· web viewakademia im. jana długosza w częstochowie. wydział filologiczno-historyczny,...

Akademia im. Jana Długosza w CzęstochowieWydział Filologiczno-Historyczny, Instytut Filologii Polskiej

Rok akademicki: 2012/2013

STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA ( 3 LETNIE ZAWODOWE)STACJONARNE

SPECJALNOŚĆ: KOMUNIKACJA KULTUROWA

Układ przedmiotów (kolejność i numeracja): zgodnie z siatką studiów

1. Przedmioty kształcenia ogólnego (1-7)

2. Przedmioty kształcenia podstawowego i kierunkowego (8-34)

Moduł historii literatury (12-17)

Moduł teorii literatury (18-20)

Moduł językoznawczy (21-29)

Moduł kulturoznawczy (30-33)

Seminarium dyplomowe (34)

3. Przedmioty specjalnościowe (35-51)

Moduł teorii i historii kultury (35-39)

Moduł kultury komunikacji (40-43)

Moduł analizy i interpretacji tekstów kultury (44-47)

Moduł animacji (48-51)

Przedmioty kształcenia ogólnego (1-7)

1.

Nazwa przedmiotu Lektorat języka obcego Język wykładowy:

Semestr, poziom i typ studiów

semestr 2-5, studia I stopnia Liczba punktów ECTS: s.2 – 2p. (30g. zajęć+ 20 godzin pracy własnej), s. 3 – 2p. (30g. zajęć+ 20 godzin pracy własnej), s. 4 – 2p. (30g. zajęć+ 20 godzin pracy własnej), s. 5 – 4p. (30g. zajęć+ 30 godzin pracy własnej + 40 przygotowanie do egzaminu)

Profil kształceniaprofil: ogólnoakademicki

Wymagania wstępne Znajomość języka obcego (ogólnego) przynajmniej na poziomie B1

Forma zajęć, liczba godzin, dydaktycznych i sposób zaliczenia

forma zajęć: konwersatorium 120 godzin

sposób zaliczenia: zaliczenie z oceną, egzamin

Autor programu: mgr Andrzej Wątroba

Prowadzący zajęcia:

Sposób walidacji efektów kształcenia

Zaliczenie poszczególnych semestrów na ocenę (kolokwia, odpowiedzi ustne i prezentacje), egzamin po 5 semestrze

I. Cele kształcenia:Nauka języka na poziomie B2 mająca na celu jego czynne opanowanie w mowie i piśmie ze szczególnym uwzględnieniem terminologii kierunku.

II. Efekty kształcenia: - zna gramatykę, słownictwo danego języka na poziomie podstawowym- potrafi formułować wypowiedzi ustne i pisemne o określonej tematyce - rozpoznaje podstawowe funkcje języka w tekstach

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:Zaliczenie poszczególnych semestrów na ocenę (kolokwia, odpowiedzi ustne i prezentacje), egzamin po 5 semestrze. Metoda dydaktyczna: metoda audio-wizualna, metoda kognitywna.

IV. Treści programowe:Program zawiera materiał gramatyczny, tematykę i słownictwo, funkcje językowe na poziomie kursu B2 i realizowany jest wg szczegółowego rozkładu materiału opracowywanego przez pracowników Studium Nauki Języków Obcych AJD.

V. Literatura podstawowa:Lemcke Ch., Rohrmann L., Schelling T.: Berliner Platz Langenscheidt, Warszawa, 2003Bęza St.;Eine kleine Landeskunde der deutschsprachigen Länder” WSiP, Warszawa 2004Langenscheidt, Warszawa 2003 oraz inne …Bęza ST.: Nowe repetytorium gramatyczne, PWNHatała G., Lichtańska M.: Słownik tematyczny języka niemieckiego, Kanionczasopisma: Deutsch aktuell, Deutschland

VI. Literatura uzupełniająca:Wybrane teksty specjalistyczne związane z kierunkiem studiów.

2.

Nazwa przedmiotu Wychowanie fizyczne Język wykładowy:


s. 1 i 2, studia I stopnia Liczba punktów ECTS: s. 1 – 1p. (30 g. udział w zajęciach), s. 2 – 1 p. (30 g. udział w zajęciach)


Wymagania wstępne


forma zajęć: ćwiczenia 60 godzin sposób zaliczenia: zaliczenie z oceną

Autor programu: pracownicy ze Studium Wychowania Fizycznego i Sportu



aktywny udział w zajęciach

I. Cele kształcenia:Celem zajęć jest kształtowanie prozdrowotnego stylu życia, umiejętności wyboru form aktywności oraz kształtowania postaw sprzyjających aktywności fizycznej przez całe życie.

II. Efekty kształcenia: - posiada wiedzę z zakresu kultury fizycznej

- posiada umiejętność włączenia się w prozdrowotny styl życia, wyboru formy aktywności oraz kształtowania postaw sprzyjających aktywności fizycznej przez całe życie

- promuje społeczne i kulturowe znaczenie sportu i aktywności fizycznej oraz pielęgnuje własne upodobania z zakresu kultury fizycznej

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:Aktywny udział w zajęciach

IV. Treści programowe:Zgodnie z wybraną formą zajęć.

3.

Nazwa przedmiotu Technologie multimedialne Język wykładowy: j.polski


1 rok, pierwszego stopnia, semestr 1 i 2

Liczba punktów ECTS: 2 (30 g. udział w zajęciach+20 g. praca własna)+2 (30 g. udział w zajęciach+20 g. praca własna)


Wymagania wstępne Podstawowa znajomość zjawisk medialnych, umiejętność obsługi komputera i urządzeń towarzyszących w podstawowym zakresie


forma zajęć: ćwiczenia – 30 godzin, 15 godzin w każdym semestrze

sposób zaliczenia: zaliczenie na stopień

Autor programu: Dr Grażyna Pietruszewska-Kobiela

Prowadzący zajęcia: Dr Grażyna Pietruszewska-Kobiela


Obecność na zajęciach, bieżące merytoryczne przygotowanie, stosowanie odpowiedniej terminologii, łączenie różno źródłowych informacji, przygotowanie krótkiego wystąpienia

I. Cele kształcenia: usprawnienie posługiwania się Wordem, Excelem, PowerPointem, obsługa tablicy interaktywnej, poznanie idei jaskini interaktywnej, właściwości aktywnego podłoża (aktywna podłoga), stosowanie zasad poszanowania praw autorskich, poznanie katalogów, bibliotek i różnego typu tekstów dostępnych sieciowo

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: rozpoznanie społecznych uwarunkowań funkcjonowania technologii multimedialnych, wzbogacenie wiedzy na temat różnorodnych materiałów i informacji dostępnych w sieci, uzupełnienie informacji o najnowszych osiągnięciach multimedialnych- w zakresie umiejętności: doskonali umiejętności obsługi różnego rodzaju programów wspomagających pracę i działalność informacyjną z zakresu humanistyki, umie odnaleźć odpowiednie

materiały, potrafi obsługiwać urządzenia udostępniane przez uczelnię- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: jest świadomy procesów przemian zachodzących we współczesnej kulturze, szanuje wartości intelektualne, szanuje prawa autorskie, ma świadomość oddziaływania (pozytywnego i negatywnego) multimediów na różne grupy wiekowe), potrafi propagować kulturę medialną

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: Czynny udział w zajęciach, przygotowanie wystąpienia/prezentacji.

IV. Treści programowe: preformans wiedzy – wiedza w projektach PowerPoint, rola fotografii uczniowskiej, wideoanaliza interakcji w muzeach i centrach nauki, mity cyfryzacji i interaktywności, język interfejsów kulturowych

V. Literatura podstawowa: W. Gołek, Technologie informacyjne mediów, Warszawa 2006; J. Jędryczkowski, Prezentacje multimedialne w procesie uczenia się studentów, Toruń 2005; Klan cyborgów. Mariaż człowieka z technologią, red. G. Gajewska, Gniezno 2008; L. Manowich, Język nowych mediów, Warszawa 2006; Z. Osiński, Technologia informacyjna w edukacji humanistycznej, Toruń 2005.

VI. Literatura uzupełniająca: M. Dębowski, M. Lemańczyk, Podstawy użytkowania komputera. Przewodnik po popularnych programach komputerowych z ćwiczeniami, Poznań 2000; A. Siemińska-Łosko, Internet w przygotowaniu nauczycieli do stosowania technologii informacyjnej, Toruń 2006.

4.

Nazwa przedmiotu Historia filozofii (studia I stopnia, Filologia polska,

Język wykładowy: polski


sem.1.studia I stopnia Liczba punktów ECTS: 3 (30

godzin zajeć+20 godzin lektura+25 godzin przygotowanie do egzaminu)


Wymagania wstępne Uświadomienie korzyści płynących z szeroko pojętej wiedzy filozoficznej. Uwrażliwienie na aspekty moralne, etyczne i światopoglądowe.


forma zajęć: 30 g. wykładów

sposób zaliczenia: egzamin ustny

Autor programu: Prof. nadzw. dr hab. Ireneusz Marian Świtała

Prowadzący zajęcia: Prof. nadzw. dr hab. Ireneusz Marian Świtała


Opracowanie pytań kontrolnych do egzaminu ustnego

I. Cele kształcenia:Celem wykładów jest przekazanie studentom wiedzy dotyczącej najważniejszych zagadnień z zakresu historii filozofii. Ukazanie głównych stanowisk i koncepcji oraz przedstawienie głównych przedstawicieli historii filozofii. Zapoznanie z historią filozofii na przestrzeni dziejów z podstawowej myśli filozoficznej. Przekazanie studentom usystematyzowanej wiedzy z zakresu historia filozofii. Rozszerzenie wiadomości z zakresu historii filozofii, oraz czym jest historia filozofii jako nauka.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy:Studiowanie historii filozofii to poznawanie różnych koncepcji o człowieku. Wiedza filozoficzna udziela pomocy oraz rozwiązuje problemy o charakterze egzystencjalnym.- w zakresie umiejętności:Studia filozoficzne dostarczają przede wszystkim różnorakiej wiedzy na tematy teoretyczne jak również praktyczne. Osiągnięte umiejętności filozoficzne pomagają w życiu oraz w praktyce zawodowej. Dają stabilne ugruntowanie światopoglądowe oraz kulturowe. Uzyskujemy umiejętność oraz wrażliwość na problemy związane z moralnością. Studenci mogą znaleźć zatrudnienie w wydawnictwach, w urzędach państwowych, w środkach masowego przekazu, w instytucjach samorządowych, politycznych oraz w szkolnictwie. Studenci studiujący historię filozofii zdobywają umiejętności oceny stanu i wartości kultury jej rozwoju oraz podejmowania odpowiednich wysiłków w kierunku jej kształtowania w przyszłości tj. zarówno w zakresie teoretycznym, jak i praktycznym- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: Wskazanie na moralną i etyczną stronę działania filozoficznego. Zdobycie możliwości porównywania różnych poglądów, stanowisk oraz możliwości dokonywania optymalnego wyboru dla kształtowania własnego poglądu na świat i człowieka. Podkreślenie odpowiedzialności człowieka przed społeczeństwem. Historia Filozofii pozwala na odpowiednie osadzenie własnych celów zawodowych i twórczych w szeroko pojętej kulturze i cywilizacji europejskiej.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:- Obecność na zajęciach, przygotowywanie prac pisemnych, czynny udział na zajęciach, dyskusja, zaliczenie ustne

IV. Treści programowe:Historia filozofii. Pojęcie filozofii. Filozofia starożytna; Presokratycy, filozofowie jońscy, Pitagoreizm, Eleaci i Heraklit – sofiści. Sokrates i Platon. Arystoteles. Stoicy. Epikureizm i sceptycyzm. Neoplatonizm, Plotyn. Średniowiecze; Gnoza i manicheizm, Szkoła Aleksandryjska, Św. Augustyn, Św. Anzelm, Abelard.Filozofia w XIII wieku; Roger Bacon, Św.Albert Wielki, Św. Tomasz z Akwinu. Duns Szkot. Ockham. Filozofia nowożytna. Filozofia renesansu; Mikołaj Machiavelli, Racjonaliści XVII wieku; Rene` Descartes (Kartezjusz), Spinoza, Empiryści brytyjscy – encyklopedyści; John Locke, David Hume, J.J. Rousseau.Immanuel Kant. Filozofia włoska – personalizm włoski

V. Literatura podstawowa:1. W. Tatarkiewicz: Historia filozofii, t. I-III, Warszawa 1968.2. J. Legowicz: Zarys historii filozofii, Warszawa 1980.3. F. Klimke: Historia filozofii, t. I-II, Kraków 1930.4. Z. Kuderowicz: Filozofia współczesna,5. Stępień A.B.: Wstęp do filozofii, Lublin 1976.6. Filozofia współczesna, red. J. Tischner, Kraków 1989.7. Kasprzyk L., Węgrzycki A.: Wprowadzenie do filozofii, Warszawa 1974.8. Słownik filozofów, filozofia powszechna, red. B. Andrzejewski, Poznań 1995.9. I. Świtała: Filozofowie o szczęściu. Od Platona do Milla, Częstochowa 2003.10. I. Świtała: Wokół szczęścia, AJD, Częstochowa 2003.11. Otfried Hoffe: Mała historia filozofii,PWN, Warszawa 2004.

12. L. Kołakowski: O co nas pytają wielcy filozofowie, Seria I, ZNAK, Kraków 2004.13. L. Kołakowski: O co nas pytają wielcy filozofowie, Seria II, ZNAK, Kraków 2005.

VI. Literatura uzupełniająca:Ireneusz Świtała:1. Rozważania nad książką Zygmunta Freuda Dlaczego Wojna, w; Studia Neofilologiczne 1, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie, Częstochowa 2000, [ s. 169-175], ISBN 83-7098-674-9.2. August Comte – etyka sentymentalna, w; Poglądy Augusta Comte`a z perspektywy XX wieku, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie, Częstochowa 1999, [47-50], ISBN 83-7098-712-5.3. O dialogu w filozofii Jana Legowicza, w; Lumen Poloniae, Nr 2/2007, Katedra Filozofii Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Warszawie, Warszawa 2007, [s.93-99], ISSN 1897-9742.4. Benedykt Spinoza – metafizyczne ujęcie etyki, w; Navigare necesse est, Wydawnictwo naukowe Mega-Plast, Warszawa 2009, [s.725-730], ISBN 83-89884-71-2.5. Tadeusza Kotarbińskiego Traktat o dobrej robocie – wstęp do analizy krytycznej w; Lumen Poloniae, Nr 2/2010, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Warszawie, Warszawa 2010, [s. 51- 62], ISSN 1897-9742.6. Samotność a szczęście w ujęciu Władysława Tatarkiewicza, w; Parerga 4/2007, Międzynarodowe Studia Filozoficzne, Warszawa 2007, [s.105-109], ISSN 1730-0274.7. Ks. Józef Tischner: Etyka solidarności, czyli chrześcijański model rzeczywistości społecznej i politycznej w; Etyka solidarności. W 10. rocznicę śmierci ks. Józefa Tischnera, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Warszawie, Warszawa 2010, [s. 89- 105], ISBN 978-83-61087-96-0.8. Roman Ingarden a spór o istnienie świata w; Spór o istnienie świata. W 40. rocznicę śmierci Romana Ingardena, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Warszawie, Warszawa 2010, [s. 23- 35], ISBN 978-83-61087-92-2.9. W obliczu kultury antycznej – Fryderyk Nietzsche i Narodziny tragedii albo Grecy i pesymizm Facing the Ancient Culture – Fryderyk Nietzsche and The Birth of Tragedy or the Greeks and Pessimism w; Parerga 1/2010, Międzynarodowe Studia Filozoficzne, Warszawa 2010, [s. 53-59], ISSN 1730-0274.10. Pierre Teilhard de Chardin i jego wizja świata, w; Lux Lucit En Tenebris T I-II, Wydawnictwo Signa Temporis, Podkowa Leśna 2010, [s. 267 – 273], ISBN 978-83-62161-06-5. 11.Tolerancja, w; Kultura i wartości w czasach przemian, Wydawnictwo Wyższa Szkoła Menedżerska w Legnicy, Warszawa – Legnica – Preszow 2010, [s. 99 – 110], ISBN 83-89884-68-2.

5.

Nazwa przedmiotu Historia Polski Język wykładowy: język polski

Semestr, poziom i typ studiów Semestr 2., I stopień Liczba punktów ECTS: 3

Profil kształcenia

profil: ogólnoakademicki Za 15 h wykładu + 15 h ćwiczeń + 5 h konsultacji + 40 h przygotowania się do ćwiczeń i egzaminu = 75 h

Wymagania wstępne

Forma zajęć: wykład Liczba godzin, dydaktycznych: 30 Sposób zaliczenia: zaliczenie, egzamin

Autor programu: dr Maciej Janik

Prowadzący zajęcia: dr Maciej Janik


Zaliczenie z wykładu: obecność na zajęciach (co najmniej 80%).

Zaliczenie z ćwiczeń: obecność na zajęciach, uczestnictwo w dyskusji, wykonanie prac pisemnych związanych z wybranymi problemami treści programowych, zaliczenie kolokwium.

Egzamin pisemny: dotyczy pełnego zakresu chronologicznego wykładu. Obejmuje kilkanaście pytań, z których większość pomyślana jest w konwencji testu jednokrotnego lub wielokrotnego wyboru. Część zadań posiada tzw. wyposażenie źródłowe zobowiązujące zdającego do trafnej identyfikacji oraz interpretacji wybranych źródeł.

I. Cele kształcenia: Przyswojenie studentom podstawowej faktografii rozwoju historycznego narodu i państwa polskiego od X – XX w. w sposób umożliwiający im dostrzeganie historycznych uwarunkowań kultury polskiej, ze szczególnym uwzględnieniem literatury narodowej; kształtowanie umiejętności samodzielnej pracy ze źródłami historycznymi i wybranymi pozycjami literatury przedmiotu.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy student:- zapoznaje się z podstawową faktografią rozwoju historycznego narodu i państwa polskiego od X – XX w.;- poznaje rodowód historyczny współczesnych form kultury i życia społecznego Polaków; - zapoznaje się z podstawowymi źródłami, terminologią, ocenami i literaturą w zakresie przedmiotu objętego wykładem.- w zakresie umiejętności student:- rozpoznaje główne okresy historii Polski pozyskując umiejętność osadzania w nich postaci, zjawisk i tendencji kultury polskiej; - samodzielnie wyszukuje, selekcjonuje, wykorzystuje, poddaje krytycznym ocenom informacje dotyczące różnych zakresów Historii Polski;- buduje własne, sprawne językowo narracje dotyczące wymienionych dyscyplin z wykorzystaniem właściwej im, fachowej terminologii.- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych student: - posiada świadomość ważności polskiego dziedzictwa historycznego i jego znaczenia dla jakości dziedzictwa powszechnego;- aktywnie uczestniczy w zajęciach przedmiotu wykazując umiejętność pracy w zespole i efektywnie organizując pracę własną.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: 1. Obecność na zajęciach (co najmniej 80%);2. Uczestnictwo w dyskusji;3. Wykonanie prac pisemnych związanych z wybranymi problemami treści programowych;4. Zdanie egzaminu końcowego.

Ad. 1. Studentowi przysługuje prawo do jednej nieobecności na zajęciach. Wszystkie inne nieobecności student ma obowiązek zaliczyć w drodze ustnej odpowiedzi z zakresu materiału omawianego na zajęciach, na których nie był obecny, w terminie dwóch tygodni od dnia nieobecności. Ad. 2. Student: *Prezentuje wypowiedź bardzo merytoryczną, związaną z tematem, dowodzącą znajomości literatury przedmiotu i samodzielnej jej analizy: ocena b. dobra – dobra plus; *Przedstawia wypowiedź poprawną merytorycznie, sygnalizującą zapoznanie się z głównymi materiałami ćwiczeń: ocena dobra

*Formułuje wypowiedź nieco powierzchowną, niezbyt wyczerpującą choć dowodzącą właściwego zrozumienia dyskutowanego problemu oraz opanowania zadowalającej wiedzy na dany temat: ocena dostateczna, dostateczna plus; *Wypowiada się stosując znikomą ilość informacji lub nie udziela odpowiedzi: ocena niedostateczna.Ad. 3. Prace studentów oceniane są według następujących kryteriów 1. Konstrukcja i styl wypowiedzi (0 - 6 p.)

a) całkowita zgodność z tematem - 2 p.b) częściowa zgodność z tematem - 1 p.c) klarowny, logiczny przebieg narracji – 2 p.d) przejrzysta kompozycja eksponująca wstęp pracy, rozwinięcie i zakończenie zawierające wnioski i konkluzje końcowe autora – 2 p.

2. Treść (0 - 16 p.)a) formułowanie tezy lub hipotezy do rozważań – 2 p.b) bogata, samodzielna argumentacja – 2 p.c) uzasadniony tematem, trafny dobór materiału rzeczowego wywodu odwołujący się do właściwego owładnięcia literaturą przedmiotu oraz źródłami – 4 p.d) wykorzystanie adekwatnych do tematu źródeł i rzetelna ich analiza – 4 p.c) oryginalność i dojrzałość sądów – 2 p. d) podsumowanie, ciekawe wnioski - 2 p.

3. Forma pracy (0 – 5)a) atrakcyjna forma pracy (użycie fotografii, diagramów, tabel, rysunków, prezentacje multimedialne) – 3p.b) poprawne posługiwanie się przypisami i bibliografią – 2 p.

4. Język (0-3)a) stosowanie komunikatywnej, poprawnej polszczyzny – 3 p.

30 pkt. = 100 % bardzo dobra - 91% -100% dobra plus - 81% - 90 % dobra - 71% - 80 % dostateczna plus - 61% - 70% dostateczna - 51% - 60 %.

Końcowa ocena zaliczeniowa jest średnią ważoną powstałą z uwzględnienia ocen wymienionych w działaniach od 1-5. Przypisuje się im następującą wagę: 1 – waga 3; 2 – waga 3; 3 – waga 3; 4 – waga 5. Ad. 4. Egzamin ma formę sprawdzianu pisemnego i dotyczy pełnego zakresu chronologicznego wykładu. Sprawdzian obejmuje kilkanaście pytań, z których większość pomyślana jest w konwencji testu jednokrotnego lub wielokrotnego wyboru (punktacja od 0-2). Część zadań będzie posiadała tzw. wyposażenie źródłowe zobowiązujące zdającego do trafnej identyfikacji oraz interpretacji wybranych źródeł (najczęściej interesujących zarówno historyka, jak i językoznawcę czy też historyka literatury). Pozostałe pytania to pytania otwarte zobowiązujące studenta do krótkiego opisu (punktacja 0-5). Ocena końcowa wynika z sumy punktów i przyjęcia gradacji:

bardzo dobra - 91% -100% dobra plus - 81% - 90 % dobra - 71% - 80 % dostateczna plus - 61% - 70% dostateczna - 51% - 60 %.

IV. Treści programowe:1.Zajęcia wstępne. 2.Słowianie w Europie wczesnego średniowiecza; geneza państwa i narodu polskiego. 3. Monarchia pierwszych Piastów 4.Od rozbicia dzielnicowego do renowacji Królestwa Polskiego. Corona Regni Poloniae. 5. Polska Jagiellonów. Czasy „złotego wieku” kultury polskiej. 6. Rzeczpospolita Obojga Narodów. Od regionalnej potęgi do kryzysu czasów saskich. 7. Sarmatyzm 8.

Polska stanisławowska (1764-1795) – paradoks Oświecenia w przededniu upadku. 9. Polacy w walce o niepodległość (1795-1864). 10. Społeczeństwo polskie pod zaborami - realia bytu gospodarczego i kulturalnego. 11. Sprawa polska w latach 1914-1918. Powstanie II Rzeczpospolitej. 12. Polskie międzywojnie. 13. Polska i Polacy w okresie II wojny światowej. 14. PRL. 15. Ku nowym wyzwaniom. Polska po przełomie roku 1989.

V. Literatura podstawowaM. Bogucka, Kultura-naród-trwanie. Dzieje kultury polskiej od zarania do 1989 roku, Warszawa 2008; A.Chwalba, Historia Polski 1795-1918, Kraków 2005; A. Chwalba, T. Kizwalter, T.Nałęcz Tomasz, A. Paczkowski, H. Samsonowicz, J. Staszewski, J. Tazbir, A. Wyczański, Polska na przestrzeni wieków , Warszawa 2006; Historia Polski, cz. 1: Wyrozumski J., do roku 1505; cz.2: Gierowski A.J., 1505-1764; tenże, 1764-1864, Warszawa 1986; I. Ihnatowicz, A. Mączak, B. Zientara, J. Żarnowski, Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, Warszawa 1988; S. Kieniewicz, Historia Polski 1795-1918, Warszawa 1997; J. Kłoczowski, Dzieje chrześcijaństwa polskiego, Warszawa 2008; M. Kukiel, Dzieje Polski porozbiorowej (1795-1921), Paris 1983; M. Markiewicz, Historia Polski 1492-1795, Kraków 2005; W. Roszkowski (A. Albert), Historia Polski 1914-1993, Warszawa 1994 i n. wydania; S. Szczur, Historia Polski średniowiecznej, Kraków 2002; Wielka historia Polski (wydane z okazji jubileuszu 600-lecia odnowienia Akademii Krakowskiej), t. 1-4, Kraków 2003;

VI. Literatura uzupełniająca:J. Bardach, B. Leśnodorski, W. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 1996, J. Besala, Stefan Batory, Warszawa 1992. M. Bogucka, Staropolskie obyczaje XVI-XVII w., Warszawa 1994; E. Cieślak, Stanisław Leszczyński, Wrocław 1994; B. Cywiński, Rodowody niepokornych, Warszawa 1996; A. Dudek, Z. Zblewski, Utopia nad Wisłą. Historia Peerelu, Warszawa 2008; J. Dybiec, Nie tylko szablą. Nauka i kultura polska w walce o utrzymanie tożsamości narodowej 1795-1918, Kraków 2004; S. Grzybowski, Henryk Walezy, Wrocław 1980; Inteligencja polska XIX i XX wieku. Studia, red. R. Czapulis-Rastenis, t.1-6, Warszawa 1978-1991; B. Jedynak, Obyczaje domu polskiego w czasach niewoli 1795-1918, Lublin 1996; Kobieta i społeczeństwo na ziemiach polskich w XIX wieku, zbiór studiów, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1990; Z. Kuchowicz, Obyczaje staropolskie XVII-XVIII w., Łódź 1975; S. Litak, Od reformacji do Oświecenia. Kościół katolicki w Polsce nowożytnej, Lublin 1994; C. Łuczak, Polska i Polacy w drugiej wojnie światowej, Poznań 1993; Polska XVII wieku. Państwo, społeczeństwo, kultura, red. J. Tazbir, Warszawa 1974; Rzeczpospolita wielu narodów i jej tradycje, red. M. Markiewicz, A. Link-Lenczowski, Kraków 1999; W. Suleja, Józef Piłsudski, Wrocław 2004; Tradycje polityczne dawnej Polski, red. A. Sucheni-Grabowska, A. Dybowska, Warszawa 1996.

6. *przedmiot do wyboru

Nazwa przedmiotu Etyka* Język wykładowy: język polski


Semestr 3, studia I stopnia, studia stacjonarne

Liczba punktów ECTS: 2

liczba godzin zajęć + przygotowanie się do zajęć (opracowanie zaganień, teksty lekturowe) + pisemna praca semestralna

Profil kształcenia profil: ogólnoakademicki

Wymagania wstępne

http://www.empik.com/szukaj/produkt?author=Chwalba+Andrzej%2C+Kizwalter+Tomasz%2C+Na%C5%82%C4%99cz+Tomasz%2C+Paczkowski+Andrzej%2C+Samsonowicz+Henryk%2C+Staszewski+Jacek%2C+Tazbir+Janusz%2C+Wycza%C5%84ski+Andrzej&start=1




forma zajęć: ćwiczenia, 15 godz. sposób zaliczenia: zaliczenie na ocenę

Autor programu: dr Beata Łukarska

Prowadzący zajęcia: dr Beata Łukarska


Pisemna praca semestralna

I. Cele kształcenia: Poznanie różnych systemów etycznych. Umiejętność oceny problemów współczesnego społeczeństwa i świata w kontekście podstawowych wartości etycznych.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: zna podstawową terminologię z zakresu etyki ogólnej i historycznej; rozpoznaje wyznaczniki różnych tradycji etycznych i systemów wartościowania we współczesnym społeczeństwie i świecie. - w zakresie umiejętności: dostrzega i rozpoznaje zróżnicowanie systemów etycznych współczesnego świata; rozumie i potrafi zdefiniować przejawy obecności podstawowych treści etycznych w głównych dziedzinach życia społecznego, politycznego, kulturowego i zawodowego; wykrywa obecność różnych przejawów wartościowania oraz systemów etycznych w nowoczesnych przekazach medialnych. - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: w sposób świadomy akceptuje istnienie zróżnicowania systemów etycznych współczesnego społeczeństwa; potrafi aktywnie uczestniczyć w dyskusjach na temat współczesnych systemów wartości.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: obecność na zajęciach, aktywne uczestnictwo w zajęciach, pisemna praca semestralna.

IV. Treści programowe: Podstawowe pojęcia z zakresu etyki ogólnej i historii etyki. Główne zagadnienia i kierunki etyki. Najważniejsze systemy etyczne w historii. Etyka a religie współczesnego świata. Zróżnicowanie systemów wartości we współczesnym świecie. Etyka w życiu zawodowym. Etyka w pracy nauczyciela i wychowawcy. Etyka a media, media o etyce. Etyka a współczesne życie publiczne.

V. Literatura podstawowa: Etyka, cz. 1. pod red. J. Pawicy, Kraków 1980; Etyka, cz. 2., wybór tekstów, pod red. A. Śpiewaka, B. Szymańskiej, Kraków 1980; Etyka. Antologia tekstów, wybór, wstęp i oprac. Z. Kalita, Wrocław 1995; Etyka, pr. zb. pod red. H. Jankowskiego, Warszawa 1975; Etyka. Zarys, Kraków 1992; Etyka wobec problemów współczesnego świata, pod red. H. Promieńskiej, Katowice 2003; Hołówka J., Etyka w działaniu, Warszawa 2001; Klocker M., Tworuscha M., Tworuscha U., Etyka wielkich religii, tł. M. M. Dziekan, M. Mejer, P. Pachciarek....; Probucka D., Etyka, Wybrane zagadnienia i kierunki, Częstochowa 2004; Przecławski K., Etyka i religie na przełomie tysiącleci. Ciągłość i zmiana, Warszawa 2001; Woźniczka M., Etyka. Przewodnik metodyczny dla studentów, Częstochowa 1993

VI. Literatura uzupełniająca: Etyka a życie publiczne. Materiały VIII Jagiellońskiego Sympozjum Etycznego, Kraków 7-8 czerwca 1996, pod red. J. Pawicy.... Grabińska T., Zabierowski M., Etyka gospodarowania. Uniwersalizm Jana Pawła II i Solidarności, Wrocław 2009; Homplewicz J., Etyka pedagogiczna. Podręcznik dla wychowawców, Warszawa 2000Legutko R., Etyka absolutna i społeczeństwo otwarte, Kraków 1994; Tischner J., Etyka a historia. Wykłady, Kraków 2000; Sagan U., Etyka w nauce, Warszawa 2003; Teichman J., Etyka społeczna. Podręcznik dla studentów, tł. A. Gąsior-Niemiec, Warszawa 2001;


Nazwa przedmiotu Religioznawstwo* Język wykładowy: język polski


Semestr 3, studia I stopnia, studia stacjonarne


liczba godzin zajęć + przygotowanie się do zajęć (opracowanie zagadnień, teksty lekturowe) + pisemna praca semestralna


Wymagania wstępne






Pisemna praca semestralna

I. Cele kształcenia: Poznanie różnych tradycji religijnych i grup wyznaniowych. Ugruntowanie świadomości zróżnicowania współczesnego społeczeństwa pod względem wyznaniowym.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: zna podstawową terminologię z zakresu religioznawstwa ogólnego, rozpoznaje materialne i niematerialne wyznaczniki różnych tradycji religijnych i wyznaniowych. - w zakresie umiejętności: dostrzega i rozpoznaje zewnętrzne przejawy najważniejszych tradycji religijnych i wyznaniowych; wykrywa obecność różnych przejawów życia religijnego we współczesnym życiu społecznym; rozpoznaje odwołania do różnych tradycji religijnych w przekazach literackich i kulturowych. - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: akceptuje w sposób świadomy istnienie zróżnicowania religijnego i wyznaniowego współczesnego społeczeństwa; wykazuje zainteresowanie życiem społecznym i kulturowym innych grup religijnych i wyznaniowych.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: obecność na zajęciach, aktywne uczestnictwo w zajęciach, pisemna praca semestralna.

IV. Treści programowe: Podstawowe pojęcia z zakresu religioznawstwa. Klasyfikacja dawnych i współczesnych religii świata. Funkcje, źródła i struktura religii. Charakterystyka przedmiotu i zakresu badań szczegółowych dziedzin religioznawstwa. Największe religie współczesnego świata

(geneza, doktryna, kult, organizacja, przejawy obecności we współczesnym życiu społecznym i kulturowym). Problemy pokojowego współistnienia różnych religii i tradycji wyznaniowych. Ruch ekumeniczny w Polsce i na świecie.

V. Literatura podstawowa: Encyklopedia chrześcijaństwa. Historia i współczesność – 2000 lat nadziei, Kielce 2000; Gabriel T., Geaves R., Religie. Geneza – wiara – tradycja, Poznań 2007; Kawecki Z., Tyloch W., Wybrane problemy religioznawstwa, cz. 1-3, Warszawa 1988; Porównanie wyznań: rzymsko – katolickiego, prawosławnego, ewangelicko – augsburskiego, ewangelicko – reformowanego, Warszawa 1988; Religie świata. Encyklopedia, Kraków 2005; Religie i religijność w Polsce, pod red. J. Drabiny, Kraków 2001; Religie, kościoły, wyznania, pod red. J. Hermana i T. Hermana, Warszawa 2002; Religie świata. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1996; Rumpel A., Religie w Polsce, Łódź 2009; Religie Wschodu i Zachodu. Wybór tekstów źródłowych, Pr. zb. pod red. K. Banka, Warszawa 1991; Sakowicz E., Religioznawstwo, Lublin 2009; Tokarczyk, A., Religie współczesnego świata, Warszawa 1986; Waardenburg J., Religie i religia. Systematyczne wprowadzenie do religioznawstwa, tł. i posł. Opatrzył A. Bronk, Warszawa 1999.

