EKURHULENI Noord

DISTRIk 14 NOVEMBER 2018

Graad 8 EksamenNasiengids

Kollegas dit is 'n gids, aanvaar relevante antwoord, maar voeg antwoorde by hierdie memo

Page 1 of 11

Vak : Sosiale WetenskapAfdeling : GeskiedenisDatum : 14 November 2018Punte Totaal : 75Tyd : 1½ Ure

AFDELING A: VERDELING VAN AFRIKA

VRAAG 1:

1.1Pas kolom A by Kolom B en skryf jou antwoord in Kolom C. Skryf slegs die letter langs die nommer. (5)

Column A Column B Column C

1.1.1 Kommunalisme A. ‘n Mededingende stryd om beheer oor Afrika te neem.

1.1.1E

1.1.2 Kapitalisme B. Die gebruik om politieke beheer van ‘n ander land oor te neem.

1.1.2D

1.1.3 Kolonialisme C. ‘n Groep kolonies, ‘n groot gebied wat deur ‘n koning of keiser beheer word.

1.1.3B

1.1.4 Ryk D. Stelsel gebaseer op private eienaarskap, produksie en bedryf vir wins.

1.1.4C

1.1.5 Verdeling van Afrika

E. Die praktyk om saam te leef en besittings en verantwoordelikhede te dee.

1.1.5 A

5x1(5)

VRAAG 2: AFRIKA VOOR KOLONISASIE [6]

2 Kies die korrekte woord tussen hakkiesa) Die Indiese Oseaan was gebruik vir handeldryf. Produkte uit Afrika was

geruil vir (speserye /leer) wat van die (Weste/Ooste ) gekom het.b) (Mogadishu /Jene/ Timbuktu/Mombasa ) is twee dorpe op die Indiese

Oseaan handelsroete.c) Die Atlantiese Oseaan wa ook ‘n roete wat gebruik was vir handel.

Produkte uit Afrika en (diere/mense ) was met geweld geneem is, na (Suid Amerika/Noord Amerika ).

Page 2 of 11

VRAAG 3: DIE ASHANTI KONINKRYK

3.1 Kyk na die volgende vlae en antwoord die vrae.

Die vlag van die Ashanti Koninkryk Die vlag van die Britse Goudkus

3.1.1 Wat is die simbool in die middel van die Ashanti-vlag en wat verteenwoordig dit? (2)Dit is die Goue Stoel. Dit verteenwoordig die onafhanklikheid, die trots en die krag van die Ashanti-mense

3.1.2 Beskryf die simbole soos gesien in die Goudkus-vlag. 2x2(4)Die olifant en die oerwoudstoneel Die letters G.C. verteenwoordig die Goue Kus. Die Union Jack is die Britse vlag en is in die linker boonste hoek van die koloniale vlag. ENIGE TWEE

3.1.3 Die plaaslike boere wat steeds toegang tot grond gehad het, was gedwing om hul gewasse baie goedkoop te verkoop. Wat het een van die grootste winsgewende gewasse vir die Britse Ryk geword? (1)

Kakao 3.1.4 Wat is die basiese bestandeel van sjokolade? (1

Kakao

3.2 Lees die gedeelte van Dr Kwame Nkrumah se toespraak en antwoord die vrae hier onder:

Uittreksel van Dr Kwame Nkrumah se toespraak

‘Ons het onsself weer toegewy aan die stryd om ander lande in Afrika te emansipeer; omdat ons onafhanklikheid betekenisloos is as dit nie gekoppel is aan die totale bevryding van die Afrika kontinent nie….. ek glo…. dat…. die Afrika ras .. sal opkom ... as 'n groot Krag wat magtig is ... gegrond op hoop, vertroue, vriendskap en gerig aan die goeie van die hele mensdom. '.’

