twistgroningen.nltwistgroningen.nl/wp-content/uploads/2017/04/samenv… · web viewis...

Samenvatting Syntaxis II – Rijksuniversiteit Groningen Inge Salomons

Samenvatting Syntaxis II

InhoudBoek: Chomsky’s Universal Grammar.....................................................................................................3

3.5 Control Theory and null subjects..................................................................................................3

4.1.1 A-movements............................................................................................................................4

4.1.2 A’-movements...........................................................................................................................4

4.1.3 Head movements......................................................................................................................4

4.5.2. Binding Theory and empty categories......................................................................................4

Basismodel van de grammatica..............................................................................................................5

Syntactische theorievorming..................................................................................................................5

Stadia in generatieve onderzoeksprogramma’s.................................................................................5

Structuur bouwen..................................................................................................................................5

Herschrijfregels..................................................................................................................................5

X-bar theorie......................................................................................................................................5

Merge.................................................................................................................................................6

Structuren en verplaatsing.....................................................................................................................6

Zinsstructuur met functionele projecties...........................................................................................6

Verplaatsing XP (woordgroep) of X (hoofd)........................................................................................6

De IP/TP..............................................................................................................................................7

I als hoofd...........................................................................................................................................7

C als hoofd..........................................................................................................................................7

I C...................................................................................................................................................7

De CP..................................................................................................................................................7

Do support..........................................................................................................................................8

Long-distance movement...................................................................................................................8

Eilanden..............................................................................................................................................8

Theta role assignment............................................................................................................................8

Theta-criterion...................................................................................................................................9

Subcategorization frame....................................................................................................................9

Gecombineerde frames/grids.............................................................................................................9

Werkwoordsklassen...........................................................................................................................9

Valency...........................................................................................................................................9


Onderscheid intransitieve V’s:........................................................................................................9

UTAH & VPISH..................................................................................................................................10

EPP...................................................................................................................................................10

A-movement.....................................................................................................................................10

Casus............................................................................................................................................10

Burzio’s generalizaton..................................................................................................................10

Passief..........................................................................................................................................11

(No) raising...................................................................................................................................11

VP shells: vP en VP................................................................................................................................11

Soorten werkwoorden.........................................................................................................................11

Lege elementen....................................................................................................................................11

Kleine pro.........................................................................................................................................11

Grote PRO.........................................................................................................................................11

Sporen..............................................................................................................................................12

Samenvattend..................................................................................................................................12

Parasitic gaps....................................................................................................................................12

Bindingstheorie....................................................................................................................................12

Lokaal bindingsdomein.....................................................................................................................12

Empty Category Principle (ECP)........................................................................................................12

Circulariteit.......................................................................................................................................12

Niet-finiete bijzinnen............................................................................................................................13

Localiteitstheorie..................................................................................................................................13

The Minimalist Program.......................................................................................................................13

Economy...........................................................................................................................................14

Verplaatsing.....................................................................................................................................14

Taalvariatie.......................................................................................................................................14

X’-theorie.............................................................................................................................................14

Bare Phrase Structure..........................................................................................................................14

Hoofden, frases................................................................................................................................14

Complementen, specificeerders.......................................................................................................15

Adjuncten.........................................................................................................................................15

UTAH................................................................................................................................................15

Movement........................................................................................................................................15

Linearisatie.......................................................................................................................................15


PF..................................................................................................................................................15

Feature checking..................................................................................................................................16

Logical Form/ LF-interface................................................................................................................16

Mirror principle....................................................................................................................................16

Morfologie............................................................................................................................................16

Derivatie...........................................................................................................................................16

Inflectie.............................................................................................................................................17

Lexicalist hypothesis.........................................................................................................................17

Split morphology hypothesis............................................................................................................17

In grammatica..................................................................................................................................17

Parenthesis en ellipsis..........................................................................................................................17

Parenthesis.......................................................................................................................................17

Ellipsis...............................................................................................................................................18

Vragen & opdrachten uit de colleges...................................................................................................18

Voorbeeldzin........................................................................................................................................22

Begrippen.............................................................................................................................................22

Overige aantekeningen........................................................................................................................23

Boek: Chomsky’s Universal Grammar

3.5 Control Theory and null subjectsExtended Projecten Principle (EPP): alle deelzinnen moet een subject hebben. Waar geen semantisch subject is moet een expletief subject worden toegevoegd.In sommige niet-finiete zinnen wordt er geen subject uitgesproken, maar is die syntactisch gezien wel degelijk aanwezig. Dit null pronoun subject wordt vaak aangegeven met PRO. PRO Theorem: PRO kan alleen maar over ungoverned posities.Control Theory: ‘Control Theory determines the potential for reference of the abstract pronominal element PRO’. Controller: element dat de referentie van PRO bepaalt. Er kan sprake zijn van object-control en subject-control. Als er geen sprake is van controle spreken we van een arbitrary reference.Pro-drop: Sommige talen staan ook null subjects toe in finiete zinnen (aangeduid als pro). Talen die dit toestaan heten pro-drop talen en talen die dat niet toestaan heten non-pro-drop talen. Deze types verschillen in hun inflectie van werkwoorden: pro-drop talen hebben een rijke inflectie en daarmee een proper government. Dit is een onderdeel van de Empty Category Principle. Rizzi beweert dat het verschil ook in andere verschijnselen is te zien, volgens hem hebben pro-drop-talen de volgende kenmerken die non-pro-drop talen niet hebben: het niet hebben van een expletief subject, mogelijkheid tot subject-VP-inversie, mogelijkheid tot vrije verplaatsing van wh-elementen.