VI. Literatura uzupełniająca: Ghezzi B., Cuda i mistycy. O żywotach ludzi obdarzonych dotykiem Boga, z ang. przeł J. Kabat, Warszawa 2007; Hertz A., Żydzi w kulturze polskiej, przedmową opat. J. Górski, Warszawa 1988; J. van Esse, Islam, (w:) Pięć wielkich religii świata, Warszawa 1986; Joseph Ratzinger, Wiara – prawda - tolerancja. Chrześcijaństwo a religie świata, tł. R. Zajączkowski, Kielce 2005; Kaczorowski A. W., Cuda Polski. Miejsca święte, Warszawa 2007; Khoury A. Th., Buddyzm, (w:) Pięć wielkich religii świata, Warszawa 1986; Piwko S., Jan Kalwin. Życie i dzieło, Warszawa 2005; Prawosławie – światło wiary i zdrój doświadczenia, red. K. Leśniewski, J. Leśniewska, Lublin 1999; Religie Tybetu, (w:) Zarys dziejów religii, Warszawa 1964; 4; Todd J. M., Marcin Luter.Studium biograficzne, przeł. T. Szafrański, Warszawa 1970;


Nazwa przedmiotu Style literatury i kultury i antycznej*



4 sem. II rok, studia stacjonarne Liczba punktów ECTS: 2 (15 godz. – dydaktyka, ćwiczenia; 15 godz. - aktywny udział w życiu kulturalnym środowiska, organizowanie przedstawień, odczytów itp.; 5 godz. – przygotowanie własnej wypowiedzi literackiej; 15 godz. – lektura zadanych tekstów, przygotowanie teoretyczne do kolokwium).


Wymagania wstępne

Student powinien posiadać wiadomości z dziedziny poetyki, a także wiedzy o kulturze, literatury antycznej, języka łacińskiego. Student powinien zatem uzyskać zaliczenie z następujących przedmiotów: literatura antyczna, poetyka, wiedza o kulturze, język łaciński.


Konserwatoria obejmujące program przedmiotu; praktyczne ćwiczenia, komponowanie mów i wystąpień w różnych stylach, na różne

Sposób zaliczenia: kolokwium pisemne i ustne

okoliczności i tematy; konsultacje indywidualne.

Autor programu: Robert K. Zawadzki

Prowadzący zajęcia: Robert K. Zawadzki


W zakresie wiedzy i umiejętności sposób walidacji stanowi kolokwium i ocena własnych dokonań literackich studenta (np. napisana przez niego wypowiedź na podany temat itp.), W zakresie kompetencji personalnych i społecznych sposób walidacji może stanowić materialny znak, dokument świadczący o realizowaniu przez studenta kompetencji personalnych i społecznych (np. bilet wstępu do muzeum, kina, nagranie audio lub video wywiadu z ciekawymi ludźmi literatury i kultury, osobiste permormance lub audio, video własnych wystąpień publicznych, itp.).

I. Cele kształcenia: Przegląd i charakterystyka najważniejszych kategorii stylów literackich. Prezentacja wybranych zagadnień literatury starogreckiej, rzymskiej i starochrześcijańskiej, najwybitniejszych twórców i najważniejszych utworów. Wpływ i rola tych literatur na kulturę europejską i polską w szczególności.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: student definiuje najważniejsze pojęcia i terminy funkcjonujące w dziedzinie stylów literackich i kulturowych, identyfikuje zjawiska najbardziej reprezentatywne dla poszczególnych nurtów, epok i kierunków literatury i kultury antycznej i starochrześcijańskiej, tłumaczy związki kultury antycznej i współczesnej, opisuje, analizuje i porównuje różne utwory literatury antycznej a także artefakty i poddaje je własnej ocenie, zna najsławniejsze i najuważniejsze dzieła i twórców kultury starożytnej Grecji i Rzymu. - w zakresie umiejętności: student rozpoznaje zjawiska literackie kulturowe świata antycznego, charakterystyczne dla poszczególnych nurtów, epok, kierunków, posługuje się podstawowymi pojęciami teoretycznymi stylu i kultury starożytnej, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla dyscypliny literatury i kultury starożytnej, ugruntowuje i doskonali swą wrażliwość literacką estetyczną, potrafi tłumaczyć proste teksty łacińskie, potrafi publicznie wykazać similia, powiązana, analogie między utworami starożytnymi a późniejszymi.- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: student ma świadomość znaczenia dziedzictwa antycznego, literatury i kultury świata starożytnego, docenia tradycję chrześcijańską w procesie kulturalnym Europy, angażuje się w promowanie wiedzy o starożytności w regionie, Polsce, Europie.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: Ocena aktywności na zajęciach; egzamin ustny sprawdzający wiedzę teoretyczną, wykazanie się umiejętnościami praktycznymi, polegającymi na ułożeniu i wygłoszeniu przemówienia, przeprowadzeniu wywiadu, dyskusji, sporu, itp.

IV. Treści programowe:Przedmiot i zakres stylów literatury antycznej. Różnorodność stylów w zależności od form genologicznych. Styl utworów epickich, lirycznych, dramatycznych. Literatura świata antycznego. Znaczenie literatury świata antycznego. Forma i treść literatury świata antycznego. Stylistyka jako osobna gałąź wiedzy. Konstruowanie przemówienia, styl przemówienia, środki retoryczne. Kultura świata antycznego, jej wyróżniki, oryginalne cechy. Style architektoniczne i malarskie. Kanon piękna w rzeźbie antycznej. Relacje między sztukami plastycznymi a literaturą. Aktualność stylów literatury i kultury antycznej, ich rola w czasach współczesnych.

V. Literatura podstawowa:

- Antologia tragedii greckiej (Ajschylos, Prometeusz w okowach; Oresteja. Trylogia tragiczna; Sofokles, Król Edyp; Antygona; Eurypides, Medea; Trojanki), przełożył S. Srebrny, K. Morawski, J. Łanowski, wybrał i opracował S. Stabryła, Kraków 1989.- Arystofanes, Komedie, przeł., wst. i przyp. J. Ławińska – Tyszkowska, Wrocław 1991. - Cezar, Wojna galijska (przeł. l oprac. E. Konik). Wrocław—Warszawa 1978 (BN)- Cyceron, Dzieła, t. I - VIII (przeł. E. Rykaczewskl). Paryż—Poznań 1870 - 79; Mowy wybrane (przeł. i oprac.

J. Mrukówna, D. Turkowska, 8. Kołodziejczyk, przedm. K. Kumaniecki). Warszawa 1960.- Homer, Iliada (przeł. K. Jeżewska, oprac., wstęp i koment. J. Łanowski). Wrocław 1972 (BN);

Odyseja (przeł. prozą J. Parandowski). Warszawa 1953 (1972); Odyseja (przeł. L. Siemieński, wstęp Z. Abramowiczówna, oprać. J. Łanowski). Wrocław 1975 (BN).

- Horacy, Poetyka (De arte poetica, tzw. List do Pizonów). W: Trzy poetyki klasyczne, Arystoteles, Horacy, Pseudo-Longinos (oprac. T. Sinko). Wrocław 1961 (BN).- Muza rzymska. Antologia poezji starożytnego Rzymu (wybór, oprac., przekl. i wstęp Z. Kubiak). Warszawa 1975.- Owidiusz, Przemiany (wybrała i przeł. A. Kamieńska). Warszawa 1969; Przemiany (przeł. B. Kiciński,

wybór, wstęp i objaśnienia J. Krókowski). Wrocław 1953 (BN).

VI. Literatura uzupełniająca:- Arystoteles, Retoryka, przełożył, wstępem i komentarzem opatrzył H. Podbielski.- E. Auerbach, Mimesis. Rzeczywistość przedstawiona w literaturze Zachodu, przełożył Z. Żabicki, Warszawa 1968.- M. Bachtin, Estetyka twórczości słownej, przeł. D. Ulicka, Warszawa 1986. - M.T. Cyceron, O mówcy, przełożył E. Rykaczewski, w: Pisma krasomówcze i polityczne M.T. Cycerona, Poznań 1873. - P. Jaroszyński, Podstawy retoryki klasycznej, Warszawa 1998. - H.D.F. Kitto, Tragedia grecka. Studium literackie, przeł. J. Margański, Bydgoszcz 1997.- M. Kochan, Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach, Kraków 2005. - H. Lausberg, Retoryka literacka, Bydgoszcz 2002.- K. Obrębski, Retoryka dla studentów historii, politologii i W. Pisarek, Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2002. - Retoryka dziś, teoria i praktyka, pod red. R. Przybylskiej, Kraków 2001. - J. Ziomek, Retoryka opisowa, Wrocław – Warszawa – Kraków 1990.


Nazwa przedmiotu Podstawy estetyki* Język wykładowy: polski


I stopnia II rok/ 4 semestr 2 pkt/ 15 godzin zajęć/ 35 praca własna


Wymagania wstępne podstawowa znajomość w zakresie historii filozofii


forma zajęć: ćwiczenia 15 godzin sposób zaliczenia: zaliczenie na ocenę

Autor programu: dr Katarzyna Janus

Prowadzący zajęcia: dr Katarzyna Janus


Stworzenie szablonu eseju weryfikującego nabytą wiedzę i umiejętności

I. Cele kształcenia: Zrozumienie roli, jaką estetyka - refleksja nad sztuką i twórcą, odgrywa w historii kultury europejskiej i polskiej, uwrażliwienie na obecność obiektów estetycznych w najbliższym otoczeniu.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: Ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu estetyki w kulturze. Zna podstawową terminologię związaną z estetyką. Zna i rozumie na poziomie podstawowym rolę refleksji filozoficznej. Ma podstawową wiedzę o historii filozofii ze szczególnym uwzględnieniem teorii piękna i sztuki Zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji prostych tekstów kultury.- w zakresie umiejętności: Posiada umiejętność tworzenia prac pisemnych dotyczących zagadnień szczegółowych z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych i źródeł. Potrafi zabrać głos w dyskusji dotyczącej zagadnień w zakresie podjętej na zajęciach tematyki Potrafi samodzielnie opracować i zaprezentować proste zagadnienia związane z estetyką Samodzielnie zdobywa i ewaluuje wiedzę oraz rozwija swoje umiejętności badawcze, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego. - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: Potrafi pracować w zespole, przyjmując w nim różne role Efektywnie organizuje własną pracę i krytycznie ocenia jej stopień zaawansowania Jest odpowiedzialny za trafność przekazywanej wiedzy, w pracy badawczej cechuje go uczciwość i rzetelność.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: Praca indywidualna, praca w grupach, dyskusja, analiza tekstów naukowych z krytycznym komentarzem, ćwiczenia analityczno-interpretacyjne – praca z tekstem kultury, referat, prezentacja, konsultacje indywidualne, opieka nad studentami z indywidualnym tokiem studiów. Ocena aktywności i stanu posiadanej wiedzy podczas zajęć oraz ocena pracy pisemnej.

IV. Treści programowe: Zakres pojęcia, przedmiot estetyki - czym zajmuje się estetyka jako nauka; kategorie estetyczne takie jak: piękno, sztuka, akt twórczy, przyjemność estetyczna, przeżycie estetyczne; kategorie estetyczne w literaturze: mimesis, katharsis, decorum; związki pomiędzy sztuką i naturą, sztuką i sferą sacrum; miejsce estetyki u podstaw antropologii.

V. Literatura podstawowa: Arystoteles, Poetyka, przeł. i opr. H. Podbielski, Wrocław 1984, BN; Burke E., Dociekania filozoficzne o pochodzeniu naszych idei wzniosłości i piękna, Warszawa 1967; M.Gołaszewska, Zarys estetyki, Warszawa 1984; M.Gołaszewska, Estetyka pięciu zmysłów, Warszawa 1997; W. Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 1982; Idem, Historia estetyki, t. I – III, Warszawa 1985;

VI. Literatura uzupełniająca: Ingarden R., Studia z estetyki, t. III, Warszawa 1970; Idem, Wybór pism estetycznych, Kraków 2005; Platon, Państwo, Jon, Fajdros, Uczta, przeł. W. Witwicki, wydanie dowolne; W. Stróżewski, Wokół piękna. Szkice z estetyki, Kraków 2002; Wizje i rewizje. Wielka księga estetyki w Polsce, red. K. Wilkoszewska, Kraków 2007

Przedmioty kształcenia podstawowego i kierunkowego (8-33)

8.

Nazwa przedmiotu Język łaciński z elementami kultury antycznej



I rok/ sem 1,2 Liczba punktów ECTS: 6 / 60 godz. zajęć +120 praca własna; I semestr - 3 pkt. 30 ćwiczenia + 60 przygotowanie do zajęć, sprawdzianów; II semestr 3 pkt. 30 ćwiczenia + 60 przygotowanie do zajęć, sprawdzianów; egzaminu.

Profil kształceniaProfil: ogólnoakademicki

Wymagania wstępne znajomość gramatyki języka ojczystego oraz podstawowa wiedza o kulturze antycznej


forma zajęć: ćwiczenia 2 semestry po 30 godzin

sposób zaliczenia: zaliczenie na ocenę (1 semestr), zaliczenie i egzamin na ocenę ( 2 semestr)

Autor programu: dr Katarzyna Janus

Prowadzący zajęcia: dr Katarzyna Janus, dr hab. prof. AJD Robert Zawadzki


Analiza i poprawa pisemnych sprawdzianów według przygotowanych szablonów, każdorazowe omówienie popełnianych błędów w czasie zajęć.

I. Cele kształcenia: Nabycie umiejętności samodzielnego przekładu dowolnego fragmentu niezbyt skomplikowanego tekstu łacińskiego, w tym również poetyckiego, sentencji, inskrypcji. Poszerzenie świadomości językowej; dostrzeżenie obecności języka łacińskiego i kultury antycznej w analizowanych tekstach kultury.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: Zna terminologię w zakresie gramatyki łacińskiej. Zna i rozumie na poziomie podstawowym rolę refleksji językoznawczej. Zna źródłosłów łaciński leksemów funkcjonujących w rodzimym słowniku. Rozpoznaje pochodzenie toposów antycznych, funkcjonujących w rodzimej kulturze. - w zakresie umiejętności: Samodzielnie tłumaczy proste teksty łacińskie i potrafi odnieść elementy kultury antycznej do zjawisk współczesnych- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: Efektywnie organizuje własną pracę i krytycznie ocenia jej stopień zaawansowania Ma świadomość znaczenia dziedzictwa językowego, literackiego i kulturowego Europy oraz docenia tradycję i dziedzictwo kulturowe ludzkości. Zna etapy ewolucji polskiego systemu językowego, gramatykę opisową języka polskiego, potrafi w oparciu o jej znajomość dostrzec i omówić zjawiska w gramatyce łacińskiej. Ma elementarną wiedzę o powiązaniach językoznawstwa, literaturoznawstwa i kulturoznawstwa z innymi dyscyplinami humanistycznymi

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: analiza językowa i interpretacja tekstów, dyskusja, konsultacje indywidualne. Studenci na każdych zajęciach są sprawdzani w zakresie praktycznego ( przekład tekstów na j. polski) wykorzystania poznanego materiału gramatycznego (forma ustna). W semestrze kilkakrotnie odbywają się krótkie kolokwia pisemne, sprawdzające znajomość fleksji oraz składni łacińskiej, umiejętności korzystania ze słownika łacińsko-polskiego, łacińskiej etymologii polskich leksemów. Przedmiot kończy się egzaminem.

IV. Treści programowe: Fleksja (deklinacja, koniugacja); składnia (wybrane zagadnienia): ablativus comparationis, genetivus partitivus, nomonativus i accusativus duplex, accusativus cum infinitivo, funkcje trybu coniunctivus w zdaniach głównych. Zjawiska gramatyczne omawiane wyłącznie w oparciu o odpowiednie teksty, w tym również fragmenty dzieł autorów starożytnych (Cyceron, Cezar, Seneka, Katullus, Horacy). Przy tłumaczeniu utworów poetyckich omawiana jest budowa stóp metrycznych. Praca nad tekstem odbywa się przy uwzględnieniu kontekstów literackich i kulturowych epoki.

V. Literatura podstawowa: Wilczyński S., Zarych T., Rudimenta Latinitatis, Wrocław 1998 i nast.; Wybór tekstów łacińskich dla liceów ogólnokształcących, opr. W. Popiak, Warszawa 1987. Słownik łacińsko-polski, opr. K. Kumaniecki, wyd. dowolne. / Oktawiusz Jurewicz, Lidia Winniczuk, Janina Żuławska, Język łaciński: podręcznik dla lektoratów szkół wyższych, wyd. 15 i kolejne, Warszawa PWN.

VI. Literatura uzupełniająca: Kumaniecki K. Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1997; Sobolewskij S. I., Grammatika latinskowo jazyka. Czast prakticzeskaja. Sintaksis, Moskwa 1947; W zalezności od omawianych zagadnień z zakresu kultury antycznej, każdorazowo prowadzący wskazuje literaturę przedmiotu.

9.

Nazwa przedmiotu Nauki pomocnicze filologii polskiej z elementami edytorstwa



Semestr I, II, studia I stopnia, przedmiot kształcenia podstawowego - kierunkowego

Liczba punktów ECTS: 2 (15 godzin lab., 45 godzin pracy własnej +1 (15 godzin laboratorium, 15 godzin pracy własnej)

Profil kształcenia ogólnoakademicki

Wymagania wstępne umiejętność obsługi pakietu Office.


forma zajęć: laboratoria, dwa semestry po 15 godzin

sposób zaliczenia: średnia ocen z prac wykonywanych w czasie semestru, aktywność na zajęciach

Autor programu: dr Beata Cisowska



Ewaluacja dialogowa w formie rozmowy ze studentami na temat efektów kształcenia; podsumowanie wyników prac pisemnych przygotowywanych w trakcie semestru; sporządzenie protokołu rozmowy.

I. Cele kształcenia:

Przygotowanie studenta do samodzielnej pracy naukowej, nabycie umiejętności tworzenia własnego warsztatu pracy (sposoby i miejsca zdobywania informacji, korzystanie z zasobów bibliotecznych i internetowych, zasady tworzenia bibliografii, fiszek i przypisów, zasady poprawnej edycji tekstów w programach edytorskich, umiejętność tworzenia prezentacji multimedialnych).

II. Sprawdzalne efekty kształcenia: student zna podstawowe źródła informacji naukowej potrafi korzystać zarówno z tradycyjnych, jak i nowoczesnych środków pozyskiwania wiedzy potrafi sporządzić bibliografię i przypisy umie przygotować fiszki zna i rozumie zasady wykorzystywania prac naukowych i powoływania się na innych autorów

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:Praca z komputerem, praca w bibliotece, samodzielne przygotowywanie ćwiczeń z zakresu nauk pomocniczych, omawianie na zajęciach wykonanych zadań wraz z poprawą ewentualnych błędów; określenie na początkowych zajęciach wymagań minimalnych potrzebnych do zaliczenia przedmiotu.

IV. Treści programowe: Sposoby przygotowania do samodzielnej pracy naukowej; zasady korzystania z internetowych katalogów bibliotek; komputerowe bazy danych; bibliografia i jej rodzaje; zasady tworzenia bibliografii; przypisy – zasady tworzenia i stosowania; Internet jako źródło wiedzy; edytory tekstowe; estetyka dokumentu tekstowego; korekta tekstu.

V. Literatura podstawowa:Bibliografia literatury polskiej; Bibliografia zawartości czasopism; W. Glenn, Word. Leksykon kieszonkowy, tłum. B. Czogalik, Gliwice 2003; Nowy Korbut; H. Sawoniak, Biblioteki współczesne, bibliografia, informacja naukowa, Katowice 1995; W kręgu książki, biblioteki i informacji naukowej, red. K. Heska-Kwaśniewicz, Katowice 2004; WinekT., Nauki pomocnicze literaturoznawstwa, Warszawa 2007.

VI. Literatura uzupełniająca: G. Kowalczyk, Word 2003 PL. Kurs, Warszawa 2003; Informacja naukowa: rozwój – metody – organizacja, red. Z. Żmigrodzki, W. Babik, D.Pietruch-Reizes, Warszawa 2006; Studia z informacji naukowej i dyscyplin pokrewnych, red. E.Gondek, D. Pietruch-Reizes, Katowice 2007;


Nazwa przedmiotu Literatura obca (austriacka) – przedmiot do wyboru



semestr 5, studia pierwszego stopnia; przedmioty kształcenia podstawowego i kierunkowego

Liczba punktów ECTS: 3 (1 punkt – uczestnictwo w zajęciach; 1 punkt – lektura tekstów wymaganych na egzaminie; 1 punkt – przygotowanie się do egzaminu)


Wymagania wstępne Student powinien posiadać podstawowe wiadomości z zakresu historii oraz historii literatury europejskiej


forma zajęć: wykład 30 godz. sposób zaliczenia: egzamin

Autor programu: Dr hab. Elżbieta Hurnik prof. AJD



egzamin pisemny sprawdzający wiedzę studenta na temat literatury austriackiej oraz umiejętności analizowania tekstów literackich i osadzania ich w kontekście historycznoliterackim

I. Cele kształcenia: Celem przedmiotu jest uzyskanie przez studenta podstawowej wiedzy w zakresie historii literatury austriackiej, głównie od drugiej połowy XIX wieku, literatury najnowszej, a także poznanie jej kontekstu historycznego i kulturowego.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: student zna najważniejsze utwory literatury austriackiej dawnej i najnowszej, wskazuje ogniwa procesu historycznoliterackiego i jego uwarunkowania, charakteryzuje zjawiska literackie i kulturowe; - w zakresie umiejętności: student analizuje utwory literackie, potrafi powiązać je z tendencjami światopoglądowymi i estetycznymi epoki, porównuje zjawiska w dziedzinie literatury i kultury w Austrii i w Polsce; - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: student rozwija zainteresowania literaturą innego kręgu kulturowego, jest świadomy odrębności kultury na różnych obszarach, uznaje potrzebę szukania zjawisk paralelnych.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: egzamin pisemny, na podstawie którego oceniana jest wiedza studenta na temat literatury austriackiej i jej kontekstów, umiejętność selekcji materiału, trafność przeprowadzonej analizy tekstów, dojrzałość w formułowaniu sądów.

IV. Treści programowe: Historia literatury i kultury austriackiej, głównie od II połowy XIX wieku, z uwzględnieniem wybranych zagadnień z historii dawnej i współczesnej, kształtującej zjawiska kulturowe. Najważniejsze nurty artystyczne i literackie; sylwetki pisarzy i artystów. Instytucje kulturalne. Rola kobiet w kulturze. Twórczość pisarzy pochodzących z Pragi. Tendencje w prozie po 1918 roku; mit habsburski w literaturze. Przemiany w literaturze i sztuce po roku 1945; najnowsze zjawiska literackie i artystyczne. Austriaccy laureaci Nagrody Nobla. Związki polsko-austriackie dawniej i dziś.V. Literatura podstawowa:S.H. Kaszyński, Summa vitae Austriacae. Szkice o literaturze austriackiej, Poznań 1999; E. Kuryluk, Wiedeńska apokalipsa. Eseje o sztuce i literaturze wiedeńskiej około 1900, Kraków 1974 (lub 2 wyd.: Warszawa 1999); E. Hurnikowa, W kręgu wiedeńskiej moderny. Z zagadnień polsko-austriackich powinowactw literacko-kulturowych, Częstochowa 2000; utwory pisarzy austriackich w dowolnym lub wskazanym wydaniu.

VI. Literatura uzupełniająca: R. Taborski, Polacy w Wiedniu, Wrocław 1992; A. Kozłowski, K.A. Kuczyński, Polskie fale Dunaju. Polsko-austriackie powinowactwa kulturalne, Częstochowa 1992; E. Hurnikowa, W Cekanii i gdzie indziej. Studia i szkice o literaturze i kulturze austriackiej i polskiej, Częstochowa 2011 (wybrane studia); „Literatura na Świecie” 1997 nr 1-2 („Austriacy”).


Nazwa przedmiotu Literatura obca (rosyjska)* Język wykładowy: polski


Sem. 6, poziom I, studia stacjonarne Liczba punktów ECTS: 2

Profil kształcenia:

profil: praktyczny, Łączny nakład pracy studenta w godzinach: 60Zajęcia dydaktyczne: 30Studiowanie literatury: 15Udział w konsultacjach: 5.Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia: 10

Wymagania wstępne student powinien być zainteresowany literaturą wschodniosłowiańską


forma zajęć: ćwiczenia – 15 godz. sposób zaliczenia: zaliczenie na ocenę

Autor programu: dr hab. Lucyna Rożek, prof. AJD

Prowadzący zajęcia: dr hab. Lucyna Rożek, prof. AJD


Ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych

I. Cele kształcenia: Zapoznanie studentów z jednym z najważniejszych etapów literatury rosyjskiej – literaturą srebrnego wieku. Literatura tego okresu prezentuje i kontynuuje najlepsze tradycje literackie Rosji, spuściznę literacką złotego wieku.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: Student zna podstawową terminologię historyczno-literacką K_W02;Ma elementarną wiedzę o bardzo ważnym okresie duchowej przestrzeni literatury rosyjskiej XX wieku K_W04;Zna etapy ewolucji literatury rosyjskiej w przekazie pokoleniowym (ojcowie) pomiędzy literackim dziedzictwem złotego wieku a literaturą modernizmu rosyjskiego K_W06- w zakresie umiejętności: Student analizuje, selekcjonuje i ocenia wybitnych przedstawicieli rosyjskiego modernizmu (dekadenci: W. Briusow, F. Sołogub, K. Balmont, I. Annienski), symbolistów (A. Błok, A. Bieły, W. Iwanow), realistów (L. Tołstoj, A. Czechow, I. Bunin) K_U01;Samodzielnie zdobywa wiedzę i rozwija swoje zainteresowania w zakresie literatury rosyjskiej K_U03;- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: Student wykazuje otwartość na nowe zjawiska literackie i podejmuje z nimi dialog zachowując szacunek dla kulturowej odmienności innych narodów K_K05Aktywnie uczestniczy w działaniach na rzecz pogłębiania wiedzy o dokonaniach cywilizacyjnych innych regionów Europy K_K08

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:A. Wykład i konsultacjeB. Egzamin ustny

IV. Treści programowe:A.. Problematyka wykładu

Ogólna charakterystyka epoki; Przezwyciężenie symbolizmu, akmeiści; M. Gumilow, O. Mandelsztam, A. Achmatowa; Główne kierunki literackie: postmodernizm, awangarda, twórczość „nowochłopska”, realizm

psychologiczny; Grupy literackie, obóz pisarzy proletariackich: PROLETKULT, KUŹNICA, RAPP; Ugrupowania współwędrowców: imażyniści, Bractwo Serafina, LEF, konstruktywiści,

Pieriewał, OBERIU; Poezja i kontynuacja prądów modernistycznych: futuryzm, komfuturyzm, poeci chłopscy,

dramaturgia, teatr masowy, improwizacje widowisk (Misterium-Buffo W. Majakowskiego); Proza: powieść A.Biełego, J. Zamiatina;

Twórczość postmodernistyczna: rosyjska powieść polifoniczna i psychologiczna, powieść obyczajowa (M. Bułhakow), powieść produkcyjna: realizm psychologiczny i psychologizm introspekcyjny.

V. Literatura podstawowa:W. Bajewski, Historia literatury rosyjskiej XX wieku. Kompendium, Moskwa 1999;E. Balcerzan, Włodzimierz Majakowski, Warszawa 1984;Cudowne kinemo. Rosyjska myśl filmowa, wybór, przekład i oprac. T. Szczepański, B. Żyłko, Gdańsk 2001;Emigracja i Tamizdat. Szkice o współczesnej prozie rosyjskiej, red. E. Suchanek, Kraków 1993;G. Herling-Grudziński, Upiory rewolucji, Kraków 1991;Historia literatury rosyjskiej XX wieku, red. A. Drawicz, Warszawa 1997;Historia literatury rosyjskiej XX wieku (20- 90te lata), red. S. Kormiłow, B. Bugrow, W. Zajcew, Moskwa 1999;T. Klimowicz, Przewodnik po współczesnej literaturze rosyjskiej i jej okolicach (1917-1996), Wrocław 1996;L. Liburska, Kultura i inteligencja rosyjska. O pisarstwie Lidii Czukowskiej, Kraków 2003;S. Poręba, Historia literatury rosyjskiej 1917-1991, Katowice 1994Sylwetki współczesnych pisarzy rosyjskich, red. P. Fast, L. Rożek, Katowice 1994

VI. Literatura uzupełniająca:Dzieła omawiane na wykładzie w tłumaczeniu na język polski


Nazwa przedmiotu Obiegi literatury* Język wykładowy: polski


Semestr 2, studia I stopnia, stacjonarne

Liczba punktów ECTS: 3, w tym: 2 punkty za udział w zajęciach i bieżące przygotowanie się do zajęć oraz 1 punkty za zainicjowanie i zorganizowanie obiegu literatury widocznego na terenie Częstochowy


Wymagania wstępne Student jest odbiorcą różnych tekstów literackich i tekstów kultury, posiada podstawy wiedzy humanistycznej


forma zajęć: ćwiczenia 30 godz. sposób zaliczenia: prezentacja efektów przygotowania materiału w czasie zajęć, udział w działaniach na rzecz środowiska w zakresie inicjowania form nowych obiegów literatury, kolokwium zaliczenie na stopień

Autor programu: Dr Grażyna Pietruszewska-Kobiela

Prowadzący zajęcia: Dr Grażyna Pietruszewska-Kobiela


Obecność na zajęciach. Aktywne uczestnictwo w ćwiczeniach. Ocena głosów zabieranych w dyskusji w czasie zajęć. Ocena sposobu merytorycznego dokumentowania zajmowanego stanowiska. Ocena gotowości do inicjowania nowych form obiegu literatury.

I. Cele kształcenia: poszerzenie wiedzy o literaturze w zakresie historycznych i najnowszych zmian związanych z przekształceniami środowiska komunikacyjnego wzbogacającego różne obiegi literatury, wykształcenie nawyku oceniania tekstów funkcjonujących w różnych obiegach literatury.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: analizuje zjawiska zachodzące w obrębie procesu historycznoliterackiego, uwzględniając sferę aksjologiczną porządkuje zjawiska literackie, stosuje właściwą terminologię, dyskutuje na odpow2iednim poziomie merytorycznym, podaje odpowiednie przykłady ilustrujące walory różnych obiegów literatury- w zakresie umiejętności: dostrzega związek wartości dzieła z określonym obszarem obiegu literatury, demonstruje rezultaty swoich przemyśleń, konstruuje wypowiedź zawierającą odpowiednią terminologię, zmienia swe poglądy w miarę poszerzania wiedzy, korzysta z różnych źródeł informacji- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: jest odbiorcą literatury świadomym istnienia różnych obiegów literackich i kręgów odbiorczych, grupuje i klasyfikuje zjawiska związane z obiegami literatury, odpowiednio argumentując broni swego stanowiska, preferuje wartości humanistyczne

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: obecność na zajęciach, merytoryczne przygotowanie, ocena głosu zabieranego w dyskusji, ocena zdolności pracy w grupie, ocena wystąpień indywidualnych, pozytywna ocena z kolokwium – omówienie indywidualnych osiągnięć, pozytywna ocena z inicjowania wybranych form obiegu literackiego w ramach lokalnej społeczności (działalność grupy) – np. tworzenie MPO

IV. Treści programowe: charakterystyka społecznych obiegów literatury z uwzględnieniem tradycji i najnowszych zjawisk, specyfika odbioru literatury włączonej w nurt życia miasta, rola pisarza i śmierć autora w różnych formach obiegu, relacje między literaturą wysokoartystyczną i trzeciorzędną, specyfika obiegu literatury adresowanej do dzieci, kobiet, grup zainteresowań, zjawisko tekstowej galaktyki, literatura w nowych mediach i w obrębie społeczeństwa sieciowego, właściwości literatury 2,0

V. Literatura podstawowa: M. Adamiec, Dzieło literackie w sieci: pomysły, hipotezy, interpretacje z pogranicza wiedzy o literaturze, kulturze masowej i współczesnej technologii, Gdańsk 2004;

Głowiński Michał, Style odbioru, Kraków 1977; M. Hopfinger, Kultura audiowizualna u progu XXI wieku, Warszawa 1998; M. Hopfinger, Literatura i media po 1989 roku, Warszawa 2010; P. Marecki, Liternet. Literatura i Internet, Kraków 2002

VI. Literatura uzupełniająca: Słownik literatury popularnej, red. T Żabski, Wrocław 2006; Relacje między kulturą wysoką i popularną w literaturze, języku i edukacji , pod red. B. Myrdzik, M. Karwatowskiej, Lublin 2005


Nazwa przedmiotu Współczesna kultura literacka* Język wykładowy: polski


semestr 2, studia pierwszego stopnia Liczba punktów ECTS: 3 (1 punkt za udział w zajęciach; 2 punkt za pracę własną studenta)


Wymagania wstępne zaliczenie wcześniejszych przedmiotów objętych programem studiów; podstawowa wiedza na temat polskiej literatury współczesnej



Autor programu: dr hab. Elżbieta Hurnik prof. AJD



ocena aktywności na zajęciach, samodzielności w opracowaniu zagadnień objętych programem zajęć

I. Cele kształcenia:Celem zajęć jest poszerzenie wiedzy o wybranych elementach współczesnej kultury literackiej oraz o najnowszej literaturze polskiej, wykształcenie umiejętności interpretowania zjawisk i wydarzeń cechujących kulturę literacką końca XX i początku XXI wieku w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem współczesnego życia literackiego, przygotowanie do świadomego kształtowania kultury literackiej.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: student posiada wiedzę teoretyczną z dziedziny kultury, pogłębia znajomość współczesnego życia literackiego i kulturalnego, orientuje się w sposobach działania współczesnych instytucji kulturalnych;- w zakresie umiejętności: student samodzielnie posługuje się wiedzą teoretyczną w celu porządkowania i wartościowania zjawisk literackich, potrafi samodzielnie formułować sądy na temat najnowszych faktów literackich i kulturalnych; - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: student ma świadomość uczestniczenia we współczesnej kulturze i w życiu literackim, potrafi zabrać głos publicznie, jest otwarty na różne tendencje estetyczne i kulturowe.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:

ocena merytorycznego przygotowania studenta do zajęć, umiejętności formułowania własnych sadów na temat bieżących wydarzeń literackich i kulturalnych, ocena notatki z uczestnictwa w wydarzeniu kulturalnym bądź literackim.

IV. Treści programowe:Pojęcie kultury literackiej; społeczne i technologiczne uwarunkowania komunikacji literackiej; pozycja i rola tradycyjnej książki we współczesnej kulturze; rynek wydawniczy w Polsce i współcześni odbiorcy literatury; nagrody literackie i ich laureaci; czasopisma i grupy literackie; współczesne arcydzieła i bestsellery; nowe zjawiska, debiuty literackie.

V. Literatura podstawowa: A. Baverstock, Marketing w wydawnictwie. Fantazja czy rzeczywistość?, Kraków 1996; Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Pojęcia i problemy wiedzy o kulturze, pod red. A. Kłoskowskiej, Wrocław 1991; M. Kisiel, Pokolenia i przełomy. Szkice o literaturze polskiej XX wieku , Katowice 2004; P. Marecki, Liternet, [w:] Liternet. Literatura i Internet, red. P. Marecki, Kraków 2002; A. Nasiłowska, Hipertekstualna estetyka i literatura w dobie Internetu, „Teksty Drugie” 2006, nr 4; K.Z. Szymańska, Muzea literackie w Polsce. Rekonesans, Częstochowa 1994.

VI. Literatura uzupełniająca:S. Żółkiewski, Kultura literacka, Wrocław 1973; O.S. Czarnik, Między dwoma Sierpniami. Polska kultura literacka w latach 1944-1980, Warszawa 1993; K. Dmitruk, Współczesne polskie koncepcje kultury, Warszawa 1990; E. Głębicka, Grupy literackie w Polsce 1945-1989. Leksykon, Warszawa 2000; Sporne sprawy polskiej literatury współczesnej, red A. Brodzka, L. Burska, Warszawa 1998, G. Gazda, Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku, Warszawa 2000; artykuły z bieżących czasopism kulturalno-literackich.