Independence Speech, Dr Kwame Nkrumah, 5 Maart 1957

3.2.1 Kies die woorde of frase wat wys dat Kwame Nkrumah:

a) Aandui dat die bereiking van vryheid nie maklik was nie.Stryd

Page 3 of 11

b) Verbind is daartoe om ander Afrika lande te help om hulle onafhankilkheid te verkry. ander lande in Afrika te emansipeer

c) Glo dat ander lande in Afrika eers hulle vryheid moet bereik voordat Ghana werklik onafhanklik sal wees.ons onafhanklikheid betekenisloos

d) Glo dat Afrika-mense ‘n sterker mag kan word. opkom ... as 'n groot Krag

3.2.2 Europese magte het hulself beskou as ‘magtig’ as hulle baie kolonies besit het. Hoe sien Kwame Nkrumah magtigheid?

gegrond op hoop, vertroue, vriendskap en gerig aan die goeie van die hele mensdom

VRAAG 4: RESULTATE VAN KOLONISASIE

Geworstel oor Afrika Berlyn- Konferensie

In 1884, om onderlinge konflik te voorkom, het die Eutopse leiers vergader by die Berlyn-konferensie om reels op te stel om Afrika te koloniseer. Geen Afrikane is uitgenooi nie

Skryf ‘n paragraaf van 7-8 lyne oor die SLEGTE resultate van Kolonialisme in Afrika. In jou paragraaf gebruik die volgende punte: 5x1(5)

Sosiale en Kulturele resultate Politieke resultate Ekonomiese resultate

Page 4 of 11

Sosiale en kulturele resultateAfrika-kultuur is vernietig 'n Kalender, nuwe tale en geskrifte is bekendgestelKoloniale kleure en geboue het Afrika-kleure en geboue vervang .Politieke resultateEuropese lande regeer Afrika deur plaaslike hoofdeNuwe militêre stelsels ingestelAfrikane is onderdruk in hul eie landNuwe grense is geskepEkonomiese resultateAfrikane is in die werk geforseer Van selfvoorsienend na afhanklik van ingevoerde goedere verskuifAfrika-minerale is uitgebuit

AFDELING A TOTAAL 30 PUNTE

AFDELING B: WÊRELD OORLOG I (1914-1918)

VRAAG 5: WÊRELD OORLOG 1 EN SUID AFRIKA [10]

Lees die volgende gedeelte en beantwoord die volgende vrae:

Die sinking van die SS Mendi op 21 Februarie 1917 het een van Suid-Afrika se ergste tragedies van die Eerste Wêreldoorlog (1914-1919) geword. 'n Totaal van 616 Suid-Afrikaners, waaronder 607 swart troepe wat in die Suid-Afrikaanse Naturelle Arbeidsvoorwaardelike diens was, het gesterf toe die stoomskip in die Engelse Kanaal op pad na Frankryk gesink het. Die voorval het in die vroeë oggendure van 21 Februarie 1917 plaasgevind toe 'n ander skip, die SS Darro (10 0000 ton) op volspoed gevaar het en geen waarskuwingseine uitstuur het nie en gebots het met die SS Mendi.

Die SS Mendi het op 16 Januarie 1917 vanaf Kaapstad gevaar oppad na La Havre in Frankryk, met die Vyfde Bataljon van die Suid-Afrikaanse Naturelle Arbeidsbydraer. Aan boord was 805 swart matrose, 22 wit offisiere en 'n bemanning van 33.

In sy poging om die paniekerige mans te kalmeer, het ds. Isaac Wauchope Dyobha gesê: "Wees stil en kalm, my landgenote. Wat nou gebeur, is wat jy gekom het om te doen ... jy gaan doodgaan, maar dit is wat jy gekom het om te doen ... Ek, 'n Xhosa, sê jy is my broers ... Swazi, Pondos, Basoeto ... so laat ons sterf soos broers. Ons is die seuns van Afrika ... "

www.sahistory.org.za/article/ss-mendi

Kies een van die opsies wat die beste pas om die sin reg te maak. ONDERSTREEP DIE BESTE OPSIE

Page 5 of 11

1. Swart soldate was nie toegelaat om gewere te gebruik nie omdata) Daar nie genoeg gewere was nieb) Offisere bang was dat hulle dalk sal rebelleer

2. Die naam ‘Suid-Afrikaanse Naturelle Arbeidsvoorwaardelike diens ’ verwys na a) Slegs swart soldate as arbeiders b) Daar was aparte eenhede vir swart en wit soldate

