të njëjtën mënyrë, vetëm në korrik 2014, DKKO ka hapur 50 raste të reja për hetim, ka kryer 65 arrestime dhe ka realizuar 5 plane operative. Më tepër statistika nga DKKO referohen në tabelën më poshtë.

Tabela 1.6: Statistikat e DKKO-së së PK-së në luftën kundër krimit të organizuarRastet TM1 2014 TM2

2014Rastet nën hetim (të trashëguara) 177 195Raste të reja nën hetim 168 149Rastet e pranuara nga njësitë e tjera

62 44

Veprat penaleKontrabanda e armëve 3 2Kontrabandimi i emigrantëve 5 8Trafikimi i drogësTQNJ 164 127Krimi i organizuar 5 14Krimi kibernetik 3 5Mundësimi i prostitucionit 3 6Prostitucioni 6 1

ArrestimePersona të arrestuar 263 198Persona të ndaluar 110 142

Aktakuza 189 153-Operacione -

Operacione 77 150Grupe kriminale -

Grupe kriminale të shpërbëra 8 15Konfiskime

Armë 47 30Municion 2,049 1,535Para (EUR) 32,355 21,034Narkotikë (heroinë) 1 kg 139gr 40 grNarkotikë (marihuanë) 25 kg 268 kgPara (CHF) 1,650 65Para (Lekë) 22,520 7040Para ($) 1,000Automjetet 29 113

Asetet e ngriraShtëpi -- 2Apartamente -- 3Automjete -- 10Pasuri të paluajtshme -- 16,540

m2

Bashkëpunimi ndërkombëtar 9 5Informata të shkëmbyera 7STMs 5

85

Takime operative 14 3Hetime të përbashkëta 5 4

Bashkëpunimi ndërkombëtar në çështjet penaleNë tremujorin e dytë të vitit 2014, PK ILECU ka pranuar 715 kërkesa, ndërsa në korrik 2014, 156 kërkesa janë dërguar në ILECU. Në mesin e këtyre kërkesave, ILECU ka trajtuar 5 raste të ekstradimit, 12 raste të ndalimit në ndryshimin e të dhënave personale dhe 27 raste që kishin të bënin me verifikimin e personave për t'u riatdhesuar. Kërkesat tjera i përkisnin verifikimit të automjeteve, identitetit, historikut, statusit etj.

Në lidhje me vendosjen e zyrtarëve ndërlidhës të policisë në misionet diplomatike të Kosovës, gjatë kësaj periudhe, 3 zyrtarë të tillë janë pozicionuar në kryeqytetet e mëposhtme: Vjenë, Ankara dhe Bruksel.

Lufta kundër trafikimit me qenie njerëzore dhe rehabilitimi i viktimave Në fushën e bashkëpunimit rajonal në luftën kundër trafikimit të qenieve njerëzore, Protokolli për Bashkëpunim në Luftën kundër Trafikimit të Qenieve Njerëzore në mes të Kosovës dhe Malit të Zi është nënshkruar më 25 prill 2014 në Prishtinë, Kosovë. Protokolli adreson çështjet e caktuara lidhur me identifikimin e viktimave potenciale dhe viktimave të trafikimit të shfrytëzuara për punë të detyruar, sidomos gjatë sezonit turistik dhe të ndërtimit, për bashkëpunim në procedura penale dhe kthim vullnetar të viktimave dhe viktimave potenciale të trafikimit të qenieve njerëzore.

Në anën tjetër, PK-ja ka kryer një numër të madh të hetimeve dhe operacioneve në fushën e luftës kundër TQNJ. Gjatë periudhës raportuese, Drejtoria e PK-së kundër TQNJ ka iniciuar 54 raste për hetim, 29 arrestime dhe ka identifikuar 15 viktima.

Tabela 1.8: Statistikat e DTQNJ-PK në luftimin e trafikimit të qenieve njerëzore

Sipas raportit të fundit të mekanizmit gjurmues, zyrat e prokurorisë në periudhën janar-qershor 2014 kanë pasur në punë 52 raste të TQNJ-së ku ishin të përfshirë 126 persona.

Tabela 1.9: Statistikat e KPK-së në luftimin e trafikimit të qenieve njerëzore

Siç tregohet në tabelën më lartë, zyrat e prokurorisë gjatë periudhës raportuese kanë zgjidhur 8 raste me 27 persona të përfshirë, si më poshtë:

86

TM2 2014

korrik 2014

Hetime të iniciuara 40 14Aktakuza 39 15Arrestime 29 18Viktima të identifikuara

11 4

Kosovarë 9 4Shqiptarë 2 /

Kategoritë e rasteve

Nr. i rasteve Nr. i personave

Raste të trashëguara

33 88

Raste të reja 19 38Raste të zgjidhura

8 27

Raste në pritje

44 99

Akuzat u hodhën poshtë për 5 persona; Aktakuza pas zhvillimit të hetimeve u ngritën kundër 22 personave.

Pastaj, gjatë periudhës raportuese, gjykatat kanë lëshuar 15 vendime kundër 15 të akuzuarve për raste të TQNJ, ku 14 persona janë shpallur fajtorë dhe 1 është liruar.

Lufta dhe parandalimi i terrorizmit Drejtoria Kundër-Terrorizëm e PK-së është shumë e përqendruar në zbulimin dhe shkatërrimin e grupeve ekstremiste që veprojnë potencialisht në Kosovë. Më pikërisht, vëmendje iu kushtohet përfshirjes së qytetarëve të Kosovës në konfliktin sirian. Në këtë drejtim, DKT-ja e PK-së ka vazhduar përditësimin e raporteve të saj analitike me profilet e qytetarëve të Kosovës të përfshirë në këtë konflikt.

Në aspektin e parandalimit të terrorizmit dhe radikalizmit, PK-ja ka kryer takime të shumta me Këshillat për Siguri në Bashkësi dhe përfaqësues fetarë për të identifikuar faktorët kryesorë shtytës në radikalizëm, si dhe veprimet e nevojshme që duhet të ndërmerren në këtë drejtim.

Gjatë periudhës raportuese, PK-ja ka iniciuar hetimin e 7 rasteve dhe arrestoi 4 persona nën akuzat për vepra penale kundër rendit dhe sigurisë publike. Duhet të theksohet se në gusht të vitit 2014, PK-ja ka kryer një operacion të madh i cili rezultoi me arrestimin e 43 të dyshuarve dhe konfiskimin e municioneve dhe materialeve të tjera të dëmshme. Shumica e të dyshuarve janë akuzuar se kanë marrë pjesë në konfliktin sirian dhe dyshohet të kenë lidhje me organizata terroriste aktive në Siri dhe Irak. Këta të dyshuar tashmë janë duke iu nënshtruar procedurave ligjore.

Zyrtarët e policisë së DKT-PK kanë marrë pjesë në 12 seanca trajnimi dhe 3 vizita studimore jashtë vendit. Në këto sesione trajnimi pjesëmarrësit kanë fituar njohuri të avancuara mbi tema të tilla si financimi i terrorizmit, lufta kundër terrorizmit dhe ekstremizmi i dhunshëm, kursi operacioni-intervista-dëshmia, programi mbi gjuhën terroriste e kështu me radhë.

Lufta kundër korrupsionit Sipas raportit 6 mujor të mekanizmit përcjellës , Prokurorët gjatë gjysmë vjetorit të parë (1 janar deri me 30 qershor 2014) kanë punuar në 753 raste me 2.044 persona në lidhje me rastet e korrupsionit dhe akuzave të specifikuara penale. Nga numri i përgjithshëm i këtyre rasteve, në fund të periudhës raportuese (30 qershor 2014), të dhënat tregojnë se 207 raste janë zgjidhur me 556 persona të përfshirë, kurse 546 raste kanë mbetur të pazgjidhura me 1.488 persona të përfshirë.

1.2. Të përmirësohet besueshmëria e statistikave mbi luftimin kundër krimeve të rënda dhe krimit të organizuar dhe korrupsionit.

Mekanizmi i integruar gjurmues për hetime dhe ndjekje të krimit të organizuar dhe korrupsionit ka gjeneruar raportin e tij të dytë që mbulon periudhën janar–qershor 2014. Ky raport është duke u përkthyer dhe pastaj do tu shpërndahet palëve të interesuara.

Statistikat e krimit të organizuar në këtë raport janë nxjerrë nga raporti i mekanizmit gjurmues 2014.

1.3. Të mbështetet në mënyrë aktive zbatimi i mandatit të EULEX-it, duke përfshirë edhe Task Forcën e Hetimeve Speciale

Marrëveshja ndërkombëtare në mes të Republikës së Kosovës dhe Bashkimit Evropian për Misionin e Bashkimit Evropian për Sundim të Ligjit në Kosovë së bashku me ligjin për ndryshim të ligjeve në lidhje me mandatin e Misionit të Bashkimit Evropian për Sundim të

87

Ligjit në Republikën e Kosovës janë miratuar nga Kuvendi i Kosovës në muajin prill 2014. Me krijimin e Qeverisë së re, do të merret një vendim për themelimin e Gjykatës Speciale për abuzimet gjatë kohës së luftës e cila do të gjykojë rastet kundër personave në bazë të raportit të Këshillit të Evropës të vitit 2010.

1.4. Të sigurohet ri-pranimi nga Shtetet Anëtare

Republika e Kosovës është e fokusuar në nënshkrimin e marrëveshjeve dypalëshe me Shtetet Anëtare dhe vendet e origjinës së emigrantëve të parregullt. Deri më tani, Kosova iu ka dërguar kërkesa për marrëveshje ri-pranimi vendeve vijuese të origjinës: Turqisë, Pakistanit, Afganistanit dhe Bregut të Fildishtë. Kosova gjithashtu iu ka dërguar kërkesa për marrëveshje ri-pranimi shteteve anëtare në vijim: Britanisë së Madhe, Irlandës, Portugalisë, Lituanisë dhe Polonisë. Pritet që deri në muajin dhjetor 2014 të nënshkruhen marrëveshjet e ri-pranimit me Maqedoninë dhe Letonia.

Në këtë periudhë raportuese vërehet një trend në rritje i personave të ri-pranuar: Gjatë tremujorit të parë të vitit 2014 janë ri-pranuar 1,034 persona, kurse në tremujorin e dytë të të njëjtit vit numri i personave të ri-pranuar ishte 1,137. Në muajin korrik ky numër ishte 326.

2. Gjyqësori

2.1. Të ndërmerren masa për zvogëlimin e numrit total të rasteve të grumbulluara

Sa i përket zvogëlimit të numrit të rasteve të grumbulluara, deri më 30 qershor 2014, 10,196 raste penale dhe 2,390 raste civile janë kryer nga Departamenti i Përgjithshëm dhe 9,517 raste nga Departamenti për krime të rënda që në total përbën 22,103 raste të kryera në kategoritë e rasteve civile dhe penale. Të dhënat mbi kategoritë tjera janë duke u përpunuar.

2.2. Të zbatohen reforma gjyqësore, duke përfshirë edhe sigurimin e konsistencës në mesin e ligjeve mbi gjykata, Këshillin gjyqësor, Këshillin prokurorial dhe Prokurorinë

Sa i përket avancimit të kornizës ligjore në këtë fushë të gjyqësorit, janë finalizuar Ligji për ndryshim të Ligjit për Gjykata dhe Ligji për Prokurorin e Shtetit dhe pritet të dërgohen në Qeveri për miratim. Për këtë qëllim KGJK-ja ka hartuar një dokument me rekomandime për MD-në. Në anën tjetër, Ligji Nr. 03/L-052 për Prokurorinë Speciale të Republikës së Kosovës ende nuk është ndryshuar, për shkak të rrethanave të përgjithshme politike. Së fundi, duhet të miratohet edhe Ligji për Kundërvajtje, i cili është i rëndësishëm pasi që do të zvogëlojë numrin e rasteve të gjykatave duke instaluar mekanizma të shqyrtimit në kuadër të institucioneve që iniciojnë procedura për kundërvajtje në gjykatë.

Në lidhje me legjislacionin sekondar, është përgatitur një draft rregullore për certifikimin e përkthyesve gjyqësor për procedurat penale dhe pritet që të finalizohet shpejt pas harmonizimit të pozitave në mes të akterëve relevant.

Për më tepër, gjatë kësaj periudhe raportuese, KGJK-ja ka miratuar aktet e mëposhtme të brendshme nënligjore dhe procedurale: Rregullorja për plotësimin e Rregullores mbi organizimin e brendshëm të gjykatave (16

korrik 2014); Rregullorja për procedurën disiplinore për anëtaret e KGJK-së; (21 maj 2014); UA për kompensim dhe mëditjet e stafit të Sekretariatit të Këshillit Gjyqësor dhe të

Gjykatave; (7 maj 2014);

88

UA për udhëtime zyrtare (21 maj 2014); UA për vetura zyrtare (21 maj 2014); UA për qasje në regjistrin e llogarive bankare të BQK-së (21 maj 2014); UA për të hyrat gjyqësore (4 qershor 2014); UA për depozitat gjyqësore (4 qershor 2014); UA për rregullat e përdorimit të fondit të parave të imëta nga gjykatat (4 qershor

2014); UA për rregullat e përdorimit të fondit të parave të imëta për njësitë e KGJK-së (4

qershor 2014); UA për procedurën e kompensimit të mbrojtësve me shpenzime publike (4 qershor

2014).

Sa i përket kornizës së politikave përkatëse për këtë fushë, Qeveria me 16 Maj 2014 ka miratuar Strategjinë për Asistencë në Sektorin e Sundimit të Ligjit. Objektivi i përgjithshëm i kësaj strategjie është të përmirësojë kushtet për sundimin e qëndrueshëm të ligjit dhe në këtë mënyrë të avancojë procesin e integrimit evropian nëpërmjet planifikimit, programimit dhe përmirësimit të efektivitetit nga ndihma e donatorëve në përputhje me prioritetet strategjike kombëtare.