Moduł historii literatury (12-17)

12.

Nazwa przedmiotu Historia lit. polskiej: literatura staropolska

Język wykładowy: język polski

Semestr, poziom i typ studiów Semestr 1, studia I stopnia, studia stacjonarne



Wymagania wstępne Znajomość podstawowej charakterystyki piśmiennictwa staropolskiego


forma zajęć: wykład 15 godz. ćwiczenia 30 godz.

sposób zaliczenia: zaliczenie na ocenę, egzamin po 2 semestrze



Sposób walidacji efektów Pisemna praca semestralna (kolokwium)

kształcenia Aktywne uczestnictwo w zajęciach

I. Cele kształcenia: Zapoznanie studentów z najważniejszymi osiągnięciami kultury i piśmiennictwa staropolskiego.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: zna i stosuje podstawową terminologię z zakresu historii literatury dawnych wieków; opisuje najistotniejsze fakty kształtujące tradycję kulturową dawnych wieków w Polsce; zna najważniejsze dzieła pisarzy staropolskich (od średniowiecza do baroku). Porównuje wybrane elementy piśmiennictwa staropolskiego z odpowiednimi elementami tradycji europejskiej dawnych wieków.- w zakresie umiejętności: posiada podstawową umiejętność czytania i analizowania tekstów literatury dawnej; rozpoznaje najważniejsze wyznaczniki formalne, gatunkowe, kulturowe, historyczne i językowe dzieł autorów staropolskich; potrafi rozpoznać i łączyć problematykę poznanych dzieł literatury staropolskiej z najważniejszymi i najbardziej charakterystycznymi elementami epoki w wymiarze polskim i ogólnoeuropejskim.- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: ma świadomość wartości dorobku pokoleń dawnych pisarzy; interesuje się sposobem zachowania i ochrony tradycji i literatury staropolskiej jako ważnych składowych dziedzictwa narodowego i dziedzictwa europejskiego. Interesuje się sposobem obecności literatury staropolskiej w literaturze i kulturze współczesnej.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: obecność na zajęciach, aktywne uczestnictwo w wymiarze teoretycznym i praktycznym (analiza wybranych tekstów literackich) zajęć, pisemna praca semestralna.

IV. Treści programowe: Problematyka periodyzacji i wewnętrznych cezur poszczególnych epok historycznoliterackich w Polsce i w Europie. Terminologia historycznoliteracka: średniowiecza, renesansu, baroku. Wybrane elementy dziedzictwo antyku i tradycji chrześcijańskiej w literaturze staropolskiej. Literatura staropolska a najważniejsze konteksty filozofii i historii duchowości. Literatura staropolska w relacji do wybranych elementów tradycji europejskiej. Literatura a inne wymiary życia społecznego, politycznego i kulturowego dawnych epok. Najważniejsze gatunki i formy literatury średniowiecza, renesansu i baroku. Ogólna charakterystyka życia literackiego średniowiecza, renesansu, baroku. Charakterystyka twórczości najważniejszych autorów czasu średniowiecza, renesansu, baroku (szczegółowa analiza wybranych dzieł).

V. Literatura podstawowa: Opracowania obowiązkowe:T. Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 2002 lub T. Witczak, Literatura średniowiecza, Warszawa 1990; J. Ziomek, Renesans, Warszawa 2002 i wyd. poprz. lub J. Ziomek, Literatura Odrodzenia, Warszawa 1999 i wyd. poprz; Cz. Hernas, Barok, Warszawa 2002 i wyd. poprz. lub Cz. Hernas, Literatura baroku, Warszawa 1999 i wyd. poprz.

VI. Literatura uzupełniająca: Barok polski wobec Europy. Kierunki dialogu, pod red., A. Nowickiej-Jeżowej, Warszawa 2003, Borowski A., Renesans, Warszawa 1992, Biblioteka Polonistyki, Curtius E. R., Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, tłum. i oprac. A. Borowski, Kraków 1997, Czyż A., Światło i sowo. Egzystencjalne czytanie tekstów dawnych, Warszawa 1995, Jan Kochanowski, Interpretacje, pod red., J. Błońskiego, Kraków 1989, Lektury polonistyczne. Średniowiecze – renesans – barok, t. 1-2, pod red. A. Borowskiego i J. S. Gruchały, Kraków 1994, Nurt religijny w literaturze polskiego średniowiecza i renesansu, pod red. S. Nieznanowskiego i J. Pelca, Lublin 1994, Pelc J., Barok – epoka przeciwieństw, Warszawa 1993, Pelc. J., Literatura renesansu w Polsce, Warszawa 1998, Sajkowski A., Barok, Warszawa 1987, Biblioteka Polonistyki,Starnawski J., Średniowiecze, Warszawa 2002, Biblioteka Polonistyki

12.

Nazwa przedmiotu Historia literatury polskiej – Oświecenie



Semestr 2, studia I stopnia, licencjackie, stacjonarne

Liczba punktów ECTS: 4 (1p.-przygotowanie do zajęć, 1 p. – przygotowanie pracy pisemnej, 2 p. –przygotowanie do egzaminu (lektury)).


Wymagania wstępne

Student dysponuje znajomością historii literatury polskiej poprzednich epok (średniowiecznej, renesansowej, baroku), swobodnie kojarzy najważniejsze elementy konwencji oraz tradycji literackiej, jest przygotowany do samodzielnej analizy historycznoliterackiej


forma zajęć: wykład – 15 godz.

Ćwiczenia – 30 godz.

sposób zaliczenia: potwierdzony obecnością udział w wykładach – egzamin; oceny cząstkowe weryfikujące stopień przygotowania studenta do ćwiczeń oraz pisemna praca z analizy historycznoliterackiej

Autor programu: dr Krzysztof Czajkowski

Prowadzący zajęcia: prof. dr hab. Robert Zawadzki, dr Beata Łukarska, dr Krzysztof Czajkowski


Pisemna praca zaliczeniowa, egzamin

I. Cele kształcenia: pogłębienie wiedzy z zakresu historii literatury polskiej, rozpoznawanie konwencji klasycyzmu, sentymantalizmu i rokoka w szeroko rozumianym aspekcie kulturowym, historycznym i interdyscyplinarnym, znajomość podstawowych wyznaczników literackich tradycji Oświecenia w Polsce w oparciu o obowiązujący kanon lektur.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: student rozróżnia najważniejsze elementy poetyki klasycystycznej, sentymentalnej oraz rokoka, nazywa i opisuje reprezentatywne dla Oświecenia w Polsce gatunki literackie, charakteryzuje klasycyzm stanisławowski, literaturę sentymentalną i rokokową, dostrzega swoiste cechy Oświecenia w Polsce, jego uniwersalizm i rodzimość.- w zakresie umiejętności: student samodzielnie analizuje i porównuje utwory w kontekście historycznoliterackim, rozpoznaje konwencję oraz poetykę dzieł literatury oświeceniowej, dostrzega miejsce epoki w procesie historycznym kultury polskiej.

- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: student pracuje samodzielnie nad pracą kursową z analizy historycznoliterackiej, wykazuje krytycyzm wobec istniejącego stanu badań.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: student aktywnie uczestniczy w ćwiczeniach, przygotowując się do nich w oparciu o literaturę przedmiotu- lekturę tekstów źródłowych oraz naukowych, przygotowuje pracę pisemną z analizy historycznoliterackiej, zaliczenie na ocenę oraz egzamin z przedmiotu.

IV. Treści programowe: pojęcie „oświecenia” i jego uwarunkowania historyczne i kulturowe. Oświecenie w Europie i w Polsce – podobieństwa, różnice, specyficzne cechy. Stosunek do baroku i rola w rozwoju cywilizacji europejskiej. Kultura literacka i jej uwarunkowania. Walka o język polski, oświatę. Najwybitniejsi polscy pisarze. Czasy saskie. Upadek kultury i literatury, początki odrodzenia. Pamiętniki Marcina Matuszewicza. Dzieło Kaspra Niesieckiego, Nowe Ateny Benedykta Chmielowskiego, liryka Józefa Baki, twórczość Elżbiety Drużbackiej, pisma Jana Stanisława Jabłonkowskiego, Stanisław Leszczyński jako literat, działalność Stanisława Konarskiego. Czasy Stanisława Augusta. Charakterystyka oświecenia i klasycyzmu. Stan polskiej oświaty w XVIII, próby reform. Odnowa literatury, walka o język polski. Zagadnienia religii, tolerancji, filozofii epoki oświecenia. Znaczenie kultury francuskiej, angielskiej, niemieckiej dla kultury polskiej tego okresu. Franciszek Ksawery Dmochowski i jego Sztuka rymotwórcza, Konfederacja Barska i jej echa w literaturze, rola Franciszka Bohomolca w historii oświaty i literatury stanisławowskiej. Znaczenie czasopism: Monitora i Zabaw przyjemnych i pożytecznych i innych. Wielkość twórczości Adama Naruszewicza, satyry Gracjana Piotrkowskiego. Jędrzej Kitowicz jako wybitny przedstawiciel pamiętnikarstwa oświeceniowego. Ignacy Krasicki jako największy pisarz polskiego oświecenia. Komedie satyryczne Adama Czartoryskiego, Stanisław Trembecki i jego poemat opisowy Sofiówka. Wiersze satyryczne Tomasza Kajetana Węgierskiego. Franciszek Karpiński i poezja sentymentalna. Liryki Franciszka Dionizego Kniaźnina, Stanisław Staszic jako propagator polskiej demokracji. Koncepcje polityczne Hugona Kołłątaja, działalność literacka Juliana Ursyna Niemcewicza. Teatr, scena polska okresu oświecenia, Wojciech Bogusławski i jego znaczenie dla teatru polskiego.

V. Literatura podstawowa: Borowy W., O poezji polskiej w wieku XVIII, Kraków 1948; Klimowicz M., Oświecenie, Warszawa 1972 (lub późniejsze wydania); Kostkiewiczowa T., Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich, Warszawa 1975; Libera Z., Problemy polskiego oświecenia. Kultura i styl, Warszawa 1969; Libera Z., Wiek Oświecony, Warszawa 1986; Pisarze polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Z. Goliński, Warszawa 1992; Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1991; Żbikowski P., Klasycyzm poststanisławowski. Doktryna estetycznoliteracka, Warszawa 1984.

VI. Literatura uzupełniająca: P. Hazard, Myśl europejska XVIII wieku. Od Monteskiusza do Lessinga. Tłum. H. Suwała.

Warszawa 1972; T. Kostkiewiczowa, Horyzonty wyobraźni, Warszawa 1984. T. Kostkiewiczowa, Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich

polskiego Oświecenia. Warszawa 1975 lub wyd. nast.; T. Kostkiewiczowa, Oświecenie - próg naszej współczesności. Warszawa 1994; Oświecenie dzisiaj. Rozmowy w Castel Gandolfo. Przygot. K. Michalski. Kraków 1999; S. Pietraszko, Doktryna literacka polskiego klasycyzmu. Wrocław 1966;

13.

Nazwa przedmiotu Historia literatury polskiej – romantyzm




Liczba punktów ECTS: 4(1p.- przygotowanie do zajęć, 1p.- przygotowanie pracy pisemnej, 2 p. – przygotowanie do egzaminu (lektury)).


Wymagania wstępne

Student dysponuje znajomością historii literatury polskiej poprzednich epok (staropolskiej oraz Oświecenia), swobodnie kojarzy najważniejsze elementy konwencji oraz tradycji literackiej, jest przygotowany do samodzielnej analizy historycznoliterackiej


forma zajęć: wykład – 15 godz.

Ćwiczenia – 30 godz.

sposób zaliczenia: potwierdzony obecnością udział w wykładach – egzamin; oceny cząstkowe weryfikujące stopień przygotowania studenta do ćwiczeń oraz pisemna praca z analizy historycznoliterackiej

Autor programu: Dr Krzysztof Czajkowski

Prowadzący zajęcia: Prof.dr hab. Agnieszka Czajkowska, dr Krzysztof Czajkowski


Pisemna praca zaliczeniowa, egzamin

I. Cele kształcenia: pogłębienie wiedzy z zakresu historii literatury polskiej, również na tle porównawczym – romantyzm europejski, rozpoznawanie konwencji romantycznej w szeroko rozumianym aspekcie kulturowym i interdyscyplinarnym (związek literatury i sztuki, style zachowań romantycznych, romantyzm i historia),znajomość podstawowych wyznaczników literackiej tradycji romantycznej w oparciu o obowiązujący kanon dzieł romantyzmu polskiego.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: student rozróżnia najważniejsze elementy poetyki romantycznej, nazywa i opisuje gatunki koronne polskiego romantyzmu, charakteryzuje romantyzm przed- i polistopadowy, literaturę Wielkiej Emigracji oraz romantyzm krajowy.- w zakresie umiejętności: student samodzielnie analizuje i porównuje utwory w kontekście historycznoliterackim, rozpoznaje konwencję oraz poetykę dzieł romantycznych.- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: student pracuje samodzielnie nad pracą kursową z analizy historycznoliterackiej, wykazuje krytycyzm wobec istniejącego stanu badań.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: student aktywnie uczestniczy w ćwiczeniach, przygotowując się do nich w oparciu o literaturę przedmiotu- lekturę tekstów źródłowych oraz naukowych, przygotowuje pracę pisemną z analizy historycznoliterackiej, zaliczenie na ocenę oraz egzamin z przedmiotu.

IV. Treści programowe: omawianie zagadnień z historii literatury polskiego romantyzmu na tle europejskim, z uwzględnieniem romantyzmu przed - i polistopadowego, literatury Wielkiej Emigracji, poezji i prozy krajowej, krytyki literackiej, elementów filozofii i historii idei, reprezentatywnych gatunków literackich, stylu i konwencji epoki. Charakterystyczne problemy, motywy, wątki. Relacje między treścią a formą, odniesienia interdyscyplinarne i interkulturowe (elementy wpływów obcych, wpływy epok poprzednich).

V. Literatura podstawowa: • M. JANION, Gorączka romantyczna. Warszawa 1975 (lub późniejsze);• M. JANION, M. ŻMIGRODZKA, Romantyzm i historia. Warszawa 1978;• M. MACIEJEWSKI, Poetyka. Gatunek - obraz. W kręgu poezji romantycznej. Wrocław 1977;• I. OPACKI, W środku niebokręga. Poezja romantycznych przełomów. Katowice 1995;• Problemy polskiego romantyzmu. Red. M. Żmigrodzka. Wrocław 1979• A. WITKOWSKA, Romantyzm;• TEJŻE: Wielcy romantycy polscy. Warszawa 1980; • Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku, seria 3, Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831-1863. Kraków 1975 - Warszawa 1992 (stąd sylwetki następujących autorów: A. Fredro, W. Pol, J. Kremer, T. Lenartowicz, N. Żmichowska, E. Dembowski, L. Sztyrmer, I. Chodźko, W. Syrokomla, J. I. Kraszewski);• Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław 1994;

VI. Literatura uzupełniająca:• Reduta. Romantyczna poezja niepodległościowa. Oprac. M. Janion. Kraków 1979;• Walka romantyków z klasykami (BN I 183);• Idee programowe romantyków polskich. Antologia. Oprac. A. Kowalczykowa (BN I 261);

14.

Nazwa przedmiotu Literatura poromantyczna (Pozytywizm)



Filologia polska, I stopnia, semestr 3 Liczba punktów ECTS: 3 (1p. uczestnictwo w ćwiczeniach, 1p. – przygotowanie pracy, 1p. – samodzielna lektura)


Wymagania wstępne Student ma uporządkowaną wiedzę o literaturze polskiej od XVI do poł. XIX w., rozpoznaje konwencje i wzory tradycji kulturowo-literackiej


forma zajęć: ćwiczenia 15 godz., 15 godz.

sposób zaliczenia: praca pisemna, zaliczenie na stopień, egzamin

Autor programu: Prof. AJD Ireneusz Sikora

Prowadzący zajęcia: Prof. AJD Ireneusz Sikora


Praca pisemna, sprawdzian pisemny, egzamin

I. Cele kształcenia: student poznaje genezę i tło polskiego pozytywizmu, filozoficzne antynomie pozytywizmu, rozumie miejsce literatury i sztuki w myśli epoki. Poznaje wybitne dzieła i wybitnych pisarzy okresu 1864-1890. Rozumie poetykę dzieł realistycznych i naturalistycznych oraz podrzędne miejsce poezji. Zna wybitnych krytyków epoki.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: student zna najważniejsze dzieła epoki, rozumie konwencję i poetykę prozy

realizmu i naturalizmu- w zakresie umiejętności: analizuje dzieła młodopolskie ze zrozumieniem odpowiednich konwencji, porównuje dzieła mistrzów prozy narracyjnej, wykrywa ich duchowe i intelektualne przesłanie- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: wykazuje odpowiedzialność za wyrażane sądy, pracuje samodzielnie z tekstem, dba umiejscowienie dzieł w kontekście filozoficznym epoki

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: praca pisemna, sprawdzian pisemny, egzamin

IV. Treści programowe: Nazwa okresu, problemy periodyzacji, geneza i tło polskiego pozytywizmu, odmienność pozytywizmu w Królestwie, w Galicji i w Poznańskiem, publicystyka, proza fabularna – arcydzieła powieści i nowelistyki, liryka, krytyka literacka i jej wybitni przedstawiciele, dziedzictwo pozytywizmu w kulturze polskiej

V. Literatura podstawowa:H. Markiewicz, Pozytywizm, Warszawa 2002G. Borkowska, Pozytywiści i inni, Warszawa 1996J. Kulczycka – Saloni, Pozytywizm, Warszawa 1971

VI. Literatura uzupełniająca:E. Ihnatowicz, Literatura polska drugiej połowy XIX wieku (1864 – 1914)W. Ratajczak, Literatura polska XIX wieku, Poznań 2008.

14.

Nazwa przedmiotu Literatura poromantyczna (Młoda Polska)



Filologia polska, I stopnia, semestr 4 Liczba punktów ECTS: 3 (1p. uczestnictwo w ćwiczeniach, 1p. – przygotowanie pracy, 1p. – samodzielna lektura)


Wymagania wstępne Student ma uporządkowaną wiedzę o literaturze polskiej od XVI do II poł. XIX w., rozpoznaje konwencje i wzory tradycji kulturowo-literackiej, zwłaszcza romantyczno-pozytywistycznej


forma zajęć: ćwiczenia 30 godz., sposób zaliczenia: praca pisemna, zaliczenie na stopień, egzamin

Autor programu: Prof. AJD Ireneusz Sikora

Prowadzący zajęcia: Prof. AJD Ireneusz Sikora


Praca pisemna, sprawdzian pisemny, egzamin

I. Cele kształcenia: student poznaje genezę i tło polskiego modernizmu (Młodej Polski), filozoficznych patronów modernizmu (Schopenhauer, Nietsche, Bergson), antynomie Młodej Polski

narodowej i ogólnoeuropejskiej, rozumie miejsce literatury i sztuki w myśli epoki. Poznaje wybitne dzieła i wybitnych pisarzy okresu 1890-1918. Rozumie poetykę dzieł młodopolskich (powieść, dramat, liryka), wybitne miejsce poezji. Zna wybitnych krytyków epoki ze S. Brzozowskim na czele.II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: student zna najważniejsze dzieła epoki, rozumie konwencję i poetykę powieści młodopolskiej- w zakresie umiejętności: analizuje dzieła młodopolskie ze zrozumieniem odpowiednich konwencji, porównuje dzieła mistrzów prozy narracyjnej, wykrywa ich duchowe i intelektualne przesłanie- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: wykazuje odpowiedzialność za wyrażane sądy, pracuje samodzielnie z tekstem, dba umiejscowienie dzieł w kontekście filozoficznym epoki

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: praca pisemna, sprawdzian pisemny, egzamin

IV. Treści programowe: Nazwa okresu, problemy periodyzacji, geneza i tło polskiego modernizmu (Młodej Polski), odmienność Młodej Polski w Królestwie , w Galicji i w Poznańskiem, epistolografia, proza fabularna – arcydzieła powieści i nowelistyki, liryka, krytyka literacka i jej wybitni przedstawiciele, dziedzictwo Młodej Polski (również plastyki i muzyki) w kulturze polskiej

V. Literatura podstawowa:A Hutnikiewicz, Młoda Polska, Warszawa 1994.M. Podraza – Kwiatkowska, Literatura Młodej Polski, Warszawa 1992.J. Tomkowski, Młoda Polska, Warszawa 2001.

VI. Literatura uzupełniająca:E. Ihnatowicz, Literatura polska drugiej połowy XIX wieku (1864 – 1914)W. Ratajczak, Literatura polska XIX wieku, Poznań 2008.

15.

Nazwa przedmiotu Historia literatury polskiej: Dwudziestolecie międzywojenne



poziom I, semestr 5; specjalność nauczycielska; specjalność kulturowa i specjalizacja edukacja dziennikarska

Liczba punktów ECTS: 6 (30 godzin ćwiczeń: 1 punkt; 15 godzin wykładu: 1 punkt; 25 godzin praca własna - przygotowanie do ćwiczeń: 2 punkt; 50 godzin, praca własna - czytanie pozycji objętych listą lektur: 2 punkty)


Wymagania wstępne

umiejętność analizy tekstu literackiego w kontekście historycznoliterackim; posługiwanie się fachową terminologią z zakresu poetyki stosowanej; znajomość literatury polskiej i powszechnej do roku 1918.


forma zajęć: wykład (15 godzin), ćwiczenia (30 godzin)

sposób zaliczenia: zaliczenie ćwiczeń na ocenę; egzamin na ocenę.

Autor programu: dr Elżbieta Wróbel



punktowanie aktywności studenta podczas zajęć; test z wiedzy i umiejętności; test ze znajomości lektur; indywidualna rozmowa ze studentem; egzamin (ustny lub pisemny)

I. Cele kształcenia: Zapoznanie studentów z przebiegiem procesu historycznoliterackiego po 1918 roku; ukazanie istotnych przemian w obrębie liryki, epiki i dramatu; dokonanie typologii zjawisk – nurty, prądy, konwencje – w procesie ewolucji form artystycznych. Dokonanie podstawowej syntezy wiedzy o literaturze i kulturze międzywojnia.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: - zna wskazane utwory głównych przedstawicieli literatury okresu międzywojennego; - definiuje podstawowe kategorie estetyczne, prądy literackie, grupy literackie występujące w Dwudziestoleciu;- przyporządkuje najważniejszych przedstawicieli literatury międzywojnia do grup i prądów literackich. - w zakresie umiejętności: - rozpoznaje podstawowe nurty w prozie Dwudziestolecie;- przypisuje konkretny tekst literacki do głównych nurtów i prądów literackich charakterystycznych dla międzywojnia; - dokonuje analizy tekstu poetyckiego, prozatorskiego, dramatycznego w kontekście historycznoliterackim. - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: - wzmacnia świadomość dziedzictwa kulturowego Polski i Europy; - kształtuje postawy tolerancji wobec Innych.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: punktowanie aktywności studenta na zajęciach (ocenie punktowej podlega dojrzałość i samodzielność formułowanych opinii; sposób odwołania się do literatury krytycznej); zaliczenie testu (test ma sprawdzić znajomość tekstów literackich i umiejętność ich analizy literaturoznawczej); indywidualna rozmowa ze studentem.

IV. Treści programowe: program zarówno wykładu jak i ćwiczeń eksponuje ważne i charakterystyczne utwory pisarzy Dwudziestolecia, akcentując istotne przemiany w obrębie liryki, epiki i dramatu. Obejmuje szeroko rozumiane życie literackie; biografie grupowe, czasopisma, zasadnicze dyskusje oraz polemiki literackie i zmierza do ukazania dwóch zasadniczych biegunów literatury polskiej Dwudziestolecia – tradycji i nowoczesności.

V. Literatura podstawowa: Dwudziestolecie 1918-1939. Odkrycia, fascynacje, zaprzeczenia, red. nauk. A.S. Kowalczyk, T. Wójcik, A. Zieniewicz, Warszawa 2010; Słownik literatury polskiej XX wieku, zespół red. A. Brodzka i in., Wrocław 1992; A. Hutnikiewicz, Od czystej formy do literatury faktu. Główne teorie i programy literackie XX stulecia, Warszawa 1999; J. Kwiatkowski, Literatura Dwudziestolecia, Warszawa 1992 lub Tegoż, Dwudziestolecie międzywojenne, Warszawa 2001; A. Nasiłowska, Trzydziestolecie 1914-1944, Warszawa 1995; W.P. Szymański, Moje Dwudziestolecie 1918-1939, Kraków 1998; A. Zawada, Dwudziestolecie literackie, Wrocław 1995. Szczegółową listę lektur, które obowiązują na egzaminie, student otrzymuje od prowadzącego na pierwszych zajęciach.

VI. Literatura uzupełniająca: Dramat i teatr dwudziestolecia międzywojennego, red. nauk. J. Popiel; Poezja polska okresu międzywojennego. Antologia, wybór i wstęp M. Głowiński i J. Sławiński, przypisy oprac. J. Stradecki, Wrocław 1992; J. Stradecki, W kręgu Skamandra, Warszawa 1977; J. Sławiński, Koncepcja języka poetyckiego Awangardy Krakowskiej, Kraków 1998; H. Zaworska, O nową sztukę. Polskie programy artystyczne lat 1917-1922, Warszawa 1963.

16.

Nazwa przedmiotu Literatura polska 1939-1989 Język wykładowy: polski


semestr 6, studia pierwszego stopnia Liczba punktów ECTS: 3 (2 punkty za uczestnictwo studenta w ćwiczeniach i na wykładzie; 1 punkt na przygotowanie się do egzaminu)


Wymagania wstępne kurs historii literatury, kurs poetyki


forma zajęć: wykład 15 godzin

ćwiczenia 30 godzin

sposób zaliczenia:

zaliczenie zajęć na ocenę, egzamin na ocenę

Autor programu: dr hab., prof. AJD Elżbieta Hurnik



ocena aktywności studenta na ćwiczeniach oraz pracy pisemnej; ocena z egzaminu będącego sprawdzianem wiedzy na temat literatury omawianego okresu

I. Cele kształcenia:Celem przedmiotu jest przekazanie wiedzy o najważniejszych zjawiskach zachodzących w literaturze polskiej oraz życiu literackim w Polsce i na emigracji w latach 1939-1989, a także o ich kontekstach politycznych i społecznych; wykształcenie umiejętności historycznoliterackiej analizy i interpretacji ówczesnych tekstów, w tym umiejętności usytuowania ich wobec tradycji oraz tendencji cechujących kulturę XX wieku.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: student zna najważniejsze zjawiska literackie w okresie 1939-1989, potrafi wskazać ich konteksty polityczne i społeczne, w literaturze współczesnej rozpoznaje różne sposoby nawiązań do tradycji; - w zakresie umiejętności: student potrafi wykorzystać wiedzę ogólną uzyskaną na zajęciach do samodzielnej analizy tekstów literackich, wskazuje cechy gatunkowe w różnych wypowiedziach literackich, konfrontuje zjawiska literackie z kontekstem politycznym, społecznym, kulturowym. - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: student jest świadom znaczenia przemian w literaturze oraz ich uwarunkowań, zachowuje krytycyzm w ocenie utworów literackich, potrafi pracować w grupie.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:Ocenie podlega uczestnictwo studenta na ćwiczeniach, sposób przygotowania się do zajęć

(korzystanie ze źródeł, posługiwanie się sądami badaczy) oraz praca pisemna będąca sprawdzianem umiejętności analizy utworów literackich i powiązania ich z kontekstem kulturowym; egzamin jest sprawdzianem wiedzy na temat literatury okresu 1939-1989.

IV. Treści programowe:Cezury okresu 1939-1989 a wydarzenia społeczno-polityczne; zjawiska w literaturze i w życiu literackim. Pokolenia literackie w Polsce: przedstawiciele, założenia i cechy twórczości. Postawa wobec sytuacji zniewolenia społeczeństwa i formuły literatury zaangażowanej. Literatura wobec „czasu pogardy”: katastrofizm, tragizm i samooskarżenie pokolenia w poezji; literatura obozowa; wojna i Holocaust w prozie po 1956 roku. Socrealizm w literaturze polskiej: konwencje gatunkowe; „odzyskane bezpieczeństwo”; panegiryzm, elementy tyrtejskie w liryce; poetyka powieści socrealistycznej. Nowomowa: pojęcie, cechy nowomowy i jej wpływ na język i literaturę. Zagadnienie społecznego zniewolenia i języka totalitarnego w kulturze XX wieku i literaturze polskiej: wzorce (G. Orwell, A. Koestler, A. Zamiatin, W. Klemperer i in.); wspólnota problemów – różnorodność ujęć artystycznych w prozie (dziennik, esej, reportaż, proza o charakterze autobiograficznym, historyczna proza paraboliczna, proza fantastycznonaukowa); postawa sprzeciwu wobec zniewolenia w twórczości Z. Herberta i Cz. Miłosza. Nurty w poezji po 1956 roku. Odmiany gatunkowe i nurty w prozie. Teatr i dramat T. Różewicza, S. Mrożka i T. Kantora. Literatura stanu wojennego. Dystans wobec formuły literatury zaangażowanej. Literatura polska na emigracji: zarys rozwoju, geografia literacka; instytucje wydawnicze. Tradycja i nowatorstwo w literaturze polskiej XX wieku.

V. Literatura podstawowa:E. Balcerzan, Poezja polska w latach 1939-1965, cz. I, Warszawa 1982; J. Święch, Literatura polska w latach drugiej wojny światowej,Warszawa 1997; S. Burkot, Proza powojenna 1945-1987. Analizy i interpretacje, Warszawa 1987; S. Chwin, Literatura a zdrada. Od „Konrada Wallenroda” do „Małej Apokalipsy”, Kraków 1993; M. Głowiński, Nowomowa po polsku, Warszawa 1990; J. Jarzębski, W Polsce czyli wszędzie. Szkice o polskiej prozie współczesnej, Warszawa 1992; Literatura emigracyjna 1939-1988, kom. red. J. Garlicki, t. 1-2, Katowice 1994-1996; Sporne sprawy polskiej literatury współczesnej, pod red. A. Brodzkiej i L. Burskiej, Warszawa 1998.

VI. Literatura uzupełniająca:S. Barańczak, Etyka i poetyka, Paryż 1979; M. Fik, Marcowa kultura, Warszawa 1995; Lektury polonistyczne. Literatura współczesna, t. 1, pod red. R. Nycza i J. Jarzębskiego, Kraków 1997; L. Szaruga, Walka o godność. Poezja polska w latach 1939-1988. Zarys głównych problemów , Wrocław 1993; A. Werner, Polskie, arcypolskie, Londyn 1987; W. Wielopolski, Młoda proza polska przełomu 1956 roku, Wrocław 1987.

17.

Nazwa przedmiotu Literatura polska po 1989 roku Język wykładowy: polski


Semestr 5, I stopień, studia stacjonarne

Liczba punktów ECTS: 5, w tym: 3 punkty za udział w zajęciach i bieżące przygotowanie się do ćwiczeń oraz 2 punkt za uaktualnienie i uzupełnienie wiedzy do kolokwium

Profil kształcenia profil: ogónoakademicki

Wymagania wstępne Student zna specyfikę wcześniejszych epok literackich, jest

zainteresowany przemianami zachodzącymi w obrębie kultury, zauważa zmienność układów społeczno-politycznych w Polsce


forma zajęć: ćwiczenia 30 godzin sposób zaliczenia: zaliczenia na stopień

Autor programu: dr Grażyna Pietruszewska-Kobiela

Prowadzący zajęcia: dr Grażyna Pietruszewska-Kobiela


Obecność na zajęciach, ocena bieżącego przygotowania merytorycznego, fachowość stosowanej terminologii, umiejętność łączenia informacji pochodzących z różnych źródeł, kolokwium - omówienie efektów indywidualnych osiągnięć, zaliczenie na stopień

I. Cele kształcenia: poznanie specyfiki literatury po 1989 roku, poznanie znamiennych cech polskich cezur wpływających na literaturę, poznanie wybranych nurtów występujących w literaturze po roku 1989,

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: określa znaczenie cezur, rozpoznaje uwarunkowania społeczne cezur, ilustruje cezury odpowiednimi faktami artystycznymi i społecznymi, porządkuje zjawiska literackie, interpretuje wiedzę pochodzącą z różnych obszarów- w zakresie umiejętności: dostrzega związki przyczynowo-skutkowe w obrębie procesu historycznoliterackiego, weryfikuje swoje sądy, konstruuje wypowiedzi na odpowiedni poziomie, systematycznie zwiększa zasób wiedzy i fachowej terminologii- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: jest świadomy przemian zachodzących we współczesnej kulturze, wykazuje zainteresowania zjawiskami literackimi po 1989 roku, klasyfikuje zjawiska literackie i społeczne, toleruje różne stanowiska światopoglądowe

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: Czynny udział w zajęciach, trafność wypowiedzi, umiejętność łączenia informacji pochodzących z różnych dziedzin wiedzy i obszarów życia społecznego, kolokwium – omówienie indywidualnych osiągnięć

IV. Treści programowe: Znaczenie cezury 1989 roku, specyfika zjawiska przełomu literackiego – koniec tzw. centrali, nowe środowiska literackie, nowe pisma literackie, nowe tendencje w prozie, poezji, literatura w obszarze mediów, literatura i muzyka – nowy rodzaj związków, muzeum jako inicjator form literacko-artystycznych wypowiedzi, np. Muzeum Powstania Warszawskiego – komiks, poezja śpiewana – odkrywany rokowego Gajcego, literatura jako bohater performansu muzycznego, literatura jako fleneur – happeningowe życie najnowszych i klasycznych dzieł literackich

V. Literatura podstawowa: P. Czapliński, Ruchome marginesy. Szkice o literaturze lat 90., Kraków 2002; J. Klejnocki, P. Dunin-Wąsowicz, Parnas bis. Słownik literatury polskiej urodzonej po 1960 roku, Warszawa 1998; Dwadzieścia lat literatury polskiej 1989-2009,. Idee, ideologie, metodologie, pod red. A. Galant, I. Iwasiów, Szczecin 2008; Dwudziestowieczność pod red. M. Dąbrowskiego, T. Wójcika, Warszawa 2004; K. Maliszewski, Nasi klasycyści, nasi barbarzyńcy. Szkice o nowej poezji, Bydgoszcz 1999; Pisać proza rok 2000. Studia i szkice literackie, pod red. A. Lama, T. Wroczyńskiego, Warszawa 2002; T. Wójcik, Późna twórczość wielkich poetów, Warszawa 2005

VI. Literatura uzupełniająca: P. Czapliński, Wzniosłe tęsknoty. Nostalgie w prozie lat dziewięćdziesiątych, Kraków 2001; Liternetpl, red. P. Marecki, Kraków 2003; L. Szaruga, Dochodzenie do siebie. Wybrane wątki literatury po roku 1989, Sejny 1997; P. Śliwiński, Przygody z wolności. Uwagi o poezji współczesnej, Kraków 2002; Tekst (w) sieci. Literatura. Społeczeństwo.