4.1.1 A-movementsUniform Theta-Role Assignment Hypothesis (UTAH): argumenten die dezelfde theta-rol dragen geïnterpreteerd verschillende surface posities innemen, moet het verschil worden toegeschreven aan verplaatsing. A-movement: verplaatsing van een argument van de ene A-positie naar de andere/ verplaatsing van DP’s naaar argumentposities. Een A-positie is een positie waarin een argument mag verschijnen in de D-structuur.

4.1.2 A’-movementsA’-movement: verplaatsing van een wh-woordgroep naar de specifier positie van de CP/ verplaatsing van woordgroepen naar niet-argument posities. Deze positie wordt A’-positie genoemd omdat er geen argumenten kunnen staan.

4.1.3 Head movementsDe meest duidelijke vorm van head movement is subject-hulpwerkwoord inversie. Head movement is de verplaatsting van hoofden van woordgroepen en niet hele woordgroepen kan worden gevonden in bepaalde vraagzinnen, ofwel met een wh-movement of uit zichzelf bij ja/nee-vragen. Het is een verplaatsing van V naar I of van I naar C.

4.5.2. Binding Theory and empty categoriesSporen die achtergelaten zijn door A-movements zijn anaforen en moeten worden gebonden binnen de governing category door het verplaatste element. Daardoor kan geen enkele A-movement een governing categorie doorkruisen.Sporen die zijn achtergelaten door A’-movements zijn r-expressies en kunnen daardoor niet worden gebonden door iets in een A-positie.

Anafoor Pronominaal R-expressieOvert Reflexief Persoonlijk pronomen EigennaamCovert A-spoor pro A’-spoorPRO is een pronominaal anafoor, het is onderhevig aan Principes A en B van de Binding Theory, waaruit volgt dat PRO ontbreekt aan een governing categorie en daardoor ungoverned is.

+pronominaal -pronominaal+anafoor ---

PROreflexiefA-spoor

-anafoor persoonlijk pronomenpro

eigennaamA’-spoor

Empty Category Principle (ECP): sporen moeten proper governed worden. Proper government is het volgende: α properly governs β enkel als (1) α governs β en (2) α is lexicaal of een antecedent.


Basismodel van de grammatica

D-structure1

S-structure2

Interface = grensgebied tussen syntaxis en andere modules

Syntactische theorievorming

Stadia in generatieve onderzoeksprogramma’s 1957 - 1980: Transformational Generative Grammar, (extended) Standard Theory

o Top-down phrase structure rules, transformations Sinds jaren ’80: Government & Binding:

o X-bar-systeem vervangt herschrijfregels, S- & D-structuur, move α, syntactische condities op verschillende niveaus

Sinds jaren ’90: Minimalist Program:o Numeratie, Merge in een bottom-up derivatie, Move=Merge, outputcondities, geen

D/S-levels meer, economy, feature checking

Structuur bouwen

Herschrijfregels TGG3/Stand Theory 1957 Phrase structure rules Noam Chomsky: Syntacis Structures Top-down Taal als een set van terminal strings Model:

o Herschrijfregels kernel sentenceo Transformaties surface structure

X-bar theorie GB4/Principes & Parameters 1981

1 Deep structure: kernel; theta-rollen2 Surface structure; naamvallen etc.3 Transformational Generative Grammar4 Government & Binding


Ray Jackendoff (1977): X’-Syntax: A study of phrase structure GB-model – Chomsky (1981): Lectures on Government & Binding Model:

Merge MP5 1993 Chomsky (1995): The Minimalist Program Bottum-up: structuur begint bij woorden/morfemen Move = Merge again = hergebruik van merge die je al hebt gedaan Geen loze projecties mogelijk Numeratie Model:

Structuren en verplaatsing

Zinsstructuur met functionele projecties CP > IP > VP

o VP: het predicaat; theta-rollen lexicale domeino IP: inflectie, finietheid, casus en de subject-functie grammaticale domeino CP: discourse-gerelateerde functies; topic, wh discourse-domein

Verplaatsing XP (woordgroep) of X (hoofd) XP-Verplaatsing naar de deelzinsgrens spec-CP A’-movement

o Wh-vraago Topicalisatie o Subject-vraag, object-vraag, adjunct-vraago Een vraagwoord is een woordgroepo Pied piping6

XP-Verplaatsing naar de subjectpositie spec-IP A-movement

5 Minimalist Program6 Er wordt meer verplaatst dan alleen het vraagwoord.


o Passiefo onaccusatief

X-Verplaatsing van werkwoord V I C head movemento Ja/nee-vraago V-verplaatsing in middenveldo V2

↘ Hoezo verplaatsing?

o Verbanden tussen posities binnen zinneno Verbanden tussen verschillende zinnen/constructieso Patronen in mogelijkheden en beperkingen

De IP/TP I = INFL = inflectie = Tense + Agreement Simplistisch: S = NPSU + INFL + VP Beter: S = [NP[INFL[VP]]] Nog beter: IP = [IPNP[I’ I VP]] Binair, X’-schema, positie AUX, positie SU Wat zit in I?