3. Die kaptain van die Darro se optrede wasa) Ondenkbaar en selfsugtig b) Soos mense tydens die oorlog- moet optree-sien om na sy skip

4. Dat die Mendi deur ‘n ander Britse skip getref is, is ‘n voorbeeld vana) ‘n Onvriendelike ongeluk - die skepe is aan dieselfde kantb) ‘n Onvriendelike ongeluk - die skepe is in oorlog met mekaar

5. Die ondertoon Rev Dyobha se woorde is a) Oordeel en hard, vol woede b) Aanvaarding en positief, vol trots

VRAAG 6: LOOPGRAAF-OORLOGVOERING [10]

Die weermagte van die strydende nasies tydens die uitbreek van oorlog in Augustus 1914 word in Tabel 6 getoon.

Weermagte van die strydende nasies, Aug. 4, 1914

Land Afdelings (Met nommer

van veld magte)

Ander land magte

Totalle mankrag

Sentrale Magte

Duitsland27 afdelings van die leër 1,900,000

Oostenryk-Hongarye 48 (6) 450,000

Geallieerde Magte

Rusland 102 (6) 1,400,000

Frankryk 72 (5) 1,290,000

Serwië 11 (3) 190,000

België 7 (1) 69,000 fort troepe 186,000

Brittanje 6 (1) 14 territoriale afdelings* 120,000

Page 6 of 11

5.1 (a) Bereken die hoeveelheid mankrag wat die Geallieerde en Sentrale Magte in hulle weermag gehad het toe die oorlog begin het. (4)

Sentrale Magte = 1,9000 00 + 450 000

= 1, 530 000

Geallieerde Magte = 1, 400, 000 + 1,290, 000 + 190, 000 +186,000 +120, 000

= 3, 186, 000

(b) Watter kant het ‘n groter weermag gehad? (1)Geallierde Magte

(c) Verduidelik hoekom die sluipmoord in die Balkans in ‘n wêreldoorlog verander

het? (1)Oostenryk het Serwië vir die sluipmoord beskuldig. Oostenryk se vriende het hulle begin ondersteun en Serwië se vriende verdedig en wêreldlande het betrokke geraak.

5.2 Britse Soldate in die loopgraaf

a) Gebruik die foto hierbo en identifiseer VIER toestande wat die soldate in die loopgrawe ervaar het. 4x1(4) Slegte reuk van vrot liggameStagnante modderAansteeklike siektes soos cholera, dysenterie, tifusLoopgrawe is gevul met rotte wat lyke geëet het. Trekkoors wat deur luise veroorsaak isSoldate het dopskok veroorsaak deur ontplof bomme

Page 7 of 11

Hoofpyn wat lei tot geestelike onstabiliteit

VRAAG 7: VROUE IN BRITTANJE TYDENS WÊRELD OORLOG I [10]

“Jy moet meer geraas maak as enigiemand anders, jy moet jouself meer opdring as enigiemand anders, jy moet die koerante voller maak as enige iemand anders, inteendeel jy moet die heeltyd daar wees en seker maak hulle gooi jou nie toe nie, as jy regtig jou hervorming gerealiseer wil hê.” – Emmeline Pankhurst

Lank voor die Eerste Wêreld Oorlog het vrouens in Brittanje ‘n beweging begin vir hulle reg om te stem. Hulle was die Suffragist genoem (want ‘suffrage’ beteken ‘stem’). Die suffragists het vreedsame metodes gebruik, soos opmars, briewe aan die koerante en petisies aan die parlement om mense te ooreed om hulle beweging te ondersteun. Verskeie probeerslae om die wet op ‘n vreedsame wyse te verander was onsuksesvol en vrouens het ongeduldig geword.

In 1903, het een van hulle, Emmeline Pankhurst, die “Women’s Social and Political Union” gestig. Sy het gedink dat die vrouebeweging meer radikale metodes moet gebruik om die wet te verander. Die koerante het na hulle verwys as Suffragettes. Suffragettes het meer geweldadige metodes gebruik om hulle boodskap uit te kry. Hulle was oproerig in politieke vergaderings, het winkelvensters gebreek en telegraaf drade gesny.