Komunikacja, t. II, red. A. Gumkowska, Warszawa 2009; M. Hopfinger, Literatura i media po 1989 roku, Warszawa 2010; Tekst-tura. Wokół nowych form tekstu literackiego i tekstu jako dzieła sztuki , red. M. Dawidek-Gryglicka, Kraków 2005

Moduł teorii literatury (18-20)

18.

Nazwa przedmiotu Wprowadzenie do literaturoznawstwa


Semestr, poziom i typ studiówSemestr 1, studia I stopnia, przedmiot kształcenia podstawowego-kierunkowego

Liczba punktów ECTS: 3 (15 godzin zajęć, samodzielna lektura tekstów naukowych 60 godzin, przygotowanie się do kolokwium 15 godzin)Profil kształcenia

Profil: ogólnoakademicki

Wymagania wstępne Elementarna (poziom szkoły ponadgimnazjalnej) wiedza na temat dzieła literackiego. Podstawowe umiejętności z zakresu analizy i interpretacji tekstu


forma zajęć: ćwiczenia, 15 godzin sposób zaliczenia: pisemne kolokwium

Autor programu: dr Artur Żywiołek



Ewaluacja „dialogowa”: podsumowująca rozmowa ze studentami na temat efektów kształcenia z uwzględnieniem wyników pisemnego kolokwium. Przygotowanie protokołu rozmowy.

I. Cele kształcenia: Cele przedmiotu obejmują kształcenie podstawowych umiejętności posługiwania się dyskursem teoretycznoliterackim oraz kształtowanie i rozwijanie świadomości metodologicznej.

II. Sprawdzalne efekty kształcenia (od 4 do 8 efektów kształcenia): student zna i charakteryzuje podstawowe zagadnienia z zakresu literackości (obrazowość,

fikcyjność, uporządkowanie naddane) i literaturologii (obiektywizm, neutralność języka badawczego, uniwersalizm badań literackich);

dostrzega istotę języka literackiego na tle innych sposobów komunikacji kulturowej; podejmuje próbę samodzielnej analizy tekstu naukowego; dostrzega relacje między tekstem literackim a kontekstami dzieła literackiego; potrafi wskazać cechy głównych dwudziestowiecznych orientacji metodologicznych:

strukturalizmu, fenomenologii, hermeneutyki;

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:Ocena jakości pracy z tekstem, analizy tekstu naukowego, komentarza naukowy, prezentacji, dyskusji, polemiki, pracy w grupach, referatu; określenie na początkowych zajęciach wymagań minimalnych potrzebnych do zaliczenia przedmiotu oraz wskazanie wymagań rozszerzonych. Pisemne zaliczenie przedmiotu w postaci testu „otwartego”, bądź „zamkniętego”.

IV. Treści programowe:Treści merytoryczne przedmiotu obejmują podstawową problematykę współczesnej wiedzy o literaturze: (wyznaczniki literackości, ontologia i struktura dzieła literackiego, elementy procesu historycznoliterackiego, koncepcje podmiotowości, elementy różnych strategii interpretacyjnych) w perspektywie „zwrotu kulturowego” i ukształtowania się nowego „paradygmatu interpretacyjnego”.

V. Literatura podstawowa:J. Culler, Teoria literatury, przeł. M. Basaj, Warszawa 1998; J. Sławiński, Prace wybrane, tom IV, Kraków 2001; R. Nycz, Język modernimzu, Wrocław 1997; R. Wellek, A. Warren, Teoria literatury, przeł. M. Żurawski, Warszawa 1970; R. Handke, Poetyka dzieła literackiego, Warszawa 2008; Antropologizowanie humanistyki. Zjawisko, proces, perspektywy, red. J. Kowalski, W. Piasek, Olsztyn 2009; Attridge D., Jednostkowość literatury, przeł. P. Mościcki, Kraków 2007; Burzyńska A. i Markowski M.P., Teorie badań literackich XX wieku. Podręcznik, Kraków 2006; Eco U., O literaturze, przeł. J. Ugniewska, A. Wasilewska, Warszawa 2003; Handke R., Poetyka dzieła literackiego. Instrumenty lektury, Warszawa 2008; Greenblatt S., Poetyka kulturowa. Pisma wybrane, wstęp i red. K. Kujawińska-Courtney, Kraków 2006; Konstruktywizm w badaniach literackich. Antologia, red. E. Kuźma, A. Skrendo, J. Madejski, Kraków 2006;

VI. Literatura uzupełniająca:Z. Mitosek, Teorie badań literackich, Warszawa 2004; M. P. Markowski, A. Burzyńska, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik i antologia tekstów, 2 t., Kraków 2006; Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy; R. Nycz, A. Burzyńska (red.), Kulturowa teoria literatury, Kraków 2006;

19.

Nazwa przedmiotu Poetyka Język wykładowy: polski


Semestr 2 i 3, studia I stopnia, przedmiot kształcenia podstawowego-kierunkowego

Liczba punktów ECTS: 4 (60 godzin zajęć, samodzielna lektura tekstów naukowych 30 godzin, przygotowanie do egzaminu 30 godzin)Profil kształcenia Profil: ogólnoakademicki

Wymagania wstępne Wiedza i umiejętności z zakresu wprowadzenia do literaturoznawstwa; podstawowa znajomość poetyki historycznej i historii literatury


forma zajęć: ćwiczenia, 60 godzin sposób zaliczenia: pisemne kolokwium i pisemny egzamin po 3 semestrze




Potwierdzeniem efektów kształcenia stanowić będzie dokument w postaci pracy pisemnej i pisemnego egzaminu i/lub przygotowanie prezentacji z wybranego tematu

I. Cele kształcenia:Zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami ontologii literatury oraz z pojęciami z zakresu kompozycji dzieła literackiego, genologii, wersyfikacji i stylistyki oraz opanowanie umiejętności rozpoznawania podstawowych zjawisk. Kształtowanie sprawności rozpoznawania w tekście literackim cech określonego prądu literackiego na podstawie zastosowanych środków artystycznych. Prezentacja różnych odmian poetyki: intertekstualnej, kognitywnej; poetyki kulturowej (geopoetyki, geokrytyki); poetyki i antropologii.

II. Sprawdzalne efekty kształcenia (od 4 do 8 efektów kształcenia): student zna elementy struktury dzieła literackiego w zakresie kompozycji wypowiedzi

narracyjnej, monologu lirycznego i dramatu; samodzielnie analizuje i interpretuje teksty należące do różnych systemów genologicznych; rozpoznaje i opisuje tekst w aspekcie jego językowej organizacji; rozpoznaje i opisuje wyróżniki poszczególnych rodzajów literackich; dokonuje analizy tropów stylistycznych i figur semantycznych w tekście literackim; potrafi wskazać cechy poststrukturalistycznych odmian poetyki

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:pisemne zaliczenie przedmiotu obejmujące samodzielnie zredagowany esej interpretacyjny; pisemny egzamin obejmujący znajomość podstawowej terminologii z zakresu poetyki oraz umiejętność zastosowania „narzędzi” badawczych do analizy i interpretacji tekstu

IV. Treści programowe:Odmiany poetyki i przypisane jej cele. Wyróżniki literatury, jej funkcje, definiowanie dzieła literackiego. Rodzaje i gatunki literackie (cechy charakterystyczne i ich kompozycja). Autor a podmiot literacki. Prozodia polska (zasady akcentowania, intonacja, pauzowanie). Rym – istota, rodzaje, funkcje. Systemy wersyfikacyjny wiersza (wiersz intonacyjno-zdaniowy, sylabizm, sylabotonizm, pojęcie stopy, tonizm, wiersz wolny) i związane z nimi pojęcia. Klasyfikacja strof. Brzmieniowe, składniowe, leksykalne, słowotwórcze i fleksyjne środki stylistyczne. Rodzaje tropów ich powstawanie i funkcje w dziele literackim. Pojęcie stylu i stylizacji. Wielkie figury semantyczne: czas, przestrzeń, postać, narrator. Elementy struktury dramatu: tekst, ukształtowanie sceniczne

V. Literatura podstawowa:M. Dłuska, Prace wybrane, red. S. Balbus, t. 1, Odmiany i dzieje wiersza polskiego, t. 2, Próba teorii wiersza polskiego, Kraków 2001; Ćwiczenia z poetyki, red. A. Gajewska, T. Mizerkiewicz, Warszawa 2006; Genologia dzisiaj, red. W Bolecki i I. Opacki, Warszawa 2000; Genologia i konteksty, red. Cz. P. Dudek, Zielona Góra 2000; A. Kulawik, Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków 1994;; H. Kurkowska, S. Skorupka, Stylistyka polska. Zarys, Warszawa 2001; J. Oleszy, Pietrzycka-Bohosiewicz, Poetyka prozy narracyjnej, Kraków 1988; L. Pszczołowska, Wiersz polski. Zarys historyczny, Wrocław 1997; W. Sadowski, Wiersz wolny jako tekst graficzny, Kraków 2004; E. Stankiewicz, Poetyka i sztuka słowa, wstęp R. Nycz, Kraków 1996;

VI. Literatura uzupełniająca:S Balbus, Między stylami, Kraków 1996; A. Kulawik, Teoria wiersza, Kraków 1995; A. Kulawik, Wersologia: studium wiersza, metru i pozycji wersyfikacyjnej, Kraków 1999; M. R. Mayenowa, Poetyka teoretyczna: zagadnienia języka, Wrocław 2000; B. Owczarek, Poetyka powieści niefabularnej, Warszawa 1999; Poetyka bez granic, red. W Bolecki i W. Tomasik, Warszawa 1995; P. Stockwell, Poetyka kognitywna. Wprowadzenie, Kraków 2006.

20.

Nazwa przedmiotu Analiza i interpretacja utworów literackich



Semestr 3, 4, studia I stopnia, przedmiot kształcenia podstawowego-kierunkowego

Liczba punktów ECTS: 5 (60 godzin zajęć, samodzielna lektura tekstów naukowych 45 godzin, przygotowanie pracy pisemnej 45)

sem. 3 – 2 ECTS

sem. 4 – 3ECTS

Profil kształcenia

Profil: ogólnoakademicki

Wymagania wstępne Podstawowa (poziom szkoły ponadgimnazjalnej) wiedza na temat sposobów analizy i interpretacji dzieła literackiego. Podstawowe umiejętności z zakresu analizy i interpretacji tekstu


forma zajęć: ćwiczenia, 60 godzin sposób zaliczenia: praca pisemna (esej interpretacyjny)




Ocena i omówienie efektów kształcenia w zakresie samodzielnie przygotowanej pracy pisemnej dotyczącej interpretacji dzieła literackiego. Sformułowanie wniosków wynikających z poziomu przygotowanych prac pisemnych: zalety i mankamenty własnych prób interpretacyjnych

I. Cele kształcenia:Kształtowanie umiejętności analizy kompozycji, form genologicznych, stylistycznych i wersyfikacyjnych dzieła literackiego z wykorzystaniem wiedzy z zakresu poetyki. Prezentacja głównych dwudziestowiecznych metod analizy i interpretacji tekstu. Doskonalenie umiejętności rozróżniania interpretacji i nadinterpretacji

II. Sprawdzalne efekty kształcenia (od 4 do 8 efektów kształcenia): student dokonuje sfunkcjonalizowanego opisu środków stylistycznych w tekście literackim; potrafi odróżnić interpretację od nadinterpretacji i uzasadnić swoje stanowisko; analizuje właściwości tekstu naukowego; dostrzega i charakteryzuje różne rodzaje dyskursu w tekście: aksjologiczny, filozoficzny,

estetyczny; posługuje się językiem strukturalistycznego opisu; zna i rozumie podstawowe założenia hermeneutycznej interpretacji tekstu; wskazuje i opisuje intertekstualne wymiary tekstu; dostrzega związki między poetyką i antropologią kulturową

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:udział w dyskusji na temat interpretacji wskazanego tekstu; przygotowanie i prezentacja pracy pisemnej z zakresu analizy i interpretacji wybranego tekstu.

IV. Treści programowe:Istota interpretacji, jej rodzaje i granice wytyczone przez różne szkoły teoretyczne: zasady hermeneutycznej analizy dzieła; strategie analizy intertekstualnej; postulaty dekonstrukcjonizmu, interpretacja intersemiotyczna, antropologia a interpretacja; kulturowe aspekty interpretacji. Analiza form wypowiedzi literackiej i reguł ich pragmatyki stylistycznej (reguły czytania tekstów prozatorskich, lirycznych, dramatycznych). Różne estetyki i formy dyskursów w dziele literackim (narratologiczny, metaliteracki, aksjologiczny, filozoficzno-estetyczny, personologiczny). Sposoby metaforyzacji, mitologizacji i demitologizacji rzeczywistości w dziele literackim: strukturalistyczna interpretacja zależności między metaforą a metonimią w tekście, współczesne teorie obrazowości, obrazowość a interpretacja wizualna, istota zjawiska symbolizmu wyrażona w obrazach, funkcjonalna interpretacja mitu i form jego rozpadu. Analiza antropologiczna tekstów zachodnioeuropejskich i polskich pisarzy dwudziestowiecznych.

V. Literatura podstawowa:A. Burzyńska, M.P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Kraków 2006; U. Eco, Interpretacja i nadinterpretacja, Kraków 1996; Interpretacje dramatu. Dyskurs, postać, gender, red. W. Baluch, M. Radkiewicz, A Skolasińska, J. Zając, Kraków 2002; Liryka polska. Interpretacje, red. J. Prokop i J. Sławiński, Gdańsk 2001; Literatura w kręgu wartości, red. i wstęp L. Wiśniewska, Bydgoszcz 2003; Opis wiersza. Analizy i interpretacje liryki polskiej, red. R. Sioma, Toruń 2002; W. Panas, W kręgu metody semiotycznej, Lublin 1991;; J. Sławiński, Próby teoretycznoliterackie, Kraków 2000; Symbol w kulturze, red. G. Głuchowski, Lublin 1999; Wartość i sens. Aksjologiczne aspekty teorii interpretacji, red. A Tyszczyk, E. Fiała, R. Zajączkowski, Lublin 2003;

VI. Literatura uzupełniająca:S. Fish, Intepretacja, retoryka, polityka, Kraków 2002; Odkrywanie modernizmu, red. R. Nycz, Kraków 2000; R. Nycz, Teoria interpretacji: problem pluralizmu, [w: tegoż] Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Warszawa 1995; H. White, Poetyka pisarstwa historycznego, Kraków 2000; E. Kuźma, Spór o wartość i zasadność interpretacji literackiej, [w:] Problemy teorii literatury, t. 4, Prace z lat 1985-94, Wrocław 1998; Praktyki opowiadania, red. B. Owczarek, Z. Mitosek, W. Grajewski, Kraków 2001.

Moduł językoznawczy (21-29)

21.

Nazwa przedmiotu Teoria komunikacji Język wykładowy: polski


II semestr, I rok Studia Pierwszego Stopnia, stacjonarne

Liczba punktów ECTS: 2 (15 godz. ćwiczeń; 15 godz. pracy z literaturą – przygotowanie do sprawdzianu)


Wymagania wstępne znajomość podstaw systemu języka polskiego


forma zajęć: ćwiczenia, 15 godzin sposób zaliczenia: sprawdzian pisemny uwzględniający znajomość literatury, zagadnień

teoretycznych oraz ocena stopnia opanowania poznanych pojęć i terminów; obecność i aktywność na zajęciach

Autor programu: Aneta Majkowska



stopień opanowania wiedzy, stopień opracowania i zaprezentowania wskazanych zagadnień, sposób pracy w zespole oraz poziom samooceny

I. Cele kształcenia:Celem zajęć jest zapoznanie studentów z podstawową terminologią i pojęciami dotyczącymi komunikacji językowej oraz z teoretyczną analizą sposobów i mechanizmów komunikowania za pomocą języka.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: - ma podstawową wiedzę o komunikacji językowej; - definiuje podstawowe pojęcia; - rozpoznaje i opisuje kody w komunikacji- w zakresie umiejętności: - rozpoznaje typy komunikacji; - wykorzystuje kody komunikacyjne; - potrafi wyrażać własne poglądy- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: - uczestniczy w pracach grupowych; - wykazuje zainteresowanie tematem;

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:Z zakresu wiedzy ocena dotyczy stopnia opanowania treści programowych przedmiotu. Na zajęciach student przedstawia na ocenę referat na wskazany temat. Przy ocenie brane jest od uwagę: rzetelność przygotowania referatu, stopień uwzględnienia wskazanej bibliografii, wyciągnięcie wniosków. Z zakresu umiejętności jest oceniana samodzielność opracowania i zaprezentowania wybranych zagadnień. Z zakresu kompetencji społecznych pod uwagę jest brane sposób pracy studenta w grupie, organizacja jego pracy w małym zespole oraz stopień krytycznej samooceny.

IV. Treści programowe:Komunikacja językowa jako jeden z rodzajów komunikacji. Najważniejsze modele komunikacji i przepływu informacji. Akt mowy (składniki aktu mowy: aspekt lokucyjny, illokucyjny, perlokucyjny. Akty mowy bezpośrednie i pośrednie – performatywy i wypowiedzi konstatujące). Klasyfikacja aktów mowy według J. Austina i J. Searle‘a (asercje, dyrektywy, komisywy, ekspresywy, deklaratywny). Warunki skuteczności aktów mowy. Warunki współtworzące zdarzenie komunikacyjne: nadawca wypowiedzi, odbiorca wypowiedzi, kontakt między uczestnikami komunikacji, komunikat, czyli treść i forma wypowiedzi. Kodowe zaplecze komunikacji (kod językowy, kod kinetyczny, kod proksemiczny, kod emotikonów, kod kulturowy, kod społeczny, kod poznawczy). Kontekst wypowiedzi (kulturowo-poznawczy, pragmatyczno-społeczny, językowo-tekstowy). Kulturowe uwarunkowania zachowań komunikacyjnych (skrypty kulturowe, stereotypy i mity kulturowe w komunikacji). Kompetencja językowa, kompetencja komunikacyjna, kompetencja

kulturowa. Komunikacja niewerbalna i jej znaczenie w interakcjach (typy kodów parawerbalnych i niewerbalnych). Komunikacja ustna a komunikacja pisana. Bariery i zakłócenia w komunikacji oraz techniki ich pokonywania. Przemiany komunikacji pod wpływem nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych.

V. Literatura podstawowa:Awdiejew A., Pragmatyczne podstawy interpretacji wypowiedzeń, Kraków1987; Bartmiński J., Niebrzegowska- Bartmiński J., Grzegorczykowa R., red., Język a Kultura, t. 4: Funkcje języka i wypowiedzi, Wrocław 1991; Bartmiński J., red., 2001, Współczesny język polski, Lublin; Bühler K., Teoria języka, Kraków 2004; Dobek-Ostrowska B., red., 2001, Nauka o komunikowaniu. Podstawowe orientacje teoretyczne, Wrocław; Fiske J., Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, Wrocław 1999; Knapp M., Hall J.A., Komunikacja niewerbalna w interakcjach międzyludzkich, Wrocław 2008; Michalewski K., Komunikaty mieszane, Łódź 2009; Pease A., Mowa ciała. Jak odczytywać myśli innych ludzi z ich gestów, przeł. A. Żak, Kielce 2001; Warner T., Umiejętności w komunikowaniu się, Wrocław 1999; Wierzbicka A., Akt mowy, [w:] Semiotyka i struktura tekstu, red. M. R. Mayenowa, Warszawa 1973; Wiszniewski A., Jak przekonująco mówić i przemawiać, Warszawa 1999.

VI. Literatura uzupełniająca:Boski P., Kulturowe ramy zachowań społecznych, Warszawa 2009; T. van Dijk, Dyskurs jako struktura i proces, przeł. G. Gochowski, Warszawa 2001; Mosty zamiast murów, red. i oprac. J. Stewart, Warszawa 2002; Jakobson R., Poetyka w świetle językoznawstwa, Pamiętnik Literacki LI, 1960, s. 431-473; Nęcki Z., Komunikacja międzyludzka, Gdańsk 2000.

22.

Nazwa przedmiotu Wprowadzenie do językoznawstwa Język wykładowy: polski


semestr 1, studia pierwszego stopnia, studia stacjonarne

Liczba punktów ECTS: 3 (15 godz. ćwiczeń i + 60 godz. praca własna studenta)

Profil kształcenia Profil: ogólnoakademicki

Wymagania wstępne znajomość podstaw systemowych polszczyzny


forma zajęć: ćwiczenia, 15 godzin sposób zaliczenia: zaliczenie na ocenę

Autor programu: dr Violetta Jaros

Prowadzący zajęcia: dr Violetta Jaros


pisemne kolokwium teoretyczno-praktyczne

I. Cele kształcenia: wprowadzenie studentów w zagadnienia językowe, które stanowić mają podstawę teoretyczną dla przedmiotów językoznawczych oraz zapoznanie z podstawową terminologią

i pojęciami lingwistycznymi.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: definiuje podstawowe pojęcia z zakresu językoznawstwa (język, znak, kod, subkod, komunikacja, kanał, akt mowy, tekst, system, wyraz, leksem, znaczenie wyrazu, związek frazeologiczny, nazwa własna, nazwa pospolita, kategoria morfologiczna); opisuje związki językoznawstwa z innymi naukami; przedstawia różnice pomiędzy komunikacją ustną a pisemną; wymienia działy językoznawstwa opisowego i najmniejsze jednostki przynależne do nich; wymienia kategorie morfologiczne polszczyzny; wymienia funkcje języka i wypowiedzi; - w zakresie umiejętności: doskonali sprawność językową w zakresie ustalania relacji semantycznych pomiędzy leksemami; posługuje się podstawowymi pojęciami z zakresu językoznawstwa;- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: wykazuje zainteresowanie językiem jako narzędziem społecznego porozumiewania się.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: obecność na zajęciach, ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych, otrzymywanych w trakcie trwania semestru za: czynny udział w zajęciach, pisemne kolokwium, uwzględniające znajomość zagadnień teoretycznych oraz sprawdzające zastosowanie poznanych pojęć i terminów do opisu zjawisk językowych.

IV. Treści programowe: Podstawowe pojęcia z zakresu językoznawstwa: język, znak, akt mowy, tekst, system. Język jako system znaków. Klasyfikacja znaków i cechy znaku językowego. Związki językoznawstwa z innymi naukami. Językoznawstwo wewnętrzne i zewnętrzne: etnolingwistyka, psycholingwistyka, socjolingwistyka, pragmalingwistyka. Działy językoznawstwa opisowego, najważniejsze metody językoznawstwa synchronicznego i diachronicznego. Elementy semantyki – leksem a wyraz, znaczenie leksykalne a tekstowe, relacje semantyczne pomiędzy jednostkami słownika. Etymologia – znaczenie etymologiczne a znaczenie realne wyrazu. Komunikacja językowa z elementami pragmatyki: teoria aktów mowy, struktura aktu komunikacji językowej, funkcje języka i wypowiedzi, komunikacja ustna i pisemna, historia pisma. Definicje, klasyfikacja, źródła i funkcje frazeologizmów. Onomastyka, jej działy i przedmiot badań. Klasyfikacja typologiczna, genetyczna i geograficzna języków świata. Kategorie morfologiczne polszczyzny.

V. Literatura podstawowa: Bünting K. D., Wstęp do lingwistyki, tłum. E. Tomczyk-Popińska, Warszawa 2007; Encyklopedia języka polskiego, wyd. III, red. S. Urbańczyk, M. Kucała, Wrocław 2000; Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, wyd. 3, Wrocław 2003; Furdal A., Językoznawstwo otwarte, Wrocław 2000; Grzegorczykowa R., Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 2008; Lachur Cz., Zarys językoznawstwa ogólnego, Opole 2004; Łuczyński E., Maćkiewicz J., Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia, Gdańsk 1999; Milewski S., Językoznawstwo, Warszawa 2005; Przybylska R., Wstęp do nauki o języku, Kraków 2003; Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.

VI. Literatura uzupełniająca: Bańczerowski J., Pogonowski J., Zgółka T., Wstęp do językoznawstwa, Poznań 1982; Grzegorczykowa R., Problem funkcji języka i tekstu w świetle teorii aktów mowy, w: Język a kultura, t. 4 : Funkcje języka i wypowiedzi, red. J. Bartmiński, Wrocław 1991, s. 11-29; Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, wyd. 3, Warszawa 2001; Język polski. Kompendium, red. M. Derwojedowa, H. Karaś, D. Kopcińska, Warszawa 2005; Kurkowska H., Skorupka S., Stylistyka polska. Zarys, wyd. 5, Warszawa 2001; Majewicz A. F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa 1989; Nauka o języku dla polonistów, red. S. Dubisz, wyd. 3, Warszawa 1999; Nazwy własne. Encyklopedia, red. E. Rzetelska-Feleszko, Warszawa-Kraków 1998; Saussure F., Kurs językoznawstwa ogólnego, Warszawa 1961; Weinsberg A., Językoznawstwo ogólne, Wars

23.

Nazwa przedmiotu Historia języka polskiego Język wykładowy: polski


6, III rok, studia I stopnia Liczba punktów ECTS: 3

30 godz. pracy na ćwiczeniach, 30 godz. samodzielnego przygotowania do zajęć, 10 godz. przygotowanie prezentacji i pracy pisemnej


Wymagania wstępne zaliczenie kursu: Gramatyka historyczna języka polskiego z elementami scs



Autor programu: dr Renata Bizior

Prowadzący zajęcia: dr Renata Bizior


analiza postępów studenta w czasie realizacji przedmiotu (kolokwium ustne),analiza stopnia nabywania umiejętności (ocena wykonywanych ćwiczeń)ocena samodzielności i staranności przygotowania pracy studenta (prezentacja)całościowa ocena aktywności studenta na zajęciachobserwacja zachowań społecznych studenta

I. Cele kształcenia: Uzyskanie wiedzy na temat przemian języka polskiego jako narzędzia komunikacji w okresie od X do końca XX wieku, usystematyzowanie wiedzy nt. przemian polskiego systemu językowego, w tym systemu stylistycznego, uświadomienie związków między ewolucją języka a wpływem czynników zewnętrznojęzykowych (politycznych, społecznych, kulturowych itp.), kształtowanie umiejętności analizy językowej i interpretacji tekstów pochodzących z różnych okresów rozwoju języka, doskonalenie zdolności samodzielnej pracy studenta.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: objaśnia i opisuje przemiany języka polskiego w obrębie poszczególnych dób

rozwojowych, rozpoznaje i wyjaśnia istotne konteksty funkcjonowania języka, - w zakresie umiejętności: wyszukuje i integruje informacje źródłowe, dokonuje pisemnej syntezy na temat wskazanego zagadnienia, rozpoznaje i interpretuje cechy językowe tekstu dawnego, - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: pracuje samodzielnie i w zespole, aktywnie uczestniczy w pracy na zajęciach

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: - wykonanie pracy pisemnej i połączonej z nią prezentacji- uzyskanie pozytywnej oceny z bieżącego przygotowania do zajęć - uzyskanie pozytywnej oceny z wypowiedzi ustnych - uczestnictwo w zajęciach (obecność) 75%

IV. Treści programowe:periodyzacja dziejów języka polskiego; uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne rozwoju polszczyzny w poszczególnych okresach (od X-XX wieku); pochodzenie i kształtowanie się języka ogólnego (literackiego) na tle zróżnicowania regionalnego polszczyzny; proces kształtowania się normy językowej; rozwój polskiej grafii i ortografii; proces stylistycznego, funkcjonalnego i socjalnego różnicowanie się polszczyzny (opis procesu różnicowania się odmian i stylów językowych); rozwój zasobów leksykalnych języka polskiego; dawna etykieta językowa; wpływ języków obcych na polszczyznę; charakterystyka historycznojęzykowa tekstów dawnych.

V. Literatura podstawowa: I. Bajerowa, Zarys historii języka polskiego 1939-2000, Warszawa 2003; S. Dubisz, Język - Historia - Kultura, Warszawa 2007; Język polski czasu II wojny światowej, red. I. Bajerowa, Warszawa 1996; Z. Klemensiewicz, Historia języka polskiego, Warszawa 1999; T. Skubalanka, Historyczna stylistyka języka polskiego, Warszawa 1984; B. Walczak, Zarys dziejów języka polskiego, Wrocław 1999.

VI. Literatura uzupełniająca: I. Bajerowa, Język ogólnopolski XX wieku, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001, W. Decyk, Kształtowanie się świadomości językowej w XVI wieku, „Poradnik Językowy”1997, z. 9, Język a chrześcijaństwo, red. I. Bajerowa, M. Karpluk, Z. Leszczyński, Lublin 1993, H. Wiśniewska, Polszczyzna przez wieki, Łódź 2009.

VII. Uzasadnienie punktów ECTS: 3 punktyNa 3 punkty składa się: 30 godz. pracy na ćwiczeniach, 30 godz. samodzielnego przygotowania do zajęć, 10 godz. przygotowania prezentacji i pracy pisemnej.

24.

Nazwa przedmiotu Kultura języka Język wykładowy: polski



Liczba punktów ECTS: 3 (30 godz. ćwiczeń + 20 godz. praca własna studenta + 25 godzin lektura)


Wymagania wstępne znajomość właściwości systemowych współczesnej polszczyzny (zaliczenie z gramatyki opisowej)

Forma zajęć, liczba forma zajęć: ćwiczenia, 30 godzin sposób zaliczenia: zaliczenie

godzin, dydaktycznych i sposób zaliczenia

na ocenę


Prowadzący zajęcia: dr Violetta Jaros, dr Dorota Suska


kolokwium pisemne, dyktando (omówienie najczęstszych błędów), pisemne ćwiczenia

I. Cele kształcenia: wyposażenie studenta w wiedzę teoretyczną i operacyjną pozwalającą na poprawne i sprawne posługiwanie się językiem; wykształcenie świadomości językowej (rozpoznawanie błędów, nazywanie, podnoszenie kompetencji językowej i komunikacyjnej poprzez korzystanie ze słowników i pozycji poradnikowych). Zdobycie wiedzy na temat prawnej sytuacji języka polskiego i działań kodyfikacyjnych Rady Języka Polskiego.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: definiuje podstawowe terminy, związane z kulturą języka (kultura języka, poprawność, norma językowa, uzus, poziomy normy, innowacja, błąd); wymienia typy błędów językowych; wymienia kryteria poprawności językowej; przedstawia zasady poprawnej pisowni wyrazów; - w zakresie umiejętności: poprawia błędne formy językowe z użyciem słowników poprawnościowych; próbuje samodzielnie uzasadniać użycie konkretnych form językowych; stosuje zasady poprawnej pisowni wyrazów; - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: jest świadomym wartości języka jako dobra narodowego; docenia tradycję i dziedzictwo kulturowe polszczyzny; wykazuje zainteresowanie problemem poprawnego posługiwania się językiem.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: obecność na zajęciach, ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych, otrzymywanych w trakcie trwania semestru za: czynny udział w zajęciach, dyktando, ćwiczenia pisemne, kolokwium pisemne.

IV. Treści programowe: najważniejsze pojęcia kultury języka (norma, uzus, norma/ poziomy normy, innowacja a błąd, typologia błędów). Kryteria poprawności językowej (oraz ich funkcjonalność w obliczu przeobrażeń w sferze komunikacyjnej). Wybrane zagadnienia poprawności ortograficznej, interpunkcyjnej, gramatycznej, leksykalno-frazeologicznej, stylistycznej i komunikacyjnej. Warunki właściwego użycia języka: etyka słowa, manipulacja. Podstawy działalności kulturalnojęzykowej. Kodyfikacja normy. Polityka językowa. Działalność Rady Języka Polskiego. Słowniki, kompendia z zakresu kultury języka.

V. Literatura podstawowa: Buttler D., Kurkowska H., Satkiewicz H., Kultura języka polskiego, t. 1-2, Warszawa 1986-1987; Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, red. K. Mosiołek-Kłosińska, Warszawa 2001; Frycie S., Jurkowski M., Sicińska K., Kultura języka polskiego, Warszawa 2005; Jadacka H., Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa 2006; Karpowicz T., Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa 2009; Markowski A., Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa 2005; Polszczyzna na co dzień, red. M. Bańko, Warszawa 2006; Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, red. E. Bańkowska, A. Mikołajczuk, Warszawa 2003. Urbańczyk S., Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i użyteczność, wyd. 4, Kraków 2000. Ponadto: najnowsze słowniki poprawnościowe.

VI. Literatura uzupełniająca: Bralczyk J., Mówi się: porady językowe profesora Bralczyka, wyd. 2, Warszawa 2008; Kubiak-Sokół A., Piszemy poprawnie. Poradnik językowy PWN, wyd. 1, Warszawa

2008; Kultura języka dziś, red. W. Pisarek i H. Zgółkowa, Poznań 1995; Kurkowska H., Polszczyzna ludzi myślących, Warszawa 1991; Markowski A., Język polski. Poradnik Profesora Andrzeja Markowskiego, Warszawa 2003; Miodek J., Kultura języka w teorii i w praktyce, Wrocław 1983; Pisarek W., Słowa między ludźmi, Warszawa 2004; Podracki J., Gałązka A., Gdzie postawić przecinek. Poradnik ze słownikiem, PWN, Warszawa 2010; Wierzbicka A., Kultura języka polskiego. Praktyczne ćwiczenia, Łódź 2001.

25.

Nazwa przedmiotu Stylistyka praktyczna Język wykładowy: polski



Liczba punktów ECTS: 3 (30 godz. ćwiczeń + 45 godz. praca własna studenta)


Wymagania wstępne znajomość właściwości systemowych współczesnej polszczyzny (zaliczenie z gramatyki opisowej, wprowadzenia do językoznawstwa)






kolokwium pisemne (teoria - omówienie błędnych odpowiedzi), pisemne ćwiczenia praktyczne (omówienie błędów)

I. Cele kształcenia: wyposażenie studenta w wiedzę teoretyczną i operacyjną, pozwalającą na poprawne i sprawne posługiwanie się środkami językowymi w zależności od funkcji tekstu, jego adresata i innych czynników aktu komunikacji, determinujących kształt stylistyczny tekstu oraz umiejętność identyfikowania środków spójnościowych i językowych eksponentów stylów funkcjonalnych.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: definiuje pojęcia styl, tekst, dyskurs, gatunek, wzorzec gatunkowy; wymienia najważniejsze językowo-stylistyczne eksponenty (po 5) poszczególnych stylów funkcjonalnych; przedstawia językowe wykładniki (po 5) spójności tematycznej, formalnej i stylistycznej tekstu; - w zakresie umiejętności: doskonali sprawne posługiwanie się środkami językowymi, uwzględniającymi kształt stylistyczny tekstu; rozpoznaje strategiczne pozycje teksu; wykrywa środki spójnościowe w tekstach; przerabia tekst, wykorzystując podane środki spójnościowe; dzieli tekst ciągły na akapity; konstruuje wypowiedzi z uwzględnieniem adresata, gatunku i funkcji tekstu; - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: jest świadomym zasad skutecznego i poprawnego komunikowania się; przyjmuje odpowiedzialność za własne wypowiedzi.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: obecność na zajęciach, ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych, otrzymywanych w trakcie trwania semestru za: czynny udział

w zajęciach, kolokwium pisemne (teoretyczne), pisemne ćwiczenia praktyczne.