o Vaak abstract, bv. [past]o Soms AUX (Engels)o Niet-finiete I = te

Tense/INFL zit buiten de VP Semantisch: eigenschap hele predicaat Constituentschaptests: isolatie, substitutie, verplaatsing

I als hoofd Een hoofd:

o Bepaalt eigenschappen van de groep finiet of niet-finiete deelzino Heeft mogelijk een complement I selecteert VPo Kan kenmerken bepalen van afhankelijke elementen 1 NOM casus voor NPSU indien

I = +tense (finiet); 2 [+tense], [+agreement] op V

C als hoofd C = voegwoord CP = uitgebreide deelzin met een nieuwe 1e zinspositie in Spec.CP C bepaalt het type deelzin C selecteert IP

I C Polaire vraagzin (John will buy a book Will John buy a book?)

De CP Wh-vraag, topicalisering; inversie


Do support Questions Did you write the letter? Negation I do not write letters. VP Ellipsis I like to write letter but you don’t. Contrast focus Maybe you don’t, but I do write letters. Tag questions You write letters, don’t you? VP Topicalization Writing letters is what I do best.

Long-distance movement

Verplaatsing over een deelzinsgrens heen. Verplaatsing is lokaal? Maar… verplaatsing kun je successief-cyclisch toepassen. Resultaat:

Verplaatsing is ongebonden (unbounded). Argumenten voor cyclische verplaatsing:

o Theoretisch: localiteitstheorie die noodzakelijk is om beperkingen op verplaatsing te verklaren (eilanden)

o Empirisch: floating quantifiers in West Ulster English; complementizer agreement in Scottish Gaelic; subject inversion in het Spaans

Successief-cyclische verplaatsing is alleen mogelijk als Spec.CP van de bijzin beschikbaar is.

Eilanden Eiland = stukje zinsstructuur waar je niet zomaar iets kan plaatsen John Ross (1967): Constraints on variables in syntax Wh-island *Wat vroeg je je af waarom hij _ gekocht had? Complex noun phrase island (DP island, Complex NP Constraint) *Wat ken je een man die

_ gekocht had? Subject island: subject in de bijzin kan niet naar de hoofdzin *Wat vind je hem stom omdat

hij _ gekocht heeft? Adjunct island: adverbium in de bijzin kan er niet uit *Wat is dat hij _ gekocht heeft niet

waarschijnlijk? Coordinate Structure Constraint (CSC) *Wie heb je Piet en _ gesproken?

o Uitzondering: Across-the-board-movement (ATB) Wat heeft Jan gekocht en Piet vernietigd?

Sterke eilanden: nooit extractie mogelijk Zwakke eilanden: onder bepaalde voorwaarden is extractie marginaal mogelijk

Theta role assignment Een predicaat deelt theta-rollen uit. Theta grid:

o Geven: <AGENT, GOAL, THEME>o Kopen: <AGENT, THEME>o Zien: <EXPERIENCER, THEME>o Slaan: <AGENT, PATIENT>

Waarbij AGENT = external argument en PATIENT = internal argument


Theta-criterion Elk argument draagt precies één theta-rol en elke theta-rol (van een predicaat) wordt aan

precies één argument uitgedeeld. NB: elke woordklasse kan een predicaat zijn:

o P selecteert bv. Instrument, locatieo A wordt toegeschreven aan een subject en selecteert soms een PP-complemento N, idem in een predicatieve constructie

Subcategorization frameKopen: V, [_NP]Kijken: V, [_PP]Geven: V, [_NP NP] of [_NP PP]

C-features: categoriale selectie-kenmerken van een predicaat S-features: semantische selectie-kenmerken van een predicaat

(theta-rollen, maar mogelijk ook animacy, getal of iets anders)

Gecombineerde frames/gridsSlaanV: NPAGENT, NPPATIENT

KijkenV: NPEXPERIENCER, PPTHEME

(verschillende notaties mogelijk)

Werkwoordsklassen

Valency = adicity = aantal argumenten

o Non-valent impersonal (’t regent)o Monadic intransitive (Jan loopt)o Dyadic transitive (Jan koopt een boek; denkt aan eten)o Triadic ditransitive (Jan geeft Piet een boek)

NB: bijzondere predicaten: NOM-DAT verbs (bevallen), undative verbs (krijgen)

Onderscheid intransitieve V’s: Onaccusatief (vallen, arriveren): V zonder extern argument Onergatief (dansen, rennen): V met een extern argument Tests:

o Keuze hulpwerkwoord bij vorming participium v/h perfectumo Attributief gebruik van participium in een NPo Onpersoonlijke passief


UTAH & VPISH Uniformity of Theta-role Assignment Hypothesis (Baker 1988): verband tussen de

basispositie in de structuur en de theta-rol VP-Internal Subject Hypothesis: SU wordt gegeneerd in de VP (en verplaatst naar SpecIP)

o Verdere aanwijzingen: Expletives

(1) [IP There were [VP two men in the room]] Stranded quantifiers

(2) All the dragons had eaten the pigs.(3) The dragons had all eaten the pigs.