Përveç kësaj, KGJK-ja ka miratuar edhe Planin Strategjik për komunikim publik me 9 gusht 2014.

Si sfidë e vazhdueshme mbetet mos-funksionimi i KGJK-së për shkak të mungesës së kuorumit. Është çështje urgjente që Kuvendi të caktojë anëtarët e ri të KGJK-së në mënyrë që KGJK-ja të jetë funksionale për shkak të rolit të tij thelbësor që ka në administrimin dhe menaxhimin e gjyqësorit të Kosovës. Po ashtu pavarësia buxhetore dhe financiare e gjyqësorit në Kosovë dhe nevoja për miratimin e Ligjit për Administratën Gjyqësore mbesin sfiduese.

2.3. Të sigurohen masa të duhura të sigurisë dhe mbrojtjes për gjyqtarët dhe personelin e gjykatave, si dhe për prokurorët, dëshmitarët dhe paditësit, dhe sigurimi i masave mbrojtëse efektive kundër kërcënimeve apo frikësimit.

Bazuar në MM të PK-KGJK për mbrojtjen e gjyqtarëve, janë shtuar masat e sigurisë për një gjyqtar pas vlerësimit nga autoritetet policore me datë 14 gusht 2014.

2.4. Të sigurohet që gjykimet të mbahen në ambiente të përshtatshme dhe në përputhje me procedurat gjyqësore

Me qëllim të sigurimit se gjykimet zhvillohen në ambiente të përshtatshme, KGJK-ja, gjatë periudhës raportuese paraprake, ka rinovuar objektet e gjykatave të degëve në Kaçanik, Gllogovc, dhe Dragash, dhe ka përfunduar ndërtimin e objekteve të reja në Shtërpcë. Deri më tani, 20 nga 29 objekte janë rinovuar. Megjithatë, situata në Prishtinë dhe në shumicën e Gjykatave Themelore mbetet një sfidë për shkak të mungesës së sallave të gjykimit në krahasim me numrin e gjyqtarëve.

2.5. Të vazhdohet me rekrutimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve nga minoritetet, siç është e përcaktuar me kornizën legjislative

Sa i përket emërimit të gjyqtarëve nga komunitetet minoritare, me theks në minoritetin Serb, KGJK-ja ka pezulluar aktivitetet në këtë drejtim në pritje të arritjes së marrëveshjes në mes të Kosovës dhe Serbisë.

89

KGJK-ja po ashtu ka hapur konkurs të brendshëm për një gjyqtar të Gjykatës Supreme dhe tetë (8) gjyqtarë në Gjykatën e Apelit me datë 24 korrik 2014. Në të njëjtën kohë, thirrja për aplikim është e hapur për 45 gjyqtarë të nivelit të gjykatave themelore. Emërimi i tyre pritet të bëhet deri në tremujorin e fundit të këtij viti. Përveç kësaj, në prag të skadimit të afatit prej tre vitesh pas dorëzimit të procesit të vlerësimit, KGJK-ja i ka propozuar Presidentes së Kosovës emërimin e dy gjyqtarëve të Gjykatës Supreme me mandat të përhershëm, me 16 korrik 2014.

Në anën tjetër, KGJK-ja ka emëruar dy (2) gjyqtarë për Dhomën e Posaçme të Gjykatës Supreme, me datë 3 korrik 2014. E gjithë kjo është bërë nën monitorimin e EULEX-it dhe do të vazhdojë kështu edhe në procesin e monitorimit në të ardhmen për të siguruar objektivitet në rekrutimin e gjyqtarëve të rinj.

Për më tepër, KPK-ja ka përfunduar procesin e rekrutimit të prokurorëve të rinj dhe e ka dërguar listën e 17 prokurorëve tek Presidentja e Republikës për dekretim. Presidentja i ka dekretuar 17 prokurorë të ri me datë 22 gusht. Në takimin e rregullt të radhës të KPK-së, do të merret një vendim për shpalljen e re për rekrutim të 17 prokurorëve. Në anën tjetër, Komisioni për vlerësim të performancës, në kuadër të KPK-së, ka kryer vlerësimin e performancës për 24 prokurorë me mandat fillestar (3 vjeçar) që do të shqyrtohen në takimin e radhës të Këshillit.

3. Administrata publike

3.1. Të bëhet progres në zbatimin e strategjisë së administratës publike dhe planit të veprimit dhe legjislacionit përkatës. Të siguroni një reformë të qëndrueshme të administratës publike, duke përfshirë financimin e nevojshëm dhe stafin.

Gjatë periudhës raportuese, Ministria e Administratës Publike (MAP) ka finalizuar hartimin e Ligjit për Shërbimin Civil; ka përfunduar draftin fillestar të Projektligjit mbi Pagat e Nëpunësve Publik që nuk janë pjesë e Shërbimit Civil; ka përfunduar draftin final të Ligjit për procedura administrative; dhe e ka dërguar për miratim tek Zyra Ligjore (ZKM) projekt-ligjin për pagat e zyrtarëve të lartë publik.

Sa i përket legjislacionit sekondar, MAP-i ka miratuar katër (4) rregullore mbi organizimin e brendshëm dhe në të njëjtën kohë ka përgatitur edhe një draft të katalogut mbi titujt dhe pozitat e vendeve të punës dhe e ka dërguar atë për miratim në Qeveri.

Sa i përket programimit të IPA II në fushën e administratës publike, MIE në bashkëpunim me MAP-in dhe ZKM-në kanë hartuar një dokument të veprimit që përbëhet nga pesë (5) komponentë të ndryshëm në fushën e Qeverisjes në përpjekje për të pasur një qasje më strategjike në lidhje me reformën e administratës publike. Ky dokument veprimi do të kontribuojë në krijimin e një kornize të mirëfilltë të politikave për zbatimin e MSA-së dhe do të sigurojë harmonizimin e dokumenteve kryesore të politikave me Planin e Veprimit të MSA-së. Përveç kësaj, ky veprim do të kontribuojë në forcimin e kapaciteteve të administratës publike për zbatimin e detyrimeve që dalin nga MSA-ja dhe do të krijojë një sistem të mirëfilltë për menaxhimin e kapaciteteve njerëzore në MAP dhe në të gjitha institucionet e linjës në përputhje me detyrimet që dalin nga MSA-ja, duke siguruar kështu qëndrueshmërinë e reformave.

Për më tepër, ky Plan i Veprimit do të kontribuojë në forcimin e sistemit administrativ të drejtësisë në aspektin e kornizës së politikave dhe zbatimit të tyre që është një nga bazat në fushën e reformës së administratës publike. Një aspekt i rëndësishëm i Veprimit do të mbulojë promovimin dhe vizibilitetin e agjendës së Kosovës për integrim në BE duke

90

siguruar mbështetje publike për reformat dhe për procesin e anëtarësimit në BE nga ana e qytetarëve të Kosovës. Kontrata është planifikuar të nënshkruhet deri në fund të vitit 2014.

Sa i përket ngritjes së kapaciteteve, MAP-i ka organizuar 30 kurse trajnimi për 462 nëpunës civil gjatë një periudhe prej 109 ditësh. Trajnimet përfshijnë pesë (5) fusha organizative, përkatësisht: administratën dhe legjislacionin; buxhetin dhe financat; teknologjinë e informacionit (TI); çështjet e qeverisjes lokale dhe çështjet e Bashkimit Evropian.

4. Reforma zgjedhore dhe Kuvendi

4.1. Të sigurohet që korniza ligjore për zgjedhjet pasqyron më mirë praktikën më të mirë të BE-së dhe ky zbatim të jetë në përputhje me standardet ndërkombëtare

Në fushën e reformës zgjedhore, Kuvendi i Kosovës ka ndryshuar draft Ligjin për Zgjedhjet e Përgjithshme. Me 3 prill 2014 ky draft ligj është miratuar në leximin e parë të Kuvendit. Pragu zgjedhor për partitë politike mbetët në kuotën prej 5%; 7% për koalicionet; dhe 2.5% për kandidatët e pavarur.

Zgjedhjet parlamentare në Kosovë u mbajtën më 8 qershor të vitit 2014, pasi u shpallen nga Kryeministri në detyrë. Më 7 maj, Kuvendi u shpërbë pas mandatit të tij të 4-të me 90 vota pro, 4 kundër dhe 3 abstenime. Menjëherë më pas Presidentja konfirmoi datën e zgjedhjeve për 8 qershor 2014. Zgjedhjet u zhvilluan në një fryme demokratike dhe këto zgjedhje ishin në fakt zgjedhjet e para parlamentare që u mbajtën në tërë territorin e vendit, duke përfshirë edhe komunitetin serb në veri të lumit Ibër. Si komuniteti lokal ashtu dhe ai ndërkombëtar e vlerësuan lartë transparencën e procesit. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka certifikuar zyrtarisht rezultatet e zgjedhjeve të 4 korrikut 2014. Presidentja më 17 korrik 2014 shpalli datën për mbledhjen e ardhshme parlamentare ku më pas u formua Kuvendi i ri i Kosovës i bazuar në rezultatet e zgjedhjeve të përgjithshme të parakohshme të 8 qershorit.

Kryetar i Kuvendit u zgjodh kreu i partisë opozitare (nga Lidhja Demokratike e Kosovës), pas krijimit të një koalicioni pas-zgjedhor me dy parti tjera, përkatësisht AAK-në dhe NISMA-në dhe arritën të marrin 65 vota nga 120 sa i ka Kuvendi në sajë të mbështetjes nga përfaqësuesit e komuniteteve pakicë në Kosovë. Megjithatë, Partia Demokratike e Kosovës, si partia e vetme më e madhe që arriti të fitojë 30.7% të votave, është duke kontestuar zgjedhjen e një politikani nga radha e opozitës në pozitën e kryetarit të Kuvendit dhe ka kërkuar nga Kuvendi të cilësoj atë vendim si jo-kushtetues. Menjëherë më pas, më 18 korrik 2014, PDK-ja ka parashtruar një ankesë në Gjykatën Kushtetuese të Kosovës (GjKK) në lidhje me procedurat e pretenduara antikushtetuese që u zhvilluan në mbledhjen e parë të Kuvendit pas zgjedhjeve të përgjithshme.

Më 24 gusht të vitit 2014, GjKK-ja vendosi në favor të PDK-së, palë kjo e cili ka paraqitur ankesën. Presidentja pritet të shpallë datën për mbledhjen e ardhshme parlamentare, ku deputetët do të përpiqen që të konstituojnë Kuvendin, në bazë të legjislacionit në fuqi.

4.2. Kuvendi të rrisë mbikëqyrjen e ekzekutivit, duke përfshirë sektorin e sigurisë, përmes përmirësimit të shqyrtimit të legjislacionit dhe monitorimit të zbatimit të politikave dhe ligjeve

Kuvendi i Republikës së Kosovës ka një kornizë të qartë ligjore dhe me mandat kushtetues për shqyrtimin, miratimin dhe mbikëqyrjen e zbatimit të legjislacionit dhe politikave ekzekutive. Ky mandat matet dhe ushtrohet përmes komiteteve të përhershme dhe funksionale, në përputhje me këtë mandat dhe obligimet e përcaktuara në veprimet e

91

parapara për agjendën e integruar. Kuvendi ka ngritur mbikëqyrjen e ekzekutivit duke monitoruar zbatimin e ligjeve dhe politikave të qeverisë.

Në përputhje me përgjegjësitë e veta ligjore, Kuvendi i Kosovës ka vazhduar të ushtrojë rolin e tij mbikëqyrës mbi ekzekutivin. Në këtë aspekt, gjatë periudhës raportuese, Qeveria i ka parashtruar Komitetit të Kuvendit për Siguri 6 (gjashtë) raporte me shkrim, Komitetet e Kuvendit gjithashtu kanë filluar monitorimin e zbatimit të 13 ligjeve dhe planet për shqyrtim të 30 raporteve të parashtruara nga institucionet e pavarura. Kjo tregon rritjen e mbikëqyrjes nga ana e Kuvendit ndaj Qeverisë dhe institucioneve të pavarura.

4.3. Financimi dhe administrimi i Kuvendit të bëhet më i pavarur nga qeveria, sidomos përmes miratimit të legjislacionit për statusin e nëpunësve civil të Kuvendit, duke siguruar se draft buxheti i Kuvendit modifikohet nga qeveria në konsultim me Kuvendin para dorëzimit të tij në Kuvend për miratim.

Kuvendi i Republikës së Kosovës është një organizatë buxhetore dhe buxheti i këtij institucioni është pjesë e Buxhetit Vjetor të Republikës së Kosovës. Prandaj, Kuvendi, sikurse të gjitha organizatat tjera buxhetore, është i obliguar të respektojë dispozitat e Ligjit Nr. 03/L-048 për Menaxhimin e Financave Publike dhe Përgjegjësitë (Neni 20.4), për përgatitjen, dorëzimin dhe pjesëmarrjen në seancat dëgjimore për buxhet të organizuara nga Ministria e Financave, e cila është përgjegjëse për udhëheqjen e procesit buxhetor.

Në Ligjin për Menaxhim të Financave dhe Përgjegjësi nuk ka ndonjë dispozitë e cila e obligon Ministrinë e Financave, respektivisht Qeverinë, të kërkojë mendim nga Kuvendi gjatë shqyrtimit të kërkesës financiare të organizatave buxhetore apo të kërkesës buxhetore të vetë Kuvendit.

Sidoqoftë, gjatë fazës së seancave dëgjimore për buxhet, Ministria e Financave gjithmonë e fton Komitetin e Kuvendit për Buxhet dhe Financa për të marrë pjesë në këto seanca.

Duhet cekur se deri më tani shqyrtimi dhe miratimi i buxhetit dhe pagave të stafit të administratës së Kuvendit është bërë në përputhje me Ligjin për Shërbimin Civil dhe Rregulloren për Orarin e Punës dhe Kompensimet për Nëpunës Civil të Administratës së Kuvendit, e miratuar nga Kryesia e Kuvendit.