IV. Treści programowe: Uporządkowanie wiedzy o podstawowych zagadnieniach stylistyki: przedmiot i zakres stylistyki, definicje stylu, style funkcjonalne odmiany ogólnej – charakterystyka językowo-stylistycznych eksponentów poszczególnych stylów i umiejętność ich opisu na wybranych tekstach współczesnych. Tekst, styl tekstu. Gatunek wypowiedzi, wzorzec gatunkowy, typologia gatunków wypowiedzi. Warstwa językowo-stylistyczna tekstu. Ćwiczenia w osiąganiu spójności stylistycznej tekstu, spójność tematyczna, formalna i pragmatyczna wypowiedzi, zasady konstruowania tekstów (strategiczne pozycje tekstu). Wyodrębnianie błędów stylistycznych spośród innych błędów językowych. Doskonalenie sprawności posługiwania się zróżnicowanymi środkami językowo-stylistycznymi w zależności od funkcji tekstu, jego adresata i innych czynników determinujących kształt stylistyczny tekstu. Podstawowe cechy dobrego stylu. Estetyczne kategorie oceny stylu wypowiedzi. Estetyka i logika. Wulgaryzmy jako jakość antyestetyczna.

V. Literatura podstawowa: Gajda S., Gatunkowe wzorce wypowiedzi [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001, s. 255-268; Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 1. Mowy piękno wielorakie, red. D. Ostaszewska, Katowice 2000; Jadacka H., Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa 2006; Kurkowska H., Skorupka S., Stylistyka polska. Zarys, wyd. 5, Warszawa 2001; Podstawy stylistyki i retoryki, red. E. Wierzbicka, A. Wolański, D. Zdunkiewicz-Jedynak, Warszawa 2008; Polszczyzna na co dzień, red. M. Bańko, Warszawa 2006; Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, red. E. Bańkowska i A. Mikołajczuk, Warszawa 2003; Przybylska R., Wstęp do nauki o języku polskim, Kraków 2003; Wilkoń A., Spójność i struktura tekstu. Wstęp do lingwistyki tekstu, Kraków 2002; Zdunkiewicz-Jedynak D., Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008; Żydek-Bednarczuk U., Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu, Kraków 2005.

VI. Literatura uzupełniająca: Skubalanka T., Wprowadzenie do gramatyki stylistycznej języka polskiego, wyd. 2, Lublin 2000; Skubalanka T., Założenia analizy stylistycznej, Lublin 2001; Skubalanka T., Podstawy analizy stylistycznej. Rozmowy o metodzie, Lublin 2001; Słownik dobrego stylu czyli wyrazy, które się lubią, red. M. Bańko, Warszawa 2006; Stylistyka a pragmatyka, red. B. Witosz, Katowice 2001; Styl a tekst, red. S. Gajda, Opole 1996; Tekst i jego odmiany, red. T. Dobrzyńska, Warszawa 1999; Wierzbicka A., Wierzbicki P., Praktyczna stylistyka, wyd. 3., Warszawa 1970; Wilkoń A., Typologia odmian współczesnej polszczyzny, Katowice 1987; Zaśko-Zielińska M., Przez okno świadomości: gatunki mowy w świadomości użytkowników, Wrocław 2002; Zaśko-Zielińska M., Sztuka pisania. Przewodnik po tekstach użytkowych, wyd. 1, Warszawa 2008.

26.

Nazwa przedmiotu Gramatyka opisowa języka polskiego



sem. 1, 2, 3, studia I stopnia stacjonarne i niestacjonarne

Liczba punktów ECTS:10 (4 pkt sem. 1, 2 pkt. sem. 2, 4 pkt. sem. 3) 4 punkty za udział w zajęciach, 6 punktow za przygotowanie do zajęć i egzaminu


Wymagania wstępne Podstawowa wiedza z gramatyki języka polskiego ze szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum

Forma zajęć, liczba forma zajęć: ćwiczenia – 90 godzin sposób zaliczenia: ćwiczenia

godzin, dydaktycznych i sposób zaliczenia wykład – 30 godzin

na ocenę, wykład- zaliczenie aktywność i obecność na zajęciach, prace pisemne i kolokwium

Autor programu: dr hab., prof. AJD, Maria Lesz-Duk



Głos w dyskusji, prace pisemne, referaty.

I. Cele kształcenia:Zapoznanie studenta z systemem gramatycznym współczesnego języka polskiego: z fonetyką, fonologią, słowotwórstwem, fleksją i składnią języka polskiego. Jest to przydatne zarówno do nauki języków obcych, jak i studiowania gramatyki historycznej oraz innych przedmiotów językoznawczych.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy:Ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu systemu gramatycznego języka polskiego Zna podstawową terminologię z zakresu gramatyki opisowej Zna i rozumie na poziomie podstawowym rolę znajomości gramatyki w kształtowaniu kultury i przyswajaniu języków obcych Ma uporządkowaną wiedzę z zakresu teorii i metodologii badawczych w zakresie systemu gramatycznego polszczyzny - w zakresie umiejętności:Wyszukuje, analizuje i wykorzystuje informacje na temat systemu gramatycznego polszczyzny zawarte w źródłach pisanych i elektronicznych Potrafi samodzielnie opracować i zaprezentować wybrane zagadnienia z gramatyki języka polskiego Samodzielnie zdobywa wiedzę oraz rozwija swoje umiejętności badawcze - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: Potrafi pracować w zespole, przyjmując w nim różne role Efektywnie organizuje własną pracę i krytycznie ocenia jej stopień zaawansowania

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:Po każdym semestrze zaliczenie na ocenę na podstawie sprawdzianu /kolokwium/ obejmującego wiedzę przyswojoną przez studenta. Student powinien poprawnie pisać fonetycznie, wydzielać temat fleksyjny od końcówki fleksyjnej, temat słowotwórczy od formantu, dzielić wyrazy na morfemy oraz poprawnie analizować konstrukcje składniowe w obrębie zdania pojedynczego oraz sporządzać wykresy zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie. Po trzech semestrach obowiązuje egzamin ustny z wszystkich działów gramatyki.

IV. Treści programowe:Fonetyka: opis artykulacji samogłosek i spółgłosek. Upodobnienia. Sylaba i akcent w języku polskim. Fonologia: fonem i warianty fonemu, typy opozycji fonologicznych. Kryteria oddzielania pojedynczego fonemu od grupy fonemów. Korelacje fonologiczne. Słowotwórstwo: kategorie słowotwórcze rzeczowników, przymiotników, czasowników i przysłówków. Derywaty transpozycyjne, mutacyjne i modyfikacyjne. Fleksja: deklinacje rzeczowników, przymiotników, zaimków i liczebników. Koniugacja czasowników - formy osobowe i nieosobowe czasowników. Składnia: rodzaje podmiotu, orzeczenia, przydawek, dopełnień i okoliczników. Wypowiedzenia złożone współrzędnie i podrzędnie. Typy modulantów. Szyk wyrazów w języku polskim.

V. Literatura podstawowa:

1/D. Ostaszewska, J. Tambor, Podstawowe wiadomości z fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Katowice 1993, 2/ Gramatyka współczesnego języka polskiego. Fonetyka i fonologia, red. H. Wróbel, Kraków 1995, 3/ B. Wierzchowska, Wymowa polska, Warszawa 2001, 4/ R. Grzegorczykowa, Zarys słowotwórstwa polskiego, Warszawa 2003, 5/ Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, pod red. R. Grzegorczykowej, R. Laskowskiego i H. Wróbla, Warszawa 1998, 6/ J. Tokarski, Fleksja polska, Warszawa 2001, 7/ A. Nagórko, Zarys gramatyki polskiej, Warszawa 2003, 8/ Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, pod red. Z. Topolińskiej, Warszawa 1998, 9/ R. Grzegorczykowa, Wykłady z polskiej składni, Warszawa 1996.

VI. Literatura uzupełniająca:1/ R. Grzegorczykowa, Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 2008, 2/ R. Przybylska, Wstęp do nauki o języku, Kraków 2003, 3/ A. Furdal, Językoznawstwo otwarte, Opole 1990, 4/ A. Wiszniewski, Jak przekonująco mówić i przemawiać, Warszawa 1999, 5/ Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001, 6/ B. Rocławski, Poradnik fonetyczny dla nauczycieli, Warszawa 1986, 7/ Z. Klemensiewicz, Prawidła poprawnej wymowy polskiej, Kraków 1998.

27.

Nazwa przedmiotu Gramatyka historyczna języka polskiego z elementami scs



4, 5; II i III r; Studia I stopnia Liczba punktów ECTS: 3 (sem. 4)45 godz. pracy na zajęciach (ćwiczenia i wykład), 30 godz. samodzielnego przygotowania do zajęć, 5 godz. przygotowanie pracy pisemnej, 3 (sem. 5)30 godz. pracy na zajęciach, 30 godz. samodzielnego przygotowania do zajęć, 20 godz. przygotowanie do egzaminu


Wymagania wstępne Zaliczenie przedmiotu gramatyka opisowa języka polskiego


forma zajęć: ćwiczenia (60 godz.), wykład (15 godz.)

sposób zaliczenia: zaliczenie na ocenę, zaliczenie wykładu, egzamin




kontrola i analiza postępów studenta w czasie realizacji przedmiotu (kolokwium, egzamin)obserwacja procesu nabywania umiejętności (ćwiczenia)całościowa ocena aktywności studenta na zajęciachobserwacja zachowań społecznych studenta

I. Cele kształcenia:Uzyskanie podstawowej wiedzy na temat systemu językowego prasłowiańskiego i staro-cerkiewno-słowiańskiego, zapoznanie studentów z ewolucją polskiego systemu gramatycznego i etapami jego rozwoju, zrozumienie tendencji językowych kierujących przemianami języka, wykształcenie umiejętności czytania, transkrybowania i analizy historycznojęzykowej tekstów staropolskich, nabycie umiejętności rekonstrukcji wybranych form języka prasłowiańskiego, nabycie umiejętności analizy literatury przedmiotu z przedstawionego zakresu, rozwój potrzeby w zakresie samodoskonalenia i krytycznej oceny własnej wiedzy, osiągnięcie postawy współpracy w zespole.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: rozumie podstawowe pojęcia związane z ewolucją polskiego systemu gramatycznego, wyjaśnia mechanizmy zasadniczych procesów językowych zaszłych w polszczyźnie, stosuje wiedzę teoretyczną przy rekonstrukcji form wyrazowych- w zakresie umiejętności: przeprowadza rekonstrukcję form wyrazowych na bazie zgromadzonej wiedzy, odczytuje i analizuje pod względem historycznojęzykowym teksty staropolskie- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: uczestniczy aktywnie w pracy na ćwiczeniach, rozumie konieczność samodoskonalenia w obszarze wiedzy wyznaczonym przez przedmiot,

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:- uczestnictwo w wykładach 75% obecności- uczestnictwo w ćwiczeniach 75 % obecności- uzyskanie pozytywnej oceny z merytorycznego przygotowania do zajęć - zaliczenie pisemnych sprawdzianów- wykonanie pracy pisemnej – transkrypcja tekstu staropolskiego- wykonanie pisemnej analizy tekstu staropolskiego (zakres: fleksja)- zaliczenie egzaminu ustnego

IV. Treści programowe:indoeuropejska wspólnota językowa, pojęcie języka prasłowiańskiego, języki: scs i polski na tle języków słowiańskich, metody językoznawstwa historycznego, system wokaliczny i konsonantyczny języka ps. i scs, zasady rekonstrukcji językowych form prasłowiańskich, podstawowa periodyzacja dziejów języka polskiego, grafia zabytków staropolskich, charakterystyka procesów językowych, ewolucja polskiego systemu fonologicznego, chronologia procesów fonologicznych, przemiany polskiego akcentu, rozwój systemu fleksyjnego, fleksja rzeczownika, przymiotnika, zaimka i liczebnika (stan prasłowiański i polski), przemiany w obrębie koniugacji, wybrane zagadnienia słowotwórstwa historycznego, charakterystyka historycznojęzykowa najstarszych zabytków, analiza historycznojęzykowa tekstu staropolskiego i średniopolskiego.

V. Literatura podstawowa: K. Długosz-Kurczabowa, S. Dubisz, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 2006, Gramatyka historyczna języka polskiego. Materiały do ćwiczeń, wybór H. Karaś, Warszawa 1994, Cz. Bartula, Podstawowe wiadomości z gramatyki staro-cerkiewno-słowiańskiej na tle porównawczym, Warszawa 1998, Z. Klemensiewicz, T. Lehr-Spławiński, S. Urbańczyk, Gramatyka historyczna języka polskiego, wyd. IV uzupełnione, Warszawa 1981, S. Rospond, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 2009.

VI. Literatura uzupełniająca: Teksty staropolskie. Analizy i interpretacje, red. W. Decyk-Zięba i S. Dubisz, Warszawa 2003, J. Strutyński, Elementy gramatyki historycznej języka polskiego, Kraków 1998, S. Vrtel-Wierczyński, Wybór tekstów staropolskich. Czasy najdawniejsze do r. 1543, wyd. 5, Warszawa 1977, W. Wydra, W. R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do 1543 roku, Wrocław 2005.

28.

Nazwa przedmiotu Zróżnicowanie współczesnej polszczyzny




Liczba punktów ECTS: 2 (15 godz. ćwiczeń + 35 godz. praca własna studenta)


Wymagania wstępne znajomość właściwości systemowych współczesnej polszczyzny (zaliczenie z gramatyki opisowej, wprowadzenia do językoznawstwa)






kolokwium pisemne (teoretyczne), referat, ćwiczenia pisemne w rozpoznawaniu stylów i odmian współczesnej polszczyzny

I. Cele kształcenia: umiejętność rozpoznawania i identyfikowania na podstawie właściwości językowo-stylistycznych różnych odmian i stylów funkcjonalnych współczesnej polszczyzny.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: przedstawia cechy polskich dialektów (minimum 5 właściwości); definiuje pojęcia socjolekt, profesjolekt, idiolekt, biolekt, gwara środowiskowa, gwara ludowa, dialekt, slang, argot, żargon; wymieniania style funkcjonalne współczesnej polszczyzny; opisuje cechy każdego ze stylów funkcjonalnych (minimum 5 właściwości); wyjaśnia specyfikę komunikacji internetowej; wskazuje właściwości języka reklamy (minimum 5 cech językowych), - w zakresie umiejętności: rozpoznaje teksty przynależne do różnych stylów funkcjonalnych i odmian polszczyzny; posługuje się pojęciami właściwymi dla językoznawstwa; doskonali analizę językową tekstów pochodzących z różnych odmian i stylów; prezentuje wybrane zagadnienie językoznawcze; formułuje wnioski z wykorzystaniem poglądów innych autorów; - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: jest świadomym wewnętrznego zróżnicowania i bogactwa współczesnej polszczyzny. III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: obecność na zajęciach, ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych, otrzymywanych w trakcie trwania semestru za: czynny udział w zajęciach, przygotowanie referatu, kolokwium pisemne (teoretyczne), ćwiczenia pisemne w rozpoznawaniu stylów i odmian współczesnej polszczyzny. IV. Treści programowe: Wewnętrzne zróżnicowanie współczesnej polszczyzny – kryteria wydzielania odmian i stylów funkcjonalnych. Omówienie wybranej klasyfikacji. Język a płeć – biolekty. Zróżnicowanie języka kobiet i mężczyzn w świadomości współczesnych Polaków. Terytorialne zróżnicowanie języka polskiej wspólnoty komunikatywnej: odmiana ogólna a odmiany regionalne, dialekty i gwary ludowe (właściwości językowe pięciu głównych dialektów ludowych, procesy interferencyjne i integracyjne w gwarach, szczególna pozycja dialektu kaszubskiego i śląskiego, socjolingwistyczne aspekty oddziaływania języka literackiego i dialektów: zjawisko dyglosji, przełączanie kodu), dialekty polonijne i kresowe, miejska polszczyzna mówiona. Socjalne

zróżnicowanie współczesnej polszczyzny: odmiany środowiskowe (socjolekty) i zawodowe (profesjolekty), kategorie socjolektalne i typologia socjolektów, języki subkultur – charakterystyka wybranych socjolektów i języków subkultur. Odmiany mówione a odmiany pisane polszczyzny: sytuacja komunikacyjna a zróżnicowanie polszczyzny mówionej - oficjalny a nieoficjalny wariant ustnej odmiany polszczyzny ogólnej, Charakterystyka stylów funkcjonalnych pisanej odmiany ogólnej: styl potoczny, naukowy i popularnonaukowy, urzędowy, religijny, publicystyczny. Nowe zachowania komunikacyjne współczesnych Polaków: odmiana medialna polszczyzny, specyfika komunikacji internetowej, język reklamy.

V. Literatura podstawowa: Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1997; Grzenia J., Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa 2006; Handke K., Socjologia języka, Warszawa 2008; Język a kultura, t. 10: Języki subkultur, red. J. Anusiewicz i B. Siciński, Wrocław 1994; Język w prawie, administracji i gospodarce, red. K. Michalewski, Łódź 2010; Kołodziejek E., Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin 2005; Najnowsze dzieje języków słowiańskich. Język polski, red. S. Gajda, Opole 2001; Ożóg K., Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, wyd. 2, Rzeszów 2004; Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001; Współczesny język polski. Wybór opracowań 2: Warianty języka, red. J. Bartmiński, J, Szadura, Lublin 2003; Współczesne odmiany języka narodowego, red. K. Michalewski, Łódź 2004.

VI. Literatura uzupełniająca: Bralczyk J., Język na sprzedaż, wyd. 2, Gdańsk 2004; Cudak R., Tambor J., O języku „komputerowców”, „Język Polski” LXXV, 1995, s. 197-204; Dejna K., Ile mamy języków polskich?, „Język Polski” 1980, z. 1, s. 30-34; przedruk: Współczesny język polski. Wybór opracowań 2: Warianty języka, pod red. J. Bartmińskiego, J. Szadura, Lublin 2003, s. 29-40; Dyszak A. S., Słownictwo gwary miejskiej mieszkańców Bydgoszczy, „Język Polski” LXXXII, 2001, z. 2, s. 100-104; Język trzeciego tysiąclecia, red. G. Szpila, t. I i II, Kraków 2000; Język w mediach masowych, red. J. Bralczyk, M. Mosiołek-Kłosińska, Warszawa 2000; Język w marketingu, red. K. Michalewski, Łódź 2008; Język w prawie, administracji gospodarce, red. K. Michalewski, Łódź 2010; Markowski A., Polszczyzna końca XX wieku, Warszawa 1992; Pisarek W., Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2002; Święcicka M., Język młodzieży w kontekście społeczno-kulturowym na przełomie XX i XXI wieku, w: Przemiany języka na tle przemian współczesnej kultury, red. K. Ożóg, E. Oronowicz-Kida, Rzeszów 2006; Teksty kultury. Oblicza komunikacji XXI wieku, red. J. Mazur, M. Rzeszutko-Iwan, t. I i II, Lublin 2006; Współczesna polszczyzna: stan, perspektywy, zagrożenia, red. Z. Cygal-Krupa, Kraków-Tarnów 2008; Zgółkowa H., Języki subkultur młodzieżowych, w: O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny, red. J. Miodek, Wrocław 1996, s. 229-239.

29.

Nazwa przedmiotu Podstawy retoryki Język wykładowy: polski


3, II r., studia I stopnia Liczba punktów ECTS: 215 godz. pracy na zajęciach, 15 godz. lektura zaleconej literatury przedmiotu, 10 godz. przygotowanie prac pisemnych i wypowiedzi ustnych


Wymagania wstępne brak






analiza postępów studenta w czasie realizacji przedmiotu (całościowa ocena aktywności), analiza przyrostu wiedzy (sprawdzian pisemny)ocena staranności i prawidłowości przygotowanych pracanaliza podejścia studenta do treści etycznych związanych z zakresem prowadzonych zajęć.

I. Cele kształcenia:Poznanie podstaw wiedzy z zakresu retoryki, zapoznanie z głównymi mechanizmami perswazji i argumentacji oraz technikami manipulacji wykorzystywanymi w wypowiedziach publicznych, kształcenie umiejętności zastosowania zdobytej wiedzy teoretycznej w praktyce komunikacyjnej, kształcenie podstawowych kompetencji komunikacyjnych w w/w zakresie. II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: definiuje podstawowe pojęcia retoryki, identyfikuje metody skutecznej argumentacji, definiuje i daje przykłady podstawowych tropów i figur retorycznych perswazji i manipulacji, - w zakresie umiejętności: rozpoznaje w tekstach sposoby stosowania struktur retorycznych, komponuje teksty o funkcji perswazyjnej- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: jest świadomy problemów etycznych związanych z perswazją i manipulacją,

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:- bieżące przygotowanie do zajęć (sprawdzian)- wypowiedzi ustne (aktywność na zajęciach)- wykonanie zaleconych prac pisemnych i przygotowanie wypowiedzi ustnej- uczestnictwo w zajęciach, 80% obecności- samoocena studenta

IV. Treści programowe:wprowadzenie do retoryki, klasyczna teoria retoryki, działy retoryki, współczesny rozwój retoryki (retoryczność), pojęcia perswazji i perswazyjności (rodzaje perswazji), perswazja jawna i ukryta, językowe wykładniki perswazyjności, manipulacja, sztuka argumentacji (formy i sposoby argumentowania), tropy i figury retoryczne (typologia i funkcje), zasady ich stosowania, wyznaczniki retoryczności w wypowiedziach publicznych, użyteczność zasad retoryki w komponowaniu wypowiedzi.

V. Literatura podstawowa: S. Dubisz, Język i retoryka, [w:] Nauka o języku dla polonistów, pod red. S. Dubisza, Warszawa 1999; M. Korolko, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1990; Manipulacja w języku, red. P. Krzyżanowski, P. Nowak, Lublin 2004; W. Pisarek, Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2002; J. Ziomek, Retoryka opisowa, Wrocław 1990, Ćwiczenia z retoryki, red. M. Barłowska, Warszawa 2010.

VI. Literatura uzupełniająca: M. Rusinek, Między retoryką a retorycznością, Kraków 2003; M. Rusinek, A. Załazińska, Retoryka podręczna, czyli jak wnikliwie słuchać i przekonująco mówić, Kraków 2005; Retoryka, red. M. Barłowska, A. Budzyńska-Daca, P. Wilczek, Warszawa 2008; M. Tokarz, Argumentacja, perswazja, manipulacja, Gdańsk 2006Uwieść słowem czyli retoryka stosowana., red. J.Z. Lichański, Warszawa 2003.

Moduł kulturoznawczy (30-33)

30.

Nazwa przedmiotu Wiedza o kulturze Język wykładowy: polski


I – I stopień – przedmioty kształcenia kierunkowego

Liczba punktów ECTS: 4 ( 30 zajęcia dydaktyczne + 30 lektury bibliograficzne + 15 przygotowanie do egzaminu + 25 (przygotowanie pracy pisemnej)

Profil kształceniaogólnoakademicki

Wymagania wstępne Wiedza o historii kultury na poziomie kształcenia ogólnokształcącego


forma zajęć: wykład 15ćwiczenia – 15charakter prowadzonych zajęć: audytoryjny

sposób zaliczenia: egzamin ustnyesej lub prezentacja

Autor programu: dr hab. prof. AJD Adam Regiewicz



Skonstruowanie szablonu prezentacji lub klucza do pracy zawierającego pytania kontrolne do efektów kształcenia.Opracowanie zestawu pytań egzaminacyjnych uwzględniającego wszystkie zakładane efekty kształcenia

I. Cele kształcenia:Zapoznanie studentów z najistotniejszymi pojęciami i terminami z zakresu wiedzy o kulturze ze szczególnym uwzględnieniem antropologii kultury; nabycie umiejętności rozumienia sztuki jako procesu i rozpoznawania zjawisk kulturowych; interpretowania zjawisk i tekstów kultury dawnej i współczesnej z uwzględnieniem specyfiki ich języka.

II. Efekty kształcenia: - definiuje pojęcie kultury w odniesieniu do różnych ujęć badawczych, w relacji do natury, techniki i masowości;- rozpoznaje i wyjaśnia istniejące w kulturze napięcia;- rozpoznaje w wybranych tekstach kultury najważniejsze tendencje kulturowe;- zna i potrafi wyjaśnić najważniejsze kierunki badań kulturoznawczych;- analizuje i interpretuje wybrane zjawiska kulturowe typowe dla danego okresu kulturowego;- analizuje i interpretuje wybrane zjawiska kulturowe z wykorzystaniem kategorii antropologicznych;- wymienia znaki kultury europejskiej;

- wyjaśnia i ilustruje relacje między kulturą a mechanizmami społecznymi tj. władza, polityka, ekonomia, media;- ma podstawową wiedzę na temat dorobku kulturowego ludzkości;- ma świadomość przynależności kulturowej, wykazuje się szacunkiem wobec odmienności kulturowej;- przeprowadza samodzielnie analizę i interpretację wybranego przez siebie zjawiska kulturowego;- tworzy prezentację lub pisze pracę, wykorzystując do omówienia zagadnień podstawowe ujęcia teoretyczne;- zabiera głos w dyskusji podczas analizy tekstów kultury;

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:Materiał prezentowany podczas ćwiczeń zaliczany jest na podstawie pracy pisemnej – eseju, który ma na celu sprawdzenie umiejętności ahistorycznego i transkulturowego czytania zjawisk kulturowych. Praca obejmuje analizę odległych w czasie zjawisk kulturowych i porównanie ich z wykorzystaniem narzędzi antropologicznych oraz próbę własnej interpretacji.Treść wykładów dookreślona przez lektury zawarte w bibliografii jest sprawdza w trakcie egzaminu ustnego.

IV. Treści programowe:Definicje kultury w różnych ujęciach metodologicznych, problematyka kultury w refleksji humanistycznej, naukowe i potoczne rozumienie kultury, szerokie i wąskie rozumienie kultury; kultura a natura, kultura i cywilizacja, przemiany kultury i tradycja w kulturze; aspekty i formy kultury, kultura materialna i niematerialna, kultura wysoka i popularna, kultura alternatywna; wielokulturowość i przenikanie kultur; wzory i kody kultury; człowiek wobec kultury i jednostka w kulturze (oralność, cyrograficzność, wizualność), społeczne aspekty kultury; antropologiczna koncepcje kultury i jej kategorie: przestrzeń, czas, ciało; systemy wyobrażeń o świecie, myślenie „pierwotne”, mity, symbole, tabu i in.; napięcia kulturowe: tradycja – nowoczesność i ponowoczesność, kultura narodowa i wielokulturowość, dionizyjskość i apollińskość kultury, sacrum i profanum; kultura a władza, polityka, ekonomia; najważniejsze tendencje, nurty i zjawiska kulturowe na przestrzeni wieków.

V. Literatura podstawowa:1. E. Baldwin, B. Longhurst, S. Mccracken, M. Ogborn, G. Smith, Wstęp do kulturoznawstwa, Poznań 2007;2. Antropologia Kultury - Zagadnienia i wybór tekstów, red. A.Mencwel, Warszawa 2001 (wybrane teksty); 3. Encyklopedia Kultury Polskiej XX wieku, red. A. Kłoskowska, Wiedza o Kulturze, Wrocław 1991 (wybrane teksty);4. D.Strinati, Wprowadzenie do kultury popularnej, Poznań 1998; 5. Kultura masowa, oprac. Cz. Miłosz, Kraków 2002; 6. F.Nietzsche: Narodziny tragedii albo Grecy albo pesymizm, Kraków 1994; 7. U.Eco: Historia piękna, Poznań 2005; 8. Antropologia ciała. Zagadnienia i wybór tekstów, red. M.Szpakowska, Warszawa 2008 (wybrane teksty); 9. S. Jedynak, Kategorie kultury, Lublin 2011 (wybrane rozdziały)

VI. Literatura uzupełniająca:1. Z.Freud, Kultura jako źródło cierpień, w: S. Freud, Pisma społeczne, tłum. zespołowe, t. IV,

Warszawa 1998, s. 163-227; 2. T.Szendlak, Leniwe maskotki, rekiny a smyczy, Warszawa 2005; 3. F.Jameson, Postmodernizm czyli logika kulturowa późnego kapitalizmu, Kraków 2011;4. R.Barthes, Mitologie, Warszawa 2000.5. J.Gajda, Antropologia kulturowa. Kultura obyczajowa początku XXI wieku, Kraków 2008.6. U.Eco: Historia brzydoty, Poznań 2007;7. J.Storey, Studia kulturowe i badania kultury popularnej. Teorie i metody, Kraków 2003.


Nazwa przedmiotu Wiedza o teatrze i widowiskach*



5 – I stopień – przedmioty kształcenia podstawowego i kierunkowego (do wyboru)

Liczba punktów ECTS: 2 (30 zajęcia dydaktyczne + 10 lektury bibliografii + 10 przygotowanie analizy i interpretacji wybranego spektaklu lub widowiska kulturowego)Profil kształcenia ogólnoakademicki

Wymagania wstępne Znajomość podstaw z zakresu wiedzy o kulturze.


forma zajęć: ćwiczenia 30 sposób zaliczenia: obecność na zajęciach, analiza i interpretacja wybranego spektaklu teatralnego lub widowiska kulturowego

Autor programu: dr hab. Anna Wypych-Gawrońska, prof. AJD



Skonstruowanie modelu analizy i interpretacji spektaklu teatralnego lub widowiska kulturowego, zawierającego formy sprawdzenia efektów kształcenia.

I. Cele kształcenia:Celem zajęć jest wprowadzenie do nauki o teatrze i wiedzy o widowiskach jako elementów kultury performatywnej, uwzględniające szerokie polskie oraz europejskie, historyczne i współczesne konteksty kulturowe. Celem jest również przygotowanie do analizy i interpretacji spektaklu teatralnego albo widowiska kulturowego.

II. Efekty kształcenia: Student:- posiada wiedzę o zjawiskach należących do kultury teatru i widowisk; - zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji teatralnych i związanych z kulturą performatywną tekstów oraz wytworów kultury;- potrafi samodzielnie opracować i zaprezentować wybrane zagadnienia z zakresu kultury teatralnej i performatywnej;- potrafi przeprowadzić analizę i interpretację spektaklu teatralnego oraz widowiska kulturowego z zastosowaniem metod typowych dla kulturoznawstwa oraz określić ich oddziaływanie społeczne oraz miejsce w procesie historyczno-kulturowym;- potrafi posługiwać się podstawowymi pojęciami właściwymi dla teatrologii i performatyki; - potrafi uzasadniać i formułować wnioski z wykorzystaniem poglądów innych autorów;- potrafi zabrać głos w dyskusji dotyczącej zagadnień w zakresie kulturoznawstwa – teatrologii i performatyki; - ma świadomość znaczenia dziedzictwa kulturowego regionu, Polski i Europy oraz docenia tradycję i dziedzictwo kulturowe ludzkości.


Podstawą zaliczenia przedmiotu jest przygotowanie pisemnej analizy i interpretacji spektaklu teatralnego albo widowiska kulturowego, uwzględniającego narzędzia metodologii badań teatrologicznych i performatyki.

IV. Treści programowe:- zjawiska kultury performatywnej – widowiskowej (rytuał, obrzęd, zawody, popisy, ceremonie, misteria, formy przedstawień teatralnych, sztuka „performance”);- tworzywa i twórcy dzieła teatralnego (teatr a dramat, reżyseria, sztuka aktorska, muzyka, scenografia i przestrzeń teatralna, widz, krytyka teatralna); - elementy historii teatru europejskiego i polskiego (m.in. polski teatr narodowy, teatr a kultura mieszczańska, teatr wysoki i niski, teatr a kultura popularna), teatr polski w II połowie XX w. i pocz. w. XXI, teatr a tradycyjne i nowe media masowe- sztuka teatru i inne widowiska w perspektywie fenomonologii, semiotyki, antropologii i performatyki; - metody badania i opisu sztuki teatru;- przygotowanie modelu analizy i interpretacji dzieła teatralnego;- metody badania i opisu kultury performatywnej.

V. Literatura podstawowa:1. Ch. Balme, Wprowadzenie do nauki o teatrze, przeł. i uzup. opatrzyli W. Dudzik i M. Leyko, Warszawa 2002.2. R. Schechner, Performatyka. Wstęp, przekł. T. Kubikowski, Wrocław 2006.3. E. Fischer-Lichte, Estetyka performatywności, przekł. M. Borowski i M. Sugiera, Kraków 2008.4. Antropologia widowisk: zagadnienia i wybór tekstów, wstęp i red. L. Kolankiewicz, Warszawa 2005. 5. L. Kolankiewicz, Dziady: teatr Święta Zmarłych, Gdańsk 19996. Z. Osiński, Pamięć Reduty. Osterwa, Limanowski, Grotowski, Gdańsk 2003. 7. P. Pavis, Słownik terminów teatralnych, słowo wstępne napisała A. Ubersfeld, przeł., oprac. i uzup. opatrz. S. Świontek, Wrocław, Warszawa, Kraków 1998, 2002.8. Problemy teorii dramatu i teatru, t. 1 i 2, wybór i oprac. J. Degler, Wrocław 2003.9. Z. Raszewski Teatr w świecie widowisk, Warszawa 1991.10. D. Kosiński, Teatra polskie. Historie, Warszawa 2010.

VI. Literatura uzupełniająca: 1. J. L. Austin, Jak działać słowami [w:] Mówienie i poznawanie, Rozprawy i wykłady filozoficzne, tłum. B. Chwedeńczuk, Warszawa 1993.2. J. Butler, Walczące słowa, Mowa nienawiści i polityka performatywu, przekł. A. Ostolski, Warszawa 2010.3. Teatr w kulturze, oprac. W. Dudzik, L. Kolankiewicz, Warszawa 1991. 4. A. Ubersfeld, Czytanie teatru I, Warszawa 2002.5. Teatr. Widowisko, pod red. M. Fik, Warszawa 2000.


Nazwa przedmiotu Konwencje teatralne* Język wykładowy: polski


5 – I stopień – przedmioty kształcenia podstawowego i kierunkowego (do wyboru)

Liczba punktów ECTS: 2 (30 zajęcia dydaktyczne + 10 lektury bibliografii + 10 przygotowanie analizy i interpretacji)


Wymagania wstępne Znajomość podstaw wiedzy o kulturze.


forma zajęć: ćwiczenia 30 sposób zaliczenia: obecność na zajęciach, analiza i interpretacja wybranego spektaklu teatralnego jako przykładu realizacji konwencji teatralnej lub formy polemiki z konwencją.




Skonstruowanie modelu analizy i interpretacji, zawierającego formy sprawdzenia efektów kształcenia.

I. Cele kształcenia:Celem zajęć jest zaznajomienie studentów z konwencjami teatralnymi w ujęciu teoretycznym i historycznym z uwzględnieniem szerokich polskich oraz światowych, dawnych i współczesnych kontekstów kulturowych. Celem jest również przygotowanie do analizy i interpretacji spektaklu teatralnego jako przykładu realizacji wybranej konwencji teatralnej lub formy polemiki z konwencjami teatralnymi.