[IP Johni INFL [VP ti bought a book]] external argument => SU [IP Johni INFL [VP fell ti ] internal argument => SU

EPP Extended Projection Principle: een deelzin heeft een subject Praktisch: SpecIP moet gevuld worden, desnoods door een expletief

A-movement Argumentpositie: een structurele positie waar een woordgroep een theta-rol of casus kan

krijgen. A-movement: verplaatsing naar een A-positie (i.h.b. SpecIP)

(1) Johni had [arrived ti] A-keten (chain): de verzameling van elementen die door A-verplaatsing met elkaar

verbonden zijn.<Johni, ti>NB: een chain heeft een kop/hoofd en een voet

Casus Case = naamval (casus) Case filter: elke NP moet (abstracte) naamval krijgen – visibility condition Morphological case: zichtbaar casusmorgeem Abstract case: naamvalskenmerk, of je het nu morfologisch ziet of niet Structural case: abstracte NOM en ACC NOM is assigned under AGREEMENT with finite I(NFL) Inherent/lexical case: case in combinatie met theta-rol, i.h.b. Oblique (van P) = acc, dat, instr,

abl A en N kunnen geen casus uitdelen of-insertion (Eng.)

(1) Verovering *(van) Aleppo(2) Dol *(op) chocola

Burzio’s generalizaton De aanwezigheid van een extern argument vereist een accusatief object en omgekeerd Anders gezegd: een V dat geen extern argument heeft, kan geen ACC uitdelen, en een V dat

geen ACC uitdeelt kan geen extern argument licenseren


Passief Case absorption: een passieve morfologie zorgt voor onderdrukking van de ACC-assignment.

o Ook geen external argumento A-movement promotie

(No) raising Raising-werkwoorden: schijnen, lijken, blijken, … Subcategorisatie schijnenV: IP[non-finite], THEME (toestand)

o Geen extern argumento Raising van subject d.m.v. A-movement uit het IP-complement

Een V als schijnen kan ook een (finiete) CP selecteren: schijnenV: CPTHEME

o Geen raising mogelijk (finiete CP is grens voor A-movement)o Expletief nodig in matrix

VP shells: vP en VP Opsplitsing werkwoordelijke groep: [vP spec. [ v [VP spec. [ V compl.]]]], waarbij spec. 1 =

AGENT, spec. 2 = GOAL en compl. = THEME Kleine v = transitiveerder of causatief-maker Light verb V-to-v Geen idiom chunks met extern argument

Soorten werkwoorden Ditransitief: [vP DP [v’ v [VP DP [V’ DP/PP]]]] Transitief: [vP DP [v’ v [VP V DP/PP/CP]]] Onergatief: [vP DP [v’ v [VP V]]] Onaccusatief: [VP V DP] (ook voor passief) Extern argument: AGENS of EXPERIENCER Intern argument: THEME, PATIENT Secundair intern argument: GOAL/SOURCE

o Datief-alternantie: IO (datief) of oblique7

Zinsstructuur: (CP) > IP/TP > (vP) > VP

Lege elementen

Kleine pro Onuitgesproken pronomen (i.h.b. subject) Bij rijke inflectie Pro-drop parameter Correlatie met andere verschijnselen? (Geen expletief, SU-VP-inversie, geen that-trace-

effect) Niet te vergelijken met topic drop

Grote PRO EPP en niet-finiete bijzinnen Jan beloofde [dat hij zou komen]. Jan beloofde [PRO te komen].

7 Indirect object met prepositie aan


Anders dan raising! (Hier twee theta-rollen) Controle

o Subject-controleo Object-controleo Arbitraire interpretatie = men

Het is leuk [om PROarb te komen]. In adjunct en subject clauses Obligatory vs. optional control

Sporen Traces of A’- movement Traces of A-movement

SamenvattendAnafoor Pronominal R-expression --tA pro tA’ PRO[+a,-p] [-a,+p] [-a,-p] [+a,+p]

Waarbij a=anafoor en p=pronominaal

Parasitic gaps Welk boeki heb je [zonder ei te lezen] ti in de kast gezet? t = spoort van wh-movement van DO e = empty category, parasitic on movement

Bindingstheorie Binding A-binding Pas toe op lege elementen, drie condities:

o [+anafoor] lokaal gebondeno [+pronomen] lokaal vrijo [-a,-p] overal vrij

Lokaal bindingsdomein Complete functional complex Government Governing category

Empty Category Principle (ECP) Sporen moeten ‘properly governed’ zijn: theta-governed of lokaal gec-commandeerd door

een (gecoïndexeerd antecedent) (PRO is ungoverned!) ECM vs. control

o ECM: Jan zag [hem het boek oppakken]. (transitief)o Controle: Jan dwong hem [PRO het boek op te pakken]. (ditransitief)

Circulariteit I-within-i filter: *[…xi…]i

Geen circulariteit in reference *[Zijni vijand]I kwam eraan.


Als predicaat kan het wel: Zo werd hij [zijni eigen vijand]i.