Komiteti për Buxhet dhe Financa vlerëson se deri kur nuk ka ndryshime legjislative; çështja e shqyrtimit dhe miratimit të draft buxhetit të Kuvendit të Kosovës, duke përfshirë pagat dhe kompensimet për stafin e administratës së Kuvendit (por gjithashtu të organizatave tjera buxhetore), duhet të kryhen në bazë të kornizës ligjore në fuqi, Ligjit për Menaxhim të Financave Publike dhe Përgjegjësitë, Rregullores së Punës së Kuvendit dhe Rregullores për Orarin e Punës dhe Kompensimet për Nëpunësit Civil të Administratës së Kuvendit.

5. Të drejtat e njeriut dhe të drejtat themelore

5.1. Të hetohen dhe ndiqen penalisht çfarëdo sulme fizike ndaj gazetarëve dhe të përfundohet procedura parlamentare për ndryshimin e Kodit Penal mbi përgjegjësinë penale të medias dhe mbrojtjen e burimeve të gazetarit

Liria e shprehjes është njëra nga liritë themelore, e garantuar me Kushtetutën e Kosovës. Kodi i ri i Procedurës Penale përfshin gazetarët në kategorinë e dëshmitarëve të cilët janë të liruar nga detyrimi për të dëshmuar, prandaj mediat nuk janë penalisht përgjegjëse.

92

Sa i përket numrit të rasteve të sulmeve fizike ndaj gazetarëve, gjatë periudhës raportuese, PK-ja ka raportuar shtatë (7) raste të sulmit ndaj gazetarëve, përfshirë katër (4) raste të kërcënimit, dy (2) raste të lëndimit trupor dhe një (1) rast të dëmtimit të pronës private. Gjashtë (6) nga këto raste janë proceduar për Zyrën e Prokurorisë Themelore të komunës përkatëse, ndërkaq një (1) është akoma nën hetime

5.2. Të udhëzohen dhe thjeshtësohet numri i madh i organeve të ndryshëm që merren me mbrojtjen e këtyre të drejtave, për të siguruar monitorimin dhe zbatimin efektiv të kornizës ligjore në këtë fushë

Me synimin e udhëzimit dhe koordinimit të numrit të madh të organeve dhe strukturave në fushën e të drejtave njerëzore, Qeveria ka ndërmarrë iniciativën për reformimin e strukturës institucionale e cila merret me mbrojtjen e të drejtave të njeriut në nivel qendror dhe lokal. Projektligji për mbrojtjen nga diskriminimi ishte miratuar nga Qeveria më datën 05.05.2014, megjithatë, duke pasur parasysh se nuk ishte miratuar nga Kuvendi, me formimin e strukturave të reja institucionale, do të kthehet në Qeveri për miratim, së bashku me Ligjin për Avokatin e Popullit dhe Ligjin për Barazi Gjinore si një paketë e vetme legjislative. Ndërkaq, Zyra Ligjore në kuadër të ZKM-së ka filluar hartimin e Rregullores për Funksionimin dhe Organizimin e Strukturave për të Drejtat e Njeriut, me qëllim të thjeshtëzimit të mëtejmë të organizimit institucional në këtë fushë.

Strategjia dhe Plani i Veprimit për të Drejtat e Njeriut (2014-2018) do të zhvillohet në mënyrë paralele. Ky proces merr parasysh komentet e ofruara nga ekspertët e angazhuar nga projekti i BE-së dhe KE-së “Promovimi i mbrojtjes së të drejtave të njeriut në Kosovë”. Këto dokumente parashikohen të përfundohen në tremujorin e katërt të vitit 2014.

5.3. Të bëhet progres në zbatimin e të drejtave të pronësisë, për shembull përmes zvogëlimit të numrit të rasteve të grumbulluara dhe përmirësimit të vendimeve gjyqësore dhe administrative

Zbatimi i të drejtave të pronësisë mbetet një prioritet i madh për Qeverinë e Kosovës. Deri më datën 31 korrik 2014, Komisioni i Kërkesave Pronësore të Kosovës (KKPK) ka vendosur për gjithsej 41.327 kërkesa pronësore; ndërkaq, gjatë periudhës raportuese, është vendosur për 318 kërkesa. Deri më tani janë shpërndarë tek palët gjithsej 42.486 vendime, ndërsa gjatë periudhës raportuese, janë shpërndarë 1,624 kërkesa, 1,387 prej të cilave janë shpërndarë tek parashtruesit e kërkesave, ndërsa 237 u shpërndanë tek palët përgjegjëse dhe përdoruesit e tanishëm. Numri i vendimeve të zbatuara është gjithsej 29,871.

Gjatë periudhës maj-korrik janë zbatuar gjithsej 2,976 vendime. Nga data 1 maj 2014 – 31 korrik 2014 janë caktuar 680 dëbime. Nga këto dëbime, 262 ishin dëbime fizike: 29 dëbime për riposedim të pronës, dhe 233 për shkak të mospagesës së qirasë. Gjatë kësaj periudhe janë anuluar 261 dëbime pasi që banuesi i tanishëm ka paguar qiranë para ditës e cila ishte caktuar për dëbim, ndërsa 44 dëbime janë anuluar për arsye tjera.

Sa i përket pronave me qira, deri në fund të korrikut, AKP-ja ka lëshuar, përmes Skemës Vullnetare të Qirasë, gjithsej 1,150 prona me qira, nga të cilat 491 janë në dispozicion. Gjatë periudhës maj-korrik 2014 janë dhënë me qira 96 prona; (26 bujqësore, 0 komerciale, 70 banimi). Janë gjithsej 143 vendime që duhet zbatuar përmes kompensimit dhe shuma e nevojshme për kompensimin e këtyre pronave është 3.2 milion euro.

5.4. Të harmonizohet legjislacioni mbi mbrojtjen e të dhënave personale me standardet e BE-së dhe të fokusohet në zbatimin e tij, veçanërisht përmes hartimit të legjislacionit sekondar dhe ngritjes së kapaciteteve administrative

93

Në aspektin e ngritjes së kapaciteteve, Agjencia Shtetërore për Mbrojtjen e të Dhënave ka emëruar tre (3) zyrtarë shtesë, veprim i cili gjithashtu adreson pjesërisht njërin nga rekomandimet e BE-së mbi mbrojtjen e të dhënave.

Gjatë periudhës raportuese, Agjencia Shtetërore për Mbrojtjen e të Dhënave ka lëshuar 24 rekomandime për shumicën e shkeljeve në lidhje me vëzhgimin, përpunimin e karakteristikave biometrike, sigurisë së përpunimit të të dhënave dhe marketingut të drejtpërdrejtë gjatë fushatave elektorale. Nëse krahasohet me tremujorin paraprak vërehet një rritje në aspektin e inspektimeve.

6. Mbrojtja e Minoriteteve

6.1. Të promovohet një Kosovë multi-etnike; të krijohen kushtet për qytetarët Serbë të Kosovës që të ndjehen pjesë e së ardhmes së Kosovës dhe kushtet për kthimin e personave të cilët do të dëshironin të bënin një gjë të tillë

Ministria për Komunitete dhe Kthim ka vazhduar përpjekjet e saja për përmirësimin e kushteve për të kthyerit dhe mbështetjen e integrimit të tyre. Gjatë periudhës raportuese janë realizuar projektet në vijim:

Ndërtimi i shtëpive për 10 familje të kthyera; Asfaltimi i rrugës në Bllagaj, Komuna e Pejës; Riparimi i sistemit të furnizimit me ujë në shtëpinë e famullisë në Vushtrri; Mbështetja e 17 projekteve të OJQ-ve (92,599.00 euro); Mbështetja e 390 familjeve me materiale ndërtimore; Pajisja e 23 familjeve me orendi shtëpiake (27,755.00 euro).

Përveç kësaj janë shpërndarë 62 paketa ushqimore, në shumën prej 5,580.00 euro, dhe 75 pako ushqimore-higjienike, në shumën prej 6,600.00 euro tek familjet me kushte të vështira sociale. Ndërkaq, 9 projekte infrastrukturore po vazhdojnë të zbatohen.

Si pjesë e projektit “Kthimi dhe ri-integrimi në Kosovë, faza III,” janë ndërtuar shtatë (7) shtëpi për të kthyerit në 5 komuna: Prizren, Suharekë, Shtërpcë, Partesh dhe Novobërdë. Ka përfunduar edhe renovimi i shkollave në Novobërdë dhe Partesh. Gjithashtu janë shpërndarë pako ushqimore dhe higjienike për shtatë (7) familje, ndërkaq tetë (8) përfitues kanë pranuar grande përmes pjesëmarrjes në këtë projekt.

Si pjesë e “Programit për mbështetjen në stabilizim për të kthyerit nga kampet e IRJM-së dhe Republikës së Malit të Zi,” janë ndërtuar 4 shtëpi për familjet e kthyera, ndërsa 15 të tjera janë në ndërtim e sipër në rajonin e Gjilanit, Pejës dhe Prishtinës. Në anën tjetër, “Programi i Komisionit Evropian për Stabilizimin e Komuniteteve II” ka zbatuar 22 projekte të cilat synojnë krijimin e mundësive për punësim dhe gjenerimin e të ardhurave tek komunitetet minoritare nëpër tërë Kosovën.

Me qëllim të ofrimit të sigurisë në komunitet përmes një bashkëpunimi të ngushtë ndërmjet policisë dhe qytetarëve, Drejtoria e Policisë në Bashkësi dhe Preventivë (DPBP) ka themeluar 3 Komitete Lokale për Siguri Publike (KLSP), duke arritur në gjithsej në 40 KLSP të themeluara nëpër tërë Kosovën.

6.2. Të zbatohet legjislacioni që ndërlidhet me mbrojtjen e trashëgimisë kulturore si dhe mbrojtjen e Kishës Ortodokse Serbe

Mbrojtja e trashëgimisë kulturore mbetet një prioritet për Institucionet e Kosovës. Ligji për Trashëgiminë Kulturore është duke u ndryshuar, si dhe janë transpozuar në draft Rregullorja e Këshillit Nr. 116/2009 për eksportimin e mallrave kulturore dhe Direktiva e Këshillit Nr.

94

93/7 mbi kthimin e objekteve kulturore të marra në mënyrë të paligjshme nga territori i shtetit anëtar. Gjashtë komuna, me shumicën e komuniteteve, kanë hartuar Planin Lokal të Trashëgimisë 2012-2015. Ky plan ka për synim fuqizimin e rolit të komunave, OJQ-ve dhe komuniteteve në rivitalizimin e trashëgimisë lokale kulturore dhe natyrore. Ndërkaq, KIM vazhdon punën e saj siç parashihet me UA-në në fuqi, si dhe është mbajtur takimi i 14-të i Këshillit, më datën 15 korrik 2014, ku u adresuan kryesisht çështjet e ndërtimeve pa leje dhe kontesteve pronësore brenda objekteve ortodokse fetare.

Njësia speciale e Policisë së Kosovës, e ngarkuar me mbrojtjen e trashëgimisë kulturore, është e detyruar të sigurojë 24 objekte nëpër territorin e Kosovës. Kjo njësi është duke punuar me kapacitet të plotë dhe ka 203 zyrtarë policorë. Gjatë periudhës janar-korrik 2014, njësia ka raportuar dy (2) incidente në Kishat e Obiliqit dhe Gjakovës.

6.3. Të sigurohet transmetimi në gjuhën Serbe nga transmetuesi publik

Me qëllim të transmetimit në gjuhën Serbe nga ana e transmetuesit publik, RTK2 vazhdon rregullisht punën e tij dhe bazuar në raportin vjetor të RTK-së, ai ka 15% të kuotave të transmetimit të parapara për skemën programore të minoriteteve.

6.4. Të hetohen dhe ndiqen penalisht çfarëdo sulme fizike të motivuara nga përkatësia etnike ose fetare dhe të sillen autorët para drejtësisë

Policia e Kosovës ka marrë të gjitha masat e nevojshme për të parandaluar dhe luftuar krimet e mundshme me motive etnike. Gjatë periudhës raportuese, PK-ja ka raportuar tri (3) raste, një (1) rast të shkaktimit të rrezikut të përgjithshëm, një (1) rast të nxitjes së urrejtjes dhe një (1) rast të dëmtimit të pronës. Prej këtyre rasteve dy (2) janë proceduar në zyrën e prokurorit dhe një (1) është ende në hetim. Ndërkaq, sa i përket vendimeve gjyqësore të marra mbi veprën penale të nxitjes së urrejtjes nacionale, racore, fetare ose etnike, përçarjes ose jo-tolerancës, KGJK-ja, për periudhën 1 janar 2014 - 30 qershor 2014, ka raportuar të dhënat në vijim:

Tabela 1.10: Statistikat mbi luftimin e krimit të pretenduar me motive etnike gjatë periudhës raportuese

Statusi i rasteve Nr. i rasteveTë trashëguara 3Të pranuara 1Të zgjidhura 1Të pazgjidhura 3Burimi: Këshilli Gjyqësor i Kosovës

Nga ana tjetër, numri i raporteve të sulmeve ndaj ndërtesave kulturore dhe fetare, për këtë periudhë raportuese, ka rënë në mënyrë të dukshme. Krahasuar me periudhën janar-mars 2014, ku janë raportuar njëzet e gjashtë (26) raste, gjatë periudhës raportuese, PK-ja ka raportuar njëmbëdhjetë (11) raste të akteve të vjedhjes dhe vandalizmit ndaj varrezave dhe objekteve fetare, prej të cilave gjashtë (6 ) raste janë proceduar në Zyrat përkatëse të Prokurorisë Themelore dhe pesë (5) janë ende nën hetime. Përveç kësaj, më poshtë mund të gjenden të dhënat nga KGJK-ja për periudhën 1 janar 2014 - 30 qershor 2014:

Tabela 1.11: Statistikat mbi mbrojtjen e trashëgimisë kulturore gjatë periudhës raportuese Statusi i rasteve Nr. i rasteve

Të trashëguara 8Të pranuara 2Të zgjidhura 3Të pazgjidhura 7

95

Burimi: Këshilli Gjyqësor i Kosovës

6.5. Të vazhdohet me zbatimin e decentralizimit, veçanërisht në komunat e reja

MAPL-ja, në maj të vitit 2014, ka finalizuar Strategjinë për Vetëqeverisjen Lokale 2015-2025. Ky dokument përcakton orientimet dhe veprimet strategjike, si dhe qasjen për zhvillimin e pushtetit lokal për 10 vitet e ardhshme. Strategjia është e fokusuar në krijimin e parakushteve për zhvillimin e demokracisë lokale dhe forcimin e qeverisjes lokale, si një vlerë e veçantë e demokracisë bashkëkohore.