II. Efekty kształcenia: Student:- posiada wiedzę na temat dawnych i współczesnych konwencji teatralnych; - zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji konwencji teatralnych w ujęciu historycznym i współczesnym; - potrafi samodzielnie opracować i zaprezentować wybrane zagadnienia z zakresu kultury teatralnej;- potrafi przeprowadzić analizę i interpretację spektaklu teatralnego w kontekście konwencji teatralnych lub formy dyskusji z konwencjami oraz określić jego oddziaływanie społeczne oraz miejsce w procesie historyczno-kulturowym;- potrafi posługiwać się podstawowymi pojęciami właściwymi dla teatrologii i performatyki; - posiada umiejętność tworzenia wypowiedzi ustnych dotyczących zagadnień szczegółowych kulturoznawstwa w zakresie teatrologii i performatyki; - potrafi zabrać głos w dyskusji dotyczącej zagadnień w zakresie kulturoznawstwa – teatrologii performatyki; - ma świadomość znaczenia dziedzictwa kulturowego regionu, Polski i Europy oraz docenia tradycję i dziedzictwo kulturowe ludzkości.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:Podstawą zaliczenia przedmiotu jest przygotowanie pisemnej analizy i interpretacji spektaklu teatralnego w kontekście konwencji teatralnej lub polemiki z konwencją.

IV. Treści programowe:- - zjawiska kultury performatywnej – widowiskowej (rytuał, obrzęd, zawody, popisy, ceremonie, misteria, formy przedstawień teatralnych, sztuka „performance”);- tworzywa i twórcy dzieła teatralnego (teatr a dramat, reżyseria, sztuka aktorska, muzyka, scenografia i przestrzeń teatralna, widz, krytyka teatralna); - konwencje teatralne od antyku do współczesności;- konwencje teatralne w kulturach światowych; - współczesny teatr „przeciw konwencjom”;- sztuka teatru w perspektywie współczesnych metod badawczych;- metody badania i opisu sztuki teatru;

- przygotowanie modelu analizy i interpretacji dzieła teatralnego w kontekście konwencji teatralnej.

V. Literatura podstawowa:1. Ch. Balme, Wprowadzenie do nauki o teatrze, przeł. i uzup. opatrzyli W. Dudzik i M. Leyko, Warszawa 2002. 2. Historia teatru, pod red. J. R. Browna, red. nauk. wyd. pol. M. Piekut, przeł. H. Baltyn-Karpińska, Warszawa 1999.3. P. Pavis, Słownik terminów teatralnych, słowo wstępne napisała A. Ubersfeld, przeł., oprac. i uzup. opatrz. S. Świontek, Wrocław, Warszawa, Kraków 1998, 2002.4. Problemy teorii dramatu i teatru, t. 1 i 2, red. J. Degler, Wrocław 2003.5. Przeciw konwencjom. Antologia tekstów o teatrze polskim i obcym, red. M. Fik, Warszawa 1994.6. Z. Raszewski, Krótka historia teatru polskiego, Warszawa 1978.

VI. Literatura uzupełniająca: 1. Sto przedstawień w opisach polskich autorów, oprac. Z. Raszewski, Wrocław 1993.2. S. Wyspiański. Wesele: tekst i inscenizacja z roku 1901, oprac. J. Got, Warszawa 1977.3. J. Cimoszewicz, "Dziady" w inscenizacji Leona Schillera : partytura i jej wykonanie,

Warszawa 1970.4. M. Dzieduszycka, Apocalypsis cum figuris. Opis spektaklu, Kraków 1974.5. M. Pieniążek, Akt twórczy jako mimesis: "Dziś są moje urodziny" - ostatni spektakl Tadeusza

Kantora, Kraków 2005.


Nazwa przedmiotu Historia kultury i cywilizacji* Język wykładowy: polski


4 sem. II rok, studia stacjonarne Liczba punktów ECTS: 3 (15 godz. – dydaktyka, wykład; 20 godz. - aktywny udział w życiu kulturalnym środowiska, organizowanie przedstawień, odczytów itp.; 20 godz. – przygotowanie własnej kompozycji artystycznej, opisu artefaktu, utworu muzycznego, plastycznego itp.; 20 godz. – lektura zadanych tekstów, przygotowanie teoretyczne do egzaminu.).


Wymagania wstępne

Student powinien posiadać wiadomości z dziedziny literatury antycznej, podstaw języka łacińskiego, teorii literatury, historii filozofii, historii literatury polskiej. Student powinien zatem uzyskać zaliczenie z następujących przedmiotów: literatura antyczna, język łaciński, historia filozofii, historia literatury polskiej.


forma zajęć: wykład, 15 godz. sposób zaliczenia: egzamin

Autor programu: Robert K. Zawadzki

Prowadzący zajęcia: Robert K. Zawadzki


W zakresie wiedzy i umiejętności sposób walidacji stanowi egzamin i ocena własnych dokonań artystycznych studenta (np. dokonany przez niego opis artefaktu, własna kompozycja plastyczna, muzyczna itp.), W zakresie kompetencji personalnych i społecznych sposób walidacji może stanowić materialny znak, dokument świadczący o realizowaniu przez studenta kompetencji personalnych i społecznych (np. bilet wstępu do muzeum, kina, nagranie audio lub video własnego wystąpienia lub wywiadu z ciekawymi ludźmi kultury, itp.).

I. Cele kształcenia: Przegląd i charakterystyka najistotniejszych pojęć i terminów funkcjonujących w dziedzinie historii kultury i cywilizacji Europy i świata, zjawiska najbardziej reprezentatywne dla poszczególnych nurtów, epok i kierunków kulturowych, ich oddziaływanie w późniejszych epokach. Umiejętność rozumienia sztuki jako procesu; rozpoznawania zjawisk kulturowych, charakterystycznych dla poszczególnych nurtów, epok, kierunków, rozumienia miejsca i perspektyw rozwoju kultury europejskiej we współczesnym świecie, dostrzegania związków kultury wysokiej i popularnej; kształcenie wrażliwości estetycznej.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: student definiuje najważniejsze pojęcia i terminy funkcjonujące w dziedzinie wiedzy o kulturze i cywilizacji, identyfikuje zjawiska najbardziej reprezentatywne dla poszczególnych nurtów, epok i kierunków kulturowych, tłumaczy związki kultury wysokiej i popularnej, opisuje, analizuje i porównuje różne artefakty i poddaje je własnej ocenie, zna najsławniejsze i najuważniejsze dzieła kultury światowej. - w zakresie umiejętności: student rozpoznaje zjawiska kulturowe, charakterystyczne dla poszczególnych nurtów, epok, kierunków, posługuje się podstawowymi pojęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla dyscypliny historii kultury i cywilizacji, ugruntowuje i doskonali swą wrażliwość estetyczną, potrafi publicznie opisać dane dzieło sztuki i dokonać jego walidacji, przeprowadza spotkania i wywiady z ludźmi kultury.- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: student interesuje się i bierze aktywny udział w życiu kulturalnych swego środowiska, społeczności, miasta, kraju, inicjuje działalność kulturalną własną i społeczności, w jakiej przebywa, organizuje przedstawienia teatralne, wieczorki poezji, spotkania muzyczne itp., potrafi korzystać z różnych mediów.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: Obowiązkowy wykład, konsultacje indywidualne, opieka nad studentami z indywidualnym tokiem studiów. Egzamin ustny, ocena znajomości lektur obowiązkowych.

IV. Treści programowe:Różnorodność nauk o kulturze. Wiedza o kulturze, antropologia kultury, sztuka na tle innych nauk o kulturze. Sztuka Mezopotamii. Sztuka Egiptu. Kultura starożytnej Grecji. Starożytny Rzym. Czasy panowania Konstantyna Wielkiego i kultura Bizancjum. Wczesne średniowiecze. Czasy Karola Wielkiego. Romanizm. Gotyk i styl gotycki. Renesans i złoty wiek kultury polskiej. Barok. Klasycyzm i rokoko. Wiek XIX. Romantyzm, realizm, historyzm, neoklasycyzm, impresjonizm, postimpresjonizm, symbolizm. XX wiek. Fowizm, kubizm, ekspresjonizm, surrealizm, suprematyzm, abstrakcjonizm, sztuka Bauhausu, koloryzm, pop art, konceptualizm, socrealizm, happening, postmodernizm. Sztuka polska XX wieku, okres II Rzeczypospolitej, sztuka w PRL, współcześni twórcy polscy. Historyczna rola i znaczenie kultury polskiej.

V. Literatura podstawowa:- Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, opr. G. Godlewski, L. Kolankiewicz, A. Mencwel, P. Rodak, Warszawa 2005.

- J. Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto: opowieść o sztuce europejskiej naszej ery , Warszawa 2001. - J. Kębłowski, Dzieje sztuki polskiej. Panorama zjawisk od zarania do współczesności, Warszawa 1987.- A. Włodarczyk – Kulak, M. Kulak, Zarys wiedzy o kulturze, Bielsko – Biała 2003.

VI. Literatura uzupełniająca:- M. W. Ałpatow, Historia sztuki, t. I-IV, Warszawa 1968.- S. W. Beckett, Historia malarstwa, Warszawa 2002.- J. Boardman, Sztuka grecka, Toruń 1996. - P. Burke, Kultura i społeczeństwo w renesansowych Włoszech, Warszawa 1991. - W. J. Bursza, Antropologia kultury, Poznań 1992.- M. Dantini, Sztuka współczesna, Warszawa 2007.- J. Dębicki, Historia sztuki. Malarstwo, rzeźba, architektura, Warszawa 1998.- G. Duby, Czasy katedr. Sztuka i społeczeństwo 980-1420, Warszawa 1997. - Dzieje sztuki polskiej, praca zbiorowa, Kraków 2005.- M. Emil, E. Wysińska, Słownik współczesnego teatru. Twórcy, teatry, teorie, Warszawa 1980.


Nazwa przedmiotu Dziedzictwo kulturowe regionu* Język wykładowy: polski


semestr 2, studia pierwszego stopnia, specjalność nauczycielska

Liczba punktów ECTS: 3 (1 punkt uczestnictwo w zajęciach; 2 punkty praca własna studenta)


Wymagania wstępne znajomość historii Polski, znajomość zagadnień z zakresu wiedzy o kulturze



Autor programu: dr hab. Elżbieta Hurnik prof. AJD



uczestnictwo w zajęciach (każda wypowiedź podlega ocenie); praca pisemna na ocenę

I. Cele kształcenia:Celem zajęć jest zaznajomienie studentów z podstawową wiedzą z zakresu regionalizmu, z historią życia literackiego i kulturalnego regionu oraz jego miejscem w kulturze ogólnopolskiej, wykształcenie umiejętności w opisywaniu i porządkowaniu faktów kulturowych.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: student zna podstawowe wyróżniki literatury regionalnej, porządkuje fakty z historii kultury regionu, rozpoznaje ważne zjawiska literackie i kulturalne na obszarze regionu;

- w zakresie umiejętności: student na podstawie zgromadzonego materiału określa specyfikę kultury regionu, przeprowadza analizę zjawisk literackich i kulturowych, wyprowadza wnioski dotyczące związków kultury regionu z dziedzictwem kultury ogólnopolskiej i europejskiej; - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: student ma świadomość znaczenia dziedzictwa kulturowego regionu i Polski, interesuje się historią własnego regionu, wykazuje otwartość na nowe zjawiska kulturowe, inicjuje badanie mało znanych faktów w tej dziedzinie, uczestniczy w sposób zaangażowany w życiu kulturalnym.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:ocena aktywności studenta na zajęciach (ostateczna ocena jest średnią ocen poszczególnych wypowiedzi); praca pisemna stanowiąca sprawdzian znajomości zagadnień z zakresu dziedzictwa kulturowego regionu (ocenie podlega zawartość merytoryczna pracy, umiejętność formułowania sądów, oryginalność i kreatywność w ujęciu tematu).IV. Treści programowe:Definicja regionu i regionalizmu. Wpływ wydarzeń historycznych na kształtowanie kultury regionu. Historia kultury i języka regionu. Regionalne zabytki architektoniczne. Obrzędy, tradycje, święta, ich specyfika. Dzieje literatury regionalnej; miejsce regionu w literaturze pięknej. Historia czasopiśmiennictwa regionu. Współczesne życie literackie; sylwetki pisarzy. Sztuka, życie teatralne i muzyczne regionu. Instytucje kulturalne – dawniej i obecnie. V. Literatura podstawowa:Edukacja regionalna, red. A.W. Brzezińska, A. Hulewska, J. Słomska, Warszawa 2006; Dziedzictwo kulturowe w regionie. Założenia interdyscyplinarne, Warszawa 1995; Częstochowa. Dzieje miasta i klasztoru jasnogórskiego, t. 1-4, red. F. Kiryk, R. Kołodziejczyk, R. Szwed, K.Kersten, Częstochowa 2002-2007 (wybrane zagadnienia); J. Mikołajtis, Historia literatury Ziemi Częstochowskiej. Zarys, Częstochowa 1985; Literatura i kultura w Częstochowie. Częstochowa w literaturze i kulturze, red. E. Hurnikowa, E. Wróbel, A. Wypych-Gawronska, Częstochowa 2009.Z częstochowskiej ziemi na „literacki Parnas”. Antologia wierszy Władysława Sebyły, Jerzego Lieberta, Haliny Poświatowskiej, Ludmiły Marjańskiej, Częstochowa 2006.

VI. Literatura uzupełniająca:Region jurajski w piśmiennictwie polskim od XV wieku do początków XX wieku , wybór tekstów A. J. Zakrzewski i W. Gworys, Częstochowa 2004; T. Mielczarek, Od „Monitora” do „Gońca Reklamowego”. Dzieje prasy częstochowskiej (1769-1994), Kielce 1996; T. Gierymski, Region częstochowski w literaturze pięknej, Częstochowa 2003; Z. Jakubowski, Częstochowskie opowieści o mieście, ludziach, wydarzeniach, Częstochowa 1993; Kalendarium częstochowskie czyli wybór dat z historii miasta i jego mieszkańców od roku 1220, oprac. J. Pawlikowski, Częstochowa 2001; wybrane utwory pisarzy związanych z Częstochową; roczniki pisma kulturalnego Częstochowy „Aleje 3”.


Nazwa przedmiotu Wiedza o filmie i przekazach audiowizualnych*



Semestr 5 – studia I stopnia, Liczba punktów ECTS: 2 (30 godz. ćwiczeń+15 godz. lektura zalecanej bibliografii+5 godz. analizy wybranego filmu/przekazu audiowizualnego)


Wymagania wstępne ogólne wiadomości z zakresu historii kultury i historii kina


forma zajęć: 30 godz. ćwiczeń sposób zaliczenia: obecność i aktywność na zajęciach, kolokwium zaliczeniowe

Autor programu: mgr Agnieszka Pobratyn



Skonstruowanie pytań na kolokwium zawierających pytania kontrolne do efektów kształcenia.

I. Cele kształcenia: Celem jest zdobycie przez studentów wiedzy na temat czym jest film, a także audiowizualność; jakie jest ich miejsce w kulturze współczesnej; wykształcenie umiejętności analizy i interpretacji współczesnych zjawisk kultury audiowizualnej, ze szczególnym uwzględnieniem miejsca filmu we współczesnym świecie.

II. Efekty kształcenia: Student:- zna i rozumie pojęcie audiowizualność;- zna i potrafi prawidłowo zastosować podstawowe terminy z zakresu filmoznawstwa;- zna i potrafi scharakteryzować poszczególne rodzaje przekazów audiowizualnych;- potrafi formułować i wygłaszać własne poglądy na temat dzieł filmowych i przekazów audiowizualnych;- wyszukuje, analizuje, dokonuje selekcji materiałów drukowanych i elektronicznej, które mogą mu służyć do pogłębienia wiedzy o filmie i przekazach audiowizualnych;- posiada umiejętność tworzenia wypowiedzi ustnych dotyczących filmu i przekazów audiowizualnych, zawierających elementy analizy i oceny;- ma świadomość multimedialności kultury współczesnej;- potrafi dokonać krytycznej oceny dzieł filmowych i przekazów audiowizualnych.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: Podstawą zaliczenia przedmiotu będzie aktywne uczestnictwo w zajęciach oraz zaliczenie kolokwium.

IV. Treści programowe: - audiowizualność jako kategoria poznawcza współczesności; - filozofia i antropologia wobec audiowizualności; - przestrzenie audiowizualne: prasa, radio, telewizja, afisz, plakat, reklama, obraz cyfrowy; - przejście od fotografii do filmu; - film współczesny jako nośnik wartości estetycznych i kulturowych; - elementy analizy dzieła filmowego; - analiza tekstów kultury pod względem ich audiowizualności; - miejsce filmu i przekazów audiowizualnych we współczesnej kulturze.

V. Literatura podstawowa:Chyła Wojciech, Kultura audiowizualna (w stulecie ekranu w kulturze), Poznań 1999. Helman Alicja, Ostaszewski Jacek, Historia myśli filmowej: podręcznik, Gdańsk 2007.Kino ma 100 lat : dekada po dekadzie, pod red. J. Reka, E. Ostrowskiej, Łódź 1998.McLuhan Marshall, Wybór pism, przeł. K. Jakubowicz, wstęp K.T. Toeplitz, Warszawa 1975.Nowe media w komunikacji społecznej XX wieku. Antologia, red. M. Hopfinger, Warszawa 2002.

Nowe nawigacje: współczesna kultura audiowizualna, red. P. Kletowski, M. Wrona, Kraków 1999. Płażewski Jerzy, Historia filmu: 1895 – 2005, Warszawa 2008.Witek Piotr, Kultura. Film. Historia. Metodologiczne problemy doświadczenia audiowizualnego, Lublin 2005.

VI. Literatura uzupełniająca:Encyklopedia kina, pod red. T. Lubelskiego; przy współpr. A. Garbicza; słowo wstępne A. Wajda, Kraków 2003. Helman Alicja, Pitrus Andrzej., Podstawy wiedzy o filmie, Gdańsk 2008.Po kinie?...: audiowizualność w epoce przekaźników elektronicznych, wybór, wprowadzenie i oprac. Andrzej Gwóźdź, Kraków 1994. Pogranicza audiowizualności. Prateksty kina, telewizji i nowych mediów, pod red. A. Gwoździa, Kraków 2010.Słownik filmu, pod red. R. Syski, Kraków 2005.Wiek ekranów. Przestrzenie kultury widzenia, red. A. Gwóźdź, P. Zawojski, Kraków 2002


Nazwa przedmiotu Historia filmu* Język wykładowy: polski


Semestr 5 – I stopień, Liczba punktów ECTS: 2 (30 godz. ćwiczeń+15 godz. lektura zalecanej bibliografii+5 godz. analizy wybranego filmu)


Wymagania wstępne ogólne wiadomości z historii kina


forma zajęć: 30 godz. ćwiczeń sposób zaliczenia: obecność i aktywność na zajęciach, kolokwium zaliczeniowe





I. Cele kształcenia:Uzyskanie przez studenta podstawowych wiadomości z zakresu filmoznawstwa; zapoznanie z poszczególnymi etapami rozwoju kina od pierwszych prób filmowych aż do współczesnych superprodukcji; wprowadzenie do analizy dzieł filmowych; przygotowanie do krytycznego i świadomego odbioru dzieł filmowych.

II. Efekty kształcenia: Student:- potrafi przedstawić historię oraz zna poszczególne etapy rozwoju sztuki filmowej od pierwszych prób aż do współczesnych superprodukcji;- ma pogłębioną świadomość dotyczącą najważniejszych wydarzeń i zna nazwiska związane

z rozwojem filmu polskiego;- zna i potrafi prawidłowo zastosować podstawowe terminy z zakresu filmoznawstwa;- zna narzędzia badawcze filmoznawstwa;- jest przygotowany do aktywnego odbioru filmu i posiada zasób wiedzy, który umożliwi mu jego analizę;- wyszukuje, analizuje, dokonuje selekcji materiałów w wersji pisanej i elektronicznej, które mogą mu służyć do pogłębienia wiedzy o filmie;- posiada umiejętność tworzenia wypowiedzi ustnych dotyczących filmu, zawierających elementy analizy i oceny;- ma świadomość, że film jest nośnikiem wartości estetycznych i kulturowych;- systematycznie uczestniczy w życiu kulturalnym i świadomie kształtuje swoje upodobania kulturalne;- interesuje się współczesnymi trendami w kinie polskim i światowym.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:Podstawą zaliczenia przedmiotu będzie aktywne uczestnictwo w zajęciach oraz ocena pozytywna z kolokwium.

IV. Treści programowe: - film współczesny jako nośnik wartości estetycznych i kulturowych;- historia sztuki filmowej (rozwój techniki filmowej od pierwszych aparatów projekcyjnych do współczesności);- historia kina polskiego;- etapy powstawania filmu; podstawowe tworzywa filmowe;- język filmu;- rozwój gatunków i rodzajów filmowych;- wybrane metody badawcze filmoznawstwa; - pojęcia adaptacji i ekranizacji;- elementy prawidłowej analizy dzieła filmowego;- miejsce filmu we współczesnym świecie.

V. Literatura podstawowa:Encyklopedia kina, pod red. T. Lubelskiego; przy współpr. A. Garbicza; słowo wstępne A. Wajda, Kraków 2003. Helman Alicja, Ostaszewski Jacek, Historia myśli filmowej: podręcznik, Gdańsk 2007.Helman Alicja, Pitrus Andrzej, Podstawy wiedzy o filmie, Gdańsk 2008.Kino ma 100 lat : dekada po dekadzie, pod red. J. Reka, E. Ostrowskiej, Łódź 1998.Lubelski Tadeusz, Historia kina polskiego, Katowice 2009.Płażewski Jerzy, Historia filmu: 1895 – 2005, Warszawa 2008.

VI. Literatura uzupełniająca:Film. Kinematografia, pod red. E. Zajicka, Warszawa 1994.Helman Alicja, Słownik pojęć filmowych, Wrocław 1991.Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku. Antologia, red. M. Hopfinger, Warszawa 2002.Pogranicza audiowizualności. Prateksty kina, telewizji i nowych mediów, pod red. A. Gwoździa, Kraków 2010.Słownik filmu, pod red. R. Syski, Kraków 2005.http://www.filmpolski.pl/http://www.filmweb.pl/http://www.stopklatka.pl/

Seminarium dyplomowe (34)

34.

Nazwa przedmiotu Seminarium dyplomowe Język wykładowy: polski


Semestr IV, V, VI; studia I stopnia Liczba punktów ECTS: sem.1 – 3 pkt., sem. 2 – 7 pkt., sem. 3 – 10 pkt. (90 godzin zajęć, 410 godzin pracy własnej-czytanie literatury, zbieranie i opracowywanie materiałów, korekta własnej pracy, przygotowanie pracy końcowej, przygotowanie do egzaminu dyplomowego)


Wymagania wstępne nie ma


forma zajęć: seminarium, 3 semestry po 30 godzin sposób zaliczenia: zaliczenie

na podstawie udziału w zajęciach, zaprezentowaniu wykonanej pracy (kolejne części pracy dyplomowej), oddanie gotowej pracy.

Autor programu: dr Beata Cisowska



Ewaluacja dialogowa w formie rozmowy ze studentami na temat efektów kształcenia; podsumowanie zaawansowania prac pisemnych przygotowywanych w trakcie semestru; sporządzenie protokołu rozmowy.

I. Cele kształcenia:Przygotowanie studentów do napisania pracy dyplomowej i zdania egzaminu; zapoznanie studentów z zasadami pisania pracy dyplomowej, jej układem, sporządzaniem bibliografii i przypisów.

II. Efekty kształcenia: student zna i wykorzystuje właściwe źródła wiedzy naukowej jest w stanie zebrać i uporządkować materiały pomocne w pisaniu pracy dyplomowej potrafi powoływać się na prace innych autorów z zachowaniem odpowiedzialności za prawa

autorskie jest uczciwy i rzetelny w tworzonej pracy naukowej umie samodzielnie sporządzić plan pracy potrafi napisać rozprawę dyplomową potrafi w wystąpieniu ustnym zaprezentować swoja pracę i zdać egzamin dyplomowy

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:Przedstawienie na początkowych zajęciach sposobu pracy oraz warunków uzyskania zaliczenia; przypomnienie wiadomości dotyczących przygotowywania pracy naukowej; indywidualne rozmowy

ze studentem dotyczące wygłoszonej przez niego części rozprawy oraz dialog w grupie seminaryjnej; prezentowanie postępów w pracy (głośne odczytywanie kolejnych części pracy).

IV. Treści programowe:Treści merytoryczne ustalane są wspólnie przez prowadzącego seminarium i studentów. Studenci proponują tematy swoich prac dyplomowych, które muszą zostać zatwierdzone przez wykładowcę i Radę Instytutu; W czasie zajęć studenci odczytują to, co napisali oraz informują o źródłach, z których pozyskali informacje; przedkładają także dalsze plany i zamierzenia naukowe, jakie chcą zrealizować w swojej pracy.

V. Literatura podstawowa:W. Gierz, Jak pisać pracę licencjacką? Poradnik metodyczny, Gdańsk 1998; J. Godziszewski, Ogólne zasady pisania, recenzowania i obrony prac dyplomowych, Zielona Góra 1987; J. Jura, J. Roszczypała, Metodyka przygotowania prac dyplomowych, licencjackich i magisterskich, Warszawa 2000; P. Oliver, Jak pisać prace uniwersyteckie: poradnik dla studentów, Kraków 1999; T. Wojciechowski, G. Doktór, Jak pisać prace dyplomowe – licencjackie i magisterskie: poradnik, Warszawa 1999.

VI. Literatura uzupełniająca:D. Linsay, Dobre rady dla piszących teksty naukowe, Wrocław 1995; J. Maćkiewicz, Jak pisać teksty naukowe, Gdańsk 2001; B. Żółtowski, Seminarium dyplomowe: zasady pisania prac dyplomowych, Bydgoszcz 1997.

Przedmioty specjalnościowe (35-51)

Moduł teorii i historii kultury (35-39)

35.

Nazwa przedmiotu Teoria kultury Język wykładowy: polski


sem. 3, poziom I, studia stacjonarne Liczba punktów ECTS: 3

Profil kształcenia:

ogólnoakademicki Łączny nakład pracy studenta w godzinach

80Zajęcia dydaktyczne15 godz. wykład Przygotowanie do zajęć 15Studiowanie literatury 25Udział w konsultacjach 5Przygotowanie się do egzaminu/zaliczenia 20

Wymagania wstępne


forma zajęć: wykład 15 godz, sposób zaliczenia: wykład – egzamin

Autor programu: dr hab. Lucyna Rożek, prof. AJD

Prowadzący zajęcia: dr hab. Lucyna Rożek, prof. AJD


Ocena ustnie przygotowanych referatów z zakresu treści programowych podanych studentom na początku zajęć, ustalenie sposobów walidacji, sprawdzanie umiejętności konstruowania wypowiedzi naukowej – w trakcie wygłaszanych referatów lub na podstawie samodzielnie przygotowanego projektu badawczego.

I. Cele kształcenia: Zapoznanie studentów z wiedzą na temat teorii kultury jako złożonego systemu zjawisk, wykształcenie umiejętności rozpoznawania i rozróżniania kultury wysokiej i kultury masowej a także umiejętności formułowania swoich postaw wobec wytworów kultury zarówno duchowych jak i materialnych. Nauka krytycznego stosunku do fenomenów kulturowych i formułowania sądów o potrzebie korzystania przez społeczeństwo z wytworów kultury, szczególnie w zakresie współczesnych mediów.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: Student m przyswojone informacje składające się na „ zbiór opisu faktów, zasad, teorii i praktyk powiązanych z teorią kultury”; nazywa różnorodne definicje kultury, definiuje kulturę i jej różnorodne typy Opisuje wytwory kultury duchowej i materialnej; wyjaśnia złożoność kultury jako summy systemów; rozpoznaje wartości kultury wysokiej i masowej oraz dyskursy powstałe w tym zakresie Streszcza teksty kultury, charakteryzuje typy cywilizacji; charakteryzuje książkę jako wytwór cywilizacji; rozróżnia kulturę wysoką i charakteryzuje zarówno kulturę wysoką jak i kulturę popularną - w zakresie umiejętności: Student potrafi stosować zdobytą wiedzę i rozwiązywać problemy, konstruuje własne poglądy na kulturowe wysoką i popularną oraz klasyfikuje wytwory obu wymienionych kultur Porządkuje zdobytą wiedzę na temat wytworów kultury i masowej; weryfikuje i analizuje wiedzę na temat typów kultury popularnej; wykrywa kody kulturowe Wykrywa i ocenia kody kulturowe i rozpoznaje przyczyny popularności kultury multimedialnej i potrafi zabrać głos w dyskusji na temat powyższych zagadnień - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: Student świadomie ocenia potrzebę posiadania sprawności komunikowania się i umiejętności współdziałania z innymi oraz świadomie kształtuje własne upodobnia kulturalne Ma pogłębioną refleksje na temat własnej wiedzy o kulturze i etycznych zachowaniach związanych z różnymi sytuacjami życiowymi Jest przygotowany do publicznego zabierania głosu

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: Wykład oraz ćwiczenia (praca w grupach, konwersacje, praca indywidualna z wygłoszeniem referatów ustnych na ćwiczeniach)Wykład- egzamin ustny: pytania otwarte

IV. Treści programowe: Problematyka wykładu Zapoznanie studentów z genezą pojęcia kultura w jego nowoczesnym ujęciu historycznym; Dychotomiczne ujęcie kultury jako złożonego systemu; Transfiguracje pojęcia kultury (różnorodne definicje kultury); Duchowa i moralna przestrzeń kultury; Dwoistość w kulturze: dekompozycja i rekompozycja; Kultura w świetle badań antropologii społeczno kulturowej Pierre’a Bourdieu’a, filozofii kultury,

semantyki kulturowej oraz teorii kultury; Kultura jako społeczny system komunikacyjny; Teorie kodów, komunikat i tekst; Najnowsze modele kultury wobec języka mediów, reklamy, nowych technologii, konsumeryzmu,

umasowienia sztuki i komunikacji kulturowej.

V. Literatura podstawowa: Antropologia kultury. Zagadnienie i wybór tekstów, wstęp i red. A. Mencwel, Warszawa 2005Antropologia słowa, oprac . i red. A. Mencwel, Warszawa 2003Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, red. M. Kempny, E. Nowacka, Warszawa 2003Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, red. M. Kempny, E. Nowacka, Warszawa 2004Ph. Bagby, Wiedza o kulturze, Antropologia kultury, Warszawa 2000Ch. Barker, Studia kulturowe, Teoria i praktyka, przeł. A. Sadza, Kraków 2005Z. Bauman, Wieloznaczność. Nowoczesność wieloznaczna, przeł. J. Bauman, Warszawa 1995R. Benedict, Wzory kultury, Warszawa 2002A. Bernard, Antropologia. Zarys historii i teorii, przeł. S. Szymański, wstęp J. Tokarska-Bakir, Warszawa 2006W.J. Burszta, Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań 1998.

VI. Literatura uzupełniająca:J.Clifford, Kłopoty z kulturą, Dwudziestowieczna etnografia literatura i sztuk, przeł. zespół, Warszawa 2000Ch. Jenks, Kultura. Model antropologiczny, Kraków 2005J. Kmita, O kulturze symbolicznej, Warszawa 1982E. Kosowska, Antropologia literatury. Teksty, konteksty i interpretacje, Katowice 2003J. Łotman, Kultura i eksplozja, przeł. i oprac. B. Żyłko, Warszawa 1999J. Storney, Studia kulturowe i badania kultury popularnej. Teorie i metody, przeł. i red. J. Barański, Kraków 2003D. Strinati, Wprowadzenie do kultury popularnej, przeł. W. J. Burszta, Poznań 1995A. Tyszka, Kultura jest kultem wartości. Aksjologia społeczna – studia i szkice, Lublin 1993Wprowadzenie do wiedzy o kulturze, wstęp i red, A. Mencwel, Warszawa 1993Ku antropologii rodziny, wstęp i red. L. Rożek, seria wyd. „Prace interdyscyplinarne” t.7, AJD Częstochowa 2009.

36.

Nazwa przedmiotu Tożsamość kulturowa i dziedzictwo wielokulturowości.



Semestr 5, studia I stopnia Liczba punktów ECTS: 3 (1p. – uczestnictwo w zajęciach, 1p. – przygotowanie pracy kontrolnej, 1p. – samodzielna lektura)


Wymagania wstępne Dobra znajomość literatury i historii Polski, orientacja w głównych nurtach kultury europejskiej.


Ćwiczenia 30 godz. sposób zaliczenia: zaliczenie na ocenę warunkiem lektura tekstów stanowiących przedmiot zajęć, zaliczenie pisemnej pracy kontrolnej

Autor programu: Agnieszka Czajkowska



Rozmowa na zajęciach, pisemne sprawdzenie wyników pracy studenta

I. Cele kształcenia: Nabycie umiejętności lektury źródeł literackich, uwzględniającej kompetencje kulturowe i medioznawcze, ujmowania literatury w kontekstach wytworów kulturowych człowieka, wykształcenie świadomości własnej tożsamości z uwzględnieniem dziedzictwa kultury polskiej i europejskiej, kształcenie umiejętności odbioru i twórczego wykorzystania wartości innych kultur, przygotowanie do życia w społeczeństwie wielokulturowym. Uzyskanie wiedzy na temat kulturowych modeli percepcyjnych oraz hybrydyzacji kultury, a także na temat diaspor, konfliktów religijnych i kulturowych aspektów współczesnego podróżowania. Przygotowanie do działań z zakresu komparatystyki kulturowej.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: student nazywa kulturę, klasyfikuje ją ze względu na aspekty, streszcza podstawowe koncepcje kultury, wykrywa różnice kulturowe, ocenia zachowania i wytwory ludzkie ze względu na ich funkcje kulturowe, opisuje własną tożsamość kulturową, odwołując się do tradycji i pojęć współczesnych, zna historię własnego państwa i narodu, opisuje świat z uwzględnieniem odmienności kulturowych, wyjaśnia podstawowe pojęcia z zakresu historii sztuki i literatury, tłumaczy wpływ kontekstu geograficznego i historycznego na rozwój danej kultury.- w zakresie umiejętności: student potrafi prawidłowo interpretować zjawiska kultury, porównuje własne wyposażenie kulturowe z innymi znanymi kulturami, weryfikuje stereotypy kulturowe, wykrywa przyczyny ich powstawania, poddaje krytyce podstawowe teorie kultury, umieszcza dzieła literackie w kontekście kulturowym, szacuje możliwości dialogu z inną kulturą- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: student umiejętnie komunikuje własne wyposażenie kulturowe, darzy szacunkiem kulturę narodową, jest otwarty na wartości z kręgu innych kultur, potrafi dyskutować na temat różnic kulturowych, akceptuje istnienie innych kultur i religii w miejscu swojego zamieszkania,

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: wypowiedź ustna na temat lektury

IV. Treści programowe: definicja kultury i jej związki z komunikacją, komunikacja wewnątrzkulturowa i międzykulturowa, rola stereotypów i autostereotypów w komunikacji, kultura wobec cywilizacji, dyspozycje kulturowe jednostki (dziedzictwo), typy podstawowych założeń kultury, naród jako podmiot kultury, tożsamość kulturowa, wspólnota wyobrażona, pojęcia obcego, innego, polski charakter narodowy i jego cechy, multikulturowość, rodzaje kontaktów międzykulturowych, typologie kultur, tożsamość narodowa i jej kształtowanie (ujęcie historyczne i psychologiczne).