Niet-finiete bijzinnen Raising ECM Control

LocaliteitstheorieRelatief AbsoluutA-over-A principle

Island constraintsSubjacency (Bounding)

Superiority ConditionConditions on Extraction DomainsEmpty Category PrincipleBarriers

Relativized MinimalityMinimal Link Condition (Shortest Path) (Equidistance)

Phase Impenetrability Condition

The Minimalist Program Voortzetting generatieve syntaxis vanaf de Jaren ‘90 Principes en parameters Kernidee: grammatica als ‘perfect’ systeem: optimale verbinding tussen de interfaces voor

klank en betekenis Programmatisch: raamwerk voor meer uitgewerkte deeltheorieën Veel aandacht voor theorievorming en conceptuele fundering Model:

Enkele verschillen met GB:o Afschaffing DS en SSo Introductie van een numeratieo Afschaffing representationele X’-theorie ten gunste van Bare Phrase Structureo Vervanging move αo Structuur wordt opgebouwd door recursieve operatie Merge (bottom-up)


o Geen ‘modules’ meer, maar ‘Bare output conditions’o Mechanisme voor feature checking, Agree

Economy Of representation full interpretation Of derivation no unnecessary steps (fewest and shortest steps) Of grammar optimal design, Bare Output Conditions Local moet iets nu gebeuren of niet? Global vergelijk volledige mogelijke derivaties; kies de zuinigste

o Een valide derivatie is convergent, anders crasht hij.

Verplaatsing Technisch: feature checking noodzakelijk i.v.m. Full Interpretation Hoofden hebben features:

o Interpretabel (inherent)o Oninterpretabel (niet-inherent)

Probe-Goal-mechanisme: feature-paren Checking domain Oninterpretabel check en delete of valueren

Taalvariatie Strong-weak distinction (parameters) Taalvariatie kan zo worden toegeschreven aan het lexicon (‘Chomsky-Borer conjecture’) Zwakke features LF-movement of Agree onder c-command (feature valuation)

X’-theorie Why binary branching? Empty projections Violates Minimalist ‘Inclusiveness Condition’ Status of intermediate projections Top-down

Bare Phrase Structure Merge creeërt structuur Bottom-up gedachtm vanuit lexicale items: Projection Principle Geen lege takken Geen nieuwe theoretische elementen zoals X’ Een projectielabel is eenvoudigweg het hoofd (of features daarvan)

Hoofden, frases Een hoofd (X) is een element dat geen projectie is Een frase of maximale projectie (XP) is een groep die niet verder projecteert Een element kan zowel een X als een XP zijn (een minimale maximale projectie) Tijdens de derivatie kan de status van woordgroepen veranderen


Complementen, specificeerders Een complement is de zuster van een hoofd (‘first Merge’) Een specificeerder is de zuster van een projectie van een hoofd (‘second Merge’) Meerdere specificeerders zijn in theorie mogelijk

Adjuncten Wat zijn adjuncten?

o Optie 1: adjuncten zijn gewoon gemerged als (mogelijk zoveelste) specifiers (vgl. adjunctie in X’-theorie) of als bijzondere complementen. Zie ook cartografie.

o Optie 2: adjuncten zijn op een speciale manier gemerged, waardoor ze beter te onderscheiden zijn van complementen en specifiers

UTAH Structureel uniforme uitdeling/interpretatie van thematische rollen gaat prima samen met

Bare Phrase Structure Gelaagdheid in VP nodig: i.h.b. kleine v

Movement Move = Merge again = internal Merge (tegenover external Merge van elementen uit de

Numeratie) Move is ook structuurbouwend Sporen niet minimalistisch

o Copies (+delete)o Voordeel: geen reconstructie nodig op LF

Alternatief: multidominantie

Linearisatie Eigenschap van de PF-interface Traditioneel twee relaties: dominantie en precedence8

Chomsky: volgorde is alleen op PF nodig, LF kijkt alleen naar hiërarchie Syntaxis kent geen precedence Representatie in termen van ongeordende sets: [A [B C]] = {A, {B, C}} = {{B, C}, A} = {A, {C, B}}

= {{B, C}, A} Merge creërt sets, geen bomen. Die zijn alleen maar handig.

PF Parsing van tree Implementatie van head-parameter op PF of LCA LCA = Linear Correspondence Axiom (Richard Kayne, 1994)

o Volgorde correleert met c-commando Mogelijk problem voor BPS: hoofd met niet-complex complement

Gevolgen:o Alle bomen zijn uiteindelijk rechtsvertakkendo Head-final is een illusie: er is verplaatsing (scrambling, NP-over-A)

8 Het een zit voor het ander, tegenovergestelde van hiërarchie


Feature checking John often plays the piano. Jaren ’70: affix hopping John –s often play- the piano. Jaren ’80: covert movement at LF = onzichtbare verplaatsingen Nu: AGREE onder c-command = ook al staan de features bij de verb hoger in de boom (bij I),

dan kunnen ze best pas tot uiting komen bij de V-knoop

Logical Form/ LF-interface Moet zoveel mogelijk semantisch interpretabel zijn Waarom?

o Scope of (wh-)operators Wie gaat morgen wat doen? Voor welke paren x,y: x gaat morgen y doen? Voor welke x: voor welke y: x gaat morgen y doen?

o Superiority Who saw what? *What did who see?

o Reconstruction for binding theory Door bindingsconditie A voor anaforen is reconstructie nodig: [Welke foto’s

van zichzelfi] heeft Jan i tj weggegooid? LF: Welke x:Jani heeft [x foto’s van zichzelfi] weggegooid. GB: binding op LF na reconstructie MP: LF + copy theory of movement: geen reconstructive nodig

o Quantifier scope Quantifiers: all, some, a, few, … Iedereen zong een liedje.