Sa i përket konsultimit paraprak mbi aktet ligjore që ndikojnë në kompetencat e komunave, për periudhën maj/korrik të këtij viti, MAPL-ja ka nxjerrë opinione ligjore dhe konsultime paraprake për 31 akte ligjore, 3 draft ligje, 12 draft udhëzime administrative, 9 draft rregullore dhe 7 koncept dokumente.

Ndërsa, gjatë periudhës raportuese, kuvendet komunale kanë miratuar gjithsej 380 akte komunale, nga të cilat 347 ishin vendime dhe 33 rregullore komunale. MAPL-ja gjithashtu ka monitoruar nga afër aktivitetet që ndërlidhen me përditësimin e ueb faqeve të komunave. Në këtë aspekt, MAPL-ja ka planifikuar dhe pritur përfshirjen e 380 akteve të miratuara ligjore, të komunave të ndryshme, në bazën e të dhënave elektronike; megjithatë, por vetëm përafërsisht 70% prej tyre janë publikuar në internet.

Koordinimi i aktiviteteve, gjatë kësaj periudhe, u fokusua në veçanti në punën për funksionalizimin e autoriteteve komunale të katër komunave: Zubin Potokut, Zveçanit, Leposaviqit dhe Mitrovicës së Veriut. MAPL-ja ka mbajtur takime të rregullta konsultative dhe ka dhënë udhëzime dhe këshillë ligjore për zbatimin e kornizës ligjore për qeverisjen lokale. Me qëllim të koordinimit ndër-institucional në lidhje me obligimet për zbatimin e Marrëveshjes së Brukselit, kuvendet e Leposaviqit, Zveçanit, Zubin Potokut dhe Mitrovicës së Veriut ri-vlerësuan Statutin e tyre dhe siguruan se Statutet janë të harmonizuara dhe në përputhje me legjislacionin në fuqi.

MAPL-ja, bazuar në mandatin e saj ligjor, vazhdimisht monitoron punën e kuvendeve komunale. Gjatë kësaj periudhe raportuese, Kuvendet Komunale të Republikës së Kosovës kanë mbajtur gjithsej 99 takime, nga të cilat 94 kanë qenë takime të rregullta dhe 5 takime të jashtëzakonshme. Këto të fundit nuk janë monitoruar nga MAPL-ja. Gjatë këtyre takimeve, MAPL-ja ka vlerësuar ligjshmërinë e 197 akteve të miratuara në këtë periudhë; megjithatë, 13 akte që kanë të bëjnë me komunat janë vlerësuar dhe është gjetur se nuk janë në përputhje me legjislacionin në fuqi, ndërsa është konfirmuar ligjshmëria e 184 akteve të tjera.

6.6. Të alokohet buxheti, stafi dhe objektet e Zyrës së Komisionarit të Gjuhëve

Zyra e Komisionarit të Gjuhëve tashmë është funksionale. Gjatë periudhës maj-korrik 2014, ZKGJ-ja ka punësuar një (1) zyrtar të lartë për ngritjen e kapaciteteve. Gjithashtu, Zyra ka angazhuar, me një kontratë afatshkurtër prej 6 muajve, edhe dy (2) përkthyes dhe një (1) lektor të cilët do të kontribuojë në përmirësimin e cilësisë së përkthimit të dokumenteve të lëshuara nga ZKM-ja në gjuhët zyrtare të Republikës së Kosovës.

Si pjesë e aktiviteteve të saja për mbrojtjen e së drejtës për gjuhën, ZKGJ-ja, më 27 qershor 2014, në bashkëpunim me Qendrën Evropiane për Çështje të Minoriteteve (ECMI), ka nxjerrë Udhëzimin për zbatimin e Ligjit për përdorimin e gjuhëve, i cili synon të ndihmojë nëpunësit civil në zbatimin e përgjithshëm të ligjit, sqarimin e së drejtës për gjuhën dhe rastet e shkeljes.

96

Ka vazhduar zbatimi i projektit të përbashkët të ZKGJ-së dhe ECMI-së në mësimin e gjuhëve zyrtare në nivel lokal, ku janë mbajtur kurse në gjuhën shqipe dhe serbe në shumicën e komunave në Kosovë.

Gjatë periudhës raportuese, ZKGJ-ja ka pranuar gjithsej 6 ankesa, nga të cilat 3 janë zgjidhur me anë të ndërmjetësimit dhe 3 janë në shqyrtim. Numri i rekomandimeve të lëshuara gjatë periudhës raportuese është 3 dhe ato janë adresuar tek KQZ-ja, RTK2 dhe Komuna e Kllokotit. Në qershor është mbajtur një seminar dy-ditor në Pejë me anëtarët e Rrjetit për Politika të Gjuhëve për të shpjeguar rolin, detyrat dhe përgjegjësitë e anëtarëve të saj. Përveç kësaj, ZKGJ-ja, në bashkëpunim me ECMI, ka filluar në korrik një projekt me qëllim të matjes së treguesve dhe monitorimit të zbatimit të Ligjit për Përdorimin e Gjuhëve në Komunat e Republikës së Kosovës. Janë shpërndarë pyetësorët si dhe janë bërë vizita në komuna të ndryshme (me përjashtim të katër komunave veriore) për të dhënë sqarimet e nevojshme në lidhje me përfundimin e këtyre pyetësorëve.

6.7. Të arrihet progres në zbatimin e strategjisë dhe planit të veprimit për komunitetet Romë, Ashkali dhe Egjiptas përfshirë edhe alokimin e burimeve të nevojshme

Është duke vazhduar mbështetja për procesin e zbatimit të Strategjisë dhe Planit të Veprimit për integrimin e Komuniteteve Romë, Ashkali dhe Egjiptas 2009 - 2015. Deri në shtator të vitit 2014 do të finalizohet Raporti mbi monitorimin e zbatimit të Strategjisë për integrimin e komuniteteve RAE, ku do të theksohen progresi dhe çështjet në lidhje me zbatimin e strategjisë.

Duke iu referuar zbatimit të Strategjisë dhe Planit të Veprimit për integrimin e komuniteteve RAE, pesë komunat me shumicën e komuniteteve kanë hartuar një Plan lokal të Veprimit mbi zbatimin e strategjisë. Përveç kësaj, PK-ja, në korrik të vitit 2014, ka lansuar projektin për "Mbështetje për punësimin e komuniteteve RAE në Policinë e Kosovës". Qëllimi i këtij projekti është inkurajimi i përfshirjes së pjesëtarëve të këtyre komuniteteve në kuadër të PK-së. Janë pranuar 90 aplikacione nga pjesëtarët e komuniteteve RAE, nga të cilat 32 kanë kaluar me sukses provimin me shkrim dhe pas kalimit të testit të aftësive fizike do të punësohen si policë.

Gjithashtu është e rëndësishme të theksohet se nga 7,057 fëmijë të komuniteteve RAE të regjistruar në vitin akademik 2013/2014, numri i nxënësve që braktisën shkollën në semestrin e dytë të vitit ishte 57.

7. Tregtia dhe çështjet e tregut të brendshëm

7.1. Të zbatohet korniza ligjore mbi tregtinë

Kosova është anëtare e Marrëveshjes së Evropës Qendrore për Tregti të Lirë. Ajo ka përfunduar gjithashtu edhe negociatat për një Marrëveshje të Stabilizim-Asociimit me BE-në, e dominuar kryesisht nga një përmbajtje në lidhje me tregtinë. Vitin e kaluar Kosova ka përfunduar negociatat për Marrëveshjen e tregtisë së lirë me Turqinë. Marrëveshja është në pritje të ratifikimit nga parlamentet e të dy vendeve përkatëse para se të mund të hyjë në fuqi.

Negociatat për Marrëveshjen e Stabilizim Asociimit me BE-në kanë përfunduar këtë pranverë, me takimin e fundit të ekipeve negociuese në maj. Në korrik të vitit 2014, palët kanë iniciuar marrëveshjen duke konfirmuar marrëveshjen e tyre për tekstin përfundimtar. Gjatë raundeve teknike të negociatave, mekanizmat konsultativ të politikës tregtare janë përdorur për marrjen e të dhënave nga shoqatat e biznesit, odat ekonomike dhe palët e tjera të interesuara relevante.

97

Kosova ka qenë e angazhuar në mënyrë aktive në Komitetin e Përbashkët të CEFTA-s dhe nën-komitetet e tij që monitorojnë zbatimin e marrëveshjes. Autoritetet përkatëse të Kosovës kanë marrë pjesë në të gjitha mbledhjet e rregullta. Takimi i 9-të i nën-komitetit për BTT (Barrierat Teknike në Tregti) dhe BJT (Barrierat Jo-tarifore) u mbajt më 27 maj në Podgoricë. Ndër të tjera, përfaqësuesit e OECD-së kanë paraqitur një analizë të zinxhirit të sektorit të ushqimit dhe pijeve. Ata dhanë një pasqyrë të aktiviteteve të tyre dhe angazhimin për një rrjedhë më të mirë të tregtisë në rajon. Sekretariati i CEFTA-s prezantoi konceptin e lehtësimit të tregtisë rajonale dhe lidhjes së tij me strategjinë e EJL-së 2020.

Takimi i Grupit Punues për Menaxhimin e Riskut u zhvillua në Beograd më 11 qershor, i pasuar nga takimi i nën-komitetit për Dogana dhe Rregullat e Origjinës më 12 qershor. Përveç kësaj, u mbajt edhe takimi i rregullt i ekspertëve (dhe Zëvendës Ministrave) me 8 korrik në Maqedoni. Palët kanë vendosur një orar të takimeve për të diskutuar liberalizimin e mundshëm të shërbimeve në CEFTA. Janë paraparë të mbahen 6 raunde takimesh, në baza tremujore, duke filluar nga mesi i tetorit 2014.

Në këtë periudhë, autoritetet kanë regjistruar dy kërkesat e paraqitura nga prodhuesit vendor për dumping ose dëmtimin e tregut vendor. Ato janë trajtuar në përputhje me rrethanat përmes mekanizmave rajonal (të Grupit Punues në Bujqësi, 9-11 qershor në Maqedoni) ose me anë të konsultimeve individuale në nivel ministror. Një përgjigje e përshtatshme dhe në kohë është ofruar për prodhuesit vendorë.

7.2. Zbatimi i kornizës ligjore për tregun e brendshëm

Standardizimi Agjencia Kosovare e Standardizimit është organi kryesor përgjegjës për miratimin e standardeve dhe harmonizimin e tyre me standardet e BE-së dhe standardet ndërkombëtare.

Numri i përgjithshëm i standardeve të miratuara është 6,453. Numri i standardeve të miratuara gjatë periudhës raportuese është 512, siç shtjellohet në tabelën e mëposhtme:

Tabela 1.12: Standardet e miratuara gjatë periudhës maj – korrik 2014Fushat Nr. i standardeve të

miratuaraShërbimet e transporti dhe postare

230

Përpunimi i drurit 141Mjedisi 67Sistemet e menaxhimit të cilësisë 49Makineri 25Totali 512

Komitetet teknike për Metrologji dhe Ndërtim, në korrik të vitit 2014, kanë prezantuar 449 standarde për diskutim publik, prej të cilave 180 për metrologjinë, 160 për ndërtim dhe 109 për mjete personale mbrojtëse.

Me bashkëpunimin ndërkombëtar, Agjencia Kosovare për Standardizim (AKS) ka marrë pjesë në Asamblenë e Përgjithshme të Komitetit Evropian për Standardizim (CEN) më 10-13 qershor 2014. Gjatë kësaj ngjarje janë paraqitur arritjet e standardizimit Evropian dhe planet e ardhshme. Përveç kësaj, është nxitur edhe më tej bashkëpunimi me Drejtorinë e Përgjithshme të Standardizimit të Tiranës. Për këtë arsye është arritur një marrëveshje ndërmjet dy palëve, më 12 maj 2014, kështu që 30% e shitjeve të standardeve S SH EN ISO, të miratuara si standarde të Kosovës, nuk duhet të paguhen.

98

Sa i përket ngritjes së ndërgjegjësimit publik për zbatimin e standardeve, janë mbajtur tri tryeza të rrumbullakëta me komunitetin e biznesit në tre rajone. Këto takime u zhvilluan në maj dhe qershor të vitit 2014 dhe morën pjesë përfaqësues të komunitetit të biznesit, OJQ-ve dhe autoriteteve lokale.

Akreditimi dhe Vlerësimi i KonformitetitDeri më sot, Drejtoria e Akreditimit e Kosovës ka akredituar 30 Trupa për Vlerësimin e Konformitetit (TVK), prej të cilëve 26 janë laboratorë testues dhe 4 trupa inspektuese.