V. Literatura podstawowa:A. Kłoskowska, Społeczne ramy kultury, Warszawa 1972. A. Kłoskowska, Kultury narodowe u korzeni, Warszawa 1996.R. Benedict, Wzory kultury, Warszawa 1966.I. Czerniejewska, Edukacja wielokulturowa w Polsce w perspektywie antropologii, Poznań 2008.Wielokulturowość : postulat i praktyka, pod red. Leszka Dronga i Wojciecha Kalagi , Katowice 2005.J. Mikołowski Pomorski, Komunikacja międzykulturowa. Wprowadzenie, Kraków 1999.

VI. Literatura uzupełniająca: Tożsamość kulturowa i pogranicza identyfikacji , pod red. Ingi Iwasiów i Aleksandry Krukowskiej , Szczecin 2005Tożsamość kulturowa i polityczna Europy wobec wyzwań cywilizacyjnych , pod red. Danuty Walczak- Duraj, Łódź 2004.

http://www.bg.ajd.czest.pl/perl/W3O?dbid=c;recid=10To%BFsamo%B6%E6%20kulturowa%20i%20polityczna%20Europy%20wobec%20wyzwa%F1%20cywilizacyjnych%20%2F%5C%5C$c%5C%20pod%20red.%20Danuty%20Walczak-Duraj

http://www.bg.ajd.czest.pl/perl/W3O?dbid=c;recid=10To%BFsamo%B6%E6%20kulturowa%20i%20polityczna%20Europy%20wobec%20wyzwa%F1%20cywilizacyjnych%20%2F%5C%5C$c%5C%20pod%20red.%20Danuty%20Walczak-Duraj

http://www.bg.ajd.czest.pl/perl/W3O?dbid=c;recid=10To%BFsamo%B6%E6%20kulturowa%20i%20pogranicza%20identyfikacji%20%2F%5C%5C$c%5C%20pod%20red.%20Ingi%20Iwasi%F3w%20i%20%20Aleksnadry%20Krukowskiej

http://www.bg.ajd.czest.pl/perl/W3O?dbid=c;recid=10Wielokulturowo%B6%E6%20%3A%5C%5C$b%5C%20postulat%20i%20praktyka%20%2F%5C%5C$c%5C%20pod%20red.%20Leszka%20Dronga%20i%20Wojciecha%20Kalagi

Tożsamość kulturowa, kwestie narodowościowe i polonijne, pod red. Andrzeja Chodubskiego ,Toruń 1998.Wielokulturowość - międzykulturowość obszarami edukacyjnych odniesień , pod red. nauk. Alicji Szerląg, Kraków 2005.Warto zapytać o kulturę 3 – Obcy/Inny/Swój, pod red. K. Czyżewskiego,

37.

Nazwa przedmiotu Teoria i historia mediów Język wykładowy: polski


Semestr 5 – I stopień, specjalność komunikacja kulturowa i media

Liczba punktów ECTS: 3 (15 godz. wykładu+30 godzin lektura+30 godz. przygotowanie do egzaminu)


Wymagania wstępne Podstawowe wiadomości z zakresu wiedzy o kulturze i wiedzy o świecie współczesnym.


forma zajęć: 15 godz. wykładu sposób zaliczenia: egzamin




Skonstruowanie pytań egzaminu zawierające pytania kontrolne do efektów kształcenia.

I. Cele kształcenia: Celem zajęć będzie zdobycie przez studentów wiedzy czym są media, jakie są ich cechy charakterystyczne, jak następował ich rozwój. Zajęcia mają za zadanie przygotować studenta do świadomego i krytycznego odbioru mediów, a także ukazanie sposobów oddziaływania mediów na kulturę i kształtowania kultury przez media.

II. Efekty kształcenia: Student:- zna i rozumie pojęcie media;- zna i potrafi prawidłowo zastosować podstawowe terminy z zakresu medioznawstwa;- potrafi dokonać podziału mediów na analogowe i cyfrowe, przedstawić historię ich rozwoju oraz ich cechy charakterystyczne;- potrafi formułować i wygłaszać własne poglądy na temat mediów;- wyszukuje, analizuje, dokonuje selekcji materiałów drukowanych i elektronicznej, które mogą mu służyć do pogłębienia wiedzy o mediach;- posiada umiejętność tworzenia wypowiedzi ustnych dotyczących mediów, zawierających elementy analizy i oceny;- ma świadomość roli jaką media odgrywają we współczesnym świecie, ich wpływu na kształt kultury.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:Podstawą zaliczenia przedmiotu będzie uczestnictwo w wykładach oraz zaliczenie egzaminu.

http://www.bg.ajd.czest.pl/perl/W3O?dbid=c;recid=10Wielokulturowo%B6%E6%20-%20mi%EAdzykulturowo%B6%E6%20obszarami%20edukacyjnych%20odniesie%F1%20%2F%5C%5C$c%5C%20pod%20red.%20nauk.%20Alicji%20Szerl%B1g

http://www.bg.ajd.czest.pl/perl/W3O?dbid=c;recid=10Wielokulturowo%B6%E6%20-%20mi%EAdzykulturowo%B6%E6%20obszarami%20edukacyjnych%20odniesie%F1%20%2F%5C%5C$c%5C%20pod%20red.%20nauk.%20Alicji%20Szerl%B1g

http://www.bg.ajd.czest.pl/perl/W3O?dbid=c;recid=10To%BFsamo%B6%E6%20kulturowa%2C%20kwestie%20narodowo%B6ciowe%20i%20polonijne%20%2F%5C%5C$c%5C%20pod%20red.%20Andrzeja%20Chodubskiego

IV. Treści programowe:- media jako narzędzie poznania rzeczywistości;- stare i nowe media – historia, typologia, charakterystyka;- od „Galaktyki Gutenberga” do współczesnego pisma obrazkowego;- media analogowe i media cyfrowe;- rola internetu we współczesnym świecie;- kategorie wpływów nowych mediów.

V. Literatura podstawowa:Bauer Zbigniew, Dziennikarstwo wobec nowych mediów: historia, teoria, praktyka, Kraków 2009.Dziennikarstwo, media, społeczeństwo, red. nauk. Stanisław Mocek, Warszawa 2005.Kunczik Michael, Zipfel Astrid, Wprowadzenie do nauki o dziennikarstwie i komunikowaniu, tł. z niem. Jerzy Łoziński, Wojciech Łukowski, Warszawa 2000.Media masowe na świecie: modele systemów medialnych i ich dynamika rozwojowa, pod red. Bogusławy Dobek-Ostrowskiej, Wrocław 2007.Słownik wiedzy o mediach, pod red. Edwarda Chudzińskiego, Bielsko-Biała 2007.Sorlin Pierre, Mass media: kluczowe pojęcia, tł. z fr. Karolina Ciekot-Roczon, Wrocław 2001.

VI. Literatura uzupełniająca:Góralska Małgorzata, Książki, nowe media i ich czasoprzestrzenie, Warszawa 2009.Media w Polsce: pierwsza władza IV RP?, red. nauk Marek Sokołowski, Warszawa 2007.Szczęsna Ewa, Poetyka mediów: polisemiotyczność, digitalizacja, reklama, Warszawa 2007.Wymiana informacji i interaktywne komunikowanie medialne: praca zbiorowa, pod red. Zbigniewa Kierzkowskiego, Stanisławy Kluska-Nawareckiej i Adama Sielickiego, Poznań 2003.

38.

Nazwa przedmiotu Media współczesne Język wykładowy: polski


III – studia I stopnia – specjalność komunikacja kulturowa i media

Liczba punktów ECTS: 2 (25 godz. zajęć dydaktycznych + 10 godz. lektury pozycji bibliograficznych + 10 godz. analizy przekazów medialnych + 5 godz. przygotowanie prezentacji)

Profil kształcenia

ogólnoakademicki

Wymagania wstępne Podstawowe wiadomości z teorii i historii mediów


forma zajęć: ćwiczenia 30

charakter prowadzonych zajęć: audytoryjny

sposób zaliczenia: prezentacja + analiza form medialnych na zajęciach w formie odpowiedzi ustnej

Autor programu: dr hab. prof. AJD Adam Regiewicz



Skonstruowanie szablonu prezentacji z pytaniami kontrolnymi odnoszącymi się do efektów kształcenia, klucz elementów analitycznych sprawdzających umiejętności studenta podczas zajęć

I. Cele kształcenia:Celem przedmiotu jest ukazanie funkcjonowania mediów w wieku XX i na początku XXI wieku, w odniesieniu do zjawisk kultury masowej i nowych technologii oraz zaprezentowanie współczesnych form przekazów medialnych

II. Efekty kształcenia: - definiuje pojęcie starych i nowych mediów;- potrafi ukazać media współczesne na tle historycznego rozwoju mediów, ewolucję słowa i obrazu w procesie historycznym; - rozumie zależność między mediami a społeczeństwem i kulturą, szczególnie kulturą masową, popularną i postmodernizmem, kulturą WEB 2.0;- wskazuje zależność rozwoju mediów od postępu technologicznego, omawia determinizm technologiczny, określa relację mediów wobec zjawisk cywilizacyjnych;- omawia sposoby funkcjonowania starych mediów współcześnie, ich relacje z nowymi mediami, szczególnie rolę cyfryzacji;- analizuje zmiany form obecności starych mediów we współczesnym pejzażu kulturowym; - potrafi omówić i zegzemplifikować tezę o rozstaniu z galaktyką Gutenberga;- rozumie i potrafi wymienić oraz zegzemplifikować wpływ mediów współczesnych na język, teksty kultury, zachowania obyczajowe i społeczne;- potrafi wymienić współczesne formy przekazów medialnych i omówić ich właściwości;- analizuje wybrane współczesne gatunki medialne: prasowe, radiowe, filmowe, telewizyjne, cyfrowe;- omawia wpływ ideologii oraz tendencji kulturowych (także genderowych) na kształtowanie się nowych form przekazów medialnych;- rozumie i charakteryzuje pojęcia tablodyzacji kultury, symulakryzacji rzeczywistości, wirtualności tekstu;- przedstawia i ilustruje przykładami ewolucję ikonosfery we współczesnym przekazie medialnym;- samodzielnie przygotowuje prezentację, świadomie wybierając temat, sekcjonując materiał i dokonując opisu w odniesieniu do posiadanej wiedzy na temat teorii mediów

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:Podstawą zaliczenia przedmiotu jest przygotowanie i zaprezentowanie w formie prezentacji wybranej formy współczesnego przekazu medialnego oraz podjęcie w czasie zajęć analizy wybranego medium w kontekście historycznym, technologicznym i komunikacyjnym.

IV. Treści programowe:Media w perspektywie kulturoznawczej; media i kultura masowa i masowe komunikowanie, media a kultura popularna; rozwój mediów w XX wieku na tle tradycji i teorii komunikacji, wpływ technologii na rozwój mediów – rola mowy, pisma i druku; stare i nowe media: przekształcenia, nowe formy ich obecności, nowe formy przekazów i gatunków medialnych; współczesne wymiary kultury medialnej i sposoby funkcjonowania współcześnie prasy, radia, telewizji, kina, mediów cyfrowych, telematycznych, media a ideologia, badania genderowe w medioznawstwie, kształtowanie ról społecznych, mód kulturowych w poszczególnych typach przekazów medialnych.

V. Literatura podstawowa:1. P.Levinson, Miękkie ostrze, tłum. H.Jankowska, Warszawa 1999. 2. N.Postman, Technopol. Triumf techniki nad kulturą, tłum. A.Tanalska-Dulęba, Warszawa 19953. Kultura masowa, red. Cz. Miłosz, Kraków 2002. (wybrane teksty)4. Fiske J., Postmodernizm i telewizja, w: Pejzaże audiowizualne; telewizja, wideo, komputer, red. A. Gwóźdź, Kraków 1997, s. 165-183.5. Bolz N., Rozstanie z galaktyką Gutenberga, w: Po kinie?...: audiowizualność w epoce przekaźników elektronicznych, red. A. Gwóźdź, Kraków 1994, s. 27-51.6. Media audiowizualne. Podręcznik akademicki, red. W.Godzic, Warszawa 2010.7. W.Godzic, Telewizja jako kultura, Kraków 2002 (wybrane teksty); 8. T.Goban-Klas, Cywilizacja medialna. Geneza, ewolucja, eksplozja, Warszawa 2005.9. Z.Bajka, Historia mediów, Kraków 2008.

10. M.Hopfinger, Doświadczenia audiowizualne: o mediach w kulturze współczesnej, Warszawa 2003.

VI. Literatura uzupełniająca:1. Nowe media a media tradycyjne, red. M. Jeziński Toruń 2009 (wybrane artykuły)2. W świecie mediów, red. E.Nurczyńska-Fidelska, Kraków 2001 (wybrane artykuły)3. R.Kluszczyński, Społeczeństwo informacyjne. Cyberkultura. Sztuka multimediów, Warszawa

2001.4. Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku, red. M.Hopfinger, Warszawa 2005

(wybrane artykuły).5. M.Hopfinger, Kultura audiowizualna u progu XXI wieku, Warszawa 1997.6. M. Castells, Galaktyka Internetu. Warszawa 2003.

39.

Nazwa przedmiotu Instytucje kultury w Polsce i na świecie Język wykładowy: polski


4 – I stopień – specjalność komunikacja kulturowa i media

Liczba punktów ECTS: 2 (15 zajęcia dydaktyczne + 15 lektury bibliografii + 20 przygotowanie do egzaminu)


Wymagania wstępne Znajomość podstaw wiedzy o kulturze.


forma zajęć: wykład 15 sposób zaliczenia: egzamin




Skonstruowanie formy egzaminu zawierającego pytania kontrolne do efektów kształcenia

I. Cele kształcenia:Celem zajęć jest zapoznanie z instytucjami kultury funkcjonującymi w Polsce (w kraju oraz w regionie) i na świecie, z budowaniem świadomości podobieństw i różnic w ich organizacji, celach i sposobie działania, związanych m.in. ze specyfiką kulturową oraz podstawami, zasadami i modelami funkcjonowania.

II. Efekty kształcenia: Student: - zna specyfikę poszczególnych instytucji kultury w Polsce i na świecie;- ma podstawową wiedzę o współczesnym życiu kulturalnym i instytucjach kultury;-zna podstawowe zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego;- potrafi samodzielnie opracować i zaprezentować cechy wybranych instytucji kultury; - potrafi formułować i wyrażać własne poglądy i idee w ważnych sprawach społecznych i światopoglądowych, dotyczących instytucji kultury; - wykazuje motywację do zaangażowanego uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym oraz potrafi korzystać z różnych mediów;

- ma świadomość znaczenia dziedzictwa kulturowego regionu, Polski i Europy oraz docenia tradycję i dziedzictwo kulturowe ludzkości; - posiada orientację we współczesnym życiu kulturalnym.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:Podstawą zaliczenia przedmiotu będzie uczestniczenie w wykładach oraz zdanie egzaminu.

IV. Treści programowe:- proces instytucjonalizowania kultury; - dzieje instytucji kultury w Polsce i w Europie;- organizacja kultury w Polsce i Europie – instytucje rządowe i pozarządowe, krajowe i regionalne;- udział państwa i instytucji europejskich w tworzeniu i funkcjonowaniu instytucji kultury;- sposoby finansowania działań w dziedzinie kultury;- zasady i mechanizmy funkcjonowania i organizacji instytucji kulturalnych;- prawne podstawy działalności instytucji kultury; - ochrona dóbr kultury; - typy instytucji kulturalnych, instytucje i formy instytucjonalne; centra kultury, muzea, teatry, filharmonie, galerie, biblioteki, zbiory i archiwa w Polsce i na świecie.

V. Literatura podstawowa:1. Instytucje kultury w Polsce, oprac. M. Krzywińska, Warszawa 2000.2. K. Dobrzański, A. Wartecki, Wybrane zagadnienia organizacji i zarządzania instytucjami kultury, Poznań 2004.3. Europa szansa dla kultury - finansowanie przedsięwzięć kulturalnych: materiały konferencyjne, red. Agata Etmanowicz, Joanna Sanetra-Szeliga, Warszawa 2004.4. Narodowa Strategia Rozwoju Kultury na lata 2004-2013 oraz Uzupełnienie Narodowej Strategii Rozwoju Kultury na lata 2004-2020, Warszawa 2005.5. Raporty o stanie kultury. Wnioski i rekomendancje. NCK, Warszawa 2009.6. J. Hołda, Z. Hołda, D. Ostrowska, Prawne podstawy działalności kulturalnej, Kraków 2005. 7. Grad Jan, Kaczmarek Urszula, Organizacja i upowszechnianie kultury w Polsce. Zmiany modelu, Poznań 2005. VI. Literatura uzupełniająca:

1. Civilisation of integrated Europe : studies in cultural perspectives : glossary , red. J. Beynon, Łódź 2001.

2. Instytucje upowszechniania kultury w XXI wieku. Przeżytek czy nowa jakość?, pod red. Jacka Sójki, Marcina Poprawskiego i Przemysława Kieliszewskiego, Poznań 2009.

3. S. Wojciechowski, Czy polityka kulturalna państwa może być przyjazna kulturze? Transformacja narodowych instytucji kultury, „Kultura i polityki”, Kraków 2004.

4. www.culture.pl 5. http://www.cultureactioneurope.org/

www.unesco.pl

Moduł: kultury komunikacji (40-43)

40.

Nazwa przedmiotu Współczesne praktyki komunikowania


http://www.unesco.pl/

http://www.cultureactioneurope.org/

http://www.culture.pl/


IV semestr, II rok, studia pierwszego stopnia, stacjonarne

Liczba punktów ECTS: 3 (15 godzin zajęć dydaktycznych + 30 godzin pracy z literaturą przedmiotu + 30 godzin pracy nad projektem z opisem)

Profil kształceniaogólnoakademicki

Wymagania wstępne

Wiedza o pojęciu języka jako narzędzia porozumiewania się,

wiedza o podstawach systemu językowego.


forma zajęć: ćwiczenia, 15 godzin sposób zaliczenia: zaliczenie

Autor programu: dr hab. prof. AJD Grzegorz Majkowski



Skonstruowanie modelu wydarzenia komunikacyjnego z pytaniami kontrolnymi odnoszącymi się do efektów kształcenia

I. Cele kształcenia:poznanie wymiaru pragmatycznego, poznawczego (tematycznego) i wyrażeniowego wydarzenia komunikacyjnego, analiza sposobów i mechanizmów komunikowania werbalnego, parawerbalnego i niewerbalnego w zależności od intencji nadawcy i kontekstu sytuacyjnego oraz kulturowego.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: student zna lingwistyczne ujęcie dyskursu (jako wydarzenia komunikacyjnego), pojęcie interakcji i intencji nadawczej, maksymy konwersacyjne, sposoby i zasady delimitacji komunikatu, werbalne, parawerbalne i niewerbalne sposoby komunikowania, zna sposoby rozwinięcia tematu, jego orientacje i formy podawcze.- w zakresie umiejętności: rozpoznaje intencje nadawcy, odkrywa i identyfikuje komunikowane idee, rozpoznaje strategie komunikacyjne, dostrzega wpływ kontekstu sytuacyjnego i kulturowego na sposób komunikowania, odróżnia perswazję od manipulacji w komunikacie, buduje komunikat z zastosowaniem zasad konwersacji, rozwija temat tekstu, rozpoznaje jego orientację i formę podawczą. - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: student uczestniczy w pracy zespołu i w pracach grupowych w różnych rolach, przyjmuje odpowiedzialność za wynik pracy zespołu i grupy, akceptuje różne formy pracy.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie ćwiczeń na podstawie sprawdzianu pisemnego, czynnego udziału w zajęciach, obecności na zajęciach. Z zakresu wiedzy ocena dotyczy stopnia opanowania treści programowych przedmiotu. Z zakresu umiejętności jest oceniana samodzielność opracowania. Z zakresu kompetencji społecznych pod uwagę jest brana ocena umiejętności pracy w zespole, organizacja pracy w małym zespole, stopień samooceny.

IV. Treści programowe:Wypowiedź/tekst. Lingwistyczne ujęcie dyskursu (wydarzenie komunikacyjne). Nadawca, odbiorca w komunikacie, kanał, obszar komunikacyjny, sfera społecznego działania i komunikowania. Strategie komunikacyjne. Uniwersalia komunikacyjne (maksymy konwersacyjne) a kontekst narodowo-kulturowy. Temat tekstu (sposób jego rozwinięcia), forma podawcza, orientacja (informacyjno-sprawozdawcza, ewaluacyjna, działaniowa). Polikodowość tekstu: komunikacja werbalna (np. etykieta językowa, perswazja językowa) parawerbalna (np. intonacja, pauza), niewerbalna (np. gest, mimika, komunikowanie obrazem).

V. Literatura podstawowa:Duszak A, 1998: Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa, Gajda S., 2002: Agresja językowa w stosunkach międzyludzkich [w:] W. Gruszczyński, red., Język narzędziem myślenia i działania, Warszawa, s. 59-66; Grice H. P., 1980, Logika a konwersacja, [w:] B. Stanosz, red., Język w świetle nauki, Warszawa, s. 91-114; Galasiński D., 1992: Chwalenie się jako perswazyjny akt mowy, Kraków; Marcjanik M., 1992: Typologia polskich wyrażeń językowych o funkcji grzecznościowej, [w:] Język a kultura, t. 6, Polska etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M. Marcjanik, Wrocław, s. 27-31; Tomiczek E., 1983: System adresatywny współczesnego języka polskiego i niemieckiego. Socjolingwistyczne studium konfrontatywne, Wrocław; Żydek-Bednarczuk U., 1994: Struktura tekstu rozmowy potocznej, Katowice; Grabias S., 1994: Język w zachowaniach społecznych, Lublin; Lambert D., 1997: Język ciała, Poznań; Lemmermann H., 1999: Komunikacja werbalna. Sztuka retoryki, Wrocław; Tkaczyk L., 1998: Postawa, mimika, gest, Wrocław; Warner T., 1999: Umiejętności w komunikowaniu się, Wrocław; Wierzbicka A., 1973: Akt mowy, [w:] Semiotyka i struktura tekstu, red. M.R. Mayenowa, Warszawa.

VI. Literatura uzupełniająca:Necki Z., 1996: Komunikacja międzyludzka, Kraków; Dobek-Ostrowska B., 1999: Podstawy komunikowania społecznego, Wrocław; Puzynina J., 1992: Język wartości, Warszawa: Ziembiński Z., 2005: Logika praktyczna, Wydanie XXVI, Warszawa.

41.

Nazwa przedmiotu Warsztaty tworzenia przekazów publicznych



Semestr 5, studia I stopnia, komunikacja kulturowa i media

Liczba punktów ECTS: 3 (30 godzin zajęć + 30 godzin przygotowanie wystąpień i zredagowanie wypowiedzi urzędowej + 15 godzin lektura bibliografii)


Wymagania wstępne znajomość podstawowych zasad współczesnej gramatyki języka polskiego oraz poprawności językowej.


forma zajęć: laboratoria, 30 godzin sposób zaliczenia: zaliczenie na ocenę

Autor programu: Dr Małgorzata Dawidziak-Kładoczna



Skonstruowanie modelu wystąpienia, zawierającego pytania kontrolne do efektów kształcenia

I. Cele kształcenia: zapoznanie z zasadami tworzenia przekazów publicznych; pogłębianie sprawności i skuteczności w komunikacji językowej; doskonalenie umiejętności komunikowania za pomocą języka w sytuacji oficjalnej i nieoficjalnej; uwrażliwienie na rolę etykiety językowej w komunikowaniu.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: omawia strategie zachowań językowych na przykładzie rozmowy kwalifikacyjnej; charakteryzuje chwyty argumentacyjne.- w zakresie umiejętności: stosuje zasady etykiety językowej w podstawowych formach wypowiedzi ustnej; redaguje i wygłasza mowę okolicznościową oraz perswazyjną; redaguje wskazany przez wykładowcę gatunek urzędowy. - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: publicznie zabiera głos.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: praktyczne sprawdziany umiejętności (przygotowanie i wygłoszenie mowy okolicznościowej i perswazyjnej oraz zredagowanie w formie pisemnej jednego z gatunków urzędowych), obecność i aktywność na zajęciach.

IV. Treści programowe: zasady etykiety językowej (i ich zróżnicowanie ze względu na typ sytuacji komunikacyjnej) obowiązujące w podstawowych formach wypowiedzi ustnej: powitaniu, przedstawieniu się, podziękowaniu, prośbie, zaproszeniu, gratulacjach. Umiejętność wykorzystania środków pozawerbalnych w komunikowaniu (kod prozodyczny, kinezyczny i proksemiczny). Zasady organizujące wypowiedzi publiczne. Redagowanie i wygłaszanie mowy okolicznościowej. Redagowanie gatunków urzędowych. Podstawowe zasady perswazji; strategie argumentacyjne. Kompozycja mów perswazyjnych; etapy podczas przygotowań do wygłoszenia mowy. Typy rozmów z przełożonym; strategie zachowań językowych na przykładzie rozmowy kwalifikacyjnej. Sztuka negocjacji i kultura dyskusji. Podstawowe pojęcia: akty mowy; skuteczność i fortunność wypowiedzi; perswazja, argumentacja i manipulacja w komunikacji. Środki ekspresji w sztuce żywego słowa (tempo, dynamika, intonacja, barwa, wyrazistość słowa, fraza, pauza...).

V. Literatura podstawowa: Aby osiągnąć cel, czyli jak pisać..., 1995, red. K. Sedlak, Kraków; Bobryk J., 1995, Jak tworzyć, rozmawiając, Warszawa; Detz J., 2004, Sztuka przemawiania, Gdańsk; Lewandowska-Tarasiuk E., 2001; Sztuka wystąpień publicznych, czyli jak zostać dobrym mówcą, Warszawa; Marcjanik M., 1997, Polska grzeczność językowa, Kielce; Markowski A., 2000, Jak dobrze mówić i pisać po polsku, Warszawa; Polszczyzna na co dzień, 2006, red. M. Bańko, Warszawa; Wiszniewski A., 1994, Jak przekonująco mówić i przemawiać, Warszawa.VI. Literatura uzupełniająca: Marciszewski W., 1994, Sztuka dyskutowania, Warszawa; Nęcki Z., 1991, Negocjacje w biznesie, Kraków; Pisarek W., 2004, Słowa między ludźmi, Warszawa; Retoryka dziś, red. R. Przybylska i W. Przyczyna, Kraków 2001.

Nazwa przedmiotu Kulturowa teoria języka Język wykładowy: polski


III semestr, II rok Studia Pierwszego Stopnia, stacjonarne

Liczba punktów ECTS: 3 (30 godz. ćwiczeń; 20 godz. przygotowanie materiałów do ćwiczeń; 25 godz. pracy z literaturą – przygotowanie do sprawdzianu)


Wymagania wstępne wiedza uzyskana w czasie zajęć językoznawczych prowadzonych w czasie dotychczasowych studiów


forma zajęć: ćwiczenia, 30 godzin sposób zaliczenia: sprawdzian pisemny uwzględniający znajomość literatury, zagadnień teoretycznych oraz ocena stopnia opanowania poznanych pojęć i terminów; obecność i aktywność na zajęciach

Autor programu: Aneta Majkowska



stopień opanowania wiedzy, stopień opracowania i zaprezentowania wskazanych zagadnień, sposób pracy w zespole oraz poziom samooceny

42.

I. Cele kształcenia:Zapoznanie studentów z zagadnieniami dwustronnej relacji język – kultura. Ćwiczenia prezentują kwestię kulturotwórczej roli języka i jego poszczególnych komponentów oraz problemy odzwierciedlania i interpretowania kultury w języku.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy:- definiuje podstawowe pojęcia z zakresu kultury teorii języka;- omawia podstawowe cechy skryptów kultury;- wskazuje kulturowe uwarunkowania systemu języka polskiego, frazeologii, pragmatyki oraz gatunku wypowiedzi; - w zakresie umiejętności:- wykorzystuje praktycznie zdobytą wiedzę; - pracuje w zespołach; - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: - akceptuje różne formy pracy; - uczestniczy w pracach grupowych; - wykazuje zainteresowanie tematem;

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:Z zakresu wiedzy ocena dotyczy stopnia opanowania treści programowych przedmiotu. Na zajęciach student przedstawia na ocenę referat na wskazany temat. Przy ocenie brane jest od uwagę: rzetelność przygotowania referatu, stopień uwzględnienia wskazanej bibliografii, wyciągnięcie wniosków. Istotnym elementem oceny jest sposób uporządkowania wiedzy obejmującej teorie językoznawcze wskazane w treściach programowych. Z zakresu umiejętności jest oceniana samodzielność opracowania i zaprezentowania wybranych zagadnień. Z zakresu kompetencji społecznych pod uwagę jest brane sposób pracy studenta w grupie, organizacja jego pracy w małym zespole oraz stopień krytycznej samooceny.

IV. Treści programowe:

Język w kontekście kultury - wprowadzenie. Historia problemu język – kultura w myśli filozoficznej i lingwistycznej: poglądy Wilhelma von Humboldta i neohumboldtyzm; hipoteza względności językowej Sapira-Whorfa. Lingwistyka kognitywna. Językowy obraz świata i stereotypy – lubelska szkoła etnolingwistyczna. Teoria uniwersaliów Anny Wierzbickiej. Kulturowe aspekty leksyki i frazeologii. Gramatyka i pragmatyka językowa jako świadectwo kultury. Problemy etykiety językowej. Kultura w zwierciadle nazw własnych: onomastyka a kultura. Terytorialne, środowiskowe i zawodowe odmiany języka w ujęciu kulturowym. Języki subkultur. Biolekty. Kulturowe uwarunkowania gatunków wypowiedzi. Aksjologia lingwistyczna – wartości i wartościowanie w języku.

V. Literatura podstawowa:Anusiewicz J., Problematyka językowego obrazu świata w poglądach niektórych językoznawców i filozofów niemieckich XX wieku, [w:] Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1990; Chlebda W., Zarys polskiej geografii mentalnej, „Przegląd Humanistyczny” 1997 nr 3; Współczesny język polski, red., J. Bartmiński, Lublin 2001; Grabias S., Język w uwarunkowaniach społecznych. Socjolekty, [w:] Tenże, Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1997; Lakoff G., Johnson M., Metafory w naszym życiu, przełożył i wstępem opatrzył T. Krzeszowski, Warszawa 1988; Marcjanik M., Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa 2007; Puzynina J., Język wartości, Warszawa 1992; Tabakowska E., Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego, Kraków 1995; Wierzbicka A., Akty i gatunki mowy w różnych językach i kulturach, [w:] taż, Język – umysł – kultura, wybór prac pod red. J. Bartmińskiego, Warszawa 1999; Wojtak M., Gatunki prasowe, Lublin 2004.

VI. Literatura uzupełniająca:R. Grzegorczykowa, B. Szymanek, Kategorie słowotwórcze w perspektywie kognitywnej, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001; Grzegorczykowa R., Pojęcie językowego obrazu świata, [w:] Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1990; Kontakty języka polskiego z innymi językami na tle kontaktów kulturowych, red. J. Maćkiewicz i J. Siatkowskiego, Wrocław 1992; J. Puzynina, O pojęciu kultury języka, Problemy aksjologiczne w językoznawstwie oraz Kultura słowa w kulturze współczesnej Polski, [w:] taż, Słowo – wartość – kultura, Lublin 1997; Wierzbicka A., Uniwersalne pojęcia ludzkie i ich konfiguracje w różnych kulturach , „Etnolingwistyka” 1991 nr 4.

43.

Nazwa przedmiotu Język wypowiedzi medialnej Język wykładowy: polski


4 – I stopień, studia stacjonarne Liczba punktów ECTS: 3

(30g zajęć dydaktycznych +15g lektura bibliografii + 15g gromadzenie i opracowanie materiałów – referat + przygotowanie prezentacji 15g)


Wymagania wstępne Podstawowa wiedza z zakresu komunikacji , zróżnicowania

współczesnej polszczyzny, współczesnych mediów (m.in. gatunków dziennikarskich)


forma zajęć:

ćwiczenia – 30

sposób zaliczenia:

aktywność (dyskusja), prace pisemne (referat + prezentacja)

Autor programu: Dr Dorota Suska



Głos w dyskusji, referat, prezentacja w grupie (opis i interpretacja cech językowych zgromadzonego korpusu tekstów medialnych)

I. Cele kształcenia:Celem zajęć jest ukazanie specyfiki współczesnego dyskursu medialnego, jego cech, stylistyki, pragmatyki oraz głównych tendencji rozwojowych w powiązaniu z kontekstem społecznym i kulturowym jego funkcjonowania

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy:- objaśnia podstawowe czynniki zewnętrzne – społeczne, polityczne i kulturowe – wpływające na współczesną komunikację medialną - tłumaczy wpływ mediów elektronicznych na media tradycyjne- w zakresie umiejętności:- rozpoznaje w tekstach typowe cechy dyskursu medialnego- interpretuje zjawiska językowe, pragmatyczne, aksjologiczne w samodzielnie zgromadzonym korpusie tekstów- objaśnia wpływ środków językowych na kształtowanie obrazu rzeczywistości przez porównanie właściwie dobranych tekstów medialnych- przeprowadza krytyczną analizę języka dyskursu medialnego w samodzielnie zgromadzonym korpusie tekstów, biorąc pod uwagę intencję, profil nadawcy, odbiorcy- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: - przyjmuje odpowiedzialność za pracę badawczą w zespole- ma świadomość wpływu mediów na kształtowanie rzeczywistości za pomocą języka

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:Podstawą zaliczenia zajęć jest udział w dyskusji (zakres: literatura przedmiotu), przygotowanie krótkiego referatu, z wykorzystaniem literatury przedmiotu i samodzielnie zgromadzonego korpusu tekstów medialnych (cechy i zjawiska językowe), prezentacja w grupie- krytyczna analiza języka wybranych tekstów medialnych.

IV. Treści programowe:Czynniki zewnętrzne – wpływające na współczesną komunikację medialną (cezura 1989 roku). Homogenizacja mediów i ich języka. Wpływ mediów elektronicznych na media tradycyjne (przemiany prasy w kierunku portalu, wizualizacja, ikoniczność, lapidarność prasy; gazety on-line itp.). Dialogiczność (interaktywność) przekazów jako główna strategia w mediach tradycyjnych i tzw. nowych mediach. Przemiany języka mediów – cechy, tendencje. Upotocznienie dyskursu medialnego (językowe, pragmatyczne – zwyczaje grzecznościowe; gatunki interaktywne i inne formy dialogowe; potoczność jako główna strategia konwersacyjna). Język w mediach jako nośnik wartości; aksjologia w rzeczywistości zmediatyzowanej i jej wykładniki językowe (słowa-klucze, estetyka nadmiaru i ostentacji, poetyka udramatyzowania przekazu). Kreowanie medialnej wizji świata a język.

Obiektywizm i subiektywizm dyskursu medialnego – wykładniki językowe. Perswazja i manipulacja w mediach; główne środki językowe i stylistyczne (stereotypy, konotacje, etykietowanie). Status język w Internecie (wtórna oralność, telepiśmienność).