Twee interpraties LF: covert movement of quantifiers to capture scope effects

Mirror principleMorfemen die dichter bij de stam van het werkwoord staan corresponderen met functionele hoofden die dichter bij de VP staan.

Morfologie

DerivatieVorming nieuw woord m.b.v. affix of samenstelling (compound). Wijs-heid, schrijv-er, on-gelukk-ig. De betekenis verandert en vaak ook de woordklasse/grammaticale categorie.

InflectieGrammaticale varianten van een woord.

Inherent: stoel-en, klein-er, teken-de Contextueel: klein-e, loop-t, hij/hem


Lexicalist hypothesisSyntactische operaties betreffen syntactische constituenten en kunnen geen onderdelen van woorden manipuleren. Alle woordvorming is een lexicaal morfologisch proces en syntaxis heeft daar niks mee te maken. Strong: geldt altijd. Weak: geldt alleen voor derivationele morfologie.

Split morphology hypothesisWeak lexicalism. Deel van de morfologie doet derivatie, deel doet inflectie. Er zijn twee morfologische modules. Dit zou betekenen dat syntaxis alleen met ‘basis’-woorden werkt. Derivatie in het lexicon, inflectie tussen Spell Out en PF.

In grammatica Integrated morphology – strong lexicalist hypothesis: lexicon+morfologie als aparte module,

voorafgaand aan syntaxis. Woorden komen geheel gevormd de derivatie binnen. Split morphology – weak lexicalist hypothesis: lexicon + derivationele morfologie apart;

inflectionele morfologie beregelen in en na syntaxis. Distributed morphology: late lexical insertion; morfologie grotendeels syntaxis+PF; geen

principieel onderscheid derivational/inflectional morphology. Tegenwoordig het meest bekend.

o Problemen die ontstaan als je derivatie en inflectie opsplitst: Incorporatie objecten Phrasal syntax inside words Inherente inflectie die derivatie voedt Passieftransformatie voedt derivatie Ellipsis Contrastieve focus

o Ingrediënten: Roots Formative list Onderspecificatie Features Head movement Vocabulary insertion Paradigms Morfologische operaties Encyclopedia Relaties met Minimalist Program, met cartografie?

Parenthesis en ellipsis

Parenthesis Tussenzinnen Extra materiaal in een zin

Ellipsis Het weglaten van elementen uit een zin Is een samenspel van allerlei modules van het taalsysteem


Vragen & opdrachten uit de colleges Wat betekent generatief in het begrip ‘generatieve grammatica’?

Generatief is het model van kennis die je in je hoofd hebt, maar niet hoe je die toepast. Kennisrepresentatie: concept, geen token.

Wat is autonomie van de syntaxis?Taal bevat een structuur, dat soms afhankelijk is van betekenis. Zelfstandigheid van syntaxis. Kan grammaticaal zonder zijn zonder acceptabel te zijn.

Wat is het verschil tussen competence en performance? Competence is taalvermogen/kennisrepresentatie; performance is taalproductie.

Wat is het verschil tussen I-language en E-language? I-language (internalized) is de linguistische kennis, het systeem dat taal genereert. E-language (externalized) is de linguïstische output, is zichtbaar/hoorbaar en het resultaat van I-language.

Wat is het verschil tussen grammaticaal en acceptabel? Grammaticaal is syntaxis correct, acceptabel is semantisch correct. Een zin kan grammaticaal zijn onder acceptabel te zijn.

Wat is het verschil tussen Chomskyaanse en Greenbergian universals? De Chomskyaanse universals zijn onderdeel van het taalsysteem dat iedereen heeft. Greenbergian universals zijn generalisaties, implicaties, een patroon, correlatie tussen verschillende talen.

Wat is poverty of the stimulus? Kinderen leren taal zonder veel taalinput, dit bevestigt Chomsky’s idee van aangeboren taal.

Wat is UG nu precies? UG = Universal Grammar: principes van alle talen zijn hetzelfde maar iedere taal kenmerkt zich door eigen parameters. UG bestaat uit deze principes en de parameters worden dan afgesteld a.h.v. de input, op basis van cognitieve verwachtingen.

Wat betekenen de levels van adequaatheid (observationeel, descriptief, verklarend) die Chomsky onderscheidt?Observationeel: observatie ‘In het Japans komt het object voor het werkwoord.’ (Greenberg)Descriptief: theorie ‘Oh, het Japans is hoofdfinaal’.Verklarend: een Japans kind heeft een hoofdparameter en kan deze vastzetten op hoofdfinaal door de observatie (Chomsky)

Hoe verhoudt zich het begrip representatie tot het begrip interface?Interface bevat representatie van een zin.

Hoe verhouden zich de begrippen regels en filters tot de begrippen principes en parameters?Principes zijn universeel, maar regels en filters kunnen dat ook zijn, of een component van een parameter zijn.

Heeft het Nederlands ook hoofdverplaatsing van werkwoorden??

V I C in het Engels, Frans en Nederlands. Welke taal heeft V I in welke contexten? Welke taal heeft I C in welke contexten? Denk aan finietheid en het onderscheid AUX – main V. Parameters?Zie collegeblok

In welke contexten krijg je do-insertion in het Engels??

Kan ATB ook successief-cyclisch (long distance)?Zolang er geen eilanden zijn wel.