Në bazë të Ligjit Nr. 04/L-039 për Kërkesat Teknike për Produkte dhe Vlerësimin e Konformitetit, gjatë kësaj periudhe raportuese, janë autorizuar këta Trupa për Vlerësimin e Konformitetit (TVK):

Në pajtim me Rregulloren Nr. 05/2013 për Sigurinë e lodrave, pas vlerësimit dhe rekomandimit nga komisioni profesional, MTI-ja, më 15 Maj 2014, ka autorizuar "Royal Cert" si një TVK;

Në përputhje me Udhëzimin Administrativ Nr. 07/2012 për cilësinë e karburanteve të lëngëta të naftës dhe Udhëzimin Administrativ Nr. 16/2011 për procedurën e autorizimit të TVK-ve, janë autorizuar si TVK, më 5 maj, dy Trupa inspektues (siç përcaktohet nga SK EN ISO/IEC 17020) pas vlerësimit dhe rekomandimit të komitetit profesional. Trupat inspektues, të cilët kanë marrë autorizimin, janë "Adria Inspekt" dhe "Euro Inspekt".

Në përputhje me Rregulloren Nr. 09/2012 për Ashensorët dhe Komponentët e tyre të Sigurisë, MTI-ja ka autorizuar "Institutin Teknik-teknologjik" si një TVK për vlerësimin e ashensorëve dhe komponentëve të tyre të sigurisë sipas vlerësimit dhe rekomandimit nga komisioni profesional (22 gusht 2014).

Përveç kësaj, Këshilli i Akreditimit ka vlerësuar dosjet e 2 TVK-ve dhe ka dhënë rekomandimin e vet për akreditimin e dy trupave (EUROLAB sh.p.k dhe P.C.E Petrol Balkans) më 5 qershor 2014. Ai gjithashtu ka zgjeruar edhe fushëveprimin e akreditimit tek:

Eskavatori” sh.p.k., laboratori për analiza të agregatit, bitumit dhe përzierjeve bituminoze (23 maj 2014);

Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës - Qendra e laboratorëve testues (Laboratori për analiza të ujit të pijshëm dhe ujërave rekreativ, Laboratori për kontrollin e cilësisë së ushqimit, Laboratori i mikrobiologjisë së ushqimit dhe ujit, Laboratori Analitik Inorganik, Laboratori Analitik Organik), 10-11 qershor 2014.

Drejtoria e Akreditimit ka kryer një vlerësim për dhënien e autorizimit, për gjendjen e ashensorëve dhe komponentëve të sigurisë, tek TVK-të në vijim:

P.U. Instituti Teknik-Teknologjik "ITEK" (vizita vlerësuese për autorizim është bërë më 30 korrik 2014)Ndërmarrja/Shërbime komerciale "EALGA" (vizita vlerësuese për autorizim është bërë më 31 korrik 2014).

3 aplikacione të reja për akreditim nga një kompani rajonale e ujit, një laborator bakteriologjik dhe një laborator për testimin e materialeve të ndërtimit.

Në zbatimin e legjislacionit në fushën e vlerësimit të konformitetit, është miratuar Rregullorja Nr. 03/2014 për Aerosolët Dispensiv më 4 korrik 2014, duke u bazuar në Direktivën 2007/47/EC. Objektivi kyç i kësaj rregullore është përcaktimi i kërkesave mbi aerosolët dispensiv.

Sa i përket kapaciteteve të departamentit të akreditimit, në bazë të procedurës DAK-PM-00, u promovua një zyrtar për akreditimin e trupave të inspektimit dhe certifikimit, nga një

99

vëzhgues në një vlerësues. Departamenti i Akreditimit aktualisht ka pesë vlerësues dhe 4 krye vlerësues.

Autoritetet kanë vazhduar me ngritjen e ndërgjegjësimit publik mbi rolin e infrastrukturës së cilësisë. Janë mbajtur katër sesione me komunitetin e biznesit në katër rajone. Një mesatare prej 30 pjesëmarrësve morën pjesë në secilin sesion. Në përpjekje për thellimin e bashkëpunimit me komunitetin e biznesit dhe kontribuimit në zbatimin e rregullores për sigurinë e lodrave, autoritetet kanë organizuar një aktivitet me importuesit e lodrave, ku morën pjesë rreth 20 njerëz.

MetrologjiaSa i përket zhvillimit të kapaciteteve teknike, u përurua një Laborator i Rrjedhjes më 20 maj 2014, i cili do të verifikojë ujë matësit. Komisioni i vlerësimit për tenderin për furnizimin me etalon për laboratorin e masës ka përfunduar procesin e vlerësimit më 24 korrik 2014. Etalonët e tillë do të përdoren për kalibrimin e llojeve të ndryshme të peshoreve. Në aspektin e kalibrimeve të reja, janë kalibruar Etalonët e rrjedhjes, të cilët shërbejnë si një mjet për verifikimin e instrumenteve matëse të karburantit në të gjitha pikat e shitjes. Përveç kësaj, janë kalibruar gjithashtu njëqind copë të etalonëve me masë nominale 20 kg, klasa M1.

Sa i përket zhvillimeve institucionale, janë rekrutuar katër zyrtarë për laboratorin e masës, vëllimit dhe rrjedhjes në Agjencinë e Metrologjisë së Kosovës (1 në maj dhe 3 në korrik të vitit 2014).

Mbikëqyrja e Tregut dhe Mbrojtja e KonsumatoritSa i përket mbikëqyrjes së zbatimit të legjislacionit në fuqi, inspektorati i tregut ka kryer 287 inspektime të operatorëve ekonomik në sektorin privat, në fusha të tilla si: siguria e produktit të përgjithshëm, mbrojtja e konsumatorit, tregtia e brendshme, tregtia e naftës dhe derivateve të naftës, metrologjia, metalet e çmuara, turizmi dhe shërbimet turistike.

Si rezultat i këtyre inspektimeve janë ndërmarrë masat në vijim: Janë dërguar 13 kërkesa për ngritjen e procedurës së kundërvajtjes në gjykatat

kompetente themelore kundër operatorëve ekonomik, për shkelje të dispozitave të ligjit në fuqi, gjatë ushtrimit të aktiviteteve të tyre tregtare;

5 zgjidhje për caktimin e gjobave; Janë marrë 6 vendime pas shqyrtimit të ankesave të operatorëve ekonomik; Janë shqyrtuar 20 ankesa të pranuara nga konsumatorët; 2772 palë çorape dhe etiketa informuese dhe 400 palë këpucë sportive me

mbishkrimin "ADIDAS", "PUMA" dhe "NIKE", u konfiskuan nga Inspektorati i Tregut, pasi që vendosja e produkteve në treg është bërë me shkeljen e ligjit për mbrojtjen e konsumatorit dhe legjislacionit tjetër të zbatueshëm.

Sa i përket kapaciteteve administrative, është punësuar një zyrtar tjetër administrativ nga Inspektorati i Tregut (31 korrik 2014). Tetë (8) inspektorët nga inspektorati i tregut kanë marrë pjesë në një aktivitet të organizuar nga GIZ mbi "Bashkëpunimin Rajonal për Mbikëqyrjen e Tregut" dhe "Koordinimin Rajonal për Mbikëqyrjen e Tregut". Këto ngjarje janë mbajtur në Bosnjë dhe Beograd gjatë muajit maj dhe qershor të vitit 2014.

Janë paraqitur gjithsej 40 ankesa në Departamentin për Mbrojtjen e Konsumatorit, nga të cilat 22 ankesa janë shqyrtuar dhe 20 janë në proces të shqyrtimit. Nga ankesat e shqyrtuara, 18 janë vendosur në favor të konsumatorëve dhe për 4 të tjerat nuk kishte argumente të mjaftueshme për të mbështetur ankesat. Shumica e ankesave kishin të bëjnë me mospërputhjen e çmimeve raft-arkë, mosrespektimin e garancive për pajisjet elektronike, datën e skadimit të produkteve ushqimore, cilësinë e dyshimtë të produkteve

100

ushqimore, cilësinë e ulët të shërbimeve të internetit dhe TV kabllor, si dhe faturat e energjisë elektrike dhe të furnizimit me ujë.

Këshilli për Mbrojtjen e Konsumatorit ka mbajtur takimin e radhës, ku u diskutuan çështjet që ndërlidhen me produktet që hyjnë në Kosovë. Përveç kësaj, u diskutua edhe për Raportin gjashtëmujor të Aktiviteteve të Departamentit për Mbrojtjen e Konsumatorit.

Sa i përket shërbimeve financiare të ofruara në Kosovë, Departamenti i Mbrojtjes së Konsumatorit nënshkroi, më 8 korrik 2014, një Memorandum Bashkëpunimi me Shoqatën e Bankave të Kosovës. Qëllimi i këtij Memorandumi të Bashkëpunimit është krijimi i tri reklamave televizive për edukimin financiar nga Shoqata e Bankave të Kosovës, ndërsa Departamenti për Mbrojtjen e Konsumatorit është i detyruar të transmetojë këto reklama në televizionin publik, RTK.

Në aspektin e aktiviteteve për ngritjen e vetëdijes janë mbajtur katër tryeza të rrumbullakëta me komunitetin e biznesit në Ferizaj (50 pjesëmarrës), Prizren (28 pjesëmarrës), Prishtinë (13 pjesëmarrës) dhe Mitrovicë (50 pjesëmarrës) gjatë periudhës maj-qershor 2014. Këto aktivitete janë mbajtur në bashkëpunim me infrastrukturën e cilësisë për të përmirësuar më tej shërbimet e konsumit.

Lëvizja e lirë e shërbimeve Negociatat për shërbimet në kuadër të CEFTA-s janë planifikuar të fillojnë nga mesi i muajit tetor 2014, ku, në dy raundet e para, do të negociohen shërbimet profesionale. Në ndërkohë, Ministria e Tregtisë dhe Industrisë ka filluar përgatitjet me një raund të takimeve konsultative me shoqatat profesionale dhe ministritë përkatëse. Ajo ka për qëllim marrjen e të dhënave për qëndrimet e palëve në negociata në këtë fushë. Qëndrimet fillestare do të dorëzohen në Sekretariatin e CEFTA-s më 18 shtator 2014.

Aktualisht është duke u hartuar një koncept dokument në përgatitjet për fillimin e transpozimit të Direktivës së Shërbimeve, i cili duhet të dorëzohet në Zyrën e Kryeministrit në fillim të shtatorit të vitit 2014. Gjithashtu, MTI-ja është duke krijuar tri grupe punuese për shërbimet profesionale, turizmit dhe shërbimet e transportit. Këto grupe do të lehtësojnë procesin e transpozimit të Direktivës së Shërbimeve dhe procesin e negociatave.

Lëvizja e punëtorëveLigji Nr. 04/L-131 për Skemat Pensionale të Financuara nga Shteti u miratua më 6 maj 2014. Ndër të tjera, ai ka për qëllim rregullimin e pensioneve bazike të moshës, pensioneve kontribut paguese të moshës, pensioneve të aftësisë së kufizuar, pensioneve të parakohshme, pensioneve familjare dhe pensioneve invalidore të punës, të gjitha këto përfshihen në Shtyllën e I-rë të financuara nga shteti. Sa i përket punësimit të të huajve, Departamenti për Punë dhe Punësim më 22 korrik 2014 filloi lëshimin e certifikatave për leje të punës bazuar në bazë të Ligjit për të Huajt Nr. 04/L-219 dhe Udhëzimit Administrativ Nr. 01/2014 mbi Procedurën e Lëshimit të Lejes së Qëndrimit për të Huajt dhe Certifikatave për leje të punës. Gjatë periudhës raportuese janë lëshuar gjithsej 7 certifikata për lejen e punës.

Më përgjithësisht, Inspektorati i Punës ka ndërmarrë një sërë masash për zbatimin e legjislacionit të punës. Gjatë periudhës maj-gusht 2014, Inspektorati i Punës ka inspektuar 2,325 biznese, nga të cilat 1504 raste ishin inspektime të rregullta, 634 raste inspektime të përsëritura, 138 raste me kërkesë të palëve (të treta) dhe 49 raste në bashkëpunim me institucionet e tjera. Si rezultat i këtyre inspektimeve:

Janë legalizuar 54 subjekte ekonomike; Janë legalizuar 717 punëtorë; Janë lëshuar 316 njoftime paralajmëruese; Janë lëshuar 52 gjoba;

101

Numri i përgjithshëm i punëtorëve të inspektuar gjatë kësaj periudhe është 8,905.

Lëvizja e lirë e kapitalit dhe shërbimeve financiare Sa i përket zhvillimeve legjislative, është miratuar, më 29 maj 2014, Rregullorja mbi raportet dhe informatat e kërkuara nga Fondi i Kursimeve Pensionale të Kosovës. Në të njëjtën datë janë miratuar edhe Statuti i Auditimit të Brendshëm i Bankës Qendrore të Kosovës (BQK) dhe Kodi i Etikës për Auditimin e Brendshëm të BQK-së. Për më tepër, një draft ligj përfundimtar mbi Ligjin mbi Sigurimin e Përgjithshëm është në prag të procedurës së miratimit. Drafti është ndarë me Zyrën e BE-së në Kosovë për pajtueshmëri me direktivat përkatëse. Ai synon të krijojë bazën ligjore për mbikëqyrjen, rregullimin dhe licencimin e siguruesve, ri-siguruesve, ndërmjetësuesve të sigurimit dhe subjekteve të tjera të parapara me këtë ligj. BQK-ja ka hartuar edhe Ligjin e ri për Institucionet Mikrofinanciare dhe Institucionet Financiare jo-bankare. Ky ligj do të fuqizojë bazën ligjore për licencimin, rregullimin dhe mbikëqyrjen e të gjitha institucioneve mikrofinanciare dhe institucionet financiare jo-bankare. Ai është hartuar në përputhje me standardet dhe praktikat e BE-së.

Sa i përket licencimit, më 5 qershor 2014, BQK-ja ka dhënë licencën paraprake për krijimin e degës së bankës së huaj "TC Ziraat Bankasi AS". Janë dhënë edhe tri licenca shtesë, nga të cilat dy janë dhënë për institucionet financiare jo-bankare dhe një për një ndërmjetësues të sigurimit.