V. Literatura podstawowa:1. J. Fras, Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 20052. Dziennikarstwo i świat mediów. Nowa edycja, red. Z. Bauer, E. Chudziński, Kraków 2008 (G. Majkowska, O języku mediów; J. Bralczyk, Manipulacja językowa2. Język w mediach masowych, red. J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska, Warszawa 2000 (S. Gajda, Media – stylowy tygiel współczesnej polszczyzny; J. Bralczyk, G. Majkowska, Język mediów – perspektywa aksjologiczna; K. Mosiołek-Kłosińska, Wulgaryzacja języka w mediach)3. Język polski jako narzędzie komunikacji we współczesnym świecie, red. J. Mazur, M. Rzeszutko-Iwan, Lublin 2007 (G. Majkowska, Język mediów w perspektywie aksjologicznej)4. Kreowanie światów w języku mediów, red. P. Nowak, R. Tokarski, Lublin 2007 (P. Nowak, R. Tokarski, Medialna wizja świata a kreatywność językowa)5. Manipulacja w języku, red. P. Krzyżanowski, P. Nowak, Lublin 2004J. Warchala, Horyzonty manipulacji: perswazja, manipulacja, interpretacja6. Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, Kraków 1999 (G. Majkowska, H. Satkiewicz, Język w mediach)7. Studia nad językiem, informacją i komunikacją, red. W. Krzemińska, P. Nowak, Poznań 2003 (D. Bajer, Język mediów. Specyfika komunikowania medialnego w prasie, radiu i telewizji)8. J. Grzenia, Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa 2006.

VI. Literatura uzupełniająca:1. Język w mediach elektronicznych, red. J. Podracki, E. Wolańska, Warszawa 20082. D. Suska, Logosfera w Sieci – pragmatyka, aksjologia, stylistyka (przyczynek do opisu polszczyzny nowych mediów), [w:] U progu wielkiej zmiany. Media w kulturze i cywilizacji XXI wieku. Nurty-kategorie-idee, red. M. Sokołowski, Olsztyn 2005

Moduł analizy i interpretacji tekstów kultury (44-47)

44.

Nazwa przedmiotu Analiza i interpretacja dzieła w kontekstach komunikacji kulturowej



Studia I stopnia, semestr 5, rok III

Liczba punktów ECTS: 3 (1 p. udział w zajęciach, 1 p. przygotowanie do zajęć, 1 p. przygotowanie pracy pisemnej)


Wymagania wstępne Znajomość podstawowych zasad analizy i interpretacji dzieła literackiego, znajomość podstawowych zjawisk z zakresu kultury współczesnej


forma zajęć: ćwiczenia 30 godz. sposób zaliczenia: praca pisemna, zaliczenie na stopień




Rozmowa na zajęciach na temat zadanej lektury, pisemne sprawdzenie znajomości poszczególnych pojęć, praca pisemna sprawdzająca umiejętność analizy i interpretacji

I. Cele kształcenia: Pogłębienie wiedzy związanej za znakiem, analiza semiotyczna różnorodnych tekstów kultury, nauka czytania tekstów literatury w kontekście rozgałęziających się procesów komunikacyjnych (media tradycyjne – radio, prasa, TV i nowoczesne – Internet), odwoływanie się do przestrzeni i znaków interkulturowych, ukazywanie działa literackiego w tym kontekście, ukazywanie społecznego funkcjonowania dzieła literackiego

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: student ma znajomość podstawowej terminologii kulturoznawczej, znajomość współczesnych praktyk komunikacyjnych, rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji dzieła literackiego w różnorodnych kontekstach, rozumie sztukę jako znak, rozumie działanie różnorodnych mediów i ich wpływ na tworzenie się znaczeń- w zakresie umiejętności: student samodzielnie wyszukuje informacje na temat funkcjonowania dzieł literackich w różnych przestrzeniach komunikacyjnych, potrafi przeprowadzić analizę i interpretację dzieła w różnorodnych kontekstach znakowych, potrafi stworzyć pracę pisemną na temat znaczenia dzieła literackiego, ujmowanego w kontekście komunikacji kulturowej - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: student efektywnie organizuję proces zbierania, porządkowania i wykorzystywania informacji, ma świadomość znaczenia literatury w procesie komunikacji

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: aktywny udział w zajęciach, napisanie na zajęciach i zaliczenie pracy sprawdzającej, przygotowanie pracy pisemnej

IV. Treści programowe: pojęcie znaku, kodu, tekstu, analizy, interpretacji, sztuka jako proces komunikacji, pojęcie konwencji i normy estetycznej, dyskurs symboliczny, polityczny, ideologiczny, bricolage, obiegi kultury współczesnej, pojęcia estetyczne i ich współczesne znaczenie (piękno, brzydota, groteska, ironia, tragizm, wzniosłość, wdzięk, patos, harmonia)

V. Literatura podstawowa:Anderson B., Wspólnoty wyobrażone, przeł. S. Amsterdamski, Kraków 1997. Barthes R., Mitologie, tłum. A. Dziadek, Warszawa 2000. Eco U., Semiologia życia codziennego, przeł. P. Salwa, J. Ugniewska, Warszawa 1999.

VI. Literatura uzupełniająca:Caillois R., Ludzie a gry i zabawy, [w:] Idem, Żywioł i ład, przeł. A. Tatarkiewicz, Warszawa 1973.Fiske J., Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem, przeł. A. Gierczak, Wrocław 2008. Gombrich E., Obraz wizualny, [w:] Symbole i symbolika, wyb. i wstęp M. Głowiński, przeł. A. Morawińska, Warszawa 1990. Hobsbawm, E., Wynajdywanie tradycji [w:]Tradycja wynaleziona, red. Idem i T. Ranger, przeł. M. Godyń, F. Godyń, Warszawa 2008. Jenkins H., Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, Warszawa 2006. Levinson P., Miękkie ostrze. Naturalna historia i przyszłość rewolucji informacyjnej, przeł. H. Jankowska, Warszawa 1999 (fragmenty). McLuhan M, Galaktyka Gutenberga, [w:] Idem, Wybór pism, wyb. J. Fuksiewicz, przeł. K. Jakubowicz, Warszawa 1975.

Smith A.D., Kulturowe podstawy narodów, przeł. W. Usakiewicz, Kraków 2009. Strinati, D., Wprowadzenie do kultury popularnej, tłum. W. Burszta, Poznań 1998 (fragmenty). Sztuka w świecie znaków, przeł. B. Żyłko, Kraków 2002. Waldenfels B., Topografia obcego, przeł. J. Sidorek, Warszawa 2002. Welsch W., Przestrzenie dla ludzi?, [w:] Co to jest architektura?, tłum. M. A. Urbańska, red. A. Budak i in., Kraków 2002.

45.

Nazwa przedmiotu

Analiza i interpretacja przekazu estetycznego w kontekstach komunikacji kulturowej



5 – I stopień – specjalność komunikacja kulturowa i media

Liczba punktów ECTS: 2 (30 zajęcia dydaktyczne + 10 lektury bibliografii + 10 przygotowanie analizy i interpretacji wybranego przekazu estetycznego w kontekstach komunikacji kulturowej)Profil kształcenia ogólnoakademicki

Wymagania wstępne Znajomość podstaw z zakresu wiedzy o kulturze oraz estetyki.


forma zajęć: ćwiczenia 30 sposób zaliczenia: obecność na zajęciach, analiza i interpretacja wybranego przekazu estetycznego w kontekstach komunikacji kulturowej




Skonstruowanie modelu analizy i interpretacji przekazu este-tycznego, zawierającego formy sprawdzenia efektów kształcenia.

I. Cele kształcenia:Celem zajęć jest nabycie umiejętności analizy i interpretacji wybranego przekazu estetycznego (dzieła sztuk plastycznych, sztuki muzycznej, estetycznego przekazu medialnego) z uwzględnieniem kontekstów komunikacji kulturowej.

II. Efekty kształcenia: Student:- posiada wiedzę o podstawowych cechach przekazów estetycznych; - zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji przekazów estetycznych jako tekstów kultury oraz jako zjawisk kultury performatywnej; - potrafi samodzielnie opracować i zaprezentować wybrany przekaz estetyczny; - potrafi przeprowadzić analizę i interpretację przekazu estetycznego z zastosowaniem metod typowych dla kulturoznawstwa oraz określić ich oddziaływanie społeczne oraz miejsce w procesie historyczno-kulturowym;- potrafi posługiwać się podstawowymi pojęciami właściwymi dla wiedzy o kulturze i estetyki; - potrafi uzasadniać i formułować wnioski z wykorzystaniem poglądów innych autorów;- potrafi zabrać głos w dyskusji dotyczącej zagadnień w zakresie estetyki i kulturoznawstwa.


Podstawą zaliczenia przedmiotu jest przygotowanie pisemnej analizy i interpretacji wybranego przekazu estetycznego, uwzględniającego narzędzia metodologii badań kulturoznawczych i konteksty komunikacji kulturowej.

IV. Treści programowe:- przekazy estetyczne jako dzieła sztuk plastycznych, sztuki muzycznej oraz estetycznych przekazów medialnych; - podstawowe kategorie estetyczne;- wybrane zagadnienia z historii stylów i konwencji estetycznych;- wybrane metody badania i opisu przekazów estetycznych jako tekstów kultury oraz zjawisk performatywnych; - sztuka teatru i inne widowiska w perspektywie fenomonologii, semiotyki, antropologii i performatyki; - przygotowanie modelu analizy i interpretacji dzieła teatralnego.

V. Literatura podstawowa:1. Eco U., Historia piękna, Poznań 2005.2. Eco U., Historia brzydoty, Poznań 2007.3. Tatarkiewicz W, Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 1988. 4. Gołaszewska M., Kultura estetyczna, Warszawa 1989.5. Gołaszewska M., Estetyka współczesności, Kraków 2001. 8. Czytanie tekstów kultury: metodologia, badania, metodyka, pod red. B. Myrdzik, I. Morawskiej, Lublin 2007.9. R. Schechner, Performatyka. Wstęp, przekł. T. Kubikowski, Wrocław 2006.10. E. Fischer-Lichte, Estetyka performatywności, przekł. M. Borowski i M. Sugiera, Kraków 2008.

VI. Literatura uzupełniająca: 1. M. A. Potocka, Estetyka kontra sztuka: kompromitacja założeń estetycznych w konfrontacji ze sztuką nowoczesną, Warszawa 2007.2. De Rynck P., Jak czytać malarstwo: rozwiązywanie zagadek, rozumienie i smakowanie dzieł dawnych mistrzów, Kraków 2005.2. Thomson J., Jak czytać malarstwo współczesne, Kraków 2006. 3. E. Fubini, Historia estetyki muzycznej, Kraków 2002.4. F. Soulages, Estetyka fotografii, strata i zysk, Kraków 2007.

46.

Nazwa przedmiotu Film i przekazy audiowizualne w kontekstach komunikacji kulturowej



Semestr 6 – studia I stopnia, specjalność komunikacja kulturowa

Punkty ECTS: 2 (30 godz. ćwiczeń+15godz. analizy zalecanych artykułów+5 godz. analizy filmów)


Wymagania wstępne Podstawowe wiadomości z zakresu wiedzy o filmie i przekazach audiowizualnych


forma zajęć: 30 godz. ćwiczeń sposób zaliczenia: kolokwium sprawdzające wiedzę





I. Cele kształcenia: Celem zajęć jest zdobycie przez studentów wiedzy na temat co charakteryzuje film i przekazy audiowizualne; jakie jest ich miejsce w kulturze współczesnej; a także wykształcenie umiejętności analizy zjawisk kultury audiowizualnej w kontekstach komunikacji kulturowej, ze szczególnym uwzględnieniem miejsca filmu.

II. Efekty kształcenia: Student:- zna i rozumie pojęcie audiowizualność;- zna i potrafi prawidłowo zastosować podstawowe terminy z zakresu filmoznawstwa;- zna i potrafi scharakteryzować poszczególne rodzaje przekazów audiowizualnych;- potrafi dokonać analizy tekstów kultury pod względem ich audiowizualności;- samodzielnie wyszukuje i analizuje informacje zarówno ze źródeł pisanych, jak i elektronicznych dotyczące dzieł filmowych i przekazów audiowizualnych- potrafi formułować i wygłaszać własne poglądy na temat dzieł filmowych i przekazów audiowizualnych;- ma świadomość multimedialności kultury współczesnej;- potrafi dokonać krytycznej oceny dzieł filmowych i przekazów audiowizualnych.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu:Podstawą zaliczenia przedmiotu będzie aktywne uczestnictwo w zajęciach, a także zaliczenie kolokwium.

IV. Treści programowe:-- historia sztuki filmowej (przejście od fotografii do filmu); - film współczesny jako nośnik wartości estetycznych i kulturowych;- audiowizualność w kulturze współczesnej; - audiowizualność jako kategoria poznawcza współczesności (filozofia i antropologia wobec audiowizualności);- od „Galaktyki Gutenberga” do współczesnego pisma obrazkowego;- przestrzenie audiowizualne: prasa, radio, telewizja, afisz, plakat, reklama, obraz cyfrowy (współczesność i historia);- massmedia i popkultura – ich udział w życiu społecznym (kształtowanie światopoglądu, mód, itp.);- analiza tekstów kultury pod względem ich audiowizualności.

V. Literatura podstawowa:Chyła Wojciech, Kultura audiowizualna (w stulecie ekranu w kulturze), Poznań 1999. Film i audiowizualność w kulturze, red. J. Bocheńska, I. Kurz, S. Kuśmierczyk, Warszawa 2002.Krajewski Marek, Kultury kultury popularnej, Poznań 2003. McLuhan Marshall, Galaktyka Gutenberga, [w:] tenże, Wybór pism, tłum. K. Jakubowicz, Warszawa 1975. Nowe media w komunikacji społecznej XX wieku. Antologia, red. M. Hopfinger, Warszawa 2002. Po kinie?...: audiowizualność w epoce przekaźników elektronicznych, wybór, wprowadzenie i oprac. Andrzej Gwóźdź, Kraków 1994.

Witek Piotr, Kultura. Film. Historia. Metodologiczne problemy doświadczenia audiowizualnego, Lublin 2005.

VI. Literatura uzupełniająca:Gołębiewska Maria, Demontaż atrakcji. O estetyce audiowizualności, Gdańsk 2003. Hopfinger Maryla, Kultura audiowizualna u progu XXI wieku, Warszawa 1997. Pogranicza audiowizualności. Parateksty kina, telewizji i nowych mediów, red. A. Gwóźdź, Kraków 2010.Pułka Leszek, Kosińska-Pułka Małgorzata, Ziółek Agnieszka, Książki i ekrany: eseje o kulturze popularnej, Wrocława 2005. Wiek ekranów. Przestrzenie kultury widzenia, red. A. Gwóźdź, P. Zawojski, Kraków 2002.Zawojski Piotr, Elektroniczne obrazoświaty. Między sztuką a technologią, Kielce 2000.

47.

Nazwa przedmiotu Teatr i działania performatywne w kontekstach komunikacji kulturowej



studia licencjackie, specjalność komunikacja kulturowa, semestr 6

Liczba punktów ECTS: 3 (30 ćwiczeń; 45 godzin przygotowania do zajęć)


Wymagania wstępne wiadomości z wiedzy o kulturze oraz wiedzy o teatrze



Autor programu: dr Joanna Warońska



kolokwium pisemne lub ustne, wypowiedzi studentów na zajęciach, prezentowanie przygotowanych samodzielnie zagadnień teoretycznych, przygotowanie analizy wybranego spektaklu lub działania performatywnego

I. Cele kształcenia: zapoznanie studentów ze współczesnymi zjawiskami teatralnymi i parateatralnymi; przygotowanie ich do odbioru współczesnych widowisk; zapoznanie z głównymi metodami opisu i propozycjami teatrologicznymi.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: student definiuje podstawowe terminy z zakresu teatru i działań performatywnych; zna podstawowe założenia współczesnego nurtu antropologii widowisk i performatyki; opisuje i charakteryzuje wpływ podstawowych elementów języka teatralnego na powstawanie znaczeń; rozpoznaje omawiane działania we współczesnej kulturze.- w zakresie umiejętności: przygotowuje samodzielną wypowiedź (ustną i pisemną) na zadany temat; analizuje przedstawione zjawisko kulturowe ze względu na zastosowany język teatralny.- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: uczestniczy w życiu kulturalnym; jest świadomy obowiązku rzetelnego przekazywania wiedzy; docenia dziedzictwo kulturowe regionu,

Polski i Europy.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: kolokwium pisemne lub ustne, wypowiedzi studentów na zajęciach, prezentowanie przygotowanych samodzielnie zagadnień teoretycznych, przygotowanie analizy wybranego spektaklu lub działania performatywnego.

IV. Treści programowe: typologia i morfologia widowisk; formy współczesnego teatru tradycyjnego i alternatywnego, happeningi, performance, teatr dramatyczny, muzyczny, baletowy, lalkowy, teatr postdramatyczny; teatr a inne dziedziny sztuki i media (literatura, architektura, sztuki plastyczne, muzyka, teatr a media audiowizualne, teatr a estetyka popkultury); polskie „widowiska kulturowe” (obrzędy, ceremoniały, performanse...); ku antropologii widowisk.

V. Literatura podstawowa:Antropologia widowisk: zagadnienia i wybór tekstów, oprac. A. Chałupnik [et al.], wstęp i red. L. Kolankiewicz, Warszawa 2005; Carlson M., Performans, przekł. E. Kubikowska, red. T. Kubikowski, Warszawa 2007; Kosiński D., Teatra polskie. Historie, Warszawa 2010; Raszewski Z., Teatr w świecie widowisk, Warszawa 1991; Rytuał, dramat, święto, spektakl: wstęp do teorii widowiska kulturowego, red. J.J. MacAloon, przekł. K. Przyłuska-Urbanowicz ; posł. do wyd. pol. W. Dudzik, Warszawa 2009; Sławińska I., Teatr w myśli współczesnej. Ku antropologii teatru, Warszawa 1990; Teatr – media – kultura, red. D. Fox, E. Wąchocka, Katowice 2006; Teatr w kulturze. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. W. Dudzik, L. Kolankiewicz, Warszawa 1991.

VI. Literatura uzupełniająca:Gołaczyńska M., Mozaika współczesności. Teatr alternatywny w Polsce po roku 1989, Wrocław 2002; Inscenizacje pamięci, red. I. Skórzyńska, Ch. Lavrence, C. Pépin, Poznań 2007; Kolankiewicz L., Dziady. Teatr Święta Zmarłych, Gdańsk 1999; Misteria, inicjacje. Materiały z lat 1999-2000, red. D. Kosiński, Kraków 2001; Skórzyńska A., Teatr jako źródło ponowoczesnych spektakli społecznych, Poznań 2007; W teatrze i wokół teatru 1982-2000, cz. 1-2, Warszawa 2001-2002; Widowisko – teatr – dramat. Skrypt dla studentów kulturoznawstwa, red. E. Wąchocka, Katowice 2010.

Moduł animacji (48-51)

48.

Nazwa przedmiotu Podstawy zarządzania kulturą Język wykładowy: polski



Liczba punktów ECTS: 2 (1p. – przygotowanie do zajęć, 1p. – przygotowanie projektu multimedialnego na zaliczenie)


Wymagania wstępne Student posiada podstawową wiedzę na temat instytucji kultury w Polsce oraz takich pojęć jak: dobro kultury, zabytek a dzieło sztuki, dziedzictwo narodowe

Forma zajęć, liczba godzin, dydaktycznych i sposób

forma zajęć: sposób zaliczenia: potwierdzony obecnością

zaliczenia

Ćwiczenia – 15 godz. aktywny udział w ćwiczeniach oraz oceny cząstkowe weryfikujące stopień przygotowania studenta do poszczególnych ćwiczeń

Autor programu: dr Krzysztof Czajkowski

Prowadzący zajęcia: dr Krzysztof Czajkowski


Praca zaliczeniowa związana z opracowaniem autorskiego projektu kulturalnego oraz jego prezentacja w formie multimedialnej

I. Cele kształcenia: zdobycie przez studenta umiejętności zarządzania kulturą (zarówno w wymiarze instytucjonalnym, jak również na poziomie organizacji imprez kulturalnych), przygotowania dokumentów strategicznych w kontekście pozyskiwania funduszy zewnętrznych, świadome i zgodne z prawem korzystanie w praktyce z materiałów objętych ochroną własności intelektualnej i praw autorskich.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: student ma podstawową wiedzę o współczesnym życiu kulturalnym oraz instytucjach kultury w Polsce i na świecie, zna podstawowe zasady z zakresu ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego.- w zakresie umiejętności: student potrafi samodzielnie opracować i zaprezentować wybrane zagadnienie kulturoznawcze, potrafi skutecznie porozumiewać się przy użyciu różnych kanałów i technik komunikacyjnych, potrafi kreować, formułować i wyrażać własne poglądy i idee w ważnych sprawach społecznych i światopoglądowych- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: student ma świadomość znaczenia dziedzictwa kulturowego regionu, Polski i Europy oraz docenia tradycję i dziedzictwo kulturowe ludzkości, wykazuje motywację do zaangażowanego uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym oraz potrafi korzystać z różnych mediów, potrafi pracować w zespole, przyjmując w nim różne role.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: student aktywnie uczestniczy w ćwiczeniach, przygotowując się do nich w oparciu o literaturę przedmiotu, przygotowuje autorski projekt kulturalny z możliwością prezentacji w formie multimedialnej –zaliczenie na ocenę.

IV. Treści programowe: Kultura XXI w. Miejsce kultury w rozwoju Polski. Instytucje i media kultury współczesnej. Media i kultura, media i polityka. Życie kulturalne na poziomie lokalnym, regionalnym i globalnym. Dialog kultur. Rynek kultury, przemysły kultury, usługi kulturalne. Polityka kulturalna Unii Europejskiej. Informacja w kulturze. Podstawy prawne funkcjonowania instytucji kultury (sektor publiczny i komercyjny). Ochrona własności intelektualnej. Finansowanie instytucji kultury i projektów kulturalnych, mechanizmy pozyskiwania funduszy zewnętrznych. Zarządzanie i marketing w kulturze. Zarządzanie i ochrona dziedzictwa kulturowego. Polityka kulturalna i dyplomacja kulturalna (publiczna).

V. Literatura podstawowa: Clair J., Kryzys muzeów. Globalizacja kultury, Gdańsk 2009Mat G., Muzeum jako przedsiębiorstwo, Warszawa 2006Pomian K., Zbieracze i Osobliwości, Lublin 2001Pruszyński J., Dziedzictwo kultury Polski. Jego straty i ochrona prawna, t. 1-2, Kraków 2001Muzeum XXI wieku. Teoria i praxis, Gniezno 2010 (materiały konferencji naukowej)Muzeum sztuki. Antologia, red. Popczyk M., Kraków 2005

VI. Literatura uzupełniającaWybrane akty prawne dotyczące ochrony dziedzictwa kulturowego

49.

Nazwa przedmiotu Warsztaty animacji kultury w środowisku



Semestr 4: 30 godzin - ćwiczenia; semestr 5: 15 godzin - wykład;

studia pierwszego stopnia

Liczba punktów ECTS: 4 (semestr 4 – 3 punkty: uczestnictwo w zajęciach – 1 punkt, przygotowanie teoretyczne i praktyczne działania – 2 punkty; semestr 5 – 1 punkt; uczestnictwo w wykładzie 1 punkt)


Wymagania wstępne zaliczenie wcześniejszych przedmiotów objętych programem specjalizacji. Aktywność społeczna oraz chęć twórczego działania na rzecz upowszechniania kultury.


forma zajęć: ćwiczenia sposób zaliczenia: zaliczenie ćwiczeń na ocenę; zaliczenie wykładu.

Autor programu: dr Elżbieta Wróbel



ocena aktywności na zajęciach; punktowa ocena projektu indywidualnego; test sprawdzający wiedzę teoretyczną.

I. Cele kształcenia: zdobycie wiedzy potrzebnej do praktycznego działania animatora kultury w środowisku; uzyskanie minimalnego doświadczenia w działaniu praktycznym; przygotowanie do racjonalnej pielęgnacji wartości kultury narodowej i regionalnej oraz do popularyzowania dorobku kultury; wyposażenie absolwenta w merytoryczne podstawy do podjęcia współpracy w zakresie promowania dziedzictwa kulturowego w sferze instytucjonalnej i pozainstytucjonalnej.

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: - zna sposoby finansowania działań kulturalnych;- zna podstawy prawne działań w kulturze;- zna specyfikę (organizacyjną i logistyczną) najważniejszych instytucji kulturalnych działających w regionie.- w zakresie umiejętności: - dokona analizy (uwarunkowania, prawe, społeczne, zaplecze logistyczne, zaplecze finansowe, strategie promocyjne) wskazanych działań w kulturze regionu; - przygotuje indywidualny projekt;

- potrafi znaleźć w przestrzeni społecznej swojego regionu sojuszników w podejmowanych działaniach; - w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: - potrafi efektywnie planować swoją pracę; - potrafi koordynować pracę zespołu zaangażowanego nad określonym działaniem. III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: ocena końcowa jest wynikiem uzyskania ilości punktów na zajęciach; oceniane jest przygotowanie teoretyczne do zajęć; zaangażowanie i inwencja w pracę zespołu; indywidualny projekt;

IV. Treści programowe: struktura działań w kulturze (instytucje narodowe; instytucje samorządowe; organizacje pozarządowe); tożsamość kulturowa Częstochowy; źródła finansowania kultury; rola animacji kulturalnej we współczesnym społeczeństwie; predyspozycje psychofizyczne animatora (analiza cech osobowości – społecznik, działacz czy menedżer kultury); analiza polityki kulturalnej władz miasta w ostatnim dziesięcioleciu; analiza strategii działalności instytucji kulturalnych różnego typu w Częstochowie (Ośrodek Promocji Kultury „Gaude Mater”; Regionalny Ośrodek Kultury; Muzeum Częstochowskie, Miejska Galeria Sztuki; Teatr Dramatyczny im. A. Mickiewicza; Częstochowski Oddział Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza); analiza sukcesów i porażek działań kulturalnych w Częstochowie w ostatnim dziesięcioleciu (Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej Gaude Mater, Konfrontacje Poetyckie im. H. Poświatowskiej, Dni Książki; Cyberfoto; Przegląd Teatrów Ogródkowych); zbudowanie w ramach zajęć oferty kulturalnej dla Częstochowy (indywidualne propozycje studentów i wypracowanie w ramach zajęć modelu optymalnego); autorskie spotkania z osobami zaangażowanymi (zawodowo i społecznie) w działania kulturalne w regionie częstochowskim.

V. Literatura podstawowa: Animacja kultury. Doświadczenie i przyszłość, red. G. Godlewski, A. Mencwel, M. Wójtowski, Warszawa 2002; Edukacja i animacja społeczno-kulturalna dorosłych. Diagnoza – potrzeby – prognozy, red. A, Habrowskiego, J. Potocznego, Rzeszów 2007; Edukacja regionalna, red. A.W. Brzezińska, A. Hulewska, J. Słomka, Warszawa 2006; M. Matyjewicz, Animacja kulturalna. W poszukiwaniu obszarów współczesnego wychowania, Olsztyn 2010; M. Kopczyńska, Animacja społeczno-kulturalna, Warszawa 1993; A. Wartecki, Wybrane zagadnienia i zarządzania instytucjami kultury, Poznań 2004.

VI. Literatura uzupełniająca: Animacja społeczno-kulturala wobec przemian cywilizacyjnych. Animacja – animator i jego kształcenie, red. K. Hrycyk, Wrocław 2000; Animacja współpracy środowiskowej, red. M. Mendel. Toruń 2000; R. Benedict, Wzory kultury, Warszawa 1999; I. Bukraba-Rylska, Kultura w społeczności lokalnej – podmiotowość odzyskana?, Warszawa 2000; G. Cieloch, J. Kuczyński, K. Rogoziński, Czas wolny – czasem konsumpcji, Warszawa 1992 E. Nęcka, Psychologia twórczości, Gdańsk 2000.

50.

Nazwa przedmiotu Diagnozowanie potrzeb kulturowych



Studia I stopnia, semestr 3 Liczba punktów ECTS: 2 (1p. – uczestnictwo w zajęciach, przygotowanie kwestionariusza, 1p. – przygotowanie scenariusza)


Wymagania wstępne Podstawowa wiedza związana z działaniem instytucji kultury, elementarna wiedza na temat społeczeństwa i jego struktury, podstawowa znajomość prawa autorskiego


forma zajęć: ćwiczenia 15 godz sposób zaliczenia: zaliczenie na ocenę




Sprawdzenie lektury ustne, sprawdzenie napisanego kwestionariusza i scenariusza zdarzenia kulturalnego

I. Cele kształcenia: uzyskanie wiedzy na temat instytucji kultury i sposobu ich działania, uzyskanie wiedzy na temat odbiorców kultury i ich zróżnicowania, uzyskanie wiedzy na temat sposobów diagnozowania potrzeb kulturowych, umiejętność dostosowania zjawiska kultury do potrzeb odbiorców, umiejętność kreowania potrzeb kulturowych w społeczeństwie, znajomość technik perswazji i promocji faktów kulturowych, umiejętność współdziałania w tworzeniu kultury, umiejętność kierowania zespołem

II. Efekty kształcenia: - w zakresie wiedzy: student opisuje zjawiska kultury, wiąże je z działalnością określonej instytucji, opisuje zakres działania instytucji kulturalnych, wymienia cykliczne zjawiska kultury we własnym regionie, rozpoznaje przedstawicieli różnych sfer kultury we własnym regionie.- w zakresie umiejętności: student konstruuje ankietę i projekt działań kulturalnych, przewiduje zasięg odbioru poszczególnych działań, szacuje liczbę i rodzaj odbiorców, porównuje typy instytucji kulturalnych pod względem ich działalności, analizuje zasięg działań kulturowych (globalne, narodowe, regionalne, lokalne), weryfikuje oddziaływanie nowych mediów na potrzeby kulturalne- w zakresie kompetencji personalnych i społecznych: student pracuje w zespole tworząc projekty, potrafi dzielić zadania i dostosowywać się do wyników pracy innych, wykazuje odpowiedzialność za przygotowany projekt, dyskutuje przy pomocy argumentów merytorycznych, samodzielnie zbiera informacje o potrzebach kulturowych społeczności, analizuje je i upowszechnia w zespole

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: ćwiczenia, praca samodzielna - przygotowanie ankiety, przygotowanie scenariusza działania kulturalnego

IV. Treści programowe: pojęcia kultury, potrzeby kulturalnej, diagnozy, uczestnictwa w kulturze, diagnoza w badaniach społecznych i badaniach kultury, etnografia jako metoda diagnozowania, stan potrzeb kulturalnych, nowe media a stan potrzeb kulturalnych, kwestionariusz i obserwacja w badaniach terenowych, analiza grup społecznych i organizacji pod względem potrzeb kulturowych

V. Literatura podstawowa:Angrosino M., Badanie etnograficzne i obserwacja, Warszawa 2010.Filiciak M, Danielewicz M. i In., Młodzi i media. Nowe media a uczestnictwo w kulturze, http:// www.mim.swps.plFrankfort – Nachmias Ch., Nachmias D., Metody badawcze w naukach społecznych, Poznań 2001 (rozdz. 11, Konstruowanie scenariusza)

http://www.mim.swps.pl/

Grad J., Kaczmarek U., Organizacja i upowszechnianie kultury w Polsce. Zmiany modelu. Skrypt dla studentów kulturoznawstwa, Poznań 2005.W. Świątkiewicz, Uczestnictwo w kulturze, w: Encyklopedia socjologii, red. Z. Bokszański, Warszawa 2001.Nowotny A., Sztandar – Sztanderska K, Jak diagnozować środowisko lokalne? http://rownacszanse.pl/strona.php?p=515

VI. Literatura uzupełniająca:Kostera M., Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych, Warszawa 2003.Kvale S., Interview. Wprowadzenie do jakościowego wywiadu badawczego, Białystok 2004.Edukacja kulturalne. Wybrane obszary, red. K. Olbrycht, Katowice 2004.Jenkins H., Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, Warszawa 2006.Strony internetowe wybranych instytucji kulturalnych.

51.

Nazwa przedmiotu Praktyka zawodowa Język wykładowy: polski


Po sem. 4., studia I stopnia, stacjonarne, filologia polska, spec. komunikacja kulturowa i media


120g. zajęć + 20g. przygotowanie do realizowania powierzonych zadań oraz przygotowanie dokumentacji praktyk


Wymagania wstępne brak


forma zajęć: zajęcia terenowe, 120g. sposób zaliczenia: ocena wystawiona przez uczelnianego opiekuna praktyk na podstawie dokumentacji z praktyk

Autor programu: dr Leszek Będkowski



dokumentacja potwierdzająca spełnienie wymagań określonych w Instrukcji praktyk , ocena praktyki wystawiona w instytucji przyjmującej praktykanta

I. Cele kształcenia: zdobycie kwalifikacji niezbędnych do funkcjonowania na rynku mediów i instytucji kultury; wykorzystanie w praktyce wiedzy i umiejętności nabytych w czasie studiów; zdobycie praktycznych umiejętności wykonywania czynności zawodowych; poznanie struktury, specyfiki pracy i komunikowania się w wybranej instytucji; uczestniczenie w procesie komunikacji zachodzącym w

http://rownacszanse.pl/strona.php?p=515

miejscu odbywania praktyki; nabycie umiejętności efektywnego organizowania własnej pracy i oceniania jej efektów

II. Efekty kształcenia: student posiada wiedzę o wewnętrznej organizacji, zarządzaniu i rozmaitych aspektach komunikowania się wybranej instytucji; analizuje różnorodne teksty o charakterze medialnym i uczestniczy w przygotowaniu takich tekstów, adekwatne do potrzeb jednostki, w której odbywa praktykę; współpracuje w zespole i pomaga opiekunowi praktyk w wykonywaniu zadań zgodnych z celem praktyk; rzetelnie wykonuje powierzone mu zadania, efektywnie organizuje własną pracę i krytycznie ocenia jej efekty.

III. Metody i kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie praktyki przez uczelnianego opiekuna praktyk na podstawie dokumentacji z praktyk, zgodnie z Instrukcją praktyki

IV. Treści programowe:struktura pracy wybranej instytucji, specyfika pracy poszczególnych osób, hierarchia zadań, delegacje uprawnień, wewnętrzna organizacją i zarządzanie (tzn. kto, co, w jaki sposób wykonuje, za co jest odpowiedzialny, z kim współpracuje); potrzeby instytucji dotyczące komunikowania się wewnątrz jednostki oraz komunikowania się z innymi podmiotami; treści związane z wykonywaniem zadań zgodnych z celem praktyki, powierzonych przez opiekuna praktyki w danej instytucji.

V. Literatura podstawowa: literatura wskazana przez opiekuna praktyki w danej instytucji jako niezbędna do zrealizowania zadań zgodnych z celem praktyki.

VI. Literatura uzupełniająca:literatura wskazana przez opiekuna praktyki w danej instytucji jako przydatna do zrealizowania zadań zgodnych z celem praktyki i umożliwiająca pogłębienie posiadanej wiedzy i umiejętności.

· web viewakademia im. jana długosza w częstochowie. wydział filologiczno-historyczny,...

Documents