Zijn ATB-constructies ook gevoelig voor eilanden? Illustreer.


In hoeverre kun je het gedrag van een betrekkelijk voornaamwoord in een relatiefzin vergelijken met wh-verplaatsing? Zien we hier ook localiteitseffecten?

Een onaccusatief predicaat vereist A-movement. Waarom?Vanwege EPP, de A-positie moet gevuld worden

Wat is de overeenkomst tussen passiefconstructies en gewone onaccusatieve constructies? Hoe is de verdeling van casus en theta-rollen in de volgende voorbeelden? Hoe helpt het

begrip keten om te zorgen dat aan theta-criterion en het casusfilter wordt voldaan?1. John seems [to be tired].2. John appears [to have left the building].3. John seems [to be beaten].

Is covert movement overbodig geworden? Zijn de volgende begrippen verenigbaar? Lexicalist hypothesis en split morphology

hypothesis.Nee, maar ergens ook weer wel bij de zwakke lexicalist hypothesis.

Maak aannemelijk met Nederlandse voorbeelden dat taal complexer is dan een finite state-model.?

Definieer een grammatica (set van herschrijfregels) waarmee de volgende deelzin afgeleid kan worden. Geef ook de concrete derivatie en teken de equivalente boomstructuur.

Set van herschrijfregels (grammatica):CP C + SC datD de, eenN man, boterhamV atS DP + VPDP D + NVP DP + V

Concrete derivatie (per zin mag je maar één ding veranderen!):(i) CP(ii) C + S(iii) C + DP + VP(iv) C + D + N + VP(v) C + D + N + DP + V(vi) C + D + N + D + N + V(vii) dat + D …..

Boomstructuur: in collegeblok. Definieer een grammatica in termen van herschrijfregels waarmee de volgende zinnen

afgeleid kunnen worden. Geef ook de concrete derivaties en teken de equivalente boomstructuren. Bedenk nog een paar zinnen die je kunt afleiden met behulp van jouw grammatica.

Set van herschrijfregels:S NP + VPNP (DET +) N


DET the, aN man, house, JohnVP V (+ NP)V saw, laughed

Concrete derivatie:(i) S(ii) NP + VP(iii) (DET) + N + VP(iv) (DET) + N + V (+ NP)(v) (DET) + N + V ((DET +) N)

Boomstructuur: in collegeblok Is de zin House laughed acceptabel? Is de zin grammaticaal? Wat nu?

Nee. Er kunnen zo dus ook zinnen worden gemaakt die grammaticaal niet kloppen! Deze set overgeneraliseert dus. Oplossing: filters en features toevoegen!

Geef de herschrijfregels waarmee je X’-theorie kunt definiëren.XP Specifier + X’X’ X + complement / complement + X

Wat is Chomsky-adjunction?Iets toevoegen aan een boomstructuur zonder dat de projectiestatus verandert.

Definieer de begrippen complement, specifier en adjunct in structurele termen.Complement = zus van het hoofdSpecifier = zus van projectie van het hoofdAdjunct = zus van XP

Teken een X’-representatie van de volgende frasen: (i) een zeer goed vermogen tot samenwerken, (ii) quickly eat sandwiches in the kitchen.In collegeblok

Geef een afleiding in termen van Merge van de volgende representaties. Negeer projectielabels voor nu.

Merge (A, B) CMerge (A, B) [C A B]Merge (N, [V N]] [S N [V N]]Dus:Merge (zwarte, jas) [zwarte jas]Merge (een, [zwarte jas]) [een [zwarte jas]]Etc.

Probeer de constituentschaptests voor Tense/INFL voor did als AUX = I. Teken de IP-structuur van de volgende zinnen:

o John does sometimes kiss Mary.o John sometimes kisses Mary.o Jean embrasse souvent Marie.o Jean embrassera souvent Marie.

In collegeblok Maak onderscheid tussen hoofdzin/bijzin en finiete/niet-finiete werkwoorden. Teken een structuur voor de volgende zinnen:


o (Ik vroeg me af) wat (of) Jan heeft gekocht?o Wat heeft Jan gekocht?o Een boeken kopen de jongens soms.

Hoe kun je V2 nu definiëren?In collegeblok

Verzin twee voorbeelden waarin een subject wordt bevraagd. Is er sprake van A’-movement? Wat zou het begrip vacuous movement kunnen inhouden?(1) Wie doet de was?(2) Welk kind zag hem?Er is sprake van A’-movement, maar je ziet het niet. Vacuous movement = er wordt iets verplaatst maar dat merk je niet direct, want voor de woordvolgorde is het niet nodig. Bewijs: ‘Het boek heeft wie gekocht’ kan niet omdat de eerste positie al bezet is.