Sa i përket sistemit të pagesave, BQK-ja ka marrë konfirmimin e regjistrimit të formatit IBAN për llogaritë bankare në Kosovë. Që nga formalizimi i kodeve SWIFT BIC të bankave të Kosovës në vitin 2013, BQK-ja dhe bankat tregtare kanë qenë të angazhuara në mundësimin e futjes së formatit IBAN të llogarive bankare për të avancuar më tej kryerjen e pagesave ndërkombëtare. Fillimisht, formati IBAN do të jetë opcional për përdorim në pagesat ndërkombëtare dhe nuk do të reflektohet në pagesat e brendshme. Formati IBAN i llogarive bankare do të jetë në fuqi nga 1 shkurti 2015. Deri atëherë, komuniteti bankar do të kryejë përgatitjet e nevojshme teknike dhe njoftimet e konsumatorëve. Përdorimi i formatit IBAN për llogaritë e mbajtura në Kosovë do të plotësojë funksionalitetin e sistemit SWIFT lidhur me pagesat ndërkombëtare të qytetarëve dhe të subjekteve të tjera të vendit tonë.

Sa i përket bashkëpunimit ndërkombëtar, BQK-ja ka nënshkruar një Memorandum Mirëkuptimi me Bankën Qendrore të Malit të Zi më 13 qershor 2014, i cili synon fuqizimin e bashkëpunimit bilateral në mes të dy institucioneve dhe ndërlidhet me çështjet dypalëshe që kanë të bëjnë me shkëmbimin e informatave, licencimin dhe mbikëqyrjen bankare. Gjithashtu synon edhe fuqizimin e luftës kundër shpëlarjes së parave dhe mbështetjen financiare të terrorizmit, menaxhimin e situatave të krizës dhe marrëveshjet e tjera teknike.

Të drejtat e Pronësisë Intelektuale Agjencia për Pronësi Industriale (API) ka futur 8,169 objekte në bazën e të dhënave të API-së në shumën prej 73.277 euro të hyra, të mbledhura për periudhën raportuese. Numri i objekteve të pronësisë industriale të përpunuara është si vijon: 343 marka tregtare, e 25 patenta dhe një (1) dizajn industrial. Për periudhën raportuese, API, si pjesë të procedurave të shqyrtimit, ka lëshuar 237 vendime për regjistrimin e aplikacioneve për markë tregtare dhe patenta. 36 aplikacione për markë tregtare kanë qenë të pakompletuara për të cilat API ka lëshuar njoftime për aplikantët. Pas rishqyrtimit janë publikuar 513 aplikacione. Si pjesë e procedurave të shqyrtimit, janë lëshuar 101 vendime mbi ndryshimet e informacionit (adresën, bartësit e së drejtës, dhe emrin), si dhe janë botuar dy Buletine zyrtare, të përbëra nga 962 objekte të pronësisë industriale.

Në mbledhjen e mbajtur më 22 korrik 2014, Këshilli Shtetëror për Pronësi Intelektuale ka shqyrtuar raportin mbi zbatimin e Strategjisë për të Drejtat e Pronësisë Intelektuale 2010-2014 dhe veprimet që duhet të ndërmerren në pjesën tjetër të vitit 2014. Përveç kësaj, në

102

takim u diskutua edhe hartimi i Strategjisë së re për Pronësinë Intelektuale në Kosovë 2015-2018.

Sa i përket aktiviteteve të zbatimit në fushën e të drejtave të autorit, ka vazhduar zbatimi i strategjisë kundër piraterisë dhe falsifikimit. Deri tani, Task Forca kundër piraterisë ka ndërmarrë disa veprime dhe mbi 40.000 kopje piraterike janë konfiskuar nga ana e inspektoratit të tregut. Ende vazhdon lufta kundër piraterisë dhe bazuar në rezultatet e deritanishme, niveli i piraterisë është në rënie. Në këtë drejtim, Dogana e Kosovës ka kontribuar me aktivitetet e zbatimit për të rritur ndërgjegjësimin e komunitetit të biznesit duke publikuar të dhëna mbi konfiskimin e mallrave të falsifikuara ose pirate.

Dogana e Kosovës ka vazhduar luftimin e falsifikimit të mallrave dhe piraterisë. Gjatë periudhës raportuese, Dogana e Kosovës ka shqyrtuar 86 raste në sasinë e mallrave prej 1,602,122 artikujsh, me vlerë mbi 3.7 milion euro. Për më tepër, janë krijuar 20 profile të reja të rrezikut në lidhje me mallrat që cenojnë të drejtat e pronësisë intelektuale, si dhe janë identifikuar nëntë (9) raste ex-officio në sasi prej 2449 artikujsh (ose 47,050 euro). Krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, Dogana e Kosovës ka rritur ndërhyrjet për 6 (gjashtë) raste sipas procedurës ex-officio.

Për sa i përket ngritjes së kapaciteteve në fushën e DPI-së dhe të Drejtave të Autorit, API-ja ka rekrutuar 8 zyrtarë të përkohshëm (për 6 muaj) për marka tregtare në korrik të vitit 2014. Zyra për të Drejtat e Autorit dhe të Drejtat e Përafërta ka rekrutuar një zyrtar për aktivitetet e promovimit.

Më 1 maj 2014 është lansuar Ueb faqja zyrtare për Drejtat e Autorit dhe të Drejtat e Përafërta (http://autori-ks.com/), që përmban informacione mbi të drejtën e autorit dhe të drejtat e përafërta. Ueb faqja është promovuar në disa portale informative elektronike dhe në faqen e Facebook-ut të Zyrës për të Drejtat e Autorit dhe të Drejtat e Përafërta (ZDADP). Për aktivitete të tjera që ndërlidhen me ngritjen e kapaciteteve, ju lutem shih Tabelën xxx më poshtë.

Tabela 1.13: Statistikat mbi trajnimin dhe ngritja e kapaciteteve tjera të ofruara në fushën e të Drejtave të Pronësisë Intelektuale (maj – korrik 2014)

Lloji dhe tema Data & vendi Nr. i pjesëmarrësve

Zyra për të Drejtat e Autorit dhe të Drejtat e PërafërtaVizitë studimore në Zyrën Bullgare për të Drejtat e Autorit dhe të Drejtat e Përafërta - Menaxhimi i Asociacioneve Kolektive

18–21 maj 2014, Bullgari

3

Seminar trajnues mbi Zbatimin e të Drejtave të Pronësisë Intelektuale, i organizuar nga TAIEX, Zyra Shqiptare për Pronësi Intelektuale dhe Interpol-i

24-26 qershor 2014,Tiranë, Shqipëri

5

Trajnim për programin softuerik të Interpol-it, Kolegji për Hetimin e Krimeve mbi të Drejtat e Pronësisë Intelektuale

Qershor, Francë 2

Dogana e Kosovës – Njësia e DPI-së Falsifikimi i produkteve farmaceutike 22 maj 2014

Prishtinë5

Agjencia për të Drejtat e Pronësisë Industriale Prezantimi i të Drejtave të Pronësisë Intelektuale dhe rolit të Agjencisë për Pronësi Industriale

20 maj 2014Prishtinë

40

Vizita e studentëve nga Fakulteti Juridik - Universiteti i Prishtinës në Agjencinë për Pronësi Industriale

21 maj 2014Prishtinë

9

103

Seminar mbi rolin e Institucioneve të DPI-së dedikuar për komunitetin e biznesit dhe studentët e Fakultetit Ekonomik-Universiteti i Prishtinës

27 maj 2014Gjakovë

22

Trajnimi i Trajnerëve mbi Fuqizimin e Sistemit të të Drejtave të Pronësisë Intelektuale

7–11 korrik 2014Prishtinë

10(Agjencia për

Pronësi Intelektuale,

Dogana, ZDADP, Policia)

Trajnim mbi organizimin e aktiviteteve ndërgjegjësuese për të Drejtat e Pronësisë Intelektuale

7- 11 korrik 2014Prishtinë

3

Trajnim mbi tarifat në Agjencinë e Pronësisë Industriale

30-31 korrik 2014 Shkup, Maqedoni

1

Ka përfunduar më 10 qershor 2014 një fushatë tre-mujore ndërgjegjësuese për të drejtat e autorit dhe të drejtat e përafërta. Si objektiv ka pasur universitetet, bibliotekat dhe përdoruesit e materialeve të kopjuara që shkelin të drejtat e autorit. Kampanja ka përfshirë shpërndarjen e fletëpalosjeve dhe broshurave mbi materialet pirate, shkeljet e të drejtave të autorit dhe efektet e tyre negative.

Prokurimi PublikKomisioni Rregullativ i Prokurimit Publik (KRPP), gjatë periudhës raportuese, ka miratuar katër (4) udhëzime mbi Njoftimin për autoritetet kontraktuese, dhënien e kontratave, procedurat e anulimit dhe njoftimin indikativ. Raporti Vjetor i KRPP-së 2013 është miratuar nga Kuvendi më datë 3 prill 2014. Sipas evidencave të vitit 2013, ekzistojnë 173 autoritete kontraktuese në Kosovë.

KRPP-ja ka lëshuar 1,473 njoftime për kontratë dhe 1,748 njoftime për dhënien e kontratave në periudhën maj-korrik 2014. Janë publikuar gjithsej 5,517 njoftime për dhënien e kontratave për periudhën 1 tetor 2013 - 22 gusht 2014. Nënshkrimi i kontratave është hapi tjetër pas njoftimit për dhënien e kontratave (me kusht që nuk ka ankesa nga palët). KRPP-ja ka monitoruar 72 aktivitete të prokurimit në 10 autoritete kontraktuese. Departamenti i saj për mbikëqyrje dhe monitorim gjithashtu monitoron menaxhimin e kontratave publike dhe në periudhën raportuese ka monitoruar menaxhimin e 27 kontratave publike.

Departamenti Rregullator brenda KRPP-së ka vazhduar me këshilla dhe ndihmë për autoritetet kontraktuese, operatorët ekonomikë dhe palë të tjera të interesuara në lidhje me zbatimin e legjislacionit primar dhe sekondar dhe ka lëshuar dokumentet në vijim:

18 shkresa shpjeguese; 258 interpretime nëpërmjet mjeteve elektronike të komunikimit; 252 interpretime dhe këshilla nëpërmjet shërbimit “help desk”.

Organi Shqyrtues i Prokurimit (OSHP) ka pranuar gjithsej 166 ankesa nga operatorët ekonomikë gjatë periudhës raportuese. Ankesat e tilla kanë të bëjnë me kundërshtimet ndaj vendimeve për dhënien e kontratës të autoriteteve kontraktuese ose gjatë procedurës së tenderimit (njoftimin për dhënien e kontratës). Nga 166 ankesa nga operatorët ekonomikë, 137 kanë përmbushur kërkesat ligjore për shqyrtim, sipas legjislacionit në fuqi, dhe janë shqyrtuar nga Organi Shqyrtues i Prokurimit (OSHP), ndërsa 29 janë ende duke u shqyrtuar. Për 47% të ankesave u vendos në favor të operatorëve ekonomikë, për 36% të ankesave u vendos në favor të autoriteteve kontraktuese, ndërsa 17% e ankesave janë duke u shqyrtuar.

104

Sa i përket zhvillimit të kapaciteteve në fushën e prokurimit, është emëruar Drejtori Ekzekutiv i AQP-së më 16 qershor 2014. Organi Shqyrtues i Prokurimit Publik ka rekrutuar dy (2) zyrtarë, një (1) zyrtar ligjor dhe një (1) zyrtar të shqyrtimit (4 gusht 2014). Gjatë periudhës raportuese është realizuar një program themelor i trajnimit dhe certifikimit për prokurimin publik, në të cilin morën pjesë gjithsej 111 persona, nëntë (9) nga të cilët ishin nga komuniteti minoritar. Trajnimi ka zgjatur 45 ditë dhe certifikimi është i vlefshëm deri në vitin 2016.

Ligji mbi Kompaninë Sa i përket kornizës politike, janë duke u zhvilluar Plani Kombëtar për Zonën Ekonomike dhe Plani i saj i Veprimit për Zhvillimin e Zonave Ekonomike në Kosovë. Plani parasheh krijimin e zonave ekonomike të parapara me Ligjin për Zonat Ekonomike dhe strategjinë për zhvillimin e sektorit privat. Plani pritet të miratohet nga Qeveria deri në fund të vitit 2014. Plani ka për qëllim ofrimin e një vargu të shtytësve për bizneset brenda zonave, veçanërisht për kompanitë prodhuese. Për më tepër, më 22 maj 2014, është themeluar një Zonë ekonomike (parku industrial) prej 44 hektarëve në Mitrovicë. Po në të njëjtën ditë, është nënshkruar një marrëveshje bashkë-financimi për këtë zonë dhe si rezultat qeveria ka alokuar një shumë bashkë-financuese prej 200,000 euro. Në muajin gusht, MTI-ja në bashkëpunim me IOM-in kanë përgatitur studimin e fizibilitetit për zonën ekonomike në Gjakovë. Qëllimi i këtij studimi të fizibilitetit është kryerja e një inspektimi në ambientet e parashikuara për zonat e lira ekonomike, respektivisht kryerja e një vlerësimi të zonës industriale "Metaliku" si një zonë e re industriale në qytetin e Gjakovës. Më 21 korrik 2014 janë nënshkruar tri kontrata me bizneset e huaja (Italiane, Norvegjeze dhe Sllovene) që të vendosen në Parkun e Biznesit në Drenas.

Programi i Skemave të Grandit për Ndërmarrjet e Vogla dhe të Mesme ka filluar më 30 maj 2014. Faza e aplikimit ka përfunduar dhe deri më tani janë pranuar 700 kërkesa. Aktualisht është duke u zhvilluar vlerësimi. Ka filluar edhe zbatimi i fazës së parë të Skemës Voucher të këshillimit. Në periudhën kohore prill-gusht 2014, rreth 30 biznese kanë përfituar nga zbatimi i aktiviteteve këshillimore.