1. Verduidelik die ooreenkomste in die doelwitte van die “suffragettes” en “suffragists”. (2)Suffragettes en Suffragiste het albei geveg vir die vroue se stemreg

Page 8 of 11

2. Hoe het hulle metodes verskil? 2x2(4) Suffragette gebruik radikale gewelddadige metodes soos om vensters te breek en op politieke vergaderings op te roer En Suffragiste gebruik vreedsame metodes soos optogte en petisies aan die regering.

3. Stem jy saam met wat Emmeline Pankhurst gesê het hierbo? Gee ‘n rede vir jou antwoord. 2x2 (4)JaSoms word vreedsame opmars nie werk nie Sy het met vreedsame protes begin, maar niemand het hulle ernstig opgeneem nie. Enige redelike feit

VRAAG 8: DIE VERDRAG VAN VERSAILES [10]

Bron A Die Verdrag van Versailes

1. Kyk na bron A. Wat het all die lande teen opsigte van die Verdrag van Versailes in geneem? (2)Belangsteling om seker te maak dat Duitsland die verdrag van versailes teken

2. Dink jy dat die straf wat Duitsland gekry het, bilik was? Gee ‘n rede vir jou antwoord . 2x2(4)Ja

Page 9 of 11

Hulle was die eerste wat Frankryk deur België aangeval het ENIGE RELEVANTE REDE

3. Hoe dink jy die Duiters gevoel het oor die Verdrag van Versailles? (2)Hulle was kwaad en gevoel dat die verdrag onregverdige was

4. Skryf twee terme van die Verdrag of Versailles. 2x1(2)Onmiddellik ontwapen Aanvaar volle skuld vir die oorlog. Betaal reparasiesSy kolonies weg gee .Invoer en uitvoer van wapens stopBeperk sy gewapende magte tot 100 000 troepeOorhandig die Duitse leier, Wilhem II, om in die hof as 'n oorlogskriminalis verhoor te word. ENIGE VIER

VRAAG 9: REDES HOEKOM DIE EERSTE WERELD OORLOG BEGIN HET [5]

Skryf ‘n paragraaf oor die redes hoekom die eerste Wereld oorlog begin het. Gebruik die volgende punte in jou paragraaf: 5x1(5)NasionalismeIndustriele ekonomieBeheer van die seeKolonisasie en Ryk

NasionalismeEuropese lande van die 19de eeu het meegeding om die rykste te weesBurgers het trots geword op hul land se prestasiesLande trots en toewydingBedryfsekonomieëBrittanje en Duitsland was besig om te veg as nywerheidsekonomieBeheer van die seeBrittanje het die sterkste vloot in die wêreld gehadBrittanje het die vloot gebruik om sy kuslyn te beskerm .Duitsland wou die grootste vloot bou wat Brittanje kan uitdaagKolonisasies en rykeEuropese lande het baie lande gekoloniseerBrittanje en Frankryk het groot ryke oorsee gehadDie Duitse Kaiser was jaloers en wou Duitsland ‘n groter ryk maak. ENIGE VYF RELEVANTE FEITE

GEBRUIK DIE VOLGENDE GEASSESSEER OM TOEKENNING PUNTE VIR DIE PARAGRAAF

Page 10 of 11

Assessering Behaal nie

Vlak 1

Gedeeltelik bereik

Vlak 2

Behaal

Vlak 3

Prestasie Vlak 4

Inhoud (5) Reaksie op die vraag bestaan uit Onondersteunde menings wat marginaal met betrekking tot die onderwerp is(1)

Reaksie behoorlik spreek sommige aspekte van die toegekende onderwerp; menings is soms op foutiewe inligting gebaseer (2)

Reaksie op die vraag is redelik geskryf; die meeste menings word ondersteun met feite (3)

Reaksie op vraag is goed geskryf. Menings is goed ondersteun

(4-5)

AFDELING B SUBTOTAAL 45 PUNTEGROOT TOTAAL 75 PUNTE

Page 11 of 11