Maak een vraagzin waarin een object uit een finiete bijzin wordt gevraagd. Maak vervolgens een vraagzin waarin een object uit een niet-finiete bijzin wordt bevraagd. Contrasteer het eerste voorbeeld met een afhankelijke vraag (embedded question). Maak een voorbeeld waarin een object uit een bijzin uit een bijzin uit een bijzin… wordt bevraagd (recursie).Zie collegeblok

Teken een structuur (met verplaatsingen) van de volgende zin: Wie dacht Jan dat Piet bewondert?Zie collegeblok

Maak een potentieel voorbeeld met een dubbele vraag waarbij (1) een object of adjunct uit de bijzin bevraagd wordt en naar voren in de matrix verplaats; (2) bovendien het subject van de bijzin wordt bevraagd binnen de bijzin. Is het voorbeeld acceptabel? Wat kun je hieruit concluderen ten aanzien van vacuous movement in subjectvragen?Zie collegeblok

Verzin (ongrammaticale) Nederlandse voorbeelden waarbij al de eiland-beperkingen worden geschonden.Zie collegeblok

Toon met de tests voor onaccusatief/onergatief het verschil aan voor de werkwoorden vallen, arriveren, dansen en rennen. Geef ook het theta-grid en het subcategoristatieframe.

Vallen Arriveren Dansen RennenKeuze hulpwerkwoord Jan is gevallen

onaccusatiefJan is gearriveerd onaccusatief

Jan heeft gedanst onergatief

Jan heeft gerend onergatief

Attributief gebruik De gevallen jongen onaccusatief

De gearriveerde jongen onaccusatief

#De gedanste jongen onergatief

#De gerende jongen onergatief

Onpersoonlijke passief #Er werd gevallen onaccusatief

#Er werd gearriveerd onaccusatief

Er werd gedanst onergatief

Er werd gerend onergatief

Theta-grid <THEME> <AGENS>Subcategorisatieframe [_NP] [_NP]

Teken een D-structuur voor alle besproken werkwoordsklassen.Zie collegeblok.

Vind een voorbeeld van een taal met een zichtbaar v-morfeem. Verzin een Nederlands voorbeeld met een raising waarbij de niet-finiete bijzin een

ditransitief predicaat bevat. Teken de volledige zinsstructuur. Geef een Nederlands voorbeeld met raising waarbij de niet-finiete bijzin een ditransitief

predicaat bevat.Jan schijnt Mieke een boek te geven.


Verzin een voorbeeld en teken een structuur voor elk van de drie mogelijke constructies van niet-finiete bijzinnen, in het Engels.Zie collegeblok.

Voorbeeldzin

Welke foto van zichzelf heeft Anna’s moeder gisteren verscheurd?

Aantal deelzinnen: 1 (want 1 predikaat, 1 hoofd) Finiet of niet-finiet: finiet (want kenmerk Tense en agreement) Soort hoofdwerkwoord: verscheuren = transitief (werkwoorden worden ingedeeld a.h.v.

aantal argumenten die ze nemen. 1 argument: transitief; 2 argumenten: ditransitief. Geen intern argument: onergatief (AGENS als SU) of accusatief (THEMA als SU)

Argumenten: Anna’s moeder = intern argument Subject: Anna’s moeder (want subject verandert mee met verandering persoonsvorm, dus

agreement) Theta-rollen: Anna’s moeder = AGENS; Welke foto van zichzelf = THEMA/PATIENT Object: Welke foto van zichzelf (want bij passiefconstructie promoveert het naar subject) A’-verplaatsing: Ja (want Welke foto van zichzelf is voorop geplaatst uit de VP/ THEMA positie

/ zuster V) A-verpaatsing: Ja, Anna’s moeder Projectie: Anna’s moeder projecteert zichzelf, niet Anna (want Anna is de specifier van

Anna’s moeder en c-commandeer zichzelf dus niet. Maar in dit geval staat zichzelf voorop geplaatst, dus je moet kijken naar zijn oorspronkelijke plek, het spoor. De bindingstheorie geldt vóór verplaatsing)

Begrippen

Case filter filter which requires an NP argument to be case marked, or be associated with a case position

Subject Raising Movement of the subject of a sentential complement to the subject position of the matrix clause

UTAH Uniformity of Theta-Assignment Hypothesis proposed in Baker (1997) stating that identical thematic relationships between these items at the level of D-structure

Theta-criterion a constraint on x-bar theory that was first proposed by Chomsky as a rule within the system of principles of the government and binding theory, called theta-theory

Burzio’s generalization

the observation that a verb can assign a theta role to its subject position if and only if it assign an accusative case to its object

Internal argument Zelfde als het complement, is het nauwst verbonden met het werkwoordExternal argument Zelfde als de specifier, is een toepassing van het internal argumentRepresentatie Is het resultaat van derivatie. D-structure, S-structure, LF-structure, kernel

sentenceRegel (rule) Herschrijfregel, transformatieFilter Werkzaam op enig niveau van representatie, stopt mogelijke

ongrammaticale representaties die niet aan regels voldoen.Zin string van terminals


Terminals woordfonemenTaal set van terminal stringsPolaire vraagzin ja/nee vraag

Overige aantekeningen

Eigenlijk is elke naamwoordgroep een DP, of je nou een lidwoord ziet of niet.

Nederlands: een niet-finiet ww staat altijd onderaan/achteraan in de boomstructuur. In een hoofdzin zonder hulpww gaat V I.

De C-positie mag leegblijven.

Universeel: vraagzin altijd I C, bijzin geen I C

Pragmatiek is niet gevoelig voor c-commanderen, semantische scope wel.

In het Nederlands zijn wh-woorden sterk. Sterk zichtbare verplaatsing.

twistgroningen.nltwistgroningen.nl/wp-content/uploads/2017/04/samenv… · web viewis...

Documents