Sipas Ligjit Nr. 04/L-176 për Turizmin dhe Udhëzimit Administrativ Nr. 19/2013 mbi Rregullimin dhe Zhvillimin e Sistemit të Vlerësimit, janë certifikuar 16 subjekte (akomodime hotelierike) nga 6 maji 2014 deri më 8 korrik 2014.

7.3. Të zbatohet korniza ligjore mbi konkurrencën

Autoriteti i Konkurrencës ka ndërmarrë disa veprime në kuadër të mandatit të saj për mbrojtjen e konkurrencës dhe konsumatorëve. Në këtë drejtim, Autoriteti i Konkurrencës ka shqyrtuar një numër të rasteve të shënuara më poshtë.

Rekomandime /Opinione: Rasti i "CMS Adonnino Ascoli & Cavasola Scamoni". Autoriteti i Konkurrencës ka pranuar

një kërkesë për interpretimin e Nenit 15, paragrafët 1.1 dhe 1.2 të Ligjit për Mbrojtjen e Konkurrencës në lidhje me të hyrat aktuale dhe të ardhurat e përgjithshme.

Rasti i PTK-së në lidhje me sqarimin e të drejtave ekskluzive për kanalet televizive audio dhe audio-vizuale.

Rasti i "Boga & Associates - Information Notice on Agreement for Distribution" (Njoftim Informues mbi Marrëveshjen për Shpërndarje) paraqiti kërkesën pranë Autoritetit të Konkurrencës për dhënien e përqendrimeve. AK-ja ka dhënë një opinion mbi interpretimin e paragrafit 1.2 të Nenit 15, në lidhje me përqendrimet dhe realizimin e përqendrimeve.

Rasti në lidhje me marrëveshjet e ndaluara:

105

Rastet në lidhje me "marrëveshjet e ndaluara" dhe "praktikën e koordinuar" për shitjen e arkave fiskale ndërmjet dy kompanive "Dukagjini Sh.p.k" dhe "GEKOS Sh.p.k". Nga këto dy raste, Autoriteti i Konkurrencës ka përfunduar njërin rast dhe rasti "GEKOS" është në proces.

Rastet që ndërlidhen me marrëveshjet e ndaluara të kompanive të sigurimit që operojnë në tregun e Kosovës.

Autoriteti i Konkurrencës ka përfaqësuar rastet në gjykatën themelore. Katër nga dhjetë rastet janë shqyrtuar dhe gjashtë kanë mbetur në procesin e rishqyrtimit. Për detaje mbi trajnime të stafit dhe ngritjen e kapaciteteve të tjera të Autoritetit të Konkurrencës, shih Tabelën xxx më poshtë.

106

Tabela 1.14: Statistikat mbi trajnimin dhe ngritjen e kapaciteteve tjera të ofruara për stafin e Autoritetit të Konkurrencës (maj 2014 – korrik 2014)

Lloji dhe tema Data & vendi Nr. i pjesëmarrë

sveSeminar mbi Liberalizimin e Tregut Hekurudhor të organizuar nga SEETO

6 maj 2014, Mal të Zi

2

Punëtoria në Autoritetin e Konkurrencës të Sllovenisë, Punëtoria e 7të vjetore e KFT-së së Evropës Lindore për Çështjet Ekonomike në Ligjin për Konkurrencën

12–15 maj 2014, Slloveni

2

Forumi i Sofias mbi Konkurrencën, me pjesëmarrjen e vendeve të Ballkanit Perëndimor, i organizuar nga Autoriteti i Konkurrencës së Bullgarisë, dhe financuar nga UNCTAD

15-16 maj 2014 , Bullgari 2

Vizitë studimore në Zyrën e Ndihmës Shtetërore të Maqedonisë Ndihma Shtetërore dhe roli dhe funksionimi i Ndihmës Shtetërore

21 maj 2014,Maqedoni 2

Seminari i organizuar nga Qendra e Trajnimit të KBR-së në Budapest me temë: Prokurimi mbi Konkurrencën

28 maj 2014,Maqedoni 1

Vizitë studimore lidhur me Ligjin për Konkurrencën dhe trajtimi i rasteve në Gjykata, në Autoritetin e Konkurrencës së Shqipërisë

18-19 qershor,Shqipëri

6

Pjesëmarrje në konferencën e UNCTAD Morën pjesë grupi i ekspertëve ndërministror për Ligjin dhe Politikat mbi Konkurrencën

7-11 korrik 2014, Gjenevë 2

7.4. Të rritet kontrolli i tregtisë dhe therjes së vazhdueshme të paligjshme të kafshëve dhe të forcohen kontrollet në tregjet e bagëtive

Nuk ka zhvillime për të raportuar.

7.5. Përmirësimi i statistikave të biznesit

Sa i përket zhvillimit të statistikave të biznesit është duke u bërë finalizimi i transferimit të klasifikimeve të aktiviteteve ekonomike nga NACE Rev. 1 në NACE Rev. 2, në përputhje me nevojat e Kosovës dhe standardet e EUROSTAT-it. Treguesit e BPV-së që kanë përdorur NACE Rev. 1 janë konvertuar në NACE Rev. 2. Nga shtatori i vitit 2014 dhe që këtej e tutje, të gjitha publikimet do të shpërndahen duke përdorur NACE Rev. 2. raportet statistikore mbi ndërmarrjet ekonomike në Kosovë janë përgatitur për TM1 dhe TM2 të vitit 2014. Janë përpiluar statistikat e transportit për tremujorin e parë dhe të dytë të vitit 2014 dhe statistikat e hoteleve ne Kosovë për tremujorin e parë të vitit 2014. Gjithashtu është publikuar Bilanci i Energjisë për tremujorin e parë të vitit 2014.

Rezultatet e sondazhit të fuqisë punëtore për vitin 2013 janë publikuar në korrik të vitit 2014. Përveç kësaj, Agjencia e Statistikave të Kosovës ka publikuar katër (4) botime të indekseve të çmimeve bujqësore: Tremujori i indeksit të çmimeve të prodhimit dhe çmimet në bujqësi, TM1 dhe TM2 të vitit 2014; Tremujori i indeksit të çmimeve të inputeve dhe çmimet në bujqësi, TM1 dhe TM2 të vitit 2014.

Në fushën e llogarive kombëtare, ka përfunduar rishikimi i të dhënave të BPV-së për qasjen e shpenzimeve dhe të prodhimit për periudhën 2008-2012. Me ndihmën e një projekti të IPA-s 2011 janë përfunduar pilot projektet në vijim :

107

PP1-Metodologjia e Llogarive Kombëtare: përmirësime në fusha specifike dhe "Përditësimi i Përshkrimit të Burimeve dhe metodave për Llogaritë Kombëtare";

PP2- Llogaritë Kombëtare Tremujore; Pariteti i Fuqisë Blerëse (PFB) ka përfunduar sipas planit të punës së PFB-së; Indeksi i harmonizuar i çmimeve të konsumit ka përfunduar brenda afatit të parashikuar.

8. Çështjet Fitosanitare dhe Veterinare

8.1. Të përmirësohen objektet për kontrollin e importeve fitosanitare dhe veterinare, si dhe të ngritët kapaciteti për transferimin e mostrave

Nuk ka zhvillime për të raportuar.

8.2. Të bëhet fuqizimi i kontrolleve fitosanitare dhe veterinare përmes bartjes së kompetencave të sigurisë ushqimore dhe të inspektorëve veterinarë nga komunat në Agjencinë e Ushqimit dhe Veterinarisë së Kosovës

Periudha raportuese u shënua me aktivitete të shumta në kontrollet e veterinarisë dhe sanitarisë, siç tregohet në tabelën e mëposhtme:

Tabela 1.15: Aktivitetet e Drejtorisë së Inspektoratit të kryera gjatë periudhës 1 maj - 31 korrik 2014

Inspektimet

Certifikatat e

Eksportit

Therjet Analizat Strishot

Produktet e

shkatërruara (kg)

Kafshët e konfiskuara

Gje

dhe

t Der

rat

Pula

t

Sanitari 353 154 212 39475 Veterinari 344 292 1146 98 13878

(17 lopë, 277 dhi,

6197 pula, 18 koshere bletësh)

17 15 6197

Fitosanitari (e brendshme)

522 462 323

Veterinari (kufitare)

3326 132

Fitosanitari (kufitare)

10063 187

TOTALI 14608 754 1146 894 212 53353 17 15 6197

Në tabelën e mësipërme janë treguar numrat e gjedheve, derrave dhe pulave që janë konfiskuar nga policia kufitare dhe janë asgjësuar në përputhje me rrethanat. Të 17 gjedhet u asgjësuan pasi rezultuan pozitive me Brucelozë.

Me qëllim të ngritjes së kapaciteteve njerëzore në këtë sektor, dhjetë inspektorë të fitosanitarisë janë trajnuar në qershor mbi "praktikat e mira për mbrojtjen e pyjeve dhe zbatimin e standardeve ndërkombëtare të fitosanitarisë në pyje.”

108

8.3. Të sistemohet futja e të dhënave në bazën e të dhënave për identifikimin ,regjistrimin dhe lëvizjet e kafshëve

Si pjesë e zbatimit të saj të vazhdueshëm të politikave për sigurinë e ushqimit, shëndetin e bimëve dhe të kafshëve, AVUK-i ka raportuar të dhënat mbi lindjet, therjet, lëvizjet dhe importet e kafshëve në baza të rregullta përmes rrjetit të veterinerëve të kontraktuar në bazën e të dhënave të I & R, ku është shënuar një progres i konsiderueshëm veçanërisht në raportimin e lëvizjes dhe therjeve të kafshëve (referojuni tabelave xxx dhe xxx për krahasime ndërmjet periudhave të njëjta raportuese 2014 dhe 2013).

Tabela 1.16: Statistikat mbi të dhënat e raportuara në bazën e të dhënave të I & R gjatë periudhës 1 maj - 31 korrik 2014

Lloji i kafshëve

Kategoritë e regjistrimitLindjet Lëvizjet Therjet Importet Eksport

etGjedhë 11,005 3,528 3,669 2,566 N/ADele 38,634 2,217 N/A N/A N/ADhi 6,002 521 N/A N/A N/ADerra 6,395 276 N/A N/A N/A

Tabela 1.17: Të dhënat e raportuara në bazën e të dhënave të I & R gjatë periudhës 1 maj - 31 korrik 2013

Lloji i kafshëve

Kategoritë e regjistrimitLindjet Lëvizjet Therjet Importet Eksport

etGjedhë 10,934 3,071 1,452 2,606 N/ADele 46,912 710 N/A N/A N/ADhi 5,631 247 N/A N/A N/ADerra 3,540 103 N/A N/A N/A

8.4. Të akreditohen laboratorët për kontrollin e ushqimit

Nuk ka zhvillime për të raportuar.

109

Shtojca 2: Lista e ligjeve të miratuara nga Kuvendi i Republikës së Kosovës

Nr. Emri i Ligjit Nr. i Ligjit

Data e miratimi

tNr. dhe Data e

shpalljes së Aktit1. Ligji për skemat pensionale të

financuara nga shteti2012/04-L-131

06.05.2014

DL-024-2014, 21.05.2014

2. Ligji për masat antidamping dhe masat kundërbalancuese

2013/04-L-240

06.05.2014

DL-025-2014, 21.05.2014

Shtojca 3: Lista e dokumenteve të politikave të miratuara nga institucionet e Republikës së Kosovës

Nr. Titulli i dokumentit

Data e miratimi

tDokumentet e miratuara nga Qeveria e Kosovës

1. Rishikimi Strategjik i Sektorit të Sigurisë 04.03.2014

2. Strategjia për asistencë në sektorin e sundimit të ligjit në Kosovë 2016-2019 16.05.2014

3. Strategjia për Zhvillimin e Partneriteteve Publiko-Private 2014-2016 02.04.2014

4. Plani Kombëtar i Veprimit 2014-2016 në kuadër të Partneritetit për Qeverisje të Hapur

29.04.2014

5. Strategjia për Rregullim më të mirë 2014-2020 23.05.2014

6. Korniza Afatmesme e Shpenzimeve 2015-2017 29.14.2014

Shtojca 4: Lista e akteve nënligjore të miratuara nga institucionet e Republikës së Kosovës

Emri i aktit nënligjor Miratuar nga

Data e miratimi

tRregullore Nr. 10/2014 për punën e Komisionit Kombëtar për Refugjatë QK 22.05.20

14 UA MD-Nr. 09 / 2014 për Procedurën disiplinore për Përmbaruesit Privat MD 13.05.20

14UA (MPB) Nr. 07/2014 për përcjelljen zyrtare të Presidentit të Republikës së Kosovës pas përfundimit të mandatit të tij / saj \

MPB 13.05.2014

UA (MPB) Nr. 08/2014 për kushtet dhe procedurat për lëshimin e vizave në pikat e kalimit kufitar

MPB 16.05.2014

UA (MPB) Nr. 09/2014 për Kthimin e të Huajve me Qëndrim të Paligjshëm në Republikën e Kosovës

MPB 21.05.2014

UA (MASHT) Nr. 10/2014 Për Institutin Pedagogjik të Kosovës MASHT 05.05.2014

UA (MASHT) Nr. 11/2014 Përmbajtja e kontratës për organizimin e AARR për kandidatë dhe punëdhënës

MASHT 05.05.2014

110

UA (MASHT) Nr. 12/2014 Përjashtimet në moshë me rastin e regjistrimit në arsimin dhe aftësimin për të rritur

MASHT 05.05.2014

UA (MASHT) Nr. 13/2014 Plani vjetor i punës dhe plani zhvillimor I ofruesve të arsimit formal për të rritur

MASHT 05.05.2014

UA (MASHT) Nr. 14/2014 Agjencioni i arsimit dhe aftësimit profesional dhe arsimit të të rriturve (AAAPARR) në Kosovë

MASHT 06.05.2014

UA (MASHT) Nr: 15/2014 Kategoritë e studentëve me përparësi për banim në Qendrën e Studentëve

MASHT 06.05.2014

UA ( MASHT) Nr: 16/2014 Kualifikimet dhe modulet e arsimit post sekondar-emërimi dhe funksionimi I tyre

MASHT 06.05.2014

UA ( MASHT) Nr. 17/2014 Aplikimi i pagesave të studentëve në universitet publike

MASHT 06.05.2014

UA ( MASHT) Nr. 18/2014 Aktivitetet jashtëshkollore MASHT 29.05.2014

- UA (MASHT) Nr. 20/2014 Libri amëz I studentëve të institucioneve të arsimit të lartë

MASHT 30.05.2014

Rregullore (MTI) Nr. 02/2014 për Kërkesat Themelore në Punët e Ndërtimit

MTI 28.05.2014

UA (MBPZhR) Nr. 12/2014 për Parandalimin, Luftimin dhe Eliminimin e Zjarrit Bakterial

MBPZhR 16.05.2014

UA (MBPZhR) Nr. 13/2014 për Procedurat e Kontrollit Inspektues MBPZhR 22.05.2014

UA (MBPZhR) Nr. 14/2014 për qarkullimin e Kafshëve të Gjalla brenda territorit të Kosovës

MBPZhR 22.05.2014

UA (MBPZhR) Nr. 15/2014 për Vendosja e Kafshëve të Gjalla në Karantinë

MBPZhR 22.05.2014

UA MMPH - Nr. 14/2014 për Përcaktimin e Kushteve dhe Kritereve për Sigurimin e Banimit Familjar për dëshmorët, veteranët UÇK-së, invalidët civil të luftës,viktimat civile të luftës, viktimat e dhunës seksuale dhe familjarëve të tyre

MMPH 02.06.2014

UA MMPH- Nr. 15/2014 për Parandalimin dhe Kompensimin e dëmit që shkaktohen nga llojet e egra të shtazëve strikt të mbrojtura

MMPH 02.06.2014

UA(MASHT) Nr. 21/2014 Përfundimi i shkollimit për nxënësit e vitit të fundit të arsimit të mesëm të ulët ( klasa 9-të ) dhe arsimit të mesëm të lartë ( klasa 12/13 ) dhe/ose diploma

MASHT 06.06.2014

UA (MASHT) Nr. 22/2014 Për veprimtarinë e institucioneve kërkimore - shkencore në gjendje të jashtëzakonshme

MASHT 06.06.2014

UA (MBPZhR) Nr. 17/2014 për klasifikimin, paketimin, etiketimin dhe përcjelljen e Produkteve për Mbrojtjen e Bimëve

MBPZhR 24.06.2014

UA (MI) Nr. 02/2014 për dhënien e pëlqimit për lidhje dhe kyçje në rrugët nacionale dhe rajonale

MI 27.06.2014

111

UA MF - Nr. 01/2014 për Rregullat dhe procedurat e Lejimit të Qasjes në Qendrën e të Dhënave të Ministrisë së Financave

MF 24.07.2014

UA MF- Nr. 02 / 2014 mbi Kornizën standardizuar të TI-së në dhe për Operacionet, Mbështetjen dhe Vazhdueshmërinë të Shërbimeve/Sistemeve Backup (kopje rezervë) dhe Sistemeve për rimëkëmbje nëpër gjithë Sistemet për TI në Ministrinë e Financave

MF 24.07.2014

UA (MASHT) Nr. 23/2014 Pilotimi i kornizës së kurrikulës së arsimit parauniversitar të Republikës së Kosovës dhe kurrikula bërthamë 2014/2015

MASHT 21.07.2014

UA (MASHT) Nr. 24/2014 Shndërrimi i klasave të bashkangjitura në dhoma të burimeve

MASHT 21.07.2014

UA (MASHT) Nr. 25/2014 Licencimi i mësimdhënësve MASHT 21.07.2014

UA (MASHT) Nr. 26/2014 Për verifikimin e dokumentacionit shkollor (publik dhe privat) për nevojat e kandidatëve që shkollohen jashtë shtetit

MASHT 21.07.2014

RREGULLORE (MTI) Nr. 03/2014 për Aerosolët Dispensivë MTI 04.07.2014

UA (MTI) nr. 08/2014 për ndryshimin dhe plotësimin e udhëzimit administrativ (MTI) - nr. 19/ 2013 për rregullimin dhe zhvillimin e sistemit të vlerësimit të akomodimit

MTI 10.07.2014

UA (MTI) Nr. 09/2014 për ndryshimin dhe plotësimin e udhëzimit administrativ Nr. 04/2012 për përcaktimin e kushteve dhe kritereve për subjektet që merren me tregtinë e duhanit

MTI 24.07.2014

UA (MPMS) Nr. 07/2014 në Rregulloren e Procedurave Administrative për Pushimin e Paguara të Lehonisë nga Qeveria

MPMS 02.07.2014

UA (MPMS) Nr. 05/2014 për ndryshimin e UA-së Nr. 14/2011 për rregullimin e procedurës për themelimin e marrëdhënieve të punës në sektorin publik

MPMS 02.07.2014

UA (MPMS) Nr. 06 / 2014 për ndryshimin e UA-së Nr. 07 / 2010 për rregullimin dhe përcaktimin e procedurave të aplikimit për zbatimin e të drejtës për përkrahje materiale të familjeve me fëmijë me aftësi të përhershme të kufizuara

MPMS 02.07.2014

UA (MAPL) Nr. 03/2014 për procedurën e themelimit, përbërjen dhe kompetencat e komiteteve të përhershme në Komunë

MAPL 07.07.2014

Shtojca 5: Statistikat mbi Kriteret Ekonomike

Tabela 5.1: Të hyrat dhe shpenzimet e Qeverisë

Përshkrimi 

Buxheti

2014

Vlera e realizuar Jan Shk Mar Pri Maj

Qërsh

Progresi i

planit`000 Euro           %

Të hyrat                 Tatimet kufitare – Dogana

934,109

382,713

45,737

52,672

67,060

68,912

70,995

77,336 41%

(3,729 -1,265 -53 -236 -86 -340 -239 -309 34%

112

Rimbursimet nga Tatimet e brendshme doganore )- Administrata Tatimore

367,306

144,792

36,621

17,891

20,458

35,777

17,372

16,673 39%

Rimbursimet nga ATK

(33,558)

-12,298

-2,640

-2,174

-3,790 -167

-1,123

-2,404 37%

Të hyrat tatimore

1,264,127

513,942

79,665

68,153

83,641

104,181

87,005

91,296 41%

Të hyrat jo tatimoreNiveli Qendror 47,799 22,718 2,796 2,949 4,158 4,628 4,275 3,911 48%Të Hyrat Vetanake

117,226 50,704 7,788 7,651 8,652 9,704 9,097 7,813 43%

Nivel Qendror 50,00

0 21,656 4,148 3,450 4,318 3,656 3,302 2,781 43%

Komunat 67,22

6 29,048 3,640 4,200 4,334 6,048 5,795 5,031 43%

Honorarët 22,00

0 14,333 6,754 167 208 6,718 248 238 65%Tatimi koncesionar 5,500 1,000 500 0 0 500 0 0 18%Kreditë (disbursimet)

184,892 85,948

11,193

18,804 7,481 7,204 4,419

36,846 46%

Totali i të hyrave

1,641,545

688,645

108,697

97,724

104,141

132,935

105,044

140,104 42%

                   Pagesat (Shpenzimet)                  

Niveli Qendror 1,202,

025 453,36

1 45,7

61 75,5

17 60,5

22 105,745

84,337

81,479 38%

Komunat412,19

7 171,17

6 17,0

59 31,1

98 24,6

71 32,9

40 32,4

83 32,8

25 42%Transaksione të tjera të financuara 38,620 17,284 165

3,099

10,111 507

3,205 198 45%

Totali i Pagesave (Shpenzimet)

1,652,843

641,821

62,985

109,814

95,304

139,191

120,025

114,502 39%

Tabela 5.2: Normat efektive të këmbimit valutor, mesataret reale dhe nominale(vjetore)

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014/Qershor

Indeksi

NNEKNNEK 101.1 101.2 100.9 101.0 101.0 101.6 102.3NREK (Totali)NREK

106.0 101.6 102.2 106.4 106.1 106.5 106.4NREK(CEFTA)NREK(CEFTA

105.1 100.8 103.0 106.3 107.1 106.9 106.8

113

NREK (BE)NREK (BE) 105.7 102.1 103.5 107.7 107.6 107.8 107.1

Burimi: Banka Qendrore e Kosovës

Tabela 5.3: Statistikat mbi kompanitë e reja të regjistruara sipas sektorëve (prill 2014 - qershor 2014)Sekto

ri Përshkrimi Nr. i kompanive

Përqindja

A Bujqësia, gjuetia dhe pylltaria 190 7.9%B Peshkim - -C Miniera dhe gurore 9 0.4%D Prodhimtaria 297 12.4%E Furnizimi me energji elektrike, gaz dhe ujë 5 0.2%F Ndërtimtaria 203 8.5%

GTregtia me shumicë dhe pakicë; riparimi i automjeteve, motoçikletave dhe mallrave të ekonomive familjare

74931.2%

H Hotelet dhe restorantet 282 11.8%I Transporti, magazinimi dhe komunikimi 161 6.7%J Ndërmjetësimi financiar 8 0.3%K Pasuritë e patundshme, dhënia me qira dhe

aktivitetet e biznesit 228 9 .5%

L Administrata dhe mbrojtja publike; sigurimi shoqëror i detyrueshëm 11 0.5%

M Arsimi 20 0.8%N Shëndeti dhe puna sociale 40 1.7%O Aktivitetet e tjera të shërbimit social,

personal dhe të komunitetit 196 8.20%

P Ekonomitë familjare private me persona të punësuar 0 0.00%

Q Organizatat dhe organet jashtë-territoriale 0 0.00%

Tabela 5.4: Statistikat mbi kompanitë e mbyllura, sipas sektorëve (prill 2013 - qershor 2014)Sekto

ri Përshkrimi Nr. i kompanive

Përqindja

A Bujqësia, gjuetia dhe pylltaria 44 9.89%B Peshkim 0 0.00%C Miniera dhe gurore 1 0.22%D Prodhimtaria 34 7.64%E Furnizimi me energji elektrike, gaz dhe ujë 4 0.90%F Ndërtimtaria 27 6.07%

GTregtia me shumicë dhe pakicë; riparimi i automjeteve, motoçikletave dhe mallrave të ekonomive familjare 141 31.69%

H Hotelet dhe restorantet 51 11.46%I Transporti, magazinimi dhe komunikimi 63 14.16%J Ndërmjetësimi financiar 1 0.22%K Pasuritë e patundshme, dhënia me qira dhe

aktivitetet e biznesit 40 8.99%L Administrata dhe mbrojtja publike; sigurimi

shoqëror i detyrueshëm 1 0.22%M Arsimi 4 0.90%N Shëndeti dhe puna sociale 10 2.25%

114

O Aktivitetet e tjera të shërbimit social, personal dhe të komunitetit 24 5.39%

P Ekonomitë familjare private me persona të punësuar 0 0.00%

Q Organizatat dhe organet jashtë-territoriale 0 0.00%Totali 445 100%

Tabela 5.5: Statistikat e numrit të pronarëve të rinj në bazë të gjinisë (periudha janar-qershor)

Gjinia

Numri i përgjithsh

ëm i pronarëve që nga viti

2013

Janar Shkurt Mars Prill Maj Qershor

Pronarët në SIKTK

%

F 78340 54 7 78 45 38 50 7861216.4

7

M 377091 312 81 322 298 231 199 37853479.3

3N/A 19983 7 3 8 13 4 6 20024 4.2Totali 475414 373 91 408 356 273 255 477170 100

Tabela 5.6: Pjesëmarrja e nxënësve nga çerdhja deri në shkollë të mesme

Niveli shkollor Totali Meshkuj, Femra

Çerdhe (1-6 vjeç) 5,398 (M: 2,827, F: 2,571)Parashkollor (5-6 vjeç) 19,939 (M: 10,319, F: 9,620)Shkolla Fillore dhe e Mesme e ulët (klasa 1–9)

280,596 (M: 145,488, F: 135,108)

Shkolla e Mesme (klasa 10–13)

102,213 (M: 54,785, F: 47,428)

Tabela 5.7. Numri i nxënësve në bazë të përkatësisë etnike Tabela 5.8 Numri i përgjithshëm i braktisjeve të shkollës, të dhënat janë marrë që nga fundi i qershorit 2014 (klasat 1-13)

Përkatësia etnike Totali (%) Mashku

llFemër

Totali

Shqiptar 392,529 (96.2%) Shqiptar

982 750 1732Serb8 405 (0.1%) Turk 3 2 5Boshnjak 4,605 (1.1%) Boshnj

ak9 10 19

Ashkali 4,210 (1.0%) Ashkali 19 20 39Turk 2,658 (0.7%) Rom 16 6 17Goran 643 (0.2%) Egjipta

s1 0 1

Egjiptas 788 (0.2%) Tjetër 2 1 3Rom 2.059 (0.5%) Totali 1816Kroat 43 (0.0%)Tjetër 206 (0.1%)

8 Vetëm disa shkolla në Kamenicë kanë regjistruar të dhënat në Sistemin e Monitorimit të Institucioneve Arsimore

115

Tabela 5.9: Shkalla e Mbulueshmërisë së Shërbimeve të Ujësjellësit dhe Kanalizimit (qershor 2014)

RajoniShkalla e mbulueshmërisë me shërbime të ujësjellësit (totali

81.2%)

Shkalla e mbulueshmërisë me shërbime të kanalizimit

(totali: 60%)Prishtinë 96.4% 77.8%Prizren 63.1% 56.3%Pejë 90.8% 41.2%Mitrovicë 64.1% 48.6%Gjakovë 99.7% 53.6%Ferizaj 80.9% 75.0%Gjilan 62.7% 47.8%

116